W stronę człowieka ...: o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
2022
|
| Ausgabe: | Wydanie pierwsze |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite 379-401 |
| Beschreibung: | 408 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 30 cm |
| ISBN: | 9788366879737 8366879739 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048383388 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221025 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220801s2022 ac|| |||| 01||| pol d | ||
| 020 | |a 9788366879737 |9 978-83-66879-73-7 | ||
| 020 | |a 8366879739 |9 83-66879-73-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1339073287 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048383388 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Hryniewicka, Anna |e Verfasser |0 (DE-588)126406702X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a W stronę człowieka ... |b o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |c Anna Hryniewicka |
| 246 | 1 | 3 | |a O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| 250 | |a Wydanie pierwsze | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej |c 2022 | |
| 300 | |a 408 Seiten |b Illustrationen, Porträts, Karten |c 30 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 379-401 | ||
| 600 | 1 | 7 | |a Grzegorzewska, Maria |d 1888-1967 |0 (DE-588)119054345 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 653 | 1 | |a Grzegorzewska, Maria / (1888-1967) | |
| 653 | 2 | |a Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej (Warszawa) | |
| 653 | 0 | |a Pedagodzy | |
| 653 | 0 | |a Pedagogika specjalna | |
| 653 | 2 | |a Polska | |
| 653 | 1 | |a Grzegorzewska, Maria / (1888-1967) / biografie | |
| 653 | 0 | |a Pedagodzy / Polska / 20 w / biografie | |
| 653 | 0 | |a Pedagodzy specjalni / Polska / biografie | |
| 653 | 0 | |a Pedagogika specjalna / Polska / 20 w | |
| 653 | 4 | |a 1801-1900 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 6 | |a Biografia | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4006804-3 |a Biografie |y 1888-1967 |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Grzegorzewska, Maria |d 1888-1967 |0 (DE-588)119054345 |D p |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221025 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033762195 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 929 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 929 |e 22/bsb |f 09034 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184265833840640 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wprowadzenie ..................................................................................................................................... 7 Rozdział 1. Pochodzenie, rodzina Marii Grzegorzewskiej ....................................................... 11 Data i miejsce urodzenia Marii Grzegorzewskiej .................................................. Najdawniejsze dzieje rodziny Bohdanowiczów i Grzegorzewskich..................... Rodzice oraz rodzeństwo Marii Grzegorzewskiej.................................................. Pozostali członkowie rodziny Grzegorzewskich.................................................... 11 18 20 26 Rozdział 2. Początki edukacji Marii Grzegorzewskiej w Warszawie...................................... 35 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 2.1. Charakterystyka warszawskich zakładów naukowych z przełomu XIX i XX wieku ................................................................................................................ 35 2.2. Specyficzne cechy prywatnych pensji żeńskich prowadzonych przez Jadwigę Kotwicką oraz Paulinę Hewelke...................................................................... 39 2.3. Biogramy naukowe nauczycieli Marii Grzegorzewskiej z okresu jej edukacji na pensji Jadwigi Kotwickiej i Pauliny Hewelke........................................... 50 2.4. Nauczyciele z pensji Kotwickiej i Hewelke we wspomnieniach byłych uczennic, wykładowców oraz działaczy oświatowych................................................... 64 2.5. Zaangażowanie polskiego społeczeństwa w walkę o wyzwolenie narodowe i
społeczne................................................................................................................. Rozdział 3. Aktywność Marii Grzegorzewskiej po zakończeniu pensji Pauliny Hewelke . 71 77 3.1. Maria Grzegorzewska jako studentka Towarzystwa Kursów Naukowych, działaczka społeczno-oświatowa oraz domowa nauczycielka na Litwie..... 77 3.2. Maria Grzegorzewska jako hospitantka na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ............................................................................ 87 3.3. Przyczyny rezygnacji Marii Grzegorzewskiej ze studiów w Uniwersytecie Jagiellońskim w relacjach osób z jej najbliższego otoczenia ......................... 95 Rozdział 4. Edukacja Marii Grzegorzewskiej za granicą........................................................... 103 4.1. Emigracja młodzieży jako problem społeczny przed I wojną światową .............. 103 4.2. Działalność i życie Józefy Joteyko w świetle danych biograficznych................... 105 4.3. Założenia organizacyjne oraz funkcjonowanie Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego z perspektywy ówczesnych pracowników i studentów ............. 110 4.4. Warszawska i litewska aktywność Marii Grzegorzewskiej w początkowym okresie I wojny światowej ................................................................................ 123 4.5. Studia w Sorbonie oraz naukowa i społeczna działalność Marii Grzegorzewskiej w Paryżu w czasie I wojny światowej....................... 126 5
Rozdział 5. Aktywność zawodowa Marii Grzegorzewskiej w okresie międzywojennym .. 143 5.1. Społeczne, polityczne i ekonomiczne warunki życia w Polsce po odzyskaniu niepodległości.................................................................................................... 143 5.2. Grzegorzewska jako ministerialny referent i wizytator do spraw szkolnictwa specjalnego ........................................................................................................ 146 5.3. Założenia organizacyjne Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej.......... 151 5.4. Charakterystyka kadry pedagogicznej Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej ze szczególnym uwzględnieniem biogramów osób znaczących dla jego rozwoju....................................................................................................................... 159 5.5. Koleje losów życiowych wybranych studentów i absolwentów Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w latach 1922-1939 .................................... 185 5.6. Działalność organizacyjna i dydaktyczna Marii Grzegorzewskiej w Państwowym Instytucie Nauczycielskim ............................................................................... 214 Rozdział 6. Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w latach II wojny światowej......... 227 6.1. Sytuacja narodu polskiego podczas II wojny światowej........................................ 227 6.2. Represje okupanta wobec polskiej inteligencji........................................................ 229 6.3. Wojenne losy Marii Grzegorzewskiej oraz Państwowego Instytutu Pedagogiki
Specjalnej na tle ogólnej sytuacji szkolnictwa wyższego............................... 232 6.4. Okoliczności śmierci poległych i pomordowanych nauczycieli i studentów Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej.............................................. 248 Rozdział 7. Powojenna działalność Marii Grzegorzewskiej ..................................................... 259 7.1. Liczenie strat i odbudowa Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej po zakończeniu II wojny światowej....................................................................... 259 7.2. Społeczna i organizacyjna działalność Grzegorzewskiej na rzecz przygotowania nauczycieli do kształcenia i wychowywania dziecka skrzywdzonego przez wojnę ................................................................................................................. 282 7.3. Walka Grzegorzewskiej z indoktrynacją komunistyczną oraz o utrzymanie funkcji dyrektora Instytutu zdegradowanego do roli Studium Pedagogiki Specjalnej........................................................................................................... 289 7.4. Działalność Grzegorzewskiej na rzecz poszerzenia oferty kształcenia z zakresu pedagogiki specjalnej w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego ............................. 315 Rozdział 8. Naukowa działalność Marii Grzegorzewskiej.......................................................... 335 8.1. Najważniejsze dokonania naukowe Marii Grzegorzewskiej w zakresie pedagogiki specjalnej oraz
psychologii........................................................... 335 8.2. Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój polskiej pedeutologii ........................... 345 8.3. Naukowe kontakty Marii Grzegorzewskiej z zagranicą........................................ 358 Rozdział 9. Obraz Marii Grzegorzewskiej w oczach współczesnych ...................................... 361 9.1. Próba oceny osobowości Marii Grzegorzewskiej w świetle materiałów biograficznych oraz opinii osób z najbliższego jej otoczenia......................... 361 9.2. Pogadanka radiowa Janiny Doroszewskiej o Marii Grzegorzewskiej ................. 372 Zakończenie .......................................................................................................................................... 375 Bibliografia............................................................................................................................................ 379 Spis ilustracji.......................................................................................................................................... 403 6
Bibliografia Adamska, S. (1969). Wspomnienia o Annie Gotinowej. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 89-90. Adamski, W., Gryc, P„ Jamróz, A., Olkuśnik, Μ., Wójcik, E. (red.). (2002). Popularna Encyklopedia Powszechna, t. 10. Warszawa-Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, Bertelsmann Media. Andrzejewska, Μ. (1984). Władysław Sterling. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 425-430. Arnould, L. (1900). Une Âme in Prison. Paris: Oudin. Bachmann, W. (1979). Biographies of Polish special educators. Eine Dokumentation zur internationalen Geschichte der Heilpädagogik. Biografie polskich pedagogów specjalnych. Dokumentacja do międzynarodowej historii peda gogiki specjalnej. Germany: Institut für Heil und Sonderpedägogik Giessen. Bagieński, W., Chmielowiec, P„ Dziurok, A. i in. (2021). Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989. Rocznik Na ukowy Rzeszów, 1/16/18. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Naro dowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie. Bajer, Μ. (2013). Rody rodzinne. Warszawa-Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK. Bakerek, M. (1990a). Szkolnictwo specjalne i pedagogika specjalna w pierwszej połowie XX wieku. W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej (s. 186-217). Warszawa: PWN. Bakerek, M. (1990b). Dziecko niepełnosprawne w czasie drugiej wojny światowej. W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej (s. 230-239). Warszawa: PWN. Baley, S. (1929). Józefa Joteyko, jako psycholog eksperymentalny. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 68-74). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum
Psychologii. Związek Nauczyciel stwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Baley, S. (1932). Dr Maria Grzegorzewska. Psychologia niewidomych. „Polskie Archiwum Psychologii”, 1, s. 343-344. Banaś, H. (2016). Stefania Żyłko. Nauczycielka kilku pokoleń. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużo nych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t. 3, cz. 5. (s. 412-413). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. Bandura, L. (1966). Czym był Państwowy Instytut Nauczycielski. Biuletyn Komisji Absolwentów PIN w Warszawie, 1930-1936. Warszawa, druk powielony. Bandura, L. (1967). Maria Grzegorzewska nie żyje. „Życie Szkoły”, 6, s. 1-4. Bańko, Μ. (2003). Wielki słownik języków obcych. Warszawa: PWN. Bartoszewski, W. (1974). Karol Makuch. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XIX (s. 257-259). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Bazewicz, J.M. (red.). (1907). Atlas Geograficzny Ilustrowany Królestwa Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo J.M. Bazewicza. Benoni-Dobrowolska, J. (1929). Wspomnienia. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 148-150). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Berent, W. (1933). Żywe Kamienie. Warszawa: Gebethner i Wolff. Berggruen, J. (1929). Uwagi o organizacji Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego w Brukseli. W: Józefa Jo teyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 88-96). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archi wum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II,
2-4. Berggruen, J. (1966). Wspomnienia o organizacji Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego w Brukseli w roku 1913/14. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 221-228. 379
Berggruen, J. (1989). Wspomnienia z czasów studiów 1913-1914. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 32-35). Warszawa: WSPS. Berggruen, J„ Chmielakówna, S. (1928). Próba oceny wartości praktycznej egzaminu psychologicznego w szkole (1922-1927). „Pedagogium”, 5-6, s. 69-75. Berman, A. (1969). Ci, co ratowali. W: W. Bartoszewski, Z. Lewinówna (red.), Ten jest z ojczyzny mojej (s. 86-87). Kraków ZNAK. Beuchet, J. (1961). Un pionnier des sciences humaines, Benjamin Bourdon (1860-1943). „Annales de Bretagnes”, 68, s. 299-345. Beylin, K. (1985). Warszawy dni powszechne 1800-1914. Warszawa: PIW. Białek, J.Z. (1979). Prace nad nowym systemem edukacji narodowej. W: J.Z. Białek (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939. Zarys monograficzny. Materiały (s. 19-24). Warszawa: WSiP. Bień, D„ Syczak, P. (2017). Pierwsze lata Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku - źródła. „Journal of Young Researchers”, 2, s. 190-202. Biuletyn Ministerstwa Zdrowia Publicznego z dnia 1 marca 1920 roku, 1 (s. 118). Błaszczak, I. (2012). Miejsce Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych RP w upodmiotowieniu polskiej wsi w latach 1945-1948. W: T. Maliszewski, J. Żerko (red.), Edukacja dorosłych wobec społecznego wykluczenia: przeszłość i teraźniejszość. Biblioteka Edukacji Dorosłych, t. 44 (s. 71-91). Gdańsk: Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku, Akademickie Towarzystwo Andragogiczne. Błaszczak, I. (2015). Spod strzech na Gacką Górkę - Feliks Popławski świadectwo życia człowieka odważnego. W: S. Jaronowska (red.), Człowiek w sytuacji granicznej. Filozoficzne,
kulturowe i historyczne wymiary refleksji i jej implikacje pedagogiczne (s. 369-380). Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji. Błędowski, R. (1917). Wydział Przyrodniczy 1906-1916. W: R. Błędowski, S. Orłowski, H. Mościcki, Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej, TKN. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych 1906-1916 (s. 71-101). Warszawa: TKN. Bobiński, A., Bazewicz, J.M. (1901). Przewodnik po Królestwie Polskim, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo J.M. Bazewieża. Bornstein, В. (1949). Jakub Segai (1880-1943). „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 5, s. 305-309. Borowy, W. (1937). Chlebowski Bronisław. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 292294). Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Borowy, W. (1960). O Żeromskim. Rozprawy i szkice. Warszawa: PIW. Borowy, W. (1961). Z rozmów i listów o Żeromskim. W: S. Eile (red.), Wspomnienia o Stefanie Żeromskim (s. 385413). Warszawa: Czytelnik. Bryl, Μ. (1994). Cykle Artura Grottgera, poetyka i recepcja. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Brzęk, Z. (1984). Wydział Kultury Chrześcijańskiej Instytutu Katolickiego księdza Józefa Wojtukiewicza i Adeli Stefanowicz w latach 1945-1961 jako szkoła służby Bożej. Niepublikowana praca magisterska, Warmiński In stytut Teologiczny Historyczno-Pastoralny w Olsztynie, Papieska Akademia Teologiczna, Kraków. Budkiewicz, J. (1965). Henri Pieron (1881-1064). „Psychologia Wychowawcza”, 2, s. 220-221. Bürklen, К. (1924). Blindenpsychologie. Leipzig: J.A. Bart. Buyse, R. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga
pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 101-106). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszech nych, t. II, 2-4. Bytnar, Z. (1997). Pamiętnik Matki. Materiały do biogramu harcmistrza Jana Bytnara. Mielec-Warszawa: Szkoła Podstawowa Nr 13 w Mielcu im. Jana Bytnara Rudego. Cabanowski, Μ. (1998). Domy i ludzie. Cz. I. Grodzisk Mazowiecki: Marek Cabanowski. Chądzyńska, Z. (1959). Musisz być sobą (na marginesie „Listów do Młodego Nauczyciela” Marii Grzegorzewskiej). „Polonistyka”, 2, s. 67-68. Chlebowski, B. (1913). Przemówienie do uczennic kończących jedną z pensyi warszawskich w roku bieżącym. „Wy chowanie w Domu i Szkole”, 2(6), s. 36-40. Chmielakówna, S. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 115-120). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Chodakowska, J. (1997). Żeńskie gimnazja Krakowa w procesie emancypacji kobiet (1896-1918), Renata Dutkowska, Kraków 1995; studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1939, Urszula Perkowska, Kraków 1994 [recenzje]. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 38, s. 170-172. Choma, W. (1966). O przydatności studiów w PIN. Biuletynie Komisji Absolwentów PIN w Warszawie, 1930-1936. Warszawa, druk powielany. 380
Chomczyńska, M. (1985). Michała Wawrzynowski (1899-1943). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 108-113. Chrzanowski, I. (1907). Nauka historyi literatury polskiej jako czynnik wychowania moralnego młodzieży. „Szkoła Polska”, 21, s. 758-765. Chwalba, A. (2014). Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Cichosz, Μ. (2020). Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960-1973) w kontekście założeń realnego socja lizmu. „Polska Myśl Pedagogiczna”, 6, s. 95-112. Ciesielska, Μ., Puszkin, B. (2007). Przypisy. W: Μ. Falska (2007). Nasz Dom. Zrozumieć, porozumieć się, poznać, t. 1. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Towarzystwo „Nasz Dom”. Colard, A. (1956). Vie universitaire d’hier... et même d’avant-hier: La Science du travail que j’ai connue en 1907: portrait. W: - Bulletin de ľ Union des Anciens Etudiants de l’ULB (UAE), Bruxelles, 236, s. 8-9. Cubala, A. (2020). Kobiety ’44. Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Pró szyński i S-ka. Cwalina T. (2010). Kartki z cmentarza. Laski: Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Czachowska, ƒ. (1994). Gołubiew Antonii. W: J. Czachowska, A. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i bada cze literatury. Słownik biobibliograficzny (t. 3, s. 82-84). Warszawa: WSiP. Czarnecka, I. (2021). Rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce w latach 1918-1939: Realia a oczekiwania. Warszawa: Wydawnictwo APS. Czechowicz, J. (1932). Ballada z tamtej strony. Warszawa: Wydawnictwo Droga. Czerwiński, K. (1906). Program nauczania przyrody w średnich zakładach naukowych. „Nowe
Tory”, 1, s. 409-416. Dall, L. (2019). Rzeczpospolita zakopiańska, czyli jak zakopane odzyskało niepodległość w 1918 roku. W: R. Ko towskiego, S. Zacharz. Stefan Żeromski - twórca, działacz, obywatel (s. 49-61). Kielce. Muzeum Narodowe. Danysz, A. (1925). O wychowaniu. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas. Datner, Sz. (1965). Sytuacja młodych pokoleń. W: W. Góra i in. (red.), Walka młodych pokoleń. Materiały konferen cji historyków ruchu młodzieżowego, Warszawa 7-9 grudnia 1962 r. (s. 356-374). Warszawa: Książka i Wiedza. Davies, N (1995). Serce Europy: krótka historia Polski. Londyn: Aneks. Dawid, J.W. (1927). O duszy nauczycielstwa. Warszawa: Nasza Księgrnia. Dąbrowska, Μ. (1955). Warszawa mojej młodości. W: H. Boguszewska (red.), Warszawa naszej młodości (s. 33-59). Warszawa: Iskry. Dąbrowska, Μ. (1964). Pisma rozproszone. Pierwsze wydanie książkowe pod red. i z przypisami E. Korzeniowskiej, t. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Dąbrowska, Μ. (1979). Pielgrzymka do Warszawy. W: Μ. Dąbrowska (red.), Z drogi do Warszawy (s. 67-84). War szawa: Czytelnik. Dąbrowska, M. (1988a). Dzienniki 1951-1957, t. IV. Warszawa: Czytelnik. Dąbrowska, M. (1988b). Dziennik 1958-1965, t. V. Warszawa: Czytelnik. Dąbrowska, Μ. (1996). Noce i dnie. T. III. Miłość. Część I, Część II. Warszawa: Prószyński i S-ka. Dąbrowska, Μ. (2009). Dzienniki 1914-1965 w 13 tomach. Warszawa: Polska Akademia Nauk. Wydział I Nauk Społecznych, Komitet Nauk o Literaturze. Dąbrowski, S. (1960-1961). Grosserowa Karolina. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IX (s. 8-10). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Dmochowska, J. (1963). W kręgu Pankiewicza. Wspomnienia i listy 1906-1940. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Dobrecki, K. (1998). Listy z mojego miasta. Konin: Przegląd Koniński. Domański, C.W. (2018). Historia psychologii w Europie Środkowej: badacze, inspiracje i koncepcje. Warszawa: WN PWN. Domański, C.W. (2019). Stanisław Mateusz Studencki (1883-1945) - psycholog wart przypomnienia. W: C.W. Do mański, T. Rzepa (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii, t. 7. (s. 83-100). Lublin: Wydawnictwo UMCS. Domański, F. (1972). Państwowy Instytut Nauczycielski z lat 1930-1935 i jego zadania. W: J. Doroszewska, Μ. Fal ski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 111-134). Warsza wa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Dorosz, B. (1994). Dąbrowska Maria. W: J. Czachowska, A. Szalaga (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury (t. 2, s. 137-145). Warszawa: WSiP. Doroszewska, J. (1947/48). Z pracy w zakładach specjalnych (materiały wychowawcze). „Szkoła Specjalna”, 4-5, s. 64-69. Doroszewska, J. (1963). O Instytucie Pedagogiki Specjalnej i jego twórcy - Marii Grzegorzewskiej. „Kwartalnik Pe dagogiczny”, 2(28), s. 17-40. Doroszewska, J. (1964). Fragmenty biografii Marii Grzegorzewskiej. „Ruch Pedagogiczny”, 6, s. 8-18. 381
Doroszewska, J. (1965). Wystawa 40-lecia Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Część ogólna wystawy. „Szkoła Specjal na”, 1, s. 5-21. Doroszewska, J. (1966). Koncepcja Instytutu Pedagogiki Specjalnej kształcenia nauczycieli-wychowawców do szkół i zakładów specjalnych. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 93-99. Doroszewska, J. (1967). Maria Grzegorzewska wśród nas. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 210-217. Doroszewska, J. (1972a). Drogi życia Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI 1969 r. (s. 9-27). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Doroszewska, J. (1972b). Maria Grzegorzewska jako twórca Katedry Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Warszaw skiego. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej ֊ 7 XI1969 r. (s. 121-134). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Doroszewska. J. (1972c). Teoretyczne podstawy działalności Instytutu. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 211-226. Doroszewska, J. (1981). Pedagogika specjalna. Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Osso lińskich. Doroszewska, J., Dziedzic, S. (1972). Podstawowe założenia i problemy teoretyczno-dydaktyczne. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 227-245. Doroszewska, ƒ., Grzegorzewska, Μ. (1955). Uzasadnienie potrzeby terapeutyczności wychowanka w zakładzie lecz niczym w świetle patofizjologii korowo-trzewnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 255-289. Doroszewski, W. (red.). (1965). Słownik języka polskiego, t. 7. Warszawa: PWN. Dowgiełło, A. (2018). Wstęp. W: Μ. z Nałęcz-Górskich
Komorowska, Powrót do Żmudzi. Łomianki: LTW. Drewnowski, T. (1988a). Wstęp. W: Μ. Dąbrowska. Dzienniki 1914-1932, t. 1. (s. 5-32). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988b). Przypis o Włodzimierzu Kirchner. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1933-1945, t. 2 (s. 58-59). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988c). Przypis o Ludwiku Krzywickim. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1933-1945, t. 2 (s. 196). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988d). Przypis o Franciszku Zienkowskim. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1951-1957, t. 4 (s. 325326). Warszawa: Czytelnik. Dubiel, P., Kozak, J. (2003). Polacy w II wojnie światowej: kim byli, co robili. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”. Dużyk, J. (1980). Władysław Orkan. Życie i twórczość. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. Dużyk, ƒ. (1999). Smreczyńska ze Smreczaków Katarzyna. W: J. Tazbir (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX/1 (s. 369-370). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Düring, К. (1926). Zakład Ciemnych we Lwowie 1851-1926. Lwów: Drukarnia Akademicka. Dycht, Μ. (2012). Henryk Ruszczyć. Pedagogiczne inspiracje. Warszawa: UKSW Dycht, Μ. (2019). Pedagogiczne inspiracje Henryka Ruszczyca w teorii i praktyce wychowania osób niewidomych. „Forum Pedagogiczne”, 9(1), s. 93-112. Dział sprawozdawczy (1918). Roczniki Polskiej Ligii Nauczania, t. 1, z. 3-4, s. 149-159. Dziedzic, S. (1972). Maria Grzegorzewska - twórca pedagogiki specjalnej w Polsce. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI 1969 r. (s. 77-95). Warszawa: Instytut Wydawniczy
Nasza Księgarnia. Dziedzic, S. (1981а). Władysław Kuś (1907-1981). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 90-91. Dziedzic, S. (1981b). Józef Kubeczko (1898-1980). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 186-187. Dzięczkowski, A. (2004-2005). Stefanowska Michalina. W: A. Romantowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XLIII (s. 220-223). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Emiluta-Rozya, D. (2000). Mgr Maria Janeczko (1930-1997): zasłużeni dla pedagogiki specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-2, s. 191-193. Encyklopedia Powszechna (1973), t. 1. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1974), t. 2. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1975), t. 3. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1976), t. 4. Warszawa: PWN. Encyklopedia Psychiatrii L. Korzeniowski, S. Pużyński (red.). (1978). Warszawa: PZWL. Falińska, B. (red.). (1997). Witold Doroszewski. Mistrz i Nauczyciel. Łomża: Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Faliński, E. (1935-1936). Poradnie ortofoniczne. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 170-178. Faliński, E. (1966). Psycho-pédagogie du langage écrit. Paryż: Wydawnictwo Hermann. Falska, Μ. (2007). Nasz Dom. Zrozumieć, porozumieć się, poznać, t. 1. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. War szawy, Towarzystwo „Nasz Dom”. 382
Felhorska, F. (1938-1939). Sprawozdanie z działalności Laboratorium Psychopedagogicznego Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalne”, 2, s. 72-78. Felhorska, F„ Studencki, S.M. (1933). Plany i marzenia młodzieży o przyszłości. Studium psychologiczne na pod stawie ankiety Józefy Joteyko w sprawie wyboru zawodu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowego Towarzystwa Pedagogicznego. Felhorska, F. (1946-1947). Komunikat Laboratorium Psychopedagogicznego Państwowego Instytutu Pedagogiki Spe cjalnej w Warszawie. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 67. Filar, Z. (1962-1964). Władysław Jarecki. W: M. Heroch, P. Jarosiński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. X. (s. 615-616). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Filipczyk, W. (1929). Pani Profesor J. Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 144-147). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Filipowicz, F. (1986). Narodziny ruchu. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905֊ 1985 (s. 19-98). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Firkowska Μ. (1981). Halina Jankowska (1892-1944). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 345-353. Flukowski, S. (1938). Wstęp. W: C.F. Ramuz, Pastwisko na Derborence. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo J. Mortkowicza, Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie. Frankowski, S. (1987). Ojciec Władysław Korniłowicz. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 90-108). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Frydrychowska, L. (1988). Anna Gotinowa (1887-1967).
„Szkoła Specjalna”, 6, s. 428-431. Frydrychowska, L., Głazek, J. (1974). Pięćdziesięciolecie czasopisma „Szkoła Specjalna”. „Szkoła Specjalna”, 35(4), s. 289-308. Gajewski, J. (2015). Słownik bibliograficzny bibliotekarzy Lubelszczyzny (1944-2014). Lublin: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego. Gajkowska, C. (1978). Okołów-Podhorska Stefania. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII (s. 687-689). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Polska Akademia Nauk. Gallus, J. (1983). Państwowy Szpital dla Psychicznie Chorych w Tworkach w latach 1939-1945): wspomnienia. „Prze gląd Pruszkowski”, 1, s. 42-49. Gasik, W. (1985). Dzieciństwo i młodość. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 23-32). Warszawa: WSPS. Gasik, W. (1991). Kształcenie nauczycieli szkół specjalnych w Polsce do 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo WSPS. Gawarecka, Μ. (1989). Z moich wspomnień o Marylce. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 81-86). Warszawa: WSPS. Gaweł, P. (1979). Ludzie i wspomnienia: Józefa Berggruen. „Ziemia”, 10, s. 354-356. Gąsiorowska, N. (1938). Czarnocka Henryka. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV. (s. 227). Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Gąsiorowski, A. (1995). Segał Jakub. W: A. Gąsiorowski i in. (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI/Ι, z. 148 (s. 152-153). Warszawa-Kraków: FNP. Głębicka, E. (1996). Krystyna Kuliczkowska. W: J.
Czechowska, A. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i ba dacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. IV (s. 259-462). Warszawa: WSiP. Gmurski, J. (2005). Z dziejów Jaktorowa i okolic 1425-2003. Historia i współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Comandor. Gołąb, W. (1990). Józef Buczkowski (1899-1980). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 176-183. Gołubiew, A. (1967). Maria Grzegorzewska. „Tygodnik Powszechny”, 24, s. 1-2. Gościmska A. (1983). Torowała nowe drogi niewidomym. Róża Czacka ֊ Matka Elżbieta jako tyflolog i wychowaw ca. Laski: TonO. Gościmska, A. (1984). Zygmunt Serafinowicz (1897-1971). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 206-215. Gościmska, A. (1987). Laski w czasie okupacji. W: A. Gościmska, R. Kamiński (red.), Laski w czasie okupacji 1939-1945 (s. 9-116). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej. Górski, T. (1995-1996). Cecylia Plater-Zyberk. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI (s. 693-694). Warszawa-Kraków: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. Grabowski, W. (2010). Departament Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj. „Niepodległość i Pamięć”, 17/1(31), s. 139-162. Grochowski, L. (1982). Stefan Kopciński. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 425-430. Grochowski, L. (1989). Eustachy Kuroczko (1901-1956). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 263-267. Grudzińska, A. (1914). AMBIDEXTRYA. „Ruch Pedagogiczny”, 1, s. 10-13. 383
Grzegorzewska, M. (1916a). Essai sur le Développment du Sentiment esthétique. Recherrches d’esthétique expéri mentale faites sur les élèves des écoles de Bruxelles. „Bulletin de l’Institut Général Psychologique. Section de psychologie artistique”, 4-6, s. 117-251. Grzegorzewska, M. (1916b). Essai sur le Développment du Sentiment esthétique. Recherrches d’esthétique expérimen tale faites sur les élèves des écoles de Bruxelles. Paris: Institut Général Psychologique. Grzegorzewska Μ. (1917). Le paysage et son appréciation par la jeunesse scolaire. „Journal de Psychologie Normale et Pathologique”. Grzegorzewska, M. (1918a). O konieczności zorganizowania specjalnego szkolnictwa dla dzieci anormalnych w Pol sce. „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 107-114. Grzegorzewska, M. (1918b). Notatka medyczno-pedagogiczna o działalności kolonii wakacyjnej polskich dzieci w Saint-Georges-de-Didonne w r. 1918. „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 120-126. Grzegorzewska, M. (1918c). Recenzja książki Alberta Sarrauta pt. L’Instruction publice et la guerre. „Roczniki Pol skiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 158-159. Grzegorzewska, M. (1918d). Le portrait et son appréciation au point de vue esthétique par la jeunesse scolaire. Journal de Psychologie Normale et Pathologique, t. 12; année mixte 1915 paru en 1918, nr 5; Extrait Paris 1918: Librairie Felix Alcan. Grzegorzewska, M. (1918e). Encquéte sur les Gouts esthétiques. „Journal de Psychologie Normale et Pathologique”, 6. Grzegorzewska, M. (1921a). Le types d’idéation esthétique. „Ľ Année Psychologique”,
s. 190-208. Grzegorzewska, M. (1921b). Znaczenie psychopedagogiki dziecka anormalnego w studiach nauczyciela. „Ruch Peda gogiczny”, 1-3, s. 10-15. Grzegorzewska, Μ. (1924/25a). Zamiast programu. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-4. Grzegorzewska, Μ. (1924/25b). Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 15-21. Grzegorzewska, Μ. (1924/25c). Cécile Douard. Impressionsd’une seconde vie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 49. Grzegorzewska, Μ. (1925/26). Struktura psychiczna tzw. „zmysłu przeszkód” niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 193-203. Grzegorzewska, Μ. (1926/27a). Orientowanie się niewidomych w przestrzeni. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 197-204. Grzegorzewska, Μ. (1926/27b). Ozdabianie klasy dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 239-240. Grzegorzewska, Μ. (1926/27c). Struktura psychiczna czytania wzrokowego i dotykowego. Polskie „Archiwum Psy chologii”, 1, s. 5-22; 2, s. 107-121. Grzegorzewska, Μ. (1926/27d). Struktura wyobrażeń surogatowych u niewidomych. „Polskie Archiwum Psycholo gii”, 2/4, s. 301-324 Grzegorzewska, Μ. (1926/27e). Szkic pogadanek dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-9. Grzegorzewska, Μ. (1927/28a). Głuchoniemi. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 16-32; 3/4, s. 161-165. Grzegorzewska, Μ. (1927/28Һ). Niewidomi, którzy uzyskali wzrok. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 72-80. Grzegorzewska, M. (1928a). Po zgonie Prof, dr Józefy Joteyko. „Ruch Pedagogiczny”, 5, s. 128-136. Grzegorzewska, M. (1928b). Zadania nauczyciela - wychowawcy Szkoły Nowej. „Ruch Pedagogiczny”, 5, s. 136-141. Grzegorzewska, M. (1928c). Józefa Joteyko. Warszawa:
Nakładem uczczenia Zasług Prof. dr. Józefy Joteyko. Grzegorzewska, Μ. (1928/29a). Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 149-156. Grzegorzewska, Μ. (1928/29b). Psychologia niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 184-185. Grzegorzewska, Μ. (1928/29c). Metodyka nauczania i wychowania dzieci niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 186-187. Grzegorzewska, Μ. (1928/29d). Dzieje wychowania niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 187-188. Grzegorzewska, M. (1929a). Życiorys Józefy Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 35-45). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Grzegorzewska, M. (1929b). Kilka wspomnień z pobytu pani Joteyko we Francji podczas wojny. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 141-144). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Grzegorzewska, Μ. (1930). Psychologia niewidomych. Warszawa: Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne. Grzegorzewska, Μ. (1932/33a). Nowe drogi w nauczaniu głuchoniemych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-14; 2, s. 98-108. Grzegorzewska, Μ. (1932/33b). Schematy dotykowych u niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 164-166. Grzegorzewska, M. (1933a). Opieka wychowawcza nad dziećmi niewidomymi i głuchociemnymi. Warszawa: Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem. Grzegorzewska, M. (1933b). Szkoły i zakłady wychowawcze dła głuchoniemych, niewidomych i głuchociemnych (s. 441-464). Warszawa: Higiena Szkolna. Grzegorzewska, Μ. (1933/34a). Nauczyciel w chwili
obecnej. „Ruch Pedagogiczny”, 3, s. 77-82. 384
Grzegorzewska, Μ. (1933/34b). Nowe drogi w nauczaniu głuchoniemych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 13-16. Grzegorzewska, Μ. (1937). Przygotowanie nauczycieli do zadań chwili obecnej. „Chowanna”, 9, s. 385-396. Grzegorzewska, Μ. (1937/38). Nauczyciel niewidomy, jego przygotowanie i wartość pracy w szkole dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 1/5, s. 13-18. Grzegorzewska, Μ. (1938). Znaczenie wychowawcze osobowości nauczyciela. „Chowanna”, 5, 193-206. Grzegorzewska, Μ. (1946/47a). Od Redakcji. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 1-5. Grzegorzewska, Μ. (1946/47b). Losy wojenne i odbudowa Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 6-12. Grzegorzewska, M. (1947a). Listy do Młodego Nauczyciela. Warszawa: Nasza Księgarnia. Grzegorzewska, M. (1947b). Od Redakcji. „Ruch Pedagogiczny”, 4, s. 237-240. Grzegorzewska, M. (1955a). Uzasadnienie w świetle nauki Pawłowa wartości rewalidacyjnych metod pracy w szkole specjalnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 207-244. Grzegorzewska, M. (1955b). Uzasadnienie potrzeby terapeutyczności wychowania w zakładach leczniczych w świetle patofizjologii korowo-trzewnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 245-289. Grzegorzewska, Μ. (1956). W Moskiewskim Instytucie Defektologii. „Głos Nauczycielski”, 39, s. 2. Grzegorzewska, M. (1957a). Analiza wartości rewalidacyjnych metody „ośrodków pracy. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 6-32. Grzegorzewska, M. (1957b). Pedagogika Specjalna. Skrypt z wykładów w Instytucie Pedagogiki Specjalnej (do użytku wewnętrznego na prawach rękopisu). Warszawa: Ministerstwo Oświaty. Grzegorzewska, M. (1959a). Zjawisko kompensacji
u niewidomych i głuchych. W: Kompensacja narządów zmysło wych. „Zeszyty Problemowe Nauki Polskiej”, 16, s. 38-85. Grzegorzewska, M. (1959b). Podstawy „pracy chronionej” dzieci w szkole dla niewidomych (z punktu widzenia ochrony wzroku). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 129-137. Grzegorzewska, M. (1959c). Wyobrażenia zastępcze jako jedna ze swoistych form kompensacji w przystosowaniu się głuchych do świata słyszących. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 313-320. Grzegorzewska, Μ. (1960). Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej (do użytku wewnętrznego na prawach rękopisu). Warszawa: PIPS. Grzegorzewska, M. (1963a). Kształcenie nauczycieli-wychowawców szkolnictwa specjalnego w Polsce. „Kwartalnik Pedagogiczny”, 2/28, s. 4-15. Grzegorzewska, M. (1963b). Głuchociemni. W: E. Jezierska, Obserwacje nad rozwojem głuchociemnej Krystyny Hryszkiewicz (s. 5-53). Ze wstępem i pod redakcją Μ. Grzegorzewskiej. Warszawa: PWN. Grzegorzewska, Μ. (1964). Wybór pism. Warszawa: PWN. Grzegorzewska, Μ. (1967). Przemówienie na zakończenie roku akademickiego 1965/66 wygłoszone 24 VI1966 w In stytucie Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 200-201. Grzegorzewska, Μ. (1968). Pedagogika specjalna (skrypt wykładów). Warszawa: PIPS. Grzegorzewska, Μ. (2002). Listy do Młodego Nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwo APS. Grzegorzewska, Μ. (2012). Studium na temat rozwoju uczuć estetycznych. Badania z zakresu estetyki eksperymen talnej prowadzone wśród uczniów szkół brukselskich. Warszawa: Wydawnictwo APS. Grzegorzewska, Μ., Bartecki, ƒ., Mańkowski, R. (1947/48).
Sprawozdanie z działalności Wydziału Pedagogicznego Zarządu Głównego ZNP. „Ruch Pedagogiczny”, 3, s. 230-272. Grzegorzewski, W, Hausbrandt, J. (1939). Na Dzień Lasu. Przemówienia, wygłoszone przed mikrofonem Polskiego Radia. Warszawa: Związek Leśników Rzeczpospolitej Polskiej, Główny Komitet Dnia Lasu. Grześ, B. (1986). ZNP w Polsce Ludowej. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 19051985 (s. 365-599). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Grześ, B. (1995). Deportacje nauczycieli do ZSRR 1939-1941. Warszawa: Wydawnictwo Głos Nauczycielski. Grześ, B. (2005). Geneza i działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce w latach 1920-2000. Po znań: Wydawnictwo Bočiek. Gutman, L, Bender, S., Krakowski, S., Libionka, D., Kuwałek, R., Kopciowski, A. i in. (2009, red.). Księga Spra wiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący życie podczas Holocaustu. Polska, t. 2 (s. 1). Kraków: Fundacja Instytut Studiów Strategicznych. Guttmejer, K. (2013). O zespole gmachów ZNP. „Krajobraz Warszawski”, 144, s. 1. Hajdukiewicz, L., Μ. Karaś, Μ. (1977). Uniwersytet jagielloński. Tradycje - współczesność - perspektywy, t. 134. Kraków: Wydawnictwo UJ, seria Varia, wyd. 2. Handelsman, Μ. (1931). O nasz dzisiejszy stosunek do historji porozbiorowej. W: Z. Tyszkowski (red.), Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie 28 listopada do 4 grudnia 1930 r. (s. 12-27). Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne. 385
Handke, К. (1998). Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. Han-Ilgiewicz, N. (1967). Audycje radiowe ku czci Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 246-247. Han-Ilgiewicz, N. (1989а). Maria Grzegorzewska. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 137-139). Warszawa: WSPS. Han-Ilgiewicz, N. (1989b). Osobowość Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 139-150). Warszawa: WSPS. Harbanowicz, J. (2021). Zagadnienia wychowawcze w miesięczniku „Ty i Ja” (1960-1973) a ideały pedagogiki socjali stycznej. „Teraźniejszość - Człowiek ֊ Edukacja”, 1(89), s. 25-61. Hajdukiewicz, L., Karaś, Μ. (1977). Uniwersytet Jagielloński. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Heller, T. (1895). Studien zur Blinden-Psychologie. Leipzig: Wilhelm Engelmann. Hellmann, J. (1921). Szkoły i zakłady dla dzieci anormalnych jako kwestia społeczna oraz projekt sieci szkół spe cjalnych na terenach Rzeczypospolitej w związku z materiałami statystycznymi. Warszawa: Polska Składnica Pomocy Szkolnych. Hellmann, ƒ. (1924). Stan i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 4-8. Hellwig, J. (1986). Pozaszkolne formy edukacji pracujących. W: J. Hellwig (red.), Oświata pracujących w Polsce (s. 218-219). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Hryniewicka, A. (1987). Witold Łuniewski (1881-1943). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 352-354. Hryniewicka, A. (2013a). XX-wieczne wzorce pedagogiczne: Maria Grzegorzewska i Janina Doroszewska. „Studia Gwaroznawcze”.
Łomżyńskie Wydawnictwo Naukowe im. Wagów, R. 2, s. 25-65. Hryniewicka, A. (2013b). Początki kształcenia głuchoniewidomych w Polsce na podstawie historii życia Krystyny Hryszkiewicz). „Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo”, 1, s. 83-90. Hryniewicka, А. (2014a). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym polega ge niusz dobroci”. Cz. I. Edukacja i aktywność zawodowa Marii Grzegorzewskiej na obczyźnie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 68-72. Hryniewicka, A. (2014b). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym polega geniusz dobroci”. Cz. IV. Działalność naukowa i publicystyczna. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 302-311. Hryniewicka, А. (2014c). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym po lega geniusz dobroci. Cz. V. Obraz Marii Grzegorzewskiej w oczach współczesnych. „Szkoła Specjalna”, 5, s. 379-389. Hryniewicka, А. (2015a). Maria Grzegorzewska - psychologia wobec niepełnosprawności. W: S. Volkmann-Raue, H.E. Lück (red.), Najwybitniejsze kobiety w psychologii XX wieku (s. 341-362). Gdańsk: GWP. Hryniewicka, A. (2015b). Szkolnictwo wyższe w latach II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Cz. II. „Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo”, 3/29, s. 33-53. Hulewicz, J. (1958). Wstęp. W: R. Pachucka. Pamiętniki z lat 1886-1914 (s. V-XII). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Instytut Aleksandryjsko-Maryjski wychowania panien. (1862). Warszawa: Wydawnictwo J. Jaworski. Jabłonkówna, L. (1989). „Nasza sprawa -
drobnostki”. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 55-60). Warszawa: WSPS. Jabłońska-Deptuła, E. (2002). Matka Elżbieta Czacka i dzieło Lasek. Lublin: Oficyna Wydawnicza „EL-Press”. Jak będzie wyglądał świat w roku 2022. (1923). „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 15, 9 lutego 1923 r. Janeczko, Μ. (1972). Pracownia Ortofoniczna. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 263-266. Janeczko, Μ. (1987). Franciszek Popiół (1903-1980). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 268-271. Jankowski, S. (właśc. Henryk Glass). (1980). Metody ekspansji komunizmu. Dzieje ukształtowania systemu w latach 1919-1939. London: Veritas Foundation Publication Centre. Jaroszewski, Z. (1967). Maria Grzegorzewska w historii polskiej nauki. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 217-223. Jaroszewski, Z. (1993). Zagłada chorych psychicznie w Polsce 1939-1945. Warszawa: WN PWN. Jarzębowska, S. (1986). Maria Gawarecka. „Bibliotekarz Lubelski”, 117, s. 4-8. Jedynak, B. (2005). Polskie rozłąki i powroty ֊ w kręgu europejskich arcynarracji wolnościowych: w 150 rocznicę śmierci Adama Mickiewicza. „Niepodległość i Pamięć”, 2/1(21), s. 9-20. Jezierski, W. (1906). Jak się powinny ubierać dziewczęta w wieku szkolnym? (s. 1-10). Odbitka miesięcznika „Nowe Tory”. Warszawa: Księgarnia Naukowa. Jędrzejczyk, D. (2008). Ten, który wszystkim serce swe otwiera. „Łowiczanin. Kwartalnik Historyczny”, 2(21), s. 1-2. Jodczyk, K. (2009). Dekanat Brasław. W: J. Maroszek (red.), Źródła do dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia. Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku, t. 1 (s. 35-43). Białystok: repozytorium
Biblioteka Uni wersytecka im. Jerzego Giedroycia. 386
Joteyko, J. (1918). O celach i dążeniach Polskiej Ligii Nauczania. „Roczniki Polskiej Ligii Nauczania”, t. 1, z. 1, s. 3-13. Joteyko, J. (1926/27). Postulaty szkoły twórczej na prawach struktur psychicznych. „Polskie Archiwum Psychologii”, 1(3), s. 197-234. Joteyko, J„ Grzegorzewska Μ. (1918). Wstęp do belgijskich metod elementarnego nauczania. „Roczniki Polskiej Ligii Nauczania”, t. 1, z. 3-4 (s. 116-119). Streszczenie komunikatów wygłoszonych na posiedzeniu Ligi 7 IV i 5 V 1918 r. Paryż. Józefecki, J. (2007). Słownik historyczno-geograficzny miejscowości zachodniego Mazowsza. (Nieopublikowany zbiór materiałów obejmujący miejscowości leżące obecnie lub w przeszłości na obszarze historycznym województwa rawskiego). Skierniewice: Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Reymonta. Jurgielewiczowa, I. (1967). Na Powązkach. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 223-224. Juszczak, W. (1957). Artur Grottger. Pięć cyklów. Warszawa: Arkady. Kaczorowski, B. (red.). (2004). Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 1. Warszawa: WN PWN. Kaczyńska, Μ. (1929). Pani Profesor Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działal ności (s. 137-141). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Kalina, P. (1969). Podręczny słownik niemiecko-polski. Warszawa: WP. Kaliszewski, K. (1967). Otwarcie apelu wygłoszone przez K. Kaliszewskiego studenta I roku Instytutu. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 243-244. Kamińska-Roszkowska, A. (1996). Historia i opis majątku Opypy. „Grodziskie Pismo Społeczno-Kulturalne «Bogo ria»”, 55 (kwiecień 1996), s. 10. Karłowska, G„ Nawrot, Μ.
(2004). Charakterystyka zbiorowości nauczycieli domowych w Królestwie Polskim w świetle literatury wspomnieniowej i pamiętnikarstwa. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika”, 365, s. 65-94. Kasperavičius, A. (1997). Dyskusje w społeczeństwie litewskim o przyszłości Wilna oraz o kwestii nawiązania sto sunków dyplomatycznych z Polską w 1934 r. „Studia Podlaskie”, VII, s. 113-123 (tłum, z litewskiego: K. Korze niewska i A. Kasperavičius). Kąś, J. (2003). Słownik Gwary Orawskiej. Kraków: Księgarnia Akademicka. Kępa, Μ. (1875). Kronika Sieradzka. W: E. Idzikowski, A.J. Parczewski (red.), Noworocznik Kaliski na rok przestęp ny 1876. Kalisz: Nakładem księgarni Jakuba Fingerhuta. Kiepurska, H. (1967). Inteligencja zawodowa Warszawy 1905-1907. Warszawa: PWN. Kiepurska, H. (1977). Morzycka Faustyna. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII (s. 2931). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kierski, F. (1923). Podręczna encyklopedia pedagogiczna. Lwów: Książnica Polska. Kipiani-Evistavi, V. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 109-111). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Kirejczyk, K. (1972). Działalność związkowa i społeczna Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 135-144). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Kisielewska-Zawadzka, R. (1934). Organizacja opieki społecznej nad dzieckiem w Belgii. Warszawa:
Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem. Kleiner, J. (1925). Sztychy. Lwów-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Konarski, S. (1960-1961). Hewelke Paulina. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IX (s. 495). Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1973). Łopuszański Tadeusz Jan. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XVIII (s. 419-421). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich ֊ Wydawnictwo PAN. Konarski, S. (1979a). Pachucka Romana. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV (s. 764765). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1979b). Orsetti Maria Paulina. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV/2 (s. 258-260). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1983). Ponikowski Antonii. W: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII (s. 498-501). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1987). Radwan Władysław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXX (s. 14-16). Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1992a). Rychliński Stanisław. W: A. Gąsiorowski i in. (red.), Polski słownik biograficzny, t. XXXIII/3 (s. 381-383). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1992b). Samotyhowa Aniela. W: H. Markiewicz. Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIV (s. 428-430). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. 387
Konarski, S. (1995). Sedlaczek Stanisław. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI (s. 139142). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla. Konarski, S. (1996). Sikorska Jadwiga. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII/Ι (s. 417419). Warszawa-Kraków: PAN, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla. Konopczyński, W. (1940). Wspomnienia z Sachsenhausen. W: J. Michalewicz (red.), Relacje pracowników Uniwer sytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, t. 5. Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria F: Varia. Kopciński, S. (1933). Ś.p. dr Tadeusz Jaroszyński. „Kurier Warszawski”, 139 (z dnia 21 maja 1933 r.), s. 20. Korczak, J. (1925). Kiedy znów będę mały. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza. Korczak, J. (1958). Pamiętnik. W: Wybór pism, t. IV. Warszawa: Nasza Księgarnia. Korczak, J. (2017). Momenty wychowawcze. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka. Kornet, G. (1985a). Działalność w okresie międzywojennym. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 33-42). Warszawa: WSPS. Kornet, G. (1995b). Okres II wojny światowej w Polsce Ludowej. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 43-47). Warszawa: WSPS. Korzeniowska, E. (1964). Przypisy. W: Μ. Dąbrowska. Pisma rozproszone, t. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Korzeniowska, E. (1971). Maria Dąbrowska. Kronika życia. Warszawa: Czytelnik. Korzon, A. (1991). Jadwiga Baran. „Szkoła
Specjalna”, 5, s. 177-180. Kosowska, I. (2004). Jan Rembowski. W: S. Kieniewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI (s. 93-95). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kowalska, J. (1930). Z pierwszych lat żeńskiej szkoły polskiej w Płocku. W: S. Drzewiecki, Z. Nowicki, T. Wojeński (red.), Walka o szkołę polską. W 25-lecie strajku szkolnego. Warszawa: Związek Nauczycielstwa Polskiego Szkół Powszechnych i Średnich (s. 178-184). Warszawa: Nakładem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Kowalska, J. (1964). Wanda Thun-Mazaraki (przyczynek do historii szkolnictwa żeńskiego w Płocku). „Notatki Płoc kie”, 1/2(27-28), s. 44-45. Kownacka, Μ. (1966). Wspomnienie o Helenie Radwanowej. „Przegląd Historyczno-Oświatowy ”, 2, s. 222-224. Kozłowski, E. (1964-1965). Jezierski Wacław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XI (s. 212213). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Krajewska, J. (1987). Gąsiorowski Zygmunt. W: F. Tych (red.), Słownik biograficzny polskiego ruchu robotniczego działaczy niepodległościowym, t. 2. Warszawa: Książka i Wiedza. Krasuski, J. (1993). Jawne i tajne szkolnictwo polskie pod okupacją radziecką i niemiecką na terenach wschodnich Rzeczpospolitej. W: S. Mauersberg (red.), „Białe plamy” w najnowszej historii Polski. Materiały z obrad Sek cji Historii Wychowania Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego 10-12 II 1993 (s. 55-67). Warszawa: IHNOiT. Krause, B. (1972). Prace Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grze gorzewska Materiały
z Sesji Naukowej - 7 XI1969 r. Warszawa: Nasza Księgarnia. Krauze, B. (1983). O Marii Grzegorzewskiej - wspomnienia. „Szkoła Specjalna”, 4(117), s. 243-251. Krause, B. (1985). Bibliografia prac Marii Grzegorzewskie i publikacje o niej (1916-1981). W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 212-232). Warszawa: WSPS. Krężel, J. (2004). Wspominając profesor Marię Grzegorzewską i podążając po śladach jej studenckiej młodości w Uni wersytecie Jagiellońskim. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 243-251. Kronika Krajowa. (1924/25). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 49. Król, K„ Moszczyńska, I. (red.). (1927). Szkoła Jadwigi Sikorskiej w Warszawie: wydano w celu uczczenia 50-lecia pracy jej przełożonej. Warszawa: Skład Główny w Księgarni „Książnica-Atlas”. Król, S. (1988). 101 kobiet polskich. Warszawa: KiW. Królczyk-Kurdas, B. (2012). Franuśku mój najsłodszy! O uczuciu Stefanii Chmielakówny do Franciszka Smreczyńskiego na podstawie pamiętnika i listów. W: Z. Noga (red.), Małopolska IV. Regiony, regionalizmy, małe oj czyzny (s. 143-165). Kraków: Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie. Królikowski, L. (2008). Szkolnictwo dawnej Warszawy od połowy XVII wieku do wybuchu drugiej wojny światowej. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy. Kryńska, E. (1993). Władza radziecka wobec szkolnictwa w województwie białostockim w latach 1939-41. W: S. Mauersberg (red.), „Białe plamy” w najnowszej historii Polski. Materiały z obrad Sekcji Historii Wychowa nia Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego
10~12.II.1993 (s. 49-53). Warszawa: IHNOiT. Krzeptowska-Moszkowicz, I. (2010). Emil Godlewski senior (1847-1930) pionier polskiej fizjologii roślin. „Prace Ko misji Historii Nauki PAU”, t. X, s. 154-170. 388
Krzywicki, L. (1907). Sic itur ad virtuteml Warszawa: Drukarnia Narodowa. Krzywicki, L. (1935). Słowo wstępne. W: L. Krzywicki (red.), Pamiętniki chłopów. Warszawa: Instytut Gospodar stwa Społecznego. Krzywicki, L. (1958). Wspomnienia. Warszawa: Czytelnik. Krzywicki, L, Szuman, S. (1935). Abramowski Józef Edward (red.), W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Bio graficzny, 1.1 (s. 16-18). Kraków: Polska Akademia Umiejętności. Krzywobłocka, B. (2003). Walka o kulturę najmłodszych. W: E. Rudak (red.), W obronie kultury dzieci wojny (s. 17֊ 23). Sympozjum. Warszawa: Fundacja Moje Wojenne Dzieciństwo. KU. (2014). Jerzyki. W: K. Komorowski (red.), Warszawa walczy 1939-1945: leksykon. Warszawa: Fundacja „War szawa Walczy 1939-1945”, przy współpracy Wydawnictwa Bellona. Kubeczko, J. (1974). O wychowaniu dzieci upośledzonych umysłowo - poradnik dla rodziców i nauczycieli. Warsza wa: WSiP. Kubeczko, J. (1989). Wspomina słuchacz i pracownik PIPS. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Ma rii Grzegorzewskiej (s. 111-115). Warszawa: WSPS. Kubiatowski, J. (1985). Pożaryski Mieczysław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXVIII (s. 314-316). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kula, Μ. (2001). Wstęp. W: Μ. Brodala, A. Lisiecka, T. Ruzikowski, Przebudować człowieka: Komunistyczne wysiłki zmiany mentalności. Warszawa: Wydawnictwo Trio. Kulbaka, J. (2012). Istota samokształcenia w zawodzie nauczycielskim w poglądach Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 5, s. 333-342. Kulbaka, J. (2019). Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu
międzywojennym. Twórczynie pedagogiki specjalnej. „Fo rum Pedagogiczne”, 1, s. 78-101. Kuliczkowska, K. (1960). Badania nad literaturą dla dzieci i młodzieży. „Biuletyn Polonistyczny”, 3/9, s. 64-67 Kumaniecki, K.W. (1913). Zbiór najważniejszych przepisów uniwersyteckich. Kraków: Wydawnictwo UJ. Kunert, A.K. (2012). Pamięć II wojny światowej w nazewnictwie ulic Warszawy. W: Śladami nazw miejskich War szawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy. Kusiak, K. (2013). O poszukiwaniu praktycznych wymiarów wartości w pedagogicznym dorobku Celestyna Freineta. W: R. Skrzyniarz, G. Bujak, K. Kołtuniewicz (red.), Biografie nauczycieli i pedagogów. Idee i programy (s. 81-92). Lublin: Wydawnictwo Episteme. Kuś, W. (1989). Reminiscencje. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 116119). Warszawa: WSPS. Kuźmiński, B. (1982). Pierwsza żeńska szkoła im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Warszawa: PWN. Kwiatkowski, Μ. (1990). Plac Trzech Krzyży. Rocznik Warszawski XXI. Warszawa: PIW. Ladenberger, T. (1930). Zaludnienie Polski na początku panowania Kazimierza Wielkiego. Lwów: Kasa Rektora Mia nowskiego. Landau, Z. (1988). Jan Edmund Reyman. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI (s. 217֊ 219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Landy, T. (1987). Witold. Świątkowski. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Landy, T., Wosiek, R., Wyszyński, S., Glemp, J. (2003). Ksiądz Władysław Korniłowicz. Warszawa: Wydawnictwo Znak. Landy-Martyniakowa, H. (1989). Moje pierwsze spotkanie z Panią
Marią Grzegorzewską. W: U. Eckert, Μ. Gawa recka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 95-96). Warszawa: WSPS. Larentowicz, J. (1938). Dąbrowski Ignacy. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV (s. 476֊ 477). Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Skład Główny w księgarniach Gebethnera i Wolffa. Lasocki, J. (1982). Historia szkoły. W: J. Lasocki, J. Majdecki (red.), Wojciech Górski i jego szkoła (s. 29-157). War szawa: PIW. Lech, S. (2011). 65-lecie Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Koziegłowach. Koziegłowy: Marszand Sztuka Reklamy Marcin Szafrański. Lelesz, H. (1989). Wspomnienia z dni wigilijnych u Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert. Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 47-48). Warszawa: WSPS. Lerski, T.M. (2015). Marii Dąbrowskiej Warszawą oszołomienie. W: E. Manowiecka, TM. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 35-50). Warszawa: PIW Libański, E. (1901). Dwa lata pracy Uniwersytetu ludowego imienia Adama Mickiewicza. 1899-1901). Nakładem Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza. Lwów: A. Goldman. Libicki, P., Libicki Μ. (2009). Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS. 389
Lichocka, H. (2016). Chemia. W: A.K. Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszaw skim. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016. Warszawa: Wydawnictwa UW. Lipkowski, O. (1968). Józefa Joteyko. Życie i działalność. Warszawa: PWN. Lipkowski, O. (1970). W 25-lecie szkolnictwa specjalnego w Polsce Ludowej. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 9-27. Lipkowski, O. (1972). Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. W: W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyń ski (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 96-110). Warszawa: Instytut Wy dawniczy Nasza Księgarnia. Lipkowski, O. (1982). Michalina Stefanowska. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 287-294. Lipkowski, O. (1983). Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie 1922-1982. Warszawa: WSPS. Lipkowski, O. (1985). Znaczenie działalności Marii Grzegorzewskiej dla rozwoju pedagogiki specjalnej oraz oświa ty i kultury w Polsce. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnospraw nych (s. 199-205). Warszawa: WSPS. Lipkowski, O. (1995). Humanistyczne podłoże idei wychowawczej Marii Grzegorzewskiej. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 11-21). Warszawa: WSPS. Lista czasopism wymiennych ze „Szkołą Specjalną”. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 227. Listy Marii Grzegorzewskiej do Zygmunta Serafinowicza (1987). W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 188191). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Lombardo, G.P., Foschi, R. (2008). Escape from the dark forest: the experimentalist
standpoint of Sante De Sanctis’ psychology of dreams. „History of the Human Sciences”, 21(3), s. 45-69. Lorentowicz, J. (1938) Dąbrowski Ignacy. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV (s. 476477). Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademia Umie jętności. Lubomirska, Μ. (1997). Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej: 1914-1918. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. L.Z. (1912). O pewnem aktualnem zagadnieniu. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(5), s. 365-371. Laniewski, A. (2016). „Najwierniejsza z wiernych” - życie i poglądy Izy Zielińskiej (1863-1934). W: R. Skrycki (red.), Studia z dziejów anarchizmu. W dwustulecie Michała Bakunina. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Szczecińskie. Łapinowa, I. (1962-1964). Jaczynowski Adam. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. X (s. 289-290). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Maćkowiak, H. (1989). Dionizy Majewski (1893-1965). „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowe go”, 3, s. 137-140. Majewski, D. (1959). Wspomnienia nauczyciela z lat 1893-1945. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Osso lińskich. Majewski, J.S. (2013). Szkoła rewolucjonistek schowana za piękną kamienicą. „Gazeta Wyborcza” z dnia 17.02.2013 r. Majewski, T. (2016). Nauki biologiczne. W: A.K. Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016. Warszawa: Wydawnictwa UW. Makuch, K. (1929). Profesor-Pedagog. . W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s.
131-135). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II. 2-4. Maliszewski, T. (2008). Wojenne uniwersytety ludowe. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VII (s. 194). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Małynicz, Z. (1972). Stosunek Marii Grzegorzewskiej do piękna w przyrodzie, sztuce i człowieku. W: ƒ. Doroszew ska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 151159). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Małynicz, Z. (1989). Mój nauczyciel. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 65). Warszawa: WSPS. Manouvrier, L. (1931). Wielka Ilustrowana Powszechna Encyklopedia Gutenberga, t. 10, s. 24 . Kraków: Gutenberg (reprint 1955 Poznań: Kurpisz). Manowiecka, E. (2015). Maria Dąbrowska i Warszawa. W: E. Manowiecka, T.M. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 5-34). Warszawa: PIW. Manowiecka, E., Lerski, T.M. (red.). (2015). Powstanie Warszawskie (1 sierpnia 1944-2 października 1944). W: E. Manowiecka, T.M. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 206-207). Warszawa: PIW. Massalski, A, Konopczyński, Μ. (2009). Wstęp. W: A. Massalski, K. Wiatr (red.), Zagrożenia wychowawcze XX wieku. Warszawa: Kancelaria Senatu. 390
Mastalerz-Krystjańczuk, M. (2018). Represje wobec nauczycieli w świetle dokumentów Ministerstwa Oświaty z lat 1945-1947. Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989, 1/16/18. Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie. Maternicki, J. (1974). Dydaktyka historii w Polsce 1773-1918. Warszawa: WSiP. Mauersberg, S. (1974). Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944-1948. Wrocław-Warszawa -Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Mauersberg, S. (1990). Szkolnictwo u progu niepodległości Polski. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18 IV 1988 r. (s. 9-14). Warszawa: WSPS. Mauersberg, S. (1998). Przedmowa. W: E. Tomasik. Ocalić od zapomnienia. Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi (s. 5-6). Warszawa: WSPS. Mayzner, T. (1938). Chopin. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych. Mazowiecki, T. (1987a). Wstęp. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 7-9). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazowiecki, T. (1987b). Pan Zygmunt z Lasek. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 179-184). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazowiecki, T. (1987c). Stefan Rokoczy. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 440-441). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazurkiewicz, ƒ. (1929). Z działalności psychologicznej Józefy Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa po święcona Jej życiu i działalności (s. 58-63). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, է. II, 2-4. Mędrzycki, W. (2019). Naród malkontentów czy słuszne narzekania na kamyki w dziurawym bucie?
„Mówią Wieki” (wydanie specjalne: Druga Rzeczpospolita. Bilans otwarcia), 4, s. 42-47. Miąso, J. (1990). Tajne nauczanie w Królestwie Polskim w świetle dokumentów władz rosyjskich. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 33, s. 47-83. Michalewska, K. (1997). Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego (1849-1945). W: J. Michalewicz (red.), Inwentarz akt wydziałów i studiów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1850-1939 (1954) (s. 227-241). Kraków: Wy dawnictwo Archiwum UJ. Michalik, M.B., Płusa, T. (red.). (1993). Kronika medycyny. Warszawa: Wydawnictwo „Kronika” - Marian B. Mi chalik. Michalski, S. (1986). Pierwszy okres działalności. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dzie jów 1905-1985 (s. 99-258). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Miejskie Biuro Statystyczne w Krakowie (1911). Ruch ludności w Krakowie. „Czas” (2 kwietnia 1911). Międzynarodowy Fakultet Pedologiczny w Brukseli (1914). „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2, s. 197. Mikołaj. (1900). Ukaz do senatu rządzącego. „Kurier Warszawski” (27 listopada/10 grudnia 1900 r.), 341, s. 1-2. Miłek, R. (1988). Jan Rembowski. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, է. XXXI (s. 93-95). Wro cław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Minczakiewicz, E. (2008). Wsparcie logopedyczne w ujęciu historycznym w wybranych obszarach i zakresach dzia łalności specjalistycznej. W: J.J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogi ką specjalną - w ujęciu pedagogicznym. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej. Mironowicz-Panek, Μ. (2018). Oktawia
Żeromska. Portret rodzinny. Lublin: Muzeum Lubelskie. Mlekicka, Μ. (1965). Dział Biblioteczny. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 36-37. Mohl A. (1913). Z dziedziny etyki kilka listów do młodego przyjaciela. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha. Mołdawa, T. (1991). Ludzie władzy 1944-1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991. Warszawa: WN PWN. Monitor Polski 1955, nr 98, poz. 1334, s. 1533. Moraczewski, J. (1919). Przewrót w Polsce. 1. Rządy ludowe: szkic wypadków z czasów wyzwolenia Polski do 16 stycz nia 1919 roku. Kraków-Warszawa: Wydawnictwo Z. Klemensiewicz. Moskwa, J. (1987). Antonii Marylski i Laski. Kraków: Wydawnictwo Znak. Moszczeńska, I. (1905). Nasza szkoła w Królestwie Polskim. Uwagi na czasie. Lwów: Księgarnia Narodowa. Mroczek-Szymanowska, Μ. (1988). Przedmowa. W: S. Król, 101 kobiet polskich. Warszawa: KiW. Muszyński, WJ. (2010). Harcmistrz RP. Stanisław Sedlaczek (1881-1941). „Biuletyn IPN”, 5/6, s. 151-158. Myśli Marii Grzegorzewskiej o pracy z dziećmi „specjalnymi” (1965). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 120. Nałęcz, T. (2015). Zapis dokonań i emocji pierwszych miesięcy odrodzonej Polski. W: J. Moraczewski, Przewrót w Polsce. Rządy ludowe. Szkic wypadków z czasów wyzwolenia Polski do 16 stycznia 1919 roku. Warszawa: Mu zeum Historii Polski. Nasierowski, T. (1993). Tworki. W: Z. Jaroszewski, Zagłada osób z zaburzeniami psychicznymi w okupowanej Polsce. Warszawa: WN PWN. 391
Nawroczyński, В. (1935). Wpływ wychowawczy Józefa Piłsudskiego. „Przegląd Pedagogiczny”, 13/14, (15 września 1935), s. 201-204. Nawrot, D. (2014). Gubernia piotrkowska. W: R. Kaczmarek (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego, t. 1 (ibrbs. pl/mediawiki/index.php/Gubernia_piotrkowska; pobrano: 14.12.2016). Nekrologi Adolfa Grzegorzewskiego. (1915). „Kurier Warszawski”, 12, s. 12. Nekrolog Pauliny Hewelke (1924a). Z żałobnej karty. „Rzeczpospolita. Wydanie wieczorne”, 55 (25 lutego 1924), s. 7. Nekrolog Pauliny Hewelke (1924b). Ś.p. Paulina Hewelke. „Kurier Warszawski”, 37 (6 lutego 1924), s. 5. Nekrolog Wacława Jezierskiego (1929). Ś.p. Wacław Jezierski. „Wiadomości Geograficzne”, 1, s. 1. Newerly, I. (1962). Wspomnienia o Januszu Korczaku. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 129-134. Niesiecki, K. (1842). Herbarz Polski, է. IX. Lipsk: Wydane przez Jana Nepomucena Bobrowicza. Niklewska, J. (1987). Prywatne szkoły średnie w Warszawie 1905-1915. Warszawa: PWN. Nicolas, S. (1995). Henry Beaunis (1830-1921) directeur-fondateur du laboratoire de Psychologie physiologique de la Sorbonne. „L’année psychologique”, 95(2), s. 267-291. Nowicki, W. (1918). Dzieje Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie 1817-1917. Warszawa: Skład Główny w „Księgarni Polskiej”. Nowowiejski, A.J. (1931). Płock: monografia historyczna napisana podczas wojny wszechświatowej, poprawiona i uzupełniona w roku 1930. Płock: Bracia Detrychowie. Nurowski, E. (1983). Surdopedagogika polska. Zarys historyczny. Warszawa: PWN. Nurowski, Е. (1985а). Aleksander Manczarski (1863-1946). „Szkoła Specjalna”, 4, s.
283-290. Nurowski, E. (1985b). Działalność społeczna. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 80-89). Warszawa: WSPS. Nurowski, Е. (1987a). Tytus Benni (1877-1935). „Szkoła Specjalna”, 6, s. 430-437. Nurowski, E. (1987b). Władysław Robert Jarecki(1876-1929). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 105-115. Nurowski, E. (1989). Wacław Tułodziecki (1904-1985). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 23-28. Ochęduszko, T. (2017). Władysław Żłobicki - pedagog, urzędnik oświatowy, elektryk. „Maszyny Elektryczne - Ze szyty Problemowe”, 4(116), s. 191-197. Od Redakcji. (2009). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 85. Ogłoszenie o naborze uczennic na pensję Pauliny Hewelke. (1910). „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(3), s. 13. Ogłoszenie o przeniesieniu zakładu naukowego Jadwigi Kotwickiej. (1906). „Kurier Warszawski”, 235 (26 sierpnia 1906), s. 1. Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Oktabiński, K. (2007). Śladami filantropów. Rzecz o rodzinie Szlenkierów i ich podwarszawskiej wilegiaturze w XIX і XX wieku. Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki „Trio”. Olizar, J„ Olizar, T.M., Leszczyńska, U., Nowosad, E. (1975). Park Opypy. Katalog parków starego Województwa Warszawskiego. Warszawa: Instytut Kształtowania Środowiska w Warszawie. Orynżyna, J. (1989). Jak widziałam Marię Grzegorzewską W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 90-91). Warszawa: WSPS. Osip-Pokrywka, Μ., Osip-Pokrywka, Μ., Sojka, L„ Piekarski P. (2012). Belgia i Luksemburg. Praktyczny przewod nik. Bielsko-
Biała: Wydawnictwo Pascal. Ostasz, Μ. (1999). Oblicze powojennej krytyki literatury dla dzieci i młodzieży 1945-1956. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP. Ostrowska, K. (1992). Szycówna Aniela. W: E. Kosarowicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psychologów polskich (s. 190-191). Poznań: Instytut Psychologii UAM. Ostrowska, T. (1976). Minkowski Eugeniusz. W: S. Kieniewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXI (s. 301֊ 303). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Pachucka, R. (1958). Pamiętniki z lat 1886-1914. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Paczyńska, I. (2018). Ostatnia droga zmarłych w obozie Sachsenhausen uczonych aresztowanych 6 listopada 1939. „Alma Mater. Miesięcznik UJ”, 203, s. 47-56. Pałyga, J. (1993). Ziemia Rawska w tysiącleciu. Rękopis. Warszawa: Biblioteka Narodowa - Magazyn Rękopisów, sygn. Rps akc 13855/2, 13855/3 i 13855/4. Pamiętnik baonu „Zośka”. Powstanie Warszawskie (1957). Warszawa: Nasza Księgarnia. Pańczyk, J. (1997). Istniejemy już 3/4 wieku. Jesteśmy najstarszą uczelnią pedagogiczną w kraju. Gazeta Uczelniana. Wydanie Jubileuszowe. 75 lat PIPS-WSPS. Warszawa: WSPS. Papuzińska, J. (2003). Kownacka Maria Ludwika. W: B. Tylicka, G. Leszczyński (red.), Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej (s. 197). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 392
Pater, Μ. Opypy - moja wieś - spuścizna po Księciu Józefie Poniatowskim, slidplayer.pl.slide/808524, pobrane: 6.01.2017). Páterek, K„ Stańczyk, B. (1995). Zdzisława Bytnarowa (1901-1994). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 35-37. Pawlak, Μ. (red.). (1992). Księga Pamiątkowa Gimnazjum i Liceum Ziemi Kujawskiej wydana z okazji dziewięćdzie sięciolecia szkoły. Włocławek: Koło Wychowanków. Perkowska, U. (1994). Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1939. W stulecie immatrykulacji pierw szych studentek. Kraków: Secesja. Pękowska, Μ. (1996). Wprowadzenie do dziejów opieki i nauczania dzieci głuchoniemych i niewidomych w Galicji w latach 1830-1914. „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, 11, s. 93-103. Pękowska, Μ. (2005). Kształcenie i dokształcanie nauczycieli lwowskich szkół dla głuchych i niewidomych (19182004). „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, 15, s. 117-124. Pieszczachowicz, J., Adamski W. (red.). (2003). Popularna Encyklopedia Powszechna, t. 12. Warszawa-Kraków: Ofi cyna Wydawnictwo Fogra, Bertelsmann Media. Pigoń, S. (1968). Z przędziwa pamięci: urywki wspomnień. Warszawa: PIW. Plas, R. (2013). Społeczeństwo uczone na marginesie oficjalnej psychologii: Ogólny Instytut Psychologiczny (19001933). https://www.canal-u.tv/video/universite_du_maine_pole_ressources_numeriques_prn/une_societe_savante_en_marge_de_la_psychologie_officielle_l_institut_general_psychologique_1900_1933.14394. Podgórska, J. (2015). Jak wypalano palenie. „Polityka”, 14/2015 (3003) (pobrane: 1.04-7.04.2022). Podhorská-Okołów, S.
(1955). Warszawa mego dzieciństwa. Warszawa: Czytelnik. Podwiń, A. (1907). Drogowskazy (listy do młodego przyjaciela). Kraków: Spółka Wydawnicza Polska. Pol, W. (1871). Pamiętniki. Obrazki litewskie. R. 4. Polska Kronika Oświatowa. (1918). „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, 1, 3-4, s. 142-149. Popławska-Bukało, E. (2013). Zespół gmachów Związku Nauczycielstwa Polskiego. „Krajobraz Warszawski”, 144, s. 2-12. Poręba, S. (1981). Pisarzewska Stanisława Tomasza. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI (s. 551-552). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Poręba, S. (1995). Stanisława Tomasza Pisarzewska. W: W. Paryski, Z. Radwańska-Paryska (red.), Wielka Encyklo pedia Tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie. Posner, S. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 111-115). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Pospieszalski, K.M. (1952). Nazi occupation law in Poland. Selected documents. Part I. The incorporated territories. Poznań: Institute for Western Affairs. (Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce. Zbiór dokumentów. Cz. I. Ziemie wcielone do Rzeszy. Documenta Occupationis. T. V (s. 2-28). Poznań: Instytut Zachodni). Powiadowska-Kowalewska, H. (1967). Audycje radiowe ku czci Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 248֊ 251. Poznański, K. (1968). Reforma szkolna w Królestwie Polskim w 1862 roku, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Poznański, K. (1992). Rozwój systemu kształcenia pedagogów
specjalnych. W: U. Eckert, K. Poznański (red.), Pe dagogika specjalna w Polsce. Wybrane zagadnienia z przeszłości i współczesności oraz tendencje rozwoju. War szawa: WSPS. Poznański, K. (2006). Wybrane zagadnienia z historii wychowania, t. 2 (s. 148-154), Warszawa: Wydawnictwo APS. Preparandy nauczycielskie. (1922). Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. Program wykładów i zajęć w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej. (1929). „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 157235. Program wymagań na egzaminie kwalifikacyjnym na wychowawcę placówek opiekuńczo-wychowawczych specjal nych. (1960). Warszawa: Ministerstwo Oświaty. Proszenko, A. (1959). Przed i za rampą kabaretu. W: K. Rudzki (red.), Dymek z papierosa, czyli o scenach, scenkach i nadscenkach (s. 127-129). Warszawa: Iskry. Prorok, L. (1987). Modest Sękowski. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Prus, B. (1948). Emancypantki. T. 1. Warszawa: Książka. Pruś, J. (1996). Feliks Popławski - współtwórca Polskich Uniwersytetów Ludowych. „Młodzież - Kultura - Wieś. Polski Uniwersytet Ludowy”, 2(29), s. 75-80. Przewodnik po Warszawie na rok 1905. Warszawa: Leppert i S-ka. Przybył-Sadowska, E. (2013). Mistyka zwyczajności. Idee religijne w twórczości s. Teresy Landy (1894-1972). „Prze gląd Religioznawczy”, 1(247), s. 79-91. 393
Przybył-Sadowska, E. (2015). Triuno. Instytucje we wspólnocie Lasek 1911-1961. Kraków: Wydawnictwo LIBRON ֊ Filip Lohner. P.S. [prawdopodobnie Paweł Sosnowski] (1929). Z żałobnej karty. Ś.p. Kacper Tosio. „Przegląd Pedagogiczny”, 27, s. 652-652. Ptaszyńska, W. (1927). Osobowość nauczyciela-wychowawcy w ujęciu Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Fal ski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 65-76). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Radlińska, H. (1928). Ś.P. Józefa Joteyko. Przemówienie, wygłoszone na pogrzebie w dniu 27IV 1928 przez H. Ra dlińską w imieniu Wydz. Pedag. Wolnej Wszechnicy w Warszawie. „Przegląd Wydawnictw Książnicy-Atlasu”, 5-6, s. 33-35. Radlińska, H. (1929). Józefa Joteyko jako pedagog. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 75-87). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, է. II, 2-4. Radlińska, H. (1964). Z dziejów pracy społecznej i oświatowej. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Radwan, W. (red.). (1934). Pamiętnik Państwowego Instytutu Nauczycielskiego. Warszawa: PIN. Radwan, W. (1948). Wstęp. W: I. Dzierżyński. Moje wspomnienia z 50 lat nauki szkolnej i pracy oświatowej (18891939) jako przyczynek do historii szkolnictwa. Maszynopis wspomnień. Archiwum UJ, sygn 89/18. Redakcja (1994). „Szkoła Specjalna” 70-lecie czasopisma. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 67-69. Reyman, EJ. (1912). W sprawie wyższych studiów młodzieży naszej za granicą. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2(7), s. 136-145. Rędziński, K. (2014). Początki
szkolnictwa w Sosnowcu (1870-1914). „Studia i Prace Pedagogiczne. Rozprawy i Ma teriały”, 1, s. 313-337. Rędziński, K. (2019). Towarzystwo Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza we Lwowie (1898-1914). „Kultura Przemiany - Edukacja”, VII, s. 13-26. Ristović, D. (1989). O mojej wielkiej nauczycielce. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 106-110). Warszawa: WSPS. Roganowicz, Μ. (1964). Monografia Zakładu dla Głuchoniemych we Lwowie. Kraków: mps w posiadaniu Archi wum Polskiego Związku Głuchych w Warszawie. Rogowski, B. (1987). Nieocenieni ludzie w moim życiu. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Rokicka, E. (1972). Biblioteka. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 273. Rolle, К. (1937). Brzeziński Paweł. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 41). WarszawaWrocław-Poznań-Wilno-Zakopane. Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Romaniuk, M.P. (2001). Prymas Wyszyński. Biografia i wybrane źródła. Gniezno: Gaudentium. Romanowski, A. (1999). Słoński Edward. W: W: J. Tazbir (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX/1 (s. 35-38). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Rostworowski, E. (1977). Historia powszechna wiek XVIII. Warszawa: PWN. Roszkowski, W. (2004). Antanas Smetona. W: W. Roszkowski, J. Kofman (red.), Słownik biograficzny Europy Środ kowo-Wschodniej XX wieku (s. 1164-1166). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydaw nicza Rytm. Rowid, H. (1928). Rozwój systemu studiów nauczycielskich w odrodzonej Rzeczpospolitej
Polskiej w ciągu 10-lecia (1918-1928). „Ruch Pedagogiczny”, 10, s. 289-297. Rowid, H. (1929). Wspomnienie o Józefie Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 130-131). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Rozen, В. (2012). Ocalić od zapomnienia. Żyli dla Kościoła i świata. „Studia Warmińskie”, 49, s. 359-376. Różne wiadomości (1907). „Gazeta Sądowa Warszawska”, 17, 27 IV 1907, s. 263. https://polona.pl/archive?uid=33893440 cid=43023407 Rożniatowski, T. (red.). (1979). Mała encyklopedia medycyny. Warszawa: PWN. Rybka, E. (1929). Ś.p. dr Wacław Jezierski. „URANIA” (miesięcznik Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomii), 1, r. VIII, s. 9-10). Warszawa: Skład Główny w Kasie im. J. Mianowskiego. Ryli, H. (1945/46). Sprawozdanie z Kongresu: „Semaines Intern, pour TEnfance Victime de la Guerre” w Zurichu. „Ruch Pedagogiczny”, 1-4, s. 71-83. Ryli, H. (1946/47). Odbudowa szkolnictwa specjalnego w okresie powojennym. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 12-24. Rzepa, T. (1992). Twardowski Kazimierz Jerzy Adolf ze Skrzypny Ogończyk. W: E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachow ski (red.), Słownik psychologów polskich (s. 198-202). Poznań: Zakład Historii Myśli, Instytut Psychologii UAM. Rzepa, T, Dobroczyński, B. (2019). Historia polskiej myśli psychologicznej. Psyche. Warszawa: WN PWN. 394
S. [Stanislaw Sierosławski] (1914). Na arenie politycznej. W: S. Sierosławski (red.), Nasz rok. Kalendarz na rok 1914 (s. 226-244). Warszawa: Towarzystwo Akcyjne Wydawnictwo „Świat”. Sacewicz, K. (2019). W służbie niepodległej. Henryk Glass (1896-1984). Olsztyn: Oddział IPN w Białymstoku - De legatura w Olsztynie. Sadowska, ƒ. (2006). Listy Wacława Sieroszewskiego do Stefana Żeromskiego i Oktawii Żeromskiej z lat 1897-1902. W: B. Utkowska, K. Jaworski (red.), Literatura i życie artystyczne XIX i XX wieku. Kielce: Wydawnictwo Aka demii Świętokrzyskiej. Samotyhowa, N. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działal ności (s. 124-128). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Sarnecki, W. (1976). Miłobędzki Tadeusz. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXI (s. 269271). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Sarnecki, W. (1977). Moycho Stefan Walery. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII (s. 165166). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Schoenbrenner, J. (1978). Początki Polskiego Związku Nauczycielskiego i Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w materiach Zespołu Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych Archiwum Akt Nowych w Warszawie. „Rozpra wy z Dziejów Oświaty”, 21, s. 85-119. Schultz, D.P., Szhultz, S.E. (2008). Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiel lońskiego. Sedlaczek, S. (1928). Józefa Joteyko. Warszawa: Dział Wydawnictw Naczelnictwa Związku
Harcerstwa Polskiego. Sedlaczek, S. (1929). Uczeń o Profesorze. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 135-137). Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Sedlaczek, Μ., Sedlaczek, W. (1991). Harcmistrz Rzeczypospolitej. Stanisław Sedlaczek - w 50. rocznicę śmierci. Po znań: Zakład Inicjatyw Dydaktycznych Wydawnictwo „Nowa Szkoła”. Sedlaczek, S., Skowronkowna, I. (1929). Bibliografia prac J. Jotejko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęco na Jej życiu i działalności (s. 173-186). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Seniów, H. (1965). Wystawa 40-lecia Instytutu Pedagogiki Specjalnej Sala prac Instytutu (część szczegółowa). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 22-28. Serafin, T. (1938). Władze szkolne w latach 1917/18 i 1937/39. Zbiór ustaw, dekretów, rozporządzeń, okólników i za rządzeń dotyczących ustroju i organizacji władz Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa: Nasza Księgarnia, Związek Nauczycielstwa Polskiego. Sękowska, Z. (1990). Myśl Marii Grzegorzewskiej we współczesnej pedagogice specjalnej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18IV 1988 (s. 36-46). Warszawa: WSPS. Seniów, H. (1972). Muzeum Pedagogiki Specjalnej w PIPS. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 266-273. Sienkiewicz, H. (1952). Uzupełnienia, t. 1 (s. 171-172). Warszawa: PIW. Sienko, Μ. (2002). Polonistyka szkolna w gorsecie ideologii. Dyskusje wokół wychowania literackiego w latach 19441989. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Sikora, K. (2007). Pierwsze kobiety
na Uniwersytecie Jagielloński. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Folia 46. „Studia Politologica”, III, s. 248-268. Siniarski, K. (2018). Historia i Kultura Głuchych we Wrocławiu. Wrocław: Polski Związek Głuchych Oddział Dol nośląski. S.J. (1931). Księga złotych myśli z różnych źródeł, t. 1. Cieszyn: Książnica Cieszyńska. Skorupka, S., Auderska, H., Łempicka, Z. (red.). (1974). Mały słownik języka polskiego. Warszawa: PWN. Skorupka, S. (1991). Słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa: Wiedza Powszechna. Skrunda, J. (1999). Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny. Warszawa: WN PWN. Słoński, S. (1936). Ś.p. Tytus Benni (1877-1935). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, 28(1935), s. 95-97. Smywińska, A. (2012). W poszukiwaniu prababek - o pierwszych filozofkách z Uniwersytetu Jagiellońskiego (18971939). „Etyka”, 45, s. 106-118. Solański, W. (2020). Dla polskiej szkoły i wolności! 115 lat Związku Nauczycielstwa Polskiego - wszystko zaczęło się w pamiętnym 1905 r. „Głos Nauczycielski”, 40-41 (1-7 października 2020). Sosnowski, P. (1929). Prof, dr Józefa Joteyko w Państwowym Instytucie Pedagogicznym. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 128-130). Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Spis Alfabetyczny Obywateli Ziemskich Królestwa Polskiego. (1909). Warszawa: Skowroński. Sprawozdanie Dyrekcji с. к Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Krakowie. (1903). Kraków: Nakładem Fun duszu Naukowego. Sprawozdanie z działalności Koła Polskiej Macierzy Szkolnej „Uniwersytet Ludowy” w 1906 roku. (1907). Warszawa:
druk Piotra Ambroziewicza. 395
Sprawozdanie w przedmiocie strat i szkód wojennych w Polsce w latach 1939-1945. (1947). Warszawa: Biuro Odszko dowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów. Stabińska, J. (1981). Matka Elżbieta Czacka. Poznań-Warszawa: Pallottinum. Stachowski, R. (1992). Bandrowski Bronisław. W: E. Kosnarowicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psycho logów polskich (s. 23). Poznań: Instytut Psychologii UAM. Stachowski, R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Stan oświaty w Królestwie Polskim (1897). Tygodnik Literacko-Społeczno-Polityczny „Głos”, 22, 29(17) maja 1897, s. 542-543. Stankiewicz, W. (1975). Wanda Dąbrowska. „Bibliotekarz”, 3/4, s. 49-54. Starkiewicz, Sz. (1937). Górka. Kolonia lecznicza dziecięca im. d֊ra med. Rektora J. Brudzińskiego w Busku Zdro ju. Warszawa-Busko-Zdrój: Stowarzyszenie p.n. „Górka” Kolonia lecznicza dziecięca im. d-ra med. Rektora J. Brudzińskiego, Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa i Towarzystwa Przyjaciół Górki. Starkiewicz, Sz. (1938). Co daje „Górka” (Kolonia Lecznicza Dziecięca im. Rektora Józefa Brudzińskiego) dziec ku przewlekle choremu. (Referat wygłoszony 30 IX 1933 r. w Państw. Zakł. Kąp. w Busku-Zdroju na wspól nym posiedzeniu Tow. Lek. Polskich na Śląsku i T-wa Lekarsk. w Zagłębiu). Busko-Zdrój: Składnica J. To pielą. Statut Towarzystwa Psychologicznego im. Józefy Joteyko. (1938). Warszawa: Druk. „Lech”. Statystyka szkolnictwa 1937/38. (1939). W: GUS RP. Statystyka Polski. Ser. C. Z.101. Stefanowicz, A. (1924-25). Wyniki badań nad dziećmi skalą
Bineta Simona w laboratorium Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 103-112. Stefanowicz, A. (1926). Wyniki badań nad dziećmi skalą Bineta Simona (w przeróbce Terman’s) w laboratorium Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 158-162. Stefanowicz, A. (1928/29). Sprawozdanie z działalności laboratorium psychopedagogicznego P.I.P.S. z r. sz. 1927/28. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 63-66. Stefanowska, Μ. (1929). Życiorys Józefy Joteyko. W: ]ózefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i dzia łalności (s. 25-34). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Steinberg, W. (1920). Die Raumwahrnehmung der Blinden. München: Verlag Ernst Reinhardt. Stemler, J. (1937). Brzeziński Mieczysław. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 40-41). Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Sterling, W. (1901). Chwile. „Chimera”, t. II, z. 9, s. 433. Sterling, W. (1908). Chwile. W: K. Króliński (red.), Antologia współczesnych poetów polskich. Lwów: Nakładem Księgarni Maniszewskiego i Meiharda. Waszawa E. Wende i Sp. Stinia, Μ. (2014). Uniwersytet Jagielloński w latach 1871-1914: modernizacja procesu nauczania. Kraków: Towarzy stwo Wydawnicze „Historia lagellonika”. Stobiecki, R. (2014). Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje. Stopka, K. (red.) [aut.], Barcik, Μ. [et. al.] (2006). Corpus studiosorum Universitatis lagellonicae, t. III: E-J. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia lagellonica”. Streszczenie dyskusji uczestników
Zjazdu. (1947/48). „Ruch Pedagogiczny”, 1, s. 57-67. Stryczyk, J. (2013). Idea w kulturze. W: G. Godlewski i in. (red.), Kulturologia XX wieku, 1.1 (s. 650-652). Warszawa Wydawnictwa UW. Studencki, Z. (2008). Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce. Sosnowiec: Muzeum w Sosnowcu. Suchodolski, B. (red.). (1967). Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t. 9. Warszawa: PWN. Szałagan, A. (1995). Maria Kuncewiczowa. Monografia dokumentalna 1895-1989. Warszawa: Instytut Badań Lite rackich. Szarota, T. (1989-1991). Rowecki Stefan Paweł. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII/2 (s. 333-338). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Szarota, T. (2010). Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik. Szczurek, J. (1995). Wszystko dla innych. „Pochodnia”, 6, s. 24-27. Szczurek, J. (2016). Encyklopedia Biogramów Prasowych osób działających na rzecz środowiska osób polskich niewi domych, t. II (s. 16) i t. III (s. 391-394). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Szczygieł, Μ. (2018). Nie ma. Warszawa: Wydawnictwo Dowody na istnienie. Szeligiewicz-Grzegorzewska, B. (2003). Wspomnienia z udziału w Powstaniu Warszawskim i losy popowstaniowe. W: E. Orlikowska-Krasnowolska (red.), Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego - Powstanie War szawskie i medycyna. Suplement do t. 139, 7/2003. Wspomnienia lekarzy medyków i sanitariuszek z Powstania Warszawskiego. Wydanie II, t. 1 (s. 352-362). Warszawa: Towarzystwo Warszawskie Lekarskie. 396
Szlązakowa, A. (1978). Janusz Korczak - w setną rocznicę urodzin. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 6-16. Szmurło, J. (1913). O potrzebie i metodzie wykładu higieny w szkole średniej polskiej. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1, 4, s. 330-340. Szulc, E. (1989). Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Warszawa: PWN. Szumiński, T. (red.). (1957). Pamiętnik baonu „Zośka”. Powstanie Warszawskie. Warszawa: Nasza Księgarnia. Szuman, S. (1947). Talent pedagogiczny. Katowice: J. Nawrocki. Szwarc, A., Urbański, Μ., Wieczorkiewicz, P. (2007). Kto rządził Polską? Nowy poczet władców od początków do XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki. Środka, A„ Szczawiński, P. (1983). Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Kra kowie, TNW, PAU, PAN. Cz. I: Nauki społeczne, z. 1: А-J. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Środka, A., Szczawiński, P. (1985). Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. I: Nauki społeczne, z. 3: P-Z. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Świątek, T.W., Chwiszczuk, R. (2009). Warszawa wielu kultur. Warszawa: Fundacja „Cultus”. Swiderski, T.A. (2017a). Przewodnik po głuchej Warszawie. Warszawa: Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus”. Świderski, T.A. (2017b). Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus” w latach 2012-2017. Warszawa: Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus”. Ś.P. Lucjan Zarzecki. (1925). „Sprawy Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych”, 4, s. 63. Ś.p.
Władysław Jarecki. (1929). „Świat Głuchoniemych”, 1-2, s. 1. Tarnowska, B. (red.). (2001). Nagrody Nobla. Warszawa: WN PWN. Tchorzewski, A.M. (2003). Namysł filozoficzny w teorii i praktyce pedagogicznej Janusza Korczaka (1878-1942). W: J. Pyrzyk (red.), Korczak ֊ człowiek, badacz, pedagog i wychowawca (s. 35-41). Włocławek: WSH-E. Telatycka, J. (1946/47). Ośrodek Metodyczny i Muzeum Szkolnictwa Specjalnego. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 70-80. Telatycka, J. (1989). Na przestrzeni lat... W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 97-105). Warszawa: WSPS. Temkin-Bermanowa, B. (1969). 3 czerwca 1944. W: W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Ten jest z ojczyzny mojej (s. 295-297). Kraków Znak. Theiss, W. (2006). Radlińska Helena. W: Μ. Śnieciński (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Thugutt, S.A. (1929). Listy do młodego przyjaciela. Lublin: Redakcja tygodnika „Życie Spółdzielcze”. Tokarski, 7- (red.). (1980). Słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN. Tomasik, E., Janeczko, R. (1985). Działalność pedagogiczna. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 49-79). Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (1990). Drogi życia Marii Grzegorzewskiej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzew skiej. Materiały sesji naukowej 18IV1988. Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (1998). Ocalić od zapomnienia. Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi. Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (2001). Polska Pani z lampą. Janina Doroszewska - człowiek i dzieło. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Tomasik, E. (2002). Marii Grzegorzewskiej listy do przyjaciół. Warszawa APS. Tomerska, D. (2016). Halina Banaś - Odważna i niepokorna. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużonych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t. 2, cz. 3 (s. 16-20). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociem niałymi. Tomicki, J. (1971). Kuryłowicz Adam. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, է. XVI (s. 289-290). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Trębaczkiewicz, S. (1989). Obdarowany przyjaźnią. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 49-54). Warszawa: WSPS. Trębicka-Postrzygacz, B. (2002). Zakład Głuchoniemych we Lwowie (1830-1930). „Audiofonologia”, XXII, s. 202-221. Tułodziecki, W. (1957). Od Redakcji. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-5. Tytko, M.M. (2009). Baza danych o studentach Uniwersytetu Jagiellońskiego 1850-1918. „Zagadnienia Informacji Naukowej”, t. 38, 1(93), 48-52. Tyszczyk, A., Pietrasiewicz, T. (2005). Wstęp. W: J. Czechowicz. Kołysanki. Lublin: Wojewódzki Ośrodek Kultury „Brama Grodzka - Teatr NN. Urbańska, B. (1971). Felicja Felhorska (1895-1970) w swojej pracy i osiągnięciach. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 55-60. Villey, P. (1924). Le monde des Aveugles. Paris: Ernest Flammarion. Wachowiak, A. (1998). Sylwetka naukowa Stanisława Rychlińskiego i jego wkład do socjologii rodziny. „Roczniki Socjologii Rodziny”, X, s. 169-178. 397
Walczak, M. (1978). Szkolnictwo wyższe i nauka w latach wojny i okupacji 1939-1945. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Walczak, Μ. (1986). Nauczycielstwo w latach okupacji. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905-1985 (s. 259-364). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Walczak, M. (1995a). Ludzie nauki i nauczyciele podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych. Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne. Walczak, M. (1995b). Polskie środowisko szkolne na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej (1939-1945). „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 3-4, s. 177-200. Walczak, Μ. (2001). Straty materialne i szkody moralne szkolnictwa polskiego w okresie okupacji 1939-1945. War szawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne. Walczak, Μ. (2005). Straty osobowe nauczycieli i naukowców w latach 1939-1945. W: B. Grześ (red.), 100 lat ZNP. Ludzie, fakty, sprawy, wydarzenia. Warszawa: ZG ZNP. Walewska, C. (1922). Kobieta polska w nauce. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Zawodowego Kształcenia Kobiet. Walkusz, J. (2009). Święci, błogosławieni oraz świętobliwi w topografii i dziejach Śląska. W: J. Walkusz (red.), Ko ściół w Polsce. Dzieje i kultura, t. VIII. Lublin: KUL. Wałęga, A. (2008). Luminarze Polskiej Pedagogiki Specjalnej. W: J.J. Błeszyński, D. Baczał, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną - w ujęciu pedagogicznym (s. 341-359). Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej. Wawrzynowski, Μ. (1926). Czytanie i pisanie metodą Decroly’ego w zastosowaniu do szkolnictwa dla
upośledzonych umysłowo. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 69-124. Wawrzynowski, Μ. (1927). Program i metody nauczania w szkole dla upośledzonych umysłowo. Warszawa: Biblio teka Pedagogiki Leczniczej. Wawrzynowski, Μ. (1929). Wspomnienia. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 151-153). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Wawrzynowski Μ. (1930). A Special Practice School in Warsaw. W: Pionner Education in Poland. „The New Era”, January 1930, s. 205-218. Wawrzynowski, Μ. (1931). L’Ecole pracitque d’application de l’Institut de Pedagogie speciale, a Varsovie (s. 203207). W: Education an Pologne. Geneva: Bureau international d’éducation. Wawrzynowski, Μ. (1934-1935). Styczne momenty w nauczaniu i wychowaniu anormalnych różnych typów. „Szkoła Specjalna”, 2-4, s. 59-66. Waydel-Dmochowska, J. (1959). Dawna Warszawa. Warszawa: PWN. Waydel-Dmochowska, ƒ. (1960). Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: PIW. Welker, J. (2006). W: Sedlaczek Stanisław Marian (red.). J. Wojtycza (red.), Harcerski Słownik Biograficzny, t. 1 (s. 182-185). Warszawa: Muzeum Harcerstwa. W.G. (2016). Romana Wyrzykowska - Matka Maria Stefania. Całym sercem oddana niewidomym. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużonych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t 3 cz. 5 (s. 391-394). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi Wiec międzynarodowy w Paryżu w sprawie rewolucyi w Królestwie Polskiem. „Gazeta Robotnicza”, 20, sobota 11 marca 1905 r., s. 1-2. Więckowska, E. (1991). Siostra Michaela Galicka (1899-1990). „Szkoła Specjalna”, 3, s.
32-39. Woch, H. (2010). Ruch oporu w Łodzi w latach II Wojny Światowej. Cz. 1. Libertas (24 czerwiec 2010). Wojeński, T. (1960). Walka o szkołę polską w okresie rewolucji 1905 roku. Warszawa: PZWS. Wojnar, I. (1990). Problematyka estetyczna w myśli Marii Grzegorzewskiej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie uro dzin Marii Grzegorzewskie: materiały sesji naukowej, 18 IV1988 (s. 21-29). Warszawa: WSPS. Wojtkowiak, B., Eckert, U. (1986). Józef Pawłowczak (1896-1982). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 270-273. Wojtkowska, A. (2012). Z kagankiem oświaty, czyli kredą na tablicy. Ona i On przy szkolnej tablicy... Helena i Mi chał Wawrzynowscy. „Wieści Podwarszawskie”, 30/94, s. 8. Wojtkowska, A. (2013). Oświatowe życiorysy z Wołominem związane, t. 1. Wołomin: Wydawnictwo Urząd Miejski w Wołominie. Wojtycza, J. (2004). Stasiecki Eugeniusz. W: A. Romanowski (red), Polski Słownik Biograficzny, t. XLII, z. 4. (s. 508510). Wrocław-Warszawa-Kraków: IH PAN. Wolert, W. (1935). Benni Fryderyk Emanuel Herman. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, 1.1, z. 5. (s. 436). Warszawa-Wrocław-Poznań-Wilno-Zakopane. Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Wołoszyn, S. (2003). Oświata i wychowanie w XX wieku. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Pod ręcznik akademicki, t. 1. Warszawa: PWN. 398
Woźniewski, Z. (1948). Rys historyczny Szpitala Wolskiego w Warszawie (1877-1930). Warszawa: Lekarski Instytut Naukowo-Wydawniczy. Woźnicka, L„ Woźnicka, Z. (1959). Dortmundzkie opowieści. Warszawa: Czytelnik. Woźnicka, Z. (1988). Żydzi a polska literatura. W: Forum Polek/Polish Women’s Forum. Londyn: Grupa Publika cyjna Forum. Wójcik-Dudek, Μ. (2014). „Kopciuszek” na literackich salonach: rozwój krytyki literatury dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1989. W: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4 (s. 13-34). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Wójcik, P. (1976). Wstęp. W: S. Rychliński. Wybór pism. Warszawa: PWN. Wójcik, E. (1989). Moje spotkanie z Panią Doktor Grzegorzewską. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnie nia o Marii Grzegorzewskiej (s. 77-78). Warszawa: WSPS. Wójcik, U. (2001). Nazwy miejscowe dawnego województwa rawskiego. Warszawa-Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie; Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Wójcik, Z. (1966 ֊1967). Karczewski Stanisław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XII (s. 36-37). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Wójcikowa, E. (1989). O niezapomnianej Pani Doktor Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 127-130). Warszawa: WSPS. Wroczyński, R. (1967). Przemówienie dziekana Ryszarda Wroczyńskiego w Imieniu Uniwersytetu Warszawskiego. „Szkoła Specjalna”, 3, 226-229. Wroczyński, R. (1970). Maria Grzegorzewska w polskiej myśli wychowawczej. „Szkoła Specjalna”, 1,
s. 2-8. Wroczyński, R. (1972). Maria Grzegorzewska w polskiej myśli wychowawczej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 43-55). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Wronikowska, D. (2016). Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią. Rzym: Wydawnictwo Grafica Metelliana S.p.a. Wrotnowski, F. (1935). Zbiór pamiętników o powstaniu Litwy w r. 1831. Paryż: Księgarnia Polska (obecnie w zaso bach: Harvard Collega Library). Wroniszewski, J.K. (2002). Ochota-Okęcie. Warszawskie Termopile 1944. Przewodnik historyczny po miejscach walk i pamięci z lat 1939-1944. Warszawa: „Wystawa Warszawa Walczy 1939-1945. Wycech, Cz. (1946). Podstawowe problemy polityki oświatowej w najbliższym czasie. Przemówienie na zjeździe ku ratorów szkolnych 21 X 1946. Wkładka do „Nowej Szkoły”, 10-12. Wyczesany, J. (1993). Bronisława Urbańska (1907-1992): zasłużeni dla pedagogiki specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-2, s. 32-36. Wyszomirscy, L.K. (1965). Dąbrowa Zduńska żyła pieśnią i pracą. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawni cza. Wyszyński, S. (2006). Veritatem fatientes in caritate. Warszawa: UKSW. Zagórowski, Z. (red.). (1924). Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik I. Warszawa-Lwów: Książnica Polska, Towarzy stwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Zagórowski, Z. (1926). Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wy
kaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica - Atlas, Zjednoczone Zakłady Kartograficzne i Wydawnicze Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Zakrzewski, L. (2008). Harsdorf-Bromowiczowa Teresa. W: J. Wojtycz (red.). Harcerski Słownik Bibliograficzny, t. 2. (s. 103-106). Warszawa: Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Załęczny, J. (2017). Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczy pospolitej. Warszawa: Muzeum Niepodległości. Zanowa, J. (1961). W służbie oświaty. Pamiętnik z lat 1900-1946. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Zarembina, H. (1989). Marylka. W: U. Eckert,. Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 8789). Warszawa: WSPS. Zarzecki, L. (1910). O uczniach wybitnych słów kilka. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2, 9, s. 781-788. Zarzecki, L. (1912). O pewnem aktualnem zagadnieniu. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(5), s. 366-371. Zarzecki, L. (1919). O idei naczelnej polskiego wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Μ. Arcta. Zarzecki, L. (1921). Szkoła pracy. Pojęcie i główne zadania. Warszawa: Wydawnictwo Μ. Arcta. Zasztowt, L. (1987). Z dziejów tajnej działalności oświatowej studentów Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Koło Oświaty Ludowej (1894-1898). „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 30, s. 65-89. 399
Zawadka, К. (2012). Partia a oświata w latach 1949-1956 na przykładzie Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lubli nie. W: P. Gasztold-Seń, Ł. Kamiński (red.), Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2011, t. 5 (s. 31-41). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zawieyski, J. (1946). Droga do domu. Część 111 - Teresa. Warszawa: Wydawnictwo E. Kuthana. Zawieyski, J. (1958). Droga katechumena. „Znak”, 43, s. 14-35. Zawieyski, J. (1989). Maria Grzegorzewska. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzew skiej (s. 13-31). Warszawa: WSPS. Zeidler, W. (2007). Psychopatologia i ortopedagogika w służbie niepełnosprawnych. Różnorodność i tożsamość. W: W. Zeidler (red.), Niepełnosprawność. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne. Gdańsk: GWP. Zieliński, B. (red.). (2009). Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Plater w Zalesiu Dolnym. PiasecznoZalesie Dolne: Stowarzyszenie Wychowanków i Przyjaciół Średniej Szkoły Ogólnokształcącej im. Emilii Plater w Warszawie i Zalesiu Dolnym. Zieliński, J. (2010). Ochotnicy na spacer. Przewodnik po Ochocie. Warszawa: Veda. Zieliński, J. (2013). Dom pod łopatą i kotwicą. „Stolica”, 12(2260), s. 58. Z niewydanych listów do młodego nauczyciela Marii Grzegorzewskiej. (1967). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 202-206. Z żałobnej karty. (1924). Ś.p. Paulina Hewelke. „Przegląd Pedagogiczny”, 1-4, s. 92. Z żałobnej karty. (1925). Ś.p. prof. Lucjan Zarzecki. „Sprawy Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych”, 1/2, s. 30. Z żałobnej karty. (1929). Śp. Dr Wacław Jezierski.
„Wiadomości Geograficzne”, VII(1), s. 1. Żabczyńska, E. (1985). Działalność naukowa i wydawnicza. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 49-79). Warszawa: WSPS. Żabczyńska, E. (1990). Maria Grzegorzewska twórcą polskiej pedagogiki specjalnej. W: E. Dąbrowska, Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18IV1988. (s. 30-35). Warszawa: WSPS. Żebrowska, Μ. (1972). Maria Grzegorzewska jako psycholog. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z W sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 56-76). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Żemis, S. (1970). Maria Grzegorzewska - Działaczka, Uczona, Pedagog. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze ”, 9, s. 31-33. Żmigrodzki, Z. (2002). Posłowie. W: Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r. Wrocław: Wydawnictwo Nortom. Żółtowski, Μ. (1999). Blask prawdziwego światła. Matka Elżbieta Róża Czacka i jej dzieło. Lublin: Er-Art. Żukowski, P.M. (2010). Polityka i nauka. Uniwersytet Jagielloński za rektoratu profesora Fryderyka Zolla Jun. W: P.M. Żukowski (red.), Verba volant, scripta manent: księga pamiątkowa dedykowana Mieczysławowi Barci kowi. Kraków: Wydawnictwo UJ. Żuławski, J.W. (1956). Tragedie tatrzańskie. Warszawa: Sport i Turystyka. Źródła internetowe Rozdział 1 http://dlibra.umcs.lublin.pl/publication/1542 http://traktrawski.pl/pl, kalendarium,3 https://pl.wikipedia.org/wiki/Kurzeszyn https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiłkomierz https.7/pl.wikipedia.org/wiki/Żmudź
www.visitlodzkie.pl/pl/poi/373/intmap/377 Rozdział 2 https://artsandculture.google.com/entity/m03152y?hl=pl https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Jaczynowski https://polona.pl/item/towarzysze-i-towarzyszki-inc-ogloszono-manifest-carski-car-obiecuje-ze-prawa, NDMxNzE 3Ng/0/#info:metadata https://www.mwkz.pl/archiwum-aktualnosci-lista/1370-kolejna-warszawska-kamienica-trafia-do-rejestru-zabytkow Rozdział 3 https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/397622/edition/489943?language=pl 400
|
| adam_txt |
Spis treści Wprowadzenie . 7 Rozdział 1. Pochodzenie, rodzina Marii Grzegorzewskiej . 11 Data i miejsce urodzenia Marii Grzegorzewskiej . Najdawniejsze dzieje rodziny Bohdanowiczów i Grzegorzewskich. Rodzice oraz rodzeństwo Marii Grzegorzewskiej. Pozostali członkowie rodziny Grzegorzewskich. 11 18 20 26 Rozdział 2. Początki edukacji Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. 35 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 2.1. Charakterystyka warszawskich zakładów naukowych z przełomu XIX i XX wieku . 35 2.2. Specyficzne cechy prywatnych pensji żeńskich prowadzonych przez Jadwigę Kotwicką oraz Paulinę Hewelke. 39 2.3. Biogramy naukowe nauczycieli Marii Grzegorzewskiej z okresu jej edukacji na pensji Jadwigi Kotwickiej i Pauliny Hewelke. 50 2.4. Nauczyciele z pensji Kotwickiej i Hewelke we wspomnieniach byłych uczennic, wykładowców oraz działaczy oświatowych. 64 2.5. Zaangażowanie polskiego społeczeństwa w walkę o wyzwolenie narodowe i
społeczne. Rozdział 3. Aktywność Marii Grzegorzewskiej po zakończeniu pensji Pauliny Hewelke . 71 77 3.1. Maria Grzegorzewska jako studentka Towarzystwa Kursów Naukowych, działaczka społeczno-oświatowa oraz domowa nauczycielka na Litwie. 77 3.2. Maria Grzegorzewska jako hospitantka na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie . 87 3.3. Przyczyny rezygnacji Marii Grzegorzewskiej ze studiów w Uniwersytecie Jagiellońskim w relacjach osób z jej najbliższego otoczenia . 95 Rozdział 4. Edukacja Marii Grzegorzewskiej za granicą. 103 4.1. Emigracja młodzieży jako problem społeczny przed I wojną światową . 103 4.2. Działalność i życie Józefy Joteyko w świetle danych biograficznych. 105 4.3. Założenia organizacyjne oraz funkcjonowanie Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego z perspektywy ówczesnych pracowników i studentów . 110 4.4. Warszawska i litewska aktywność Marii Grzegorzewskiej w początkowym okresie I wojny światowej . 123 4.5. Studia w Sorbonie oraz naukowa i społeczna działalność Marii Grzegorzewskiej w Paryżu w czasie I wojny światowej. 126 5
Rozdział 5. Aktywność zawodowa Marii Grzegorzewskiej w okresie międzywojennym . 143 5.1. Społeczne, polityczne i ekonomiczne warunki życia w Polsce po odzyskaniu niepodległości. 143 5.2. Grzegorzewska jako ministerialny referent i wizytator do spraw szkolnictwa specjalnego . 146 5.3. Założenia organizacyjne Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. 151 5.4. Charakterystyka kadry pedagogicznej Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej ze szczególnym uwzględnieniem biogramów osób znaczących dla jego rozwoju. 159 5.5. Koleje losów życiowych wybranych studentów i absolwentów Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w latach 1922-1939 . 185 5.6. Działalność organizacyjna i dydaktyczna Marii Grzegorzewskiej w Państwowym Instytucie Nauczycielskim . 214 Rozdział 6. Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w latach II wojny światowej. 227 6.1. Sytuacja narodu polskiego podczas II wojny światowej. 227 6.2. Represje okupanta wobec polskiej inteligencji. 229 6.3. Wojenne losy Marii Grzegorzewskiej oraz Państwowego Instytutu Pedagogiki
Specjalnej na tle ogólnej sytuacji szkolnictwa wyższego. 232 6.4. Okoliczności śmierci poległych i pomordowanych nauczycieli i studentów Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. 248 Rozdział 7. Powojenna działalność Marii Grzegorzewskiej . 259 7.1. Liczenie strat i odbudowa Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej po zakończeniu II wojny światowej. 259 7.2. Społeczna i organizacyjna działalność Grzegorzewskiej na rzecz przygotowania nauczycieli do kształcenia i wychowywania dziecka skrzywdzonego przez wojnę . 282 7.3. Walka Grzegorzewskiej z indoktrynacją komunistyczną oraz o utrzymanie funkcji dyrektora Instytutu zdegradowanego do roli Studium Pedagogiki Specjalnej. 289 7.4. Działalność Grzegorzewskiej na rzecz poszerzenia oferty kształcenia z zakresu pedagogiki specjalnej w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego . 315 Rozdział 8. Naukowa działalność Marii Grzegorzewskiej. 335 8.1. Najważniejsze dokonania naukowe Marii Grzegorzewskiej w zakresie pedagogiki specjalnej oraz
psychologii. 335 8.2. Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój polskiej pedeutologii . 345 8.3. Naukowe kontakty Marii Grzegorzewskiej z zagranicą. 358 Rozdział 9. Obraz Marii Grzegorzewskiej w oczach współczesnych . 361 9.1. Próba oceny osobowości Marii Grzegorzewskiej w świetle materiałów biograficznych oraz opinii osób z najbliższego jej otoczenia. 361 9.2. Pogadanka radiowa Janiny Doroszewskiej o Marii Grzegorzewskiej . 372 Zakończenie . 375 Bibliografia. 379 Spis ilustracji. 403 6
Bibliografia Adamska, S. (1969). Wspomnienia o Annie Gotinowej. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 89-90. Adamski, W., Gryc, P„ Jamróz, A., Olkuśnik, Μ., Wójcik, E. (red.). (2002). Popularna Encyklopedia Powszechna, t. 10. Warszawa-Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, Bertelsmann Media. Andrzejewska, Μ. (1984). Władysław Sterling. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 425-430. Arnould, L. (1900). Une Âme in Prison. Paris: Oudin. Bachmann, W. (1979). Biographies of Polish special educators. Eine Dokumentation zur internationalen Geschichte der Heilpädagogik. Biografie polskich pedagogów specjalnych. Dokumentacja do międzynarodowej historii peda gogiki specjalnej. Germany: Institut für Heil und Sonderpedägogik Giessen. Bagieński, W., Chmielowiec, P„ Dziurok, A. i in. (2021). Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989. Rocznik Na ukowy Rzeszów, 1/16/18. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Naro dowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie. Bajer, Μ. (2013). Rody rodzinne. Warszawa-Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK. Bakerek, M. (1990a). Szkolnictwo specjalne i pedagogika specjalna w pierwszej połowie XX wieku. W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej (s. 186-217). Warszawa: PWN. Bakerek, M. (1990b). Dziecko niepełnosprawne w czasie drugiej wojny światowej. W: S. Mauersberg (red.), Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej (s. 230-239). Warszawa: PWN. Baley, S. (1929). Józefa Joteyko, jako psycholog eksperymentalny. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 68-74). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum
Psychologii. Związek Nauczyciel stwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Baley, S. (1932). Dr Maria Grzegorzewska. Psychologia niewidomych. „Polskie Archiwum Psychologii”, 1, s. 343-344. Banaś, H. (2016). Stefania Żyłko. Nauczycielka kilku pokoleń. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużo nych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t. 3, cz. 5. (s. 412-413). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. Bandura, L. (1966). Czym był Państwowy Instytut Nauczycielski. Biuletyn Komisji Absolwentów PIN w Warszawie, 1930-1936. Warszawa, druk powielony. Bandura, L. (1967). Maria Grzegorzewska nie żyje. „Życie Szkoły”, 6, s. 1-4. Bańko, Μ. (2003). Wielki słownik języków obcych. Warszawa: PWN. Bartoszewski, W. (1974). Karol Makuch. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XIX (s. 257-259). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Bazewicz, J.M. (red.). (1907). Atlas Geograficzny Ilustrowany Królestwa Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo J.M. Bazewicza. Benoni-Dobrowolska, J. (1929). Wspomnienia. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 148-150). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Berent, W. (1933). Żywe Kamienie. Warszawa: Gebethner i Wolff. Berggruen, J. (1929). Uwagi o organizacji Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego w Brukseli. W: Józefa Jo teyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 88-96). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archi wum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II,
2-4. Berggruen, J. (1966). Wspomnienia o organizacji Międzynarodowego Fakultetu Pedologicznego w Brukseli w roku 1913/14. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 221-228. 379
Berggruen, J. (1989). Wspomnienia z czasów studiów 1913-1914. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 32-35). Warszawa: WSPS. Berggruen, J„ Chmielakówna, S. (1928). Próba oceny wartości praktycznej egzaminu psychologicznego w szkole (1922-1927). „Pedagogium”, 5-6, s. 69-75. Berman, A. (1969). Ci, co ratowali. W: W. Bartoszewski, Z. Lewinówna (red.), Ten jest z ojczyzny mojej (s. 86-87). Kraków ZNAK. Beuchet, J. (1961). Un pionnier des sciences humaines, Benjamin Bourdon (1860-1943). „Annales de Bretagnes”, 68, s. 299-345. Beylin, K. (1985). Warszawy dni powszechne 1800-1914. Warszawa: PIW. Białek, J.Z. (1979). Prace nad nowym systemem edukacji narodowej. W: J.Z. Białek (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939. Zarys monograficzny. Materiały (s. 19-24). Warszawa: WSiP. Bień, D„ Syczak, P. (2017). Pierwsze lata Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku - źródła. „Journal of Young Researchers”, 2, s. 190-202. Biuletyn Ministerstwa Zdrowia Publicznego z dnia 1 marca 1920 roku, 1 (s. 118). Błaszczak, I. (2012). Miejsce Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych RP w upodmiotowieniu polskiej wsi w latach 1945-1948. W: T. Maliszewski, J. Żerko (red.), Edukacja dorosłych wobec społecznego wykluczenia: przeszłość i teraźniejszość. Biblioteka Edukacji Dorosłych, t. 44 (s. 71-91). Gdańsk: Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku, Akademickie Towarzystwo Andragogiczne. Błaszczak, I. (2015). Spod strzech na Gacką Górkę - Feliks Popławski świadectwo życia człowieka odważnego. W: S. Jaronowska (red.), Człowiek w sytuacji granicznej. Filozoficzne,
kulturowe i historyczne wymiary refleksji i jej implikacje pedagogiczne (s. 369-380). Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji. Błędowski, R. (1917). Wydział Przyrodniczy 1906-1916. W: R. Błędowski, S. Orłowski, H. Mościcki, Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej, TKN. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych 1906-1916 (s. 71-101). Warszawa: TKN. Bobiński, A., Bazewicz, J.M. (1901). Przewodnik po Królestwie Polskim, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo J.M. Bazewieża. Bornstein, В. (1949). Jakub Segai (1880-1943). „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 5, s. 305-309. Borowy, W. (1937). Chlebowski Bronisław. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 292294). Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Borowy, W. (1960). O Żeromskim. Rozprawy i szkice. Warszawa: PIW. Borowy, W. (1961). Z rozmów i listów o Żeromskim. W: S. Eile (red.), Wspomnienia o Stefanie Żeromskim (s. 385413). Warszawa: Czytelnik. Bryl, Μ. (1994). Cykle Artura Grottgera, poetyka i recepcja. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Brzęk, Z. (1984). Wydział Kultury Chrześcijańskiej Instytutu Katolickiego księdza Józefa Wojtukiewicza i Adeli Stefanowicz w latach 1945-1961 jako szkoła służby Bożej. Niepublikowana praca magisterska, Warmiński In stytut Teologiczny Historyczno-Pastoralny w Olsztynie, Papieska Akademia Teologiczna, Kraków. Budkiewicz, J. (1965). Henri Pieron (1881-1064). „Psychologia Wychowawcza”, 2, s. 220-221. Bürklen, К. (1924). Blindenpsychologie. Leipzig: J.A. Bart. Buyse, R. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga
pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 101-106). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszech nych, t. II, 2-4. Bytnar, Z. (1997). Pamiętnik Matki. Materiały do biogramu harcmistrza Jana Bytnara. Mielec-Warszawa: Szkoła Podstawowa Nr 13 w Mielcu im. Jana Bytnara Rudego. Cabanowski, Μ. (1998). Domy i ludzie. Cz. I. Grodzisk Mazowiecki: Marek Cabanowski. Chądzyńska, Z. (1959). Musisz być sobą (na marginesie „Listów do Młodego Nauczyciela” Marii Grzegorzewskiej). „Polonistyka”, 2, s. 67-68. Chlebowski, B. (1913). Przemówienie do uczennic kończących jedną z pensyi warszawskich w roku bieżącym. „Wy chowanie w Domu i Szkole”, 2(6), s. 36-40. Chmielakówna, S. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 115-120). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Chodakowska, J. (1997). Żeńskie gimnazja Krakowa w procesie emancypacji kobiet (1896-1918), Renata Dutkowska, Kraków 1995; studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1939, Urszula Perkowska, Kraków 1994 [recenzje]. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 38, s. 170-172. Choma, W. (1966). O przydatności studiów w PIN. Biuletynie Komisji Absolwentów PIN w Warszawie, 1930-1936. Warszawa, druk powielany. 380
Chomczyńska, M. (1985). Michała Wawrzynowski (1899-1943). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 108-113. Chrzanowski, I. (1907). Nauka historyi literatury polskiej jako czynnik wychowania moralnego młodzieży. „Szkoła Polska”, 21, s. 758-765. Chwalba, A. (2014). Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Cichosz, Μ. (2020). Kształtowanie polskiego systemu oświaty (lata 1960-1973) w kontekście założeń realnego socja lizmu. „Polska Myśl Pedagogiczna”, 6, s. 95-112. Ciesielska, Μ., Puszkin, B. (2007). Przypisy. W: Μ. Falska (2007). Nasz Dom. Zrozumieć, porozumieć się, poznać, t. 1. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Towarzystwo „Nasz Dom”. Colard, A. (1956). Vie universitaire d’hier. et même d’avant-hier: La Science du travail que j’ai connue en 1907: portrait. W: - Bulletin de ľ Union des Anciens Etudiants de l’ULB (UAE), Bruxelles, 236, s. 8-9. Cubala, A. (2020). Kobiety ’44. Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Pró szyński i S-ka. Cwalina T. (2010). Kartki z cmentarza. Laski: Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Czachowska, ƒ. (1994). Gołubiew Antonii. W: J. Czachowska, A. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i bada cze literatury. Słownik biobibliograficzny (t. 3, s. 82-84). Warszawa: WSiP. Czarnecka, I. (2021). Rozwój szkolnictwa specjalnego w Polsce w latach 1918-1939: Realia a oczekiwania. Warszawa: Wydawnictwo APS. Czechowicz, J. (1932). Ballada z tamtej strony. Warszawa: Wydawnictwo Droga. Czerwiński, K. (1906). Program nauczania przyrody w średnich zakładach naukowych. „Nowe
Tory”, 1, s. 409-416. Dall, L. (2019). Rzeczpospolita zakopiańska, czyli jak zakopane odzyskało niepodległość w 1918 roku. W: R. Ko towskiego, S. Zacharz. Stefan Żeromski - twórca, działacz, obywatel (s. 49-61). Kielce. Muzeum Narodowe. Danysz, A. (1925). O wychowaniu. Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas. Datner, Sz. (1965). Sytuacja młodych pokoleń. W: W. Góra i in. (red.), Walka młodych pokoleń. Materiały konferen cji historyków ruchu młodzieżowego, Warszawa 7-9 grudnia 1962 r. (s. 356-374). Warszawa: Książka i Wiedza. Davies, N (1995). Serce Europy: krótka historia Polski. Londyn: Aneks. Dawid, J.W. (1927). O duszy nauczycielstwa. Warszawa: Nasza Księgrnia. Dąbrowska, Μ. (1955). Warszawa mojej młodości. W: H. Boguszewska (red.), Warszawa naszej młodości (s. 33-59). Warszawa: Iskry. Dąbrowska, Μ. (1964). Pisma rozproszone. Pierwsze wydanie książkowe pod red. i z przypisami E. Korzeniowskiej, t. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Dąbrowska, Μ. (1979). Pielgrzymka do Warszawy. W: Μ. Dąbrowska (red.), Z drogi do Warszawy (s. 67-84). War szawa: Czytelnik. Dąbrowska, M. (1988a). Dzienniki 1951-1957, t. IV. Warszawa: Czytelnik. Dąbrowska, M. (1988b). Dziennik 1958-1965, t. V. Warszawa: Czytelnik. Dąbrowska, Μ. (1996). Noce i dnie. T. III. Miłość. Część I, Część II. Warszawa: Prószyński i S-ka. Dąbrowska, Μ. (2009). Dzienniki 1914-1965 w 13 tomach. Warszawa: Polska Akademia Nauk. Wydział I Nauk Społecznych, Komitet Nauk o Literaturze. Dąbrowski, S. (1960-1961). Grosserowa Karolina. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IX (s. 8-10). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Dmochowska, J. (1963). W kręgu Pankiewicza. Wspomnienia i listy 1906-1940. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Dobrecki, K. (1998). Listy z mojego miasta. Konin: Przegląd Koniński. Domański, C.W. (2018). Historia psychologii w Europie Środkowej: badacze, inspiracje i koncepcje. Warszawa: WN PWN. Domański, C.W. (2019). Stanisław Mateusz Studencki (1883-1945) - psycholog wart przypomnienia. W: C.W. Do mański, T. Rzepa (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii, t. 7. (s. 83-100). Lublin: Wydawnictwo UMCS. Domański, F. (1972). Państwowy Instytut Nauczycielski z lat 1930-1935 i jego zadania. W: J. Doroszewska, Μ. Fal ski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 111-134). Warsza wa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Dorosz, B. (1994). Dąbrowska Maria. W: J. Czachowska, A. Szalaga (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury (t. 2, s. 137-145). Warszawa: WSiP. Doroszewska, J. (1947/48). Z pracy w zakładach specjalnych (materiały wychowawcze). „Szkoła Specjalna”, 4-5, s. 64-69. Doroszewska, J. (1963). O Instytucie Pedagogiki Specjalnej i jego twórcy - Marii Grzegorzewskiej. „Kwartalnik Pe dagogiczny”, 2(28), s. 17-40. Doroszewska, J. (1964). Fragmenty biografii Marii Grzegorzewskiej. „Ruch Pedagogiczny”, 6, s. 8-18. 381
Doroszewska, J. (1965). Wystawa 40-lecia Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Część ogólna wystawy. „Szkoła Specjal na”, 1, s. 5-21. Doroszewska, J. (1966). Koncepcja Instytutu Pedagogiki Specjalnej kształcenia nauczycieli-wychowawców do szkół i zakładów specjalnych. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 93-99. Doroszewska, J. (1967). Maria Grzegorzewska wśród nas. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 210-217. Doroszewska, J. (1972a). Drogi życia Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI 1969 r. (s. 9-27). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Doroszewska, J. (1972b). Maria Grzegorzewska jako twórca Katedry Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Warszaw skiego. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej ֊ 7 XI1969 r. (s. 121-134). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Doroszewska. J. (1972c). Teoretyczne podstawy działalności Instytutu. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 211-226. Doroszewska, J. (1981). Pedagogika specjalna. Warszawa-Wrocław-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Osso lińskich. Doroszewska, J., Dziedzic, S. (1972). Podstawowe założenia i problemy teoretyczno-dydaktyczne. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 227-245. Doroszewska, ƒ., Grzegorzewska, Μ. (1955). Uzasadnienie potrzeby terapeutyczności wychowanka w zakładzie lecz niczym w świetle patofizjologii korowo-trzewnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 255-289. Doroszewski, W. (red.). (1965). Słownik języka polskiego, t. 7. Warszawa: PWN. Dowgiełło, A. (2018). Wstęp. W: Μ. z Nałęcz-Górskich
Komorowska, Powrót do Żmudzi. Łomianki: LTW. Drewnowski, T. (1988a). Wstęp. W: Μ. Dąbrowska. Dzienniki 1914-1932, t. 1. (s. 5-32). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988b). Przypis o Włodzimierzu Kirchner. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1933-1945, t. 2 (s. 58-59). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988c). Przypis o Ludwiku Krzywickim. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1933-1945, t. 2 (s. 196). Warszawa: Czytelnik. Drewnowski, T. (1988d). Przypis o Franciszku Zienkowskim. W: Μ. Dąbrowska, Dzienniki 1951-1957, t. 4 (s. 325326). Warszawa: Czytelnik. Dubiel, P., Kozak, J. (2003). Polacy w II wojnie światowej: kim byli, co robili. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”. Dużyk, J. (1980). Władysław Orkan. Życie i twórczość. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. Dużyk, ƒ. (1999). Smreczyńska ze Smreczaków Katarzyna. W: J. Tazbir (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX/1 (s. 369-370). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Düring, К. (1926). Zakład Ciemnych we Lwowie 1851-1926. Lwów: Drukarnia Akademicka. Dycht, Μ. (2012). Henryk Ruszczyć. Pedagogiczne inspiracje. Warszawa: UKSW Dycht, Μ. (2019). Pedagogiczne inspiracje Henryka Ruszczyca w teorii i praktyce wychowania osób niewidomych. „Forum Pedagogiczne”, 9(1), s. 93-112. Dział sprawozdawczy (1918). Roczniki Polskiej Ligii Nauczania, t. 1, z. 3-4, s. 149-159. Dziedzic, S. (1972). Maria Grzegorzewska - twórca pedagogiki specjalnej w Polsce. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI 1969 r. (s. 77-95). Warszawa: Instytut Wydawniczy
Nasza Księgarnia. Dziedzic, S. (1981а). Władysław Kuś (1907-1981). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 90-91. Dziedzic, S. (1981b). Józef Kubeczko (1898-1980). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 186-187. Dzięczkowski, A. (2004-2005). Stefanowska Michalina. W: A. Romantowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XLIII (s. 220-223). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Emiluta-Rozya, D. (2000). Mgr Maria Janeczko (1930-1997): zasłużeni dla pedagogiki specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-2, s. 191-193. Encyklopedia Powszechna (1973), t. 1. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1974), t. 2. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1975), t. 3. Warszawa: PWN. Encyklopedia Powszechna (1976), t. 4. Warszawa: PWN. Encyklopedia Psychiatrii L. Korzeniowski, S. Pużyński (red.). (1978). Warszawa: PZWL. Falińska, B. (red.). (1997). Witold Doroszewski. Mistrz i Nauczyciel. Łomża: Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Faliński, E. (1935-1936). Poradnie ortofoniczne. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 170-178. Faliński, E. (1966). Psycho-pédagogie du langage écrit. Paryż: Wydawnictwo Hermann. Falska, Μ. (2007). Nasz Dom. Zrozumieć, porozumieć się, poznać, t. 1. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. War szawy, Towarzystwo „Nasz Dom”. 382
Felhorska, F. (1938-1939). Sprawozdanie z działalności Laboratorium Psychopedagogicznego Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalne”, 2, s. 72-78. Felhorska, F„ Studencki, S.M. (1933). Plany i marzenia młodzieży o przyszłości. Studium psychologiczne na pod stawie ankiety Józefy Joteyko w sprawie wyboru zawodu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowego Towarzystwa Pedagogicznego. Felhorska, F. (1946-1947). Komunikat Laboratorium Psychopedagogicznego Państwowego Instytutu Pedagogiki Spe cjalnej w Warszawie. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 67. Filar, Z. (1962-1964). Władysław Jarecki. W: M. Heroch, P. Jarosiński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. X. (s. 615-616). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Filipczyk, W. (1929). Pani Profesor J. Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 144-147). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Filipowicz, F. (1986). Narodziny ruchu. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905֊ 1985 (s. 19-98). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Firkowska Μ. (1981). Halina Jankowska (1892-1944). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 345-353. Flukowski, S. (1938). Wstęp. W: C.F. Ramuz, Pastwisko na Derborence. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo J. Mortkowicza, Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie. Frankowski, S. (1987). Ojciec Władysław Korniłowicz. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 90-108). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Frydrychowska, L. (1988). Anna Gotinowa (1887-1967).
„Szkoła Specjalna”, 6, s. 428-431. Frydrychowska, L., Głazek, J. (1974). Pięćdziesięciolecie czasopisma „Szkoła Specjalna”. „Szkoła Specjalna”, 35(4), s. 289-308. Gajewski, J. (2015). Słownik bibliograficzny bibliotekarzy Lubelszczyzny (1944-2014). Lublin: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego. Gajkowska, C. (1978). Okołów-Podhorska Stefania. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII (s. 687-689). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Polska Akademia Nauk. Gallus, J. (1983). Państwowy Szpital dla Psychicznie Chorych w Tworkach w latach 1939-1945): wspomnienia. „Prze gląd Pruszkowski”, 1, s. 42-49. Gasik, W. (1985). Dzieciństwo i młodość. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 23-32). Warszawa: WSPS. Gasik, W. (1991). Kształcenie nauczycieli szkół specjalnych w Polsce do 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo WSPS. Gawarecka, Μ. (1989). Z moich wspomnień o Marylce. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 81-86). Warszawa: WSPS. Gaweł, P. (1979). Ludzie i wspomnienia: Józefa Berggruen. „Ziemia”, 10, s. 354-356. Gąsiorowska, N. (1938). Czarnocka Henryka. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV. (s. 227). Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Gąsiorowski, A. (1995). Segał Jakub. W: A. Gąsiorowski i in. (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI/Ι, z. 148 (s. 152-153). Warszawa-Kraków: FNP. Głębicka, E. (1996). Krystyna Kuliczkowska. W: J.
Czechowska, A. Szałagan (red.), Współcześni polscy pisarze i ba dacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. IV (s. 259-462). Warszawa: WSiP. Gmurski, J. (2005). Z dziejów Jaktorowa i okolic 1425-2003. Historia i współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Comandor. Gołąb, W. (1990). Józef Buczkowski (1899-1980). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 176-183. Gołubiew, A. (1967). Maria Grzegorzewska. „Tygodnik Powszechny”, 24, s. 1-2. Gościmska A. (1983). Torowała nowe drogi niewidomym. Róża Czacka ֊ Matka Elżbieta jako tyflolog i wychowaw ca. Laski: TonO. Gościmska, A. (1984). Zygmunt Serafinowicz (1897-1971). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 206-215. Gościmska, A. (1987). Laski w czasie okupacji. W: A. Gościmska, R. Kamiński (red.), Laski w czasie okupacji 1939-1945 (s. 9-116). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej. Górski, T. (1995-1996). Cecylia Plater-Zyberk. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI (s. 693-694). Warszawa-Kraków: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. Grabowski, W. (2010). Departament Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj. „Niepodległość i Pamięć”, 17/1(31), s. 139-162. Grochowski, L. (1982). Stefan Kopciński. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 425-430. Grochowski, L. (1989). Eustachy Kuroczko (1901-1956). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 263-267. Grudzińska, A. (1914). AMBIDEXTRYA. „Ruch Pedagogiczny”, 1, s. 10-13. 383
Grzegorzewska, M. (1916a). Essai sur le Développment du Sentiment esthétique. Recherrches d’esthétique expéri mentale faites sur les élèves des écoles de Bruxelles. „Bulletin de l’Institut Général Psychologique. Section de psychologie artistique”, 4-6, s. 117-251. Grzegorzewska, M. (1916b). Essai sur le Développment du Sentiment esthétique. Recherrches d’esthétique expérimen tale faites sur les élèves des écoles de Bruxelles. Paris: Institut Général Psychologique. Grzegorzewska Μ. (1917). Le paysage et son appréciation par la jeunesse scolaire. „Journal de Psychologie Normale et Pathologique”. Grzegorzewska, M. (1918a). O konieczności zorganizowania specjalnego szkolnictwa dla dzieci anormalnych w Pol sce. „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 107-114. Grzegorzewska, M. (1918b). Notatka medyczno-pedagogiczna o działalności kolonii wakacyjnej polskich dzieci w Saint-Georges-de-Didonne w r. 1918. „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 120-126. Grzegorzewska, M. (1918c). Recenzja książki Alberta Sarrauta pt. L’Instruction publice et la guerre. „Roczniki Pol skiej Ligi Nauczania”, t. 1, z. 3-4, s. 158-159. Grzegorzewska, M. (1918d). Le portrait et son appréciation au point de vue esthétique par la jeunesse scolaire. Journal de Psychologie Normale et Pathologique, t. 12; année mixte 1915 paru en 1918, nr 5; Extrait Paris 1918: Librairie Felix Alcan. Grzegorzewska, M. (1918e). Encquéte sur les Gouts esthétiques. „Journal de Psychologie Normale et Pathologique”, 6. Grzegorzewska, M. (1921a). Le types d’idéation esthétique. „Ľ Année Psychologique”,
s. 190-208. Grzegorzewska, M. (1921b). Znaczenie psychopedagogiki dziecka anormalnego w studiach nauczyciela. „Ruch Peda gogiczny”, 1-3, s. 10-15. Grzegorzewska, Μ. (1924/25a). Zamiast programu. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-4. Grzegorzewska, Μ. (1924/25b). Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 15-21. Grzegorzewska, Μ. (1924/25c). Cécile Douard. Impressionsd’une seconde vie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 49. Grzegorzewska, Μ. (1925/26). Struktura psychiczna tzw. „zmysłu przeszkód” niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 193-203. Grzegorzewska, Μ. (1926/27a). Orientowanie się niewidomych w przestrzeni. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 197-204. Grzegorzewska, Μ. (1926/27b). Ozdabianie klasy dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 239-240. Grzegorzewska, Μ. (1926/27c). Struktura psychiczna czytania wzrokowego i dotykowego. Polskie „Archiwum Psy chologii”, 1, s. 5-22; 2, s. 107-121. Grzegorzewska, Μ. (1926/27d). Struktura wyobrażeń surogatowych u niewidomych. „Polskie Archiwum Psycholo gii”, 2/4, s. 301-324 Grzegorzewska, Μ. (1926/27e). Szkic pogadanek dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-9. Grzegorzewska, Μ. (1927/28a). Głuchoniemi. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 16-32; 3/4, s. 161-165. Grzegorzewska, Μ. (1927/28Һ). Niewidomi, którzy uzyskali wzrok. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 72-80. Grzegorzewska, M. (1928a). Po zgonie Prof, dr Józefy Joteyko. „Ruch Pedagogiczny”, 5, s. 128-136. Grzegorzewska, M. (1928b). Zadania nauczyciela - wychowawcy Szkoły Nowej. „Ruch Pedagogiczny”, 5, s. 136-141. Grzegorzewska, M. (1928c). Józefa Joteyko. Warszawa:
Nakładem uczczenia Zasług Prof. dr. Józefy Joteyko. Grzegorzewska, Μ. (1928/29a). Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 149-156. Grzegorzewska, Μ. (1928/29b). Psychologia niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 184-185. Grzegorzewska, Μ. (1928/29c). Metodyka nauczania i wychowania dzieci niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 186-187. Grzegorzewska, Μ. (1928/29d). Dzieje wychowania niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 187-188. Grzegorzewska, M. (1929a). Życiorys Józefy Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 35-45). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii. Związek Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, t. II, 2-4. Grzegorzewska, M. (1929b). Kilka wspomnień z pobytu pani Joteyko we Francji podczas wojny. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 141-144). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Grzegorzewska, Μ. (1930). Psychologia niewidomych. Warszawa: Naukowe Towarzystwo Pedagogiczne. Grzegorzewska, Μ. (1932/33a). Nowe drogi w nauczaniu głuchoniemych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-14; 2, s. 98-108. Grzegorzewska, Μ. (1932/33b). Schematy dotykowych u niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 164-166. Grzegorzewska, M. (1933a). Opieka wychowawcza nad dziećmi niewidomymi i głuchociemnymi. Warszawa: Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem. Grzegorzewska, M. (1933b). Szkoły i zakłady wychowawcze dła głuchoniemych, niewidomych i głuchociemnych (s. 441-464). Warszawa: Higiena Szkolna. Grzegorzewska, Μ. (1933/34a). Nauczyciel w chwili
obecnej. „Ruch Pedagogiczny”, 3, s. 77-82. 384
Grzegorzewska, Μ. (1933/34b). Nowe drogi w nauczaniu głuchoniemych. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 13-16. Grzegorzewska, Μ. (1937). Przygotowanie nauczycieli do zadań chwili obecnej. „Chowanna”, 9, s. 385-396. Grzegorzewska, Μ. (1937/38). Nauczyciel niewidomy, jego przygotowanie i wartość pracy w szkole dla niewidomych. „Szkoła Specjalna”, 1/5, s. 13-18. Grzegorzewska, Μ. (1938). Znaczenie wychowawcze osobowości nauczyciela. „Chowanna”, 5, 193-206. Grzegorzewska, Μ. (1946/47a). Od Redakcji. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 1-5. Grzegorzewska, Μ. (1946/47b). Losy wojenne i odbudowa Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 6-12. Grzegorzewska, M. (1947a). Listy do Młodego Nauczyciela. Warszawa: Nasza Księgarnia. Grzegorzewska, M. (1947b). Od Redakcji. „Ruch Pedagogiczny”, 4, s. 237-240. Grzegorzewska, M. (1955a). Uzasadnienie w świetle nauki Pawłowa wartości rewalidacyjnych metod pracy w szkole specjalnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 207-244. Grzegorzewska, M. (1955b). Uzasadnienie potrzeby terapeutyczności wychowania w zakładach leczniczych w świetle patofizjologii korowo-trzewnej. „Studia Pedagogiczne”, 2, s. 245-289. Grzegorzewska, Μ. (1956). W Moskiewskim Instytucie Defektologii. „Głos Nauczycielski”, 39, s. 2. Grzegorzewska, M. (1957a). Analiza wartości rewalidacyjnych metody „ośrodków pracy. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 6-32. Grzegorzewska, M. (1957b). Pedagogika Specjalna. Skrypt z wykładów w Instytucie Pedagogiki Specjalnej (do użytku wewnętrznego na prawach rękopisu). Warszawa: Ministerstwo Oświaty. Grzegorzewska, M. (1959a). Zjawisko kompensacji
u niewidomych i głuchych. W: Kompensacja narządów zmysło wych. „Zeszyty Problemowe Nauki Polskiej”, 16, s. 38-85. Grzegorzewska, M. (1959b). Podstawy „pracy chronionej” dzieci w szkole dla niewidomych (z punktu widzenia ochrony wzroku). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 129-137. Grzegorzewska, M. (1959c). Wyobrażenia zastępcze jako jedna ze swoistych form kompensacji w przystosowaniu się głuchych do świata słyszących. „Szkoła Specjalna”, 6, s. 313-320. Grzegorzewska, Μ. (1960). Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej (do użytku wewnętrznego na prawach rękopisu). Warszawa: PIPS. Grzegorzewska, M. (1963a). Kształcenie nauczycieli-wychowawców szkolnictwa specjalnego w Polsce. „Kwartalnik Pedagogiczny”, 2/28, s. 4-15. Grzegorzewska, M. (1963b). Głuchociemni. W: E. Jezierska, Obserwacje nad rozwojem głuchociemnej Krystyny Hryszkiewicz (s. 5-53). Ze wstępem i pod redakcją Μ. Grzegorzewskiej. Warszawa: PWN. Grzegorzewska, Μ. (1964). Wybór pism. Warszawa: PWN. Grzegorzewska, Μ. (1967). Przemówienie na zakończenie roku akademickiego 1965/66 wygłoszone 24 VI1966 w In stytucie Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 200-201. Grzegorzewska, Μ. (1968). Pedagogika specjalna (skrypt wykładów). Warszawa: PIPS. Grzegorzewska, Μ. (2002). Listy do Młodego Nauczyciela. Warszawa: Wydawnictwo APS. Grzegorzewska, Μ. (2012). Studium na temat rozwoju uczuć estetycznych. Badania z zakresu estetyki eksperymen talnej prowadzone wśród uczniów szkół brukselskich. Warszawa: Wydawnictwo APS. Grzegorzewska, Μ., Bartecki, ƒ., Mańkowski, R. (1947/48).
Sprawozdanie z działalności Wydziału Pedagogicznego Zarządu Głównego ZNP. „Ruch Pedagogiczny”, 3, s. 230-272. Grzegorzewski, W, Hausbrandt, J. (1939). Na Dzień Lasu. Przemówienia, wygłoszone przed mikrofonem Polskiego Radia. Warszawa: Związek Leśników Rzeczpospolitej Polskiej, Główny Komitet Dnia Lasu. Grześ, B. (1986). ZNP w Polsce Ludowej. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 19051985 (s. 365-599). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Grześ, B. (1995). Deportacje nauczycieli do ZSRR 1939-1941. Warszawa: Wydawnictwo Głos Nauczycielski. Grześ, B. (2005). Geneza i działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego w Wielkopolsce w latach 1920-2000. Po znań: Wydawnictwo Bočiek. Gutman, L, Bender, S., Krakowski, S., Libionka, D., Kuwałek, R., Kopciowski, A. i in. (2009, red.). Księga Spra wiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący życie podczas Holocaustu. Polska, t. 2 (s. 1). Kraków: Fundacja Instytut Studiów Strategicznych. Guttmejer, K. (2013). O zespole gmachów ZNP. „Krajobraz Warszawski”, 144, s. 1. Hajdukiewicz, L., Μ. Karaś, Μ. (1977). Uniwersytet jagielloński. Tradycje - współczesność - perspektywy, t. 134. Kraków: Wydawnictwo UJ, seria Varia, wyd. 2. Handelsman, Μ. (1931). O nasz dzisiejszy stosunek do historji porozbiorowej. W: Z. Tyszkowski (red.), Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie 28 listopada do 4 grudnia 1930 r. (s. 12-27). Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne. 385
Handke, К. (1998). Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. Han-Ilgiewicz, N. (1967). Audycje radiowe ku czci Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 246-247. Han-Ilgiewicz, N. (1989а). Maria Grzegorzewska. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 137-139). Warszawa: WSPS. Han-Ilgiewicz, N. (1989b). Osobowość Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 139-150). Warszawa: WSPS. Harbanowicz, J. (2021). Zagadnienia wychowawcze w miesięczniku „Ty i Ja” (1960-1973) a ideały pedagogiki socjali stycznej. „Teraźniejszość - Człowiek ֊ Edukacja”, 1(89), s. 25-61. Hajdukiewicz, L., Karaś, Μ. (1977). Uniwersytet Jagielloński. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Heller, T. (1895). Studien zur Blinden-Psychologie. Leipzig: Wilhelm Engelmann. Hellmann, J. (1921). Szkoły i zakłady dla dzieci anormalnych jako kwestia społeczna oraz projekt sieci szkół spe cjalnych na terenach Rzeczypospolitej w związku z materiałami statystycznymi. Warszawa: Polska Składnica Pomocy Szkolnych. Hellmann, ƒ. (1924). Stan i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 4-8. Hellwig, J. (1986). Pozaszkolne formy edukacji pracujących. W: J. Hellwig (red.), Oświata pracujących w Polsce (s. 218-219). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Hryniewicka, A. (1987). Witold Łuniewski (1881-1943). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 352-354. Hryniewicka, A. (2013a). XX-wieczne wzorce pedagogiczne: Maria Grzegorzewska i Janina Doroszewska. „Studia Gwaroznawcze”.
Łomżyńskie Wydawnictwo Naukowe im. Wagów, R. 2, s. 25-65. Hryniewicka, A. (2013b). Początki kształcenia głuchoniewidomych w Polsce na podstawie historii życia Krystyny Hryszkiewicz). „Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo”, 1, s. 83-90. Hryniewicka, А. (2014a). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym polega ge niusz dobroci”. Cz. I. Edukacja i aktywność zawodowa Marii Grzegorzewskiej na obczyźnie. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 68-72. Hryniewicka, A. (2014b). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym polega geniusz dobroci”. Cz. IV. Działalność naukowa i publicystyczna. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 302-311. Hryniewicka, А. (2014c). Wkład Marii Grzegorzewskiej w rozwój pedagogiki specjalnej. „O tym, na czym po lega geniusz dobroci. Cz. V. Obraz Marii Grzegorzewskiej w oczach współczesnych. „Szkoła Specjalna”, 5, s. 379-389. Hryniewicka, А. (2015a). Maria Grzegorzewska - psychologia wobec niepełnosprawności. W: S. Volkmann-Raue, H.E. Lück (red.), Najwybitniejsze kobiety w psychologii XX wieku (s. 341-362). Gdańsk: GWP. Hryniewicka, A. (2015b). Szkolnictwo wyższe w latach II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Cz. II. „Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo”, 3/29, s. 33-53. Hulewicz, J. (1958). Wstęp. W: R. Pachucka. Pamiętniki z lat 1886-1914 (s. V-XII). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Instytut Aleksandryjsko-Maryjski wychowania panien. (1862). Warszawa: Wydawnictwo J. Jaworski. Jabłonkówna, L. (1989). „Nasza sprawa -
drobnostki”. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 55-60). Warszawa: WSPS. Jabłońska-Deptuła, E. (2002). Matka Elżbieta Czacka i dzieło Lasek. Lublin: Oficyna Wydawnicza „EL-Press”. Jak będzie wyglądał świat w roku 2022. (1923). „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 15, 9 lutego 1923 r. Janeczko, Μ. (1972). Pracownia Ortofoniczna. „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 263-266. Janeczko, Μ. (1987). Franciszek Popiół (1903-1980). „Szkoła Specjalna”, 4, s. 268-271. Jankowski, S. (właśc. Henryk Glass). (1980). Metody ekspansji komunizmu. Dzieje ukształtowania systemu w latach 1919-1939. London: Veritas Foundation Publication Centre. Jaroszewski, Z. (1967). Maria Grzegorzewska w historii polskiej nauki. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 217-223. Jaroszewski, Z. (1993). Zagłada chorych psychicznie w Polsce 1939-1945. Warszawa: WN PWN. Jarzębowska, S. (1986). Maria Gawarecka. „Bibliotekarz Lubelski”, 117, s. 4-8. Jedynak, B. (2005). Polskie rozłąki i powroty ֊ w kręgu europejskich arcynarracji wolnościowych: w 150 rocznicę śmierci Adama Mickiewicza. „Niepodległość i Pamięć”, 2/1(21), s. 9-20. Jezierski, W. (1906). Jak się powinny ubierać dziewczęta w wieku szkolnym? (s. 1-10). Odbitka miesięcznika „Nowe Tory”. Warszawa: Księgarnia Naukowa. Jędrzejczyk, D. (2008). Ten, który wszystkim serce swe otwiera. „Łowiczanin. Kwartalnik Historyczny”, 2(21), s. 1-2. Jodczyk, K. (2009). Dekanat Brasław. W: J. Maroszek (red.), Źródła do dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia. Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku, t. 1 (s. 35-43). Białystok: repozytorium
Biblioteka Uni wersytecka im. Jerzego Giedroycia. 386
Joteyko, J. (1918). O celach i dążeniach Polskiej Ligii Nauczania. „Roczniki Polskiej Ligii Nauczania”, t. 1, z. 1, s. 3-13. Joteyko, J. (1926/27). Postulaty szkoły twórczej na prawach struktur psychicznych. „Polskie Archiwum Psychologii”, 1(3), s. 197-234. Joteyko, J„ Grzegorzewska Μ. (1918). Wstęp do belgijskich metod elementarnego nauczania. „Roczniki Polskiej Ligii Nauczania”, t. 1, z. 3-4 (s. 116-119). Streszczenie komunikatów wygłoszonych na posiedzeniu Ligi 7 IV i 5 V 1918 r. Paryż. Józefecki, J. (2007). Słownik historyczno-geograficzny miejscowości zachodniego Mazowsza. (Nieopublikowany zbiór materiałów obejmujący miejscowości leżące obecnie lub w przeszłości na obszarze historycznym województwa rawskiego). Skierniewice: Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Reymonta. Jurgielewiczowa, I. (1967). Na Powązkach. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 223-224. Juszczak, W. (1957). Artur Grottger. Pięć cyklów. Warszawa: Arkady. Kaczorowski, B. (red.). (2004). Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 1. Warszawa: WN PWN. Kaczyńska, Μ. (1929). Pani Profesor Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działal ności (s. 137-141). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Kalina, P. (1969). Podręczny słownik niemiecko-polski. Warszawa: WP. Kaliszewski, K. (1967). Otwarcie apelu wygłoszone przez K. Kaliszewskiego studenta I roku Instytutu. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 243-244. Kamińska-Roszkowska, A. (1996). Historia i opis majątku Opypy. „Grodziskie Pismo Społeczno-Kulturalne «Bogo ria»”, 55 (kwiecień 1996), s. 10. Karłowska, G„ Nawrot, Μ.
(2004). Charakterystyka zbiorowości nauczycieli domowych w Królestwie Polskim w świetle literatury wspomnieniowej i pamiętnikarstwa. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika”, 365, s. 65-94. Kasperavičius, A. (1997). Dyskusje w społeczeństwie litewskim o przyszłości Wilna oraz o kwestii nawiązania sto sunków dyplomatycznych z Polską w 1934 r. „Studia Podlaskie”, VII, s. 113-123 (tłum, z litewskiego: K. Korze niewska i A. Kasperavičius). Kąś, J. (2003). Słownik Gwary Orawskiej. Kraków: Księgarnia Akademicka. Kępa, Μ. (1875). Kronika Sieradzka. W: E. Idzikowski, A.J. Parczewski (red.), Noworocznik Kaliski na rok przestęp ny 1876. Kalisz: Nakładem księgarni Jakuba Fingerhuta. Kiepurska, H. (1967). Inteligencja zawodowa Warszawy 1905-1907. Warszawa: PWN. Kiepurska, H. (1977). Morzycka Faustyna. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII (s. 2931). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kierski, F. (1923). Podręczna encyklopedia pedagogiczna. Lwów: Książnica Polska. Kipiani-Evistavi, V. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 109-111). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Kirejczyk, K. (1972). Działalność związkowa i społeczna Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 135-144). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Kisielewska-Zawadzka, R. (1934). Organizacja opieki społecznej nad dzieckiem w Belgii. Warszawa:
Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem. Kleiner, J. (1925). Sztychy. Lwów-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Konarski, S. (1960-1961). Hewelke Paulina. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IX (s. 495). Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1973). Łopuszański Tadeusz Jan. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XVIII (s. 419-421). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich ֊ Wydawnictwo PAN. Konarski, S. (1979a). Pachucka Romana. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV (s. 764765). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1979b). Orsetti Maria Paulina. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV/2 (s. 258-260). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1983). Ponikowski Antonii. W: Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII (s. 498-501). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1987). Radwan Władysław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXX (s. 14-16). Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1992a). Rychliński Stanisław. W: A. Gąsiorowski i in. (red.), Polski słownik biograficzny, t. XXXIII/3 (s. 381-383). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Konarski, S. (1992b). Samotyhowa Aniela. W: H. Markiewicz. Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIV (s. 428-430). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. 387
Konarski, S. (1995). Sedlaczek Stanisław. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVI (s. 139142). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla. Konarski, S. (1996). Sikorska Jadwiga. W: H. Markiewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII/Ι (s. 417419). Warszawa-Kraków: PAN, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla. Konopczyński, W. (1940). Wspomnienia z Sachsenhausen. W: J. Michalewicz (red.), Relacje pracowników Uniwer sytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, t. 5. Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria F: Varia. Kopciński, S. (1933). Ś.p. dr Tadeusz Jaroszyński. „Kurier Warszawski”, 139 (z dnia 21 maja 1933 r.), s. 20. Korczak, J. (1925). Kiedy znów będę mały. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza. Korczak, J. (1958). Pamiętnik. W: Wybór pism, t. IV. Warszawa: Nasza Księgarnia. Korczak, J. (2017). Momenty wychowawcze. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka. Kornet, G. (1985a). Działalność w okresie międzywojennym. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 33-42). Warszawa: WSPS. Kornet, G. (1995b). Okres II wojny światowej w Polsce Ludowej. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 43-47). Warszawa: WSPS. Korzeniowska, E. (1964). Przypisy. W: Μ. Dąbrowska. Pisma rozproszone, t. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie. Korzeniowska, E. (1971). Maria Dąbrowska. Kronika życia. Warszawa: Czytelnik. Korzon, A. (1991). Jadwiga Baran. „Szkoła
Specjalna”, 5, s. 177-180. Kosowska, I. (2004). Jan Rembowski. W: S. Kieniewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI (s. 93-95). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kowalska, J. (1930). Z pierwszych lat żeńskiej szkoły polskiej w Płocku. W: S. Drzewiecki, Z. Nowicki, T. Wojeński (red.), Walka o szkołę polską. W 25-lecie strajku szkolnego. Warszawa: Związek Nauczycielstwa Polskiego Szkół Powszechnych i Średnich (s. 178-184). Warszawa: Nakładem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Kowalska, J. (1964). Wanda Thun-Mazaraki (przyczynek do historii szkolnictwa żeńskiego w Płocku). „Notatki Płoc kie”, 1/2(27-28), s. 44-45. Kownacka, Μ. (1966). Wspomnienie o Helenie Radwanowej. „Przegląd Historyczno-Oświatowy ”, 2, s. 222-224. Kozłowski, E. (1964-1965). Jezierski Wacław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XI (s. 212213). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Krajewska, J. (1987). Gąsiorowski Zygmunt. W: F. Tych (red.), Słownik biograficzny polskiego ruchu robotniczego działaczy niepodległościowym, t. 2. Warszawa: Książka i Wiedza. Krasuski, J. (1993). Jawne i tajne szkolnictwo polskie pod okupacją radziecką i niemiecką na terenach wschodnich Rzeczpospolitej. W: S. Mauersberg (red.), „Białe plamy” w najnowszej historii Polski. Materiały z obrad Sek cji Historii Wychowania Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego 10-12 II 1993 (s. 55-67). Warszawa: IHNOiT. Krause, B. (1972). Prace Marii Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grze gorzewska Materiały
z Sesji Naukowej - 7 XI1969 r. Warszawa: Nasza Księgarnia. Krauze, B. (1983). O Marii Grzegorzewskiej - wspomnienia. „Szkoła Specjalna”, 4(117), s. 243-251. Krause, B. (1985). Bibliografia prac Marii Grzegorzewskie i publikacje o niej (1916-1981). W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 212-232). Warszawa: WSPS. Krężel, J. (2004). Wspominając profesor Marię Grzegorzewską i podążając po śladach jej studenckiej młodości w Uni wersytecie Jagiellońskim. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 243-251. Kronika Krajowa. (1924/25). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 49. Król, K„ Moszczyńska, I. (red.). (1927). Szkoła Jadwigi Sikorskiej w Warszawie: wydano w celu uczczenia 50-lecia pracy jej przełożonej. Warszawa: Skład Główny w Księgarni „Książnica-Atlas”. Król, S. (1988). 101 kobiet polskich. Warszawa: KiW. Królczyk-Kurdas, B. (2012). Franuśku mój najsłodszy! O uczuciu Stefanii Chmielakówny do Franciszka Smreczyńskiego na podstawie pamiętnika i listów. W: Z. Noga (red.), Małopolska IV. Regiony, regionalizmy, małe oj czyzny (s. 143-165). Kraków: Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie. Królikowski, L. (2008). Szkolnictwo dawnej Warszawy od połowy XVII wieku do wybuchu drugiej wojny światowej. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy. Kryńska, E. (1993). Władza radziecka wobec szkolnictwa w województwie białostockim w latach 1939-41. W: S. Mauersberg (red.), „Białe plamy” w najnowszej historii Polski. Materiały z obrad Sekcji Historii Wychowa nia Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego
10~12.II.1993 (s. 49-53). Warszawa: IHNOiT. Krzeptowska-Moszkowicz, I. (2010). Emil Godlewski senior (1847-1930) pionier polskiej fizjologii roślin. „Prace Ko misji Historii Nauki PAU”, t. X, s. 154-170. 388
Krzywicki, L. (1907). Sic itur ad virtuteml Warszawa: Drukarnia Narodowa. Krzywicki, L. (1935). Słowo wstępne. W: L. Krzywicki (red.), Pamiętniki chłopów. Warszawa: Instytut Gospodar stwa Społecznego. Krzywicki, L. (1958). Wspomnienia. Warszawa: Czytelnik. Krzywicki, L, Szuman, S. (1935). Abramowski Józef Edward (red.), W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Bio graficzny, 1.1 (s. 16-18). Kraków: Polska Akademia Umiejętności. Krzywobłocka, B. (2003). Walka o kulturę najmłodszych. W: E. Rudak (red.), W obronie kultury dzieci wojny (s. 17֊ 23). Sympozjum. Warszawa: Fundacja Moje Wojenne Dzieciństwo. KU. (2014). Jerzyki. W: K. Komorowski (red.), Warszawa walczy 1939-1945: leksykon. Warszawa: Fundacja „War szawa Walczy 1939-1945”, przy współpracy Wydawnictwa Bellona. Kubeczko, J. (1974). O wychowaniu dzieci upośledzonych umysłowo - poradnik dla rodziców i nauczycieli. Warsza wa: WSiP. Kubeczko, J. (1989). Wspomina słuchacz i pracownik PIPS. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Ma rii Grzegorzewskiej (s. 111-115). Warszawa: WSPS. Kubiatowski, J. (1985). Pożaryski Mieczysław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXVIII (s. 314-316). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Kula, Μ. (2001). Wstęp. W: Μ. Brodala, A. Lisiecka, T. Ruzikowski, Przebudować człowieka: Komunistyczne wysiłki zmiany mentalności. Warszawa: Wydawnictwo Trio. Kulbaka, J. (2012). Istota samokształcenia w zawodzie nauczycielskim w poglądach Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 5, s. 333-342. Kulbaka, J. (2019). Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu
międzywojennym. Twórczynie pedagogiki specjalnej. „Fo rum Pedagogiczne”, 1, s. 78-101. Kuliczkowska, K. (1960). Badania nad literaturą dla dzieci i młodzieży. „Biuletyn Polonistyczny”, 3/9, s. 64-67 Kumaniecki, K.W. (1913). Zbiór najważniejszych przepisów uniwersyteckich. Kraków: Wydawnictwo UJ. Kunert, A.K. (2012). Pamięć II wojny światowej w nazewnictwie ulic Warszawy. W: Śladami nazw miejskich War szawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy. Kusiak, K. (2013). O poszukiwaniu praktycznych wymiarów wartości w pedagogicznym dorobku Celestyna Freineta. W: R. Skrzyniarz, G. Bujak, K. Kołtuniewicz (red.), Biografie nauczycieli i pedagogów. Idee i programy (s. 81-92). Lublin: Wydawnictwo Episteme. Kuś, W. (1989). Reminiscencje. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 116119). Warszawa: WSPS. Kuźmiński, B. (1982). Pierwsza żeńska szkoła im. Królowej Jadwigi w Warszawie. Warszawa: PWN. Kwiatkowski, Μ. (1990). Plac Trzech Krzyży. Rocznik Warszawski XXI. Warszawa: PIW. Ladenberger, T. (1930). Zaludnienie Polski na początku panowania Kazimierza Wielkiego. Lwów: Kasa Rektora Mia nowskiego. Landau, Z. (1988). Jan Edmund Reyman. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI (s. 217֊ 219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Landy, T. (1987). Witold. Świątkowski. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Landy, T., Wosiek, R., Wyszyński, S., Glemp, J. (2003). Ksiądz Władysław Korniłowicz. Warszawa: Wydawnictwo Znak. Landy-Martyniakowa, H. (1989). Moje pierwsze spotkanie z Panią
Marią Grzegorzewską. W: U. Eckert, Μ. Gawa recka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 95-96). Warszawa: WSPS. Larentowicz, J. (1938). Dąbrowski Ignacy. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV (s. 476֊ 477). Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Skład Główny w księgarniach Gebethnera i Wolffa. Lasocki, J. (1982). Historia szkoły. W: J. Lasocki, J. Majdecki (red.), Wojciech Górski i jego szkoła (s. 29-157). War szawa: PIW. Lech, S. (2011). 65-lecie Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Koziegłowach. Koziegłowy: Marszand Sztuka Reklamy Marcin Szafrański. Lelesz, H. (1989). Wspomnienia z dni wigilijnych u Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert. Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 47-48). Warszawa: WSPS. Lerski, T.M. (2015). Marii Dąbrowskiej Warszawą oszołomienie. W: E. Manowiecka, TM. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 35-50). Warszawa: PIW Libański, E. (1901). Dwa lata pracy Uniwersytetu ludowego imienia Adama Mickiewicza. 1899-1901). Nakładem Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza. Lwów: A. Goldman. Libicki, P., Libicki Μ. (2009). Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS. 389
Lichocka, H. (2016). Chemia. W: A.K. Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszaw skim. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016. Warszawa: Wydawnictwa UW. Lipkowski, O. (1968). Józefa Joteyko. Życie i działalność. Warszawa: PWN. Lipkowski, O. (1970). W 25-lecie szkolnictwa specjalnego w Polsce Ludowej. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 9-27. Lipkowski, O. (1972). Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. W: W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyń ski (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 96-110). Warszawa: Instytut Wy dawniczy Nasza Księgarnia. Lipkowski, O. (1982). Michalina Stefanowska. „Szkoła Specjalna”, 4, s. 287-294. Lipkowski, O. (1983). Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie 1922-1982. Warszawa: WSPS. Lipkowski, O. (1985). Znaczenie działalności Marii Grzegorzewskiej dla rozwoju pedagogiki specjalnej oraz oświa ty i kultury w Polsce. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnospraw nych (s. 199-205). Warszawa: WSPS. Lipkowski, O. (1995). Humanistyczne podłoże idei wychowawczej Marii Grzegorzewskiej. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska - Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 11-21). Warszawa: WSPS. Lista czasopism wymiennych ze „Szkołą Specjalną”. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 227. Listy Marii Grzegorzewskiej do Zygmunta Serafinowicza (1987). W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 188191). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Lombardo, G.P., Foschi, R. (2008). Escape from the dark forest: the experimentalist
standpoint of Sante De Sanctis’ psychology of dreams. „History of the Human Sciences”, 21(3), s. 45-69. Lorentowicz, J. (1938) Dąbrowski Ignacy. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. IV (s. 476477). Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademia Umie jętności. Lubomirska, Μ. (1997). Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej: 1914-1918. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. L.Z. (1912). O pewnem aktualnem zagadnieniu. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(5), s. 365-371. Laniewski, A. (2016). „Najwierniejsza z wiernych” - życie i poglądy Izy Zielińskiej (1863-1934). W: R. Skrycki (red.), Studia z dziejów anarchizmu. W dwustulecie Michała Bakunina. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Szczecińskie. Łapinowa, I. (1962-1964). Jaczynowski Adam. W: K. Lepszy (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. X (s. 289-290). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Maćkowiak, H. (1989). Dionizy Majewski (1893-1965). „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowe go”, 3, s. 137-140. Majewski, D. (1959). Wspomnienia nauczyciela z lat 1893-1945. Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Osso lińskich. Majewski, J.S. (2013). Szkoła rewolucjonistek schowana za piękną kamienicą. „Gazeta Wyborcza” z dnia 17.02.2013 r. Majewski, T. (2016). Nauki biologiczne. W: A.K. Wróblewski (red.), Nauki ścisłe i przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016. Warszawa: Wydawnictwa UW. Makuch, K. (1929). Profesor-Pedagog. . W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s.
131-135). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II. 2-4. Maliszewski, T. (2008). Wojenne uniwersytety ludowe. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. VII (s. 194). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Małynicz, Z. (1972). Stosunek Marii Grzegorzewskiej do piękna w przyrodzie, sztuce i człowieku. W: ƒ. Doroszew ska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 151159). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Małynicz, Z. (1989). Mój nauczyciel. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 65). Warszawa: WSPS. Manouvrier, L. (1931). Wielka Ilustrowana Powszechna Encyklopedia Gutenberga, t. 10, s. 24 . Kraków: Gutenberg (reprint 1955 Poznań: Kurpisz). Manowiecka, E. (2015). Maria Dąbrowska i Warszawa. W: E. Manowiecka, T.M. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 5-34). Warszawa: PIW. Manowiecka, E., Lerski, T.M. (red.). (2015). Powstanie Warszawskie (1 sierpnia 1944-2 października 1944). W: E. Manowiecka, T.M. Lerski (red.), Warszawa Marii Dąbrowskiej. Portret miasta w zwierciadle literatury (s. 206-207). Warszawa: PIW. Massalski, A, Konopczyński, Μ. (2009). Wstęp. W: A. Massalski, K. Wiatr (red.), Zagrożenia wychowawcze XX wieku. Warszawa: Kancelaria Senatu. 390
Mastalerz-Krystjańczuk, M. (2018). Represje wobec nauczycieli w świetle dokumentów Ministerstwa Oświaty z lat 1945-1947. Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989, 1/16/18. Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Rzeszowie. Maternicki, J. (1974). Dydaktyka historii w Polsce 1773-1918. Warszawa: WSiP. Mauersberg, S. (1974). Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944-1948. Wrocław-Warszawa -Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Mauersberg, S. (1990). Szkolnictwo u progu niepodległości Polski. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18 IV 1988 r. (s. 9-14). Warszawa: WSPS. Mauersberg, S. (1998). Przedmowa. W: E. Tomasik. Ocalić od zapomnienia. Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi (s. 5-6). Warszawa: WSPS. Mayzner, T. (1938). Chopin. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych. Mazowiecki, T. (1987a). Wstęp. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 7-9). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazowiecki, T. (1987b). Pan Zygmunt z Lasek. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 179-184). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazowiecki, T. (1987c). Stefan Rokoczy. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek (s. 440-441). Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Mazurkiewicz, ƒ. (1929). Z działalności psychologicznej Józefy Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa po święcona Jej życiu i działalności (s. 58-63). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, է. II, 2-4. Mędrzycki, W. (2019). Naród malkontentów czy słuszne narzekania na kamyki w dziurawym bucie?
„Mówią Wieki” (wydanie specjalne: Druga Rzeczpospolita. Bilans otwarcia), 4, s. 42-47. Miąso, J. (1990). Tajne nauczanie w Królestwie Polskim w świetle dokumentów władz rosyjskich. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 33, s. 47-83. Michalewska, K. (1997). Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego (1849-1945). W: J. Michalewicz (red.), Inwentarz akt wydziałów i studiów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1850-1939 (1954) (s. 227-241). Kraków: Wy dawnictwo Archiwum UJ. Michalik, M.B., Płusa, T. (red.). (1993). Kronika medycyny. Warszawa: Wydawnictwo „Kronika” - Marian B. Mi chalik. Michalski, S. (1986). Pierwszy okres działalności. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dzie jów 1905-1985 (s. 99-258). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Miejskie Biuro Statystyczne w Krakowie (1911). Ruch ludności w Krakowie. „Czas” (2 kwietnia 1911). Międzynarodowy Fakultet Pedologiczny w Brukseli (1914). „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2, s. 197. Mikołaj. (1900). Ukaz do senatu rządzącego. „Kurier Warszawski” (27 listopada/10 grudnia 1900 r.), 341, s. 1-2. Miłek, R. (1988). Jan Rembowski. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, է. XXXI (s. 93-95). Wro cław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Minczakiewicz, E. (2008). Wsparcie logopedyczne w ujęciu historycznym w wybranych obszarach i zakresach dzia łalności specjalistycznej. W: J.J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogi ką specjalną - w ujęciu pedagogicznym. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej. Mironowicz-Panek, Μ. (2018). Oktawia
Żeromska. Portret rodzinny. Lublin: Muzeum Lubelskie. Mlekicka, Μ. (1965). Dział Biblioteczny. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 36-37. Mohl A. (1913). Z dziedziny etyki kilka listów do młodego przyjaciela. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha. Mołdawa, T. (1991). Ludzie władzy 1944-1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991. Warszawa: WN PWN. Monitor Polski 1955, nr 98, poz. 1334, s. 1533. Moraczewski, J. (1919). Przewrót w Polsce. 1. Rządy ludowe: szkic wypadków z czasów wyzwolenia Polski do 16 stycz nia 1919 roku. Kraków-Warszawa: Wydawnictwo Z. Klemensiewicz. Moskwa, J. (1987). Antonii Marylski i Laski. Kraków: Wydawnictwo Znak. Moszczeńska, I. (1905). Nasza szkoła w Królestwie Polskim. Uwagi na czasie. Lwów: Księgarnia Narodowa. Mroczek-Szymanowska, Μ. (1988). Przedmowa. W: S. Król, 101 kobiet polskich. Warszawa: KiW. Muszyński, WJ. (2010). Harcmistrz RP. Stanisław Sedlaczek (1881-1941). „Biuletyn IPN”, 5/6, s. 151-158. Myśli Marii Grzegorzewskiej o pracy z dziećmi „specjalnymi” (1965). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 120. Nałęcz, T. (2015). Zapis dokonań i emocji pierwszych miesięcy odrodzonej Polski. W: J. Moraczewski, Przewrót w Polsce. Rządy ludowe. Szkic wypadków z czasów wyzwolenia Polski do 16 stycznia 1919 roku. Warszawa: Mu zeum Historii Polski. Nasierowski, T. (1993). Tworki. W: Z. Jaroszewski, Zagłada osób z zaburzeniami psychicznymi w okupowanej Polsce. Warszawa: WN PWN. 391
Nawroczyński, В. (1935). Wpływ wychowawczy Józefa Piłsudskiego. „Przegląd Pedagogiczny”, 13/14, (15 września 1935), s. 201-204. Nawrot, D. (2014). Gubernia piotrkowska. W: R. Kaczmarek (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego, t. 1 (ibrbs. pl/mediawiki/index.php/Gubernia_piotrkowska; pobrano: 14.12.2016). Nekrologi Adolfa Grzegorzewskiego. (1915). „Kurier Warszawski”, 12, s. 12. Nekrolog Pauliny Hewelke (1924a). Z żałobnej karty. „Rzeczpospolita. Wydanie wieczorne”, 55 (25 lutego 1924), s. 7. Nekrolog Pauliny Hewelke (1924b). Ś.p. Paulina Hewelke. „Kurier Warszawski”, 37 (6 lutego 1924), s. 5. Nekrolog Wacława Jezierskiego (1929). Ś.p. Wacław Jezierski. „Wiadomości Geograficzne”, 1, s. 1. Newerly, I. (1962). Wspomnienia o Januszu Korczaku. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 129-134. Niesiecki, K. (1842). Herbarz Polski, է. IX. Lipsk: Wydane przez Jana Nepomucena Bobrowicza. Niklewska, J. (1987). Prywatne szkoły średnie w Warszawie 1905-1915. Warszawa: PWN. Nicolas, S. (1995). Henry Beaunis (1830-1921) directeur-fondateur du laboratoire de Psychologie physiologique de la Sorbonne. „L’année psychologique”, 95(2), s. 267-291. Nowicki, W. (1918). Dzieje Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie 1817-1917. Warszawa: Skład Główny w „Księgarni Polskiej”. Nowowiejski, A.J. (1931). Płock: monografia historyczna napisana podczas wojny wszechświatowej, poprawiona i uzupełniona w roku 1930. Płock: Bracia Detrychowie. Nurowski, E. (1983). Surdopedagogika polska. Zarys historyczny. Warszawa: PWN. Nurowski, Е. (1985а). Aleksander Manczarski (1863-1946). „Szkoła Specjalna”, 4, s.
283-290. Nurowski, E. (1985b). Działalność społeczna. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 80-89). Warszawa: WSPS. Nurowski, Е. (1987a). Tytus Benni (1877-1935). „Szkoła Specjalna”, 6, s. 430-437. Nurowski, E. (1987b). Władysław Robert Jarecki(1876-1929). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 105-115. Nurowski, E. (1989). Wacław Tułodziecki (1904-1985). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 23-28. Ochęduszko, T. (2017). Władysław Żłobicki - pedagog, urzędnik oświatowy, elektryk. „Maszyny Elektryczne - Ze szyty Problemowe”, 4(116), s. 191-197. Od Redakcji. (2009). „Szkoła Specjalna”, 2, s. 85. Ogłoszenie o naborze uczennic na pensję Pauliny Hewelke. (1910). „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(3), s. 13. Ogłoszenie o przeniesieniu zakładu naukowego Jadwigi Kotwickiej. (1906). „Kurier Warszawski”, 235 (26 sierpnia 1906), s. 1. Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Oktabiński, K. (2007). Śladami filantropów. Rzecz o rodzinie Szlenkierów i ich podwarszawskiej wilegiaturze w XIX і XX wieku. Warszawa: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki „Trio”. Olizar, J„ Olizar, T.M., Leszczyńska, U., Nowosad, E. (1975). Park Opypy. Katalog parków starego Województwa Warszawskiego. Warszawa: Instytut Kształtowania Środowiska w Warszawie. Orynżyna, J. (1989). Jak widziałam Marię Grzegorzewską W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 90-91). Warszawa: WSPS. Osip-Pokrywka, Μ., Osip-Pokrywka, Μ., Sojka, L„ Piekarski P. (2012). Belgia i Luksemburg. Praktyczny przewod nik. Bielsko-
Biała: Wydawnictwo Pascal. Ostasz, Μ. (1999). Oblicze powojennej krytyki literatury dla dzieci i młodzieży 1945-1956. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP. Ostrowska, K. (1992). Szycówna Aniela. W: E. Kosarowicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psychologów polskich (s. 190-191). Poznań: Instytut Psychologii UAM. Ostrowska, T. (1976). Minkowski Eugeniusz. W: S. Kieniewicz (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXI (s. 301֊ 303). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Pachucka, R. (1958). Pamiętniki z lat 1886-1914. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Paczyńska, I. (2018). Ostatnia droga zmarłych w obozie Sachsenhausen uczonych aresztowanych 6 listopada 1939. „Alma Mater. Miesięcznik UJ”, 203, s. 47-56. Pałyga, J. (1993). Ziemia Rawska w tysiącleciu. Rękopis. Warszawa: Biblioteka Narodowa - Magazyn Rękopisów, sygn. Rps akc 13855/2, 13855/3 i 13855/4. Pamiętnik baonu „Zośka”. Powstanie Warszawskie (1957). Warszawa: Nasza Księgarnia. Pańczyk, J. (1997). Istniejemy już 3/4 wieku. Jesteśmy najstarszą uczelnią pedagogiczną w kraju. Gazeta Uczelniana. Wydanie Jubileuszowe. 75 lat PIPS-WSPS. Warszawa: WSPS. Papuzińska, J. (2003). Kownacka Maria Ludwika. W: B. Tylicka, G. Leszczyński (red.), Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej (s. 197). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 392
Pater, Μ. Opypy - moja wieś - spuścizna po Księciu Józefie Poniatowskim, slidplayer.pl.slide/808524, pobrane: 6.01.2017). Páterek, K„ Stańczyk, B. (1995). Zdzisława Bytnarowa (1901-1994). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 35-37. Pawlak, Μ. (red.). (1992). Księga Pamiątkowa Gimnazjum i Liceum Ziemi Kujawskiej wydana z okazji dziewięćdzie sięciolecia szkoły. Włocławek: Koło Wychowanków. Perkowska, U. (1994). Studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1894-1939. W stulecie immatrykulacji pierw szych studentek. Kraków: Secesja. Pękowska, Μ. (1996). Wprowadzenie do dziejów opieki i nauczania dzieci głuchoniemych i niewidomych w Galicji w latach 1830-1914. „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, 11, s. 93-103. Pękowska, Μ. (2005). Kształcenie i dokształcanie nauczycieli lwowskich szkół dla głuchych i niewidomych (19182004). „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne”, 15, s. 117-124. Pieszczachowicz, J., Adamski W. (red.). (2003). Popularna Encyklopedia Powszechna, t. 12. Warszawa-Kraków: Ofi cyna Wydawnictwo Fogra, Bertelsmann Media. Pigoń, S. (1968). Z przędziwa pamięci: urywki wspomnień. Warszawa: PIW. Plas, R. (2013). Społeczeństwo uczone na marginesie oficjalnej psychologii: Ogólny Instytut Psychologiczny (19001933). https://www.canal-u.tv/video/universite_du_maine_pole_ressources_numeriques_prn/une_societe_savante_en_marge_de_la_psychologie_officielle_l_institut_general_psychologique_1900_1933.14394. Podgórska, J. (2015). Jak wypalano palenie. „Polityka”, 14/2015 (3003) (pobrane: 1.04-7.04.2022). Podhorská-Okołów, S.
(1955). Warszawa mego dzieciństwa. Warszawa: Czytelnik. Podwiń, A. (1907). Drogowskazy (listy do młodego przyjaciela). Kraków: Spółka Wydawnicza Polska. Pol, W. (1871). Pamiętniki. Obrazki litewskie. R. 4. Polska Kronika Oświatowa. (1918). „Roczniki Polskiej Ligi Nauczania”, 1, 3-4, s. 142-149. Popławska-Bukało, E. (2013). Zespół gmachów Związku Nauczycielstwa Polskiego. „Krajobraz Warszawski”, 144, s. 2-12. Poręba, S. (1981). Pisarzewska Stanisława Tomasza. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI (s. 551-552). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Poręba, S. (1995). Stanisława Tomasza Pisarzewska. W: W. Paryski, Z. Radwańska-Paryska (red.), Wielka Encyklo pedia Tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie. Posner, S. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 111-115). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Pospieszalski, K.M. (1952). Nazi occupation law in Poland. Selected documents. Part I. The incorporated territories. Poznań: Institute for Western Affairs. (Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce. Zbiór dokumentów. Cz. I. Ziemie wcielone do Rzeszy. Documenta Occupationis. T. V (s. 2-28). Poznań: Instytut Zachodni). Powiadowska-Kowalewska, H. (1967). Audycje radiowe ku czci Marii Grzegorzewskiej. „Szkoła Specjalna”, 3, s. 248֊ 251. Poznański, K. (1968). Reforma szkolna w Królestwie Polskim w 1862 roku, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Poznański, K. (1992). Rozwój systemu kształcenia pedagogów
specjalnych. W: U. Eckert, K. Poznański (red.), Pe dagogika specjalna w Polsce. Wybrane zagadnienia z przeszłości i współczesności oraz tendencje rozwoju. War szawa: WSPS. Poznański, K. (2006). Wybrane zagadnienia z historii wychowania, t. 2 (s. 148-154), Warszawa: Wydawnictwo APS. Preparandy nauczycielskie. (1922). Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. Program wykładów i zajęć w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej. (1929). „Szkoła Specjalna”, 3-4, s. 157235. Program wymagań na egzaminie kwalifikacyjnym na wychowawcę placówek opiekuńczo-wychowawczych specjal nych. (1960). Warszawa: Ministerstwo Oświaty. Proszenko, A. (1959). Przed i za rampą kabaretu. W: K. Rudzki (red.), Dymek z papierosa, czyli o scenach, scenkach i nadscenkach (s. 127-129). Warszawa: Iskry. Prorok, L. (1987). Modest Sękowski. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Prus, B. (1948). Emancypantki. T. 1. Warszawa: Książka. Pruś, J. (1996). Feliks Popławski - współtwórca Polskich Uniwersytetów Ludowych. „Młodzież - Kultura - Wieś. Polski Uniwersytet Ludowy”, 2(29), s. 75-80. Przewodnik po Warszawie na rok 1905. Warszawa: Leppert i S-ka. Przybył-Sadowska, E. (2013). Mistyka zwyczajności. Idee religijne w twórczości s. Teresy Landy (1894-1972). „Prze gląd Religioznawczy”, 1(247), s. 79-91. 393
Przybył-Sadowska, E. (2015). Triuno. Instytucje we wspólnocie Lasek 1911-1961. Kraków: Wydawnictwo LIBRON ֊ Filip Lohner. P.S. [prawdopodobnie Paweł Sosnowski] (1929). Z żałobnej karty. Ś.p. Kacper Tosio. „Przegląd Pedagogiczny”, 27, s. 652-652. Ptaszyńska, W. (1927). Osobowość nauczyciela-wychowawcy w ujęciu Grzegorzewskiej. W: J. Doroszewska, Μ. Fal ski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 65-76). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Radlińska, H. (1928). Ś.P. Józefa Joteyko. Przemówienie, wygłoszone na pogrzebie w dniu 27IV 1928 przez H. Ra dlińską w imieniu Wydz. Pedag. Wolnej Wszechnicy w Warszawie. „Przegląd Wydawnictw Książnicy-Atlasu”, 5-6, s. 33-35. Radlińska, H. (1929). Józefa Joteyko jako pedagog. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 75-87). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, է. II, 2-4. Radlińska, H. (1964). Z dziejów pracy społecznej i oświatowej. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Radwan, W. (red.). (1934). Pamiętnik Państwowego Instytutu Nauczycielskiego. Warszawa: PIN. Radwan, W. (1948). Wstęp. W: I. Dzierżyński. Moje wspomnienia z 50 lat nauki szkolnej i pracy oświatowej (18891939) jako przyczynek do historii szkolnictwa. Maszynopis wspomnień. Archiwum UJ, sygn 89/18. Redakcja (1994). „Szkoła Specjalna” 70-lecie czasopisma. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 67-69. Reyman, EJ. (1912). W sprawie wyższych studiów młodzieży naszej za granicą. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2(7), s. 136-145. Rędziński, K. (2014). Początki
szkolnictwa w Sosnowcu (1870-1914). „Studia i Prace Pedagogiczne. Rozprawy i Ma teriały”, 1, s. 313-337. Rędziński, K. (2019). Towarzystwo Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza we Lwowie (1898-1914). „Kultura Przemiany - Edukacja”, VII, s. 13-26. Ristović, D. (1989). O mojej wielkiej nauczycielce. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 106-110). Warszawa: WSPS. Roganowicz, Μ. (1964). Monografia Zakładu dla Głuchoniemych we Lwowie. Kraków: mps w posiadaniu Archi wum Polskiego Związku Głuchych w Warszawie. Rogowski, B. (1987). Nieocenieni ludzie w moim życiu. W: T. Mazowiecki (red.), Ludzie Lasek. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Znak. Rokicka, E. (1972). Biblioteka. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 273. Rolle, К. (1937). Brzeziński Paweł. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 41). WarszawaWrocław-Poznań-Wilno-Zakopane. Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Romaniuk, M.P. (2001). Prymas Wyszyński. Biografia i wybrane źródła. Gniezno: Gaudentium. Romanowski, A. (1999). Słoński Edward. W: W: J. Tazbir (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXXIX/1 (s. 35-38). Warszawa-Kraków: Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności. Rostworowski, E. (1977). Historia powszechna wiek XVIII. Warszawa: PWN. Roszkowski, W. (2004). Antanas Smetona. W: W. Roszkowski, J. Kofman (red.), Słownik biograficzny Europy Środ kowo-Wschodniej XX wieku (s. 1164-1166). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydaw nicza Rytm. Rowid, H. (1928). Rozwój systemu studiów nauczycielskich w odrodzonej Rzeczpospolitej
Polskiej w ciągu 10-lecia (1918-1928). „Ruch Pedagogiczny”, 10, s. 289-297. Rowid, H. (1929). Wspomnienie o Józefie Joteyko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i dzia łalności (s. 130-131). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Rozen, В. (2012). Ocalić od zapomnienia. Żyli dla Kościoła i świata. „Studia Warmińskie”, 49, s. 359-376. Różne wiadomości (1907). „Gazeta Sądowa Warszawska”, 17, 27 IV 1907, s. 263. https://polona.pl/archive?uid=33893440 cid=43023407 Rożniatowski, T. (red.). (1979). Mała encyklopedia medycyny. Warszawa: PWN. Rybka, E. (1929). Ś.p. dr Wacław Jezierski. „URANIA” (miesięcznik Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Astronomii), 1, r. VIII, s. 9-10). Warszawa: Skład Główny w Kasie im. J. Mianowskiego. Ryli, H. (1945/46). Sprawozdanie z Kongresu: „Semaines Intern, pour TEnfance Victime de la Guerre” w Zurichu. „Ruch Pedagogiczny”, 1-4, s. 71-83. Ryli, H. (1946/47). Odbudowa szkolnictwa specjalnego w okresie powojennym. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 12-24. Rzepa, T. (1992). Twardowski Kazimierz Jerzy Adolf ze Skrzypny Ogończyk. W: E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachow ski (red.), Słownik psychologów polskich (s. 198-202). Poznań: Zakład Historii Myśli, Instytut Psychologii UAM. Rzepa, T, Dobroczyński, B. (2019). Historia polskiej myśli psychologicznej. Psyche. Warszawa: WN PWN. 394
S. [Stanislaw Sierosławski] (1914). Na arenie politycznej. W: S. Sierosławski (red.), Nasz rok. Kalendarz na rok 1914 (s. 226-244). Warszawa: Towarzystwo Akcyjne Wydawnictwo „Świat”. Sacewicz, K. (2019). W służbie niepodległej. Henryk Glass (1896-1984). Olsztyn: Oddział IPN w Białymstoku - De legatura w Olsztynie. Sadowska, ƒ. (2006). Listy Wacława Sieroszewskiego do Stefana Żeromskiego i Oktawii Żeromskiej z lat 1897-1902. W: B. Utkowska, K. Jaworski (red.), Literatura i życie artystyczne XIX i XX wieku. Kielce: Wydawnictwo Aka demii Świętokrzyskiej. Samotyhowa, N. (1929). Szlakiem wspomnień. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działal ności (s. 124-128). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Sarnecki, W. (1976). Miłobędzki Tadeusz. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXI (s. 269271). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Sarnecki, W. (1977). Moycho Stefan Walery. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII (s. 165166). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Schoenbrenner, J. (1978). Początki Polskiego Związku Nauczycielskiego i Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w materiach Zespołu Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych Archiwum Akt Nowych w Warszawie. „Rozpra wy z Dziejów Oświaty”, 21, s. 85-119. Schultz, D.P., Szhultz, S.E. (2008). Historia współczesnej psychologii. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiel lońskiego. Sedlaczek, S. (1928). Józefa Joteyko. Warszawa: Dział Wydawnictw Naczelnictwa Związku
Harcerstwa Polskiego. Sedlaczek, S. (1929). Uczeń o Profesorze. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 135-137). Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Sedlaczek, Μ., Sedlaczek, W. (1991). Harcmistrz Rzeczypospolitej. Stanisław Sedlaczek - w 50. rocznicę śmierci. Po znań: Zakład Inicjatyw Dydaktycznych Wydawnictwo „Nowa Szkoła”. Sedlaczek, S., Skowronkowna, I. (1929). Bibliografia prac J. Jotejko. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęco na Jej życiu i działalności (s. 173-186). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Seniów, H. (1965). Wystawa 40-lecia Instytutu Pedagogiki Specjalnej Sala prac Instytutu (część szczegółowa). „Szkoła Specjalna”, 1, s. 22-28. Serafin, T. (1938). Władze szkolne w latach 1917/18 i 1937/39. Zbiór ustaw, dekretów, rozporządzeń, okólników i za rządzeń dotyczących ustroju i organizacji władz Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa: Nasza Księgarnia, Związek Nauczycielstwa Polskiego. Sękowska, Z. (1990). Myśl Marii Grzegorzewskiej we współczesnej pedagogice specjalnej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18IV 1988 (s. 36-46). Warszawa: WSPS. Seniów, H. (1972). Muzeum Pedagogiki Specjalnej w PIPS. „Szkoła Specjalna”, 3/4, s. 266-273. Sienkiewicz, H. (1952). Uzupełnienia, t. 1 (s. 171-172). Warszawa: PIW. Sienko, Μ. (2002). Polonistyka szkolna w gorsecie ideologii. Dyskusje wokół wychowania literackiego w latach 19441989. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Sikora, K. (2007). Pierwsze kobiety
na Uniwersytecie Jagielloński. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Folia 46. „Studia Politologica”, III, s. 248-268. Siniarski, K. (2018). Historia i Kultura Głuchych we Wrocławiu. Wrocław: Polski Związek Głuchych Oddział Dol nośląski. S.J. (1931). Księga złotych myśli z różnych źródeł, t. 1. Cieszyn: Książnica Cieszyńska. Skorupka, S., Auderska, H., Łempicka, Z. (red.). (1974). Mały słownik języka polskiego. Warszawa: PWN. Skorupka, S. (1991). Słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa: Wiedza Powszechna. Skrunda, J. (1999). Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny. Warszawa: WN PWN. Słoński, S. (1936). Ś.p. Tytus Benni (1877-1935). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”, 28(1935), s. 95-97. Smywińska, A. (2012). W poszukiwaniu prababek - o pierwszych filozofkách z Uniwersytetu Jagiellońskiego (18971939). „Etyka”, 45, s. 106-118. Solański, W. (2020). Dla polskiej szkoły i wolności! 115 lat Związku Nauczycielstwa Polskiego - wszystko zaczęło się w pamiętnym 1905 r. „Głos Nauczycielski”, 40-41 (1-7 października 2020). Sosnowski, P. (1929). Prof, dr Józefa Joteyko w Państwowym Instytucie Pedagogicznym. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona jej życiu i działalności (s. 128-130). Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Spis Alfabetyczny Obywateli Ziemskich Królestwa Polskiego. (1909). Warszawa: Skowroński. Sprawozdanie Dyrekcji с. к Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Krakowie. (1903). Kraków: Nakładem Fun duszu Naukowego. Sprawozdanie z działalności Koła Polskiej Macierzy Szkolnej „Uniwersytet Ludowy” w 1906 roku. (1907). Warszawa:
druk Piotra Ambroziewicza. 395
Sprawozdanie w przedmiocie strat i szkód wojennych w Polsce w latach 1939-1945. (1947). Warszawa: Biuro Odszko dowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów. Stabińska, J. (1981). Matka Elżbieta Czacka. Poznań-Warszawa: Pallottinum. Stachowski, R. (1992). Bandrowski Bronisław. W: E. Kosnarowicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik psycho logów polskich (s. 23). Poznań: Instytut Psychologii UAM. Stachowski, R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Stan oświaty w Królestwie Polskim (1897). Tygodnik Literacko-Społeczno-Polityczny „Głos”, 22, 29(17) maja 1897, s. 542-543. Stankiewicz, W. (1975). Wanda Dąbrowska. „Bibliotekarz”, 3/4, s. 49-54. Starkiewicz, Sz. (1937). Górka. Kolonia lecznicza dziecięca im. d֊ra med. Rektora J. Brudzińskiego w Busku Zdro ju. Warszawa-Busko-Zdrój: Stowarzyszenie p.n. „Górka” Kolonia lecznicza dziecięca im. d-ra med. Rektora J. Brudzińskiego, Polskiego Towarzystwa Szpitalnictwa i Towarzystwa Przyjaciół Górki. Starkiewicz, Sz. (1938). Co daje „Górka” (Kolonia Lecznicza Dziecięca im. Rektora Józefa Brudzińskiego) dziec ku przewlekle choremu. (Referat wygłoszony 30 IX 1933 r. w Państw. Zakł. Kąp. w Busku-Zdroju na wspól nym posiedzeniu Tow. Lek. Polskich na Śląsku i T-wa Lekarsk. w Zagłębiu). Busko-Zdrój: Składnica J. To pielą. Statut Towarzystwa Psychologicznego im. Józefy Joteyko. (1938). Warszawa: Druk. „Lech”. Statystyka szkolnictwa 1937/38. (1939). W: GUS RP. Statystyka Polski. Ser. C. Z.101. Stefanowicz, A. (1924-25). Wyniki badań nad dziećmi skalą
Bineta Simona w laboratorium Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 103-112. Stefanowicz, A. (1926). Wyniki badań nad dziećmi skalą Bineta Simona (w przeróbce Terman’s) w laboratorium Instytutu Pedagogiki Specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 158-162. Stefanowicz, A. (1928/29). Sprawozdanie z działalności laboratorium psychopedagogicznego P.I.P.S. z r. sz. 1927/28. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 63-66. Stefanowska, Μ. (1929). Życiorys Józefy Joteyko. W: ]ózefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i dzia łalności (s. 25-34). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Steinberg, W. (1920). Die Raumwahrnehmung der Blinden. München: Verlag Ernst Reinhardt. Stemler, J. (1937). Brzeziński Mieczysław. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. III (s. 40-41). Warszawa-Kraków-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Sterling, W. (1901). Chwile. „Chimera”, t. II, z. 9, s. 433. Sterling, W. (1908). Chwile. W: K. Króliński (red.), Antologia współczesnych poetów polskich. Lwów: Nakładem Księgarni Maniszewskiego i Meiharda. Waszawa E. Wende i Sp. Stinia, Μ. (2014). Uniwersytet Jagielloński w latach 1871-1914: modernizacja procesu nauczania. Kraków: Towarzy stwo Wydawnicze „Historia lagellonika”. Stobiecki, R. (2014). Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje. Stopka, K. (red.) [aut.], Barcik, Μ. [et. al.] (2006). Corpus studiosorum Universitatis lagellonicae, t. III: E-J. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia lagellonica”. Streszczenie dyskusji uczestników
Zjazdu. (1947/48). „Ruch Pedagogiczny”, 1, s. 57-67. Stryczyk, J. (2013). Idea w kulturze. W: G. Godlewski i in. (red.), Kulturologia XX wieku, 1.1 (s. 650-652). Warszawa Wydawnictwa UW. Studencki, Z. (2008). Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce. Sosnowiec: Muzeum w Sosnowcu. Suchodolski, B. (red.). (1967). Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t. 9. Warszawa: PWN. Szałagan, A. (1995). Maria Kuncewiczowa. Monografia dokumentalna 1895-1989. Warszawa: Instytut Badań Lite rackich. Szarota, T. (1989-1991). Rowecki Stefan Paweł. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XXII/2 (s. 333-338). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Szarota, T. (2010). Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik. Szczurek, J. (1995). Wszystko dla innych. „Pochodnia”, 6, s. 24-27. Szczurek, J. (2016). Encyklopedia Biogramów Prasowych osób działających na rzecz środowiska osób polskich niewi domych, t. II (s. 16) i t. III (s. 391-394). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Szczygieł, Μ. (2018). Nie ma. Warszawa: Wydawnictwo Dowody na istnienie. Szeligiewicz-Grzegorzewska, B. (2003). Wspomnienia z udziału w Powstaniu Warszawskim i losy popowstaniowe. W: E. Orlikowska-Krasnowolska (red.), Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego - Powstanie War szawskie i medycyna. Suplement do t. 139, 7/2003. Wspomnienia lekarzy medyków i sanitariuszek z Powstania Warszawskiego. Wydanie II, t. 1 (s. 352-362). Warszawa: Towarzystwo Warszawskie Lekarskie. 396
Szlązakowa, A. (1978). Janusz Korczak - w setną rocznicę urodzin. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 6-16. Szmurło, J. (1913). O potrzebie i metodzie wykładu higieny w szkole średniej polskiej. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1, 4, s. 330-340. Szulc, E. (1989). Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Warszawa: PWN. Szumiński, T. (red.). (1957). Pamiętnik baonu „Zośka”. Powstanie Warszawskie. Warszawa: Nasza Księgarnia. Szuman, S. (1947). Talent pedagogiczny. Katowice: J. Nawrocki. Szwarc, A., Urbański, Μ., Wieczorkiewicz, P. (2007). Kto rządził Polską? Nowy poczet władców od początków do XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki. Środka, A„ Szczawiński, P. (1983). Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Kra kowie, TNW, PAU, PAN. Cz. I: Nauki społeczne, z. 1: А-J. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Środka, A., Szczawiński, P. (1985). Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. I: Nauki społeczne, z. 3: P-Z. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Świątek, T.W., Chwiszczuk, R. (2009). Warszawa wielu kultur. Warszawa: Fundacja „Cultus”. Swiderski, T.A. (2017a). Przewodnik po głuchej Warszawie. Warszawa: Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus”. Świderski, T.A. (2017b). Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus” w latach 2012-2017. Warszawa: Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus”. Ś.P. Lucjan Zarzecki. (1925). „Sprawy Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych”, 4, s. 63. Ś.p.
Władysław Jarecki. (1929). „Świat Głuchoniemych”, 1-2, s. 1. Tarnowska, B. (red.). (2001). Nagrody Nobla. Warszawa: WN PWN. Tchorzewski, A.M. (2003). Namysł filozoficzny w teorii i praktyce pedagogicznej Janusza Korczaka (1878-1942). W: J. Pyrzyk (red.), Korczak ֊ człowiek, badacz, pedagog i wychowawca (s. 35-41). Włocławek: WSH-E. Telatycka, J. (1946/47). Ośrodek Metodyczny i Muzeum Szkolnictwa Specjalnego. „Szkoła Specjalna”, 1-4, s. 70-80. Telatycka, J. (1989). Na przestrzeni lat. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 97-105). Warszawa: WSPS. Temkin-Bermanowa, B. (1969). 3 czerwca 1944. W: W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Ten jest z ojczyzny mojej (s. 295-297). Kraków Znak. Theiss, W. (2006). Radlińska Helena. W: Μ. Śnieciński (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Thugutt, S.A. (1929). Listy do młodego przyjaciela. Lublin: Redakcja tygodnika „Życie Spółdzielcze”. Tokarski, 7- (red.). (1980). Słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN. Tomasik, E., Janeczko, R. (1985). Działalność pedagogiczna. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 49-79). Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (1990). Drogi życia Marii Grzegorzewskiej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie urodzin Marii Grzegorzew skiej. Materiały sesji naukowej 18IV1988. Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (1998). Ocalić od zapomnienia. Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi. Warszawa: WSPS. Tomasik, E. (2001). Polska Pani z lampą. Janina Doroszewska - człowiek i dzieło. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Tomasik, E. (2002). Marii Grzegorzewskiej listy do przyjaciół. Warszawa APS. Tomerska, D. (2016). Halina Banaś - Odważna i niepokorna. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużonych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t. 2, cz. 3 (s. 16-20). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociem niałymi. Tomicki, J. (1971). Kuryłowicz Adam. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, է. XVI (s. 289-290). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Trębaczkiewicz, S. (1989). Obdarowany przyjaźnią. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grze gorzewskiej (s. 49-54). Warszawa: WSPS. Trębicka-Postrzygacz, B. (2002). Zakład Głuchoniemych we Lwowie (1830-1930). „Audiofonologia”, XXII, s. 202-221. Tułodziecki, W. (1957). Od Redakcji. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 1-5. Tytko, M.M. (2009). Baza danych o studentach Uniwersytetu Jagiellońskiego 1850-1918. „Zagadnienia Informacji Naukowej”, t. 38, 1(93), 48-52. Tyszczyk, A., Pietrasiewicz, T. (2005). Wstęp. W: J. Czechowicz. Kołysanki. Lublin: Wojewódzki Ośrodek Kultury „Brama Grodzka - Teatr NN. Urbańska, B. (1971). Felicja Felhorska (1895-1970) w swojej pracy i osiągnięciach. „Szkoła Specjalna”, 1, s. 55-60. Villey, P. (1924). Le monde des Aveugles. Paris: Ernest Flammarion. Wachowiak, A. (1998). Sylwetka naukowa Stanisława Rychlińskiego i jego wkład do socjologii rodziny. „Roczniki Socjologii Rodziny”, X, s. 169-178. 397
Walczak, M. (1978). Szkolnictwo wyższe i nauka w latach wojny i okupacji 1939-1945. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Walczak, Μ. (1986). Nauczycielstwo w latach okupacji. W: B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905-1985 (s. 259-364). Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Walczak, M. (1995a). Ludzie nauki i nauczyciele podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych. Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne. Walczak, M. (1995b). Polskie środowisko szkolne na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej (1939-1945). „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 3-4, s. 177-200. Walczak, Μ. (2001). Straty materialne i szkody moralne szkolnictwa polskiego w okresie okupacji 1939-1945. War szawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne. Walczak, Μ. (2005). Straty osobowe nauczycieli i naukowców w latach 1939-1945. W: B. Grześ (red.), 100 lat ZNP. Ludzie, fakty, sprawy, wydarzenia. Warszawa: ZG ZNP. Walewska, C. (1922). Kobieta polska w nauce. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Zawodowego Kształcenia Kobiet. Walkusz, J. (2009). Święci, błogosławieni oraz świętobliwi w topografii i dziejach Śląska. W: J. Walkusz (red.), Ko ściół w Polsce. Dzieje i kultura, t. VIII. Lublin: KUL. Wałęga, A. (2008). Luminarze Polskiej Pedagogiki Specjalnej. W: J.J. Błeszyński, D. Baczał, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną - w ujęciu pedagogicznym (s. 341-359). Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej. Wawrzynowski, Μ. (1926). Czytanie i pisanie metodą Decroly’ego w zastosowaniu do szkolnictwa dla
upośledzonych umysłowo. „Szkoła Specjalna”, 2, s. 69-124. Wawrzynowski, Μ. (1927). Program i metody nauczania w szkole dla upośledzonych umysłowo. Warszawa: Biblio teka Pedagogiki Leczniczej. Wawrzynowski, Μ. (1929). Wspomnienia. W: Józefa Joteyko. Księga pamiątkowa poświęcona Jej życiu i działalności (s. 151-153). Warszawa: Odbitka z Polskiego Archiwum Psychologii, t. II, 2-4. Wawrzynowski Μ. (1930). A Special Practice School in Warsaw. W: Pionner Education in Poland. „The New Era”, January 1930, s. 205-218. Wawrzynowski, Μ. (1931). L’Ecole pracitque d’application de l’Institut de Pedagogie speciale, a Varsovie (s. 203207). W: Education an Pologne. Geneva: Bureau international d’éducation. Wawrzynowski, Μ. (1934-1935). Styczne momenty w nauczaniu i wychowaniu anormalnych różnych typów. „Szkoła Specjalna”, 2-4, s. 59-66. Waydel-Dmochowska, J. (1959). Dawna Warszawa. Warszawa: PWN. Waydel-Dmochowska, ƒ. (1960). Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: PIW. Welker, J. (2006). W: Sedlaczek Stanisław Marian (red.). J. Wojtycza (red.), Harcerski Słownik Biograficzny, t. 1 (s. 182-185). Warszawa: Muzeum Harcerstwa. W.G. (2016). Romana Wyrzykowska - Matka Maria Stefania. Całym sercem oddana niewidomym. W: J. Szczurek (red.), Encyklopedia Osób Zasłużonych dla Środowiska Niewidomych. Biogramy prasowe, t 3 cz. 5 (s. 391-394). Laski: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi Wiec międzynarodowy w Paryżu w sprawie rewolucyi w Królestwie Polskiem. „Gazeta Robotnicza”, 20, sobota 11 marca 1905 r., s. 1-2. Więckowska, E. (1991). Siostra Michaela Galicka (1899-1990). „Szkoła Specjalna”, 3, s.
32-39. Woch, H. (2010). Ruch oporu w Łodzi w latach II Wojny Światowej. Cz. 1. Libertas (24 czerwiec 2010). Wojeński, T. (1960). Walka o szkołę polską w okresie rewolucji 1905 roku. Warszawa: PZWS. Wojnar, I. (1990). Problematyka estetyczna w myśli Marii Grzegorzewskiej. W: E. Dąbrowska (red.), Stulecie uro dzin Marii Grzegorzewskie: materiały sesji naukowej, 18 IV1988 (s. 21-29). Warszawa: WSPS. Wojtkowiak, B., Eckert, U. (1986). Józef Pawłowczak (1896-1982). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 270-273. Wojtkowska, A. (2012). Z kagankiem oświaty, czyli kredą na tablicy. Ona i On przy szkolnej tablicy. Helena i Mi chał Wawrzynowscy. „Wieści Podwarszawskie”, 30/94, s. 8. Wojtkowska, A. (2013). Oświatowe życiorysy z Wołominem związane, t. 1. Wołomin: Wydawnictwo Urząd Miejski w Wołominie. Wojtycza, J. (2004). Stasiecki Eugeniusz. W: A. Romanowski (red), Polski Słownik Biograficzny, t. XLII, z. 4. (s. 508510). Wrocław-Warszawa-Kraków: IH PAN. Wolert, W. (1935). Benni Fryderyk Emanuel Herman. W: W. Konopczyński (red.), Polski Słownik Biograficzny, 1.1, z. 5. (s. 436). Warszawa-Wrocław-Poznań-Wilno-Zakopane. Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności. Wołoszyn, S. (2003). Oświata i wychowanie w XX wieku. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Pod ręcznik akademicki, t. 1. Warszawa: PWN. 398
Woźniewski, Z. (1948). Rys historyczny Szpitala Wolskiego w Warszawie (1877-1930). Warszawa: Lekarski Instytut Naukowo-Wydawniczy. Woźnicka, L„ Woźnicka, Z. (1959). Dortmundzkie opowieści. Warszawa: Czytelnik. Woźnicka, Z. (1988). Żydzi a polska literatura. W: Forum Polek/Polish Women’s Forum. Londyn: Grupa Publika cyjna Forum. Wójcik-Dudek, Μ. (2014). „Kopciuszek” na literackich salonach: rozwój krytyki literatury dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1989. W: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć (red.), Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4 (s. 13-34). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Wójcik, P. (1976). Wstęp. W: S. Rychliński. Wybór pism. Warszawa: PWN. Wójcik, E. (1989). Moje spotkanie z Panią Doktor Grzegorzewską. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnie nia o Marii Grzegorzewskiej (s. 77-78). Warszawa: WSPS. Wójcik, U. (2001). Nazwy miejscowe dawnego województwa rawskiego. Warszawa-Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie; Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk. Wójcik, Z. (1966 ֊1967). Karczewski Stanisław. W: E. Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. XII (s. 36-37). Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN. Wójcikowa, E. (1989). O niezapomnianej Pani Doktor Marii Grzegorzewskiej. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 127-130). Warszawa: WSPS. Wroczyński, R. (1967). Przemówienie dziekana Ryszarda Wroczyńskiego w Imieniu Uniwersytetu Warszawskiego. „Szkoła Specjalna”, 3, 226-229. Wroczyński, R. (1970). Maria Grzegorzewska w polskiej myśli wychowawczej. „Szkoła Specjalna”, 1,
s. 2-8. Wroczyński, R. (1972). Maria Grzegorzewska w polskiej myśli wychowawczej. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 43-55). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Wronikowska, D. (2016). Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1919-1976. Materiały do studiów nad historią. Rzym: Wydawnictwo Grafica Metelliana S.p.a. Wrotnowski, F. (1935). Zbiór pamiętników o powstaniu Litwy w r. 1831. Paryż: Księgarnia Polska (obecnie w zaso bach: Harvard Collega Library). Wroniszewski, J.K. (2002). Ochota-Okęcie. Warszawskie Termopile 1944. Przewodnik historyczny po miejscach walk i pamięci z lat 1939-1944. Warszawa: „Wystawa Warszawa Walczy 1939-1945. Wycech, Cz. (1946). Podstawowe problemy polityki oświatowej w najbliższym czasie. Przemówienie na zjeździe ku ratorów szkolnych 21 X 1946. Wkładka do „Nowej Szkoły”, 10-12. Wyczesany, J. (1993). Bronisława Urbańska (1907-1992): zasłużeni dla pedagogiki specjalnej. „Szkoła Specjalna”, 1-2, s. 32-36. Wyszomirscy, L.K. (1965). Dąbrowa Zduńska żyła pieśnią i pracą. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawni cza. Wyszyński, S. (2006). Veritatem fatientes in caritate. Warszawa: UKSW. Zagórowski, Z. (red.). (1924). Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik I. Warszawa-Lwów: Książnica Polska, Towarzy stwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Zagórowski, Z. (1926). Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wy
kaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica - Atlas, Zjednoczone Zakłady Kartograficzne i Wydawnicze Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Zakrzewski, L. (2008). Harsdorf-Bromowiczowa Teresa. W: J. Wojtycz (red.). Harcerski Słownik Bibliograficzny, t. 2. (s. 103-106). Warszawa: Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Załęczny, J. (2017). Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczy pospolitej. Warszawa: Muzeum Niepodległości. Zanowa, J. (1961). W służbie oświaty. Pamiętnik z lat 1900-1946. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Zarembina, H. (1989). Marylka. W: U. Eckert,. Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzewskiej (s. 8789). Warszawa: WSPS. Zarzecki, L. (1910). O uczniach wybitnych słów kilka. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 2, 9, s. 781-788. Zarzecki, L. (1912). O pewnem aktualnem zagadnieniu. „Wychowanie w Domu i Szkole”, 1(5), s. 366-371. Zarzecki, L. (1919). O idei naczelnej polskiego wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Μ. Arcta. Zarzecki, L. (1921). Szkoła pracy. Pojęcie i główne zadania. Warszawa: Wydawnictwo Μ. Arcta. Zasztowt, L. (1987). Z dziejów tajnej działalności oświatowej studentów Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Koło Oświaty Ludowej (1894-1898). „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 30, s. 65-89. 399
Zawadka, К. (2012). Partia a oświata w latach 1949-1956 na przykładzie Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lubli nie. W: P. Gasztold-Seń, Ł. Kamiński (red.), Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2011, t. 5 (s. 31-41). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zawieyski, J. (1946). Droga do domu. Część 111 - Teresa. Warszawa: Wydawnictwo E. Kuthana. Zawieyski, J. (1958). Droga katechumena. „Znak”, 43, s. 14-35. Zawieyski, J. (1989). Maria Grzegorzewska. W: U. Eckert, Μ. Gawarecka (red.), Wspomnienia o Marii Grzegorzew skiej (s. 13-31). Warszawa: WSPS. Zeidler, W. (2007). Psychopatologia i ortopedagogika w służbie niepełnosprawnych. Różnorodność i tożsamość. W: W. Zeidler (red.), Niepełnosprawność. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne. Gdańsk: GWP. Zieliński, B. (red.). (2009). Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Plater w Zalesiu Dolnym. PiasecznoZalesie Dolne: Stowarzyszenie Wychowanków i Przyjaciół Średniej Szkoły Ogólnokształcącej im. Emilii Plater w Warszawie i Zalesiu Dolnym. Zieliński, J. (2010). Ochotnicy na spacer. Przewodnik po Ochocie. Warszawa: Veda. Zieliński, J. (2013). Dom pod łopatą i kotwicą. „Stolica”, 12(2260), s. 58. Z niewydanych listów do młodego nauczyciela Marii Grzegorzewskiej. (1967). „Szkoła Specjalna”, 3, s. 202-206. Z żałobnej karty. (1924). Ś.p. Paulina Hewelke. „Przegląd Pedagogiczny”, 1-4, s. 92. Z żałobnej karty. (1925). Ś.p. prof. Lucjan Zarzecki. „Sprawy Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych”, 1/2, s. 30. Z żałobnej karty. (1929). Śp. Dr Wacław Jezierski.
„Wiadomości Geograficzne”, VII(1), s. 1. Żabczyńska, E. (1985). Działalność naukowa i wydawnicza. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Peda gog w służbie dzieci niepełnosprawnych (s. 49-79). Warszawa: WSPS. Żabczyńska, E. (1990). Maria Grzegorzewska twórcą polskiej pedagogiki specjalnej. W: E. Dąbrowska, Stulecie urodzin Marii Grzegorzewskiej. Materiały sesji naukowej 18IV1988. (s. 30-35). Warszawa: WSPS. Żebrowska, Μ. (1972). Maria Grzegorzewska jako psycholog. W: J. Doroszewska, Μ. Falski, R. Wroczyński (red.), Maria Grzegorzewska. Materiały z W sesji naukowej - 7 XI1969 r. (s. 56-76). Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia. Żemis, S. (1970). Maria Grzegorzewska - Działaczka, Uczona, Pedagog. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze ”, 9, s. 31-33. Żmigrodzki, Z. (2002). Posłowie. W: Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r. Wrocław: Wydawnictwo Nortom. Żółtowski, Μ. (1999). Blask prawdziwego światła. Matka Elżbieta Róża Czacka i jej dzieło. Lublin: Er-Art. Żukowski, P.M. (2010). Polityka i nauka. Uniwersytet Jagielloński za rektoratu profesora Fryderyka Zolla Jun. W: P.M. Żukowski (red.), Verba volant, scripta manent: księga pamiątkowa dedykowana Mieczysławowi Barci kowi. Kraków: Wydawnictwo UJ. Żuławski, J.W. (1956). Tragedie tatrzańskie. Warszawa: Sport i Turystyka. Źródła internetowe Rozdział 1 http://dlibra.umcs.lublin.pl/publication/1542 http://traktrawski.pl/pl, kalendarium,3 https://pl.wikipedia.org/wiki/Kurzeszyn https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiłkomierz https.7/pl.wikipedia.org/wiki/Żmudź
www.visitlodzkie.pl/pl/poi/373/intmap/377 Rozdział 2 https://artsandculture.google.com/entity/m03152y?hl=pl https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Jaczynowski https://polona.pl/item/towarzysze-i-towarzyszki-inc-ogloszono-manifest-carski-car-obiecuje-ze-prawa, NDMxNzE 3Ng/0/#info:metadata https://www.mwkz.pl/archiwum-aktualnosci-lista/1370-kolejna-warszawska-kamienica-trafia-do-rejestru-zabytkow Rozdział 3 https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/397622/edition/489943?language=pl 400 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Hryniewicka, Anna |
| author_GND | (DE-588)126406702X |
| author_facet | Hryniewicka, Anna |
| author_role | aut |
| author_sort | Hryniewicka, Anna |
| author_variant | a h ah |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048383388 |
| ctrlnum | (OCoLC)1339073287 (DE-599)BVBBV048383388 |
| edition | Wydanie pierwsze |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02587nam a2200589 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048383388</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221025 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220801s2022 ac|| |||| 01||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788366879737</subfield><subfield code="9">978-83-66879-73-7</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8366879739</subfield><subfield code="9">83-66879-73-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1339073287</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048383388</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Hryniewicka, Anna</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)126406702X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">W stronę człowieka ...</subfield><subfield code="b">o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej</subfield><subfield code="c">Anna Hryniewicka</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie pierwsze</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">408 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Porträts, Karten</subfield><subfield code="c">30 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 379-401</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Grzegorzewska, Maria</subfield><subfield code="d">1888-1967</subfield><subfield code="0">(DE-588)119054345</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Grzegorzewska, Maria / (1888-1967)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej (Warszawa)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagodzy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagogika specjalna</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Grzegorzewska, Maria / (1888-1967) / biografie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagodzy / Polska / 20 w / biografie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagodzy specjalni / Polska / biografie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pedagogika specjalna / Polska / 20 w</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1801-1900</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Biografia</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4006804-3</subfield><subfield code="a">Biografie</subfield><subfield code="y">1888-1967</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Grzegorzewska, Maria</subfield><subfield code="d">1888-1967</subfield><subfield code="0">(DE-588)119054345</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221025</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033762195</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">929</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">929</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4006804-3 Biografie 1888-1967 gnd-content |
| genre_facet | Biografie 1888-1967 |
| id | DE-604.BV048383388 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:19:33Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:36:36Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788366879737 8366879739 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033762195 |
| oclc_num | 1339073287 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 408 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 30 cm |
| psigel | BSB_NED_20221025 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej |
| record_format | marc |
| spelling | Hryniewicka, Anna Verfasser (DE-588)126406702X aut W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Anna Hryniewicka O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Wydanie pierwsze Warszawa Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej 2022 408 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten 30 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite 379-401 Grzegorzewska, Maria 1888-1967 (DE-588)119054345 gnd rswk-swf Grzegorzewska, Maria / (1888-1967) Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej (Warszawa) Pedagodzy Pedagogika specjalna Polska Grzegorzewska, Maria / (1888-1967) / biografie Pedagodzy / Polska / 20 w / biografie Pedagodzy specjalni / Polska / biografie Pedagogika specjalna / Polska / 20 w 1801-1900 1901-2000 Biografia (DE-588)4006804-3 Biografie 1888-1967 gnd-content Grzegorzewska, Maria 1888-1967 (DE-588)119054345 p DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Hryniewicka, Anna W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Grzegorzewska, Maria 1888-1967 (DE-588)119054345 gnd |
| subject_GND | (DE-588)119054345 (DE-588)4006804-3 |
| title | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| title_alt | O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| title_auth | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| title_exact_search | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| title_exact_search_txtP | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| title_full | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Anna Hryniewicka |
| title_fullStr | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Anna Hryniewicka |
| title_full_unstemmed | W stronę człowieka ... o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej Anna Hryniewicka |
| title_short | W stronę człowieka ... |
| title_sort | w strone czlowieka o odwadze tworczego myslenia marii grzegorzewskiej |
| title_sub | o odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej |
| topic | Grzegorzewska, Maria 1888-1967 (DE-588)119054345 gnd |
| topic_facet | Grzegorzewska, Maria 1888-1967 Biografie 1888-1967 |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033762195&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT hryniewickaanna wstroneczłowiekaoodwadzetworczegomysleniamariigrzegorzewskiej AT hryniewickaanna oodwadzetworczegomysleniamariigrzegorzewskiej |