Od schematyzmu transcendentalnego do montażu: pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
2021
|
| Ausgabe: | Wydanie 1 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 297 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788323551553 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048469894 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221219 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220915s2021 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788323551553 |9 978-83-235-5155-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1346088296 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048469894 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 100 | 1 | |a Weichert, Katarzyna |e Verfasser |0 (DE-588)1268134562 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Od schematyzmu transcendentalnego do montażu |b pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |c Katarzyna Weichert |
| 246 | 1 | 1 | |a From transcendental schematism to montage |
| 250 | |a Wydanie 1 | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego |c 2021 | |
| 300 | |a 297 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 600 | 1 | 7 | |a Kant, Immanuel / (1724-1804) |2 dbn |
| 650 | 7 | |a Dekonstrukcja (filozofia) |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Fenomenologia |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Filozofia niemiecka |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Filozofia nowożytna |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Filozofia współczesna |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Hermeneutyka |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Malarstwo (sztuka) |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Metafora |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Teoria obrazu |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Transcendentalizm |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wpływ i recepcja |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wyobraźnia |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wyobraźnia (filozofia) |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Filozofia umysłu |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Wyobrażenie (filozofia) |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Philosophy of Mind |0 (DE-588)4248301-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Transzendentalphilosophie |0 (DE-588)4060719-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Phänomenologie |0 (DE-588)4045660-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Transzendentalphilosophie |0 (DE-588)4060719-7 |D s |
| 689 | 0 | 1 | |a Philosophy of Mind |0 (DE-588)4248301-3 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Phänomenologie |0 (DE-588)4045660-2 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe, EPUB |z 978-83-235-5171-3 |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe, PDF |z 978-83-235-5163-8 |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe, MOBI |z 978-83-235-5179-9 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221219 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033847710 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 100 |e 22/bsb |f 090513 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184417954955264 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wstęp............................................................................................................................................... 9 Rozdział I. Kaniowski model wyobraźni transcendentalnej ................................ 23 1. 2. Wstęp ............................................................................................................................. Wyobraźnia w strukturach poznawczych .................................................................. 2.1. Syntezy .................................................................................................................. 2.2. Proces syntezy jako czytanie przyrody .............................................................. 2.3. Postaciowa rola wyobraźni.................................................................................. 2.4. Schematy czystych pojęć intelektu..................................................................... 3. Wyobraźnia wdoświadczeniu estetycznym................................................................. 3.1. Refleksyjna władza sądzenia................................................................................ 3.2. Piękno a podmiot i syntezy wyobraźni.............................................................. 3.3. Idea estetyczna........................................................................................................ 3.4. Wzniosłość ............................................................................................................ 4.
Podsumowanie............................................................................................................... 23 29 29 42 47 51 62 62 68 74 82 88 Rozdział II. Metafora i obraz. O wolnej wyobraźni wytwórczej ........................ 97 Wstęp ............................................................................................................................. Metafora ........................................................................................................................ 2.1. Sens a status obrazu............................................................................................... 2.2. Metafora - od substytucji do interakcji ............................................................. 2.3. Obrazowy wymiar metafory................................................................................. 2.4. Poetyzowanie — metafora i obraz ........................................................................ 2.5. Metafora a symbol................................................................................................. 3. Obraz ............................................................................................................................. 3.1. Estetyczne zanurzenie w świecie i estetyczna nieodróżnialność....................... 3.2. Malarski schematyzm............................................................................................ 3.3. Widzialność a wizualność...................................................................................... 3.4. Obecność tego, co materialne
............................................................................. 3.5. Naddeterminacja i złośliwy schematyzm ........................................................... 4. Podsumowanie............................................................................................................... 97 99 99 105 115 119 130 133 134 140 149 153 168 177 1. 2. 7
Spis treści Rozdział III. Aplikacje i rozwinięcia. Konstrukcyjny i dekonstrukcyjny aspekt działania wyobraźni.................................................................................................... 181 1. Wstęp ............................................................................................................................ 2. Tworzenie treści jako syntetyczna i schematyczna konstrukcja............................... 2.1. Paradygmat poszlak i możliwość rekonstrukcji wydarzeń............................... 2.2. Syntetyczna fitnkcja intrygi w powieści ............................................................ 2.3. Mimesis a świat przeżywany................................................................................ 2.4. Film jako opowieść ............................................................................................. 2.5. Wyobraźnia historyczna....................................................................................... 3. Warsztat montażu wyobrażeniowego ......................................................................... 3.1. Wyobraźnia wobec niewyobrażalnego .............................................................. 3.2. Montaż jako strategia twórcza ........................................................................... 3.3. Montaż jako strategia krytyczna......................................................................... 4. Podsumowanie............................................................................................................... 181 182 185 189 198 204 215 221 221 237 251 270
Zakończenie.................................................................................................................................. 275 Bibliografia .................................................................................................................................. 289 Summary................................................... 297
Bibliografia Addison J., O dwóch rodzajach geniuszu, [w:] Spectator. Wybór, tłum., wstęp i objas nienia Z. Sinkowa, Wrocław-Kraków 1957, s. 207-212. Alberti L.B., On Painting: A New Translation and Critical Edition, tłum. R. Sinisgalli, Cambridge 2011. Allison H., Kant’s Transcendental Idealism. An Interpretation and Defense, New HavenLondon 1983. Alpers S., The Art ofDescribing. Dutch Art in the Seventeenth Century, Chicago 1984. Arnheim R„ Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, tłum. J. Mach, Gdańsk 2004. Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa 2014. Bachelard G., Poetyka przestrzeni, [w:] tenże, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tłum. H. Chudák, A. Tatarkiewicz, przedm. J. Błoński, Warszawa 1975, s. 359-379. Bal Μ., Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, tłum, pod red. nauk. E. Kraskowskiej, E. Rajewskiej, Kraków 2012. Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. J. Trznadel, Warszawa 2003. Batista A., Lesky C., Sidewalk Stories: Janet Cardiffs Audio-Visual Excursions, „Word Image” 2015, 31/4, s. 515-523. Baumgarten A.G., Metafizyka, tłum. J. Surzyn, Kęty 2012. Benjamin W, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 201-240. Benjamin W., Mała historia fotografii, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 105—124. Benjamin W., O pojęciu historii, tłum. K. Krzemieniowa, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 413—425.
Benjamin W., Pasaże, tłum. I. Kania, Kraków 2005. Benjamin W., Twórca jako wytwórca, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 163—182. Benjamin W, Ulica jednokierunkowa, tłum. B. Baran, Warszawa 2011. Benjamin W, Źródło dramatu żałobnego w Niemczech, tłum. A. Kopački, Warszawa 2013. Bennington G„ Lyotard: Writing the Event, New York 1988. Berger H., Figures ofa Changing World. Metaphor and the Emergence ofModern Culture, New York 2015. 289
Bibliografia Bergson H., Materia i pamięć. O stosunku ciała do ducha, tłum. W. Filewicz, Kraków 2012. Black Μ., Jeszcze o metaforze, tłum. M.B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1983, 74/2, s. 255-281. Black Μ., Metafora, tłum. J. Japola, „Pamiętnik Literacki” 1971, 62/3, s. 217-234. Boehm G., O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, tłum. Μ. Lukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014. Böhme G., Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego, tłum. J. Merecki, Warszawa 2002. Böhme G., Uber Kants Unterscheidung von extensiven und intensiven Grössen, „Kant-Studien” 1974, 65 (1/4), s. 239-258. Brecht B., War Primer, tłum. J. Willett, London-New York 2017. Bredin FL, Metonymy, „Poetics Today” 1984, 5/1, s. 45-58. Broomberg A., Chanarin O., War Primer 2, London 2011, http://mappeditions.com/ publications/war֊primer֊2, s. 64. Buchloh B., Alkgorical Procedures: Appropriation and Montage in Contemporary Art, „Art forum” 1982, 21/1, s. 43-56. Bürger P., Teoria awangardy, tłum. J. Kita-Huber, Kraków 2008. Burke P., Performing History: The Importance of Occasions, „Rethinking History” 2005, 9/1, s. 35-52. Bush L„ War Primer 3, 2015, http://www.lewisbush.com/war-primer-3/. Butts R.E., Kant’s Schemata as Semantical Rules, [w:] Kant Studies Today, red. L.W. Beck, b.m., 1969, s. 290-300. Carr D., Narrative Explanation and its Malcontents, „History and Theory” 2008, 47/1, s. 19-30. Caruth C., Unclaimed Experience. Trauma, Narrative, and History, Baltimore—London 1996. Chomsky N., Syntactic Structures, Berlin-New York 2002. Collingwood R.G., The
Idea ofHistory, Oxford 1961. Czekalski S., Awangarda i mit racjonalizacji. Fotomontaż polski okresu dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2000. Danto A., Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji, tłum. Μ. Salwa, Warszawa 2013. Davidson D., What Metaphors Mean, „Critical Inquiry Inquiry” 1978, 5/178, s. 31-47. Deleuze G., Filozofia krytyczna Kanta. Doktryna władz, tłum. B. Banasiak, Gdańsk 1990. Deleuze G., Francis Bacon. The Logic of Sensation, tłum. D. Smith, London-New York 2003. Deleuze G., Kino, tłum. J. Margański, Gdańsk 2008. Deleuze G., Logika wrażenia, tłum. Μ. Kędzierski, „Kwartalnik Artystyczny” 2005, 4, s. 80-101. Deleuze G., Różnica i powtórzenie, tłum. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 1997. Derrida J., Prawda w malarstwie, tłum. Μ. Kwietniewska, Gdańsk 2003. Derrida J., Sygnatura, zdarzenie, kontekst, [w:] tenże, Pismo filozofii, tłum. B. Banasiak, Kraków 1992, s. 225-240. Didi-Huberman G., Atlas Mnemosyne jako montaż, tłum. T. Swoboda, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 143-147. 290
Bibliografia Didi-Huberman G., Fra Angelico: Dissemblance and Figuration, tłum. J.M. Todd, Chi cago-London 1995. Didi-Huberman G., Obrazy mimo wszystko, tłum. Μ. Kubiak Но-Chi, Kraków 2008. Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk 2011. Didi-Huberman G., Strategie obrazów. Oko historii 1, tłum. J. Margański, Kraków 2011. Didi-Huberman G., The Surviving Image. Phantoms of Time and Time ofPhantoms. Aby Warburg’s History ofArt, tłum. H.L. Mendelsohn, Pennsylvania 2017. Dufrenne Μ., Zmysłowa wrażliwość wytwórcza, tłum. I. Lorenc, [w:] Fenomenologia fran cuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia. Wybór, red. I. Lorenc, J. Migasiński, Warszawa 2006, s. 556-569. Eisenstein S., Film czwartego wymiaru·, Dickens, Griffith i my, Montaż 1938, [w:] tenże, Wybór pism, wybór, wstęp i red. nauk. R. Dreyer, tłum, zbiorowe, Warszawa 1959. Falkowski T., Myśl i zdarzenie, Kraków 2013. Ferworn-Horawa K., Parezjajako postawa Krzysztofa Wodiczki w przestrzeni publicznej, [w:] Sztuka w przestrzeni publicznej. Artystyczne wymiary wytwarzania kapitału społecznego i kulturowego, red. B. Dziadzia, B. Głyda-Żydek, S. Piskorek-Oczko, Bielsko-BiałaCieszyn 2015, s. 91-109. Filozofia niemieckiego Oświecenia, red. Μ. Siemek, Warszawa 1973. Flaubert G., Pani Bovary. Z obyczajów prowincji, tłum. R. Engelking, Gdańsk 2005. Foster H„ Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, tłum. Μ. Borowski, Μ. Su giera, Kraków 2010. Frege G., Sens i znaczenie (1892), [w:] tenże, Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2014, s. 60-88. Freud Z.,
Objaśnienie marzeń sennych, tłum R. Reszke, Warszawa 2015. Freud Z., Sztuki plastyczne i literatura, tłum. R. Reszke, Warszawa 2009. Freud Z., Wstęp do psychoanalizy, tłum. S. Kempnerówna, W. Zaniewicki, Kęty 2010. Gadamer H.-G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, tłum. K. Krzemie niowa, Warszawa 1993. Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, War szawa 2007. Gashé R„ In-differentiaphilosophica. De Man o Kancie, Heglu i Nietzschem, [w:] P. de Man, Ideologia estetyczna, tłum. A. Przybysławski, Gdańsk 2000, s. 303-344. Gibbons J., Contemporary Art and Memory. Images ofRecollection and Remembrance, Lon don-New York 2007. Ginsborg H., Lawfulness Without a Law: Kant on the Free Play ofImagination and Un derstanding, „Philosophical Topics” 1997, 25/1, s. 37-81. Ginsborg H., Meaning, Understanding and Normativity, „Aristotelian Society. Supple mentary Volume” 2012, 86/1, s. 127-146. Ginzburg C., Davin A., Morelli, Freud and Sherlock Holmes: Clues and Scientific Methods, „History Workshop” 1980, 9, s. 5-36. Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. P. Śpiewak, H. Datner-Śpiewak, Warszawa 2011. Gołębiewska Μ., Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk 2003. Gołębiewska Μ., Koncepcje metafory i metaforyzacji a pojęcie — komentarz do stanu badań, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych” 2017, XXIX/2, s. 25-49. 291
Bibliografia Gołębiewska Μ., Ogląd wewnętrzny w koncepcji obrazu i figury Jean-François Lyotarda, „Sztuka i Filozofia” 2011, 38-39, s. 142-151. Gołębiewska Μ., Relacja: nieświadomość — figura w myśli Jean-François Lyotarda, [w:] Nieświadomość jako kategoria filozoficzna, red. A. Motyčka, W. Wrzosek, Warszawa 2000, s. 150-161. Gołębiewska Μ., Wiedza egzystencjalna, O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzy stencji, Warszawa 2008. Gregor Μ., Aesthetic Form and Sensory Content in the Critique ofJudgment: Can Kant’s ‘Critique ofAestheticJudgment’ Provide a Philosophical Basisfor Modern Formalism?, [w:] The Philosophy ofImmanuel Kant, red. R. Kennington, Washington 1985, s. 185-199. Guyer P„ Kant and the Claims of Taste, Cambridge 1997. Heidegger Μ., Budować, mieszkać, myśleć, [w:] tenże, Odczyty i rozprawy, tłum. J. Mizera, Warszawa 2007, s. 139—157. Heidegger Μ., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 2004. Heidegger Μ., Kant a problem metafizyki, tłum. B. Baran, Warszawa 1989. Heidegger Μ., Objaśnienia do poezji Hölderlina, tłum. S. Lisiecka, Warszawa 2004. Heidegger Μ., O źródle dzieła sztuki, tłum. L. Falkiewicz, „Sztuka i Filozofia” 1992, 5, s. 9-67. Hendrykowski Μ., Narracja w filmie i ruchomych obrazach, Poznań 2019. Hester Μ., Obrazowość i wolne skojarzenia, tłum. J. Japola, „Pamiętnik Literacki” 1971, 62/3, s. 235-246. Hudzik J., Upodstaw estetyki. Główne problemy Kaniowskiej estetyki w świetle współczesnej filozofii i kultury, Lublin 1996. Husserl E., Doświadczenie i sąd, tłum. B. Baran, Warszawa 2013. Husserl E., Phantasie, Bildbewusstsein, Erinnerung. Zur
Phänomenologie der Anschaulichen Vergegenwärtigungen, Texte aus dem Nachlaß (1898—1925), „Husserliana” 1980, 23, Boston—London. Ingarden R., O budowie obrazu, [w:] tenże, Studia z estetyki, t. II, Warszawa 1966. Iser W, The Act ofReading. A Theory ofAesthetic Response, Baltimore 1978. Iversen Μ., The „Unrepresentable”, [w:] taż. Photography, Trace, and Trauma, ChicagoLondon 2017, s. 83-99. Jay Μ., Nowoczesne władze wzroku, tłum. Μ. Kwiek, [w:] Przestrzeń, filozofia i archi tektura. Osiem rozmów o poznaniu, produkowaniu i konsumowaniu przestrzeni, red. E. Rewers, Poznań 1999, s. 22—41. Jung C.G., O stosunku psychologii analitycznej do dzieła poetyckiego, [w:] tenże, Arche typy i symbole. Pisma wybrane, wybór, tłum, i wstęp J. Prokopiuk, Warszawa 1981, s. 375-400. Kandinsky W, Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich, tłum. S. Fijałkowski, Warszawa 1986. Kant L, Antropologia w ujęciu pragmatycznym, tłum. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, Warszawa 2005. Kant L, Esej o schorzeniach głowy, tłum. Μ. Jankowski, [w:] tenże, Dzieła zebrane, t. I, red. Μ. Jankowski, T. Kupś, Toruń 2010, s. 695-707. Kant L, Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Kęty 2001. Kant L, Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1964. Kant L, Logika. Podręcznik do wykładów, tłum. A. Banaszkiewicz, Gdańsk 2005· 292
Bibliografia Kant I., Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która ma wystąpić jako nauka, tłum. B. Borstein, [w:] tenże, Dzieła zebrane, t. III, red. T. Kupś, Toruń 2012, s. 15-135. Kartezjusz, Reguły kierowania umysłem, tłum L. Chmaj, Kęty 2000. Kearney R., Poetics of Imagining. Modern to Post-modern, New York 1998. Kearney R., The Wake ofImagination: Toward a Postmodern Culture, London 2003. Kneller J., Kant and the Power ofImagination, Cambridge—New York 2007. Kubicki R., Egzystencjalne konteksty dzieła sztuki. Studium z pogranicza estetyki i filozofii kultury, Bydgoszcz 2013. Kubicki R„ Zmierzch sztuki. Narodziny ponowoczesnej jednostki?, Poznań 1995. Kusiak J„ Walter Benjamin i metodologia antropologicznego materializmu. Krzesanie me todologicznych iskier na metalowej głowie Ernsta Ihalmanna, „Praktyka Teoretyczna” 2013, 8/2, s. 309-332. Lakoff G., Johnson Μ., Metafory w naszym życiu, tłum. T. Krzeszowski, Warszawa 2010. Langbein H., Ludzie w Auschwitz, tłum. J. Pareer, H. Jastrzębska, Oświęcim—Brzezinka 1994. Larsson Ch., When Images Take a Position: Didi-Huberman s Brechtian Intervention, „Esse” 2015, 85, s. 36-43. Lessing E.G., Laokoon, czyli o granicach malarstwa i poezji, tłum. H. Zymon-Dębiski, Kraków 2012. Leśniak A., Wstęp do politycznej analizy Atlasu Mnemosyne Aby’ego Warburga, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 156-161. Lipszyc A., Imięjako pępek snu, czylijak odzyskać rzeczy, których nigdy nie mieliśmy, „Teksty Drugie” 2016, 5, s. 19-39. Long J.J., Paratekstualna obfitość. Fotografia i tekst w „Elementarzu wojennym” Bertalta Brechta, tłum. A. Lipszyc,
„Teksty Drugie” 2013, 4, s. 121—145. Lorenc I., Fenomenologia wspólnej zmysłowości wobec Kaniowskiej kategorii sensus com munis, [w:] Aktualność estetyki Kanta, red. K. Kaśkiewicz, P. Schollenberger, Toruń 2016, s. 173-184. Lorenc L, Figuralność prozy Brunona Schulza, [w:] Schulz. Między mitem a filozofią, red. J. Michalik, P. Bursztyka, Gdańsk 2014, s. 16-29. Lorenc L, Logos estetyczny: Merleau-Ponty’ego ejdetyka języka sztuki, „Sztuka i Filozofia” 1993, 6, s. 30-50. Lorenc I., Logos i mit estetyczności, Warszawa 1993. Lorenc L, Świadomość i obraz. Studia z filozofii przedstawienia, Warszawa 2001. Lyotard J.-F., Co malować. Adami, Arakawa, Buren, tłum. Μ. Murawska, P. Schollen berger, Warszawa 2015. Lyotard J.-F., Discourse, Figure, tłum. A. Hudek, M. Lydon, London 1991. Lyotard J.-F., Lessons on the Analytic ofthe Sublime, tłum. E. Rottenberg, Standford 1994. Lyotard J.-F., Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm?, tłum. M.P. Markowski, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997, s. 25-46. Lyotard J.-F., Po wzniosłości: stanowisko estetyki, tłum. A. Kluba, „Teksty Drugie” 1998, 4/52, s. 131-139. Lyotard J.-F., Wzniosłość i awangarda, tłum. Μ. Bieńczyk, „Teksty Drugie” 1996, 2/3, s. 173-189. Łaciak P., Struktura i rodzaje poznania a priori w rozumieniu Kanta i Husserla, Katowice 2003. 293
Bibliografia Makkreel R.A., Imagination and Interpretation in Kant. The Hermeneutical Import of the Critique ofJudgment, London 1990. Malraux A., Muzeum wyobraźni (fragmenty), tłum. A. Dziadek, [w:] Muzeum sztuki. Antologia, red. Μ. Popczyk, Kraków 2005, s. 185-210. Man P. de, Ideologia estetyczna, tłum. A. Przybysławski, Gdańsk 2000. Markiewicz P., Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, [w:] tenże, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984, s. 123-144. Merleau-Ponty Μ., Fenomenologia percepcji, tłum. Μ. Kowalska,}. Migasiński, Warszawa 2001. Merleau-Ponty Μ., Film i nowa psychologia, tłum. Μ. Zagajewski, [w:] Estetyka i film, tłum. A. Helman, red. A. Helman, Warszawa 1972, s. 184-200. Merleau-Ponty Μ., Proza świata, tłum. S. Cichowicz, E. Bieńkowska, J. Skoczylas, War szawa 1976. Merleau-Ponty Μ., Wątpienie Cézanne a, tłum. Μ. Ochab, [w:] tenże, Oko i umysł. Szkice o malarstwie, wybór, oprać, i wstęp S. Cichowicz, tłum. E. Bieńkowska i in., Gdańsk 1996, s. 69-97. Merleau-Ponty Μ., Widzialne i niewidzialne, tłum. Μ. Kowalska, J. Migasiński, R. Lis, I. Lorenc, Warszawa 1996. Michaud P.-А., Przekraczanie granic: Mnemosyne -pomiędzy historią sztuki a kinem, tłum. Ł. Zaremba, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 149-155. Michera W, Piękna jako bestia. Przyczynek do teorii obrazu, Warszawa 2010. Monneret S., L’impressionnisme et son époque. Dictionnaire international illustré, Paris 1978. Mościcki P., Godard. Pasaże, Kraków—Warszawa 2010. Munslow A., Historia jako eksperyment, tłum. Μ. Borowski, Μ. Sugiera, „Dialog” 2017, 62, 7/8, s. 122-140. Münsterberg H„ Dramat kinowy. Studium
psychologiczne, tłum. A. Helman, Łódź 1990. Murawska Μ., Jak pisać o sztuce? Filozoficzne peregrynacje Jeana-Francoisa Lyotarda, „Prze gląd Filozoficzno-Literacki” 2017, 3-4 (48), s. 577-594. Nancy J.-L., Nawiedzenie (malarstwa chrześcijańskiego), tłum. J. Momro, „Teksty Drugie” 2016, 2, s. 169-190. Owens C., The Allegorical Impulse: Toward a Theory of Postmodernism, „October” 1980, 12, s. 67-86. Owens C., The Allegorical Impulse: Toward a Theory ofPostmodernism. Part 2, „October” 1980, 13, s. 58-80. Pagnoux E., Reporterphotographe à Auschwitz, „Les Temps Modernes” 2001,613, s. 84-108. Pascal B., Myśli, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1989. Paton H.J., Kant’s Metaphysic ofExperience, t. I-II, London 1936. Paź В., Epistemologiczne założenia Christiana Woljfa, Wrocław 2002. Pękala T., Estetyczne konteksty doświadczenia przeszłości, Lublin 2013. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Kęty 2003. Plešnar Ł., Organizacja strukturyfabularnej „Obywatela Kane” Orsona Wellesa, [w:] Analizy i interpretacje. Film zagraniczny, red. A. Helman, T. Miczka, Katowice 1986, s. 44—57. Proust Μ., Uwięziona, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1958. Rampley Μ., Archiwa pamięci. Pasaże Benjamina i Atlas Mnemosyne Aby’ego Warburga, tłum. K. Pijarski, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 174-183. Rancière J., Estetyka jako polityka, tłum. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007. 294
Bibliografia Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, tłum. J. Sowa, Μ. Kropiwnicki, Kraków 2007. Rancière J., Na brzegach politycznego, tłum. I. Bojadżijewa, J. Sowa, Kraków 2008. Reisz К., Technika montażufilmowego, tłum. L. Pijanowski, W. Wertenstein, Warszawa 1967. Ricoeur P., Czas i opowieść, t. I: Intryga i historyczna opowieść (tłum. Μ. Frankiewicz), t. II: Konfiguracja w opowieści fikcyjnej (tłum. J. Jakubowski), t. III: Czas opowiadania (tłum. U. Zbrzeźniak), Kraków 2008. Ricoeur P., Imagination in Discourse and in Action, [w:] Rethinking Imagination: Culture and Creativity, red. G. Robinson, J. Rundell, London 1994, s. 118-135. Ricoeur P., Język, tekst, interpretacja, tłum. P. Graff, К. Rosner, Warszawa 1989. Ricoeur P., Life in Quest ofNarrative, [w:] On Paul Ricoeur. Narrative and Interpretation, red. D. Wood, London-New York 2003, s. 20-33. Ricoeur P„ O interpretacji. Esej o Freudzie, tłum. Μ. Falski, Warszawa 2008. Ricoeur P., O sobie samym jako innym, tłum. В. Chełstowski, Warszawa 2005. Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków 2006. Ricoeur P„ Proces metaforyczny jako poznanie, wyobrażenie i odczuwanie, tłum. G. Cendrowska, „Pamiętnik Literacki” 1984, 75/2, s. 269-286. Ricoeur P., Symbolika zła, tłum. S. Cichowski, Μ. Ochab, Warszawa 1986. Ricoeur P., The Function of Fiction in Shaping Reality, „Man and World” 1979, 12/2, s. 123-141. Ricoeur P., The Rule ofMetaphor. The Creation ofMeaning in Language, tłum. R. Czerny, London-New York 1977. Rigney A., History as Text: Narrative Theory and History, [w:] The SAGE
Handbook of Historical Theory, red. N. Partner, S. Foot, Los Angeles 2013, s. 183-201. Rilke R.M., Samotność, tłum J. Brzostowska, https://www.poema.art.pl/publikacja/2972-rainer-maria-rilke-samotnosc. Rosińska Z., Freud, Warszawa 2002. Rosner K., Paul Ricoeur wobec współczesnych dyskusji o narracji, [w:] taż, Narracja, tożsa mość i czas, Kraków 2003, s. 125-136. Sartre J.-Р., Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni, tłum. P. Beylin, War szawa 2012. Savatier T., Początek świata. Historia obrazu Gustave a Courbeta, tłum. K. Belaid, Gdańsk 2015. Schapiro Μ., Martwa natura jako przedmiot osobisty. Nota o Heideggerze i van Goghu, [w:] Estetyka w świecie. Wybór tekstów, t. III, red. K. Wilkoszewska, tłum. J. Krupiński, Kraków 1991, s. 201-206. Schiller F., Kallias, czyli o pięknie. Fragmenty z korespondencji pomiędzy Schillerem a Körnerem, tłum. K. Kaśkiewicz, [w:] tenże, Kallias, czyli o pięknie, Kęty 2007, s. 33—73. Schiller F., O poezji naiwnej i sentymentalnej, [w:] tenże, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, tłum. L Kronska, red. J. Prokopiuk, I. Krońska, Warszawa 1972, s. 303-418. Schmitz FL, Ciałosfera, przestrzeń i uczucia, tłum. B. Andrzejewski, Poznań 2001. Schulz B., Sanatorium pod klepsydrą, [w:] tenże, Proza, Kraków 1964, s. 312-314. Seel Μ., Estetyka obecności fenomenalnej, tłum. K. Krzemieniowa, Kraków 2008. Senderowicz Y., Figurative Synthesis and Synthetic a Priori Knowledge, „The Review of Metaphysics” 2004, 57/4, s. 755-785. 295
Bibliografia Siemek Μ., Fryderyk Schiller, Warszawa 1970. Siemek Μ., Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Studium z dziejów filozoficznej problematyki wiedzy, Warszawa 1977. Siemek Μ., Wykłady z klasycznej filozofii niemieckiej, Warszawa 2011. Słownik pojęćfilmowych, t. VII, red. A. Helman, Wrocław 1994. Słownik pojęćfiłmowych, t. VIII, red. A. Helman, Wrocław 1998. Słownik pojęć filmowych, t. IX, red. T. Miczka, Katowice 1998. Słownik sztuki XX wieku, red. G. Durozoi, Warszawa 1998. Smith N.K., A Commentary to Kant’s Critique ofPure Reason’, London 2003. Sontag S., O fotografii, tłum. S. Magala, Kraków 2009. Tassin E., De la subjetivación politica, „Revista de Estudios Sociales” 2012, 43, s. 36—49. Vinci L. da, Traktat o malarstwie, tłum. Μ. Rzepińska, Gdańsk 2006. Vogel D., Montaż jako gatunek literacki, tłum. K. Szymaniak, [w:] K. Szymaniak, Być agentem wiecznej idei. Przemiany poglądów estetycznych Debory Vogel, Kraków 2006, s. 262-269. Vogel D., Zycie, [w:] taż, Akacje kwitną. Montaże, Kraków 2006, s. 38—39. Wajcman G., De la croyance photographique, „Les Temps Modernes” 2001, 613, s. 47-83. Warburg A., Atlas Mnemosyne. Wprowadzenie, tłum. K. Pijarski, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 110-116. Warnock Μ., Imagination, London 1976. Wheelwright P., Metaphor and Reality, Bloomington-London 1973. Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tłum. В. Wolniewicz, Warszawa 2000. Wodiczko К., Obalenie wojen, tłum. P. Łopatka, Kraków 2013. Woolf V, Pani Dalloway, tłum. K. Tarnowska, Kraków 2008. Wunenburger J.-J., Filozofia obrazów, tłum. T. Stróżyński, Gdańsk 2012. Yates
F.A., Sztuka pamięci, tłum. W. Radwański, Warszawa 1977. Zętar J., Miejsce — Obecność— Pamięć. Praca z pamięcią o żydowskim Lublinie na przykładzie wybranych działań Ośrodka „Brama Grodzka — Teatr NN”, „Rocznik Antropologii Historii” 2019, 12, s. 63—74. Ziomek J., Metafora a metonimia: refutacje i propozycje, „Pamiętnik Literacki” 1984, 75/1, s. 181-209. Żeromski S., Powieść o udałym Walgierzu, [w:] Utwory epickie Stefana Żeromskiego, wydane w dziesiątą rocznicę odrodzenia państwa polskiego, Warszawa 1929, https://wolnelektury. pl/media/book/pdf/powiesc-o-udalym-walgierzu.pdf. Bayerische Staatsbibliothek I Munenori í
Summary From Transcendental Schematism to Montage. The Poietic and Critical Model of Imagination The aim of the dissertation is to develop a poietic and critical model of imagination in selected theories of aesthetics which will explain its potential for generating meaning. The project will focus on Immanuel Kant s conception of imagination and its hermen eutical reinterpretations. Kantian conception provides a theoretical basis for answering the question of the creative potential of imagination as well as the principle of the functioning of images. The adjective “poietical” means in this case: creative, able to create content - fictional chains of meaning. The critical aspect of imagination consists of (1) allowing the emer gence of what is new as its condition, (2) enabling judgment, (3) and also the moment of transgression as a part of creative act, breaking the order of classification, enabling perspective change and judgement. In the dissertation I formulate the following hypothesis: the poietic and critical as pects of imagination converge in the process of uncovering and broadening the sense of experience. This involves understanding imagination as an act of creating and combining images and their work. Because of the wealth of intuition — in the flow of images - one can see connections, similarities and differences, new meanings. The subject imagines and creates as a participant of culture in broader linguistic and pictorial structures. They con stitute the order from which he can derive, transform and articulate individual experience. The dissertation consists
of three parts: (1) the presentation of Kant’s model of tran scendental imagination, (2) the analysis of metaphor and painting as examples of pro ductive and free imagination, (3) the analysis of constructive and deconstructive aspects of imagination in literary works as well as montage of images. The function of imagination in transcendental philosophy consists of schematizing and synthesizing the content of experience. Imagination combines categories and sensory data. Categories receive their empirical meaning, the sensory data become understandable. In other words, imagination enables gaining knowledge by reading of nature. In the free action of imagination, the world appears as beautiful and symbolic. Imagination through the aesthetic idea broadens the concepts by opening up to the wealth of intuition, and in the experience of sublimity allows us to go beyond the sensual reality. The metaphor is an example of productive and imaginative action of imagination. As a contact between two distant semantic fields, it exceeds the classification which leads to a shock and allows a new interpretation of the whole sentence. This is due to the flow of 297
Summary images that the metaphor evokes. It allows the reader to see connections and similarities and notice invisible aspects of reality. Painting schematicism consists of distinguishing space and creating transitions be tween what is visual and readable. In this way, a figure is inseparable from the way it is portrayed. It consists of recognizable elements (figures, symbols) and what is visual (colours, contrasts, lines) and what remains invisible. The phenomenological interpreta tion and the interpretation based on the analysis of the dreamwork (used alongside the iconographie interpretation) allows to reveal the richness of the sense of what is sensual (also related to desire) and the multitude of understandings. The synthesizing and schematic function of imagination supports the process of con struction (in the novel), reconstruction (proceeding the course of events) and deconstruc tion (of existing content). A plot combines different elements like characters, motivations and circumstances, and organizes events in such a way that they contribute to the develop ment of the story. Recognizing these relationships between elements — which imagination contributes to - allows reconstruction of inaccessible and past events. Imagination works here as a montage in which disassembly is also included. The latter allows to break out of context, questioning the order of presentation and the existing ways of understand ing situations, past events etc. Imagination in the work of images as montage supports judging: comparing, looking for relationships and incompatibilities, as
well as evaluation. Dynamics of imagination - forming, combining images, synthesizing content of ex perience, providing meaning and less catchable, but broader sense - is made in various, often overlapping, tensions, such as: linearity and synchronicity; construction and decon struction; similarity and difference; determination and reflection; sensual and discursive (related to what is individual and general); pictorial and linguistic. They build the poietic and critical model of imagination.
|
| adam_txt |
Spis treści Wstęp. 9 Rozdział I. Kaniowski model wyobraźni transcendentalnej . 23 1. 2. Wstęp . Wyobraźnia w strukturach poznawczych . 2.1. Syntezy . 2.2. Proces syntezy jako czytanie przyrody . 2.3. Postaciowa rola wyobraźni. 2.4. Schematy czystych pojęć intelektu. 3. Wyobraźnia wdoświadczeniu estetycznym. 3.1. Refleksyjna władza sądzenia. 3.2. Piękno a podmiot i syntezy wyobraźni. 3.3. Idea estetyczna. 3.4. Wzniosłość . 4.
Podsumowanie. 23 29 29 42 47 51 62 62 68 74 82 88 Rozdział II. Metafora i obraz. O wolnej wyobraźni wytwórczej . 97 Wstęp . Metafora . 2.1. Sens a status obrazu. 2.2. Metafora - od substytucji do interakcji . 2.3. Obrazowy wymiar metafory. 2.4. Poetyzowanie — metafora i obraz . 2.5. Metafora a symbol. 3. Obraz . 3.1. Estetyczne zanurzenie w świecie i estetyczna nieodróżnialność. 3.2. Malarski schematyzm. 3.3. Widzialność a wizualność. 3.4. Obecność tego, co materialne
. 3.5. Naddeterminacja i złośliwy schematyzm . 4. Podsumowanie. 97 99 99 105 115 119 130 133 134 140 149 153 168 177 1. 2. 7
Spis treści Rozdział III. Aplikacje i rozwinięcia. Konstrukcyjny i dekonstrukcyjny aspekt działania wyobraźni. 181 1. Wstęp . 2. Tworzenie treści jako syntetyczna i schematyczna konstrukcja. 2.1. Paradygmat poszlak i możliwość rekonstrukcji wydarzeń. 2.2. Syntetyczna fitnkcja intrygi w powieści . 2.3. Mimesis a świat przeżywany. 2.4. Film jako opowieść . 2.5. Wyobraźnia historyczna. 3. Warsztat montażu wyobrażeniowego . 3.1. Wyobraźnia wobec niewyobrażalnego . 3.2. Montaż jako strategia twórcza . 3.3. Montaż jako strategia krytyczna. 4. Podsumowanie. 181 182 185 189 198 204 215 221 221 237 251 270
Zakończenie. 275 Bibliografia . 289 Summary. 297
Bibliografia Addison J., O dwóch rodzajach geniuszu, [w:] Spectator. Wybór, tłum., wstęp i objas'nienia Z. Sinkowa, Wrocław-Kraków 1957, s. 207-212. Alberti L.B., On Painting: A New Translation and Critical Edition, tłum. R. Sinisgalli, Cambridge 2011. Allison H., Kant’s Transcendental Idealism. An Interpretation and Defense, New HavenLondon 1983. Alpers S., The Art ofDescribing. Dutch Art in the Seventeenth Century, Chicago 1984. Arnheim R„ Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, tłum. J. Mach, Gdańsk 2004. Arystoteles, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa 2014. Bachelard G., Poetyka przestrzeni, [w:] tenże, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tłum. H. Chudák, A. Tatarkiewicz, przedm. J. Błoński, Warszawa 1975, s. 359-379. Bal Μ., Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, tłum, pod red. nauk. E. Kraskowskiej, E. Rajewskiej, Kraków 2012. Barthes R., Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. J. Trznadel, Warszawa 2003. Batista A., Lesky C., Sidewalk Stories: Janet Cardiffs Audio-Visual Excursions, „Word Image” 2015, 31/4, s. 515-523. Baumgarten A.G., Metafizyka, tłum. J. Surzyn, Kęty 2012. Benjamin W, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 201-240. Benjamin W., Mała historia fotografii, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 105—124. Benjamin W., O pojęciu historii, tłum. K. Krzemieniowa, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 413—425.
Benjamin W., Pasaże, tłum. I. Kania, Kraków 2005. Benjamin W., Twórca jako wytwórca, tłum. J. Sikorski, [w:] Anioł historii, wybór i oprać. H. Orłowski, Poznań 1996, s. 163—182. Benjamin W, Ulica jednokierunkowa, tłum. B. Baran, Warszawa 2011. Benjamin W, Źródło dramatu żałobnego w Niemczech, tłum. A. Kopački, Warszawa 2013. Bennington G„ Lyotard: Writing the Event, New York 1988. Berger H., Figures ofa Changing World. Metaphor and the Emergence ofModern Culture, New York 2015. 289
Bibliografia Bergson H., Materia i pamięć. O stosunku ciała do ducha, tłum. W. Filewicz, Kraków 2012. Black Μ., Jeszcze o metaforze, tłum. M.B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1983, 74/2, s. 255-281. Black Μ., Metafora, tłum. J. Japola, „Pamiętnik Literacki” 1971, 62/3, s. 217-234. Boehm G., O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, tłum. Μ. Lukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014. Böhme G., Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego, tłum. J. Merecki, Warszawa 2002. Böhme G., Uber Kants Unterscheidung von extensiven und intensiven Grössen, „Kant-Studien” 1974, 65 (1/4), s. 239-258. Brecht B., War Primer, tłum. J. Willett, London-New York 2017. Bredin FL, Metonymy, „Poetics Today” 1984, 5/1, s. 45-58. Broomberg A., Chanarin O., War Primer 2, London 2011, http://mappeditions.com/ publications/war֊primer֊2, s. 64. Buchloh B., Alkgorical Procedures: Appropriation and Montage in Contemporary Art, „Art forum” 1982, 21/1, s. 43-56. Bürger P., Teoria awangardy, tłum. J. Kita-Huber, Kraków 2008. Burke P., Performing History: The Importance of Occasions, „Rethinking History” 2005, 9/1, s. 35-52. Bush L„ War Primer 3, 2015, http://www.lewisbush.com/war-primer-3/. Butts R.E., Kant’s Schemata as Semantical Rules, [w:] Kant Studies Today, red. L.W. Beck, b.m., 1969, s. 290-300. Carr D., Narrative Explanation and its Malcontents, „History and Theory” 2008, 47/1, s. 19-30. Caruth C., Unclaimed Experience. Trauma, Narrative, and History, Baltimore—London 1996. Chomsky N., Syntactic Structures, Berlin-New York 2002. Collingwood R.G., The
Idea ofHistory, Oxford 1961. Czekalski S., Awangarda i mit racjonalizacji. Fotomontaż polski okresu dwudziestolecia międzywojennego, Poznań 2000. Danto A., Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji, tłum. Μ. Salwa, Warszawa 2013. Davidson D., What Metaphors Mean, „Critical Inquiry Inquiry” 1978, 5/178, s. 31-47. Deleuze G., Filozofia krytyczna Kanta. Doktryna władz, tłum. B. Banasiak, Gdańsk 1990. Deleuze G., Francis Bacon. The Logic of Sensation, tłum. D. Smith, London-New York 2003. Deleuze G., Kino, tłum. J. Margański, Gdańsk 2008. Deleuze G., Logika wrażenia, tłum. Μ. Kędzierski, „Kwartalnik Artystyczny” 2005, 4, s. 80-101. Deleuze G., Różnica i powtórzenie, tłum. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 1997. Derrida J., Prawda w malarstwie, tłum. Μ. Kwietniewska, Gdańsk 2003. Derrida J., Sygnatura, zdarzenie, kontekst, [w:] tenże, Pismo filozofii, tłum. B. Banasiak, Kraków 1992, s. 225-240. Didi-Huberman G., Atlas Mnemosyne jako montaż, tłum. T. Swoboda, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 143-147. 290
Bibliografia Didi-Huberman G., Fra Angelico: Dissemblance and Figuration, tłum. J.M. Todd, Chi cago-London 1995. Didi-Huberman G., Obrazy mimo wszystko, tłum. Μ. Kubiak Но-Chi, Kraków 2008. Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk 2011. Didi-Huberman G., Strategie obrazów. Oko historii 1, tłum. J. Margański, Kraków 2011. Didi-Huberman G., The Surviving Image. Phantoms of Time and Time ofPhantoms. Aby Warburg’s History ofArt, tłum. H.L. Mendelsohn, Pennsylvania 2017. Dufrenne Μ., Zmysłowa wrażliwość wytwórcza, tłum. I. Lorenc, [w:] Fenomenologia fran cuska. Rozpoznania, interpretacje, rozwinięcia. Wybór, red. I. Lorenc, J. Migasiński, Warszawa 2006, s. 556-569. Eisenstein S., Film czwartego wymiaru·, Dickens, Griffith i my, Montaż 1938, [w:] tenże, Wybór pism, wybór, wstęp i red. nauk. R. Dreyer, tłum, zbiorowe, Warszawa 1959. Falkowski T., Myśl i zdarzenie, Kraków 2013. Ferworn-Horawa K., Parezjajako postawa Krzysztofa Wodiczki w przestrzeni publicznej, [w:] Sztuka w przestrzeni publicznej. Artystyczne wymiary wytwarzania kapitału społecznego i kulturowego, red. B. Dziadzia, B. Głyda-Żydek, S. Piskorek-Oczko, Bielsko-BiałaCieszyn 2015, s. 91-109. Filozofia niemieckiego Oświecenia, red. Μ. Siemek, Warszawa 1973. Flaubert G., Pani Bovary. Z obyczajów prowincji, tłum. R. Engelking, Gdańsk 2005. Foster H„ Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, tłum. Μ. Borowski, Μ. Su giera, Kraków 2010. Frege G., Sens i znaczenie (1892), [w:] tenże, Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2014, s. 60-88. Freud Z.,
Objaśnienie marzeń sennych, tłum R. Reszke, Warszawa 2015. Freud Z., Sztuki plastyczne i literatura, tłum. R. Reszke, Warszawa 2009. Freud Z., Wstęp do psychoanalizy, tłum. S. Kempnerówna, W. Zaniewicki, Kęty 2010. Gadamer H.-G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, tłum. K. Krzemie niowa, Warszawa 1993. Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. B. Baran, War szawa 2007. Gashé R„ In-differentiaphilosophica. De Man o Kancie, Heglu i Nietzschem, [w:] P. de Man, Ideologia estetyczna, tłum. A. Przybysławski, Gdańsk 2000, s. 303-344. Gibbons J., Contemporary Art and Memory. Images ofRecollection and Remembrance, Lon don-New York 2007. Ginsborg H., Lawfulness Without a Law: Kant on the Free Play ofImagination and Un derstanding, „Philosophical Topics” 1997, 25/1, s. 37-81. Ginsborg H., Meaning, Understanding and Normativity, „Aristotelian Society. Supple mentary Volume” 2012, 86/1, s. 127-146. Ginzburg C., Davin A., Morelli, Freud and Sherlock Holmes: Clues and Scientific Methods, „History Workshop” 1980, 9, s. 5-36. Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. P. Śpiewak, H. Datner-Śpiewak, Warszawa 2011. Gołębiewska Μ., Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk 2003. Gołębiewska Μ., Koncepcje metafory i metaforyzacji a pojęcie — komentarz do stanu badań, „Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych” 2017, XXIX/2, s. 25-49. 291
Bibliografia Gołębiewska Μ., Ogląd wewnętrzny w koncepcji obrazu i figury Jean-François Lyotarda, „Sztuka i Filozofia” 2011, 38-39, s. 142-151. Gołębiewska Μ., Relacja: nieświadomość — figura w myśli Jean-François Lyotarda, [w:] Nieświadomość jako kategoria filozoficzna, red. A. Motyčka, W. Wrzosek, Warszawa 2000, s. 150-161. Gołębiewska Μ., Wiedza egzystencjalna, O trzech koncepcjach poznania w filozofii egzy stencji, Warszawa 2008. Gregor Μ., Aesthetic Form and Sensory Content in the Critique ofJudgment: Can Kant’s ‘Critique ofAestheticJudgment’ Provide a Philosophical Basisfor Modern Formalism?, [w:] The Philosophy ofImmanuel Kant, red. R. Kennington, Washington 1985, s. 185-199. Guyer P„ Kant and the Claims of Taste, Cambridge 1997. Heidegger Μ., Budować, mieszkać, myśleć, [w:] tenże, Odczyty i rozprawy, tłum. J. Mizera, Warszawa 2007, s. 139—157. Heidegger Μ., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 2004. Heidegger Μ., Kant a problem metafizyki, tłum. B. Baran, Warszawa 1989. Heidegger Μ., Objaśnienia do poezji Hölderlina, tłum. S. Lisiecka, Warszawa 2004. Heidegger Μ., O źródle dzieła sztuki, tłum. L. Falkiewicz, „Sztuka i Filozofia” 1992, 5, s. 9-67. Hendrykowski Μ., Narracja w filmie i ruchomych obrazach, Poznań 2019. Hester Μ., Obrazowość i wolne skojarzenia, tłum. J. Japola, „Pamiętnik Literacki” 1971, 62/3, s. 235-246. Hudzik J., Upodstaw estetyki. Główne problemy Kaniowskiej estetyki w świetle współczesnej filozofii i kultury, Lublin 1996. Husserl E., Doświadczenie i sąd, tłum. B. Baran, Warszawa 2013. Husserl E., Phantasie, Bildbewusstsein, Erinnerung. Zur
Phänomenologie der Anschaulichen Vergegenwärtigungen, Texte aus dem Nachlaß (1898—1925), „Husserliana” 1980, 23, Boston—London. Ingarden R., O budowie obrazu, [w:] tenże, Studia z estetyki, t. II, Warszawa 1966. Iser W, The Act ofReading. A Theory ofAesthetic Response, Baltimore 1978. Iversen Μ., The „Unrepresentable”, [w:] taż. Photography, Trace, and Trauma, ChicagoLondon 2017, s. 83-99. Jay Μ., Nowoczesne władze wzroku, tłum. Μ. Kwiek, [w:] Przestrzeń, filozofia i archi tektura. Osiem rozmów o poznaniu, produkowaniu i konsumowaniu przestrzeni, red. E. Rewers, Poznań 1999, s. 22—41. Jung C.G., O stosunku psychologii analitycznej do dzieła poetyckiego, [w:] tenże, Arche typy i symbole. Pisma wybrane, wybór, tłum, i wstęp J. Prokopiuk, Warszawa 1981, s. 375-400. Kandinsky W, Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich, tłum. S. Fijałkowski, Warszawa 1986. Kant L, Antropologia w ujęciu pragmatycznym, tłum. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, Warszawa 2005. Kant L, Esej o schorzeniach głowy, tłum. Μ. Jankowski, [w:] tenże, Dzieła zebrane, t. I, red. Μ. Jankowski, T. Kupś, Toruń 2010, s. 695-707. Kant L, Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Kęty 2001. Kant L, Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1964. Kant L, Logika. Podręcznik do wykładów, tłum. A. Banaszkiewicz, Gdańsk 2005· 292
Bibliografia Kant I., Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która ma wystąpić jako nauka, tłum. B. Borstein, [w:] tenże, Dzieła zebrane, t. III, red. T. Kupś, Toruń 2012, s. 15-135. Kartezjusz, Reguły kierowania umysłem, tłum L. Chmaj, Kęty 2000. Kearney R., Poetics of Imagining. Modern to Post-modern, New York 1998. Kearney R., The Wake ofImagination: Toward a Postmodern Culture, London 2003. Kneller J., Kant and the Power ofImagination, Cambridge—New York 2007. Kubicki R., Egzystencjalne konteksty dzieła sztuki. Studium z pogranicza estetyki i filozofii kultury, Bydgoszcz 2013. Kubicki R„ Zmierzch sztuki. Narodziny ponowoczesnej jednostki?, Poznań 1995. Kusiak J„ Walter Benjamin i metodologia antropologicznego materializmu. Krzesanie me todologicznych iskier na metalowej głowie Ernsta Ihalmanna, „Praktyka Teoretyczna” 2013, 8/2, s. 309-332. Lakoff G., Johnson Μ., Metafory w naszym życiu, tłum. T. Krzeszowski, Warszawa 2010. Langbein H., Ludzie w Auschwitz, tłum. J. Pareer, H. Jastrzębska, Oświęcim—Brzezinka 1994. Larsson Ch., When Images Take a Position: Didi-Huberman s Brechtian Intervention, „Esse” 2015, 85, s. 36-43. Lessing E.G., Laokoon, czyli o granicach malarstwa i poezji, tłum. H. Zymon-Dębiski, Kraków 2012. Leśniak A., Wstęp do politycznej analizy Atlasu Mnemosyne Aby’ego Warburga, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 156-161. Lipszyc A., Imięjako pępek snu, czylijak odzyskać rzeczy, których nigdy nie mieliśmy, „Teksty Drugie” 2016, 5, s. 19-39. Long J.J., Paratekstualna obfitość. Fotografia i tekst w „Elementarzu wojennym” Bertalta Brechta, tłum. A. Lipszyc,
„Teksty Drugie” 2013, 4, s. 121—145. Lorenc I., Fenomenologia wspólnej zmysłowości wobec Kaniowskiej kategorii sensus com munis, [w:] Aktualność estetyki Kanta, red. K. Kaśkiewicz, P. Schollenberger, Toruń 2016, s. 173-184. Lorenc L, Figuralność prozy Brunona Schulza, [w:] Schulz. Między mitem a filozofią, red. J. Michalik, P. Bursztyka, Gdańsk 2014, s. 16-29. Lorenc L, Logos estetyczny: Merleau-Ponty’ego ejdetyka języka sztuki, „Sztuka i Filozofia” 1993, 6, s. 30-50. Lorenc I., Logos i mit estetyczności, Warszawa 1993. Lorenc L, Świadomość i obraz. Studia z filozofii przedstawienia, Warszawa 2001. Lyotard J.-F., Co malować. Adami, Arakawa, Buren, tłum. Μ. Murawska, P. Schollen berger, Warszawa 2015. Lyotard J.-F., Discourse, Figure, tłum. A. Hudek, M. Lydon, London 1991. Lyotard J.-F., Lessons on the Analytic ofthe Sublime, tłum. E. Rottenberg, Standford 1994. Lyotard J.-F., Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm?, tłum. M.P. Markowski, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997, s. 25-46. Lyotard J.-F., Po wzniosłości: stanowisko estetyki, tłum. A. Kluba, „Teksty Drugie” 1998, 4/52, s. 131-139. Lyotard J.-F., Wzniosłość i awangarda, tłum. Μ. Bieńczyk, „Teksty Drugie” 1996, 2/3, s. 173-189. Łaciak P., Struktura i rodzaje poznania a priori w rozumieniu Kanta i Husserla, Katowice 2003. 293
Bibliografia Makkreel R.A., Imagination and Interpretation in Kant. The Hermeneutical Import of the Critique ofJudgment, London 1990. Malraux A., Muzeum wyobraźni (fragmenty), tłum. A. Dziadek, [w:] Muzeum sztuki. Antologia, red. Μ. Popczyk, Kraków 2005, s. 185-210. Man P. de, Ideologia estetyczna, tłum. A. Przybysławski, Gdańsk 2000. Markiewicz P., Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, [w:] tenże, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984, s. 123-144. Merleau-Ponty Μ., Fenomenologia percepcji, tłum. Μ. Kowalska,}. Migasiński, Warszawa 2001. Merleau-Ponty Μ., Film i nowa psychologia, tłum. Μ. Zagajewski, [w:] Estetyka i film, tłum. A. Helman, red. A. Helman, Warszawa 1972, s. 184-200. Merleau-Ponty Μ., Proza świata, tłum. S. Cichowicz, E. Bieńkowska, J. Skoczylas, War szawa 1976. Merleau-Ponty Μ., Wątpienie Cézanne a, tłum. Μ. Ochab, [w:] tenże, Oko i umysł. Szkice o malarstwie, wybór, oprać, i wstęp S. Cichowicz, tłum. E. Bieńkowska i in., Gdańsk 1996, s. 69-97. Merleau-Ponty Μ., Widzialne i niewidzialne, tłum. Μ. Kowalska, J. Migasiński, R. Lis, I. Lorenc, Warszawa 1996. Michaud P.-А., Przekraczanie granic: Mnemosyne -pomiędzy historią sztuki a kinem, tłum. Ł. Zaremba, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 149-155. Michera W, Piękna jako bestia. Przyczynek do teorii obrazu, Warszawa 2010. Monneret S., L’impressionnisme et son époque. Dictionnaire international illustré, Paris 1978. Mościcki P., Godard. Pasaże, Kraków—Warszawa 2010. Munslow A., Historia jako eksperyment, tłum. Μ. Borowski, Μ. Sugiera, „Dialog” 2017, 62, 7/8, s. 122-140. Münsterberg H„ Dramat kinowy. Studium
psychologiczne, tłum. A. Helman, Łódź 1990. Murawska Μ., Jak pisać o sztuce? Filozoficzne peregrynacje Jeana-Francoisa Lyotarda, „Prze gląd Filozoficzno-Literacki” 2017, 3-4 (48), s. 577-594. Nancy J.-L., Nawiedzenie (malarstwa chrześcijańskiego), tłum. J. Momro, „Teksty Drugie” 2016, 2, s. 169-190. Owens C., The Allegorical Impulse: Toward a Theory of Postmodernism, „October” 1980, 12, s. 67-86. Owens C., The Allegorical Impulse: Toward a Theory ofPostmodernism. Part 2, „October” 1980, 13, s. 58-80. Pagnoux E., Reporterphotographe à Auschwitz, „Les Temps Modernes” 2001,613, s. 84-108. Pascal B., Myśli, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1989. Paton H.J., Kant’s Metaphysic ofExperience, t. I-II, London 1936. Paź В., Epistemologiczne założenia Christiana Woljfa, Wrocław 2002. Pękala T., Estetyczne konteksty doświadczenia przeszłości, Lublin 2013. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Kęty 2003. Plešnar Ł., Organizacja strukturyfabularnej „Obywatela Kane” Orsona Wellesa, [w:] Analizy i interpretacje. Film zagraniczny, red. A. Helman, T. Miczka, Katowice 1986, s. 44—57. Proust Μ., Uwięziona, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1958. Rampley Μ., Archiwa pamięci. Pasaże Benjamina i Atlas Mnemosyne Aby’ego Warburga, tłum. K. Pijarski, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 174-183. Rancière J., Estetyka jako polityka, tłum. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007. 294
Bibliografia Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, tłum. J. Sowa, Μ. Kropiwnicki, Kraków 2007. Rancière J., Na brzegach politycznego, tłum. I. Bojadżijewa, J. Sowa, Kraków 2008. Reisz К., Technika montażufilmowego, tłum. L. Pijanowski, W. Wertenstein, Warszawa 1967. Ricoeur P., Czas i opowieść, t. I: Intryga i historyczna opowieść (tłum. Μ. Frankiewicz), t. II: Konfiguracja w opowieści fikcyjnej (tłum. J. Jakubowski), t. III: Czas opowiadania (tłum. U. Zbrzeźniak), Kraków 2008. Ricoeur P., Imagination in Discourse and in Action, [w:] Rethinking Imagination: Culture and Creativity, red. G. Robinson, J. Rundell, London 1994, s. 118-135. Ricoeur P., Język, tekst, interpretacja, tłum. P. Graff, К. Rosner, Warszawa 1989. Ricoeur P., Life in Quest ofNarrative, [w:] On Paul Ricoeur. Narrative and Interpretation, red. D. Wood, London-New York 2003, s. 20-33. Ricoeur P„ O interpretacji. Esej o Freudzie, tłum. Μ. Falski, Warszawa 2008. Ricoeur P., O sobie samym jako innym, tłum. В. Chełstowski, Warszawa 2005. Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków 2006. Ricoeur P„ Proces metaforyczny jako poznanie, wyobrażenie i odczuwanie, tłum. G. Cendrowska, „Pamiętnik Literacki” 1984, 75/2, s. 269-286. Ricoeur P., Symbolika zła, tłum. S. Cichowski, Μ. Ochab, Warszawa 1986. Ricoeur P., The Function of Fiction in Shaping Reality, „Man and World” 1979, 12/2, s. 123-141. Ricoeur P., The Rule ofMetaphor. The Creation ofMeaning in Language, tłum. R. Czerny, London-New York 1977. Rigney A., History as Text: Narrative Theory and History, [w:] The SAGE
Handbook of Historical Theory, red. N. Partner, S. Foot, Los Angeles 2013, s. 183-201. Rilke R.M., Samotność, tłum J. Brzostowska, https://www.poema.art.pl/publikacja/2972-rainer-maria-rilke-samotnosc. Rosińska Z., Freud, Warszawa 2002. Rosner K., Paul Ricoeur wobec współczesnych dyskusji o narracji, [w:] taż, Narracja, tożsa mość i czas, Kraków 2003, s. 125-136. Sartre J.-Р., Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni, tłum. P. Beylin, War szawa 2012. Savatier T., Początek świata. Historia obrazu Gustave'a Courbeta, tłum. K. Belaid, Gdańsk 2015. Schapiro Μ., Martwa natura jako przedmiot osobisty. Nota o Heideggerze i van Goghu, [w:] Estetyka w świecie. Wybór tekstów, t. III, red. K. Wilkoszewska, tłum. J. Krupiński, Kraków 1991, s. 201-206. Schiller F., Kallias, czyli o pięknie. Fragmenty z korespondencji pomiędzy Schillerem a Körnerem, tłum. K. Kaśkiewicz, [w:] tenże, Kallias, czyli o pięknie, Kęty 2007, s. 33—73. Schiller F., O poezji naiwnej i sentymentalnej, [w:] tenże, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, tłum. L Kronska, red. J. Prokopiuk, I. Krońska, Warszawa 1972, s. 303-418. Schmitz FL, Ciałosfera, przestrzeń i uczucia, tłum. B. Andrzejewski, Poznań 2001. Schulz B., Sanatorium pod klepsydrą, [w:] tenże, Proza, Kraków 1964, s. 312-314. Seel Μ., Estetyka obecności fenomenalnej, tłum. K. Krzemieniowa, Kraków 2008. Senderowicz Y., Figurative Synthesis and Synthetic a Priori Knowledge, „The Review of Metaphysics” 2004, 57/4, s. 755-785. 295
Bibliografia Siemek Μ., Fryderyk Schiller, Warszawa 1970. Siemek Μ., Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Studium z dziejów filozoficznej problematyki wiedzy, Warszawa 1977. Siemek Μ., Wykłady z klasycznej filozofii niemieckiej, Warszawa 2011. Słownik pojęćfilmowych, t. VII, red. A. Helman, Wrocław 1994. Słownik pojęćfiłmowych, t. VIII, red. A. Helman, Wrocław 1998. Słownik pojęć filmowych, t. IX, red. T. Miczka, Katowice 1998. Słownik sztuki XX wieku, red. G. Durozoi, Warszawa 1998. Smith N.K., A Commentary to Kant’s 'Critique ofPure Reason’, London 2003. Sontag S., O fotografii, tłum. S. Magala, Kraków 2009. Tassin E., De la subjetivación politica, „Revista de Estudios Sociales” 2012, 43, s. 36—49. Vinci L. da, Traktat o malarstwie, tłum. Μ. Rzepińska, Gdańsk 2006. Vogel D., Montaż jako gatunek literacki, tłum. K. Szymaniak, [w:] K. Szymaniak, Być agentem wiecznej idei. Przemiany poglądów estetycznych Debory Vogel, Kraków 2006, s. 262-269. Vogel D., Zycie, [w:] taż, Akacje kwitną. Montaże, Kraków 2006, s. 38—39. Wajcman G., De la croyance photographique, „Les Temps Modernes” 2001, 613, s. 47-83. Warburg A., Atlas Mnemosyne. Wprowadzenie, tłum. K. Pijarski, „Konteksty” 2011, 65, 2/3, s. 110-116. Warnock Μ., Imagination, London 1976. Wheelwright P., Metaphor and Reality, Bloomington-London 1973. Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tłum. В. Wolniewicz, Warszawa 2000. Wodiczko К., Obalenie wojen, tłum. P. Łopatka, Kraków 2013. Woolf V, Pani Dalloway, tłum. K. Tarnowska, Kraków 2008. Wunenburger J.-J., Filozofia obrazów, tłum. T. Stróżyński, Gdańsk 2012. Yates
F.A., Sztuka pamięci, tłum. W. Radwański, Warszawa 1977. Zętar J., Miejsce — Obecność— Pamięć. Praca z pamięcią o żydowskim Lublinie na przykładzie wybranych działań Ośrodka „Brama Grodzka — Teatr NN”, „Rocznik Antropologii Historii” 2019, 12, s. 63—74. Ziomek J., Metafora a metonimia: refutacje i propozycje, „Pamiętnik Literacki” 1984, 75/1, s. 181-209. Żeromski S., Powieść o udałym Walgierzu, [w:] Utwory epickie Stefana Żeromskiego, wydane w dziesiątą rocznicę odrodzenia państwa polskiego, Warszawa 1929, https://wolnelektury. pl/media/book/pdf/powiesc-o-udalym-walgierzu.pdf. Bayerische Staatsbibliothek I Munenori í
Summary From Transcendental Schematism to Montage. The Poietic and Critical Model of Imagination The aim of the dissertation is to develop a poietic and critical model of imagination in selected theories of aesthetics which will explain its potential for generating meaning. The project will focus on Immanuel Kant s conception of imagination and its hermen eutical reinterpretations. Kantian conception provides a theoretical basis for answering the question of the creative potential of imagination as well as the principle of the functioning of images. The adjective “poietical” means in this case: creative, able to create content - fictional chains of meaning. The critical aspect of imagination consists of (1) allowing the emer gence of what is new as its condition, (2) enabling judgment, (3) and also the moment of transgression as a part of creative act, breaking the order of classification, enabling perspective change and judgement. In the dissertation I formulate the following hypothesis: the poietic and critical as pects of imagination converge in the process of uncovering and broadening the sense of experience. This involves understanding imagination as an act of creating and combining images and their work. Because of the wealth of intuition — in the flow of images - one can see connections, similarities and differences, new meanings. The subject imagines and creates as a participant of culture in broader linguistic and pictorial structures. They con stitute the order from which he can derive, transform and articulate individual experience. The dissertation consists
of three parts: (1) the presentation of Kant’s model of tran scendental imagination, (2) the analysis of metaphor and painting as examples of pro ductive and free imagination, (3) the analysis of constructive and deconstructive aspects of imagination in literary works as well as montage of images. The function of imagination in transcendental philosophy consists of schematizing and synthesizing the content of experience. Imagination combines categories and sensory data. Categories receive their empirical meaning, the sensory data become understandable. In other words, imagination enables gaining knowledge by reading of nature. In the free action of imagination, the world appears as beautiful and symbolic. Imagination through the aesthetic idea broadens the concepts by opening up to the wealth of intuition, and in the experience of sublimity allows us to go beyond the sensual reality. The metaphor is an example of productive and imaginative action of imagination. As a contact between two distant semantic fields, it exceeds the classification which leads to a shock and allows a new interpretation of the whole sentence. This is due to the flow of 297
Summary images that the metaphor evokes. It allows the reader to see connections and similarities and notice invisible aspects of reality. Painting schematicism consists of distinguishing space and creating transitions be tween what is visual and readable. In this way, a figure is inseparable from the way it is portrayed. It consists of recognizable elements (figures, symbols) and what is visual (colours, contrasts, lines) and what remains invisible. The phenomenological interpreta tion and the interpretation based on the analysis of the dreamwork (used alongside the iconographie interpretation) allows to reveal the richness of the sense of what is sensual (also related to desire) and the multitude of understandings. The synthesizing and schematic function of imagination supports the process of con struction (in the novel), reconstruction (proceeding the course of events) and deconstruc tion (of existing content). A plot combines different elements like characters, motivations and circumstances, and organizes events in such a way that they contribute to the develop ment of the story. Recognizing these relationships between elements — which imagination contributes to - allows reconstruction of inaccessible and past events. Imagination works here as a montage in which disassembly is also included. The latter allows to break out of context, questioning the order of presentation and the existing ways of understand ing situations, past events etc. Imagination in the work of images as montage supports judging: comparing, looking for relationships and incompatibilities, as
well as evaluation. Dynamics of imagination - forming, combining images, synthesizing content of ex perience, providing meaning and less catchable, but broader sense - is made in various, often overlapping, tensions, such as: linearity and synchronicity; construction and decon struction; similarity and difference; determination and reflection; sensual and discursive (related to what is individual and general); pictorial and linguistic. They build the poietic and critical model of imagination. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Weichert, Katarzyna |
| author_GND | (DE-588)1268134562 |
| author_facet | Weichert, Katarzyna |
| author_role | aut |
| author_sort | Weichert, Katarzyna |
| author_variant | k w kw |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048469894 |
| ctrlnum | (OCoLC)1346088296 (DE-599)BVBBV048469894 |
| edition | Wydanie 1 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03258nam a2200673 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048469894</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221219 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220915s2021 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788323551553</subfield><subfield code="9">978-83-235-5155-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1346088296</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048469894</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Weichert, Katarzyna</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1268134562</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Od schematyzmu transcendentalnego do montażu</subfield><subfield code="b">pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination</subfield><subfield code="c">Katarzyna Weichert</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">From transcendental schematism to montage</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">297 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Kant, Immanuel / (1724-1804)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Dekonstrukcja (filozofia)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Fenomenologia</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Filozofia niemiecka</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Filozofia nowożytna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Filozofia współczesna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Hermeneutyka</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Malarstwo (sztuka)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Metafora</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Teoria obrazu</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Transcendentalizm</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wpływ i recepcja</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wyobraźnia</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wyobraźnia (filozofia)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Filozofia umysłu</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wyobrażenie (filozofia)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Philosophy of Mind</subfield><subfield code="0">(DE-588)4248301-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Transzendentalphilosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4060719-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Phänomenologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4045660-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Transzendentalphilosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4060719-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Philosophy of Mind</subfield><subfield code="0">(DE-588)4248301-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Phänomenologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4045660-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, EPUB</subfield><subfield code="z">978-83-235-5171-3</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-235-5163-8</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, MOBI</subfield><subfield code="z">978-83-235-5179-9</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221219</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033847710</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">100</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090513</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV048469894 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:36:36Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:39:01Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788323551553 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033847710 |
| oclc_num | 1346088296 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 297 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20221219 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Weichert, Katarzyna Verfasser (DE-588)1268134562 aut Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination Katarzyna Weichert From transcendental schematism to montage Wydanie 1 Warszawa Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2021 297 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Kant, Immanuel / (1724-1804) dbn Dekonstrukcja (filozofia) dbn Fenomenologia dbn Filozofia niemiecka dbn Filozofia nowożytna dbn Filozofia współczesna dbn Hermeneutyka dbn Malarstwo (sztuka) dbn Metafora dbn Teoria obrazu dbn Transcendentalizm dbn Wpływ i recepcja dbn Wyobraźnia dbn Wyobraźnia (filozofia) jhpk Filozofia umysłu jhpk Wyobrażenie (filozofia) jhpk Philosophy of Mind (DE-588)4248301-3 gnd rswk-swf Transzendentalphilosophie (DE-588)4060719-7 gnd rswk-swf Phänomenologie (DE-588)4045660-2 gnd rswk-swf Transzendentalphilosophie (DE-588)4060719-7 s Philosophy of Mind (DE-588)4248301-3 s Phänomenologie (DE-588)4045660-2 s DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe, EPUB 978-83-235-5171-3 Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-235-5163-8 Erscheint auch als Online-Ausgabe, MOBI 978-83-235-5179-9 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Weichert, Katarzyna Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination Kant, Immanuel / (1724-1804) dbn Dekonstrukcja (filozofia) dbn Fenomenologia dbn Filozofia niemiecka dbn Filozofia nowożytna dbn Filozofia współczesna dbn Hermeneutyka dbn Malarstwo (sztuka) dbn Metafora dbn Teoria obrazu dbn Transcendentalizm dbn Wpływ i recepcja dbn Wyobraźnia dbn Wyobraźnia (filozofia) jhpk Filozofia umysłu jhpk Wyobrażenie (filozofia) jhpk Philosophy of Mind (DE-588)4248301-3 gnd Transzendentalphilosophie (DE-588)4060719-7 gnd Phänomenologie (DE-588)4045660-2 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4248301-3 (DE-588)4060719-7 (DE-588)4045660-2 |
| title | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |
| title_alt | From transcendental schematism to montage |
| title_auth | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |
| title_exact_search | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |
| title_exact_search_txtP | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |
| title_full | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination Katarzyna Weichert |
| title_fullStr | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination Katarzyna Weichert |
| title_full_unstemmed | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination Katarzyna Weichert |
| title_short | Od schematyzmu transcendentalnego do montażu |
| title_sort | od schematyzmu transcendentalnego do montazu pojetyczny i krytyczny model wyobrazni from transcendental schematism to montage the poietic and critical modle of imagination |
| title_sub | pojetyczny i krytyczny model wyobraźni = From transcendental schematism to montage : the poietic and critical modle of imagination |
| topic | Kant, Immanuel / (1724-1804) dbn Dekonstrukcja (filozofia) dbn Fenomenologia dbn Filozofia niemiecka dbn Filozofia nowożytna dbn Filozofia współczesna dbn Hermeneutyka dbn Malarstwo (sztuka) dbn Metafora dbn Teoria obrazu dbn Transcendentalizm dbn Wpływ i recepcja dbn Wyobraźnia dbn Wyobraźnia (filozofia) jhpk Filozofia umysłu jhpk Wyobrażenie (filozofia) jhpk Philosophy of Mind (DE-588)4248301-3 gnd Transzendentalphilosophie (DE-588)4060719-7 gnd Phänomenologie (DE-588)4045660-2 gnd |
| topic_facet | Kant, Immanuel / (1724-1804) Dekonstrukcja (filozofia) Fenomenologia Filozofia niemiecka Filozofia nowożytna Filozofia współczesna Hermeneutyka Malarstwo (sztuka) Metafora Teoria obrazu Transcendentalizm Wpływ i recepcja Wyobraźnia Wyobraźnia (filozofia) Filozofia umysłu Wyobrażenie (filozofia) Philosophy of Mind Transzendentalphilosophie Phänomenologie |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033847710&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT weichertkatarzyna odschematyzmutranscendentalnegodomontazupojetycznyikrytycznymodelwyobraznifromtranscendentalschematismtomontagethepoieticandcriticalmodleofimagination AT weichertkatarzyna fromtranscendentalschematismtomontage |