Bolesław Chrobry: Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Lira
2021
|
| Ausgabe: | Wydanie pierwsze |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 332 Seiten Illustrationen 22 cm |
| ISBN: | 9788366966956 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047807127 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220304 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 220131s2021 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788366966956 |9 978-83-66966-95-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1296299750 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047807127 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Samp, Mariusz |d 1990- |e Verfasser |0 (DE-588)1208315382 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Bolesław Chrobry |b Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |c Mariusz Samp |
| 250 | |a Wydanie pierwsze | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Lira |c 2021 | |
| 300 | |a 332 Seiten |b Illustrationen |c 22 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 600 | 0 | 7 | |a Bolesław |b I. |c Polen, König |d 967-1025 |0 (DE-588)118661183 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 653 | 1 | |a Bolesław / I Chrobry / (król Polski / około 967-1025) | |
| 653 | 2 | |a Polska / 992-1025 (Bolesław I Chrobry) | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4006804-3 |a Biografie |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Bolesław |b I. |c Polen, König |d 967-1025 |0 (DE-588)118661183 |D p |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220304 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033190724 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09021 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09021 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804183339955912704 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI Wstęp....................................... 9 ROZDZIAŁ PIERWSZY U boku wielkiego ojca............................................... 13 Rodzina Bolesława...................................................14 Narodziny upragnionego potomka....................... 19 W niewoli cesarskiej................................................21 Dwie pierwsze żony w życiu Bolesława.................26 Ślub z Emnildą........................................................ 31 Dagome iudex a Bolesław Chrobry........................ 35 ROZDZIAŁ DRUGI Trudne rządów początki.............................. Konflikt z Odą..........................................................44 Wyprawa na Brennę (992) i stosunki polsko-ruskie..........................................49 Interwencja na Połabiu (995) i spotkanie z Ottonem III........................................ 53 ROZDZIAŁ TRZECI Przełomowy rok tysięczny..........................................57 Misja św. Wojciecha.................................................58 Zjazd gnieźnieński...................................................62 Bolesław Chrobry w Akwizgranie?........................75 Śmierć Ottona III i koniec marzeń o trwałej współpracy polsko-niemieckiej.............. 79 5 43
BOLESŁAW CHROBRY ROZDZIAŁ CZWARTY Wybuch konfliktu z Henrykiem II............................85 Walka w Rzeszy o spuściznę po Ottonie III.......... 86 Ofensywa piastowska na Połabiu............................89 Niefortunny zjazd w Merseburgu.......................... 93 Opanowanie Pragi — Bolesław Chrobry u szczytu potęgi........................................................99 ROZDZIAŁ PIĄTY Zmagania na Połabiu w 1003 roku..........................107 Wsparcie militarne dla Henryka ze Schweinfurtu................................108 Miśnieńska eskapada............................................. 110 ROZDZIAŁ SZÓSTY Wyparcie Piastów z Czech i Połabia (1004) — największa klęska militarna Bolesława Chrobrego.................. 115 Nieudany rajd zimowy Henryka II.......................116 Zamiana ról i klęska Piasta w Czechach.............. 118 Upadek Budziszyna i koniec fatalnej serii........... 122 ROZDZIAŁ SIÓDMY Wielka wyprawa niemiecka na Polskę (1005)...... 127 Początek wojny.......................................................128 Krwawa bitwa pod Krosnem Odrzańskim i pokój poznański.................................................. 130 ROZDZIAŁ ÓSMY Aktywność militarna Bolesława Chrobrego wiatach 1007-1013...................................................... 137. Odzyskiwanie strat i spektakularne zwycięstwo Piasta.................................................. 138 Mężna obrona Śląska w 1010 roku........................ 141 Upragniony pokój.................................................. 144 6
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Ostatnie zmagania polsko-niemieckie................... 147 Udane działania defensywne (1015)......................148 Powtórka z historii i pokój w Budziszynie (1018)................................. 153 ROZDZIAŁ DZIESIĄTY Stosunki Bolesława Chrobrego z Rusią..................163 Misja św. Brunona z Kwerfurtu u Pieczyngów... 164 Przymierze ze Światopełkiem Przeklętym........... 168 Fiasko wyprawy interwencyjnej na Rusi (1013)..........................................................172 Zamiana ról — przebieg wydarzeń 1017 roku.....175 Sądna bitwa — Wołyń nad Bugiem (22 lipea 1018 roku)................................. W bogatym Kijowie............................................... 190 Bolesław Chrobry bigamistą?................................194 Delegacja Chrobrego w Konstantynopolu...........201 Odwrót wojsk polskich.......................................... 203 ROZDZIAŁ JEDENASTY Koronacja i kres rządów............................................ 209 Ostatnie lata panowania Bolesława.....................210 W trosce o zbawienie duszy.................................. 214 Wywyższenie koroną.............................................222 Śmierć i pochówek.................................................233 Nowy dziedzic i król.............................................. 238 Zakończenie..................................................................243 Tablice genealogiczne.................................................249 Przypisy.......................................................................... 259 Wybrana
bibliografia................................................ .309 179
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Źródła Adémar de Chabannes, Chronique, wyd. J. Chavanon, Paris 1897. Annales Altahenses maiores, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germanicarum 4 (1891). Annales Hildesheimenses, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germanicarum 8 (1878). Chronicon Novaliciense, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 7 (1846). Annales Quedlinburgenses, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 3 (1839). Annalista Saxo, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 6 (1844). Brunon z Kwerfurtu, Żywot pięciu braci męczenników, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, przeł. K. Abgarowicz, oprać. J. Karwasińska, Warszawa 1966. Fundatio Brunvilarensis monasterii — Brunvilarensis monasterii fundatorum actus, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 14 (1883). Gall Anonim, Kronika polska, przeł. R. Gródecki, wstęp i oprać. M. Plezia, Wrocław 2003. Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, przeł. S. Gawęda i in„ Warszawa 1961. 309
BOLESŁAW CHROBRY Kosmasa Kronika Czechów, przeł. M. Wojciechowska, Warszawa 1968. Kronika Thietmara, przeł. M.Z. Jedlicki, posł. K. Ożóg, Kraków 2005. Kronika wielkopolska, przeł. K. Abgarowicz, wstęp i oprać. B. Kürbis, Kraków 2010. Nagrobek Bolesława Chrobrego, [w:] Monumenta Poloniae Historica 1 (1864). Powieść minionych lat. Najstarsza kronika kijowska, przeł. i oprać. F. Sielicki, Wrocław 2005. Vita Heinrici II. imperatoris auctore Adalboldo, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scripteres 4 (1841). Wipon, Chwalebne czyny cesarza Konrada II, przeł. E. Milkamanowicz, wstęp J. Sochacki, Kraków 2005. Z Damianiego żywotu św. Romualda, [w:] Monumenta Poloniae Historica 1 (1864). Opracowania Adamczuk A., Szczerbiec — miecz sprawiedliwości. Próba analizy ikonologicznej, „Roczniki Humanistyczne” 2012, t. 60, z. 4. Althoff G., Otto III. und Heinrich II. in Konflikten, [w:] Otto III. — Heinrich IL, Eine Wende?, red. B. Schneidmüller, S. Weinfurter, Sigmaringen 1997. Althoff G., Ottonowie. Władza królewska bez państwa, przeł. M. Tycner-Wolicka, Warszawa 2009. Anisimow J., Historia Rosji od Ruryka do Putina, Warszawa 2017. Artier G., Die Zusammensetzung der deutschen Streitkräfte in den Kämpfen mit den Slawen von Heinrich I. bis Friedrich L, „Zeitschrift des Vereins Thüringische Geschichte und Altertumskunde” 1913, t. 21, z. 2. 310
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Babij R, Chrobry w Merseburgu, To był zamach!, „Szkoła Nawigatorów” 2016, nr 11. Babij R, Wojskowość Słowian połabskich, 1.1, Wrocław 2017. Balzer O., Genealogia Piastów, wstęp J. Tęgowski, Kraków 2005. Banaszkiewicz J., Bolesław i Peredsława. Uwagi o uroczystości stanowienia władcy w związku z wejściem Chrobrego do Kijowa, „Kwartalnik Historyczny” 1990, R. 97, nr 3-4. Banaszkiewicz J., Dąbrówka „christianissima” i Mieszko poganin (Thietmar, IV, 55-56-, Gall, I, 5-6), [w:] Nihil superfluum esse. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. J. Dobosz, J. Strzelczyk, Poznań 2000. Barański M.K., Agenci Bolesława Chrobrego, [w:] Patriae commodis serviens... Być Ojczyźnie pożytecznym... Księga pamiątkowa dedykowana prezydentowi RP Ryszardowi Kaczorowskiemu, red. W.J. Wysocki, Warszawa 2008. Barański M.K., Dynastia Piastów w Polsce, Warszawa 2005. Barkowski R.R, Bitwy Słowian, Warszawa 2018. Barkowski R.R, Budziszyn 1002-1018, Warszawa 2018. Barkowski R.R, Kijów 1018, Warszawa 2019. Barkowski R.R, Tajemnice początków państwa polskiego 966, Warszawa 2019. Beumann H., Die Ottonen, Stuttgart — Berlin — Köln 1987. Białuński G., Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999. 311
BOLESŁAW CHROBRY Bláhová M., Biskup Vojtěch a česká společnost, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo świętego Wojciecha, red. A. Bardak, Katowice 1998. Bogacki M., Charakter występowania wojowników obcych w siłach zbrojnych monarchii wczesnopiastowskiej, „Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej” 2005, numer specjalny. Bogacki M., Okrucieństwo wojenne w Polsce wczesnośredniowiecznej w świetle źródeł pisanych, „Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej” 2004, t. 8. Bogacki M., Obronny charakter granic pierwszej monarchii wczesnopiastowskiej, [w:] Od najazdów pogańskich dotąd są państwa Waszej Królewskiej Mości spokojne... Studia ofiarowane w siedemdziesiątą rocznicę urodzin profesorowi Karolowi Olejnikowi, red. Z. Pilarczyk, M. Franz, Toruń 2008. Bogdanowicz P., Co można wydedukować z Kroniki Thietmara? Ważnyfragment z dziejów panowania Bolesława Chrobrego, „Nasza Przeszłość” 1959,1.10. Bogdanowicz P., Geneza aktu dyplomatycznego zwanego Dagome iudex, „Roczniki Historyczne” 1959, R. 25, z. 1. Bogusławski W., Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII w., Poznań 1892. Borawska D., Dobromir, [w;] Słownik starożytności słowiańskich , 1.1, Wrocław 1961. Borawska D„ Margrabia Miśni Ekkehard i Ludolfingowie, „Kwartalnik Historyczny” 1979, R. 86, nr 4. Borecki M., Rok 1002 na tle stosunków politycznych pohkoniemieckich. Próba rewizji utrwalonych stereotypów, „Gubernaculum et Administratio” 2002, nr 2. 312
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Bortnowski W., Odra i Nysa w systemie obronnym Polski pierwszych Piastów, „Bellona” 1948, R. 30, z. 10/11. Bortnowski W., Walki w obronie niepodległości Polski w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1952. Brankačk ƒ., Die sorbische Bevölkerung zwischen Saale und Neisse unter deutscher Feudalherrschaft (11. bis 13. Jahrhundert), [w:] Die Slawen in Deutschland. Geschichte und Kultur der slawischen Stämme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrhundert. Ein Handbuch, red. J. Hermann, Berlin 1985. Brankačk J., Mětšk F., Geschichte der Sorben, 1.1: Von den Anfängen bis 1789, Bautzen 1977. Brückner A., Bolesław Chrobry, „Slavia Occidentalis” 1928, t. 7. Brüske W., Untersuchungen zur Geschichte des Lutizenbundes. Deutsch-wendische Beziehungen des 10-12. Jahrhunderts, Münster — Köln 1955. Bulin H., Česko-veletské a polsko-veletské vztahy ve druhé polovině 10. století, [w:] Studia z dziejów polskich i czechosłowackich, red. E. i K. Maleczyńscy, Wrocław 1960. Bulin H., Polský stát Měška I. a Čechy. Příspěvek к dějinám vztahů česko-polských v druhé polovině 10. století, „Slovanské Historické Studie” 1961, t. 4. Bunar R, Sroka S.A., Słownik wojen, bitew i potyczek w średniowiecznej Polsce, Kraków 2004. Callier E., Wojny Bolesława Chrobrego pod względem geograficznym 1002-1018, Poznań 1888. Cohn A., Kaiser Heinrich der Zweite, Halle 1867. Claude D., Geschichte des Erzbistums Magdeburg bis in das 12. Jahrhundert, 1.1, Köln — Wien 1972. 313
BOLESŁAW CHROBRY Czaja D.A., Warownia głogowska w dobie pierwszych Piastów. Znaczenie militarne Głogowa w X-XII wieku, Głogów 2010. Czajkowski A.F., The Congress of Gniezno in the year 1000, „Speculum” 1949, vol. 24, no. 3. Czwojdrak В., Emnilda (ok. 970/975 — 1016/1017), [w:] Poczet władczyń Polski, red. B. Czwojdrak, Kraków 2017. Dalewski Z., W poszukiwaniu poprzedników — pierwsi Piastowie i ich wizja własnej przeszłości, [w:] Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, 1.1, red. J. Banaszkiewicz, A. Dąbrówka, P. Węcowski, Warszawa 2018. Dąbrowski E., Funkcje obronne przejść w rejonie ujścia Bobru za pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Dąbrowski E„ Wczesnośredniowieczny system obronny Krosna Odrzańskiego w świetle badań terenowych na tle kroniki Thietmara, Krosno Odrzańskie 2009. Dąbrowski K., Nagrodzka-Majchrzyk T„ Tryjarski E„ Hunowie europejscy. Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Wrocław 1975. Dembińska M., Ademar de Chabannes, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. 1, Wrocław 1961. Dembińska M., Wzorzec kobiety słowiańskiej w kronikach Galla Anonima, Kosmasa i Nestora, [w.·] Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. D. Gawinowa i in., Warszawa 1991. Dobosz J., Bolesław I Chrobry Wielki, [w:] Słownik władców polskich, red. J. Dobosz, Poznań 1997. 314
WYBRANA BIBLIOGRAFÍA Dobosz J„ Gniezno jako centrum monarchii piastowskiej, „Studia nad dawną Polską” 2015, t. 4. Dudek J., List Brunona z Kwerfurtu do Henryka II i „De administrando imperio” (cap. 37) Konstantyna Porfirogenety: próba rekonstrukcji trasy misyjnej Brunona do kraju Pieczyngów, [w:] Bruno z Kwerfurtu. Osoba — dzieło — epoka, red. M. Dygo, W. Fałkowski, Pułtusk 2010. Dudek ]., Zjazd gnieźnieński 1000 r. jako wyraz realizacji polityki cesarstwa Ottonów wobec Europy Środkowo-Wschodniej, [w:] Szprotawski epizod zjazdu gnieźnieńskiego w roku 1000, red. H. Szczegóła, Szprotawa — Zielona Góra 2000. Dworsatschek M., Sprawa koronacji Bolesława Chrobrego w świetle literatury, [w:] Monastycyzm. Słowiańszczyzna i państwo polskie, red. K. Bobowski, Wrocław 1994. Dzieduszycki W., Przybył M„ Rok 1000. Droga cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie, „Z Otchłani Wieków” 2000, R. 55, nr 3-4. Dzieduszycki W., Przybył M„ „Trakt cesarski” — próba odtworzenia przebiegu drogi pielgrzymki Ottona III do Gniezna na podstawie analizy źródeł pisanych i archeologicznych, [w:] Trakt cesarski Iława — Gniezno — Magdeburg, red. W. Dzieduszycki, M. Przybył, Poznań 2002. Endres R., Die Schweinfurter Fehde und ihre Folgen, [w:] Vor 1000 Jahren. Die Schweinfurter Fehde und die Landschaft am Obermain 1003. Referate des wissenschaftlichen Kolloquiums am 4. und 5. Juli 2003 in der Bibliothek Otto Schäfer in Schweinfurt, red. E. Schneider, B. Schneidmüller, Schweinfurt 2004. Epperlein S., Voraussetzungen, Ursachen und Charakter der ersten Etappe der feudalen deutschen Ostexpansion im 10.
und 11. Jahrhundert, [w:] Die 315
BOLESŁAW CHROBRY Slawen in Deutschland. Geschichte und Kultur der slawischen Stämme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrhundert, Ein Handbuch, red. ƒ. Hermann, Berlin 1985. Erkens F.R., Fürstliche Opposition in ottonish-salisher Zeit, Überlegungen zum Problem der Krise des frühmittelalterlichen deutschen Reiches, „Archiv für Kulturgeschichte” 1982, voi. 64, issue 2. Foryt A., Wyprawa Chrobrego na Kijów 1018, Zabrze — Tarnowskie Góry — Połomia 2018. Fried J., Otton III i Bolesław Chrobry. Miniatura dedykacyjna z Ewangeliarza z Akwizgranu. Zjazd gnieźnieński a królestwo polskie i węgierskie. Analiza ikonograficzna i wnioski historyczne, przeł. E. Kaźmierczak, W. Leder, Warszawa 2000. Gackowski T., Księgi V i VI „Kroniki Thietmara z Merseburga polityczną odpowiedzią na Brunonowy „List do Henryka II”, „Teka Historyka” 2009, z. 36-37. Gansiniec R., Nagrobek Bolesława Wielkiego, „Przegląd Zachodni” 1951, R. 7, nr 7-8. Górecki R, lus ducale revisited: twelfth-century narratives ofPiast power, [w:] The Gallus Anonymous and his chronicle in the context of twelfth-century historiography from the perspective of the latest research, red. K. Stopka, Kraków 2010. Grabski A.F., Bolesław Chrobry 967-1025, Warszawa 1970. Grabski A.F., Bolesław Chrobry. Zarys dziejów politycznych i wojskowych, Warszawa 1966. Grabski A.F., Geneza wojen polsko-niemieckich na początku XI wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1960, t. 5. 316
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Grabski A.F., Od Poznania do Merseburga (1005-1012), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, t. 9, ci. 2. Grabski A.F., Polska sztuka wojenna w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1959. Grabski A.F., Studia nad stosunkami polsko-ruskimi w początkach XI wieku, „Slavia Orientalis” 1957, R. 6. Grabski A.F., Wojny państwa polskiego przeciwko agresji feudałów niemieckich w latach 1003-1005, „Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej” 1956, nr 3. Grabski A.F., Nadolski A., Wojskowość polska w okresie wczesnofeudalnym, [w:] Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864,1.1, red. J. Sikorski, Warszawa 1965. Gumilow L., Od Rusi do Rosji, przeł. E. Rojewska-Olejarczuk, Warszawa 2004. Hauziński J., Synod gnieźnieński roku 1000 a ideologia cesarskiego uniwersalizmu, [w:] Opuscula minora in memoriam Iosepho Spors, Stolpensi 1993. Hertel J., Imiennictwo dynastii piastowskiej we wcześniejszym średniowieczu, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 1980, R. 79, z. 2. Hlawitschka E., Der Thronwechsel das Jahres 1002 und die Konradiner. Eine Auseinandersetzung mit zwei Arbeiten von Armin Wolf und Donald C. Jackman, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte” 1993, voi. HO. Hlawitschka E., Merkst du nicht, dass dir das vierte Rad am Wagen fehlt?”. Zur Thronkandidatur Ekkehards von Meissen (1002) nach Thietmar, Chronicon IV, c. 52, [w:] Geschichtsschreibung und geistiges Leben im Mittelalter. Festschriftfür Heinz Löwe zum 65. Geburtstag, red. K. Hauck, H. Mordek, Köln 1978. 317
BOLESŁAW CHROBRY Hlawitschka E., Untersuchungen zu den Thronwechseln der ersten Hälfte des 11. Jahrhunderts und zur Adelsgeschichte Süddeutschlands, Sigmaringen 1987. Holtzmann R., Geschichte der sächsischen Kaiserzeit (900-1024), Berlin 1960. Janicki К., Klątwa Przedsławy. Dlaczego arcybiskup Gaudenty przeklął Polskę?, https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/ll/06/ klatwa-przedslawy-dlaczego-arcybiskup-gaudentyprzeklal-polske/. Janicki K., Śmierć Bolesława Chrobrego. Jakie były ostatnie słowa wielkiego króla?, https:// wielkahistoria.pl/smierc-boleslawa-chrobrego-jakiebyly-ostatnie-slowa-wielkiego-krola/. Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, posl. T. Jasiński, Poznań 2004. Jasiński T., Tytulatura Bolesława Chrobrego na zjeździe gnieźnieńskim, [w:] Memoriae amici et magistri. Studia historyczne poświęcone pamięci prof. Wacław Korty (1919-1999), red. M. Derwich, W. Mrozowicz, R. Żerelik, Wrocław 2001. Jedlicki M.Z., Układ merseburski z roku 1013, „Przegląd Zachodni” 1952, R. 8, nr 7-8. Kamieński A., Emnilda, [w:] Słownik władców polskich, red. J. Dobosz, Poznań 1997. Kapiszewski H., Droga św. Wojciecha z Saksonii do Polski wiodła przez Panonię, „Nasza Przeszłość” 1957, t. 6. Kara M., Początki i rozwój wczesnośredniowiecznego ośrodka grodowego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, [w:] Civitates principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej, red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno 1998. 318
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Kawczyński M., Wyprawy Bolesława Chrobrego na Ruś — rozważania na podstawie kronik z epoki, [w:] Na z góry upatrzonych pozycjach, red. B. Międzybrodzki i in., Warszawa — Zabrze 2011. Kętrzyński S., Karol Wielki i Bolesław Chrobry, „Przegląd Historyczny” 1946, t. 36. Kętrzyński S., Polska X-XI wieku, Warszawa 1961. Koczy L., Vitupero e la Polonia (963-1002), „Antemurale” 1958, t. 4. Rollinger К., Polityka wschodnia Bolesława Chrobrego (992-1025), Wrocław 2014. Korta W., Aspekty polityczne wojen polsko-niemieckich za pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Korta W., Milsko i Łużyce w polityce pierwszych Piastów, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1990, R. 45, nr 2. Korta W., Z dziejów obrony Śląska przed feudałami niemieckimi w XI i XII w., [w:] Szkice z dziejów Śląska, red. E. Maleczyńska, Warszawa 1953. Korwin-Szymanowski M., Kiedy Bolesław Chrobry został zwolniony z niewoli cesarskiej?, [w:] Per aspera ad astra. Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów, t. 3, red. A. Świątek, Kraków 2008. Kossmann O., Deutschland und Polen um das Jahr 1000, „Zeitschrift für Ostforschung” 1972, voi. 21. KoWalczyk-Heyman E., Momenty geograficzne państwa Bolesława Chrobrego. Na styku historii i archeologii, „Kwartalnik Historyczny” 2000, R. 107, nr 2. 319
BOLESŁAW CHROBRY Kowalski M.D., Mieszko II Lambert, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999. Kozłowska-Budkowa Z., Repertorjum polskich dokumentów doby piastowskiej, z. 1, Kraków 1937. Kóčka-Krenz H„ Central places ofpower in the Piast state, [w:] Mittelalter — eines oder viele? Średniowiecze —jedno czy wiele?, red. S. Moździoch, W. Mrozowicz, S. Rosik, Wrocław 2010. Kóčka-Krenz H„ Ostrów Tumski we wczesnym średniowieczu, [w:] Ostrów Tumski — kolebka Poznania. Materiały sesji naukowej, Poznań, 4 listopada 2003 roku, red. L. Wilczyński, Poznań 2004. Kóčka-Krenz H., Pozycja Poznania w X wieku w źródłach archeologicznych, [w:] Tu się wszystko zaczęło. Rola Poznania w państwie pierwszych Piastów. Teksty wykładów wygłoszonych na sympozjum naukowym zorganizowanym przez Oddział Polskiej Akademii Nauk i Wydział Teologiczny UAM w Poznaniu dnia 8 grudnia 2009 roku, red. A. Wojtowicz, Poznań 2010. Kuczyński S.M., Stosunki polsko-ruskie do schyłku wieku XII, [w:] idem, Studia z dziejów Europy Wschodniej X-XVII w., Warszawa 1965. Kürbis В., Epitafium Bolesława Chrobrego. Analiza literacka i historyczna, „Roczniki Historyczne” 1989-1990, R.55-56. Labuda G., Aspekty polityczne i kościelne tzw. „zjazdu gnieźnieńskiego” w roku 1000, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000. Labuda G., Chrobry, [w:] Z. Kurnatowska, G. Labuda, J. Strzelczyk, Monarchia pierwszych Piastów, Warszawa 1994. 320
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Labuda G., Marchie niemieckie na pograniczu słowiańskim w ѴІП-ХІІ wieku, [w:] idem, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, t. 3, Poznań 2002. Labuda G., O polemicznych poprawkach do dziejów Polski w XI i XII stuleciu, „Roczniki Historyczne” 1994, R. 60. Labuda G., O rzekomej utracie Krakowa przez Czechów w roku 999, „Slavia Occidentalis 1960, է. 20, որ 2. Labuda G., Pierwsze państwo polskie, Kraków 1989. Labuda G., Początki państwa polskiego w historiografii polskiej i niemieckiej, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w historiografii. Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, cl. 1, red. J. Krasuski, G. Labuda, A.W. Walczak, Poznań 1974. Labuda G., Polska, Czechy, Niemcy i Związek Wielecki w X wieku, [w:] idem, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, 1.1, Poznań 2002. Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, է. 1, Poznań 1987. Labuda G., Szkice historyczne X-XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań 2004. Labuda G., Tajemnica budowli grodowych i sakralnych na Ostrowie Lednickim u progu XI stulecia, [w:] idem, Studia nad początkami państwa polskiego, t. 2, Wodzisław Śląski 2012. Labuda G., Utworzenie metropolitalnej organizacji Kościoła polskiego na synodzie w Gnieźnie w dniach 9-10 marca 1000 roku, [w:] Milenium synoduzjazdu gnieźnieńskiego, red. J. Kłoczowski, C. Pest, W. Polak, Lublin 2001. 321
BOLESŁAW CHROBRY Labuda G., Wielkopolska w walce z niemieckim naporem militarnym do schyłku XVIII wieku, [w:] Wielkopolska w walce z naporem germańskim, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1969. Labuda G., Wyjaśniające się tajemnice Ostrowa Lednickiego, [w:] idem, Studia nad początkami państwa polskiego, t. 3, Wodzisław Śląski 2012. Labuda G., Zagadnienie suwerenności Polski wczesnofeudalnej w X-XII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1960, R. 67, nr 4. Labuda G., Ze stosunków polsko-węgierskich w drugiej połowie X wieku, [w:] Europa — Słowiańszczyzna — Polska. Studia ku uczczeniu profesora Kazimierza Tymienieckiego, kom. red. J. Bardach i in., Poznań 1970. Lübke C., Das „junge Europa” in der Krise: Gentil Religiöse Herausforderungen um 1000, „Zeitschrift für Ostmitteleuropa” 2001, R. 50, z. 4. Lübke C., Das östliche Europa, München 2004. Lübke C., Deutschland und Polen um das Jahr 1000, [w:] Śląsk około roku 1000. Materiały z sesji naukowej we Wrocławiu, w dniach 14-15 maja 1999 roku, red. M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz, Wrocław 2000. Lübke C., Ottonen, Rjurikiden, Piasten. Ergänzende Bemerkungen zum Verwandtenkreis Kunos „von Öhningen”, „Jahrbücher für Geschichte Osteuropas” 1989, nr 37, z. 1. Ławrynowicz O., Refleksje o śmierci wojowników w dobie wczesnośredniowiecznych konfliktów zbrojnych w strefie serbołużyckiej w świetle Kroniki Thietmara zMerseburga, [w:] Królowie i biskupi, rycerze i chłopi — identyfikacja zmarłych. Funeralia Lednickie — spotkanie 16, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań 2014. 322
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Łowmiański H., Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, [w:] Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, 1.1, red. K. Tymieniecki, Poznań 1962. Łowmiański H., Początki Polski. Z dziejów Słowian wl tysiącleciu n.e., t. 5, Warszawa 1973. Manteuffel T., Polska w okresie prawa książęcego 963-1194, [w:] idem, Historyk wobec historii, Warszawa 1976. Maron J„ Śląsk w konfliktach zbrojnych w Europie Środkowej od X do XX wieku, „Śląski Labirynt Krajoznawczy” 1990, t. 2. Matla-Kozłowska M., Państwa Piastów i Przemyślidów u schyłku X wieku — walka o regnum ablatum, [w:] Pierwsze polsko-czeskie forum młodych mediewistów. Materiały z konferencji naukowej, Gniezno, 27-29 września 2005 roku, red. J. Dobosz, J. Kujawiński, M. Matla-Kozłowska, Poznań 2007. Matla-Kozłowska M., Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania, Poznań 2008. Maurenbrecher W., Geschichte der deutschen Königswahlen vom zehnten bis dreizehnten Jahrhundert, Leipzig 1889. Michałek A., Słowianie — Słowianie zachodni. Początki państwowości, Warszawa 2006. Michałowski R„ Początki arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, ƒ. Górecki, Gniezno 2000. Michałowski R., Post dziewięciodniowy w Polsce Chrobrego. Studium z dziejów polityki religijnej pierwszych Piastów, „Kwartalnik Historyczny” 2002, R. 109, nr 1. 323
BOLESŁAW CHROBRY Michałowski R., Przesłanki ideowe zjazdu gnieźnieńskiego. Przyczynek do rozstrzygnięcia problemu, [w:] Homines et Societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, kom. red. J. Bieniak i in., Poznań 1997. Michałowski R., Święty Wojciech — biskup reformator w Europie X wieku, [w:] Granica wschodnia cywilizacji zachodniej w średniowieczu, red. Z. Dalewski, Warszawa 2014. Michałowski R., Zjazd gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Wrocław 2005. Miśkiewicz B., Pierwsze walki w obronie granicy zachodniej Polski wczesnofeudalnej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1958, t. 4, nr 7, z. 1. Miśkiewicz B., Polska sztuka wojenna na tle walk z najazdami niemieckimi do połowy XII wieku, „Myśl Wojskowa” 1966, R. 17, nr 3. Miśkiewicz B„ Rola Wielkopolski w obronie granic Polski w pierwszej połowie XI w., [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1, Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969. Miśkiewicz B„ Rozwój stałych punktów oporu w Polsce do połowy XV wieku, Poznań 1964. Miśkiewicz B., Studia nad obroną polskiej granicy zachodniej w okresie wczesnofeudalnym, Poznań 1961. Miśkiewicz B., Wielkopolska w dziejach oręża polskiego (X-XX wiek), Poznań 2008. Miśkiewicz B., Wojskowość polska w okresie wczesnofeudalnym, [w:] Historia wojskowości polskiej. Wybrane zagadnienia, red. W. Biegański, P. Stawecki, J. Wojtasik, Warszawa 1972. 324
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Miśkiewicz M., Pielgrzymka cesarza Ottona do Gniezna, „Z Otchłani Wieków” 2000, R. 55, nr 3-4. Morys-Twarowski M., 1015. Bitwa w kraju Dziadoszan, [w:] Polskie triumfy. 50 chwalebnych bitew Polaków, o których każdy powinien pamiętać, red. K. Janicki, A. Winkler, Kraków 2018. Morys-Twarowski M., Narodziny potęgi. Wszystkie podboje Bolesława Chrobrego, Kraków 2017. Myśliński K., Polska wobec Słowian połabskich do końca wieku XII, Wodzisław Śląski 2011. Mularczyk J., Tradycja koronacji Bolesława I Chrobrego i Mieszka II, Wrocław 1998. Nadolski A., Dowódcy i dowodzenie w wojskach Polski wczesnofeudalnej, „Myśl Wojskowa” 1965, R. 16, nr 6. Nadolski A., Polskie siły zbrojne w czasach Bolesława Chrobrego. Zarys strategii i taktyki, Łódź 1956. Nadolski A., Strategia i taktyka obronna pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Nadolski A., Śląsk w wojnach polsko-niemieckich za Bolesława Chrobrego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1962, R. 17, nr 3-4. Nalepa J., Brenna, pierwotna nazwa Brandenburga, „Przegląd Zachodni” 1952, R. 8, nr 7-8. Niewiński A., Wolność utracona. Problematyka jeniectwa w Kronice biskupa merseburskiego Thietmara, [w:] Człowiek i wojna. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Oświęcim 2013. 325
BOLESŁAW CHROBRY Nowak T.M., Walki obronne z najazdami niemieckimi wX-XII w., [w:] Polskie tradycje wojskowe, t. 1: Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, red. J. Sikorski, Warszawa 1990. Nowakowski A., Wojskowość w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005. Ochmański J., Dzieje Rosji do roku 1861, Warszawa — Poznań 1986. Olejnik K., Bolesław Chrobry — sylwetka wodza, [w:] Pomnik Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, Warszawa — Poznań 1989. Olejnik K„ Cedynia, Niemcza, Głogów, Krzyszków, Kraków 1988. Olejnik K., Działania wojenne na obszarze Wielkopolski i ziemi lubuskiej w dobie państwa piastowskiego (X-XIV wiek), [w:] Działania militarne w Wielkopolsce i na ziemi lubuskiej, red. W. Wróblewski, Warszawa 2002. Olejnik K., Działania wojenne na ziemi krakowskiej i na Śląsku od X do końca XVI wieku, [w:] Działania militarne w Polsce południowo-zachodniej, red. W. Wróblewski, Warszawa 2002. Olejnik K„ Polskie tradycje wojskowe środkowego Nadodrza do połowy XVII wieku, [w:] Polskie tradycje wojskowe środkowego Nadodrza, red. A. Toczewski, Zielona Góra 1986. Olejnik K., Rola środowiska geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem terenów leśnych, w walkach obronnych o zachodnią granicę Polski, [w:] Puszcze i lasy w działaniach wojennych. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Historyków Wojskowości poświęconej roli puszcz i dużych kompleksów leśnych w działaniach wojennych zorganizowanej w Białymstoku w dniach 16-18 września 1977 r„ Białystok 1981. 326
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Osiński J., Bolesław Chrobry jako ideał władcy w Kronice Galla Anonima na tle relacji innych przekazów historiografii wczesnośredniowiecznej, „Nasze Historie” 2001, R. 6. Paroń A., Brunona z Kwerfurtu wyprawa do Pieczyngów — aspekty misyjne i polityczne, „Slavia Antiqua” 2013, է. 54. Paroń A., Pieczyngowie. Koczownicy w krajobrazie politycznym i kulturowym średniowiecznej Europy, Wrocław 2015. Persowski R, Studia nad pograniczem polsko-ruskim w X-XI wieku, Wrocław 1962. Pleszczyński A., Gorliwość neofitów. Religijność osobista Przemyślidów i Piastów w Xina początku XI wieku, [w:] Przemyślidzi i Piastowie — twórcy i gospodarze średniowiecznych monarchii. Materiały z konferencji naukowej, Gniezno, 5-7 maja 2004 roku, red. J. Dobosz, Poznań 2000. Pleszczyński A., Początek rządów Bolesława Chrobrego, [w:] Viae historicae. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Goliński, S. Rosik, Wrocław 2001. Poleski ƒ., Little Poland in the Year 1000 — Change and Continuation, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 2000, vol. 5. Poppe A., Spuścizna po Włodzimierzu Wielkim. Walka o tron kijowski 1015-1019, „Kwartalnik Historyczny” 1995, R. 102, nr 3-4. Reuther T., Germany in the early middle ages c. 800-1056, New York 1991. Rhode G., Die Ostgrenze Polens. Politische Entwicklung, kulturelle Bedeutung und geistige Auswirkung, Köln — Graz 1955. 327
BOLESŁAW CHROBRY Rosik S., Gdy rodziła się Europa... Zjazd gnieźnieński, Wrocław 2001. Rosik S., Reinbern — Salsae Cholbergiensis aecclesiae episcopus, [w:] Salsa Cholbergiensis — Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000. Rosik S., Wiszewski R, Wielki poczet polskich królów i książąt, Wrocław 2007. Rożek K.A., Wywiad polski za Piastów i Jagiellonów. Dyplomacja i wojskowość, Kraków 2018. Rupp G., Die Ekkehardiner, Markgrafen von Meissen, und ihre Beziehungen zum Reich und zu den Piasten, Frankfurt am Main 1996. Salamon M., „Amicus or hostis”? Boleslav the Valiant and Byzantium, „Byzantinoslavica” 1993, t. 54, z. 1. Samp M., Czy kampania 1017 roku była pokazem geniuszu dowódczego Bolesława Chrobrego?, „Scripta Historica” 2016, որ 22. Samp M., Emnilda, ukochana żona Bolesława Chrobrego — najważniejsze informacje, https:// kronikidziejow.pl/porady/emnilda-ukochana-zonaboleslawa-chrobrego-najwazniejsze-informacje. Samp M., Henryk II Święty — pochodzenie, objęcie władzy, wyprawy wojenne, polityka, https://kronikidziejow.pl/ porady/henryk-ii-swiety-pochodzenie-objecie-wladzywyprawy-wojenne-polityka. Samp M., Kontakty Mieszka I z opozycją antyottońską Henryka Kłótnika. Zarys problematyki, „Historia Slavorum Occidentis” 2018, որ 4. Samp M., Krosno Odrzańskie 1005 i 1015, Tarnowskie Góry — Zabrze 2019. Samp M., Praga 1004. Największa klęska Bolesława Chrobrego, Zabrze — Tarnowskie Góry 2020. 328
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Samp M., Sobiesław Sławnikowic — czeski sojusznik Bolesława Chrobrego, https://histmag.org/ Sobieslaw-Slawnikowic-czeski-sojusznik-BoleslawaChrobrego-21263. Samp M., Ucieczka czy pozorowany odwrót? Jak Chrobry z Niemcami wojował, https://histmag.org/Ucieczkaczy-pozorowany-odwrot-Jak-Chrobry-z-Niemcamiwojowal-21232. Samp M., Wojna zimowa Henryka II z 1004 roku — przyczyny, przebieg, skutki, https://www.infolotnicze.pl /2019/01/28/wojna-zimowa-henryka-ii-z-1004-rokuprzyczyny-przebieg-skutki. Samp M., Zapomniany podopieczny Bolesława Chrobrego? Czeski książę Władywoj, https:// histmag.org/Zapomniany-podopieczny-BoleslawaChrobrego-Czeski-ksiaze-Wladywoj-21416. Samp M., Żony i nałożnice Bolesława Chrobrego. Nieznane fakty z życia króla, https://kronikidziejow. pl/porady/naloznice-i-zony-boleslawa-chrobregonieznane-fakty-z-zycia-krola. Schneider R., Die Königserhebung Heinrichs II. im Jahre 1002, „Deutsches Archiv für Geschichte des Mittelalters” 1972, voi. 28. Semkowicz W., Geograficzne podstawy Polski Chrobrego, „Kwartalnik Historyczny” 1925, R. 39, nr 2. Sielicki R, Polsko-ruskie stosunki kulturalne do końca XV wieku, Wrocław 1997. Sikorski D.A., Kościół w Polsce za Mieszka ł i Bolesława Chrobrego. Rozważania nad granicami poznania historycznego, Poznań 2013. Sikorski J„ Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, Warszawa 1972. Skibiński E., Epitafium Bolesława Chrobrego, „Studia Epigraficzne” 2006, t. 2. 329
BOLESŁAW CHROBRY Sochacki J., Akty barbarzyństwa chrześcijańskiej dynastii Piastów na tle Przemyślidów i Rurykowiczów do końca XI w., [w:] Barbarzyńcy u bram. Monografia oparta na materiałach z VI Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin, 5-7 sierpnia 2011, red. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń 2012. Sochacki J., Koronacje królewskie Bolesława Chrobrego w 1000 i 1025 roku, „Słupskie Studia Historyczne” 2001, nr 9. Sochacki Niemcy, Poznań 2016 Sochacki J., Postawa Związku Lucickiego w konfliktach Polski i cesarstwa w XI w., [w:] Kaci, święci, templariusze, red. B. Śliwiński, Malbork 2008. Sochacki J., Stosunki publicznoprawne między państwem polskim a Cesarstwem Rzymskim w latach 963-1102, Słupsk — Gdańsk 2002. Sochacki J., Związek Lucicki — między Polską a Cesarstwem do 1002 r., „Slavia Antiqua” 2006, է. 47. Sporna M., Bolesław I Chrobry, [w:] idem, Słownik najsłynniejszych wodzów i dowódców polskich, Kraków 2006. Sroka S.A., Bolesław I Chrobry (Wielki), [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999. Sroka S.A., Węgry, Poznań 2015. Stasiewski B., Die Anfänge der Regierung Bolesław Chrobrys, „Zeitschrift für Osteuropäische Geschichte” 1935, nr 9. Stephan J., Warum werden im „Dagome iudex” Oda als „sentarix” und Mieszko als „iudex” bezeichnet”?, „Slavia Antiqua” 2010, t. 51. Strzelczyk J., Bolesław Chrobry, Poznań 2003. 330
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Strzelczyk J., Bolesław Chrobry — osobowość i polityka w opinii współczesnych i potomnych, [w:] Salsa Cholbergiensis — Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000. Strzelczyk J., Polen, Tschechen und Deutsche in ihren Wechselwirkungen um das Jahr 1000, [w:] Polen und Deutschland vor 1000 Jahren. Die Berliner Tagung über den „Akt von Gnesen”, red. M. Borgolte, Berlin 2002. Strzelczyk ]., Polska a początki marchii brandenburskiej, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1984, R. 39, nr 1. Strzelczyk J., Zjazd gnieźnieński, Poznań 2000. Strzelczyk J., Zjazd gnieźnieński 1000 roku, [w:] Gniezno i Poznań w państwie pierwszych Piastów. Teksty wykładów wygłoszonych na sympozjum naukowym zorganizowanym przez Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu dnia 8 grudnia 1999 roku, red. A. Wojtowicz, Poznań 2000. Szajnocha K„ Bolesław Chrobry. Opowiadanie historyczne według źródeł spółczesnych, Lwów 1849. Szczegóła H., Spotkanie Ottona III z Bolesławem Chrobrym w Iławie w 1000 roku, [w:] Szprotawski epizod zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku, red. H. Szczegóła, Szprotawa — Zielona Góra 2000. Teterycz-Puzio A., Piastowie w drodze. O wyprawach dalekich i bliskich (nie tylko wojennych) władców piastowskich w świetle średniowiecznych kronik, [w:] Migracje. Podróże w dziejach. Starożytność i średniowiecze. Monografia oparta na materiałach z VII Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin, 26-28 lipea 2014, red. M. Franz, К. Kościelniak, Z. Pilarczyk, Toruń 2015. Teterycz-Puzio A., Zamachy na Piastów, Poznań 2019.
331
BOLESŁAW CHROBRY Tęgowski ]., Kontakty rodzinne dynastów polskich i ruskich w średniowieczu, [w:] Między sobą. Szkice historyczne polsko-ukraińskie, red. T. Chynczewska-Hennel, N. Jakowenko, Lublin 2000. Tymieniecki K., Traktat merseburski z r. 1013 (Ze studiów nad kroniką Thietmara), „Wiadomości Archeologiczne” 1939, t. 16. Tyszkiewicz J., Brunon z Querfurtu na Rusi, [w:] Escientia et amiciţia. Studia poświęcone profesorowi Edwardowi Potkowskiemu w sześćdziesięciolecie urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, kom. red. M. Drzewiecki i in„ Warszawa — Pułtusk 1999. Urbańczyk P., Bolesław Chrobry — lew ryczący, Toruń 2018. Urbańczyk P., „Europe” Around the Year 1000 as Seen from the Papal, Imperial and Central-European Perspectives, [w:] The European Frontier. Clashes and Compromises in the Middle Ages. International symposium of the Culture Clash or Compromise (CCC) project and the Department ofArchaeology, Lund University, held in Lund October 13-15 2000, red. J. Staecker, Lund 2004. Wasilewski T., Pochodzenie Emnildy, trzeciej żony Bolesława Chrobrego a geneza polskiego władztwa na Morawach, „Kwartalnik Historyczny” 1987, R. 94, nr 2. Widajewicz J„ Czy Bolesław Chrobry był w młodości zakładnikiem u Niemców?, „Roczniki Historyczne” 1947, R. 16. Widajewicz J„ Ujemne opinie o Bolesławie Chrobrym, „Slavia Occidentalis” 1939-1947, է. 18. Wiszewski R, Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku), Wrocław 2008. 332
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Witczak Z., Niektóre aspekty strategii i taktyki walk Bolesława Chrobrego z Henrykiem II w świetle relacji Thietmara, [w:] Na z góry upatrzonych pozycjach, red. B. Międzybrodzki in., Warszawa —Zabrze 2011. Witczak Z., Taktyka polskich sił zbrojnych w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego w świetle wybranych kronik średniowiecznych, [w:] Si vis pacem para bellum. Wojskowość Śląska w średniowieczu (na tle porównawczym), red. M. Böhm, Opole 2009. Wojciechowski Z., Poland and Germany. Ten centuries of struggle, [w:] Poland’s place in Europe, red. Z. Wojciechowski, Poznań 1947. Wojtczak J., Orientacja wschodnia w polityce Bolesława Chrobrego. Analiza małżeństwa córki polskiego władcy i uprowadzenia księżniczki kijowskiej Przedsławy, [w:] Europa Środkowa — podobieństwa, różnice, perspektywy, red. M. Matla, L. Németh Vítovà, Poznań 2014. Wyrozumski J., Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1984. Zajączkowski J., Trudne sąsiedztwa. Polska i Ukraina a Rosja i Niemcy, 1.1: Od zarania dziejów Ukrainy i Polski do czasu autonomii galicyjskiej (1865), Lublin 2011. Zakrzewski S., Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Kraków 2006. Zakrzewski S., O koronacji Bolesława Chrobrego, [w:] W 900-ną rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego, Poznań 1925.
|
| adam_txt |
SPIS TREŚCI Wstęp. 9 ROZDZIAŁ PIERWSZY U boku wielkiego ojca. 13 Rodzina Bolesława.14 Narodziny upragnionego potomka. 19 W niewoli cesarskiej.21 Dwie pierwsze żony w życiu Bolesława.26 Ślub z Emnildą. 31 Dagome iudex a Bolesław Chrobry. 35 ROZDZIAŁ DRUGI Trudne rządów początki. Konflikt z Odą.44 Wyprawa na Brennę (992) i stosunki polsko-ruskie.49 Interwencja na Połabiu (995) i spotkanie z Ottonem III. 53 ROZDZIAŁ TRZECI Przełomowy rok tysięczny.57 Misja św. Wojciecha.58 Zjazd gnieźnieński.62 Bolesław Chrobry w Akwizgranie?.75 Śmierć Ottona III i koniec marzeń o trwałej współpracy polsko-niemieckiej. 79 5 43
BOLESŁAW CHROBRY ROZDZIAŁ CZWARTY Wybuch konfliktu z Henrykiem II.85 Walka w Rzeszy o spuściznę po Ottonie III. 86 Ofensywa piastowska na Połabiu.89 Niefortunny zjazd w Merseburgu. 93 Opanowanie Pragi — Bolesław Chrobry u szczytu potęgi.99 ROZDZIAŁ PIĄTY Zmagania na Połabiu w 1003 roku.107 Wsparcie militarne dla Henryka ze Schweinfurtu.108 Miśnieńska eskapada. 110 ROZDZIAŁ SZÓSTY Wyparcie Piastów z Czech i Połabia (1004) — największa klęska militarna Bolesława Chrobrego. 115 Nieudany rajd zimowy Henryka II.116 Zamiana ról i klęska Piasta w Czechach. 118 Upadek Budziszyna i koniec fatalnej serii. 122 ROZDZIAŁ SIÓDMY Wielka wyprawa niemiecka na Polskę (1005). 127 Początek wojny.128 Krwawa bitwa pod Krosnem Odrzańskim i pokój poznański. 130 ROZDZIAŁ ÓSMY Aktywność militarna Bolesława Chrobrego wiatach 1007-1013. 137. Odzyskiwanie strat i spektakularne zwycięstwo Piasta. 138 Mężna obrona Śląska w 1010 roku. 141 Upragniony pokój. 144 6
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Ostatnie zmagania polsko-niemieckie. 147 Udane działania defensywne (1015).148 Powtórka z historii i pokój w Budziszynie (1018). 153 ROZDZIAŁ DZIESIĄTY Stosunki Bolesława Chrobrego z Rusią.163 Misja św. Brunona z Kwerfurtu u Pieczyngów. 164 Przymierze ze Światopełkiem Przeklętym. 168 Fiasko wyprawy interwencyjnej na Rusi (1013).172 Zamiana ról — przebieg wydarzeń 1017 roku.175 Sądna bitwa — Wołyń nad Bugiem (22 lipea 1018 roku). W bogatym Kijowie. 190 Bolesław Chrobry bigamistą?.194 Delegacja Chrobrego w Konstantynopolu.201 Odwrót wojsk polskich. 203 ROZDZIAŁ JEDENASTY Koronacja i kres rządów. 209 Ostatnie lata panowania Bolesława.210 W trosce o zbawienie duszy. 214 Wywyższenie koroną.222 Śmierć i pochówek.233 Nowy dziedzic i król. 238 Zakończenie.243 Tablice genealogiczne.249 Przypisy. 259 Wybrana
bibliografia. .309 179
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Źródła Adémar de Chabannes, Chronique, wyd. J. Chavanon, Paris 1897. Annales Altahenses maiores, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germanicarum 4 (1891). Annales Hildesheimenses, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores rerum Germanicarum 8 (1878). Chronicon Novaliciense, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 7 (1846). Annales Quedlinburgenses, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 3 (1839). Annalista Saxo, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 6 (1844). Brunon z Kwerfurtu, Żywot pięciu braci męczenników, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, przeł. K. Abgarowicz, oprać. J. Karwasińska, Warszawa 1966. Fundatio Brunvilarensis monasterii — Brunvilarensis monasterii fundatorum actus, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scriptores 14 (1883). Gall Anonim, Kronika polska, przeł. R. Gródecki, wstęp i oprać. M. Plezia, Wrocław 2003. Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, przeł. S. Gawęda i in„ Warszawa 1961. 309
BOLESŁAW CHROBRY Kosmasa Kronika Czechów, przeł. M. Wojciechowska, Warszawa 1968. Kronika Thietmara, przeł. M.Z. Jedlicki, posł. K. Ożóg, Kraków 2005. Kronika wielkopolska, przeł. K. Abgarowicz, wstęp i oprać. B. Kürbis, Kraków 2010. Nagrobek Bolesława Chrobrego, [w:] Monumenta Poloniae Historica 1 (1864). Powieść minionych lat. Najstarsza kronika kijowska, przeł. i oprać. F. Sielicki, Wrocław 2005. Vita Heinrici II. imperatoris auctore Adalboldo, [w:] Monumenta Germaniae Historica Scripteres 4 (1841). Wipon, Chwalebne czyny cesarza Konrada II, przeł. E. Milkamanowicz, wstęp J. Sochacki, Kraków 2005. Z Damianiego żywotu św. Romualda, [w:] Monumenta Poloniae Historica 1 (1864). Opracowania Adamczuk A., Szczerbiec — miecz sprawiedliwości. Próba analizy ikonologicznej, „Roczniki Humanistyczne” 2012, t. 60, z. 4. Althoff G., Otto III. und Heinrich II. in Konflikten, [w:] Otto III. — Heinrich IL, Eine Wende?, red. B. Schneidmüller, S. Weinfurter, Sigmaringen 1997. Althoff G., Ottonowie. Władza królewska bez państwa, przeł. M. Tycner-Wolicka, Warszawa 2009. Anisimow J., Historia Rosji od Ruryka do Putina, Warszawa 2017. Artier G., Die Zusammensetzung der deutschen Streitkräfte in den Kämpfen mit den Slawen von Heinrich I. bis Friedrich L, „Zeitschrift des Vereins Thüringische Geschichte und Altertumskunde” 1913, t. 21, z. 2. 310
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Babij R, Chrobry w Merseburgu, To był zamach!, „Szkoła Nawigatorów” 2016, nr 11. Babij R, Wojskowość Słowian połabskich, 1.1, Wrocław 2017. Balzer O., Genealogia Piastów, wstęp J. Tęgowski, Kraków 2005. Banaszkiewicz J., Bolesław i Peredsława. Uwagi o uroczystości stanowienia władcy w związku z wejściem Chrobrego do Kijowa, „Kwartalnik Historyczny” 1990, R. 97, nr 3-4. Banaszkiewicz J., Dąbrówka „christianissima” i Mieszko poganin (Thietmar, IV, 55-56-, Gall, I, 5-6), [w:] Nihil superfluum esse. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. J. Dobosz, J. Strzelczyk, Poznań 2000. Barański M.K., Agenci Bolesława Chrobrego, [w:] Patriae commodis serviens. Być Ojczyźnie pożytecznym. Księga pamiątkowa dedykowana prezydentowi RP Ryszardowi Kaczorowskiemu, red. W.J. Wysocki, Warszawa 2008. Barański M.K., Dynastia Piastów w Polsce, Warszawa 2005. Barkowski R.R, Bitwy Słowian, Warszawa 2018. Barkowski R.R, Budziszyn 1002-1018, Warszawa 2018. Barkowski R.R, Kijów 1018, Warszawa 2019. Barkowski R.R, Tajemnice początków państwa polskiego 966, Warszawa 2019. Beumann H., Die Ottonen, Stuttgart — Berlin — Köln 1987. Białuński G., Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999. 311
BOLESŁAW CHROBRY Bláhová M., Biskup Vojtěch a česká společnost, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo świętego Wojciecha, red. A. Bardak, Katowice 1998. Bogacki M., Charakter występowania wojowników obcych w siłach zbrojnych monarchii wczesnopiastowskiej, „Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej” 2005, numer specjalny. Bogacki M., Okrucieństwo wojenne w Polsce wczesnośredniowiecznej w świetle źródeł pisanych, „Studia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej” 2004, t. 8. Bogacki M., Obronny charakter granic pierwszej monarchii wczesnopiastowskiej, [w:] Od najazdów pogańskich dotąd są państwa Waszej Królewskiej Mości spokojne. Studia ofiarowane w siedemdziesiątą rocznicę urodzin profesorowi Karolowi Olejnikowi, red. Z. Pilarczyk, M. Franz, Toruń 2008. Bogdanowicz P., Co można wydedukować z Kroniki Thietmara? Ważnyfragment z dziejów panowania Bolesława Chrobrego, „Nasza Przeszłość” 1959,1.10. Bogdanowicz P., Geneza aktu dyplomatycznego zwanego Dagome iudex, „Roczniki Historyczne” 1959, R. 25, z. 1. Bogusławski W., Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII w., Poznań 1892. Borawska D., Dobromir, [w;] Słownik starożytności słowiańskich , 1.1, Wrocław 1961. Borawska D„ Margrabia Miśni Ekkehard i Ludolfingowie, „Kwartalnik Historyczny” 1979, R. 86, nr 4. Borecki M., Rok 1002 na tle stosunków politycznych pohkoniemieckich. Próba rewizji utrwalonych stereotypów, „Gubernaculum et Administratio” 2002, nr 2. 312
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Bortnowski W., Odra i Nysa w systemie obronnym Polski pierwszych Piastów, „Bellona” 1948, R. 30, z. 10/11. Bortnowski W., Walki w obronie niepodległości Polski w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1952. Brankačk ƒ., Die sorbische Bevölkerung zwischen Saale und Neisse unter deutscher Feudalherrschaft (11. bis 13. Jahrhundert), [w:] Die Slawen in Deutschland. Geschichte und Kultur der slawischen Stämme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrhundert. Ein Handbuch, red. J. Hermann, Berlin 1985. Brankačk J., Mětšk F., Geschichte der Sorben, 1.1: Von den Anfängen bis 1789, Bautzen 1977. Brückner A., Bolesław Chrobry, „Slavia Occidentalis” 1928, t. 7. Brüske W., Untersuchungen zur Geschichte des Lutizenbundes. Deutsch-wendische Beziehungen des 10-12. Jahrhunderts, Münster — Köln 1955. Bulin H., Česko-veletské a polsko-veletské vztahy ve druhé polovině 10. století, [w:] Studia z dziejów polskich i czechosłowackich, red. E. i K. Maleczyńscy, Wrocław 1960. Bulin H., Polský stát Měška I. a Čechy. Příspěvek к dějinám vztahů česko-polských v druhé polovině 10. století, „Slovanské Historické Studie” 1961, t. 4. Bunar R, Sroka S.A., Słownik wojen, bitew i potyczek w średniowiecznej Polsce, Kraków 2004. Callier E., Wojny Bolesława Chrobrego pod względem geograficznym 1002-1018, Poznań 1888. Cohn A., Kaiser Heinrich der Zweite, Halle 1867. Claude D., Geschichte des Erzbistums Magdeburg bis in das 12. Jahrhundert, 1.1, Köln — Wien 1972. 313
BOLESŁAW CHROBRY Czaja D.A., Warownia głogowska w dobie pierwszych Piastów. Znaczenie militarne Głogowa w X-XII wieku, Głogów 2010. Czajkowski A.F., The Congress of Gniezno in the year 1000, „Speculum” 1949, vol. 24, no. 3. Czwojdrak В., Emnilda (ok. 970/975 — 1016/1017), [w:] Poczet władczyń Polski, red. B. Czwojdrak, Kraków 2017. Dalewski Z., W poszukiwaniu poprzedników — pierwsi Piastowie i ich wizja własnej przeszłości, [w:] Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski, 1.1, red. J. Banaszkiewicz, A. Dąbrówka, P. Węcowski, Warszawa 2018. Dąbrowski E., Funkcje obronne przejść w rejonie ujścia Bobru za pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Dąbrowski E„ Wczesnośredniowieczny system obronny Krosna Odrzańskiego w świetle badań terenowych na tle kroniki Thietmara, Krosno Odrzańskie 2009. Dąbrowski K., Nagrodzka-Majchrzyk T„ Tryjarski E„ Hunowie europejscy. Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Wrocław 1975. Dembińska M., Ademar de Chabannes, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. 1, Wrocław 1961. Dembińska M., Wzorzec kobiety słowiańskiej w kronikach Galla Anonima, Kosmasa i Nestora, [w.·] Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, red. D. Gawinowa i in., Warszawa 1991. Dobosz J., Bolesław I Chrobry Wielki, [w:] Słownik władców polskich, red. J. Dobosz, Poznań 1997. 314
WYBRANA BIBLIOGRAFÍA Dobosz J„ Gniezno jako centrum monarchii piastowskiej, „Studia nad dawną Polską” 2015, t. 4. Dudek J., List Brunona z Kwerfurtu do Henryka II i „De administrando imperio” (cap. 37) Konstantyna Porfirogenety: próba rekonstrukcji trasy misyjnej Brunona do kraju Pieczyngów, [w:] Bruno z Kwerfurtu. Osoba — dzieło — epoka, red. M. Dygo, W. Fałkowski, Pułtusk 2010. Dudek ]., Zjazd gnieźnieński 1000 r. jako wyraz realizacji polityki cesarstwa Ottonów wobec Europy Środkowo-Wschodniej, [w:] Szprotawski epizod zjazdu gnieźnieńskiego w roku 1000, red. H. Szczegóła, Szprotawa — Zielona Góra 2000. Dworsatschek M., Sprawa koronacji Bolesława Chrobrego w świetle literatury, [w:] Monastycyzm. Słowiańszczyzna i państwo polskie, red. K. Bobowski, Wrocław 1994. Dzieduszycki W., Przybył M„ Rok 1000. Droga cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie, „Z Otchłani Wieków” 2000, R. 55, nr 3-4. Dzieduszycki W., Przybył M„ „Trakt cesarski” — próba odtworzenia przebiegu drogi pielgrzymki Ottona III do Gniezna na podstawie analizy źródeł pisanych i archeologicznych, [w:] Trakt cesarski Iława — Gniezno — Magdeburg, red. W. Dzieduszycki, M. Przybył, Poznań 2002. Endres R., Die Schweinfurter Fehde und ihre Folgen, [w:] Vor 1000 Jahren. Die Schweinfurter Fehde und die Landschaft am Obermain 1003. Referate des wissenschaftlichen Kolloquiums am 4. und 5. Juli 2003 in der Bibliothek Otto Schäfer in Schweinfurt, red. E. Schneider, B. Schneidmüller, Schweinfurt 2004. Epperlein S., Voraussetzungen, Ursachen und Charakter der ersten Etappe der feudalen deutschen Ostexpansion im 10.
und 11. Jahrhundert, [w:] Die 315
BOLESŁAW CHROBRY Slawen in Deutschland. Geschichte und Kultur der slawischen Stämme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrhundert, Ein Handbuch, red. ƒ. Hermann, Berlin 1985. Erkens F.R., Fürstliche Opposition in ottonish-salisher Zeit, Überlegungen zum Problem der Krise des frühmittelalterlichen deutschen Reiches, „Archiv für Kulturgeschichte” 1982, voi. 64, issue 2. Foryt A., Wyprawa Chrobrego na Kijów 1018, Zabrze — Tarnowskie Góry — Połomia 2018. Fried J., Otton III i Bolesław Chrobry. Miniatura dedykacyjna z Ewangeliarza z Akwizgranu. Zjazd gnieźnieński a królestwo polskie i węgierskie. Analiza ikonograficzna i wnioski historyczne, przeł. E. Kaźmierczak, W. Leder, Warszawa 2000. Gackowski T., Księgi V i VI „Kroniki" Thietmara z Merseburga polityczną odpowiedzią na Brunonowy „List do Henryka II”, „Teka Historyka” 2009, z. 36-37. Gansiniec R., Nagrobek Bolesława Wielkiego, „Przegląd Zachodni” 1951, R. 7, nr 7-8. Górecki R, lus ducale revisited: twelfth-century narratives ofPiast power, [w:] The Gallus Anonymous and his chronicle in the context of twelfth-century historiography from the perspective of the latest research, red. K. Stopka, Kraków 2010. Grabski A.F., Bolesław Chrobry 967-1025, Warszawa 1970. Grabski A.F., Bolesław Chrobry. Zarys dziejów politycznych i wojskowych, Warszawa 1966. Grabski A.F., Geneza wojen polsko-niemieckich na początku XI wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1960, t. 5. 316
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Grabski A.F., Od Poznania do Merseburga (1005-1012), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, t. 9, ci. 2. Grabski A.F., Polska sztuka wojenna w okresie wczesnofeudalnym, Warszawa 1959. Grabski A.F., Studia nad stosunkami polsko-ruskimi w początkach XI wieku, „Slavia Orientalis” 1957, R. 6. Grabski A.F., Wojny państwa polskiego przeciwko agresji feudałów niemieckich w latach 1003-1005, „Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej” 1956, nr 3. Grabski A.F., Nadolski A., Wojskowość polska w okresie wczesnofeudalnym, [w:] Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864,1.1, red. J. Sikorski, Warszawa 1965. Gumilow L., Od Rusi do Rosji, przeł. E. Rojewska-Olejarczuk, Warszawa 2004. Hauziński J., Synod gnieźnieński roku 1000 a ideologia cesarskiego uniwersalizmu, [w:] Opuscula minora in memoriam Iosepho Spors, Stolpensi 1993. Hertel J., Imiennictwo dynastii piastowskiej we wcześniejszym średniowieczu, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 1980, R. 79, z. 2. Hlawitschka E., Der Thronwechsel das Jahres 1002 und die Konradiner. Eine Auseinandersetzung mit zwei Arbeiten von Armin Wolf und Donald C. Jackman, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte” 1993, voi. HO. Hlawitschka E., Merkst du nicht, dass dir das vierte Rad am Wagen fehlt?”. Zur Thronkandidatur Ekkehards von Meissen (1002) nach Thietmar, Chronicon IV, c. 52, [w:] Geschichtsschreibung und geistiges Leben im Mittelalter. Festschriftfür Heinz Löwe zum 65. Geburtstag, red. K. Hauck, H. Mordek, Köln 1978. 317
BOLESŁAW CHROBRY Hlawitschka E., Untersuchungen zu den Thronwechseln der ersten Hälfte des 11. Jahrhunderts und zur Adelsgeschichte Süddeutschlands, Sigmaringen 1987. Holtzmann R., Geschichte der sächsischen Kaiserzeit (900-1024), Berlin 1960. Janicki К., Klątwa Przedsławy. Dlaczego arcybiskup Gaudenty przeklął Polskę?, https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/ll/06/ klatwa-przedslawy-dlaczego-arcybiskup-gaudentyprzeklal-polske/. Janicki K., Śmierć Bolesława Chrobrego. Jakie były ostatnie słowa wielkiego króla?, https:// wielkahistoria.pl/smierc-boleslawa-chrobrego-jakiebyly-ostatnie-slowa-wielkiego-krola/. Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, posl. T. Jasiński, Poznań 2004. Jasiński T., Tytulatura Bolesława Chrobrego na zjeździe gnieźnieńskim, [w:] Memoriae amici et magistri. Studia historyczne poświęcone pamięci prof. Wacław Korty (1919-1999), red. M. Derwich, W. Mrozowicz, R. Żerelik, Wrocław 2001. Jedlicki M.Z., Układ merseburski z roku 1013, „Przegląd Zachodni” 1952, R. 8, nr 7-8. Kamieński A., Emnilda, [w:] Słownik władców polskich, red. J. Dobosz, Poznań 1997. Kapiszewski H., Droga św. Wojciecha z Saksonii do Polski wiodła przez Panonię, „Nasza Przeszłość” 1957, t. 6. Kara M., Początki i rozwój wczesnośredniowiecznego ośrodka grodowego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, [w:] Civitates principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej, red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno 1998. 318
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Kawczyński M., 'Wyprawy Bolesława Chrobrego na Ruś — rozważania na podstawie kronik z epoki, [w:] Na z góry upatrzonych pozycjach, red. B. Międzybrodzki i in., Warszawa — Zabrze 2011. Kętrzyński S., Karol Wielki i Bolesław Chrobry, „Przegląd Historyczny” 1946, t. 36. Kętrzyński S., Polska X-XI wieku, Warszawa 1961. Koczy L., Vitupero e la Polonia (963-1002), „Antemurale” 1958, t. 4. Rollinger К., Polityka wschodnia Bolesława Chrobrego (992-1025), Wrocław 2014. Korta W., Aspekty polityczne wojen polsko-niemieckich za pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Korta W., Milsko i Łużyce w polityce pierwszych Piastów, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1990, R. 45, nr 2. Korta W., Z dziejów obrony Śląska przed feudałami niemieckimi w XI i XII w., [w:] Szkice z dziejów Śląska, red. E. Maleczyńska, Warszawa 1953. Korwin-Szymanowski M., Kiedy Bolesław Chrobry został zwolniony z niewoli cesarskiej?, [w:] Per aspera ad astra. Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów, t. 3, red. A. Świątek, Kraków 2008. Kossmann O., Deutschland und Polen um das Jahr 1000, „Zeitschrift für Ostforschung” 1972, voi. 21. KoWalczyk-Heyman E., Momenty geograficzne państwa Bolesława Chrobrego. Na styku historii i archeologii, „Kwartalnik Historyczny” 2000, R. 107, nr 2. 319
BOLESŁAW CHROBRY Kowalski M.D., Mieszko II Lambert, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999. Kozłowska-Budkowa Z., Repertorjum polskich dokumentów doby piastowskiej, z. 1, Kraków 1937. Kóčka-Krenz H„ Central places ofpower in the Piast state, [w:] Mittelalter — eines oder viele? Średniowiecze —jedno czy wiele?, red. S. Moździoch, W. Mrozowicz, S. Rosik, Wrocław 2010. Kóčka-Krenz H„ Ostrów Tumski we wczesnym średniowieczu, [w:] Ostrów Tumski — kolebka Poznania. Materiały sesji naukowej, Poznań, 4 listopada 2003 roku, red. L. Wilczyński, Poznań 2004. Kóčka-Krenz H., Pozycja Poznania w X wieku w źródłach archeologicznych, [w:] Tu się wszystko zaczęło. Rola Poznania w państwie pierwszych Piastów. Teksty wykładów wygłoszonych na sympozjum naukowym zorganizowanym przez Oddział Polskiej Akademii Nauk i Wydział Teologiczny UAM w Poznaniu dnia 8 grudnia 2009 roku, red. A. Wojtowicz, Poznań 2010. Kuczyński S.M., Stosunki polsko-ruskie do schyłku wieku XII, [w:] idem, Studia z dziejów Europy Wschodniej X-XVII w., Warszawa 1965. Kürbis В., Epitafium Bolesława Chrobrego. Analiza literacka i historyczna, „Roczniki Historyczne” 1989-1990, R.55-56. Labuda G., Aspekty polityczne i kościelne tzw. „zjazdu gnieźnieńskiego” w roku 1000, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000. Labuda G., Chrobry, [w:] Z. Kurnatowska, G. Labuda, J. Strzelczyk, Monarchia pierwszych Piastów, Warszawa 1994. 320
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Labuda G., Marchie niemieckie na pograniczu słowiańskim w ѴІП-ХІІ wieku, [w:] idem, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, t. 3, Poznań 2002. Labuda G., O polemicznych poprawkach do dziejów Polski w XI i XII stuleciu, „Roczniki Historyczne” 1994, R. 60. Labuda G., O rzekomej utracie Krakowa przez Czechów w roku 999, „Slavia Occidentalis 1960, է. 20, որ 2. Labuda G., Pierwsze państwo polskie, Kraków 1989. Labuda G., Początki państwa polskiego w historiografii polskiej i niemieckiej, [w:] Stosunki polsko-niemieckie w historiografii. Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, cl. 1, red. J. Krasuski, G. Labuda, A.W. Walczak, Poznań 1974. Labuda G., Polska, Czechy, Niemcy i Związek Wielecki w X wieku, [w:] idem, Fragmenty dziejów Słowiańszczyzny zachodniej, 1.1, Poznań 2002. Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, է. 1, Poznań 1987. Labuda G., Szkice historyczne X-XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań 2004. Labuda G., Tajemnica budowli grodowych i sakralnych na Ostrowie Lednickim u progu XI stulecia, [w:] idem, Studia nad początkami państwa polskiego, t. 2, Wodzisław Śląski 2012. Labuda G., Utworzenie metropolitalnej organizacji Kościoła polskiego na synodzie w Gnieźnie w dniach 9-10 marca 1000 roku, [w:] Milenium synoduzjazdu gnieźnieńskiego, red. J. Kłoczowski, C. Pest, W. Polak, Lublin 2001. 321
BOLESŁAW CHROBRY Labuda G., Wielkopolska w walce z niemieckim naporem militarnym do schyłku XVIII wieku, [w:] Wielkopolska w walce z naporem germańskim, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1969. Labuda G., Wyjaśniające się tajemnice Ostrowa Lednickiego, [w:] idem, Studia nad początkami państwa polskiego, t. 3, Wodzisław Śląski 2012. Labuda G., Zagadnienie suwerenności Polski wczesnofeudalnej w X-XII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1960, R. 67, nr 4. Labuda G., Ze stosunków polsko-węgierskich w drugiej połowie X wieku, [w:] Europa — Słowiańszczyzna — Polska. Studia ku uczczeniu profesora Kazimierza Tymienieckiego, kom. red. J. Bardach i in., Poznań 1970. Lübke C., Das „junge Europa” in der Krise: Gentil Religiöse Herausforderungen um 1000, „Zeitschrift für Ostmitteleuropa” 2001, R. 50, z. 4. Lübke C., Das östliche Europa, München 2004. Lübke C., Deutschland und Polen um das Jahr 1000, [w:] Śląsk około roku 1000. Materiały z sesji naukowej we Wrocławiu, w dniach 14-15 maja 1999 roku, red. M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz, Wrocław 2000. Lübke C., Ottonen, Rjurikiden, Piasten. Ergänzende Bemerkungen zum Verwandtenkreis Kunos „von Öhningen”, „Jahrbücher für Geschichte Osteuropas” 1989, nr 37, z. 1. Ławrynowicz O., Refleksje o śmierci wojowników w dobie wczesnośredniowiecznych konfliktów zbrojnych w strefie serbołużyckiej w świetle Kroniki Thietmara zMerseburga, [w:] Królowie i biskupi, rycerze i chłopi — identyfikacja zmarłych. Funeralia Lednickie — spotkanie 16, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań 2014. 322
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Łowmiański H., Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, [w:] Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, 1.1, red. K. Tymieniecki, Poznań 1962. Łowmiański H., Początki Polski. Z dziejów Słowian wl tysiącleciu n.e., t. 5, Warszawa 1973. Manteuffel T., Polska w okresie prawa książęcego 963-1194, [w:] idem, Historyk wobec historii, Warszawa 1976. Maron J„ Śląsk w konfliktach zbrojnych w Europie Środkowej od X do XX wieku, „Śląski Labirynt Krajoznawczy” 1990, t. 2. Matla-Kozłowska M., Państwa Piastów i Przemyślidów u schyłku X wieku — walka o regnum ablatum, [w:] Pierwsze polsko-czeskie forum młodych mediewistów. Materiały z konferencji naukowej, Gniezno, 27-29 września 2005 roku, red. J. Dobosz, J. Kujawiński, M. Matla-Kozłowska, Poznań 2007. Matla-Kozłowska M., Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku). Ekspansja terytorialna i jej polityczne uwarunkowania, Poznań 2008. Maurenbrecher W., Geschichte der deutschen Königswahlen vom zehnten bis dreizehnten Jahrhundert, Leipzig 1889. Michałek A., Słowianie — Słowianie zachodni. Początki państwowości, Warszawa 2006. Michałowski R„ Początki arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, ƒ. Górecki, Gniezno 2000. Michałowski R., Post dziewięciodniowy w Polsce Chrobrego. Studium z dziejów polityki religijnej pierwszych Piastów, „Kwartalnik Historyczny” 2002, R. 109, nr 1. 323
BOLESŁAW CHROBRY Michałowski R., Przesłanki ideowe zjazdu gnieźnieńskiego. Przyczynek do rozstrzygnięcia problemu, [w:] Homines et Societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, kom. red. J. Bieniak i in., Poznań 1997. Michałowski R., Święty Wojciech — biskup reformator w Europie X wieku, [w:] Granica wschodnia cywilizacji zachodniej w średniowieczu, red. Z. Dalewski, Warszawa 2014. Michałowski R., Zjazd gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, Wrocław 2005. Miśkiewicz B., Pierwsze walki w obronie granicy zachodniej Polski wczesnofeudalnej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1958, t. 4, nr 7, z. 1. Miśkiewicz B., Polska sztuka wojenna na tle walk z najazdami niemieckimi do połowy XII wieku, „Myśl Wojskowa” 1966, R. 17, nr 3. Miśkiewicz B„ Rola Wielkopolski w obronie granic Polski w pierwszej połowie XI w., [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1, Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969. Miśkiewicz B„ Rozwój stałych punktów oporu w Polsce do połowy XV wieku, Poznań 1964. Miśkiewicz B., Studia nad obroną polskiej granicy zachodniej w okresie wczesnofeudalnym, Poznań 1961. Miśkiewicz B., Wielkopolska w dziejach oręża polskiego (X-XX wiek), Poznań 2008. Miśkiewicz B., Wojskowość polska w okresie wczesnofeudalnym, [w:] Historia wojskowości polskiej. Wybrane zagadnienia, red. W. Biegański, P. Stawecki, J. Wojtasik, Warszawa 1972. 324
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Miśkiewicz M., Pielgrzymka cesarza Ottona do Gniezna, „Z Otchłani Wieków” 2000, R. 55, nr 3-4. Morys-Twarowski M., 1015. Bitwa w kraju Dziadoszan, [w:] Polskie triumfy. 50 chwalebnych bitew Polaków, o których każdy powinien pamiętać, red. K. Janicki, A. Winkler, Kraków 2018. Morys-Twarowski M., Narodziny potęgi. Wszystkie podboje Bolesława Chrobrego, Kraków 2017. Myśliński K., Polska wobec Słowian połabskich do końca wieku XII, Wodzisław Śląski 2011. Mularczyk J., Tradycja koronacji Bolesława I Chrobrego i Mieszka II, Wrocław 1998. Nadolski A., Dowódcy i dowodzenie w wojskach Polski wczesnofeudalnej, „Myśl Wojskowa” 1965, R. 16, nr 6. Nadolski A., Polskie siły zbrojne w czasach Bolesława Chrobrego. Zarys strategii i taktyki, Łódź 1956. Nadolski A., Strategia i taktyka obronna pierwszych Piastów, [w:] Obronność polskiej granicy zachodniej w dobie pierwszych Piastów, red. L. Leciejewicz, Wrocław 1984. Nadolski A., Śląsk w wojnach polsko-niemieckich za Bolesława Chrobrego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1962, R. 17, nr 3-4. Nalepa J., Brenna, pierwotna nazwa Brandenburga, „Przegląd Zachodni” 1952, R. 8, nr 7-8. Niewiński A., Wolność utracona. Problematyka jeniectwa w Kronice biskupa merseburskiego Thietmara, [w:] Człowiek i wojna. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Oświęcim 2013. 325
BOLESŁAW CHROBRY Nowak T.M., Walki obronne z najazdami niemieckimi wX-XII w., [w:] Polskie tradycje wojskowe, t. 1: Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, red. J. Sikorski, Warszawa 1990. Nowakowski A., Wojskowość w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005. Ochmański J., Dzieje Rosji do roku 1861, Warszawa — Poznań 1986. Olejnik K., Bolesław Chrobry — sylwetka wodza, [w:] Pomnik Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, Warszawa — Poznań 1989. Olejnik K„ Cedynia, Niemcza, Głogów, Krzyszków, Kraków 1988. Olejnik K., Działania wojenne na obszarze Wielkopolski i ziemi lubuskiej w dobie państwa piastowskiego (X-XIV wiek), [w:] Działania militarne w Wielkopolsce i na ziemi lubuskiej, red. W. Wróblewski, Warszawa 2002. Olejnik K., Działania wojenne na ziemi krakowskiej i na Śląsku od X do końca XVI wieku, [w:] Działania militarne w Polsce południowo-zachodniej, red. W. Wróblewski, Warszawa 2002. Olejnik K„ Polskie tradycje wojskowe środkowego Nadodrza do połowy XVII wieku, [w:] Polskie tradycje wojskowe środkowego Nadodrza, red. A. Toczewski, Zielona Góra 1986. Olejnik K., Rola środowiska geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem terenów leśnych, w walkach obronnych o zachodnią granicę Polski, [w:] Puszcze i lasy w działaniach wojennych. Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Historyków Wojskowości poświęconej roli puszcz i dużych kompleksów leśnych w działaniach wojennych zorganizowanej w Białymstoku w dniach 16-18 września 1977 r„ Białystok 1981. 326
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Osiński J., Bolesław Chrobry jako ideał władcy w Kronice Galla Anonima na tle relacji innych przekazów historiografii wczesnośredniowiecznej, „Nasze Historie” 2001, R. 6. Paroń A., Brunona z Kwerfurtu wyprawa do Pieczyngów — aspekty misyjne i polityczne, „Slavia Antiqua” 2013, է. 54. Paroń A., Pieczyngowie. Koczownicy w krajobrazie politycznym i kulturowym średniowiecznej Europy, Wrocław 2015. Persowski R, Studia nad pograniczem polsko-ruskim w X-XI wieku, Wrocław 1962. Pleszczyński A., Gorliwość neofitów. Religijność osobista Przemyślidów i Piastów w Xina początku XI wieku, [w:] Przemyślidzi i Piastowie — twórcy i gospodarze średniowiecznych monarchii. Materiały z konferencji naukowej, Gniezno, 5-7 maja 2004 roku, red. J. Dobosz, Poznań 2000. Pleszczyński A., Początek rządów Bolesława Chrobrego, [w:] Viae historicae. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Goliński, S. Rosik, Wrocław 2001. Poleski ƒ., Little Poland in the Year 1000 — Change and Continuation, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 2000, vol. 5. Poppe A., Spuścizna po Włodzimierzu Wielkim. Walka o tron kijowski 1015-1019, „Kwartalnik Historyczny” 1995, R. 102, nr 3-4. Reuther T., Germany in the early middle ages c. 800-1056, New York 1991. Rhode G., Die Ostgrenze Polens. Politische Entwicklung, kulturelle Bedeutung und geistige Auswirkung, Köln — Graz 1955. 327
BOLESŁAW CHROBRY Rosik S., Gdy rodziła się Europa. Zjazd gnieźnieński, Wrocław 2001. Rosik S., Reinbern — Salsae Cholbergiensis aecclesiae episcopus, [w:] Salsa Cholbergiensis — Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000. Rosik S., Wiszewski R, Wielki poczet polskich królów i książąt, Wrocław 2007. Rożek K.A., Wywiad polski za Piastów i Jagiellonów. Dyplomacja i wojskowość, Kraków 2018. Rupp G., Die Ekkehardiner, Markgrafen von Meissen, und ihre Beziehungen zum Reich und zu den Piasten, Frankfurt am Main 1996. Salamon M., „Amicus or hostis”? Boleslav the Valiant and Byzantium, „Byzantinoslavica” 1993, t. 54, z. 1. Samp M., Czy kampania 1017 roku była pokazem geniuszu dowódczego Bolesława Chrobrego?, „Scripta Historica” 2016, որ 22. Samp M., Emnilda, ukochana żona Bolesława Chrobrego — najważniejsze informacje, https:// kronikidziejow.pl/porady/emnilda-ukochana-zonaboleslawa-chrobrego-najwazniejsze-informacje. Samp M., Henryk II Święty — pochodzenie, objęcie władzy, wyprawy wojenne, polityka, https://kronikidziejow.pl/ porady/henryk-ii-swiety-pochodzenie-objecie-wladzywyprawy-wojenne-polityka. Samp M., Kontakty Mieszka I z opozycją antyottońską Henryka Kłótnika. Zarys problematyki, „Historia Slavorum Occidentis” 2018, որ 4. Samp M., Krosno Odrzańskie 1005 i 1015, Tarnowskie Góry — Zabrze 2019. Samp M., Praga 1004. Największa klęska Bolesława Chrobrego, Zabrze — Tarnowskie Góry 2020. 328
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Samp M., Sobiesław Sławnikowic — czeski sojusznik Bolesława Chrobrego, https://histmag.org/ Sobieslaw-Slawnikowic-czeski-sojusznik-BoleslawaChrobrego-21263. Samp M., Ucieczka czy pozorowany odwrót? Jak Chrobry z Niemcami wojował, https://histmag.org/Ucieczkaczy-pozorowany-odwrot-Jak-Chrobry-z-Niemcamiwojowal-21232. Samp M., Wojna zimowa Henryka II z 1004 roku — przyczyny, przebieg, skutki, https://www.infolotnicze.pl /2019/01/28/wojna-zimowa-henryka-ii-z-1004-rokuprzyczyny-przebieg-skutki. Samp M., Zapomniany podopieczny Bolesława Chrobrego? Czeski książę Władywoj, https:// histmag.org/Zapomniany-podopieczny-BoleslawaChrobrego-Czeski-ksiaze-Wladywoj-21416. Samp M., Żony i nałożnice Bolesława Chrobrego. Nieznane fakty z życia króla, https://kronikidziejow. pl/porady/naloznice-i-zony-boleslawa-chrobregonieznane-fakty-z-zycia-krola. Schneider R., Die Königserhebung Heinrichs II. im Jahre 1002, „Deutsches Archiv für Geschichte des Mittelalters” 1972, voi. 28. Semkowicz W., Geograficzne podstawy Polski Chrobrego, „Kwartalnik Historyczny” 1925, R. 39, nr 2. Sielicki R, Polsko-ruskie stosunki kulturalne do końca XV wieku, Wrocław 1997. Sikorski D.A., Kościół w Polsce za Mieszka ł i Bolesława Chrobrego. Rozważania nad granicami poznania historycznego, Poznań 2013. Sikorski J„ Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, Warszawa 1972. Skibiński E., Epitafium Bolesława Chrobrego, „Studia Epigraficzne” 2006, t. 2. 329
BOLESŁAW CHROBRY Sochacki J., Akty barbarzyństwa chrześcijańskiej dynastii Piastów na tle Przemyślidów i Rurykowiczów do końca XI w., [w:] Barbarzyńcy u bram. Monografia oparta na materiałach z VI Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin, 5-7 sierpnia 2011, red. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń 2012. Sochacki J., Koronacje królewskie Bolesława Chrobrego w 1000 i 1025 roku, „Słupskie Studia Historyczne” 2001, nr 9. Sochacki Niemcy, Poznań 2016 Sochacki J., Postawa Związku Lucickiego w konfliktach Polski i cesarstwa w XI w., [w:] Kaci, święci, templariusze, red. B. Śliwiński, Malbork 2008. Sochacki J., Stosunki publicznoprawne między państwem polskim a Cesarstwem Rzymskim w latach 963-1102, Słupsk — Gdańsk 2002. Sochacki J., Związek Lucicki — między Polską a Cesarstwem do 1002 r., „Slavia Antiqua” 2006, է. 47. Sporna M., Bolesław I Chrobry, [w:] idem, Słownik najsłynniejszych wodzów i dowódców polskich, Kraków 2006. Sroka S.A., Bolesław I Chrobry (Wielki), [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999. Sroka S.A., Węgry, Poznań 2015. Stasiewski B., Die Anfänge der Regierung Bolesław Chrobrys, „Zeitschrift für Osteuropäische Geschichte” 1935, nr 9. Stephan J., Warum werden im „Dagome iudex” Oda als „sentarix” und Mieszko als „iudex” bezeichnet”?, „Slavia Antiqua” 2010, t. 51. Strzelczyk J., Bolesław Chrobry, Poznań 2003. 330
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Strzelczyk J., Bolesław Chrobry — osobowość i polityka w opinii współczesnych i potomnych, [w:] Salsa Cholbergiensis — Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski, Kołobrzeg 2000. Strzelczyk J., Polen, Tschechen und Deutsche in ihren Wechselwirkungen um das Jahr 1000, [w:] Polen und Deutschland vor 1000 Jahren. Die Berliner Tagung über den „Akt von Gnesen”, red. M. Borgolte, Berlin 2002. Strzelczyk ]., Polska a początki marchii brandenburskiej, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1984, R. 39, nr 1. Strzelczyk J., Zjazd gnieźnieński, Poznań 2000. Strzelczyk J., Zjazd gnieźnieński 1000 roku, [w:] Gniezno i Poznań w państwie pierwszych Piastów. Teksty wykładów wygłoszonych na sympozjum naukowym zorganizowanym przez Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu dnia 8 grudnia 1999 roku, red. A. Wojtowicz, Poznań 2000. Szajnocha K„ Bolesław Chrobry. Opowiadanie historyczne według źródeł spółczesnych, Lwów 1849. Szczegóła H., Spotkanie Ottona III z Bolesławem Chrobrym w Iławie w 1000 roku, [w:] Szprotawski epizod zjazdu gnieźnieńskiego w 1000 roku, red. H. Szczegóła, Szprotawa — Zielona Góra 2000. Teterycz-Puzio A., Piastowie w drodze. O wyprawach dalekich i bliskich (nie tylko wojennych) władców piastowskich w świetle średniowiecznych kronik, [w:] Migracje. Podróże w dziejach. Starożytność i średniowiecze. Monografia oparta na materiałach z VII Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego, Wolin, 26-28 lipea 2014, red. M. Franz, К. Kościelniak, Z. Pilarczyk, Toruń 2015. Teterycz-Puzio A., Zamachy na Piastów, Poznań 2019.
331
BOLESŁAW CHROBRY Tęgowski ]., Kontakty rodzinne dynastów polskich i ruskich w średniowieczu, [w:] Między sobą. Szkice historyczne polsko-ukraińskie, red. T. Chynczewska-Hennel, N. Jakowenko, Lublin 2000. Tymieniecki K., Traktat merseburski z r. 1013 (Ze studiów nad kroniką Thietmara), „Wiadomości Archeologiczne” 1939, t. 16. Tyszkiewicz J., Brunon z Querfurtu na Rusi, [w:] Escientia et amiciţia. Studia poświęcone profesorowi Edwardowi Potkowskiemu w sześćdziesięciolecie urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, kom. red. M. Drzewiecki i in„ Warszawa — Pułtusk 1999. Urbańczyk P., Bolesław Chrobry — lew ryczący, Toruń 2018. Urbańczyk P., „Europe” Around the Year 1000 as Seen from the Papal, Imperial and Central-European Perspectives, [w:] The European Frontier. Clashes and Compromises in the Middle Ages. International symposium of the Culture Clash or Compromise (CCC) project and the Department ofArchaeology, Lund University, held in Lund October 13-15 2000, red. J. Staecker, Lund 2004. Wasilewski T., Pochodzenie Emnildy, trzeciej żony Bolesława Chrobrego a geneza polskiego władztwa na Morawach, „Kwartalnik Historyczny” 1987, R. 94, nr 2. Widajewicz J„ Czy Bolesław Chrobry był w młodości zakładnikiem u Niemców?, „Roczniki Historyczne” 1947, R. 16. Widajewicz J„ Ujemne opinie o Bolesławie Chrobrym, „Slavia Occidentalis” 1939-1947, է. 18. Wiszewski R, Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku), Wrocław 2008. 332
WYBRANA BIBLIOGRAFIA Witczak Z., Niektóre aspekty strategii i taktyki walk Bolesława Chrobrego z Henrykiem II w świetle relacji Thietmara, [w:] Na z góry upatrzonych pozycjach, red. B. Międzybrodzki in., Warszawa —Zabrze 2011. Witczak Z., Taktyka polskich sił zbrojnych w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego w świetle wybranych kronik średniowiecznych, [w:] Si vis pacem para bellum. Wojskowość Śląska w średniowieczu (na tle porównawczym), red. M. Böhm, Opole 2009. Wojciechowski Z., Poland and Germany. Ten centuries of struggle, [w:] Poland’s place in Europe, red. Z. Wojciechowski, Poznań 1947. Wojtczak J., Orientacja wschodnia w polityce Bolesława Chrobrego. Analiza małżeństwa córki polskiego władcy i uprowadzenia księżniczki kijowskiej Przedsławy, [w:] Europa Środkowa — podobieństwa, różnice, perspektywy, red. M. Matla, L. Németh Vítovà, Poznań 2014. Wyrozumski J., Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1984. Zajączkowski J., Trudne sąsiedztwa. Polska i Ukraina a Rosja i Niemcy, 1.1: Od zarania dziejów Ukrainy i Polski do czasu autonomii galicyjskiej (1865), Lublin 2011. Zakrzewski S., Mieszko I jako budowniczy państwa polskiego, Kraków 2006. Zakrzewski S., O koronacji Bolesława Chrobrego, [w:] W 900-ną rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego, Poznań 1925. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Samp, Mariusz 1990- |
| author_GND | (DE-588)1208315382 |
| author_facet | Samp, Mariusz 1990- |
| author_role | aut |
| author_sort | Samp, Mariusz 1990- |
| author_variant | m s ms |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047807127 |
| ctrlnum | (OCoLC)1296299750 (DE-599)BVBBV047807127 |
| edition | Wydanie pierwsze |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>01915nam a2200421 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047807127</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220304 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">220131s2021 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788366966956</subfield><subfield code="9">978-83-66966-95-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1296299750</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047807127</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Samp, Mariusz</subfield><subfield code="d">1990-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1208315382</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Bolesław Chrobry</subfield><subfield code="b">Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy</subfield><subfield code="c">Mariusz Samp</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie pierwsze</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Lira</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">332 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">22 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bolesław</subfield><subfield code="b">I.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">967-1025</subfield><subfield code="0">(DE-588)118661183</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Bolesław / I Chrobry / (król Polski / około 967-1025)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska / 992-1025 (Bolesław I Chrobry)</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4006804-3</subfield><subfield code="a">Biografie</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Bolesław</subfield><subfield code="b">I.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">967-1025</subfield><subfield code="0">(DE-588)118661183</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220304</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033190724</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4006804-3 Biografie gnd-content |
| genre_facet | Biografie |
| id | DE-604.BV047807127 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T19:04:01Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:21:53Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788366966956 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-033190724 |
| oclc_num | 1296299750 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 332 Seiten Illustrationen 22 cm |
| psigel | BSB_NED_20220304 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Wydawnictwo Lira |
| record_format | marc |
| spelling | Samp, Mariusz 1990- Verfasser (DE-588)1208315382 aut Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy Mariusz Samp Wydanie pierwsze Warszawa Wydawnictwo Lira 2021 332 Seiten Illustrationen 22 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bolesław I. Polen, König 967-1025 (DE-588)118661183 gnd rswk-swf Bolesław / I Chrobry / (król Polski / około 967-1025) Polska / 992-1025 (Bolesław I Chrobry) (DE-588)4006804-3 Biografie gnd-content Bolesław I. Polen, König 967-1025 (DE-588)118661183 p DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Samp, Mariusz 1990- Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy Bolesław I. Polen, König 967-1025 (DE-588)118661183 gnd |
| subject_GND | (DE-588)118661183 (DE-588)4006804-3 |
| title | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |
| title_auth | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |
| title_exact_search | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |
| title_exact_search_txtP | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |
| title_full | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy Mariusz Samp |
| title_fullStr | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy Mariusz Samp |
| title_full_unstemmed | Bolesław Chrobry Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy Mariusz Samp |
| title_short | Bolesław Chrobry |
| title_sort | boleslaw chrobry krol polski przyjaciel i wrog cesarzy |
| title_sub | Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy |
| topic | Bolesław I. Polen, König 967-1025 (DE-588)118661183 gnd |
| topic_facet | Bolesław I. Polen, König 967-1025 Biografie |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=033190724&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT sampmariusz bolesławchrobrykrolpolskiprzyjacieliwrogcesarzy |