Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019:
Gespeichert in:
| Hauptverfasser: | , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Rzeszów
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
2021
|
| Ausgabe: | Wydanie I |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract Abstract Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 275 Seiten Illustrationen 31 cm |
| ISBN: | 9788379969777 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048387093 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221125 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220802s2021 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 015 | |a UWD 2022/22162 |2 dnb | ||
| 020 | |a 9788379969777 |9 978-83-7996-977-7 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1339069360 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048387093 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta |e Verfasser |0 (DE-588)1264142536 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |c Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor |
| 250 | |a Wydanie I | ||
| 264 | 1 | |a Rzeszów |b Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego |c 2021 | |
| 300 | |a 275 Seiten |b Illustrationen |c 31 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Państwowa Inspekcja Sanitarna |2 dbn |
| 610 | 1 | 7 | |a Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia |2 jhpk |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1919-2019 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Higiena |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Nadzór epidemiologiczny |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Służba zdrowia |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Zdrowie publiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Gesundheitswesen |0 (DE-588)4020775-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Public Health |0 (DE-588)4139640-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Rzeszów (woj. podkarpackie) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Rzeszów |z Region |0 (DE-588)4442167-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Rzeszów |z Region |0 (DE-588)4442167-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Gesundheitswesen |0 (DE-588)4020775-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Public Health |0 (DE-588)4139640-6 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1919-2019 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Sidor, Adam |e Verfasser |4 aut | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221125 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 610.9 |e 22/bsb |f 09042 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 610.9 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 610.9 |e 22/bsb |f 09041 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033765860 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1806685083383365632 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści Wykaz skrótów. 6 i. Wprowadzenie. 7 շ. Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych w Polsce w latach 1919-2019. 8 2.1. Historia monitorowania chorób zakaźnych i zakażeń w latach 1919-2019. 16 2.2. Szczepienia ochronne. 27 2.3. Kształtowanie się nadzoru sanitarnego nad żywnością i żywieniem w latach 1919-2019.51 2.4. Nadzór nad wodą i sprawami komunalnymi w latach 1919-2019. 74 2.5. Historia nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad warunkami pracy w latach 1919-2019. 91 2.6. Zaczątki i formowanie się prawodawstwa w zakresie chorób zawodowych w Polsce w latach 1919-2019.106 2.7. Tworzenie się nadzoru nad warunkami nauczania i wychowania dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1919-2019. 110 3. Ewoluowanie służby sanitarno-epidemiologicznej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019. 142 4. Struktura organizacyjna Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 151 5. Wybrane zadania z działalności nadzorczej Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa podkarpackiego. 156
5.1. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny . 158 5.2. Nadzór sanitarny nad żywnością i żywieniem. 170 5.3. Nadzór sanitarny w zakresie higieny komunalnej. 176 5.4. Nadzór sanitarny nad warunkami pracy. 180 5.5. Nadzór sanitarny nad placówkami nauczania i wychowania. 187 6. Wybrane zadania z działalności laboratoryjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa podkarpackiego. 192 6.1. Rys historyczny działalności laboratoryjnej. 192 6.2. Medyczne laboratorium mikrobiologiczne. 193 6.3. Badanie żywności i żywienia. 196 6.4. Badania z zakresu higieny komunalnej. 201 6.5. Badania środowiska pracy. 203 6.6. Laboratorium Analiz Instrumentalnych. 206 6.7. Badania z zakresu higieny radiacyjnej. 207 7. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. 218 8. Dopalacze - nowe zagrożenie w dziedzinie zdrowia publicznego. 247 9. Podsumowanie/Summary.256 Spis fotografii i
tabel. 258 Bibliografia. 262
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor 9. Podsumowanie Przemiany społeczno-gospodarcze, które zaszły mi układu oddechowego. Wszystkie te czynniki mają na przestrzeni lat 1919-2019, miały istotny wpływ na for istotny wpływ na obniżenie poziomu bezpieczeństwa mowanie się, ale i przekształcanie struktur Państwowej państwa. Inspekcji Sanitarnej, tak aby sprostać nowym wyzwa Rozszerzony zakres działań inspekcji sanitarnej, niom w obszarze zdrowia publicznego. przeprowadzanie akcji społecznych i edukacyjnych ma Stuletnia historia służb sanitarnych w Polsce wy na celu uświadomienie społeczeństwu, jak ważna jest raźnie pokazuje, że Państwowa Inspekcja Sanitarna ma zmiana przekonań, nawyków, co w efekcie będzie miało znaczący wpływ na kształtowanie się systemu nadzorują dalekosiężne skutki na przyszłość. Obecne epidemie są cego bezpieczeństwo zdrowotne w kraju. Pomimo wielu o tyle groźniejsze niż te sprzed kilkuset lat, że na oty zmian zachodzących w strukturach inspekcji, prób wy łość czy cukrzycę nie ma szczepionek. Dlatego wszelkie dzielenia urzędowej kontroli żywności z Państwowej In działania podejmowane przez służby sanitarno-epide spekcji Sanitarnej i utworzenia Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, wyłączonej spod kierownic miologiczne są tak istotne z punktu widzenia zdrowia twa Ministra Zdrowia, to jej cele od dziesięcioleci pozo- w stanie zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne każdego stają niezmienne. Wiele uregulowań zawartych w ustawie obywatela, a zdrowe społeczeństwo to bezpieczne spo o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 1985 r. obowiązuje do łeczeństwo.
publicznego. Tylko holistyczne podejście do zdrowia jest dziś w rozszerzonej wersji. Następne lata, nie objęte już niniejszym opracowa Pomimo tego że mamy już XXI wiek, nadal w na niem, pokazały wyraźnie, jak trudno zmierzyć się z zagro szym społeczeństwie istnieje potrzeba popularyzowania żeniami zdrowotnymi współczesnego świata. To pande zasad higieny, racjonalnego żywienia, zdrowego stylu ży mia wirusa SARS-C0V-2 wywołującego chorobę COVID-19 cia, szczepień ochronnych czy metod zapobiegania cho dała nam do zrozumienia, jaki wpływ mają zachorowania robom zakaźnym. I taką właśnie misję edukacji zdrowot na szereg aspektów życia: zarówno gospodarczego, spo nej realizuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. łecznego, jak i związanego z bezpieczeństwem państwa. Wraz z upływem lat i rozwojem cywilizacji oraz Temat przedstawionego opracowania ma charak technologii wiele problemów, z którymi mierzyła się ter komparatystyczny. Wchodzi w zakres problematyki przez lata służba sanitarno-epidemiologiczna, wcale nie interdyscyplinarnej, zawierając w sobie elementy histo straciło na sile, a nawet z impetem powróciło na nowo. rii chorób zakaźnych oraz nadzoru sanitarnego nad wodą Epidemie duru brzusznego, czerwonki, gruźlicy zostały czy żywnością, medycyny szkolnej oraz działalności edu zastąpione nowymi chorobami: AIDS, HIV, SARS, bore kacyjnej prowadzonej na przestrzeni stu lat istnienia służ lioza czy schorzeniami nawracającymi z powodu nie- sanitarnych. szczepienia dzieci jak: odra, błonica, krztusiec. Zmiana To właśnie w działaniach skoncentrowanych na stylu życia, brak
aktywności fizycznej, zanieczyszczenie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia upatrujemy środowiska sprzyja z kolei rozwojowi nowych epide dalszą działalność inspekcji sanitarnej, by nie kojarzy mii, takich jak otyłość, cukrzyca, choroby nowotworo ła się wyłącznie z rolą represyjną „policjanta sanitarne we, choroby układu krążenia. Nowym wyzwaniem jest go”, ale była postrzegana jako służba, której przyświeca mierzenie się z substancjami psychoaktywnymi, zanie idea umacniania zdrowia zbiorowości oraz kształtowania czyszczeniem powietrza atmosferycznego i choroba w tym zakresie odpowiednich postaw i zachowań. 256
Podsumowanie / Summary Summary Socio-economic changes that took place in Poland between 1919 and 2019 had a significant impact on the are: measles, diphtheria and pertussis to name the most common. formation, but also the transformation of the structures Changing lifestyles, lack of physical activity, and of the State Sanitary Inspection, in order to meet new environmental pollution promote the development of challenges in the area of public health. new epidemics such as obesity, diabetes, cancer, and cardiovascular disease. The new problems are psycho The century-old history of sanitary inspection in Poland clearly shows that the State Sanitary Inspec tion has a significant impact on the shape of the system supervising health safety in the country. Despite many changes in the structures of the Inspection and attempts to separate official food control from the State Sanitary Inspection and to establish the National Food Safety In spectorate excluded from the leadership of the Minister of Health, the goals of the State Sanitary Inspection have remained unchanged for decades. Many regulations con tained in the Act on the State Sanitary Inspection of 1985 are still in force in the extended version. Despite the fact that we already have the 21st cen tury, there is still in our society a need to promote hy giene, rational nutrition, healthy lifestyles, preventive vaccinations and methods of infectious diseases preven tion. And such is the mission of health education carried out by the State Sanitary Inspection. Through the years human civilisation and technol ogy have
developed but many problems, which the sani tary and epidemiological service faced over the years, have not lost strength and have even returned with im petus. Outbreaks of typhoid fever, dysentery, tuberculo sis have been replaced by new diseases: AIDS, НГѴ, SARS, Lyme disease, and recurrent illnesses which come back because children are not vaccinated against them. These active substances, air pollution and respiratory diseases. All these factors have a significant impact on reducing the level of national security. The extended scope of activities of the Sanitary Inspection, which includes conducting social and edu cational campaigns, is aimed at making the population aware of the problems and leading them to change their beliefs and habits. Current epidemics are much more dangerous than those from the past because there are no vaccines against obesity or diabetes. That is why all ac tions taken by sanitary and epidemiological services are so important from the public health point of view. Only a holistic approach to health can ensure the health secu rity of every citizen and a healthy society is a safe society. The subject of the presented study is comparative. It contains interdisciplinary issues such as: elements of the history of infectious diseases and sanitary supervi sion over water or food, school medicine and education al activities conducted by sanitary services through the hundred years of its existence. The future of sanitary inspection should focus on health education and health promotion. A sanitary officer should not only be seen as a sanitary
policeman but also as a guide to community health strength and to proper attitudes and behaviours.
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Bibliografia Aktualności - www.pfpz.pl, https://pfpz.pl/nowosci/?id_news=34i3®'lang_id=i [Dostęp: 2.12.2014]. działań sanitarnych i przeciwepidemicznych w Krakowie iMałopolsce, Studio ARTPRESS, Kraków, s. 68-162. Augustynowicz E., A. Z. 2019 Szczepionka przeciw błonicy, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/blonica/3/ [Dostęp: 11.2019]. Bonafaccia G. et al. 2000 Characteristics of spelt wheat products and nutritional value of spelt wheat-based bread, „Food Chemistry”, 68(4), s. 437-441. Augustynowicz E., W. G. 2019 Szczepionka przeciw odrze, http://szczepienia.pzh.gov. pl/faq/jak-wiele-zachorowan-na-odre-wystepujeobecnie֊w-polsce/ [Dostęp: 2.11.2019 ]- Bonusiak W. (red.) 2 012 Dzieje Rzeszowa. Rzeszów w latach 1945-1989, Mitel, Rze szów. Augustynowicz E. 2019 Jakość szczepionek, http://szczepienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/jakosc-szczepionek/6/ [Dostęp: 21.07.2019]. Brodniewicz A. 1963 Dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacja, Państwowy Za kład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. Balińska Μ. 1998 Państwowy Zakład Higieny a zdrowie Publiczne w Polsce. 1918-1919. „Postępy Mikrobiologii”, 1(37), s. 125-144. Brydak L. 2019 Szczepionka przeciw grypie, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/grypa/2/#co-to-jest-grypa [Dostęp: 11.11.2019]. Banach J., I. G. 2018 Zdrowie publiczne w Polsce w XX-leciu międzywojennym, „Przegląd Lekarski”, 75(10), s. 521. Bukowski A. 1920 Zafałszowania artykułów spożywczych, wydanie trzecie, Związek Polskich Stowarzyszeń Spożywców, Warszawa. Barie L., H. O. 2006 Oświata zdrowotna i promocja zdrowia,
wyd. II, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej, Warszawa. Cessak G. 2018 Informacja Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Lecz niczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 9 października 2018 r. w sprawie dopuszczenia do obrotu szczepionek u ludzi w Polsce i w Unii Europej skiej, http://www.urpl.gov.pl/pl/informacja-prezesaurz%C4%99du-z-dnia-9-pa%C5%BAdziernika-20i8r-w-sprawie-dopuszczenia-do-obrotu-o [Dostęp: Berner W. 2008 Z dziejów walki z ostrymi chorobami zakaźnymi w Pol sce po I wojnie światowej - do 1924 r. (z uwzględnie niem wielkich miast), „Przegląd Epidemiologiczny”, 62, s. 849-859. 21.07.2019]. Bezpieczeństwo i higiena pracy, https://wsse.rzeszow.pl/nadzor-sanitarny/oddzial-higieny-pracy/bezpieczenstwo-i-higiena-pracy [Dostęp: 1.08.2019]. Cianciara D. 2011 Trzy dekady promocji zdrowia - czas działać, „ Problemy Higieny i Epidemiologii”, 92(1), s. 7. Bezpieczeństwo szczepień, NIZP-PZH, 2017, http://szczepienia. pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/bezpieczenstwo-szczepien/ [Dostęp: 20.07.2019]. Ciechanowski S. 1918 Wychowanie fizyczne w szkole „Czasopismo Pedago giczne”, nr z. 1, 2 i 3, s. 2. Bier L. 1917 Na czem polega umiejętny nadzór nad żywnością i jak ten nadzór należałoby zorganizować w Polsce, drukarnia C.K.Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 3-24. Co Polacy wiedzą o czerniaku?, https://www.akademiaczerniaka.pl/akademia-czerniaka/nasze-kampanie/kampania-znamie-znam-je/co-polacy-wiedza-o-czerniaku [Dostęp: 31.10.2019]. Bílek Μ. 2007 Sylwetki dyrektorów i kierowników krakowskich instytu cji sanitarnych i przeciwepidemicznych do roku 1970
[w:] Od królewskich edyktów do Inspekcji Sanitarnej. Historia Co to jest odporność zbiorowiskowa, http://szczepienia.pzh.gov. pl/wszystko-o-szczepieniach/co-to-jest-odpornosc-zbiorowiskowa/ [Dostęp: 10.11.2019]. 262
Bibliografia Czajka L. 1967 Z „trąbą” ю terenie, ”Życie Przemyskie”, 22.11, nr 3, s. 45. Florek-Łuszczki Μ. 2015 Higienizacja polskiej wsi jako ruch socjomedyczny, Lublin. Czajkowski J. 1986 Związek Młodzieży Wiejskiej w latach 1956-1976 [w:] Przed „Wiciami” i po „Wiciach”, red. K. Przybysz, Ludo wa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 254. Freitag C. 2007 The genetics of autistic disorders and its clinicalrelevance: a review of the literature, „Molecular Psychiatry”, Issue 12, pp. 2-22. Czarkowski M.P., i in. 2019 Szczepienia ochronne w Polsce w 2018 r., http://wwwold. pzh.g0v.pl/0ldpage/epimeld/2018/Sz_2018.pdf [Dostęp: Gawryszewski A. 2005 Ludność Polski w XX wieku, Polski Komitet Nauk, War szawa. 26.11.2019]. GIS 2011 Czuba K., i in. 2011 Bioterroryzm - zagrożenie, zasady postępowania. Regu lacje prawne, „Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM”, t. 2, s. 28-33. 2016 Raport Głównego Inspektora Sanitarnego. Stan sanitarny kraju w roku 2010, Główny Inspektorat Sanitarny, War szawa. Azbest, https://gis.gov.pl/zdrowie/azbest-definicja-i-postepowanie/ [Dostęp: 1.08.2019]. Czyżewski J. 1962 Oświata sanitarna w walce z przesądem i zabobonem, „Biuletyn Naukowy Metodyczno-Organizacyjny MZiOS, IMPiHW”, nr 13, s. 136-140. 2016 Demel Μ. 1964 Pedagogiczny aspekt warszawskiego ruchu higienicznego: (1864-1914), Polska Akademia Nauk, Wrocław. Czynniki biologiczne występujące w miejscu pra cy, https://gis.gov.pl/zdrowie/szkodliwe-czynnikibiologiczne֊wystepujace-w-miejscu-prac/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Demel Μ. 2000 Z dziejów promocji zdrowia w Polsce, Akademia Wycho wania
Fizycznego, Kraków. Czynniki rakotwórcze występujące w miejscu pracy, https://gis.gov.pl/zdrowie/czynniki-rakotworcze-wystepujace-w-miejscu-pracy/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Dolata E. 2002 Tadeusz Żuliński - biogram [w:] Galicja i jej dziedzic two, 1.16: Opieka nad dzieckiem w Galicji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 207-213. Czynniki szkodliwe występujące w miejscu pracy, https:// gis.gov.pl/zdrowie/czynniki-szkodliwe-wystepujace-w-miejscu-pracy/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy, czyli warunki BHP, https://gis.gov.pl/zdrowie/zdrowe-i-bezpiecznemiejsce-pracy-czyli-warunki-bhp/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2017 „Trzymaj Formę!” - program edukacyjny o zbilansowa nym odżywaniu i aktywności fizycznej, https://gis.gov. pl/oswiata/ogolnopolski-program-edukacyjny-trzym aj-forme-zbilansowane-odzywianie-i-aktywnosc-fiz yczna/ [Dostęp: 31.07.2019]. 2018 Jakość wody na pływalniach - raport, https://gis.gov. pl/zywnosc-i-woda/jakosc-wody-na-plywalniach-raport/ [Dostęp: 29.07.2019]. 2018 Kary za nieprzestrzeganie przepisów unijnych w zakre sie GMO, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/kary-zanieprzestrzeganie-przepisow-unijnych-w-zakresie- Dolata E. 2016 Galicyjscy popularyzatorzy zdrowia i higieny przeło mu XIX i XX wieku, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, XXXV (z. 4), s. 79-95. Dorobek terenowych ogniw Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Nowiny”, 14.06.1978, nr 134, s. 1. Duszczyk E., E. A. 2019 Szczepionka przeciw śwince, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/swinka/3/#jak-wiele֊zachorowan-naswinke-wystepuje-w֊polsce [Dostęp: 2.11.2019].
Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce Odrodzoneji9i8~i938, 1939, Ministerstwo Opieki Społecznej, Warszawa, s. 43-51. gmo/ [Dostęp: 26.07.2019]. Faleńczyk K., i.in. 2016 Czynniki wpływające na postawy rodziców wobec szcze pień ochronnych u dzieci, „Postępy Nauk Medycznych”, XXIX (6), s. 380-385. FijałekJ., iin. 1996 Opieka zdrowotna w Łodzi od roku 1945. Studium organizacyjno-historyczne. Akademia Medyczna, Łódź. 263 2018 Niepożądane odczyny poszczepienne, https://gis.gov.pl/ zdrowie/niepozadane-odczyny-poszczepienne/ [Do stęp: 20.07.2019]. 2018 Przydatne informacje i akty prawne dotyczące GMO, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/gmo/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Serwis kąpieliskowy, https://sk.gis.gov.pl/index.php/informacje [Dostęp: 29.07.2019].
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor 2018 Urzędowe kontrole żywności zmodyfikowanej genetycz nie, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/urzedowekontrole-zywnosci-zmodyfikowanej-genetycznie/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Wymagania ogólne dla żywności genetycznie zmodyfiko wanej, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/wymaganiaogolne-dla-zywnosci-genetycznie-zmodyfikowanej/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Zasady znakowania żywności genetycznie zmodyfiko wanej, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/zasadyznakowania-zywnosci-genetycznie-zmodyfikowanej/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2019 Informacje dotyczące kąpielisk, https://sk.gis.gov.pl/index.php/informacje [Dostęp: 29.07.2019]. 2019 Kontrole solariów w I kwartale 2019 r., https://gis.gov. pl/dzialalnosc-gospodarcza/kontrole-solariow-w-i-kwartale-2019-ր/ [Dostęp: 31.07.2019]. 2019 2019 pienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/zagadnienia-prawne/ [Dostęp: 18.07.2019]. 2019 Grabiński K„ i in. 2004 Między zdrowiem i chorobą, jednostką i zbiorowością: droga edukacji zdrowotnej do współczesności, cz. II: Nowożytność do współczesności, „Nauczyciel i Szkoła”, 1-2 (22-23), s. 308-320. Grabowski M.L. 2004 Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych w Polsce, cz. I, Główny Inspektor Sanitarny, Warszawa. Grabowski Μ. L. 2005 Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Przegląd Epidemio logiczny”, t. 59, s. 5-8. Howe narkotyki w Polsce 2017-2018. Raport Głównego Inspektora Sanitarnego, https://gis.gov.pl/wp-content/ uploads/2oi9/O7/Gis_RAPORT-2Oi8_SPIS-i.pdf [Do stęp: 11.11.2019]. Graniewska D. 2009 Społeczne
funkcje żłobków i przedszkoli. Obecnie i w przeszłości, „Polityka Społeczna”, nr 9, s. 55-57· Odpowiedz GIS na pismo Rzecznika Praw Obywatels kich, https://www.rpo.gov.pl/ sites/ default/ files/ G% C5% 82% Сз% B3wny% 2olnspektor% 2oSanitarny% 200% 2oszczepieniach% 2oobowi% C4% 85zkowych% 2owraz% 2oz% 2odanymi% 2ostatystycznymi% շԸ% 209.01.2019.pdf [Dostęp: 17.07.2019]. 2019 Schemat organizacyjny Państwowej Inspekcji Sanitarnej, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2o18/o4/Schemat-organizacyjny-PIS.jpg [Dostęp: 3.07.2019]. 2019 Stan sanitarny kraju w roku 2018. 100-lecie służb sani tarnych w Polsce, Główny Inspektorat Sanitarny, War szawa. Ktojest odpowiedzialny za egzekwowanie obowiązku szcze pień?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/zagadnienia-prawne/2/#kto-jest-odpowiedzialnyza-egzekwowanie-obowiazku-szczepien [Dostęp: 18.07.2019]. Gromiec J.P., S. C. 2002 Kryteria oceny narażenia na substancje chemiczne w Pol sce i na świecie - procedury ustalania i stosowania, „Me dycyna Pracy”, 53(1), s. 53-59. HałatZ. 2005 Zarządzanie bezpieczeństwem żywności i dialog z kon sumentami [w:] Międzynarodowa konferencja „Bezpie czeństwo żywności w nowych krajach członkowskich ֊ wdrażanie acquis communautaire, dialog z rolnikami i konsumentami”, Warszawa-Konstancin, 8-9, Warszawa-Konstancin. HiblW. 1924 O higjenie słów kilka, „Ziemia Przemyska”, 8.03, nr 10, s. 1-2. Global strategy on diet, physical activity and health, Fifty-se ven world health assembly. Agenda item, lusse 12, p. 6. Główny Inspektorat Sanitarny, Otyłość dzieci i młodzieży poważ nym problemem
globalnym, https://gis.gov.pl/zdrowie/ otylosc-dzieci-i-mlodziezy-powaznym-problememglobalnym/ (brak daty) 1924 O higjenie słów kilka, „Ziemia Przemyska”, 15.03, nr 11, s. 1-2. Higiena osobista - niezbędnym warunkiem zdrowia, „Nowiny Rzeszowskie”, 10.05.1963, nr 110, s. 2. Gołoś A.,A. L. 2015 liomersal w szczepionkach - aktualny stan wiedzy, „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 69, s. 157-161. Hirszfeld L., H. P. 1936 Ostre choroby zakaźne w roku 1935 i prace Rządu w celu ich zwalczania, „Lekarz Polski”, nr 12, s. 241-246. Gonera E. 1993 Dur brzuszny [w:] Choroby zakaźne i pasożytnicze, red. W. Magdzik, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków, s. 81-90. Hryniewicz W., E. A. 2019 Szczepionka przeciw pneumokokom, http://szczepienia. pzh.gov.pl/szczepionki/pneumokoki/2/#czym-jest-zakazenie-pneumokokowe [Dostęp: 2.11.2019]. Góralewska A., P. S. 2019 Dlaczego w Роксе jest obowiązek szczepień?, http://szcze- 264
Bibliografia Indulski J„ i in. 1978 Organizacja ochrony zdrowia, Państwowy Zakład Wy dawnictw Lekarskich, Warszawa. wie, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, Seria: Pedagogika, t. XVI, s. 224. Kalendarze szczepień, programy szczepień ochronnych w Polsce i ich zmiany, https://szczepieniawpolsce.weebly.com/ programy֊szczepie324.html [Dostęp: 15.07.2019]. Intensyfikacja rolnictwa i walka ze szkodnikami - a zdrowie ludzkie, „Życie Przemyskie”, 17.04.1968, nr 16, s. 5. Jabłoński P., A. Μ. 2014 „Dopalacze ” - skala zjawiska i przeciwdziałanie, Krajo we Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa. Kałamacka E. 2003 Zdrowotno-higieniczne aspekty wychowania fizyczne go w poglądach i działalności polskich lekarzy do 1914 r„ Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków. JainA.,etal. 2015 Autism Occurrence by MMR Vaccine Status Among US Children With Older Siblings With and Without Autism „Journal of the American Medical Association”, 313(15), s. 1534-1540. Kałucka S., E. Ł. 2017 Rezygnacja rodziców ze szczepień obowiązkowych niebezpieczne dla dzieci i dorosłych, „Geriatria”, nr 11, s. 272-278. Jach-Męczekalska I. 2016 Prawne aspekty transformacji systemu ochrony zdrowia w Polsce po 1989 r. Interdyscyplinarne studium z zakresu nauk o zdrowiu i nauk prawnych, Uniwersytet Medycz ny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań. Kamińska A., A. S. 2018 Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi. Kompen dium, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2o19/o1/ Woda-przeznaczona-do-spozycia_WP.pdf [Dostęp: 29.07.2019]. Jaka jest liczba uchyleń dotyczących szczepień obowiązkowych?
NIZP-PZH, 2019, http://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jaka-jest-liczba֊uchylen֊szczepien-obowiazkowych/ [Dostęp: 18.07.2019]. Karski J.B. 2008 „Postępy promocji zdrowia. Przegląd międzynarodo wy”, CeDeWu.pl, Warszawa. Kilka uwag na temat oświaty sanitarnej na wsi, „ Biuletyn Metodyczno-Organizacyjny IMPiHW”, 5, s. 186-187. Jakubowicz A. Śladami białej ekspedycji, „Widnokrąg. Tygodnik kul turalny”, 22.10,1961, nr. 4, s. 1-3. Kirschner H. 1999 Promocja zdrowia na tle rozwoju medycyny społecznej [w:] Promocja zdrowia, red. J.B. Karski, Wydawnictwo IGNIS, Warszawa, s. 71-87. Janink J. 2010 Gruźlica w okresie Młodej Polski i dwudziestolecia mię dzywojennego w teorii i praktyce medycznej, cz. 1, „Me dycyna Nowożytna”, 16(1), s. 35-36. Kiryk. F. 2001 Dzieje Rzeszowa. Rzeszów w okresie międzywojennym i okupacji (1918-1944), Wydawnictwo Libri Ressovienses, Rzeszów. Jarosz Μ. (red.) 2012 Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, In stytut Żywności i Żywienia, Warszawa, s. 78-167. Koordynacja oświaty sanitarnej, 3.07.1963, nr 156, s. 5. „Nowiny Rzeszowskie”, Jeśman, C. 1988 Zwalczanie gruźlicy w Warszawie w latach 1924-1944, Warszawa, b m., s. 97-115. Koordynacja wysiłków przyniesie wyniki, „Nowiny Rzeszowskie”, 5.12.1963, nr 287, s. 6. Jung A. 2014 Otyłość - choroba cywilizacyjna, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 10(3), s. 226-232. Kopczyński S. 1933 Historia higieny szkolnej [w:] Higiénia szkolna, red. S. Kopczyński, Wydawnictwo Μ. Arcta, Warszawa, s. 4-40. Kacprzak Μ. 1936 O zdrowie ludności wiejskiej, „Zdrowie Publiczne”, nr 5, Kopczyński S., i in. 1921 Higiena
szkolna. Podręcznik zbiorowy dla kierowników szkół, nauczycieli i lekarzy szkolnych, Poznań, Lwów, Lublin, Łódź, Wilno, Wydawnictwo Μ. Arcta w War szawie. s. 439-442- Kacprzak Μ. 1953 Podręcznik kontrolera sanitarnego 1953, Państwowy Za kład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, s. 629-645. Koperny Μ., i in. 2014 Analiza występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych w Polsce w latach 2003-2012, „Problemy Hi gieny i Epidemiologii”, 95(3), s. 609-615. Kaczyńska A. 2007 Prywatne Żeńskie Gimnazjum Humanistyczne Żydow skiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej we Lwo 265
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Korzycka-IwanowM. (red.) 2007 Prawo żywnościowe, wyd. II, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa. Lubecka B., Μ. L., R. P. 2018 „Dopalacze” ֊ co wiemy o nowych substancjach psycho aktywnych?, „Psychiatria”, 15(2), s. 99-109. Kosiński S. 1976 Pielęgniarka ю społeczności miejskiej, „Roczniki Socjo logii Wsi”, է. XIV, s. 236. Łopatto S., i in. 1929 Najważniejsze zagadnienia sanitarne dla wsi i miast, Wy dawnictwo Biblioteki Województwa Warszawskiego, Warszawa. Kostrzewski J. (red.) 1964 Choroby zakaźne ® Polsce i ich zwalczanie w latach 19191962, PZWL, Warszawa. Łuczyńska A., W. K. 2019 Sytuacja epidemiologiczna odry w krajach UE/EOG ocena ryzyka ECDC, http://szczepienia.pzh.gov.pl/ sytuacja-epidemiologiczna-odry-w-krajach-ue-eogocena-ryzyka-ecdc/ [Dostęp: 20.07.2019]. Kotarski H., K. Μ. 2013 Stolica Podkarpacia wczoraj i dziś, Wydawnictwo Uni wersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów. Maciołek H., i in. 2012 Oddziaływanie azbestu na środowisko przyrodnicze i or ganizm człowieka, „Journal of Ecology and Health”, 16(3), s. 112-119. Kowalczewska-Grabowska K. 2013 Promocja zdrowia w środowisku lokalnym: założenia teo retyczne i praktyczne egzemplifikacje: (perspektywa pe dagogiczna), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. Majchrzak В. 2014 Nowe wymagania dotyczące znakowania, ważne od 13 grudnia 2014 r. „Przemysł Spożywczy”, 68(8), s. 26-30. Kowalik K. 1975 Wychowanie w internacie, Wydawnictwo Szkolne i Pe dagogiczne, Warszawa. Majchrzyk-Mikuła J. 2013 Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918-1939 na tle całego kraju,
Wydawnictwo Naukowe Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski. Kowal Μ. Wspólny wysiłek przynosi piękne wyniki, „Nowiny Rze szowskie”, 4.12.1963, nr 286, s. 6. Majchrzyk-Mikuła J. 2016 Zdrowie a jakość życia dziecka w domu rodzinnym, w okresie międzywojennym, „Wychowanie w rodzinie”, XIV(2), s. 141-160. Kowal B., K.D. Μ. 2016 bukawiec. Dzieje galicyjskiej wsi, Południowo-Wschodni Instytut Naukowy, Przemyśl. Król E. i in. 2006 Charakterystyka wybranych aspektów sposobu żywienia pacjentów z chorobami układu krążenia na podstawie preferencji pokarmowych, „Żywność. Nauka. Technolo gia. Jakość՛'՛, 47(2), s. 162-170. Marchewka A.K., A. Μ., G. Μ. 2015 Działalność ruchu antyszczepionkowego, rola środków masowego komunikowania oraz wpływ poglądów religij nych na postawę wobec szczepień ochronnych, „Postępy Mikrobiologii”, 54(2), s. 95-102. KubiczA. 2015 Europeizacja prawa żywnościowego - zagrożenia i korzy ści, (LesTyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM”, nr 5. Mauersberg S. 1996 Wykonywanie obowiązku szkolnego w niepodległej Pol sce (1918-1939), „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, nr 37, s. 155-176. Kujawiński R. 2017 Przeciwdziałanie sprzedaży dopalaczy - refleksje na tle ustaleń kontroli NIK, „Kontrola Państwowa”, nr 4, s. 6276. Mazur K. 2011 Promocja zdrowia w działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. LXXXIII, s. 169-190. Lekarze z całego kraju na konferencji w Rzeszowie, „Nowiny Rze szowskie”, 9.11.1962, nr 267, s. 1-2. McCormick M.C., et al. 2004 Immunization safety review: Vaccines and autism, The National Academies Press,
Washington. Lepalczyk L, W. B.-N. 1988 Źródła do pedagogiki opiekuńczej, Państwowe Wydaw Motyka Μ. 2013 Dopalacze wśród młodzieży przemyskich szkół średnich, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 94(2), s. 205-214. nictwo Naukowe, Warszawa. List Polskiego Towarzystwa Wakcynologii do prof, dr hab. Ma rii Doroty Majewskiej, https://www.rpo.gov.pl/pliki/i258535i42O.pdf [Dostęp: 22.07.2019]. Na co chorowaliśmy w ubiegłym roku, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.03.1961, s. 5· 2Ó6
Bibliografia Paradowska-Stankiewicz I., i. in. 2019 Co to są niepożądane odczyny poszczepienne?, http:// szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/ co-to-sa֊niepozadane-odczyny-poszczepienne/ [Do stęp: 10.11.2019]. Naruszewicz-Lesiuk D., G. A. 1998 Kronika Epidemiologiczna ֊ świadek zmian przebiegu chorób zakaźnych, „Przeglą Epidemiologiczny”, 52(1-2), s. 3-6. Niewczas Μ. 2013 Kryteria wyboru żywności, żywność. Nauka. Technolo gia. Jakość", 6(91), s. 204-219. Paradowska-Stankiewicz I., E. A. 2019 Szczepionka przeciw krztuścowi, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/krztusiec/3/#jak-wielezachorowan-na֊krztusiec-wystepuje-w-polsce [Do stęp: 2.11.2019]. Niezbędne szczepienia zamieszczony, „Nowiny Rzeszowskie”, 7.04.1961, nr 82, s. 3. Nowakowski A.M., J. K. 2011 Rak szyjki macicy w Polsce i na świecie ֊ ® świetle danych o zapadalności i umieralności, „Przegląd Epidemiolo giczny”, nr 65, s. 75֊79- Paradowska-Stankiewicz L, i in. 2019 Na czym polega kalendarz szczepień, http://szczepienia. pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/na-czym-polega-kalendarz-szczepien/ [Dostęp: 18.07.2019]. OblacińskaA. 2018 Rozwój fizyczny i samoocena masy ciała [w:] Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC, red. Joanna Mazur, A. М.-Sz., Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, s. 70-81. Paradowska-Stankiewicz L, W. G. 2019 Szczepionka przeciw różyczce, http://szczepienia. pzh.gov.pl/szczepionki/rozyczka/3/#jak-wygladaepidemiologia-rozyczki-w-polsce- [Dostęp: 2.11.2019]. Ohliger T. 2019 Bezpieczeństwo żywności, http://www.europarl.europa.
eu/factsheets/pl/słieet/51/bezpieczenstwo-zywnosci [Dostęp: 26.07.2019]. Paździoch S. 2004 Rozwój prawa zdrowia publicznego w Polsce w XX wieku, „Zeszyty naukowe ochrony zdrowia. Zdrowie Publiczne i zarządzanie”, 2(1), s. 42-55. OleszakW. 2001 Geneza Inspekcji Pracy oraz jej rozwój [w:] Kształcenie i doskonalenie inspektorów pracy, „Pedagogium” Wyda wnictwo ORTWP, Szczecin, s. 10. Piechaczek-Ogierman G. 2015 Historyczne kształotwanie się koncepcji wychowania zdrowotnego w Polsce [w:] Historia i współczesność pro cesu edukacyjno-wychowawczego, red. D. Kocurek, Wy dawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 71-83. OrganiściakW. 2009 Prawo pracy II Rzeczypospolitej. Szkic dla celów dydak tycznych [w:] Z dziejów prawa, Wydawnictwo Uniwer sytetu Śląskiego, Katowice, s. 241-243֊ Pinkas J. 2018 Stanowisko Krajowego Konsultanta w dziedzinie Zdrowia Publicznego ws. szczepień ochronnych, https://www.gov. pl/web/zdrowie/stanowisko-krajowego-konsultantaw-dziedzinie-zdrowia-publicznego-ws-szczepienochronnychi [Dostęp: 29.07.2019]· Ostanek A. 2010 Życie kulturalne i szkolnictwo polskie we Lwowie w la tach 1921-1939, „Szkice Podlaskie”, nr 17-18, s. 155-173. Po co szczepimy dzieci?, http://zaszczepsiewiedza.pl/szczepienia/dzieci/po-co-szczepimy-dzieci/ [Dostęp: 16.07.2019]. Ostrzeżenie amatorów grzybobrania, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.09.1963, nr 208, s. 5. Posłuszna Μ. 2012 Świadomość zdrowotna a troska o zdrowie kobiet wiej skich w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywo jennego, „Nowiny Lekarskie”, 81(4), s. 397-403. Oznakowanie produktów żywnościowych w świetle kontroli
prze prowadzonych przez Inspekcję Handlową, www.uokik.gov. pl, http://www.uokik.gov.pl/raporty_z_kontroli_inspekcji_handlowej.php [Dostęp: 26.10.2014]. Posobkiewicz Μ., K.-M. J„ Ś. B. Państwowa Inspekcja Sanitarna Ministerstwa Spraw We wnętrznych i Administracji, http.7/www.pis.mswia. gov.pl/ [Dostęp: 1.07.2019]. 2015 Paradowska-Stankiewicz 1. 2018 Jak często NOP występują w Polsce i gdzie można to sprawdzić?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakczesto-nop-wystepuja-w-polsce-i-gdzie-mozna-tosprawdzic/ [Dostęp: 20.07.2019]. Państwowa Inspekcja Sanitarna - 60 lat istnienia i 95-lecie funkcjonowania służb sanitarnych w Polsce, „Przegląd Epidemiologiczny”, t. 69, s. 113-119. Potasz,A. 1962 Traktory, łazienki i barszcz z kartoflami, „Nowiny Rze szowskie”, 9.11, nr 267, s. 4. Powszechna akcja deratyzacyjna, „Nowiny Rzeszowskie”, 8.11.1962, nr 266, s. 8. 267
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Program Szczepień Ochronnych, https://szczepieniawpolsce. weebly.com/programy-szczepie324.html [Dostęp: Sen Μ., Zacharczuk A., Lintowska A. 2012 Zachowania żywieniowe studentów wybranych uczelni wrocławskich a wiedza na temat skutków zdrowotnych nieprawidłowego żywienia, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 2(2), s. 113-123. 15.07.2019]. Przesmycka E, E. Μ. 2011 Wzorcowe szkoły wiejskie jedno- i dwuklasowe z okresu międzywojennego w Polsce, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych”, s. 168-176. Sesja WRH, „Nowiny Rzeszowskie”, 31.05.1963, nr 128, s. 2. Seweryn Μ. 2015 Funkcjonowanie Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Histo ria, rozwój, wyzwania, „Zdrowie Publiczne i Zarządza nie”, 13(2), s. 158-164. Przesmycka E„ E. R. 2008 Architektura szkół okresu międzywojennego na Lubelszczyznie, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Stu diów Krajobrazowych”, s. 234-248. Siemianowska E. i in. 2009 Zawartość błonnika pokarmowego i kwasu fitynowego w chlebie orkiszowym w zależności od odmiany pszenicy, żywność. Hauka. Technologia. Jakość”, 63(2), s. 75-82. Radzikowska D. 2015 Pomiędzy reformami. Edukacja początkowa w polskich reformach oświatowych w latach 1932-1961, Wydawnic two Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Skrońska Z. 1937 Patrole sanitarne straży pożarnych [w:] W walce o zdro wie wsi polskiej: referaty wygłoszone na konferencji po święconej opiece lekarskiej na wsi, zwołanej przez Insty tut Spraw Społecznych w Warszawie w dniach 31.01.-1. i 2.02.1937, red. Μ. Kacprzak, Instytut Spraw Społecz nych, Warszawa, s.
108-109. Raport o stanie sanitarno-higienicznym województwa podkar packiego za rok 1999, 2000, Wojewódzka Stacja Sanitar no-Epidemiologiczna w Rzeszowie. Ratajczak}., Woda. „Nowiny Rzeszowskie”, 8.10,1964,11г 239, s. 3. Rawski W. 1946 Zdrowotność na wsi, Wydawnictwo „Ex Libris”, War szawa. Solarz I. 1937 Wiejski Uniwersytet Orkanowy. Cel i program, Wydaw nictwo Instytutu Oświaty Dorosłych,Warszawa. Risk assessment: Who is at risk of measles in the EU/EEA?, https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/RRA-Measles-EU-EEA-May-2019.pdf [Dostęp: 20.07. 2019]. Sprawa higieny na wsi - tematem konferencji w Lubaczowie „Nowiny Rzeszowskie”, 7.12. i960, nr 291, s. 1. Stan sanitarno-higieniczny województwa podkarpackiego w 2018 r., https://wsse.rzeszow.pl/nadzor-sanitarny/ dzial-nadzoru/raporty [Dostęp: 26.10.2019]. Stan sanitarno-higieniczny województwa podkarpackiego w 2018 r., Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiolo giczna w Rzeszowie. Rocznik statystyczny 1957, Główny Urząd Statystyczny PRL, Warszawa. Rocznik statystyczny 1958, Główny Urząd Statystyczny PRL, Warszawa. Rocznik statystyczny szkolnictwa 1944/45-19 66/67, Warszawa. Stańczak A. 2015 Dopalacze - problem zdrowia jednostki i zdrowia pu blicznego. Przesłanki działań profilaktycznych, „Proble my Higieny i Epidemiologii”, 96(1), s. 8-16. Rocznik statystyczny szkolnictwa 1969/70, Główny Urząd Sta tystyczny, Warszawa. Rutkowski P„ et al. 2019 Cutaneous melanomas, „Oncology in Clinical Practice”, Nr 15, p. 2 Stańczyk E. 2008 Środowisko pracy w II Rzeczypospolitej, „Przegląd Pra Sadowska H. 1976 Warunki
zdrowotne żywności i żywienia. Ustawodawstwo - Komentarze, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekar skich, Warszawa. wa i Administracji”, t. 77, s. 293-311. StefanoffP., E. A., Μ. W. 2019 Szczepionka przeciw poliomyelitis, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/poliomyelitis/ [Dostęp: 2.11.2019]. Sadowska}. 1997 Zwalczanie ostrych chorób zakaźnych w Polsce w dwu dziestoleciu międzywojennym (1918-1939), „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 51, s. 321-328. Stępniewski T. 1954 Oświata Zdrowotna na wsi, „Zdrowie Publiczne”, nr 5, s. 18-187. 268
Bibliografia Stolińska-Pobralska N. 2012 Publiczno-prawny charakter instytucjonalnej opieki nad dzieckiem trzyletnim w Роксе, „Pedagogika Rodziny”, nr 2(3), s. 115-125. SzniolisA. 1930 Kąpielisko dla wsi, „Zdrowie Publiczne”, nr 9-10, s. 442450. Sztuka-Polińska U. 2002 Sytuacja epidemiologiczna niektórych ostrych chorób zakaźnych w Polsce w okresie międzywojennym XX w., „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 56, s. 137-149. Stosunek do szczepień ochronnych dzieci. Komunikat z badań CBOS, 2019, Fundacja Centrum Badania Opinii Spo łecznej, Warszawa. Stych Μ. 2012 Geneza, struktura oraz wybrane zadania Głównego In spektora Sanitarnego, „Roczniki Administracji i Prawa”, nr 12, s. 165-184. Szturm de Sztrem E., i in. 1930а Rocznik statystyki RzeczypospolitejPokkiej, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa. 1930b Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa. Suska E. 2015 Zagrożenia powodowane przez tzw. dopalacze, „Proble my Higieny i Epidemiologii”, 96(3), s. 559-564. Szymczyk H. 2016 Szczepienia ֊ najlepsza metoda zwalczania groźnych chorób zakaźnych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdro wiu”, 22(4), s. 245-252. System szczepień ochronnych dzieci. Informacja o wyni kach kontroli, NIK, 2016, https://www.nik.gov.pl/plik/ id,10407,vp,12736.pdf [Dostęp: 20.07.2019]. Szymczyk L. 2012 Przemiany w teorii i praktyce wychowania przedszkolne go, „Nauczyciel i szkoła”, 52(2), s. 27-40. Szeszenia-Dąbrowska N., U. W., W. S. 2014 Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przy czynowe, „Medycyna Pracy”, 4(65), s. 463-472.
Tarczyński S. 1917 Organizacya nadzoru nad żywnością u nas i na zacho dzie, Księgarnia Gebethnera i Wolfa, Warszawa. Szajdek A., Borowska J. 2004 Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia ro ślinnego, żywność. Wauka. Technologia. Jakość", 4(41), Traczyk I., J. Μ., S. I. 2012 Węglowodany [w:] Wormy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, red. Μ. Jarosz i in. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, s. 63-74. s. 5-28. Szczepańska B. 2014 Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w Dru giej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódz kiego, Łódź. Tylko do 15 kwietnia szczepienia przeciwko ospie, „Nowiny Rze szowskie”, 21.03.1961, nr 68, s. 3. Szczepańska B. 2016 Szkolny wymiar kultury zdrowotnej w społecznym dys kursie lekarzy w Drugiej Rzeczypospolitej [w:] Pedago giczny wymiar kultury fizycznej i zdrowotnej w życiu współczesnego człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 215-227. Wardzyńska Μ. 2017 Geneza i współczesny kształt systemu sanitarno-epide miologicznego w Роксе, „Zeszyty Naukowe SGSP”, 2(62), s. 115-129. Ważne dla wszystkich, „Nowiny Rzeszowskie”, 28.05.1963, nr 125, s. 6. Szczepienia przed II wojną światową i w jej trakcie, https:// szczepieniawpolsce.weebly.com/programy-szcze֊ pie324.html# [Dostęp: 15.07.2019]. Wendel A., Z. Z. 1968 Rady narodowe w PRL, Książka i Wiedza, Warszawa. Wengler L., Lin. (red.) 2013 Prawo żywnościowe, tom 1: Przegląd rozporządzeń Unii Europejskiej, Polskie Towarzystwo Programów Zdro wotnych, Gdańsk. Szczepienia w okresie powojennym (do 1960 r.),
https://szczepieniawpolsce.weebly.eom/programy-szczepie324.html# [Dostęp: 15.07.2019]. Szczepienia w Polsce po 1960 r., https://szczepieniawpolsce. weebly.com/programy-szczepie324.html [Dostęp: We własnym interesie, „Nowiny Rzeszowskie”, 24.05.1963, nr 122, s. 6. 15.07.2019]. Więckowska E. 2001 Państwowy Zakład Higieny w Warszawie w latach 1918֊ 1954: organizacja, cele, zadania, „Medycyna Nowożytna”, 8(2), s. 131-152. Szkoły zdrowia i higieny na wsi, „Nowiny Rzeszowskie”, 5.12.1963, nr 287, s. 5. 269
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Wilczyńska U., W. S., N. S.-D. 2013 Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2012 r., „Me dycyna Pracy”, 3(64), s. 317-326. Zdunkiewicz L., J. K. 1968 Metody badania środowiska szkolnego, Wydawnictwa Metodyczne Państwowego Zakładu Higieny, Warszawa. Wiosna, a z nią. grypa, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.03.1961, s. 3. Z życia młodzieży wiejskiej, „Nowiny Rzeszowskie”, 2.01.1968, nr 1, S. 3. Winiarska-Mieczan A., S. R. 2009 Ocena zawartości włókna surowego i jego frakcji w wy branych produktach zbożowych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, XLII(4), s. 1083-1088. Akty prawne Wiśniewska J. 2015 Sieć przedszkoli w Polsce w pierwszej powojennej deka dzie, „Język. Szkoła. Religia”, 10(3), s. 22-36. Dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z dnia 23 listo pada 1918 r. o 8-mio godzinnym dniu pracy (Dz. Pr. P. P. z 1918 r. Nr 17, poz. 42) (1918). Wiśniewska-Śliwińska H., J. T. 2010 Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administra cyjnych ogólnej I-ej i Ii-ej instancji (Dz. U. R. P. z 1944 r. Nr 2, poz. 8) (1944). Aktualne funkcjonowanie medycyny szkolnej w opiniach lekarzy, dyrektorów placówek oświatowo-wychowawczych oraz własnych, „Hygeia Public Health”, 45(1), s. 25-29. Witkowski J., D. H. 2013 Rocznik statystyczny rolnictwa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2oi3,6,7.html [Dostęp: 26.10.2019]. Dekret z 7 lutego 1919 r. o obowiązku szkolnym (Dz. Pr. P. P. z 1919 r. Nr 14, poz. 147) (1919). Dekret z
dnia 14 sierpnia 1954 r. o Państwowej Inspekcji Sani tarnej (Dz. U. z 1954 r. Nr 37, poz. 160) (1954). Dekret z dnia 7 lipea 1945 r. o utworzeniu województwa rze szowskiego (Dz. U. z 1945 r. Nr 27, poz. 168) (1945). Wójcik Z.K. 2004 Historia Rzeszowa, http://www.rzeszow.pl/miasto-rzeszow/historia/historia-rzeszowa [Dostęp: 16.09.2019]. Dyrektywa Komisji (UE) 2015/1787 z dnia 6 października 2015 r. zmieniająca załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE Nr L 260/6 z dnia 7.10.2015 r.) (2015). Wysocki M.J., Μ. Μ. 2003 Paradygmat Lalonde’a, Światowa Organizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne, „Przegląd Epidemiologiczny”, 57(з), s. 505-512· Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE Nr L 330/32 z dnia 5 grudnia 1998 r) (1998). Wystawa Jubileuszowa: 200 lat Szczepień Ochronnych. Przełom w Ochronie Zdrowia. Wizjonerzy dla Ludzkości, https:// docplayer.pl/13170954-200-lat-szczepien-ochronnych. html [Dostęp: 20.07.2019]. Instrukcja o braniu prób do badania produktów spożywczych i przedmiotów użytku przyjęta przez Radę Lekarską Królestwa Polskiego w dniu 9 lipea 1918 r., Minister stwo Zdrowia Publicznego Opieki Społecznej i Ochrony Pracy Wydział Dozoru nad Żywnością i Przedmiotami Zabiegliński K., Z. b. 2009 Polskie prawo pracy w okresie międzywojennym (wybrane zagadnienia), „COLLOQIUM Wydziału Nauk Humani stycznych i Społecznych”, s. 239-250. Użytku Publicznego, Warszawa. Zabłotniak R. 1973 Towarzystwo Higieny
Praktycznej im. Bolesłąwa Prusa, „Zdrowie Publiczne”, LXXXVI(i2), s. 149-151. Instrukcja dla lekarzy szkolnych w zakadach naukowych śred nich męskich i żeńskich, ułożona przez komisję mię dzyministerialną do spraw higieny szkolnej (Dz. U. M.W.R.iO.P. K.P. z 1918 r. Nr 6, poz. 26) (1918). Zachorowania na wybranie choroby zakaźne w Polsce od 1 stycz nia do 15 listopada 2019 r. oraz w porównywalnym okresie 2018 r„ NIZP-PZH, 2019c, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2oi9/INF_i9_nA.pdf [Dostęp: 20.11.2019]. Instrukcja Ministerstwa Oświaty z dnia 19 października 1945 r. ( Nr II WP 1963/45 N) w sprawie organizacji wychowa nia przedszkolnego i rozbudowy sieci przedszkolnej w Okręgach Szkolnych (Dz. U. M.O. z 1945 r. Nr 6, poz. Zaszczep się wiedzą, http://zaszczepsiewiedza.pl/szczepienia/ dzieci/po-co-szczepimy-dzieci/ [Dostęp: 18.07.2019]. 254) (1945)· Zięba-Kołodziej B. 2011 Internat i bursa. Historia i współczesność, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnow skiego, Tarnobrzeg. Instrukcja Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 1954 r. w spra wie przyjmowania dzieci mało- i średniorolnych chło pów do żłobków sezonowych w rolniczych spółdziel niach produkcyjnych (M.P.z 1955 r. Nr 1, poz. 9) (1954). 270
Bibliografia Komunikat w sprawie zastąpienia w Programie Szczepień Okólnik Nr 35 z dnia 22 kwietnia 1927 roku (U W-3240/37) Ochronnych szczepionki OPV poliwalentnej (i, 2, 3 w sprawie postawy młodzieży szkolnej (Dz. U. Kura typ wirusa) przeciwko ostremu nagminnemu pora żeniu dziecięcemu (poliomyelitis) szczepionką inak- torium Okręgu Szkolnego Brzeskiego z 1937, Nr 5, poz. tywowaną IPV poliwalentną (1, 2, 3 typ wirusa), http:// Okólnik Nr 45 z dnia 11 marca 1932 r. (IWF838I32) w sprawie www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/ terminów niedopuszczania do szkoły uczniów w przy 40) (1927). komunikaty2/komunikat-w-sprawie-zastapienia-w- padkach chorób zakaźnych oraz w sprawie zamyka programie-szczepien-ochronnych-szczepionki֊opv- nia szkół z powodu epidemij (Dz. U. M.W.R.Ì0.P.R.P. poliwalentnej-123-typ-wirusa-przeciwko-ostremu- z 1932 r. Nr 1, poz. 8) (1932). nagminnemu-porazeniu-dzieciecemu-poliomyeli- Okólnik Nr 45 z dnia 11 marca 1932 r. (IWF-838/32) w sprawie tis-szczepionka-ina [Dostęp: 17.07.2019]. terminów niedopuszczania do szkoły uczniów w przy Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipea padkach chorób zakaźnych oraz w sprawie zamyka 1952 г. (Dz. U. z 1952 r. Nr 33, poz. 232). nia szkół z powodu epidemij (Dz. U. M.W.R.Ì0.P.R.P. Konwencja w sprawie odszkodowania za choroby zawodo z 1932 r., Nr 1, poz.8) (1932). we przyjęta w Genewie dnia 10 czerwca 1925 r. (Dz. U. Okólnik nr 5237 Sekcji Szkolnictwa elemnetarnego do Inspek torów Szkolnych Okręgowych w sprawie książki sani z 1937 r. Nr 86, poz. 619). tarnej (Dz. U. M.W.R.iO.P. z 1918 r.
Nr 7, poz. 18) (1918). Narodowy Program Zdrowia, https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-zdrowiai [Dostęp: 29.10.2019]. Okólnika Nr 43 z dnia 23 lipea 1937 r. w sprawie stanu higie Okólnik Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego do Rad niczno-sanitarnego publicznych szkół powszechnych szkolnych powiatowych i Rady szkolnej miejskiej we (Nr SS. 53-273-2) (Dz. U. M.S.W. z 1937 r. Nr 20, poz. 149) Lwowie w sprawie zwalczania wszawicy wśród mło (1937). dzieży szkół powszechnych (Dz. Urz. Kuratorium Orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dnia 14 Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 1924 r., R. 28, Nr 1-70 grudnia 1971 r. sprawa P. s.a.s v. Ministry for Finance of (1924). the Italian Republic 43-71ECR1971 (brak daty). Okólnik Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego do Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna z dnia 8 lutego 1919 r. wszystkich Rad szkolnych powiatowych w sprawie (Dz.Pr.P.P. 1919 Nr 15, poz. 207) (1919) (Dziennik Praw przeprowadzenia czynności szczepienia ochronne z 1919 r. Nr 15, poz. 207). go przeciw ospie w godzinach nauki szkolnej [Dz. Urz. Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna z dnia 8 lutego 1919 r. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 1922 r„ Nr 1-14) (brak daty). (1919) Dz. Pr. Nr 15, poz. 207. Preambuła Dyrektywy Komisji 2008/100/WE z dnia 28 paź Okólnik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu dziernika 2008 r. zmieniającej dyrektywę Rady 90/496/ EWG w sprawie oznaczania wartości odżywczej środ blicznego z dnia 3 marca 1937 r. Służba zdrowia w walce z durem, Nr 11W-877/37 (Dz. U. K.O.Sz.L. z 1937 r. Nr 9, poz. 172) (1937). ków
spożywczych w odniesieniu do zalecanego dzien nego spożycia, współczynników przeliczeniowych ener Okólnik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia (brak daty). Publicznego z dnia 6 października 1924 r. Լ. 7753/1 w sprawie prawidłowej postawy młodzieży przy pra Przepisy dotyczące utrzymania czystości i porządku w szko łach (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwow cy szkolnej (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego skiego z 1924 r„ R. 28, Nr 1-7) (1924). Lwowskiego z 1924 r. R. 28, Nr 1-7) (1924). Przepisy zapobiegawcze przeciw szerzeniu się chorób zakaź Okólnik Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicz nych przez szkoły i zakłady wychowawcze (Dz. Urz. nego z dnia 19 maja 1919 r. Nr 6753/19 S. I. w sprawie czuwania nauczycieli nad czystością dziatwy szkolnej M.W.R.Ì O.P.K.P. z 1918 r. Nr 3, poz. 10) (1918). Rozporządzenie Ministrów Opieki Społecznej i Ministra Spraw (Dz. U. M.W.R.Ì0.P. z dnia 1 czerwca 1919 r. Nr 6, poz. Wewnętrznych z dnia 27 sierpnia 1933 r. o wodzie do 9) (1919)· picia i potrzeb gospodarczych (Dz. U. z 1933 r. Nr 79, Okólnik Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicz poz. 562) (1933) Dz. U. R.P. nr 79, poz. 562. nego z dnia 29 września 1919 r., Nr 9650/12848/19 Sil. Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego w sprawie wskazówek zdrowotnych (Dz. U. M.W.R.Ì0.P. i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne z dnia 1 listopada 1919 r„ Nr 10-11) (1919)· zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołują- 271
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor ce Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa 1286) (2018). żywności (brak daty). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipea 2007 r. w sprawie znakowania środków spożyw Rozporządzenie (WE) Nr 1829/2003 Parlamentu Europejskie czych ((Dz. U. z 2014 r„ poz. 774)). go i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie gene tycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. UE Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Opieki Spo z dnia 18.10.2003 r. Nr L 268, տէր. 1-23) (2003). łecznej z dnia 8 stycznia 1938 r. o korzystaniu z urzą dzeń wodociągowych oraz urządzeń do usuwania nie Rozporządzenie (WE) Nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów czystości i wód opadowych (Dz. U. z 1938 r. Nr 11, poz. 76) (1938). narkotykowych (Dz. Urz. UE nr L 47 z 18 lutego 2004 r„ s. 1 ze zm.) (2004). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 wrze śnia 1936 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Opie Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków ki Społecznej o przekazaniu wojewódzkim władzom spożywczych (Dz. Urz. L139 z 30.04.2004 r. տէր. oooi- administracji ogólnej uprawnień w zakresie badania 0054 ze zm. - Polskie wydanie specjalne, rozdział 13, urządzeń wodociągowych (1936). tom 34, s. 319 ze zm.) (2004). Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie przymusowego
szczepienia Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego ospy (Dz. U. K.O.SZ.L. z 1922 r.) (1922). i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzę dowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgod Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu ności z prawem paszowym i żywnościowym oraz re blicznego z dnia 5 lutego 1923 r. w sprawie regulaminu gułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu internatów utworzonych przy seminarjach nauczyciel zwierząt (2004). skich (Dz. Urz. M.W.R.Í0.P. z 1923 r. Nr 3, poz.18) (1923)· Rozporządzenie Komisji (UE) nr 16/2011 z dnia 10 stycznia Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze dla systemu Publicznego z dnia 7 lipea 1932 r. o okręgach szkolnych wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach (Dz. U. z 1932 r. Nr 63, poz. 589) (1932)· żywnościowych i środkach żywienia zwierząt (Dz. Urz. Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświece UE L 6 z 11.1.2011, տէր. 7-ю) (շօււ). Rozporządzenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświece nia Publicznego z dnia 8 lutego 1921 r. w porozumie niu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie nia Publicznego w sprawie przymusowego szczepienia tymczasowego ustroju władz szkolnych na obszarze b. ospy (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwow Galicji (Dz. U. z 1921 r. Nr 16, poz. 97) (1921). skiego z 1922 r„ R. 26, Nr 1-14) (1922). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny 16
listopada 1961 r. w sprawie warunków, jakim powin na odpowiadać woda do picia i potrzeb gospodarczych w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 1961 r. Nr 59, poz. 333) (1961). (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze. zm.) (2002). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1975 r. w sprawie obowiązkowych szczepień Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bez ochronnych (Dz. U. z 1976 r. Nr 1, poz. 8) (1976). pieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego z dnia 28 lipea poz. 1650) (1997)· 1919 r. w przedmiocie organizacji Państwowych Zakła Rozporządzenie Ministra Pracy i Poltyki Społecznej z dnia 10 dów badania żywności i przedmiotów użytku (Dz. U. lipea 2014 r. w spawie wymagań lokalowych i sanitar z 1919 r. Nr 71, poz. 420) (1919). nych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być pro Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie dokumentowania chorób zawodowych wadzony żłobek lub klub dziecięcy (Dz. U. z 2019 r., poz. 72) (2014 ). i skutków tych chorób (Dz. U. z 2013 r., poz. 1379) (2002). Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 r. w spra wie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych do puszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych przetworów grzybowych, środków spożywczych zawie- 272
Bibliografia rających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów Rozporządzenie Naczelnego Nadzwyczajnego Komisarza do i grzyboznawcy (Dz. U. z 2011 r. Nr 115, poz (2011). walki z epidemjami z dnia 1 stycznia 1922 r. w przed Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. miocie korzystania z urządzeń wodociągowych i kana w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środ lizacyjnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 9, poz. 63) (1922). ków odurzających oraz nowych substancji psychoak Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR tywnych (Dz. U. z 2018, poz. 1591 ze zm.) (2018). 1169/2011Z dnia 25 października 2011 r. w sprawie prze Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2019 r. kazywania konsumentom informacji na temat żywno ści (brak daty). w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) (Dz. U. z 2019 r„ poz. 255) (2019). nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące pro duktów kosmetycznych (Dz. Urz. UE L 342 z 22.12.2009, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. տէր. 59, z późn. zm.) (2009). w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 753) (2018). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. nr 1338/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sta w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych tystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 Nr 33, oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.
Urz. UE poz. 166) (2011). z 31.12.2008 r. Nr L 354/70 ze zm.) (2008). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz. U. z 2010 r. 22 marca 1928 r. o dozorze nad artykułami żywno ści i przedmiotami użytku (Dz. U. R.P. Nr 36, poz. 343) Nr 254, poz. 1711) (2010). (1928). Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 16 mar ca 1928 r. o bezpieczeństwie i higjenie pracy (Dz. U. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych z 1928 r. Nr 35, poz. 325) (1928). dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdro Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 22 sierpnia 1927 r. o zapobieganiu chorobom zawodowym i ich wia pracowników zawodowo narażonych na te czynni ki (Dz. U. z 2005 r. Nr 81, poz.716 ze zm.) (2005). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipea 2012 r. zwalczaniu (Dz. U. R. P. z 1927 r. Nr 78, poz. 676) (1927). w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 mar czynników lub procesów technologicznych o działaniu ca 1928 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę (Dz. U. rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy z 1928 r. Nr 32, poz. 310) (1928). (Dz. U. z 2016 r., poz. 1117) (2012). w sprawie grup środków spożywczych przeznaczo Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grud nia 1934 r. o złączeniu Państwowych Zakładów bada nia żywności i przedmiotów użytku z Państwowym Za nych do
sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipea 2016 r. kładem Higjeny (Dz. U. z 1934 r. Nr 110, poz. 977) (1934). środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbio rowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. 1927 r. o prawie przemysłowem (Dz. U. z 1927 r. Nr 53, poz. 468) (1927). z 2016 r„ poz. 1154) (2016). Rozporządzenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Pla Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. nowania Gospodarczego z dnia 24 listopada 1956 r.w w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia sprawie zatwierdzenia norm państwowych (Dz. U. przez ludzi (Dz. U. z 2017 r., poz. 2294) (2017). z 1956 r. Nr 57, poz. 263) (1956). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 1937 r. o okręgach szkolnych (Dz. U. z 1937 r. Nr 39, poz. 302) (1937). na pływalniach (Dz. U. z 2015 r„ poz. 2016) (2015). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1956 r. w spra Rozporządzenie Ministrów: Opieki Społecznej oraz Przemyślu wie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. z 1956 r. Nr 27, i Handlu z dnia 7 maja 1937 r. o higienie i bezpieczeń poz. 122) (1956). stwie pracy w zakładach wyprawiających skóry (Dz. U. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1954 r. z 1937 r. Nr 53, poz. 419) (1937)· w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz za- 27Յ
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor sad i trybu postępowania państwowych inspektorów sanitarnych (Dz. U. z 1954 r. Nr 37, poz. 161) (1954). Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r., poz. 755 ze zm.) (2019). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lipea 1954 r. w spra wie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. z 1954 r. Nr 35, poz. 146) (1954)· Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. z 2016 r„ poz. 2047) (2003). Ustawa z dnia 13 listopada 1963 r. o zwalczaniu chorób zakaź nych (Dz. U. z 1963 r. Nr 50, poz. 279) (1963). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych uprawniają cych do świadczeń w razie inwalidztwa lub śmierci pracownika (Dz. U. z 1968 r. Nr 22, poz. 147) (1968). Ustawa z dnia 13 maja 1921 r. w przedmiocie zmiany niektórych postanowień ustawy z dnia 21 października 1919 r. o or ganizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. z 1921 r. Nr 43, poz. 262) (1921). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie wykazu stosowania materiału siewnego od mian kukurydzy MON 810 (Dz. U z 2014 r., poz. 1085 ze zm.) (2013). Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sani tarnej (Dz. U. z 2019 r„ poz. 59) (2019). Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia (Dz. U. z 1939 r. Nr 54, poz. 342) (1939). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 1974 r. Nr 45, poz. 271) (1974). Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r, poz. 2190 ze
zm.) (2011). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 1959 r. w sprawie ogólnych warunków higieniczno-sanitar nych w nowo budowanych lub przebudowanych za kładach przemysłowych (Dz. U. z 1959 r. Nr 53, poz. 316) (1959). Ustawa z dnia 15 lipea 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wy chowania (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 160) (1961). Ustawa z dnia 15 września 2017 r. o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium (Dz. U. z 2017 r., poz. 2111). (2017). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 czerwca i960 r. w sprawie umundurowania niektórych pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z i960 r. Nr 34, poz. 194) (i960). Ustawa z dnia 16 maja 1922 r. o urlopach dla pracowników, zatrudnionych w przemyśle i handlu (Dz. U. z 1922 r. Nr 40, poz. 334) (1922). Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyj nym w administracji (Dz. U. z 2019 r„ poz.1438 ze zm) (1966). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r„ poz. 1367) (2009). Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o budowie publicznych szkół powszechnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 18, poz. 144) (1922). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz.U. 2016, poz. 1492) (2016). Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 18, poz. 143) (1922). Rozporządzenie z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wyma gań, jakim powinny odpowiadać pod względem facho wym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakła du opieki
zdrowotnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 213, poz. 1568) (2006). Ustawa z dnia 17 lutego i960 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę (Dz. U. z i960 r. Nr 11, poz. 72) (i960). Ustawa z dnia 18 grudnia 1919 r. o czasie pracy w przemyśle i handlu (Dz. U. z 1920 r. Nr 2, poz. 7) (1919). Rozporządzenie z dnia 25 października 1920 r. Naczelnego Nadzwyczajnego Komisarza do walki z epidemjami w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie budowy i utrzymania studni (Dz. U. z 1920 r. Nr 102, poz. 677) (1920). Ustawa z dnia 18 marca 1937 r. w sprawie ratyfikacji projektów konwencji, przyjętych dnia 10 czerwca 1925 r. na VII sesji ogólnej konferencji międzynarodowej organiza cji pracy w sprawie: 1) odszkodowania za wypadki przy pracy i 2) odszkodowania za choroby (1937)· Uchwała Rady Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszow skiego nr 16, http://ptwakc.org.pl/wp-content/uploads/20i8/i2/Uchwa%C5%82a-RWM֊UR.pdf [Dostęp: 20.07.2019]. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2017 r„ poz. 2119) (1997). Ustawa z dnia 19 lipea 1919 r. o przymusowem szczepieniu ochronnem przeciwko ospie (1919) Dziennik Praw nr 63, poz. 372. Ustawa z dnia 1 marca 2002 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 37, poz. 329) (2002). 274
Bibliografia Ustawa z dnia 19 maja 1920 г. o obowiązkowem ubezpiecze niu na wypadek choroby (Dz. U. z 1920 r. Nr 44, poz. 272) (1920). Ustawa z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. z 1970 r. Nr 29, poz. 245) (1970). Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocia nych i kobiet (Dz. U. z 1924 r. Nr 65, poz. 636) (1924). Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia ((Dz. U. z 2019 r., poz.1252)). Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocia nych i kobiet (Dz. U. z 1924 r. Nr 65, poz. 636) (1924). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1040 ze zm.) (1974). Ustawa z dnia 20 lipea 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r„ poz. 2268 ze zm.) (2017). Ustawa z dnia 29 lipea 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r., poz. 852 ze zm.) (2005). Ustawa z dnia 20 lipea 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdzia łaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1490) (2018). Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2019, poz. 1792 ze zm.) (2000). Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowot nej (Dz. U. z 1991 r. Nr 91, poz. 408) (1991). Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jed nolitej władzy państwowej (Dz. U. z 1950 r. Nr 14, poz. 130) (1950). Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1302 ze zm.) (2018). Ustawa z dnia 21 lipea 1950 r. o 6-letnim planie rozwoju gospo darczego i budowy podstaw
socjalizmu na lata 19501955 (Dz. U. z 1950 r. Nr 37, poz. 344) (1950). Ustawa z dnia 4 czerwca 1920 r. o tymczasowym ustroju władz szkolnych (Dz. U. z 1920 r. Nr 50, poz. 304) (1920). Ustawa z dnia 21 lutego 1935 r. o zapobieganiu chorobom za kaźnym i o ich zwalczaniu (Dz. U. z 1935 r. Nr 27, poz. 198) (1935). Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2019, poz. 409 ze zm.) (2011). Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycz nych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2227) (2018). Ustawa z dnia 21 października 1919 r. o organizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. z 1919 r. Nr 85, poz. 464) (1919)· Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwal czaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1239 ze zm.) (2019). Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicz nej (Dz. U. z 2000 r. Nr 12, poz. 136) (2000). Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1950) (1997). Ustawa z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu gruźlicy (Dz. U. 1959 Nr 27, poz. 170) (1959). Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecz niku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1127 ze zm.) (2008). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciw działaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r„ poz. 875) (2015). Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i za każeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1384) (2001). Ustawa z dnia 24 lipea 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego
podziału terytorialnego państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 96, poz. 603 ze zm.) (1998). Ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r„ poz. 499 ze zm.) (2001). Ustawa z dnia 24 lipea 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji pu blicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 z późn. zm.) (1998). Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1152 ze zm.) (2001). Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r„ poz. 506), (1990). Ustawa z dnia 24 lipea 1999 r. o zmianie ustawy o działach ad ministracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1999 r. Nr 70, poz. 778) (1999). Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed na stępstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1446 ze zm.) (1995). Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o Inspek cji Sanitarnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1407) (2001). Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r„ poz.1148 ze zm.) (2016). Ustawa z dnia 25 lipea 1919 r. w przedmiocie zwalczania cho rób zakaźnych oraz innych chorób, występujących na gminnie (1919) Dz. U. nr 67, poz. 402. Zarządzenie Ministra Oświaty z 2 maja 1950 r. Nr IIWP2060/50 w sprawie reorganizacji przedszkoli (Dz. U. M.O. z 1950 r. Nr 7, poz. 114) (1950). ^75
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 19 lutego 1946 r. (Nr II Śr- Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 1955 r. w spra 555/46) w sprawie internatów przy państwowych szko wie zasad i trybu postępowania przy pobieraniu do ba łach średnich (Dz. U. M.O. z 1946 r. Nr 1, poz. 10) (1946). dania prób artykułów żywności i niektórych wyrobów Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 przemysłowych mających wpływ na zdrowie człowieka sierpnia 1962 r. w sprawie organizacji stacji sanitarno- -epidemiologicznych (Dz. U. M.Z.O.S. Nr 18, poz. 108) (M.P. z 1955 r. Nr 63, poz. 752) (1955). Zarządzenie Nr 257/2017 Głównego Inspektora Sanitarnego Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 1954 r. w spra z dnia 20 listopada 2017 r. w sprawie zatwierdzenia regulaminu Rady Sanitarno-Epidemiologicznej (2017). wie książek kontroli sanitarnej (M.P. z 1955 r. Nr 3, poz. Zasadnicza ustawa saniatrna z dnia 19 lipea 1919 r. (Dz. Pr. P. (1962). P. z 1919 r. Nr 63, poz. 371) (1919). 42) (1954). Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 października 1955 r. (M.P. z 1955 r. Nr 107, poz. 1425) (1955). Bayerische Staatsbibliothek Mánchen |
| adam_txt |
Spis treści Wykaz skrótów. 6 i. Wprowadzenie. 7 շ. Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych w Polsce w latach 1919-2019. 8 2.1. Historia monitorowania chorób zakaźnych i zakażeń w latach 1919-2019. 16 2.2. Szczepienia ochronne. 27 2.3. Kształtowanie się nadzoru sanitarnego nad żywnością i żywieniem w latach 1919-2019.51 2.4. Nadzór nad wodą i sprawami komunalnymi w latach 1919-2019. 74 2.5. Historia nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad warunkami pracy w latach 1919-2019. 91 2.6. Zaczątki i formowanie się prawodawstwa w zakresie chorób zawodowych w Polsce w latach 1919-2019.106 2.7. Tworzenie się nadzoru nad warunkami nauczania i wychowania dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1919-2019. 110 3. Ewoluowanie służby sanitarno-epidemiologicznej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019. 142 4. Struktura organizacyjna Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 151 5. Wybrane zadania z działalności nadzorczej Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa podkarpackiego. 156
5.1. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny . 158 5.2. Nadzór sanitarny nad żywnością i żywieniem. 170 5.3. Nadzór sanitarny w zakresie higieny komunalnej. 176 5.4. Nadzór sanitarny nad warunkami pracy. 180 5.5. Nadzór sanitarny nad placówkami nauczania i wychowania. 187 6. Wybrane zadania z działalności laboratoryjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa podkarpackiego. 192 6.1. Rys historyczny działalności laboratoryjnej. 192 6.2. Medyczne laboratorium mikrobiologiczne. 193 6.3. Badanie żywności i żywienia. 196 6.4. Badania z zakresu higieny komunalnej. 201 6.5. Badania środowiska pracy. 203 6.6. Laboratorium Analiz Instrumentalnych. 206 6.7. Badania z zakresu higieny radiacyjnej. 207 7. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. 218 8. Dopalacze - nowe zagrożenie w dziedzinie zdrowia publicznego. 247 9. Podsumowanie/Summary.256 Spis fotografii i
tabel. 258 Bibliografia. 262
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor 9. Podsumowanie Przemiany społeczno-gospodarcze, które zaszły mi układu oddechowego. Wszystkie te czynniki mają na przestrzeni lat 1919-2019, miały istotny wpływ na for istotny wpływ na obniżenie poziomu bezpieczeństwa mowanie się, ale i przekształcanie struktur Państwowej państwa. Inspekcji Sanitarnej, tak aby sprostać nowym wyzwa Rozszerzony zakres działań inspekcji sanitarnej, niom w obszarze zdrowia publicznego. przeprowadzanie akcji społecznych i edukacyjnych ma Stuletnia historia służb sanitarnych w Polsce wy na celu uświadomienie społeczeństwu, jak ważna jest raźnie pokazuje, że Państwowa Inspekcja Sanitarna ma zmiana przekonań, nawyków, co w efekcie będzie miało znaczący wpływ na kształtowanie się systemu nadzorują dalekosiężne skutki na przyszłość. Obecne epidemie są cego bezpieczeństwo zdrowotne w kraju. Pomimo wielu o tyle groźniejsze niż te sprzed kilkuset lat, że na oty zmian zachodzących w strukturach inspekcji, prób wy łość czy cukrzycę nie ma szczepionek. Dlatego wszelkie dzielenia urzędowej kontroli żywności z Państwowej In działania podejmowane przez służby sanitarno-epide spekcji Sanitarnej i utworzenia Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, wyłączonej spod kierownic miologiczne są tak istotne z punktu widzenia zdrowia twa Ministra Zdrowia, to jej cele od dziesięcioleci pozo- w stanie zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne każdego stają niezmienne. Wiele uregulowań zawartych w ustawie obywatela, a zdrowe społeczeństwo to bezpieczne spo o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 1985 r. obowiązuje do łeczeństwo.
publicznego. Tylko holistyczne podejście do zdrowia jest dziś w rozszerzonej wersji. Następne lata, nie objęte już niniejszym opracowa Pomimo tego że mamy już XXI wiek, nadal w na niem, pokazały wyraźnie, jak trudno zmierzyć się z zagro szym społeczeństwie istnieje potrzeba popularyzowania żeniami zdrowotnymi współczesnego świata. To pande zasad higieny, racjonalnego żywienia, zdrowego stylu ży mia wirusa SARS-C0V-2 wywołującego chorobę COVID-19 cia, szczepień ochronnych czy metod zapobiegania cho dała nam do zrozumienia, jaki wpływ mają zachorowania robom zakaźnym. I taką właśnie misję edukacji zdrowot na szereg aspektów życia: zarówno gospodarczego, spo nej realizuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. łecznego, jak i związanego z bezpieczeństwem państwa. Wraz z upływem lat i rozwojem cywilizacji oraz Temat przedstawionego opracowania ma charak technologii wiele problemów, z którymi mierzyła się ter komparatystyczny. Wchodzi w zakres problematyki przez lata służba sanitarno-epidemiologiczna, wcale nie interdyscyplinarnej, zawierając w sobie elementy histo straciło na sile, a nawet z impetem powróciło na nowo. rii chorób zakaźnych oraz nadzoru sanitarnego nad wodą Epidemie duru brzusznego, czerwonki, gruźlicy zostały czy żywnością, medycyny szkolnej oraz działalności edu zastąpione nowymi chorobami: AIDS, HIV, SARS, bore kacyjnej prowadzonej na przestrzeni stu lat istnienia służ lioza czy schorzeniami nawracającymi z powodu nie- sanitarnych. szczepienia dzieci jak: odra, błonica, krztusiec. Zmiana To właśnie w działaniach skoncentrowanych na stylu życia, brak
aktywności fizycznej, zanieczyszczenie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia upatrujemy środowiska sprzyja z kolei rozwojowi nowych epide dalszą działalność inspekcji sanitarnej, by nie kojarzy mii, takich jak otyłość, cukrzyca, choroby nowotworo ła się wyłącznie z rolą represyjną „policjanta sanitarne we, choroby układu krążenia. Nowym wyzwaniem jest go”, ale była postrzegana jako służba, której przyświeca mierzenie się z substancjami psychoaktywnymi, zanie idea umacniania zdrowia zbiorowości oraz kształtowania czyszczeniem powietrza atmosferycznego i choroba w tym zakresie odpowiednich postaw i zachowań. 256
Podsumowanie / Summary Summary Socio-economic changes that took place in Poland between 1919 and 2019 had a significant impact on the are: measles, diphtheria and pertussis to name the most common. formation, but also the transformation of the structures Changing lifestyles, lack of physical activity, and of the State Sanitary Inspection, in order to meet new environmental pollution promote the development of challenges in the area of public health. new epidemics such as obesity, diabetes, cancer, and cardiovascular disease. The new problems are psycho The century-old history of sanitary inspection in Poland clearly shows that the State Sanitary Inspec tion has a significant impact on the shape of the system supervising health safety in the country. Despite many changes in the structures of the Inspection and attempts to separate official food control from the State Sanitary Inspection and to establish the National Food Safety In spectorate excluded from the leadership of the Minister of Health, the goals of the State Sanitary Inspection have remained unchanged for decades. Many regulations con tained in the Act on the State Sanitary Inspection of 1985 are still in force in the extended version. Despite the fact that we already have the 21st cen tury, there is still in our society a need to promote hy giene, rational nutrition, healthy lifestyles, preventive vaccinations and methods of infectious diseases preven tion. And such is the mission of health education carried out by the State Sanitary Inspection. Through the years human civilisation and technol ogy have
developed but many problems, which the sani tary and epidemiological service faced over the years, have not lost strength and have even returned with im petus. Outbreaks of typhoid fever, dysentery, tuberculo sis have been replaced by new diseases: AIDS, НГѴ, SARS, Lyme disease, and recurrent illnesses which come back because children are not vaccinated against them. These active substances, air pollution and respiratory diseases. All these factors have a significant impact on reducing the level of national security. The extended scope of activities of the Sanitary Inspection, which includes conducting social and edu cational campaigns, is aimed at making the population aware of the problems and leading them to change their beliefs and habits. Current epidemics are much more dangerous than those from the past because there are no vaccines against obesity or diabetes. That is why all ac tions taken by sanitary and epidemiological services are so important from the public health point of view. Only a holistic approach to health can ensure the health secu rity of every citizen and a healthy society is a safe society. The subject of the presented study is comparative. It contains interdisciplinary issues such as: elements of the history of infectious diseases and sanitary supervi sion over water or food, school medicine and education al activities conducted by sanitary services through the hundred years of its existence. The future of sanitary inspection should focus on health education and health promotion. A sanitary officer should not only be seen as a sanitary
policeman but also as a guide to community health strength and to proper attitudes and behaviours.
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Bibliografia Aktualności - www.pfpz.pl, https://pfpz.pl/nowosci/?id_news=34i3®'lang_id=i [Dostęp: 2.12.2014]. działań sanitarnych i przeciwepidemicznych w Krakowie iMałopolsce, Studio ARTPRESS, Kraków, s. 68-162. Augustynowicz E., A. Z. 2019 Szczepionka przeciw błonicy, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/blonica/3/ [Dostęp: 11.2019]. Bonafaccia G. et al. 2000 Characteristics of spelt wheat products and nutritional value of spelt wheat-based bread, „Food Chemistry”, 68(4), s. 437-441. Augustynowicz E., W. G. 2019 Szczepionka przeciw odrze, http://szczepienia.pzh.gov. pl/faq/jak-wiele-zachorowan-na-odre-wystepujeobecnie֊w-polsce/ [Dostęp: 2.11.2019 ]- Bonusiak W. (red.) 2 012 Dzieje Rzeszowa. Rzeszów w latach 1945-1989, Mitel, Rze szów. Augustynowicz E. 2019 Jakość szczepionek, http://szczepienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/jakosc-szczepionek/6/ [Dostęp: 21.07.2019]. Brodniewicz A. 1963 Dezynfekcja, dezynsekcja, deratyzacja, Państwowy Za kład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. Balińska Μ. 1998 Państwowy Zakład Higieny a zdrowie Publiczne w Polsce. 1918-1919. „Postępy Mikrobiologii”, 1(37), s. 125-144. Brydak L. 2019 Szczepionka przeciw grypie, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/grypa/2/#co-to-jest-grypa [Dostęp: 11.11.2019]. Banach J., I. G. 2018 Zdrowie publiczne w Polsce w XX-leciu międzywojennym, „Przegląd Lekarski”, 75(10), s. 521. Bukowski A. 1920 Zafałszowania artykułów spożywczych, wydanie trzecie, Związek Polskich Stowarzyszeń Spożywców, Warszawa. Barie L., H. O. 2006 Oświata zdrowotna i promocja zdrowia,
wyd. II, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej, Warszawa. Cessak G. 2018 Informacja Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Lecz niczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 9 października 2018 r. w sprawie dopuszczenia do obrotu szczepionek u ludzi w Polsce i w Unii Europej skiej, http://www.urpl.gov.pl/pl/informacja-prezesaurz%C4%99du-z-dnia-9-pa%C5%BAdziernika-20i8r-w-sprawie-dopuszczenia-do-obrotu-o [Dostęp: Berner W. 2008 Z dziejów walki z ostrymi chorobami zakaźnymi w Pol sce po I wojnie światowej - do 1924 r. (z uwzględnie niem wielkich miast), „Przegląd Epidemiologiczny”, 62, s. 849-859. 21.07.2019]. Bezpieczeństwo i higiena pracy, https://wsse.rzeszow.pl/nadzor-sanitarny/oddzial-higieny-pracy/bezpieczenstwo-i-higiena-pracy [Dostęp: 1.08.2019]. Cianciara D. 2011 Trzy dekady promocji zdrowia - czas działać, „ Problemy Higieny i Epidemiologii”, 92(1), s. 7. Bezpieczeństwo szczepień, NIZP-PZH, 2017, http://szczepienia. pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/bezpieczenstwo-szczepien/ [Dostęp: 20.07.2019]. Ciechanowski S. 1918 Wychowanie fizyczne w szkole „Czasopismo Pedago giczne”, nr z. 1, 2 i 3, s. 2. Bier L. 1917 Na czem polega umiejętny nadzór nad żywnością i jak ten nadzór należałoby zorganizować w Polsce, drukarnia C.K.Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 3-24. Co Polacy wiedzą o czerniaku?, https://www.akademiaczerniaka.pl/akademia-czerniaka/nasze-kampanie/kampania-znamie-znam-je/co-polacy-wiedza-o-czerniaku [Dostęp: 31.10.2019]. Bílek Μ. 2007 Sylwetki dyrektorów i kierowników krakowskich instytu cji sanitarnych i przeciwepidemicznych do roku 1970
[w:] Od królewskich edyktów do Inspekcji Sanitarnej. Historia Co to jest odporność zbiorowiskowa, http://szczepienia.pzh.gov. pl/wszystko-o-szczepieniach/co-to-jest-odpornosc-zbiorowiskowa/ [Dostęp: 10.11.2019]. 262
Bibliografia Czajka L. 1967 Z „trąbą” ю terenie, ”Życie Przemyskie”, 22.11, nr 3, s. 45. Florek-Łuszczki Μ. 2015 Higienizacja polskiej wsi jako ruch socjomedyczny, Lublin. Czajkowski J. 1986 Związek Młodzieży Wiejskiej w latach 1956-1976 [w:] Przed „Wiciami” i po „Wiciach”, red. K. Przybysz, Ludo wa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 254. Freitag C. 2007 The genetics of autistic disorders and its clinicalrelevance: a review of the literature, „Molecular Psychiatry”, Issue 12, pp. 2-22. Czarkowski M.P., i in. 2019 Szczepienia ochronne w Polsce w 2018 r., http://wwwold. pzh.g0v.pl/0ldpage/epimeld/2018/Sz_2018.pdf [Dostęp: Gawryszewski A. 2005 Ludność Polski w XX wieku, Polski Komitet Nauk, War szawa. 26.11.2019]. GIS 2011 Czuba K., i in. 2011 Bioterroryzm - zagrożenie, zasady postępowania. Regu lacje prawne, „Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego WUM”, t. 2, s. 28-33. 2016 Raport Głównego Inspektora Sanitarnego. Stan sanitarny kraju w roku 2010, Główny Inspektorat Sanitarny, War szawa. Azbest, https://gis.gov.pl/zdrowie/azbest-definicja-i-postepowanie/ [Dostęp: 1.08.2019]. Czyżewski J. 1962 Oświata sanitarna w walce z przesądem i zabobonem, „Biuletyn Naukowy Metodyczno-Organizacyjny MZiOS, IMPiHW”, nr 13, s. 136-140. 2016 Demel Μ. 1964 Pedagogiczny aspekt warszawskiego ruchu higienicznego: (1864-1914), Polska Akademia Nauk, Wrocław. Czynniki biologiczne występujące w miejscu pra cy, https://gis.gov.pl/zdrowie/szkodliwe-czynnikibiologiczne֊wystepujace-w-miejscu-prac/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Demel Μ. 2000 Z dziejów promocji zdrowia w Polsce, Akademia Wycho wania
Fizycznego, Kraków. Czynniki rakotwórcze występujące w miejscu pracy, https://gis.gov.pl/zdrowie/czynniki-rakotworcze-wystepujace-w-miejscu-pracy/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Dolata E. 2002 Tadeusz Żuliński - biogram [w:] Galicja i jej dziedzic two, 1.16: Opieka nad dzieckiem w Galicji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 207-213. Czynniki szkodliwe występujące w miejscu pracy, https:// gis.gov.pl/zdrowie/czynniki-szkodliwe-wystepujace-w-miejscu-pracy/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2016 Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy, czyli warunki BHP, https://gis.gov.pl/zdrowie/zdrowe-i-bezpiecznemiejsce-pracy-czyli-warunki-bhp/ [Dostęp: 1.08.2019]. 2017 „Trzymaj Formę!” - program edukacyjny o zbilansowa nym odżywaniu i aktywności fizycznej, https://gis.gov. pl/oswiata/ogolnopolski-program-edukacyjny-trzym aj-forme-zbilansowane-odzywianie-i-aktywnosc-fiz yczna/ [Dostęp: 31.07.2019]. 2018 Jakość wody na pływalniach - raport, https://gis.gov. pl/zywnosc-i-woda/jakosc-wody-na-plywalniach-raport/ [Dostęp: 29.07.2019]. 2018 Kary za nieprzestrzeganie przepisów unijnych w zakre sie GMO, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/kary-zanieprzestrzeganie-przepisow-unijnych-w-zakresie- Dolata E. 2016 Galicyjscy popularyzatorzy zdrowia i higieny przeło mu XIX i XX wieku, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, XXXV (z. 4), s. 79-95. Dorobek terenowych ogniw Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Nowiny”, 14.06.1978, nr 134, s. 1. Duszczyk E., E. A. 2019 Szczepionka przeciw śwince, http://szczepienia.pzh.gov. pl/szczepionki/swinka/3/#jak-wiele֊zachorowan-naswinke-wystepuje-w֊polsce [Dostęp: 2.11.2019].
Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce Odrodzoneji9i8~i938, 1939, Ministerstwo Opieki Społecznej, Warszawa, s. 43-51. gmo/ [Dostęp: 26.07.2019]. Faleńczyk K., i.in. 2016 Czynniki wpływające na postawy rodziców wobec szcze pień ochronnych u dzieci, „Postępy Nauk Medycznych”, XXIX (6), s. 380-385. FijałekJ., iin. 1996 Opieka zdrowotna w Łodzi od roku 1945. Studium organizacyjno-historyczne. Akademia Medyczna, Łódź. 263 2018 Niepożądane odczyny poszczepienne, https://gis.gov.pl/ zdrowie/niepozadane-odczyny-poszczepienne/ [Do stęp: 20.07.2019]. 2018 Przydatne informacje i akty prawne dotyczące GMO, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/gmo/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Serwis kąpieliskowy, https://sk.gis.gov.pl/index.php/informacje [Dostęp: 29.07.2019].
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor 2018 Urzędowe kontrole żywności zmodyfikowanej genetycz nie, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/urzedowekontrole-zywnosci-zmodyfikowanej-genetycznie/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Wymagania ogólne dla żywności genetycznie zmodyfiko wanej, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/wymaganiaogolne-dla-zywnosci-genetycznie-zmodyfikowanej/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2018 Zasady znakowania żywności genetycznie zmodyfiko wanej, https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/zasadyznakowania-zywnosci-genetycznie-zmodyfikowanej/ [Dostęp: 26.07.2019]. 2019 Informacje dotyczące kąpielisk, https://sk.gis.gov.pl/index.php/informacje [Dostęp: 29.07.2019]. 2019 Kontrole solariów w I kwartale 2019 r., https://gis.gov. pl/dzialalnosc-gospodarcza/kontrole-solariow-w-i-kwartale-2019-ր/ [Dostęp: 31.07.2019]. 2019 2019 pienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/zagadnienia-prawne/ [Dostęp: 18.07.2019]. 2019 Grabiński K„ i in. 2004 Między zdrowiem i chorobą, jednostką i zbiorowością: droga edukacji zdrowotnej do współczesności, cz. II: Nowożytność do współczesności, „Nauczyciel i Szkoła”, 1-2 (22-23), s. 308-320. Grabowski M.L. 2004 Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych w Polsce, cz. I, Główny Inspektor Sanitarny, Warszawa. Grabowski Μ. L. 2005 Rys historyczny służb sanitarno-epidemiologicznych i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Przegląd Epidemio logiczny”, t. 59, s. 5-8. Howe narkotyki w Polsce 2017-2018. Raport Głównego Inspektora Sanitarnego, https://gis.gov.pl/wp-content/ uploads/2oi9/O7/Gis_RAPORT-2Oi8_SPIS-i.pdf [Do stęp: 11.11.2019]. Graniewska D. 2009 Społeczne
funkcje żłobków i przedszkoli. Obecnie i w przeszłości, „Polityka Społeczna”, nr 9, s. 55-57· Odpowiedz GIS na pismo Rzecznika Praw Obywatels kich, https://www.rpo.gov.pl/ sites/ default/ files/ G% C5% 82% Сз% B3wny% 2olnspektor% 2oSanitarny% 200% 2oszczepieniach% 2oobowi% C4% 85zkowych% 2owraz% 2oz% 2odanymi% 2ostatystycznymi% շԸ% 209.01.2019.pdf [Dostęp: 17.07.2019]. 2019 Schemat organizacyjny Państwowej Inspekcji Sanitarnej, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2o18/o4/Schemat-organizacyjny-PIS.jpg [Dostęp: 3.07.2019]. 2019 Stan sanitarny kraju w roku 2018. 100-lecie służb sani tarnych w Polsce, Główny Inspektorat Sanitarny, War szawa. Ktojest odpowiedzialny za egzekwowanie obowiązku szcze pień?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/materialy-dla-lekarzy/zagadnienia-prawne/2/#kto-jest-odpowiedzialnyza-egzekwowanie-obowiazku-szczepien [Dostęp: 18.07.2019]. Gromiec J.P., S. C. 2002 Kryteria oceny narażenia na substancje chemiczne w Pol sce i na świecie - procedury ustalania i stosowania, „Me dycyna Pracy”, 53(1), s. 53-59. HałatZ. 2005 Zarządzanie bezpieczeństwem żywności i dialog z kon sumentami [w:] Międzynarodowa konferencja „Bezpie czeństwo żywności w nowych krajach członkowskich ֊ wdrażanie acquis communautaire, dialog z rolnikami i konsumentami”, Warszawa-Konstancin, 8-9, Warszawa-Konstancin. HiblW. 1924 O higjenie słów kilka, „Ziemia Przemyska”, 8.03, nr 10, s. 1-2. Global strategy on diet, physical activity and health, Fifty-se ven world health assembly. Agenda item, lusse 12, p. 6. Główny Inspektorat Sanitarny, Otyłość dzieci i młodzieży poważ nym problemem
globalnym, https://gis.gov.pl/zdrowie/ otylosc-dzieci-i-mlodziezy-powaznym-problememglobalnym/ (brak daty) 1924 O higjenie słów kilka, „Ziemia Przemyska”, 15.03, nr 11, s. 1-2. Higiena osobista - niezbędnym warunkiem zdrowia, „Nowiny Rzeszowskie”, 10.05.1963, nr 110, s. 2. Gołoś A.,A. L. 2015 liomersal w szczepionkach - aktualny stan wiedzy, „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 69, s. 157-161. Hirszfeld L., H. P. 1936 Ostre choroby zakaźne w roku 1935 i prace Rządu w celu ich zwalczania, „Lekarz Polski”, nr 12, s. 241-246. Gonera E. 1993 Dur brzuszny [w:] Choroby zakaźne i pasożytnicze, red. W. Magdzik, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków, s. 81-90. Hryniewicz W., E. A. 2019 Szczepionka przeciw pneumokokom, http://szczepienia. pzh.gov.pl/szczepionki/pneumokoki/2/#czym-jest-zakazenie-pneumokokowe [Dostęp: 2.11.2019]. Góralewska A., P. S. 2019 Dlaczego w Роксе jest obowiązek szczepień?, http://szcze- 264
Bibliografia Indulski J„ i in. 1978 Organizacja ochrony zdrowia, Państwowy Zakład Wy dawnictw Lekarskich, Warszawa. wie, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, Seria: Pedagogika, t. XVI, s. 224. Kalendarze szczepień, programy szczepień ochronnych w Polsce i ich zmiany, https://szczepieniawpolsce.weebly.com/ programy֊szczepie324.html [Dostęp: 15.07.2019]. Intensyfikacja rolnictwa i walka ze szkodnikami - a zdrowie ludzkie, „Życie Przemyskie”, 17.04.1968, nr 16, s. 5. Jabłoński P., A. Μ. 2014 „Dopalacze ” - skala zjawiska i przeciwdziałanie, Krajo we Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa. Kałamacka E. 2003 Zdrowotno-higieniczne aspekty wychowania fizyczne go w poglądach i działalności polskich lekarzy do 1914 r„ Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków. JainA.,etal. 2015 Autism Occurrence by MMR Vaccine Status Among US Children With Older Siblings With and Without Autism „Journal of the American Medical Association”, 313(15), s. 1534-1540. Kałucka S., E. Ł. 2017 Rezygnacja rodziców ze szczepień obowiązkowych niebezpieczne dla dzieci i dorosłych, „Geriatria”, nr 11, s. 272-278. Jach-Męczekalska I. 2016 Prawne aspekty transformacji systemu ochrony zdrowia w Polsce po 1989 r. Interdyscyplinarne studium z zakresu nauk o zdrowiu i nauk prawnych, Uniwersytet Medycz ny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań. Kamińska A., A. S. 2018 Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi. Kompen dium, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2o19/o1/ Woda-przeznaczona-do-spozycia_WP.pdf [Dostęp: 29.07.2019]. Jaka jest liczba uchyleń dotyczących szczepień obowiązkowych?
NIZP-PZH, 2019, http://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jaka-jest-liczba֊uchylen֊szczepien-obowiazkowych/ [Dostęp: 18.07.2019]. Karski J.B. 2008 „Postępy promocji zdrowia. Przegląd międzynarodo wy”, CeDeWu.pl, Warszawa. Kilka uwag na temat oświaty sanitarnej na wsi, „ Biuletyn Metodyczno-Organizacyjny IMPiHW”, 5, s. 186-187. Jakubowicz A. Śladami białej ekspedycji, „Widnokrąg. Tygodnik kul turalny”, 22.10,1961, nr. 4, s. 1-3. Kirschner H. 1999 Promocja zdrowia na tle rozwoju medycyny społecznej [w:] Promocja zdrowia, red. J.B. Karski, Wydawnictwo IGNIS, Warszawa, s. 71-87. Janink J. 2010 Gruźlica w okresie Młodej Polski i dwudziestolecia mię dzywojennego w teorii i praktyce medycznej, cz. 1, „Me dycyna Nowożytna”, 16(1), s. 35-36. Kiryk. F. 2001 Dzieje Rzeszowa. Rzeszów w okresie międzywojennym i okupacji (1918-1944), Wydawnictwo Libri Ressovienses, Rzeszów. Jarosz Μ. (red.) 2012 Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, In stytut Żywności i Żywienia, Warszawa, s. 78-167. Koordynacja oświaty sanitarnej, 3.07.1963, nr 156, s. 5. „Nowiny Rzeszowskie”, Jeśman, C. 1988 Zwalczanie gruźlicy w Warszawie w latach 1924-1944, Warszawa, b m., s. 97-115. Koordynacja wysiłków przyniesie wyniki, „Nowiny Rzeszowskie”, 5.12.1963, nr 287, s. 6. Jung A. 2014 Otyłość - choroba cywilizacyjna, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 10(3), s. 226-232. Kopczyński S. 1933 Historia higieny szkolnej [w:] Higiénia szkolna, red. S. Kopczyński, Wydawnictwo Μ. Arcta, Warszawa, s. 4-40. Kacprzak Μ. 1936 O zdrowie ludności wiejskiej, „Zdrowie Publiczne”, nr 5, Kopczyński S., i in. 1921 Higiena
szkolna. Podręcznik zbiorowy dla kierowników szkół, nauczycieli i lekarzy szkolnych, Poznań, Lwów, Lublin, Łódź, Wilno, Wydawnictwo Μ. Arcta w War szawie. s. 439-442- Kacprzak Μ. 1953 Podręcznik kontrolera sanitarnego 1953, Państwowy Za kład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, s. 629-645. Koperny Μ., i in. 2014 Analiza występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych w Polsce w latach 2003-2012, „Problemy Hi gieny i Epidemiologii”, 95(3), s. 609-615. Kaczyńska A. 2007 Prywatne Żeńskie Gimnazjum Humanistyczne Żydow skiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej we Lwo 265
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Korzycka-IwanowM. (red.) 2007 Prawo żywnościowe, wyd. II, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa. Lubecka B., Μ. L., R. P. 2018 „Dopalacze” ֊ co wiemy o nowych substancjach psycho aktywnych?, „Psychiatria”, 15(2), s. 99-109. Kosiński S. 1976 Pielęgniarka ю społeczności miejskiej, „Roczniki Socjo logii Wsi”, է. XIV, s. 236. Łopatto S., i in. 1929 Najważniejsze zagadnienia sanitarne dla wsi i miast, Wy dawnictwo Biblioteki Województwa Warszawskiego, Warszawa. Kostrzewski J. (red.) 1964 Choroby zakaźne ® Polsce i ich zwalczanie w latach 19191962, PZWL, Warszawa. Łuczyńska A., W. K. 2019 Sytuacja epidemiologiczna odry w krajach UE/EOG ocena ryzyka ECDC, http://szczepienia.pzh.gov.pl/ sytuacja-epidemiologiczna-odry-w-krajach-ue-eogocena-ryzyka-ecdc/ [Dostęp: 20.07.2019]. Kotarski H., K. Μ. 2013 Stolica Podkarpacia wczoraj i dziś, Wydawnictwo Uni wersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów. Maciołek H., i in. 2012 Oddziaływanie azbestu na środowisko przyrodnicze i or ganizm człowieka, „Journal of Ecology and Health”, 16(3), s. 112-119. Kowalczewska-Grabowska K. 2013 Promocja zdrowia w środowisku lokalnym: założenia teo retyczne i praktyczne egzemplifikacje: (perspektywa pe dagogiczna), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. Majchrzak В. 2014 Nowe wymagania dotyczące znakowania, ważne od 13 grudnia 2014 r. „Przemysł Spożywczy”, 68(8), s. 26-30. Kowalik K. 1975 Wychowanie w internacie, Wydawnictwo Szkolne i Pe dagogiczne, Warszawa. Majchrzyk-Mikuła J. 2013 Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918-1939 na tle całego kraju,
Wydawnictwo Naukowe Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski. Kowal Μ. Wspólny wysiłek przynosi piękne wyniki, „Nowiny Rze szowskie”, 4.12.1963, nr 286, s. 6. Majchrzyk-Mikuła J. 2016 Zdrowie a jakość życia dziecka w domu rodzinnym, w okresie międzywojennym, „Wychowanie w rodzinie”, XIV(2), s. 141-160. Kowal B., K.D. Μ. 2016 bukawiec. Dzieje galicyjskiej wsi, Południowo-Wschodni Instytut Naukowy, Przemyśl. Król E. i in. 2006 Charakterystyka wybranych aspektów sposobu żywienia pacjentów z chorobami układu krążenia na podstawie preferencji pokarmowych, „Żywność. Nauka. Technolo gia. Jakość՛'՛, 47(2), s. 162-170. Marchewka A.K., A. Μ., G. Μ. 2015 Działalność ruchu antyszczepionkowego, rola środków masowego komunikowania oraz wpływ poglądów religij nych na postawę wobec szczepień ochronnych, „Postępy Mikrobiologii”, 54(2), s. 95-102. KubiczA. 2015 Europeizacja prawa żywnościowego - zagrożenia i korzy ści, (LesTyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM”, nr 5. Mauersberg S. 1996 Wykonywanie obowiązku szkolnego w niepodległej Pol sce (1918-1939), „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, nr 37, s. 155-176. Kujawiński R. 2017 Przeciwdziałanie sprzedaży dopalaczy - refleksje na tle ustaleń kontroli NIK, „Kontrola Państwowa”, nr 4, s. 6276. Mazur K. 2011 Promocja zdrowia w działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, „Studia Prawno-Ekonomiczne”, t. LXXXIII, s. 169-190. Lekarze z całego kraju na konferencji w Rzeszowie, „Nowiny Rze szowskie”, 9.11.1962, nr 267, s. 1-2. McCormick M.C., et al. 2004 Immunization safety review: Vaccines and autism, The National Academies Press,
Washington. Lepalczyk L, W. B.-N. 1988 Źródła do pedagogiki opiekuńczej, Państwowe Wydaw Motyka Μ. 2013 Dopalacze wśród młodzieży przemyskich szkół średnich, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 94(2), s. 205-214. nictwo Naukowe, Warszawa. List Polskiego Towarzystwa Wakcynologii do prof, dr hab. Ma rii Doroty Majewskiej, https://www.rpo.gov.pl/pliki/i258535i42O.pdf [Dostęp: 22.07.2019]. Na co chorowaliśmy w ubiegłym roku, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.03.1961, s. 5· 2Ó6
Bibliografia Paradowska-Stankiewicz I., i. in. 2019 Co to są niepożądane odczyny poszczepienne?, http:// szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/ co-to-sa֊niepozadane-odczyny-poszczepienne/ [Do stęp: 10.11.2019]. Naruszewicz-Lesiuk D., G. A. 1998 Kronika Epidemiologiczna ֊ świadek zmian przebiegu chorób zakaźnych, „Przeglą Epidemiologiczny”, 52(1-2), s. 3-6. Niewczas Μ. 2013 Kryteria wyboru żywności, żywność. Nauka. Technolo gia. Jakość", 6(91), s. 204-219. Paradowska-Stankiewicz I., E. A. 2019 Szczepionka przeciw krztuścowi, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/krztusiec/3/#jak-wielezachorowan-na֊krztusiec-wystepuje-w-polsce [Do stęp: 2.11.2019]. Niezbędne szczepienia zamieszczony, „Nowiny Rzeszowskie”, 7.04.1961, nr 82, s. 3. Nowakowski A.M., J. K. 2011 Rak szyjki macicy w Polsce i na świecie ֊ ® świetle danych o zapadalności i umieralności, „Przegląd Epidemiolo giczny”, nr 65, s. 75֊79- Paradowska-Stankiewicz L, i in. 2019 Na czym polega kalendarz szczepień, http://szczepienia. pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/na-czym-polega-kalendarz-szczepien/ [Dostęp: 18.07.2019]. OblacińskaA. 2018 Rozwój fizyczny i samoocena masy ciała [w:] Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC, red. Joanna Mazur, A. М.-Sz., Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, s. 70-81. Paradowska-Stankiewicz L, W. G. 2019 Szczepionka przeciw różyczce, http://szczepienia. pzh.gov.pl/szczepionki/rozyczka/3/#jak-wygladaepidemiologia-rozyczki-w-polsce- [Dostęp: 2.11.2019]. Ohliger T. 2019 Bezpieczeństwo żywności, http://www.europarl.europa.
eu/factsheets/pl/słieet/51/bezpieczenstwo-zywnosci [Dostęp: 26.07.2019]. Paździoch S. 2004 Rozwój prawa zdrowia publicznego w Polsce w XX wieku, „Zeszyty naukowe ochrony zdrowia. Zdrowie Publiczne i zarządzanie”, 2(1), s. 42-55. OleszakW. 2001 Geneza Inspekcji Pracy oraz jej rozwój [w:] Kształcenie i doskonalenie inspektorów pracy, „Pedagogium” Wyda wnictwo ORTWP, Szczecin, s. 10. Piechaczek-Ogierman G. 2015 Historyczne kształotwanie się koncepcji wychowania zdrowotnego w Polsce [w:] Historia i współczesność pro cesu edukacyjno-wychowawczego, red. D. Kocurek, Wy dawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 71-83. OrganiściakW. 2009 Prawo pracy II Rzeczypospolitej. Szkic dla celów dydak tycznych [w:] Z dziejów prawa, Wydawnictwo Uniwer sytetu Śląskiego, Katowice, s. 241-243֊ Pinkas J. 2018 Stanowisko Krajowego Konsultanta w dziedzinie Zdrowia Publicznego ws. szczepień ochronnych, https://www.gov. pl/web/zdrowie/stanowisko-krajowego-konsultantaw-dziedzinie-zdrowia-publicznego-ws-szczepienochronnychi [Dostęp: 29.07.2019]· Ostanek A. 2010 Życie kulturalne i szkolnictwo polskie we Lwowie w la tach 1921-1939, „Szkice Podlaskie”, nr 17-18, s. 155-173. Po co szczepimy dzieci?, http://zaszczepsiewiedza.pl/szczepienia/dzieci/po-co-szczepimy-dzieci/ [Dostęp: 16.07.2019]. Ostrzeżenie amatorów grzybobrania, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.09.1963, nr 208, s. 5. Posłuszna Μ. 2012 Świadomość zdrowotna a troska o zdrowie kobiet wiej skich w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywo jennego, „Nowiny Lekarskie”, 81(4), s. 397-403. Oznakowanie produktów żywnościowych w świetle kontroli
prze prowadzonych przez Inspekcję Handlową, www.uokik.gov. pl, http://www.uokik.gov.pl/raporty_z_kontroli_inspekcji_handlowej.php [Dostęp: 26.10.2014]. Posobkiewicz Μ., K.-M. J„ Ś. B. Państwowa Inspekcja Sanitarna Ministerstwa Spraw We wnętrznych i Administracji, http.7/www.pis.mswia. gov.pl/ [Dostęp: 1.07.2019]. 2015 Paradowska-Stankiewicz 1. 2018 Jak często NOP występują w Polsce i gdzie można to sprawdzić?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakczesto-nop-wystepuja-w-polsce-i-gdzie-mozna-tosprawdzic/ [Dostęp: 20.07.2019]. Państwowa Inspekcja Sanitarna - 60 lat istnienia i 95-lecie funkcjonowania służb sanitarnych w Polsce, „Przegląd Epidemiologiczny”, t. 69, s. 113-119. Potasz,A. 1962 Traktory, łazienki i barszcz z kartoflami, „Nowiny Rze szowskie”, 9.11, nr 267, s. 4. Powszechna akcja deratyzacyjna, „Nowiny Rzeszowskie”, 8.11.1962, nr 266, s. 8. 267
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Program Szczepień Ochronnych, https://szczepieniawpolsce. weebly.com/programy-szczepie324.html [Dostęp: Sen Μ., Zacharczuk A., Lintowska A. 2012 Zachowania żywieniowe studentów wybranych uczelni wrocławskich a wiedza na temat skutków zdrowotnych nieprawidłowego żywienia, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 2(2), s. 113-123. 15.07.2019]. Przesmycka E, E. Μ. 2011 Wzorcowe szkoły wiejskie jedno- i dwuklasowe z okresu międzywojennego w Polsce, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych”, s. 168-176. Sesja WRH, „Nowiny Rzeszowskie”, 31.05.1963, nr 128, s. 2. Seweryn Μ. 2015 Funkcjonowanie Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Histo ria, rozwój, wyzwania, „Zdrowie Publiczne i Zarządza nie”, 13(2), s. 158-164. Przesmycka E„ E. R. 2008 Architektura szkół okresu międzywojennego na Lubelszczyznie, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Stu diów Krajobrazowych”, s. 234-248. Siemianowska E. i in. 2009 Zawartość błonnika pokarmowego i kwasu fitynowego w chlebie orkiszowym w zależności od odmiany pszenicy, żywność. Hauka. Technologia. Jakość”, 63(2), s. 75-82. Radzikowska D. 2015 Pomiędzy reformami. Edukacja początkowa w polskich reformach oświatowych w latach 1932-1961, Wydawnic two Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Skrońska Z. 1937 Patrole sanitarne straży pożarnych [w:] W walce o zdro wie wsi polskiej: referaty wygłoszone na konferencji po święconej opiece lekarskiej na wsi, zwołanej przez Insty tut Spraw Społecznych w Warszawie w dniach 31.01.-1. i 2.02.1937, red. Μ. Kacprzak, Instytut Spraw Społecz nych, Warszawa, s.
108-109. Raport o stanie sanitarno-higienicznym województwa podkar packiego za rok 1999, 2000, Wojewódzka Stacja Sanitar no-Epidemiologiczna w Rzeszowie. Ratajczak}., Woda. „Nowiny Rzeszowskie”, 8.10,1964,11г 239, s. 3. Rawski W. 1946 Zdrowotność na wsi, Wydawnictwo „Ex Libris”, War szawa. Solarz I. 1937 Wiejski Uniwersytet Orkanowy. Cel i program, Wydaw nictwo Instytutu Oświaty Dorosłych,Warszawa. Risk assessment: Who is at risk of measles in the EU/EEA?, https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/RRA-Measles-EU-EEA-May-2019.pdf [Dostęp: 20.07. 2019]. Sprawa higieny na wsi - tematem konferencji w Lubaczowie „Nowiny Rzeszowskie”, 7.12. i960, nr 291, s. 1. Stan sanitarno-higieniczny województwa podkarpackiego w 2018 r., https://wsse.rzeszow.pl/nadzor-sanitarny/ dzial-nadzoru/raporty [Dostęp: 26.10.2019]. Stan sanitarno-higieniczny województwa podkarpackiego w 2018 r., Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiolo giczna w Rzeszowie. Rocznik statystyczny 1957, Główny Urząd Statystyczny PRL, Warszawa. Rocznik statystyczny 1958, Główny Urząd Statystyczny PRL, Warszawa. Rocznik statystyczny szkolnictwa 1944/45-19 66/67, Warszawa. Stańczak A. 2015 Dopalacze - problem zdrowia jednostki i zdrowia pu blicznego. Przesłanki działań profilaktycznych, „Proble my Higieny i Epidemiologii”, 96(1), s. 8-16. Rocznik statystyczny szkolnictwa 1969/70, Główny Urząd Sta tystyczny, Warszawa. Rutkowski P„ et al. 2019 Cutaneous melanomas, „Oncology in Clinical Practice”, Nr 15, p. 2 Stańczyk E. 2008 Środowisko pracy w II Rzeczypospolitej, „Przegląd Pra Sadowska H. 1976 Warunki
zdrowotne żywności i żywienia. Ustawodawstwo - Komentarze, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekar skich, Warszawa. wa i Administracji”, t. 77, s. 293-311. StefanoffP., E. A., Μ. W. 2019 Szczepionka przeciw poliomyelitis, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/poliomyelitis/ [Dostęp: 2.11.2019]. Sadowska}. 1997 Zwalczanie ostrych chorób zakaźnych w Polsce w dwu dziestoleciu międzywojennym (1918-1939), „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 51, s. 321-328. Stępniewski T. 1954 Oświata Zdrowotna na wsi, „Zdrowie Publiczne”, nr 5, s. 18-187. 268
Bibliografia Stolińska-Pobralska N. 2012 Publiczno-prawny charakter instytucjonalnej opieki nad dzieckiem trzyletnim w Роксе, „Pedagogika Rodziny”, nr 2(3), s. 115-125. SzniolisA. 1930 Kąpielisko dla wsi, „Zdrowie Publiczne”, nr 9-10, s. 442450. Sztuka-Polińska U. 2002 Sytuacja epidemiologiczna niektórych ostrych chorób zakaźnych w Polsce w okresie międzywojennym XX w., „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 56, s. 137-149. Stosunek do szczepień ochronnych dzieci. Komunikat z badań CBOS, 2019, Fundacja Centrum Badania Opinii Spo łecznej, Warszawa. Stych Μ. 2012 Geneza, struktura oraz wybrane zadania Głównego In spektora Sanitarnego, „Roczniki Administracji i Prawa”, nr 12, s. 165-184. Szturm de Sztrem E., i in. 1930а Rocznik statystyki RzeczypospolitejPokkiej, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa. 1930b Mały Rocznik Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa. Suska E. 2015 Zagrożenia powodowane przez tzw. dopalacze, „Proble my Higieny i Epidemiologii”, 96(3), s. 559-564. Szymczyk H. 2016 Szczepienia ֊ najlepsza metoda zwalczania groźnych chorób zakaźnych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdro wiu”, 22(4), s. 245-252. System szczepień ochronnych dzieci. Informacja o wyni kach kontroli, NIK, 2016, https://www.nik.gov.pl/plik/ id,10407,vp,12736.pdf [Dostęp: 20.07.2019]. Szymczyk L. 2012 Przemiany w teorii i praktyce wychowania przedszkolne go, „Nauczyciel i szkoła”, 52(2), s. 27-40. Szeszenia-Dąbrowska N., U. W., W. S. 2014 Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przy czynowe, „Medycyna Pracy”, 4(65), s. 463-472.
Tarczyński S. 1917 Organizacya nadzoru nad żywnością u nas i na zacho dzie, Księgarnia Gebethnera i Wolfa, Warszawa. Szajdek A., Borowska J. 2004 Właściwości przeciwutleniające żywności pochodzenia ro ślinnego, żywność. Wauka. Technologia. Jakość", 4(41), Traczyk I., J. Μ., S. I. 2012 Węglowodany [w:] Wormy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, red. Μ. Jarosz i in. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, s. 63-74. s. 5-28. Szczepańska B. 2014 Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w Dru giej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódz kiego, Łódź. Tylko do 15 kwietnia szczepienia przeciwko ospie, „Nowiny Rze szowskie”, 21.03.1961, nr 68, s. 3. Szczepańska B. 2016 Szkolny wymiar kultury zdrowotnej w społecznym dys kursie lekarzy w Drugiej Rzeczypospolitej [w:] Pedago giczny wymiar kultury fizycznej i zdrowotnej w życiu współczesnego człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 215-227. Wardzyńska Μ. 2017 Geneza i współczesny kształt systemu sanitarno-epide miologicznego w Роксе, „Zeszyty Naukowe SGSP”, 2(62), s. 115-129. Ważne dla wszystkich, „Nowiny Rzeszowskie”, 28.05.1963, nr 125, s. 6. Szczepienia przed II wojną światową i w jej trakcie, https:// szczepieniawpolsce.weebly.com/programy-szcze֊ pie324.html# [Dostęp: 15.07.2019]. Wendel A., Z. Z. 1968 Rady narodowe w PRL, Książka i Wiedza, Warszawa. Wengler L., Lin. (red.) 2013 Prawo żywnościowe, tom 1: Przegląd rozporządzeń Unii Europejskiej, Polskie Towarzystwo Programów Zdro wotnych, Gdańsk. Szczepienia w okresie powojennym (do 1960 r.),
https://szczepieniawpolsce.weebly.eom/programy-szczepie324.html# [Dostęp: 15.07.2019]. Szczepienia w Polsce po 1960 r., https://szczepieniawpolsce. weebly.com/programy-szczepie324.html [Dostęp: We własnym interesie, „Nowiny Rzeszowskie”, 24.05.1963, nr 122, s. 6. 15.07.2019]. Więckowska E. 2001 Państwowy Zakład Higieny w Warszawie w latach 1918֊ 1954: organizacja, cele, zadania, „Medycyna Nowożytna”, 8(2), s. 131-152. Szkoły zdrowia i higieny na wsi, „Nowiny Rzeszowskie”, 5.12.1963, nr 287, s. 5. 269
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Wilczyńska U., W. S., N. S.-D. 2013 Choroby zawodowe stwierdzone w Polsce w 2012 r., „Me dycyna Pracy”, 3(64), s. 317-326. Zdunkiewicz L., J. K. 1968 Metody badania środowiska szkolnego, Wydawnictwa Metodyczne Państwowego Zakładu Higieny, Warszawa. Wiosna, a z nią. grypa, „Nowiny Rzeszowskie”, 3.03.1961, s. 3. Z życia młodzieży wiejskiej, „Nowiny Rzeszowskie”, 2.01.1968, nr 1, S. 3. Winiarska-Mieczan A., S. R. 2009 Ocena zawartości włókna surowego i jego frakcji w wy branych produktach zbożowych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, XLII(4), s. 1083-1088. Akty prawne Wiśniewska J. 2015 Sieć przedszkoli w Polsce w pierwszej powojennej deka dzie, „Język. Szkoła. Religia”, 10(3), s. 22-36. Dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z dnia 23 listo pada 1918 r. o 8-mio godzinnym dniu pracy (Dz. Pr. P. P. z 1918 r. Nr 17, poz. 42) (1918). Wiśniewska-Śliwińska H., J. T. 2010 Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administra cyjnych ogólnej I-ej i Ii-ej instancji (Dz. U. R. P. z 1944 r. Nr 2, poz. 8) (1944). Aktualne funkcjonowanie medycyny szkolnej w opiniach lekarzy, dyrektorów placówek oświatowo-wychowawczych oraz własnych, „Hygeia Public Health”, 45(1), s. 25-29. Witkowski J., D. H. 2013 Rocznik statystyczny rolnictwa, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2oi3,6,7.html [Dostęp: 26.10.2019]. Dekret z 7 lutego 1919 r. o obowiązku szkolnym (Dz. Pr. P. P. z 1919 r. Nr 14, poz. 147) (1919). Dekret z
dnia 14 sierpnia 1954 r. o Państwowej Inspekcji Sani tarnej (Dz. U. z 1954 r. Nr 37, poz. 160) (1954). Dekret z dnia 7 lipea 1945 r. o utworzeniu województwa rze szowskiego (Dz. U. z 1945 r. Nr 27, poz. 168) (1945). Wójcik Z.K. 2004 Historia Rzeszowa, http://www.rzeszow.pl/miasto-rzeszow/historia/historia-rzeszowa [Dostęp: 16.09.2019]. Dyrektywa Komisji (UE) 2015/1787 z dnia 6 października 2015 r. zmieniająca załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE Nr L 260/6 z dnia 7.10.2015 r.) (2015). Wysocki M.J., Μ. Μ. 2003 Paradygmat Lalonde’a, Światowa Organizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne, „Przegląd Epidemiologiczny”, 57(з), s. 505-512· Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE Nr L 330/32 z dnia 5 grudnia 1998 r) (1998). Wystawa Jubileuszowa: 200 lat Szczepień Ochronnych. Przełom w Ochronie Zdrowia. Wizjonerzy dla Ludzkości, https:// docplayer.pl/13170954-200-lat-szczepien-ochronnych. html [Dostęp: 20.07.2019]. Instrukcja o braniu prób do badania produktów spożywczych i przedmiotów użytku przyjęta przez Radę Lekarską Królestwa Polskiego w dniu 9 lipea 1918 r., Minister stwo Zdrowia Publicznego Opieki Społecznej i Ochrony Pracy Wydział Dozoru nad Żywnością i Przedmiotami Zabiegliński K., Z. b. 2009 Polskie prawo pracy w okresie międzywojennym (wybrane zagadnienia), „COLLOQIUM Wydziału Nauk Humani stycznych i Społecznych”, s. 239-250. Użytku Publicznego, Warszawa. Zabłotniak R. 1973 Towarzystwo Higieny
Praktycznej im. Bolesłąwa Prusa, „Zdrowie Publiczne”, LXXXVI(i2), s. 149-151. Instrukcja dla lekarzy szkolnych w zakadach naukowych śred nich męskich i żeńskich, ułożona przez komisję mię dzyministerialną do spraw higieny szkolnej (Dz. U. M.W.R.iO.P. K.P. z 1918 r. Nr 6, poz. 26) (1918). Zachorowania na wybranie choroby zakaźne w Polsce od 1 stycz nia do 15 listopada 2019 r. oraz w porównywalnym okresie 2018 r„ NIZP-PZH, 2019c, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2oi9/INF_i9_nA.pdf [Dostęp: 20.11.2019]. Instrukcja Ministerstwa Oświaty z dnia 19 października 1945 r. ( Nr II WP 1963/45 N) w sprawie organizacji wychowa nia przedszkolnego i rozbudowy sieci przedszkolnej w Okręgach Szkolnych (Dz. U. M.O. z 1945 r. Nr 6, poz. Zaszczep się wiedzą, http://zaszczepsiewiedza.pl/szczepienia/ dzieci/po-co-szczepimy-dzieci/ [Dostęp: 18.07.2019]. 254) (1945)· Zięba-Kołodziej B. 2011 Internat i bursa. Historia i współczesność, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnow skiego, Tarnobrzeg. Instrukcja Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 1954 r. w spra wie przyjmowania dzieci mało- i średniorolnych chło pów do żłobków sezonowych w rolniczych spółdziel niach produkcyjnych (M.P.z 1955 r. Nr 1, poz. 9) (1954). 270
Bibliografia Komunikat w sprawie zastąpienia w Programie Szczepień Okólnik Nr 35 z dnia 22 kwietnia 1927 roku (U W-3240/37) Ochronnych szczepionki OPV poliwalentnej (i, 2, 3 w sprawie postawy młodzieży szkolnej (Dz. U. Kura typ wirusa) przeciwko ostremu nagminnemu pora żeniu dziecięcemu (poliomyelitis) szczepionką inak- torium Okręgu Szkolnego Brzeskiego z 1937, Nr 5, poz. tywowaną IPV poliwalentną (1, 2, 3 typ wirusa), http:// Okólnik Nr 45 z dnia 11 marca 1932 r. (IWF838I32) w sprawie www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/ terminów niedopuszczania do szkoły uczniów w przy 40) (1927). komunikaty2/komunikat-w-sprawie-zastapienia-w- padkach chorób zakaźnych oraz w sprawie zamyka programie-szczepien-ochronnych-szczepionki֊opv- nia szkół z powodu epidemij (Dz. U. M.W.R.Ì0.P.R.P. poliwalentnej-123-typ-wirusa-przeciwko-ostremu- z 1932 r. Nr 1, poz. 8) (1932). nagminnemu-porazeniu-dzieciecemu-poliomyeli- Okólnik Nr 45 z dnia 11 marca 1932 r. (IWF-838/32) w sprawie tis-szczepionka-ina [Dostęp: 17.07.2019]. terminów niedopuszczania do szkoły uczniów w przy Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipea padkach chorób zakaźnych oraz w sprawie zamyka 1952 г. (Dz. U. z 1952 r. Nr 33, poz. 232). nia szkół z powodu epidemij (Dz. U. M.W.R.Ì0.P.R.P. Konwencja w sprawie odszkodowania za choroby zawodo z 1932 r., Nr 1, poz.8) (1932). we przyjęta w Genewie dnia 10 czerwca 1925 r. (Dz. U. Okólnik nr 5237 Sekcji Szkolnictwa elemnetarnego do Inspek torów Szkolnych Okręgowych w sprawie książki sani z 1937 r. Nr 86, poz. 619). tarnej (Dz. U. M.W.R.iO.P. z 1918 r.
Nr 7, poz. 18) (1918). Narodowy Program Zdrowia, https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-zdrowiai [Dostęp: 29.10.2019]. Okólnika Nr 43 z dnia 23 lipea 1937 r. w sprawie stanu higie Okólnik Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego do Rad niczno-sanitarnego publicznych szkół powszechnych szkolnych powiatowych i Rady szkolnej miejskiej we (Nr SS. 53-273-2) (Dz. U. M.S.W. z 1937 r. Nr 20, poz. 149) Lwowie w sprawie zwalczania wszawicy wśród mło (1937). dzieży szkół powszechnych (Dz. Urz. Kuratorium Orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dnia 14 Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 1924 r., R. 28, Nr 1-70 grudnia 1971 r. sprawa P. s.a.s v. Ministry for Finance of (1924). the Italian Republic 43-71ECR1971 (brak daty). Okólnik Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego do Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna z dnia 8 lutego 1919 r. wszystkich Rad szkolnych powiatowych w sprawie (Dz.Pr.P.P. 1919 Nr 15, poz. 207) (1919) (Dziennik Praw przeprowadzenia czynności szczepienia ochronne z 1919 r. Nr 15, poz. 207). go przeciw ospie w godzinach nauki szkolnej [Dz. Urz. Państwowa zasadnicza ustawa sanitarna z dnia 8 lutego 1919 r. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 1922 r„ Nr 1-14) (brak daty). (1919) Dz. Pr. Nr 15, poz. 207. Preambuła Dyrektywy Komisji 2008/100/WE z dnia 28 paź Okólnik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu dziernika 2008 r. zmieniającej dyrektywę Rady 90/496/ EWG w sprawie oznaczania wartości odżywczej środ blicznego z dnia 3 marca 1937 r. Służba zdrowia w walce z durem, Nr 11W-877/37 (Dz. U. K.O.Sz.L. z 1937 r. Nr 9, poz. 172) (1937). ków
spożywczych w odniesieniu do zalecanego dzien nego spożycia, współczynników przeliczeniowych ener Okólnik Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia (brak daty). Publicznego z dnia 6 października 1924 r. Լ. 7753/1 w sprawie prawidłowej postawy młodzieży przy pra Przepisy dotyczące utrzymania czystości i porządku w szko łach (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwow cy szkolnej (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego skiego z 1924 r„ R. 28, Nr 1-7) (1924). Lwowskiego z 1924 r. R. 28, Nr 1-7) (1924). Przepisy zapobiegawcze przeciw szerzeniu się chorób zakaź Okólnik Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicz nych przez szkoły i zakłady wychowawcze (Dz. Urz. nego z dnia 19 maja 1919 r. Nr 6753/19 S. I. w sprawie czuwania nauczycieli nad czystością dziatwy szkolnej M.W.R.Ì O.P.K.P. z 1918 r. Nr 3, poz. 10) (1918). Rozporządzenie Ministrów Opieki Społecznej i Ministra Spraw (Dz. U. M.W.R.Ì0.P. z dnia 1 czerwca 1919 r. Nr 6, poz. Wewnętrznych z dnia 27 sierpnia 1933 r. o wodzie do 9) (1919)· picia i potrzeb gospodarczych (Dz. U. z 1933 r. Nr 79, Okólnik Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicz poz. 562) (1933) Dz. U. R.P. nr 79, poz. 562. nego z dnia 29 września 1919 r., Nr 9650/12848/19 Sil. Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego w sprawie wskazówek zdrowotnych (Dz. U. M.W.R.Ì0.P. i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne z dnia 1 listopada 1919 r„ Nr 10-11) (1919)· zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołują- 271
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor ce Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa 1286) (2018). żywności (brak daty). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipea 2007 r. w sprawie znakowania środków spożyw Rozporządzenie (WE) Nr 1829/2003 Parlamentu Europejskie czych ((Dz. U. z 2014 r„ poz. 774)). go i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie gene tycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. UE Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Opieki Spo z dnia 18.10.2003 r. Nr L 268, տէր. 1-23) (2003). łecznej z dnia 8 stycznia 1938 r. o korzystaniu z urzą dzeń wodociągowych oraz urządzeń do usuwania nie Rozporządzenie (WE) Nr 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie prekursorów czystości i wód opadowych (Dz. U. z 1938 r. Nr 11, poz. 76) (1938). narkotykowych (Dz. Urz. UE nr L 47 z 18 lutego 2004 r„ s. 1 ze zm.) (2004). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 wrze śnia 1936 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Opie Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków ki Społecznej o przekazaniu wojewódzkim władzom spożywczych (Dz. Urz. L139 z 30.04.2004 r. տէր. oooi- administracji ogólnej uprawnień w zakresie badania 0054 ze zm. - Polskie wydanie specjalne, rozdział 13, urządzeń wodociągowych (1936). tom 34, s. 319 ze zm.) (2004). Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie przymusowego
szczepienia Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego ospy (Dz. U. K.O.SZ.L. z 1922 r.) (1922). i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzę dowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgod Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu ności z prawem paszowym i żywnościowym oraz re blicznego z dnia 5 lutego 1923 r. w sprawie regulaminu gułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu internatów utworzonych przy seminarjach nauczyciel zwierząt (2004). skich (Dz. Urz. M.W.R.Í0.P. z 1923 r. Nr 3, poz.18) (1923)· Rozporządzenie Komisji (UE) nr 16/2011 z dnia 10 stycznia Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze dla systemu Publicznego z dnia 7 lipea 1932 r. o okręgach szkolnych wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach (Dz. U. z 1932 r. Nr 63, poz. 589) (1932)· żywnościowych i środkach żywienia zwierząt (Dz. Urz. Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświece UE L 6 z 11.1.2011, տէր. 7-ю) (շօււ). Rozporządzenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświece nia Publicznego z dnia 8 lutego 1921 r. w porozumie niu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie nia Publicznego w sprawie przymusowego szczepienia tymczasowego ustroju władz szkolnych na obszarze b. ospy (Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwow Galicji (Dz. U. z 1921 r. Nr 16, poz. 97) (1921). skiego z 1922 r„ R. 26, Nr 1-14) (1922). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny 16
listopada 1961 r. w sprawie warunków, jakim powin na odpowiadać woda do picia i potrzeb gospodarczych w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 1961 r. Nr 59, poz. 333) (1961). (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ze. zm.) (2002). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1975 r. w sprawie obowiązkowych szczepień Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bez ochronnych (Dz. U. z 1976 r. Nr 1, poz. 8) (1976). pieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego z dnia 28 lipea poz. 1650) (1997)· 1919 r. w przedmiocie organizacji Państwowych Zakła Rozporządzenie Ministra Pracy i Poltyki Społecznej z dnia 10 dów badania żywności i przedmiotów użytku (Dz. U. lipea 2014 r. w spawie wymagań lokalowych i sanitar z 1919 r. Nr 71, poz. 420) (1919). nych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być pro Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie dokumentowania chorób zawodowych wadzony żłobek lub klub dziecięcy (Dz. U. z 2019 r., poz. 72) (2014 ). i skutków tych chorób (Dz. U. z 2013 r., poz. 1379) (2002). Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 r. w spra wie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych do puszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych przetworów grzybowych, środków spożywczych zawie- 272
Bibliografia rających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów Rozporządzenie Naczelnego Nadzwyczajnego Komisarza do i grzyboznawcy (Dz. U. z 2011 r. Nr 115, poz (2011). walki z epidemjami z dnia 1 stycznia 1922 r. w przed Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. miocie korzystania z urządzeń wodociągowych i kana w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środ lizacyjnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 9, poz. 63) (1922). ków odurzających oraz nowych substancji psychoak Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR tywnych (Dz. U. z 2018, poz. 1591 ze zm.) (2018). 1169/2011Z dnia 25 października 2011 r. w sprawie prze Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2019 r. kazywania konsumentom informacji na temat żywno ści (brak daty). w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) (Dz. U. z 2019 r„ poz. 255) (2019). nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące pro duktów kosmetycznych (Dz. Urz. UE L 342 z 22.12.2009, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. տէր. 59, z późn. zm.) (2009). w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 753) (2018). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. nr 1338/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sta w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych tystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 Nr 33, oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.
Urz. UE poz. 166) (2011). z 31.12.2008 r. Nr L 354/70 ze zm.) (2008). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz. U. z 2010 r. 22 marca 1928 r. o dozorze nad artykułami żywno ści i przedmiotami użytku (Dz. U. R.P. Nr 36, poz. 343) Nr 254, poz. 1711) (2010). (1928). Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 16 mar ca 1928 r. o bezpieczeństwie i higjenie pracy (Dz. U. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych z 1928 r. Nr 35, poz. 325) (1928). dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdro Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 22 sierpnia 1927 r. o zapobieganiu chorobom zawodowym i ich wia pracowników zawodowo narażonych na te czynni ki (Dz. U. z 2005 r. Nr 81, poz.716 ze zm.) (2005). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipea 2012 r. zwalczaniu (Dz. U. R. P. z 1927 r. Nr 78, poz. 676) (1927). w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 mar czynników lub procesów technologicznych o działaniu ca 1928 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę (Dz. U. rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy z 1928 r. Nr 32, poz. 310) (1928). (Dz. U. z 2016 r., poz. 1117) (2012). w sprawie grup środków spożywczych przeznaczo Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grud nia 1934 r. o złączeniu Państwowych Zakładów bada nia żywności i przedmiotów użytku z Państwowym Za nych do
sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipea 2016 r. kładem Higjeny (Dz. U. z 1934 r. Nr 110, poz. 977) (1934). środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbio rowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. 1927 r. o prawie przemysłowem (Dz. U. z 1927 r. Nr 53, poz. 468) (1927). z 2016 r„ poz. 1154) (2016). Rozporządzenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Pla Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. nowania Gospodarczego z dnia 24 listopada 1956 r.w w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia sprawie zatwierdzenia norm państwowych (Dz. U. przez ludzi (Dz. U. z 2017 r., poz. 2294) (2017). z 1956 r. Nr 57, poz. 263) (1956). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 1937 r. o okręgach szkolnych (Dz. U. z 1937 r. Nr 39, poz. 302) (1937). na pływalniach (Dz. U. z 2015 r„ poz. 2016) (2015). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1956 r. w spra Rozporządzenie Ministrów: Opieki Społecznej oraz Przemyślu wie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. z 1956 r. Nr 27, i Handlu z dnia 7 maja 1937 r. o higienie i bezpieczeń poz. 122) (1956). stwie pracy w zakładach wyprawiających skóry (Dz. U. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1954 r. z 1937 r. Nr 53, poz. 419) (1937)· w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz za- 27Յ
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor sad i trybu postępowania państwowych inspektorów sanitarnych (Dz. U. z 1954 r. Nr 37, poz. 161) (1954). Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r., poz. 755 ze zm.) (2019). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lipea 1954 r. w spra wie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. z 1954 r. Nr 35, poz. 146) (1954)· Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. z 2016 r„ poz. 2047) (2003). Ustawa z dnia 13 listopada 1963 r. o zwalczaniu chorób zakaź nych (Dz. U. z 1963 r. Nr 50, poz. 279) (1963). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych uprawniają cych do świadczeń w razie inwalidztwa lub śmierci pracownika (Dz. U. z 1968 r. Nr 22, poz. 147) (1968). Ustawa z dnia 13 maja 1921 r. w przedmiocie zmiany niektórych postanowień ustawy z dnia 21 października 1919 r. o or ganizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. z 1921 r. Nr 43, poz. 262) (1921). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie wykazu stosowania materiału siewnego od mian kukurydzy MON 810 (Dz. U z 2014 r., poz. 1085 ze zm.) (2013). Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sani tarnej (Dz. U. z 2019 r„ poz. 59) (2019). Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia (Dz. U. z 1939 r. Nr 54, poz. 342) (1939). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 1974 r. Nr 45, poz. 271) (1974). Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r, poz. 2190 ze
zm.) (2011). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 1959 r. w sprawie ogólnych warunków higieniczno-sanitar nych w nowo budowanych lub przebudowanych za kładach przemysłowych (Dz. U. z 1959 r. Nr 53, poz. 316) (1959). Ustawa z dnia 15 lipea 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wy chowania (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 160) (1961). Ustawa z dnia 15 września 2017 r. o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium (Dz. U. z 2017 r., poz. 2111). (2017). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 czerwca i960 r. w sprawie umundurowania niektórych pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z i960 r. Nr 34, poz. 194) (i960). Ustawa z dnia 16 maja 1922 r. o urlopach dla pracowników, zatrudnionych w przemyśle i handlu (Dz. U. z 1922 r. Nr 40, poz. 334) (1922). Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyj nym w administracji (Dz. U. z 2019 r„ poz.1438 ze zm) (1966). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r„ poz. 1367) (2009). Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o budowie publicznych szkół powszechnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 18, poz. 144) (1922). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz.U. 2016, poz. 1492) (2016). Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych (Dz. U. z 1922 r. Nr 18, poz. 143) (1922). Rozporządzenie z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wyma gań, jakim powinny odpowiadać pod względem facho wym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakła du opieki
zdrowotnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 213, poz. 1568) (2006). Ustawa z dnia 17 lutego i960 r. o zaopatrywaniu ludności w wodę (Dz. U. z i960 r. Nr 11, poz. 72) (i960). Ustawa z dnia 18 grudnia 1919 r. o czasie pracy w przemyśle i handlu (Dz. U. z 1920 r. Nr 2, poz. 7) (1919). Rozporządzenie z dnia 25 października 1920 r. Naczelnego Nadzwyczajnego Komisarza do walki z epidemjami w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie budowy i utrzymania studni (Dz. U. z 1920 r. Nr 102, poz. 677) (1920). Ustawa z dnia 18 marca 1937 r. w sprawie ratyfikacji projektów konwencji, przyjętych dnia 10 czerwca 1925 r. na VII sesji ogólnej konferencji międzynarodowej organiza cji pracy w sprawie: 1) odszkodowania za wypadki przy pracy i 2) odszkodowania za choroby (1937)· Uchwała Rady Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszow skiego nr 16, http://ptwakc.org.pl/wp-content/uploads/20i8/i2/Uchwa%C5%82a-RWM֊UR.pdf [Dostęp: 20.07.2019]. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2017 r„ poz. 2119) (1997). Ustawa z dnia 19 lipea 1919 r. o przymusowem szczepieniu ochronnem przeciwko ospie (1919) Dziennik Praw nr 63, poz. 372. Ustawa z dnia 1 marca 2002 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 37, poz. 329) (2002). 274
Bibliografia Ustawa z dnia 19 maja 1920 г. o obowiązkowem ubezpiecze niu na wypadek choroby (Dz. U. z 1920 r. Nr 44, poz. 272) (1920). Ustawa z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. z 1970 r. Nr 29, poz. 245) (1970). Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocia nych i kobiet (Dz. U. z 1924 r. Nr 65, poz. 636) (1924). Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia ((Dz. U. z 2019 r., poz.1252)). Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocia nych i kobiet (Dz. U. z 1924 r. Nr 65, poz. 636) (1924). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1040 ze zm.) (1974). Ustawa z dnia 20 lipea 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r„ poz. 2268 ze zm.) (2017). Ustawa z dnia 29 lipea 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r., poz. 852 ze zm.) (2005). Ustawa z dnia 20 lipea 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdzia łaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1490) (2018). Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2019, poz. 1792 ze zm.) (2000). Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowot nej (Dz. U. z 1991 r. Nr 91, poz. 408) (1991). Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jed nolitej władzy państwowej (Dz. U. z 1950 r. Nr 14, poz. 130) (1950). Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1302 ze zm.) (2018). Ustawa z dnia 21 lipea 1950 r. o 6-letnim planie rozwoju gospo darczego i budowy podstaw
socjalizmu na lata 19501955 (Dz. U. z 1950 r. Nr 37, poz. 344) (1950). Ustawa z dnia 4 czerwca 1920 r. o tymczasowym ustroju władz szkolnych (Dz. U. z 1920 r. Nr 50, poz. 304) (1920). Ustawa z dnia 21 lutego 1935 r. o zapobieganiu chorobom za kaźnym i o ich zwalczaniu (Dz. U. z 1935 r. Nr 27, poz. 198) (1935). Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2019, poz. 409 ze zm.) (2011). Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycz nych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2227) (2018). Ustawa z dnia 21 października 1919 r. o organizacji statystyki administracyjnej (Dz. U. z 1919 r. Nr 85, poz. 464) (1919)· Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwal czaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1239 ze zm.) (2019). Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicz nej (Dz. U. z 2000 r. Nr 12, poz. 136) (2000). Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1950) (1997). Ustawa z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu gruźlicy (Dz. U. 1959 Nr 27, poz. 170) (1959). Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecz niku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2019 r„ poz. 1127 ze zm.) (2008). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciw działaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r„ poz. 875) (2015). Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i za każeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1384) (2001). Ustawa z dnia 24 lipea 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego
podziału terytorialnego państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 96, poz. 603 ze zm.) (1998). Ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r„ poz. 499 ze zm.) (2001). Ustawa z dnia 24 lipea 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji pu blicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 z późn. zm.) (1998). Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 r„ poz. 1152 ze zm.) (2001). Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r„ poz. 506), (1990). Ustawa z dnia 24 lipea 1999 r. o zmianie ustawy o działach ad ministracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1999 r. Nr 70, poz. 778) (1999). Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed na stępstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1446 ze zm.) (1995). Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o Inspek cji Sanitarnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1407) (2001). Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r„ poz.1148 ze zm.) (2016). Ustawa z dnia 25 lipea 1919 r. w przedmiocie zwalczania cho rób zakaźnych oraz innych chorób, występujących na gminnie (1919) Dz. U. nr 67, poz. 402. Zarządzenie Ministra Oświaty z 2 maja 1950 r. Nr IIWP2060/50 w sprawie reorganizacji przedszkoli (Dz. U. M.O. z 1950 r. Nr 7, poz. 114) (1950). ^75
Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro · Adam Sidor Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 19 lutego 1946 r. (Nr II Śr- Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 1955 r. w spra 555/46) w sprawie internatów przy państwowych szko wie zasad i trybu postępowania przy pobieraniu do ba łach średnich (Dz. U. M.O. z 1946 r. Nr 1, poz. 10) (1946). dania prób artykułów żywności i niektórych wyrobów Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 przemysłowych mających wpływ na zdrowie człowieka sierpnia 1962 r. w sprawie organizacji stacji sanitarno- -epidemiologicznych (Dz. U. M.Z.O.S. Nr 18, poz. 108) (M.P. z 1955 r. Nr 63, poz. 752) (1955). Zarządzenie Nr 257/2017 Głównego Inspektora Sanitarnego Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 1954 r. w spra z dnia 20 listopada 2017 r. w sprawie zatwierdzenia regulaminu Rady Sanitarno-Epidemiologicznej (2017). wie książek kontroli sanitarnej (M.P. z 1955 r. Nr 3, poz. Zasadnicza ustawa saniatrna z dnia 19 lipea 1919 r. (Dz. Pr. P. (1962). P. z 1919 r. Nr 63, poz. 371) (1919). 42) (1954). Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 października 1955 r. (M.P. z 1955 r. Nr 107, poz. 1425) (1955). Bayerische Staatsbibliothek Mánchen |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta Sidor, Adam |
| author_GND | (DE-588)1264142536 |
| author_facet | Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta Sidor, Adam |
| author_role | aut aut |
| author_sort | Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta |
| author_variant | e n z enz a s as |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048387093 |
| ctrlnum | (OCoLC)1339069360 (DE-599)BVBBV048387093 |
| edition | Wydanie I |
| era | Geschichte 1919-2019 gnd |
| era_facet | Geschichte 1919-2019 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048387093</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221125</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220802s2021 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">UWD 2022/22162</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788379969777</subfield><subfield code="9">978-83-7996-977-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1339069360</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048387093</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1264142536</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019</subfield><subfield code="c">Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Rzeszów</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">275 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">31 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Państwowa Inspekcja Sanitarna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1919-2019</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Higiena</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nadzór epidemiologiczny</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Służba zdrowia</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zdrowie publiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gesundheitswesen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020775-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Public Health</subfield><subfield code="0">(DE-588)4139640-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Rzeszów (woj. podkarpackie)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Rzeszów</subfield><subfield code="z">Region</subfield><subfield code="0">(DE-588)4442167-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Rzeszów</subfield><subfield code="z">Region</subfield><subfield code="0">(DE-588)4442167-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Gesundheitswesen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020775-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Public Health</subfield><subfield code="0">(DE-588)4139640-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1919-2019</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Sidor, Adam</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221125</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">610.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09042</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">610.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">610.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033765860</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Rzeszów (woj. podkarpackie) dbn Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice) dbn Rzeszów Region (DE-588)4442167-9 gnd |
| geographic_facet | Rzeszów (woj. podkarpackie) Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice) Rzeszów Region |
| id | DE-604.BV048387093 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:20:04Z |
| indexdate | 2024-08-07T00:06:01Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788379969777 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033765860 |
| oclc_num | 1339069360 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 275 Seiten Illustrationen 31 cm |
| psigel | BSB_NED_20221125 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta Verfasser (DE-588)1264142536 aut Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor Wydanie I Rzeszów Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2021 275 Seiten Illustrationen 31 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Państwowa Inspekcja Sanitarna dbn Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia jhpk Geschichte 1919-2019 gnd rswk-swf Higiena dbn Nadzór epidemiologiczny dbn Służba zdrowia dbn Zdrowie publiczne dbn Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Gesundheitswesen (DE-588)4020775-4 gnd rswk-swf Public Health (DE-588)4139640-6 gnd rswk-swf Rzeszów (woj. podkarpackie) dbn Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice) dbn Rzeszów Region (DE-588)4442167-9 gnd rswk-swf Rzeszów Region (DE-588)4442167-9 g Gesundheitswesen (DE-588)4020775-4 s Public Health (DE-588)4139640-6 s Geschichte 1919-2019 z DE-604 Sidor, Adam Verfasser aut Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Niedźwiedź-Ziobro, Elżbieta Sidor, Adam Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 Państwowa Inspekcja Sanitarna dbn Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia jhpk Higiena dbn Nadzór epidemiologiczny dbn Służba zdrowia dbn Zdrowie publiczne dbn Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Gesundheitswesen (DE-588)4020775-4 gnd Public Health (DE-588)4139640-6 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4020775-4 (DE-588)4139640-6 (DE-588)4442167-9 |
| title | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |
| title_auth | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |
| title_exact_search | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |
| title_exact_search_txtP | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |
| title_full | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor |
| title_fullStr | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor |
| title_full_unstemmed | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 Elżbieta Niedźwiedź-Ziobro, Adam Sidor |
| title_short | Nadzór sanitarno-higieniczny oraz działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej na Rzeszowszczyźnie w latach 1919-2019 |
| title_sort | nadzor sanitarno higieniczny oraz dzialalnosc panstwowej inspekcji sanitarnej na rzeszowszczyznie w latach 1919 2019 |
| topic | Państwowa Inspekcja Sanitarna dbn Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia jhpk Higiena dbn Nadzór epidemiologiczny dbn Służba zdrowia dbn Zdrowie publiczne dbn Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia jhpk Gesundheitswesen (DE-588)4020775-4 gnd Public Health (DE-588)4139640-6 gnd |
| topic_facet | Państwowa Inspekcja Sanitarna Polska / Państwowa Inspekcja Sanitarna / historia Higiena Nadzór epidemiologiczny Służba zdrowia Zdrowie publiczne Nadzór sanitarny / Polska / Rzeszów (region) / historia Służba zdrowia / Polska / Rzeszów (region) / historia Zdrowie publiczne / Polska / Rzeszów (region) / historia Gesundheitswesen Public Health Rzeszów (woj. podkarpackie) Rzeszów (woj. podkarpackie ; okolice) Rzeszów Region |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033765860&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT niedzwiedzziobroelzbieta nadzorsanitarnohigienicznyorazdziałalnoscpanstwowejinspekcjisanitarnejnarzeszowszczyzniewlatach19192019 AT sidoradam nadzorsanitarnohigienicznyorazdziałalnoscpanstwowejinspekcjisanitarnejnarzeszowszczyzniewlatach19192019 |