Radzim 1939: zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Gdańsk ; Warszawa
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku
2022
|
| Schriftenreihe: | Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN
tom 83 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Quellen- und Literaturverzeichnis: Seite 138-143. - Personenregister |
| Beschreibung: | 148 Seiten, 11 ungezählte Seiten Porträts 25 cm |
| ISBN: | 9788382294149 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048367207 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221028 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220719s2022 pl c||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788382294149 |9 978-83-8229-414-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1337123874 | ||
| 035 | |a (DE-599)KXP1807425061 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 044 | |a pl |c XA-PL | ||
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a 15.72 |2 bkl | ||
| 084 | |a 15.24 |2 bkl | ||
| 100 | 1 | |a Mazanowska, Izabela |d 1978- |e Verfasser |0 (DE-588)1156652847 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Radzim 1939 |b zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |c Izabela Mazanowska |
| 264 | 1 | |a Gdańsk ; Warszawa |b Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku |c 2022 | |
| 300 | |a 148 Seiten, 11 ungezählte Seiten |b Porträts |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN |v tom 83 | |
| 500 | |a Quellen- und Literaturverzeichnis: Seite 138-143. - Personenregister | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Polen |g Volk |0 (DE-588)4046497-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Verbrechensopfer |0 (DE-588)4078782-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Nationalsozialistisches Verbrechen |0 (DE-588)4075228-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Selbstschutz |g Drittes Reich |0 (DE-588)4294829-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Woiwodschaft Kujawien-Pommern |0 (DE-588)4596758-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Radzyń Chełmiński |0 (DE-588)4631176-2 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Westpreußen |0 (DE-588)4079244-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Westpreußen |0 (DE-588)4079244-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Woiwodschaft Kujawien-Pommern |0 (DE-588)4596758-1 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Radzyń Chełmiński |0 (DE-588)4631176-2 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Selbstschutz |g Drittes Reich |0 (DE-588)4294829-0 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Nationalsozialistisches Verbrechen |0 (DE-588)4075228-8 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Verbrechensopfer |0 (DE-588)4078782-5 |D s |
| 689 | 0 | 6 | |a Polen |g Volk |0 (DE-588)4046497-0 |D s |
| 689 | 0 | 7 | |a Geschichte 1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 710 | 2 | |a Instytut Pamięci Narodowej |b Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku |e Sonstige |0 (DE-588)16077498-6 |4 oth | |
| 830 | 0 | |a Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN |v tom 83 |w (DE-604)BV036583209 |9 83 | |
| 856 | 4 | 2 | |m HEBIS Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221028 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033746309 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09043 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804184238329692160 |
|---|---|
| adam_text | Instytut Pamięci Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Gdańsku
IZABELAMAZANOWSKA
RADZIM1939
ZBRODNIE W OBOZIE SELBSTSCHUTZ WESTPREUSSEN
Gdańsk-Warszawa 2022
Spis treści
Wprowadzenie 7
Stosunki polsko-niemieckie w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939
(zarys) 11
Selbstschutz Westpreussen 23
Powstanie i organizacja obozu w Radzimiu 31
Zatrzymania i egzekucje 42
Polacy 42
Żydzi 55
Rudzki Most 58
Dalsze losy więźniów i ich rodzin Ekshumacje i ściganie sprawców 62
Podsumowanie 75
Imienna lista ofiar 78
Aneks źródłowy 111
Nr 1 1945 maj 2, Sępólno Krajeńskie - Zeznanie w miejsce przy
sięgi Jan Ludwikowski, Ignacy Dziekan, Władysław Stryszyk,
Józef Brewka, Ignacy Wolnik 113
Nr 2 1947 kwiecień 4, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłuchania
świadka Stanisława Twarogowskiego 116
Nr 3 1949 czerwiec 30, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłucha
nia świadka Brunona Borlika 119
Nr 4 1961 listopad 30, Kolonia - Protokół przesłuchania podejrzane
go Kurta Willego Ericha Neubauera 122
Nr 5 1965 styczeń 20, Tuchola - Protokół przesłuchania świadka
Władysława Jankowskiego 130
Nr 6 1965 czerwiec 24, Chojnice - Protokół przesłuchania świadka
Franciszka Góreckiego 134
Wykaz skrótów 137
Bibliografia 138
Indeks osób 144
Spis treści Wprowadzenie .............................................................................................. 7 Stosunki polsko-niemieckie w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939 (zarys)............................................................................................................ U Selbstschutz Westpreussen........................................................................... 23 Powstanie i organizacja obozu w Radzimiu................................................. 31 Zatrzymania i egzekucje.............................................................................. 42 Polacy ................................................................................................. 42 Żydzi................................................................................................... 55 Rudzki Most....................................................................................... 58 Dalsze losy więźniów i ich rodzin. Ekshumacje i ściganie sprawców ......... 62 Podsumowanie ............................................................................................. 75 Imienna lista ofiar......................................................................................... 78 Aneks źródłowy........................................................................................... 111 Nr 1. 1945 maj 2, Sępólno Krajeńskie - Zeznanie w miejsce przy sięgi Jan Ludwikowski, Ignacy Dziekan, Władysław Stryszyk, Józef Brewka, Ignacy Wolnik........................................ 113 Nr 2. 1947 kwiecień 4, Sępólno Krajeńskie - Protokół
przesłuchania świadka Stanisława Twarogowskiego............................ 116 Nr 3. 1949 czerwiec 30, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłucha nia świadka Brunona Borlika ........................................ 119 Nr 4. 1961 listopad 30, Kolonia - Protokół przesłuchania podejrzane go Kurta Willego Ericha Neubauera.............................. 122
Nr 5. 1965 styczeń 20, Tuchola - Protokół przesłuchania świadka Władysława Jankowskiego................................................ 130 Nr 6. 1965 czerwiec 24, Chojnice - Protokół przesłuchania świadka Franciszka Góreckiego....................................................... 134 Wykaz skrótów................................................................................................... 137 Bibliografia......................................................................................................... 138 Indeks osób......................................................................................................... 144
Bibliografia I. Źródła archiwalne Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Pol skiemu w Gdańsku Delegatura w Bydgoszczy Akta śledztwa w sprawie zbrodni nazistowskiej będącej jednocześnie zbrodnią wojenną i przeciwko ludzkości popełnionej w okresie 10IX-12 XIII1939 r. na obywatelach polskich w Radzimiu pow. Sępólno Krajeńskie przez członków Selbstschutzu powiatu sępoleńskiego, a polegającej na zabójstwie co najmniej kilkuset osób. Akta śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych w 1939 r. w Rudzkim Moście i in nych miejscowościach powiatu tucholskiego na miejscowej ludności polskiej przez Kurta Gertha i inne osoby idące na rękę władzy państwa niemieckiego. Akta śledztwa w sprawie zbrodni nazistowskiej będącej jednocześnie zbrodnią wojenną i przeciwko ludzkości popełnionej w okresie 10 IX-15 XII 1939 r. na obywatelach polskich w Karolewie powiat Sępólno Krajeńskie. Akta śledztwa w sprawie rozstrzelania przez Niemców na przełomie października i listopada 1939 r. w Komierowie Stefana Morcaka, Zbigniewa Hagno, Józefa Marasza, Piesika i Mariana Grochowskiego. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Akta procesu Alberta Forstera. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Komenda Powiatowa Policji w Sępólnie. Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. 138
Bundesarchiv Berlin (BAB) Berlin Document Center. Hauptamt Ordungspolizei. Bundesarchiv - Zentrale Stelle der Landesjustizverwaltungen zur Aufklä rung nationalsozialistischer Verbrechen Ludwigsburg (BAL) Beteiligung von Angehörigen des Volksdeutschen Selbstschutzes an der Tötung von Polen und Juden in Gefangenenlagern in Resmin im Krs. Zempelburg / Reg.Bez. Bromberg (Danzig-Westpreußen) im Oktober 1939. Zbiory prywatne Dariusza Cyckowskiego Życiorys Natalii Cyckowskiej. Wypis z protokołu ekshumacji zwłok odbytej 29 V 1947 r. na terenie parku w ma jątku Radzim, powiat Sępólno. II. Źródła drukowane Deutsche und Polen zwischen den Kriegen. Minderheitenstatus und „ Volkstums kampf” im Grenzgebiet. Amtliche Berichterstattung aus beiden Ländern 1920-1939, Hbd. 1, hrsg. R. Jaworski, Μ. Wojciechowski, Μ. Niendorf, P. Hau ser, München 1997. III. Źródła wywołane Relacja Jana Jasiaka, syna Aleksego Jastaka, 8 VIII 2019 r. Relacja Jarosława Neji, prawnuka Leonarda Cyckowskiego, 11 III 2019 r. Relacja Mieczysława Wysińskiego, syna Aleksandra Wysińskiego, 27II2019 r. Relacja Krystyny Królikowskiej-Ziobro, córki Antoniego Królikowskiego, 9 IV 2019 r. Relacja Doroty Elwert, córki Juliana Kuffel, 7 VIII 2019 r. Relacja Marii Müller, córki Juliana Kuffel, 7 VIII 2019 r. Relacja Joachima Stypy, syna Stanisława Stypy, 4 VII 2016 r. Relacja Henryka Wendy, syna Bolesława Wendy, 21 VI2016 r. 139
III. Prasa „Ziemia Pomorska” 1945, nr 127. IV. Wspomnienia Heinrich B., Chrapiący ptak. Rodzinna podróż przez stulecie biologii, tłum. Μ. Szczubiałka, Wołowiec 2016. Rauschning H., Rozmowy z Hitlerem, przeł. J. Hensel, R. Turczyn, Warszawa 1994. V. Opracowania Bębnik G., Wstęp [w:] Sonderfahndungsbuch Polen (Specjalna Księga Gończa dla Polski). Reprint, Katowice-Warszawa 2019. Biegański Z., Powiat sępoleński w latach 1920-1939 [w:] Powiat sępoleński 1920-2020, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2020. Biegański Z., Sępólno Krajeńskie w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1920-1939) [w:] Dzieje Sępólna Krajeńskiego, red. Z. Biegański, Sępólno Krajeńskie 2010. Bojarska B., Obozy zniszczenia na terenie powiatu sępoleńskiego w pierwszych miesiącach okupacji hitlerowskiej, „Przegląd Zachodni” 1965, t. 1. Bojarska B., Selbstschutz w Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1979, t. 29. Böhler J., Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, przeł. D. Salomon, Kraków 2011. Buława J., Okupacja niemiecka w powiecie sępoleńskim w l. 1939-1945 [w:] Dzie je Sępólna i okolic, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz 1974. Ceran T.S., Im Namen des Führers... Selbstschutz Westpreussen i zbrodnia w Ło patkach w 1939 r., Bydgoszcz-Gdańsk 2014. Ceran T., „Inni Niemcy”. Pozytywne zachowania Niemców w czasie zbrodni po morskiej w 1939 roku [w:] Cena odwagi. Między ocaleniem życia a ocaleniem człowieczeństwa, red. A. Bartuś, P. Trojański, Oświęcim 2019. Ceran T, Ofiary zbrodni pomorskiej 1939 - portret zbiorowy [w:] Rozstrzelana niepodległość. Ofiary zbrodni
pomorskiej 1939. Materiały z XXIXsesji nauko wej w Toruniu z 22 listopada 2019 r., red. T. Ceran, Toruń 2020. Chu W., The German minority in interwar Poland, Washington-Cambridge 2012. Daniluk J., SS w Gdańsku. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2013. 140
Daszkiewicz К., Niemieckie ludobójstwo na narodzie polskim (1939-1945), Toruń 2009. Fiałkowski T., Gmina Kamień Krajeński w latach 1920—1939, Sępólno Krajeńskie 2003. Fiałkowski T., Lata II wojny światowej [w:] Dzieje Kamienia Krajeńskiego i oko lic. Od pradziejów do współczesności, red. J. Dorawa, T. Fiałkowski, Sępólno Krajeńskie 2009. Hauser P., Mniejszość niemiecka na Pomorzu i w Wielkopolsce w okresie między wojennym [w:] Bydgoszcz 3-4 września 1939. Studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008. Hauser P., Mniejszość niemiecka na Pomorzu w okresie międzywojennym, Poznań 1998. Jansen Ch., Weckbecker A., Der „ Volksdeutsche Selbstschutz” in Polen 1939/1940, München 1992. Jastrzębski W., Powiat sępoleński w latach 1939-1945 (okupacja niemiecka) [w:] Powiat sępoleński 1920-2020, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2020. Jastrzębski W., Sępólno Krajeńskie w latach wojny i okupacji [w:] Dzieje Sępólna Krajeńskiego, red. Z. Biegański, Sępólno Krajeńskie 2010. Jastrzębski W., Terror i zbrodnia. Eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej w rejencji bydgoskiejw latach 1939-1945, Warszawa 1974. Jastrzębski W., Tuchola w latach 1939-1945 [w:] Tuchola. Odpradziejów do współ czesności, red. W. Jastrzębski i J. Szwankowski, Bydgoszcz-Tuchola 2010. Kaczmarek Z., Seyda Zygmunt [w:] Połski słownik biograficzny, t. 36: Schroeder Franciszek-Siemiatycki Chaim, red. H. Markiewicz, Warszawa-Kraków 1996. Kępiński A., Rytm życia,Kraków 2007. Kotowski, Polska polityka narodowościowa wobec mniejszości niemieckiej w la tach 1919-1939, Toruń 2002. Kozłowski W., Powiat
tucholski w latach drugiej wojny światowej wrzesień 1939 ֊ maj 1945, Tuchola 1995. Lasik A., Selbstschutz na Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce w latach 1939-1940, „Studia z Dziejów Pogranicza Kujawsko-Wielkopolskiego” 2011, t. 1. Longerich P., Himmler: buchalter śmierci, przeł. S. Szymański, J. Skowroński, Warszawa 2014. Lubcza. Monografia wsi i sołectwa, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2009. Lutowo. Szkice z dziejów wsi, sołectwa i parafii, red. L. Skaza, Sępólno Krajeń skie 2008. 141
Łaszkiewicz T., Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywo jennego ֊ w perspektywie codzienności, Inowrocław-Toruń 2013. Marzec B., Mniejszość niemiecka w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939,Sę pólno Krajeńskie 2005. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wze£w,Warszawa-Poznań 1999. Matelski D., Niemcy w II Rzeczypospolitej (1918-1939), Toruń 2018. Marzec Μ., Mniejszość niemiecka w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939, Sępólno Krajeńskie 2005. Mazanowska L, Ceran T., Selbstschutz na Pomorzu Gdańskim i Kujawach (Selbst schutz Westpreussen) [w:] WcieniuEinsatzgruppen. VolksdeutscherSelbstschutz w okupowanej Polsce 1939-1940, red. I. Mazanowska, T. Ceran, Μ. Przegiętka, Warszawa 2021. Mazanowska L, Karolewo 1939. Zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen, Toruń 2019. Mazanowska L, Obóz w Karolewie w okresie wrzesień-grudzień 1939 r. Funkcja nominalna i rzeczywista [w:] Polska pod okupacją 1939-1945, t. 2, red. Μ. Prze- . giętka, Warszawa 2016. Mross H., Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920, Pelplin 1995. Najdowska J., Komierowo i jego dziedzice w XIX i XX wieku, Sępólno Krajeńskie 2003. Niendorf Μ., Minderheiten an der Grenze. Deutsche und Polen in den Kreisen Flatow (Złotów) und Zempełburg (Sępółno Krajeńskie) 1900-1939, Wiesbaden 1997. Olstowski P, Stosunki ludnościowe w województwie pomorskim [w:] Historia Po morza, t. V, cz. I, Toruń 2015. Patoleta B., Kościół katolicki w powiecie sępoleńskim w czasie II wojny światowej, Pelplin 1994. Pietrzyk E., Miejsca pamięci narodowej powiatu sępoleńskiego i ich
wychowaw cza rola w społeczeństwie, Sępólno Krajeńskie 2001. Przegiętka Μ., Komunikacja i polityka. Transport kolejowy i drogowy w stosun kach polsko-niemieckich w latach 1918-1939, Warszawa 2015. „Przystanek Radzim”, red. A. Atamański, Sępólno Krajeńskie-Kamień Krajeński 2013. Rasmus H., Pommerellen Westpreussen 1919-1939, München-Berlin 1989. 142
Skaza L., Pałace i dwory gminy Kamień Krajeński. Historia Właściciele Wspo mnienia Legendy, Sępólno Krajeńskie 2018. Skibiński E., Zbrodnia w Rudzkim Moście w październiku i listopadzie 1939 roku [w:] Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Pol sce 1939-1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska i T.S. Ceran, Bydgoszcz-Gdańsk 2016. Skorzyński J., Selbstschutz ֊ V kolumna, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1958, t. 10. Sośno na starej fotografii. Gmina i ludzie, red. L. Skaza, Sępólno KrajeńskieWałdowo 2003. Stanke Μ., Radzim ֊ historia zapomnianego obozu, „Kwartalnik Chojnicki” 2013, nr 5. Sziling J., Męczeństwo - służba ֊ walka. Duchowieństwo diecezji chełmińskiej w latach drugiej wojny światowej (1939-1945), Toruń 2019. Wardzyńska Μ., Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Pol sce „Intelligenzaktion”, Warszawa 2009. Wojciechowski Μ., Mniejszość niemiecka w Polsce (1920-1939) [w:] Deutsche und Polen zwischen den Kriegen. Minderheitenstatus und „ Volkstumskampf” im Grenzgebiet. Amtliche Berichterstattung aus beiden Ländern 1920-1939, Hbd. 1, hrsg. R. Jaworski, Μ. Wojciechowski, Μ. Niendorf, P. Hauser, Mün chen 1997.
Indeks osób Adamczyk Antoni 80, 114 Adamiak Antoni 37,47, 51, 54, 67, 80 Adamski 52, 80, 114 Alisch August 69, 115 Alvensleben Ludolf Hermann von 26,29,46, 59, 69 Arendarczyk Izaak 56 Arndt Alfred 69, 125, 127 Arndt Arno 69, 125, 127 Atamański Aleksander 8, 32 Balewski Stanisław 59 Barabas (Barabasz) Konrad Sylwester 52, 80, 117 Barabasz Karol 67, 73 Barra Roman 45, 48, 49, 67, 80, 114, 135 Bartoschek Bruno 37, 63, 69, 113, 128 Becker 31 Behrendt Felix 30, 69, 136 Belter 70 Bettin Piotr 106 Bilski Wiktor 49 Błaszkowski Józef 97 Bogdziński Ignacy 80 Bogdziński Władysław 80 Bojarska Barbara 8,43, 78 BorlikAlfons 53, 79, 81, 119, 120 Boriik Alojzy 67 Boriik Brunon 44, 53, 55, 119, 128 Bom Otto 70, 113 Bomstein Mechol 56 Borzelańczyk Michał 40 Bothe Benon von 14 Brandt 53, 119 Brewka Józef 68, 113 Brząkała Andrzej Józef 67, 81 Buda Bronisław 53, 67, 81, 119, 124, 128 Bukofcer Bemard 56 144 Buława Józef 8, 59, 106 Buława Walentyn 97 Chechła Feliks 106 Chmielewski 81 Chmill August (Johann?) 70 Chojnowski Antoni 97 Chołasiński (Chołaściński, Ghwaściński) Stanisław 81 Cichocki Leon 45, 62 Cyckowska Natalia 139 Cyckowski Alojzy 82 Cyckowski Leon 67, 82 Cyckowski Leonard 42, 43, 47, 64, 65, 67, 82, 114 Cylka Antoni 79, 82 Cylka Paweł 82 Czaja Ludwik Franciszek 53, 67, 82, 120 Czerwiński Aleksander 40, 97 Daas Emil 8, 37, 39-42, 52, 53, 70, 73, 82, 116-118, 123, 127 Dahlke Franciszek 17 Dalke Anton 70, 113 DarońJan47, 65,67, 83, 114 Dietrich Günter 18 Dietrich Wolf Orland 18, 19, 30, 71 Dietzel Karl 28 Dobrin Herman 56, 83 Dolewska Maria 83 Dombrowski Fritz von 70 Domek Bruno 70, 113
Domek Józef 107 Domisch 59 Dorsz Józef Drewel 59 Dyker Bemard 83 Dyker Franciszek 83
Dziekan Franciszek 83 Dziekan Ignacy 38, 51, 68, 113 Edel Max 56 Eschner Werner Albert 32, 34 Fasthoff Wilhelm 29 Fedder Franciszek 97 Ferlings Wilhelm 29 Fiałkowski Tomasz 8, 17 Flor Teofil 43 Foedisch Werner 14, 18, 19 Forster Albert 8, 43, 64, 118 Fritz Alfons 60 Fritz Hugon 49, 59, 63 Gabrych Walerian 98 Gawin Jan 67, 84 Gawrych Antonina 84 Gelber Filip 56 Geras Włodzimierz 53, 67, 84 Gerth Ernst 60 Gerth Kurt 59-61, 73, 99 Gierszewski Bronisław 53, 67, 84, 119 Gierszewski Franciszek 31, 32 Głazik Marian 84 Głomski Stanisław 49, 50 Gojnowski Antoni 98 Golda Moszek 56 Gothajder Josek 56 Gotheider Szmul 56 Gottffried Góralewski Czesław 98 Górnowicz Maksymilian 47,48, 67, 84 Górski Feliks 49 Górski Władysław 67 Grabowski Sylwester 66, 67, 84, 114, 131, 132 Grochowski Franciszek 69, Grochowski Marian 40,42,69,73,105,114, 116-118 Gronczewski Alfons 98 Gronek Edmund 107 Groniewski 59 Gross Alfred 56 Gross Jakób 56 Grote (Goretzki) Johann 70 Grunauer Bernard 56 Grützmacher Josef 70, 113 Grzybowski Franciszek 98 Guss Walerian 45, 50, 59, 67, 73, 84,114 GuzN. 105 Hafke Arthur 30, 70, 114 Hagno Zbigniew 73, 105 Heidermann Bertold 56 Heinrich Gerd 18, 25, 26 Helman 85,133 Hentschel Heinz 30, 70, 126 Hentschel Paul 30, 70, 126 Hermann Fritz 31 Himmler Heinrich 25, 26 Hinz Antoni 67, 85 Hitler Adolf 17,21-23,25, 35, 39, 135 Hoff 18 Hohnert 18 Ikert Antoni 19, 53, 67, 85, 119 Jack (Jach) 67 Jacobson Otto 85 Jahnke Emil 70 Jahnke Karl Albert 70 Jahr Paul 70, 115 Jankowski Władysław 51, 57, 130 Jannowitz Paul 31, 32 Jansen Arno 41, 68 Jansen Christian 25, 29 Januszewski Leon 59 Jarski
Łucjan 53, 67, 85, 120 Jastak Aleksy 43, 50, 55, 63, 67, 85 Jastak Jadwiga 63 Jastrzębski Włodzimierz 8, 31, 56, 58, 66, 68, 78 Jaszkowski Michał 67, 86 Jerochim Georg 56 Jędrzejek Jan Marian 98 Jędrzejowski Mieczysław 98 Junke Franciszek 67, 86 Kabath Stefan 63, 99, 114 Kalaciński Franciszek 86 Kaminer Cilla 57, 86 Kaminer Feliks 56, 86 Kamiński Bronisław 107 Kampf Friedrich 45 Karaszkiewicz Roman 67, 86 Karau Heinz 70, 118 145
Karau Richard 70 Karwasz Stanisław 86 Katlęga 59 Kemnitz Richard Erich 29, 35-38, 40, 42, 44, 48, 50-53, 57-60, 69, 72, 113, 116, 117, 123, 127, 130-132, 135 Ketelhodt Lütke Hermann Wendolin von 14, 30, 126 Kępiński Antoni 76 Kielmann Hermann 70 Kiełbasiński Józef 107 Kilichowski Franciszek 67, 87 Kison, bracia 18 Klozak Maksymilian 87, 114 Kłopotek-Główczewski Franciszek Jan 53, 67, 87 Kłopotek-Główczewski Radomir Franciszek 67, 87 Kłosowski Feliks 107 Kłosowski Ksawery 38, 47, 51, 52 Knack Reinhold 70, 113 Koch Ernst 45, 61 Komierowski Tomasz 39 Kopczyński Czesław 40 Korthaus Reinhold 70 Kośmieja Adolf 67, 87 Kotkę 70, 113 Kottke Willi 70 Kotwicki Franciszek 52, 67, 88 Kowalik Konrad 43 Kowalik Paweł 88 Kowalski Leopold 54, 99 Krajewski zob. Kasper Rajewski Kraszkiewicz 59 Krause Heinz 36, 122 Krawczyk Józef 43 Kriese Kurt 45 Królikowski Antoni 63, 99 Kufel Ignacy 43 Kuffel Jadwiga 64 Kuffel Julian 88 Kuich Franciszek 99 Kunkel Otto 18 Kurzyński Leon 53, 67, 88 Kutzner Bronisław von 33 Kuziński (Kurzyński, Kuszyński) Franciszek 100 146 Labenz Anton 17, 54, 70, 113, 132 Lajpzygier Szmul 56 Lamparski Bernard 79, 100 Lamparski Edmund 79, 100 Lasecki Stefan 100, 114 Lawrenz Jan 55 Lazarus Aleksander 56 Lengleist Wilhelm 26 Lewiński 88 Lindstädt Reinhold 70, 113 Lindstedt 47 Lipiński Bolesław 44 Liss Stefan 77, 88 Lobsenzer Abraham 56 Löwenthal Cecylia 57 Löwenthal (dziecko Cecylii) 83 Ludwikowski Jan 66, 68, 113, 127 Luptowski Józef 45,49 Lutowski 89 Lux Ulrich 18,19,28,30, 70,114,126,132 Łach Piotr 105 Łaszkiewicz Tomasz 18 Maćkowski Stanisław 100 Maćkowski Zdzisław 101
Madejek Jan 67, 89 Madejek Marcin 67, 89 Mahlke Josef 70, 114 Majewski Ksawery 101, 133 Makowski Jakub 108 Malczewski Piotr 108, 114 Marasz Jan 105, 114 Marasz Józef 69 Marczak Antoni 108 Mardzak Stefan 69, 105 Maron Stanisław 101 Masiak Maksymilian 49 Masiak Wincenty 101 Mazella Jan47,50,51,65,67, 89,114,132, 133, 136 Megger Bolesław 101 Mentzen Franciszka 64 Merten-Feddeler Kurt 29 Mięsikowski Klemens 101 Mirr Antoni 67, 89, 114 Мосек Heinrich 69 Мосек Heinz 27, 28, 73 Morus Rubin 56
Morzak Stefan 42, 73, 105 Mostowski Felix 70, 113 Mostowski Franz 70, 113 Mróz Zygmunt 101 Mundt 18 Murek Józef 67, 89 MusolfAlfred 70, 128 Naatz Józef 53, 67, 89 Najman Abram 108 Najman Gerda 108 Najman Jetta 90 Najman Zygmunt 109 Narloch Jakub 45,49 Nehring Alfons 17 Neubauer Heinz 70 Neubauer Kurt Willi Erich 36,38,43,53,54, 70,71,76 Neuman Abram 56 Niemczyk Józef 43 Niendorf Mathias 34 Niklarz Leon 42, 69, 73, 106 Nowakowski Jan 90 Nych Michał 102 Oczkowski Wacław 65 Öhm Franz 71, 113, 130 Öhm Friedrich 71,113, 130 Okonek Alfons 90, 114 Ołyński Felicjan Robert 67, 90 Ołyński Michał 67, 90, 119 Orland Dietrich 19 Orland Wolf Dietrich 18, 71, 115 Ossowski Edwin 40 Ossowski Józef 53, 102, 120 Pajewski Kacper zob. Kasper Rajewski Pajzderski Wacław 53, 67, 90, 120 Pakuła Jan 59, 102 Patoleta Bogusław 9 Patyna Maksymilian 90, 114 Patyna Sylwester Roch 59, 102 Pauly Max 41 Pettka Julian 50, 59, 91 Prefer Abram 56 Piątkowski Konrad 102, 114, 117 Piesik Edmund 73, 106 Piesik Franciszek 66, 67, 109 Pięta 91, 133 Pinczewski Jan 91 Piotrowski Teofil 53, 67, 91, 119 Pliszka Jan 102 Podgórski Franciszek 55 Poegel Gustav 71 Pogodziński Ignacy 114 Pogodziński Władysław 67, 91, 114 Porożyński Leon Gracjan 91 Półrolniczak Stanisław 102 Priebe Gerhard Kurt 54, 71, 77 Pronobis Jan 103 Przybylski Kazimierz (Gwidon) 67, 91 Przytarski Antoni 59, 103 Radtke Józef 67, 92 Radtke Karol (Karl) 49, 63, 117 Rajewski Kasper 47,50,51,65-67,92,114, 131 Rasmus Walter 14 Ratkowski Kajetan Jan 109 Ratz Rudolf71,113 Ratzler 71 Regliński Franciszek 109 Reichelt Ludwik Stanisław 67, 92 Reimer Otton 55, 133
Rennewanz 18 Reszczyński Edward 67, 92 Retmański 92 Richardt Wilhelm Heinrich Theodor 28-30, 35-37,47,48, 52. 54, 60, 69, 72, 73, 122-124,126, 128 Robaszkiewicz Józef 38,45 Romanowski Franciszek 50, 55, 59,67,109 Rosenbaum Franz 71 Rosental Rosa 57, 92 Rosenthal Mojżesz 47,48, 56, 103 Rosiński Paweł 49 Roszczynialski Jan 67, 92 Rożek Antoni 103 Rzepiński Klemens 110 Sakwiński Stefan 103 Samek Jan 110 Sawicki Antoni 93, 67 Sawicki Stanisław 110 Schauer Hans 71 Schauer Heinz Eduard 71 Schischke Herman 37, 47, 71, 113 Schmidt Otto 71, 114 147
Schmidt Traugott 53,71, H9,121,123,125, 127,128 Schmill Bernhard 71 Schneidewind Adalbert 61 Schulz Ernst 71, 113 Schulz Ewald 17, 21, 34,47, 71, 113 Schulz Johann 71,113 Schulz Paul 30, 54, 55, 72 Schwarz Paul Friedrich 54, 71, 113 Seidler Ewald 44, 71,113, Seifert 60 Semrau Józef 49, 63 Seyda Krzysztof Marian 34, 51, 93 Seyda Stefania 32, 51, 67, 93, 114 Seyda Tadeusz 33 Seyda Zygmunt 32, 33 Sieg Antoni 53, 67, 93, 119 Sieg Maximilian 71, 113, 116, 117, 123 Siegler Walter 36, 53,71, 114 Sobierajczyk Stanislaw 53, 67, 93, 120 Sobieszczyk 67, 93 Sokolowski Marian 67, 93 Sorgatz Werner Erichi7, 27-30, 32, 34-38, 40,43,46-48,50-55,57-60,68,69, 72, 73, 75, 77, 113, 116, 117, 119126, 128, 130-133 Sosnowski Piotr 60 Sowiński Stanislaw 47, 65, 67, 94, 114 Splettstoser Jan 103 Spionskowski Alojzy 43 Sprengel Jan 63 Sprengel Rozalia 63 Stachowicz Maksymilian 67, 94 Stachurski Kazimierz Maksymilian 94 Stanke Maciej 9 Steinborn Pawel 94 Stephen August 61 Stockmann Wilhelm Karl 30, 56, 72, 114 Stockmann Paul 14 Stryszek Wladyslaw 94 Stryszyk Pawel 104 Stryszyk Wladyslaw 38, 68, 113 Strzelecki Rudolf 104 Supikowska Helena 93 Supikowski Leon 67, 93 Suwalski Franciszek 67, 94 Szlagowski Stefan 106 Szpajda Wladyslaw 49 Sztajbor 67, 94 148 Szyling Jan 51 Szymański Jan 94, 131, 132 Śliwiński Franciszek 39 Świerczyński Jan 59, 64, 104 Tarlach Konrad 43 Tarlach Pawel 43 Tepper-Ferguson Margaretha von 14 Todtenkopf Rafal 56 Tomaszewski Leon 63, 67, 94, 133 Traugott Schmidt 53,71,123,125,127,128 Trzciński Jan 67, 95 Trzos Karol Wilhelm 67, 95 Tuchler 95 Twarogowski Stanislaw 38, 39, 55, 57, 58,
64, 65, 116, 128 Ulandowski Antoni 95 Ulandowski Leon 95 Wagner August 71, 114 WarczakJan51,67,95,131 Wardzyńska Maria 24 Weckbecker Amo 25 Weckbecker Christian 29, 41, 68 Weiland Albert 71,113 Weiland Otto 53, 113 Weilandt Artur 17 Weilandt Bronisław 95 Weilandt Jan 104 Weilandt Pawel 22 Werner Simon 56 Wilckens Anna von 14, 19 Wilckens Hans Jürgen von 13, 18, 29, 132 Włoch Andrzej 67, 96 Wnuk Antoni 96 Wodaege 18 Wojciech Jan 104 Wojciechowski Marian 11 Wojciechowski Tadeusz 58 Wollenberg Kurt 60, 73 Wolnik Ignacy 68, 113 Wojcik Wacław 67, 96 Wruck Franz 71, 113 Wurlitzer 18 Wysiński Aleksander 62
Zabner Abram 56 Zaremba Antoni 35,71,113 Zbilski Wiktor 44 Ziehlke Antoni 67, 96 Ziehlke Pawel 67, 96 Zielinski Julian 45, 46, 62 Zielke (Ziehlke) Antoni 96 Zielke (Ziehlke) Pawel 96 Zimmermann Alfred 47, 71 Ziółkowski Boleslaw Walerian 53, 67, 96 Ziółkowski Feliks 67, 96 Zöller 59 Zühlke Paul 59, 60 Żurek Stanislaw Alojzy 53, 67, 97, 114 Żychliński Zbigniew 110
|
| adam_txt |
Instytut Pamięci Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Gdańsku
IZABELAMAZANOWSKA
RADZIM1939
ZBRODNIE W OBOZIE SELBSTSCHUTZ WESTPREUSSEN
Gdańsk-Warszawa 2022
Spis treści
Wprowadzenie 7
Stosunki polsko-niemieckie w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939
(zarys) 11
Selbstschutz Westpreussen 23
Powstanie i organizacja obozu w Radzimiu 31
Zatrzymania i egzekucje 42
Polacy 42
Żydzi 55
Rudzki Most 58
Dalsze losy więźniów i ich rodzin Ekshumacje i ściganie sprawców 62
Podsumowanie 75
Imienna lista ofiar 78
Aneks źródłowy 111
Nr 1 1945 maj 2, Sępólno Krajeńskie - Zeznanie w miejsce przy
sięgi Jan Ludwikowski, Ignacy Dziekan, Władysław Stryszyk,
Józef Brewka, Ignacy Wolnik 113
Nr 2 1947 kwiecień 4, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłuchania
świadka Stanisława Twarogowskiego 116
Nr 3 1949 czerwiec 30, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłucha
nia świadka Brunona Borlika 119
Nr 4 1961 listopad 30, Kolonia - Protokół przesłuchania podejrzane
go Kurta Willego Ericha Neubauera 122
Nr 5 1965 styczeń 20, Tuchola - Protokół przesłuchania świadka
Władysława Jankowskiego 130
Nr 6 1965 czerwiec 24, Chojnice - Protokół przesłuchania świadka
Franciszka Góreckiego 134
Wykaz skrótów 137
Bibliografia 138
Indeks osób 144
Spis treści Wprowadzenie . 7 Stosunki polsko-niemieckie w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939 (zarys). U Selbstschutz Westpreussen. 23 Powstanie i organizacja obozu w Radzimiu. 31 Zatrzymania i egzekucje. 42 Polacy . 42 Żydzi. 55 Rudzki Most. 58 Dalsze losy więźniów i ich rodzin. Ekshumacje i ściganie sprawców . 62 Podsumowanie . 75 Imienna lista ofiar. 78 Aneks źródłowy. 111 Nr 1. 1945 maj 2, Sępólno Krajeńskie - Zeznanie w miejsce przy sięgi Jan Ludwikowski, Ignacy Dziekan, Władysław Stryszyk, Józef Brewka, Ignacy Wolnik. 113 Nr 2. 1947 kwiecień 4, Sępólno Krajeńskie - Protokół
przesłuchania świadka Stanisława Twarogowskiego. 116 Nr 3. 1949 czerwiec 30, Sępólno Krajeńskie - Protokół przesłucha nia świadka Brunona Borlika . 119 Nr 4. 1961 listopad 30, Kolonia - Protokół przesłuchania podejrzane go Kurta Willego Ericha Neubauera. 122
Nr 5. 1965 styczeń 20, Tuchola - Protokół przesłuchania świadka Władysława Jankowskiego. 130 Nr 6. 1965 czerwiec 24, Chojnice - Protokół przesłuchania świadka Franciszka Góreckiego. 134 Wykaz skrótów. 137 Bibliografia. 138 Indeks osób. 144
Bibliografia I. Źródła archiwalne Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Pol skiemu w Gdańsku Delegatura w Bydgoszczy Akta śledztwa w sprawie zbrodni nazistowskiej będącej jednocześnie zbrodnią wojenną i przeciwko ludzkości popełnionej w okresie 10IX-12 XIII1939 r. na obywatelach polskich w Radzimiu pow. Sępólno Krajeńskie przez członków Selbstschutzu powiatu sępoleńskiego, a polegającej na zabójstwie co najmniej kilkuset osób. Akta śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych w 1939 r. w Rudzkim Moście i in nych miejscowościach powiatu tucholskiego na miejscowej ludności polskiej przez Kurta Gertha i inne osoby idące na rękę władzy państwa niemieckiego. Akta śledztwa w sprawie zbrodni nazistowskiej będącej jednocześnie zbrodnią wojenną i przeciwko ludzkości popełnionej w okresie 10 IX-15 XII 1939 r. na obywatelach polskich w Karolewie powiat Sępólno Krajeńskie. Akta śledztwa w sprawie rozstrzelania przez Niemców na przełomie października i listopada 1939 r. w Komierowie Stefana Morcaka, Zbigniewa Hagno, Józefa Marasza, Piesika i Mariana Grochowskiego. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Akta procesu Alberta Forstera. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Komenda Powiatowa Policji w Sępólnie. Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. 138
Bundesarchiv Berlin (BAB) Berlin Document Center. Hauptamt Ordungspolizei. Bundesarchiv - Zentrale Stelle der Landesjustizverwaltungen zur Aufklä rung nationalsozialistischer Verbrechen Ludwigsburg (BAL) Beteiligung von Angehörigen des Volksdeutschen Selbstschutzes an der Tötung von Polen und Juden in Gefangenenlagern in Resmin im Krs. Zempelburg / Reg.Bez. Bromberg (Danzig-Westpreußen) im Oktober 1939. Zbiory prywatne Dariusza Cyckowskiego Życiorys Natalii Cyckowskiej. Wypis z protokołu ekshumacji zwłok odbytej 29 V 1947 r. na terenie parku w ma jątku Radzim, powiat Sępólno. II. Źródła drukowane Deutsche und Polen zwischen den Kriegen. Minderheitenstatus und „ Volkstums kampf” im Grenzgebiet. Amtliche Berichterstattung aus beiden Ländern 1920-1939, Hbd. 1, hrsg. R. Jaworski, Μ. Wojciechowski, Μ. Niendorf, P. Hau ser, München 1997. III. Źródła wywołane Relacja Jana Jasiaka, syna Aleksego Jastaka, 8 VIII 2019 r. Relacja Jarosława Neji, prawnuka Leonarda Cyckowskiego, 11 III 2019 r. Relacja Mieczysława Wysińskiego, syna Aleksandra Wysińskiego, 27II2019 r. Relacja Krystyny Królikowskiej-Ziobro, córki Antoniego Królikowskiego, 9 IV 2019 r. Relacja Doroty Elwert, córki Juliana Kuffel, 7 VIII 2019 r. Relacja Marii Müller, córki Juliana Kuffel, 7 VIII 2019 r. Relacja Joachima Stypy, syna Stanisława Stypy, 4 VII 2016 r. Relacja Henryka Wendy, syna Bolesława Wendy, 21 VI2016 r. 139
III. Prasa „Ziemia Pomorska” 1945, nr 127. IV. Wspomnienia Heinrich B., Chrapiący ptak. Rodzinna podróż przez stulecie biologii, tłum. Μ. Szczubiałka, Wołowiec 2016. Rauschning H., Rozmowy z Hitlerem, przeł. J. Hensel, R. Turczyn, Warszawa 1994. V. Opracowania Bębnik G., Wstęp [w:] Sonderfahndungsbuch Polen (Specjalna Księga Gończa dla Polski). Reprint, Katowice-Warszawa 2019. Biegański Z., Powiat sępoleński w latach 1920-1939 [w:] Powiat sępoleński 1920-2020, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2020. Biegański Z., Sępólno Krajeńskie w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1920-1939) [w:] Dzieje Sępólna Krajeńskiego, red. Z. Biegański, Sępólno Krajeńskie 2010. Bojarska B., Obozy zniszczenia na terenie powiatu sępoleńskiego w pierwszych miesiącach okupacji hitlerowskiej, „Przegląd Zachodni” 1965, t. 1. Bojarska B., Selbstschutz w Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1979, t. 29. Böhler J., Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, przeł. D. Salomon, Kraków 2011. Buława J., Okupacja niemiecka w powiecie sępoleńskim w l. 1939-1945 [w:] Dzie je Sępólna i okolic, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz 1974. Ceran T.S., Im Namen des Führers. Selbstschutz Westpreussen i zbrodnia w Ło patkach w 1939 r., Bydgoszcz-Gdańsk 2014. Ceran T., „Inni Niemcy”. Pozytywne zachowania Niemców w czasie zbrodni po morskiej w 1939 roku [w:] Cena odwagi. Między ocaleniem życia a ocaleniem człowieczeństwa, red. A. Bartuś, P. Trojański, Oświęcim 2019. Ceran T, Ofiary zbrodni pomorskiej 1939 - portret zbiorowy [w:] Rozstrzelana niepodległość. Ofiary zbrodni
pomorskiej 1939. Materiały z XXIXsesji nauko wej w Toruniu z 22 listopada 2019 r., red. T. Ceran, Toruń 2020. Chu W., The German minority in interwar Poland, Washington-Cambridge 2012. Daniluk J., SS w Gdańsku. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2013. 140
Daszkiewicz К., Niemieckie ludobójstwo na narodzie polskim (1939-1945), Toruń 2009. Fiałkowski T., Gmina Kamień Krajeński w latach 1920—1939, Sępólno Krajeńskie 2003. Fiałkowski T., Lata II wojny światowej [w:] Dzieje Kamienia Krajeńskiego i oko lic. Od pradziejów do współczesności, red. J. Dorawa, T. Fiałkowski, Sępólno Krajeńskie 2009. Hauser P., Mniejszość niemiecka na Pomorzu i w Wielkopolsce w okresie między wojennym [w:] Bydgoszcz 3-4 września 1939. Studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008. Hauser P., Mniejszość niemiecka na Pomorzu w okresie międzywojennym, Poznań 1998. Jansen Ch., Weckbecker A., Der „ Volksdeutsche Selbstschutz” in Polen 1939/1940, München 1992. Jastrzębski W., Powiat sępoleński w latach 1939-1945 (okupacja niemiecka) [w:] Powiat sępoleński 1920-2020, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2020. Jastrzębski W., Sępólno Krajeńskie w latach wojny i okupacji [w:] Dzieje Sępólna Krajeńskiego, red. Z. Biegański, Sępólno Krajeńskie 2010. Jastrzębski W., Terror i zbrodnia. Eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej w rejencji bydgoskiejw latach 1939-1945, Warszawa 1974. Jastrzębski W., Tuchola w latach 1939-1945 [w:] Tuchola. Odpradziejów do współ czesności, red. W. Jastrzębski i J. Szwankowski, Bydgoszcz-Tuchola 2010. Kaczmarek Z., Seyda Zygmunt [w:] Połski słownik biograficzny, t. 36: Schroeder Franciszek-Siemiatycki Chaim, red. H. Markiewicz, Warszawa-Kraków 1996. Kępiński A., Rytm życia,Kraków 2007. Kotowski, Polska polityka narodowościowa wobec mniejszości niemieckiej w la tach 1919-1939, Toruń 2002. Kozłowski W., Powiat
tucholski w latach drugiej wojny światowej wrzesień 1939 ֊ maj 1945, Tuchola 1995. Lasik A., Selbstschutz na Pomorzu Gdańskim i w Wielkopolsce w latach 1939-1940, „Studia z Dziejów Pogranicza Kujawsko-Wielkopolskiego” 2011, t. 1. Longerich P., Himmler: buchalter śmierci, przeł. S. Szymański, J. Skowroński, Warszawa 2014. Lubcza. Monografia wsi i sołectwa, red. L. Skaza, Sępólno Krajeńskie 2009. Lutowo. Szkice z dziejów wsi, sołectwa i parafii, red. L. Skaza, Sępólno Krajeń skie 2008. 141
Łaszkiewicz T., Ziemiaństwo na Pomorzu w okresie dwudziestolecia międzywo jennego ֊ w perspektywie codzienności, Inowrocław-Toruń 2013. Marzec B., Mniejszość niemiecka w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939,Sę pólno Krajeńskie 2005. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wze£w,Warszawa-Poznań 1999. Matelski D., Niemcy w II Rzeczypospolitej (1918-1939), Toruń 2018. Marzec Μ., Mniejszość niemiecka w powiecie sępoleńskim w latach 1920-1939, Sępólno Krajeńskie 2005. Mazanowska L, Ceran T., Selbstschutz na Pomorzu Gdańskim i Kujawach (Selbst schutz Westpreussen) [w:] WcieniuEinsatzgruppen. VolksdeutscherSelbstschutz w okupowanej Polsce 1939-1940, red. I. Mazanowska, T. Ceran, Μ. Przegiętka, Warszawa 2021. Mazanowska L, Karolewo 1939. Zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen, Toruń 2019. Mazanowska L, Obóz w Karolewie w okresie wrzesień-grudzień 1939 r. Funkcja nominalna i rzeczywista [w:] Polska pod okupacją 1939-1945, t. 2, red. Μ. Prze- . giętka, Warszawa 2016. Mross H., Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920, Pelplin 1995. Najdowska J., Komierowo i jego dziedzice w XIX i XX wieku, Sępólno Krajeńskie 2003. Niendorf Μ., Minderheiten an der Grenze. Deutsche und Polen in den Kreisen Flatow (Złotów) und Zempełburg (Sępółno Krajeńskie) 1900-1939, Wiesbaden 1997. Olstowski P, Stosunki ludnościowe w województwie pomorskim [w:] Historia Po morza, t. V, cz. I, Toruń 2015. Patoleta B., Kościół katolicki w powiecie sępoleńskim w czasie II wojny światowej, Pelplin 1994. Pietrzyk E., Miejsca pamięci narodowej powiatu sępoleńskiego i ich
wychowaw cza rola w społeczeństwie, Sępólno Krajeńskie 2001. Przegiętka Μ., Komunikacja i polityka. Transport kolejowy i drogowy w stosun kach polsko-niemieckich w latach 1918-1939, Warszawa 2015. „Przystanek Radzim”, red. A. Atamański, Sępólno Krajeńskie-Kamień Krajeński 2013. Rasmus H., Pommerellen Westpreussen 1919-1939, München-Berlin 1989. 142
Skaza L., Pałace i dwory gminy Kamień Krajeński. Historia Właściciele Wspo mnienia Legendy, Sępólno Krajeńskie 2018. Skibiński E., Zbrodnia w Rudzkim Moście w październiku i listopadzie 1939 roku [w:] Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Pol sce 1939-1940. Wybrane zagadnienia, red. I. Mazanowska i T.S. Ceran, Bydgoszcz-Gdańsk 2016. Skorzyński J., Selbstschutz ֊ V kolumna, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1958, t. 10. Sośno na starej fotografii. Gmina i ludzie, red. L. Skaza, Sępólno KrajeńskieWałdowo 2003. Stanke Μ., Radzim ֊ historia zapomnianego obozu, „Kwartalnik Chojnicki” 2013, nr 5. Sziling J., Męczeństwo - służba ֊ walka. Duchowieństwo diecezji chełmińskiej w latach drugiej wojny światowej (1939-1945), Toruń 2019. Wardzyńska Μ., Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Pol sce „Intelligenzaktion”, Warszawa 2009. Wojciechowski Μ., Mniejszość niemiecka w Polsce (1920-1939) [w:] Deutsche und Polen zwischen den Kriegen. Minderheitenstatus und „ Volkstumskampf” im Grenzgebiet. Amtliche Berichterstattung aus beiden Ländern 1920-1939, Hbd. 1, hrsg. R. Jaworski, Μ. Wojciechowski, Μ. Niendorf, P. Hauser, Mün chen 1997.
Indeks osób Adamczyk Antoni 80, 114 Adamiak Antoni 37,47, 51, 54, 67, 80 Adamski 52, 80, 114 Alisch August 69, 115 Alvensleben Ludolf Hermann von 26,29,46, 59, 69 Arendarczyk Izaak 56 Arndt Alfred 69, 125, 127 Arndt Arno 69, 125, 127 Atamański Aleksander 8, 32 Balewski Stanisław 59 Barabas (Barabasz) Konrad Sylwester 52, 80, 117 Barabasz Karol 67, 73 Barra Roman 45, 48, 49, 67, 80, 114, 135 Bartoschek Bruno 37, 63, 69, 113, 128 Becker 31 Behrendt Felix 30, 69, 136 Belter 70 Bettin Piotr 106 Bilski Wiktor 49 Błaszkowski Józef 97 Bogdziński Ignacy 80 Bogdziński Władysław 80 Bojarska Barbara 8,43, 78 BorlikAlfons 53, 79, 81, 119, 120 Boriik Alojzy 67 Boriik Brunon 44, 53, 55, 119, 128 Bom Otto 70, 113 Bomstein Mechol 56 Borzelańczyk Michał 40 Bothe Benon von 14 Brandt 53, 119 Brewka Józef 68, 113 Brząkała Andrzej Józef 67, 81 Buda Bronisław 53, 67, 81, 119, 124, 128 Bukofcer Bemard 56 144 Buława Józef 8, 59, 106 Buława Walentyn 97 Chechła Feliks 106 Chmielewski 81 Chmill August (Johann?) 70 Chojnowski Antoni 97 Chołasiński (Chołaściński, Ghwaściński) Stanisław 81 Cichocki Leon 45, 62 Cyckowska Natalia 139 Cyckowski Alojzy 82 Cyckowski Leon 67, 82 Cyckowski Leonard 42, 43, 47, 64, 65, 67, 82, 114 Cylka Antoni 79, 82 Cylka Paweł 82 Czaja Ludwik Franciszek 53, 67, 82, 120 Czerwiński Aleksander 40, 97 Daas Emil 8, 37, 39-42, 52, 53, 70, 73, 82, 116-118, 123, 127 Dahlke Franciszek 17 Dalke Anton 70, 113 DarońJan47, 65,67, 83, 114 Dietrich Günter 18 Dietrich Wolf Orland 18, 19, 30, 71 Dietzel Karl 28 Dobrin Herman 56, 83 Dolewska Maria 83 Dombrowski Fritz von 70 Domek Bruno 70, 113
Domek Józef 107 Domisch 59 Dorsz Józef Drewel 59 Dyker Bemard 83 Dyker Franciszek 83
Dziekan Franciszek 83 Dziekan Ignacy 38, 51, 68, 113 Edel Max 56 Eschner Werner Albert 32, 34 Fasthoff Wilhelm 29 Fedder Franciszek 97 Ferlings Wilhelm 29 Fiałkowski Tomasz 8, 17 Flor Teofil 43 Foedisch Werner 14, 18, 19 Forster Albert 8, 43, 64, 118 Fritz Alfons 60 Fritz Hugon 49, 59, 63 Gabrych Walerian 98 Gawin Jan 67, 84 Gawrych Antonina 84 Gelber Filip 56 Geras Włodzimierz 53, 67, 84 Gerth Ernst 60 Gerth Kurt 59-61, 73, 99 Gierszewski Bronisław 53, 67, 84, 119 Gierszewski Franciszek 31, 32 Głazik Marian 84 Głomski Stanisław 49, 50 Gojnowski Antoni 98 Golda Moszek 56 Gothajder Josek 56 Gotheider Szmul 56 Gottffried Góralewski Czesław 98 Górnowicz Maksymilian 47,48, 67, 84 Górski Feliks 49 Górski Władysław 67 Grabowski Sylwester 66, 67, 84, 114, 131, 132 Grochowski Franciszek 69, Grochowski Marian 40,42,69,73,105,114, 116-118 Gronczewski Alfons 98 Gronek Edmund 107 Groniewski 59 Gross Alfred 56 Gross Jakób 56 Grote (Goretzki) Johann 70 Grunauer Bernard 56 Grützmacher Josef 70, 113 Grzybowski Franciszek 98 Guss Walerian 45, 50, 59, 67, 73, 84,114 GuzN. 105 Hafke Arthur 30, 70, 114 Hagno Zbigniew 73, 105 Heidermann Bertold 56 Heinrich Gerd 18, 25, 26 Helman 85,133 Hentschel Heinz 30, 70, 126 Hentschel Paul 30, 70, 126 Hermann Fritz 31 Himmler Heinrich 25, 26 Hinz Antoni 67, 85 Hitler Adolf 17,21-23,25, 35, 39, 135 Hoff 18 Hohnert 18 Ikert Antoni 19, 53, 67, 85, 119 Jack (Jach) 67 Jacobson Otto 85 Jahnke Emil 70 Jahnke Karl Albert 70 Jahr Paul 70, 115 Jankowski Władysław 51, 57, 130 Jannowitz Paul 31, 32 Jansen Arno 41, 68 Jansen Christian 25, 29 Januszewski Leon 59 Jarski
Łucjan 53, 67, 85, 120 Jastak Aleksy 43, 50, 55, 63, 67, 85 Jastak Jadwiga 63 Jastrzębski Włodzimierz 8, 31, 56, 58, 66, 68, 78 Jaszkowski Michał 67, 86 Jerochim Georg 56 Jędrzejek Jan Marian 98 Jędrzejowski Mieczysław 98 Junke Franciszek 67, 86 Kabath Stefan 63, 99, 114 Kalaciński Franciszek 86 Kaminer Cilla 57, 86 Kaminer Feliks 56, 86 Kamiński Bronisław 107 Kampf Friedrich 45 Karaszkiewicz Roman 67, 86 Karau Heinz 70, 118 145
Karau Richard 70 Karwasz Stanisław 86 Katlęga 59 Kemnitz Richard Erich 29, 35-38, 40, 42, 44, 48, 50-53, 57-60, 69, 72, 113, 116, 117, 123, 127, 130-132, 135 Ketelhodt Lütke Hermann Wendolin von 14, 30, 126 Kępiński Antoni 76 Kielmann Hermann 70 Kiełbasiński Józef 107 Kilichowski Franciszek 67, 87 Kison, bracia 18 Klozak Maksymilian 87, 114 Kłopotek-Główczewski Franciszek Jan 53, 67, 87 Kłopotek-Główczewski Radomir Franciszek 67, 87 Kłosowski Feliks 107 Kłosowski Ksawery 38, 47, 51, 52 Knack Reinhold 70, 113 Koch Ernst 45, 61 Komierowski Tomasz 39 Kopczyński Czesław 40 Korthaus Reinhold 70 Kośmieja Adolf 67, 87 Kotkę 70, 113 Kottke Willi 70 Kotwicki Franciszek 52, 67, 88 Kowalik Konrad 43 Kowalik Paweł 88 Kowalski Leopold 54, 99 Krajewski zob. Kasper Rajewski Kraszkiewicz 59 Krause Heinz 36, 122 Krawczyk Józef 43 Kriese Kurt 45 Królikowski Antoni 63, 99 Kufel Ignacy 43 Kuffel Jadwiga 64 Kuffel Julian 88 Kuich Franciszek 99 Kunkel Otto 18 Kurzyński Leon 53, 67, 88 Kutzner Bronisław von 33 Kuziński (Kurzyński, Kuszyński) Franciszek 100 146 Labenz Anton 17, 54, 70, 113, 132 Lajpzygier Szmul 56 Lamparski Bernard 79, 100 Lamparski Edmund 79, 100 Lasecki Stefan 100, 114 Lawrenz Jan 55 Lazarus Aleksander 56 Lengleist Wilhelm 26 Lewiński 88 Lindstädt Reinhold 70, 113 Lindstedt 47 Lipiński Bolesław 44 Liss Stefan 77, 88 Lobsenzer Abraham 56 Löwenthal Cecylia 57 Löwenthal (dziecko Cecylii) 83 Ludwikowski Jan 66, 68, 113, 127 Luptowski Józef 45,49 Lutowski 89 Lux Ulrich 18,19,28,30, 70,114,126,132 Łach Piotr 105 Łaszkiewicz Tomasz 18 Maćkowski Stanisław 100 Maćkowski Zdzisław 101
Madejek Jan 67, 89 Madejek Marcin 67, 89 Mahlke Josef 70, 114 Majewski Ksawery 101, 133 Makowski Jakub 108 Malczewski Piotr 108, 114 Marasz Jan 105, 114 Marasz Józef 69 Marczak Antoni 108 Mardzak Stefan 69, 105 Maron Stanisław 101 Masiak Maksymilian 49 Masiak Wincenty 101 Mazella Jan47,50,51,65,67, 89,114,132, 133, 136 Megger Bolesław 101 Mentzen Franciszka 64 Merten-Feddeler Kurt 29 Mięsikowski Klemens 101 Mirr Antoni 67, 89, 114 Мосек Heinrich 69 Мосек Heinz 27, 28, 73 Morus Rubin 56
Morzak Stefan 42, 73, 105 Mostowski Felix 70, 113 Mostowski Franz 70, 113 Mróz Zygmunt 101 Mundt 18 Murek Józef 67, 89 MusolfAlfred 70, 128 Naatz Józef 53, 67, 89 Najman Abram 108 Najman Gerda 108 Najman Jetta 90 Najman Zygmunt 109 Narloch Jakub 45,49 Nehring Alfons 17 Neubauer Heinz 70 Neubauer Kurt Willi Erich 36,38,43,53,54, 70,71,76 Neuman Abram 56 Niemczyk Józef 43 Niendorf Mathias 34 Niklarz Leon 42, 69, 73, 106 Nowakowski Jan 90 Nych Michał 102 Oczkowski Wacław 65 Öhm Franz 71, 113, 130 Öhm Friedrich 71,113, 130 Okonek Alfons 90, 114 Ołyński Felicjan Robert 67, 90 Ołyński Michał 67, 90, 119 Orland Dietrich 19 Orland Wolf Dietrich 18, 71, 115 Ossowski Edwin 40 Ossowski Józef 53, 102, 120 Pajewski Kacper zob. Kasper Rajewski Pajzderski Wacław 53, 67, 90, 120 Pakuła Jan 59, 102 Patoleta Bogusław 9 Patyna Maksymilian 90, 114 Patyna Sylwester Roch 59, 102 Pauly Max 41 Pettka Julian 50, 59, 91 Prefer Abram 56 Piątkowski Konrad 102, 114, 117 Piesik Edmund 73, 106 Piesik Franciszek 66, 67, 109 Pięta 91, 133 Pinczewski Jan 91 Piotrowski Teofil 53, 67, 91, 119 Pliszka Jan 102 Podgórski Franciszek 55 Poegel Gustav 71 Pogodziński Ignacy 114 Pogodziński Władysław 67, 91, 114 Porożyński Leon Gracjan 91 Półrolniczak Stanisław 102 Priebe Gerhard Kurt 54, 71, 77 Pronobis Jan 103 Przybylski Kazimierz (Gwidon) 67, 91 Przytarski Antoni 59, 103 Radtke Józef 67, 92 Radtke Karol (Karl) 49, 63, 117 Rajewski Kasper 47,50,51,65-67,92,114, 131 Rasmus Walter 14 Ratkowski Kajetan Jan 109 Ratz Rudolf71,113 Ratzler 71 Regliński Franciszek 109 Reichelt Ludwik Stanisław 67, 92 Reimer Otton 55, 133
Rennewanz 18 Reszczyński Edward 67, 92 Retmański 92 Richardt Wilhelm Heinrich Theodor 28-30, 35-37,47,48, 52. 54, 60, 69, 72, 73, 122-124,126, 128 Robaszkiewicz Józef 38,45 Romanowski Franciszek 50, 55, 59,67,109 Rosenbaum Franz 71 Rosental Rosa 57, 92 Rosenthal Mojżesz 47,48, 56, 103 Rosiński Paweł 49 Roszczynialski Jan 67, 92 Rożek Antoni 103 Rzepiński Klemens 110 Sakwiński Stefan 103 Samek Jan 110 Sawicki Antoni 93, 67 Sawicki Stanisław 110 Schauer Hans 71 Schauer Heinz Eduard 71 Schischke Herman 37, 47, 71, 113 Schmidt Otto 71, 114 147
Schmidt Traugott 53,71, H9,121,123,125, 127,128 Schmill Bernhard 71 Schneidewind Adalbert 61 Schulz Ernst 71, 113 Schulz Ewald 17, 21, 34,47, 71, 113 Schulz Johann 71,113 Schulz Paul 30, 54, 55, 72 Schwarz Paul Friedrich 54, 71, 113 Seidler Ewald 44, 71,113, Seifert 60 Semrau Józef 49, 63 Seyda Krzysztof Marian 34, 51, 93 Seyda Stefania 32, 51, 67, 93, 114 Seyda Tadeusz 33 Seyda Zygmunt 32, 33 Sieg Antoni 53, 67, 93, 119 Sieg Maximilian 71, 113, 116, 117, 123 Siegler Walter 36, 53,71, 114 Sobierajczyk Stanislaw 53, 67, 93, 120 Sobieszczyk 67, 93 Sokolowski Marian 67, 93 Sorgatz Werner Erichi7, 27-30, 32, 34-38, 40,43,46-48,50-55,57-60,68,69, 72, 73, 75, 77, 113, 116, 117, 119126, 128, 130-133 Sosnowski Piotr 60 Sowiński Stanislaw 47, 65, 67, 94, 114 Splettstoser Jan 103 Spionskowski Alojzy 43 Sprengel Jan 63 Sprengel Rozalia 63 Stachowicz Maksymilian 67, 94 Stachurski Kazimierz Maksymilian 94 Stanke Maciej 9 Steinborn Pawel 94 Stephen August 61 Stockmann Wilhelm Karl 30, 56, 72, 114 Stockmann Paul 14 Stryszek Wladyslaw 94 Stryszyk Pawel 104 Stryszyk Wladyslaw 38, 68, 113 Strzelecki Rudolf 104 Supikowska Helena 93 Supikowski Leon 67, 93 Suwalski Franciszek 67, 94 Szlagowski Stefan 106 Szpajda Wladyslaw 49 Sztajbor 67, 94 148 Szyling Jan 51 Szymański Jan 94, 131, 132 Śliwiński Franciszek 39 Świerczyński Jan 59, 64, 104 Tarlach Konrad 43 Tarlach Pawel 43 Tepper-Ferguson Margaretha von 14 Todtenkopf Rafal 56 Tomaszewski Leon 63, 67, 94, 133 Traugott Schmidt 53,71,123,125,127,128 Trzciński Jan 67, 95 Trzos Karol Wilhelm 67, 95 Tuchler 95 Twarogowski Stanislaw 38, 39, 55, 57, 58,
64, 65, 116, 128 Ulandowski Antoni 95 Ulandowski Leon 95 Wagner August 71, 114 WarczakJan51,67,95,131 Wardzyńska Maria 24 Weckbecker Amo 25 Weckbecker Christian 29, 41, 68 Weiland Albert 71,113 Weiland Otto 53, 113 Weilandt Artur 17 Weilandt Bronisław 95 Weilandt Jan 104 Weilandt Pawel 22 Werner Simon 56 Wilckens Anna von 14, 19 Wilckens Hans Jürgen von 13, 18, 29, 132 Włoch Andrzej 67, 96 Wnuk Antoni 96 Wodaege 18 Wojciech Jan 104 Wojciechowski Marian 11 Wojciechowski Tadeusz 58 Wollenberg Kurt 60, 73 Wolnik Ignacy 68, 113 Wojcik Wacław 67, 96 Wruck Franz 71, 113 Wurlitzer 18 Wysiński Aleksander 62
Zabner Abram 56 Zaremba Antoni 35,71,113 Zbilski Wiktor 44 Ziehlke Antoni 67, 96 Ziehlke Pawel 67, 96 Zielinski Julian 45, 46, 62 Zielke (Ziehlke) Antoni 96 Zielke (Ziehlke) Pawel 96 Zimmermann Alfred 47, 71 Ziółkowski Boleslaw Walerian 53, 67, 96 Ziółkowski Feliks 67, 96 Zöller 59 Zühlke Paul 59, 60 Żurek Stanislaw Alojzy 53, 67, 97, 114 Żychliński Zbigniew 110 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Mazanowska, Izabela 1978- |
| author_GND | (DE-588)1156652847 |
| author_facet | Mazanowska, Izabela 1978- |
| author_role | aut |
| author_sort | Mazanowska, Izabela 1978- |
| author_variant | i m im |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048367207 |
| ctrlnum | (OCoLC)1337123874 (DE-599)KXP1807425061 |
| era | Geschichte 1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03676nam a2200649 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV048367207</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221028 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220719s2022 pl c||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788382294149</subfield><subfield code="9">978-83-8229-414-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1337123874</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)KXP1807425061</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">pl</subfield><subfield code="c">XA-PL</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">15.72</subfield><subfield code="2">bkl</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">15.24</subfield><subfield code="2">bkl</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Mazanowska, Izabela</subfield><subfield code="d">1978-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1156652847</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Radzim 1939</subfield><subfield code="b">zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen</subfield><subfield code="c">Izabela Mazanowska</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gdańsk ; Warszawa</subfield><subfield code="b">Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">148 Seiten, 11 ungezählte Seiten</subfield><subfield code="b">Porträts</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN</subfield><subfield code="v">tom 83</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Quellen- und Literaturverzeichnis: Seite 138-143. - Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Verbrechensopfer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078782-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Nationalsozialistisches Verbrechen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075228-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Selbstschutz</subfield><subfield code="g">Drittes Reich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4294829-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Woiwodschaft Kujawien-Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4596758-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Radzyń Chełmiński</subfield><subfield code="0">(DE-588)4631176-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Westpreußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079244-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Woiwodschaft Kujawien-Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4596758-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Radzyń Chełmiński</subfield><subfield code="0">(DE-588)4631176-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Selbstschutz</subfield><subfield code="g">Drittes Reich</subfield><subfield code="0">(DE-588)4294829-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Nationalsozialistisches Verbrechen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075228-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Verbrechensopfer</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078782-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="g">Volk</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046497-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Instytut Pamięci Narodowej</subfield><subfield code="b">Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)16077498-6</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN</subfield><subfield code="v">tom 83</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV036583209</subfield><subfield code="9">83</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HEBIS Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221028</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033746309</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Woiwodschaft Kujawien-Pommern (DE-588)4596758-1 gnd Radzyń Chełmiński (DE-588)4631176-2 gnd Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd |
| geographic_facet | Woiwodschaft Kujawien-Pommern Radzyń Chełmiński Westpreußen |
| id | DE-604.BV048367207 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:15:49Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:36:10Z |
| institution | BVB |
| institution_GND | (DE-588)16077498-6 |
| isbn | 9788382294149 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033746309 |
| oclc_num | 1337123874 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 148 Seiten, 11 ungezählte Seiten Porträts 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20221028 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku |
| record_format | marc |
| series | Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN |
| series2 | Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN |
| spelling | Mazanowska, Izabela 1978- Verfasser (DE-588)1156652847 aut Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen Izabela Mazanowska Gdańsk ; Warszawa Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku 2022 148 Seiten, 11 ungezählte Seiten Porträts 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN tom 83 Quellen- und Literaturverzeichnis: Seite 138-143. - Personenregister Geschichte 1939 gnd rswk-swf Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd rswk-swf Verbrechensopfer (DE-588)4078782-5 gnd rswk-swf Nationalsozialistisches Verbrechen (DE-588)4075228-8 gnd rswk-swf Selbstschutz Drittes Reich (DE-588)4294829-0 gnd rswk-swf Woiwodschaft Kujawien-Pommern (DE-588)4596758-1 gnd rswk-swf Radzyń Chełmiński (DE-588)4631176-2 gnd rswk-swf Westpreußen (DE-588)4079244-4 gnd rswk-swf Westpreußen (DE-588)4079244-4 g Woiwodschaft Kujawien-Pommern (DE-588)4596758-1 g Radzyń Chełmiński (DE-588)4631176-2 g Selbstschutz Drittes Reich (DE-588)4294829-0 s Nationalsozialistisches Verbrechen (DE-588)4075228-8 s Verbrechensopfer (DE-588)4078782-5 s Polen Volk (DE-588)4046497-0 s Geschichte 1939 z DE-604 Instytut Pamięci Narodowej Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku Sonstige (DE-588)16077498-6 oth Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN tom 83 (DE-604)BV036583209 83 HEBIS Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Mazanowska, Izabela 1978- Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen Publikacje Gdańskiego Oddziału IPN Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Verbrechensopfer (DE-588)4078782-5 gnd Nationalsozialistisches Verbrechen (DE-588)4075228-8 gnd Selbstschutz Drittes Reich (DE-588)4294829-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4046497-0 (DE-588)4078782-5 (DE-588)4075228-8 (DE-588)4294829-0 (DE-588)4596758-1 (DE-588)4631176-2 (DE-588)4079244-4 |
| title | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |
| title_auth | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |
| title_exact_search | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |
| title_exact_search_txtP | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |
| title_full | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen Izabela Mazanowska |
| title_fullStr | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen Izabela Mazanowska |
| title_full_unstemmed | Radzim 1939 zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen Izabela Mazanowska |
| title_short | Radzim 1939 |
| title_sort | radzim 1939 zbrodnie w obozie selbstschutz westpreussen |
| title_sub | zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen |
| topic | Polen Volk (DE-588)4046497-0 gnd Verbrechensopfer (DE-588)4078782-5 gnd Nationalsozialistisches Verbrechen (DE-588)4075228-8 gnd Selbstschutz Drittes Reich (DE-588)4294829-0 gnd |
| topic_facet | Polen Volk Verbrechensopfer Nationalsozialistisches Verbrechen Selbstschutz Drittes Reich Woiwodschaft Kujawien-Pommern Radzyń Chełmiński Westpreußen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033746309&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV036583209 |
| work_keys_str_mv | AT mazanowskaizabela radzim1939zbrodniewobozieselbstschutzwestpreussen AT instytutpamiecinarodowejoddziałowakomisjasciganiazbrodniprzeciwkonarodowipolskiemuwgdansku radzim1939zbrodniewobozieselbstschutzwestpreussen |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis