Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku:
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Book |
| Language: | Polish |
| Published: |
Toruń
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
2021
|
| Edition: | Wydanie pierwsze |
| Series: | Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
|
| Subjects: | |
| Online Access: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Item Description: | Literaturverzeichnis Seite 427-442 |
| Physical Description: | 459 Seiten Illustrationen, Karten 22 cm |
| ISBN: | 9788323144755 8323144753 |
Staff View
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047451579 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220908 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210902s2021 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788323144755 |9 978-83-231-4475-5 | ||
| 020 | |a 8323144753 |9 83-231-4475-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1268174414 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047451579 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Korczak-Siedlecka, Jaśmina |d 1989- |e Verfasser |0 (DE-588)1240429363 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |c Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej |
| 250 | |a Wydanie pierwsze | ||
| 264 | 1 | |a Toruń |b Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |c 2021 | |
| 300 | |a 459 Seiten |b Illustrationen, Karten |c 22 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 0 | |a Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej | |
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 427-442 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung auf Englisch | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1500-1699 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Gesellschaftsleben |0 (DE-588)4071788-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Brauch |0 (DE-588)4008017-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Frische Nehrung |0 (DE-588)4018632-5 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Poland / Social life and customs | |
| 653 | 0 | |a Manners and customs | |
| 653 | 2 | |a Poland | |
| 689 | 0 | 0 | |a Frische Nehrung |0 (DE-588)4018632-5 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Gesellschaftsleben |0 (DE-588)4071788-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Brauch |0 (DE-588)4008017-1 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1500-1699 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 710 | 2 | |a Fundacja na rzecz Nauki Polskiej |0 (DE-588)5267959-7 |4 isb | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220908 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032853562 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0903 |g 43 |
Record in the Search Index
| _version_ | 1804182751011667968 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści ................................................................................................... Przemoc - definicje i koncepcje w badaniach społecznych i hi storycznych ................................................................................... Honor - jego koncepcje oraz zastosowanie w naukach histo rycznych ........................................................................................ Podstawa źródłowa i struktura książki........................................ Mierzeja i Szkarpawa - historia i charakterystyka regionu....... wstęp część 7 9 19 28 35 i TYPY PRZEMOCY I ICH RELACJA Z HONOREM ROZDZIAŁ 1. PRZEMOC WERBALNA .................................................................... Przemoc werbalna jako działanie performatywne.................... Typy przemocy werbalnej............................................................ Oskarżenia o czary jako przemoc werbalna................................... 53 53 64 112 ROZDZIAŁ 2. PRZEMOC FIZYCZNA............................................................................. 131 Przemoc fizyczna a śmierć i ból...................................................... Przemoc fizyczna a ciało i honor.................................................... Gesty................................................................................................. Schemat bójki................................................................................... 133 142 166 171 ROZDZIAŁ 3. PRZEMOC SEKSUALNA......................................................................... 179 Molestowanie
seksualne.................................................................. Gwałt................................................................................................. 180 194 CZĘŚĆ II PRZEMOC I HONOR W RELACJACH MIĘDZYLUDZKICH ROZDZIAŁ 4. PRZEMOC I HONOR W RELACJACH RODZINNYCH ............ Przemoc między małżonkami..................................................... Przemoc między rodzicami a dziećmi........................................ Solidarność rodzinna w kontekście przemocy. Rodzinny honor 217 218 236 252
SPIS TREŠČI 6 ROZDZIAŁ 5. PRZEMOC W STOSUNKACH SPOŁECZNYCH .......................... 27I Przemoc między służącymi a pracodawcami............................. Przemoc między parafianami a sługami Kościoła..................... Przemoc między poddanymi a rządzącymi............................... Przemoc między sąsiadami.......................................................... Przemoc wobec zwierząt.............................................................. 273 294 321 359 387 ZAKOŃCZENIE ................................................................................................................ 4°1 KONKORDANCJA NAZW MIEJSCOWOŚCI.............................................................. 415 417 423 427 ILUSTRACJE ..................................................................................................................... MAPY................................................................................................................................... BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................ SPIS ILUSTRACJI ........................................................................ 443 spis map................................................................................................ 445 SUMMARY ......................................................................................................................... 447 INDEKS OSÓB .................................................................................................................. 451 INDEKS NAZW
MIEJSCOWYCH ................................................................................ 457
Bibliografìa Źródła rękopiśmienne Archiwum Państwowe w Gdańsku Akta Urzędu Mierzei i Szkarpawy 300,2/1 Neringisch und Scharpawisch Amptbuch H. Reinholdt Möllnern der Neringe und Scharpaw verordenter Vorwalter, 15 79-1585. 300,2/2 Amptbuch des Neringschen Gepiets von gefordertten Rechtssgehens bey Regierung des H. Georgen Rosenbergs, 1585-1589. 300,2/3 Scharpawisch und Nöringisch Amptbuch, 1588-1592. 300,2/4 Nöringes undt Scharpawisch Ambtbuch dess H. Johan von der Lin den, 1588-1592. 300,2/5 H. Daniel Czirenbergs Neringesche unnd Scharpowsche Partei und Ambtbuch, 1592-1597. 300,2/6 Neringsche und Scharpowsche Ambtbuch des H. Daniel Czirenberges, 1598-1603. 300,2/7 H. Bürgerm. Constantini Giesen Neringesche unnd Scharpowsche Ambtbuch, 1603-1605. 300,2/9 H. Bürgerm. Gerhard Brandes Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch, 1605-1609. 300,2/10 H. Bürgerm. Gerhard Brandes Neringesche und Scharpowsche Ambttbuch. Nach des H. Bürgerm. Tode ist dies Buch durch H. Andres Borckman suppliert, 1605-1612 (1614). 300,2/11 Nerung (Księga urzędu Administratora Mierzei i Szkarpawy), 1612-1614. 300,2/12 H. Bürgerm. Andreae Borckmans Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch. Supplement H. Hansen Proiten, 1614-1617. 300,2/13 Neeringisch Ambtbuch H. Bürgerm. Johan Speimans, 1617-1619. 300,2/14 Nehringsche Ambt Buch H. Arnhold vonn Holltens, 1619-1620. 300,2/15 Nehring H. B. von Holten, 1621. 300,2/16 Neringische Ambt Buch H. Bürgerm. Arnhold vonn Holtenns, 1622. 300,2/17 Neringische Ambt Buch H. Bürgerm. Arnhold vonn Holtenns, 1623-1624. 300,2/18 Nehr(ing) H. Bürgerm. von Kempen, 1625. 300,2/19 H.
Bürgerm. Eggert von Kempen Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch, 1626-1630.
428 BIBLIOGRAFIA Mapy Зоо,МР/і6, 355, 354 Mapa Szkarpawy Friedricha Berndta, 1600. 3oo,MP/i6, 356, 357 Mapa fragmentu Mierzei Wewnętrznej Friedricha Berndta, okolo 1594. Źródła drukowane Curicke Reinhold, Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung. Worinnen von dero Uhrsprung Situation, Regierungs-Art, geführten Kriegen, Re ligions- und Kirchen-Wesen außführlich gehandelt wird, Amsterdam-Danzig 1687. Dembowski Antoni Sebastian, Punkt Honoru, [b.m.] 1749. Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI Jahrhunderts, Bd. 4, ed. Emil Sehling, Leipzig 1911. Freder Heinrich, Lustige Frage: Ob ein Mann sein Ehe-Weib zu schlagen be rechtigt sey?, tłum. David Schirmern, Dresden 1656. Gdacjusz Adam, Wybór pism, oprać. Henryk Bolek, Jan Zaremba, Wroclaw 1969. Gesinde Ordnung nach welcher sich hinführo die Bauers-Leute und Einwohnere wie auch die Dienstboten und das Arbeits-Volck auff dem Lande zuver halten haben, Danzig 1683. Jus Culmense ex ultima revisione, oder das vollständige Culmische Recht, mit nöthigen Anmerkungen, Beylagen, Register und einer vorgesetzten kurtzen Historie desselben zum gemeinen Besten herausgegeben, ed. Thomas Johann Schreiber, Danzig 1745. Kossakowski Józef Kazimierz, Xsiądź Pleban, Warszawa 1786. Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580-1814, oprać. Zbi gniew Nowak, Przemysław Szafran, Warszawa, Poznań 1974. Lengnich Gottfried, lus publicum Civitatis Gedanensis oder der Stadt Danzig Verfassung und Rechte, Danzig 1900, Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Bd. 1. Najstarszy zwód prawa polskiego, red. Józef Matuszewski, Warszawa 1959.
Pommerellisches Urkundenbuch, red. Max Perlbach, Danzig 1882. Schopenhauer Johanna, Gdańskie wspomnienia młodości, tłum. Tadeusz Kruszyński, Gdańsk 2010. Volckmar Nicolaus, Viertzig Dialogi 1612. Źródło do badań nad życiem co dziennym w dawnym Gdańsku, red. Edmund Kizik, Gdańsk 2005. Opracowania Achremczyk Stanisław, Samorząd chłopski na Żuławach Malborskich w XVI֊ -XVIII wieku, w: Samorządy i reprezentacje chłopskie w Europie północ-
BIBLIOGRAFIA 429 nej u progu nowożytności (XV֊XVIII wiek), red. Antoni Czacharowski, Toruń 1990, s. 105-132. Animals and Early Modern Identity, ed. Pia F. Cuneo, Dorchester 2014. Aries Philippe, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, tłum. Maryna Ochab, Gdańsk 1995. Austin John Langshaw, Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozo ficzne, tłum. Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa 1993, Biblioteka Współ czesnych Filozofów. Badinter Elisabeth, Historia miłości macierzyńskiej, tłum. Krzysztof Choiń ski, Warszawa 1998. Bailey Joanne, Giese Loreen, Marital cruelty: reconsidering lay attitudes in England, c. 1580 to 1850, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 289-305. Bake Kristina, Manus Manum Lavat. Von der Ökonomie des Eheglücks - die Haushaltung in der populären Druckgraphik, w: Die Ökonomie sozialer Beziehungen. Ressourcebewirtschaftung als Geben, Nehmen, Investieren, Verschwenden, Haushalten, Horten, Vererben, Schulden, Hrsg. Gabriele Jancke, Daniel Schläppi, Stuttgart 2015, s. 221-249. Baranowski Bohdan, Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku, Łódź 1952. Baranowski Bohdan, Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce wieku XVII i XVIII, Łódź 1953. Beck Franziska, Vom Volksleben auf der Danziger Nehrung. Nach archivali schen Quellen von 1594-1814, Marburg 1962. Behrisch Lars, Städtische Obrigkeit und Soziale Kontrolle. Görlitz 1450֊1600, Epfendorf/Neckar 2005, Frühneuzeit-Forschungen, Bd. 13. Bourdieu Pierre, The Sentiment of Honour in Kabyle Society, transi. Philip Sherrard, w: Honour and Shame. The Values of
Mediterranean Socie ty, ed. Jean G. Peristany, Chicago 1970, The Nature of Human Society, s. 191-241. Brandstäter Franz August, Land und Leute des Landkreises Danzig. Eine to pographisch-historisch-statistische Schilderung, Danzig 1879. Brownmiller Susan, Against Our Will: Men, Women, and Rape, New York ΐ975· Brzeziński Witold, „Pozytywna historia dziecka i dzieciństwa w średniowie czu. Philippe Ariès a historiografia angloamerykańska, w: Dziecko w ro dzinie i społeczeństwie, 1.1: Starożytność-średniowiecze, red. Juliusz Jundziłł, Dorota Żołądź-Strzelczyk, Bydgoszcz 2002, s. 259-275. Bufacchi Vittorio, Two Concepts of Violence, „Political Studies Review” 2005, Vol. 3, s. 193-204.
430 BIBLIOGRAFIA Burghartz Susanna, Geschlecht - Körper ֊ Ehre. Überlegungen zur weiblichen Ehre in der frühen Neuzeit am Beispiel der Basler Ehegerichtsprotokolle, w: Verletzte Ehre. Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 214-134. Burnett Amy Nelson, Basels Rural Pastors as Mediators of Confessional and So cial Discipline, „Central European History” 2000, Vol. 33, No. 1, s. 67-85. Capp Bernard, The Double Standard Revisited: Plebeian Women and Male Sexual Reputation in Early Modern England, „Past Present” 1999, Vol. 162, s. 70-100. Capp Bernard, When Gossips Meet. Women, Family and Neighbourhood in Early Modern England, Oxford 2003. Cieślak Edmund, Położenie materialne i społeczne czeladzi w Gdańsku w XVIII w. według ordynków Rady, w: Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX, red. Janusz Sztetyłło, Warszawa 1992, s. 127-133. Cooley Charles Horton, Social Organization. A Study of the Larger Mind, New York 1909. Cooley Charles Horton, Angell Robert C., Carr Lowell ƒ., Introductory So ciology, New York 1933. Coser Lewis A., Funkcje konfliktu społecznego, tłum. Stanisław Burdziej, Kraków 2009. Coser Lewis A., Some Functions of Violence, „Annals of the American Aca demy of Political and Social Science” 1966, Vol. 364, No. 1, s. 8-18. Courtine Jean-Jacques, Haroche Claudine, Historia twarzy. Wyrażanie i ukrywanie emocji od XVI do początku XIX wieku, tłum. Tomasz Swo boda, Gdańsk 2007. Ćwiek Zbigniew, Z dziejów wsi koronnej XVII wieku, Warszawa 1966. DeMause Lloyd,
The evolution of childhood, w: The History of Childhood, ed. Lloyd DeMause, New York 1974. DeMello Margo, Animals and Society. An Introduction to Human-Animal Studies, New York 2012. Dinges Martin, Die Ehre als Thema der Stadtgeschichte. Eine Semantik im Übergang vom Ancien Regime zur Moderne, „Zeitschrift für historische Forschung” 1989, Bd. 16, Nr. 4, s. 409-440. Dinges Martin, Ehre und Geschlecht in der Frühen Neuzeit, w: Ehrkonzep te in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzungen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 123-147.
BIBLIOGRAFIA 431 Długokęcki Wiesław, Mierzeja Wiślana od XIII do połowy XV wieku (1454 r.), Gdańsk 1996. Dorf und Stadt. Ihre Beziehungen vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Hrsg. Clemens Zimmerman, Frankfurt am Main 2001. Drożdż Anna, Pomoc wzajemna. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedz ka, Wrocław-Cieszyn 2002, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnogra ficznego, t. 7. Drwal Jan, Środowisko delty Wisły w czasach historycznych, w: Żuławy i Mie rzeja. Moje miejsce na ziemi, red. Dariusz Dekanski, Gdańsk 2001, Ko lokwia Żuławskie, 1.1, s. п-18. Dülmen Richard van, Kultur und Alltag in der Frühen Neuzeit, t. 2, Dorf und Stadt 16.-18. Jahrhundert, München 1992. Dülmen Richard van, Theater des Schreckens. Gerichtspraxis und Strafrituale in der Frühen Neuzeit, Monachium 1988. Dürr Renate, Die Ehre der Mägde zwischen Selbstdefinition und Fremdbestim mung, w: Ehrkonzepte in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzun gen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 170-184. Dziechcińska Hanna, Ciało, strój, gest w czasach renesansu i baroku, War szawa 1996. Eitler Pascal, Einführung: Gewaltverhältnisse - eine körpergeschichtliche Per spektive, „Body Politics” 2013, Vol. 1, No. 2, s. 163-183. Elias Norbert, O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetyczne, tłum. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 2011. Engelking Anna, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Warszawa 2010. Farge Arlette, Rodziny. Honor i sekret, w: Historia życia prywatnego, t. 3: Od renesansu do oświecenia, red. Roger Chartier, tłum.
Małgorzata Zięba, Krystyna Osińska-Boska, Małgorzata Cebo-Foniok, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005. Farníčka Marzanna, Hanna Liberska, Dorota Niewiedział, Psychologia agre sji. Wybrane problemy, Warszawa 2016. Flandrin Jean-Louis, Historia rodziny. Pokrewieństwo, dom, seksualność w dawnym społeczeństwie, tłum. Agnieszka Kuryś, Warszawa 2015. Foltz Max, Der Danziger Stadthaushalt am Ende des 16. Jahrhunderts, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 1907, Bd. 49, s. 131-184. Foyster Elizabeth, Marital Violence. An English Family History, 1660-1857, Cambridge 2005. Frank Michael, Ehre und Gewalt im Dorf der Frühen Neuzeit. Das Beispiel Heiden (Grafschaft Lippe) im 17. und 18. Jahrhundert, w: Verletzte Ehre.
432 BIBLIOGRAFIA Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 320-338. Fritze Konrad, Bürger und Bauern zur Hansezeit. Studien zu den Stadt-Land-Beziehungen an der südwestlichen Ostseeküste vom 13. bis zum 16. Jh., Weimar 1976. Gersmann Gudrun, Orte der Kommunikation, Orte der Auseinandersetzung. Konfliktursachen und Konfliktverläufe in der frühneuzeitlichen Dorfge sellschaft, w: Streitkulturen. Gewalt, Konflikt und Kommunikation in der ländlichen Gesellschaft (16.-19. Jahrhundert), Hrsg. Magnus Eriksson, Babara Krug-Richter, Köln 2003, s. 249-268. Gleixner Ulrike, Die „Ordnung des Saufens“ und „das Sündliche erkennen“. Pfingst- und Hütebiere als gemeindliche Rechtskultur und Gegenstand pietistischer Mission (Altmark 17. Und 18. Jahrhundert), w: Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Uber Resistenz- Und Herr schaftsverhalten in Ländlichen Sozialgebilden Der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göttingen 1995, s. 13-53. Gluckman Max, Custom and Conflict in Africa, Oxford 1965. Goodale Jay, Pastors, Privation, and the Process of Reformation in Saxony, „The Sixteenth Century Journal” 2002, Vol. 33, N0.1, s. 71-92. Gottlieb Beatrice, The Family in the Western World from the Black Death to the Industrial Age, Oxford 1993. Gowing Laura, Domestic dangers. Women, Words and Sex in Early Modern London, New York 2006. Graves C. Pamela, From an Archaeology ofIconoclasm to an Anthropology of the Body. Images, Punishment and Personhood in England, 1500-1660, „Current Anthropology” 2008, Vol.
49, No. 1, s. 35-60. Griffin Carl J., Animal maiming intimacy and the politics of shared life: the bestial and the beastly in eighteenth- and early nineteenth-century Eng land, „Transactions of the Institute of British Geographers” 2012, Vol. 37, s. 301-316. Grodziński Eugeniusz, Wypowiedziperformatywne. Z aktualnych zagadnień filozofii języka, Wrocław 1980. Groebner Valentin, Das Gesicht wahren. Abgeschnittene Nasen, abgeschnit tene Ehre in der spätmittelalterlichen Stadt, w: Verletzte Ehre. Ehrkonfli ke in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 361-380. Groth Andrzej, Bahr Szymon, hasło w: Słownik Biograficzny Pomorza Nad wiślańskiego, 1.1: А-F, red. Stanisław Gierszewski, Gdańsk 1992.
BIBLIOGRAFIA 433 Gugutzer Robert, Grenzerfahrungen: zur Bedeutung von Leib und Körper für die personale Identität, „Psychologie und Gesellschaftskritik” 2001, Bd. 25, Nr. 1, s. 69-102. Hajnal John, Two Kinds of Preindustrial Household Formation System, w: Family Forms in Historie Europe, ed. Richard Wall, Jean Robin, Peter Laslett, Cambridge 1983. Hanawalt Barbara A., Medievalists and the Study of Childhood, „Speculum” 2002, Vol. 22, No. 2, s. 440-460. Hayhoe Jeremy, Neighbours Before the Court. Crime, Village Communities and Seigneurial Justice in Northern Burgundy, 1750-1790, „French Hi story” 2003, Vol. 17, No. 2, s. 127-148. Harrington Joel E, Hausvater and Landesvater: Paternalism and Marria ge Reform in Sixteenth-Century Germany, „Central European History” 1992, Vol. 25, No. 1, s. 52-75. Heijden Manon van der, Women as Victims of Sexual and Domestic Vio lence in Seventeenth-Century Holland. Criminal Cases of Rape, Incest, and Maltreatment in Rotterdam and Delft, „Journal of Social History” 2000, Vol. 3 3, No. 3, s. 623-644. Izydorczyk Anna, Pozycja służby w rodzinie chłopskiej w XVI i w pierwszej po łowie XVII wieku, w: Studia nad gospodarką, społeczeństwem i rodziną w Europiepóźnofeudalnej, red. Jerzy Topolski, Lublin 1987, s. 161-165. Jackman Mary R., Violence in Social Life, „Annual Review of Sociology” 2002, Vol. 28, s. 387-415. Janicka Danuta, Tryby postępowania w sprawach o przestępstwa w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku, „Acta Universitatis Ni colai Copernici. Prawo” 1996, Vol. 36, s. 83-106. Janicka Danuta, Wszczęcie postępowania
karnego w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku, „Acta Universitatis Nicolai Coperni ci. Prawo” 1996, t. 35, s. 89-114. Kaczor Dariusz, Przestępczość kryminalna i wymiar sprawiedliwości w Gdań sku w XVI-XVIII wieku, Gdańsk 2005. Kamier Marcin, Przyczyny przestępstw pospolitych w Polsce w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w. w zeznaniach składanych przez złoczyń ców, w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych, red. Andrzej Karpiński, Edward Opaliński, Tomasz Wiślicz, Warszawa 2010. Kamier Marcin, Dzieciobójstwa w miastach Korony w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1986, t. 38, z. 1, s. 171-184. Karpiński Andrzej, Kobieta w mieście polskim w drugiej połowie XVI i w XVII wieku, Warszawa 1995.
434 BIBLIOGRAFIA Kempny Marian, Wymiana i społeczeństwo. Obraz rzeczywistości społecznej w ujęciu współczesnych socjologicznych i antropologicznych teorii wy miany, Wrocław 1988. Kitowski Piotr, Zarzut czarostwa jako kalumnia w praktyce sądowej mniej szego miasta pomorskiego w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, „Zapi ski Historyczne” 2016, t. 81, z. 3, s. 59-72. Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII wieku i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994. Kizik Edmund, Sprawy o pobicie służących w aktach gdańskiego Urzędu Burgrabiego w pierwszej połowie XVII w., w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej, red. Andrzej Karpiński, Edward Opaliński, Tomasz Wiślicz, Warszawa 2010, s. 15-24. Kizik Edmund, Struktura administracyjna ifinansowanie gdańskiego kościo ła laterańskiego w XVII wieku, w: Gdańsk w epoce Bartholomäusa Milwitza, red. Edmund Kizik, Gdańsk 2010, s. 41-55. Kizik Edmund, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku, Gdańsk 2001. Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Über Resistenz- und Herrschaftsverhalten in ländlichen Sozialgebilden der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göttingen 1995. Kołacz-Chmiel Małgorzata, Mutier honesta et laboriosa. Kobieta w rodzinie chłopskiej późnośredniowiecznej Małopolski, Lublin 2018. Kopczyński Michał, Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVII-XVIII wieku, Warszawa 1998. Koszelak Marek, Drewnica i
okolice, Elbląg 2009. Kościelak Sławomir, Rada Miejska - świecki zwierzchnik laterańskiego Ko ścioła w nowożytnym Gdańsku, w: Rządzący i rządzeni. Władza i spo łeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność, red. Sylwia Bu kowska, Edmund Kizik, Piotr Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 38-66. Kotowicz-Borowy Irena, Honor to nie tylko słowo. Studium tożsamości kul turowej drobnej szlachty północnego Mazowsza, Pułtusk 2005. Kramer Karl-S., Hohnsprake, Wrakworte, Nachschnack und Ungebühr. Eh renhändel in holsteinischen Quellen, „Kieler Blätter zur Volkskunde” 1984, Bd. 16, s. 49-85. Lacour Eva, Faces of Violence Revisited. A Typology of Violence in Early Modern Rural Germany, „Journal of Social History” 2001, Vol. 34, No. 3, s. 649-667.
BIBLIOGRAFIA 435 Leeuw Gerardus van der, Fenomenologia religii, tłum. Jerzy Prokopiuk, Warszawa 1997. Lestel Dominique, Myśleć sierścią. Zwierzęcość w perspektywie drugoosobowej, tłum. Anastazja Dwulit, w: Zwierzęta i ich ludzie: zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barez, Dorota Łagodzka, War szawa 2015, s. 17-33. Leung Angela Κ.-Y., Cohen Dov, Within- and between-culture variation: In dividual differences and the cultural logics of honor, face, and dignity cul tures, „Journal of Personality and Social Psychology” 2011, Vol. 100, No. 3, s. 507-526. Libera Zbigniew, Mikrokosmos, makrokosmos i antropologia ciała, Tarnów 1997Libera Zbigniew, Nerki, pęcherz moczowy, mocz (Fragment semiotyki antro pologii popularnej w czasach nowożytnych i współczesnych), w: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, Wrocław 2009, s. 13 5-146. Lidman Satu, Violence or Justice? Gender-Specific Structures and Strategies in Early Modern Europe, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 238-260. Lorentz Friedrich, Kaszubi: kultura ludowa i język, Toruń 1934. Lorenz Maren, Physische Gewalt - ewig gleich? Historische Körperkontexte contra absolute Theorien, „Wiener Zeitschrift zur Geschichte der Neu zeit” 2004, Bd. 4, Nr. 2, s. 9-24. Ludzkie, nie-ludzkie, arcy-zwierzęce: animalocentryzm?, red. Joanna Roś, Kamil Μ. Wieczorek, Siemianowice Śląskie 2016. Łaszewski Ryszard, Wiejskie prawo karne w Polsce XVII i XVIII wieku, To ruń 1988. Mahrburg Adam, Honor, hasło w: Wielka encyklopedia powszechna ilustro wana, seria 1, t. 29-30, Warszawa 1902. Maisel Witold,
Archeologia prawna Polski, Warszawa, Poznań 1982. Malinowski Bronisław, Dzieła, t. 5: Ogrody koralowe i ich magia. Studium me tod uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Trobrianda. Język magii i ogrodnictwa, tłum. Barbara Leś, Warszawa 1987. Martin Lynn A., Alcohol, Sex and Gender in Late Medieval and Early Mod ern Europe, New York 2001. Mączak Antoni, Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w po czątkach XVII wieku, Warszawa 1962. Milburn Thomas W, Watman Kenneth H., On the Nature of Threat. A Social Psychological Analysis, New York 1981.
4з6 BIBLIOGRAFIA Mills Theodore, Some Hypotheses on Small Groups from Simmel, „American Journal of Sociology” 1958, Vol. 63, s. 642-650. Mit den Waffen der Justiz. Zur Kriminalitätsgeschichte des Spätmittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Andreas Blauert, Gerd Schwerhoff, Frankfurt am Mein 1993. Mucha Janusz, Konflikt i społeczeństwo. Z problematyki konfliktu społeczne go we współczesnych teoriach zachodnich, Warszawa 1978. Müller Michael G., Zweite Reformation und städtische Autonomie im König lichen Preußen. Danzig, Elbing und Thorn in der Epoche der Konfessionalisierung (1557-1660), Berlin 1997. Muhl John, Die Jagd auf der Danziger Nehrung, „Mitteilungen des West preußischen Geschichtsvereins” 1925, Bd. 24, Nr. 4, s. 73-78. Muhl John, Dzieje Sztutowa do roku 1920, tłum. Radosław Biskup, Sztuto wo 2016. Muhl John, Fischerei und Störfang im Danziger Gebiet, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins” 1931, Bd. 30, Nr. 4, s. 69-84. Muhl John, Wölfe um Danzig, „Mitteilungen des Westpreußischen Ge schichtsvereins” 1935, Bd. 34, Nr. 4, s. 84-88. Muhl John, Zauberei und Hexenglauben im Danziger Land, „Mitteilungen desWestpreußischen Geschichtsvereins” 1933, Bd. 3,Nr. 2, s. 35-43. Muravyeva Marianna, “A King in His Own Household”. Domestic Discipli ne and Family Violence in Early Modern Europe Reconsidered, „The His tory of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 227-237. Nad społeczeństwem staropolskim, t. 1: Kultura - instytucje - gospodarka w XVI-XVIII stuleciu, red. Karol Łopatecki, Wojciech Walczak, Biały stok 2007. Nad społeczeństwem staropolskim, t. 2:
Polityka i ekonomia - społeczeństwo i wojsko - religia i kultura w XVI-XVIII wieku, red. Dorota Werda, Sie dlce 2009. Nisbett Richard E., Cohen Dov, Culture of Honor. The Psychology of Vio lence in the South, New York 1996. Nocny Waldemar, Stogi. Zapomniana „wyspa”, Gdańsk 2006. Nocny Waldemar, Wyspa Sobieszewska, Gdańsk 2008. Odyniec Władysław, Położenie ekonomiczne i społeczne chłopów wojewódz twa pomorskiego w XVIII wieku, Gdańsk 1967. Die Ökonomie sozialer Beziehungen. Ressourcebewirtschaftung als Geben, Nehmen, Investieren, Verschwenden, Haushalten, Horten, Vererben, Schulden, Hrsg. Gabriele Jancke, Daniel Schläppi, Stuttgart 2015. Ossowska Maria, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973·
BIBLIOGRAFIA 437 Owsiński Marcin, Stutthof. Historia miejscowości i gminy od średniowiecza do maja 1945 roku, Sztutowo 2014. Ozment Steven, When Fathers Ruled. Family Life in Reformation Europe, Cambridge, London 1983. Parkin Sally, Witchcraft, Womens Honour and Customary Law in Early Mod ern Wales, „Social History” 2006, Vol. 31, No. 3, s. 29 5-318. Peisert Maria, Formy ifunkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław 2004. Piątkowski Andrzej, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w ХѴП-ХѴІІІ wie ku, Wrocław 1972. Pilaszek Małgorzata, Procesy czarownic w Polsce w XVI-XVIII w. Nowe aspekty. Uwagi na marginesie pracy B. Baranowskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1998, t. 42, s. 81-103. Pilaszek Małgorzata, Procesy o czary w Polsce w wiekach XV-XVIII, Kra ków 2008. Pietrzak Henryk, Agresja indywidualna i zbiorowa w sytuacji napięć i kon fliktów społecznych, Rzeszów 1992. Pirożyński Jan, Z dziejów obiegu informacji w Europie w XVI wieku. Nowiny z Polski w kolekcji Jana Jakuba Wicka w Zurychu z lat 1560-1587, Kra ków 1995· Pisanski Georg Christoph, Beleuchtung einiger aus dem Heidenthum und Pabstthum in Preussen zurückgebliebenen Überbleisel, „Wöchentliche Königsbergische Frag- und Anzeigungs-Nachrichten” 1756, Bd. 21. Pisarkowa Krystyna, Hasło „honor” jako przedmiot analizy pragmatycznojęzykowej, „Polonica” 1978, t. 4, s. 117-135. Pitt-Rivers Julian, Honour and Social Status, w: Honour and Shame. The Val ues of Mediterranean Society, ed. John G. Peristany, Chicago 1970, The Nature of Human Society, s. 19-78. Pollock Linda, Forgotté« Children: Parent-Child
Relationsfrom 1500 to 1900, Cambridge 1983. Poniat Radosław, Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od poło wy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014. Popowska-Taborska Hanna, W poszukiwaniu językowego obrazu świata. „Dom”, „praca”, „wolność”, a także „honor” i „Europa” w kaszubskich dia lektach i w powstającym kaszubskim języku literackim, „Etnolingwistyka” 2010, t. 22, s. 53-71. Ptaszyński Maciej, Narodziny zawodu. Duchowni luterańscy i proces budo wania konfesji w Księstwach Pomorskich XVI/XVII w., Warszawa 2011. Ramírez Martín J., Wprowadzenie. Agresja i Agresywność, w: Marzanna Far níčka, Hanna Liberska, Dorota Niewiedział, Psychologia agresji. Wybra ne problemy, Warszawa 2016.
438 bibliografia Rappe Susanne, „Wann er bey seinem Schultzen Rechte nicht bleiben könte... “ Ein Dorfschulze zwischen Gutsherrschaft, Gemeinde und Selbsbehauptung im Gericht Gartow (Elbe) um 1700, w: Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Über Resistenz- und Herrschaftsverhalten in ländlichen Sozialgebilden der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göt tingen 1995, s. 287-314. Ray Larry, Violence and Society, London, New Dehli, Singapore 2011. Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834. Rippmann Dorothee, Bauern und Städter, Frankfurt 1990; Städtisches Umund Hinterland in vorindustrieller Zeit, Hrsg. Hans K. Schulze, Köln 1985. Roper Lyndal, The Holy Household. Women and Morais, in Reformation Augsburg, New York 1989. Rozenkranz Edwin, Gdańska archeologia prawna, Gdańsk 1993. Sarnowski Michał, Przestrzeń komunikacji negatywnej w języku polskim i ro syjskim. Kłótnia jako specyficzna sytuacja komunikacji werbalnej, Wro cław 1999, Slavica Wratislaviensia, 1.103. Sawicki Marcin, Honor w mentalności szlachty województwa mińskiego w czasach saskich, w świetle korespondencji, „Wschodni Rocznik Hu manistyczny” 2007, t. 4, s. 141-153. Schilling Heinz, Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. Jerzy Kałążny, Poznań 2010. Schindler Norbert, Ludzie prości, ludzie niepokorni... Kultura ludowa w po czątkach dziejów nowożytnych, tłum. Barbara Ostrowska, Warszawa 2002. Schmidt Heinrich Richard, Konfessionalisierung im 16.
Jahrhundert, w: En zyklopädie deutscher Geschichte, Bd. 12, Oldenburg 1992, s. 96-100. Schmidt Heinrich Richard, Sozialdisziplinierung? Ein Plädoyerfür das Ende des Etatismus in der Konfessionalisierungsforschung, „Historische Zeit schrift” 1997, Bd. 265, Nr. 1, s. 639-682. Eduard Schnaase, Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs, Gdańsk 1863. Schopenhauer Artur, W poszukiwaniu mądrości życia. Parerga i paralipomena, 1.1, tłum. Jan Garewicz, Warszawa 2002. Schuster Peter, Ehre und Recht. Überlegungen zu einer Begriffs- und Sozialge schichte zweier Grundbegriffe der mittelalterlichen Gesellschaft, w: Ehr konzepte in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzungen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 40-66.
BIBLIOGRAFIA 439 Schwerhoff Gerd, Criminalized violence and the process of civilisation: a re appraisal, „Crime, Histoire Sociétés / Crime, History Societies” 2002, Vol. 6, No. 2, s. 103-126. Schwerhoff Gerd, Verordnete Schande? Spätmittelalterliche und frühneuzeit liche Ehrenstrafen zwischen Rechtsakt und sozialer Sanktion, w: Mit den Waffen der Justiz. Zur Kriminalitätsgeschichte des Spätmittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Andreas Blauert, Gerd Schwerhoff, Frank furt nad Menem 1993, s. 158-188. Severance Laura, Bui-Wrzosinska Lan, Gelfand Michele J. et al., The Psycho logical Structure of Aggressionacross Cultures, „Journal of Organizatio nal Behavior” 2013, Vol. 36, s. 835-865. Shorter Elisabeth, On Writing the History of Rape, „Signs” 1977, Vol. 3, No. 2, s. 471-482. Shorter Edward, The Making of the Modern Family, New York 1975. Simmel Georg, Pisma socjologiczne, oprać. Hein-Jürgen Dahme, Otthein Rammstedt, tłum. Małgorzata Lukasiewicz, Warszawa 2008. Simon-Muscheid Katharina, Gewalt und Ehre im spätmittelalterlichen Hand werk am Beispiel Basels, „Zeitschrift für Historische Forschung” 1991, Bd. 18, Nr. 1, s. 1-31. Słowiński Jan, Zewnętrzne przejawy stanowienia i realizowania prawa па wsi polskiej w XVI-XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Material nej” 1984, t. 32, z. 1, s. 39-52. Sowa Andrzej, Świat ministrów Augusta II. Wartości i poglądyfunkcjonujące w kręgu ministrów Rzeczypospolitej w latach 1702-1728, Kraków 1995, Biblioteca lagiellonica Fontes et Studia, t. 3. Städtisches Um- und Hinterland in vorindustrieller Zeit, Hrsg. Hans K. Schulze,
Köln 1985. Stanko Elisabeth, Rethinking Violence, Rethinking Social Policy?, w: Rethink ing Social Policy, ed. Gil Lewis, Sharon Gewirtz, John Clarke, London 2000, s. 245-258. Staszków Michal, Sprawy o „zabranie sławy” w sądownictwie wiejskim Ma łopolski XV-XVIII wieku, „Lud” i960, t. 46, s. 155-164. Stone Lawrence, The Family, Sex and Marriage in England 1500-1800, New York 1977. Szafran Przemysław, Żuławy Gdańskie w XVII wieku. Studium z dziejów społecznych i gospodarczych, Gdańsk 1981. Szmatka Jacek, Małe struktury społeczne, Warszawa 2007. Sztompka Piotr, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002. Tazbir Janusz, Tańce wszeteczne i dozwolone, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2000, t. 46, s. 57-70.
440 BIBLIOGRAFIA Tendecki Janusz, Struktury administracyjne i społeczne oraz formy życia w wielkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2001. Thomas Keith, Man and the Natural World. Changing Attitudes in England 1500-1800, London 1984. Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, tłum. Eugenia Piltzówna, Dąbrów no 2008. Treder Jerzy, Krynica Morska, w: Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, red. Hubert Górnowicz, Zygmunt Brocki, Gdańsk 1999, s. 137-138. Toivo Raisa Maria, Violence between Parents and Children: Courts ofLaw in Early Modern Finland, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 331-348. Tokarski Ryszard, językowy obraz świata w metaforach potocznych, w: Języ kowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 1999, s. 65-81. Ulanowski Bolesław, Wieś polska pod względem prawnym od wieku XVI do XVIII, Kraków 1894. Verletzte Ehre. Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoif, Köln 1995. Vigarello Georges, Historia gwałtu od XVI do XX wieku, tłum. Anna Leyk, Warszawa 2010. Violet Alexander Ferdinand, Neringia oder Geschichte der Danziger Neh rung, Danzig 1864. Walker Garthine, Rereading Rape and Sexual Violence in Early Modern Eu rope, „Gender and History” 1998, Vol. 10, No. 1, s. 1-25. Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. Dorota Lachowska, Warszawa 2002. Wijaczka Jacek, Polowanie na czarownice i czarowników w Nowem nad Wi słą i najbliższej okolicy miasta w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, „Czasy
Nowożytne” 2009, t. 22, s. 119-144. Wijaczka Jacek, Procesy o czary w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w XVI-XVIII wieku, Toruń 2007. Wiślicz Tomasz, Afera Tomasza Kobcza, czyli o samorządności chłopów na wsi przedrozbiorowej, w: W podróży przez wiek osiemnasty... Studia i szkice z epoki nowożytnej, red. Adam Perłakowski, Monika Wyszomirska, Michał Zwierzykowski, Kraków 2015, s. 197-211. Wiślicz Tomasz, Chłopi wobec króla i Rzeczypospolitej w XVII֊XVIII w., w: My i oni. Społeczeństwo nowożytnej Rzeczypospolitej wobec państwa, red. Wojciech Kriegseisen, Warszawa 2016, s. 243-257. Wiślicz Tomasz, Gest obraźliwy na wsi polskiej w XVII i XVIII wieku, „Prze gląd Historyczny” 1997, t. 88, z. 3-4, s. 417-425.
BIBLIOGRAFIA 441 Wiślicz Tomasz, Integralność cielesna jednostki w perspektywie przejścia do nowoczesności - zarys problematyki, w: Somatotes. Cielesność w ujęciu historycznym, red. Rafał Matuszewski, Warszawa 2012, s. 131-144. Wiślicz Tomasz, Kobieta i przemoc w środowisku plebejskim w Rzeczypospo litej czasów saskich, w: Między barokiem a oświeceniem. Radości i tro ski dnia codziennego, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2006, s. 389-396. Wiślicz Tomasz, Upodobanie. Małżeństwo i związki nieformalne na wsi pol skiej ХѴІІ-ХѴШ wieku, Wrocław 2012. Wiślicz Tomasz, Zarobić na duszne zbawienie. Religijność chłopów małopol skich od połowy XVI do końca XVIII wieku, Warszawa 2001. Witte John Jr., The Reformation of Marriage Law in Martin Luther’s Germa ny. Its Significance Then and Now, „ Journal of Law and Religion” 1986, Vol. 4, No. 2, s. 293-351. World Health Organization, World Report on Violence and Health. Summa ry, Genewa 2002. Zawadzki Wojciech, Dzieje Niedźwiedzicy na Żuławach Wielkich do 1945 roku, Elbląg 2014. Zdrójkowski Zbigniew, Zarys dziejów prawa chełmińskiego 1233-1862, To ruń 1983. Zimnowoda Joanna, Wyzwisko - specyficzny rodzaj form adresatywnych (o uniwersalności negatywnych zdarzeń komunikacyjnych), w: Życzli wość i agresja w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Alicja Nowa kowska, Wrocław 2005, Język a Kultura, 1.17, s. 273-282. Zunkel Richard, Ehre, hasło w: Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexi kon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland, Bd. 2: E-G, Hrsg. Otto Brunner, Werner Conze, Reinhart Kosseleck, Stuttgart 1992, s. 2-6.
Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barez, Dorota Łagodzka, Łódź 2015. Żygulski Kazimierz, Wartości i wzory kultury. Rozważania socjologa, War szawa 1975. Žižek Slavoj, Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, tłum. Antoni Górny, Warsza wa 2010. Słowniki Adelung Johann Christoph, Grammatisch-Kritisches Wörterbuch der Hoch deutschen Mundart, Hildesheim, New York 1970, http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung (dostęp: 17.10.2020). Calagius Andreas, Synonyma Latina Vocum, Wrocław 1579.
442 BIBLIOGRAFIA Deutsches Wörterbuch von Jacob und Wilhelm Grimm, Lipsk 1854-1961, http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB (dostęp: 17.10.2020). Ernesti Jan, Forytarz języka polskiego, Świdnica 1690. Faber Andreas, Celaryus Polski, Brzeg ca 1730. Mączyriski Jan, Lexicon Latino Polonicum, Królewiec 1564. Volckmar Nicolaus, Dictionarium Triům Linguarum Latine, Germanice Et Polonice, Gdańsk 1605. Wander Karl Friedrich Wilhelm, Deutsches Sprichwörter-Lexicon, http://woerter֊ buchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Wander (dostęp: 17.10.2020).
Summary The subject of the book is the role of violence and honour in the everyday life of rural residents in the modern era. Particular emphasis has been placed on understanding the relationship between violence and honour, their impact on building interpersonal relations and functioning of the local community. The selected area includes the villages of the Mierzeja Wiślana (Vistula Spit) and the Szkarpawa river area belonging to the City of Gdańsk. The court books of the Vistula Spitand the Szkarpawa river, stored in the State Archives in Gdańsk for the years 1578-1626 are the basic source of information. The book was divided into two parts. The first part discusses different types of violence and their relationship with honour. In the first chapter, verbal aggression was analysed, and especially the insult- the most frequent form of violence in the examined sources. The key problem here is to understand the role of verbal expression in the examined cultural circle and its relation to the concept of honour. A separate subchapter presents the problem of accusations of witchcraft. The second chapter was devoted to physical violence. In order to interpret this phenomenon, it was necessary to reflect on the concept of bodily integrity and the meaning of individual parts of the body in the examined cultural circle. A question was also asked about the role of gestures in the act of violence and a scheme of a typical fight was presented. The subject of the third chapter is sexual violence sexual harassment and rape. The emphasis here is put on showing the mechanism of sexual
abuse, its effects, the strategies of the perpetrators and victims, and the reactions of those around them. The analysis has shown that sexual violence is closely linked to the concept of honour. The second part of the book aims to show the phenomenon of violence and honour in interpersonal relations of different nature. In chapter four, the subject of analysis is violence in family relations: between spouses, parents and children, siblings. The mechanism of violence was closely linked to the patriarchal system. Domestic violence in the modern society was legally and socially accepted. However, the book also shows another face of the family in the context of violence - when the family sympathised in external conflicts and fought together for their honour. The last chapter
448 SUMMARY deals with violence and honour in the context of different social relations in the countryside. Ihe first subchapter concerns relations between employers and employees (servants). Beating up subordinates was a legally and socially accepted practice, and financial dependence on the hosts further worsened the situation of the victims. On the other hand, employees also used violence against their superiors, although it sometimes took latent forms. The subject of second subsection is violence in relations between parishioners and pastors as well as teachers. The key issue here was the confessional policy of the authorities, which exacerbated conflicts at the local level. In turn, relations between subordinates and officials were analysed in the third subsection. Violence had an important function in regulating power relations. As honour was the basic criterion for performing all public functions, the possibility of taking it away was the bargaining chip of the subordinate population. Violence, including assaults on honour, also played an important role in neighbourly relations ֊ this is presented in subsection four. Together with a discussion of typical conflict situations, the book raises issues of cooperation and solidarity between rural residents and the mechanisms for regulating internal relations within the community. The last subchapter introduces the analysis of subsequent actors - animals. Playing an extremely important role in the lives of rural residents, they also took part in their conflicts. It is important to point out that they also became victims of
violence, which was usually to be directed against their owners (indirect violence). The studied rural community belonged to the so-called cultures of honour, where an individuals honour is a determining factor of ones identity, a membership of a group, access to the most important resources, a possibility of performing public functions and running a business. Honour was an acquired value through the adherence of cultural norms specific to the community. Whether an individual is honourable was decided by others giving opinions about them. At the same time, honour was an impermanent value - one could lose it at any time. The result of the loss of honour was the loss of group membership, loss of social position, security, social and professional contacts, as well as economic exclusion. The analysis of numerous court cases has shown that the withdrawal of honour has always been the result of violence. Usually it was verbal aggression in the form of libel, slander or gossip, but physical violence could also disgrace the opponent. The results of the presented analysis indicate the need to move away from the stereotypical perception of violence as an action aimed primarily at causing physical suffering to the victim. It turns out that in the studied community, the most frequent aim of the perpetrator
SUMMARY 449 of violence was to hurt the opponent’s honour, and thus to cause social, financial and psychological harm. This then allows us to understand why particular forms of violence were used more often than others, why they were the basis for legal proceedings, what the motives of the perpetrators were and, finally, what the consequences were. Power, physical, financial and social advantage could increase the likelihood of becoming a perpetrator of violence. However, many examples show the opposite ֊ when violence was used against people who were physically stronger, in a better legal situation, with a higher social status and in power. The book shows that violence has often been a way of improving the situation of marginalised groups, who did not have access to official, legal means to defend their interests. This confirms the need to move away from the stereotypical perception of violence as an action inflicted by individuals or groups dominating their subordinates. The book proves that violence should not be seen as an uncontrolled outbreak of negative emotions, but as an individual and group strategy. The book also breaks the classic perception of violence as a factor destabilising social life. In the studied rural community, the individual perpetrator often committed violence not for particular purposes, but in defence of his community. Rural residents who were interdependent from one another cared about the prosperity, security and identity of the entire community, because their own well-being depended on it. Through violence and the taking away of honour, those
who threatened solidarity and common security were excluded from the community. In this way, violence could bring numerous benefits to the community.
Indeks osób A Achremczyk Stanisław 18, 26, 212, 3M Adelung Johann Christoph 66,75,79 Angell Robert C. 360 Aries Philippe 236-237 Austin John Langshaw 53-54, 62 В Backmann Sibylle 21 Badinter Elisabeth 236-237 Bahr Simon 354 Bailey Joanne 150, 218, 220, 253 Bake Kristina 254 Ball Paul 48, 307 Baranowski Bohdan 76,112, 213 Barez Anna 388 Bartmiński Jerzy 84 Beck Franziska 36, 382, 387 Behrisch Lars 17,148,359 Berndt Friedrich 46-48 Biskup Radosław 35 Blauert Andreas 25 Bogucka Maria 278 Bolek Henryk 230 Borckmann Andreas 48 Bourdieu Pierre 14, 22-23, 252, 258 Bővet Pierre 15 Boziewicz Władysław 20 Brandes Gerhard 48,121,185,187, 295, 376, 379 Brandstäter Franz August 36-37,43 Brocki Zygmunt 39 Brownmiller Susan 187-188 Brunner Otto 25 Brzeziński Witold 237 Bufacchi Vittorio 10 Bui-Wrzosinska Lan 11,15, 57-58, 61 Bukowska Sylwia 43 Burdziej Stanislaw 12 Burghartz Susanna 25 Burnett Amy Nelson 295, 301 C Calagius Andreas 20 Capp Bernard 208-209, 222, 225, 229-230, 286 Carr Lowell J. 360 Chartier Roger 24 Chłosta-Sikorska Agnieszka 18 Choiński Krzysztof 237 Chwedeńczuk Bohdan 54 Cieślak Edmund 289 Clarke John 11 Cohen Dov 57-58 Conze Werner 25 Cooley Charles Horton 359-360 Corvinus Johann 295, 300 Coser Lewis A. 12-13, 408 Courtine Jean-Jacques 155-156 Cuneo Pia F. 389 Curicke Reinhold 300 Czacharowski Antoni 26 Czirenberg Daniel 48, 29 5, 3 69
INDEKS OSÔB 452 Ć Ćwiek Zbigniew 353 D Dahme Hein-Jürgen 21 Dąbrowska Anna 64 Dekanski Dariusz 38 DeMause Lloyd 236 Dembowski Antoni Sebastian 27 DeMello Margo 388 Dinges Martin 22, 25-26 Długokęcki Wiesław 35-40 Drożdż Anna 381 Drwal Jan 38 Dülmen Richard van 25, 381 Dürr Renate 26 Dwulit Anastazja 389 Dziechcińska Hanna 149,155 E Ehlers Reinhold 48 Eitler Pascal 132,142 Elias Norbert 16-17,19, 21-22 Engelking Anna 107 Eriksson Magnus 156 Ernesti Jan 20 F Faber Andreas 20 Farge Arlette 24 Farníčka Marzanna ю, 13 Flandrin Jean-Louis 221 Foltz Max 47 Foyster Elizabeth 219-221, 225, 230-232 Frank Michael 67, 69 Freder Heinrich 227 Freud Zygmunt 15 Fritze Konrad 322 Fromm Erich 15 G Gadocha Marcin 18 Galtung Johan 14 Garewicz Jan 20-21 Gdacjusz Adam 230 Gelfand Michele J. 11,15, 57-58,61 Gersmann Gudrun 156 Gewirtz Sharon 11 Gierszewski Stanislaw 354 Giese Constantin 48 Giese Loreen 150, 218, 220, 253 Gleixner Ulrike 298, 304 Gluckman Max 12-13 Goodale Jay 301, 311-312 Gottlieb Beatrice 226 Gowing Laura 220, 226, 230 Górnowicz Hubert 39 Górny Antoni 11 Graves C. Pamela 148-149,155 Griffin Carl J. 388 Grodziński Eugeniusz 54,60-61 Groebner Valentin 25 Groth Andrzej 354 Gugutzer Robert 132,144 H Hajnal John 273 Hanawalt Barbara A. 237 Haroche Claudine 155-156 Harrington Joel F. 217 Hayhoe Jeremy 31,150 Heijden Manon van der 188,195 Holten Arnold von 48,126,187, 227, 297 I Izydorczyk Anna 275 J Jackman Mary R. 11,13-14, 409
INDEKS OSÔB Jancke Gabriele 24 Janicka Danuta 30 Jasky Karl 48, 350 Jundziłł Juliusz 237 Jungingen Konrad von 40 К Kaczor Dariusz 18,121,128,135,147 Kałążny Jerzy 294 Kamier Marcin 18, 205 Karol IX, król Szwecji 355-356 Karpinski Andrzej 18, 205, 278 Kazimierz IV Jagiellończyk, król polski 41 Kempen Eggert von 48, 352 Kempny Marian 330 Keyser Erich 36 Kitowski Piotr 26,114 Kizik Edmund 43-44, 242, 278, 295-296, 298, 309-310, 315 Kołacz-Chmiel Małgorzata 219, 231-232 Kopczyński Michał 37, 45, 273 Kossakowski Józef Kazimierz 27 Kosseleck Reinhart 25 Koszelak Marek 36, 39 Kościelak Sławomir 43, 294-295 Kotowicz-Borowy Irena 26 Kowalski Piotr 160 Kramer Karl-S. 64,69-70,102 Kremer Johann 49 Kriegseisen Wojciech 353 Krug-Richter Babara 156 Kruszyński Tadeusz 42 Künast Hans-Jörg 21 Kuryś Agnieszka 221 L Lachowska Dorota 21 Lacour Eva 15,150 453 Laslett Peter 273 Leeuw Gerardus van der 106 Lengnich Gottfried 28, 31,48 Lestel Dominique 389 Leś Barbara 55 Leung Angela K.-Y. 57-58 Lewis Gil 11 Leyk Anna 211 Libera Zbigniew 159-160 Liberska Hanna 10,13 Lidman Satu 217-218, 220 Linde Johann von der 48 Lorentz Friedrich 43,114, 268, 325, 364-365 Lorenz Maren 132 Lundberg George 12 Ł Lagodzka Dorota 388 Łaszewski Ryszard 31 Lopatecki Karol 27 Lukasiewicz Małgorzata 21 Μ Mahrburg Adam 20 Maisel Witold 62, 324-325 Malinowski Bronislaw 54-55,105 Martin Lynn A. 192 Matuszewski Józef 325 Matuszewski Rafał 142 Mączak Antoni 37, 45, 273 Mączyński Jan 20 McDougall William 15 Merton Robert 12 Milburn Thomas W. 101 Mills Theodore 402 Mölner Reinhold 48 Mucha Janusz 13, 304
INDEKS OSÔB 454 Muhi John 35-36, 40-43, 46-48, 128, 300, 309, 337, 339-341, 345,347,383 Müller Michael G. 296 Muravyeva Marianna 219 N Niewiedział Dorota 10,13 Nisbett Richard E. 58 Nocny Waldemar 36 Norton Mary Beth 69, 71, 82,100 Nowak Zbigniew 300 Nowakowska Alicja 64 Pisanski Georg Christoph 70 Pisarkowa Krystyna 20, 27, 57 Pitt-Rivers Julian 26 Plauen Henryk von 40 Pollock Linda 236 Poniat Radosław 205 Popiołek Bożena 18 Popowska-Taborska Hanna 27 Pospiszyl Irena 10 Prokopiuk Jerzy 106 Ptaszyński Maciej 302-303, 314-315 R O Ochab Maryna 236 Odyniec Władysław 40, 48 Oestreich Gerhard 294 Opaliński Edward 18, 278 Osińska-Boska Krystyna 24 Ossowska Maria 26-27 Ostrowska Barbara 79 Owsiński Marcin 36, 43 Ozment Steven 227 P Paluchowski Piotr 43 Parkin Sally 112,114 Parsons Talcott 12 Peisert Maria 63-65, 82, 87,97,106 Peristany John G. 23 Perlbach Max 39 Perłakowski Adam 63 Peters Jan 298, 322 Piątkowski Andrzej 37, 44-45, 273, 322, 325 Pietrzak Henryk 12,16 Pilaszek Małgorzata 112-114,120 Piltzówna Eugenia 70 Pirożyński Jan 242 Ramirez Martin J. 13 Rammstedt Otthein 21 Rappe Susanne 333 Ray Larry 12,15 Reinhard Wolfgang 294 Rhesa Ludwig 303 Rippmann Dorothee 322 Robin Jean 273 Roper Lyndal 220 Rosenberg Georg 48 Rosenkraz Edwin 31 Roś Joanna 388 Rozenkranz Edwin 31,112 S Salomea, księżna 38 Sambor II, książę lubiszewsko-tczewski 38 Sarnowski Michał 88 Sawicki Marcin 26 Schachmann Bartholomäus 48, 295 Schilling Heinz 294, 298 Schindler Norbert 79,92-93,95 Schirmern David 227 Schläppi Daniel 24 Schmidt Heinrich Richard 294
INDEKS OSÔB Schnaase Eduard 131, 295 Schopenhauer Artur 20 Schopenhauer Johanna 42 Schreiber Thomas Johann 76 Schreiner Klaus 22-23 Schulze Hans K. 322 Schuster Peter 21 Schwerhoff Gerd 16-17, 22-25 Sehling Emil 43 Severance Laura 11,15, 57-58, 61 Sherrard Philip 23 Shorter Edward 236 Shorter Elisabeth 187-188,197 Simmel Georg 21 Simon-Muscheid Katharina 24-25 Słowiński Jan 325 Sowa Andrzej 26 Speimann Johann 48, 295 Stanko Elisabeth 10-11 Staszków Michał 63 Stefan Batory, król polski 42 Stone Lawrence 236 Swoboda Tomasz 155 Szafran Przemysław 37, 44, 46, 48, 300, 324-325 Szmatka Jacek 359-360 Sztetyłło Janusz 289 Sztompka Piotr 271 S Świętopełk II Wielki, książę Pomorza Gdańskiego 38 T Tazbir Janusz 186 Tendecki Janusz 324 Thomas Keith 388, 398 Tłusty Ann B. 21 Toeppen Max P. 70,144 Toivo Raisa Maria 241, 243, 246 455 Tokarski Ryszard 84 Topolski Jerzy 275 Treder Jerzy 39 Trotz Michał Abraham 20, 290 U Ulanowski Bolesław 349 Ullmann Sabine 21 V Vigarello Georges 211 Violet Alexander Ferdinand 36, 40, 324-325, 346, 383, 387, 390 Volckmar Nicolaus 20, 242, 277 W Walczak Wojciech 27 Walker Garthine 184,195 Wall Richard 273 Wander Karl Friedrich Wilhelm 61,149 Warner William Lloyd 12 Watman Kenneth H. 101 Watzenrode Łukasz 41 Weber Max 21 Werda Dorota 27 Wicek Jan Jakub 242 Wieczorek Kamil Μ. 388 Wijaczka Jacek 114,125-126 Wiślicz Tomasz 18, 63,142-143, 145-146,166,192,196, 212, 246, 278, 299, 302, 305, 326, ՅՅՕ, 353, 355 Witte John Jr. 232 Wolf Djonizjusz 48 Wyszomirska Monika 63 Z Zabłudowski Tadeusz 17 Zaremba Jan 230
45б Zawadzki Wojciech 354 Zdrójkowski Zbigniew 28, 40 Zięba Małgorzata 24 Zimmerman Clemens 322 Zimnowoda Joanna 64 Žižek Slavoj 11 Zunkel Richard 25 Zwierzykowski Michał 63 INDEKS OSÓB Zygmunt II August, król polski 29, 42, 294 Zygmunt III Waza, król polski 42, 295 Ż Żołądź-Strzelczyk Dorota 237 Żygulski Kazimierz 27
Indeks nazw miejscowych * Brodnica (Strasburg) 352 Bronowo (Brunau) 39, 46-47, 49 Bydgoszcz 192 Cedry Wielkie (Groß Zünder) 104, 256 Chorążówka (Junkertroyl) 49,91, 104,155, 204-207,222,256, 337-339 Chwalimie (Wallachsee) к. Szczecinka 147,288 Cyganek (Tiegenhagen) 228,299 Długie Ogrody (Langgarten) 108, 206, 239,299 Drewnica (Schönbaum) 39, 49,56, 80, 87-88,165,168,180-181, 182-185,277, 295, 29б, 299, 304-305, 309, 310, 325-326, 329-ЗЗО, 342, 382 Elbląg (Elbing) 39, 41,102,104, 322,333, 382 Ellerwald (gmina mennonicka nad Nogatem k. Elbląga) 169-170, 387 Gdańsk (Danzig) 8-9,18, 28-29, Зі, 3 5-3 6, 3 8, 41-44, 46-49, 79, 80, 89,112,117,121,126, 129,134,135,140,144,157, 175,181,188-189,192,194, 196, 207, 212-213, 219, 227, 229,240, 242,262, 274, 277, 280, 289, 291, 294-298, 300, 302, 313-315, 321, 323, 333, 338-339,341,345,346,351, 353-358,376,381,404 Gdańsk - Żabi Kruk (Poggenpfuhl) 162-164 Gdańska Głowa (Danziger Haupt) 39,155,176,202-204,212, 284-285,337-338,362-363 Gęsia Karczma (Ganskrug) 32-32, 32,398 Głobica (Glabitsch) 40, 46, 49, 82, 98-99, 200,231,238, 240, 266, 296, 311, 312,313,314, 338, 342, 343 Górki (Neufáhr) 37, 40, 48, 60, 67-68,136,138,149,151,153, 15g, 260,262, 263-264,334 Grzmiąca (Gramenz) k. Szczecinka 231 Gwda Wielka (Küdde) к. Szczecinka 128 Hegewald 161,300 Henkenkruge 231 Jankowo (Jankendorf) 47, 49,103, 13 4,13 8,181,18 6,187,265, 363, 382 Jantar (Pasewark) 38, 39, 41,47, 49, 55, 92,113,122-125,127-228, 139,160,165-166,167-168, * Kursywą oznaczono numery stron odnoszące się do nazw miejscowości poda nych w sprawach sądowych cytowanych w
przypisach.
458 212-213, lľj-226, 242, 26I, 300,305, 311,319-320, 331֊ -ՅՅ2,334 Kieżmark (Käsemark) 354-355 Kobbelgrube 40, 41, 49, 59,77,106, 115-117,152-153,167,198, 206, 262,266, 295, 303-305, 306-308, 310,311, 312-314, 316-317, 318-320,398 Kobyla Kępa (Kobbelkampe) 266 Kolibki (Koliebken) 135 Krakowiec (Krakau) 32, 40, 48,102, 141,143, 227-228,242, 258, 281,292, 340,346, 369-369 Królewiec (Königsberg) 355-358 Krynica Morska/Łysica (Kahlberg) 327,343,387 Kukuks Krug 49,181,186,187 Lakenwalde 81,140 Lisewo (Lißow) 396 Lubieszewo (Ladekopp) 91,337-338 Malbork 43 Marzęcino (Jungfer) 135,150,169, 367 Mikoszewo (Nickelswalde) 37, 39, 47, 49, 80, 91,107,109,119, 127,136-137,142,144,147, 154,161,198-201,208,212, 220,257,288,309, 335-336, 366, 382, 383-384 Narmeln 41, 49,100,103,147,157, 278, 347-348 Neukrug w Szkarpawie 197,348 Niedźwiedzica (Behrwalde) 354-355 Nowa Karczma (Neukrug) 49, 60, 203,117,150,257, 295, 3°3 308, 309, 315, 317-318,324 Nowotna (Neuendorf) 59,103,139, 165,364,398 INDEKS NAZW MIEJSCOWYCH Orlinki/Orle (Wordel) 39,49, 242, 202-204,212,275,289,397 Ortheide 48,208,229 Ostrowite (Osterwick) 337-338 Ostrów (Gdańsk) (Holm) 229 Pardaskrug 49,80,192 Pełczyce (Bernstein) 352 Przebrno (Pröbbernau) 40,41, 49,88, 96,154,169-170, 295, 309-310,314, 317-318,333, 368,387,393 Przegalina (Einlage) 49, 203,340 Przemysław (Prinzlaff) 38, 39, 49,56, 81,107,113,134,154, 163-164,168, 170, 2 84-2 85, 250-251, 257, 287,309, 329-ՅՅՕ, 333-334, 382, 383-384 Przeróbka (Troyl) 391 Ptaszkowo (Voglens) 40,49, 243, 186 Rother Krug 208,299 Reduta Płońska (Rückfort) 96,103, 158 Rybina
(Babke/Fischerbabke) 40, 46, 49, 66,93,136,140,150, 157,171-176,197,201, 208, 238,256, 266-267, 291-292, 333, 335-336,338-339, 343, 396 Scheute 41 Schmergrube 38, 41, 49,104, 232, 246,283,318 Skarszewy (Schönecke) 141 Skowronki (Vogelsang) 38-41,49, 169-270 Sobieszewo (Bohnsack) 40, 48, 69, 81, 2 0 2,102,103,104,119, 124-125,126-127,136,141, 160,181,188-190,232,247֊250, 255, 295,302, 309-310,
INDEKS NAZW MIEJSCOWYCH 311-312, 312, 314, 318, 327, 344. 365-366, 381-382, 385. 391, 393,394-395 Stare Babki (Alte Babke) 341 Stegna (Steegen) 40,41, 49,59, 72, 73, 94֊95. 107.135, 145-146, 150,152,161,165-166,169, 194,198, 206-207, 223-224, 230, 240, 244, 259, 260, 262, 265, 266,268, 274, 282, 290, 295.300,313. 330,331,333, ՅՅ4.ՅՅ6,397 Stogi (Heubude) 31,32, 48, 59, 71,73,77-79, 96,120,125, 144,150,151-152,158,192, 207,244, 253-255,261, 262, 288, 328, 330, 344, 346,361, 367-368, 385,394,398 Szawałd (Schadwalde) 212-213 Sztutowo (Stutthof) 28, 29, 30, 32, 35,40-42, 46-49,72,77-78, 98,107,112,127,141,142, 150,154,182,195,196,200, 205, 219, 222, 226-227,228, 229, 232, 235, 238,244,245, 280, 295, 296, 299, 301-302, 306,308,314,316,317, 326, 328,332, 335,343, Յ48, Յ49-Յ50, 35Ն352, 355-368, 369-370, 372, 375 459 Świerznica (Kalteherberge) 46, 49, 55, 59, 66,77,103,171-176, 259,367,387, 393 Świetlikowo (Lichtenstein) 352 Toruń (Thorn) 41,352 Tropiszewo (Trappenfelde) 202-204,212 Trutnowy (Trutenau) 89,240 Tuigenohoff (Nowy Dwór Gdański) 160,168,243 Tujsk (Tiegenort) 39, 46, 47,49, 55, 72-73,74, 76-77, 80, 83-84, 90,107,117,122,131,139, 154, 159,160, 165,168,169, 171-177,190-192,197, 205, 228, 233, 234, 243, 247-250, 258-259, 260, 279-280, 281, 295, 299, 302, 309, 328-329, 330,333, 335-336,341,343, 351,352,353-354,364,367, 369-380, 384, 385,394,398 Tykocin 192 WeißerKrug 391 Wisłoujście 39, 295 Żelichowo (Petershagen) 329 Żuławki (Fürstenwerder) 152,309, 363
|
| adam_txt |
Spis treści . Przemoc - definicje i koncepcje w badaniach społecznych i hi storycznych . Honor - jego koncepcje oraz zastosowanie w naukach histo rycznych . Podstawa źródłowa i struktura książki. Mierzeja i Szkarpawa - historia i charakterystyka regionu. wstęp część 7 9 19 28 35 i TYPY PRZEMOCY I ICH RELACJA Z HONOREM ROZDZIAŁ 1. PRZEMOC WERBALNA . Przemoc werbalna jako działanie performatywne. Typy przemocy werbalnej. Oskarżenia o czary jako przemoc werbalna. 53 53 64 112 ROZDZIAŁ 2. PRZEMOC FIZYCZNA. 131 Przemoc fizyczna a śmierć i ból. Przemoc fizyczna a ciało i honor. Gesty. Schemat bójki. 133 142 166 171 ROZDZIAŁ 3. PRZEMOC SEKSUALNA. 179 Molestowanie
seksualne. Gwałt. 180 194 CZĘŚĆ II PRZEMOC I HONOR W RELACJACH MIĘDZYLUDZKICH ROZDZIAŁ 4. PRZEMOC I HONOR W RELACJACH RODZINNYCH . Przemoc między małżonkami. Przemoc między rodzicami a dziećmi. Solidarność rodzinna w kontekście przemocy. Rodzinny honor 217 218 236 252
SPIS TREŠČI 6 ROZDZIAŁ 5. PRZEMOC W STOSUNKACH SPOŁECZNYCH . 27I Przemoc między służącymi a pracodawcami. Przemoc między parafianami a sługami Kościoła. Przemoc między poddanymi a rządzącymi. Przemoc między sąsiadami. Przemoc wobec zwierząt. 273 294 321 359 387 ZAKOŃCZENIE . 4°1 KONKORDANCJA NAZW MIEJSCOWOŚCI. 415 417 423 427 ILUSTRACJE . MAPY. BIBLIOGRAFIA . SPIS ILUSTRACJI . 443 spis map. 445 SUMMARY . 447 INDEKS OSÓB . 451 INDEKS NAZW
MIEJSCOWYCH . 457
Bibliografìa Źródła rękopiśmienne Archiwum Państwowe w Gdańsku Akta Urzędu Mierzei i Szkarpawy 300,2/1 Neringisch und Scharpawisch Amptbuch H. Reinholdt Möllnern der Neringe und Scharpaw verordenter Vorwalter, 15 79-1585. 300,2/2 Amptbuch des Neringschen Gepiets von gefordertten Rechtssgehens bey Regierung des H. Georgen Rosenbergs, 1585-1589. 300,2/3 Scharpawisch und Nöringisch Amptbuch, 1588-1592. 300,2/4 Nöringes undt Scharpawisch Ambtbuch dess H. Johan von der Lin den, 1588-1592. 300,2/5 H. Daniel Czirenbergs Neringesche unnd Scharpowsche Partei und Ambtbuch, 1592-1597. 300,2/6 Neringsche und Scharpowsche Ambtbuch des H. Daniel Czirenberges, 1598-1603. 300,2/7 H. Bürgerm. Constantini Giesen Neringesche unnd Scharpowsche Ambtbuch, 1603-1605. 300,2/9 H. Bürgerm. Gerhard Brandes Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch, 1605-1609. 300,2/10 H. Bürgerm. Gerhard Brandes Neringesche und Scharpowsche Ambttbuch. Nach des H. Bürgerm. Tode ist dies Buch durch H. Andres Borckman suppliert, 1605-1612 (1614). 300,2/11 Nerung (Księga urzędu Administratora Mierzei i Szkarpawy), 1612-1614. 300,2/12 H. Bürgerm. Andreae Borckmans Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch. Supplement H. Hansen Proiten, 1614-1617. 300,2/13 Neeringisch Ambtbuch H. Bürgerm. Johan Speimans, 1617-1619. 300,2/14 Nehringsche Ambt Buch H. Arnhold vonn Holltens, 1619-1620. 300,2/15 Nehring H. B. von Holten, 1621. 300,2/16 Neringische Ambt Buch H. Bürgerm. Arnhold vonn Holtenns, 1622. 300,2/17 Neringische Ambt Buch H. Bürgerm. Arnhold vonn Holtenns, 1623-1624. 300,2/18 Nehr(ing) H. Bürgerm. von Kempen, 1625. 300,2/19 H.
Bürgerm. Eggert von Kempen Neringesche und Scharpowsche Ambtbuch, 1626-1630.
428 BIBLIOGRAFIA Mapy Зоо,МР/і6, 355, 354 Mapa Szkarpawy Friedricha Berndta, 1600. 3oo,MP/i6, 356, 357 Mapa fragmentu Mierzei Wewnętrznej Friedricha Berndta, okolo 1594. Źródła drukowane Curicke Reinhold, Der Stadt Dantzig Historische Beschreibung. Worinnen von dero Uhrsprung Situation, Regierungs-Art, geführten Kriegen, Re ligions- und Kirchen-Wesen außführlich gehandelt wird, Amsterdam-Danzig 1687. Dembowski Antoni Sebastian, Punkt Honoru, [b.m.] 1749. Die evangelischen Kirchenordnungen des XVI Jahrhunderts, Bd. 4, ed. Emil Sehling, Leipzig 1911. Freder Heinrich, Lustige Frage: Ob ein Mann sein Ehe-Weib zu schlagen be rechtigt sey?, tłum. David Schirmern, Dresden 1656. Gdacjusz Adam, Wybór pism, oprać. Henryk Bolek, Jan Zaremba, Wroclaw 1969. Gesinde Ordnung nach welcher sich hinführo die Bauers-Leute und Einwohnere wie auch die Dienstboten und das Arbeits-Volck auff dem Lande zuver halten haben, Danzig 1683. Jus Culmense ex ultima revisione, oder das vollständige Culmische Recht, mit nöthigen Anmerkungen, Beylagen, Register und einer vorgesetzten kurtzen Historie desselben zum gemeinen Besten herausgegeben, ed. Thomas Johann Schreiber, Danzig 1745. Kossakowski Józef Kazimierz, Xsiądź Pleban, Warszawa 1786. Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580-1814, oprać. Zbi gniew Nowak, Przemysław Szafran, Warszawa, Poznań 1974. Lengnich Gottfried, lus publicum Civitatis Gedanensis oder der Stadt Danzig Verfassung und Rechte, Danzig 1900, Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Bd. 1. Najstarszy zwód prawa polskiego, red. Józef Matuszewski, Warszawa 1959.
Pommerellisches Urkundenbuch, red. Max Perlbach, Danzig 1882. Schopenhauer Johanna, Gdańskie wspomnienia młodości, tłum. Tadeusz Kruszyński, Gdańsk 2010. Volckmar Nicolaus, Viertzig Dialogi 1612. Źródło do badań nad życiem co dziennym w dawnym Gdańsku, red. Edmund Kizik, Gdańsk 2005. Opracowania Achremczyk Stanisław, Samorząd chłopski na Żuławach Malborskich w XVI֊ -XVIII wieku, w: Samorządy i reprezentacje chłopskie w Europie północ-
BIBLIOGRAFIA 429 nej u progu nowożytności (XV֊XVIII wiek), red. Antoni Czacharowski, Toruń 1990, s. 105-132. Animals and Early Modern Identity, ed. Pia F. Cuneo, Dorchester 2014. Aries Philippe, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, tłum. Maryna Ochab, Gdańsk 1995. Austin John Langshaw, Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozo ficzne, tłum. Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa 1993, Biblioteka Współ czesnych Filozofów. Badinter Elisabeth, Historia miłości macierzyńskiej, tłum. Krzysztof Choiń ski, Warszawa 1998. Bailey Joanne, Giese Loreen, Marital cruelty: reconsidering lay attitudes in England, c. 1580 to 1850, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 289-305. Bake Kristina, Manus Manum Lavat. Von der Ökonomie des Eheglücks - die Haushaltung in der populären Druckgraphik, w: Die Ökonomie sozialer Beziehungen. Ressourcebewirtschaftung als Geben, Nehmen, Investieren, Verschwenden, Haushalten, Horten, Vererben, Schulden, Hrsg. Gabriele Jancke, Daniel Schläppi, Stuttgart 2015, s. 221-249. Baranowski Bohdan, Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku, Łódź 1952. Baranowski Bohdan, Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce wieku XVII i XVIII, Łódź 1953. Beck Franziska, Vom Volksleben auf der Danziger Nehrung. Nach archivali schen Quellen von 1594-1814, Marburg 1962. Behrisch Lars, Städtische Obrigkeit und Soziale Kontrolle. Görlitz 1450֊1600, Epfendorf/Neckar 2005, Frühneuzeit-Forschungen, Bd. 13. Bourdieu Pierre, The Sentiment of Honour in Kabyle Society, transi. Philip Sherrard, w: Honour and Shame. The Values of
Mediterranean Socie ty, ed. Jean G. Peristany, Chicago 1970, The Nature of Human Society, s. 191-241. Brandstäter Franz August, Land und Leute des Landkreises Danzig. Eine to pographisch-historisch-statistische Schilderung, Danzig 1879. Brownmiller Susan, Against Our Will: Men, Women, and Rape, New York ΐ975· Brzeziński Witold, „Pozytywna" historia dziecka i dzieciństwa w średniowie czu. Philippe Ariès a historiografia angloamerykańska, w: Dziecko w ro dzinie i społeczeństwie, 1.1: Starożytność-średniowiecze, red. Juliusz Jundziłł, Dorota Żołądź-Strzelczyk, Bydgoszcz 2002, s. 259-275. Bufacchi Vittorio, Two Concepts of Violence, „Political Studies Review” 2005, Vol. 3, s. 193-204.
430 BIBLIOGRAFIA Burghartz Susanna, Geschlecht - Körper ֊ Ehre. Überlegungen zur weiblichen Ehre in der frühen Neuzeit am Beispiel der Basler Ehegerichtsprotokolle, w: Verletzte Ehre. Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 214-134. Burnett Amy Nelson, Basels Rural Pastors as Mediators of Confessional and So cial Discipline, „Central European History” 2000, Vol. 33, No. 1, s. 67-85. Capp Bernard, The Double Standard Revisited: Plebeian Women and Male Sexual Reputation in Early Modern England, „Past Present” 1999, Vol. 162, s. 70-100. Capp Bernard, When Gossips Meet. Women, Family and Neighbourhood in Early Modern England, Oxford 2003. Cieślak Edmund, Położenie materialne i społeczne czeladzi w Gdańsku w XVIII w. według ordynków Rady, w: Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX, red. Janusz Sztetyłło, Warszawa 1992, s. 127-133. Cooley Charles Horton, Social Organization. A Study of the Larger Mind, New York 1909. Cooley Charles Horton, Angell Robert C., Carr Lowell ƒ., Introductory So ciology, New York 1933. Coser Lewis A., Funkcje konfliktu społecznego, tłum. Stanisław Burdziej, Kraków 2009. Coser Lewis A., Some Functions of Violence, „Annals of the American Aca demy of Political and Social Science” 1966, Vol. 364, No. 1, s. 8-18. Courtine Jean-Jacques, Haroche Claudine, Historia twarzy. Wyrażanie i ukrywanie emocji od XVI do początku XIX wieku, tłum. Tomasz Swo boda, Gdańsk 2007. Ćwiek Zbigniew, Z dziejów wsi koronnej XVII wieku, Warszawa 1966. DeMause Lloyd,
The evolution of childhood, w: The History of Childhood, ed. Lloyd DeMause, New York 1974. DeMello Margo, Animals and Society. An Introduction to Human-Animal Studies, New York 2012. Dinges Martin, Die Ehre als Thema der Stadtgeschichte. Eine Semantik im Übergang vom Ancien Regime zur Moderne, „Zeitschrift für historische Forschung” 1989, Bd. 16, Nr. 4, s. 409-440. Dinges Martin, Ehre und Geschlecht in der Frühen Neuzeit, w: Ehrkonzep te in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzungen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 123-147.
BIBLIOGRAFIA 431 Długokęcki Wiesław, Mierzeja Wiślana od XIII do połowy XV wieku (1454 r.), Gdańsk 1996. Dorf und Stadt. Ihre Beziehungen vom Mittelalter bis zur Gegenwart, Hrsg. Clemens Zimmerman, Frankfurt am Main 2001. Drożdż Anna, Pomoc wzajemna. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedz ka, Wrocław-Cieszyn 2002, Komentarze do Polskiego Atlasu Etnogra ficznego, t. 7. Drwal Jan, Środowisko delty Wisły w czasach historycznych, w: Żuławy i Mie rzeja. Moje miejsce na ziemi, red. Dariusz Dekanski, Gdańsk 2001, Ko lokwia Żuławskie, 1.1, s. п-18. Dülmen Richard van, Kultur und Alltag in der Frühen Neuzeit, t. 2, Dorf und Stadt 16.-18. Jahrhundert, München 1992. Dülmen Richard van, Theater des Schreckens. Gerichtspraxis und Strafrituale in der Frühen Neuzeit, Monachium 1988. Dürr Renate, Die Ehre der Mägde zwischen Selbstdefinition und Fremdbestim mung, w: Ehrkonzepte in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzun gen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 170-184. Dziechcińska Hanna, Ciało, strój, gest w czasach renesansu i baroku, War szawa 1996. Eitler Pascal, Einführung: Gewaltverhältnisse - eine körpergeschichtliche Per spektive, „Body Politics” 2013, Vol. 1, No. 2, s. 163-183. Elias Norbert, O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetyczne, tłum. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 2011. Engelking Anna, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Warszawa 2010. Farge Arlette, Rodziny. Honor i sekret, w: Historia życia prywatnego, t. 3: Od renesansu do oświecenia, red. Roger Chartier, tłum.
Małgorzata Zięba, Krystyna Osińska-Boska, Małgorzata Cebo-Foniok, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005. Farníčka Marzanna, Hanna Liberska, Dorota Niewiedział, Psychologia agre sji. Wybrane problemy, Warszawa 2016. Flandrin Jean-Louis, Historia rodziny. Pokrewieństwo, dom, seksualność w dawnym społeczeństwie, tłum. Agnieszka Kuryś, Warszawa 2015. Foltz Max, Der Danziger Stadthaushalt am Ende des 16. Jahrhunderts, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 1907, Bd. 49, s. 131-184. Foyster Elizabeth, Marital Violence. An English Family History, 1660-1857, Cambridge 2005. Frank Michael, Ehre und Gewalt im Dorf der Frühen Neuzeit. Das Beispiel Heiden (Grafschaft Lippe) im 17. und 18. Jahrhundert, w: Verletzte Ehre.
432 BIBLIOGRAFIA Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 320-338. Fritze Konrad, Bürger und Bauern zur Hansezeit. Studien zu den Stadt-Land-Beziehungen an der südwestlichen Ostseeküste vom 13. bis zum 16. Jh., Weimar 1976. Gersmann Gudrun, Orte der Kommunikation, Orte der Auseinandersetzung. Konfliktursachen und Konfliktverläufe in der frühneuzeitlichen Dorfge sellschaft, w: Streitkulturen. Gewalt, Konflikt und Kommunikation in der ländlichen Gesellschaft (16.-19. Jahrhundert), Hrsg. Magnus Eriksson, Babara Krug-Richter, Köln 2003, s. 249-268. Gleixner Ulrike, Die „Ordnung des Saufens“ und „das Sündliche erkennen“. Pfingst- und Hütebiere als gemeindliche Rechtskultur und Gegenstand pietistischer Mission (Altmark 17. Und 18. Jahrhundert), w: Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Uber Resistenz- Und Herr schaftsverhalten in Ländlichen Sozialgebilden Der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göttingen 1995, s. 13-53. Gluckman Max, Custom and Conflict in Africa, Oxford 1965. Goodale Jay, Pastors, Privation, and the Process of Reformation in Saxony, „The Sixteenth Century Journal” 2002, Vol. 33, N0.1, s. 71-92. Gottlieb Beatrice, The Family in the Western World from the Black Death to the Industrial Age, Oxford 1993. Gowing Laura, Domestic dangers. Women, Words and Sex in Early Modern London, New York 2006. Graves C. Pamela, From an Archaeology ofIconoclasm to an Anthropology of the Body. Images, Punishment and Personhood in England, 1500-1660, „Current Anthropology” 2008, Vol.
49, No. 1, s. 35-60. Griffin Carl J., Animal maiming intimacy and the politics of shared life: the bestial and the beastly in eighteenth- and early nineteenth-century Eng land, „Transactions of the Institute of British Geographers” 2012, Vol. 37, s. 301-316. Grodziński Eugeniusz, Wypowiedziperformatywne. Z aktualnych zagadnień filozofii języka, Wrocław 1980. Groebner Valentin, Das Gesicht wahren. Abgeschnittene Nasen, abgeschnit tene Ehre in der spätmittelalterlichen Stadt, w: Verletzte Ehre. Ehrkonfli ke in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoff, Köln 1995, s. 361-380. Groth Andrzej, Bahr Szymon, hasło w: Słownik Biograficzny Pomorza Nad wiślańskiego, 1.1: А-F, red. Stanisław Gierszewski, Gdańsk 1992.
BIBLIOGRAFIA 433 Gugutzer Robert, Grenzerfahrungen: zur Bedeutung von Leib und Körper für die personale Identität, „Psychologie und Gesellschaftskritik” 2001, Bd. 25, Nr. 1, s. 69-102. Hajnal John, Two Kinds of Preindustrial Household Formation System, w: Family Forms in Historie Europe, ed. Richard Wall, Jean Robin, Peter Laslett, Cambridge 1983. Hanawalt Barbara A., Medievalists and the Study of Childhood, „Speculum” 2002, Vol. 22, No. 2, s. 440-460. Hayhoe Jeremy, Neighbours Before the Court. Crime, Village Communities and Seigneurial Justice in Northern Burgundy, 1750-1790, „French Hi story” 2003, Vol. 17, No. 2, s. 127-148. Harrington Joel E, Hausvater and Landesvater: Paternalism and Marria ge Reform in Sixteenth-Century Germany, „Central European History” 1992, Vol. 25, No. 1, s. 52-75. Heijden Manon van der, Women as Victims of Sexual and Domestic Vio lence in Seventeenth-Century Holland. Criminal Cases of Rape, Incest, and Maltreatment in Rotterdam and Delft, „Journal of Social History” 2000, Vol. 3 3, No. 3, s. 623-644. Izydorczyk Anna, Pozycja służby w rodzinie chłopskiej w XVI i w pierwszej po łowie XVII wieku, w: Studia nad gospodarką, społeczeństwem i rodziną w Europiepóźnofeudalnej, red. Jerzy Topolski, Lublin 1987, s. 161-165. Jackman Mary R., Violence in Social Life, „Annual Review of Sociology” 2002, Vol. 28, s. 387-415. Janicka Danuta, Tryby postępowania w sprawach o przestępstwa w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku, „Acta Universitatis Ni colai Copernici. Prawo” 1996, Vol. 36, s. 83-106. Janicka Danuta, Wszczęcie postępowania
karnego w świetle trzech rewizji prawa chełmińskiego z XVI wieku, „Acta Universitatis Nicolai Coperni ci. Prawo” 1996, t. 35, s. 89-114. Kaczor Dariusz, Przestępczość kryminalna i wymiar sprawiedliwości w Gdań sku w XVI-XVIII wieku, Gdańsk 2005. Kamier Marcin, Przyczyny przestępstw pospolitych w Polsce w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w. w zeznaniach składanych przez złoczyń ców, w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych, red. Andrzej Karpiński, Edward Opaliński, Tomasz Wiślicz, Warszawa 2010. Kamier Marcin, Dzieciobójstwa w miastach Korony w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1986, t. 38, z. 1, s. 171-184. Karpiński Andrzej, Kobieta w mieście polskim w drugiej połowie XVI i w XVII wieku, Warszawa 1995.
434 BIBLIOGRAFIA Kempny Marian, Wymiana i społeczeństwo. Obraz rzeczywistości społecznej w ujęciu współczesnych socjologicznych i antropologicznych teorii wy miany, Wrocław 1988. Kitowski Piotr, Zarzut czarostwa jako kalumnia w praktyce sądowej mniej szego miasta pomorskiego w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, „Zapi ski Historyczne” 2016, t. 81, z. 3, s. 59-72. Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII wieku i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994. Kizik Edmund, Sprawy o pobicie służących w aktach gdańskiego Urzędu Burgrabiego w pierwszej połowie XVII w., w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej, red. Andrzej Karpiński, Edward Opaliński, Tomasz Wiślicz, Warszawa 2010, s. 15-24. Kizik Edmund, Struktura administracyjna ifinansowanie gdańskiego kościo ła laterańskiego w XVII wieku, w: Gdańsk w epoce Bartholomäusa Milwitza, red. Edmund Kizik, Gdańsk 2010, s. 41-55. Kizik Edmund, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku, Gdańsk 2001. Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Über Resistenz- und Herrschaftsverhalten in ländlichen Sozialgebilden der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göttingen 1995. Kołacz-Chmiel Małgorzata, Mutier honesta et laboriosa. Kobieta w rodzinie chłopskiej późnośredniowiecznej Małopolski, Lublin 2018. Kopczyński Michał, Studia nad rodziną chłopską w Koronie w XVII-XVIII wieku, Warszawa 1998. Koszelak Marek, Drewnica i
okolice, Elbląg 2009. Kościelak Sławomir, Rada Miejska - świecki zwierzchnik laterańskiego Ko ścioła w nowożytnym Gdańsku, w: Rządzący i rządzeni. Władza i spo łeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność, red. Sylwia Bu kowska, Edmund Kizik, Piotr Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 38-66. Kotowicz-Borowy Irena, Honor to nie tylko słowo. Studium tożsamości kul turowej drobnej szlachty północnego Mazowsza, Pułtusk 2005. Kramer Karl-S., Hohnsprake, Wrakworte, Nachschnack und Ungebühr. Eh renhändel in holsteinischen Quellen, „Kieler Blätter zur Volkskunde” 1984, Bd. 16, s. 49-85. Lacour Eva, Faces of Violence Revisited. A Typology of Violence in Early Modern Rural Germany, „Journal of Social History” 2001, Vol. 34, No. 3, s. 649-667.
BIBLIOGRAFIA 435 Leeuw Gerardus van der, Fenomenologia religii, tłum. Jerzy Prokopiuk, Warszawa 1997. Lestel Dominique, Myśleć sierścią. Zwierzęcość w perspektywie drugoosobowej, tłum. Anastazja Dwulit, w: Zwierzęta i ich ludzie: zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barez, Dorota Łagodzka, War szawa 2015, s. 17-33. Leung Angela Κ.-Y., Cohen Dov, Within- and between-culture variation: In dividual differences and the cultural logics of honor, face, and dignity cul tures, „Journal of Personality and Social Psychology” 2011, Vol. 100, No. 3, s. 507-526. Libera Zbigniew, Mikrokosmos, makrokosmos i antropologia ciała, Tarnów 1997Libera Zbigniew, Nerki, pęcherz moczowy, mocz (Fragment semiotyki antro pologii popularnej w czasach nowożytnych i współczesnych), w: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, Wrocław 2009, s. 13 5-146. Lidman Satu, Violence or Justice? Gender-Specific Structures and Strategies in Early Modern Europe, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 238-260. Lorentz Friedrich, Kaszubi: kultura ludowa i język, Toruń 1934. Lorenz Maren, Physische Gewalt - ewig gleich? Historische Körperkontexte contra absolute Theorien, „Wiener Zeitschrift zur Geschichte der Neu zeit” 2004, Bd. 4, Nr. 2, s. 9-24. Ludzkie, nie-ludzkie, arcy-zwierzęce: animalocentryzm?, red. Joanna Roś, Kamil Μ. Wieczorek, Siemianowice Śląskie 2016. Łaszewski Ryszard, Wiejskie prawo karne w Polsce XVII i XVIII wieku, To ruń 1988. Mahrburg Adam, Honor, hasło w: Wielka encyklopedia powszechna ilustro wana, seria 1, t. 29-30, Warszawa 1902. Maisel Witold,
Archeologia prawna Polski, Warszawa, Poznań 1982. Malinowski Bronisław, Dzieła, t. 5: Ogrody koralowe i ich magia. Studium me tod uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Trobrianda. Język magii i ogrodnictwa, tłum. Barbara Leś, Warszawa 1987. Martin Lynn A., Alcohol, Sex and Gender in Late Medieval and Early Mod ern Europe, New York 2001. Mączak Antoni, Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w po czątkach XVII wieku, Warszawa 1962. Milburn Thomas W, Watman Kenneth H., On the Nature of Threat. A Social Psychological Analysis, New York 1981.
4з6 BIBLIOGRAFIA Mills Theodore, Some Hypotheses on Small Groups from Simmel, „American Journal of Sociology” 1958, Vol. 63, s. 642-650. Mit den Waffen der Justiz. Zur Kriminalitätsgeschichte des Spätmittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Andreas Blauert, Gerd Schwerhoff, Frankfurt am Mein 1993. Mucha Janusz, Konflikt i społeczeństwo. Z problematyki konfliktu społeczne go we współczesnych teoriach zachodnich, Warszawa 1978. Müller Michael G., Zweite Reformation und städtische Autonomie im König lichen Preußen. Danzig, Elbing und Thorn in der Epoche der Konfessionalisierung (1557-1660), Berlin 1997. Muhl John, Die Jagd auf der Danziger Nehrung, „Mitteilungen des West preußischen Geschichtsvereins” 1925, Bd. 24, Nr. 4, s. 73-78. Muhl John, Dzieje Sztutowa do roku 1920, tłum. Radosław Biskup, Sztuto wo 2016. Muhl John, Fischerei und Störfang im Danziger Gebiet, „Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins” 1931, Bd. 30, Nr. 4, s. 69-84. Muhl John, Wölfe um Danzig, „Mitteilungen des Westpreußischen Ge schichtsvereins” 1935, Bd. 34, Nr. 4, s. 84-88. Muhl John, Zauberei und Hexenglauben im Danziger Land, „Mitteilungen desWestpreußischen Geschichtsvereins” 1933, Bd. 3,Nr. 2, s. 35-43. Muravyeva Marianna, “A King in His Own Household”. Domestic Discipli ne and Family Violence in Early Modern Europe Reconsidered, „The His tory of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 227-237. Nad społeczeństwem staropolskim, t. 1: Kultura - instytucje - gospodarka w XVI-XVIII stuleciu, red. Karol Łopatecki, Wojciech Walczak, Biały stok 2007. Nad społeczeństwem staropolskim, t. 2:
Polityka i ekonomia - społeczeństwo i wojsko - religia i kultura w XVI-XVIII wieku, red. Dorota Werda, Sie dlce 2009. Nisbett Richard E., Cohen Dov, Culture of Honor. The Psychology of Vio lence in the South, New York 1996. Nocny Waldemar, Stogi. Zapomniana „wyspa”, Gdańsk 2006. Nocny Waldemar, Wyspa Sobieszewska, Gdańsk 2008. Odyniec Władysław, Położenie ekonomiczne i społeczne chłopów wojewódz twa pomorskiego w XVIII wieku, Gdańsk 1967. Die Ökonomie sozialer Beziehungen. Ressourcebewirtschaftung als Geben, Nehmen, Investieren, Verschwenden, Haushalten, Horten, Vererben, Schulden, Hrsg. Gabriele Jancke, Daniel Schläppi, Stuttgart 2015. Ossowska Maria, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973·
BIBLIOGRAFIA 437 Owsiński Marcin, Stutthof. Historia miejscowości i gminy od średniowiecza do maja 1945 roku, Sztutowo 2014. Ozment Steven, When Fathers Ruled. Family Life in Reformation Europe, Cambridge, London 1983. Parkin Sally, Witchcraft, Womens Honour and Customary Law in Early Mod ern Wales, „Social History” 2006, Vol. 31, No. 3, s. 29 5-318. Peisert Maria, Formy ifunkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław 2004. Piątkowski Andrzej, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w ХѴП-ХѴІІІ wie ku, Wrocław 1972. Pilaszek Małgorzata, Procesy czarownic w Polsce w XVI-XVIII w. Nowe aspekty. Uwagi na marginesie pracy B. Baranowskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1998, t. 42, s. 81-103. Pilaszek Małgorzata, Procesy o czary w Polsce w wiekach XV-XVIII, Kra ków 2008. Pietrzak Henryk, Agresja indywidualna i zbiorowa w sytuacji napięć i kon fliktów społecznych, Rzeszów 1992. Pirożyński Jan, Z dziejów obiegu informacji w Europie w XVI wieku. Nowiny z Polski w kolekcji Jana Jakuba Wicka w Zurychu z lat 1560-1587, Kra ków 1995· Pisanski Georg Christoph, Beleuchtung einiger aus dem Heidenthum und Pabstthum in Preussen zurückgebliebenen Überbleisel, „Wöchentliche Königsbergische Frag- und Anzeigungs-Nachrichten” 1756, Bd. 21. Pisarkowa Krystyna, Hasło „honor” jako przedmiot analizy pragmatycznojęzykowej, „Polonica” 1978, t. 4, s. 117-135. Pitt-Rivers Julian, Honour and Social Status, w: Honour and Shame. The Val ues of Mediterranean Society, ed. John G. Peristany, Chicago 1970, The Nature of Human Society, s. 19-78. Pollock Linda, Forgotté« Children: Parent-Child
Relationsfrom 1500 to 1900, Cambridge 1983. Poniat Radosław, Służba domowa w miastach na ziemiach polskich od poło wy XVIII do końca XIX wieku, Warszawa 2014. Popowska-Taborska Hanna, W poszukiwaniu językowego obrazu świata. „Dom”, „praca”, „wolność”, a także „honor” i „Europa” w kaszubskich dia lektach i w powstającym kaszubskim języku literackim, „Etnolingwistyka” 2010, t. 22, s. 53-71. Ptaszyński Maciej, Narodziny zawodu. Duchowni luterańscy i proces budo wania konfesji w Księstwach Pomorskich XVI/XVII w., Warszawa 2011. Ramírez Martín J., Wprowadzenie. Agresja i Agresywność, w: Marzanna Far níčka, Hanna Liberska, Dorota Niewiedział, Psychologia agresji. Wybra ne problemy, Warszawa 2016.
438 bibliografia Rappe Susanne, „Wann er bey seinem Schultzen Rechte nicht bleiben könte. “ Ein Dorfschulze zwischen Gutsherrschaft, Gemeinde und Selbsbehauptung im Gericht Gartow (Elbe) um 1700, w: Konflikt und Kontrolle in Gutsherrschaftsgesellschaften. Über Resistenz- und Herrschaftsverhalten in ländlichen Sozialgebilden der Frühen Neuzeit, Hrsg. Jan Peters, Göt tingen 1995, s. 287-314. Ray Larry, Violence and Society, London, New Dehli, Singapore 2011. Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834. Rippmann Dorothee, Bauern und Städter, Frankfurt 1990; Städtisches Umund Hinterland in vorindustrieller Zeit, Hrsg. Hans K. Schulze, Köln 1985. Roper Lyndal, The Holy Household. Women and Morais, in Reformation Augsburg, New York 1989. Rozenkranz Edwin, Gdańska archeologia prawna, Gdańsk 1993. Sarnowski Michał, Przestrzeń komunikacji negatywnej w języku polskim i ro syjskim. Kłótnia jako specyficzna sytuacja komunikacji werbalnej, Wro cław 1999, Slavica Wratislaviensia, 1.103. Sawicki Marcin, Honor w mentalności szlachty województwa mińskiego w czasach saskich, w świetle korespondencji, „Wschodni Rocznik Hu manistyczny” 2007, t. 4, s. 141-153. Schilling Heinz, Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. Jerzy Kałążny, Poznań 2010. Schindler Norbert, Ludzie prości, ludzie niepokorni. Kultura ludowa w po czątkach dziejów nowożytnych, tłum. Barbara Ostrowska, Warszawa 2002. Schmidt Heinrich Richard, Konfessionalisierung im 16.
Jahrhundert, w: En zyklopädie deutscher Geschichte, Bd. 12, Oldenburg 1992, s. 96-100. Schmidt Heinrich Richard, Sozialdisziplinierung? Ein Plädoyerfür das Ende des Etatismus in der Konfessionalisierungsforschung, „Historische Zeit schrift” 1997, Bd. 265, Nr. 1, s. 639-682. Eduard Schnaase, Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs, Gdańsk 1863. Schopenhauer Artur, W poszukiwaniu mądrości życia. Parerga i paralipomena, 1.1, tłum. Jan Garewicz, Warszawa 2002. Schuster Peter, Ehre und Recht. Überlegungen zu einer Begriffs- und Sozialge schichte zweier Grundbegriffe der mittelalterlichen Gesellschaft, w: Ehr konzepte in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzungen, Hrsg. Sibylle Backmann, Hans-Jörg Künast, Sabine Ullmann, B. Ann Tłusty, Berlin 1998, Colloquia Augustana, Bd. 8, s. 40-66.
BIBLIOGRAFIA 439 Schwerhoff Gerd, Criminalized violence and the process of civilisation: a re appraisal, „Crime, Histoire Sociétés / Crime, History Societies” 2002, Vol. 6, No. 2, s. 103-126. Schwerhoff Gerd, Verordnete Schande? Spätmittelalterliche und frühneuzeit liche Ehrenstrafen zwischen Rechtsakt und sozialer Sanktion, w: Mit den Waffen der Justiz. Zur Kriminalitätsgeschichte des Spätmittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Andreas Blauert, Gerd Schwerhoff, Frank furt nad Menem 1993, s. 158-188. Severance Laura, Bui-Wrzosinska Lan, Gelfand Michele J. et al., The Psycho logical Structure of Aggressionacross Cultures, „Journal of Organizatio nal Behavior” 2013, Vol. 36, s. 835-865. Shorter Elisabeth, On Writing the History of Rape, „Signs” 1977, Vol. 3, No. 2, s. 471-482. Shorter Edward, The Making of the Modern Family, New York 1975. Simmel Georg, Pisma socjologiczne, oprać. Hein-Jürgen Dahme, Otthein Rammstedt, tłum. Małgorzata Lukasiewicz, Warszawa 2008. Simon-Muscheid Katharina, Gewalt und Ehre im spätmittelalterlichen Hand werk am Beispiel Basels, „Zeitschrift für Historische Forschung” 1991, Bd. 18, Nr. 1, s. 1-31. Słowiński Jan, Zewnętrzne przejawy stanowienia i realizowania prawa па wsi polskiej w XVI-XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Material nej” 1984, t. 32, z. 1, s. 39-52. Sowa Andrzej, Świat ministrów Augusta II. Wartości i poglądyfunkcjonujące w kręgu ministrów Rzeczypospolitej w latach 1702-1728, Kraków 1995, Biblioteca lagiellonica Fontes et Studia, t. 3. Städtisches Um- und Hinterland in vorindustrieller Zeit, Hrsg. Hans K. Schulze,
Köln 1985. Stanko Elisabeth, Rethinking Violence, Rethinking Social Policy?, w: Rethink ing Social Policy, ed. Gil Lewis, Sharon Gewirtz, John Clarke, London 2000, s. 245-258. Staszków Michal, Sprawy o „zabranie sławy” w sądownictwie wiejskim Ma łopolski XV-XVIII wieku, „Lud” i960, t. 46, s. 155-164. Stone Lawrence, The Family, Sex and Marriage in England 1500-1800, New York 1977. Szafran Przemysław, Żuławy Gdańskie w XVII wieku. Studium z dziejów społecznych i gospodarczych, Gdańsk 1981. Szmatka Jacek, Małe struktury społeczne, Warszawa 2007. Sztompka Piotr, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002. Tazbir Janusz, Tańce wszeteczne i dozwolone, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2000, t. 46, s. 57-70.
440 BIBLIOGRAFIA Tendecki Janusz, Struktury administracyjne i społeczne oraz formy życia w wielkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2001. Thomas Keith, Man and the Natural World. Changing Attitudes in England 1500-1800, London 1984. Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, tłum. Eugenia Piltzówna, Dąbrów no 2008. Treder Jerzy, Krynica Morska, w: Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, red. Hubert Górnowicz, Zygmunt Brocki, Gdańsk 1999, s. 137-138. Toivo Raisa Maria, Violence between Parents and Children: Courts ofLaw in Early Modern Finland, „The History of the Family” 2013, Vol. 18, No. 3, s. 331-348. Tokarski Ryszard, językowy obraz świata w metaforach potocznych, w: Języ kowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 1999, s. 65-81. Ulanowski Bolesław, Wieś polska pod względem prawnym od wieku XVI do XVIII, Kraków 1894. Verletzte Ehre. Ehrkonflike in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Hrsg. Klaus Schreiner, Gerd Schwerhoif, Köln 1995. Vigarello Georges, Historia gwałtu od XVI do XX wieku, tłum. Anna Leyk, Warszawa 2010. Violet Alexander Ferdinand, Neringia oder Geschichte der Danziger Neh rung, Danzig 1864. Walker Garthine, Rereading Rape and Sexual Violence in Early Modern Eu rope, „Gender and History” 1998, Vol. 10, No. 1, s. 1-25. Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. Dorota Lachowska, Warszawa 2002. Wijaczka Jacek, Polowanie na czarownice i czarowników w Nowem nad Wi słą i najbliższej okolicy miasta w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, „Czasy
Nowożytne” 2009, t. 22, s. 119-144. Wijaczka Jacek, Procesy o czary w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w XVI-XVIII wieku, Toruń 2007. Wiślicz Tomasz, Afera Tomasza Kobcza, czyli o samorządności chłopów na wsi przedrozbiorowej, w: W podróży przez wiek osiemnasty. Studia i szkice z epoki nowożytnej, red. Adam Perłakowski, Monika Wyszomirska, Michał Zwierzykowski, Kraków 2015, s. 197-211. Wiślicz Tomasz, Chłopi wobec króla i Rzeczypospolitej w XVII֊XVIII w., w: My i oni. Społeczeństwo nowożytnej Rzeczypospolitej wobec państwa, red. Wojciech Kriegseisen, Warszawa 2016, s. 243-257. Wiślicz Tomasz, Gest obraźliwy na wsi polskiej w XVII i XVIII wieku, „Prze gląd Historyczny” 1997, t. 88, z. 3-4, s. 417-425.
BIBLIOGRAFIA 441 Wiślicz Tomasz, Integralność cielesna jednostki w perspektywie przejścia do nowoczesności - zarys problematyki, w: Somatotes. Cielesność w ujęciu historycznym, red. Rafał Matuszewski, Warszawa 2012, s. 131-144. Wiślicz Tomasz, Kobieta i przemoc w środowisku plebejskim w Rzeczypospo litej czasów saskich, w: Między barokiem a oświeceniem. Radości i tro ski dnia codziennego, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2006, s. 389-396. Wiślicz Tomasz, Upodobanie. Małżeństwo i związki nieformalne na wsi pol skiej ХѴІІ-ХѴШ wieku, Wrocław 2012. Wiślicz Tomasz, Zarobić na duszne zbawienie. Religijność chłopów małopol skich od połowy XVI do końca XVIII wieku, Warszawa 2001. Witte John Jr., The Reformation of Marriage Law in Martin Luther’s Germa ny. Its Significance Then and Now, „ Journal of Law and Religion” 1986, Vol. 4, No. 2, s. 293-351. World Health Organization, World Report on Violence and Health. Summa ry, Genewa 2002. Zawadzki Wojciech, Dzieje Niedźwiedzicy na Żuławach Wielkich do 1945 roku, Elbląg 2014. Zdrójkowski Zbigniew, Zarys dziejów prawa chełmińskiego 1233-1862, To ruń 1983. Zimnowoda Joanna, Wyzwisko - specyficzny rodzaj form adresatywnych (o uniwersalności negatywnych zdarzeń komunikacyjnych), w: Życzli wość i agresja w języku i kulturze, red. Anna Dąbrowska, Alicja Nowa kowska, Wrocław 2005, Język a Kultura, 1.17, s. 273-282. Zunkel Richard, Ehre, hasło w: Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexi kon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland, Bd. 2: E-G, Hrsg. Otto Brunner, Werner Conze, Reinhart Kosseleck, Stuttgart 1992, s. 2-6.
Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu, red. Anna Barez, Dorota Łagodzka, Łódź 2015. Żygulski Kazimierz, Wartości i wzory kultury. Rozważania socjologa, War szawa 1975. Žižek Slavoj, Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, tłum. Antoni Górny, Warsza wa 2010. Słowniki Adelung Johann Christoph, Grammatisch-Kritisches Wörterbuch der Hoch deutschen Mundart, Hildesheim, New York 1970, http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung (dostęp: 17.10.2020). Calagius Andreas, Synonyma Latina Vocum, Wrocław 1579.
442 BIBLIOGRAFIA Deutsches Wörterbuch von Jacob und Wilhelm Grimm, Lipsk 1854-1961, http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB (dostęp: 17.10.2020). Ernesti Jan, Forytarz języka polskiego, Świdnica 1690. Faber Andreas, Celaryus Polski, Brzeg ca 1730. Mączyriski Jan, Lexicon Latino Polonicum, Królewiec 1564. Volckmar Nicolaus, Dictionarium Triům Linguarum Latine, Germanice Et Polonice, Gdańsk 1605. Wander Karl Friedrich Wilhelm, Deutsches Sprichwörter-Lexicon, http://woerter֊ buchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Wander (dostęp: 17.10.2020).
Summary The subject of the book is the role of violence and honour in the everyday life of rural residents in the modern era. Particular emphasis has been placed on understanding the relationship between violence and honour, their impact on building interpersonal relations and functioning of the local community. The selected area includes the villages of the Mierzeja Wiślana (Vistula Spit) and the Szkarpawa river area belonging to the City of Gdańsk. The court books of the Vistula Spitand the Szkarpawa river, stored in the State Archives in Gdańsk for the years 1578-1626 are the basic source of information. The book was divided into two parts. The first part discusses different types of violence and their relationship with honour. In the first chapter, verbal aggression was analysed, and especially the insult- the most frequent form of violence in the examined sources. The key problem here is to understand the role of verbal expression in the examined cultural circle and its relation to the concept of honour. A separate subchapter presents the problem of accusations of witchcraft. The second chapter was devoted to physical violence. In order to interpret this phenomenon, it was necessary to reflect on the concept of bodily integrity and the meaning of individual parts of the body in the examined cultural circle. A question was also asked about the role of gestures in the act of violence and a scheme of a typical fight was presented. The subject of the third chapter is sexual violence sexual harassment and rape. The emphasis here is put on showing the mechanism of sexual
abuse, its effects, the strategies of the perpetrators and victims, and the reactions of those around them. The analysis has shown that sexual violence is closely linked to the concept of honour. The second part of the book aims to show the phenomenon of violence and honour in interpersonal relations of different nature. In chapter four, the subject of analysis is violence in family relations: between spouses, parents and children, siblings. The mechanism of violence was closely linked to the patriarchal system. Domestic violence in the modern society was legally and socially accepted. However, the book also shows another face of the family in the context of violence - when the family sympathised in external conflicts and fought together for their honour. The last chapter
448 SUMMARY deals with violence and honour in the context of different social relations in the countryside. Ihe first subchapter concerns relations between employers and employees (servants). Beating up subordinates was a legally and socially accepted practice, and financial dependence on the hosts further worsened the situation of the victims. On the other hand, employees also used violence against their superiors, although it sometimes took latent forms. The subject of second subsection is violence in relations between parishioners and pastors as well as teachers. The key issue here was the confessional policy of the authorities, which exacerbated conflicts at the local level. In turn, relations between subordinates and officials were analysed in the third subsection. Violence had an important function in regulating power relations. As honour was the basic criterion for performing all public functions, the possibility of taking it away was the bargaining chip of the subordinate population. Violence, including assaults on honour, also played an important role in neighbourly relations ֊ this is presented in subsection four. Together with a discussion of typical conflict situations, the book raises issues of cooperation and solidarity between rural residents and the mechanisms for regulating internal relations within the community. The last subchapter introduces the analysis of subsequent actors - animals. Playing an extremely important role in the lives of rural residents, they also took part in their conflicts. It is important to point out that they also became victims of
violence, which was usually to be directed against their owners (indirect violence). The studied rural community belonged to the so-called cultures of honour, where an individuals honour is a determining factor of ones identity, a membership of a group, access to the most important resources, a possibility of performing public functions and running a business. Honour was an acquired value through the adherence of cultural norms specific to the community. Whether an individual is honourable was decided by others giving opinions about them. At the same time, honour was an impermanent value - one could lose it at any time. The result of the loss of honour was the loss of group membership, loss of social position, security, social and professional contacts, as well as economic exclusion. The analysis of numerous court cases has shown that the withdrawal of honour has always been the result of violence. Usually it was verbal aggression in the form of libel, slander or gossip, but physical violence could also disgrace the opponent. The results of the presented analysis indicate the need to move away from the stereotypical perception of violence as an action aimed primarily at causing physical suffering to the victim. It turns out that in the studied community, the most frequent aim of the perpetrator
SUMMARY 449 of violence was to hurt the opponent’s honour, and thus to cause social, financial and psychological harm. This then allows us to understand why particular forms of violence were used more often than others, why they were the basis for legal proceedings, what the motives of the perpetrators were and, finally, what the consequences were. Power, physical, financial and social advantage could increase the likelihood of becoming a perpetrator of violence. However, many examples show the opposite ֊ when violence was used against people who were physically stronger, in a better legal situation, with a higher social status and in power. The book shows that violence has often been a way of improving the situation of marginalised groups, who did not have access to official, legal means to defend their interests. This confirms the need to move away from the stereotypical perception of violence as an action inflicted by individuals or groups dominating their subordinates. The book proves that violence should not be seen as an uncontrolled outbreak of negative emotions, but as an individual and group strategy. The book also breaks the classic perception of violence as a factor destabilising social life. In the studied rural community, the individual perpetrator often committed violence not for particular purposes, but in defence of his community. Rural residents who were interdependent from one another cared about the prosperity, security and identity of the entire community, because their own well-being depended on it. Through violence and the taking away of honour, those
who threatened solidarity and common security were excluded from the community. In this way, violence could bring numerous benefits to the community.
Indeks osób A Achremczyk Stanisław 18, 26, 212, 3M Adelung Johann Christoph 66,75,79 Angell Robert C. 360 Aries Philippe 236-237 Austin John Langshaw 53-54, 62 В Backmann Sibylle 21 Badinter Elisabeth 236-237 Bahr Simon 354 Bailey Joanne 150, 218, 220, 253 Bake Kristina 254 Ball Paul 48, 307 Baranowski Bohdan 76,112, 213 Barez Anna 388 Bartmiński Jerzy 84 Beck Franziska 36, 382, 387 Behrisch Lars 17,148,359 Berndt Friedrich 46-48 Biskup Radosław 35 Blauert Andreas 25 Bogucka Maria 278 Bolek Henryk 230 Borckmann Andreas 48 Bourdieu Pierre 14, 22-23, 252, 258 Bővet Pierre 15 Boziewicz Władysław 20 Brandes Gerhard 48,121,185,187, 295, 376, 379 Brandstäter Franz August 36-37,43 Brocki Zygmunt 39 Brownmiller Susan 187-188 Brunner Otto 25 Brzeziński Witold 237 Bufacchi Vittorio 10 Bui-Wrzosinska Lan 11,15, 57-58, 61 Bukowska Sylwia 43 Burdziej Stanislaw 12 Burghartz Susanna 25 Burnett Amy Nelson 295, 301 C Calagius Andreas 20 Capp Bernard 208-209, 222, 225, 229-230, 286 Carr Lowell J. 360 Chartier Roger 24 Chłosta-Sikorska Agnieszka 18 Choiński Krzysztof 237 Chwedeńczuk Bohdan 54 Cieślak Edmund 289 Clarke John 11 Cohen Dov 57-58 Conze Werner 25 Cooley Charles Horton 359-360 Corvinus Johann 295, 300 Coser Lewis A. 12-13, 408 Courtine Jean-Jacques 155-156 Cuneo Pia F. 389 Curicke Reinhold 300 Czacharowski Antoni 26 Czirenberg Daniel 48, 29 5, 3 69
INDEKS OSÔB 452 Ć Ćwiek Zbigniew 353 D Dahme Hein-Jürgen 21 Dąbrowska Anna 64 Dekanski Dariusz 38 DeMause Lloyd 236 Dembowski Antoni Sebastian 27 DeMello Margo 388 Dinges Martin 22, 25-26 Długokęcki Wiesław 35-40 Drożdż Anna 381 Drwal Jan 38 Dülmen Richard van 25, 381 Dürr Renate 26 Dwulit Anastazja 389 Dziechcińska Hanna 149,155 E Ehlers Reinhold 48 Eitler Pascal 132,142 Elias Norbert 16-17,19, 21-22 Engelking Anna 107 Eriksson Magnus 156 Ernesti Jan 20 F Faber Andreas 20 Farge Arlette 24 Farníčka Marzanna ю, 13 Flandrin Jean-Louis 221 Foltz Max 47 Foyster Elizabeth 219-221, 225, 230-232 Frank Michael 67, 69 Freder Heinrich 227 Freud Zygmunt 15 Fritze Konrad 322 Fromm Erich 15 G Gadocha Marcin 18 Galtung Johan 14 Garewicz Jan 20-21 Gdacjusz Adam 230 Gelfand Michele J. 11,15, 57-58,61 Gersmann Gudrun 156 Gewirtz Sharon 11 Gierszewski Stanislaw 354 Giese Constantin 48 Giese Loreen 150, 218, 220, 253 Gleixner Ulrike 298, 304 Gluckman Max 12-13 Goodale Jay 301, 311-312 Gottlieb Beatrice 226 Gowing Laura 220, 226, 230 Górnowicz Hubert 39 Górny Antoni 11 Graves C. Pamela 148-149,155 Griffin Carl J. 388 Grodziński Eugeniusz 54,60-61 Groebner Valentin 25 Groth Andrzej 354 Gugutzer Robert 132,144 H Hajnal John 273 Hanawalt Barbara A. 237 Haroche Claudine 155-156 Harrington Joel F. 217 Hayhoe Jeremy 31,150 Heijden Manon van der 188,195 Holten Arnold von 48,126,187, 227, 297 I Izydorczyk Anna 275 J Jackman Mary R. 11,13-14, 409
INDEKS OSÔB Jancke Gabriele 24 Janicka Danuta 30 Jasky Karl 48, 350 Jundziłł Juliusz 237 Jungingen Konrad von 40 К Kaczor Dariusz 18,121,128,135,147 Kałążny Jerzy 294 Kamier Marcin 18, 205 Karol IX, król Szwecji 355-356 Karpinski Andrzej 18, 205, 278 Kazimierz IV Jagiellończyk, król polski 41 Kempen Eggert von 48, 352 Kempny Marian 330 Keyser Erich 36 Kitowski Piotr 26,114 Kizik Edmund 43-44, 242, 278, 295-296, 298, 309-310, 315 Kołacz-Chmiel Małgorzata 219, 231-232 Kopczyński Michał 37, 45, 273 Kossakowski Józef Kazimierz 27 Kosseleck Reinhart 25 Koszelak Marek 36, 39 Kościelak Sławomir 43, 294-295 Kotowicz-Borowy Irena 26 Kowalski Piotr 160 Kramer Karl-S. 64,69-70,102 Kremer Johann 49 Kriegseisen Wojciech 353 Krug-Richter Babara 156 Kruszyński Tadeusz 42 Künast Hans-Jörg 21 Kuryś Agnieszka 221 L Lachowska Dorota 21 Lacour Eva 15,150 453 Laslett Peter 273 Leeuw Gerardus van der 106 Lengnich Gottfried 28, 31,48 Lestel Dominique 389 Leś Barbara 55 Leung Angela K.-Y. 57-58 Lewis Gil 11 Leyk Anna 211 Libera Zbigniew 159-160 Liberska Hanna 10,13 Lidman Satu 217-218, 220 Linde Johann von der 48 Lorentz Friedrich 43,114, 268, 325, 364-365 Lorenz Maren 132 Lundberg George 12 Ł Lagodzka Dorota 388 Łaszewski Ryszard 31 Lopatecki Karol 27 Lukasiewicz Małgorzata 21 Μ Mahrburg Adam 20 Maisel Witold 62, 324-325 Malinowski Bronislaw 54-55,105 Martin Lynn A. 192 Matuszewski Józef 325 Matuszewski Rafał 142 Mączak Antoni 37, 45, 273 Mączyński Jan 20 McDougall William 15 Merton Robert 12 Milburn Thomas W. 101 Mills Theodore 402 Mölner Reinhold 48 Mucha Janusz 13, 304
INDEKS OSÔB 454 Muhi John 35-36, 40-43, 46-48, 128, 300, 309, 337, 339-341, 345,347,383 Müller Michael G. 296 Muravyeva Marianna 219 N Niewiedział Dorota 10,13 Nisbett Richard E. 58 Nocny Waldemar 36 Norton Mary Beth 69, 71, 82,100 Nowak Zbigniew 300 Nowakowska Alicja 64 Pisanski Georg Christoph 70 Pisarkowa Krystyna 20, 27, 57 Pitt-Rivers Julian 26 Plauen Henryk von 40 Pollock Linda 236 Poniat Radosław 205 Popiołek Bożena 18 Popowska-Taborska Hanna 27 Pospiszyl Irena 10 Prokopiuk Jerzy 106 Ptaszyński Maciej 302-303, 314-315 R O Ochab Maryna 236 Odyniec Władysław 40, 48 Oestreich Gerhard 294 Opaliński Edward 18, 278 Osińska-Boska Krystyna 24 Ossowska Maria 26-27 Ostrowska Barbara 79 Owsiński Marcin 36, 43 Ozment Steven 227 P Paluchowski Piotr 43 Parkin Sally 112,114 Parsons Talcott 12 Peisert Maria 63-65, 82, 87,97,106 Peristany John G. 23 Perlbach Max 39 Perłakowski Adam 63 Peters Jan 298, 322 Piątkowski Andrzej 37, 44-45, 273, 322, 325 Pietrzak Henryk 12,16 Pilaszek Małgorzata 112-114,120 Piltzówna Eugenia 70 Pirożyński Jan 242 Ramirez Martin J. 13 Rammstedt Otthein 21 Rappe Susanne 333 Ray Larry 12,15 Reinhard Wolfgang 294 Rhesa Ludwig 303 Rippmann Dorothee 322 Robin Jean 273 Roper Lyndal 220 Rosenberg Georg 48 Rosenkraz Edwin 31 Roś Joanna 388 Rozenkranz Edwin 31,112 S Salomea, księżna 38 Sambor II, książę lubiszewsko-tczewski 38 Sarnowski Michał 88 Sawicki Marcin 26 Schachmann Bartholomäus 48, 295 Schilling Heinz 294, 298 Schindler Norbert 79,92-93,95 Schirmern David 227 Schläppi Daniel 24 Schmidt Heinrich Richard 294
INDEKS OSÔB Schnaase Eduard 131, 295 Schopenhauer Artur 20 Schopenhauer Johanna 42 Schreiber Thomas Johann 76 Schreiner Klaus 22-23 Schulze Hans K. 322 Schuster Peter 21 Schwerhoff Gerd 16-17, 22-25 Sehling Emil 43 Severance Laura 11,15, 57-58, 61 Sherrard Philip 23 Shorter Edward 236 Shorter Elisabeth 187-188,197 Simmel Georg 21 Simon-Muscheid Katharina 24-25 Słowiński Jan 325 Sowa Andrzej 26 Speimann Johann 48, 295 Stanko Elisabeth 10-11 Staszków Michał 63 Stefan Batory, król polski 42 Stone Lawrence 236 Swoboda Tomasz 155 Szafran Przemysław 37, 44, 46, 48, 300, 324-325 Szmatka Jacek 359-360 Sztetyłło Janusz 289 Sztompka Piotr 271 S Świętopełk II Wielki, książę Pomorza Gdańskiego 38 T Tazbir Janusz 186 Tendecki Janusz 324 Thomas Keith 388, 398 Tłusty Ann B. 21 Toeppen Max P. 70,144 Toivo Raisa Maria 241, 243, 246 455 Tokarski Ryszard 84 Topolski Jerzy 275 Treder Jerzy 39 Trotz Michał Abraham 20, 290 U Ulanowski Bolesław 349 Ullmann Sabine 21 V Vigarello Georges 211 Violet Alexander Ferdinand 36, 40, 324-325, 346, 383, 387, 390 Volckmar Nicolaus 20, 242, 277 W Walczak Wojciech 27 Walker Garthine 184,195 Wall Richard 273 Wander Karl Friedrich Wilhelm 61,149 Warner William Lloyd 12 Watman Kenneth H. 101 Watzenrode Łukasz 41 Weber Max 21 Werda Dorota 27 Wicek Jan Jakub 242 Wieczorek Kamil Μ. 388 Wijaczka Jacek 114,125-126 Wiślicz Tomasz 18, 63,142-143, 145-146,166,192,196, 212, 246, 278, 299, 302, 305, 326, ՅՅՕ, 353, 355 Witte John Jr. 232 Wolf Djonizjusz 48 Wyszomirska Monika 63 Z Zabłudowski Tadeusz 17 Zaremba Jan 230
45б Zawadzki Wojciech 354 Zdrójkowski Zbigniew 28, 40 Zięba Małgorzata 24 Zimmerman Clemens 322 Zimnowoda Joanna 64 Žižek Slavoj 11 Zunkel Richard 25 Zwierzykowski Michał 63 INDEKS OSÓB Zygmunt II August, król polski 29, 42, 294 Zygmunt III Waza, król polski 42, 295 Ż Żołądź-Strzelczyk Dorota 237 Żygulski Kazimierz 27
Indeks nazw miejscowych * Brodnica (Strasburg) 352 Bronowo (Brunau) 39, 46-47, 49 Bydgoszcz 192 Cedry Wielkie (Groß Zünder) 104, 256 Chorążówka (Junkertroyl) 49,91, 104,155, 204-207,222,256, 337-339 Chwalimie (Wallachsee) к. Szczecinka 147,288 Cyganek (Tiegenhagen) 228,299 Długie Ogrody (Langgarten) 108, 206, 239,299 Drewnica (Schönbaum) 39, 49,56, 80, 87-88,165,168,180-181, 182-185,277, 295, 29б, 299, 304-305, 309, 310, 325-326, 329-ЗЗО, 342, 382 Elbląg (Elbing) 39, 41,102,104, 322,333, 382 Ellerwald (gmina mennonicka nad Nogatem k. Elbląga) 169-170, 387 Gdańsk (Danzig) 8-9,18, 28-29, Зі, 3 5-3 6, 3 8, 41-44, 46-49, 79, 80, 89,112,117,121,126, 129,134,135,140,144,157, 175,181,188-189,192,194, 196, 207, 212-213, 219, 227, 229,240, 242,262, 274, 277, 280, 289, 291, 294-298, 300, 302, 313-315, 321, 323, 333, 338-339,341,345,346,351, 353-358,376,381,404 Gdańsk - Żabi Kruk (Poggenpfuhl) 162-164 Gdańska Głowa (Danziger Haupt) 39,155,176,202-204,212, 284-285,337-338,362-363 Gęsia Karczma (Ganskrug) 32-32, 32,398 Głobica (Glabitsch) 40, 46, 49, 82, 98-99, 200,231,238, 240, 266, 296, 311, 312,313,314, 338, 342, 343 Górki (Neufáhr) 37, 40, 48, 60, 67-68,136,138,149,151,153, 15g, 260,262, 263-264,334 Grzmiąca (Gramenz) k. Szczecinka 231 Gwda Wielka (Küdde) к. Szczecinka 128 Hegewald 161,300 Henkenkruge 231 Jankowo (Jankendorf) 47, 49,103, 13 4,13 8,181,18 6,187,265, 363, 382 Jantar (Pasewark) 38, 39, 41,47, 49, 55, 92,113,122-125,127-228, 139,160,165-166,167-168, * Kursywą oznaczono numery stron odnoszące się do nazw miejscowości poda nych w sprawach sądowych cytowanych w
przypisach.
458 212-213, lľj-226, 242, 26I, 300,305, 311,319-320, 331֊ -ՅՅ2,334 Kieżmark (Käsemark) 354-355 Kobbelgrube 40, 41, 49, 59,77,106, 115-117,152-153,167,198, 206, 262,266, 295, 303-305, 306-308, 310,311, 312-314, 316-317, 318-320,398 Kobyla Kępa (Kobbelkampe) 266 Kolibki (Koliebken) 135 Krakowiec (Krakau) 32, 40, 48,102, 141,143, 227-228,242, 258, 281,292, 340,346, 369-369 Królewiec (Königsberg) 355-358 Krynica Morska/Łysica (Kahlberg) 327,343,387 Kukuks Krug 49,181,186,187 Lakenwalde 81,140 Lisewo (Lißow) 396 Lubieszewo (Ladekopp) 91,337-338 Malbork 43 Marzęcino (Jungfer) 135,150,169, 367 Mikoszewo (Nickelswalde) 37, 39, 47, 49, 80, 91,107,109,119, 127,136-137,142,144,147, 154,161,198-201,208,212, 220,257,288,309, 335-336, 366, 382, 383-384 Narmeln 41, 49,100,103,147,157, 278, 347-348 Neukrug w Szkarpawie 197,348 Niedźwiedzica (Behrwalde) 354-355 Nowa Karczma (Neukrug) 49, 60, 203,117,150,257, 295, 3°3 308, 309, 315, 317-318,324 Nowotna (Neuendorf) 59,103,139, 165,364,398 INDEKS NAZW MIEJSCOWYCH Orlinki/Orle (Wordel) 39,49, 242, 202-204,212,275,289,397 Ortheide 48,208,229 Ostrowite (Osterwick) 337-338 Ostrów (Gdańsk) (Holm) 229 Pardaskrug 49,80,192 Pełczyce (Bernstein) 352 Przebrno (Pröbbernau) 40,41, 49,88, 96,154,169-170, 295, 309-310,314, 317-318,333, 368,387,393 Przegalina (Einlage) 49, 203,340 Przemysław (Prinzlaff) 38, 39, 49,56, 81,107,113,134,154, 163-164,168, 170, 2 84-2 85, 250-251, 257, 287,309, 329-ՅՅՕ, 333-334, 382, 383-384 Przeróbka (Troyl) 391 Ptaszkowo (Voglens) 40,49, 243, 186 Rother Krug 208,299 Reduta Płońska (Rückfort) 96,103, 158 Rybina
(Babke/Fischerbabke) 40, 46, 49, 66,93,136,140,150, 157,171-176,197,201, 208, 238,256, 266-267, 291-292, 333, 335-336,338-339, 343, 396 Scheute 41 Schmergrube 38, 41, 49,104, 232, 246,283,318 Skarszewy (Schönecke) 141 Skowronki (Vogelsang) 38-41,49, 169-270 Sobieszewo (Bohnsack) 40, 48, 69, 81, 2 0 2,102,103,104,119, 124-125,126-127,136,141, 160,181,188-190,232,247֊250, 255, 295,302, 309-310,
INDEKS NAZW MIEJSCOWYCH 311-312, 312, 314, 318, 327, 344. 365-366, 381-382, 385. 391, 393,394-395 Stare Babki (Alte Babke) 341 Stegna (Steegen) 40,41, 49,59, 72, 73, 94֊95. 107.135, 145-146, 150,152,161,165-166,169, 194,198, 206-207, 223-224, 230, 240, 244, 259, 260, 262, 265, 266,268, 274, 282, 290, 295.300,313. 330,331,333, ՅՅ4.ՅՅ6,397 Stogi (Heubude) 31,32, 48, 59, 71,73,77-79, 96,120,125, 144,150,151-152,158,192, 207,244, 253-255,261, 262, 288, 328, 330, 344, 346,361, 367-368, 385,394,398 Szawałd (Schadwalde) 212-213 Sztutowo (Stutthof) 28, 29, 30, 32, 35,40-42, 46-49,72,77-78, 98,107,112,127,141,142, 150,154,182,195,196,200, 205, 219, 222, 226-227,228, 229, 232, 235, 238,244,245, 280, 295, 296, 299, 301-302, 306,308,314,316,317, 326, 328,332, 335,343, Յ48, Յ49-Յ50, 35Ն352, 355-368, 369-370, 372, 375 459 Świerznica (Kalteherberge) 46, 49, 55, 59, 66,77,103,171-176, 259,367,387, 393 Świetlikowo (Lichtenstein) 352 Toruń (Thorn) 41,352 Tropiszewo (Trappenfelde) 202-204,212 Trutnowy (Trutenau) 89,240 Tuigenohoff (Nowy Dwór Gdański) 160,168,243 Tujsk (Tiegenort) 39, 46, 47,49, 55, 72-73,74, 76-77, 80, 83-84, 90,107,117,122,131,139, 154, 159,160, 165,168,169, 171-177,190-192,197, 205, 228, 233, 234, 243, 247-250, 258-259, 260, 279-280, 281, 295, 299, 302, 309, 328-329, 330,333, 335-336,341,343, 351,352,353-354,364,367, 369-380, 384, 385,394,398 Tykocin 192 WeißerKrug 391 Wisłoujście 39, 295 Żelichowo (Petershagen) 329 Żuławki (Fürstenwerder) 152,309, 363 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Korczak-Siedlecka, Jaśmina 1989- |
| author_GND | (DE-588)1240429363 |
| author_facet | Korczak-Siedlecka, Jaśmina 1989- |
| author_role | aut |
| author_sort | Korczak-Siedlecka, Jaśmina 1989- |
| author_variant | j k s jks |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047451579 |
| ctrlnum | (OCoLC)1268174414 (DE-599)BVBBV047451579 |
| edition | Wydanie pierwsze |
| era | Geschichte 1500-1699 gnd |
| era_facet | Geschichte 1500-1699 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03372nam a2200589 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047451579</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220908 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210902s2021 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323144755</subfield><subfield code="9">978-83-231-4475-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8323144753</subfield><subfield code="9">83-231-4475-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1268174414</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047451579</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Korczak-Siedlecka, Jaśmina</subfield><subfield code="d">1989-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1240429363</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku</subfield><subfield code="c">Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie pierwsze</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Toruń</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">459 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield><subfield code="c">22 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 427-442</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung auf Englisch</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1500-1699</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gesellschaftsleben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071788-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Brauch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4008017-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Frische Nehrung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018632-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Poland / Social life and customs</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Manners and customs</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Poland</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Frische Nehrung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018632-5</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Gesellschaftsleben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4071788-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Brauch</subfield><subfield code="0">(DE-588)4008017-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1500-1699</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Fundacja na rzecz Nauki Polskiej</subfield><subfield code="0">(DE-588)5267959-7</subfield><subfield code="4">isb</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220908</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032853562</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Frische Nehrung (DE-588)4018632-5 gnd |
| geographic_facet | Frische Nehrung |
| id | DE-604.BV047451579 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T18:03:28Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:12:31Z |
| institution | BVB |
| institution_GND | (DE-588)5267959-7 |
| isbn | 9788323144755 8323144753 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032853562 |
| oclc_num | 1268174414 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 459 Seiten Illustrationen, Karten 22 cm |
| psigel | BSB_NED_20220908 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |
| record_format | marc |
| series2 | Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej |
| spelling | Korczak-Siedlecka, Jaśmina 1989- Verfasser (DE-588)1240429363 aut Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej Wydanie pierwsze Toruń Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2021 459 Seiten Illustrationen, Karten 22 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Literaturverzeichnis Seite 427-442 Zusammenfassung auf Englisch Geschichte 1500-1699 gnd rswk-swf Gesellschaftsleben (DE-588)4071788-4 gnd rswk-swf Brauch (DE-588)4008017-1 gnd rswk-swf Frische Nehrung (DE-588)4018632-5 gnd rswk-swf Poland / Social life and customs Manners and customs Poland Frische Nehrung (DE-588)4018632-5 g Gesellschaftsleben (DE-588)4071788-4 s Brauch (DE-588)4008017-1 s Geschichte 1500-1699 z DE-604 Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (DE-588)5267959-7 isb Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Korczak-Siedlecka, Jaśmina 1989- Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku Gesellschaftsleben (DE-588)4071788-4 gnd Brauch (DE-588)4008017-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4071788-4 (DE-588)4008017-1 (DE-588)4018632-5 |
| title | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |
| title_auth | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |
| title_exact_search | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |
| title_exact_search_txtP | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |
| title_full | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej |
| title_fullStr | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej |
| title_full_unstemmed | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku Jaśmina Korczak-Siedlecka ; Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej |
| title_short | Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI-XVII wieku |
| title_sort | przemoc i honor w zyciu spolecznym wsi na mierzei wislanej w xvi xvii wieku |
| topic | Gesellschaftsleben (DE-588)4071788-4 gnd Brauch (DE-588)4008017-1 gnd |
| topic_facet | Gesellschaftsleben Brauch Frische Nehrung |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032853562&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT korczaksiedleckajasmina przemocihonorwzyciuspołecznymwsinamierzeiwislanejwxvixviiwieku AT fundacjanarzecznaukipolskiej przemocihonorwzyciuspołecznymwsinamierzeiwislanejwxvixviiwieku |