Verfügbarkeit: Historia Kaszubów w dziejach Pomorza

Historia Kaszubów w dziejach Pomorza: = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Tom 2 Czasy nowożytne

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
Hauptverfasser:	Szultka, Zygmunt 1944- (VerfasserIn), Labuda, Gerard 1916-2010 (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Gdańsk Instytut Kaszubski w Gdańsku 2024
Schlagworte:	Geschichte 1455-1815 Kaschuben Pommern
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Abstract Abstract Register // Ortsregister Register // Personenregister Literaturverzeichnis
Beschreibung:	Literaturverzeichnis Seite 911-948
Beschreibung:	997 Seiten Illustrationen
ISBN:	9788367683234

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 cc4500
001	BV050123083
003	DE-604
005	20250219
007	t\|
008	250115s2024 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788367683234 \|9 978-83-67683-23-4
035			\|a (OCoLC)1481632338
035			\|a (DE-599)HEB524957614
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-B1595 \|a DE-12
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
100	1		\|a Szultka, Zygmunt \|d 1944- \|e Verfasser \|0 (DE-588)103421327 \|4 aut
245	1	0	\|a Historia Kaszubów w dziejach Pomorza \|b = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 \|n Tom 2 \|p Czasy nowożytne \|c napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka
264		1	\|a Gdańsk \|b Instytut Kaszubski w Gdańsku \|c 2024
300			\|a 997 Seiten \|b Illustrationen
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
500			\|a Literaturverzeichnis Seite 911-948
546			\|a Mit Zusammenfassungen in kaschubischer, englischer und deutscher Sprache
648		7	\|a Geschichte 1455-1815 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Kaschuben \|0 (DE-588)4029854-1 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Pommern \|0 (DE-588)4046744-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Pommern \|0 (DE-588)4046744-2 \|D g
689	0	1	\|a Kaschuben \|0 (DE-588)4029854-1 \|D s
689	0	2	\|a Geschichte 1455-1815 \|A z
689	0		\|5 DE-604
700	1		\|a Labuda, Gerard \|d 1916-2010 \|e Verfasser \|0 (DE-588)119374250 \|4 aut
700	1		\|a Szultka, Zygmunt \|d 1944- \|e Verfasser \|0 (DE-588)103421327 \|4 aut
773	0	8	\|w (DE-604)BV022538432 \|g 2
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Ortsregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20250219
942	1	1	\|c 307.09 \|e 22/bsb \|f 0903 \|g 438
942	1	1	\|c 307.09 \|e 22/bsb \|f 09024 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-035459942

Datensatz im Suchindex

_version_	1826853980001533952
adam_text	Spis treści Przedmowa . 5 Wprowadzenie. Konsekwencje trójpodziału terytorialno-politycznego Kaszubów i zamieszkiwanej przez nich ziemi w czasach nowożytnych . 9 9 1. Stosunki polityczne, ustrój owo-prawne i społeczne Prus Królewskich, zwłaszcza województwa pomorskiego. 14 2. Przemiany polityczne i ustrój owo-prawne ziemi bytowskiej i lęborskiej . 24 3. Przeobrażenia polityczne i ustrój owo-prawne wschodniej części Pomorza Zachodniego zamieszkanej przez ludność języka kaszubskiego i niemieckiego. 29 Część 1 Prusy Królewskie/Zachodnie w epoce nowożytnej 1525-1815 Rozdział I Rys stosunków politycznych Prus Królewskich . 51 Półtora wieku powolnej integracji z Koroną . Druga wojna północna (1655-1660) i jej następstwa. Przemiany polityczne w epoce saskiej . Okres stanisławowski . System sejmikowy województwa pomorskiego. Udział Kaszubów w odsieczy wiedeńskiej 1683 r. i legenda o nobilitacjach kaszubskiej szlachty. 84 7. Przemiany polityczne w absolutnym państwie pruskim. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 51 54 62 70 74 94 QO1 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Rozdział II Główne linie rozwoju demograficznego Prus Królewskich i województwa pomorskiego w XVI-XVIII wieku. 105 1. Straty ludnościowe wojny trzynastoletniej i ich odbudowa . 105 2. Następstwa demograficzne wojen szwedzko-polskich - katastrofa potopu szwedzkiego. 110 3. Uwagi o rekonstrukcji ludnościowej w latach 1660-1700 . 115 4. Nowe spostrzeżenia o ubytku ludności w trzeciej wojnie północnej i tempie jego odbudowy. 119 5. Zaludnienie województwa pomorskiego w 1766 roku oraz ubytek ludności i natężenie migracji jako następstwa „kordonu sanitarnego” . 122 6. Globalne zaludnienie Prus Królewskich w 1772 roku i liczba mieszkańców przejętych przez Prusy. 129 7. Rozwój ludnościowy Prus Zachodnich w latach 1773-1806 . 133 Rozdział III Rola imigracji zachodniopomorskiej w przemianach demograficznych Prus Królewskich. 137 1. Imigracja z Korony a historiografia i osadnictwo olęderskie . 137 2. Początki drugiej kolonizacji na pograniczu Pomorza Zachodniego i Prus Królewskich. 140 3. Potencjał ludnościowy Pomorza Zachodniego i Prus Królewskich . 149 4. Emigracja zachodniopomorska do Prus Królewskich pod rządami Gryfitów. 154 5. Emigracja zachodniopomorska do Prus Królewskich w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku . 174 Rozdział IV Kaszubski obszar językowy województwa pomorskiego w XVI-XVIII wieku. 191 1. 2. 3. 4. Kaszubski obszar j ęzykowy w drugiej połowie XVI wieku. 191 Zasięg języka kaszubskiego w drugiej połowie XVI wieku. 211 Zasięg kaszubszczyzny według źródeł opisowych. 221 Przybliżony zasięg kaszubszczyzny w trzecim ćwierćwieczu XVIII wieku. 229 Rozdział V Miasta kaszubskiego obszaru językowego w Prusach Królewskich 1525-1815. 257 1. Ludność. 257 2. Ustrój i organizacja władz miejskich. 271 3. Rolnictwo. 274 992 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II 4. Rzemiosło i handel .279 5. Życie miast w Prusach Zachodnich. 282 Rozdział VI Przemiany struktur majątkowych i społecznych wsi. 289 1. 2. 3. 4. 5. Liczba i przeobrażenia majątkowo-społeczne szlachty. 289 Królewszczyzny, dobra kościelne i miejskie. 317 Struktura społeczna mieszkańców wsi . 320 Kaszubskie elity społeczne. 330 Przemiany wsi pod pruskim panowaniem . 351 Rozdział VII Przemiany religijne i kościelne .357 1. Reformacja jako ruch religijno-społeczny. 357 2. Kontrreformacja.406 3. Stosunki wyznaniowe i kościelne w Prusach Zachodnich . 430 Rozdział VIII Szkolnictwo. 439 1. 2. 3. 4. Edukacja szlachecka.439 Katolickie szkoły parafialne i zakonne. 446 Szkolnictwo ewangelickie .467 Przemiany szkolnictwa w Prusach Zachodnich. 476 Rozdział IX Zamknięty świat wartości 1. 2. 3. 4. 485 Rodzina. 486 Czas pracy. 491 Kultura duchowa. 494 Kultura materialna . 497 Część 2 Ziemia lęborsko-bytowska Rozdział X Główne linie przemian językowych w XV-XVIII wieku. 507 1. Uwarunkowania zmian społecznych i językowych ziemi lęborskiej i bytowskiej od połowy XV do połowy XVII wieku. 507 2. Przemiany i przesunięcia granic kaszubszczyzny w drugiej połowie XVII i w pierwszej połowie XVIII w. 527 3. Wpływ państwa pruskiego na przemiany i przesunięcia granic kaszubszczyzny od połowy XVIII w. . 533 993 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Rozdział XI Główne linie rozwoju społeczno-gospodarczego . 539 1. Próby przełamania stagnacji demograficzno-gospodarczej ziemi lęborskiej i bytowskiej. 539 2. Życie gospodarcze w drugiej połowie XVII i w pierwszej połowie XVIII w. 546 3. Próby przełamania stagnacji demograficzno-gospodarczej na przełomie XVIII-XIX w. 558 4. Zmiany własności ziemskiej szlachty w XVI-XVIII w. . 562 Rozdział XII Miasta. 569 1. Rozwój społeczno-gospodarczy miast w latach 1454—1772 . 5 69 2. Nieudane próby ożywienia gospodarczego po 1772 r. . 582 Rozdział XIII Sejmik ziemi lęborskiej i bytowskiej w Lęborku - centrum życia politycznego i publicznego. Sądownictwo . 585 1. Uwagi wstępne. 585 2. Ustrój, organizacja i działalność sejmiku lęborsko-bytowskiego w Lęborku (druga połowa XVII - pierwsza połowa XVIII w.) . 588 3. Likwidacja samorządu stanowego przez władze pruskie w latach 1742-1774 . 600 4. Sądownictwo. 607 Rozdział XIV Militaryzacja szlachty lęborskiej i bytowskiej i jej udział w pruskim korpusie oficerskim. 617 1. Stosunek szlachty lęborskiej i bytowskiej do armii brandenbursko-pruskiej i innych państw. 617 2. Znaczenie szkoły kadetów w Słupsku w militaryzacji i prusyfikacji szlachty lęborskiej i bytowskiej. 619 Rozdział XV Przemiany wyznaniowe i kościelne 623 1. Wpływ reformacji na przemiany wyznaniowe oraz życie publiczne do 1637 r. . 623 2. Próby odzyskania wpływów Kościoła katolickiego w latach 1637-1657/58 . 635 3. Stosunki wyznaniowe i kościelne w latach 1657/8-1772/3 (luteranizm, kalwinizm, katolicyzm). 639 4. Przemiany religijno-kościelne w latach 1772/3—1815 . 645 994 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Rozdział XVI Szkolnictwo. 647 1. Katolickie szkoły parafialne . 647 2. Ewangelickie szkolnictwo elementarne po 1657/8 r. . 652 Rozdział XVII Kultura - wybrane aspekty 659 1. Dziedzictwo kulturowe. 659 2. Kultura duchowa. 661 3. O piśmiennictwie i jego autorach czasów nowożytnych. 664 Część 3 W Księstwie Słupskim, Księstwie Pomorskim i Księstwie Szczecińskim Rozdział XVIII Stosunki polityczne . 677 1. Kaszubi zachodniopomorscy w granicach Księstwa Słupskiego 1455-1478 . 2. Kaszubski obszar językowy w granicach Księstwa Pomorskiego 1478-1637 . 3. Kaszubi zachodniopomorscy i starostwa lęborsko-bytowskiego pod rządami Hohenzollernów brandenburskich w drugiej połowie XVII i pierwszej XVIII wieku . 4. Militaryzacja i prusyfikacja szlachty zachodniopomorskiej i lęborsko-bytowskiej w XVII-XVIII w. 677 683 698 705 Rozdział XIX Przemiany majątkowe szlachty zachodniopomorskiej. 713 1. Struktura majątkowa szlachty słupskiej w XVI w. . 713 2. Przemiany własności ziemskiej szlachty kaszubskiego obszaru językowego w XVII-XVIII wieku. 718 3. Zmiany własności szlacheckiej kaszubskiego obszaru językowego od wojny siedmioletniej do początku XIX wieku . 724 Rozdział XX Stosunki wyznaniowe i kościelne. 727 1. Reformacja. 727 2. Polityka kościelna państwa brandenbursko-pruskiego w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku . 739 995 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II 3. Opieka religijna nad ludnością kaszubską i przeobrażenia kaszubskiego obszaru językowego. 753 4. Pietyzm i jego znaczenie . 760 5. Stosunki kościelne, prądy oświeceniowe i wypieranie języka polskiego z kościołów i szkół kaszubskiego obszaru językowego 1763-1805 . 766 6. Współdziałanie państwa, Kościoła i szlachty w likwidacji języka polskiego jako języka ceremoniału kościelnego i nauczania w kościołach i szkołach od połowy XVII do początku XIX wieku . 775 Rozdział XXI Kościół i szkoła na wsi zachodniopomorskiej w czasach nowożytnych — próby kształtowania postaw mieszkańców . 785 1. Problem języka nauczania w parafiach i szkołach parafialnych. 785 2. Obrazy kaszubskiego tradycjonalizmu. 894 Wykaz tabel. 909 Bibliografia . 911 Indeks osobowy . 949 Indeks miejscowości . 969 Streszczenia. 979 SUMMARY History ofKashubians in the History ofPomerania, vol. II, The Modern Era in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Brandenburg-Prussia and the Kingdom ofPrussia, 1455-1815 The second volume of the History ofKashubians in the History ofPomerania deals with the period 1455-1815 of the modern era. The structure of the volume reflects the order of the particular processes which took place in the various coun tries in which Kashubian people lived in that period. It should be emphasized that in those times, the history of the Kashubian community was diversified, following different paths, depending on the policies implemented by the individual states, religious changes, wars and, especially, the resulting social changes (including migrations), cultural changes (including language preservation and loss) and identity changes. Kashubian people lived in the Duchy of Pomerania and later in Brandenburg-Prussia, in Royal Prussia and in the Lębork and Bytów Land (Lauenburg and Bütow Land). Due to its borderland location, the Lębork and Bytów Land was in fluenced by the Duchy of Pomerania and the Polish-Lithuanian Commonwealth. The year which was adopted as the end of the entire period, 1815, is a com mon caesura, the end of the Napoleonic wars, marking the establishment of a new political order as well as of a new legal and administrative order. The first chapter analyzes the consequences of the territorial and political division of Kashubia, highlighting the different paths of the history of Kashubian people in 1455-1815. The chapter discusses the political, legal and social relations in Royal Prussia, especially in the Pomeranian province, as well as the political and legal transformations of the Lębork and Bytów Land and, finally, the trans formations which took place in the eastern part of Western Pomerania inhabited by Kashubian- and German-speaking communities. This general overview is followed by the first part of this volume, focusing on Royal Prussia (later, after the partitions, West Prussia). The nine chapters of this part analyze political relations in this province, highlighting the complexity 983 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II of its integration into the Kingdom of Poland, the effects of the Northern Wars, as well as the political transformations during the Saxon period and during the reign of King Stanisław August Poniatowski. Furthermore, the characteristic features of the local parliament {sejmik) system in the Pomeranian province are presented, as well as the effects of the partitions and the submission of Royal Prussia to Prussian absolutism. This part of the volume also includes a section devoted to the participation of Kashubians in the Battle of Vienna in 1683 and the legend of the ennoblement of Kashubian people. The aim of this synthetic account of the history of Kashubia is to give an analysis of the most important aspects of social life, in addition to the political issues. Therefore, the following chapters discuss the main directions of the demo graphic development of Royal Prussia and Pomerania in the 16th-18th centuries, including population losses during the wars and population gains. A population loss also occurred as a result of West Pomeranian immigration, which is discus sed in a separate chapter. Moreover, the areas where Kashubian was spoken in the Pomeranian province in the 16th-18th centuries are delineated. The author concentrates on towns located in those areas, their role in the region as well as on their economic and social characteristics. The focus is also on ownership changes in the rural areas, with the emphasis on the differentiation of the social structure taking place there and, in this context, on the Kashubian elite. Apart from considering the social, demographic and economic processes, the author analyzes religious and ecclesiastical changes which were enormously important in 1455-1815, especially the impact of the Reformation and Counter Reformation on the life in Pomerania. The last two chapters are devoted to the issue of education and changes in the system of values and lifestyles (family, work, spiritual and material culture) in the areas of Pomerania where Kashubian was spoken in the 16th—18th centuries. The second part of this volume is devoted to the specific situation of the Lębork and Bytów Land. The layout of this part is similar to that of the first part. This part presents a discussion of the main directions of linguistic changes in the 15th—18th centuries and an analysis of the factors that particularly influenced these changes (including political changes and the role of Prussia in shifting the boundaries of the Kashubian language which began in the mid-18th century). Subsequently, the issues of the socio-economic development, demographic changes, the evolution of the structure of proprietorship and the role of towns are analyzed. A separate chapter is devoted to the local parliament of the Lębork and Bytów Land in Lę bork as the centre of political and public life. The specific role of the gentry in this area is presented in the next chapter, including its militarization and participation in the Prussian officer corps (with the emphasis on the importance of the cadet school in Słupsk). The presentation of the situation of the Lębork and Bytów Land includes religious and ecclesiastical changes (Reformation and Counter-Reformation) 984 Streszczenia and their impact on the history of the Kashubian community in this area. In this context, it is also important to emphasize the role of education, both Catholic and Protestant. The second part of the volume is concluded with a chapter on cultural issues, including the most important writings and their authors. The third part of the volume is devoted to the Kashubian population in the Duchies of Słupsk (Stolp), Pomerania and Szczecin (Stettin). The names used here reflect the changing political situation in the region. The first chapter of this part deals with these changes, paying attention to the change of the situation in the Pomeranian state after its division and the incorporation of its part into the Hohenzollern State of Brandenburg. The following chapters discuss the property changes of the West Pomeranian gentry, religious and ecclesiastical relations, including the cooperation of the state, the Church and the gentry in the elimination of Polish as the language of church ceremonies and teaching in churches and schools from the mid-17th century to the early 19th century. The last chapter of the volume presents the role of the Protestant church and education in shaping attitudes. Finally, a list of abbreviations, a list of tables, an extensive bibliography, and indexes of persons and places are provided at the end of the volume. 985 Streszczenia and their impact on the history of the Kashubian community in this area. In this context, it is also important to emphasize the role of education, both Catholic and Protestant. The second part of the volume is concluded with a chapter on cultural issues, including the most important writings and their authors. The third part of the volume is devoted to the Kashubian population in the Duchies of Słupsk (Stolp), Pomerania and Szczecin (Stettin). The names used here reflect the changing political situation in the region. The first chapter of this part deals with these changes, paying attention to the change of the situation in the Pomeranian state after its division and the incorporation of its part into the Hohenzollern State of Brandenburg. The following chapters discuss the property changes of the West Pomeranian gentry, religious and ecclesiastical relations, including the cooperation of the state, the Church and the gentry in the elimination of Polish as the language of church ceremonies and teaching in churches and schools from the mid-17th century to the early 19th century. The last chapter of the volume presents the role of the Protestant church and education in shaping attitudes. Finally, a list of abbreviations, a list of tables, an extensive bibliography, and indexes of persons and places are provided at the end of the volume. 985 ZUSAMMENFAS SUNG Geschichte der Kaschuben in der Geschichte von Pommern, Band II, Die neuere Geschichte in Polen-Litauen, Brandenburg-Preußen und Königlich-Preußen 1455-1815 Das zweite Band der Geschichte von Kaschuben wurde der neueren Geschichte gewidmet. Seine Konstruktion ist den spezifischen Prozessen unterordnet, die in den Staaten, die damals von Kaschuben bewohnt wurden, vorangegangen sind. Zu unterstreichen ist, dass es die Zeitepoche war, während der das Schicksal der Gemeinschaft am meisten differenziert war, verschiedenartig verlaufend, abhängig von der Politik, die durch verschiedenen Staaten realisiert wurde, der Glaubensän derungen, durchgeführten Kriegen, besonders - in ihrer Folge - der gesellschaft lichen (darunter der Migration), kulturellen (die Frage der Verhaltensweise und Verdrängung der Sprache) und Identitätsveränderungen. Unter der Berücksichtigung der Differenzierung des kaschubischen Schicksals wurde die Erzählung von Kaschuben der Lage in drei administrativen Strukturen unterordnet: Herzogtum Pommern, Brandenburg-Preußen und schließlich im Lande Lauenburg und Bütow, das auf Grund des Grenzcharakters einerseits sich in die Geschichte der Herzogtums eingliederte, und anderseits mit den Prozessen, die in Adels-Polen-Litauen stattgefunden haben, verbunden war. Nur das Enddatum, das für Gesamtgeschehen auf 1815 gesetzt wurde, bildet eine gemeinsame Zäsur. Es beendet die Epoche der Napoleonischen Kriege und bedeutet definitiv Etablierung einer neuen politischen, staatlichen und gesetzlich-administrativen Ordnung. Um die differenzierte Situation der Kaschuben in dieser Epoche zu unterstrei chen ist das erste Kapitel entstanden, wo die Folgen der territorial-politischen Dreiteilung analysiert wurden. Hier wurden allgemein die politischen, strukturell rechtlichen und gesellschaftlichen Beziehungen in Königlich-Preußen, besonders 987 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II in der Woiwodschaft Pommern analysiert. Anschließend die politischen und struk turell-rechtlichen Veränderungen im Land Lauenburg und Bütow und am Ende die Verwandlungen, die in dem östlichen Teil von Pommern stattgefunden haben, das durch die kaschubisch- und deutschsprachige Bevölkerung bewohnt war. Erst nach solcher allgemeinen Darstellung folgt das erste Teil, das sich auf Königlich-Preußen konzentriert (und seit der Teilungen Polens: Provinz Westpreu ßen). Ihm wurden 9 Kapitel gewidmet, in den die politische Verhältnisse der Pro vinz, die Komplexität der Integrierung mit der Königlichen Republik unterstrichen wurde, die Folgen der Nordischen Kriege, die politischen Veränderungen in der Sachsenzeit und unter der Regierung des Königs Stanislaw August Poniatowskis analysiert wurden. In einem der Unterkapitel wurde das spezifische System der Landtage in Woiwodschaft Pommern berücksichtigt und auch die Folgen der Teilung Polens und Unterlegung von Königlich-Preußen der absolutistischen Regierung des preußischen Staates dargestellt. Besonders zu berücksichtigen ist hier das Teil, das der Teilnahme von Kaschuben in der Schlacht am Kahlenberg im Jahre 1683 und der Legenden über der Nobilitierung des kaschubischen Adels gewidmet wurde. Die Voraussetzung der Synthese der Geschichte von Kaschuben war, neben der politischen und strukturellen Fragen, auch die wichtigen Aspekte des gesel lschaftlichen Lebens zu analysieren. Daher wurden in den folgenden Kapiteln die Hauptlinien der demographischen Entwicklung von Königlich-Preußen und Woiwodschaft Pommern in den 16.-18. Jahrhunderten, darunter auch die Bevöl kerungsverluste in der Kriegszeiten, ihre Folgen in der Form von Rekonstruktion der Bevölkerung erörtert. Dazu kamen auch die Folgen der Einwanderung aus Pommern, die in einem gesonderten Kapitel beschrieben wurden. In diesem Zusammenhang wurde die Rechtweite des kaschubischen Sprachgebietes in der Woiwodschaft Pommern in den 16.-18. Jahrhunderten analysiert. Nach seiner Festsetzung wurden die Städte aus diesem Gebiet und ihre Rolle und das wirtscha ftliche und gesellschaftliche Leben beschrieben. Danach konzentrierte man sich auf Vermögens-Veränderungen in den Dörfern, unter Berücksichtigung der hier voranschreitenden Differenzierung der Gesellschaftsstruktur, in diesem Zusam menhang die kaschubischen gesellschaftlichen Eliten besprechend. Nach der Berücksichtigung der gesellschaftlichen, demographischen und wirtschaftlichen Prozesse ist die Zeit gekommen, das besonders wichtige in die ser Epoche Problem der Glaubens- und kirchlichen Veränderungen, darunter vor allem den Einfluss, den die Reformation und Gegenreformation auf das Leben der Provinz ausgeübt hat, zu analysieren. In diesem Zusammenhang sind die zwei letzten Kapitel zu betrachten, die der Bildung und den Veränderungen im Wer tesystem und Lebensstil (Familie, Arbeitszeit, geistliche und materielle Kultur) gewidmet sind. Das zweite Teil des Bandes wurde der besonderen Lage gewidmet, in der sich zu dieser Zeit Land Lauenburg-Bütow befand. Einteilung der folgenden Kapitel 988 Streszczenia ähnelt sich der des ersten Teils. In diesem jedoch Fall wurden zuerst die Haupt linien der sprachlichen Veränderungen in den 15.-18. Jahrhunderten besprochen und die Faktoren analysiert, die darauf im besonderen Masse Einfluss ausgeübt haben (darunter die politischen Veränderungen und die Rolle des preußischen Staates, der auf die Verschiebung der Grenzen des kaschubischen Sprachgebietes seit der Hälfte des 18. Jahrhunderts Einfluss ausgeübt hat.). Weiter wurden die gesellschaftlich-wirtschaftliche Entwicklung, demographischen Veränderungen, Evolution der Besitzstruktur und auch die Rolle der Städte analysiert. Ein geson dertes Kapitel wurde dem Landtag des Landes Lauenburg und Bütow gewidmet, die Rolle des Landtags in Lauenburg wurde als ein Zentrum des politischen und gesellschaftlichen Lebens beschrieben. Das hing mit der Unterzeichnung der spe zifischen Rolle des Adels in dieser Gegend zusammen, daher in dem Folgekapitel wurden das Problem seiner Militalisierung und Beteiligung an dem preußischen Offizierkorps (die Bedeutung der Kadettenschule in Stolp unter Berücksichtigung nehmend) besprochen. Die Lage des Landes Lauenburg und Bütow bedürfte besonderer Aufmerk samkeit, wenn es um die Glaubens- und kirchlichen Veränderungen (Reformation und Gegenreformation) und deren Einfluss auf das Schicksal der kaschubischen Gesellschaft in dieser Gegend geht. Von Bedeutung in diesem Zusammenhang war die Unterstreichung der Rolle des Schulwesens, sowohl des katholischen als auch evangelischen. Das Bild wurde durch das Kapitel über die kulturellen Aspekten, besonders das Schrifttum und dessen Verfasser, ergänzt. Das dritte Teil wurde der kaschubischen Bevölkerung in dem Herzogtum Pommern-Stolp, Herzogtum Pommern, Herzogtum Pommern-Stettin gewidmet und die erwähnten Benennungen schildern die sich wechselnde politische Lage in diesem Region. Das erste Kapitel in diesem Teil wurde diesem Thema, der Ver schiedenheit der Situation in pommerschen Staat und nach seiner Teilung und Ein gliederung der Teile in den Staat der Hohenzollern von Brandenburg gewidmet. In den nächsten Kapiteln wurden die Vermögensveränderungen des pom merschen Adels, Glaubens- und kirchliche Beziehungen, darunter Mitwirkung des Staates, der Kirche und des Adels in der Verdrängung der polnischen Sprache aus der kirchlichen Zeremonien und aus der Lehre in der Kirche und Schule seit der Hälfte des 18. Jahrhunderts bis zum Anfang des 19. Jahrhunderts besprochen. Die Rolle der evangelischen Kirche und der Schule in der Gestaltung der Stellung der Bewohner beschreibt ein gesamtes Kapital, das das Band schließt. Die letzten Teile des Buches bilden Abkürzung- und Tabellenverzeichnis, Bibliographie und Personen- und Ortschaften-Verzeichnis. 989 SKRÔCËNK Historio Kaszëbôw w dzejach Pômorzô, til, Nowotëtné czasë w Rzeczpospoliti Dwùch Nôrodôw, brandenbùrsko-prësczim państwie i Prësczim Królestwie 1455—1815 Dredżi tom historie Kaszëbôw ostół namieniony nowozëtnémù cządowi. Jego konstrukcjo je dopasowônô do ôsoblëwëch zjawiszczów, jaczé miałe plac w rozmajitëch państwach, w chtërnëch mieszkelë wnenczas Kaszëbi. A mùsz je pódczorchnąc, że bel to czas, czedë kawie ti spôlëznë zdówają sà bëc barżi rozmajité, jidące apartnyma drogama, zanóleżno od póliticzi realizowóny przez pojedinczné państwa, wëznaniowëch pózmianów, warającech wojnów, a osoblëwie - badącech jich skùtkà - zmianów: spôlëznowëch (w tim migracje), kùlturowëch (sprawa ùchôwaniô i dżiniacó jàzëka) i juwernotowëch. Zdrzące na tä rozmajitosc kawlów Kaszëbôw opowieść ô nich ostała dopaso wônô do stojiznë w trzech administracjowëch sztrukturach: w Pomorsczim Ksyżestwie i późni brandenbùrsko-prësczim państwie, w Królewsczich Presach i kùreszce w bëtowskô-làborsczi zemi, jakô z pôzdrzatkù na bëcé pógrańczim z jedny stronę wpisywała sà w historia Ksyżestwa, a z dredżi sparłaczonó beła też z tim, co dzejało sà w szlachecczi Rzeczpôspôliti. Bios kùôcowô data, jakô ostała przëjimniâtô dlô całego tomù, to je 1815 г., je póspólną cezurą. Kùùczëla ôna wej cząd napoleóńsczich wojnów i óznóczała stworzenie często nowego pôliticznégô, państwowego i prawno-administracjowego pórządkń. Żebe pódczorchnąc ta rozmaj itą stojiznà Kaszëbôw w nym cządze, powstół pierszi rozdzél, w jaczim je zrobiono analiza skutków teritorialno-pôliticznégô trzëpôdzélu Kaszëbôw. Ôpisôné są tuwô ôglowô pôliticzné, ùstawôwô-prawné i spôlëznowé ôdniesenia Królewsczich Presów, ôsoblëwie pômôrsczégô województwa. Późni pôliticzné i ùstawôwô-prawné zmianë bëtowsczi i làbôrsczi zemi, a w kńńcu przesztółcenia, do jaczich dochódało we wschôdnym dzélu Zôpadnégo Pômôrzô zamieszkónym przez lëdzy, co gôdelë w kaszëbsczim i niemiecczim jàzëkù. 979 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Dopiérze po taczim ôglowim céchùnkù zaczinô sa pierszi part, jaczégô temą są przédno Krôlewsczé Prësë (a ôd czasu zagôrënkôw: Zôpadné). Namienionëch je jima dzewiàc rozdzélôw, wjaczich za regą są analizowôné pôliticzné ôdniesenia w ti prowincji, podczorchiwąjące na jak zapëzglony ôrt dochôdzëlo do ji scawnienió z Koroną, skùtczi nordowëch wôjnôw, pôliticzné pôzmianë w sasczim i w stanisławówsczim cządze. W jednym z pôdrozdzélôw je też dóne boczenie na apartny sejmikowi system w pomorsczim województwie, a też na skùtczi zagôrënkù i pôddaniô Królewsczich Presów absolutisticznym rządom prësczégo państwa. Osoblëwi bôczënk wôrt tu dac na part namieniony sprawie ùdzélu Kaszëbôw w wideńsczi pomoce 1683 r. i legendze o nobilitacjach kaszëbsczi szlachtę. Udbą syntezë historie Kaszëbôw belo, żebe okóma pôliticznëch i ùstawôwëch sprôw zrobić analiza wóżnech dzélôw spôlëznowégô żecó. Dlôte w pôsobnëch rozdzélach ostalë opisôné przédné linie demograficznego rozwiju Królewsczich Presów i pômôrsczégô województwa w XVI-XVIII wiekù, w tim strate lëdzy ób czas wôjnôw, jich skùtczi w postacje rekónsztrukcje lëdztwa. Doszło do ni też w rezultace zópadnopómórsczi imigracje, czemù je namieniony apartny rozdzél. Na tim spodlim ostała zrobiono analiza ôbjimù kaszëbsczi jàzëkôwi ôbéfidë w pómórsczim województwie w XVI-XVIII wiekù. Pó jego nacéchôwanim są opisôné miasta na tim teritorium i jich rolô a też ekonomiczne i spôlëznowé żece. A pôtemù boczenie je na majątkowe pôzmianë na wsë, a ôsoblëwie na rozapartnienié spôlëznowi sztrukturë, a na tim spôdlim na kaszëbsczé spôlëznowé elite. Pô wezdrzenim na spôlëznowé, demograficzne i ekonomiczne przesztółcenia przeszedł czas na analiza nadzwëk woźnego w tim cządze problemù religijnëch i kôscelnëch pôzmianôw, w tim przede wszëtczim cëskù reformacje i kontr reformacje na żece prowincje. Na taczim spodlim mùsz je widzec dwa slédné rozdzéle, namienioné sprawom edukacje i zmianom w systemie wôrtnotë a też w szëkù żecó (familio, czas robôtë, dëchowô i materialnó kultura). Dredżi part tego tomù je poswiâcony apartny sytuacje, w jaczi w tim cządze beła làbôrskô-bëtowskô zemia. tlłożenk pôsobnëch rozdzélôw je szlachôwny do pierszégô dzélu. W tim równak przëtrôfkù nôprzôd ostalë ôpisôné przédné linie jàzëkôwëch zmianów w XV-XVIII wiekù a też analiza dzejników, chtërne miale na nie nôwikszi cësk (w tim pôliticzné pôzmianë i wpłiw prësczégo państwa na przesëniâcé grańców kaszëbiznë ôd połowę XVIII w.). Pôtemù je zrobiono analiza spèlëznowè-gôspodarczégô rozwiju, demôgraficznëch przesztółceniów, ewolucje sztrukturë miectwa, a też znaczënkù miast. Apartny rozdzél ostoi namieniony sejmikowi lâbôrsczi i bëtowsczi zemi w Làbôrgù jakno centrum pôliticznégô i pùblicznégô żecó. Parłaczeło sa to z pôdczorchniàcym osoblëwi funkcje szlachtę na ti obeńdze, dlôte w pôsobnym pôdrozdzélu je ôpisônô sprawa ji militarizacje i ùdzélu w prësczim ôficérsczim kôrpùsu (z danim bôczeniô na znaczënk szkołę kadetów w Slëpskù). Sytuacjo làbôrskô-bëtowsczi zemi brekowała ôsoblëwégô wezdrzenió na wëznaniowé i kôscelné zmianę (reformacjo i kontrreformacjo) a też na jich wpłiw 980 Streszczenia na kawel kaszëbsczi spôlëznë na ti obeńdze. Woźne beło tuwó pôdczorchniâcé rolë szkołowizne, tak katolëcczi, jak i ewanielicczi. Dofulowanim tegô obrazu stół sà rozdzél namieniony kùlturowim sprawom, w tim ôsoblëwie woźny pismieniznie i ji aùtorach. Trzecy part je pôswiâcony kaszëbsczémù lëdztwù w Słepsczim, Pómórsczim i Szczecyńsczim Ksyżestwie, a prawie te pôzwë są ódzdrzadlenim zmieniwający sà politiczny stojiznë na ti obeńdze. Ji też je namieniony pierszi rozdzél w tim parce, dówający boczenie na apartnosc sytuacji w pómórsczim państwie i po jego pódzelenim a też włączenim dzélu do państwa brandenbùrsczich Hohen zollernów. W pôstàpnëch rozdzélach óstałe èpisôné majątkowe przesztółcenia zôpadnopómórsczi szlachtę, wëznaniowé i kóscelne ódniesenia, w tim wespółdzejania pań stwa, Koscoła i szlachtę w wërzucanim polsczégè jàzëka z kóscelnegó ceremoniału i naùczaniô w kóscołach i szkołach ód połowę XVII do początku XIX wieku. Znaczenkówi ewanielicczégo koscoła i szkołę w sztółtowanim zachówaniów mieszkańców je namieniony całi rozdzél, jaczi kńńczi ten tom. Slédnyma partama ksążczi są: wëkôz skrócenków i tóflów, obrëmnô biblio grafio a też indeksë personów i móleznów. 981 Indeks miejscowości* A Amsterdam 728, 820, 841 Angowice 253, 465 Aplinki 459 Augsburg 412 В Bałdowo 220,224,225 Bamberg 680 Banino 220, 222 Barcino 730, 745, 746, 777 Barkocin 833, 835 Barkoczyn 207, 227 Bar koło Kamieńca Podolskie go 72 Barłożno 247, 248, 392 Barnowiec 833, 835 Barnowo 833 Baruth 844 Bąkowo 854 Berlin 44, 61, 62, 65, 66, 95, 129, 133, 150, 176, 177, 179, 180, 182, 183, 185, 187, 201, 284, 286, 338, 339, 432, 478, 479, 480, 553, 555, 578-80, 589, 590, 598, 600, 601, 604, 613, 638, 652, 661, 667, 707, 751, 765, 773, 780, 783, 794, 812, 827, 842, 844, 853, 875, 877, 891, 894, 904, 908 Będziechowo 810 Będźmirowice 227 Biała 333, 334, 462 Białogard 213, 674, 683 Białogarda 524, 625, 643, 646, 650, 651 Biały Bór 103, 172, 219, 228, 229, 258, 260, 262, 264-67, 272, 275, 277, 280, 281, 283-85, 368, 370, 371, 377, 378, 401, 449, 462, 469, 474, 482, 497, 678 Bięcino 802, 805 Bińcze 252 Biskupia Góra 223 Błądzikowo 164, 334 Bobolice 166,185,577,678 Bobowo 247, 254, 392 Bobrowniki 802, 805, 806 Bochówko 840, 844 Bojan 243, 253 Boleszewo 668 Bolszewo 232, 378, 396, 397, 423, 890 Bonkow-Wiesenthal 857 Borowy Młyn 219 Borzęcino 806, 577 Borzyszkowo 474 Borzyszkowy 228, 229, 253, 255, 312, 321, 427, 462, 463 Borzytuchom 552, 630, 646, 650, 812, 838 Bożanka 801 Bożepole koło Wejherowa 53 Bożepole Wielkie 538 Bór 795 Braniewo 52, 382, 409, 410, 426, 436, 444-46, 450,482 Broczyna 330, 730 Bruskowo Wielkie 738, 745, 761 Brusy 119,250,271,313,455 Brzeziny 474 Brzeźno Człuchowskie 252 Brzeźno Lęborskie 524, 531, 639, 643, 646, 651 Brzeźno Szlacheckie 88, 93, 229, 253, 309, 312, 321, 462, 474 Budowo 180, 577, 674, 696, 721, 738, 747, 758, 768, 781, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 833, 887 Bukowa 815,816 Bukowina 538 Bukowo 722 Bukówka 719, 858 Buszkowy 405 Bütow - zob. Bytów Bydgoszcz 55, 202 Bysewo 200, 222 Bysław 227, 455 Bysławek 227 Bytów 26,183, 202, 205, 206, 207, 210, 497, 509, 511, 512, 520, 524, 525, 529, 530, 533, 536, 537, 541, 543,547-49,551,555,556, 558, 559, 562, 569-72, 574, 575, 576-79, 581-87, 589, 591, 613, 614-16, Miejscowości zawarte w przypisach nie zostały w indeksie ujęte. 969 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II 623, 625, 626, 627, 630, 641, 643, 646, 648-50, 657, 660, 663-65, 669, 670, 686, 700, 855, 887, 889, 900 C Cecenowo 517,658,721,738, 747, 756, 758, 759, 766, 778, 779, 781, 784, 791, 658, 791-97, 805, 831, 885, 894, 895 Cedry Wielkie 392 Cekcyn 227 Cetyń 716, 721, 738, 747, 758, 768, 781, 784, 798, 799-801, 833, 852, 871, 886, 887 Chałupy 235 Charbrowo 168, 235, 463, 517, 531, 561, 578, 595, 599, 625, 626, 639, 641, 669, 670 Charnowo 738, 761 Chełm (Gdańsk) 241,427,482 Chełmno 82, 99, 102, 224, 315, 388, 466, 467, 483, 621,661,712 Chełmy Małe 250,313 Chmieleniec 524, 578 Chmielniki 319 Chmielno 411 Chociejewo 561 Chocim 57, 86, 339 Chocimino 728 Choćmirowo 815, 816 Choćmirówko 815, 816 Chojnice 51, 55, 56, 71, 77, 81-84, 103, 118, 141,202, 206, 256, 258-60, 262, 264-68, 272, 273, 275-77, 279-81, 283-85, 308, 313, 320, 354, 368-71, 377, 378,380,401,402,422-24, 427, 428, 441, 442, 444, 449,450,465,466,469-71, 474,480-82, 546,580, 688, 773, 895 Chojniczki 229, 255 Chotkowo 552, 646 Chrzanowe 561 970 Chwarzno (Gdynia) 345 Chwaszczyno 222, 253 Chylonia (Gdynia) 200, 396, 398 Ciecholub 729,730 Ciemino 817, 821, 823, 826, 828, 830 Ciemno 559, 567, 568 Cisowa 200 Cołdanki 249 Czapielsk 424 Czapiewice 250,313 Czaple 223,253 Czaplinek 182 Czarlin 220, 225 Czarna Dąbrowa 539,541,557 Czarna Dąbrówka 552, 567, 568 Czarna Woda 226 Czarne 53, 103,228, 229, 254, 258, 260, 262, 264-67, 272, 275, 280, 281, 283, 285, 323, 354, 368, 370, 371, 377, 378, 401, 442, 468-70,473,474,480,482, 678, 691, 692 Czarnków 827 Czarnoszyce 253, 312, 474 Czarnowo 250,313 Czernica 886 Czerniewo 245, 497 Czernikowy 226 Czersk 250, 398 Czerwieniec 880, 882, 883 Częstocin 164 Człuchów 53, 55, 103, 141, 184, 202, 228, 256, 258, 260, 262, 264-67, 273, 275, 278, 280, 281, 283, 285, 321, 323, 368, 370, 371, 377, 378, 401, 474, 281, 283, 284, 285, 286, 287, 323, 401, 442, 449, 472-74, 482, 497, 503, 678, 679 Człuchy 721 Czysta 813,815 D Damnica 802, 805, 806 Damno 703, 719, 721, 738, 746, 747, 758, 768, 781, 784, 795, 802, 804-06, 854, 887, 890 Dargoleza 880, 883, 885, 886 Darłowo 178, 185, 190, 547, 555, 666, 681, 684, 685, 698, 699, 715, 736, 737, 904 Darżewo 854, 857 Darżkowo 798, 801 Darżowo 716 Darżyno 837, 839 Daszewo 720 Dąbie 54, 552, 664, 696 Dąbrówka 227, 254, 545, 552, 650, 720, 847 Dąbrówka Wielka 568 Debrzno 172, 201-03, 258, 260, 262, 264-67, 272, 275, 278, 283, 285, 286, 368, 370, 371, 377, 378, 401, 424, 442, 449, 468, 474, 482, 503 Demlin 374, 560 Dębina 850, 852, 854 Dębnica 401 Dębnica Kaszubska 738, 768, 784 Dobiesław 728 Dobieszewko 806, 807 Dobieszewo 720, 721, 738, 747, 758, 768, 784, 806, 807, 808, 866 Dobrzany 667 Dobrzeć 806, 808 Dobrzewino 243 Dochowo 817,826 Domaradz 806, 808 Dominek 815 Doręgowice 465 Drahim 59 Drawsko 674 Dretyń 730 Drewnica 392 Drezno 62, 65, 66 Drożdzienica 227 Drzewiany 728, 730, 745, 761 Drzeżewo 802, 805 Drzonowo 403 Drzycim 459 Duninowo 738 Indeks miejscowości Dyminek 254 Dziedzice 9, 194 Dzięcielec 53 8, 568, 655, 841 Dźwieszyno 475 Elbląg 53, 54, 56, 59, 64, 66, 95, 258, 272, 338, 362, 363,413,467, 729 Emden 172 F Falenty 340 Flaszczyno 888 Frankfurt n. Odrą 511, 667, 887 Franzberg 692 G Gać 670 Gałąźnia Mała 785, 788-91, 801,849 Gałąźnia Wielka 785, 788-90 Gałęzów 785 Garczegorze 524, 536, 538, 643,646, 650, 651,670 Garczyn 220 Gardna Mała 721,812,816 Gardna Wielka 720,721,738, 746, 747, 758, 759, 766, 779, 781, 784, 808, 809, 812-16, 848, 849, 853, 855, 868-70, 872, 873, 880, 890-92, 894 Gardziec 696 Gąbino 810,813,815,874 Gdańsk 5, 6, 16-20, 24, 32, 40, 51-58, 60-62, 65-68, 70, 73, 77, 78, 81, 90, 101-04, 108-10, 123, 124, 126, 127, 132, 134, 135, 138-41, 143, 147, 150, 154, 156, 158, 161, 162, 170, 172, 173, 175-85, 187, 189, 190, 195, 199, 200, 202, 204-06, 211, 213, 220, 223, 224, 236, 239, 241-43, 246, 247, 254, 258, 259, 262, 263, 265,267-69,271,272,280, 281, 284, 285, 287-89, 292, 298, 301, 309, 310, 318, 319, 340, 343, 346, 349,361-65,368,372,376, 377, 380, 381, 383, 387, 390, 391,392, 394-96, 403, 409, 413, 414, 424-28, 434, 435, 440, 441, 451, 453, 459, 463, 464, 482, 490, 496, 498, 500, 515, 522, 532, 547, 563, 569, 574, 577, 579, 582-84, 595, 596, 602, 620, 624, 632, 635, 665, 670, 672, 685, 688, 693, 700, 719, 726, 742, 763, 804, 823, 829, 831,836, 890, 908 Gdynia 20, 316 Gielsdorf 667 Giemlice 246,391,424 Giżycko 669 Gliśnica 840 Gliśno Małe 250,313 Gliśno Wielkie 228,253,312, 321 Głobino 858 Głodnica 316 Głodowo 226, 247, 847, 886 Główczewice 250 Główczyce 632, 721, 738, 746, 747, 758, 759, 779, 781, 784, 815, 817-22, 825, 828-30, 838, 870 Głuszynko 805, 806, 854 Głuszyno 802, 806 Gniew 53, 55, 116, 123, 134, 139, 171, 189, 244, 258, 260, 262, 264, 267, 275, 283, 287, 323, 377, 378, 414, 425, 442, 449, 454, 468, 482 Gniewino 625,631,634 Gniezno 127, 689 Gniszewo 220, 225 Gogolewko 837, 839 Gogolewo 837-39 Golczewo 558 Goleniów 696 Gorczegorze 625 Goręczyno 238, 455,459, 460 Gorzyno 880, 882, 883, 885, 886 Gostkowo 539, 567, 568, 664 Gostkówko 557, 567 Goszczyno 785, 789 Gowidlino 349 Góra 235, 271, 379, 397 Góra św. Katarzyny 223 Grabno 730 Grabowo 730 Grabowska Huta 164 Grapice 802, 806 Grauen 91 Grąbkowo 837, 839 Grąsino 703, 858 Greifswald (Gryfia) 34, 195, 397, 515, 666, 695, 721, 733, 734, 792 Gniezno 455 Gniezno k. Swiecia 271 Grudziądz 65, 74, 75, 83, 139, 366, 427, 444 Grunwald 679 Gryfia - zob. Greifswald Grzmiąca 552 Gumieniec 798, 801 H Halle 478, 665, 666, 709, 749, 751, 752, 753, 763, 764, 770, 777, 782, 789, 793, 794, 811, 819, 822, 827, 840, 844, 874, 908 Hamburg 206 Hejtus 238 Hel 52, 54, 172, 258, 262, 267, 268, 271, 274, 275, 276, 277, 280, 284, 285, 288,319,329,376-78,387, 396, 442, 449, 503 I Izbica 189, 716, 817, 822, 825, 828, 830 J Jabłowo 392, 455 Jamno 777, 897 Janowice 585, 625, 730 Janowice Lęborskie 795, 876, 887 Jaroszewy 247 971 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Jasień 200, 222, 223, 253, 538, 567, 627, 628, 900 Jasiniec 219 Jasiowa Huta 164 Jastarnia 319,376 Jawory 785, 788, 789 Jeknica 164 Jeleńcz 250, 567 Jena 41, 356 Jerozolima 51,252,271,317, 539, 569 Jerzkowice 720, 847, 849 Jezierzyce 858 Jeziorka 880, 883 Jęczniki 401 Jęczniki Wielkie 474 Junkrowy 247 Jutrzenka 552, 553, 556 К Kack Mały (Gdynia) 243 Kack Wielki (Gdynia) 220, 222, 396 Kalisz 97, 127, 621 Kamieniec Podolski 72 Kamionka 349 Kartuzy 61, 64, 77, 101, 120, 134, 148, 163, 166, 167, 170, 171, 184, 205, 303, 319,380, 431 Karwieńskie Błota 232, 233, 235 Karwno 840, 841, 843, 844 Karzcino 858, 859, 864, 865, 867 Karżnica 837-39 Kazimierzowo 54, 329 Kcynia 74 Kębłowo 570 Kępno 889 Kiedrowice 228,253,312,321 Kielno 233, 241, 243, 368, 394, 395 Kiełpin 243, 253, 255 Kierske 721,816 Kieżmark 139 Kleszczewo 220,226,247, 254 Kleszczyniec 720, 847, 848, 849 Klęcino 714, 817, 822, 826, 828 972 Kliszów 64 Klonowo 227 Klonówka 247 Kluki 48, 878, 880,903 Kłączno 541, 552, 557, 567 Kłobuczyn 164 Kłodawa 220, 223, 224, 246, 390 Kniewskie Błota 232, 233,235 Kobylnica 713,738 Koczała 251, 252, 254, 402, 421,462, 463,475 Kokoszki 247 Kokoszkowy 220, 225, 226, 247 Kolano 164, 166, 168 Kolberg - zob. Kołobrzeg Kolibki (Gdynia) 345, 426, 428 Kolnik 459 Kołbacz 780, 841 Kołczygłowy 720, 721, 738, 747, 757, 798, 833, 835, 886 Kołczygłówki 833 Kołobrzeg 17, 172, 180, 185, 213, 547, 550, 553, 558, 569, 589, 590, 592, 620, 685, 695, 701, 703, 706, 708,710,711,739, 775 Kołyże 220 Komnino 815 Komorsk 459 Konarzyny 228,229,255,330, 463 Konic 543 Konstantynopol 206 Korbowo 785 Kosierzewo 845 Kosowo 200 Kostrzyn 605 Koszalin 213, 536, 538, 547, 604, 605, 645, 666, 672, 678, 683, 709, 727, 759, 769, 777, 783, 796, 817, 827, 830, 844, 882, 894, 896 Koszwały 392 Kościelec 687 Kościerzyna 53, 55, 77, 78, 83,86, 103, 116, 126, 141, 145, 161, 170, 171, 199, 202, 204, 227, 244, 245, 258-60, 262, 264-67, 272-78, 280, 283, 284, 303, 348, 372, 378, 411, 431, 442, 468, 482, 516, 547, 577 Kotyże 225 Kozielec 219 Kozin 738, 768, 840, 842, 843, 844, 845, 846, 847 Kozy 840, 843, 845, 847 Koźmin 247 Kraków 89,329,340,389 Kramarzyny 543 Krampkowo 568 Krąg 225,226 Krępa 858, 867 Krokowa 233, 234, 235, 368, 396, 397, 398, 446, 502, 534, 634, 635 Krosno Odrzańskie 126 Krosnowo 552 Królewiec (Königsberg) 11, 55, 68, 175, 206, 443,477, 509, 553, 665, 668, 669, 672, 693, 753, 754, 755, 794, 822, 823, 826, 83942, 847, 849, 853, 857, 864, 878, 884, 890 Kruszyna 714,721,836 Krzeczna 164 Krzemieniewo 403 Krzynia 806-08 Krzynka 806 Krzywań 858 Krzyżewo 164 Kukowo 747, 889-91, 893 Kunowo 864 Kurozwęki 687 Kusowo 858 Kuźnica 235 Kuźnica Pucka 235 Kwakowo 720, 721, 738, 747, 777, 836 Kwidzyn (Marienwerder) 29, 68, 95, 126, 177, 202, 242, 243, 247, 282, 353, 375, 430, 464, 477, 483, 558, 605, 645, 669 Indeks miejscowości L Lalkowy 455 Lauenburg - zob. Lębork Ląd n. Wartą 399 Lejda 443, 445 Lesiaki 840 Leszkowy 392 Lewino 329 Lębork 25-27, 51, 55, 57, 65, 73, 183,200, 202, 204-06, 224, 243, 338, 451, 497, 509, 511, 512, 514-16, 520, 522, 524-26, 529,530, 533, 534, 538, 547-49, 551, 555, 556, 558, 562, 564, 566, 569-72, 574-80, 583-92, 595, 596, 598, 601, 606, 608, 611, 613, 616, 618, 622-27, 629, 630, 633, 637, 640, 644-46, 648, 649, 651-53, 655, 656, 660, 666-69, 681, 686, 700, 726, 807, 845, 846, 852, 860, 871 Lędyczek 228, 262, 268, 283-85, 482, 677, 678 Lędziechowo 571 Lękwica 815, 816 Lichnowy 227, 249, 400, 401 Lipnica 253, 312 Lipno 392,716,802 Lipsk 41,369,441,665 LipuskaHuta 236 Lipusz 238, 393,425 Londyn 445 Lotyń 163, 166, 227 Lubań 245 Lubichowo 247 Lubieniec 560 Lubień 459 Lubieszyn 226 Lubieszewo 53 Lubiszewo 224 Lublin 202 Lubno 833, 835 Lubocino 233 Luboszyno 497 Lubuczewo 858, 859, 864, 865, 867, 893 Lubuń 721, 858, 859, 862-65, 867 Lulemino 721, 836 Lutom 227 Luzino 123 Ł Łabiszewo 806-08 Łabiszyn 370 Łączynek 561 Ląg 227, 250 Łąkie 253,312,321,560 Łeba 183,269,332,379,397, 548, 549, 556, 569-71, 576, 579, 582-84, 613, 623, 625, 630-33, 649, 657, 797, 831,884 Łebcz 425 Łebieniec 639 Łebień 625, 646, 651, 802, 805, 806 Łebunia 524, 538, 590, 625, 655 Łobez 866 Łojewo 802 Łojowo 806 Łosino 714, 908 Łostowice 223 Lubno 738, 757, 833, 835 Łukocin 220, 224 Łupawa 489, 721, 722, 738, 747, 758, 762, 768, 781, 784, 837-39, 854, 855, 887, 890 Łupawsko 541, 543, 552 Μ Machowinko 801 Machowino 738 Magdeburg 840 Malachicz 250 Malachin 250,313 Malbork (Marienburg) 53, 55, 56, 61, 72, 74, 82-84, 95, 100, 138, 346, 348, 427, 435, 444, 504, 585, 685, 686 Malczkowo 837-39 Malszyce 570 Małoszyce 577 Małżewko 220 Małżewo 224 Manowo 164 Marienburg - zob. Malbork Marienwerder - zob. Kwidzyn 242, 243, 375, 464, 483 Masłowice 560 Masłowiczki 560 Matarnia 220,222,223,241 Mądrzechowo 552 Mechowo 235 Miastko 182, 201, 547, 584, 761 Michale 401 Miedźno 226 Mierzeszyn 224,241,254 Mieszkowice 435, 475 Mikorowo 719,720,721,738, 747, 758, 766, 778, 779, 780, 781, 784, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 865, 894 Miłobądz 224,411 Miłocice 730 Mirachowo 61, 101, 123,210, 23 7, 323, 348, 425 Modrzejewo 567 Modrzewo 539 Mogilno 420 Mosiny 401 Moskwa 56, 333, 634 Motarzyno 158,717, 785, 786, 788, 789 Możdżanowo 738 Mrzezino 334 Mrzeźno Lęborskie 625 Mydlita 567 Myślibórz 9, 194, 403, 678 Myśligoszcz 475 N Nadziej ewo 475 Nanice 334 Nastazin 182 Nieckowe 717, 880 Niedamowo 220, 226 Niedarzyno 552, 561 Niepoględzie 785, 788, 789, 859 Niestępowo 243 Niewierowo 721,858 Niezabyszewo 524, 552, 630, 650 Niwy 227 973 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Nowa Cerkiew 227, 229, 463 Nowa Wieś 551 Nowa Wieś Lęborska 536, 53 8, 596, 625, 646, 700 Nowe 123,134,139,145,171, 176, 189, 258, 260, 262, 264, 266-68, 274, 275, 278, 281, 285, 287, 365, 377, 378, 380, 395, 407, 427, 431,442, 454,482 Nowe Czaple 163,165, 168 Nowe Grabowo (dziś Grabów ko) 164 Nowe Polaszki 842 Nowęcin 397, 509, 632, 633 Nowogard 178 Nowy Dwór 334 Nowy Port (Gdańsk) 126 Nowy Wiec 245, 246 Nożynko 786, 847, 848, 849 Nożyno 720, 721, 722, 738, 747, 758, 768, 781, 784, 785, 798, 845, 846, 847, 848, 849, 871 Nożywięcin 465 O Objazda 738, 745, 761, 768, 784, 850-54 Objezierze 227, 738, 836 Obkas 227 Oborowo 227 Obozin 246 Odry 226, 227 Ogorzeliny 227, 253 Okalice 240 Okonek 159,547,580 Oksywie (Gdynia) 235, 396, 398 Oliwa (Gdańsk) 18, 51, 53, 64, 66,177, 222, 253,319, 380-82, 387, 390, 410, 420, 423, 431, 463, 464, 481,705, 706 Olszanowo 251,435,475 Orlik 250, 313 Orneta 445 Osiek 348,401,425 Osiek (Gdańsk) 199 Osieki 552 974 Osieki Lęborskie 535, 625, 635,639 Osieki Słupskie 815 Oskowo 716,840,843 Osłanino 164 Osława Dąbrowa 541, 557, 559, 567, 622 Osłonino 334 Osnabrück 17, 36, 700, 705, 740, 773 Osowo 250, 309, 313, 729, 730, 745,761,907 Osówko 227 Ostrowąsy 178 Ostrowite 253,312,321 Ostrowo 886 Otnoga 840 P Paderborn 773 Papiernia 236 Parchowo 23 8, 348, 644 Parkany 91 Paryż 445 Patuły 163, 165 Pawłowo 227 Pątkowice 334 Pelplin 169, 199, 201, 225, 226, 229, 247, 271, 319, 338, 380, 382, 395, 399, 410, 424, 431, 433, 457, 463, 481 Petersburg 94 Pętkowo 334 Piaszczyna 886-88 Piaszno 541,543,552,560 Piechowice 250 Pieńkowo 738 Piętrowo 164 Piława 52, 882 Pinczyn 247, 254, 399 Piotrków Trybunalski 27 Płachty 226, 245 Płaszewo 836, 858 Płotowo 560, 901 Płotowo Małe 560 Płoty 728 Pobłocie 791, 792, 793, 794, 795 Poborowo 696,721,798,801 Poczdam 47, 538, 621, 661, 703, 704, 709, 775, 842 Podkomorzyce 847 Podlesie 226,227 Podlesie Małe 245 Podole 880,882-84,886 Podole Małe 806, 808 Poganica 837, 839 Pogorzelica 720 Pogorzelice 854, 857 Pogódki 226, 247, 254, 399 Polanowo 760 Polanów 201, 547, 678, 728, 730 Połczyn 182 Połczyno 199 Połęczyno 163, 164 Połtawa 66 Pommell 585 Pomysk 807 PomyskMały 552 Pomysk Wielki 538,567,627, 628, 640, 670 Ponikła 886 Popowo 557 Porost 166,886,887,888 Postomin 738, 739 Potęgowo 717, 854, 857 Potok 798, 801 Powałki 369 Poznań 5,74,381,409,517 Półczno 568 Praga 445 Prądzona 253,312,321 Prądzonka 541, 543, 552 Prędzieszyn 223 Prokowo 497 Pruszcz Gdański 220, 222, 223, 390, 392 Przebendowo 880, 884, 885 Przechlewo 228, 463 Przejazdowo 164 Przewóz 541,543 Przęsław 678 Przodkowo 200, 233, 241, 368, 394, 395 Przyborze 833 Przyborzyce 570 Przyjaźń 162, 243 Przyrowo 227 Indeks miejscowości Przytocko 729, 730, 745, 907 Przywidz 243, 254, 848, 890 Puck 51-55, 66, 68, 77, 78, 81, 103, 123, 136, 164, 172, 210, 232, 233, 235, 236, 258-62, 264-67, 275, 276, 278-81, 283, 284, 288,320,323, 329, 347, 348,372,373, 376, 378, 379,387,396, 407, 414, 425,430,431, 442, 449, 454,459,470, 482, 574, 632, 633 Pucka Wieś 199,278 Pułtusk 409 R Rabacino 560 Raciąż 227, 250 Radkowice 509 Radusz 833, 835 Rajkowy 392 Rawicz 126 Rąbek 561 Ręcz 666 Reda 232, 235, 397, 430 Redłowo 200,222,396 Regnin 224 Rekocin 223 Rekownica 372, 394, 405 Rekowo 539, 559, 567, 568, 622 Reszel 444 Rębowo 220, 223, 837, 838, 879, 880 Rogawica 747, 889, 893 Rokitki 840, 843, 845 Rokity 840,841,843 Role 886, 887 Roszczyce 168, 329, 509, 635 Roszkowo 223 Rowy 721, 738, 745, 746, 747, 758, 759, 761, 768, 781, 784, 800, 850, 851, 852, 853, 854 Rozłazino 625, 643, 646, 652 Roztok (Roztock) 205, 206 Rozwory 159 Róg 543, 560 Rółczno 567 Równe 226 Równo 817,825,826,828 Rumia 166,167,232,235,428 Rumsko 718, 817, 823, 825, 828 Runowo 204, 716, 768, 854, 855, 856, 857 Ruszcz 670 Rybno 81 Rychnowy 252 Ryczewo 721,858,868 Ryga 18, 64 Ryn 669 Rynarzewo 55 Ryńsk 54, 330 Rzechcino 880, 883 Rzeczenica 228 Rzepnica 543 Rzucewo 334, 502, 503 Rzuszcze 817, 825, 828 Rzym 191,383,408,428,432 S Salino 625, 635 Sarbsk 625 Sąpolno Człuchowskie 228, 252,403 Serock 219 Sępólno 474 Sępólno Wielkie 730 Sianowo 367 Sianów 678 Siecie 869, 870, 878-80 Siedlce 319 Siemianice 715, 858, 867 Siemirowice 568, 622 Sierakowice 238, 455, 840 Sierakowo Słupskie 738 Sierzno 552 Sikorzyno 165 Siodłonie 817,825,828 Skarszewy 83, 95, 116, 136, 141, 171, 210, 213, 225, 244-48, 254, 258-60, 262, 264, 266,267,272, 273, 275, 276, 280, 283, 284, 348, 373, 374, 377, 378, 414, 424, 442, 449, 450, 454, 482, 497, 503, 560, 853 Skarszów 858, 859, 862, 863, 864, 865, 867 Skotawsko 847, 848 Skórcz 271 Skórowo 720, 721, 738, 747, 756, 758, 759, 768, 781, 784, 806, 845, 854, 855, 856, 857 Skórzyno 817, 825, 828 Skrzynia 126 Sławno 681, 730, 737, 746, 761, 845 Sławutowo 334 Sławutówko 334 Słupsk 30, 41, 47, 53, 126, 175, 180, 182, 183, 185, 204, 210, 224, 374, 489, 498, 534, 538, 544, 547, 586, 616, 617, 619, 621, 622, 655, 661, 665, 673, 679, 685-88, 695, 709, 710, 712-14, 720-22, 736, 727, 731, 736-38, 743, 745-49, 753, 756-58, 760, 761, 763, 766-68, 772, 777, 780, 784,789,805, 807, 808, 822,827,840, 842, 844, 845,849,850, 855, 858-60, 864-66,868, 871, 873, 889,890,896, 898 Słuszewo 568 Smęgorzyn 220, 222, 223 Smołdzino 616, 721, 738, 747, 751, 752, 758, 759, 766, 779, 781, 784, 809, 833, 868, 869, 812, 869, 870, 871, 872, 874, 875, 876, 877, 879, 880, 897 Smołdziński Las 879, 880 Sobącz 226, 245 Sokół 475 Sominy 524, 538, 541, 543, 552 Sopieszyno 334 Sopot 85 Stanięcino 721, 858 Stara Huta 238, 560 Stara Kiszewa 247, 254, 255, 399 975 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Stare Grabowo 164,238 Stare Polaszki 247 Stare Szkoty (Gdańsk) 57, 183, 241, 246, 319, 339, 345, 409, 410, 427, 428, 444, 463, 464, 465, 466, 482, 642 Stargard 44, 150, 151, 177, 180, 186, 645, 666, 670, 696, 724, 725, 739, 747, 749, 763, 764, 780, 793, 810, 812, 819, 823, 841, 842, 859, 864 Stargard Szczeciński 194 Starkowo 798, 801 Starnice 185, 806-08 Starogard (Starogard Gdański) 27, 51, 53, 56, 70, 71, 73, 76-78,81,83,90, 95, 103, 116, 123, 134, 139, 141, 170, 171, 206, 212, 213, 220, 224, 225, 244, 247, 248, 254, 258-60, 262, 264-66,268,272,273,275, 276,280,283, 284, 288, 308,320,374, 377, 378, 414,422,423, 442, 449, 454, 459, 482, 887 Stary Targ 18, 54, 692 Stary Wiec 245, 254 Starzno 254 Stawiska 245, 309 Stawiszki 57, 339 Steblewo 247, 391 Steknica 561 Stettin zob. Szczecin Stężyca 68 Stojcino 721, 812, 813, 815, 817 Stołczno 475 Storbienino 726 Stowięcino 721, 722, 747, 758, 759, 779, 781, 784, 880-86 Stowięcino 738 Straszewo 524 Straszyn 223, 243, 500 Struszewo 552 Strzałowo (Stralsund) 11, 692 Strzelino 738 976 Strzelno 235, 387, 396, 397 Strzepcz 77, 78, 79, 234, 238, 367 Studzienice 89, 90, 552, 541, 557, 559, 567, 627, 901 Stwolno 459 Subkowy 246, 398, 408 Suchorze 798, 801 Sumin 220, 225 Swarzewo 235, 396, 429 Swochowo 889, 893 Swołowo 738 Swornegacie 462, 475 Sycewice 714,745 Szczecin 9, 12, 23, 28, 29, 36, 44,51, 157, 187, 188, 194, 197, 201-03, 208, 269, 286, 481, 514, 531, 533, 536, 559, 562, 573, 579, 596, 598, 600, 601, 607, 624, 630, 638, 645, 648, 654,655,667,671,679-82, 692, 693, 695, 696, 697, 700, 701, 704, 710, 715, 721, 731, 732, 737, 746, 752, 755, 759, 764, 769, 772, 774, 780, 789, 790, 811, 812, 832, 853, 859, 873, 875, 890, 892, 894, 895, 899, 900, 905 Szczecinek 53, 55, 163, 179, 182, 207, 210, 228, 229, 547, 674, 677, 678, 683, 745 Szczodrowo 246 Szczypkowice 817, 825, 828, 830 Szczytno 228, 403 Szemud 233, 241, 368, 394, 395 Szkarpawa 134 Szpęgawsk 225, 497 Szpon 164 Sztofrowa Huta 164 Sztumska Wieś 54 Szumleś 164 Szydlice 241,266 Szymbark 166 Ś Śmiechowo 269, 334, 379 Świdwin 674 Świechowo 801 Świecichowo 802, 806 Świecie 73,77, 123, 139, 171, 189, 190, 202, 212, 258, 260, 262, 264, 268, 271, 275, 284, 323, 376, 378, 422, 428, 431, 435, 442, 449, 455, 482 Świerczyno 703 Świerzno 730 Świerzyno 729 Świetlino 565 Święte 455, 840 Świętolubie 790, 801 Święty Wojciech (Gdańsk) 220, 223,241,428 Świncz 223 T Tągowie 553 Tczew 53, 55, 56, 83, 123, 141, 171, 204, 212, 224, 225, 246, 258, 260, 262, 264, 265, 267, 268, 272, 275, 278, 281, 284, 285, 375, 377, 378, 380, 407, 442, 449, 468, 482 Topolno 269, 379 Toruń 55,56,69,70,73,131, 139, 258, 272, 362, 363, 413, 419, 427, 444, 665, 685, 842 Trąbki Wielkie 204, 220, 223, 224,246 Trzciano 53 Trzcinno 835 Trzebiatkowa 539, 567, 568 Trzebiatowo 781 Trzebiatów 585 Trzebielino 205, 730, 738, 768, 784, 798, 799, 800, 801 Tuchola 55, 77, 82, 83, 126, 136, 139, 171, 202, 227, 248, 250, 258, 260, 262, 264-68, 275-79, 281, 283, 285, 372, 378, 430, 431, 442, 449, 450, 468, 482 Indeks miejscowości Tuchomie 551,553,640,887, 900 Tuchomko 553 Turowo 159 Tychowo 730, 745, 746, 761, 891 Tyłowo 235 U Udorpie 570,657 Ugoszcz 552, 553, 560, 630, 646,651 Ulm 204 Unichowo 474, 785, 788, 789 Unichów 463 Ustka 574,681,73 8 W Wacimierz 220, 225 Wałcz 773, 827 Wałdowo 144, 716, 721, 730, 738, 739, 747, 762, 768, 777, 784, 849, 886, 887, 888 Wałdówko 226 Wapnica 666 Warblino 817, 826, 828 Warcimino 840, 841 Warcino 907 Wargowo 718,840 Warnkowo 348 Warszawa 62, 67, 176-78, 183, 271, 338, 340, 346, 351,418, 553, 608, 687 Wąglikowice 200 Weimar 499 Wejherowo 6, 53, 58, 68, 80, 127, 206, 232, 235, 236, 258,259,262,264,266-72, 274,275,278,280,283-84, 296,297, 332,334-36, 338, 341,346, 347,354,378-80, 425, 428, 455, 459, 465, 482, 497, 664, 890 Wejherowska Wola (Wejhero wo) 269,334,379,428 Welawa 56,547 Wełpin 227 Werben 749 Węgierskie 854, 857 Wiatrołom 798, 801 Wiatrowo 802, 806 Wicko 509 Wiczlino 243, 253 Wiedeń 84-86,88-91,93 Wiele 226, 227, 250 Wielin 853 Wielka Wieś 205, 817, 825, 828 Wielowo 368 Wierszyno 716, 801, 833, 835 Wierzchocino 869, 870, 877, 880 Wieszyno 41,738 Więckowy 245,247 Wiklino 747, 889, 890, 891, 893 Winiary 184 Wisłoujście 222 Wiszno 802,805 Wiślina 223 Witkowo 880 Wittenberga 441, 511, 631, 665, 742, 762-64, 770, 785, 844, 871 Władysławowo 329, 333 Włocławek 127, 399, 408, 409,410,448,463 Wojanowo 223 Wojtal 204, 207, 227 Wolin 715, 716, 841, 842 Wolinia 852, 880, 882-86 Wołogoszcz (Wolgast) 679, 693,716,731,732 Wrocław 386, 389 Wrzeszcz (Gdańsk) 126,241, 243 Wrzeście 714, 721, 738, 747, 748, 758, 768, 781, 784, 805, 889, 890, 891, 892, 893 Wschowa 126 Wykosowo 817, 823, 825, 828 Wysin 246, 254 Wysoka 250, 313, 816, 817 Wysoka Zaborska 250 Wysokie 561 Wyszecino 68 Wytowno 738 Wyżyny (Gdańsk) 223, 241, 254 Z Zagórze (Rumia) 428 Zagórzyca 738, 842 Zakrzewko 220,223,224 Zakrzewo 245 Zalesie 474 Zaleskie 738 Zamarte 227,428 Zawady 74 Zawiał 847 Ząbinowice 567 Zblewo 90 Zbychowo 334 Zewawiniec 561 Zgojewo 815,816 Zielin 798, 801 Zimowiska 714,738 Zwartowo 235, 534, 589, 635 Ż Żabno 250,313,886,888 Żarkowo 806 Żarnowiec 210,216,235,380, 387, 388, 396, 421, 422, 425,431,466,643 Żarnowska 561 Żelazo 568, 810, 812, 813, 814, 816, 870, 874 Żelichowo 223 Żelistrzewo 334 Żelki 717 Żelkowo 813-15 Żelkówko 810,874 Żglewo 730 Żochowo 837 Żukowo 77, 216, 222, 241, 271,340,380,386-88,396, 398, 425, 431, 466, 571, 643, 730, 745, 761, 791 Żurawno 57, 339 Żychce 228,321 Żychlin 854, 857 Żychowo Sławieńskie 730 Żydowo 745, 761 977 Indeks osobowy A Achremczyk Stanisław 59, 65, 67, 70, 75-84, 86-88, 115, 180, 184, 185, 257, 280, 281, 297, 306, 329, 343, 344, 359, 381, 409, 410, 416-19,421,439,445,446, 587, 729 Adam Helmut 449, 469, 474, 475 Adler Filip 381 Adler Gottfried 804, 855 Adolf, książę 692 Agrikola Jan K. 207 Aretin K.O. Freiherr von 126 Arndt Johannes 877 Arnoldt Daniel Heinrich 764, 770, 877 Aschersleben Georg von 601, 559 Aschkewitz Max 114, 119, 123, 144, 161, 170, 176, 177,186,187,246, 273 August II Mocny, król 62-67, 70, 81, 339, 340, 342-46, 418 August III Sas, król 19, 63, 67, 68, 70, 344 Albert Franz 774 Alberti Joachim R. 893 Alberti Martin J. 843, 844 Albrecht Fryderyk, książę 179 Albrecht, książę 141, 365, 366, 395 Aleksander Jagiellończyk, król 16,202,687, 688 Aleksander VII, papież 428 Alexius Samuel F. 846, 849 Allendorf Johannes 773,774 Amelia, księżna 34 Anderson Andrzej 554 Anna Amalia, księżna 667 Anna (córka Kazimierza Jagiellończyka), księżna 685, 686 Anna Croy von, księżna 175, 543,544, 547, 691,693-95, 736, 743, 863, 872, 874 Anna, księżna 34 Anton Karl Gottlob 39, 744 Arcembarski Walenty Maciej 343 В Babiarz-Zych Zbigniew 765 Babnis Maria 181,464 Bach Andrzej 545 Backhaus Helmut 694, 696 Badius Johann 881 Bahr Ernest von 116,156,170, 222, 225, 234, 241, 244, 245, 247, 248, 250, 251, 254, 332, 360, 390-93, 400, 544, 551 Bamwasser Jerzy G. 852, 884 Banach Jacek 235 Bandemer Dietrich von 720, 810,811,813, 874 Bandemer Matthias Μ. von 814,815 Bandemer Melchior von 870 Bandemer Peter von 889 Bandemer Piotr O. von 185 Bandemer, rodzina 720, 722, 723, 724, 747, 810, 811, 815,816 BanerJan 175 Bardili Johann W. 206, 498 Bargrave Robert 206 Bär Max 95, 97-99, 128, 131, 135, 136, 168, 268, 279, 305-09, 312, 314, 315, 329, 330, 348, 352, 355, 420,430-33,477,478,484, 536, 606, 645, 691, 692, 696 Barnim I, książę 195 Barnim IX, książę 24, 34, 159, 332, 585, 624, 629, 690, 737 Barnim X, książę 34, 690 Barnwasser Joachim Christlieb 882-84 Barnwasser Johann Μ. 807, 808, 866 Bartecius Peter 871 Bartels J. 825 Bartholdy W. 744, 749, 752, 753, 778, 842 Bartkowie, rodzina 545 Bartłomiej, pastor 875 Bartłomiej Adam 881 Bartłomiej (Bartholomeus) Michał 881 Bartochowski Andrzej 421 Bartsch, rodzina 595 Bartuszowie, rodzina 542 Barylewska-Szymańska Ewa 503 Basse (Woyke) Wojciech 159 Baszanowski Jan 110, 124, 146, 150, 176, 262, 263, 268, 435, 460 Baumgart Peter 46 949 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Bażyńscy, rodzina 297, 350, 373 Bażyński Jerzy 365, 383, 398, 403 Bażyński Jerzy, syn 365 Bąkowscy, rodzina 297 В ąkowski Józef 610 Beckmann, dzierżawca 878 Bednarz Mieczysław 424 Beggerow Friedrich 841,865 Beggerow Piotr 780 Beheim-Schwarzbach Max 127, 135, 546, 561 Behnka(e) (Benka) Jan 168, 533, 537, 538, 657, 669-73 Beiersdorf Otton 773 Belgrau Józef 62, 67, 387,426 Belling Wilhelm Sebastian 126, 127 Below, rodzina 714,717 Below В. von 693 Bergmann P. 693 Bernoulli Johann 205, 782 Bertling A. 376 Bertram Pawel 545 Berzewicz, rodzina 374 Berzewiczy Marcin 393, 399, 401 Bethe Helmut 904 Betner Jakub 468 Beuther Johann 629 Bewersdorf Μ. 808 Beyer Georg 788, 789, 793, 794 Bialk Jerzy 614 Bialk, rodzina 545 Bidder Paul 67, 185,367,373, 374, 376, 377, 390, 392, 393,398,399,401,407-10, 413, 414, 427, 448, 450, 453, 454, 456, 457, 459, 460, 465, 467, 471,472 Bieberstein von 725 Bielański Adam Kazimierz 110 Bielenstein Walter 785 Bielińscy, rodzina 297 Bieliński Franciszek 88, 89, 92 Biernat Czesław 103 Bilang Christian 836 950 Birr Michał 804 Biskup Marian 15, 16, 25, 51, 106-09, 112, 118, 121, 125, 130, 131, 147, 152, 153, 162, 163, 195, 198, 215-24, 233, 241, 247-51, 253, 257-59, 262, 263, 271, 279, 284, 291, 293, 298, 300, 303, 319, 320, 326, 357-59, 361-63, 365, 367, 376, 377, 390, 392, 393, 395, 396, 398-405, 424, 441, 447, 453-55, 475, 507, 542, 563, 569, 684, 689, 729 Bismarck von Karolina 844 Blanckensee Peter von 722, 765 Blanke August 172,251 Blasenius Johann 809 Blaurock Ernst 849 Blickle Peter 492, 493 Blissius (Plissig) Szymon 792 Blomka (Blomcke) Jakub 886, 887 Bloth Hugo G. 772, 794, 851 Blümcke Otto 52 Blumenthal Joachim Ch. von 45 Blumenthal, rodzina 720 Błażewska-Marciniak A. 421, 469,473, 475, 497, 663 Bober Józef 103, 287 Bobrowski Witold 316 Bobst W. 665 Bochenowie, rodzina 542 Boden Julius T. 752 В [öder] E. 855,881-84 Bodniak Stanisław 52, 222 Boehmer Friedrich 736 Bogen, inspektor 797, 830 Bogucka Maria 52, 118, 130, 146, 150, 222, 238, 257, 260, 272, 273, 293, 364, 381, 412, 447, 450, 460, 467, 496, 497, 663 Bogusław I, książę 195 Bogusław II, książę 195 Bogusław VII, książę 677 Bogusław VIII, książę 684 Bogusław IX, książę 684 Bogusław X, książę 24, 29-31, 147, 148, 158, 512, 514, 527, 540, 684-90, 791,895 Bogusław XIII, książę 34, 524 Bogusław XIV, książę 25, 27, 36, 174, 175, 543, 575, 586, 635, 682, 691, 692, 696,810, 872, 905 Bohlen J. von 693 Böhn Ch. von 693 Bolduan Paweł 41,42 Bolduan Tadeusz 544 Bollhagen Ludwig D. 753, 866 Bollnow Hermann 9, 194 Bömelburg Hans-Jürgen 70, 94, 96, 97, 99, 100, 118, 128, 134, 136, 189, 257, 278, 283, 284, 306, 307, 308, 313-16, 321, 322, 351-55, 430, 431, 434, 445, 467,481,484 Bonaparte Napoleon 102, 771 Bonin Georg von 693, 698, . 743 Bonin Kazimierz W. von 43 Bonin Otton von 724 Bonin, rodzina 158 Bonin Rudolf 685, 737 Bonin Wedige von 545, 547, 548, 551, 589, 597, 700, 701,760 Boor Friedrich de 749, 856 Boras Zygmunt 156,158,510, 687, 689, 691,692, 902 Borawska Teresa 191, 192 Borck Adrian Bernard von 44, 45 Borck Adrian H. von 45 Borcke (Borck) Caspar (Kasper) Wilhelm von 45 Borcke H.-U. V. 46 Borck Fryderyk L.F. von 44 Borck Fryderyk W. von 45 Borck, rodzina 45 Bork (Borck) Jan Gotfryd 394-96,398,411,423,427, 429,459, 460 Borkowicz Jakub 264, 325 Bornen, rodzina 715 Borne, rodzina 402, 403 Bornowie, rodzina 420 Indeks osobowy Bornstädt von, rodzina 725 Boroszewscy, rodzina 350 Borscy, rodzina 545 Borzestowski Marian 420 Borzyszkowski Józef 5-7, 9, 57, 184, 192,193,204, 227, 232, 237,250,270, 273, 299, 334-36, 341,346, 379, 451, 465,485,515, 649, 659, 662,744,750, 782, 783, 829, 894, 907 Bosko Jan Gottfryd 255 Bracha Krzysztof 452 Brader Christian 852 Brader Martin 852 Brandstäter Franz 242, 243, 375, 464, 483 Brandt Joachim 880 Braubach Max 700 Bräuel P. 244, 247, 349, 726 Brauer Christoph 836 Braun David 874 Braun Jerzy 650 Breitenbach von, rodzina 725 Brewersdorf Μ. 807 Breza Edward 9, 84, 192, 664, 784, 904 Bronisch Gerhard 544, 551, 561, 899, 900 Brüggemann Ludwig Wilhelm 33,46, 166, 185, 330, 402, 534,557, 558,561, 562, 566,567, 645,646, 652, 667,668, 673,725, 770, 779,782, 789,795, 798, 801,806, 808,813,815-17, 826,828, 833,835, 839, 843,849, 858,859, 867, 880,884, 886,888, 893, 894, 907 Brüggemann Jakob 813 Brüggemann (Pontanus, Most nik) Michal 40, 667, 756, 797, 807, 813, 833, 863, 870-74, 879, 892, 898 Brühl Henryk 69 Brunner Eva 143, 159, 473, 475 Bruski Klemens 180,193,195, 199-201, 207, 211, 219, 222, 223, 225-29, 233, 236, 237, 251, 253, 254, 332-34,382,425,426,451, 607, 649, 729 Brzycki Zbigniew 689 Buchholz S. 673 BuchorH. 785 Buddenbrock von, general 844 Budzisz (Bùdzysz) Alojzy 316 Bugenhagen Johannes 30, 34, 677, 678, 859 Bukowski Andrzej 907 Bülow G. von 648, 787, 799 Buncki Franciszek 657 Bunkius Dawid 851 Bunkius Jan 804 Buntowski Pawel 860 Burbach Jerzy 371 Burke Peter 198 Büsching Anton Friedrich 133, 782 Büsch Otto 184,557,618,620, 654, 708 Buttler Jan 91, 92, 93 C Cackowski Stefan 462 Cadan Peter 638 Canstein von 793 Carów Elias B. 888 Carpovius Adam 748 Celuqius Jakub 881 Cema (Czema) Achacy 365, 366, 383, 392, 393, 399, 403 Cema Achacy, syn 365,366 Cema (Czema) Fabian 249, 365, 372, 393, 399, 400, 403 Cema (Czuma) Andrzej 392 Cemowie (Czernowie), rodzina 249, 297, 350, 365, 374, 392 Ceynowa Florian Stanislaw 336, 907 Chambaudiere Françonis P. delà 643 Chmieliński Joachim 524 Chmieliński Mikołaj Ernest 343 Chodowiecki Daniel 501,823, 908 Chodyński Stanislaw 463 Chodyński Zenon 359, 360, 367, 390, 392, 393, 395, 396, 398-400, 405, 406, 408,426,448 Chojnacki Wladyslaw 535, 756 Chotkowski Władysław 516, 525, 627, 643, 644, 899 Chwalcowski Sigismund 202 Chyliński, proboszcz 424 Chyła Janusz 332, 634 Chynowscy, rodzina 509, 542 Ciara Stefan 224,332-34,395, 510, 631 Cichosz Teofil 88 Ciecholewski Jerzy 228, 403 Cielak (Selack) Michał 803, 804 Cielak (Zelack) Dawid 840, 887 Ciesielska Karola 140, 141 Cieślak Edmund 51, 56, 64, 65, 67, 68, 72-75,81, 103, 111, 113, 114, 119, 127, 189, 222, 269, 304, 305, 328, 343, 352, 412, 418, 419, 431, 452, 461, 471, 500, 502, 504, 771 Cieślak Tadeusz 147,148,158, 353, 490 Ciszewski Mikołaj 394 Cocceji Samuel von 600, 601, 603, 613, 764 Colberg D. Johann 37, 703, 741, 742, 763 Colins Maciej 469 Collm Christoph 855 Commendoni Francesco G. 204 Conti Franciszek Ludwik 62, 63 Corsnack Tomas 840 Cramer Reinhold 24, 25, 156, 509-12, 516, 525, 539-41, 544, 545, 552, 563, 565, 571, 587, 588, 608, 615, 625, 627-29, 631, 640, 641, 644, 654, 689, 691, 700, 713, 897 Cramer Thomas 862 951 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Cranach Lucas 905 Creutziger Johann 449 Croll David (Dawid) 625,736-38, 743, 744, 839, 840 Crousaz Adolf 44,618, 621 Curd Christoph 45 Curschmann Fritz 541 Czacharowski Antoni 24, 148, 156, 684, 691, 791 Czapiewski Paweł 85, 120, 148, 162-66, 168, 181, 195, 222, 238, 244, 249, 321, 365, 367, 380, 383, 386-88, 392, 406, 421, 422, 431,457, 490, 638 Czapliński Władysław 54,406 Czapscy, rodzina 19, 68, 70, 98,177, 297 Czapski Franciszek 73 Czapski Jan Ansgary 67 Czapski Jan Jerzy 28, 421, 599, 600, 602, 603 Czapski Krzysztof Teodor 421 Czapski Michał 73 Czapski Piotr J. 842 Czapski Sebastian 63 Czapski Walenty 641, 646 Czarniecki Stefan 55, 56, 547 Czarnik Andrzej 43,156,235, 498, 693, 809,812 Czarny Jan (Schwartz Johan nes) 817 Czarny (Nigrinus, Schwartz) Jakub 887 Czartoryscy, rodzina 19, 69, 70, 72, 346 Czartoryski Florian K. 641,908 Czubiński Antoni 616,657, 665 Czygenberg Orłowski Maciej 200, 222, 223 Czyrr Matthias 814 D Dabinnus Georg 123, 131, 136, 170, 176, 177, 186, 239, 245, 250, 253, 268, 274, 284, 308-13, 350, 435, 436, 438, 461-63, 473, 475, 480 Dahlbergh Erik 190 952 Dahlke E. 800,836 Dähnert Johann Carl 514,585, 586, 696 Dalemann Jakub 630 Dall Johann 796 Damb Mikołaj 235 Dambrowski Samuel 824 Damus Rudolf 127, 184, 187, 189 Dąbrowski Jerzy 317,350 Dąbrowski Kazimierz 162, 176, 222, 367, 368, 376, 381, 388, 395-97, 403, 404, 422, 447, 463 Dąmbski Stanisław 63 Delisle Wilhelm 210 Demeter Karl 44 Denhoff Ernest 88,91,92 Denhoff Kasper 577,587 Denhoff, rodzina 297 Denhoff Władysław 86, 87, 88, 92, 93, 381, 572, 574, 575 Deppermann Klaus 741-43 Deresiewicz Janusz 77, 291, 317, 366 Deręgowski Piotr 81 Diestel Johann J. 841-43 Diestel Michael J. 857 Dietrich Richard 125, 700 Długokęcki Wiesław 219, 470 Długosz Jan 198 Dobrowolska Agnieszka 195 Domagała Bożena 659 Domhardt Johann F. 348, 477 Donimirscy, rodzina 420 Doręgowscy, rodzina 394,402, 405 Doręgowski 403 Doręgowski Adam 343 Doręgowski Jan 465 Doroszewscy, rodzina 317 Dorpawski Jakub 184 Dorpowski 82 Dorpowski Jan Ch. E. 344 Dorsz (Dorsch) Jan K. 537, 746, 748, 891, 892, 893 Dorsz (Dorsch) Maciej 853 Drawę, dzierżawca 559 Dreisow Christoph 848 Dreisow Martin 786, 787, 788 Dreissow, diakon 866, 867 Drzewiecki Maciej 406 Duchhardt Heinz 27, 529, 700 Duda Franciszek 678 Dudzińscy, rodzina 785 Dulski Jan 400,420 Duma Jerzy 195 Dworack, zakrystian 881 Dworzaczkowa Jolanta 232, 234, 235, 471 Dybaś Bogusław 64, 497, 500 Dygdała Jerzy 7, 61, 63-65, 67-70, 72, 77-84, 99,114, 152,245, 252,274,292, 297,299, 306,319,331, 346,347, 411,415,418, 420,444, 461,564,602, 684 Działyńscy, rodzina 138,171, 297 Działyński 297 Działyński Jan 328, 329 Działyński, wojewoda 643 Dzierzgowski Maciej 626 Dzierzgowski Mikołaj 383 Dzięcielscy, rodzina 545, 563, 618 Dzięcielski Marek 27, 53, 65, 75, 79, 85, 114, 115, 166, 168, 170, 173, 181, 187, 198,219,224,236-40,299, 304, 330, 362, 367, 368, 386, 387, 393-95, 397, 404, 407, 420, 424, 435, 441, 442, 445, 446, 451, 510,511,514, 520-23, 525, 526, 531, 534, 542, 544, 548, 550, 561, 564, 570, 575, 581, 593, 607, 610, 611, 613, 615, 616, 621, 625, 633-35, 639, 641, 655, 684, 714, 728, 729, 793, 851,899 Dzięgielewski Roman 460 E Eberstein, rodzina 747 Echt Johann G. 830 Eden Jerzy von 386 Eickstedt Μ. von 175 Indeks osobowy Elhard Johann 401 Enders F. 769 Engelbrecht Johann 731,732 Engellandt Ulrich 756, 877, 878, 879 Engler, rodzina 901 Erdmuta, księżna 736, 743, 850, 862, 871-73 Erdtmann K. von 612 Erdmann, landrat słupski 698 Erdtmann Piotr 612 Ernest Bogusław Croy von, książę 34, 43, 587, 691, 694, 695, 698, 743, 858, 862-64 Ernest Ludwig, książę 34 Eryk I Pomorski, król 678, 684, 699 Eryk II, książę 24, 51, 508, 540, 678, 679, 681, 684, 685, 686 Essmanowska J. 77 Estreicher Karol 877 Ewald Friedrich 46 F Fabritius Johann Jacobus 19 Falk Florian 638 Fankidejski Jakub 386, 388, 397, 398, 466, 625, 629, 641 Farschbotter Dawid 880,881 Farschbotter (z d. Hecht) Anna 881 Fedorowitz Christoph 834 Ferberowie, rodzina 383 Fichte Johann G. 446 Fiddichow Peter G.A. 857 Filip I, książę 34, 690, 733, 905 Filip II, książę 682 Filipowiak Władysław 195 Fische Andreas 856 Fischer Adam 198, 211, 730 Fischer Richard 362,365 Fischer Reinhold 853 Fischer Wolfram von 125 Fiszer Jan 110 Flaga Jerzy 424 Flanss R. 343 Flaskemp F. 742 Fleischer Georg 795 Fleischer Jerzy 658 Fleischer Johann F. 826, 827, 849, 853 Flemming Heino H. von 43 Flemming Jakub Henryk 62, 184,339, 340 Flemming Jan Jerzy 72 Flemming Kurt Julius von 547 Flemming, rodzina 19 Fölkersamb von, rodzina 725 Forchtesnicht Johannes 392 Franciszek, książę 649 Franciszek I, książę 682 Francke August H. 749, 751, 763, 793 Frese Mikołaj 834, 835 Freyschmidt Johann C.F. 744, 759, 782, 853 Freytag H. 249, 369, 370, 391, 392, 395, 396, 399-403, 424, 742, 798, 833, 850, 870, 871, 880, 887 Friderici Albert 779, 867 Friedeborn Paul 681, 682 Friedlaender Ernst 621 Friedrich Karin 20, 54, 56, 64, 95, 106, 275 Fryda Marian 254, 304, 371, 401,493 Fryderyk August I, elektor zob. August II Mocny, król Fryderyk August II, elektor zob. August III Sas, król Fryderyk I Pruski, król 37, 64, 151, 179,180, 535,617, 641, 707,741, 742,761, 763, 764,774, 775,874, 882, 907 Fryderyk II Wielki, król 28, 29,36,44-47,94-101,125-28, 133-36, 138, 154, 156, 168, 176, 181, 182, 184, 185, 187-90, 278, 313-15, 328, 329, 346, 348, 351, 353, 355, 378, 430-32, 476-78, 482, 498, 533, 535, 549, 550, 559, 561, 579, 580, 582, 600, 602,603,605,615,619-21, 641, 645, 654, 655, 667, 669, 701, 708, 709, 712, 724, 725, 757, 768-70, 776, 835, 866 Fryderyk III, elektor - zob. Fryderyk I Pruski, król Fryderyk Wilhelm, elektor 27, 37, 45, 55, 56, 175, 176, 180, 527, 538, 545, 551, 554, 588, 592, 597, 610, 617, 640, 660, 694, 697, 700, 701, 702, 707, 739, 740, 742, 761, 762, 773, 775, 777 Fryderyk Wilhelm I, król 38, 41, 43-46, 54, 55, 154, 181, 183-87, 535, 549, 556, 578,579,592,596, 612, 614,615,617, 618, 620, 654,702,703,704, 707, 708,711,712, 722, 751, 753,754,755,763-65, 770,774,775, 784, 788, 804,805,812, 823, 841, 842,852,856, 868, 875, 876, 902 Fryderyk Wilhelm II, król 99 127,315 Fryderyk Wilhelm Ш, król 481 Frydrychowicz Romuald 226, 229, 382, 448, 450, 454, 472, 494 Fuchs Christian 874 Fuhrmann 824 Funkenhagen Michał 799 Fürst Karl (Karol) J.M. v. 605 G Gabelius Christoph 851 Gabriel Andrzej 792 Gabriel Daniel 792-94 Gach Piotr Paweł 433 Gallasius F. 655 Galuski Zygmunt 863 Gansken, rodzina 715 Gassen Kurt 45, 46 Gasztold Tadeusz 156 Gaudelius G. 626 Gaziński Radosław 133 Gdański Grzegorz 55, 161, 270, 271, 333-35, 379, 380, 424, 428, 465, 466 953 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Gebhardt Bruno 700 Gebhardt P. 621 Gedicke Lambert 852 Gentzkow von Karl B.J. 844 Gerlach A. 561,629,640,652 Gerlach Jan 75 Gerlach Otto 784 Germann (Germanowicz), pastor 252 Gernentz Hans J. 525 Gerner Andreas 890, 892 Gerschke L. 252 Gertner, dzierżawca 852 Geschkau (Geschke, Jeschke) Kasper (Kaspar) 369,370, 381,386, 401 Gesterding Christoph Gottfried Nicolaus 46 Gibsone Aleksander (Alexan der) von 346, 353, 490 Gibsone, rodzina 354 Gieraths Günter 44 Gierowski Józef A. 60,63-65, 67, 68, 120, 343, 417 Gierszewski Stanislaw 24, 26, 64,85,92,96,98,102,103, 106,110-12,119,130,131, 136, 146, 148, 161, 172, 229, 249, 250, 253, 255, 258-60, 262-65, 268, 270-76, 279, 281, 285, 32123, 335, 356, 369, 372, 376, 379,381, 421,428, 429, 440,443, 449,460, 467, 477,498, 502,541, 547, 548,552, 553,558, 559, 561,564, 565,587, 654, 664,684, 685,691, 713, 714,726, 729,849, 858, 898 Giesebrecht L. 45 Gieysztorowa Irena 105,112, 114, 120, 121, 142 Gintel Jan 198 Glasenapp Kasper D. von 44, 45 Glasenapp Piotr von 575 Glasenapp, rodzina 760 Glemma Tadeusz 367 Gliewe S. 850 Głodkowski Jakub 672 954 Gniewosz Mikołaj W. 638 Godętowscy, rodzina 509,521, 542 Godlewski Jerzy 51, 52, 64, 415 Goedtke Johann G. 83, ПО, 256, 260, 369, 424 Goete Joachim 889 Gohrbandt Emil 143, 157, 158, 159, 330, 718, 738, 739, 886 Goldbeck Johann F. 202 Goldschmidt Hans 157 Goltz August Stanislaw 69, 72 Goltz Jerzy K. v. 44, 45 Goltz Jerzy Wilhelm 69, 72, 419 Gor (Gohr) Michał 830 Görig Friedrich K. 770 Görlitz Walter 44, 704 Goryński Benedykt 387 Gottberg Franz D. von 807 Gottberg G. von 575 Gottberg Piotr 524, 525 Gottborg P. 570 Göttel Georg B. 806, 857 Górka (Gorke) 751 Górka Łukasz 625, 631, 688 Górkowie, rodzina 509, 716, 720 Górski Karol16, 24, 75, 77, 106,146,192, 198, 211, 212,218,237, 331, 372, 380,382,387, 425, 447, 465, 466, 562 Górzyński Jan 89, 90, 92 Grabe Martin S. 743, 863, 864 Grabowscy, rodzina 88, 420 Grabowski Adam Stanisław 459 Grabowski Izydor Andrzej 88 Grabowski Maciej K. 342, 344 Grabowski Marcin Kazimierz 88 Grass Günter 235, 376, 429 Gratta Franciszek 91 Grąbczewscy, rodzina 837 Grąbek (Grąbkowscy, Grumbkow), rodzina 46, 531, 563,718 Greiffenberg Gottfried 887 Grella Bartosz 590 Grellowie, rodzina 542, 563, 595 Grelowie, rodzina 509, 607 Grodzicki R. 214 Grodziski Stanisław 73 Grolop Johann K.M. 827 Gross, dr 762 Grote Michał 889 Groth Andrzej 53, 59, 65, 67, 68, 83, 88, 97, 103, 114, 118, 129, 136, 219, 232, 235-37, 250, 258-60, 264, 265, 268, 273, 276, 278, 280, 283, 285, 287, 288, 299, 304, 323, 325-27,329, 334, 346, 369, 371-73, 421, 432, 441, 446, 450, 465,468-70,473,475,498, 502, 503, 587, 632, 667 Grubowie, rodzina 563 Grumbkow Christian Stefan von 723 Grumbkow Filip (Philipp) Otton von 28, 44, 531, 533, 579-81, 596, 600-03, 613,641,837, 838, 856 Grumbkow Fryderyk (Frie drich) Wilhelm von 43, 838 Grumbkow Joachim Ernest von 43, 576, 837, 855 Grumbkow, rodzina 45-47, 531, 712, 718, 720, 722, 724, 725, 837, 854 Grumbkowscy, rodzina 635 Grünberg 822 Grünberg Jakub 818,819 Grünberg Paweł 818 Grünberg Piotr 818 Grundeiss, dzierżawca 891 Grandies Gregorius 748 Grünenberg Immanuel 805 Grüntersberg Matthias von 693 Graszka-Grabowski Krystian (Christian) 800, 852 Gryfici, dynastia 10, 14, 17, 25, 27,31-33, 36,37, 149, 152-54,156,170,174,175, Indeks osobowy 191, 195, 210, 402, 451, 526, 540, 543, 544, 586, 591, 592, 659, 678-80, 684, 686, 689, 691, 692, 696, 700, 701, 731, 743, 761, 773, 776, 858, 902 Grzebień Ludwik 246, 410 Grzegorz Maksymilian 106, 165, 217-20, 222-24, 226, 228, 403, 507, 508, 539, 563 Grzegorz XIII, papież 386 Gucz (Gutzsch) Dawid 883 Gudelius Georg 529,531,623, 625, 628-31, 636-38, 641-44, 646, 651,652 Guidon Zenon 113,119 Gulichius David 812 Gundling Jacob Paul von 201, 202 Güntersberg Franciszek von 551 Gustaw Adolf, król 692, 740, 764 Gustkowski Jan Jarkę 851,852 Gut Pawel 133,354,614-16 Gutsch Johann G. 816 Gutzmer, rodzina 714, 747, 777, 889-91, 893 Guverren, organista 813 Guzowiusz (Guzovius, Guzevius) Michal 807 Guzowiusz (Guzowski) Jan G. 670-72 H Haack Martin L. 828, 830 Haake P. 46 HaasA. 497,663,779,782 Haas Martin 44 Habatsch W. 430 Hacker H.-J. 37,696,701 Hacki Jan Franciszek 381,382, 425, 465 Hacki Michal H. 463,465 Hahn P.-M. 44 Haken Christian Wilhelm 39, 673, 709, 711, 737, 744, 758,759,766,777-82,790, 801, 805, 808, 839, 844, 845, 867, 894, 895, 907 Haken Ernst Theodor 845, 867 Hamernik (Hamernicken) Maciej 871 Hämmerling Jakub 575 Han Herman 632 Hannecke R. 45 Hannenberger Kasper 210 Haratym Andrzej 55, 113, 114 Harnisch H. 354 Hartknoch 367 Hartman Godfryd 40 Hartmann S. 46 Hartwig Jakub (Jakob) 859-62 Harzheim G. 477,478,480 HassA. 759 Hasse Emst 760,891 Hasse Johann 836 Hastke Michal 822, 823 Hauenstein de Joannis Heinrici 20 Hauptmann, zarządca 551 Hecht Natan 785, 786, Hecht Tomasz 818,870 Heering Gottlieb 744,750,819, 821-23, 908 Heering Natan 823 Heick, nauczyciel 878 Heidenstein Reinhold 420 Heidn Willy 111, 163, 165, 173,455, 466 Heiler Günther 763,819 Heinecius Tobiasz C. 856 Heinemann Μ. 477 Heinemann V.G. 678 Heinrich G. 774 Heitz Gerhard 157 Henning Michael 811,812 Henryk, książę 45, 94 Herbert Ewe 37,701 Herbst S. 54, 56 Hermann-Winter R. 727 Hertzberg Ewald Freidrich von 45 Hertzberg Kasper von 163,166 Hertzberg, rodzina 159,402, 403 Hesse H. 561 HeubaumA. 703,707,741 Hevden H. 772 Heydebreck Jakub von 694 Heyden Hellmuth 32, 37, 530, 534, 623, 629, 702, 703, 721, 730, 731, 734, 736, 737, 740-45, 747, 748, 754, 755, 762-65, 770-72, 774, 810, 812, 814, 833, 843, 848, 850, 858, 861, 865, 874, 886, 891 Heyler Günter 742 Heymans Piotr 34 Hildebrandt A. 637 Hildebrandt Andreas 683 Hilferding Aleksander 885, 897 Hille Kaspar 865 Hinrichs Carl 37, 741, 742, 754, 764, 770 Hintze Otto 37,618,640,708, 742, 762, 769, 770 Hinze F. 756 Hirsch Ferdinand 27,516, 541, 551,609-11 Hirsch Teodor 200 Hirschmann David 834 Hirtenberg Joachim 422 Hoffmann Erich 173 Hoffmann Bogumił 83 Hoffmann Helena 256, 423, 424, 504 Hogensee Jakub (Jakob) 625, 734, 736, 737, 743, 744, 860 Hohenzollern, dynastia 10,11, 14, 27, 29, 32, 36, 38, 43, 44, 46, 60, 94, 125, 149, 153, 184, 195, 306, 528, 532, 555, 559, 564, 592, 693, 698, 700-02, 707, 708, 718, 719, 740, 743, 760, 761, 784, 837, 907 Hohenzollern Hans К. 432 Hohenzollern Hans К. von 482 Hohenzollern-Hechingen Johann Karl von 479,481 Hohenzollern Johann K. von 479 Hohenzollern Karl von 432 Holsche August C. 128-31, 133, 136, 481 Holzapfel Helmut 774 Homann Georg G.J. 785, 789 Homann Johann J. 789, 790 955 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Hoogeweg Hermann 714 Höpfner Daniel 852 Hoppe Krystian (Christian) 840, 841, 865 Hornajus Johann G. 742 Hom Henryk 55 Hom Paweł von 693, 694, 696 Hoszowski Stanisław 111-15, 119, 127, 146, 189, 228, 245, 563, 670, 681 Hoverbeck Johann von 178, 553 Hoym, rodzina 45, 47 Ноут Christoph G. von 792, 793 Hoyn Karl G.H. von 45 Hozjusz Stanisław 392, 394, 396, 406, 426 Hubatsch Walter 127, 678, 753, 757, 480 Hubrich Eduard 41 Hubützch W. 96 I IlukJan 364,416,441 Iwan IV, car 52 Iwańczak Wojciech 452 Iwicki Zygmunt 181 J Jablonski L. 773,774 Jabłońscy, rodzina 19 Jackowscy, rodzina 81, 509, 510, 521, 522, 542, 545, 563, 595 Jackowski Jerzy W. 655 Jagiellończyk Fryderyk 199, 895 Jagow O. 652 Jakubiak Krzysztof 662 Jäncken Johann Dawid 666, 667, 673, 674 Janek (Jahneck) Szymon 825 Jan Fryderyk, książę 33, 34, 36, 332, 607, 630, 632, 690, 729, 745, 746, 804, 809, 818, 836, 850, 854, 860, 869, 871, 889 Janiccy, rodzina 716 Janicki (Janitz) Jakub Aleksan der 547 956 Janifz, rodzina 811 Jan III Sobieski, król 57, 59-62, 84-91, 93, 178, 339, 380, 501, 644 Janikowski Krzysztof Stanisław 696 Janiszewska-Mincer Barbara 156 Jan Kazimierz, król 52, 55-57, 88, 176, 177, 270, 339, 379, 416, 547, 701 Jan Olbracht, król 16,199, 686 Janowscy, rodzina 509, 521, 542 Janowski (Jannewitz) Marks (Marx) 585 Janowski Józef 397 Janowski Siegfried J. von 345 Jany Curt 45,46, 770 Jarkowie, rodzina 563 Jarmiński Leszek 406 Jaroszewicz Mieczysław 70 Jasiński Janusz 536, 828, 907 Jaski (Jasche, Jaschius, Jeskyus) Dawid 887 Jatzkow (Jackowski) Adalbert Georg 579 Jaworski Tomasz 149 Jażdżewski Leszek 222 Jerzy I, książę 24, 34, 690 Jerzy II, książę 368 Jeżowa Kazimiera 99, 540 Jędrkiewicz Edwin 205 Joachim Erich von 678 Joel, pastor 833 Joele Michał 369 Johannes E. 881, 884, 885 Judycki Mateusz Jan 271,428, 628-30, 635-37, 650 Jugowski Jan K. 459 Jungingen Ulryk von 649 К Kaczmarczyk Zdzisław 846 Kaiser F.B. 96, 127, 430 Kalinowski Daniel 40, 744 Kallas Marian 83, 90, 103, 225, 276, 374 Kallaur Kazimierz 46, 563, 667, 668,718 Kamecke Ernest B. von 43, 179, 180 Kamecke Heinrich von 811, 866, 876, 877 Kamieński Andrzej 18,59,61, 94, 127, 618, 722 Kamińska-Linderska Anna 26, 59, 515, 516, 529, 607, 609-11, 627, 628, 641, 644, 897, 908 Kamiński Adam 112 Kaniewska Irena 75 Kant Immanuel 657,753,822, 895 KantzowTomasz 30,682,683, 716,717, 729, 906 Karbowiak Antoni 449, 463, 464 Karbownik Henryk 431 Karnkowski Stanisław 52, 371, 373, 381, 394, 395, 396, 406, 407, 408, 426, 448, 456, 464 Karol V, cesarz 689 Karol X Gustaw, król 54-56, 190 Karol XII, król 64,66 Karpiński Andrzej 112, 113, 149, 150 Karpowiusz Adam 890 Karsinski (Karsyncke) Hans 874 KasiskeKarl 141,237 Katarzyna II, car 482 Katarzyna, królowa 774 Katterbach Hieronim 791,792 Kazimierz Jagiellończyk, król 14, 16, 24, 200, 221, 323, 331, 357, 508, 512, 679, 684, 685 Kazur Samuel W. 233 Kącki (Kątski) Marcin Kazimierz 91 Kczewscy, rodzina 19,297 Kczewski Piotr Ernest 81, 342, 343 Keller, administrator 823 Kersken Norbert 678, 679, 684 Keyser Erich 177 Indeks osobowy Keyserling Otto A. von 346 Kętrzyńscy, rodzina 420 Kętrzyński Wojciech 200,223, 274, 759, 779, 782 Kiechel Samuel 204, 223, 224, 227 Kiedrowski, urzędnik 343 Kiedrowski Wojciech 5 Kierzyński Wojciech 78, 79 Kitowski Piotr 273 Kitowski Józef 247, 248 Kitt Johann Ch. 721 Kittner Jakob 880 Kizik Edmund 54, 65, 68,109, НО, 118, 130, 139, 141, 149, 150, 259, 260, 263, 392,428, 451,471,490 Kłaje Hermann 37, 703, 741, 742 Klassen Peter J. 110,139-41, 459 Kleid Henning A. von 45 Kleina Kazimierz 192 Klein Georg 855 Kleist Ewald G. von 891 Kleist Franciszek 330 Kleist, rodzina 159,402,403 Klemens X, papież 428 Klemens XIV, papież 482 Klemp Aleksander 56, 57, 59-63, 79-81, 123, 139, 162, 170, 177, 193, 219, 223, 225, 232-35, 239, 243, 249, 251, 254, 266, 267, 270-72, 278, 280, 293, 296, 320, 335, 341-47, 355, 359, 364, 365, 379, 380, 391, 394, 398, 399, 401, 403, 405, 409-11, 414-17, 420-24, 428, 429, 440, 443, 460, 465, 466, 471-75, 635, 642, 891 Klempin Robert 402, 541,547, 548, 551, 569, 571, 576, 583,713,714, 828 KlonderAndrzej 75,293,317, 318,358, 359,365,366 Kloskowski J. 360 Klugig (Klocke) Jakub 840, 881 Klugowski Jan 642, 643 Kłoczowski Jerzy 448 Knapp Georg 355 Knepal Dietrich 574 Knibawski Maciej 164 Knop Adam 884 Koberstein Johann (Jan) Ch. 709, 826-28, 831 Koblischke Julius 211 Kobus Agnieszka 180, 450, 453, 455, 457, 463, 468 Kochanowska Janina 452 Kochańscy, rodzina 635 Koch Friedrich 741,754,764 Koc (Kotz Paul) Pawel 851 KodzikJ. 189 Kogler Jan (Johann) 33, 746, 809 Koglin B. 721 KohfeldtG. 206 Köhne B. 664,749 Kolalkowie, rodzina 545 Kolberg Oskar 885 Kolkowski (Kolkau) Jan 440 Köller Johann H. 813, 874-76, 879 Köller Johann K. 874 Konarscy, rodzina 297, 331, 350,351,402, 403, 420 Konarski Dawid 381, 420, 458,463,490 Konarski Ernest 269 Konarski Michal 172, 399,420 Konarski Samuel 269, 379, 445 Konarski Stanislaw 420 Koniecpolski Stanislaw 53, 550, 587, 692 König A.B. von 201 König Karla 44-46 Konopaccy, rodzina 297,331, 350,351,396 Konopacki Jerzy 400, 420 Konopacki Jerzy (syn Jerzego) 400 Konopacki Jerzy (wnuk Jerze go) 400 Konopacki Maciej 400 Konopczyński Władysław 74, 76, 77, 123,127, 184,212, 344, 362,419,587 Kopczyński Michał 113,114, 117, 292, 299, 300, 302, 304 Kopernik Mikołaj 191 KopittkeH. 555 Korft Wilhelm 91 Körner Gregor 807 Korth E.J. 792, 795, 796, 881 KorwaJ. 426 Koser R. 133 Kosicki (Kositzke) Marcin 816 Kosman Janina 40, 797 Kosman Marceli 125, 359, 405, 408, 410, 422, 460, 473, 642, 771 Kos, rodzina 297 Kossarzecki Krzysztof 55, 56, 113, 114, 116 Koss P.P. 622 Koss, rodzina 622 Kostka G. 394 Kostka Jan 52, 396, 400 Kostka Mikołaj 382, 463 Kostka Stanisław 394 Kostkowie, rodzina 297 Kostuś Wojciech 24, 25, 148, 156, 529, 540, 541, 608, 691 Kościelak Sławomir 7, 222, 362, 368-70, 372-74, 376, 377,380-82,386,390,391, 401,406,410,414-16,420, 422-29, 435, 439, 441, 446, 451,465,466,468 Kościeleccy, rodzina 138,171 Kościński Konstanty 245,252, 255, 330 Kotarski Edmund 406 Kot Jan 168,329 Kot Michał 168,329 Kot, rodzina 168 Kottwitz Johann 796 Kowalkowski Jacek 429, 445 Kowalski F. 82 Kowalski Krzysztof Maciej 166, 167, 360, 373, 410, 429, 449,450,470 Kozłowski Kazimierz 158,192, 616, 684,716, 736 Kraianten - Vangerow, rodzina 159 957 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Krampe Jakob 847 Krasicki Ignacy B.F. 101 Kratochwil Zofia 67, 82, 227, 250, 252, 369, 371, 417, 423, 428 Kratz Gustaw 402, 541, 547, 548, 551, 569, 571, 576, 583,713,714, 739, 828 Kreft Jerzy 883 KremzelAnna 459 Kreplin Klaus-Dieter 145 Kriegseisen W. 415,417,418, 423, 424, 587 Krockow Jakub D. von 760 Krockow (Krokow, Krokow ski) Reinhold von 92, 368, 397, 398, 422, 564, 587, 633, 634, 700 Krockow Lorenz Gneomar von 168 Krockow Maciej von 547 Krockow Matthias von 693, 696 Krockow Μ. von 175 Krockow Otton К. von 243 Krockow, rodzina 134, 190, 324, 397, 531, 535, 595, 603,611,712,717 Krockow (Krokowski) Waw rzyniec Jerzy von 178,330 Krofej (Krofey, Krów) Szymon 39, 534, 648, 664, 665, 674, 756, 892, 898 Krokisius Johann Ch. 83, 84 Krokow Kasper R. von 346 Krokowscy, rodzina 25, 75, 81, 296, 318, 331, 334, 350, 351, 354, 398, 418, 509, 521, 522, 524, 531, 542, 545, 563, 564, 595, 612,613,634, 639 Krokowska Barbara (z d. Wej her) 634 Krokowska Elżbieta (z d. Loitz) 634 Krokowski Bogusław T. 81 Krokowski Ernest 75, 589, 608, 634 Krokowski Jerzy 524 Kromer Marcin 199 958 Kropidłowski Zdzisław 360, 373, 388, 395, 396, 398, 406, 407, 458-60, 470 Kropp Hans J. 879, 880 Kropp Johann G. 816 Kropp Michal 877, 879 Kropp, rodzina 879 Krüger Christoph 736 Krüger Eduard 575 Krüger Fritz 574,657 Krümmel, rodzina 714 Krupa H. 114,116,245,248 Kruse, pastor 890 Krwawicz Marian 53, 691, 692 Krzemiński Krzysztof 332, 634 Krzesław z Kurozwęk, biskup 687 Kubik Kazimierz 223, 422 Kucharczyk Grzegorz 618, 722 Kucharski Adam 205 Kuchowicz Zbigniew 54,496, 663 Kucner Alfred 24, 25, 596, 610, 642,644 Kuhn Walter 106, 139, 140, 145, 159, 237, 524 Kujawski Witold 642, 643, 650,651 Kujot Stanislaw 199,211,218, 463, 472, 490, 729, 730 Kukelentz Johann Ch. 893 Kukieł Marian 85 Kuklo Cezary 149,150 Kulak Zbigniew 657 Kulczycki Jerzy Franciszek 91 Kummer Augustyn T. 849 Kummer Georg P.L. 839 Kummer Johann L. 838 Kummer Michael G. 808 Kumor Bolesław 125,432, 456, 773 Künzel Georg 44 Kupisiński Robert 878, 897, 899 Kurdybacha Łukasz 454 Kuritz H. 855, 870 Küsell Heinrich A. 828 Kustusz Gaudenty Alfons 55, 271,335,427-29,466, 637 Kutrzeba Stanislaw 188, 458, 460,490 Kwidzińska Slawina 7 Курке 851,853 L Labuda Gerard 5, 6, 9, 10, 15, 16, 25, 27, 29, 53-55, 78, 79, 99, 107, 123, 127, 152, 161, 166, 170, 173, 181, 186, 191-95, 199, 200, 202, 207, 210, 212, 217, 222, 224, 228, 229, 245, 256, 270, 271, 304, 329, 331, 334, 335, 350, 354, 386, 387, 396, 421, 424, 428, 439, 447, 466, 485, 502, 507, 508, 513, 516, 543, 544, 551, 552, 564, 565, 569, 572, 606, 608, 670, 677, 681, 683, 684, 686, 687, 689, 690, 699, 729, 828 Lachmann Piotr 834 Lachocki Jan Józef 348 Lammcke, rodzina 159 Landwehr Hugo 37,640,702, 741,743,774 Langebeck Jakub 206, 254 Langer Hugo 37,489, 701,702, 740 Langhausen Christian 890 Lassenius Jan 227, 887 Latalska Georgia 368, 370,402 Latalski Janusz 369, 370, 377, 397, 401,412 Latalski Stanislaw 366, 368, 370, 371,401,402, 473 Lau Pawel 162,176,222,470 Lechicka Jadwiga 771 Lech Marian J. 441 Leciejewicz Lech 9, 194 Lediger Christian 883 Lediger Krystian 884 Lehmann Μ. 431, 432, 477, 478, 480, 481, 516, 641, 644-46, 657, 774 Indeks osobowy Lehr-Spławiński Tadeusz 198, 211,678, 730 Lemke Heinrich 252 Lemke Jan 785 Lengnich Gottfried 19,20, 367 Leo, radca 348 Lepszy Kazimierz 52, 54, 111 Leschinsky Achim 447,784 Lesiński Henryk 28, 53, 151, 691, 692, 699, 700 Lettow Klaus H. von 703 Lettow, rodzina 714 Lewalski Krzysztof 57,193, 299,485 Lewin H. 648 Lewiński Maciej 329 Lewiński Marcin 329 Libermann Johann L. von 807 Librowski Stanisław 359, 360, 406, 407, 409, 410, 426, 429, 447, 448, 452, 453, 627, 630, 636 Lica (Litz) Jerzy 879 Licowie, rodzina 716 Lindau Jan 200 Linde Andrzej A. 422 Lindmajer Józef 103,355,356, 584 Lindner Georg F. 876-78, 897 Link Achim 441 Linke Günter 690, 739 Link-Lenczowski Andrzej 136 Lipski Andrzej 410, 457 Lipski Tadeusz 7 Litak Stanisław 435-37, 448, 452, 456, 461 Litzkow (Litzkovius) Daniel 855, 856 Litzkow Johann D. 807 Lniski Ignacy 641, 645, 646 Lniski Władysław Michał 73, 74 Loewe V. 704, 902 Loitz, rodzina 158, 173, 334, 523,718 Lorcke Johann F. 657 Lorek Gottlieb Lebrecht 481, 766, 767, 782, 783, 796, 797, 885, 895-97 Lorentz Friedrich (Fryderyk) 120, 143, 145, 162, 198, 211,212,224,233,251-53, 374, 381, 407, 448, 449, 475, 516, 524, 729, 730, 846, 848, 849, 853, 885 Lossow Daniel F. von 127 Lubaś Władysław 213 Lubinus Eilhard 12,205,210, 583,615,685,715, 820 Lubomirski Jerzy Sebastian 590 Luckenau, nauczyciel 883 Lundgreen Peter 447 Luter (Luther) Marcin 34, 38, 40, 204, 364, 372, 375, 391, 412,467,525,624, 665, 667,745,756,785, 791, 800,803,806, 807, 809, 818,833,840,847, 850, 863,869,871,879, 882, 892 Lütge F. 557 LynckerA. 621 Ł Ładogórski Tadeusz 106,119, 133 Łaska J. 54 Łaski Jan 412, 689 Łaszewski Michał 200, 228 Łebińscy, rodzina 420 Łęgowski Józef 756 Łętowscy, rodzina 509,521, 542 Łojewscy, rodzina 716 Łosiński Władysław 9, 194 Łowmiański Henryk 106 Łubieński Maciej 27, 410, 457, 628, 629, 635-37 Lukasiewicz Dariusz 28, 95, 96, 308, 352, 481, 492, 495, 496, 618, 653, 654, 663, 722 Łyskowski Ignacy 461,484 Μ Maas Walther 138-40, 145, 154, 159, 161, 162, 170, 186,187,241,244,248-50, 404, 461,475 Macholak Jan 192, 616, 665, 716, 736 Machowie, rodzina 563 Machura Teresa 584 Maciakowska Zofia 503 Maciuszko J.T. 390 Maczulis Norbert 494 MaerckerHans 110,111,136 Maguna Michał 655 Majewski Wojciech 639 Majkowski Aleksander 85, 336 Makiłła Dariusz 497, 500 Makowski B. 372 Maleczyński Karol 684 Malicki Longin 492, 495 Maliszewski Kazimierz 427 Malotki Martin von 141 Malszyccy, rodzina 716,718 Małłek Janusz 7,16,107, 137, 249,317,362,364-66,392, 393, 399, 400, 404, 412, 441 Mampe Paul G.F. 795,884, 885 Mann CA. 242,243,375,464, 483 Mann Friedrich W. 817 Mansfeld Bogusław 828 Mantejus (Montey, Mantey) Paweł 850, 862 Manteuffel Erazm von 773 Manteuffel, rodzina 402 Manteuffel Tadeusz 199, 408 Mańkowski Alfons 162,188, 236, 244, 458, 460, 478, 490 Marczyński (Marczynke) Marcin 883 Maria, księżna 34 Mariańska Danuta 364,416, 441 Markiewicz Mariusz 60, 61, 179, 342, 345 Martin Szymon 469 Massen (nauczyciel) 814 Massow Ewald L. von 791 Massow Hans J. von 45 Massow Joachim E. von 45, 794 959 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Massow Julius Eberhard W.E. von 47,481,758,853 Massow Karl von 795 Massow Kaspar F. von 844, 846 Massow Kaspar (Kasper) Otto von 46,179,183,753,792, 793 Massow Klaus von 791 Massow, rodzina 45, 717, 738, 756, 759, 777 Massow Walentyn von 45 Materna Grzegorz 51 Materna Szymon 51, 156 Mattner Johann G. 839 Mączak Antoni 18, 53, 54, 56, 75, 108, 111, 137, 138, 141, 146, 147, 199, 259, 289, 290, 293, 295, 301, 302, 304, 322, 357, 358, 362, 364-67, 377, 381, 391, 404, 405, 406, 407, 408, 410, 413, 414, 420, 422, 426, 440, 441, 447, 449-53, 472 Mączyński Tadeusz 59 Mecke Manfred 143,154,160 Medonka Świętosz (Schwantes) 854, 855 Meierotto Johann H.L. 480, 481 Melanchton Filip 441 Mełdzyński Sebastian 68 Merczyng Henryk 223 Merian Matthäus 210 Messerschmidt Marcin K. 849 Metzler Johannes 773 Meyer Hans B. 499 Meyer Karl 514,626,627, 631,649 Michalski Jerzy 67, 125, 126 Michal Korybut Wiśniowiecki, król 86,91 Mickeley Ewald 848 Micraelius Johannes 562, 666, 728 Micrälius Johannes 540, 714-16 Micrander Adolf D. von 707 Mielcarz Jan 571,689 960 Mieleki Gottfried D. 790 Miklej (Mykley) Michal 884 Mikołaj z Kościelca 687 Mikulski Krzysztof 16,59, 77, 82, 86, 89, 90, 108, 112, 115,116,138-40, 142, 147,148,154, 159, 161, 162,170,171, 176, 184, 187,193,220, 222,225, 228,231-33,236,237,241, 242, 244-46, 248-51, 253, 265, 278, 291-99, 301-04, 307, 309, 317-20, 331, 332, 343, 344, 374, 377, 381, 382, 391, 399, 424, 440, 503, 728, 729 Mildenitz Wilhelm von 695 Milewski Józef 90, 254, 266, 392, 393, 395, 396, 399, 401, 426, 454, 455, 497, 663 Milewski Tadeusz 678 Mincer Franciszek 399,420 Mischke Kurt 730 Misiurek Jerzy 426 Miśkiewicz Benon 53, 328, 691 Mitkowski Józef 689 Mittenzwei Ingrid 126 Mitzloff von, rodzina 865 Mix (Mixius) Piotr Krzysztof 887, 888 Modéer K.A. 694 Moderow H. 794 Modzelewski Karol 9,194 Mokrzycki Lech 422 Monikowska Krzysztofa 254 Mordawski Jan 200, 396,426 Morgenstern Benedykt 374 Mörner (Moerner) Teodor 640, 700 Mortensen Gertrud 305 Mortensen Hans 305 Mortęscy, rodzina 297 Mortęska Magdalena 388, 397, 466 Mortęski Ludwik 77, 374 Mostnik (Pontanus) Michał zob. Brüggemann Michał Mostowski Paweł 69, 70-72, 82,188, 348 Motsch Christoph 156 Mrongowiusz Krzysztof Cele styn 40, 831, 832 Mściwój II, książę 808 Muhl John 222, 398 Müller, zarządca 532 Müller Ernst 227, 524, 526, 534, 630, 639, 641, 666-69, 736, 744, 748, 752, 753, 757, 762, 770, 778, 785,788, 791-93,795,804, 806, 808, 809, 810, 812, 817, 826, 833-35, 840, 850, 851, 855, 859, 863, 866, 871, 878, 880, 881, 887, 889 Muller Franciszek 338 Müller H. 907 Müller Johann G. 889 Muller Johann von 128,133, 206 Muller Michael G. 125,126, 364, 377 Münchow Bernard Ch. von 719 Münchow Ernst Philip von 843 Münchow Karl G. von 841-44, 846 Münchow Krystian Ernest 719 Münchow, rodzina 45,47,718, 719, 722, 724, 756, 759, 776 Münchow Wilhelm Gustav von 779, 845 Münckow Ludwik W von 45 Mundy Piotr 205 Münster Sebastian 207 Murinius Marcin 200 Musch Jürgen 877 Muszyńska Jadwiga 65, 113, 119 Muszyński Henryk 235, 376, 429 Muzoniusz 235 Myślenicki Wojciech 689 N Nachama Andreas 762 Nadolny Anastazy 382 Nagielski Miroslaw 55,112-14 Indeks osobowy Nałęcz Samuel F. 537, 657 Narzymski Jakub 69 Narzyński Józef J. 460 Nathack, nauczyciel 880 Natoński Bronisław 382, 425, 465 Natzmer Antoni von 525,575, 693 Natzmer Dubislav Gneomar von 43, 749, 788, 794, 851,856, 876 Natzmer Karl F. von 853 Natzmer Karol O. von 753 Natzmer Karol von 605,613, Natzmer Wilhelm von 734 Naworski Zbigniew 16,27,75, 76, 78, 80 Netzmer Jerzy Ch. v. 45 Neubauer Μ. 694 Neufeldt Erich 370, 371 Neugebauer Wolfgang 38, 777 Neumeyer Heinz 100, 106, 136, 140, 161, 360, 370, 371, 374, 376, 380, 382, 390-92, 397, 398, 400, 403, 404, 414, 430, 432, 435, 472-75 Neß Kurt 841 NeßR.D. 815,817 Niedzielska Magdalena 828 Niehorski, generał 350 Niemojewski Stanisław 392 Nieszkowski (Nießkowsky) Michal 814 Niewodniczański Tomasz 363 Nitsch Kazimierz 139 Nowakowski Andrzej 689 Nowak Tadeusz 54 Nowak Zbigniew 103, 191, 369, 381, 441, 466, 467, 511 Nowak Zenon H. 136, 388, 466 Nowicki Tomasz 123, 189, 359, 360, 410, 411, 435, 436, 458, 460 Nowodworski Michał 908 Nowosad Wiesław 445 О P Obertyński Zdzisław 456 Obracht-Prondzyński Cezary 5, 6, 57, 192, 193, 299, 485 Odyniec Wacław 25, 51-53, 55, 64, 65, 69, 73, 87, 88, 92, 107, 113, 115, 118-20, 130, 138, 140, 146, 162, 170, 173, 176, 186, 193, 214, 232-35, 245, 248, 254, 258, 266, 268, 273, 276, 280, 284, 290, 291, 304, 305, 319, 321-29, 343,345,347,348, 352-54, 360, 372, 381, 383, 386, 391, 396, 415, 420, 424, 429, 431, 440, 443, 461, 487,488,492-95,498, 502, 503, 544, 545, 644 Oelrichs J.C.C. 677 Oestreich Gerhard 762 Ogier Karol 204,205 Ohle Walter 544,551,561, 899, 900 Okoniewska Barbara 470 Okoniewski Stanisław W. 409, 420 Okuka Milos 213 Olczak J. 9,194 Oliński Piotr 121 Olszewski Henryk 587 Onasch, nauczyciel 814 Oracki Tadeusz 400,420,429, 669 Ossowscy, rodzina 520,541, 563 Ossowscy (Wussow), rodzina 541 Ossowski Mały (Lutke Wus sow z Pommell) 585 Ossowski Stanisław 192 Ost Horst-Gotthard 142, 143, 154, 160 Ostoja-Lniski Maciej 7 Ostrowski Kazimierz 118,260, 369, 465 Otton III, książę 678 Otton z Bambergu 680 Pabich Franciszek 500 Paczkowski Józef 223 Padberg Alexander 558 Paetow Karl 809, 814, 825, 850, 870, 874, 880 Pagel Karl-Heinz 789, 795, 804, 813, 814, 836, 838, 843, 853 Pakler Frantz von 693 Paliński Gottlieb 671 Paluchowski Piotr 281 Pałubiccy, rodzina 541, 723, 863 Pałubicki Fryderyk 863 Pandowska Danuta 195 Panske Paul/Paweł 228, 249, 360,369-71,400,401,403, 423, 462, 465, 468-70, 473, 474, 516, 539, 540, 565, 620, 622, 636-38, 640, 713, 726 Pant Kasper 883 Papée Fryderyk 687 Papritz Johannes 158,718 Papstein von 725 Parczewski Alfons J. 516,517, 885 Pastorius Joachim 422 Pauli Henryk 214, 254 Pawelcowie, rodzina 716 Pawlak Marian 364,412, 442, 443,468,511,521 Pawlik Radosław 32,191, 463 Pawłowski, patron 403 Pelc (Peiß) Daniel 883 Penner Horst 118,141 PerłakowskiAdam 59-61,342, 343 Petersohn J. 195 Petrani Aleksy 408,410 PetzekR. 762 Piechowscy, rodzina 84 Pieróg Ireneusz 907 Pieróg Janusz 907 Pierzcha Antoni 555 Pierzcha (Pirch) Eggert 599 Pierzcha (Pirch) Jurgen 840 Pierzcha (Pirch), rodzina 224, 509, 510, 520, 521, 541, 961 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II 542, 563, 595, 607, 716, 719, 720, 723,788 Pigorsch Wawrzyniec 885 Piotr I, car 66 Pirch Georg L. von 848 Piskorski Jan Maria 678, 684, 686, 689 Piszcz Edmund 431,433 Pius V, papież 407 Piwarski Kazimierz 86, 88, 89 Plackwitz Georg 840 Platon von, dowódca 329 Pląskowski Józef 350 Pliszka (Plietzke Franz) Fran ciszek 852 Pniewski Władysław 223 Podewils Kacper O. von 720 Podewils Adam Joachim von 44 Podewils Henryk von 44, 45 Podewils, rodzina 45, 402, 403, 712, 718, 722, 724, 823, 854 Podewils Fryderyka von 839 Podralski Jerzy 176, 178, 684 Polański Tomasz 136 Pollex Fryderyk 817 Pollex Mateusz (Matthias) 884, 878 PoltzinJoel 665,851 Polzin Daniel 798,833 Pomian-Pesarovius Joachim W. 884 Pomyscy, rodzina 520, 541 Pomyski Klaus 589 Pomyski Paweł D. 545 Pontanus Michał - zob. Brüg gemann Michał Pontanus Jurgen (Georg) 877 Pontanus Michał, syn 833, 863 Pontanus Tomasz 874, 877 Pont Victor de 578,652 Popowska-Taborska Hanna 214,256 Poraziński Jarosław 90, 225, 343, 374, 377, 399, 424, 440, 503 Pormann, inspektor 537 Potocki Stanisław 86 Potulicki Jan Jakub 90 962 Powałka Martin 189 Praetorius Mateusz 429 PrądzyńskiJakub 81 Preuss Karl Ludwig 376 Priesdorff Kurt von 45,46, 127, 851 Printzen Marguard L. von 751 Pristaff Gotlieb Samuel 811 Proläus Andreas 743 Prost, pastor 673 Prüfer Franciszek Samuel 234 Pruszak Tomasz Tadeusz 350 Pryczek Izabela 336 Pryłowski Andrzej 260, 264, 266-68 Przebendowscy, rodzina 19, 70, 75, 76, 79, 98, 297, 331, 337, 341, 349-51, 354, 418, 421, 461, 521, 542, 563, 564, 595, 634, 635 Przebendowska Anna Katarzy na (z d. Krokowska) 339 Przebendowska Dorota Henryka 341 Przebendowska Felicyta (z d. Wielkopolska) 346 Przebendowska Małgorzata Elżbieta (z d. Flemming) 60, 339 Przebendowska Urszula (z d. Potocka) 347,461 Przebendowski Ignacy Franci szek 70, 72, 97, 188, 325, 346-49, 461, 490, 491, 493, 502 Przebendowski Jakub 346, 421 Przebendowski Jan Jerzy 5767, 76, 81, 179, 323, 33946, 349, 528 Przebendowski Józef 100 Przebendowski Józef Antoni 346, 348 Przebendowski Michał 344 Przebendowski Piotr 57, 76, 83, 296, 337-40, 349, 420, 421, 528, 554, 564, 590, 594, 595, 597, 599, 610-12, 640, 700 Przebendowski Piotr Henryk 342 Przebendowski Piotr Jerzy 344, 345 Przebendowski Piotr Teodozjusz 339 Przeworski Samuel 76 Przewoźniak Maciej 210 Przyboś Adam 91 Przybytek Łukasz 55, 113, 114 Puchowski Kazimierz 444 Pufendorf Samuel 190 Puhle Hans-Jürgen 725 Puttkamer Bogusław von 185 Puttkamer Ellinor von 537, 750, 757,818, 835,884 Puttkamer Franz Joachim von 801 Puttkamer Franz Joachim Ulrich von 801 Puttkamer Georg Dietrich von 709, 852, 884 Puttkamer Jakub von 696, 698 Puttkamer Lorentz F. von 849 Puttkamer Lorenz Nikolaus von 801 Puttkamer, przeorysza 388 Puttkamer, rodzina 714, 719, 720,722-24, 738,750, 756, 757, 759, 777, 801, 817, 818, 819, 823, 833, 841, 847, 886, 908 Puttkamer Ulrich Franz Johann von 801 Puttkamer Zabel von 820 Q Quandt Michal 809, 847 Quickmann D.F. 151,660,740, 755,765,821,882 R Raab H. 667 Radatz, nauczyciel 790 Radeusz (Radde) Bartłomiej 807,833 Radeusz (Radde) Michał 751, 874-77 Radmann L. 653 Indeks osobowy Raduński Edmund 246, 267, 376 Radziejowski Michał 63 Radziwiłł Jan 341 Radziwiłł Katarzyna, księżna 88,380 Radziwiłł, rodzina 19, 297 Raepke Kazimierz 65, 149, 163, 383, 497, 663 Rafiński Grzegorz 222,460 Rahtz Michael В. 794, 795, 805, 806 Rajnhold Georg 613 Ramel, rodzina 714 Ramel Georg von 860 Ravens J.-P. 432 Reck Krystian 786 Reckow Christian Friedrich von 865 Reckow Heinrich Lorenz von 865 Reich, bracia 164 Reichen K. 370 Reincke Martin 841 Rekowscy, rodzina 716 Rek (Reck) Tomasz 545 Rembalski Tomasz 57, 193, 200, 229, 244, 255, 299, 396, 426, 485, 654 Rembowski Leonard 226, 463 Rembowski II Leonard 382 Rennack Michael 851 Renn Gerhard 195 Rest Dawid 469 Retzlaff, nauczyciel 790 Rexin, rodzina 522,811 Reznik Milos 106,377 Rhesa Ludwik 206, 248, 374 Rhode I. 285,475 Ribbeck Konrad G. 845, 867 Rickwart Michal 874 Rietz Henryk 191, 192, 478, 480, 484, 495, 828 Rinck (Ringk) Johann G. 746, 891 Ring J. 466 Ringeltaube Gottlieb 770 Ritter Joachim 855 Roden Johann R. 129, 308, 352 Roeder Peter Μ. 447, 784 Roeder S.E. von 725 Roessler Wilhelm 447, 488, 662 Rogala Zawadzki Kazimierz 57, 59 Rogalla Francisk G. 672 Rogge H. 516 Rolle Maurycy 524 Roloff, rektor 788, 794 Romanow Zenon 235 Rondomańska Zenona 536 Ronikier Jerzy 343 Rosanstam Piotr 631 Roscius, dziejopis 133 Rosenow Ambroży 871 Rosinus, pastor 833 Rostkowie, rodzina 716 Rostworowski Emanuel 179 Roszczynialski Edmund 428 Rothe Gotfryd K. 770 RothG.H. 741 Rottak Karl von 128 RottekK. von 133 Roweder Iwo 222, 253, 460, 464 Rozrażewski Hieronim 199, 222, 332, 367, 375, 380-82, 386-88, 390-92, 395, 398, 399, 403, 406-10, 414, 424, 426, 427, 429, 447, 448, 453, 454, 457, 466, 472, 627, 630, 632 Rozrażewski Stanislaw 409 Rozynkowski Waldemar 427 Rubach Mikołaj 629 Rubach, rezydent 183 Rubenow Daniel 743, 862 Rudel T. 692 Rudnicki Mikołaj 255, 885 Ruggieri Juliusz 198 Ruhnke David 822 Rumiński J. 696 Runcelius Pawel (Paul) 859-61 Rusiński Władysław 113,114, 321,322 Rutkowski Władysław 146 Rybicki Hieronim 103, 360 Rybińscy, rodzina 420 Rybiński Jakub Zygmunt 66, 67,81,343 Rybiński Jerzy 343 Rybiński Józef 101, 124, 247, 248, 434, 479 Rymar Edward 30, 370, 678, 684, 689 Rzepecki Ludwik 244, 246, 250 Rzetelska-Feleszko Ewa 192, 193, 195,212-14, 225 S Sack Johann 831 Sacken Salomon von 91 Sakson Andrzej 768 Salmonowicz Stanisław 15, 20, 83, 95, 107, 125, 273, 344, 354, 355, 364, 413, 415-18, 439, 459, 460, 486, 496, 663,757, 771 Samp Jerzy 204, 248 Samp Wawrzyniec 665 Samsonowicz Henryk 51,52, 107, 130, 150, 257, 260, 272, 364 Sanson Nicolas 208 Sapieha Michał A. 490 Sarbscy, rodzina 595 SaringHans 696 Sartorius Johann 807 Sartorius Johann, syn 807 Sawicki, ksiądz 632 Sawicki Wawrzyniec 233 Sayn-Wittgenstein J.v. 547 Schardin-Liedtke H. 806 Scharnofske P. 796, 824-26, 851-53, 866, 867, 885 Scheerbarth Daniel Gottfried 657, 668, 669 Scheerbarth, rodzina 668 Schenda Rudolf 771 Schilfert Christian 821, 822 Schild Erich 770 Schimansky Peter 824, 825, 826, 827 Schinmeyer Johann 875 Schipper Johannes 840, 855 Schipper Paul 855 Schissler Hanna 725 Schleiermacher Friedrich D.E. 772 Schlück Robert 184 963 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Schmidt Erich 154 Schmidt F. 737 Schmitz H.J. 172 Schmöckel Peter O. 789 Schneiders J.H. 376 Schnittke, proboszcz 369 Schönberg Brenckenhoff Franz Balthasar von 47, 328,619 Schönberg Wolf 51 Schönburg Dytryk 200 Schottmüller Kurt 187 Schramm Gottfried 161, 249, 293, 362, 364-67, 393, 396, 398, 400-05, 412, 413,415,420, 474 Schreder Piotr 614 Schröder Jakub 665 Schröder Johann 815 Schröner Johann J.L. 800 Schuch Hans 56,62,67,111, 129, 135, 143, 164, 165, 173, 226 Schultz Franz 25, 226, 232, 233-35, 266, 267, 270, 373, 376, 379, 388, 429, 431, 466, 497, 502, 510, 530, 534, 536, 540, 543, 561, 563, 570-72, 576, 584, 598, 602, 606, 611, 613, 618, 625, 627, 629-31, 634, 637, 639, 641, 644, 649, 652, 655, 658, 663, 684, 686, 725 Schultz Franz Albert 531, 744, 753, 754, 823, 842, 853, 878 Schulz 478, 480, Schulz Heinrich 833 Schultze Johannes 692 Schumacher Bruno 141,377 Schuppius Richard 693, 889 Schwartz Paul 480-82, 484 Schwartz (Czorny), pastor 742 Schwartz (Josna Czorny, Czar niecki) Josef 742, 762, 763 Schwavy Bartłomiej 585,802, 859 Schwengel Jerzy 164,429 964 Schwerin Bogusław von 175, 555, 612, 743, 762 Schwerin Kurt Ch. von 45 Schwerin Otton von 43, 175, 551,554, 694, 743,807 Schwichow Friedrich W. 844 Sculteti Bernard 191, 463, 883 Sczawińscy, rodzina 394 Sczawiński Jakub 394 Sczawiński Mikołaj 394 Sczawiński Stanisław 394 Seebald, pastor 845, 846 Seefisch Johann F. 849 Seibel V. 447,488,663 Selig Karl G. 857 Sell Johann J. 772 Sellke Gerhard 755, 788, 793, 805, 815, 824, 825, 836, 838, 840, 848, 849, 862, 863, 879, 882, 884, 893 Senkowski J. 329 Serczyk Jerzy 828 S erej ski Marian H. 126 Siebke Johannes 515, 525, 623, 626, 627, 636, 640, 641,833 Siecki Urban 631 Siegert Reinhart 771 Siemionkowicz (Simioncovius) Michal 863-65 Simiński Rafał 219 Simonis, pastor 890 Simonis, proboszcz 748 Simonis Johann F. 864, 865 Simon Michael 748 Siuchniński Kazimierz 194 Skarga Piotr 409, 420 Skorowski Henryk 192 Skorupska Zofia 52 Skóra Wojciech 205 Skórzewski Michał 330 Skórzewski Stanisław Drogosław 90 Skubowiusz M.G. 424 Slosse Błażej 840 Sławiński Wojciech 424 Sobiescy, rodzina 19,297 Sobieska Maria Kazimiera 89 Sobieski Aleksander 89 Sobieski Jakub 59, 62, 90, 341 Sobieski Jan 89 Sobieski Konstanty 59, 89 Sock Johann 796 Sokolnicki Michał 768 Solicki (Solitzke) Krystian 884 Somnitz Christoph von 600, 602 Somnitz Franciszek von 604, 605, Somnitz Klaus von 590, 591 Somnitz Krzysztof von 655 Somnitz Mikołaj von 551, 593 Somnitz Piotr von 576 Somnitz von, rodzina 595, 611, 634, 639, 717 Somnitz Wawrzyniec K. von 528, 530, 531, 577, 589, 592, 593, 594, 595, 597, 609, 611, 621, 639, 640, 695 Sontzken, rodzina 715 Sowa Andrzej 60-67, 179, 342, 345 Specht Johann J. 795, 852, 867, 891 Spencer Peter G. 763 Spieralski Zdzisław 54 Spier Jan 383 Sporgius Johann Μ. 874, 876 Spors Józef 195, 684, 730, 798, 858 Sprögel Johann H. 39, 739, 742, 744, 746-52, 793, 810, 814, 822, 836, 840, 848, 865, 875, 877, 882, 887, 888, 891, 892, 908 Stachel Jerzy (Georg) 841 Stadelmann Rudolf 550 Stadie Bernhard 53,116,280, 367, 374, 412, 415, 418, 442 Stanisław August Poniatowski, król 20, 69, 70, 445, 604 Stanisław Leszczyński, król 65-68, 339, 343, 774 Stankar Piotr 329 Stankiewicz Jerzy 103, 381, 463 Stasiewski Bernhard 96, 127, 430 Indeks osobowy Staszewski Jacek 26, 63, 64, 67, 274, 340, 343, 345 Stażewski Marek 470 Steckhan Gertrud 541 Stefan Batory, król 17, 52, 318, 321, 332, 374, 381, 399,414 Stein Heinrich 102 Steinmann P. 774 Stelmach Mieczysław 210 Stenbock, generał 55 Stępiński Włodzimierz 41, 620, 775 Stępniak Władysław 192, 716, 736 Stielow Lothar 370, 372 Stojentin Jan 785 Stojentin Max von 157, 158, 174, 524, 723, 818, 825 Stojentin Friedrich E. von 828 Stojentin Georg von 718 Stojentin von, rodzina 722, 723, 724,811,823,825 Stojentin Stefan von 723 Stojentin Walentyn 689 Stolsius Gabriel 887 Stopka Krzysztof 463 Strakefeld Paweł 166 Strehlke Ernst 110,164,200 Stryjec Ryszard 544 Stuväns Peter 889, 890 Styp-Rekowscy, rodzina 901 Subera Ignacy L. 124, 248, 434-36, 479, 480 Suliccy, rodzina 635 Sułowski Zygmunt 195 Süssmilch Johann P. 151 Swave Bartłomiej 337, 626 Swawe Bartłomiej 665 Sydow, rodzina 823 Sykstus V, papież 388 Syl Theodor 733, 734 Sylvaens, proboszcz 449 Sylvestri Sebastian Piotr 863 Sylwester, nauczyciel 883 Sylwester Hans 804,821,838 Sylwester (Silvester) Michał 838 Sylwester (Silvester) Paweł 792 Synak Brunon 192 Szafran Przemysław 117,138, 139, 141, 391, 441, 471, 511 Szalewska Elżbieta 880 SzaltherZ. 663 Szaniawski Felicjan K. 410 Szawłowski Jan K. 641 Szczepański Jakub 78 Szczuczko Witold 75, 76, 82, 318, 350, 358, 365, 395, 400, 420,466 Szczygielski Wacław 73, 74 Szembek Krzysztof A. 459 Szembek, rodzina 19 Szews Jerzy 347,461 Szkultet (Scultetus) Abraham 857, 883 Szorc Alojzy 185 Szorc Jan 399 Szorc, rodzina 399 Szreniawski Wojciech 233 Szulczyńska I. 584 Szulist Władysław 235, 372, 376, 393, 425, 429, 451, 455, 458, 461-64, 466, 472, 651,652, 772,393 Szultka Zygmunt 6, 7, 25, 27, 28, 30, 32, 36-41, 46, 47, 127, 130, 133, 144, 151, 152, 156, 158, 159, 166, 168, 174-76, 178, 179, 183-86, 188-93, 202, 204, 207, 210, 212, 218, 251, 283, 308, 313, 328, 332, 355, 397, 421, 430, 432, 452, 476, 478, 481, 485, 488, 489, 492, 495, 496, 510, 513, 515, 525-27, 530-37, 546-50, 556, 558, 559, 561, 563, 564, 569, 570-72, 574-80, 582-85, 587, 594, 595, 598, 599, 601, 603, 604, 606-09, 614,617-22,627,630, 634, 639, 640, 643-46, 648, 649, 653-55, 657, 658, 664, 668, 669, 671, 672, 677, 678, 683, 686, 689, 693-97,699,700-05,707,709, 710, 712, 716-19, 722-26, 728-30, 736, 738, 740, 742-48, 750, 753-61, 764-66, 768-70, 775, 776, 780, 782-85, 789, 794, 797, 802, 806, 808, 816, 818, 822, 824, 828, 830, 831, 836, 839, 841, 849, 852, 853, 857-59, 861-64, 866, 872-75, 879-80, 883-85, 888, 889, 892, 894, 897, 901, 902, 906, 907 Szymczak Mieczysław 330 Szymon (Szyman) Christian 817 Szymon (Szyman, Schiemann, Schimon, Shimon) Marcin 813,816,817 Ś Ścibor III, książę 677 Śląski Kazimierz 25, 136, 142, 148, 154, 158, 162, 169, 176, 206, 237, 254, 334, 354, 468, 524, 525, 621, 663, 670, 681, 684, 726, 728, 757, 758, 759, 766, 779, 786, 795, 834, 846, 848, 849, 853, 859, 861-63, 874, 881, 888, 889, 891, 898 Śliwiński Błażej 332-34, 392, 468,471 Świętopełek Wielki, książę 808 Świętopełk II, książę 791 T TadaAnastazja 631 Tada Krzysztof 631 Tada Stefan 631 Tadowie, rodzina 563 Tanenzin, rodzina 595, 618 Targowski Michał 221, 291, 317, 321,358 Tausler Johannes 871 Tazbir Janusz 412-14,416-18 Teichmüller Hans 544, 551, 561,899, 900 Tempski Michał 646 Teodorczyk Jerzy 691,692 Tessen, rodzina 717,723,791, 874 965 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Tessen Świętosz von 809, 869-73 Teßmar, proboszcz 392 Tetzner Franz 756, 758, 779, 794, 795, 809, 810, 816, 824-26, 839, 846, 847, 849, 853, 873, 874, 877-80, 885, 893, 897, 906, 908 U Urban Ewelina 323, 325, 326, 328, Urban VIII, papież 636 Urban Wacław 426 Ustarbowscy, rodzina 418, 420 Thimner Jan K. 658 V Viebahn Georg V. 284 Vierhaus R. 657 Vietzke G. 787 Vilmow (Villemugge, Vimov) Gregor 889 Vischer Mikołaj 728 Visser Nicolaus 197 Vizichius, pastor 811 Vizichius Christoph 848 Vizichius Michał 804 Vollack Manfred 251, 252, 371,372 Vollmer Ferdinand 38, 477-80, 654, 657, 753-55, 757, 784 Volz Gustaw В. 46, 127, 476 Vopol Kasper 210 Vörckelius, pastor 844, 845 Thulin Oskar 525 Thym Albert 526, 530, 536, 625, 626, 633, 645, 649 Tinellus (Tonellus) Eliasz 850 Tkacz-Laskowska Violetta 878 Tomaszczyk (Thomasius) Samuel 537 Tomczak Andrzej 106, 215, 218-20, 222, 223, 241, 247-51, 253, 293, 319, 320, 357, 359, 361, 390, 392, 393, 395, 396, 398-405, 424, 453-55, 475, 542, 563 Topel Jan 883 Topolińska Zuzanna 192,193, 214, 252 Topolski Jerzy 113, 119, 125, 126 Toppen Max 200 Touccy, rodzina 563 Toucki (Tauentzin) Wawrzy niec 599 TrebnicAdam 381 Treder Jerzy 20, 195, 213, 225, 335, 498, 664, 779, 894, 897, 907 Tribbensee F. 800, 835 Trzciński B. 848 Trzebiatowski, prepozyt 885 Tschackert Paul 753 Tuchołka Ignacy 350 Tuchołka Jan Piotr 76 Tuchołka Piotr 330 Tümpel Karl 154,402,677 Tuschy Friedrich 789 Twardowski (Twardocus) Jan H. 887 Tylicki В artłomiej 371 Tymieniecki Kazimierz 212, 218,219, 232 966 W Wachowiak Bogdan 18, 24, 25, 27, 29, 32, 36, 37, 52, 94, 95, 99, 105, 106, 125, 127, 148, 152, 156, 157, 175, 191, 202, 354-56, 447, 487, 513, 523, 525, 527, 529, 540, 541, 543, 544, 546, 550, 551, 563, 570, 572, 574, 576, 579, 585, 608, 618, 682-86, 689-92, 694, 698, 700, 701, 714, 722, 729, 737, 858, 860, 861,906 Wagner H. 65 Wajda Kazimierz 103, 190, 266, 267, 288, 433 Walczak Ryszard 156 Walewski Adam 318,393,399 Walewski Mikołaj 399 Walicki Michal 389 Wank Otto 188 Wapiński Roman 192 Warcisław X, książę 684 Waschinski Emil 116, 120, 122-25, 189, 235, 236, 238, 241, 247, 250, 252, 254, 256, 435, 465, 649, 650, 652, 654, 657, 670 Waterstraat H. 764 Watstrack Ch.F. 782 Weber Lotar 106, 109, 198 Wedel, zakrystian 800 Wedel Karol von 45 Wegner Johann H. 866 Wegner, pastor 799 Wegner Peter G. 798 Wehler Hans-Ulrich 725 Wehrmann Martin 141, 206, 686, 689, 690, 692, 695, 703, 713, 741, 754, 755, 772, 859 Wehrmann Peter 561 Weiher Barbara von 397 Wejher Anna (z d. Mortęska) 332, 395, 397, 398, 632 Wejher Anna Elżbieta (z d. Schaffgotsch) 334 Wejher Dymitr 333 Wejher Ernest 52, 92, 332-34, 337, 373, 379, 395, 397, 420, 422, 445, 513, 545, 585, 631-34, 639 Wejher Franciszek 445,631 Wejher Hans 332 Wejher Jakub 54, 55, 224, 232, 269-71, 329, 332-36, 379, 380, 428, 465, 510, 520, 547, 574,587, 631 Wejher Jan 164,333,334 Wejher Jerzy 579, 603, 604, 613 Wejher Joanna Katarzyna (z d. Radziwiłł) 428 Wejher Ludwik 271, 333, 334, 336, 371,510 Wejher Łukasz 802 Wejher Marcin 332,397,510, 631,634, 802, 860 Wejher Maria (z d. Mortęska) 632 Wejher Melchior 25, 333, 587, 607, 635 Wejher Melchior Μ. 587 Indeks osobowy Wejher Mikołaj 271,333, 334, 336,510, 631,634 Wejher Mikołaj (Klaus) 587, 634 Wejher Moritz 795 Wejher Piotr 802 Wejher, rodzina 25, 224, 296, 297,318,331,332, 334, 336,337,350, 351, 395, 418,509,510, 521, 522, 542,545,563, 564, 574, 595,613,631,634, 635, 802, 803, 804, 830 Wejher Zofia (z d. Ramel) 631 Wendland Walter 774 Wenskus Reinhard 306 Wentzlaff Teodor 830 Wenzlaff Michael 849 Werden Jan von 365, 392, 395,403,422 Werden, rodzina 368, 375, 383, 394, 395, 396 Werdum Ulrich von 205 Werlich R.G. 698 Wernicke H. 37,696,698, 701 Wersowitz von A.G. 725 Wesolowska Sylwia 452 Wettynowie, dynastia 19, 63 Wetzel, nauczyciel 814 Weydenberg von J.B. 725 Wędzki Andrzej 156 Wichmann A. 798, 907 Wiederhöft Ernst 815 Wielgosz Stanislaw 165 Wielopolski Alfred 28,308, 684, 726 Wierzbowski Teodor 199 Więckowiak Jerzy 335 Wijaczka Jacek 16, 53, 56, 111-13, 119, 137, 245,259, 260, 272, 290, 325, 391, 496, 497, 663, 907 Wilber O. 666 Wildberg, hrabia 725 Wilkanowski Mikołaj 317, 350 Wilke, pastor 800, 867 Wilke Erdmann 796 Wilke Karl F.W 800 Wille Emil 143,159 Willer Tomasz 666, 667 Wiła Wojciech 398 Wimmer Jan 87, 88, 90-92 Winguth Erich 537,561,630, 788 Winklewski Jan 107,128,129, 133, 136 Winterfeld, rodzina 714 Winterfeldt Hans Karl von 44 Winter, rodzina 403 Winzer H.-J. 306 Wissenhof Johann 422 Wiśniowski Eugeniusz 452 Witek z Jażewa (Włodk/ Flotcke) 524 Wit, kartograf 728 Witkowie-Jeżewscy, rodzina 542 Witkowski Czesław 494 Witkowski J. 686 Wittenberg Arwid 54 Władysław IV, król 25, 52, 329, 333, 516, 553, 572, 575, 587, 636 Władysław Łokietek, król 211 Włodarski Józef 54, 55, 264, 271, 333, 334, 336, 391, 489, 496,510, 663 Wobersnow Moritz F.K. v. 44 Wobeser Jakub von 571, 624, 629,630 Wobeser Jakub von 882 Wobeser Jakob К. von 747 Wobeser Jurgen В. von 882, 886 Wobeser Martin von 855 Wobeser Oswald von 865 Wobeser Peter H. von 782 Wobeser, rodzina 717 Woedtke Henryk E. v. 605, 606 Wojanowscy, rodzina 317 Wojanowski Piotr 350 Wojciechowski Mieczysław 116 Wojtek (Wojtke) Jakub 793 Wojtkowski Andrzej 96,97, 128, 134, 136 Wojtowicz Jerzy 94, 135,283, 308, 372, 606 Wolde, rodzina 402, 403 Wolff Christian 753 Wöllner Johann Ch. von 481 Wollschläger, rodzina 420 Wołucki Paweł 457 Woś (Voß) Jan 884 Woś (Voß) Michał 883 Wotschke Theodor 741, 742, 754, 764, 771, 812, 822, 824 Wójcik Zbigniew 60, 329 Wrangel Karl G. 54, 55 Wulff, zakrystian 813 Wünsch Georg 769 Wutstrack Christian Friedrich 548, 583, 584, 673, 674, 726, 771, 782, 898 Wuttke Jakub 814 Wybicki Aleksander Dionizy 184 Wybicki Bartłomiej 165 Wybicki Dionizy 184 Wybicki Józef 71, 73 Wyczański Andrzej 293, 317, 358, 365, 366 Wydra Wiesław 525 Wysocki Jerzy 386, 387 Z Zabel J.K. 621 Zajewski Władysław 103 Zakrzewska-Nieporczyk B. 828 Zalewska Irena 489, 496, 504, 663 Załęski Stanisław 424,427, 465 Zander Johann Ch. 781 Zander Matthaus 752 Zander Matthias 793 Zander Paul 866 Zapędowski Szymon 545 Zapolowski Hans 545 Zapolowski Wojciech 545 Zastrow Matthias von 810 Zastrow Piotr von 178 Zastrow, rodzina 810, 811 Zawadzki Wojciech 222 Zboiński Michal August 350 Zdrenka Joachim 156, 569, 691 967 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Zdrojewski Eugeniusz 103, 360 Zdrójkowski Zbigniew 249, 267, 329, 372, 379, 569 Zebrzydowski Andrzej 383, 630 Zedlitz-Leipe Karlol v. 478, 759 Zernack Klaus von 125 Zicowski, słupszczanin 904 Ziechmann Jürgen von 126 Zielonka Zbigniew 39, 744 Zientara Benedykt 679 Zientara Włodzimierz 206, 500 Zientkowski Przemysław 332, 634 Zierold Johann 842 Zimmermann Kazimierz 134, 135, 136, 138, 154, 168, 176, 181, 182, 185, 329, 346, 477, 478, 498 Zimmermann Peter 736 Zischke Erwin 173 Zitzewitz Friedrich J.G.E. von 789, 790 Zitzewitz Georg Μ. von 693, 694, 696, 862 Zitzewitz Jakub von 634 Zitzewitz Jan Adolf von 696 968 Zitzewitz Joachim F.Ch. von 849 Zitzewitz Joachim Jakub von 632, 634 Zitzewitz Johann A. von 706 Zitzewitz Jürgen von 907 Zitzewitz Kazimierz von 330 Zitzewitz, rodzina 158, 174, 634, 714, 717-19, 722-24, 786, 788, 806, 837, 904 Zitzewitz Wedig von 714, 718 Zitzewitz (z d. Wejher) Małgo rzata 632 Zofia, księżna 679, 684, 685 Zorn Wolfgang 755 Zuther, dzierżawca 852 Żydowski Melchior 880 Zygmunt I Stary, król 16, 24, 291, 321, 358, 364, 365, 367, 376, 377, 403, 411, 624, 688 Zygmunt II August, król 52, 75, 202, 292, 318, 358, 364, 365, 369, 374, 375, 378, 386, 401, 412, 456, 634, 691 Zygmunt III Waza, król 17, 52, 86, 156,297, 328,333, 371,374,414,415, 444 Ż Żalińscy, rodzina 297, 372, 400 Żelisławscy, rodzina 297 Żurek Leszek 167 Bibliografia Achremczyk S., Konfederacja szlachty Prus Królewskich w latach 1703-1709, „Zapiski Historyczne”, 48: 1980, 3. Achremczyk S., Model kształcenia kleru diecezjalnego w Prusach Królewskich, „Studia Pelplińskie", 21-22:1990-1991. Achremczyk S., Organizacja i funkcjonowanie sejmiku generalnego Prus Królewskich w XVIII wieku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”. Historia 18. Nauki Humanistyczno-Społeczne 128:1982. Achremczyk S., Reprezentacja stanowa Prus Królewskich w latach 1696-1772. Skład spo łeczny i działalność, Olsztyn 1981. Achremczyk S., Rola Gdańska wżyciu parlamentarnym Prus Królewskich w latach 1660-1772, [w:] Mieszczaństwo gdańskie, red. S. Salmonowicz, Toruń 1997. Achremczyk S., Uczniowie kolegium jezuickiego w Braniewie w latach 1694-1776, „Komu nikaty Mazursko-Warmińskie”, 4 (158): 1982. Achremczyk S., Życie polityczne Prus Królewskich i Warmii w latach 1660—1703, Olsztyn 1991. Acta Borrusica. Die Behördenorganisation und algemeine Staatsverwaldung Preussens im 18 Jahrhundert, BD. IX, Bearb. von G. Smoller und O. Hintze, Berlin 1907. Adam H., Kirchengeschichte der evangelischen Gemeinde Hammerstein und Wehnershof Braunschweig 1933. Albert F., Geschichte der katholischen Militärgemeinde Stettin (1722—1724), Stettin 1924. Allendorf J., Religiöse Heimatkunde. Geschichte der katholischen Kirche in Pommern, Stettin 1930. Arnoldt D.H., Kurzgefaßte Nachrichten von Allen seit der Reformation an den Lutherischen Kirchen in Ostpreußen gestandenen Predigern, Königsberg 1777. Arnold K., Familie, Kindheit undJugend in pommerschen Selbstzeugnissen der Frühen Neu zeit, [w:] Kindheit und Jugend in der Neuzeit 1500-1900. Interdisziplinäre Annäherungen an die Instanzen sozialer und mentaler Prägung in der Agrargesellschaft und während der Industrialisierung. Das Herzogtum Pommern (seit 1815preußische Provinz) als Beispiel, hrsg. V. W. Buchholz, Stuttgart 2000. Aus der Geschichte des Dorfes Budow, „Ostpommern Heimat”, 1933, 17. Aus der Geschichte des Dorfes Dämmen, „Ostpom. Heimat”, 1934, 23. 911 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Auserlesene Sammlung verschiedener glaubwürdiger, guten theils nie gedruckter Urkunden und Nachrichten, welche zur Kenntniss der Landes- Verfassung und Rechte des Herzogthums Vor- undHinter-Pommern, wie auch der Fürstenthums Rügen dienen können. Erste Ausfertigung, Greifswald 1747. В [öder] E., Der Küster und Schulmeister des Kirchspiels Stojentin, „Ostpom. Heimat“, 1933, 23. B[öder] E., Der Küster und Schulmeister, „Ostpom. Heimat“, 1933, Nr. 28. Backhaus A., Reichsterritorium und schwedische Provinz: Vorpommern unter Karls XI. Vormündern (1660-1672), Göttingen 1969. Bahr E. V., Das Gebiet Bordzichow am mittleren Schwarzwasser und seine Siedlungen bis zum Ausgang des 18. Jahrhunderts, „Beiträge zur Geschichte Westpreussens”, 1970, nr 3. Bahr E. V., Die Verwaltungsgebiete Königlich Preussens 1454-1772, „Zeitschrift des West preussischen Geschichtsvereins”, 1938, nr 74. Bahr E. V., Siedlungsvorgänge des 16. bis 18. Jahrhunderts im Gebiet des ehemaligen Deutschordensamt Schöneck, „Zeitschrift fur Ostforschung”, 1967, nr 16. Bahr E. V., Wüstungen und Neusiedlungen des 16. bis 18. Jahrhunderts im Gebiet des ehe maligen Deutschordensamts Berent, [w:] Studien zur Geschichte des Preussenlandes. Festschrift für Erich Keyser zu seinem 70. Geburtstag dargebracht von Freunden und Schülern, Marburg 1963. Bahr E. v.„ Das Gebiet Kischau und seine Siedlungen im 15. Bis 18. Jahrhundert, „Beiträge zur Geschichte Westpreussens”, 1969, nr 2. Bahr E., Das Amt Bütow und seine Ortschaft um das Jahr 1637, „Baltische Studien”, 53:1967. Bahr E., Die Lauenburger Amtsdörf1627 und 1712, „Baltische Studien”, 54:1968. Bahr E„ Die Starostei Draheim zwischen 1565 und 1632, „Baltische Studien”, 57:1971. Bahr E.,Zhe Verwaltungsgebiete Königlich Preussens 1454-1772, „Zeitschrift des Westpressischen Geschichtsvereines”, 74:1938. Bahr E., Siedlungsvorgänge im 15. bis 18. Jahrhundert, „Beiträge zur Geschichte Westpreus sen”, 1969, nr 2. Bahr E., Weiher Jacob (1609-1657), Altpreussische Biographie, hrsg. v. K. Forstreuter u. F. Gause, Bd. 2, Marburg/L. 1967. Bär Μ., Der Adel und der adelige Grundbesitz in Polnisch-Preussen zur Zeit derpreussischen Besitzergreifung: nach Auszügen aus den Vasallenlisten und Grundbüchern, Leipzig 1911. Bär Μ., Die ältesten Vasallenlisten über den Natzebezirk, „Zeitschrift der Historischen Ge sellschaft für die Provinz Posen”, 27:1912. Bär Μ., Die Politik Pommerns während des dreißigjährigen Krieges, Leipzig 1896. Bär Μ., Westpreußen unter Friedrich dem Großen, Leipzig 1909. Baszanowski J., Przemiany demograficzne w Gdańsku w latach 1601—1846, Gdańsk 1995. Baszanowski L, Sezonowość zgonów podczas wielkich epidemii dżumy w Gdańsku w XVII i początku XVIII w., „Przeszłość Demograficzna Polski”, t. 17, 1984. Baumgart P., Zur Gründungsgeschichte des Auswärtigen Amtes in Preussen (1713-1728), „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschland”, Bd 7: 1958. 912 Bibliografia Beheim-Schwarzbach Μ., Der Netzedistrikt in seinem Bestände zur Zeit der ersten Teilung Polens, „Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Prowinz Posen”, 1892, nr 7. Beheim-Schwarzbach Μ., Hohenzollernische Colonisation. Ein Beitrag zu der Geschichte des preussischen Staates und der Colonisation des östlichen Deutschlands, Leipzig 1874. Belgrau J., Wśród dolin i wzgórz. Sianowo. Dzieje parafii i sanktuarium, Sianowo-Kraków 2003. Bertling A., Schneiders J.H., Weiland evangelischen Pfarrers zu Dirschau. Mitteilungen aus der Geschichte Dirschens, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 14:1885. Bewersdorff Μ., Das Kirchspiel Großbrüskow, „Heimat im Grenzland”, 1938,1, 7. Bidder P., Beiträge zu einer Geschichte des westpreussischen Schulwesens in polnischer Zeit ca 1572-1772, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 49:1907. Bielański А.К., Materiały do historii powodzi w dorzeczu Górnej Wisły, opr. J. Fiszer, wyd. 2, Kraków 1997. Biskup Μ., „Wojna pruska" czyli walka Polski z zakonem krzyżackim z lat 1519—1521. U źródeł sekularyzacji Prus Krzyżackich, Olsztyn 1994. Biskup Μ., Atlas historyczny Polski. Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku, War szawa 1961. Biskup Μ., Osady na prawie polskim na Pomorzu Gdańskim, Warszawa 1956. Biskup Μ., Rozwój sieci miast pruskich w drugiej połowie XVI w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 28:1980. Biskup Μ., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466, Warszawa 1967. Biskup Μ., Wojny Polski z zakonem krzyżackim 1308-1521, Gdańsk 1993. Biskup Μ., Labuda G., Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka—społeczeństwo -państwo - ideologia, Gdańsk 1986. Biskup Μ., Tomczak A., Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. I. Roz mieszczenie własności ziemskiej, II. Sieć parafialna, Toruń 1955. Blanke A., Aus vergangenem Tagen des Kreises Schlochau. Geschichte der Ortschaften, Schlochau 1936. Blaurock E., Aus der Ortsgeschichte von Kleinnossin, „Ostpom. Heimat“, 1931, 40. Blickle P., Die Reformation im Reich, 3 Aufl., Stuttgart 2000. Bloth H.G., Die Kirche in Pommern, Köln-Wien 1979. Bloth H.G., Preussische Könige undPommersche Kirche in der Zeit zwischen Revolutionen 1789 und 1918, „Baltische Studien“, Bd. 68:1980. Bloth H.G., Soldat und Vermittler. Generalfeldmarschall Dubislao Gneomar v. Natzmer (1654-1739). Pommer, Pietist, Preuße, „Baltische Studien”, 1984, 70. Blümcke O., Pommern während das nordirahen siebenjährigen Krieges, „ Baltische Studien”, 40: 1890. Błażewska-Marciniak A., Zarys dziejów ziemi człuchowskiej (1100—1945), [w:] Z dziejów Ziemi Człuchowskiej, red. K. Śląski, Poznań-Słupsk 1967. Bodniak S., Polska a Bałtyk za ostatniego Jagiellona, Kórnik 1946. Bodniak S., Skorupska Z., Jan Kostka - kasztelan gdański, prezes Komisji Morskiej i rzecznik unii Prus z Koroną, Gdańsk 1979. 913 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Boehmer F., Geschichte der Stadt Rügenwalde bis zur Aufhebung der alten Stadtverfassung (1720), Stettin 1900. Bogucka Μ., Gdańskjako ośrodek produkcyjny w XIV-XVII w., Warszawa 1962. Bogucka Μ., Luter a Gdańsk. Społeczne przesłanki zwycięstwa łuteranizmu w Gdańsku w XVI wieku, „Rocznik Gdański”, 53:1983, 1. Bogucka Μ., O mentalności mieszkańca Gdańska u progu ery nowożytnej, [w:] Mieszczaństwo gdańskie, red. S. Salmonowicz, Gdańsk 1997. Bogucka Μ., Przemiany społeczne i walki społeczno-polityczne wXViXVI w., [w:] Historia Gdańska, t. 2: 1454-1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982. Bogucka Μ., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986. Bogucka Μ., Z problematyki form życia „marginesu mieszczańskiego” w Gdańsku połowy XVII w., „Zapiski Historyczne”, 38:1973, 4. Bogucka Μ., Życie codzienne w Gdańsku. Wiek XVI—XVII, Warszawa 1967. Bohlen J. V., Die Erwerbung Pommerns durch die Hohenzollern, Berlin 1865. Bollnow H., Burg und Stadt in Pommern bis zu Beginn der Kolonisationszeit, „Baltische Studien”, 1936, nr 38. Bömelburg H.-J., Zwischen polnischer Ständegesellschaft undpreussischem Obrigkeitsstaat: vom Königlichen Preußen zu Westpreußen (1756—1806), München 1995. Bonin R., Geschichte der Stadt Stolp, Stolp 1920. Boor F. de, Dubislav Gneomar v. Natzmer (1654-1739) als Patronatsherr der Pfarre Groß Jannewitz bei Lauenburg in Hinterpommern, [w:] Pietismus und Neuzeit,. „Jahrbuch zur Geschichte des Neuren Protestantismus”, 32: 2006. Boras Z., Książęta Pomorza Zachodniego. Z dziejów dynastii Gryfitów, Poznań 1968. Boras Z., Loitzowie - kupcy szczecińscy, [w:] Pomorze Zachodnie w tysiącleciu, red. P. Bar tnik, K. Kozłowski, Szczecin 2009. Boras Z., Na straży zachodnich granic Polski (1368—1655), [w:] Z. Boras, R. Walczak, A. Wędzki, Historia powiatu wałeckiego w zarysie, Poznań 1961. Boras Z., Stosunkipolsko-pomorskie w IIpołowie XVI w. Zarys polityczny, Poznań 1965. Boras Z., Ziemia szczecinecka pod panowaniem Gryfitów od początku XII do połowy XVII wieku, [w:] Dzieje ziemi szczecineckiej, red. A. Czarnik, Poznań 1971. Boras Z., Związki Śląska i Pomorza Zachodniego z Polską w XVI wieku, Poznań 1981. Borawska T., Bernard Sculteti jako rzecznik interesów warmińskich w Rzymie na przełomie XV i XVI wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1972, nr 2-3. Borawska T„ Rietz H., Z Kaszub do Wiecznego Miasta. Bernard Sculteti (ca 1450-1518) kurialista i przyjaciel Mikołaja Kopernika, Toruń 2019. Borcke H.-U. v., Vier Borckes im Dienste des grossen Königs, „Unser Pommerland”, Jg 14:1929. Borkowicz J., Odbudowa województwa pomorskiego ze zniszczeń wojny północnej w latach 1660—1700, [w:] Szkice z dziejów Prus Królewskich XVI—XVIII wieku. Gospodarka — Społeczeństwo - Kultura, red. J. Włodarski, Gdańsk 2008. Borzyszkowski J., Wejherowo w państwie prusko-niemieckim, [w:] Historia Wejherowa, red. tegoż, Wejherowo 1998. 914 Bibliografia Braubach Μ., Vom Westfälischen Frieden bis zur Französischen Revolution, [w:] B. Gebhardt, Handbuch der deutchen Geschichte, 9. AufL, Bd. II, Suttgart 1970. Bräuel P., Preussische Aufbauarbeit im nördlichen Westpreußen 1772—1910, „Jomsburg”, 3: 1939, 1-2. Breza E., Nazwiska Pomorzan. Pochodzenie i zmiany, Gdańsk 2000. Breza E., Pochodzenie przydomków szlachty Pomorza Gdańskiego. (Ze studiów nad antro ponimią Pomorza Gdańskiego), Gdańsk 1978. Bronisch G., Ohle W., Teichmüller H., Kreis Bütow, Stettin 1938. Brüggemann L.W., Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogthums Vor- undHinter-Pommern, Bd. 1, Stettin 1779; Bd. 2, Stettin 1784. Brunner E., Schlochau. Entstehung undEntwicklung einer Verwaltungs- und Wirtschaftseinheit im deutschen Osten, Leipzig 1930. Bruski К., Dzieje Lipusza i Dziemian w średniowieczu i czasach nowożytnych, [w:] Lipusz -Dziemiany. Monografia, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1994. Bruski K., Lokalne elity rycerstwa na Pomorzu Gdańskim w okresie panowania zakonu krzyżackiego, Gdańsk 2008. Bruski K., Okres średniowiecza, [w:] Dzieje Brus i okolicy, red. J. Borzyszkowski, Chojnice -Gdańsk 1984. Bruski K., Opactwa cystersów w Oliwie, Pelplinie i Byszewie — ich miejsce w dziejach Po morza, „Studia Pelplińskie”, 1987. Bruski K., Stosunki wewnętrzne do połowy XVw., [w:] Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, Lębork - Gdańsk 2009. Brzycki Z., Bogusław, książę pomorski. Legenda a rzeczywistość, „Przegląd Zachodniopo morski”, 9: 1958, 2. Bugenhagen J., Pomerania, Hrsg. V.G. Heinemann, Stettin 1900. Bülow G. v„ Beiträge zur Geschichte der pommerschen Schulwesens im 16. Jahrhundert. Mit urkundlichen Beilagen, „Baltische Studien”, 30:1880. Burke P., Języki i społeczności w Europie wczesnonowożytnej, Kraków 2009. Büsch O„ Militärsystem und Sozialleben im alten Prussen. 1713-1807, Berlin 1962. Büsching A.F., Zuverlässige Beyträge zu der Regierungsgeschichte Friedrichs II, Hamburg 1790. Büsching A.F., Wöchentliche Nachrichten von neuen Landcharten, geographischen, statisti schen und historischen Büchern und Sachen, Berlin 1779, 7, 24. Cackowski S„ Nauczyciele wiejscy województwa chełmińskiego w pruskim katastrze podat kowym 1772/1773 roku. Przyczynek do historii szkolnictwa, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne”. Zeszyt 158. Historia 20: 1985. Chodyński S., Szkoła katedralna włocławska. Szkic historyczny na podstawie akt kapitulnych skreślony, Włocławek 1900. Chodyński Z., Statuta synodalia dioecesis Wladislaviensis et Pomeraniae, Warszawa 1890. Chojnacki W, Bibliografia polskich druków ewangelickich ziem zachodnich i północnych 1530—1939, Warszawa 1966, nr 407-409. Chojnacki W, Polska kwestia językowa w Prusach, Poznań 1961. 915 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Chotkowski W., Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, Poznań 1881. Ciara S., Kariera rodu Weiherów 1560-1657, Warszawa 1980. Cichosz T., Zarys dziejów Gochów, Gdańsk 2003. Cieślak E., Pruska agresja ekonomiczna i polityczna wobec Gdańska w okresie rozbiorowym, [w:] Historia Gdańska, t. III, cz. 1: 1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993. Cieślak E., W obronie tronu króla Stanisława Leszczyńskiego, Gdańsk 1986. Cieślak E., W wirze wojny północnej, [w:] Historia Gdańska, t. III, cz. 1: 1655-1793, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993. Cieślak T., Postanowienia wieyskie dla szlacheckich weyjerowskich i r[z]ucewskich dóbr Aleksandra Gibsone’a z roku 1783, „Rocznik Gdański”, 14:1955, 1. Cieślak T., Sprawa zbiegów chłopskich w interwencjach gdańskich BogusławaX-go, „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 16, 1950. Cieślak T., Walka o chłopa na Pomorzu Zachodnim na przełomie XV i XVI wieku, „Przegląd Zachodni”, 1951, nr 7. Cieślak T., Wilkierz wiejski Aleksandra Gibsone’a dla dóbr wejherowskich i rzucewskich z r 1783, wyd. T. Cieślak, Gdańsk 1960. Cramer R., Geschichte der Lande Lauenburg und Bütow, Bd. I-II, Königsberg 1858. Cramer R., Geschichte der Lande Lauenburg und Bütow, T. I, Beilagen, Königsberg 1858. Crousaz A., Geschichte des Königlich Preussischen Kadetten-Corps nach seiner Enstehung, seinem Entwicklungsgänge und seinem Resultaten, Berlin 1857. Czacharowski A., Miasto w okresie rozdrobnienia feudalnego (1307-1478), [w:] Historia Słupska, red. S. Gierszewski, Poznań 1981. Czacharowski A., Spór o ziemię lęborską i bytowską w latach 1455—1526: (na marginesie pracy Wojciecha Kostusia, Władztwo Polski nad Lęborkiem i Bytowem, Wrocław 1954). „Roczniki Historyczne”, 21: 1956. Czacharowski A., Uposażenie i organizacja klasztoru norbertanek w Żukowie od XIII do połowy XV wieku, Toruń 1963. Czacharowski A., Ziemia bytowskąpod rządami brandenburskimi, pomorskimi i krzyżackimi (1308-1454), [w:] Dzieje ziemi bytowskiej, red. S. Gierszewski, Poznań 1972. Czapiewski P., Biskupa Rozrażewskiego itineraria, czyli rozkładpodróży wizytacyjnych na Pomorzu, „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 9, 1915. Czapiewski P., Biskupa Rozrażewskiego reforma wiejskich klasztorów pomorskich, „Mie sięcznik Diecezji Chełmińskiej”, t. 12, 1937. Czapiewski P., Hipoteza o pochodzeniu szlachty kaszubskiej, „Zapiski TNT”, 14: 1948. Czapiewski P., Kartuzja kaszubska - jej dzieje zewnętrzne, życie wewnętrzne, posiadłość i gospodarka, Gdańsk 1966. Czapiewski P., Majątki duchowne sekularyzowane po r. 1772 w obrębie województwa po morskiego i Wolnego Miasta Gdańska, „Rocznik Gdański”, t. 7-8, 1935. Czapiewski P., Ostatnie walki o dziesięciny biskupie na Pomorzu, „Zapiski TNT”, 4:1917, 3. Czapiewski P., Stosunki narodowościowe wKartuzjipomorskiej. Księga pamiątkowa 75-lecia Towarzystwa Naukowego w Toruniu, red. T. Czeżowski i in., Toruń 1952. Czapiewski P., Tytulatura książąt pomorskich, „Zapiski TNT”, t. 15, 1949. 916 Bibliografia Czapiewski P., Wykaz oficjałów gdańskich i pomorskich od 1467-1824 r., „Roczniki Towa rzystwa Naukowego w Toruniu”, 19:1912. Czapliński W., Blaski i cienie Kościoła katolickiego w Polsce w okresie potrydenckim, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 14:1969. Dabinnus G., Die ländliche Bevölkerung Pommerellens im Jahre 1772 mit Einschluss des Danziger Landgebiets im Jahre 1793. (Als Manuscript gedruckt), Marburg/L. 1953. Dahlke E., Die Schulen des Kreises Rummelsburg, „Ostpom. Heimat“, 1938, 45. Dähnert J.C., Sammlung gemeiner und besonderer Pommerscher und Rügischer LandesUrkunden, Gesetze, Privilegien, Verträge, Constitutionen und Ordnungen, Bd. I, Stralsund 1765; Supplementenband I, Stralsund 1782. Dąbrowski К., Opactwo cystersów w Oliwie odXIIdo XVI wieku, Gdańsk 1975. Dąbrowski K., Rozwój wielkiej własności ziemskiej klasztoru cysterek w Żarnowcu od XIII do XVIw., Gdańsk 1970. Dąbrowski K., Ruch reformacyjny na północnych Kaszubach w XVI i XVII wieku, „Roczniki Historyczne”, t. 25, 1969. Demeter К., Das deutsche Offizierskorps in Gesellschaft und Staat 1650-1945, Frankfurt a.M. 1965. Deppermann K., Der hallesche Pietismus und der preußische Staat unter Friedrich III /1, Göttingen 1964. Deresiewicz J., Z przeszłości Prus Królewskich. Skarbowość Prus Królewskich od r. 1466— -1569, Poznań 1947. Deutsche Geschichte im Osten Europas. Pommern, red. W. Buchholtz, Berlin 1999. Die Bau - und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreußen. Herausgegeben in Auftrage des Westpreußischen Provinzial - Landtages. Heft 1. Die Kreise Karthaus, Berent und Neu stadt, Danzig 1884. Die Kirche in Zezenow, „Ostpommern Heimat“, 1937, 45. Die Kur-Brandenburgischen undKöniglich Preussichen General-Feldzeugmeister, GeneralFeldmarschall-Leutnants, Generale der Infanterie und der Cavallerie, seit der Regierung des Grossen Kurfürsten bis aufdie jetzige Zeit, „Militair-Wochenblatt”, 1838, Nr. 20. Die Matrikel der Universität Königsberg i.Pr, Bd. III. München u. Leipzig 1917, Nr. 27. Die Nöte Laubenburgs im dreissigjährigen und schwedischen polnischen Kriege, „Heimat kalender”, 1931. Diecezja chełmińska. Zarys historyczno-statys tyczny, red. P. Czapiewski, Pelplin 1928. Dietrich R., Die politischen Testamente des Hohenzollern, Köln-Wien 1986. Dietrich R., Kleine Geschichte Preusens, Berlin 1966. Diplomatische Nachricht von der im Jahre 1787 in und um den im Königl. Preuss. Pommerschen Domainen Justizamt Bütow gerichtlich untersuchten vorgegebauen Hexenge schichte, Stettin 1793. Dobrowolska A., O nazwie Kaszuby, „Onomastica”, 1958, 4. Documenta, que exstand de cultu religionis catholicae in districtibus Buetoviensi etLeoburgensi saeculoXVII. restitato. Ed. P. Panske, „Fontes TNT”, t. 15:1911, Toruń 1912, nr 1. Domagała B., Specyfika kulturowa obszarów pogranicza, [w:] Rodzina pomorska, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1999. 917 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Duchhardt H., Wachowiak B., Um die Souverenität des Herzogtums Preussen: der Vertrag von Wehlau 1657, Hannover 1998. Duda F., Rozwój terytorialny Pomorza Polskiego (wiek XI-XIII), Kraków 1909. Dworzaczkowa J., Z dziejów zboru w Krokowej w XVII i XVIII wieku, [w:] Europa - Sło wiańszczyzna - Polska. Studia ku uczczeniu Profesora Kazimierza Tymienieckiego, Poznań 1970. Dygdała J., Aktywność polityczna szlachty Prus Królewskich na przełomie czasów saskich i stanisławowskich, „Zapiski Historyczne”, 47:1982, 4. Dygdała J., Biskupi chełmińscy i kujawscy doby potrydenckiej i ich rola w życiu Prus Kró lewskich (1569-1772), „Studia Pelplińskie”, 16:1985. Dygdała J., Dziejepolityczne Prus Królewskich do rozbiorów Rzeczypospolitej (1772-1793), [w:] Prusy Królewskie. Społeczeństwo. Kultura. Gospodarka 1454—1772. Szkice z dziejów, red. E. Kizik, Gdańsk 2012. Dygdała J., Elitypolityczne wielkich miast Prus Królewskich w dobie Oświecenia (1733-1772), [w:] Elity mieszczańskie i szlacheckie Prus Królewskich i Kujaw wХГѴ-ХѴІІІ wieku, red. J. Staszewski, Toruń 1995. Dygdała J., Kwestia dopuszczenia małych miast Prus Królewskich do sejmiku generalnego w latach 1764-1768, „Zapiski Historyczne”, 46: 1981, 1. Dygdała J., Sejmiki powiatowe województwa pomorskiego w czasach saskich i stanisławow skich (1696-1772), „Zapiski Historyczne”, 52:1987, 4. Dygdała J., Udział szlachty Prus Królewskich w życiu politycznym prowincji I. Rzeczypo spolitej w łatach 1733-1772 (ujęcie statystyczne), [w:] Społeczeństwo staropolskie. T. I. Społeczeństwo a polityka, Warszawa 2008. Dygdała J., Życie polityczne Prus Królewskich u schyłku ich związku z Rzeczpospolitą w XVIII w. Tendencje unifikacyjne a partykularyzm, Warszawa-Poznań-Toruń 1984. Dygdała J., Mikulski K., Zmiany w elicie władzy Prus Królewskich w XV-XVIII wieku. (Czynniki awansu, trwania i upadku), [w:] Szlachta i ziemiaństwo na Pomorzu w dobie nowożytnej XVI-XIXwieku. Materiały Sympozjum w Toruniu 9.04.1992, red. J. Dygdała, Toruń 1993. Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski, Chojnice 2003. Dzieje gminy Sierakowice, red. A. Groth, Gdańsk 2008. Dzieje Krokowej i okolic, red. A. Groth, Gdańsk 2002. Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, Lębork - Gdańsk 2009. Dzięcielski Μ., Aktywność społeczno-polityczna szlachty pogranicza lęborskiego, Gdańsk 2009. Dzięcielski Μ., Dzieje ziemi mirachowskiej odXII do XVIII wieku, Gdańsk 2000. Dzięcielski Μ., Edukacja młodzieży szlacheckiej z ziemi lęborsko-bytowskiej w czasach nowożytnych, „Cywilizacja i Polityka”, 2: 2004. Dzięcielski Μ., Kultura polityczna i drogi awansu szlachty kaszubskiej. Studium nad elitami ziemi lęborskiej w XVI-XVII wieku, Gdańsk 2010. Dzięcielski Μ., Organizacja ifunkcjonowanie sądownictwa szlacheckiego w ziemi lęborskobytowskiej w XV-XVIII wieku. Urzędnicy, Gdańsk 2016. Dzięcielski Μ., Pomorskie sylwetki, Toruń 2002. 918 Bibliografia Dzięcielski Μ., Reformacja i kontrreformacja w dekanacie lęborskim, „Studia Pelplińskie", 26:1997. Einwohnerverzeichnisse von Hinterpommern nach den Steuererhebungen von 1655 und 1666. Bearb. v. Werner von Schulmann, „Quellen zur pommerschen Geschichte”, H.7, Köln-Graz 34: 1967. Elite in Brandenburg-Preussen von 1650-1725, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preussischen Geschichte”. Neue Folge Bd 11. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996. Enders F., Der König Friedrich der Grosse in Briefen, Berichten undAnekdoten, Ebenhausen 1941. Essmanowska J., Ruch szlachecki w Prusach Królewskich w pierwszej połowie XVI wieku, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, 2:1949. Fankidejski J., Klasztory żeńskie w dyecezyi chełmińskiej, Pelplin 1883. Fankidejski J., Utracone kościoły i kaplice w dzisiejszej diecezji chełmińskiej, Pelplin 1880. Filipowiak W., Wolinianie, Szczecin 1962. Fischer R., Achatius Zehmen, Woywode von Marienburg, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 36:1897. Flaga J., Jezuickie misje ludowe w latach 1754—1770 w świetle liczb, „Roczniki Humani styczne”, 29:1981, 2. Flanss R., Die von Exau bezw. Kczewski 1380-1901, „Zeitschrift fur Marienwerder”, 40:1901. Flaskemp F., Religion und Kirchenpolitik des Grossen Kurfürsten, „Historische Jahrbuch“, 45: 1925. Freytag H., Die Familie des Stolper Propstes Sproegel in Pommern vor der Teilung des Landes 1648 bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, „Baltische Studien”, 57: 1971. Freytag H., Die Reformation in der Starostei Schlochau, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 48:1905. Freytag H., Ein Stolper Ordiniertenverzeichnis von 1574 bis 1591, „Archiv für Reforma tionsgeschichte”, 10:1912-13, Nr. 15. Freytag H., Landgeistliche aus der Umgebung von Danzig vor der Reformation, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”, 58:1918. Friedlaender G., Berliner geschriebene Zeitungen aus den Jahren 1713 bis 1717 und 1735, Berlin 1902. Friedrich der Grosse, Politik undHeerwesen, Wehr- und Wirtschaftsfragen, hrsg. v. G. Ritter, Berlin 1918. Friedrich K., Inne Prusy. Prusy Królewskie i Polska między wolnością a wolnościami (1569-1772), Poznań 2005. FrydaM., Gochy, Lipnica 1999. Fryda Μ., Kościoły Człuchowa i okolicy, Człuchów 1995. Frydrychowicz R., Geschichte der cistercienserabtei Pelplin und ihre bau- und kunstdenkmäler, Düsseldorf 1905. Frydrychowicz R., O sobótce, czyli tak zwanych ogniach świętojańskich, Poznań 1877. 919 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Gach P.P., Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1772-1914, Lublin 1984. Gassen K„ Caspar Wilhelm v. Borcke 1704—1747, [w:] Pommersche Lebensbilder, Bd. IV. Bearb. v. W. Menn, Köln-Graz 1966. Gaziński R., Gut P., Historische Büchlein I Geheime Finanz Bücher jako przykłady źródeł do dziejów społeczeństwa miejskiego na Pomorzu Pruskim w II połowie XVIII wieku, „Przeszłość Demograficzna Polski”, t. 36, 2014. Gebhardt P., Lyncker A., Verzeichnis des Stolpes Kadetten 1761-1826, Leipzig 1927. Gerlach A., Strassen und Plätze Alt - Lauenburgs, „Heimatbuch Lauenburg/Pom.”, 1967. Gerlach J., Grudziądz miejscem obrad sejmiku generalnego Prus Królewskich (1454-1772), „Rocznik Grudziądzki”, 3:1963. Gerlach [A.]., Die katholische Kirche in den Landen Lauenburg und Bütow zur Zeit des Grossen Kurrfürsten und seines Nachfolgers, „Heimatkalender für den Kreis Lauenburg Pom.”, Lauenburg 1930. Gesterding D.C.G.N., Pommersche Mannigfaltikgeiten, (Greifswald) 1796. Gieraths G., Die Kampfhandlungen der brandenburgisch-preussischen Armee 1626-1817. Ein Quellenbuch, Berlin 1964. Gierowski J.A., Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością. Z dziejów wewnętrznych Rzeczpospolitej w latach 1712-1715, Wrocław 1953. Gierowski J.A., Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648-1763), Kraków 2001. Gierszewski S., Badania nad zaludnieniem Prus Królewskich, „Roczniki Humanistyczne”, 25:1987, 2. Gierszewski S., Brusy i okolice w łatach 1466—1772, [w:] Dzieje Brus i okolicy, red. J. Borzyszkowski, Chojnice-Gdańsk 1984. Gierszewski S., Czasy napoleońskie, [w:] Dzieje Pomorza Nadwiślańskiego od VII wieku do 1945 roku, Gdańsk 1978. Gierszewski S., Do klęski pod Jeną (1772-1806), [w:] Dzieje Pomorza Nadwiślańskiego od VII wieku do 1945 roku, Gdańsk 1978. Gierszewski S., Elbląg. Przeszłość i teraźniejszość, Gdańsk 1970. Gierszewski S., Legenda kaszubska o Sobieskim, „Kultura - Oświata - Nauka. Zeszyty Stowarzyszenia PAX”, 1983, 3. Gierszewski S., Miasto Hel w XVII i XVIII wieku jako pole badań demograficznych, „Prze szłość Demograficzna Polski”, 11:1979. Gierszewski S., Migracje chłopów i szlachty do miast Pomorza Gdańskiego odpołowy XVI do połowy XVIII wieku, „Zapiski Historyczne”, 32:1967, 3. Gierszewski S., Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Studium źródłoznawcze, War szawa 1973. Gierszewski S., Problem zasięgu ludności słowińskiej w XVI-XVIII wieku, „Przegląd Za chodniopomorski”, 1962, nr 1-2. Gierszewski S., Rozwój Wejherowa w XVII w., [w:] Najstarsze dzieje Wejherowa. Materiały z sesji naukowej pod red. tegoż, Wejherowo 1988. Gierszewski S., Sejmik lęborsko-bytowski pod władztwem brandenbursko-pruskim (1658-1777). Z dziejów walki o prawa szlachty, [w:] Między wielką polityką a szlacheckim 920 Bibliografia partykularyzmem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci Profesora Jacka Staszewskiego, Toruń 1993. Gierszewski S., Struktura gospodarcza i funkcje rynkowe mniejszych miast województwa pomorskiego w XVI i XVII w., Gdańsk 1966. Gierszewski S., Zabudowa i ludność Chojnic do XIX wieku, „Zeszyty Chojnickie”, 1970, nr 4. Giesebrecht L., Denkwürdigkeiten aus dem Leben Kurds von Schwerin, „Neue Pornmersche Provinzialblätter”, Bd3: 1828. Gieysztorowa I., Badania nad historią zaludnienia Polski, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1963, t. 11, nr 3-4. Gintel J., Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie, t. 1: WiekX-XVII, Kraków 1971. Glemma T., Stosunki kościelne w Toruniu w stuleciu XVI i XVII na tle dziejów kościelnych Prus Królewskich, „Roczniki TNT”, 42:1934. Gliewe S., Kirche undKirchofin Rowe, „Unser Pommerland”, 1931, 16. Godlewski J.G., Odyniec W., Pomorze Gdańskie. Koncepcje obrony i militarnego wykorzy stania od wieku XIII do roku 1939, Warszawa 1982. Goedke J.G., Geschichte der Stadt Conitz, Danzig 1724. Gohrbandt E., Das Bauernlegen bis zur Aufhebung der Erbuntertänigkeit und die Kolonisation des 16. Jahrhunderts in Ostpommern, „Baltische Studien“, t. 38, 1936. Goldschmidt H., Die Grundbesitzverteilung in der Mark Brandenburg und Hinterpommern vom Beginn des 30-jährigen Krieges bis zur Gegenwart, Berlin 1970. Görlitz W., Die Junker. Adel und Bauer im deutschen Osten. Geschichtliche Bilanz von 7. Jahrhunderten. 2 Aufl. Glückburg 1957. Görlitz W., Kleine Geschichte des deutschen Generalstabes, Berlin 1977. Górski К., Dzieje Tucholi i okolic do końca XVIII w., [w:] Tuchola. Zarys monograficzny, red. J. Wojtowicz, Toruń 1962. Górski K., Pomorze w dobie wojny trzydziestoletniej, Poznań 1932. Górski K., Problematyka dziejowa Prus Królewskich (1466-1772), „Zapiski Historyczne”, 28:1963,2. Górski K., Rola kulturalna klasztorów na Pomorzu, „Studia Pelplińskie”, 1985. Górski K., Starostowie malborscy w latach 1457-1510. Pierwsze półwiecze polskiego Mal borka, Toruń 1960. Górski K., Zarys dziejów osadnictwa na Pomorzu, [w:] Stan posiadania ziemi na Pomorzu. Zagadnienia historyczne i prawne, Toruń 1933. Górski K., Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce. Zbiór tekstów źródłowych, red. K. Górski, Poznań 1949. Grodzicki R., Powstanie polskiej świadomości narodowej, Katowice 1946. Grodziski S., Polska w czasach przełomu (1764-1815), Kraków 1999. Grot A., Ludwig Wilhelm Brüggemann. Opis miasta Szczecina, Szczecin 2018. Groth A., Angehörige der evangelischen Gemeinde in Tuchei 1824, „Altpreussische Geschichterkunde”, 39-57:2009. Groth A., Czasy Rzeczpospolitej Szlacheckiej, [w:] Historia Pucka, red. A. Groth, Gdańsk 1998. 921 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Groth A., Debrzno w latach 1772-1806. Zproblematyki małego miasta pomorskiego, „Klio”, 6:2005, 1. Groth A., Die pommerellischen Kleinstädte in den Jahren 1777-1778, „Zeitschrift fur Ost mittel europa-Forschung”, t. 54, 2005, nr 3. Groth A., Kaszubskie dobra wojewody pomorskiego Ignacego Przebendowskiego w świetle katastru fryderycjańskiego z lat 1772-1773, „Acta Cassubiana”, t. 20, 2018. Groth A., Kaszubskie wsie Sławutowo i Sławutówko w świetle inwentarzy dóbr rzucewskowejherowskich z 1711 roku i katastru fryderycjańskiego z lat 1772-1773, [w:] Kaszubi - Pomorze - Gdańsk. W kręgu pytań o kulturę, historię i tożsamość. Księgajubileuszowa Profesora Józefa Borzyszkowskiego z okazji 70. rocznicy urodzin, red. C. Obracht-Prondzyński, T. Rembalski, K. Lewalski, Gdańsk 2016. Groth A., Kataster fryderycjański okręgu kościerskiego 1772/1773, część: A-L, M-Z, Kościerzyna 2015-2017. Groth A., Małe miasta pomorskie w latach 1772-1806, Słupsk 2009. Groth A., Regestr pogłównego generalnego z 1662 roku dla powiatów mirachowskiego, tucholskiego i człuchowskiego, „Acta Cassubiana”, t. 15, 2013. Groth A., W czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej (1466—1772), [w:] Dzieje miasta Gniewu do roku 1939, red. B. Śliwiński, Pelplin 1998. Groth A., Wieś kaszubska Krokowa wХѴП-ХѴІІІ wieku, \yH\Abiit, non obiit. Studia historycz ne poświęcone pamięci profesora Andrzeja Czarnika, red. Z. Romanow, Słupsk 2006. Grzegorz Μ., Osady Pomorza Gdańskiego w latach 1309-1454, Łódź 1990. Grzegorz Μ., Słownik historyczno-geograficzny ziemi chojnickiej w granicach komturstwa człuchowskiego, Chojnice 2005. Gudelius G., Die Wiederherstellung des Katholizismus in Lauenburg und Bütow nach 1637, „Blätter für pommerschen Kirchengeschichte”, H. I. Guidon Z., Wijaczka J., Zarazy a zaludnienie i gospodarka Polski w dobie wielkiej wojny północnej, [w:] Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001. Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001. Gut P., Organizacja sądownictwa w pruskiej prowincji Pomorze w latach 1806/1808 — 1848/1849, Szczecin 2002. Gut P., Powstanie królewskiego sądownictwa w pruskich domenach w XVIII wieku na przykładzie prowincji pomorskiej, [w:] Studia archiwalne — historyczne — politologicz ne. Książka ofiarowana Profesorowi Kazimierzowi Kozłowskiemu, red. A. Czubiński, J. Macholak, Szczecin 2003. Gut P., Próby reformy sądownictwa małych miast na Pomorzu Pruskim w XVIII wieku, „Przegląd Zachodniopomorski”, 44:2000, 9. Gut P., Ustrój, organizacja i działalność sądownictwa patrymonialnego we wschodnich prowincjach Prus w latach 1740—1849. Studium z dziejów instytucji prawnej, Szczecin - Warszawa 2019. Haas A., Über das pommersche Hexenwesen im 16. und 17. Jahrhundert, „Baltische Stu dien”, 34:1934. Habatsch W., Die Übernahme Westpreussens und des Netzedistrikts durch Preussen im Jahre 1772, [w:] Die erste polnische Teilung 1772. Hrsg. v. F.B. Kaiser und B. Stasiewski, Köln-Wien 1974. 922 Bibliografia Haken Ch. W., Beitrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp, Danzig 1778. Haken Ch. W., Versuch einer diplomatischen Geschichte der Königlich Preussischen Hinterpommerschen Immédiat- und vormaligen Fürst-Bischöflichen Residenzstadt Cösslin seit ihrerfünfhundert Jahren erlangten Städtischen Errichtung, Lemgo 1765. Haken Ch.W., Zweiter Beitrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp, darin von ihrer Reformationsgeschichte und derselben Folgen, Danzig 1779. Hannecke R., Friedrich der Grosse und die Pommern, [w:] R. Hannecke, Pommersche Ge schichtsbilder, 2. Aufl., Stettin 1899. Harnisch H., Statistische Untersuchungen zum Verlauf der kapitalistischen Agrarreformen in den preussischen Ostprovinzen (1811 bis 1865), „Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte”, 4: 1974. Hartknoch, Preussische Kirchen — Historia, Frankfort am Mayn; Leipzig 1686. Hartmann S., Kaspar Otto v. Massow, preussische Kriegsminister, „Neue Deutsche Biogra phie”, Bd 16: 1990. Harzheim G„ Das Elementarschulwesen in Westpreussen und im Posener Land von 1772 bis 1806, [w:] Zur Bildungs- und Schulgeschichte Preussens, hrsg. von U. Arnold, Lüneburg 1988. Heidn W., Die Geschichte des Kreises Karthaus, Hamburg 1971. Heinemann Μ., Schule im Vorfeld der Verwachtung. Die Entwicklung der preussischen Unterrichtsverwaltung von 1717-1800, Göttingen 1974. Heitz G., Agrarstruktur, bäuerlichen Widerstand, Klassenkampfim 17. und 18. Jahrhundert, [w:] Aufstände, Revolten, Prozesse. Beiträge zur bäuerlichen Widerstandbewegungen im frühneuzeitlichen Europa, red. W. Schulze, Stuttgart 1983. Herbst S., Wojna obronna 1655—1660, [w:] Polska w okresie II wojny północnej 1655—1660, t. II. Rozprawy, Warszawa 1957. Hesse H., Die Kolonisationstätigkeit des Prinzen Moritz von Ahnalt-Dessau in Pommern 1747-1754, T. 1, „Baltische Studien”, 14:1910. Heubaum A„ Geschichte des Deutschen Bildungswesens seit der Mitte des siebzehnten Jahrhunderts, Bd. I, Berlin 1905. Hevden H„ Verzeichnis von Büchern und Aufsätzen Kirchengeschichte Pommerns mit einen Anhang: Literatur zur Kultur-, Landes- und Stadtgeschichte, Hannover 1952. Heyden H„ Der Kampfzwischen Luthertum und Reformiertentum in Pommern während des 17. Jahrhunderts und seine Rückwirkung aufdie Politik, „Blätter für Kirchengeschichte Pommerns“, 14: 1936. Heyden H„ Kirchengeschichte Pommerns, Bd. I-Π, Köln-Braunsfeld 1957. Heyden H„ Die Kirchenpolitik in Pommern von der Teilung des Landes 1648 bis zur Mitte des 19. Jahrhunderte, „Baltische Studien“, 57: 1971. Heyden H., Neue Afusätze zur Kirchengeschichte Pommerns, Köln-Graz 1965. Heyden H., Pommerns Glaubenstreue im Dreissigjährigen Krieg, Berlin-Steglitz 1937. Heyden H„ Pommersche Geistlichen von Mittelalter bis zum 19. Jahrhundert, Köln-Graz 1965. Heyden H„ Protokolle der pommerschen Kirchenvisitationen 1535—1539, Bd. I, Köln-Graz 1961. 923 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Heyden H., Wie Pommern beinah wieder katholisch geworden wäre, „Pommersche Heimat kirche“, 1936, Nr. 51-52. Hildebrandt A., Wiadomości niektóre o dawniejszym archidyakonacie pomorskim, a teraz znacznej części diecezji chełmińskiej, Pelplin 1862. Hilferding A., Resztki Słowian napołudniowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, oprać. J. Treder, Gdańsk 1989. Hinrichs C., Preussentum und Pietismus. Der Pietismus in Brandenburg-Preussen als reli giössoziale Reformbewegung, Göttingen 1961. Hintze O., Die Epochen des evangelischen Kirchenregiments in Preussen, [w:] O. Hintze, Geist und Epochen der preussischen Geschichte. Gesammelte Abhandlungen, Bd. III, Leipzig 1943. Hinze F., Zur 400 Wiederkehr des Geburtsjahres von Michael Pontanus (1583-1654), „Zeitschrift für Slawistik“, Jg. 23:1983, H. 5. Hirsch F., Die Erwerbung von Lauenburg und Bütow durch den Großen Kurfürsten und die Errichtung der dortigen Verwaltung, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußi schen Geschichte”, 28:1915. Historia Bytowa, red. Z. Szultka, Bytów 1998. Historia Gdańska, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993. Historia Pomorza, 1.1, red. G. Labuda, Poznań 1969, t. II 1976, 1984, 2003; t. III 2001. Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku, red. B. Śliwiński, Pruszcz Gdański 2008. Historia Redy, red. J. Treder, Wejherowo 2006. Historia Sejmu polskiego. T. I. Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, red. J. Michalski, Warszawa 1984. Historisches Atlas der Provinz Pommern. Karte Erläuterungen von F. Curischmann, G. Steckhan, Stettin 1939. Hoffmann B., Lustracje starostwa człuchowskiego, „Zabory”, 2:1936, 10-12. Hoffmann E., Zischke E., Klobschin (Burchardsdotf) Kreis Karthaus/Westpreussen und seine Umgebung am Turmberg (1605—1945), Marburg/L. 1967. Hoffmannowa H., Z przeszłości miasta Chojnic, „Zabory”, t. 10-12, 1936, nr 2. Hoogeweg H., Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Bd. II, Stettin 1925. Holsche A.C., Geographie und Statistik von West-Süd- und Neu-Ostpreussen. Dritter und letzter Band, Berlin 1807. Holzapfel H., Kirche zwischen Oder und Ostsee, Würzburg 1978. Hoszowski S., „Plagi pruskie” Gdańska z lat 1770—1771,, Zapiski Historyczne”, t. 39,1974, nr 4. Hoszowski S., Dynamika rozwoju zaludnienia Polski w epocefeudalnej (X—XVIII w.), „Rocz niki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 13, 1951. Hoszowski S., Lustracja dóbr królewskich województwa pomorskiego 1565 r., Gdańsk 1961. Hoszowski S., Zniszczenia w czasie wojny szwedzkiej na terenie Prus Królewskich, [w:] Polska w okresie drugiej wojnypółnocnej 1655—1660, t. II: Rozprawy, red. K. Lepszy i in., Warszawa 1957. Hubatsch W, Geschichte der evangelischen Kirche Ostpreußens, Bd. II, Göttingen 1968. 924 Bibliografia Hubrich E., Zur Entstehung der preussischen Staatseinheit, „Forschung zur Brandenburgi schen und Preussichen Geschichte”, 20:1907. Hubützch W, Die übernähme Westpreussens und des Netzedistrikts durch Preussen im Jahre 1772, [w:] Die erste polnische Teilung 1772. Hrsg. v. E.B. Kaiser und B. Stasiewski, Köln-Wien 1974. Inwentarz starostwa bytowskiego i lęborskiego z XVII i XVIII wieku, wyd. G. Labuda, Toruń 1959. Inwentarz starostwa czluchowskiego z lat 1676 i 1696 wraz z inwentarzami wsi Debrzno i Małe Chojniczki, wyd. Μ. Fryda przy współudziale K. Monikowskiej, Człuchów 2011. Inwentarz starostwa skarszewskiego z 1737 r., wyd. H. Krupa, „Rocznik Gdański”, t. 15-16, 1956-1957. Inwentarze starostwa puckiego i kościerskiego z XVII wieku, wyd. G. Labuda, Toruń 1954. Iwicki Z., Konwent Oliwski (1186-1831). Leksykon biograficzny i nie tylko, współpraca Maria Babis, Gdańsk-Pelplin 2010. Iwo Roweder (1699-1765). Życie dla Boga i bliźnich, red. G. Rafiński, Pelplin 2012. Jablonski L., Die Entwickulng des katholischen Kirchenwesens aufdem Gebiete des heutigen fürstbischöftlichen Delegaturbezirks Brandenburg und Pommern von der Reformation bis zur Bulle De salute animarum vom Jahre 1821, Breslau 1927. Jablonski L., Geschichte desfilrstbischöflichen Delegaturbezirks Brandenburg undPommern, Bd. I, Breslau 1929. Jakubiak К., Wychowanie rodzinne i nauka domowa dziecka Pomorzu w świetle polskich pamiętników z przełomu XIX i XX wieku, [w:] Rodzina pomorska, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1999. Jäncken J.D., Abhandlung des gelehrten Pommer-Landes, Stargard 1730. Jäncken J.D., Vorbericht von seiner Abhandlung des Gelehrten Pommer-Landes, Stargard [b.r.w.]. Janiszewska-Mincer B., Osadnictwo ziemi wałeckiej do początków XVI w., „Materiały Za chodniopomorskie”, t. 11, 1965. Janowski S.J. v., Studia z dziejów rodów kaszubskich. Michał Janowski - wójt klasztoru kartuzów w Kartuzach, „Studia Pelplińskie”, 36:2005. Jany C., Geschichte der Königlich Preussischen Armee bis zum Jahre 1807, Bd. II, Berlin 1928. Jarmiński L., Bez użycia siły. Działalność protestantów w Rzeczypospolitej u schyłku XVI wieku, Warszawa 1992. Jezuici w Toruniu 1596-1996. Materiały konferencji zorganizowanej w Toruniu 17-23 listopa da 1996 r. z okazji Jubileuszu 400-leciaprzybyciajezuitów do miasta, red. K. Maliszewski i W. Rozynkowski, Toruń 1997. Jeżowa K., Przyczynek do historji szlachty kaszubskiej, „Strażnica Zachodnia” 8:1929. Johannes E., Aus dem Leben eines Landpastors von 100 Jahren, „Ostpom. Heimat“, 1936, 14. Johannes E., Aus der Ortsgeschichte von Grofipodel, „Ostpom. Heimat“, 1932, 7. Kaczmarczyk Z., Rozprzestrzenienie narodowości polskiej nad Odrą i Bałtykiem w późnym feudalizmie, „Przegląd Zachodniopomorski”, 1953, 9,1-3. 925 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Kallaur K., Ludwig Wilhelm Brüggemann ijego dzieło. Z dziejopisarstwa pomorskiego XVIII i początków XIX wieku, Słupsk 2011. Kamieński A., Polityka polska Fryderyka II i pierwszy rozbiór Polski, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. B. Wachowiak, Poznań 2010. Kamińska A., Polska a Brandenburgia — Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje poli tyczne, Poznań 2002. Kamińska H., O języku Szymona Krofeya, autora tłumaczenia Duchownych Pieśni Lutra z 1586 roku, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Rzeszowie, Nauki Humanisty czne”, 1965, 2. Kamińska-Linderska A., Brandenburg-Prussia and Połand. A study in diplomatic history (1669-1672), Marburg/Lahn 1983. Kamińska-Linderska A., Lenno Lębork i Bytów na tle stosunków połsko-brandenburskich (1657-1670), „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 6:1960, 1. Kamińska-Linderska A., Między Polską a Brandenburgią. Sprawa lenna lęborsko-bytowskiego w drugiej połowie XVII w., Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Karbowiak A., Szkoły dyecezyi chełmińskiej w wiekach średnich, „Roczniki TNT”, 6: 1899. Karbownik H., Opodatkowanie dochodów duchowieństwa i dóbr kościelnych na ziemiach polskich w okresie zaborów 1772-1918, Lublin 1998. Karpiński A., W walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczy pospolitej w XVI—XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, Warszawa 2000. Kasiske K., Das deutsche Siedelwerk des Mittelalters in Pommereilen, Königsberg 1938. Kersken N., U schyłku średniowiecza (do 1474 r.), [w:] Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Keyser E., Bevölkerungsgeschichte Deutschland, 3. Auf. Leipzig 1943. Kętrzyński W, Z archiwów i bibliotek szczecińskich, Sprawozdania z Czynności Zakładu Naukowego Imienia Ossolińskich za rok 1908, Lwów 1909. Kętrzyński W, Pisarz miejski kościerskipoetą, „Roczniki TNT”, 10:103. Kętrzyński W, Z archiwów i bibliotek szczecińskich, [w:] Sprawozdania z czynności Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich za rok 1908, Lwów 1909. Klage H., D. Johann Colberg. Pastor in Kolberg und Professor in Greifswald, „Blätter für Pommersche Kirchengeschichte”, 18:1938. Klassen P.L, Menonici w Polsce i Prusach w XVI-XIXw., Toruń 2016. Klemp A., Kaszubski patron - Jan Jerzy Przebendowski (koniec XVII-pierwszapołowa XVIII wieku), [w:] Kaszubi-Pomorze - Gdańsk. W kręgu pytań o kulturę, historię i tożsamość. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Borzyszkowskiego z okazji 70. rocznicy urodzin, red. C. Obracht-Prondzyński, T. Rembalski, K. Lewalski, Gdańsk 2016. Klemp A., Klientela magnacka na Kaszubach w końcu XVII wieku, [w:] Najstarsze dzieje Wejherowa, Wejherowo 1988. Klemp A., Księża katoliccy a duchowni protestanccy w Prusach Królewskich w 2 pol. XVII - 2 pol. XVIII wieku, „Studia Pelplińskie”, 21-22:1990-1991. Klemp A., Protestanci w dobrach prywatnych w Prusach Królewskich od drugiej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku, Gdańsk 1994. 926 Bibliografia Klemp A., Skład wyznaniowy i społeczny szłachty protestanckiej w Prusach Krółewskich. (Druga połowa XVII- druga połowa XVIII wieku), [w:] Szlachta i ziemiaństwo na Po morzu w dobie nowożytnej XVI-XXwiek (Przemiany struktur wewnętrznych). Materiały sympozjum w Toruniu. 9.IV.1992, Toruń 1993. Klemp A., Stosunki wyznaniowe w Wejherowie i okolicy w wiekach XVII-XVIII, [w:] Wejhe rowo. Dzieje, kultura, środowisko, red. J. Treder, Wejherowo 1993. Klemp A., Szlacheckie kariery mieszczan gdańskich w XVII wieku, [w:] W kręgu badań Profesora Wacława Odyńca. Materiały z sesji naukowej poświęconej pamięci Profesora Wacława Odyńca, red. J. Włodarski, Gdańsk 2002. Klempin R., Kratz G., Matrikeln und Verzeichnisse derpommerschen Ritterschaft vom XIV bis in das XIX Jahrhundert, Berlin 1863. Klonder A., Prusacy na sejmie 1579—1580 — ostatnia próba przekreślenia Unii Lubelskiej, [w:] Władza i społeczeństwo XVI i XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1989. Klonder A., Szlachecka elita polityczna Prus Królewskich w latach 1576-1586, [w:] Społe czeństwo staropolskie. Studia i szkice, t. III pod red. A. Wyczańskiego, Warszawa 1983. Kloskowski J., W granicach Rzeczypospolitej szlacheckiej (1466-1772), [w:] Dzieje ziemi czluchowskiej, red. H. Rybicki i E. Zdrojewski, Poznań 1975. Knapp G.E., Die Bauernbefreiung und der Ursprung der Landarbeiter in den älteren Theilen Preussens, Bd. I, München-Leipzig 1917. Knoop O., Volkssagen, Erzählungen, Aberglauben, Gebrauche und Märchen aus dem östlichen Hinterpommern, Posen 1885. Knop O., Die Abnahme der kassubischen Bevölkerung im Kirchespiel Charbrow, „Baltische Studien”, 38:1983. Kobus A., Szkoły katolickie w archidiakonacie pomorskim w okresie kontrreformacji, „Ate neum Kapłańskie”, t. 157, 2011. Koch E, Der Fürst und die Schule oder über die Verdienste Pommerscher Fürsten um die Schulen ihres Landes, Stettin 1821. Kodzik J„ Die Herrnhuter unter den Slovinzen in Hinterpommern im 18. Jahrhundert. Das Verhältnis zum örtlichen Adel und zur Geistlichkeit, „Unitas Fratrum. Zeitschrift für Geschichte und Gegenwartsfragen der Brüdergemeine”, 2018, nr 76. Kohfeldt G., Eine akademische Ferienreise von Rostock bis Königsberg im Jahre 1694, „Baltische Studien”, 1905, nr 9. König K„ Friedrich der Grosse und Pommern, Stettin 1940. Konopczyński W., Fryderyk Wielki a Polska, Poznań 1947. Konopczyński W, Prusy Królewskie w unji z Polską 1569—1772, „Roczniki Historyczne”, t. 3, 1927. Kopczyński Μ., Szlachta województw chełmińskiego i pomorskiego w świetle rejestrów pogłównego generalnego z roku 1662. Próba analizy liczbowej, [w:] Szlachta i ziemiaństwo na Pomorzu w dobie nowożytnej XVI-XIX wieku, red. J. Dygdała, Toruń 1993. Korespondencja Hieronima Rozrażewskiego. T. I: 1567—2.VII 1582, Toruń 1937. Korth E.J., Aus der Geschichte des Dorfes Zezenow, „Ostpommern Heimat“, 1938, 4. Korwa J„ Sprowadzenie jezuitów do Polski, „Nasza Przeszłość”, 20:1964. Koser R., Friedrich der Grosse, Bd. I, Stuttgart 1893. 927 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Koser R., Zur Bevölkerungsstatistik des preussischen Staates von 1756-1786, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preussischen Geschichte”, t. 16, 1903, z. 1. Koss[P.P.], Aus dem Jugendleben eines Vertrauen der Infanterie, „Der Soldaten-Freund”, 29:1961-62. Kossarzecki K., Prusy Królewskie, [w:] Μ. Nagielski, К. Kossarzecki, L. Przybytek, A. Haratym, Zniszczenia szwedzkie na terenie Korony w okresie potopu 1655-1660, Warszawa 2015. Kostuś W., Władztwo Polski nad Lęborkiem i Bytowem, Wrocław 1954. Kościelak S„ Dzieje wyznaniowe Prus Królewskich wXVI—XVIII w., [w:] Prusy Królewskie. Społeczeństwo. Kultura. Gospodarka 1454-1772. Szkice z dziejów, red. E. Kizik, Gdańsk 2012. Kościelak S., Gdańszczanie w księgach metrykalnych podmiejskich dóbr kościelnych. Problem konwersji, więzi pokrewieństwa i układów famiłijno-ekonomicznych, [w:] Ży cie lokałnych społeczności w Prusach Królewskich wpisane w księgi metrykalne, red. W. Zawadzki, Elbląg 2016. Kościelak S., Katolicy w protestanckim Gdańsku od drugiej połowy XVI do końca XVIII w., Gdańsk 2012. Kościelak S., Kronikijezuickich domów z kręgu Kolegium Gdańskiego w XVI—XVIII w. —zarys problematyki badawczej, „Rocznik Gdański”, 69/70:2009/2010. Kościelak S., Reformacja w małych miastach województwa pomorskiego. Próba podsumo wania, „Zapiski Historyczne”, 70:2005, 4. Kościelak S., Wolność wyznaniowa w Gdańsku w XVI-XVIII wieku, [w:] Protestantyzm i protestanci na Pomorzu, red. J. Huk, Z. Mariańska, Gdańsk - Koszalin 1997. Kościński K., Człuchów. Obrazek historyczno- statystyczny z przeszłości Pomorza, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 14, 1907. Kościński K„ Inwentarz starostwa człuchowskiego z 1748 r., „Roczniki Towarzystwa Na ukowego w Toruniu”, t. 11, 1904. Kościński K., Parafia borzyszkowska w powiecie człuchowskim w Prusach Zachodnich wedle zapisków ks. proboszcza Jana Gottfryda Bosko. Przyczynki do etnografii Kaszub, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 12, 1905. Kościński K„ Parafia kaszubska Konarzyny. Obrazek historyczny, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 13, 1906. Kościński K., Parafia przechłewska, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 16, 1909. Kowalski K.M., Czasy Rzeczypospolitej szlacheckiej, [w:] Historia Pucka, red. A. Groth, Gdańsk 1998. Kowalski K.M., Kościoły, duchowieństwo i szkolnictwo od XVI do początku XIX wieku, [w:] Historia Tczewa, red. W. Długokęcki, Tczew 1998. Kowalski K.M., Księgozbioryparafialne archidiakonatupomorskiego w XVI—XVIII w. Studium z dziejów kultury intelektualnej Prus Królewskich, Gdańsk 1993. Kozłowski K„ Podralski J., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin 1985. Kratochwil Z., Klucz zaborski w komturstwie tucholskim i starostwie tucholskim w latach 1330-1772, „Rocznik Gdański”, t. 41, 1981, z. 1. 928 Bibliografia Kratochwil Z., Reformacja i kontrreformacja w Chojnicach w latach 1518-1772, „Rocznik Gdański”, 52:1992. Kratochwil Z., Szlachta autochtonicznapowiatu czluchowskiego od drugiej połowy XVI wieku do 1772 roku, „Rocznik Gdański”, t. 53, 1993, z. 1. Kratz G„ Klempin R., Die Städte der Provinz Pommern: Abriss ihrer Geschichte, zumeinst nach Urkunden, Berlin 1865. Kriegseisen W., Ewangelicypolscy i litewscy w epoce saskiej (1696-1763). Sytuacjaprawna, organizacja i stosunki międzywyznaniowe, Warszawa 1996. Kriegseisen W., Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII-XVIII wieku, Warszawa 1991. Kropidłowski Z., Dobra materialne i dochody parafii, duchowieństwa i służby kościelnej dekanatu puckiego w okresie staropolskim, Gdańsk 2010. Kropidłowski Z., Duchowieństwo dekanatu puckiego w końcu XVI w., „Universität Gedanensis”, 16:2004. Krüger F., Aus den ersten Urkunden über die Bütower Schule, „Blätter für Kreiskalender Bütow”, 1:1926, Nr. 5. Krüger F., Jakob von Weiher und seine Zeit [1639-59], „Blätter für Heimatpflege im Kreise Bütov”, 1. Jahrgang Nr. 4, Juli 1926. Krupa H„ Inwentarz starostwa skarszewskiego z 1727 r., Gdańsk 1958. Krwawicz Μ., Walki w obronie polskiego wybrzeża w roku 1627 i bitwa pod Oliwą, War szawa 1955. Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580-1814, oprać. Z. Nowak i P. Szafran, Warszawa-Poznań 1974. Kubik K., Joachim Pastorius - gdański pedagog XVII wieku, Gdańsk 1970. Kubik K., Polska szkoła prywatna w dawnym Gdańsku (odXVI do połowy XIX w.), Gdynia 1963. Kucharski A., Pomorze Nadwiślańskie w świetle wybranych pamiętników podróży (16001772), [w:] Miscellanea pomorskie. Studia z dziejów Pomorza Zachodniego i Nadwiślań skiego, red. W. Skóra, Słupsk 2008. Kuchowicz Z., Spieralski Z., W walce z najazdem szwedzkim 1655—1660, Warszawa 1956. Kucner A., Dzieje polityczne Lęborka i Bytowa w latach 1454-1637, „Przegląd Zachodni”, 45:1989, 2. Kuhn W, Geschichte der deutschen Ostsiedlung in der Neuzeit, t. 1, Köln - Graz 1955, t. 2, Köln - Graz 1957. Kuhn W, OstsiedlungundBevölkerungsgeschichte, [w:] tegoż, Vergleichende Untersuchungen zur Mittelalterliche Ostsiedlung, Köln — Wien 1973. Kujawski W., Repertorium ksiąg wizytacyjnych diecezji kujawsko-pomorskiejprzechowywa nych w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, cz. I, 2002. Kujot S., Dzieje Prus Królewskich. Cz. 1 : Do roku 1309, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 20, 1913. Kukieł Μ., Polski wysiłek zbrojny roku 1683, „Kwartalnik Historyczny”, 47: 1933. Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (966-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne“, 18:1969. 929 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Kumor B., Obertyński Z., Historia Kościoła w Polsce, 1.1, cz. 2, Poznań - Warszawa 1874. Künzel G., Haas Μ., Die politischen Testamente der Hohenzollern nebst ergänzenden Akten stücken, Bd. I, Leipzig-Berlin 1911. Kurdybacha Ł., Dzieje oświaty kościelnej do końca XVIII wieku, Warszawa 1949. Kuritz H., Zur Familie des Schmolsiner Pfarrers Michael Pontanus, „Genealogie. Zeitschirift fur Familienkunde“, 2010, 30, 59. Kustusz G.A., Czy Kościerzyna pielgrzymuje od 300 lat na Wejherowską Kalwarię, „Studia Pelplińskie”, 1975. Kustusz G.A., Nowe fundacje klasztorów męskich na Pomorzu w XVII i XVIII w., „Studia Pelplińskie”, 1987. Kustusz G.A., Święte Góry Wejherowskie, Gdynia 1991. Kustusz G.A., Wejherowskie modlitewniki kalwaryjskie, „Studia Pelplińskie”, 1974. Kustusz G.A., Wejherowskie zasługi o. Grzegorza Gdańskiego, „Studia Pelplińskie”, 1984. Курке [b.i.], Chronik der ältesten Pastoren von Rowe, „Ostpom. Heimat“, 1936, 6, 9. Labuda G„ Kaszubi i ich dzieje. Pisma wybrane, Gdańsk 1996. Labuda G., Historia Kaszubów na tle historii Pomorza, 1.1, Gdańsk 1992. Labuda G„ Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, t. 1: Czasy średniowieczne, Poznań Gdańsk 2006. Labuda G„ Inwentarze starostwa puckiego i kościerskiego, Toruń 1954. Labuda G., Inwentarze starostwa bytowskiego i lęborskiego z XVII i XVIII w., Toruń 1959. Labuda G., Kronikafranciszkanów reformatów wejherowskich — zapoznany zabytek historio grafii klasztornej z połowy XVII wieku, „Studia Polonistyczne”, t. 5, 1958. Labuda G., Kulturotwórcze oddziaływania miasta (na przykładzie dziejów Wejherowa), [w:] Wejherowo. Dzieje, kultura, środowisko, Wejherowo 1993. Labuda G., Nieznanypomnikpolskiego prawa bartniczego na Pomorzu, „Rocznik Gdański”, t. 14, 1955. Labuda G., O Kaszubach, ich mowie i ziemi zamieszkania, „Pomerania”, 1987, nr 6. Labuda G., Przyczynek do walk wewnątrzklasowych szlachty kaszubskiej w XVII wieku, „Rocznik Gdański, t. 13, 1954. Labuda G., Skąd przybyli Kaszubi na Pomorze w okresie słowiańskich „wędrówek ludów” (VI—VII w.), [w:] Europa barbarica, Europa Christiana. Studia mediaevalia Carolo Mo dzelewski dedicata, red. R. Michałowski, Warszawa 2008. Labuda G., Uwagi dyskusyjne w sprawie przemian etnicznych Pomorza Zachodniego, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1: 1955, 1. Landwehr H., Die Kirchenpolitik Friedrich Wilhelm des Grossen Kurfürsten, Berlin 1894. Landwehr H., Die Kirchenpolitik Friedrich Wilhelms: des grossen Kurfürsten, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preussischen Geschichte”, 1889, 2, 2. Langer H., Die Entwicklung der Pommernfrage bis zum Friedensschluss in Münster und Osnabrück, [w:] Der Westfälische Frieden von 1648— Wende in der Geschichte des Ost seeraums. Für Prof. Dr. Dr. h.c. Herbert Ewe zum 80. Geburtstag, hg. v. H. Wernicke, H.-J. Hacker, Hamburg 2001. Lau P., Chronik der evangelischen Kirche zu Rheinfeld, Kreis Karthaus, Rheinfeld (Przyjaźń) 1932. 930 Bibliografia Leben des Königl. Preuss. Staats-Minister Herren Caspar Wilhelm von Borck, „Pommersche Bibliothek”, Bdl, 1752. Leben und Thaten Jacob Paul Freiherrn von Gundling. eines höchst seltsamen und abenteu erlichen Mannes: A us bisher unbekannten Nachrichten, und seltenen gedruckten Schriften gezogen und anschaulich gemacht. Mit dem wohlgetroffenen Bildniss und Wappen des Freiherrn von Gundling, red. A.B. v. König, Berlin 1795. Lech M.J., Skład narodowy i społeczny wojsk Rzeczypospolitej (1717—1762), „Zeszyty Hi storyczne Uniwersytetu Warszawskiego”, 3: 1963. Lechicka J., Z zagadnień Oświecenia na Pomorzu, Toruń 1957. Leciejewicz L., Plemienne początki, [w:] Pomorze w dziejach Polski, Pomorze Gdańskie, nr 19, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1991. Leciejewicz L., Początki nadmorskich miast na Pomorzu Zachodnim, Wrocław — Warszawa -Kraków 1962. Lehmann Μ., Preussen und die katholische Kirche seit 1640, Bd. IV, Leipzig 1883. Lehreiche Unterhandlungen für Sonntags Schüler auf dem Lande, [Stettin] 1797. Lehr-Spławiński T., Zachodnia granicajęzykowa kaszubszczyzny w wiekach średnich, „Slavia Occidentalis”, 16: 1937. Lengnich G., Geschichte der preussischen Lande Königlich-polnischen, t. 1, Danzig 1722. Lepszy К., Walka o zjednoczenie Pomorza z całością ziem polskich (od 1454 do połowy XVII w.), [w:] Konferencja Pomorska, Warszawa 1956. Leschinsky A., Roeder P.M., Schule im historischen Prozess. Studien zur Geschichte der preussischen Elementarschule im 18. und 19. Jahrhundert, Stuttgart 1976. Lesiński H., Pomorze Zachodnie w latach wojny trzydziestoletniej, [w:] Z dziejów wojennych Pomorza Zachodniego. Cedynia 972-Siekierki 1945, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1972. Librowski S., Biskup Hieronim Rozrażewskijako humanista i mecenas, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 11: 1965. Librowski S., Wizytacje diecezji włocławskiej. Cz. 1: Wizytacje diecezji kujawskiej i pomor skiej, 1.1, Lublin 1964. Librowski S., Włocławskie seminarium duchowne na przestrzeni czterech stuleci, „Archiwa. Biblioteki i Muzea Kościelne”, 20:1970. Librowski S., Zmagania o katolicyzm i polskość ziemi bytowskiej i lęborskiej, „Nasza Prze szłość”, 9:1958. Link A., Auf dem Weg zur Landesuniversität. Studien zur Herkunft spätmittelalterlicher Studenten am Beispiel Greifswald (1456-1524), Stuttgart 2000. Litak S., Od reformacji do Oświecenia, Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994. Litak S., Sieć szkólparafialnych w Rzeczypospolitej w XV i pierwszej połowie XVII w. Próba podsumowania, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 37:1996. Litak S., Struktura ifunkcje parafii w Polsce odkoncaXVI-XVIIIw., [w:] Kościół w Polsce. Tom II: WiekXVI-XVIII, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969. Loewe V., Die Allodifikation der Lehen unter Friedrich Wilhelm I, „Forschungen zur Bran denburgischen und Preußischen Geschichte“, Bd. 11,2, 1898. Lorek G.L., Abentheuerliche Einführung eines Predigers in sein Pfarramt. Ein charakterisfischer Beitrag zur Sinnesart der Kassuben on Leba-Strome, „Pommersche Provinzial-Blätter für Stadt und Land“, Bd. 3:1821. 931 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Lorek G.L., Charakterystyka Kaszubów znad Łeby (autorstwa pastora Lorka z Cecenowa), [w:] Niemcy o Kaszubach w XIX wieku, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2009. Lorek G.L., Zur Charakteristik der Kassuben am Leba-Strome, „Pommersche ProvinzialBlätter für Stadt und Land”, 1821, 2. Lorentz F., Ein neu gefutidenes kaschubischer Sprachdenkmal aus dem 17. Jahrhundert, „Monatsbi.“, 48:1934, 9. Lorentz F., Geschichte der Kaschuben, Berlin 1926. Lorentz F., Kaszubi, [w:] F. Lorentz, A. Fischer, T. Lehr-Spławiński, Kaszubi. Kultura ludowa ijęzyk, Toruń 1934. Lorentz F., Teksty pomorskie czyli slowińsko-kaszubskie, z. 2: Pomorszczyzna południowa. A. Kaszubszczyzna południowa. B. Dyalekty przejściowe kaszubsko-zaborskie, Kraków 1914. Lorentz F., Zarys etnografii kaszubskiej, [w:] F. Lorentz, A. Fischer, T. Lehr-Spławiński, Kaszubi. Kultura ludowa i język, Toruń 1934. Lubinus Reise durch Ostpommern in Jahre 1612, „Baltische Studien”, t. 14, 1850. Lück K„ Karwenbruch an der Ostsee, Posen 1939. Lundgreen P., Sozialgeschichte der deutschen Schule im Überblick, Bd. I: 1770-1918, Göt tingen 1980. Lustracja województw Prus Królewskich 1765, t. 1: Województwo pomorskie, cz. 1-3, wyd. J. Dygdała, Toruń 2000, 2003, 2005. Lütge F., Bauernbefreiung in Preussen, [w:] Moderne Preussische Geschichte 1648—1947, bearb. u. hrsg. O. Büsch u. W. Neugebauer, Bd. I, Berlin — New York 1981. Ładogórski T„ Studia nad zaludnieniem Polski w XIV wieku, Wrocław 1958. Łaska J„ Stosunek Gdańska do elektora brandenburskiego wpoczątkowym okresie „potopu ” szwedzkiego (1655—17.1.1656), „Rocznik Gdański”, t. 27, 1968. Łęgowski J„ Die Slovinzen im Kreise Stolp, ihre Literatur und Sprache, „Baltische Studien“, Bd. 3: 1899. Lukasiewicz D., Czarna legenda Polski. Obraz Polski i Polaków w Prusach 1772—1815, Poznań 1995. Lukasiewicz D„ Przejęcie Prus Królewskich przez administrację pruską: problemy i skutki, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701—1806), red. B. Wachowiak, Poznań 2010. Maas W, Zur Siedlungskunde Westpreussens 1466—1772, Wissenschaftliche Beiträge zur Geschichte und Landeskunde Ost- Mitteleuropa, Nr. 32, Marburg 1958. Maciuszko J.T., Proces konfesjonalizacji w Europie i w Polsce. Kontekst wyznaniowy synodu generalnego toruńskiego z roku 1595, „Czasy Nowożytne”, 2:1997. Makowski B., Zabytki cechu krawieckiego w Kościerzynie, „Zapiski TNT”, 7:1927. Malicki L„ Rok obrzędowy na Kaszubach, Gdańsk 1986. Malotki Μ. V., Die Entwicklung der Landwirtschaft Hinterpommerns bis zum Ende des 18. Jahrhunderts unter besonderer Berücksichtigung der durch Friedrich d. G. geschaf fenengrossen Meliorationen, Treptow 1932. Małłek J„ Dwie części Prus - nowe spojrzenie, [w:] Prusy Książęce i Prusy Królewskie w XVI-XVIII wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997. 932 Bibliografia Małłek J., Filip Melanchton i Prusy polskie (w 500 rocznicę urodzin), [w:] Protestantyzm i protestanci na Pomorzu, red. J. Huk i D. Mariańska, Gdańsk - Koszalin 1997. Małłek J., Prusy Królewskie, Zakonne a potem Książęce po II Pokoju Toruńskim. Specyfika ustrojowa, społeczna i kulturowa, [w:] Ziemie nad dolną Wisłą. Historia i współczesne wyzwania rozwojowe. W 550 rocznicę II Pokoju Toruńskiego, Gdańsk-Elbląg 2016. Małłek J., Reformacja w Polsce i Prusach w XVI (Podobieństwa i różnice), „Czasy Nowo żytne”, 2:1997. Małłek J., Stany Prus Królewskich a Rzeczypospolita Polska w latach 1620-1660, [w:] tegoż. Dwie części Prus. Studia z dziejów Prus Książęcych i Prus Królewskich w XVI i XVII wieku, Olsztyn 1987. Małłek J., Ze studiów nad dwuizbowym systemem reprezentacji w Prusach Zakonnych, Prusach Królewskich i Prusach Książęcych odXVdo XVII wieku, „Czasopismo PrawnoHistoryczne”, 45:1993, 1-2. Mańkowski A., Szkolnictwo powszechne w Lubawskiem u schyłku XVIII wieku, „Zapiski Historyczne”, 7:1928. Maas W., Mittelalterliche und spätere Siedlungsräume. Dargestellt am Schlochauer Land, „Zeitschrift für Ostforschung”, 1953, nr 5. Massow W. V., Die Massows. Geschichte einerpommerschen Adelsfamilie, Halle 1931. Matriculorum Regni Poloniae Summarie, t. 3, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1908, nr 1. Matrikeln und Verzeichnisse der Pommerschen Ritterschaft: vom XIV bis in das XIX Jahr hundert, Hrsg. V.R. Klempin, G. Kratz, Berlin 1863. Mączak A., Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w początkach XVII wieku, Warszawa 1962. Mączak A., Ołędrzy i gburzy w dzierżawie Zajączkowskiej woj. pomorskiego. Emfiteuza w systemie folwarczno-pańszczyźnianym XVI-XVII w., „Zapiski Historyczne”, t. 41, 1964, nr 4. Mączak A., Parochorum errores. Reforma kleru parafialnego na Pomorzu Gdańskim w końcu XVI w., [w:] Polska w świecie. Szkice z dziejów kulturypolskiej. Pamięci Tadeusza Manteujfla przyjaciele, koledzy, uczniowie, Warszawa 1972. Mączak A., Robotnicy rolni z Mazowsza i Podlasia na Żuławach w początkach XVI wieku, „Rocznik Białostocki”, t. 3, 1962. Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986. Mączak A., Struktura majątkowa szlachtypomorskiej wXVLXVII w. Próba analizy statycznej, „Przegląd Historyczny”, 53:1962, 4. Mączak A., Gospodarstwo chłopskie na Żuławach Malborskich w początkach XVII wieku, Warszawa 1962. Mączyński T., Kazimierz Rogala Zawadzki, jego życie i dzieła, Toruń 1928. Mecke Μ., Bauerntum und Grossgrundbesitz des Kreises Rummelsburg im 18. Jh., Göttingen 1936. Merczyng H., Zbory i senatorowie protestanccy dawnej Rzeczypospolitej. Z mapą dawnej Polski pod względem kościelnym ewangelickim, Warszawa 1904. Metzler J., Die Apostolischen Vikariate des Nordens, ihre Entstehung, ihre Entwicklung und ihre Verwalter, Paderborn 1919. 933 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Meyer K., Geschichte der evangelischen Kirchengemeinde Bütow seit Einführung der Re formation bis zur Gegenwart, Bütow 1829. Michalski H., Historiografia polska wobec problematyki pierwszego rozbioru, „Przegląd Historyczny”, t. 63, 1972, nr 3. Michalski J., Polen und Preussen in der Epoche der Teilungen, [w:] Polen und die Polnische Frage in der Geschichte der Hohenzollern monarchie 1701—1871, red. К. v. Zernack, Berlin 1972. Micraelius J., Antiquitates Pomeraniae oder Sechs Bücher vom Alten Pommerlande, Alten Stettin 1723. Mikulski J., Szlachta ipatrycjat w Prusach Królewskich w XV—XVIIIwieku —próba określenia wzajemnych relacji, [w:] Prusy Książęce i Prusy Królewskie w XVI-XVIII wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997. Mikulski K., Drobna szlachta kaszubska wXVI-XIX wieku, [w:] Kaszuby, „Pomorze Gdań skie”, red. J. Borzyszkowski, nr 18, Wrocław 1988. Mikulski K., Osadnictwo wiejskie województwa pomorskiego odpołowy XVI do końca XVII wieku, Toruń 1994. Mikulski K„ Poraziński J„ Starogard w czasach Rzeczypospolitej (1466-1772), [w:] Dzieje Starogardu Gdańskiego. T. 1: Historia miasta do 1920 r, red. Μ. Kallas, Starogard Gdański 1998. Mikulski K., Szlachta ipatrycjat w Prusach Królewskich w XV—XVIII wieku -próba okre ślenia wzajemnych relacji, [w:] Prusy Książęce i Prusy Królewskie w XVI-XVIII wieku, red. J. Wijaczka, Kielce 1997. Mikulski K„ Urzędnicy Prus Królewskich XV-XVIII wieku. Spisy, Wrocław — Warszawa Kraków 1990. Milewski J., Dzieje miasta od 1772 r. do 1945 roku, [w:] 800 lat Skarszew 1198—1998, t. 1, red. H. Pauli, Gdańsk 1997. Mischke K., Die niederdeutsch Sprache in Pommern, [w:] Wirtschafts- und verkehrsgeogra phischer Atlas von Pommern. Blatt 43. Stettin 1934. Mischke K., Rummelsburger und Bütower Mundart, Greifswald 1936. Mitkowski J., Pomorze Zachodnie w stosunku do Polski, Poznań 1946. Mittenzwei I., Krieg und Frieden im Denken Friedrich II, [w:] Fridericianische Miniaturen, wyd. 2, red. J. v. Ziechmann, Oldenburg 1991. Modéer К.A., Gerichtsbarkeiten der schwedischen Krone im deutschen Reichsterritorium Voraussetzungen und Aufbau 1630—1657, Stockholm/Lund 1975. Monumenta historia dioecesaos Vladislawiensis, t. 9, Włocławek 1889. Monter T., Kurbrandenburgs Staatsverträge von 1601 bis 1700, Berlin 1867. Motsch Ch., Grenzgesellschaft und frühmoderner Staat. Die Starostei Draheim zwischen Hinterpommern, der Neumark und Großpolen (15 75—1805), Göttingen 2001. Motsch Ch., Herrschaft und Untertänigkeit im Grenzgebiet der Neumark, Hinterpommerns und Großpolens im 16. und 17. Jahrhundert, „Jahrbuch für Brandenburgische Landes geschichte”, t. 48, 1997. [MrongowiuszK.C.], Mały Kätechism D. Marcina Lutra, z niemieckiego ięzykaw słowieński wystawiony, przez Michała Pontana, Sługę słowa Bożego w Smołdzyńie Roku Pańskiego 1634. Nowa edycya z przydatkiem ńiektorych pytań nauki chrześćióńskiey, w Gdańsku 934 Bibliografia drukował Godfryd HARTMAN roku 1758, „Neue Pommersche Provinzial-Blätter fur Stadt und Land”, 3:1828. Muhl J., Geschichte der Dörfer auf der Danziger Höhe, Danzig 1938. Müller E., Die evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Gegenwart, t. 2: Der Regierungsbezirk Köslin, Stettin 1912. Müller H., Kirchen und Schulen im Kreise Greifenberg um 1700, „Unsere Heimat Greifen berg“, 1935, Nr 5, 8-10. Müller J. V., Vier und zwanzig Bücher Allgemeiner Geschichte, besonders der europäischen Menschheit, Stuttgart - Tübingen 1817. Müller Μ., Zweite Reformation und städtische Autonomie im Königlichen Preussen. Danzig, Elbing und Thorn in der Epoche der Konfessionalisierung, Berlin 1997. Müller Μ.G., Die Teilungen Polens: 1772, 1793, 1795, München 1984. Myślenicki W., Pomorscy sprzymierzeńcy Jagiellonów, Poznań 1979. Nachama A., Ersatzbürger und Staatsbildung zur Zerstörung des Bürgertums in BrandenburgPreussen, Frankfurt a.M.-Bern-New York 1984. Nagielski Μ., Źródła dotyczące zniszczeń wojennych w połowie XVII w. w świetle regresu demograficznego Rzeczypospolitej po potopie, [w:] Życie gospodarcze Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku. Materiały konferencji naukowej, red. J. Wijaczka, Toruń 2007. Nagielski Μ., Kossarzecki K., Przybytek Ł., Haratym A., Zniszczenia szwedzkie na terenie Korony w okresie potopu 1655-1660, Warszawa 2015. Naworski Z., Indygenat w Prusach Królewskich (1454-1772), „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 35:1983, 1. Naworski Z., Sejmik generalny Prus Królewskich 1569-1772. Organizacja ifunkcjonowanie na tle systemu zgromadzeń stanowych prowincji, Toruń 1992. Nefi R.-D., Die konfirmierten Kinder aus dem Kirchspiel Großgarde von 1760, 1762, 1763, 1767, 1769, 1771, 1773, 1774, Hameln 1999. Neugebauer W., Bemerkungen zum preussischen Schuledikt von 1717, „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands”, 31:1982. Neumeyer H., Kirchengeschichte von Danzig und Westpreussen in evangelischen Sicht. Bd. 1. Von Anfängen der christlichen Mission bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, Leer (Ostfriesland) 1974. Neß K., Heimatbuch der Gemeinde Karwen, Hameln 1990. Nitsch K., Mapa dialektów polskich w Prusach Królewskich, „Roczniki Towarzystwa Na ukowego w Toruniu”, t. 13, 1906. Nowak T., Geneza agresji szwedzkiej, [w:] Polska w okresie drugiej wojny północnej, t. I, red. K. Lepszy, Warszawa 1957. Nowak Z.H., Dzieje Żydów w dawnej Rzeczypospolitej do roku 1772, [w:] Żydzi w dawnej Rzeczypospolitej, red. A. Link-Lenczowski, T. Polański, Wrocław 1994. Nowakowski A., Nieudana próba ustanowienia stosunku lennego między Polską a Pomorzem Zachodnim wpoczątkach XVI stulecia, [w:] Miscellanea Historico-Juridica Bialostocensia, Białystok 1995. Nowicki T., Liczba i sieć świątyń w archidiakonacie pomorskim w latach 1583-1781, „Studia Pelplińskie”, 28:1999. 935 Zygmunt Szultka — Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Nowicki T., Plebani archidiakonatu pomorskiego w XVIII wieku, Lublin 2008. Nowicki T., Słownik biograficzny rządców parafii archidiakonatu pomorskiego w XVIII wieku, Lublin 2002. Nowodworski Μ., Encyklopedia kościelna podług teologicznej encyklopedii Wetzera i Woltego, t. III, Warszawa 1874. O. Grzegorza Gdańskiego Kronika Klasztoru Franciszkanów Ściślejszej Obserwancji w Wejherowie w latach 1633-1676, wyd. G. Labuda, Wejherowo 1966. Obracht-Prondzyński C., Kaszubi - między dyskryminacją a regionalną podmiotowością, Gdańsk 2002. Odyniec W, Duszpasterstwo parafialne w średniowieczu i czasach nowożytnych, „Studia Pelplińskie", 1990-1991. Odyniec W, Dzieje miasta od założenia do 1772, [w:] 800-lat Skarszew 1198-1998. Mono grafia. T. I pod red. H. Pauliego, Gdańsk 1997. Odyniec W, Dzieje Prus Królewskich (1454-1772). Zarys monograficzny, Warszawa 1972. Odyniec W., Dzieje ziemi puckiej, Gdynia 1962. Odyniec W, Gburzy i golce na Żuławach w roku 1673, „Rocznik Gdański”, 14:1955. Odyniec W, Lądowo-morska obrona wybrzeżapolskiego w rejonie Pucka w latach 1626-1629. Studia i materiały do historii sztuki wojennej, 1.1, Warszawa 1954. Odyniec W., Miasto Prus Królewskich, [w:] Kościerzyna. Zarys dziejów miasta do 1939 roku, 1.1, red. Μ. Kallas, Toruń 1994. Odyniec W., Polskie dominium maris Baltici (zagadnienia geograficzne, ekonomiczne i społeczne X-XVIII w.), Warszawa 1982. Odyniec W., Położenie ekonomiczne i społeczne chłopów województwa pomorskiego w XVIII wieku, Gdańsk 1967. Odyniec W, Problemy agrarne Prus Królewskich (odXVdo XVIII wieku). Szkice politycznogospodarcze, Gdańsk 1965. Odyniec W, Przejęcie dóbr klasztoru żarnowieckiego przez rządpruski w 1772 a: , [w:] Studia gdańsko-pomorskie, red. E. Cieślak, Gdańsk 1964. Odyniec W., Starostwo puckie 1546-1678, Gdańsk 1961. Odyniec W, Stosunki społeczno-gospodarcze w starostwach kaszubskich województwa po morskiego w XVII i XVIII w., [w:] Szkice z dziejów Pomorza, t. 2: Pomorze nowożytne, red. G. Labuda, S. Hoszowski, Warszawa 1959. Odyniec W, U schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej (1661-1772), [w:] Dzieje Pomorza Nadwiślańskiego od VII wieku do 1945 roku, Gdańsk 1978. Odyniec W, Uwagi o rozwoju poczucia narodowego na Pomorzu od XV do początku XIX wieku, Gdańsk 1981. Odyniec W, Władysław Denhoff— rzecz o żołnierskim honorze. Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis Historia” 47: 1984. Odyniec W, Z badań nad rozwarstwieniem wsi na Pomorzu w XVIII w., „Kwartalnik Histo ryczny”, 62:1955,4-5. Odyniec W, Życie i obyczaje ludu pomorskiego w XVII i XVIII w., Gdynia 1966. Oelrichs J.C.C., Verzeichnis der von Dregerschen übrigen Sammlung Pommerscher Urkunden zur Fortsetzung deßen Codicis Pomeraniae vicinarumque terrarum diplomatici, Alten Stettin 1795. 936 Bibliografia Oestreich G., Calvinismus, Neustoizismus und Preussentum, „Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands“, 5 1956. Ogier K., Dziennik podróży do Polski (1635—1636), tłum. E. Jędrkiewicz, cz. 2, Gdańsk 1953. Okoniewski S.W., X. Piotr Skarga o Pomorzu i na Pomorzu, Pelplin 1936. Oleński P., Wylewy w dolnym biegu Wisły w okresie nowożytnym, „Rocznik Elbląski”, t. 29, 2019. Olszewski H., Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652-1763. Prawo-praktyka — teoria —programy, Poznań 1966. Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wyd. P. Paczkowski, S. Fontes. Towarzystwo Naukowe w Toruniu, t. 32, Toruń 1938. Oracki T, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej odXVdo końca XVIII wieku, 1.1, Olsztyn 1984. Ost H.-G., Die Besiedlung der nördlichen Grenzmark und des südlichen Hinterpommerns im 16. Jahrhundert, „Deutches Archiw für Landes- und Volksforschung”, 1937, nr 1. Ost H.-G., Die zweite deutsche Ostsiedlung im Drage- undKüddow-gebiet, Leipzig 1939. Padberg A., Die ländliche Verfassung in der Provinz Pommern, Stettin 1861. Paetow K., Geschichte das Kirchenkreises Stolp-Altstadt, „Ostpom. Heimat“, 1932, 20. Paluchowski R, Miejsca i terminy jarmarków na terenie Prus Królewskich i Książęcych w końcu XVI wieku na podstawie wykazów z gdańskich kalendarzy, „Czasy Nowożytne”, 24:2011. PamiętniczekMichałaŁaszewskiego (około 1627), wyd. W. Kętrzyński, „Roczniki Towarzy stwa Naukowego w Toruniu”, t. 13, 1906. Pamiętnik p. Macieja Czygenberg Orłowskiego o własnej rodzinie i rodach powinowatych (1604-1606), wyd. W. Kętrzyński, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 13, 1906. Pandowska D., Kaszuby wśród nazw Pomorza w XIII wieku, Gdańsk 1993. Panske P., Chojnice i Człuchowa w czasach tak zwanej Reformacji i Przeciwreformacji, Toruń 1925. Panske P, Stolper Kadetten katholischer Abkunft aus dem Lande Bütow (1769-1811), „Bal tische Studien”, 35:1933. Panske P., Visitatio archidiaconatus Camensis Andrea de Leszno Leszczyński archiepiscopo a. 1652 et 1653facta. Curavit P. Panske, „Fontes TNT”, XI: 1907. Panske P., Zur Geschichte des eingeborenen Adels im Lande Bütov, „Baltische Studien”, 37:1935. Papée F., Akta Aleksandra 1501-1506, Kraków 1927. Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772—1864. Wybór źródeł, oprać. O. Beiersdorf, Wrocław 1960. Papritz J., Das Handelshaus der Loitz zu Stettin, Danzig und Lüneburg, „Baltische Studien”, 44: 1957. Parczewski A. J., Szczątki kaszubskie wprowincyipomorskiej: szkic historyczno-etnograficzny, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 1896, 22. Pawlak Μ., Kościół laterański w Elblągu w XVI—XVIII wieku, [w:] Protestantyzm iprotestanci na Pomorzu, red. J. Huk i D. Mariańska, Gdańsk-Koszalin 1997. 937 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Pawlak Μ., Studia uniwersyteckie młodzieży z Prus Królewskich w XVI-XVIII w., Toruń 1998. Pawlik R., Kapituła katedralna w Kamieniu Pomorskim na przełomie epok (1498-1549), Warszawa-Szczecin 2019. Pawlik R., Wsłużbie czterech papieży. Bernard Scułteti (ok. 1455-1518)-prepozyt kolegiaty Mariackiej w Szczecinie i proboszcz kościoła NMP w Gdańsku, „Acta Cassubiana”, t. 16, 2014. Penner H., Ansiedlung mennonitischer Niederländer im Weichselmündungsgebiet von der Mitte 16. Jh. bis zum Beginn der preussischen Zeit, Danzig 1940. Petersohn J., Usedom im frühpommerschen Herzogsstaat, [w:] Tausend Jahre Pommersche Geschichte, red. R. v. Schmidt, Köln — Weimar - Wien 1999. Petrich H., Aus dem Jahrhundert Friedrichs des Grossen. Pommersche Lebens- und Lan desbilder, Hamburg 1880. Pieróg L, Florian Stanislaw Ceynowa. Życie i działalność, Toruń 2009. Piszcz E., Praktyka kasacyjna władz pruskich wobec klasztorów diecezji chełmińskiej, „Studia Pelplińskie”, 2:1971. Pniewski 'N.,Językpolski w dawnych szkołach gdańskich, Gdańsk 1938. Podralski J., Archiwum Książąt Szczecińskich, Szczecin 1991. Politische Correspondes Friedrichs des Grossen, red. G.B. v. Volz, t. 30, Berlin 1905. Polskie ustawy wiejskie XVIII w., wyd. S. Kutrzeba, A. Mańkowski, „Archiwum Komisji Prawniczej”, Kraków 1938. Pommeranz [b.i.], Das Dorfam Garder Strand, „Ostpom. Heimat”, 1938, 29. Popowska-Taborska H., Kaszubszczyzna. Zarys dziejów, Warszawa 1980. Popowska-Taborska H., Z rozważań nad dawnym zasięgiem kaszubszczyzny, „Poradnik Językowy”, 1958, nr 3. Poten B., Geschichte des Militär-Erziehung- und Bildungswesens in den Landen deutschen Zunge. Bd IV: Preussen, Berlin 1886. Preuss, Dirschaus historische Denkwürdigkeiten. Für das 600-jährige Jubelfest der Stadt (20. August 1860), Danzig 1860. Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. В. Wachowiak, Poznań 2010. Pryłowski A., Gospodarka Nowego n. Wisłą w latach 1662—1772. Problemy produkcji i wymiany, Bydgoszcz 1978. Puttkamer E., Geschichte des Geschlechts von Puttkamer, Neustadt a. d. Aisch 1984. Puttkamer E., Die Bevölkerung der Lande Lauenburg und Bütow, Monatsblätter 1933. Quickmann D.E, Ordnung undSamlung derer in dem Königlichen Preussischen Herzogtum Pommern und Fürstentum Camin bis zu Ende des 1747-ten Jahres, publicirten Edicten, Mandaten undRescripten, in Justitz-Policey-Militär. Sachen, Frankfurt a.O. 1756. Raab H., Die Anfänge der slawistischen Studien im deutschen Ostseeraum unter besonders Berücksichtigung von Mecklenburg und Vorpommern, „Wissenschaftliche Zeitschrift der Emst Moritz Arndt - Universität Greifswald; Gesellschafts - und sprachwissenschraftliche Reihe”, 1955-1956, nr 4-5. Raepke K., Z dziejów Kartuzji Kaszubskiej i kościoła kolegiackiego w Kartuzach, Kartuzy 1995. 938 Bibliografia Ravens J.-P., Staat und katholische Kirche in Preussens polnischen Teilungsgebieten (1772-1807), Wiesbaden 1963. Reisen Ulrichs von Werdum durch die Königreiche Polen, Frankreich, England, Dänemark und Schweden; auch durch Ober- und Niederdeutschland etc. in den Jahren 1670. bis 1677, [w:] Johann Bernoulli’s Archiv zur neuern Geschichte, Geographie, Natur- und Menschenkenntniß, t. 4, Leipzig 1786. Religions Unterhandlungen für Kranke und Sterbende, Stettin 1792. Rembalski T., 625 lat parafii św. Mikołaja w Niezabyszewie, Gdańsk 2018. Rembalski T., Wsie drobnoszlacheckie na kaszubskich Gochach w latach 1772—1806, [w:] Kaszubi - Pomorze - Gdańsk. W kręgu pytań o kulturę, historię i tożsamość. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Borzyszkowskiego z okazji 70. Rocznicy Urodzin, red. C. Obracht-Prondzyński, T. Rembalski, K. Lewalski, Gdańsk 2016. Rembalski T., Zanim powstało miasto. Zarys dziejów Gdyni i jej dzielnic od XIII do XX wieku, Gdynia 2005. Renn G., Die Bedeutung des Namens „Pommern" und die Bezeichnung für das heutige Pommern in der Geschichte, Greifswald 1937. Reznik Μ., Pomori mezi Polskem a Pruskem. Patriotismus a identity v Kràlovskych Prusech w dobę dełeni Polska, Praha 2001. [RhesaL.], Nachrichten und Bemerkungen aus den Feldzügen des Jahres 1813 und 1814, aus dem Tagebuche eines Feldgeistlichen in dem Preussischen Heerz., Berlin 1814. Roessler W., Die Entstehung des modernen Erziehungswesen in Deutschland, Stuttgart 1961. Rogge H., Zur Volks- und Ständegeschichte im deutsch-polnischen GrenzlandHinterpommern, „Ostdeutsche Wissenschaftliche Jahrbuch des Ostdeutschen Kulturrates”, 7:1960. Roszczynialski E., Kalwaria Wejherowska, jej fundatorowie, duszpasterze i uroczystości, Wejherowo 1928. Roth G.H., Kurzer doch vollständiger Auszug, in dem Pommerschen Kirchen und Cosistorial- Ordnungen, denen Synodal- Statutes und Landtags Recessen, auch in denen Königl. Preuß, und Churbrandenburgischen ausgegebenen Edikten, Befehlen und Rescripten befindlichen, das Kirchen- und Schul-Wesen im Hertzogthum Pommern und Fürstenthum Camin betreffenden Gesetzen und Kirchen-Vorstehern. zu wissen nöthig, Stettin 1767. Rudel T., Die Lage Pommerns von Beginn des dreißigjährigen Krieges bis zum Eintreffen Gustav Adolph (1520-1630), „Baltische Studien”, 40: 1890. Rumiński J., Fałszerstwa dokumentów Krzysztofa Stanisława Janikowskiego w Prusach Królewskich w połowie XVII w., „Zapiski Historyczne”, 30: 1965, 3. Rusiński W., Uwarstwienie ludności wiejskiej w królewszczyznach Prus Królewskich w drugiej połowie XVII wieku, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 6, 1937. Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, t. I-II, Szczecin 1995. RymarE., Wielkapodróż wielkiego księcia. Wyprawa BoguslawaXPomorskiego, na niemiecki dwór królewski, do Ziemi Świętej i Rzymu, 1496-1498, Szczecin 2004. Rzetelska-Feleszko E., Duma J., Językowa przeszłość Pomorza Zachodniego na podstawie nazw miejscowości, Warszawa 1996. Salmonowicz S., Fryderyki!, Wrocław 1981. 939 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Salmonowicz S., Od Prus Książęcych do Królestwa Polskiego. Studia z dziejów prusko-pomorskich, Olsztyn 1992. Salmonowicz S., O sytuacji prawnej protestantów w Polsce (XVI-XVIII w.), „Czasopismo Prawno-Historyczne", 26:1974, 1. Salmonowicz S., Uwagi o historii kultury Prus Królewskich XVII- XVIII wieku, „Zapiski Historyczne”, 39:1974, 3. Salmonowicz S., Z dziejów walki o tzw. restaurację autonomicznych aspiracji Prus Królew skich wXVIII wieku, „Analecta Cracoviensia”, 28:1975. Samp J., Gdańsk w relacjach z podróży 1772-1918, Gdańsk 1991. Samp J., Kaszubi, ich język i piśmiennictwo w literaturze obcej i polskiej, [w:] Antropologia Kaszub i Pomorza. Materiały z Iseminarium, które odbyło się w maju 1988 r. w Gdańsku, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1990. Samsonowicz H., Rola Gdańska w życiu stanowym Prus Królewskich i w życiu politycznym Rzeczypospolitej, [w:] Historia Gdańska, t. II: 1454—1655, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982. Samuel Kiechel über Kassuben, Danzig, Elbing und Königsberg, „Altpreussische Monats schrift”, 1872, nr 9. Saring H., Matthias von Krockow, „Batische Studien", 42: 1940. Schardin-Liedtke H., Hebrondamnitz. Aus der Geschichte eines pommerschen Dorfes. Damnica. Z historii pewnej pomorskiej wsi, Słupsk 2016. Sch[arnofske] P., Aus der Geschichte von Dargeröse, „Ostpommern Heimat”, 1936, 9. Sch[arnofske] P., Aus Wundichows Geschichte, „Ostpommern Heimat”, 1930, 19. Scharnofske P., Der Anfang des Warbelower Schulwesens, „Ostpommern Heimat”, 1931, 33. Scharnofske P., Aus der Geschichte der Glowitzer Kirche, „Ostpommern. Heimat“, 1931, 23. Scharnofske P., Die fuhren Schulverhältnisse der Stolper Alt-Stadt, „Ostpommern Heimat“, 1932, 10. Scharnofske P., Die Schule in Wobesde, „Ostpommern Heimat“, 1936, 1. Scharnofske P., Zur Geschichte des Dorfes Wobesde, „Ostpommern Heimat”, 1935, 48. Schenda R., Volk ohne Buch. Studien zur Sozialgeschichte der populären Lesestoffen 1770— -1910, Frankfurt a. Μ. 1970. Schlück R., Ein Conflikt Friedrichs Wilhelms! mit der Stadt Danzig wegen derpreussischen Werbungen aus dem Jahre 1728, „Zeitschrift für Preussische Geschichte und Landes kunde”, 1874, nr 11. Schmidt R., Slawische Stämme, Burgen und Kultstätten in Mecklenburg und Pommern, [w:] Historischer und geographischer Atlas von Meklenburg und Pommern, t. 2, Schwerin [b.r.w.]. Schmitz H.J., Die Stadt Baldenburg und ihre Geschichte. Zum 550-jährigen Bestehen der Stadt, Schneidemühl 1932. Schottmüller K., Ein Danziger Konflikt mit Friedrich dem Grossen im Jahre 1746, „Mitteilun gen des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 1912, nr 11. Schramm G., Der polnische Adel und die Reformation 1548-1607, Wiesbaden 1965. Schuch H., Die Zustände der Landbevölkerung im Kreise Berent am Schlüsse der polnischen Herrschaft 1772, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 1885, nr 15. 940 Bibliografia Schuch H., Drangsale Klosters Karthaus während der schwedisch-polnischen Kriege im 17. und 18. Jahrhundert. Nach den Annalen des Klosters „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 22: 1887. Schultz F., Geschichte der Kreise Neustadt und Putzig, Danzig 1907. Schultz F., Geschichte des Kreises Dirschau, Dirschau 1906. Schultz F., Geschichte des Kreises Lauenburg in Pom., Lauenburg 1912. Schultz F., Materialien zu einer Geschichte des Hauses Krockow, „Zeitschrift des Westpreus sischen Geschichtswereins”, 45:1902. Schultze J„ Die Markt Brandenburg, Berlin 1962-1963. Schumacher B., Geschichte Ost- und Westpreussens, Königsberg 1937. Schumacher B„ Mennonitische Ansiedlungen im Herzogtum Preussen zur Zeit Herzog Albrecht (1528-1568), Leipzig 1903. Schwartz P„ Die Schulen der Provinz Westpreussen unter der Oberschulkollegium 1787-1806, „Zeitschrift für Geschichte und Erziehung und des Unterrichts”, 17:1926. Schwerin D. v„ Feldmarschall Schwerin, „Unser Pommerland”, Jg 14: 1929. Seibel V., Elternhaus, Schule, politische Ideen und Erfahrungswelt in den Generationen vor und nach 1800. Studien in der Umbruchszeit 1770-1850 nach deutschen Autobiographien, Darmstadt 1986. Sell J.J., Briefe über Stettin, Stettin 1817. Senkowski J., Wójcik Z., Akta Komisji Starostwa Puckiego 1635, „Teki Archiwalne”, 1: 1953. Sieben Jahrhunderte Flemmingscher Chronik. Eine Festgabe zum Jahre 1909, Bd. II, Görlitz 1911. Siebke L, Die Gegenreformation im Lande Bütow, Greifswald 1940. Sławiński W., Toruński Synod Generalny 1595 roku. Z dziejów polskiego protestantyzmu w drugiej połowie XVI wieku, Warszawa 2002. Słownik biograficzny Pomorza NadwiślańskiegoA. 1-4, Suplement: 1.1-3, red. S. Gierszewski, Z. Nowak, J. Borzyszkowski, Gdańsk 1992-2012. Spors J., Geneza i rozwój terytorialny nazwy Kaszuby w znaczeniu etnicznym w XTV-XVI w., „Rocznik Słupski”, 1988-1989. Spors J., Pochodzenie ipierwotny zasięg terytorialny nazwy Kaszuby w znaczeniupolitycznym, „Rocznik Słupski”, 1986/1987. Spors J., Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i sławieńsko-słupskiego od XII do początków XIV w., Słupsk 1983. Stadelmann R., Preussens Könige und ihrer Thütigkeit für die Landeskultur, T. II, Leipzig 1885. Stadie B., Geschichte der Stadt Stargard, Stargard 1864. Stammliste des Königlichen Kadettenhaus Culm-Cöslin (1. Juni 1776-1. November 1907), Berlin 1907. Staszewski J., August II, Warszawa 1985. Staszewski J., August III Sas, Warszawa 1989. Statutes und Landtags Recessen . in Herzogtum Pommern . Stettin 1767. Steinmann P., Geschichte der katholischen Pfarrgemeinde, Stettin 1922. 941 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Stelmach Μ., Eilhard Lubinus i jego wielka mapa Księstwa Pomorskiego, Szczecin 2001. Stielow L., Baldenburg und seine Geschichte, [w:] Der Kreis Schlochau, Kiel 1974. Stojentin Μ. V., Beiträge zur Geschichte des uradeligen Geschlechts von Stojentin Pommerschen Ursprungs. Bd. I, Braunschweig 1895. Stojentin Μ. V., Die Erbhuldigung der hinterpommerschen Stände beider Thronbesteigung Herzog Bogislaws XIII im Jahre 1605, „Baltische Studien”, 5:1901. Stojentin Μ. V., Geschichte des Geschlechts von Zitzewitz, t. 1: Urkundenbuch, Stettin 1900, Nr. 5329. Stojentin Μ. V., Geschichte des Geschlechts von Zitzewitz, t. 2: Darstellung des Geschlechts von Zitzewitz: mit zwei Stammtafeln, Stettin 1900. Strehlke E., Georg Schwengels Chronik von Kloboczyn, „Preußische Provinzial-Blätter”, 1856. Strehlke F., Strehlke E., Nachrichten über besondere Witterungs- Erscheinungen in Preussen währenddes 14., 15., 16. und 17. Jahrhunderts, Vatikanischen Archive, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, 1900, nr 42. Subera J., Terytorium diecezji włocławskiej i pomorskiej, „Prawo Kanoniczne”, 1961, 1-4. Subera J.L., Walka bpa Józefa Rybińskiego z Regencją Pruską o utrzymanie polskości na Pomorzu, Warszawa 1959. Süssmilch J.P., Die göttliche Ordnung in den Veränderungen des menschlichen Geschlechts aus der Geburt, dem Tode und der Fortfplanzung desselben., wyd. 4, Berlin 1788. Szafran P., Żuławy Gdańskie w XVII wieku, Studium z dziejów społecznych i gospodarczych, Gdańsk 1981. Szafran P., Ludność najemna Żuław Gdańskich w XVIII wieku w świetle rękopiśmiennych źródeł bibliotecznych, „Libri Gedanenses”, 1975, nr 9. Szalewska E., Przemiany przestrzenne wsi Kluki w XIX i XX w. w świetle dokumentów, „Koszalińskie Studia i Materiały”, 1984, 1-2. Szczuczko W., Sejmy koronne 1562—1564 a ruch egzekucyjny w Prusach Królewskich, Toruń 1995. Szczuczko W., Walka o emancypację polityczną szlachty Prus Królewskich w drugiejpołowie XVI wieku, [w:] Szlachta i ziemiaństwo na Pomorzu w dobie nowożytnej, XVI-XX wiek. Przemiany struktur wewnętrznych, Toruń 1993. Szews J., Stypendium Przebendowskich —fundacja ijej dzieje (1757—1939), „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku”, 1: 1962, 1. Szultka Z., Badania Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza nad kaszubszczyzną na Pomorzu Zachodnim, „Mrongowskie Studia Humanistyczne”, 6-7:2004-2005. Szultka Z., Das Verhältnis der Landstände des branderburgischen Pommern zu Brandenburg Polen und Schweden während der Kriegszeit 1655-1657, [w:] Pommern. Geschichte-Kul tur-Wissenschaft. „Pommern im Reich und in Europa. Hrsg. H. Wernicke, R.G. Werlich, Greifswald 1996. Szultka Z., Die friderizianische Kolonisation. Preußich-Pommern (1740—1786), „Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung”, t. 35, 2006, nr 2. Szultka Z., Die Reformation und ihre Bedeutung für die pommerschen Kaschuben, [w:] Pommern. Geschichte-Kultur-Wissenschaft, Greifswald 1991. Szultka Z., Elementarne szkoły wiejskiefinansowane zfunduszu szkolnego na Pomorzu pru skim w latach 1777-1807, „Przegląd Zachodniopomorski”, 2018, 1. 942 Bibliografia Szultka Z., Elementarne szkoły wiejskie zpolskim/kaszubskimjęzykiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do wojny siedmioletniej, „Przegląd Zachodniopomorski”, 2017, nr3. Szultka Z., Franz Balthasar Schönberg von Brenckenhojf(1723-1780) a kwestia nieprzestrze gania praw chłopskich w Prusach za Fryderyka II (na przykładzie domeny kołbackiej), [w:] Społeczeństwo, armia i państwo w dziejach Polski i Europy, Poznań 2002. Szultka Z., Geneza i uwarunkowania reedycji Małego Katechizmu Michała Pontanusa (Brüg gemanna) przez Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, [w:] Piśmiennictwo na Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, red. J. Kosman, Szczecin 2015. Szultka Z., Język polski w Kościele ewangelicko-augsburskim na Pomorzu Zachodnim od XVI do XIX wieku, Wrocław — Warszawa - Kraków 1991. Szultka Z., Książę Ernest Bogusław von Croy (1620-1684), Słupsk 1996. Szultka Z., O rzekomych Słowińcach i roli słupskiego prepozyta Christiana W. Hakena w gromadzeniu kaszubskich materiałów językowych przez Karla Gottloba von Antona razjeszcze, [w:] Zbigniew Zielonka. Pisarz, naukowiec i przyjaciel, red. D. Kalinowski, Słupsk-Gdańsk 2011. Szultka Z., Organizacja sejmiku starostwa lęborsko-bytowskiego w latach 1657/1658-1772/1774, [w:] W kręgu badań Profesora Stanisława Gierszewskiego, red. A. Groth, Gdańsk 1995. Szultka Z., Pałubiccy - burmistrzowie, rajcy i obywatele Słupska końca XVI i pierwszej połowy XVII w., „Rocznik Słupski”, 1974. Szultka Z., Pastor charbrowski Jan Behnka(e) — jego życie i dzieło, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 18, 1990, nr 1. Szultka Z., Pastor Samuel Tomaszczyk (Thomasius), obrońca Kaszubów ijęzyka polskiego, „Przegląd Zachodniopomorski”, 6(35): 1991. Szultka Z., Pastor Szymon Krofej i jego familianci na wolnym sołectwie w Dąbiu, [w:] Stu dia archiwalne, historyczne i politologiczne, red. A. Czubiński i J. Macholak, Szczecin 2004. Szultka Z., Piśmiennictwo polskie i kaszubskie Pomorza Zachodniego odXVI do XIX wieku, Poznań 1994. Szultka Z., Problem alodyfikacji dóbr lennych na Pomorzu Zachodnim wXVIIIwieku, „Prze gląd Zachodniopomorski”, 7:1992, 3. Szultka Z., Publikowane relacje słupskiego prepozyta Christiana Wilhelma Hakena (1723-1791) o Kaszubach synodu słupskiego, [w:] W kręgu badaczy kultury Kaszub i Pomorza XIX i XX wieku, red. J. Borzyszkowski, Słupsk-Gdańsk 2008. Szultka Z., Reformy podziału administracyjnego w brandenbursko-pruskiej części Pomo rza zachodniego w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku, cz. I, „Zapiski Słupskie”, 65:2000, 1. Szultka Z., Rodzina i młodość Marcina Wejhera, biskupa kamieńskiego (1549-1556), „Czasy Nowożytne”, 30:2017. Szultka Z., Rzemiosło i handel Słupska w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Słupsk 1981. Szultka Z., Spostrzeżenia nad podziałami terytorialnymi i strukturą własności ziemskiej wschodniej części Księstwa Szczecińskiego w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, [w:] Labor et memoria. Jan Macholak: XLV lat w służbie archiwalnej, red. K. Kozłowski, W. Stępniak, Szczecin 2017. 943 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Szultka Z., Stosunek prezydenta Zarządu Pomorza i pruskiego ministra sprawiedliwości Juliusa Eberharda W.E. von Massowa do języka kaszubskiego, „Acta Cassubiana”, t. 14,2012. Szultka Z., Stosunek społeczeństwa Pomorza Zachodniego do pomorskich praw sukcesyjnych Brandenburgii w latach 1627-1648/53, cz. 1, „Zapiski Historyczne”, 53: 1988. Szultka Z., Stosunki wyznaniowe i kościelne w Prusach w XVIII wieku, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701—1806), Poznań 2010. Szultka Z., Studia nad piśmiennictwem „starokaszubskim ”, w szczególności Michała Brüg gemanna alias Pontanusa albo Mostnika, cz. 1, „Slavia Occidentalis”, 1988, 45. Szultka Z., Studia nad rodowodem i językiem Kaszubów, Gdańsk 1992. Szultka Z., Studia nad społeczeństwem województwa pomorskiego Prus Królewskich ze szczególnym uwzględnieniem ludności kaszubskiej (XVI-XVIIIwiek), Wejherowo-Gdańsk 2021. Szultka Z., Szkice historyczne o dawnej Łebie, Gdańsk - Łeba 2000. Szultka Z., Szkolnictwo wiejskie na Pomorzu Zachodnim od reformacji do początku XIX wieku, Słupsk 2017. Szultka Z., Szkoła kadetów w Słupsku (1769-1811), Gdańsk 1992. Szultka Z., Szkoły z polskim językiem nauczania w synodzie słupskim od reformacji do po czątku XIXwieku, Słupsk 2018. Szultka Z., Świątynia na Rowokołe ijejfunkcje, Słupsk 2014. Szultka Z., Z badań nad rodowodem i strukturą patrycjatu słupskiego w drugiej połowie XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, „Zapiski Historyczne”, 47:1982, 2. Szultka Z., Z problematyki stosunków etnicznych Słupska i okolicy w XVI-XVIII wieku, „Rocznik Koszaliński”, 1975, 11. Szultka Z., Z przeszłości Główczyc i parafii główczyckiej w XVII i początkach XVIII wieku, [w:] Kaszubskie Jeruzalem. O dziejach i współczesności oraz tożsamościjej mieszkańców, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2014. Szultka Z., Znaczenie pastorów z Prus Książęcych w podtrzymywaniu tożsamości ewange lickich Kaszubów na Pomorzu Zachodnim, [w:] Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Z. Rondomańska, Olsztyn 2006. Szultka Z., Zur Bauernbefreiung in den pommerschen Domänen, „Studia Maritima”, 23:2010. Szultka Z., Kallaur K., RódGrąbek-Grąbkowski-νοη GrumbkowXVI-XVIIIwiek. Kaszubscy antenaci pruskich ministrów i generałów, Słupsk 2022. Szultka Z., Wachowiak B., Wizytacje domen lęborskiej i bytowskiej z XVI wieku, Warszawa 2009. Szultka Z., Wydra W, Pomorskie przysięgi hołdownicze z początków XVII wieku, „Slavia Occidentalis”, 46-47:1989-1990. Śląski B., Akt stanowy miasta Wejherowa z r. 1650, „Zapiski TNT”, 2:1912, 6. Śląski K., Osadnictwo w puszczach województwa pomorskiego w XV-XVIII wieku, „Kwar talnik Historii Kultury Materialnej”, t. 11, 1963, nr 2. Śląski K., Przemiany etniczne na Pomorzu Zachodnim w rozwoju dziejowym, Poznań 1954. Śląski K., Tysiąclecie polsko-skandynawskich stosunków kulturalnych, Wrocław 1977. 944 Bibliografia Śląski К., Walka ojęzyk polski na Pomorzu Zachodnim w XVI-XIX wieku, „Szczecin”, 1957,1. Tazbir J., Reformacja, kontrreformacja, tolerancja, Wrocław 1997. Teodorczyk J., Wyprawa szwedzka z Meklemburgii do Prus Królewskich wiosną 1627, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 6: 1960, 2. Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, oprać, i wyd. J. Kowalkowski, W. No wosad, Warszawa 2013. Tetzner F., Die Slawen in Deutschland, Brauschweig 1902. Tetzner F., Die Slowinzen und Lebakaschuben. Land und Leute, Haus und Hof Sitten und Gebräuche, Sprache und Literatur im östlichen Hinterpommem, Berlin 1899. Tharau F.K., Die geistige Kultur des preussischen Offiziers von 1640 bis 1806, Mainz 1968. Thulin O., Volkstum und Völker im Luthers Reformation,,,Archiv für Reformationsgeschich te”, 40:1943, 1-2. Thym A.H.T., Die erste evangelische Kirche Neuendorfs, Cöslin 1850. Topolski J., Gospodarka polska a europejska w XVI-XVIII wieku, Poznań 1977. Topolski J., Polska w czasach nowożytnych. Od środkowoeuropejskiej potęgi do utraty nie podległości (1501-1795), Poznań 1994. Treder J., Pochodzenie Pomorzan oraz choronimów i etnonimów z obszaru Pomorza Gdań skiego, Gdańsk 1982. Trzy wilkierze wiejskie, wyd. S. Kujot, „Fontes TNT” 5: 1901. Tümpel L., Neustettin in 6. Jahrhunderten nach archivalischen und anderen Quellen, Neu stettin 1910. Urban E., Gospodarkafolwarczna w starostwie kościerskim w latach 1664-1765, „Kościerskie Zeszyty Muzealne”, 4:2010. Verhandlungen der Pommerschen Gesandten auf dem Westphälischen Friedenscongreß, „Baltische Studien”, 6: 1839, 1. Vierhaus R., Główne idee Oświecenia, [w:] Polska i Niemcy w okresie Oświecenia. Reformy polityczne, ustrojowe i oświatowe, red. A. Czubiński, Z. Kulak, Poznań 1986. Visitationes Archidiaconatus Pomeraniae Hieronymo Rozrażewski Vladislaviensi et Pomeraniae episcopo factae, „Fontes TNT”, t. I-III, Curavit S. Kujot, 1897-1899. Vollack Μ., Geschichte des Schlochauer Landes, [w:] Μ. Vollack, H. Lemke, Der Kreis Schlochau. Ein Buch aus preussisch-pommerscher Heimat, Kiel 1974. Vollmer F., Die preussische Volksschulpolitik unter Friedrich dem Grossen, Berlin 1918. Vollmer F., Friedrich Wilhelm I. und die Volksschule, Göttingen 1909. Volz G.B., Friedrich der Grosse im Spiegel seiner Zeit. Bd III. Geistesleben, Alter und Tod, Berlin 1926. Wachowiak В., Gospodarcze położenie chłopów w domenach Księstwa Szczecińskiego w XVI i w pierwszej połowie XVII w., Szczecin 1967. Wachowiak B., Gospodarka folwarczna w domenach Księstwa Pomorskiego w XVI i na początku XVII wieku, Warszawa 2005. Wachowiak B., Ludność wiejska okręgu białogardzkiego w połowie XVII wieku, „Zapiski Historyczne”, t. 36, 1971, nr 1. Wachowiak B., Pankowie w wizytacjach domeny bytowskiej z drugiej połowy XVI wieku, „Acta Cassubiana”, t. 8, 2006. 945 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Wachowiak B., Polska - Rzeczpospolita Obojga Narodów w testamentach politycznych Hohenzollernów XVII-XVIII wieku, „Roczniki Historyczne”, t. 86, 2010, z. 6. Wachowiak B., Rozwój gospodarczo-społeczny Pomorza Zachodniego odpołowy XV do po czątku XVII wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 4:1958,4. Wachowiak B., Ruchy społeczne na Pomorzu Zachodnim w XVI i początku XVII wieku, „Szczecin”, 7-8:1962. Wachowiak B., Uwagi do niemieckich opracowań historiografii Pomorza Zachodniego oraz Prus Wschodnich i Zachodnich, „Zapiski Historyczne”, t. 63, 1988, nr 1. Wachowiak B., Zjednoczone Księstwo Pomorskie (do 1648 r), [w:] Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Wachowiak B., Kamieński A., Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701), Poznań 2001. Wagner H., Działania wojenne na ziemiach polskich w drugiej połowie 1703 roku, [w:] Rze czpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001. Wank O., Die Bevölkerugnsfluktuation zwischen Ostpreussen und Nachbarländern vom 16. bis zum 18. Jahrhundert. Ein Beitrag zur Siedlungs- und Bevölkerungsgeschichte, [w:] Zur Siedlungs-, Bevölkerungs-, und Kirchengeschichte Preussens, hrsg. v. K. Arnold, Lüneburg 1999. Waschinski E., Das Schulweisen der Lande Lauenberg und Bütow, „Zeitschrift für Geschichte der Erziehung und des Unterrichts”, 4:1914, 1. Waschinski E., Wie gross war die Bevölkerung Pommereilens ehe Friedrich der Grosse das Land übernahm? Historisch-statistische Skizze, Danzig 1907. Waterstraat H., Die Stettiner Geistlichkeit in ihren Verhalten gegen Gustav Adolfvon Schweden und Fridrich Wilhelm I. von Preussen während des Sequesters 1713-1720, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preussischen Geschichte“, 10: 1898. Watstrack Ch.F., Kurze historisch-geographisch-statistischen Beschreibung von dem Königlich Preußischen Herzogthume Vor- undHinter-Pommern, Stettin 1793. Weber L., Preussen vor 500 Jahren in culturhistorischer, statistischer und militärischer Beziehung nebst Special-Geographie, Danzig 1878. Wehrmann Μ., Caspar Wilhelm von Borcke, „Allgemeine Deutsche Biographie”, Bd 47; 1903. Wehrmann Μ., Die Herzogin Sophie von Pommern und ihr Sohn Bogusław X, „Baltische Studien”, 5: 1901. Wehrmann Μ., Die Reise eines Engländer durch Pommern im Jahre 1653, „Monatsblätter der Pommerschen Geschichte und Altertumskunde”, t. 43,1929, nr 10. Wehrmann Μ., Geschichte der Stadt Stettin, Stettin 1911. Wehrmann Μ., Geschichte von Pommern, t. 1-2, Gotha 1904-1906. Wehrmann Μ., Vom Kadettenhause in Stolp, „Monatsblätter der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde“, 35: 1933. Wehrmann P., Friedrich der Grosse als Kolonisator in Pommern, Pyritz 1897. Wendland W., Entwicklung der katholischen Kirche in Gross-Berlin bis 1932, „Jahrbuch für Brandenburgische Kirchengeschichte“, Jg. 30:1935. Wichmann A., Von Kirchen und Pastoren, [w:] Der Kreis Rummelsburg, Stettin 1938. 946 Bibliografia Wielopolski A., Polsko-pomorskie spory graniczne w latach 1536-1555, „Przegląd Zachod ni”, 10: 1954. Więckowiak J., Kalwaria Wejherowska, Gdynia 1994. Wijaczka J., Procesy o czary w Polsce w epoce wczesnonowożytnej, „Kwartalnik History czny”, 116: 2009,3. Wijaczka J., Procesy o czary w Prusach Książęcych (brandenburskich) w XVI-XVIII w., Toruń 2007. Wijaczka J., Prusy Królewskie. Dziejepolityczne do 1660 r, [w:] Prusy Królewskie. Społeczeń stwo. Kultura. Gospodarka 1454—1772. Szkice z dziejów, red. E. Kizik, Gdańsk 2012. Wille E., Zur Besiedlung des Newen-Stettiner Landes, Neustettin 1938. Wiła W, Fundacja wejherowskiej fary a sprawa kościoła bołszewskiego, „Studia Pelplińskie”, 31:2001. Wimmer J., Odsiecz wiedeńska 1683 roku, Warszawa 1983. Wimmer J., Wojsko polskie w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1965. Winguth E., Das älteste Kirchenbuch der evangelischen Gemeinde in Bütow, „Bütower Anzeiger”, 1931, Nr. 138. Winguth E., Das Bütower Exemplar des kaschubisches Gesangbuches, „Bütower SchlossKalender”, 1934. Winguth E., Kaschubisch als Kirchensprache, „Blatter für Kirschengeschichte Pommerns”, 1934,12. Witkowski J., Pomorze Zachodnie w stosunku do Polski, Poznań 1946. Wizytacje domen bytowskiej i lęborskiej z XVI wieku. Wybór, wstęp i opracowanie Z. Szultka, B. Wachowiak, Warszawa 2009. Włodarski J., Jakub, Mikołaj i Ludwik Wejherowie — mężowie stanu Prus Królewskich i dowódcy wojskowi Rzeczypospolitej, Gdańsk 2016. Włodarski J., Polityka pruska elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I w latach 1640-1660, Gdańsk 2000. Wobeser J. v., Nachrichten von dem adelichen Geschlechte der von Wobeser, Marienwerder 1793. Wojtkowski A., Zabór pruski, „Roczniki Historyczne”, t. 3, 1927. Wotschke T., Der Pietismus in alten Polen, „Deutsche Blätter in Polen“, Ig. 4:1927, H. 9. Wójcik Z., Jan Sobieski 1629-1696, Warszawa 1994. Wünsch G., Evangelische Ethik des Politischen, Tübingen 1936. Wutstrack Ch.F., Kurze historisch-geographisch-statistische Beschreibung von dem Königlich Preussischen Herzogthume Vor- und Hinterpommern, Stettin 1793. Zabel J.K., Daspreussische Kadettenkorps Militärische Jugenderziehung als Herrschaftsmittel im preussischer Militärsystem, Frankfurt a.M. 1977. Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego XVII wieku: szkice biograficzne, red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 1982. Zdrójkowski Z., Występowanie języka polskiego w aktach miast województwa pomorskiego w XVI-XVII w., „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 15, 1949, nr 1-2. Zdrójkowski Z., Zarys dziejów prawa chełmińskiego 1232-1862, Toruń 1983. 947 Zygmunt Szultka - Historia Kaszubów w dziejach Pomorza, tom II Z dziejów ziemi człuchowskiej, red. K. Śląski, Poznań 1967. Zernack K., Negative Polenpolitik als Grundlage deutsch-russischer Diplomatie in der Mächtepolitik des 18. Jahrhunderts, [w:] Preussen - Deutschland - Polen. Aufsätze zur Geschichte der deutsch-polnischen Beziehungen, red. W. v. Fischer, M.G. Müller, wyd. 2, Berlin 2001. Zientara W., Obraz miast pruskich w opisach podróży XVII wieku, [w:] Prusy i Inflanty mię dzy średniowieczem a nowożytnością. Państwo — społeczeństwo — kultura, red. B. Dybaś, D. Makiłła, Toruń 2003. Zientara W., Sarmatia Europiana oder Sarmatia Asiana? Polen in den deutschsprachigen Druckwerken des 17. Jahrhunderts, Toruń 2001. Zimmermann K., Fryderyk Wielki i jego kolonizacja rolna na ziemiach polskich, Poznań 1915. Zitzewitz W. V., Geschichte der ersten und zweiten Linie des Geschlechts von Zitzewitz (1313-1926), Stettin 1927. Źródła do dziejów ziemi lęborsko-bytowskiej 1657—1815. Od statusu lenna polskiego do in korporacji do Królestwa Polskiego i inkorporacji z Pomorzem pruskim, 1.1: 1657-1740, wybór i oprać. B. Wachowiak, Z. Szultka; t. II: 1740-1815, wybór i oprać. Z. Szultka, Warszawa 2011. Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do 1945 r, red. B. Wachowiak, T. I: Pomorze Zachodnie pod rządami książąt plemiennych i władców z dynastii Gryfitów (990-1121-1637-1648/53), wyd. Z. Szultka, t. II: Pomorze Zachodnie w państwie brandenbursko-pruskim 1653-1815, wyd. Z. Szultka, Poznań-Gdańsk 2006. Życie i dzieła Floriana Ceynowy (1817—1881), red. J. Borzyszkowski, Gdańsk 2012. 948
any_adam_object	1
author	Szultka, Zygmunt 1944- Labuda, Gerard 1916-2010 Szultka, Zygmunt 1944-
author_GND	(DE-588)103421327 (DE-588)119374250
author_facet	Szultka, Zygmunt 1944- Labuda, Gerard 1916-2010 Szultka, Zygmunt 1944-
author_role	aut aut aut
author_sort	Szultka, Zygmunt 1944-
author_variant	z s zs g l gl z s zs
building	Verbundindex
bvnumber	BV050123083
ctrlnum	(OCoLC)1481632338 (DE-599)HEB524957614
era	Geschichte 1455-1815 gnd
era_facet	Geschichte 1455-1815
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cc4500</leader><controlfield tag="001">BV050123083</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20250219</controlfield><controlfield tag="007">t\|</controlfield><controlfield tag="008">250115s2024 xx a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788367683234</subfield><subfield code="9">978-83-67683-23-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1481632338</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)HEB524957614</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-B1595</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szultka, Zygmunt</subfield><subfield code="d">1944-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103421327</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Historia Kaszubów w dziejach Pomorza</subfield><subfield code="b"> = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815</subfield><subfield code="n">Tom 2</subfield><subfield code="p">Czasy nowożytne</subfield><subfield code="c">napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gdańsk</subfield><subfield code="b">Instytut Kaszubski w Gdańsku</subfield><subfield code="c">2024</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">997 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 911-948</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Mit Zusammenfassungen in kaschubischer, englischer und deutscher Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1455-1815</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kaschuben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4029854-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kaschuben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4029854-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1455-1815</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Labuda, Gerard</subfield><subfield code="d">1916-2010</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)119374250</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szultka, Zygmunt</subfield><subfield code="d">1944-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103421327</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="773" ind1="0" ind2="8"><subfield code="w">(DE-604)BV022538432</subfield><subfield code="g">2</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20250219</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09024</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-035459942</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Pommern (DE-588)4046744-2 gnd
geographic_facet	Pommern
id	DE-604.BV050123083
illustrated	Illustrated
indexdate	2025-03-17T15:01:59Z
institution	BVB
isbn	9788367683234
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-035459942
oclc_num	1481632338
open_access_boolean
owner	DE-B1595 DE-12
owner_facet	DE-B1595 DE-12
physical	997 Seiten Illustrationen
psigel	BSB_NED_20250219
publishDate	2024
publishDateSearch	2024
publishDateSort	2024
publisher	Instytut Kaszubski w Gdańsku
record_format	marc
spelling	Szultka, Zygmunt 1944- Verfasser (DE-588)103421327 aut Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Tom 2 Czasy nowożytne napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka Gdańsk Instytut Kaszubski w Gdańsku 2024 997 Seiten Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite 911-948 Mit Zusammenfassungen in kaschubischer, englischer und deutscher Sprache Geschichte 1455-1815 gnd rswk-swf Kaschuben (DE-588)4029854-1 gnd rswk-swf Pommern (DE-588)4046744-2 gnd rswk-swf Pommern (DE-588)4046744-2 g Kaschuben (DE-588)4029854-1 s Geschichte 1455-1815 z DE-604 Labuda, Gerard 1916-2010 Verfasser (DE-588)119374250 aut (DE-604)BV022538432 2 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis
spellingShingle	Szultka, Zygmunt 1944- Labuda, Gerard 1916-2010 Szultka, Zygmunt 1944- Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Kaschuben (DE-588)4029854-1 gnd
subject_GND	(DE-588)4029854-1 (DE-588)4046744-2
title	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815
title_auth	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815
title_exact_search	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815
title_full	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Tom 2 Czasy nowożytne napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka
title_fullStr	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Tom 2 Czasy nowożytne napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka
title_full_unstemmed	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza = w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815 Tom 2 Czasy nowożytne napisał Gerard Labuda ; napisał Zygmunt Szultka
title_short	Historia Kaszubów w dziejach Pomorza
title_sort	historia kaszubow w dziejach pomorza w rzeczypospolitej obojga narodow panstwie brandenbursko pruskim i krolestwie pruskim 1455 1815 czasy nowozytne
title_sub	= w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, państwie brandenbursko-pruskim i Królestwie Pruskim 1455-1815
topic	Kaschuben (DE-588)4029854-1 gnd
topic_facet	Kaschuben Pommern
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=035459942&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
volume_link	(DE-604)BV022538432
work_keys_str_mv	AT szultkazygmunt historiakaszubowwdziejachpomorzawrzeczypospolitejobojganarodowpanstwiebrandenburskopruskimikrolestwiepruskim14551815tom2 AT labudagerard historiakaszubowwdziejachpomorzawrzeczypospolitejobojganarodowpanstwiebrandenburskopruskimikrolestwiepruskim14551815tom2

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge