Człowiek na pograniczu: na peryferiach Civitas Schinesghe Tom 1 2 Ziemia lubuska
Gespeichert in:
| Weitere Verfasser: | , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Toruń
Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
2020
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | Bibliografia na stronach 193-205. Finansowanie: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego |
| Beschreibung: | 205 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme 31 cm |
| ISBN: | 9788323143727 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cc4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048544596 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20240619 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 221104s2020 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788323143727 |9 978-83-231-4372-7 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1443585756 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048544596 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Człowiek na pograniczu |b na peryferiach Civitas Schinesghe |b = Lubusz Land |n Tom 1 |n 2 |p Ziemia lubuska |c pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| 264 | 1 | |a Toruń |b Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |c 2020 | |
| 300 | |a 205 Seiten |b Illustrationen, Karten, Diagramme |c 31 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Bibliografia na stronach 193-205. Finansowanie: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego | ||
| 546 | |a Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis in Englisch | ||
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4143413-4 |a Aufsatzsammlung |2 gnd-content | |
| 700 | 1 | |a Chudziak, Wojciech |d 1962- |0 (DE-588)1244872784 |4 edt | |
| 700 | 1 | |a Kaźmierczak, Ryszard |0 (DE-588)1331581818 |4 edt | |
| 773 | 0 | 8 | |w (DE-604)BV048544579 |g 1,2 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20240619 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 930.1 |e 22/bsb |f 0902 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033921088 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1815416123579957248 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści 9 Od redakcji. 1. Międzyrzecze Odry, Warty i Obry jako strefa pograniczna we wczesnym średniowieczu (zarys problematyki badawczej) (Wojciech Chudziak). 11 1.1. Uwagi wstępne. 1.2. Studia historyczne. 1.3. Studia archeologiczne. U U 15 2. Uwarunkowania fizjograficzne osadnictwa wraz z elementami rekonstrukcji środowiska przyrodniczego (Mateusz Kramkowski). 25 2.1.
Wstęp. 25 2.2. Geologia i geomorfologia. 2.3. Hydrografia. 25 26 2.4. Fizjograficzne uwarunkowania osadnictwa. . 2.5. Problem wahań poziomu wody w akwenach ziemi lubuskiej w okresie wczesnego średniowiecza (Woj ci ech Chudziak, 28 Ryszard Kaźmierczak, MateuszKramkowski). 31 3. Obszar badań w świetle analiz przestrzennych przeprowadzonych przy użyciu metod geoinformacyjnych (Mateusz Skrzatek). 39 3.1. Źródła i
materiały. 40 3.2. Oprogramowanie i narzędzia. 3.3. Metody badań. 40 40 3.4. Ziemia lubuska w ujęciu ogólnogeograficznym. 3.5. Wybrane mikroregiony osadnicze. 42 44 3.5.1. Mikroregion osadniczy w rejonie jezior Długie i Chycina. 3.5.2. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora Lubiąż. 44 49 3.5.3. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora Paklicko Wielkie. 3.5.4. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora
Niesłysz. 51 53 4. Wybrane mikroregiony - analiza struktur osadniczych pod kątem problemu kształtowania się pogranicza i przebiegu szlaków komunikacyjnych (Wojciech Chudziak, Ryszard Kaźmierczak). 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. Mikroregion osadniczy w rejonie jezior Długie i Chycina. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora Lubiąż. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora Paklicko Wielkie. Mikroregion osadniczy w rejonie jeziora Niesłysz. Podsumowanie - w poszukiwaniu wzorca struktur osadniczych. 61 61 64 67 87 90
5. Palinologiczny obraz wczesnośredniowiecznego osadnictwa pogranicza wielkopolsko-lubuskiego (jeziora Paklicko Wielkie, Długie i Lubiąż) (Agnieszka Μ. Noryśkiewicz). 93 5.1. Wstęp. 5.2. Palinologiczne fazy osadnictwa pogranicza wielkopolsko-lubuskiego. 5.3 Podsumowanie. 93 93 105 6. Wyspy jeziorne jako element wczesnośredniowiecznej struktury osadniczej w świetle danych archeobotanicznych (Monika Badura, Agnieszka Μ. Noryśkiewicz). 107 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. Wstęp. Rekonstrukcja elementów środowiska związanego z funkcjonowaniem wysp. Użytkowanie roślin w obrębie
wysp. Ślady zwierząt hodowlanych na wyspach. Podsumowanie. Indeks roślin. 107 107 111 135 137 138 7. Fauna pogranicza wielkopolsko-lubuskiego we wczesnym średniowieczu w świetle analizy archeozoologicznej (Daniel Makowiecki). 145 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. Wstęp. Fauna w wybranych mikroregionach osadniczych i jej znaczenie gospodarcze. Materiały źródłowe z badanych mikroregionów na tle porównawczym(ziemia lubuska). Szczątki zwierząt a ich potencjalne konteksty
. Podsumowanie. 145 147 155 156 170 8. Wyspy w ponadlokalnych strukturach osadnictwa ziemi lubuskiej (Wojciech Chudziak). 171 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. Uwagi wstępne. Etap 1-4. ćwierć VIII-1. połowa IX wieku. Etap 2-2. połowa IX-1. ćwierć X wieku (horyzont zjawisk kulturowych typu Tornow). Etap 3-2. ćwierć X do początku XI wieku. Etap 4 - XI wiek. 171 173 178 180 182 9. Summary. 183 10.
Bibliografia. 193
Contents From the editorial office. 9 1. Odra, Warta and Obra interfluveas area of borderland in the early Middle Ages (outline of research issues) (Wojciech Chudziak). 11 1.1. Initial remarks. 1.2. Historical studies. 1.3. Archaeological studies. 11 И 15 2. Physiographic conditions of settlement togetherwithaspects of environment reconstruction (Mateusz Kramkowski) 25 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. Preface. Geology and
geomorphology. Hydrography. Physiographic conditions of settlement. Issue of water level fluctuations in Lubusz Land waterbodies in the early Middle Ages (Woj ciech Chudziak, Ryszard Kaźmierczak, Mateusz Kramkowski). 31 25 25 26 28 3. Study area in the light of spatial analysis using geoinformation methods (Mateusz Skrzatek). 39 Sources and materials. Sofware and tools. Research methods. Lubusz Land in the general
geographicconceptualization. Selected settlement microregions. 40 40 40 42 44 Settlement microregon in area of Długie and Chycina Lake. Settlement microregion in area of Lubiąż Lake. Settlement microregion in area of Paklicko Lake. Settlement microregion in area of Nieslysz Lake. 44 49 51 53 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.5.3. 3.5.4. 4. Selected microregions - analysis of settlement structures for issue of creating borderland and communication roads (Wojciech Chudziak, Ryszard Kaźmierczak). 61 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. Settlement microregion in area of Długie and Chycina Lakes. Settlement microregion in area of Lubiąż
Lake. Settlement microregion in area of Paklicko Lake. Settlement microregion in area of Niesłysz Lake. Summary - seeking of settlement structure pattern. 61 64 67 87 90
5. Palynological picture of early medieval settlement of Greater Poland and Lubusz Land borderland (Agnieszka Μ. . . 91 5.1. Preface. 5.2. Palynological phases of settlement of GreaterPoland andLubusz Land borderland. 5.3 Summary. 91 91 103 6. Lake islands as a part of early medieval settlement structure in the light of archaeobotanical data (Monika Badura, Agnieszka Μ. . 105 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. Introduction. Reconstruction of aspects of environmentconnectedwith islands. Use of plants within
islands. Traces of domestic animals on islands. Summary. Plants index. 105 105 109 133 135 136 7. Fauna of Greater Poland and Lubusz Land borderland in the early Middle Ages in the light of archaeozoological analyses (Daniel Makowiecki). 145 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. Introduction. Fauna in selected settlement microregions and its economical meanings. Source materials from settlement microregions against the comparativebackground. Remains of animals
and their potential myth-sacral contexts. Summary. 145 147 155 156 170 8. Islands in regional settlement structures of Lubusz Land (WojciechChudziak). 171 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. Initial remarks. Period 1 - fourth quarter of the 8th - first half of the 9th century. Period 2 - second half of the 9th - first quarter of the 10th century (cultural phenomena of Tornow type). Period 3 - second quarter of the 10th - beginning of the 11th century. Period 4 - 11th century. 171 173 178 180 182 9. Summary. 183 10.
Bibliography. 193
Bibliografia ■ Źródła pisane Anonim tzw. Gall - Anonim tzw. Gall, Kronika Polska, przekład R. Gródecki, Wrocław 1965. Brunon z Kwerfurtu - Brunon z Kwerfurtu, Żywot Pięciu Braci Męczenników, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chro brego, tłum. K. Abgarowicz, red. J. Karawasińska, Warsza wa 1966, s. 155-246. Dagome iudex - Dagome iudex, [w:] G. Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źró dłowych, Poznań 1999. Magistri Adami Bremensis, - Magistri Adami Bremensis, Gęsta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum, [w:] Źródła i ma teriały do dziejów Środkowego Nadodrza. Wybór, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1996, s. 17. Pasja św. Wojciecha z Tegernsee - Pasja św. Wojciecha z Tegern see, [w:] O. A. Spież, W kręgu żywotów Świętego Wojcie cha, red. O. A. Spież, przekład Μ. Plezia i B. Kürbis, Tyniec-Kraków 1997, s. 137-147. Thietmar - Kronika Thietmara, tłum, i wstęp Μ. Z. Jedlicki, Po znań 1953. Widukind - Widukind, Dzieje Sasów oraz Roczniki korbejske i Roczniki hildesheimskie, przekład G. K. Walkowski, Byd goszcz 2013. ■ Literatura ■ 1. Międzyrzecze Odry, Warty i Obry. Arnold S. 1968 Terytoria plemienne w ustroju administracyjnym Polski pia stowskiej (w. XII-XIII), [w:] Z dziejów średniowiecza. Wy bór pism, Warszawa, s. 233-404. Biermann E, Kieseler A., Nowakowski D. 2011 Od ogniska do zniszczenia pożarem. Grodzisko w Klenicy, gm. Bojadła, w świetle wyników nowych badań wykopaliskowych, [w:] Ogień - żywioł ujarzmiony i nieujarzmiony. VI Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne, Garbicz, 5-6 czerwca, red. A. Jaszewska, A.
Michalak, Zielona Góra, s. 329-348. 2016 Burg. Herrschaft und Siedlung im mittelalterlichen Nieder schlesien. Die slawischen Ringwälle non Koben (Chobienia) und Kleinitz (Klenica) im Kontext der Frügeschichte des mittleren Oderraums, Bonn. Brather S. 2008 Archäologie der westlicher Slawen, Berlin. Brzostowicz Μ. 2002 Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu, Poznań. Czapla K. 2014 Dziadoszanie. Plemię zamieszkujące ziemię głogowską w X wieku, Głogów. Dąbrowski E. 1984 Funkcje obronne przejść w rejonie ujścia Bobru za pierw szych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, Wrocław, s. 69-80. 1992 Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w woj. zielonogórskim, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, red. Z. Kurnatowska, Poznań, s. 165-172. 1995 Chronologia najniższych warstw osadniczych Santoka na tle porównawczym wczesnośredniowiecznych materiałów ar cheologicznych z zachodniej Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej i północnego obszaru Dolnego Śląska, [w:] Santok - początki grodu. Materiały z sesji historycznej, Gorzów Wielkopolski, red. E. Rymar, s. 23-46. 1998 Wczesnośredniowieczny poznańsko-zaodrzański trakt tran zytowy w świetle badań archeologicznych w Pszczewie (1956-1960), [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red. H. Kóćka, W. Łosiński, Poznań, s. 246-260. Dębski A. 2014 Wczesnośredniowieczna osada w Wilenku, gm. Szczaniec, wraz z pozostałościami osadnictwa nowożytnego. Archeolo giczne badania ratownicze na trasie autostrady A2, Poznań. Dulinicz Μ. 1994 Problem
datowania grodzisk typu Tornow i grupy Tornow- -Klenica, Archeologia Polski, t. 39/1-2, s. 31-47. 2001 Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej. Studium archeologiczne, Warszawa. Fiedler U. 1999 Das Land Lebus in Piasticher Zeit, [w:] Centrum i zaple cze we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej, Spotka nia Bytomskie 3, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 207-226. Filipowiak W. 1984 Funkcje obronne przejść przez dolną Odrę w dobie wczesnopiastowskiej, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław, s. 93-110. Gringmuth-Dallmer E. 1996 Forschungsstand un problème der mittelalterforschung im raum westlich der Oder unter dem gesichtlichtpunkt der mensch-umwelt-beziehungen, [w:] Człowiek a środo wisko w środkowym i dolnym Nadodrzu, Spotkania By tomskie 2, red. L. Leciejewicz, E. Gringmuth-Dallmer, s. 195-205.
194 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe Grodziszcze 2017 Grodziszcze. Od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnich rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinarne, t. I, red. B. Gruszka, Zielona Góra Herrmann J. 1964 Das Land Lebus und seine Burgen westlich der Oder, Varia Archaeologica, Berlin, s. 268-277. Indycka A., Łaszkiewicz T. 2015 Międzyrzecz i okolice w średniowieczu (VI-XV w.) w świetle dawnych i najnowszych badań archeologicznych, [w:] Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961, red. S. Kurnatowski, Origines Polonorum, t. 8, Warszawa, s. 433-464. Jurek T. 2009 Ad Mestris locum. Gdzie znajdował się klasztor założony przez św. Wojciecha?, Roczniki Historyczne, t. 75, s. 7-23. Kara Μ. 2009 Najstarsze państwo Piastów - rezultat przełomu czy konty nuacji? Studium archeologiczne, Poznań. 2017 Problematyka genezy państwa Piastów w nowszych poglą dach archeologów polskich, [w:] Spór o początki państwa polskiego. Historiografia, tradycja, mit, propaganda, red. W. Drelicharz, D. Jasiak, J. Poleski, Kraków, s. 37-48. Karwasińska J. 1966 Wstęp i komentarze, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, Warszawa, s. 2-22. Kersting T. 2004 Spätgermanische und frühslawische Besidlung bei Pill gram, Lkr. Oder-Spree, [w:] II Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne. Odra - PRZESZKODA CZY POMOST W EKSPANSJI KULTUROWEJ?, Dychów 29 kwietnia-1 maja 2004 r., red. S. Groblica, A. Jaszewska, S. Górka, Zielona Góra, s. 205-214. Kołodziejski A., Kres B. 1962 Z problematyki badań nad
pograniczem śląsko-lubuskim we wczesnym średniowieczu, Rocznik Lubuski, t. 3, Zielo na Góra. Kolbe Μ. 2004 Die slawischen Bestattungsplätze Ostbrandenburgs, unter besonderer Berücksichtigung der Gräberfelder Klessin und Schwedt, [w:] II Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne. Odra - PRZESZKODA CZY POMOST W EKSPANSJI KUL TUROWEJ?, Dychów 29 kwietnia-1 maja 2004 r, red. S. Gro blica, A. Jaszewska, S. Górka, Zielona Góra, s. 214-228. Korcz W. 1966 Historyczne losy ziem pogranicza lubusko-wielkopolskiego na tle dziejów Ziemi Lubuskiej, Rocznik Lubuski, nr 4, s. 40-43. Krajniak W. 2014 Potamokracja lubuska na tle dziejów pogranicza polsko- niemieckiego do XVIII wieku. Rola sieci rzecznej w rozwoju osadnictwa na ziemiach polskich, Studia Zachodnie, t. 16, Zielona Góra, s. 23-34 Kurnatowscy Z. i S. 1996 Znaczenie komunikacji wodnej dla społeczeństw pradzie jowych i wczesnośredniowiecznych w Polsce, [w:] Słowiań szczyzna w Europie średniowiecznej, t. 1, red. Z. Kurnatow ska, Wrocław. 2006 Piastowskie „urządzania” kresów północno-zachodnich pań stwa, [w:] Świat Słowian wczesnego średniowiecza, red. Μ. Dworaczyk, A. B. Kowalska, S. Moźdzoch, Μ. Rębkowski, Szczecin, s. 91-100. Kurnatowska Z., Łosińska A. 1996 Perspektywy badań nad wczesnym średniowieczem ziemi lu buskiej, [w:] Człowiek a środowisko w środkowym i dolnym Nadodrzu. Badania nad osadnictwem pra- i wczesnodziejowym, Spotkania Bytomskie 2, Wrocław, red. L. Leciejewicz, E. Gringmuth-Dallmer, s. 161-176. Kurnatowska Z. 2008 Początki i rozwój państwa, Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, red.
Μ. Kobusiewicz, Poznań, s. 297-395. Kurnatowski S. 2015 Dzieje Międzyrzecza w świetle źródeł pisanych, [w:] Mię dzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961, red. S. Kurnatowski, Warszawa, s. 19-42. Labuda G. 1969a Studia nad początkami państwa polskiego, t. 1, Poznań. 1969b Przynależność terytorialna Ziemi Lubuskiej w XII i XIII w., Rocznik Historyczny, t. 35, s. 19-32. Lewczuk J. 2017 Badania nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Lubuskiej, [w:] Colloquia Lubuskie. Znane i nieznane tra dycje Kościoła lubuskiego w perspektywie 1050-lecia Chrztu Polski, red. Μ. Golemski, Ośno Lubuskie, s. 11-30. Łowmiański H. 1973 Początki Polski, t. 5, Warszawa. Maleczyński K. 1962 Najstarsza zachodnia granica Polski na podstawie źródeł z X w., [w:] Tysiąc lat Państwa Polskiego, red. K. Tymie niecki, Poznań, s. 213-232. Moździoch S. 2000 Śląski między Gnieznem a Pragą, Ziemie polskie w X wie ku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków, s. 169-198. Nalepa J. 1961 Międzyrzecz do roku 1793, [w:] Z przeszłości Międzyrzecza, red. S. Kurnatowski, J. Nalepa, Poznań. 1994 Pochodzenie i wiek nazwy, (cz. II) Język Polski, t. 74, z. 4-5, s. 241-245. 1996 Obrzanie - plemię nad Obrą w południowo-zachodniej Wielkopolsce, [w:] Słowiańszczyna w Europie średniowiecz nej, t. 1, red. Z. Kurnatowska, Wrocław, s. 67-68. Natanson-Leski J. 1953 Zarys granic i podziałów Polski najstarszej, Wrocław. 2017 Wybrane zagadnienia z historii Grodziszcza, [w:] Gro dziszcze: od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka za chodnich
rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinarne. Część 1, Monografie wczesnośrednio wieczne, t. 3, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 43-94. Popowska-Taborska H. 1965 Dawne pogranicze językowe polsko-dolnołużyckie (w świetle badań toponomastycznych), Wrocław. Posern-Zieliński A. 2000 Rzeka jako element tożsamości kulturowej, Rzeki. Kultura - Cywilizacja - Historia, t. 9, s. 15-40.
195 11. Bibliografia Rymar E. 2007 Klucz do ziem polskich, czyli dzieje Ziemi Lubuskiej, aż po jej utratę przez Piastów i ugruntowanie władzy margrabiów brandenburskich, Gorzów Wielkopolski. 2015 Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średnio wieczu (do roku 1535), Gorzów Wielkopolski. Socha K. 2015 Wczesnośredniowieczny gród w Kostrzynie nad Odrą - mity i fakty. Przyczynek do dyskusji, [w:] Woda - żywioł ujarz miony i nieujarzmiony, VII Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne, Janowiec, 24-25 maja 2012, red. A. Jaszewska i A. Michalak, Zielona Góra, s. 211-230. Smolka S. 1959 Mieszko Stary i jego wiek, Warszawa. Spors J. 1986 Przynależność administracyjna ziem nad środkową Odrą i dolną Wartą w XII i 1. połowie XIII w., Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka”, t. 41, s. 1-29. Strzelczyk J. 1975 Brandenburgia, Warszawa. Śląski K. 1954 Granica wielkopolsko-pomorska w okresie wczesnego feudalizmu, Przegląd Zachodni, t. 10, z. 1/2, s. 91-109. 1960 Podziały terytorialne Pomorza w XII-XIII wieku, Poznań. Tabaka A., Zamelska-Monczak K. 2011 Wczesne średniowiecze, [w:] Materiały do wczesnych pra dziejów Zachodniej Wielkopolski. Osadnictwo pradziejo we i wczesnośredniowieczne w Lubrzy, red. J. Kabaciński, I. Sobkowiak-Tabaka, Poznań, s. 443-716. Teterycz-Puzio A. 2001 Wczesnopiastowska organizacja administracyjna w X i XI wieku, Słupskie Studia Historyczne 9, s. 245-257. Tietz В. 2017 Upadek grodów wschodniej strefy Tornow-Klenica a proces budowy władztwa Piastów na terenie Wielkopolski, [w:] Spór o początki państwa polskiego. Historiografia, tradycja, mit,
propaganda, red. W. Drelicharz, D. Jasiak, J. Poleski, Kraków, s. 99-118. Tyszkiewicz L. A. 1992 Granice i podziały Śląska we wczesnym średniowieczu, Stu dia i materiały z dziejów Śląska, t. 20, s. 5-25. Urbańczyk P. 2008 Trudne początki Polski, Wrocław. Wałkówski A. 2013 Pons evolabilis z Ziemi Lubuskiej do Polski, [w:] Nowa Mar chia - prowincja zapomniana - ziemia lubuska - wspólne korzenie, Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. wspólnie z Stiftung Branden burg w Fürstenwalde, Zeszyty Naukowe, Nr 11, Gorzów Wlkp., s. 11-35. Weiss A. 1977 Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Studia Kościelno-historyczne, t. 1, Lublin. Weymann S. 1938 Cła i szlaki handlowe w Polsce piastowskiej, Poznań. Wielgosz Z. 2006 Pogranicze wielkopolsko-zachodniopomorskie we wczesnym śre dniowieczu. Krajobraz naturalny i struktury osadnicze, Poznań. Wojciechowski Z. 1952 Pogranicze plemienne śląsko-wielkopolskie, Przegląd Za chodni, z. 5/6, s. 279-298. 1955 Północna granica plemienna Wielkopolski, Studia historycz ne, Warszawa, s. 248-264. Wyrwa A. 2004 Drawsko i jego miejsce w prahistorycznych, średniowiecznych i nowożytnych dziejach osadnictwa Ziemii Nadnoteckiej, [w:] Ziemia Nadnotecka wczoraj, dziś, jutro, Materiały z sesji na ukowej odbytej w dniu 30 maja 2013 roku z okazji nada nia Gimnazjum w Drawsku imienia „Ziemii Nadnoteckiej”, red. A. Wyrwa, W. Gapski, Drawsko-Poznari, s. 123-152. Zajączkowski S. 1962 Podziały plemienne Polski w okresie powstania państwa. Geografia plemienna ziem
polskich, [w:] Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, t. 1, red. K. Tymieniecki, Poz nań, s. 73-110. Zamelska-Monczak K. 2008 Santok - „klucz strażnica królestwa" u zbiegu Warty i Noteci, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, red. J. Kolenda, Wrocław, s. 213-224. 2017 Grody w Międzyrzeczu i Santoku we wczesnym średniowie czu - podobieństwa i różnice, Studia nad dawną Polską, t. 5, Gniezno, s. 11-28. ■ 2. Uwarunkowania fizjograficzne osadnictwa. Atlas 2005 Atlas podziału hydrograficznego Polski, red. H. Czarnecka, cz. II, Zestawienia zlewni, Warszawa. Mapa 2006 Mapa Geologiczna Polski 1:500 000, red. Marks L., Ber. A., Gogołek W., Piotrowska K., Warszawa. Bartczak E., 2003 Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Świebodzin (502), Warszawa. Bednarek R., Prusinkiewicz Z. 1999 Gleby, [w:] Geografia Polski: Środowisko przyrodnicze, red. L. Starkel, Warszawa Chmal R. 2003 Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Toporów (501). Warszawa. Choiński A. 1992 Katalog Jezior Polski. Część trzecia - Pojezierze Wielkopolsko-Kujawskie, Poznań. Chudziak W., Kaźmierczak R., Kordowski J., Kubiak-Wójcicka K., Noryśkiewicz A. Μ., Solarczyk A. 2014 Reconstruction of surface elevation variations in Lake Zarańskie, [w:] The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. Chudziak W, Kaźmierczak R., Toruń, s. 60-64. Dobrzański B., Konecka-Betley К., Kuznicki E, Zawadzki S. 2002 Mapa gleb Polski, [w:] Podstawy gleboznawstwa, red. S. Za wadzki, Warszawa. Dzieduszycki W. 1993
Człowiek, [w:] W. Dzieduszycki, Μ. Kupczyk, Gopło: przy roda i człowiek, Poznań s. 81-178.
196 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitos Schinesghe Florek E., Florek W., Kaczmarzyk J. 1998 Studia nad paleohydrologicznymi zmianami koryta Wieprzy i jej równi zalewowej w okresie subatlantyckim w kontek ście funkcjonowania wczesnośredniowiecznego grodziska we Wrześnicy, [w:] XII Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin 23-24 października 1997 r. Materiały, Acta Archaeologica Pomoranica, t. 1, red. Μ. Dworaczyk, P. Krajewski, E. Wilgocki, Szczecin, s. 185-194. Gackowski J., Jabłoński Z. 1988 Z badań nad rekonstrukcję wahań poziomu wody jezior na Pomorzu Środkowym w średniowieczu i czasach nowo żytnych, [w:] Naturalne i antropogeniczne przemiany jezior i mokradeł w Polsce, Rozprawy. Uniwersytet Mikołaja Ko pernika, red. Z. Churski, Toruń, s. 58-63. Kondracki J. 2002 Geografia Regionalna Polski, Warszawa Kozarski S. 1986 Skale czasu a rytm zdarzeń geomorfologicznych vistulianu na Niżu Polskim, Czasopismo Geograficzne 57, z. 2, s. 247-270. Kurzawska A., Kara Μ. 2015 The contribution of mollusc shells to the reconstruction environment at the Early Medieval stronghold of Pszczew, Quaternary International, t. 30, s. 1-7. Lamentowicz Μ., Milecka K., Gałka Μ., Cedro A., Pawlyta J., Piotrowska N., Lamentowicz L., van der Knaap W. O. 2009 Climate and human induced hydrological change since AD 800 in an ombrotrophic mire in Pomerania (N Po land) tracked by testate amoebae, macro-fossils, pollen and tree rings of pine, “Boreas” 38/2, DOI: 10.1111/j. 1502-3885.2008.00047.X, s. 214-229. Multan Μ. 2003 Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, arkusz 426,
Gorzów Wielkopolski, Warsza wa, s. 1-39. Niewiarowski W. 1995 Wahania poziomu wody w Jeziorze Biskupińskim i ich przy czyny, [w:] Zarys zmian środowiska geograficznego okolic Biskupina pod wpływem czynników naturalnych i antropo genicznych w późnym glacjale i holocenie, red. W. Niewia rowski, Toruń, s. 215-234. 1999 O metodach określania zmian i wahań poziomu jezior, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia 29, s. 59-76. Salwa S. 2008 Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Międzyrzecz Wielkopolski (466), Warszawa. Studencki Μ. 2009 Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Trzemeszno Lubuskie (465), Warszawa. Zawadzki S. 2002 Podstawy gleboznawstwa, Warszawa. Żynda S. 1967 Geomorfologia przedpola moreny czołowej stadiału poznań skiego na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej, Prace Komisji Geo graficzno-Geologicznej Wydziału Matematyczno-Przyrodni czego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 8, s. 1-193. ■ 3. Obszar badań w świetle analiz. Jażdżewska I. 2011 Zmiany gęstości ludności miejskiej w centralnej Polsce. Esty macja rozkładu gęstości zaludnienia z wykorzystaniem nie parametrycznych estymatorów jądrowych (kernel function), Człowiek i Środowisko, t. 35 (3-4), s. 8. Kiarszys G., Banaszek Ł. 2017 Dostrzec i zrozumieć. Porównanie wybranych metod wizu alizacji danych ALS wykorzystywanych w archeologii, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. 22, Poznań, s. 244-247. Kokalj Ż„ Hesse R. 2017 Airborne laser scanning raster data visualisation: A Guide to Good Practice, Ljubljana, s. 16. Kurnatowski S. 2015
Wstęp, [w:] Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961, red. S. Kur natowski, Warszawa, s. 19-62. Śtular B., Kokalj Ż., Ośtir K., Nuninger L. 2012 Visualization of lidar-derived relief models for detection of ar chaeological features, Journal of Archaeological Science 39, s. 3354-3360. Urbański J., 2010 GIS w badaniach przyrodniczych, Gdańsk. Yokoyama R., Shirasawa Μ., Pike R. J. 2002 Visualizing topography by openness: A new application of image processing to digitalelevation models. Photogramme tric Engineering and Remote Sensing, 68, s. 257-265. Zakśek K., Ośtir K., Pehani P., Kokalj Ż., Polert E. 2012 Hill Shading Based on Anisotropic Diffuse Illumination. In Symposium GIS Ostrava 2012, s. 1-10. Ostrava: Tech 1. 2. 3. nical University of Ostrava. www2.jpl.nasa.gov/srtm/ www.codgik.gov.pl/index.php/darmowe-dane/bdo250gis.html 4. www.desktop.arcgis.com/en/arcmap/10.3/manage-data/raster-and-images/hillshade-function.htm www.esri.com/esri-news/arcuser/fall-2014/multi-directio- 5. 6. nal-hillshade-makes-your-maps-pop www.geoportal.gov.pl www.webhelp.esri.com/arcgisdesktop/9.3/index.cfm?Topic- 7. Name=How%20Kernel%20Density%20works desktop/9.3/index.cfm?TopicName = How%20Kernel%20 Density%20works ■ 4. Wybrane mikroregiony - analiza struktur. Błędowski P., Bojarski J., Chudziak W., Kaźmierczak R., Kowalewska B. 2018 Sprawozdanie i opracowanie wyników z badań archeolo gicznych o charakterze sondażowo weryfikacyjnym na sta nowisku 22 w Nowym Dworku, gm. Świebodzin, pow. świebodziński, woj. lubuskie, maszynopis w IA UMK, Toruń.
Błędowski P., Bojarski J., Chudziak W., Kaźmierczak R., Kowalewska B. 2019 Sprawozdanie i opracowanie wyników z badań archeolo gicznych o charakterze sondażowo weryfikacyjnym na sta nowisku 28 w Nowym Dworku, gm. Świebodzin, pow. świebodziński, woj. lubuskie, maszynopis w IA UMK, Toruń.
197 11. Bibliografia Bojarski J., Chudziak W., Kaźmierczak R., Kowalewska B., Niegowski J. 2010 Wstępne wyniki badań wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w rejonie jeziora Niesłysz na ziemi lubuskiej, Lubuskie Materiały Konserwatorskie 7, s. 97-106. Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2011 Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski: katalog stano wisk (badania 2006-2009), Toruń. 2016 Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski: katalog stano wisk (badania 2011-2015), Toruń. Chudziak W., Kaźmierczak R., Kowalewska B., Niegowski J. 2012 Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy nad jeziorem Paklicko Wielkie na ziemi lubuskiej - badania Instytutu Ar cheologii UMK w Toruniu w latach 2011-2012, Lubuskie Materiały Konserwatorskie, t. 9, s. 97-104. 2015 Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy nad jeziorem Lubiąż na ziemi lubuskiej: badania Instytutu Archeologii UMK w Toruniu w latach 2013-2015, Lubuskie Materiały Konserwatorskie, t. 12, s. 137-145. Dąbrowski E. 1968 Badania Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze nad wcze snym osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Ziemi Lu buskiej, Archeologia Polski, t. 13, s. 306-307, 312. 1971 Dotychczasowe wyniki badań archeologicznych w Osiecznicy i Białogórze, pow. Krosno Odrz. na tle niektórych zagadnień z pogranicza późnego okresu rzymskiego i początków wcze snego średniowiecza, Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, t. 2, s. 39-82. 1995 Chronologia najniższych warstw osadniczych Santoka na tle porównawczym wczesnośredniowiecznych materiałów ar cheologicznych z zachodniej Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej i północnego obszaru Dolnego
Śląska, [w:] Santok - począt ki grodu, Materiały z sesji historycznej, Gorzów Wielko polski, red. E. Rymar s. 23-46. Dulinicz Μ. 2001 Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-zachodniej. Studium archeologiczne, Warszawa. Gruszka B. 2016 Znaleziska ceramiczne z badań wczesnośredniowieczne go grodu w Połupinie, stan. 2. Chronologia oraz anali za stylistyki, formy i techniki wykonania, [w:] Wczesno średniowieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i interpretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 143-238. Hensel W., Kurnatowska Z. 1972 Studia i materiały do dziejów Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 4, Wrocław. Kalinowski S. 2017 Wczesnośredniowieczna ceramika naczyniowa ze stanowi ska 1 w Niesulicach. Wyniki analizy makroskopowej, ma szynopis w IA UMK, Toruń. Kara Μ. 2009 Najstarsze państwo Piastów - rezultat przełomu czy konty nuacji? Studium archeologiczne, Poznań. Kaźmierczak R., Błędowski P., Chudziak W., Kowalewska B., Niegowski J. 2019 Sprawozdanie i opracowanie wyników z podwodnych badań archeologicznych o charakterze penetracyjnym w jeziorze Paklicko Wielkie, gm. Świebodzin, pow. świe- bodziński, woj. lubuskie (Nowy Dworek - stan. 22), ma szynopis w IA UMK, Toruń. Kurnatowski S. 2015 Dzieje Międzyrzecza w świetle źródeł pisanych, [w:] Mię dzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV, Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961, red. S. Kurnatowski, Warszawa, s. 19-42. Kurnatowska Z., Łosińska A. 1990 Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Wielkopolsce, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym
średniowieczem, red. Z. Kurnatowska, Poznań, s. 105-154. 1996 Perspektywy badań nad wczesnym średniowieczem Ziemi Lubuskiej, [w:] Człowiek a środowisko w środkowym i dol nym Nadodrzu. Badania nad osadnictwem pra- i wczesnodziejowym, Spotkania Bytomskie 2, red. L. Leciejewicz, E. Gringmuth-Dallmer, Wrocław, s. 161-176. Lewczuk J. 2000 Sacrum i profanum - na przykładzie wybranych stano wisk archeologicznych z terenów środkowego Nadodrza, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wcze snym średniowieczu, Spotkania Bytomskie 4, Wrocław, s. 195-206. 2017 Badania nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Lubuskiej, [w:] Colloquia Lubuskie. Znane i nieznane tra dycje Kościoła lubuskiego w perspektywie 1050-lecia Chrztu Polski, red. Μ. Golemski, Ośno Lubuskie, s. 11-30. Łosiński W. 1998 Z dziejów obrzędowości pogrzebowej u północnego odłamu Słowian zachodnich w świetle nowszych badań, [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red. H. Kóćka, W. Łosiński, Poznań, s. 473-483. Michalak A., Gardeła L. w druku The Spur Goad from Lubniewice, Poland: Slavic Elite Culture in the Western Part of the Piast State, Slavia An tiqua. Nowy Dworek 1965 Województwo Zielonogórskie, Nowy Dworek, pow. Świebo dzin, Z otchłani wieków, nr 31, s. 53. Parczewski Μ. 1988 Początki kultury wczesnosłowiańskiej w Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych, Wrocław. Przechrzta E. 1997 Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na osadzie wie lokulturowej w Nowym Dworku, gm. Świebodzin w 1997 roku, Świdnica. 1998a Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na osadzie wielo
kulturowej w Nowym Dworku, gm. Świebodzin w 1997 r., Archeologia Środkowego Nadodrza, t. 1, s. 195-201. 1998b Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na stanowiskach nr 7 i 20 w Nowym Dworku, gm. Świebodzin w 1998 ro ku, Świdnica. 1999 Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na stanowisku nr 7 w Nowym Dworku, gm. Świebodzin w 1999 roku, Świdnica. Tabaka A., Zamelska-Monczak K. 2011 Wczesne średniowiecze, [w: ] Materiały do wczesnych pra dziejów Zachodniej Wielkopolski. Osadnictwo pradziejo-
198 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe we i wczesnośredniowieczne w Lubrzy, red. J. Kabaciński, I. Sobkowiak-Tabaka, Poznań, s. 443-716. Żak J., Maćkowiak-Kotkowska L. 1988 Studia nad uzbrojeniem środkowoeuropejskim w VI-X wie ku. Zachodniobałtyjskie i słowiańskie ostrogi o zaczepach haczykowato zagiętych do wnętrza, Poznań. ■ 5. Palinologiczny obraz. Behre К. E. 1981 The interpretation of athropogenic indicators in pollen dia grams, Pollen et Spores 23 (2), s. 225-245. Büntgen U., Myglan V. S., Ljungqvist F. C., McCormick Μ., Di Cosmo N., Sigl Μ., Jungclaus J., Wagner S., Krusic P. J., Esper J., Kaplan J. O., de Vaan Μ. A. C., Luterbacher J., Wacker L., Tegel W, Kirdyanov A.V., 2016 Cooling and societal change during the Late Antique Little Ice Age from 536 to around 660 AD, Nature Geoscience, t. 9, s. 231-237. Büntgen U., Tegel W, Nicolussi К., McCormick Μ., Frank D., Trouet V., Kaplan J. O., Herzig E, Heussner Κ.-U., Wanner H., Luterbacher J., Esper J. 2011 2500 years of European climate variability and human susceptibility, Science, t. 331 (6017), s. 578-582. Cherrill A. J., Lane A. Μ. 1994 Bracken (Pteridium aqulinum (L.) Kuhn) infestation of rough grazing land in the catchment of the River Tyne, northern England, Watsonia, t. 20, s. 105-114. Chudziak W, Kaźmierczak R., Niegowski J. 2016 Podwodne dziedzictwo Archeologiczne Polski. Katalog stano wisk (badania 2011-2015), Toruń. Człowiek 2020 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe, t. 1:1, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń. Dębińska D., Piątek B., Popkowski A. 2014
Gmina Lubniewice w kontekście geograficzno-historycznym, [w:] Czynniki i kierunki rozwoju gminy Lubniewice, red. B. Kosłuń, J. Dyba, Poznań, s. 40-66. Filbrandt-Czaja A. 1998 Holoceńska historia roślinności północnej części Lednickie go Parku Krajobrazowego ze szczególnym uwzględnieniem czynnika antropogenicznego, Biblioteka Studiów Lednic kich, t. 3, Poznań, s. 9-41. Grabowska B. 2010 Paradyż i raj utracony, Gorzów Wielkopolski. Gruszka B., Pawlak E., Pawlak P., 2013 Zespoły ceramiczne ze starszych faz wczesnego średnio wiecza na wybranych stanowiskach środkowego nadodrza w świetle najnowszych wyników datowań przyrodniczych, Archeologia Polski, t. 58 (1-2), s. 171-198. Gruszka B. 2014 Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra, Studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra. Herking Ch. Μ. Rozprawa doktorska. Georg-August-Universität zu Göt tingen. Jurochnik A., Nalepka D. 2013 Late Glacial and Holocene plant cover in Węgliny, Lubsza Plain, south-west Poland, based on pollen analysis, Acta Palaeobotanica 53(2), s. 191-233. Starosiedle 2014 Starosiedle w ziemi lubuskiej: osadnictwo starożytne i wcze snośredniowieczne, Starosiedle in the Lubusz Land: Prehi storie and early medieval settlement, red. Z. Kobyliński, Warszawa. Kupryjanowicz Μ., Fiłoc Μ. 2016 Badania palinologiczne Jaćwieży. Palynological studies in the Yatving territory, [w:] Archeologia Jaćwieży daw ne badania i nowe perspektywy. Yatving Archaeology past research, new perspectives, red. A. Bitner-Wróblewska, W. Brzeziński, Μ. Kasprzycka, Warszawa, s. 133-157. Latałowa Μ.
2003a Osady czwartorzędowe jako źródło materiału przyrodnicze go, [w:] Palinologia, red. S. Dybovej-Jachowicz, A. Sadow ska, Kraków, s. 224-233. 2003b Holocen jako interglacjał, [w:] Palinologia, red. S. Dybovej-Jachowicz, A. Sadowska, Kraków, s. 173-299. 2007 Gospodarka człowieka w diagramach pyłkowych, [w:] Środowisko - Człowiek - Cywilizacja, t. 1, Studia interdyscyplinrne nad środowiskiem i kulturą w Polsce, red. Μ. Makohonienko, D. Makowiecki, Z. Kurnatowska, s. 171-187. Latałowa Μ., Święta-Musznicka J., Słowiński Μ., Pędziszewska A., Noryśkiewicz A. Μ., Zimny Μ., Obremska Μ., Ott E, Stivrins N., Pasanen L., Oulun Y., Ilvonen L., Holmström L., Seppâ H. 2019 Abrupt Alnus population decline at the end of the first mil lennium CE in Europe - the event ecology, possible causes, and implications, The Holocene, t. 29(8), s. 1335-1349. Ljungqviost F. C. 2009 Temperature proxy records covering the last two millennia: A tabular and visual overview, Geografiska Annaler, t. 91 A(l), s. 11-29. Łuczaj Ł. 2011 Dziko rosnqce rośliny jadalne użytkowane w Polsce od poło wy XIX w. do czasów współczesnych, Etnobiologia Polska, t. 1, s. 57-125. Łuczaj Ł., Adamczak A., Duda Μ. 2014 Tannin content in acorns (Quercus spp.) from Poland, Den drobiology, t. 72: s. 103-111. http://dx.doi.org/10.12657/ denbio.072.009. McCormick Μ., Büntgen U., Cane Μ. A., Cook E. R., Harper K., Huybers P., Litt T., Manning S. W, Mayewski P. A., More A. F. Μ., Nicolussi К., Tegel W. 2012 Climate change during and after the Roman Empire: Re constructing the past from scientific and historical evidence,
Journal of Interdisciplinary History, t. 43(2), s. 169-220. 2004 Pollenanalytische Untersuchungen zur holozänen Vege- Madeja J. 2012 Local holocene vegetation changes and settlement history based on pollen analysis of Lake Kwiecko sediments, West- ta-tionsgeschichte entlang des östlichen unteren Oder tals und südlichen unteren Wartatals in Nordwestpolen. -Pomeranian Lake District, NW Poland, Acta Palaeobotanica, t. 52 (1), s. 105-125.
199 11, Bibliografia Madeja J., Harmata K., Kołaczek P., Karpińska-Kołaczek Μ., Piątek K., Naks P. 2009 Bracken (Pteridium aquilinum (L.) Kuhn), mistletoe (Vis- cum album (L.)) and bladder-nut (Staphylea (L.)) - myste rious plants with unusual applications. Cultural and ethno- botanical studies, [w:] Plants and Culture: seeds of cultural heritage of Europe, red. J.-P. Morel, A. Μ. Mercuri, Bari, s. 207-215. Makohonienko Μ. 2000 Przyrodnicza historia Gniezna, Prace Zakładu Biogeografii i Paleoekologii, t. 1, Homini, Poznań-Bydgoszcz. Milecka K. 1998 Historia działalności człowieka w okolicach Giecza i Wago wa w świetle analizy pyłkowej, Biblioteka Studiów Lednic kich, t. 3, Poznań, s. 43-95. 2014 Tło środowiskowe osadnictwa w rejonie stanowiska 1 w Za wadzie na podstawie wyników analizy palinologicznej, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra, Studia interdyscyplinarne, red. B. Grusz ka, Zielona Góra, s. 37-48. 2015 Wczesnośredniowieczna osada w Mozowie, stan. 23. Ana liza środowiskowa na podstawie badań palinologicznych, [w:] Osada z połowy VII i początku VIII wieku w Mozo wie, stan. 23, woj. Lubuskie. Źródła archeologiczne i środo wiskowe, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 1, Zielona Góra, s. 17-21. 2016 Analiza palinologiczna osadów organicznych starorzecza w okolicach grodziska w Połupinie, [w:] Wczesnośrednio wieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i inter pretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, Zie lona Góra, s. 31-41. 2017 Roślinność i jej
antropogeniczne przekształcenia w młod szym holocenie w sąsiedztwie stanowiska 1 w Grodziszczu, zachodnia Polska, [w:] Grodziszcze: od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnich rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinarne. Część 1, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 3, Zie lona Góra, s. 31-42. Miotk-Szpiganowicz G. 1992 The history of the vegetation of Bory Tucholskie and the role of man in the light of palynological investigation, Acta Palaeobotanica, t. 32 (1), s. 39-122. Noryśkiewicz A. Μ. 2006 Historia cisa w okolicy Wierzchlasu w świetle analizy pyłko wej, Toruń. 2013 Historia roślinności i osadnictwa ziemi chełmińskiej w póź nym holocenie. Studium palinologiczne, Toruń. 2014 Vegetation and settlement history as reflected by pollen analysis, [w:] The Island in Żółte in Lake Zarańskie. Early medieval gateway in West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 49-60. Pçdziszewska A., Tylmann W., Witak Μ., Piotrowska N., Maciejewska E„ Latałowa Μ. 2020 Holocene environmental changes reflected by pollen, dia toms, and geochemistry of annually laminated sediments of Lake Suminko in the Kashubian Lake District (N Po land), Review of Palaeobotany and Palynology, 216, s. 55-75. Prasad R. B. N., Gülz P.-G. 1989 Composition of Lipids of beech (Fagus sylvatica) seed oil, Zeitschrift für Naturforschung C, t. 44 (9-10), s. 735-738. Turner N. J., Łuczaj Ł. J., Migliorini P., Pieroni A., Dreon A. L., Sacchetti L. E., Paoletti Μ. G. 2011 Edible and Tended Wild Plants, Traditional Ecological Knowledge and Agroecology,
Critical Reviews in Plant Sciences, 30, s. 198-225. Zamelska-Monczak K. 2011 Przemiany społeczno-kulturowe w okresie formowania się państwa piastowskiego w Wielkopolsce północno-zachodniej na podstawie materiałów archeologicznych z Santoka i Mię dzyrzecza, Folia Praehistorica Posnaniensia, 16, s. 371-380. ■ 6. Wyspy jeziorne jako element. Akeret Ö., Hass J. N., Leuzinger U., Jacomet S. 1999 Plant macrofossils and pollen in goat/sheep faeces from Neo lithic lake-shore settlement Arbon Bleiche 3, Switzerland, The Holocene, 9(2), s. 175-182. Alsleben A. 1995 Nutzpflanzen aus dem mittelalterlichen Wolin. Zwei aus gewählte Gruppen: Getreide und Lein, Offa, 52, s. 185-217. Badura Μ. 2011 Rośliny użytkowe w dawnym Gdańsku. Studium archeobotaniczne, Gdańsk. Badura Μ., Noryśkiewicz A. Μ., Chudziak W., Kaźmierczak R. 2018 Environmental context and the role of plants at the early medieval artificial island in the lake Paklicko Wielkie, Nowy Dworek, western Poland, Vegetation History and Archaeobotany, 27(1), s. 99-110. Banaś К. 2016 The principal regulators of vegetation structure in lakes of north-west Poland. A new approach to the assembly of ma crophyte communities, Gdańsk. Behre K.-E., Jacomet S. 1991 The ecological interpretation of archaeobotanical data, [w:] Progress in Old World Palaeoethnobotany: a retrospective view on the occasion of 20 years of the International Work Group for Palaeoethnobotany, red. W van Zeist, K. Wasylikowa, K.-E. Behre, Rotterdam, s. 81-108. Białobok S., Boratyński A., Bugała W. 1993 Biologia sosny zwyczajnej, Sorus, Poznań. Burka A. 2017 Skład
botaniczny warstw archeologicznych grodziska na wyspie Księży Ostrów na jeziorze Lubiąż (Lubniewice, st. 9), praca licencjacka, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Gdańsk. Chudziak W. 2013 Związki przędzalnictwa i tkactwa z symboliką kosmologicz ną Słowian zachodnich - depozyty wodne z Jeziora Zarań skiego, [w:] Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Bogusławowi Gedidze w osiemdziesiątą roczni cę urodzin przez przyjaciół, kolegów i uczniów, red. J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło, Wrocław, s. 171-183.
200 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe Cunningham S. 1985 Cunningham’s Encyclopedia of Magical Herbs, Minnesota. Człowiek J. Czebreszuk, J. Müller, Studien zur Archäologie in Ost mitteleuropa, 2, s. 264-274. Kiersnowski Μ. 2020 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe, 1.1:1, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 57-87. De Cleene Μ., Lejeune Μ. C. 1954 Rośliny uprawne i pożywienie roślinne w Polsce wczesnośre dniowiecznej, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 2003 Compendium of symbolic and ritual plants in Europe, t. I (Trees and shrubs), t. II (Herbs), Ghent. Delhon C., Martin L., Argant J., Thiebauli S. 2008 Shepherds and plants in the Alps: multi-proxy archaeobotanical analysis of neolithic dungfrom „La Grande Rivoire“ (Isere, France), Journal of Archaeological Science, 35, s. 2937-2952. Dembińska Μ. 1963 Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej, Warszawa. Ebertowska W. 2018 Interpretacja ekologiczna składu flory kopalnej wczesno średniowiecznego stanowiska wyspowego Chycina na je ziorze Długie (Pojezierze Lubuskie), praca magisterska w archiwum Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. Encyklopedia zielarstwa 2000 Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, red. K. Strzelec ka, J. Kowalski, Warszawa. Fredengren C. 2002 Crannogs: a study of people’s interaction with lakes, with particular reference to Lough Gara in the north-west of Ire land, Wicklow. Gieysztor A. Klichowska Μ. 1956 Szczątki roślin odkryte na Wawelu w 1954 r, Sprawozdania 2006 Mitologia Słowian, Warszawa Greig J. 1988 Plant resources, [w:] The
countryside of medieval England, red. G. Astill, A. Grant, Oxford, s. 108-127. Grieve Μ. 1971 A Modern Herbal, New York. Hejcman Μ., Hejcmanova P., Pavlu V., Benes J. 2013 Origin and history of grassland in Central Europe - a re view, Grass and Forage Science 68 (3), s. 245-363. Historia 1978 Historia kultury materialnej Polski, 1.1, od VII do XII wieku, red. Μ. Dembińska, Wrocław-Gdańsk. Jaroń B. 1939 Średniowieczne szczotki roślinne z wykopalisk w Gnieźnie, 2(3), s. 346-387. Archeologiczne, t. 2, s. 108-111. 1961 Wczesnośredniowieczne szczątki roślinne odkryte w Wolinie na stanowisku wykopaliskowym 4 w latach 1953-1955, Ma teriały Zachodniopomorskie, t. 7, s. 457-461. 1972 Rośliny naczyniowe w znaleziskach kulturowych Polski pół nocno-zachodniej, Prace Komisji Biologicznej PTPN, 35(2), s. 3-74. Kłosowski S., Kłosowski G. 2006 Rośliny wodne i bagienne, Warszawa. Kluk K. 1808 Dykcyonarz roślinny, t. II, Warszawa. Koszałka J. 2005a Badania archeobotaniczne zespołu grodowego na Ostrowiu Tumskim w Poznaniu - historia i najnowsze wyniki, Bota nical Guidebooks, 28, s. 173-194. 2005b Depozyt prosa ze stanowiska Ostrów Tumski 9/10 w Pozna niu. Poznań we wczesnym średniowieczu, red. H. Kóćka-Krenz, t. 5, Poznań, s. 83-90. 2012 Źródła archeobotaniczne z grodziska w Nowińcu, stan. 2, gm. Lubsko, woj. lubuskie, [w:] Nowiniec, stan 2 - wcze snośredniowieczny gród na pograniczu Sląsko-Łużyckim w świetle badań interdyscyplinarnych, red. B. Gruszka, Zie lona Góra, s. 205-208. Kowalik A. 2004 Kosmologia dawnych Słowian, Kraków. Kujawska Μ., Łuczaj Ł., Sosnowska J., Klepacki P. 2016
Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych. Słownik Adama Fischera, Krosno. Latałowa Μ. 1999 Palaeoecological reconstruction of the environmental con ditions and economy in early medieval Wolin - against a background of the Holocene history of the landscape, Acta [w:] Gniezno w zaraniu dziejów (od VIII do XIII wieku) w świetle wykopalisk, red. J. Kostrzewski, Biblioteka Prehi storyczna, IV, Poznań, s. 273-316. Jarosińska J. Palaeobotanica, 39(2). 2007 Gospodarka człowieka w diagramach pyłkowych, [w:] Śro 1994 Stan badań archeobotanicznych średniowiecza na obszarze polskiej części Pobrzeża Bałtyku, Polish Botanical Studies, Guidebook Series, 11, s. 93-108. Kajkowski K. kohonienko, D. Makowiecki, Z. Kurnatowska, Poznań, s. 171-187. Latałowa Μ., Badura Μ., Jarosińska J. 2003 Archaeobotanical samples from non-specific urban contexts 2011 Wyspy jako symboliczne centra wczesnośredniowiecznych mikroregionów osadniczych Pomorza Środkowego, Nasze ples from Elbląg and Kołobrzeg northern Poland), Vegeta Pomorze, 13, s. 23-42. Karg S., Bauer S., Fingerhut D. dowisko - Człowiek - Cywilizacja, t. 1, Studia interdyscyplinrne nad środowiskiem i kulturą w Polsce, red. Μ. Ma- as a tool for reconstructing environmental conditions (exam tion History and Archaeobotany, 12, s. 93-104. Latałowa Μ., Badura Μ., Jarosińska J., Święta J. 2004 Erste botanische Grossrestan alysen aus dem östlichen 2007 Useful plants in medieval and post-medieval archaeobotani Feuchtbodenareal, [w:] Bruszczewo I: Ausgrabungen und Forschungen in einer prähistorischen Siedlungskammer Großpolens - Badania
mikroregionu osadniczego z tere cal materials from the Hanseatic towns of northern Poland (Kołobrzeg, Gdańsk and Elbląg), [w:] Medieval Food Tra nu Wielkopolski. Poznań-Bamberg-Rahden (Westf), red. ditions in Northern Europe, red. S. Karg, PNM Studies in Archaeology History, 12, Copenhagen, s. 39-72.
201 11. Bibliografia Latałowa Μ., Pińska K. 2010 Zawartość botaniczna dwóch naczyń z pozostałości osady ludności łużyckich pól popielnicowych w Polanowie na Poje zierzu Gnieźnieńskim, [w:] Archeologia jeziora Powidzkiego, red. A. Pydyn, Toruń, s. 197-226. Latałowa Μ., Rączkowski W. 1999 Szczotki lnu (Linum usitatissimum L.) z wczesnośrednio wiecznego stanowiska we Wrześnicy (Polska północna) w interpretacji botanicznej i archeologicznej, Polish Botani cal Studies, Guidebook Series, 23, s. 263-278. Lechnicki E 1955 Szczątki roślinne z wykopalisk Gdańskich w latach 1950-1952, Studia wczesnośredniowieczne, t. 3, s. 252-259. Lechnicki E, Klichowska Μ., Gupieniec R. 1961 Szczątki roślinne ze stanowiska 1 w Gdańsku (wykop głów ny), [w:] Gdańsk wczesnośredniowieczny, t. 4, red. J. Ka mińska, Gdańsk, s. 5-25. Lis H., Lis P. 2009 Kuchnia Słowian. O żywności, potrawach i nie tylko. LIBRON, Kraków. Lityńska-Zając Μ., Wasylikowa K. 2005 Przewodnik do badań archeobotanicznych, Poznań. Madeja J., Harmata K., Kołaczek P., Karpińska-Kołaczek Μ., Piątek K., Naks P. 2009 Bracken (Pteridium aquilinum (L.) Kuhn), mistletoe (Viscum album (L.)) and bladder-nut (Staphylea pinnata (L.)) - mysterious plants with unusual applications. Cultural and ethnobotanical studies, [w:] Plants and culture: seeds of the cultural heritage of Europe, red. J.-P. Morel, A. Μ. Mercuri, Centro Europeo per i Beni Cultural! Ravello, Edipuglia Bari, s. 207-215. Matuszkiewicz W. 2008 Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa. Maurizio A. 1926 Pożywienie roślinne i rolnictwo w rozwoju
dziejowym, War szawa. Milecka K. 2014 Tło środowiskowe osadnictwa w rejonie stanowiska 1 w Za wadzie na podstawie wyników analizy palinologicznej, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra, Studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 37-48. 2015 Wczesnośredniowieczna osada w Mozowie, stan. 23. Ana liza środowiskowa na podstawie badań palinologicznych, [w:] Osada z połowy VII i początku VIII wieku w Mozo wie, stan. 23, woj. Lubuskie. Źródła archeologiczne i środo wiskowe, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 1, Zielona Góra, s. 17-21. 2016 Analiza palinologiczna osadów organicznych starorzecza w okolicach grodziska w Połupinie, [w:] Wczesnośrednio wieczny gród w Połupinie, stan. 2. Nowe analizy i inter pretacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, Zie lona Góra, s. 31-42. 2017 Roślinność i jej antropogeniczne przekształcenia w młod szym hołocenie w sąsiedztwie stanowiska Grodziszcze, za chodnia Polska, [w:] Grodziszcze. Od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnich rubieży państwa wczesnopiastowskiego, red. B. Gruszka, Studia interdyscyplinarne, część 1, Zielona Góra, s. 31-42. Miśkiewicz Μ. 2010 Europa wczesnego średniowiecza V-VIII wiek, Warszawa. Morisson I. 1985 Landscape with lake-dwellings: the crannogs of Scotland, Edinburgh. Mowszowicz J. 1975 Dziko rosnące rośliny użytkowe, Warszawa. Mueller-Bieniek A. 2010 Carrot (Daucus carota L.) in Medieval Kraków (S. Poland): A cultivated form? Journal of Archaeological Science, 37(7), s. 1725-1730.
Nartowska J. 2016 Len - co złotem miał być, Panaceae, 2(55), s. 5-8. Noryśkiewicz A. Μ. 2014 Vegetation and settlement history as reflected by pollen analysis, [w:j The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 49-60. Nowiński Μ. 1970 Chwasty łąk i pastwisk, Warszawa, Okuniewska-Nowaczyk L, Milecka K., Makohonienko Μ., Harmata K., Madeja J., Nalepka D. 2004 Secale cereale L. - Rye, [w:j Late Glacial and Holocene hi story of vegetation in Poland based on isopollen maps, red. Μ. Ralska-Jasiewiczowa et al., Kraków, s. 347-353. Pińska К., Latałowa Μ. 2014 Plant Romains, [w:] The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 367-560. Podbielkowski Z., Podbielkowska Μ. 1992 Przystosowania roślin do środowiska. Warszawa. Podbielkowski Z., Sudnik-Wójcikowska B. 2003 Słownik roślin użytkowych, Warszawa. Prokop K. 2015 Rośliny użytkowe z wczesnośredniowiecznego stanowiska Nowy Dworek na jeziorze Paklicko Wielkie (województwo lubuskie), manuskrypt pracy magisterskiej w archiwum Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. Reinhard К. J., Sherrian E., Damon T. R., Meier D. K. 2006 Pollen concentration analysis of Ancestral Pueblo dietary va riation, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Paleaoecology 237, s. 92-109. Rośliny 2012 Rośliny w życiu codziennym mieszkańców średniowiecznego Krakowa, red. A. Mueller-Bieniek, Kraków. Rutkowska B. 1984 Atlas roślin łąkowych i pastwiskowych, Warszawa. Skarżyński A. 1991 Magia ziół, Warszawa. Skrzyński
G. 2017 Wiązka lnu z wczesnośredniowiecznej osady w Radomiu. Wstępne wyniki badań archeobotanicznych, Sympozjum Sekcji Paleobotaniki PTB, Warszawa, s. 35. Sullivan A. 2000 Crannogs: lake dwellings of Ireland. Dublin, Dublin.
202 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe 2005 Crannóga/Crannogs, [w:] Mediaeval Ireland. An encyklope dia, red. S. Duffy, New York-London, s. 192-195. Szczęśniak К. 2008 Świat roślin światem ludzi na pograniczu wschodniej i za chodniej Słowiańszczyzny, Gdańsk. Szymański A. 1993 Reliktowe uprawy zbóż, [w:] Komentarze do Polskiego Atla su Etnograficznego, t. I. Rolnictwo i hodowla - część 1, red. J. Bohdanowicz, Wrocław, s. 192-209. The Island 2014 The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń. Tomaszewicz H. 1979 Roślinność wodna i szuwarowa Polski, Warszawa. Twarkowski S. 1985 Troska o pożywienie, [w:] Kultura Polski średniowiecznej X-XIII w., red. J. Powiat, Warszawa, s. 29-58. Tymrakiewicz W. 1976 Atlas chwastów, Warszawa. Wasylikowa K., Câriciumaru Μ., Hajnalovâ E., Hartyânyi B. P., Pashkevich G. A., Yanushevich Z. V. 1991 East-Central Europe, [w:] Progress in Old World Palaeoethnobotany, red. W. van Zeist, K. Wasylikowa, K. E. Behre, Rotterdam, s. 207-239. Wenzel A. 2016 Środowisko przyrodnicze i użytkowanie roślin w obrębie wczesnośredniowiecznego stanowiska wyspowego na je ziorze Lubiąż (woj. lubuskie), manuskrypt pracy magister skiej w archiwum Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. Wijaczka J. 2007 Procesy o czary w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w XVI-XVII wieku, Toruń. Witkowska-Żuk L. 2013 Rośliny leśne, Warszawa. Zalewska J. 1999 The genus Najas (Najadaceae) in Poland: remarks on taxo nomy, ecology, distribution and conservation, Fragmenta Floristica et
Geobotanica, 44(2), s. 401-422. Zarzycki К., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002 Ecological indicator values of vascular plants of Poland, Bio diversity of Poland 2, Kraków. Ziółkowska Μ. 1983 Gawędy o drzewach, Warszawa. ■ 7. Fauna pogranicza wielkopolsko-lubuskiego. Archeologiczne badania 1998 Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tran zytowego, t. I, Ziemia Lubuska, red. R. Mazurowski, Poznań. Archeologia w studiach Clason A. T., Prummel W. 1977 Collecting, sieving and archaeozoological research, Journal of Archaeological Sciences 4, s. 171-175. Chudziak W. 2009 Wyspa w Żółtem na Jeziorze Zarańska - na pograniczu rze czywistości i transcendencji, [w:] Studia nad dawną Polską tom 2. Materiały z wykładów w Muzeum Początków Pań stwa Polskiego w Gnieźnie od października 2008 do czerw 2013 ca 2009, red. T. Sawicki, Gniezno, s. 47-70. Wyspy w krajobrazie przyrodniczo-kulturowym Słowian Za chodnich, [w:] Wioski i parafie w średniowieczu. Wykłady popularno-naukowe zorganizowane w ramach IX Festiwa lu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie nad Wartą w dniach 8-9 czerwca 2013 roku, red. Μ. Brzostowicz, Μ. Przybył, J. Wrzesiński, Poznań-Ląd, s. 51-75. Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2007 Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadni czym w Żółtem, gm. Drawsko Pomorskie (lata 2004-2005), [w:] XV Sesja Pomorzoznawcza, red., G. Nawrolska, Elbląg, s. 231-247. Człowiek 2020 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schines ghe, t. 1:1, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń. Cooper J. C. 1998
Zwierzęta symboliczne i mityczne, Poznań. Davis S. J. Μ. 1995 The archaeology of animals, London. Gieysztor A. 1982 Mitologia Słowian, Warszawa. Gruszka B. 2010 Wczesnośredniowieczna osada przygrodowa (podgrodzie?) w Klenicy (stan. 4), pow. zielonogórski. Opracowanie wyni ków badań z 1962 roku, Archeologia Środkowego Nadodrza, t. 7, s. 109-190. Hilczer-Kurnatowska Z. 1982 Zakładzina, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. 7, red. G. Labuda, Z. Stieber, Wrocław, s. 52-54. Hilczerówna Z. 1967 Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do początków XI wieku, Wrocław. Kobielus S. 2005 Fizjologi i Aviarum, Średniowieczne traktaty o symbolice zwierząt, Tyniec. Kopaliński W. 2006 Słownik symboli, Warszawa. Labuda G. 1999 Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Anto logia tekstów źródłowych, Poznań. Łowmiański H. 1979 Religia Słowian i jej upadek, Warszawa. Makowiecka Μ., Makowiecki D. 2006 Archeologia w studiach nad najstarszymi dziejami Krosna 2006 Studia nad średniowieczną gospodarką zwierzętami w stre Odrzańskiego, red. Μ. Magda-Nawrocka, A. Nawojska, L. Szymczak, Krosno Odrzańskie, s. 133-174. Brzostowicz Μ. fie środkowej Odry na podstawie analiz archeozoologicznych 2002 Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu, Μ. Magda-Nawrocka, A. Nawojska, L. Szymczak, Krosno Poznań. materiałów z Krosna Odrzańskiego, [w:] Archeologia w stu diach nad najstarszymi dziejami Krosna Odrzańskiego, red. Odrzańskie, s. 133-174.
11. Bibliografia 2012 Wyniki badań zwierzęcych szczątków kostnych z miejscowo ści Nowiniec, stan. 2, gm. Lubsko, woj. lubuskie, [w:] Nawi nięć, stan. 2 - wczesnośredniowieczne grodzisko na pograni czu śląsko-łużyckim w świetle badań interdyscyplinarnych, Zielona Góra, s. 126-153. 2014 Faunal remains, [w:] The Island in Żółte on Lake Zarań skie, Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 311-366. 2015 Gospodarka zwierzętami w czasach rozwoju grodu i zamku w Międzyrzeczu na podstawie badań archeozoologicznych średniowiecznych szczątków ze stan. 1, [w:] Międzyrzecz we wczesnym i późnym średniowieczu. Wyniki badań wykopa liskowych na zamku w latach 1954-1961, red. S. Kurna towski, Warszawa, s. 393-409. 2016 Badania archeozoologiczne szczątków kostnych z miejsco wości Połupin, stan. 2, woj. lubuskie, [w:] Wczesnośrednio wieczny gród w Polupinie, stan. 2, Nowe analizy i interpre tacje źródeł archeologicznych i przyrodniczych, Monografie wczesnośredniowieczne, t. 2, red. B. Gruszka, Zielona Gó ra, s. 101-107. 2017 Wyniki badań zwierzęcych szczątków kostnych z miejscowo ści Grodziszcze, stanowisko 1, [w:] Grodziszcze. Od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnich rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinar ne, Część I, red. B. Gruszka, Monografie wczesnośrednio wieczne, t. 3, Zielona Góra, s. 289-308. 2018 Zwierzęta gnieźnieńskiego zespołu grodowego we wczesnym średniowieczu, [w:] Gniezno - wczesnośredniowieczny ze spół grodowy, red. T. Sawicki, Μ. Bis, Warszawa, s. 365-401. Makowiecki D. 1998a
Analiza zwierzęcych szczątków kostnych ze stanowiska 1 i 12 w Nowej Wsi. Aneks 1, [w:] Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. I, Zie mia Lubuska, red. R. Mazurowski, Poznań, s. 182-188. 1998b Zwierzęce szczątki kostne ze stanowiska 29 w Żółwinie. Aneks 1, [w:] Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. I, Ziemia Lubuska, red. R. Mazurowski, Poznań, s. 360-363. 2000 Ekspertyza archeozoologiczna szczątków zwierzęcych z miejscowości Nowy Dworek, stan. 7, gm. Świebodzin, niepublikowane opracowanie w archiwum autora i Mu zeum Środkowego Nadodrza, Świdnica, Zielona Góra. 2001 Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu. Studium archeozoologiczne, Biblioteka Studiów Lednickich, t. VI, Poznań. 2006 Wybrane zagadnienia ze studiów nad gospodarką zwierzę tami we wczesnośredniowiecznych kompleksach grodowych Pomorza, Wielkopolski i Dolnego Śląska, [w:] Stan i potrze by badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce - 15 lat później, red. W. Chudziak, S. Moździoch, Toruń-Wro cław-Warszawa, s. 123-150. 2016 Zwierzęta średniowiecznego i nowożytnego Poznania oraz okolic. Podstawy archeozoologiczne, Ekologia Historyczna Poznania, t. 3, Poznań. 2019 Wyniki archeozoologicznej identyfikacji zwierzęcych szcząt ków kostnych ze stanowiska 2 w Dąbrówce, [w:] Dwa grody nad Wirynką: Dąbrówka, stanowisko 1 i 2, woj. wielkopol 203 skie, red. Μ. Szmyt i P. Pawlak, Biblioteka Fontes Archaeologici Posnanienses 25, Poznań, s. 392-441. Makowiecki D., Makowiecka Μ., Wiejacka Μ., Wiejacki J. 2014 Zbiory
faunistyczne z osady w miejscowości Zawada, stan. 1, a gospodarka zwierzętami i środowisko przyrod nicze na pograniczu Dolnego Śląska, Wielkopolski i Łużyc w IX-XIII wieku, [w:] Wczesnośredniowieczna osada w Za wadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra: studia interdyscyplinar ne, red. B. Gruszka, Zielona Góra, s. 197-229. Moszyński K. 1967 Kultura ludowa Słowian, t. II, Kultura duchowa, część 1, wyd. drugie, Warszawa. Osypińska Μ. 2011 Gospodarka hodowlana i użytkowanie zwierząt w okre sie wczesnego średniowiecza, [w:] Osadnictwo pradziejowe i wczesnośredniowieczne w Lubrzy. Ratownicze badania ar cheologiczne Instytutu Archeologii i Etnologii PAN Oddział w Poznaniu, red. J. Kabaciński, I. Sobkowiak-Tabaka, Ma teriały do wczesnych pradziejów zachodniej Wielkopolski, t. III, Poznań, s. 717-760. Rajewski Z. 1975 Koń w wierzeniach u Słowian wczesnośredniowiecznych, Wiadomości Archeologiczne, t. 39/4, s. 516-522. Rola J., Makowiecki D. 2012 Depozyty akwatyczne wydobyte z dna jeziora Płotki koło Piły, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 13, s. 45-51. Schramm Z. 1976 Bydło wczesnośredniowieczne na ziemiach Wielkopolski i Kujaw. Studium morfologiczne na podstawie wykopalisko wego materiału kostnego z Kruszwicy, Międzyrzecza i San toka, Poznań. Sobociński Μ. 1963 Materiał kostny zwierzęcy z wykopalisk wczesnośrednio wiecznego grodziska w Bonikowie, Poznań. Wczesnośredniowieczna osada 2014 Wczesnośredniowieczna osada w Zawadzie, stan. 1, gm. Zielona Góra: studia interdyscyplinarne, red. B. Gruszka, Zielona Góra. Wiejacka Μ., Wiejacki J. 2016 Die Tierknochen der
Vorburgsiedlung von Kleinitz (Klenica), [w:] Burg Herrschafi und Siedlung im mittelalterlichen Nie derschlesien: die slawischen Ringwälle von Koben (Chobienia) und Kleinitz (Klenica) im Kontext der Frühgeschichte des mittleren Oderraums, red. F. P. Biermann, P. A. Kiese ler, D. Nowakowski, Bonn, s. 533-546. ■ 8. Wyspy pogranicza na tle mezoregionalnych. Arnold S. 1968 Terytoria plemienne w ustroju administracyjnym Polski pia stowskiej (w. XII-XIII), [w:] Z dziejów średniowiecza. Wy bór pism, Warszawa, s. 233-404. Bleile R. 2010 Central Sites on the Periphery? The Development of Slavo nic Ramparts on Islands in Freshwater Lakes in Northern Germany (8th—12th Century AD), [w:] Landscapes and Human Development: The Contribution of European Ar-
204 Człowiek na Pograniczu. Na peryferiach Civitas Schinesghe chaeology, Proceedings of the International Workshop "Socio-Environmental Dynamics over the Last 12,000 Years: The Creation of Landscapes (1st—4th April 2009)”, Bonn, s. 285-296. Buko A. 2017 Małopolska i Wielkopolska IX-X wieku w perspektywie ba dań archeologicznych, [w:] Spór o początki państwa polskie go. Historiografia, tradycja, mit, propaganda, red. W. Drelicharz, D. Jasiak, J. Poleski, Kraków s. 15-36. Chrzan K. 2018 Miejsce w krajobrazie oraz funkcje wczesnośredniowiecznych grodów w dorzeczach środkowej i górnej Obry, Baryczy oraz środkowej Prosny w IX i X w., Przegląd Archeologiczny, t. 66, s. 261-282. Chudziak W., Kaźmierczak R., Kowalewska B., Niegowski J. 2075 Wyspy w przestrzeni mitycznej Słowian Zachodnich, [w:] Wo da - żywioł ujarzmiony i nieujarzmiony, VII Polsko-Niemiec kie Spotkania Archeologiczne, Janowiec, 24-25 maja 2012, red. A. Jaszewska, A. Michalak, Zielona Góra, s. 189-210. Chudziak W., Kaźmierczak R., Niegowski J. 2011 Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog stano wisk (badania 2006-2009), Toruń. 2016 Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog stano wisk (badania 2011-2015), Toruń. Chudziak W., Pranke P., Kaźmierczak R. 2014 Socio-cultural functions of the Island in Żółte, [w:] The Is land in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń, s. 441-450. Chudziak W., Siemianowska E. 2017 Z badań nad systemem komunikacji we wczesnym średnio wieczu, [w:] Pradoliny pomorskich rzek. Kontakty kulturowe i
handlowe społeczeństw w pradziejach i wczesnym średnio wieczu, red. Μ. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chudziak, Gdańsk, s. 293-299. Ciesielski Μ. 2006 Wielokulturowe stanowisko archeologiczne nr 11 w Między rzeczu, [w:] Współczesnymi drogami w przeszłość, 2, red. S. Groblica, A. Jaszewska, Zielona Góra, s. 295-364. Cooley Ch. H. 1894 The Theory of Transportation, Publications of the Ameri can Economic Association, t. 9, s. 13-148. Dąbrowski E. 1998 Wczesnośredniowieczny poznańsko-zaodrzański trakt tran zytowy w świetle badań archeologicznych w Pszczewie (1959-1960), [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red. H. Kóćka-Krenz, W. Łosiński, Po znań, s. 246-261. Dębski A. 2014 Wczesnośredniowieczna osada w Wilenku, gm. Szczaniec, wraz z pozostałościami osadnictwa nowożytnego. Archeolo giczne badania ratownicze na trasie autostrady A2, Via Archaeologia Posnaniensis, t. 10, Poznań. Felis Μ. 2010 Kim byli ludzie pochowani na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Jordanowie, [w:] Tak więc po owocach po znacie ich, Funeralia Lednickie 12, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, s. 309-319. Fiedler U. 1999 Das Land Lebus in Piasticher Zeit, [w:] Centrum i zaplecze we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej, Spotkania Bytomskie 3, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 207-226. Grodziszcze 2017 Grodziszcze: od grodu plemiennego do kluczowego ośrodka zachodnich rubieży państwa wczesnopiastowskiego. Studium interdyscyplinarne. Część 1, [w:] Monografie Wczesnośre dniowieczne, t. 3, red. B. Gruszka, Zielona Góra. Hilczerówna Z. 1956 Ostrogi polskie z X-XIII wieku,
Poznań. Hensel W. 1953 Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 2, Poznań. Hensel W, Kurnatowska Z. 1980 Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 5, Wrocław. Herking Ch., Μ. 2004 Pollenanalytische Untersuchungen zur holozänen Vegeta tionsgeschichte entlang des östlichen unteren Odertals und südlichen unteren Wartatals in Nordwestpolen, roz prawa doktorska, Georg-August-Universität zu Göttingen. Jasnosz S. 1969 Wczesnośredniowieczne miejsce kultowe w północno-za chodniej Wielkopolsce, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 20, s. 218-230. Kara Μ. 2009 Najstarsze państwo Piastów - rezultat przełomu czy konty nuacji? Studium archeologiczne, Poznań. 2017 Problematyka genezy państwa Piastów w nowszych poglą dach archeologów polskich, [w:] Spór o początki państwa polskiego. Historiografia, tradycja, mit, propaganda, red. W. Drelicharz, D. Jasiak, J. Poleski, Kraków, s. 37-48. Krajniak W. 2014 Potamokracja lubuska na tle dziejów pogranicza polskoniemieckiego do XVIII wieku. Rola sieci rzecznej w rozwoju osadnictwa na ziemiach polskich, Studia Zachodnie, t. 16, Zielona Góra, s. 23-34. Krąpiec Μ. 2006 Wyniki analiz dendrochronologicznych prób drewna ze stan. 11 w Międzyrzeczu, [w:] Współczesnymi drogami w przeszłość, 2, red. S. Groblica, A. Jaszewska, Zielona Góra, s. 341-342. Kurnatowscy Z. i S. 1996 Znaczenie komunikacji wodnej dla społeczeństw pradzie jowych i wczesnośredniowiecznych, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurnatowska, Wrocław, s. 117-123. 2006 Piastowskie „urządzania” kresów
północno-zachodnich pań stwa, [w:] Świat Słowian wczesnego średniowiecza, red. Μ. Dworaczyk i in., Szczecin, s. 91-100. Kurnatowska Z. 2008 Początki i rozwój państwa, [w:] Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, red. Μ. Kobusiewicz, Poznań, s. 297-395. Kurnatowska Z., Łosińska A. 1996 Perspektywy badań nad wczesnym średniowieczem ziemi lubuskiej, [w:] Człowiek a środowisko w środkowym i doi-
205 11. Bibliografia пут nadodrzu. Badania nad osadnictwem pra- i wczesnodziejowym, Spotkania Bytomskie, 2, red. L. Leciejewicz, E. Gringmuth-Dallmer, Wrocław, s. 161-176. Kurnatowski S. 1992 Interdyscyplinarność w badaniach przestrzeni dorzecza. Część pierwsza. Przemiany i wzajemne oddziaływania środowisk - przyrodniczego i kulturowego, [w:] Rzeki. Kul tura - Cywilizacja - Historia, red. J. Kołtuniak, Katowice, s. 33-52. 2015 Ogólne omówienie wyników badań, [w:] Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961, red. S. Kurnatowski, Warszawa, s. 465- 499. Kurzawska A., Kara Μ. 2015 The contribution of mollusc shells to the reconstruction of environment at the Early Medieval stronghold of Pszczew (Poland), Quaternary International, 30, s. 1-7. Lewczuk J. 2017 Badania nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Lubuskiej, [w:] Colloquia Lubuskie. Znane i nieznane tra dycje Kościoła lubuskiego w perspektywie 1050-lecia Chrztu Polski, red. Μ. Golemski, Ośno Lubuskie, s. 11-30. Marek L. 2004 Wczesnośredniowieczne miecze z Europy Środkowej i Wscho dniej. Dylematy archeologa i bronioznawcy, Wrocław. Michalak A., Gardeła L. w druku The Spur Goad from Lubniewice, Poland: Slavic Elite Culture in the Western Part of the Piast State, Slavia An tiqua. Nalepa J. 1961 Międzyrzecz do roku 1793, [w:] Z przeszłości Międzyrzecza, red. S. Kurnatowski, J. Nalepa, Poznań, s. 1-59. Nowacki Μ. 2006 Powiat Świebodziński. Szkice historyczne, Świebodzin. Popowska-Taborska H. 1965 Dawne pogranicza językowe polsko-dolnołużyckie (w świetle danych
toponomastycznych), Wrocław. Przybył J. 2005 Poznań na tle szlaków komunikacyjnych od X do XIII wieku, [w:] Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średnio wiecznego Poznania, red. Z. Kurnatowska, T. Jurek, Po znań, s. 111-129. Socha K. 2015 Wczesnośredniowieczny gród w Kostrzynie nad Odrq - mity i fakty. Przyczynek do dyskusji, [w:] Woda - żywioł ujarz miony i nieujarzmiony, VII Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne, Janowiec, 24-25 maja 2012, red. A. Jaszewska i A. Michalak, Zielona Góra, s. 211-230. Szczurek T., Paszkiewicz B., Tabaka A., Bogucki Μ., Ilisch P., Malarczyk D. 2017 Frühmittelalterliche Münzfunde aus Grosspolen, Warszawa. Rymar E. 2007 Klucz do ziem polskich, czyli dzieje Ziemi Lubuskiej, aż po jej utratę przez Piastów ugruntowanie władzy margrabiów brandenburskich, Gorzów Wielkopolski. Tabaka A., Zamelska-Monczak K. 2011 Wczesne średniowiecze, [w:] Materiały do wczesnych pra dziejów Zachodniej Wielkopolski. Osadnictwo pradziejo we i wczesnośredniowieczne w Lubrzy, red. J. Kabaciński, I. Sobkowiak-Tabaka, Poznań, s. 443-716. The Island 2014 The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Ga teway into West Pomerania, red. W. Chudziak, R. Kaźmierczak, Toruń. Tietz В. 2017 Upadek grodów wschodniej strefy Tornow-Klenica a proces budowy władztwa Piastów na terenie Wielkopolski, [w:] Spór o początki państwa polskiego. Historiografia, tradycja, mit, propaganda, red. W. Drelicharz, D. Jasiak, J. Poleski, Kraków, s. 99-118. Urbańczyk P. 2013 Politcal and economic status of the Odra estuary area at the turn of the 1st and the 2nd millennia AD, [w:]
Wolińskie Spotkania Mediewistyczne IL Economies, Monetisation and Society in the West Slavic Lands 800-1200 AD, red. Μ. Bo gucki, Μ. Rębkowski, Szczecin, s. 59-72. Weinkauf Μ. 2019 „Wyspa Kozłów” - domniemane miejsce kultu na Jeziorze Wielkim w Gorychu Starym, gm. Międzychód (stanowisko 4), Archaeologia Historica Polona, t. 27, s. 149-161. Wielgosz S. 2006 Pogranicze wielkopolsko-zachodniopomorskie we wczesnym średniowieczu: krajobraz naturalny i struktury osadnicze, Poznań. Weiss A. 1977 Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu, Studia Kościelno-historyczne, t. 1, Lublin. Zamelska-Monczak K. 2006 Międzyrzecz na skrzyżowaniu dróg, [w:] Współczesnymi drogami w przeszłość. IV Polsko-Niemieckie Spotkania Ar cheologiczne, Dychów, 15-18 listopada 2005, t. 1, Biblioteka Archeologii Środkowego Nadodrza, z. 3, t. 1, Zielona Gó ra, s. 243-253. 2017 Grody w Międzyrzeczu i Santoku we wczesnym średniowie czu - podobieństwa i różnice, Studia nad dawną Polską, t. 5, Gniezno, s. 11-28. |
| adam_txt | |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | |
| author2 | Chudziak, Wojciech 1962- Kaźmierczak, Ryszard |
| author2_role | edt edt |
| author2_variant | w c wc r k rk |
| author_GND | (DE-588)1244872784 (DE-588)1331581818 |
| author_facet | Chudziak, Wojciech 1962- Kaźmierczak, Ryszard |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048544596 |
| ctrlnum | (OCoLC)1443585756 (DE-599)BVBBV048544596 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cc4500</leader><controlfield tag="001">BV048544596</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240619</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">221104s2020 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323143727</subfield><subfield code="9">978-83-231-4372-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1443585756</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048544596</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Człowiek na pograniczu</subfield><subfield code="b">na peryferiach Civitas Schinesghe</subfield><subfield code="b"> = Lubusz Land</subfield><subfield code="n">Tom 1</subfield><subfield code="n">2</subfield><subfield code="p">Ziemia lubuska</subfield><subfield code="c">pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Toruń</subfield><subfield code="b">Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">205 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten, Diagramme</subfield><subfield code="c">31 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Bibliografia na stronach 193-205. Finansowanie: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis in Englisch</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4143413-4</subfield><subfield code="a">Aufsatzsammlung</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Chudziak, Wojciech</subfield><subfield code="d">1962-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1244872784</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kaźmierczak, Ryszard</subfield><subfield code="0">(DE-588)1331581818</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="773" ind1="0" ind2="8"><subfield code="w">(DE-604)BV048544579</subfield><subfield code="g">1,2</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20240619</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0902</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033921088</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content |
| genre_facet | Aufsatzsammlung |
| id | DE-604.BV048544596 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:55:54Z |
| indexdate | 2024-11-11T09:02:09Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788323143727 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033921088 |
| oclc_num | 1443585756 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 205 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme 31 cm |
| psigel | BSB_NED_20240619 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| record_format | marc |
| spelling | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land Tom 1 2 Ziemia lubuska pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Toruń Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 2020 205 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme 31 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliografia na stronach 193-205. Finansowanie: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis in Englisch (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content Chudziak, Wojciech 1962- (DE-588)1244872784 edt Kaźmierczak, Ryszard (DE-588)1331581818 edt (DE-604)BV048544579 1,2 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land |
| subject_GND | (DE-588)4143413-4 |
| title | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land |
| title_auth | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land |
| title_exact_search | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land |
| title_exact_search_txtP | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Man in the borderland |
| title_full | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land Tom 1 2 Ziemia lubuska pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| title_fullStr | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land Tom 1 2 Ziemia lubuska pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| title_full_unstemmed | Człowiek na pograniczu na peryferiach Civitas Schinesghe = Lubusz Land Tom 1 2 Ziemia lubuska pod redakcją Wojciecha Chudziaka i Ryszarda Kaźmierczaka ; Instytut Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| title_short | Człowiek na pograniczu |
| title_sort | czlowiek na pograniczu na peryferiach civitas schinesghe lubusz land ziemia lubuska |
| title_sub | na peryferiach Civitas Schinesghe |
| topic_facet | Aufsatzsammlung |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033921088&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV048544579 |
| work_keys_str_mv | AT chudziakwojciech człowieknapograniczunaperyferiachcivitasschinesghelubuszlandtom12 AT kazmierczakryszard człowieknapograniczunaperyferiachcivitasschinesghelubuszlandtom12 |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis