Stē skia tu Stalin: mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Alexandreia
2023
|
| Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
| Schriftenreihe: | Synchronē Ellada: Istoria, koinōnia, politikē
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Gemischte Register |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 396 Seiten Karte 24 cm |
| ISBN: | 9789602219935 9602219939 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV049371151 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20231023 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 231018s2023 xx |||| |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789602219935 |9 978-960-221-993-5 | ||
| 020 | |a 9602219939 |9 960-221-993-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1409120193 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV049371151 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Marantzidēs, Nikos A. |d 1966- |e Verfasser |0 (DE-588)1024907805 |4 aut | |
| 240 | 1 | 0 | |a Under Stalin's shadow |
| 245 | 1 | 0 | |a Stē skia tu Stalin |b mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |c Nikos Marantzidēs |
| 246 | 1 | 0 | |a pagkosmia historia ellēnikou hellēnikou hellēniku kommounismou |
| 250 | |a Prōtē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Alexandreia |c 2023 | |
| 300 | |a 396 Seiten |b Karte |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 0 | |a Synchronē Ellada: Istoria, koinōnia, politikē | |
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie S. 361-381 und Index S. 383-396 | |
| 610 | 2 | 7 | |a Kommunistiko Komma Elladas |0 (DE-588)1039447-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1918-1956 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Kommounistiko Komma Helladas / History / 20th century | |
| 653 | 0 | |a Communism / Greece / History / 20th century | |
| 653 | 0 | |a Communism | |
| 653 | 2 | |a Greece | |
| 653 | 4 | |a 1900-1999 | |
| 653 | 6 | |a History | |
| 689 | 0 | 0 | |a Kommunistiko Komma Elladas |0 (DE-588)1039447-3 |D b |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte 1918-1956 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Gemischte Register |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20231023 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 0904 |g 495 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034631101 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1816344735399280640 |
|---|---|
| adam_text |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αρκτικόλεξα. 11 Πρόλογος στην ελληνική έκδοση. 15 Εισαγωγή: Η παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού. 27 ΜΕΡΟΣ A' Μεσοπόλεμος, 1918-1939 1. Η εμπειρία της μπολσεβικοποίησης στα Βαλκάνια. 49 2. Ο βαλκανικός κομμουνισμός και το Εθνικό Ζήτημα. 83 3. Η εμπειρία της σταλινοποίησης. 114 ΜΕΡΟΣ Β' B' Παγκόσμιος Πόλεμος και πρώτα ψυχροπολεμικά χρόνια, 1939-1956 4. Ελληνικά διλήμματα. 191 5. Βαλκανικές αποφάσεις. 257 6. Η Λαϊκή Δημοκρατία των εκτοπισμένων. 309 Επίλογος. 349 Βιβλιογραφία. 361 Ευρετήριο. 383
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αρχεία ΑΑΚΤ Αρχείο Νέων Φακέλων (Πολωνία) ANR-SANIC Εθνικά Αρχεία Ρουμανίας ֊ Κεντρικό Τμήμα Ιστορικών Εθνι κών Αρχείων ΑΣΚΙ Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (Ελλάδα) AQSH Κεντρικά Κρατικά Αρχεία Αλβανίας CDA Κεντρικά Κρατικά Αρχεία (Βουλγαρία) ΙΑΜ / ΓΑΚ Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας / Γενικά Αρχεία του Κράτους (Ελ λάδα) ΙΡΝ Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης (Πολωνία) La Contemporaine Βιβλιοθήκη Σύγχρονης Διεθνούς Τεκμηρίωσης (Γαλλία) MLO Εθνυ ά Αρχεία Ουγγαρίας NAP Εθνικά Αρχεία Πράγας NARA Διεύθυνση Εθνικών Αρχείων και Εγγράφων (ΗΠΑ) PRO-FO Υπηρεσία Δημόσιων Αρχείων ֊ Φόρεϊν Όφις (Ηνωμένο Βασί λειο) RGANI Ρωσικά Κρατικά Αρχεία Σύγχρονης Ιστορίας RGASPI Ρωσικά Κρατικά Αρχεία Κοινωνικής και Πολιτικής Ιστορίας Ειδηοεογραφικά πρακτορεία, εφημερίδες και περιοδικά Δημοκρατικός Στρατός [ΚΚΕ] International Press Correspondence, αγγλική έκδοση [Κομιντέρν] Le Monde L’Humanité [PCF] L’Internationale Communiste, γαλλική έκδοση [Κομιντέρν] Κομμουνιστική Επιθεώρηση [ΚΚΕ] Νέος Κόσμος [ΚΚΕ]
362 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Pour une paix durable, pour une démocratie populaire [Κομινφόρμ] Ριζοσπάστης [KKE] TASS[ΕΣΣΔ] Συλλογές εγγράφων Αφινών, В. Γ. κ.ά. (επιμ.). Οι σχέσεις ΚΚΕ και ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης στο διάστημα 1953-1977 (Σύμφωνα με τα έγγραφα του Αρχείου της ΚΕ του ΚΚΣΕ), Παρατηρητής,
Θεσσαλονίκη, 1999. Banac, Ivo (επιμ.), The Diary of Georgi Dimitrov, 1933-1949, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2003. Biber, Dusan (επψ.), Tito-Churchill, Strongo tajno, Globus, Ζάγκρεμπ, 1981. Bayerlein, Bernhard H. / Mikhail Narinski / Brigitte Studer / Serge Wolikow (επιμ.), Moscou Paris -
Berlin. Télégrammes chiffrés du Komintern (1939-1941), Tallandier, Παρίσι, 2003. Chirinia, К. К. / А. I. Sobolev / F. I. Firsov (επιμ.), L’Internationale communiste et la lutte contre le fascisme et la guerre, Éditions du Progrès, Μόσχα, 1980. Chourchoulis, Dionyssios κ.ά. (επιμ.), Greece during the
Early Cold War. The View from the Western Archives: Documents, University of Macedonia, Θεσσαλονίκη, 2015. Clissold, Stephen (επιμ.), Yugoslavia and the Soviet Union, 1939-1973. A Documentary Survey, Oxford University Press, Λονδίνο, 1975. Dallin, Alexander / F. I. Firsov, Dimitrov and Stalin,
1934-1943: Letters from the Soviet Archives, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, Κονέτικατ, 2000. Degras, Jane (επιμ.), Soviet Documents on Foreign Policy, 1917-1941, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1953. ------ , The Communist International: 1919-1943 Documents, The Royal Institute on
International Affairs, Λονδίνο, 1956-1964, 3 τόμοι. Dimitrov, Georgi, Selected Works, Sofia Press, Σόφια, 1972, 3 τόμοι.
Fifth Congress of the Communist International, Abridged Report, 17/6 ֊ 8/7 1924. Foreign Relations of the United States (FRUS): ------ , 1944: τόμ. V, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1965. ------ , 1945: τόμ. VIII, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1969. ------ , 1946: τόμ. VII, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1969. ------ , 1947: τόμ. V, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1971. ------ , 1948: τόμ. IV, Eastern Europe: The Soviet Union, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1974. ------ , 1949: τόμ. VI, The Near East, South Asia and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1977. Gibianskii, Leonid / Norman Μ. Naimark, The Soviet Union and the Establishment of Communist Regimes in Eastern Europe, 1944-1954: A Documentary Collection, The National Council for Eurasian and East European Research, Ουάσιγκτον, 2006. Ηλιού, Φίλιππος, Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος. Η εμπλοκή του ΚΚΕ, Θεμέλιο, Αθήνα, 2005. latrides, John Ο. (επψ.). Ambassador MacVeagh Reports: Greece, 1933-1947, Princeton University Press, Πρίνστον, 1980. ΚΚΕ, Επίσημα κείμενα, 1918-1961, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1974-1997, 8 τόμοι.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 363 ------ , Το Πρώτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ, 4-10 Νοεμβρίου 1918, Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, Αθήνα, 1982. ------ , Το Τρίτο 'Εκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ), 26 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου 1924, Κε ντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, Αθήνα, 1991. ------ , Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, Σύγχρονη
Εποχή, Αθήνα, 2008. ------ , Η 7η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, 18-24 Φεβρουάριου 1957, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2011. Κόντης, Βασίλης / Σπυρίδων Σφέτας (επιμ.), Εμφύλιος Πόλεμος. Έγγραφα από τα γιουγκοσλα βικά και βουλγαρικά αρχεία, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999. Κορδάτος, Γιάννης, Αρθρογραφίες
στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», 1921-1924, Συλλογή, Αθήνα, 2009. Κουζινόπουλος, Σπύρος (επιμ.), Γκεόργκι Δημητρόφ. Σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιο, Καστανιώτης, Αθήνα, 1999. Κωνσταντακόπουλος, Δημήτρης / Δημήτρης Πατέλης / Παναγιώτα Ματέρη (επψ.), 1931-1944. Φάκελος ΕΛΛΑΣ. Τα αρχεία των μυστικών
σοβιετικών υπηρεσιών, Λιβάνης, Αθήνα, 1993. Λεοντιάδης, Γεώργιος / Μποριάννα Μπουζάσκα (επιμ.), Το ΚΚΕ μέσα από τα αρχεία του Κομ μουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας. Συλλογή εγγράφων, 1920-1935, Νόβολη Αθήνα, 2010. Μαραντζίδης, Νίκος / Κώστας Τσίβος (επιμ.), Ο Ελληνικός Εμφύλιος και το διεθνές
κομμουνι στικό σύστημα. Το ΚΚΕ μέσα από τα τσεχικά αρχεία, 1946-1968, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2011. Murashko, G. Ρ. κ.ά. (επιμ.), History and Public Policy Program Digital Archive, Vostochnaia Evropa, τόμ. 2, http://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/134386. Παπαδάτος, Νίκος (επιμ.), Άκρως
απόρρητο. Οι σχέσεις ΕΣΣΔ-ΚΚΕ, 1944-1952, ΚΨΜ, Αθήνα, 2019. ------ , «Ο Μπεζεντάκος μάς άφησε γεια». Οι
διώξεις των Ελλήνων κομμουνιστών στην ΕΣΣΔ, 1937-1938, ΚΨΜ, Αθήνα, 2021. Pearce, Brian (επιμ.), Congress of the Peoples of the East: Baku, September 1920. Stenographic Report, New Park, Λονδίνο, 1977. Πετρόπουλος, Πώργος (επιμ.), Η καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, Προσκήνιο, Αθήνα, 2003. ------ ,
Νίκος Ζαχαριάδης. Ιστορικά διλήμματα, ιστορικές απαντήσεις, Καστανιώτης, Αθήνα, 2011. Πολιτικός Συνασπισμός των Κομμάτων του ΕΑΜ, Μαύρη Βίβλος. Το εκλογικό πραξικόπημα στις 31 Μαρτίου 1946, Αθήνα, Μάιος 1946. Πουλιόπουλος, Παντελής, Διαλεχτά έργα, Εργατική Πάλη, Αθήνα, 2013. Procacci, Giuliano
(επιμ.), The Cominform. Minutes of the Three Conferences 1947/1948/1949, Feltrinelli, Μιλάνο, 1994. Reynolds, David / Vladimir Pechatnov, The Kremlin Letters. Stalin Wartime Correspondence with Churchill and Roosevelt, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2018. Riddell, John (επιμ.), Workers of the
World and Oppressed Peoples, Unite. Proceedings and Documents of the Second Congress, 1920, Pathfinder, Νέα Υόρκη, 1991. ------ , To the Masses. Proceedings of the Third Congress of the Communist International, 1921, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2015. ------ , Toward the United Front. Proceedings of
the Fourth Congress of the Communist International 1922, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2012. Seventh Congress of the Communist International, Abridged Stenographic Report of Proceedings, Foreign Languages Publishing House, Μόσχα, 1939. Stalin, J. V., Works, Foreign Languages Publishing House, Μόσχα,
1954, τόμ. 7. Tiber, Mike (επιμ.), The Communist Movement at a Crossroads. Plenums of the Communist International’s
Executive Committee, 1922-1923, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2018.
364 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Τσουδερός, Εμμανουήλ I., Ιστορικό αρχείο 1941-1944, Φυτράκης, Αθήνα, 1990, 6 τόμου United States Senate Committee on the Judiciary, Yugoslav Communism. A Critical Study, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1961. Φαράκος, Γρηγόρης, В' Παγκόσμιος Πόλεμος. Σχέσεις ΚΚΕ και
Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέ ντρου, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2004. Žila, Lenina / Vlado Popovski (επιμ.), Makedonski] vopros v dokumentach Kominterna, Σκό πια, Gurga, 1999. Απομνημονεύματα και βιογραφίες Αλεξάτος, Γεώργιος, Ιστορικό Λεξικό του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, Γειτονιές του Κό σμου,
Αθήνα, 2008. Ανταίος, Πέτρος, Ν. Ζαχαριάδης. Θύτης και θύμα, Φυτράκης, Αθήνα, 1991. Αποστόλου, Λευτέρης, Νίκος Ζαχαριάδης. Η πορεία ενός ηγέτη, 1923-1949, Φιλίστωρ, Αθήνα, 2000. Βοντίτσος-Γούσιας, Γιώργης, Οι αιτίες για τις ήττες, τη διάσπαση του ΚΚΕ και της ελληνικής Αριστερός, Κακουλίδης, Αθήνα,
1977. Churchill, Winston, The Second World War, Triumph and Tragedy, Mifflin, Νέα Υόρκη, 1953. Cohen, Stephen F., Bukharin and the Bolshevik Revolution. A Political Biography, 1888-1938, Vintage House, Νέα Υόρκη, 1975. Δανιηλίδης, Πολύδωρος, Ο Πολύδωρος θυμάται, Ιστορικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1990.
Dedijer, Vladimir, Tito Speaks. His Self-portrait and Struggle with Stalin, Weidenfeld and Nicolson, Λονδίνο, 1953. Deutscher, Isaac, The Prophet Unarmed. Trotsky 1921-1929, Verso, Λονδίνο, 2003. Djilas, Milovan, Conversations with Stalin, Penguin, Μίτσαμ, Βυττόρια, 1967. Ελευθερίου, Λευτέρης,
Συνομιλίες με τον Νίκο Ζαχαρώδη. Μόσχα: Μάρτιος-Ιούλιος 1956, Κέ νταυρος, Αθήνα, 1986. Hull, Cordell, The
Memoirs of Cordell Hull, Macmillan, Νέα Υόρκη, 1948. Ιωαννίδης, Γιάννης, Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση, 1940-1945, Θεμέλιο, Αθήνα, 1979. Kabaktchiev, Kr. / B. Boscović / H. Vatis, Kommunisticheskiepartii balkanskikh stran, Μόσχα, 1930. Καραγιάννης, Χρήστος, Η
ιστορία ενός στρατιώτη (1918-1922). Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τις ελληνικές εκστρατείες, Κέδρος, Αθήνα, 2013. Κασιμάτης, Σταύρος, Οι παράνομοι. Άνθρωποι και ντοκουμέντα, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1997. Khlevniuk, Olek V, Stalin. New Biography ofa Dictator, Yale University Press, Νιου Χέιβεν / Λονδίνο,
2015. Kotkin, Stephen, Stalin. Paradoxes of Power, 1878-1928, Penguin Press, Νέα Υόρκη, 2014. Kuromiya, Hiroaki, Stalin. Profiles in Power, Routledge, Λονδίνο / Νέα Υόρκη, 2005. Lazitch, Branko / Milorad Μ. Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern, Hoover Institution Press, Στάνφορντ,
1986. Αιβιεράτος, Δημήτρης, Παντελής Πουλιόπουλος. Ένας επαναστάτης διανοούμενος, Γλάρος, Αθήνα, 1992. Μαρκοβίτης, Μάριος, Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2017. Μητσόπουλος, Θανάσης, Μείναμε Έλληνες. Τα σχολεία των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες,
Οδυσσέας, Αθήνα, 1979. Μπεναρόγια, Αβραάμ, Η πρώτη σταδιοδρομία του ελληνικού προλεταριάτου, Κομμούνα, Αθή να, 1986. Νεφελούδης, Βασίλης A., Μαρτυρίες, 1906-1938, Ωκεανίδα, Αθήνα, 1984.
365 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ------ , Ντοκουμέντο. Το σταλινικό φαινόμενο στην Ελλάδα. Ζαχαριάδης και ζαχαριαδισμός - Ο μύθος και η αλήθεια, Δελφίνι, Αθήνα, 1993. Νεφελούδης, Παύλος, Στις πηγές της κακοδαιμονίας. Τα βαθύτερα αίτια της διάσπασης του ΚΚΕ, 1918-1968, Gutenberg, Αθήνα, 1974. Νωύριος, Γιάννης Δ.,
Γιάννης Πασαλίδης, Σεμελίδης, Θεσσαλονίκη, χ.χ. Παρτσαλίδης, Μήτσος, Διπλή αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης, Θεμέλιο, Αθήνα, 1978. Πετρούλιας, Χαράλαμπος, Η αιχμαλωσία μου και η ζωή των πολιτικών προσφύγων στην Τα σκένδη, 1949-1956, Λυχνία, Αθήνα, 2012. Πετσόπουλος, Γιάννης, Τα πραγματικά αίτια
της διαγραφής μου από το ΚΚΕ, Αθήνα, 1946. Piyade, Mosha, About the Legend that the Yugoslav Uprising owed its Existence to Soviet Assistance, Λονδίνο, 1950. Reale, Eugenio, Avec Duclos au banc des accusés. La reunion constitutive du Kominform à Szklarska Poréba (22-27 Septembre 1947), Plon, Παρίσι,
1958. Ροόσος, Πέτρος, Η μεγάλη πενταετία, Αθήνα, 1976. Stankova, Marietta, Georgi Dimitrov. A Biography, Tauris, Νέα Υόρκη, 2010. Σταυρίδης, Ελευθέριος, Τα παρασκήνια του ΚΚΕ, Αθήνα, 1953. Στίνας, A., Αναμνήσεις, Βέργος, Αθήνα, 1977. Swain, Geoffrey, Tito. A Biography, Tauris, Λονδίνο, 2011. Thomas,
Lane A. (επιμ.), Biographical Dictionary of European Labor Leaders, Greenwood Press, Ουέστπορτ, 1995. Vukvanović, Svetozar, How and Why the People’s Liberation Struggle of Greece met with Defeat, The Merlin Press, Λονδίνο, 1985 (1950). Φαρσακίδης, Γιώργος, Η πρώτη πατρίδα, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα,
1990. Χατζής, Θανάσης, Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε, Παπαζήσης, Αθήνα, 1977. Χουρχούλης, Διονύσης
Π., Θεμιστοκλής Π. Σοφούλης, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων үш τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2014. Άλλες πηγές Aarbakke, Vemund, Ethnie Rivalry and the Quest for Macedonia, 1870-1913, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 2003. Adanır, Fikret, «The National Question and the Genesis
and Development of Socialism in the Ottoman Empire: the Case of Macedonia», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 27-48. Aganson, Olga, «The Versailles Order and Perplexities of the Comintern’s
Policy in the Balkans in the 1930s: Departure from the World Revolution», Journal of Balkan and Near Eastern Studies 22/2 (2020): 194-209. Agtzidis, Vlasis, «The Persecution of the Pontic Greeks in the Soviet Union», Journal of Refugee Studies 4/4 (1991): 372-381. ------ [Αγτζίδης, Βλάσης],
Παρευξείνιος διασπορά. Οι ελληνικές εγκαταστάσεις στις βορειοανα τολικές περιοχές του Εύξεινου Πόντου, Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2001. Αθανασιάδης, Ανδρέας / Ηλίας Γρούιος, Ζαχαριάδης και «Μακεδονικό εθνικό ζήτημα», 19491956. Η περίπτωση της οργάνωσης «Ήλιντεν», Φλωρινιώτικες Εκδόσε^, Φλώρινα,
2020. Αλφιζάτος, Νίκος, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση, 1922-1974. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας, Θεμέλιο, Αθήνα, 1995. Amendola, Giorgio, Storia del Partito Comunista Italiano, 1921-1943, Riuniti, Ρώμη, 1978. Αναστασώδης, Γεώργιος κ.ά., Το εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα της Θεσσαλονίκης, Θεσσα
λονίκη, 1997.
366 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Anikeev, Anatoly, «The Idea for a Balkan Federation: The Civil War in Greece and SovietYugoslav Conflict», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 169-183. Anson, Beatriz, «The Limits of Destalinization.
The Spanish Communist Party, 1956-1965», διδακτορική διατριβή, LSE, Λονδίνο, 2002. Applebaum, Anne, Iron Curtain. The Crushing of Eastern Europe, Penguin, Λονδίνο, 2013. Avakumovic, Ivan, History of the Communist Party of Yugoslavia, Aberdeen University Press, Αμπερντίν, 1964. Baerentzen, Lars, «Η
άφιξη της Σοβιετικής Στρατιωτικής αποστολής τον Ιούλιο του 1944», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 563-595. Balampanidis, Ioannis, Eurocommunism. From the Communist to the Radical European Left,
Routledge, Λονδίνο, 2019. Banac, Ivo, «The Communist Party of Yugoslavia during the Period of Legality (1919-1921)», στο Ivo Banac (επιμ.), The Effects of World War I: The Class War after the Great War, The Rise of Communist Parties in East Central Europe, 1919-1921, Columbia University Press, Νέα
Υόρκη, 1983: 188-230. ------ , With Stalin against Tito. Cominformist Splits in Yugoslav Communism, Cornell University Press, Ίθακα, 1988. Barker, Elisabeth, Macedonia: Its Place in Balkan Power Politics, Royal Institute of International Affairs, Λονδίνο, 1950. ------ , «Some Factors in British
Decision-making over Yugoslavia, 1941-4», στο Phyllis Auty / Richard Clogg (επιμ.), British Policy Towards
Wartime Resistance in Yugoslavia and Greece, Macmillan, Λονδίνο, 1975: 22-58. ------ , British Policy in South-east Europe in the Second World War, Macmillan, Λονδίνο, 1976. Basciani, Alberto, «Screditare un sistema, delegittimare uno stato. La Fédération Balkanique e la Grande Romania, 1924-1932»,
Krypton: Identità, Potere, Rappresentazioni 2 (2013): 76-85. Bataković, Dušan T., «The Communist Party of Yugoslavia, the Comintern and the National Question. The Case of Kosovo and Metohija», στο Vojislav G. Pavlovic (επψ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι,
2011: 61-85. Beaumont, Thomas, Fellow Travellers. Communist Trade-Unionism and Industrial Relations on the French Railways, 1914-1939, Liverpool University Press, Λίβερπουλ, 2019. Beckett, Francis, Enemy Within. The Rise and Fall of the British Communist Party, Merlin, Σάφοκ, 1995. Bell, John D.,
The Bulgarian Communist Party from Blagoev to Zhivkov, Hoover Institution Press, Στάνφορντ, 1986. Βόγλης, Πολυμερής, Η ελληνική κοινωνία στην Κατοχή, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2010. ------ , Η αδύνατη επανάσταση. Η κοινωνική δυναμική του Ελληνικού Εμφυλίου, εκδ. Αλεξάν δρεια, Αθήνα, 2014. Βλ. και
Voglis, Polymeris. Broué, Pierre, Histoire de l’Internationale Communiste, 1919-1943, Fayard, Παρίσι, 1997. Bulei, Ion, О Istoria а Romanilor, Merania, Βουκουρέστι, 1996. Burks, R. V., The Dynamics of Communism in Eastern Europe, Princeton University Press, Πρίνστον, Νιου Τζέρσι, 1962. Buton,
Phillipe, Les lendemains qui déchantent. Le parti communiste français à la libération, Presses de la Fondation
Nationale des Sciences Politiques, Παρίσι, 1993. Γεωργαντίδης, Χρήστος N. / Ηλίας Νικολακόπουλος, «Η εξέλιξη της εκλογικής δύναμης του ΚΚΕ μεταξύ των δύο πολέμων», The Greek Review of Social Research 36-37 (1979): 448-468.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 367 Γεωργώδου-Κατσουλάκη, A., Η πρώτη συνδιάσκεψη του ΣΕΚΕ(Κ) - Φεβρουάριος 1922, χ.έ., Αθήνα, 1984. Γιαννακάκης, Ήλιος, «Το όπλο παρά πόδα: Η εγκατάσταση των προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού
Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 3-17. Γιώτης, Σπύρος, «Η ιταλική πολιτική στην Αλβανία και η ελληνική μειονότητα, 1939-1943», διδακτορική διατριβή. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2022. Γκλαρνέτατζης, Γιάννης, «Το φάντασμα του κομμουνισμού
πάνω από την πόλη: οι δημοτι κές εκλογές του 1925 στη Θεσσαλονίκη», 27 Οκτωβρίου 2012, https://alterthess.gr/ to-fantasma-toy-kommoynismoy-pano-apo-tin-poli-oi-dimotikes-ekloges-toy-1925-stithessaloniki/. Γκριτζώνας, Κώστας, Κόκκινοι δραπέτες, 1920-1944, Γλάρος, Αθήνα, 1985. Γούναρης, Βασίλης Κ. /
Πέτρος Παπαπολυβίου, «Εκτελέσεις, βία και ασιτία στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής. Έρευνα και καταγραφή», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Πέτρος Παπαπολυβίου (επιμ.), Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2001: 135-152. Carr, E. Η., A History of Soviet Russia. Socialism in
One Country, 1924-1926, MacMillan, Λονδίνο, 1964. ------ , Twilight of the Comintern, Pantheon Books, Νέα Υόρκη, 1982. Carras, Iannis, «Identity and Class in the Memoirs of four Participants in the “Greek Expedition to South Russia”», Nordost-Archiv (υπό δημοσίευση). Choumerianos, Manolis / Spyros
Sakellaropoulos, «The Communist Party of Cyprus, the Comintern and the Uprising of 1931: Thoughts on the
“Apologia” of Charalambos Vatyliotis (Vatis)», Twentieth Century Communism 16 (2019): 103-124. Cicák, Fedor Ivan, «The Communist Party of Yugoslavia between 1919-1934. An Analysis of its Formative Process», διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Μπλούμινγκτον, 1965. Connor, Walker, The
National Question in Marxist-Leninist Theory and Strategy, Princeton University Press, Πρίνστον, 1984. Conrad, Sebastian, What is Global History?, Princeton University Press, Πρίνστον, 2016. Courtois, Stéphane, Le PCF dans la Guerre. De Gaule, La Résistance, Staline, Ramsay, Πα ρίσι, 1980.
Courtois, Stéphane / Marc Lazar, Histoire du Parti Communiste Français, Presses Universitaires de France, Παρίσι, 2000. Craig Nation, R., «A Balkan Union? Southeastern Europe in Soviet Security Policy, 19441948», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War,
MacMillan, Λονδίνο, 1996: 125-143. Crampton, R. G., Bulgaria, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2007. Δάγκας, Αλέκος, «Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Δι εθνούς», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. 19221940: Ο Μεσοπόλεμος, Βιβλιόραμα,
Αθήνα, 2003, τόμ. Β2: 155-201. Δάγκας, Αλέκος / Γιώργος Λεοντιάδης, Κομιντέρν και Μακεδονικό Ζήτημα - Το ελληνικό παρα σκήνιο, 1924, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. Danforth, Loring M. / Riki Van Boeschoten, Children of the Greek Civil War. Refugees and the Politics of Memory, Chicago University
Press, Σικάγο, 2012. Datta Gupta, Sobhanlal, «Communism and the Crisis of the Colonial System», στο Silvio Pons /
Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and
368 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Socialism in One Country, 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1: 212-231. Değerli, Esra S., «Balkan Pact and Turkey», The Journal of International Social Research 2/6 (2009): 136-147. Deletant, Dennis, Romania under Communist Rule, Civic Academy Foundation, Βουκουρέστι, 2006. De Sola Pool, Ithiel κ.ά. Satellite Generals. A Study of Military Elites in the Soviet Sphere, Stanford University Press, Στάνφορντ, 1955. Diac, Cristina, «între Intransigență și Complicități Asumate. Finanțarea Mișcării Comuniste din România de Comintern în Prima Jumătate a Anilor 20», στο Antoaneta Olteanu / AnaMaria Cătănuș (επιμ.), Relațiile Româno-ruse/sovietice din Secolul al XIX-lea Până în Prezent, Editura Universității din București, Βουκουρέστι, 2020: 105-123. Di Biagio, Anna, «The Establishment of the Cominform», στο Giuliano Procacci (επιμ.), The Cominform. Minutes of the Three Conferences 1947/1948/1949, Feltrinelli, Μιλάνο, 1994: 11-34. ------ , «The Marshall Plan and the Founding of the Cominform, June-September 1947», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 19431953, MacMillan, Λονδίνο, 1996: 208-222. Dimitrov, Vesselin, Stalin ’s Cold War. Soviet Foreign Policy, Democracy and Communism in Bulgaria, 1941-48, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008. Dimou, Augusta, Entangled Paths Towards Modernity. Contextualizing Socialism and Nationalism in the Balkans, CEU Press, Βουδαπέστη, 2009. Dj ilas, Aleksa, The Contested Country. Yugoslav Unity and Communist Revolution, 1919-1953, Harvard University Press,
Κέιμπριτζ, 1991. Δορδανάς, Στρατός N. / Βάιος Καλογρηάς, Οι ζωές των άλλων. Η Στάζι Kat οι Έλληνες πολι τικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία (1949-1989), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2020. Dragostinova, Theodora, Between Two Motherlands. Nationality and Emigration among the Greeks of Bulgaria,
1900-1949, Cornell University Press, Ίθακα, 2011. Dumont, Paul, «A Jewish, Socialist and Ottoman Organization: the Workers’ Federation of Salónica», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 49-75.
Dunn, David, «Maksim Litvinov: Commissar of Contradiction», Journal of Contemporary History 23/2 (1988): 221-243. Dymarski, Mirosław, «The Macedonian Question in the Light of the Documents of the Serbian Diplomacy, 1903-1914», Politeja 30/4 (2014): 7-18. Δώδος, Δημοσθένης «Οι πρόσφυγες στις εκλογές
από τον Βενιζέλο στον Κονδύλη», στο Ελέ νη Ιωαννίδου (επιμ.), Η μεταμόρφωση της Θεσσαλονίκης. Η εγκατάσταση των προσφύγων στην πόλη (1920-1940), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2010: 161-178. Elbaz, Sharon / Liora Israël, «L’invention du droit comme arme politique dans le communisme français. L’Association
Juridique Internationale (1929-1939)», Vingtième Siècle 85 (2005): 31-43. Ελεφάντης, Άγγελος Г., H επαγγελία της αδύνατης επανάστασης. ΚΚΕ και αστισμός στο Μεσο πόλεμο, Θεμέλιο, Αθήνα, 1976. Ellman, Michael, «Soviet Repression Statistics: Some Comments», Europe-Asia Studies 54/7 (2002): 1151-1172.
Esche, Mattias, «Η πολιτική της ΕΣΣΔ για την Ελλάδα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», στο Χάγκεν Φλάισερ /
Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντί σταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 553-562.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 369 Fayet, Jean-François, «Paul Levi and the Turning Point of 1921: Bolshevik Emissaries and International Discipline in the Time of Lenin», στο Norman Laporte I Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 105-123. Firsov, Fridrikh 1.1 Harvey Klehr / John Earl Haynes, Secret Cables of the Comintern, 19331943, Yale University Press, Νωυ Χέιβεν, 2014. Fišera, Vladimir Claude, «La dimension regionale: slavisme, fédéralisme et communisme de la Fédération Communiste Balkanique au Comité Interslave (1920-1946)», Revue des Études Slaves 51/1-2 (1978): 85-96. ------ , «Communisme et intégration supranationale: La revue La Fédération Balkanique (19241932)», Revue d’Histoire Moderne et Contemporaine 34/3 (1987): 497-508. ------ , Les peuples slaves et le communisme. De Marx à Gorbatchev, Berg, Παρίσι, 1992. Fitzpatrick, Sheila, «Signals from Below: Soviet Letters of Denunciation of the 1930s», The Journal of Modern History 68/4 (1996): 831-866. ------ , Everyday Stalinism: Ordinary Life in Extraordinary Times. Soviet Russia in 1930s, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2000. Fowkes, Ben, «To Make the Nation or to Break it: Communist Dilemmas in two Interwar Multinational States», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 206-225. Frankopan, Peter Οι δρόμοι του μεταξιού. Μια νέα ιστορία του κόσμου, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθή να, 2022. Gerolymatos,
André, The International Civil War. Greece, 1943-1949, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2016. Gibianskii, Leonid, «Kak Voznik Kominform. Po Novym Arkhivnym Materialam», Novaia i Noveiishaia Istoriaa 4 (1993): 131-152. ------ , «The Soviet-Yugoslav Conflict and the Soviet Bloc», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επψ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-1953, Macmillan, Λονδίνο, 1996: 222-245. ------ , «Federative Projects of the Balkan Communists and the USSR Policy During Second World War and at the Beginning of the Cold War», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 43-60. ------ , «Soviet-Yugoslav Relations, the Cominform and Balkan Communist Parties: Documentary Sources and Some Aspects of its Research», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 265-301. Gordon Skilling, H., «The Formation of a Communist Party on Czechoslovakia», The American Slavic and East European Review 14/3 (1955): 346-358. Gotovitch, José, «Histoire du Parti Communiste de Belgique», Courier Hebdomadaire du CRISP 37/1582 (1997): 1-36. Goulter-Zervoudakis, Christina, «The Politization of Intelligence: The British Experience in Greece, 1941-1944», Intelligence and National Security 13/1 (1998): 165-194. Grišina, R. P., «Η πρώτη φάση της δραστηριότητας της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομο σπονδίας (1920-1923) και η Ελλάδα», Βαλκανικά Σύμμεικτα 7 (1995): 171-183. Gužvica, Stefan, «Learning Leninism: Factional Struggles in the Communist Party of
Yugoslavia during the Great Purge, 1936-1940», μεταπτυχιακή εργασία, Central European University, Βουδαπέστη, 2018. ------ , «Retrospective Lessons and Generational Gaps: The Impact of Yugoslav Communist Émigrés in Interwar Czechoslovakia on the Postwar Yugoslav State», Acta Históriáé 27/1 (2019): 35-54.
370 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ , «SicklewithoutaHammer»: Revolution and Nation Building in the Balkans 1900s-1930s», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ, 2022. Ζαγάρας, Κωνσταντίνος, «Η ελληνική κομμουνιστική Αρ^τερά με κρίσεις ταυτότητας και πο λιτικής. Η κομβική στιγμή του
1991», διδακτορική διατριβή, ΕΚΠΑ, Αθήνα, 2018. Ζαούσης, Αλέξανδρος, Η τραγική αναμέτρηση, 1945-1949. Ο μύθος και η αλήθεια, Ωκεανίδα, Αθήνα, 2000. Ηλιου, Φίλιππος, Ψηφίδες ιστορίας και πολιτικής του εικοστού αιώνα, Πόλις, Αθήνα, 2007. Haithcox, John Patrick, Communism and Nationalism in India. Μ.
N. Roy and Comintern Policy 1920-1939, Princeton University Press, Πρίνστον, 1971. Harris, George S., The Origins of Communism in Turkey, The Hoover Institution, Στάνφορντ, 1967. Haslam, Jonathan, The Soviet Union and the Struggle for Collective Security in Europe, 19331939, MacMillan, Λονδίνο,
1984. Haug, Hilde Katrine, Creating a Socialist Yugoslavia. Tito, Communist Leadership and the National Question, I. B. Tauris, Λονδίνο, 2012. Hradečný, Pavel, «Czechoslovak Material Aid to the Communist “Democratic Army of Greece” in the Years 1948-1949», Balkan Studies 40/2 (1999): 361-382. ------
, «Zdrženlivý Internacionalismus: Občanská Válka v Řecku a Československá Materiální Pomoc Demokratické Armádě Řecka», Soudobé dějiny 1-2 (2003): 58-92. ------ , Η ελληνική διασπορά στην Τσεχοσλοβακία. Ίδρυση και αρχικά στάδια ανάπτυξης, 19481954, Ινστπούτο Βαλκανικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2007.
Hunt, Tristram, Marx’s General. The Revolutionary Life of Friedrich Engels, Picador, Νέα Υόρκη, 2010. latrides
John O., Revolt in Athens. The Greek Communist ‘Second Round’, 1944-1945, Princeton University Press, Πρίνστον, 1972. ------ , «Civil War, 1945-1949. National and International Aspects», στο John O. latrides (επιμ.), Greece in the 1940s. A Nation in Crisis, University Press of New England, Αννόβερο,
1981: 195-219. ------ , «Revolution or Self-Defense? Communist Goals, Strategy, and Tactics in the Greek Civil War», Journal of Cold War Studies 7/3 (2005): 3-33. ------ [Ιατρίδης, Ιωάννης Ο.],«Η πολιτικοποίηση της Ελληνικής Αντίστασης, 1941-1943», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Στάθης Ν. Καλύβας /
Γιάννης Δ. Στεφανίδης (επψ.), Ανορθόδοξοι πόλεμοι. Μακεδονία, Εμφύλιος, Κύπρος, Πατάκης, Αθήνα, 2010: 254-276. ------ , «Greece and the Birth of Containment: An American Perspective», στο Svetozar Rajak κ.ά. (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Palgrave, Λονδίνο, 2017: 3-28. Ilıcak, Şükrü H.,
«Jewish Socialism in Ottoman Salónica», Southeast European and Black Sea Studies 2/3 (2002): 115-146. Institut de marxisme léninisme du Comité Central du PCT, Histoire sommaire du Parti Communiste de Tchécoslovaquie, Orbis, Πράγα, 1980. Ionescu, Ghiță, Communismul în România, Litera, Βουκουρέστι,
1994. Israël, Liora, «From Cause Lawyering to Resistance. French Communist Lawyers in the Shadow of History (1929-1945)», στο Austin Sarat / Stuart Scheingold (επιμ.), The Worlds Cause Lawyers Make. Structure and Agency in Legal Practice, Stanford University Press, Στάνφορντ, 2005: 147-167.
Jacobson, Jon, When the Soviet Union Entered World Politics, Berkeley University Press, Μπέρκλεϊ, 1994. ------ , «The
Soviet Union and Versailles», στο Manfred F. Boemeke / Gerald Feldman / Elisabeth Glaser (επιμ.), The Treaty of Versailles. A Reassessment after 75 Years, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2006: 451-468.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 371 Jones, Howard, “A New Kind of War”. America ’s Global Strategy and the Truman Doctrine in Greece, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1989. Joukoff, Eudin Xenia/Harold H. Fisher, Soviet Russia and the West, 1920-1927. ADocumentary Survey, Stanford University Press, Στάνφορντ, 1957.
Καβάλα, Μαρία, «Επιβίωση βιολογική Kat πνευματική», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Πέτρος Παπαπολυβίου (επιμ.), Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2001: 15-40. Kahan, Vilém, «The Communist International, 1919-43. The Personnel of its Highest Bodies», International
Review of Social History 21/2 (1976): 151-185. ------ , «A Contribution to the Identification of the Pseudonyms Used in the Minutes and Reports of the Communist International», International Review of Social History 23/2 (1978): 177-192. Καινούργιος, Χρήστος Δ., Στα άδυτα του Εμφυλίου. Στρατόπεδα
Ρουμπίκ και Μπούλκες, Ιωλκός, Αθήνα, 2003. Kalyvas, Stathis, The Logic of Violence in Civil War, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2006. Kalyvas, Stathis / Nikos Marantzidis, «Greek Communism, 1968-2001», East European Politics and Societies 16/3 (2002): 665-690. ------ [Καλύβας, Στάθης / Νίκος
Μαραντζίδης], Εμφύλια πάθη, Μεταίχμιο, Αθήνα, 2015. Karpozilos, Apostolos, «The Greeks in Russia. Pages from the Political and Cultural History of Ponfian and Mariupol Greeks in Southern Russia», Αρχείον Πόντου 47 (1996/1997): 16-19. Καρπόζηλος, Κωστής, «Απόπειρες συγκρότησης του Ελληνικού Λαϊκού
Μετώπου. Η Δημο κρατική Ένωση Ελλήνων Γαλλίας, 1937-1939», Αρχειοτάξιο 10 (2008): 37-53. ------
[Karpozilos, Kostis], «The Defeated of the Greek Civil War. From Fighters to Political Refugees in the Cold War», Journal of Cold War Studies 16/3 (2014): 62-87. ------ , «Εκτός ορίων. Mta διεθνική miopia του ελληνικού κομμουνισμού» (εργασία υπό εξέ λιξη, χ.χ.). Κατσούλης, Γιώργης Δ., Ιστορία του
Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Νέα Σύνορα, Αθήνα, 1976. Katz, Zev, «Party-Political Education in Soviet Russia, 1918-1935», Soviet Studies 7/3 (1956): 237-247. Kirschenbaum, Lisa A., «Exile, Gender, and Communist Self-Fashioning: Dolores Ibarruri (La Pasionaria) in the Soviet Union», Slavic Review
71/3 (2012): 566-589. ------ , International Communism and the Spanish Civil War. Solidarity and Suspicion, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2015. Kitchen, Martin, «British Policy Towards the Soviet Union, 1945-1948», στο Gabriel Gorodetsky (επιμ.), Soviet Foreign Policy, 1917-1991: A
Retrospective, Routledge, Λον δίνο, 1994: 111-134. Kocho-Williams, Alastair, Russian and Soviet Diplomacy, 1900-1939, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2012. Kofos, Evangelios, Nationalism and Communism in Macedonia, Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1964. ------ [Κωφός, Ευάγγελος], «Η βαλκανική
διάσταση του Μακεδονικού Ζητήματος στα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επψ.), Η Ελ λάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 418-471. Koliopoulos, John S. / Thanos Μ. Veremis, Greece: The Modern Sequel, Hurst,
Λονδίνο, 2002. Κόντης, Βασίλης, Η αγγλοαμερικανική πολιτική και το ελληνικό πρόβλημα, 1945-1949, Παρα τηρητής,
Θεσσαλονίκη, 1984.
372 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ [Kondis, Basil], «The Re-establishment of the Greek-Soviet Relations in 1924», Balkan Studies 26/1 (1985): 151-157. ------ , Σοσιαλιστική κράτη και KKE στον Εμφύλιο, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2012. Κορδάτος, Γιάννης, Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος,
Μπουκουμάνης, Αθήνα, 1972. Κουζίνόπουλος, Σπύρος, Ελευθερία. Η άγνωστη ιστορία της πρώτης παράνομης οργάνωσης και εφημερίδας της κατοχής, Καστανιώτης, Αθήνα: 1986. Κουλούρης, Νίκος, «Οι “μαρξιστές-λενινιστές” πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώ πη (1964-1976) köl το παράνομο δελτίο
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 219-246. Kousoulas, George, Revolution and Defeat. The Story of the Greek Communist Party, Oxford University
Press, Λονδίνο, 1965. Κουτσουλάκης, Αλέκος, Η δεύτερη δεκαετία του ΚΚΕ, 1929-1939, Γνώση, Αθήνα, 1984. Kowalsky, Daniel, Stalin and the Spanish Civil War, Gutenberg e-book, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 2004. Králová, Kateřina / Κώστας Τσίβος, Στέγνωσαν τα δάκρυα μας. Έλληνες πρόσφυγες στην
Τσεχο σλοβακία, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2015. Kramer, Mark, «The Role of the CPSU International Department in Soviet Foreign Relations and National Security Policy», Soviet Studies 42/3 (1990): 429-446. ------ , «Stalin, Soviet Policy, and the Consolidation of a Communist Bloc in Eastern Europe»,
στο Vladimir Tismăneanu (επιμ.), Stalinism Revisited. The Establishment of Communist Regimes in East-Central Europe, Central
European University Press, Βουδαπέστη, 2009: 52-101. ------ , «Stalin, the Split with Yugoslavia, and Soviet-East European Efforts to Reassert Control, 1948-53», στο Svetozar Rajak κ.ά. (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Palgrave, Λον δίνο, 2017: 29-63. Kriegel, Annie, Les communistes français. Essai d’ethnographie politique, Seuil, Παρίσι, 1968. ------ , Un autre communisme?, Hachette, Παρίσι, 1977. Kriegel, Annie / Stéphane Courtois, Eugen Fried: le grand secret du PCF, Seuil, Παρίσι, 1997. Kubasiewicz, Izabela, «Children and Youth from Greece in the Realities of the Polish People’s Republic: Children’s Homes, Education, Upbringing», στο Magdalena Semczyszyn (επιμ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 186-195. Kudrna, Ladislav, «Podivní Vlastenectví. Českoslovenští Komunisté a Jejich Postoj к Válce do 22. června 1941», Fakta a Svědectví 3 (2011), https://www.valka.cz/14855-Podivnivlastenci. Kuniholm, Bruce R., The Origins of the Cold War in the Near East: Great Power Conflict and Diplomacy in Iran, Turkey, and Greece, Princeton University Press, Πρίνστον, 1980. ------ , «The Origins of the Cold War in the Near East», στο Gabriel Gorodetsky (επψ.), Soviet Foreign Policy, 1917-1991: A Retrospective, Routledge, Λονδίνο, 1994: 135-145. Kurth, Peter, American Cassandra. The life of Dorothy Thomson, Little Brown, Βοστόνη, 1990. Lagani, Irène, «Les communistes des Balkans et la guerre civile grecque, mars 1946 - août 1949», Communisme 9 (1986): 60-78. Lalaj, Ana, «H εμπλοκή της Αλβανίας στον Ελληνικό
Εμφύλιο Πόλεμο», στο Νίκος Μαραντζίδης / Ηλίας Γ. Σκουλίδας (επιμ.), Ελλάδα και Αλβανία στον Ψυχρό Πόλεμο. Πολιτικές, ιδεολογίες, νοοτροπίες, εκδ. Αλεξάνδρες, Αθήνα, 2020: 79-99. Λαμπάτος, Γαβρίλης, Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Τασκένδη, 1949-1957, Κούριερ, Αθή να, 2001. Λαμπρινού, Κατερίνα, ΕΔΑ1956-1967. Πολιτική και ιδεολογία, Πόλις, Αθήνα, 2017.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 373 Lapenna, Ivo, «Main features of the Yugoslav Constitution 1946-1971», The International and Comparative Law Quarterly 21/2 (1972): 209-229. Laporte, Norman / Kevin Morgan, «Kings Among Their Subjects? Ernst Thälmann, Harry Pollitt and the Leadership Cult as Stalinization», στο
Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 124-145. Lazitch, Branko, Tito et la Revolution Yougoslave, 1937-1956, Fasquelle, Παρίσι, 1957. Λεμπέντεβα, Ναταλία / Μιχαήλ Ναρίνσκι,
Η Κομμουνιστική Διεθνής στονΒ' Παγκόσμιο Πόλε μο, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2004. Lešnik, Avgust, «The Development of the Communist Movement in Yugoslavia during the Comintern Period», The International Newsletter of Communist Studies Online XI/18 (2005): 25-60. Levy, Robert, Ana Pauker. The Rise
and Fall of a Jewish Communist, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 2001. Λιάκος, Αντώνης, Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα, 1993. ------ , Αποκάλυψη, ουτοπία και ιστορία. Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης, Πόλις, Αθήνα, 2011. ------ , Ο
ελληνικός εικοστός αιώνας, Πόλις, Αθήνα, 2019. Lih, Lars Τ., «Bolshevik Roots of International Communism», στο Silvio Pons / Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and Socialism in One Country 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1:
142-165. Λιναρδάτος, Σπόρος, «Αντίσταση στη Δικτατορία του Μεταξά», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η
Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστι τούτο ATE, Αθήνα, 1989: 92-97. Λυβάνιος, Δημήτρης, Μακεδονικό και Βρετανία (1939-1949), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2015. Lukač, Dušan, «Η συνεργασία μεταξύ των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας», στο
Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 193644. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 480-488. Luza, Radomir, «The Communist Party of Czechoslovakia and the Czech Resistance, 19391945», Slavic Review 28/4 (1969): 561-576. Macrakis, Michael S., «Russian
Mission on the Mountains of Greece, Summer 1944 (A View from the Ranks)», Journal of Contemporary History 23/3 (1988): 387-408. Majstorović, Vojin, «The Rise and Fall of the Yugoslav-Soviet Alliance, 1945-1948», Past Imperfect 16 (2010): 132-164. Marantzidis, Nikos, «La deuxième mort de Nicos
Zachariadis. L’itinéraire d’un chef communiste», Communisme 29/30 (1992): 183-189. ------ , «The Communist Party of Greece After the Collapse of Communism (1989-2006): from Proletarian Internationalism to Ethno-populism», στο Uwe Backes / Patrick Moreau (επιμ.), Communist and Post-Communist parties
in Europe, Vandenhoeck Ruprecht, Δρέσδη, 2008: 245-258. ------ [Μαραντζίδης, Νίκος], Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, 1946-1949, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2010. ------ , «The Greek Civil War (1944-1949) and the International Communist System», Journal of Cold War Studies 15/4 (2013): 25-54. ------ ,
«Greek Intellectuals and the Fascination with Communism: The Graft that Did Not Blossom (1924-1949)», στο Vladimir
Tismăneanu / Bogdan C. Iacob (επιμ.), Ideological Storms. Intellectuals, Dictators, and the Totalitarian Temptation, CEU Press, Βουδαπέστη, 2019: 81-97.
374 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Marantzidis, Nikos / Giorgos Antoniou, «The Axis Occupation and Civil War: Changing Trends in Greek Historiography, 1941-2002», Journal of Peace Research 41/2 (2004): 223-231. Μαργαρίτης, Γιώργος, Ιατορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2000. Marcou, Lilly,
Le Kominform, Presses de la fondation nationale des sciences politiques, Παρίσι, 1977. Mastny, Voijtech, Russia’s Road to the Cold War. Diplomacy, Warfare and the Politics of Communism, 1941-1945, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 1979. ------ , The Cold War and Soviet Insecurity. The Stalin
Years, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1996. Ματθαίου, Άννα / Πόπη Πολέμη, «Οι διεθνείς σχέσεις της Δημοκρατικής Ελλάδας μέσα στο 1948: Μια έκθεση του Πέτρου Ρούσου», Αρχειοτάξιο 2 (2000): 4-40. ------ , Η εκδοτική περιπέτεια των Ελλήνων κομμουνιστών. Από το βουνό στην υπερορία, 19471968,
Βφλιόραμα / ΑΣΚΙ, Αθήνα, 2003. Mavrogordatos, George Th., Stillborn Republic. Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 1983. Mazower, Mark, Inside Hitler’s Greece. The Experience of Occupation, 1941-44, Yale University Press, Νιου Χέιβεν,
1993. ------ , Salònica, City of Ghosts. Christians, Muslims and Jews, 1430-1950, Alfred A. Knopf, Νέα Υόρκη, 2005. ------ , Governing the World. The History of an Idea, Penguin, Νέα Υόρκη, 2012. McDermott, Kevin, «The History of the Comintern in Light of New Documents», στο Tim Rees / Andrew Thorpe
(επιμ.), International Communism and the Communist International, 1919-43, Manchester University Press,
Μάντσεστερ, 1998: 31-40. McDermott, Kevin / Jeremy Agnew, The Comintern. A History of International Communism from Lenin to Stalin, MacMillan, Λονδίνο, 1996. Mëhilli, Elidor, From Stalin to Mao. Albania and the Socialist World, Cornell University Press, Ίθακα, 2017. Meta, Beqir, Albania and Greece,
1949-1990. The Elusive Peace, Academy of Sciences Institute of History, Τίρανα, 2007. Μιχαηλίδης, Ιάκωβος, Τα πρόσωπα του Ιανού. Οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις τις παραμονές του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, 1944-1946, Πατάκης, Αθήνα, 2004. Μόλχο, Ρένα, Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Μια ιδιαίτερη
κοινότητα, Πατάκης, Αθήνα, 2014. Μπάεφ, Γίόρνταν, «Τα Βαλκάνια. Η πρώτη εστία Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη», στο Γρή γορης Φαράκος (επιμ.), Δεκέμβρης του ’44. Νεότερη έρευνα, νεότερες προσεγγίσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996: 165-189. ------ , Μια ματιά απ’ έξω. Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα. Διεθνείς
διαστάσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996. ------ , Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα. Διεθνείς διαστάσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1997. Μποντίλα, Μαρία, «Πολύχρονος να ζεις, μεγάλε Στάλιν». Η εκπαίδευση των παιδιών των πολι τικών προσφύγων στα ανατολικά κράτη (1950-1964), Μεταίχμιο, Αθήνα, 2004. Μπούσχοτεν, Ρίκη
Βαν, «“Ενότητα” και “Αδελφότητα”: Σλαβομακεδόνες και Έλληνες πολιιικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 45-69. Nachmani,
Arnikam, International Intervention in the Greek Civil War: The United Nations Special Committee on the
Balkans, 1947-1952, Praeger, Νέα Υόρκη, 1990. Narinski, Mikhail, «La politique soviétique à l’égard des pays de l’Europe occidentale de 1941 à 1945», Matériaux pour l’histoire de notre temps 37/1 (1995): 2-7.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 375 Nation, Graig R., «A Balkan Union? Southeastern Europe in Soviet Security Policy, 19441948», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-53, MacMillan, Λονδίνο, 1996: 125-143. Naxidou, Eleonora, «Bulgarian Historiography and World War
I», Bulgarian Studies 2 (2018): 94-112. Neshovich, Slobodan, «The Correspondence between Tito and Dimitrov on the B.W.P. (c) and Macedonia», Macedonian Review 5/3 (1975): 270-280. Neuburger, Mary, «The Bulgarian Factor in Russia’s Revolutionary Era, 1917-23», Journal of Contemporary History 52/4
(2017): 874-891. Νικολακόπουλος, Ηλίας, Η καχεκτική δημοκρατία. Κόμματα και εκλογές, 1946-1967, Πατάκης, Αθήνα, 2001. ------ , «Πρόσφυγες και Αριστερά την περίοδο του Μεσοπολέμου», στο Νίκος Ανδριώτης / Ηλίας Νικολακόπουλος / Σωτήρης Ριζάς / Χρήστος Χρηστίδης (επιμ.), Η πολιτική συμπεριφορά των
προσφύγων (1923-1967), Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτι σμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2022: 45-48. Nilaj, Marsel, «The Civil War in Greece and Relations with Albania according to the Communist Press during 1948-1949», European Journal of Multidisciplinary Studies 3/1 (2016):
95-104. Njagulov, Blagovest, «Early Socialism in the Balkans. Ideas and Practices in Serbia, Romania and Bulgaria», στο Roumen Daskalov / Diana Mishkova (επιμ.), Entangled Histories of the Balkans, Brill, Λέιντεν, 2014, τόμ. 2: 199-280. Νούτσος, Παναγιώτης, Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα από το
1875 ως το 1974, Γνώση, Αθήνα, 1994, 3 τόμοι. ------ [Noutsos, Panagiotis], «The Role of the Greek Community in
the Genesis and Development of the Socialist Movement in the Ottoman Empire: 1876-1925», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 77-88. Ντάγως, Σταύρος Г., Η διεθνής διάσταση της ρήξης E. Hoxha -
J. B. Tito και η λήξη του Ελλη νικού Εμφυλίου Πολέμου, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2004. Onişoru, Gheorghe, «The Great War and the Birth of the Communist Movement in Romania», Codrul Cosminului XXII/2 (2016): 363-378. Oren, Nissan, Bulgarian Communism: The Road to Power, 1934-1944, Columbia
University Press, Νέα Υόρκη, 1971. Paczkowski, Andrzej, «“The Greek Operation” by the Second Division of General Staff of the Polish People’s Army», στο Magdalena Semczyszyn (επψ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 56-93.
Παλαιολογόπουλος, Δημήτρης, Έλληνες αντιφασίστες εθελοντές στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλε μο, Φιλιππότης, Αθήνα, 1986. Παλούκης, Κώστας, Αρχειομαρξιστές. Οι άλλοι κομμουνιστές του Μεσοπολέμου, Εκδόσεις Ασίνη, Αθήνα, 2020. Παντελάκης, Γιάννης, Los Buenos Antifascistas, Θεμέλιο, Αθήνα, 2021.
Παπαδοπούλου, Ίρμα / Βικτώρια Ουρουμίδου, «Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος στον ρωσικό τύπο. Η οππκή της εφημερίδας Pravda», στο Νίκος Μαραντζίδης / Ελένη Πασχαλούδη (επιμ.), Η εικόνα του Ελληνικού Εμφυλίου στο διεθνή τύπο, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 24-53. Παπαθανασίου, Ιωάννα, Ενιαία
Δημοκρατική Αριστερά. Αρχείο 1951-1967, Θεμέλιο, Αθήνα, 2001. -------[Papathanasiou, Ioanna], «The Cominform and the Greek
Civil War, 1947-1949», στο Philip Carabott / Thanasis D. Sfikas (επιμ.), The Greek Civil War. Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences, Routledge, Λονδίνο, 2004: 57-71.
376 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ , «Το Κομμουνιστικό Κόμμα στην πρόκληση της Ιστορίας, 1940-1945», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ / Προκοπής Παπαστράτης (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2007, τόμ. Γ2: 79-151. ------ , «Ηττημένος πρωταγωνιστής: το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στα
χρόνια 19451950», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2009, τόμ. Δ1: 229-275. ------ , «Ο Γιάννης Πασαλίδης και ο παρακαυκάσιος ποντιακός ελληνισμός», στο Νίκος Avőptώτης / Ηλίας Νικολακόπουλος / Σωτήρης Ριζάς / Χρήστος Χρηστίδης, Η πολιτική συμπε
ριφορά των προσφύγων (1923-1967), Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβου λευτισμό kol τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2022:191-206. Παπαπαναγιώτου, Αλέκος, Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στον Πόλεμο και την Αντίσταση, Εκδόσεις Καζαντζά, Αθήνα, 1974. ------ , Το Μακεδονικό Ζήτημα και το βαλκανικό
κομμουνιστικό κίνημα, 1918-1939, Θεμέλω, Αθήνα, 1992. Papastratis, Procopis, British Policy towards Greece during the Second World War, 1941-1944, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ / Λονδίνο, 1984. Pavlowitch, Stevan K., «Out of Context - The Yugoslav Government in London 1941-1945», Journal of
Contemporary History 16/1 (1981): 89-118. Pentzopoulos, Dimitri, The Balkan Exchange of Minorities and its Impact upon Greece, Mouton, Παρίσι, 1962. Perivolaropoulou, Nia, «La Fédération Balkanique comme solution des problèmes nationaux: Le projet social-démocrate (1909-1915)», Matériaux pour
l’histoire de notre temps 35 (1994): 29-35. Perovič, Jeronim, «The Tito-Stalin split: A Reassessment in Light
of New Evidence», Journal of Cold War Studies 9/2 (2007): 32-63. Piffer, Tommaso, «Stalin, the Western Allies and Soviet Policy towards the Yugoslav Partisan Movement, 1941-4», Journal of Contemporary History 54/2 (2019): 420-441. Pirjevec, Jože «Η πολιτική της Μ. Βρετανίας, των ΗΠΑκαι της
Γιουγκοσλαβίας έναντι της Ελ λάδας το 1944», στο X. Φλάπιερ / Ν. Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1990: 598-605. Pitsos, Nicolas, «“Peuples des Balkans, Fédérez-vous!”: Projets pour une résolution pacifique de la Question d’Orient
au tournant du XXe siècle», Cahiers Balkaniques 44 (2016): 1-20. Pons, Silvio, The Global Revolution. A History of International Communism, 1917-1991, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2014. Porter, Paul A., Ζητείται ένα θαύμα για την Ελλάδα. Ημερολόγιο ενός προεδρικού απεσταλμένου, 20 Ιανουάριου -
27 Φεβρουάριου 1947, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. Potamianos, Nikos, «Internationalism and the Emergence of Communist Politics in Greece, 1912-1924», Journal of Balkan and Near Eastern Studies 21/5 (2019): 515-531. Preshlenova, Rumjana, Po patishtata na evropeisma. Visheto obrazovanie v
Avstro- Ungaria і balgarite (1879-1918), Paradigma, Σόφια, 2008. Preston, Paul, Comrades! Portraits of the Spanish Civil War, Harper Collins, Λονδίνο, 1999. Radosh, Ronald / Mary R. Habeck / Grigory Sevostianov (επιμ.), Spain Betrayed. The Soviet Union in the Spanish Civil War, Yale University
Press, Νιου Χέιβεν, 2001. Reale, Eugenio, «The Founding of the Cominform», στο Milorad Μ. Drachkovitch / Branko
Lazitch (επιμ.), The Comintern. Historical Highlights: Essays, Recollections, Documents, Praeger, Νέα Υόρκη, 1966: 253-268. Rees, E. A., «Leader Cults: Varieties, Preconditions and Functions», στο Balázs Apor κ.ά., The Leader Cult in Communist Dictatorships. Stalin and the Eastern Bloc, MacMillan, Νέα Υόρκη, 2004: 3-26.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 377 Rieber, Alfred J., «Stalin, Man of the Borderlands», The American Historical Review 16/5 (2001): 161-1691. Rintala, Marvin I John H. Hodgson, «Gustaf Mannerheim and Otto W. Kuusinen in Russia», The Slavonic and East European Review 56/3 (1978): 371-386. Ristović, Milan,
«L’Insurrection de décembre à Athènes: Intervention britannique et réaction yougoslave (décembre 1944-janvier 1945)», Balcanica 37 (2006): 271-281. ------, Το πείραμα Μπούλκες. Η Ελληνική Δημοκρατία στη Γιουγκοσλαβία, 1945-1949, Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη, 2006. ------ , «Το ζήτημα της γιουγκοσλαβικής
στρατιωτικής βοήθειας προς το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, 1946-1949», στο Ιωάννης Μουρέλος / Ιάκωβος Μιχαηλίδης (επιμ.), Ο Ελληνι κός Εμφύλιος Πόλεμος, μια αποτίμηση: Πολιτικές, ιδεολογίες, ιστοριογραφικές προεκτά σεις, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2007: 97-121. ------ , «The Troublesome Yugoslav-
Greek-British Triangle, 1945-1949», στο Slobodan G. Markovich (επιμ.), British-Serbian relations. From the 18th to the 21st centuries, Zepter World Books, Βελιγράδι, 2018: 319-336. Roberts, Geoffrey, Stalin’s Wars. From World War to Cold War, 1939-1953, Yale University Press, Νιου Χέφεν, 2006.
------ , «Moscow’s Cold War on the Periphery: Soviet Policy in Greece, Iran, and Turkey, 19438», Journal of Contemporary History 46/1 (2011): 58-81. Rossos, Andrew, «Macedonianism and Macedonian Nationalism on the Left», στο Ivo Banac / Katherine Verdery (επιμ.), National Character and National
Ideology in Interwar Eastern Europe, Yale Center for International Studies, Νιου Χέιβεν, 1995: 219-254. ------ ,
«Incompatible Allies: Greek Communism and Macedonian Nationalism in the Civil War in Greece, 1943-1949», The Journal of Modern History 69/1 (1997): 42-76. Rothschild, Joseph, The Communist Party of Bulgaria, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 1959. Sadekova, Souria, «Andrei Jdanov et le mouvement communiste international», Communisme 53-54 (1998): 63-72. Sanford, George, Military Rule in Poland. The Rebuilding of Communist Power, 1981-1983, Croom Heim, Λονδίνο, 1986. Sassoon, Donald, «The Rise and Fall of West European Communism, 1939-1948», Contempo rary European History 1/2 (1992): 139-169. ------ , One Hundred Years of Socialism. The West European Left in the Twentieth Century Tau ris, Λονδίνο, 2002. Semczyszyn, Magdalena, «The Communist Security Apparatus and Greek Refugees in the Polish People’s Republic», στο Magdalena Semczyszyn (επψ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 210-223. Šmeral, Bohumír, «The National Question and the Social Democrats», στο Ahmet Ersoy / Maciej Górny / Vangelis Kechriotis (επιμ.), Modernism: The Creation of Nation-States, Central European University Press, Βουδαπέστη, 2010: 412-418. Sietas, Spyridon, «Autonomist Movements of the Slavophones in 1944: The Attitude of the Communist Party of Greece and the Protection of the Greek-Yugoslav Border», Balkan Studies 35/2 (1995): 297-317. ------ [Σφέτας, Σπυρίδων], «Ανεπιθύμητοι σύμμαχοι και ανεξέλεγκτοι αντίπαλοι: Οι σχέσεις ΚΚΕ και NOF στη διάρκεια του Εμφυλίου, 1946-1949», Βαλκανικά Σύμμεικτα 8 (1996): 211-246. Σφήκας,
Θανάσης Δ., «Η “ειρηνοπόλεμη” διάσταση του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου: Ειρη νευτικές πρωτοβουλίες και δυνατότητες συμβιβασμού, 1945-1949», στο Ηλίας Νικολακό-
378 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πουλος / Αλκής Ρήγος / Γρηγόρης Ψαλίδας (επιμ.) Ο Εμφύλιος Πόλεμος. Από τη Βάρκιζα στο Γράμμο: Φεβρουάριος 1945 - Αύγουστος 1949, Θεμέλιο, Αθήνα, 2003: 75-101. ------ , «“Ο προβολέας φωτίζει πάλι τις αμαρτίες μου;” Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην καθαίρεση του Νίκου Ζαχαρώδη»,
ΙόνιοςΛόγος 2 (2010): 367-392. ------ [Sfikas, Thanasis D.], «“An Almost Unique Isle in the Sea of Democratic Europe”: Greek Communists’ Perceptions of International Reality, 1944 -1949», Cold War History 14/1 (2014): 1-21. Shoup, Paul, Communism and the Yugoslav National Question, Columbia
University Press, Νέα Υόρκη, 1968. Shrader, Charles R., The Withered Vine. Logistics and the Communist Insurgency in Greece, 1945-1949, Praeger, Λονδίνο, 1999. Şiperco, Andrei, Confesiunile Elitei Comuniste. România 1944-1965. Rivalități, represiuni, Crime. Arhiva Alexandru Șiperco, Institutul
Național pentru Studiul Totalitarismului, Βουκουρέστι, 2015-2016. Σίφναίου Ευρυδίκη / Τζελίνα Χαρλαύτη, Οι Έλληνες της Αζοφικής, 18ος - αρχές 20ού αιώνα. Νέες προσεγγίσεις στην ιστορία των Ελλήνων της Νότιας Ρωσίας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα, 2015. Σκοτινιώτης, Πόνος Τρ., Μαγνησία και πολιτική εν
καμίνω, 1934-1967. Ανατομία της κάλπης και μετασχηματισμοί, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, 2022. Σκουλίδας, Ηλίας, «Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου στην Αλβανία», στο Γιώργος Αντωνίου / Στάθης Καλύβας (επψ.), Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου Πο λέμου. Κοινωνικές και
πολιτικές προσεγγίσεις, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 118-135. Slijepčević, Djoko, The Macedonian
Question. The struggle for Southern Serbia, The American Institute for Balkan Affairs, Σικάγο, 1958. Sloboda, Marian, «Language Maintenance and Shifts in a Greek Community in a Heterolinguistic Environment. The Greeks in the Czech Republic», Journal of the Hellenic Diaspora 29 (2003): 5-33. Smith, Jeremy, The Bolsheviks and the National Question 1917-1923, Palgrave, Λονδίνο, 1999. Smith, Ole, «The Problem of Zachariadis’ First Open Letter. A Reappraisal of the Evidence», Journal of the Hellenic Diaspora 9/4 (1982): 7-20. Stănescu, Marin C., Moscova, Cominternul, Filiera Comunistă Balcanică și România, 19191944, Silex, Βουκουρέστι, 1994. Stavrakis, Peter J., Moscow and Greek Communism, 1944-1949, Cornell University Press, Ίθακα, 1989. Stergiou, Andreas, «Perestroika and the Greek Left», στο Francesco di Palma (επιμ.), Perestroika and the Party. National and Transnational Perspectives on European Communist Parties in the Era of Soviet Reform, Berghahn, Νέα Υόρκη, 2019: 256-277. Στεφανίδης, Γιάννης, Υποκατάστατο ισχύος. Η βρετανική προπαγάνδα στα Βαλκάνια, 19391944, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2018. Studer, Brigitte, «Totalitarisme et stalinisme», στο Michel Dreyfus κ.ά. Le siècle des communismes, Éditions de L’Atelier / Éditions Ouvrières, Παρίσι, 2004: 33-68. ------ , «Stalinization: Balance Sheet of a Complex Notion», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 45-65. ------ , The Transnational World of the Cominternians, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2015.
------ , «Communism as Existential Choice», στο Silvio Pons / Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and Socialism in One Country, 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1: 503-525.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 379 Svolopoulos, Constantin, «Le problème de la sécurité dans le sud-est européen de l’entre-deuxguerres. À la recherche des origines du pacte balkanique de 1934», Balkan Studies 14/2 (1973): 247-292. Swain, Geoffrey, «The Cominform: Tito’s International?», The Historical Journal 35/3 (1992): 641-663. ------ , «Tito and the Twilight of the Comintern», στο Tim Rees / Andrew Thorpe (επιμ.), International Communism and the Communist International, 1919-1943, Manchester University Press, Μάντσεστερ, 1998: 205-221. Ter Minassian, Taline, Colporteurs du Komintern. L’Union Soviétique et les minorités au Moyen-Orient, Presses de Sciences Po, Παρίσι, 1997. ------ , «Le Komintern et les Balkans», Matériaux pour l’histoire de notre temps 71 (2003): 62-70. Thorpe, Andrew, «Comintern “Control” of the Communist Party of Great Britain, 1920-43», English Historical Review 113/452 (Ιούνιος 1998): 637-662. ------ , «Stalinism and British Politics», History 83/272 (Οκτώβριος 1998): 608-627. Tismăneanu, Vladimir, Stalinism for All Seasons. Apolitical History of Romanian Communism, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 2003. ------ , Raport final, Comisia Prezidențială pentru analiza dictaturii comunist din România, Βου κουρέστι, 2006. ------ , «Intrigi, Crime, Răni Deschise: Comunismul Grec si Tenebrele Staliniste», ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2011 από την ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.contributors.ro. Todorova, Maria, Imagining Utopia. The Lost World of Socialists at Europe’s Margins, 1870s-1920s, Bloomsbury, Λονδίνο, 2020. ------ [Τοντόροβα, Μαρία], To παιχνίδι της
κλίμακας. Τα Βαλκάνια από τους εθνικισμούς στη μετασοσιαλιστική νοσταλγία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2022. Tosstorff, Reiner, The Red International of Labour Unions (RILU), 1920-1937, Brill, Λέιντεν, 2016. Τσέκερης, Άγγελος, Μια ιστορία αλλιώς. Ο Ν. Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και
οι κομμου νιστές της Τασκένδης, Ταξιδευτής, Αθήνα, 2014. Τσέκου, Κατερίνα, «Η διαδικασία της ανακαταγραφής των μελών του ΚΚΕ το 1951 και οι συνέπειές της», στο Γρηγόρης Ψαλίδας (επιμ.), Γρήγορης Φαράκος: Διαδρομές στην Ιστορία, Εκδόσεις Ιονίου Πανεπιστημίου, Κέρκυρα, 2011: 137-156. ------ , Έλληνες
πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη, 1945-1989, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2013. Τσίβος, Κώστας, Ο μεγάλος καημός της ξενιτιάς. Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Τσεχοσλο βακία, 1948-1989, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2019. ------ ,«Υπερορία και κινητικότητα - Η μετακίνηση 800 προσφύγων από την
Ουγγαρία στην Τσεχοσλοβακία μετά τα γεγονότα του 1956», Αρχειοτάξιο 24 (2023): 65-77. Τσιντζιλώνης, Χρήστος N., OKNE, 1922-1943. Λενινιστικό μαχητικό σχολείο των νέων, Σύγ χρονη Εποχή, Αθήνα, 1989. Ulunian, Artiom, «The Soviet Union and the Greek Question, 1946-53», στο Francesca Gori / Silvio Pons
(επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-1953, Macmillan, Λονδίνο, 1996: 144-160. ------ , «The Communist Party of Greece and the Comintern: Evaluations, Instructions, and Subordination», στο Tim Rees/Andrew Thorpe (επιμ.), International Communism and the Communist International,
1919-1943, Manchester University Press, Μάντσεστερ, 1998: 185-204. Urban, Joan Barth, Moscow and the
Italian Communist Party. From Togliatti to Berlinguer, Tauris, Λονδίνο, 1986.
380 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Vatrin, Alexander, «The Evolution of the Comintern, 1919-1943», στο Stephen A. Smith (επιμ.), The Oxford Handbook of Communism, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2014:187-194. Vlasidis, Vlasis, «The “Macedonian Question” on the Bulgarian Political Scene», Balkan Studies 32/1 (1991): 71-88. Voglis, Polymeris, Becoming a Subject. Political Prisoners during the Greek Civil War, Berghahn Books, Νέα Υόρκη, 2002. Volkov, Vladimir, «The Soviet Leadership and the Southeastern Europe», στο Norman Naimark / Leonid Gibianskii (επιμ.), The Establishment of Communist Regimes in Eastern Europe, 1944-1949, Westview, Μπόλντερ, 1997: 55-72. Weber, Hermann, «The Stalinization of the KPD. Old and New Views», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 22-44. Werth, Alexander, Russia. The Post-War Years, Hale, Λονδίνο, 1971. White, Stephen, «Communism and the East: The Baku Congress 1920», Slavic Review 33/3 (1974): 492-514. Williams, Raymond, Keywords. A Vocabulary of Culture and Society, New Edition, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2015. Wolikow, Serge, «Aux origines de la galaxie communiste: L’internationale», στο Michel Dreyfus κ.ά. (επιμ.), Le siècle des communismes, Éditions de L’Atelier / Éditions Ouvrières, Παρί σι, 2004: 293-319. Woodhouse, Chris Μ., Something Ventured, Granada, Λονδίνο, 1982. ------ , The Struggle for Greece, 1941-1949, Hurst, Λονδίνο, 2002. Woodward, Ernest Llewellyn, British Foreign Policy in the Second World War,
HMSO, Λον δίνο, 1962. Wudalas, Angelica, «Օւ Έλληνες Πρόσφυγες της Πολωνίας», στο Γιώργος Αντωνίου / Στάθης Καλύβας (επιμ.), Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου Πολέμου. Κοινωνικές και πολιτικές προσεγγίαεις, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 97-116. ------ , «Greek Political Refugees
Medical Care in Hospital No 250 in Dziwnów», στο Magdalena Semczyszyn (επιμ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 164-175. Φαράκος, Γρηγόρης, Μαρτυρίες και στοχασμοί, 1941-1991, Προσκήνιο, Αθήνα, 1993. ------ , (επιμ.), Δεκέμβρης
του ’44. Νεότερη έρευνα, νεότερες προσεγγίσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996. ------ , Άρης Βελουχιώτης, το χαμένο αρχείο - Άγνωστα κείμενα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1997. ------ , Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000. Φλάκτερ, Χάγκεν, Στέμμα και σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της
Αντίστασης, Παπαζήσης, Αθήνα, 1989. Χανδρίνός, Ιάσονας, Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944, Αθήνα, Θεμέλιο, 2012. Χρήστου, Θανάσης, Πέτρος Σωκράτους Κόκκαλης (1896-1962). Ο αστός επαναστάτης, ιατρός. Από τον βενιζελισμό στον λενινισμό,
Λιβάνης, Αθήνα, 2019. Xydis, Stephen, Greece and the Great Powers, 1944-1947. Prelude to the Truman Doctrine, Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1963. Yalimov, Ibrahim, «The Bulgarian Community and the Development of the Socialist Movement in the Ottoman Empire During the Period 1876-1923»,
στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British
Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 89-108.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 381 Young, Glennys, «To Russia with “Spain”: Spanish Exiles in the USSR and the Longue Durée of Soviet History», Kritika 15/2 (2014): 395-419. Zapantis, Andrew L., Greek-Soviet Relations, 1917-1941, East European Monographs, Μηόλντερ, 1982. Zečević, Nikola, «The Russian Revolution and its Impact on the Idea of Balkan Union (19181933): National vs International», Trames 23/3 (2019): 323-334. Zúbok, Vladislav / Constantine Pleshakov, Inside the Kremlin’s Cold War: From Stalin to Khrushchev, Harvard University Press, Κέιμπριτζ, 1996.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ A' Παγκόσμιος Πόλεμος 76, 77-78, 86-87, 99 Αγγελόπουλος, Άγγελος 238 Αγροτικό Κόμμα (Ελλάδα) 169, 204 Αλβανία: αντάρτικο υπό την καθοδήγηση των κομμουνιστών στην 44-45, 213-14, 216, 225-26՛ αναγνώριση της Σοβιετικής Ένωσης από την 177՛ εκπαίδευση αξι ωματικών του στρατού του ΚΚΕ στην 255,
268՛ Ελληνικός Εμφύλτος Πόλε μος και παροχή βοήθειας από την 27378, 296, 297-98, 301-305՛ προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνυτού Εμ φυλίου Πολέμου και 311-12՛ Τίτο και προσάρτηση της 292՛ υποχώρηση του ΔΣΕ στην 303-305՛ ως κομμουνιστικό κράτος 36 Άλεν, Τζορτζ (Allen, George) 219 Αλεξάκης,
Ωρίων 60, 71, 109 Αμέντολα, Τζόρτζιο (Amendola, Giorgio) 192 Ανατολική Γερμανία, επανεγκατάσταση Ελ λήνων προσφύγων 314-15, 317 Ανεξάρτητα Συνδικάτα 169 αντιφασιστικό μέτωπο 44-45՛ πολπική της Κομιντέρν και 174-76, 198-99՛ προσή λωση του ΚΚΕ στο 133, 168-70, 17778՛ Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ και
191, 192 Αντιφαστστικό Συμβούλιο για την Εθνική Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας (AVNOJ) 225-29 αποσταλινοποίηση 46, 341, 344, 353-55 Αποστολίδης, Θωμάς 101-102 Αποστόλου, Ηλέκτρα 154 Ασκούτσης, Νικόλαος 238 Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 36, 42-43, 44-45, 353 Βάιτλινγκ, Βίλελμ (Weitling, Wilhelm) 16,
Βαλέτσκη Χένρικ [Μαξιμίλιαν Χόρβιτζ] (Wałecki, Henryk [Maksymilian Horwitz]), 170 Βαλκανική Γραμματεία (της ΕΕΚΔ) 55, 14346,155-58,170,188. Βλ. και Δημητρόφ, Γκεόργκ! Βαλκανική Επιτροπή Γαλλίας 184 Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία (ΒΚΟ) 36· 2η Συνδιάσκεψη (1921) 62՛ 4η Συνδιάσκεψη (1922) 87-88՛ 5η
Συν διάσκεψη (1922) 89· 6η Συνδιάσκεψη (1923) 91-95՛ 7η Συνδιάσκεψη (1924) 100, 103՛ 8η Συνδιάσκεψη (1928)
14446՛ διάλυση τής 188· θέση των Ελλή νων στη 65, 72-73, 81, 116-17՛ ίδρυση τής 43, 49, 57-58՛ κριτικές του ΚΚΕ στη 143-47՛ Μακεδονικό Ζήτημα και 86-97, 101-102, 104, 144՛ ο Δημητρόφ στην ηγεσία τής 44,105,107,131՛ Πουλιόπουλος Kat 97, 125-26՛ τάσεις ενα ντίον του συγκεντρωτισμού στη 76-81՛ φράξια των κούτβηδων του ΚΚΕ Kat 125-26 Βαλκανικό Επαναστατικό Κέντρο 105-6 Βαλκανικό Στρατηγείο του Λαϊκού Απελευ θερωτικού Στρατού 213-14, 216
384 Βαλκανικοί Πόλεμο! (1912-1913) 49-50, 8485, 127 Βατυλιώτης, Χαράλαμπος (ή Vatis) 80-81, 147 Βαφειάδης, Μάρκος 275-76, 277, 291, 331-34 Βελεστινλής, Ρήγας 85 Βελουχιώτης, Άρης 209, 239, 254-55 Βέμπερ, Χέρμαν (Weber, Hermann) 40 ΒΚΟ, βλ. Βαλκανική Κομμουνιστική Ομο σπονδία ΒΚΡ, βλ. Κομμουνιστικό
Κόμμα Βουλγαρίας Βλαντάς, Δημήτρης 20, 333 Βλάχοφ, Ντίμιταρ (Vlahov, Dimitar) 106 Βούγιοβιτς, Βόγισλαβ (Vojislav Vujovič) 131 Βουλγαρία: η Κομιντέρν για το επαναστατικό δυναμ^ό στη 68, 90· κατοχή της Ελλά δας και 201, 207, 227, 240, 241· Κόκ κινος Στρατός στη 44-45· Μακεδονικό Ζήτημα και 83-85·
προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου και 312-17· σοβιετικές αξιώ σεις επί εδαφών της 217-19, 229· στις αγγλοσοβιετικές διαπραγματεύσεις για σφαίρες επιρροής 44-45, 231· συντηρη τικό πραξικόπημα στη (1923) 89-90՛ ως κομμουνιστικό κράτος 36 Βουλγαρτκή Αγροτική Εθνική Ένωση 68,
8990 Βουλγαρικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα (Στενοί Σοσιαλιστές) 67 Βουντάλα, Αγγελική (Wudalas, Angelica) 20 Βρετανία: ανταρσία των ελληνικών δυνά μεων Μέσης Ανατολής και 223-24· Δεκεμβριανά και 248-55, 352-53· δι οίκηση του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ από τη 238-40· ελληνικό και γιουγκοσλα βικό
αντιστασιακό κίνημα και 217-22, 225-29, 234-37· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 301-302, 306· ιμπεριαλι στική απειλή τής 71-72, 198, 217· κή ρυξη πολέμου κατά της Γερμανίας 191· Παπανδρέου και 224-25· πραξικόπημα στη Βουλγαρία και 89-90· Στρατιωτική Διοίκηση Μέσης Ανατολής από τη 214 Βρετανικές
Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστο λών (Special Operations Executive, SOE) 208-11, 217, 219, 223, 237, 307 ΣΤΗ
ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Γενατή Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας 169 Γερμανία: ανάρρηση του Χίτλερ στην εξου σία 146, 168, 201· κατοχή της Γιου γκοσλαβίας 200՛ κατοχή της Ελλάδας 200-201, 227· πολιτική των εθνικών μετώπων εναντίον της 203- Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (1939) 44, 19195, 200. Βλ. και Ανατολική
Γερμανία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος Γεωργιάδης, Πώργος 64, 75, 98-99 Γεώργιος Β' (βασιλιάς) 178, 195, 210, 241, 259-60 Γιάγκογλου, Νίκος 345 Γιαννακάκης, Ήλιος 31, 310 Γιαννώς, Νικόλαος 52 Γιατσόπουλος, Παστιάς 64, 126, 134, 139 Γιουγκοσλαβία: αντιφασιστική αντίσταση 44-45· εγκαθίδρυση κομμουνιστικού
κράτους 36· καθοδηγούμενο από τους κομμουντστές αντάρτικο 203, 206, 22526, 243· Μακεδονικό Ζήτημα 83-84· οπτική της Κομιντέρν 67-68, 77-79, 115-16· τριπλή κατοχή της χώρας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο 200, 227-28. Βλ. και Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκο σλαβίας Γκέμιντερ, Μπέντριτς (Geminder, Bedřich)
295 Γκεοργκίου-Ντεζ, Γκεόργκε (Gheorghiu-Dej, Gheorghe) 289, 334-35, 343-44 Γκομούλκα, Βλάντισλαβ (Gomułka, Wła dysław) 288-89 Γκόρκιτς, Μιλάν (Gorkič, Milan) 138, 14951, 155 Γκορμπατσόφ, Μιχαήλ Σεργκέγιεβντς (Gor bachev, Mikhail Sergeyevich) 27 Γκότβαλντ, Κλέμεντ (Gottwald, Klement) 193, 267,
297-98, 325 Γκούζβιτσα, Στεφάν (Gužvica, Stefan) 22, 23, 91 Γκούσεφ, Φέοντορ (Gusev, Feodor) 219-20, 230-31 Γκόφμαν, Έρβινγκ (Goffman, Erving) 39 Γκρέγκορ, Γιρί (Gregor, Jiří) 295 Γκριγκοριάν, Βαγκάν (Grigorian, Vagan) 332 Γκριγκοριάν, Βαλέρι (Grigorian, Valery) 305 Γκρομίκο, Αντρέι (Gromyko,
Andrei) 302
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Γκρούμπερ, Καρλ [Στάινγκαρντ] (Gruber, Karl [Steingardt]), 149 Γοργοπόταμος 209 Γούντχαουζ, Κρις (Woodhouse, Chris) 210, 248 Г ραφείο Πληpoφoptώv των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, βλ. Κομινφόρμ Γρυπαρής, E. 118 Δεκεμβριανά (Μάχη των Αθηνών) 249-55, 258, 259, 353 Δεύτερη
Κομμουνιστική Διεθνής (18891916) 50-53, 76, 98-99, 161 Δημητράτος, Νίκος 64-65, 72-73, 74, 98, 119 Δημητρόφ, Γκεόργκι, 36, 44· απομάκρυνση από την ηγετική του θέση κατά τη δι άρκεια της Τρίτης Περιόδου 154· απο πομπή του Μπεναρόγια από το ΚΚΕ 126-27· Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και 191-93, 197, 200-201,
207, 210-11, 226-27, 228- βαλκανική ενοποίηση 86· γερμανική επέκταση στα Βαλκάνια 200· για τη δικτατορία Πάγκαλου 132· για τη μετονομασία του ΣΕΚΕ 115· για την ηγεσία του ΚΚΕ, 116, 156· για το γιουγκοσλαβικό αντάρτικο 206, 227-28, 353· για το Μακεδονικό Ζήτημα, 83,9597,101,170-71, 229-30· үш τον
Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο 57· ΕΛΑΣ και ελλη νικό αντάρτικο 212-15, 237-38, 24142, 250-54, 353· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 270-71, 275, 290· οικονομική εξάρτηση των Ελλήνων κομμουνιστών 109· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 292· ρόλος του 63, 66-67, 86 · Σακαρέλος και 56, 185· σταλινοποίηση του ΚΚΕ καί 13640-
σύγκρουση λικβινταριστών-κούτβηδων 139-41· υπεράσπιση της ΒΚΟ 143-46· ως επικεφαλής της Πολιτικής Γραμματείας 168 Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ): δη μιουργία 268· διεθνής βοήθετα μετά τη ρήξη Στάλιν-Τίτο 295-300, 307-308· δύναμη 284-85, 290-91, 299-300· εκπα τρισμός προσφύγων 310-23· καταστρο
φή 302-304· παροχή βοήθειας από τους Γιουγκοσλάβους 272, 293-94· παροχή βοήθειας από τους Σοβιετικούς 279-80· 385
υποστήριξη ελληνικής κυβέρνησης από τις ΗΠΑ εναντίον του 299-301- υποστή ριξη των κομμουνιστών των Βαλκανίων 272-78· Διάσκεψη της Γιάλτας (1945) 254 Διεθνής Ερυθρός Σταυρός 299 Διεθνής Νομική Ένωση (Association Juridi que Internationale) 180-81 Διεθνής Οργανισμός Βοήθειας στους Μαχη τές της
Επανάστασης (MOPR) 180-81 Διεθνής Πανεργατική Ένωση (Πανεργαπκή) 97-98, 125, 162 Διεθνής Σχολή Λένιν 122 διπλή στρατηγική 239, 265-66, 324 Δρακούλης, Πλάτωνας 52 ΔΣΕ, βλ. Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας Εβραίοι, 70,123-24,128 ΕΑΜ, βλ. Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) 327,
330-31, 337, 353, 355 ΕΔΕΣ, βλ. Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος ΕΕΚΔ, βλ. Εκτελεστική Επιτροπή της Κομ μουνιστικής Διεθνούς εθνικισμός: βαλκανικός κομμουνισμός και 105-107· θεωρία του Λέντν 172-73· προλεταριακή επανάσταση εναντίον 8689, 91 ■ ως ελληντκή ιδεολογική επιδίω ξη 71- ως
επαναστατικός καταλυυκός παράγοντας 88-89, 91-92. Βλ. και Μα κεδονικό Ζήτημα Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ): αιτήματα βοήθειας από τους Σοβιε τικούς 233-37, 242· αναγνώρισή του από τους Σοβιετικούς 211· ανταρσία των ελληνικών κοινοτήτων της Μέσης Ανατολής 222-23· διάσκεψη του Κάι ρου με
Έλληνες και Βρετανούς αξιωματούχους (1943) 209-11, 231-33· κυβέρνηση Παπανδρέου και 235-38· ο Τσώρτσιλ για το 231- Πολιτική Επιτρο πή Εθνικής Απελευθέρωσης και 222προσπάθειες διαμόρφωσης κράτους (λαοκρατία) 244-48· συγκρότηση και ανάπτυξη 204, 208 Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ)
208-10 Ειδτκή Επιτροπή για τα Βαλκάνια (OHE) 281
386 «21 όροι για την εισδοχή στην Κομμουνιστι κή Διεθνή» 59-60, 114 Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΕΕΚΔ): απομάκρυνση και αντικατάσταση της ηγεσίας του ΚΚΕ (1931) 154-61,188· για την υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών του Μεταξά από τον Ζαχαρώδη 198-99· εθνικά μέτωπα και ένοπλη
αντίσταση 205-206· εισδοχή του ΣΕΚΕ στην Κομιντέρν 60· ελληνική εκπροσώπηση 72 · και αντιφα σιστικό μέτωπο 168-71, 174-75· Κομ μουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας 69, 140-41, 154-56· κριτική στο ΒΚΡ 90Πουλιόπουλος 97. Βλ. και Κομιντέρν ΕΛΑΣ, βλ. Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτι κός Στρατός Ελλάδα:
ανάρρηση στην εξουσία του καθε στώτος Μεταξά 178-81· αποκατάσταση της μοναρχίας 178-79, 209-10, 219-20· διπλωματικές σχέσεις με τη Σοβιετική 'Ενωση 107-109, 186-87· διώξεις των κομμουνιστών 122-23, 129, 142-43, 325· Μακεδονικό Ζήτημα 83-84, 93-94· μεταπολεμικές κρίσεις 259-61· οπτική της Κομιντέρν
67, 71-72, 115-16· στις αγγλοσοβιεπκές διαπραγματεύσεις үш σφαίρες επιρροής 230-35· συμμαχική επέμβαση στην Ουκρανία 65· τριπλή κα τοχή κατά τη δώρκεια του Β' Παγκοσμί ου Πολέμου 200-201, 227, 239, 241-42 Ελληνική Κομμουνιστική Ομάς (Οδησσός) 54 Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος (1944-1949) 45, 353-54·
απομόνωση του ΚΚΕ 3031- ήττα του ΔΣΕ 299-306· παροχή βοήθειας από το Ανατολικό Μπλοκ 294-99, 306-307· παροχή βοήθειας από τους κομμουνιστές των Βαλκανίων 26978, 292-95, 297-99· προαναγγελίες του 261-62, 267· ρόλος των Αμερικανών 278, 299-303, 306-307, 308· ρόλος των Σοβιετικών 275-76, 279-80, 288,
291, 300-303, 307-308· στάσεις της Κομινφόρμ 288-91· Ψυχρός Πόλεμος 308· ως πόλεμος бГ αντιπροσώπων στο
πλαίσιο της σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης 26667, 281-82, 306-307. Βλ. και Δημοκρα τικός Στρατός Ελλάδας Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός στρα ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ τός (ΕΛΑΣ): αιτήματα βοήθειας προς τους Σοβιετικούς 233-35, 237, 242· βρετανική διοίκηση 238-40· Βρετανικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής 213-14·
Δεκεμβριανά 249-55- δημιουργία 208209· δολοφονία Ψαρρού 232-33· ενιαία διοίκηση 213-17· στήριξη των Βρετα νών 208-209, 217- σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ 219-20· Ελληνοτουρκικός Πόλεμος, βλ. Μικρασιατι κή Εκστρατεία Έμπερλαϊν, Χούγκο (Eberlein, Hugo) 80 εμφύλιος πόλεμος, βλ. Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος,
Ισπανικός Εμφύλιος Πόλε μος, Ρωσικός Εμφύλιος Πόλεμος Ένγκελς, Φρίντριχ (Engels, Friedrich) 16, 17 Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) 32731, 337, 353, 355 Ενωμένη Αντιπολίτευση (ΚΚΕ) 134-35, 140 Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ελλάδα) 204 Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας 149,169 Επιτροπή
Βοήθειας στο Παιδί 316 Επιχείρηση «Μεταφορά» (1947-48) 282-83 Επιχείρηση Ř (1949) 297 Επιχείρηση S (1949) 297 Εργατική Βαλκανική Σοσιαλδημοκρατική Ομοσπονδία 86 Εργατικό Κόμμα Ελλάδος 49-50 Ερνάντεθ, Χεσούς (Hernandez, Jesús) 332 Ερυθριάδης, Γιώργος 240 Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Ορ γάνωση
(IMRO-United) 106 ευρωκομμουνισμός 354-55, 357 Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα 357 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης, βλ. Σχέ διο Μάρσαλ Ζαβάντζκι, Βλάντισλαβ [Ζάσνι] (Zawadzki, Władysław) 283 Ζαμιντάρ 176 Ζαχαρώδης, Νίκος 41, 45· αποπομπή των επικριτών του 332-36· αυτοκτονία 34647, 349-50· για τη θέση
του ΚΚΕ στα Βαλκάνια 166· για τη ρήξη Στάλιν-Τίτο 294· για τις σταλινικές εκκαθαρί σεις 183· για το
Μακεδονικό Ζήτημα 170-71· δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και 267-68· διορι-
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ σμός στην ηγεσία του ΚΚΕ 159-60, 161· διπλή στρατηγική για τη λαϊκή εξέγερση 265-68՝ εκλογή στην ΕΕΚΔ 177-78՝ εκπαίδευση στο KUTV 12021, 162-63՝ Ελληνικός Εμφύλιος Πό λεμος και 279-84, 301-306, 307-308, 331՝ επιστροφή στην Ελλάδα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο 255, 257-59· θάνατος του
Στάλιν και 336-38՝ καθε στώς Μεταξά και 195-200, 203-204, 340-41՝ καταβολές και χαρακτήρας 161-64, 346-48՝ πολιτική της «Αρι στερής Δημοκρατίας», 132-33· πρό σφυγας στο Βουκουρέστι 324· πτώση και απομάκρυνση 336-47, 353-54· στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ντάχαου 199, 202-203· σύγκρουση με τον
Μάρκο Βαφειάδη 331-36· σύλληψη και εκστρατεία για την απελευθέρωσή του 180-82· Συμφωνία των Ποσοστών και 241-42· Χαΐνογλου και 125 Ζέρβας, Ναπολέων 209, 238 Ζινόβιεφ, Γκριγκόρι (Zinoviev, Grigory) 61, 90-91,132,134 Ζντάνοφ, Αντρέι (Zhdanov, Andrei) 191, 268, 270, 279, 286-87, 289-90, 324 Ζολά, Εμίλ
(Zola, Émile) 52 Ζορές, Ζαν (Jaurès, Jean) 52 Ζόριν, Βαλέριόν (Zorin, Valerian) 290 Ζουβενέλ, Ρενό ντε (Jouvenel, Renaud de) 181 Ηλιού, Φίλιππος 349-50 Ήντεν, Άντονι (Eden, Anthony) 219-21, 23031 Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ): βαλ κανικές σφαίρες επιρροής 235· Ελλη νικός Εμφύλιος Πόλεμος και
278, 299302, 306, 308- εντοπισμός όπλων 296· στρατηγική ανάσχεσης 264-65· Συμφω νία των Ποσοστών 242· Σχέδιο Μάρσαλ 273-74, 306 Θέος, Κώστας 147,149,154,158 Θεσσαλονίκη: εκκαθαρίσεις τροτσκιστών 135· εκλογικές επιτυχίες ΚΚΕ στη 12324· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 284· εξέγερση Μαΐου 1936 179·
επικοι νωνίες Κομιντέρν μέσω 136· λικβιντα- 387 ριστική φράξια του ΚΚΕ και 128· Μπεναρόγια και 127- ρίζες του
ελληνικού σοσιαλισμού στη 70-71 Ιαπωνία, 174-75 Ιβάνοφ, Αντρίι (Ivanov, Andriy) 58 Ιμπαρούρι, Ντολόρες [Πασιονάρια] (Ibarruri, Dolores [La Pasionaria]) 309, 332 Inprecorr (ημιεπίσημο όργανο της Κομιντέρν) 90, 96, 139 Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος 184, 307, 309, 319 ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδας
195-200, 227 Ιωαννίδης, Γιάννης 250, 270-72, 295, 325 καθεστώς Μεταξά: διώξεις εις βάρος του ΚΚΕ 180-81, 188, 199-200· εκστρατεία για τη διάσωση του Ζαχαριάδη 182· και Γεώργιος Β’ 259- υποστήριξη από τον Ζαχαρώδη των πολεμικών προσπαθει ών του 195-99 Καλλέργης, Σταύρος 52 Κάμενεφ, Λεβ (Kamenev,
Lev) 134 Καμπακτσίεφ, Κρίστο (Kabakchiev, Khristo) 66-67, 87-88, 90 Καραγιάννης, Χρήστος 54 Καραγιάνοφ, Ιβάν (Karayanov, Ivan) 271-72 Καραγιώργεβιτς, δυναστεία 78 Καραγιώργης, Κώστας, 332-34 Καρακόζωφ, Κονσταντίν Στιλιάνοβιτς (Kara kozov, Konstantin Stiljanovich) 119-21, 124-25, 132-33,136, 147,
154, 157, 183 Καρίγιο, Σαντώγο (Carrillo, Santiago) 245, 354, 357 Καρντέλι, Έντβαρντ (Kardelj, Edvard) 28790 Καρράς, Ηλίας 295 Κέναν, Τζορτζ (Kennan, George) 264-65 κεντριστές (φράξια του ΚΚΕ) 124-25, 135, 144 Κερ, Κλαρκ (Kerr, Clark) 220, 230, 236, 241 Κερένσκι, Αλεξάντερ (Kerensky, Alexander) 68,
90 ΚΚΕ Εσωτερικού, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας - Εσωτερικού ΚΚΕ, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας Κλειδωνάρης, Απόστολος 183
388 Κλέμεντσιτς, Λάβρο (Klemenčič, Lovro) 63, 78 Κοινωνία των Εθνών 173-75 Κόκκινη Διεθνής των Εργατικών Ενώσεων (RILU) 98 Κολάροφ, Βασίλ (Kolarov, Vassil): απομά κρυνση της ηγεσίας του ΚΚΕ 157-58· αποπομπή από την ηγεσία της ΒΚΟ 154- үш την μπολσεβικοποίηση του ΚΚΕ 142-43· για το ΣΕΚΕ 72-73· για
τους ελληνικής καταγωγής απεσταλμέ νους της Κομιντέρν 118-19· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 290· και βαλκανι κή ενοποίηση 86- για την πολιτική της τάξης εναντίον τάξης 150՛ Κομιντέρν και ο ρόλος του 63, 66-67· Μακεδονικό Ζήτημα 92 ■ σύνθεση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Βαλκανικής Κομμουνι στικής
Ομοσπονδίας 72-73, 131 Κολίγώννης, Κώστας 340-41, 349 Κολοζώφ, Γιώργης 183 Κόμαρ, Βάτσλαβ (Komar, Wacław) 295 Κομιντέρν (Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνής, 1919-1943) 28-30, 42-43· 2ο Συνέδριο (1920) 41, 54, 60· 3ο Συνέδριο (1921) 64-66· 4ο Συνέδριο (1922) 80-82· 5ο Συνέδριο (1924) 97, 98, 102-103· 6ο
Συνέδριο (1928) 141, 142-43, 14549· 7ο Συνέδριο (1935) 175-76· αντι φασιστικό μέτωπο και 170, 171-72· απόφαση κατά της συμμαχίας με σο σιαλδημοκρατικά κόμματα 98-99· B' Παγκόσμιος Πόλεμος και 191-94, 19698, 208, 210-11, 226, 227- Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία και 36, 37, 63, 75-79· διάλυση
212, 285-86· «21 όροι εισδοχής στην Κομμουνιστική Δι εθνή» 59· ελληνικές παρεκκλίσεις από τη γραμμή 74-82, 185-86· επανάσταση εναντίον μεταρρύθμισης στις πολιτικές της 131-33· επιτήρηση του ΚΚΕ 136, 161, 188· η θέση του ΚΚΕ 36-41, 6468, 142-43, 145-46, 160, 166, 210-11· κούτβηδες και 122, 124-26,
135, 187· Μακεδονικό Ζήτημα και 87-92, 94-96, 98-102, 104-105, 133, 171-72· Ναρκομιντέλ και 108-109, 174-
πολιτική της τάξης εναντίον τάξης της 148-52, 168-69· πολιτική των εθνικών μετώ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πων 203, 204, 211-12· Σακαρέλος και 55-56· σοσιαλφασισμός και 148, 169՛ θέση Kat ιεραρχία εντός τής 65-68, 72, 142-43· συγκεντρωτισμός τής 75-82, 104-105· σύγκριση Κομινφόρμ και 28586- συγκρούσεις
στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου 154-55· Τίτο Kat 226. Βλ. και Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνι στικής Διεθνούς Κομινφόρμ (Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομ μάτων): αποκλεισμός των Ελλήνων από την 287-88· απομάκρυνση του Ζαχαρώ δη 342· αποπομπή Γιουγκοσλαβίας 292, 353· Για
μια διαρκή ειρήνη, για μια Λαϊκή Δημοκρατία 288· για τον Ελληνικό Εμ φύλιο Πόλεμο 288-90· θεωρία των δύο διεθνών στρατοπέδων 324· ίδρυση 28587· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου καί 18788 · σύγκριση Κομιντέρν και 285-86 κομιτατζήδες 106-107 Κόμμα των Φιλελευθέρων (Ελλάδα)
71, 167, 168, 178-79 Κομμουνιστική Επιθεώρηση (έντυπο του ΣΕΚΕ[Κ]) 101, 125, 163 Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας 166 Κομμουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας (ΒΚΡ) 37- αιτήματα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ προς το 250-53· Β' Παγκόσμιος Πόλε μος και 194-95· «21 όροι» και 114-15· εκλογικές επιδόσεις του 68 · εκπροσώ
πησή του στη ΒΚΟ 49, 72-73· Ελληνι κός Εμφύλιος Πόλεμος καί παροχή βοή θειας από το 274-75, 289, 301· θέση του στην Κομιντέρν 35-67, 72-73, 77, 122, 166· ΚΚΕ και 239-41, 268, 274· KUTV και 121-22· Μακεδονικό Ζήτημα και 87-91, 95-97· αντίσταση στον πόλεμο μέσω συγκρότησης εθνικών μετώπων και
206-208· συγκρούσεις στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου στο 154- φΛοφασιστικό πραξικόπημα (1923) και 89-91, 132
Κομμουνιστικό Κόμμα Μεγάλης Βρετανίας (CPGB) 192 Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας (PCF) 185, 192, 271, 281-82, 287, 355, 358 Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (KPJ)
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 49· 4ο Συνέδριο (1928) 154-55· αιτήμα τα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ 250, 251՛ Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 194, 225-28- «21 όροι» 114-15· εκλογικές επιδόσεις 69· εκπαίδευση αξιωματικών του στρατού του ΚΚΕ 255, 268, 274· εκπαίδευση στο KUTV για λογαριασμό του 121-22· εκ προσώπησή του στη ΒΚΟ 72-73·
Ελλη νικός Εμφύλιος Πόλεμος και παροχή βο ήθειας 269-78, 289, 292-94· Κομιντέρν και 65-66, 142-43, 165-66· κριτική στη βουλγαρική ηγεσία της ΒΚΟ 78, 144· Μακεδονικό Ζήτημα και 90-93, 99-100, 102-104,170,171,187· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 291-92· συγκρούσεις στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου 154-55·
σχέσεις με το ΚΚΕ στη διάρκεια του πολέμου 21317, 225-29, 234· φραξιονιστικές έριδες 140-41. Βλ. και Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας - Εσωτερι κού (ΚΚΕ Εσωτερικού) 355, 357-58 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) 2728- 13ο Συνέδριο (1991) 358-59· 3η Συνδιάσκεψη (1950) 333-34· 3ο 'Εκτα
κτο Συνέδρεο (1924) 115-17· 4ο Συνέ δριο (1928) 147-48· 6ο Συνέδριο (1935) 169-70, 171, 177-78· ανακήρυξη της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνη σης της Ελλάδας 283-84, 291· αντικα τάσταση της ηγεσίας του από την ΕΕΚΔ (1931) 155-61, 188· αντίσταση στον πόλεμο μέσω συγκρότησης εθνικών μετώπων 202-13,
227- αντιφασιστικό μέτωπο 168-69, 177· απαρχές 30-32· αποσταλινοποίηση και 46, 343-47, 35355· αποχή από τις εκλογές του 1946 265-70, 332-33· αριθμός μελών και δημογραφία 164-65, 165-66, 247-48· Β' Παγκόσμιος Πόλεμος Kat 195-96, 200-201- Δεκεμβριανά 249-55· διάλυση της Κομιντέρν και 212·
διαπραγματεύ σεις για Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (1944) 232-33, 237-38· διεθνισμός και 35-39· δικτατορία Πάγκαλου
και 12223 · διώξεις από το καθεστώς Μεταξά 180, 188, 199-200, 211· εγκαθίδρυση των ελληνοσοβιετικών σχέσεων και 121-22· «21 όροι» και μετονομασία του 115-16· εκλογικές επιδόσεις 123-24, 389 141, 166-68, 178, 329-30· εκπατρισμός προσφύγων 310-23· έλεγχος του ΕΛΑΣ από τους Βρετανούς 238-40· Έλληνες
ρωσικής καταγωγής στο 53-54, 60,11822· ίδρυση 116-17· ίδρυση της Κομινφόρμ και 288-89· ιστοριογραφία του 32-35· Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανί ας υπό τον Τσαουσέσκου και 354, 355· κούτβηδες σε ηγετικούς ρόλους 117-18, 135-36, 147· Μακεδονικό Ζήτημα 4344, 103-104, 170-71, 177, 271-72, 293, 320-21, 351·
Πολιτική Επιτροπή Εθνι κής Απελευθέρωσης και 222, 225-28· πολιτική του σοσιαλφασισμού 148,15253· προσπάθειες διαμόρφωσης κράτους (λαοκρατία) 244-48· προσωπολατρία 164, 340-41, 343· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 291-93· σταλινοποίηση 39-42,120,128, 135-36, 164, 187-88, 349՛ στρατηγική της τάξης εναντίον
τάξης και 148-53, 168- σύγκριση με ΣΕΚΕ 129· σχέσεις με το Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας 305· σχέσεις με το ΒΚΡ στη διάρκεια του πολέμου 240-41· σχέσεις με το KPJ στη διάρκεια του πολέμου 213-17, 22429, 233-34· υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών του Μεταξά από τον Ζα χαρώδη και 196-200·
φραξιονιστικές έριδες κούτβηδων-λικβινταριστών 12428. Βλ. και Εθνικό Απελευθερωτικό Μέ τωπο, Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερω τικός Στρατός, Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας, Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας (PCE) 309, 332, 355, 357 Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας (PCI) 69-70,
192, 354-55, 356-57, 358 Κομμουνιστικό Κόμμα Ουγγαρίας, 67, 29596 Κομμουνιστικό Κόμμα Ουζμπεκιστάν 339-40
Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανίας (PCR): Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 195· δημιουργία 70՛ «21 όροι» και μετονομασία του 115· εκπαίδευση στο KUTV 122· εκπροσώ πησή του στη ΒΚΟ 72- Ελληνικός Εμ φύλιος Πόλεμος και παροχή βοήθειας 274, 275-76, 289, 295, 296· θέση στην Κομιντέρν 65-66, 142, 165-66· Μακε-
390 δανικό Ζήτημα 94- μπολσεβικοποίηση 81-82· Τσαουσέσκου 354· φιλοξενία Ελλήνων προσφύγων 324 Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) 312, 337-47. Βλ. και Κομινφόρμ, Κομιντέρν Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας (KSČ) 192-93, 267, 271, 287-88, 29596, 325 Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μει
ονοτήτων Δύσης (KUNMZ) 121 Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων Ανατολής (KUTV) 109-10, 120, 162 Κόμπλος, Έλεκ (Köblös, Elek) 103 Κομσομόλ (κομμουνιστική νεολαία ΚΚΣΕ) 162 Κορδάτος, Γιάννης 51, 74,129 Κορνέεφ, Νικολάι (Korneev, Nikolai) 217, 234 Κορνίλοφ, Λεβρ (Kornilov, Levr) 90, 91 Κοστόφ,
Τράιτσο (Kostov, Traicho) 253, 290 Κουν, Μπέλα (Kun, Bela) 158 Κουντουριώτης, Παύλος 107 Κουούσινεν, Ότο Βίλε (Kuusinen, Otto Wille) 343-44, 345 Κουρτουά, Στεφάν (Courtois, Stéphane) 29, 33 κούτβηδες: εκκαθαρίσεις των αντίπαλων φραξιών 134-40· Ζαχαρώδης καί 10910, 162-63· κύρος 122, 125·
μπολσεβικοποίηση μέσω των 118, 122, 129πολιτική της «Αριστερής Δημοκρατίας» 132-33· σε ηγετικούς ρόλους στο ΚΚΕ 117-19, 135, 147· σταλινοποίηση 12728- στο KPJ 154-55· φραξιονιστικές έριδες στο ΚΚΕ 124-26,187· KPJ, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλα βίας Κρέιμερ, Марк (Kramer, Mark) 24 Κριζέλ, Avi
(Kriegel, Annie) 15, 29 Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 232-33, 23738, 244 Κύρκος, Μιχάλης 327-28 KUNMZ (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μειονοτήτων Δύσης) 121 KUTV (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Ερ γαζομένων Ανατολής) 109-10, 120-21, 162 Κωνσταντινίδης, Γιώργος 159 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Λαζάρ, Марк
(Lazar, Marc) 29, 33 Λαϊκή Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων (Ναρκομιντέλ) 108,130, 174-77 λαοκρατία 244-49 Λαυρένπ, Μπέρια
(Beria, Lavrentii) 270, 337 λενινεσμός και Λένιν, Βλαδίμηρος (Lenin, Vladimir) 29, 77-78, 99,167,172 Λήπερ, Ρέτζιναλντ (Leeper, Reginald) 220, 221, 224-25, 232, 237, 240-41 Λιγδόπουλος, Δημοσθένης 58-60, 64, 71, 109 λικβινταριστές (φράξια) 124-28,134,139-40, 153, 356 Λίπσετ, Σέιμουρ Μάρτιν (Lipset,
Seymour Martin) 358 Λιτβίνοφ, Μαξίμ (Litvinov, Maxim) 174,175 Λούκα, Βασίλε (Luca, Vasile) 276 Μαγγανάς, Βασίλης 261 Mówki, Ιβάν (Maisky, Ivan) 218 ΜακΒή, Λίνκολν (MacVeagh, Lincoln) 224, 231-32, 235-36, 258 Μακεδονικό Ζήτημα 43-44, 351· αντιφασι στικό μέτωπο 171-72, 175-77· απομά κρυνση της
ηγεσίας του ΚΚΕ (1931) 159- ΒΚΟ 87-97, 101-102, 104, 144· εθνική θέση του ΚΚΕ 122-23,129,168· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 271-72· καταβολές 83-85· νόμος περί ιδιώνυ μου 142· πολιτική της Κομιντέρν 89-92, 94-96, 99-102, 104-105, 133, 171-72· Πουλιόπουλος κα! 126, 139- πρόσφυγες 319-21· ρήξη Στάλιν-
Τίτο καί 293· σταλινοποίηση και 135-36· σχέσεις ΚΚΕKPJ 214-17· υποχώρηση του ΣΕΚΕ(Κ) στις πιέσεις της Κομιντέρν 101-105, 110-13, 133 Μακμίλαν, Χάρολντ (Macmillan, Harold) 238 ΜακΝίλ, Χέκτορ (McNeil, Hector) 302 Μακρογιάννης, Δημήτρης 119 Μαλένκοφ, Γκεόργκι (Malenkov, Georgy) 268, 270, 287, 290, 305
Μανουίλσκι, Ντμίτρι (Manuilsky, Dmitry) 91, 99, 142, 155, 158, 166, 170-71, 22425 Μάξιμος, Σεραφείμ 97-101, 124-25, 133-35, 162 Μάο Τσετούνγκ (Mao Zedong) 290
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Μαρκοβίτης, Μάρκος 183 Μάρκοβιτς, Σίμα (Markovič, Sima) 58, 69, 78-79, 91,154-55 Μάρκου, Λίλλυ (Marcou, Lilly) 288 μαρξισμός-λενινισμός 27, 29, 121, 326, 35758 Μάχη των Αθηνών, βλ. Δεκεμβριανά Μεγάλη Βρετανία, βλ. Βρετανία Μικογιάν, Αναστάς (Mikoyan, Anastas) 270 Μικρασιατική Εκστρατεία
(1919-22) 65, 71, 74, 75-76, 97, 99, 111, 125, 185 Μιλιούτιν, Βλαντίμιρ (Milyutin, Vladimir) 87-88 Μίλκιτς, Ιλίγια (Milkić, Ilija) 63, 69,115 Μιχαηλίδης, Γιάννης 160 Μιχαΐλοβπς, Ντράζα (Mihailovič, Draža) 226-27 Μιχαΐλοφ, Μπόρις Ντανίλοβιτς [Σνάιντερ] (Mihajlov, Boris Danilovich [Schnei der])
102,116,117,140 Μιχαλακόπουλος, Ανδρέας 122-23 Μογκιόρος, Αλεξάντρου (Moghioroş, Alex andru) 295 Μολότοφ, Βιάτσεσλαβ (Molotov, Vyaches lav): για την αντίσταση από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ 242· διαπραγματεύσεις του ΚΚΕ με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 236-38· ελληνική απόσυρση από την Αλβανία 305· Ελληνικός
Εμφύλιος Πόλεμος 275, 279-80, 290· πρόγραμμα προσφύγων του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου 315· στήριξη στον Ζαχαρώδη 337· στρατηγική των εθνικών μετώπων 203· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ 191· σφαίρες επιρροής στην Ελλάδα 220-21, 224-27, 230-31· MOPR, βλ. Διεθνής Οργανισμός Βοήθειας στους Μαχητές της
Επανάστασης Μορό-Τζαφερί, Βενσάν ντε (Moro-Giafferi, Vincent de) 181 Μορό-Τζαφερί, Ζαν (Jean Moro-Giafferi) 181-82 Μόρτον, Φρέντερικ (Morton, Frederic) 62 Μοσέτοφ, Βασίλι (Mosetov, Vasily) 274 Μπάκαριτς, Βλαντίμφ (Bakarić, Vladimir) 290 Μπαμπέφ, Φρανσουά-Νοέλ (Babeuf, Fran çois-Noël) 16 Μπάνατς,
Ίβο (Banac, Ivo) 155 Μπαντουλέσκου, Αλεξάντρου (Badulescu, Alexandru) 131 391 Μπαράνοφ, Λεονίντ (Baranov, Leonid)
23738, 242, 262, 270, 274 Μπεναρόγια, Αβραάμ (Benaroya, Avraam) 71, 126-27 Μπένες, Έντβαρντ (Beneš, Edvard) 193 Μπερλινγκουέρ, Ενρίκο (Berlinguer, Enrico) 354 Μπιέρουτ, Μπολέσουαφ (Bierut, Bolesław) 282 Μπλαγκόεφ, Ντίμιταρ (Blagoev, Dimitar) 52, 67, 84 Μπλοκ, Αλεξάντρ (Blok, Alexandr) 17
Μπολσεβικική Επανάσταση 51, 99 μπολσεβικοποίηση 38, 43· απομάκρυνση της ηγεσίας του ΚΚΕ από την ΕΕΚΔ (1931) 160-61· εκπαίδευση Ελλήνων κομμουνιστών στη Ρωσία, 120-1· Μα κεδονικό Ζήτημα και Αντίσταση στην 94, 95, 101-104, 111-13· παλαιά ενα ντίον νέας φρουράς του ΣΕΚΕ και 110-13· πλήρης συμμόρφωση
εναντίον αλά карт συμμόρφωσης με την 64, 74, 111· Πουλιόπουλος και 97, 126· ρόλος του Δημητρόφ στην 105-107, 116, 187· ρωσοποίηση των εθνικών κομμάτων και 118, 120-22, 125-26· ΣΕΚΕ кт διαμά χη γύρω από την 52-53, 72-81, 185-87, 351՛ σιαλινοποίηση εναντίον 40, 128· στοιχεία της 185-86· στροφή
βαλκανι κού κομμουνισμού προς την 103-106, 143-46,186-87. Βλ. επίσης κούτβηδες Μπουχάριν, Νικολάι (Bukharin, Nikolai) 77, 134, 141, 145, 148, 151, 174 Μπράντλερ, Χάινριχ (Brandler, Heinrich) 99 Μπυϊσερέ, Ογκίστ (Buisseret, August) 181 Ναρκομιντέλ, βλ. Λαϊκή Επιτροπή Εξωτερι κών Υποθέσεων Narodni
Osvoboditelen Front (NOF, Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο) 271-72 Νασκόφσκι, Μαριάν (Naszkowski, Marian) 282 Νάτα, Αλεσάντρο (Natta, Alessandro) 354 Νέικοφ, Ντίμιταρ (Neikov, Dimitar) 240 Νέντελκοφ, Ιβάν [Σάμπλιν] (Nedelkov, Ivan [Shablin]) 61 ΝέοςΛενινιστής (έντυπο της OKNE) 153 Νιγιαζόφ, Αμίν
(Niyazov, Amin) 339-40 Νοβάκοβα, Μαρία (Novakova, Maria) 199
392 Νοβίκοφ, Νικολάι Βασίλεβιτς (Novikov, Ni kolai Vasilevich) 221-25, 235-36 NOF, βλ. Narodni Osvoboditelen Front νόμος περί ιδιώνυμου 142,152, 154, 166 Νορντμάν, Ζοέλ (Nordmann, Joël) 181 Νταλαντιέ, Εντουάρ (Daladier, Édouard) 192 Ντάλιν, Αλεξάντερ (Dallin, Alexander) 201 Ντομπροτζάνου-Γκέρεα,
Αλεξάντρου (Dobrogeanu-Gherea, Alexandru) 63 Ντούβας, Γιώργος 151-52,156-57, 183 Οδυσσέας (Ελληνας σύνδεσμος στη SOE) 208 OKNE (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεο λαιών Ελλάδας) 151-52, 153, 162 Οκτωβριανή Επανάσταση 50, 53-54 Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελ λάδας (OKNE) 151-52, 153, 162 Οουεν,
Ρόμπερτ (Owen, Robert) 16 ορθόδοξες χριστιανικές κοινότητες 123 Ουγγαρία, 31, 312, 314-15 Ουίλσον, Χένρι (Wilson, Henry) 238 Ουστίνοφ, Αλεξέι Μιχαΐλοβπς (Ustinov, Alek sei Mikhailovich) 107 Πάγκαλος, δικτατορία (1925-26) 122-23,132 παιδιά σε προσφυγικές κρίσεις 296, 310-19 Πάλα, Στάνισλαβ (Palla,
Stanislav) 295 Πανόφ, Στιλιάν (Panov, Stilian), βλ. Τριανταφυλλίδης, Στέλιος Πάουκερ, Άνα (Pauker, Ana) 181, 257 Παπανδρέου, Γεώργιος 223, 224-25, 232-39, 240-41, 244, 249, 253-54 Παπαρήγας, Μήτσος 154 Πάρτιγκα, Καρολίνα (Partyga, Karolina) 23 Παρτσαλίδης, Δημήτρης (Μήτσος) 262-63, 305, 332, 335
Πατρίκιος, Μηνάς 124, 330 Πατσκόφσκι, Αντρέι (Paczkowski, Andrzej) 19, 20-21 PCF, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας Πετσόπουλος, Γιάννης 88, 98-99 Πιατνίτσκη Όσιπ (Piatnitsky, Osip) 131, 137 Πιγιάντε, Μόσα (Pijade, Mosha) 88 Пік, Βίλελμ (Pieck, Wilhelm) 181 Πίφερ, Τομάζο (Piffer, Tommaso) 24 Πλεχάνοφ,
Γκεόργκι (Plekhanov, Georgi) 52 Πλισέφσκι, Ιβάν (Plyshevsky, Ivan) 212 Πνευματικό Σεμινάριο Τιφλίδας 119
ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πόλεμοι бГ αντιπροσώπων 306, 308 Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) 222-23, 225-30, 236-37 Πολωνία: Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και παροχή βοήθειας 295-97· πραξικόπημα Γιαρουζέλσκι (Jaruzelski) (1981) 357· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου
312-13· στρατιωτική εκπαίδευση για πρόσφυγες 326 Πονομάρεφ, Μπόρις (Ponomarev, Boris) 337 Ποπόφ, Γκριγκόρι (Popov, Grigori) 236-37 Πόρτερ, Πολ A. (Porter, Paul A.) 260 Πορφυρογένης, Μιλτιάδης 238 Ποστέουκα, Βασίλε (Posteucă, Vasile) 27576 Πουλώπουλος, Παντελής 97, 100-103, 117, 124-26, 129, 133-40,
153 Πρόγραμμα της Ερφούρτης του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (1891) 52 προλεταριακή κουλτούρα (proietkulť) 80, 111 πρόσφυγες και επανεγκατάσταση: Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 310-23· Ισπανι κός Εμφύλιος Πόλεμος καί 309· Μικρα σιατική Εκστρατεία 93-94- παράνομη στρατιωτική εκπαίδευση
324-25· τραύ μα των 309-12, 320-22 προσωπολατρία 41, 164, 336, 201 Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση Ελλά δας 283, 293, 299, 301-302 Πυλιώτης, Διονύσης 147,154,183 ραδιοφωνικός σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» 323 Ράκοσι, Ματίας (Rákosi, Mátyás) 303 Ρακόφσκι, Κρίστιαν (Rakovsky, Christian) 92-93 Ράνκοβιτς,
Αλεξάνταρ (Ranković, Aleksandar) 267-68, 270, 271-72, 293 Ράντεκ, Καρλ (Radek, Karl) 61, 65, 90, 99 Ρασκ, Ντιν (Rusk, Dean) 302 Ρεάλε, Εουτζένιο (Reale, Eugenio) 286 Ρεμέλε, Χέρμαν (Remmele, Hermann) 138 Ριζοσπάστης (ενημερωτικό όργανο του ΣΕΚΕ και του ΚΚΕ ): αντιφασιστικό μέτωπο 169· εκκαθάριση του
Πουλιόπουλου 139· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 28384- κλείσιμο 122-23· ο Ζαχαρώδης για
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ την εγκαθίδρυση λαϊκών δημοκρατών 258· πολίτική της «Αριστερής Δημοκρα τίας» 133· φραξιονιστικές έριδες 156· Ροζάκης, Ντίνος 318 Ρόμελ, Έρβιν (Rommel, Erwin) 209 Ροντιόνοφ, Κονσταντίν (Rodionov, Konstantin) 267 Ρούζβελτ, Φράνκλιν Ντελάνο (Roosevelt, Franklin Delano) 231, 235 Ρουμανία:
αξιώσεις των Σοβιετικών επί εδα φών της 195, 229· εγκαθίδρυση κομ μουνιστικού κράτους 36· οπτική της Κομιντέρν 64-68, 115· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμ φυλίου Πολέμου 312-13· στις αγγλοσοβιετικές διαπραγματεύσεις για σφαίρες επιρροής 232· στρατιωτική εκπαίδευση για πρόσφυγες 326
Ρούσος, Πέτρος 209, 236, 250-51, 270-71, 293-95, 299, 325 Ρωσική Αυτοκρατορία 53-54 Ρωσικός Εμφύλιος Πόλεμος (1918-1920) 57 Σακαρέλος, Δημήτρης 55-56,185, 212 Σαουμών, Στεπάν (Shaumian, Stepan) 173 Σαράφης, Στέφανος 239 Σαργολόγος, Νίκος 79, 93 Σβώλος, Αλέξανδρος 238 ΣΕΚΕ, βλ. Σοσιαλιστικό Εργατικό
Κόμμα Ελλάδας ΣΕΚΕ(Κ), βλ. Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας - Κομμουνιστικό Σέμπες, Αλεξάντρ (Sebes, Aleksandr) 295 Σερβία 84 Σέρβικο Κεντρικό Συνδικάτο 31 Σερζ, Βικτόρ [Βίκτορ Λβόβιτς Κιμπάλτσιτς] (Serge, Victor [Victor Lvovich Kibalchich]) 67, 106-107, 118 Σέχου, Μεχμέτ (Shehu, Mehmet) 305
Σώντος, Γιώργος (ψευδ. Σαρρής) 142, 147, 154, 156-58, 202-203, 206, 209, 233-34, 334 Σιαπέρας, Κώστας 275 Σίαρς, Ρόμπερτ (Sears, Robert) 124 Σιβίζιτς, Ντούρο (Cvijić, Đuro) 63 Σίδερης, Αριστοτέλης 79, 86 Σκλάβος, Κώστας 124-25,134-35 Σκόμπι, Ρόναλντ (Scobie, Ronald) 238-39, 249 393 Σλάνσκι, Ρούντολφ
(Slánský, Rudolf) 287, 297-98, 325 Σμέραλ, Μποχουμίρ (Šmeral, Bohumír) 13739 SOE, βλ. Βρετανικές
Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ): αξώσεις επί βουλ γαρικών εδαφών 217-19, 229· αξιώσεις επί ρουμανικών εδαφών 195, 229· από φαση της Βαλκανικής Κομμουχτασκής Ομοσπονδίας για την υπεράσπισή της 57- γερμανική εισβολή 203-204· ελλη νικό και γιουγκοσλαβικό αντιστασιακό κίνημα στη
διάρκεια του πολέμου και ΕΣΣΔ 218-25, 228-31, 233-40, 250-51· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και πα ροχή βοήθειας 268-70, 275-76, 279-80, 288, 291, 301-302· επέμβαση στο Αφ γανιστάν (1979) 357- κατάρρευση 358· πρόσφυγες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου στην ΕΣΣΔ 309· προσφυγι κή κρίση ως απόρροια του
Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου Kat ΕΣΣΔ 310-15, 317-19· στην Κοινωνία των Εθνών 175-76· σύγκριση βαλκανικού κομ μουνιστικού δικτύου 36-37· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (1939) 44, 19195, 200· σχέσεις με την Ελλάδα 107-10, 186-87· φτώχεια 73-74 Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν: πρόσφυγες
του ΚΚΕ 312-13, 317-18, 338-40 Σολόντ, Ντάνιελ (Solod, Daniel) 236 Σόμπολεφ, Αρκάντι (Sobolev, Arkadi) 218 σοσιαλδημοκρατία: αντιφασιστικό μέτωπο 169· απόφαση της Κομιντέρν κατά της συμμαχίας με τη 99 · διαμάχη με το ΚΚΕ 129· διαμάχη στους κόλπους του ΣΕΚΕ 74-75, 78-80,110-13,186· κατα βολές της
ελληνικής Αριστερός 51-53, 356-57· Μακεδονικό Ζήτημα και 86, 102-103· μπολσεβικοποίηση εναντίον 74-77, 111-13, 186, 351· πολιτική της Αρκπερής Δημοκρατίας του ΚΚΕ 133σοσιαλφασισμός και 148-49 Σοσωλδημοκρατικό Κόμμα Σερβίας 69 σοσιαλισμός: αποκοπή ιστορικών δεσμών 161- ελληνικές ρίζες 70-71· πολιτική
394 της Σοβιετικής Ένωσης έναντι του 130132, 188 Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Γιουγκοσλα βίας 68-69 Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας ֊ Κομμουνιστικό (ΣΕΚΕ[Κ]): αντιπο λεμικές κινητοποιήσεις 97, 111· εγκα θίδρυση ελληνοσοβιεπκών σχέσεων 107-10, 122, 186-87· «21 όροι» και μετονομασία του 115·
Μακεδονικό Ζή τημα 94-97, 99-102· μπολσεβικοποίηση 110-13· οικονομική εξάρτηση από την Κομιντέρν 108· πρωτοκαθεδρία της ελληνικής διασποράς 98, 125· Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο (1924) 101-102,103, 115-17· Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ): εκλογικές επιδόσεις 71-72· θέση στη Βαλκανική
Κομμουνιστική Ομοσπονδία 72-73՝ θέση στην Κομιντέρν 64-66, 69-73, 79-82· ίδρυση και ανάπτυξη 50, 71-72· Λιγδόπουλος 60Μπεναρόγια 127· μπολσεβικοποίηση 56-60, 63-64, 72-82, 97· σοσιαλδημο κρατική φράξια 74-76, 79-82, 110-13, 186-87· σύγκριση με ΚΚΕ 129- 3η Βαλκανυτή Σοσιαλδημοκρατική Συνδι άσκεψη
49-51. Βλ. και Κομμουνιστ!κό Κόμμα Ελλάδας, Σοσιαλιστικό Εργατι κό Κόμμα Ελλάδας Σοσιαλιστικό Κόμμα (Ελλάδα) 169, 204 σοσιαλφασισμός 148,152-53,169 Σουσλόφ, Μιχαήλ (Suslov, Mikhail) 268, 270, 280, 305, 337, 338-39 Στάλιν, Ιωσήφ (Stalin, Joseph) 29 · για τη βουλγαρική κατοχή της Θράκης και της
Μακεδονίας 241- για την ανεξαρτησία της Αλβανίας 298· για την αντίσταση των Βούλγαρων κομμουνιστών στον πό λεμο 207· Δημητρόφ και 105՛ εδραίωση της εξουσίας 99■ Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 268, 270, 278-79, 288-89, 290-91, 301, 305-306· επιρροή στην Κομιντέρν 36-37, 134· θάνατος 336· Κομινφόρμ
και 285-86· Λιτβίνοφ και 174· Μακεδονικό Ζήτημα και 155, 177· Μάρκοβιτς και γιουγκοσλαβικό εθνικό ζήτημα 78՛ πολιτική
του στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου 200-201· ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ σοσιαλφασισμός Kat 148· σύγκριση Καρακόζωφ και 119-20· συμφωνία της Βάρκιζας 254-55· Συμφωνία των Ποσο στών και 242· συμφωνίες περί σφαιρών επιρροής 218, 219, 235, 352· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ και 191· Τίτο και 227, 291-93
σταλινικοί (φράξια του ΚΚΕ), βλ. κούτβηδες σταλινοποίηση 39-44· αντικατάσταση της ηγεσίας του ΚΚΕ από την ΕΕΚΔ (1931) 156-61, 188· εκκαθαρίσεις των бшφωνούντων εντός του ΚΚΕ 134-40, 157-58· Ζαχαρώδης και 163-64, 188· Καρακόζωφ Kat 120· Κομινφόρμ 285· ορισμός 40-41· αλλεπάλληλες καταστά σεις 38· του
ΚΚΕ 40-43, 120, 128, 136, 164, 187-88, 349-52. Βλ. και αποσταλινοποίηση Σταμπολίσκι, Αλεξάνταρ (Stamboliyski, Aleksandar) 68, 90 Στάσοβα, Γέλενα (Stasova, Yelena) 181 Σταυριδάκης, I. 54 Σταυρίδης, Ελευθέριος 120,123 Στεφάνοφ, Μπόρις (Stefanov, Boris) 195 Στίνας, Άγις (Σπόρος Πρίφτης) 149 Στουντέρ,
Μπριζίτ (Studer, Brigitte) ЗО, 36 στρατηγική της τάξης εναντίον τάξης 148-53, 168,174-75 στρατηγική των εθνικών μετώπων 197, 203204 συγκεντρωπσμός: διεθνής αντίσταση στον 77- ορισμός τού 41-42· πλουραλίστικές στρατηγικές εναντίον 287· σταλινισμός και 129· στη ΒΚΟ 62 · στρατηγική του Γεωργιάδη κατά
του 77. Βλ. και μπολσεβικοποίηση, σταλινοποίηση Συμφωνία της Βάρκιζας (1945) 150, 254-55, 258, 259 Συμφωνία της Καζέρτας (1944) 238-39 Συμφωνία του Μπλεντ (1947) 278, 289 Συμφωνία των Ποσοστών της Μόσχας 242, 255-56 Συμφωνία των Ποσοστών, βλ. Συμφωνία των Ποσοστών της Μόσχας Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-
Μολότοφ (1939) 44, 191-95, 200 Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστερός (ΣΥΡΙΖΑ) 356 συνδικάτα 69-71, 102,
148-49, 152, 169
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 395 Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνής, βλ. Κομιντέρν Τρότσκι, Λέον (Trotsky, Leon) 99, 134 τροτσκιστές 120, 124-25, 135, 139 Τρούμαν, δόγμα 306 Τσάμηδες (αλβανική μουσουλμανική κοινό τητα) 277 Τσάμπερλεϊν, Νέβιλ (Chamberlain, Neville) 192 Τσάνκοφ, Αλεξάντερ (Tsankov, Alexander) 90 Τσαουσέσκου,
Νικόλαε (Ceaușescu, Nicolae) 326, 354 Τσερβένκοφ, Βάλκο (Chervenkov, Valko) 289 Τσέτκιν, Κλάρα (Zetkin, Clara) 91 Τσεχοσλοβακία 31, 312, 315, 356. Βλ. και Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας Τσώνγκ Κάι-Σεκ (Chang Kai-Shek) 290 Τέμπο, Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς (Tempo, Τσιζίνσκι, Γιόσιπ (Čižinský, losip)
138 Τσιριμώκος, Ηλίας 238 Svetozar Vukmanović) 213-14 Τσουδερός, Εμμανουήλ 217-24 Τερπέσεφ, Ντόμπρι (Terpeshev, Dobri) 240 Τσώνος, Ιβάν (Chonos, Ivan) 96, 101 Τζάκοβιτς, Τζούρο (Djaković, Djuro) 155 Τζήμας, Ανδρέας 208, 209-10, 216-17, 229, Τσώρτσιλ, Ουίνστον (Churchill, Winston): για τα Δεκεμβριανά
251· για την απο 233-34 στολή του Ποπόφ στην Ελλάδα 237· για Τζίλας, Μίλοβαν (Djilas, Milovan) 267-68, τις σοβιετικές σφαίρες επιρροής 224, 286-87, 290 231, 235· ίδρυση της βρετανικής SOE Τζινιέρης, Πανάγος 119 208· ομιλία περί Σιδηρού Παραπετά Τισμανεάνου, Βλαντιμίρ (Tismăneanu, σματος 265·
Συμφωνία των Ποσοστών Vladimir) 23 241-42 Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ (Tito, Josip Broz): αιτή ματα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ 252· ανα Φαράκος, Γρηγόρης 349 κήρυξη κυβέρνησης AVNOJ 227-28· Φεντερασών (Federación Socialista αντάρτικο κίνημα υπό τον 203, 225-27· Laboradera) 53, 74, 86, 123, 127 αντιτιτοϊκές
εκκαθαρίσεις 321· ελληνι Φεραίος, Ρήγας 85 κό αντάρτικο καί 213-17, 229, 233-34· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος
και 45, Φιλίποβιτς, Φίλιπ (Filipovič, Filip) 69,131 φιλομοναρχικοί (Ελλάδα) 169, 179, 222, 259270-73, 284, 308- εξωτερική πολιτική 60 της Κομιντέρν και 194, 203- Ζαχαρώ δης και 267-68· Μακεδονικό Ζήτημα Φίρσοφ, Φ.Ι. (Firsov, F.I.) 201 και 215-16, 229, 249· ρήξη Στάλιν-Τίτο Φλάτο, Στάνισλαβ (Flato,
Stanislaw) 295 291-94, 353 Φλωράκης, Χαρίλαος 27, 349 Τολώτι, Παλμίρο (Togliatti, Palmiro) 69-70, Φόντορ, Ζόλταν (Fodor, Zoltán), 295 Φράνκο, Φρανθίσκο (Franco, Francisco) 288, 155, 175-76 309, 315-16 Τολμπούκιν, Φιόντορ (Tolbukhin, Fyodor) 240 Χαΐνογλου, Τάσος 124-25, 134-35 Τομπουλίδης, Παναγιώτης
54 Χαϊτάς, Ανδρόνικος: για την πολιτική της Τόμσον, Νιόροθι (Thomson, Dorothy) 62 «Αριστερής Δημοκρατίας» 132- δια Τορέζ, Μορίς (Thorez, Maurice) 192 φυγή στη Σοβιετική Ένωση 157-58· Τριανταφυλλίδης, Στέλιος (ή Στιλιάν Τριακαταβολές 117· κριτικές στη ΒΚΟ 142νταφίλοφ [Πανόφ]) 119,157 Συνέδριο του
Λιβάνου (1944) 232-36 Συνέδριο του Τσίμερβαλντ (1915) 67 Συνέδριο των Λαών της Ανατολής στο Μπα κού (1920) 61 Συνθήκη τηςΛωζάνης (1923) 100 Συνθήκη της Νις (1923) 90 Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913) 84 Συνθήκη του Νεϊγύ (1919) 84 Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) 77-78, 85, 172-76 ΣΥΡΙΖΑ, βλ.
Συνασπισμός της Ριζοσπαστι κής Αριστερός σφαίρες επιρροής 44, 218, 230-36 Σχέδιο Λίμνες (1947) 284, 300, 331 Σχέδιο Μάρσαλ (Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης) 273-74, 306
396 45· Μεγάλος Τρόμος και εκτέλεση 155, 183, 349· περί τάξης εναντίον τάξης και υπερεπαναστατικών πολιτικών 150, 153· σταλινική φράξια του ΚΚΕ καί 124-25· σταλινοποίηση και 136· στην εκστρατεία για τη διάσωση του Ζαχα ρώδη 182· σύλληψη 154· σύσταση από την Κομιντέρν 117· ως αντιπρόσωπος του 6ου Συνεδρίου 142-43· ως γραμμα τέας του ΚΚΕ 147· Χαλ, Κόρντελ (Hull, Cordell) 231 Χαντ, Τρίστραμ (Hunt, Tristram) 16 Χάουπτ, Μιρτσέα (Haupt, Mircea) 276 Χάριμαν, Άβερελ (Harriman, Averell) 230-31 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Χατζηβασιλείου, Χρύσα 334 Χολοστένκο, Βπώλι [Πετρουλέσκου] (Ηοίοstenko, Vitali [Petrulescu]) 143 Χότζα, Ενβέρ (Hoxha, Enver) 255, 277, 298, 304-305 Χούντα των Συνταγματαρχών (1967-1974) 33 Χρκποδουλίδης, Χριστόδουλος 183 Χρουστσόφ, Νικίτα (Khrushchev, Nikita) 43, 337, 341-44, 354 Ψάλτης, Στάθης 310 Ψαρρός, Δημήτριος 232 Ψυχρός Πόλεμος 33, 43, 45, 307-308 |
| adam_txt |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αρκτικόλεξα. 11 Πρόλογος στην ελληνική έκδοση. 15 Εισαγωγή: Η παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού. 27 ΜΕΡΟΣ A' Μεσοπόλεμος, 1918-1939 1. Η εμπειρία της μπολσεβικοποίησης στα Βαλκάνια. 49 2. Ο βαλκανικός κομμουνισμός και το Εθνικό Ζήτημα. 83 3. Η εμπειρία της σταλινοποίησης. 114 ΜΕΡΟΣ Β' B' Παγκόσμιος Πόλεμος και πρώτα ψυχροπολεμικά χρόνια, 1939-1956 4. Ελληνικά διλήμματα. 191 5. Βαλκανικές αποφάσεις. 257 6. Η Λαϊκή Δημοκρατία των εκτοπισμένων. 309 Επίλογος. 349 Βιβλιογραφία. 361 Ευρετήριο. 383
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αρχεία ΑΑΚΤ Αρχείο Νέων Φακέλων (Πολωνία) ANR-SANIC Εθνικά Αρχεία Ρουμανίας ֊ Κεντρικό Τμήμα Ιστορικών Εθνι κών Αρχείων ΑΣΚΙ Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (Ελλάδα) AQSH Κεντρικά Κρατικά Αρχεία Αλβανίας CDA Κεντρικά Κρατικά Αρχεία (Βουλγαρία) ΙΑΜ / ΓΑΚ Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας / Γενικά Αρχεία του Κράτους (Ελ λάδα) ΙΡΝ Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης (Πολωνία) La Contemporaine Βιβλιοθήκη Σύγχρονης Διεθνούς Τεκμηρίωσης (Γαλλία) MLO Εθνυ ά Αρχεία Ουγγαρίας NAP Εθνικά Αρχεία Πράγας NARA Διεύθυνση Εθνικών Αρχείων και Εγγράφων (ΗΠΑ) PRO-FO Υπηρεσία Δημόσιων Αρχείων ֊ Φόρεϊν Όφις (Ηνωμένο Βασί λειο) RGANI Ρωσικά Κρατικά Αρχεία Σύγχρονης Ιστορίας RGASPI Ρωσικά Κρατικά Αρχεία Κοινωνικής και Πολιτικής Ιστορίας Ειδηοεογραφικά πρακτορεία, εφημερίδες και περιοδικά Δημοκρατικός Στρατός [ΚΚΕ] International Press Correspondence, αγγλική έκδοση [Κομιντέρν] Le Monde L’Humanité [PCF] L’Internationale Communiste, γαλλική έκδοση [Κομιντέρν] Κομμουνιστική Επιθεώρηση [ΚΚΕ] Νέος Κόσμος [ΚΚΕ]
362 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Pour une paix durable, pour une démocratie populaire [Κομινφόρμ] Ριζοσπάστης [KKE] TASS[ΕΣΣΔ] Συλλογές εγγράφων Αφινών, В. Γ. κ.ά. (επιμ.). Οι σχέσεις ΚΚΕ και ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης στο διάστημα 1953-1977 (Σύμφωνα με τα έγγραφα του Αρχείου της ΚΕ του ΚΚΣΕ), Παρατηρητής,
Θεσσαλονίκη, 1999. Banac, Ivo (επιμ.), The Diary of Georgi Dimitrov, 1933-1949, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2003. Biber, Dusan (επψ.), Tito-Churchill, Strongo tajno, Globus, Ζάγκρεμπ, 1981. Bayerlein, Bernhard H. / Mikhail Narinski / Brigitte Studer / Serge Wolikow (επιμ.), Moscou Paris -
Berlin. Télégrammes chiffrés du Komintern (1939-1941), Tallandier, Παρίσι, 2003. Chirinia, К. К. / А. I. Sobolev / F. I. Firsov (επιμ.), L’Internationale communiste et la lutte contre le fascisme et la guerre, Éditions du Progrès, Μόσχα, 1980. Chourchoulis, Dionyssios κ.ά. (επιμ.), Greece during the
Early Cold War. The View from the Western Archives: Documents, University of Macedonia, Θεσσαλονίκη, 2015. Clissold, Stephen (επιμ.), Yugoslavia and the Soviet Union, 1939-1973. A Documentary Survey, Oxford University Press, Λονδίνο, 1975. Dallin, Alexander / F. I. Firsov, Dimitrov and Stalin,
1934-1943: Letters from the Soviet Archives, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, Κονέτικατ, 2000. Degras, Jane (επιμ.), Soviet Documents on Foreign Policy, 1917-1941, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1953. ------ , The Communist International: 1919-1943 Documents, The Royal Institute on
International Affairs, Λονδίνο, 1956-1964, 3 τόμοι. Dimitrov, Georgi, Selected Works, Sofia Press, Σόφια, 1972, 3 τόμοι.
Fifth Congress of the Communist International, Abridged Report, 17/6 ֊ 8/7 1924. Foreign Relations of the United States (FRUS): ------ , 1944: τόμ. V, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1965. ------ , 1945: τόμ. VIII, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1969. ------ , 1946: τόμ. VII, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1969. ------ , 1947: τόμ. V, The Near East and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1971. ------ , 1948: τόμ. IV, Eastern Europe: The Soviet Union, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1974. ------ , 1949: τόμ. VI, The Near East, South Asia and Africa, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1977. Gibianskii, Leonid / Norman Μ. Naimark, The Soviet Union and the Establishment of Communist Regimes in Eastern Europe, 1944-1954: A Documentary Collection, The National Council for Eurasian and East European Research, Ουάσιγκτον, 2006. Ηλιού, Φίλιππος, Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος. Η εμπλοκή του ΚΚΕ, Θεμέλιο, Αθήνα, 2005. latrides, John Ο. (επψ.). Ambassador MacVeagh Reports: Greece, 1933-1947, Princeton University Press, Πρίνστον, 1980. ΚΚΕ, Επίσημα κείμενα, 1918-1961, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1974-1997, 8 τόμοι.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 363 ------ , Το Πρώτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ, 4-10 Νοεμβρίου 1918, Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, Αθήνα, 1982. ------ , Το Τρίτο 'Εκτακτο Συνέδριο του ΚΚΕ (ΕΤΚΔ), 26 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου 1924, Κε ντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, Αθήνα, 1991. ------ , Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ, 1918-1949, Σύγχρονη
Εποχή, Αθήνα, 2008. ------ , Η 7η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, 18-24 Φεβρουάριου 1957, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 2011. Κόντης, Βασίλης / Σπυρίδων Σφέτας (επιμ.), Εμφύλιος Πόλεμος. Έγγραφα από τα γιουγκοσλα βικά και βουλγαρικά αρχεία, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999. Κορδάτος, Γιάννης, Αρθρογραφίες
στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», 1921-1924, Συλλογή, Αθήνα, 2009. Κουζινόπουλος, Σπύρος (επιμ.), Γκεόργκι Δημητρόφ. Σελίδες από το απόρρητο ημερολόγιο, Καστανιώτης, Αθήνα, 1999. Κωνσταντακόπουλος, Δημήτρης / Δημήτρης Πατέλης / Παναγιώτα Ματέρη (επψ.), 1931-1944. Φάκελος ΕΛΛΑΣ. Τα αρχεία των μυστικών
σοβιετικών υπηρεσιών, Λιβάνης, Αθήνα, 1993. Λεοντιάδης, Γεώργιος / Μποριάννα Μπουζάσκα (επιμ.), Το ΚΚΕ μέσα από τα αρχεία του Κομ μουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας. Συλλογή εγγράφων, 1920-1935, Νόβολη Αθήνα, 2010. Μαραντζίδης, Νίκος / Κώστας Τσίβος (επιμ.), Ο Ελληνικός Εμφύλιος και το διεθνές
κομμουνι στικό σύστημα. Το ΚΚΕ μέσα από τα τσεχικά αρχεία, 1946-1968, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2011. Murashko, G. Ρ. κ.ά. (επιμ.), History and Public Policy Program Digital Archive, Vostochnaia Evropa, τόμ. 2, http://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/134386. Παπαδάτος, Νίκος (επιμ.), Άκρως
απόρρητο. Οι σχέσεις ΕΣΣΔ-ΚΚΕ, 1944-1952, ΚΨΜ, Αθήνα, 2019. ------ , «Ο Μπεζεντάκος μάς άφησε γεια». Οι
διώξεις των Ελλήνων κομμουνιστών στην ΕΣΣΔ, 1937-1938, ΚΨΜ, Αθήνα, 2021. Pearce, Brian (επιμ.), Congress of the Peoples of the East: Baku, September 1920. Stenographic Report, New Park, Λονδίνο, 1977. Πετρόπουλος, Πώργος (επιμ.), Η καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, Προσκήνιο, Αθήνα, 2003. ------ ,
Νίκος Ζαχαριάδης. Ιστορικά διλήμματα, ιστορικές απαντήσεις, Καστανιώτης, Αθήνα, 2011. Πολιτικός Συνασπισμός των Κομμάτων του ΕΑΜ, Μαύρη Βίβλος. Το εκλογικό πραξικόπημα στις 31 Μαρτίου 1946, Αθήνα, Μάιος 1946. Πουλιόπουλος, Παντελής, Διαλεχτά έργα, Εργατική Πάλη, Αθήνα, 2013. Procacci, Giuliano
(επιμ.), The Cominform. Minutes of the Three Conferences 1947/1948/1949, Feltrinelli, Μιλάνο, 1994. Reynolds, David / Vladimir Pechatnov, The Kremlin Letters. Stalin Wartime Correspondence with Churchill and Roosevelt, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2018. Riddell, John (επιμ.), Workers of the
World and Oppressed Peoples, Unite. Proceedings and Documents of the Second Congress, 1920, Pathfinder, Νέα Υόρκη, 1991. ------ , To the Masses. Proceedings of the Third Congress of the Communist International, 1921, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2015. ------ , Toward the United Front. Proceedings of
the Fourth Congress of the Communist International 1922, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2012. Seventh Congress of the Communist International, Abridged Stenographic Report of Proceedings, Foreign Languages Publishing House, Μόσχα, 1939. Stalin, J. V., Works, Foreign Languages Publishing House, Μόσχα,
1954, τόμ. 7. Tiber, Mike (επιμ.), The Communist Movement at a Crossroads. Plenums of the Communist International’s
Executive Committee, 1922-1923, Brill, Λέιντεν / Βοστόνη, 2018.
364 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Τσουδερός, Εμμανουήλ I., Ιστορικό αρχείο 1941-1944, Φυτράκης, Αθήνα, 1990, 6 τόμου United States Senate Committee on the Judiciary, Yugoslav Communism. A Critical Study, US Government Printing Office, Ουάσιγκτον, 1961. Φαράκος, Γρηγόρης, В' Παγκόσμιος Πόλεμος. Σχέσεις ΚΚΕ και
Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέ ντρου, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2004. Žila, Lenina / Vlado Popovski (επιμ.), Makedonski] vopros v dokumentach Kominterna, Σκό πια, Gurga, 1999. Απομνημονεύματα και βιογραφίες Αλεξάτος, Γεώργιος, Ιστορικό Λεξικό του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος, Γειτονιές του Κό σμου,
Αθήνα, 2008. Ανταίος, Πέτρος, Ν. Ζαχαριάδης. Θύτης και θύμα, Φυτράκης, Αθήνα, 1991. Αποστόλου, Λευτέρης, Νίκος Ζαχαριάδης. Η πορεία ενός ηγέτη, 1923-1949, Φιλίστωρ, Αθήνα, 2000. Βοντίτσος-Γούσιας, Γιώργης, Οι αιτίες για τις ήττες, τη διάσπαση του ΚΚΕ και της ελληνικής Αριστερός, Κακουλίδης, Αθήνα,
1977. Churchill, Winston, The Second World War, Triumph and Tragedy, Mifflin, Νέα Υόρκη, 1953. Cohen, Stephen F., Bukharin and the Bolshevik Revolution. A Political Biography, 1888-1938, Vintage House, Νέα Υόρκη, 1975. Δανιηλίδης, Πολύδωρος, Ο Πολύδωρος θυμάται, Ιστορικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1990.
Dedijer, Vladimir, Tito Speaks. His Self-portrait and Struggle with Stalin, Weidenfeld and Nicolson, Λονδίνο, 1953. Deutscher, Isaac, The Prophet Unarmed. Trotsky 1921-1929, Verso, Λονδίνο, 2003. Djilas, Milovan, Conversations with Stalin, Penguin, Μίτσαμ, Βυττόρια, 1967. Ελευθερίου, Λευτέρης,
Συνομιλίες με τον Νίκο Ζαχαρώδη. Μόσχα: Μάρτιος-Ιούλιος 1956, Κέ νταυρος, Αθήνα, 1986. Hull, Cordell, The
Memoirs of Cordell Hull, Macmillan, Νέα Υόρκη, 1948. Ιωαννίδης, Γιάννης, Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση, 1940-1945, Θεμέλιο, Αθήνα, 1979. Kabaktchiev, Kr. / B. Boscović / H. Vatis, Kommunisticheskiepartii balkanskikh stran, Μόσχα, 1930. Καραγιάννης, Χρήστος, Η
ιστορία ενός στρατιώτη (1918-1922). Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τις ελληνικές εκστρατείες, Κέδρος, Αθήνα, 2013. Κασιμάτης, Σταύρος, Οι παράνομοι. Άνθρωποι και ντοκουμέντα, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1997. Khlevniuk, Olek V, Stalin. New Biography ofa Dictator, Yale University Press, Νιου Χέιβεν / Λονδίνο,
2015. Kotkin, Stephen, Stalin. Paradoxes of Power, 1878-1928, Penguin Press, Νέα Υόρκη, 2014. Kuromiya, Hiroaki, Stalin. Profiles in Power, Routledge, Λονδίνο / Νέα Υόρκη, 2005. Lazitch, Branko / Milorad Μ. Drachkovitch, Biographical Dictionary of the Comintern, Hoover Institution Press, Στάνφορντ,
1986. Αιβιεράτος, Δημήτρης, Παντελής Πουλιόπουλος. Ένας επαναστάτης διανοούμενος, Γλάρος, Αθήνα, 1992. Μαρκοβίτης, Μάριος, Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2017. Μητσόπουλος, Θανάσης, Μείναμε Έλληνες. Τα σχολεία των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες,
Οδυσσέας, Αθήνα, 1979. Μπεναρόγια, Αβραάμ, Η πρώτη σταδιοδρομία του ελληνικού προλεταριάτου, Κομμούνα, Αθή να, 1986. Νεφελούδης, Βασίλης A., Μαρτυρίες, 1906-1938, Ωκεανίδα, Αθήνα, 1984.
365 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ------ , Ντοκουμέντο. Το σταλινικό φαινόμενο στην Ελλάδα. Ζαχαριάδης και ζαχαριαδισμός - Ο μύθος και η αλήθεια, Δελφίνι, Αθήνα, 1993. Νεφελούδης, Παύλος, Στις πηγές της κακοδαιμονίας. Τα βαθύτερα αίτια της διάσπασης του ΚΚΕ, 1918-1968, Gutenberg, Αθήνα, 1974. Νωύριος, Γιάννης Δ.,
Γιάννης Πασαλίδης, Σεμελίδης, Θεσσαλονίκη, χ.χ. Παρτσαλίδης, Μήτσος, Διπλή αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης, Θεμέλιο, Αθήνα, 1978. Πετρούλιας, Χαράλαμπος, Η αιχμαλωσία μου και η ζωή των πολιτικών προσφύγων στην Τα σκένδη, 1949-1956, Λυχνία, Αθήνα, 2012. Πετσόπουλος, Γιάννης, Τα πραγματικά αίτια
της διαγραφής μου από το ΚΚΕ, Αθήνα, 1946. Piyade, Mosha, About the Legend that the Yugoslav Uprising owed its Existence to Soviet Assistance, Λονδίνο, 1950. Reale, Eugenio, Avec Duclos au banc des accusés. La reunion constitutive du Kominform à Szklarska Poréba (22-27 Septembre 1947), Plon, Παρίσι,
1958. Ροόσος, Πέτρος, Η μεγάλη πενταετία, Αθήνα, 1976. Stankova, Marietta, Georgi Dimitrov. A Biography, Tauris, Νέα Υόρκη, 2010. Σταυρίδης, Ελευθέριος, Τα παρασκήνια του ΚΚΕ, Αθήνα, 1953. Στίνας, A., Αναμνήσεις, Βέργος, Αθήνα, 1977. Swain, Geoffrey, Tito. A Biography, Tauris, Λονδίνο, 2011. Thomas,
Lane A. (επιμ.), Biographical Dictionary of European Labor Leaders, Greenwood Press, Ουέστπορτ, 1995. Vukvanović, Svetozar, How and Why the People’s Liberation Struggle of Greece met with Defeat, The Merlin Press, Λονδίνο, 1985 (1950). Φαρσακίδης, Γιώργος, Η πρώτη πατρίδα, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα,
1990. Χατζής, Θανάσης, Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε, Παπαζήσης, Αθήνα, 1977. Χουρχούλης, Διονύσης
Π., Θεμιστοκλής Π. Σοφούλης, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων үш τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2014. Άλλες πηγές Aarbakke, Vemund, Ethnie Rivalry and the Quest for Macedonia, 1870-1913, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 2003. Adanır, Fikret, «The National Question and the Genesis
and Development of Socialism in the Ottoman Empire: the Case of Macedonia», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 27-48. Aganson, Olga, «The Versailles Order and Perplexities of the Comintern’s
Policy in the Balkans in the 1930s: Departure from the World Revolution», Journal of Balkan and Near Eastern Studies 22/2 (2020): 194-209. Agtzidis, Vlasis, «The Persecution of the Pontic Greeks in the Soviet Union», Journal of Refugee Studies 4/4 (1991): 372-381. ------ [Αγτζίδης, Βλάσης],
Παρευξείνιος διασπορά. Οι ελληνικές εγκαταστάσεις στις βορειοανα τολικές περιοχές του Εύξεινου Πόντου, Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2001. Αθανασιάδης, Ανδρέας / Ηλίας Γρούιος, Ζαχαριάδης και «Μακεδονικό εθνικό ζήτημα», 19491956. Η περίπτωση της οργάνωσης «Ήλιντεν», Φλωρινιώτικες Εκδόσε^, Φλώρινα,
2020. Αλφιζάτος, Νίκος, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση, 1922-1974. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας, Θεμέλιο, Αθήνα, 1995. Amendola, Giorgio, Storia del Partito Comunista Italiano, 1921-1943, Riuniti, Ρώμη, 1978. Αναστασώδης, Γεώργιος κ.ά., Το εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα της Θεσσαλονίκης, Θεσσα
λονίκη, 1997.
366 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Anikeev, Anatoly, «The Idea for a Balkan Federation: The Civil War in Greece and SovietYugoslav Conflict», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 169-183. Anson, Beatriz, «The Limits of Destalinization.
The Spanish Communist Party, 1956-1965», διδακτορική διατριβή, LSE, Λονδίνο, 2002. Applebaum, Anne, Iron Curtain. The Crushing of Eastern Europe, Penguin, Λονδίνο, 2013. Avakumovic, Ivan, History of the Communist Party of Yugoslavia, Aberdeen University Press, Αμπερντίν, 1964. Baerentzen, Lars, «Η
άφιξη της Σοβιετικής Στρατιωτικής αποστολής τον Ιούλιο του 1944», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 563-595. Balampanidis, Ioannis, Eurocommunism. From the Communist to the Radical European Left,
Routledge, Λονδίνο, 2019. Banac, Ivo, «The Communist Party of Yugoslavia during the Period of Legality (1919-1921)», στο Ivo Banac (επιμ.), The Effects of World War I: The Class War after the Great War, The Rise of Communist Parties in East Central Europe, 1919-1921, Columbia University Press, Νέα
Υόρκη, 1983: 188-230. ------ , With Stalin against Tito. Cominformist Splits in Yugoslav Communism, Cornell University Press, Ίθακα, 1988. Barker, Elisabeth, Macedonia: Its Place in Balkan Power Politics, Royal Institute of International Affairs, Λονδίνο, 1950. ------ , «Some Factors in British
Decision-making over Yugoslavia, 1941-4», στο Phyllis Auty / Richard Clogg (επιμ.), British Policy Towards
Wartime Resistance in Yugoslavia and Greece, Macmillan, Λονδίνο, 1975: 22-58. ------ , British Policy in South-east Europe in the Second World War, Macmillan, Λονδίνο, 1976. Basciani, Alberto, «Screditare un sistema, delegittimare uno stato. La Fédération Balkanique e la Grande Romania, 1924-1932»,
Krypton: Identità, Potere, Rappresentazioni 2 (2013): 76-85. Bataković, Dušan T., «The Communist Party of Yugoslavia, the Comintern and the National Question. The Case of Kosovo and Metohija», στο Vojislav G. Pavlovic (επψ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι,
2011: 61-85. Beaumont, Thomas, Fellow Travellers. Communist Trade-Unionism and Industrial Relations on the French Railways, 1914-1939, Liverpool University Press, Λίβερπουλ, 2019. Beckett, Francis, Enemy Within. The Rise and Fall of the British Communist Party, Merlin, Σάφοκ, 1995. Bell, John D.,
The Bulgarian Communist Party from Blagoev to Zhivkov, Hoover Institution Press, Στάνφορντ, 1986. Βόγλης, Πολυμερής, Η ελληνική κοινωνία στην Κατοχή, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2010. ------ , Η αδύνατη επανάσταση. Η κοινωνική δυναμική του Ελληνικού Εμφυλίου, εκδ. Αλεξάν δρεια, Αθήνα, 2014. Βλ. και
Voglis, Polymeris. Broué, Pierre, Histoire de l’Internationale Communiste, 1919-1943, Fayard, Παρίσι, 1997. Bulei, Ion, О Istoria а Romanilor, Merania, Βουκουρέστι, 1996. Burks, R. V., The Dynamics of Communism in Eastern Europe, Princeton University Press, Πρίνστον, Νιου Τζέρσι, 1962. Buton,
Phillipe, Les lendemains qui déchantent. Le parti communiste français à la libération, Presses de la Fondation
Nationale des Sciences Politiques, Παρίσι, 1993. Γεωργαντίδης, Χρήστος N. / Ηλίας Νικολακόπουλος, «Η εξέλιξη της εκλογικής δύναμης του ΚΚΕ μεταξύ των δύο πολέμων», The Greek Review of Social Research 36-37 (1979): 448-468.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 367 Γεωργώδου-Κατσουλάκη, A., Η πρώτη συνδιάσκεψη του ΣΕΚΕ(Κ) - Φεβρουάριος 1922, χ.έ., Αθήνα, 1984. Γιαννακάκης, Ήλιος, «Το όπλο παρά πόδα: Η εγκατάσταση των προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού
Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 3-17. Γιώτης, Σπύρος, «Η ιταλική πολιτική στην Αλβανία και η ελληνική μειονότητα, 1939-1943», διδακτορική διατριβή. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2022. Γκλαρνέτατζης, Γιάννης, «Το φάντασμα του κομμουνισμού
πάνω από την πόλη: οι δημοτι κές εκλογές του 1925 στη Θεσσαλονίκη», 27 Οκτωβρίου 2012, https://alterthess.gr/ to-fantasma-toy-kommoynismoy-pano-apo-tin-poli-oi-dimotikes-ekloges-toy-1925-stithessaloniki/. Γκριτζώνας, Κώστας, Κόκκινοι δραπέτες, 1920-1944, Γλάρος, Αθήνα, 1985. Γούναρης, Βασίλης Κ. /
Πέτρος Παπαπολυβίου, «Εκτελέσεις, βία και ασιτία στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής. Έρευνα και καταγραφή», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Πέτρος Παπαπολυβίου (επιμ.), Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2001: 135-152. Carr, E. Η., A History of Soviet Russia. Socialism in
One Country, 1924-1926, MacMillan, Λονδίνο, 1964. ------ , Twilight of the Comintern, Pantheon Books, Νέα Υόρκη, 1982. Carras, Iannis, «Identity and Class in the Memoirs of four Participants in the “Greek Expedition to South Russia”», Nordost-Archiv (υπό δημοσίευση). Choumerianos, Manolis / Spyros
Sakellaropoulos, «The Communist Party of Cyprus, the Comintern and the Uprising of 1931: Thoughts on the
“Apologia” of Charalambos Vatyliotis (Vatis)», Twentieth Century Communism 16 (2019): 103-124. Cicák, Fedor Ivan, «The Communist Party of Yugoslavia between 1919-1934. An Analysis of its Formative Process», διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Μπλούμινγκτον, 1965. Connor, Walker, The
National Question in Marxist-Leninist Theory and Strategy, Princeton University Press, Πρίνστον, 1984. Conrad, Sebastian, What is Global History?, Princeton University Press, Πρίνστον, 2016. Courtois, Stéphane, Le PCF dans la Guerre. De Gaule, La Résistance, Staline, Ramsay, Πα ρίσι, 1980.
Courtois, Stéphane / Marc Lazar, Histoire du Parti Communiste Français, Presses Universitaires de France, Παρίσι, 2000. Craig Nation, R., «A Balkan Union? Southeastern Europe in Soviet Security Policy, 19441948», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War,
MacMillan, Λονδίνο, 1996: 125-143. Crampton, R. G., Bulgaria, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2007. Δάγκας, Αλέκος, «Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Δι εθνούς», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. 19221940: Ο Μεσοπόλεμος, Βιβλιόραμα,
Αθήνα, 2003, τόμ. Β2: 155-201. Δάγκας, Αλέκος / Γιώργος Λεοντιάδης, Κομιντέρν και Μακεδονικό Ζήτημα - Το ελληνικό παρα σκήνιο, 1924, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. Danforth, Loring M. / Riki Van Boeschoten, Children of the Greek Civil War. Refugees and the Politics of Memory, Chicago University
Press, Σικάγο, 2012. Datta Gupta, Sobhanlal, «Communism and the Crisis of the Colonial System», στο Silvio Pons /
Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and
368 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Socialism in One Country, 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1: 212-231. Değerli, Esra S., «Balkan Pact and Turkey», The Journal of International Social Research 2/6 (2009): 136-147. Deletant, Dennis, Romania under Communist Rule, Civic Academy Foundation, Βουκουρέστι, 2006. De Sola Pool, Ithiel κ.ά. Satellite Generals. A Study of Military Elites in the Soviet Sphere, Stanford University Press, Στάνφορντ, 1955. Diac, Cristina, «între Intransigență și Complicități Asumate. Finanțarea Mișcării Comuniste din România de Comintern în Prima Jumătate a Anilor 20», στο Antoaneta Olteanu / AnaMaria Cătănuș (επιμ.), Relațiile Româno-ruse/sovietice din Secolul al XIX-lea Până în Prezent, Editura Universității din București, Βουκουρέστι, 2020: 105-123. Di Biagio, Anna, «The Establishment of the Cominform», στο Giuliano Procacci (επιμ.), The Cominform. Minutes of the Three Conferences 1947/1948/1949, Feltrinelli, Μιλάνο, 1994: 11-34. ------ , «The Marshall Plan and the Founding of the Cominform, June-September 1947», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 19431953, MacMillan, Λονδίνο, 1996: 208-222. Dimitrov, Vesselin, Stalin ’s Cold War. Soviet Foreign Policy, Democracy and Communism in Bulgaria, 1941-48, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008. Dimou, Augusta, Entangled Paths Towards Modernity. Contextualizing Socialism and Nationalism in the Balkans, CEU Press, Βουδαπέστη, 2009. Dj ilas, Aleksa, The Contested Country. Yugoslav Unity and Communist Revolution, 1919-1953, Harvard University Press,
Κέιμπριτζ, 1991. Δορδανάς, Στρατός N. / Βάιος Καλογρηάς, Οι ζωές των άλλων. Η Στάζι Kat οι Έλληνες πολι τικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία (1949-1989), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2020. Dragostinova, Theodora, Between Two Motherlands. Nationality and Emigration among the Greeks of Bulgaria,
1900-1949, Cornell University Press, Ίθακα, 2011. Dumont, Paul, «A Jewish, Socialist and Ottoman Organization: the Workers’ Federation of Salónica», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 49-75.
Dunn, David, «Maksim Litvinov: Commissar of Contradiction», Journal of Contemporary History 23/2 (1988): 221-243. Dymarski, Mirosław, «The Macedonian Question in the Light of the Documents of the Serbian Diplomacy, 1903-1914», Politeja 30/4 (2014): 7-18. Δώδος, Δημοσθένης «Οι πρόσφυγες στις εκλογές
από τον Βενιζέλο στον Κονδύλη», στο Ελέ νη Ιωαννίδου (επιμ.), Η μεταμόρφωση της Θεσσαλονίκης. Η εγκατάσταση των προσφύγων στην πόλη (1920-1940), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2010: 161-178. Elbaz, Sharon / Liora Israël, «L’invention du droit comme arme politique dans le communisme français. L’Association
Juridique Internationale (1929-1939)», Vingtième Siècle 85 (2005): 31-43. Ελεφάντης, Άγγελος Г., H επαγγελία της αδύνατης επανάστασης. ΚΚΕ και αστισμός στο Μεσο πόλεμο, Θεμέλιο, Αθήνα, 1976. Ellman, Michael, «Soviet Repression Statistics: Some Comments», Europe-Asia Studies 54/7 (2002): 1151-1172.
Esche, Mattias, «Η πολιτική της ΕΣΣΔ για την Ελλάδα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», στο Χάγκεν Φλάισερ /
Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντί σταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 553-562.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 369 Fayet, Jean-François, «Paul Levi and the Turning Point of 1921: Bolshevik Emissaries and International Discipline in the Time of Lenin», στο Norman Laporte I Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 105-123. Firsov, Fridrikh 1.1 Harvey Klehr / John Earl Haynes, Secret Cables of the Comintern, 19331943, Yale University Press, Νωυ Χέιβεν, 2014. Fišera, Vladimir Claude, «La dimension regionale: slavisme, fédéralisme et communisme de la Fédération Communiste Balkanique au Comité Interslave (1920-1946)», Revue des Études Slaves 51/1-2 (1978): 85-96. ------ , «Communisme et intégration supranationale: La revue La Fédération Balkanique (19241932)», Revue d’Histoire Moderne et Contemporaine 34/3 (1987): 497-508. ------ , Les peuples slaves et le communisme. De Marx à Gorbatchev, Berg, Παρίσι, 1992. Fitzpatrick, Sheila, «Signals from Below: Soviet Letters of Denunciation of the 1930s», The Journal of Modern History 68/4 (1996): 831-866. ------ , Everyday Stalinism: Ordinary Life in Extraordinary Times. Soviet Russia in 1930s, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2000. Fowkes, Ben, «To Make the Nation or to Break it: Communist Dilemmas in two Interwar Multinational States», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 206-225. Frankopan, Peter Οι δρόμοι του μεταξιού. Μια νέα ιστορία του κόσμου, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθή να, 2022. Gerolymatos,
André, The International Civil War. Greece, 1943-1949, Yale University Press, Νιου Χέιβεν, 2016. Gibianskii, Leonid, «Kak Voznik Kominform. Po Novym Arkhivnym Materialam», Novaia i Noveiishaia Istoriaa 4 (1993): 131-152. ------ , «The Soviet-Yugoslav Conflict and the Soviet Bloc», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επψ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-1953, Macmillan, Λονδίνο, 1996: 222-245. ------ , «Federative Projects of the Balkan Communists and the USSR Policy During Second World War and at the Beginning of the Cold War», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 43-60. ------ , «Soviet-Yugoslav Relations, the Cominform and Balkan Communist Parties: Documentary Sources and Some Aspects of its Research», στο Vojislav G. Pavlovič (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Institute for Balkan Studies, Βελιγράδι, 2011: 265-301. Gordon Skilling, H., «The Formation of a Communist Party on Czechoslovakia», The American Slavic and East European Review 14/3 (1955): 346-358. Gotovitch, José, «Histoire du Parti Communiste de Belgique», Courier Hebdomadaire du CRISP 37/1582 (1997): 1-36. Goulter-Zervoudakis, Christina, «The Politization of Intelligence: The British Experience in Greece, 1941-1944», Intelligence and National Security 13/1 (1998): 165-194. Grišina, R. P., «Η πρώτη φάση της δραστηριότητας της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομο σπονδίας (1920-1923) και η Ελλάδα», Βαλκανικά Σύμμεικτα 7 (1995): 171-183. Gužvica, Stefan, «Learning Leninism: Factional Struggles in the Communist Party of
Yugoslavia during the Great Purge, 1936-1940», μεταπτυχιακή εργασία, Central European University, Βουδαπέστη, 2018. ------ , «Retrospective Lessons and Generational Gaps: The Impact of Yugoslav Communist Émigrés in Interwar Czechoslovakia on the Postwar Yugoslav State», Acta Históriáé 27/1 (2019): 35-54.
370 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ , «SicklewithoutaHammer»: Revolution and Nation Building in the Balkans 1900s-1930s», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ, 2022. Ζαγάρας, Κωνσταντίνος, «Η ελληνική κομμουνιστική Αρ^τερά με κρίσεις ταυτότητας και πο λιτικής. Η κομβική στιγμή του
1991», διδακτορική διατριβή, ΕΚΠΑ, Αθήνα, 2018. Ζαούσης, Αλέξανδρος, Η τραγική αναμέτρηση, 1945-1949. Ο μύθος και η αλήθεια, Ωκεανίδα, Αθήνα, 2000. Ηλιου, Φίλιππος, Ψηφίδες ιστορίας και πολιτικής του εικοστού αιώνα, Πόλις, Αθήνα, 2007. Haithcox, John Patrick, Communism and Nationalism in India. Μ.
N. Roy and Comintern Policy 1920-1939, Princeton University Press, Πρίνστον, 1971. Harris, George S., The Origins of Communism in Turkey, The Hoover Institution, Στάνφορντ, 1967. Haslam, Jonathan, The Soviet Union and the Struggle for Collective Security in Europe, 19331939, MacMillan, Λονδίνο,
1984. Haug, Hilde Katrine, Creating a Socialist Yugoslavia. Tito, Communist Leadership and the National Question, I. B. Tauris, Λονδίνο, 2012. Hradečný, Pavel, «Czechoslovak Material Aid to the Communist “Democratic Army of Greece” in the Years 1948-1949», Balkan Studies 40/2 (1999): 361-382. ------
, «Zdrženlivý Internacionalismus: Občanská Válka v Řecku a Československá Materiální Pomoc Demokratické Armádě Řecka», Soudobé dějiny 1-2 (2003): 58-92. ------ , Η ελληνική διασπορά στην Τσεχοσλοβακία. Ίδρυση και αρχικά στάδια ανάπτυξης, 19481954, Ινστπούτο Βαλκανικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2007.
Hunt, Tristram, Marx’s General. The Revolutionary Life of Friedrich Engels, Picador, Νέα Υόρκη, 2010. latrides
John O., Revolt in Athens. The Greek Communist ‘Second Round’, 1944-1945, Princeton University Press, Πρίνστον, 1972. ------ , «Civil War, 1945-1949. National and International Aspects», στο John O. latrides (επιμ.), Greece in the 1940s. A Nation in Crisis, University Press of New England, Αννόβερο,
1981: 195-219. ------ , «Revolution or Self-Defense? Communist Goals, Strategy, and Tactics in the Greek Civil War», Journal of Cold War Studies 7/3 (2005): 3-33. ------ [Ιατρίδης, Ιωάννης Ο.],«Η πολιτικοποίηση της Ελληνικής Αντίστασης, 1941-1943», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Στάθης Ν. Καλύβας /
Γιάννης Δ. Στεφανίδης (επψ.), Ανορθόδοξοι πόλεμοι. Μακεδονία, Εμφύλιος, Κύπρος, Πατάκης, Αθήνα, 2010: 254-276. ------ , «Greece and the Birth of Containment: An American Perspective», στο Svetozar Rajak κ.ά. (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Palgrave, Λονδίνο, 2017: 3-28. Ilıcak, Şükrü H.,
«Jewish Socialism in Ottoman Salónica», Southeast European and Black Sea Studies 2/3 (2002): 115-146. Institut de marxisme léninisme du Comité Central du PCT, Histoire sommaire du Parti Communiste de Tchécoslovaquie, Orbis, Πράγα, 1980. Ionescu, Ghiță, Communismul în România, Litera, Βουκουρέστι,
1994. Israël, Liora, «From Cause Lawyering to Resistance. French Communist Lawyers in the Shadow of History (1929-1945)», στο Austin Sarat / Stuart Scheingold (επιμ.), The Worlds Cause Lawyers Make. Structure and Agency in Legal Practice, Stanford University Press, Στάνφορντ, 2005: 147-167.
Jacobson, Jon, When the Soviet Union Entered World Politics, Berkeley University Press, Μπέρκλεϊ, 1994. ------ , «The
Soviet Union and Versailles», στο Manfred F. Boemeke / Gerald Feldman / Elisabeth Glaser (επιμ.), The Treaty of Versailles. A Reassessment after 75 Years, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2006: 451-468.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 371 Jones, Howard, “A New Kind of War”. America ’s Global Strategy and the Truman Doctrine in Greece, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1989. Joukoff, Eudin Xenia/Harold H. Fisher, Soviet Russia and the West, 1920-1927. ADocumentary Survey, Stanford University Press, Στάνφορντ, 1957.
Καβάλα, Μαρία, «Επιβίωση βιολογική Kat πνευματική», στο Βασίλης Κ. Γούναρης / Πέτρος Παπαπολυβίου (επιμ.), Ο φόρος του αίματος στην κατοχική Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2001: 15-40. Kahan, Vilém, «The Communist International, 1919-43. The Personnel of its Highest Bodies», International
Review of Social History 21/2 (1976): 151-185. ------ , «A Contribution to the Identification of the Pseudonyms Used in the Minutes and Reports of the Communist International», International Review of Social History 23/2 (1978): 177-192. Καινούργιος, Χρήστος Δ., Στα άδυτα του Εμφυλίου. Στρατόπεδα
Ρουμπίκ και Μπούλκες, Ιωλκός, Αθήνα, 2003. Kalyvas, Stathis, The Logic of Violence in Civil War, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2006. Kalyvas, Stathis / Nikos Marantzidis, «Greek Communism, 1968-2001», East European Politics and Societies 16/3 (2002): 665-690. ------ [Καλύβας, Στάθης / Νίκος
Μαραντζίδης], Εμφύλια πάθη, Μεταίχμιο, Αθήνα, 2015. Karpozilos, Apostolos, «The Greeks in Russia. Pages from the Political and Cultural History of Ponfian and Mariupol Greeks in Southern Russia», Αρχείον Πόντου 47 (1996/1997): 16-19. Καρπόζηλος, Κωστής, «Απόπειρες συγκρότησης του Ελληνικού Λαϊκού
Μετώπου. Η Δημο κρατική Ένωση Ελλήνων Γαλλίας, 1937-1939», Αρχειοτάξιο 10 (2008): 37-53. ------
[Karpozilos, Kostis], «The Defeated of the Greek Civil War. From Fighters to Political Refugees in the Cold War», Journal of Cold War Studies 16/3 (2014): 62-87. ------ , «Εκτός ορίων. Mta διεθνική miopia του ελληνικού κομμουνισμού» (εργασία υπό εξέ λιξη, χ.χ.). Κατσούλης, Γιώργης Δ., Ιστορία του
Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Νέα Σύνορα, Αθήνα, 1976. Katz, Zev, «Party-Political Education in Soviet Russia, 1918-1935», Soviet Studies 7/3 (1956): 237-247. Kirschenbaum, Lisa A., «Exile, Gender, and Communist Self-Fashioning: Dolores Ibarruri (La Pasionaria) in the Soviet Union», Slavic Review
71/3 (2012): 566-589. ------ , International Communism and the Spanish Civil War. Solidarity and Suspicion, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2015. Kitchen, Martin, «British Policy Towards the Soviet Union, 1945-1948», στο Gabriel Gorodetsky (επιμ.), Soviet Foreign Policy, 1917-1991: A
Retrospective, Routledge, Λον δίνο, 1994: 111-134. Kocho-Williams, Alastair, Russian and Soviet Diplomacy, 1900-1939, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2012. Kofos, Evangelios, Nationalism and Communism in Macedonia, Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1964. ------ [Κωφός, Ευάγγελος], «Η βαλκανική
διάσταση του Μακεδονικού Ζητήματος στα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επψ.), Η Ελ λάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 418-471. Koliopoulos, John S. / Thanos Μ. Veremis, Greece: The Modern Sequel, Hurst,
Λονδίνο, 2002. Κόντης, Βασίλης, Η αγγλοαμερικανική πολιτική και το ελληνικό πρόβλημα, 1945-1949, Παρα τηρητής,
Θεσσαλονίκη, 1984.
372 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ [Kondis, Basil], «The Re-establishment of the Greek-Soviet Relations in 1924», Balkan Studies 26/1 (1985): 151-157. ------ , Σοσιαλιστική κράτη και KKE στον Εμφύλιο, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2012. Κορδάτος, Γιάννης, Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος,
Μπουκουμάνης, Αθήνα, 1972. Κουζίνόπουλος, Σπύρος, Ελευθερία. Η άγνωστη ιστορία της πρώτης παράνομης οργάνωσης και εφημερίδας της κατοχής, Καστανιώτης, Αθήνα: 1986. Κουλούρης, Νίκος, «Οι “μαρξιστές-λενινιστές” πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώ πη (1964-1976) köl το παράνομο δελτίο
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 219-246. Kousoulas, George, Revolution and Defeat. The Story of the Greek Communist Party, Oxford University
Press, Λονδίνο, 1965. Κουτσουλάκης, Αλέκος, Η δεύτερη δεκαετία του ΚΚΕ, 1929-1939, Γνώση, Αθήνα, 1984. Kowalsky, Daniel, Stalin and the Spanish Civil War, Gutenberg e-book, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 2004. Králová, Kateřina / Κώστας Τσίβος, Στέγνωσαν τα δάκρυα μας. Έλληνες πρόσφυγες στην
Τσεχο σλοβακία, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2015. Kramer, Mark, «The Role of the CPSU International Department in Soviet Foreign Relations and National Security Policy», Soviet Studies 42/3 (1990): 429-446. ------ , «Stalin, Soviet Policy, and the Consolidation of a Communist Bloc in Eastern Europe»,
στο Vladimir Tismăneanu (επιμ.), Stalinism Revisited. The Establishment of Communist Regimes in East-Central Europe, Central
European University Press, Βουδαπέστη, 2009: 52-101. ------ , «Stalin, the Split with Yugoslavia, and Soviet-East European Efforts to Reassert Control, 1948-53», στο Svetozar Rajak κ.ά. (επιμ.), The Balkans in the Cold War, Palgrave, Λον δίνο, 2017: 29-63. Kriegel, Annie, Les communistes français. Essai d’ethnographie politique, Seuil, Παρίσι, 1968. ------ , Un autre communisme?, Hachette, Παρίσι, 1977. Kriegel, Annie / Stéphane Courtois, Eugen Fried: le grand secret du PCF, Seuil, Παρίσι, 1997. Kubasiewicz, Izabela, «Children and Youth from Greece in the Realities of the Polish People’s Republic: Children’s Homes, Education, Upbringing», στο Magdalena Semczyszyn (επιμ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 186-195. Kudrna, Ladislav, «Podivní Vlastenectví. Českoslovenští Komunisté a Jejich Postoj к Válce do 22. června 1941», Fakta a Svědectví 3 (2011), https://www.valka.cz/14855-Podivnivlastenci. Kuniholm, Bruce R., The Origins of the Cold War in the Near East: Great Power Conflict and Diplomacy in Iran, Turkey, and Greece, Princeton University Press, Πρίνστον, 1980. ------ , «The Origins of the Cold War in the Near East», στο Gabriel Gorodetsky (επψ.), Soviet Foreign Policy, 1917-1991: A Retrospective, Routledge, Λονδίνο, 1994: 135-145. Kurth, Peter, American Cassandra. The life of Dorothy Thomson, Little Brown, Βοστόνη, 1990. Lagani, Irène, «Les communistes des Balkans et la guerre civile grecque, mars 1946 - août 1949», Communisme 9 (1986): 60-78. Lalaj, Ana, «H εμπλοκή της Αλβανίας στον Ελληνικό
Εμφύλιο Πόλεμο», στο Νίκος Μαραντζίδης / Ηλίας Γ. Σκουλίδας (επιμ.), Ελλάδα και Αλβανία στον Ψυχρό Πόλεμο. Πολιτικές, ιδεολογίες, νοοτροπίες, εκδ. Αλεξάνδρες, Αθήνα, 2020: 79-99. Λαμπάτος, Γαβρίλης, Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Τασκένδη, 1949-1957, Κούριερ, Αθή να, 2001. Λαμπρινού, Κατερίνα, ΕΔΑ1956-1967. Πολιτική και ιδεολογία, Πόλις, Αθήνα, 2017.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 373 Lapenna, Ivo, «Main features of the Yugoslav Constitution 1946-1971», The International and Comparative Law Quarterly 21/2 (1972): 209-229. Laporte, Norman / Kevin Morgan, «Kings Among Their Subjects? Ernst Thälmann, Harry Pollitt and the Leadership Cult as Stalinization», στο
Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 124-145. Lazitch, Branko, Tito et la Revolution Yougoslave, 1937-1956, Fasquelle, Παρίσι, 1957. Λεμπέντεβα, Ναταλία / Μιχαήλ Ναρίνσκι,
Η Κομμουνιστική Διεθνής στονΒ' Παγκόσμιο Πόλε μο, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2004. Lešnik, Avgust, «The Development of the Communist Movement in Yugoslavia during the Comintern Period», The International Newsletter of Communist Studies Online XI/18 (2005): 25-60. Levy, Robert, Ana Pauker. The Rise
and Fall of a Jewish Communist, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 2001. Λιάκος, Αντώνης, Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα, 1993. ------ , Αποκάλυψη, ουτοπία και ιστορία. Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης, Πόλις, Αθήνα, 2011. ------ , Ο
ελληνικός εικοστός αιώνας, Πόλις, Αθήνα, 2019. Lih, Lars Τ., «Bolshevik Roots of International Communism», στο Silvio Pons / Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and Socialism in One Country 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1:
142-165. Λιναρδάτος, Σπόρος, «Αντίσταση στη Δικτατορία του Μεταξά», στο Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η
Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστι τούτο ATE, Αθήνα, 1989: 92-97. Λυβάνιος, Δημήτρης, Μακεδονικό και Βρετανία (1939-1949), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2015. Lukač, Dušan, «Η συνεργασία μεταξύ των εθνικών απελευθερωτικών κινημάτων της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας», στο
Χάγκεν Φλάισερ / Νίκος Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 193644. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1989: 480-488. Luza, Radomir, «The Communist Party of Czechoslovakia and the Czech Resistance, 19391945», Slavic Review 28/4 (1969): 561-576. Macrakis, Michael S., «Russian
Mission on the Mountains of Greece, Summer 1944 (A View from the Ranks)», Journal of Contemporary History 23/3 (1988): 387-408. Majstorović, Vojin, «The Rise and Fall of the Yugoslav-Soviet Alliance, 1945-1948», Past Imperfect 16 (2010): 132-164. Marantzidis, Nikos, «La deuxième mort de Nicos
Zachariadis. L’itinéraire d’un chef communiste», Communisme 29/30 (1992): 183-189. ------ , «The Communist Party of Greece After the Collapse of Communism (1989-2006): from Proletarian Internationalism to Ethno-populism», στο Uwe Backes / Patrick Moreau (επιμ.), Communist and Post-Communist parties
in Europe, Vandenhoeck Ruprecht, Δρέσδη, 2008: 245-258. ------ [Μαραντζίδης, Νίκος], Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, 1946-1949, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2010. ------ , «The Greek Civil War (1944-1949) and the International Communist System», Journal of Cold War Studies 15/4 (2013): 25-54. ------ ,
«Greek Intellectuals and the Fascination with Communism: The Graft that Did Not Blossom (1924-1949)», στο Vladimir
Tismăneanu / Bogdan C. Iacob (επιμ.), Ideological Storms. Intellectuals, Dictators, and the Totalitarian Temptation, CEU Press, Βουδαπέστη, 2019: 81-97.
374 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Marantzidis, Nikos / Giorgos Antoniou, «The Axis Occupation and Civil War: Changing Trends in Greek Historiography, 1941-2002», Journal of Peace Research 41/2 (2004): 223-231. Μαργαρίτης, Γιώργος, Ιατορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2000. Marcou, Lilly,
Le Kominform, Presses de la fondation nationale des sciences politiques, Παρίσι, 1977. Mastny, Voijtech, Russia’s Road to the Cold War. Diplomacy, Warfare and the Politics of Communism, 1941-1945, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 1979. ------ , The Cold War and Soviet Insecurity. The Stalin
Years, Oxford University Press, Νέα Υόρκη, 1996. Ματθαίου, Άννα / Πόπη Πολέμη, «Οι διεθνείς σχέσεις της Δημοκρατικής Ελλάδας μέσα στο 1948: Μια έκθεση του Πέτρου Ρούσου», Αρχειοτάξιο 2 (2000): 4-40. ------ , Η εκδοτική περιπέτεια των Ελλήνων κομμουνιστών. Από το βουνό στην υπερορία, 19471968,
Βφλιόραμα / ΑΣΚΙ, Αθήνα, 2003. Mavrogordatos, George Th., Stillborn Republic. Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 1983. Mazower, Mark, Inside Hitler’s Greece. The Experience of Occupation, 1941-44, Yale University Press, Νιου Χέιβεν,
1993. ------ , Salònica, City of Ghosts. Christians, Muslims and Jews, 1430-1950, Alfred A. Knopf, Νέα Υόρκη, 2005. ------ , Governing the World. The History of an Idea, Penguin, Νέα Υόρκη, 2012. McDermott, Kevin, «The History of the Comintern in Light of New Documents», στο Tim Rees / Andrew Thorpe
(επιμ.), International Communism and the Communist International, 1919-43, Manchester University Press,
Μάντσεστερ, 1998: 31-40. McDermott, Kevin / Jeremy Agnew, The Comintern. A History of International Communism from Lenin to Stalin, MacMillan, Λονδίνο, 1996. Mëhilli, Elidor, From Stalin to Mao. Albania and the Socialist World, Cornell University Press, Ίθακα, 2017. Meta, Beqir, Albania and Greece,
1949-1990. The Elusive Peace, Academy of Sciences Institute of History, Τίρανα, 2007. Μιχαηλίδης, Ιάκωβος, Τα πρόσωπα του Ιανού. Οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις τις παραμονές του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, 1944-1946, Πατάκης, Αθήνα, 2004. Μόλχο, Ρένα, Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Μια ιδιαίτερη
κοινότητα, Πατάκης, Αθήνα, 2014. Μπάεφ, Γίόρνταν, «Τα Βαλκάνια. Η πρώτη εστία Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη», στο Γρή γορης Φαράκος (επιμ.), Δεκέμβρης του ’44. Νεότερη έρευνα, νεότερες προσεγγίσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996: 165-189. ------ , Μια ματιά απ’ έξω. Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα. Διεθνείς
διαστάσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996. ------ , Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα. Διεθνείς διαστάσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1997. Μποντίλα, Μαρία, «Πολύχρονος να ζεις, μεγάλε Στάλιν». Η εκπαίδευση των παιδιών των πολι τικών προσφύγων στα ανατολικά κράτη (1950-1964), Μεταίχμιο, Αθήνα, 2004. Μπούσχοτεν, Ρίκη
Βαν, «“Ενότητα” και “Αδελφότητα”: Σλαβομακεδόνες και Έλληνες πολιιικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη», στο Ευτυχία Βουτυρά κ.ά. (επιμ.), Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2005: 45-69. Nachmani,
Arnikam, International Intervention in the Greek Civil War: The United Nations Special Committee on the
Balkans, 1947-1952, Praeger, Νέα Υόρκη, 1990. Narinski, Mikhail, «La politique soviétique à l’égard des pays de l’Europe occidentale de 1941 à 1945», Matériaux pour l’histoire de notre temps 37/1 (1995): 2-7.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 375 Nation, Graig R., «A Balkan Union? Southeastern Europe in Soviet Security Policy, 19441948», στο Francesca Gori / Silvio Pons (επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-53, MacMillan, Λονδίνο, 1996: 125-143. Naxidou, Eleonora, «Bulgarian Historiography and World War
I», Bulgarian Studies 2 (2018): 94-112. Neshovich, Slobodan, «The Correspondence between Tito and Dimitrov on the B.W.P. (c) and Macedonia», Macedonian Review 5/3 (1975): 270-280. Neuburger, Mary, «The Bulgarian Factor in Russia’s Revolutionary Era, 1917-23», Journal of Contemporary History 52/4
(2017): 874-891. Νικολακόπουλος, Ηλίας, Η καχεκτική δημοκρατία. Κόμματα και εκλογές, 1946-1967, Πατάκης, Αθήνα, 2001. ------ , «Πρόσφυγες και Αριστερά την περίοδο του Μεσοπολέμου», στο Νίκος Ανδριώτης / Ηλίας Νικολακόπουλος / Σωτήρης Ριζάς / Χρήστος Χρηστίδης (επιμ.), Η πολιτική συμπεριφορά των
προσφύγων (1923-1967), Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτι σμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2022: 45-48. Nilaj, Marsel, «The Civil War in Greece and Relations with Albania according to the Communist Press during 1948-1949», European Journal of Multidisciplinary Studies 3/1 (2016):
95-104. Njagulov, Blagovest, «Early Socialism in the Balkans. Ideas and Practices in Serbia, Romania and Bulgaria», στο Roumen Daskalov / Diana Mishkova (επιμ.), Entangled Histories of the Balkans, Brill, Λέιντεν, 2014, τόμ. 2: 199-280. Νούτσος, Παναγιώτης, Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα από το
1875 ως το 1974, Γνώση, Αθήνα, 1994, 3 τόμοι. ------ [Noutsos, Panagiotis], «The Role of the Greek Community in
the Genesis and Development of the Socialist Movement in the Ottoman Empire: 1876-1925», στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 77-88. Ντάγως, Σταύρος Г., Η διεθνής διάσταση της ρήξης E. Hoxha -
J. B. Tito και η λήξη του Ελλη νικού Εμφυλίου Πολέμου, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 2004. Onişoru, Gheorghe, «The Great War and the Birth of the Communist Movement in Romania», Codrul Cosminului XXII/2 (2016): 363-378. Oren, Nissan, Bulgarian Communism: The Road to Power, 1934-1944, Columbia
University Press, Νέα Υόρκη, 1971. Paczkowski, Andrzej, «“The Greek Operation” by the Second Division of General Staff of the Polish People’s Army», στο Magdalena Semczyszyn (επψ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 56-93.
Παλαιολογόπουλος, Δημήτρης, Έλληνες αντιφασίστες εθελοντές στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλε μο, Φιλιππότης, Αθήνα, 1986. Παλούκης, Κώστας, Αρχειομαρξιστές. Οι άλλοι κομμουνιστές του Μεσοπολέμου, Εκδόσεις Ασίνη, Αθήνα, 2020. Παντελάκης, Γιάννης, Los Buenos Antifascistas, Θεμέλιο, Αθήνα, 2021.
Παπαδοπούλου, Ίρμα / Βικτώρια Ουρουμίδου, «Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος στον ρωσικό τύπο. Η οππκή της εφημερίδας Pravda», στο Νίκος Μαραντζίδης / Ελένη Πασχαλούδη (επιμ.), Η εικόνα του Ελληνικού Εμφυλίου στο διεθνή τύπο, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 24-53. Παπαθανασίου, Ιωάννα, Ενιαία
Δημοκρατική Αριστερά. Αρχείο 1951-1967, Θεμέλιο, Αθήνα, 2001. -------[Papathanasiou, Ioanna], «The Cominform and the Greek
Civil War, 1947-1949», στο Philip Carabott / Thanasis D. Sfikas (επιμ.), The Greek Civil War. Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences, Routledge, Λονδίνο, 2004: 57-71.
376 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ------ , «Το Κομμουνιστικό Κόμμα στην πρόκληση της Ιστορίας, 1940-1945», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ / Προκοπής Παπαστράτης (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2007, τόμ. Γ2: 79-151. ------ , «Ηττημένος πρωταγωνιστής: το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στα
χρόνια 19451950», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2009, τόμ. Δ1: 229-275. ------ , «Ο Γιάννης Πασαλίδης και ο παρακαυκάσιος ποντιακός ελληνισμός», στο Νίκος Avőptώτης / Ηλίας Νικολακόπουλος / Σωτήρης Ριζάς / Χρήστος Χρηστίδης, Η πολιτική συμπε
ριφορά των προσφύγων (1923-1967), Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβου λευτισμό kol τη Δημοκρατία, Αθήνα, 2022:191-206. Παπαπαναγιώτου, Αλέκος, Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στον Πόλεμο και την Αντίσταση, Εκδόσεις Καζαντζά, Αθήνα, 1974. ------ , Το Μακεδονικό Ζήτημα και το βαλκανικό
κομμουνιστικό κίνημα, 1918-1939, Θεμέλω, Αθήνα, 1992. Papastratis, Procopis, British Policy towards Greece during the Second World War, 1941-1944, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ / Λονδίνο, 1984. Pavlowitch, Stevan K., «Out of Context - The Yugoslav Government in London 1941-1945», Journal of
Contemporary History 16/1 (1981): 89-118. Pentzopoulos, Dimitri, The Balkan Exchange of Minorities and its Impact upon Greece, Mouton, Παρίσι, 1962. Perivolaropoulou, Nia, «La Fédération Balkanique comme solution des problèmes nationaux: Le projet social-démocrate (1909-1915)», Matériaux pour
l’histoire de notre temps 35 (1994): 29-35. Perovič, Jeronim, «The Tito-Stalin split: A Reassessment in Light
of New Evidence», Journal of Cold War Studies 9/2 (2007): 32-63. Piffer, Tommaso, «Stalin, the Western Allies and Soviet Policy towards the Yugoslav Partisan Movement, 1941-4», Journal of Contemporary History 54/2 (2019): 420-441. Pirjevec, Jože «Η πολιτική της Μ. Βρετανίας, των ΗΠΑκαι της
Γιουγκοσλαβίας έναντι της Ελ λάδας το 1944», στο X. Φλάπιερ / Ν. Σβορώνος (επιμ.), Η Ελλάδα, 1936-44. Δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ATE, Αθήνα, 1990: 598-605. Pitsos, Nicolas, «“Peuples des Balkans, Fédérez-vous!”: Projets pour une résolution pacifique de la Question d’Orient
au tournant du XXe siècle», Cahiers Balkaniques 44 (2016): 1-20. Pons, Silvio, The Global Revolution. A History of International Communism, 1917-1991, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2014. Porter, Paul A., Ζητείται ένα θαύμα για την Ελλάδα. Ημερολόγιο ενός προεδρικού απεσταλμένου, 20 Ιανουάριου -
27 Φεβρουάριου 1947, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. Potamianos, Nikos, «Internationalism and the Emergence of Communist Politics in Greece, 1912-1924», Journal of Balkan and Near Eastern Studies 21/5 (2019): 515-531. Preshlenova, Rumjana, Po patishtata na evropeisma. Visheto obrazovanie v
Avstro- Ungaria і balgarite (1879-1918), Paradigma, Σόφια, 2008. Preston, Paul, Comrades! Portraits of the Spanish Civil War, Harper Collins, Λονδίνο, 1999. Radosh, Ronald / Mary R. Habeck / Grigory Sevostianov (επιμ.), Spain Betrayed. The Soviet Union in the Spanish Civil War, Yale University
Press, Νιου Χέιβεν, 2001. Reale, Eugenio, «The Founding of the Cominform», στο Milorad Μ. Drachkovitch / Branko
Lazitch (επιμ.), The Comintern. Historical Highlights: Essays, Recollections, Documents, Praeger, Νέα Υόρκη, 1966: 253-268. Rees, E. A., «Leader Cults: Varieties, Preconditions and Functions», στο Balázs Apor κ.ά., The Leader Cult in Communist Dictatorships. Stalin and the Eastern Bloc, MacMillan, Νέα Υόρκη, 2004: 3-26.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 377 Rieber, Alfred J., «Stalin, Man of the Borderlands», The American Historical Review 16/5 (2001): 161-1691. Rintala, Marvin I John H. Hodgson, «Gustaf Mannerheim and Otto W. Kuusinen in Russia», The Slavonic and East European Review 56/3 (1978): 371-386. Ristović, Milan,
«L’Insurrection de décembre à Athènes: Intervention britannique et réaction yougoslave (décembre 1944-janvier 1945)», Balcanica 37 (2006): 271-281. ------, Το πείραμα Μπούλκες. Η Ελληνική Δημοκρατία στη Γιουγκοσλαβία, 1945-1949, Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη, 2006. ------ , «Το ζήτημα της γιουγκοσλαβικής
στρατιωτικής βοήθειας προς το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, 1946-1949», στο Ιωάννης Μουρέλος / Ιάκωβος Μιχαηλίδης (επιμ.), Ο Ελληνι κός Εμφύλιος Πόλεμος, μια αποτίμηση: Πολιτικές, ιδεολογίες, ιστοριογραφικές προεκτά σεις, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2007: 97-121. ------ , «The Troublesome Yugoslav-
Greek-British Triangle, 1945-1949», στο Slobodan G. Markovich (επιμ.), British-Serbian relations. From the 18th to the 21st centuries, Zepter World Books, Βελιγράδι, 2018: 319-336. Roberts, Geoffrey, Stalin’s Wars. From World War to Cold War, 1939-1953, Yale University Press, Νιου Χέφεν, 2006.
------ , «Moscow’s Cold War on the Periphery: Soviet Policy in Greece, Iran, and Turkey, 19438», Journal of Contemporary History 46/1 (2011): 58-81. Rossos, Andrew, «Macedonianism and Macedonian Nationalism on the Left», στο Ivo Banac / Katherine Verdery (επιμ.), National Character and National
Ideology in Interwar Eastern Europe, Yale Center for International Studies, Νιου Χέιβεν, 1995: 219-254. ------ ,
«Incompatible Allies: Greek Communism and Macedonian Nationalism in the Civil War in Greece, 1943-1949», The Journal of Modern History 69/1 (1997): 42-76. Rothschild, Joseph, The Communist Party of Bulgaria, Columbia University Press, Νέα Υόρκη, 1959. Sadekova, Souria, «Andrei Jdanov et le mouvement communiste international», Communisme 53-54 (1998): 63-72. Sanford, George, Military Rule in Poland. The Rebuilding of Communist Power, 1981-1983, Croom Heim, Λονδίνο, 1986. Sassoon, Donald, «The Rise and Fall of West European Communism, 1939-1948», Contempo rary European History 1/2 (1992): 139-169. ------ , One Hundred Years of Socialism. The West European Left in the Twentieth Century Tau ris, Λονδίνο, 2002. Semczyszyn, Magdalena, «The Communist Security Apparatus and Greek Refugees in the Polish People’s Republic», στο Magdalena Semczyszyn (επψ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 210-223. Šmeral, Bohumír, «The National Question and the Social Democrats», στο Ahmet Ersoy / Maciej Górny / Vangelis Kechriotis (επιμ.), Modernism: The Creation of Nation-States, Central European University Press, Βουδαπέστη, 2010: 412-418. Sietas, Spyridon, «Autonomist Movements of the Slavophones in 1944: The Attitude of the Communist Party of Greece and the Protection of the Greek-Yugoslav Border», Balkan Studies 35/2 (1995): 297-317. ------ [Σφέτας, Σπυρίδων], «Ανεπιθύμητοι σύμμαχοι και ανεξέλεγκτοι αντίπαλοι: Οι σχέσεις ΚΚΕ και NOF στη διάρκεια του Εμφυλίου, 1946-1949», Βαλκανικά Σύμμεικτα 8 (1996): 211-246. Σφήκας,
Θανάσης Δ., «Η “ειρηνοπόλεμη” διάσταση του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου: Ειρη νευτικές πρωτοβουλίες και δυνατότητες συμβιβασμού, 1945-1949», στο Ηλίας Νικολακό-
378 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πουλος / Αλκής Ρήγος / Γρηγόρης Ψαλίδας (επιμ.) Ο Εμφύλιος Πόλεμος. Από τη Βάρκιζα στο Γράμμο: Φεβρουάριος 1945 - Αύγουστος 1949, Θεμέλιο, Αθήνα, 2003: 75-101. ------ , «“Ο προβολέας φωτίζει πάλι τις αμαρτίες μου;” Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην καθαίρεση του Νίκου Ζαχαρώδη»,
ΙόνιοςΛόγος 2 (2010): 367-392. ------ [Sfikas, Thanasis D.], «“An Almost Unique Isle in the Sea of Democratic Europe”: Greek Communists’ Perceptions of International Reality, 1944 -1949», Cold War History 14/1 (2014): 1-21. Shoup, Paul, Communism and the Yugoslav National Question, Columbia
University Press, Νέα Υόρκη, 1968. Shrader, Charles R., The Withered Vine. Logistics and the Communist Insurgency in Greece, 1945-1949, Praeger, Λονδίνο, 1999. Şiperco, Andrei, Confesiunile Elitei Comuniste. România 1944-1965. Rivalități, represiuni, Crime. Arhiva Alexandru Șiperco, Institutul
Național pentru Studiul Totalitarismului, Βουκουρέστι, 2015-2016. Σίφναίου Ευρυδίκη / Τζελίνα Χαρλαύτη, Οι Έλληνες της Αζοφικής, 18ος - αρχές 20ού αιώνα. Νέες προσεγγίσεις στην ιστορία των Ελλήνων της Νότιας Ρωσίας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα, 2015. Σκοτινιώτης, Πόνος Τρ., Μαγνησία και πολιτική εν
καμίνω, 1934-1967. Ανατομία της κάλπης και μετασχηματισμοί, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος, 2022. Σκουλίδας, Ηλίας, «Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Ελληνικού Εμφυλίου στην Αλβανία», στο Γιώργος Αντωνίου / Στάθης Καλύβας (επψ.), Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου Πο λέμου. Κοινωνικές και
πολιτικές προσεγγίσεις, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 118-135. Slijepčević, Djoko, The Macedonian
Question. The struggle for Southern Serbia, The American Institute for Balkan Affairs, Σικάγο, 1958. Sloboda, Marian, «Language Maintenance and Shifts in a Greek Community in a Heterolinguistic Environment. The Greeks in the Czech Republic», Journal of the Hellenic Diaspora 29 (2003): 5-33. Smith, Jeremy, The Bolsheviks and the National Question 1917-1923, Palgrave, Λονδίνο, 1999. Smith, Ole, «The Problem of Zachariadis’ First Open Letter. A Reappraisal of the Evidence», Journal of the Hellenic Diaspora 9/4 (1982): 7-20. Stănescu, Marin C., Moscova, Cominternul, Filiera Comunistă Balcanică și România, 19191944, Silex, Βουκουρέστι, 1994. Stavrakis, Peter J., Moscow and Greek Communism, 1944-1949, Cornell University Press, Ίθακα, 1989. Stergiou, Andreas, «Perestroika and the Greek Left», στο Francesco di Palma (επιμ.), Perestroika and the Party. National and Transnational Perspectives on European Communist Parties in the Era of Soviet Reform, Berghahn, Νέα Υόρκη, 2019: 256-277. Στεφανίδης, Γιάννης, Υποκατάστατο ισχύος. Η βρετανική προπαγάνδα στα Βαλκάνια, 19391944, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2018. Studer, Brigitte, «Totalitarisme et stalinisme», στο Michel Dreyfus κ.ά. Le siècle des communismes, Éditions de L’Atelier / Éditions Ouvrières, Παρίσι, 2004: 33-68. ------ , «Stalinization: Balance Sheet of a Complex Notion», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 45-65. ------ , The Transnational World of the Cominternians, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2015.
------ , «Communism as Existential Choice», στο Silvio Pons / Stephen A. Smith (επιμ.), The Cambridge History of Communism. World Revolution and Socialism in One Country, 1917-1941, Cambridge University Press, Κέιμπριτζ, 2017, τόμ. 1: 503-525.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 379 Svolopoulos, Constantin, «Le problème de la sécurité dans le sud-est européen de l’entre-deuxguerres. À la recherche des origines du pacte balkanique de 1934», Balkan Studies 14/2 (1973): 247-292. Swain, Geoffrey, «The Cominform: Tito’s International?», The Historical Journal 35/3 (1992): 641-663. ------ , «Tito and the Twilight of the Comintern», στο Tim Rees / Andrew Thorpe (επιμ.), International Communism and the Communist International, 1919-1943, Manchester University Press, Μάντσεστερ, 1998: 205-221. Ter Minassian, Taline, Colporteurs du Komintern. L’Union Soviétique et les minorités au Moyen-Orient, Presses de Sciences Po, Παρίσι, 1997. ------ , «Le Komintern et les Balkans», Matériaux pour l’histoire de notre temps 71 (2003): 62-70. Thorpe, Andrew, «Comintern “Control” of the Communist Party of Great Britain, 1920-43», English Historical Review 113/452 (Ιούνιος 1998): 637-662. ------ , «Stalinism and British Politics», History 83/272 (Οκτώβριος 1998): 608-627. Tismăneanu, Vladimir, Stalinism for All Seasons. Apolitical History of Romanian Communism, University of California Press, Μπέρκλεϊ, 2003. ------ , Raport final, Comisia Prezidențială pentru analiza dictaturii comunist din România, Βου κουρέστι, 2006. ------ , «Intrigi, Crime, Răni Deschise: Comunismul Grec si Tenebrele Staliniste», ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2011 από την ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.contributors.ro. Todorova, Maria, Imagining Utopia. The Lost World of Socialists at Europe’s Margins, 1870s-1920s, Bloomsbury, Λονδίνο, 2020. ------ [Τοντόροβα, Μαρία], To παιχνίδι της
κλίμακας. Τα Βαλκάνια από τους εθνικισμούς στη μετασοσιαλιστική νοσταλγία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2022. Tosstorff, Reiner, The Red International of Labour Unions (RILU), 1920-1937, Brill, Λέιντεν, 2016. Τσέκερης, Άγγελος, Μια ιστορία αλλιώς. Ο Ν. Ζαχαριάδης, η Σοβιετική Ένωση και
οι κομμου νιστές της Τασκένδης, Ταξιδευτής, Αθήνα, 2014. Τσέκου, Κατερίνα, «Η διαδικασία της ανακαταγραφής των μελών του ΚΚΕ το 1951 και οι συνέπειές της», στο Γρηγόρης Ψαλίδας (επιμ.), Γρήγορης Φαράκος: Διαδρομές στην Ιστορία, Εκδόσεις Ιονίου Πανεπιστημίου, Κέρκυρα, 2011: 137-156. ------ , Έλληνες
πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη, 1945-1989, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2013. Τσίβος, Κώστας, Ο μεγάλος καημός της ξενιτιάς. Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Τσεχοσλο βακία, 1948-1989, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2019. ------ ,«Υπερορία και κινητικότητα - Η μετακίνηση 800 προσφύγων από την
Ουγγαρία στην Τσεχοσλοβακία μετά τα γεγονότα του 1956», Αρχειοτάξιο 24 (2023): 65-77. Τσιντζιλώνης, Χρήστος N., OKNE, 1922-1943. Λενινιστικό μαχητικό σχολείο των νέων, Σύγ χρονη Εποχή, Αθήνα, 1989. Ulunian, Artiom, «The Soviet Union and the Greek Question, 1946-53», στο Francesca Gori / Silvio Pons
(επιμ.), The Soviet Union and Europe in the Cold War, 1943-1953, Macmillan, Λονδίνο, 1996: 144-160. ------ , «The Communist Party of Greece and the Comintern: Evaluations, Instructions, and Subordination», στο Tim Rees/Andrew Thorpe (επιμ.), International Communism and the Communist International,
1919-1943, Manchester University Press, Μάντσεστερ, 1998: 185-204. Urban, Joan Barth, Moscow and the
Italian Communist Party. From Togliatti to Berlinguer, Tauris, Λονδίνο, 1986.
380 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Vatrin, Alexander, «The Evolution of the Comintern, 1919-1943», στο Stephen A. Smith (επιμ.), The Oxford Handbook of Communism, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2014:187-194. Vlasidis, Vlasis, «The “Macedonian Question” on the Bulgarian Political Scene», Balkan Studies 32/1 (1991): 71-88. Voglis, Polymeris, Becoming a Subject. Political Prisoners during the Greek Civil War, Berghahn Books, Νέα Υόρκη, 2002. Volkov, Vladimir, «The Soviet Leadership and the Southeastern Europe», στο Norman Naimark / Leonid Gibianskii (επιμ.), The Establishment of Communist Regimes in Eastern Europe, 1944-1949, Westview, Μπόλντερ, 1997: 55-72. Weber, Hermann, «The Stalinization of the KPD. Old and New Views», στο Norman Laporte / Kevin Morgan / Matthew Worley (επιμ.), Bolshevism, Stalinism and the Comintern. Perspectives on Stalinization, 1917-1953, Palgrave, Νέα Υόρκη, 2008: 22-44. Werth, Alexander, Russia. The Post-War Years, Hale, Λονδίνο, 1971. White, Stephen, «Communism and the East: The Baku Congress 1920», Slavic Review 33/3 (1974): 492-514. Williams, Raymond, Keywords. A Vocabulary of Culture and Society, New Edition, Oxford University Press, Οξφόρδη, 2015. Wolikow, Serge, «Aux origines de la galaxie communiste: L’internationale», στο Michel Dreyfus κ.ά. (επιμ.), Le siècle des communismes, Éditions de L’Atelier / Éditions Ouvrières, Παρί σι, 2004: 293-319. Woodhouse, Chris Μ., Something Ventured, Granada, Λονδίνο, 1982. ------ , The Struggle for Greece, 1941-1949, Hurst, Λονδίνο, 2002. Woodward, Ernest Llewellyn, British Foreign Policy in the Second World War,
HMSO, Λον δίνο, 1962. Wudalas, Angelica, «Օւ Έλληνες Πρόσφυγες της Πολωνίας», στο Γιώργος Αντωνίου / Στάθης Καλύβας (επιμ.), Οι πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου Πολέμου. Κοινωνικές και πολιτικές προσεγγίαεις, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 2015: 97-116. ------ , «Greek Political Refugees
Medical Care in Hospital No 250 in Dziwnów», στο Magdalena Semczyszyn (επιμ.), PRL a Wojna Domowa w Grecji / The Polish People’s Republic and the Greek Civil War, IPN, Στετίνο, 2016: 164-175. Φαράκος, Γρηγόρης, Μαρτυρίες και στοχασμοί, 1941-1991, Προσκήνιο, Αθήνα, 1993. ------ , (επιμ.), Δεκέμβρης
του ’44. Νεότερη έρευνα, νεότερες προσεγγίσεις, Φιλίστωρ, Αθήνα, 1996. ------ , Άρης Βελουχιώτης, το χαμένο αρχείο - Άγνωστα κείμενα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1997. ------ , Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000. Φλάκτερ, Χάγκεν, Στέμμα και σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της
Αντίστασης, Παπαζήσης, Αθήνα, 1989. Χανδρίνός, Ιάσονας, Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944, Αθήνα, Θεμέλιο, 2012. Χρήστου, Θανάσης, Πέτρος Σωκράτους Κόκκαλης (1896-1962). Ο αστός επαναστάτης, ιατρός. Από τον βενιζελισμό στον λενινισμό,
Λιβάνης, Αθήνα, 2019. Xydis, Stephen, Greece and the Great Powers, 1944-1947. Prelude to the Truman Doctrine, Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1963. Yalimov, Ibrahim, «The Bulgarian Community and the Development of the Socialist Movement in the Ottoman Empire During the Period 1876-1923»,
στο Mete Tunçay / Erick J. Zürcher (επιμ.), Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1923, British
Academic Press, Νέα Υόρκη, 1994: 89-108.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 381 Young, Glennys, «To Russia with “Spain”: Spanish Exiles in the USSR and the Longue Durée of Soviet History», Kritika 15/2 (2014): 395-419. Zapantis, Andrew L., Greek-Soviet Relations, 1917-1941, East European Monographs, Μηόλντερ, 1982. Zečević, Nikola, «The Russian Revolution and its Impact on the Idea of Balkan Union (19181933): National vs International», Trames 23/3 (2019): 323-334. Zúbok, Vladislav / Constantine Pleshakov, Inside the Kremlin’s Cold War: From Stalin to Khrushchev, Harvard University Press, Κέιμπριτζ, 1996.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ A' Παγκόσμιος Πόλεμος 76, 77-78, 86-87, 99 Αγγελόπουλος, Άγγελος 238 Αγροτικό Κόμμα (Ελλάδα) 169, 204 Αλβανία: αντάρτικο υπό την καθοδήγηση των κομμουνιστών στην 44-45, 213-14, 216, 225-26՛ αναγνώριση της Σοβιετικής Ένωσης από την 177՛ εκπαίδευση αξι ωματικών του στρατού του ΚΚΕ στην 255,
268՛ Ελληνικός Εμφύλτος Πόλε μος και παροχή βοήθειας από την 27378, 296, 297-98, 301-305՛ προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνυτού Εμ φυλίου Πολέμου και 311-12՛ Τίτο και προσάρτηση της 292՛ υποχώρηση του ΔΣΕ στην 303-305՛ ως κομμουνιστικό κράτος 36 Άλεν, Τζορτζ (Allen, George) 219 Αλεξάκης,
Ωρίων 60, 71, 109 Αμέντολα, Τζόρτζιο (Amendola, Giorgio) 192 Ανατολική Γερμανία, επανεγκατάσταση Ελ λήνων προσφύγων 314-15, 317 Ανεξάρτητα Συνδικάτα 169 αντιφασιστικό μέτωπο 44-45՛ πολπική της Κομιντέρν και 174-76, 198-99՛ προσή λωση του ΚΚΕ στο 133, 168-70, 17778՛ Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ και
191, 192 Αντιφαστστικό Συμβούλιο για την Εθνική Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας (AVNOJ) 225-29 αποσταλινοποίηση 46, 341, 344, 353-55 Αποστολίδης, Θωμάς 101-102 Αποστόλου, Ηλέκτρα 154 Ασκούτσης, Νικόλαος 238 Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 36, 42-43, 44-45, 353 Βάιτλινγκ, Βίλελμ (Weitling, Wilhelm) 16,
Βαλέτσκη Χένρικ [Μαξιμίλιαν Χόρβιτζ] (Wałecki, Henryk [Maksymilian Horwitz]), 170 Βαλκανική Γραμματεία (της ΕΕΚΔ) 55, 14346,155-58,170,188. Βλ. και Δημητρόφ, Γκεόργκ! Βαλκανική Επιτροπή Γαλλίας 184 Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία (ΒΚΟ) 36· 2η Συνδιάσκεψη (1921) 62՛ 4η Συνδιάσκεψη (1922) 87-88՛ 5η
Συν διάσκεψη (1922) 89· 6η Συνδιάσκεψη (1923) 91-95՛ 7η Συνδιάσκεψη (1924) 100, 103՛ 8η Συνδιάσκεψη (1928)
14446՛ διάλυση τής 188· θέση των Ελλή νων στη 65, 72-73, 81, 116-17՛ ίδρυση τής 43, 49, 57-58՛ κριτικές του ΚΚΕ στη 143-47՛ Μακεδονικό Ζήτημα και 86-97, 101-102, 104, 144՛ ο Δημητρόφ στην ηγεσία τής 44,105,107,131՛ Πουλιόπουλος Kat 97, 125-26՛ τάσεις ενα ντίον του συγκεντρωτισμού στη 76-81՛ φράξια των κούτβηδων του ΚΚΕ Kat 125-26 Βαλκανικό Επαναστατικό Κέντρο 105-6 Βαλκανικό Στρατηγείο του Λαϊκού Απελευ θερωτικού Στρατού 213-14, 216
384 Βαλκανικοί Πόλεμο! (1912-1913) 49-50, 8485, 127 Βατυλιώτης, Χαράλαμπος (ή Vatis) 80-81, 147 Βαφειάδης, Μάρκος 275-76, 277, 291, 331-34 Βελεστινλής, Ρήγας 85 Βελουχιώτης, Άρης 209, 239, 254-55 Βέμπερ, Χέρμαν (Weber, Hermann) 40 ΒΚΟ, βλ. Βαλκανική Κομμουνιστική Ομο σπονδία ΒΚΡ, βλ. Κομμουνιστικό
Κόμμα Βουλγαρίας Βλαντάς, Δημήτρης 20, 333 Βλάχοφ, Ντίμιταρ (Vlahov, Dimitar) 106 Βούγιοβιτς, Βόγισλαβ (Vojislav Vujovič) 131 Βουλγαρία: η Κομιντέρν για το επαναστατικό δυναμ^ό στη 68, 90· κατοχή της Ελλά δας και 201, 207, 227, 240, 241· Κόκ κινος Στρατός στη 44-45· Μακεδονικό Ζήτημα και 83-85·
προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου και 312-17· σοβιετικές αξιώ σεις επί εδαφών της 217-19, 229· στις αγγλοσοβιετικές διαπραγματεύσεις για σφαίρες επιρροής 44-45, 231· συντηρη τικό πραξικόπημα στη (1923) 89-90՛ ως κομμουνιστικό κράτος 36 Βουλγαρτκή Αγροτική Εθνική Ένωση 68,
8990 Βουλγαρικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα (Στενοί Σοσιαλιστές) 67 Βουντάλα, Αγγελική (Wudalas, Angelica) 20 Βρετανία: ανταρσία των ελληνικών δυνά μεων Μέσης Ανατολής και 223-24· Δεκεμβριανά και 248-55, 352-53· δι οίκηση του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ από τη 238-40· ελληνικό και γιουγκοσλα βικό
αντιστασιακό κίνημα και 217-22, 225-29, 234-37· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 301-302, 306· ιμπεριαλι στική απειλή τής 71-72, 198, 217· κή ρυξη πολέμου κατά της Γερμανίας 191· Παπανδρέου και 224-25· πραξικόπημα στη Βουλγαρία και 89-90· Στρατιωτική Διοίκηση Μέσης Ανατολής από τη 214 Βρετανικές
Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστο λών (Special Operations Executive, SOE) 208-11, 217, 219, 223, 237, 307 ΣΤΗ
ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Γενατή Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας 169 Γερμανία: ανάρρηση του Χίτλερ στην εξου σία 146, 168, 201· κατοχή της Γιου γκοσλαβίας 200՛ κατοχή της Ελλάδας 200-201, 227· πολιτική των εθνικών μετώπων εναντίον της 203- Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (1939) 44, 19195, 200. Βλ. και Ανατολική
Γερμανία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος Γεωργιάδης, Πώργος 64, 75, 98-99 Γεώργιος Β' (βασιλιάς) 178, 195, 210, 241, 259-60 Γιάγκογλου, Νίκος 345 Γιαννακάκης, Ήλιος 31, 310 Γιαννώς, Νικόλαος 52 Γιατσόπουλος, Παστιάς 64, 126, 134, 139 Γιουγκοσλαβία: αντιφασιστική αντίσταση 44-45· εγκαθίδρυση κομμουνιστικού
κράτους 36· καθοδηγούμενο από τους κομμουντστές αντάρτικο 203, 206, 22526, 243· Μακεδονικό Ζήτημα 83-84· οπτική της Κομιντέρν 67-68, 77-79, 115-16· τριπλή κατοχή της χώρας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο 200, 227-28. Βλ. και Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκο σλαβίας Γκέμιντερ, Μπέντριτς (Geminder, Bedřich)
295 Γκεοργκίου-Ντεζ, Γκεόργκε (Gheorghiu-Dej, Gheorghe) 289, 334-35, 343-44 Γκομούλκα, Βλάντισλαβ (Gomułka, Wła dysław) 288-89 Γκόρκιτς, Μιλάν (Gorkič, Milan) 138, 14951, 155 Γκορμπατσόφ, Μιχαήλ Σεργκέγιεβντς (Gor bachev, Mikhail Sergeyevich) 27 Γκότβαλντ, Κλέμεντ (Gottwald, Klement) 193, 267,
297-98, 325 Γκούζβιτσα, Στεφάν (Gužvica, Stefan) 22, 23, 91 Γκούσεφ, Φέοντορ (Gusev, Feodor) 219-20, 230-31 Γκόφμαν, Έρβινγκ (Goffman, Erving) 39 Γκρέγκορ, Γιρί (Gregor, Jiří) 295 Γκριγκοριάν, Βαγκάν (Grigorian, Vagan) 332 Γκριγκοριάν, Βαλέρι (Grigorian, Valery) 305 Γκρομίκο, Αντρέι (Gromyko,
Andrei) 302
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Γκρούμπερ, Καρλ [Στάινγκαρντ] (Gruber, Karl [Steingardt]), 149 Γοργοπόταμος 209 Γούντχαουζ, Κρις (Woodhouse, Chris) 210, 248 Г ραφείο Πληpoφoptώv των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, βλ. Κομινφόρμ Γρυπαρής, E. 118 Δεκεμβριανά (Μάχη των Αθηνών) 249-55, 258, 259, 353 Δεύτερη
Κομμουνιστική Διεθνής (18891916) 50-53, 76, 98-99, 161 Δημητράτος, Νίκος 64-65, 72-73, 74, 98, 119 Δημητρόφ, Γκεόργκι, 36, 44· απομάκρυνση από την ηγετική του θέση κατά τη δι άρκεια της Τρίτης Περιόδου 154· απο πομπή του Μπεναρόγια από το ΚΚΕ 126-27· Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και 191-93, 197, 200-201,
207, 210-11, 226-27, 228- βαλκανική ενοποίηση 86· γερμανική επέκταση στα Βαλκάνια 200· για τη δικτατορία Πάγκαλου 132· για τη μετονομασία του ΣΕΚΕ 115· για την ηγεσία του ΚΚΕ, 116, 156· για το γιουγκοσλαβικό αντάρτικο 206, 227-28, 353· για το Μακεδονικό Ζήτημα, 83,9597,101,170-71, 229-30· үш τον
Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο 57· ΕΛΑΣ και ελλη νικό αντάρτικο 212-15, 237-38, 24142, 250-54, 353· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 270-71, 275, 290· οικονομική εξάρτηση των Ελλήνων κομμουνιστών 109· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 292· ρόλος του 63, 66-67, 86 · Σακαρέλος και 56, 185· σταλινοποίηση του ΚΚΕ καί 13640-
σύγκρουση λικβινταριστών-κούτβηδων 139-41· υπεράσπιση της ΒΚΟ 143-46· ως επικεφαλής της Πολιτικής Γραμματείας 168 Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ): δη μιουργία 268· διεθνής βοήθετα μετά τη ρήξη Στάλιν-Τίτο 295-300, 307-308· δύναμη 284-85, 290-91, 299-300· εκπα τρισμός προσφύγων 310-23· καταστρο
φή 302-304· παροχή βοήθειας από τους Γιουγκοσλάβους 272, 293-94· παροχή βοήθειας από τους Σοβιετικούς 279-80· 385
υποστήριξη ελληνικής κυβέρνησης από τις ΗΠΑ εναντίον του 299-301- υποστή ριξη των κομμουνιστών των Βαλκανίων 272-78· Διάσκεψη της Γιάλτας (1945) 254 Διεθνής Ερυθρός Σταυρός 299 Διεθνής Νομική Ένωση (Association Juridi que Internationale) 180-81 Διεθνής Οργανισμός Βοήθειας στους Μαχη τές της
Επανάστασης (MOPR) 180-81 Διεθνής Πανεργατική Ένωση (Πανεργαπκή) 97-98, 125, 162 Διεθνής Σχολή Λένιν 122 διπλή στρατηγική 239, 265-66, 324 Δρακούλης, Πλάτωνας 52 ΔΣΕ, βλ. Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας Εβραίοι, 70,123-24,128 ΕΑΜ, βλ. Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) 327,
330-31, 337, 353, 355 ΕΔΕΣ, βλ. Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος ΕΕΚΔ, βλ. Εκτελεστική Επιτροπή της Κομ μουνιστικής Διεθνούς εθνικισμός: βαλκανικός κομμουνισμός και 105-107· θεωρία του Λέντν 172-73· προλεταριακή επανάσταση εναντίον 8689, 91 ■ ως ελληντκή ιδεολογική επιδίω ξη 71- ως
επαναστατικός καταλυυκός παράγοντας 88-89, 91-92. Βλ. και Μα κεδονικό Ζήτημα Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ): αιτήματα βοήθειας από τους Σοβιε τικούς 233-37, 242· αναγνώρισή του από τους Σοβιετικούς 211· ανταρσία των ελληνικών κοινοτήτων της Μέσης Ανατολής 222-23· διάσκεψη του Κάι ρου με
Έλληνες και Βρετανούς αξιωματούχους (1943) 209-11, 231-33· κυβέρνηση Παπανδρέου και 235-38· ο Τσώρτσιλ για το 231- Πολιτική Επιτρο πή Εθνικής Απελευθέρωσης και 222προσπάθειες διαμόρφωσης κράτους (λαοκρατία) 244-48· συγκρότηση και ανάπτυξη 204, 208 Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ)
208-10 Ειδτκή Επιτροπή για τα Βαλκάνια (OHE) 281
386 «21 όροι για την εισδοχή στην Κομμουνιστι κή Διεθνή» 59-60, 114 Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΕΕΚΔ): απομάκρυνση και αντικατάσταση της ηγεσίας του ΚΚΕ (1931) 154-61,188· για την υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών του Μεταξά από τον Ζαχαρώδη 198-99· εθνικά μέτωπα και ένοπλη
αντίσταση 205-206· εισδοχή του ΣΕΚΕ στην Κομιντέρν 60· ελληνική εκπροσώπηση 72 · και αντιφα σιστικό μέτωπο 168-71, 174-75· Κομ μουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας 69, 140-41, 154-56· κριτική στο ΒΚΡ 90Πουλιόπουλος 97. Βλ. και Κομιντέρν ΕΛΑΣ, βλ. Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτι κός Στρατός Ελλάδα:
ανάρρηση στην εξουσία του καθε στώτος Μεταξά 178-81· αποκατάσταση της μοναρχίας 178-79, 209-10, 219-20· διπλωματικές σχέσεις με τη Σοβιετική 'Ενωση 107-109, 186-87· διώξεις των κομμουνιστών 122-23, 129, 142-43, 325· Μακεδονικό Ζήτημα 83-84, 93-94· μεταπολεμικές κρίσεις 259-61· οπτική της Κομιντέρν
67, 71-72, 115-16· στις αγγλοσοβιεπκές διαπραγματεύσεις үш σφαίρες επιρροής 230-35· συμμαχική επέμβαση στην Ουκρανία 65· τριπλή κα τοχή κατά τη δώρκεια του Β' Παγκοσμί ου Πολέμου 200-201, 227, 239, 241-42 Ελληνική Κομμουνιστική Ομάς (Οδησσός) 54 Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος (1944-1949) 45, 353-54·
απομόνωση του ΚΚΕ 3031- ήττα του ΔΣΕ 299-306· παροχή βοήθειας από το Ανατολικό Μπλοκ 294-99, 306-307· παροχή βοήθειας από τους κομμουνιστές των Βαλκανίων 26978, 292-95, 297-99· προαναγγελίες του 261-62, 267· ρόλος των Αμερικανών 278, 299-303, 306-307, 308· ρόλος των Σοβιετικών 275-76, 279-80, 288,
291, 300-303, 307-308· στάσεις της Κομινφόρμ 288-91· Ψυχρός Πόλεμος 308· ως πόλεμος бГ αντιπροσώπων στο
πλαίσιο της σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης 26667, 281-82, 306-307. Βλ. και Δημοκρα τικός Στρατός Ελλάδας Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός στρα ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ τός (ΕΛΑΣ): αιτήματα βοήθειας προς τους Σοβιετικούς 233-35, 237, 242· βρετανική διοίκηση 238-40· Βρετανικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής 213-14·
Δεκεμβριανά 249-55- δημιουργία 208209· δολοφονία Ψαρρού 232-33· ενιαία διοίκηση 213-17· στήριξη των Βρετα νών 208-209, 217- σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ 219-20· Ελληνοτουρκικός Πόλεμος, βλ. Μικρασιατι κή Εκστρατεία Έμπερλαϊν, Χούγκο (Eberlein, Hugo) 80 εμφύλιος πόλεμος, βλ. Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος,
Ισπανικός Εμφύλιος Πόλε μος, Ρωσικός Εμφύλιος Πόλεμος Ένγκελς, Φρίντριχ (Engels, Friedrich) 16, 17 Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) 32731, 337, 353, 355 Ενωμένη Αντιπολίτευση (ΚΚΕ) 134-35, 140 Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (Ελλάδα) 204 Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας 149,169 Επιτροπή
Βοήθειας στο Παιδί 316 Επιχείρηση «Μεταφορά» (1947-48) 282-83 Επιχείρηση Ř (1949) 297 Επιχείρηση S (1949) 297 Εργατική Βαλκανική Σοσιαλδημοκρατική Ομοσπονδία 86 Εργατικό Κόμμα Ελλάδος 49-50 Ερνάντεθ, Χεσούς (Hernandez, Jesús) 332 Ερυθριάδης, Γιώργος 240 Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Ορ γάνωση
(IMRO-United) 106 ευρωκομμουνισμός 354-55, 357 Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα 357 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης, βλ. Σχέ διο Μάρσαλ Ζαβάντζκι, Βλάντισλαβ [Ζάσνι] (Zawadzki, Władysław) 283 Ζαμιντάρ 176 Ζαχαρώδης, Νίκος 41, 45· αποπομπή των επικριτών του 332-36· αυτοκτονία 34647, 349-50· για τη θέση
του ΚΚΕ στα Βαλκάνια 166· για τη ρήξη Στάλιν-Τίτο 294· για τις σταλινικές εκκαθαρί σεις 183· για το
Μακεδονικό Ζήτημα 170-71· δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και 267-68· διορι-
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ σμός στην ηγεσία του ΚΚΕ 159-60, 161· διπλή στρατηγική για τη λαϊκή εξέγερση 265-68՝ εκλογή στην ΕΕΚΔ 177-78՝ εκπαίδευση στο KUTV 12021, 162-63՝ Ελληνικός Εμφύλιος Πό λεμος και 279-84, 301-306, 307-308, 331՝ επιστροφή στην Ελλάδα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο 255, 257-59· θάνατος του
Στάλιν και 336-38՝ καθε στώς Μεταξά και 195-200, 203-204, 340-41՝ καταβολές και χαρακτήρας 161-64, 346-48՝ πολιτική της «Αρι στερής Δημοκρατίας», 132-33· πρό σφυγας στο Βουκουρέστι 324· πτώση και απομάκρυνση 336-47, 353-54· στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ντάχαου 199, 202-203· σύγκρουση με τον
Μάρκο Βαφειάδη 331-36· σύλληψη και εκστρατεία για την απελευθέρωσή του 180-82· Συμφωνία των Ποσοστών και 241-42· Χαΐνογλου και 125 Ζέρβας, Ναπολέων 209, 238 Ζινόβιεφ, Γκριγκόρι (Zinoviev, Grigory) 61, 90-91,132,134 Ζντάνοφ, Αντρέι (Zhdanov, Andrei) 191, 268, 270, 279, 286-87, 289-90, 324 Ζολά, Εμίλ
(Zola, Émile) 52 Ζορές, Ζαν (Jaurès, Jean) 52 Ζόριν, Βαλέριόν (Zorin, Valerian) 290 Ζουβενέλ, Ρενό ντε (Jouvenel, Renaud de) 181 Ηλιού, Φίλιππος 349-50 Ήντεν, Άντονι (Eden, Anthony) 219-21, 23031 Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ): βαλ κανικές σφαίρες επιρροής 235· Ελλη νικός Εμφύλιος Πόλεμος και
278, 299302, 306, 308- εντοπισμός όπλων 296· στρατηγική ανάσχεσης 264-65· Συμφω νία των Ποσοστών 242· Σχέδιο Μάρσαλ 273-74, 306 Θέος, Κώστας 147,149,154,158 Θεσσαλονίκη: εκκαθαρίσεις τροτσκιστών 135· εκλογικές επιτυχίες ΚΚΕ στη 12324· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 284· εξέγερση Μαΐου 1936 179·
επικοι νωνίες Κομιντέρν μέσω 136· λικβιντα- 387 ριστική φράξια του ΚΚΕ και 128· Μπεναρόγια και 127- ρίζες του
ελληνικού σοσιαλισμού στη 70-71 Ιαπωνία, 174-75 Ιβάνοφ, Αντρίι (Ivanov, Andriy) 58 Ιμπαρούρι, Ντολόρες [Πασιονάρια] (Ibarruri, Dolores [La Pasionaria]) 309, 332 Inprecorr (ημιεπίσημο όργανο της Κομιντέρν) 90, 96, 139 Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος 184, 307, 309, 319 ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδας
195-200, 227 Ιωαννίδης, Γιάννης 250, 270-72, 295, 325 καθεστώς Μεταξά: διώξεις εις βάρος του ΚΚΕ 180-81, 188, 199-200· εκστρατεία για τη διάσωση του Ζαχαριάδη 182· και Γεώργιος Β’ 259- υποστήριξη από τον Ζαχαρώδη των πολεμικών προσπαθει ών του 195-99 Καλλέργης, Σταύρος 52 Κάμενεφ, Λεβ (Kamenev,
Lev) 134 Καμπακτσίεφ, Κρίστο (Kabakchiev, Khristo) 66-67, 87-88, 90 Καραγιάννης, Χρήστος 54 Καραγιάνοφ, Ιβάν (Karayanov, Ivan) 271-72 Καραγιώργεβιτς, δυναστεία 78 Καραγιώργης, Κώστας, 332-34 Καρακόζωφ, Κονσταντίν Στιλιάνοβιτς (Kara kozov, Konstantin Stiljanovich) 119-21, 124-25, 132-33,136, 147,
154, 157, 183 Καρίγιο, Σαντώγο (Carrillo, Santiago) 245, 354, 357 Καρντέλι, Έντβαρντ (Kardelj, Edvard) 28790 Καρράς, Ηλίας 295 Κέναν, Τζορτζ (Kennan, George) 264-65 κεντριστές (φράξια του ΚΚΕ) 124-25, 135, 144 Κερ, Κλαρκ (Kerr, Clark) 220, 230, 236, 241 Κερένσκι, Αλεξάντερ (Kerensky, Alexander) 68,
90 ΚΚΕ Εσωτερικού, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας - Εσωτερικού ΚΚΕ, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας Κλειδωνάρης, Απόστολος 183
388 Κλέμεντσιτς, Λάβρο (Klemenčič, Lovro) 63, 78 Κοινωνία των Εθνών 173-75 Κόκκινη Διεθνής των Εργατικών Ενώσεων (RILU) 98 Κολάροφ, Βασίλ (Kolarov, Vassil): απομά κρυνση της ηγεσίας του ΚΚΕ 157-58· αποπομπή από την ηγεσία της ΒΚΟ 154- үш την μπολσεβικοποίηση του ΚΚΕ 142-43· για το ΣΕΚΕ 72-73· για
τους ελληνικής καταγωγής απεσταλμέ νους της Κομιντέρν 118-19· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 290· και βαλκανι κή ενοποίηση 86- για την πολιτική της τάξης εναντίον τάξης 150՛ Κομιντέρν και ο ρόλος του 63, 66-67· Μακεδονικό Ζήτημα 92 ■ σύνθεση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Βαλκανικής Κομμουνι στικής
Ομοσπονδίας 72-73, 131 Κολίγώννης, Κώστας 340-41, 349 Κολοζώφ, Γιώργης 183 Κόμαρ, Βάτσλαβ (Komar, Wacław) 295 Κομιντέρν (Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνής, 1919-1943) 28-30, 42-43· 2ο Συνέδριο (1920) 41, 54, 60· 3ο Συνέδριο (1921) 64-66· 4ο Συνέδριο (1922) 80-82· 5ο Συνέδριο (1924) 97, 98, 102-103· 6ο
Συνέδριο (1928) 141, 142-43, 14549· 7ο Συνέδριο (1935) 175-76· αντι φασιστικό μέτωπο και 170, 171-72· απόφαση κατά της συμμαχίας με σο σιαλδημοκρατικά κόμματα 98-99· B' Παγκόσμιος Πόλεμος και 191-94, 19698, 208, 210-11, 226, 227- Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία και 36, 37, 63, 75-79· διάλυση
212, 285-86· «21 όροι εισδοχής στην Κομμουνιστική Δι εθνή» 59· ελληνικές παρεκκλίσεις από τη γραμμή 74-82, 185-86· επανάσταση εναντίον μεταρρύθμισης στις πολιτικές της 131-33· επιτήρηση του ΚΚΕ 136, 161, 188· η θέση του ΚΚΕ 36-41, 6468, 142-43, 145-46, 160, 166, 210-11· κούτβηδες και 122, 124-26,
135, 187· Μακεδονικό Ζήτημα και 87-92, 94-96, 98-102, 104-105, 133, 171-72· Ναρκομιντέλ και 108-109, 174-
πολιτική της τάξης εναντίον τάξης της 148-52, 168-69· πολιτική των εθνικών μετώ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πων 203, 204, 211-12· Σακαρέλος και 55-56· σοσιαλφασισμός και 148, 169՛ θέση Kat ιεραρχία εντός τής 65-68, 72, 142-43· συγκεντρωτισμός τής 75-82, 104-105· σύγκριση Κομινφόρμ και 28586- συγκρούσεις
στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου 154-55· Τίτο Kat 226. Βλ. και Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνι στικής Διεθνούς Κομινφόρμ (Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομ μάτων): αποκλεισμός των Ελλήνων από την 287-88· απομάκρυνση του Ζαχαρώ δη 342· αποπομπή Γιουγκοσλαβίας 292, 353· Για
μια διαρκή ειρήνη, για μια Λαϊκή Δημοκρατία 288· για τον Ελληνικό Εμ φύλιο Πόλεμο 288-90· θεωρία των δύο διεθνών στρατοπέδων 324· ίδρυση 28587· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου καί 18788 · σύγκριση Κομιντέρν και 285-86 κομιτατζήδες 106-107 Κόμμα των Φιλελευθέρων (Ελλάδα)
71, 167, 168, 178-79 Κομμουνιστική Επιθεώρηση (έντυπο του ΣΕΚΕ[Κ]) 101, 125, 163 Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας 166 Κομμουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας (ΒΚΡ) 37- αιτήματα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ προς το 250-53· Β' Παγκόσμιος Πόλε μος και 194-95· «21 όροι» και 114-15· εκλογικές επιδόσεις του 68 · εκπροσώ
πησή του στη ΒΚΟ 49, 72-73· Ελληνι κός Εμφύλιος Πόλεμος καί παροχή βοή θειας από το 274-75, 289, 301· θέση του στην Κομιντέρν 35-67, 72-73, 77, 122, 166· ΚΚΕ και 239-41, 268, 274· KUTV και 121-22· Μακεδονικό Ζήτημα και 87-91, 95-97· αντίσταση στον πόλεμο μέσω συγκρότησης εθνικών μετώπων και
206-208· συγκρούσεις στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου στο 154- φΛοφασιστικό πραξικόπημα (1923) και 89-91, 132
Κομμουνιστικό Κόμμα Μεγάλης Βρετανίας (CPGB) 192 Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας (PCF) 185, 192, 271, 281-82, 287, 355, 358 Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (KPJ)
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 49· 4ο Συνέδριο (1928) 154-55· αιτήμα τα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ 250, 251՛ Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 194, 225-28- «21 όροι» 114-15· εκλογικές επιδόσεις 69· εκπαίδευση αξιωματικών του στρατού του ΚΚΕ 255, 268, 274· εκπαίδευση στο KUTV για λογαριασμό του 121-22· εκ προσώπησή του στη ΒΚΟ 72-73·
Ελλη νικός Εμφύλιος Πόλεμος και παροχή βο ήθειας 269-78, 289, 292-94· Κομιντέρν και 65-66, 142-43, 165-66· κριτική στη βουλγαρική ηγεσία της ΒΚΟ 78, 144· Μακεδονικό Ζήτημα και 90-93, 99-100, 102-104,170,171,187· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 291-92· συγκρούσεις στο πλαίσιο της Τρίτης Περιόδου 154-55·
σχέσεις με το ΚΚΕ στη διάρκεια του πολέμου 21317, 225-29, 234· φραξιονιστικές έριδες 140-41. Βλ. και Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας - Εσωτερι κού (ΚΚΕ Εσωτερικού) 355, 357-58 Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ) 2728- 13ο Συνέδριο (1991) 358-59· 3η Συνδιάσκεψη (1950) 333-34· 3ο 'Εκτα
κτο Συνέδρεο (1924) 115-17· 4ο Συνέ δριο (1928) 147-48· 6ο Συνέδριο (1935) 169-70, 171, 177-78· ανακήρυξη της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνη σης της Ελλάδας 283-84, 291· αντικα τάσταση της ηγεσίας του από την ΕΕΚΔ (1931) 155-61, 188· αντίσταση στον πόλεμο μέσω συγκρότησης εθνικών μετώπων 202-13,
227- αντιφασιστικό μέτωπο 168-69, 177· απαρχές 30-32· αποσταλινοποίηση και 46, 343-47, 35355· αποχή από τις εκλογές του 1946 265-70, 332-33· αριθμός μελών και δημογραφία 164-65, 165-66, 247-48· Β' Παγκόσμιος Πόλεμος Kat 195-96, 200-201- Δεκεμβριανά 249-55· διάλυση της Κομιντέρν και 212·
διαπραγματεύ σεις για Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (1944) 232-33, 237-38· διεθνισμός και 35-39· δικτατορία Πάγκαλου
και 12223 · διώξεις από το καθεστώς Μεταξά 180, 188, 199-200, 211· εγκαθίδρυση των ελληνοσοβιετικών σχέσεων και 121-22· «21 όροι» και μετονομασία του 115-16· εκλογικές επιδόσεις 123-24, 389 141, 166-68, 178, 329-30· εκπατρισμός προσφύγων 310-23· έλεγχος του ΕΛΑΣ από τους Βρετανούς 238-40· Έλληνες
ρωσικής καταγωγής στο 53-54, 60,11822· ίδρυση 116-17· ίδρυση της Κομινφόρμ και 288-89· ιστοριογραφία του 32-35· Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανί ας υπό τον Τσαουσέσκου και 354, 355· κούτβηδες σε ηγετικούς ρόλους 117-18, 135-36, 147· Μακεδονικό Ζήτημα 4344, 103-104, 170-71, 177, 271-72, 293, 320-21, 351·
Πολιτική Επιτροπή Εθνι κής Απελευθέρωσης και 222, 225-28· πολιτική του σοσιαλφασισμού 148,15253· προσπάθειες διαμόρφωσης κράτους (λαοκρατία) 244-48· προσωπολατρία 164, 340-41, 343· ρήξη Στάλιν-Τίτο και 291-93· σταλινοποίηση 39-42,120,128, 135-36, 164, 187-88, 349՛ στρατηγική της τάξης εναντίον
τάξης και 148-53, 168- σύγκριση με ΣΕΚΕ 129· σχέσεις με το Κομμουνιστικό Κόμμα Αλβανίας 305· σχέσεις με το ΒΚΡ στη διάρκεια του πολέμου 240-41· σχέσεις με το KPJ στη διάρκεια του πολέμου 213-17, 22429, 233-34· υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών του Μεταξά από τον Ζα χαρώδη και 196-200·
φραξιονιστικές έριδες κούτβηδων-λικβινταριστών 12428. Βλ. και Εθνικό Απελευθερωτικό Μέ τωπο, Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερω τικός Στρατός, Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας, Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας (PCE) 309, 332, 355, 357 Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας (PCI) 69-70,
192, 354-55, 356-57, 358 Κομμουνιστικό Κόμμα Ουγγαρίας, 67, 29596 Κομμουνιστικό Κόμμα Ουζμπεκιστάν 339-40
Κομμουνιστικό Κόμμα Ρουμανίας (PCR): Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 195· δημιουργία 70՛ «21 όροι» και μετονομασία του 115· εκπαίδευση στο KUTV 122· εκπροσώ πησή του στη ΒΚΟ 72- Ελληνικός Εμ φύλιος Πόλεμος και παροχή βοήθειας 274, 275-76, 289, 295, 296· θέση στην Κομιντέρν 65-66, 142, 165-66· Μακε-
390 δανικό Ζήτημα 94- μπολσεβικοποίηση 81-82· Τσαουσέσκου 354· φιλοξενία Ελλήνων προσφύγων 324 Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) 312, 337-47. Βλ. και Κομινφόρμ, Κομιντέρν Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας (KSČ) 192-93, 267, 271, 287-88, 29596, 325 Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μει
ονοτήτων Δύσης (KUNMZ) 121 Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων Ανατολής (KUTV) 109-10, 120, 162 Κόμπλος, Έλεκ (Köblös, Elek) 103 Κομσομόλ (κομμουνιστική νεολαία ΚΚΣΕ) 162 Κορδάτος, Γιάννης 51, 74,129 Κορνέεφ, Νικολάι (Korneev, Nikolai) 217, 234 Κορνίλοφ, Λεβρ (Kornilov, Levr) 90, 91 Κοστόφ,
Τράιτσο (Kostov, Traicho) 253, 290 Κουν, Μπέλα (Kun, Bela) 158 Κουντουριώτης, Παύλος 107 Κουούσινεν, Ότο Βίλε (Kuusinen, Otto Wille) 343-44, 345 Κουρτουά, Στεφάν (Courtois, Stéphane) 29, 33 κούτβηδες: εκκαθαρίσεις των αντίπαλων φραξιών 134-40· Ζαχαρώδης καί 10910, 162-63· κύρος 122, 125·
μπολσεβικοποίηση μέσω των 118, 122, 129πολιτική της «Αριστερής Δημοκρατίας» 132-33· σε ηγετικούς ρόλους στο ΚΚΕ 117-19, 135, 147· σταλινοποίηση 12728- στο KPJ 154-55· φραξιονιστικές έριδες στο ΚΚΕ 124-26,187· KPJ, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλα βίας Κρέιμερ, Марк (Kramer, Mark) 24 Κριζέλ, Avi
(Kriegel, Annie) 15, 29 Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 232-33, 23738, 244 Κύρκος, Μιχάλης 327-28 KUNMZ (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μειονοτήτων Δύσης) 121 KUTV (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Ερ γαζομένων Ανατολής) 109-10, 120-21, 162 Κωνσταντινίδης, Γιώργος 159 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Λαζάρ, Марк
(Lazar, Marc) 29, 33 Λαϊκή Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων (Ναρκομιντέλ) 108,130, 174-77 λαοκρατία 244-49 Λαυρένπ, Μπέρια
(Beria, Lavrentii) 270, 337 λενινεσμός και Λένιν, Βλαδίμηρος (Lenin, Vladimir) 29, 77-78, 99,167,172 Λήπερ, Ρέτζιναλντ (Leeper, Reginald) 220, 221, 224-25, 232, 237, 240-41 Λιγδόπουλος, Δημοσθένης 58-60, 64, 71, 109 λικβινταριστές (φράξια) 124-28,134,139-40, 153, 356 Λίπσετ, Σέιμουρ Μάρτιν (Lipset,
Seymour Martin) 358 Λιτβίνοφ, Μαξίμ (Litvinov, Maxim) 174,175 Λούκα, Βασίλε (Luca, Vasile) 276 Μαγγανάς, Βασίλης 261 Mówki, Ιβάν (Maisky, Ivan) 218 ΜακΒή, Λίνκολν (MacVeagh, Lincoln) 224, 231-32, 235-36, 258 Μακεδονικό Ζήτημα 43-44, 351· αντιφασι στικό μέτωπο 171-72, 175-77· απομά κρυνση της
ηγεσίας του ΚΚΕ (1931) 159- ΒΚΟ 87-97, 101-102, 104, 144· εθνική θέση του ΚΚΕ 122-23,129,168· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 271-72· καταβολές 83-85· νόμος περί ιδιώνυ μου 142· πολιτική της Κομιντέρν 89-92, 94-96, 99-102, 104-105, 133, 171-72· Πουλιόπουλος κα! 126, 139- πρόσφυγες 319-21· ρήξη Στάλιν-
Τίτο καί 293· σταλινοποίηση και 135-36· σχέσεις ΚΚΕKPJ 214-17· υποχώρηση του ΣΕΚΕ(Κ) στις πιέσεις της Κομιντέρν 101-105, 110-13, 133 Μακμίλαν, Χάρολντ (Macmillan, Harold) 238 ΜακΝίλ, Χέκτορ (McNeil, Hector) 302 Μακρογιάννης, Δημήτρης 119 Μαλένκοφ, Γκεόργκι (Malenkov, Georgy) 268, 270, 287, 290, 305
Μανουίλσκι, Ντμίτρι (Manuilsky, Dmitry) 91, 99, 142, 155, 158, 166, 170-71, 22425 Μάξιμος, Σεραφείμ 97-101, 124-25, 133-35, 162 Μάο Τσετούνγκ (Mao Zedong) 290
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Μαρκοβίτης, Μάρκος 183 Μάρκοβιτς, Σίμα (Markovič, Sima) 58, 69, 78-79, 91,154-55 Μάρκου, Λίλλυ (Marcou, Lilly) 288 μαρξισμός-λενινισμός 27, 29, 121, 326, 35758 Μάχη των Αθηνών, βλ. Δεκεμβριανά Μεγάλη Βρετανία, βλ. Βρετανία Μικογιάν, Αναστάς (Mikoyan, Anastas) 270 Μικρασιατική Εκστρατεία
(1919-22) 65, 71, 74, 75-76, 97, 99, 111, 125, 185 Μιλιούτιν, Βλαντίμιρ (Milyutin, Vladimir) 87-88 Μίλκιτς, Ιλίγια (Milkić, Ilija) 63, 69,115 Μιχαηλίδης, Γιάννης 160 Μιχαΐλοβπς, Ντράζα (Mihailovič, Draža) 226-27 Μιχαΐλοφ, Μπόρις Ντανίλοβιτς [Σνάιντερ] (Mihajlov, Boris Danilovich [Schnei der])
102,116,117,140 Μιχαλακόπουλος, Ανδρέας 122-23 Μογκιόρος, Αλεξάντρου (Moghioroş, Alex andru) 295 Μολότοφ, Βιάτσεσλαβ (Molotov, Vyaches lav): για την αντίσταση από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ 242· διαπραγματεύσεις του ΚΚΕ με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 236-38· ελληνική απόσυρση από την Αλβανία 305· Ελληνικός
Εμφύλιος Πόλεμος 275, 279-80, 290· πρόγραμμα προσφύγων του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου 315· στήριξη στον Ζαχαρώδη 337· στρατηγική των εθνικών μετώπων 203· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ 191· σφαίρες επιρροής στην Ελλάδα 220-21, 224-27, 230-31· MOPR, βλ. Διεθνής Οργανισμός Βοήθειας στους Μαχητές της
Επανάστασης Μορό-Τζαφερί, Βενσάν ντε (Moro-Giafferi, Vincent de) 181 Μορό-Τζαφερί, Ζαν (Jean Moro-Giafferi) 181-82 Μόρτον, Φρέντερικ (Morton, Frederic) 62 Μοσέτοφ, Βασίλι (Mosetov, Vasily) 274 Μπάκαριτς, Βλαντίμφ (Bakarić, Vladimir) 290 Μπαμπέφ, Φρανσουά-Νοέλ (Babeuf, Fran çois-Noël) 16 Μπάνατς,
Ίβο (Banac, Ivo) 155 Μπαντουλέσκου, Αλεξάντρου (Badulescu, Alexandru) 131 391 Μπαράνοφ, Λεονίντ (Baranov, Leonid)
23738, 242, 262, 270, 274 Μπεναρόγια, Αβραάμ (Benaroya, Avraam) 71, 126-27 Μπένες, Έντβαρντ (Beneš, Edvard) 193 Μπερλινγκουέρ, Ενρίκο (Berlinguer, Enrico) 354 Μπιέρουτ, Μπολέσουαφ (Bierut, Bolesław) 282 Μπλαγκόεφ, Ντίμιταρ (Blagoev, Dimitar) 52, 67, 84 Μπλοκ, Αλεξάντρ (Blok, Alexandr) 17
Μπολσεβικική Επανάσταση 51, 99 μπολσεβικοποίηση 38, 43· απομάκρυνση της ηγεσίας του ΚΚΕ από την ΕΕΚΔ (1931) 160-61· εκπαίδευση Ελλήνων κομμουνιστών στη Ρωσία, 120-1· Μα κεδονικό Ζήτημα και Αντίσταση στην 94, 95, 101-104, 111-13· παλαιά ενα ντίον νέας φρουράς του ΣΕΚΕ και 110-13· πλήρης συμμόρφωση
εναντίον αλά карт συμμόρφωσης με την 64, 74, 111· Πουλιόπουλος και 97, 126· ρόλος του Δημητρόφ στην 105-107, 116, 187· ρωσοποίηση των εθνικών κομμάτων και 118, 120-22, 125-26· ΣΕΚΕ кт διαμά χη γύρω από την 52-53, 72-81, 185-87, 351՛ σιαλινοποίηση εναντίον 40, 128· στοιχεία της 185-86· στροφή
βαλκανι κού κομμουνισμού προς την 103-106, 143-46,186-87. Βλ. επίσης κούτβηδες Μπουχάριν, Νικολάι (Bukharin, Nikolai) 77, 134, 141, 145, 148, 151, 174 Μπράντλερ, Χάινριχ (Brandler, Heinrich) 99 Μπυϊσερέ, Ογκίστ (Buisseret, August) 181 Ναρκομιντέλ, βλ. Λαϊκή Επιτροπή Εξωτερι κών Υποθέσεων Narodni
Osvoboditelen Front (NOF, Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο) 271-72 Νασκόφσκι, Μαριάν (Naszkowski, Marian) 282 Νάτα, Αλεσάντρο (Natta, Alessandro) 354 Νέικοφ, Ντίμιταρ (Neikov, Dimitar) 240 Νέντελκοφ, Ιβάν [Σάμπλιν] (Nedelkov, Ivan [Shablin]) 61 ΝέοςΛενινιστής (έντυπο της OKNE) 153 Νιγιαζόφ, Αμίν
(Niyazov, Amin) 339-40 Νοβάκοβα, Μαρία (Novakova, Maria) 199
392 Νοβίκοφ, Νικολάι Βασίλεβιτς (Novikov, Ni kolai Vasilevich) 221-25, 235-36 NOF, βλ. Narodni Osvoboditelen Front νόμος περί ιδιώνυμου 142,152, 154, 166 Νορντμάν, Ζοέλ (Nordmann, Joël) 181 Νταλαντιέ, Εντουάρ (Daladier, Édouard) 192 Ντάλιν, Αλεξάντερ (Dallin, Alexander) 201 Ντομπροτζάνου-Γκέρεα,
Αλεξάντρου (Dobrogeanu-Gherea, Alexandru) 63 Ντούβας, Γιώργος 151-52,156-57, 183 Οδυσσέας (Ελληνας σύνδεσμος στη SOE) 208 OKNE (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεο λαιών Ελλάδας) 151-52, 153, 162 Οκτωβριανή Επανάσταση 50, 53-54 Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελ λάδας (OKNE) 151-52, 153, 162 Οουεν,
Ρόμπερτ (Owen, Robert) 16 ορθόδοξες χριστιανικές κοινότητες 123 Ουγγαρία, 31, 312, 314-15 Ουίλσον, Χένρι (Wilson, Henry) 238 Ουστίνοφ, Αλεξέι Μιχαΐλοβπς (Ustinov, Alek sei Mikhailovich) 107 Πάγκαλος, δικτατορία (1925-26) 122-23,132 παιδιά σε προσφυγικές κρίσεις 296, 310-19 Πάλα, Στάνισλαβ (Palla,
Stanislav) 295 Πανόφ, Στιλιάν (Panov, Stilian), βλ. Τριανταφυλλίδης, Στέλιος Πάουκερ, Άνα (Pauker, Ana) 181, 257 Παπανδρέου, Γεώργιος 223, 224-25, 232-39, 240-41, 244, 249, 253-54 Παπαρήγας, Μήτσος 154 Πάρτιγκα, Καρολίνα (Partyga, Karolina) 23 Παρτσαλίδης, Δημήτρης (Μήτσος) 262-63, 305, 332, 335
Πατρίκιος, Μηνάς 124, 330 Πατσκόφσκι, Αντρέι (Paczkowski, Andrzej) 19, 20-21 PCF, βλ. Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας Πετσόπουλος, Γιάννης 88, 98-99 Πιατνίτσκη Όσιπ (Piatnitsky, Osip) 131, 137 Πιγιάντε, Μόσα (Pijade, Mosha) 88 Пік, Βίλελμ (Pieck, Wilhelm) 181 Πίφερ, Τομάζο (Piffer, Tommaso) 24 Πλεχάνοφ,
Γκεόργκι (Plekhanov, Georgi) 52 Πλισέφσκι, Ιβάν (Plyshevsky, Ivan) 212 Πνευματικό Σεμινάριο Τιφλίδας 119
ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ πόλεμοι бГ αντιπροσώπων 306, 308 Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) 222-23, 225-30, 236-37 Πολωνία: Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και παροχή βοήθειας 295-97· πραξικόπημα Γιαρουζέλσκι (Jaruzelski) (1981) 357· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου
312-13· στρατιωτική εκπαίδευση για πρόσφυγες 326 Πονομάρεφ, Μπόρις (Ponomarev, Boris) 337 Ποπόφ, Γκριγκόρι (Popov, Grigori) 236-37 Πόρτερ, Πολ A. (Porter, Paul A.) 260 Πορφυρογένης, Μιλτιάδης 238 Ποστέουκα, Βασίλε (Posteucă, Vasile) 27576 Πουλώπουλος, Παντελής 97, 100-103, 117, 124-26, 129, 133-40,
153 Πρόγραμμα της Ερφούρτης του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (1891) 52 προλεταριακή κουλτούρα (proietkulť) 80, 111 πρόσφυγες και επανεγκατάσταση: Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 310-23· Ισπανι κός Εμφύλιος Πόλεμος καί 309· Μικρα σιατική Εκστρατεία 93-94- παράνομη στρατιωτική εκπαίδευση
324-25· τραύ μα των 309-12, 320-22 προσωπολατρία 41, 164, 336, 201 Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση Ελλά δας 283, 293, 299, 301-302 Πυλιώτης, Διονύσης 147,154,183 ραδιοφωνικός σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» 323 Ράκοσι, Ματίας (Rákosi, Mátyás) 303 Ρακόφσκι, Κρίστιαν (Rakovsky, Christian) 92-93 Ράνκοβιτς,
Αλεξάνταρ (Ranković, Aleksandar) 267-68, 270, 271-72, 293 Ράντεκ, Καρλ (Radek, Karl) 61, 65, 90, 99 Ρασκ, Ντιν (Rusk, Dean) 302 Ρεάλε, Εουτζένιο (Reale, Eugenio) 286 Ρεμέλε, Χέρμαν (Remmele, Hermann) 138 Ριζοσπάστης (ενημερωτικό όργανο του ΣΕΚΕ και του ΚΚΕ ): αντιφασιστικό μέτωπο 169· εκκαθάριση του
Πουλιόπουλου 139· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 28384- κλείσιμο 122-23· ο Ζαχαρώδης για
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ την εγκαθίδρυση λαϊκών δημοκρατών 258· πολίτική της «Αριστερής Δημοκρα τίας» 133· φραξιονιστικές έριδες 156· Ροζάκης, Ντίνος 318 Ρόμελ, Έρβιν (Rommel, Erwin) 209 Ροντιόνοφ, Κονσταντίν (Rodionov, Konstantin) 267 Ρούζβελτ, Φράνκλιν Ντελάνο (Roosevelt, Franklin Delano) 231, 235 Ρουμανία:
αξιώσεις των Σοβιετικών επί εδα φών της 195, 229· εγκαθίδρυση κομ μουνιστικού κράτους 36· οπτική της Κομιντέρν 64-68, 115· προσφυγική κρίση ως απόρροια του Ελληνικού Εμ φυλίου Πολέμου 312-13· στις αγγλοσοβιετικές διαπραγματεύσεις για σφαίρες επιρροής 232· στρατιωτική εκπαίδευση για πρόσφυγες 326
Ρούσος, Πέτρος 209, 236, 250-51, 270-71, 293-95, 299, 325 Ρωσική Αυτοκρατορία 53-54 Ρωσικός Εμφύλιος Πόλεμος (1918-1920) 57 Σακαρέλος, Δημήτρης 55-56,185, 212 Σαουμών, Στεπάν (Shaumian, Stepan) 173 Σαράφης, Στέφανος 239 Σαργολόγος, Νίκος 79, 93 Σβώλος, Αλέξανδρος 238 ΣΕΚΕ, βλ. Σοσιαλιστικό Εργατικό
Κόμμα Ελλάδας ΣΕΚΕ(Κ), βλ. Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας - Κομμουνιστικό Σέμπες, Αλεξάντρ (Sebes, Aleksandr) 295 Σερβία 84 Σέρβικο Κεντρικό Συνδικάτο 31 Σερζ, Βικτόρ [Βίκτορ Λβόβιτς Κιμπάλτσιτς] (Serge, Victor [Victor Lvovich Kibalchich]) 67, 106-107, 118 Σέχου, Μεχμέτ (Shehu, Mehmet) 305
Σώντος, Γιώργος (ψευδ. Σαρρής) 142, 147, 154, 156-58, 202-203, 206, 209, 233-34, 334 Σιαπέρας, Κώστας 275 Σίαρς, Ρόμπερτ (Sears, Robert) 124 Σιβίζιτς, Ντούρο (Cvijić, Đuro) 63 Σίδερης, Αριστοτέλης 79, 86 Σκλάβος, Κώστας 124-25,134-35 Σκόμπι, Ρόναλντ (Scobie, Ronald) 238-39, 249 393 Σλάνσκι, Ρούντολφ
(Slánský, Rudolf) 287, 297-98, 325 Σμέραλ, Μποχουμίρ (Šmeral, Bohumír) 13739 SOE, βλ. Βρετανικές
Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ): αξώσεις επί βουλ γαρικών εδαφών 217-19, 229· αξιώσεις επί ρουμανικών εδαφών 195, 229· από φαση της Βαλκανικής Κομμουχτασκής Ομοσπονδίας για την υπεράσπισή της 57- γερμανική εισβολή 203-204· ελλη νικό και γιουγκοσλαβικό αντιστασιακό κίνημα στη
διάρκεια του πολέμου και ΕΣΣΔ 218-25, 228-31, 233-40, 250-51· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και πα ροχή βοήθειας 268-70, 275-76, 279-80, 288, 291, 301-302· επέμβαση στο Αφ γανιστάν (1979) 357- κατάρρευση 358· πρόσφυγες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου στην ΕΣΣΔ 309· προσφυγι κή κρίση ως απόρροια του
Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου Kat ΕΣΣΔ 310-15, 317-19· στην Κοινωνία των Εθνών 175-76· σύγκριση βαλκανικού κομ μουνιστικού δικτύου 36-37· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (1939) 44, 19195, 200· σχέσεις με την Ελλάδα 107-10, 186-87· φτώχεια 73-74 Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν: πρόσφυγες
του ΚΚΕ 312-13, 317-18, 338-40 Σολόντ, Ντάνιελ (Solod, Daniel) 236 Σόμπολεφ, Αρκάντι (Sobolev, Arkadi) 218 σοσιαλδημοκρατία: αντιφασιστικό μέτωπο 169· απόφαση της Κομιντέρν κατά της συμμαχίας με τη 99 · διαμάχη με το ΚΚΕ 129· διαμάχη στους κόλπους του ΣΕΚΕ 74-75, 78-80,110-13,186· κατα βολές της
ελληνικής Αριστερός 51-53, 356-57· Μακεδονικό Ζήτημα και 86, 102-103· μπολσεβικοποίηση εναντίον 74-77, 111-13, 186, 351· πολιτική της Αρκπερής Δημοκρατίας του ΚΚΕ 133σοσιαλφασισμός και 148-49 Σοσωλδημοκρατικό Κόμμα Σερβίας 69 σοσιαλισμός: αποκοπή ιστορικών δεσμών 161- ελληνικές ρίζες 70-71· πολιτική
394 της Σοβιετικής Ένωσης έναντι του 130132, 188 Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Γιουγκοσλα βίας 68-69 Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας ֊ Κομμουνιστικό (ΣΕΚΕ[Κ]): αντιπο λεμικές κινητοποιήσεις 97, 111· εγκα θίδρυση ελληνοσοβιεπκών σχέσεων 107-10, 122, 186-87· «21 όροι» και μετονομασία του 115·
Μακεδονικό Ζή τημα 94-97, 99-102· μπολσεβικοποίηση 110-13· οικονομική εξάρτηση από την Κομιντέρν 108· πρωτοκαθεδρία της ελληνικής διασποράς 98, 125· Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο (1924) 101-102,103, 115-17· Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ): εκλογικές επιδόσεις 71-72· θέση στη Βαλκανική
Κομμουνιστική Ομοσπονδία 72-73՝ θέση στην Κομιντέρν 64-66, 69-73, 79-82· ίδρυση και ανάπτυξη 50, 71-72· Λιγδόπουλος 60Μπεναρόγια 127· μπολσεβικοποίηση 56-60, 63-64, 72-82, 97· σοσιαλδημο κρατική φράξια 74-76, 79-82, 110-13, 186-87· σύγκριση με ΚΚΕ 129- 3η Βαλκανυτή Σοσιαλδημοκρατική Συνδι άσκεψη
49-51. Βλ. και Κομμουνιστ!κό Κόμμα Ελλάδας, Σοσιαλιστικό Εργατι κό Κόμμα Ελλάδας Σοσιαλιστικό Κόμμα (Ελλάδα) 169, 204 σοσιαλφασισμός 148,152-53,169 Σουσλόφ, Μιχαήλ (Suslov, Mikhail) 268, 270, 280, 305, 337, 338-39 Στάλιν, Ιωσήφ (Stalin, Joseph) 29 · για τη βουλγαρική κατοχή της Θράκης και της
Μακεδονίας 241- για την ανεξαρτησία της Αλβανίας 298· για την αντίσταση των Βούλγαρων κομμουνιστών στον πό λεμο 207· Δημητρόφ και 105՛ εδραίωση της εξουσίας 99■ Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος και 268, 270, 278-79, 288-89, 290-91, 301, 305-306· επιρροή στην Κομιντέρν 36-37, 134· θάνατος 336· Κομινφόρμ
και 285-86· Λιτβίνοφ και 174· Μακεδονικό Ζήτημα και 155, 177· Μάρκοβιτς και γιουγκοσλαβικό εθνικό ζήτημα 78՛ πολιτική
του στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου 200-201· ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ σοσιαλφασισμός Kat 148· σύγκριση Καρακόζωφ και 119-20· συμφωνία της Βάρκιζας 254-55· Συμφωνία των Ποσο στών και 242· συμφωνίες περί σφαιρών επιρροής 218, 219, 235, 352· Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ και 191· Τίτο και 227, 291-93
σταλινικοί (φράξια του ΚΚΕ), βλ. κούτβηδες σταλινοποίηση 39-44· αντικατάσταση της ηγεσίας του ΚΚΕ από την ΕΕΚΔ (1931) 156-61, 188· εκκαθαρίσεις των бшφωνούντων εντός του ΚΚΕ 134-40, 157-58· Ζαχαρώδης και 163-64, 188· Καρακόζωφ Kat 120· Κομινφόρμ 285· ορισμός 40-41· αλλεπάλληλες καταστά σεις 38· του
ΚΚΕ 40-43, 120, 128, 136, 164, 187-88, 349-52. Βλ. και αποσταλινοποίηση Σταμπολίσκι, Αλεξάνταρ (Stamboliyski, Aleksandar) 68, 90 Στάσοβα, Γέλενα (Stasova, Yelena) 181 Σταυριδάκης, I. 54 Σταυρίδης, Ελευθέριος 120,123 Στεφάνοφ, Μπόρις (Stefanov, Boris) 195 Στίνας, Άγις (Σπόρος Πρίφτης) 149 Στουντέρ,
Μπριζίτ (Studer, Brigitte) ЗО, 36 στρατηγική της τάξης εναντίον τάξης 148-53, 168,174-75 στρατηγική των εθνικών μετώπων 197, 203204 συγκεντρωπσμός: διεθνής αντίσταση στον 77- ορισμός τού 41-42· πλουραλίστικές στρατηγικές εναντίον 287· σταλινισμός και 129· στη ΒΚΟ 62 · στρατηγική του Γεωργιάδη κατά
του 77. Βλ. και μπολσεβικοποίηση, σταλινοποίηση Συμφωνία της Βάρκιζας (1945) 150, 254-55, 258, 259 Συμφωνία της Καζέρτας (1944) 238-39 Συμφωνία του Μπλεντ (1947) 278, 289 Συμφωνία των Ποσοστών της Μόσχας 242, 255-56 Συμφωνία των Ποσοστών, βλ. Συμφωνία των Ποσοστών της Μόσχας Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-
Μολότοφ (1939) 44, 191-95, 200 Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστερός (ΣΥΡΙΖΑ) 356 συνδικάτα 69-71, 102,
148-49, 152, 169
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 395 Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνής, βλ. Κομιντέρν Τρότσκι, Λέον (Trotsky, Leon) 99, 134 τροτσκιστές 120, 124-25, 135, 139 Τρούμαν, δόγμα 306 Τσάμηδες (αλβανική μουσουλμανική κοινό τητα) 277 Τσάμπερλεϊν, Νέβιλ (Chamberlain, Neville) 192 Τσάνκοφ, Αλεξάντερ (Tsankov, Alexander) 90 Τσαουσέσκου,
Νικόλαε (Ceaușescu, Nicolae) 326, 354 Τσερβένκοφ, Βάλκο (Chervenkov, Valko) 289 Τσέτκιν, Κλάρα (Zetkin, Clara) 91 Τσεχοσλοβακία 31, 312, 315, 356. Βλ. και Κομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας Τσώνγκ Κάι-Σεκ (Chang Kai-Shek) 290 Τέμπο, Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς (Tempo, Τσιζίνσκι, Γιόσιπ (Čižinský, losip)
138 Τσιριμώκος, Ηλίας 238 Svetozar Vukmanović) 213-14 Τσουδερός, Εμμανουήλ 217-24 Τερπέσεφ, Ντόμπρι (Terpeshev, Dobri) 240 Τσώνος, Ιβάν (Chonos, Ivan) 96, 101 Τζάκοβιτς, Τζούρο (Djaković, Djuro) 155 Τζήμας, Ανδρέας 208, 209-10, 216-17, 229, Τσώρτσιλ, Ουίνστον (Churchill, Winston): για τα Δεκεμβριανά
251· για την απο 233-34 στολή του Ποπόφ στην Ελλάδα 237· για Τζίλας, Μίλοβαν (Djilas, Milovan) 267-68, τις σοβιετικές σφαίρες επιρροής 224, 286-87, 290 231, 235· ίδρυση της βρετανικής SOE Τζινιέρης, Πανάγος 119 208· ομιλία περί Σιδηρού Παραπετά Τισμανεάνου, Βλαντιμίρ (Tismăneanu, σματος 265·
Συμφωνία των Ποσοστών Vladimir) 23 241-42 Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ (Tito, Josip Broz): αιτή ματα βοήθειας από τον ΕΛΑΣ 252· ανα Φαράκος, Γρηγόρης 349 κήρυξη κυβέρνησης AVNOJ 227-28· Φεντερασών (Federación Socialista αντάρτικο κίνημα υπό τον 203, 225-27· Laboradera) 53, 74, 86, 123, 127 αντιτιτοϊκές
εκκαθαρίσεις 321· ελληνι Φεραίος, Ρήγας 85 κό αντάρτικο καί 213-17, 229, 233-34· Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος
και 45, Φιλίποβιτς, Φίλιπ (Filipovič, Filip) 69,131 φιλομοναρχικοί (Ελλάδα) 169, 179, 222, 259270-73, 284, 308- εξωτερική πολιτική 60 της Κομιντέρν και 194, 203- Ζαχαρώ δης και 267-68· Μακεδονικό Ζήτημα Φίρσοφ, Φ.Ι. (Firsov, F.I.) 201 και 215-16, 229, 249· ρήξη Στάλιν-Τίτο Φλάτο, Στάνισλαβ (Flato,
Stanislaw) 295 291-94, 353 Φλωράκης, Χαρίλαος 27, 349 Τολώτι, Παλμίρο (Togliatti, Palmiro) 69-70, Φόντορ, Ζόλταν (Fodor, Zoltán), 295 Φράνκο, Φρανθίσκο (Franco, Francisco) 288, 155, 175-76 309, 315-16 Τολμπούκιν, Φιόντορ (Tolbukhin, Fyodor) 240 Χαΐνογλου, Τάσος 124-25, 134-35 Τομπουλίδης, Παναγιώτης
54 Χαϊτάς, Ανδρόνικος: για την πολιτική της Τόμσον, Νιόροθι (Thomson, Dorothy) 62 «Αριστερής Δημοκρατίας» 132- δια Τορέζ, Μορίς (Thorez, Maurice) 192 φυγή στη Σοβιετική Ένωση 157-58· Τριανταφυλλίδης, Στέλιος (ή Στιλιάν Τριακαταβολές 117· κριτικές στη ΒΚΟ 142νταφίλοφ [Πανόφ]) 119,157 Συνέδριο του
Λιβάνου (1944) 232-36 Συνέδριο του Τσίμερβαλντ (1915) 67 Συνέδριο των Λαών της Ανατολής στο Μπα κού (1920) 61 Συνθήκη τηςΛωζάνης (1923) 100 Συνθήκη της Νις (1923) 90 Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913) 84 Συνθήκη του Νεϊγύ (1919) 84 Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) 77-78, 85, 172-76 ΣΥΡΙΖΑ, βλ.
Συνασπισμός της Ριζοσπαστι κής Αριστερός σφαίρες επιρροής 44, 218, 230-36 Σχέδιο Λίμνες (1947) 284, 300, 331 Σχέδιο Μάρσαλ (Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Ανάκαμψης) 273-74, 306
396 45· Μεγάλος Τρόμος και εκτέλεση 155, 183, 349· περί τάξης εναντίον τάξης και υπερεπαναστατικών πολιτικών 150, 153· σταλινική φράξια του ΚΚΕ καί 124-25· σταλινοποίηση και 136· στην εκστρατεία για τη διάσωση του Ζαχα ρώδη 182· σύλληψη 154· σύσταση από την Κομιντέρν 117· ως αντιπρόσωπος του 6ου Συνεδρίου 142-43· ως γραμμα τέας του ΚΚΕ 147· Χαλ, Κόρντελ (Hull, Cordell) 231 Χαντ, Τρίστραμ (Hunt, Tristram) 16 Χάουπτ, Μιρτσέα (Haupt, Mircea) 276 Χάριμαν, Άβερελ (Harriman, Averell) 230-31 ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ Χατζηβασιλείου, Χρύσα 334 Χολοστένκο, Βπώλι [Πετρουλέσκου] (Ηοίοstenko, Vitali [Petrulescu]) 143 Χότζα, Ενβέρ (Hoxha, Enver) 255, 277, 298, 304-305 Χούντα των Συνταγματαρχών (1967-1974) 33 Χρκποδουλίδης, Χριστόδουλος 183 Χρουστσόφ, Νικίτα (Khrushchev, Nikita) 43, 337, 341-44, 354 Ψάλτης, Στάθης 310 Ψαρρός, Δημήτριος 232 Ψυχρός Πόλεμος 33, 43, 45, 307-308 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Marantzidēs, Nikos A. 1966- |
| author_GND | (DE-588)1024907805 |
| author_facet | Marantzidēs, Nikos A. 1966- |
| author_role | aut |
| author_sort | Marantzidēs, Nikos A. 1966- |
| author_variant | n a m na nam |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV049371151 |
| contents | Bibliografie S. 361-381 und Index S. 383-396 |
| ctrlnum | (OCoLC)1409120193 (DE-599)BVBBV049371151 |
| edition | Prōtē ekdosē |
| era | Geschichte 1918-1956 gnd |
| era_facet | Geschichte 1918-1956 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV049371151</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20231023</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">231018s2023 xx |||| |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789602219935</subfield><subfield code="9">978-960-221-993-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9602219939</subfield><subfield code="9">960-221-993-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1409120193</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV049371151</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Marantzidēs, Nikos A.</subfield><subfield code="d">1966-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1024907805</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="240" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Under Stalin's shadow</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Stē skia tu Stalin</subfield><subfield code="b">mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu</subfield><subfield code="c">Nikos Marantzidēs</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">pagkosmia historia ellēnikou hellēnikou hellēniku kommounismou</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Alexandreia</subfield><subfield code="c">2023</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">396 Seiten</subfield><subfield code="b">Karte</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Synchronē Ellada: Istoria, koinōnia, politikē</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie S. 361-381 und Index S. 383-396</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Kommunistiko Komma Elladas</subfield><subfield code="0">(DE-588)1039447-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1918-1956</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Kommounistiko Komma Helladas / History / 20th century</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Communism / Greece / History / 20th century</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Communism</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Greece</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1900-1999</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">History</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Kommunistiko Komma Elladas</subfield><subfield code="0">(DE-588)1039447-3</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte 1918-1956</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Gemischte Register</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20231023</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034631101</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV049371151 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T22:54:29Z |
| indexdate | 2024-11-21T15:02:03Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789602219935 9602219939 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034631101 |
| oclc_num | 1409120193 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 396 Seiten Karte 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20231023 |
| publishDate | 2023 |
| publishDateSearch | 2023 |
| publishDateSort | 2023 |
| publisher | Alexandreia |
| record_format | marc |
| series2 | Synchronē Ellada: Istoria, koinōnia, politikē |
| spelling | Marantzidēs, Nikos A. 1966- Verfasser (DE-588)1024907805 aut Under Stalin's shadow Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu Nikos Marantzidēs pagkosmia historia ellēnikou hellēnikou hellēniku kommounismou Prōtē ekdosē Athēna Alexandreia 2023 396 Seiten Karte 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Synchronē Ellada: Istoria, koinōnia, politikē In griechischer Schrift Bibliografie S. 361-381 und Index S. 383-396 Kommunistiko Komma Elladas (DE-588)1039447-3 gnd rswk-swf Geschichte 1918-1956 gnd rswk-swf Kommounistiko Komma Helladas / History / 20th century Communism / Greece / History / 20th century Communism Greece 1900-1999 History Kommunistiko Komma Elladas (DE-588)1039447-3 b Geschichte 1918-1956 z DE-604 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Gemischte Register |
| spellingShingle | Marantzidēs, Nikos A. 1966- Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu Bibliografie S. 361-381 und Index S. 383-396 Kommunistiko Komma Elladas (DE-588)1039447-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)1039447-3 |
| title | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |
| title_alt | Under Stalin's shadow pagkosmia historia ellēnikou hellēnikou hellēniku kommounismou |
| title_auth | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |
| title_exact_search | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |
| title_exact_search_txtP | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |
| title_full | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu Nikos Marantzidēs |
| title_fullStr | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu Nikos Marantzidēs |
| title_full_unstemmed | Stē skia tu Stalin mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu Nikos Marantzidēs |
| title_short | Stē skia tu Stalin |
| title_sort | ste skia tu stalin mia pankosmia istoria tu elleniku kommunismu |
| title_sub | mia pankosmia istoria tu ellēniku kommunismu |
| topic | Kommunistiko Komma Elladas (DE-588)1039447-3 gnd |
| topic_facet | Kommunistiko Komma Elladas |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034631101&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT marantzidesnikosa understalinsshadow AT marantzidesnikosa steskiatustalinmiapankosmiaistoriatuellenikukommunismu AT marantzidesnikosa pagkosmiahistoriaellenikouhellenikouhellenikukommounismou |