Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Dąbrówno
Oficyna Retman
2021
Olsztyn Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego 2021 |
| Schriftenreihe: | Moja Biblioteka Mazurska
nr 42 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Register // Ortsregister Register // Personenregister Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite 382-390 |
| Beschreibung: | 405 Seiten 25 cm |
| ISBN: | 9788362552825 8362552824 9788396076014 8396076014 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047908722 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220801 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220401s2021 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788362552825 |9 978-83-62552-82-5 | ||
| 020 | |a 8362552824 |9 83-62552-82-4 | ||
| 020 | |a 9788396076014 |9 978-83-960760-1-4 | ||
| 020 | |a 8396076014 |9 83-960760-1-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1310248518 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047908722 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Jasiński, Grzegorz |d 1957- |e Verfasser |0 (DE-588)134128591 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |c Grzegorz Jasiński |
| 264 | 1 | |a Dąbrówno |b Oficyna Retman |c 2021 | |
| 264 | 1 | |a Olsztyn |b Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego |c 2021 | |
| 300 | |a 405 Seiten |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Moja Biblioteka Mazurska |v nr 42 | |
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 382-390 | ||
| 610 | 2 | 7 | |a Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce |0 (DE-588)3058281-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1945-2021 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Evangelische Kirche |0 (DE-588)4015833-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Lutheraner |0 (DE-588)4168344-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Ermland |0 (DE-588)4015327-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Masuren |0 (DE-588)4037914-0 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Diecezja Mazurska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP) | |
| 653 | 0 | |a Duszpasterstwo | |
| 653 | 0 | |a Ewangelicyzm augsburski | |
| 653 | 0 | |a Kościół a państwo | |
| 653 | 0 | |a Luteranie | |
| 653 | 0 | |a Życie religijne | |
| 653 | 2 | |a Mazury | |
| 653 | 2 | |a Warmia | |
| 653 | 2 | |a Polska | |
| 653 | 0 | |a Luteranie / Polska / Mazury (region) / 1945- | |
| 653 | 0 | |a Luteranie / Polska / Warmia (region) / 1945- | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1945-1989 | |
| 653 | 4 | |a 1989-2000 | |
| 653 | 4 | |a 2001- | |
| 653 | 6 | |a Monografia | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Masuren |0 (DE-588)4037914-0 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Ermland |0 (DE-588)4015327-7 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Lutheraner |0 (DE-588)4168344-4 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Evangelische Kirche |0 (DE-588)4015833-0 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce |0 (DE-588)3058281-7 |D b |
| 689 | 0 | 6 | |a Geschichte 1945-2021 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 830 | 0 | |a Moja Biblioteka Mazurska |v nr 42 |w (DE-604)BV017538375 |9 42 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220801 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033290538 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0905 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804183525195251712 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści WSTĘP............................................................................................................................................ 5 WPROWADZENIE....................................................................................................................... 9 Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce po drugiej wojnie światowej........................... 9 Sytuacja ludności rodzimej na Mazurach i Warmii w okresie powojennym................... 22 DIECEZJA MAZURSKA W LATACH 1945-1959.................................................................... 42 Pełnomocnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Działdowie i Rada Kościoła Ewangelickiego w Olsztynie.................................................................. 42 Budowa diecezji i pierwsze lata jej istnienia.......................................................................... 52 Stosunki z wiernymi. Gromadkarstwo................................................................................... 96 Władze państwowe i Kościół. Represje................................................................................. 124 Kwestia własności kościołów.................................................................................................. 152 Metodyści, akcja mazurska i problem językowy................................................................. 188 Lata przełomu 1956-1959....................................................................................................... 239 DIECEZJA MAZURSKA W LATACH
1960-1989.................................................................. 248 Wierni i duchowni................................................................................................................... 248 Relacje z innymi wyznaniami. Zajęcia kościołów............................................................... 279 DIECEZJA MAZURSKA PO 1989 ROKU............................................................................. 314 Duchowni, wierni, życie religijne......................................................................................... 314 Działalność charytatywna, społeczna i kulturalna.............................................................. 335 ANEKS. Duchowni pracujący w Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego od 1945 roku....................................................................356 Bibliografia................................................................................................................................ 382 Indeks osób............................................................................................................................... 391 Indeks miejscowości................................................................................................................ 399 405
Indeks miejscowości (nie obejmuje haseł z aneksu) Babięta 165 Bisztynek 205,245,254,286 Banie Mazurskie 123,206,283 Baranowo 61,84,98,106,109,168,203, Bogaczewo 61 Boże 292,306 Braniewo 205 205,223,246,255,258,286,287,292, 300,301,307,308 Barciany 101,180,206,255,317,328 Barczewo (Wartembork) 42,60,150,179, Brodowo 65,155 Bryńsk 64 Brzeźnica 317,329 205,255 Bartoszyce 185,206,232,255,284,317 Burkat 64-66,180,205,254 Bereza Kartuska 68 Chełchy 75,206,282 Berlin 67,118,345 Bezławki (Bierławsk) 61,62,72,120,123, 195,204,206,209,219,255,264,265, Cieszyn 60,249,263,268,289 Czarnobyl 344 Czechowice-Dziedzice (Czechowice) 244 294,297,309 Czerwonka 205,245 Biała Piska (Biała) 53,55,61,104,108,125, 153,177,185,205,229,255,317,340 Dąbrówno 105,194,209,211,245,254, Białuty 64,66,155,205,255 Białystok 11,58,68,69,71,214,242,254, 265,280,281 Dębien 64 256,315,316,318,329,334,341,353 Długi Borek 117 Biesal 57,60,174,175,179 Biskupiec (Pomorski) 205,255 Dłużec 255,263 Dłużniewo 60 Biskupiec (Reszelski) 53,63,102,172,203, 205,218,245,254,255,288,289,317 Drogomyśl 180,289 Drygały 61,108,111,119,177,205,255 399
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Düsseldorf 342 Kalinowo 194 Kalisz 105,149,254 Działdowo 42-46,49,53,64-67,100,128, 145,170,180,205,249,254-256,266, Kamieniec 204,255 Kamień 268 296,315,317,318,324,330,340,341 Dzięgielów 89,90,207,343 Kamionki 61,205 Dźwierzuty 61,105,205,245,255,258, Kandyty 194 292,317,319,321,331,344,345 Kapice 160 Karwica 75,120,255,268 Ełk 71,72,75,193,194,205,206,209,213, Karwie 61 219,253-256,264,284,317,318 Karwik 178,205 Kętrzyn (Rastemborg) 62,72,77,81,101, Frygnowo 178 120,121,167,173,176,178,185,203, 204,206,209,217,227,230,255,256, Gardyny 181,205,255,317 265,284,287,309,315-317,320,324, 325,328,331,335,341,353 Gawrzyjałki 61,96,205,231,255,296,303, 307,308 Kiersztanowo 306 Gąbin 22 Kleszczewo 61 Gdynia 87 Klon 61,117,153,165,206,255 Kłajpeda 22 Gierzwałd (Gierkowo) 194,209,280 Gietrzwałd 175 Kobułty 53,60,101,205,245,254,312 Giżycko (Łuczany) 56,61-63,69,72,80, 85,88,99,122,154,169,173-175,184, Kociołek Szlachecki (Kociołek) 61,205, 255,287,296,298-300 Koczarki 317 205,206,219,245,253-256,270,273, 274,285,287,308,312,314,315,317, Kolonia 123 325,330,332-335,341,344,345,354 Glaznoty 105,194,209,211,212,255 Konstancin 89 Korsze 101,181,245,286 Kosewo 210 Gołdap 63,69,72,73,192,193,205,254, 256,317,321,354 Koszelewy 64,180,205,312 Kowalik 117 Górowo Iławeckie (Iławieckie) 84,117, 179,181,185,203,205,255,265,286 Gryfice 149 Kozłowo 74,205 Guzowy Piec (Piece Guzy) 107 Kraplewo 194,209,211,280 Krokowo 205,255 Iława 137,181,205,209,255,317,320 Iłowo 155,254 Kromnica 210 Kraków 155 Królewiec 22,23,42 Jabłonka 180,255,317
Kruklanki (Kruklanka) 85,178,180,182, 203,206,254,284 Jałta 22,24 Krutyń (Krutyny) 61,210,255,263 Jedwabno 61,164,188,205,255,264 Księży Lasek 115,245,255,296,308 Jerutki (Małe Jeruty) 61,97,119,205,231, 255,264,269,287,297,308 Kumielsk (Kumelsk) 61 Kurki 192,194,255,280,281,297,308 Jeziorany 179,254,264 Jeże 61,178 Las Miejski 74 400
Indeks miejscowości Leman 160 Lidzbark (Welski) 64,205,254,317 Lidzbark Warmiński 285 Nakomiady (Nakoniady) 61,80,84,98, 203,206,209,217,223,231,239,253, 255,297,298,300,309 Napierki 178 Lipowiec 180 Lipowo 105,194,209,211,214,255,303 Natać Wielka 255,268 Liwa 194,255 Nawiady 55,61,77,78,82,84,104,105, Louisenlund 341 109,135,165-168,171,172,182,184, Lublin 145 203,204,206,220,221,232,236,241, 255,263,264,268,287,304,305,308, Łęguty (Languty) 60,85,205,209,213, 255,317,329 327 Neuendettelsau 341 Łowicz 56 Nida zob. Ruciane-Nida Łódź 44,58,129,142,155 Łuczany zob. Giżycko Nidzica (Nibork) 43,62,63,66,170,173, 176,184,190,193,205,228,251,255, Łukta 213,290 256,264,266,314,315,317,321,324, Łyna 74,205 330,337,344,354 Norddörfer 336 Małszewo 258 Mańki 57,60,85, 89,138,144,145,148, 152,192,205,209,221,227,245,255, 297,307,312 Marcinkowo 107 Miechowice 206 Miechy (Münchenfelde) 61 Mikołajki 55,56,61,63,80,88,90,91,100, Nowa Wieś (pow. olsztyński) 61,205,245, 255,300 Nowa Wieś (pow. szczycieński) 61,203, 206,245 Nowa Wieś Ełcka 333 Nowe Miasto Lubawskie 181 Nowy Dwór (Neuhof, pow. giżycki), zob. Zelki 106,129,151,156,166-168,204,205,208, 220,245,246,255-258,261,267,272,287, Nowy Dwór (pow. morąski, obecnie os- 293,296,315,317,319,321,324,326,327, Nowy Dwór (pow. szczycieński) 61,164, 205,255,306,307,317 330,338,339,342-344,353 tródzki) 181,204 Miłakowo 182 Miłki 61,205 Miłomłyn 212,255,347 Mława 64 Monachium 57 Okartowo (Okiertowo) 61,173,206,242, 255,264,298,307 Olecko 63,69, 72,73,192,193,205,220, 245,254 Morąg 102,185,204,206,211,255,317 Olszewo 180,205,242,245,255,272 Mrągowo
(Ządzbork) 42,53,55,61,63, 113,133,142,155,165-167,172,182,186, Olsztyn 24,28,31,42-46,49,51,53, 56-58,60,61,63,69,72,74,86,88-91, 94,106,107,120,122,129,138,141,146, 187,194,195,204-207,209-211,214,223, 147,149-152,162,167,175,179,183, 224,236,245,249,250,252,253,255,256, 186,190,191,193,194,202,203,205, 208,209,211,212,215,216,234-236, 74,75,79,81,84,92,93,98,99,106,112, 262-264,283,287,306,308,315,317,327, 328,337,340,341,343,344,346,353,354 Műszaki 205 239,240,244,249,251,255,256,264, 267,282,295,297,299,305,306,309֊
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku 311,314-317,320,321,328,329,333, Rękownica 317 341,343,344,347,353,354 Rozogi 116,117,120,153,165,206,228, Olsztynek 57,60,85,112,144,179,190, 246,255,293,296-300 191,194,203,205,209,210,221,255, Róg 255,317 312,317,343 Różyńsk (Rosińsko) 61 Opaleniec 245,255 Ruciane-Nida (Rudczany) 55,61,153,174- Orłowo 61,85,174,206,245,254,283,286 Orzysz 55,61, 111, 178,206,255,284 176,178,182,184,205,221,255,291,298 Ruda 205 Ostróda 190,191,194,204-206,209-213, Rudziska Pasymskie 57,59,155,207,268 253,255,256,264,281-283,315,317,320, 321,330,334,340,343,346,347,354 Ostrów 123 Rybno 53,60,101,105,203,206,228,232, Oświęcim 44 Ruska Wieś 306 246,255,265,308,309,317,329 Rydzewo 61,170,184,205,246,254,268 Ryn 61,111,186-188,203,204,206,209, Pasłęk 63,205,255,283,286,317 224,227,231,253,255,256,264,279, 315,317,324,341 Pasym 55,61,63,142,164,190-192,205, 209,218,236,245,255,256,266,294, 296,315,317,319,321,330,331,335, Sądowo 122 337,345,354 Piecki 55,61,104,138, 165-168, 172,178, Sątopy-Samulewo 181 182,184,206,255,263,291,304,305 Piława 22,23 Siemianowice 20 Siemiany 280 Pisz 53-55,60-63,72,83,111,120,125, Skarżyn (Skarzyn, Skażyn) 61 Samborowo 191 176,177,185,205,222,231,252,253, Skoczów 265 Skolimów 48,207 255,256,258,287,315,317,328,331, 339,340,354 Sławka Wielka 178 Słonecznik 206,211 Płośnica 64,165 Poczdam 22 Polska Wieś 206 Smykowo (Szmigwałd) 209,211,212,280 Sołdany 206 Potulice 150 Sorkwity 53,60,63,91,92,94,95,101,105, Pozezdrze 178,180,206,254,317 108,142,155,167,168,203,205,208,218,
255,256,264,269,308,309,315,317,319, Poznań 21,42,45,49,129 Prabuty 205,206,209,293 321,324,336-338,340-344,354 Przechody 160 Puławy 142 Sosnowiec 44 Spychowo (Pupy) 61,120,198,205,255, 288,296,301-303,307,308,312 Puńsk 69 Pupy zob. Spychowo Srokowo (Drenkfurt) 101,167,180,206, 255,286,317,328 Radom 53,56 Stare Jabłonki 194 Rańsk (Rańsko) 61,105,119,203,206,228, 255,317,320 Stare Juchy 194 Rasząg (Raszung) 60,205,254,317 Reszel 104,131,180,181,254,286 Stare Miasto 204,206,211,255,286,292, 301,307,308 402 Stare Kiełbonki 263
Indeks m iejscowości Stary Dzierzgoń 64 Uzdowo 64,180 Stary Gieląd 92 Użranki (Usranki) 61,79,84,98,106,165, Sterławki Wielkie (Wielkie Sztyrławki) 206,223,231,246,255,263,286,289, 292,293,308,317,327 61,122,255,317 Supraśl 182,289 Suwałki 11,67-70,73,203,206,242,254, Wały 255 256,267,291,315,317,321,322,344, 354 Warpuny 60,101,205,255,268,286,321 Warszawa 14,49, 71,77,91,93,104,106, Szczecin 220 114,116,120,125,128,129,138,145, 146,149,180,187,208,210,214,217, Szczupliny 64,205 Szczybały Giżyckie 61 219,221,233,234,236,238,239,249, 261,262,266,268,273,280,281,284, Szczytno 45,53,57,61,63,86,89,101, 109,116,142,145, 147, 149,150,154, 331,336,347 Wartembork zob. Barczewo 156,190,191,198,205-207,209,227, 228,246,249,255,256,290,314,315, 317,321,331,332, 335,344,345 Szestno (Sesno) 61,84,89,98,167,168, Wejsuny (Wajsuny) 53,55,61,205,255, 291,308,317,320,321 205,223,246,255,263,264,292,305, 306,309 Sztokholm 141 Węgorzewo 74,111,176,180,184,185,203, Szymany (Duże Szymany, Wielkie Szy- 296,317 Wieluń 44 Wesołowo 317 205,206,253-255,284,308,309,317 Wielbark 105,117,205,246,251,253,255, many) 61,104,111,190,191,205,255, 297,308 Wierzbowo 206 Szymonka (Szymonki) 61,168,180,205, Wilkowo 123,230 242,245,255,272 Winda (Wenden) 121,167,328 Wisła-Jawornik 345 Świętajno 81,83,116,138,176,185,203, Wittenberga 353 205,231,246,255,292,293 Wiżajny 70 Wojnowo 331 Tałty 151 Wydminy 61,63,85,111,131,174,199, Targowo (Targowa) 61,206,255,296,307 Teheran 22 Wyszembork 306 206,207,246,254,268,270-272,317 Toruń 345,350 Trelkowo 205,246,255,307 Turosi 61 Zabrze 316 Tylkowo 296 261,282 Zelki (Neuhof,
Nowy Dwór) 61,84,206, Zalewo 138,173,194,213,232,246,255, Ukta (Stara Ukta) 55,61,63,83,84,89,95, 242,293 99,100, 142,153,166, 172, 182,205,210, Zgon 61 Zielona Góra 250 218,232,233,253,255,263,264,268, 272,303,304,308,312,317,318,339 Unieszewo 75 Żyrardów 56 403
Indeks osób (nie obejmuje haseł z aneksu) Achremczyk Stanisław 60 Alabrudzińska Elżbieta 127 Alexander (Aleksander) Adolf 119 Aurelia, diakonisa 207 Austin Józefa 123 Bahl Fryderyk 218,236 Bahl (Bahr), sołtys 220,221 BahrEmil 211 Bakałarz Paweł 62,85,86,101,120,131, 206,255,260 Banach Dawid 315,317 Barez Reinhold 107 Bartold Robert 22 Baryła Tadeusz 50 Bażanowski Rudolf 6,47,56,58,62,64, 70,72,83,95-98,100,111,115,164,167, 172,173,175,176,178-182,188,192, 195,199,208,211,228,229,235,238, 241,242,244,246,247,254,256-262, 265,267,272,282-285,289,291-293, 297-300,303,304,306,308,311,315, 317,318,320,329,334,347,348,352 Becker (Beker, Bekier) Emil 72,120 Bednorz Herbert 289 Belzyt Leszek 30 Bensch Teodor 163,170 Bębnik Grzegorz 277 Białkowski Michał 350 Białuński Grzegorz 354 Biedrawina Emilia zob. Sukertowa-Biedrawina Emilia Bielawny Krzysztof 6,43,60,75,112, 161,167,173,175-177,194,211,213, 256-258,260,273,289-291,311,316, 329,352 Bieńkowski Wiesław 350 Bierkowski Tadeusz 228 Binemann-Zdanowicz Dawid 20,159, 321 Birecki Piotr 8,43,198,278 Blarr Oskar Gottlieb 345 Bobrowski Karol 151 Bogucki Tadeusz 206,212,221 Boj anowski Stanisław 289 Borkowski Krystian 315,317,334 Borodziej Włodzimierz 31 Borowiak Janusz 189,197 391
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Borski Alfred 315,332,344 Braunschmidt Georg 42 Broda Jan 126 Brummack Carl 118 Brunez Dariusz 20 Buchholz Manfred 85,117,222,226,232,243 Budrewicz Olgierd 140 BujkoAnna 26,83 Bukowski Adam 22 Burbuļa Gustav 119 Burdach Ernst 346 Bursche Juliusz 10,16,54-56,80,126-129, 144,157,202 Burski Jerzy 53 Busse Edward 187,205,213,236,248-251, 292 Buttar Prit 22 Buzek Jerzy 19 Bystrzycki Piotr 128 Cederberg Daniel 87,141,244,272 Chęczkiewicz Jan 191 Chłosta Jan 24 Chodyko Aleksander 68,69 Chojnacki Władysław 126,350 Chojnowski Zbigniew 351 Chrzon Wilhelm 251 Cybulla (Cybula, Czybulla) Maksymilian 70,137,192,206,209,211-213,222,226, 231,236,238,243 Czajka Michał 108 CzekayPaul 272 Czembor Szymon 315 Czesia Alfred 6,322,326,327,336,347,348 Czudek Franciszek 315,318,338,339,342 Czudek Janina 339 Ćmok Henryk 105,120,251,253,255,259, 260,281 DalhgrenSam 86 Dawid Emil 56,61-63,72,85,97,101,174 Demiańczuk Jarosław 47 Dietz Edward 43,44 Domagała Bożena 41,284,347 Domasłowski Jerzy 87 Domke Emilia 93 Dork Anna 91 Dosch Gerhard 138,220,222,232,243 Drzazga Józef 296,297,299,300 Dubowski Kazimierz 289 Duda Franciszek 105,106,251,255,296, 310,314,329 Dudra Stefan 20,283,284 Dudziak Władysław 165-168,171, 172 Dziurek Adam 17 Dziwik Józef 312 Faron Piotr 316 Faruga Andrzej 60 Fidura, parafianin 288 Filip Wilhelm 110 Filipkowski Tadeusz 25 Firla Wilhelm 94,95,105,205,255,306 Fiszkal Robert 43,200,203,204,209,221, 225,226 Fladde Willi 106,236 Flügge Theophil 272,273 Fonfara Sławomir 315 Fox Ulrich 125,239 Fraunfelder Elisabeth
89,90,144,145 Frelek Daniel 315 Friszke Andrzej 60,100,129,138,165,171, 202,203,224,233,237,244,348 Friszke Edmund 51,56-60,63, 66,67, 69-71,73,74,76,80,85,86,88-90,93, 94,97,98,100,101,116,129,130,133, 134,139,142,143,145,148,149,152, 169-171,175,177,178,180,182,183, 185, 187,192,195,202,203,205,206, 208,215,217,223,232-238,241,243, 248,280,348 Gajowniczek Tomasz 136 Gastpary Woldemar 233,351 Gierek Edward 18 392
indeks osób Gieske Albert 107 Gizewiusz Gustaw 282,346,347,349,350, 353 Glemp Józef 302-304,309 Gloeh Feliks 49 Gnidzianka Dorota 206 Gogółkajan 253 Goller (Heintze) Irena 57,262 Gollub Horst 221,222,238,243 Gorczyca Wilhelm (Willim) 123 Görke Iwona 333 Gostomski Czesław 73,232,243 Grochal Emilia 262 Grochal Wiesław 262 Grochowina Sylwia 11 Gross Radosław 39 Grubich Joachim 345 Grzybek Zdzisław 212 Guberman Krzysztof 289 Gwiaździńska-Goraj Marta 336 Hanowskijan 244 Hauptmann Alfred 233 Hause Paweł 8,173,315-317,334,349, 353 Hause Paweł Henryk 44 Heintze Irena, zob. Goller Irena Herder Johann Gottfried 346 Hintz Otto 206,222,231,255,263,304 Hitler Adolf 108 Hlond August 160 Hławiczka Adam 345 Hozjusz Stanisław 300 Hubatsch Walther 349,350 Iwaniuk Krystian 348 Jadwiszczok Karol 43 Jagielko-Jägerthal Jan 65 Jagodziński Andrzej 346 Jagucka Danuta 154 Jagucki Alfred 46,52,53,55,60,63,67, 85,86,94,97,98,100,101,103,108-110, 129,135,138,142,143,154-156,165, 167,177,191,205,207,218,223,224, 226,236,238,239,244,246,248,249, 261,271,279,281,284,290, 348 Jagucki Janusz 21,154,279,287,290,312, 314 Jakowicz Krzysztof 345 Janik Ryszard 138 Jankowski Jan 104 Jankun Krzysztof 30 Janucik Józef 160,161 Januszko Kinga 341 Jarosz Dariusz 32 Jaruzelski Wojciech 252 Jarzombski (Jarząbski) Henryk 104,138, 206,220,231,232 Jasiński Grzegorz 8,10,27,30,33,34,43, 82,90,92,97,100,107,123,140,147, 150,198,228,244,273,278, 313,350, 353-355 Jasiński Janusz 156,354 Jasionowski Hubert 345 Jaskułowski Adolf 251 Jastremski Otto 122 Jaworski Otton 253,254 Jelonek-Missol Włodzimierz zob. Missol Włodzimierz
Jeronim Paul (Paweł) 82,171,236 Jeske (Jeszke) Emil 105,137,227,232,238, 243 Jezierski Jacek 329,331 Jochmann Werner 127 Jodkowski Marek 351 Jóźwiak Ewa 129,142,149 Jungto Eugeniusz 62,63,67,101,205 Juranek Rudolf 251,282 Jurczok Erwin 315 Juraszek Bogusław 315,317, 339 Kadelek, parafianin 107 Kadelka, metodysta 192 Kajka Adolf 103,209,211 Kajka Michal 353 393
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Kaller Maximilian 162 Kammel Richard 118 Karczewski Zygmunt 209-211 Karkut Krzysztof 60,192,227 Kaznowski Otto 122 Kern Joanna 262 Kętrzyński Wojciech 26 Kiec Olgierd 8,15,17,20,21,42,46,53, 118,160,274,277,278 Kirsz, parafianka 305 Kirylowicz Stefan 199,200,222,228 Kiszajan 316 Klus Karol 43 Kłaczków Jaroslaw 6,8,10-12,14-17,43, 53,56,72,73,87,90,143,147,198,211, 227,228,234,251,254,257,265,266, 274,278,280,282,286,289,352 Klos liza 221 Knercer Wiktor 319 Knyczke Elżbieta 89 Kobyliński Eugeniusz 66,155 Kobyłecki Stanisław 168-170 Koch Erich 23 Kohoutek Ludwik 234 Kolečka Maria 93,207 Komendera Antoni 106,231 Koperwas Edward 302,313 Kopiczko Andrzej 6,136,163,171,239, 246,295,352,353 Kordaczuk Ewa 342 Koriath Wilhelm 251 Korzeniewska-Lasota Anna 283 Kossert Andreas 41,128,161,345,350 Kotula Karol 13-15,43,70,100,182,202, 204,220,233,235-237,241,242,244 Kozieł Sebastian 315 Kraft Claudia 31 Kramarczuk Hanna 310 Krebs Bernd 10,37,127 Krogulska-Krysiak Monika 6,353 Królczyk Adam 355 Królikiewicz Cezary 315 Kruczek Erwin 261,282,292 Kruk Erwin 6,38,43,56,58,59,80,83,93, 107,140,152,153,191,207,227,262, 316,320,347,348,353,354 Kruska Harald 118 Krysiak Dominik 6,12,56,80,83,91,100, 103,106,123,124,129,142,151,156, 168,169,249,257,258,268,278,279, 319,328,339,353,354 Krzewiński Czesław 165 Krzywoń Jan 83,253,255,258,262,272, 287,304 Kubiczek Paweł 71,81,97,177,205,239, 244,249-251,255,274,296,298,299, 302-304,311,314,315,318 Kubisz Karol 43 Kudrzycki Zbigniew 23,82,293,299 Kukat Krzysztof (Kukaitis Kristupas) 122
Kulisz Karol 90 Kulka Konstanty Andrzej 345 Kunerówna Jadwiga 44 Kunze Sieghard 222,243 Kura Antoni 149 Kurzawa Waldemar 315,317,318,340 Kuśmierz Karol 198 Kwas Anna 151 Labus Otto 121 Labusz Bogumił (Gottlieb) 45 Langer Julian 171 Latocha Jan 156 Lazar Adrian 315,317 Lejczyk Rudolf 83,241 Lemberg Hans 31 Lesiakowski Krzysztof 30 Leyding Gustaw 45,58 Leyk Emil 45,57,59,145-151,186,202, 227,236,244 Leyk Fryderyk 45,57,145,232 Leyk Gottlieb (Bogumił) 57 Leyk Wiktor Marek 266 Libuda Ernst 221 Linek Hugo 42 Link Michael 122 394
Indeks osób Liszkiewicz Antoni 214 Liżewska Iwona 319 Lodwich-Ledwa, Ewald (Lodwich Ewald) 43,46,49,50,52,53,61,64-66,128,130, 180,191 Lorenz Kurt 150,227,229,234,249,251, 253 Luter Marcin 18,274,325,353 Łaniec Danuta 26 Laniewski Władysław 156 Ławski Jarosław 52 Łukaszewicz Bohdan 34, 36 Łyjak Wiktor Zygmunt 319 Madajczyk Piotr 17,30,31,34 Magdalena, diakonisa 207 Majewski Piotr 187,353 Maksymowicz Teodor 62 Malessa Jan 187,227 Mailek Edward 45,52,57,59,72,190,191, 211,213,214,241 Małłek Janusz 6,50,59,60,128,347,350, 353,354 Mailek Karol 45,59,134,155 Małłek Ryszard 57,222,233,243 Markiewicz, gospodarz 99 Marquardt Alois 162,163 Marsz Alfred 251 Martuszewski Edward 349 Martynko Edward 69 Maser Peter 160 Matem Otto Karl 42,53,113 Matwij Gertruda 251 Meindl Ralf 23 Mendroch Piotr 8,315 Messerschmidt Karol 68 Michalak Ryszard 6,7,9,11,12,14,15, 19,122,136,144,157,161,197,211,215, 277-279,284,352 Michelis Zygmunt 11-15,43,71,106,114, 148,186,196,200,202,203,208,209, 213,218,219,226,280 Mierzwa Waldemar 354 Miksa Zbigniew 334 Miroszowa Halina 310 Misiuk Andrzej 82 Missol (Jelonek-Missol) Włodzimierz 43, 53-56,176 Miś Arkadiusz 289 Moczar Mieczysław 30 Mosengel Johann 319 Moskałyk Jarosław 284 Mrongowiusz Krzysztof Celestyn 350, 353 Mrowieć Rudolf 80,99,138,205,231 Mulei Elżbieta 121 Mutschmann Krzysztof 315,317,319, 342,344 Najder Konstanty 169,170,190,191,193, 196,197 Napierski Karol 62,72,103,210,211,213 Narzyński Janusz 18,19,257,274,298, 299, 351 Naumiuk Józef 196,210 Nelson Richard 272 Neumann Annerose 345 Neumann Jan 315,317,341 Niebert Fryderyk 58,59 Niemczyk Wiktor
43,103 Nosowski Zbigniew 19 Nowak Władysław 351 Ogrodziński Władysław 267 Opala Robert 315 Oracki Tadeusz 65,351 Otello Jerzy 85,86,131,137,205,222,228, 243,251,255,256,259,265,266,272, 282,294,314,315,317 Otello Ryszard 128,266,351 Otello-Wiśniewska Ewa 262 Otto Leopold 126,127 Pankowska Krystyna 317 Pankowski Bazyli 317 395
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Parschau Johann 162 Pasek Zbigniew 332 Pawlicki Ryszard Wojciech 55,62,161, 163,173,206,222,252,295,298,300, 304,307,308,311,312,317,318 Penczek Robert 315 Piecha Eugeniusz 170,171 Pilch (Pilichowski) Wladyslaw 55,60,61, 63,80,84,85,90,91,101,106,124,129, 130,151,156,166,169,180,205,208, 236,242,243,246,248,255,257-259, 267,272,296,300,342 Piotrowski Mariusz 154 Piszcz Edmund 329 Pitruski Ryszard 315 Piwowarski Wladyslaw 103 Ploszek Wojciech 315,317,334,340,346, 347 Płotek Marcin 24-26,83 Podlesz Eryka 85 Podufal Franz 282 Polak Wojciech 350 Pomaska, parafianka 181 Późny (Późny-Woźniak) Walter 145-150 Późny Fryderyk 145 Prawin Jakub 25,44-46,50,162 Pysz Marcin 315,317,320,340 Pyszkowski Kornel 169 Radacz Halina 262 Rama Jan 117,118 Ramot Gustav 120 Rappé Jadwiga 345 Rasche Ulrich 345 Rączkowski Feliks 345 Reinert Otton 61,108,217,227,229,234, 236,238,249 Rej Krzysztof 267,304,315 Rejza Erwin 122 Rewski Zbigniew 186 Rimarski (Rymarski) Johann Julius 113 Robel Zygmunt 51,168 Rogalla Ernst 236 Romański Edward 54 Rondomańska Zenona 125 Rosenbaum Sebastian 17,31 Rozynkowski Waldemar 90 Różański Krzysztof Maria 67,68,71,316, 353 Rückert Bertold 62,63,72,85,101,140, 205,206 Rudkowski Maksymilian 13 Rutkowski Edmund 176 Ruzas Helmut 117,124 Rywe Teodor 123 Rzadtki Friedrich 43 Sachs Jerzy 46,53,55,61,63,85,86,9698,101,102,105,116,129,130,142,143, 145-151,176,254 Safryn Udo 251 Sak Alexander 123 Sakson Andrzej 6,24,29-33,36-38,41, 63,152,228,283,284,310,312,347,348, 351 Samiec Jerzy 21,354 Samulewicz Edward 93,94,105
Sapatka Albert 354 Sauter Eugeniusz 63,70,101,187,199, 206,219 Sawica Rudolf 74 Schaak Joachim 34 Scheiba Horst 251,253 Schjørring Jens Holger 160 Schmidt Edmund 253,255,291 Schoeps Maria 291 Schulz Adolf 251 Schwede Adalbert 43 Sczech Jan 45,46,49,52,55,56,61,63, 74, 84,85,99,101,106,107,112,120,129, 130,133,142,162,166,186-188,190, 191,195,205,206,209,210,222,223, 226,236,253 Sczech Karol 195 Serafin Józef 345 Serczyk Jerzy 10 396
Indeks osób Sikora Henryk 206,253,254,258 Sitek Piotr 256,315 Siwek Friedrich 120,123 Siwiec Wacław 289 Skurpski Hieronim 45,58,59,348,354 Słabig Arkadiusz 17 Sławiński Wojciech 158 Sobczak Kazimierz 22 Sojka Jerzy 20,347 Sokół Aneta Μ. 355 Somplatzki Herbert 346,347 Sowa Andrzej Leon 300 Stachelek Łukasz 316,317,333 Stalin Józef 22 Stegner Tadeusz 126 Steinhagen Lucjan 252,254,258,260,288, 290 Stern Kurt 43 Stokowski Jan 212,232,243,271,289 Stola Dariusz 38,39,41 Strauchold Grzegorz 28 Suchorab Wiesław 315 Sukertowa-Biedrawina Emilia 58,59,128, 349,354 Svensson Margareta-Zenta 90,91 Sychowicz Krzysztof 194 Syrnyk Jarosław 34 Szady Beata 288,299,302,312,313 Szajer (Schajer) Edmund 61,64,85,130, 131,174,222,227 Szarek Jan 20,86, 135,254,259,265,294, 317 Szczepankiewicz-Battek Joanna 57,262 Szemczyszyn Magdalena 34 Szendel Edward 44,55,61,63,76,77, 82-85,98-101,129,130,142,152,153, 166-168,171,176, 177,199,205,220, 291 Szeruda Jan 11-13,15,44,47,50,52-54, 56, 58,61,62,67,80, 99,100,110,112, 148,150,151,162,192,195,202,280 Sziling Jan 11 Szostakowska Małgorzata 349 397 Szot Adam 69 Szreder (Schröder) Henryk 116,120,206, 255 Szturc Jan 12,19,249,277,278,335,349 Szulcowie, rodzina 317 Szulz Adolf 251 Szwarne Erna 220 Szwedo Paweł 315 Szyc Rudolf 249,251 Szymańska-Jasińska Małgorzata 6,353, 354 Szymański Edward 58,90 Śledziński Krzysztof 315,317 Środa Jacek 22 Tański (Tański) Gustav 115-117,124 Tantius Eitel 251 Tegler Fryderyk 253,272,315,321 Terez Wiesław 306 Tomkiewicz Ryszard 83 Tranda Zdzisław 19 Tranda, student teologii 199 Trenkei Ryszard 43 Trybek Wojciech 334
Tschirschnitz Alfred 302,314,331 Turek, parafianin 271 Turoń Rudolf 104,206,262 Twardzik Klaudia Camilla 345 Twardzik Witold 315,317,319,345 Tyrmand Leopold 140 Uggla Ingeborg 75,102,114,206,208 Uggla Nanny 75,102,206,208 Urban Kazimierz 6,50,72,352 Wacławik Beata 311,348 Wajsbrot Tamara 349 Wantulok Władysław 315 Wantuła Andrzej 15,17,188,234,250, 254,266,274,280,285,297 Waszkjan 209-211 Wencławska-Pitruska Renata 315
Grzegorz Jasinski: Luteranie na. Mazurach i Warmii po 1945 roku Wendt Henryk 44 Wesley Charles 48 Wesley John 48 Wigłasz Tomasz 68,316,330,353 Wijaczka Jacek 345 Wilamowski Bohdan 45,58,59,90 Wilczyńska Agnieszka 346 Wilczyński Tomasz 228 Wild Jan 17,73,196 Wilgasz Tomasz 315 Wilimczyk Gerda 221 Wilimczyk Marta 221 Will Gustav Adolf 82 Willan Tadeusz Siegfried 349 Wiłkomirska Wanda 345 Winiarczyk-Kossakowska Małgorzata 18 Wiśniewski Henryk 232,243 Wittenberg Luisa 91 Wittenberg Otton 55,59,61,63,79,85, 86,91,97,101,105,130,133,140,142, 143,163,191,192,203,205,218,223, 226,266 Wojak Tadeusz 44 Wojciechowski Stanisław 148 Wojtkowski Jacek Maciej 6,286,299,305, 306,352 Wojtkowski Juhan 297,301-303,308,310, 351 Wojtyła Karol 276,300 Woytowicz Stefania 345 Wojtowicz Andrzej 10 Wróblewska Agnieszka 40 Wróblewska Wanda 316 Wróblewski Andrzej Krzysztof 40 Wrzesiński Wojciech 26,128 Wykowski Bogumił 147,149 Wyszyński Stefan 15 Zabielny, delegat 79,83 Zagóra Roland 8,315,317,337,341 Zalewski Henryk 188,192,232,251,255 Zieliński Tadeusz Jacek 158 Żaryn Jan 160 Żebrowski Waldemar 30,33 Żelazko Tomasz 334 Żmijewski Emil 253 Żurek Robert 160 Żyszkowska Barbara 15 Żywiec Michał 65,100 398
Bibliografia Źródła archiwalne 1. Archiwum Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie - Diecezja Mazurska - Akta poszczególnych parafii Diecezji Mazurskiej 2. Archiwum parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Kętrzynie - Zespół akt powstałych po 1945 roku 3. Archiwum parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Mrągowie 4. - Zespół akt powstałych po 1945 roku Archiwum Państwowe w Olsztynie Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie - Starostwa Powiatowe - Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (Wydział do spraw Wyznań) 5. 6. - Archiwum Państwowe w Olsztynie, Oddział w Nidzicy Starostwa Powiatowe w Nidzicy i w Piszu Archiwum Akt Nowych w Warszawie Ministerstwo Administracji Publicznej - Urząd do spraw Wyznań 7. Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Białystok - Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Olsztynie 8. Instytut Pamięci Narodowej, Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów (Warszawa) - Sprawa obiektowa kryptonim „August 382
Bibliografia Źródła drukowane A. J. [=Alfred Jagucki], Problem językowy na Mazurach, Strażnica Ewangeliczna, 1946, որ 6. Biskup, biskupina, bezpieka. Z biskupem Januszem Jaguckim i jego żoną Danutą rozmawia Mariusz Piotrowski, Giżycko 2013. Dudziak Władysław, Wspomnienia mrągowskiego proboszcza z lat 1945-1946, w: Z pogranicza kurpiowsko-mazurskiego 1945-1957, Ostrołęka 1993. Jagucki Alfred, Mazurskie dole i niedole. Wspomnienia i refleksje z lat pracy na Mazurach, oprać. Erwin Kruk, Olsztyn 2004. Mailek Edward, Gdzie jest moja ojczyzna? Wspomnienia, oprać, i wstęp Jarosław Ławski, Białystok-Ełk 2016. Mailek Karol, Mazury polskie. Pamiętniki. Tom IV. Od 2 lutego 1945 do 12 października 1966 r, Olsztyn 2011 (wydanie uzupełnione). Libuda Ernst, Heimkehr nach Masuren 1947, Kiel 1970 (maszynopis). Luteranie i metodyści na Mazurach 1945-1957. Wybór materiałów, oprać. Kazimierz Urban, Kraków 2000. Rok 1956 na Warmii i Mazurach. Wybór źródeł, wydał Bohdan Łukaszewicz, Olsztyn 1998. Rzadtki Friedrich, Lebenserinnerungen eines ostpreußischen Pfarrers, 1988 (powielany ma szynopis). Sachs Jerzy, Wspomnienia mazurskie (fragmenty) i listy do Rodziców, Kalendarz Ewangelicki, 1995. Warmiacy i Mazurzy w PRL. Wybór dokumentów. Rok 1945, oprać. Tadeusz Baryła, Olsztyn 1994. Opracowania Bażanowski Rudolf, Diecezja Mazurska 1945-2017, w: Reminiscencje Reformacji. Prusy - Ma zury 1517-2017, red. Rudolf Bażanowski, Beata Wacławik, Olsztyn 2017. Bażanowski Rudolf, Kalendarium Diecezji Mazurskiej 1945-1991, Olsztyn 2020. Bażanowski Rudolf, Kościoły i parafie Diecezji Mazurskiej. Przeszłość i
teraźniejszość, t. I-II, Olsztyn 2019. Belzyt Leszek, Między Polską a Niemcami. Weryfikacja narodowościowa i jej następstwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1945-1960 [recte՛. 1950], Toruń 1996. Bielawny Krzysztof, Kościół Ewangelicko-Augsburski na Warmii i Mazurach po II wojnie świa towej w spojrzeniu historyczno-ekumenicznym, Olsztyn 2008. Bielawny Krzysztof, Kościół metodystyczny na Mazurach po II wojnie światowej, w: Polski pro testantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Binemann-Zdanowicz Dawid, Roszczenia majątkowe Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej w świetle ustawy z 13 maja 1994 roku o stosunku Państwa do Ko ścioła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej, w: Polski protestantyzm w cza sach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. 383
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Binemann-Zdanowicz Dawid, Uregulowanie stanu prawnego nieruchomości Kościoła Ewan gelicko-Augsburskiego w III RP, Warszawa 2019 (maszynopis rozprawy doktorskiej). Borowiak Janusz, Kościół ewangełicko-metodystyczny w Polsce, Warszawa 1999. Bujko Anna, Życie społeczne na Warmii i Mazurach w latach 1945-1950, Olsztyn 2013 (ma szynopis rozprawy doktorskiej). Buttar Prit, Pole walki Prusy. Szturm na niemiecki front wschodni 1944—1945, tłum. Robert Bartold, Adam Bukowski, Jacek Środa, Poznań 2011. Bystrzycki Piotr, Dzialdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Zycie społeczno-polityczne, Olsztyn 1997. Chłosta Jan, Deportacje ludności cywilnej Prus Wschodnich do pracy w głąb ZSRR w 1945 roku (na podstawie wspomnień), Rocznik Mazurski, 2004, t. VIII. Czesia Alfred, Mrągowscy ewangelicy w świetle badań socjologicznych, Mrągowskie Studia Humanistyczne, 2002/2003, t. 4/5. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików na Warmii i Mazurach w świetle badań socjologicznych, w: Ewangelicy na Warmii i Mazurach. Dzieje i współczesność, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2001. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików olsztyńskich, w: Ewangeliccy duchowni i parafianie. Po wojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików w powiecie szczycieńskim, Rocznik Mazurski, 2003, t. VII. Dalhgren Sam, Szwedzka Kościelna Pomoc Mazurom (KPM), Kyrkliga Masurienhjälpen, w: Misja - Muzyka - Mazury. Księga pamiątkowa z okazji 60. urodzin Biskupa Kościoła Janusza Jaguckiego, Bielsko-Biała 2007. Domagała Bożena,
Mniejszość niemiecka na Warmii i Mazurach. Rodowód kulturowy, organi zacja, tożsamość, Olsztyn 1997. Domasłowski Jerzy, Wspaniała jest ziemia. Życie ks. Daniela Cederberga (1908-1969), Słowo i Myśl. Przegląd Ewangelicki, 2005, nr 10/11. Dudra Stefan, Kościół prawosławny na ziemiach zachodnich i północnych Polski po II wojnie światowej, Zielona Góra 2004. Filipkowski Tadeusz, Zagadnienia Prus Wschodnich w memoriałach przedłożonych Połskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1980, nr 1. Fox Ulrich, Gebrauch der Muttersprache im Gottesdienst im südlichen Ermland 1930-1956, w: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Zenona Rondomańska, Olsz tyn 2006. Friszke Andrzej, Ksiądz Edmund Diszké - dramat polskiego ewangelika, w: Ewangeliccy du chowni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Gajowniczek Tomasz, Urząd do Spraw Wyznań w latach 1950-1970. Zarys działalności, Olsz tyn 2006 (maszynopis rozprawy doktorskiej). 384
Bibliografia Grochowina Sylwia, Kościoły ewangelickie na okupowanych ziemiach polskich w latach 19391945, w: Kościoły łuterańskie na ziemiach polskich (XVI-XX w.), red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2012, է. III: W ramach Rzeczpospolitej, państw ościennych i na emigracji. Hause Paweł, Ewangelicy w Kętrzynie, Kętrzyn 2017. Jankun Krzysztof, Luka w życiorysie Gustawa Leydinga-Mieleckiego, Biuletyn Instytutu Pa mięci Narodowej, 2005, nr 9-10. Jarosz Dariusz, Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948-1956 a chłopi, War szawa 1998. Jasiński Grzegorz, Akcja represyjna wobec ludności niemieckiej w województwie olsztyńskim przed wyborami do sejmu w 1952 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2012, nr 1; 2012, nr 2. Jasiński Grzegorz, Akcje władz bezpieczeństwa przeciwko środowisku łuterańskiemu na Mazu rach i Warmii w latach 1947-1956, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2011, vol. V. Jasiński Grzegorz, „Grupa autochtonów o profaszystowskim nastawieniu zostanie pozbawiona kierowniczego czynnika... . Okoliczności aresztowania księdza Jerzego Sachsa, Emila Leyka i Waltera Późnego w 1950 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2010, nr 4. Jasiński Grzegorz, Kościół ewangelicki po 1945 roku, w: Powiat szczycieński. Przeszłość - współ czesność, red. Grzegorz Jasiński, Zbigniew Kudrzycki, Andrzej Misiuk, Szczytno 2006. Jasiński Grzegorz, Kościół ewangelicki w Prusach Wschodnich w latach 1918-1945, w: W 500-lecie Reformacji. Z dziejów Kościołów ewangelickich w dawnych Prusach Królewskich i Książęcych, red. Jarosław Kłaczków, Grzegorz Jasiński, Piotr Birecki, Toruń 2017, t. II: Tereny
dawnych Prus Książęcych. Jasiński Grzegorz, Kościół Ewangelicko-Augsburski i jego wierni na Mazurach w latach 1945- 1956, w: Kościoły zakładnikami czasów. Kościoły protestanckie Niemiec i Polski w XX wieku. Z prac Komisji Historii Kościoła PRE i EKD1989-1999, red. Bernd Krebs, Andrzej Wój- towicz. Warszawa 2003. Jasiński Grzegorz, Kryptonim „Rezydent . Działania Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wo bec księdza Edmunda Friszke w latach 1946-1951, w: Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych, red. Jarosław Kłaczków, Waldemar Rozynkowski, Toruń 2012. Jasiński Grzegorz, Obrazy z życia mazurskich ewangelików w 1946 roku, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2017, vol. XI. Jasiński Grzegorz, Sprawa pewnego artykułu. Przyczynek do dziejów szwedzkiej pomocy na Ma zurach w 1947 roku, Masovia, 2007,1.10. Jasiński Grzegorz, Sytuacja w Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w świetle danych statystycznych z lat 1956 i 1959, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2016, nr 3. Jasiński Janusz, Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, Olsztyn 1983. Jóźwiak Ewa, Sachsowie. Polacy z wyboru, Wieluń 2017. Kiec Olgierd, Historia protestantyzmu w Poznaniu od XVI do XXI wieku, Poznań 2015. 385
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Kiec Olgierd, Kościoły ewangelickie w Polsce w latach 1980-2008, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Kiec Olgierd, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce wobec przełomu 1956 roku, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Kiec Olgierd, Die protestantischen Kirchen in Polen unter kommunistischer Herrschaft. Die Phase Errichtung der kommunistischen Herrschaft 1945-1949, w: Zwischen den Mühlstei nen. Protestantische Kirchen in der Phase der Errichtung der kommunistischen Herrschaft im östlichen Europa, red. Peter Maser, Jens Holger Schjørring, Erlangen 2002. Kiec Olgierd, Uroczystości milenijne 1966 roku i mniejszości wyznaniowe w Polsce, Roczniki Historyczne, 2002, t. 68. Kłaczków Jarosław, Historia parafii ewangelicko-augsburskiej w Radomiu (1826-2009), Toruń 2010. Kłaczków Jarosław, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce w latach 1945-1975, Toruń 2010. Kłaczków Jarosław, Ksiądz biskup Andrzej Wantuła (1905-1976), Toruń 2019. Kłaczków Jarosław, Radomscy ewangelicy w latach drugiej wojny światowej (1939-1945), w: Społeczność ewangelicka Radomia podczas okupacji hitlerowskiej. Studia i materiały, red. Ja rosław Kłaczków, Radom 2009. Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach 1921-1945. Część 1. Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004. Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach
1945-1992. Część 1. Studium prozopograficzne, Olsztyn 2009. Kopiczko Andrzej, Kościół warmiński a polityka wyznaniowa po II wojnie światowej, Olsztyn 1996. Kossert Andreas, Kalte Heimat. Die Geschichte der deutschen Vertriebenen nach 1945, Bonn 2008. Kossert Andreas, Preußen, Deutsche oder Polen? Die Masuren im Spannungsfeld des ethnischen Nationalismus 1870-1956, Wiesbaden 2001. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny na Mazurach w latach 1945-2015, red. Grzegorz Pełczyń ski, Cieszyn 2016. Kraft Claudia, Wstęp, w: Niemcy w Polsce 1945-1950. Wybór dokumentów, red. Włodzimierz Borodziej, Hans Lemberg, t. 1: Władze i instytucje centralne. Województwo olsztyńskie, wybór i oprać. Włodzimierz Borodziej, Claudia Kraft, Warszawa 2000. Krebs Bernd, „Der Kirchendienst Ost und die Lage in Polen nach 1945, Evangelische Kirche in Berlin-Brandenburg. Archivbericht 7, Berlin 1997. Krebs Bernd, Państwo, Naród, Kościół. Biskup Juliusz Bursche a spory o protestantyzm w Polsce w latach 1917-1939, tłum. Jerzy Serczyk, Bielsko-Biała 1998. Kruk Erwin, Ewangelicy w Olsztynie. Z dziejów parafii w latach 1772-2002, Olsztyn 2002. Kruk Erwin, Ksiądz Otton Wittenberg- weteran pracy na niwie pańskiej, w: Ewangeliccy duchow ni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Kruk Erwin, Księża Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w latach 1945-2000. Biogramy duchownych, Olsztyn 2018. 386
Bibliografia Kruska Harald, Der Kirchendienst Ost, w: Die Unverlierbarkeit evangelischen Kirchentums aus dem Osten, hrsg. Carl Brummack, Ulm 1973. Krysiak Dominik, Ewangelicy w Mikołajkach. Dzieje parafii ewangelicko-augsburskiej w latach 1945-2007, Dąbrówno 2010. Krysiak Dominik, Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach. Historia powstania oraz zbiory, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2007, nr 2. Krysiak Dominik, Problem niejednoznaczności źródeł dotyczących osób współpracujących z apa ratem bezpieczeństwa PRL na wybranych przykładach księży Kościoła Ewangelicko-Augsbur skiego w Diecezji Mazurskiej, Meritum, 2010, t. II. Krysiak Dominik, Szwedzka misja charytatywna a kwestia utworzenia domu dziecka w Mikołaj kach (1946-1949), Meritum, 2009,1.1. Kudrzycki Zbigniew, Dzieje Rozóg. Pogranicze mazursko-kurpiowskie w XVII-XX wieku, To ruń 2003. Kudrzycki Zbigniew, Granica polsko-rosyjska przylegająca do Morza Bałtyckiego 1945-1958, Toruń 2013. Kura Antoni, Aparat bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości wobec kolektywizacji wsi polskiej 1948-1956, Warszawa 2006. Lesiakowski Krzysztof, Mieczysław Moczar jako wojewoda i przewodniczący Prezydium Woje wódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1948-1952), Zapiski Historyczne, 1995, z. 4. Leyk Wiktor Marek, Ks. dr Ryszard Otello (1951-1978), Komunikaty Mazursko-Warmiń skie, 1979, nr 3. Losy wojenne ks. Andrzeja Wantuły, red. Barbara Żyszkowska, Cieszyn 2005. Łaniec Danuta, Województwo olsztyńskie w latach 1945-1950. Studia z odbudowy pozarolni czych działów gospodarki, Olsztyn 1978. Łaniec Danuta, Zniszczenia wojenne w gospodarce
województwa olsztyńskiego, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1974, nr 2. Łukaszewicz Bohdan, Wojskowy Sąd Rejonowy w Olsztynie. 1946-1955. Szkic do monografii, Olsztyn 2000. Łukaszewicz Bohdan, Życiorysy. Represjonowani na Warmii i Mazurach. 1945-1956. Materia ły biograficzne, Olsztyn 2013. Madajczyk Piotr, Niemcy polscy 1944—1989, Warszawa 2001. Majewski Piotr, Z przeszłości Parafii Ewangelickiej w Mrągowie, Dzięgielów 2013. Małłek Janusz, Karol Małłek. Kościół ewangelicki a sprawa mazurska w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w., w: Ewangeliccy duchowni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Małłek Janusz, Kościół Ewangelicko-Augsburski na Mazurach w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej, w: Kościoły zakładnikami czasów. Kościoły protestanckie Niemiec i Polski w XX wieku. Z prac Komisji Historii Kościoła PRE i EKD 1989-1999, red. Bernd Krebs, Andrzej Wojtowicz, Warszawa 2003. 387
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Майек Janusz, Zanik ludu mazurskiego, Dąbrówno 2020. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie i władze partyjno-państwowe w Polsce (1945-1956), Warszawa 2002. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie w koncepcjach i działaniach Urzędu do Spraw Wy znań (1950-1989), w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie wobec kwestii repolonizacji ludności rodzimej Warmii i Mazur w latach 1945-1956, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1999, nr 3. Michalak Ryszard, Kościół Metodystyczny na Warmii i Mazurach w łatach stalinizmu, Komu nikaty Mazursko-Warmińskie, 2000, nr 2. Michalak Ryszard, Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w la tach 1945-1989, Zielona Góra 2014. Michalak Ryszard, Rywalizacja Kościołów ewangelicko augsburskiego i metodystycznego na Ma zurach po II wojnie światowej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2001, nr 4. Michalak Ryszard, Środowiska protestanckie wobec kwestii współpracy duchownych ze służbą bezpieczeństwa PRL, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX і XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sylwetki. Ks. Bertold Artur Rückert, Rocznik Mazurski, 2012, t.XVI. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sylwetki. Ks. Otton Hugo Hintz, Rocznik Mazurski, 2014, t. XVIII. Pawlicki Ryszard Wojciech,
Wybrane zagadnienia sporu pomiędzy Kościołami na tle przejmo wania świątyń ewangelickich w powiatach nidzickim, piskim i szczycieńskim po roku 1970, Rocznik Mazurski, 2011, t. XVIII. Pawlicki Ryszard Wojciech, Wybrane zagadnienia sporu pomiędzy Kościołami na tle przejmo wania świątyń ewangelickich w powiatach nidzickim, piskim i szczycieńskim w latach 1945- 1959, Rocznik Mazurski, 2011, t. XV Płotek Marcin, Trudne początki. Okręg Mazurski 1945-1946, Dąbrówno 2011. Różański Krzysztof Maria, Zarys dziejów parafii laterańskiej Białegostoku od I do II wojny światowej, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2015, vol. IX. Różański Krzysztof Maria, Zycie społeczne parafii laterańskiej w Białymstoku od I do II wojny światowej, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2017, vol. XI. Ruzas Helmut, Ich will der Gnade der Herrn Gedenken. Chronik der Evangelisch-Lutherischen Gebetsvereine - Gemeinschaften in der Landeskirche, Bielefeld 1989. Sakson Andrzej, Mazurzy - społeczność pogranicza, Poznań 1989. Sakson Andrzej, Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań 1998. 388
Bibliografia Sakson Andrzej, Sytuacja Mazurów po zakończonej w 1958 r. w województwie olsztyńskim akcji łączenia rodzin, w: Ewangeliccy duchowni i parajianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Ma zurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Sobczak Kazimierz, Operacja mazowiecko-mazurska 1944-1945, Warszawa 1967. Sokół Aneta Μ., Polska książka ewangelicka po 1989 roku, Katowice 2016. Sowa Andrzej Leon, Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011. Stegner Tadeusz, Bóg, protestantyzm, Polska. Biografia pastora Leopolda Marcina Otto (1819- 1882), Gdańsk 2000. Stola Dariusz, Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949-1989, Warszawa 2012. Strauchold Grzegorz, Myśl zachodnia i jej realizacja w Polsce Ludowej w latach 1945-1957, Toruń 2003. Sychowicz Krzysztof, Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w województwie białostockim w latach 1944-1975, Białystok 2013. Szady Beata, Wieczny początek. Warmia i Mazury, Wołowiec 2020. Szczepankiewicz-Battek Joanna, Kobiety w tradycyjnych kościołach protestanckich w Polsce, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Pol sce w XX i XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Sziling Jan, Martyrologia polskiego duchowieństwa ewangelickiego w latach 1939-1945, w: Pol ski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Szot Adam, Przejęcie świątyni ewangelicko-augsburskiej w Białymstoku przez katolików po II wojnie światowej (1944-1961), Rocznik Białostocki, 2026, t. 20. Szturc Jan, Duchowni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL
wobec SB (1956-1989), w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczne w polskim luteranizmie. Ujęcie historyczne, w: Kościoły luterańskie na ziemiach polskich (XVI-XX w.), red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2012, t. III: W ramach Rzeczpospolitej, państw ościennych i na emigracji. Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa 2006. Tomkiewicz Ryszard, Życie codzienne mieszkańców powojennego Olsztyna 1945-1956, Olsz tyn 2003. Wigłasz Tomasz, Różański Krzysztof Maria, Ewangelicy w Białymstoku. Przewodnik histo ryczny, Cieszyn 2013. Wild Jan, Podwójna diaspora. Wybrane aspekty dziejów Kościoła ewangelickiego na Pomorzu w latach 1945-1994, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jaro sław Kłaczków, Toruń 2009. Winiarczyk-Kossakowska Małgorzata, Dwie regulacje sytuacji prawnej Kościoła Ewangelic ko-Augsburskiego w RP (1936-1994), Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 1999, z. 1-2. Wrzesiński Wojciech, Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864-1945, Warszawa 1984. 389
Grzegorz Jasiriski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Wojtkowski Jacek Maciej, Losy ewangelickich obiektów sakralnych na terenie Warmii i Mazur w latach 1945-1989, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Wojtkowski Jacek Maciej, Świątynie ewangelickie przekazane katolikom na Warmii i Mazurach w latach 1972-1992, Olsztyn 2002. Wykowski Bogumił, Działalność Waltera Późnego w latach 1945-1949 na terenie powiatu szczycieńskiego, Rocznik Mazurski, 2005, t. IX. Zieliński Tadeusz Jacek, Prace Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku nad stanem prawnym Ko ściołów protestanckich, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jaro sław Kłaczków, Toruń 2009. Zebrowski Waldemar, Mieczysław Moczar w Olsztyńskiem. Działalność polityczna i jej skutki w latach 1948-1952, Olsztyn 2002. Żurek Robert, Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945- 1948, Szczecin-Warszawa-Wrocław 2015. 390
|
| adam_txt |
Spis treści WSTĘP. 5 WPROWADZENIE. 9 Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce po drugiej wojnie światowej. 9 Sytuacja ludności rodzimej na Mazurach i Warmii w okresie powojennym. 22 DIECEZJA MAZURSKA W LATACH 1945-1959. 42 Pełnomocnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Działdowie i Rada Kościoła Ewangelickiego w Olsztynie. 42 Budowa diecezji i pierwsze lata jej istnienia. 52 Stosunki z wiernymi. Gromadkarstwo. 96 Władze państwowe i Kościół. Represje. 124 Kwestia własności kościołów. 152 Metodyści, akcja mazurska i problem językowy. 188 Lata przełomu 1956-1959. 239 DIECEZJA MAZURSKA W LATACH
1960-1989. 248 Wierni i duchowni. 248 Relacje z innymi wyznaniami. Zajęcia kościołów. 279 DIECEZJA MAZURSKA PO 1989 ROKU. 314 Duchowni, wierni, życie religijne. 314 Działalność charytatywna, społeczna i kulturalna. 335 ANEKS. Duchowni pracujący w Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego od 1945 roku.356 Bibliografia. 382 Indeks osób. 391 Indeks miejscowości. 399 405
Indeks miejscowości (nie obejmuje haseł z aneksu) Babięta 165 Bisztynek 205,245,254,286 Banie Mazurskie 123,206,283 Baranowo 61,84,98,106,109,168,203, Bogaczewo 61 Boże 292,306 Braniewo 205 205,223,246,255,258,286,287,292, 300,301,307,308 Barciany 101,180,206,255,317,328 Barczewo (Wartembork) 42,60,150,179, Brodowo 65,155 Bryńsk 64 Brzeźnica 317,329 205,255 Bartoszyce 185,206,232,255,284,317 Burkat 64-66,180,205,254 Bereza Kartuska 68 Chełchy 75,206,282 Berlin 67,118,345 Bezławki (Bierławsk) 61,62,72,120,123, 195,204,206,209,219,255,264,265, Cieszyn 60,249,263,268,289 Czarnobyl 344 Czechowice-Dziedzice (Czechowice) 244 294,297,309 Czerwonka 205,245 Biała Piska (Biała) 53,55,61,104,108,125, 153,177,185,205,229,255,317,340 Dąbrówno 105,194,209,211,245,254, Białuty 64,66,155,205,255 Białystok 11,58,68,69,71,214,242,254, 265,280,281 Dębien 64 256,315,316,318,329,334,341,353 Długi Borek 117 Biesal 57,60,174,175,179 Biskupiec (Pomorski) 205,255 Dłużec 255,263 Dłużniewo 60 Biskupiec (Reszelski) 53,63,102,172,203, 205,218,245,254,255,288,289,317 Drogomyśl 180,289 Drygały 61,108,111,119,177,205,255 399
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Düsseldorf 342 Kalinowo 194 Kalisz 105,149,254 Działdowo 42-46,49,53,64-67,100,128, 145,170,180,205,249,254-256,266, Kamieniec 204,255 Kamień 268 296,315,317,318,324,330,340,341 Dzięgielów 89,90,207,343 Kamionki 61,205 Dźwierzuty 61,105,205,245,255,258, Kandyty 194 292,317,319,321,331,344,345 Kapice 160 Karwica 75,120,255,268 Ełk 71,72,75,193,194,205,206,209,213, Karwie 61 219,253-256,264,284,317,318 Karwik 178,205 Kętrzyn (Rastemborg) 62,72,77,81,101, Frygnowo 178 120,121,167,173,176,178,185,203, 204,206,209,217,227,230,255,256, Gardyny 181,205,255,317 265,284,287,309,315-317,320,324, 325,328,331,335,341,353 Gawrzyjałki 61,96,205,231,255,296,303, 307,308 Kiersztanowo 306 Gąbin 22 Kleszczewo 61 Gdynia 87 Klon 61,117,153,165,206,255 Kłajpeda 22 Gierzwałd (Gierkowo) 194,209,280 Gietrzwałd 175 Kobułty 53,60,101,205,245,254,312 Giżycko (Łuczany) 56,61-63,69,72,80, 85,88,99,122,154,169,173-175,184, Kociołek Szlachecki (Kociołek) 61,205, 255,287,296,298-300 Koczarki 317 205,206,219,245,253-256,270,273, 274,285,287,308,312,314,315,317, Kolonia 123 325,330,332-335,341,344,345,354 Glaznoty 105,194,209,211,212,255 Konstancin 89 Korsze 101,181,245,286 Kosewo 210 Gołdap 63,69,72,73,192,193,205,254, 256,317,321,354 Koszelewy 64,180,205,312 Kowalik 117 Górowo Iławeckie (Iławieckie) 84,117, 179,181,185,203,205,255,265,286 Gryfice 149 Kozłowo 74,205 Guzowy Piec (Piece Guzy) 107 Kraplewo 194,209,211,280 Krokowo 205,255 Iława 137,181,205,209,255,317,320 Iłowo 155,254 Kromnica 210 Kraków 155 Królewiec 22,23,42 Jabłonka 180,255,317
Kruklanki (Kruklanka) 85,178,180,182, 203,206,254,284 Jałta 22,24 Krutyń (Krutyny) 61,210,255,263 Jedwabno 61,164,188,205,255,264 Księży Lasek 115,245,255,296,308 Jerutki (Małe Jeruty) 61,97,119,205,231, 255,264,269,287,297,308 Kumielsk (Kumelsk) 61 Kurki 192,194,255,280,281,297,308 Jeziorany 179,254,264 Jeże 61,178 Las Miejski 74 400
Indeks miejscowości Leman 160 Lidzbark (Welski) 64,205,254,317 Lidzbark Warmiński 285 Nakomiady (Nakoniady) 61,80,84,98, 203,206,209,217,223,231,239,253, 255,297,298,300,309 Napierki 178 Lipowiec 180 Lipowo 105,194,209,211,214,255,303 Natać Wielka 255,268 Liwa 194,255 Nawiady 55,61,77,78,82,84,104,105, Louisenlund 341 109,135,165-168,171,172,182,184, Lublin 145 203,204,206,220,221,232,236,241, 255,263,264,268,287,304,305,308, Łęguty (Languty) 60,85,205,209,213, 255,317,329 327 Neuendettelsau 341 Łowicz 56 Nida zob. Ruciane-Nida Łódź 44,58,129,142,155 Łuczany zob. Giżycko Nidzica (Nibork) 43,62,63,66,170,173, 176,184,190,193,205,228,251,255, Łukta 213,290 256,264,266,314,315,317,321,324, Łyna 74,205 330,337,344,354 Norddörfer 336 Małszewo 258 Mańki 57,60,85, 89,138,144,145,148, 152,192,205,209,221,227,245,255, 297,307,312 Marcinkowo 107 Miechowice 206 Miechy (Münchenfelde) 61 Mikołajki 55,56,61,63,80,88,90,91,100, Nowa Wieś (pow. olsztyński) 61,205,245, 255,300 Nowa Wieś (pow. szczycieński) 61,203, 206,245 Nowa Wieś Ełcka 333 Nowe Miasto Lubawskie 181 Nowy Dwór (Neuhof, pow. giżycki), zob. Zelki 106,129,151,156,166-168,204,205,208, 220,245,246,255-258,261,267,272,287, Nowy Dwór (pow. morąski, obecnie os- 293,296,315,317,319,321,324,326,327, Nowy Dwór (pow. szczycieński) 61,164, 205,255,306,307,317 330,338,339,342-344,353 tródzki) 181,204 Miłakowo 182 Miłki 61,205 Miłomłyn 212,255,347 Mława 64 Monachium 57 Okartowo (Okiertowo) 61,173,206,242, 255,264,298,307 Olecko 63,69, 72,73,192,193,205,220, 245,254 Morąg 102,185,204,206,211,255,317 Olszewo 180,205,242,245,255,272 Mrągowo
(Ządzbork) 42,53,55,61,63, 113,133,142,155,165-167,172,182,186, Olsztyn 24,28,31,42-46,49,51,53, 56-58,60,61,63,69,72,74,86,88-91, 94,106,107,120,122,129,138,141,146, 187,194,195,204-207,209-211,214,223, 147,149-152,162,167,175,179,183, 224,236,245,249,250,252,253,255,256, 186,190,191,193,194,202,203,205, 208,209,211,212,215,216,234-236, 74,75,79,81,84,92,93,98,99,106,112, 262-264,283,287,306,308,315,317,327, 328,337,340,341,343,344,346,353,354 Műszaki 205 239,240,244,249,251,255,256,264, 267,282,295,297,299,305,306,309֊
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku 311,314-317,320,321,328,329,333, Rękownica 317 341,343,344,347,353,354 Rozogi 116,117,120,153,165,206,228, Olsztynek 57,60,85,112,144,179,190, 246,255,293,296-300 191,194,203,205,209,210,221,255, Róg 255,317 312,317,343 Różyńsk (Rosińsko) 61 Opaleniec 245,255 Ruciane-Nida (Rudczany) 55,61,153,174- Orłowo 61,85,174,206,245,254,283,286 Orzysz 55,61, 111, 178,206,255,284 176,178,182,184,205,221,255,291,298 Ruda 205 Ostróda 190,191,194,204-206,209-213, Rudziska Pasymskie 57,59,155,207,268 253,255,256,264,281-283,315,317,320, 321,330,334,340,343,346,347,354 Ostrów 123 Rybno 53,60,101,105,203,206,228,232, Oświęcim 44 Ruska Wieś 306 246,255,265,308,309,317,329 Rydzewo 61,170,184,205,246,254,268 Ryn 61,111,186-188,203,204,206,209, Pasłęk 63,205,255,283,286,317 224,227,231,253,255,256,264,279, 315,317,324,341 Pasym 55,61,63,142,164,190-192,205, 209,218,236,245,255,256,266,294, 296,315,317,319,321,330,331,335, Sądowo 122 337,345,354 Piecki 55,61,104,138, 165-168, 172,178, Sątopy-Samulewo 181 182,184,206,255,263,291,304,305 Piława 22,23 Siemianowice 20 Siemiany 280 Pisz 53-55,60-63,72,83,111,120,125, Skarżyn (Skarzyn, Skażyn) 61 Samborowo 191 176,177,185,205,222,231,252,253, Skoczów 265 Skolimów 48,207 255,256,258,287,315,317,328,331, 339,340,354 Sławka Wielka 178 Słonecznik 206,211 Płośnica 64,165 Poczdam 22 Polska Wieś 206 Smykowo (Szmigwałd) 209,211,212,280 Sołdany 206 Potulice 150 Sorkwity 53,60,63,91,92,94,95,101,105, Pozezdrze 178,180,206,254,317 108,142,155,167,168,203,205,208,218,
255,256,264,269,308,309,315,317,319, Poznań 21,42,45,49,129 Prabuty 205,206,209,293 321,324,336-338,340-344,354 Przechody 160 Puławy 142 Sosnowiec 44 Spychowo (Pupy) 61,120,198,205,255, 288,296,301-303,307,308,312 Puńsk 69 Pupy zob. Spychowo Srokowo (Drenkfurt) 101,167,180,206, 255,286,317,328 Radom 53,56 Stare Jabłonki 194 Rańsk (Rańsko) 61,105,119,203,206,228, 255,317,320 Stare Juchy 194 Rasząg (Raszung) 60,205,254,317 Reszel 104,131,180,181,254,286 Stare Miasto 204,206,211,255,286,292, 301,307,308 402 Stare Kiełbonki 263
Indeks m iejscowości Stary Dzierzgoń 64 Uzdowo 64,180 Stary Gieląd 92 Użranki (Usranki) 61,79,84,98,106,165, Sterławki Wielkie (Wielkie Sztyrławki) 206,223,231,246,255,263,286,289, 292,293,308,317,327 61,122,255,317 Supraśl 182,289 Suwałki 11,67-70,73,203,206,242,254, Wały 255 256,267,291,315,317,321,322,344, 354 Warpuny 60,101,205,255,268,286,321 Warszawa 14,49, 71,77,91,93,104,106, Szczecin 220 114,116,120,125,128,129,138,145, 146,149,180,187,208,210,214,217, Szczupliny 64,205 Szczybały Giżyckie 61 219,221,233,234,236,238,239,249, 261,262,266,268,273,280,281,284, Szczytno 45,53,57,61,63,86,89,101, 109,116,142,145, 147, 149,150,154, 331,336,347 Wartembork zob. Barczewo 156,190,191,198,205-207,209,227, 228,246,249,255,256,290,314,315, 317,321,331,332, 335,344,345 Szestno (Sesno) 61,84,89,98,167,168, Wejsuny (Wajsuny) 53,55,61,205,255, 291,308,317,320,321 205,223,246,255,263,264,292,305, 306,309 Sztokholm 141 Węgorzewo 74,111,176,180,184,185,203, Szymany (Duże Szymany, Wielkie Szy- 296,317 Wieluń 44 Wesołowo 317 205,206,253-255,284,308,309,317 Wielbark 105,117,205,246,251,253,255, many) 61,104,111,190,191,205,255, 297,308 Wierzbowo 206 Szymonka (Szymonki) 61,168,180,205, Wilkowo 123,230 242,245,255,272 Winda (Wenden) 121,167,328 Wisła-Jawornik 345 Świętajno 81,83,116,138,176,185,203, Wittenberga 353 205,231,246,255,292,293 Wiżajny 70 Wojnowo 331 Tałty 151 Wydminy 61,63,85,111,131,174,199, Targowo (Targowa) 61,206,255,296,307 Teheran 22 Wyszembork 306 206,207,246,254,268,270-272,317 Toruń 345,350 Trelkowo 205,246,255,307 Turosi 61 Zabrze 316 Tylkowo 296 261,282 Zelki (Neuhof,
Nowy Dwór) 61,84,206, Zalewo 138,173,194,213,232,246,255, Ukta (Stara Ukta) 55,61,63,83,84,89,95, 242,293 99,100, 142,153,166, 172, 182,205,210, Zgon 61 Zielona Góra 250 218,232,233,253,255,263,264,268, 272,303,304,308,312,317,318,339 Unieszewo 75 Żyrardów 56 403
Indeks osób (nie obejmuje haseł z aneksu) Achremczyk Stanisław 60 Alabrudzińska Elżbieta 127 Alexander (Aleksander) Adolf 119 Aurelia, diakonisa 207 Austin Józefa 123 Bahl Fryderyk 218,236 Bahl (Bahr), sołtys 220,221 BahrEmil 211 Bakałarz Paweł 62,85,86,101,120,131, 206,255,260 Banach Dawid 315,317 Barez Reinhold 107 Bartold Robert 22 Baryła Tadeusz 50 Bażanowski Rudolf 6,47,56,58,62,64, 70,72,83,95-98,100,111,115,164,167, 172,173,175,176,178-182,188,192, 195,199,208,211,228,229,235,238, 241,242,244,246,247,254,256-262, 265,267,272,282-285,289,291-293, 297-300,303,304,306,308,311,315, 317,318,320,329,334,347,348,352 Becker (Beker, Bekier) Emil 72,120 Bednorz Herbert 289 Belzyt Leszek 30 Bensch Teodor 163,170 Bębnik Grzegorz 277 Białkowski Michał 350 Białuński Grzegorz 354 Biedrawina Emilia zob. Sukertowa-Biedrawina Emilia Bielawny Krzysztof 6,43,60,75,112, 161,167,173,175-177,194,211,213, 256-258,260,273,289-291,311,316, 329,352 Bieńkowski Wiesław 350 Bierkowski Tadeusz 228 Binemann-Zdanowicz Dawid 20,159, 321 Birecki Piotr 8,43,198,278 Blarr Oskar Gottlieb 345 Bobrowski Karol 151 Bogucki Tadeusz 206,212,221 Boj anowski Stanisław 289 Borkowski Krystian 315,317,334 Borodziej Włodzimierz 31 Borowiak Janusz 189,197 391
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Borski Alfred 315,332,344 Braunschmidt Georg 42 Broda Jan 126 Brummack Carl 118 Brunez Dariusz 20 Buchholz Manfred 85,117,222,226,232,243 Budrewicz Olgierd 140 BujkoAnna 26,83 Bukowski Adam 22 Burbuļa Gustav 119 Burdach Ernst 346 Bursche Juliusz 10,16,54-56,80,126-129, 144,157,202 Burski Jerzy 53 Busse Edward 187,205,213,236,248-251, 292 Buttar Prit 22 Buzek Jerzy 19 Bystrzycki Piotr 128 Cederberg Daniel 87,141,244,272 Chęczkiewicz Jan 191 Chłosta Jan 24 Chodyko Aleksander 68,69 Chojnacki Władysław 126,350 Chojnowski Zbigniew 351 Chrzon Wilhelm 251 Cybulla (Cybula, Czybulla) Maksymilian 70,137,192,206,209,211-213,222,226, 231,236,238,243 Czajka Michał 108 CzekayPaul 272 Czembor Szymon 315 Czesia Alfred 6,322,326,327,336,347,348 Czudek Franciszek 315,318,338,339,342 Czudek Janina 339 Ćmok Henryk 105,120,251,253,255,259, 260,281 DalhgrenSam 86 Dawid Emil 56,61-63,72,85,97,101,174 Demiańczuk Jarosław 47 Dietz Edward 43,44 Domagała Bożena 41,284,347 Domasłowski Jerzy 87 Domke Emilia 93 Dork Anna 91 Dosch Gerhard 138,220,222,232,243 Drzazga Józef 296,297,299,300 Dubowski Kazimierz 289 Duda Franciszek 105,106,251,255,296, 310,314,329 Dudra Stefan 20,283,284 Dudziak Władysław 165-168,171, 172 Dziurek Adam 17 Dziwik Józef 312 Faron Piotr 316 Faruga Andrzej 60 Fidura, parafianin 288 Filip Wilhelm 110 Filipkowski Tadeusz 25 Firla Wilhelm 94,95,105,205,255,306 Fiszkal Robert 43,200,203,204,209,221, 225,226 Fladde Willi 106,236 Flügge Theophil 272,273 Fonfara Sławomir 315 Fox Ulrich 125,239 Fraunfelder Elisabeth
89,90,144,145 Frelek Daniel 315 Friszke Andrzej 60,100,129,138,165,171, 202,203,224,233,237,244,348 Friszke Edmund 51,56-60,63, 66,67, 69-71,73,74,76,80,85,86,88-90,93, 94,97,98,100,101,116,129,130,133, 134,139,142,143,145,148,149,152, 169-171,175,177,178,180,182,183, 185, 187,192,195,202,203,205,206, 208,215,217,223,232-238,241,243, 248,280,348 Gajowniczek Tomasz 136 Gastpary Woldemar 233,351 Gierek Edward 18 392
indeks osób Gieske Albert 107 Gizewiusz Gustaw 282,346,347,349,350, 353 Glemp Józef 302-304,309 Gloeh Feliks 49 Gnidzianka Dorota 206 Gogółkajan 253 Goller (Heintze) Irena 57,262 Gollub Horst 221,222,238,243 Gorczyca Wilhelm (Willim) 123 Görke Iwona 333 Gostomski Czesław 73,232,243 Grochal Emilia 262 Grochal Wiesław 262 Grochowina Sylwia 11 Gross Radosław 39 Grubich Joachim 345 Grzybek Zdzisław 212 Guberman Krzysztof 289 Gwiaździńska-Goraj Marta 336 Hanowskijan 244 Hauptmann Alfred 233 Hause Paweł 8,173,315-317,334,349, 353 Hause Paweł Henryk 44 Heintze Irena, zob. Goller Irena Herder Johann Gottfried 346 Hintz Otto 206,222,231,255,263,304 Hitler Adolf 108 Hlond August 160 Hławiczka Adam 345 Hozjusz Stanisław 300 Hubatsch Walther 349,350 Iwaniuk Krystian 348 Jadwiszczok Karol 43 Jagielko-Jägerthal Jan 65 Jagodziński Andrzej 346 Jagucka Danuta 154 Jagucki Alfred 46,52,53,55,60,63,67, 85,86,94,97,98,100,101,103,108-110, 129,135,138,142,143,154-156,165, 167,177,191,205,207,218,223,224, 226,236,238,239,244,246,248,249, 261,271,279,281,284,290, 348 Jagucki Janusz 21,154,279,287,290,312, 314 Jakowicz Krzysztof 345 Janik Ryszard 138 Jankowski Jan 104 Jankun Krzysztof 30 Janucik Józef 160,161 Januszko Kinga 341 Jarosz Dariusz 32 Jaruzelski Wojciech 252 Jarzombski (Jarząbski) Henryk 104,138, 206,220,231,232 Jasiński Grzegorz 8,10,27,30,33,34,43, 82,90,92,97,100,107,123,140,147, 150,198,228,244,273,278, 313,350, 353-355 Jasiński Janusz 156,354 Jasionowski Hubert 345 Jaskułowski Adolf 251 Jastremski Otto 122 Jaworski Otton 253,254 Jelonek-Missol Włodzimierz zob. Missol Włodzimierz
Jeronim Paul (Paweł) 82,171,236 Jeske (Jeszke) Emil 105,137,227,232,238, 243 Jezierski Jacek 329,331 Jochmann Werner 127 Jodkowski Marek 351 Jóźwiak Ewa 129,142,149 Jungto Eugeniusz 62,63,67,101,205 Juranek Rudolf 251,282 Jurczok Erwin 315 Juraszek Bogusław 315,317, 339 Kadelek, parafianin 107 Kadelka, metodysta 192 Kajka Adolf 103,209,211 Kajka Michal 353 393
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Kaller Maximilian 162 Kammel Richard 118 Karczewski Zygmunt 209-211 Karkut Krzysztof 60,192,227 Kaznowski Otto 122 Kern Joanna 262 Kętrzyński Wojciech 26 Kiec Olgierd 8,15,17,20,21,42,46,53, 118,160,274,277,278 Kirsz, parafianka 305 Kirylowicz Stefan 199,200,222,228 Kiszajan 316 Klus Karol 43 Kłaczków Jaroslaw 6,8,10-12,14-17,43, 53,56,72,73,87,90,143,147,198,211, 227,228,234,251,254,257,265,266, 274,278,280,282,286,289,352 Klos liza 221 Knercer Wiktor 319 Knyczke Elżbieta 89 Kobyliński Eugeniusz 66,155 Kobyłecki Stanisław 168-170 Koch Erich 23 Kohoutek Ludwik 234 Kolečka Maria 93,207 Komendera Antoni 106,231 Koperwas Edward 302,313 Kopiczko Andrzej 6,136,163,171,239, 246,295,352,353 Kordaczuk Ewa 342 Koriath Wilhelm 251 Korzeniewska-Lasota Anna 283 Kossert Andreas 41,128,161,345,350 Kotula Karol 13-15,43,70,100,182,202, 204,220,233,235-237,241,242,244 Kozieł Sebastian 315 Kraft Claudia 31 Kramarczuk Hanna 310 Krebs Bernd 10,37,127 Krogulska-Krysiak Monika 6,353 Królczyk Adam 355 Królikiewicz Cezary 315 Kruczek Erwin 261,282,292 Kruk Erwin 6,38,43,56,58,59,80,83,93, 107,140,152,153,191,207,227,262, 316,320,347,348,353,354 Kruska Harald 118 Krysiak Dominik 6,12,56,80,83,91,100, 103,106,123,124,129,142,151,156, 168,169,249,257,258,268,278,279, 319,328,339,353,354 Krzewiński Czesław 165 Krzywoń Jan 83,253,255,258,262,272, 287,304 Kubiczek Paweł 71,81,97,177,205,239, 244,249-251,255,274,296,298,299, 302-304,311,314,315,318 Kubisz Karol 43 Kudrzycki Zbigniew 23,82,293,299 Kukat Krzysztof (Kukaitis Kristupas) 122
Kulisz Karol 90 Kulka Konstanty Andrzej 345 Kunerówna Jadwiga 44 Kunze Sieghard 222,243 Kura Antoni 149 Kurzawa Waldemar 315,317,318,340 Kuśmierz Karol 198 Kwas Anna 151 Labus Otto 121 Labusz Bogumił (Gottlieb) 45 Langer Julian 171 Latocha Jan 156 Lazar Adrian 315,317 Lejczyk Rudolf 83,241 Lemberg Hans 31 Lesiakowski Krzysztof 30 Leyding Gustaw 45,58 Leyk Emil 45,57,59,145-151,186,202, 227,236,244 Leyk Fryderyk 45,57,145,232 Leyk Gottlieb (Bogumił) 57 Leyk Wiktor Marek 266 Libuda Ernst 221 Linek Hugo 42 Link Michael 122 394
Indeks osób Liszkiewicz Antoni 214 Liżewska Iwona 319 Lodwich-Ledwa, Ewald (Lodwich Ewald) 43,46,49,50,52,53,61,64-66,128,130, 180,191 Lorenz Kurt 150,227,229,234,249,251, 253 Luter Marcin 18,274,325,353 Łaniec Danuta 26 Laniewski Władysław 156 Ławski Jarosław 52 Łukaszewicz Bohdan 34, 36 Łyjak Wiktor Zygmunt 319 Madajczyk Piotr 17,30,31,34 Magdalena, diakonisa 207 Majewski Piotr 187,353 Maksymowicz Teodor 62 Malessa Jan 187,227 Mailek Edward 45,52,57,59,72,190,191, 211,213,214,241 Małłek Janusz 6,50,59,60,128,347,350, 353,354 Mailek Karol 45,59,134,155 Małłek Ryszard 57,222,233,243 Markiewicz, gospodarz 99 Marquardt Alois 162,163 Marsz Alfred 251 Martuszewski Edward 349 Martynko Edward 69 Maser Peter 160 Matem Otto Karl 42,53,113 Matwij Gertruda 251 Meindl Ralf 23 Mendroch Piotr 8,315 Messerschmidt Karol 68 Michalak Ryszard 6,7,9,11,12,14,15, 19,122,136,144,157,161,197,211,215, 277-279,284,352 Michelis Zygmunt 11-15,43,71,106,114, 148,186,196,200,202,203,208,209, 213,218,219,226,280 Mierzwa Waldemar 354 Miksa Zbigniew 334 Miroszowa Halina 310 Misiuk Andrzej 82 Missol (Jelonek-Missol) Włodzimierz 43, 53-56,176 Miś Arkadiusz 289 Moczar Mieczysław 30 Mosengel Johann 319 Moskałyk Jarosław 284 Mrongowiusz Krzysztof Celestyn 350, 353 Mrowieć Rudolf 80,99,138,205,231 Mulei Elżbieta 121 Mutschmann Krzysztof 315,317,319, 342,344 Najder Konstanty 169,170,190,191,193, 196,197 Napierski Karol 62,72,103,210,211,213 Narzyński Janusz 18,19,257,274,298, 299, 351 Naumiuk Józef 196,210 Nelson Richard 272 Neumann Annerose 345 Neumann Jan 315,317,341 Niebert Fryderyk 58,59 Niemczyk Wiktor
43,103 Nosowski Zbigniew 19 Nowak Władysław 351 Ogrodziński Władysław 267 Opala Robert 315 Oracki Tadeusz 65,351 Otello Jerzy 85,86,131,137,205,222,228, 243,251,255,256,259,265,266,272, 282,294,314,315,317 Otello Ryszard 128,266,351 Otello-Wiśniewska Ewa 262 Otto Leopold 126,127 Pankowska Krystyna 317 Pankowski Bazyli 317 395
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Parschau Johann 162 Pasek Zbigniew 332 Pawlicki Ryszard Wojciech 55,62,161, 163,173,206,222,252,295,298,300, 304,307,308,311,312,317,318 Penczek Robert 315 Piecha Eugeniusz 170,171 Pilch (Pilichowski) Wladyslaw 55,60,61, 63,80,84,85,90,91,101,106,124,129, 130,151,156,166,169,180,205,208, 236,242,243,246,248,255,257-259, 267,272,296,300,342 Piotrowski Mariusz 154 Piszcz Edmund 329 Pitruski Ryszard 315 Piwowarski Wladyslaw 103 Ploszek Wojciech 315,317,334,340,346, 347 Płotek Marcin 24-26,83 Podlesz Eryka 85 Podufal Franz 282 Polak Wojciech 350 Pomaska, parafianka 181 Późny (Późny-Woźniak) Walter 145-150 Późny Fryderyk 145 Prawin Jakub 25,44-46,50,162 Pysz Marcin 315,317,320,340 Pyszkowski Kornel 169 Radacz Halina 262 Rama Jan 117,118 Ramot Gustav 120 Rappé Jadwiga 345 Rasche Ulrich 345 Rączkowski Feliks 345 Reinert Otton 61,108,217,227,229,234, 236,238,249 Rej Krzysztof 267,304,315 Rejza Erwin 122 Rewski Zbigniew 186 Rimarski (Rymarski) Johann Julius 113 Robel Zygmunt 51,168 Rogalla Ernst 236 Romański Edward 54 Rondomańska Zenona 125 Rosenbaum Sebastian 17,31 Rozynkowski Waldemar 90 Różański Krzysztof Maria 67,68,71,316, 353 Rückert Bertold 62,63,72,85,101,140, 205,206 Rudkowski Maksymilian 13 Rutkowski Edmund 176 Ruzas Helmut 117,124 Rywe Teodor 123 Rzadtki Friedrich 43 Sachs Jerzy 46,53,55,61,63,85,86,9698,101,102,105,116,129,130,142,143, 145-151,176,254 Safryn Udo 251 Sak Alexander 123 Sakson Andrzej 6,24,29-33,36-38,41, 63,152,228,283,284,310,312,347,348, 351 Samiec Jerzy 21,354 Samulewicz Edward 93,94,105
Sapatka Albert 354 Sauter Eugeniusz 63,70,101,187,199, 206,219 Sawica Rudolf 74 Schaak Joachim 34 Scheiba Horst 251,253 Schjørring Jens Holger 160 Schmidt Edmund 253,255,291 Schoeps Maria 291 Schulz Adolf 251 Schwede Adalbert 43 Sczech Jan 45,46,49,52,55,56,61,63, 74, 84,85,99,101,106,107,112,120,129, 130,133,142,162,166,186-188,190, 191,195,205,206,209,210,222,223, 226,236,253 Sczech Karol 195 Serafin Józef 345 Serczyk Jerzy 10 396
Indeks osób Sikora Henryk 206,253,254,258 Sitek Piotr 256,315 Siwek Friedrich 120,123 Siwiec Wacław 289 Skurpski Hieronim 45,58,59,348,354 Słabig Arkadiusz 17 Sławiński Wojciech 158 Sobczak Kazimierz 22 Sojka Jerzy 20,347 Sokół Aneta Μ. 355 Somplatzki Herbert 346,347 Sowa Andrzej Leon 300 Stachelek Łukasz 316,317,333 Stalin Józef 22 Stegner Tadeusz 126 Steinhagen Lucjan 252,254,258,260,288, 290 Stern Kurt 43 Stokowski Jan 212,232,243,271,289 Stola Dariusz 38,39,41 Strauchold Grzegorz 28 Suchorab Wiesław 315 Sukertowa-Biedrawina Emilia 58,59,128, 349,354 Svensson Margareta-Zenta 90,91 Sychowicz Krzysztof 194 Syrnyk Jarosław 34 Szady Beata 288,299,302,312,313 Szajer (Schajer) Edmund 61,64,85,130, 131,174,222,227 Szarek Jan 20,86, 135,254,259,265,294, 317 Szczepankiewicz-Battek Joanna 57,262 Szemczyszyn Magdalena 34 Szendel Edward 44,55,61,63,76,77, 82-85,98-101,129,130,142,152,153, 166-168,171,176, 177,199,205,220, 291 Szeruda Jan 11-13,15,44,47,50,52-54, 56, 58,61,62,67,80, 99,100,110,112, 148,150,151,162,192,195,202,280 Sziling Jan 11 Szostakowska Małgorzata 349 397 Szot Adam 69 Szreder (Schröder) Henryk 116,120,206, 255 Szturc Jan 12,19,249,277,278,335,349 Szulcowie, rodzina 317 Szulz Adolf 251 Szwarne Erna 220 Szwedo Paweł 315 Szyc Rudolf 249,251 Szymańska-Jasińska Małgorzata 6,353, 354 Szymański Edward 58,90 Śledziński Krzysztof 315,317 Środa Jacek 22 Tański (Tański) Gustav 115-117,124 Tantius Eitel 251 Tegler Fryderyk 253,272,315,321 Terez Wiesław 306 Tomkiewicz Ryszard 83 Tranda Zdzisław 19 Tranda, student teologii 199 Trenkei Ryszard 43 Trybek Wojciech 334
Tschirschnitz Alfred 302,314,331 Turek, parafianin 271 Turoń Rudolf 104,206,262 Twardzik Klaudia Camilla 345 Twardzik Witold 315,317,319,345 Tyrmand Leopold 140 Uggla Ingeborg 75,102,114,206,208 Uggla Nanny 75,102,206,208 Urban Kazimierz 6,50,72,352 Wacławik Beata 311,348 Wajsbrot Tamara 349 Wantulok Władysław 315 Wantuła Andrzej 15,17,188,234,250, 254,266,274,280,285,297 Waszkjan 209-211 Wencławska-Pitruska Renata 315
Grzegorz Jasinski: Luteranie na. Mazurach i Warmii po 1945 roku Wendt Henryk 44 Wesley Charles 48 Wesley John 48 Wigłasz Tomasz 68,316,330,353 Wijaczka Jacek 345 Wilamowski Bohdan 45,58,59,90 Wilczyńska Agnieszka 346 Wilczyński Tomasz 228 Wild Jan 17,73,196 Wilgasz Tomasz 315 Wilimczyk Gerda 221 Wilimczyk Marta 221 Will Gustav Adolf 82 Willan Tadeusz Siegfried 349 Wiłkomirska Wanda 345 Winiarczyk-Kossakowska Małgorzata 18 Wiśniewski Henryk 232,243 Wittenberg Luisa 91 Wittenberg Otton 55,59,61,63,79,85, 86,91,97,101,105,130,133,140,142, 143,163,191,192,203,205,218,223, 226,266 Wojak Tadeusz 44 Wojciechowski Stanisław 148 Wojtkowski Jacek Maciej 6,286,299,305, 306,352 Wojtkowski Juhan 297,301-303,308,310, 351 Wojtyła Karol 276,300 Woytowicz Stefania 345 Wojtowicz Andrzej 10 Wróblewska Agnieszka 40 Wróblewska Wanda 316 Wróblewski Andrzej Krzysztof 40 Wrzesiński Wojciech 26,128 Wykowski Bogumił 147,149 Wyszyński Stefan 15 Zabielny, delegat 79,83 Zagóra Roland 8,315,317,337,341 Zalewski Henryk 188,192,232,251,255 Zieliński Tadeusz Jacek 158 Żaryn Jan 160 Żebrowski Waldemar 30,33 Żelazko Tomasz 334 Żmijewski Emil 253 Żurek Robert 160 Żyszkowska Barbara 15 Żywiec Michał 65,100 398
Bibliografia Źródła archiwalne 1. Archiwum Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie - Diecezja Mazurska - Akta poszczególnych parafii Diecezji Mazurskiej 2. Archiwum parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Kętrzynie - Zespół akt powstałych po 1945 roku 3. Archiwum parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Mrągowie 4. - Zespół akt powstałych po 1945 roku Archiwum Państwowe w Olsztynie Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie - Starostwa Powiatowe - Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (Wydział do spraw Wyznań) 5. 6. - Archiwum Państwowe w Olsztynie, Oddział w Nidzicy Starostwa Powiatowe w Nidzicy i w Piszu Archiwum Akt Nowych w Warszawie Ministerstwo Administracji Publicznej - Urząd do spraw Wyznań 7. Instytut Pamięci Narodowej, Oddział Białystok - Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Olsztynie 8. Instytut Pamięci Narodowej, Biuro Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów (Warszawa) - Sprawa obiektowa kryptonim „August" 382
Bibliografia Źródła drukowane A. J. [=Alfred Jagucki], Problem językowy na Mazurach, Strażnica Ewangeliczna, 1946, որ 6. Biskup, biskupina, bezpieka. Z biskupem Januszem Jaguckim i jego żoną Danutą rozmawia Mariusz Piotrowski, Giżycko 2013. Dudziak Władysław, Wspomnienia mrągowskiego proboszcza z lat 1945-1946, w: Z pogranicza kurpiowsko-mazurskiego 1945-1957, Ostrołęka 1993. Jagucki Alfred, Mazurskie dole i niedole. Wspomnienia i refleksje z lat pracy na Mazurach, oprać. Erwin Kruk, Olsztyn 2004. Mailek Edward, Gdzie jest moja ojczyzna? Wspomnienia, oprać, i wstęp Jarosław Ławski, Białystok-Ełk 2016. Mailek Karol, Mazury polskie. Pamiętniki. Tom IV. Od 2 lutego 1945 do 12 października 1966 r, Olsztyn 2011 (wydanie uzupełnione). Libuda Ernst, Heimkehr nach Masuren 1947, Kiel 1970 (maszynopis). Luteranie i metodyści na Mazurach 1945-1957. Wybór materiałów, oprać. Kazimierz Urban, Kraków 2000. Rok 1956 na Warmii i Mazurach. Wybór źródeł, wydał Bohdan Łukaszewicz, Olsztyn 1998. Rzadtki Friedrich, Lebenserinnerungen eines ostpreußischen Pfarrers, 1988 (powielany ma szynopis). Sachs Jerzy, Wspomnienia mazurskie (fragmenty) i listy do Rodziców, Kalendarz Ewangelicki, 1995. Warmiacy i Mazurzy w PRL. Wybór dokumentów. Rok 1945, oprać. Tadeusz Baryła, Olsztyn 1994. Opracowania Bażanowski Rudolf, Diecezja Mazurska 1945-2017, w: Reminiscencje Reformacji. Prusy - Ma zury 1517-2017, red. Rudolf Bażanowski, Beata Wacławik, Olsztyn 2017. Bażanowski Rudolf, Kalendarium Diecezji Mazurskiej 1945-1991, Olsztyn 2020. Bażanowski Rudolf, Kościoły i parafie Diecezji Mazurskiej. Przeszłość i
teraźniejszość, t. I-II, Olsztyn 2019. Belzyt Leszek, Między Polską a Niemcami. Weryfikacja narodowościowa i jej następstwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1945-1960 [recte՛. 1950], Toruń 1996. Bielawny Krzysztof, Kościół Ewangelicko-Augsburski na Warmii i Mazurach po II wojnie świa towej w spojrzeniu historyczno-ekumenicznym, Olsztyn 2008. Bielawny Krzysztof, Kościół metodystyczny na Mazurach po II wojnie światowej, w: Polski pro testantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Binemann-Zdanowicz Dawid, Roszczenia majątkowe Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej w świetle ustawy z 13 maja 1994 roku o stosunku Państwa do Ko ścioła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej, w: Polski protestantyzm w cza sach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. 383
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Binemann-Zdanowicz Dawid, Uregulowanie stanu prawnego nieruchomości Kościoła Ewan gelicko-Augsburskiego w III RP, Warszawa 2019 (maszynopis rozprawy doktorskiej). Borowiak Janusz, Kościół ewangełicko-metodystyczny w Polsce, Warszawa 1999. Bujko Anna, Życie społeczne na Warmii i Mazurach w latach 1945-1950, Olsztyn 2013 (ma szynopis rozprawy doktorskiej). Buttar Prit, Pole walki Prusy. Szturm na niemiecki front wschodni 1944—1945, tłum. Robert Bartold, Adam Bukowski, Jacek Środa, Poznań 2011. Bystrzycki Piotr, Dzialdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Zycie społeczno-polityczne, Olsztyn 1997. Chłosta Jan, Deportacje ludności cywilnej Prus Wschodnich do pracy w głąb ZSRR w 1945 roku (na podstawie wspomnień), Rocznik Mazurski, 2004, t. VIII. Czesia Alfred, Mrągowscy ewangelicy w świetle badań socjologicznych, Mrągowskie Studia Humanistyczne, 2002/2003, t. 4/5. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików na Warmii i Mazurach w świetle badań socjologicznych, w: Ewangelicy na Warmii i Mazurach. Dzieje i współczesność, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2001. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików olsztyńskich, w: Ewangeliccy duchowni i parafianie. Po wojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Czesia Alfred, Tożsamość ewangelików w powiecie szczycieńskim, Rocznik Mazurski, 2003, t. VII. Dalhgren Sam, Szwedzka Kościelna Pomoc Mazurom (KPM), Kyrkliga Masurienhjälpen, w: Misja - Muzyka - Mazury. Księga pamiątkowa z okazji 60. urodzin Biskupa Kościoła Janusza Jaguckiego, Bielsko-Biała 2007. Domagała Bożena,
Mniejszość niemiecka na Warmii i Mazurach. Rodowód kulturowy, organi zacja, tożsamość, Olsztyn 1997. Domasłowski Jerzy, Wspaniała jest ziemia. Życie ks. Daniela Cederberga (1908-1969), Słowo i Myśl. Przegląd Ewangelicki, 2005, nr 10/11. Dudra Stefan, Kościół prawosławny na ziemiach zachodnich i północnych Polski po II wojnie światowej, Zielona Góra 2004. Filipkowski Tadeusz, Zagadnienia Prus Wschodnich w memoriałach przedłożonych Połskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1980, nr 1. Fox Ulrich, Gebrauch der Muttersprache im Gottesdienst im südlichen Ermland 1930-1956, w: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną. XVI-XX wiek. Księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego, red. Zenona Rondomańska, Olsz tyn 2006. Friszke Andrzej, Ksiądz Edmund Diszké - dramat polskiego ewangelika, w: Ewangeliccy du chowni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Gajowniczek Tomasz, Urząd do Spraw Wyznań w latach 1950-1970. Zarys działalności, Olsz tyn 2006 (maszynopis rozprawy doktorskiej). 384
Bibliografia Grochowina Sylwia, Kościoły ewangelickie na okupowanych ziemiach polskich w latach 19391945, w: Kościoły łuterańskie na ziemiach polskich (XVI-XX w.), red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2012, է. III: W ramach Rzeczpospolitej, państw ościennych i na emigracji. Hause Paweł, Ewangelicy w Kętrzynie, Kętrzyn 2017. Jankun Krzysztof, Luka w życiorysie Gustawa Leydinga-Mieleckiego, Biuletyn Instytutu Pa mięci Narodowej, 2005, nr 9-10. Jarosz Dariusz, Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948-1956 a chłopi, War szawa 1998. Jasiński Grzegorz, Akcja represyjna wobec ludności niemieckiej w województwie olsztyńskim przed wyborami do sejmu w 1952 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2012, nr 1; 2012, nr 2. Jasiński Grzegorz, Akcje władz bezpieczeństwa przeciwko środowisku łuterańskiemu na Mazu rach i Warmii w latach 1947-1956, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2011, vol. V. Jasiński Grzegorz, „Grupa autochtonów o profaszystowskim nastawieniu zostanie pozbawiona kierowniczego czynnika. ". Okoliczności aresztowania księdza Jerzego Sachsa, Emila Leyka i Waltera Późnego w 1950 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2010, nr 4. Jasiński Grzegorz, Kościół ewangelicki po 1945 roku, w: Powiat szczycieński. Przeszłość - współ czesność, red. Grzegorz Jasiński, Zbigniew Kudrzycki, Andrzej Misiuk, Szczytno 2006. Jasiński Grzegorz, Kościół ewangelicki w Prusach Wschodnich w latach 1918-1945, w: W 500-lecie Reformacji. Z dziejów Kościołów ewangelickich w dawnych Prusach Królewskich i Książęcych, red. Jarosław Kłaczków, Grzegorz Jasiński, Piotr Birecki, Toruń 2017, t. II: Tereny
dawnych Prus Książęcych. Jasiński Grzegorz, Kościół Ewangelicko-Augsburski i jego wierni na Mazurach w latach 1945- 1956, w: Kościoły zakładnikami czasów. Kościoły protestanckie Niemiec i Polski w XX wieku. Z prac Komisji Historii Kościoła PRE i EKD1989-1999, red. Bernd Krebs, Andrzej Wój- towicz. Warszawa 2003. Jasiński Grzegorz, Kryptonim „Rezydent". Działania Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wo bec księdza Edmunda Friszke w latach 1946-1951, w: Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych, red. Jarosław Kłaczków, Waldemar Rozynkowski, Toruń 2012. Jasiński Grzegorz, Obrazy z życia mazurskich ewangelików w 1946 roku, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2017, vol. XI. Jasiński Grzegorz, Sprawa pewnego artykułu. Przyczynek do dziejów szwedzkiej pomocy na Ma zurach w 1947 roku, Masovia, 2007,1.10. Jasiński Grzegorz, Sytuacja w Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w świetle danych statystycznych z lat 1956 i 1959, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2016, nr 3. Jasiński Janusz, Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, Olsztyn 1983. Jóźwiak Ewa, Sachsowie. Polacy z wyboru, Wieluń 2017. Kiec Olgierd, Historia protestantyzmu w Poznaniu od XVI do XXI wieku, Poznań 2015. 385
Grzegorz Jasinski: Luteranie na Mazurach i 'Warmii po 1945 roku Kiec Olgierd, Kościoły ewangelickie w Polsce w latach 1980-2008, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Kiec Olgierd, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce wobec przełomu 1956 roku, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Kiec Olgierd, Die protestantischen Kirchen in Polen unter kommunistischer Herrschaft. Die Phase Errichtung der kommunistischen Herrschaft 1945-1949, w: Zwischen den Mühlstei nen. Protestantische Kirchen in der Phase der Errichtung der kommunistischen Herrschaft im östlichen Europa, red. Peter Maser, Jens Holger Schjørring, Erlangen 2002. Kiec Olgierd, Uroczystości milenijne 1966 roku i mniejszości wyznaniowe w Polsce, Roczniki Historyczne, 2002, t. 68. Kłaczków Jarosław, Historia parafii ewangelicko-augsburskiej w Radomiu (1826-2009), Toruń 2010. Kłaczków Jarosław, Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce w latach 1945-1975, Toruń 2010. Kłaczków Jarosław, Ksiądz biskup Andrzej Wantuła (1905-1976), Toruń 2019. Kłaczków Jarosław, Radomscy ewangelicy w latach drugiej wojny światowej (1939-1945), w: Społeczność ewangelicka Radomia podczas okupacji hitlerowskiej. Studia i materiały, red. Ja rosław Kłaczków, Radom 2009. Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach 1921-1945. Część 1. Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004. Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach
1945-1992. Część 1. Studium prozopograficzne, Olsztyn 2009. Kopiczko Andrzej, Kościół warmiński a polityka wyznaniowa po II wojnie światowej, Olsztyn 1996. Kossert Andreas, Kalte Heimat. Die Geschichte der deutschen Vertriebenen nach 1945, Bonn 2008. Kossert Andreas, Preußen, Deutsche oder Polen? Die Masuren im Spannungsfeld des ethnischen Nationalismus 1870-1956, Wiesbaden 2001. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny na Mazurach w latach 1945-2015, red. Grzegorz Pełczyń ski, Cieszyn 2016. Kraft Claudia, Wstęp, w: Niemcy w Polsce 1945-1950. Wybór dokumentów, red. Włodzimierz Borodziej, Hans Lemberg, t. 1: Władze i instytucje centralne. Województwo olsztyńskie, wybór i oprać. Włodzimierz Borodziej, Claudia Kraft, Warszawa 2000. Krebs Bernd, „Der Kirchendienst Ost" und die Lage in Polen nach 1945, Evangelische Kirche in Berlin-Brandenburg. Archivbericht 7, Berlin 1997. Krebs Bernd, Państwo, Naród, Kościół. Biskup Juliusz Bursche a spory o protestantyzm w Polsce w latach 1917-1939, tłum. Jerzy Serczyk, Bielsko-Biała 1998. Kruk Erwin, Ewangelicy w Olsztynie. Z dziejów parafii w latach 1772-2002, Olsztyn 2002. Kruk Erwin, Ksiądz Otton Wittenberg- weteran pracy na niwie pańskiej, w: Ewangeliccy duchow ni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Kruk Erwin, Księża Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w latach 1945-2000. Biogramy duchownych, Olsztyn 2018. 386
Bibliografia Kruska Harald, Der Kirchendienst Ost, w: Die Unverlierbarkeit evangelischen Kirchentums aus dem Osten, hrsg. Carl Brummack, Ulm 1973. Krysiak Dominik, Ewangelicy w Mikołajkach. Dzieje parafii ewangelicko-augsburskiej w latach 1945-2007, Dąbrówno 2010. Krysiak Dominik, Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach. Historia powstania oraz zbiory, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2007, nr 2. Krysiak Dominik, Problem niejednoznaczności źródeł dotyczących osób współpracujących z apa ratem bezpieczeństwa PRL na wybranych przykładach księży Kościoła Ewangelicko-Augsbur skiego w Diecezji Mazurskiej, Meritum, 2010, t. II. Krysiak Dominik, Szwedzka misja charytatywna a kwestia utworzenia domu dziecka w Mikołaj kach (1946-1949), Meritum, 2009,1.1. Kudrzycki Zbigniew, Dzieje Rozóg. Pogranicze mazursko-kurpiowskie w XVII-XX wieku, To ruń 2003. Kudrzycki Zbigniew, Granica polsko-rosyjska przylegająca do Morza Bałtyckiego 1945-1958, Toruń 2013. Kura Antoni, Aparat bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości wobec kolektywizacji wsi polskiej 1948-1956, Warszawa 2006. Lesiakowski Krzysztof, Mieczysław Moczar jako wojewoda i przewodniczący Prezydium Woje wódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1948-1952), Zapiski Historyczne, 1995, z. 4. Leyk Wiktor Marek, Ks. dr Ryszard Otello (1951-1978), Komunikaty Mazursko-Warmiń skie, 1979, nr 3. Losy wojenne ks. Andrzeja Wantuły, red. Barbara Żyszkowska, Cieszyn 2005. Łaniec Danuta, Województwo olsztyńskie w latach 1945-1950. Studia z odbudowy pozarolni czych działów gospodarki, Olsztyn 1978. Łaniec Danuta, Zniszczenia wojenne w gospodarce
województwa olsztyńskiego, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1974, nr 2. Łukaszewicz Bohdan, Wojskowy Sąd Rejonowy w Olsztynie. 1946-1955. Szkic do monografii, Olsztyn 2000. Łukaszewicz Bohdan, Życiorysy. Represjonowani na Warmii i Mazurach. 1945-1956. Materia ły biograficzne, Olsztyn 2013. Madajczyk Piotr, Niemcy polscy 1944—1989, Warszawa 2001. Majewski Piotr, Z przeszłości Parafii Ewangelickiej w Mrągowie, Dzięgielów 2013. Małłek Janusz, Karol Małłek. Kościół ewangelicki a sprawa mazurska w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w., w: Ewangeliccy duchowni i parafianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Małłek Janusz, Kościół Ewangelicko-Augsburski na Mazurach w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej, w: Kościoły zakładnikami czasów. Kościoły protestanckie Niemiec i Polski w XX wieku. Z prac Komisji Historii Kościoła PRE i EKD 1989-1999, red. Bernd Krebs, Andrzej Wojtowicz, Warszawa 2003. 387
Grzegorz Jasiński: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Майек Janusz, Zanik ludu mazurskiego, Dąbrówno 2020. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie i władze partyjno-państwowe w Polsce (1945-1956), Warszawa 2002. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie w koncepcjach i działaniach Urzędu do Spraw Wy znań (1950-1989), w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Michalak Ryszard, Kościoły protestanckie wobec kwestii repolonizacji ludności rodzimej Warmii i Mazur w latach 1945-1956, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1999, nr 3. Michalak Ryszard, Kościół Metodystyczny na Warmii i Mazurach w łatach stalinizmu, Komu nikaty Mazursko-Warmińskie, 2000, nr 2. Michalak Ryszard, Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w la tach 1945-1989, Zielona Góra 2014. Michalak Ryszard, Rywalizacja Kościołów ewangelicko augsburskiego i metodystycznego na Ma zurach po II wojnie światowej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2001, nr 4. Michalak Ryszard, Środowiska protestanckie wobec kwestii współpracy duchownych ze służbą bezpieczeństwa PRL, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX і XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sylwetki. Ks. Bertold Artur Rückert, Rocznik Mazurski, 2012, t.XVI. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sylwetki. Ks. Otton Hugo Hintz, Rocznik Mazurski, 2014, t. XVIII. Pawlicki Ryszard Wojciech,
Wybrane zagadnienia sporu pomiędzy Kościołami na tle przejmo wania świątyń ewangelickich w powiatach nidzickim, piskim i szczycieńskim po roku 1970, Rocznik Mazurski, 2011, t. XVIII. Pawlicki Ryszard Wojciech, Wybrane zagadnienia sporu pomiędzy Kościołami na tle przejmo wania świątyń ewangelickich w powiatach nidzickim, piskim i szczycieńskim w latach 1945- 1959, Rocznik Mazurski, 2011, t. XV Płotek Marcin, Trudne początki. Okręg Mazurski 1945-1946, Dąbrówno 2011. Różański Krzysztof Maria, Zarys dziejów parafii laterańskiej Białegostoku od I do II wojny światowej, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2015, vol. IX. Różański Krzysztof Maria, Zycie społeczne parafii laterańskiej w Białymstoku od I do II wojny światowej, Gdański Rocznik Ewangelicki, 2017, vol. XI. Ruzas Helmut, Ich will der Gnade der Herrn Gedenken. Chronik der Evangelisch-Lutherischen Gebetsvereine - Gemeinschaften in der Landeskirche, Bielefeld 1989. Sakson Andrzej, Mazurzy - społeczność pogranicza, Poznań 1989. Sakson Andrzej, Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań 1998. 388
Bibliografia Sakson Andrzej, Sytuacja Mazurów po zakończonej w 1958 r. w województwie olsztyńskim akcji łączenia rodzin, w: Ewangeliccy duchowni i parajianie. Powojenne lata w Olsztynie i na Ma zurach, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2007. Sobczak Kazimierz, Operacja mazowiecko-mazurska 1944-1945, Warszawa 1967. Sokół Aneta Μ., Polska książka ewangelicka po 1989 roku, Katowice 2016. Sowa Andrzej Leon, Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011. Stegner Tadeusz, Bóg, protestantyzm, Polska. Biografia pastora Leopolda Marcina Otto (1819- 1882), Gdańsk 2000. Stola Dariusz, Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949-1989, Warszawa 2012. Strauchold Grzegorz, Myśl zachodnia i jej realizacja w Polsce Ludowej w latach 1945-1957, Toruń 2003. Sychowicz Krzysztof, Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w województwie białostockim w latach 1944-1975, Białystok 2013. Szady Beata, Wieczny początek. Warmia i Mazury, Wołowiec 2020. Szczepankiewicz-Battek Joanna, Kobiety w tradycyjnych kościołach protestanckich w Polsce, w: Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Pol sce w XX i XXI wieku, red. Stefan Dudra, Olgierd Kiec, Warszawa 2009. Sziling Jan, Martyrologia polskiego duchowieństwa ewangelickiego w latach 1939-1945, w: Pol ski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Szot Adam, Przejęcie świątyni ewangelicko-augsburskiej w Białymstoku przez katolików po II wojnie światowej (1944-1961), Rocznik Białostocki, 2026, t. 20. Szturc Jan, Duchowni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL
wobec SB (1956-1989), w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczne w polskim luteranizmie. Ujęcie historyczne, w: Kościoły luterańskie na ziemiach polskich (XVI-XX w.), red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2012, t. III: W ramach Rzeczpospolitej, państw ościennych i na emigracji. Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa 2006. Tomkiewicz Ryszard, Życie codzienne mieszkańców powojennego Olsztyna 1945-1956, Olsz tyn 2003. Wigłasz Tomasz, Różański Krzysztof Maria, Ewangelicy w Białymstoku. Przewodnik histo ryczny, Cieszyn 2013. Wild Jan, Podwójna diaspora. Wybrane aspekty dziejów Kościoła ewangelickiego na Pomorzu w latach 1945-1994, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jaro sław Kłaczków, Toruń 2009. Winiarczyk-Kossakowska Małgorzata, Dwie regulacje sytuacji prawnej Kościoła Ewangelic ko-Augsburskiego w RP (1936-1994), Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 1999, z. 1-2. Wrzesiński Wojciech, Warmia i Mazury w polskiej myśli politycznej 1864-1945, Warszawa 1984. 389
Grzegorz Jasiriski: Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Wojtkowski Jacek Maciej, Losy ewangelickich obiektów sakralnych na terenie Warmii i Mazur w latach 1945-1989, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jarosław Kłaczków, Toruń 2009. Wojtkowski Jacek Maciej, Świątynie ewangelickie przekazane katolikom na Warmii i Mazurach w latach 1972-1992, Olsztyn 2002. Wykowski Bogumił, Działalność Waltera Późnego w latach 1945-1949 na terenie powiatu szczycieńskiego, Rocznik Mazurski, 2005, t. IX. Zieliński Tadeusz Jacek, Prace Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku nad stanem prawnym Ko ściołów protestanckich, w: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. Jaro sław Kłaczków, Toruń 2009. Zebrowski Waldemar, Mieczysław Moczar w Olsztyńskiem. Działalność polityczna i jej skutki w latach 1948-1952, Olsztyn 2002. Żurek Robert, Kościół rzymskokatolicki w Polsce wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945- 1948, Szczecin-Warszawa-Wrocław 2015. 390 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Jasiński, Grzegorz 1957- |
| author_GND | (DE-588)134128591 |
| author_facet | Jasiński, Grzegorz 1957- |
| author_role | aut |
| author_sort | Jasiński, Grzegorz 1957- |
| author_variant | g j gj |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047908722 |
| ctrlnum | (OCoLC)1310248518 (DE-599)BVBBV047908722 |
| era | Geschichte 1945-2021 gnd |
| era_facet | Geschichte 1945-2021 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03857nam a2200817 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV047908722</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220801 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220401s2021 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788362552825</subfield><subfield code="9">978-83-62552-82-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8362552824</subfield><subfield code="9">83-62552-82-4</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788396076014</subfield><subfield code="9">978-83-960760-1-4</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8396076014</subfield><subfield code="9">83-960760-1-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1310248518</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047908722</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Jasiński, Grzegorz</subfield><subfield code="d">1957-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)134128591</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku</subfield><subfield code="c">Grzegorz Jasiński</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Dąbrówno</subfield><subfield code="b">Oficyna Retman</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Olsztyn</subfield><subfield code="b">Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">405 Seiten</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Moja Biblioteka Mazurska</subfield><subfield code="v">nr 42</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 382-390</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce</subfield><subfield code="0">(DE-588)3058281-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1945-2021</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Evangelische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015833-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Lutheraner</subfield><subfield code="0">(DE-588)4168344-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ermland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015327-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Masuren</subfield><subfield code="0">(DE-588)4037914-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Diecezja Mazurska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Duszpasterstwo</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ewangelicyzm augsburski</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół a państwo</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Luteranie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Życie religijne</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Mazury</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Warmia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Luteranie / Polska / Mazury (region) / 1945-</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Luteranie / Polska / Warmia (region) / 1945-</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1945-1989</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1989-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">2001-</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Monografia</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Masuren</subfield><subfield code="0">(DE-588)4037914-0</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Ermland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015327-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Lutheraner</subfield><subfield code="0">(DE-588)4168344-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Evangelische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015833-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce</subfield><subfield code="0">(DE-588)3058281-7</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Geschichte 1945-2021</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Moja Biblioteka Mazurska</subfield><subfield code="v">nr 42</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV017538375</subfield><subfield code="9">42</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220801</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033290538</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0905</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Ermland (DE-588)4015327-7 gnd Masuren (DE-588)4037914-0 gnd Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Ermland Masuren Polen |
| id | DE-604.BV047908722 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T19:30:43Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:24:50Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788362552825 8362552824 9788396076014 8396076014 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033290538 |
| oclc_num | 1310248518 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 405 Seiten 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20220801 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Oficyna Retman Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego |
| record_format | marc |
| series | Moja Biblioteka Mazurska |
| series2 | Moja Biblioteka Mazurska |
| spelling | Jasiński, Grzegorz 1957- Verfasser (DE-588)134128591 aut Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Grzegorz Jasiński Dąbrówno Oficyna Retman 2021 Olsztyn Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego 2021 405 Seiten 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Moja Biblioteka Mazurska nr 42 Literaturverzeichnis Seite 382-390 Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce (DE-588)3058281-7 gnd rswk-swf Geschichte 1945-2021 gnd rswk-swf Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 gnd rswk-swf Lutheraner (DE-588)4168344-4 gnd rswk-swf Ermland (DE-588)4015327-7 gnd rswk-swf Masuren (DE-588)4037914-0 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Diecezja Mazurska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP) Duszpasterstwo Ewangelicyzm augsburski Kościół a państwo Luteranie Życie religijne Mazury Warmia Polska Luteranie / Polska / Mazury (region) / 1945- Luteranie / Polska / Warmia (region) / 1945- 1901-2000 1945-1989 1989-2000 2001- Monografia Polen (DE-588)4046496-9 g Masuren (DE-588)4037914-0 g Ermland (DE-588)4015327-7 g Lutheraner (DE-588)4168344-4 s Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 s Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce (DE-588)3058281-7 b Geschichte 1945-2021 z DE-604 Moja Biblioteka Mazurska nr 42 (DE-604)BV017538375 42 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Jasiński, Grzegorz 1957- Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Moja Biblioteka Mazurska Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce (DE-588)3058281-7 gnd Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 gnd Lutheraner (DE-588)4168344-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)3058281-7 (DE-588)4015833-0 (DE-588)4168344-4 (DE-588)4015327-7 (DE-588)4037914-0 (DE-588)4046496-9 |
| title | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |
| title_auth | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |
| title_exact_search | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |
| title_exact_search_txtP | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |
| title_full | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Grzegorz Jasiński |
| title_fullStr | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Grzegorz Jasiński |
| title_full_unstemmed | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku Grzegorz Jasiński |
| title_short | Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku |
| title_sort | luteranie na mazurach i warmii po 1945 roku |
| topic | Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce (DE-588)3058281-7 gnd Evangelische Kirche (DE-588)4015833-0 gnd Lutheraner (DE-588)4168344-4 gnd |
| topic_facet | Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce Evangelische Kirche Lutheraner Ermland Masuren Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033290538&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV017538375 |
| work_keys_str_mv | AT jasinskigrzegorz luteranienamazurachiwarmiipo1945roku |