Korabnictwo Wolina 800-1200: studium archeologiczne
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Szczecin
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
2022
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 256 Seiten Illustrationen, Karten 30 cm |
| ISBN: | 9788366463516 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048447534 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221222 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220830s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 015 | |a UWD 2022/23998 |2 dnb | ||
| 020 | |a 9788366463516 |9 978-83-66463-51-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1344251814 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048447534 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Filipowiak, Wojciech |e Verfasser |0 (DE-588)1138947016 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Korabnictwo Wolina 800-1200 |b studium archeologiczne |c Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |
| 264 | 1 | |a Szczecin |b Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |c 2022 | |
| 300 | |a 256 Seiten |b Illustrationen, Karten |c 30 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 800-1200 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Łodzie |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Słowianie |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Stanowiska archeologiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Stocznie |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Szkutnictwo |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Średniowiecze |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Zabytki archeologiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Ausgrabung |0 (DE-588)4129464-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Bootsbau |0 (DE-588)4136852-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Mittelalterliche Archäologie |0 (DE-588)4138633-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Wolin (Polska) / zabytki |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Wollin |0 (DE-588)4066903-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Wollin |0 (DE-588)4066903-8 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Bootsbau |0 (DE-588)4136852-6 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Ausgrabung |0 (DE-588)4129464-6 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Mittelalterliche Archäologie |0 (DE-588)4138633-4 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 800-1200 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221222 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033825747 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 930.1 |e 22/bsb |f 09021 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184377141231616 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści i. wstęp / 9 Znaczenie zabytków korabniczych / 17 Metody / 21 Uwagi terminologiczne / 22 Termin „wrak / 22 Terminy „łódź , „statek , „okręt / 24 Terminy „korabnictwo i „szkutnictwo / 33 Tradycja korabnicza i szkoła korabnicza / 39 II. WOLIN WCZESNOŚREDNIOWIECZNY / 41 Jedno miasto czy kilka? 41 Środowisko przyrodnicze Wolina w kontekście korabnictwa i żeglugi 44 III. HISTORIA BADAŃ NAD WCZESNOŚREDNIOWIECZNYM KORABNICTWEM POŁUDNIOWEGO WYBRZEŻA BAŁTYKU / 49 Do I wojny światowej / 49 Okres międzywojenny / 50 Po 1945 roku / 51 Lata 70.-80. XX wieku / 54 Lata 90. XX wieku / 56 Lata 2001-2010 / 59 Lata 2011-2020 / 61 Wnioski / 63 IV. WRAKI ODNALEZIONE W WOLINIE / 65 Wraki I-III odkryte przed II wojną światową / 65 Domniemany warsztat we wraku na „Srebrnym Wzgórzu („wrak որ IV) / 67 Kontekst odkrycia / 67 Opis konstrukcji / 69 Datowanie / 71 „Wrak որ V / 71 Fragmenty jednostki odnalezione w Dziwnie u stóp „Srebrnego Wzgórza — „wrak որ VI / 71 Kontekst odkrycia / 71 Opis konstrukcji / 74 Typ i wielkość jednostki / 77 Datowanie i pochodzenie jednostki / 79 Dłubanka odkryta w pobliżu „wraku որ VI / 79 Elementy konstrukcyjne z „Osady Południowej — „wrak nr VIII / 80 Kontekst odkrycia / 80 Opis konstrukcji / 82 Typ i wielkość jednostki / 86 Datowanie i pochodzenie jednostki / 88 Elementy konstrukcyjne z „Przedmieścia Południowego — „wrak որ IX / 90 Kontekst odkrycia / 90 Opis konstrukcji / 93 Typ i wielkość jednostki / 95 Datowanie i pochodzenie jednostki / 95 „Wrak որ X — jednostka z Recławia /96 Kontekst odkrycia / 96 Opis konstrukcji / 98 Typ i wielkość
jednostki / 104 Datowanie i pochodzenie jednostki / 106 „Wrak որ X w kontekście osadniczym / 107
V. ELEMENTY KONSTRUKCYJNE / 109 Stępki / 109 Stewy / 112 Elementy poszycia / 116 Wiązania poprzeczne i wzdłużne / 139 Gniazdo masztowe / 143 Inne / 145 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny elementów konstrukcyjnych / 146 VI. ŁĄCZNIKI 151 Kołki drewniane / 151 Typologia / 152 Rozwój chronologiczny i rozrzut przestrzenny / 161 Nity / 163 Morfologia / 165 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny / 169 VIL TAKIELUNEKI WYPOSAŻENIE ŁODZI I STATKÓW / 171 Takielunek /171 Wiosła / 171 Liny / 175 Kołki wantowe / 178 Kotwica /179 Balast / 180 Inne elementy takielunku / 180 Wyposażenie łodzi i statków / 181 Kotły / 181 Czerpaki / 183 „Kompas słoneczny / 184 Mazak / 186 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny / 186 VIII. INNE ZABYTKI ZWIĄZANE Z KORABNICTWEM / 189 Modele łodzi / 189 Narzędzia /192 Kołowrót / 194 Pochówki łodziowe /196 IX. WOLIN JAKO MIEJSCE ROZWOJU KORABNICTWA / 203 Charakterystyka korabnictwa wolińskiego / 203 Wolińskie korabnictwo na tle północnoeuropejskich tradycji budowy łodzi i statków / 203 Rozwój chronologiczny wolińskiego korabnictwa / 210 Miejsca budowy i naprawy jednostek w Wolinie / 216 Korabnictwo Wolina jako źródło do badań wczesnośredniowiecznego miasta / 220 BIBLIOGRAFIA / 227 SŁOWNICZEK TERMINÓW / 245 SUMMARY / 247
Bibliografia Źródła archiwalne: Delimat T. 1951. Łodzie morskie na południowym wybrzeżu Bałtyku. Maszynopis doktoratu w ar chiwum Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Dziennik naukowy 1966. Dziennik naukowy Wolin Srebrne Wzgórze, zesz. 2. Rękopis w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Filipowiak W. 2013. Wczesnośredniowieczne zabytki szkutnicze z Wolina-Ogrodów (Stanowisko 4). Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach autora. Indruszewski G. 1996. A comparative analysis of early medieval shipwrecks from the southern sho res of the Baltic Sea. Maszynopis pracy magisterskiej, dostęp online: http://anthropology.tamu.edu/ papersДndruszewski-MA1996.pdf. Janowski A. 2012. Wstępne sprawozdanie z I etapu badań archeologicznych w Wolinie, gm. Wolin, stan. 3 (AZP 21-06/34) w 2012 roku w trakcie realizacji projektu „Budowa wraz z przebudową basenu jachtowego z infrastrukturą techniczną na obszarze portu morskiego w Wolinie przy ulicy Mosto wej , Szczecin. Wydruk w archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie. Jaroszewska E. 1955. Przedmioty metalowe i szklane z wczesnośredniowiecznego Wolina. Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Krahel Μ. 2014. Zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stan. 3 w Wolinie. Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy IAE PAN OAŚKN w Wolinie. Misiūra Μ. 1978. Wyroby żelazne z grodu na Srebrnym Wzgórzu w Wolinie. Maszynopis pracy magi sterskiej obronionej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Stanisławski B., Kania L. 1999-2000. Dziennik prac terenowych oraz dziennik naukowy archeologicz nych badań wykopaliskowych w Wolinie-Ogrody stan. 4 wykop 1, związanych z budową obwod nicy Wolina, drogi nr 3. Archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Stępnik T. 2014a. Analiza dendrologiczna prób drewna ze stan. 4 w m. Wolin. Maszynopis w zbio rach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Stępnik T. 2015. Analiza dendrologiczna zabytków szkutniczych z Wolina. Maszynopis w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Ważny T. 2002. Analiza dendrochronologiczna drewna z Wolina, wrak 10, Recław. Maszynopis raportu w archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Ważny T. 2015. Wolin, wrak 10 Recław. Maszynopis raportu w archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Źródła publikowane: CDmas. 1919. Codex Diplomaticus et Commemorationum Masoviae Generalis (Zbiór ogólny przywilejów i spominków mazowieckich), wyd. J.K. Kochanowski, 1.1, Warszawa. Helmold 1974. Helmolda Kronika Słowian, tłum. Józef Matuszewski, Warszawa. Icelandic Saga Database https://www.sagadb.org/kroka-refs_saga.is, dostęp 27.01.2021 Monitor Polski 1949. Monitor Polski z 1949 r., nr 29 (Rozporządzenie Ministra Administracji Publicz nej z dnia 2 kwietnia 1949 roku). PUB 1891-1903. Pommersches Urkundenbuch, Bd. III, Abt. 2:1296-1300, bearb. v. R. Prümers, Bd. IV, Abt. 1:1301-1310, bearb. v. G. Winter, Stettin. Saxo Grammaticus 2015. Saxo Grammaticus, Gesta Danorum. The History of the Danes, vol. II, ed. K. Friis-Jensen,
tranP. Fisher, Oxford. Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski, Dz. U. 2001 Nr 138 poz. 1545
228 ( W. FiKpowiak Koratmictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Opracowania: Adamczyk D. 2010. Handel fryzyjsko-frankoński, ekspansja wikingów a kwestia napływu kruszców do strefy bałtyckiej w DC wieku, Średniowiecze Polskie i Powszechne 2/6,67-80. Adranowski J. 1973. Rolnictwo wyspy Wolin, [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 300-318. Alopaeus H. 1995. Aspects of the Lapuri Find, [in:] O. Olsen, J.S. Madsen, F. Rieck (eds), Shipshape. Essays for Ole Crumlin-Pedersen. Roskilde, 127-134. Arbman H. 1993. Der Årby-Fund (Facsimile reprint from Acta Archaeologica 1940). [in:] C.O. Ceder lund (ed.), The Årby Boat. Stockholm, 15-80. Arnold B. 2017. Bark-canoes of East Africa: typology and construction techniques, [in:] J. Litwin (ed.), Baltic and beyond. Change and continuity in shipbuilding. Proceedings of the Fourteenth Interna tional Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 2015. Gdańsk 251-256. Åkerlund H. 1951. Fartygsfynden i den forna hamnen i Kalmar. Uppsala. La Baume W. 1926. Die Wikinger in Ostdeutschland. Volk und Rasse 2,1-20. Bernáth В., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Horváth G. 2013. An alternative interpretation of the Viking sundial artefact: an instrument to determine latitude and local noon. Proceedings A of the Roy al Society 469/2154, doi:10.1098/rspa.2013.0021, dostęp online: http://rspa.royalsocietypublishing. org/content/469/2154/20130021. Bernáth В., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Kriška G., Horváth G. 2013. Orientation with a Viking sun compass, a shadow-stick, and two calcite sunstones under various weather
conditions, Applied Optics 52/25, 6185-6194, dói: 10.1364/AO.52.006185. Bernáth В., Farkas A., Száz D., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Åkesson S., Horváth G. 2014. How co uld the Viking Sun compass be used with sunstones before and after sunset? Twilight board as a new interpretation of the Uunartoq artefact fragment, Proceedings A of the Royal Society 470/2166, doi: 10.1098/rspa.2013.0787, dostęp online: http://rspa.royalsocietypublishing.org/content/470/2166/20130787. Białecki T. 2001. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin. Biermann F. 2004. Usedomer Bootsgräber. Germania 82/1,159-176. Biermann F. 2009. Bootsgrab - Brandgrab - Kammergrab. Die slawischen Gräberfelder von Usedom im Kontext der früh- und hochmittelalterlichen Bestattungssitten in Mecklenburg und Pommern, Mit Be iträgen von Janine Freder, Carsten Niemitz, Annette Schäuble und Wolfgang Virk. Archäologie Und Geschichte Im Ostseeraum 7. Rahmen. Bill J. 1994. Iron Nails in Iron Age and Medieval Shipbuilding, [in:] C. Westerdahl (ed.). Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 55-63. Bill J. 2008 Viking ships and the sea. [in:] S. Brink, N. Price, The Viking World. London-New York, 170-180. Binerowski Z., Gierszewski S. 1972. Rzemieślnicza produkcja drewnianych żaglowców od ХГѴ do połowy XIX stulecia. [w:ļ E. Cieślak, Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk 1972, 69-213. Blindheim C., Tolinės L.R. 1972. Kaupang. Vikingenes handelsplass. Oslo. Bodniak S. 1949. Problemy
morskie w historiografii polskiej, [w:] J. Borowik (red.), Polska Historiogra fia Bałtycka. Gdańsk-Szczecin, 25-29. Boehmer H.G. 1893. Prehistorie naval architecture of the north of Europe. Washington. Bogucki Μ. 2010. The Baltic emporia and their hinterland - comments on Donat Wehner s study of Wolin and Menzlin. [w:] B. Ludowici, H. Jöns, Kleingärtner, J. Scheschkewitz, Μ. Hardt (Hers.), Trade and Communication Networks of the First Millennium AD in the northern part of Central Europe: Central Places, Beach Markets, Landing Places and Trading Centres. Hannover, 267-272.
Bibliografia Bogucki M. 2012. On Wulfstan s right hand - the Viking Age emporia in West Slav Lands, [w:] S. Gelichi, R. Hodges (eds), From one sea to another. Trading places in the European and Mediterranean Early Middle Ages, Proceedings of the International Conference, Cornacchie, 27th-29th March 2009. Turnhout, 81-110 Bonde N. 1994. De norske vikingeskibsgraves alder. Et vellykket norsk-dansk forskningsprojekt. Nationalmuseets Arbejdsmark, 128-148. Bonde N., Ważny T., Daly A. 1999. Dendrochronolo gical analysis of the shipwreck „Szczecin , Po land. Nationalmuseets Naturvidenskabelige Undersøgelser NNU rapport 45, Copenhagen. Borowik J. (red.) 1949. Polska Historiografia Bałtycka. Gdańsk-Szczecin. Borówka R.K., Witkowski A., Lutyńska Μ., Tomkowiak J., Kowalczyk K., Duda T., Woziński R. 2014. Przemiany środowiska przyrodniczego okolic Wolina podczas holocenu, ze szczególnym uwzględnieniem okresu wczesnego średniowiecza, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 25-49. Brather S. 1996. „Germanische , „slawische und „deutsche Sachkultur des Mittelalters - Probleme ethnischer Interpretation. Ethnographisch-Archäologische Zeitschrift 37/2,177-216. Brather S. 2004. Ethnische Interpretationen in derfrühgeschichtlichen Archäologie. Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 42. Berlin - New York. Brather S. 2008. Archäologie der westlichen Slaven. Siedlung, Wirtschaft und Gesellschaft im früh- und hochmittelalterlichen Ostmitteleuropa. Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Al tertumskunde 61.
Berlin - New York. Broich J. 2001. The Wasting of Wolin: Environmental Factors in the Downfall of a Medieval Baltic Town. Enviroment and History 7/2,187-199. Brøgger A.W., Shetelig H. 1928. Osebergfunnet, t. II. Oslo. Bruce-Mitford R. 1972. The Sutton Hoo Ship-Burial. A handbook. London. Buczek К. 1958. Książęca ludność służebna w Polsce wczesnofeudalnej. Wrocław-Kraków. Burström Μ. 2017. Ballast. Laden with history. Lund. Catsambis A., Ford B., Hamilton D. L. (eds) 2011. The Oxford Handbook ofMaritime Archaeology. Oxford. Cederlund C. 0.1983. The Old Wrecks of the Baltic Sea. Archaeological recording of the wrecks of carvelbuilt ships. Oxford. Chełkowski Z., Filipiak J. 2014. Wczesnośredniowieczne rybołówstwo mieszkańców Wolina w świe tle badań pozostałości archeoichtiologicznych. [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 65-82. Childs T. 1991. Style, Technology and Iron Smelting Furnaces in Bantu-Speaking Africa, journal of Anthropological Archaeology 10,332-359. Christensen A. E. 1985. Boatfinds from Bryggen. Bergen-Oslo-Stavanger-Tromsø. Christensen A. E. 1996. Treenails-an important fastening detail. Maritime Archeology Newsletter 7,20-21. Christensen A. E. 2007. Ohthere s vessel. [w:J J. Bately, A. Englert (eds), Ohthere s Voyage. A late S^-century account ofvoyages along the coasts of Norway and Denmark and its cultural context. Roskilde, 112-116. Cnotliwy E. 1962. Pozostałości budownictwa drewnianego z IX-XII w. ze stanowiska 4 w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 8,29-84. Cnotliwy E. 1970. Pracownie
grzebiennicze na Srebrnym Wzgórzu w Wolinie. Materiały Zachodnio pomorskie 16,209-287. Cnotliwy E. 1996. Szczecin w drugiej połowie XII i w XIII wieku w świetle ostatnich badań archeolo gicznych. Przegląd Zachodniopomorski 11(40)/!, 7-41. Cnotliwy E. 2014. Umocnienia obronne wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 197-277. Cnotliwy E., Wojtasik J. 1959 Misa romańska z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 5, 245-255. I 229
230 Į W. Filipowiak KonAnictøo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Cnotliwy E., Łosiński W., Wojtasik J. 1986. Rozwój przestrzenny wczesnośredniowiecznego Wolina w świetle analizy porównawczej struktur zespołów ceramicznych, [w:] J. Gromnicki (red.), Pro blemy chronologii ceramiki wczesnośredniowiecznej na Pomorzu Zachodnim. Szczecin, 62-117. Cnotliwy E., Rogosz R. 1983. Wykop V. [w:] E. Cnotliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (red.), Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, 87-168. Crumlin-Pedersen O. 1991. Ship Types and Sizes AD 800-1400. [in:] O. Crumlin-Pedersen (ed.), Aspects ofMaritime Scandinavia AD 200-1200. Proceedings of the Nordic Seminar on Maritime Aspects ofArchaeology, Roskilde, 13th֊15th March, 1989. Roskilde, 69-82. Crumlin-Pedersen 0.1995. Boat-burials at Slusegaard and the Interpretation of the Boat-grave Cu stom. [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Me dieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Copenhagen, 87-100. Crumlin-Pedersen O. 1996. Archaeology and the Sea. Actiende Kroon-Voordracht gehouden voor de Stichting Nederlands Museum voor Anthropologie en Prehistorie te Amsterdam op 8 Maart 1996. Amsterdam. Crumlin-Pedersen 0.1997. Viking Age Ships and Shipbuilding in Hedeby/Haithabu and Schleswig. Schle swig-Roskilde. Crumlin-Pedersen 0.1999. Ships as indicators of trade in Northern Europe 600-1200. [in:] J. Bill, B.L. Clausen (eds), Maritime Topography and the
Medieval Town. Papers from the 5th International Confe rence on Waterfront Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 11-20. Crumlin-Pedersen O. 2000. To be or not to be a cog: the Bremen Cog in perspective. The International Journal of Nautical Archaeology 29/2,230-246. Crumlin-Pedersen 0.2010. Archaeology and the Sea in Scandinavia and Britain. A personal account. Roskilde. Crumlin-Pedersen O., Olsen 0.2002. The Skuldelev Ships I. Topography, Archaeology, History, Conserva tion and Display. Roskilde. Coles J. 1977. Archeologia doświadczalna. Warszawa. Conwentz H. 1895. Sonderbericht über die in Baumgarth bei Christburg ausgegrabenen Überreste eines vorgeschichtlichen Segelbootes. Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturhistorischen, archaeologischen und ethnologischen Sammlungen des Westpreussischen Provinzial Museumsfür das Jahr 189516,49-63. Cowham Μ. 2007. The Viking sun compass. Bulletin of the Scientific Instrument Society 84,1-5. Czaja R. 2001. The Research on the History of the Baltic Zone in the Polish Medieval Studies. Studia Maritima 16,5-25. Czekanowski J. 1958. W głąb lasów Aruwimi. Dziennik wyprawy do Afryki Środkowej. Wrocław. Danchin A. 2002. The Delphic Boat: What Genomes Tell Lis. Cambridge. Delimat T. 1959. Z badań nad szkutnictwem ludowym Pomorza. Szczecin 8-9, 93-115. Delimat T. 1961. Fishing boats of Polish Pomerania, p. I: Flat-Bottomed Boats. Warszawa. Delimat T. 1963. Fishing boats of Polish Pomerania, p. II: Coastal and Sea-Going Boats. Warszawa. Derwich Μ., Żurek A. (red.) 2002. LI źródeł Polski (do roku 1038). Warszawa-
Wrocław. DieÜer Μ., Herbich I. 1998. Habitus, Techniques, Style: An Integrated Approach to the Social Un derstanding of Material Culture and Boundaries, [in:] M.T. Stark (ed.). The Archaeology of Social Boundaries. New York - London, 234-254. Domżał R. 2014. Statki i ich załogi na dolnej Wiśle w XIII-XV wieku. Gdańsk. Edberg R. 2011. Ett vikingatìda (?) ankare från Hamngatan i Sigtuna. Situne Dei 2011,66-73. Edberg R. 2012. Marinarkeologi under Jorden. Situne Dei 2012, 7-36. Edgren T. 1988. Om leksaksbåtar från vikingatid och tidig medeltid, [in:] A. Andersen, T. Dahlerup, U. Lund Hansen, J. Steen Jensen, N.K. Liebgott (red. af), Festskrift til Olaf Olsen på 60-års dagen den 7. Juni 1988. København, 157-164.
Bibliografia Ellmers D. 1972. Frühmittelalterliche Handelsschiffahrt in Mittel֊ und Nordeuropa. Neümunster. Ellmers D. 1976. Kogge, Kahn und Kunststoffboot. 10 000 Jahre Boote in Deutschland. Bremerhaven. Ellmers D. 1984a. Frühmittelalterliche Handelsschiffahrt in Mittel- und Nordeuropa (wydanie 2). Neumünster. Ellmers D. 1984b. Punt, Barge or Pram-is there one tradition or several?, [in:] S. McGrail (ed.), Aspects ofMaritime Archaeology and ethnography. London, 153-172. Emberiing G. 1997. Ethnicity in Complex Societies: Archaeological Perspectives. Journal ofArchaeolo gical Research 5/4, 295-344. Filipowiak WŁ 1955a. Uwagi do artykułu prof, dra W. Kowalenki pt „Piana, Świna i Dziwna jako szlaki osadniczo-komunikacyjne słowiańszczyzny bałtyckiej ѴПІ-ХПІ w. . Przegląd Zachodni 11/3-4,613-614. Filipowiak WŁ 1955b. Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Wolinie w latach 1953-1954. Spra wozdania Archeologiczne 1,179-194. Filipowiak Wł. 1955c. Kotły brązowe z wczesnośredniowiecznego Wolina. Materiały Zachodnio-Po morskie 1, 81-90. Filipowiak Wł. 1957. Badania archeologiczne nad jeziorem Łeba. Materiały Zachodnio-Pomorskie 3,342-345. Filipowiak Wł. 1958a. Wolin - największe miasto Słowiańszczyzny Zachodniej, [w:] G. Labuda (red.), Szkice z dziejów Pomorza 1. Pomorze średniowieczne. Warszawa, 36-72. Filipowiak Wł. 1958b. Port wczesnośredniowiecznego Wolina. Materiały Zachodnio-Pomorskie 2,182-210. Filipowiak Wł. 1962. Wolinianie, cz. 1: Materiały. Szczecin. Filipowiak Wł. 1963. Najdawniejszy trakt Pomorza, [w:] K. Jażdżewski, W. Hensel, W. Kočka (red.), Muñera Archaeologica
losepho Kostrzewski. Poznań, 383-395. Filipowiak Wł. 1966. Problematyka morska w działalności Muzeum Pomorza Zachodniego w Szcze cinie. Przegląd Zachodniopomorski 10/6,125-136. Filipowiak Wł. 1968. Początki polityki i gospodarki morskiej w dobie pierwszych Piastów, [w:] E. Li nette (red.), Renesans zabytków tysiąclecia: przegląd osiągnięć muzealnictwa i ochrony zabytków w Pol sce Ludowej. Poznań, 154-162. Filipowiak Wł. 1969. Z prahistorii żeglugi na Bałtyku. Z Otchłani Wieków 35/3,211-214. Filipowiak Wł. 1972. Z badań nad początkiem miasta Wolina. Przegląd Zachodniopomorski 16/2,5-19. Filipowiak Wł. 1973. Wyspa Wolin w prahistorii i we wczesnym średniowieczu, [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 37-137. Filipowiak Wł. 1981. Wolin, Poland, [in:] G. Milne, В. Hobley (eds), Waterfront archaeology in Britain and Northern Europe. London, 61-69. Filipowiak Wł. 1982. Der Götzentempel von Wolin, Kult und Magie. Beiträge zur Ur- und Frühge schichte 2,109-123. Filipowiak Wł. 1985a. Słowiańskie początki „uprawy morza . Z Otchłani Wieków 50/3-4,189-199. Filipowiak Wł. 1985b. Die Bedeutung Wolins im Ostseehandel, [in:] S.-O. Lindquist (ed.), Society and trade in the Baltic during the Viking Age. Acta Visbyensia 7. Visby, 121-138. Filipowiak Wł. 1986a. Słowiański statek z XII wieku z Kamienia Pomorskiego. Nautologia 21/1,84-86. Filipowiak Wł. 1988. Początki żeglugi słowiańskiej u ujściu Odry, [w:] G. Labuda, S. Tabaczyński (red.), Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy wczesnośredniowiecznej, t. 2. Wrocław, 28-46. Filipowiak Wł. 1989. Die Häfen und
der Schiffbau an der Odermündung im 9.-12. Jahrhundert, [im:] K. Düwel, H. Jankuhn, H. Siems, D. Timpe (Hers.), Untersuchungen zu Handel und Verkehr in der vor- und frühgeschichtlichen Zeit in Mittel- und Nordeuropa, Bd. 5. Göttingen, 351-398. Filipowiak Wł. 1991. Die Anfänge des Städtwesens in Pommern, [im:] H. Brachmann, J. Herrmann (Hers.), Frühgeschichte der europäischen Stadt. Voraussetzungen und Grundlagen. Berlin, 149-158. Filipowiak Wł. 1992. Z najstarszych dziejów Odry jako szlaku komunikacyjnego i handlowego. Rzeki 1,65-82. I 231
232 I VV. Filipowiak Korabnictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Filipowiak Wł. 1993. Die Häfen von Wollin im 9.-14. Jahrhundert, [im:] Μ. Gläser (Her.), Archäologie des Mittelalters und Bauforschung im Hanseraum. Eine Festschriftfür Günter P. Fehring. Rostock, 261-269. Filipowiak Wł. 1994a. Shipbuilding at the mouth of the river Odra (Oder), [in:] C. Westerdahl (ed.). Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 83-96. Filipowiak Wł. 1994b. Wolin i żegluga u ujścia Odry w świetle chronologii radiowęglowej. Geochronometria 9,113-125. Filipowiak Wł. 1995. Die Bedeutung der Binnenschiffahrt im Odergebiet. Germania 73/2,481-493. Filipowiak Wł. 1996a. Archeologia a uprawa morza, [w:] E. Wilgocki, P. Krajewski, Μ. Dworaczyk, D. Kozłowska (red.), 50 lat archeologii polskiej na Pomorzu Zachodnim. Szczecin, 103-130. Filipowiak Wł. 1996b. „Żywot statku wczesnośredniowiecznego, [w:] Z. Kurnatowska (red.), Sło wiańszczyzna w Europie Średniowiecznej 2. Wrocław, 91-96. Filipowiak Wł. 1999. Wolin und Szczecin - Hafen und Topographie der mittelalterlichen Stadt, [w:] J. ВШ, B. L. Clausen (eds), Maritime Topography and the Medieval Town. Papers from the 5th Internationl Conference on Waterfront Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 61-70. Filipowiak Wl. 2000. Neue Quellen zur Übergangsform vom Einbaumboot zum Plankenboot an der Odermündung. [im:] J. Haspel, W. Menghin (Hers.) Miscellanea Archaeologica. Festgabefür Adriaan von Müller zum 70. Geburtstag. Beiträge
zur Denkmalpflege in Berlin. Sonderband. Berlin, 34-39. Filipowiak Wł. 2003. Wolin - most na przeprawie, [w:] T. Galiński, E. Wilgocki (red.), Res et fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego w 70. rocznicę urodzin. Szczecin, 143-58. Filipowiak Wł. 2004. Some aspects of the development of Wolin in the 8th-llth centuries in the light of the results of new research, [in:] P. Urbańczyk (ed.), Polish Lands at the Turn of the First and the Second Millennia. Warsaw, 48-74. Filipowiak Wl. 2005. Jómsborg i Jómswikingowie w świetle ostatnich badań archeologicznych, [w:] Μ. Bogacki, Μ. Franz, /.Pilarczyk (red.), More Integráns. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Materiały z I Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego Wolin 6-7 sierpnia 2005. Toruń, 28-46. Filipowiak Wł. 2006. Wczesnośredniowieczna „linia żeglugowa Hedeby (Haithabu) - Starigard (Oldenburg) - Wolin, [w:] Μ. Dworaczyk, A.B. Kowalska, Moździoch, Μ. Rębkowski (red.), Świat Słowian wczesnego średniowiecza. Szczecin-Wrocław, 331-340. Filipowiak Wł., Konopka Μ. 2008. The identity of a Town. Wolin, Town-State - 9th-12th Centuries. Quaestiones Medii Aevii Novae 13,243-288. Filipowiak Wl., Filipowiak W. 2014. Korabnictwo, port i żegluga wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] В. Stanislawski, Wl. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, ez. 2. Warszawa, 350-385. Filipowiak Wł., Stanisławski В. 2013. Przez most do przeszłości — badania wykopaliskowe w dziel nicy Ogrody, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. War szawa, 67-190. Filipowiak W. 2011.
Statek z Kamienia Pomorskiego jako źródło do badań wczesnośredniowiecznej żeglugi u ujścia Odry, [w:] Μ. Rębkowski (red.), Eksluzywne życie — dostojny pochówek. W kręgu kultury elitarnej wieków średnich. Wolińskie Spotkania Mediewistyczne I. Wolin, 21-43. Filipowiak W. 2015. A 12th-Century Slavic Ship from Wolin, Poland. The International Journal of Na utical Archaeology 44/2,312-326. Filipowiak W. 2017. Early Medieval Shipbuilding of Wolin, [in:] J. Litwin (ed.), Baltic and beyond. Change and continuity in shipbuilding. Proceedings of the Fourteenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 2015. Gdańsk, 35-40. Filipowiak W. 2018. Wczesnośredniowieczny statek z Kamienia Pomorskiego. Szczecin. Filipowiak W. 2020. How Vikings crossed the North Atlantic? The reinterpretation of sun compas ses — Narsarsuaq, Wolin, Truso. The International Journal of Nautical Archaeology 49/2,318-328. Flatman J. 2009. Ships and Shipping in Medieval Manuscripts. London.
Bibliografia Garczyński W. 1958. Transport i konserwacja wczesnośredniowiecznej łodzi ze wsi Czarnowska, pow. Lę bork. Materiały Zachodnio-Pomorskie 4, 393-397. Gaziński R. 1994. Statki handlowe w portach estuarium Odry i Zatoki Pomorskiej w XIII-XV wieku. Nautologia 28/2,1-6. Gediga Б. 2001. Odra w kulturze mieszkańców wczesnośredniowiecznego Opola, [w:] E. Wilgocki, Μ. Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Słowiński (red.), Instantia est mater doctrinas. Księga jubileuszowa prof. dr. hob. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 223-230. Gibbins D., Adams J. 2001. Shipwrecks and maritime archaeology. World Archaeology 32/3,279-291. Gjessing E. 1986. Rowing-The Physiological Background, [in:] O. Crumlin-Pedersen, Μ. Vinner (ed.). Sailing into the Past. Proceedings of the International Seminar on Replicas of Ancient and Medie val Vessels, Roskilde, 1984. Roskilde, 160-167. Goodburn D.M. 1994. Anglo-Saxon Boat Finds from London, Are They English?, [in:] C. Westerdahl (ed.), Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 97-104. Gomulka I. 2010. Zabawa odbiciem rzeczywistości — łódki-zabawki z Gdańska i Opola jako od zwierciedlenie lokalnego szkutnictwa średniowiecznego, [w:] P. Kucypera, S. Wadyl (red.), Ży cie codzienne przez pryzmat rzeczy. Toruń, 321-332. Gould A. R. 2011. Archaeology and the social history of ships, second edition. New York. Greenhill B. 1995. The Archaeology of Boats and Ships, an Introduction. London. Grześkowiak J. 1968. Wczesnośredniowieczna
przystań rzeczna w Wieńcu, pow. Włocławek. Zeszyty Na ukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne 26/1, Toruń, 193-204. Gustavson H. 2007. Runor på skolschemat! Ett nyfunnet syllabarium från 1000-talets Sigtuna. Situne Dei 2007, 69-78. Hartz S., Lübke H. 2000. Stone Age Paddles from Northern Germany-Basic Implements of Water borne Subsistence and Trade, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA 99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 377-387. Haska К. 1967. Prace zabezpieczające przy łodzi charbrowskiej. Materiały Zachodniopomorskie 11,843-854. Heide van der G.D. 1974. Scheepsarcheologie. Scheepsopgrauingen in Nederland en elders in de wereld. Strengholt. Hensel W. 1956. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Poznań. Hensel W. 1999. Wineta — miasto słowiańskie nad Bałtykiem, niegdyś ludne i opływające we wszel kie bogactwa, czy wytwór baśni o średniowiecznej karze Bożej?. Slavia Antiqua 40,273-274. Hensel Z. 1975. Badania metaloznawcze wyrobów żelaznych z IX-XII wieku z Wolina. Materiały Zachodniopomorskie 21, 61-93. Herfert P. 1968. Frühmittelalterliche Bootsfunde in Ralswiek, Kr. Rügen. Ausgrabungen und Funde 13/4, 211-222. Hermann J. 1981. Ein neuer Bootsfund im Seehandelsplatz Ralswiek auf Rügen. Ausgrabungen und Funde 26/3,145-158. Hermann J. 1982. Wikinger und Slawen. Zur
Frühgeschichte der Ostseevölker. Neumünster. Hermann J. 1998. Ralswiek auf Rügen, die slawisch-wikingischen Siedlungen und deren Hinterland, Bd. II: Kultplatz, Boot 4, Hof Propstei, Mühlenberg, Schlossberg und Rugard. Lübstorf. Heydeck J. 1896-1900. Das Wikingerschiff von Frauenburg, Kreis Braunsberg. Sitzungberichte der Alterrumsgesellschaft Prussia 1896-1900 21,67-72. Historia hiperboli w nawigacji, http://nawigacja.muzeum.szczecin.pl/, dostęp 16.11.2015 Hocker F., Daly A. 2006. Early cogs, Jutland boatbuilders and the connection between East and West before 1250 AD. [in:] L. Blue, F. Hocker, A. Englert (eds), Connected by the Sea. Proceedings of the Tenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology Roskilde 2003. ISBSA 10. Oxford, 186-194. ļ 233
234 Į W. Filipowiak Karabnictm Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Hołubowicz W. 1955. Prace wykopaliskowe na Ostrówku w Opolu w 1954 r. Sprawozdania Archeolo giczne 1, 207-234. Hutchinson G. 1994. Medieval Ships and Shipping. London. Ilves K. 2012. Do Ships Shape the Shore? An Analysis of the Credibility of Ship Archaeological Evi dence for Landing Site Morphology in the Baltic Sea. The International Journal of Nautical Archa eology 41/1, 94-105. Indruszewski G. 1997. Wczesnośredniowieczne łodzie klepkowe z południowej strefy Bałtyku w świetle analizy porównawczej. Materiały Zachodniopomorskie 42,61-76. Indruszewski G. 2000a. Technical aspects of early medieval vessels from the southern shores of the Baltic Sea. [in:] J. Litwin (ed.), Down the River to the Sea, Eight International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 1997, ISBSA 8. Gdańsk, 45-50. Indruszewski G. 2000b. Usedom and Wolin - Acculturation Processes in Early Medieval Ship building at the Mouth of the Oder River, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationa len Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA 99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 389-392. Indruszewski G. 2003. The Szczecin vessel — a „crossroad of shipbuilding traditions or a represen tative artefact of early medieval boatbuilding by western Slavs? [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth
International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 266-272. Indruszewski G. 2004a. Man, Ship, Landscape - Ships and Seafaring in the Oder Mouth Area 400-1400 A.D. A case study of an ideological context. Copenhagen. Indruszewski G. 2004b. Ships and Boats of the First Christian Millenium as Products of Cultural Exchange at the Northern Edge of Continental Europe. Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vor pommern 51 (2003), 321-337. Indruszewski G. 2005. From Iron Age to Middle Age: The Archaeological Evidence of Ships and Boats of the Baltic Sea. Quaestiones Medii Aevi Novae 10,11-52. Indruszewski G. 2006. Maritime skills and astronomic knowledge in the Viking Age Baltic Sea. Stu dia Mythologien Slavica 9,15-39. Indruszewski G. 2013. Technological aspects of cultural identity: the case of early medieval shipbu ilding and seafaring in the Baltic, [in:] S. Moździoch, В. Stanisławski, P. Wiszewski (eds), Scan dinavian Culture in Medieval Poland. Wroclaw, 437-455. Indruszewski G., Godal J. 2009. The art of sailing like Wulfstan. [in:] A. Englert, A. Trakadas (eds), Wulfstan s Voyage. The Baltic Sea region in the early Viking Age as seen from shipboard. Roskilde, 275-292. Indruszewski G., Nilsson Μ., Ważny T. 2006. The ships that connected the people and the people that commuted by ships: The western Baltic case-study, [in:] L. Blue, F. Hocker, A. Englert (eds), Connected by the Sea. Proceedings of the Tenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology Roskilde 2003. ISBSA 10. Oxford, 177-186. Janowski A. 2013. Harbours of early medieval
Wolin in the light of recent research, [in:] Μ. Bogucki, Μ. Rębkowski (eds), Economies, monetisation and society in the west Slavic lands 800-1200 AD. Wo lińskie Spotkania Mediewistyczne II. Szczecin, 45-58. Janowski A. 2014. W wolińskim porcie... In Wolin s port. Wolin. Janowski A. 2015. Port wczesnośredniowiecznego Wolina - wyniki prac archeologicznych w latach 2011-2013. [w:] A. Janowski, K. Kowalski, B. Rogalski, S. Słowiński (red.), Acta Archaeologica Pomoranica V. XIX Sesja Pomorzoznawcza 21-22.11.2013, Szczecin. Szczecin, 115-131. Jagodziński, M.F. 2012. Kompas słoneczny z Truso. [w:] E.J. Jaremczuk (red.), 100 lat lotnictwa w El blągu (1912-2012). Aspekty historyczne, prawne i techniczne lotnictwa. Elbląg, 325-334.
Bibhografia Jaworski К., Lisowska E., Pankiewicz A., Stanisławski В. 2013. Artefacts of the Scandinavian origin from the Cathedral Island (Ostrów Tumski) in Wroclaw, [in:] S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (eds), Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdisciplinary Medieval Studies, vol. II. Wroclaw, 279-314. Jones S. 2003. The Archaeology cfEthnicity. Constructing identities in the past and present. London-New York. Jöns H., Mazurek W. 1998. Groß Strömkendorf — nadmorska osada rzemieślniczo-handlowa i cmen tarzysko z okresu wczesnosłowiańskiego nad Zatoką Wismarską. Slavia Antiqua 39,181-214. Jusza M. 2013. Wrak wczesnośredniowiecznej łodzi wydobyty z Dziwny w okolicy Srebrnego Wzgó rza w Wolinie. Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria 9/1 (2012), 249-267. Jusza Μ., Stanisławski B. 2013. Badania wykopaliskowe w Wolinie, na Przedmieściu Południowym, [w:] B. Stanisławski, Wł. Fiłipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 190-197. Kaczmarek W. 1960. Technika powroźnicza i sieciarska na podstawie zabytków Muzeum Pomorza Zachodniego. Materiały Zachodnio-Pomorskie 6,455-498. Kajkowski K. 2016. Słowiańskie (?) pochówki w łodziach. Rozważania nad aspektami obrzędowości pogrzebowej wczesnośredniowiecznych Słowian Zachodnich, [w:] M. Franz, К. Kościelniak, Z. Pilarczyk (red.), Mare Integráns Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Тот X: Śmierć w dzie jach człowieka. Starożytność i średniowiecze. Monografia oparta na materiałach VIII Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin 31 lipea ֊ 2 sierpnia 2015.
Toruń, 43-80. Kajkowski K., Kotowicz N.P. 2015. Zapomniany wczesnośredniowieczny pochówek łodziowy ze Szczecina. Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria 9/1: Archeologia, 123-136. Kalita-Skwirzyńska K. (red.) 1992. Katalog zabytków Pomorza Zachodniego. Województwo szczecińskie, gmina Wolin. Szczecin. Kalmring S. 2010. Of Thieves, Counterfeiters and Homicide Crime in Hedeby and Birka. Fornvännen 105,281-290. Kastholm O. T. 2011. The rigging of the Viking Age warship. The Skuldelev find and the ship motifs, [in:] L. Boye (ed.). The Iron Age on Zealand. Status and Perspectives. Nordiske Fortidsminder, Serie C, vol. 8. Copenhagen, 175-183. Kaube A. 1989/1990. Sprawozdanie z działalności Muzeum Regionalnego w Wolinie w roku 1990. Materiały Zachodniopomorskie 35/36,414-417. Kaul F. 1998. Ships on Bronzes. A Study in Bronze Age Religion and Iconography. Copenhagen. Kapitän G. 1984. Ancient anchors — technology and classification. The International Journal ofNautical Archaeology 13/1,33-44. Keller C., Christensen A.E. 2003. The Uunartoq Bearing-Dial — not an Instrument fot Ocean Na vigation?. [in:] S. Lewis-Simpson (ed.), Vinland Revisited: The Norse World at the Turn of the First Millenium. Selected Papers from the Viking Millenium International Symposium, 15-24 September 2000, Newfoundland and Labrador. St. John s, 429-442. Kiersnowski R. 1950. Legenda Winety. Studium historyczne. Kraków. Klassen L. 2010. The finds and their interpretation, [in:] J. S. Madsen, L. Klassen (red.), Fribrodre Å, A late 11th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 61-465. Koczy L. 1934.
Polska i Skandynawia za pierwszych Piastów. Poznań. Колчин Б.А. 1971. Новгородские древности. Резное дерево. Москва. Kosiarz E. 1978. Wojny na Bałtyku X-XIX w. Gdańsk. Kostrzewski J. 1927. Czasy przedhistoryczne Pomorza, [w:] brak redaktora, Pomorze i Ziemia Cheł mińska w przeszłości. Poznań, 1-12. Kostrzewski J. 1946. Żegluga słowiańska na Bałtyku. Kurier Szczeciński 82 (13.IV.1946), 111 Kostrzewski J. 1947. Kultura prapolska (ostatnie wydanie 1962). Poznań. Kowalenko W. 1945. Handel i żegluga Lechitów na Bałtyku. Polska Zachodnia 4, 6-7. I 235
236 ļ W. Filipowiak Korabnichm Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Kowalenko W. 1946. Bałtyccy Słowianie w średniowieczu. Wiatr od Morza 4, 3-4. Kowalenko W. 1948. U podstaw polskiej polityki żeglugowej. Tygodnik Wybrzeża 49-50, 2-3. Kowalenko W. 1950. Starosłowiańskie grody portowe na Bałtyku. Przegląd Zachodni 6/5-6,378-419. Kowalenko W. 1951. Najdawniejsze związki Prasłowian i Słowian z Bałtykiem. Przegląd Zachodni 7/1-2, 5-38. Kowalenko W. 1953. Ze studiów nad znaczeniem Piany, Świny i Dziwny w VIII-ΧΙΠ wieku. Z Ot chłani Wieków 9/4, 125-130. Kowalenko W. 1954a. Bałtyk i Pomorze w historii kartografii (VII-XVI w.). Przegląd Zachodni 10/7-8, 353-389. Kowalenko W. 1954b. Piana, Świna i Dziwna jako szlaki osadniczo-komunikacyjne słowiańszczyzny bałtyckiej VIII-XIII w. Przegląd Zachodni 10/1-2,1-90. Kowalenko W. 1955. Dalsze badania nad starosłowiańskimi portami na Bałtyku w ІХ-ХПІ w. Prze gląd Zachodni 11/1-2,164-197. Kowalenko W. 1966. Slavia Maritima. Łodzie u Słowian wczesnośredniowiecznych. Nautologia 1/1-2,5-20. Kowalenko W. 1967. Łodzie, [w:] W. Kowalenko, G. Labuda, Z. Stieber (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich t. III, cz. 1. Wrocław-Warszawa-Kraków, 119-125. Kozłowski B. 1956. Dzieje okrętu. Katowice. Krahel Μ. 2015. Atypowe zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stanowiska 3 w Woli nie. Slavia Antiqua 56,231-255. Krajewski P. 2013. Notes on the archaeology of Wolin Island in the light of changeable features of geo graphic environment, [in:] Μ. Bogucki, Μ. Rębkowski (ed.) Economies, Monetisation and Society in the West Slavic Lands 800-1200
AD. Wolińskie Spotkania Mediewistyczne II. Szczecin, 13-23. Krąpiec Μ., Ossowski W. 2000. Problems of absolute tree-ring dating of the oldest boatbuilding relics from Poland. Geochronometria 19,27-32. Krąpiec Μ., Ossowski W. 2003. Badania dendrochronologiczne niektórych zabytków szkutnictwa średniowiecznego z Pomorza Wschodniego, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński (red.), XIII Sesja Pomorzoznawcza, t. II: Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Gdańsk, 271-292. Kristjánsson L. 1982. Islenzkir Sjàvarhættir IL Reykjavík. Kubacka P. 2001. Znaleziska średniowiecznych łodzi klepkowych znad jeziora Łebsko. Materiały Zachodniopomorskie 46 (2000), 235-278. Kubacka P., Przybytek Μ. 1998. Wrakowisko (?) z XIV wieku. Znalezisko z Mielna nad jeziorem Jamno. Materiały Zachodniopomorskie 44,203-222. Kubacka P., Przybytek Μ. 2000. Polish-Danish Underwater Research in the Mouth of the Odra Ri ver. [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA 99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 423-428. Kunicka-Okuliczowa Ł. 1959. Wczesnośredniowiecze zabawki i gry z Gdańska, [w:] J. Kamińska (red.), Gdańsk wczesnośredniowieczny 1. Gdańsk, 107-143. Kühn H. 2004. Ein hoch mittelalterlicher Fährprahm im Haddebyer Noor (Haithabu Wrack ГѴ). [im:] K. Brandt, H.J. Kühn (Hers.), Der Prahm aus dem Hafen von Haithabu. Beiträge zu antiken und mit telalterlichen
Flachbodenschiffen. Schleswig, 9-16. Laack A. brak daty. Die Insel Wollin in vergangenen Tagen. Pansdorf. Labuda G. 1954. Słowiańszczyzna pierwotna. Wybór tekstów. Warszawa. Labuda G. 1969. Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek). [w:] G. Labuda (red.), Historia Pomorza, 1.1. Poznań, 303-322.
Bibliografia Larsen K.L. 2010. Baltic Ware from the Fribrodre Å site. [in:ļ J.S. Madsen, L. Klassen, Fribrodre Å. A late 11-th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 467-487. Larsson G. 2007. Ship and Society. Maritime ideology in Late Iron Age Sweden. Uppsala. Latalowa Μ. 2014. Zmiany środowiska przyrodniczego i użytkowanie roślin we wczesnośrednio wiecznym Wolinie, [w:] B. Stanisławski, WŁ Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 49-65. Leciejewicz L. 1962. Początki nadmorskich miast na Pomorzu Zachodnim. Wrocław-Warszawa-Kraków. Leciejewicz L. 1972. Problemy morskie w badaniach nad polskim wczesnym średniowieczem. Pomorania Antiqua 4,81-96. Leciejewicz L. 1973. Gospodarcze i polityczne aspekty użytkowania morza do ХГѴ wieku. Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Historia 2, 9-23. Leciejewicz L. 1985. Za denara otrzymasz wóz świeżych śledzi, [w:] S.K. Kuczyński, S. Suchodolski (red.), Nummus et historia. Pieniądz Europy średniowiecznej. Warszawa, 103-107. Leciejewicz L. 1989. Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź. Leciejewicz L. 1990. Mały słownik kultury dawnych Słowian, wyd. 3. Warszawa. Leciejewicz L. 2000. U źródeł konfliktu Pomorzan z państwem Piastów w X-XI wieku. Archaeologia Historica Polona 8,39-50. Leciejewicz L. 2006.0 rozwoju miast w Księstwie Zachodniopomorskim na przełomie XII/XIII wie ku. [w:] Μ. Rębkowski, S. Moździoch (red.), Opera selecta. Z dziejów kultury średniowiecznej Polski i Europy. Wrocław, 213-243. Lemcke H. 1911.
Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Köslin, Bd. П, H. 2: Die Kreise Bütow und Lauenburg. Die Baudenkmäler der Provinz Pommern, Teil 3. Stettin. Lepszy К. 1947. Dzieje floty polskiej. Gdańsk-Bydgoszcz-Szczecin. Lepszy K. 1948. Problemy morskie w historiografii polskiej, [w:] J. Borowik (red.), Polska historiografia bałtycka. Gdańsk-Szczecin, 17-24. Lesiński H., Fenrych W. 1973. Z dziejów wyspy Wolin i Świnoujścia (od XIII do XX wieku), [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 138-180. Lewis R.A. 1958. The Northern Seas. Shipping and Commerce in Northern Europe A.D. 300-1100. Princeton. Lienau 0.1934. Die Bootsfunde von Danzig-Ohra aus der Wikingerzeit. Danzig. Liestøl A. 1958. Osebergfiinnet. Oslo. Litwin J. 1985. The development of folk boats in Poland from the example of structures used on the San and the Bug rivers, [in:] C.O. Cederlund (ed.), Postmedieval Boat and Ship Archaeology. Papers based on those presented to an International Symposium on Boat and Ship Archaeology in Stockholm in 1982. BAR International Series 256. Stockholm, 327-350. Litwin J. 1995a. Polskie szkutnictwo ludowe XX wieku. Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdań sku. Gdańsk. Litwin J. 1995b. The Puck Bay wrecks-an opportunity for a „Polish Skuldelev , [in:] O. Olsen, J.S. Madsen, F. Rieck (eds), Shipshape. Essays for Ole Crumlin-Pedersen. Roskilde, 135-140. Litwin J. 2000. Sztuka rzecznego szkutnictwa. Rzeki 9, 217-263. Litwin J. 2001. Stan badań nad wczesnośredniowiecznym szkutnictwem Słowian nadbałtyckich (próba oceny i postulaty), [w:] E. Wilgocki, Μ.
Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Sło wiński (red.), Instantia est mater doctrinae. Księga jubileuszowa prof dr. hab. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 183-200. Litwin J. 2002. Szkutnictwo Zalewu Wiślanego. Sztutowo. Litwin J. 2003. The Boat Puck 3 in the Light of Investigation of Other Slavic Boats from 9-14th Century, [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth International Symposium Į 237
238 Į W. Filipowiak Korabnicb.no Wolina 800-1200. Studium archeologiczne on Boat and Ship Archaeology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 261-265. Litwin J. 2008. Statki i okręty na Bałtyku w XVIII wieku, [w:] W. Ossowski (red.) Wrak statku General Carleton, 1785. Badania Archeologiczne Centralnego Muzeum Morskiego, 1.1. Gdańsk, 15-34. Litwin J. 2014. Gdańsk - średniowieczne centrum okrętownictwa i handlu morskiego nad Bałty kiem, [w:1 W. Ossowski (red.), Miedziowiec. Wrak średniowiecznego statku i jego ładunek. Badania Archeologiczne Narodowego Muzeum Morskiego, t. 2. Gdańsk, 15-55. Lundström P. 1981. De kommo vida... Vikingars hamn vidPaviken på Gotland. Uddevalla. Łęga W. 1930. Kultura Pomorza we wczesnym średniowieczu na podstawie wykopalisk. Toruń. Łosiński W. 1982. Osadnictwo plemienne Pomorza (VI-X wiek). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź. Łosiński W. 1995. W sprawie genezy osiedli wczesnomiejskich u Słowian Nadbałtyckich. Slavia An tiqua 35/1994,101-128. Łosiński W. 2003. Początki wczesnośredniowiecznego Szczecina, [w:] T. Galiński, E. Wilgocki (red.), Res et fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego. Szczecin, 69-78. Madsen J.S. 1985. Okręty słowiańskie... w Danii. Z Otchłani Wieków 51/1-2,51-54. Madsen J.S. 1991. Fribrødre: A shipyard site from the late 11th century, [in:] O. Crumlin-Pedersen (ed.) Aspects of Maritime Scandinavia AD 200-1200. Proceedings of the Nordic Seminar on Maritime Aspects ofArchaeology, Roskilde, 13th֊15th March, 1989. Roskilde, 183-206. Madsen J.S. 2010. Archaeological investigations along the Fribrodre River, 1982-93. [in:]
J.S. Madsen, L. Klassen, Fribrodre Å. A late 11-th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 11-22. Mamzer H. 1999. Problem etniczny w archeologu. Slavia Antiqua 40,169-201. Marsden P. 1994. Ships of the Port of London. First to eleventh centuries AD. London. Marsden P. 1997. Ships and Shipwrecks. London. Matysik S. 1950. Prawo nadbrzeżne (lus Naufragii). Studium z historii prawa morskiego. Toruń. McCarthy Μ. 2005. Ship s Fastenings. From Sewn Boat to Steamship. College Station. McGrail S. 1983. Ancient Boats in North-West Europe. The Archaeology of Water Transport to AD 1500. London and New York. McGrail S. 1993. Medieval Boat and Ship Timbers from Dublin. Dublin. McGrail S. 2014a. Ancient Boats in North-West Europe. The Archaeology of Water Transport to AD 1500 (wydanie 3). London and New York. McGrail S. 2014b. Early Ships and Seafaring. European Water Transport. Barnsley. Meier D. 2006. Seafarers, Merchants and Pirates in the Middle Ages. Woodbridge-Rochester. Michczyński A., Rębkowski Μ. 2019. Chronology of the Cultural Deposits, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 95-113. Mickiewicz Μ. 1971. Z dziejów żeglugi. Warszawa. Moszyński К. 1929. Kultura ludowa Słowian, cz. 1: Kultura materialna. Kraków. Morawiec J. 2010. Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej. Kraków. Możejko B. 2011. „Peter von Danzig”. Dzieje słynnej karaweli 1462-1475. Gdańsk. Moździoch S. 1993. Znaczenie „pożytków wodnych w życiu codziennym mieszkańców wczesno średniowiecznego Śląska. Rzeki 2,149-168.
Moździoch S., Stanisławski B., Wiszewski P. (red.) 2013. Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdiscpilinary Medieval Studies, vol. II. Wroclaw. Muckelroy K. 1978. Maritime archaeology. London - New York - Melbourne. Mukherjee S. 2017. Gen. Ukryta historia. Wołowiec. Müller-Wille M. 1995. Boat-Graves, Old and New Views, [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye
Bibliografia (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Rese arch Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Copenhagen, 101-110. Nakoinz 0.1998. Das Mittelalterliche Wrack von Schuby-Strand und die Schiffbautraditionen der Südlichen Ostsee. Archäologisches Korrespondenzblatt 28/2,311-322. Nakoinz O. 2005. Wrack 4 von Haithabu. Ein Prahm des 12. Jahrhunderts und seine Parallelen im Ostseeraum. Archäologisches Korrespondenzblatt 35,123-42. Nawigacja w Muzeum Narodowym 2014. Nawigacja w Muzeum Narodowym. Akademickie Aktual ności Morskie. Magazyn Informacyjny Akademii Morskiej w Szczecinie 4 (84), 16-17. Nicolaysen N. 1882. Langskibet fra Gokstad ved sandefiord. Kristiānā. Oestigaard T. 1999. Cremations as transformations: when the dual cultural hypothesis was cremated and carried away in urns. European Journal of Archaeology 2/3,345-364. Ossowski W. 1998. Histoiyczne znaczenie wczesnośredniowiecznych łodzi z Oruni, [w:] H. Paner (red.), Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych. Gdańsk, 64-71. Ossowski W. 1999. Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski. Gdańsk. Ossowski W. 2000. Medieval Boats and Inland Water Transport in Poland, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreßfür Unterwasserachäologie (IKUWA 99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf
Rügen. Lübstorf, 280-287. Ossowski W. 2003. Expanded Logboats between the Baltic and the Black Sea. [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth International Symposium on Boat and Ship Archa eology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 177-182. Ossowski W. 2004. Medieval large river craft from the Vistula River, Poland, [im:] K. Brandt, HJ. Kühn (Hers.), Der Prahm aus dem Hafen von Haithabu. Beiträge zu antiken und mittelalterlichen Flachbodenschijfen. Neumünster, 83-95. Ossowski W. 2006. The origins of flat-bottomed river craft on the Odra and Vistula catchments, [in:] R. Bockius (ed.). Between the Seas. Transfer and exchange in nautical technology. Proceedings of the Eleventh International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Mainz 2006, ISBSA 11. Mainz, 177-188. Ossowski W. 2009a. Nowe dane o zastosowaniu mchów w dawnym szkutnictwie na obszarze Pol ski. Pomorania Antiqua 22,109-124. Ossowski W. 2009b. Z badań nad wrakami fromborskimi [w:] A. Bitner-Wróblewska, G. Iwanowska (red.), Bałtowie i ich sąsiedzi. Marian Kaczyński in memoriam. Seminarium Bałtyjskie, t. П. Warszawa, 579-594. Ossowski W. 2010. Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne. Prace Central nego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Seria B, 1.1. Gdańsk. Ossowski W. 2013. Klamry szkutnicze z terenu Polski, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński (red.), XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Gdańsk, 179-182. Ossowski W. 2014. Z badań nad przemianami w żegludze wczesnośredniowiecznej, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński, W.
Świętosławski (red.), Pomorze we wczesnym średniowieczu w świetle źródeł arche ologicznych. Historia, stan aktualny i potrzeby badań. Gdańsk, 103-123. Ossowski W., Krąpiec Μ. 1999. Problemy datowania bezwzględnego najstarszych zabytków szkut niczych z terenu Polski metodą dendrochronologiczną. Przegląd Archeologiczny 47,155-165. Pazdur Μ. F., Awsiuk R., Goslar T., Pazdur A. 1994. Chronologia radiowęglowa początków osad nictwa w Wolinie i żeglugi u ujścia Odry. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 1224. Matematyka-Fizyka 70. Geochronometria 9. Metody chronometrii izotopowej w badaniach archeologicznej, 127-195. Pieradzka K. 1953. Walki Słowian na Bałtyku w X-XII wieku. Warszawa. Piskorski J. Μ. 2005. Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego, Poznań. Piskorski J. Μ. 2006. Średniowieczna kolonizacja Europy Środkowej jako problem historii powszech nej i porównawczej historii historiografii. Przegląd Historyczny 97/2,203-220. I 239
240 Į VV. Filipowiak Korabnictøo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Polak Z., Rębkowski M. 2019. Stratigraphic Structures, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 15-93. Poklewski-Koziełł T. 1961. Misy brązowe z Xl, XII i XIII wieku. Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 9. Łódź. Prosnak Μ. 1959. Okręty z epoki brązu. Z Otchłani Wieków 25/2,119-128. Prosnak Μ. 1960. Czy łodzie słowiańskie były statkami pełnomorskimi?. Z Otchłani Wieków 26/2,132-136. Prosnak M. 1961a. Okręty skandynawskie wczesnego średniowiecza. Kwartalnik Historii Kultury Ma terialnej 9/3,407-425. Prosnak M. 1961b. Próba analizy wartości łodzi słowiańskich jako statków pełnomorskich. Kwartal nik Historii Kultury Materialnej 9/1, 35-44. Prosnak Μ. 1962. Najwcześniejsze konstrukcje szkutnicze północnej Europy. Z Otchłani Wieków 28/4,312-320. Prosnak M. 1963a. Z zagadnień sztuki korabniczej wczesnośredniowiecznej Rusi. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 11/1,29-41 Prosnak M. 1963b. Zachodnio-słowiańska sztuka korabnicza wczesnego średniowiecza. Materiały Zachodnio-Pomorskie 9, 241-272. Prosnak M. 1963c. Budownictwo okrętowe epoki żelaza i wczesnego średniowiecza. Z Otchłani Wie ków 29/4,258-264. Prosnak Μ. 1965. Budownictwo okrętowe Słowiańszczyzny zachodniej we wczesnym średniowieczu. Z Otchłani Wieków 31/3,183-191. Prosnak Μ. 1966. Skandynawski okręt wojenny wczesnego średniowiecza. Materiały Zachodniopo morskie 12, 609-626. Prosnak M. 1967a. Z zagadnień skandynawskiej sztuki korabniczej wczesnego średniowiecza.
Mate riały Zachodniopomorskie 13,199-238. Prosnak M. 1967b. Ruska sztuka korabnicza we wczesnym średniowieczu. Z Otchłani Wieków 33/1,11-20. Prosnak M. 1969a. „Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego Χ-ΧΙΠ wieku , Przemysław Smolarek, Gdańsk 1969 (recenzja). Materiały Zachodniopomorskie 15,515-519. Prosnak M. 1969b. Okręty Wikingów. Z Otchłani Wieków 35/2,140-145. Prosnak Μ. 1970. Łodzie słowiańskie na Rugii. Z Otchłani Wieków 36/2,118-120. Radczuk J. 2013. Historia żeglugi i budownictwa okrętowego Europy Północnej do końca XVI w. Gdynia. Ramskou T. 1982. Solkompasset. Copenhagen. Rausing G. 1984. Prehistoric Boats and Ships of Northwestern Europe. Lund. Reitan E. 1927. Die Neuaufstellung des Wikingerbootes aus Baumgarth, Kr. Stuhm (Westpreussen). Blätter für Deutsche Vorgeschichte 5,11-22. Rębkowski Μ. 1999. The maritime topography of medieval Kołobrzeg, [in:] ƒ. Bill, B.L. Clausen (eds), Maritime Topography and the Medieval Town. Papers from the 5th Internationl Conference on Water front Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 55-60. Rębkowski Μ. 2001. Pierwsze lokacje miast w księstwie zachodniopomorskim. Przemiany przestrzenne i kul turowe. Kołobrzeg. Rębkowski Μ. 2007. Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne. Szczecin. Rębkowski Μ. 2019. The Central Settlement of Medieval Wolin, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 133-150. Rębkowski Μ. (red.) 2019a. Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronolo gy. Szczecin. Rębkowski Μ.
(red.) 2019b. Wolin - the Old Town, vol. Il: Studies on Finds. Szczecin.
Bibliografia Rosik S. 2001. Wineta — utopia szlachetnych pogan. Slavia Antiqua 42,113-122. Rosik S. 2010. Conversio gentis Pomeranorum. Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek). Wrocław. Roslund C., Thirslund S., Pásztor E. 2003. A Mathematical Search for Viking Navigational Practices, [in:] S. Lewis-Simpson (ed.), Vinland Revisited: The Norse World at the Turn of the First Millenium. Selected Papers from the Viking Millenium International Symposium, 15-24 September 2000, Newfoun dland and Labrador. St. John s, 417-428. Rudnicki Μ. 1935a. Studia nad nazwami rzek lechickich. Slavia Occidentalis 14,184-213. Rudnicki M. 1935b. Szkice z kultury lechickiej. Slavia Occidentalis 14,214-234. Rulewicz M. 1958. Wczesnośredniowieczne zabawki i przedmioty do gier z Pomorza Zachodniego. Materiały Zachodnio-Pomorskie 4,303-354. Rulewicz Μ. 1986. Najstarsze szkutnictwo rybackie wczesnośredniowiecznego Szczecina. Nautologia 21/1,48-59. Rulewicz Μ. 1994. Rybołówstwo Gdańska na tle ośrodków miejskich Pomorza od IX do XIII wieku. Wro cław-W arszawa-Kraków. Rulewicz Μ. 1996. Wrak szczecińskiej łodzi z IX wieku, [w:] Z. Kurnatowska (red.), Słowiańszczyzna w Europie Średniowiecznej 2. Wrocław, 79-90. Rüdolph W. 1962. Eine Übergangsform vom Einbaum zum Plankenboot an der deutschen Ostse eküste. Deutsche Jachrbuchfür Volkskunde 8/1,30-53. Sahr W.-D. 1978. Das Imsumer Boot. Deutsche Schijfahrtsarchiv 2,15 - 21. Sackett J. 1986. Isochrestism and Style — A Clarification. Journal ofAnthropological Archaeology 5,266-277. Schmidt G. 1983. Der Schijfsanker im Wandel der Zeiten. Rostock. Scho knecht
U. 1977. Menzlin. Einfrühgeschichtlicher Handelsplatz an der Peene. Berlin. Seaver K.A. 2000. Unanswered questions, [in:] W.F. Fitzhugh, E. Ward (eds), Vikings, the North Atlan tic Saga. Washington-London, 270-279. Siedlik K. 2017. Changes in the Szczecin Lagoon Shoreline as Determined from Selected Seventeenth and Ninteenth Maps, [in:] J. Harff, К. Furmańczyk, H. von Storch (eds), Coastline Changes of the Baltic Seafrom South to East. Past and Future Projection. Coastal Research Library 19. Cham, 289-326. Siemen P. 1990. House-type Chronology in SW Jutland. Norwegian Archaeological Review 23/1-2,161-171. Skaarup J. 1995. Stone-Age Burials in Boats, [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th֊7th May 1994. Copenhagen, 51-58. Sławski F. 1965. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków. Słownik Języka Polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl/, dostęp 30.03.2020 Smolarek P. 1955. Inwentaryzacja źródeł do dziejów techniki szkutniczej Słowian pomorskich. Mate riały Zachodnio-Pomorskie 1,91-107. Smolarek P. 1956. W sprawie rekonstrukcji wczesnośredniowiecznych łodzi pomorskich. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 4/1, 78-86. Smolarek P. 1958. Koncepcja i metoda opracowania inwentarzy zabytków pomorskiego szkutnictwa. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 6/4,652-659. Smolarek P. 1959. Stan i perspektywy badań nad rozwojem szkutnictwa w Polsce (do końca XVIII wieku). Kwartalnik His torii Kultury Materialnej 7/2,229-268.
Smolarek P. 1964. W sprawie artykułu Mieczysława Prosnaka o okrętach skandynawskich wczesne go średniowiecza. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 12/1,87-93. Smolarek P. 1969. Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X-XIII wieku. Gdańsk. Smolarek P. 1971. Kilka uwag w sprawie kształtowania się typów południowo-bałtyckich łodzi klepkowych. Pomorania Antiqua 3,497-509. Į 241
242 Į W. Filipowiak Korabnictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Smolarek P. 1972. Szkutnictwo Pomorza Gdańskiego we wczesnym średniowieczu, [w:] E. Cieślak (red.), Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk, 9-68. Smolarek P. 1981. Ships and ports in Pomorze, [in:] G. Milne, В. Hobley (eds), Waterfront archaeology in Britain and Northern Europe. London, 51-60. Smolarek P. 1985. The development of archaeology of boats and ships in Poland, [in:] C.O. Ceder lund (ed.), Postrnedieval Boat and Ship Archaeology. Papers based on those presented to an International Symposium on Boat and Ship Archaeology in Stockholm in 1982. Stockholm, 421-436. Smolarek P. 1986. Wraki z Czarnowska, Lądu i Tolkmicka. Nautologia 21/1, 79-83. Smolarek P. 1994. Aspects of Early Boatbuilding in the Southern Baltic Region, [in:] C. Westerdahl (ed.), Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 77-82. Sølver V.C. 1953. The Discovery of an Early Bearing-Dial. Journal of Navigation 6/3,294-296. Stanisławski В. 1998. Ceramika wczesnośredniowieczna z osady południowej przy Wzgórzu Wisiel ców w Wolinie a analiza procesów osadniczych. Materiały Zachodniopomorskie 44,247-271. Stanisławski B. 2000. Dysk drewniany z Wolina, jako kompas słoneczny - następny krok w bada niach nad wczesnośredniowieczną nawigacją. Materiały Zachodniopomorskie 46,157-176. Stanisławski B. 2002. The wooden disc from Wolin-as the next sun-compass?. Viking Heritage Maga֊ zine 2/02,10-11. Stanisławski В. 2012.
Garncarstwo wczesnośredniowiecznego Wolina. Wrocław. Stanisławski В. 2013а. Jómswikingowie z Wolina-Jómsborga. Studium archeologiczne przenikania kultury skandynawskiej na ziemie polskie. Wrocław. Stanisławski B. 2013b. Wstęp do archeologii wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 13-42. Stanisławski B., Filipowiak Wł. (red.) 2013. Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa. Stanisławski B., Filipowiak Wł. (red.) 2014. Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa. Stanisławski B., Filipowiak Wł., Jusza Μ. 2013. Badania wykopaliskowe na Osadzie Południowej, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 45-64. Stanisławski B., Jusza Μ. 2013. Badania wykopaliskowe w Wolinie, na Przedmieściu Południowym, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 190-197. Stark T. Μ., Elson M. D., Clark J. J. 1998. Social Boundaries and Technical Choices in Tonto Basin Pre history. [in:] M.T. Stark (ed.), The Archaeology of Social Boundaries. New York - London, 208-231. Steffy J.R. 1994. Wooden Ship Building and the Interpretation of Shipwrecks. College Station. Stelmachowska В. 1926. O żegludze przedhistorycznej. Z Otchłani Wieków 1/4,36-42. Stępień W. 1984. Archaeological excavations in Puck Harbour, Gdańsk District, Poland. The Interna tional Journal of Nautical Archaeology 13/4,311-321. Stępień W. 1986. Z badań nad czółnem drążonym w Polsce. Nautologia 21/1, 60-72. Stępień W. 1987. Wczesnośredniowieczny wrak łodzi
klepkowej W-2 z Zatoki Puckiej. Prace i Mate riały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 34,139-154. Stępnik T. 2014b. Wczesnośredniowieczne zabytki drewniane z Wolina w świetle analizy surowcowej, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 171-94. Struve К. W. 1980. Ein slawisches Schiffswrack aus der Eckernförder Bucht. Offa 37,169-175. Strzelczyk J. 1992. Mieszko I. Poznań. Stubenrauch A. 1898. Untersuchungen auf den Inseln Usedom und Wollin im Anschluss auf die Vineta frage. Baltische Studien, Neue Folge 2,65-133. Szrejter A. 2013. Wielka wyprawa księcia Racibora. Warszawa. Śląski К. 1969. Słowianie Zachodni na Bałtyku w VII-XIII wieku, Gdańsk.
Bibliografia Śląski К. 1971. La navigation des Slaves occidentaux sur la mer Baltique. Acta Poloniae Historica 23,11-28. Śląski К. 1973. Die Schiffahrt der Ostseeslawen im 9.-13. Jahrhundert, [im:] J. Herrmann, O. Karl-Heinz (Hers.), Berichte über den II. Internationalen Kongreßfür Slawische Archäologie, Bd. П. Berlin, 257-262. Śląski К. 1974a. Die Schiffe der Ostseeslawen und Polen vom 9. bis 13. Jahrhundert im Lichte neuer polnischer Forschungen. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters 2,107-119. Śląski K. 1974b. Opanowanie Pomorza Zachodniego przez Bolesława Krzywoustego. Zeszyty Nauko we Stowarzyszenia PAX 4/1974,33-37. Śląski K. 1975. O nowej syntezie żeglugi wczesnośredniowiecznej na wodach północnych. Roczniki Historyczne 41,143-147. Szymczak A. 1997. Łodzie dłubanki ze zbiorów szczecińskich. Materiały Zachodniopomorskie 42 (1996), 31-61. Taylor, E.G.R., May, W.E., Motzo, R.B., Lethbridge T.C. 1954. A Norse Bearing-Dial?. The Journal of the Institute of Navigation 7/1, 78-84. Thirslund S. 2007. Viking Navigation. Roskilde. Trotzig G. 1991. Craftsmanship and function. A study of metal vessels found in Viking Age tombs on the island of Gotland, Sweden. Stockholm. Tymieniecki К. 1965. Korabniki. [w:] W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich, է. II, ez. 2. Wrocław-Warszawa-Kraków, 475-476. Unger W.R. 1980. The Ship in the Medieval Economy 600-1600. Montreal. Urbańczyk P. 2014. Bliskie spotkania wikingów. Wodzisław Śląski. Walachowicz J. 1963. Monopole książęce w skarbowości wczesnofeudalnej Pomorza Zachodniego. Poznań.
Ważny T. 2001a. Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce. Gdańsk. Ważny T. 2001b. Badania dendrochronologiczne podgrodzia i osady w Wolinie, [w:] E. Wilgocki, Μ. Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Słowiński (red.), Instantia est mater doctrinae. Księga jubileuszowa prof. dr. hab. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 155-165. Ważny T., Eckstein D. 1987. Dendrochronologiczne datowanie wczesnośredniowiecznej słowiań skiej osady Wolin. Materiały Zachodniopomorskie 33,147-164. Wehner D. 2007. Der frühgeschichtliche Seehandelsplatz und sein Umland. Eine Studie zu Zentrum und Peripherie. Neumünster. Wesolowski S. 1963. Odkrycie łodzi słowiańskiej na podgrodziu w Szczecinie. Z Otchłani Wieków 30/4,253-273. Wessman A. 2009. Levänluhta — a place of punishment, sacriface or just a common cemetery?. Fennoscandia archaeologica 26,81-105. Westerdahl C. 1985a. Treenails and History. A Maritime Archaeological Hypothesis. Archaeology and Environment 4,395-414. Westerdahl C. 1985b. Holznägel und Geschichte. Deutsches Schijfahrtsarchiv 8,7-42. Westerdahl C. 1992. The maritime cultural landscape. The International Journal of Nautical Archaeology 21/1,5-14. Westerdahl C. 1994. Maritime cultures and ship types: brief comments on the siginificance of mariti me archaeology. The International Journal of Nautical Archaeology 23/4, 265-270. Westerdahl C. 2010. Ancient boats of the Sami in Fennoscandia. A brief survey with a Focus on the inland enviroments, in particular those of the Forest Sami, [in:] C. Westerdahl (ed.), A Circumpo lar Reappraisal: The Legacy ofGutorm Gjessing
(1906-1979). Oxford, 329-348. Westphal F. 2007. Die Holzfunde von Haithabu. Neümunster. Wieczorowski T. 1962. Najnowsze odkrycia archeologiczne na podgrodziu słowiańskim w Szczeci nie. Szczecin 6/7-8,179-184. Wielki Słownik Języka Polskiego, https:// www.wsjp.pl/, dostęp 30.03.2020 I 243
244 Į VV. Filipowiak Konhnidwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Wiessner P. 1983. Style and social information in Kalahari-San Projectile-Points. American Antiquity 48,253-276. Wiessner P. 1984. Reconsidering the Behavioral Basis for style: A Case Study among the Kalahari San. Journal ofAnthropological Archaeology 3/3,190-234. Wiessner P. 1989. Style and changing relations between individual and socjety. [in:] I. Hodder (ed.), The Meaning of Things - Material Culture and Symbolic Expression. London, 56-64. Wickler S. 2004. A Maritime View of the Past in North Norway, [in:] S. Wickler (ed.), Archaeology in North Norway. Tromsø, 60-71. Widajewicz ƒ. 1933. Słowianie zachodni na Bałtyku. Toruń. Wilde K.A. 1941. Zum Stand der Wollin-Forschung. [im:] O. Kunkel., K.A. Wilde (Hers.), Jumne, „ Vi neta , Jomsburg, Julin, Wollin. 5 Jahre Grabungen auf dem boden der wikingerzeitlichen Großsiedelung am Dievenowstrom 1934-39/40. Stettin, 23-52. Williams G. 2002. Ship-levies in the Viking Age. The methodology of studying military institutions in a semi-historical society, [in:] A. Nørgård Jørgensen, J. Pind, L. Jørgen, В. Clausen (eds), Mari time Warfare in Northern Europe. Technology, organization, logistics and administration 500 ВС-1500 AD. Papers from International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 3-5 May 2000. Copenhagen, 293-308. Wojewódka C. 1972. Ośrodki budownictwa okrętowego w Gdańsku i Elblągu, [w:] E. Cieślak (red.), Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk, 217-334. Wojtasik J. 1963. Przedmioty drewniane znalezione na
stanowisku 4 w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 9, 273-314. Wojtasik J. 1978. Wyroby z metali kolorowych ze Srebrnego Wzgórza w Wolinie. Materiały Zachod niopomorskie 24,115-157. Wojtasik J. 1999. Srebrne Wzgórze w Wolinie-wstępne wyniki badań z lat 1961-1969. Materiały Za chodniopomorskie 45,313-384. Wojtkowiak J. 2012. Skandynawskie wpływy kulturowe w Wolinie (IX-XI wiek). Wrocław. Wywrot-Wyszkowska B. 2019. Rzemiosło w późnośredniowiecznych miastach południowego pobrzeża Bał tyku. Studium archeologiczne. Szczecin. Váňa Z. 1972. Přemyslovský Libušin. Praha. Vebæk, C.L. 1991. The Church Topography of the Eastern Settlement and the Excavation of the Benedictine Convent at Narsarsuaq in the Uunartoq Fjord. Meddelelser Om Grønland, Man Society 14. Odense. Vogel W. 1915. Geschichte der deutsche Seeschiffahrt, Bd. I. Berlin. Zeylandowa Μ. 1982. Wczesnośredniowieczna łódź klepkowa z Lądu, woj. Konin. Fontes Archaeologici Posnanienses 33,241-242. Zoll-Adamikowa H. 1975. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, cz. I: Źródła. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Zori D. 2007. Naib, rivets, and clench bolts: A Case for Typological Clarity. Archaeologica Islándica 6,32-47. Zoëga, G.T. 1910. A Concise Dictionary of Old Icelandic. Oxford.
|
| adam_txt |
Spis treści i. wstęp / 9 Znaczenie zabytków korabniczych / 17 Metody / 21 Uwagi terminologiczne / 22 Termin „wrak" / 22 Terminy „łódź", „statek", „okręt" / 24 Terminy „korabnictwo" i „szkutnictwo" / 33 Tradycja korabnicza i szkoła korabnicza / 39 II. WOLIN WCZESNOŚREDNIOWIECZNY / 41 Jedno miasto czy kilka? 41 Środowisko przyrodnicze Wolina w kontekście korabnictwa i żeglugi 44 III. HISTORIA BADAŃ NAD WCZESNOŚREDNIOWIECZNYM KORABNICTWEM POŁUDNIOWEGO WYBRZEŻA BAŁTYKU / 49 Do I wojny światowej / 49 Okres międzywojenny / 50 Po 1945 roku / 51 Lata 70.-80. XX wieku / 54 Lata 90. XX wieku / 56 Lata 2001-2010 / 59 Lata 2011-2020 / 61 Wnioski / 63 IV. WRAKI ODNALEZIONE W WOLINIE / 65 Wraki I-III odkryte przed II wojną światową / 65 Domniemany warsztat we wraku na „Srebrnym Wzgórzu" („wrak" որ IV) / 67 Kontekst odkrycia / 67 Opis konstrukcji / 69 Datowanie / 71 „Wrak" որ V / 71 Fragmenty jednostki odnalezione w Dziwnie u stóp „Srebrnego Wzgórza" — „wrak" որ VI / 71 Kontekst odkrycia / 71 Opis konstrukcji / 74 Typ i wielkość jednostki / 77 Datowanie i pochodzenie jednostki / 79 Dłubanka odkryta w pobliżu „wraku" որ VI / 79 Elementy konstrukcyjne z „Osady Południowej" — „wrak" nr VIII / 80 Kontekst odkrycia / 80 Opis konstrukcji / 82 Typ i wielkość jednostki / 86 Datowanie i pochodzenie jednostki / 88 Elementy konstrukcyjne z „Przedmieścia Południowego" — „wrak" որ IX / 90 Kontekst odkrycia / 90 Opis konstrukcji / 93 Typ i wielkość jednostki / 95 Datowanie i pochodzenie jednostki / 95 „Wrak" որ X — jednostka z Recławia /96 Kontekst odkrycia / 96 Opis konstrukcji / 98 Typ i wielkość
jednostki / 104 Datowanie i pochodzenie jednostki / 106 „Wrak" որ X w kontekście osadniczym / 107
V. ELEMENTY KONSTRUKCYJNE / 109 Stępki / 109 Stewy / 112 Elementy poszycia / 116 Wiązania poprzeczne i wzdłużne / 139 Gniazdo masztowe / 143 Inne / 145 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny elementów konstrukcyjnych / 146 VI. ŁĄCZNIKI 151 Kołki drewniane / 151 Typologia / 152 Rozwój chronologiczny i rozrzut przestrzenny / 161 Nity / 163 Morfologia / 165 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny / 169 VIL TAKIELUNEKI WYPOSAŻENIE ŁODZI I STATKÓW / 171 Takielunek /171 Wiosła / 171 Liny / 175 Kołki wantowe / 178 Kotwica /179 Balast / 180 Inne elementy takielunku / 180 Wyposażenie łodzi i statków / 181 Kotły / 181 Czerpaki / 183 „Kompas słoneczny" / 184 Mazak / 186 Rozrzut przestrzenny i chronologiczny / 186 VIII. INNE ZABYTKI ZWIĄZANE Z KORABNICTWEM / 189 Modele łodzi / 189 Narzędzia /192 Kołowrót / 194 Pochówki łodziowe /196 IX. WOLIN JAKO MIEJSCE ROZWOJU KORABNICTWA / 203 Charakterystyka korabnictwa wolińskiego / 203 Wolińskie korabnictwo na tle północnoeuropejskich tradycji budowy łodzi i statków / 203 Rozwój chronologiczny wolińskiego korabnictwa / 210 Miejsca budowy i naprawy jednostek w Wolinie / 216 Korabnictwo Wolina jako źródło do badań wczesnośredniowiecznego miasta / 220 BIBLIOGRAFIA / 227 SŁOWNICZEK TERMINÓW / 245 SUMMARY / 247
Bibliografia Źródła archiwalne: Delimat T. 1951. Łodzie morskie na południowym wybrzeżu Bałtyku. Maszynopis doktoratu w ar chiwum Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Dziennik naukowy 1966. Dziennik naukowy Wolin Srebrne Wzgórze, zesz. 2. Rękopis w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Filipowiak W. 2013. Wczesnośredniowieczne zabytki szkutnicze z Wolina-Ogrodów (Stanowisko 4). Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach autora. Indruszewski G. 1996. A comparative analysis of early medieval shipwrecks from the southern sho res of the Baltic Sea. Maszynopis pracy magisterskiej, dostęp online: http://anthropology.tamu.edu/ papersДndruszewski-MA1996.pdf. Janowski A. 2012. Wstępne sprawozdanie z I etapu badań archeologicznych w Wolinie, gm. Wolin, stan. 3 (AZP 21-06/34) w 2012 roku w trakcie realizacji projektu „Budowa wraz z przebudową basenu jachtowego z infrastrukturą techniczną na obszarze portu morskiego w Wolinie przy ulicy Mosto wej", Szczecin. Wydruk w archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie. Jaroszewska E. 1955. Przedmioty metalowe i szklane z wczesnośredniowiecznego Wolina. Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Krahel Μ. 2014. Zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stan. 3 w Wolinie. Maszynopis pracy magisterskiej w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy IAE PAN OAŚKN w Wolinie. Misiūra Μ. 1978. Wyroby żelazne z grodu na Srebrnym Wzgórzu w Wolinie. Maszynopis pracy magi sterskiej obronionej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Stanisławski B., Kania L. 1999-2000. Dziennik prac terenowych oraz dziennik naukowy archeologicz nych badań wykopaliskowych w Wolinie-Ogrody stan. 4 wykop 1, związanych z budową obwod nicy Wolina, drogi nr 3. Archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Stępnik T. 2014a. Analiza dendrologiczna prób drewna ze stan. 4 w m. Wolin. Maszynopis w zbio rach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Stępnik T. 2015. Analiza dendrologiczna zabytków szkutniczych z Wolina. Maszynopis w zbiorach Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Ważny T. 2002. Analiza dendrochronologiczna drewna z Wolina, wrak 10, Recław. Maszynopis raportu w archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Ważny T. 2015. Wolin, wrak 10 Recław. Maszynopis raportu w archiwum Pracowni Archeologicznej przy OAŚKN IAE PAN w Wolinie. Źródła publikowane: CDmas. 1919. Codex Diplomaticus et Commemorationum Masoviae Generalis (Zbiór ogólny przywilejów i spominków mazowieckich), wyd. J.K. Kochanowski, 1.1, Warszawa. Helmold 1974. Helmolda Kronika Słowian, tłum. Józef Matuszewski, Warszawa. Icelandic Saga Database https://www.sagadb.org/kroka-refs_saga.is, dostęp 27.01.2021 Monitor Polski 1949. Monitor Polski z 1949 r., nr 29 (Rozporządzenie Ministra Administracji Publicz nej z dnia 2 kwietnia 1949 roku). PUB 1891-1903. Pommersches Urkundenbuch, Bd. III, Abt. 2:1296-1300, bearb. v. R. Prümers, Bd. IV, Abt. 1:1301-1310, bearb. v. G. Winter, Stettin. Saxo Grammaticus 2015. Saxo Grammaticus, Gesta Danorum. The History of the Danes, vol. II, ed. K. Friis-Jensen,
tranP. Fisher, Oxford. Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski, Dz. U. 2001 Nr 138 poz. 1545
228 ( W. FiKpowiak Koratmictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Opracowania: Adamczyk D. 2010. Handel fryzyjsko-frankoński, ekspansja wikingów a kwestia napływu kruszców do strefy bałtyckiej w DC wieku, Średniowiecze Polskie i Powszechne 2/6,67-80. Adranowski J. 1973. Rolnictwo wyspy Wolin, [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 300-318. Alopaeus H. 1995. Aspects of the Lapuri Find, [in:] O. Olsen, J.S. Madsen, F. Rieck (eds), Shipshape. Essays for Ole Crumlin-Pedersen. Roskilde, 127-134. Arbman H. 1993. Der Årby-Fund (Facsimile reprint from Acta Archaeologica 1940). [in:] C.O. Ceder lund (ed.), The Årby Boat. Stockholm, 15-80. Arnold B. 2017. Bark-canoes of East Africa: typology and construction techniques, [in:] J. Litwin (ed.), Baltic and beyond. Change and continuity in shipbuilding. Proceedings of the Fourteenth Interna tional Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 2015. Gdańsk 251-256. Åkerlund H. 1951. Fartygsfynden i den forna hamnen i Kalmar. Uppsala. La Baume W. 1926. Die Wikinger in Ostdeutschland. Volk und Rasse 2,1-20. Bernáth В., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Horváth G. 2013. An alternative interpretation of the Viking sundial artefact: an instrument to determine latitude and local noon. Proceedings A of the Roy al Society 469/2154, doi:10.1098/rspa.2013.0021, dostęp online: http://rspa.royalsocietypublishing. org/content/469/2154/20130021. Bernáth В., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Kriška G., Horváth G. 2013. Orientation with a Viking sun compass, a shadow-stick, and two calcite sunstones under various weather
conditions, Applied Optics 52/25, 6185-6194, dói: 10.1364/AO.52.006185. Bernáth В., Farkas A., Száz D., Blahó Μ., Egri A., Barta A., Åkesson S., Horváth G. 2014. How co uld the Viking Sun compass be used with sunstones before and after sunset? Twilight board as a new interpretation of the Uunartoq artefact fragment, Proceedings A of the Royal Society 470/2166, doi: 10.1098/rspa.2013.0787, dostęp online: http://rspa.royalsocietypublishing.org/content/470/2166/20130787. Białecki T. 2001. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin. Biermann F. 2004. Usedomer Bootsgräber. Germania 82/1,159-176. Biermann F. 2009. Bootsgrab - Brandgrab - Kammergrab. Die slawischen Gräberfelder von Usedom im Kontext der früh- und hochmittelalterlichen Bestattungssitten in Mecklenburg und Pommern, Mit Be iträgen von Janine Freder, Carsten Niemitz, Annette Schäuble und Wolfgang Virk. Archäologie Und Geschichte Im Ostseeraum 7. Rahmen. Bill J. 1994. Iron Nails in Iron Age and Medieval Shipbuilding, [in:] C. Westerdahl (ed.). Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 55-63. Bill J. 2008 Viking ships and the sea. [in:] S. Brink, N. Price, The Viking World. London-New York, 170-180. Binerowski Z., Gierszewski S. 1972. Rzemieślnicza produkcja drewnianych żaglowców od ХГѴ do połowy XIX stulecia. [w:ļ E. Cieślak, Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk 1972, 69-213. Blindheim C., Tolinės L.R. 1972. Kaupang. Vikingenes handelsplass. Oslo. Bodniak S. 1949. Problemy
morskie w historiografii polskiej, [w:] J. Borowik (red.), Polska Historiogra fia Bałtycka. Gdańsk-Szczecin, 25-29. Boehmer H.G. 1893. Prehistorie naval architecture of the north of Europe. Washington. Bogucki Μ. 2010. The Baltic emporia and their hinterland - comments on Donat Wehner's study of Wolin and Menzlin. [w:] B. Ludowici, H. Jöns, Kleingärtner, J. Scheschkewitz, Μ. Hardt (Hers.), Trade and Communication Networks of the First Millennium AD in the northern part of Central Europe: Central Places, Beach Markets, Landing Places and Trading Centres. Hannover, 267-272.
Bibliografia Bogucki M. 2012. On Wulfstan's right hand - the Viking Age emporia in West Slav Lands, [w:] S. Gelichi, R. Hodges (eds), From one sea to another. Trading places in the European and Mediterranean Early Middle Ages, Proceedings of the International Conference, Cornacchie, 27th-29th March 2009. Turnhout, 81-110 Bonde N. 1994. De norske vikingeskibsgraves alder. Et vellykket norsk-dansk forskningsprojekt. Nationalmuseets Arbejdsmark, 128-148. Bonde N., Ważny T., Daly A. 1999. Dendrochronolo gical analysis of the shipwreck „Szczecin", Po land. Nationalmuseets Naturvidenskabelige Undersøgelser NNU rapport 45, Copenhagen. Borowik J. (red.) 1949. Polska Historiografia Bałtycka. Gdańsk-Szczecin. Borówka R.K., Witkowski A., Lutyńska Μ., Tomkowiak J., Kowalczyk K., Duda T., Woziński R. 2014. Przemiany środowiska przyrodniczego okolic Wolina podczas holocenu, ze szczególnym uwzględnieniem okresu wczesnego średniowiecza, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 25-49. Brather S. 1996. „Germanische", „slawische" und „deutsche" Sachkultur des Mittelalters - Probleme ethnischer Interpretation. Ethnographisch-Archäologische Zeitschrift 37/2,177-216. Brather S. 2004. Ethnische Interpretationen in derfrühgeschichtlichen Archäologie. Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 42. Berlin - New York. Brather S. 2008. Archäologie der westlichen Slaven. Siedlung, Wirtschaft und Gesellschaft im früh- und hochmittelalterlichen Ostmitteleuropa. Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Al tertumskunde 61.
Berlin - New York. Broich J. 2001. The Wasting of Wolin: Environmental Factors in the Downfall of a Medieval Baltic Town. Enviroment and History 7/2,187-199. Brøgger A.W., Shetelig H. 1928. Osebergfunnet, t. II. Oslo. Bruce-Mitford R. 1972. The Sutton Hoo Ship-Burial. A handbook. London. Buczek К. 1958. Książęca ludność służebna w Polsce wczesnofeudalnej. Wrocław-Kraków. Burström Μ. 2017. Ballast. Laden with history. Lund. Catsambis A., Ford B., Hamilton D. L. (eds) 2011. The Oxford Handbook ofMaritime Archaeology. Oxford. Cederlund C. 0.1983. The Old Wrecks of the Baltic Sea. Archaeological recording of the wrecks of carvelbuilt ships. Oxford. Chełkowski Z., Filipiak J. 2014. Wczesnośredniowieczne rybołówstwo mieszkańców Wolina w świe tle badań pozostałości archeoichtiologicznych. [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 65-82. Childs T. 1991. Style, Technology and Iron Smelting Furnaces in Bantu-Speaking Africa, journal of Anthropological Archaeology 10,332-359. Christensen A. E. 1985. Boatfinds from Bryggen. Bergen-Oslo-Stavanger-Tromsø. Christensen A. E. 1996. Treenails-an important fastening detail. Maritime Archeology Newsletter 7,20-21. Christensen A. E. 2007. Ohthere's vessel. [w:J J. Bately, A. Englert (eds), Ohthere's Voyage. A late S^-century account ofvoyages along the coasts of Norway and Denmark and its cultural context. Roskilde, 112-116. Cnotliwy E. 1962. Pozostałości budownictwa drewnianego z IX-XII w. ze stanowiska 4 w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 8,29-84. Cnotliwy E. 1970. Pracownie
grzebiennicze na Srebrnym Wzgórzu w Wolinie. Materiały Zachodnio pomorskie 16,209-287. Cnotliwy E. 1996. Szczecin w drugiej połowie XII i w XIII wieku w świetle ostatnich badań archeolo gicznych. Przegląd Zachodniopomorski 11(40)/!, 7-41. Cnotliwy E. 2014. Umocnienia obronne wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 197-277. Cnotliwy E., Wojtasik J. 1959 Misa romańska z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 5, 245-255. I 229
230 Į W. Filipowiak KonAnictøo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Cnotliwy E., Łosiński W., Wojtasik J. 1986. Rozwój przestrzenny wczesnośredniowiecznego Wolina w świetle analizy porównawczej struktur zespołów ceramicznych, [w:] J. Gromnicki (red.), Pro blemy chronologii ceramiki wczesnośredniowiecznej na Pomorzu Zachodnim. Szczecin, 62-117. Cnotliwy E., Rogosz R. 1983. Wykop V. [w:] E. Cnotliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (red.), Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, 87-168. Crumlin-Pedersen O. 1991. Ship Types and Sizes AD 800-1400. [in:] O. Crumlin-Pedersen (ed.), Aspects ofMaritime Scandinavia AD 200-1200. Proceedings of the Nordic Seminar on Maritime Aspects ofArchaeology, Roskilde, 13th֊15th March, 1989. Roskilde, 69-82. Crumlin-Pedersen 0.1995. Boat-burials at Slusegaard and the Interpretation of the Boat-grave Cu stom. [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Me dieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Copenhagen, 87-100. Crumlin-Pedersen O. 1996. Archaeology and the Sea. Actiende Kroon-Voordracht gehouden voor de Stichting Nederlands Museum voor Anthropologie en Prehistorie te Amsterdam op 8 Maart 1996. Amsterdam. Crumlin-Pedersen 0.1997. Viking Age Ships and Shipbuilding in Hedeby/Haithabu and Schleswig. Schle swig-Roskilde. Crumlin-Pedersen 0.1999. Ships as indicators of trade in Northern Europe 600-1200. [in:] J. Bill, B.L. Clausen (eds), Maritime Topography and the
Medieval Town. Papers from the 5th International Confe rence on Waterfront Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 11-20. Crumlin-Pedersen O. 2000. To be or not to be a cog: the Bremen Cog in perspective. The International Journal of Nautical Archaeology 29/2,230-246. Crumlin-Pedersen 0.2010. Archaeology and the Sea in Scandinavia and Britain. A personal account. Roskilde. Crumlin-Pedersen O., Olsen 0.2002. The Skuldelev Ships I. Topography, Archaeology, History, Conserva tion and Display. Roskilde. Coles J. 1977. Archeologia doświadczalna. Warszawa. Conwentz H. 1895. Sonderbericht über die in Baumgarth bei Christburg ausgegrabenen Überreste eines vorgeschichtlichen Segelbootes. Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturhistorischen, archaeologischen und ethnologischen Sammlungen des Westpreussischen Provinzial Museumsfür das Jahr 189516,49-63. Cowham Μ. 2007. The Viking sun compass. Bulletin of the Scientific Instrument Society 84,1-5. Czaja R. 2001. The Research on the History of the Baltic Zone in the Polish Medieval Studies. Studia Maritima 16,5-25. Czekanowski J. 1958. W głąb lasów Aruwimi. Dziennik wyprawy do Afryki Środkowej. Wrocław. Danchin A. 2002. The Delphic Boat: What Genomes Tell Lis. Cambridge. Delimat T. 1959. Z badań nad szkutnictwem ludowym Pomorza. Szczecin 8-9, 93-115. Delimat T. 1961. Fishing boats of Polish Pomerania, p. I: Flat-Bottomed Boats. Warszawa. Delimat T. 1963. Fishing boats of Polish Pomerania, p. II: Coastal and Sea-Going Boats. Warszawa. Derwich Μ., Żurek A. (red.) 2002. LI źródeł Polski (do roku 1038). Warszawa-
Wrocław. DieÜer Μ., Herbich I. 1998. Habitus, Techniques, Style: An Integrated Approach to the Social Un derstanding of Material Culture and Boundaries, [in:] M.T. Stark (ed.). The Archaeology of Social Boundaries. New York - London, 234-254. Domżał R. 2014. Statki i ich załogi na dolnej Wiśle w XIII-XV wieku. Gdańsk. Edberg R. 2011. Ett vikingatìda (?) ankare från Hamngatan i Sigtuna. Situne Dei 2011,66-73. Edberg R. 2012. Marinarkeologi under Jorden. Situne Dei 2012, 7-36. Edgren T. 1988. Om leksaksbåtar från vikingatid och tidig medeltid, [in:] A. Andersen, T. Dahlerup, U. Lund Hansen, J. Steen Jensen, N.K. Liebgott (red. af), Festskrift til Olaf Olsen på 60-års dagen den 7. Juni 1988. København, 157-164.
Bibliografia Ellmers D. 1972. Frühmittelalterliche Handelsschiffahrt in Mittel֊ und Nordeuropa. Neümunster. Ellmers D. 1976. Kogge, Kahn und Kunststoffboot. 10 000 Jahre Boote in Deutschland. Bremerhaven. Ellmers D. 1984a. Frühmittelalterliche Handelsschiffahrt in Mittel- und Nordeuropa (wydanie 2). Neumünster. Ellmers D. 1984b. Punt, Barge or Pram-is there one tradition or several?, [in:] S. McGrail (ed.), Aspects ofMaritime Archaeology and ethnography. London, 153-172. Emberiing G. 1997. Ethnicity in Complex Societies: Archaeological Perspectives. Journal ofArchaeolo gical Research 5/4, 295-344. Filipowiak WŁ 1955a. Uwagi do artykułu prof, dra W. Kowalenki pt „Piana, Świna i Dziwna jako szlaki osadniczo-komunikacyjne słowiańszczyzny bałtyckiej ѴПІ-ХПІ w.". Przegląd Zachodni 11/3-4,613-614. Filipowiak WŁ 1955b. Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Wolinie w latach 1953-1954. Spra wozdania Archeologiczne 1,179-194. Filipowiak Wł. 1955c. Kotły brązowe z wczesnośredniowiecznego Wolina. Materiały Zachodnio-Po morskie 1, 81-90. Filipowiak Wł. 1957. Badania archeologiczne nad jeziorem Łeba. Materiały Zachodnio-Pomorskie 3,342-345. Filipowiak Wł. 1958a. Wolin - największe miasto Słowiańszczyzny Zachodniej, [w:] G. Labuda (red.), Szkice z dziejów Pomorza 1. Pomorze średniowieczne. Warszawa, 36-72. Filipowiak Wł. 1958b. Port wczesnośredniowiecznego Wolina. Materiały Zachodnio-Pomorskie 2,182-210. Filipowiak Wł. 1962. Wolinianie, cz. 1: Materiały. Szczecin. Filipowiak Wł. 1963. Najdawniejszy trakt Pomorza, [w:] K. Jażdżewski, W. Hensel, W. Kočka (red.), Muñera Archaeologica
losepho Kostrzewski. Poznań, 383-395. Filipowiak Wł. 1966. Problematyka morska w działalności Muzeum Pomorza Zachodniego w Szcze cinie. Przegląd Zachodniopomorski 10/6,125-136. Filipowiak Wł. 1968. Początki polityki i gospodarki morskiej w dobie pierwszych Piastów, [w:] E. Li nette (red.), Renesans zabytków tysiąclecia: przegląd osiągnięć muzealnictwa i ochrony zabytków w Pol sce Ludowej. Poznań, 154-162. Filipowiak Wł. 1969. Z prahistorii żeglugi na Bałtyku. Z Otchłani Wieków 35/3,211-214. Filipowiak Wł. 1972. Z badań nad początkiem miasta Wolina. Przegląd Zachodniopomorski 16/2,5-19. Filipowiak Wł. 1973. Wyspa Wolin w prahistorii i we wczesnym średniowieczu, [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 37-137. Filipowiak Wł. 1981. Wolin, Poland, [in:] G. Milne, В. Hobley (eds), Waterfront archaeology in Britain and Northern Europe. London, 61-69. Filipowiak Wł. 1982. Der Götzentempel von Wolin, Kult und Magie. Beiträge zur Ur- und Frühge schichte 2,109-123. Filipowiak Wł. 1985a. Słowiańskie początki „uprawy morza". Z Otchłani Wieków 50/3-4,189-199. Filipowiak Wł. 1985b. Die Bedeutung Wolins im Ostseehandel, [in:] S.-O. Lindquist (ed.), Society and trade in the Baltic during the Viking Age. Acta Visbyensia 7. Visby, 121-138. Filipowiak Wł. 1986a. Słowiański statek z XII wieku z Kamienia Pomorskiego. Nautologia 21/1,84-86. Filipowiak Wł. 1988. Początki żeglugi słowiańskiej u ujściu Odry, [w:] G. Labuda, S. Tabaczyński (red.), Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy wczesnośredniowiecznej, t. 2. Wrocław, 28-46. Filipowiak Wł. 1989. Die Häfen und
der Schiffbau an der Odermündung im 9.-12. Jahrhundert, [im:] K. Düwel, H. Jankuhn, H. Siems, D. Timpe (Hers.), Untersuchungen zu Handel und Verkehr in der vor- und frühgeschichtlichen Zeit in Mittel- und Nordeuropa, Bd. 5. Göttingen, 351-398. Filipowiak Wł. 1991. Die Anfänge des Städtwesens in Pommern, [im:] H. Brachmann, J. Herrmann (Hers.), Frühgeschichte der europäischen Stadt. Voraussetzungen und Grundlagen. Berlin, 149-158. Filipowiak Wł. 1992. Z najstarszych dziejów Odry jako szlaku komunikacyjnego i handlowego. Rzeki 1,65-82. I 231
232 I VV. Filipowiak Korabnictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Filipowiak Wł. 1993. Die Häfen von Wollin im 9.-14. Jahrhundert, [im:] Μ. Gläser (Her.), Archäologie des Mittelalters und Bauforschung im Hanseraum. Eine Festschriftfür Günter P. Fehring. Rostock, 261-269. Filipowiak Wł. 1994a. Shipbuilding at the mouth of the river Odra (Oder), [in:] C. Westerdahl (ed.). Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 83-96. Filipowiak Wł. 1994b. Wolin i żegluga u ujścia Odry w świetle chronologii radiowęglowej. Geochronometria 9,113-125. Filipowiak Wł. 1995. Die Bedeutung der Binnenschiffahrt im Odergebiet. Germania 73/2,481-493. Filipowiak Wł. 1996a. Archeologia a uprawa morza, [w:] E. Wilgocki, P. Krajewski, Μ. Dworaczyk, D. Kozłowska (red.), 50 lat archeologii polskiej na Pomorzu Zachodnim. Szczecin, 103-130. Filipowiak Wł. 1996b. „Żywot" statku wczesnośredniowiecznego, [w:] Z. Kurnatowska (red.), Sło wiańszczyzna w Europie Średniowiecznej 2. Wrocław, 91-96. Filipowiak Wł. 1999. Wolin und Szczecin - Hafen und Topographie der mittelalterlichen Stadt, [w:] J. ВШ, B. L. Clausen (eds), Maritime Topography and the Medieval Town. Papers from the 5th Internationl Conference on Waterfront Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 61-70. Filipowiak Wl. 2000. Neue Quellen zur Übergangsform vom Einbaumboot zum Plankenboot an der Odermündung. [im:] J. Haspel, W. Menghin (Hers.) Miscellanea Archaeologica. Festgabefür Adriaan von Müller zum 70. Geburtstag. Beiträge
zur Denkmalpflege in Berlin. Sonderband. Berlin, 34-39. Filipowiak Wł. 2003. Wolin - most na przeprawie, [w:] T. Galiński, E. Wilgocki (red.), Res et fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego w 70. rocznicę urodzin. Szczecin, 143-58. Filipowiak Wł. 2004. Some aspects of the development of Wolin in the 8th-llth centuries in the light of the results of new research, [in:] P. Urbańczyk (ed.), Polish Lands at the Turn of the First and the Second Millennia. Warsaw, 48-74. Filipowiak Wl. 2005. Jómsborg i Jómswikingowie w świetle ostatnich badań archeologicznych, [w:] Μ. Bogacki, Μ. Franz, /.Pilarczyk (red.), More Integráns. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Materiały z I Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego Wolin 6-7 sierpnia 2005. Toruń, 28-46. Filipowiak Wł. 2006. Wczesnośredniowieczna „linia żeglugowa" Hedeby (Haithabu) - Starigard (Oldenburg) - Wolin, [w:] Μ. Dworaczyk, A.B. Kowalska, Moździoch, Μ. Rębkowski (red.), Świat Słowian wczesnego średniowiecza. Szczecin-Wrocław, 331-340. Filipowiak Wł., Konopka Μ. 2008. The identity of a Town. Wolin, Town-State - 9th-12th Centuries. Quaestiones Medii Aevii Novae 13,243-288. Filipowiak Wl., Filipowiak W. 2014. Korabnictwo, port i żegluga wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] В. Stanislawski, Wl. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, ez. 2. Warszawa, 350-385. Filipowiak Wł., Stanisławski В. 2013. Przez most do przeszłości — badania wykopaliskowe w dziel nicy Ogrody, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. War szawa, 67-190. Filipowiak W. 2011.
Statek z Kamienia Pomorskiego jako źródło do badań wczesnośredniowiecznej żeglugi u ujścia Odry, [w:] Μ. Rębkowski (red.), Eksluzywne życie — dostojny pochówek. W kręgu kultury elitarnej wieków średnich. Wolińskie Spotkania Mediewistyczne I. Wolin, 21-43. Filipowiak W. 2015. A 12th-Century Slavic Ship from Wolin, Poland. The International Journal of Na utical Archaeology 44/2,312-326. Filipowiak W. 2017. Early Medieval Shipbuilding of Wolin, [in:] J. Litwin (ed.), Baltic and beyond. Change and continuity in shipbuilding. Proceedings of the Fourteenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 2015. Gdańsk, 35-40. Filipowiak W. 2018. Wczesnośredniowieczny statek z Kamienia Pomorskiego. Szczecin. Filipowiak W. 2020. How Vikings crossed the North Atlantic? The reinterpretation of 'sun compas ses' — Narsarsuaq, Wolin, Truso. The International Journal of Nautical Archaeology 49/2,318-328. Flatman J. 2009. Ships and Shipping in Medieval Manuscripts. London.
Bibliografia Garczyński W. 1958. Transport i konserwacja wczesnośredniowiecznej łodzi ze wsi Czarnowska, pow. Lę bork. Materiały Zachodnio-Pomorskie 4, 393-397. Gaziński R. 1994. Statki handlowe w portach estuarium Odry i Zatoki Pomorskiej w XIII-XV wieku. Nautologia 28/2,1-6. Gediga Б. 2001. Odra w kulturze mieszkańców wczesnośredniowiecznego Opola, [w:] E. Wilgocki, Μ. Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Słowiński (red.), Instantia est mater doctrinas. Księga jubileuszowa prof. dr. hob. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 223-230. Gibbins D., Adams J. 2001. Shipwrecks and maritime archaeology. World Archaeology 32/3,279-291. Gjessing E. 1986. Rowing-The Physiological Background, [in:] O. Crumlin-Pedersen, Μ. Vinner (ed.). Sailing into the Past. Proceedings of the International Seminar on Replicas of Ancient and Medie val Vessels, Roskilde, 1984. Roskilde, 160-167. Goodburn D.M. 1994. Anglo-Saxon Boat Finds from London, Are They English?, [in:] C. Westerdahl (ed.), Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 97-104. Gomulka I. 2010. Zabawa odbiciem rzeczywistości — łódki-zabawki z Gdańska i Opola jako od zwierciedlenie lokalnego szkutnictwa średniowiecznego, [w:] P. Kucypera, S. Wadyl (red.), Ży cie codzienne przez pryzmat rzeczy. Toruń, 321-332. Gould A. R. 2011. Archaeology and the social history of ships, second edition. New York. Greenhill B. 1995. The Archaeology of Boats and Ships, an Introduction. London. Grześkowiak J. 1968. Wczesnośredniowieczna
przystań rzeczna w Wieńcu, pow. Włocławek. Zeszyty Na ukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne 26/1, Toruń, 193-204. Gustavson H. 2007. Runor på skolschemat! Ett nyfunnet syllabarium från 1000-talets Sigtuna. Situne Dei 2007, 69-78. Hartz S., Lübke H. 2000. Stone Age Paddles from Northern Germany-Basic Implements of Water borne Subsistence and Trade, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA'99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 377-387. Haska К. 1967. Prace zabezpieczające przy łodzi charbrowskiej. Materiały Zachodniopomorskie 11,843-854. Heide van der G.D. 1974. Scheepsarcheologie. Scheepsopgrauingen in Nederland en elders in de wereld. Strengholt. Hensel W. 1956. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Poznań. Hensel W. 1999. Wineta — miasto słowiańskie nad Bałtykiem, niegdyś ludne i opływające we wszel kie bogactwa, czy wytwór baśni o średniowiecznej karze Bożej?. Slavia Antiqua 40,273-274. Hensel Z. 1975. Badania metaloznawcze wyrobów żelaznych z IX-XII wieku z Wolina. Materiały Zachodniopomorskie 21, 61-93. Herfert P. 1968. Frühmittelalterliche Bootsfunde in Ralswiek, Kr. Rügen. Ausgrabungen und Funde 13/4, 211-222. Hermann J. 1981. Ein neuer Bootsfund im Seehandelsplatz Ralswiek auf Rügen. Ausgrabungen und Funde 26/3,145-158. Hermann J. 1982. Wikinger und Slawen. Zur
Frühgeschichte der Ostseevölker. Neumünster. Hermann J. 1998. Ralswiek auf Rügen, die slawisch-wikingischen Siedlungen und deren Hinterland, Bd. II: Kultplatz, Boot 4, Hof Propstei, Mühlenberg, Schlossberg und Rugard. Lübstorf. Heydeck J. 1896-1900. Das Wikingerschiff von Frauenburg, Kreis Braunsberg. Sitzungberichte der Alterrumsgesellschaft Prussia 1896-1900 21,67-72. Historia hiperboli w nawigacji, http://nawigacja.muzeum.szczecin.pl/, dostęp 16.11.2015 Hocker F., Daly A. 2006. Early cogs, Jutland boatbuilders and the connection between East and West before 1250 AD. [in:] L. Blue, F. Hocker, A. Englert (eds), Connected by the Sea. Proceedings of the Tenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology Roskilde 2003. ISBSA 10. Oxford, 186-194. ļ 233
234 Į W. Filipowiak Karabnictm Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Hołubowicz W. 1955. Prace wykopaliskowe na Ostrówku w Opolu w 1954 r. Sprawozdania Archeolo giczne 1, 207-234. Hutchinson G. 1994. Medieval Ships and Shipping. London. Ilves K. 2012. Do Ships Shape the Shore? An Analysis of the Credibility of Ship Archaeological Evi dence for Landing Site Morphology in the Baltic Sea. The International Journal of Nautical Archa eology 41/1, 94-105. Indruszewski G. 1997. Wczesnośredniowieczne łodzie klepkowe z południowej strefy Bałtyku w świetle analizy porównawczej. Materiały Zachodniopomorskie 42,61-76. Indruszewski G. 2000a. Technical aspects of early medieval vessels from the southern shores of the Baltic Sea. [in:] J. Litwin (ed.), Down the River to the Sea, Eight International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Gdańsk 1997, ISBSA 8. Gdańsk, 45-50. Indruszewski G. 2000b. Usedom and Wolin - Acculturation Processes in Early Medieval Ship building at the Mouth of the Oder River, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationa len Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA'99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 389-392. Indruszewski G. 2003. The Szczecin vessel — a „crossroad" of shipbuilding traditions or a represen tative artefact of early medieval boatbuilding by western Slavs? [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth
International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 266-272. Indruszewski G. 2004a. Man, Ship, Landscape - Ships and Seafaring in the Oder Mouth Area 400-1400 A.D. A case study of an ideological context. Copenhagen. Indruszewski G. 2004b. Ships and Boats of the First Christian Millenium as Products of Cultural Exchange at the Northern Edge of Continental Europe. Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vor pommern 51 (2003), 321-337. Indruszewski G. 2005. From Iron Age to Middle Age: The Archaeological Evidence of Ships and Boats of the Baltic Sea. Quaestiones Medii Aevi Novae 10,11-52. Indruszewski G. 2006. Maritime skills and astronomic knowledge in the Viking Age Baltic Sea. Stu dia Mythologien Slavica 9,15-39. Indruszewski G. 2013. Technological aspects of cultural identity: the case of early medieval shipbu ilding and seafaring in the Baltic, [in:] S. Moździoch, В. Stanisławski, P. Wiszewski (eds), Scan dinavian Culture in Medieval Poland. Wroclaw, 437-455. Indruszewski G., Godal J. 2009. The art of sailing like Wulfstan. [in:] A. Englert, A. Trakadas (eds), Wulfstan's Voyage. The Baltic Sea region in the early Viking Age as seen from shipboard. Roskilde, 275-292. Indruszewski G., Nilsson Μ., Ważny T. 2006. The ships that connected the people and the people that commuted by ships: The western Baltic case-study, [in:] L. Blue, F. Hocker, A. Englert (eds), Connected by the Sea. Proceedings of the Tenth International Symposium on Boat and Ship Archaeology Roskilde 2003. ISBSA 10. Oxford, 177-186. Janowski A. 2013. Harbours of early medieval
Wolin in the light of recent research, [in:] Μ. Bogucki, Μ. Rębkowski (eds), Economies, monetisation and society in the west Slavic lands 800-1200 AD. Wo lińskie Spotkania Mediewistyczne II. Szczecin, 45-58. Janowski A. 2014. W wolińskim porcie. In Wolin's port. Wolin. Janowski A. 2015. Port wczesnośredniowiecznego Wolina - wyniki prac archeologicznych w latach 2011-2013. [w:] A. Janowski, K. Kowalski, B. Rogalski, S. Słowiński (red.), Acta Archaeologica Pomoranica V. XIX Sesja Pomorzoznawcza 21-22.11.2013, Szczecin. Szczecin, 115-131. Jagodziński, M.F. 2012. Kompas słoneczny z Truso. [w:] E.J. Jaremczuk (red.), 100 lat lotnictwa w El blągu (1912-2012). Aspekty historyczne, prawne i techniczne lotnictwa. Elbląg, 325-334.
Bibhografia Jaworski К., Lisowska E., Pankiewicz A., Stanisławski В. 2013. Artefacts of the Scandinavian origin from the Cathedral Island (Ostrów Tumski) in Wroclaw, [in:] S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (eds), Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdisciplinary Medieval Studies, vol. II. Wroclaw, 279-314. Jones S. 2003. The Archaeology cfEthnicity. Constructing identities in the past and present. London-New York. Jöns H., Mazurek W. 1998. Groß Strömkendorf — nadmorska osada rzemieślniczo-handlowa i cmen tarzysko z okresu wczesnosłowiańskiego nad Zatoką Wismarską. Slavia Antiqua 39,181-214. Jusza M. 2013. Wrak wczesnośredniowiecznej łodzi wydobyty z Dziwny w okolicy Srebrnego Wzgó rza w Wolinie. Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria 9/1 (2012), 249-267. Jusza Μ., Stanisławski B. 2013. Badania wykopaliskowe w Wolinie, na Przedmieściu Południowym, [w:] B. Stanisławski, Wł. Fiłipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 190-197. Kaczmarek W. 1960. Technika powroźnicza i sieciarska na podstawie zabytków Muzeum Pomorza Zachodniego. Materiały Zachodnio-Pomorskie 6,455-498. Kajkowski K. 2016. Słowiańskie (?) pochówki w łodziach. Rozważania nad aspektami obrzędowości pogrzebowej wczesnośredniowiecznych Słowian Zachodnich, [w:] M. Franz, К. Kościelniak, Z. Pilarczyk (red.), Mare Integráns Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Тот X: Śmierć w dzie jach człowieka. Starożytność i średniowiecze. Monografia oparta na materiałach VIII Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin 31 lipea ֊ 2 sierpnia 2015.
Toruń, 43-80. Kajkowski K., Kotowicz N.P. 2015. Zapomniany wczesnośredniowieczny pochówek łodziowy ze Szczecina. Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria 9/1: Archeologia, 123-136. Kalita-Skwirzyńska K. (red.) 1992. Katalog zabytków Pomorza Zachodniego. Województwo szczecińskie, gmina Wolin. Szczecin. Kalmring S. 2010. Of Thieves, Counterfeiters and Homicide Crime in Hedeby and Birka. Fornvännen 105,281-290. Kastholm O. T. 2011. The rigging of the Viking Age warship. The Skuldelev find and the ship motifs, [in:] L. Boye (ed.). The Iron Age on Zealand. Status and Perspectives. Nordiske Fortidsminder, Serie C, vol. 8. Copenhagen, 175-183. Kaube A. 1989/1990. Sprawozdanie z działalności Muzeum Regionalnego w Wolinie w roku 1990. Materiały Zachodniopomorskie 35/36,414-417. Kaul F. 1998. Ships on Bronzes. A Study in Bronze Age Religion and Iconography. Copenhagen. Kapitän G. 1984. Ancient anchors — technology and classification. The International Journal ofNautical Archaeology 13/1,33-44. Keller C., Christensen A.E. 2003. The Uunartoq 'Bearing-Dial' — not an Instrument fot Ocean Na vigation?. [in:] S. Lewis-Simpson (ed.), Vinland Revisited: The Norse World at the Turn of the First Millenium. Selected Papers from the Viking Millenium International Symposium, 15-24 September 2000, Newfoundland and Labrador. St. John's, 429-442. Kiersnowski R. 1950. Legenda Winety. Studium historyczne. Kraków. Klassen L. 2010. The finds and their interpretation, [in:] J. S. Madsen, L. Klassen (red.), Fribrodre Å, A late 11th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 61-465. Koczy L. 1934.
Polska i Skandynawia za pierwszych Piastów. Poznań. Колчин Б.А. 1971. Новгородские древности. Резное дерево. Москва. Kosiarz E. 1978. Wojny na Bałtyku X-XIX w. Gdańsk. Kostrzewski J. 1927. Czasy przedhistoryczne Pomorza, [w:] brak redaktora, Pomorze i Ziemia Cheł mińska w przeszłości. Poznań, 1-12. Kostrzewski J. 1946. Żegluga słowiańska na Bałtyku. Kurier Szczeciński 82 (13.IV.1946), 111 Kostrzewski J. 1947. Kultura prapolska (ostatnie wydanie 1962). Poznań. Kowalenko W. 1945. Handel i żegluga Lechitów na Bałtyku. Polska Zachodnia 4, 6-7. I 235
236 ļ W. Filipowiak Korabnichm Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Kowalenko W. 1946. Bałtyccy Słowianie w średniowieczu. Wiatr od Morza 4, 3-4. Kowalenko W. 1948. U podstaw polskiej polityki żeglugowej. Tygodnik Wybrzeża 49-50, 2-3. Kowalenko W. 1950. Starosłowiańskie grody portowe na Bałtyku. Przegląd Zachodni 6/5-6,378-419. Kowalenko W. 1951. Najdawniejsze związki Prasłowian i Słowian z Bałtykiem. Przegląd Zachodni 7/1-2, 5-38. Kowalenko W. 1953. Ze studiów nad znaczeniem Piany, Świny i Dziwny w VIII-ΧΙΠ wieku. Z Ot chłani Wieków 9/4, 125-130. Kowalenko W. 1954a. Bałtyk i Pomorze w historii kartografii (VII-XVI w.). Przegląd Zachodni 10/7-8, 353-389. Kowalenko W. 1954b. Piana, Świna i Dziwna jako szlaki osadniczo-komunikacyjne słowiańszczyzny bałtyckiej VIII-XIII w. Przegląd Zachodni 10/1-2,1-90. Kowalenko W. 1955. Dalsze badania nad starosłowiańskimi portami na Bałtyku w ІХ-ХПІ w. Prze gląd Zachodni 11/1-2,164-197. Kowalenko W. 1966. Slavia Maritima. Łodzie u Słowian wczesnośredniowiecznych. Nautologia 1/1-2,5-20. Kowalenko W. 1967. Łodzie, [w:] W. Kowalenko, G. Labuda, Z. Stieber (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich t. III, cz. 1. Wrocław-Warszawa-Kraków, 119-125. Kozłowski B. 1956. Dzieje okrętu. Katowice. Krahel Μ. 2015. Atypowe zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stanowiska 3 w Woli nie. Slavia Antiqua 56,231-255. Krajewski P. 2013. Notes on the archaeology of Wolin Island in the light of changeable features of geo graphic environment, [in:] Μ. Bogucki, Μ. Rębkowski (ed.) Economies, Monetisation and Society in the West Slavic Lands 800-1200
AD. Wolińskie Spotkania Mediewistyczne II. Szczecin, 13-23. Krąpiec Μ., Ossowski W. 2000. Problems of absolute tree-ring dating of the oldest boatbuilding relics from Poland. Geochronometria 19,27-32. Krąpiec Μ., Ossowski W. 2003. Badania dendrochronologiczne niektórych zabytków szkutnictwa średniowiecznego z Pomorza Wschodniego, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński (red.), XIII Sesja Pomorzoznawcza, t. II: Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Gdańsk, 271-292. Kristjánsson L. 1982. Islenzkir Sjàvarhættir IL Reykjavík. Kubacka P. 2001. Znaleziska średniowiecznych łodzi klepkowych znad jeziora Łebsko. Materiały Zachodniopomorskie 46 (2000), 235-278. Kubacka P., Przybytek Μ. 1998. Wrakowisko (?) z XIV wieku. Znalezisko z Mielna nad jeziorem Jamno. Materiały Zachodniopomorskie 44,203-222. Kubacka P., Przybytek Μ. 2000. Polish-Danish Underwater Research in the Mouth of the Odra Ri ver. [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreß für Unterwasserachäologie (IKUWA'99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf Rügen. Lübstorf, 423-428. Kunicka-Okuliczowa Ł. 1959. Wczesnośredniowiecze zabawki i gry z Gdańska, [w:] J. Kamińska (red.), Gdańsk wczesnośredniowieczny 1. Gdańsk, 107-143. Kühn H. 2004. Ein hoch mittelalterlicher Fährprahm im Haddebyer Noor (Haithabu Wrack ГѴ). [im:] K. Brandt, H.J. Kühn (Hers.), Der Prahm aus dem Hafen von Haithabu. Beiträge zu antiken und mit telalterlichen
Flachbodenschiffen. Schleswig, 9-16. Laack A. brak daty. Die Insel Wollin in vergangenen Tagen. Pansdorf. Labuda G. 1954. Słowiańszczyzna pierwotna. Wybór tekstów. Warszawa. Labuda G. 1969. Dzieje polityczne (VI-XII wiek); ekspansja państwa polskiego na Pomorze (X-XII wiek). [w:] G. Labuda (red.), Historia Pomorza, 1.1. Poznań, 303-322.
Bibliografia Larsen K.L. 2010. Baltic Ware from the Fribrodre Å site. [in:ļ J.S. Madsen, L. Klassen, Fribrodre Å. A late 11-th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 467-487. Larsson G. 2007. Ship and Society. Maritime ideology in Late Iron Age Sweden. Uppsala. Latalowa Μ. 2014. Zmiany środowiska przyrodniczego i użytkowanie roślin we wczesnośrednio wiecznym Wolinie, [w:] B. Stanisławski, WŁ Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 49-65. Leciejewicz L. 1962. Początki nadmorskich miast na Pomorzu Zachodnim. Wrocław-Warszawa-Kraków. Leciejewicz L. 1972. Problemy morskie w badaniach nad polskim wczesnym średniowieczem. Pomorania Antiqua 4,81-96. Leciejewicz L. 1973. Gospodarcze i polityczne aspekty użytkowania morza do ХГѴ wieku. Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Historia 2, 9-23. Leciejewicz L. 1985. Za denara otrzymasz wóz świeżych śledzi, [w:] S.K. Kuczyński, S. Suchodolski (red.), Nummus et historia. Pieniądz Europy średniowiecznej. Warszawa, 103-107. Leciejewicz L. 1989. Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź. Leciejewicz L. 1990. Mały słownik kultury dawnych Słowian, wyd. 3. Warszawa. Leciejewicz L. 2000. U źródeł konfliktu Pomorzan z państwem Piastów w X-XI wieku. Archaeologia Historica Polona 8,39-50. Leciejewicz L. 2006.0 rozwoju miast w Księstwie Zachodniopomorskim na przełomie XII/XIII wie ku. [w:] Μ. Rębkowski, S. Moździoch (red.), Opera selecta. Z dziejów kultury średniowiecznej Polski i Europy. Wrocław, 213-243. Lemcke H. 1911.
Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Köslin, Bd. П, H. 2: Die Kreise Bütow und Lauenburg. Die Baudenkmäler der Provinz Pommern, Teil 3. Stettin. Lepszy К. 1947. Dzieje floty polskiej. Gdańsk-Bydgoszcz-Szczecin. Lepszy K. 1948. Problemy morskie w historiografii polskiej, [w:] J. Borowik (red.), Polska historiografia bałtycka. Gdańsk-Szczecin, 17-24. Lesiński H., Fenrych W. 1973. Z dziejów wyspy Wolin i Świnoujścia (od XIII do XX wieku), [w:] T. Białecki (red.), Z dziejów Ziemi Wolińskiej. Szczecin, 138-180. Lewis R.A. 1958. The Northern Seas. Shipping and Commerce in Northern Europe A.D. 300-1100. Princeton. Lienau 0.1934. Die Bootsfunde von Danzig-Ohra aus der Wikingerzeit. Danzig. Liestøl A. 1958. Osebergfiinnet. Oslo. Litwin J. 1985. The development of folk boats in Poland from the example of structures used on the San and the Bug rivers, [in:] C.O. Cederlund (ed.), Postmedieval Boat and Ship Archaeology. Papers based on those presented to an International Symposium on Boat and Ship Archaeology in Stockholm in 1982. BAR International Series 256. Stockholm, 327-350. Litwin J. 1995a. Polskie szkutnictwo ludowe XX wieku. Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdań sku. Gdańsk. Litwin J. 1995b. The Puck Bay wrecks-an opportunity for a „Polish Skuldelev", [in:] O. Olsen, J.S. Madsen, F. Rieck (eds), Shipshape. Essays for Ole Crumlin-Pedersen. Roskilde, 135-140. Litwin J. 2000. Sztuka rzecznego szkutnictwa. Rzeki 9, 217-263. Litwin J. 2001. Stan badań nad wczesnośredniowiecznym szkutnictwem Słowian nadbałtyckich (próba oceny i postulaty), [w:] E. Wilgocki, Μ.
Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Sło wiński (red.), Instantia est mater doctrinae. Księga jubileuszowa prof dr. hab. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 183-200. Litwin J. 2002. Szkutnictwo Zalewu Wiślanego. Sztutowo. Litwin J. 2003. The Boat Puck 3 in the Light of Investigation of Other Slavic Boats from 9-14th Century, [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth International Symposium Į 237
238 Į W. Filipowiak Korabnicb.no Wolina 800-1200. Studium archeologiczne on Boat and Ship Archaeology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 261-265. Litwin J. 2008. Statki i okręty na Bałtyku w XVIII wieku, [w:] W. Ossowski (red.) Wrak statku General Carleton, 1785. Badania Archeologiczne Centralnego Muzeum Morskiego, 1.1. Gdańsk, 15-34. Litwin J. 2014. Gdańsk - średniowieczne centrum okrętownictwa i handlu morskiego nad Bałty kiem, [w:1 W. Ossowski (red.), Miedziowiec. Wrak średniowiecznego statku i jego ładunek. Badania Archeologiczne Narodowego Muzeum Morskiego, t. 2. Gdańsk, 15-55. Lundström P. 1981. De kommo vida. Vikingars hamn vidPaviken på Gotland. Uddevalla. Łęga W. 1930. Kultura Pomorza we wczesnym średniowieczu na podstawie wykopalisk. Toruń. Łosiński W. 1982. Osadnictwo plemienne Pomorza (VI-X wiek). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź. Łosiński W. 1995. W sprawie genezy osiedli wczesnomiejskich u Słowian Nadbałtyckich. Slavia An tiqua 35/1994,101-128. Łosiński W. 2003. Początki wczesnośredniowiecznego Szczecina, [w:] T. Galiński, E. Wilgocki (red.), Res et fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego. Szczecin, 69-78. Madsen J.S. 1985. Okręty słowiańskie. w Danii. Z Otchłani Wieków 51/1-2,51-54. Madsen J.S. 1991. Fribrødre: A shipyard site from the late 11th century, [in:] O. Crumlin-Pedersen (ed.) Aspects of Maritime Scandinavia AD 200-1200. Proceedings of the Nordic Seminar on Maritime Aspects ofArchaeology, Roskilde, 13th֊15th March, 1989. Roskilde, 183-206. Madsen J.S. 2010. Archaeological investigations along the Fribrodre River, 1982-93. [in:]
J.S. Madsen, L. Klassen, Fribrodre Å. A late 11-th century ship-handling site on Falster. Moesgaard, 11-22. Mamzer H. 1999. Problem etniczny w archeologu. Slavia Antiqua 40,169-201. Marsden P. 1994. Ships of the Port of London. First to eleventh centuries AD. London. Marsden P. 1997. Ships and Shipwrecks. London. Matysik S. 1950. Prawo nadbrzeżne (lus Naufragii). Studium z historii prawa morskiego. Toruń. McCarthy Μ. 2005. Ship's Fastenings. From Sewn Boat to Steamship. College Station. McGrail S. 1983. Ancient Boats in North-West Europe. The Archaeology of Water Transport to AD 1500. London and New York. McGrail S. 1993. Medieval Boat and Ship Timbers from Dublin. Dublin. McGrail S. 2014a. Ancient Boats in North-West Europe. The Archaeology of Water Transport to AD 1500 (wydanie 3). London and New York. McGrail S. 2014b. Early Ships and Seafaring. European Water Transport. Barnsley. Meier D. 2006. Seafarers, Merchants and Pirates in the Middle Ages. Woodbridge-Rochester. Michczyński A., Rębkowski Μ. 2019. Chronology of the Cultural Deposits, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 95-113. Mickiewicz Μ. 1971. Z dziejów żeglugi. Warszawa. Moszyński К. 1929. Kultura ludowa Słowian, cz. 1: Kultura materialna. Kraków. Morawiec J. 2010. Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej. Kraków. Możejko B. 2011. „Peter von Danzig”. Dzieje słynnej karaweli 1462-1475. Gdańsk. Moździoch S. 1993. Znaczenie „pożytków wodnych" w życiu codziennym mieszkańców wczesno średniowiecznego Śląska. Rzeki 2,149-168.
Moździoch S., Stanisławski B., Wiszewski P. (red.) 2013. Scandinavian Culture in Medieval Poland. Interdiscpilinary Medieval Studies, vol. II. Wroclaw. Muckelroy K. 1978. Maritime archaeology. London - New York - Melbourne. Mukherjee S. 2017. Gen. Ukryta historia. Wołowiec. Müller-Wille M. 1995. Boat-Graves, Old and New Views, [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye
Bibliografia (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Rese arch Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994. Copenhagen, 101-110. Nakoinz 0.1998. Das Mittelalterliche Wrack von Schuby-Strand und die Schiffbautraditionen der Südlichen Ostsee. Archäologisches Korrespondenzblatt 28/2,311-322. Nakoinz O. 2005. Wrack 4 von Haithabu. Ein Prahm des 12. Jahrhunderts und seine Parallelen im Ostseeraum. Archäologisches Korrespondenzblatt 35,123-42. Nawigacja w Muzeum Narodowym 2014. Nawigacja w Muzeum Narodowym. Akademickie Aktual ności Morskie. Magazyn Informacyjny Akademii Morskiej w Szczecinie 4 (84), 16-17. Nicolaysen N. 1882. Langskibet fra Gokstad ved sandefiord. Kristiānā. Oestigaard T. 1999. Cremations as transformations: when the dual cultural hypothesis was cremated and carried away in urns. European Journal of Archaeology 2/3,345-364. Ossowski W. 1998. Histoiyczne znaczenie wczesnośredniowiecznych łodzi z Oruni, [w:] H. Paner (red.), Gdańsk średniowieczny w świetle najnowszych badań archeologicznych i historycznych. Gdańsk, 64-71. Ossowski W. 1999. Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski. Gdańsk. Ossowski W. 2000. Medieval Boats and Inland Water Transport in Poland, [im:] H.G. von Schmettow, X. Bichon, N. Pantelic, Μ. Przybylski, W. Schmid, Μ. Sloan, B. Sommer (Hers.), Schutz des Kulturerbes unter Wasser. Veränderungen europäischer Lebenskultur durch Fluß- und Seehandel. Beiträge zum Internationalen Kongreßfür Unterwasserachäologie (IKUWA'99) 18.-21. Februar 1999 in Sassnitz auf
Rügen. Lübstorf, 280-287. Ossowski W. 2003. Expanded Logboats between the Baltic and the Black Sea. [in:] C. Beltrame (ed.), Boats, Ships and Shipyards. Proceedings of the Ninth International Symposium on Boat and Ship Archa eology, Venice 2000, ISBSA 9. Oxford, 177-182. Ossowski W. 2004. Medieval large river craft from the Vistula River, Poland, [im:] K. Brandt, HJ. Kühn (Hers.), Der Prahm aus dem Hafen von Haithabu. Beiträge zu antiken und mittelalterlichen Flachbodenschijfen. Neumünster, 83-95. Ossowski W. 2006. The origins of flat-bottomed river craft on the Odra and Vistula catchments, [in:] R. Bockius (ed.). Between the Seas. Transfer and exchange in nautical technology. Proceedings of the Eleventh International Symposium on Boat and Ship Archaeology, Mainz 2006, ISBSA 11. Mainz, 177-188. Ossowski W. 2009a. Nowe dane o zastosowaniu mchów w dawnym szkutnictwie na obszarze Pol ski. Pomorania Antiqua 22,109-124. Ossowski W. 2009b. Z badań nad wrakami fromborskimi [w:] A. Bitner-Wróblewska, G. Iwanowska (red.), Bałtowie i ich sąsiedzi. Marian Kaczyński in memoriam. Seminarium Bałtyjskie, t. П. Warszawa, 579-594. Ossowski W. 2010. Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne. Prace Central nego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Seria B, 1.1. Gdańsk. Ossowski W. 2013. Klamry szkutnicze z terenu Polski, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński (red.), XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Gdańsk, 179-182. Ossowski W. 2014. Z badań nad przemianami w żegludze wczesnośredniowiecznej, [w:] H. Paner, Μ. Fudziński, W.
Świętosławski (red.), Pomorze we wczesnym średniowieczu w świetle źródeł arche ologicznych. Historia, stan aktualny i potrzeby badań. Gdańsk, 103-123. Ossowski W., Krąpiec Μ. 1999. Problemy datowania bezwzględnego najstarszych zabytków szkut niczych z terenu Polski metodą dendrochronologiczną. Przegląd Archeologiczny 47,155-165. Pazdur Μ. F., Awsiuk R., Goslar T., Pazdur A. 1994. Chronologia radiowęglowa początków osad nictwa w Wolinie i żeglugi u ujścia Odry. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 1224. Matematyka-Fizyka 70. Geochronometria 9. Metody chronometrii izotopowej w badaniach archeologicznej, 127-195. Pieradzka K. 1953. Walki Słowian na Bałtyku w X-XII wieku. Warszawa. Piskorski J. Μ. 2005. Kolonizacja wiejska Pomorza Zachodniego, Poznań. Piskorski J. Μ. 2006. Średniowieczna kolonizacja Europy Środkowej jako problem historii powszech nej i porównawczej historii historiografii. Przegląd Historyczny 97/2,203-220. I 239
240 Į VV. Filipowiak Korabnictøo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Polak Z., Rębkowski M. 2019. Stratigraphic Structures, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 15-93. Poklewski-Koziełł T. 1961. Misy brązowe z Xl, XII i XIII wieku. Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 9. Łódź. Prosnak Μ. 1959. Okręty z epoki brązu. Z Otchłani Wieków 25/2,119-128. Prosnak Μ. 1960. Czy łodzie słowiańskie były statkami pełnomorskimi?. Z Otchłani Wieków 26/2,132-136. Prosnak M. 1961a. Okręty skandynawskie wczesnego średniowiecza. Kwartalnik Historii Kultury Ma terialnej 9/3,407-425. Prosnak M. 1961b. Próba analizy wartości łodzi słowiańskich jako statków pełnomorskich. Kwartal nik Historii Kultury Materialnej 9/1, 35-44. Prosnak Μ. 1962. Najwcześniejsze konstrukcje szkutnicze północnej Europy. Z Otchłani Wieków 28/4,312-320. Prosnak M. 1963a. Z zagadnień sztuki korabniczej wczesnośredniowiecznej Rusi. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 11/1,29-41 Prosnak M. 1963b. Zachodnio-słowiańska sztuka korabnicza wczesnego średniowiecza. Materiały Zachodnio-Pomorskie 9, 241-272. Prosnak M. 1963c. Budownictwo okrętowe epoki żelaza i wczesnego średniowiecza. Z Otchłani Wie ków 29/4,258-264. Prosnak Μ. 1965. Budownictwo okrętowe Słowiańszczyzny zachodniej we wczesnym średniowieczu. Z Otchłani Wieków 31/3,183-191. Prosnak Μ. 1966. Skandynawski okręt wojenny wczesnego średniowiecza. Materiały Zachodniopo morskie 12, 609-626. Prosnak M. 1967a. Z zagadnień skandynawskiej sztuki korabniczej wczesnego średniowiecza.
Mate riały Zachodniopomorskie 13,199-238. Prosnak M. 1967b. Ruska sztuka korabnicza we wczesnym średniowieczu. Z Otchłani Wieków 33/1,11-20. Prosnak M. 1969a. „Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego Χ-ΧΙΠ wieku", Przemysław Smolarek, Gdańsk 1969 (recenzja). Materiały Zachodniopomorskie 15,515-519. Prosnak M. 1969b. Okręty Wikingów. Z Otchłani Wieków 35/2,140-145. Prosnak Μ. 1970. Łodzie słowiańskie na Rugii. Z Otchłani Wieków 36/2,118-120. Radczuk J. 2013. Historia żeglugi i budownictwa okrętowego Europy Północnej do końca XVI w. Gdynia. Ramskou T. 1982. Solkompasset. Copenhagen. Rausing G. 1984. Prehistoric Boats and Ships of Northwestern Europe. Lund. Reitan E. 1927. Die Neuaufstellung des Wikingerbootes aus Baumgarth, Kr. Stuhm (Westpreussen). Blätter für Deutsche Vorgeschichte 5,11-22. Rębkowski Μ. 1999. The maritime topography of medieval Kołobrzeg, [in:] ƒ. Bill, B.L. Clausen (eds), Maritime Topography and the Medieval Town. Papers from the 5th Internationl Conference on Water front Archaeology in Copenhagen, 14-16 May 1998. Copenhagen, 55-60. Rębkowski Μ. 2001. Pierwsze lokacje miast w księstwie zachodniopomorskim. Przemiany przestrzenne i kul turowe. Kołobrzeg. Rębkowski Μ. 2007. Chrystianizacja Pomorza Zachodniego. Studium archeologiczne. Szczecin. Rębkowski Μ. 2019. The Central Settlement of Medieval Wolin, [in:] Μ. Rębkowski (ed.), Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronology. Szczecin, 133-150. Rębkowski Μ. (red.) 2019a. Wolin - the Old Town, vol. I: Settlement Structure, Stratigraphy Chronolo gy. Szczecin. Rębkowski Μ.
(red.) 2019b. Wolin - the Old Town, vol. Il: Studies on Finds. Szczecin.
Bibliografia Rosik S. 2001. Wineta — utopia szlachetnych pogan. Slavia Antiqua 42,113-122. Rosik S. 2010. Conversio gentis Pomeranorum. Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek). Wrocław. Roslund C., Thirslund S., Pásztor E. 2003. A Mathematical Search for Viking Navigational Practices, [in:] S. Lewis-Simpson (ed.), Vinland Revisited: The Norse World at the Turn of the First Millenium. Selected Papers from the Viking Millenium International Symposium, 15-24 September 2000, Newfoun dland and Labrador. St. John's, 417-428. Rudnicki Μ. 1935a. Studia nad nazwami rzek lechickich. Slavia Occidentalis 14,184-213. Rudnicki M. 1935b. Szkice z kultury lechickiej. Slavia Occidentalis 14,214-234. Rulewicz M. 1958. Wczesnośredniowieczne zabawki i przedmioty do gier z Pomorza Zachodniego. Materiały Zachodnio-Pomorskie 4,303-354. Rulewicz Μ. 1986. Najstarsze szkutnictwo rybackie wczesnośredniowiecznego Szczecina. Nautologia 21/1,48-59. Rulewicz Μ. 1994. Rybołówstwo Gdańska na tle ośrodków miejskich Pomorza od IX do XIII wieku. Wro cław-W arszawa-Kraków. Rulewicz Μ. 1996. Wrak szczecińskiej łodzi z IX wieku, [w:] Z. Kurnatowska (red.), Słowiańszczyzna w Europie Średniowiecznej 2. Wrocław, 79-90. Rüdolph W. 1962. Eine Übergangsform vom Einbaum zum Plankenboot an der deutschen Ostse eküste. Deutsche Jachrbuchfür Volkskunde 8/1,30-53. Sahr W.-D. 1978. Das Imsumer Boot. Deutsche Schijfahrtsarchiv 2,15 - 21. Sackett J. 1986. Isochrestism and Style — A Clarification. Journal ofAnthropological Archaeology 5,266-277. Schmidt G. 1983. Der Schijfsanker im Wandel der Zeiten. Rostock. Scho knecht
U. 1977. Menzlin. Einfrühgeschichtlicher Handelsplatz an der Peene. Berlin. Seaver K.A. 2000. Unanswered questions, [in:] W.F. Fitzhugh, E. Ward (eds), Vikings, the North Atlan tic Saga. Washington-London, 270-279. Siedlik K. 2017. Changes in the Szczecin Lagoon Shoreline as Determined from Selected Seventeenth and Ninteenth Maps, [in:] J. Harff, К. Furmańczyk, H. von Storch (eds), Coastline Changes of the Baltic Seafrom South to East. Past and Future Projection. Coastal Research Library 19. Cham, 289-326. Siemen P. 1990. House-type Chronology in SW Jutland. Norwegian Archaeological Review 23/1-2,161-171. Skaarup J. 1995. Stone-Age Burials in Boats, [in:] O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye (eds), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th֊7th May 1994. Copenhagen, 51-58. Sławski F. 1965. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków. Słownik Języka Polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl/, dostęp 30.03.2020 Smolarek P. 1955. Inwentaryzacja źródeł do dziejów techniki szkutniczej Słowian pomorskich. Mate riały Zachodnio-Pomorskie 1,91-107. Smolarek P. 1956. W sprawie rekonstrukcji wczesnośredniowiecznych łodzi pomorskich. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 4/1, 78-86. Smolarek P. 1958. Koncepcja i metoda opracowania inwentarzy zabytków pomorskiego szkutnictwa. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 6/4,652-659. Smolarek P. 1959. Stan i perspektywy badań nad rozwojem szkutnictwa w Polsce (do końca XVIII wieku). Kwartalnik His torii Kultury Materialnej 7/2,229-268.
Smolarek P. 1964. W sprawie artykułu Mieczysława Prosnaka o okrętach skandynawskich wczesne go średniowiecza. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 12/1,87-93. Smolarek P. 1969. Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X-XIII wieku. Gdańsk. Smolarek P. 1971. Kilka uwag w sprawie kształtowania się typów południowo-bałtyckich łodzi klepkowych. Pomorania Antiqua 3,497-509. Į 241
242 Į W. Filipowiak Korabnictwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Smolarek P. 1972. Szkutnictwo Pomorza Gdańskiego we wczesnym średniowieczu, [w:] E. Cieślak (red.), Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk, 9-68. Smolarek P. 1981. Ships and ports in Pomorze, [in:] G. Milne, В. Hobley (eds), Waterfront archaeology in Britain and Northern Europe. London, 51-60. Smolarek P. 1985. The development of archaeology of boats and ships in Poland, [in:] C.O. Ceder lund (ed.), Postrnedieval Boat and Ship Archaeology. Papers based on those presented to an International Symposium on Boat and Ship Archaeology in Stockholm in 1982. Stockholm, 421-436. Smolarek P. 1986. Wraki z Czarnowska, Lądu i Tolkmicka. Nautologia 21/1, 79-83. Smolarek P. 1994. Aspects of Early Boatbuilding in the Southern Baltic Region, [in:] C. Westerdahl (ed.), Crossroads in Ancient Shipbuilding. Proceedings of the Sixth International Symposium on Boat and Ship Archeology, Roskilde 1991, ISBSA 6. Roskilde, 77-82. Sølver V.C. 1953. The Discovery of an Early Bearing-Dial. Journal of Navigation 6/3,294-296. Stanisławski В. 1998. Ceramika wczesnośredniowieczna z osady południowej przy Wzgórzu Wisiel ców w Wolinie a analiza procesów osadniczych. Materiały Zachodniopomorskie 44,247-271. Stanisławski B. 2000. Dysk drewniany z Wolina, jako kompas słoneczny - następny krok w bada niach nad wczesnośredniowieczną nawigacją. Materiały Zachodniopomorskie 46,157-176. Stanisławski B. 2002. The wooden disc from Wolin-as the next sun-compass?. Viking Heritage Maga֊ zine 2/02,10-11. Stanisławski В. 2012.
Garncarstwo wczesnośredniowiecznego Wolina. Wrocław. Stanisławski В. 2013а. Jómswikingowie z Wolina-Jómsborga. Studium archeologiczne przenikania kultury skandynawskiej na ziemie polskie. Wrocław. Stanisławski B. 2013b. Wstęp do archeologii wczesnośredniowiecznego Wolina, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 13-42. Stanisławski B., Filipowiak Wł. (red.) 2013. Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa. Stanisławski B., Filipowiak Wł. (red.) 2014. Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa. Stanisławski B., Filipowiak Wł., Jusza Μ. 2013. Badania wykopaliskowe na Osadzie Południowej, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 45-64. Stanisławski B., Jusza Μ. 2013. Badania wykopaliskowe w Wolinie, na Przedmieściu Południowym, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 1. Warszawa, 190-197. Stark T. Μ., Elson M. D., Clark J. J. 1998. Social Boundaries and Technical Choices in Tonto Basin Pre history. [in:] M.T. Stark (ed.), The Archaeology of Social Boundaries. New York - London, 208-231. Steffy J.R. 1994. Wooden Ship Building and the Interpretation of Shipwrecks. College Station. Stelmachowska В. 1926. O żegludze przedhistorycznej. Z Otchłani Wieków 1/4,36-42. Stępień W. 1984. Archaeological excavations in Puck Harbour, Gdańsk District, Poland. The Interna tional Journal of Nautical Archaeology 13/4,311-321. Stępień W. 1986. Z badań nad czółnem drążonym w Polsce. Nautologia 21/1, 60-72. Stępień W. 1987. Wczesnośredniowieczny wrak łodzi
klepkowej W-2 z Zatoki Puckiej. Prace i Mate riały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 34,139-154. Stępnik T. 2014b. Wczesnośredniowieczne zabytki drewniane z Wolina w świetle analizy surowcowej, [w:] B. Stanisławski, Wł. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny, cz. 2. Warszawa, 171-94. Struve К. W. 1980. Ein slawisches Schiffswrack aus der Eckernförder Bucht. Offa 37,169-175. Strzelczyk J. 1992. Mieszko I. Poznań. Stubenrauch A. 1898. Untersuchungen auf den Inseln Usedom und Wollin im Anschluss auf die Vineta frage. Baltische Studien, Neue Folge 2,65-133. Szrejter A. 2013. Wielka wyprawa księcia Racibora. Warszawa. Śląski К. 1969. Słowianie Zachodni na Bałtyku w VII-XIII wieku, Gdańsk.
Bibliografia Śląski К. 1971. La navigation des Slaves occidentaux sur la mer Baltique. Acta Poloniae Historica 23,11-28. Śląski К. 1973. Die Schiffahrt der Ostseeslawen im 9.-13. Jahrhundert, [im:] J. Herrmann, O. Karl-Heinz (Hers.), Berichte über den II. Internationalen Kongreßfür Slawische Archäologie, Bd. П. Berlin, 257-262. Śląski К. 1974a. Die Schiffe der Ostseeslawen und Polen vom 9. bis 13. Jahrhundert im Lichte neuer polnischer Forschungen. Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters 2,107-119. Śląski K. 1974b. Opanowanie Pomorza Zachodniego przez Bolesława Krzywoustego. Zeszyty Nauko we Stowarzyszenia PAX 4/1974,33-37. Śląski K. 1975. O nowej syntezie żeglugi wczesnośredniowiecznej na wodach północnych. Roczniki Historyczne 41,143-147. Szymczak A. 1997. Łodzie dłubanki ze zbiorów szczecińskich. Materiały Zachodniopomorskie 42 (1996), 31-61. Taylor, E.G.R., May, W.E., Motzo, R.B., Lethbridge T.C. 1954. A Norse Bearing-Dial?. The Journal of the Institute of Navigation 7/1, 78-84. Thirslund S. 2007. Viking Navigation. Roskilde. Trotzig G. 1991. Craftsmanship and function. A study of metal vessels found in Viking Age tombs on the island of Gotland, Sweden. Stockholm. Tymieniecki К. 1965. Korabniki. [w:] W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich, է. II, ez. 2. Wrocław-Warszawa-Kraków, 475-476. Unger W.R. 1980. The Ship in the Medieval Economy 600-1600. Montreal. Urbańczyk P. 2014. Bliskie spotkania wikingów. Wodzisław Śląski. Walachowicz J. 1963. Monopole książęce w skarbowości wczesnofeudalnej Pomorza Zachodniego. Poznań.
Ważny T. 2001a. Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce. Gdańsk. Ważny T. 2001b. Badania dendrochronologiczne podgrodzia i osady w Wolinie, [w:] E. Wilgocki, Μ. Dworaczyk, K. Kowalski, A. Porzeziński, S. Słowiński (red.), Instantia est mater doctrinae. Księga jubileuszowa prof. dr. hab. Władysława Filipowiaka. Szczecin, 155-165. Ważny T., Eckstein D. 1987. Dendrochronologiczne datowanie wczesnośredniowiecznej słowiań skiej osady Wolin. Materiały Zachodniopomorskie 33,147-164. Wehner D. 2007. Der frühgeschichtliche Seehandelsplatz und sein Umland. Eine Studie zu Zentrum und Peripherie. Neumünster. Wesolowski S. 1963. Odkrycie łodzi słowiańskiej na podgrodziu w Szczecinie. Z Otchłani Wieków 30/4,253-273. Wessman A. 2009. Levänluhta — a place of punishment, sacriface or just a common cemetery?. Fennoscandia archaeologica 26,81-105. Westerdahl C. 1985a. Treenails and History. A Maritime Archaeological Hypothesis. Archaeology and Environment 4,395-414. Westerdahl C. 1985b. Holznägel und Geschichte. Deutsches Schijfahrtsarchiv 8,7-42. Westerdahl C. 1992. The maritime cultural landscape. The International Journal of Nautical Archaeology 21/1,5-14. Westerdahl C. 1994. Maritime cultures and ship types: brief comments on the siginificance of mariti me archaeology. The International Journal of Nautical Archaeology 23/4, 265-270. Westerdahl C. 2010. Ancient boats of the Sami in Fennoscandia. A brief survey with a Focus on the inland enviroments, in particular those of the Forest Sami, [in:] C. Westerdahl (ed.), A Circumpo lar Reappraisal: The Legacy ofGutorm Gjessing
(1906-1979). Oxford, 329-348. Westphal F. 2007. Die Holzfunde von Haithabu. Neümunster. Wieczorowski T. 1962. Najnowsze odkrycia archeologiczne na podgrodziu słowiańskim w Szczeci nie. Szczecin 6/7-8,179-184. Wielki Słownik Języka Polskiego, https:// www.wsjp.pl/, dostęp 30.03.2020 I 243
244 Į VV. Filipowiak Konhnidwo Wolina 800-1200. Studium archeologiczne Wiessner P. 1983. Style and social information in Kalahari-San Projectile-Points. American Antiquity 48,253-276. Wiessner P. 1984. Reconsidering the Behavioral Basis for style: A Case Study among the Kalahari San. Journal ofAnthropological Archaeology 3/3,190-234. Wiessner P. 1989. Style and changing relations between individual and socjety. [in:] I. Hodder (ed.), The Meaning of Things - Material Culture and Symbolic Expression. London, 56-64. Wickler S. 2004. A Maritime View of the Past in North Norway, [in:] S. Wickler (ed.), Archaeology in North Norway. Tromsø, 60-71. Widajewicz ƒ. 1933. Słowianie zachodni na Bałtyku. Toruń. Wilde K.A. 1941. Zum Stand der Wollin-Forschung. [im:] O. Kunkel., K.A. Wilde (Hers.), Jumne, „ Vi neta", Jomsburg, Julin, Wollin. 5 Jahre Grabungen auf dem boden der wikingerzeitlichen Großsiedelung am Dievenowstrom 1934-39/40. Stettin, 23-52. Williams G. 2002. Ship-levies in the Viking Age. The methodology of studying military institutions in a semi-historical society, [in:] A. Nørgård Jørgensen, J. Pind, L. Jørgen, В. Clausen (eds), Mari time Warfare in Northern Europe. Technology, organization, logistics and administration 500 ВС-1500 AD. Papers from International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 3-5 May 2000. Copenhagen, 293-308. Wojewódka C. 1972. Ośrodki budownictwa okrętowego w Gdańsku i Elblągu, [w:] E. Cieślak (red.), Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk, 217-334. Wojtasik J. 1963. Przedmioty drewniane znalezione na
stanowisku 4 w Wolinie. Materiały Zachodnio-Pomorskie 9, 273-314. Wojtasik J. 1978. Wyroby z metali kolorowych ze Srebrnego Wzgórza w Wolinie. Materiały Zachod niopomorskie 24,115-157. Wojtasik J. 1999. Srebrne Wzgórze w Wolinie-wstępne wyniki badań z lat 1961-1969. Materiały Za chodniopomorskie 45,313-384. Wojtkowiak J. 2012. Skandynawskie wpływy kulturowe w Wolinie (IX-XI wiek). Wrocław. Wywrot-Wyszkowska B. 2019. Rzemiosło w późnośredniowiecznych miastach południowego pobrzeża Bał tyku. Studium archeologiczne. Szczecin. Váňa Z. 1972. Přemyslovský Libušin. Praha. Vebæk, C.L. 1991. The Church Topography of the Eastern Settlement and the Excavation of the Benedictine Convent at Narsarsuaq in the Uunartoq Fjord. Meddelelser Om Grønland, Man Society 14. Odense. Vogel W. 1915. Geschichte der deutsche Seeschiffahrt, Bd. I. Berlin. Zeylandowa Μ. 1982. Wczesnośredniowieczna łódź klepkowa z Lądu, woj. Konin. Fontes Archaeologici Posnanienses 33,241-242. Zoll-Adamikowa H. 1975. Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, cz. I: Źródła. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Zori D. 2007. Naib, rivets, and clench bolts: A Case for Typological Clarity. Archaeologica Islándica 6,32-47. Zoëga, G.T. 1910. A Concise Dictionary of Old Icelandic. Oxford. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Filipowiak, Wojciech |
| author_GND | (DE-588)1138947016 |
| author_facet | Filipowiak, Wojciech |
| author_role | aut |
| author_sort | Filipowiak, Wojciech |
| author_variant | w f wf |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048447534 |
| ctrlnum | (OCoLC)1344251814 (DE-599)BVBBV048447534 |
| era | Geschichte 800-1200 gnd |
| era_facet | Geschichte 800-1200 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02779nam a2200613 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048447534</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221222 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220830s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">UWD 2022/23998</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788366463516</subfield><subfield code="9">978-83-66463-51-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1344251814</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048447534</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Filipowiak, Wojciech</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1138947016</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Korabnictwo Wolina 800-1200</subfield><subfield code="b">studium archeologiczne</subfield><subfield code="c">Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Szczecin</subfield><subfield code="b">Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">256 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten</subfield><subfield code="c">30 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 800-1200</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Łodzie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słowianie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Stanowiska archeologiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Stocznie</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Szkutnictwo</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Średniowiecze</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zabytki archeologiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Ausgrabung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129464-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bootsbau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136852-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Mittelalterliche Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4138633-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wolin (Polska) / zabytki</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wollin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4066903-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Wollin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4066903-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Bootsbau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4136852-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Ausgrabung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129464-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Mittelalterliche Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4138633-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 800-1200</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221222</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033825747</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin) dbn Wolin (Polska) / zabytki jhpk Wollin (DE-588)4066903-8 gnd |
| geographic_facet | Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin) Wolin (Polska) / zabytki Wollin |
| id | DE-604.BV048447534 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:29:40Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:38:22Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788366463516 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033825747 |
| oclc_num | 1344251814 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 256 Seiten Illustrationen, Karten 30 cm |
| psigel | BSB_NED_20221222 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |
| record_format | marc |
| spelling | Filipowiak, Wojciech Verfasser (DE-588)1138947016 aut Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Szczecin Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk 2022 256 Seiten Illustrationen, Karten 30 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 800-1200 gnd rswk-swf Łodzie dbn Słowianie dbn Stanowiska archeologiczne dbn Stocznie dbn Szkutnictwo dbn Średniowiecze dbn Zabytki archeologiczne dbn Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze jhpk Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin jhpk Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd rswk-swf Bootsbau (DE-588)4136852-6 gnd rswk-swf Mittelalterliche Archäologie (DE-588)4138633-4 gnd rswk-swf Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin) dbn Wolin (Polska) / zabytki jhpk Wollin (DE-588)4066903-8 gnd rswk-swf Wollin (DE-588)4066903-8 g Bootsbau (DE-588)4136852-6 s Ausgrabung (DE-588)4129464-6 s Mittelalterliche Archäologie (DE-588)4138633-4 s Geschichte 800-1200 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Filipowiak, Wojciech Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne Łodzie dbn Słowianie dbn Stanowiska archeologiczne dbn Stocznie dbn Szkutnictwo dbn Średniowiecze dbn Zabytki archeologiczne dbn Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze jhpk Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin jhpk Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd Bootsbau (DE-588)4136852-6 gnd Mittelalterliche Archäologie (DE-588)4138633-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4129464-6 (DE-588)4136852-6 (DE-588)4138633-4 (DE-588)4066903-8 |
| title | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne |
| title_auth | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne |
| title_exact_search | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne |
| title_exact_search_txtP | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne |
| title_full | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |
| title_fullStr | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |
| title_full_unstemmed | Korabnictwo Wolina 800-1200 studium archeologiczne Wojciech Filipowiak ; Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk |
| title_short | Korabnictwo Wolina 800-1200 |
| title_sort | korabnictwo wolina 800 1200 studium archeologiczne |
| title_sub | studium archeologiczne |
| topic | Łodzie dbn Słowianie dbn Stanowiska archeologiczne dbn Stocznie dbn Szkutnictwo dbn Średniowiecze dbn Zabytki archeologiczne dbn Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze jhpk Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin jhpk Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd Bootsbau (DE-588)4136852-6 gnd Mittelalterliche Archäologie (DE-588)4138633-4 gnd |
| topic_facet | Łodzie Słowianie Stanowiska archeologiczne Stocznie Szkutnictwo Średniowiecze Zabytki archeologiczne Łodzie / projektowanie i konstrukcja / Polska / Wolin / średniowiecze Stanowiska archeologiczne / Polska / Wolin Ausgrabung Bootsbau Mittelalterliche Archäologie Wolin (woj. zachodniopomorskie, pow. kamieński, gm. Wolin) Wolin (Polska) / zabytki Wollin |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033825747&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT filipowiakwojciech korabnictwowolina8001200studiumarcheologiczne |