Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem: Tom 2 Godność jako źródło naszego człowieczeństwa
Gespeichert in:
| Weitere Verfasser: | , , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Białystok
Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
2022
|
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 528 Seiten Illustrationen |
| ISBN: | 9788374317450 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cc4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV049021881 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20230726 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 230627s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788374317450 |9 978-83-7431-745-0 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1389186218 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV049021881 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |n Tom 2 |p Godność jako źródło naszego człowieczeństwa |c redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka |
| 264 | 1 | |a Białystok |b Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku |c 2022 | |
| 300 | |a 528 Seiten |b Illustrationen | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 700 | 1 | |a Kryńska, Elwira Jolanta |d 1956- |0 (DE-588)1189943808 |4 edt | |
| 700 | 1 | |a Kalisz, Łukasz |d 1992- |0 (DE-588)1259382745 |4 edt | |
| 700 | 1 | |a Suplicka, Agnieszka |d ca. 20./21. Jh. |0 (DE-588)1139074318 |4 edt | |
| 773 | 0 | 8 | |w (DE-604)BV049021874 |g 2 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034284760 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1812724735598919680 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści Contents.9 WPROWADZENIE Elwira J. Kryńska, Agnieszka Suplicka Dziecko w historii - jako główna idea podjętych rozważań. 15 Łukasz Kalisz Jubileusz 40-lecia Katedry Historii Wychowania Uniwersytetu w Białymstoku i jej humanistyczny szacunek dla człowieka. 29 1. Z OSTATNIEJ CHWILI - BEZWZGLĘDNA INWAZJA ROSJI NA UKRAINĘ Jerzy Nikitorowicz Kultura pokoju jako zadanie edukacyjne w ustawicznym procesie kształtowania się tożsamości. 43 Elwira J. Kryńska Nie chcemy umierać - mówią dzieci. 59 Elwira J. Kryńska Deportacje i zniewolenie polskich dzieci wywiezionych w głąb Związku Sowieckiego w latach 1939-1941. 67 Halina Μ. Wróblewska „W każdym człowieku jest jakby cały świat”. Wokół (u)traconych wartości w dobie kryzysu. 95
SPIS TREŚCI 6 2. PRAWA DZIECKA W DOKTRYNIE I PRAKTYCE Stanisław Gałkowski Antropologiczne uprawomocnienie praw dziecka?. 111 Andrei Harbatski Socjalizacja jako mechanizm kształtowania tożsamości dziecka. 125 Edward Walewander Dziecko w historii zbawienia. 141 Marek Kowalczuk Dziecko jako wzór w nauczaniu Jezusa. 155 Monika Falkowska Godność dziecka w wymiarze duchowości katolickiej. 173 Małgorzata Głoskowska-Sołdatow Idea autonomii ucznia ֊ perspektywa edukacji wczesnoszkolnej. 189 Magdalena Bartoszewicz Wspieranie autonomii dzieci przez rodziców w percepcji uczniów w młodszym wieku szkolnym. 203 Danuta Kamilewicz-Rucińska Uczniowie szkół polskich na Litwie ֊ wolni, aczkolwiek zniewalani. 221 3. W OBRONIE GODNOŚCI DZIECKA ֊ ODNIESIENIA HISTORYCZNE I LITERACKIE Ewa Kuła „Dobrą zbudowaliśmy sobie szkołę”. Cele samokształcenia młodzieży gimnazjalnej w Królestwie Polskim we wspomnieniach ludzi nauki. 239 Adam Massalski Kary fizyczne stosowane w szkołach Królestwa Polskiego w XIX wieku.255 Czesław Galek Troska o zdrowie dzieci i młodzieży w II połowie XIX wieku w świetle literatury beletrystycznej i pamiętnikarskiej. 275 Ewa Chludzińska Nauczyciele
tajnego nauczania przeciwko totalitarnemu zniewoleniu i w obronie godności dziecka (na przykładzie Ziemi Łomżyńskiej). 291
SPIS TREŚCI 7 Anna Józefowicz Godność i zniewolenie dziecka. Zróżnicowane oblicza zjawiska w literaturze pięknej. 313 4. MIĘDZY OGRANICZENIEM A WSPARCIEM Marzena Pękowska Dziecko z niepełnosprawnością w zakładach specjalnych w Polsce wiatach 1918-1939. Warunki socjalno-bytowe.337 Agnieszka Suplicka Główne kierunki pomocy dzieciom i młodzieży w Polsce międzywojennej na przykładzie działalności Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa. 361 Joanna Szymanowska Lebenswelt dziecka z niepełnosprawnością. 379 Lidia Dakowicz, Andrzej Dakowicz Psychologiczno-pedagogiczna analiza funkcjonowania systemów rodzinnych z przewlekle chorym dzieckiem. 393 Beata Boćwińska-Kiluk Psychologiczne dezyderaty godności w historii resocjalizacji niedostosowanej młodzieży. 411 5. GODNOŚĆ I ZNIEWOLENIE Z PERSPEKTYWY MŁODYCH ADEPTÓW NAUKI Jakub Rurka Zarys podwójnych standardów praw dziecka w świetle przepisów Kodeksu Napoleona. 429 Urszula Kulikowska Rola autorytetów w kształtowaniu postaw dzieci wobec problematyki wielokulturowości. 443 John Njeru Μ.
Maringa Związek między kulturą Masajów a edukacją dziewcząt: przypadek hrabstwa Narok North w Kenii. 453
8 SPIS TREŚCI Justyna Konopelko Wspierać, czy wychowywać? ֊ Rozłam (anty)pedagogiczny XX wieku a kształcenie przyszłych pedagogów. 463 Kinga Siemieniuk Rodzina zastępcza w Wielkiej Brytanii. 471 Bibliografia. 481 Summary.523 Noty o autorach. 527
Contents INTRODUCTION Elwira J. Kryńska, Agnieszka Suplicka The Child in History as the Main Idea of the Considerations. 15 Łukasz Kalisz Jubilee of the 40th Anniversary of the Department of the History of Educational of the University of Bialystok and its Humanistic Respect for People. 29 1. LATEST NEWS - RUSSIA’S RUTHLESS INVASION OF UKRAINE Jerzy Nikitorowicz The Culture of Peace as an Educational Task in the Continuous Process of Shaping Identity. 43 Elwira J. Kryńska We Don’t Want to Die, Say the Children. 59 Elwira J. Kryńska Deportations and Enslavement of Polish Children Deported into the Soviet Union in 1939-1941.67 Halina Μ. Wróblewska “In Every Person there as if a Whole World”. Lost Values in Times of Crisis.95
10 CONTENTS 2. CHILDREN’S RIGHTS IN DOCTRINE AND PRACTICE Stanislaw Gałkowski The Anthropological Foundation of the Rights of the Child?. in Andrei Harbatski Socialization as a Mechanism for Shaping a Childs Identity. 125 Edward Walewander The Child in the History of Salvation. 141 Marek Kowalczuk The Child as a Paradigm in Jesus’s Teaching. 155 Monika Falkowska The Dignity of a Child in Catholic Spirituality. 173 Małgorzata Głoskowska-Sołdatow The Idea of Student Autonomy - the Perspective of Early School Education. 189 Magdalena Bartoszewicz Parents Supporting Childrens Autonomy: the Perception of Younger School Age Pupils. 203 Danuta Kamilewicz-Rucińska Students of Polish Schools in Lithuania ֊ Free but Enslaved. 221 3. IN DEFENSE OF THE DIGNITY OF THE CHILD ֊ HISTORICAL AND LITERARY REFERENCES Ewa Kula “We’ve Built a Good School for Ourselves”. Aims of Self-Education of Junior High School Students in the Kingdom of Poland in the Memories of People of Science.239 Adam Massalski Physical Punishments Used in Elementary and Secondary Schools in
the Territory of the Congress Kingdom of Poland in the 19th Century. 255 Czesław Galek Caring for the Health of Children and Young People in the Second Half of the 19th Century in the Light of Memoir and Fiction Literature. 275
CONTENTS 11 Ewa Chludzińska Secret Teaching - Teachers Against Totalitarian Enslavement and in Defense of the Dignity of Children and Students (Based on the Example of the Łomża Region). 291 Anna Józefowicz The Dignity and Enslavement of the Child. Diverse Faces of the Phenomenon in Belles-Lettres. 313 4. BETWEEN RESTRAINT AND SUPPORT Marzena Pękowska Disabled Children in Schools and Special Institutions in Poland in 1918-1939. Social and Living Conditions. 337 Agnieszka Suplicka Main Directions of Helping Children and Youth in Poland in the Interwar Period; based on the Example of the Activity of the Railway Family Association. 361 Joanna Szymanowska Lebenswelt of a Child with Disability. 379 Lidia Dakowicz, Andrzej Dakowicz Psychological and Pedagogical Analysis of the Functioning of Family Systems with a Chronically ill Child. 393 Beata Boćwińska-Kiluk Psychological Desiderata of Dignity in the History of Social Rehabilitation and Correction of Maladjusted and Delinquent Youths. 411 5. DIGNITY AND ENSLAVEMENT FROM THE PERSPECTIVE OF YOUNG SCHOLARS Jakub Rurka The Duble Standards of Children’s Rights in
Light of the Napoleonic Code - a Draft Overview. 429 Urszula Kulikowska The Role of Authority Figures in Shaping Childrens Attitudes towards the Issue of Multiculturalism . 443
12 CONTENTS John Njeru Μ. Maringa The Nexus between the Maasai Culture and the Education of Girls: the Case of Narok North Sub-county, Kenya. 453 Justyna Konopelko To Support or to Educate? - The (Anti)pedagogical Split of the 20th Century and the Education of Future Educators. 463 Kinga Siemieniuk Foster Families in Great Britain.471 Bibliography. 481 Summary. 523 Notes about the Authors 527
Bibliografia I. Źródła archiwalne Archiwum Państwowe m. st. Warszawy, Oddział w Otwocku, Akta Miasta Otwocka sygn. 2487. Archiwum Państwowe w Radomiu, zespół Dyrekcja Szkolna w Radomiu, sygn.: 2607, knib. sygn. 390/П, knib. Lietuvos Valstybinis Archyvas, Lietuvos TSRS švietimo Ministerija, f. R-762, ap. 6, b. 256,1. 42-47. Mokyklos su dėstomąją lietyvių ir lenkų kalba. Ištraukos iš Lietuvos KP CK biuro posėdžių nutarimai dėl padieties buvusiame Vilniaus Krašte, LYA, f. 16895, ap. 2, K. 15. 8 J. Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: l-G-905, l-G-901, l-C-546-4. Švietimo ministerijos pranešimai vyriausybiniams ir Centriniam spartiniamn organams, LCVA, f. R-762, ap. 6, b. 712. II. Źródła drukowane Ane D., Wspomnienia szkolne za czasów Mikołaja I i Aleksandra II. Wyższa Szkoła Realna w Kielcach, [w:] A. Massalski i Μ. Meducka (red. i opr.), Kielce w pamiętnikach i wspomnieniach w XIX wieku, Kielce 1992, s. 67-81. Debolski W. i in. (red.), Oczerk istorii Kieleckoj Mużskoj Gimnazji za pierwyje piaťdiesiat letjeja suszczestwowanija (1862-1912), Kielce 1912. Dygasiński A., W Kielcach. Opowiadania i uwagi o czasach szkolnych, Kielce 2008. Gomulicki W., Wspomnienia niebieskiego mundurka, Pułtusk 2007. Instrukcja dla przedszkoli Rodziny Kolejowej, 1935. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Wrocław 1971. Protokół Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Warszawskiego Okręgu Stowarzy szenia Rodziny Kolejowej odbytego w dniu 14 czerwca 1938 roku. Rodzina Kolejowa. Gazeta ścienna Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa, rok III, nr 25. Rodzina Kolejowa. Gazeta ścienna Stowarzyszenia
Rodzina Kolejowa 1937, nr 1.
482 BIBLIOGRAFIA Rodzina Kolejowa. Sprawozdanie z działalności za rok 1938. Smorodinow W.G., Moja służba w Warszawskim Okręgu Naukowym i zdarzenia ze szkolnego życia. Wspomnienia pedagoga, opr. W. Caban, Kielce 2003. Rodzina Kolejowa Zarząd Okręgu Warszawskiego. Sprawozdanie z działalności za rok 1937, Warszawa 1938. Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego „Pomorskiej Rodziny Kolejowej” za rok 1933, Toruń 1934. Sprawozdanie z działalności Zarządu Okręgu Poznańskiego Rodziny Kolejowej, Toruń 1935. Sprawozdanie z działalności Zarządu Okręgu Poznańskiego Rodziny Kolejowej za czas 19. V 1934r. do 31. XII. 1935r., [b. r.]. Statut Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa, 1934. Świętochowski A.R., Moje wspomnienia, [w:] A. Massalski, Μ. Pawlina-Meducka (red.), Kielce w pamiętnikach i wspomnieniach z XIX wieku, Kielce 1992. Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administra cyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1 (1815-1839), t. 2 (1840-1867), Warszawa 2 017. Walka caratu ze szkołą polską w Królestwie Polskim w latach 1831-1870, opr. K. Poznański, Warszawa 1993. Wybicki J., Życie moje oraz wspomnienie o Andrzeju i Konstancji Zamoyskich, Kraków 1927. III. Akty prawne i dokumenty opublikowane Brandos egzaminu organizavimo ir vykdymo tvarkos aprašas, Lietuvos Respu blikos švietimo ir mokslo ministro įsakymas Nr. V-1195, 2013-12-5. Dekret o obowiązku szkolnym, Dz. Pr. P .P. 1919 որ 14, ροζ. 147. Dziennik Praw որ 65, ροζ. 395. Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego 1921, nr 1 (rok 1), z dnia 1 stycznia 1921 r. Dziennik Ustaw nr 16,
poz. 93. Dz.U. 1932 nr 116, poz. 963. Dz.U. 1932 nr 94, poz. 808. Europejska Konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego, sporzą dzona w Strasburgu dnia 15 października 1975. Įsakymas dėl Lietuvos Lenkų tautinės mažumos švietimo raidos strategijos pa tvirtinimo, ISAK-814, Valstybės žinios, 2005-05-19, nr 63-2252.
BIBLIOGRAFIA 483 Įsakymas Dėl Tautinių mažumų švietimo nuostatų, Valstybės žinios, 2002-0126, nr 9-337, pkt. 11.8. Įsakymasdėl 2021-2022 ir 2022-2023 mokslo metų pradinio, pagrindinio ir vi durinio ugdymo programu bendrųjų ugdymo planu patvirtinimo, 2021 m. gegužės 3 d. nr V-688, paskelbtas: TAR 2021-05-03, i. k. 2021-09423. Kodex Napoleona z przypisami. Xiąg trzy, Warszawa 1810. Konstytucja Francji. Wyd. 2 uaktual., przeł. W. Skrzydło, Warszawa 2005. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U 1997 nr 78, poz. 483. Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. 1991 nr 120, poz. 526. Lietuvos Respublikos Švietimo Įstatymo pakietimo Įstatymas, Vinius 2011, Valstybės žinios, nr XI-1281. Lietuvos Respublikos švietimo įstatymo pakeitimo įstatymas, 2003-06-17, Valstybės žinios, 2003-06- 28, nr 63-2853. Mały Rocznik Statystyczny, Warszawa 1939. Piechowiak Μ., Preambuła, [w:] T. Smyczyński (red.), Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, Poznań 1999. Regulamin dla Pomorskiego Krajowego Zakładu dla Głuchoniemych w Wejhe rowie, Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego, nr 15, rok V, Toruń, 13 VI1925. Rocznik Statystyczny, GUS, 1938. Skrzydło W, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Preambuła, Warszawa 2013. Statut Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Polaków na Litwie, „Czerwony Sztandar” z 9 września 1988. Tajne dokumenty rządu rosyjskiego w sprawach polskich. Memoriał ks. Imeretyńskiego, protokoły Komitetu Ministrów, nota Kancelarii Komitetu Ministrów, Komitet Centralny Polskiej Partii
Socjalistycznej, Londyn 1898. Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, sporządzony w Wilnie dnia 26 kwietnia 1994 r., Dz.U. 1995, nr 15, poz. 71. UNESCO, Education for all: Status Treads. Lmi., 1993. Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, Dz.U. 1932 nr 38, poz. 389. Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej, Dz.U. 1923 nr 92. poz. 726. Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o budowie szkół powszechnych, Dz.U.R.P. 1922 nr 18, poz. 144.
484 BIBLIOGRAFIA Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych, Dz.U.R.P. 1922 nr 18, poz. 143. Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. ֊ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1921 nr 44, poz. 267. Ustawa z dnia 20 lipea 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018, poz. 1668. Ustawa z dnia 6 stycznia 2000r. - o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz.U 2000 nr 6, poz. 69. Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 r. o zmianie granic województw: białostockie go, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego, DZ.U.R.P. 1938, nr 27, poz. 204. IV. Opracowania i artykuły „Reitingai”, Vilnius 2017-2020, որ 1 (7), որ 2 (12), որ 1 (13). „W czterdziestym nas Matko na Sybir zesłali.” Polska a Rosja 1939-42, J.T. Gross, I. Grudzińska-Gross (wybór i oprać.), Warszawa 1990. Ablewicz K., Hermeneutyka i fenomenologia a pedagogika, [w:] S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010. Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicz nej. Studium sytuacji wychowawczej, Kraków 2003. Aikman S. (2009). Education and Indigenous Justice, “EdQual” 2009, որ 19. Almanach szkolnictwa żydowskiego w Polsce, Warszawa 1938,1.1. Andrews D.A., Bonta J., Rehabilitatin Ccriminal Justice Policy and Practice, “Psychology, Public Policy, and Law” 2007, nr 16(1), s. 39-55. Andruchowicz J., Ukraińska apologetyka, [w:] Sny o Europie, (wybór i red.) O. Hnatiuk, przeł. O. Hnatiuk, K. Kotyńska, R. Rusnak, Kraków 2005. Andrzejewski Μ., System Prawa Prywatnego, 1.12 - Prawo rodzinne i opiekuńcze, [w:] T. Smyczyński (red.), wyd.
2, Warszawa 2011. Apanel D., Zdrowy styl życia w korczakowskim wychowaniu kolonijnym, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii wątek korczakowski, Białystok 2013, s. 192-207. Appelt К., Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [w:] A.I. Brze zińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk 2005, s. 95-130. Arendt H., Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycz nej, przeł. Μ. Godyń, W. Madej, Warszawa 1994.
BIBLIOGRAFIA 485 Aries P., Centuries of Childhood, trans. Robert Baldick, Alfred A. Knopf, New York 1962. Aries P., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. Μ. Ochab, Gdańsk 1995. Aries P., L’Enfant et la vie familiale sous l’Ancien Régime, Paris 1960. Babiński W., Przyczynki historyczne do okresu 1939-1945, Londyn 1967. Bakerek Μ., Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918-1939, Warsza wa 1978. Bałucki Μ., Pisma wybrane, t. 9: Nowele i humoreski, Kraków 1956. Banaitis V., Kaip įveikti tą, kas skyria lietuvį nuo kitakalbio?, „Lietuvos Rytas” z 11 lutego 1998. Barnes C., The social model of disability: Valuable or irrelevant?, [w:] N. Watson, A. Roulstone, C. Thomas (red.), Handbook of disability studies, London 2012. Bartczak Z., Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, Dzieje. Wychowankowie. Absolwenci, Piotrków Trybunal ski 2006. Bartkowiak E., Ochrona macierzyństwa i opieka nad niemowlętami w II Rze czypospolitej w świetle wybranych czasopism branżowych, „Wychowanie w Rodzinie” 2018,1.18, nr 2. Bartkowiak E., Sierocińce zakonne w Drugiej Rzeczypospolitej, z badań nad dzie jami opieki zastępczej (pozarodzinnej) w Polsce, „Wychowanie w Rodzi nie” 2011, t. 2. Bartnik Cz. S., Ewangelia dziecka, „Nasz Dziennik” z dnia 22-23.06.2011, s. 17. Bartoszewski W, Droga współczesnego Polaka w służbie publicznej. Wykład in auguracyjny na Uniwersytecie Warszawskim, [w:] Wykłady inaugurujące rok akademicki 2010/2011, Warszawa 2011. Bartos T, Ojczyżnizm - przekleństwo nowożytności, [w:] D. Rott (red.) Poczucie
narodowe, poczucie patriotyczne, Łomża 2017. Bazylak J., Wyrwano mnie Matce siłą, [w:] E. Walewander (red.), Ks. Józef Bazy lak (1932-2013). Takim pozostał wśród nas., Lublin 2013. Bazylow L., Polacy w Petersburgu, Wrocław-Łódź 1984. Bedouelle G., „Lasset die Kinder zu mir kommen”. Reflexion über den Platz des Kindes in der Kirche, „Communio” 1985, որ 2, s. 109-123. Bedyńska S, Cypryańska Μ. (red.), Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczne wpro wadzenie do wnioskowania statystycznego, Warszawa 2013. Bekisz A., (Nie) zręczna reforma oświaty, „Wspólnota Polska”, nr 1, Warszawa 2000.
486 BIBLIOGRAFIA Bełz Μ., Komisja Edukacji Narodowej - koncepcja szkoły średniej a praktyka szkolna w Koronie (lata 1783-1893), [w:] S. Walasek (red.), Studia z dziejów oświaty i myśli pedagogicznej XVIII-XX w., Wrocław 1992. Bennett G., Technicians of Human Dignity: Bodies, Souls, and the Making of Intrinsic Worth, New York 2016, s. 11. Bentham J., Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, przeł. В. Nawroczyński, Warszawa 1958. Beyleveld D., Brownsword R., Human dignity in bioethics and law, New York, NY 2001. Biała J., Zagrożenia w wychowaniu dziecka we współczesnej rodzinie polskiej, Kielce 2006. Bieleń R., Kościół katolicki w Polsce w służbie dzieciom, [w:] J. Wiik (red.) Stulecie dziecka -blaski i cienie, Lublin 2003. Bieniasz J., Edukacja Józia Barącza. Powieść dla młodzieży, Kraków 1956. Bimmel R, Rampillon U., Lerner autonomie und Lernstrategien, Langenscheidt, Berlin 2000. Bishop E., The Policy and Practice of Educational Service Provision for Pastora lists in Tanzania, Pastoralism policies, London 2005. Blumenberg H., Theorie der Lebenswelt, Berlin 2010. Błoński J., Pamiętnik 1891-1939, Kraków 1981. Bodziany Μ., Komunikacja międzykulturowa w wielonarodowych jednostkach wojskowych, Wrocław 2012. Bohdan Z., Damps-Konstańska L, Jankowska B., Mikolik H., Wojciechow ska A., Walka z objawami choroby w opiece domowej, [w:] J. Binnebesel, Z. Bohdan, P. Krakowiak, D. Krzyżanowski, A. Paczkowska, A. Stolarczyk (red.), Przewlekle chore dziecko w domu. Poradnik dla rodziny i opieku nów, Gdańsk 2012. Bohusz-Szyszko Z., Czerwony Sfinks, Rzym 1946. Bojanowska E.,
Krzyszkowski J., Pomoc społeczna: od opieki do pomocy, [w:] E. Bojanowska, Μ. Grewiriski, Μ. Rymsza, G. Uścińska (red.), Stulecie polskiej pomocy społecznej 1918-2018, Warszawa 2018. Bonnie R., Johnson R.L., Chemers B.M., Schuck J., Reforming Juvenile Justice: A Developmental Approach, Washington 2013. Borucka-Arctowa Μ., Prawo natury jako ideologia antyfeudalna, Warszawa 1957. Bowie N.E., Simon R.L., The Individual and the Political order An Introduction to Social and Political Philosophy, New Jersey 1977.
BIBLIOGRAFIA 487 Bowlby J., Robertson J., A two-year-oldgoes to hospital, “Proceedings of the Royal Society of Medicine” 1952, nr 46, s. 425-427. Bożyk S., Konstytucyjna ochrona praw dziecka (spojrzenie z perspektywy 100-lecia odrodzonej Polski), [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz (red.), Dziecko w historii - sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, Białystok 2020. Bradford G. К, Fundamental flaws of the DSM: Re-enuisioning diagnosis, “Journal of Humanistic Psychology” 2010, nr 50, 335-350. Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie, Warszawa 1994. Braun-Gałkowska Μ., Dziecko, [w:] Z. Pawlak (red.), Katolicyzm A-Z, Poznań 1982, s. 87-89. Braun-Gałkowska Μ., Metody poznawania systemu rodzinnego, Lublin 2002. Braun-Gałkowska Μ., Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia w małżeństwie, Warszawa 1985. Braun-Gałkowska Μ., Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zado wolonych i niezadowolonych z małżeństwa, Lublin 1992. Braun-Gałkowska Μ., Znaczenie religijności małżonków dla powodzenia ich związku, [w:] T. Kukołowicz (red.), Z badań nad rodziną, Lublin 1984. Bregman A., Najlepszy sojusznik Hitlera. Studium o współpracy niemiecko-sowieckiej 1939-1941, Warszawa 1989. Brenk Μ., Chaczko K., Pląsek R., 100 lat systemu pomocy społecznej w Polsce, „Biuletyn Historii Wychowania” 2018, nr (39), s. 151-170. Briggs P. (2006). Northern Tanzania with Kilimanjaro Zanzibar: The Bradt Safari Guide. Brocki Μ., Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Proble my, dylematy, kontrowersje, Kraków 2013. Brodacka-
Adamowicz E., Opieka nad dzieckiem w Polsce w okresie dwudziesto lecia międzywojennego, [w:] A. Roguska, Μ. Danielak-Chomać, B. Kulig (red.), Rodzinne formy opieki zastępczej. Teoria i praktyka, WarszawaSiedlce2011. Brubacher J.S., Modem Philosophy of Education, New York, London 1939. Brzezińska A. L, Appelt К., Ziółkowska В., Psychologia rozwoju człowieka, Sopot 2015. Buber Μ., Ja i Ty, przeł. J. Doktór, Warszawa 1992. Bugaj T., Dzieci polskie w ZSRR i ich repatriacja 1939-1952, Jelenia Góra 1981.
488 BIBLIOGRAFIA Bukowiecka Z., Jak się dusza budziła w Józiu. Opowiadanie dla młodzieży z 6 rysunkami A. Kamieńskiego, Warszawa 1908. Burow O.A., Synergia jako naczelna zasada pedagogiki humanistycznej, [w:] B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna, dylematy teorii i praktyki, Kraków 1992. Castagnoli A., Cneut C., Złota klatka, Warszawa 2016. Cembrzyńska H., Sprawozdanie z wycieczki do Warszawy na podstawie tzw. klas zamiennych, „Rocznik Śląskiego Zakładu dla Głuchoniemych w Lubliń cu” 1937, R. 1. Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1963. Chmielewska L, Cztery zwykłe miski, Wrocław 2016. Choczyński Μ., Wychowanie pajdocentryczne a realizacja ról społecznych, „Forum Pedagogiczne UKSW” 2012, nr 1. Chrzanowski B., Niwiński P., Okupacja niemiecka i sowiecka - próba analizy porównawczej (wybrane zagadnienia), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2008, nr 7/1 (12). Chwalba A. (red.), Dzieje Polski, Kalendarium, Wydanie 2, Kraków 2000. Cichocka A. B., Odessa inspiracją Polaków, Odessa 2016. Ciechaniewicz W, Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych, Warszawa 2000. Cieńkowski W. (red.), Straty wojenne Polski w latach 1939-1945, wyd. II uzupeł nione, Poznań 1962. Contrepois A., Penser l’autonomie, “Métiers de la petite enfance” 2003, t. 9, nr 91, s. 17-20. Czerepaniak-Walczak Μ., „Świat życia” jako kategoria pedagogiczna, „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1. Czerniak S., Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlenajako model krytyki, „Filo zofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne” 2015, t. 3. DAdamo F., Iqbal, Konstancin- Jeziorna 2003. Dagnan K.,
Pracownicze związki zawodowe w Polsce w r. 1921, „Praca i Opieka Społeczna” 1922, z. I. Dahle G., Włosy mamy, Gdańsk2010. Dakowicz A., Powodzenie małżeństwa. Uwarunkowania psychologiczne w per spektywie transgresyjnego modelu Józefa Kozieleckiego, Białystok 2014. Dakowicz A., Psychotransgresyjna analiza sfery emocjonalnej małżonków o wyż szym i niższym poziomie zadowolenia ze swojego związku, [w:] Μ. Sro czyńska, A. Linek (red.), Społeczne konteksty współbycia i intymności. Szkice z socjologii emocji, 1.1, Warszawa 2020.
BIBLIOGRAFIA 489 Dakowicz L., Świat wartości przyszłych nauczycieli, Białystok 2006. Daly E., Dignity Rights: Courts, Constitutions, and the Worth of the Human Person, Philadelphia 2011. Daszyński I., Pamiętniki, 1.1, Warszawa 1957. Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, wyd. poszerzone, Kraków 2007. Dąbrowa E., Wrażliwość międzykulturowa w kontekście modelu Μ. Bennetajako możliwość przezwyciężenia napięć i konfliktów współczesnego świata, [w:] D. Czajkowska-Ziobrowska, A. Zduniak, Edukacja dla bezpieczeń stwa. Bezpieczna szkoła bezpieczny uczeń. Edukacja wobec zagrożeń szkol nych, Poznań 2007. Dąbrowska J., Klementyna: rzecz o Klementynie z Tańskich Hojfmanowej, Biały stok 2008. Dąbrowska J., Uniwersytet w Białymstoku in statu nascendi (1968-1997). Prze gląd źródeł, Białystok 2015. Dąbrowska J., Związek Dobroczynności Patriotycznej Warszawianek ֊ pierwsza na ziemiach polskich organizacja kobieca, [w:] E.J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szarkowska, U. Wróblewska (red.), Patriotyzm a wychowanie, Biały stok 2009, s. 107-116. Dąbrowski K., Trud istnienia, Warszawa 1975. Deci E.L., Ryan R.M., Intrinsic Motivation and self-determination in Human Behavior, New York 1985. Deci E.L., Ryan R.M., The „What” and „Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior, “Psychological Inquiry” 2000, nr 11 (4), s. 227-268. Deklaracja praw dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjed noczonych dnia 20 listopada 1959 r. Delors J., Edukacja. Jest w niej ukryty skarb, Raport dla UNESCO, przeł. W. Rabczuk, Warszawa 1998. deMause L., The Evolution of
Childhood, History of Childhood Quarterly, “The Journal of Psychohistory” 1974, nr 1 (4). Długosz A., Dzieci duszpasterstwo, [w:] R. Kamiński [i in.] (red.), Leksykon teolo gii pastoralnej, Lublin 2008, s. 226-231. Dobromyslowa O. N., Roi pedagogiczeskogo kabineta w podgotowkie uczitelej, „Sowetskaja Pedagogika” 1940, nr 4-5. Dobrowolski A., Mój życiorys naukowy, [w:] Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 9: Rocznik Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1928.
490 BIBLIOGRAFIA Dobrowolski L., „Branka” w 1940 roku, „Nazukos”, „Wiadomości Supraskie” 1992, nr 37, 38. Domy wypoczynkowe i zakłady lecznicze Rodziny Kolejowej, Warszawa 1938. Dorpat Th.L., Basic concepts and terms in object relations theories, [w:] S. Tuff man, C. Kaye, Μ. Zimmerman (red.), Object and self: A developmental approach, New York 1981, s. 149-178. Drożdżowicz L., Ogólna teoria systemów, [w:] В. de Barbaro (red.), Wprowadze nie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków 1997. Drużnikow J., Zdrajca nr 1, czyli wniebowzięcie Pawlika Morozowa, Warszawa 1990. Dudei В., Głoskowska-Sołdatow Μ., Kompetencje matematyczne i naukowo-tech niczne w edukacji wczesnoszkolnej - studium empiryczne, Toruń 2020. Dukaczewski E. J., Z historii instytucji i koncepcji resocjalizacyjnych w Europie i USA, [w:] K. Pospiszyl (red.), Resocjalizacja nieletnich. Doświadczenia i koncepcje, Warszawa 1990, s. 15-43. Dunaj eva V., W poszukiwaniu idei narodowej; nacjonalizm we współczesnej Rosji, [w:] Μ. Biernacka, K. Krzysztofek, A. Sadowski (red.), Społeczeństwo wie lokulturowe - nowe wyzwania i zagrożenia, Białystok 2012. Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsa mości narodowej 1795-1918, Kraków 2004. Dyczewski L., Trwałość kultury polskiej, [w:] L. Dyczewski (red.), Wartości w kulturze polskiej, Lublin 1993. Dygasiński A., W Kielcach. Opowiadania i uwagi o czasach szkolnych, W Swojczy, czyli żywot poczciwego włościanina, Warszawa 1952. Dziaczkowska L., Kto kocha dzieci, ten ich nie wychowuje?, [w:] I. Jazukiewicz (red.), Wychowanie jako mądrość
miłości, Szczecin 2012. Dziewiecki Μ., Ideologia gender, totalitaryzm i uniwersytety, „Zeszyty Formacji Katechetów” 2013, nr. 3 (51). Dziewiecki Μ., Kochać i wymagać, Kraków 2006. Ernst, J., Das Evangelium nach Markus, Regensburg 1981. Faecher S., Peters S., 20-lecie Komunikacji w Polsce Odrodzonej, Kraków 1939. Fałat J., Pamiętniki, Katowice 1987. Farson R., Polityka dzieciństwa, [w:] K. Blusz (red.), Edukacja i wyzwolenie, Kraków 1992. Felchner A., Rodzina w II Rzeczpospolitej ֊jej główne zagrożenia ze strony chorób, „Medycyna Nowożytna” 2019, t. 25, z. 1. Fox S., Juvenile Justice Reform: An Historical Perspective, “Stanford Law Review” 1970, nr 22,s. 1187-1239.
BIBLIOGRAFIA 491 France R.T., The Gospel of Matthew, Grand Rapids-Cambridge 2007. Frank H., Dziennik, S. Piotrowski (red.), Warszawa 1956. Frankiewicz, Rodzina Kolejowa w Chełmie, „Kronika Nadbużańska” 1936, R. 4, nr 33 (159). Frankiewicz, Sprawozdanie z półkolonii letniej Rodziny Kolejowej Koła I-go w Chełmie, „Kronika Nadbużańska” 1933, R. 4, nr 35 (161). Freeman Μ., Prawa człowieka, przeł. Μ. Fronia, Warszawa 2007. Fromm E., Mieć czy być, Poznań 1999. G.O.K. UNESCO, Education for All: End Decade Assessment (2001-2010), Ministry of Education, 2012. Gajda J., Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, ez. I, Toruń 2003. Gajda J., Godność, [w]: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2, Warszawa 2003. Galek C., Myśl pedagogiczna Bolesława Prusa na tle pozytywizmu polskiego, Zamość 2005. Galek C., Los dzieci Zamojszczyzny w okresie okupacji niemieckiej, [w:] E.J. Kryńska i in. (red.), Dziecko w historii - w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017, s. 366-379. Galicyjskie wspomnienia szkolne, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył A. Knot, Kraków 1955. Gałkowski S., „Obcy”, osoba czy półprodukt. Miejsce dziecka we współczesnej kulturze, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2012, R. 57, nr 2(224). Gałkowski S., How is moral education possible? Antinomies of the Kantian philo sophy of education „Studia z Historii Filozofii” 2020, որ 2(11). Gałkowski S., Założenia, implikacje i konsekwencje antypedagogiki, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1993, nr 3 (149). Gąciarz B., Model społeczny niepełnosprawności jako podstawa zmian w polity ce
społecznej, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni: od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Kraków 2014. Gikungu J.M., Karanja В., Thinguri R., A critical view of the historical develop ment and concerns of curriculum in Kenya, “International Journal of Education and Research” 2014,2(5), 195-204. Gill-Piątek H., Krzywonos H., Bieda, przewodnik dla dzieci, Cieszyn 2010. Głodkowska J., Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością ֊ konceptualizacja w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego
492 BIBLIOGRAFIA funkcjonowania i wsparcia, [w:] J. Głodkowska (red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności, Warszawa 2015. Głoskowska-Sołdatow Μ., Motywacja do uczenia się uczniów w młodszym wieku szkolnym, Warszawa 2016. Głowacki P., Dygasiński Tomasz Adolf (1839-1902), [w:] J. Szczepański (red.), Świętokrzyski słownik biograficzny, t. 2:1795-1918, Kielce 2009. Gnatowski Μ., Białostocczyzna w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. Zarys dziejów politycznych regionu, Białystok 1979. Gnatowski Μ., Monkiewicz W, Kowalczyk J., Wieś białostocka oskarża. Ze studiów nad eksterminacją wsi na Białostocczyżnie w latach wojny i oku pacji hitlerowskiej, Białystok 1981. Gnatowski Μ., W radzieckich okowach (1939-1941), Łomża 1997. Gnatowski Μ., Z dziejów Białegostoku w latach II wojny światowej (kwiecień 1919 - lipiec 1944), [w:] J. Antonowicz, J. Joka (red.), Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku, Białystok 1970. Gnatowski Μ., Za wspólną sprawę, Lublin 1970. Gnilka, J., Teologia Nowego Testamentu, Kraków 2002. Godność, [w:] Μ. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, 1.1, Warszawa 1978. Goetel W, Pod znakiem optymizmu, Kraków 1976. Gojawiczyńska P., Dziewczęta z Nowolipek, Warszawa 1986. Gołka Μ., Imiona wielokulturowości, Warszawa 2010. Gomulicki W, Wspomnienia niebieskiego mundurka, Warszaw-Kraków 1918. Gożdziewicz A., Egzemplifikacja wykorzystania psychobiografii w badaniach nad jakością życia, [w:] A. Bańka, (red.), Psychologia jakości życia, Poznań 2005. Górniewicz J., Kulturowy ideał osobowości a ideał wychowania, [w:] T. Kukołowicz, Μ. Nowak
(red.), Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne, Lublin 1997. Górski S., Metodyka resocjalizacji, Warszawa 1985. Grata P., Polityka społeczna Drugiej Rzeczpospolitej, Rzeszów 2013. Green, J.B., Królestwo Boże/niebiańskie, [w:] J.B. Green, J.K. Brown, N. Perrin (red.), Słownik nauczania Jezusa oraz nauczania czterech Ewangelii, Warszawa 2017, s. 369-381. Griffin J., On humanrights, Oxford 2008. Griffin P., Addie S., Adams B., Firestine K, Trying Juveniles as Adults: An Ana lysis of State Transfer Laws and Reporting, “Juvenile Offenders and Victims: National Report Series Bulletin” 2011.
BIBLIOGRAFIA 493 Grolnick W.S., Deci E.L., Ryan R.M., The Inner Resources for School Performance: Motivation Mediators of Children’s Perception of Their Parents, “Journal of Education Psychology” 1997, nr 83(4), s. 508-517. Gruszczyńska Z., Czterdzieści lat w szkole (wspomnienia uczennicy i nauczyciel ki), Warszawa 1959. Gruszecki A., Światłodawcy. Powieść współczesna, Warszawa 1909. Grześ B. (red.), 100 lat ZNP Ludzie, fakty, sprawy, wydarzenia, Warszawa 2005. Grześ B., Deportacje nauczycieli do ZSRR 1939-1941, Warszawa 1995. Grzybek G., Etyka rozwoju a wychowanie, Rzeszów 2010. Grzybowski K., Historia państwa i prawa Polski, t. IV, Od uwłaszczenia do odro dzenia państwa, Warszawa 1982. Gudykunst W.B., Kim YY., Komunikowanie się z obcymi: spojrzenie na komu nikację międzykulturową, [w:] J. Steward (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, Warszawa 2000. Hall E. T., Poza kulturą, przeł. E. Goździak, Warszawa 1984. Harbatski A., Antropologia pedagogiczna. Rozwój antropologii pedagogicznej w czasie i przestrzeni, Białystok 2019. Hayto L„ Surzycki Stefan Jan (1864-1936), t. 46, s. 36-40. Healy, Μ., The Gospel of Mark, Baker Academics, Grand Rapids 2008. Heidegger Μ., Bycie i czas, Warszawa 2010. Hellmann J., Stan, i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce, „Szkoła Specjal na” 1924/25, nr 1. Hertz B., Ze wspomnień Samowara, ilustrowała L. Janecka, Warszawa 1960. Hirszfeld L., Historia jednego życia, Warszawa 2011. Hisem C., Błażejewski W, Edukacja międzykulturowa jako kategoria pedago giki i subdyscyplina naukowa, [w:] P. Borza, К. Rejman, W.
Błażejewski, B. Rejman (red.), Edukacja międzykulturowa ֊ idee, koncepcje, inspiracje. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół średnich i studentów, Jarosław 2018. Historia Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 dla Głuchych im. J. Siestrzyńskiego w Wejherowie, Wejherowo 1991. Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świec kiego, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1954. Hoffe O., Immanuel Kant, przeł. Μ. Kaniowski, Warszawa 1995. Holec H., Autonomy and Foreign Language Learning, Oxford 1981. Hollin C.R., A Short History of Corrections: The Rise, Fall, and Resurrection of Rehabilitation Through Treatment, [w:] J.A. Dvoskin, J.L. Skeem, RW.
494 BIBLIOGRAFIA Novaco, K.S. Douglas (red.), American psychology-law society series. Using Ssocial Science to Reduce Violent Offending, Oxford 2012, s. 31-49. Hooker Μ., The Gospel according to Mark, Continuum, Peabody 1991. Hrabar R., Tokarz Z., Wilczur J.E., Czas niewoli, czas śmierci. Martyrologia dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1979. Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna. Wpro wadzenie do filozofii fenomenologicznej, Kraków 1987. Ilcewicz E., Dzieci Zamojszczyzny, „Tygodnik Powszechny” z 17 września 1978, nr 38, s. 4. Illeris K. Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się, Wrocław 2006. Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1972. Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1987. Izdebska J., Dziecko osamotnione w rodzinie: kontekst pedagogiczny, Białystok 2004. Jabłońska Z., Zjawisko dyskryminacji. Tło społeczne. Regulacje międzynarodo we, [w:] K. Kędziora, K. Smiszek (red.), Ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Komentarz, Warszawa 2017. Jäger W, Paidea. Formowanie człowieka greckiego, przeł. Μ. Plezia, 1.1-2, War szawa 2001. Jałowicki B., Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa 2010. Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005. Jankowska Μ., Sposoby rozwiązywania kryzysów w teorii psychospołecznego rozwoju E.H. Eriksona w aspekcie rozwoju człowieka i zdrowia psychiczne go oraz zaburzeń w rozwoju, „Fidest et Ratio” 2017,14, nr 32, s. 45-64. Jankowski D.,
Edukacja wobec zmiany, Toruń 2001. Janowski A., Autonomia nauczyciela, autonomia ucznia, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Januszek E, Jawne i tajne szkoły polskie w województwie białostockim w latach II wojny światowej, Białystok 1975. Jarosz E., Krzywdzenie dzieci ֊ piętno społeczne?, „Chowanna” 2010, nr 1. Jarosz E., Michalak Μ., Bicie dzieci. Czas z tym skończyć! Kontestacja kat cie lesnych we współczesnym świecie, Warszawa 2018. Jarosz E., Przemoc w wychowaniu między prawnym zakazem a społeczną akcep tacją, Warszawa 2015. Jarymowicz Μ., Wola i zniewolenie, „Charaktery” 2015, nr 9.
BIBLIOGRAFIA 495 Jonscher K., Organizacja Opieki nad Matką i Niemowlęciem, „Opieka nad Dziec kiem: Czasopismo poświęcone ochronie macierzyństwa, opiece nad dziećmi i młodzieżą” 1926, nr 6-7. Józefowicz A., Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI. W poszukiwa niu kontekstów edukacyjnych, Białystok 2020. Jundziłł L, W trosce o godność dziecka osieroconego, [w:] J. Żebrowski (red.), Pedagogika opiekuńcza w okresie demokratycznych przemian, Gdańsk 1998. Jurczak A., Wartości wyznawane przez pracowników naukowych us wartości studentów, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2016, t. 32(6), s. 81-88. Just A., Antypedagogika wobec pedagogiki, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1996, nr 5, s. 113-126. Kabzińska Ł., Kabziński K., Wybrane aspekty zagrożonego dzieciństwa w dwudziestoleciu międzywojennym, „Warmińsko Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne” 2012, nr 4(4). Kalisz Ł., 20-lecie Studium Teologii w Białymstoku, Białystok 2013. Kalisz Ł., Charitable work of reu. Karol Lubianiec (1866-1942), “The Journal of History and Education” 2018, որ 3-4, s. 217-227. Kalisz Ł., Funkcje społeczne szkół salezjańskich w Okręgu Szkolnym Wileńskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, Białystok 2021. Kalisz Ł., Salezjanie i ich opieka nad dzieckiem w Supraślu (1936-1950), [w:] E. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii ֊ w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017, s. 454-463. Kant E., Uzasadnienie metafizyki moralności, Kęty 2013 (wyd. oryginalnie 1785). Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. Μ. Wartenberg, Kęty 2001. Kant I., Kry tyka
praktycznego rozumu, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1984. Kant I., O pedagogice, przeł. J. Bobrowski, Wilno 1819. Kantyka S., Stowarzyszenia w ustroju społeczno-politycznym Polski w latach 1918-1939. Studium historyczno-politologiczno-prawne, Katowice 2013, s. 12. Karaś M.M., Wizja dziecka według bł. Edmunda Bojanowskiego ֊ elementy per sonalisty czne, [w:] M.L. Opięła (red.), Dziedzictwo myśli pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego we współczesnej edukacji w Polsce i na świecie, Lublin 2014, s. 21-40. Karbowniczek J., Mały leksykon pedagoga wczesnoszkolnego, Warszawa 2014. Karlikowski J., Polityka okupacyjna III Rzeszy w okręgu białostockim (1941-1944), Białystok 1965.
496 BIBLIOGRAFIA Karłyk-Ćwik A., Autorytet w wychowaniu i resocjalizacji w refleksji przyszłych pedagogów, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2014, nr 33, s. 43-62. Key E., Stulecie dziecka (wstęp i tłumaczenie I. Moszczeńska), Warszawa 1905. Key E., Stulecie dziecka, przeł. I. Moszczeńska, Warszawa 1928. Kępski Cz., Dziecko sieroce i opieka nad nim w Polsce w okresie międzywojennym, Lublin 1991. Kiernikowski P., Miasto Chełm w okresie międzywojennym (1918-1939), Chełm 2007. King K., Development and Education in the Narok District of Kenya. The Pasto ral Maasai and Their Neighbours, “African Affairs” 1972, t. 71, nr 285, s. 389-407. Kisielewski Z., Poranek, Warszawa 1959. Klafkowski A., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1979. Klonowski A., Język polski na marginesie. Propozycje resortu oświaty, „Kurier Wileński” z 4-5 maja 2021. Klus-Stańska D., Dyskursy pedagogiki wczesno szkolnej, [w:] D. Klus-Stańska, Μ. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna ֊ dyskursy, problemy, rozwiązania, Warszawa 2009. Kobrzyński J., Materiały I Kongresu Mieszkaniowego, „Opiekun Społeczny” 1938, nr 2. Kokociński Μ., Rola grupy rówieśniczej w procesie socjalizacji młodzieży, Poznań 2011. Kolber Μ., Strategie uczenia się języka jako narzędzie w kształtowaniu autonomii ucznia, „Forum Dydaktyczne” 2012, nr 9-10, s. 150-165. Kolonie zimowe w Aleksandrowie Kujawskim, „Kolejarz-Związkowiec” 1934, nr 33. Konieczna L, Budowanie poczucia koherencji u dzieci z chorobą reumatyczną, Warszawa 2013. Konopnicka Μ., Wybór pism, Warszawa 1954. Korczak J., Dzieła. Tom 7 Jak kochać dziecko.
Momenty wychowawcze. Prawo dziecka do szacunku, Warszawa 1993. Korczak J., Jak kochać dziecko, [w:] J. Korczak. Wybór pism pedagogicznych, t. 3., Warszawa 1992. Korczak J., Jak kochać dziecko. Internat, [w:] J. Korczak, Dzieła. Tom. 7, Warszawa 1993. Korczak J., Pamiętnik, Wrocław 1996. Korczak J., Pisma wybrane, t. 3, wybór A. Lewin, Warszawa 1978.
BIBLIOGRAFIA 497 Korczak J., Pisma wybrane, 1.1-4, Warszawa 1978. Korczak J., Prawidła życia, Warszawa 1958. Korczak J., Prawo dziecka do szacunku, [w:] J. Korczak, Dzieła. Tom. 7, Warszawa 1993. Koszutski S., Walka młodzieży polskiej o wielkie ideały: wspomnienia z czasów gimnazjalnych i uniwersyteckich: Siedlce, Kielce, Warszawa, Kijów, Berlin, Paryż (1881-1900), Warszawa 1928. Kot S., Listy z Rosji do gen. Sikorskiego, Londyn 1955. Kotarbiński T., Strzępy wspomnień z bojkotowych czasów, [w:] B. Nawroczyriski (red.), Nasza walka o szkołę polską 1901-1917, t. 2, Warszawa 1934. Kowalczyk-Mroczkowska L., Geneza księgozbioru Czytelni Naukowej w Kielcach (1906-1908) i jego funkcja w środowisku społecznym miasta, „Studia Kie leckie” 1988, nr 57, s. 23-39. Kowalik Sz., Kutkowski A., Śmierć nieosądzona. Sprawa księdza Romana Kotla rza, LublinWarszawa 2020. Kowalik T., Krzywicki Ludwik Joachim Franciszek, pseud. Czaplic J., Gosławski L.H., Janicki E, Kierdej Joachim (1859-1941ƒ 1.15, s. 572-578. Kowalska A., Na rogatce, Warszawa 1953. Kozielecki J., Człowiek wielowymiarowy, Warszawa 1996. Kozielecki J., O godności człowieka, Warszawa 1977. Kozielecki J., Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii, Warszawa 2001. Kozielecki J., Działania transgresyjne: przekraczanie granic samego siebie, „Prze gląd Psychologiczny” 1983, 3, s. 505-517. Kozielecki J., Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, War szawa 1987. Kozielecki J., Potrzeba hubrystyczna a działanie transgresyjne, „Przegląd Psy chologiczny” 1984, 2, s. 321-335. Kozłowski R., Aksjologiczne orientacje
w filozofii człowieka wybrane zagadnienia, Poznań 2020. Krätli S., Dyer C., Mobile Pastoralists and Education: Strategie Ooptions, “Mobile Pastoralists and Education: Strategie Options” 2009. Krąpiec Μ., Rozważania o narodzie, Lublin 2000. Krąpiec M.A., Ja ֊ człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Lublin 1974. Kręcidło J., Honor i wstyd w interpretacji Ewangelii. Szkice z egzegezy antropologiczno-kulturowej, Warszawa 2013. Królikowska A., Godność dziecka w jezuickiej myśli pedeutologicznej okresu sta ropolskiego, „Horyzonty Wychowania” 2021, nr 20 (56), s. 35-46.
498 BIBLIOGRAFIA Królikowski Ł. Z., Skradzione dzieciństwo, Londyn 1960. Krukowski J., Kościół i państwo: podstawy relacji prawnych, Lublin 1993. Kryńska E.J., Mauersberg S.W., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945-1956, Białystok 2003. Kryńska E.J., Skazane za patriotyzm. „Druga konspiracja” na Białostocczyźnie, Białystok 2012. Kryńska E., Losy dzieci Białostocczyzny w warunkach totalitaryzmu sowieckie go i niemieckiego w latach II wojny światowej, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Zbrodnia bez kary. Eksterminacja i cierpienie polskich dzieci pod okupa cją niemiecką 1939-1945, Kraków 2020. Kryńska E., Pedagogika serca Kornela Makuszyńskiego, [w:] E.J. Kryńska, A. Skreczko (red.), Wychowanie - ale jakie?, Białystok 2007. Kryńska E.J. (red.), Funkcja prywatnych szkół średnich w II Rzeczypospolitej 1918-1939, Białystok 2004. Kryńska E.J. (red.), Terror i konspiracja. Młodzież wobec indoktrynacji komuni stycznej 1945-1956, Białystok 2004. Kryńska E.J. (red.), Utrwalić chwilę. XXX-lecie Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku 1977-2007, Białystok 2007. Kryńska E.J., Dąbrowska J., Szarkowska A., Wróblewska U. (red.), Patriotyzm a wychowanie, Białystok 2009. Kryńska E.J., Polski Biały Krzyż (1918-1961 ), Białystok 2012. Kryńska E.J., Skreczko A. (red.), Wychowanie - ale jakie?, Białystok 2007. Kryńska E.J., Specyfika oświatowego ruchu oporu w województwie białostockim w latach II wojny światowej, Białystok 2010. Kryńska E.J., Suplicka A., Wróblewska U., Dzieje oświaty w regionie - wojewódz two białostockie (1919-1939), Warszawa 2018.
Kryńska, E. J. Polski Biały Krzyż i jego działalność dla dobra Polski niepodległej, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz (red.), Dziecko w historii ֊ Sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, Białystok 2020. Kryńska, E.J. The Fate of the Children of Białystok under Soviet and German Totalitarianism during World War II, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Crime without Punishment. The Extermination and Suffering of Polish Children during the German Occupation 1939-1945, Kraków 2020, s. 197-224. Krzywicki L., Wspomnienia, t. 1, słowo wstępne i przypisy oprać. J. Wilhelmi, Warszawa 1957. Księga pamiątkowa o tajnym nauczaniu w powiecie łomżyńskim w czasie II wojny światowej ֊ maszynopis w zbiorach Oddziału ZNP w Łomży.
BIBLIOGRAFIA 499 Księga Rodzaju 7, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia, Pallotinum 1980. Kubisz J., Pamiętnik starego nauczyciela. Garść wspomnień z życia śląskiego w okresie budzącego się ruchu narodowego w b. Księstwie Cieszyńskiem, Cieszyn 1928. Kucha R. (red.), Szkoła czterech wieków. Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie, Lublin 1992. Kucha R., Gimnazjum męskie i szkoła im. Staszica w Lublinie w latach 1864֊ -1919, [w:] R. Kucha, Szkoła czterech wieków. Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie, Lublin 1992, s. 119-161. Kucha R., Oświata elementarna w Królestwie Polskim w latach 1864-1914, Lublin 1982. Kuderowicz Z., Kant, Warszawa 2000. Kulbaka J., Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Twórczynie pedagogiki specjalnej, „Forum Pedagogiczne” 2019, t. 9, nr 1. Kulpaczyński S., W poszukiwaniu proporcji pomiędzy oratorium a rekreatorium [w:] J. Niewęgłowski (red.), Ksiądz Bosko i jego system wychowawczy, Warszawa 2000, s. 150-166. Kundera W, Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie - dziś i w przeszłości, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2018, nr 3 (27). Kurdybacha Ł. (red.), Historia wychowania, t. 2, Warszawa 1967. Kuryłowicz Μ., Słownik terminów, zwrotów i sentencji prawniczych łacińskich oraz pochodzenia łacińskiego, Zakamycze 2005. Kuszák К., Dynamika rozwoju samodzielności dziecka w wieku przedszkolnym, Poznań 2006. Kwiatkowska H., Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, Gdańsk 2005. Kwiatkowski J. (red.), Na straży oświaty polskiej na Litwie, Wilno 2015. Kwiatkowski J.,
Oświadczenie „Macierzy Szkolnej”, „Kurier Wileński” z dnia 0405.05.2021. Kwiatkowski J., Raport „Macierzy Szkolnej”: Prowadzona jest ukierunkowana polityka na uszczuplenie oświaty polskiej na Litwie, „Kurier Wileński” z dnia 13,02.2019. Kwiatkowski J., Szkolnictwo polskie na Litwie w latach powojennych. Krótki zarys, [w:] J. Sienkiewicz (red.), Szkoły polskie w Republice Litewskiej, Wilno 2009. Kwiatkowski J., Wołkonowski J., Stan wykształcenia mniejszości polskiej na Litwie w latach 1970-2002, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, Wilno 2002.
500 BIBLIOGRAFIA Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, 1.1., War szawa 2003. Landau Z., Koszutski Stanisław (1872-1930), 1.14, s. 386-388. Landau Z., Tomaszewski J., Polska w Europie i śmiecie (1918-1939), Warszawa 1984. Lasota A., Responsywność opiekuna a poczucie autonomii dziecka we wczesnym dzieciństwie, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2017, nr 2(5), s. 84-100. Latawiec C., Sandomierz - moja młodość, Warszawa 1976. Lawrence R., Hemmens C., History and Development of the Juvenile Court and Justice Process, [w:] Juvenile Justice: A Text Reader, Thousand Oaks 2008, s. 19-38. Lawrence R., Hemmens C., Juvenile Justice: A text/reader, Thousand Oaks 2008. Le Goff J., Czy w ogóle w średniowieczu były dzieci?, [w:] Μ. Janion, S. Chwin, (red.), Dzieci, t. 2, Gdańsk 1988. Leczyk Μ., Oblicze społeczno-polityczne Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1988. Leontev A. N., Activity, consciousness, and personality, NJ 1978. Lerman P., Community Treatment and Social Control: An Analysis of Juvenile Correctional Policy, Chicago 1975. Lerman P., Delinquencyand social policy: A historical perspective, “Crime Delinquency” 1977, nr 23(4), s. 383-393. Lewowicki T, Podmiotowość w edukacji, [w:] W. Pomykało (red.) Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa, s. 592-600. Lindemann, A., Kinder in der Welt der Antike als Thema gegenwärtiger Forschung, „Theologische Rundschau” 2011, nr 76, s. 82-111. Litak S., Historia wychowania, t. 1: Do czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Kraków 2004. Lutze F. E., Are shock incarceration programs more rehabilitative than
traditio nal prisons? A survey of inmates, “Justice Quarterly” 1998, nr 15, s. 547-566. Luz U., Das Evangelium nach Matthäus, t. 3, Zürich 1985. Łada J. [Gnatowski], Pastele: Wiosną, W Tyrolu, Majówka, Kto on?, Atak cholery, W otchłań, Lwów 1895. Łazarowicz K., 25 lat działalności Kolonii Letnich w m. Warszawie, Warszawa 1907. Łempicki S., Złote paski. Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej, Warszawa 1957.
BIBLIOGRAFIA 501 Łopatkowa Μ., Pedagogika serca, Warszawa 1992. Łuczak Cz., Praca przymusowa Polaków w Trzeciej Rzeszy i na okupowanych przez nią terytoriach innych państw (1939-1945), Poznań 2001. Maciejewski T., Historia powszechna ustroju i prawa, Warszawa 2015. MacKenzie D.L., Boot camp prisons: Components, evaluations, and empiri calissues “Federal Probation” 1990, nr 54, s. 44-52. Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, 1.1, Warszawa 1970. Majdański S., Autorytet-pojęcie i problemy. Refleksjefilozoficzno-pragmatyczne, „Summarium” 2001-2002, R. 30-31 (50-51), s. 207-231. Makarenko A., Poemat pedagogiczny, Warszawa 1950. Maksymowicz A., Agnieszka Wisła i działalność Polek w Ameryce na rzecz ochot ników i weteranów Błękitnej Armii, Nowy Jork-Opole 2015. Malanowska A., Szkoła powiatowa o pięciu klasach, [w:] 380 lat szkoły średniej ogólnokształcącej w Łomży 1614-1994, Warszawa 1994. Malina A., Sens bycia dzieckiem (Mt 18,1-4), „Verbum Vitae” 2014, որ 24, s. 97-116. Mallett C.A., Tedor М.Е, Juvenile Delinquency: Pathways and Prevention, 2018. Manteuffel T., Centralne władze oświatowe na terenie byłego Królestwa Kongre sowego 1807-1915, Warszawa 1929. Margalit A., Godne społeczeństwo, Cambridge 1996. Mariański J., Wolność jako wartość społeczna i moralna, [w:] J. Daszykowska, Μ. Rewera (red.), Przemiany wartości i stylów życia w ponowoczesności, Warszawa 2010, s. 14-43. Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2004. Maslow A.H., Motywacja i osobowość, Warszawa 1990. Maslow A.H., W stronę psychologii istnienia, przeł. I. Wyrzykowska,
Warszawa 1986. Massalski A., Bożyk Ł, Historia wychowania i myśli pedagogicznej. Skrypt dla studentów, Warszawa 2020. Massalski A., Dzieje najstarszej szkoły średniej w Kielcach 1727-1945. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego, Kielce 2010. Massalski A., Słownik biograficzny. Nauczyciele szkół średnich rządowych męskich w Królestwie Polskim 1833-1862, Warszawa 2007. Massalski A., Szkoły średnie rządowe męskie na ziemi kielecko-radomskiej w latach 1833-1862, Kielce 2001. Massalski A., Zwierzchnicy rządowych męskich szkół średnich w Królestwie Polskim w latach 4.1833-1862, Kielce 2004.
502 BIBLIOGRAFIA Matejczuk J., Rozwój dziecka, wiek przedszkolny, t. 2, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, Warszawa 2014. Maternicki J., Dydaktyka historii w Polsce 1773-1918, Warszawa 1974. Materski W, Szarota T. (red.), Polska 1939-1945.Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, Warszawa 2009. Matyjas B., Dzieciństwo w kryzysie. Etiologia zjawiska, Warszawa 2008. Matyjas B., Rodzina ֊ szkoła - środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji, „Open Access” 2017,1.16, nr 38. Mazanowski Μ., Szkice, seryja II: Wyrodny, O Własie, Strajk, Z notatnika nauczy cielki, Córki na wydaniu, WL. Anczyc, Kraków 1917. Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001. Mączyński A., Kodeks Napoleona. Kodeks Cywilny. Królestwa Polskiego. Kodeks zobowiązań i inne przepisy obowiązujące w województwach centralnych, Warszawa 2008. Mele A.R., Autonomous Agents: From Self-Control to Autonomy, Oxford 2001. Miąso J., Szkolnictwo zawodowe w Królestwie Polskim w latach 1815-1915, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Miąso J., Tajne nauczanie w Królestwie Polskim w świetle dokumentów władz rosyjskich, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1990, t. 33, s. 47-85. Michalik Μ. B. (oprać.), Kronika kobiet, Warszawa 1993. Michalik Μ. B. (oprać.), Kronika XX wieku, Warszawa 1991. Michałowski E., Strajk szkolny r. 1905 w Gimnazjum Męskim w Kielcach. „Nie podległość” 1934,1.10, s. 300-308. Michońska-Stadnik A., Strategie uczenia się i autonomia ucznia w warunkach szkolnych, Wrocław 1996. Mickiewicz, F., Ewangelia według Świętego Łukasza. Rozdziały
1-11, NKB.NT III/l, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. Mickiewicz, E, Ewangelia według Świętego Łukasza. Rozdziały 12-24, NKB.NT III/2, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. Mika S., Psychologia społeczna, Warszawa 1981. Miller A., Dramat udanego dziecka. W poszukiwaniu siebie, Poznań 2013. Miller A., Zniewolone dzieciństwo. Ukryte Źródła tyranii, Poznań 1999. Miller D., National Responsibility and Global Justice, Oxford 2007. Modrzewski J., Sipińska D, Socjalizacja, [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia peda gogiczna XXI wieku, t. 5, Warszawa 2006. Monkiewicz W, Zbrodnie hitlerowskie na dzieciach i młodzieży w regionie biało stockim, „Białostocczyzna” 1986, nr 4.
BIBLIOGRAFIA 503 Moraczewski Μ., Polska Ojczyzną, Łomża 1999. Moroz-Łapin К., Szejbak Μ., Meandry litewskiej polityki oświatowej w szkol nictwie mniejszości narodowych, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, Wilno 2014,1.13/14. Moszyński A., Lista katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk za ginieni w Rosji Sowieckiej, Warszawa 1989. Możdżeń S. I., Historia wychowania 1795-1918, Kielce 2000. Mółka J., Rzeczywistość wychowawcza a manipulacja, [w:] J. Aksman (red.), Manipulacja pedagogiczno-społeczne aspekty. Część II: komunikacja, dy daktyka, wychowanie a manipulacja, Kraków 2010. Mroczkowska H., Hej, łza się kręci., [w:] Szkoła w konspiracji. Wspomnienia uczestników tajnego nauczania, wybrali i opracowali Μ. Kozakiewicz i S. Brzozowski, Warszawa 1960. Murphy, A.J., Kids and Kingdom: The Precarious Presence of Children in The Synoptic Gospels, Eugene 2013. Myers, C., Binding the Strong Man: A Political Reading о Mark’s Story of Jesus, Maryknoll 1988. Narski Z., Zarys wiedzy o stowarzyszeniach, Toruń 1997. Nawrocki K., Zdebska E., Glac W, Opieka wyręczająca nad przewlekle i nieule czalnie chorymi dziećmi, Kraków 2019. Nawroczyński B., Wstęp, [w:] B. Nawroczyński (red.), Nasza walka o szkołę polską 1901-1917,1.1, Warszawa - Lwów 1932. Niewiadowski A., Smuszkiewicza A., Leksykon polskiej literatury fantastyczno-naukowej, Poznań 1990. Nikitorowicz E., Grupy etniczne w wielokulturowym świecie, Sopot-Łódź 2010. Nikitorowicz J., Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współ istnienia kultur, Białystok 2020. Nikitorowicz J., Edukacja
międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka, wyd. II, Gdańsk 2007. Nikitorowicz J., Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości, Kraków 2017. Nikitorowicz J., Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykultu rowej, Gdańsk 2005. Nikitorowicz J., Kryńska E.J. i in. (red.),X lat Uniwersytetu w Białymstoku 1997-2007, Białystok 2008 Nikitorowicz J., Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa, Białystok 1995.
504 BIBLIOGRAFIA Nikitorowicz J., Tożsamościowe skutki wielokulturowości. Wielość kultur w jednym człowieku czy ekstremizm i separatyzm kulturowy, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2017, nr 3 (36), s. 13-24. Nossig A., Jan Prorok. Opowieść na tle galicyjskim z roku 1880 w dziewięciu księ gach, Lwów 1907. Nowak A., Ofiary imperium ֊ imperium jako ofiara: przyczynek do interpretacji, [w:] A. Nowak (red.), Ofiary imperium. Imperia jako ofiary. 44 spojrzenia, Warszawa 2010. Nowak Μ., Dialog interdyscyplinarny i jego modele w uprawianiu pedagogiki, „Rozprawy Społeczne” 2010, nr 1(IV). Nowak Μ., Pedagogika personalistyczna, [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika podręcznik akademicki, Warszawa 2019, s. 489-508. Nowak Μ., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2000. Nowak Μ., Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin 1999. Nowak Μ., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008. Nowak Μ., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2010. Nowak Μ., Wielopolski Aleksander (1803 1877), [w:] J. Szczepański (red.), Świę tokrzyski słownik biograficzny, t. 2:1795 1918, Kielce 2009. Nowak-Dziemianowicz Μ., Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólno ta w procesie poszukiwania tożsamości, Wrocław 2016. Nowakowski Z., Rubikon, tekst opracowała i notą opatrzyła Μ. Kamińska-Rogatko, Kraków 1990. Nowiński F., U dzieci kolejarzy. Motorówką na kolonie dzieci kolejarzy w Małopolsce zachodniej, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1933, nr 178. Nowosad I., Autonomia szkoły publicznej w Niemczech, Zielona Góra 2008. Obiezierska H., Jedno życie
prywatne na tle życia Narodu Polskiego w wieku XX, Bydgoszcz 1995. Obliczenia Klotza, „Karta” 1994, nr 12, Odezwa Tajnej Organizacji Nauczycielskie, [w:] Cz. Wycech, Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939-1944, Warszawa 1964, s. 199-205. Okoń W, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2001. Okoń W, Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993. Okoń W, Wszystko o wychowaniu, Warszawa 2009. Olchanowski T., Pedagogika a paradygmat nieświadomości, Warszawa 2013. Olczak A., Uczenie się demokracji od dzieciństwa - kaprys czy potrzeba współcze sności?, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2015, nr 4 (31), s. 92-100.
BIBLIOGRAFIA 505 Oliver Μ., Understanding Disability. From Theory to Practice, Hampshire 2009. Opieka nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Rzeczypospolitej Polskiej, Komitet Polski Międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem, War szawa 1928. Orwell G., Rok 1984, przeł. T. Mirkiewicz, Kraków 1998. Ostaszewski K., Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Warszawa 2014. Otrębski W, Osoby z upośledzeniem umysłowym w sytuacji pracy: psychospołecz ne korelaty poziomu kompetencji zawodowej osób z lekkim i umiarkowa nym upośledzeniem umysłowym, Lublin 2001. Pachociński R., Strategie reform oświatowych na świecie, Warszawa 2003. Paciorek A., Ewangelia według Świętego Mateusza. Rozdziały 14-28, NKB.NT 1/2, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2008. Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996. Paweł VI, Deklaracja o wolności religijnej „dignitatis humanae” o prawie czło wieka i wspólnot do wolności społecznej i obywatelskiej w sprawach reli gijnych, [w:] Sobór Watykański II: konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1986, s. 414-426. Pawłowicz J.J., Godność człowieka fundamentem jego wolności, „Українська Полоністика (Ukraińska Polonistyka)” 2012, nr 9, s. 65-76. Pesch R., Das Markuseuangelium 8,27-16.20, Verlag Herder, FreiburgBasel-Wien 1977. Pękowska Μ., Lwowskie zakłady dla głuchych i niewidomych dzieci w latach 1830-1914, Kielce 2003. Pękowska Μ., Organizacja i działalność dydaktyczna Zakładu dla Ciemnych we Lwowie w latach 1918-1939, [w:] B. Jędrychowska (red.), Człowiekidea-dzieło. Prace dedykowane Pani
Profesor Stefanii Walasek, Wrocław 2013. Pękowska Μ., Organizacja Zakładu Leczniczo-Wychowawczego „Centos” dla żydowskich dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w Otwocku (1928-1939), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2014, nr 1-2. Pękowska Μ., Pomorski Krajowy Zakład dla Głuchoniemych w Wejherowie w latach 1921-1939. Wprowadzenie do badań, „Biuletyn Historii Wycho wania” 2016, nr 35. Pękowska Μ., Wielokulturowość w praktyce surdopedagogicznej w Polsce w latach 1918-1939, Kraków 2020. Piasecki S., Zapiski oficera Armii Czerwonej, Gdańsk 1990. Piątkowska R., Która to Malala?, Łódź 2018.
506 BIBLIOGRAFIA Piechowiak Μ., Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle międzynaro dowej ochrony, Lublin 1999. Piejka A., Kultura pokoju jako wyzwanie edukacyjne, Warszawa 2017. Pietrzak H., Godność i równość dziecka w rodzinie, „Prawo Kanoniczne” 2019, nr 4, s. 172-191. Pietrzyk J., Dziecięce obywatelstwo, „Koniński Kurier Oświatowy” 2012, R. 20, nr 3-4, s. 98-99. Pigoń S., Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości, Warszawa 1983. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2012. Plevnik, J., Honor/Shame, [w:] J.J. Pitch, B.J. Malina (red.), Handbook of Biblical social values, Hendrickson Publishers, Peabody 2009, s. 106-115. Plopa Μ., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Elbląg 2005. Podoski В., Polska Wschodnia 1939-1941, Rzym 1945. Podřez E., O godności - zalety i braki naszego myślenia, [w:] E. Podrež, T. Stawecki, P. Smulska (red.), Badania nad embrionami ludzkimi w świetle etyki i prawa, Warszawa 2012. Prus B. [Głowacki A.], Pisma, t. 1-29, Z. Szweykowski (red.), Warszawa 1948-1952. Prus B., [Głowacki A.], Kroniki, oprać. Z. Szweykowski, 1.1-20, Warszawa 1953-1970. Prus B., Antek, Warszawa 1975. Prus B., Emancypantki, 1.1, Warszawa 1973. Pruszyński J., Katalog wystawy „Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1956”, Warszawa 2004. Przewalanka Μ., Opieka higieniczno-lekarska nad wychowankami tutejszego zakładu za okres od kwietnia 1935 r. do końca czerwca 1936 r., „Rocznik Śląskiego Zakładu dla Głuchoniemych w Lublińcu” 1937, R. 1. Ratzinger J., Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, przeł. S. Czerwik, Kielce 2005. Rawls J.,
Liberalizm polityczny, przeł. A. Romaniuk, Warszawa 1998. Rawski T., Stąpor Z., Zamojski J., Wojna wyzwoleńcza narodu polskiego w latach 1939-1945, Warszawa 1966. Raymond A., Girls’ education in pastoral communities, an ethnographic study of Mondali district, Tanzania, Berkshire 2016. Reeder C., Dziecko, Dzieci, [w:] J.B. Green, J.K. Brown, N. Perrin (red.), Słownik nauczania Jezusa oraz nauczania czterech Ewangelii, Warszawa 2017, s. 154-158.
BIBLIOGRAFIA 507 Republic of Kenya Ministry of Education, S. and T., Basic Education Statistical Booklet, 2019. Robbins B. D., The Delicate Empiricism of Goethe: Phenomenology as a Rigorous Science of Nature, “Indo-Pacific Journal of Phenomenology” 2006, nr 6, s. 1-3. Rodzina Kolejowa, „Głos Kolejowca” 1934, որ 11. Rogalska-Marasińska A., Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju, Łódź 2017. Rolewski J., Husserlowskie pojęcie świata przeżywanego (Lebenswelt), „Ruch Filozoficzny” 2017, nr 3. Rostowska T., Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia, Kraków 2008. Roth H., Pädagogische Anthropologie, Band 1. Bildsamkeit und Bestimmung, Hannover 1968. Rotkiewicz H., O zniewoleniu technologicznym człowieka i nadziei wiązanej z wy chowaniem -poglądy Herberta Marcusego i Ericha Fromma, „Seminare” 1995, nr 11. Rowecki S., Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939), wybór tekstów A.K. Kunert, J. Szyrmer, Warszawa 1998. Rozkwitalska Μ., Problemy komunikacji międzykulturowej w warunkach konku rencji na rynku globalnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeciń skiego” 2009, nr 44, s. 161-178. Rozmowa Anny Bikont z Alice Miller „Skąd się biorą tyrani”, „Gazeta Wyborcza” z dnia 29.-30.05.1999. Rubinkiewicz, R., Królestwo Boże w literaturze apokryficznej Starego Testamen tu, „Roczniki Teologiczne” 1991-1992, nr 38-39, s. 59-73. Rudnicki L., Stare i nowe, Warszawa 1977. Rudnicki Z., Deklaracja genewska praw dziecka z 1924 roku, [w:] E. Karska (red.), Prawa dziecka w prawie międzynarodowym, Warszawa 2013. Rusiecki Μ., Uwarunkowania i cele nauczania w tajnych
kompletach młodzieży szkół średnich oraz kursów uniwersyteckich prowadzonych pod patrona tem biskupa kieleckiego dra Czesława Kaczmarka w latach 1939-1945, „Kieleckie Studia Teologiczne” 2011, nr 10. Rusinek Μ., Młody wiatr. Opowiadania, Warszawa 1951. Rybarski A., Szkoły kieleckie. Zarys historyczny, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pamiątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Ryli H., Obecny stan rozwoju szkolnictwa specjalnego w Polsce, „Szkoła Specjal na” 1934/35, nr 11.
508 BIBLIOGRAFIA Rynio A. (red.), Dziedzictwo myśli pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego we współczesnej edukacji w Polsce i na świecie, Lublin 2014, s. 533-536. Ryś Μ., Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Warszawa 2001. Sajdera J., Współdziałanie jako forma wspólnego uczenia się, [w:] E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy, Bydgoszcz 2008, s. 198-203. Samsel A., Rodziny potrzebujące wsparcia w II Rzeczypospolitej - jakość życia, realizacja podstawowych funkcji, opieka społeczna, „Wychowanie w Ro dzinie”, t. 8,1/2013. Schayer W, Naród broni swego istnienia, „Głos Nauczycielski” 1957, nr 49. Schilling F.A., What means the Saying about receiving the Kingdom of God as a Little Child, “The Expository Times” 1965, nr 77, s. 56-58. Schlossman S., Delinquent Children: The Juvenile Reform School, [w:] N. Morris, D.J. Rothman (red.), The Oxford History of the Prison: The Practice of Punishment in Western Society, New York 1995, s. 363-389. Schnitzer A., Vergleichende Rechtslehre I, Dinkelscherben 1961. Schoenebeck H., Antypedagogika w dialogu. Wprowadzenie w rozmyślania antypedagogiczne, Toruń 1991. Schoenebeck H., Rozstanie z pedagogiką, [w:] B. Śliwerski (red.), Edukacja alter natywna. Dylematy teorii i praktyki, Kraków 1992. Sedikides C., Gress A.P., Portraits of the seif [w:] M.A. Hogg, J. Cooper (red.), Sage hand book of social psychology, London 2003, s. 110-138. Sęk H., Społeczna psychologia kliniczna, Warszawa 1991. Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1986, Londyn 1987. Sieh
E.W, From Augustus to the Progressives: A Study of Probation’s Formative Years, “Federal Probation” 1993, nr 57,67-68. Siemaszko Z.S., W sowieckim osaczeniu 1939-1943, Londyn 1991. Sieroszewski W, Pamiętniki. Wspomnienia, z rękopisu wydał A. Lam, Kraków 1959. Skrzypińcka K., „Dokąd zmierzam?” - Duchowość jako wymiar osobowości, „Roczniki Psychologiczne” 2008,1.11, nr 1. Słomiński A., Kodeks Napoleona przed sądem czasu, Warszawa 1911. Słomka J., Pamiętnik włościanina. Od pańszczyzny do dni dzisiejszych, wstępem opatrzył W. Stankiewicz, Warszawa 1983. Smoleński W, Warunki pracy naukowej w b. Królestwie Polskim w okresie odwetu rosyjskiego za powstanie styczniowe, [w:] Nauka Polska. Jej potrzeby, orga nizacja i rozwój, t. 4: Rocznik Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1923.
BIBLIOGRAFIA 509 Smolińska-Theiss В., Dzieciństwo w małym mieście, Warszawa 1993. Smolińska-Theiss B., Dzieciństwo, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, 1.1, Warszawa 2003, s. 868-872. Smolińska-Theiss B., Rozwój badań nad dzieciństwem-przełomy i przejścia, „Chowanna” 2010,1.1. Smółka L., O odpowiedzialności u dzieci, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2018, nr 2 (12), s. 89-97. Sobecki Μ., Komunikacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej, War szawa 2016. Sobecki Μ., Korzeniecka-Bondar A. (red.), Tempora mutandur et nos mutamur in illis. XL lat Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białym stoku. Dekada 2008-2017, Białystok 2017. Sosnowska J., Opieka nad dzieckiem w Polsce międzywojennej, Łódź 2021. Sójka-Zielińska K., Historia Prawa, Warszawa 2015. Sójka-Zielińska K., Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, Warszawa 2008. Sójka-Zielińska K., Wielkie Kodyfikacje Cywilne XIX Wieku, Warszawa 1973. Spitaler, P, Welcoming a Child as a Metaphor for Welcoming God’s Kingdom: A Close Reading of Mark 10,13-16, “Journal for the Study of the New Testament” 2009, nr 31/4, s. 423-446. Srebrakowski A., Polacy w Litewskiej SRR 1944-1989, Toruń 2000. Srebrakowski A., Szkolnictwo polskojęzyczne na Litwie w latach 1944-1991, [w:] J. Mazur (red.), Problemy kształcenia Polaków ze Wschodu, Lublin 1992. Stainton Rogers W, Promocja lepszego dzieciństwa: konstrukcje troski o dziecko, [w:] M.J. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, Kra ków 2008. Stark U., Chłopiec, dziewczyna i mur, Poznań 2019. Stopikowska Μ., Rodzina polska na zesłaniu w
ZSRR: studium pedagogiczne, Warszawa 2000. Strękowska-Zaremba Μ., Lilana, Warszawa 2019. Stróżewski W, Etyka afirmacji, [w]: W. Stróżewski, Istnienie i wartość, Kraków 1981. Strug A., Pokolenie Marka Świdy, posłowie J. Pieszczachowicz, Kraków-Wrocław 1985. Studencki S., Wygląd zewnętrzny dziecka wiejskiego, [w:] Μ. Librachowa (red.), Dziecko wsi polskiej: próba charakterystyki, Warszawa 1934, s. 28.
510 BIBLIOGRAFIA Suchodolski В., Słowo wstępne o Januszu Korczaku, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1963, nr 2. Suplicka A, Aktywność społeczna stowarzyszeń kolejarzy w Polsce międzywojen nej, „Kultura i Edukacja” 2022, nr 2. Suplicka A., Inicjatywy Rodziny Kolejowej w zakresie opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym w II Rzeczypospolitej, „Przegląd Pedagogiczny” 2021, nr 1. Suplicka A., Prywatne szkoły średnie ogólnokształcące i zawodowe w wojewódz twie białostockim w II Rzeczypospolitej, Białystok 2015. Surina I, Rozważania o przestrzeni edukacyjnej ֊ od teorii do praktyki edukacyj nej, [w:] I. Surina (red.), Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, Kraków 2010, s. 14. Surzycki S., Kartka z dziejów rosyjskiego wychowania państwowego w Polsce, Warszawa 1933. Szabat B., Szkolnictwo początkowe Kielc i powiatu kieleckiego w latach 1864-1915, Kielce 1983. Szczaniecki Μ., Sójka-Zielińska K., Powszechna historia państwa i prawa, War szawa 2016. Szczepaniak-Wiecha I., System opieki nad dzieckiem opuszczonym w Polsce (1900-1939) - wybrane aspekty. Rozwój rodzinnych form opieki, [w:] A. Małek, S. Krystyna, I. Szczepaniak-Wiecha (red.), Z zagadnień hi storii pracy socjalnej w Polsce i w świecie, Kraków 2006. Szczepska-Pustkowska Μ., Kategoria dzieciństwa - od Ellen Key do współcze sności, „Edukacja i Dialog” 1997, nr 7. Szczepska-Pustkowska Μ., Kategoria dziecka i dzieciństwa w nowożytnej myśli pedagogicznej, [w:] D. Klus-Stańska, Μ. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania, Warsza wa 2009. Szczepska-Pustkowska Μ.,
Lewartowska-Zychowicz Μ., Strumska-Cylwik L., O dziecięcej tożsamości (tragicznie) zerwanej ֊ gdy przemoc symboliczna może życie ocalić, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2018, nr 4. Szczęśniak A.L., (oprać.), Zmowa. IV rozbiór Polski, Warszawa 1990. Szczęsny W, Poglądy pedagogiczne Immanuela Kanta: traktat z filozofii edukacji, Warszawa 2000. Szczygielski K, Justynian i prawo rzymskie. Refleksje w 1450. rocznicę śmierci cesarza, Białystok 2015. Szczygielski Μ., Czerwony automat, Łódź 2018. Szczypiński O., Racjonalność, jako element wiary w wybranych wyznaniach chrześcijańskich, „Studia Elbląskie” 2014, nr 15.
BIBLIOGRAFIA 511 Szelburg-Zarembina E., Dzieła: Krzyże z papieru. Legendy Warszawy. Ziarno gorczyczne. Spotkania. W cieniu kolumny, Lublin 1971. Szelburg-Zarembina E., Iskry na wiatr, Lublin 1972. Szelburg-Zarembina E., Zawiłości prostej drogi, Warszawa 1979. Szollówna J., Przyczynek do zagadnienia. Wpływ warunków życia dziecka na wy konywanie obowiązku szkolnego, „Praca Szkolna” 1931, nr 6. Szturm de Sztrem E., Szulc S. (red.), Statystyka szkolnictwa 1937/38, Warszawa 1939. Szubarczyk P., Dzieci polskie na wojennej tułaczce, „Nasz Dziennik” z dnia 10.02. 2009, s. 12-13. Szwarc U., Dzieci i ich wychowanie w Starym Testamencie, [w:] G. Witaszek (red.), Życie społeczne w Biblii, Lublin 1998, s. 227-247. Szymanowska J., Dzieciństwo w niepełnosprawności: wymiar pedagogiczny, Warszawa 2010. Szymański M.J., Konstruowanie tożsamości człowieka - współczesne dylematy, „Ruch Pedagogiczny” 2013, nr 4. Szymczyk K., Formy wspierania rodzin jako przejaw dążenia do dobrostanu spo łecznego w II Rzeczypospolitej (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Piotrkowie Trybunalskim, [w:] E. Górnikowska-Zwolak, Μ. Wójcik (red.), Rodzinne źródło dobrostanu społecznego. Praca zbiorowa z cyklu Eduka cja dorosłych wobec wyzwań współczesności, Mysłowice 2013. Szymczyk K., Jakość życia dzieci w rodzinach robotniczych w Polsce okresu międzywojnia. Wybrane aspekty, [w:] A. Ładyżyński, Μ. Piotrowska, Μ. Kasprzak (red.), Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym, Wrocław 2017. Szymczyk K., Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939.
Kontekst ogólnopolski, Piotrków Trybunalski 2017. Szymczyk K., Pomoc instytucjonalna w zakresie ochrony macierzyństwa i opieki nad dziećmi i młodzieżą w Polsce w okresie międzywojennym, 1.1: Ustawo dawstwo i organizacja systemu opieki, Piotrków Trybunalski 2018. Śleszyński W, Białystok w sowieckiej fotografii propagandowej 1939-1941. Proces aneksji i polityczno-prawnej sowietyzacji Białostocczyzny, Biały stok 2000. Śleszyński W, Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie w latach 1939-1941. Propaganda i indoktrynacja, Białystok 2001. Ślipko T„ Mółka J., Godność człowieka w świetle etyki, [w] A. de Tchorzewski, I. Jazukiewicz (red.), Godność jako wartość i problem edukacyjny, Szcze cin 2016.
512 BIBLIOGRAFIA Śliwerski В., Nauki о wychowaniu а pedagogika, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2015, nr 1. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2004. Św. Jan Paweł II, Homilia w Lisieux, 2 czerwca 1980 r. Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Dzieje duszy, przeł. O. Filek, Kraków 1984. Świerczewski K, Wspomnienia z czasów szkolnych, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pamiątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Świętochowski W, Choroba przewlekła w systemie rodziny, [w:] I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, Warszawa 2014. Tajne nauczanie na Ziemi Łomżyńskiej w latach II wojny światowej (relacje, wspo mnienia i inne materiały), wybór i opracowanie E. Chludzińska, Łomża 2019. Targońska J., Jak badać autonomię uczących się?, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Tarnowska Μ., Przyszłość pokaže. Wspomnienia, przeł. J.Z. Żółtowska, red. Μ. Jóźwiak, Łomianki 2008. Tarnowski A., Ostatni mazur. Opowieść o wojnie, namiętności i stracie, przeł. K. Błazińska-Choj naćka, Warszawa 2008. Tarnowski J., O użyteczności niektórych kategorii personalisty cznych dla pedago giki, „Kultura i Edukacja” 1993, nr 24. Teika L., Wspieranie autonomii małego dziecka w placówce - wychowanek i wy chowawca, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2012, nr 4 (19), s. 6-20. Teraz jesteście Niemcami. Wstrząsające losy zrabowanych polskich dzieci, Kraków 2017. Theiss W. Dzieci syberyjskie 1919-2019. Z Syberii przez Japonię i Stany Zjedno czone do Polski, wyd. II, Kraków 2020. Theiss W, Co to jest zniewolone dzieciństwo?, [w:] B. Smolińska-Theiss (red.), Pokój z
dziećmi. Pedagogika chrześcijańska wobec zagrożeń rozwoju dziecka, Warszawa 1999. Theiss W, Szkoła i nauczyciel w okresie stalinowskim. Pytania i obszary poszuki wań, „Kultura i Edukacja” 1992, nr 1. Theiss W, Zniewolone dzieciństwo, Warszawa 1999. Theiss W, Zniewolone dzieciństwo: socjalizacja w skrajnych warunkach społecz no-politycznych, Warszawa 1996. Tischner J., Etyka wartości i nadziei, [w:] J. Tischner, J.A. Kłoczkowski, Wobec wartości, Poznań 2001. Tischner J., Ludzie z kryjówek, [w:] J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 1993, s. 437-456.
BIBLIOGRAFIA 513 Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998. Tischner J„ Świat ludzkiej nadziei, Wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, wyd. 3, Kraków 2014. Tischner J., To co najważniejsze, Kraków 1973. Tokarczuk O., Czuły narrator, Kraków 2020. Tokarczuk O., Czuły narrator, odczyt noblowski, Sztokholm, 10 grudnia 2019. Tornilo J., Fenomenologia wychowania. W poszukiwaniu istoty wychowania, „Studia z Teorii Wychowania” 2019,1.10, nr 2 (27), s. 47-65. Towarzystwo Kolonii Letnich Pracowników Warszawskiej Dyrekcji Kolei Pań stwowych, „Lekarz Kolejowy” 1928, nr 1. Tucholski J., Mord w Katyniu, Warszawa 1991. Tułodziecki W, Stan i potrzeby szkolnictwa dla głuchoniemych w Polsce, „Nauczyciel Głuchoniemych i Niewidomych” 1932, nr 1. Turek R., Moja mama, ja i reszta, Warszawa 1973. Turonek J., Okupacyjna polityka szkolna w okręgu białostockim (1941-1944), Warszawa 1976. Twardowski A., Społeczny model niepełnosprawności - analiza krytyczna, „Studia Edukacyjne” 2018, nr 48. Uszpalewicz E., Więcej uwagi szkołom z polskim językiem wykładania, „Czerwo na Gwiazda” z dnia 06.05.1953. Valisowa A., Czy mamy do czynienia z upadkiem autorytetu w wychowaniu, [w:] B. Śliwerski (red.), Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej w XXI wieku, Kraków 2001. Vallerand R. J., Fortier, M. S., and Guay, E, Self-determination and persistence in a real-life setting: Toward a motivational model of high school dropout, “Journal of Personality and Social Psychology” 1997, nr 72, s. 116-117. Vasyuta O., Wielokulturowość współczesnego społeczeństwa, [w:] P. Woroniecki (red.), Wielokulturowość w
dobie globalizacji oraz integracji europejskiej, t. 2, Olsztyn 2005. Vėbraitė V, Lenkų taitinės mažumos Lietuvoje švietimo situacija ir poreikiai švie timo reformos kontekste, Vilnius 2000. von Lehndorff H., Dziennik z Prus Wschodnich. Zapiski lekarza z lat 1945-47, Warszawa 2013. Wakar W, Sto lat walki o oświatę polską, Warszawa 1916. Waksmund R., Literatura pokoju dziecinnego, Warszawa 1986. Walczak Μ., Czy możliwa jest wiedza interdyscyplinarna?, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2016, nr 1(207).
514 BIBLIOGRAFIA Walczak Μ., Nauczyciele i naukowcy - oficerowie polscy więźniowie obozów w Kozielska, Ostaszkowie i Starobielsku, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1991, nr 3-4. Walewander E., Dominikański wzorzec świętości w życiu i dziele Kolumby Białec kiej 1838-1887, Katowice 1993, s. 154-163. Walichnowski T. (red.), Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939-1945. Przegląd piśmiennictwa, Warszawa 1989. Walker Μ., Educational Action Research. In Amartya Sen’s capability approach and education, 2011, https://doi.org/10.4135/9781446294406.nl20. Walsh A., Stohr M. K., Correctional Assessment, Casework and Counseling, 5th Edition. Lanham, Maryland 2010. Ward T., Birgden A., Human rights and correctional clinical practice, “Aggression and Violent Behavior” 2007, nr 12, s. 628-643. Ward T., Dignity and human rights in correctional practice, “European Journal of Probation” 2009, nr 2(1), s. 112. Ward T., Maruna S., Rehabilitation: Beyond the risk paradigm, London 2007. Wasilewska L, Za winy niepopełnione, Rzym 1945. Wasilewski Z., Życie szkoły i szkoła życia, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pa miątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Weinschenk R., Podstawy pedagogiki Księdza Bosko, Warszawa 2000. Wieacker E, Privatrechtsgeschichte der Neuzeit, Göttingen 1967. Wielhorski W, Los Polaków w niewoli sowieckiej (1939-1956), Londyn 1956. Wilczyńska W, Autonomia a rozwijanie osobistej kompetencji komunikacyjnej, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Wiik J., Pedagogika rodziny, Lublin 2016. Winberg Ch., Kilka uwag o antropologii historycznej, „Rocznik
Antropologii Historycznej”, R. 4, nr 1(6). Wincenciak W, Oświata i szkolnictwo północno-wschodniego Mazowsza w latach wojny i okupacji (1939-1945), Łomża 1992. Wincenciak W, Łomżyńskie tradycje oświatowe a szkolnictwo w czas radzieckiej i niemieckiej okupacji (1939-1945), Łomża 2001. Winiarz A., Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807-1931 ), Lublin 2002. Wiśniewska K., Jakość życia dzieci przewlekle chorych w ujęciu teoretycznym, „Szkoła Specjalna” 2019, nr 3. Witherington, B., The Gospel of Mark. A Socio-Rhetorical Commentary, Grand Rapids-Cambridge 2001.
BIBLIOGRAFIA 515 Witos W., Moje wspomnienia, przedmowa i opr. A. Czubiński, Z. Hemmerling, S. Lato, W. Stankiewicz, Warszawa 1978. Wnuk J., Losy dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1980. Wojciszke B., Postawy i ich zmiana, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii sto sowanej, Gdańsk 2007. Wojnar I., Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka, [w:] I. Woj nar (red.), Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa 2016. Wojnar L, Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa 2016. Wojnar L, Kształtowanie kultury pokoju zobowiązaniem edukacyjnym na XXI wiek, [w:] I. Wojnar (red.), Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000. Wojnar I., Obszary humanistycznego zaniepokojenia, „Res Humana” 2015, nr 1, s. 18-21. Wojtowicz E., Motywowanie do szczęścia poprzez wspieranie autonomii dziecka -perspektywa autodeterminacji, „Kwartalnik Naukowy” 2014, nr 3, s. 29. Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1960. Wołoszyn S., Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 3, Kielce 1998. Wright, N. T., Jesus and the Victory of God, Minneapolis 1996. Wroceński J., Godność osoby ludzkiej podstawą prawa do wolności religijnej, Rozprawy i Artykuły „Prawo Kanoniczne” 2016, t. 59, nr 3. Wróbel J., Żelazko J. (red.), Polskie dzieci na tułaczych szlakach 1939-1950, Warszawa 2008. Wróblewska Μ., Człowiek ֊ Sprawca transgresyjny. Podejście badawcze w aspek cie twórczym i biograficznym, [w:] A. Ciążela. S. Jaronowska (red.), Homo transgressiuus w poszukiwaniu sensu
istnienia. Od transgresji do trans cendencji?, Warszawa 2019, s. 155-177. Wróblewska Μ., Expanding the Boundaries of Self Self- Realization, Transgres sion, and Creative Competence, „Rocznik Teologii Katolickiej” 2018, 1.17/2, s. 163-174. Wróblewska Μ., Granice i transgresje (w) edukacji? „Lubelski Rocznik Pedago giczny” 2020, 3(39), s. 203-215. Wróblewska Μ., Podmiotowość i Twórczość. Przestrzenie rozwoju duchowego w świetle poetyckiej myśli Karola Wojtyły, „Studia Pedagogica Ignatiana” 2021,24(1), s. 101-117. Wróblewska Μ., Zasoby, potencjał i możliwości człowieka w perspektywie samo realizacji, „Chowanna” 2020, nr 5(22), s. 90-105.
516 BIBLIOGRAFIA Wróblewska U., Działalność kulturalno-oświatowa Karaimów w Drugiej Rzeczy pospolitej, Białystok 2015. Wróblewska U., Stacje Opieki nad Matką i Dzieckiem jako jedna z form dzia łalności Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem w II Rzeczypospolitej, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii - w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017. Wróblewska U., Wychowanie przedszkolne w Drugiej Rzeczypospolitej. Między teorią, praktyka a niedocenionym dziedzictwem pedagogicznym, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 2021, nr 1, s. 13-36. Wydanie: Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1: Ewangelie apokryficzne, Μ. Staro wieyski (red.), Lublin 1980 i Kraków 2006. Wyka K., Leopold Stanisław Leon Brzozowski (1878-1911), t. 3, Kraków 1937, s. 61-65. Wysocka E., Wschodząca dorosłość a tożsamość młodego pokolenia - współcze sne zagrożenia dla kształtowania tożsamości. Analiza teoretyczna i empi ryczne egzemplifikacje, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2013, nr 1. Z Towarzystwa Kolonii Letnich, „Kolejarz” 1931, nr 11. Zajdler-Żarski Wł., Ruch oporu w latach 1939-1944 na Białostocczyźnie, (oprać, na zlecenie Wojskowego Instytutu Historycznego w Warszawie), War szawa 1969. Zakład dla dzieci kolejowych w Rabce i ogólne uwagi co do zakładów wypoczynku dla kolejarzy, „Kolejarz” 1938, nr 19. Zakład leczniczo-wychowawczy dla dzieci w Rabce, „Kolejarz” 1937, nr 23. Zanowa J., W służbie oświaty. Pamiętnik z lat 1900-1946, WrocławWarszawa Kraków 1961. Zapolska G., Przedpiekle, Kraków 1957. Zarzycka L, Panna Irka, Lublin 1990.
Zasztowt L., Z dziejów tajnej działalności oświatowej studentów Cesarskiego Uni wersytetu Warszawskiego. Koło Oświaty Ludowej (1894-1898), „Rozpra wy z Dziejów Oświaty” 1987, t. 30, s. 65-89. Zazzo R., Przywiązanie. Ujęcie interdyscyplinarne, Warszawa 1978. Zboromirski E., Zakład Leczniczy Rodziny Kolejowej w Aleksandrowie Kujaw skim jako ośrodek leczenia fizykalnego, „Lekarz Kolejowy” 1938, nr 4. Zduniak A., Socjalizacja w kontekście nowoczesnego społeczeństwa, „Zeszyty Naukowe KUL” 2013, nr 1 (221). Zegadłowicz E., Zmory. Upiory z zamierzchłej przeszłości, Kraków 1992.
BIBLIOGRAFIA 517 Zielenkiewicz J., Sprawozdanie z działalności kolonii leczniczej Rodziny Kole jowej w Rabce Zdroju za okres 1.06.-30.07.1937 roku, „Lekarz Kolejowy” 1937, nr 4. Zieliński P., Rola nauczyciela w świetle założeń edukacji postmodernistycznej, „Prace Naukowe, Akademia im. Jana Długosza
w Częstochowie” Peda gogika 2012, t. 21, s. 57-70. Zieliński Z., Niemcy i katolicyzm polski w czasie II wojny światowej, [w:] Z. Zie liński (red.), Polacy i Niemcy. Przeszłość. Teraźniejszość. Przyszłość, Kato wice 1995, s. 16-40. Zimińska Μ., Postawy młodzieży i nauczycieli obwodu białostockiego
pod radziec kim zaborem (1939-1941), „Studia Podlaskie” 2005,1.15. Zimmerman B.J., Academic Studying and the Development of Personal Skill: A Self-Regulatory Perspective, “Educational Psychologist” 1998, nr 33, s. 73-86. Zimring E, American Juvenile Justice, New York 2005. Zonik Z., Przerwane
dzieciństwo, Warszawa 1982. Żebrowski J., O godności dziecka i jego prawach, „Studia Gdańskie. Wizje i rze czywistość” 2009, nr 6, s. 22-37. Żeromski S., Syzyfowe prace, oprać. A. Hutnikiewicz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992. Бужилова А., В. Харитонов, Перечитывая Чарльза Дарвина «Происхождение
человека и половой отбор» (Дарвин как антрополог), „Антропогия” 2009, որ 4. Д,оро^есъ1\.,Концептычеловеческойидентичности:философско-антропологический анализ, „Культурология” 2013, որ 1. Матвеева А., Механизмы социализации личности в условиях постиндустриа лизма, Издательство „Бук”, Москва 2016.
Мудрик А., Социализация человека, Издательский центр „Академия”, Москва 2004. Очеркистории Келецкой Мужской
Гимназии зарервыя пятъдесятълетея суще ствования (1862-1912), Варшава 1913. Протокол съезда гг. Начальников дирекции Варшавского учебного округа 1908 года. Варшава 1909. Родина Н„ Психологические аспекты социализации личности: к вопросу о моделях классификации видов социализации, „Психологическая Наука и Образование” 2005, է. 10, որ 1. Сокольский Ю.М., Цари и министры, Издательство „Полигон”, Санкт Петер бург 2002.
518 BIBLIOGRAFIA Столяренко В., Столяренко Л., Антропология - системная наука о человеке, Феникс, Ростов-на-Дону 2004. V. Netografia Apply to foster a child through your council, https://www.gov.uk/apply-foster -child-council, [dostęp: 12.11.2020]. Becoming afoster parent, https://www.gov.uk/becoming-foster-parentl, [dostęp: 14.11.2020]. Benson P, The philosophy and politics of learner autonomy, [w:] P. Benson, P. Voller (red.), Autonomy and independence in language learning, London and New York, Longman 1997, s. 18-34. https://researchers.mq. edu.au/ en/publications/ the-philosophy-and-politics-of-learner-autonomy-2, [dostęp: 15.11.2020]. Bussmann R.W., Gilbreath G.G., Solio J., Lutura Μ., Lutuluo R., Kunguru K., Wood N., Mathenge S.G., Plant use of the Maasai of Sekenani Valley, Maasai Mara, Kenya, “Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine” 2006, 2,1-7. https://doi.org/10.1186/1746-4269-2-22 „Chcemy, żeby wojna się skończyła i ludzie nie umierali”. Dzieci apelują do Putina https://pl.aleteia.org/2022/03/09/chcemy-zeby-wojna-sie-skonczylai-ludzie-nie-umierali-dzieci-apeluja-do-putina-wideo, [dostęp: 16.03. 2022]. Child Protection Plan, https://www.citizensadvice.org.uk/family/children-andyoung-people/child-abuse/local-authority -involvement/child-abusechild-protection-plans, [dostęp: 14.11.2020]. Coles J. (2008). How the formal education system in Kenya is changing the culture of the Maasai community. In Dissertations and Theses. https://search.proquest.com/docview/304801435?accountid=13 О42є/о 0Ahttp.7/oxfor dsfx. hosted.exlibrisgroup.com/oxford?url_ver=Z39.882004
rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:dissertation genre=dissertations+%26+theses sid=ProQ:ProQuest+Dissertations+%26+Theses+Gl Czekaj owski R., Tajna edukacja cywilna w łatach wojenno-okupacyjnych Polski 1939-1945, http://www.znp.agh.edu.pl/historia/ton, [dostęp: 2 2. 04.2021]. Dudei В., Głoskowska-Sołdatow Μ., The need for autonomy, competence, and re lations with others and the realization of thoseneeds in the opinion of pro spective teachers, [w:] L. Daniela (ed.) Ideas for education in 21st Century, Association for Teacher Education in Europe, Bruksela 2016. http://www. eduinf.l u.lv/pn/index.php?id=materials, [dostęp: 11.11.2000]
BIBLIOGRAFIA 519 Fosterline, https://www.fosterline.info, [dostęp: 12.11.2020]. General comment No. 24 (2019) on children’s rights in the child justice systemhttps://documents-ddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G19/275/57/PDF/G 1927557.pdf?OpenElement, [dostęp: 21.07.2022]. Gromek К., Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z 27 lipea 2001, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacj e/komentarze/ komentarz-do-ustawy-o-postepowaniu-w-sprawach-nieletnich-5875 13796, [dostęp: 14.11.20]. HM Government, Working Together to Safeguard Children, A guide to inter agency working to safeguard and promote the welfare of children, https:// assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uplo ads/attachment_data/file/779401/Working_Together_to_SafeguardChildren.pdf, [dostęp: 12.11.2020]. http://dzieckowhistorii.uwb.edu.pl , [dostęp: 22.03.2022]. http://stopchildlabor.org/?p=3781 , [dostęp: 11.11.2020]. http://www.mirrorimage.com/iqbal/updates/07-07update.html , [dostęp: 11. 11.2020]. https://ksm.uwb.edu.pl, [dostęp: 22.03.2022]. https://opoka.org.pl/News/Swiat/2022/nie-dopuscic-do-wiktymizacji-ucho dzcow-i-ofiar-wojny, [dostęp: 21.03.2022]. https://pl.wikipedia.org/wiki/Artur_.G°/oC3°/oB3rski_(krytyk_literacki), [dostęp: 15.05.2020]. https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/3430-nusbaum-henryk, [dostęp:11.07.2020]. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/co-sekunde-dziecko-na -ukrainie-staje-sie-uchodzca, [dostęp: 16.03.2022]. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/stop-atakom-na-placo wki-medyczne-na-ukrainie, [dostęp: 14.03.2022].
https://wiadomosci.radiozet.pl/Swiat/Podano-liczbe-dzieci-ktore-zginelypod czas-wojny-w-Ukrainie, [dostęp:16.03.2022]. https://www.dnigodnoscizycia.pl, [dostęp: 22.03.2022]. https://www.tvp.info/59025384/siedmioletnia-amelka-jest-juzbezpiecznazobacz -reportaz-marii-step an-o-dziew czynce-ktora-z achwycil-sieswiat-z dn.-3.03.2022 [dostęp: 19.03.2022]. https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/4_Filary_RaporLDelorsa . pdf, [dostęp: 30.05.2021]. Jan Paweł II, List apostolski IUVENUM PATRIS w setną rocznicę śmierci św. Jana Bosko, 1988, http://www.rozanystok.pl/aktualnosci/22018/list-apostolski-jana-paw-ii-iuvenum-patris-w-setn-rocznic-mierci-w-jana-bosko, [dostęp: 04.06.2022].
520 BIBLIOGRAFIA Jan Paweł II, Przemówienie do młodych, Gdańsk-Westerplatte, 12 czerwca 1987, http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/748, [dostęp: 12.10.2021]. Karpińska-Morek E., Raport Zrabowane dzieci. Prof. Jacek Wilczur: Akcję spro wadzania dzieci przerwaliśmy z parszywych powodów, https://fakty.m-teria.pl/raporty/raport-zrabowane-dziec i/artykuly/news-prof-jacek-wil czur-akcje-sprowadzania-dzieci-przerw-alismy-z-,nld,2469891, [dostęp: 28.06.2019]. Kochanowski J., Treny, tren VIII, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/treny-tren-viii.html. Leclair J., Le Code civil des Français de 1804 : une transaction entre révolution et réaction, https://ssl.editionsthemis .com/uploaded/revue/article/rj tvol36numl/leclair.pdf?fbclid=IwARlzRlhGi3kpkDfnEd9agm07xyPx U3dxWXCl SBVrlwoGydNIO wdHkLltHDs, [dostęp:07.08.2022]. Lelei M.C., Weidman, J.C., Quality and qualities: Tensions in education reforms, “Education Development in Kenya” 2012, January, 1-21. https://doi.org/10.1007/978-94-6091-951-0 Little D., Dam L., JALT 98 special guest speakers. Learner autonomy: What and why, 2002 https://jalt-publications.org/tlt/articles/2377-jalt98-speci alguest-speakers-learner-autonomy-what-and-why, [dostęp: 18.11.2020]. Mackenzie D.L., Sentencing and Corrections in the 21st Century: Setting the Stagefor the Future, 2001, s. 29 https://www.ojp.gov/pdffilesl/nij/grants/189089.pdf, [dostęp: 28.10.2020]. McGuirk Μ., Mills B., Climate Change and the Dignity Rights of the Child, https://www.ohchr.org/Documents/Issues/ClimateChange/Rights Child/Dig nity_Rights_Project.pdf, [dostęp:
28.10.2020]. Mazur J., Edmund Bojanowski, https://zyciorysy.info/edmund-bojanowski, [dostęp: 03.03.2022]. Mincewicz J.G., Problemy oświaty w rejonach Litwy Wschodniej, referat wygło szony na Międzynarodowej Konferencji „Oświata w środowisku wielo kulturowym - doświadczenia krajów Europy” w Wilnie 29-30 listopada 2007 r., http://www.tygodnik.lt/200750/ng3.html , [dostęp: 12.10.2021]. Narey Μ., Owers Μ., Foster Care in England A Review for the Department for Edu cation, https://ukfostering.org.uk/fostering-information/what-is-fost er-care/https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploa ds/ system/uploads/attachment_d ata/file/6793 20/FostemCare_in_En gland_Review.pdf, [dostęp: 14.11.2020]. Nauczyciele i uczniowie. Opowieści o tajnym nauczaniu, https://audiohistor ia. pl/zbiory/30-nauczyciele-i-uczniowie-opowiesci-o-tajnym-nauczan, [dostęp: 12.04.2021].
BIBLIOGRAFIA 521 Pawłowicz J. J., Godność człowieka fundamentem jego wolności, [w:] Konferen cja pt. Tylko wolność czyni człowieka godnym, s. 3, https://www.google. pl/searchKs.dk.drJacekJanPawlowiczGodnoscczlowiekafundamentem, [dostęp: 20.07.2021]. Przystań UK - Centrum Pomocy Rodzinie, https://przystanuk.wixsite.com/ info, [dostęp: 12.11.2020]. Raport UNICEF: 150 min dzieci na świecie pracuje, https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/150-mln-dzieci-na-swiecie-pracuje , [dostęp: 2020-11-11]. Report of the United Nations High Commissionerfor Human Rights Best practices and specific measures to ensure access to birth registration, particularly for those children most at risk, https://documents-dds-ny.un.org/doc/ UNDOC/GEN/G18 /246/55/PDF/G182 4655.pdf?OpenElement, [dostęp: 21.07.2022]. Rukwaro R.W., Mukono, K.M., Architecture of societies in transition - the case of the Maasai of Kenya, “Habitat International” 2001, nr 25(1), s. 81-98. https://doi.org/10.1016/S0197-3975(00)00030-8 Sharma A., South Asian Nomads - A Literature Review. CREATE Pathways to Access. Research Monograph No. 58/2011, In Centre for International Education, Department of Education. http://eric.ed.gov/7id-ED519542. pdf SifunaD.N., Increasing access and participation of pastoralist communities in primary education in Keny, “International Review of Education” 2005, 51(5-6), 499-516. https://doi.org/10.1007/slll59-005-8260-9 Spencer P., Time, Space and the Unknown. Maasai Configurations of Power and Providence (1st ed.), London 2003, https://doi.org/10.4324/9780203 583524 Stohr M.K., Walch A.,
Corrections Interactive eBook, 2019, https://books.google. pl/books?id= 1X5ZDwA AQBAJ pg=PT83 lpg=PT83 dq=galley+servit ude+Orland,+1975 source=bl ots=WtouOmW4Ko sig=ACfU3U27w 5LopDMNMK17FrDCgvylfjT7ng hl=pl sa=X ved=2ahUKEwjWv JOLuo7tAhU7i8MKHRfrCT8Q6AEwAnoECAIQAg#v=onepage q =g alley%20servitude%200rland%2C%201975 f=false, [dostęp: 01.11. 2020]. Sutton J. (1990). A Thousand Years of East Africa, Issue 1, British Institute in East Africa 1990, https://doi.org/10.2307/220152 Tax arrangements, https://www.gov.uk/suppo rt-for-foster-parents/tax-arran gements, [dostęp: 12.11.2020]. UNESCO, The Dakar Framework for Action. Unesco, April, 26-28, 2000. http:// unesdoc.unesco.org/images/0012/001211/121147e.pdf
522 BIBLIOGRAFIA UNESCO, Reaching the Marginalized. In UNESCO Publishing Oxford Uni versity Press, 2010, http://unesdoc.unesco.org/images/0018/0018 66/18 6606E.pdf UNESCO, Global Education Monitoring Report Gender Review, 2018. UNICEF: Dzieci wUkrainie giną, są ranione, doznają traumatycznych przeżyć, https://www.tvp.info/58798275/wojna-na-ukrainie-unicef-dzie ci-sazabijane-ranione-doznaja-traumatycznych-przezyc, [dostęp: 19.03. 2022]. United Nations, United Nations Human Rights Declaration. 1-8, 1948, https:// www.un.org/en/universal-declaration-human-rights United Nations, Convention on the elimination of all forms of discrimination against women. 10, 1981, https://doi.org/10.1080/02587203.1995.1182 7574 United Nations, Convention on the Rights of the Child - Resolution 44/25 of 20 November 1989. September, 15, 1989, https://ec.europa.eu/anti-trafficking/sites/antitrafficking/files/un_convention_on_the_rights_of_the_ child_l.pdf United Nations, Millennium Development Goals: Situation Analysis and Perspectives in the African Region. 1-13, 2000. United Nations, United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD). December, 28, 2006, https://doi.org/10.5771/978384 52661-90-471 Walancik-Ryba K., System pieczy zastępczej w Wielkiej Brytanii a polskie rodziny zastępcze, pressto.amu. edu.pl, [dostęp: 13.11.2020]. Założyciel, https://www.sluzebniczki.pl/cytaty_dzieci,info,81.sub6.html , [dostęp: 03.03.2022].
Summary The aim of the publication under the slogan A Child in History - Between Dignity and Enslavement is to reflect on the respect for children’s rights and their situation throughout history. This is another study from the Child in History series. The first volume describing the history of the child is entitled A Child in History - Korczakowski’s Plot. The next one was related to the 1050th anniversary of the Baptism of Poland and was released under the title - Child in History - in the Sphere of Christian Culture. The purpose of the third was to commemorate the 100th anniversary of Poland regaining independence, its title A Child in History - the Situation of a Child in the Reborn Polish State. Emphasizing the jubilee theme (the monograph A Child in History is related to the 40th anniversary of the Chair / Department of History of Education of the Faculty of Education Sciences at the University of Bialystok), we undertook another academic dispute on the personality, dignity, and personal dignity of a child in a situation of enslavement, loss of liberty and freedom, total dependence on others. It can be enslavement concerning various spheres of human life, for example, physical restrictions, i.e., making someone’s health and life dependent on the will of another person, or enslavement of the mind leading to the blurring of one’s own personality, dignity due to various factors, including - as Karl Jaspers claimed - “breaking a man into two” under the influence of enormous ideological pressure. As a result, childhood, as a phenomenon concerning every human being, is still
appropriated, and enslaved in various ways, losing its unique, individual, subjective character, even though the humanistic approach to human existence is becoming especially important and perhaps most needed by people today. We invited them to reflect on the issue of dignity and enslavement, because dignity, as one of the key inherent and inalienable values, is the essence of the scholarly activities of the Bialystok team of education historians. This was emphasized in the introduction by Łukasz Kalisz, who stressed the 40th anniversary of the Department
524 SUMMARY and the Bialystok Team of Educational Historians and Their Humanistic Respect for People. In our scholarly achievements, enslavement and the dignity of the individual are the key topics. At the same time, we have in mind the personality, dignity, and personal dignity of a child in a situation of enslavement, loss of liberty and freedom, complete dependence on others. The publication has an interdisciplinary and international dimension, and the concept of human dignity has been defined in it from the point of view of various scientific disciplines, representatives of various fields of science, including ethicists, bioethicists, doctors, educators, psychologists, and lawyers. The book consists of an introduction and four chapters. The first chapter of this publication, Last Minute - Russia’s Ruthless Inuasion of Ukraine, deals with the fundamental values and human rights arising from the dignity of the human person, with particular emphasis on the right to life, peace, and dialogue. Jerzy Nikitorowicz pointed to the value of the culture of peace as an educational task in the continuous process of shaping identity. In the next text, Daniel Boćkowski drew attention to children during the armed conflict in Ukraine. The chapter contains not only a description of the situation of the children of Ukraine, but also their statements and requests to Vladimir Putin for the right to live in an eloquent article by Elwira Kryńska, We don’t want to Die, Say the Children. Elwira Kryńska also recalled the fate of the children of north-eastern Poland, the Bialystok region occupied
by Soviet Russia during World War II, when there were horrific crimes and mass deportations deep into the Soviet Union occured. In the last article in this chapter, Halina Monika Wróblewska reflected on lost values in the time of crisis. In the second chapter, considerations on children’s rights in doctrine and practice were presented. Stanislaw Gałkowski started them, referring to the anthropological validation of children’s rights. He analyzes possible models of philosophical justification of children’s rights. In the article Socialization as a Mechanism for Shaping a Child’s Identity, Andrea Harbatski points to the sense of human identity, a multi-faceted definition of socialization as a mechanism for shaping a child’s identity, and the essence and content of socialization in pedagogical anthropology. In the next article, The Child in the Salvation of History, Edward Walewander presented the situation of a child in the New Testament, and then the perception of a young man in the
SUMMARY 525 tradition of the Church. The considerations are continued by Marek Kowalczuk in the article, A Child as a Paradigm in Jesus’s Teaching and Monika Falkowska in the article The Dignity of a Child in Catholic Spirituality. Małgorzata Głoskowska-Sołdatow focused on the idea of student autonomy from the perspective of early childhood education. The author analyzed the conditions of this process and the educational circumstances that favor students taking responsibility for their own learning. In the next article, Magdalena Bartoszewicz presented the results of research aimed at studying the level of support for children’s autonomy by parents in the perception of students at an earlier school age. The chapter is concluded by Danuta Kamilewicz-Rucinska, who devoted her article to students at Polish schools in Lithuania, arguing that Polish education in Lithuania is a permanent component of the republic’s education system. The third chapter, In Defense of the Dignity of the Child - Historical and Literary References, opens with the article “We’ve built a Good School for Ourselves”. Aims of Self-Education ofJuniorHigh School Students in the Kingdom of Poland in the Memories ofPeople of Science, in which Ewa Kula presented the opinions of people who participated in the organization and operation of self-education clubs in Russian gymnasiums in the Kingdom of Poland at the turn of the 19th and 20th centuries. In the next article, Physical Punishments used in Elemnteraty and Secondary Schools in the Territory of the Congress Kingdom of Poland in the 19th Century, Adam
Massalski cites numerous references to this subject that have survived in public records. He presents the methods of punishment and the rules of the educational authorities that regulated their use. Czeslaw Galek, on the other hand, reflected on Caring for the Health of Children and Young People in the Second Half of the 19th Century in the Light of Memoir and Fiction Literature. Secret teaching teachers who took up the fight against totalitarian enslavement and in defense of the child’s dignity (based on the example of the Łomża region) were presented in her article by Ewa Chludzińska. However, in the last text, The Dignity and Enslavement of the Child. Diverse Faces of the Phenomenon in Belles-Lettres Anna Józefowicz drew attention to the problems related to the sense of dignity and enslavement of a child, referring to interdisciplinary literature. The fourth chapter of the monograph, entitled Between Restraint and Support, includes seven articles. In the first one, Disabled Children in Schools and Special Institutions in Poland in 1918-1939. Social and
526 SUMMARY Living Conditions, Marzena Perkowska presents, based on selected examples, social conditions, health care and the organization of free time, which were provided to pupils by institutions of special education functioning at that time. In the next article, Agnieszka Suplicka drew attention to the areas of educational, cultural, social, health, recreational, and life assistance provided for children and youth by the Stowarzyszenie Rodzina Kolejowa. Joanna Szymanowska, in the article, Lebenswelt of a Child with Disability, refers to the phenomenological and hermeneutic perspective, as well as the dialogical and biographical method. In the next article, Lidia and Andrzej Dakowicz presented a psychological and pedagogical analysis of the functioning of family systems with a chronically ill child. Synonyms and antonyms of dignity as well as violations of dignity and its gradual recovery in the history of social rehabilitation of maladjusted youth were discussed in the article, Psychological Desiderata of Dignity in the History of Social Rehabilitation and Correction of Maladjusted and Delinquent Youths by Beata Boćwińska-Kiluk. Dignity and enslavement from the perspective of young students of science are also presented. In the last, fourth chapter, Jakub Rurka presents The Duble Standards of Children’s Rights in Light of the Napoleonic Code - a Draft Overview. Urszula Kulikowska pointed out the role of authorities in shaping children’s attitudes towards the issue of multiculturalism, while John Njeru Μ. Maringa discussed the relationship between the Maasai culture and
the education of girls based on the example of Narok North County in Kenya. Justyna Konopelko was looking in her considerations for the answer to the question: To Support or to Educate? - The (Anti)pedagogical Split of the 20th Century and the Education of Future Educators. The chapter ends with an article by Kinga Siemieniuk, who analyzes family foster care in Great Britain, based on legal acts and the main websites of British governmental organizations. We hope that the book will be of wide interest to experts in social sciences and humanities, as well as educational authorities, teachers, and parents, because Polish historiography still lacks research work related to the child and its history over the centuries. Translated: Jakub Suplieki |
| adam_txt |
Spis treści Contents.9 WPROWADZENIE Elwira J. Kryńska, Agnieszka Suplicka Dziecko w historii - jako główna idea podjętych rozważań. 15 Łukasz Kalisz Jubileusz 40-lecia Katedry Historii Wychowania Uniwersytetu w Białymstoku i jej humanistyczny szacunek dla człowieka. 29 1. Z OSTATNIEJ CHWILI - BEZWZGLĘDNA INWAZJA ROSJI NA UKRAINĘ Jerzy Nikitorowicz Kultura pokoju jako zadanie edukacyjne w ustawicznym procesie kształtowania się tożsamości. 43 Elwira J. Kryńska Nie chcemy umierać - mówią dzieci. 59 Elwira J. Kryńska Deportacje i zniewolenie polskich dzieci wywiezionych w głąb Związku Sowieckiego w latach 1939-1941. 67 Halina Μ. Wróblewska „W każdym człowieku jest jakby cały świat”. Wokół (u)traconych wartości w dobie kryzysu. 95
SPIS TREŚCI 6 2. PRAWA DZIECKA W DOKTRYNIE I PRAKTYCE Stanisław Gałkowski Antropologiczne uprawomocnienie praw dziecka?. 111 Andrei Harbatski Socjalizacja jako mechanizm kształtowania tożsamości dziecka. 125 Edward Walewander Dziecko w historii zbawienia. 141 Marek Kowalczuk Dziecko jako wzór w nauczaniu Jezusa. 155 Monika Falkowska Godność dziecka w wymiarze duchowości katolickiej. 173 Małgorzata Głoskowska-Sołdatow Idea autonomii ucznia ֊ perspektywa edukacji wczesnoszkolnej. 189 Magdalena Bartoszewicz Wspieranie autonomii dzieci przez rodziców w percepcji uczniów w młodszym wieku szkolnym. 203 Danuta Kamilewicz-Rucińska Uczniowie szkół polskich na Litwie ֊ wolni, aczkolwiek zniewalani. 221 3. W OBRONIE GODNOŚCI DZIECKA ֊ ODNIESIENIA HISTORYCZNE I LITERACKIE Ewa Kuła „Dobrą zbudowaliśmy sobie szkołę”. Cele samokształcenia młodzieży gimnazjalnej w Królestwie Polskim we wspomnieniach ludzi nauki. 239 Adam Massalski Kary fizyczne stosowane w szkołach Królestwa Polskiego w XIX wieku.255 Czesław Galek Troska o zdrowie dzieci i młodzieży w II połowie XIX wieku w świetle literatury beletrystycznej i pamiętnikarskiej. 275 Ewa Chludzińska Nauczyciele
tajnego nauczania przeciwko totalitarnemu zniewoleniu i w obronie godności dziecka (na przykładzie Ziemi Łomżyńskiej). 291
SPIS TREŚCI 7 Anna Józefowicz Godność i zniewolenie dziecka. Zróżnicowane oblicza zjawiska w literaturze pięknej. 313 4. MIĘDZY OGRANICZENIEM A WSPARCIEM Marzena Pękowska Dziecko z niepełnosprawnością w zakładach specjalnych w Polsce wiatach 1918-1939. Warunki socjalno-bytowe.337 Agnieszka Suplicka Główne kierunki pomocy dzieciom i młodzieży w Polsce międzywojennej na przykładzie działalności Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa. 361 Joanna Szymanowska Lebenswelt dziecka z niepełnosprawnością. 379 Lidia Dakowicz, Andrzej Dakowicz Psychologiczno-pedagogiczna analiza funkcjonowania systemów rodzinnych z przewlekle chorym dzieckiem. 393 Beata Boćwińska-Kiluk Psychologiczne dezyderaty godności w historii resocjalizacji niedostosowanej młodzieży. 411 5. GODNOŚĆ I ZNIEWOLENIE Z PERSPEKTYWY MŁODYCH ADEPTÓW NAUKI Jakub Rurka Zarys podwójnych standardów praw dziecka w świetle przepisów Kodeksu Napoleona. 429 Urszula Kulikowska Rola autorytetów w kształtowaniu postaw dzieci wobec problematyki wielokulturowości. 443 John Njeru Μ.
Maringa Związek między kulturą Masajów a edukacją dziewcząt: przypadek hrabstwa Narok North w Kenii. 453
8 SPIS TREŚCI Justyna Konopelko Wspierać, czy wychowywać? ֊ Rozłam (anty)pedagogiczny XX wieku a kształcenie przyszłych pedagogów. 463 Kinga Siemieniuk Rodzina zastępcza w Wielkiej Brytanii. 471 Bibliografia. 481 Summary.523 Noty o autorach. 527
Contents INTRODUCTION Elwira J. Kryńska, Agnieszka Suplicka The Child in History as the Main Idea of the Considerations. 15 Łukasz Kalisz Jubilee of the 40th Anniversary of the Department of the History of Educational of the University of Bialystok and its Humanistic Respect for People. 29 1. LATEST NEWS - RUSSIA’S RUTHLESS INVASION OF UKRAINE Jerzy Nikitorowicz The Culture of Peace as an Educational Task in the Continuous Process of Shaping Identity. 43 Elwira J. Kryńska We Don’t Want to Die, Say the Children. 59 Elwira J. Kryńska Deportations and Enslavement of Polish Children Deported into the Soviet Union in 1939-1941.67 Halina Μ. Wróblewska “In Every Person there as if a Whole World”. Lost Values in Times of Crisis.95
10 CONTENTS 2. CHILDREN’S RIGHTS IN DOCTRINE AND PRACTICE Stanislaw Gałkowski The Anthropological Foundation of the Rights of the Child?. in Andrei Harbatski Socialization as a Mechanism for Shaping a Childs Identity. 125 Edward Walewander The Child in the History of Salvation. 141 Marek Kowalczuk The Child as a Paradigm in Jesus’s Teaching. 155 Monika Falkowska The Dignity of a Child in Catholic Spirituality. 173 Małgorzata Głoskowska-Sołdatow The Idea of Student Autonomy - the Perspective of Early School Education. 189 Magdalena Bartoszewicz Parents Supporting Childrens Autonomy: the Perception of Younger School Age Pupils. 203 Danuta Kamilewicz-Rucińska Students of Polish Schools in Lithuania ֊ Free but Enslaved. 221 3. IN DEFENSE OF THE DIGNITY OF THE CHILD ֊ HISTORICAL AND LITERARY REFERENCES Ewa Kula “We’ve Built a Good School for Ourselves”. Aims of Self-Education of Junior High School Students in the Kingdom of Poland in the Memories of People of Science.239 Adam Massalski Physical Punishments Used in Elementary and Secondary Schools in
the Territory of the Congress Kingdom of Poland in the 19th Century. 255 Czesław Galek Caring for the Health of Children and Young People in the Second Half of the 19th Century in the Light of Memoir and Fiction Literature. 275
CONTENTS 11 Ewa Chludzińska Secret Teaching - Teachers Against Totalitarian Enslavement and in Defense of the Dignity of Children and Students (Based on the Example of the Łomża Region). 291 Anna Józefowicz The Dignity and Enslavement of the Child. Diverse Faces of the Phenomenon in Belles-Lettres. 313 4. BETWEEN RESTRAINT AND SUPPORT Marzena Pękowska Disabled Children in Schools and Special Institutions in Poland in 1918-1939. Social and Living Conditions. 337 Agnieszka Suplicka Main Directions of Helping Children and Youth in Poland in the Interwar Period; based on the Example of the Activity of the Railway Family Association. 361 Joanna Szymanowska Lebenswelt of a Child with Disability. 379 Lidia Dakowicz, Andrzej Dakowicz Psychological and Pedagogical Analysis of the Functioning of Family Systems with a Chronically ill Child. 393 Beata Boćwińska-Kiluk Psychological Desiderata of Dignity in the History of Social Rehabilitation and Correction of Maladjusted and Delinquent Youths. 411 5. DIGNITY AND ENSLAVEMENT FROM THE PERSPECTIVE OF YOUNG SCHOLARS Jakub Rurka The Duble Standards of Children’s Rights in
Light of the Napoleonic Code - a Draft Overview. 429 Urszula Kulikowska The Role of Authority Figures in Shaping Childrens Attitudes towards the Issue of Multiculturalism . 443
12 CONTENTS John Njeru Μ. Maringa The Nexus between the Maasai Culture and the Education of Girls: the Case of Narok North Sub-county, Kenya. 453 Justyna Konopelko To Support or to Educate? - The (Anti)pedagogical Split of the 20th Century and the Education of Future Educators. 463 Kinga Siemieniuk Foster Families in Great Britain.471 Bibliography. 481 Summary. 523 Notes about the Authors 527
Bibliografia I. Źródła archiwalne Archiwum Państwowe m. st. Warszawy, Oddział w Otwocku, Akta Miasta Otwocka sygn. 2487. Archiwum Państwowe w Radomiu, zespół Dyrekcja Szkolna w Radomiu, sygn.: 2607, knib. sygn. 390/П, knib. Lietuvos Valstybinis Archyvas, Lietuvos TSRS švietimo Ministerija, f. R-762, ap. 6, b. 256,1. 42-47. Mokyklos su dėstomąją lietyvių ir lenkų kalba. Ištraukos iš Lietuvos KP CK biuro posėdžių nutarimai dėl padieties buvusiame Vilniaus Krašte, LYA, f. 16895, ap. 2, K. 15. 8 J. Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: l-G-905, l-G-901, l-C-546-4. Švietimo ministerijos pranešimai vyriausybiniams ir Centriniam spartiniamn organams, LCVA, f. R-762, ap. 6, b. 712. II. Źródła drukowane Ane D., Wspomnienia szkolne za czasów Mikołaja I i Aleksandra II. Wyższa Szkoła Realna w Kielcach, [w:] A. Massalski i Μ. Meducka (red. i opr.), Kielce w pamiętnikach i wspomnieniach w XIX wieku, Kielce 1992, s. 67-81. Debolski W. i in. (red.), Oczerk istorii Kieleckoj Mużskoj Gimnazji za pierwyje piaťdiesiat letjeja suszczestwowanija (1862-1912), Kielce 1912. Dygasiński A., W Kielcach. Opowiadania i uwagi o czasach szkolnych, Kielce 2008. Gomulicki W., Wspomnienia niebieskiego mundurka, Pułtusk 2007. Instrukcja dla przedszkoli Rodziny Kolejowej, 1935. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Wrocław 1971. Protokół Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Warszawskiego Okręgu Stowarzy szenia Rodziny Kolejowej odbytego w dniu 14 czerwca 1938 roku. Rodzina Kolejowa. Gazeta ścienna Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa, rok III, nr 25. Rodzina Kolejowa. Gazeta ścienna Stowarzyszenia
Rodzina Kolejowa 1937, nr 1.
482 BIBLIOGRAFIA Rodzina Kolejowa. Sprawozdanie z działalności za rok 1938. Smorodinow W.G., Moja służba w Warszawskim Okręgu Naukowym i zdarzenia ze szkolnego życia. Wspomnienia pedagoga, opr. W. Caban, Kielce 2003. Rodzina Kolejowa Zarząd Okręgu Warszawskiego. Sprawozdanie z działalności za rok 1937, Warszawa 1938. Sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego „Pomorskiej Rodziny Kolejowej” za rok 1933, Toruń 1934. Sprawozdanie z działalności Zarządu Okręgu Poznańskiego Rodziny Kolejowej, Toruń 1935. Sprawozdanie z działalności Zarządu Okręgu Poznańskiego Rodziny Kolejowej za czas 19. V 1934r. do 31. XII. 1935r., [b. r.]. Statut Stowarzyszenia Rodzina Kolejowa, 1934. Świętochowski A.R., Moje wspomnienia, [w:] A. Massalski, Μ. Pawlina-Meducka (red.), Kielce w pamiętnikach i wspomnieniach z XIX wieku, Kielce 1992. Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administra cyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1 (1815-1839), t. 2 (1840-1867), Warszawa 2 017. Walka caratu ze szkołą polską w Królestwie Polskim w latach 1831-1870, opr. K. Poznański, Warszawa 1993. Wybicki J., Życie moje oraz wspomnienie o Andrzeju i Konstancji Zamoyskich, Kraków 1927. III. Akty prawne i dokumenty opublikowane Brandos egzaminu organizavimo ir vykdymo tvarkos aprašas, Lietuvos Respu blikos švietimo ir mokslo ministro įsakymas Nr. V-1195, 2013-12-5. Dekret o obowiązku szkolnym, Dz. Pr. P .P. 1919 որ 14, ροζ. 147. Dziennik Praw որ 65, ροζ. 395. Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego 1921, nr 1 (rok 1), z dnia 1 stycznia 1921 r. Dziennik Ustaw nr 16,
poz. 93. Dz.U. 1932 nr 116, poz. 963. Dz.U. 1932 nr 94, poz. 808. Europejska Konwencja o statusie prawnym dziecka pozamałżeńskiego, sporzą dzona w Strasburgu dnia 15 października 1975. Įsakymas dėl Lietuvos Lenkų tautinės mažumos švietimo raidos strategijos pa tvirtinimo, ISAK-814, Valstybės žinios, 2005-05-19, nr 63-2252.
BIBLIOGRAFIA 483 Įsakymas Dėl Tautinių mažumų švietimo nuostatų, Valstybės žinios, 2002-0126, nr 9-337, pkt. 11.8. Įsakymasdėl 2021-2022 ir 2022-2023 mokslo metų pradinio, pagrindinio ir vi durinio ugdymo programu bendrųjų ugdymo planu patvirtinimo, 2021 m. gegužės 3 d. nr V-688, paskelbtas: TAR 2021-05-03, i. k. 2021-09423. Kodex Napoleona z przypisami. Xiąg trzy, Warszawa 1810. Konstytucja Francji. Wyd. 2 uaktual., przeł. W. Skrzydło, Warszawa 2005. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U 1997 nr 78, poz. 483. Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. 1991 nr 120, poz. 526. Lietuvos Respublikos Švietimo Įstatymo pakietimo Įstatymas, Vinius 2011, Valstybės žinios, nr XI-1281. Lietuvos Respublikos švietimo įstatymo pakeitimo įstatymas, 2003-06-17, Valstybės žinios, 2003-06- 28, nr 63-2853. Mały Rocznik Statystyczny, Warszawa 1939. Piechowiak Μ., Preambuła, [w:] T. Smyczyński (red.), Konwencja o prawach dziecka. Analiza i wykładnia, Poznań 1999. Regulamin dla Pomorskiego Krajowego Zakładu dla Głuchoniemych w Wejhe rowie, Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego, nr 15, rok V, Toruń, 13 VI1925. Rocznik Statystyczny, GUS, 1938. Skrzydło W, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Preambuła, Warszawa 2013. Statut Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Polaków na Litwie, „Czerwony Sztandar” z 9 września 1988. Tajne dokumenty rządu rosyjskiego w sprawach polskich. Memoriał ks. Imeretyńskiego, protokoły Komitetu Ministrów, nota Kancelarii Komitetu Ministrów, Komitet Centralny Polskiej Partii
Socjalistycznej, Londyn 1898. Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, sporządzony w Wilnie dnia 26 kwietnia 1994 r., Dz.U. 1995, nr 15, poz. 71. UNESCO, Education for all: Status Treads. Lmi., 1993. Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, Dz.U. 1932 nr 38, poz. 389. Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej, Dz.U. 1923 nr 92. poz. 726. Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o budowie szkół powszechnych, Dz.U.R.P. 1922 nr 18, poz. 144.
484 BIBLIOGRAFIA Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych, Dz.U.R.P. 1922 nr 18, poz. 143. Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. ֊ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1921 nr 44, poz. 267. Ustawa z dnia 20 lipea 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018, poz. 1668. Ustawa z dnia 6 stycznia 2000r. - o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz.U 2000 nr 6, poz. 69. Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 r. o zmianie granic województw: białostockie go, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego, DZ.U.R.P. 1938, nr 27, poz. 204. IV. Opracowania i artykuły „Reitingai”, Vilnius 2017-2020, որ 1 (7), որ 2 (12), որ 1 (13). „W czterdziestym nas Matko na Sybir zesłali.” Polska a Rosja 1939-42, J.T. Gross, I. Grudzińska-Gross (wybór i oprać.), Warszawa 1990. Ablewicz K., Hermeneutyka i fenomenologia a pedagogika, [w:] S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010. Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicz nej. Studium sytuacji wychowawczej, Kraków 2003. Aikman S. (2009). Education and Indigenous Justice, “EdQual” 2009, որ 19. Almanach szkolnictwa żydowskiego w Polsce, Warszawa 1938,1.1. Andrews D.A., Bonta J., Rehabilitatin Ccriminal Justice Policy and Practice, “Psychology, Public Policy, and Law” 2007, nr 16(1), s. 39-55. Andruchowicz J., Ukraińska apologetyka, [w:] Sny o Europie, (wybór i red.) O. Hnatiuk, przeł. O. Hnatiuk, K. Kotyńska, R. Rusnak, Kraków 2005. Andrzejewski Μ., System Prawa Prywatnego, 1.12 - Prawo rodzinne i opiekuńcze, [w:] T. Smyczyński (red.), wyd.
2, Warszawa 2011. Apanel D., Zdrowy styl życia w korczakowskim wychowaniu kolonijnym, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii wątek korczakowski, Białystok 2013, s. 192-207. Appelt К., Wiek poniemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [w:] A.I. Brze zińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk 2005, s. 95-130. Arendt H., Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycz nej, przeł. Μ. Godyń, W. Madej, Warszawa 1994.
BIBLIOGRAFIA 485 Aries P., Centuries of Childhood, trans. Robert Baldick, Alfred A. Knopf, New York 1962. Aries P., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. Μ. Ochab, Gdańsk 1995. Aries P., L’Enfant et la vie familiale sous l’Ancien Régime, Paris 1960. Babiński W., Przyczynki historyczne do okresu 1939-1945, Londyn 1967. Bakerek Μ., Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918-1939, Warsza wa 1978. Bałucki Μ., Pisma wybrane, t. 9: Nowele i humoreski, Kraków 1956. Banaitis V., Kaip įveikti tą, kas skyria lietuvį nuo kitakalbio?, „Lietuvos Rytas” z 11 lutego 1998. Barnes C., The social model of disability: Valuable or irrelevant?, [w:] N. Watson, A. Roulstone, C. Thomas (red.), Handbook of disability studies, London 2012. Bartczak Z., Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, Dzieje. Wychowankowie. Absolwenci, Piotrków Trybunal ski 2006. Bartkowiak E., Ochrona macierzyństwa i opieka nad niemowlętami w II Rze czypospolitej w świetle wybranych czasopism branżowych, „Wychowanie w Rodzinie” 2018,1.18, nr 2. Bartkowiak E., Sierocińce zakonne w Drugiej Rzeczypospolitej, z badań nad dzie jami opieki zastępczej (pozarodzinnej) w Polsce, „Wychowanie w Rodzi nie” 2011, t. 2. Bartnik Cz. S., Ewangelia dziecka, „Nasz Dziennik” z dnia 22-23.06.2011, s. 17. Bartoszewski W, Droga współczesnego Polaka w służbie publicznej. Wykład in auguracyjny na Uniwersytecie Warszawskim, [w:] Wykłady inaugurujące rok akademicki 2010/2011, Warszawa 2011. Bartos T, Ojczyżnizm - przekleństwo nowożytności, [w:] D. Rott (red.) Poczucie
narodowe, poczucie patriotyczne, Łomża 2017. Bazylak J., Wyrwano mnie Matce siłą, [w:] E. Walewander (red.), Ks. Józef Bazy lak (1932-2013). Takim pozostał wśród nas., Lublin 2013. Bazylow L., Polacy w Petersburgu, Wrocław-Łódź 1984. Bedouelle G., „Lasset die Kinder zu mir kommen”. Reflexion über den Platz des Kindes in der Kirche, „Communio” 1985, որ 2, s. 109-123. Bedyńska S, Cypryańska Μ. (red.), Statystyczny drogowskaz 1. Praktyczne wpro wadzenie do wnioskowania statystycznego, Warszawa 2013. Bekisz A., (Nie) zręczna reforma oświaty, „Wspólnota Polska”, nr 1, Warszawa 2000.
486 BIBLIOGRAFIA Bełz Μ., Komisja Edukacji Narodowej - koncepcja szkoły średniej a praktyka szkolna w Koronie (lata 1783-1893), [w:] S. Walasek (red.), Studia z dziejów oświaty i myśli pedagogicznej XVIII-XX w., Wrocław 1992. Bennett G., Technicians of Human Dignity: Bodies, Souls, and the Making of Intrinsic Worth, New York 2016, s. 11. Bentham J., Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, przeł. В. Nawroczyński, Warszawa 1958. Beyleveld D., Brownsword R., Human dignity in bioethics and law, New York, NY 2001. Biała J., Zagrożenia w wychowaniu dziecka we współczesnej rodzinie polskiej, Kielce 2006. Bieleń R., Kościół katolicki w Polsce w służbie dzieciom, [w:] J. Wiik (red.) Stulecie dziecka -blaski i cienie, Lublin 2003. Bieniasz J., Edukacja Józia Barącza. Powieść dla młodzieży, Kraków 1956. Bimmel R, Rampillon U., Lerner autonomie und Lernstrategien, Langenscheidt, Berlin 2000. Bishop E., The Policy and Practice of Educational Service Provision for Pastora lists in Tanzania, Pastoralism policies, London 2005. Blumenberg H., Theorie der Lebenswelt, Berlin 2010. Błoński J., Pamiętnik 1891-1939, Kraków 1981. Bodziany Μ., Komunikacja międzykulturowa w wielonarodowych jednostkach wojskowych, Wrocław 2012. Bohdan Z., Damps-Konstańska L, Jankowska B., Mikolik H., Wojciechow ska A., Walka z objawami choroby w opiece domowej, [w:] J. Binnebesel, Z. Bohdan, P. Krakowiak, D. Krzyżanowski, A. Paczkowska, A. Stolarczyk (red.), Przewlekle chore dziecko w domu. Poradnik dla rodziny i opieku nów, Gdańsk 2012. Bohusz-Szyszko Z., Czerwony Sfinks, Rzym 1946. Bojanowska E.,
Krzyszkowski J., Pomoc społeczna: od opieki do pomocy, [w:] E. Bojanowska, Μ. Grewiriski, Μ. Rymsza, G. Uścińska (red.), Stulecie polskiej pomocy społecznej 1918-2018, Warszawa 2018. Bonnie R., Johnson R.L., Chemers B.M., Schuck J., Reforming Juvenile Justice: A Developmental Approach, Washington 2013. Borucka-Arctowa Μ., Prawo natury jako ideologia antyfeudalna, Warszawa 1957. Bowie N.E., Simon R.L., The Individual and the Political order An Introduction to Social and Political Philosophy, New Jersey 1977.
BIBLIOGRAFIA 487 Bowlby J., Robertson J., A two-year-oldgoes to hospital, “Proceedings of the Royal Society of Medicine” 1952, nr 46, s. 425-427. Bożyk S., Konstytucyjna ochrona praw dziecka (spojrzenie z perspektywy 100-lecia odrodzonej Polski), [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz (red.), Dziecko w historii - sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, Białystok 2020. Bradford G. К, Fundamental flaws of the DSM: Re-enuisioning diagnosis, “Journal of Humanistic Psychology” 2010, nr 50, 335-350. Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie, Warszawa 1994. Braun-Gałkowska Μ., Dziecko, [w:] Z. Pawlak (red.), Katolicyzm A-Z, Poznań 1982, s. 87-89. Braun-Gałkowska Μ., Metody poznawania systemu rodzinnego, Lublin 2002. Braun-Gałkowska Μ., Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia w małżeństwie, Warszawa 1985. Braun-Gałkowska Μ., Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zado wolonych i niezadowolonych z małżeństwa, Lublin 1992. Braun-Gałkowska Μ., Znaczenie religijności małżonków dla powodzenia ich związku, [w:] T. Kukołowicz (red.), Z badań nad rodziną, Lublin 1984. Bregman A., Najlepszy sojusznik Hitlera. Studium o współpracy niemiecko-sowieckiej 1939-1941, Warszawa 1989. Brenk Μ., Chaczko K., Pląsek R., 100 lat systemu pomocy społecznej w Polsce, „Biuletyn Historii Wychowania” 2018, nr (39), s. 151-170. Briggs P. (2006). Northern Tanzania with Kilimanjaro Zanzibar: The Bradt Safari Guide. Brocki Μ., Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Proble my, dylematy, kontrowersje, Kraków 2013. Brodacka-
Adamowicz E., Opieka nad dzieckiem w Polsce w okresie dwudziesto lecia międzywojennego, [w:] A. Roguska, Μ. Danielak-Chomać, B. Kulig (red.), Rodzinne formy opieki zastępczej. Teoria i praktyka, WarszawaSiedlce2011. Brubacher J.S., Modem Philosophy of Education, New York, London 1939. Brzezińska A. L, Appelt К., Ziółkowska В., Psychologia rozwoju człowieka, Sopot 2015. Buber Μ., Ja i Ty, przeł. J. Doktór, Warszawa 1992. Bugaj T., Dzieci polskie w ZSRR i ich repatriacja 1939-1952, Jelenia Góra 1981.
488 BIBLIOGRAFIA Bukowiecka Z., Jak się dusza budziła w Józiu. Opowiadanie dla młodzieży z 6 rysunkami A. Kamieńskiego, Warszawa 1908. Burow O.A., Synergia jako naczelna zasada pedagogiki humanistycznej, [w:] B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna, dylematy teorii i praktyki, Kraków 1992. Castagnoli A., Cneut C., Złota klatka, Warszawa 2016. Cembrzyńska H., Sprawozdanie z wycieczki do Warszawy na podstawie tzw. klas zamiennych, „Rocznik Śląskiego Zakładu dla Głuchoniemych w Lubliń cu” 1937, R. 1. Chmaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, Warszawa 1963. Chmielewska L, Cztery zwykłe miski, Wrocław 2016. Choczyński Μ., Wychowanie pajdocentryczne a realizacja ról społecznych, „Forum Pedagogiczne UKSW” 2012, nr 1. Chrzanowski B., Niwiński P., Okupacja niemiecka i sowiecka - próba analizy porównawczej (wybrane zagadnienia), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2008, nr 7/1 (12). Chwalba A. (red.), Dzieje Polski, Kalendarium, Wydanie 2, Kraków 2000. Cichocka A. B., Odessa inspiracją Polaków, Odessa 2016. Ciechaniewicz W, Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych, Warszawa 2000. Cieńkowski W. (red.), Straty wojenne Polski w latach 1939-1945, wyd. II uzupeł nione, Poznań 1962. Contrepois A., Penser l’autonomie, “Métiers de la petite enfance” 2003, t. 9, nr 91, s. 17-20. Czerepaniak-Walczak Μ., „Świat życia” jako kategoria pedagogiczna, „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1. Czerniak S., Antropologia filozoficzna Arnolda Gehlenajako model krytyki, „Filo zofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne” 2015, t. 3. DAdamo F., Iqbal, Konstancin- Jeziorna 2003. Dagnan K.,
Pracownicze związki zawodowe w Polsce w r. 1921, „Praca i Opieka Społeczna” 1922, z. I. Dahle G., Włosy mamy, Gdańsk2010. Dakowicz A., Powodzenie małżeństwa. Uwarunkowania psychologiczne w per spektywie transgresyjnego modelu Józefa Kozieleckiego, Białystok 2014. Dakowicz A., Psychotransgresyjna analiza sfery emocjonalnej małżonków o wyż szym i niższym poziomie zadowolenia ze swojego związku, [w:] Μ. Sro czyńska, A. Linek (red.), Społeczne konteksty współbycia i intymności. Szkice z socjologii emocji, 1.1, Warszawa 2020.
BIBLIOGRAFIA 489 Dakowicz L., Świat wartości przyszłych nauczycieli, Białystok 2006. Daly E., Dignity Rights: Courts, Constitutions, and the Worth of the Human Person, Philadelphia 2011. Daszyński I., Pamiętniki, 1.1, Warszawa 1957. Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, wyd. poszerzone, Kraków 2007. Dąbrowa E., Wrażliwość międzykulturowa w kontekście modelu Μ. Bennetajako możliwość przezwyciężenia napięć i konfliktów współczesnego świata, [w:] D. Czajkowska-Ziobrowska, A. Zduniak, Edukacja dla bezpieczeń stwa. Bezpieczna szkoła bezpieczny uczeń. Edukacja wobec zagrożeń szkol nych, Poznań 2007. Dąbrowska J., Klementyna: rzecz o Klementynie z Tańskich Hojfmanowej, Biały stok 2008. Dąbrowska J., Uniwersytet w Białymstoku in statu nascendi (1968-1997). Prze gląd źródeł, Białystok 2015. Dąbrowska J., Związek Dobroczynności Patriotycznej Warszawianek ֊ pierwsza na ziemiach polskich organizacja kobieca, [w:] E.J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szarkowska, U. Wróblewska (red.), Patriotyzm a wychowanie, Biały stok 2009, s. 107-116. Dąbrowski K., Trud istnienia, Warszawa 1975. Deci E.L., Ryan R.M., Intrinsic Motivation and self-determination in Human Behavior, New York 1985. Deci E.L., Ryan R.M., The „What” and „Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior, “Psychological Inquiry” 2000, nr 11 (4), s. 227-268. Deklaracja praw dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjed noczonych dnia 20 listopada 1959 r. Delors J., Edukacja. Jest w niej ukryty skarb, Raport dla UNESCO, przeł. W. Rabczuk, Warszawa 1998. deMause L., The Evolution of
Childhood, History of Childhood Quarterly, “The Journal of Psychohistory” 1974, nr 1 (4). Długosz A., Dzieci duszpasterstwo, [w:] R. Kamiński [i in.] (red.), Leksykon teolo gii pastoralnej, Lublin 2008, s. 226-231. Dobromyslowa O. N., Roi pedagogiczeskogo kabineta w podgotowkie uczitelej, „Sowetskaja Pedagogika” 1940, nr 4-5. Dobrowolski A., Mój życiorys naukowy, [w:] Nauka Polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 9: Rocznik Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1928.
490 BIBLIOGRAFIA Dobrowolski L., „Branka” w 1940 roku, „Nazukos”, „Wiadomości Supraskie” 1992, nr 37, 38. Domy wypoczynkowe i zakłady lecznicze Rodziny Kolejowej, Warszawa 1938. Dorpat Th.L., Basic concepts and terms in object relations theories, [w:] S. Tuff man, C. Kaye, Μ. Zimmerman (red.), Object and self: A developmental approach, New York 1981, s. 149-178. Drożdżowicz L., Ogólna teoria systemów, [w:] В. de Barbaro (red.), Wprowadze nie do systemowego rozumienia rodziny, Kraków 1997. Drużnikow J., Zdrajca nr 1, czyli wniebowzięcie Pawlika Morozowa, Warszawa 1990. Dudei В., Głoskowska-Sołdatow Μ., Kompetencje matematyczne i naukowo-tech niczne w edukacji wczesnoszkolnej - studium empiryczne, Toruń 2020. Dukaczewski E. J., Z historii instytucji i koncepcji resocjalizacyjnych w Europie i USA, [w:] K. Pospiszyl (red.), Resocjalizacja nieletnich. Doświadczenia i koncepcje, Warszawa 1990, s. 15-43. Dunaj eva V., W poszukiwaniu idei narodowej; nacjonalizm we współczesnej Rosji, [w:] Μ. Biernacka, K. Krzysztofek, A. Sadowski (red.), Społeczeństwo wie lokulturowe - nowe wyzwania i zagrożenia, Białystok 2012. Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsa mości narodowej 1795-1918, Kraków 2004. Dyczewski L., Trwałość kultury polskiej, [w:] L. Dyczewski (red.), Wartości w kulturze polskiej, Lublin 1993. Dygasiński A., W Kielcach. Opowiadania i uwagi o czasach szkolnych, W Swojczy, czyli żywot poczciwego włościanina, Warszawa 1952. Dziaczkowska L., Kto kocha dzieci, ten ich nie wychowuje?, [w:] I. Jazukiewicz (red.), Wychowanie jako mądrość
miłości, Szczecin 2012. Dziewiecki Μ., Ideologia gender, totalitaryzm i uniwersytety, „Zeszyty Formacji Katechetów” 2013, nr. 3 (51). Dziewiecki Μ., Kochać i wymagać, Kraków 2006. Ernst, J., Das Evangelium nach Markus, Regensburg 1981. Faecher S., Peters S., 20-lecie Komunikacji w Polsce Odrodzonej, Kraków 1939. Fałat J., Pamiętniki, Katowice 1987. Farson R., Polityka dzieciństwa, [w:] K. Blusz (red.), Edukacja i wyzwolenie, Kraków 1992. Felchner A., Rodzina w II Rzeczpospolitej ֊jej główne zagrożenia ze strony chorób, „Medycyna Nowożytna” 2019, t. 25, z. 1. Fox S., Juvenile Justice Reform: An Historical Perspective, “Stanford Law Review” 1970, nr 22,s. 1187-1239.
BIBLIOGRAFIA 491 France R.T., The Gospel of Matthew, Grand Rapids-Cambridge 2007. Frank H., Dziennik, S. Piotrowski (red.), Warszawa 1956. Frankiewicz, Rodzina Kolejowa w Chełmie, „Kronika Nadbużańska” 1936, R. 4, nr 33 (159). Frankiewicz, Sprawozdanie z półkolonii letniej Rodziny Kolejowej Koła I-go w Chełmie, „Kronika Nadbużańska” 1933, R. 4, nr 35 (161). Freeman Μ., Prawa człowieka, przeł. Μ. Fronia, Warszawa 2007. Fromm E., Mieć czy być, Poznań 1999. G.O.K. UNESCO, Education for All: End Decade Assessment (2001-2010), Ministry of Education, 2012. Gajda J., Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, ez. I, Toruń 2003. Gajda J., Godność, [w]: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2, Warszawa 2003. Galek C., Myśl pedagogiczna Bolesława Prusa na tle pozytywizmu polskiego, Zamość 2005. Galek C., Los dzieci Zamojszczyzny w okresie okupacji niemieckiej, [w:] E.J. Kryńska i in. (red.), Dziecko w historii - w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017, s. 366-379. Galicyjskie wspomnienia szkolne, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył A. Knot, Kraków 1955. Gałkowski S., „Obcy”, osoba czy półprodukt. Miejsce dziecka we współczesnej kulturze, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2012, R. 57, nr 2(224). Gałkowski S., How is moral education possible? Antinomies of the Kantian philo sophy of education „Studia z Historii Filozofii” 2020, որ 2(11). Gałkowski S., Założenia, implikacje i konsekwencje antypedagogiki, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1993, nr 3 (149). Gąciarz B., Model społeczny niepełnosprawności jako podstawa zmian w polity ce
społecznej, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni: od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Kraków 2014. Gikungu J.M., Karanja В., Thinguri R., A critical view of the historical develop ment and concerns of curriculum in Kenya, “International Journal of Education and Research” 2014,2(5), 195-204. Gill-Piątek H., Krzywonos H., Bieda, przewodnik dla dzieci, Cieszyn 2010. Głodkowska J., Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością ֊ konceptualizacja w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego
492 BIBLIOGRAFIA funkcjonowania i wsparcia, [w:] J. Głodkowska (red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności, Warszawa 2015. Głoskowska-Sołdatow Μ., Motywacja do uczenia się uczniów w młodszym wieku szkolnym, Warszawa 2016. Głowacki P., Dygasiński Tomasz Adolf (1839-1902), [w:] J. Szczepański (red.), Świętokrzyski słownik biograficzny, t. 2:1795-1918, Kielce 2009. Gnatowski Μ., Białostocczyzna w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. Zarys dziejów politycznych regionu, Białystok 1979. Gnatowski Μ., Monkiewicz W, Kowalczyk J., Wieś białostocka oskarża. Ze studiów nad eksterminacją wsi na Białostocczyżnie w latach wojny i oku pacji hitlerowskiej, Białystok 1981. Gnatowski Μ., W radzieckich okowach (1939-1941), Łomża 1997. Gnatowski Μ., Z dziejów Białegostoku w latach II wojny światowej (kwiecień 1919 - lipiec 1944), [w:] J. Antonowicz, J. Joka (red.), Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku, Białystok 1970. Gnatowski Μ., Za wspólną sprawę, Lublin 1970. Gnilka, J., Teologia Nowego Testamentu, Kraków 2002. Godność, [w:] Μ. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, 1.1, Warszawa 1978. Goetel W, Pod znakiem optymizmu, Kraków 1976. Gojawiczyńska P., Dziewczęta z Nowolipek, Warszawa 1986. Gołka Μ., Imiona wielokulturowości, Warszawa 2010. Gomulicki W, Wspomnienia niebieskiego mundurka, Warszaw-Kraków 1918. Gożdziewicz A., Egzemplifikacja wykorzystania psychobiografii w badaniach nad jakością życia, [w:] A. Bańka, (red.), Psychologia jakości życia, Poznań 2005. Górniewicz J., Kulturowy ideał osobowości a ideał wychowania, [w:] T. Kukołowicz, Μ. Nowak
(red.), Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne, Lublin 1997. Górski S., Metodyka resocjalizacji, Warszawa 1985. Grata P., Polityka społeczna Drugiej Rzeczpospolitej, Rzeszów 2013. Green, J.B., Królestwo Boże/niebiańskie, [w:] J.B. Green, J.K. Brown, N. Perrin (red.), Słownik nauczania Jezusa oraz nauczania czterech Ewangelii, Warszawa 2017, s. 369-381. Griffin J., On humanrights, Oxford 2008. Griffin P., Addie S., Adams B., Firestine K, Trying Juveniles as Adults: An Ana lysis of State Transfer Laws and Reporting, “Juvenile Offenders and Victims: National Report Series Bulletin” 2011.
BIBLIOGRAFIA 493 Grolnick W.S., Deci E.L., Ryan R.M., The Inner Resources for School Performance: Motivation Mediators of Children’s Perception of Their Parents, “Journal of Education Psychology” 1997, nr 83(4), s. 508-517. Gruszczyńska Z., Czterdzieści lat w szkole (wspomnienia uczennicy i nauczyciel ki), Warszawa 1959. Gruszecki A., Światłodawcy. Powieść współczesna, Warszawa 1909. Grześ B. (red.), 100 lat ZNP Ludzie, fakty, sprawy, wydarzenia, Warszawa 2005. Grześ B., Deportacje nauczycieli do ZSRR 1939-1941, Warszawa 1995. Grzybek G., Etyka rozwoju a wychowanie, Rzeszów 2010. Grzybowski K., Historia państwa i prawa Polski, t. IV, Od uwłaszczenia do odro dzenia państwa, Warszawa 1982. Gudykunst W.B., Kim YY., Komunikowanie się z obcymi: spojrzenie na komu nikację międzykulturową, [w:] J. Steward (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, Warszawa 2000. Hall E. T., Poza kulturą, przeł. E. Goździak, Warszawa 1984. Harbatski A., Antropologia pedagogiczna. Rozwój antropologii pedagogicznej w czasie i przestrzeni, Białystok 2019. Hayto L„ Surzycki Stefan Jan (1864-1936), t. 46, s. 36-40. Healy, Μ., The Gospel of Mark, Baker Academics, Grand Rapids 2008. Heidegger Μ., Bycie i czas, Warszawa 2010. Hellmann J., Stan, i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce, „Szkoła Specjal na” 1924/25, nr 1. Hertz B., Ze wspomnień Samowara, ilustrowała L. Janecka, Warszawa 1960. Hirszfeld L., Historia jednego życia, Warszawa 2011. Hisem C., Błażejewski W, Edukacja międzykulturowa jako kategoria pedago giki i subdyscyplina naukowa, [w:] P. Borza, К. Rejman, W.
Błażejewski, B. Rejman (red.), Edukacja międzykulturowa ֊ idee, koncepcje, inspiracje. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół średnich i studentów, Jarosław 2018. Historia Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 dla Głuchych im. J. Siestrzyńskiego w Wejherowie, Wejherowo 1991. Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świec kiego, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1954. Hoffe O., Immanuel Kant, przeł. Μ. Kaniowski, Warszawa 1995. Holec H., Autonomy and Foreign Language Learning, Oxford 1981. Hollin C.R., A Short History of Corrections: The Rise, Fall, and Resurrection of Rehabilitation Through Treatment, [w:] J.A. Dvoskin, J.L. Skeem, RW.
494 BIBLIOGRAFIA Novaco, K.S. Douglas (red.), American psychology-law society series. Using Ssocial Science to Reduce Violent Offending, Oxford 2012, s. 31-49. Hooker Μ., The Gospel according to Mark, Continuum, Peabody 1991. Hrabar R., Tokarz Z., Wilczur J.E., Czas niewoli, czas śmierci. Martyrologia dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1979. Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna. Wpro wadzenie do filozofii fenomenologicznej, Kraków 1987. Ilcewicz E., Dzieci Zamojszczyzny, „Tygodnik Powszechny” z 17 września 1978, nr 38, s. 4. Illeris K. Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się, Wrocław 2006. Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1972. Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1987. Izdebska J., Dziecko osamotnione w rodzinie: kontekst pedagogiczny, Białystok 2004. Jabłońska Z., Zjawisko dyskryminacji. Tło społeczne. Regulacje międzynarodo we, [w:] K. Kędziora, K. Smiszek (red.), Ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Komentarz, Warszawa 2017. Jäger W, Paidea. Formowanie człowieka greckiego, przeł. Μ. Plezia, 1.1-2, War szawa 2001. Jałowicki B., Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa 2010. Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005. Jankowska Μ., Sposoby rozwiązywania kryzysów w teorii psychospołecznego rozwoju E.H. Eriksona w aspekcie rozwoju człowieka i zdrowia psychiczne go oraz zaburzeń w rozwoju, „Fidest et Ratio” 2017,14, nr 32, s. 45-64. Jankowski D.,
Edukacja wobec zmiany, Toruń 2001. Janowski A., Autonomia nauczyciela, autonomia ucznia, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Januszek E, Jawne i tajne szkoły polskie w województwie białostockim w latach II wojny światowej, Białystok 1975. Jarosz E., Krzywdzenie dzieci ֊ piętno społeczne?, „Chowanna” 2010, nr 1. Jarosz E., Michalak Μ., Bicie dzieci. Czas z tym skończyć! Kontestacja kat cie lesnych we współczesnym świecie, Warszawa 2018. Jarosz E., Przemoc w wychowaniu między prawnym zakazem a społeczną akcep tacją, Warszawa 2015. Jarymowicz Μ., Wola i zniewolenie, „Charaktery” 2015, nr 9.
BIBLIOGRAFIA 495 Jonscher K., Organizacja Opieki nad Matką i Niemowlęciem, „Opieka nad Dziec kiem: Czasopismo poświęcone ochronie macierzyństwa, opiece nad dziećmi i młodzieżą” 1926, nr 6-7. Józefowicz A., Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI. W poszukiwa niu kontekstów edukacyjnych, Białystok 2020. Jundziłł L, W trosce o godność dziecka osieroconego, [w:] J. Żebrowski (red.), Pedagogika opiekuńcza w okresie demokratycznych przemian, Gdańsk 1998. Jurczak A., Wartości wyznawane przez pracowników naukowych us wartości studentów, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2016, t. 32(6), s. 81-88. Just A., Antypedagogika wobec pedagogiki, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1996, nr 5, s. 113-126. Kabzińska Ł., Kabziński K., Wybrane aspekty zagrożonego dzieciństwa w dwudziestoleciu międzywojennym, „Warmińsko Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne” 2012, nr 4(4). Kalisz Ł., 20-lecie Studium Teologii w Białymstoku, Białystok 2013. Kalisz Ł., Charitable work of reu. Karol Lubianiec (1866-1942), “The Journal of History and Education” 2018, որ 3-4, s. 217-227. Kalisz Ł., Funkcje społeczne szkół salezjańskich w Okręgu Szkolnym Wileńskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej, Białystok 2021. Kalisz Ł., Salezjanie i ich opieka nad dzieckiem w Supraślu (1936-1950), [w:] E. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii ֊ w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017, s. 454-463. Kant E., Uzasadnienie metafizyki moralności, Kęty 2013 (wyd. oryginalnie 1785). Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. Μ. Wartenberg, Kęty 2001. Kant I., Kry tyka
praktycznego rozumu, przeł. J. Gałecki, Warszawa 1984. Kant I., O pedagogice, przeł. J. Bobrowski, Wilno 1819. Kantyka S., Stowarzyszenia w ustroju społeczno-politycznym Polski w latach 1918-1939. Studium historyczno-politologiczno-prawne, Katowice 2013, s. 12. Karaś M.M., Wizja dziecka według bł. Edmunda Bojanowskiego ֊ elementy per sonalisty czne, [w:] M.L. Opięła (red.), Dziedzictwo myśli pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego we współczesnej edukacji w Polsce i na świecie, Lublin 2014, s. 21-40. Karbowniczek J., Mały leksykon pedagoga wczesnoszkolnego, Warszawa 2014. Karlikowski J., Polityka okupacyjna III Rzeszy w okręgu białostockim (1941-1944), Białystok 1965.
496 BIBLIOGRAFIA Karłyk-Ćwik A., Autorytet w wychowaniu i resocjalizacji w refleksji przyszłych pedagogów, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2014, nr 33, s. 43-62. Key E., Stulecie dziecka (wstęp i tłumaczenie I. Moszczeńska), Warszawa 1905. Key E., Stulecie dziecka, przeł. I. Moszczeńska, Warszawa 1928. Kępski Cz., Dziecko sieroce i opieka nad nim w Polsce w okresie międzywojennym, Lublin 1991. Kiernikowski P., Miasto Chełm w okresie międzywojennym (1918-1939), Chełm 2007. King K., Development and Education in the Narok District of Kenya. The Pasto ral Maasai and Their Neighbours, “African Affairs” 1972, t. 71, nr 285, s. 389-407. Kisielewski Z., Poranek, Warszawa 1959. Klafkowski A., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1979. Klonowski A., Język polski na marginesie. Propozycje resortu oświaty, „Kurier Wileński” z 4-5 maja 2021. Klus-Stańska D., Dyskursy pedagogiki wczesno szkolnej, [w:] D. Klus-Stańska, Μ. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna ֊ dyskursy, problemy, rozwiązania, Warszawa 2009. Kobrzyński J., Materiały I Kongresu Mieszkaniowego, „Opiekun Społeczny” 1938, nr 2. Kokociński Μ., Rola grupy rówieśniczej w procesie socjalizacji młodzieży, Poznań 2011. Kolber Μ., Strategie uczenia się języka jako narzędzie w kształtowaniu autonomii ucznia, „Forum Dydaktyczne” 2012, nr 9-10, s. 150-165. Kolonie zimowe w Aleksandrowie Kujawskim, „Kolejarz-Związkowiec” 1934, nr 33. Konieczna L, Budowanie poczucia koherencji u dzieci z chorobą reumatyczną, Warszawa 2013. Konopnicka Μ., Wybór pism, Warszawa 1954. Korczak J., Dzieła. Tom 7 Jak kochać dziecko.
Momenty wychowawcze. Prawo dziecka do szacunku, Warszawa 1993. Korczak J., Jak kochać dziecko, [w:] J. Korczak. Wybór pism pedagogicznych, t. 3., Warszawa 1992. Korczak J., Jak kochać dziecko. Internat, [w:] J. Korczak, Dzieła. Tom. 7, Warszawa 1993. Korczak J., Pamiętnik, Wrocław 1996. Korczak J., Pisma wybrane, t. 3, wybór A. Lewin, Warszawa 1978.
BIBLIOGRAFIA 497 Korczak J., Pisma wybrane, 1.1-4, Warszawa 1978. Korczak J., Prawidła życia, Warszawa 1958. Korczak J., Prawo dziecka do szacunku, [w:] J. Korczak, Dzieła. Tom. 7, Warszawa 1993. Koszutski S., Walka młodzieży polskiej o wielkie ideały: wspomnienia z czasów gimnazjalnych i uniwersyteckich: Siedlce, Kielce, Warszawa, Kijów, Berlin, Paryż (1881-1900), Warszawa 1928. Kot S., Listy z Rosji do gen. Sikorskiego, Londyn 1955. Kotarbiński T., Strzępy wspomnień z bojkotowych czasów, [w:] B. Nawroczyriski (red.), Nasza walka o szkołę polską 1901-1917, t. 2, Warszawa 1934. Kowalczyk-Mroczkowska L., Geneza księgozbioru Czytelni Naukowej w Kielcach (1906-1908) i jego funkcja w środowisku społecznym miasta, „Studia Kie leckie” 1988, nr 57, s. 23-39. Kowalik Sz., Kutkowski A., Śmierć nieosądzona. Sprawa księdza Romana Kotla rza, LublinWarszawa 2020. Kowalik T., Krzywicki Ludwik Joachim Franciszek, pseud. Czaplic J., Gosławski L.H., Janicki E, Kierdej Joachim (1859-1941ƒ 1.15, s. 572-578. Kowalska A., Na rogatce, Warszawa 1953. Kozielecki J., Człowiek wielowymiarowy, Warszawa 1996. Kozielecki J., O godności człowieka, Warszawa 1977. Kozielecki J., Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii, Warszawa 2001. Kozielecki J., Działania transgresyjne: przekraczanie granic samego siebie, „Prze gląd Psychologiczny” 1983, 3, s. 505-517. Kozielecki J., Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, War szawa 1987. Kozielecki J., Potrzeba hubrystyczna a działanie transgresyjne, „Przegląd Psy chologiczny” 1984, 2, s. 321-335. Kozłowski R., Aksjologiczne orientacje
w filozofii człowieka wybrane zagadnienia, Poznań 2020. Krätli S., Dyer C., Mobile Pastoralists and Education: Strategie Ooptions, “Mobile Pastoralists and Education: Strategie Options” 2009. Krąpiec Μ., Rozważania o narodzie, Lublin 2000. Krąpiec M.A., Ja ֊ człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Lublin 1974. Kręcidło J., Honor i wstyd w interpretacji Ewangelii. Szkice z egzegezy antropologiczno-kulturowej, Warszawa 2013. Królikowska A., Godność dziecka w jezuickiej myśli pedeutologicznej okresu sta ropolskiego, „Horyzonty Wychowania” 2021, nr 20 (56), s. 35-46.
498 BIBLIOGRAFIA Królikowski Ł. Z., Skradzione dzieciństwo, Londyn 1960. Krukowski J., Kościół i państwo: podstawy relacji prawnych, Lublin 1993. Kryńska E.J., Mauersberg S.W., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945-1956, Białystok 2003. Kryńska E.J., Skazane za patriotyzm. „Druga konspiracja” na Białostocczyźnie, Białystok 2012. Kryńska E., Losy dzieci Białostocczyzny w warunkach totalitaryzmu sowieckie go i niemieckiego w latach II wojny światowej, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Zbrodnia bez kary. Eksterminacja i cierpienie polskich dzieci pod okupa cją niemiecką 1939-1945, Kraków 2020. Kryńska E., Pedagogika serca Kornela Makuszyńskiego, [w:] E.J. Kryńska, A. Skreczko (red.), Wychowanie - ale jakie?, Białystok 2007. Kryńska E.J. (red.), Funkcja prywatnych szkół średnich w II Rzeczypospolitej 1918-1939, Białystok 2004. Kryńska E.J. (red.), Terror i konspiracja. Młodzież wobec indoktrynacji komuni stycznej 1945-1956, Białystok 2004. Kryńska E.J. (red.), Utrwalić chwilę. XXX-lecie Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku 1977-2007, Białystok 2007. Kryńska E.J., Dąbrowska J., Szarkowska A., Wróblewska U. (red.), Patriotyzm a wychowanie, Białystok 2009. Kryńska E.J., Polski Biały Krzyż (1918-1961 ), Białystok 2012. Kryńska E.J., Skreczko A. (red.), Wychowanie - ale jakie?, Białystok 2007. Kryńska E.J., Specyfika oświatowego ruchu oporu w województwie białostockim w latach II wojny światowej, Białystok 2010. Kryńska E.J., Suplicka A., Wróblewska U., Dzieje oświaty w regionie - wojewódz two białostockie (1919-1939), Warszawa 2018.
Kryńska, E. J. Polski Biały Krzyż i jego działalność dla dobra Polski niepodległej, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, Ł. Kalisz (red.), Dziecko w historii ֊ Sytuacja dziecka w odrodzonym państwie polskim, Białystok 2020. Kryńska, E.J. The Fate of the Children of Białystok under Soviet and German Totalitarianism during World War II, [w:] J. Kostkiewicz (red.), Crime without Punishment. The Extermination and Suffering of Polish Children during the German Occupation 1939-1945, Kraków 2020, s. 197-224. Krzywicki L., Wspomnienia, t. 1, słowo wstępne i przypisy oprać. J. Wilhelmi, Warszawa 1957. Księga pamiątkowa o tajnym nauczaniu w powiecie łomżyńskim w czasie II wojny światowej ֊ maszynopis w zbiorach Oddziału ZNP w Łomży.
BIBLIOGRAFIA 499 Księga Rodzaju 7, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia, Pallotinum 1980. Kubisz J., Pamiętnik starego nauczyciela. Garść wspomnień z życia śląskiego w okresie budzącego się ruchu narodowego w b. Księstwie Cieszyńskiem, Cieszyn 1928. Kucha R. (red.), Szkoła czterech wieków. Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie, Lublin 1992. Kucha R., Gimnazjum męskie i szkoła im. Staszica w Lublinie w latach 1864֊ -1919, [w:] R. Kucha, Szkoła czterech wieków. Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie, Lublin 1992, s. 119-161. Kucha R., Oświata elementarna w Królestwie Polskim w latach 1864-1914, Lublin 1982. Kuderowicz Z., Kant, Warszawa 2000. Kulbaka J., Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Twórczynie pedagogiki specjalnej, „Forum Pedagogiczne” 2019, t. 9, nr 1. Kulpaczyński S., W poszukiwaniu proporcji pomiędzy oratorium a rekreatorium [w:] J. Niewęgłowski (red.), Ksiądz Bosko i jego system wychowawczy, Warszawa 2000, s. 150-166. Kundera W, Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie - dziś i w przeszłości, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2018, nr 3 (27). Kurdybacha Ł. (red.), Historia wychowania, t. 2, Warszawa 1967. Kuryłowicz Μ., Słownik terminów, zwrotów i sentencji prawniczych łacińskich oraz pochodzenia łacińskiego, Zakamycze 2005. Kuszák К., Dynamika rozwoju samodzielności dziecka w wieku przedszkolnym, Poznań 2006. Kwiatkowska H., Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, Gdańsk 2005. Kwiatkowski J. (red.), Na straży oświaty polskiej na Litwie, Wilno 2015. Kwiatkowski J.,
Oświadczenie „Macierzy Szkolnej”, „Kurier Wileński” z dnia 0405.05.2021. Kwiatkowski J., Raport „Macierzy Szkolnej”: Prowadzona jest ukierunkowana polityka na uszczuplenie oświaty polskiej na Litwie, „Kurier Wileński” z dnia 13,02.2019. Kwiatkowski J., Szkolnictwo polskie na Litwie w latach powojennych. Krótki zarys, [w:] J. Sienkiewicz (red.), Szkoły polskie w Republice Litewskiej, Wilno 2009. Kwiatkowski J., Wołkonowski J., Stan wykształcenia mniejszości polskiej na Litwie w latach 1970-2002, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, Wilno 2002.
500 BIBLIOGRAFIA Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, 1.1., War szawa 2003. Landau Z., Koszutski Stanisław (1872-1930), 1.14, s. 386-388. Landau Z., Tomaszewski J., Polska w Europie i śmiecie (1918-1939), Warszawa 1984. Lasota A., Responsywność opiekuna a poczucie autonomii dziecka we wczesnym dzieciństwie, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2017, nr 2(5), s. 84-100. Latawiec C., Sandomierz - moja młodość, Warszawa 1976. Lawrence R., Hemmens C., History and Development of the Juvenile Court and Justice Process, [w:] Juvenile Justice: A Text Reader, Thousand Oaks 2008, s. 19-38. Lawrence R., Hemmens C., Juvenile Justice: A text/reader, Thousand Oaks 2008. Le Goff J., Czy w ogóle w średniowieczu były dzieci?, [w:] Μ. Janion, S. Chwin, (red.), Dzieci, t. 2, Gdańsk 1988. Leczyk Μ., Oblicze społeczno-polityczne Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1988. Leontev A. N., Activity, consciousness, and personality, NJ 1978. Lerman P., Community Treatment and Social Control: An Analysis of Juvenile Correctional Policy, Chicago 1975. Lerman P., Delinquencyand social policy: A historical perspective, “Crime Delinquency” 1977, nr 23(4), s. 383-393. Lewowicki T, Podmiotowość w edukacji, [w:] W. Pomykało (red.) Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa, s. 592-600. Lindemann, A., Kinder in der Welt der Antike als Thema gegenwärtiger Forschung, „Theologische Rundschau” 2011, nr 76, s. 82-111. Litak S., Historia wychowania, t. 1: Do czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Kraków 2004. Lutze F. E., Are shock incarceration programs more rehabilitative than
traditio nal prisons? A survey of inmates, “Justice Quarterly” 1998, nr 15, s. 547-566. Luz U., Das Evangelium nach Matthäus, t. 3, Zürich 1985. Łada J. [Gnatowski], Pastele: Wiosną, W Tyrolu, Majówka, Kto on?, Atak cholery, W otchłań, Lwów 1895. Łazarowicz K., 25 lat działalności Kolonii Letnich w m. Warszawie, Warszawa 1907. Łempicki S., Złote paski. Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej, Warszawa 1957.
BIBLIOGRAFIA 501 Łopatkowa Μ., Pedagogika serca, Warszawa 1992. Łuczak Cz., Praca przymusowa Polaków w Trzeciej Rzeszy i na okupowanych przez nią terytoriach innych państw (1939-1945), Poznań 2001. Maciejewski T., Historia powszechna ustroju i prawa, Warszawa 2015. MacKenzie D.L., Boot camp prisons: Components, evaluations, and empiri calissues “Federal Probation” 1990, nr 54, s. 44-52. Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, 1.1, Warszawa 1970. Majdański S., Autorytet-pojęcie i problemy. Refleksjefilozoficzno-pragmatyczne, „Summarium” 2001-2002, R. 30-31 (50-51), s. 207-231. Makarenko A., Poemat pedagogiczny, Warszawa 1950. Maksymowicz A., Agnieszka Wisła i działalność Polek w Ameryce na rzecz ochot ników i weteranów Błękitnej Armii, Nowy Jork-Opole 2015. Malanowska A., Szkoła powiatowa o pięciu klasach, [w:] 380 lat szkoły średniej ogólnokształcącej w Łomży 1614-1994, Warszawa 1994. Malina A., Sens bycia dzieckiem (Mt 18,1-4), „Verbum Vitae” 2014, որ 24, s. 97-116. Mallett C.A., Tedor М.Е, Juvenile Delinquency: Pathways and Prevention, 2018. Manteuffel T., Centralne władze oświatowe na terenie byłego Królestwa Kongre sowego 1807-1915, Warszawa 1929. Margalit A., Godne społeczeństwo, Cambridge 1996. Mariański J., Wolność jako wartość społeczna i moralna, [w:] J. Daszykowska, Μ. Rewera (red.), Przemiany wartości i stylów życia w ponowoczesności, Warszawa 2010, s. 14-43. Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2004. Maslow A.H., Motywacja i osobowość, Warszawa 1990. Maslow A.H., W stronę psychologii istnienia, przeł. I. Wyrzykowska,
Warszawa 1986. Massalski A., Bożyk Ł, Historia wychowania i myśli pedagogicznej. Skrypt dla studentów, Warszawa 2020. Massalski A., Dzieje najstarszej szkoły średniej w Kielcach 1727-1945. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego, Kielce 2010. Massalski A., Słownik biograficzny. Nauczyciele szkół średnich rządowych męskich w Królestwie Polskim 1833-1862, Warszawa 2007. Massalski A., Szkoły średnie rządowe męskie na ziemi kielecko-radomskiej w latach 1833-1862, Kielce 2001. Massalski A., Zwierzchnicy rządowych męskich szkół średnich w Królestwie Polskim w latach 4.1833-1862, Kielce 2004.
502 BIBLIOGRAFIA Matejczuk J., Rozwój dziecka, wiek przedszkolny, t. 2, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, Warszawa 2014. Maternicki J., Dydaktyka historii w Polsce 1773-1918, Warszawa 1974. Materski W, Szarota T. (red.), Polska 1939-1945.Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, Warszawa 2009. Matyjas B., Dzieciństwo w kryzysie. Etiologia zjawiska, Warszawa 2008. Matyjas B., Rodzina ֊ szkoła - środowisko lokalne jako synergiczna przestrzeń socjalizacji, „Open Access” 2017,1.16, nr 38. Mazanowski Μ., Szkice, seryja II: Wyrodny, O Własie, Strajk, Z notatnika nauczy cielki, Córki na wydaniu, WL. Anczyc, Kraków 1917. Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001. Mączyński A., Kodeks Napoleona. Kodeks Cywilny. Królestwa Polskiego. Kodeks zobowiązań i inne przepisy obowiązujące w województwach centralnych, Warszawa 2008. Mele A.R., Autonomous Agents: From Self-Control to Autonomy, Oxford 2001. Miąso J., Szkolnictwo zawodowe w Królestwie Polskim w latach 1815-1915, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Miąso J., Tajne nauczanie w Królestwie Polskim w świetle dokumentów władz rosyjskich, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1990, t. 33, s. 47-85. Michalik Μ. B. (oprać.), Kronika kobiet, Warszawa 1993. Michalik Μ. B. (oprać.), Kronika XX wieku, Warszawa 1991. Michałowski E., Strajk szkolny r. 1905 w Gimnazjum Męskim w Kielcach. „Nie podległość” 1934,1.10, s. 300-308. Michońska-Stadnik A., Strategie uczenia się i autonomia ucznia w warunkach szkolnych, Wrocław 1996. Mickiewicz, F., Ewangelia według Świętego Łukasza. Rozdziały
1-11, NKB.NT III/l, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. Mickiewicz, E, Ewangelia według Świętego Łukasza. Rozdziały 12-24, NKB.NT III/2, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. Mika S., Psychologia społeczna, Warszawa 1981. Miller A., Dramat udanego dziecka. W poszukiwaniu siebie, Poznań 2013. Miller A., Zniewolone dzieciństwo. Ukryte Źródła tyranii, Poznań 1999. Miller D., National Responsibility and Global Justice, Oxford 2007. Modrzewski J., Sipińska D, Socjalizacja, [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia peda gogiczna XXI wieku, t. 5, Warszawa 2006. Monkiewicz W, Zbrodnie hitlerowskie na dzieciach i młodzieży w regionie biało stockim, „Białostocczyzna” 1986, nr 4.
BIBLIOGRAFIA 503 Moraczewski Μ., Polska Ojczyzną, Łomża 1999. Moroz-Łapin К., Szejbak Μ., Meandry litewskiej polityki oświatowej w szkol nictwie mniejszości narodowych, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, Wilno 2014,1.13/14. Moszyński A., Lista katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk za ginieni w Rosji Sowieckiej, Warszawa 1989. Możdżeń S. I., Historia wychowania 1795-1918, Kielce 2000. Mółka J., Rzeczywistość wychowawcza a manipulacja, [w:] J. Aksman (red.), Manipulacja pedagogiczno-społeczne aspekty. Część II: komunikacja, dy daktyka, wychowanie a manipulacja, Kraków 2010. Mroczkowska H., Hej, łza się kręci., [w:] Szkoła w konspiracji. Wspomnienia uczestników tajnego nauczania, wybrali i opracowali Μ. Kozakiewicz i S. Brzozowski, Warszawa 1960. Murphy, A.J., Kids and Kingdom: The Precarious Presence of Children in The Synoptic Gospels, Eugene 2013. Myers, C., Binding the Strong Man: A Political Reading о Mark’s Story of Jesus, Maryknoll 1988. Narski Z., Zarys wiedzy o stowarzyszeniach, Toruń 1997. Nawrocki K., Zdebska E., Glac W, Opieka wyręczająca nad przewlekle i nieule czalnie chorymi dziećmi, Kraków 2019. Nawroczyński B., Wstęp, [w:] B. Nawroczyński (red.), Nasza walka o szkołę polską 1901-1917,1.1, Warszawa - Lwów 1932. Niewiadowski A., Smuszkiewicza A., Leksykon polskiej literatury fantastyczno-naukowej, Poznań 1990. Nikitorowicz E., Grupy etniczne w wielokulturowym świecie, Sopot-Łódź 2010. Nikitorowicz J., Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współ istnienia kultur, Białystok 2020. Nikitorowicz J., Edukacja
międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka, wyd. II, Gdańsk 2007. Nikitorowicz J., Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości, Kraków 2017. Nikitorowicz J., Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykultu rowej, Gdańsk 2005. Nikitorowicz J., Kryńska E.J. i in. (red.),X lat Uniwersytetu w Białymstoku 1997-2007, Białystok 2008 Nikitorowicz J., Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa, Białystok 1995.
504 BIBLIOGRAFIA Nikitorowicz J., Tożsamościowe skutki wielokulturowości. Wielość kultur w jednym człowieku czy ekstremizm i separatyzm kulturowy, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2017, nr 3 (36), s. 13-24. Nossig A., Jan Prorok. Opowieść na tle galicyjskim z roku 1880 w dziewięciu księ gach, Lwów 1907. Nowak A., Ofiary imperium ֊ imperium jako ofiara: przyczynek do interpretacji, [w:] A. Nowak (red.), Ofiary imperium. Imperia jako ofiary. 44 spojrzenia, Warszawa 2010. Nowak Μ., Dialog interdyscyplinarny i jego modele w uprawianiu pedagogiki, „Rozprawy Społeczne” 2010, nr 1(IV). Nowak Μ., Pedagogika personalistyczna, [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika podręcznik akademicki, Warszawa 2019, s. 489-508. Nowak Μ., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2000. Nowak Μ., Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej, Lublin 1999. Nowak Μ., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008. Nowak Μ., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2010. Nowak Μ., Wielopolski Aleksander (1803 1877), [w:] J. Szczepański (red.), Świę tokrzyski słownik biograficzny, t. 2:1795 1918, Kielce 2009. Nowak-Dziemianowicz Μ., Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólno ta w procesie poszukiwania tożsamości, Wrocław 2016. Nowakowski Z., Rubikon, tekst opracowała i notą opatrzyła Μ. Kamińska-Rogatko, Kraków 1990. Nowiński F., U dzieci kolejarzy. Motorówką na kolonie dzieci kolejarzy w Małopolsce zachodniej, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1933, nr 178. Nowosad I., Autonomia szkoły publicznej w Niemczech, Zielona Góra 2008. Obiezierska H., Jedno życie
prywatne na tle życia Narodu Polskiego w wieku XX, Bydgoszcz 1995. Obliczenia Klotza, „Karta” 1994, nr 12, Odezwa Tajnej Organizacji Nauczycielskie, [w:] Cz. Wycech, Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939-1944, Warszawa 1964, s. 199-205. Okoń W, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2001. Okoń W, Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993. Okoń W, Wszystko o wychowaniu, Warszawa 2009. Olchanowski T., Pedagogika a paradygmat nieświadomości, Warszawa 2013. Olczak A., Uczenie się demokracji od dzieciństwa - kaprys czy potrzeba współcze sności?, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2015, nr 4 (31), s. 92-100.
BIBLIOGRAFIA 505 Oliver Μ., Understanding Disability. From Theory to Practice, Hampshire 2009. Opieka nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Rzeczypospolitej Polskiej, Komitet Polski Międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem, War szawa 1928. Orwell G., Rok 1984, przeł. T. Mirkiewicz, Kraków 1998. Ostaszewski K., Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Warszawa 2014. Otrębski W, Osoby z upośledzeniem umysłowym w sytuacji pracy: psychospołecz ne korelaty poziomu kompetencji zawodowej osób z lekkim i umiarkowa nym upośledzeniem umysłowym, Lublin 2001. Pachociński R., Strategie reform oświatowych na świecie, Warszawa 2003. Paciorek A., Ewangelia według Świętego Mateusza. Rozdziały 14-28, NKB.NT 1/2, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2008. Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996. Paweł VI, Deklaracja o wolności religijnej „dignitatis humanae” o prawie czło wieka i wspólnot do wolności społecznej i obywatelskiej w sprawach reli gijnych, [w:] Sobór Watykański II: konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1986, s. 414-426. Pawłowicz J.J., Godność człowieka fundamentem jego wolności, „Українська Полоністика (Ukraińska Polonistyka)” 2012, nr 9, s. 65-76. Pesch R., Das Markuseuangelium 8,27-16.20, Verlag Herder, FreiburgBasel-Wien 1977. Pękowska Μ., Lwowskie zakłady dla głuchych i niewidomych dzieci w latach 1830-1914, Kielce 2003. Pękowska Μ., Organizacja i działalność dydaktyczna Zakładu dla Ciemnych we Lwowie w latach 1918-1939, [w:] B. Jędrychowska (red.), Człowiekidea-dzieło. Prace dedykowane Pani
Profesor Stefanii Walasek, Wrocław 2013. Pękowska Μ., Organizacja Zakładu Leczniczo-Wychowawczego „Centos” dla żydowskich dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w Otwocku (1928-1939), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2014, nr 1-2. Pękowska Μ., Pomorski Krajowy Zakład dla Głuchoniemych w Wejherowie w latach 1921-1939. Wprowadzenie do badań, „Biuletyn Historii Wycho wania” 2016, nr 35. Pękowska Μ., Wielokulturowość w praktyce surdopedagogicznej w Polsce w latach 1918-1939, Kraków 2020. Piasecki S., Zapiski oficera Armii Czerwonej, Gdańsk 1990. Piątkowska R., Która to Malala?, Łódź 2018.
506 BIBLIOGRAFIA Piechowiak Μ., Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle międzynaro dowej ochrony, Lublin 1999. Piejka A., Kultura pokoju jako wyzwanie edukacyjne, Warszawa 2017. Pietrzak H., Godność i równość dziecka w rodzinie, „Prawo Kanoniczne” 2019, nr 4, s. 172-191. Pietrzyk J., Dziecięce obywatelstwo, „Koniński Kurier Oświatowy” 2012, R. 20, nr 3-4, s. 98-99. Pigoń S., Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości, Warszawa 1983. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2012. Plevnik, J., Honor/Shame, [w:] J.J. Pitch, B.J. Malina (red.), Handbook of Biblical social values, Hendrickson Publishers, Peabody 2009, s. 106-115. Plopa Μ., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Elbląg 2005. Podoski В., Polska Wschodnia 1939-1941, Rzym 1945. Podřez E., O godności - zalety i braki naszego myślenia, [w:] E. Podrež, T. Stawecki, P. Smulska (red.), Badania nad embrionami ludzkimi w świetle etyki i prawa, Warszawa 2012. Prus B. [Głowacki A.], Pisma, t. 1-29, Z. Szweykowski (red.), Warszawa 1948-1952. Prus B., [Głowacki A.], Kroniki, oprać. Z. Szweykowski, 1.1-20, Warszawa 1953-1970. Prus B., Antek, Warszawa 1975. Prus B., Emancypantki, 1.1, Warszawa 1973. Pruszyński J., Katalog wystawy „Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1956”, Warszawa 2004. Przewalanka Μ., Opieka higieniczno-lekarska nad wychowankami tutejszego zakładu za okres od kwietnia 1935 r. do końca czerwca 1936 r., „Rocznik Śląskiego Zakładu dla Głuchoniemych w Lublińcu” 1937, R. 1. Ratzinger J., Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, przeł. S. Czerwik, Kielce 2005. Rawls J.,
Liberalizm polityczny, przeł. A. Romaniuk, Warszawa 1998. Rawski T., Stąpor Z., Zamojski J., Wojna wyzwoleńcza narodu polskiego w latach 1939-1945, Warszawa 1966. Raymond A., Girls’ education in pastoral communities, an ethnographic study of Mondali district, Tanzania, Berkshire 2016. Reeder C., Dziecko, Dzieci, [w:] J.B. Green, J.K. Brown, N. Perrin (red.), Słownik nauczania Jezusa oraz nauczania czterech Ewangelii, Warszawa 2017, s. 154-158.
BIBLIOGRAFIA 507 Republic of Kenya Ministry of Education, S. and T., Basic Education Statistical Booklet, 2019. Robbins B. D., The Delicate Empiricism of Goethe: Phenomenology as a Rigorous Science of Nature, “Indo-Pacific Journal of Phenomenology” 2006, nr 6, s. 1-3. Rodzina Kolejowa, „Głos Kolejowca” 1934, որ 11. Rogalska-Marasińska A., Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju, Łódź 2017. Rolewski J., Husserlowskie pojęcie świata przeżywanego (Lebenswelt), „Ruch Filozoficzny” 2017, nr 3. Rostowska T., Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia, Kraków 2008. Roth H., Pädagogische Anthropologie, Band 1. Bildsamkeit und Bestimmung, Hannover 1968. Rotkiewicz H., O zniewoleniu technologicznym człowieka i nadziei wiązanej z wy chowaniem -poglądy Herberta Marcusego i Ericha Fromma, „Seminare” 1995, nr 11. Rowecki S., Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939), wybór tekstów A.K. Kunert, J. Szyrmer, Warszawa 1998. Rozkwitalska Μ., Problemy komunikacji międzykulturowej w warunkach konku rencji na rynku globalnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeciń skiego” 2009, nr 44, s. 161-178. Rozmowa Anny Bikont z Alice Miller „Skąd się biorą tyrani”, „Gazeta Wyborcza” z dnia 29.-30.05.1999. Rubinkiewicz, R., Królestwo Boże w literaturze apokryficznej Starego Testamen tu, „Roczniki Teologiczne” 1991-1992, nr 38-39, s. 59-73. Rudnicki L., Stare i nowe, Warszawa 1977. Rudnicki Z., Deklaracja genewska praw dziecka z 1924 roku, [w:] E. Karska (red.), Prawa dziecka w prawie międzynarodowym, Warszawa 2013. Rusiecki Μ., Uwarunkowania i cele nauczania w tajnych
kompletach młodzieży szkół średnich oraz kursów uniwersyteckich prowadzonych pod patrona tem biskupa kieleckiego dra Czesława Kaczmarka w latach 1939-1945, „Kieleckie Studia Teologiczne” 2011, nr 10. Rusinek Μ., Młody wiatr. Opowiadania, Warszawa 1951. Rybarski A., Szkoły kieleckie. Zarys historyczny, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pamiątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Ryli H., Obecny stan rozwoju szkolnictwa specjalnego w Polsce, „Szkoła Specjal na” 1934/35, nr 11.
508 BIBLIOGRAFIA Rynio A. (red.), Dziedzictwo myśli pedagogicznej Edmunda Bojanowskiego we współczesnej edukacji w Polsce i na świecie, Lublin 2014, s. 533-536. Ryś Μ., Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Warszawa 2001. Sajdera J., Współdziałanie jako forma wspólnego uczenia się, [w:] E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy, Bydgoszcz 2008, s. 198-203. Samsel A., Rodziny potrzebujące wsparcia w II Rzeczypospolitej - jakość życia, realizacja podstawowych funkcji, opieka społeczna, „Wychowanie w Ro dzinie”, t. 8,1/2013. Schayer W, Naród broni swego istnienia, „Głos Nauczycielski” 1957, nr 49. Schilling F.A., What means the Saying about receiving the Kingdom of God as a Little Child, “The Expository Times” 1965, nr 77, s. 56-58. Schlossman S., Delinquent Children: The Juvenile Reform School, [w:] N. Morris, D.J. Rothman (red.), The Oxford History of the Prison: The Practice of Punishment in Western Society, New York 1995, s. 363-389. Schnitzer A., Vergleichende Rechtslehre I, Dinkelscherben 1961. Schoenebeck H., Antypedagogika w dialogu. Wprowadzenie w rozmyślania antypedagogiczne, Toruń 1991. Schoenebeck H., Rozstanie z pedagogiką, [w:] B. Śliwerski (red.), Edukacja alter natywna. Dylematy teorii i praktyki, Kraków 1992. Sedikides C., Gress A.P., Portraits of the seif [w:] M.A. Hogg, J. Cooper (red.), Sage hand book of social psychology, London 2003, s. 110-138. Sęk H., Społeczna psychologia kliniczna, Warszawa 1991. Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1986, Londyn 1987. Sieh
E.W, From Augustus to the Progressives: A Study of Probation’s Formative Years, “Federal Probation” 1993, nr 57,67-68. Siemaszko Z.S., W sowieckim osaczeniu 1939-1943, Londyn 1991. Sieroszewski W, Pamiętniki. Wspomnienia, z rękopisu wydał A. Lam, Kraków 1959. Skrzypińcka K., „Dokąd zmierzam?” - Duchowość jako wymiar osobowości, „Roczniki Psychologiczne” 2008,1.11, nr 1. Słomiński A., Kodeks Napoleona przed sądem czasu, Warszawa 1911. Słomka J., Pamiętnik włościanina. Od pańszczyzny do dni dzisiejszych, wstępem opatrzył W. Stankiewicz, Warszawa 1983. Smoleński W, Warunki pracy naukowej w b. Królestwie Polskim w okresie odwetu rosyjskiego za powstanie styczniowe, [w:] Nauka Polska. Jej potrzeby, orga nizacja i rozwój, t. 4: Rocznik Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1923.
BIBLIOGRAFIA 509 Smolińska-Theiss В., Dzieciństwo w małym mieście, Warszawa 1993. Smolińska-Theiss B., Dzieciństwo, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, 1.1, Warszawa 2003, s. 868-872. Smolińska-Theiss B., Rozwój badań nad dzieciństwem-przełomy i przejścia, „Chowanna” 2010,1.1. Smółka L., O odpowiedzialności u dzieci, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna” 2018, nr 2 (12), s. 89-97. Sobecki Μ., Komunikacja międzykulturowa w perspektywie pedagogicznej, War szawa 2016. Sobecki Μ., Korzeniecka-Bondar A. (red.), Tempora mutandur et nos mutamur in illis. XL lat Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białym stoku. Dekada 2008-2017, Białystok 2017. Sosnowska J., Opieka nad dzieckiem w Polsce międzywojennej, Łódź 2021. Sójka-Zielińska K., Historia Prawa, Warszawa 2015. Sójka-Zielińska K., Kodeks Napoleona. Historia i współczesność, Warszawa 2008. Sójka-Zielińska K., Wielkie Kodyfikacje Cywilne XIX Wieku, Warszawa 1973. Spitaler, P, Welcoming a Child as a Metaphor for Welcoming God’s Kingdom: A Close Reading of Mark 10,13-16, “Journal for the Study of the New Testament” 2009, nr 31/4, s. 423-446. Srebrakowski A., Polacy w Litewskiej SRR 1944-1989, Toruń 2000. Srebrakowski A., Szkolnictwo polskojęzyczne na Litwie w latach 1944-1991, [w:] J. Mazur (red.), Problemy kształcenia Polaków ze Wschodu, Lublin 1992. Stainton Rogers W, Promocja lepszego dzieciństwa: konstrukcje troski o dziecko, [w:] M.J. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, Kra ków 2008. Stark U., Chłopiec, dziewczyna i mur, Poznań 2019. Stopikowska Μ., Rodzina polska na zesłaniu w
ZSRR: studium pedagogiczne, Warszawa 2000. Strękowska-Zaremba Μ., Lilana, Warszawa 2019. Stróżewski W, Etyka afirmacji, [w]: W. Stróżewski, Istnienie i wartość, Kraków 1981. Strug A., Pokolenie Marka Świdy, posłowie J. Pieszczachowicz, Kraków-Wrocław 1985. Studencki S., Wygląd zewnętrzny dziecka wiejskiego, [w:] Μ. Librachowa (red.), Dziecko wsi polskiej: próba charakterystyki, Warszawa 1934, s. 28.
510 BIBLIOGRAFIA Suchodolski В., Słowo wstępne o Januszu Korczaku, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1963, nr 2. Suplicka A, Aktywność społeczna stowarzyszeń kolejarzy w Polsce międzywojen nej, „Kultura i Edukacja” 2022, nr 2. Suplicka A., Inicjatywy Rodziny Kolejowej w zakresie opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym w II Rzeczypospolitej, „Przegląd Pedagogiczny” 2021, nr 1. Suplicka A., Prywatne szkoły średnie ogólnokształcące i zawodowe w wojewódz twie białostockim w II Rzeczypospolitej, Białystok 2015. Surina I, Rozważania o przestrzeni edukacyjnej ֊ od teorii do praktyki edukacyj nej, [w:] I. Surina (red.), Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, Kraków 2010, s. 14. Surzycki S., Kartka z dziejów rosyjskiego wychowania państwowego w Polsce, Warszawa 1933. Szabat B., Szkolnictwo początkowe Kielc i powiatu kieleckiego w latach 1864-1915, Kielce 1983. Szczaniecki Μ., Sójka-Zielińska K., Powszechna historia państwa i prawa, War szawa 2016. Szczepaniak-Wiecha I., System opieki nad dzieckiem opuszczonym w Polsce (1900-1939) - wybrane aspekty. Rozwój rodzinnych form opieki, [w:] A. Małek, S. Krystyna, I. Szczepaniak-Wiecha (red.), Z zagadnień hi storii pracy socjalnej w Polsce i w świecie, Kraków 2006. Szczepska-Pustkowska Μ., Kategoria dzieciństwa - od Ellen Key do współcze sności, „Edukacja i Dialog” 1997, nr 7. Szczepska-Pustkowska Μ., Kategoria dziecka i dzieciństwa w nowożytnej myśli pedagogicznej, [w:] D. Klus-Stańska, Μ. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania, Warsza wa 2009. Szczepska-Pustkowska Μ.,
Lewartowska-Zychowicz Μ., Strumska-Cylwik L., O dziecięcej tożsamości (tragicznie) zerwanej ֊ gdy przemoc symboliczna może życie ocalić, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2018, nr 4. Szczęśniak A.L., (oprać.), Zmowa. IV rozbiór Polski, Warszawa 1990. Szczęsny W, Poglądy pedagogiczne Immanuela Kanta: traktat z filozofii edukacji, Warszawa 2000. Szczygielski K, Justynian i prawo rzymskie. Refleksje w 1450. rocznicę śmierci cesarza, Białystok 2015. Szczygielski Μ., Czerwony automat, Łódź 2018. Szczypiński O., Racjonalność, jako element wiary w wybranych wyznaniach chrześcijańskich, „Studia Elbląskie” 2014, nr 15.
BIBLIOGRAFIA 511 Szelburg-Zarembina E., Dzieła: Krzyże z papieru. Legendy Warszawy. Ziarno gorczyczne. Spotkania. W cieniu kolumny, Lublin 1971. Szelburg-Zarembina E., Iskry na wiatr, Lublin 1972. Szelburg-Zarembina E., Zawiłości prostej drogi, Warszawa 1979. Szollówna J., Przyczynek do zagadnienia. Wpływ warunków życia dziecka na wy konywanie obowiązku szkolnego, „Praca Szkolna” 1931, nr 6. Szturm de Sztrem E., Szulc S. (red.), Statystyka szkolnictwa 1937/38, Warszawa 1939. Szubarczyk P., Dzieci polskie na wojennej tułaczce, „Nasz Dziennik” z dnia 10.02. 2009, s. 12-13. Szwarc U., Dzieci i ich wychowanie w Starym Testamencie, [w:] G. Witaszek (red.), Życie społeczne w Biblii, Lublin 1998, s. 227-247. Szymanowska J., Dzieciństwo w niepełnosprawności: wymiar pedagogiczny, Warszawa 2010. Szymański M.J., Konstruowanie tożsamości człowieka - współczesne dylematy, „Ruch Pedagogiczny” 2013, nr 4. Szymczyk K., Formy wspierania rodzin jako przejaw dążenia do dobrostanu spo łecznego w II Rzeczypospolitej (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Piotrkowie Trybunalskim, [w:] E. Górnikowska-Zwolak, Μ. Wójcik (red.), Rodzinne źródło dobrostanu społecznego. Praca zbiorowa z cyklu Eduka cja dorosłych wobec wyzwań współczesności, Mysłowice 2013. Szymczyk K., Jakość życia dzieci w rodzinach robotniczych w Polsce okresu międzywojnia. Wybrane aspekty, [w:] A. Ładyżyński, Μ. Piotrowska, Μ. Kasprzak (red.), Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym, Wrocław 2017. Szymczyk K., Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939.
Kontekst ogólnopolski, Piotrków Trybunalski 2017. Szymczyk K., Pomoc instytucjonalna w zakresie ochrony macierzyństwa i opieki nad dziećmi i młodzieżą w Polsce w okresie międzywojennym, 1.1: Ustawo dawstwo i organizacja systemu opieki, Piotrków Trybunalski 2018. Śleszyński W, Białystok w sowieckiej fotografii propagandowej 1939-1941. Proces aneksji i polityczno-prawnej sowietyzacji Białostocczyzny, Biały stok 2000. Śleszyński W, Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie w latach 1939-1941. Propaganda i indoktrynacja, Białystok 2001. Ślipko T„ Mółka J., Godność człowieka w świetle etyki, [w] A. de Tchorzewski, I. Jazukiewicz (red.), Godność jako wartość i problem edukacyjny, Szcze cin 2016.
512 BIBLIOGRAFIA Śliwerski В., Nauki о wychowaniu а pedagogika, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2015, nr 1. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2004. Św. Jan Paweł II, Homilia w Lisieux, 2 czerwca 1980 r. Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Dzieje duszy, przeł. O. Filek, Kraków 1984. Świerczewski K, Wspomnienia z czasów szkolnych, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pamiątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Świętochowski W, Choroba przewlekła w systemie rodziny, [w:] I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny, Warszawa 2014. Tajne nauczanie na Ziemi Łomżyńskiej w latach II wojny światowej (relacje, wspo mnienia i inne materiały), wybór i opracowanie E. Chludzińska, Łomża 2019. Targońska J., Jak badać autonomię uczących się?, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Tarnowska Μ., Przyszłość pokaže. Wspomnienia, przeł. J.Z. Żółtowska, red. Μ. Jóźwiak, Łomianki 2008. Tarnowski A., Ostatni mazur. Opowieść o wojnie, namiętności i stracie, przeł. K. Błazińska-Choj naćka, Warszawa 2008. Tarnowski J., O użyteczności niektórych kategorii personalisty cznych dla pedago giki, „Kultura i Edukacja” 1993, nr 24. Teika L., Wspieranie autonomii małego dziecka w placówce - wychowanek i wy chowawca, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2012, nr 4 (19), s. 6-20. Teraz jesteście Niemcami. Wstrząsające losy zrabowanych polskich dzieci, Kraków 2017. Theiss W. Dzieci syberyjskie 1919-2019. Z Syberii przez Japonię i Stany Zjedno czone do Polski, wyd. II, Kraków 2020. Theiss W, Co to jest zniewolone dzieciństwo?, [w:] B. Smolińska-Theiss (red.), Pokój z
dziećmi. Pedagogika chrześcijańska wobec zagrożeń rozwoju dziecka, Warszawa 1999. Theiss W, Szkoła i nauczyciel w okresie stalinowskim. Pytania i obszary poszuki wań, „Kultura i Edukacja” 1992, nr 1. Theiss W, Zniewolone dzieciństwo, Warszawa 1999. Theiss W, Zniewolone dzieciństwo: socjalizacja w skrajnych warunkach społecz no-politycznych, Warszawa 1996. Tischner J., Etyka wartości i nadziei, [w:] J. Tischner, J.A. Kłoczkowski, Wobec wartości, Poznań 2001. Tischner J., Ludzie z kryjówek, [w:] J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 1993, s. 437-456.
BIBLIOGRAFIA 513 Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998. Tischner J„ Świat ludzkiej nadziei, Wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, wyd. 3, Kraków 2014. Tischner J., To co najważniejsze, Kraków 1973. Tokarczuk O., Czuły narrator, Kraków 2020. Tokarczuk O., Czuły narrator, odczyt noblowski, Sztokholm, 10 grudnia 2019. Tornilo J., Fenomenologia wychowania. W poszukiwaniu istoty wychowania, „Studia z Teorii Wychowania” 2019,1.10, nr 2 (27), s. 47-65. Towarzystwo Kolonii Letnich Pracowników Warszawskiej Dyrekcji Kolei Pań stwowych, „Lekarz Kolejowy” 1928, nr 1. Tucholski J., Mord w Katyniu, Warszawa 1991. Tułodziecki W, Stan i potrzeby szkolnictwa dla głuchoniemych w Polsce, „Nauczyciel Głuchoniemych i Niewidomych” 1932, nr 1. Turek R., Moja mama, ja i reszta, Warszawa 1973. Turonek J., Okupacyjna polityka szkolna w okręgu białostockim (1941-1944), Warszawa 1976. Twardowski A., Społeczny model niepełnosprawności - analiza krytyczna, „Studia Edukacyjne” 2018, nr 48. Uszpalewicz E., Więcej uwagi szkołom z polskim językiem wykładania, „Czerwo na Gwiazda” z dnia 06.05.1953. Valisowa A., Czy mamy do czynienia z upadkiem autorytetu w wychowaniu, [w:] B. Śliwerski (red.), Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej w XXI wieku, Kraków 2001. Vallerand R. J., Fortier, M. S., and Guay, E, Self-determination and persistence in a real-life setting: Toward a motivational model of high school dropout, “Journal of Personality and Social Psychology” 1997, nr 72, s. 116-117. Vasyuta O., Wielokulturowość współczesnego społeczeństwa, [w:] P. Woroniecki (red.), Wielokulturowość w
dobie globalizacji oraz integracji europejskiej, t. 2, Olsztyn 2005. Vėbraitė V, Lenkų taitinės mažumos Lietuvoje švietimo situacija ir poreikiai švie timo reformos kontekste, Vilnius 2000. von Lehndorff H., Dziennik z Prus Wschodnich. Zapiski lekarza z lat 1945-47, Warszawa 2013. Wakar W, Sto lat walki o oświatę polską, Warszawa 1916. Waksmund R., Literatura pokoju dziecinnego, Warszawa 1986. Walczak Μ., Czy możliwa jest wiedza interdyscyplinarna?, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2016, nr 1(207).
514 BIBLIOGRAFIA Walczak Μ., Nauczyciele i naukowcy - oficerowie polscy więźniowie obozów w Kozielska, Ostaszkowie i Starobielsku, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1991, nr 3-4. Walewander E., Dominikański wzorzec świętości w życiu i dziele Kolumby Białec kiej 1838-1887, Katowice 1993, s. 154-163. Walichnowski T. (red.), Deportacje i przemieszczenia ludności polskiej w głąb ZSRR 1939-1945. Przegląd piśmiennictwa, Warszawa 1989. Walker Μ., Educational Action Research. In Amartya Sen’s capability approach and education, 2011, https://doi.org/10.4135/9781446294406.nl20. Walsh A., Stohr M. K., Correctional Assessment, Casework and Counseling, 5th Edition. Lanham, Maryland 2010. Ward T., Birgden A., Human rights and correctional clinical practice, “Aggression and Violent Behavior” 2007, nr 12, s. 628-643. Ward T., Dignity and human rights in correctional practice, “European Journal of Probation” 2009, nr 2(1), s. 112. Ward T., Maruna S., Rehabilitation: Beyond the risk paradigm, London 2007. Wasilewska L, Za winy niepopełnione, Rzym 1945. Wasilewski Z., Życie szkoły i szkoła życia, [w:] T. Ruśkiewicz (red.), Księga pa miątkowa Kielczan 1856-1904, Warszawa 1925. Weinschenk R., Podstawy pedagogiki Księdza Bosko, Warszawa 2000. Wieacker E, Privatrechtsgeschichte der Neuzeit, Göttingen 1967. Wielhorski W, Los Polaków w niewoli sowieckiej (1939-1956), Londyn 1956. Wilczyńska W, Autonomia a rozwijanie osobistej kompetencji komunikacyjnej, „Języki Obce w Szkole”, 2008, nr 6. Wiik J., Pedagogika rodziny, Lublin 2016. Winberg Ch., Kilka uwag o antropologii historycznej, „Rocznik
Antropologii Historycznej”, R. 4, nr 1(6). Wincenciak W, Oświata i szkolnictwo północno-wschodniego Mazowsza w latach wojny i okupacji (1939-1945), Łomża 1992. Wincenciak W, Łomżyńskie tradycje oświatowe a szkolnictwo w czas radzieckiej i niemieckiej okupacji (1939-1945), Łomża 2001. Winiarz A., Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807-1931 ), Lublin 2002. Wiśniewska K., Jakość życia dzieci przewlekle chorych w ujęciu teoretycznym, „Szkoła Specjalna” 2019, nr 3. Witherington, B., The Gospel of Mark. A Socio-Rhetorical Commentary, Grand Rapids-Cambridge 2001.
BIBLIOGRAFIA 515 Witos W., Moje wspomnienia, przedmowa i opr. A. Czubiński, Z. Hemmerling, S. Lato, W. Stankiewicz, Warszawa 1978. Wnuk J., Losy dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1980. Wojciszke B., Postawy i ich zmiana, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii sto sowanej, Gdańsk 2007. Wojnar I., Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka, [w:] I. Woj nar (red.), Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa 2016. Wojnar L, Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa 2016. Wojnar L, Kształtowanie kultury pokoju zobowiązaniem edukacyjnym na XXI wiek, [w:] I. Wojnar (red.), Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000. Wojnar I., Obszary humanistycznego zaniepokojenia, „Res Humana” 2015, nr 1, s. 18-21. Wojtowicz E., Motywowanie do szczęścia poprzez wspieranie autonomii dziecka -perspektywa autodeterminacji, „Kwartalnik Naukowy” 2014, nr 3, s. 29. Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1960. Wołoszyn S., Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, t. 3, Kielce 1998. Wright, N. T., Jesus and the Victory of God, Minneapolis 1996. Wroceński J., Godność osoby ludzkiej podstawą prawa do wolności religijnej, Rozprawy i Artykuły „Prawo Kanoniczne” 2016, t. 59, nr 3. Wróbel J., Żelazko J. (red.), Polskie dzieci na tułaczych szlakach 1939-1950, Warszawa 2008. Wróblewska Μ., Człowiek ֊ Sprawca transgresyjny. Podejście badawcze w aspek cie twórczym i biograficznym, [w:] A. Ciążela. S. Jaronowska (red.), Homo transgressiuus w poszukiwaniu sensu
istnienia. Od transgresji do trans cendencji?, Warszawa 2019, s. 155-177. Wróblewska Μ., Expanding the Boundaries of Self Self- Realization, Transgres sion, and Creative Competence, „Rocznik Teologii Katolickiej” 2018, 1.17/2, s. 163-174. Wróblewska Μ., Granice i transgresje (w) edukacji? „Lubelski Rocznik Pedago giczny” 2020, 3(39), s. 203-215. Wróblewska Μ., Podmiotowość i Twórczość. Przestrzenie rozwoju duchowego w świetle poetyckiej myśli Karola Wojtyły, „Studia Pedagogica Ignatiana” 2021,24(1), s. 101-117. Wróblewska Μ., Zasoby, potencjał i możliwości człowieka w perspektywie samo realizacji, „Chowanna” 2020, nr 5(22), s. 90-105.
516 BIBLIOGRAFIA Wróblewska U., Działalność kulturalno-oświatowa Karaimów w Drugiej Rzeczy pospolitej, Białystok 2015. Wróblewska U., Stacje Opieki nad Matką i Dzieckiem jako jedna z form dzia łalności Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem w II Rzeczypospolitej, [w:] E.J. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska (red.), Dziecko w historii - w kręgu kultury chrześcijańskiej, Białystok 2017. Wróblewska U., Wychowanie przedszkolne w Drugiej Rzeczypospolitej. Między teorią, praktyka a niedocenionym dziedzictwem pedagogicznym, „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 2021, nr 1, s. 13-36. Wydanie: Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1: Ewangelie apokryficzne, Μ. Staro wieyski (red.), Lublin 1980 i Kraków 2006. Wyka K., Leopold Stanisław Leon Brzozowski (1878-1911), t. 3, Kraków 1937, s. 61-65. Wysocka E., Wschodząca dorosłość a tożsamość młodego pokolenia - współcze sne zagrożenia dla kształtowania tożsamości. Analiza teoretyczna i empi ryczne egzemplifikacje, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2013, nr 1. Z Towarzystwa Kolonii Letnich, „Kolejarz” 1931, nr 11. Zajdler-Żarski Wł., Ruch oporu w latach 1939-1944 na Białostocczyźnie, (oprać, na zlecenie Wojskowego Instytutu Historycznego w Warszawie), War szawa 1969. Zakład dla dzieci kolejowych w Rabce i ogólne uwagi co do zakładów wypoczynku dla kolejarzy, „Kolejarz” 1938, nr 19. Zakład leczniczo-wychowawczy dla dzieci w Rabce, „Kolejarz” 1937, nr 23. Zanowa J., W służbie oświaty. Pamiętnik z lat 1900-1946, WrocławWarszawa Kraków 1961. Zapolska G., Przedpiekle, Kraków 1957. Zarzycka L, Panna Irka, Lublin 1990.
Zasztowt L., Z dziejów tajnej działalności oświatowej studentów Cesarskiego Uni wersytetu Warszawskiego. Koło Oświaty Ludowej (1894-1898), „Rozpra wy z Dziejów Oświaty” 1987, t. 30, s. 65-89. Zazzo R., Przywiązanie. Ujęcie interdyscyplinarne, Warszawa 1978. Zboromirski E., Zakład Leczniczy Rodziny Kolejowej w Aleksandrowie Kujaw skim jako ośrodek leczenia fizykalnego, „Lekarz Kolejowy” 1938, nr 4. Zduniak A., Socjalizacja w kontekście nowoczesnego społeczeństwa, „Zeszyty Naukowe KUL” 2013, nr 1 (221). Zegadłowicz E., Zmory. Upiory z zamierzchłej przeszłości, Kraków 1992.
BIBLIOGRAFIA 517 Zielenkiewicz J., Sprawozdanie z działalności kolonii leczniczej Rodziny Kole jowej w Rabce Zdroju za okres 1.06.-30.07.1937 roku, „Lekarz Kolejowy” 1937, nr 4. Zieliński P., Rola nauczyciela w świetle założeń edukacji postmodernistycznej, „Prace Naukowe, Akademia im. Jana Długosza
w Częstochowie” Peda gogika 2012, t. 21, s. 57-70. Zieliński Z., Niemcy i katolicyzm polski w czasie II wojny światowej, [w:] Z. Zie liński (red.), Polacy i Niemcy. Przeszłość. Teraźniejszość. Przyszłość, Kato wice 1995, s. 16-40. Zimińska Μ., Postawy młodzieży i nauczycieli obwodu białostockiego
pod radziec kim zaborem (1939-1941), „Studia Podlaskie” 2005,1.15. Zimmerman B.J., Academic Studying and the Development of Personal Skill: A Self-Regulatory Perspective, “Educational Psychologist” 1998, nr 33, s. 73-86. Zimring E, American Juvenile Justice, New York 2005. Zonik Z., Przerwane
dzieciństwo, Warszawa 1982. Żebrowski J., O godności dziecka i jego prawach, „Studia Gdańskie. Wizje i rze czywistość” 2009, nr 6, s. 22-37. Żeromski S., Syzyfowe prace, oprać. A. Hutnikiewicz, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992. Бужилова А., В. Харитонов, Перечитывая Чарльза Дарвина «Происхождение
человека и половой отбор» (Дарвин как антрополог), „Антропогия” 2009, որ 4. Д,оро^есъ1\.,Концептычеловеческойидентичности:философско-антропологический анализ, „Культурология” 2013, որ 1. Матвеева А., Механизмы социализации личности в условиях постиндустриа лизма, Издательство „Бук”, Москва 2016.
Мудрик А., Социализация человека, Издательский центр „Академия”, Москва 2004. Очеркистории Келецкой Мужской
Гимназии зарервыя пятъдесятълетея суще ствования (1862-1912), Варшава 1913. Протокол съезда гг. Начальников дирекции Варшавского учебного округа 1908 года. Варшава 1909. Родина Н„ Психологические аспекты социализации личности: к вопросу о моделях классификации видов социализации, „Психологическая Наука и Образование” 2005, է. 10, որ 1. Сокольский Ю.М., Цари и министры, Издательство „Полигон”, Санкт Петер бург 2002.
518 BIBLIOGRAFIA Столяренко В., Столяренко Л., Антропология - системная наука о человеке, Феникс, Ростов-на-Дону 2004. V. Netografia Apply to foster a child through your council, https://www.gov.uk/apply-foster -child-council, [dostęp: 12.11.2020]. Becoming afoster parent, https://www.gov.uk/becoming-foster-parentl, [dostęp: 14.11.2020]. Benson P, The philosophy and politics of learner autonomy, [w:] P. Benson, P. Voller (red.), Autonomy and independence in language learning, London and New York, Longman 1997, s. 18-34. https://researchers.mq. edu.au/ en/publications/ the-philosophy-and-politics-of-learner-autonomy-2, [dostęp: 15.11.2020]. Bussmann R.W., Gilbreath G.G., Solio J., Lutura Μ., Lutuluo R., Kunguru K., Wood N., Mathenge S.G., Plant use of the Maasai of Sekenani Valley, Maasai Mara, Kenya, “Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine” 2006, 2,1-7. https://doi.org/10.1186/1746-4269-2-22 „Chcemy, żeby wojna się skończyła i ludzie nie umierali”. Dzieci apelują do Putina https://pl.aleteia.org/2022/03/09/chcemy-zeby-wojna-sie-skonczylai-ludzie-nie-umierali-dzieci-apeluja-do-putina-wideo, [dostęp: 16.03. 2022]. Child Protection Plan, https://www.citizensadvice.org.uk/family/children-andyoung-people/child-abuse/local-authority -involvement/child-abusechild-protection-plans, [dostęp: 14.11.2020]. Coles J. (2008). How the formal education system in Kenya is changing the culture of the Maasai community. In Dissertations and Theses. https://search.proquest.com/docview/304801435?accountid=13 О42є/о 0Ahttp.7/oxfor dsfx. hosted.exlibrisgroup.com/oxford?url_ver=Z39.882004
rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:dissertation genre=dissertations+%26+theses sid=ProQ:ProQuest+Dissertations+%26+Theses+Gl Czekaj owski R., Tajna edukacja cywilna w łatach wojenno-okupacyjnych Polski 1939-1945, http://www.znp.agh.edu.pl/historia/ton, [dostęp: 2 2. 04.2021]. Dudei В., Głoskowska-Sołdatow Μ., The need for autonomy, competence, and re lations with others and the realization of thoseneeds in the opinion of pro spective teachers, [w:] L. Daniela (ed.) Ideas for education in 21st Century, Association for Teacher Education in Europe, Bruksela 2016. http://www. eduinf.l u.lv/pn/index.php?id=materials, [dostęp: 11.11.2000]
BIBLIOGRAFIA 519 Fosterline, https://www.fosterline.info, [dostęp: 12.11.2020]. General comment No. 24 (2019) on children’s rights in the child justice systemhttps://documents-ddsny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G19/275/57/PDF/G 1927557.pdf?OpenElement, [dostęp: 21.07.2022]. Gromek К., Komentarz do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z 27 lipea 2001, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacj e/komentarze/ komentarz-do-ustawy-o-postepowaniu-w-sprawach-nieletnich-5875 13796, [dostęp: 14.11.20]. HM Government, Working Together to Safeguard Children, A guide to inter agency working to safeguard and promote the welfare of children, https:// assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uplo ads/attachment_data/file/779401/Working_Together_to_SafeguardChildren.pdf, [dostęp: 12.11.2020]. http://dzieckowhistorii.uwb.edu.pl , [dostęp: 22.03.2022]. http://stopchildlabor.org/?p=3781 , [dostęp: 11.11.2020]. http://www.mirrorimage.com/iqbal/updates/07-07update.html , [dostęp: 11. 11.2020]. https://ksm.uwb.edu.pl, [dostęp: 22.03.2022]. https://opoka.org.pl/News/Swiat/2022/nie-dopuscic-do-wiktymizacji-ucho dzcow-i-ofiar-wojny, [dostęp: 21.03.2022]. https://pl.wikipedia.org/wiki/Artur_.G°/oC3°/oB3rski_(krytyk_literacki), [dostęp: 15.05.2020]. https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/3430-nusbaum-henryk, [dostęp:11.07.2020]. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/co-sekunde-dziecko-na -ukrainie-staje-sie-uchodzca, [dostęp: 16.03.2022]. https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/stop-atakom-na-placo wki-medyczne-na-ukrainie, [dostęp: 14.03.2022].
https://wiadomosci.radiozet.pl/Swiat/Podano-liczbe-dzieci-ktore-zginelypod czas-wojny-w-Ukrainie, [dostęp:16.03.2022]. https://www.dnigodnoscizycia.pl, [dostęp: 22.03.2022]. https://www.tvp.info/59025384/siedmioletnia-amelka-jest-juzbezpiecznazobacz -reportaz-marii-step an-o-dziew czynce-ktora-z achwycil-sieswiat-z dn.-3.03.2022 [dostęp: 19.03.2022]. https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/4_Filary_RaporLDelorsa . pdf, [dostęp: 30.05.2021]. Jan Paweł II, List apostolski IUVENUM PATRIS w setną rocznicę śmierci św. Jana Bosko, 1988, http://www.rozanystok.pl/aktualnosci/22018/list-apostolski-jana-paw-ii-iuvenum-patris-w-setn-rocznic-mierci-w-jana-bosko, [dostęp: 04.06.2022].
520 BIBLIOGRAFIA Jan Paweł II, Przemówienie do młodych, Gdańsk-Westerplatte, 12 czerwca 1987, http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/748, [dostęp: 12.10.2021]. Karpińska-Morek E., Raport Zrabowane dzieci. Prof. Jacek Wilczur: Akcję spro wadzania dzieci przerwaliśmy z parszywych powodów, https://fakty.m-teria.pl/raporty/raport-zrabowane-dziec i/artykuly/news-prof-jacek-wil czur-akcje-sprowadzania-dzieci-przerw-alismy-z-,nld,2469891, [dostęp: 28.06.2019]. Kochanowski J., Treny, tren VIII, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/treny-tren-viii.html. Leclair J., Le Code civil des Français de 1804 : une transaction entre révolution et réaction, https://ssl.editionsthemis .com/uploaded/revue/article/rj tvol36numl/leclair.pdf?fbclid=IwARlzRlhGi3kpkDfnEd9agm07xyPx U3dxWXCl SBVrlwoGydNIO wdHkLltHDs, [dostęp:07.08.2022]. Lelei M.C., Weidman, J.C., Quality and qualities: Tensions in education reforms, “Education Development in Kenya” 2012, January, 1-21. https://doi.org/10.1007/978-94-6091-951-0 Little D., Dam L., JALT 98 special guest speakers. Learner autonomy: What and why, 2002 https://jalt-publications.org/tlt/articles/2377-jalt98-speci alguest-speakers-learner-autonomy-what-and-why, [dostęp: 18.11.2020]. Mackenzie D.L., Sentencing and Corrections in the 21st Century: Setting the Stagefor the Future, 2001, s. 29 https://www.ojp.gov/pdffilesl/nij/grants/189089.pdf, [dostęp: 28.10.2020]. McGuirk Μ., Mills B., Climate Change and the Dignity Rights of the Child, https://www.ohchr.org/Documents/Issues/ClimateChange/Rights Child/Dig nity_Rights_Project.pdf, [dostęp:
28.10.2020]. Mazur J., Edmund Bojanowski, https://zyciorysy.info/edmund-bojanowski, [dostęp: 03.03.2022]. Mincewicz J.G., Problemy oświaty w rejonach Litwy Wschodniej, referat wygło szony na Międzynarodowej Konferencji „Oświata w środowisku wielo kulturowym - doświadczenia krajów Europy” w Wilnie 29-30 listopada 2007 r., http://www.tygodnik.lt/200750/ng3.html , [dostęp: 12.10.2021]. Narey Μ., Owers Μ., Foster Care in England A Review for the Department for Edu cation, https://ukfostering.org.uk/fostering-information/what-is-fost er-care/https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploa ds/ system/uploads/attachment_d ata/file/6793 20/FostemCare_in_En gland_Review.pdf, [dostęp: 14.11.2020]. Nauczyciele i uczniowie. Opowieści o tajnym nauczaniu, https://audiohistor ia. pl/zbiory/30-nauczyciele-i-uczniowie-opowiesci-o-tajnym-nauczan, [dostęp: 12.04.2021].
BIBLIOGRAFIA 521 Pawłowicz J. J., Godność człowieka fundamentem jego wolności, [w:] Konferen cja pt. Tylko wolność czyni człowieka godnym, s. 3, https://www.google. pl/searchKs.dk.drJacekJanPawlowiczGodnoscczlowiekafundamentem, [dostęp: 20.07.2021]. Przystań UK - Centrum Pomocy Rodzinie, https://przystanuk.wixsite.com/ info, [dostęp: 12.11.2020]. Raport UNICEF: 150 min dzieci na świecie pracuje, https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/150-mln-dzieci-na-swiecie-pracuje , [dostęp: 2020-11-11]. Report of the United Nations High Commissionerfor Human Rights Best practices and specific measures to ensure access to birth registration, particularly for those children most at risk, https://documents-dds-ny.un.org/doc/ UNDOC/GEN/G18 /246/55/PDF/G182 4655.pdf?OpenElement, [dostęp: 21.07.2022]. Rukwaro R.W., Mukono, K.M., Architecture of societies in transition - the case of the Maasai of Kenya, “Habitat International” 2001, nr 25(1), s. 81-98. https://doi.org/10.1016/S0197-3975(00)00030-8 Sharma A., South Asian Nomads - A Literature Review. CREATE Pathways to Access. Research Monograph No. 58/2011, In Centre for International Education, Department of Education. http://eric.ed.gov/7id-ED519542. pdf SifunaD.N., Increasing access and participation of pastoralist communities in primary education in Keny, “International Review of Education” 2005, 51(5-6), 499-516. https://doi.org/10.1007/slll59-005-8260-9 Spencer P., Time, Space and the Unknown. Maasai Configurations of Power and Providence (1st ed.), London 2003, https://doi.org/10.4324/9780203 583524 Stohr M.K., Walch A.,
Corrections Interactive eBook, 2019, https://books.google. pl/books?id= 1X5ZDwA AQBAJ pg=PT83 lpg=PT83 dq=galley+servit ude+Orland,+1975 source=bl ots=WtouOmW4Ko sig=ACfU3U27w 5LopDMNMK17FrDCgvylfjT7ng hl=pl sa=X ved=2ahUKEwjWv JOLuo7tAhU7i8MKHRfrCT8Q6AEwAnoECAIQAg#v=onepage q =g alley%20servitude%200rland%2C%201975 f=false, [dostęp: 01.11. 2020]. Sutton J. (1990). A Thousand Years of East Africa, Issue 1, British Institute in East Africa 1990, https://doi.org/10.2307/220152 Tax arrangements, https://www.gov.uk/suppo rt-for-foster-parents/tax-arran gements, [dostęp: 12.11.2020]. UNESCO, The Dakar Framework for Action. Unesco, April, 26-28, 2000. http:// unesdoc.unesco.org/images/0012/001211/121147e.pdf
522 BIBLIOGRAFIA UNESCO, Reaching the Marginalized. In UNESCO Publishing Oxford Uni versity Press, 2010, http://unesdoc.unesco.org/images/0018/0018 66/18 6606E.pdf UNESCO, Global Education Monitoring Report Gender Review, 2018. UNICEF: Dzieci wUkrainie giną, są ranione, doznają traumatycznych przeżyć, https://www.tvp.info/58798275/wojna-na-ukrainie-unicef-dzie ci-sazabijane-ranione-doznaja-traumatycznych-przezyc, [dostęp: 19.03. 2022]. United Nations, United Nations Human Rights Declaration. 1-8, 1948, https:// www.un.org/en/universal-declaration-human-rights United Nations, Convention on the elimination of all forms of discrimination against women. 10, 1981, https://doi.org/10.1080/02587203.1995.1182 7574 United Nations, Convention on the Rights of the Child - Resolution 44/25 of 20 November 1989. September, 15, 1989, https://ec.europa.eu/anti-trafficking/sites/antitrafficking/files/un_convention_on_the_rights_of_the_ child_l.pdf United Nations, Millennium Development Goals: Situation Analysis and Perspectives in the African Region. 1-13, 2000. United Nations, United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD). December, 28, 2006, https://doi.org/10.5771/978384 52661-90-471 Walancik-Ryba K., System pieczy zastępczej w Wielkiej Brytanii a polskie rodziny zastępcze, pressto.amu. edu.pl, [dostęp: 13.11.2020]. Założyciel, https://www.sluzebniczki.pl/cytaty_dzieci,info,81.sub6.html , [dostęp: 03.03.2022].
Summary The aim of the publication under the slogan A Child in History - Between Dignity and Enslavement is to reflect on the respect for children’s rights and their situation throughout history. This is another study from the Child in History series. The first volume describing the history of the child is entitled A Child in History - Korczakowski’s Plot. The next one was related to the 1050th anniversary of the Baptism of Poland and was released under the title - Child in History - in the Sphere of Christian Culture. The purpose of the third was to commemorate the 100th anniversary of Poland regaining independence, its title A Child in History - the Situation of a Child in the Reborn Polish State. Emphasizing the jubilee theme (the monograph A Child in History is related to the 40th anniversary of the Chair / Department of History of Education of the Faculty of Education Sciences at the University of Bialystok), we undertook another academic dispute on the personality, dignity, and personal dignity of a child in a situation of enslavement, loss of liberty and freedom, total dependence on others. It can be enslavement concerning various spheres of human life, for example, physical restrictions, i.e., making someone’s health and life dependent on the will of another person, or enslavement of the mind leading to the blurring of one’s own personality, dignity due to various factors, including - as Karl Jaspers claimed - “breaking a man into two” under the influence of enormous ideological pressure. As a result, childhood, as a phenomenon concerning every human being, is still
appropriated, and enslaved in various ways, losing its unique, individual, subjective character, even though the humanistic approach to human existence is becoming especially important and perhaps most needed by people today. We invited them to reflect on the issue of dignity and enslavement, because dignity, as one of the key inherent and inalienable values, is the essence of the scholarly activities of the Bialystok team of education historians. This was emphasized in the introduction by Łukasz Kalisz, who stressed the 40th anniversary of the Department
524 SUMMARY and the Bialystok Team of Educational Historians and Their Humanistic Respect for People. In our scholarly achievements, enslavement and the dignity of the individual are the key topics. At the same time, we have in mind the personality, dignity, and personal dignity of a child in a situation of enslavement, loss of liberty and freedom, complete dependence on others. The publication has an interdisciplinary and international dimension, and the concept of human dignity has been defined in it from the point of view of various scientific disciplines, representatives of various fields of science, including ethicists, bioethicists, doctors, educators, psychologists, and lawyers. The book consists of an introduction and four chapters. The first chapter of this publication, Last Minute - Russia’s Ruthless Inuasion of Ukraine, deals with the fundamental values and human rights arising from the dignity of the human person, with particular emphasis on the right to life, peace, and dialogue. Jerzy Nikitorowicz pointed to the value of the culture of peace as an educational task in the continuous process of shaping identity. In the next text, Daniel Boćkowski drew attention to children during the armed conflict in Ukraine. The chapter contains not only a description of the situation of the children of Ukraine, but also their statements and requests to Vladimir Putin for the right to live in an eloquent article by Elwira Kryńska, We don’t want to Die, Say the Children. Elwira Kryńska also recalled the fate of the children of north-eastern Poland, the Bialystok region occupied
by Soviet Russia during World War II, when there were horrific crimes and mass deportations deep into the Soviet Union occured. In the last article in this chapter, Halina Monika Wróblewska reflected on lost values in the time of crisis. In the second chapter, considerations on children’s rights in doctrine and practice were presented. Stanislaw Gałkowski started them, referring to the anthropological validation of children’s rights. He analyzes possible models of philosophical justification of children’s rights. In the article Socialization as a Mechanism for Shaping a Child’s Identity, Andrea Harbatski points to the sense of human identity, a multi-faceted definition of socialization as a mechanism for shaping a child’s identity, and the essence and content of socialization in pedagogical anthropology. In the next article, The Child in the Salvation of History, Edward Walewander presented the situation of a child in the New Testament, and then the perception of a young man in the
SUMMARY 525 tradition of the Church. The considerations are continued by Marek Kowalczuk in the article, A Child as a Paradigm in Jesus’s Teaching and Monika Falkowska in the article The Dignity of a Child in Catholic Spirituality. Małgorzata Głoskowska-Sołdatow focused on the idea of student autonomy from the perspective of early childhood education. The author analyzed the conditions of this process and the educational circumstances that favor students taking responsibility for their own learning. In the next article, Magdalena Bartoszewicz presented the results of research aimed at studying the level of support for children’s autonomy by parents in the perception of students at an earlier school age. The chapter is concluded by Danuta Kamilewicz-Rucinska, who devoted her article to students at Polish schools in Lithuania, arguing that Polish education in Lithuania is a permanent component of the republic’s education system. The third chapter, In Defense of the Dignity of the Child - Historical and Literary References, opens with the article “We’ve built a Good School for Ourselves”. Aims of Self-Education ofJuniorHigh School Students in the Kingdom of Poland in the Memories ofPeople of Science, in which Ewa Kula presented the opinions of people who participated in the organization and operation of self-education clubs in Russian gymnasiums in the Kingdom of Poland at the turn of the 19th and 20th centuries. In the next article, Physical Punishments used in Elemnteraty and Secondary Schools in the Territory of the Congress Kingdom of Poland in the 19th Century, Adam
Massalski cites numerous references to this subject that have survived in public records. He presents the methods of punishment and the rules of the educational authorities that regulated their use. Czeslaw Galek, on the other hand, reflected on Caring for the Health of Children and Young People in the Second Half of the 19th Century in the Light of Memoir and Fiction Literature. Secret teaching teachers who took up the fight against totalitarian enslavement and in defense of the child’s dignity (based on the example of the Łomża region) were presented in her article by Ewa Chludzińska. However, in the last text, The Dignity and Enslavement of the Child. Diverse Faces of the Phenomenon in Belles-Lettres Anna Józefowicz drew attention to the problems related to the sense of dignity and enslavement of a child, referring to interdisciplinary literature. The fourth chapter of the monograph, entitled Between Restraint and Support, includes seven articles. In the first one, Disabled Children in Schools and Special Institutions in Poland in 1918-1939. Social and
526 SUMMARY Living Conditions, Marzena Perkowska presents, based on selected examples, social conditions, health care and the organization of free time, which were provided to pupils by institutions of special education functioning at that time. In the next article, Agnieszka Suplicka drew attention to the areas of educational, cultural, social, health, recreational, and life assistance provided for children and youth by the Stowarzyszenie Rodzina Kolejowa. Joanna Szymanowska, in the article, Lebenswelt of a Child with Disability, refers to the phenomenological and hermeneutic perspective, as well as the dialogical and biographical method. In the next article, Lidia and Andrzej Dakowicz presented a psychological and pedagogical analysis of the functioning of family systems with a chronically ill child. Synonyms and antonyms of dignity as well as violations of dignity and its gradual recovery in the history of social rehabilitation of maladjusted youth were discussed in the article, Psychological Desiderata of Dignity in the History of Social Rehabilitation and Correction of Maladjusted and Delinquent Youths by Beata Boćwińska-Kiluk. Dignity and enslavement from the perspective of young students of science are also presented. In the last, fourth chapter, Jakub Rurka presents The Duble Standards of Children’s Rights in Light of the Napoleonic Code - a Draft Overview. Urszula Kulikowska pointed out the role of authorities in shaping children’s attitudes towards the issue of multiculturalism, while John Njeru Μ. Maringa discussed the relationship between the Maasai culture and
the education of girls based on the example of Narok North County in Kenya. Justyna Konopelko was looking in her considerations for the answer to the question: To Support or to Educate? - The (Anti)pedagogical Split of the 20th Century and the Education of Future Educators. The chapter ends with an article by Kinga Siemieniuk, who analyzes family foster care in Great Britain, based on legal acts and the main websites of British governmental organizations. We hope that the book will be of wide interest to experts in social sciences and humanities, as well as educational authorities, teachers, and parents, because Polish historiography still lacks research work related to the child and its history over the centuries. Translated: Jakub Suplieki |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author2 | Kryńska, Elwira Jolanta 1956- Kalisz, Łukasz 1992- Suplicka, Agnieszka ca. 20./21. Jh |
| author2_role | edt edt edt |
| author2_variant | e j k ej ejk ł k łk a s as |
| author_GND | (DE-588)1189943808 (DE-588)1259382745 (DE-588)1139074318 |
| author_facet | Kryńska, Elwira Jolanta 1956- Kalisz, Łukasz 1992- Suplicka, Agnieszka ca. 20./21. Jh |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV049021881 |
| ctrlnum | (OCoLC)1389186218 (DE-599)BVBBV049021881 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cc4500</leader><controlfield tag="001">BV049021881</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230726</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">230627s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788374317450</subfield><subfield code="9">978-83-7431-745-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1389186218</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV049021881</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem</subfield><subfield code="n">Tom 2</subfield><subfield code="p">Godność jako źródło naszego człowieczeństwa</subfield><subfield code="c">redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Białystok</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">528 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kryńska, Elwira Jolanta</subfield><subfield code="d">1956-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1189943808</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kalisz, Łukasz</subfield><subfield code="d">1992-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1259382745</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Suplicka, Agnieszka</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="0">(DE-588)1139074318</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="773" ind1="0" ind2="8"><subfield code="w">(DE-604)BV049021874</subfield><subfield code="g">2</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034284760</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV049021881 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T22:14:03Z |
| indexdate | 2024-10-12T16:03:42Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788374317450 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-034284760 |
| oclc_num | 1389186218 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 528 Seiten Illustrationen |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku |
| record_format | marc |
| spelling | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem Tom 2 Godność jako źródło naszego człowieczeństwa redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka Białystok Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2022 528 Seiten Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Kryńska, Elwira Jolanta 1956- (DE-588)1189943808 edt Kalisz, Łukasz 1992- (DE-588)1259382745 edt Suplicka, Agnieszka ca. 20./21. Jh. (DE-588)1139074318 edt (DE-604)BV049021874 2 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title_auth | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title_exact_search | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title_exact_search_txtP | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title_full | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem Tom 2 Godność jako źródło naszego człowieczeństwa redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka |
| title_fullStr | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem Tom 2 Godność jako źródło naszego człowieczeństwa redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka |
| title_full_unstemmed | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem Tom 2 Godność jako źródło naszego człowieczeństwa redakcja naukowa Elwira J. Kryńska, Łukasz Kalisz, Agnieszka Suplicka |
| title_short | Dziecko w historii - między godnością a zniewoleniem |
| title_sort | dziecko w historii miedzy godnoscia a zniewoleniem godnosc jako zrodlo naszego czlowieczenstwa |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=034284760&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV049021874 |
| work_keys_str_mv | AT krynskaelwirajolanta dzieckowhistoriimiedzygodnosciaazniewoleniemtom2 AT kaliszłukasz dzieckowhistoriimiedzygodnosciaazniewoleniemtom2 AT suplickaagnieszka dzieckowhistoriimiedzygodnosciaazniewoleniemtom2 |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis