Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Wrocław
Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"
2021
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Literaturverzeichnis Abstract Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Beschreibung: | 277 Seiten Illustrationen 24 cm |
| ISBN: | 9788396004048 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047910838 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20231114 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 220405s2021 xx a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788396004048 |9 978-83-960040-4-8 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1310249975 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047910838 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 |a DE-Re13 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Szajda, Marek |e Verfasser |0 (DE-588)1254808027 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |c Marek Szajda |
| 264 | 1 | |a Wrocław |b Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" |c 2021 | |
| 300 | |a 277 Seiten |b Illustrationen |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Deutsche und englische Zusammenfassung | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1945-1956 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Juden |0 (DE-588)4028808-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Jelenia Góra |0 (DE-588)15523-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Ludność miejska | |
| 653 | 0 | |a Społeczności lokalne | |
| 653 | 0 | |a Żydzi | |
| 653 | 2 | |a Jelenia Góra (woj. dolnośląskie) | |
| 653 | 0 | |a Żydzi / Polska / Jelenia Góra (województwo dolnośląskie) / 1945-1970 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1945-1989 | |
| 653 | 6 | |a Monografia | |
| 689 | 0 | 0 | |a Jelenia Góra |0 (DE-588)15523-8 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Juden |0 (DE-588)4028808-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1945-1956 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220422 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09044 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909.04924 |e 22/bsb |f 09044 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909.04924 |e 22/bsb |f 09045 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09045 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033292598 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1818323424639975424 |
|---|---|
| adam_text |
Bibliografia Źródła archiwalne Archiwum Akt Nowych Archiwum Państwowe we Wrocławiu Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego Archiwum Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Archiwum Biblioteki Katedry Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego Archiwum Yad Vashem Archiwum Kibucu Bojowników Getta Archiwum Instytutu Massuah Źródła historii mówionej Archiwum Historii Mówionej Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” United States Holocaust Memorial Museum ֊ The Jeff and Toby Herr Orał History Archive usc Shoah Foundation ֊ Visual History Archive Źródła drukowane Adressbuch / Einwohnerbuch fiír den Landkreis Hirschberg mit den Städten Bad Warmbrunn, Kupferberg, Schmiedeberg und allen Gemeinden 1937, Breslau 1937· Einwohner-Buch von Hirschberg und Umgebung 1930, b.m. 1930.
Herbst J. K., Kronika miasta Jelenia Góra na Śląsku do roku 1847, tłum. T. Pryll, M. Białokryty, E. Mendyk, Jelenia Góra 2007. Mothes H., DieJuden in Stadt ind Kreis Hirschberg і. Rsgb., mps., Hirschberg 1938. Wspomnienia i pamiętniki Apt Feldman Elsner R., Renia: a Holocaust Memoir, https.y/www.grubstreetbooks.ca/renia/ (dostęp: 5 vu 2021 r.). Cohn W, Żadnego prawa - nigdzie. Dziennik z Breslau 1933-1941. Wybranefrag menty, oprać. N. Conrads, tłum. V. Grotowicz, Wrocław 2010. Filc]., Moje życie. Nie tylko zakręty i wiraże, [w:] Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, cz. 1: Teksty, red. T. Włodarczyk, Wrocław 2017. Grözinger E. Ա, Moja polska dekada, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Histo rycznego”, nr 1-2 (1998), s. 99-105. Krum-Ledowska M., Królewna z kukurydzy, [b.m.] 2021. Mostowicz A., Żółta gwiazda i czerwony krzyż, Warszawa 1988. Wiszniewicz ]., Życie przecięte: opowieści pokolenia Marca, Wołowiec 2008. Zeichner B., 0 roku, uff., [w:] Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, red. T. Włodarczyk, Wrocław 2017, s. 138-149· Prasa „Głos Bundu” „Ichud” „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolny Śląsk” „Nowiny Jeleniogórskie” „Opinia. Pismo Syjonistyczno-Demokratyczne” www.bundesarchiv.de www.cmentarze-zydowskie.pl www.jelonka.com www.nj24.pl jrvng.yadvashem.org B ib lio g rafia Strony internetowe 247
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Opracowania 248 Adelson ]., W Polsce zwanej ludową, [w:] Najnowsze dzieje Żydów w Polsce: w zarysie (do 1950 roku), red. J. Tomaszewski, Warszawa 1993, s. 387-478. Aleksiun N., Dokąd dalej?Ruch syjonistyczny w Polsce (1944-1950), Warszawa 2002. Aleksiun N., Jewish responses to antisemitism in Poland, 1944-1947, [w:] Con tested Memories. Poles and jews during the Holocaust and Its Aftermath, ed. J. D. Zimmerman, New Brunswick 2003, s. 247-261. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 1, „Biu letyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3/2 (1995/1996), s. 67-99. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 2, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3 (1996), s. 33-49. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 3, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 4 (1996), s. 35-48. Aleksiun N., The Central Jewish Historical Commission in Poland 1944-1947, „Polin. Studies in Polish Jewry”, voi. 20 (2008), s. 74-97. Aleksiun N., The vicious circle: Jews in communist Poland, 1944-1956, „Studies in Contemporary Jewry”, voi. 19 (2003), s. 157-180. Aparat bezpieczeństwa w Polsce: kadra kierownicza, 1.1:1944-1956, red. K. Szwagrzyk, K. Bedyński, Warszawa 2005. Balbus T., Powiatowe i miejskie Urzędy Bezpieczeństwa, [w:] Urząd Bezpie czeństwa na Dolnym Śląsku 1945-1956. Z badań nad organizacją i dzia łalnością aparatu bezpieczeństwa, red. R. Klementowski, K. Szwagrzyk, Wrocław 2012, s. 50-94. Bartkowski Z., Obozy pracy przymusowej
i obozy jenieckie na Ziemi Jeleniogórskiej w latach 1939-1945, „Rocznik Jeleniogórski” 1.10 (1972), s. 87-113. Bartnicka A., Jewish Forced Labourers in the Munitions Factory o/hasag in Skarżysko-Kamienna during the Second World War - the Outline of the Problem, „International Relations Review”, voi. 1, issue 3 (2018), s. 226-235. Bednarek M., Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2020. Berendt G., Dekada ożywienia: instytucjonalne życie żydowskie w Polsce w latach 1980-1989, [w:] Społeczeństwo polskie w latach 1980-1989, red. N. Jarska, J. Olaszek, Warszawa 2015, s. 349-373. Berendt G., Emigracja ludności żydowskiej z Polski w latach 1945-1967, „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały”, nr vii (2006), s. 25-60. Berendt G., „Społeczność na pokaz”: problematyka żydowska w działaniach władz prl w latach 1971-1989, [w:] Między ideologią a socjotechniką:
B ibliografia kwestia mniejszości narodowych w działalności władz komunistycznych doświadczenie polskie i środkowoeuropejskie, red. J. Syrnyk, M. Semczyszyn, Warszawa 2014, s. 317-367. Berendt G., Violence against jews in Poland, 1944-47: The State of Research and its Presentation, [w:] New Directions in the History of the Jews in the Polish Lands, ed. A. Polonsky, H. Węgrzynek, A. Żbikowski, Boston 2018, s. 442-451. Berendt G., Wpływ liberalizacji politycznej roku 1956 na sytuację Żydów, [w:] Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 359-384. Berendt G., Zjednoczenie Syjonistów Demokratów „Ichud”- „z biało-niebieskimi sztandarami w morzu czerwonych sztandarów”, [w:] G. Berendt, A. Grabski, Między emigracją a trwaniem. Syjoniści i komuniści żydowscy w Polsce po Holocauście, Warszawa 2003, s. 101-185. Berendt G., Życie żydowskie w Polsce w latach 1950-1956. Z dziejów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, Gdańsk 2006. Berendt G., Żydzi na gdańskim rozdrożu (1945-1959), Gdańsk 2000. Berendt G., Grabski A., Stankowski A., Studia z historii Żydów w Polsce po 1945 r, Warszawa 2000. Bereszyński Z., Komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec Żydów i postaw antysemickich na Dolnym i Górnym Śląsku w pierwszych latach po zakoń czeniu u wojny światowej, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty, red. M. Bukiel, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2020, s. 307-329. Bereszyński Z., Żydzi i aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej na przykładzie Górnego i Dolnego Śląska w latach 1945-1989, [w:] Relacje polsko-
żydowskie w xx wieku. Badania ֊ kontrowersje - perspektywy, red. T. Domański, E. Majcher-Ociesa, Kielce-Warszawa 2021, s. 77-103. Bergman E., Jagielski J., Ślady obecności. Synagogi i cmentarze, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2012, s. 471-491. Biegański Z., Mniejszość żydowska w Bydgoszczy: 1920-1939, Bydgoszcz 1999. Bielawski K., „Nawet umarłym nie dali spokoju”. Destrukcja cmentarzy żydow skich na terenach obecnej Polski w latach 1955-1945, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 15 (2019), s. 528-554. Bielawski K., Zagłada cmentarzy żydowskich, Warszawa 2020. Blatman D., Strangers in their Own Land. Polish Jewfrom Lublin to Kielce, „Polin. Studies in Polish Jewry” voi. 15 (2002), s. 335-358. 249
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 250 Borkowski M., Kirmiel A., Włodarczyk T., Śladami Żydów: Dolny Śląsk, Opolsz czyzna, Ziemia Lubuska, Warszawa 2008. Brenner M., German-Jewish history in modern times, vol. 2: Emancipation and acculturation : 1780-1871, New York 1997. Brenner M., Nach dem Holocaust. Juden in Deutschland 1945-1950, München 1995. Bronsztejn S., Uwagi o ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku w pierwszych latach po wyzwoleniu, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 75 (1970), s. 31-54. Bronsztejn S., Z dziejów ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku po u wojnie światowej, Wrocław 1993. Cała A., Działalność Komisji Specjalnej Centralnego Komitetu Żydów w Polsce w latach 1946-1947, [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xix i xx wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski, War szawa 2019, s. 327-344. Cała A., Komisje Specjalne przy Komitetach Żydowskich w Polsce - aspekt geogra ficzny, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 5 (2016), s. 39-60. Cała A., Mniejszość żydowska, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach politycznych (1944-1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998, s. 245-289. . Cała A., Ochrona bezpieczeństwafizycznego Żydów w Polsce powojennej: komisje specjalne przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce, Warszawa 2014. Cała A., Żyd - wróg odwieczny?Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Warszawa 2012. Čapková К., Germans orJews? German-SpeakingJews in Poland and Czechoslovakia after World Waru, „Kwartalnik Historii Żydów”, որ շ (2013), s.
348-362. Cichopek A., Pogrom Żydów w Krakowie 11 sierpnia 1945, Warszawa 2000. Cichopek-Gajraj A., Beyond violence: Jewish survivors in Poland and Slovakia, 1944-48, Cambridge 2014. Czystka w korpusie oficerskim: wydarzenia 1967 roku w Wojsku Polskim w doku mentach, oprać. E. J. Nalepa, Warszawa 2000. Datner H., Po Zagładzie: społeczna historia domów dziecka, szkól, kól studentów w dokumentach Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, Warszawa 2016. Datner H., Szkoły Centralnego Komitetu Żydów w Polsce w latach 1944-1949, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 1-3 (1994), s. 103-119· Dąbrowska K., Od autobiografii do historii - konstruowanie pamięci indywi dualnej i zbiorowej Żydów mieszkających na Dolnym Śląsku po π wojnie światowej, Warszawa 2011 [niepublikowana praca doktorska]. Einhorn I., Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce w latach 1921-1950, Toruń 2008.
B ibliografia Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006. Engel D., Patterns of anti-Jewish violence in Poland, 1944-1946, „Yad Vashem Studies” vol. 26 (1998), s. 43-85. Engelking B., Zagłada i pamięć: doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 2001. Flisiak D., Działalność syjonistów-rewizjonistów w Polsce w latach i944/i945-i9SO, Lublin 2020. Friedla К., Experiences ofStigmatization, Discrimination, and Exclusion: GermanJewish Survivors in Wroclaw, 1945-1947, „Leo Baeck Institute Year Book”, voi. 62 (2017), s. 95-Í13. Friedla К., Juden in Breslau/Wroclaw 1955-1949: Überlebensstrategien, Selbst behauptung und Verfolgungserfahrungen, Köln 2015. Friedla К., „Kiedy szabat stal się niedzielą.” Życie religijne i społeczne polskich Żydów w ZSRR podczas 11 wojny światowej, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 437-472· Friedla К., Strategie przetrwania i udzielanie pomocy żydowskim partnerom w małżeństwach mieszanych we Wrocławiu i Hamburgu. Studium przy padku, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 11 (2015), s. 310-324. Geschichte derJuden in Deutschland von 1945 bis zur Gegenwart, Hrsg. M. Brenner, München 2012. Goldsztejn A., Powstanie skupiska ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku w la tach 1945-1947, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, r. xxii (1967), nr ı-շ, s. 191-202. Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944-1950): historia polityczna, Warszawa 2015. Grabski A., Działalność komunistów wśród Żydów w Polsce: 1944-1949,
Warsza wa 2004. Grabski A., Współczesne życie religijne Żydów w Polsce, [w:] Studia z dziejów i kultury Żydów w Polsce po 1945 roku, red. J. Tomaszewski, Warszawa 1997, s. 143-202. Grabski A., Żydowski ruch kombatancki w Polsce w latach 1944-1949, Warszawa 2002. Grabski A., Żydzi a polskie życie polityczne (1944-1949), [w:] Następstwa zagłady Żydów: Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, LublinWarszawa 2011, s. 157-188. Grabski A., Stankowski A., Życie religijne społeczności żydowskiej, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin-Warszawa 2011, s. 215-244. 251
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 194S roku 252 Gross J. T., Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie: historia moralnej zapaści, Kraków 2008. Grużlewska A., Polska Jerozolima: fenomen żydowskiego osiedla w powiecie dzierżoniowskim 1945-1950, Dzierżoniów 2019. Grynberg M., Księga wyjścia, Wołowiec 2018. Grynberg M., Problemy zatrudnienia ludności żydowskiej w Polsce w pierw szych latach po u wojnie światowej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 1-2 (1986), s. 97-114. Halicka B., Polski Dziki Zachód: przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945-1948, Kraków 2015. Hirsch H., Gehen oder bleiben? Deutsche und polnische Juden in Schlesien und Pommern 1945-1957, Göttingen 2011. Hurwic-Nowakowska L, Bartoszewski W., Żydzi polscy (1947-1950): analiza więzi społecznej ludności żydowskiej, Warszawa 1996. Hytrek-Hryciuk „Rosjanie nadchodzą!”: ludność niemiecka a żołnierze Armii Radzieckiej (Czerwonej) na Dolnym Śląsku w latach 1945-1948, Wrocław 2013. Iwanek M., Życie polityczne i społeczne w Kotlinie Jeleniogórskiej 1945-1948: zagadnienia wybrane, Jelenia Góra 1982. Jaworski W, Żydzi na Górnym Śląsku w latach 1945-1970, Sosnowiec 2001. Jaworski W, Żydzi w Gliwicach po 11 wojnie światowej, [w:] Żydzi gliwiccy, red. B. Kubit, Gliwice 2006, s. 275-288. Jedlińska-Kawska A., Kawski T., Społeczność żydowska w Bydgoszczy w xx wieku, Bydgoszcz 2015. Jedynak K., Polscy więźniowie w obozie w Bliżynie w latach 1942-1944, „Z Dziejów Regionu i Miasta. Rocznik Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Skarżysku-Kamiennej” t. 3 (2012), s. 93-108. jelenia Góra
solidaryzuje się, „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym Śląsku” nr 6 (1946), s. 1. jelenia Góra święci 10-lecie „Dąbrowszczaków”, „Nowe Życie. Trybuna Woje wódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym Śląsku” nr 9 (1946), s. 8. Kamiński Ł., Polacy wobec nowej rzeczywistości: 1944-1948:formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego, Toruń 2000. Kaszuba E., Dzieje Śląska po 1945 roku, [w:] Historia Śląska, red. M. Czapliński, Wrocław 2007, s. 468-601. Kendziorek P., Program i praktyka produktywizacji Żydów polskich w działal ności ckżp, Warszawa 2016. Kersten К., Repatriacja ludności polskiej po 11 wojnie światowej: studium histo ryczne, Wrocław 1974.
B ibliografia Kijek К., Aliens in the Lands ofthePiasts: The Polonization ofLower Silesia and Its Jewish Community in theYears 1945-1950, [w:] Jews and Germans in Eastern Europe, ed. T. Grill, Berlin-Boston, 2018, s. 234-255· Kijek К., Reichenbach/Rychbach/Dzierżoniów a CenterforJewish Life in Poland in a period of transition, 1945-1950, [w:] Our Courage -Jews in Europe 1945-48, ed. K. Bohus, A. Grossmann, W Hanak, M. Wenzel, Berlin-Boston 2020, s. 104-117. Klementowski R., „Pionierzy”jeleniogórskiego Urzędu Bezpieczeństwa, [w:] Jele nia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 79-97· Kobielec A., Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator, Wałbrzych 2008. Kobielec A., Więźniowie Żydzi w kl Gross-Rosen i jego obozachfilialnych, [w:] Na rody Europy w kl Gross-Rosen, red. A. Konieczny, Wałbrzych 2004, s. 33-36. Kobielec A., Więźniowie Żydzi w kl Gross-Rosen. Stan Badań, Wałbrzych 1993. Konieczny A., Ewakuacja obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w 1945 r., „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, t. 2 (1975), s. 163-189. Konieczny A., The„Schmelt organisation” in Silesia, [w:] Jews in Silesia, ed. M. Wo dziński, J. Spyra, Kraków 2001, s. 173-179. Kowalska E., Osadnictwo rolne ludności żydowskiej na Ukrainie w latach 1924-1934 (uwagi ogólne), „Dzieje Najnowsze”, t. 47 (2015), nr 2, s. 33-4З· Koźmińska-Frejlak E., Asymilacja do polskości jako strategia adaptacyjna oca lałych z zagłady polskich Żydów, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 246 (2/2013), s. 236-247. Koźmińska-Frejlak E., Kondycja ocalałych. Adaptacja do
rzeczywistości po wojennej (1944-1949), [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin-Warszawa 2011, s. 123-155. Krasucki E., Historia kręci Drejdlem: z dziejów (nie tylko) szczecińskich Żydów, Łódź 2018. Krawczyk M., Status prawny własności żydowskiej i jego wpływ na stosunki polsko-żydowskie, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 687-713. Krzyżanowski Ł., Dom, którego nie było: powroty ocalałych do powojennego miasta, Wołowiec 2016. Kuśmierek Z., Garnizon Jelenia Góra w latach 1945-1949, „Rocznik Jeleniogórski” t. 36 (2004), Suplement. Kuśmierek Z., Major BronisławJankowski: pierwszypolski komendant wojennyJele niej Góry w 1945 r., uczestnik walki o niepodległość Polski, „Rocznik Jelenio górski”, t. 50 (2018), s. 171-182. 253
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 254 Kuśmierek Z., Rola Milicji Obywatelskiej w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego wJeleniej Górze w 1945 r., [w:] Jelenia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 59-78. Kuśmierek Z., Udział Wojska Polskiego w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecieJelenia Góra w latach 1945-1946, [w:] Między Legnicą a Jelenią Górą. Prace dedykowane Stanisławowi Firsztowi w 40-lecie pracy w muzealnictwie i 65. urodziny, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Jelenia Góra 2020, s. 221-243. Kwaśny Z., Na nowej drodze rozwoju (do I wojny światowej), [w:] Jelenia Góra. Zarys rozwoju miasta, red. Z. Kwaśny, Wrocław-Warszawa-KrakówGdańsk-Łódź 1989, s. 132-173. Kwaśny Z., Wposzukiwaniu nowych źródeł utrzymania (do lat sześćdziesiątych xix w.), [w:] Jelenia Góra. Zarys rozwoju miasta, red. Z. Kwaśny, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989, s. 106-131. Kwiek J., Dzieje ludności żydowskiej w Tarnowie po u wojnie światowej, „Studia Judaica”, t. 8 (2005), nr 1-2, s. 187-211. Kwiek J., Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944-1947, Warszawa 2021. Kwiek ]., Żydzi, Łemkowie, Słowacy w województwie krakowskim w latach 1945-1949/50, Kraków 2002. Libionka D., Losy Chaima Hirszmana jako przyczynek do refleksji nad pamię cią o Zagładzie i powojennymi stosunkami połsko-żydowskimi, „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały”, nr vii (2006), s. 5-23. Ludność żydowska Dołnego Śląska wobec Referendum, „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym
Śląsku”, nr 1 (1946), s. 3. Łaborewicz I., Meldunki nadzwyczajne z powiatuJelenia Góra z 1946 r., [w:] Region karkonoski w 1945 r. i archiwalia pogranicza polsko-czeskiego. Materiały z sesji naukowej odbytej 27.11.2020 roku wJeleniej Górze, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2020, s. 117-134. Łaborewicz Ł, Sekrety Jeleniej Góry, Łódź 2019. Łaborewicz Ł, Świątynie Jeleniej Góry. Synagoga, „Kuryer Jeleniogórski”, nr 5 (1997), s. 11. Łaborewicz Ł, Zniszczenia wojenne w Jeleniej Górze ֊ 1945 r., „Rocznik Jelenio górski”, t. 43 (2011), s. 99-104. Lokaj J. M., Zarys Działalności Grupy Operacyjnej Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i Ministerstwa Przemysłu na miasto i powiatJelenia Góra w świetle najnowszych badań archiwalnych, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 42 (2010), s. 113-140.
B ib lio g rafia Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993. Machnowska ]., Sprawy synagog i cmentarzy żydowskich tuż po wojnie w doku mentach Ministerstwa Administracji Publicznej, „Zagłada Żydów” nr 15 (2019), s. 555-574. Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, „Rocznik Lubelski”, nr 2 (1959), s. 7-14. Marciniak W. K, Powroty z Sybiru: repatriacja obywateli polskich z głębi zsrr w latach 1945-1947, Łódź 2014. Marzec ’68. Przyczyny i następstwa, red. M. Žak, M. Kubasik, Legnica 2018. Mazur E., Opieka nad dzieckiem Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydow skiej w Polsce, „Midrasz. Pismo Żydowskie” nr 4 (2012), s. 15-17. Melchior M., Społeczna tożsamość jednostki: w świetle wywiadów z Polakami pochodzenia żydowskiego urodzonymi w latach 1944-1955, Warszawa 1990. Melchior M., Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni „na aryjskich papierach”: analiza doświadczenia biograficznego, Warszawa 2004. Michlic ]. B., Obcy jako zagrożenie: obraz Żyda w Polsce od roku 1880 do czasów obecnych, Warszawa 2015. Michlic J. B., Piętno zagłady: wojenna i powojenna historia oraz pamięć żydow skich dzieci ocalałych w Polsce, Warszawa 2020. Mieczkowski Żydzi, Niemcy i Ukraińcy na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956: liczba, położenie i działalność polityczna, Szczecin 1994. Najnowsze dzieje Żydów w Polsce: w zarysie (do 1950) roku, red. ]. Tomaszewski, Warszawa 1993. Nalewajko-Kulikov ]., Obywatel Jidyszlandu: rzecz o żydowskich komunistach w Polsce, Warszawa 2009. Nesselrodt M., Dem Holocaust entkommen. PolnischeJuden in der Sowjetunion, 1939-1946, Berlin 2019. Nesselrodt
M., Między egzotyką i zażyłością:polscy Żydzi wobec mieszkańców sowieckiej Azji Środkowej w latach 1941-1946, tłum. K. Friedla, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 475-509Nitschke-Szram B., Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945-1949, Zielona Góra 1999. Olejnik L., Społeczność żydowska w Łodzi w latach 1945-1950. Zarys problemu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, t. 60 (1997), s. 125-147. Olszyna R., kl Gross-Rosen: wybór artykułów, Wałbrzych 2005. Paczkowski A., Żydzi w ив:próba weryfikacji stereotypu, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001, s. 192-203. 255
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 256 Pakentreger A., Żydzi w Kaliszu w latach 1918-1939: problemy polityczne i spo łeczne, Warszawa 1988. Panz K., „Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zgi nąć”. Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945-1947, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 11 (2015), s. 33-89· Person K., Dipisi: Żydzi polscy w amerykańskiej i brytyjskiej strefach okupacyj nych Niemiec, 1945-1948, Warszawa 2019. Pęziński R, Na rozdrożu: młodzież żydowska w prl 1956-1968, Warszawa 2014. Piątkowski S., Dni życia, dni śmierci: ludność żydowska w Radomiu w latach 1918-1950, Warszawa 2006. Piotrowski K., Dubinova T., Kultura żydowska na pograniczu polsko-czeskim. Židovská kultura napolsko-českémpohraničí, Jelenia Góra 2013. Piotrowski R, Śląski OkręgWojskowy:przekształcenia organizacyjne, 1945-1956, Warszawa 2003. Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xixixxwieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski [et al.], Warszawa 2019. Rosner A. M., Obraz społeczności ocalałych w Centralnej Kartotece Wydziału Ewidencji i Statystyki ckżp, Warszawa 2018. Ruchniewicz M., Repatriacja ludności polskiej z zsrr w latach 1955-59, War szawa 2000. Ruchniewicz M., Ruchniewicz K., Das neue jüdische Leben in Polen -Juden in Niederschlesien nach 1945, [w:] Jüdisches Leben zwischen Ost und West. Neue Beiträge zur jüdischen Geschichte in Schlesien, Hrsg. A. Herzig, K. Ruchniewicz, A. Brämer, Göttingen 2014, s. 473-502. Rudnicki S., Żydzi w parlamencie 11 Rzeczypospolitej, Warszawa 2004. Rusiniak-Karwat M., Nowe życie
na zgliszczach: Bund w Polsce w latach 1944-1949, Warszawa 2016. Rybińska A., Granice integracji: religijność Żydów wrocławskich w drugiejpołowie xix wieku (1854-1890), Wrocław 2017. Rybińska A., Hermann Joël (1821-1880): zapomniany rabin jeleniogórski, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 50 (2018), s. 133-140. Rybińska A., Jeleniogórska gmina żydowska w xix wieku - historia, prak tyki religijne, duchowość, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 3 (2020), s. 681-700. Rybińska A., Manuel Joël (1826-1890): biografia kulturowa wrocławskiego rabina z kręgu Wissenschaft des Judentums”, Lublin 2020. Rybińska A., Podążając za imieniem - Rozalia Saulson (1807-1896): nowe usta lenia, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 4 (2019), s. 837-864.
B ibliografia Rybińska A., Rozalia Saulsonowa: pomiędzy kulturą żydowską, niemiecką i polską, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr i (2016), s. 103-122. Rykała A., „Produktywizacja” Żydów w Polsce po drugiej wojnie światowej na przykładzie działalności rolniczej, „Prace i Studia Geograficzne” t. 61 (2016), nr 1, s. 151-163. Rykała A., Przemiany sytuacji społeczno-politycznej mniejszości żydowskiej w Polsce po drugiej wojnie światowej, Łódź 2007. Rykała A., Rozmieszczenie Żydów w Polsce po drugiej wojnie światowej (i945-i95o), „Rocznik Łódzki” t. 48 (2001), s. 149-174. Rykała A., W reakcji na powojenną przemoc antysemicką. Samoobrona Żydów w Łodzi : uwarunkowania społeczno-polityczne i przestrzenne, Łódź 2020. Rykała A., Kulesza M., W kwestii skupisk ludności żydowskiej na Śląsku w pierw szych latach po ii wojnie światowej, „Studia Śląskie” t. 61 (2002), s. 235-254. Sadowska J., Społeczność żydowska w Białymstoku w latach 1944-1950, „Kwar talnik Historii Żydów”, nr 3 (2015), s. 515-531· Sadowski M., Deportacje niemieckich Żydów z Wrocławia do κζ-Theresienstadt w styczniu i kwietniu 1944 r, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitle rowskimi”, 1.18 (1995), s. 261-270. Sadowski M., Z badań nad więźniami żydowskimi wyzwolonymi wfiliach obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, t. 6 (1993), s. 251-276. Senderak K., Solinski J., Szajda M., Tablice Jeleniej Góry, [w:] Pomniki i tablice pamiątkoweJeleniej Góry, 1.1, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2.012, s. 69-164· Sielezin J. R., Dzieje polityczne Jeleniej Góry w okresie powojennym:
wybrane problemy, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 40 (2008), Suplement, s. 137-156. Skibińska A., Powroty ocalałych i stosunek do nich społeczeństwa polskiego, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. AdamczykGarbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 39՜70. Skibińska A., Powroty ocalałych, [w:] Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim, red. B. Engelking, J. Leociak, D. Libionka, Warszawa 2007, s. 505-580. Smołalski A., Szkolnictwo podstawowe na Dolnym Śląsku w latach 1945-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970. Sommer Schneider A., Sze’erit hapleta = Ocaleni z Zagłady: działalność Ame rican Jewish Joint Distribution Committee w Polsce w latach 1945-1989, Kraków 2014. Społeczność żydowska i niemiecka w Łodzi po 1945 roku, red. A. Lech, K. Radzi szewska, A. Rykała, Łódź 2010. 257
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 258 Społeczność żydowska w prl przed kampanią antysemicką lat 1967-1968 i po niej, red. G. Berendt, Warszawa 2009. Starnawski M., Socjalizacja i tożsamość żydowska w Polsce powojennej: narracje emigrantów z pokolenia marca ’68, Wrocław 2016. Stola D., Emigracja pomarcowa, Warszawa 2000. Stola D., Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967-1968, Warszawa 2000. Stola D., Kraj bez wyjścia?Migracje z Polski 1949-1989, Warszawa 2010. Strauchold G., Autochtoni polscy, niemieccy, czy. Od nacjonalizmu do komu nizmu (1945-1949), Toruń 2001. Sula D., Losy nieewakuowanych więźniów obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, Wałbrzych 2014. Sula D., Szkice z historii Konzentrationslager Gross-Rosen, Wałbrzych 2019. Sula D., Z ZSRR na Dolny Śląsk. Przesiedlenie i repatriacja polskich Żydów w latach 1945-1946, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 561-586. Sula D., Żydzi polscy w Konzentrationslager Gross-Rosen, Wałbrzych 2020. Syrnyk ]., „Po linii” rewizjonizmu, nacjonalizmu, syjonizmu: aparat bezpieczeństwa wobec ludności niepolskiej na Dolnym Śląsku (1945-1989), Wrocław 2013. Szajda M., Kilka uwag dotyczących źródeł do badań nad ludnością żydowską w Jeleniej Górze po 1945 roku, [w:] Region karkonoski w 1945 r. i archiwa lia pogranicza polsko-czeskiego, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2020, s. 81-90. Szajda M., Obraz powojennej społeczności żydowskiej wJeleniej Górze na przykła dzie „sprawy Kornblütha”, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 46 (2014), s. 93-102. Szajda M., Osadnictwo
żydowskie we wspomnieniach „Pionierów” tzw. Ziem Odzyskanych. Fragmenty pamiętników z Kamiennej Góry i Szczecina, „Rocznik Ziem Zachodnich”, 1.1 (2017), s. 557-572· Szajda M., Początki instytucjonalnego życia żydowskiego na Dolnym Śląsku od maja do sierpnia 1945 roku, [w:] Koniec wojny na Śląsku. Rok 1945. Studia i materiały, red. K. Jasiak, K. Kawalec, P. Stanek, Wrocław-OpoleWarszawa 2018, s. 169-177. Szajda M., Syjoniści w Jeleniej Górze po 1945 r. Z działalności Zjednoczenia Syjoni stów Demokratów„Ichud”, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 50 (2018), s. 245-252. Szajda M., Szkolnictwo żydowskie w Jeleniej Górze w latach 1946-1950, [w:] Jele nia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 99-113. Szajda M., Żydzi niemieccy w Jeleniej Górze tuż po zakończeniu 11 wojny światowej, „Rocznik Ziem Zachodnich”, t. 2 (2018), s. 187-206.
B ibliografia Szaynok В., Komuniści w Polsce (ppr/pzpr) wobec ludności żydowskiej (і945-і95з), „Pamięć i Sprawiedliwość” nr 2 (2004), s. 185-203. Szaynok B., Konwersje (na katolicyzm) Żydów w Polsce po Zagładzie (1944-1950), [w:] Żydzi polscy w oczach historyków. Tom dedykowany pamięci ProfesoraJózefaA. Gierowskiego, red. A. Maślak-Maciejewska, A. Kaźmierczyk, Kraków 2018, s. 231-246. Szaynok B., Ludność żydowska na Dolnym Śląsku i945~i95o, Wrocław 2000. Szaynok B., Ludność żydowska w Polsce 1944-1950, [w:] Studia z dziejów Żydów w Polsce, t. 2, red. A. Żbikowski, Z. Borzymińska, Warszawa 1995, s. 71-88. Szaynok B., Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipea 1946, Warszawa 1992. Szaynok B., Polacy - Żydzi: wojna, zagłada, Polska, komunizm, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 2 (2013), s. 303-311. Szaynok B., Polacy i Żydzi lipiec 1944 - lipiec 1946, [w:] Wokół pogromu kieleckiego, red. Ł. Kamiński, J. Żaryn, Warszawa 2006, s. 9-24. Szaynok B., Problematyka żydowska w ppr i pzpr (1944-1989), [w:] pzpr jako machina władzy, red. D. Stola, K. Peršak, Warszawa 2012, s. 314-327. Szaynok B., Społeczność żydowska w Polsce wobec referendum (30 czerwca 1946 r.) i wyborów do Sejmu (19 stycznia 1947 г.), [w:] Wybory i referenda w prl, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014, s. 563-580. Szaynok B., Tematyka żydowska w działalności mbp/msw (1945-1989), [w:] Inter nacjonalizm czy.?Działania organów bezpieczeństwa państw komu nistycznych wobec mniejszości narodowych (1944-1989), red. J. Hytrek-Hryciuk, G. Strauchold, J. Syrnyk, Warszawa-Wrocław 2011, s. 270-295. Szaynok B., Z historią i Moskwą
w tle: Polska a Izrael 1944-1968, WarszawaWrocław 2007. Szaynok B., Żydzi w Dzierżoniowie (1945-1950), [w:] Dzierżoniów: wiek miniony. Materiały pokonferencyjne, red. T. Przerwa, S. Ligarski, Wrocław 2007, s. 26-33. Szaynok B., Semczyszyn M., Kwestia ludności żydowskiej, [w:] Aparat bezpie czeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce w latach 1944-1956, red. J. Syrnyk, Warszawa 2019, s. 26-58. Szlufik W, Szkolnictwo podstawowe na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1970, Kielce 1980. Szwagrzyk K., Żydzi w kierownictwie ив. Stereotyp czy rzeczywistość?, „Biule tyn ipn”, nr 11 (2005), s. 37-42. Szydzisz M., Społeczność żydowska na Dolnym Śląsku w świetle działalności Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w latach 1950-1989, Wrocław-Warszawa 2019. 259
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 260 Tarnawski S., Rozwój oświaty na Ziemi Jeleniogórskiej. Cz. 3: szkolnictwo pod stawowe, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 7 (1969), s. 35-64. Techmańska B., Szkolnictwo mniejszości narodowych na Dolnym Śląsku w latach 1945-1989, Łomianki 2019. Teksty źródłowe do historii Jeleniej Góry, zestawił Z. Kwaśny, red. S. Inglot, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1964. Tokarska-Bakir ]., Figura Krwiopijcy w dyskursie religijnym, narodowym i lewi cowym Polski w latach 1945-1946, „Sprawy Narodowościowe”, nr 37 (2010), s. 19-47. Tokarska-Bakir ]., Okrzyki pogromowe: szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939-1946, Wołowiec 2012. Tokarska-Bakir J., Pod klątwą: społeczny portret pogromu kieleckiego, 1.1, War szawa 2018. Tokarska-Bakir J., Pod klątwą: społeczny portret pogromu kieleckiego, t. 2: Doku menty, Warszawa 2018. Tomaszewski J., Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1990. Tomkiewicz R., Komitet Żydowski w Olsztynie (1946-1949), „Rocznik Ziem Zachodnich”, 1.1 (2017), s. 123-142. Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945-1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994. Urban K., Wyznanie mojżeszowe w Polsce 1945-1961 (zarys działalności), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 706 (2006), s. 61-80. Urban K., Zagadnienie pożydowskich synagog i cmentarzy w Polsce w latach 1945-1956 (zarysproblematyki), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 692 (2005), s. 39-62. Urban K., Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego w Polsce w latach 1965-1985 (zarysproblematyki), „Zeszyty Naukowe Akademii
Ekonomicznej w Kra kowie”, nr 749 (2007), s. 57-74. Waszkiewicz E., Kongregacja Wyznania Mojżeszowego na Dolnym Śląsku na tle polityki wyznaniowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1945-1968, Wrocław 1999. Wereszczyński W, Kowary w latach 1918-1945, [w:] Dzieje Kowar. Zarys mono graficzny do 2010 roku, red. W. Wereszczyński, Jelenia Góra-Kowary 2013, s. 281-320. Węgrzyn E., Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?! Alija gomulkowska 1956-1960, Budapeszt-Kraków 2016. Wieczorek P., „Jeszcze i tu są Żydy” - o antysemityzmie na Dolnym Śląsku po pogromie kieleckim, [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xix
B ibliografia і xx wieku, է. 4'· Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019, s. 345-380. Wieczorek R, „Sztuczny antysemityzm” - antyżydowskie wystąpienia na Dol nym Śląsku w 1956 roku, [w:] Przemoc antyżydowska i konteksty akcji pogromowych naziemiachpolskich wxxwieku, red. K. Kijek, K. Zieliński, Lublin 2016, s. 211-247. Wieczorek R, Żydzi w Wałbrzychu i powiecie wałbrzyskim 1945-1968, WarszawaWrocław 2017. Wiklik C., Okruchy z historii Żydów na Śląsku, Warszawa-Jelenia Góra 2014. Włodarczyk T., Einhorn I., Jamróg T., Dzieje społeczności żydowskiej w Kłodzku w XIX-XX w., Warszawa 2006. Wodziński M., Studia żydowskie w Polsce wczoraj i dziś, „Studia Judaica”, nr 1-2 (2012), s. 49-75Wolny M., Ludność żydowska w Świdnicy w latach 1945-1970, „Rocznik Świdnicki”, t. 31 (2003), s. 128-157. Worn Achim, Aufgepackten Koffern: Jüdisches Leben in Stettin nach 1945, „Ost europa”, voi. 62, issue 10 (2012), s. 109-127. Worn Achim, Jews in Szczecin, 1945-50: At the Crossroad between Emigration and Assimilation, „Region: Regional Studies of Russia, Eastern Europe, and Central Asia”, voi. 6, issue 1 (2017), s. 55-85. Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939-1959· Atlas ziem Polski: Polacy, Żydzi, Niemcy, Ukraińcy, red. G. Hryciuk, W. Sienkiewicz, Warszawa 2008. Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944-1947: ludowa reakcja na kryzys, KrakówWarszawa 2012. Ziątkowski L., Dzieje Żydów we Wrocławiu, Wrocław 2000. Ziątkowski L., Między niemożliwym a koniecznym: reformy państwa pruskiego w końcu xviii i na początku xix wieku a proces równouprawnienia Żydów ze szczególnym
uwzględnieniem sytuacji na Śląsku, Wrocław 2007. Żak M., Powstanie i początki działalności Milicji Obywatelskiej na Dolnym Śląsku w 1945 roku (w świetle dokumentacji Komendy Wojewódzkiej MO we Wrocławiu), „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, nr 19 (2016), s. 129-143. Żbikowski A., Morderstwa popełniane na Żydach w pierwszych latach po wojnie, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. AdamczykGarbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 71-93. Żbikowski A., Sąd Społeczny przy ckżp: wojenne rozliczenia społeczności żydow skiej w Polsce, Warszawa 2014. 261
Żółkiewska-Rejak A., Zerwana przeszłość. Powojenne środowisko żydowskiej inteligencji twórczej: pomoc materialna i organizacyjna ze strony ckżp, Warszawa 2017. Żuk L., Z dziejów miasta Jelenia Góra: Mons Cervi -Hirschberg, Jelenia Góra 2013. Żyndul )., Państwo w państwie? Autonomia narodowo-kulturalna w Europie Środkowowschodniej w xx wieku, Warszawa 2000.
Zusammenfassung Die Geschichte der jüdischen Bevölkerung in Jelenia Góra nach 1945 fügt sich in eine breitere Perspektive ein ֊ die des Schicksals der Holocaust-Überlebenden, die beschlossen hatten, in Polen zurückzubleiben, um hier „ein neues Leben“ anzufangen. Für diese Gemeinschaft war Niederschlesien ein besonderes Gebiet, wo sich ca. 100.000 Juden in über 40 Zentren ansiedelten. Eins dieser Zentren war auch Jelenia Góra. Die ersten Strukturen jüdischen Lebens entstanden in dieser Stadt bereits im Sommer 1945 auf Anregung deutscher Juden, die den Zweiten Weltkrieg unter unterschiedlichen, mehr oder weniger bekannten Umständen überlebt hatten. Ein Teil dieser Gemeinschaft machten - zumin dest anfänglich ֊ auch ehemalige Häftlinge der Zweigstelle des kl Groß-Rosen aus. Das von deutschen Juden gegründete jüdische Komitee ist als einzigartig in der Region anzusehen. Eine ähnliche Organisation, außer diesen in Jelenia Góra, entstand auch in Wroclaw. Es lohnt sich dabei, das Augenmerk auf die spezifische Situation dieser Gruppe zu richten - deutsche Juden wurden von neuen Ansiedlern als Deutsche behandelt. Zugleich waren das Menschen, die den Krieg überlebt hatten und in der Zeit des Dritten Reichs ausgegrenzt und verfolgt wurden. Letztendlich, in den Jahren 1946 bis 1947, verließ diese Gruppe die Stadt im Rahmen der Vertreibung der Deutschen. Zur gleichen Zeit, insbe sondere in der ersten Hälfte 1946, trafen in der Stadt Transporte mit jüdischen Heimkehrern aus der UdSSR ein. Vor allem diese Gruppe trug wesentlich zum Anstieg des jüdischen Bevölkerungsanteils bei und
beeinflusste in den Folge jahren die Entwicklung der jüdischen Gemeinschaft. Dem damals in Jelenia Góra agierenden jüdischen Komitee gehörte die überwiegende Mehrheit der in der Stadt und den umliegenden Ortschaften lebenden Juden an. Das Komi tee bot den Holocaust-Überlebenden eine finanzielle, materielle wie auch psychologische Unterstützung an. Entsprechende Abteilungen des Komitees waren für „Produktivierung“, Jugendliche, Kultur und Bildung zuständig. In der besprochenen Zeitspanne gab es in der Stadt eine jüdische Schule, ferner auch einen Kindergarten, einen Gemeinschaftsraum und eine Zweigniederlassung der Gesellschaft für den Schutz der Gesundheit (poln. Towarzystwo Ochrony Zdrowia), bei der man ärztliche Hilfe bekommen konnte. Aktiv wirkten auch 265
politische Parteien, wie etwa die jüdische Fraktion der Polnischen Arbeiter partei (poln. Polska Partia Robotnicza) oder „Ichud“, d. h. die Vereinigung der Demokratischen Zionisten (poln. Zjednoczenie Syjonistów Demokratów). Diese zweitgenannte Organisation hatte sogar ein am Stadtrand gelegenes Erholungs heim zur Verfügung. Zudem wurden Strukturen der Kongregation Mosaischen Glaubens (poln. Kongregacja Wyznania Mojżeszowego) ins Leben gerufen. Auf die Lebensfähigkeit und Anzahl der jüdischen Gemeinschaft wirkten Fakto ren mit landesweitem Charakter ein. Die Erfahrung des Antisemitismus war einer dieser Faktoren, insbesondere aber seine Folgen wie Migrationspanik nach dem Pogrom in Kielce 1946. Dazu zählt auch die Migrationswelle in den Jahren 1949 bis 1951, als viele Juden sich dazu entschlossen, in den neu entstan denen Staat Israel zu gehen. Ein anderer Faktor war Politik, vor allem nach der Machtkonsolidierung der Kommunisten. Die Abschaffung der Komitees im Jahr 1950 und die Gründung der Sozial-Kulturellen Gesellschaft der Juden in Polen (poln. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów, tskż), oft als das Ende „der jüdischen Autonomie“ bezeichnet, übten auch einen Einfluss auf das Leben der jüdischen Bevölkerung in Jelenia Góra aus. In den i95oer-Jahren war die jüdische Gemeinschaft nicht zahlreich vertreten und zudem wenig aktiv, obwohl die tskż hier ihre Zweigniederlassung hatte. Ein Teil der Juden aus Jelenia Góra verließ das Land im Rahmen der Massenabwanderung zwischen 1956 und i960 und Ende der i96oer-Jahren. Jedoch diejenigen, die verblieben, beschlossen, sich
an das Polnische bzw. das Polentum anzupassen.
Indeks osobowy Indeks obejmuje wszystkie osoby wymienione w publikacji zarówno w tekście, jak i w bibliografii oraz przypisach. Nazwiska pojawiające się wyłącznie w przy pisach wyróżniono kursywą. A Adamczyk-Garbowska Monika 23, 249, 251, 253, 257, 261 Adelson Józef 12, 27, 121, 158-159, 248 Adler Johann 46 Aleksiun Natalia із, 26,29, ібз, іб7,248 Altschüler Adolf 122-123,132 Altschüler Anna 110 Apel Israel 4б Apt Feldman Elsner Renia (Irena, Renata, Ruchei, Ruchla) 145, 176-177, 186-195, 247 Apt Gitta zob. Birnberg Gitta Apt Irena zob. Apt Feldman Elsner Renia Apt Mira (Miriam, Maria) z d. Kohn 186, 195 Apt Szyja (Zygmunt) 186-187,195 Apt, rodzina 188-189 Augapfel, doktor 223 Ausländer, felczer 239 В Bakir Joanna zob. Tokarska-Bakir Joanna Balandinow, podpułkownik 141 Balbus Tomasz 144,248 Balzam, adwokat 224 Baran Janusz 142 Baranowski Edmund 110 Barasz Salomon 218 Bartkowski Zbigniew 47, 248 Bartnicka Alicja i89,248 Bartoszewski Władysław 252 Basser William 50,93,208 Bauch Bronisław 161-163,215,219,220 Baumgarten Edward бо. 149,151,209 Bebak Felicja 90 Bebak Wacław 90 Bebak, rodzina 91-92 Bednarek Małgorzata 173-174,248 Bedyński Krystian 151,248 Benesz (Beneš) Edvard 229 Berendt Grzegorz ІЗ, 15, 22, 28, 33-34, 58, 85, 136, 139, 163, 248-249, 258 Bereszyński Zbigniew 138, 151, 249 Bergman Eleonora 180,249 Berkowicz Pesia 214 Berkowitz Meier 39 Berman Adolf 28 Bialik Chajim Nachman 223 Bialokryty Marta 39,247 Biegański Zdzisław 186,249 267
Bielawski Krzysztof 43,179-181,249 Bielska Helena zob. Szpet-Bielska Helena Bierut Bolesław 145 Biram Max 43 Birnberg Gitta z d. Apt i9i Birnberg JÓZef 93, 123, 190, 192, 211, 215, 217-218, 237, 239 Birnberg Róża m Blatman Daniel 24,249 Blumenfeld Tofa 110, ібі Bohus Kata 14,253 Borecki Artur 164,223 Borkiński 223 Borkowski Maciej 16, Зв, 250 Borzymińska Zofia із, 259 Brämer Andreas 38,256 Bratman Szlama (Szlomo) 93,217-218 Brau Fryda 214 Brenner Michael 38, sı, 64,250-251 Breşler (Bressler) Izak 123,219-220 Bronsztejn Szyja 14,54-55,250 Bukiel Małgorzata 1З8,249 Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku C 268 Cała Alina 12-13,16, i46, i48-i49,250 Čapková Katerina 64,250 Cederbaum, dyrektor Centrali kkl 224 Chajmenis Chinia zob. Moszkiewicz Chinia (Halina) Charig, kupiec 43 Chywatal Sz. m Cichopek Anna zob. Cichopek-Gajraj Anna Cichopek-Gajraj Anna 137-1З8,250 Cohn Anna 46 Cohn Herman 46 Cohn Siegmund, radca sądowy Cohn Willy 43,247 Conrads Norbert 43,247 Czapliński Marek i4i, 252 43 D Daroszewski Zbigniew 241 Datelkremer zob. Dotelkrenmer Datner Helena zob. Datner-Śpiewak Helena Datner-Śpiewak Helena із, 77-78, i04, 107, 109, 111, 250 Dąbrowska Kamila 15,250 Domański Tomasz ısı, 249 Don, działacz Ichudu ггь Dora, kuzynka Jakuba Leona Feldmana 191 Dotelkrenmer (Datelkremer, Dotelkremer), przedstawiciel koła PPR przy WKŻ 219 Dubinova Teresa 9,256 Dubinski, członek Ichudu Dusik Tadeusz 244 223 E Egit Jakub 33,52, 205,228,233 Einhorn Ignacy 15,120-121,124,133, 250,261 Eisler Jerzy 34,251 Elster Pola 28 Engel David ізб, 251 Engelking Barbara 24,26,25ւ, 257 Englender M.,
repatriant 211,213 Epsztajn, przedstawiciel centrali Ichudu 164
Feder Herman 46 Federowicz, burmistrz Jeleniej Góry 227 Feldman Bluma i89 Feldman Estera z d. Szerman i89 Feldman Ewa m Feldman Froim i89 Feldman Haskiel i89 Feldman Irena zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman Izrael 74,80 Feldman Jakub (Lejb) Leon 186,191,193 Feldman Josek i89 Feldman Leon zob. Feldman Jakub (Lejb) Leon 176, 189 Feldman Morris i89 Feldman Renata zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman Ruchla zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman zob. Feldman Izrael Feldman Zygmunt 191,195 Feldman, rodzina i85,193 Filc Emil 63 FİİC Jerzy 63, 247 Firszt Stanislaw 9 Fisz Jakob 161 Flisiak Dominik 28,251 Förster, adwokat 43 Frankowski Aleksander 124 Frejlak Ewa zob. Koźmińska-Frejlak Ewa Friedla Katharina 38,54,57-58,69,73, 189, 194, 251, 255, 258 Friedman 224 Fryderyk n Wielki Gachhanser 220 Gajraj Anna zob. Cichopek-Gajraj Anna Garbar Jakub 109-110 Garbowska Monika zob. Adamczyk-Garbowska Monika Gawron Edyta 14 Gebert Konstanty 9 Geiger Abraham 39 Geller Samuel 172 Gerbert, delegat z Wojewódzkiego Komitetu PPR 220 Geva liana (Ilona, Ilonka) z d. Jankielewicz 90, 92 Glinowiecka Idessa 109-110,112-114 Głogowski Izydor 45 Głogowski Toni 45 Gochhabser, delegat z Wojewódzkiego Komitetu PPR 220 Gold Dawid 215 Goldszejn 227 Goldsztejn Arnold 14,54,251 Gotlib Chaja 123 Grabski August 13,16,22,27,29,33, 158-159, 168-170, 180, 249-251, 256, 261 GrafHannelore ći Grill Tobias 14,253 Gross Eva 48 Gross Jan Tomasz 25,137,252 Grossmann Atina 14, 253 Grözinger Elwira Urszula 35,90,247 Grotowicz Viktor 247 Grużlewska Anna 15,252 Grynberg Mikołaj 16,79,252 Indeks osobowy G F 49 269
H Habrowska 214-215 Halicka Beata 140,252 Hanak Werner 14,253 Herbst Johann Karl 39,247 Herszenhorn Szlomo 27-28,234 Herzig Arno 38. 256 Herzl Theodor 223 Hindes Stanisław 124 Hirsch Helga 15, 38, 46, 51, 252 Hirschfeld Horst 50,93,208 Hirschfeld Jean 46 Hirschfeld, rodzina 50 Hitler Adolf 44, 64 Horak Stanisław 124 Hornik Józef i24 Hosenfeld Heinz 6i Hryciuk Grzegorz 187, 261 Hryciuk Joanna zob. Hytrek-Hryciuk Joanna Hurwic-Nowakowska Irena 89, i69, 195, 252 Hytrek-Hryciuk Joanna 141, ısı, 252.259 I Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Inglot Stefan 39,260 Iwanek Marian бо, 140,143,252 270 J Jagielski Jan 180.249 Jagodowski Michał 124 Jamróg Tomasz 15,26i Jankielewicz Ilana zob. Gevy liana (Ilona, Ilonka) Jankielewicz, rodzina 91 Jankowski Bronisław 140 Jankowski Kazimierz 218 Jarska Natalia 22,248 Jasiak Ksawery 17,258 Jasica Zbigniew 242 Jaworski Wojciech 15,252 Jedlińska-Kawska Agnieszka i87,252 Jedynak Katarzyna i89,252 Jeoszua, członek K.N. 225 Joël Herman (Hermann) 39 Joël Manuel 39 Jurek Lidia zob. Zessin-Jurek Lidia JUŻ JÓZef 123,150,161 К Kaczalko Przemek 10 Kalaman, starosta Kamiennej Góry 218 Kalicki Maurycy 93, i64,223 Kamiński Łukasz ізб, 1З8,252,259 Karwat Martyna zob. Rusiniak-Karwat Martyna Kaszuba Elżbieta 141,252 Kawalec Krzysztof 17,258 Kawska Agnieszka zob. Jedlińska-Kawska Agnieszka Kawski Tomasz i87,252 Kazek Sara 124 Kaźmierczyk Adam 27,259 Kendziorek Piotr ІЗ, ЗО, 79-80, 252 Kersten Krystyna 23, 137, 189, 252 Kestin Chaim 149 Kijek Kamil 14,19, зз, 253,2бі Kimelman Chil 93,224 Kirmiel Andrzej іб, 38,250 Kishel Michael 49 Klementowski
Robert 144,149,248,253 Kobielec Aleksandra 46-47,253
253-254 Kwaśny Zbigniew 16, З8-39,43,254,260 Kwiek Julian 14-15,1З6-1З8, 254 L Lajkind, introligator Lalewicz J. 244 Landsberg 39 227 Lech Andrzej 14, 257 Ledowska Maria zob. Krum-Ledowska Maria Lembergowa Stefania 74,95, i64 Leociak Jacek 24,257 Lester Jane 44-45 Levi Abraham 39 Lewi (Lewin), inżynier, sekretarz WKŻ 205,233 Libionka Dariusz 24,137,254,257 Ligarski Sebastian 15,160,259 Linkowski Mojżesz 51,54,69 Littman, prezes klubu Waad Galilu Lubińska Estera 161,227 224 Ł Łaborewicz Ivo 89, ЮЗ. 140, 142-143, 181, 253-254, 257-258 Lazebník J., Generalny Sekretarz Wydziału Oświaty 234 Lokaj Janusz Maciej 141,254 M Machcewicz Paweł зз, 255 Machnowska Julia 170,254 Maciejewska Alicja zob. Maślak-Maciejewska Alicja Madajczyk Piotr 12,250 Mahler Mojżesz zob. Malar Mieczysław Majcher-Ociesa Edyta 151,249 Majewski, starosta 204 Makielła, Kierownik Referatu Społeczno-Politycznego 207 Makuch Janusz 9 Malar Mieczysław (właśc. Mojżesz Mahler) 122-123,125-126,128-129, 131-132, 237-239 Indeks osobowy Kobryń Jerzy 132 Koch Franz 96 Koch Martin 48 Kohn Mira (Miriam) zob. Apt Mira Kolankowski Jerzy (?), lekarz ібз Konar, magister, dyrektor Zjednoczenia Przemysłu Chemicznego 219 Konieczny Alfred 46-47, 49, 253 Kopel, porucznik Wojska Polskiego 227 Korczak Janüsz 110 Kornbluth Rubin 95 Kosiński Jerzy 89 Kotlinski Jarosław 10 Kowalska Ewa 79,253 Koźmińska-Frejlak Ewa 23,27,89,253 Krajewska Monika 9 Krasucki Eryk 14,253 Krawczyk Monika 173,253 Krieger Helmut 62 Krieger liza (lisa) ы Krum-Ledowska Maria 145, 247 Krzyżanowski Łukasz 24,137,253 Kubasik Maria 15,255 Kubit Bożena 15,252 Kulesza
Mariusz 54,257 Kulikov Joanna zob. Nalewajko-Kulikov Joanna Kuśmierek Zbigniew 140,142-144, 271
Malar Stefania 122 Marciniak Wojciech Franciszek 23,255 Marianka (Maryanka) Artur 123, i64,223 Markowski Roman 74,219 Maryanka Artur zob. Marianka Artur Maślak-Maciejewska Alicja 27,259 Mazur Elżbieta 121,255 Melchior Małgorzata 13,255 Mendyk Emil 39.247 Michlic Joanna Beata 24-25,150,255 Mieczkowski Janusz 14,255 Mirski, członek ppr 219 Mostowicz Arnold 48. 247 Moszkiewicz Chinia (Halina) 110, Panz Karolina 25,256 Peršak Krzysztof i58,259 Person Katarzyna 26,256 Pęziński Piotr із, 22,34,256 Piaskowski Stanisław 50 Piątkowski Sebastian 15,256 Pietruszka Dora 124 Piotrowski Kazimierz 9,16,256 Piotrowski Paweł 143,256 Płużny Abram 218 Polonsky Hanna ізб, 249 Popper Eryk (Erich) 50-51,93,207-208 Pryll Tomasz 39,247 Przerwa Tomasz 15,259 123, 161 Mothes Heim 43-45, 50, 247 N Nalepa Edward Jan 34,250 Nalewajko-Kulikov Joanna 13,255 Nesselrodt Markus 23, i89,255 Nitschke-Szram Bernadetta 62,255 Nowakowska Irena zob. Hurwic-Nowakowska Irena Ludność żydow ska w Je le n ie j G órze po 1945 roku O 272 Ochab Edward 53 Ociesa Edyta zob. Majcher-Ociesa Edyta Olaszekjan 22,248 Olejnik Leszek 14,255 Olszyna Ryszard 47-48,255 P Paczkowski Andrzej 137,255 Pakentreger Aleksander 186,256 R Radziszewska Krystyna 14,257 Raiser Izydor zob. Reiser Izydor Rajzer (Raiser, Reiser, Reizer) Fiszel 161, 123 Rakowski, inżynier 227 Reiber 224 Reiser (Raiser) Izydor 93, іб2,211,2і5, 219-220, 227, 232-233, 237 Reiser Fiszel zob. Rajzer Fiszel Reiser zob. Reiser Izydor Reiser, rodzina i90 Reiss Edmund 147,151 Reizer Fiszel zob. Rajzer Fiszel Rejak Agnieszka zob. Żółkiewska-Rejak Agnieszka Rinder Aron
215,219-221 Rojek Zygmunt 132 Rokossowski, marszałek 141 Rosenberg, doktor 204-205 Rosenmann Abraham i64 Rosenthal, doktor 39
256 Rudnicki Szymon 27,256 Rusiniak-Karwat Martyna 29,168,256 Rybińska Agata 16,39,179,256-257 Rykała Andrzej 13-14,16,54,80,121, 148,257 Rywanowicz Rywan 230 Rzeszewska, repatriantka 237 S Sachs Annemarie 44 Sachs Martin 44-45,64 Sachs Simon 46 Sadowska Joanna 15,257 Sadowski Mirosław 47,55, 257 Sakson Andrzej 138,249 Schein Joseph 47-48 Schermann Annemarie 46 Schlesinger Klaus 6i Sehönnborn Klaudia бі Semczyszyn Magdalena 22,152-153, 249, 259 Senderak Krzysztof 181,257 Siedziako Michał 160,259 Sielezin Jan Ryszard 140-142,257 Sienkiewicz Witold i87,261 Skibińska Alina 23-24,257 Slansky Rudolf 33,153 Smirnow, major 140-141 Smolar Grzegorz zs Smołalski Antoni 106,257 Solinski Jędrzej iei, 257 Sommer Schneider Anna 29,121,170, 257 Sommerstein Emil 27,52 Spyra Janusz 47,253 Stachowiak Jerzy 242 Stalin JÓZef 33,145, 229 Stanek Piotr 17,258 Stankowski Albert 13, i69,249,251 Starnawski Marcin 15,258 Starzak Krystyna 241 Stola Dariusz із, ıs, 22,26,35,139,158, 258-259 Strauchold Grzegorz 60, ısı, 258-259 Strzegowska Teresa 110 Sula Dorota 46-48, 73, 189, 258 SyrnykJarosław 22,151-153,249.258-259 Szajda Marek 10,16,38,50,104,1З8,143, 181, 253-254, 257-258 Szarota Tomasz Szaynok Bożena 137,255 із-ıs, i9,23,25,27, 30-31, 54-55, 72, 85, 106, 132, 136, 138, 151-153, 158-162,170, 259 Szczegowska Emilia 123 Szerman Estera zob. Feldman Estera Szlufik Władysław 105,259 Szpet-Bielska Helena 124 Szram Bernadetta zob. Nitschke-Szram Bernadetta Sztilerman 227 Szwagrzyk Krzysztof 144,151,248,259 Szydzisz Marcin 14,33,72,199,259 Szymański Rafał P. 10 Ś Śpiewak Helena zob. Datner-Śpiewak Helena
Indeks osobowy Rosner Anna Maria із, 82,256 Rozenberg 220 Rozenberg Estera ібі Rozentaler 223 RuchniewiCZ Krzysztof 38, 256 Ruchniewicz Małgorzata 19,34,38, 273
T Tabaka Wojciech 49-50,52,56,58, бо, 83, 129, 142, 176, 200, 207-208 Tarnawski Stefan 104,260 Techmańska Barbara Юб, 260 Tejman Abram 273,161,220 Tejtelbaum, robotnik 231 Tenenbaum 224 Thiel Augusta Sara 6i Tokarska-Bakir Joanna 16,24-25,137, Węgrzyn Ewa 15,22, 34,260 Węgrzynek Hanna ізб, 249 Węgrzynowski, doktor 130 Wieczorek Paweł 15,32-33,139,177,260-261 Wiener Natan 147,151 Wiklendt Jerzy 175 Wiklik Cezary 9,16,261 Willacz 223 Wilner Seweryn 149, 164 Wiszniewicz Joanna 16,200,247 Włodarczyk Tamara 15-16,38,63,247, 145, 260 Tomaszewski Jerzy 250, 261 12,27, iso, 248,251, 255, 260 Tomkiewicz Ryszard 15,26О Trachtenherz Natan 124 Trosiak Cezary 1Յ8,249 Tych Feliks 23,249,251,253,257, 261 U Uiman Stanisław Urban Kazimierz Wodziński Marcin 11,47, 253,261 Wojciechowski Marian 47 Wolny Marcin 15,261 Worn Achim 14,261 Wulfawicź, Wulfowicz 220 Wulkan Siegfried 49 Z 212-213 173,179, iso, 260 W Wagner Dawid 172, i76 Wasser Julian 50,207 Waszkiewicz Ewa 14,170-171,179, 26O Weinstein Friedrich 45 Weinstein Werner 45 Weinstein, rodzina 45 Weiss S., doktor 224 Weiss Szewach 10 Weissberg Maria 90 Weissberg Roland 90 Weitznerowski Jakub 151 Wenzel Mirjam 14,253 Wereszczyński Wiesław 45,26O Zarakowska Teresa 110 Zaremba Marcin 25,139,261 Zeichner Branley 91,247 Zessin-Jurek Lidia 73,251,255,258 Ziątkowski Leszek З8,54,261 Zieliński Konrad 33,26i Zimmerman Joshua D. 248 Ż Żak Marek 15,143,255,201 Żaryn Jan ізб, 259 Żbikowski Andrzej із, 25, ізб, і38,249, 259, 261 Żelazko, robotnik 231 Żółkiewska-Rejak Agnieszka Żuk LeSZek 176, 181, 262 Żyndul Jolanta 22, 262 із, 77,262
Indeks nazw geograficznych в Bad Warmbrunn zob. Cieplice Śląskie-Zdrój Bawaria i90 Białystok ıs Bielawa (Langenbielau) зо, 32, бо, 82 Bliżyn 89 Bogdanowicze 93,233 Boguszów (ob. dzielnica Boguszowa-GorCÓw) 108 Bolków 49, 108, 125, 130 Breslau zob. Wrocław Brno 230 Brzeżany 86,93,232 Buczacz 86 Bukowiec 49 Bydgoszcz 86, 186-187, 194 c Czerniowce Częstochowa 86,93 D Dörnhau zob. Kolce Drohobycz 151 Dzierżoniów (Reichenbach, Rychbach) 15, 30, 32, 50, 52, 57, 82, 121, 126, 128, 131, 204-205, 216, 236, 238 F Feldafing 190 G Galilea 225 Gärbersdorf 204 Gdańsk 15,58 Gliwice 15 Głuszyca Chełm 187 Cieplice Śląskie-Zdrój (Bad Warmbrunn) 86 48-49 Górzyniec (Twardów) Gryfów Śląski 56 131 17, 47-49, 56, 62, 68, 90, 96, 98-99, 103, 113,124,131,218,226,236 Cieplice Śląskie-Zdrój, ul. św. Jadwigi Śląskiej юз Columbia i89 Cunnersdorf 96 H Hamburg 45,57 Hermsdorf zob. Sobieszów Hirschberg zob. Jelenia Góra 275
J Janowice Wielkie 46,56,142 Jarosław 86-87,122-123 Jawor 32,1O8 Jekaterynburg 93 Jelenia Góra (Hirschberg) passim Jelenia Góra, al. Wojska Polskiego (Wilhelm Strasse, ul. Wil helma) 44,208 Jelenia Góra, ul. 1 Maja 91,181 Jelenia Góra, ul. Chełmońskiego 232 Jelenia Góra, ul. Długa (Langstrasse) 50 Jelenia Góra, ul. Głowackiego 94,150, 157, 164-165, 221 Jelenia Góra, ul. Grottgera i85,191-192 Jelenia Góra, ul. Jäger 208 Jelenia Góra, ul. Konopnickiej 214 Jelenia Góra, ul. Kopernika (Priesterstrasse, Priesterstraße) Jelenia Góra, ul. Sudecka (Schmiedebergerstrasse, Świerczewskiego) 9,39,135, 178-180, 240, 242-243 Joszkar-Oła К Kalisz 186 Kamienna Góra (Kamieniogora, Kamieniogóra, Kamienogóra, Kamniennogóra, Landeshut) 32, 71-72, 108, 131, 205, 217-218 Kamienna Góra, ul. 3 Maja 71 Karpacz 17,46,56.124,131,180,241-242 Katowice 28 Kazań 188 Kielce 26, 89, 138-139, 148, 159 Kłodzko 15, 32, 52 Kolce (Dörnhau) 48 Kowary (Krzyżatka, Schmiedeberg) 21, 39, 173, 175, 181-182 Jelenia Góra, ul. Krakowska ısı Jelenia Góra, ul. Lotnictwo 107 Jelenia Góra, ul. Matejki (Kaiser Friedrichstrasse) 50 Jelenia Góra, ul. Morcinka (Uhlandstrasse) 67, 96,107,122, Ludność żydow ska w Je le n ie j G órze po 1945 roku 132, 149, 158, 161, 165, 171, 173, 181, 276 235, 238 Jelenia Góra, ul. Pionierów Jeleniej Góry (ul. Męczenników Polskich) 165 Jelenia Góra, ul. Spółdzielcza (Gotschdorferstrasse, Gotschdorf, Gotschdorfer, Gorschdorfer) 37, 52, 208-209 Jelenia Góra, ul. Studencka 39,179-18O 188 18, 45-46, 49, 56, 119, 129-131, 217-218 Kraków 28, 86-87, 122-123, 138 Krasnodar 188 Krzyżatka zob. Kowary
Kynast zob. Sobieszów L Landeshut zob. Kamienna Góra Landsberg (am Lech) wo Langenbielau zob. Bielawa Legnica (Lignica) 15,32,52,179,204-207 Lubań 142 Lublin 27-28, 46, 205 Lwów 86-87,190 Lwówek Śląski 56
Ł R Łomnica 46,56 Łódź 14, 28, 86, 91, 121, 128, 131, 209 Radom 15 Raszyce zob. Zabobrze Reichenau zob. Rychnov nad Kněžnou Reichenbach zob. Dzierżoniów Reichhennersdorf zob. Przedwojów RÓWne 187 Rybnica 142 Rychbach zob. Dzierżoniów Rychnov nad Kněžnou (Reichenau) 48 M Majdanek 46 Miedzianka 46 Międzyzdroje i9i Miłków 56 Mirsk 56, 219 Modena 122 Mysłakowice (Zillerthal, Zillerthal-Erdmannsdorf ) 47,85 N Negew 225 Nowosybirsk Nowy Targ 25 188 O Saratów 110 Schmiedeberg zob. Kowary Semej (Semipałatyńsk) 188 Semipalatyńsk zob. Semej Siodło, góra 49 Skarżysko-Kamienna i89 Słupsk 58 Sobieszów (Hermsdorf, Kynast) 17, 56, 62, 208 P Peterswaldau zob. Pieszyce 131 Pieszyce (Peterswaldau) 32,82,204-205 Podwołczyska 190 Praga 229-230 Przedwojów (Reichhennersdorf) 71 Przemyśl 86,205 Przesieka 46 Sobieszów, ul. Feld Sosnowiec 47 Sowie, Góry 49 Stanisławów 86 Szczecin 28 Szklarska Poręba 236 208 17,46,56,6i, 131,228, Ś Śnieżne Jamy (właśc. Śnieżne Kotły) 229 Świdnica 15,32,218 Świeradów-Zdrój 56 Indeks nazw geograficznych Olsztyn 15 Ostrowiec Świętokrzyski i89 Oświęcim 91 Piechowice S 277
Wrocław (Breslau) T Tarnów ıs, 86 Terezin (Theresienstadt) 46 Theresienstadt zob. Terezin Tomaszów Lubelski 86-87 Twardów zob. Górzyniec 11-12, 32,39-40, 43, 51, 53-55, 57-58, 62-63, 69-70, 77, 92, 95-96, 113, 121, 149, 170, 175, 177, 204-205, 210-211, 214, 218, 220, 223, 233-235, 243-244 WrzeSZCZyn 142 Z W Wałbrzych 15, 32, 52, 63, 79, 92, 177, 179, 199, 205 Warszawa 24, 27-28, ЗЗ, 54, 58. 86-87, 91, 107, 110, 204, 206-207, 210, 214, 216, 232-233, 236, 243 Wiedeń 123 Wilno 86 Wojanów 46,142 Zabobrze (Raszyce), ul. Wiejska 8i Zgorzelec 179-180 Zillerthal zob. Mysłakowice Zillerthal-Erdmannsdorf zob. Mysłakowice Złotoryja 32 Ż Żarów 212-213 |
| adam_txt |
Bibliografia Źródła archiwalne Archiwum Akt Nowych Archiwum Państwowe we Wrocławiu Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego Archiwum Zarządu Głównego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Archiwum Biblioteki Katedry Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego Archiwum Yad Vashem Archiwum Kibucu Bojowników Getta Archiwum Instytutu Massuah Źródła historii mówionej Archiwum Historii Mówionej Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” United States Holocaust Memorial Museum ֊ The Jeff and Toby Herr Orał History Archive usc Shoah Foundation ֊ Visual History Archive Źródła drukowane Adressbuch / Einwohnerbuch fiír den Landkreis Hirschberg mit den Städten Bad Warmbrunn, Kupferberg, Schmiedeberg und allen Gemeinden 1937, Breslau 1937· Einwohner-Buch von Hirschberg und Umgebung 1930, b.m. 1930.
Herbst J. K., Kronika miasta Jelenia Góra na Śląsku do roku 1847, tłum. T. Pryll, M. Białokryty, E. Mendyk, Jelenia Góra 2007. Mothes H., DieJuden in Stadt ind Kreis Hirschberg і. Rsgb., mps., Hirschberg 1938. Wspomnienia i pamiętniki Apt Feldman Elsner R., Renia: a Holocaust Memoir, https.y/www.grubstreetbooks.ca/renia/ (dostęp: 5 vu 2021 r.). Cohn W, Żadnego prawa - nigdzie. Dziennik z Breslau 1933-1941. Wybranefrag menty, oprać. N. Conrads, tłum. V. Grotowicz, Wrocław 2010. Filc]., Moje życie. Nie tylko zakręty i wiraże, [w:] Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, cz. 1: Teksty, red. T. Włodarczyk, Wrocław 2017. Grözinger E. Ա, Moja polska dekada, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Histo rycznego”, nr 1-2 (1998), s. 99-105. Krum-Ledowska M., Królewna z kukurydzy, [b.m.] 2021. Mostowicz A., Żółta gwiazda i czerwony krzyż, Warszawa 1988. Wiszniewicz ]., Życie przecięte: opowieści pokolenia Marca, Wołowiec 2008. Zeichner B., 0 roku, uff., [w:] Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, red. T. Włodarczyk, Wrocław 2017, s. 138-149· Prasa „Głos Bundu” „Ichud” „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolny Śląsk” „Nowiny Jeleniogórskie” „Opinia. Pismo Syjonistyczno-Demokratyczne” www.bundesarchiv.de www.cmentarze-zydowskie.pl www.jelonka.com www.nj24.pl jrvng.yadvashem.org B ib lio g rafia Strony internetowe 247
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Opracowania 248 Adelson ]., W Polsce zwanej ludową, [w:] Najnowsze dzieje Żydów w Polsce: w zarysie (do 1950 roku), red. J. Tomaszewski, Warszawa 1993, s. 387-478. Aleksiun N., Dokąd dalej?Ruch syjonistyczny w Polsce (1944-1950), Warszawa 2002. Aleksiun N., Jewish responses to antisemitism in Poland, 1944-1947, [w:] Con tested Memories. Poles and jews during the Holocaust and Its Aftermath, ed. J. D. Zimmerman, New Brunswick 2003, s. 247-261. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 1, „Biu letyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3/2 (1995/1996), s. 67-99. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 2, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3 (1996), s. 33-49. Aleksiun N., Nielegalna emigracja Żydów z Polski w latach 1945-1947. Cz. 3, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 4 (1996), s. 35-48. Aleksiun N., The Central Jewish Historical Commission in Poland 1944-1947, „Polin. Studies in Polish Jewry”, voi. 20 (2008), s. 74-97. Aleksiun N., The vicious circle: Jews in communist Poland, 1944-1956, „Studies in Contemporary Jewry”, voi. 19 (2003), s. 157-180. Aparat bezpieczeństwa w Polsce: kadra kierownicza, 1.1:1944-1956, red. K. Szwagrzyk, K. Bedyński, Warszawa 2005. Balbus T., Powiatowe i miejskie Urzędy Bezpieczeństwa, [w:] Urząd Bezpie czeństwa na Dolnym Śląsku 1945-1956. Z badań nad organizacją i dzia łalnością aparatu bezpieczeństwa, red. R. Klementowski, K. Szwagrzyk, Wrocław 2012, s. 50-94. Bartkowski Z., Obozy pracy przymusowej
i obozy jenieckie na Ziemi Jeleniogórskiej w latach 1939-1945, „Rocznik Jeleniogórski” 1.10 (1972), s. 87-113. Bartnicka A., Jewish Forced Labourers in the Munitions Factory o/hasag in Skarżysko-Kamienna during the Second World War - the Outline of the Problem, „International Relations Review”, voi. 1, issue 3 (2018), s. 226-235. Bednarek M., Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2020. Berendt G., Dekada ożywienia: instytucjonalne życie żydowskie w Polsce w latach 1980-1989, [w:] Społeczeństwo polskie w latach 1980-1989, red. N. Jarska, J. Olaszek, Warszawa 2015, s. 349-373. Berendt G., Emigracja ludności żydowskiej z Polski w latach 1945-1967, „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały”, nr vii (2006), s. 25-60. Berendt G., „Społeczność na pokaz”: problematyka żydowska w działaniach władz prl w latach 1971-1989, [w:] Między ideologią a socjotechniką:
B ibliografia kwestia mniejszości narodowych w działalności władz komunistycznych doświadczenie polskie i środkowoeuropejskie, red. J. Syrnyk, M. Semczyszyn, Warszawa 2014, s. 317-367. Berendt G., Violence against jews in Poland, 1944-47: The State of Research and its Presentation, [w:] New Directions in the History of the Jews in the Polish Lands, ed. A. Polonsky, H. Węgrzynek, A. Żbikowski, Boston 2018, s. 442-451. Berendt G., Wpływ liberalizacji politycznej roku 1956 na sytuację Żydów, [w:] Na stępstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 359-384. Berendt G., Zjednoczenie Syjonistów Demokratów „Ichud”- „z biało-niebieskimi sztandarami w morzu czerwonych sztandarów”, [w:] G. Berendt, A. Grabski, Między emigracją a trwaniem. Syjoniści i komuniści żydowscy w Polsce po Holocauście, Warszawa 2003, s. 101-185. Berendt G., Życie żydowskie w Polsce w latach 1950-1956. Z dziejów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, Gdańsk 2006. Berendt G., Żydzi na gdańskim rozdrożu (1945-1959), Gdańsk 2000. Berendt G., Grabski A., Stankowski A., Studia z historii Żydów w Polsce po 1945 r, Warszawa 2000. Bereszyński Z., Komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec Żydów i postaw antysemickich na Dolnym i Górnym Śląsku w pierwszych latach po zakoń czeniu u wojny światowej, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty, red. M. Bukiel, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2020, s. 307-329. Bereszyński Z., Żydzi i aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej na przykładzie Górnego i Dolnego Śląska w latach 1945-1989, [w:] Relacje polsko-
żydowskie w xx wieku. Badania ֊ kontrowersje - perspektywy, red. T. Domański, E. Majcher-Ociesa, Kielce-Warszawa 2021, s. 77-103. Bergman E., Jagielski J., Ślady obecności. Synagogi i cmentarze, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2012, s. 471-491. Biegański Z., Mniejszość żydowska w Bydgoszczy: 1920-1939, Bydgoszcz 1999. Bielawski K., „Nawet umarłym nie dali spokoju”. Destrukcja cmentarzy żydow skich na terenach obecnej Polski w latach 1955-1945, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 15 (2019), s. 528-554. Bielawski K., Zagłada cmentarzy żydowskich, Warszawa 2020. Blatman D., Strangers in their Own Land. Polish Jewfrom Lublin to Kielce, „Polin. Studies in Polish Jewry” voi. 15 (2002), s. 335-358. 249
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 250 Borkowski M., Kirmiel A., Włodarczyk T., Śladami Żydów: Dolny Śląsk, Opolsz czyzna, Ziemia Lubuska, Warszawa 2008. Brenner M., German-Jewish history in modern times, vol. 2: Emancipation and acculturation : 1780-1871, New York 1997. Brenner M., Nach dem Holocaust. Juden in Deutschland 1945-1950, München 1995. Bronsztejn S., Uwagi o ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku w pierwszych latach po wyzwoleniu, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 75 (1970), s. 31-54. Bronsztejn S., Z dziejów ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku po u wojnie światowej, Wrocław 1993. Cała A., Działalność Komisji Specjalnej Centralnego Komitetu Żydów w Polsce w latach 1946-1947, [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xix i xx wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski, War szawa 2019, s. 327-344. Cała A., Komisje Specjalne przy Komitetach Żydowskich w Polsce - aspekt geogra ficzny, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, t. 5 (2016), s. 39-60. Cała A., Mniejszość żydowska, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach politycznych (1944-1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998, s. 245-289. . Cała A., Ochrona bezpieczeństwafizycznego Żydów w Polsce powojennej: komisje specjalne przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce, Warszawa 2014. Cała A., Żyd - wróg odwieczny?Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Warszawa 2012. Čapková К., Germans orJews? German-SpeakingJews in Poland and Czechoslovakia after World Waru, „Kwartalnik Historii Żydów”, որ շ (2013), s.
348-362. Cichopek A., Pogrom Żydów w Krakowie 11 sierpnia 1945, Warszawa 2000. Cichopek-Gajraj A., Beyond violence: Jewish survivors in Poland and Slovakia, 1944-48, Cambridge 2014. Czystka w korpusie oficerskim: wydarzenia 1967 roku w Wojsku Polskim w doku mentach, oprać. E. J. Nalepa, Warszawa 2000. Datner H., Po Zagładzie: społeczna historia domów dziecka, szkól, kól studentów w dokumentach Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, Warszawa 2016. Datner H., Szkoły Centralnego Komitetu Żydów w Polsce w latach 1944-1949, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 1-3 (1994), s. 103-119· Dąbrowska K., Od autobiografii do historii - konstruowanie pamięci indywi dualnej i zbiorowej Żydów mieszkających na Dolnym Śląsku po π wojnie światowej, Warszawa 2011 [niepublikowana praca doktorska]. Einhorn I., Towarzystwo Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce w latach 1921-1950, Toruń 2008.
B ibliografia Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006. Engel D., Patterns of anti-Jewish violence in Poland, 1944-1946, „Yad Vashem Studies” vol. 26 (1998), s. 43-85. Engelking B., Zagłada i pamięć: doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 2001. Flisiak D., Działalność syjonistów-rewizjonistów w Polsce w latach i944/i945-i9SO, Lublin 2020. Friedla К., Experiences ofStigmatization, Discrimination, and Exclusion: GermanJewish Survivors in Wroclaw, 1945-1947, „Leo Baeck Institute Year Book”, voi. 62 (2017), s. 95-Í13. Friedla К., Juden in Breslau/Wroclaw 1955-1949: Überlebensstrategien, Selbst behauptung und Verfolgungserfahrungen, Köln 2015. Friedla К., „Kiedy szabat stal się niedzielą.” Życie religijne i społeczne polskich Żydów w ZSRR podczas 11 wojny światowej, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 437-472· Friedla К., Strategie przetrwania i udzielanie pomocy żydowskim partnerom w małżeństwach mieszanych we Wrocławiu i Hamburgu. Studium przy padku, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 11 (2015), s. 310-324. Geschichte derJuden in Deutschland von 1945 bis zur Gegenwart, Hrsg. M. Brenner, München 2012. Goldsztejn A., Powstanie skupiska ludności żydowskiej na Dolnym Śląsku w la tach 1945-1947, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, r. xxii (1967), nr ı-շ, s. 191-202. Grabski A., Centralny Komitet Żydów w Polsce (1944-1950): historia polityczna, Warszawa 2015. Grabski A., Działalność komunistów wśród Żydów w Polsce: 1944-1949,
Warsza wa 2004. Grabski A., Współczesne życie religijne Żydów w Polsce, [w:] Studia z dziejów i kultury Żydów w Polsce po 1945 roku, red. J. Tomaszewski, Warszawa 1997, s. 143-202. Grabski A., Żydowski ruch kombatancki w Polsce w latach 1944-1949, Warszawa 2002. Grabski A., Żydzi a polskie życie polityczne (1944-1949), [w:] Następstwa zagłady Żydów: Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, LublinWarszawa 2011, s. 157-188. Grabski A., Stankowski A., Życie religijne społeczności żydowskiej, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin-Warszawa 2011, s. 215-244. 251
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 194S roku 252 Gross J. T., Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie: historia moralnej zapaści, Kraków 2008. Grużlewska A., Polska Jerozolima: fenomen żydowskiego osiedla w powiecie dzierżoniowskim 1945-1950, Dzierżoniów 2019. Grynberg M., Księga wyjścia, Wołowiec 2018. Grynberg M., Problemy zatrudnienia ludności żydowskiej w Polsce w pierw szych latach po u wojnie światowej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 1-2 (1986), s. 97-114. Halicka B., Polski Dziki Zachód: przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945-1948, Kraków 2015. Hirsch H., Gehen oder bleiben? Deutsche und polnische Juden in Schlesien und Pommern 1945-1957, Göttingen 2011. Hurwic-Nowakowska L, Bartoszewski W., Żydzi polscy (1947-1950): analiza więzi społecznej ludności żydowskiej, Warszawa 1996. Hytrek-Hryciuk „Rosjanie nadchodzą!”: ludność niemiecka a żołnierze Armii Radzieckiej (Czerwonej) na Dolnym Śląsku w latach 1945-1948, Wrocław 2013. Iwanek M., Życie polityczne i społeczne w Kotlinie Jeleniogórskiej 1945-1948: zagadnienia wybrane, Jelenia Góra 1982. Jaworski W, Żydzi na Górnym Śląsku w latach 1945-1970, Sosnowiec 2001. Jaworski W, Żydzi w Gliwicach po 11 wojnie światowej, [w:] Żydzi gliwiccy, red. B. Kubit, Gliwice 2006, s. 275-288. Jedlińska-Kawska A., Kawski T., Społeczność żydowska w Bydgoszczy w xx wieku, Bydgoszcz 2015. Jedynak K., Polscy więźniowie w obozie w Bliżynie w latach 1942-1944, „Z Dziejów Regionu i Miasta. Rocznik Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Skarżysku-Kamiennej” t. 3 (2012), s. 93-108. jelenia Góra
solidaryzuje się, „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym Śląsku” nr 6 (1946), s. 1. jelenia Góra święci 10-lecie „Dąbrowszczaków”, „Nowe Życie. Trybuna Woje wódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym Śląsku” nr 9 (1946), s. 8. Kamiński Ł., Polacy wobec nowej rzeczywistości: 1944-1948:formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego, Toruń 2000. Kaszuba E., Dzieje Śląska po 1945 roku, [w:] Historia Śląska, red. M. Czapliński, Wrocław 2007, s. 468-601. Kendziorek P., Program i praktyka produktywizacji Żydów polskich w działal ności ckżp, Warszawa 2016. Kersten К., Repatriacja ludności polskiej po 11 wojnie światowej: studium histo ryczne, Wrocław 1974.
B ibliografia Kijek К., Aliens in the Lands ofthePiasts: The Polonization ofLower Silesia and Its Jewish Community in theYears 1945-1950, [w:] Jews and Germans in Eastern Europe, ed. T. Grill, Berlin-Boston, 2018, s. 234-255· Kijek К., Reichenbach/Rychbach/Dzierżoniów a CenterforJewish Life in Poland in a period of transition, 1945-1950, [w:] Our Courage -Jews in Europe 1945-48, ed. K. Bohus, A. Grossmann, W Hanak, M. Wenzel, Berlin-Boston 2020, s. 104-117. Klementowski R., „Pionierzy”jeleniogórskiego Urzędu Bezpieczeństwa, [w:] Jele nia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 79-97· Kobielec A., Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator, Wałbrzych 2008. Kobielec A., Więźniowie Żydzi w kl Gross-Rosen i jego obozachfilialnych, [w:] Na rody Europy w kl Gross-Rosen, red. A. Konieczny, Wałbrzych 2004, s. 33-36. Kobielec A., Więźniowie Żydzi w kl Gross-Rosen. Stan Badań, Wałbrzych 1993. Konieczny A., Ewakuacja obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w 1945 r., „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, t. 2 (1975), s. 163-189. Konieczny A., The„Schmelt organisation” in Silesia, [w:] Jews in Silesia, ed. M. Wo dziński, J. Spyra, Kraków 2001, s. 173-179. Kowalska E., Osadnictwo rolne ludności żydowskiej na Ukrainie w latach 1924-1934 (uwagi ogólne), „Dzieje Najnowsze”, t. 47 (2015), nr 2, s. 33-4З· Koźmińska-Frejlak E., Asymilacja do polskości jako strategia adaptacyjna oca lałych z zagłady polskich Żydów, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 246 (2/2013), s. 236-247. Koźmińska-Frejlak E., Kondycja ocalałych. Adaptacja do
rzeczywistości po wojennej (1944-1949), [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin-Warszawa 2011, s. 123-155. Krasucki E., Historia kręci Drejdlem: z dziejów (nie tylko) szczecińskich Żydów, Łódź 2018. Krawczyk M., Status prawny własności żydowskiej i jego wpływ na stosunki polsko-żydowskie, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. Adamczyk-Garbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 687-713. Krzyżanowski Ł., Dom, którego nie było: powroty ocalałych do powojennego miasta, Wołowiec 2016. Kuśmierek Z., Garnizon Jelenia Góra w latach 1945-1949, „Rocznik Jeleniogórski” t. 36 (2004), Suplement. Kuśmierek Z., Major BronisławJankowski: pierwszypolski komendant wojennyJele niej Góry w 1945 r., uczestnik walki o niepodległość Polski, „Rocznik Jelenio górski”, t. 50 (2018), s. 171-182. 253
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 254 Kuśmierek Z., Rola Milicji Obywatelskiej w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego wJeleniej Górze w 1945 r., [w:] Jelenia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 59-78. Kuśmierek Z., Udział Wojska Polskiego w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecieJelenia Góra w latach 1945-1946, [w:] Między Legnicą a Jelenią Górą. Prace dedykowane Stanisławowi Firsztowi w 40-lecie pracy w muzealnictwie i 65. urodziny, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Jelenia Góra 2020, s. 221-243. Kwaśny Z., Na nowej drodze rozwoju (do I wojny światowej), [w:] Jelenia Góra. Zarys rozwoju miasta, red. Z. Kwaśny, Wrocław-Warszawa-KrakówGdańsk-Łódź 1989, s. 132-173. Kwaśny Z., Wposzukiwaniu nowych źródeł utrzymania (do lat sześćdziesiątych xix w.), [w:] Jelenia Góra. Zarys rozwoju miasta, red. Z. Kwaśny, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989, s. 106-131. Kwiek J., Dzieje ludności żydowskiej w Tarnowie po u wojnie światowej, „Studia Judaica”, t. 8 (2005), nr 1-2, s. 187-211. Kwiek J., Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944-1947, Warszawa 2021. Kwiek ]., Żydzi, Łemkowie, Słowacy w województwie krakowskim w latach 1945-1949/50, Kraków 2002. Libionka D., Losy Chaima Hirszmana jako przyczynek do refleksji nad pamię cią o Zagładzie i powojennymi stosunkami połsko-żydowskimi, „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały”, nr vii (2006), s. 5-23. Ludność żydowska Dołnego Śląska wobec Referendum, „Nowe Życie. Trybuna Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego na Dolnym
Śląsku”, nr 1 (1946), s. 3. Łaborewicz I., Meldunki nadzwyczajne z powiatuJelenia Góra z 1946 r., [w:] Region karkonoski w 1945 r. i archiwalia pogranicza polsko-czeskiego. Materiały z sesji naukowej odbytej 27.11.2020 roku wJeleniej Górze, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2020, s. 117-134. Łaborewicz Ł, Sekrety Jeleniej Góry, Łódź 2019. Łaborewicz Ł, Świątynie Jeleniej Góry. Synagoga, „Kuryer Jeleniogórski”, nr 5 (1997), s. 11. Łaborewicz Ł, Zniszczenia wojenne w Jeleniej Górze ֊ 1945 r., „Rocznik Jelenio górski”, t. 43 (2011), s. 99-104. Lokaj J. M., Zarys Działalności Grupy Operacyjnej Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i Ministerstwa Przemysłu na miasto i powiatJelenia Góra w świetle najnowszych badań archiwalnych, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 42 (2010), s. 113-140.
B ib lio g rafia Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993. Machnowska ]., Sprawy synagog i cmentarzy żydowskich tuż po wojnie w doku mentach Ministerstwa Administracji Publicznej, „Zagłada Żydów” nr 15 (2019), s. 555-574. Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, „Rocznik Lubelski”, nr 2 (1959), s. 7-14. Marciniak W. K, Powroty z Sybiru: repatriacja obywateli polskich z głębi zsrr w latach 1945-1947, Łódź 2014. Marzec ’68. Przyczyny i następstwa, red. M. Žak, M. Kubasik, Legnica 2018. Mazur E., Opieka nad dzieckiem Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydow skiej w Polsce, „Midrasz. Pismo Żydowskie” nr 4 (2012), s. 15-17. Melchior M., Społeczna tożsamość jednostki: w świetle wywiadów z Polakami pochodzenia żydowskiego urodzonymi w latach 1944-1955, Warszawa 1990. Melchior M., Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni „na aryjskich papierach”: analiza doświadczenia biograficznego, Warszawa 2004. Michlic ]. B., Obcy jako zagrożenie: obraz Żyda w Polsce od roku 1880 do czasów obecnych, Warszawa 2015. Michlic J. B., Piętno zagłady: wojenna i powojenna historia oraz pamięć żydow skich dzieci ocalałych w Polsce, Warszawa 2020. Mieczkowski Żydzi, Niemcy i Ukraińcy na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956: liczba, położenie i działalność polityczna, Szczecin 1994. Najnowsze dzieje Żydów w Polsce: w zarysie (do 1950) roku, red. ]. Tomaszewski, Warszawa 1993. Nalewajko-Kulikov ]., Obywatel Jidyszlandu: rzecz o żydowskich komunistach w Polsce, Warszawa 2009. Nesselrodt M., Dem Holocaust entkommen. PolnischeJuden in der Sowjetunion, 1939-1946, Berlin 2019. Nesselrodt
M., Między egzotyką i zażyłością:polscy Żydzi wobec mieszkańców sowieckiej Azji Środkowej w latach 1941-1946, tłum. K. Friedla, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 475-509Nitschke-Szram B., Wysiedlenie ludności niemieckiej z Polski w latach 1945-1949, Zielona Góra 1999. Olejnik L., Społeczność żydowska w Łodzi w latach 1945-1950. Zarys problemu, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, t. 60 (1997), s. 125-147. Olszyna R., kl Gross-Rosen: wybór artykułów, Wałbrzych 2005. Paczkowski A., Żydzi w ив:próba weryfikacji stereotypu, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001, s. 192-203. 255
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 256 Pakentreger A., Żydzi w Kaliszu w latach 1918-1939: problemy polityczne i spo łeczne, Warszawa 1988. Panz K., „Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zgi nąć”. Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945-1947, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 11 (2015), s. 33-89· Person K., Dipisi: Żydzi polscy w amerykańskiej i brytyjskiej strefach okupacyj nych Niemiec, 1945-1948, Warszawa 2019. Pęziński R, Na rozdrożu: młodzież żydowska w prl 1956-1968, Warszawa 2014. Piątkowski S., Dni życia, dni śmierci: ludność żydowska w Radomiu w latach 1918-1950, Warszawa 2006. Piotrowski K., Dubinova T., Kultura żydowska na pograniczu polsko-czeskim. Židovská kultura napolsko-českémpohraničí, Jelenia Góra 2013. Piotrowski R, Śląski OkręgWojskowy:przekształcenia organizacyjne, 1945-1956, Warszawa 2003. Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xixixxwieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski [et al.], Warszawa 2019. Rosner A. M., Obraz społeczności ocalałych w Centralnej Kartotece Wydziału Ewidencji i Statystyki ckżp, Warszawa 2018. Ruchniewicz M., Repatriacja ludności polskiej z zsrr w latach 1955-59, War szawa 2000. Ruchniewicz M., Ruchniewicz K., Das neue jüdische Leben in Polen -Juden in Niederschlesien nach 1945, [w:] Jüdisches Leben zwischen Ost und West. Neue Beiträge zur jüdischen Geschichte in Schlesien, Hrsg. A. Herzig, K. Ruchniewicz, A. Brämer, Göttingen 2014, s. 473-502. Rudnicki S., Żydzi w parlamencie 11 Rzeczypospolitej, Warszawa 2004. Rusiniak-Karwat M., Nowe życie
na zgliszczach: Bund w Polsce w latach 1944-1949, Warszawa 2016. Rybińska A., Granice integracji: religijność Żydów wrocławskich w drugiejpołowie xix wieku (1854-1890), Wrocław 2017. Rybińska A., Hermann Joël (1821-1880): zapomniany rabin jeleniogórski, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 50 (2018), s. 133-140. Rybińska A., Jeleniogórska gmina żydowska w xix wieku - historia, prak tyki religijne, duchowość, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 3 (2020), s. 681-700. Rybińska A., Manuel Joël (1826-1890): biografia kulturowa wrocławskiego rabina z kręgu Wissenschaft des Judentums”, Lublin 2020. Rybińska A., Podążając za imieniem - Rozalia Saulson (1807-1896): nowe usta lenia, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 4 (2019), s. 837-864.
B ibliografia Rybińska A., Rozalia Saulsonowa: pomiędzy kulturą żydowską, niemiecką i polską, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr i (2016), s. 103-122. Rykała A., „Produktywizacja” Żydów w Polsce po drugiej wojnie światowej na przykładzie działalności rolniczej, „Prace i Studia Geograficzne” t. 61 (2016), nr 1, s. 151-163. Rykała A., Przemiany sytuacji społeczno-politycznej mniejszości żydowskiej w Polsce po drugiej wojnie światowej, Łódź 2007. Rykała A., Rozmieszczenie Żydów w Polsce po drugiej wojnie światowej (i945-i95o), „Rocznik Łódzki” t. 48 (2001), s. 149-174. Rykała A., W reakcji na powojenną przemoc antysemicką. Samoobrona Żydów w Łodzi : uwarunkowania społeczno-polityczne i przestrzenne, Łódź 2020. Rykała A., Kulesza M., W kwestii skupisk ludności żydowskiej na Śląsku w pierw szych latach po ii wojnie światowej, „Studia Śląskie” t. 61 (2002), s. 235-254. Sadowska J., Społeczność żydowska w Białymstoku w latach 1944-1950, „Kwar talnik Historii Żydów”, nr 3 (2015), s. 515-531· Sadowski M., Deportacje niemieckich Żydów z Wrocławia do κζ-Theresienstadt w styczniu i kwietniu 1944 r, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitle rowskimi”, 1.18 (1995), s. 261-270. Sadowski M., Z badań nad więźniami żydowskimi wyzwolonymi wfiliach obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, t. 6 (1993), s. 251-276. Senderak K., Solinski J., Szajda M., Tablice Jeleniej Góry, [w:] Pomniki i tablice pamiątkoweJeleniej Góry, 1.1, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2.012, s. 69-164· Sielezin J. R., Dzieje polityczne Jeleniej Góry w okresie powojennym:
wybrane problemy, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 40 (2008), Suplement, s. 137-156. Skibińska A., Powroty ocalałych i stosunek do nich społeczeństwa polskiego, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. AdamczykGarbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 39՜70. Skibińska A., Powroty ocalałych, [w:] Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim, red. B. Engelking, J. Leociak, D. Libionka, Warszawa 2007, s. 505-580. Smołalski A., Szkolnictwo podstawowe na Dolnym Śląsku w latach 1945-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970. Sommer Schneider A., Sze’erit hapleta = Ocaleni z Zagłady: działalność Ame rican Jewish Joint Distribution Committee w Polsce w latach 1945-1989, Kraków 2014. Społeczność żydowska i niemiecka w Łodzi po 1945 roku, red. A. Lech, K. Radzi szewska, A. Rykała, Łódź 2010. 257
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 258 Społeczność żydowska w prl przed kampanią antysemicką lat 1967-1968 i po niej, red. G. Berendt, Warszawa 2009. Starnawski M., Socjalizacja i tożsamość żydowska w Polsce powojennej: narracje emigrantów z pokolenia marca ’68, Wrocław 2016. Stola D., Emigracja pomarcowa, Warszawa 2000. Stola D., Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967-1968, Warszawa 2000. Stola D., Kraj bez wyjścia?Migracje z Polski 1949-1989, Warszawa 2010. Strauchold G., Autochtoni polscy, niemieccy, czy. Od nacjonalizmu do komu nizmu (1945-1949), Toruń 2001. Sula D., Losy nieewakuowanych więźniów obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, Wałbrzych 2014. Sula D., Szkice z historii Konzentrationslager Gross-Rosen, Wałbrzych 2019. Sula D., Z ZSRR na Dolny Śląsk. Przesiedlenie i repatriacja polskich Żydów w latach 1945-1946, [w:] Syberiada Żydów Polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. L. Zessin-Jurek, K. Friedla, Warszawa 2020, s. 561-586. Sula D., Żydzi polscy w Konzentrationslager Gross-Rosen, Wałbrzych 2020. Syrnyk ]., „Po linii” rewizjonizmu, nacjonalizmu, syjonizmu: aparat bezpieczeństwa wobec ludności niepolskiej na Dolnym Śląsku (1945-1989), Wrocław 2013. Szajda M., Kilka uwag dotyczących źródeł do badań nad ludnością żydowską w Jeleniej Górze po 1945 roku, [w:] Region karkonoski w 1945 r. i archiwa lia pogranicza polsko-czeskiego, red. I. Łaborewicz, Jelenia Góra 2020, s. 81-90. Szajda M., Obraz powojennej społeczności żydowskiej wJeleniej Górze na przykła dzie „sprawy Kornblütha”, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 46 (2014), s. 93-102. Szajda M., Osadnictwo
żydowskie we wspomnieniach „Pionierów” tzw. Ziem Odzyskanych. Fragmenty pamiętników z Kamiennej Góry i Szczecina, „Rocznik Ziem Zachodnich”, 1.1 (2017), s. 557-572· Szajda M., Początki instytucjonalnego życia żydowskiego na Dolnym Śląsku od maja do sierpnia 1945 roku, [w:] Koniec wojny na Śląsku. Rok 1945. Studia i materiały, red. K. Jasiak, K. Kawalec, P. Stanek, Wrocław-OpoleWarszawa 2018, s. 169-177. Szajda M., Syjoniści w Jeleniej Górze po 1945 r. Z działalności Zjednoczenia Syjoni stów Demokratów„Ichud”, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 50 (2018), s. 245-252. Szajda M., Szkolnictwo żydowskie w Jeleniej Górze w latach 1946-1950, [w:] Jele nia Góra i region Karkonoszy w xx wieku, red. I. Łaborewicz, M. Szajda, Wrocław 2019, s. 99-113. Szajda M., Żydzi niemieccy w Jeleniej Górze tuż po zakończeniu 11 wojny światowej, „Rocznik Ziem Zachodnich”, t. 2 (2018), s. 187-206.
B ibliografia Szaynok В., Komuniści w Polsce (ppr/pzpr) wobec ludności żydowskiej (і945-і95з), „Pamięć i Sprawiedliwość” nr 2 (2004), s. 185-203. Szaynok B., Konwersje (na katolicyzm) Żydów w Polsce po Zagładzie (1944-1950), [w:] Żydzi polscy w oczach historyków. Tom dedykowany pamięci ProfesoraJózefaA. Gierowskiego, red. A. Maślak-Maciejewska, A. Kaźmierczyk, Kraków 2018, s. 231-246. Szaynok B., Ludność żydowska na Dolnym Śląsku i945~i95o, Wrocław 2000. Szaynok B., Ludność żydowska w Polsce 1944-1950, [w:] Studia z dziejów Żydów w Polsce, t. 2, red. A. Żbikowski, Z. Borzymińska, Warszawa 1995, s. 71-88. Szaynok B., Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipea 1946, Warszawa 1992. Szaynok B., Polacy - Żydzi: wojna, zagłada, Polska, komunizm, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 2 (2013), s. 303-311. Szaynok B., Polacy i Żydzi lipiec 1944 - lipiec 1946, [w:] Wokół pogromu kieleckiego, red. Ł. Kamiński, J. Żaryn, Warszawa 2006, s. 9-24. Szaynok B., Problematyka żydowska w ppr i pzpr (1944-1989), [w:] pzpr jako machina władzy, red. D. Stola, K. Peršak, Warszawa 2012, s. 314-327. Szaynok B., Społeczność żydowska w Polsce wobec referendum (30 czerwca 1946 r.) i wyborów do Sejmu (19 stycznia 1947 г.), [w:] Wybory i referenda w prl, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014, s. 563-580. Szaynok B., Tematyka żydowska w działalności mbp/msw (1945-1989), [w:] Inter nacjonalizm czy.?Działania organów bezpieczeństwa państw komu nistycznych wobec mniejszości narodowych (1944-1989), red. J. Hytrek-Hryciuk, G. Strauchold, J. Syrnyk, Warszawa-Wrocław 2011, s. 270-295. Szaynok B., Z historią i Moskwą
w tle: Polska a Izrael 1944-1968, WarszawaWrocław 2007. Szaynok B., Żydzi w Dzierżoniowie (1945-1950), [w:] Dzierżoniów: wiek miniony. Materiały pokonferencyjne, red. T. Przerwa, S. Ligarski, Wrocław 2007, s. 26-33. Szaynok B., Semczyszyn M., Kwestia ludności żydowskiej, [w:] Aparat bezpie czeństwa wobec mniejszości narodowych w Polsce w latach 1944-1956, red. J. Syrnyk, Warszawa 2019, s. 26-58. Szlufik W, Szkolnictwo podstawowe na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1970, Kielce 1980. Szwagrzyk K., Żydzi w kierownictwie ив. Stereotyp czy rzeczywistość?, „Biule tyn ipn”, nr 11 (2005), s. 37-42. Szydzisz M., Społeczność żydowska na Dolnym Śląsku w świetle działalności Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w latach 1950-1989, Wrocław-Warszawa 2019. 259
Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku 260 Tarnawski S., Rozwój oświaty na Ziemi Jeleniogórskiej. Cz. 3: szkolnictwo pod stawowe, „Rocznik Jeleniogórski”, t. 7 (1969), s. 35-64. Techmańska B., Szkolnictwo mniejszości narodowych na Dolnym Śląsku w latach 1945-1989, Łomianki 2019. Teksty źródłowe do historii Jeleniej Góry, zestawił Z. Kwaśny, red. S. Inglot, Wroclaw-Warszawa-Kraków 1964. Tokarska-Bakir ]., Figura Krwiopijcy w dyskursie religijnym, narodowym i lewi cowym Polski w latach 1945-1946, „Sprawy Narodowościowe”, nr 37 (2010), s. 19-47. Tokarska-Bakir ]., Okrzyki pogromowe: szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939-1946, Wołowiec 2012. Tokarska-Bakir J., Pod klątwą: społeczny portret pogromu kieleckiego, 1.1, War szawa 2018. Tokarska-Bakir J., Pod klątwą: społeczny portret pogromu kieleckiego, t. 2: Doku menty, Warszawa 2018. Tomaszewski J., Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1990. Tomkiewicz R., Komitet Żydowski w Olsztynie (1946-1949), „Rocznik Ziem Zachodnich”, 1.1 (2017), s. 123-142. Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945-1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994. Urban K., Wyznanie mojżeszowe w Polsce 1945-1961 (zarys działalności), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 706 (2006), s. 61-80. Urban K., Zagadnienie pożydowskich synagog i cmentarzy w Polsce w latach 1945-1956 (zarysproblematyki), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 692 (2005), s. 39-62. Urban K., Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego w Polsce w latach 1965-1985 (zarysproblematyki), „Zeszyty Naukowe Akademii
Ekonomicznej w Kra kowie”, nr 749 (2007), s. 57-74. Waszkiewicz E., Kongregacja Wyznania Mojżeszowego na Dolnym Śląsku na tle polityki wyznaniowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1945-1968, Wrocław 1999. Wereszczyński W, Kowary w latach 1918-1945, [w:] Dzieje Kowar. Zarys mono graficzny do 2010 roku, red. W. Wereszczyński, Jelenia Góra-Kowary 2013, s. 281-320. Węgrzyn E., Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?! Alija gomulkowska 1956-1960, Budapeszt-Kraków 2016. Wieczorek P., „Jeszcze i tu są Żydy” - o antysemityzmie na Dolnym Śląsku po pogromie kieleckim, [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w xix
B ibliografia і xx wieku, է. 4'· Holokaust i powojnie (1939-1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019, s. 345-380. Wieczorek R, „Sztuczny antysemityzm” - antyżydowskie wystąpienia na Dol nym Śląsku w 1956 roku, [w:] Przemoc antyżydowska i konteksty akcji pogromowych naziemiachpolskich wxxwieku, red. K. Kijek, K. Zieliński, Lublin 2016, s. 211-247. Wieczorek R, Żydzi w Wałbrzychu i powiecie wałbrzyskim 1945-1968, WarszawaWrocław 2017. Wiklik C., Okruchy z historii Żydów na Śląsku, Warszawa-Jelenia Góra 2014. Włodarczyk T., Einhorn I., Jamróg T., Dzieje społeczności żydowskiej w Kłodzku w XIX-XX w., Warszawa 2006. Wodziński M., Studia żydowskie w Polsce wczoraj i dziś, „Studia Judaica”, nr 1-2 (2012), s. 49-75Wolny M., Ludność żydowska w Świdnicy w latach 1945-1970, „Rocznik Świdnicki”, t. 31 (2003), s. 128-157. Worn Achim, Aufgepackten Koffern: Jüdisches Leben in Stettin nach 1945, „Ost europa”, voi. 62, issue 10 (2012), s. 109-127. Worn Achim, Jews in Szczecin, 1945-50: At the Crossroad between Emigration and Assimilation, „Region: Regional Studies of Russia, Eastern Europe, and Central Asia”, voi. 6, issue 1 (2017), s. 55-85. Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939-1959· Atlas ziem Polski: Polacy, Żydzi, Niemcy, Ukraińcy, red. G. Hryciuk, W. Sienkiewicz, Warszawa 2008. Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944-1947: ludowa reakcja na kryzys, KrakówWarszawa 2012. Ziątkowski L., Dzieje Żydów we Wrocławiu, Wrocław 2000. Ziątkowski L., Między niemożliwym a koniecznym: reformy państwa pruskiego w końcu xviii i na początku xix wieku a proces równouprawnienia Żydów ze szczególnym
uwzględnieniem sytuacji na Śląsku, Wrocław 2007. Żak M., Powstanie i początki działalności Milicji Obywatelskiej na Dolnym Śląsku w 1945 roku (w świetle dokumentacji Komendy Wojewódzkiej MO we Wrocławiu), „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, nr 19 (2016), s. 129-143. Żbikowski A., Morderstwa popełniane na Żydach w pierwszych latach po wojnie, [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. M. AdamczykGarbowska, F. Tych, Lublin 2011, s. 71-93. Żbikowski A., Sąd Społeczny przy ckżp: wojenne rozliczenia społeczności żydow skiej w Polsce, Warszawa 2014. 261
Żółkiewska-Rejak A., Zerwana przeszłość. Powojenne środowisko żydowskiej inteligencji twórczej: pomoc materialna i organizacyjna ze strony ckżp, Warszawa 2017. Żuk L., Z dziejów miasta Jelenia Góra: Mons Cervi -Hirschberg, Jelenia Góra 2013. Żyndul )., Państwo w państwie? Autonomia narodowo-kulturalna w Europie Środkowowschodniej w xx wieku, Warszawa 2000.
Zusammenfassung Die Geschichte der jüdischen Bevölkerung in Jelenia Góra nach 1945 fügt sich in eine breitere Perspektive ein ֊ die des Schicksals der Holocaust-Überlebenden, die beschlossen hatten, in Polen zurückzubleiben, um hier „ein neues Leben“ anzufangen. Für diese Gemeinschaft war Niederschlesien ein besonderes Gebiet, wo sich ca. 100.000 Juden in über 40 Zentren ansiedelten. Eins dieser Zentren war auch Jelenia Góra. Die ersten Strukturen jüdischen Lebens entstanden in dieser Stadt bereits im Sommer 1945 auf Anregung deutscher Juden, die den Zweiten Weltkrieg unter unterschiedlichen, mehr oder weniger bekannten Umständen überlebt hatten. Ein Teil dieser Gemeinschaft machten - zumin dest anfänglich ֊ auch ehemalige Häftlinge der Zweigstelle des kl Groß-Rosen aus. Das von deutschen Juden gegründete jüdische Komitee ist als einzigartig in der Region anzusehen. Eine ähnliche Organisation, außer diesen in Jelenia Góra, entstand auch in Wroclaw. Es lohnt sich dabei, das Augenmerk auf die spezifische Situation dieser Gruppe zu richten - deutsche Juden wurden von neuen Ansiedlern als Deutsche behandelt. Zugleich waren das Menschen, die den Krieg überlebt hatten und in der Zeit des Dritten Reichs ausgegrenzt und verfolgt wurden. Letztendlich, in den Jahren 1946 bis 1947, verließ diese Gruppe die Stadt im Rahmen der Vertreibung der Deutschen. Zur gleichen Zeit, insbe sondere in der ersten Hälfte 1946, trafen in der Stadt Transporte mit jüdischen Heimkehrern aus der UdSSR ein. Vor allem diese Gruppe trug wesentlich zum Anstieg des jüdischen Bevölkerungsanteils bei und
beeinflusste in den Folge jahren die Entwicklung der jüdischen Gemeinschaft. Dem damals in Jelenia Góra agierenden jüdischen Komitee gehörte die überwiegende Mehrheit der in der Stadt und den umliegenden Ortschaften lebenden Juden an. Das Komi tee bot den Holocaust-Überlebenden eine finanzielle, materielle wie auch psychologische Unterstützung an. Entsprechende Abteilungen des Komitees waren für „Produktivierung“, Jugendliche, Kultur und Bildung zuständig. In der besprochenen Zeitspanne gab es in der Stadt eine jüdische Schule, ferner auch einen Kindergarten, einen Gemeinschaftsraum und eine Zweigniederlassung der Gesellschaft für den Schutz der Gesundheit (poln. Towarzystwo Ochrony Zdrowia), bei der man ärztliche Hilfe bekommen konnte. Aktiv wirkten auch 265
politische Parteien, wie etwa die jüdische Fraktion der Polnischen Arbeiter partei (poln. Polska Partia Robotnicza) oder „Ichud“, d. h. die Vereinigung der Demokratischen Zionisten (poln. Zjednoczenie Syjonistów Demokratów). Diese zweitgenannte Organisation hatte sogar ein am Stadtrand gelegenes Erholungs heim zur Verfügung. Zudem wurden Strukturen der Kongregation Mosaischen Glaubens (poln. Kongregacja Wyznania Mojżeszowego) ins Leben gerufen. Auf die Lebensfähigkeit und Anzahl der jüdischen Gemeinschaft wirkten Fakto ren mit landesweitem Charakter ein. Die Erfahrung des Antisemitismus war einer dieser Faktoren, insbesondere aber seine Folgen wie Migrationspanik nach dem Pogrom in Kielce 1946. Dazu zählt auch die Migrationswelle in den Jahren 1949 bis 1951, als viele Juden sich dazu entschlossen, in den neu entstan denen Staat Israel zu gehen. Ein anderer Faktor war Politik, vor allem nach der Machtkonsolidierung der Kommunisten. Die Abschaffung der Komitees im Jahr 1950 und die Gründung der Sozial-Kulturellen Gesellschaft der Juden in Polen (poln. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów, tskż), oft als das Ende „der jüdischen Autonomie“ bezeichnet, übten auch einen Einfluss auf das Leben der jüdischen Bevölkerung in Jelenia Góra aus. In den i95oer-Jahren war die jüdische Gemeinschaft nicht zahlreich vertreten und zudem wenig aktiv, obwohl die tskż hier ihre Zweigniederlassung hatte. Ein Teil der Juden aus Jelenia Góra verließ das Land im Rahmen der Massenabwanderung zwischen 1956 und i960 und Ende der i96oer-Jahren. Jedoch diejenigen, die verblieben, beschlossen, sich
an das Polnische bzw. das Polentum anzupassen.
Indeks osobowy Indeks obejmuje wszystkie osoby wymienione w publikacji zarówno w tekście, jak i w bibliografii oraz przypisach. Nazwiska pojawiające się wyłącznie w przy pisach wyróżniono kursywą. A Adamczyk-Garbowska Monika 23, 249, 251, 253, 257, 261 Adelson Józef 12, 27, 121, 158-159, 248 Adler Johann 46 Aleksiun Natalia із, 26,29, ібз, іб7,248 Altschüler Adolf 122-123,132 Altschüler Anna 110 Apel Israel 4б Apt Feldman Elsner Renia (Irena, Renata, Ruchei, Ruchla) 145, 176-177, 186-195, 247 Apt Gitta zob. Birnberg Gitta Apt Irena zob. Apt Feldman Elsner Renia Apt Mira (Miriam, Maria) z d. Kohn 186, 195 Apt Szyja (Zygmunt) 186-187,195 Apt, rodzina 188-189 Augapfel, doktor 223 Ausländer, felczer 239 В Bakir Joanna zob. Tokarska-Bakir Joanna Balandinow, podpułkownik 141 Balbus Tomasz 144,248 Balzam, adwokat 224 Baran Janusz 142 Baranowski Edmund 110 Barasz Salomon 218 Bartkowski Zbigniew 47, 248 Bartnicka Alicja i89,248 Bartoszewski Władysław 252 Basser William 50,93,208 Bauch Bronisław 161-163,215,219,220 Baumgarten Edward бо. 149,151,209 Bebak Felicja 90 Bebak Wacław 90 Bebak, rodzina 91-92 Bednarek Małgorzata 173-174,248 Bedyński Krystian 151,248 Benesz (Beneš) Edvard 229 Berendt Grzegorz ІЗ, 15, 22, 28, 33-34, 58, 85, 136, 139, 163, 248-249, 258 Bereszyński Zbigniew 138, 151, 249 Bergman Eleonora 180,249 Berkowicz Pesia 214 Berkowitz Meier 39 Berman Adolf 28 Bialik Chajim Nachman 223 Bialokryty Marta 39,247 Biegański Zdzisław 186,249 267
Bielawski Krzysztof 43,179-181,249 Bielska Helena zob. Szpet-Bielska Helena Bierut Bolesław 145 Biram Max 43 Birnberg Gitta z d. Apt i9i Birnberg JÓZef 93, 123, 190, 192, 211, 215, 217-218, 237, 239 Birnberg Róża m Blatman Daniel 24,249 Blumenfeld Tofa 110, ібі Bohus Kata 14,253 Borecki Artur 164,223 Borkiński 223 Borkowski Maciej 16, Зв, 250 Borzymińska Zofia із, 259 Brämer Andreas 38,256 Bratman Szlama (Szlomo) 93,217-218 Brau Fryda 214 Brenner Michael 38, sı, 64,250-251 Breşler (Bressler) Izak 123,219-220 Bronsztejn Szyja 14,54-55,250 Bukiel Małgorzata 1З8,249 Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku C 268 Cała Alina 12-13,16, i46, i48-i49,250 Čapková Katerina 64,250 Cederbaum, dyrektor Centrali kkl 224 Chajmenis Chinia zob. Moszkiewicz Chinia (Halina) Charig, kupiec 43 Chywatal Sz. m Cichopek Anna zob. Cichopek-Gajraj Anna Cichopek-Gajraj Anna 137-1З8,250 Cohn Anna 46 Cohn Herman 46 Cohn Siegmund, radca sądowy Cohn Willy 43,247 Conrads Norbert 43,247 Czapliński Marek i4i, 252 43 D Daroszewski Zbigniew 241 Datelkremer zob. Dotelkrenmer Datner Helena zob. Datner-Śpiewak Helena Datner-Śpiewak Helena із, 77-78, i04, 107, 109, 111, 250 Dąbrowska Kamila 15,250 Domański Tomasz ısı, 249 Don, działacz Ichudu ггь Dora, kuzynka Jakuba Leona Feldmana 191 Dotelkrenmer (Datelkremer, Dotelkremer), przedstawiciel koła PPR przy WKŻ 219 Dubinova Teresa 9,256 Dubinski, członek Ichudu Dusik Tadeusz 244 223 E Egit Jakub 33,52, 205,228,233 Einhorn Ignacy 15,120-121,124,133, 250,261 Eisler Jerzy 34,251 Elster Pola 28 Engel David ізб, 251 Engelking Barbara 24,26,25ւ, 257 Englender M.,
repatriant 211,213 Epsztajn, przedstawiciel centrali Ichudu 164
Feder Herman 46 Federowicz, burmistrz Jeleniej Góry 227 Feldman Bluma i89 Feldman Estera z d. Szerman i89 Feldman Ewa m Feldman Froim i89 Feldman Haskiel i89 Feldman Irena zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman Izrael 74,80 Feldman Jakub (Lejb) Leon 186,191,193 Feldman Josek i89 Feldman Leon zob. Feldman Jakub (Lejb) Leon 176, 189 Feldman Morris i89 Feldman Renata zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman Ruchla zob. Apt Feldman Elsner Renia Feldman zob. Feldman Izrael Feldman Zygmunt 191,195 Feldman, rodzina i85,193 Filc Emil 63 FİİC Jerzy 63, 247 Firszt Stanislaw 9 Fisz Jakob 161 Flisiak Dominik 28,251 Förster, adwokat 43 Frankowski Aleksander 124 Frejlak Ewa zob. Koźmińska-Frejlak Ewa Friedla Katharina 38,54,57-58,69,73, 189, 194, 251, 255, 258 Friedman 224 Fryderyk n Wielki Gachhanser 220 Gajraj Anna zob. Cichopek-Gajraj Anna Garbar Jakub 109-110 Garbowska Monika zob. Adamczyk-Garbowska Monika Gawron Edyta 14 Gebert Konstanty 9 Geiger Abraham 39 Geller Samuel 172 Gerbert, delegat z Wojewódzkiego Komitetu PPR 220 Geva liana (Ilona, Ilonka) z d. Jankielewicz 90, 92 Glinowiecka Idessa 109-110,112-114 Głogowski Izydor 45 Głogowski Toni 45 Gochhabser, delegat z Wojewódzkiego Komitetu PPR 220 Gold Dawid 215 Goldszejn 227 Goldsztejn Arnold 14,54,251 Gotlib Chaja 123 Grabski August 13,16,22,27,29,33, 158-159, 168-170, 180, 249-251, 256, 261 GrafHannelore ći Grill Tobias 14,253 Gross Eva 48 Gross Jan Tomasz 25,137,252 Grossmann Atina 14, 253 Grözinger Elwira Urszula 35,90,247 Grotowicz Viktor 247 Grużlewska Anna 15,252 Grynberg Mikołaj 16,79,252 Indeks osobowy G F 49 269
H Habrowska 214-215 Halicka Beata 140,252 Hanak Werner 14,253 Herbst Johann Karl 39,247 Herszenhorn Szlomo 27-28,234 Herzig Arno 38. 256 Herzl Theodor 223 Hindes Stanisław 124 Hirsch Helga 15, 38, 46, 51, 252 Hirschfeld Horst 50,93,208 Hirschfeld Jean 46 Hirschfeld, rodzina 50 Hitler Adolf 44, 64 Horak Stanisław 124 Hornik Józef i24 Hosenfeld Heinz 6i Hryciuk Grzegorz 187, 261 Hryciuk Joanna zob. Hytrek-Hryciuk Joanna Hurwic-Nowakowska Irena 89, i69, 195, 252 Hytrek-Hryciuk Joanna 141, ısı, 252.259 I Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Inglot Stefan 39,260 Iwanek Marian бо, 140,143,252 270 J Jagielski Jan 180.249 Jagodowski Michał 124 Jamróg Tomasz 15,26i Jankielewicz Ilana zob. Gevy liana (Ilona, Ilonka) Jankielewicz, rodzina 91 Jankowski Bronisław 140 Jankowski Kazimierz 218 Jarska Natalia 22,248 Jasiak Ksawery 17,258 Jasica Zbigniew 242 Jaworski Wojciech 15,252 Jedlińska-Kawska Agnieszka i87,252 Jedynak Katarzyna i89,252 Jeoszua, członek K.N. 225 Joël Herman (Hermann) 39 Joël Manuel 39 Jurek Lidia zob. Zessin-Jurek Lidia JUŻ JÓZef 123,150,161 К Kaczalko Przemek 10 Kalaman, starosta Kamiennej Góry 218 Kalicki Maurycy 93, i64,223 Kamiński Łukasz ізб, 1З8,252,259 Karwat Martyna zob. Rusiniak-Karwat Martyna Kaszuba Elżbieta 141,252 Kawalec Krzysztof 17,258 Kawska Agnieszka zob. Jedlińska-Kawska Agnieszka Kawski Tomasz i87,252 Kazek Sara 124 Kaźmierczyk Adam 27,259 Kendziorek Piotr ІЗ, ЗО, 79-80, 252 Kersten Krystyna 23, 137, 189, 252 Kestin Chaim 149 Kijek Kamil 14,19, зз, 253,2бі Kimelman Chil 93,224 Kirmiel Andrzej іб, 38,250 Kishel Michael 49 Klementowski
Robert 144,149,248,253 Kobielec Aleksandra 46-47,253
253-254 Kwaśny Zbigniew 16, З8-39,43,254,260 Kwiek Julian 14-15,1З6-1З8, 254 L Lajkind, introligator Lalewicz J. 244 Landsberg 39 227 Lech Andrzej 14, 257 Ledowska Maria zob. Krum-Ledowska Maria Lembergowa Stefania 74,95, i64 Leociak Jacek 24,257 Lester Jane 44-45 Levi Abraham 39 Lewi (Lewin), inżynier, sekretarz WKŻ 205,233 Libionka Dariusz 24,137,254,257 Ligarski Sebastian 15,160,259 Linkowski Mojżesz 51,54,69 Littman, prezes klubu Waad Galilu Lubińska Estera 161,227 224 Ł Łaborewicz Ivo 89, ЮЗ. 140, 142-143, 181, 253-254, 257-258 Lazebník J., Generalny Sekretarz Wydziału Oświaty 234 Lokaj Janusz Maciej 141,254 M Machcewicz Paweł зз, 255 Machnowska Julia 170,254 Maciejewska Alicja zob. Maślak-Maciejewska Alicja Madajczyk Piotr 12,250 Mahler Mojżesz zob. Malar Mieczysław Majcher-Ociesa Edyta 151,249 Majewski, starosta 204 Makielła, Kierownik Referatu Społeczno-Politycznego 207 Makuch Janusz 9 Malar Mieczysław (właśc. Mojżesz Mahler) 122-123,125-126,128-129, 131-132, 237-239 Indeks osobowy Kobryń Jerzy 132 Koch Franz 96 Koch Martin 48 Kohn Mira (Miriam) zob. Apt Mira Kolankowski Jerzy (?), lekarz ібз Konar, magister, dyrektor Zjednoczenia Przemysłu Chemicznego 219 Konieczny Alfred 46-47, 49, 253 Kopel, porucznik Wojska Polskiego 227 Korczak Janüsz 110 Kornbluth Rubin 95 Kosiński Jerzy 89 Kotlinski Jarosław 10 Kowalska Ewa 79,253 Koźmińska-Frejlak Ewa 23,27,89,253 Krajewska Monika 9 Krasucki Eryk 14,253 Krawczyk Monika 173,253 Krieger Helmut 62 Krieger liza (lisa) ы Krum-Ledowska Maria 145, 247 Krzyżanowski Łukasz 24,137,253 Kubasik Maria 15,255 Kubit Bożena 15,252 Kulesza
Mariusz 54,257 Kulikov Joanna zob. Nalewajko-Kulikov Joanna Kuśmierek Zbigniew 140,142-144, 271
Malar Stefania 122 Marciniak Wojciech Franciszek 23,255 Marianka (Maryanka) Artur 123, i64,223 Markowski Roman 74,219 Maryanka Artur zob. Marianka Artur Maślak-Maciejewska Alicja 27,259 Mazur Elżbieta 121,255 Melchior Małgorzata 13,255 Mendyk Emil 39.247 Michlic Joanna Beata 24-25,150,255 Mieczkowski Janusz 14,255 Mirski, członek ppr 219 Mostowicz Arnold 48. 247 Moszkiewicz Chinia (Halina) 110, Panz Karolina 25,256 Peršak Krzysztof i58,259 Person Katarzyna 26,256 Pęziński Piotr із, 22,34,256 Piaskowski Stanisław 50 Piątkowski Sebastian 15,256 Pietruszka Dora 124 Piotrowski Kazimierz 9,16,256 Piotrowski Paweł 143,256 Płużny Abram 218 Polonsky Hanna ізб, 249 Popper Eryk (Erich) 50-51,93,207-208 Pryll Tomasz 39,247 Przerwa Tomasz 15,259 123, 161 Mothes Heim 43-45, 50, 247 N Nalepa Edward Jan 34,250 Nalewajko-Kulikov Joanna 13,255 Nesselrodt Markus 23, i89,255 Nitschke-Szram Bernadetta 62,255 Nowakowska Irena zob. Hurwic-Nowakowska Irena Ludność żydow ska w Je le n ie j G órze po 1945 roku O 272 Ochab Edward 53 Ociesa Edyta zob. Majcher-Ociesa Edyta Olaszekjan 22,248 Olejnik Leszek 14,255 Olszyna Ryszard 47-48,255 P Paczkowski Andrzej 137,255 Pakentreger Aleksander 186,256 R Radziszewska Krystyna 14,257 Raiser Izydor zob. Reiser Izydor Rajzer (Raiser, Reiser, Reizer) Fiszel 161, 123 Rakowski, inżynier 227 Reiber 224 Reiser (Raiser) Izydor 93, іб2,211,2і5, 219-220, 227, 232-233, 237 Reiser Fiszel zob. Rajzer Fiszel Reiser zob. Reiser Izydor Reiser, rodzina i90 Reiss Edmund 147,151 Reizer Fiszel zob. Rajzer Fiszel Rejak Agnieszka zob. Żółkiewska-Rejak Agnieszka Rinder Aron
215,219-221 Rojek Zygmunt 132 Rokossowski, marszałek 141 Rosenberg, doktor 204-205 Rosenmann Abraham i64 Rosenthal, doktor 39
256 Rudnicki Szymon 27,256 Rusiniak-Karwat Martyna 29,168,256 Rybińska Agata 16,39,179,256-257 Rykała Andrzej 13-14,16,54,80,121, 148,257 Rywanowicz Rywan 230 Rzeszewska, repatriantka 237 S Sachs Annemarie 44 Sachs Martin 44-45,64 Sachs Simon 46 Sadowska Joanna 15,257 Sadowski Mirosław 47,55, 257 Sakson Andrzej 138,249 Schein Joseph 47-48 Schermann Annemarie 46 Schlesinger Klaus 6i Sehönnborn Klaudia бі Semczyszyn Magdalena 22,152-153, 249, 259 Senderak Krzysztof 181,257 Siedziako Michał 160,259 Sielezin Jan Ryszard 140-142,257 Sienkiewicz Witold i87,261 Skibińska Alina 23-24,257 Slansky Rudolf 33,153 Smirnow, major 140-141 Smolar Grzegorz zs Smołalski Antoni 106,257 Solinski Jędrzej iei, 257 Sommer Schneider Anna 29,121,170, 257 Sommerstein Emil 27,52 Spyra Janusz 47,253 Stachowiak Jerzy 242 Stalin JÓZef 33,145, 229 Stanek Piotr 17,258 Stankowski Albert 13, i69,249,251 Starnawski Marcin 15,258 Starzak Krystyna 241 Stola Dariusz із, ıs, 22,26,35,139,158, 258-259 Strauchold Grzegorz 60, ısı, 258-259 Strzegowska Teresa 110 Sula Dorota 46-48, 73, 189, 258 SyrnykJarosław 22,151-153,249.258-259 Szajda Marek 10,16,38,50,104,1З8,143, 181, 253-254, 257-258 Szarota Tomasz Szaynok Bożena 137,255 із-ıs, i9,23,25,27, 30-31, 54-55, 72, 85, 106, 132, 136, 138, 151-153, 158-162,170, 259 Szczegowska Emilia 123 Szerman Estera zob. Feldman Estera Szlufik Władysław 105,259 Szpet-Bielska Helena 124 Szram Bernadetta zob. Nitschke-Szram Bernadetta Sztilerman 227 Szwagrzyk Krzysztof 144,151,248,259 Szydzisz Marcin 14,33,72,199,259 Szymański Rafał P. 10 Ś Śpiewak Helena zob. Datner-Śpiewak Helena
Indeks osobowy Rosner Anna Maria із, 82,256 Rozenberg 220 Rozenberg Estera ібі Rozentaler 223 RuchniewiCZ Krzysztof 38, 256 Ruchniewicz Małgorzata 19,34,38, 273
T Tabaka Wojciech 49-50,52,56,58, бо, 83, 129, 142, 176, 200, 207-208 Tarnawski Stefan 104,260 Techmańska Barbara Юб, 260 Tejman Abram 273,161,220 Tejtelbaum, robotnik 231 Tenenbaum 224 Thiel Augusta Sara 6i Tokarska-Bakir Joanna 16,24-25,137, Węgrzyn Ewa 15,22, 34,260 Węgrzynek Hanna ізб, 249 Węgrzynowski, doktor 130 Wieczorek Paweł 15,32-33,139,177,260-261 Wiener Natan 147,151 Wiklendt Jerzy 175 Wiklik Cezary 9,16,261 Willacz 223 Wilner Seweryn 149, 164 Wiszniewicz Joanna 16,200,247 Włodarczyk Tamara 15-16,38,63,247, 145, 260 Tomaszewski Jerzy 250, 261 12,27, iso, 248,251, 255, 260 Tomkiewicz Ryszard 15,26О Trachtenherz Natan 124 Trosiak Cezary 1Յ8,249 Tych Feliks 23,249,251,253,257, 261 U Uiman Stanisław Urban Kazimierz Wodziński Marcin 11,47, 253,261 Wojciechowski Marian 47 Wolny Marcin 15,261 Worn Achim 14,261 Wulfawicź, Wulfowicz 220 Wulkan Siegfried 49 Z 212-213 173,179, iso, 260 W Wagner Dawid 172, i76 Wasser Julian 50,207 Waszkiewicz Ewa 14,170-171,179, 26O Weinstein Friedrich 45 Weinstein Werner 45 Weinstein, rodzina 45 Weiss S., doktor 224 Weiss Szewach 10 Weissberg Maria 90 Weissberg Roland 90 Weitznerowski Jakub 151 Wenzel Mirjam 14,253 Wereszczyński Wiesław 45,26O Zarakowska Teresa 110 Zaremba Marcin 25,139,261 Zeichner Branley 91,247 Zessin-Jurek Lidia 73,251,255,258 Ziątkowski Leszek З8,54,261 Zieliński Konrad 33,26i Zimmerman Joshua D. 248 Ż Żak Marek 15,143,255,201 Żaryn Jan ізб, 259 Żbikowski Andrzej із, 25, ізб, і38,249, 259, 261 Żelazko, robotnik 231 Żółkiewska-Rejak Agnieszka Żuk LeSZek 176, 181, 262 Żyndul Jolanta 22, 262 із, 77,262
Indeks nazw geograficznych в Bad Warmbrunn zob. Cieplice Śląskie-Zdrój Bawaria i90 Białystok ıs Bielawa (Langenbielau) зо, 32, бо, 82 Bliżyn 89 Bogdanowicze 93,233 Boguszów (ob. dzielnica Boguszowa-GorCÓw) 108 Bolków 49, 108, 125, 130 Breslau zob. Wrocław Brno 230 Brzeżany 86,93,232 Buczacz 86 Bukowiec 49 Bydgoszcz 86, 186-187, 194 c Czerniowce Częstochowa 86,93 D Dörnhau zob. Kolce Drohobycz 151 Dzierżoniów (Reichenbach, Rychbach) 15, 30, 32, 50, 52, 57, 82, 121, 126, 128, 131, 204-205, 216, 236, 238 F Feldafing 190 G Galilea 225 Gärbersdorf 204 Gdańsk 15,58 Gliwice 15 Głuszyca Chełm 187 Cieplice Śląskie-Zdrój (Bad Warmbrunn) 86 48-49 Górzyniec (Twardów) Gryfów Śląski 56 131 17, 47-49, 56, 62, 68, 90, 96, 98-99, 103, 113,124,131,218,226,236 Cieplice Śląskie-Zdrój, ul. św. Jadwigi Śląskiej юз Columbia i89 Cunnersdorf 96 H Hamburg 45,57 Hermsdorf zob. Sobieszów Hirschberg zob. Jelenia Góra 275
J Janowice Wielkie 46,56,142 Jarosław 86-87,122-123 Jawor 32,1O8 Jekaterynburg 93 Jelenia Góra (Hirschberg) passim Jelenia Góra, al. Wojska Polskiego (Wilhelm Strasse, ul. Wil helma) 44,208 Jelenia Góra, ul. 1 Maja 91,181 Jelenia Góra, ul. Chełmońskiego 232 Jelenia Góra, ul. Długa (Langstrasse) 50 Jelenia Góra, ul. Głowackiego 94,150, 157, 164-165, 221 Jelenia Góra, ul. Grottgera i85,191-192 Jelenia Góra, ul. Jäger 208 Jelenia Góra, ul. Konopnickiej 214 Jelenia Góra, ul. Kopernika (Priesterstrasse, Priesterstraße) Jelenia Góra, ul. Sudecka (Schmiedebergerstrasse, Świerczewskiego) 9,39,135, 178-180, 240, 242-243 Joszkar-Oła К Kalisz 186 Kamienna Góra (Kamieniogora, Kamieniogóra, Kamienogóra, Kamniennogóra, Landeshut) 32, 71-72, 108, 131, 205, 217-218 Kamienna Góra, ul. 3 Maja 71 Karpacz 17,46,56.124,131,180,241-242 Katowice 28 Kazań 188 Kielce 26, 89, 138-139, 148, 159 Kłodzko 15, 32, 52 Kolce (Dörnhau) 48 Kowary (Krzyżatka, Schmiedeberg) 21, 39, 173, 175, 181-182 Jelenia Góra, ul. Krakowska ısı Jelenia Góra, ul. Lotnictwo 107 Jelenia Góra, ul. Matejki (Kaiser Friedrichstrasse) 50 Jelenia Góra, ul. Morcinka (Uhlandstrasse) 67, 96,107,122, Ludność żydow ska w Je le n ie j G órze po 1945 roku 132, 149, 158, 161, 165, 171, 173, 181, 276 235, 238 Jelenia Góra, ul. Pionierów Jeleniej Góry (ul. Męczenników Polskich) 165 Jelenia Góra, ul. Spółdzielcza (Gotschdorferstrasse, Gotschdorf, Gotschdorfer, Gorschdorfer) 37, 52, 208-209 Jelenia Góra, ul. Studencka 39,179-18O 188 18, 45-46, 49, 56, 119, 129-131, 217-218 Kraków 28, 86-87, 122-123, 138 Krasnodar 188 Krzyżatka zob. Kowary
Kynast zob. Sobieszów L Landeshut zob. Kamienna Góra Landsberg (am Lech) wo Langenbielau zob. Bielawa Legnica (Lignica) 15,32,52,179,204-207 Lubań 142 Lublin 27-28, 46, 205 Lwów 86-87,190 Lwówek Śląski 56
Ł R Łomnica 46,56 Łódź 14, 28, 86, 91, 121, 128, 131, 209 Radom 15 Raszyce zob. Zabobrze Reichenau zob. Rychnov nad Kněžnou Reichenbach zob. Dzierżoniów Reichhennersdorf zob. Przedwojów RÓWne 187 Rybnica 142 Rychbach zob. Dzierżoniów Rychnov nad Kněžnou (Reichenau) 48 M Majdanek 46 Miedzianka 46 Międzyzdroje i9i Miłków 56 Mirsk 56, 219 Modena 122 Mysłakowice (Zillerthal, Zillerthal-Erdmannsdorf ) 47,85 N Negew 225 Nowosybirsk Nowy Targ 25 188 O Saratów 110 Schmiedeberg zob. Kowary Semej (Semipałatyńsk) 188 Semipalatyńsk zob. Semej Siodło, góra 49 Skarżysko-Kamienna i89 Słupsk 58 Sobieszów (Hermsdorf, Kynast) 17, 56, 62, 208 P Peterswaldau zob. Pieszyce 131 Pieszyce (Peterswaldau) 32,82,204-205 Podwołczyska 190 Praga 229-230 Przedwojów (Reichhennersdorf) 71 Przemyśl 86,205 Przesieka 46 Sobieszów, ul. Feld Sosnowiec 47 Sowie, Góry 49 Stanisławów 86 Szczecin 28 Szklarska Poręba 236 208 17,46,56,6i, 131,228, Ś Śnieżne Jamy (właśc. Śnieżne Kotły) 229 Świdnica 15,32,218 Świeradów-Zdrój 56 Indeks nazw geograficznych Olsztyn 15 Ostrowiec Świętokrzyski i89 Oświęcim 91 Piechowice S 277
Wrocław (Breslau) T Tarnów ıs, 86 Terezin (Theresienstadt) 46 Theresienstadt zob. Terezin Tomaszów Lubelski 86-87 Twardów zob. Górzyniec 11-12, 32,39-40, 43, 51, 53-55, 57-58, 62-63, 69-70, 77, 92, 95-96, 113, 121, 149, 170, 175, 177, 204-205, 210-211, 214, 218, 220, 223, 233-235, 243-244 WrzeSZCZyn 142 Z W Wałbrzych 15, 32, 52, 63, 79, 92, 177, 179, 199, 205 Warszawa 24, 27-28, ЗЗ, 54, 58. 86-87, 91, 107, 110, 204, 206-207, 210, 214, 216, 232-233, 236, 243 Wiedeń 123 Wilno 86 Wojanów 46,142 Zabobrze (Raszyce), ul. Wiejska 8i Zgorzelec 179-180 Zillerthal zob. Mysłakowice Zillerthal-Erdmannsdorf zob. Mysłakowice Złotoryja 32 Ż Żarów 212-213 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Szajda, Marek |
| author_GND | (DE-588)1254808027 |
| author_facet | Szajda, Marek |
| author_role | aut |
| author_sort | Szajda, Marek |
| author_variant | m s ms |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047910838 |
| ctrlnum | (OCoLC)1310249975 (DE-599)BVBBV047910838 |
| era | Geschichte 1945-1956 gnd |
| era_facet | Geschichte 1945-1956 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047910838</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20231114</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">220405s2021 xx a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788396004048</subfield><subfield code="9">978-83-960040-4-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1310249975</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047910838</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szajda, Marek</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1254808027</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku</subfield><subfield code="c">Marek Szajda</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Wrocław</subfield><subfield code="b">Ośrodek "Pamięć i Przyszłość"</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">277 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Deutsche und englische Zusammenfassung</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1945-1956</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Juden</subfield><subfield code="0">(DE-588)4028808-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Jelenia Góra</subfield><subfield code="0">(DE-588)15523-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ludność miejska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Społeczności lokalne</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Żydzi</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Jelenia Góra (woj. dolnośląskie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Żydzi / Polska / Jelenia Góra (województwo dolnośląskie) / 1945-1970</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1945-1989</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Monografia</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Jelenia Góra</subfield><subfield code="0">(DE-588)15523-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Juden</subfield><subfield code="0">(DE-588)4028808-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1945-1956</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220422</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909.04924</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909.04924</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09045</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09045</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033292598</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Jelenia Góra (DE-588)15523-8 gnd |
| geographic_facet | Jelenia Góra |
| id | DE-604.BV047910838 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T19:31:16Z |
| indexdate | 2024-12-13T11:12:28Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788396004048 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033292598 |
| oclc_num | 1310249975 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| owner_facet | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| physical | 277 Seiten Illustrationen 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20220422 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" |
| record_format | marc |
| spelling | Szajda, Marek Verfasser (DE-588)1254808027 aut Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Marek Szajda Wrocław Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" 2021 277 Seiten Illustrationen 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Deutsche und englische Zusammenfassung Geschichte 1945-1956 gnd rswk-swf Juden (DE-588)4028808-0 gnd rswk-swf Jelenia Góra (DE-588)15523-8 gnd rswk-swf Ludność miejska Społeczności lokalne Żydzi Jelenia Góra (woj. dolnośląskie) Żydzi / Polska / Jelenia Góra (województwo dolnośląskie) / 1945-1970 1901-2000 1945-1989 Monografia Jelenia Góra (DE-588)15523-8 g Juden (DE-588)4028808-0 s Geschichte 1945-1956 z DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Szajda, Marek Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Juden (DE-588)4028808-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4028808-0 (DE-588)15523-8 |
| title | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |
| title_auth | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |
| title_exact_search | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |
| title_exact_search_txtP | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |
| title_full | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Marek Szajda |
| title_fullStr | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Marek Szajda |
| title_full_unstemmed | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku Marek Szajda |
| title_short | Ludność żydowska w Jeleniej Górze po 1945 roku |
| title_sort | ludnosc zydowska w jeleniej gorze po 1945 roku |
| topic | Juden (DE-588)4028808-0 gnd |
| topic_facet | Juden Jelenia Góra |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033292598&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT szajdamarek ludnosczydowskawjeleniejgorzepo1945roku |