Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii: pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Katowice
Wydawnictwo Uniwesytetu Śląskiego
2022
|
| Ausgabe: | Wydanie I. |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Sachregister Register // Personenregister Abstract Abstract |
| Beschreibung: | 221 Seiten Illustrationen 20cm |
| ISBN: | 9788322641743 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048446630 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221222 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220829s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788322641743 |9 978-83-226-4174-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1344249961 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048446630 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 100 | 1 | |a Gębicka, Ewa |e Verfasser |0 (DE-588)1266530959 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii |b pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |c Ewa Gębicka |
| 250 | |a Wydanie I. | ||
| 264 | 1 | |a Katowice |b Wydawnictwo Uniwesytetu Śląskiego |c 2022 | |
| 300 | |a 221 Seiten |b Illustrationen |c 20cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1944-1955 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Filmwirtschaft |0 (DE-588)4154384-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Kulturpolitik |0 (DE-588)4033581-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Kino |0 (DE-588)4129654-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Propaganda |0 (DE-588)4076374-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Film |0 (DE-588)4017102-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Centralny Urząd Kinematografii (Polska) | |
| 653 | 2 | |a Ministerstwo Informacji i Propagandy (Polska) | |
| 653 | 0 | |a Film polski | |
| 653 | 0 | |a Kina | |
| 653 | 0 | |a Odbiór dzieła sztuki | |
| 653 | 0 | |a Propaganda | |
| 653 | 0 | |a Repertuar | |
| 653 | 2 | |a Polska | |
| 653 | 0 | |a Polityka kulturalna / Polska / 1945-1970 | |
| 653 | 0 | |a Przemysł filmowy / Polska / 1945-1970 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1945-1989 | |
| 653 | 6 | |a Opracowanie | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Kulturpolitik |0 (DE-588)4033581-1 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Propaganda |0 (DE-588)4076374-2 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Kino |0 (DE-588)4129654-0 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Film |0 (DE-588)4017102-4 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Filmwirtschaft |0 (DE-588)4154384-1 |D s |
| 689 | 0 | 6 | |a Geschichte 1944-1955 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-83-226-4175-0 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Sachregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221222 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033824855 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 791.409 |e 22/bsb |f 09044 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 791.409 |e 22/bsb |f 09045 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184375505453056 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści: Od autorki s. 7 Część pierwsza. Lata 1944-1947. Kino jako instrument walki o władzę Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Partia i państwo wobec kina s 13 Droga do upaństwowienia kin s. 28 Repertuar kin i preferencje widowni s. 44 Problemy odbudowy i funkcjonowania sieci kin s. 61 Kino objazdowe w akcji agitacyjno-propagandowej i upowszechniania oświaty i kultury s. 77 Część druga. Lata 1948-1955. Kino jako narzędzie rewolucji kulturalnej Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Kino w służbie partii robotniczej s. 95 Repertuar kin jako kwestia polityczna s. 116 System rozpowszechniania i zasady eksploatacji filmów s. 133 Sposoby „walki o widza” s. 146 Założenia, przebieg i efekty kinofikacji s. 165 Zakończenie s. 183 Wykaz skrótów Bibliografia Indeks filmów Indeks nazwisk Indeks rzeczowy s. 187 s. 189 s. 197 s. 207 s. 213 5
Bibliografia Książki i druki zwarte Bierut В., O upowszechnienie kultury. Przemówienie wygłoszone na otwarciu radiostacji we Wrocła wiu 16 listopada 1947 roku, Wydawnictwo Radiowy Instytut Wydawniczy, Kraków 1948. Brzeziński W., Wpływ Biura Informacyjnego na politykę PPR, w: 40-lecie PPR. Materiały sesji 5-6.1.1982, nr 2, b.n.w., Warszawa 1982. Dąbrowska Μ., Dzienniki powojenne 1945-1965,1.1, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1996. Fijałkowska B., Polityka i twórcy (1948-1959), Wydawnictwo PWN, Warszawa 1985. Gładysz A., Oświata. Kultura. Nauka wiatach 1947-1959. Węzłowe problemy polityczne, Wydawnic two PWN, Warszawa-Kraków 1981. Historia filmu polskiego, t. III, red. Toeplitz J., Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974. Jezierski P., Petz В., Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944-1985, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988. Jędruszczak H., Miasta i przemysł w okresie odbudowy, w: Polska Ludowa 1944-1950, red. Rysz ka F., Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk- Wrocław 1974, s. 279-408. Kądzielski J., O problemie modelu rewolucji kulturalnej, Wydawnictwo PWN, Łódź-Warszawa 1964. Kersten К., Historia polityczna Polski 1944-1956, Wydawnictwo PeTiT, Gdańsk 1989. Kersten К., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1984. Koniczek R., Him radziecki w Polsce 1922-1966, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1968. Korzon A., Polsko radzieckie kontakty kulturalne w latach 1944-1950, Wydawnictwo Zakład Naro dowy im. Ossolińskich, Wrocław-Łódź 1982. Kinematografia polska w cyfrach.
Maszynopis powielany, Wydawnictwo Naczelnego Zarządu Kine matografii, Warszawa 1957. 190
Bibliografia Lemann-Zajiček J., Kino i polityka. Polski film dokumentalny 1945-1949, Wydawnictwo PWSFTViT, Łódź 2003. Lubelski T., Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Wydawnictwo Videograf II, Chorzów 2009. Lubelski T., Strategie autorskie w polskim filmie fabularnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloń skiego, Kraków 1992. Madej A., Kino - władza - publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Wydawnictwo Prasa Beskidzka, Bielsko-Biała 2002. Minc H., Osiągnięcia i plany gospodarcze. Referat wygłoszony 18 grudnia 1948 roku na Kongresie Zjednoczeniowym PZPR, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1949. Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, red. Ryszka F., Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk 1974. Polska - ZSRR. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944-1949, opr. Bordiugow G.A., Ko chański A., Koseski A., Matwiejew G.F., Paczkowski A., Wydawnictwo Instytutu Nauk Politycz nych PAN, Warszawa 1995. Publicystyka konspiracyjna PPR. Wybór artykułów, t. III, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1976. Rocznik statystyczny kultury 1945-1967, Wydawnictwo Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1969. Roszkowski W., Historia Polski 1914-1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991. Rykowski Z., Władyka W., Polska próba - Październik ’56, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989. Skrzypiec J., Polityka kulturalna Polski Ludowej; osiągnięcia, słabości, problemy, Instytut Wydawni czy Związków Zawodowych, Warszawa 1985. Stenogram Zjazdu Filmowców w Wiśle 19-22 listopada 1949. Maszynopis powielany. Świda-Ziemba H.,
Stalinizm i społeczeństwo polskie, w: Stalinizm, red. Kurczewski J., Wydawnic two Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989, s. 15-95. Tyrmand J., Dziennik 1954. Kondycja własna, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1982. Wyszyński Z., Filmowy Kraków (1896-1971), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975. Zajíček E., Film polski. Organizacja i ekonomika produkcji filmowej, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1983. Zajíček E., Polska produkcja filmowa. Problemy rentowności, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskie go, Katowice 1983. Zajíček E., Poza ekranem. Kinematografia polska w latach 1896-2005, Wydawnictwo Stowarzysze nia Filmowców Polskich, Warszawa 2009. 191
Zwierzchowski P., Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Wydawnictwo Uni wersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2005. Żenczykowski T., Dramatyczny rok 1945, Wydawnictwo Profil, Wrocław 1990. Żenczykowski T., Polska lubelska, Wydawnictwo Editions Spotkania, Warszawa 1989. Żółkiewski S., Przepowiednie i wspomnienia, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963. 192
Bibliografia Artykuły i opracowania opublikowane w czasopismach A w к (Ważyk A.), Pierwszy pełny metraż krajowy, „Kuźnica” 1947, nr 27, s. 15-16. Albrecht J., Głos w dyskusji, „Nowe Drogi” 1949, nr 6. Albrecht S., Walka o film, „Kuźnica” 1949, nr 49. B. R. ( Bratny R. ), Ławeczka oskarżonych, „Pokolenie” 1947, nr 2. Berman J., Aby wzmóc udział twórców w kształtowaniu naszego życia, „Nowe Drogi” 1956, nr 1. Berman J., O dorobku ideologicznym PPR i zadaniach partii w przededniu zjednoczenia, „Nowe Drogi” 1948, nr 10, s. 87-92. Berman J., Zagadnienia pracy partyjnej wśród inteligencji, „Nowe Drogi” 1947, nr 2. Biesiada K., Że się dzieje z kinami objazdowymi, „Głos Ludu” 1946 z 11 .VIII, s. 3. Bohdziewicz A., Film polski na cenzurowanym, „Kuźnica” 1946, nr 10, s. 4. Bohdziewicz A., Filmowe plany i sny, „Kuźnica” 1947, nr 18, s. 10-11. Bohdziewicz A., Sprawy i troski polskiego filmu, „Odrodzenie” 1947, nr 14-15. Bossak 1, Fałszywa troska o film, „Film” 1946, nr 2, s. 11. Bossak J., Film polski i malkontenci, „Odrodzenie” 1946, nr 8, s. 8. Bukowiecki L., Festiwal najlepszych filmów, „Film” 1948, nr 19, s. 2. Burza nad łanami (relacja z dyskusji prasowej), „Film” 1948, nr 1, s. 10-11. Cękalski E., Drogi naszego filmu, „Kuźnica” 1947, nr 20, s. 10. Ciepliński G., Z kinem objazdowym do spółdzielni produkcyjnej, „Film” 1950, nr 9, s. 2. Chrzanowski Z., Rozpowszechnianie, w: Kinematografia polska w XXV-leciu PRL, Wyd. Specjalne „Filmowego Serwisu Prasowego”, Warszawa 1969, s. 86-116. Dan A., „Film Polski i film w Polsce, „Świat Młodych” 1947, nr 28. 193
Bibliografia Dokumentacja „Filmowej Narady Twórczej w Radzie Państwa (14-16 II11952), „Kwartalnik Filmo wy” 1952, nr 5-6. Dokumentacja „Narady w sprawie twórczości artystycznej w Radzie Państwa (27-28 X 1951), „Ma teriały do Studiów i Dyskusji” 1952, nr 1. Dokumentacja „I ogólnopolskiej narady krytyki filmowej (marzec 1955), „Kwartalnik Filmowy” 1955, nr 2-3 (27-28 X 1951). Dyskusja o filmie polskim, „Kuźnica” 1946, nr 8. Film polski w walce o socjalizm. Przemówienie reżyser Wandy Jakubowskiej na Kongresie Zjedno czeniowym, „Gazeta Filmowa” 1949, nr 1. Ford A., O Filmie Polskim i jego krytykach, „Kuźnica” 1947, nr 8, s. 26. G. J., Kina objazdowe na wsi, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 5. G. J., Spoważniafa muza, „Rzeczpospolita” 1945, nr 194, s. 21. Gębicka E., Jeśli przyjeżdżacie z kinem, to nie prowadźcie propagandy, „Kwartalnik Filmowy” 1993/1994, nr 4 zima, s. 183-192. Gębicka E., Rozpowszechnianie filmów w PRL. Film radziecki w Polsce w latach 1948-1955, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 108, s. 16-28. Głębiej w teren wiejski, „Kinotechnik” 1954, nr 67. Górski W., Kultura na bagażniku I, „Film” 1953, nr 43, s. 6-7. Grzelecki S., Przesyt i zniechęcenie. Kultura Hollywoodu, „Film” 1949, nr 6, s. 3. Halberda Μ., Zjazd Filmowy w Wiśle, „Arka” 1990, nr 30. Historia P.P. „Film Polski , „Gazeta Filmowa” 1948, nr 3. Klejsa K., Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą. Import, rozpowszechnianie i wi downia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle ba dań archiwalnych, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 108 s.29-52. Kołodyński A., Handel
zagraniczny (Eksport i import filmów), w: Kinematografia polska w XXV-ie- ciu PRL, Wydanie Specjalne „Filmowego Serwisu Prasowego”, Warszawa 1969, s. 135-153. Kowalczyk T., O filmach i widzach na wsi, „Wieś” 1953, nr 15, s. 6. Kowzan T., Jasne czy ciemne łany? Ministrowi Kultury i Sztuki do sztambucha, „Dziennik Ludowy” 1947, nr 321. Krytyka o „Zakazanych piosenkach”, opr. Lenard J., „Kino” 1987, nr 1, s. 5-8. Kulik A., Badania nad odbiorczością filmów Polsce, „Kwartalnik Filmowy” 1956, nr 2-3, s. 73-96. Kurek J., Dobranoc. O filmie polskim, „Dziennik Ludowy” 1946, nr 138, s. 3. Kuryluk J., Harmonia formy i treści, „Film” 1948, nr 2, s. 2. 194
Bibliografia Kuryluk J., Podstawy ideologiczne filmu radzieckiego, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 2, s. 2. Madej A., On, „Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6 (lato), s. 196-203. Madej A., Stalinowskie panopticum, „Kino” 1991, nr 8, s. 32-33. Madej A., Szaleństwo czy metoda?, „Kino” 1990, nr 6, s. 26-30. Madej A., Tak było... Film i Miłosza i Andrzejewskiego, „Kino” 1990, nr 9, s. 14-17. Madej A., Zjazd w Wiśle czyli dla każdego coś przykrego, „Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 18 (lato), s. 207-214. Marszałek R., Monokultura filmowa 1945-1980, „Kultura Niezależna” 1990, nr 57, s. 7-23. Mertz I., Widz a kino, „Trybuna Ludu” 1954, nr 352. Miłosz Cz., O kilku filmach, „Kuźnica” 1946, nr 20, s. 8-9. Minkiewicz J., Groch o ścianę, „Szpilki” 1946, nr 5 z 5 II. Myśleliśmy o kinematografii spółdzielczej. Rozmowa z Jerzym Bossakiem przeprowadzona przez A. Muchę Świeżyńską, „Kino” 1989, nr 9, s. 3-7. Narada filmowa SPATIE Dokumentacja obrad, „Kwartalnik Filmowy” 1954, nr 3-4, s. 3-98. Nowiny z Hollywood. Korespondencja własna „Filmu”, „Film” 1948, nr 7, s. 2. Ochab E., O rozwój filmu polskiego, „Nowa Kultura” 1952, nr 13. Olszewska A., Szkoła mocyl radości życia, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 10. Ostrowicki W., Dlaczego 16 a nie 35 mm, „Film” 1950, nr 7, s. 2. Paczkowski A., Oczyszczanie przedpola, „Kultura Niezależna” 1990 nr 64, s. 124-135. Palik W., Widzowie kin wiejskich, „Wieś” 1953, nr 23. Państwowy przemysł filmowy, „Głos Ludu” 1945, nr 177 z 11 VIII. Peltz J., Zaczęło się w cukierni ojca.... Kartki z historii, „Kino” 1984, nr 7, s. 14-20. Pitera Z., Gust widza, „Film” 1956, nr 12, s. 7.
Płażewski J., O trzecim widzu, „Przegląd Kulturalny” 1954, nr 18. Program prac PKWN. Przemówienie Przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbki-Morawskiego, „Rzeczpospolita” 1944, nr 41. Rezolucja Rady Kultury i Sztuki, „Nowa Kultura” 1953, nr 16. Rubach L, Czego chcą chłopi od kina, „Wieś” 1953, nr 45, s. 7. Rubach L, Rady Narodowe na cenzurowanym (wycieczka na Opolszczyznę), „Film” 1955, nr 24, s. 3. Skulska W., Reprywatyzacja kin czy upaństwowiony przemysł filmowy, „Głos Ludu” 1945, nr 234. Sokorski W., Głos w dyskusji 11 marca 1954 roku, „Nowe Drogi” 1954, nr 3. 195
Bibliografia Sokorski W., Nowa literatura w procesie powstawania. Referat zjazdowy, „Odrodzenie 1949, nr 6. Sokorski W., O rzeczywisty zwrot w naszej polityce kulturalnej, „Nowa Kultura” 1954, nr 17. Sokorski W., O sztukę realizmu socjalistycznego, „Nowe Drogi” 1949, nr 9. Sokorski W., Przeciw formalizmowi i naturalizmowi w filmie, „Kuźnica” 1949, nr 49. Sokorski W., III Plenum i sprawy kultury, „Przegląd Kulturalny” 1955, nr 5. Sokorski W., Zagadnienia walki o nowa kulturę, „Odrodzenie” 1947, nr 32. Takie były początki. Jerzy Bossak, Ludwik Perski i Stanisław Wohl dzielą się wspomnieniami, „Kino” 1974, nr 1, s. 25-29. Terlecki 0., Jak w Krakowie upowszechnia się sztukę filmową, „Życie Literackie” 1954, nr 18. Toeplitz 1, Film instrumentem upowszechniania kultury, „Odrodzenie” 1945, nr 34. Toeplitz J., Nowy film polski, „Kuźnica” 1945, nr 2, s. 23-24. Toeplitz J., Perspektywy i warunki rozwoju polskiej sztuki filmowej, „Kwartalnik Filmowy” 1954, nr 2, s. 5-39. Toeplitz J., Walka o realizm w sztuce filmowej, „Materiały do Studiów i Dyskusji” 1950, nr 2. Tomski J., Drugi pełnometrażowy film polski. Burza nad łanami. Relacja z dyskusji prasowej, „Film” 1948, nr 1, s. 10-11. Tylczyński A., Inicjatywa i spryt, „Film” 1954, nr 17, s. 3. Tylczyński A., Komu to potrzebne, „Film” 1954, nr 17, s. 3. Uczestnicy walki o „Zakazanych piosenkach , „Kuźnica” 1947, nr 6. Waldorff J., Sąd nad „Zakazanymi piosenkami , „Przekrój” 1947, nr 94. WFO - jedna ze spraw nabrzmiałych, „Film” 1955, nr 16, s. 3. Wiadomości różne, „Film” 1948, nr 1, s. 2. Wielka gra. Ze Stanisławem Albrechtem rozmawia
Alina Madej, „Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6 (lato), s. 204-209. Zagrodzki J., Kursy dla kierowników kin, „Biuletyn Kinofikacji” 1945, nr 2 z 20 VI. Zajíček E., Na początku była kinofikacja. Przyczynek do dziejów polskiego filmu. Kartki z historii „Kino” 1990, nr 3, s. 22-26. Żółkiewski S., Przed nowym etapem w polityce kulturalnej, „Kuźnica” 1947, nr 50. Żółkiewski S., Uwagi o polityce kulturalnej. Referat wygłoszony 13 maja 1947 roku na konferencji reprezentantów Związku Artystów Polskich, „Kuźnica” 1947, nr 27, s. 1-5. Wohl S., Tak to się zaczęło... Opowiada Stanisław Wohl, „Film” 1963, nr 28-29, s. 8-9. 196
Indeks rzeczowy Kina objazdowe Centrala Wynajmu Filmów 136, 137, 81, 82, 84-92, 173 149, 143, 145 Kinofikacja Centralne Biuro Wynajmu Filmów 24, Centralny Urząd Kinematografii Kinoteatry 106, 111, 112, 129, 130, 137, 174 28, 30, 63, 66, 71, 80 Komisja Ankietowa Centralnego 55, 60, 65, Urzędu Planowani Centralny Zarząd Kin i Okręgowe 68, 69, 73, 75, 138 69, 70, 70, 80, 120, 121, 134, 137, 138, 156, 185 Ceny biletów kinowych 9, 29, 30, 31, 32, 35, 37, 38, 40, 42, 45, 46, 53, 66 29, 51, 55, 67, 84 Zarządy Kin 55, 64. 77, 78, 80, Koncesje na prowadzenie kin 61,62, 63, 83 67, 68, 73, 80, 90, 152 Ministerstwo Informacji i Propagandy 16, 18, 32, 42, 51, 52, 57, 58, 62, Dekret o utworzeniu Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski” 63, 78, 79, 80, 83, 84, 91, 187, 19, 189 41,42 Dostępność kin Ministerstwo Kultury i Sztuki 72, 74, 176, 178 Festiwal Filmów Radzieckich Polityka kulturalna 140, 16,21,75 8, 9, 14, 17, 20, 21, 22, 95, 96, 98, 107, 109, 110 145, 146, 149, 151 213
İNDEKS RZECZOWY Polityka personalna 69, 70 Polskie Zrzeszenie Teatrów Świetlnych System rozpowszechniania filmów 5, 75, 133, 134, 137,139, 141,144, 145 28, 30, 31, 32, 36, 40, 41, 44, 66 Upaństwowienie kin Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski” 32,33,38,40,42 13, 21, 25, 27, 34, 36, 37, 65 Publiczność kinowa 10, 20, 29, 36, Walka o widza 9,146,147,148,150 41, 44, 49, 51, 52, 54, 56, 57, 59, 73, Wydział Propagandy Firnowej 75, 86, 88, 99, 118, 119, 121, 133, 28,29,32 Wyniki rozpowszechniania filmów 141, 144, 154, 157, 161, 162, 164 159, 160, 161, 162, 163 Repertuar Wytwórnia Firnowa Wojska Polskiego 20, 44, 45, 48, 84, 116, 117, 127, 128, 131, 170, 220 Zespoły Filmowe Sprawozdania kierowników kin Zjazd w Wiśle 85, 87, 88, 89 214 113, 114 95, 101, 102, 103 16
Indeks nazwisk Adamiecki Wacław 33 23 Albrecht Jerzy Albrecht Stanisław շշ, 23, 97,110,140, Bierut Bolesław 190 Bohdziewicz Antoni 23, 24, 25, 26, 17,50,121,163, 193, 204 74, 75, 76, 97, 98, 102, 106, 107, 115, 116, 120, 123, 124, 130, 134, Bordiugow Giennadij 135, 136, 137, 139, 140, 141, 142, Borejszyna Maria 165, 193, 196 Borkowicz Leonard Boulting Roy 71 Andrzejewski Jerzy Brandys Marian 159, 200 Annienski Isidor Ashley Ray 128, 200 128, 198 Braun Władimir 126, 200 Britkov Grigorij 154 Brzechwa Jan Barnet Borys 119, 204 102 Buczkowski Leonard 159, 170, 197, 199 56, 102, 121, 163, 203, 204 48, 124, 197, 202 Berestowski Wadim Berman Jakub 130 Brown Clarence 130 Becker Jacques 49 57, 114, 193 Bratny Roman 48, 203 Autant-Lara Claude 47, 202, 204 Brandys Kazimierz 114, 122, 130 Arliss Leslie Axer Erwin 115, 130, 180 118, 157, 193, 195, 196, 202 198, 203, 204 Alfus Zygmunt 24 17, 18, 24, 40, 50, 51, Bossak Jerzy Grigorij 47, 127, 170, Aleksandrow 118, 191 Bukowiecki Leon 129, 198 116, 193 17, 21, 96, 97, 104, Castellani Renato 111, 166, 193 Biberman Herbert Cayatte André 128, 203 207 128, 200 128, 202
İNDEKS NAZWISK Cękalski Eugeniusz 17, 51, 121, 129, 193, 198, 199 76 Ekler Michał 46, 120, 201, 204 Ermler Fridrich Chejfic Josif 46, 47, 120, 126, 159, 170, 197, 198, 200, 204 Chruszczów Nikita Ciepliński Grzegorz Clair René 163, 199, Fethke Jan 123, 193 113, 190 Fleischer Dave 201, 2004 124, 197 Crabtree Arthur Forbert Władysław 128, 197 25, 29, 33, 34, 36, 37, 42, 50, 51, 117, 197 Cyrankiewicz Józef Czauski Marian 79, 102, 105, 111, 113, 114, 121, 166 163, 194, 200, 204 86, 198 Czeszko Bogdan Ford John 130 Cziaureli Michaił 55, 67, 200 Frend Charles 123, 161, 201, 202 127, 204 Gajewski Czesław 49, 162, 190 Dąbrowska Maria De Santis Giuseppe Gardan Juliusz 126, 128, 201, 202, 203 De Sica Vittorio 117, 119, 126, 197, Donskoj Mark Gębicka Ewa 78, 117, 120, 127, 141, Gładysz Antoni 86 159, 200 46, 170, 200 Drewnowski Tadeusz 53 107,190 22 Gordon Konstanty 113, 147, 148 Górski Władysław 173, 194 Gromb Dora 48, 201 106 Grzelecki Stanisław 138, 167 159, 202 170, 200 Gomułka Wiesław Grémillon Jean 55,199 Dybowski Stefan Dymsza Adolf 126, 198, 201 Gierasimow Siergiej 123, 124, 199, 205 Duvivier Julien 86, 199 Germi Pietro Giediewaniszwili Szałwa 102 Dmochowski Borys Dolidze Siko 84, 90 149, 150, 164, 194 198, 202, 204 Dękierowski Stefan Dieterle William 17 15,16, 18, 19, 23, Ford Aleksander 160, 197, 202 Cuńtz Michael 124, 202 17 Forbert Adolf Clouzot Henri-Georges 21, 109, 110, Fijałkowska Barbara 173, 193 119, 124, 128, 161, 200, Clement René 160, 201 109 Chrzanowski Zbigniew 154, 159, Fernández Emilio 160, 203 Chenal Pierre 117, 194 162 Dytko Mieczysław Hager Ludwik 124, 125
208 51, 102, 114
İNDEKS NAZWISK 71, 101, 194 Halberda Marek Hen Józef Kołodyński Andrzej 55, 200 Hawks Howard 130 55, 204 Hitchcock Alfred Hoffman Paweł Howard Leslie 114 Koniczek Ryszard 47, 54, 190 Konwicki Tadeusz 114, 130 Korcelli Kazimierz 51 Korsz-Sablin Władimir 47, 48, 201 157, 202 118, 191 Kossak Jerzy 114 Iwanowski Aleksandr 47, 86,197, 200 Kott Jan Iwaszkiewicz Jarosław Kowzan Tadeusz 102 114 122, 194 Krawicz Mieczysław Jacque Christian 119, 160, 199, 202 Jakubowska Wanda 17,51,100,102, Kruczkowski Leon Kulik Adam 201, 205 Kurczewski Jacek Jezierski Andrzej 17 Kurek Jalu 167, 190 Jędruszczak Hanna 164 49,194 Kuryluk Jerzy 116,195 39, 65, 190 86, 159, 198, 203 Lasota Grzegorz Jutkiewicz Siergiej 159,170,198, 202 Le Roy Mervyn Kałatozow Michaił 92,159,198, 203 Kański Tadeusz 49, 51 161,171,194 Judin Konstantin 129, 201 Kaniewska Maria 29, 86,199, 201, 202 105, 113, 114, 121, 129, 139, 194, Jefimow Eugeniusz 159, 203 152, 190 Korzon Andrzej Koseski Adam Ivens Joris 119, 126, 194 114 117, 123, 197, 202 Lean David 117, 204 Lejtes Jozef 85, 86, 198, 201 Lemann-Zajiček Jolanta 163, 198 Lenard Joanna 16,50,191 56, 194 Karpowski Tadeusz 17, 106, 115 Lesiewicz Witold 131,199 Karwański Tadeusz 114 Liwnicz Andrzej 29, 31, 32 Kawalerowicz Jerzy Lubelski Tadeusz 113,114,129,163, 197, 199, 201 Lubin Arthur Kądzielski Józef 8, 56, 122, 191 121,197 14, 15, 190 Kersten Krystyna Łuków Leonid 22, 78, 83, 88, 126, 198 98, 109, 190 Klejsa Konrad Kochański Aleksander Koecher Jan Madej Alina 119, 128, 104 118, 191 3, 10, 17, 23, 35, 36, 49, 51, 56, 101, 102, 118, 122, 129, 138, 191, 195, 196 130 209
İNDEKS NAZWISK Makowski Romuald Marszałek Rafał 29 29, 195 Matwiejew Giennadij Peltz Jerzy 191 161, 195 53 Michalski Kazimierz 162,195 Petelski Czesław 160, 201 Mayo Archie Merz Irena 191, 195 92, 201 Marten Aleksander 163, 203 Perski Ludwik 17, 18, 157, 196 Petz Barbara 116, 195 55, 200 Philipe Gérard Miłosz Czesław 50, 122, 195 Pietrow Władimir 37, 96, 191 Minkiewicz Janusz 49, 195 163, 203 Petelska Ewa Milestone Lewis Minc Hilary 22, 26, 118, Paczkowski Andrzej 160 126,159,197, 198 Pitera Zbigniew 161, 195 Płażewski Jerzy 172, 175, 195 Moguy Leonide 161, 199 Polański Marian Monicelli Mario 128, 204 Popiołek Jerzy 129, 198 Powell Michael 48, 170, 199 Mucha-Świeżyńska Alicja 17,195 70 131, 199, 200 Pressburger Emeric Protazanow Jakow 86, 201 Nałęcki Konrad 163, 203 Ptushko Aleksandr 86, 198 Nasfeter Janusz 129,198 Putrament Jerzy Munk Andrzej Naumov Vladimir 203 Pyrjew Iwan 86, 205 Nawrocki Zygmunt Niekrasowa-Perska Ludmiła Nizinski Kazimierz 197, 199, 200, 203 Radkiewiczowa Rita 24,123,124,148 114, 120,141,151, 126, 159, 170, 199, Rajzman Julij 166, 168,169 202 Nowakowski Marek 129, 198 Rapaport Herbert 92 Nowicki Seweryn Nowina-Przybylski Jan Reed Carol 117, 201 Renoir Jean 124, 200 Romm Michaił 104, 105, 111, 195 46, 86, 92, 120, 199, 200 Olejniczak Maria 129, 198 Rossellini Roberto Olivier Lawrence 123, 199 Roszal Grigorij Olszewska Barbara 119, 202 127, 200 Roszkowski Wojciech 116, 195 Osóbka-Morawski Edward 86, 200 84, 90 Rebane Alicja 85,86,201, 203 Ochab Edward 22,114,158 46, 47, 120, 158, 170, 17 162 Niewiarowicz Roman 48, 170, 199 13, 41,195 Rou Aleksandr 210 46,
191 86, 204
İNDEKS NAZWISK Różewicz Stanisław 129, 159, 203 160, 204 Tati Jacques Rubiński Stefan 139 Timoszenko Siemion Rybkowski Jan 113, 114, 122, 163, Tobliaszwili Wachtang 198, 199 Rykowski Zbysław 109, 127, 191 39, 190, 191 130, 190, 196 Toeplitz Krzysztof Teodor Skrzypiec Józef Urbanowicz Stanisław 104, 147 Utkin Aleksiej Skulska Wilhelmina 18,195 Vajnshtok Vladimir 24, 29, 157 104, 140 Staszewski Stefan Waldorff Jerzy 104 129, 130, 198, 204 119, 199 32, 203 Szmaglewska Seweryna Wasiliew Siergiej 47,198 Wasiliew Grigorij 47, 198 Watt Harry 129, 199 Sumerski Kazimierz 49 Ważyk Adam 51, 57, 102, 193 Welles Orson 117, 201 Widy-Wirski Feliks 120, 200 Wilcox Herbert Szyndler Zygmunt 114 Wilder Billy Świda-Ziemba Hanna 55, 117, 203 Wohl Stanisław 164, 191 122, 196, 198 211 74 124, 202 Władyka Wiesław 114, 130 85, 86, 201, 204 128, 199 Sznajder Jewgienij Scibor-Rylski Aleksander 147, 148, 202 Waszyński Michał 126,170,198 114 57,196 Warłamow Leonid 114 Stolper Aleksandr 130, 202 Wajnberger Mieczysław 51, 102, 114, 115 Stevens George 126, 200 Wajda Andrzej 104 Starski Ludwik Szaro Henryk Visconti Luchino 23, 24 Spychalski Marian Starewicz Artur 119, 199 Vernay Robert 101,109,110,113,122,123,195,196 86,198 117, 163, 203 Vergano Aldo Sokorski Włodzimierz 20, 21, 96, 97, Sternfeld Silik 121, 129, 203 170, 203 107,191 Sokorska Maria Stern Anatol 127, 191 Tyrmand Leopold 160, 204 Siekierska Jadwiga Stalin Józef 17 47, 127, 197 Savczenko Igor Saville Victor Turbowicz Jerzy 17, 79 Samucewicz Olgierd 114 121,196 Tomski Jerzy 160, 198, Saikow Sidney 159, 202 9, 17, 18, 111, 114, Toeplitz Jerzy
Ryszka Franciszek 52, 203 109,127,191 17, 18, 51, 79, 113,
Wojtyga Lesław 104, 105, 115 Wrocławski Maksymilian Wyszyński Zbigniew Yamamura So 113 122, 198 Wyszomirski Jerzy 160, 191 128, 204 Zarzycki Jerzy 114, 122, 129, 163, 202, 204 122, 203 Zeman Boži voj Zhuravlow Vasily 86, 201 Zinnemann Fred 124, 202 63, 74 Ziółek Zygmunt Zwierzchowski Piotr Zabłudowski Tadeusz Zagrodzki Juliusz Zajíček Edward 24, 115 69, 196 9, 16, 17, 19, 55, 65, 102, 106,108,113, 114,161,191,196 Zampa Luigi 128, 202 Zarchi Aleksandr 2, 112, 191 46, 47, 120, 126, 159, 170, 197, 198, 200, 204 Żarów Michaił 52, 86, 204 Żenczykowski Tadeusz Żuławski Juliusz 78, 191 14, 21, 191, 196 Żółkiewski Stefan 49 Żywulska Krystyna 115
From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinematography The first decade of party-state monopoly in Polish cinema Summary The volume focuses on the first decade of socialist cinematography and treats Polish cinema as a certain institution of social life, shaped under the influence of artistic, economic, political and ideological factors. The author focuses on the infrastructure of filmmaking, the social practices of film production and distribution, as well as the political and economic macro- -structures enabling these practices, in an attempt to identify certain model features of the system. Individual chapters reconstruct the basic assumptions of the party and state’s cultural policy towards cinema. Through the description and analysis of the instruments of this policy, the author attempts to elucidate the actual goals, scope, strategy and tactics of the party-state apparatus, as well as the style of exercising power over cinema. The author demonstrates how complex, difficult, and tense processes took place under the slogans of “nationalization of cinematography,” “cinematification,” or “struggle for viewers.” By examining the influence of politics on the material equipment of cinemas and their financial condition, the attitudes of filmmakers and audiences, the shape of the systems of film production, distribution and exploi tation and the nature of the links between them, the study aims to identify the basic regularities in the functioning of this institution under conditions of state monopoly and party dictatorship, and at the same time to
understand the socio-cultural and economic effectiveness of cultural policy from the point of view of the adopted programming assumptions and the real interests of the authorities, the film community and cinema audiences. The study consists of two parts. The first part covers the period between 1944 and 1947. The following chapters discuss the problems of shaping new structures of political, economic and socio-cultural life, in which the cinema was inscribed into the process of establishing party and state management over the film production. The choice of 1947 as the date for closing the first stage of the post-war history of Polish cinema was dictated by the fact that at that time 215
Summary the first signs appeared, indicating a gradual closure of the period of short-lived autonomy of the cinema, initially established by the creators themselves. This part discusses, among other things, the process of forming new structures of cinematography, the formulation of theoretical guidelines for future activity, the discussion on the new functions of cinema and the duties of filmmakers. The chapters present in detail the complicated path leading to the nationalization of cinemas, as well as the process of struggle for cinemas between their former, pre-war owners and the supporters of nationalization. This part of the study also analyzes the cinema repertoire available at that time and its reception, which allowed for defining the audience’s preferences and expectations in confrontation with the preferences of the authorities. The last two chapters of this part of the monograph are devoted to the problems of reconstruction and functioning of the cinema network, both the permanent cinemas and the travelling cinemas, involved in the propaganda campaign controlled by the party and state authorities and the policy of propagating education and culture. The second part of the study, covering the years 1948-1955, characterized by the total subordination of culture to politics, presents different dominants, priorities, goals and ways of achieving them, which, in turn, was directly related to the evolution of the cultural policy and, consequently, film policy. It was a period of the party leadership’s efforts to secure a greater influence on the further development of
cinematography than immediately after the war, resul ting, among other things, in efforts to implement the second stage of the Cultural Revolution, of which cinema was to become an important instrument. This part discusses, in turn, the assumptions of the new cultural policy, the principles of subordinating the cinema to politics, the activities aimed at educating a new generation of filmmakers, creating “socialist film art” and educating “socialist viewers.” Here, the author draws attention to the previously unknown extent of centralization and bureaucratization of film production and distribution systems. The subsequent chapters of this part of the study present the directions of the transformations of the film repertoire, which emerged in accordance with the guidelines and preferences of the authorities, as well as the rules of functioning of the distribution system and the rules of film exploitation, which were arbitrarily assigned the features of production activity and inscribed in the system of socialist competition. Using archival material, the author describes the ways of “fighting for the audience” and the further fate and effects of the cinematographic process pushed by the authorities, often deviating from the adopted assumptions. The year 1955 is treated by the author as a special caesura. It was the moment when along with the beginning of a temporary liberalization of the cultural policy at the time - it was possible to weigh the successes and failures of the first period of reconstruction. It was also 216
Summary the moment in which the enormity of the tasks facing the state, as well as the need to draw lessons from past experience became readily apparent. Keywords: politics, cinematography, cinema, film, cinemas, repertoire 217
Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Streszczenie Książka dotyczy okresu pierwszego dziesięciolecia funkcjonowania socjalistycznej kinemato grafii i traktuje o polskim kinie jako pewnej instytucji życia społecznego, kształtowanej pod wpływem czynników artystycznych, ekonomicznych, politycznych i ideologicznych. Autorka koncentruje się na infrastrukturze twórczości filmowej, na społecznych praktykach wytwarza nia i rozpowszechniania filmów, oraz na polityczno-ekonomicznych makrostrukturach umoż liwiających te praktyki, starając się określić pewne cechy modelowe systemu. Poszczególne rozdziały rekonstruują podstawowe założenia polityki kulturalnej partii i państwa wobec kina. Poprzez opis i analizę instrumentów tej polityki autorka stara się ujawnić rzeczywiste cele, zakres, strategię i taktykę aparatu partyjno-państwowego, a także styl sprawowania władzy nad kinem. Pokazuje, jak złożone, trudne i pełne napięcia procesy toczyły się pod hasłami „upaństwowienia kinematografii”, „kinofikacji”, czy „walki o widza”. Badając wpływ polityki na materialne wyposażenie kina i jego kondycję finansową, postawy twórców i widzów, kształt systemów produkcji, dystrybucji i eksploatacji filmów oraz charakter występujących między nimi powiązań, zmierza do określenia podstawowych prawidłowości funkcjonowania tej instytucji w warunkach państwowego monopolu i partyjnego dyktatu, a zarazem do poznania społeczno-kulturowej i ekonomicznej efektywności polityki kulturalnej z punktu widzenia przy jętych
założeń programowych oraz rzeczywistych interesów władzy, środowiska filmowego i kinowej widowni. Opracowanie składa się z dwóch części. Pierwsza z nich obejmuje okres między 1944 a 1947 rokiem. W kolejnych rozdziałach omówiono tu problemy kształtowania się nowych struktur życia politycznego, gospodarczego i społeczno-kulturalnego, w które wpisano kino w procesie kształtowania partyjnego i państwowego zarządu nad kinematografią. Wybór 1947 roku jako daty zamknięcia pierwszego etapu powojennej historii kina podyktowany został 219
Streszczenie faktem pojawienia się wówczas pierwszych sygnałów wskazujących na stopniowe zamy kanie okresu krótkotrwałej autonomii kina, zarządzonego początkowo przez samych twórców. W części tej omówiono między innymi proces kształtowania się nowych struktur kinemato grafii, formułowania teoretycznych wytycznych przyszłej działalności, dyskusję nad nowymi funkcjami kina i powinnościami filmowców. Przedstawiono też szczegółowo skomplikowaną drogę prowadzącą do upaństwowienia kin, a w istocie proces walki o kina, rozgrywającej się między ich dawnymi, przedwojennymi właścicielami a zwolennikami upaństwowienia. Przeanalizowano dostępny wówczas repertuar kin i jego odbiór, co pozwoliło na określenie preferencji i oczekiwań widowni w zderzeniu z preferencjami władz. Dwa ostatnie rozdziały tej części monografii poświęcono problemom odbudowy i funkcjonowania sieci kin, z jednej strony - stałych obiektów, z drugiej - kin objazdowych, zaangażowanych w sterowaną przez władze partyjno-państwowe akcję agitacyjno-propagandową i politykę upowszechniania oświaty i kultury. W drugiej części opracowania, obejmującej lata 1948-1955, charakteryzujące się cał kowitym podporządkowaniem kultury polityce, uwidoczniono odmienne dominanty, priorytety, cele i sposoby ich realizacji, co pozostawało w bezpośrednim związku z ewolucją polityki kulturalnej, a - co za tym idzie - filmowej. Był to okres dążenia kierownictwa partii do zagwarantowania sobie większego niż tuż po wojnie wpływu na dalsze kierunki rozwoju ki nematografii, owocujący między innymi zabiegami na rzecz urzeczywistnienia drugiego
etapu rewolucji kulturalnej, której ważnym instrumentem miało się stać kino. W części tej omówiono kolejno założenia nowej polityki kulturalnej, zasady podporządkowania kina polityce, działania zmierzające do wychowania nowego pokolenia twórców, stworzenia „socjalistycznej sztuki filmowej” oraz wykształcenia „socjalistycznego widza”. Zwrócono tu uwagę na nieznane wcześniej rozmiary centralizacji i biurokratyzacji systemów produkcji i rozpowszechniania fil mów. W kolejnych rozdziałach tej części opracowania zaprezentowano, zgodne z wytycznymi i preferencjami władz, kierunki przekształceń filmowego repertuaru, a także, podporządko wane generalnym założeniom, reguły funkcjonowania systemu rozpowszechniania i zasady eksploatacji filmów, czemu arbitralnie przypisano cechy działalności produkcyjnej i wpisano w system socjalistycznego współzawodnictwa. Opisano też, wykorzystując materiał ar chiwalny, sposoby „walki o widza” oraz dalsze losy oraz efekty forsowanego przez władze procesu kinofikacji, odbiegające często od przyjętych założeń. 1955 rok autorka traktuje tutaj jako szczególną cezurę. Był to bowiem moment, kiedy - wraz z początkiem przejściowej liberalizacji ówczesnej polityki kulturalnej - można już było przystąpić do dokonania swoistego bilansu pierwszego okresu odbudowy, zarówno osiągnięć, 220
Streszczenie jak i popełnionych błędów. Był to zarazem moment, w którym ujawnił się ogrom zadań sto jących przed państwem i powstała konieczność wyciągnięcia wniosków z dotychczasowych doświadczeń. Słowa kluczowe: polityka, kinematografia, kino, film, kina, repertuar 221
|
| adam_txt |
Spis treści: Od autorki s. 7 Część pierwsza. Lata 1944-1947. Kino jako instrument walki o władzę Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Partia i państwo wobec kina s 13 Droga do upaństwowienia kin s. 28 Repertuar kin i preferencje widowni s. 44 Problemy odbudowy i funkcjonowania sieci kin s. 61 Kino objazdowe w akcji agitacyjno-propagandowej i upowszechniania oświaty i kultury s. 77 Część druga. Lata 1948-1955. Kino jako narzędzie rewolucji kulturalnej Rozdział 1. Rozdział 2. Rozdział 3. Rozdział 4. Rozdział 5. Kino w służbie partii robotniczej s. 95 Repertuar kin jako kwestia polityczna s. 116 System rozpowszechniania i zasady eksploatacji filmów s. 133 Sposoby „walki o widza” s. 146 Założenia, przebieg i efekty kinofikacji s. 165 Zakończenie s. 183 Wykaz skrótów Bibliografia Indeks filmów Indeks nazwisk Indeks rzeczowy s. 187 s. 189 s. 197 s. 207 s. 213 5
Bibliografia Książki i druki zwarte Bierut В., O upowszechnienie kultury. Przemówienie wygłoszone na otwarciu radiostacji we Wrocła wiu 16 listopada 1947 roku, Wydawnictwo Radiowy Instytut Wydawniczy, Kraków 1948. Brzeziński W., Wpływ Biura Informacyjnego na politykę PPR, w: 40-lecie PPR. Materiały sesji 5-6.1.1982, nr 2, b.n.w., Warszawa 1982. Dąbrowska Μ., Dzienniki powojenne 1945-1965,1.1, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1996. Fijałkowska B., Polityka i twórcy (1948-1959), Wydawnictwo PWN, Warszawa 1985. Gładysz A., Oświata. Kultura. Nauka wiatach 1947-1959. Węzłowe problemy polityczne, Wydawnic two PWN, Warszawa-Kraków 1981. Historia filmu polskiego, t. III, red. Toeplitz J., Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974. Jezierski P., Petz В., Historia gospodarcza Polski Ludowej 1944-1985, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988. Jędruszczak H., Miasta i przemysł w okresie odbudowy, w: Polska Ludowa 1944-1950, red. Rysz ka F., Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk- Wrocław 1974, s. 279-408. Kądzielski J., O problemie modelu rewolucji kulturalnej, Wydawnictwo PWN, Łódź-Warszawa 1964. Kersten К., Historia polityczna Polski 1944-1956, Wydawnictwo PeTiT, Gdańsk 1989. Kersten К., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1984. Koniczek R., Him radziecki w Polsce 1922-1966, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1968. Korzon A., Polsko radzieckie kontakty kulturalne w latach 1944-1950, Wydawnictwo Zakład Naro dowy im. Ossolińskich, Wrocław-Łódź 1982. Kinematografia polska w cyfrach.
Maszynopis powielany, Wydawnictwo Naczelnego Zarządu Kine matografii, Warszawa 1957. 190
Bibliografia Lemann-Zajiček J., Kino i polityka. Polski film dokumentalny 1945-1949, Wydawnictwo PWSFTViT, Łódź 2003. Lubelski T., Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Wydawnictwo Videograf II, Chorzów 2009. Lubelski T., Strategie autorskie w polskim filmie fabularnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloń skiego, Kraków 1992. Madej A., Kino - władza - publiczność. Kinematografia polska w latach 1944-1949, Wydawnictwo Prasa Beskidzka, Bielsko-Biała 2002. Minc H., Osiągnięcia i plany gospodarcze. Referat wygłoszony 18 grudnia 1948 roku na Kongresie Zjednoczeniowym PZPR, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1949. Polska Ludowa 1944-1950. Przemiany społeczne, red. Ryszka F., Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk 1974. Polska - ZSRR. Struktury podległości. Dokumenty WKP(b) 1944-1949, opr. Bordiugow G.A., Ko chański A., Koseski A., Matwiejew G.F., Paczkowski A., Wydawnictwo Instytutu Nauk Politycz nych PAN, Warszawa 1995. Publicystyka konspiracyjna PPR. Wybór artykułów, t. III, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1976. Rocznik statystyczny kultury 1945-1967, Wydawnictwo Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1969. Roszkowski W., Historia Polski 1914-1990, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991. Rykowski Z., Władyka W., Polska próba - Październik ’56, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1989. Skrzypiec J., Polityka kulturalna Polski Ludowej; osiągnięcia, słabości, problemy, Instytut Wydawni czy Związków Zawodowych, Warszawa 1985. Stenogram Zjazdu Filmowców w Wiśle 19-22 listopada 1949. Maszynopis powielany. Świda-Ziemba H.,
Stalinizm i społeczeństwo polskie, w: Stalinizm, red. Kurczewski J., Wydawnic two Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989, s. 15-95. Tyrmand J., Dziennik 1954. Kondycja własna, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1982. Wyszyński Z., Filmowy Kraków (1896-1971), Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975. Zajíček E., Film polski. Organizacja i ekonomika produkcji filmowej, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1983. Zajíček E., Polska produkcja filmowa. Problemy rentowności, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskie go, Katowice 1983. Zajíček E., Poza ekranem. Kinematografia polska w latach 1896-2005, Wydawnictwo Stowarzysze nia Filmowców Polskich, Warszawa 2009. 191
Zwierzchowski P., Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Wydawnictwo Uni wersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2005. Żenczykowski T., Dramatyczny rok 1945, Wydawnictwo Profil, Wrocław 1990. Żenczykowski T., Polska lubelska, Wydawnictwo Editions Spotkania, Warszawa 1989. Żółkiewski S., Przepowiednie i wspomnienia, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963. 192
Bibliografia Artykuły i opracowania opublikowane w czasopismach A w к (Ważyk A.), Pierwszy pełny metraż krajowy, „Kuźnica” 1947, nr 27, s. 15-16. Albrecht J., Głos w dyskusji, „Nowe Drogi” 1949, nr 6. Albrecht S., Walka o film, „Kuźnica” 1949, nr 49. B. R. ( Bratny R. ), Ławeczka oskarżonych, „Pokolenie” 1947, nr 2. Berman J., Aby wzmóc udział twórców w kształtowaniu naszego życia, „Nowe Drogi” 1956, nr 1. Berman J., O dorobku ideologicznym PPR i zadaniach partii w przededniu zjednoczenia, „Nowe Drogi” 1948, nr 10, s. 87-92. Berman J., Zagadnienia pracy partyjnej wśród inteligencji, „Nowe Drogi” 1947, nr 2. Biesiada K., Że się dzieje z kinami objazdowymi, „Głos Ludu” 1946 z 11 .VIII, s. 3. Bohdziewicz A., Film polski na cenzurowanym, „Kuźnica” 1946, nr 10, s. 4. Bohdziewicz A., Filmowe plany i sny, „Kuźnica” 1947, nr 18, s. 10-11. Bohdziewicz A., Sprawy i troski polskiego filmu, „Odrodzenie” 1947, nr 14-15. Bossak 1, Fałszywa troska o film, „Film” 1946, nr 2, s. 11. Bossak J., Film polski i malkontenci, „Odrodzenie” 1946, nr 8, s. 8. Bukowiecki L., Festiwal najlepszych filmów, „Film” 1948, nr 19, s. 2. Burza nad łanami (relacja z dyskusji prasowej), „Film” 1948, nr 1, s. 10-11. Cękalski E., Drogi naszego filmu, „Kuźnica” 1947, nr 20, s. 10. Ciepliński G., Z kinem objazdowym do spółdzielni produkcyjnej, „Film” 1950, nr 9, s. 2. Chrzanowski Z., Rozpowszechnianie, w: Kinematografia polska w XXV-leciu PRL, Wyd. Specjalne „Filmowego Serwisu Prasowego”, Warszawa 1969, s. 86-116. Dan A., „Film Polski" i film w Polsce, „Świat Młodych” 1947, nr 28. 193
Bibliografia Dokumentacja „Filmowej Narady Twórczej w Radzie Państwa" (14-16 II11952), „Kwartalnik Filmo wy” 1952, nr 5-6. Dokumentacja „Narady w sprawie twórczości artystycznej w Radzie Państwa" (27-28 X 1951), „Ma teriały do Studiów i Dyskusji” 1952, nr 1. Dokumentacja „I ogólnopolskiej narady krytyki filmowej" (marzec 1955), „Kwartalnik Filmowy” 1955, nr 2-3 (27-28 X 1951). Dyskusja o filmie polskim, „Kuźnica” 1946, nr 8. Film polski w walce o socjalizm. Przemówienie reżyser Wandy Jakubowskiej na Kongresie Zjedno czeniowym, „Gazeta Filmowa” 1949, nr 1. Ford A., O Filmie Polskim i jego krytykach, „Kuźnica” 1947, nr 8, s. 26. G. J., Kina objazdowe na wsi, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 5. G. J., Spoważniafa muza, „Rzeczpospolita” 1945, nr 194, s. 21. Gębicka E., Jeśli przyjeżdżacie z kinem, to nie prowadźcie propagandy, „Kwartalnik Filmowy” 1993/1994, nr 4 zima, s. 183-192. Gębicka E., Rozpowszechnianie filmów w PRL. Film radziecki w Polsce w latach 1948-1955, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 108, s. 16-28. Głębiej w teren wiejski, „Kinotechnik” 1954, nr 67. Górski W., Kultura na bagażniku I, „Film” 1953, nr 43, s. 6-7. Grzelecki S., Przesyt i zniechęcenie. Kultura Hollywoodu, „Film” 1949, nr 6, s. 3. Halberda Μ., Zjazd Filmowy w Wiśle, „Arka” 1990, nr 30. Historia P.P. „Film Polski", „Gazeta Filmowa” 1948, nr 3. Klejsa K., Świat, który przezwyciężamy i pozostawiamy za sobą. Import, rozpowszechnianie i wi downia filmów z krajów kapitalistycznych w Polsce Ludowej w latach 1949-1956 w świetle ba dań archiwalnych, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 108 s.29-52. Kołodyński A., Handel
zagraniczny (Eksport i import filmów), w: Kinematografia polska w XXV-ie- ciu PRL, Wydanie Specjalne „Filmowego Serwisu Prasowego”, Warszawa 1969, s. 135-153. Kowalczyk T., O filmach i widzach na wsi, „Wieś” 1953, nr 15, s. 6. Kowzan T., Jasne czy ciemne łany? Ministrowi Kultury i Sztuki do sztambucha, „Dziennik Ludowy” 1947, nr 321. Krytyka o „Zakazanych piosenkach”, opr. Lenard J., „Kino” 1987, nr 1, s. 5-8. Kulik A., Badania nad odbiorczością filmów Polsce, „Kwartalnik Filmowy” 1956, nr 2-3, s. 73-96. Kurek J., Dobranoc. O filmie polskim, „Dziennik Ludowy” 1946, nr 138, s. 3. Kuryluk J., Harmonia formy i treści, „Film” 1948, nr 2, s. 2. 194
Bibliografia Kuryluk J., Podstawy ideologiczne filmu radzieckiego, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 2, s. 2. Madej A., On, „Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6 (lato), s. 196-203. Madej A., Stalinowskie panopticum, „Kino” 1991, nr 8, s. 32-33. Madej A., Szaleństwo czy metoda?, „Kino” 1990, nr 6, s. 26-30. Madej A., Tak było. Film i Miłosza i Andrzejewskiego, „Kino” 1990, nr 9, s. 14-17. Madej A., Zjazd w Wiśle czyli dla każdego coś przykrego, „Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 18 (lato), s. 207-214. Marszałek R., Monokultura filmowa 1945-1980, „Kultura Niezależna” 1990, nr 57, s. 7-23. Mertz I., Widz a kino, „Trybuna Ludu” 1954, nr 352. Miłosz Cz., O kilku filmach, „Kuźnica” 1946, nr 20, s. 8-9. Minkiewicz J., Groch o ścianę, „Szpilki” 1946, nr 5 z 5 II. Myśleliśmy o kinematografii spółdzielczej. Rozmowa z Jerzym Bossakiem przeprowadzona przez A. Muchę Świeżyńską, „Kino” 1989, nr 9, s. 3-7. Narada filmowa SPATIE Dokumentacja obrad, „Kwartalnik Filmowy” 1954, nr 3-4, s. 3-98. Nowiny z Hollywood. Korespondencja własna „Filmu”, „Film” 1948, nr 7, s. 2. Ochab E., O rozwój filmu polskiego, „Nowa Kultura” 1952, nr 13. Olszewska A., Szkoła mocyl radości życia, „Gazeta Filmowa” 1948, nr 10. Ostrowicki W., Dlaczego 16 a nie 35 mm, „Film” 1950, nr 7, s. 2. Paczkowski A., Oczyszczanie przedpola, „Kultura Niezależna” 1990 nr 64, s. 124-135. Palik W., Widzowie kin wiejskich, „Wieś” 1953, nr 23. Państwowy przemysł filmowy, „Głos Ludu” 1945, nr 177 z 11 VIII. Peltz J., Zaczęło się w cukierni ojca. Kartki z historii, „Kino” 1984, nr 7, s. 14-20. Pitera Z., Gust widza, „Film” 1956, nr 12, s. 7.
Płażewski J., O trzecim widzu, „Przegląd Kulturalny” 1954, nr 18. Program prac PKWN. Przemówienie Przewodniczącego PKWN Edwarda Osóbki-Morawskiego, „Rzeczpospolita” 1944, nr 41. Rezolucja Rady Kultury i Sztuki, „Nowa Kultura” 1953, nr 16. Rubach L, Czego chcą chłopi od kina, „Wieś” 1953, nr 45, s. 7. Rubach L, Rady Narodowe na cenzurowanym (wycieczka na Opolszczyznę), „Film” 1955, nr 24, s. 3. Skulska W., Reprywatyzacja kin czy upaństwowiony przemysł filmowy, „Głos Ludu” 1945, nr 234. Sokorski W., Głos w dyskusji 11 marca 1954 roku, „Nowe Drogi” 1954, nr 3. 195
Bibliografia Sokorski W., Nowa literatura w procesie powstawania. Referat zjazdowy, „Odrodzenie" 1949, nr 6. Sokorski W., O rzeczywisty zwrot w naszej polityce kulturalnej, „Nowa Kultura” 1954, nr 17. Sokorski W., O sztukę realizmu socjalistycznego, „Nowe Drogi” 1949, nr 9. Sokorski W., Przeciw formalizmowi i naturalizmowi w filmie, „Kuźnica” 1949, nr 49. Sokorski W., III Plenum i sprawy kultury, „Przegląd Kulturalny” 1955, nr 5. Sokorski W., Zagadnienia walki o nowa kulturę, „Odrodzenie” 1947, nr 32. Takie były początki. Jerzy Bossak, Ludwik Perski i Stanisław Wohl dzielą się wspomnieniami, „Kino” 1974, nr 1, s. 25-29. Terlecki 0., Jak w Krakowie upowszechnia się sztukę filmową, „Życie Literackie” 1954, nr 18. Toeplitz 1, Film instrumentem upowszechniania kultury, „Odrodzenie” 1945, nr 34. Toeplitz J., Nowy film polski, „Kuźnica” 1945, nr 2, s. 23-24. Toeplitz J., Perspektywy i warunki rozwoju polskiej sztuki filmowej, „Kwartalnik Filmowy” 1954, nr 2, s. 5-39. Toeplitz J., Walka o realizm w sztuce filmowej, „Materiały do Studiów i Dyskusji” 1950, nr 2. Tomski J., Drugi pełnometrażowy film polski. Burza nad łanami. Relacja z dyskusji prasowej, „Film” 1948, nr 1, s. 10-11. Tylczyński A., Inicjatywa i spryt, „Film” 1954, nr 17, s. 3. Tylczyński A., Komu to potrzebne, „Film” 1954, nr 17, s. 3. Uczestnicy walki o „Zakazanych piosenkach", „Kuźnica” 1947, nr 6. Waldorff J., Sąd nad „Zakazanymi piosenkami", „Przekrój” 1947, nr 94. WFO - jedna ze spraw nabrzmiałych, „Film” 1955, nr 16, s. 3. Wiadomości różne, „Film” 1948, nr 1, s. 2. Wielka gra. Ze Stanisławem Albrechtem rozmawia
Alina Madej, „Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6 (lato), s. 204-209. Zagrodzki J., Kursy dla kierowników kin, „Biuletyn Kinofikacji” 1945, nr 2 z 20 VI. Zajíček E., Na początku była kinofikacja. Przyczynek do dziejów polskiego filmu. Kartki z historii „Kino” 1990, nr 3, s. 22-26. Żółkiewski S., Przed nowym etapem w polityce kulturalnej, „Kuźnica” 1947, nr 50. Żółkiewski S., Uwagi o polityce kulturalnej. Referat wygłoszony 13 maja 1947 roku na konferencji reprezentantów Związku Artystów Polskich, „Kuźnica” 1947, nr 27, s. 1-5. Wohl S., Tak to się zaczęło. Opowiada Stanisław Wohl, „Film” 1963, nr 28-29, s. 8-9. 196
Indeks rzeczowy Kina objazdowe Centrala Wynajmu Filmów 136, 137, 81, 82, 84-92, 173 149, 143, 145 Kinofikacja Centralne Biuro Wynajmu Filmów 24, Centralny Urząd Kinematografii Kinoteatry 106, 111, 112, 129, 130, 137, 174 28, 30, 63, 66, 71, 80 Komisja Ankietowa Centralnego 55, 60, 65, Urzędu Planowani Centralny Zarząd Kin i Okręgowe 68, 69, 73, 75, 138 69, 70, 70, 80, 120, 121, 134, 137, 138, 156, 185 Ceny biletów kinowych 9, 29, 30, 31, 32, 35, 37, 38, 40, 42, 45, 46, 53, 66 29, 51, 55, 67, 84 Zarządy Kin 55, 64. 77, 78, 80, Koncesje na prowadzenie kin 61,62, 63, 83 67, 68, 73, 80, 90, 152 Ministerstwo Informacji i Propagandy 16, 18, 32, 42, 51, 52, 57, 58, 62, Dekret o utworzeniu Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski” 63, 78, 79, 80, 83, 84, 91, 187, 19, 189 41,42 Dostępność kin Ministerstwo Kultury i Sztuki 72, 74, 176, 178 Festiwal Filmów Radzieckich Polityka kulturalna 140, 16,21,75 8, 9, 14, 17, 20, 21, 22, 95, 96, 98, 107, 109, 110 145, 146, 149, 151 213
İNDEKS RZECZOWY Polityka personalna 69, 70 Polskie Zrzeszenie Teatrów Świetlnych System rozpowszechniania filmów 5, 75, 133, 134, 137,139, 141,144, 145 28, 30, 31, 32, 36, 40, 41, 44, 66 Upaństwowienie kin Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski” 32,33,38,40,42 13, 21, 25, 27, 34, 36, 37, 65 Publiczność kinowa 10, 20, 29, 36, Walka o widza 9,146,147,148,150 41, 44, 49, 51, 52, 54, 56, 57, 59, 73, Wydział Propagandy Firnowej 75, 86, 88, 99, 118, 119, 121, 133, 28,29,32 Wyniki rozpowszechniania filmów 141, 144, 154, 157, 161, 162, 164 159, 160, 161, 162, 163 Repertuar Wytwórnia Firnowa Wojska Polskiego 20, 44, 45, 48, 84, 116, 117, 127, 128, 131, 170, 220 Zespoły Filmowe Sprawozdania kierowników kin Zjazd w Wiśle 85, 87, 88, 89 214 113, 114 95, 101, 102, 103 16
Indeks nazwisk Adamiecki Wacław 33 23 Albrecht Jerzy Albrecht Stanisław շշ, 23, 97,110,140, Bierut Bolesław 190 Bohdziewicz Antoni 23, 24, 25, 26, 17,50,121,163, 193, 204 74, 75, 76, 97, 98, 102, 106, 107, 115, 116, 120, 123, 124, 130, 134, Bordiugow Giennadij 135, 136, 137, 139, 140, 141, 142, Borejszyna Maria 165, 193, 196 Borkowicz Leonard Boulting Roy 71 Andrzejewski Jerzy Brandys Marian 159, 200 Annienski Isidor Ashley Ray 128, 200 128, 198 Braun Władimir 126, 200 Britkov Grigorij 154 Brzechwa Jan Barnet Borys 119, 204 102 Buczkowski Leonard 159, 170, 197, 199 56, 102, 121, 163, 203, 204 48, 124, 197, 202 Berestowski Wadim Berman Jakub 130 Brown Clarence 130 Becker Jacques 49 57, 114, 193 Bratny Roman 48, 203 Autant-Lara Claude 47, 202, 204 Brandys Kazimierz 114, 122, 130 Arliss Leslie Axer Erwin 115, 130, 180 118, 157, 193, 195, 196, 202 198, 203, 204 Alfus Zygmunt 24 17, 18, 24, 40, 50, 51, Bossak Jerzy Grigorij 47, 127, 170, Aleksandrow 118, 191 Bukowiecki Leon 129, 198 116, 193 17, 21, 96, 97, 104, Castellani Renato 111, 166, 193 Biberman Herbert Cayatte André 128, 203 207 128, 200 128, 202
İNDEKS NAZWISK Cękalski Eugeniusz 17, 51, 121, 129, 193, 198, 199 76 Ekler Michał 46, 120, 201, 204 Ermler Fridrich Chejfic Josif 46, 47, 120, 126, 159, 170, 197, 198, 200, 204 Chruszczów Nikita Ciepliński Grzegorz Clair René 163, 199, Fethke Jan 123, 193 113, 190 Fleischer Dave 201, 2004 124, 197 Crabtree Arthur Forbert Władysław 128, 197 25, 29, 33, 34, 36, 37, 42, 50, 51, 117, 197 Cyrankiewicz Józef Czauski Marian 79, 102, 105, 111, 113, 114, 121, 166 163, 194, 200, 204 86, 198 Czeszko Bogdan Ford John 130 Cziaureli Michaił 55, 67, 200 Frend Charles 123, 161, 201, 202 127, 204 Gajewski Czesław 49, 162, 190 Dąbrowska Maria De Santis Giuseppe Gardan Juliusz 126, 128, 201, 202, 203 De Sica Vittorio 117, 119, 126, 197, Donskoj Mark Gębicka Ewa 78, 117, 120, 127, 141, Gładysz Antoni 86 159, 200 46, 170, 200 Drewnowski Tadeusz 53 107,190 22 Gordon Konstanty 113, 147, 148 Górski Władysław 173, 194 Gromb Dora 48, 201 106 Grzelecki Stanisław 138, 167 159, 202 170, 200 Gomułka Wiesław Grémillon Jean 55,199 Dybowski Stefan Dymsza Adolf 126, 198, 201 Gierasimow Siergiej 123, 124, 199, 205 Duvivier Julien 86, 199 Germi Pietro Giediewaniszwili Szałwa 102 Dmochowski Borys Dolidze Siko 84, 90 149, 150, 164, 194 198, 202, 204 Dękierowski Stefan Dieterle William 17 15,16, 18, 19, 23, Ford Aleksander 160, 197, 202 Cuńtz Michael 124, 202 17 Forbert Adolf Clouzot Henri-Georges 21, 109, 110, Fijałkowska Barbara 173, 193 119, 124, 128, 161, 200, Clement René 160, 201 109 Chrzanowski Zbigniew 154, 159, Fernández Emilio 160, 203 Chenal Pierre 117, 194 162 Dytko Mieczysław Hager Ludwik 124, 125
208 51, 102, 114
İNDEKS NAZWISK 71, 101, 194 Halberda Marek Hen Józef Kołodyński Andrzej 55, 200 Hawks Howard 130 55, 204 Hitchcock Alfred Hoffman Paweł Howard Leslie 114 Koniczek Ryszard 47, 54, 190 Konwicki Tadeusz 114, 130 Korcelli Kazimierz 51 Korsz-Sablin Władimir 47, 48, 201 157, 202 118, 191 Kossak Jerzy 114 Iwanowski Aleksandr 47, 86,197, 200 Kott Jan Iwaszkiewicz Jarosław Kowzan Tadeusz 102 114 122, 194 Krawicz Mieczysław Jacque Christian 119, 160, 199, 202 Jakubowska Wanda 17,51,100,102, Kruczkowski Leon Kulik Adam 201, 205 Kurczewski Jacek Jezierski Andrzej 17 Kurek Jalu 167, 190 Jędruszczak Hanna 164 49,194 Kuryluk Jerzy 116,195 39, 65, 190 86, 159, 198, 203 Lasota Grzegorz Jutkiewicz Siergiej 159,170,198, 202 Le Roy Mervyn Kałatozow Michaił 92,159,198, 203 Kański Tadeusz 49, 51 161,171,194 Judin Konstantin 129, 201 Kaniewska Maria 29, 86,199, 201, 202 105, 113, 114, 121, 129, 139, 194, Jefimow Eugeniusz 159, 203 152, 190 Korzon Andrzej Koseski Adam Ivens Joris 119, 126, 194 114 117, 123, 197, 202 Lean David 117, 204 Lejtes Jozef 85, 86, 198, 201 Lemann-Zajiček Jolanta 163, 198 Lenard Joanna 16,50,191 56, 194 Karpowski Tadeusz 17, 106, 115 Lesiewicz Witold 131,199 Karwański Tadeusz 114 Liwnicz Andrzej 29, 31, 32 Kawalerowicz Jerzy Lubelski Tadeusz 113,114,129,163, 197, 199, 201 Lubin Arthur Kądzielski Józef 8, 56, 122, 191 121,197 14, 15, 190 Kersten Krystyna Łuków Leonid 22, 78, 83, 88, 126, 198 98, 109, 190 Klejsa Konrad Kochański Aleksander Koecher Jan Madej Alina 119, 128, 104 118, 191 3, 10, 17, 23, 35, 36, 49, 51, 56, 101, 102, 118, 122, 129, 138, 191, 195, 196 130 209
İNDEKS NAZWISK Makowski Romuald Marszałek Rafał 29 29, 195 Matwiejew Giennadij Peltz Jerzy 191 161, 195 53 Michalski Kazimierz 162,195 Petelski Czesław 160, 201 Mayo Archie Merz Irena 191, 195 92, 201 Marten Aleksander 163, 203 Perski Ludwik 17, 18, 157, 196 Petz Barbara 116, 195 55, 200 Philipe Gérard Miłosz Czesław 50, 122, 195 Pietrow Władimir 37, 96, 191 Minkiewicz Janusz 49, 195 163, 203 Petelska Ewa Milestone Lewis Minc Hilary 22, 26, 118, Paczkowski Andrzej 160 126,159,197, 198 Pitera Zbigniew 161, 195 Płażewski Jerzy 172, 175, 195 Moguy Leonide 161, 199 Polański Marian Monicelli Mario 128, 204 Popiołek Jerzy 129, 198 Powell Michael 48, 170, 199 Mucha-Świeżyńska Alicja 17,195 70 131, 199, 200 Pressburger Emeric Protazanow Jakow 86, 201 Nałęcki Konrad 163, 203 Ptushko Aleksandr 86, 198 Nasfeter Janusz 129,198 Putrament Jerzy Munk Andrzej Naumov Vladimir 203 Pyrjew Iwan 86, 205 Nawrocki Zygmunt Niekrasowa-Perska Ludmiła Nizinski Kazimierz 197, 199, 200, 203 Radkiewiczowa Rita 24,123,124,148 114, 120,141,151, 126, 159, 170, 199, Rajzman Julij 166, 168,169 202 Nowakowski Marek 129, 198 Rapaport Herbert 92 Nowicki Seweryn Nowina-Przybylski Jan Reed Carol 117, 201 Renoir Jean 124, 200 Romm Michaił 104, 105, 111, 195 46, 86, 92, 120, 199, 200 Olejniczak Maria 129, 198 Rossellini Roberto Olivier Lawrence 123, 199 Roszal Grigorij Olszewska Barbara 119, 202 127, 200 Roszkowski Wojciech 116, 195 Osóbka-Morawski Edward 86, 200 84, 90 Rebane Alicja 85,86,201, 203 Ochab Edward 22,114,158 46, 47, 120, 158, 170, 17 162 Niewiarowicz Roman 48, 170, 199 13, 41,195 Rou Aleksandr 210 46,
191 86, 204
İNDEKS NAZWISK Różewicz Stanisław 129, 159, 203 160, 204 Tati Jacques Rubiński Stefan 139 Timoszenko Siemion Rybkowski Jan 113, 114, 122, 163, Tobliaszwili Wachtang 198, 199 Rykowski Zbysław 109, 127, 191 39, 190, 191 130, 190, 196 Toeplitz Krzysztof Teodor Skrzypiec Józef Urbanowicz Stanisław 104, 147 Utkin Aleksiej Skulska Wilhelmina 18,195 Vajnshtok Vladimir 24, 29, 157 104, 140 Staszewski Stefan Waldorff Jerzy 104 129, 130, 198, 204 119, 199 32, 203 Szmaglewska Seweryna Wasiliew Siergiej 47,198 Wasiliew Grigorij 47, 198 Watt Harry 129, 199 Sumerski Kazimierz 49 Ważyk Adam 51, 57, 102, 193 Welles Orson 117, 201 Widy-Wirski Feliks 120, 200 Wilcox Herbert Szyndler Zygmunt 114 Wilder Billy Świda-Ziemba Hanna 55, 117, 203 Wohl Stanisław 164, 191 122, 196, 198 211 74 124, 202 Władyka Wiesław 114, 130 85, 86, 201, 204 128, 199 Sznajder Jewgienij Scibor-Rylski Aleksander 147, 148, 202 Waszyński Michał 126,170,198 114 57,196 Warłamow Leonid 114 Stolper Aleksandr 130, 202 Wajnberger Mieczysław 51, 102, 114, 115 Stevens George 126, 200 Wajda Andrzej 104 Starski Ludwik Szaro Henryk Visconti Luchino 23, 24 Spychalski Marian Starewicz Artur 119, 199 Vernay Robert 101,109,110,113,122,123,195,196 86,198 117, 163, 203 Vergano Aldo Sokorski Włodzimierz 20, 21, 96, 97, Sternfeld Silik 121, 129, 203 170, 203 107,191 Sokorska Maria Stern Anatol 127, 191 Tyrmand Leopold 160, 204 Siekierska Jadwiga Stalin Józef 17 47, 127, 197 Savczenko Igor Saville Victor Turbowicz Jerzy 17, 79 Samucewicz Olgierd 114 121,196 Tomski Jerzy 160, 198, Saikow Sidney 159, 202 9, 17, 18, 111, 114, Toeplitz Jerzy
Ryszka Franciszek 52, 203 109,127,191 17, 18, 51, 79, 113,
Wojtyga Lesław 104, 105, 115 Wrocławski Maksymilian Wyszyński Zbigniew Yamamura So 113 122, 198 Wyszomirski Jerzy 160, 191 128, 204 Zarzycki Jerzy 114, 122, 129, 163, 202, 204 122, 203 Zeman Boži voj Zhuravlow Vasily 86, 201 Zinnemann Fred 124, 202 63, 74 Ziółek Zygmunt Zwierzchowski Piotr Zabłudowski Tadeusz Zagrodzki Juliusz Zajíček Edward 24, 115 69, 196 9, 16, 17, 19, 55, 65, 102, 106,108,113, 114,161,191,196 Zampa Luigi 128, 202 Zarchi Aleksandr 2, 112, 191 46, 47, 120, 126, 159, 170, 197, 198, 200, 204 Żarów Michaił 52, 86, 204 Żenczykowski Tadeusz Żuławski Juliusz 78, 191 14, 21, 191, 196 Żółkiewski Stefan 49 Żywulska Krystyna 115
From the Department of Film Propaganda to the Central Office of Cinematography The first decade of party-state monopoly in Polish cinema Summary The volume focuses on the first decade of socialist cinematography and treats Polish cinema as a certain institution of social life, shaped under the influence of artistic, economic, political and ideological factors. The author focuses on the infrastructure of filmmaking, the social practices of film production and distribution, as well as the political and economic macro- -structures enabling these practices, in an attempt to identify certain model features of the system. Individual chapters reconstruct the basic assumptions of the party and state’s cultural policy towards cinema. Through the description and analysis of the instruments of this policy, the author attempts to elucidate the actual goals, scope, strategy and tactics of the party-state apparatus, as well as the style of exercising power over cinema. The author demonstrates how complex, difficult, and tense processes took place under the slogans of “nationalization of cinematography,” “cinematification,” or “struggle for viewers.” By examining the influence of politics on the material equipment of cinemas and their financial condition, the attitudes of filmmakers and audiences, the shape of the systems of film production, distribution and exploi tation and the nature of the links between them, the study aims to identify the basic regularities in the functioning of this institution under conditions of state monopoly and party dictatorship, and at the same time to
understand the socio-cultural and economic effectiveness of cultural policy from the point of view of the adopted programming assumptions and the real interests of the authorities, the film community and cinema audiences. The study consists of two parts. The first part covers the period between 1944 and 1947. The following chapters discuss the problems of shaping new structures of political, economic and socio-cultural life, in which the cinema was inscribed into the process of establishing party and state management over the film production. The choice of 1947 as the date for closing the first stage of the post-war history of Polish cinema was dictated by the fact that at that time 215
Summary the first signs appeared, indicating a gradual closure of the period of short-lived autonomy of the cinema, initially established by the creators themselves. This part discusses, among other things, the process of forming new structures of cinematography, the formulation of theoretical guidelines for future activity, the discussion on the new functions of cinema and the duties of filmmakers. The chapters present in detail the complicated path leading to the nationalization of cinemas, as well as the process of struggle for cinemas between their former, pre-war owners and the supporters of nationalization. This part of the study also analyzes the cinema repertoire available at that time and its reception, which allowed for defining the audience’s preferences and expectations in confrontation with the preferences of the authorities. The last two chapters of this part of the monograph are devoted to the problems of reconstruction and functioning of the cinema network, both the permanent cinemas and the travelling cinemas, involved in the propaganda campaign controlled by the party and state authorities and the policy of propagating education and culture. The second part of the study, covering the years 1948-1955, characterized by the total subordination of culture to politics, presents different dominants, priorities, goals and ways of achieving them, which, in turn, was directly related to the evolution of the cultural policy and, consequently, film policy. It was a period of the party leadership’s efforts to secure a greater influence on the further development of
cinematography than immediately after the war, resul ting, among other things, in efforts to implement the second stage of the Cultural Revolution, of which cinema was to become an important instrument. This part discusses, in turn, the assumptions of the new cultural policy, the principles of subordinating the cinema to politics, the activities aimed at educating a new generation of filmmakers, creating “socialist film art” and educating “socialist viewers.” Here, the author draws attention to the previously unknown extent of centralization and bureaucratization of film production and distribution systems. The subsequent chapters of this part of the study present the directions of the transformations of the film repertoire, which emerged in accordance with the guidelines and preferences of the authorities, as well as the rules of functioning of the distribution system and the rules of film exploitation, which were arbitrarily assigned the features of production activity and inscribed in the system of socialist competition. Using archival material, the author describes the ways of “fighting for the audience” and the further fate and effects of the cinematographic process pushed by the authorities, often deviating from the adopted assumptions. The year 1955 is treated by the author as a special caesura. It was the moment when along with the beginning of a temporary liberalization of the cultural policy at the time - it was possible to weigh the successes and failures of the first period of reconstruction. It was also 216
Summary the moment in which the enormity of the tasks facing the state, as well as the need to draw lessons from past experience became readily apparent. Keywords: politics, cinematography, cinema, film, cinemas, repertoire 217
Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Streszczenie Książka dotyczy okresu pierwszego dziesięciolecia funkcjonowania socjalistycznej kinemato grafii i traktuje o polskim kinie jako pewnej instytucji życia społecznego, kształtowanej pod wpływem czynników artystycznych, ekonomicznych, politycznych i ideologicznych. Autorka koncentruje się na infrastrukturze twórczości filmowej, na społecznych praktykach wytwarza nia i rozpowszechniania filmów, oraz na polityczno-ekonomicznych makrostrukturach umoż liwiających te praktyki, starając się określić pewne cechy modelowe systemu. Poszczególne rozdziały rekonstruują podstawowe założenia polityki kulturalnej partii i państwa wobec kina. Poprzez opis i analizę instrumentów tej polityki autorka stara się ujawnić rzeczywiste cele, zakres, strategię i taktykę aparatu partyjno-państwowego, a także styl sprawowania władzy nad kinem. Pokazuje, jak złożone, trudne i pełne napięcia procesy toczyły się pod hasłami „upaństwowienia kinematografii”, „kinofikacji”, czy „walki o widza”. Badając wpływ polityki na materialne wyposażenie kina i jego kondycję finansową, postawy twórców i widzów, kształt systemów produkcji, dystrybucji i eksploatacji filmów oraz charakter występujących między nimi powiązań, zmierza do określenia podstawowych prawidłowości funkcjonowania tej instytucji w warunkach państwowego monopolu i partyjnego dyktatu, a zarazem do poznania społeczno-kulturowej i ekonomicznej efektywności polityki kulturalnej z punktu widzenia przy jętych
założeń programowych oraz rzeczywistych interesów władzy, środowiska filmowego i kinowej widowni. Opracowanie składa się z dwóch części. Pierwsza z nich obejmuje okres między 1944 a 1947 rokiem. W kolejnych rozdziałach omówiono tu problemy kształtowania się nowych struktur życia politycznego, gospodarczego i społeczno-kulturalnego, w które wpisano kino w procesie kształtowania partyjnego i państwowego zarządu nad kinematografią. Wybór 1947 roku jako daty zamknięcia pierwszego etapu powojennej historii kina podyktowany został 219
Streszczenie faktem pojawienia się wówczas pierwszych sygnałów wskazujących na stopniowe zamy kanie okresu krótkotrwałej autonomii kina, zarządzonego początkowo przez samych twórców. W części tej omówiono między innymi proces kształtowania się nowych struktur kinemato grafii, formułowania teoretycznych wytycznych przyszłej działalności, dyskusję nad nowymi funkcjami kina i powinnościami filmowców. Przedstawiono też szczegółowo skomplikowaną drogę prowadzącą do upaństwowienia kin, a w istocie proces walki o kina, rozgrywającej się między ich dawnymi, przedwojennymi właścicielami a zwolennikami upaństwowienia. Przeanalizowano dostępny wówczas repertuar kin i jego odbiór, co pozwoliło na określenie preferencji i oczekiwań widowni w zderzeniu z preferencjami władz. Dwa ostatnie rozdziały tej części monografii poświęcono problemom odbudowy i funkcjonowania sieci kin, z jednej strony - stałych obiektów, z drugiej - kin objazdowych, zaangażowanych w sterowaną przez władze partyjno-państwowe akcję agitacyjno-propagandową i politykę upowszechniania oświaty i kultury. W drugiej części opracowania, obejmującej lata 1948-1955, charakteryzujące się cał kowitym podporządkowaniem kultury polityce, uwidoczniono odmienne dominanty, priorytety, cele i sposoby ich realizacji, co pozostawało w bezpośrednim związku z ewolucją polityki kulturalnej, a - co za tym idzie - filmowej. Był to okres dążenia kierownictwa partii do zagwarantowania sobie większego niż tuż po wojnie wpływu na dalsze kierunki rozwoju ki nematografii, owocujący między innymi zabiegami na rzecz urzeczywistnienia drugiego
etapu rewolucji kulturalnej, której ważnym instrumentem miało się stać kino. W części tej omówiono kolejno założenia nowej polityki kulturalnej, zasady podporządkowania kina polityce, działania zmierzające do wychowania nowego pokolenia twórców, stworzenia „socjalistycznej sztuki filmowej” oraz wykształcenia „socjalistycznego widza”. Zwrócono tu uwagę na nieznane wcześniej rozmiary centralizacji i biurokratyzacji systemów produkcji i rozpowszechniania fil mów. W kolejnych rozdziałach tej części opracowania zaprezentowano, zgodne z wytycznymi i preferencjami władz, kierunki przekształceń filmowego repertuaru, a także, podporządko wane generalnym założeniom, reguły funkcjonowania systemu rozpowszechniania i zasady eksploatacji filmów, czemu arbitralnie przypisano cechy działalności produkcyjnej i wpisano w system socjalistycznego współzawodnictwa. Opisano też, wykorzystując materiał ar chiwalny, sposoby „walki o widza” oraz dalsze losy oraz efekty forsowanego przez władze procesu kinofikacji, odbiegające często od przyjętych założeń. 1955 rok autorka traktuje tutaj jako szczególną cezurę. Był to bowiem moment, kiedy - wraz z początkiem przejściowej liberalizacji ówczesnej polityki kulturalnej - można już było przystąpić do dokonania swoistego bilansu pierwszego okresu odbudowy, zarówno osiągnięć, 220
Streszczenie jak i popełnionych błędów. Był to zarazem moment, w którym ujawnił się ogrom zadań sto jących przed państwem i powstała konieczność wyciągnięcia wniosków z dotychczasowych doświadczeń. Słowa kluczowe: polityka, kinematografia, kino, film, kina, repertuar 221 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Gębicka, Ewa |
| author_GND | (DE-588)1266530959 |
| author_facet | Gębicka, Ewa |
| author_role | aut |
| author_sort | Gębicka, Ewa |
| author_variant | e g eg |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048446630 |
| ctrlnum | (OCoLC)1344249961 (DE-599)BVBBV048446630 |
| edition | Wydanie I. |
| era | Geschichte 1944-1955 gnd |
| era_facet | Geschichte 1944-1955 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>04035nam a2200733 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048446630</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221222 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220829s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788322641743</subfield><subfield code="9">978-83-226-4174-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1344249961</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048446630</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Gębicka, Ewa</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1266530959</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii</subfield><subfield code="b">pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie</subfield><subfield code="c">Ewa Gębicka</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Katowice</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwesytetu Śląskiego</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">221 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">20cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1944-1955</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Filmwirtschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4154384-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kulturpolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4033581-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kino</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129654-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Propaganda</subfield><subfield code="0">(DE-588)4076374-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Film</subfield><subfield code="0">(DE-588)4017102-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Centralny Urząd Kinematografii (Polska)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Ministerstwo Informacji i Propagandy (Polska)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Film polski</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kina</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Odbiór dzieła sztuki</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Propaganda</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Repertuar</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka kulturalna / Polska / 1945-1970</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Przemysł filmowy / Polska / 1945-1970</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1945-1989</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Opracowanie</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kulturpolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4033581-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Propaganda</subfield><subfield code="0">(DE-588)4076374-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Kino</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129654-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Film</subfield><subfield code="0">(DE-588)4017102-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Filmwirtschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4154384-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Geschichte 1944-1955</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-83-226-4175-0</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221222</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033824855</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">791.409</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">791.409</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09045</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV048446630 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:29:24Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:38:20Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788322641743 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033824855 |
| oclc_num | 1344249961 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 221 Seiten Illustrationen 20cm |
| psigel | BSB_NED_20221222 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwesytetu Śląskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Gębicka, Ewa Verfasser (DE-588)1266530959 aut Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Ewa Gębicka Wydanie I. Katowice Wydawnictwo Uniwesytetu Śląskiego 2022 221 Seiten Illustrationen 20cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Geschichte 1944-1955 gnd rswk-swf Filmwirtschaft (DE-588)4154384-1 gnd rswk-swf Kulturpolitik (DE-588)4033581-1 gnd rswk-swf Kino (DE-588)4129654-0 gnd rswk-swf Propaganda (DE-588)4076374-2 gnd rswk-swf Film (DE-588)4017102-4 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Centralny Urząd Kinematografii (Polska) Ministerstwo Informacji i Propagandy (Polska) Film polski Kina Odbiór dzieła sztuki Propaganda Repertuar Polska Polityka kulturalna / Polska / 1945-1970 Przemysł filmowy / Polska / 1945-1970 1901-2000 1945-1989 Opracowanie Polen (DE-588)4046496-9 g Kulturpolitik (DE-588)4033581-1 s Propaganda (DE-588)4076374-2 s Kino (DE-588)4129654-0 s Film (DE-588)4017102-4 s Filmwirtschaft (DE-588)4154384-1 s Geschichte 1944-1955 z DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-83-226-4175-0 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Gębicka, Ewa Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Filmwirtschaft (DE-588)4154384-1 gnd Kulturpolitik (DE-588)4033581-1 gnd Kino (DE-588)4129654-0 gnd Propaganda (DE-588)4076374-2 gnd Film (DE-588)4017102-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4154384-1 (DE-588)4033581-1 (DE-588)4129654-0 (DE-588)4076374-2 (DE-588)4017102-4 (DE-588)4046496-9 |
| title | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |
| title_auth | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |
| title_exact_search | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |
| title_exact_search_txtP | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |
| title_full | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Ewa Gębicka |
| title_fullStr | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Ewa Gębicka |
| title_full_unstemmed | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie Ewa Gębicka |
| title_short | Od wydziału propagandy filmowej do centralnego urzędu kinematografii |
| title_sort | od wydzialu propagandy filmowej do centralnego urzedu kinematografii pierwsza dekada partyjno panstwowego monopolu w polskim kinie |
| title_sub | pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie |
| topic | Filmwirtschaft (DE-588)4154384-1 gnd Kulturpolitik (DE-588)4033581-1 gnd Kino (DE-588)4129654-0 gnd Propaganda (DE-588)4076374-2 gnd Film (DE-588)4017102-4 gnd |
| topic_facet | Filmwirtschaft Kulturpolitik Kino Propaganda Film Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033824855&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT gebickaewa odwydziałupropagandyfilmowejdocentralnegourzedukinematografiipierwszadekadapartyjnopanstwowegomonopoluwpolskimkinie |