Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem: wyniki badań, studia, konteksty
Gespeichert in:
| Weitere Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Chorzów
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
2020
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 490 Seiten Illustrationen, Karten, Porträts 30 cm |
| ISBN: | 9788395823947 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047833411 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220831 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220211s2020 ac|| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788395823947 |9 978-83-958239-4-7 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1298748240 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047833411 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem |b wyniki badań, studia, konteksty |c redakcja naukowa Barbara Papaj |
| 264 | 1 | |a Chorzów |b Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" |c 2020 | |
| 300 | |a 490 Seiten |b Illustrationen, Karten, Porträts |c 30 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Inhaltsverzeichnis und Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie) |2 dbn |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1750-1800 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 648 | 7 | |a Geschichte 2013-2014 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Badania archeologiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Fajki |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Przedsiębiorstwo produkcyjne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Stanowiska archeologiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Zabytki archeologiczne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie) |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Tonpfeife |0 (DE-588)4140584-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Ausgrabung |0 (DE-588)4129464-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Fabrik |0 (DE-588)4250288-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Zborowskie |g Lubliniec |0 (DE-588)1252542828 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Zborowskie |g Lubliniec |0 (DE-588)1252542828 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Tonpfeife |0 (DE-588)4140584-5 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Fabrik |0 (DE-588)4250288-3 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1750-1800 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 689 | 1 | 0 | |a Zborowskie |g Lubliniec |0 (DE-588)1252542828 |D g |
| 689 | 1 | 1 | |a Tonpfeife |0 (DE-588)4140584-5 |D s |
| 689 | 1 | 2 | |a Fabrik |0 (DE-588)4250288-3 |D s |
| 689 | 1 | 3 | |a Ausgrabung |0 (DE-588)4129464-6 |D s |
| 689 | 1 | 4 | |a Geschichte 2013-2014 |A z |
| 689 | 1 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Papaj, Barbara |d 19XX- |0 (DE-588)1251578950 |4 edt | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220831 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033216637 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 930.1 |e 22/bsb |f 09033 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 330.09 |e 22/bsb |f 09033 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804183385273270272 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Barbara Papaj Słowo wstępne 9 Jakub Puziuk Historia i archeologia wschodnioeuropejskiego modelu palenia tytoniu w okresie nowożytnym 13 Bert van der Lingen Wprowadzenie glinianych fajek tytoniowych i technologii ich wyrabiania w Niderlandach oraz uwagi na temat eksportu fajek do Polski 39 Łukasz Gil Zachodnioeuropejskie fajki jednorodne znajdowane na terenach obecnych ziem Polski 69 Joanna Dąbal Wytwórczość fajek w manufakturach w Rościnie i Weissenspring. Uwagi o dystrybucji produktów fajczarskich na terenie Polski 87 Barbara Papaj, Krzysztof Bulla Zborowskie. Krótki rys historyczny regionu i miejscowości (od czasów najdawniejszych do połowy XX wieku) 113 Barbara Papaj Śląska fabryka fajek w Zborowskiem. Powstanie i funkcjonowanie manufaktury oraz próba odtworzenia jej rozplanowania 141 Krzysztof Bulla Śląska fabryka fajek w Zborowskiem. Prawne i gospodarcze uwarunkowania funkcjonowania manufaktury oraz handlu jej wyrobami 159 KrzysztofBulla Mieszkańcy śląskiej fabryki fajek glinianych w Zborowskiem. Studium genealogiczno-społeczne 183 Barbara Papaj Badania archeologiczne przeprowadzone w 2013 i 2014 roku w miejscu funkcjonowania XVIII-wiecznej fabryki fajek glinianych w miejscowości Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki) 229
Przemysław Nocuń Drewniany dom ze Zborowskiego - przyczynek do dyskusji nad znaczeniem badań interdyscypli narnych przed translokacją obiektów zabytkowych do muzeów na wolnym powietrzu. 283 Barbara Papaj Analiza materiału ruchomego pozyskanego w trakcie badań archeologicznych przeprowadzonych w 2013 i 2014 roku w miejscu funkcjonowania XVIII-wiecznej fabryki fajek glinianych w miejscowości Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki) 297 Barbara Papaj Podsumowanie 467 Wykaz źródeł i literatury 47 5
Contents Barbara Papaj Introduction 9 Jakub Puziuk History and archaeology of the East European model of tobacco smoking in the modern period 13 Bert van der Lingen The introduction of clay tobacco pipes and the technology of clay pipe making in the Netherlands and some notes on the export of pipes to Poland 39 Łukasz Gil The finds of Western European one-piece clay tobacco pipes in the territory of present-day Poland 69 Joanna Dąbal Clay tobacco pipes production in the factories in Rostin and Weissenspring. Remarks on the distribution of pipes in Poland 87 Barbara Papaj, KrzysztofBulla Zborowskie. A brief history of the region and village (from the earliest times to the mid-twentieth century) 113 Barbara Papaj Clay tobacco pipe factory in Zborowskie, Silesia. History and functioning of the factory and an attempt at reconstruction of its spatial layout 141 Krzysztof Bulla Clay tobacco pipe factory in Zborowskie, Silesia. Legal and economic conditionings for the functioning of the manufacture and trade of its products 159 Krzysztof Bulla Resident employees of the clay tobacco pipe factory in Zborowskie in Silesia. A socio-genealogical study 183 Barbara Papaj Archaeological research carried out in 2013 and 2014 in the site of a 18th-century clay tobacco pipe factory in Zborowskie (Śląskie Province, Lubliniec District) 229
Przemysław Nocuń Wooden house from Zborowskie - contribution to the discussion on the importance of interdisciplinary research preceding translocation of historic objects to open-air museums 283 Barbara Papaj Analysis of portable sources recovered during the archaeological research carried out in 2013 and 2014 at the site of а 18ш-сепШгу clay-pipe factory in Zborowskie (Śląskie Province, Lubliniec District) 297 Barbara Papaj, translated by Piotr Godlewski Summary 471 References 475
Wykaz źródeł i literatury Źródła archiwalne Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu: Księga chrztów parafii rzymskokatolickiej w Tarnowie Podgórnym lata 1798-1832 Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu : Księga chrztów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Włochach lata 1734-1767 Archiwum Diecezjalne w Gliwicach: Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1726-1750,1751-1778, 1766-1775,1777-1783,1783-1799, 1799-1807, 1807-1815,1815-1826 Księgi małżeństw parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1729-1778,1778-1790,17901806,1806-1817,1817-1834 Księgi pogrzebów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1726-1776,1765-1782, 1783-1791,1792-1799,1799-1808,1808-1819, 1819-1830,1830-1841 Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1748-1774, 1774-1782, 1782-1795 Księgi małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1685-1764, 1772-1814,1815-1834 Księgi pogrzebów parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1685-1767, 1772-1790,1790-1810,1810-1832 Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej św. Józefa w Sadowię lata: 1740-1763, 17501788,1764-1776,1788-1825 ■ Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Józefa w Sadowię lata 1766-1793 Księga urodzeń parafii rzymskokatolickiej Świętego Krzyża w Zborowskiem lata 1920-1948 Księga zgonów parafii rzymskokatolickiej Świętego Krzyża w Zborowskiem lata 1920-1948 Archiwum Diecezjalne w Opolu: Księgi chrztów parafii
rzymskokatolickiej św. Apostołów Piotra i Pawła w Sierakowie Śląskim lata: 1702-1769,1766-1786,1786-1801 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej pw. Świętej Trójcy w Byczynie lata 1772-1828 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Marii Magdaleny w Dobrodzieniu lata 1766-1787 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Marii Magdaleny w Jasionie lata 1720-1766 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja i św. Małgorzaty w Wysokiej lata 1766-1828 Archiwum Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie : Gorywoda A., Suboczowa Μ., Założenia projektu budowy Muzeum Wsi Górnośląskiej w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Katowice 1963 [mps] Archiwum Państwowe w Częstochowie: Sąd Obwodowy w Dobrodzieniu (nr zespołu: 584), sygn. 2 Archiwum Państwowe w Katowicach: Akta Stanu Cywilnego Parafii Ewangelickiej w Molnej, sygn. 1-6 Akta Stanu Cywilnego Parafii Ewangelickiej Tarnowskie Góry, sygn. 11
476 Sąd Powiatowy w Lublińcu, sygn. X/50 [zespół w opracowaniu] Archiwum Starostwa Powiatowego w Lublińcu: Vermessungs-Register von der Feldmark Zborowski ՝ Mapa katastralna Zborowskiego, identyfikator: P.2407.1929.858_ZBOROWSKIE Zbiór akt gruntowych powiatu lublinieckiego (nr zespołu: 1418), sygn. 28 Mapa katastralna Zborowskiego, identyfikator: P.2407.1925.333_ZBOROWSKIE Archiwum Państwowe w Opolu: Księstwo opolsko-raciborskie (nr zespołu: 3371), « sygn- 2 Rejencja Opolska (nr zespołu: 1191), sygn. VII/224 - Abzeichnung der Katasterkarte [Gemarkung u. Gutsbezirk Sorowski], M2. Sorowski, Kartenbi. 12 u. 13, 1921 rok « Bistumsarchiv Münster - Außenstelle Xanten: Taufen: 1642-1828,1706-1765 Heiraten 1657-1808 Sterbefalle 1672-1804 Evangelisch-Reformierte Kirche Cleve: Rejencja Sądowa w Brzegu (nr zespołu: 3186), sygn. 5 Archiwum Państwowe we Wrocławiu: Archiwum Giełdy we Wrocławiu (nr zespołu: 304), sygn. 630 Archiwum parafii ewangelickiej w Tarnowskich Górach: Księga urodzeń lata 1791-1803 Księga ślubów 1755-1823 Evangelisches Landeskirchliches Archiv in Berlin: « Parafia ewangelicka w Müllrose, Gesamtkirchenbuch 1737-1803 Stadtarchiv Krefeld, Katholische Kirche Ürdingen (Uerdingen): Heiraten 1620-1798 Opracowania i źródła publikowane „Die Tonindustrie-Zeitung”, t. 61, [b.m.] 1937. „Dziennik Bydgoski” z 30.08.1928 r„ որ 199. „Dziennik Bydgoski” z 31.08.1928 r„ nr 200. „Gazeta Robotnicza” z 28.02.1911 r„ nr 25. „Głos Śląski” z 14.02.1914 r„ nr 20. „Głos Śląski” z 2.03.1920 r„ nr 27. „Górnoślązak” z 28.02.1926 r., nr 48. „Journal für Fabrik, Manufaktur und Handlung” 1806, Bd.
97. „Katolik Codzienny” z 27.11.1925 r., որ 273. „Nowiny Codzienne” z 4.08.1936 r., որ 176. „Nowiny Codzienne” z 6.06.1937 r., nr 126. „Nowiny. Pismo ludowe” z 29.05.1919 r., nr 123. „Nowiny. Pismo ludowe” z 27.02.1920 r., nr 45. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1786, Bd. 4. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1791, Bd. 14. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1792, Bd. 16. „Katolik” z 8.06.1937 r„ որ 128. „Königlich preußischer Staats-Anzeiger” z 3.05.1865 r„ nr 104. „Kuryer Śląski” z 7.07.1921 r„ nr 56. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1799, Bd. 29. „Lublinitzer Heimatkalender 1941” 1940. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1794, Bd. 19.
Wykaz źródeł i literatury 477 Friedenszeitung” z 21.04.1756 r., dodatek do nr 47. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und Friedenszeitung” z 30.10.1756 r., nr 138. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und Friedenszeitung” z 21.04.1759 r., nr 46. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 30.08.1767 г., nrll5. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 6.02.1768 r., dodatek do nr 16. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 14.08.1782 г., nr95. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 21.08.1782 г., nr98. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 5.05.1783 r., nr 53. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 14.12.1785 г., nr 147. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 25.06.1791 r„ nr74. „Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki” 1945, որ 34. „Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki” 1948, nr 23. „Wöchentliche Duisburgische auf das Interesse der Commercien, der Clevischen, Geldrischen, Möers- und Märckischen, auch umliegenden Landes Orten, emgerichtete Addresse und Intelligentz-Zettel” z 28.12.1751 r., nr 52. Accise-tariffür sämtliche Städte des Herzogthums Magdeburg und der Grafschaft Mansfeld, wie solcher in Gefolge der allergnädigsten königlichen Verordnung vom 25. Januarii dieses Jahres revidiret und allerhöchst vollzogen worden, Berlin 1787. Adamczak D., Brušiek - przykład dawnego budownictwa robotniczego na ziemi lublinieckiej, [w:] Historyczne osiedla robotnicze, red. G. Bożek, Katowice 2005, s. 24-31. Adamska M.E., Johann Martin Pohlmann (1726-1800). Architekt epoki fryderycjańskiej, „Architectus” 2015, nr 1 (41), s. 3-20. Åkerhagen A., Att datera en kritpipa, Sztokholm 2006. Amtliches Güter-
Adreßbuch für die Provinz Oberschlesien, Ratibor - Leipzig 1930. Amtsblatt der Königlichen Oppelnschen Regierung. O Woźnikach i okolicy. Lata 1816-1920, oprać, i tłum. P. Kalinowski, Woźniki 2012. Amts-Blatt der königlichen Regierung zu Breslau für das Jahr 1859, Bd. 50, Breslau 1859. Anders F.G.E., Die evangelische Diaspora in Schlesien: Mit einer Karte, Bd. 2, Breslau 1857. Anders F.G.E., Historische Statistik der Evangelischen Kirche in Schlesien: nebst einer Kirchen=Charte, Breslau 1867. Ansorge J., Archäologische Untersuchungen auf der ehemaligen Fährbastion in Stralsund. - Mit einem Exkurs zur Tonpfeifenproduktion in Walbeck (Aller), „Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vorpommern” 2012, Bd. 60, s. 169-258. Articus R., Ein Pfeifenstiel aus Sborovsky in Hamburg, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18. Articus R., Tonpfeifen aus Italien, „Knasterkopf” 1999, Bd. 12, s. 60-73. Atkinson D., Oswald A., London Clay Tobacco Pipes, London 1969. Atkinson D.R., Oswald A., The Dating and Typology of Clay Pipes Bearing the Royal Arms, [w:] The Archaeology of the Clay Tobacco Pipe, III. Britain: the North and West, red. P. Davey, [BAR British Series 78], London 1980, s. 363-391. Ayto E.C., Clay Tobacco Pipes, Haverfordwest 2002. Balicki J., Bogucka Μ., Historia Holandii, Wrocław 1976. Batchvarov К., Clay Pipes and Smoking Paraphernalia from the Kitten Shipwreck, a Nineteenth-Century Black Sea Merchantman, „International Journal of Historical Archaeology” 2014, vol. 18, s. 1-19. Beckmann J., Anleitung zur Technologie, oder zur Kentiniß der Handwerke, Fabriken und Manufacturen, vornehmlich derer,
die mit der Landwirthschaft, Polizey und Cameralwissenschaft in nächster Verbindung stehn, Göttingen 1777. Bekić L., Novovjekovne lule i boce iż podmorja Istre, [w:] Monografije i katalozi Arheološki Muzej Istre, red. T. Bradara, Pula 2017, s. 271-298. Bena W, Polskie Górne Łużyce, Zgorzelec 2003. Berghaus H., Landbuch der Mark Brandenburg und des Markgrafthums Nieder-Lausitz in der Mitte des 19. Jahrhunderts oder geographischhistorisch- statistische Beschreibung der Provinz Brandenburg, Potsdam 1854. Bielich Μ., Čurný Μ., Pipe finds from Nitra and Nitra pipe production, „Studies in Post-Medieval Archaeology” 2009, vol. 3, s. 337-362.
478 Brelich Μ., Nálezy fajok zo Šale a okolia, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej Akademie Vied” 2016, vol. 59, s. 125-146. Bikić V., Tobacco pipes from the Belgrade Fortress: context and chronology, „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 1-8. Bilińska A„ Fajka gliniana z wykopu przy ulicy Powstańców Śląskich i Swobodnej we Wrocławiu, „Silesia Antiqua” 1998, t. 39, s. 369-370. Bilińska A., Fajki, „Silesia Antiqua” 1998, t. 39, s. 263-268. Bilińska A„ Nowożytne fajki z badań na Starym Mieście we Wrocławiu, [w:] Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, red. J. Piekalski, K. Wachowski, [Wratislavia Antiqua. Studia z dziejów Wrocławia, t. 6], Wrocław 2004, s. 285-292. Bimler K„ Altoberschlesische Fayencen und Steingutwaren, „Gleiwitzer Jahrbuch” 1928. Bimler К., Drei oberschlesische Fayence- und Steingutfabriken, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1912, z. 2. Bis Μ., Lulki z wykopalisk na zamku w Tykocinie z XVII-XIX w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2011, r. 59, nr 1, s. 53-88. Bis Μ., O glinianych lulkach w dawnej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2009, r. 57, nr 2, s. 229-242. Bohr Μ., Dobrakowska T„ Dobrakowski Μ., Osady kultury łużyckiej i przeworskiej na stanowisku Ligota Woźnicka 1, gm. Woźniki, woj. śląskie, [w:] Raport 2007-2008, red. S. Kadrów, Warszawa 2012. Brommer W, Funde aus der Tonpfeifenfabrik in Weissenspring, „Zeitschrift für Heimatkunde und Heimatpflege” 1926, Jg. 4, H. 23, s. 360. Brongers G.A.,
Nicotiana tabacum, the history of tobacco and tobacco smoking in the Netherlands, Groningen 1964. Buchanzeigen, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 168-170. Čajka R., Keramični lûl’ki iz Zovkìvsini, „Arheologični doslidženna L’vìvs’kogo Universitetu” 2004, vol. 7, s. 169-176. Carmiggelt A., Eynde G. van den, Hupperetz W, Een 17de-eeuwse tabakspijpenoven in Breda. Archeologisch en bouwhistorisch onderzoek in Breda, Breda 1993. Chapman P., Clay tobacco-pipe manufacturing in Brackley, „Northamptonshire Archaeology” 2015, vol. 38, s. 225-228. Chromik Z., Ziemia lubliniecka podzielona. Przebieg granicy polsko-niemieckiej w okolicach Lublińca w latach 1922-1939, „Ziemia lubliniecka. Magazyn społeczno-kulturalny” 2008, nr 3(157), s. 18-19. Chudziak J., Fajki ceramiczne z ul. Katedralnej 4 we Wrocławiu, [w:] Nowożytny cmentarz przy kościele św. Piotra i Pawła na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu (lata 1621-1670), red. A. Pankiewicz, [Wratislavia Antiqua. Studia z dziejów Wrocławia, t. 17], Wrocław 2012, s. 161-164. Čivilytė A., Kvizikevičius L., Sarcevičius S., Die Pfeifenwerkstatt des 17./18. Jahrhunderts in Vilnius, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 63-66. Craiovan B. A., Tobacco clay pipes discovered in Libertății Square, Timișoara, „Patrimonium Banaticum” 2017, vol. 7, s. 155-172. Čurný Μ., Šimčik P., Bielich Μ., Nálezy keramických fajok z archeologických výskumov aprospekcií na Slovensku, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej Akademie Vied” 2013, vol. 53, s. 85-101. Czapliński Μ., Dzieje Śląska od 1806 do 1945 roku, [w:] Historia Śląska, red. Μ. Czapliński, Wrocław 2002, s.
250-414. Dąbal J., Brytyjskie wyroby ceramiczne na gdańskim rynku produktów w XVIII i XIX wieku, „Archaeologia Historica Polona” 2013, t. 21, s. 319-350. Dąbal J., Ceramiczne fajki z badań archeologicznych na Zamku Wysokim w Malborku, „Pomorania Antiqua” 2018, t. XXVII, s. 275-286. Dąbal J., Fajki i elementy fajek, [w:] Gdańsk, Twierdza Wisłoujście. Badania archeologicznoarchitektoniczne w latach 2013-2014, red. J. Dąbal, K. Krawczyk, T. Widerski, Gdańsk 2015, s. 281-298. Dąbal J., Fajki z badań archeologicznych na stanowisku 86 przy ulicy Sadowej w Gdańsku. Uwagi na temat produktów fajczarskich użytkowanych w mieście, „Gdańskie Studia Archeologiczne” 2015, nr 5, s. 189-204.
Wykaz źródeł i literatury 479 Dąbal ƒ., Fajki z badań archeologicznych południowej części Wyspy Spichrzów w Gdańsku, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. E. Fudzińska, Malbork 2013, s. 199-220. Dąbal J., Jednorodne fajki gliniane z manufaktury w Rościnie pozyskane na stanowisku przy ul. Szafarnia w Gdańsku. Próba interpretacji źródeł w kontekście zmian społeczno-ekonomicznych w okresie industrialnym, [w:] Archeologia Dolnego Miasta w Gdańsku. Północno-zachodnia część kwartału ulic Długie Ogrody, Szafarnia, Angielska Grobla, Św. Barbary, red. B. Bobowski, Łódź 2010, s. 73-86. Dąbal J„ Opaleniu tytoniu w domach mieszczańskich (XVIII-XX w.), [w:] Domy i ich mieszkańcy. W świetle badań archeologicznych przy ulicy Świętojańskiej 6-7 w Gdańsku, red. J. Dąbal, Gdańsk 2018, s. 229-238. De kleipijp als bodemvondst. Beknopt overzicht van tien jaar onderzoek naar de belangrijkste pijpenmakerscentra in de 17e en 18e eeuw, red. F. Tymstra, J. van der Meulen, Leiden 1988. Demian J.A., Handbuch der neuesten Geographie des preussischen Staats: grösstentheils aus ungedruckten Quellen und eigener Anschauung, in der Schlesingersche Buch- und Musikhandlung, Berlin 1818. Demmel K„ Zur Siegel- und Wappengeschichte der Stadt Neisse, „Heimatblätter des Neissegaues. Monatsbeilage der Neisser Zeitung” 1926, Jg. 2, Nr 5, s. 33-34. Der Berggeist: Zeitungfür Berg-, Hüttenwesen und Industrie, Köln 1860. Diehl R„ Geschichte und Entwicklung des Stadtteils Siegen-Geisweid, [w:] Stadtteilführer Siegen-Geisweid. Erkundungen von Wandel, Vielfalt und
Engagement im migrationsgeprägten Sozialraum, red. S. Gerner, S. Manke, A. Schneider, Siegen 2013, s. 11-26. Dobrowolski T„ Talerz weselny z Górnego Śląska, „Zaranie Śląskie” 1929, r. 5, s. 95-96. Dobrzycki J., Śląska wytwórczość ceramiczna w XVIII w., „Przemysł, rzemiosło, sztuka” 1923, r. 3, z. 1-2. Domazet D„ The Zelovo pipe - an autochthonous Croatian product, „Etnološka Istraživanja” 2015, vol. 20, s. 75-83. Duco D„ De techniek van hetpijpenmakersbedrijf te Gouda, [w:] The Archaeology of the clay Tobacco Pipe IV, red. P. Davey, [BAR International Series 92], Oxford 1980, s. 115-178. Duco D.H., De nederlandse kleipijp. Handboek voor dateren en determineren, Leiden 1987. Duco D.H., Koninklijke Goedewaagen (1779-1982). Een veelzijdig ceramisch bedrijf, Leiden 1999. Duco D.H., Marken von Goudse pijpenmakers 1660-1940, Lochem 1982. Duco D.H., Merken en merkenrecht van de pijpenmakers in Gouda, Amsterdam 2003. Duhamel du Monceau H.L., Dart défaire les pipes à fumer le tabac, Paris 1771. Dūlias R., Hibszer A., Województwo śląskie. Przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe, Krzeszowice 2004. Duma P., Rutka H., Wojtucki D., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na dawnym miejscu straceń w Złotoryi, „Pomniki Dawnego Prawa” 2018, nr41,s. 4-35. Duma P„ Wojtucki D., Chrószcz A., Janeczek Μ., Dawne miejsce straceń i plac rakarski w świetle badań archeologicznych i historycznych w Kamiennej Górze, „Pomniki Dawnego Prawa” 2017, nr 38, s. 14-37. Duuren L. van, Zimmermann E., Nederlandse pijpenstelen in Polen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1997, Jg. 19, nr 76, s. 887-892.
Dziubiński A., Z dziejów nałogu tytoniowego i produkcji nikotynowych w Rzeczpospolitej w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1998, r. 105, nr 2, s. 33-51. Elsner L, Zwischen Dünen und Waldern von Stilo nach Lübtow: die Vergangenheitsspuren in der Gemeinde Chottschow in Pommern, Amberg 2010. Engelen J., Pijpenfabriek Trumm-Bergmans Weert, Sittard 2006. Engelen J., Vier generaties pijpenmakers in Weert 1855-1972, „Weert in woord en beeld” 1988, jg. 3, s. 79-87. Fabri J.E., Geographisches Magazin, Bd. 3, H. 9:12, Dessau - Leipzig 1784. Fajer Μ., Zmiany krajobrazu doliny Liswarty w ostatnim tysiącleciu uwarunkowane gospodarczą działalnością człowieka, [w:] Doliny rzeczne. Przyroda-krajobraz-człowiek. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, t. VII, Sosnowiec 2007, s. 219-227.
480 Farys J., Księga historii Ziemi Turowskiej. Część Gil Ł„ Fajki oraz sposoby używania tytoniu na pierwsza: dzieje gminy, Opole 2013. obszarze obecnych zachodnich ziem polskich od Fechner H., Geschichte des Schlesischen XVII do początku XX wieku, „Folia Praehistorica Berg- und Hüttenwesens in der Zeit Friedrich Posnaniensia” 2016, t. 6, s. 435-442. Wilhelms II. und Friedrich Wilhelms III, 1741 bis Gil Ł„ Jaworski G., Znaleziska fajek z portretami 1806, T. 2: Geschichte und Statistik der Gruben dynastii orańskiej z powiatu lwóweckiego, und Hütten, Berlin 1903. woj. dolnośląskie, [w:] Ogień - żywioł ujarzmiony Fechner H., Wirtschaftsgeschichte der preußischen i nieujarzmiony, red. A. Jaszewska, A. Michalak, Provinz Schlesien in der Zeit ihrer provinziellen Zielona Góra 2011, s. 429-431. Selbständigkeit 1741-1806, Breslau 1907. Glocko E, Fajky a fajčiarske pomôcky zo zbierok Fiedler U., Zwei Pfeifenköpfe und ein Stredoslovenského múzea v Banskej Bystrici, Stielfragment aus Lebus an der Oder, Banska Bystrica 2007. „Knasterkopf” 1997, Bd. 10, s. 56-59. Gnettner H., Tonpfeifenproduktion in Lesum, Fleks A., Kritpipor. Historien kring ettfynd vid „Knasterkopf” 1995, Bd. 7, s. 29-31. Sodermalmstrong, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, Gołąbek D., Dawne hutnictwo żelaza nad Górną որ 1, s. 25-26. Liswartą, [w:] „Ziemia Lubliniecka - kwartalnik Florian [F.], Die Tonpfeifenfabrik in Ostenwalde, społeczno-kulturalny” 2008, nr 1 (52), s. 10-11. „Heimatkalender des Kreises Guttentag 1939” Gołąbek D., Szkice z dziejów Boronowa i okolicy, 1938, Jg. 3, s. 70-73. Boronów 2008. Follprecht K.,
Przyczynki do dziejów krakowskiej Gothaisches Genealogisches Taschenbuch der rodziny Cellarich, „Krakowski Rocznik gräflichen Häuser, Gotha 1896. Archiwalny” 1999, է. V, s. 69-84. Grabny B„ Fajki, [w:] Wieża książęca Francq van Berkhey J. Ie, Natuurlyke historie van w Siedlęcinie w świetle dotychczasowych badań, Holland, Deel 2, Amsterdam 1771. red. P. Nocuń, Siedlęcin - Pękowice - Kraków Fresco-Corbu R„ European Pipes, Guildford 1982. 2016, s. 289-302. Friedlaender Μ., Zeichnungen alter Meister im Grabny B., Nocuń P., Od wsi tradycyjnej do Kupferstichkabinett der К Museen zu Berlin, Bd. II: ośrodka produkcyjnego. XVIII- iXIX-wieczne Deutschland - Niederlande, nr 262, Berlin 1910. przemiany w strukturze osadnictwa na przykładzie wsi Zborowskie na Górnym Śląsku Gačič D., The pipes from museum collections of Serbia, Novi Sad 2011. i tamtejszej fabryki fajek glinianych, „Historie - Gașpar A., Obiceiuri cotidiene reflectate Otázky ֊ Problémy” 2017, vol. 9, s. 88-105. Grabny B., Nocuń Р., Śląska Fabryka Fajek arheologic in Timișoara otomană. Observații asupra pipelor de lut, „Materiale Și Cercetări ze Zborowskiego - podsumowanie dwóch Arheologice (Serie Nouă)” 2016, nr 12, sezonów badań archeologicznych z lat 2013- s. 259-283. 2014, województwo śląskie, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach Gawrecka Μ., Od podziału Śląska do Wiosny Ludów (1740-1848), [w:] Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura pogranicznych w latach 2013-2015, red. G. Glanc-Zagaja, Katowice 2016, s. 200-211. europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, Grabny B., Nocuń R, Zabytkowa
chałupa ze D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011, Zborowskiego a Śląska Fabryka Fajek ze Zborowskiego. s. 171-192. Wyniki dwóch sezonów badań archeologicznych, Gil Ł., Fajki gliniane ze Świebodzina, [w:] Ad „Rocznik Muzeum »Górnośląski Park Etnograficzny Oderám Fluvium. Księga dedykowana pamięci w Chorzowie«” 2015, t. 3, s. 9-28. Edwarda Dąbrowskiego, red. B. Gruszka, Zielona Gruia A.M., The Gift of Vice: Pipes and the Habit Góra 2008, s. 537-541. of Smoking in Early Modern Transylvania, Cluj- Gil Ł., Fajki jednorodne, [w:] Staromiejski kościół Napoca 2013. famy pw. Najświętszej Maryi Panny w Kostrzynie Guidon Z., Kazusek S., Eksport Koronny w 1786 nad Odrą, red. K. Socha, K. Sójkowska-Socha, roku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” Kostrzyn 2017, s. 97-110. 2009, r. 57, nr 2, s. 193-214.
Wykaz źródeł i literatury 481 Haan A. de, Vondsten van het Waterlooplein, Horwat J., Jedynak Z., Kiereś Z., Szlachta „Pijpelogische Kring Nederland” 1982, jg. 5, górnośląska. Materiały do dziejów szlachty nr 19, s. 36-43. Haan A. de, Morelli and the Tophane pipe, górnośląskiej od początku XVI do połowy XVIII wieku w zbiorze Dokumentów Archiwum „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2013, vol. 6, s. 89-95. Haan R. de, Krook W., Amsterdam, [w:] De Miejskiego w Bytomiu, Bytom 2008. Huć B., Przyroda powiatu lublinieckiego, [w:] Ziemia lubliniecka - zielony zakątek Śląska, kleipijp als bodemvondst. Beknopt overzicht van tien jaar onderzoek naar de belangrijkste [Lubliniec] 2007, s. 13-15. Igálffy L. von, Beiträge zur älteren pijpenmakerscentra in de 17e en 18e eeuw, red. Familiengeschichte der Holly von Ponientzitz, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1964, H. 25/26, s. 60-83. F. Tymstra, J. van der Meulen, Leiden 1988. Handbuch der deutschen Aktiengesellschaften, Jg. 48, T. 6, Berlin 1943. Handbuch des Bistums Breslau und seines Delegaturbezirks für das Jahr 1921, Breslau 1920. Hayes J., Excavations at Saraçhane in Istanbul, vol. 2: The Pottery, Princeton 1992. Janiczek K., Banduch Μ., Położenie geograficzne, [w:] Ziemia lubliniecka - zielony zakątek Śląska, [Lubliniec] 2007, s. 9-12. Janik Μ., Testament Jana Baptysty Cellariego z 1661 roku, „Zeszyty historyczne” 2006, t. IX, Heege A., Produktion von Tabakspfeifen im s. 93-102. Kanton Bern/CH - Die Manschettpfeifenmodel von Burgdorf und Steftisburg, „Knasterkopf” Jedynak Z„ Kiereś Z.,
Wielkie rody, wielka własność. Materiały do dziejów wielkiej własności ziemskiej napruskim Górnym Śląsku 1742-1922 2007, Bd. 19, s. 136-138. Heibers G.C., Goedewagen D.A., Goudsche Pijpen. De merken en het merkenrecht van depijpmakers te Gouda. De deschiedenis de pijpmakerij te Gouda, Amsterdam 1942. Hempelmann A., Die Minerva Schlesische Hütten-, Forst- und Bergbau- Gesellschaft. Ein Beitrag zur Geschichte der oberschlesischen Industrie, Berlin 1936. Herbich T., Początki metody magnetycznej w polskich badaniach archeologicznych, „Archeologia Polski” 2011, t. LVI, z. 1-2, s. 17-46. Higgins D.H., England (National Clay Pipe Summary), „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2009, vol. 2, s. 41-49. Higgins D.H., The Transmission of Goods and Ideas in the Post-Medieval World. Evidence from the Clay Tobacco Pipe Industry, [w:] Across the North Sea: Later Historical Archaeology in Britain and Denmark, c. 1500-2000 AD, red. H. Harnow, D. Cranstone, P. Belford, L. HøstMadsen, Denmark 2012, s. 209-224. Hobhouse H„ Ziarna bogactwa. Pięć roślin, dzięki którym powstały fortuny, Warszawa 2010. Hołubowicz W., Glina „szlamowana” i glina „grubej roboty” w garncarstwie przedhistorycznym, „Przegląd Archeologiczny” 1946, r. 22, t. 7, z. 1, s. 89-92. w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach, Katowice 2006. Jesionowski A., Fabrykacja fajek w powiecie lublinieckim, „Tygodnik Powiatowy na powiat lubliniecki” 1930, nr 8, s. 11-12. Juros J.T., Historia, zabytki i ślady hutnictwa w dolinie Małej Panwi. Inwentaryzacja zabytkowych obiektów związanych z tradycjami hutniczymi, na obszarze
działania Stowarzyszenia LGD Kraina Dinozaurów, [b.m.r.]. Kalinowska-Wójcik B., Etapy uwłaszczenia gospodarstw chłopskich w majątku książąt HohenloheIngelfingen na przykładzie Koszęcina, „Szkice archiwalno-historyczne” 2011, nr 7, s. 11-23. Kanclerz K., Plebiscyt górnośląski w powiecie lublinieckim 20 marca 1921, „Ziemia lubliniecka. Magazyn społeczno-kulturalny” 2008, nr 3(157), s. 9-12. Karwowski S. von, Geschichte des Hauses Leszczyc von Radolin Radoliński, Posen 1908. Kitowicz J„ Opis obyczajów zapanowania Augusta III, oprać. A. Skarżyńska, Warszawa 1985. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Wrocław 1951. Kluttig-Altmann R., Beobachtungen zur Technologie manueller Stielverzierungen an Tonpfeifen (mit einem Beitrag von Martin Kügler), „Knasterkopf” 2001, Bd. 14, s. 32-48.
482 Kluttig-Altmann R., Kügler Μ., Bewegung in „Ziridava Studia Archaeologica” 2012, nr 26, Sachsen. Ein Beitrag zur Emanzipation der Deutschen Tonpfeifenforschung, „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 88-98. s. 167-190. Koperkiewicz A„ Badania archeologiczne ratusza Kluttig-Altmann R„ Kügler Μ., Internationale Terminologie der Tonpfeifenforschung, T. IV: polnisch-deutsch, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 104-106. Kluttig-Altmann R„ Kügler Μ., Tabak und Tonpfeifen im südlichen Ostseeraum und in Schlesien, Husum 2004. Kluttig-Altmann R., Mehler N.. Die Emanzipation der deutschen Tonpfeifen-forschung. Frühe deutsche Tonpfeifenproduktion im 17. Jahrhundert, „Mitteilungen der Deutschen Gesellschaft für Archäologie des Mittelalters und der Neuzeit” 2007, Bd. 18, s. 71-81. Kluttig-Altmann R„ Tonpfeifenfunde im südlichen Ostseeraum und in Schlesien. Erste Ergebnisse einer internationalen Ausstellung im Ostpreussischen Landesmuseum Lüneburg, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 20-23. Knie J.G., Alphabetisch-StatistischTopographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien, mit Einschluss des ganzen jetzt zur Provinz gehörenden Markgrafthums Ober- Lausitz, und der Grafschaft Glatz, Breslau 1830. Knie J.G., Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien, nebst beigefügter Eintheilung des Landes nach den Bezirken der drei Königlichen Regierungen, den darin enthaltenen Fürstenthümern und Kreisen, mit Angabe des Flächeninhaltes, der mittleren Erhebung über der
Meeresfläche, der Bewohner, Gebäude, des Viehstandes u.s.w., Breslau 1845. Knie J.G., Neuester Zustand Schlesiens: ein geographisch= statistisches Handbuch in gebrängter Kürze und aus Original-Quellen, Breslau 1836. Kniejski O., Jan I Kochcicki z Kochcic, Pan na Kochcicach, Zborowskim i Gierałtowicach. Człowiek z epitafium nagrobnego w lubeckim kościele, Lubliniec 2011. Köhler R., Adreßbuch. Oberschlesien, RusischPolen, Oest.-Schlesien 1914/1915, Gleiwitz 1915. Kopeczny Z., Dincă R., Tobacco Clay Pipes Discovered in the Historical Center of Timișoara, Lidzbarka Warmińskiego w 700-lecie lokacji miasta, „Gdańskie Studia Archeologiczne” 2014, t. 4, s. 91-92. Kovačič L., Lule iz zbirka Dubrovačkih muzeja, Dubrovnik 2011. Kowalczyk R„ Era Fryderyka IL Narodziny pruskiej potęgi gospodarczej w XVIII wieku, Katowice 2018. Kowalczyk R., Polityka gospodarcza Prus w „polskich”prowincjach w latach 1772-1806, „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2015, t. 11, s. 15-42. Krause W., Grundriss eines Lexikons bildender Künstler und Kunsthandwerker in Oberschlesien von den Anfängen bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, Oppeln 1933. Krawczuk W., Europa w czasach wojny trzydziestoletniej, [w:] Świat w XVII wieku, red. A. Podraża, [Wielka Historia Świata, t. 7], Kraków 2005. Kronika szkolna i gminna Zborowskiego, tłum, [b.i.] Porębska, oprać. J. Kosytorz, Zborowskie 2013 (oryg. K.P. Reschka, Schul, und Gemeindechronik von Zborowski, Zborowski 1873), [@:] https://www.zborowskie.info/docs/ Kronika_Zborowskie.pdf, dostęp: 10.09.2020. Królasik T., Potioritas czy subhastacja? Pomiędzy dawnym prawem polskim
a prawem francuskim w egzekucji sądowej w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2019,1.12, z. 1, s. 39-54. Krüger J.E, Vollständiges Handbuch der Münzen, Masse und Gewicht aller Länder der Erde, Quedlinburg - Leipzig 1830. Krzywdziński R., Jednorodne fajki gliniane ze stanowiska 125 w Gdańsku, [w:] Przez granice czasu, red. A. Buko, W. Duczko, Pułtusk 2008, s. 325-351. Kügler Μ., Μ. Raphaël, La pipe en terre á Marseille, Nice 2003, „Knasterkopf” 2004, Bd. 17, s. 124-125. Kügler Μ., 18e eeuwse Westerwald kleipijpen gevonden in Grenzhausen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1986, jg. 8, nr 29, s. 16. Kuśnierz J., Ceramiczne główki fajek ze zbiorów Muzeum Zamojskiego w Zamościu na tle krótkiej
Wykaz źródeł i literatury 483 historii palenia tytoniu w Europie i Polsce, „Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne” 2014, t. 6, s. 123-154. Kügler Μ., Die Arbeiter der TonpfeifenManufaktur in Rostin. Möglichkeiten einer Analyse, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 43-50. Kügler Μ., Pfeifenbäckerei im Westerwald. Die Geschichte der Pfeifenbäckerei des unteren Westerwaldes von den Anfängen um 1700 bis heute, Köln 1995. Kügler Μ., Tonpfeifen. Ein Beitrag zur Geschichte der Tonpfeifenbäckerhandwerks in Deutschland, Quellen und Funde aus dem Kannenbäckerland, Höhr-Grenzhausen 1987. Kügler Μ., Zur Genealogie der Pfeifenbäcker familie Wille in Görlitz, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 97-103. Kwaśny Z., Wosch J., Tabele podatku gruntowego i ludności wsi śląskich z około 1765 roku, [Źródła do atlasu historycznego Śląska, 1.1], Wrocław 1975. Kwiatkowski K., Fajki z badań interwencyjnych przy odwachu w Stargardzie, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. E. Fudzińska, Malbork 2013, s. 283-298. Kwiatkowski K., Jednorodne fajki gliniane z badań kwartału staromiejskiego w Stargardzie, „Materiały Zachodniopomorskie” 2009/2010, Nowa Seria 6/7, s. 357-383. Kwiatkowski K., Majewski Μ., Wyroby ceramiczne okresu nowożytnego, [w:] Archeologia Stargardu, 1.1: Badania zachodniej części kwartału V, red. K. Kwiatkowski, Stargard 2012, s. 113-145. Kwiatkowski K., Majewski Μ., Wyroby ceramiczne okresu nowożytnego, [w:] Archeologia Stargardu, t. 2: Badania na obszarze dawnego kościoła augustiańskiego, red. Μ. Majewski, Stargard 2016, s. 153-221.
Kwiatkowski K., Zespół jednorodnych fajek glinianych z badań archeologicznych kwartału IX w Stargardzie, [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. H. Paner, Μ. Fudziński, Gdańsk 2013, s. 71-90. Ławecka D„ Wstęp do archeologii, Warszawa Kraków 2003. Leclaire A., Kleinwerkzeuge zur Tonpfeifen herstellung in der Sammlung des Museums Georges Boias in Uzès/Frankreich, „Knasterkopf” 2004, Bd. 17, s. 49-54. Leonhardi F.G., Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Halle 1793. Leuchs J.C., Verfertigung der irdenen Waren; oder Sammlung der neuen Verbesserungen in der Fabrication des Porzelans, Steinguts, der Fajance, Schmelztiegel, irdenen Pfeifen, Baksteine und Töpfergeschirre, Nürnberg 1829. Libert L„ Brandenburgische Tabakspfeifen aus Ton, „Bodemfunde und Heimatforschung” 1977, H. 8, s. 20-23. Libert L„ Die Tonpfeifenmanufaktur Weissenspring, „Knasterkopf” 1990, Bd. 2, s. 9-11. Lingen B. van der, Aanvulling op „Een groep zeldzame eerste-generatiepijpen uit Amsterdams afval, 1590-1625”, „Jaarboek PKN. Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2015, s. 19-31. Lingen В. van der, Clay tobacco pipes from the 2001-2002 excavations of Warehouse No. 3, the Chief Secretary’s Quarters, the Kapitan Beya and additional pipes from the 1999 Tomonaga Hospital excavations in Dejima, Nagasaki, Japan, [w:] The Dejima trading post: A nationally designated historical site: Report from the excavation of the site of the chieffactors residence and the buildings on the western side of Dejima, vol. 2, Nagasaki 2008, s. 55-94. Lingen B. van
der, Clay tobacco pipes from the 2002-2005 excavations of Otona, the South and West Stone Wall and the West Water Gate, in Dejima, Nagasaki, Japan, [w:] The Dejima trading post: A nationally designated historical site: Report about restoration and reconstruction work. Report of the excavation of the South side of the stone wall, vol. 1, Nagasaki 2010, s. 345-365. Lingen B. van der, De Amsterdamse pijpenhandelaar Dirk Entvogel, zijn opvolger Jacob van der Werfen het handelsmerk Wapen van Gouda, „Jaarboek PKN. Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2015, s. 149-164. Lingen В. van der, De Pijpenmarkt op de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam: Ordonnanties, vrachttarieven, pijpenhandélaren en export, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2016, s. 67-123.
484 Lingen В. van der, Een „tobacqypyp met tin Meulen J. van der. De „Gouwenaars” van Alphen beslaegen” in een linnenkast in Dokkum, 1604, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2014, s. 93-97. aan den Rijn, Alphen aan den Rijn 1986. Meulen J. van der, Goudse pijpenmakers en hun Lingen В. van der, Een groep zeldzame eerstegeneratiepijpen uit Amsterdams afval, 15901625, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek merken, Gouda 2003. Meyza К., Fajki gliniane z badań na placu Zamkowym w Warszawie, [w:] Między miastem a dworem. Badania archeologiczne placu Historische Tabakspijpen” 2014, s. 111-149. Lingen В. van der, Kleipijpen uit een beerput Zamkowego w Warszawie w latach 1977-1983, t. 4: Archeologia dawnej Warszawy, cz. 2, red. aan de Groenendaal en uit de voormalige stadsgracht te Woerden, 1590-1870, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Z. Polak, K. Meyza, Warszawa 2017, s. 259-280. Meyza K„ Fajki gliniane z drugiej połowy Tabakspijpen” 2017, s. 81-95. Lingen В. van der, Snollen in Limburg. Een achttiende eeuws recept om pijpen te „verglaasen”, „Pijpelogische Kring Nederland” 2015, jg. 37, nr 147, s. 110-114. Lingen В. van der, Van de Velde, Burgklij Ժ Zapfenbergh. Drie Amsterdamse tabaks- en pijpenhandelaren uit de 18e eeuw, [Utrecht] 2013. Lisowa E., Zbiórfajek odkrytych podczas badań na trasie W-Z we Wrocławiu, „Silesia Antiqua” 1983, t. 25, s. 125-138. Lorenz K., Wege zur Ortsgeschichte Ratschläge für schlesische Heimatforscher, „Schlesiche Geschichtsblätter” 1931, nr 1. Lučić B„ Clay pipes from Sirmium, „Journal of the Academie
Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 9-15. Lüderitz E., Die Rostiner Tonpfeifen Fabrik, „Heimatjahrbuch des Kreises Soldin” 1937, s. 125-129. Lule i počeci duhanske industrije u Cetinskoj krajini, red. D. Brković, D. Petričević, Sinj 2013. Magda-Nawrocka Μ., Zabudowa trzech działek przyrynkowych i kamienna studnia w Zielonej Górze, „Biblioteka Archeologii Środkowego XVIII i pierwszej połowy XIX w. z badań archeologicznych Zamku Królewskiego i miasta Warszawy, „Almanach Muzealny” 1999, t. 2, s. 5-21. Meyza K., Fajki gliniane z XVII w. i pierwszej połowy XVIII w. z badań archeologicznych Zamku Królewskiego i Starego Miasta w Warszawie, „Almanach Muzealny” 1997, t. 1, s. 31-44. Meyza K„ Tonpfeifenimporte aus West-und Osteuropa aus der zeit vor 1720 in Warschau, „Knasterkopf” 2005, Bd. 8, s. 31-34. Mielke H.-Р., Notizen zur Tonpfeifenproduktion im Veneto, „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 192. Mielke H.-Р., Tonpfeifenland Niederrhein. Zur Verbreitung der Pfeifenbäckerei zwischen Köln und den Niederlanden, „Knasterkopf” 2002, Bd. 15, s. 72-78. Mikłaszewicz D., Fajki z badań archeologicznych w Toruniu, „Pomorania Antiqua” 1995, t. XVI, s. 329-356. Mikłaszewicz D., Fajki z wraków zalegających na dnie Zatoki Gdańskiej, „Pomorania Antiqua” 1992, t. XV, s. 265-300. Misztal E., Szkoła podstawowa w Zborowskiem Maleczyński K., Herb miasta Wrocławia, „Sobótka” 1946,1.1, s. 3-23. w latach 1945-2000, Opole 2003 (praca magisterska), [@:] https://www.zborowskie.info/ docs/Praca_Eli_Misztal.pdf, dostęp: 23.09.2020. Morawski K., Wspomnienia z Turwi, Kraków Marchlewski J.B., Stosunki
społeczno-ekonomiczne w Ziemiach Polskich Zaboru Pruskiego, Lwów 1903. 1981. Morgenroth W, Das Geheimnis der echten Marczuk J., Zbiórfajek glinianych odkrytych podczas badań archeologicznych przy ulicy Bielańskiej 10 w Warszawie, „Warszawskie Schemnitzer Tabakspfeifen, „Knasterkopf” 2001, Bd. 14, s. 53-59. Nadodrza” 2004, z. 1, s. 156-163. Materiały Archeologiczne” 2012,1.10, s. 120-130. Maron J„ Dolny Śląsk w czasach habsburskich i pruskich, [w:] Dolny Śląsk. Monografia Mrozek P, Historia Dobrodzienia w datach do roku 2004, Dobrodzień 2004. Nachtrag zur Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und der demselben historyczna, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2009. incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz-,
Wykaz źnódeł i literatury 485 Polizey-Sachen etc. ergangenen und publicirten Preußler A., Die Eisenindustrie an der Lißwarthe Ordnungen, Edicte, Mandate, Rescripte, Bd. 19, im Kreise Guttentag OS., „Heimatkalender für Breslau 1788. Neuefeuerbrände. Herausgegeben von dem den Kreis Guttentag 1939” 1938, Jg. 3, s. 54-60. Verfasserder vertrauten Briefe über die innern Verhältnisse am prussischen Hofe seit dem tode Friedrichs II, H. 5, Amsterdam - Cölln 1807. Noch etwas zur Geschichte des Tabaksanbaues, „Journal für Fabrik, Manufaktur Handlung und Mode” 1806, Bd. 31. Nocuń P„ Grabny B., Przyczynek do dyskusji nad zakresem niezbędnych badań poprzedzających translokację lub rekonstrukcję budynku drewnianego na terenie muzeum na przykładzie tzw. fajczarni Preußler A., Glas und Porzellan im Kreise Guttentag OS., „Heimatkalender des Kreises Guttentag für das Jahr 1938” 1937, Jg. 2, s. 39-42. Przyrembel Z„ Farfurnie polskie dawne i dzisiejsze, Lwów 1935. Publicandum und Unterricht wegen schleuniger Rettung Verunglükter Personen = Obwieszczenie i informacya o prętkim ratowaniu osób w nieszczęście popadłych, Białystok 1798. z miejscowości Zborowskie, [w:] Architektura Puziuk J„ Akcesoria do palenia tytoniu z terenów dawnej Rzeczpospolitej w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie, „Materiały drewniana. Tradycja, dziedzictwo, współczesność, Archeologiczne” 2016, t. 41, s. 277-300. przyszłość, red. R. Cielątkowska, D. JankowskaWojtowicz, Gdańsk 2014, s. 204-213. Novum Corpus Constitutionum Prussico- Puziuk J., Fajki z badań archeologicznych w Krakowie - źródło mówiące o tradycji,
obyczajach i handlu mieszkańców nowożytnego Brandenburgensium Praecipue Marchicarum, Oder Neue Sammlung Königl. Preußl. und Churfürstl. Brandenburgischer, sonderlich in miasta, [w:] Zielonogórskie Spotkania Żródłoznawcze. Na tropie źródła i jego der Chur- und Marck-Brandenburg, Wie auch andern Provintzien, publicirten und ergangenen Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten, A. Górski, Zielona Góra 2015, s. 77-88. Puziuk J., Gliniane lulki z badań archeologicznych w Krakowie jako przykład Bd. 8, Berlin 1791. Oostveen J. van, Stam R., Productiecentra van wschodnioeuropejskiego modelu palenia tytoniu w nowożytnym mieście, [w:] jedzą, piją, lulki Nederlandse kleipijpen. Een overzicht van de stand van zaken, Tiel - Leiden 2011. Orzechowski К., Historia ustroju Śląska 1202- palą. Kulturowe aspekty korzystania z używek na przestrzeni dziejów. Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, red. A. Klonder, Bydgoszcz 2016, s. 171-186. 1740, Wrocław 2005. Oswald A., English Clay Tobacco Pipes, London 1960. Parys J., Herbarz ziemi lublinieckiej, Pawonków 2012. Paś Μ., Fajkarze krakowscy i ich prace w XIX wieku, „Rocznik Krakowski” 2014, t. 80, s. 219-222. Perlick A., Zur Geschichte der Tabakspfeifenfabrik in Zborowsky bei Lublinitz, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1925-1927, nr 7-10, s. 153-155. Piotrowska J., Drewniany dom w Zborowskiem, [w:] Zabytek zadbany A.D. 2017, red. I. Liżewska, Warszawa 2017, s. 99-100. Preuss J.D.E., Die Lebensgeschichte des grossen Koenigs Friedrich von Preussen, Berlin 1834. Preuss J.D.E., Friedrich der Grosse. Eine
Lebensgeschichte, Berlin 1833. interpretacji, red. Μ. Dalidowicz, J. Dudek, Puziuk J., Nowożytne fajki z badań archeologicznych w Krakowie, „Materiały Archeologiczne” 2015, t. 40, s. 51-85. Puziuk J., Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Nowożytne akcesoria dopalenia tytoniu z badań archeologicznych na Zamku Krzyżtopór w Ujeździe, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 2018, t. 33, s. 175-195. Pysiewicz-Jędrusik R., Pustelnik A., Konopska B„ Granice Śląska, Wrocław 1998. Pyttel [b.i.]. Unsere neuen Ortsnamen, „Heimatkalender des Kreises Guttentag für das Jahr 1937” 1936, Jg. 1, s. 34-36. Raphaël Μ., Kügler Μ., Funde von Fort Le Bellegarde, Südfrankreich, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 138-141. Real-Handbuch des Bistums Breslau, T. 2: Historisch-statistische Übersicht über die
486 Verwaltungsbehörden, Anstalten und Schlesisches Güter-Adreßbuch, 8. Ausgabe, Seelsorgstellen des Bistums, Breslau 1929. Riesebieter O., Die deutschen Fayencen des 17. und 18. Jahrhunderts, Leipzig 1921. Breslau 1905. Schlesisches Güter-Adreßbuch, 12. Ausgabe, Robinson R.C., Tobacco Pipes of Corinth and of the Athenian Agora, „Hesperia: the Journal Breslau 1921. Schlesisches Güter-Adreßbuch, 14. Ausgabe, of the American School of Classical Studies at Breslau 1930. Schummel J.G., Reise durch Schlesien im Julius Athens” 1985, nr 54, s. 149-203. Sadebeck Μ., Plan von Breslau, Section 3, und August 1791, Breslau 1792. Schweickert Κ.-P., Tonpfeifenfunde aus der Aller Breslau 1866. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und demselben incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz- Justitz- Criminal- Geistlichen- in Walbeck (Ohrekreis), „Knasterkopf” 1999, Bd. 12, s. 25-29. Segeth W., Fabryka fajek glinianych w Zborowskiem, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, Consistorial- Kirchen-Sachen ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten [...], Bd. 6, Breslau 1763. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum nr 3/4, s. 105-114. Segeth W., Manufaktura fajek glinianych Schlesien und demselben incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz- Justitz- Criminal- Geistlichen- (D-G), Katowice 2003. Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. III Consistorial- Kirchen-Sachen ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten [...], Bd. 10, Breslau 1782. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und der demselben incorporirten (H-К), Katowice
2003. Seutter Μ., Wratislavia antiquissima et celeberrima Ducat. Silesiaci Metropolis, Grafschaft Glatz in Finanz- Polizey- Sachen etc. ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicte, Mandate, Rescripte [...], Bd. 17, Breslau 1786. Sammlung der wichtigsten und nöthigsten, bisher aber noch nicht herausgegebenen Kayser- und Königlichen auch Hertzoglichen Privilegien, Statuten, Rescripten und Pragmatischen Sanctionen Des Landes Schlesien, T. 1, Leipzig 1736. Sandler C., Handbuch der Leistungsfähigkeit der gesammten Industrie des preussischen Staates, Leipzig 1873. Saurma H., Wappenbuch der Schlesischen Städte und Städtel, Breslau 1870. Schlesien: Bodenschätze und Industrie: Waren undfrmenkundliches Handbuch das Schlesische Industrie-Adreßbuch, Breslau 1936. Schlesische Provinzialblätter, Bd. 4, hrsg. T. Oelsner, Breslau 1865. Schlesische Provinzialblätter, Bd. 6 (Julius bis December), hrsg. K.K. Streit, EA. Zimmermann, Breslau 1787. Schlesisches allergnädigst confirmirtes Landschafts-Reglement, Breslau 9.07.1770 r. Schlesisches Firmen und Adreßbuch, hrsg. [b.i.] Stegemann, Oppeln 1892. w Zborowskiem, Częstochowa 1989. Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. II Augsbourg [1720-1730]. Siwiak W., Funde preußischer Pfeifen in Polen auf der Grundlage publizierter Materialien. Ein Abriss der Forschungsproblematik, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 35-38. Siwiak W., Pfeifenfunde des 17. und 18. Jahrhunderts aus dem Stadtgebiet von Bydgoszcz (Bromberg), „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 165-170. Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Μ. Bielska-Łach, A.
Manteuffel-Szarota, wyd. 4, Warszawa 2003. Smiesing P.K., Brinkerink J.P., Onder de rook van Utrecht. Twee eeuwen tabakspijpenmakerij in Lauwerecht (1600-1800), [Stichtse Historische Reeks 14], Zutphen 1988. Smiesing P.K., Zimmermann E., Pruisische pijpenfabricage in Polen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1990, jg. 13 (50), s. 237-248. Sprengels P.N., Handwerke und Künste in Tabellen, Neunte Sammlung, Berlin 1772. Stam R., Een 19e-eeuwse stort in Höhr- Grenzhausen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1991, jg. 14, nr 54, s. 339-344. Stam R.D., Vergeten Glorie. De economische ontwikkeling van de Nederlandse kleipijpennijverheid in de 17e en 18e eeuw, met speciale aandacht voor de export, Utrecht 2019.
Wykaz źródeł i literatury 487 * Staričeva Μ., Kolekcijata ot luli viv varnenskija muzej, „Izvestia na Narodniâ Muzej - Varna” Szot-Radziszewska E., Autentyzm i integralność obiektów architektury drewnianej w muzeach 1972, vol. 8:23, s. 81-99. « Stanke G., Tonpfeifen - Pfeifenton. Zur geologischen Geschichte des Rohstoffes, na wolnym powietrzu w Polsce. Translokacja i adaptacja - szanse i zagrożenia, [w:] Architektura „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 99-104. * Stankiewicz J., Dzieje tabakiery, Kraków 1976. Statistisch-topographische Uebersicht des Departements der Königlichen Preussischen Regierung zu Oppeln in Schlesien, Oppeln 1819. Stielow E., Die Lübtower Düne, „Heimatkalender für den Kreis Lauenburg i. Pom. für das Jahr 1933” 1933, s. 35-38. Straubel R., Biographisches Handbuch der preußischen Verwaltungs- und Justizbeamten 1740-1806/15, T. 1, Biographien А-L, [Einzelveröffentlichungen der historischen Kommission zu Berlin, Bd. 85, Einzelveröffentlichung des brandenburgischen Landeshauptarchivs, hrsg. von K. Neitmann, drewniana. Tradycja, dziedzictwo, współczesność, przyszłość, red. R. Cielątkowska, D. JankowskaWojtowicz, Gdańsk 2014, s. 272-281. Szultka Z., Handel morski i porty Brandenburgii-Prus w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku, „Studia Maritima” 2015, vol. XXVIII, s. 185-227. Szyniec G., Hutnictwo i górnictwo w Panoszowie, Lasowice Wielkie 2019. Tabaszewski W, Osadnictwo średniowieczne i nowożytne na stan. 9 i 10 w Stanisławicach, gm. Bochnia, [w:] Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce. Stanisławice, stan. 9 i 10,
pow. bocheński - Osady z okresu wpływów rzymskich i czasów nowożytnych, red. J. Rodak, Kraków Bd. VII], München 2009. Straubel R., Biographisches Handbuch der preußischen Verwaltungs- und Justizbeamten 2018, s. 197-296. Tomczak E., Zarys archeologii do 1944 roku, [w:] Archeologia. Górny Śląsk, red. E. Tomczak, 1740-1806/15, T. 2, Biographien M-Z, [Einzelveröffentlichungen der Katowice 2013, s. 243-299. Tomka G., Die archäologische Erforschung der Tonpfeifen in Ungarn. Eine Kurzübersicht, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 73-79. historischen Kommission zu Berlin, Bd. 85, Einzelveröffentlichung des brandenburgischen Landeshauptarchivs, hrsg. von K. Neitmann, Bd. VII], München 2009. Straubel R., Stettin als Handelsplatz und Wirtschaftlicher vorort Pommerns im Spätabsolutischen Preusen, „Jahrbuch für Geschichte Mittel und Ostdeutschlands. Zeitschrift für vergleichende und preussische Landesgeschichte” 2005, Bd. 50, s. 131-189. Strauß K., Die Fayencefabrik zu Glinitz (Oberschlesien), „Oberschlesien” 1919, Jg. 18, H. 9, s. 260-269. Świechowska A., Dukwicz R., Warsztat garncarski z końca XVII wieku, [w:] Szkice Staromiejskie, red. Topič N., Milosevic B., Turkish clay pipes from archaeological excavations in Dubrovnik, „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 17-25. Triest E, Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau 1864. Turek Z„ Fajka mniej szkodzi, Bydgoszcz 1993. Tyrol J., Ciasna z Jeżową. Wsie i parafia, Ciasna 1999. Tyrol J., Nad Liswartą i Potokiem Jeżowskim, Ciasna 2002. Uffenbach Z.C. von. Merkwürdige Reisen durch Niedersachsen, Holland
und Engelland, T. 3, Ulm 1754. Urbarze dóbr zamkowych Górnego Śląska z lat O. Puciaty, Warszawa 1955, s. 151-160. Szczech B„ W kręgu górnośląskich podań i legend. Biały Śląsk. Ziemia lubliniecka, 1571-1640, oprać. R. Heck, J. Petran, Wrocław 1963. Lubliniec 2012. Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Fajki w zbiorach Vallašek A., Dielňa па výrobu hlinených fajok na Spišskom hrade, „Archaeologia Historica” 1983, Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2011. Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Fajki z badań archeologicznych w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2017. t. 8, s. 233-241. Meulen J. van der. Het Goudse pijpmakersgeslacht Verziji, „Pijpelogische Kring Nederland” 1981, jg. 4, որ 15, s. 52-70.
488 Vincenz A. de, Marks on the pipes, [w:] Bere e fumare ai confini dell’impero. Caffè e tabacco Witkowska T„ Fajki z badań archeologicznych na placu Dominikańskim we Wrocławiu, „Silesia a Stari Bar nel periodo ottoman, red. S. Gelichi, L. Sabbionesi, Venezia 2014, s. 71-87. Antiqua” 1998, t. 39, s. 283-335. Vyšohlíd Μ., Bohemia, „Journal of the Academie Internationale de la Pipe” 2009, vol. 2, s. 17-25. Vyšohlíd Μ., Keramické dýmky v archeologických nálezech a jejich vypovídací možnosti, „Archeologie ve Středních Čechách” 2009, vol. 13, s. 965-1000. W cieniu wojen i rozbiorów: Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk, Warszawa 2014. Walkiewicz B., Fajki gliniane z badań archeologicznych przy ulicy Szyperskiej 21 w Poznaniu, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 2000, t. 5, s. 291-296. Walkiewicz B., Fajki gliniane z XVIII w. z badań archeologicznych Bramy Wielkiej w Poznaniu, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 1995, t. 3, s. 245-251. Walkiewicz B., Jednorodnefajki gliniane z badań archeologicznych na terenie podzamcza w Szczecinie, „Materiały Zachodniopomorskie” 2000, t. 46, s. 287-305. Walkiewicz B„ Kamiński R„ Fajki gliniane z badań archeologicznych ratusza w Kołobrzegu, „Materiały Zachodniopomorskie” 1996, t. 42, s. 389-399. Wąs G., Dzieje Śląska od 1526 do 1806 roku, [w:] Historia Śląska, red. Μ. Czapliński, Wrocław 2002. Weiner B., Contrafactur der Stadt Breslau 1562 (reprodukcja fotolitograficzna z reprintu (1826 rok) oryginału z 1562 roku, Breslau 1929). Weitzel A., Pomniki pobożności
po ślachetnej rodzinie hrabiów z Gaszyna na Górnym Szląsku, Opole 2003. Witkowska W, Wójcik J., Wyniki badań na stanowisku 8 w Truskolasach, województwo śląskie, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 2001- 2002, red. E. Tomczak, Katowice 2004, s. 53-59. Witkowska T., Der Handel mit Rostiner Witkowska T„ Manufaktura fajek glinianych z Roseina, gmina Myślibórz, „Materiały Zachodniopomorskie” 1989/90, t. 35/36, s. 283-300. Witkowska T., Znaleziska fajek z badań wykopaliskowych w Międzyrzeczu przy ulicach Świerczewskiego i Spokojnej, „Lubuskie Materiały Konserwatorskie” 2004, t. 2, s. 105-110. Witkowska T., Sinkowski S., Rosein st. 1, gm. Myślibórz, woj. gorzowskie, AZP 41-07/-, „Informator Archeologiczny” 1989, badania: 23, s. 99. Witkowska T„ Sinkowski S., Rosein st. 1, gm. Myślibórz, woj. gorzowskie, AZP 41-07/-, „Informator Archeologiczny” 1991, badania: 25, s. 135-136. Woźny J., Osiemnastowieczne fajki gliniane z Bydgoszczy. Możliwości i ograniczenia interpretacji źródła, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1999, t. 47, nr 3-4, s. 445-450. Woźny J„ Walory poznawcze archeologicznych znaleziskfajek glinianych z Bydgoszczy, [w:] Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, red. J. Żychlińska, A. Głowacka-Penczyńska, A. Klonder, Bydgoszcz 2016, s. 187-192. Zając J., Zimmermann E., Fajki gliniane, Gdynia 2011. Zdeb K„ Fajki nowożytne pochodzące z badań pomiędzy ulicami Długą i Piwną w Gdańsku, [w:] Pojęcie tradycji na przestrzeni dziejów, red. K. Łukomiak, Łódź 2017, s. 269-288. Zentral-Handelsregisterfür das Deutsche
Reich, „Vierte Beilage zum Deutschen Reichanzeiger und Königlich Preußischen Staatsanzeiger” z 17.02.1915 r„ nr40. Ziekursch J., Das Ergebnis derfriderizianischen Städteverwaltung und die Städteordnung Steins, Jena 1908. Ziekursch J., Hundert Jahre schlesischer Agrargeschichte: Vom Hubertusburger Frieden bis zum Abschluss der Bauernbefreiung, Breslau 1927. Tonpfeifen Aufgrund Archäologischer Funde, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 39-42. Zientara В., Ze studiów nad historią techniki polskiego hutnictwa żelaznego do XVII wieku, „Przegląd Historyczny” 1952, t. 43, nr 2. Witkowska T„ Fajki gliniane i porcelanowe z badań w Bierzwniku, „Zeszyty Bierzwnickie” 1997, nr 2, s. 127-135. Zimmermann E., Akcja ratowania XVIII-wiecznejfabryki fajek glinianych w Zborowskiem, Gdańsk 1992.
Wykaz źródeł i literatury 489 Zimmermann E., Fajki gliniane, Gdańsk 1994. Zimmermann E., Fajki z badań archeologicznych w Rzucewie, Gdańsk 1990. Zimmermann E„ Kügler Μ., Die Marken auf den Tonpfeifen der Fabrik in Rostin, „Knasterkopf” 1992, Bd. 6, s. 15-20. Zimmermann E., Ratujmy fabrykę fajek w Zborowskiem, [w:] Fajki z kolekcji Michała Morawskiego, [Najpiękniejsze kolekcje fajek], Przemyśl 2009, s. 49-62. Zimmermann E., Wybrane zagadnienia z dziejów fajki glinianej, Gdańsk 1992. Zimmermann E., Zborowskie - polska Gouda, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, nr 2, s. 55-58. Zimmermann F.A., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, Bd. 2, Brieg 1783. Żebracka-Prus A., Wybrane aspekty odrębności krajobrazu na przykładzie doliny Małej Panwi, Gliwice 2010 (praca doktorska), [@:] https://delibra.bg.polsl.pl/dlibra/ publication/1389/edition/1364/content, dostęp: 20.09.2020. Żurowski T„ Fajki gliniane, „Ochrona Zabytków” 1951, t. 4, s. 39-57. Inne opracowania Gałęza J., Inwentaryzacja konserwatorska budynku ze Zborowskiego, [b.m.] 1990. Gil Ł., Fajki oraz sposoby używania tytoniu na obszarze obecnych zachodnich ziem polskich od XVII do początku XX wieku (praca doktorska), Poznań 2010. Grabny B., Nocuń P., Sośnierz A., Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych przy dawnej fabryce fajek w miejscowości Zborowskie, pow. lubliniecki, stanowisko nr 11, Chorzów 2017. Konieczny A., Ekspertyza dendrochronologiczna. Zborowskie, pow. lubliniecki, drewniany budynek tzw. fajczarni, Toruń 2013. Mackiewicz Μ., Dokumentacja fotogrametryczna dawnej fajczarni w miejscowości Zborowskie, pow.
lubliniecki, woj. śląskie, Wrocław 2013. Przybyła M.M., Szczepanik P„ Sprawozdanie z archeologicznych badań magnetycznych i elektrooporowych przeprowadzonych w miejscowości Zborowskie, pow. lubliniecki, Kraków 2013. Źródła internetowe Alfred Bernard ks. (primog.) Radoliński zRadolina h. Leszczyc (ID: cz.I023368), [@:] http://www.sejm-wielki.p1/b/cz.I023368, dostęp: 20.09.2020. Andreas Thomas von Garnier, [@:] https://geneagraphie.com/getperson. php?personID=I560826 tree= 1, dostęp: 13.08.2020. Deklaracja „Biały Śląsk”: Śląsk ma szansę podbić światowe rynki, „Dziennik Zachodni” z 27 maja 2013 r„ [@:] http://www.dziennikzachodni.pl/ artykul/904977,deklaracja-bialy-slask-slask-maszanse-podbic-swiatowe֊rynki,id,t.html, dostęp: 11.08.2020. Edycja 2017, [(§ :] www.nid.pl/pl/Dla_ wlascicieli_i_zarzadcow/Zabytek_zadbany/ archiwum-konkursow/EDYCJA%202017/, dostęp: 15.07.2020. Excavation ofShakespearean-era ‘theatre pub’ The Boars Head Playhouse begins, [@:] www.
490 mola.org.uk/blog/boars-head-playhouseexcavation-begins, dostęp: 20.10.2020. Fabryka fajek w Zborowskiem, pałac w Patoce, pałac w Sierakowie Śląskim, pałac w Panoszowie, [@:] https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/ Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawieniazabytkow-nieruchomych/stan%20na%20 30.06.2020/SLS-rej.pdf, dostęp: 23.09.2020; https:/!mapy.zabytek.gov.pl/nid/, dostęp: 23.09.2020. Fabrykanci fajek i fabryka, [@:] https://www. zborowskie.info/articles/fabrykanci-fajek-ifabryka, dostęp: 19.10.2020. Friedrich Rappard, [@:] www.heidermanns.net/ gen-pers.php?ID=69911, dostęp: 14.07.2020. Garnier, [@:] http://www.arekkp.pl/arystokracja. html#Garnier, dostęp: 14.03.2016. Georg Heinrich Traugott von Holly, [@:] https:// vonholly.weebly.com/der-vater-der-josephavon-holly.html, dostęp: 9.09.2020. Gmina wiejska Ciasna. Powiat lubliniecki, [@:] https://katowice.stat.gov.pl/vademecum/ vademecum_slaskie/portrety_gmin/powiat_ lubliniecki/gmina_ciasna.pdf, dostęp: 15.07.2020. Grodzisko. Panoszów, [@:] https://zabytek.pl/pl/ obiekty/g-290599, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen van Goudse pijpenfabrieken 17e է/m 20e eeuw, [@:] www.goudsekleipijpen.nl/ kleipijpen-bewerkt-19e-eeuw/grospenningen, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen, [@:] www.claypipes.nl/allerlei/ grospenningen/, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen, [@:] www.kleipijpen.nl/info/ productieproces/grospenningen/, dostęp: 20.09.2020. Hugo Juliusz Radoliński, [@:j https://www.ipsb. nina.gov.pl/a/biografia/hugo-juliusz-radolinski, dostęp: 15.09.2020. Kamieńsko Pas 45 - Słup 27 -1, [@:] https:// kpbc.umk.pl, dostęp: 30.08.2020.
Kochcice, [@:] https://www.palaceslaska.pl/ index.php/indeks-alfabetyczny/k/554-kochcice, dostęp: 12.08.2020. Krzywiczyny od tyłu, [@:] https://architecture. flog.pl/, dostęp: 14.09.2020. Mapa topograficzna Messtischblatt, tytuł: Schlackenufer, arkusz: 5178, skala 1:25 000,1937, 1937 rok, [@:] http://amzpbig.com/maps/025_ TK25/5178_Schlackenufer_1937.jpg, dostęp: 11.08.2020. Pałac w Turawie, [@:] http://www.kotorz.pl/ palac-w-turawie.html, dostęp: 14.03.2016. Panoszów, [@:] https://www.palaceslaska. pl/index.php/indeks-alfabetyczny/p/1075panoszow, dostęp: 14.09.2020. Patoka, [@:] http://www.palaceslaska.pl/index. php/indeks-alfabetyczny/p/1853-patoka, dostęp: 15.09.2020. Royal Goedewaagen. History, [@:] www. goedewaagen.nl/en/our-world/royalgoedewaagen/, dostęp: 15.07.2020. Saw Close dig brings out the crowds, [@]: https:// bathnewseum.com/2015/10/31 /saw-close-digbrings-out-the-crowds/, dostęp: 20.10.2020. Schummel, Johann Gottlieb, [@:] www.deutschebiographie.de, dostęp: 14.07.2020. Sołectwa, [@:] https://ciasna.pl/cms/3035/ sołectwa, dostęp: 11.08.2020. Zimmermann, Friedrich Albert, [@:] www. deutsche-biographie.de, dostęp: 14.07.2020.
|
| adam_txt |
Spis treści Barbara Papaj Słowo wstępne 9 Jakub Puziuk Historia i archeologia wschodnioeuropejskiego modelu palenia tytoniu w okresie nowożytnym 13 Bert van der Lingen Wprowadzenie glinianych fajek tytoniowych i technologii ich wyrabiania w Niderlandach oraz uwagi na temat eksportu fajek do Polski 39 Łukasz Gil Zachodnioeuropejskie fajki jednorodne znajdowane na terenach obecnych ziem Polski 69 Joanna Dąbal Wytwórczość fajek w manufakturach w Rościnie i Weissenspring. Uwagi o dystrybucji produktów fajczarskich na terenie Polski 87 Barbara Papaj, Krzysztof Bulla Zborowskie. Krótki rys historyczny regionu i miejscowości (od czasów najdawniejszych do połowy XX wieku) 113 Barbara Papaj Śląska fabryka fajek w Zborowskiem. Powstanie i funkcjonowanie manufaktury oraz próba odtworzenia jej rozplanowania 141 Krzysztof Bulla Śląska fabryka fajek w Zborowskiem. Prawne i gospodarcze uwarunkowania funkcjonowania manufaktury oraz handlu jej wyrobami 159 KrzysztofBulla Mieszkańcy śląskiej fabryki fajek glinianych w Zborowskiem. Studium genealogiczno-społeczne 183 Barbara Papaj Badania archeologiczne przeprowadzone w 2013 i 2014 roku w miejscu funkcjonowania XVIII-wiecznej fabryki fajek glinianych w miejscowości Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki) 229
Przemysław Nocuń Drewniany dom ze Zborowskiego - przyczynek do dyskusji nad znaczeniem badań interdyscypli narnych przed translokacją obiektów zabytkowych do muzeów na wolnym powietrzu. 283 Barbara Papaj Analiza materiału ruchomego pozyskanego w trakcie badań archeologicznych przeprowadzonych w 2013 i 2014 roku w miejscu funkcjonowania XVIII-wiecznej fabryki fajek glinianych w miejscowości Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki) 297 Barbara Papaj Podsumowanie 467 Wykaz źródeł i literatury 47 5
Contents Barbara Papaj Introduction 9 Jakub Puziuk History and archaeology of the East European model of tobacco smoking in the modern period 13 Bert van der Lingen The introduction of clay tobacco pipes and the technology of clay pipe making in the Netherlands and some notes on the export of pipes to Poland 39 Łukasz Gil The finds of Western European one-piece clay tobacco pipes in the territory of present-day Poland 69 Joanna Dąbal Clay tobacco pipes production in the factories in Rostin and Weissenspring. Remarks on the distribution of pipes in Poland 87 Barbara Papaj, KrzysztofBulla Zborowskie. A brief history of the region and village (from the earliest times to the mid-twentieth century) 113 Barbara Papaj Clay tobacco pipe factory in Zborowskie, Silesia. History and functioning of the factory and an attempt at reconstruction of its spatial layout 141 Krzysztof Bulla Clay tobacco pipe factory in Zborowskie, Silesia. Legal and economic conditionings for the functioning of the manufacture and trade of its products 159 Krzysztof Bulla Resident employees of the clay tobacco pipe factory in Zborowskie in Silesia. A socio-genealogical study 183 Barbara Papaj Archaeological research carried out in 2013 and 2014 in the site of a 18th-century clay tobacco pipe factory in Zborowskie (Śląskie Province, Lubliniec District) 229
Przemysław Nocuń Wooden house from Zborowskie - contribution to the discussion on the importance of interdisciplinary research preceding translocation of historic objects to open-air museums 283 Barbara Papaj Analysis of portable sources recovered during the archaeological research carried out in 2013 and 2014 at the site of а 18ш-сепШгу clay-pipe factory in Zborowskie (Śląskie Province, Lubliniec District) 297 Barbara Papaj, translated by Piotr Godlewski Summary 471 References 475
Wykaz źródeł i literatury Źródła archiwalne Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu: Księga chrztów parafii rzymskokatolickiej w Tarnowie Podgórnym lata 1798-1832 Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu : Księga chrztów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Włochach lata 1734-1767 Archiwum Diecezjalne w Gliwicach: Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1726-1750,1751-1778, 1766-1775,1777-1783,1783-1799, 1799-1807, 1807-1815,1815-1826 Księgi małżeństw parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1729-1778,1778-1790,17901806,1806-1817,1817-1834 Księgi pogrzebów parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubecku lata: 1726-1776,1765-1782, 1783-1791,1792-1799,1799-1808,1808-1819, 1819-1830,1830-1841 Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1748-1774, 1774-1782, 1782-1795 Księgi małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1685-1764, 1772-1814,1815-1834 Księgi pogrzebów parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Lublińcu lata: 1685-1767, 1772-1790,1790-1810,1810-1832 Księgi chrztów parafii rzymskokatolickiej św. Józefa w Sadowię lata: 1740-1763, 17501788,1764-1776,1788-1825 ■ Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Józefa w Sadowię lata 1766-1793 Księga urodzeń parafii rzymskokatolickiej Świętego Krzyża w Zborowskiem lata 1920-1948 Księga zgonów parafii rzymskokatolickiej Świętego Krzyża w Zborowskiem lata 1920-1948 Archiwum Diecezjalne w Opolu: Księgi chrztów parafii
rzymskokatolickiej św. Apostołów Piotra i Pawła w Sierakowie Śląskim lata: 1702-1769,1766-1786,1786-1801 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej pw. Świętej Trójcy w Byczynie lata 1772-1828 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Marii Magdaleny w Dobrodzieniu lata 1766-1787 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Marii Magdaleny w Jasionie lata 1720-1766 Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej św. Mikołaja i św. Małgorzaty w Wysokiej lata 1766-1828 Archiwum Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie": Gorywoda A., Suboczowa Μ., Założenia projektu budowy Muzeum Wsi Górnośląskiej w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Katowice 1963 [mps] Archiwum Państwowe w Częstochowie: Sąd Obwodowy w Dobrodzieniu (nr zespołu: 584), sygn. 2 Archiwum Państwowe w Katowicach: Akta Stanu Cywilnego Parafii Ewangelickiej w Molnej, sygn. 1-6 Akta Stanu Cywilnego Parafii Ewangelickiej Tarnowskie Góry, sygn. 11
476 Sąd Powiatowy w Lublińcu, sygn. X/50 [zespół w opracowaniu] Archiwum Starostwa Powiatowego w Lublińcu: Vermessungs-Register von der Feldmark Zborowski ՝ Mapa katastralna Zborowskiego, identyfikator: P.2407.1929.858_ZBOROWSKIE Zbiór akt gruntowych powiatu lublinieckiego (nr zespołu: 1418), sygn. 28 Mapa katastralna Zborowskiego, identyfikator: P.2407.1925.333_ZBOROWSKIE Archiwum Państwowe w Opolu: Księstwo opolsko-raciborskie (nr zespołu: 3371), « sygn- 2 Rejencja Opolska (nr zespołu: 1191), sygn. VII/224 - Abzeichnung der Katasterkarte [Gemarkung u. Gutsbezirk Sorowski], M2. Sorowski, Kartenbi. 12 u. 13, 1921 rok « Bistumsarchiv Münster - Außenstelle Xanten: Taufen: 1642-1828,1706-1765 Heiraten 1657-1808 Sterbefalle 1672-1804 Evangelisch-Reformierte Kirche Cleve: Rejencja Sądowa w Brzegu (nr zespołu: 3186), sygn. 5 Archiwum Państwowe we Wrocławiu: Archiwum Giełdy we Wrocławiu (nr zespołu: 304), sygn. 630 Archiwum parafii ewangelickiej w Tarnowskich Górach: Księga urodzeń lata 1791-1803 Księga ślubów 1755-1823 Evangelisches Landeskirchliches Archiv in Berlin: « Parafia ewangelicka w Müllrose, Gesamtkirchenbuch 1737-1803 Stadtarchiv Krefeld, Katholische Kirche Ürdingen (Uerdingen): Heiraten 1620-1798 Opracowania i źródła publikowane „Die Tonindustrie-Zeitung”, t. 61, [b.m.] 1937. „Dziennik Bydgoski” z 30.08.1928 r„ որ 199. „Dziennik Bydgoski” z 31.08.1928 r„ nr 200. „Gazeta Robotnicza” z 28.02.1911 r„ nr 25. „Głos Śląski” z 14.02.1914 r„ nr 20. „Głos Śląski” z 2.03.1920 r„ nr 27. „Górnoślązak” z 28.02.1926 r., nr 48. „Journal für Fabrik, Manufaktur und Handlung” 1806, Bd.
97. „Katolik Codzienny” z 27.11.1925 r., որ 273. „Nowiny Codzienne” z 4.08.1936 r., որ 176. „Nowiny Codzienne” z 6.06.1937 r., nr 126. „Nowiny. Pismo ludowe” z 29.05.1919 r., nr 123. „Nowiny. Pismo ludowe” z 27.02.1920 r., nr 45. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1786, Bd. 4. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1791, Bd. 14. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1792, Bd. 16. „Katolik” z 8.06.1937 r„ որ 128. „Königlich preußischer Staats-Anzeiger” z 3.05.1865 r„ nr 104. „Kuryer Śląski” z 7.07.1921 r„ nr 56. „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1799, Bd. 29. „Lublinitzer Heimatkalender 1941” 1940. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und „Ruebezahlider Schlesische Provinzialblaette” 1794, Bd. 19.
Wykaz źródeł i literatury 477 Friedenszeitung” z 21.04.1756 r., dodatek do nr 47. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und Friedenszeitung” z 30.10.1756 r., nr 138. „Schlesische Privilegirte Staats- Krieg- und Friedenszeitung” z 21.04.1759 r., nr 46. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 30.08.1767 г., nrll5. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 6.02.1768 r., dodatek do nr 16. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 14.08.1782 г., nr95. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 21.08.1782 г., nr98. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 5.05.1783 r., nr 53. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 14.12.1785 г., nr 147. „Schlesische Privilegirte Zeitung” z 25.06.1791 r„ nr74. „Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki” 1945, որ 34. „Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki” 1948, nr 23. „Wöchentliche Duisburgische auf das Interesse der Commercien, der Clevischen, Geldrischen, Möers- und Märckischen, auch umliegenden Landes Orten, emgerichtete Addresse und Intelligentz-Zettel” z 28.12.1751 r., nr 52. Accise-tariffür sämtliche Städte des Herzogthums Magdeburg und der Grafschaft Mansfeld, wie solcher in Gefolge der allergnädigsten königlichen Verordnung vom 25. Januarii dieses Jahres revidiret und allerhöchst vollzogen worden, Berlin 1787. Adamczak D., Brušiek - przykład dawnego budownictwa robotniczego na ziemi lublinieckiej, [w:] Historyczne osiedla robotnicze, red. G. Bożek, Katowice 2005, s. 24-31. Adamska M.E., Johann Martin Pohlmann (1726-1800). Architekt epoki fryderycjańskiej, „Architectus” 2015, nr 1 (41), s. 3-20. Åkerhagen A., Att datera en kritpipa, Sztokholm 2006. Amtliches Güter-
Adreßbuch für die Provinz Oberschlesien, Ratibor - Leipzig 1930. Amtsblatt der Königlichen Oppelnschen Regierung. O Woźnikach i okolicy. Lata 1816-1920, oprać, i tłum. P. Kalinowski, Woźniki 2012. Amts-Blatt der königlichen Regierung zu Breslau für das Jahr 1859, Bd. 50, Breslau 1859. Anders F.G.E., Die evangelische Diaspora in Schlesien: Mit einer Karte, Bd. 2, Breslau 1857. Anders F.G.E., Historische Statistik der Evangelischen Kirche in Schlesien: nebst einer Kirchen=Charte, Breslau 1867. Ansorge J., Archäologische Untersuchungen auf der ehemaligen Fährbastion in Stralsund. - Mit einem Exkurs zur Tonpfeifenproduktion in Walbeck (Aller), „Bodendenkmalpflege in Mecklenburg-Vorpommern” 2012, Bd. 60, s. 169-258. Articus R., Ein Pfeifenstiel aus Sborovsky in Hamburg, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18. Articus R., Tonpfeifen aus Italien, „Knasterkopf” 1999, Bd. 12, s. 60-73. Atkinson D., Oswald A., London Clay Tobacco Pipes, London 1969. Atkinson D.R., Oswald A., The Dating and Typology of Clay Pipes Bearing the Royal Arms, [w:] The Archaeology of the Clay Tobacco Pipe, III. Britain: the North and West, red. P. Davey, [BAR British Series 78], London 1980, s. 363-391. Ayto E.C., Clay Tobacco Pipes, Haverfordwest 2002. Balicki J., Bogucka Μ., Historia Holandii, Wrocław 1976. Batchvarov К., Clay Pipes and Smoking Paraphernalia from the Kitten Shipwreck, a Nineteenth-Century Black Sea Merchantman, „International Journal of Historical Archaeology” 2014, vol. 18, s. 1-19. Beckmann J., Anleitung zur Technologie, oder zur Kentiniß der Handwerke, Fabriken und Manufacturen, vornehmlich derer,
die mit der Landwirthschaft, Polizey und Cameralwissenschaft in nächster Verbindung stehn, Göttingen 1777. Bekić L., Novovjekovne lule i boce iż podmorja Istre, [w:] Monografije i katalozi Arheološki Muzej Istre, red. T. Bradara, Pula 2017, s. 271-298. Bena W, Polskie Górne Łużyce, Zgorzelec 2003. Berghaus H., Landbuch der Mark Brandenburg und des Markgrafthums Nieder-Lausitz in der Mitte des 19. Jahrhunderts oder geographischhistorisch- statistische Beschreibung der Provinz Brandenburg, Potsdam 1854. Bielich Μ., Čurný Μ., Pipe finds from Nitra and Nitra pipe production, „Studies in Post-Medieval Archaeology” 2009, vol. 3, s. 337-362.
478 Brelich Μ., Nálezy fajok zo Šale a okolia, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej Akademie Vied” 2016, vol. 59, s. 125-146. Bikić V., Tobacco pipes from the Belgrade Fortress: context and chronology, „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 1-8. Bilińska A„ Fajka gliniana z wykopu przy ulicy Powstańców Śląskich i Swobodnej we Wrocławiu, „Silesia Antiqua” 1998, t. 39, s. 369-370. Bilińska A., Fajki, „Silesia Antiqua” 1998, t. 39, s. 263-268. Bilińska A„ Nowożytne fajki z badań na Starym Mieście we Wrocławiu, [w:] Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, red. J. Piekalski, K. Wachowski, [Wratislavia Antiqua. Studia z dziejów Wrocławia, t. 6], Wrocław 2004, s. 285-292. Bimler K„ Altoberschlesische Fayencen und Steingutwaren, „Gleiwitzer Jahrbuch” 1928. Bimler К., Drei oberschlesische Fayence- und Steingutfabriken, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1912, z. 2. Bis Μ., Lulki z wykopalisk na zamku w Tykocinie z XVII-XIX w., „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2011, r. 59, nr 1, s. 53-88. Bis Μ., O glinianych lulkach w dawnej Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2009, r. 57, nr 2, s. 229-242. Bohr Μ., Dobrakowska T„ Dobrakowski Μ., Osady kultury łużyckiej i przeworskiej na stanowisku Ligota Woźnicka 1, gm. Woźniki, woj. śląskie, [w:] Raport 2007-2008, red. S. Kadrów, Warszawa 2012. Brommer W, Funde aus der Tonpfeifenfabrik in Weissenspring, „Zeitschrift für Heimatkunde und Heimatpflege” 1926, Jg. 4, H. 23, s. 360. Brongers G.A.,
Nicotiana tabacum, the history of tobacco and tobacco smoking in the Netherlands, Groningen 1964. Buchanzeigen, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 168-170. Čajka R., Keramični lûl’ki iz Zovkìvsini, „Arheologični doslidženna L’vìvs’kogo Universitetu” 2004, vol. 7, s. 169-176. Carmiggelt A., Eynde G. van den, Hupperetz W, Een 17de-eeuwse tabakspijpenoven in Breda. Archeologisch en bouwhistorisch onderzoek in Breda, Breda 1993. Chapman P., Clay tobacco-pipe manufacturing in Brackley, „Northamptonshire Archaeology” 2015, vol. 38, s. 225-228. Chromik Z., Ziemia lubliniecka podzielona. Przebieg granicy polsko-niemieckiej w okolicach Lublińca w latach 1922-1939, „Ziemia lubliniecka. Magazyn społeczno-kulturalny” 2008, nr 3(157), s. 18-19. Chudziak J., Fajki ceramiczne z ul. Katedralnej 4 we Wrocławiu, [w:] Nowożytny cmentarz przy kościele św. Piotra i Pawła na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu (lata 1621-1670), red. A. Pankiewicz, [Wratislavia Antiqua. Studia z dziejów Wrocławia, t. 17], Wrocław 2012, s. 161-164. Čivilytė A., Kvizikevičius L., Sarcevičius S., Die Pfeifenwerkstatt des 17./18. Jahrhunderts in Vilnius, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 63-66. Craiovan B. A., Tobacco clay pipes discovered in Libertății Square, Timișoara, „Patrimonium Banaticum” 2017, vol. 7, s. 155-172. Čurný Μ., Šimčik P., Bielich Μ., Nálezy keramických fajok z archeologických výskumov aprospekcií na Slovensku, „Študijné zvesti Archeologického ústavu Slovenskej Akademie Vied” 2013, vol. 53, s. 85-101. Czapliński Μ., Dzieje Śląska od 1806 do 1945 roku, [w:] Historia Śląska, red. Μ. Czapliński, Wrocław 2002, s.
250-414. Dąbal J., Brytyjskie wyroby ceramiczne na gdańskim rynku produktów w XVIII i XIX wieku, „Archaeologia Historica Polona” 2013, t. 21, s. 319-350. Dąbal J., Ceramiczne fajki z badań archeologicznych na Zamku Wysokim w Malborku, „Pomorania Antiqua” 2018, t. XXVII, s. 275-286. Dąbal J., Fajki i elementy fajek, [w:] Gdańsk, Twierdza Wisłoujście. Badania archeologicznoarchitektoniczne w latach 2013-2014, red. J. Dąbal, K. Krawczyk, T. Widerski, Gdańsk 2015, s. 281-298. Dąbal J., Fajki z badań archeologicznych na stanowisku 86 przy ulicy Sadowej w Gdańsku. Uwagi na temat produktów fajczarskich użytkowanych w mieście, „Gdańskie Studia Archeologiczne” 2015, nr 5, s. 189-204.
Wykaz źródeł i literatury 479 Dąbal ƒ., Fajki z badań archeologicznych południowej części Wyspy Spichrzów w Gdańsku, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. E. Fudzińska, Malbork 2013, s. 199-220. Dąbal J., Jednorodne fajki gliniane z manufaktury w Rościnie pozyskane na stanowisku przy ul. Szafarnia w Gdańsku. Próba interpretacji źródeł w kontekście zmian społeczno-ekonomicznych w okresie industrialnym, [w:] Archeologia Dolnego Miasta w Gdańsku. Północno-zachodnia część kwartału ulic Długie Ogrody, Szafarnia, Angielska Grobla, Św. Barbary, red. B. Bobowski, Łódź 2010, s. 73-86. Dąbal J„ Opaleniu tytoniu w domach mieszczańskich (XVIII-XX w.), [w:] Domy i ich mieszkańcy. W świetle badań archeologicznych przy ulicy Świętojańskiej 6-7 w Gdańsku, red. J. Dąbal, Gdańsk 2018, s. 229-238. De kleipijp als bodemvondst. Beknopt overzicht van tien jaar onderzoek naar de belangrijkste pijpenmakerscentra in de 17e en 18e eeuw, red. F. Tymstra, J. van der Meulen, Leiden 1988. Demian J.A., Handbuch der neuesten Geographie des preussischen Staats: grösstentheils aus ungedruckten Quellen und eigener Anschauung, in der Schlesingersche Buch- und Musikhandlung, Berlin 1818. Demmel K„ Zur Siegel- und Wappengeschichte der Stadt Neisse, „Heimatblätter des Neissegaues. Monatsbeilage der Neisser Zeitung” 1926, Jg. 2, Nr 5, s. 33-34. Der Berggeist: Zeitungfür Berg-, Hüttenwesen und Industrie, Köln 1860. Diehl R„ Geschichte und Entwicklung des Stadtteils Siegen-Geisweid, [w:] Stadtteilführer Siegen-Geisweid. Erkundungen von Wandel, Vielfalt und
Engagement im migrationsgeprägten Sozialraum, red. S. Gerner, S. Manke, A. Schneider, Siegen 2013, s. 11-26. Dobrowolski T„ Talerz weselny z Górnego Śląska, „Zaranie Śląskie” 1929, r. 5, s. 95-96. Dobrzycki J., Śląska wytwórczość ceramiczna w XVIII w., „Przemysł, rzemiosło, sztuka” 1923, r. 3, z. 1-2. Domazet D„ The Zelovo pipe - an autochthonous Croatian product, „Etnološka Istraživanja” 2015, vol. 20, s. 75-83. Duco D„ De techniek van hetpijpenmakersbedrijf te Gouda, [w:] The Archaeology of the clay Tobacco Pipe IV, red. P. Davey, [BAR International Series 92], Oxford 1980, s. 115-178. Duco D.H., De nederlandse kleipijp. Handboek voor dateren en determineren, Leiden 1987. Duco D.H., Koninklijke Goedewaagen (1779-1982). Een veelzijdig ceramisch bedrijf, Leiden 1999. Duco D.H., Marken von Goudse pijpenmakers 1660-1940, Lochem 1982. Duco D.H., Merken en merkenrecht van de pijpenmakers in Gouda, Amsterdam 2003. Duhamel du Monceau H.L., Dart défaire les pipes à fumer le tabac, Paris 1771. Dūlias R., Hibszer A., Województwo śląskie. Przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe, Krzeszowice 2004. Duma P., Rutka H., Wojtucki D., Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na dawnym miejscu straceń w Złotoryi, „Pomniki Dawnego Prawa” 2018, nr41,s. 4-35. Duma P„ Wojtucki D., Chrószcz A., Janeczek Μ., Dawne miejsce straceń i plac rakarski w świetle badań archeologicznych i historycznych w Kamiennej Górze, „Pomniki Dawnego Prawa” 2017, nr 38, s. 14-37. Duuren L. van, Zimmermann E., Nederlandse pijpenstelen in Polen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1997, Jg. 19, nr 76, s. 887-892.
Dziubiński A., Z dziejów nałogu tytoniowego i produkcji nikotynowych w Rzeczpospolitej w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1998, r. 105, nr 2, s. 33-51. Elsner L, Zwischen Dünen und Waldern von Stilo nach Lübtow: die Vergangenheitsspuren in der Gemeinde Chottschow in Pommern, Amberg 2010. Engelen J., Pijpenfabriek Trumm-Bergmans Weert, Sittard 2006. Engelen J., Vier generaties pijpenmakers in Weert 1855-1972, „Weert in woord en beeld” 1988, jg. 3, s. 79-87. Fabri J.E., Geographisches Magazin, Bd. 3, H. 9:12, Dessau - Leipzig 1784. Fajer Μ., Zmiany krajobrazu doliny Liswarty w ostatnim tysiącleciu uwarunkowane gospodarczą działalnością człowieka, [w:] Doliny rzeczne. Przyroda-krajobraz-człowiek. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, t. VII, Sosnowiec 2007, s. 219-227.
480 Farys J., Księga historii Ziemi Turowskiej. Część Gil Ł„ Fajki oraz sposoby używania tytoniu na pierwsza: dzieje gminy, Opole 2013. obszarze obecnych zachodnich ziem polskich od Fechner H., Geschichte des Schlesischen XVII do początku XX wieku, „Folia Praehistorica Berg- und Hüttenwesens in der Zeit Friedrich Posnaniensia” 2016, t. 6, s. 435-442. Wilhelms II. und Friedrich Wilhelms III, 1741 bis Gil Ł„ Jaworski G., Znaleziska fajek z portretami 1806, T. 2: Geschichte und Statistik der Gruben dynastii orańskiej z powiatu lwóweckiego, und Hütten, Berlin 1903. woj. dolnośląskie, [w:] Ogień - żywioł ujarzmiony Fechner H., Wirtschaftsgeschichte der preußischen i nieujarzmiony, red. A. Jaszewska, A. Michalak, Provinz Schlesien in der Zeit ihrer provinziellen Zielona Góra 2011, s. 429-431. Selbständigkeit 1741-1806, Breslau 1907. Glocko E, Fajky a fajčiarske pomôcky zo zbierok Fiedler U., Zwei Pfeifenköpfe und ein Stredoslovenského múzea v Banskej Bystrici, Stielfragment aus Lebus an der Oder, Banska Bystrica 2007. „Knasterkopf” 1997, Bd. 10, s. 56-59. Gnettner H., Tonpfeifenproduktion in Lesum, Fleks A., Kritpipor. Historien kring ettfynd vid „Knasterkopf” 1995, Bd. 7, s. 29-31. Sodermalmstrong, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, Gołąbek D., Dawne hutnictwo żelaza nad Górną որ 1, s. 25-26. Liswartą, [w:] „Ziemia Lubliniecka - kwartalnik Florian [F.], Die Tonpfeifenfabrik in Ostenwalde, społeczno-kulturalny” 2008, nr 1 (52), s. 10-11. „Heimatkalender des Kreises Guttentag 1939” Gołąbek D., Szkice z dziejów Boronowa i okolicy, 1938, Jg. 3, s. 70-73. Boronów 2008. Follprecht K.,
Przyczynki do dziejów krakowskiej Gothaisches Genealogisches Taschenbuch der rodziny Cellarich, „Krakowski Rocznik gräflichen Häuser, Gotha 1896. Archiwalny” 1999, է. V, s. 69-84. Grabny B„ Fajki, [w:] Wieża książęca Francq van Berkhey J. Ie, Natuurlyke historie van w Siedlęcinie w świetle dotychczasowych badań, Holland, Deel 2, Amsterdam 1771. red. P. Nocuń, Siedlęcin - Pękowice - Kraków Fresco-Corbu R„ European Pipes, Guildford 1982. 2016, s. 289-302. Friedlaender Μ., Zeichnungen alter Meister im Grabny B., Nocuń P., Od wsi tradycyjnej do Kupferstichkabinett der К Museen zu Berlin, Bd. II: ośrodka produkcyjnego. XVIII- iXIX-wieczne Deutschland - Niederlande, nr 262, Berlin 1910. przemiany w strukturze osadnictwa na przykładzie wsi Zborowskie na Górnym Śląsku Gačič D., The pipes from museum collections of Serbia, Novi Sad 2011. i tamtejszej fabryki fajek glinianych, „Historie - Gașpar A., Obiceiuri cotidiene reflectate Otázky ֊ Problémy” 2017, vol. 9, s. 88-105. Grabny B., Nocuń Р., Śląska Fabryka Fajek arheologic in Timișoara otomană. Observații asupra pipelor de lut, „Materiale Și Cercetări ze Zborowskiego - podsumowanie dwóch Arheologice (Serie Nouă)” 2016, nr 12, sezonów badań archeologicznych z lat 2013- s. 259-283. 2014, województwo śląskie, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach Gawrecka Μ., Od podziału Śląska do Wiosny Ludów (1740-1848), [w:] Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura pogranicznych w latach 2013-2015, red. G. Glanc-Zagaja, Katowice 2016, s. 200-211. europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, Grabny B., Nocuń R, Zabytkowa
chałupa ze D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011, Zborowskiego a Śląska Fabryka Fajek ze Zborowskiego. s. 171-192. Wyniki dwóch sezonów badań archeologicznych, Gil Ł., Fajki gliniane ze Świebodzina, [w:] Ad „Rocznik Muzeum »Górnośląski Park Etnograficzny Oderám Fluvium. Księga dedykowana pamięci w Chorzowie«” 2015, t. 3, s. 9-28. Edwarda Dąbrowskiego, red. B. Gruszka, Zielona Gruia A.M., The Gift of Vice: Pipes and the Habit Góra 2008, s. 537-541. of Smoking in Early Modern Transylvania, Cluj- Gil Ł., Fajki jednorodne, [w:] Staromiejski kościół Napoca 2013. famy pw. Najświętszej Maryi Panny w Kostrzynie Guidon Z., Kazusek S., Eksport Koronny w 1786 nad Odrą, red. K. Socha, K. Sójkowska-Socha, roku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” Kostrzyn 2017, s. 97-110. 2009, r. 57, nr 2, s. 193-214.
Wykaz źródeł i literatury 481 Haan A. de, Vondsten van het Waterlooplein, Horwat J., Jedynak Z., Kiereś Z., Szlachta „Pijpelogische Kring Nederland” 1982, jg. 5, górnośląska. Materiały do dziejów szlachty nr 19, s. 36-43. Haan A. de, Morelli and the Tophane pipe, górnośląskiej od początku XVI do połowy XVIII wieku w zbiorze Dokumentów Archiwum „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2013, vol. 6, s. 89-95. Haan R. de, Krook W., Amsterdam, [w:] De Miejskiego w Bytomiu, Bytom 2008. Huć B., Przyroda powiatu lublinieckiego, [w:] Ziemia lubliniecka - zielony zakątek Śląska, kleipijp als bodemvondst. Beknopt overzicht van tien jaar onderzoek naar de belangrijkste [Lubliniec] 2007, s. 13-15. Igálffy L. von, Beiträge zur älteren pijpenmakerscentra in de 17e en 18e eeuw, red. Familiengeschichte der Holly von Ponientzitz, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1964, H. 25/26, s. 60-83. F. Tymstra, J. van der Meulen, Leiden 1988. Handbuch der deutschen Aktiengesellschaften, Jg. 48, T. 6, Berlin 1943. Handbuch des Bistums Breslau und seines Delegaturbezirks für das Jahr 1921, Breslau 1920. Hayes J., Excavations at Saraçhane in Istanbul, vol. 2: The Pottery, Princeton 1992. Janiczek K., Banduch Μ., Położenie geograficzne, [w:] Ziemia lubliniecka - zielony zakątek Śląska, [Lubliniec] 2007, s. 9-12. Janik Μ., Testament Jana Baptysty Cellariego z 1661 roku, „Zeszyty historyczne” 2006, t. IX, Heege A., Produktion von Tabakspfeifen im s. 93-102. Kanton Bern/CH - Die Manschettpfeifenmodel von Burgdorf und Steftisburg, „Knasterkopf” Jedynak Z„ Kiereś Z.,
Wielkie rody, wielka własność. Materiały do dziejów wielkiej własności ziemskiej napruskim Górnym Śląsku 1742-1922 2007, Bd. 19, s. 136-138. Heibers G.C., Goedewagen D.A., Goudsche Pijpen. De merken en het merkenrecht van depijpmakers te Gouda. De deschiedenis de pijpmakerij te Gouda, Amsterdam 1942. Hempelmann A., Die Minerva Schlesische Hütten-, Forst- und Bergbau- Gesellschaft. Ein Beitrag zur Geschichte der oberschlesischen Industrie, Berlin 1936. Herbich T., Początki metody magnetycznej w polskich badaniach archeologicznych, „Archeologia Polski” 2011, t. LVI, z. 1-2, s. 17-46. Higgins D.H., England (National Clay Pipe Summary), „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2009, vol. 2, s. 41-49. Higgins D.H., The Transmission of Goods and Ideas in the Post-Medieval World. Evidence from the Clay Tobacco Pipe Industry, [w:] Across the North Sea: Later Historical Archaeology in Britain and Denmark, c. 1500-2000 AD, red. H. Harnow, D. Cranstone, P. Belford, L. HøstMadsen, Denmark 2012, s. 209-224. Hobhouse H„ Ziarna bogactwa. Pięć roślin, dzięki którym powstały fortuny, Warszawa 2010. Hołubowicz W., Glina „szlamowana” i glina „grubej roboty” w garncarstwie przedhistorycznym, „Przegląd Archeologiczny” 1946, r. 22, t. 7, z. 1, s. 89-92. w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach, Katowice 2006. Jesionowski A., Fabrykacja fajek w powiecie lublinieckim, „Tygodnik Powiatowy na powiat lubliniecki” 1930, nr 8, s. 11-12. Juros J.T., Historia, zabytki i ślady hutnictwa w dolinie Małej Panwi. Inwentaryzacja zabytkowych obiektów związanych z tradycjami hutniczymi, na obszarze
działania Stowarzyszenia LGD Kraina Dinozaurów, [b.m.r.]. Kalinowska-Wójcik B., Etapy uwłaszczenia gospodarstw chłopskich w majątku książąt HohenloheIngelfingen na przykładzie Koszęcina, „Szkice archiwalno-historyczne” 2011, nr 7, s. 11-23. Kanclerz K., Plebiscyt górnośląski w powiecie lublinieckim 20 marca 1921, „Ziemia lubliniecka. Magazyn społeczno-kulturalny” 2008, nr 3(157), s. 9-12. Karwowski S. von, Geschichte des Hauses Leszczyc von Radolin Radoliński, Posen 1908. Kitowicz J„ Opis obyczajów zapanowania Augusta III, oprać. A. Skarżyńska, Warszawa 1985. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Wrocław 1951. Kluttig-Altmann R., Beobachtungen zur Technologie manueller Stielverzierungen an Tonpfeifen (mit einem Beitrag von Martin Kügler), „Knasterkopf” 2001, Bd. 14, s. 32-48.
482 Kluttig-Altmann R., Kügler Μ., Bewegung in „Ziridava Studia Archaeologica” 2012, nr 26, Sachsen. Ein Beitrag zur Emanzipation der Deutschen Tonpfeifenforschung, „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 88-98. s. 167-190. Koperkiewicz A„ Badania archeologiczne ratusza Kluttig-Altmann R„ Kügler Μ., Internationale Terminologie der Tonpfeifenforschung, T. IV: polnisch-deutsch, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 104-106. Kluttig-Altmann R„ Kügler Μ., Tabak und Tonpfeifen im südlichen Ostseeraum und in Schlesien, Husum 2004. Kluttig-Altmann R., Mehler N. Die Emanzipation der deutschen Tonpfeifen-forschung. Frühe deutsche Tonpfeifenproduktion im 17. Jahrhundert, „Mitteilungen der Deutschen Gesellschaft für Archäologie des Mittelalters und der Neuzeit” 2007, Bd. 18, s. 71-81. Kluttig-Altmann R„ Tonpfeifenfunde im südlichen Ostseeraum und in Schlesien. Erste Ergebnisse einer internationalen Ausstellung im Ostpreussischen Landesmuseum Lüneburg, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 20-23. Knie J.G., Alphabetisch-StatistischTopographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien, mit Einschluss des ganzen jetzt zur Provinz gehörenden Markgrafthums Ober- Lausitz, und der Grafschaft Glatz, Breslau 1830. Knie J.G., Alphabetisch-statistisch-topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien, nebst beigefügter Eintheilung des Landes nach den Bezirken der drei Königlichen Regierungen, den darin enthaltenen Fürstenthümern und Kreisen, mit Angabe des Flächeninhaltes, der mittleren Erhebung über der
Meeresfläche, der Bewohner, Gebäude, des Viehstandes u.s.w., Breslau 1845. Knie J.G., Neuester Zustand Schlesiens: ein geographisch= statistisches Handbuch in gebrängter Kürze und aus Original-Quellen, Breslau 1836. Kniejski O., Jan I Kochcicki z Kochcic, Pan na Kochcicach, Zborowskim i Gierałtowicach. Człowiek z epitafium nagrobnego w lubeckim kościele, Lubliniec 2011. Köhler R., Adreßbuch. Oberschlesien, RusischPolen, Oest.-Schlesien 1914/1915, Gleiwitz 1915. Kopeczny Z., Dincă R., Tobacco Clay Pipes Discovered in the Historical Center of Timișoara, Lidzbarka Warmińskiego w 700-lecie lokacji miasta, „Gdańskie Studia Archeologiczne” 2014, t. 4, s. 91-92. Kovačič L., Lule iz zbirka Dubrovačkih muzeja, Dubrovnik 2011. Kowalczyk R„ Era Fryderyka IL Narodziny pruskiej potęgi gospodarczej w XVIII wieku, Katowice 2018. Kowalczyk R., Polityka gospodarcza Prus w „polskich”prowincjach w latach 1772-1806, „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2015, t. 11, s. 15-42. Krause W., Grundriss eines Lexikons bildender Künstler und Kunsthandwerker in Oberschlesien von den Anfängen bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, Oppeln 1933. Krawczuk W., Europa w czasach wojny trzydziestoletniej, [w:] Świat w XVII wieku, red. A. Podraża, [Wielka Historia Świata, t. 7], Kraków 2005. Kronika szkolna i gminna Zborowskiego, tłum, [b.i.] Porębska, oprać. J. Kosytorz, Zborowskie 2013 (oryg. K.P. Reschka, Schul, und Gemeindechronik von Zborowski, Zborowski 1873), [@:] https://www.zborowskie.info/docs/ Kronika_Zborowskie.pdf, dostęp: 10.09.2020. Królasik T., Potioritas czy subhastacja? Pomiędzy dawnym prawem polskim
a prawem francuskim w egzekucji sądowej w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2019,1.12, z. 1, s. 39-54. Krüger J.E, Vollständiges Handbuch der Münzen, Masse und Gewicht aller Länder der Erde, Quedlinburg - Leipzig 1830. Krzywdziński R., Jednorodne fajki gliniane ze stanowiska 125 w Gdańsku, [w:] Przez granice czasu, red. A. Buko, W. Duczko, Pułtusk 2008, s. 325-351. Kügler Μ., Μ. Raphaël, La pipe en terre á Marseille, Nice 2003, „Knasterkopf” 2004, Bd. 17, s. 124-125. Kügler Μ., 18e eeuwse Westerwald kleipijpen gevonden in Grenzhausen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1986, jg. 8, nr 29, s. 16. Kuśnierz J., Ceramiczne główki fajek ze zbiorów Muzeum Zamojskiego w Zamościu na tle krótkiej
Wykaz źródeł i literatury 483 historii palenia tytoniu w Europie i Polsce, „Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muzealne” 2014, t. 6, s. 123-154. Kügler Μ., Die Arbeiter der TonpfeifenManufaktur in Rostin. Möglichkeiten einer Analyse, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 43-50. Kügler Μ., Pfeifenbäckerei im Westerwald. Die Geschichte der Pfeifenbäckerei des unteren Westerwaldes von den Anfängen um 1700 bis heute, Köln 1995. Kügler Μ., Tonpfeifen. Ein Beitrag zur Geschichte der Tonpfeifenbäckerhandwerks in Deutschland, Quellen und Funde aus dem Kannenbäckerland, Höhr-Grenzhausen 1987. Kügler Μ., Zur Genealogie der Pfeifenbäcker familie Wille in Görlitz, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 97-103. Kwaśny Z., Wosch J., Tabele podatku gruntowego i ludności wsi śląskich z około 1765 roku, [Źródła do atlasu historycznego Śląska, 1.1], Wrocław 1975. Kwiatkowski K., Fajki z badań interwencyjnych przy odwachu w Stargardzie, [w:] XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. E. Fudzińska, Malbork 2013, s. 283-298. Kwiatkowski K., Jednorodne fajki gliniane z badań kwartału staromiejskiego w Stargardzie, „Materiały Zachodniopomorskie” 2009/2010, Nowa Seria 6/7, s. 357-383. Kwiatkowski K., Majewski Μ., Wyroby ceramiczne okresu nowożytnego, [w:] Archeologia Stargardu, 1.1: Badania zachodniej części kwartału V, red. K. Kwiatkowski, Stargard 2012, s. 113-145. Kwiatkowski K., Majewski Μ., Wyroby ceramiczne okresu nowożytnego, [w:] Archeologia Stargardu, t. 2: Badania na obszarze dawnego kościoła augustiańskiego, red. Μ. Majewski, Stargard 2016, s. 153-221.
Kwiatkowski K., Zespół jednorodnych fajek glinianych z badań archeologicznych kwartału IX w Stargardzie, [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. H. Paner, Μ. Fudziński, Gdańsk 2013, s. 71-90. Ławecka D„ Wstęp do archeologii, Warszawa Kraków 2003. Leclaire A., Kleinwerkzeuge zur Tonpfeifen herstellung in der Sammlung des Museums Georges Boias in Uzès/Frankreich, „Knasterkopf” 2004, Bd. 17, s. 49-54. Leonhardi F.G., Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Halle 1793. Leuchs J.C., Verfertigung der irdenen Waren; oder Sammlung der neuen Verbesserungen in der Fabrication des Porzelans, Steinguts, der Fajance, Schmelztiegel, irdenen Pfeifen, Baksteine und Töpfergeschirre, Nürnberg 1829. Libert L„ Brandenburgische Tabakspfeifen aus Ton, „Bodemfunde und Heimatforschung” 1977, H. 8, s. 20-23. Libert L„ Die Tonpfeifenmanufaktur Weissenspring, „Knasterkopf” 1990, Bd. 2, s. 9-11. Lingen B. van der, Aanvulling op „Een groep zeldzame eerste-generatiepijpen uit Amsterdams afval, 1590-1625”, „Jaarboek PKN. Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2015, s. 19-31. Lingen В. van der, Clay tobacco pipes from the 2001-2002 excavations of Warehouse No. 3, the Chief Secretary’s Quarters, the Kapitan Beya and additional pipes from the 1999 Tomonaga Hospital excavations in Dejima, Nagasaki, Japan, [w:] The Dejima trading post: A nationally designated historical site: Report from the excavation of the site of the chieffactors residence and the buildings on the western side of Dejima, vol. 2, Nagasaki 2008, s. 55-94. Lingen B. van
der, Clay tobacco pipes from the 2002-2005 excavations of Otona, the South and West Stone Wall and the West Water Gate, in Dejima, Nagasaki, Japan, [w:] The Dejima trading post: A nationally designated historical site: Report about restoration and reconstruction work. Report of the excavation of the South side of the stone wall, vol. 1, Nagasaki 2010, s. 345-365. Lingen B. van der, De Amsterdamse pijpenhandelaar Dirk Entvogel, zijn opvolger Jacob van der Werfen het handelsmerk Wapen van Gouda, „Jaarboek PKN. Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2015, s. 149-164. Lingen В. van der, De Pijpenmarkt op de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam: Ordonnanties, vrachttarieven, pijpenhandélaren en export, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2016, s. 67-123.
484 Lingen В. van der, Een „tobacqypyp met tin Meulen J. van der. De „Gouwenaars” van Alphen beslaegen” in een linnenkast in Dokkum, 1604, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen” 2014, s. 93-97. aan den Rijn, Alphen aan den Rijn 1986. Meulen J. van der, Goudse pijpenmakers en hun Lingen В. van der, Een groep zeldzame eerstegeneratiepijpen uit Amsterdams afval, 15901625, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek merken, Gouda 2003. Meyza К., Fajki gliniane z badań na placu Zamkowym w Warszawie, [w:] Między miastem a dworem. Badania archeologiczne placu Historische Tabakspijpen” 2014, s. 111-149. Lingen В. van der, Kleipijpen uit een beerput Zamkowego w Warszawie w latach 1977-1983, t. 4: Archeologia dawnej Warszawy, cz. 2, red. aan de Groenendaal en uit de voormalige stadsgracht te Woerden, 1590-1870, „Jaarboek PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Z. Polak, K. Meyza, Warszawa 2017, s. 259-280. Meyza K„ Fajki gliniane z drugiej połowy Tabakspijpen” 2017, s. 81-95. Lingen В. van der, Snollen in Limburg. Een achttiende eeuws recept om pijpen te „verglaasen”, „Pijpelogische Kring Nederland” 2015, jg. 37, nr 147, s. 110-114. Lingen В. van der, Van de Velde, Burgklij Ժ Zapfenbergh. Drie Amsterdamse tabaks- en pijpenhandelaren uit de 18e eeuw, [Utrecht] 2013. Lisowa E., Zbiórfajek odkrytych podczas badań na trasie W-Z we Wrocławiu, „Silesia Antiqua” 1983, t. 25, s. 125-138. Lorenz K., Wege zur Ortsgeschichte Ratschläge für schlesische Heimatforscher, „Schlesiche Geschichtsblätter” 1931, nr 1. Lučić B„ Clay pipes from Sirmium, „Journal of the Academie
Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 9-15. Lüderitz E., Die Rostiner Tonpfeifen Fabrik, „Heimatjahrbuch des Kreises Soldin” 1937, s. 125-129. Lule i počeci duhanske industrije u Cetinskoj krajini, red. D. Brković, D. Petričević, Sinj 2013. Magda-Nawrocka Μ., Zabudowa trzech działek przyrynkowych i kamienna studnia w Zielonej Górze, „Biblioteka Archeologii Środkowego XVIII i pierwszej połowy XIX w. z badań archeologicznych Zamku Królewskiego i miasta Warszawy, „Almanach Muzealny” 1999, t. 2, s. 5-21. Meyza K., Fajki gliniane z XVII w. i pierwszej połowy XVIII w. z badań archeologicznych Zamku Królewskiego i Starego Miasta w Warszawie, „Almanach Muzealny” 1997, t. 1, s. 31-44. Meyza K„ Tonpfeifenimporte aus West-und Osteuropa aus der zeit vor 1720 in Warschau, „Knasterkopf” 2005, Bd. 8, s. 31-34. Mielke H.-Р., Notizen zur Tonpfeifenproduktion im Veneto, „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 192. Mielke H.-Р., Tonpfeifenland Niederrhein. Zur Verbreitung der Pfeifenbäckerei zwischen Köln und den Niederlanden, „Knasterkopf” 2002, Bd. 15, s. 72-78. Mikłaszewicz D., Fajki z badań archeologicznych w Toruniu, „Pomorania Antiqua” 1995, t. XVI, s. 329-356. Mikłaszewicz D., Fajki z wraków zalegających na dnie Zatoki Gdańskiej, „Pomorania Antiqua” 1992, t. XV, s. 265-300. Misztal E., Szkoła podstawowa w Zborowskiem Maleczyński K., Herb miasta Wrocławia, „Sobótka” 1946,1.1, s. 3-23. w latach 1945-2000, Opole 2003 (praca magisterska), [@:] https://www.zborowskie.info/ docs/Praca_Eli_Misztal.pdf, dostęp: 23.09.2020. Morawski K., Wspomnienia z Turwi, Kraków Marchlewski J.B., Stosunki
społeczno-ekonomiczne w Ziemiach Polskich Zaboru Pruskiego, Lwów 1903. 1981. Morgenroth W, Das Geheimnis der echten Marczuk J., Zbiórfajek glinianych odkrytych podczas badań archeologicznych przy ulicy Bielańskiej 10 w Warszawie, „Warszawskie Schemnitzer Tabakspfeifen, „Knasterkopf” 2001, Bd. 14, s. 53-59. Nadodrza” 2004, z. 1, s. 156-163. Materiały Archeologiczne” 2012,1.10, s. 120-130. Maron J„ Dolny Śląsk w czasach habsburskich i pruskich, [w:] Dolny Śląsk. Monografia Mrozek P, Historia Dobrodzienia w datach do roku 2004, Dobrodzień 2004. Nachtrag zur Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und der demselben historyczna, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2009. incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz-,
Wykaz źnódeł i literatury 485 Polizey-Sachen etc. ergangenen und publicirten Preußler A., Die Eisenindustrie an der Lißwarthe Ordnungen, Edicte, Mandate, Rescripte, Bd. 19, im Kreise Guttentag OS., „Heimatkalender für Breslau 1788. Neuefeuerbrände. Herausgegeben von dem den Kreis Guttentag 1939” 1938, Jg. 3, s. 54-60. Verfasserder vertrauten Briefe über die innern Verhältnisse am prussischen Hofe seit dem tode Friedrichs II, H. 5, Amsterdam - Cölln 1807. Noch etwas zur Geschichte des Tabaksanbaues, „Journal für Fabrik, Manufaktur Handlung und Mode” 1806, Bd. 31. Nocuń P„ Grabny B., Przyczynek do dyskusji nad zakresem niezbędnych badań poprzedzających translokację lub rekonstrukcję budynku drewnianego na terenie muzeum na przykładzie tzw. fajczarni Preußler A., Glas und Porzellan im Kreise Guttentag OS., „Heimatkalender des Kreises Guttentag für das Jahr 1938” 1937, Jg. 2, s. 39-42. Przyrembel Z„ Farfurnie polskie dawne i dzisiejsze, Lwów 1935. Publicandum und Unterricht wegen schleuniger Rettung Verunglükter Personen = Obwieszczenie i informacya o prętkim ratowaniu osób w nieszczęście popadłych, Białystok 1798. z miejscowości Zborowskie, [w:] Architektura Puziuk J„ Akcesoria do palenia tytoniu z terenów dawnej Rzeczpospolitej w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie, „Materiały drewniana. Tradycja, dziedzictwo, współczesność, Archeologiczne” 2016, t. 41, s. 277-300. przyszłość, red. R. Cielątkowska, D. JankowskaWojtowicz, Gdańsk 2014, s. 204-213. Novum Corpus Constitutionum Prussico- Puziuk J., Fajki z badań archeologicznych w Krakowie - źródło mówiące o tradycji,
obyczajach i handlu mieszkańców nowożytnego Brandenburgensium Praecipue Marchicarum, Oder Neue Sammlung Königl. Preußl. und Churfürstl. Brandenburgischer, sonderlich in miasta, [w:] Zielonogórskie Spotkania Żródłoznawcze. Na tropie źródła i jego der Chur- und Marck-Brandenburg, Wie auch andern Provintzien, publicirten und ergangenen Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten, A. Górski, Zielona Góra 2015, s. 77-88. Puziuk J., Gliniane lulki z badań archeologicznych w Krakowie jako przykład Bd. 8, Berlin 1791. Oostveen J. van, Stam R., Productiecentra van wschodnioeuropejskiego modelu palenia tytoniu w nowożytnym mieście, [w:] jedzą, piją, lulki Nederlandse kleipijpen. Een overzicht van de stand van zaken, Tiel - Leiden 2011. Orzechowski К., Historia ustroju Śląska 1202- palą. Kulturowe aspekty korzystania z używek na przestrzeni dziejów. Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, red. A. Klonder, Bydgoszcz 2016, s. 171-186. 1740, Wrocław 2005. Oswald A., English Clay Tobacco Pipes, London 1960. Parys J., Herbarz ziemi lublinieckiej, Pawonków 2012. Paś Μ., Fajkarze krakowscy i ich prace w XIX wieku, „Rocznik Krakowski” 2014, t. 80, s. 219-222. Perlick A., Zur Geschichte der Tabakspfeifenfabrik in Zborowsky bei Lublinitz, „Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins” 1925-1927, nr 7-10, s. 153-155. Piotrowska J., Drewniany dom w Zborowskiem, [w:] Zabytek zadbany A.D. 2017, red. I. Liżewska, Warszawa 2017, s. 99-100. Preuss J.D.E., Die Lebensgeschichte des grossen Koenigs Friedrich von Preussen, Berlin 1834. Preuss J.D.E., Friedrich der Grosse. Eine
Lebensgeschichte, Berlin 1833. interpretacji, red. Μ. Dalidowicz, J. Dudek, Puziuk J., Nowożytne fajki z badań archeologicznych w Krakowie, „Materiały Archeologiczne” 2015, t. 40, s. 51-85. Puziuk J., Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Nowożytne akcesoria dopalenia tytoniu z badań archeologicznych na Zamku Krzyżtopór w Ujeździe, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 2018, t. 33, s. 175-195. Pysiewicz-Jędrusik R., Pustelnik A., Konopska B„ Granice Śląska, Wrocław 1998. Pyttel [b.i.]. Unsere neuen Ortsnamen, „Heimatkalender des Kreises Guttentag für das Jahr 1937” 1936, Jg. 1, s. 34-36. Raphaël Μ., Kügler Μ., Funde von Fort Le Bellegarde, Südfrankreich, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 138-141. Real-Handbuch des Bistums Breslau, T. 2: Historisch-statistische Übersicht über die
486 Verwaltungsbehörden, Anstalten und Schlesisches Güter-Adreßbuch, 8. Ausgabe, Seelsorgstellen des Bistums, Breslau 1929. Riesebieter O., Die deutschen Fayencen des 17. und 18. Jahrhunderts, Leipzig 1921. Breslau 1905. Schlesisches Güter-Adreßbuch, 12. Ausgabe, Robinson R.C., Tobacco Pipes of Corinth and of the Athenian Agora, „Hesperia: the Journal Breslau 1921. Schlesisches Güter-Adreßbuch, 14. Ausgabe, of the American School of Classical Studies at Breslau 1930. Schummel J.G., Reise durch Schlesien im Julius Athens” 1985, nr 54, s. 149-203. Sadebeck Μ., Plan von Breslau, Section 3, und August 1791, Breslau 1792. Schweickert Κ.-P., Tonpfeifenfunde aus der Aller Breslau 1866. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und demselben incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz- Justitz- Criminal- Geistlichen- in Walbeck (Ohrekreis), „Knasterkopf” 1999, Bd. 12, s. 25-29. Segeth W., Fabryka fajek glinianych w Zborowskiem, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, Consistorial- Kirchen-Sachen ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten [.], Bd. 6, Breslau 1763. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum nr 3/4, s. 105-114. Segeth W., Manufaktura fajek glinianych Schlesien und demselben incorporirten Grafschaft Glatz in Finanz- Justitz- Criminal- Geistlichen- (D-G), Katowice 2003. Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. III Consistorial- Kirchen-Sachen ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicten, Mandaten, Rescripten [.], Bd. 10, Breslau 1782. Sammlung aller in dem souverainen Herzogthum Schlesien und der demselben incorporirten (H-К), Katowice
2003. Seutter Μ., Wratislavia antiquissima et celeberrima Ducat. Silesiaci Metropolis, Grafschaft Glatz in Finanz- Polizey- Sachen etc. ergangenen und publicirten Ordnungen, Edicte, Mandate, Rescripte [.], Bd. 17, Breslau 1786. Sammlung der wichtigsten und nöthigsten, bisher aber noch nicht herausgegebenen Kayser- und Königlichen auch Hertzoglichen Privilegien, Statuten, Rescripten und Pragmatischen Sanctionen Des Landes Schlesien, T. 1, Leipzig 1736. Sandler C., Handbuch der Leistungsfähigkeit der gesammten Industrie des preussischen Staates, Leipzig 1873. Saurma H., Wappenbuch der Schlesischen Städte und Städtel, Breslau 1870. Schlesien: Bodenschätze und Industrie: Waren undfrmenkundliches Handbuch das Schlesische Industrie-Adreßbuch, Breslau 1936. Schlesische Provinzialblätter, Bd. 4, hrsg. T. Oelsner, Breslau 1865. Schlesische Provinzialblätter, Bd. 6 (Julius bis December), hrsg. K.K. Streit, EA. Zimmermann, Breslau 1787. Schlesisches allergnädigst confirmirtes Landschafts-Reglement, Breslau 9.07.1770 r. Schlesisches Firmen und Adreßbuch, hrsg. [b.i.] Stegemann, Oppeln 1892. w Zborowskiem, Częstochowa 1989. Sękowski R., Herbarz szlachty śląskiej, t. II Augsbourg [1720-1730]. Siwiak W., Funde preußischer Pfeifen in Polen auf der Grundlage publizierter Materialien. Ein Abriss der Forschungsproblematik, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 35-38. Siwiak W., Pfeifenfunde des 17. und 18. Jahrhunderts aus dem Stadtgebiet von Bydgoszcz (Bromberg), „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 165-170. Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Μ. Bielska-Łach, A.
Manteuffel-Szarota, wyd. 4, Warszawa 2003. Smiesing P.K., Brinkerink J.P., Onder de rook van Utrecht. Twee eeuwen tabakspijpenmakerij in Lauwerecht (1600-1800), [Stichtse Historische Reeks 14], Zutphen 1988. Smiesing P.K., Zimmermann E., Pruisische pijpenfabricage in Polen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1990, jg. 13 (50), s. 237-248. Sprengels P.N., Handwerke und Künste in Tabellen, Neunte Sammlung, Berlin 1772. Stam R., Een 19e-eeuwse stort in Höhr- Grenzhausen, „Pijpelogische Kring Nederland” 1991, jg. 14, nr 54, s. 339-344. Stam R.D., Vergeten Glorie. De economische ontwikkeling van de Nederlandse kleipijpennijverheid in de 17e en 18e eeuw, met speciale aandacht voor de export, Utrecht 2019.
Wykaz źródeł i literatury 487 * Staričeva Μ., Kolekcijata ot luli viv varnenskija muzej, „Izvestia na Narodniâ Muzej - Varna” Szot-Radziszewska E., Autentyzm i integralność obiektów architektury drewnianej w muzeach 1972, vol. 8:23, s. 81-99. « Stanke G., Tonpfeifen - Pfeifenton. Zur geologischen Geschichte des Rohstoffes, na wolnym powietrzu w Polsce. Translokacja i adaptacja - szanse i zagrożenia, [w:] Architektura „Knasterkopf” 2003, Bd. 16, s. 99-104. * Stankiewicz J., Dzieje tabakiery, Kraków 1976. Statistisch-topographische Uebersicht des Departements der Königlichen Preussischen Regierung zu Oppeln in Schlesien, Oppeln 1819. Stielow E., Die Lübtower Düne, „Heimatkalender für den Kreis Lauenburg i. Pom. für das Jahr 1933” 1933, s. 35-38. Straubel R., Biographisches Handbuch der preußischen Verwaltungs- und Justizbeamten 1740-1806/15, T. 1, Biographien А-L, [Einzelveröffentlichungen der historischen Kommission zu Berlin, Bd. 85, Einzelveröffentlichung des brandenburgischen Landeshauptarchivs, hrsg. von K. Neitmann, drewniana. Tradycja, dziedzictwo, współczesność, przyszłość, red. R. Cielątkowska, D. JankowskaWojtowicz, Gdańsk 2014, s. 272-281. Szultka Z., Handel morski i porty Brandenburgii-Prus w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku, „Studia Maritima” 2015, vol. XXVIII, s. 185-227. Szyniec G., Hutnictwo i górnictwo w Panoszowie, Lasowice Wielkie 2019. Tabaszewski W, Osadnictwo średniowieczne i nowożytne na stan. 9 i 10 w Stanisławicach, gm. Bochnia, [w:] Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce. Stanisławice, stan. 9 i 10,
pow. bocheński - Osady z okresu wpływów rzymskich i czasów nowożytnych, red. J. Rodak, Kraków Bd. VII], München 2009. Straubel R., Biographisches Handbuch der preußischen Verwaltungs- und Justizbeamten 2018, s. 197-296. Tomczak E., Zarys archeologii do 1944 roku, [w:] Archeologia. Górny Śląsk, red. E. Tomczak, 1740-1806/15, T. 2, Biographien M-Z, [Einzelveröffentlichungen der Katowice 2013, s. 243-299. Tomka G., Die archäologische Erforschung der Tonpfeifen in Ungarn. Eine Kurzübersicht, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 73-79. historischen Kommission zu Berlin, Bd. 85, Einzelveröffentlichung des brandenburgischen Landeshauptarchivs, hrsg. von K. Neitmann, Bd. VII], München 2009. Straubel R., Stettin als Handelsplatz und Wirtschaftlicher vorort Pommerns im Spätabsolutischen Preusen, „Jahrbuch für Geschichte Mittel und Ostdeutschlands. Zeitschrift für vergleichende und preussische Landesgeschichte” 2005, Bd. 50, s. 131-189. Strauß K., Die Fayencefabrik zu Glinitz (Oberschlesien), „Oberschlesien” 1919, Jg. 18, H. 9, s. 260-269. Świechowska A., Dukwicz R., Warsztat garncarski z końca XVII wieku, [w:] Szkice Staromiejskie, red. Topič N., Milosevic B., Turkish clay pipes from archaeological excavations in Dubrovnik, „Journal of the Académie Internationale de la Pipe” 2012, vol. 5, s. 17-25. Triest E, Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau 1864. Turek Z„ Fajka mniej szkodzi, Bydgoszcz 1993. Tyrol J., Ciasna z Jeżową. Wsie i parafia, Ciasna 1999. Tyrol J., Nad Liswartą i Potokiem Jeżowskim, Ciasna 2002. Uffenbach Z.C. von. Merkwürdige Reisen durch Niedersachsen, Holland
und Engelland, T. 3, Ulm 1754. Urbarze dóbr zamkowych Górnego Śląska z lat O. Puciaty, Warszawa 1955, s. 151-160. Szczech B„ W kręgu górnośląskich podań i legend. Biały Śląsk. Ziemia lubliniecka, 1571-1640, oprać. R. Heck, J. Petran, Wrocław 1963. Lubliniec 2012. Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Fajki w zbiorach Vallašek A., Dielňa па výrobu hlinených fajok na Spišskom hrade, „Archaeologia Historica” 1983, Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2011. Szewczyk-Wojtasiewicz Μ., Fajki z badań archeologicznych w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2017. t. 8, s. 233-241. Meulen J. van der. Het Goudse pijpmakersgeslacht Verziji, „Pijpelogische Kring Nederland” 1981, jg. 4, որ 15, s. 52-70.
488 Vincenz A. de, Marks on the pipes, [w:] Bere e fumare ai confini dell’impero. Caffè e tabacco Witkowska T„ Fajki z badań archeologicznych na placu Dominikańskim we Wrocławiu, „Silesia a Stari Bar nel periodo ottoman, red. S. Gelichi, L. Sabbionesi, Venezia 2014, s. 71-87. Antiqua” 1998, t. 39, s. 283-335. Vyšohlíd Μ., Bohemia, „Journal of the Academie Internationale de la Pipe” 2009, vol. 2, s. 17-25. Vyšohlíd Μ., Keramické dýmky v archeologických nálezech a jejich vypovídací možnosti, „Archeologie ve Středních Čechách” 2009, vol. 13, s. 965-1000. W cieniu wojen i rozbiorów: Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk, Warszawa 2014. Walkiewicz B., Fajki gliniane z badań archeologicznych przy ulicy Szyperskiej 21 w Poznaniu, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 2000, t. 5, s. 291-296. Walkiewicz B., Fajki gliniane z XVIII w. z badań archeologicznych Bramy Wielkiej w Poznaniu, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne” 1995, t. 3, s. 245-251. Walkiewicz B., Jednorodnefajki gliniane z badań archeologicznych na terenie podzamcza w Szczecinie, „Materiały Zachodniopomorskie” 2000, t. 46, s. 287-305. Walkiewicz B„ Kamiński R„ Fajki gliniane z badań archeologicznych ratusza w Kołobrzegu, „Materiały Zachodniopomorskie” 1996, t. 42, s. 389-399. Wąs G., Dzieje Śląska od 1526 do 1806 roku, [w:] Historia Śląska, red. Μ. Czapliński, Wrocław 2002. Weiner B., Contrafactur der Stadt Breslau 1562 (reprodukcja fotolitograficzna z reprintu (1826 rok) oryginału z 1562 roku, Breslau 1929). Weitzel A., Pomniki pobożności
po ślachetnej rodzinie hrabiów z Gaszyna na Górnym Szląsku, Opole 2003. Witkowska W, Wójcik J., Wyniki badań na stanowisku 8 w Truskolasach, województwo śląskie, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 2001- 2002, red. E. Tomczak, Katowice 2004, s. 53-59. Witkowska T., Der Handel mit Rostiner Witkowska T„ Manufaktura fajek glinianych z Roseina, gmina Myślibórz, „Materiały Zachodniopomorskie” 1989/90, t. 35/36, s. 283-300. Witkowska T., Znaleziska fajek z badań wykopaliskowych w Międzyrzeczu przy ulicach Świerczewskiego i Spokojnej, „Lubuskie Materiały Konserwatorskie” 2004, t. 2, s. 105-110. Witkowska T., Sinkowski S., Rosein st. 1, gm. Myślibórz, woj. gorzowskie, AZP 41-07/-, „Informator Archeologiczny” 1989, badania: 23, s. 99. Witkowska T„ Sinkowski S., Rosein st. 1, gm. Myślibórz, woj. gorzowskie, AZP 41-07/-, „Informator Archeologiczny” 1991, badania: 25, s. 135-136. Woźny J., Osiemnastowieczne fajki gliniane z Bydgoszczy. Możliwości i ograniczenia interpretacji źródła, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1999, t. 47, nr 3-4, s. 445-450. Woźny J„ Walory poznawcze archeologicznych znaleziskfajek glinianych z Bydgoszczy, [w:] Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, red. J. Żychlińska, A. Głowacka-Penczyńska, A. Klonder, Bydgoszcz 2016, s. 187-192. Zając J., Zimmermann E., Fajki gliniane, Gdynia 2011. Zdeb K„ Fajki nowożytne pochodzące z badań pomiędzy ulicami Długą i Piwną w Gdańsku, [w:] Pojęcie tradycji na przestrzeni dziejów, red. K. Łukomiak, Łódź 2017, s. 269-288. Zentral-Handelsregisterfür das Deutsche
Reich, „Vierte Beilage zum Deutschen Reichanzeiger und Königlich Preußischen Staatsanzeiger” z 17.02.1915 r„ nr40. Ziekursch J., Das Ergebnis derfriderizianischen Städteverwaltung und die Städteordnung Steins, Jena 1908. Ziekursch J., Hundert Jahre schlesischer Agrargeschichte: Vom Hubertusburger Frieden bis zum Abschluss der Bauernbefreiung, Breslau 1927. Tonpfeifen Aufgrund Archäologischer Funde, „Knasterkopf” 2005, Bd. 18, s. 39-42. Zientara В., Ze studiów nad historią techniki polskiego hutnictwa żelaznego do XVII wieku, „Przegląd Historyczny” 1952, t. 43, nr 2. Witkowska T„ Fajki gliniane i porcelanowe z badań w Bierzwniku, „Zeszyty Bierzwnickie” 1997, nr 2, s. 127-135. Zimmermann E., Akcja ratowania XVIII-wiecznejfabryki fajek glinianych w Zborowskiem, Gdańsk 1992.
Wykaz źródeł i literatury 489 Zimmermann E., Fajki gliniane, Gdańsk 1994. Zimmermann E., Fajki z badań archeologicznych w Rzucewie, Gdańsk 1990. Zimmermann E„ Kügler Μ., Die Marken auf den Tonpfeifen der Fabrik in Rostin, „Knasterkopf” 1992, Bd. 6, s. 15-20. Zimmermann E., Ratujmy fabrykę fajek w Zborowskiem, [w:] Fajki z kolekcji Michała Morawskiego, [Najpiękniejsze kolekcje fajek], Przemyśl 2009, s. 49-62. Zimmermann E., Wybrane zagadnienia z dziejów fajki glinianej, Gdańsk 1992. Zimmermann E., Zborowskie - polska Gouda, „Dawna Fajka Gliniana” 1988, nr 2, s. 55-58. Zimmermann F.A., Beyträge zur Beschreibung von Schlesien, Bd. 2, Brieg 1783. Żebracka-Prus A., Wybrane aspekty odrębności krajobrazu na przykładzie doliny Małej Panwi, Gliwice 2010 (praca doktorska), [@:] https://delibra.bg.polsl.pl/dlibra/ publication/1389/edition/1364/content, dostęp: 20.09.2020. Żurowski T„ Fajki gliniane, „Ochrona Zabytków” 1951, t. 4, s. 39-57. Inne opracowania Gałęza J., Inwentaryzacja konserwatorska budynku ze Zborowskiego, [b.m.] 1990. Gil Ł., Fajki oraz sposoby używania tytoniu na obszarze obecnych zachodnich ziem polskich od XVII do początku XX wieku (praca doktorska), Poznań 2010. Grabny B., Nocuń P., Sośnierz A., Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych przy dawnej fabryce fajek w miejscowości Zborowskie, pow. lubliniecki, stanowisko nr 11, Chorzów 2017. Konieczny A., Ekspertyza dendrochronologiczna. Zborowskie, pow. lubliniecki, drewniany budynek tzw. fajczarni, Toruń 2013. Mackiewicz Μ., Dokumentacja fotogrametryczna dawnej fajczarni w miejscowości Zborowskie, pow.
lubliniecki, woj. śląskie, Wrocław 2013. Przybyła M.M., Szczepanik P„ Sprawozdanie z archeologicznych badań magnetycznych i elektrooporowych przeprowadzonych w miejscowości Zborowskie, pow. lubliniecki, Kraków 2013. Źródła internetowe Alfred Bernard ks. (primog.) Radoliński zRadolina h. Leszczyc (ID: cz.I023368), [@:] http://www.sejm-wielki.p1/b/cz.I023368, dostęp: 20.09.2020. Andreas Thomas von Garnier, [@:] https://geneagraphie.com/getperson. php?personID=I560826 tree= 1, dostęp: 13.08.2020. Deklaracja „Biały Śląsk”: Śląsk ma szansę podbić światowe rynki, „Dziennik Zachodni” z 27 maja 2013 r„ [@:] http://www.dziennikzachodni.pl/ artykul/904977,deklaracja-bialy-slask-slask-maszanse-podbic-swiatowe֊rynki,id,t.html, dostęp: 11.08.2020. Edycja 2017, [(§ :] www.nid.pl/pl/Dla_ wlascicieli_i_zarzadcow/Zabytek_zadbany/ archiwum-konkursow/EDYCJA%202017/, dostęp: 15.07.2020. Excavation ofShakespearean-era ‘theatre pub’ The Boars Head Playhouse begins, [@:] www.
490 mola.org.uk/blog/boars-head-playhouseexcavation-begins, dostęp: 20.10.2020. Fabryka fajek w Zborowskiem, pałac w Patoce, pałac w Sierakowie Śląskim, pałac w Panoszowie, [@:] https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/ Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawieniazabytkow-nieruchomych/stan%20na%20 30.06.2020/SLS-rej.pdf, dostęp: 23.09.2020; https:/!mapy.zabytek.gov.pl/nid/, dostęp: 23.09.2020. Fabrykanci fajek i fabryka, [@:] https://www. zborowskie.info/articles/fabrykanci-fajek-ifabryka, dostęp: 19.10.2020. Friedrich Rappard, [@:] www.heidermanns.net/ gen-pers.php?ID=69911, dostęp: 14.07.2020. Garnier, [@:] http://www.arekkp.pl/arystokracja. html#Garnier, dostęp: 14.03.2016. Georg Heinrich Traugott von Holly, [@:] https:// vonholly.weebly.com/der-vater-der-josephavon-holly.html, dostęp: 9.09.2020. Gmina wiejska Ciasna. Powiat lubliniecki, [@:] https://katowice.stat.gov.pl/vademecum/ vademecum_slaskie/portrety_gmin/powiat_ lubliniecki/gmina_ciasna.pdf, dostęp: 15.07.2020. Grodzisko. Panoszów, [@:] https://zabytek.pl/pl/ obiekty/g-290599, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen van Goudse pijpenfabrieken 17e է/m 20e eeuw, [@:] www.goudsekleipijpen.nl/ kleipijpen-bewerkt-19e-eeuw/grospenningen, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen, [@:] www.claypipes.nl/allerlei/ grospenningen/, dostęp: 20.09.2020. Grospenningen, [@:] www.kleipijpen.nl/info/ productieproces/grospenningen/, dostęp: 20.09.2020. Hugo Juliusz Radoliński, [@:j https://www.ipsb. nina.gov.pl/a/biografia/hugo-juliusz-radolinski, dostęp: 15.09.2020. Kamieńsko Pas 45 - Słup 27 -1, [@:] https:// kpbc.umk.pl, dostęp: 30.08.2020.
Kochcice, [@:] https://www.palaceslaska.pl/ index.php/indeks-alfabetyczny/k/554-kochcice, dostęp: 12.08.2020. Krzywiczyny od tyłu, [@:] https://architecture. flog.pl/, dostęp: 14.09.2020. Mapa topograficzna Messtischblatt, tytuł: Schlackenufer, arkusz: 5178, skala 1:25 000,1937, 1937 rok, [@:] http://amzpbig.com/maps/025_ TK25/5178_Schlackenufer_1937.jpg, dostęp: 11.08.2020. Pałac w Turawie, [@:] http://www.kotorz.pl/ palac-w-turawie.html, dostęp: 14.03.2016. Panoszów, [@:] https://www.palaceslaska. pl/index.php/indeks-alfabetyczny/p/1075panoszow, dostęp: 14.09.2020. Patoka, [@:] http://www.palaceslaska.pl/index. php/indeks-alfabetyczny/p/1853-patoka, dostęp: 15.09.2020. Royal Goedewaagen. History, [@:] www. goedewaagen.nl/en/our-world/royalgoedewaagen/, dostęp: 15.07.2020. Saw Close dig brings out the crowds, [@]: https:// bathnewseum.com/2015/10/31 /saw-close-digbrings-out-the-crowds/, dostęp: 20.10.2020. Schummel, Johann Gottlieb, [@:] www.deutschebiographie.de, dostęp: 14.07.2020. Sołectwa, [@:] https://ciasna.pl/cms/3035/ sołectwa, dostęp: 11.08.2020. Zimmermann, Friedrich Albert, [@:] www. deutsche-biographie.de, dostęp: 14.07.2020. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author2 | Papaj, Barbara 19XX- |
| author2_role | edt |
| author2_variant | b p bp |
| author_GND | (DE-588)1251578950 |
| author_facet | Papaj, Barbara 19XX- |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047833411 |
| ctrlnum | (OCoLC)1298748240 (DE-599)BVBBV047833411 |
| era | Geschichte 1750-1800 gnd Geschichte 2013-2014 gnd |
| era_facet | Geschichte 1750-1800 Geschichte 2013-2014 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03244nam a2200661 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047833411</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220831 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220211s2020 ac|| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788395823947</subfield><subfield code="9">978-83-958239-4-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1298748240</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047833411</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem</subfield><subfield code="b">wyniki badań, studia, konteksty</subfield><subfield code="c">redakcja naukowa Barbara Papaj</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Chorzów</subfield><subfield code="b">Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">490 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten, Porträts</subfield><subfield code="c">30 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Inhaltsverzeichnis und Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1750-1800</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 2013-2014</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Badania archeologiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Fajki</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Przedsiębiorstwo produkcyjne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Stanowiska archeologiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zabytki archeologiczne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Tonpfeife</subfield><subfield code="0">(DE-588)4140584-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Ausgrabung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129464-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Fabrik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4250288-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zborowskie</subfield><subfield code="g">Lubliniec</subfield><subfield code="0">(DE-588)1252542828</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Zborowskie</subfield><subfield code="g">Lubliniec</subfield><subfield code="0">(DE-588)1252542828</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Tonpfeife</subfield><subfield code="0">(DE-588)4140584-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Fabrik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4250288-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1750-1800</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Zborowskie</subfield><subfield code="g">Lubliniec</subfield><subfield code="0">(DE-588)1252542828</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Tonpfeife</subfield><subfield code="0">(DE-588)4140584-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="2"><subfield code="a">Fabrik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4250288-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Ausgrabung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4129464-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 2013-2014</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Papaj, Barbara</subfield><subfield code="d">19XX-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1251578950</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220831</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033216637</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09033</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">330.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09033</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna) dbn Zborowskie Lubliniec (DE-588)1252542828 gnd |
| geographic_facet | Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna) Zborowskie Lubliniec |
| id | DE-604.BV047833411 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T19:09:38Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:22:36Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788395823947 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033216637 |
| oclc_num | 1298748240 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 490 Seiten Illustrationen, Karten, Porträts 30 cm |
| psigel | BSB_NED_20220831 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" |
| record_format | marc |
| spelling | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty redakcja naukowa Barbara Papaj Chorzów Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie" 2020 490 Seiten Illustrationen, Karten, Porträts 30 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Inhaltsverzeichnis und Zusammenfassung in englischer Sprache Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie) dbn Geschichte 1750-1800 gnd rswk-swf Geschichte 2013-2014 gnd rswk-swf Badania archeologiczne dbn Fajki dbn Przedsiębiorstwo produkcyjne dbn Stanowiska archeologiczne dbn Zabytki archeologiczne dbn Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie) jhpk Tonpfeife (DE-588)4140584-5 gnd rswk-swf Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd rswk-swf Fabrik (DE-588)4250288-3 gnd rswk-swf Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna) dbn Zborowskie Lubliniec (DE-588)1252542828 gnd rswk-swf Zborowskie Lubliniec (DE-588)1252542828 g Tonpfeife (DE-588)4140584-5 s Fabrik (DE-588)4250288-3 s Geschichte 1750-1800 z DE-604 Ausgrabung (DE-588)4129464-6 s Geschichte 2013-2014 z Papaj, Barbara 19XX- (DE-588)1251578950 edt Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie) dbn Badania archeologiczne dbn Fajki dbn Przedsiębiorstwo produkcyjne dbn Stanowiska archeologiczne dbn Zabytki archeologiczne dbn Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie) jhpk Tonpfeife (DE-588)4140584-5 gnd Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd Fabrik (DE-588)4250288-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4140584-5 (DE-588)4129464-6 (DE-588)4250288-3 (DE-588)1252542828 |
| title | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty |
| title_auth | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty |
| title_exact_search | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty |
| title_exact_search_txtP | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty |
| title_full | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty redakcja naukowa Barbara Papaj |
| title_fullStr | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty redakcja naukowa Barbara Papaj |
| title_full_unstemmed | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem wyniki badań, studia, konteksty redakcja naukowa Barbara Papaj |
| title_short | Śląska fabryka fajek glinianych w Zborowskiem |
| title_sort | slaska fabryka fajek glinianych w zborowskiem wyniki badan studia konteksty |
| title_sub | wyniki badań, studia, konteksty |
| topic | Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie) dbn Badania archeologiczne dbn Fajki dbn Przedsiębiorstwo produkcyjne dbn Stanowiska archeologiczne dbn Zabytki archeologiczne dbn Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie) jhpk Tonpfeife (DE-588)4140584-5 gnd Ausgrabung (DE-588)4129464-6 gnd Fabrik (DE-588)4250288-3 gnd |
| topic_facet | Śląska Fabryka Fajek (Zborowskie) Badania archeologiczne Fajki Przedsiębiorstwo produkcyjne Stanowiska archeologiczne Zabytki archeologiczne Fajki / produkcja i handel / Polska / Zborowskie (województwo śląskie) Tonpfeife Ausgrabung Fabrik Zborowskie (woj. śląskie, pow. lubliniecki, gm. Ciasna) Zborowskie Lubliniec |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033216637&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT papajbarbara slaskafabrykafajekglinianychwzborowskiemwynikibadanstudiakonteksty |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis