Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Oświęcim
Wydawnictwo Napoleon V
2022
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 193 Seiten Illustrationen 31 cm |
| ISBN: | 9788381787963 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV048285163 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20221010 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220613s2022 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788381787963 |9 978-83-8178-796-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1334046325 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV048285163 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Kasperski, Tadeusz |d 1972- |e Verfasser |0 (DE-588)1123217904 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |c Tadeusz Kasperski |
| 264 | 1 | |a Oświęcim |b Wydawnictwo Napoleon V |c 2022 | |
| 300 | |a 193 Seiten |b Illustrationen |c 31 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1939-1945 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Niszczyciele / Polska / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Bitwy morskie / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Marine |0 (DE-588)4074570-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Marine |0 (DE-588)4074570-3 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1939-1945 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20221010 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 355.009 |e 22/bsb |f 09044 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 355.009 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033665288 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1812724548672421888 |
|---|---|
| adam_text |
SPIS TRESCI Przedmowa 7 Rozdział I Początek wojny - wałki z okrętami Kriegsmarine na Bałtyku we wrześniu 1939 R. 9 1. Sytuacja na Bałtyku na krótko przed wybuchem wojny 2. Niewykorzystana szansa niszczyciela Wicher w Zatoce Gdańskiej w nocy z 1 na 2 września 3. Bitwa pod Helem 3 września. Stawiacz min Gryfi niszczyciel Wicher kontra niszczyciele Leberecht Maass i Wolfgang Zenker 27 Rozdział II Pierwsze starcia niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej z flotą nawodną Kriegsmarine na Zachodzie 41 1. Nieudane pościgi za zespołami niemieckich niszczycieli (przełom 1939i 1944) r.) 41 2. Walki niszczyciela ORP Błyskawica z niemieckimi ścigaczami w trakcie operacji „Dynamo” (26-31 maja 1940 r.) 46 3. Pojedynek Błyskawicy ze Schnełlbootami i zatopienie „szpiegowskiego” kutra rybackiego (wrzesień 1940 r.) 53 Rozdział III Operacja, która przeszła do legendy - udział Polaków w polowaniu na niemiecki superpancernik Bismarck w maju 1941 r. 9 17 57 1. Polscy podchorążowie na okrętach brytyjskich walczących z Bismarckiem w Cieśninie Duńskiej 24 maja 57 2. Akcja polskiego niszczyciela przeciw Bismarckowi w nocy z 26 na 27 maja 68 3. Polscy podchorążowie na pancernikach HMS Rodney i HMS King George V - świadkowie zatopienia Bismarcka li maja Rozdział IV Najtrudniejszy rok - walki polskich niszczycieli eskortowych typu Hunt w 1942 R. 1. ORP Kujawiak w skutecznej akcji przeciwko niemieckiemu konwojowi w rejonie Alderney w nocy z 3 na 4 lutego 1942 r. Zatopienie niemieckich statków Hermann i Schleswig-Holstein 82 91 91
Spis treści 2. 0 RP Krakowiak atakuje inny konwój w rejonie przylądka La Hague w nocy z 14 na 15 maja 1942 r. 95 3. Ostatnie walki Kujawiaka - starcie z silnym zespołem włoskim w obronie konwoju WS. 19Z zmierzającego na Maltę (operacja „Harpo on”) 15 czerwca 1942 r. 97 4. Walka ORP Krakowiak z niemieckimi ścigaczami w obronie konwoju PW.226 109 5. Udział Krakowiaka w operacji „Bowery” - zatopieniu niemieckiego krążownika pomocniczego Komet - w nocy z 13 na 14 października 1942 r. 114 6. Krakowiak w bitwie z niemieckim konwojem w rejonie Les Roches Douvres wnocyz 1 na 2 listopada 1942г. 119 RozdzialV Akcje i sukcesy ORP Krakowiak, ORP Orkan i ORP Piorun w 1943 R. 123 1. Odparcie ataku Schnellbootówna konwój WP.303 w kanale La Manche z udziałem ORP Krakowiak wnocyz 4 na 5 marca 1943 r. 123 2. Niszczyciel ORP Orfcunwakcji„wymiatającej”wZatoce Biskajskiej. Zatopienie kutra Mascote i ratowanie rozbitków z U-Bootów (22-25 lipea 1943 r.) 124 3. ORP Piorun w walce z niemieckimi ścigaczami pod Salerno (wrzesień 1943 r.) 130 4. Sukces ORP Krakowiak pod Kalimnos na Morzu Egejskim - zatopienie frachtowca Trapani 10 listopada 1943 r. 132 Rozdział VI Największe sukcesy niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej w bojach u wybrzeży francuskich po inwazji w Normandii (czerwiec-wrzesień 1944 r.) I OSTATNIE WALKI WIOSNĄ 194S R. 139 1. Niszczyciel eskortowy ORP Ślązak w rejonie plaży „Sword”. Starcie z niemieckimi torpedowcami z Hawru i walki z niemieckimi ścigaczami (6-10 czerwca 1944 r.) 139 2. Sukcesy ORP Krakowiak w akcji inwazyjnej na odcinku „Gold”. Zatopienie promu artyleryjskiego w
Port-en-Bessin, walki z niemieckimi torpedowcami i ścigaczami (6-11 czerwca 1944 r.) 145 3. Udział niszczycieli ORP Błyskawica i ORP Piorun wbitwie z niemieckimi niszczycielami pod Ushant w nocy z 8 na 9 czerwca 1944 r. Zatopienie niszczycieli ZH HZ 32. 146 4. Zwycięska bitwa ORP Piorun i HMS Ashanti z zespołem sześciu niemieckich trałowców pod Jersey wnocyz 13 na 14 czerwca 1944 r. 154 5. Niszczyciel ORP Błyskawica w akcji przeciw konwojowi pod He de Groix 15 Upea 1944 r. Zatopienie niemieckich ścigaczy okrętów podwodnych UJ 1420 i UJ 1421. 166 4
Spis treści 6. ORP Piorun zatapia w Zatoce Biskajskiej niemiecki przerywacz zagród Sperrbrecher 7 (eks Sauerland) 12 sierpnia 1944 r. 174 7. Ostatnia walka ORP Krakowiak i sukces w starciu z niemieckimi ścigaczami pomiędzy ujściem Tamizy i Ostendą (26 marca 1945 r.) 180 Zakończenie 185 Wykaz skrótów 189 Bibliografia 191 5
Bibliografia I. Źródła archiwalne Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie Akta okrętu ORP „Krakowiak”, sygn. MAR. A. V. 22/7-13. Spis oficerów, podoficerów i marynarzy ORP Kujawiak, sygn. M.A.R. A.V. 21/3, s. 1-3, mps. II. Opracowania i źródła drukowane Bartelski A.S., Hydroplány nad Helem. Działalność niemieckiego lotnictwa nad Wybrzeżem w 1939 r., „Mo rze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bartelski A.S., Na linii ognia. Działania artyleryjskie na Wybrzeżu w czasie Wojny Polskiej 1939 roku, „Mo rze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bartelski A.S., Budzilło W., Udział ORP „Kujawiak" w operacji „Harpoon", „Morze, Statki i Okręty”, 2012, nr 9. Bartelski A.S., Kaczmarek R.M., Połskiej wojny podwodnej ciąg dalszy, „Morze, Statki i Okręty” 2008, nr 4(76). Bartelski A.S., Rusiecki D., Miny w Zatoce. Działania minowe na Zatoce Gdańskiej w czasie Wojny Połskiej 1939 roku, „Morze, Statki i Okręty”, 2014, nr spec. 4. BartosikJ., Wierny okręt, Warszawa 1948. Bąkowski R., Nadolny W., W cieniu sławnej siostry, czyli nie tylko baterią „cyplową" polska artyleria nad brzeżna w 1939 roku stała, „Morze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bekker C., Przeklęte morze, Warszawa 1999. Boczkowski Z., Miny za burtą, Warszawa 1970. BorowiakM., Mała flota bez mitów, Gdańsk 1999. BorowiakM., Mała flota bez mitów 2, Gdańsk 2001. BorowiakM., ORP„Krakowiak”. Okręt, który nigdy nie zobaczył kraju, „Morze”, 2018, nr 10. BorowiakM., Podwodni tropiciele. Tajemnica wraku niszczyciela eskortowego ORP„Kujawiak", Warszawa 2016. BorowiakM., Stalowe drapieżniki. Polskie okręty podwodne
1926-1947, Warszawa 2013. BorowiakM., Kasperski T., Polska Marynarka Wojenna na Morzu Śródziemnym 1940-1944, Oświęcim 2017. BorowiakM., Kasperski T., Uwaga: Zatopić U-Boota! Akcje bojowe polskich okrętów i lotnictwa na morzu 1939-1945, Oświęcim 2016. Broniewicz J., Nie każda kula celna, Warszawa 1987. Bukala G., Udział sił trałowych w obronie Malty, „Morze, Statki i Okręty” 1998, nr 6. CauranaJ., Zatopienia. Niszczyciele na Malcie, „Okręty Wojenne” 2000, nr 6. Churchill W.S., Druga wojna światowa, 1.1, ks. 1, Gdańsk 1994. Cygan W, Granatowa załoga, Gdańsk 2011. Damski Z., Polacy na śródziemnomorskim teatrze wojny 1939-1944, Warszawa 1997. Damski Z., Salut dla „Wichra", Warszawa 1970. Damski Z., 382 dni „Kujawiaka", Warszawa 1982. Domiczek A., Wypad na konwój, [w:] Zwycięskie rejsy, praca zbiorowa, Gdańsk 1981. Federowicz P., Niemieckie trałowce część V֊ służba bojowa, „Okręty Wojenne”, 2004, nr 1. Flisowski Z., Bitwa jutlandzka, Gdańsk 1981. GinsbertJ., 14 odpartych ataków, „Polska Walcząca”, 1945, nr 49. Gröner E., Die Deutschen Kriegschiffe 1815-1945, Bd. 2, München 1968 (Koblenz 1983). Holicki W, Gorące przedpołudnie na Morzu Barentsa, „Morze, Statki i Okręty”, 2012, nr 12. Holicki W, Schnellbooty w walce: 1939-1945 (2), „Historia, Wojsko i Technika”, 2020 nr 3. Kaczmarek R.M., Bracia walczący po przeciwnych stronach - Holenderskie niszczyciele typu „Tjerk Hid des", „Morza, Statki i Okręty”, 2002, nr 6.
Bibliografia Kaczmarek R.M., Operacja „Harpoon" i „Vigorous". Z Gibraltaru na Maltę, „Morze, Statki i Okręty” 2011, որ 10. Kaczmarek R.M., Zamaskowani korsarze Kriegsmarine, Tarnowskie Góry 1997. Kasperski T., Atlantycki rejs „Admirala Scheera", „Morze, Statki i Okręty” 2015, nr 7-8 (159). Kasperski T., „Błyskawica" w akcji pod Ile de Groix, „Morze, Statki i Okręty”, 2015, nr spec. 1. Kasperski T., Największa strata PMW. Zatopienie niszczyciela ORP „Orkan", „Morze, Statki i Okręty” 2013, nr 10. Kasperski T., Niszczyciele PMW w walce z U-Bootami, „Morze, Statki i Okręty” 2015, nr spec. 1. Kasperski T., Operacja „Berlin". „Scharnhorst" i „Gneisenau" ruszają na Atlantyk, „Morza i Okręty” 2016, nr spec. 1. Kasperski T, Operacja „Bowery". Zatopienie krążownika pomocniczego „Komet", „Morze, Statki i Okrę ty” 2013, nr 2. Kasperski T., ORP „Błyskawica" kontra „U 60”pod Dunkierką, „Okręty” 2012, nr 6 ( 15). Kasperski T., ORP „Piorun" w bitwie pod Jersey, „Historia, Wojsko i Technika”, 2019, nr spec. 6. Kasperski T, Ostatnia bitwa ORP „Krakowiak", „Morze, Statki i Okręty”, 2015, nr spec. 3. Kon W, „Cyrk" niszczycieli, Gdańsk 1969. Kon W., Na „Błyskawicy" pod Narwikiem i Dunkierką, Gdańsk 1970. Kosiarz E., Flota Białego Orła, Gdańsk 1984. Kosiarz E., Obrona Gdyni, Warszawa 1984. Kosiarz E., Wojna na Bałtyku 1939, Gdańsk 1988. Koszela W, Niszczyciele Polskiej Marynarki Wojennej, Warszawa 2013. Koszela W., ORP Dragon - okręt, który nie widział ojczyzny (cz. 2), „Morze, Statki i Okręty”, 2013, nr 4. Kowalskij., „Błyskawica”. Opowieść marynarska. Według relacji bosmanmata Zdzisława
Dutkiewicza, Po znań 1949. Kowalski Z., Na „Mazurze" i „Wichrze", „Morze” 1983, nr 9 (631). Kühn V., Torpedoboote und Zeströrer im Einsatz 1939-1945. Kampfund Untergang einer Waffe, Stuttgart 1975. Lipinski J., Druga wojna światowa na morzu, Warszawa 1995. Murawski M.J., Luftwaffe nad morzami, Gdańsk 2000. Müllenheim-Rechberg B.F. von, Pancernik „Bismarck", Gdańsk 2000. Nałęcz-Tymiński R., „Żagle staw - banderę spuść!", Gdynia 1999. Oblicza Wojny. Prawdziwa historia II wojny światowej 1939-1945, cz. 7, Wojna na morzu. Wrzesień 193 9 -grudzień 1941,1998. O’Hara V.P., In Passage Perilous. Malta and the Convoy Battles ofJune 1942, Indianapolis 2013. Pater W, Sukcesy bojowe Polskiej Marynarki Wojennej w II wojnie światowej (5). Udział ORP „Kujawiak" w zniszczeniu trzech statków w rejonie wyspy Alderney 3/4 lutego 1942 r., „Biuletyn Historyczny”, Gdy nia 2008, nr 23. Paterson L., Desperaci Dönitza. Niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne, Warszawa 2008. Perepeczko A., Burza nad Atlantykiem, 1.1, Warszawa 1999; t. 4, Warszawa 2002. Perepeczko A., O panowanie na Morzu Śródziemnym, Gdańsk 1974. Pertek J., Bitwy konwojowe na arktycznej trasie, Poznań 1982. Pertek J., Eskortowce „Krakowiak", „Kujawiak" i „Ślązak", Gdynia 1959. Pertek J., Mała flota wielka duchem, Poznań 1989. Pertek J., Napaść morska na Danię i Norwegię, Poznań 1986. Pertek J., Niszczyciele „Wicher" i „Burza”, Gdańsk 1971. Pertek J., Od Dunkierki do Dakaru, Poznań 1987. Pertek J., Pod obcymi banderami, Poznań 1984. Pertek J., Rajdy niemieckich pancerników, Poznań 1990. Pertek J., Wielkie dni
małejfloty, Poznań 1987. Piwowoński J., Flota spod biało-czerwonej, Warszawa 1989. Pławski E., Fala za falą. Wspomnienia dowódcy ORP „Piorun", Gdańsk 2003. Roskill S.W., The War at Sea, 1.1, London 1961. Smith P.C., Hold the Narrow Sea, Ashbourne 1984. Sopoćko E., Gentelmen, the "Bismarck” has been sunk, London 1942. Sopoćko E., Ironia Losu, „Polska na morzach”, Londyn 1944, nr 14. 192
Bibliografia Sopoćko E., Zatopienie. „Bismarcka”, „Wiadomości Polskie" 1942, որ 3S, s. 3. Szczerkowski W., OKP „Błyskawica”, Gdańsk 1979. Tarrant V.E., Ostatni rok Kriegsmarine. Maj 1944 - majl 945, Warszawa 2001. Tatarynowicz Μ., Jedna noc na Dodekanezie, „Żołnierz Polski na Obczyźnie” 1944, nr 33. Traper J. [TumaniszwiliJ.], Torpeda zygzakuje w Biskaji, „Polska Walcząca”, 1944, nr 39. Twardowski Μ., „Błyskawica” w Biskajach (1944-1945), „Okręty”, 2014, nr spec. 2 (6). Twardowski Μ., „Krakowiak", „Kujawiak" i „Śłązak", „Morza, Statki i Okręty”, 1998, nr 6. Twardowski Μ., Niszczyciele typu Hunt pod polską banderą, „Morze, Statki i Okręty”, 1998, nr 6. Twardowski Μ., Przezbrojenie polskich niszczycieli w II wojnie światowej, „Okręty” 2013, nr spec. 1. Wahl J.B., Le Mur de L'Atlantique dans les iles anglo-normandes, 1995. Whitley M.J., Destroyers of World War Two, London 1988. Zabłocki WP., Drednoty Morza Czarnego, „Morza, Statki i Okręty”, 1999, որ 4. III. Internet http:/Į grid.nylle.de/find http://jproc.ca/haida/ uj 1420.html http : //www.404squadron.com/Augi944.html http://www.aberth.com/diadem/ http : //www.archeosousmarine.net/bdd/ fichetech.php.id http://www.derbysulzers.com/shipsauerland.html http://www.divernet.com http: //www.foerderverein-museums-schnellboot.de/s-boote/kriegsmarine/kriegsschaupl/kanal45.htm http://www.polishnavy.pl( 1918-1947) http : //www.scyllias.fr/actualite_0512_UJ 1 gb.php http : //www.uboat.net http://www.wlb-stuttgard.de/Seekrieg/ chronik.htm http://www.youtube.com/watch?v=-BO-WXC79QU_ http : / /www.youtube.com/watch?v=NnvnlwnPeAQ, http : /
/www.youtube.com /watch?v=S6KvlqOJzns, https : //www.jerseybunkertours.com/ww2-batteries-in-j ersey#! https : //www.youtube.com/watch ?v=9j d6DbP3_Lc www.historisches-marinearchiv.de/projekte/duikboot/eingabe.php ?lang=2 www.wrecksite.eu/wreckaspx? 16365 193 |
| adam_txt |
SPIS TRESCI Przedmowa 7 Rozdział I Początek wojny - wałki z okrętami Kriegsmarine na Bałtyku we wrześniu 1939 R. 9 1. Sytuacja na Bałtyku na krótko przed wybuchem wojny 2. Niewykorzystana szansa niszczyciela Wicher w Zatoce Gdańskiej w nocy z 1 na 2 września 3. Bitwa pod Helem 3 września. Stawiacz min Gryfi niszczyciel Wicher kontra niszczyciele Leberecht Maass i Wolfgang Zenker 27 Rozdział II Pierwsze starcia niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej z flotą nawodną Kriegsmarine na Zachodzie 41 1. Nieudane pościgi za zespołami niemieckich niszczycieli (przełom 1939i 1944) r.) 41 2. Walki niszczyciela ORP Błyskawica z niemieckimi ścigaczami w trakcie operacji „Dynamo” (26-31 maja 1940 r.) 46 3. Pojedynek Błyskawicy ze Schnełlbootami i zatopienie „szpiegowskiego” kutra rybackiego (wrzesień 1940 r.) 53 Rozdział III Operacja, która przeszła do legendy - udział Polaków w polowaniu na niemiecki superpancernik Bismarck w maju 1941 r. 9 17 57 1. Polscy podchorążowie na okrętach brytyjskich walczących z Bismarckiem w Cieśninie Duńskiej 24 maja 57 2. Akcja polskiego niszczyciela przeciw Bismarckowi w nocy z 26 na 27 maja 68 3. Polscy podchorążowie na pancernikach HMS Rodney i HMS King George V - świadkowie zatopienia Bismarcka li maja Rozdział IV Najtrudniejszy rok - walki polskich niszczycieli eskortowych typu Hunt w 1942 R. 1. ORP Kujawiak w skutecznej akcji przeciwko niemieckiemu konwojowi w rejonie Alderney w nocy z 3 na 4 lutego 1942 r. Zatopienie niemieckich statków Hermann i Schleswig-Holstein 82 91 91
Spis treści 2. 0 RP Krakowiak atakuje inny konwój w rejonie przylądka La Hague w nocy z 14 na 15 maja 1942 r. 95 3. Ostatnie walki Kujawiaka - starcie z silnym zespołem włoskim w obronie konwoju WS. 19Z zmierzającego na Maltę (operacja „Harpo on”) 15 czerwca 1942 r. 97 4. Walka ORP Krakowiak z niemieckimi ścigaczami w obronie konwoju PW.226 109 5. Udział Krakowiaka w operacji „Bowery” - zatopieniu niemieckiego krążownika pomocniczego Komet - w nocy z 13 na 14 października 1942 r. 114 6. Krakowiak w bitwie z niemieckim konwojem w rejonie Les Roches Douvres wnocyz 1 na 2 listopada 1942г. 119 RozdzialV Akcje i sukcesy ORP Krakowiak, ORP Orkan i ORP Piorun w 1943 R. 123 1. Odparcie ataku Schnellbootówna konwój WP.303 w kanale La Manche z udziałem ORP Krakowiak wnocyz 4 na 5 marca 1943 r. 123 2. Niszczyciel ORP Orfcunwakcji„wymiatającej”wZatoce Biskajskiej. Zatopienie kutra Mascote i ratowanie rozbitków z U-Bootów (22-25 lipea 1943 r.) 124 3. ORP Piorun w walce z niemieckimi ścigaczami pod Salerno (wrzesień 1943 r.) 130 4. Sukces ORP Krakowiak pod Kalimnos na Morzu Egejskim - zatopienie frachtowca Trapani 10 listopada 1943 r. 132 Rozdział VI Największe sukcesy niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej w bojach u wybrzeży francuskich po inwazji w Normandii (czerwiec-wrzesień 1944 r.) I OSTATNIE WALKI WIOSNĄ 194S R. 139 1. Niszczyciel eskortowy ORP Ślązak w rejonie plaży „Sword”. Starcie z niemieckimi torpedowcami z Hawru i walki z niemieckimi ścigaczami (6-10 czerwca 1944 r.) 139 2. Sukcesy ORP Krakowiak w akcji inwazyjnej na odcinku „Gold”. Zatopienie promu artyleryjskiego w
Port-en-Bessin, walki z niemieckimi torpedowcami i ścigaczami (6-11 czerwca 1944 r.) 145 3. Udział niszczycieli ORP Błyskawica i ORP Piorun wbitwie z niemieckimi niszczycielami pod Ushant w nocy z 8 na 9 czerwca 1944 r. Zatopienie niszczycieli ZH HZ 32. 146 4. Zwycięska bitwa ORP Piorun i HMS Ashanti z zespołem sześciu niemieckich trałowców pod Jersey wnocyz 13 na 14 czerwca 1944 r. 154 5. Niszczyciel ORP Błyskawica w akcji przeciw konwojowi pod He de Groix 15 Upea 1944 r. Zatopienie niemieckich ścigaczy okrętów podwodnych UJ 1420 i UJ 1421. 166 4
Spis treści 6. ORP Piorun zatapia w Zatoce Biskajskiej niemiecki przerywacz zagród Sperrbrecher 7 (eks Sauerland) 12 sierpnia 1944 r. 174 7. Ostatnia walka ORP Krakowiak i sukces w starciu z niemieckimi ścigaczami pomiędzy ujściem Tamizy i Ostendą (26 marca 1945 r.) 180 Zakończenie 185 Wykaz skrótów 189 Bibliografia 191 5
Bibliografia I. Źródła archiwalne Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie Akta okrętu ORP „Krakowiak”, sygn. MAR. A. V. 22/7-13. Spis oficerów, podoficerów i marynarzy ORP Kujawiak, sygn. M.A.R. A.V. 21/3, s. 1-3, mps. II. Opracowania i źródła drukowane Bartelski A.S., Hydroplány nad Helem. Działalność niemieckiego lotnictwa nad Wybrzeżem w 1939 r., „Mo rze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bartelski A.S., Na linii ognia. Działania artyleryjskie na Wybrzeżu w czasie Wojny Polskiej 1939 roku, „Mo rze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bartelski A.S., Budzilło W., Udział ORP „Kujawiak" w operacji „Harpoon", „Morze, Statki i Okręty”, 2012, nr 9. Bartelski A.S., Kaczmarek R.M., Połskiej wojny podwodnej ciąg dalszy, „Morze, Statki i Okręty” 2008, nr 4(76). Bartelski A.S., Rusiecki D., Miny w Zatoce. Działania minowe na Zatoce Gdańskiej w czasie Wojny Połskiej 1939 roku, „Morze, Statki i Okręty”, 2014, nr spec. 4. BartosikJ., Wierny okręt, Warszawa 1948. Bąkowski R., Nadolny W., W cieniu sławnej siostry, czyli nie tylko baterią „cyplową" polska artyleria nad brzeżna w 1939 roku stała, „Morze, Statki i Okręty” 2014, nr spec. 4. Bekker C., Przeklęte morze, Warszawa 1999. Boczkowski Z., Miny za burtą, Warszawa 1970. BorowiakM., Mała flota bez mitów, Gdańsk 1999. BorowiakM., Mała flota bez mitów 2, Gdańsk 2001. BorowiakM., ORP„Krakowiak”. Okręt, który nigdy nie zobaczył kraju, „Morze”, 2018, nr 10. BorowiakM., Podwodni tropiciele. Tajemnica wraku niszczyciela eskortowego ORP„Kujawiak", Warszawa 2016. BorowiakM., Stalowe drapieżniki. Polskie okręty podwodne
1926-1947, Warszawa 2013. BorowiakM., Kasperski T., Polska Marynarka Wojenna na Morzu Śródziemnym 1940-1944, Oświęcim 2017. BorowiakM., Kasperski T., Uwaga: Zatopić U-Boota! Akcje bojowe polskich okrętów i lotnictwa na morzu 1939-1945, Oświęcim 2016. Broniewicz J., Nie każda kula celna, Warszawa 1987. Bukala G., Udział sił trałowych w obronie Malty, „Morze, Statki i Okręty” 1998, nr 6. CauranaJ., Zatopienia. Niszczyciele na Malcie, „Okręty Wojenne” 2000, nr 6. Churchill W.S., Druga wojna światowa, 1.1, ks. 1, Gdańsk 1994. Cygan W, Granatowa załoga, Gdańsk 2011. Damski Z., Polacy na śródziemnomorskim teatrze wojny 1939-1944, Warszawa 1997. Damski Z., Salut dla „Wichra", Warszawa 1970. Damski Z., 382 dni „Kujawiaka", Warszawa 1982. Domiczek A., Wypad na konwój, [w:] Zwycięskie rejsy, praca zbiorowa, Gdańsk 1981. Federowicz P., Niemieckie trałowce część V֊ służba bojowa, „Okręty Wojenne”, 2004, nr 1. Flisowski Z., Bitwa jutlandzka, Gdańsk 1981. GinsbertJ., 14 odpartych ataków, „Polska Walcząca”, 1945, nr 49. Gröner E., Die Deutschen Kriegschiffe 1815-1945, Bd. 2, München 1968 (Koblenz 1983). Holicki W, Gorące przedpołudnie na Morzu Barentsa, „Morze, Statki i Okręty”, 2012, nr 12. Holicki W, Schnellbooty w walce: 1939-1945 (2), „Historia, Wojsko i Technika”, 2020 nr 3. Kaczmarek R.M., Bracia walczący po przeciwnych stronach - Holenderskie niszczyciele typu „Tjerk Hid des", „Morza, Statki i Okręty”, 2002, nr 6.
Bibliografia Kaczmarek R.M., Operacja „Harpoon" i „Vigorous". Z Gibraltaru na Maltę, „Morze, Statki i Okręty” 2011, որ 10. Kaczmarek R.M., Zamaskowani korsarze Kriegsmarine, Tarnowskie Góry 1997. Kasperski T., Atlantycki rejs „Admirala Scheera", „Morze, Statki i Okręty” 2015, nr 7-8 (159). Kasperski T., „Błyskawica" w akcji pod Ile de Groix, „Morze, Statki i Okręty”, 2015, nr spec. 1. Kasperski T., Największa strata PMW. Zatopienie niszczyciela ORP „Orkan", „Morze, Statki i Okręty” 2013, nr 10. Kasperski T., Niszczyciele PMW w walce z U-Bootami, „Morze, Statki i Okręty” 2015, nr spec. 1. Kasperski T., Operacja „Berlin". „Scharnhorst" i „Gneisenau" ruszają na Atlantyk, „Morza i Okręty” 2016, nr spec. 1. Kasperski T, Operacja „Bowery". Zatopienie krążownika pomocniczego „Komet", „Morze, Statki i Okrę ty” 2013, nr 2. Kasperski T., ORP „Błyskawica" kontra „U 60”pod Dunkierką, „Okręty” 2012, nr 6 ( 15). Kasperski T., ORP „Piorun" w bitwie pod Jersey, „Historia, Wojsko i Technika”, 2019, nr spec. 6. Kasperski T, Ostatnia bitwa ORP „Krakowiak", „Morze, Statki i Okręty”, 2015, nr spec. 3. Kon W, „Cyrk" niszczycieli, Gdańsk 1969. Kon W., Na „Błyskawicy" pod Narwikiem i Dunkierką, Gdańsk 1970. Kosiarz E., Flota Białego Orła, Gdańsk 1984. Kosiarz E., Obrona Gdyni, Warszawa 1984. Kosiarz E., Wojna na Bałtyku 1939, Gdańsk 1988. Koszela W, Niszczyciele Polskiej Marynarki Wojennej, Warszawa 2013. Koszela W., ORP Dragon - okręt, który nie widział ojczyzny (cz. 2), „Morze, Statki i Okręty”, 2013, nr 4. Kowalskij., „Błyskawica”. Opowieść marynarska. Według relacji bosmanmata Zdzisława
Dutkiewicza, Po znań 1949. Kowalski Z., Na „Mazurze" i „Wichrze", „Morze” 1983, nr 9 (631). Kühn V., Torpedoboote und Zeströrer im Einsatz 1939-1945. Kampfund Untergang einer Waffe, Stuttgart 1975. Lipinski J., Druga wojna światowa na morzu, Warszawa 1995. Murawski M.J., Luftwaffe nad morzami, Gdańsk 2000. Müllenheim-Rechberg B.F. von, Pancernik „Bismarck", Gdańsk 2000. Nałęcz-Tymiński R., „Żagle staw - banderę spuść!", Gdynia 1999. Oblicza Wojny. Prawdziwa historia II wojny światowej 1939-1945, cz. 7, Wojna na morzu. Wrzesień 193 9 -grudzień 1941,1998. O’Hara V.P., In Passage Perilous. Malta and the Convoy Battles ofJune 1942, Indianapolis 2013. Pater W, Sukcesy bojowe Polskiej Marynarki Wojennej w II wojnie światowej (5). Udział ORP „Kujawiak" w zniszczeniu trzech statków w rejonie wyspy Alderney 3/4 lutego 1942 r., „Biuletyn Historyczny”, Gdy nia 2008, nr 23. Paterson L., Desperaci Dönitza. Niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne, Warszawa 2008. Perepeczko A., Burza nad Atlantykiem, 1.1, Warszawa 1999; t. 4, Warszawa 2002. Perepeczko A., O panowanie na Morzu Śródziemnym, Gdańsk 1974. Pertek J., Bitwy konwojowe na arktycznej trasie, Poznań 1982. Pertek J., Eskortowce „Krakowiak", „Kujawiak" i „Ślązak", Gdynia 1959. Pertek J., Mała flota wielka duchem, Poznań 1989. Pertek J., Napaść morska na Danię i Norwegię, Poznań 1986. Pertek J., Niszczyciele „Wicher" i „Burza”, Gdańsk 1971. Pertek J., Od Dunkierki do Dakaru, Poznań 1987. Pertek J., Pod obcymi banderami, Poznań 1984. Pertek J., Rajdy niemieckich pancerników, Poznań 1990. Pertek J., Wielkie dni
małejfloty, Poznań 1987. Piwowoński J., Flota spod biało-czerwonej, Warszawa 1989. Pławski E., Fala za falą. Wspomnienia dowódcy ORP „Piorun", Gdańsk 2003. Roskill S.W., The War at Sea, 1.1, London 1961. Smith P.C., Hold the Narrow Sea, Ashbourne 1984. Sopoćko E., Gentelmen, the "Bismarck” has been sunk, London 1942. Sopoćko E., Ironia Losu, „Polska na morzach”, Londyn 1944, nr 14. 192
Bibliografia Sopoćko E., Zatopienie. „Bismarcka”, „Wiadomości Polskie" 1942, որ 3S, s. 3. Szczerkowski W., OKP „Błyskawica”, Gdańsk 1979. Tarrant V.E., Ostatni rok Kriegsmarine. Maj 1944 - majl 945, Warszawa 2001. Tatarynowicz Μ., Jedna noc na Dodekanezie, „Żołnierz Polski na Obczyźnie” 1944, nr 33. Traper J. [TumaniszwiliJ.], Torpeda zygzakuje w Biskaji, „Polska Walcząca”, 1944, nr 39. Twardowski Μ., „Błyskawica” w Biskajach (1944-1945), „Okręty”, 2014, nr spec. 2 (6). Twardowski Μ., „Krakowiak", „Kujawiak" i „Śłązak", „Morza, Statki i Okręty”, 1998, nr 6. Twardowski Μ., Niszczyciele typu Hunt pod polską banderą, „Morze, Statki i Okręty”, 1998, nr 6. Twardowski Μ., Przezbrojenie polskich niszczycieli w II wojnie światowej, „Okręty” 2013, nr spec. 1. Wahl J.B., Le Mur de L'Atlantique dans les iles anglo-normandes, 1995. Whitley M.J., Destroyers of World War Two, London 1988. Zabłocki WP., Drednoty Morza Czarnego, „Morza, Statki i Okręty”, 1999, որ 4. III. Internet http:/Į grid.nylle.de/find http://jproc.ca/haida/ uj 1420.html http : //www.404squadron.com/Augi944.html http://www.aberth.com/diadem/ http : //www.archeosousmarine.net/bdd/ fichetech.php.id http://www.derbysulzers.com/shipsauerland.html http://www.divernet.com http: //www.foerderverein-museums-schnellboot.de/s-boote/kriegsmarine/kriegsschaupl/kanal45.htm http://www.polishnavy.pl( 1918-1947) http : //www.scyllias.fr/actualite_0512_UJ 1 gb.php http : //www.uboat.net http://www.wlb-stuttgard.de/Seekrieg/ chronik.htm http://www.youtube.com/watch?v=-BO-WXC79QU_ http : / /www.youtube.com/watch?v=NnvnlwnPeAQ, http : /
/www.youtube.com /watch?v=S6KvlqOJzns, https : //www.jerseybunkertours.com/ww2-batteries-in-j ersey#! https : //www.youtube.com/watch ?v=9j d6DbP3_Lc www.historisches-marinearchiv.de/projekte/duikboot/eingabe.php ?lang=2 www.wrecksite.eu/wreckaspx? 16365 193 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Kasperski, Tadeusz 1972- |
| author_GND | (DE-588)1123217904 |
| author_facet | Kasperski, Tadeusz 1972- |
| author_role | aut |
| author_sort | Kasperski, Tadeusz 1972- |
| author_variant | t k tk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV048285163 |
| ctrlnum | (OCoLC)1334046325 (DE-599)BVBBV048285163 |
| era | Geschichte 1939-1945 gnd |
| era_facet | Geschichte 1939-1945 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV048285163</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20221010</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220613s2022 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381787963</subfield><subfield code="9">978-83-8178-796-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1334046325</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV048285163</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kasperski, Tadeusz</subfield><subfield code="d">1972-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1123217904</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945</subfield><subfield code="c">Tadeusz Kasperski</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Oświęcim</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Napoleon V</subfield><subfield code="c">2022</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">193 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">31 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Niszczyciele / Polska / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Bitwy morskie / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Marine</subfield><subfield code="0">(DE-588)4074570-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Marine</subfield><subfield code="0">(DE-588)4074570-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20221010</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">355.009</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033665288</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV048285163 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T20:01:44Z |
| indexdate | 2024-10-12T16:00:43Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788381787963 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033665288 |
| oclc_num | 1334046325 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 193 Seiten Illustrationen 31 cm |
| psigel | BSB_NED_20221010 |
| publishDate | 2022 |
| publishDateSearch | 2022 |
| publishDateSort | 2022 |
| publisher | Wydawnictwo Napoleon V |
| record_format | marc |
| spelling | Kasperski, Tadeusz 1972- Verfasser (DE-588)1123217904 aut Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 Tadeusz Kasperski Oświęcim Wydawnictwo Napoleon V 2022 193 Seiten Illustrationen 31 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Geschichte 1939-1945 gnd rswk-swf Niszczyciele / Polska / 1900-1945 jhpk Bitwy morskie / 1900-1945 jhpk Marine (DE-588)4074570-3 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Marine (DE-588)4074570-3 s Geschichte 1939-1945 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Kasperski, Tadeusz 1972- Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 Niszczyciele / Polska / 1900-1945 jhpk Bitwy morskie / 1900-1945 jhpk Marine (DE-588)4074570-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4074570-3 (DE-588)4046496-9 |
| title | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |
| title_auth | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |
| title_exact_search | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |
| title_exact_search_txtP | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |
| title_full | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 Tadeusz Kasperski |
| title_fullStr | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 Tadeusz Kasperski |
| title_full_unstemmed | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 Tadeusz Kasperski |
| title_short | Bitwy morskie niszczycieli Polskiej Marynarki Wojennej 1939-1945 |
| title_sort | bitwy morskie niszczycieli polskiej marynarki wojennej 1939 1945 |
| topic | Niszczyciele / Polska / 1900-1945 jhpk Bitwy morskie / 1900-1945 jhpk Marine (DE-588)4074570-3 gnd |
| topic_facet | Niszczyciele / Polska / 1900-1945 Bitwy morskie / 1900-1945 Marine Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033665288&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT kasperskitadeusz bitwymorskieniszczycielipolskiejmarynarkiwojennej19391945 |