To ellēniko kosmosystēma: 6 t. 6 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias
Gespeichert in:
1. Verfasser: | |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Greek |
Veröffentlicht: |
Athēna
Ekd. I. Siderēs
2021
|
Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Sachregister |
Beschreibung: | 548 Seiten |
ISBN: | 9789600808841 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 cc4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV047587259 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20211221 | ||
007 | t | ||
008 | 211115s2021 |||| 00||| gre d | ||
020 | |a 9789600808841 |9 978-960-08-0884-1 | ||
035 | |a (OCoLC)1286868910 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV047587259 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
041 | 0 | |a gre | |
049 | |a DE-12 | ||
084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
084 | |a 6,12 |2 ssgn | ||
100 | 1 | |a Kontogiōrgēs, Giōrgos D. |d 1947- |e Verfasser |0 (DE-588)103160906 |4 aut | |
245 | 1 | 0 | |a To ellēniko kosmosystēma |n 6 |p t. 6 |p Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias |c Geōrgios Kontogiōrgēs |
246 | 1 | 0 | |a oikoumenikē |
250 | |a Prōtē ekdosē | ||
264 | 1 | |a Athēna |b Ekd. I. Siderēs |c 2021 | |
300 | |a 548 Seiten | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
505 | 8 | |a Bibliografie S. 503-520 und Indices S. 521-548 | |
688 | 7 | |a Byzantinische Geschichte |0 (DE-2581)TH000005765 |2 gbd | |
773 | 0 | 8 | |w (DE-604)BV022400173 |g 6 |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Sachregister |
940 | 1 | |n oe | |
940 | 1 | |n gbd | |
940 | 1 | |q gbd_4_2112 | |
943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972511 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1808861482904977408 |
---|---|
adam_text |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος. Εισαγωγή. 15 19 ΜΕΡΟΣA' Η ΝΕΟΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ’ ΣΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κεφάλαιο A ' Το Βυζάντιο και η Ευρώπη
στην κοσμοσυστημική γνωσιολογία. 1. Η παλινδρόμηση της Δύσης ανάμεσα στην ιδεολογική μεθάρμοση της κοσμοϊστορίας και στο γνωσιολογικό έλλειμμα της νεοτερικότητας. α) Το διακύβευμα της
μετάβασης από την «αρχαιότητα» στη «νεοτερικότητα». Το εγχείρημα της υπεισέλευσης του παρεκβατικού Μεσαίωνα ως μέτρου της ανθρωποκεντρικής κοσμοϊστορίας. β) Από την αφάνεια της ιδιωτικής δεσποτείας στη διεκδίκηση της πολιτικής χειραφέτησης της Εσπερίας. Το
διακύβευμα του «ρωμαϊκού ιμπέριουμ». γ) Σχετικά με το «τέλος της αρχαιότητας». Η «αρχαιότητα» ως έννοια, η δυτική δεσποτεία και ο χρόνος του ελληνικού κοσμοσυστήματος. 37 37 37 41 46 7
8 Γεώργιος Κοντοπωργης aa) Το εγχείρημα της γεφύρωσης δύο περιόδων της ανθρωποκεντρικής κοσμοϊστορίας από τον δεσποτικό Μεσαίωνα και η δογμάτωση της μη συνέχειας του ελληνισμού. 46 ββ) Το γνωσιολογικό αβαθές της νεοτερικότητας και οι αντικατοπτρισμοί του στον βυθό της κοσμοσυστημικής
γνωσιολογίας. 51 δ) Το Βυζάντιο ως «ξένος πολιτισμός» και η αυθεντία του δυτικού δρόμου προς τη «νεοτερικότητα». 54 2) Η νεοτερική «επιστήμη» στο εργαστήρι της κοσμοσυστημικής
γνωσιολογίας. 65 α) Η θρησκεία και η γεωγραφία ως επιχειρήματα στη φαρέτρα της νεοτερικής «επιστήμης». 65 β) Οι συναρμόσεις της δημόσιας σφαίρας στον νεοτερικό εξελικτικό χρόνο.
74 γ) Το ζήτημα του έθνους, η νεοτερική «επιστήμη» και το ελληνικό κοσμοσύστημα. Το βυζαντινό ταυτοτικό διακύβευμα. 77 δ) Το άδηλον του χρόνου και το άφωνον του βυζαντινού Μεσαίωνα. Οι σταθερές της «ρωμαϊκής» νομοθεσίας και της οικουμενικής
κοσμοπολιτείας. 90 Κεφάλαιο Β' Το μέτρο στην ταξινομία της κοσμοϊστορίας. 99 1. Το Βυζάντιο ως μετρικός κόμβος της ανθρωποκεντρικής τυπολογίας και ο παρένθετος χαρακτήρας της μεσαιωνικής
Εσπερίας. 99 α)Η Δύση και το εγχείρημα της υφαρπαγής της ιστορίας: «εδώ στη Δύση όπου κατασκευάζονται οι μέθοδοι και τα σχήματα της ιστορικής
επιστήμης. το αντικείμενο μιας εξ υφαρπαγής μεταλλαγμένης ιστορίας». 99 β) Η κατασκευή των «μεθόδων και των σχημάτων της ιστορικής επιστήμης» από τη Δύση, με μέτρο τις αναγνώσεις του εσπεριανού Μεσαίωνα και την εκτροπή από την κοσμοϊστορική τάξη. 104 γ) Η προβληματική για την αντιστροφή της λογικής της κοσμοϊστορίας. 115
Το Ελληνικό Κοςμοςυςγημα 9 2. Η δυτική σχολή σκέψης και η φερτή αναγόμωση της απολυταρχίας. 125 α) «Ο ευρωπαϊκός κόσμος, ως ευρωπαϊκός, είναι δημιούργημα του Μεσαίωνα που με μια κίνηση [κάτι περίπου ως διά μαγείας!] διέρρηξε τη -σχετική
τουλάχιστον- ενότητα του μεσογειακού πολιτισμού.». 125 β) Η «συγγένεια» και ο «όρκος πίστεως» στη δεσποτεία και στον ανθρωποκεντρισμό. Το Βυζάντιο ως «ξένο σώμα» για την Ευρώπη και το εγχείρημα της γεφύρωσης του
χάσματος. 131 γ) Η γνωστική μειονεξία της «νεοτερικότητας» και το ιδεολόγημα ότι «το αποκορύφωμα της αρχαιότητας» είναι η «Ρωμαϊκή αυτοκρατορία». Η αντίστιξη «ανθρωπισμού» και ανθρωποκεντρισμού στη φαρέτρα της πρωτοτυπίας της
Εσπερίας. 145 δ) Το διακύβευμα της «λαφυραγώγησης» του ορθού (ανθρωποκεντρικού) λόγου. 160 ε) Από την Ευρώπη της «αρχαιότητας» στη μεσαιωνική/δεσποτική Ευρώπη. Η διερώτηση για τη
γένεση της Ευρώπης και οι ιδεολογικές δολιχοδρομίες στις χρήσεις της ιστορίας. 164 ζ) Η γνώση και η μέθοδος: το διακύβευμα του στοχάζεσθαι με γνώμονα τη γνωσιολογία της ελληνικής γραμματείας ή υπό το πρίσμα της εποχής του δυτικοευρωπαϊκού
διαφωτισμού. 186 ΜΕΡΟΣ В ' Η ΝΕΟΔΥΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ
«ΥΛΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» ΚΑΙ ΟΙ ΡΩΣΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΜΟΣΕΙΣ Κεφάλαιο Α' Οι ιδεολογικοί μαιανδρισμοί της νεοτερικής «επιστήμης» για τη λαφυραγώγηση της κοσμοϊστορίας και το «εποικοδομητικό μίσος» ως τρόπος ηγεμονίας. 211
10 Г ΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ 1. Το ιδεολογικό εγχείρημα του Φερνάν Μπροντέλ. Ο Μπροντέλ ως η επιτομή της ιδεολογικής μεθάρμοσης της κοσμοϊστορίας. 211 α)Η «γεωγραφία» ως η αιχμή του δόρατος για την ερμηνευτική συναρμογή της ταξινομίας του
πολιτισμού. 211 β) Το Βυζάντιο ως μια εξόχως ενοχλητική συνιστώσα της κοσμοϊστορίας. 216 γ) Το εκκλησιαστικό ιδιώνυμο ως γενεσιουργός αιτία και ως μέτρο για την ταξινομία του πολιτισμού. 220
δ) Οι πόλεις «κόρες ενός μακρινού (ρωμαϊκού) παρελθόντος» και το νόμισμα ως η αιχμή του δόρατος της δυτικής πρωτοτυπίας. Η διαγραφή του πολεοτικού φαινομένου από τη ζωή της βυζαντινής οικουμένης. 223 ε) Η Ευρώπη του Μπροντέλ είναι η φεουδαλική Ευρώπη, «η δική μας/τους
(δυτική) Ευρώπη», που οριοθετείται από τη «δυτική χριστιανοσύνη» και τη δυτική σημειολογία της Ρώμης. 231 ζ) Η δυτική χριστιανοσύνη ως ο «λανθάνων κρίκος» μεταξύ της «αρχαιότητας» και της
«νεοτερικότητας». 237 η) Οι τρεις μείζονες πολιτισμοί: ο «Δυτικός, η παλαιό Ευρώπη», ο ισλαμικός και ο ελληνικός που συγκροτείται γύρω από το Βυζάντιο. Το «εποικοδομητικό μίσος» ως τρόπος ηγεμονίας. 242 2. Ο Jacques le
Goff και ο «εξωτικός» Μεσαίωνας. Το «χρήμα» στον Μεσαίωνα και η βυζαντινή χρηματιστική
οικονομία. 3. Ο Maurice Aymard και η Μεσόγειος του Fernand Braudel. 4. Ο Ανρί Πιρέν και η μεσαιωνική «επιστήμη». 5. Οι ρωσικές προσεγγίσεις του Βυζαντίου. 249 264 271 279 α) Η ιστορική σταθερά και οι συνεκδοχές της ρωσικής ‘επιστήμης’. 279 β) Από τη χριστιανική οικουμένη στον ελληνικό «εθνικισμό». Η Ρωσία ως η Τρίτη (χριστιανική) Ρώμη. 281
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ γ) Η μαρξιστική ερμηνευτική του Βυζαντίου ως σημείο προσομοίωσης της ρωσικής με τη δυτική ιστοριογραφία. δ) Η ερμηνευτική της αντιμετάθεσης των ρόλων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. ε) Οι θεμέλιες σταθερές της
βυζαντινής οικουμένης ως φανέρωση της γνωσιολογικής αποκαθήλωσης της νεοτερικής «επιστήμης». ζ) Η ιδεολογική συνάρμωση της δυτικής και της σλαβικής «επιστήμης». 6. Το
«τέλος των πόλεων» ως ιδεολογική προμετωπίδα της νεοτερικότητας και η πλεκτάνη περί του τέλους της «αρχαιότητας». α) Το θαυματούργημα της ολικής εξαφάνισης της Βυζαντίου ανθρωποκεντρικής
ιστορίας. β) Το Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης και «το μεσαιωνικό κράτος που διαδέχθηκε τη Ρώμη». Ο εξελληνισμός του κράτους της βυζαντινής Ρώμης ως μέτρο αποξένωσής του από τον ελληνικό κόσμο της «αρχαιότητας» και περιαγωγής του στη
δεσποτεία. γ) Από τη «λεξικογραφία» στην «κενολογία» της κοσμοϊστορίας. Από τις (ανθρωποκεντρικές) πόλεις στα (φεουδαλικά) κάστρα. 7. Σχετικά με τη βυζαντινή βασιλεία. Η οικουμενική κοσμόπολη στην
ερμηνευτική της νεοτερικότητας και η προκρούστεια κλίνη της απολυταρχίας/θεοκρατίας, της αυτοκρατορίας και του ολοκληρωτισμού. α)Η οικουμενική κοσμόπολη ως η ορίζουσα
τον χαρακτήρα της βασιλείας. β) Η βασιλεία ως αιρετή αντιπροσωπευτική αρχή και η εξ αποφάσεως αντιγνωμία της νεοτερικής «επιστήμης». 8. Το ζήτημα της σύγκρισης στη μεθοδολογία της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας και της νεοτερικής «επιστήμης». 11 284 294 298 302 311 311 314 361 385 385 402 407
12 Г ΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Κεφάλαιο В' Οι θεολογικές αναγομώσεις του πολιτισμού και το εγχείρημα της χριστιανικής ιδιοποίησης του ελληνικού κόσμου. 1. Η θεολογία ως γνωσιολογία του κοινωνικώς επιστητού και το εγχείρημα της εκκλησιαστικής ιδιοποίησης
της βυζαντινής οικουμένης. α) Η θρησκεία ως γνωσιολογικό επιχείρημα στη γενεαλογία του πολιτισμού. β) Οι ιδεολογικές αντιλογίες του Ρωμανίδη και η κοσμοσυστημική
γνωσιολογία. γ) Ο Ρωμανίδης «περί των ιστορικών και ιδεολογικών πλαισίων και θεμελίων της ρωμαϊκής υποστάσεως του Γένους». δ) Το έθνος της ρωμ(α)ιοσύνης ως σύμμιγμα του έθνους των Ρωμαίων
και του ελληνικού πολιτισμικού ιδιώματος υπό τη στέγη της ορίζουσας ταυτοτικής παραμέτρου της «ορθοδοξίας». ε) Ο Ρωμανίδης, θεράπων της ρωμαιοκρατίας και αρνητής της κοινής εθνικής επιλογής των βυζαντινών Ελλήνων. 2. Γνωσιολογικές
παραναγνώσεις της βιολογίας του κοινωνικού ανθρώπου. α) Ο δυτικός πολιτισμός ως «άλλος πολιτισμός» ή ως η πρώιμη εκφορά τού ενγένει ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος; Γνωσιολογικές παρανοήσεις της βιολογίας του κοινωνικού
ανθρώπου. β)Η δυτική συγκατοίκηση του ερμηνευτικού διαβήματος του Ρωμανίδη και η πολιτισμική πολυσημία της οικουμενικής
κοσμόπολης. 3. Η ρωμ(α)ιοσύνη ως αναίρεση της ελληνικότητας. Η «ορθοδοξία» ως καταλύτης για τη διεμβόλιση του γένους των Ελλήνων. α) «Πρέπει να χαρακτηρίσωμεν τον ισχυρισμόν ότι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινεν ελληνική και ως εκ τούτου βυζαντινή όχι μόνον μύθον, αλλά και απάτην κακοήθη. Πάντοτε, ως κύριον εθνικόν όνομα, είχομεν ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι το Ρωμαίος ή το Ρωμηός μέχρι σήμερον». 419 419 419 426 430 433 437 444 444 447 452 452
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα β) Ο Ρωμανίδης και το τέλος της «αρχαιότητας». Οι Φράγκοι ως η κινούσα αιτία της αποκοπής της δυτικής/λατινικής ρωμιοσύνης από τον ρωμαϊκό εθνικό κορμό. γ) Η «πατερική θεολογία και πνευματικότης» είναι ρωμαϊκή, οι πατέρες αυτοί είναι ελληνόφωνοι όχι Έλληνες, πλάι τους δε ενυπάρχουν «οι λατινόφωνοι πατέρες του ρωμαϊκού έθνους». δ) Το ελληνικό ανθρωποκεντρικό κεκτημένο ως πρωτογενής πρωτοτυπία της χριστιανικής ορθοδοξίας. ε) Η εκκοσμίκευση της παπικής Εκκλησίας ως έκφραση του διαρκούς πόθου της να λειτουργήσει ως εθναρχεύουσα αρχή των ορθοδόξων Ρωμαίων, ελευθερώνοντας τους από τη φραγκική απειλή. Επίλογος. Βιβλιογραφικές αναφορές. Ευρετήριο ονομάτων. Ευρετήριο εννοιών και όρων. 13 456 466 470 473 477 503 521 531
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ A Απόκαυκος Ιωάννης, Αθ. Κεραμεύς Συνοδικά γράμματα Αποκαύκον, Βυζαντίς 1, τεύχος 1, 1909, σελ. 2-30. Απόκαυκος Ιωάννης, Βέη-Σεφερλή Ε., Unedierte Schrifistoucke aus der Kanzlei des Johannes Apokaukos des Met ropoliten von Naupaktos, in Aetolien, BNJ, XXI, 19711974, Αθήνα, 1976, 57-160. Αριστοτέλης, Πολιτικά. Αρμενόπουλος Κωνσταντίνος, Πρόχειρον Νόμων. Το λεγόμε νον Η Εξάβιβλος, Παρά του Κωνσταντίνον Αρμενόπουλου, Αθήνα, 1872 (Επιμ. Νέας έκδοσης Κ.Γ.Πιτσάκη, Αθήνα, 1971). Θεοφάνους Χρονογραφία, επιμ. Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2007 (σε τρεις τόμους). (Επίσης τις πρώτες εκδόσεις: Θεοφάνους, Χρονογραφία AM 6274, επ. C. de Boor, Theophanis Chronographia, Lipsiae, 1883. Θεοφάνους Ομολογητή Χρονογραφία, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae, Βόννη, 1839. Jus Graecoromanum, Επαναγωγή (Εισαγωγή), Ι.Ζέπος- Π. Ζέπος, Αθήνα 1931 Τ. B’, 57-58. Jus Graecoromanum, Νομοθεσία Ισαυρων και Μακεδόνων, Αθήνα, 1931, τ. Β. 11 επ. 503
504 Γεώργιος Κοντογιωργης Jus Graecoromanum. Νεαραί και Χρυσόβουλλα των μετά τον Ιουστινιανόν Βυζαντινών αυτοκρατόρων, τ. Α. Κεκαυμένος Στρατηγικόν, Cecaumeni Strategicon et Incerti Scriptoris. De Officiis Regiis Libellus (ed. B. Wassiliewsky, V.Jemstedt, Amsterdam, 1963. Κομνηνή Αννα,/Anne
Coirmene, Alexiade, éd. B. Leib, Παρί σι, (1937-1945), 1972. Κοραής Αδαμάντιος, Άπαντα, Μπίρη, Αθήνα, 1970. Κοραής Αδαμάντιος, Σάλπισμα Πολεμιστήριον, Εν Πελοπόν νησο), 1921. (Ανατύπωση ΚΝΕ/ΕΙΕ, Αθήνα, 1983) Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη του Νικηφόρου Φωκά, Αθήνα, 2015,
(Σε πρώτη ελληνική έκδοση, βλ. Σπ. Ζαμπέλιος, Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα, 1857, σελ. 515 επ.). Μετοχίτης Θεόδωρος, Οι δύο βασιλικοί λόγοι, μτφρ.Ιωάννης Πολέμης,(Κείμενα Βυζαντινής Λογοτεχνίας 4), Αθήνα, imi. Μοσχόπουλος Μανουήλ, Περί όρκου, Εισαγωγή, Μετάφρα ση, Σχόλια, Ιάσων Κουτούφαρης-
Μαλανδρίνος, Αρχειοθραύστης, τεύχος 6, 2016, σελ. 53-91. Μπούρκχαρτ Γιάκομπ, Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία, Αθήνα, 1997 Πατρίκιος Πέτρος, Περί πολιτικής επιστήμης, έκδ. Angelo Mai, Sciptomm Veterum Nova Collectio, Ρώμη, 1827. Πορφυρογέννητος Κωνσταντίνος Ζ, Constantine Porphyrogenitus,
Έκθεσις περί Βασιλείου τάξεως, De ceremoniis aulae byzantinae, Εργαστήριο διαχείρισης πολιτιστικής κληρονο μιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστημίου του Αιγαίου. Συνέχεια Θεοφάνη/ Οι μετά τον Θεοφάνην, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus,
Bonnae, (Επιμ. E. Weber), 183 8. Χωνιάτης Νικήτας, Χρονική Αιήγησις του Χωνιάτου κυρ Νι-
Το Ελληνικό Κοςμοςυςίήμα 505 κήτα αρχομένη από της βασιλείας Ιωάννον του Κομνηνού και λήγουσα μέχρι της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, Nicetas Chômâtes Hist., Ser. Ecel, et Ehet. vel Nicetas Acominatus (A.D. 12-13: Chômâtes, Constantinopolitanus). Historia (Χρονική διήγησις), ed. J. van Dieten,
Nicetae Choniatae historia, pars prior [Corpus fontium históriáé Byzantinae 11.1. Series Berolinensis. Berlin: De Gruyter, 1975]: 1-635,637-655. В Ahrweiler Hélène, Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance aux VlleXVe siècles, Παρίσι, 1966.
Ahrweiler Hélène, Etudes sur les structures administratives et sociales de Byzance, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1971. Ahrweiler Hélène, Administration de l’Empire byzantin aux IX-XI siècles, στο Bulletin de Correspondance Hellénique, 1960, 84-1 σελ. 1-111 Anderson Perry, L’État absolitiste, t, 1-2,
1978. Ayla R. de, Paule Braudel (Επιμ), Les écrits de Fernand Brau del, Les Ambitions de l’Histoire, Παρίσι, 1997. Aymard Maurice, «La Méditerrannée grecque de Fernard Braudel», Εισαγωγικό κείμενο του Aymard στο έργο του Μπροντέλ για την ελληνική μτφ (από το αρχείο μας). Βακαλόπουλος Απόστολος,
Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλονίκη, 1974/1978. Βασίλιεφ Α.Α., Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα, 1971. Βασιλόπουλος Μάριος, Ηβυζαντινή τέχνη στην Ιταλία, Αθήνα, 2004. Βικέλα Δημητρίου, Άπαντα, τ. ΣΤ, ΣΩΒ, Αθήνα, 1997.
506 Γεώργιος Κοντογιωργης Badie Bertrand, L’État importé : essai sur l’occidentalisation de l’ordre politique, Παρίσι, 1992 Bamish S., ‘The transformation of classical cities and the Pirenne debate’, Journal of Roman Archaeology 2 (1989), 385-400. Barthélemy Dominique, L’ordre seigneurial (XI-XII siècle), 1990. Berr Henri, L'histoire traditionelle et la synthèse historique, Παρίσι 1921. Berr Henri, La Synthèse en histoire. Essai critique et théo rique, Παρίσι, 1919. Henri Berr, «La Bibliothèque de Synthèse historique », Revue de synthèse historique, 28/1914, σελ. 337 επ Bloch Marc, «Projet d’un enseignement d’histoire comparée”, στο A.Becker, É.Bloch (επιμ.), L’histoire, la guerre, la ré sistance, Παρίσι 2006. Bloch Marc, «Le problème de l’or au Moyen Age», Annales ESC, 4, 1933. Bloch Marc, «Pour une histoire comparée des sociétés euro péennes», Mélanges historiques, Παρίσι, 1963, σελ. 16-40. Bloch Marc, La société féodale, Παρίσι, 1968. Bloch Marc, Problèmes d’Europe, in “Annales d’histoire éco nomique et sociale”, VII, 1935. Brandes W., Byzantine Cities in the Seventh and Eighth Cen turies - Different Sources, Different Histories?, στο Gian P. Brogiolo, Bryan Ward-Perkins (edd.), The Idea and Ideal of the Town between Late Antiquity and the Early Middle Ages (Leiden / Boston / Köln (Brill) 1999, 25-57. Brandes Wolfram, ‘Byzantine Cities in the Seventh and Eighth Centuries— Different Sources, Different Histories? Some Methodological Observations on the Relationship between Written, Numismatic, Sigillographie and Archaeological Sources Used in Research into Byzantine
Urbanism in the
То ЕЛЛНМКО ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ 507 Seventh and Eighth Centuries”, στο Gian P. Brogiolo / Bryan Ward-Perkins (επιμ), The Idea and Ideal of the Town between Late Antiquity and the Early Middle Ages (Trans formation of the Roman World, 4). Leiden / Boston / Köln (Brill) 1999, 25-57. Braudel Fernand, La
Méditarranée et le monde méditerranéen à l’époque de Phlippe II, (δύο τόμον) Παρίσι 1982 Braudel Fernand, Autour de la Méditerranée, Παρίσι, 1996 Braudel Fernand, Grammaire des civilisations, Παρίσι, 1963 Braudel Fernand, Civilisation matérielle, économie et capi talisme, XVe- XVIII siècle, Παρίσι,
1979 (Υλικός πολιτι σμός. Οικονομία και καπιταλισμός (150ς-180ς αιώνας), τ. A ' Αθήνα, 1995) και τ.Β' Les jeux de l’échange, Παρίσι, 1979, τ.Β ' Τα παιχνίδια της συναλλαγής, Αθήνα, 1995 Braudel Fernand, Les mémoires de la Méditerranée, Παρίσι, 1998 {Οι μνήμες της Μεσογείου. Προϊστορία και Αρχαιολο
γία, Αθήνα, 2000). Brogiolo Gian R, Nancy Gauthier, Neil Christie (επιμ.), Towns and their Territories between Late Antiquity and the Early Middle Ages (=The Transformation of the Roman World 9), Leiden-Boston-Köln 2000. Brown Peter, Society and the Holy in Late Antiquity, Μπέρκλευ, 1982 (και ελλην
μτφ Brown Peter, Η κοινωνία και το άγιο στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 2000). Bryan Ward-Perkins, “A Brief Comment”, στο Luke Lavan {επιμ.), Recent Research in Late Antique Urbanism ^Jour nal of Roman Archaeology Supplementary Series 2), Porthmouth-Rhode Island 2001. Burguière André, Jacques Revel
(éds), Histoire de la France, Παρίσι, 2000. Γιανναράς Χρήστος, Εφημερίδα Καθημερινή, 30/8/2009 και
6/9/2009 Γιαννέλος Κώστας, Τα βυζαντινά μνημεία της Άρτας, Άρτα, χη. Cameron Averil, “A Response”, in: Luke Lavan (επιμ), Re-
508 Γεώργιος Κοντογιωργης cent Research in Late Antique Urbanism (=Joumal of Ro man Archaeology Supplementary Series 42), PorthmouthRhode Island 2001. Cameron Averil, Η αξία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2017. Chalandon F., Essai sur le règne d’Alexis Ier Comnène (10811118), [Les Comnènes I], Paris 1900 (ανατ. New York 1968). Chalandon F., Historie de la Domination normande en Italie et en Sicile, I-II, Paris 1907. Chalandon F., Jean II Comnène (1118-1143) et ManuelI Com nène (1143-1180), [Les Comnènes II], Paris 1912 (ανατ. New York 1968). Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210) (Byzantina Sorbonensia 9, Paris 1990). Cheynet Jean Claude, “Les limites du pouvoir à Byzance : uneforme de tolérance? ”, στο Κατερίνα Νικολάου (Επιμ), Ανοχή και καταστολή στους μέσους χρόνους, Αθήνα, 2002, σελ. 15-28. Cheynet Jean Claude, Réflexions sur le «pacifisme byzantin», στο Christian GastGeber, Charis Messis, Dan ioan Mureşan et Filippo ronConi (επιμ), Pour l’amour de Byzance, Hom mage à Paolo Odorico, Φραγκφούρτη, 2013. Cipolla Carlo M., Before the Industrial Revolution. European Society and Economy, 1000-1700. Routledge, 2004 Foss Clive, “Archaeology and the “Twenty Cities” of Byzan tine Asia”, in: American Journal ofArchaeology 81, 1977, σελ. 469-486. Dagron Gilbert, Empereur et pretre. Etude sur le “cesaropapisme’ byzantin, Editions Galimard, Παρίσι, 1996. Delogu Paolo « Rome in the ninth century: the economic sys tem», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A. The
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 509 Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007 Diehl Charles, Les Grands problèmes de l’Histoire Byzantine, Παρίσι, 1943 Diehl Charles, Ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας, Αθήνα, 2002. Duby Georges, La société auXIe etXIIe siècles dans la région maconaise, Παρίσι 1989. Duby Georges, Le Moyen Age (987-1460), Παρίσι, 1987. Dunn Archibald W., “The transformation from polis to kastron in the Balkans (ІПѴІІ cc.): general and regional perspec tives”, in: Byzantine and Modern Greek Studies 18, 1994, σελ. 60-80. Durliat J., De la ville antique à la ville byzantine. Le problème des subsistances, Collection de l’École Française de Rome 136, Rome 1990. Duroselle Jean-Baptiste, L’idée d’Europe dans l’histoire, Πα ρίσι, 1965. Ehrenkreutz Andrew S., “Another Orientalist’s Remarks con cerning the Pireme Thesis ”, in Journal of the Economic and Social History of the Orient, Voi. 15, No. 1/2 (Jun., 1972), σελ. 94-104. Hegel, Ιστορία της φιλοσοφίας. Από την ελληνική έως την ευρωπαϊκή φιλοσοφία, Αθήνα, 2013 Febvre Lucien, L’Europe. Genèse d’une civilisation, Παρίσι, 1999. Feodalisme à Byzance, Revue Recherches internationales, 1968. H. Antoniadou Bibikou, E.E. Lipchits, Z.V.Oudanova, M.I.Siouziounov, A.P.Kajdane, D.Angelov, E.Frances, G.Ostrogorsky, G.Tsankova Retkova, J.Ferluga. Gelichi Sauro, «Flourishing places in North-Eastern Italy: towns and emporia between late antiquity and the Carolingian age», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman
510 Γεώργιος Κοντοπωργής Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007 Gibbon Edward, Histoire du déclin et de la chute de l’empire romain, Byzance, de 455 à 1500, Παρίσι, 1983. Goff Jacques le, L’Europe est elle née au Moyen Age?, Παρί σι, 2003 (Jacques le Goff, H Ευρώπη γεννήθηκε το Μεσαί ωνα;, Αθήνα, 2006). Goff Jacques Le, Pierre Nora (éd), Faire de l’histoire, Παρί σι, 1974. Goff Jacques le, Ιστορία και μνήμη, Αθήνα, 1998. Haldon J. F., Byzantium in the Seventh Century: The Trans formation ofa Culture, Cambridge University Press, 1990. Haldon J. F., The idea of the Town in the Byzantine Empire, στο The Idea and Ideal of the Town Between Late Antiquity and the Early Middle Ages, έκδ. G.P. Brogiolo, B. WardPerkins, Leyden-Boston-Kòln 1999. Havighurst Alfred F., (επιμ), The Pirenne Thesis, Analysis, Criticism, and Revision, Boston, 1958. Heers Jacques, L ’Occident aux XIVetXVsiècles. Aspects éco nomiques et sociaux. Παρίσι, 1963. Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Set tlement in Europe and Byzantium τ. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007. Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Set tlement in Europe and Byzantium Voi. 2. Byzantium, Piis ka, and the Balkans Edited by Joachim Henning Walter de Gruyter · Berlin ■ New York 2007 Hobsbawm J.Eric, Nations and Nationalism since 1780. Programme, Mythe, Reality, Cambridge University Press, 1990 Hodges, R. et Whitehouse, D., Mohamed, Charlemagne and
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 511 the Origins ofEurope : Archeology and the Pirenne Thesis, Λονδίνο, 1983. Huntington, Samuel P., The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, New York, Simon Schuster, 1996. Ζακυνθννός Δ., Βυζάντιον. Κράτος και κοινωνία. Ιστορική επισκόπησις, Αθήνα, 1951.
Jeffreys Elizabeth, John Haldon, Robin Cormack (επιμ), The Oxford Handbook ofByzantine Studies, Oxford, 2008. Jehel Georges, La méditerranée medievale de 350-1450, Παρίσι, 1992. Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Η πολιτική θεωρία των Βυζαντι νών, Θεσσαλονίκη, 1988. Κοντογιαννοπούλου Αναστασία, Τοπικά
συμβούλια στις βυ ζαντινές πόλεις. Παράδοση και εξέλιξη, 13ος-15ος αιώνες, Αθήνα 2015 Kazhdan A.R, Ann Wharton Epstein, Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό. Κατά τον 11° και 12° αιώνα (Change in Byzan tine Culture in thw Eleventh and Twelth Cwnturies, Berke ley, 1985), Αθήνα, 1997. Kazhdan
Alexander, State, Feudal, and Private Economy in Byzantium, in Byzantium The Dumbarton Oaks Papers (DOP), Voi. 47 (1993), σελ. 83-100 Kirilov Chavdar “The reduction ofthefortified city area in late antiquity: some reflections on the end of the ‘antique city ’ in the lands of the Eastern Roman
Empire», στο Joachim Henning, Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Eu rope and Byzantium, τ. 2. Byzantium, Piiska, and the Bal kans Walter de Gruyter Βερολίνο 2007 Kleinclausz Arthur, Charlemagne, Παρίσι, 1977. Lavan Luke, “The Late Antique City: a bibliographic essay”, in: Luke Lavan (επιμ),
Recent Research in Late Antique
512 Γεώργιος Κοντογιωργης Urbanism (=Joumal of Roman Archaeology Supplemen tary Series 42), Porthmouth-Rhode Island 2001, σελ. 9-26. Lefort Jacques, Cécile Morrisson, Jean Pierre Sodini (επιμ), Les villages dans l’Empire byzantin (IVe -XVe siècle), Πα ρίσι, 2006. Lemerle R, Esquisse pour une
histoire agraire de Byzance, Les sources et les problèmes, Revue Historique, 219, 1(1958) 32-74; 219, 2(1958) 43-94. (η πληρέστερη εκδο χή στο Paul Lemerle, The agrarian history of Byzantium. From the Origins to the Twelfth Century. The sources and the Problems, Calway, 1979). Lemerle Paul, Le
monde de Byzance. Histoire et institutions, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1978. Lemerle Paul, Le premier humanisme byzantin, Παρίσι, 1971. Lewis A.R., The Development of Town Government in Twelfth Century Mont-pellier. Speculum, A Journal of Medieval Studies 22/1947. Liebeschuetz J. H. W. G, “The End
of The Ancient City”, in: John Rich (Ed.), The City in Late Antiquity (=LeicesterNottingham Studies in Ancient History 3), London-New York 1996, σελ. 1-49. Liebeschuetz J.H.W.G., The decline and fall of the Roman city, Oxford, 2001. Lipchits E.E., Lafin du régime esclavagiste et le début du féo
dalisme à Byzance, in Recherches internationales, με θεμα τική αφιέρωση του τεύχους στη Φεουδαρχία στο Βυζάντιο, του περιοδικού Recherches Internationales (n.79) Lot F., La fin du monde antique et le début du Moyen Age, 1921. Μαυρομάτης Λεωνίδας, «Ta όρια ανοχής και της εκτροπής στο Βυζάντιο», στο
Κατ. Νικολάου, (επιμ), Ανοχή και καταστο λή στους μέσους χρόνους, Πρακτικά 10ου διεθνούς συμπο σίου. Μνήμη
Λ. Μαυρομάτη, Αθήνα, 2002.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 513 McCormick Michael, «Where do trading towns come from? Early medieval Venice and the northern emporia», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium τ. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα
Υόρκη, 2007 Magdalino Paul, “Contsantinople and the έξω χώραι in the time of Balsamon”, Ν.Οικονομίδης (επιμ) To Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Malamut Elisabeth, «De l’empire des Romains à la nation des Hellènes. Évolution identitaire des Byzantins de
la fin du Xle au XVe siècle», στο Nation et nations au Moyen Age, XLIVe Congrès de la SHMESP, Παρίσι, Publications de la Sorbonne, 2014 Manent Pierre, Οι μεταμορφώσεις της πόλης. Δοκίμιο για τη δυναμική της Δύσης, Αθήνα, 2014. Mango Cyril, Byzantium. The Empire of New Rome, Λονδίνο 1980 (ελλ,μτφ,
Βυζάντιο, Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, Αθήνα, 2013). McCormick Michael, Origins of the European Economy: Communications and Commerce, A.D. 300-900. Cam bridge University Press, 2001. Méthivier Humbert, L’Ancien Regime, 1997. Montesquieu Charles-Louis, Considérations sur les causes de la grandeur
des romains et de leur decandance, Παρίσι, (1734) 1998. Mourret F., History of the Catholic Church, London, 1937 Mullett Margaret, Dion Smythe (επιμ), Alexios I Komnenos, Papers of the second Belfast Byzantine International Col loquium, 1989), Belfast, 1996. Νούρ Αλύ, To Κοράνιον και το Βυζάντιον,
Αθήνα, 1970.
514 Γεώργιος Κοντογιωργης Οικονομίδης Νίκος (επιμ) Το Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Ostrogorsky Georg, “Byzantine Cities in the Middle Ages”, in: Dumbarton Oaks Papers 13, 1959, σελ 47-66. Ostrogorsky Georg, La commune rurale byzantine, Extrait du
Glas CCL, vol 10 (1961), Odeljenja društvenih nauka Srp ske Akademije nauka i unietnosti. Ostrogorsky Georg, Pour l’histoire de la féodalité byzantine, Βρυξέλλες, 1954. Ostrogorsky Georg, Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Αθήνα, 1978. Özturk Meric Τ., The Provincial Aristocracy in Byzantine Asia
Minor (1081-1261) (Thesis) Boğaziçi University, 2013 Παναγιωτίδης Ιωάννης К. Η δέησις ενώπιον του αυτοκράτορα στο βυζαντινό/ρωμαϊκό δίκαιο (4°;-150ς αιώνας), Θεσσαλο νίκη, 2009 (διδακτ. δ/βή). Παππάς Νικόλαος, Η ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και οι οπτικές της μέσα από την εποχή της και την
Νεωτερικότητα https://www.academia.edu. Πιτσάκης Κ., «Κριτικές παρατηρήσεις στο κείμενο της Εξαβίβλου», Στο Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου, Αθήνα, 1971, τ.18, σελ. 249-270. Page Gill, Being Byzantine. Greek identity before the Otto mans, Cambridge University Press,
2008 (ελλ μτφ. Page Gill, Οι Έλληνες πριν τους Οθωμανούς. Ο εθνισμός στο ύστερο Βυζάντιο, Αθήνα, 2008). Patlagean Evelyne, Figure du pouvoir (IX-XII siècle), Spolète, 2001 (ειδικότερα στον ‘Avant propos : Byzance, une his toire confisqué’, σελ. 1-20). Patlagean Evelyne, Un Moyen Age Grec. Byzance
IX-XV siècles, Παρίσι, 2007 (και στην πρόσφατη ελληνική μτφ, Εβελύν Πατλαζάν, Ο ελληνικός Μεσαίωνας. Βυζάντιο
9-15 αιώνας), Αθήνα 2014.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 515 Pertusi Agostino, Il pensiero politico e sociale bizantino, Bo logna, 1990. Pertusi Agostino, La formation des thèmes byzantins, Berichte zum XI Internationalen Byzantinisten-Kongress, 1958, vol. I. σελ.1-40. Pertusi Agostino, Storia del pensiero politico, στον τόμο La civiltà bizantina dal XII al XV secolo. Aspetti e problemi, Centro studi bizantini, Universita Bari, 1978. Petit Dutaillis Charles, La monarchie féodale en France et en Angleterre (X-XLII siècle), Παρίσι, 1971. Petit Dutaillis Charles, Les communesfrançaises. Caractère et évolution des origines (XI) au XVIII siècle, Παρίσι, 1947. Pinenne Henri, Lyon Bryce, Guillou André, La naissance de l’Europe, Mahomet et Charlemagne, Anvers, 1987 Pinenne Henri, Histoire de l’Europe des Invasions au XVIe siècle, Βρυξέλλες, 1936. Pirenne Henri (1862 -1935). Mahomet et Charlemagne, Παρί σι, 1992 (πρώτη έκδοση Βρυξέλλες 1937), σελ. 204. Pirenne Henri, “Mohammed et Charlemagne ». Revue belge de philologie et d’histoire, I (1922), σελ. 77-86. Pirenne Henri, “Un conraste économique : Mérovingiens et Charoligiens», Revue belge de philologie et d’histoire, II (1922), σελ. 223-235. Pirenne Henri, «L’origine des constitutions urbaines au Moyen Age», in Revue Historique, 1895. Pirenne Henri, Les villes du Moyen Age. Essai d’histoire éco nomique et sociale, Bruxelles, Lamertin, 1927. Poulter Andrew, “The use and abuse of urbanism in the Danu bian provinces during the Later Roman Empire”, in: John Rich (επιμ.) The City in Late Antiquity (=Leicester-Nottingham Studies in Ancient History 3), London 1996,
σελ. 99-135.
516 Γεώργιος Κοντογιωργης Previté -Orton C. W., Italy in the Tenth Century, CMH, III, 161. Ράνσιμαν Στήβεν, Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα 1969. Ρωμανίδης Ιωάννης Σ., Εκκλησιαστικαί σύνοδοι και πολιτι σμός, «Θεολογία», 1995, τεύχος 4, σελ. 646-680. Ρωμανίδης Ιωάννης, Δογματική και συμβολική θεολογία
της ορθοδόξου καθολικής εκκλησίας, Θεσσαλονίκη, 1973. Ρωμανίδης Ιωάννης, Ρωμιοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη, Θεσσα λονίκη, 2002. Ρωμανίδης Ιωάννης, Φράγκοι, Ρωμαίοι, Φεουδαλισμός και Δόγμα. Αλληλεπίδραση θεολογίας και κοινωνίας, (http:// www. romanity. org/htm/rom. e. 04
.fragkoìromaioì^feoudalismoskaidogma. 01.htm”) Riising Anne, ‘The Fate of Henri Pirenne’s Theses on the Consequences of the Islamic Expansion, ’ Classica et Medievalia, 13,1952, σελ. 87-130 Saradi Helen, “On the ‘archontike’ and ‘ekklesiastike dynasteia’ and ‘prostasia’ in Byzantium with particular
attention to the legal sources. A study in social history of Byzantium”, Byzantion, 64/1994, σελ. 69-117, 314-350 Saradi Helen, The Byzantine City in the Sixth Century : Liter ary Images and Historical Reality, Αθήνα, 2006. Saradi-Mendelovici Helen, “The Demise of the Ancient City and the Emergence
of the Mediaeval City in the Eastern Roman Empire”, in: Echos du Monde Classique/Classical Views 32, N. S. 7, 1988, σελ. 365-401. Shea Jonathan, The Late Byzantine City: Social, Economic and Institutional Profile, (These) The University of Bir mingham, 2010. Svoronos Nicolas, “Le sermant defidélité
à l’empereur byzan tin et sa signification constitutioneile ”, Revue des Études Byzantines, 9 (1951) σελ. 106-142. Variorum
Reprints, Λονδίνο, 1973, VI).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 517 Τύχων Αρχιμανδρίτης, Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας. Το βυζαντινό μάθημα, Αθήνα, 2009 Tabacco Giovani,“La dissoluzione medieval dello stato nella recente storiografia”, Studi Medievali, 3e ser.1/2 (1960), σελ. 397-446 The Oxford Dictionary ofByzantium που συντάχθηκε σε
τρεις τόμους υπό την επίβλεψη των Alexander Ρ. Kazhdan, Alice Mary Talbot, Antony Cutler, Timothy E. Gregory, Nancy P. Sevcenco το 1991, από τις Oxford University Press. Tilly Charles, Contrainte et capital dans laformation de l ’Eu rope (990-1990), 1990. Toynbee Arlold, Οι Έλληνες και οι
κληρονομιές τους, Αθήνα, 1992 Vasiliev A.A., Byzance et les Arabes, Bruxelles, 1950. Vasiliev A., “On the question of Byzantine feudalism”, Byzantion, 8 (1933) σελ. 584-604 Voltaire, Le pyrrhonisme de ľ histoire, Œuvres complètes de Voltaire, Παρίσι, Gamier, tome 27. Φειδάς Βλάσιος, Εκκλησιαστική
Ιστορία, Αθήνα, 1994. Φειδάς Βλάσιος, Ο Ιερός Φώτιος και η εκκλησία της Ρωσίας, Αθήνα, 1988. Φιλιππίδης Αναστάσιος, «Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης ως ιστορι κός», Εκκλησιαστική Παρέμβαση, 206/ 2013. Χέριν Τζούντιθ, Τι είναι το Βυζάντιο, Αθήνα, 2008. Ward-Perkins Bryan, From classical Antiquity to the
Middle Ages: Urban Public Building in Northern and Central Ita ly. AD 300-850, Οξφόρδη, 1984. Whittow Mark, “Was Gibbon politically incorrect, or just wrong?”, in: Luke Lavan (επιμ.), Recent Research in Late Antique Urbanism (=Joumal of Roman Archaeology Sup plementary Series 42), Porthmouth-Rhode
Island 2001. Zakythinos D., La Prise de Constantinople et la fin du Moyen Age, L’Hellénisme Contemporain,
1453-1953. Le cinq-
518 Γεώργιος Κοντοπωργης centième anniversaire de la Prise de Constantinople, Athènes 29 mai 1953, σελ. 69-83. Г Κοντογιώργης Г., Έθνος και ‘εκσυγχρονιστική’νεοτερικότητα (β'έκδοση), Αθήνα, 2018. Κοντογιώργης Γ., Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Αθήνα,2011. Κοντογιώργης Γ., «Οι πραγματολογικές
προϋποθέσεις για τη μετακένωση της ελληνικής γραμματείας στη δυτική Ευρώπη», Δημ. Κούτρας (επιμ.) Αθήνα και Εσπερία, Αθήνα, 2001, σελ. 109-124. Κοντογιώργης Γ, «Σχετικά με το τέλος της αρχαιότητας», Πρακτικά Ε' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπου δών με θέμα «Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον
ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτε χνία», Θεσσαλονίκη, 2014 (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελ ληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ)). Κοντογιώργης Γ., «Το Βυζάντιο ως παράμετρος του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η δυτικοευρωπαϊκή μετάβαση στον ανθρωποκεντρισμό», στο E.Motos
Guirao-M.Morfakidis Filaktos (Επιμ.), Constantinopla. 550 anos de su caida, Γρενάδα, 2006, τ. A, σελ. 13-34. Κοντογιώργης Γ., «Το ελληνικό κοσμοσύστημα στην ύστερη οικουμένη. Τα κοινά της οθωμανοκρατίας», στο J. Alonso Aldama, C.Garcia Roman, I.Mamolar Sanchez (eds.), Homenaje a la professora Olga
Ornatos, Universidade del Pais Vasco, 2007, σελ. 457-473. Κοντογιώργης Γ., «Το ζήτημα της ‘ελληνικής συνέχειας’και ο λευκάδιος πνευματικός κόσμος. Η περίπτωση ιδίως του Σπυ ρίδωνος Ζαμπέλιου», στο Ι'Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Τα πρακτικά, τ. 1, Κέρκυρα (2014) 2015, σελ. 431-448.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 519 Κοντογιώργης Γ, Οικονομικά συστήματα και ελευθερία, Αθήνα, 2010 Κοντογιώργης Γ, «7ο ζήτημα της Ομηρικής Ιθάκης», στον'Ινδικτο, 12/2007. Κοντογιώργης Γ., Γνώση και Μέθοδος, 29 ερωτήματα για την κοσμοσυστημική γνωσιολογία, Αθήνα, 2017. Κοντογιώργης Γ., Η δημοκρατία ως
ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γ., Η ελλαδική λαϊκή ιδεολογία. Κοινωνικοπολιτική μελέτη του δημοτικού τραγουδιού, Αθήνα, 1979. Κοντογιώργης Γ., Η θεωρία των επαναστάσεων στον Αριστοτέλη, Αθήνα, (γαλλ.εκδ.1975) 1978. Κοντογιώργης Γ., Η ελληνική Δημοκρατία του Ρήγα
Βελεστινλή, Αθήνα, 2007 Κοντογιώργης Γ., Κοινωνική δυναμική και πολιτική αυτομία. Τα ελληνικά κοινά της τουρκοκρατίας, Αθήνα, Εκδόσεις Λιβάνη, 1982. Κοντογιώργης Γ, Μίκης Θεοδωράκης, Ελληνικότητα και δια νόηση, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γ., Το ιερατείον. Η δεσποτική μετάλλαξη της ελλαδικής
εκκλησίας, Αθήνα, 2000 Κοντογιώργης Γ, «Το έθνος ως συνείδηση κοινωνίας και οι ιδεολογικές προσημειώσεις της νεοτερικότητας. Ο ελληνι σμός από έθνος της οικουμενικής κοσμόπολης εμφύτευμα του απολυταρχικού κράτους», στο Τετράδια, ΧειμώναςΦθινόπωρο, 2021, σελ. 45 επ. Κοντογιώργης, Γ., «Η μετάβαση από
το έθνος κοσμοσύστη μα στο έθνος κράτος. Ο ελληνικός κόσμος αντιμέτωπος με τη ‘Νεοτερικότητα ’», στο The 6th Congress of the Euro pean Society of Modern Greek Studies (Lund, 4-7 October 2018), τ.Δ. Επιμ. Β.Σαμπατακάκης, ΕΕΝΣ, Αθήνα, 2020 Κοντογιώργης, Γ, Προλεγόμενα, στο έργο Ν. Πουλαντζάς,
Κράτος, κοινωνικές τάξεις, καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός, Αθήνα, 2019.
520 Γεώργιος Κοντογιωργης Contogeorgis George, “New World Order and the Clash of ‘Civilisation ’. The Samuel Huntington’s argumenť. God and Religion, t 1,2/1999. Ομοίως «Du Nouvel Ordre In ternational. Samuel Huntington et “le Choc des Civilisa tions”: “Civilisation religieuse” ou cosmosystèmel Pôle Sud, 14/2001 κοα στην Revue des idées politiques, (Coim bra, Portugal) 12/2003. Contogeorgis George, «Religion et politique dans le monde hellène. Le paradigme grec et les églises ‘occidentales’ et ‘slaves’», in Revue de science politique», Pôle Sud, 17/2002. Contogeorgis George, «Culture et civilisation. Images et représentation des concepts», στο Estudos do Siculo XX, 18/2008. Contogeorgis George, «La nation comme concept. La nation de l’Etatface à la nation de la société des citoyens». Revue Eurolimes, 14/2012, σελ. 36-51. (Επίσης αγγλικά, «From the Nation of the State to the Nation ofSociety. The Politi cal Challenge of the Emergence of a Cultural Polysemy of Collective Identities», στο Dana PANTEA, loan HORGA, Mircea BRIE (Επιμ.), The Image of the Other in the Euro pean Intercultural Dialogue, LAP Lambert Academic Pub lishing, Saarbrucken, Germany, 2017) Contogeorgis G. «La Grèce moderne: un paradigme national issu du cosmosystème hellénique», στο Pôle Sud, 18/2003. Contogeorgis George, Histoire de la Grèce, Παρίσι, 1992. Contogeorgis George, L’Europe et le monde, Παρίσι, 2011.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ A Αγγλία 103, 226 Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 43 Αδρχανός Α' πάπας 473 Αδρχανός Β' πάπας 462 Αδρχατχκή 152,267,274,369 Αθηναίοι 139,351 Αθηναϊκή πόλη κράτος 262 Αιγαίο 153, 169,267 Αίγυπτος 148,293 Αλεξάνδρεχα 148, 267,457, 472 Αλέξανδρος (ο Μέγας) 147,148, 155,219, 229,283,293, 395, 450 Αμάλφχ 216,274 Αμβρόσχος 454 Αμπελάκχα Θεσσαλίας 384 Αναστάσχος Α' βασχλέας 318, 326 Ανατολία 267 Ανατολχκή Ρωμαϊκή Αυτοκρατο ρία 205, 374, 375 Αντχόχεχα 148, 326,457,472 Απόκαυκος Ιωάννης 406 Άραβες 64, 146, 160, 161, 166, 195,206,216, 231,236, 273, 275,276,277,278,321,335, 366, 369, 370, 445, 446, 447, 464 Αρχστοτέλης 139, 186 Αρμενόπουλος Κωνσταντίνος 171,310,405 Άρτα 406 Αυγουστίνος 242, 453, 454 «Αχαχούς ταραχοποιούς» 219 В Βακαλόπουλος Απόστολος 381, 383,384 Βαλένθχα 153 Βαλεντχανός, βασχλέας 318 Βαλσαμών Θεόδωρος 192 Βαλτική 153, 367 Βαρβαρόσσες 269 Βασίλεχος Α'Μακεδών 395 ΒασίλεχοςΒ' 195, 396 Βασίλεχος ο Μέγας 454,467 ΒέμπερΜαξ 225 Βενετία/Βενετοί 216, 265, 268, 274, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 391,462 Βενετίας δουκάτο 261 521
522 Βογομίλοι 192 Βολταίρος 207 Βόρεια θάλασσα 153 Βρυέννιος Νικηφόρος 358 Γ Γαλατία/Γαλατικές (χώρες) 145, 167, 180,278 Γένοβα 265, 391 Γερμανία 103, 166, 175, 180, 226,408,457 Γερολυμάτου Μαρία 319 Γιβραλτάρ 233 Γιουγκοσλαβία 213 Γραικία 431,456 Γραικοί/Γραικός 207, 426, 428, 431,432,
433,437,440,443, 455, 456, 458, 463,464, 468, 474 Γρήγορός Νικηφόρος 143 Γρηγόριος Θεολόγος 454 ΓρηγόριοςΝύσσης 454 A Δέλτα του Πάδου 368 Δεσποτάτο του Μυστρά, Σχολή του Μυστρά 142, 498 Διογένης Ρωμανός Δ' 195 Δούναβης 233 Ε Ειρήνη η Αθηναία 331 Έλβας ποταμός 152 Έλληνας το γένος 191,428,439, 452,
457, 498 Έλληνες του Βυζαντίου 120, 121,233,244,429,432,434, Γεώργιος Κοντογιωργης 437, 438,440,453 Ένγκελς 284 Ευγενικός Μάρκος 447, 498 Εύξεινος Πόντος/Μαύρη θάλασ σα 267, 274 Ευρώπη γαλατική 273 Ευρώπη 20, 25, 33, 37, 38, 70, 72, 73, 77, 82, 101, 102, 103, 104, 116, 123, 128, 131, 144, 152, 153,
154, 156, 157, 158, 160, 161, 164,167, 169, 176, 181,217,218, 220, 221,225, 226, 227, 228,231,232, 233, 234, 235, 238, 240,241,246, 249, 259, 261, 264, 278, 287, 303, 309, 337, 345, 360, 362, 365, 366, 368,400,426, 445, 463, 470,494 Ευρώπη δυτική (δεσποτική/ φεουδαλική) 73, 105, 124, 158,161, 164,
166, 217, 218, 224, 231,232,233,234, 245, 266,278, 367,412,426, 479 Ευρώπη/«Παλαιά Ευρώπη »/Γη ραιό Ήπειρος 47, 73, 242, 243, 244 Ευρώπη κεντρική 165,166 Ευρώπη πολιτισμική 233 Ευρώπη «ρωμαιογερμανική» 153 Ευρώπης γεωγραφία της 102, 233 Ευρώπη σλαβική 38, 73, 232, 303 Ευστάθιος Θεσσαλονίκης 328 Ζ
ΖακυνθινόςΔ. 302
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα ΖαμπέλιοςΣπ. 44,175 Ζωή, βασίλισσα 200, 202 Ζωναράς Ιωάννης 141,142, 196 Η ΗΠΑ 207,262, 408 Ηράκλειος 331,337 Θ Θεοδοσχανός Κώδικας 325 Θεοδώρα, βασίλισσα 202 Θεός/Χάρος 487 Θεοφάνης ο Χρονογράφος 335 Θεοφανώ, σύζυγος του Όθωνα Β' 431 Θουκυδίδης 139 I Ιβηρική χερσόνησος 226
Ισαάκιος Άγγελος, βασιλέας 202 Ίσαυροι 93, 337,483 Ίστρια 371 Ιωάννης Αντιόχειας 141,402 Ιωάννης Η' πάπας 463, 464 Ιωάννης Κασσιανός 454 Ιωάννης Χρυσόστομος 467 Ιωάννινα 329 К Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ' 200 Καντακουζηνός Μιχαήλ 269 Καραγιαννόπουλος LE. 355 Καρακάλλας 343 Καρολίδες 170, 177,178, 365
Κάρολος/Καρλομάγνος 43, 56, 156, 172, 175, 176, 177, 178, 523 274, 277, 364, 366, 368, 369, 370, 391,412,431,457, 459, 461,464, 473 Καρχηδόνα 273, 328 Κεκαυμένος 192,193,194,326, 405,433 Κίνα 206,446 Κινέζος/οι 353 ΚομνηνήΆννα 141,142,403 Κομνηνοί 91, 138, 195, 304, 337,416,483 Κομνηνός Αλέξιος Α'
141, 142, 192, 196,292,358,402, 403 Κομνηνός Ανδρόνικος Α' 200 Κομνηνός Ιωάννης В' 357 Κομνηνός Μανουήλ Α' 296, 355,358,360 Κοντογιαννοπούλου Αναστασία 322 Κοραής Αδαμάντιος 207,456 Κόρινθος 219,335 Κρόια 329 Κύριλλος 462 Κωνσταντίνος А'ο Μέγας 178, 317,338,397,450,468,469 Κωνσταντίνος Ε' Κοπρώνυμος
334 Κωνσταντίνος ΣΤ'βασιλέας 195 Κωνσταντινούπολη 173, 174, 201,202,218, 221,224, 238, 241,245,263,267,280, 284, 286, 288, 322, 350, 354, 369, 396,427,457, 462,463, 468 Κωνστάντιος Β' 317 Λ Λασκαρίδες 304 Λατινοφράγκοι 456, 457
524 Λέσβος 269 Λέων Γ' Ίσαυρος 202, 334 Λέων Γ'πάπας 172,176 Λέων Δ' (ο Χάζαρος) βασΓλέας 176, 177 Λέων Ε'Αρμένιος 202 Λέων ΣΤ' Σοφός 90, 91,97,327 Λιβάνιος 326 Λίβανος 213 Λίγηρας 153 Λιουτπράνδος 43,44, 175 Λογγοβάρδοι/Λομβαρδοί 371, 372,457, 473 Λομβαρδία 168 Λυβέκη 153 Λυδός Ιωάννης 327 Μ
Μαγκρέμπ 268, 269 Μακεδόνες 93, 167, 335, 337, 382,483 Μαντεμοχώρια Χαλκιδικής 384 Μαραθώνας 219 Μαρξ Κάρολος 60, 100, 108, 109, 125, 207, 308, 420 Μασσαλία 167,273,274,326 Μαστιχοχώρια Χίου 384 Ματζικέρτ 196 Μαυρομάτης Λένος 192 Μεθόδιος 462, 463 Μεροβιγγιανοί 365 Μεσαίωνας: άνω, κεντρικός, ύστερος
76, 82, 250, 251, 252, 259, 260 Μεσαίωνας «εξωτικός» 249 Μεσόγειος 70, 105, 129, 153, 211,212,213,214,216,217, 218,219, 232, 233,236, 237, Γεώργιος Κοντογιωργης 264, 265, 266, 268, 269, 270, 271,272, 273,275,315 Μεσόγειος ελληνική 266 Μεσοποταμία 148 Μετοχίτης Θεόδωρος 191 Μηδία 148 Μικρά
Ασία/Μικρασία 148, 329, 339 Μιχαήλ Λ' Ραγκαβές, βασιλέας 195, 202 Μιχαήλ Ιταλός 357 Μιχαήλ ΣΤ' Βρίγγας ή Στρατιω τικός, βασιλέας 200 Μονεμβασία 199,329 Μοντεσκιέ 107, 108, 109, 186, 206 Μοραβία 462 Μοσχοβάκης Νικόλαος 382 Μοσχοβία 221 Μπαμπουτζίκος Θεοδόσιος 369 Μπάρι 199 Μπούρκχαρτ Γιάκομπ 59 N
Νάπολη 153,265,274 Νεογραικοί 456, 469,474 Νίκαια/Νίκαιας κοσμόπολη 142, 241,406 Νικηφόρος A', βασιλέας 202, 331 Νικόλαος A', πάπας 459, 461, 463, 464 Νικόλαος Μυστικός 201 Νορμανδία 166 Ο Όθων Λ' της Γερμανίας 175, 391,457, 459,461,465
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Όθων В' της Γερμανίας 431 Οθωνίδες 156, 170, 178, 277, 365 Οικονομίδης N. 194, 3 54 Ομηρικά έπη 139,246 Όμηρος 64,139, 247 Ούνοι 371,372 Ούρκουαρτ 382 Ουψάλα 153 Π Παλαιολόγοι/παλαιολόγεια περίοδος/χρόνοχ 65, 91,147,191, 305, 329, 335,405 Παλαιολόγος Ανδρόνικος В ' 143
Παλαιολόγος Κωνσταντίνος ΙΑ 497 Παλαιστίνη 148 Παλέρμο 265 Παναγιωτίδης Ιωάννης Κ. 142 Πανταζόπουλος Νικόλαος 381 Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντί νος 382 Πατέρες της Εκκλησίας 241, 242,454, 468,492 Πατρίκιος Πέτρος 140, 204, 355 Παύλος, ο Απόστολος 434,468 Πελοπόννησος/Πελοποννήσιοι 139, 207, 379 Περσία
148 ΠιτσάκηςΚ.Γ 310 Πλίσκα 379 Πολύβιος 195,449 Πολωνία 267 Πορφυρογέννητος Κωνσταντί νος Ζ' 140, 174, 194, 202, 355 525 Πυθαγόριοι 139 Ρ Ραβέννα 168,372,458,473 Ραγούση/(Ραγκούσα) 265 Ράνσιμαν Στήβεν 147,200,202, 203 Ρήνος 153,233,257 Ρούμελη 267,430, 433 Ρωμαϊκή αυτοκρατορία 106, 117, 145, 151,
178, 181,219, 233,245,257, 272,315,328, 375,376,416, 452,455 Ρ ω μαίο ς/Ρ ω μηό ς/Ρω μαί οι/Ρω μιοί 73, 77, 175, 191, 207, 216, 261,341,350,351,406, 422,426,427,429, 430, 431, 432,433,434,437,440,441, 442,443,447,448, 449, 450, 451,452, 453,454, 455, 456, 457.458, 459,461,462,463, 465,466,
467,468,469,471, 472,473, 474, 475 Ρωμανία 194, 272, 422, 430, 431,432,433,435,446,455, 456.458, 464, 469,472 Ρωμανίδης Ιωάννης 426, 427, 430,431,433,434, 435,437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445,446, 447, 448,450, 451,453,454, 455,456, 457, 458,459,461,463,464, 466, 467, 468, 469, 470, 472,
473, 474,475 Ρωμανός Γ', βασιλέας 195 Ρώμη, Νέα 42, 152, 174, 184, 221,235,238,315, 349,350,
526 380,431,438,450,451,454, 455, 457,463, 469,472, 474, 489 Ρώμη, πρεσβυτέρα 41, 44, 67, 92, 140, 162, 174, 317, 432, 442, 451,453,454, 457, 460, 461,462, 463,468,472 Ρώμη, Τρίτη 279,281,283 Ρωσία 103, 166, 172, 267, 279, 280, 281,283,287,300,303, 470 Ρωσία σλαβική 280 Ρωσία Σοβιετική 446 Ρωσία
τσαρική 125,280 Ρωσία ως η Τρίτη (χριστιανική) Ρώμη 281 Σ Σάντα Μαρία Ασσούντα 368 Σαρδηνία 213,216 Σβορώνος Νίκος 137, 138, 302, 381 Σικελία 213,273,274,447 Σκανδιναβία/Σκανδιναβικές χώ ρες 166, 233 Σκοτία 206 Σόλων 139 Σταυράκιος, βασιλέας 201,331 Στέφανος Ε' πάπας 462 Συρία 148 Σχολή του Μυστρά
498 Τ Τάκιτος 207 Τεύτονες 43, 436, 455,459, 465 Τίσσο 369 ΤοκβίλΑλέξης 251 Γεώργιος Κοντοπωργης Τοργκούτ/Dragut 269 Τόρτσελλο 368 Τουρκία κεμαλική 446 Τουρκοκρατία 32, 38, 56, 69, 123, 171, 172, 198, 301,306, 308, 347,381,382,383,384, 427,475,483, 500 Τραπεζούντα 142 Τσιμισκής Ιωάννης 196 Τυρρηνικό
πέλαγος 152 Φ Φανάρι της Θεσσαλίας 329 Φειδάς Βλάσιος 465 Φερράρας-Φλωρεντίας, σύνοδος 370, 499 Φίλιππος Αύγουστος 253 Φίλιππος ο Ωραίος 253 Φλωρεντία/Φλωρεντίας φιορίνι 226, 261,265,391 Φράγκοι 338, 368, 369, 370, 426, 429,431,433,434, 440, 446,447,451,453,454, 456, 457, 458,459,461,462, 463, 464,
465, 468,471,473,474 Φωκάς Νικηφόρος 44,196,202, 206, 465 Φώτιος 192,328,463,465 X Χαζάρος/οι 353 Χάντινγκτον Σ. 220 Χερσών 199 ΧομπσμπάουμΈρικ 84 Χωνιάτης Μιχαήλ 329 Χωνιάτης Νικήτας 358
527 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ Ψ ΨελλόςΜχχαήλ 141,196 Ω Ωκεανός 152 A Adria 371 Aitino 371 Antoniadou-Bibikou H. 286 Aquileia 371 AylaR.de, 216 Aymard Mamice 264, 265, 266, 267,268,270,271 В Badie Bertrand 236 Berr Henri 151, 152, 163 Bloch Marc 109,128,129,130, 131, 133, 152, 153,154, 159, 163, 164, 165,169,170, 178, 180, 181, 183, 184, 185,211, 232, 239,392,401,407, 409, 411,412,413,414 Bomde Guy 263 Brandes Wolfram 320, 376, 380 Braudel Femand/Μπροντέλ Φερνάν 211, 212, 213, 214, 215,216,217,218,219, 220, 221,222, 223,224, 225, 226, 227,228, 231,232, 233,234, 235,237, 238,239, 240,241, 242, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 263, 264, 265, 266, 267, 268,270, 271,272,420 Braudel Paule 216 Brown Peter 272, 273 c Cameron Averil 59,380 Carcopino Jéróme 221 Cheynet J.C. 187,188,189,191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 247 Concordia 371 D Dagron Gilbert 66 Delogu Paolo 372 Diehl Ch. 66,354 DölgerF. 375 Duby G. 59, 185 E Este 371 F F ebvre Lucien 211,238 Finley Moses/M. Φίνλεϋ 285 Foss Clive 376, 380 G Gelichi Sauro 371 Gibbon/Γίββωνας 77, 369, 370, 375,381 Goff, Jacques le 73, 156, 216, 249, 252, 253, 255, 256, 258, 259, 260, 262, 401 Grado 372 Guenée Bernard 254
528 Γεώργιος Κοντογιωργης Η О HaidonJ.F. 320 Hegel 205,206 Henning Joachim/Χένινγκ 312, 362,363,365,366,367, 371, 372, 379 Huntington, Samuel Ρ./ΧάντιγκτονΣ. 67,220,281,420 Oderzo 371 Ostrogorsky G./r. Οστρογκόρσκυ 286, 287,288, 289,290, 296, 300, 301,302,303, 305, 375,380,381 К Kazhdan Alexandre/A. Καζντάν 303,304, 305,312, 327,375 Kirilov Chavdar 374, 376 Kirsten E. 375 Kleinclausz Arthur 175 L Lefort Jacques 334 Lemerle Paul 172,286,290,305 Lipchits E.E. 285, 286 M P Padua 371 Page Θίΐΐ/Πεχτζ 79, 81 Patlagean Éveline/Εβελύν Πατλαζάν 75, 91, 96, 100, 106, 107, 115, 117, 118, 119, 122, 124, 128, 131, 132, 133, 136, 137, 138,164,170,173, 174, 176, 177, 178, 179, 181, 182, 183,246, 271,272,287,291, 294, 297, 300, 302, 303, 386, 388, 389, 390, 392, 394, 397, 398, 399, 400,401,402,403, 404, 405,406,407,410,412, 413,414,415,416,417 Pertusi Agostino 291,360 Pirenne Henri/Avpí Πΐρέν 174, 224, 271,272,273,274, 275, 278 Polanyi Karl/Καρλ Πολάνιι 258, 259 Magdalino Paul 194 Martin Hervé 263 McCormick Michael 274, 366, 367 Medvedev Igor/Μεντβέντεφ 354,355,356,357,358,359 MeuvretJean 258 Morrisson Cécile 334 Muller-Wiener Wolfgang 376 Rambaud Alfred 286 N S Nora Pierre 216 Saradi Helen 297,321,327,380, 381 R
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 529 Sodini Jean Pierre 334 V T Vasiliev Α./Αλ. Βασίλιεφ 205, 206, 207, 287, 288,289 Tabacco Giovani 168,170, 178 Toynbee Amlold/A. Τόυνμπυ 442 W WoliľBoXcp Ιερώνυμος 350, 427
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ A αιρετικοί 191, 192 ακριτικό/δημοτικό τραγούδι/Διγενή έπος, άνθρωπος/Προμηθέας 180,482,486,487 αλεξανδρινή Αίγυπτος 293 Αναγέννηση 26, 39, 40, 45, 50, 56, 57, 58, 102, 107, 112, 123,148, 165,236, 251,253, 364,401,424 «ανθρωπισμός» 145, 155, 156, 157 ανθρωποκεντρική βρεφικότητα/ πρώιμη με ένδυμα ολοκλή ρωσης ανθρωποκεντρική επανόσμωση/ενσωμάτωση/ παλινόρθωση της Εσπερίας/ Δύσης 27,145 ανθρωποκεντρική ιδιοσυστασία/ ιδιοπροσωπεία 31, 32, 73, 77, 93, 96, 149, 151, 156, 181,189, 208,239, 247, 246, 263, 272,281,282,283,287, 290, 297, 299,302,317, 325, 338, 339, 378, 382, 383, 389, 394,398,421,428,449, 480, 494,496 ανθρωποκεντρική νεοτερικότητα 22,28,29, 145, 154,229 ανθρωποκεντρική οικουμένη ως «δεσποτικός Μεσαίωνας» 23, 64, 94, 127, 149, 155, 162, 169, 235, 240, 250, 262, 263,275,277,331,335,370, 390, 396,419, 420,472, 492 ανθρωποκεντρικοί θύλακες 26, 56, 146, 150, 167, 183, 185, 186,251,252 ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστη μα μικρής κλίμακας/μικρή ανθρωποκεντρική/κοσμοσυστημική κλίμακα 28, 29, 45, 46, 50, 52, 53, 55, 57, 61, 62, 65, 69, 70, 71, 72, 85, 89, 98, 101, 102, 104, 108, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 122, 125, 126,127,129, 144, 146, 147, 148, 149, 150, 154, 155, 157, 163, 179, 183, 184, 228, 231, 235,236, 238, 240, 249,251, 531
532 275, 287,309,311,314, 333, 336, 348, 363, 392, 396, 402, 421,439,446,479,480,489, 500 ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστη μα, φάση μεγάλης κλίμακας/ μεγάλη ανθρωποκεντρική/ κοσμοσυστημική κλίμακα/ γενεαλογία των παραμέτρων της μεγάλης κλίμακας 23,25, 27, 28, 29, 50, 52, 53, 61, 62, 66, 70,71,72, 73,83,
85,98, 101, 110, 111, 112, 113, 114, 127, 144, 145, 147, 148, 149, 150, 160, 163, 184, 208, 221, 226, 227, 228, 235, 249, 252, 282,283,294,305,318, 347, 390, 392, 393, 396, 397, 402, 437, 445, 446, 460,470, 478, 480,483, 494,496,497,498, 499,500,501 ανθρωποκεντρισμός πρώιμος/
νεοτερικός/νεοτερικότητα ως ανθρωποκεντρική πρωιμότητα/πρώιμη ανθρωποκεντρική εποχή 16, 22, 23, 38, 50, 70, 123,154, 155,205,231,336 αντικληρικό/αντικληρικαλικό κί νημα 69, 424 αντιπροσωπευτική πολιτεία/ νομιμοποίηση/ βασιλεία ως αιρετή αντιπροσωπευτική αρχή/αντιπροσωπευτική μο ναρχία 63, 76, 77,
88, 94, 255,293,349,389,402, 481, 482,490, 491 απολυταρχία 19,21,25,26,48, 76, 89, 91,93, 95, 96, 97,98, Γεώργιος Κοντογιωργης 108, 110, 111, 112, 114, 123, 125, 132,151, 152, 154, 182, 183, 185, 186, 200, 204,308, 348,353,385,387,389,390, 396,397,400,412,415,500 απολυταρχία δυτική 16, 26
«απολυταρχικός αυτοκράτορας» 200 «από την πόλη στο κάστρο» 332, 330, 374, 375, 376, 377, 378 «απόχρωση ενός κοινού πολιτι σμού» 152,160 αραβικό Ισλάμ/ ισλαμικός κό σμος 33, 129, 153,268,275, 447, 471,493 «Αριστερά» 125,423, 424, 425 «αρχαιότητα» 11,31,37,38,39, 45, 46,48,49, 50,51,52, 62, 63, 66,
113, 118, 119, 120, 122, 144,152,153,157, 159, 161, 164, 169,212, 221,234, 235,237, 242, 272, 285,311, 313,314,315,317, 346,362, 382,
399,408,409,431,443, 456, 469 αρχαιότητα ύστερη 117, 118, 272, 273,311,319, 371,375 αρχής της συναλληλίας 491 αρχή της απροσδιοριστίας/τυχαιότητα 214, 367 αρχή του αλληλεγγύου 291,306, 340, 346 αρχή των διακριτών ρόλων 490, 493 αστικό κέντρο/αστική ζωή 31, 119, 198, 199, 224, 228, 236, 262, 299,312,313,319, 321, 322, 328, 337, 339, 347, 373, 377, 378,481,500
533 Το Ελληνικό Κοςμοςυςιήμα ατομικό και συλλογικό 65, 77, 83, 89, 229 αυταρχισμός 186, 204,420 αυτοδιοίκηση/αυτοδιοικητικές κοινότητες 287, 323, 324, 328, 329,381,383 αυτοκράτορας/ιμπεράτορας 23, 142, 172, 177, 191, 197, 200, 201,202, 203,291,304, 342, 350, 352, 353, 357, 368, 369, 386,389,
400,414,416 αυτοκρατορία βυζαντινή 97, 178,187, 342,350,413,427 αυτοκρατορία ελληνική 177, 206, 207, 220, 274, 397, 414, 417 αυτοκρατορία οθωμανική/κρά τος 225,267,268,269,271, 436 αυτοκρατορία φραγκική 369 αφορολόγητο/«αφορολόγητον και αφρούρητου είναι» 348, 347 В βασιλέας, χρηστός Έλληνας
βασιλέας/βασιλεία βυζαντινή/ βυζαντινός βασιλέας 23, 88, 92, 95, 97, 133, 136, 137, 140, 141, 142, 143, 151, 154,173, 174,175, 176, 177, 182, 188, 190,191,194, 195, 196,197, 199, 200, 201,202, 203, 204, 282, 294, 296, 307, 308,331,349, 350,351,352, 353,354,355,356,357, 359, 368, 370, 385, 386, 387,
388, 389, 390, 395, 396, 397, 398, 400,402, 403, 404, 405, 406, 414, 432, 465,470, 481, 482, 487,490, 491,492, 497 βασιλεία ορθή/βασιλεία ως πα ρεκβατική τυραννία 143, 357 βασιλεύουσα/ηγεμονεύουσα Πόλη/Πόλη-κράτος 44, 85, 101, 139, 191, 193,228, 262, 293,336, 349, 397,481,482, 485,497 Βασιλικά 171
βιολογία κοινωνική/της κοινωνι κής εξέλιξης/του κοινωνικού ανθρώπου 21,24,26,28,32, 39,40, 62, 66, 87,313,360 βιολογία του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος/ανθρω ποκεντρική: κρατοκεντρική και οικουμενική φάση 17, 45, 53, 86, 98, 204, 205, 263, 314, 335, 392, 402, 444,446, 478, 501 βουλγαρικό
ζήτημα 461 βουλευτή ρια/γερουσίες/ βουλές/ σύγκλητος βουλή 200, 202, 318, 321,323,325, 326,327, 330, 345, 481 Γ Γαλλική
Επανάσταση 251, 252, 253 γένεση της Ευρώπης 156, 164, 477 «γενικό συμφέρον» 76 γένος ρωμαίικο 434
534 γένος των Ελλήνων 191, 426, 429.432, 435, 439,452, 457, 498 γερμανική Ευρώπη 33, 278 γερμανική καταγωγή του φεουδαλικού συστήματος 117 γερμανική προδεσποτική/ γερμανοσκανδιναβική βαρβαρότητα/«ρωμαιογερμανικό μόρφωμα» 45, 110, 145, 159,166,493,495 γεωγραφία 65, 71, 102, 119, 129, 154,211,213,232,
275 γεωπολιτική/γεωπολιτικός χώ ρος 105,218,284 γλώσσα ελληνική/κοινή ελλη νική 59, 67, 241, 332, 333, 342.433, 435,441,448, 486 γλώσσα λατινική, «βαρβαρική και Σκυθική» 333, 434, 435, 450 γνωσιολογία της ελληνικής γραμματείας 186, 204 γνωσιολογικό αβαθές/έλλειμμα της νεοτερικότητας/ γνωστι κή
μειονεξία της «νεοτερικό τητας» 16,19,37,40,46,51, 63, 68, 145,477 γραικική ταυτότητα 474 γραικισμός 433 γραικός/γραικοί 207, 426, 428, 431,432,433,437,443,455, 463, 468, 474 γραμματεία βυζαντινή 78, 143, 193,334, 341,349 γραμματεία, κλασική ελληνική 26, 39, 59, 61, 63, 64, 65, 102, 103, 120, 127,
161, 166, 186, 204, 333,344,478, 486 Γεώργιος Κοντογιωργης Δ δέησις/δικαίωμα ακρόασης του πολίτη από τον βασιλέα 142 «δεσμοί αίματος» «δεσμοί συγγένειας και αφοσίωσης» 132, 164, 181,182 δεσποτεία δυτική/ γερμανική/ «προνεοτερική» 27, 31, 43, 46, 54, 63, 147, 157, 196, 305,318,334, 354, 377, 420,
421,437,479 δεσποτεία, εκκλησιαστική/χριστιανική και κοσμική 26, 170, 240 δεσποτεία ιδιωτική 25, 38, 41, 47, 49, 52, 54, 55, 59, 72, 74, 102, 104, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 115, 117, 118, 119, 122, 128, 130, 138, 148, 149, 154, 156, 157, 160, 162, 166, 167,173, 179, 180, 182, 184, 185, 187,
208,212,213, 228, 229, 230,234, 235, 243, 250, 251,252, 256, 260, 276, 278, 280, 294,306,312,316,
335,349,363,365,371,375, 376,377, 378,392,411,412, 485 δεσποτεία κρατική 21, 25, 29, 38,41,42,43,44,47, 48, 49, 52, 55, 56, 57, 58, 59, 63, 74, 75, 76, 82, 90, 91, 92, 96, 98, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 114, 115, 118, 119, 120, 122, 128, 129, 130, 131, 138, 144, 146, 147, 149, 150, 151, 152, 154, 156, 157, 159, 168, 170, 173, 175, 182, 183, 184, 185,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 186, 187, 189, 195,197, 205, 208,212,213, 226, 228, 229, 234, 235,243,251,252, 255, 256,263,278, 279, 280, 281, 283, 292, 294, 295, 300, 302, 303,308,312,316,319, 335, 344, 349, 352, 360, 363, 364, 365, 370, 378, 385, 389, 390, 396, 397, 398,409,411,412,
413,414,415,461,490,499 δεσποτεία κρατική αφροασιατική 45, 48, 56, 63, 75, 94, 100,124, 147,152, 180, 184, 243, 294, 412,495 δεσποτική μοναρχία «ελέω θεού»/ δεσποτική θεοκρατία/ θεοκρατική απολυταρχία/νομιμοποίηση/ δεσποτική, ελέω Θεού 23, 108,170, 406, 408, 493 δεσποτική παρέκκλιση ως Με σαίωνας
104 δεσποτική τυπολογία 107,413 δημηγορίες 194, 292 δημοκρατία 22, 29, 30, 63, 68, 76, 87, 88, 89, 187, 201,204, 282, 291,293,332,336, 356, 389,420, 443,444,445 δημοκρατία «άμεση» 23 δημοκρατία, ελληνική ως «προνεοτερική» 23 δημοκρατία έμμεση ήτοι συνταγματική/αιρετή μοναρχία 23, 189,424 δημοκρατία
πολεοτική 146, 500 «δημοκρατία» ρωμαϊκή 455 δημοκρατίας, μεταμορφώσεις της 146 535 δημοκρατική αρχή 88, 262, 309, 488 δήμος/δήμοι φρατριακοί 76, 95, 97, 140, 143, 176, 177, 181, 185, 188, 195, 197, 200, 201, 202, 203, 204, 323, 325, 326, 330, 331,332, 340, 349,353, 354, 359, 388, 389, 403, 406,
415,481,487, 488,489, 490, 491,492, 493 δημόσια σφαίρα/δημόσιο πεδίο/ δημόσιος χώρος 48, 56, 57, 74, 75, 76, 77, 86, 89, 94, 95, 96, 106, 120, 133, 138, 142, 143, 170, 171, 172, 173, 175, 181, 182,183, 185,254, 288, 291,294,310,412,414 δημοσιονομικό σύστημα/αρμο διότητα/ευθύνη 188, 259, 262,
306,317,330,331,338, 346, 347, 382, 387, 388, 405, 500 δηωτικές ορδές της Εσπερίας 62 δηωτική εκτατικότητα 246 διάκριση των
εξουσιών 186 «διάρρηξη της ενότητας της» Μεσογείου 154 διατάκτες της δυτικής ορθοφροσύνης 22 «δικαία ψήφος» του λαού/«ψήφω δικαία» και «προσηκόντως» 355, 356- 359 δίκαιο ανθρωποκεντρικό 56, 405 δίκαιο δημόσιο 20, 136, 140, 168, 173,404, 405 δικαιοδοτική αρμοδιότητα 387, 388
536 δίκαιο ρωμαϊκό 56, 77, 93, 131, 142, 173, 174, 180, 183,242, 253,261,387,443 δικαιοσύνη 134, 171, 181, 191, 193, 325, 353, 386, 387, 394 δικαστή ς/δικαστή ρια/δη μοτικά δικαστήρια 136,172,297 δουλεία/δουλοκτησία/δουλοκτη τική κοινωνία/δουλοκτητικό σύστημα 21, 39, 63, 109, 125,126, 146, 285,
286, 302, 337, 343, 346, 392, 400, 408, 409.471.484, 499 δουλεία/ώνια εργασία 31, 126, 229, 285, 330, 332, 340, 383, 392,408, 460,484,485 δουλοπαροικία 106, 164, 229, 285.286.393.471.484, 485 δουλοπαροικιακή φεουδαρχία έναντι της δουλοκτητικής 109,125 δυναστική ιδέα 357 δυνατοί/ισχυροί 44, 257, 289,
290, 294, 296, 297, 298, 305, 306,307,313,326,327, 330, 340, 346, 368 δυτική ορθοταξία 22, 23, 158, 207,211,271,287, 308, 448, 456 δυτικός δρόμος προς τη νεοτερικότητα 17,25,28,54,60,61, 62, 114, 123,393 δυτικός πολιτισμός ως «άλλος πολιτισμός» 444 Γεώργιος Κοντογιωργης Ε εθνική/πολιτισμική
κοινότητα/ εθνική συλλογικότητα 78, 79,81,82, 84,425,492 εθνικισμός ελληνικός/νεοελληνι κός 81, 281 εθνικισμός (παν-)σλαβικός 284 εθνισμός/εθνοτικός/εθνότητα και εθνική ταυτότητα 79, 8081, 82, 83, 84, 85, 86, 104, 121, 162, 188, 268, 342,383, 428, 429,431,433,436, 437, 442, 449,453,456, 467,474
έθνος 71, 77, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 112, 198, 252, 254, 255, 287, 383, 429, 433, 439, 445,457,466, 467, 468, 469,477,499 έθνος ελληνικό/εθνική επιλογή των βυζαντινών Ελλήνων 436, 437, 443, 467, 468, 469, 475, 498 έθνος και εθνικισμός 82 έθνος κοσμοσύστημα 61,85,88, 127, 193,
195,316,415, 429, 435, 437, 495, 497 έθνος κράτος/κράτος έθνος/πρω τοανθρωποκεντρικό 53, 61, 80,84, 85, 98, 112, 123,
160, 163, 183, 193,235, 252, 284, 352, 383, 387, 414, 437, 475, 497 έθνος της κοινωνίας 255, 445 έθνος της ρωμ(α)ιοσύνης 433, 474, 475 έθνος του κράτους 254, 445
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα έθνος ως επινόηση του μοναρχι κού κράτους 23, 79, 80, 83, 198,439 εκκλησία του Δήμου των πιστών 23, 146, 326, 345 εκκοσμίκευση της παπικής Εκ κλησίας 473 εκπαιδευτικό σύστημα, κοσμικό με θεμέλιο τον Όμηρο και την κλασική γραμματεία 64 ελευθερία: ατομική, κοινωνική,
πολιτική/ καθολική/σωρρευτική/συλλογική ελευθερία 23, 84, 89, 146, 155, 189, 227, 229, 298,310, 344,388, 394,445 ελευθερία και δικαίωμα 30 ελευθερία του θρησκεύεσθαι 192 ελευθερία των πόλεων/των πολι τών 85,192, 316 Έλληνες ναυπηγοί 269 ελληνική ανθρωποκεντρική «δικαιοταξία» 46, 57
ελληνική/βυζαντινή παιδεία 67, 126,422,433, 441, 448, 486, 489 ελληνικό ανθρωποκεντρικό κεκτημένο 28, 61, 62, 63, 93, 114, 161, 289, 337, 345, 425, 444,470,479,494 ελληνικός δρόμος προς τη νεοτερικότητα 16, 25, 28, 29, 54, 61,62, 70, 72, 112, 160, 221, 283,305,393,500, 501 «ελληνικός ή ορθόδοξος
πολιτισμός»/ελληνοχριστιανικός πολιτισμός 22, 54, 154, 155, 537 219, 222, 245,265,421,440, 444, 445,467,468,469, 475 ελληνικότητα και ρωμαϊκότητα 422,430 ελληνόφρονες/ρωμαιόφρονες 457 ελληνόφωνοι 466, 468 ελληνόφωνοι Ρωμαίοι και λατινόφωνοι Ρωμαίοι 454, 456, 457.468 ελληνόφωνοι Ρωμαίοι Πατέρες
454.468 ελληνόφωνος γραικυλισμός 433 ενιαία δογματική σκέψη 491 εννοιολογία, τυπολογία, βιολο γία του κοινωνικού φαινο μένου 21,22,215,313,360, 502 εννοιών αναγόμωση/μεθάρμοση 61, 67, 127, 187, 200, 314, 386,467,478 έννομη επιστασία 93, 97, 141, 177,188, 204,307, 348,352, 356, 388, 389, 492
εντολέας, ιδιότητα 88, 189, 203, 204,415 εξελληνισμός 49,172, 314, 315, 316,317,332, 441,450, 460 εξευρωπαϊσμός 360,448 επανάσταση του
1821 16, 72, 430,467, 500 επιστήμες/σχολές σκέψης 19, 20, 21, 32, 60, 64, 79, 125, 143,215,281,344,409,445 «επιστήμη» δυτική/δυτική σχο λή σκέψης 54, 108, 115, 118, 119, 125, 132, 236,245,250, 271,302,311,362, 438
538 επιστήμη καθολική του κοινωνι κού ανθρώπου 28 επιστήμη κοινωνική 15, 16, 19, 24, 46, 62, 65, 239, 286, 367, 501,502 «επιστήμη» μαρξική 108,313 «επιστήμη» νεοτερική ρήξη της με την ελληνική κλασική εποχή 26, 39, 62, 127, 313, 360,443 επιστήμη/πολίτική επιστήμη/βυζαντινή 19,20,171,204,355
«επιστήμη» ρωσική/σλαβική 279, 302,438 επιστήμης μέθοδοι και τα σχή ματα 22, 104, 105,116, 501 επιστήμη του δικαίου 20 «επιστήμη» φιλελεύθερη 108, 313 «εποικοδομητικό μίσος» 211, 242, 245, 246, 247,248 εργασία πολιτειοτική 485 εταιρικότητα πολιτειακή 90 ευγενείς/ ευγένεια γεωκτητική/ δεσποτική
174,184,289,373 ευθύνη του έθνους 81, 87, 255 ευρωπαϊκός κόσμος 19, 29, 78, 104,125, 128, 153,226, 494 Ευρώπη, γεννήθηκε στον Με σαίωνα 128, 144154, 156, 235, 240, 259 Θ Θέματα/Θεματική διοίκηση 142, 291,294 θεμέλιες σταθερές της βυζαντι Γεώργιος Κοντοπωργης νής οικουμένης 52, 90, 295, 298,310,
336,498 θεολογία 64,453, 454,466,468 θεολογία ως γνωσιολογία 419 θεολογικές αναγομώσεις του πολιτισμού/θρησκεία ως «ο κατεξοχήν πολιτισμός»/θρησκευτική αιτιολογία του πο λιτισμού 68, 225, 237, 243, 419,423,425 θεολογική διανόηση 421 θεολογική οικοδόμηση της νέας θρησκείας 146 θρησκεία 33, 65, 66,
78, 136, 188, 191,192, 194, 220, 239, 279, 281,282, 283,399,419, 420,421,422,423,424, 446, 447, 448,452, 454, 455, 480, 487, 488,489,490, 492, 493, 495, 498 θρησκεία ολύμπια/ελληνισμός προχριστιανικός 222, 345, 421,422,435,438, 457, 486 θρησκεύεσθαι, τρόπος του 353, 443, 486 θρησκευτικοί εμφύλιοι
282, 428 θρησκευτικοί πόλεμοι 248,494 I ιδεολογική περιχαράκωση της νεοτερικής σκέψης 40, 51, 60, 124 ιδεότυπος
116,118,345,401 ιδιοκτησία ατομική 106, 224, 289, 296, 297,299, 484 ιδιοκτησία, μεγάλη γεωκτητική 289, 296, 303,304,305,318,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα ιδχοκτησία μικρή 290, 296, 297, 393 ιδιοποίηση δημόσιου αγαθού 402,413,414 ιδιωτική ατομικότητα 89 ιδιωτική σφαίρα 89 ιδιωτικοί δεσμοί πίστης 417 ιμπέριουμ ρωμαϊκό/βυζαντινό/ ηγεμονία πολιτική στην/της οικουμένη/ς/ηγεμονία ελλη νική/ ιδιοκτησία της Ρώμης
32,38,41,42,43,44,45,55, 60, 101, 103, 105, 120,161, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175, 277, 282,351,391,396, 401, 420,422,431,432,433, 436, 442, 453, 459, 460,461, 485,486, 489,496, 498 ισότητα 410,420,470,471 ιστορία μεταλλαγμένη 99, 100, 501 ιστορία παραδοσιακή 215 ιστορίας ιδεολογική χρήση
της. 77, 78, 264 ιστορίας, υφαρπαγή 78, 99, 100, 249, 345, 501 ιστοριογραφία γαλλική 33 ιστοριογραφία δυτική 106,115, 119, 122, 177,218,280, 284, 302,438, 439 ιστοριογραφία νεοελληνική 302, 381,382,385 ιστοριογραφία νεοτερική, ιδεο λογική παλινωδία/μαιανδρισμοί της. 27, 33, 48, 51, 57, 70, 91,
117, 136, 138, 141, 145,163, 179, 200,211, 539 216, 220, 246,334,336,367, 378, 379, 385 ιστοριογραφία σοβιετική 308 ιταλικές πόλεις/χερσόνησος 15, 41, 42, 56, 57, 58, 96, 149, 154, 159, 165, 168, 174, 175, 216,217, 224, 226, 231,259, 265, 274, 276, 277, 278, 307, 308, 338, 342, 363, 365, 370,
391,434,459, 483 К καθολικισμός 68, 238, 265 καισαροπαπική δεσποτεία 66, 250,400, 493,495 καρολίγγειος κόσμος/καρολίδεια εποχή 170, 363, 365 Καρολίδεια αυτοκρατορία 234, 367, 374 κάστρο/φρούριο/ακρόπολη φεουδαλικό κάστρο 313, 321, 322, 330, 340,361,362, 374, 375, 376, 377, 378 «κατασκευάζουν τις
μεθόδους και τα σχήματα της ιστορικής επιστήμης» 99, 100, 105, 320 «κατά την τάξιν» 355, 359 «κατά το έθος» 355 «κατά το σχήμα» 355
κέντρο/ανθρωποκεντρική μήτρα 25, 26, 33, 102, 129, 140, 157, 198, 199, 235, 263,274, 294, 306, 321,323,330,331, 332, 335, 341,347, 348,360, 364, 369, 370, 373, 387, 405, 415,468, 500
540 κληρονόμος της «αρχαιότητας» 45, 50,51,66, 119, 120, 122, 144,235, 244, 333 κλήρος/κληρικοί 69, 373, 406, 434,459, 472, 488,490, 491, 492,493 «κοινοβουλευτική δημοκρατία» 254,255 «κοινός (ευρωπαϊκός) πολιτι σμός» 152, 154, 160 κοινό συμφέρον 76, 87,97, 142, 143, 177, 194, 269,388, 395, 406,490,
498 κοινωνία της σχόλης 484 κοινωνία των πολιτών 76, 88, 95,425, 470,489 κοινωνική συλλογικότητα 75, 77, 84, 87, 95 «κορυφαιότατος ο δήμος εστι των νομοθετών» 356, 359 κοσμοϊστορία 15,21,25,37,38, 39, 40,41,48, 49,51,65, 66, 67, 71, 85, 89, 99, 101, 104, 105, 107, 112, 115, 125, 126, 129, 143, 151,
158, 165, 205, 211,213,216, 230,231,239, 244, 248, 264, 270, 281,286, 300, 308, 309, 336, 354, 360, 361,391,401,402,410,411, 419, 424, 437, 439,440,445, 477,478,480, 501 κοσμοϊστορία ανθρωποκεντρική 27, 37, 46, 50, 92, 104, 106, 128, 243,314, 424 κοσμοϊστορίας, κοσμοσυστημική ανάγνωση/ανασυγκρότηση
24, 40, 46, 67, 99, 106, 218, 221,360, 426 Γεώργιος Κοντοπωργης κοσμοϊστορίας τυπολογία/περιοδολόγηση 37, 54, 59, 60, 63, 99, 103, 122, 287, 308, 400 κοσμόπολη βυζαντινή 21, 25, 42,58, 93,96,111, 113, 140, 141, 149, 167,169, 171, 172, 173, 174, 186,187,202, 204, 230, 247,252, 253, 276, 277, 279,
282, 288,289,296, 307, 335, 339,356,388, 391,398, 415, 432,458,486,495, 496, 499, 500 κοσμόπολη εθνική 396,497,500 κοσμόπολη οικουμενική 21, 29, 58, 73, 77, 88, 94, 104, 111, 113, 148, 149, 150, 151, 154, 168, 178,182,189, 190, 203, 252, 282, 283, 288, 290, 309, 310, 339,370,385,386, 390, 391,397,
399,401,416, 438, 447, 451,466, 481,483, 490, 492,495,496,498, 500 κοσμόπολη ως αυτοκρατορία 23
κοσμοπολιτεία οικουμενική 90, 140, 347, 397 κοσμοπολιτειότης 343, 344 κοσμοσύστημα ανθρωποκεντρι κό 15,24,27,38,41,45,46, 47, 49, 50, 52, 53, 54, 55, 57, 59, 60,61,62, 65, 66, 69, 70, 71,72, 73,77, 78, 85, 89, 90, 98, 101, 102, 104, 105, 106, 108, 110, 111, 112, 113, 114, 122, 125, 126, 129, 133, 138, 144, 145, 150, 154, 155, 156, 157, 160,161, 162, 163, 169, 179, 186, 205,222, 226, 228, 230, 231,235, 236, 249, 251,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 275,280, 293, 295,309,311, 314, 328,332,333, 343,348, 360, 363, 364, 378, 385, 392, 401,402,410,411,415,421, 430,439,440, 442, 444, 446, 448,479,480, 489,494, 501 κοσμοσύστημα δεσποτικό 41, 59, 105, 110, 127, 144, 156, 182, 184, 185, 295,344, 345, 392,489, 494 κοσμοσυστημική
γνωσιολογία 16, 17, 29, 31, 32, 35, 37, 39,51,52,55,57,65,71,72, 75, 87, 97, 98, 104, 144, 163, 222,228, 230, 235, 252, 255, 256,262, 263, 332, 384, 392, 407,410, 426, 478,501 κράτος συγκεντρωτικό 288, 386 Λ λαός 59, 72, 73, 122, 199, 201, 202,203, 204, 225, 247, 257, 258, 276, 309, 329, 330, 340,
352, 355, 356, 357, 358, 390, 406,432,433,442, 446, 450, 452, 472, 473,477, 481,482, 490,491 λατινική/τευτονική Δύση 63,64, 103,181,413,460,499 λατινική ως ρωμαϊκή γλώσσα και η ελληνική ως ρωμαίικη γλώσσα 435 λατινόφωνοι πατέρες του ρωμαϊ κού έθνους 454,466, 468 λαφυραγώγηση της κοσμοϊστορίας 211
«λαφυραγώγηση» του ορθού (ανθρωποκεντρικού) λόγου 160 541 «λεξικογραφία» και «κενολο γία» της κοσμοϊστορίας 361 Μ «μακρά διάρκεια» 216, 221, 264, 270, 347 μαρξική αντίληψη της κοσμοϊστορίας/μαρξιανή τυπολογία της εξέλιξης 281,302,392 μαρξισμός/μαρξιστική ερμηνευ τική/ανάλυση 60, 284, 308, 393
μεθοδολογία/ αναλογική μέθο δος 21, 214, 215, 360, 361, 407,411 Μεσαίωνας 15, 22, 23, 25, 31, 32, 37,38,41,45, 46, 47,48, 49,51,53,55,58, 59,68, 73, 74, 75, 76, 78,81,82, 90,91, 92, 100, 104, 106, 107, 112, 113, 114, 115, 118, 122, 124, 125, 128, 132, 136, 144, 145, 151, 153, 154, 156, 157, 160,
171, 178, 179, 182,211,212, 213,221,223,233,235, 236, 240,246, 249, 250, 251,252, 256, 257, 258, 259, 260,
261, 264, 270, 271,275,281,284, 285,287, 294, 303,311,312, 313,314,316,317,318, 329, 337, 342, 344, 355, 356, 361, 362, 371,374,375,378,391, 392, 400, 401, 402, 408, 409, 413,415,424, 435,437,438, 439,448, 451,479, 500, 501 Μεσαίωνας ως κόμβος 37, 100, 361,400,413 μεσαιωνικό κράτος 187, 188, 314,357
542 μεσαιωνολόγοι 33, 106, 169, 185, 187, 250, 251,260, 261, 407,412,413,420 μεσογειακού πολιτισμού, ενότη τα του. 125,128,153 μεταβυζαντινή περίοδος/κόσμος 74, 114, 115,379,500,501 μεταφορά/μετακένωση της ελ ληνικής γραμματείας/ανθρω ποκεντρικών παραμέτρων στη Δύση 26, 64,150, 166, 168,
180,370, 485 Μετρικός/εξελικτικός κόμβος/ μέτρο ταξινομίας του κοινω νικού φαινομένου/πολιτισμικής αναγνωρισιμότητας 22, 37, 99, 110, 115, 217, 121, 402,413 μηδενική αφετηρία 22, 61, 63, 113, 127, 163,336 μητρόπολη/μητροπολιτική πολιτεία/κεντρική πολιτεία/ αντι προσωπευτική φύση της. 86,
88,91,93,94, 95,96, 97, 126, 127, 139, 140, 141, 142, 143, 146, 177, 181, 182, 188, 190,192, 194, 197, 199, 200, 203, 219, 282, 286, 288 290, 297,299,306,307,308/, 309, 310,315,316, 324,325, 330, 332,334,335,336,338, 341, 344, 346, 347, 348, 349, 351, 352, 354, 357, 379,384, 386, 387, 388, 389,395,
396, 398, 405,407,417, 432,436,442, 450, 460, 480, 481,482, 483, Γεώργιος Κοντοπωργης 484, 487,488,490, 491,492, 497, 498 «μισακάρικο» 299 μισθοφόροι 174 μοναρχευομένη ολιγαρχία/αιρετή μοναρχία/της νεοτερικότητας/πρωτοανθρωποκεντρική μοναρχία 23, 30, 81, 84, 88, 123, 138, 177, 185, 187, 255, 293
μοναρχία απολυταρχία/ελέω Θεού 123,185,282,493 «μοναρχική ενότητα» 109,111 «μοναρχική» ιδέα 29, 57, 151, 351 «μοναρχική νεοτερικότητα» 154, 160 μορφολογία των φαινομένων/ μορφολογικές διαφοροποιή σεις 21,407,409,410,411 N ναυσιπλοΐα ελληνική 274 νέα θρησκεία/νέο θρησκευτικό παράδειγμα 64, 65, 67,
68, 86, 102, 126, 146, 241, 247, 250,283,316,317, 328, 341, 345, 351,421,422,424, 439, 452, 453,455,467, 471,480,
487,488, 489,490,491,493 «νέα οικονομική και κοινωνική ιστορία» 215 νομικοί επαγγελματίες 398 νόμιμο δικαίωμα επανάστασης 201 νομιμοποίηση 22, 61, 100, 102, 106, 133, 135,138, 162, 170,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 173, 196, 203,204,282, 284, 295,351,352,353,354, 356, 359,389, 391,395, 406, 464, 491 νομιμότητα 100, 101, 120, 141, 143, 298, 303, 355, 357, 387, 397,421 νόμχσμα βυζαντινό 29,174,217, 218,261,334 νόμισμα/χρήμα 217, 223, 256, 257, 258,259, 261,262,318, 320, 357, 373 νόμισμα
χρυσό/αργυρό 218,257, 258,261,373 νόμισμα ως «η αιχμή του δόρατος της δυτικής πρωτοτυπίας» 223 νομοθεσία 77, 92, 94, 97, 102, 171, 191,296, 297,310,330, 336, 337, 346, 398,436 νομοθεσία, Ιουστινιάνεια (πολι τειακή, δημόσια και ιδιωτι κή) / βυζαντινή 92, 93, 337, 356, 400 νομοθεσία «ρωμαϊκή» 77,
90, 337, 501 νομοκατεστημένη λειτουργία της συγγένειας 139 νομολογία 398 νόμος 113, 136, 201, 342, 354, 357, 358, 359, 447,472 «ξένος πολιτισμός»/«ξένο σώμα» 38, 45,49, 54, 55, 57, 59, 62, 63, 67, 78, 100, 119, 120, 124, 130, 131, 171,212, 220, 271 543 Ο οθωμανοκρατία 230, 296, 301, 379,405
οικονομία αστική ή αγροτική/ αγροτικό Βυζάντιο 296, 300, 305, 309, 322, 324 οικονομία δουλοκτητική 126 οικονομία εταιρική/εταιρικό οι κονομικό σύστημα/κοινωνία/ εταιρικές συσσωματώσεις 23, 29, 50, 55, 57, 88, 112, 126, 144, 146, 147, 148, 183, 204, 229, 251,282, 285,286, 295, 309, 330, 332, 336,
337, 338, 379, 383, 392, 400, 445, 485 οικονο μία/«καπιταλιστική »/«κ απιταλισ μός»/«κεφ αλαιοκρ ατία»/καπιταλιστικό σύστημα/«καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής» 108, 109, 110, 126, 256, 259, 308, 392, 409 οικονομία φυσική 106, 258 οικονομία/χρηματιστική/νομισ ματική/εκχρη ματισμένη/ εμπόριο/μεταποίηση
31, 47, 50, 55, 57, 64, 92, 93, 103, 106, 109, 112, 147, 148, 150, 158, 160, 183,217, 225, 236, 247,248, 249,
251,256, 257, 259, 262, 277, 290, 295, 299, 306, 307, 309,313,317,318, 324, 334, 336, 364, 365, 393, 404,417, 481,482,484, 500 οικουμένη ελληνιστική 92, 98, 105, 106, 145, 148,397,416, 441
544 οικουμένη ρωμαϊκή 107, 110, 145, 391 ομοσπονδία 384 ορθοδοξία 220, 279, 280, 281, 283,284, 306, 342,354,421, 422, 423,424, 429, 433, 434, 435, 438, 439, 443, 452, 469, 470.472, 473, 474,475, 486 Ορθόδοξοι Ρωμαίοχ 473 όρκος 133, 134, 135, 136, 137, 138,139, 140, 165 «ορκοσκοπικόν ή ορκομωτικόν
γράμμα»/ομνύοντες, οι δ’ομνύοντες 138, 139,140 «όρκος πίστεως»/ φεουδαλική ορκοδοσία 48, 131, 138, 140,179, 358, 394 όρκος, πολιτικός και βασιλικός 133,134, 135, 136 Π παλάτιον 140 Πανδέκτες 171 πανεπιστημιακά ιδρύματα 64,263 πάπας/πάπα, ηγεσία του/παπο σύνη 43, 170, 177, 220, 238, 242, 245, 246,
345, 373, 374, 429, 431,434, 440,453, 457, 458, 459, 460, 461,462, 463, 464,465, 471,473,474,475 παπική Εκκλησία 167,169,170, 235, 244, 249, 276, 398, 424, 429, 450,457, 460, 461,464, 466.472, 473 παπική ζώνη επιρροής 54 Γεώργιος Κοντογιωργης παράδοση/προνεοτερικότητα έναντι βιομηχανικής/νεοτερικής
εποχής/ νεοτερικότητα και προνεοτερικότητα/ βιο μηχανική και προβιομηχανι κή εποχή 21, 60, 126, 158, 170, 171 παρακοινωνία /«παρακοινωνικός» συντελεστής 180 πάροικοι 299,405 πατέρες της εκκλησίας, είναι ελ ληνόφωνοι όχι Έλληνες 466, 468 «πατερική θεολογία και πνευματικότης» 466,468 πατρίδα
134,135,137,194,195, 292 πατριωτισμός βυζαντινός 193 πατριωτισμός ελληνικός 498 πατριωτισμός πολεοτικός 193, 195 πατριωτισμός του έθνους κοσμο συστήματος 193 πατριωτισμός του κράτους έθνους 193 περιτειχισμένη λογική της αρχαί ας πόλης 374 περιτειχισμένη πόλη 374, 378 περιτειχισμένο αστικό κέντρο
έναντι κάστρου 313 περιφέρεια σωτερική/ευρωπαϊκή/δεσποτική/«τριτοκοσμική» 25,26, 29, 33, 52, 71, 73, 105, 106,
113, 125, 157, 236,289, 305, 391,409,479,480,484 «πλούσιοι και πτωχοί» 257
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα πόλεις χανσενικές 225 πόλεις ως «κόρες ενός μακρινού (ρωμαϊκού) παρελθόντος» 223 πολεοτικός κρατοκεντρισμός 58, 112,184 πόλη «αρχαία» 31, 179, 312, 322, 323, 328, 346, 363, 374, 375, 382 πόλη βυζαντινή 31, 32, 179, 197, 198, 229, 230, 304, 322, 330, 338, 366, 367, 369 πόλης,
σύγχυση με το άστυ 31, 179, 223, 228, 322, 363, 379 πόλη-φρούριο 321,329 πόλη ως θεμέλια κοινωνία 31, 50, 57, 96, 181, 228, 280, 289,317, 325,328,339, 379, 381,501 πολιτεία δικαίου 64, 142, 196, 201,203,298,389,398, 403, 488,492 πολιτεία και κράτος 30,425 πολιτεία και Εκκλησία 242 πολιτεία
πρόνοιας/φιλανθρωπία 32, 126, 155, 203, 236, 262, 290, 305, 386, 398,492, 564, πολιτείας ιδιοποίηση 141 πολιτειότης: ατελής (υπηκοότης), απλός, πλήρης, πολίτης 23, 137, 142, 183, 188, 189, 193,285,286, 290, 291,310, 338, 341,342, 343, 344, 345, 346, 348, 352, 384, 389, 405, 436, 460, 484,494
πολιτική αρμοδιότητα καθολική/ πολιτική κυριαρχία 84, 87, 88, 89, 201, 203, 204, 356, 357, 393,484,489,490, 491 545 πολιτική ευθύνη του έθνους 83, 87 πολιτική νο μιμοποίη ση 138,353 πολιτική συνοχή/ενότητα του κράτους 191, 194, 195, 196, 397 πολιτική χειραφέτηση της Εσπε ρίας 40, 41, 159, 161, 171,
277,401 πολιτικό φαινόμενο: θέσμισή του: δίκην ισχύος, εξουσίας ή ελευθερίας 30 πολιτισμική και πολιτειακή μονοσημία 189 πολιτισμοί: «είναι θεμελιωδώς θρησκευτικοί» 243 πολιτισμός 41, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 63, 64, 67, 68, 70, 72, 119, 122, 125, 126, 129, 130, 146, 147, 153, 155, 157, 171, 172,
180,213,215,217,219, 220, 221,222, 225,230, 231, 232, 233, 234, 235, 237, 238, 239, 240, 241,242, 243,244, 249, 267,
269, 273, 275, 277, 285, 300, 303, 343, 349, 375, 419,420, 423,426, 439,441, 444,445,446, 447, 448, 451, 456.467, 468,469,475,488, 491 πολιτισμός «δυτικός ή ευρωπαϊ κός» 72, 245 πολιτισμός ελληνικός/ανθρωπο κεντρικός 38, 54, 55, 57, 71, 124, 222, 242, 265, 269, 426, 444.467, 468 πολιτισμός «μεσογειακός»/ με σογειακός κόσμος 70, 128, 129,154, 156,215,244, 245
546 πολιτισμός «ορθόδοξος» 68,445 πολιτισμού γενεαλογία του. 419 πολιτισμού ταξινομία του. 211,220 πολυεθνικός 79, 121 πολυπολιτισμικότητα/πολιτειακή πολυσημία 189, 347,423 «πριγκιπική» εξουσία 184 Προεθνοτικές κοινωνίες/προεθνοτικό φαινόμενο/ προδεσποτικός/προδεσποτική βαρβαρότητα/προφεουδαλική
κοινωνία/ πρωτόγονες κοινω νίες 39, 73,79, 81, 104, 118, 124,149, 166, 393 προνεοτερικότητα/«προβιο μη χανική» εποχή 21, 23, 60, 126, 158 προνόμια 329, 330, 341, 342, 352, 368, 404 προσωπικές σχέσεις επιρροής/ προσωπικοί δεσμοί 133,164, 395 προσωπολατρία 264 προτεσταντισμός 68 Πρόχειρον νόμων 310
«πρωτοτυπία» ρωμαϊκή 343 «πρωτοτυπία» της Δύσης/της δυ τικής φεουδαρχίας (της ιδιω τικής δεσποτείας)/της Ευρώ πης 51, 109, 130, 184, 223, 227, 363 Ρ ρωμαϊκή «αρχαιότητα» 48, 119, 124,162, 220 Γεώργιος Κοντογιωργης ρωμαιοκρατία 437 ρωμ(α)ιοσύνη/ρωμαιοσύνη/ρωμαϊκότητα/ρωμαιοσύνη/ρωμιοσύνη 162, 422,
423, 425, 426, 429, 430, 432, 433, 434, 435, 436,437,439, 451,455, 456, 457,458, 463, 464, 465, 468, 469, 470,471,473,474, 475 ρωμ(α)ιοσύνη ως αναίρεση της ελληνικότητας 452 ρωμανικότητα (λατινική και κα θολική) 245 ρωσική ορθοδοξία 33, 280 Σ σέρβική κοινωνία 288 σκοτεινοί χρόνοι/περίοδος 317, 319,
321,323,331,334, 338, 340, 349, 375, 377 σλαβικός κόσμος 153 σοβιετικό κράτος/σοβιετικό κα θεστώς 244,280, 284 σοσιαλισμός/σοσιαλιστικό σύ στημα 84,126, 281, 409 σταυροφορίες 44,150,174,224, 232, 245, 248,292 στράτευση 174,191, 232, 349 «στρατιωτική αριστοκρατία» 292 στρατός ως πολιτική δύναμη 203
«συγγένεια» και «όρκος πίστεως» στη δεσποτεία/φεουδαλική 48, 131, 132, 140, 179,
394,412,413,414,416 συγγένεια/φιλία 48, 67, 76, 77,
547 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 92, 106, 120, 124, 131, 132, 138,139,152,159, 164, 165, 181, 182, 303,304,390, 392, 393,394,396,415,441,451 σύγκρχση στη μεθοδολογία της κοσμοσυστημικής γνωσιολο γίας 407 συγκριτική ανάλυση 408 συλλογική ευθύνη 192, 318, 324, 326, 330, 346 συμβασιλέας 138,176,350, 358
συμπολιτεία 293,310,384 συνείδηση κοινωνίας, εθνική/ ελληνική/πολιτισμική/ταυτοτική 23, 65, 78, 82, 86, 87, 88, 121, 169, 195, 292, 315, 415,428, 438,441,452, 453, 469,474 συνέχεια ιστορική, ελληνική, ανθρωποκεντρική/συνέχειας, το ζήτημα της./, δυτική/της Εσπερίας 28, 30, 45, 53, 78,
108,114,159,161,316,383, 424, 427, 469 συνταγματικό δίκαιο 20 «σφραγιδοφύλακες» 447 σχέσεις δύναμης 248 Τ ταυτότητα ρωμαίικη 433 ταυτοτική γενεαλογία 78 ταυτοτική συλλογικότητα 193 τέλος της «αρχαιότητας» 38,46, 47, 50, 52, 54, 78, 90, 122, 311,333,363, 374, 424, 456, 469 τέλος της δουλείας 23, 286
τέλος των πόλεων 31, 47, 90, 123, 193,220, 224,311,315, 320, 324, 328, 349 τέχνη βυζαντινή 165, 187 τζιχάντ 245, 248 τουρκικό ισλάμ 213,216 τρεις μείζονες πολιτισμοί: ο «Δυ τικός, η παλαιά Ευρώπη», ο ισλαμικός και ο ελληνικός που συγκροτείται γύρω από το Βυζάντιο 242 τυπολογία των φαινομένων/
τυπολογία και μορφολογία 407,409, 502 Y «υλικός πολιτισμός» 209 υπανάπτυξη-ανάπτυξη 363 Φ φάσεις του δεσποτικού κοσμο συστήματος 110 φεουδαλική Ευρώπη/Δύση 51, 55, 119, 158, 161, 231, 287, 291,301,359, 360, 493 φεουδαλικός δεσπότης 150,306 «φεουδαλικός κατακερματι σμός» 109 φεουδαλικός στρατός 304
φεουδαλικό σύστημα/«τρόπος φεουδαλικής παραγωγής» 109, 117, 126, 152, 164,165, 173,177, 259 φεουδαρχία 19, 47, 48, 63,
106, 107, 108, 116, 117, 122, 123, 128, 130, 131, 132, 133, 144, 164,165, 166, 168, 174,181, 182, 199,211,227, 234, 241,
Γεώργιος Κοντογιωργης 548 244, 251, 258, 285, 286, 288, 297, 298, 302, 303, 340, 379, 392,413,414,424 «φεουδαρχία» βυζαντχνή 285, 304, 305, 337, 400 «φιλοσοφία της ιστορίας» 60, 156,392 φορολογία 191, 192, 341, 348, 386 «φορολογικό έσοδο» και «έγγει ος πρόσοδος» 304, 307 «φρόνιμη»
κοινωνία/«φρόνιμη» κοινωνική σχέση 180 φυλετικό/όμαιμον της καταγω γής 121 χρόνος, ελληνικός/ανθρωποκε ντρικός ιστορικός 40,46, 50, 66, 71, 107, 212, 215, 234, 279,315, 333,407, 443,463 χρόνος επιστημών 19 χρόνος, κοσμοϊστορικός 52, 408, 420 χρόνος, κοσμοσυστημικός 65, 151, 161,385,410, 478 χρόνος
των φαινομένων 410 F Filioque 434,462,463, 465,466 I «imperatore romano» 43 χρήσεις της ιστορίας 164 χριστιανική ιδιοποίηση του ελ ληνικού κόσμου/της βυζαντι νής οικουμένης 419 χριστιανική ορθοδοξία 279,452, 467,470,475, 494,495 χριστιανισμός, πρώιμος ή αρχέγονος 69 χριστιανισμός, ως πολιτισμική
ιδιοπροσωπεία της Ευρώπης 103 χριστιανισμού ελληνική εκδοχή του/ χριστιανοσύνη ελληνι κή . 68,69, 131,221,222, 239, 282, 345, 424, 427,428, 435,445, 448, 486,488, 494 χριστιανοσύνη δυτική/δεσποτική 33, 67, 68, 70, 220, 231, 232, 234, 237, 240, 241,242, 244, 266,423, 425,435, 445, 446,447,474,
495,499 Bayerische Staatsbibliothek München L Liber Pontificalis 374 R «Res Publica» σύγχυση με δη μοκρατία 77, 169, 170, 181, 443, 444 |
adam_txt |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος. Εισαγωγή. 15 19 ΜΕΡΟΣA' Η ΝΕΟΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ’ ΣΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κεφάλαιο A ' Το Βυζάντιο και η Ευρώπη
στην κοσμοσυστημική γνωσιολογία. 1. Η παλινδρόμηση της Δύσης ανάμεσα στην ιδεολογική μεθάρμοση της κοσμοϊστορίας και στο γνωσιολογικό έλλειμμα της νεοτερικότητας. α) Το διακύβευμα της
μετάβασης από την «αρχαιότητα» στη «νεοτερικότητα». Το εγχείρημα της υπεισέλευσης του παρεκβατικού Μεσαίωνα ως μέτρου της ανθρωποκεντρικής κοσμοϊστορίας. β) Από την αφάνεια της ιδιωτικής δεσποτείας στη διεκδίκηση της πολιτικής χειραφέτησης της Εσπερίας. Το
διακύβευμα του «ρωμαϊκού ιμπέριουμ». γ) Σχετικά με το «τέλος της αρχαιότητας». Η «αρχαιότητα» ως έννοια, η δυτική δεσποτεία και ο χρόνος του ελληνικού κοσμοσυστήματος. 37 37 37 41 46 7
8 Γεώργιος Κοντοπωργης aa) Το εγχείρημα της γεφύρωσης δύο περιόδων της ανθρωποκεντρικής κοσμοϊστορίας από τον δεσποτικό Μεσαίωνα και η δογμάτωση της μη συνέχειας του ελληνισμού. 46 ββ) Το γνωσιολογικό αβαθές της νεοτερικότητας και οι αντικατοπτρισμοί του στον βυθό της κοσμοσυστημικής
γνωσιολογίας. 51 δ) Το Βυζάντιο ως «ξένος πολιτισμός» και η αυθεντία του δυτικού δρόμου προς τη «νεοτερικότητα». 54 2) Η νεοτερική «επιστήμη» στο εργαστήρι της κοσμοσυστημικής
γνωσιολογίας. 65 α) Η θρησκεία και η γεωγραφία ως επιχειρήματα στη φαρέτρα της νεοτερικής «επιστήμης». 65 β) Οι συναρμόσεις της δημόσιας σφαίρας στον νεοτερικό εξελικτικό χρόνο.
74 γ) Το ζήτημα του έθνους, η νεοτερική «επιστήμη» και το ελληνικό κοσμοσύστημα. Το βυζαντινό ταυτοτικό διακύβευμα. 77 δ) Το άδηλον του χρόνου και το άφωνον του βυζαντινού Μεσαίωνα. Οι σταθερές της «ρωμαϊκής» νομοθεσίας και της οικουμενικής
κοσμοπολιτείας. 90 Κεφάλαιο Β' Το μέτρο στην ταξινομία της κοσμοϊστορίας. 99 1. Το Βυζάντιο ως μετρικός κόμβος της ανθρωποκεντρικής τυπολογίας και ο παρένθετος χαρακτήρας της μεσαιωνικής
Εσπερίας. 99 α)Η Δύση και το εγχείρημα της υφαρπαγής της ιστορίας: «εδώ στη Δύση όπου κατασκευάζονται οι μέθοδοι και τα σχήματα της ιστορικής
επιστήμης. το αντικείμενο μιας εξ υφαρπαγής μεταλλαγμένης ιστορίας». 99 β) Η κατασκευή των «μεθόδων και των σχημάτων της ιστορικής επιστήμης» από τη Δύση, με μέτρο τις αναγνώσεις του εσπεριανού Μεσαίωνα και την εκτροπή από την κοσμοϊστορική τάξη. 104 γ) Η προβληματική για την αντιστροφή της λογικής της κοσμοϊστορίας. 115
Το Ελληνικό Κοςμοςυςγημα 9 2. Η δυτική σχολή σκέψης και η φερτή αναγόμωση της απολυταρχίας. 125 α) «Ο ευρωπαϊκός κόσμος, ως ευρωπαϊκός, είναι δημιούργημα του Μεσαίωνα που με μια κίνηση [κάτι περίπου ως διά μαγείας!] διέρρηξε τη -σχετική
τουλάχιστον- ενότητα του μεσογειακού πολιτισμού.». 125 β) Η «συγγένεια» και ο «όρκος πίστεως» στη δεσποτεία και στον ανθρωποκεντρισμό. Το Βυζάντιο ως «ξένο σώμα» για την Ευρώπη και το εγχείρημα της γεφύρωσης του
χάσματος. 131 γ) Η γνωστική μειονεξία της «νεοτερικότητας» και το ιδεολόγημα ότι «το αποκορύφωμα της αρχαιότητας» είναι η «Ρωμαϊκή αυτοκρατορία». Η αντίστιξη «ανθρωπισμού» και ανθρωποκεντρισμού στη φαρέτρα της πρωτοτυπίας της
Εσπερίας. 145 δ) Το διακύβευμα της «λαφυραγώγησης» του ορθού (ανθρωποκεντρικού) λόγου. 160 ε) Από την Ευρώπη της «αρχαιότητας» στη μεσαιωνική/δεσποτική Ευρώπη. Η διερώτηση για τη
γένεση της Ευρώπης και οι ιδεολογικές δολιχοδρομίες στις χρήσεις της ιστορίας. 164 ζ) Η γνώση και η μέθοδος: το διακύβευμα του στοχάζεσθαι με γνώμονα τη γνωσιολογία της ελληνικής γραμματείας ή υπό το πρίσμα της εποχής του δυτικοευρωπαϊκού
διαφωτισμού. 186 ΜΕΡΟΣ В ' Η ΝΕΟΔΥΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ
«ΥΛΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» ΚΑΙ ΟΙ ΡΩΣΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΜΟΣΕΙΣ Κεφάλαιο Α' Οι ιδεολογικοί μαιανδρισμοί της νεοτερικής «επιστήμης» για τη λαφυραγώγηση της κοσμοϊστορίας και το «εποικοδομητικό μίσος» ως τρόπος ηγεμονίας. 211
10 Г ΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ 1. Το ιδεολογικό εγχείρημα του Φερνάν Μπροντέλ. Ο Μπροντέλ ως η επιτομή της ιδεολογικής μεθάρμοσης της κοσμοϊστορίας. 211 α)Η «γεωγραφία» ως η αιχμή του δόρατος για την ερμηνευτική συναρμογή της ταξινομίας του
πολιτισμού. 211 β) Το Βυζάντιο ως μια εξόχως ενοχλητική συνιστώσα της κοσμοϊστορίας. 216 γ) Το εκκλησιαστικό ιδιώνυμο ως γενεσιουργός αιτία και ως μέτρο για την ταξινομία του πολιτισμού. 220
δ) Οι πόλεις «κόρες ενός μακρινού (ρωμαϊκού) παρελθόντος» και το νόμισμα ως η αιχμή του δόρατος της δυτικής πρωτοτυπίας. Η διαγραφή του πολεοτικού φαινομένου από τη ζωή της βυζαντινής οικουμένης. 223 ε) Η Ευρώπη του Μπροντέλ είναι η φεουδαλική Ευρώπη, «η δική μας/τους
(δυτική) Ευρώπη», που οριοθετείται από τη «δυτική χριστιανοσύνη» και τη δυτική σημειολογία της Ρώμης. 231 ζ) Η δυτική χριστιανοσύνη ως ο «λανθάνων κρίκος» μεταξύ της «αρχαιότητας» και της
«νεοτερικότητας». 237 η) Οι τρεις μείζονες πολιτισμοί: ο «Δυτικός, η παλαιό Ευρώπη», ο ισλαμικός και ο ελληνικός που συγκροτείται γύρω από το Βυζάντιο. Το «εποικοδομητικό μίσος» ως τρόπος ηγεμονίας. 242 2. Ο Jacques le
Goff και ο «εξωτικός» Μεσαίωνας. Το «χρήμα» στον Μεσαίωνα και η βυζαντινή χρηματιστική
οικονομία. 3. Ο Maurice Aymard και η Μεσόγειος του Fernand Braudel. 4. Ο Ανρί Πιρέν και η μεσαιωνική «επιστήμη». 5. Οι ρωσικές προσεγγίσεις του Βυζαντίου. 249 264 271 279 α) Η ιστορική σταθερά και οι συνεκδοχές της ρωσικής ‘επιστήμης’. 279 β) Από τη χριστιανική οικουμένη στον ελληνικό «εθνικισμό». Η Ρωσία ως η Τρίτη (χριστιανική) Ρώμη. 281
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ γ) Η μαρξιστική ερμηνευτική του Βυζαντίου ως σημείο προσομοίωσης της ρωσικής με τη δυτική ιστοριογραφία. δ) Η ερμηνευτική της αντιμετάθεσης των ρόλων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. ε) Οι θεμέλιες σταθερές της
βυζαντινής οικουμένης ως φανέρωση της γνωσιολογικής αποκαθήλωσης της νεοτερικής «επιστήμης». ζ) Η ιδεολογική συνάρμωση της δυτικής και της σλαβικής «επιστήμης». 6. Το
«τέλος των πόλεων» ως ιδεολογική προμετωπίδα της νεοτερικότητας και η πλεκτάνη περί του τέλους της «αρχαιότητας». α) Το θαυματούργημα της ολικής εξαφάνισης της Βυζαντίου ανθρωποκεντρικής
ιστορίας. β) Το Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης και «το μεσαιωνικό κράτος που διαδέχθηκε τη Ρώμη». Ο εξελληνισμός του κράτους της βυζαντινής Ρώμης ως μέτρο αποξένωσής του από τον ελληνικό κόσμο της «αρχαιότητας» και περιαγωγής του στη
δεσποτεία. γ) Από τη «λεξικογραφία» στην «κενολογία» της κοσμοϊστορίας. Από τις (ανθρωποκεντρικές) πόλεις στα (φεουδαλικά) κάστρα. 7. Σχετικά με τη βυζαντινή βασιλεία. Η οικουμενική κοσμόπολη στην
ερμηνευτική της νεοτερικότητας και η προκρούστεια κλίνη της απολυταρχίας/θεοκρατίας, της αυτοκρατορίας και του ολοκληρωτισμού. α)Η οικουμενική κοσμόπολη ως η ορίζουσα
τον χαρακτήρα της βασιλείας. β) Η βασιλεία ως αιρετή αντιπροσωπευτική αρχή και η εξ αποφάσεως αντιγνωμία της νεοτερικής «επιστήμης». 8. Το ζήτημα της σύγκρισης στη μεθοδολογία της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας και της νεοτερικής «επιστήμης». 11 284 294 298 302 311 311 314 361 385 385 402 407
12 Г ΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Κεφάλαιο В' Οι θεολογικές αναγομώσεις του πολιτισμού και το εγχείρημα της χριστιανικής ιδιοποίησης του ελληνικού κόσμου. 1. Η θεολογία ως γνωσιολογία του κοινωνικώς επιστητού και το εγχείρημα της εκκλησιαστικής ιδιοποίησης
της βυζαντινής οικουμένης. α) Η θρησκεία ως γνωσιολογικό επιχείρημα στη γενεαλογία του πολιτισμού. β) Οι ιδεολογικές αντιλογίες του Ρωμανίδη και η κοσμοσυστημική
γνωσιολογία. γ) Ο Ρωμανίδης «περί των ιστορικών και ιδεολογικών πλαισίων και θεμελίων της ρωμαϊκής υποστάσεως του Γένους». δ) Το έθνος της ρωμ(α)ιοσύνης ως σύμμιγμα του έθνους των Ρωμαίων
και του ελληνικού πολιτισμικού ιδιώματος υπό τη στέγη της ορίζουσας ταυτοτικής παραμέτρου της «ορθοδοξίας». ε) Ο Ρωμανίδης, θεράπων της ρωμαιοκρατίας και αρνητής της κοινής εθνικής επιλογής των βυζαντινών Ελλήνων. 2. Γνωσιολογικές
παραναγνώσεις της βιολογίας του κοινωνικού ανθρώπου. α) Ο δυτικός πολιτισμός ως «άλλος πολιτισμός» ή ως η πρώιμη εκφορά τού ενγένει ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος; Γνωσιολογικές παρανοήσεις της βιολογίας του κοινωνικού
ανθρώπου. β)Η δυτική συγκατοίκηση του ερμηνευτικού διαβήματος του Ρωμανίδη και η πολιτισμική πολυσημία της οικουμενικής
κοσμόπολης. 3. Η ρωμ(α)ιοσύνη ως αναίρεση της ελληνικότητας. Η «ορθοδοξία» ως καταλύτης για τη διεμβόλιση του γένους των Ελλήνων. α) «Πρέπει να χαρακτηρίσωμεν τον ισχυρισμόν ότι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινεν ελληνική και ως εκ τούτου βυζαντινή όχι μόνον μύθον, αλλά και απάτην κακοήθη. Πάντοτε, ως κύριον εθνικόν όνομα, είχομεν ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι το Ρωμαίος ή το Ρωμηός μέχρι σήμερον». 419 419 419 426 430 433 437 444 444 447 452 452
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα β) Ο Ρωμανίδης και το τέλος της «αρχαιότητας». Οι Φράγκοι ως η κινούσα αιτία της αποκοπής της δυτικής/λατινικής ρωμιοσύνης από τον ρωμαϊκό εθνικό κορμό. γ) Η «πατερική θεολογία και πνευματικότης» είναι ρωμαϊκή, οι πατέρες αυτοί είναι ελληνόφωνοι όχι Έλληνες, πλάι τους δε ενυπάρχουν «οι λατινόφωνοι πατέρες του ρωμαϊκού έθνους». δ) Το ελληνικό ανθρωποκεντρικό κεκτημένο ως πρωτογενής πρωτοτυπία της χριστιανικής ορθοδοξίας. ε) Η εκκοσμίκευση της παπικής Εκκλησίας ως έκφραση του διαρκούς πόθου της να λειτουργήσει ως εθναρχεύουσα αρχή των ορθοδόξων Ρωμαίων, ελευθερώνοντας τους από τη φραγκική απειλή. Επίλογος. Βιβλιογραφικές αναφορές. Ευρετήριο ονομάτων. Ευρετήριο εννοιών και όρων. 13 456 466 470 473 477 503 521 531
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ A Απόκαυκος Ιωάννης, Αθ. Κεραμεύς Συνοδικά γράμματα Αποκαύκον, Βυζαντίς 1, τεύχος 1, 1909, σελ. 2-30. Απόκαυκος Ιωάννης, Βέη-Σεφερλή Ε., Unedierte Schrifistoucke aus der Kanzlei des Johannes Apokaukos des Met ropoliten von Naupaktos, in Aetolien, BNJ, XXI, 19711974, Αθήνα, 1976, 57-160. Αριστοτέλης, Πολιτικά. Αρμενόπουλος Κωνσταντίνος, Πρόχειρον Νόμων. Το λεγόμε νον Η Εξάβιβλος, Παρά του Κωνσταντίνον Αρμενόπουλου, Αθήνα, 1872 (Επιμ. Νέας έκδοσης Κ.Γ.Πιτσάκη, Αθήνα, 1971). Θεοφάνους Χρονογραφία, επιμ. Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2007 (σε τρεις τόμους). (Επίσης τις πρώτες εκδόσεις: Θεοφάνους, Χρονογραφία AM 6274, επ. C. de Boor, Theophanis Chronographia, Lipsiae, 1883. Θεοφάνους Ομολογητή Χρονογραφία, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae, Βόννη, 1839. Jus Graecoromanum, Επαναγωγή (Εισαγωγή), Ι.Ζέπος- Π. Ζέπος, Αθήνα 1931 Τ. B’, 57-58. Jus Graecoromanum, Νομοθεσία Ισαυρων και Μακεδόνων, Αθήνα, 1931, τ. Β. 11 επ. 503
504 Γεώργιος Κοντογιωργης Jus Graecoromanum. Νεαραί και Χρυσόβουλλα των μετά τον Ιουστινιανόν Βυζαντινών αυτοκρατόρων, τ. Α. Κεκαυμένος Στρατηγικόν, Cecaumeni Strategicon et Incerti Scriptoris. De Officiis Regiis Libellus (ed. B. Wassiliewsky, V.Jemstedt, Amsterdam, 1963. Κομνηνή Αννα,/Anne
Coirmene, Alexiade, éd. B. Leib, Παρί σι, (1937-1945), 1972. Κοραής Αδαμάντιος, Άπαντα, Μπίρη, Αθήνα, 1970. Κοραής Αδαμάντιος, Σάλπισμα Πολεμιστήριον, Εν Πελοπόν νησο), 1921. (Ανατύπωση ΚΝΕ/ΕΙΕ, Αθήνα, 1983) Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη του Νικηφόρου Φωκά, Αθήνα, 2015,
(Σε πρώτη ελληνική έκδοση, βλ. Σπ. Ζαμπέλιος, Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα, 1857, σελ. 515 επ.). Μετοχίτης Θεόδωρος, Οι δύο βασιλικοί λόγοι, μτφρ.Ιωάννης Πολέμης,(Κείμενα Βυζαντινής Λογοτεχνίας 4), Αθήνα, imi. Μοσχόπουλος Μανουήλ, Περί όρκου, Εισαγωγή, Μετάφρα ση, Σχόλια, Ιάσων Κουτούφαρης-
Μαλανδρίνος, Αρχειοθραύστης, τεύχος 6, 2016, σελ. 53-91. Μπούρκχαρτ Γιάκομπ, Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία, Αθήνα, 1997 Πατρίκιος Πέτρος, Περί πολιτικής επιστήμης, έκδ. Angelo Mai, Sciptomm Veterum Nova Collectio, Ρώμη, 1827. Πορφυρογέννητος Κωνσταντίνος Ζ, Constantine Porphyrogenitus,
Έκθεσις περί Βασιλείου τάξεως, De ceremoniis aulae byzantinae, Εργαστήριο διαχείρισης πολιτιστικής κληρονο μιάς, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστημίου του Αιγαίου. Συνέχεια Θεοφάνη/ Οι μετά τον Θεοφάνην, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus,
Bonnae, (Επιμ. E. Weber), 183 8. Χωνιάτης Νικήτας, Χρονική Αιήγησις του Χωνιάτου κυρ Νι-
Το Ελληνικό Κοςμοςυςίήμα 505 κήτα αρχομένη από της βασιλείας Ιωάννον του Κομνηνού και λήγουσα μέχρι της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, Nicetas Chômâtes Hist., Ser. Ecel, et Ehet. vel Nicetas Acominatus (A.D. 12-13: Chômâtes, Constantinopolitanus). Historia (Χρονική διήγησις), ed. J. van Dieten,
Nicetae Choniatae historia, pars prior [Corpus fontium históriáé Byzantinae 11.1. Series Berolinensis. Berlin: De Gruyter, 1975]: 1-635,637-655. В Ahrweiler Hélène, Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance aux VlleXVe siècles, Παρίσι, 1966.
Ahrweiler Hélène, Etudes sur les structures administratives et sociales de Byzance, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1971. Ahrweiler Hélène, Administration de l’Empire byzantin aux IX-XI siècles, στο Bulletin de Correspondance Hellénique, 1960, 84-1 σελ. 1-111 Anderson Perry, L’État absolitiste, t, 1-2,
1978. Ayla R. de, Paule Braudel (Επιμ), Les écrits de Fernand Brau del, Les Ambitions de l’Histoire, Παρίσι, 1997. Aymard Maurice, «La Méditerrannée grecque de Fernard Braudel», Εισαγωγικό κείμενο του Aymard στο έργο του Μπροντέλ για την ελληνική μτφ (από το αρχείο μας). Βακαλόπουλος Απόστολος,
Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλονίκη, 1974/1978. Βασίλιεφ Α.Α., Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα, 1971. Βασιλόπουλος Μάριος, Ηβυζαντινή τέχνη στην Ιταλία, Αθήνα, 2004. Βικέλα Δημητρίου, Άπαντα, τ. ΣΤ, ΣΩΒ, Αθήνα, 1997.
506 Γεώργιος Κοντογιωργης Badie Bertrand, L’État importé : essai sur l’occidentalisation de l’ordre politique, Παρίσι, 1992 Bamish S., ‘The transformation of classical cities and the Pirenne debate’, Journal of Roman Archaeology 2 (1989), 385-400. Barthélemy Dominique, L’ordre seigneurial (XI-XII siècle), 1990. Berr Henri, L'histoire traditionelle et la synthèse historique, Παρίσι 1921. Berr Henri, La Synthèse en histoire. Essai critique et théo rique, Παρίσι, 1919. Henri Berr, «La Bibliothèque de Synthèse historique », Revue de synthèse historique, 28/1914, σελ. 337 επ Bloch Marc, «Projet d’un enseignement d’histoire comparée”, στο A.Becker, É.Bloch (επιμ.), L’histoire, la guerre, la ré sistance, Παρίσι 2006. Bloch Marc, «Le problème de l’or au Moyen Age», Annales ESC, 4, 1933. Bloch Marc, «Pour une histoire comparée des sociétés euro péennes», Mélanges historiques, Παρίσι, 1963, σελ. 16-40. Bloch Marc, La société féodale, Παρίσι, 1968. Bloch Marc, Problèmes d’Europe, in “Annales d’histoire éco nomique et sociale”, VII, 1935. Brandes W., Byzantine Cities in the Seventh and Eighth Cen turies - Different Sources, Different Histories?, στο Gian P. Brogiolo, Bryan Ward-Perkins (edd.), The Idea and Ideal of the Town between Late Antiquity and the Early Middle Ages (Leiden / Boston / Köln (Brill) 1999, 25-57. Brandes Wolfram, ‘Byzantine Cities in the Seventh and Eighth Centuries— Different Sources, Different Histories? Some Methodological Observations on the Relationship between Written, Numismatic, Sigillographie and Archaeological Sources Used in Research into Byzantine
Urbanism in the
То ЕЛЛНМКО ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ 507 Seventh and Eighth Centuries”, στο Gian P. Brogiolo / Bryan Ward-Perkins (επιμ), The Idea and Ideal of the Town between Late Antiquity and the Early Middle Ages (Trans formation of the Roman World, 4). Leiden / Boston / Köln (Brill) 1999, 25-57. Braudel Fernand, La
Méditarranée et le monde méditerranéen à l’époque de Phlippe II, (δύο τόμον) Παρίσι 1982 Braudel Fernand, Autour de la Méditerranée, Παρίσι, 1996 Braudel Fernand, Grammaire des civilisations, Παρίσι, 1963 Braudel Fernand, Civilisation matérielle, économie et capi talisme, XVe- XVIII siècle, Παρίσι,
1979 (Υλικός πολιτι σμός. Οικονομία και καπιταλισμός (150ς-180ς αιώνας), τ. A ' Αθήνα, 1995) και τ.Β' Les jeux de l’échange, Παρίσι, 1979, τ.Β ' Τα παιχνίδια της συναλλαγής, Αθήνα, 1995 Braudel Fernand, Les mémoires de la Méditerranée, Παρίσι, 1998 {Οι μνήμες της Μεσογείου. Προϊστορία και Αρχαιολο
γία, Αθήνα, 2000). Brogiolo Gian R, Nancy Gauthier, Neil Christie (επιμ.), Towns and their Territories between Late Antiquity and the Early Middle Ages (=The Transformation of the Roman World 9), Leiden-Boston-Köln 2000. Brown Peter, Society and the Holy in Late Antiquity, Μπέρκλευ, 1982 (και ελλην
μτφ Brown Peter, Η κοινωνία και το άγιο στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 2000). Bryan Ward-Perkins, “A Brief Comment”, στο Luke Lavan {επιμ.), Recent Research in Late Antique Urbanism ^Jour nal of Roman Archaeology Supplementary Series 2), Porthmouth-Rhode Island 2001. Burguière André, Jacques Revel
(éds), Histoire de la France, Παρίσι, 2000. Γιανναράς Χρήστος, Εφημερίδα Καθημερινή, 30/8/2009 και
6/9/2009 Γιαννέλος Κώστας, Τα βυζαντινά μνημεία της Άρτας, Άρτα, χη. Cameron Averil, “A Response”, in: Luke Lavan (επιμ), Re-
508 Γεώργιος Κοντογιωργης cent Research in Late Antique Urbanism (=Joumal of Ro man Archaeology Supplementary Series 42), PorthmouthRhode Island 2001. Cameron Averil, Η αξία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2017. Chalandon F., Essai sur le règne d’Alexis Ier Comnène (10811118), [Les Comnènes I], Paris 1900 (ανατ. New York 1968). Chalandon F., Historie de la Domination normande en Italie et en Sicile, I-II, Paris 1907. Chalandon F., Jean II Comnène (1118-1143) et ManuelI Com nène (1143-1180), [Les Comnènes II], Paris 1912 (ανατ. New York 1968). Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210) (Byzantina Sorbonensia 9, Paris 1990). Cheynet Jean Claude, “Les limites du pouvoir à Byzance : uneforme de tolérance? ”, στο Κατερίνα Νικολάου (Επιμ), Ανοχή και καταστολή στους μέσους χρόνους, Αθήνα, 2002, σελ. 15-28. Cheynet Jean Claude, Réflexions sur le «pacifisme byzantin», στο Christian GastGeber, Charis Messis, Dan ioan Mureşan et Filippo ronConi (επιμ), Pour l’amour de Byzance, Hom mage à Paolo Odorico, Φραγκφούρτη, 2013. Cipolla Carlo M., Before the Industrial Revolution. European Society and Economy, 1000-1700. Routledge, 2004 Foss Clive, “Archaeology and the “Twenty Cities” of Byzan tine Asia”, in: American Journal ofArchaeology 81, 1977, σελ. 469-486. Dagron Gilbert, Empereur et pretre. Etude sur le “cesaropapisme’ byzantin, Editions Galimard, Παρίσι, 1996. Delogu Paolo « Rome in the ninth century: the economic sys tem», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A. The
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 509 Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007 Diehl Charles, Les Grands problèmes de l’Histoire Byzantine, Παρίσι, 1943 Diehl Charles, Ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας, Αθήνα, 2002. Duby Georges, La société auXIe etXIIe siècles dans la région maconaise, Παρίσι 1989. Duby Georges, Le Moyen Age (987-1460), Παρίσι, 1987. Dunn Archibald W., “The transformation from polis to kastron in the Balkans (ІПѴІІ cc.): general and regional perspec tives”, in: Byzantine and Modern Greek Studies 18, 1994, σελ. 60-80. Durliat J., De la ville antique à la ville byzantine. Le problème des subsistances, Collection de l’École Française de Rome 136, Rome 1990. Duroselle Jean-Baptiste, L’idée d’Europe dans l’histoire, Πα ρίσι, 1965. Ehrenkreutz Andrew S., “Another Orientalist’s Remarks con cerning the Pireme Thesis ”, in Journal of the Economic and Social History of the Orient, Voi. 15, No. 1/2 (Jun., 1972), σελ. 94-104. Hegel, Ιστορία της φιλοσοφίας. Από την ελληνική έως την ευρωπαϊκή φιλοσοφία, Αθήνα, 2013 Febvre Lucien, L’Europe. Genèse d’une civilisation, Παρίσι, 1999. Feodalisme à Byzance, Revue Recherches internationales, 1968. H. Antoniadou Bibikou, E.E. Lipchits, Z.V.Oudanova, M.I.Siouziounov, A.P.Kajdane, D.Angelov, E.Frances, G.Ostrogorsky, G.Tsankova Retkova, J.Ferluga. Gelichi Sauro, «Flourishing places in North-Eastern Italy: towns and emporia between late antiquity and the Carolingian age», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman
510 Γεώργιος Κοντοπωργής Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007 Gibbon Edward, Histoire du déclin et de la chute de l’empire romain, Byzance, de 455 à 1500, Παρίσι, 1983. Goff Jacques le, L’Europe est elle née au Moyen Age?, Παρί σι, 2003 (Jacques le Goff, H Ευρώπη γεννήθηκε το Μεσαί ωνα;, Αθήνα, 2006). Goff Jacques Le, Pierre Nora (éd), Faire de l’histoire, Παρί σι, 1974. Goff Jacques le, Ιστορία και μνήμη, Αθήνα, 1998. Haldon J. F., Byzantium in the Seventh Century: The Trans formation ofa Culture, Cambridge University Press, 1990. Haldon J. F., The idea of the Town in the Byzantine Empire, στο The Idea and Ideal of the Town Between Late Antiquity and the Early Middle Ages, έκδ. G.P. Brogiolo, B. WardPerkins, Leyden-Boston-Kòln 1999. Havighurst Alfred F., (επιμ), The Pirenne Thesis, Analysis, Criticism, and Revision, Boston, 1958. Heers Jacques, L ’Occident aux XIVetXVsiècles. Aspects éco nomiques et sociaux. Παρίσι, 1963. Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Set tlement in Europe and Byzantium τ. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007. Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Set tlement in Europe and Byzantium Voi. 2. Byzantium, Piis ka, and the Balkans Edited by Joachim Henning Walter de Gruyter · Berlin ■ New York 2007 Hobsbawm J.Eric, Nations and Nationalism since 1780. Programme, Mythe, Reality, Cambridge University Press, 1990 Hodges, R. et Whitehouse, D., Mohamed, Charlemagne and
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 511 the Origins ofEurope : Archeology and the Pirenne Thesis, Λονδίνο, 1983. Huntington, Samuel P., The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, New York, Simon Schuster, 1996. Ζακυνθννός Δ., Βυζάντιον. Κράτος και κοινωνία. Ιστορική επισκόπησις, Αθήνα, 1951.
Jeffreys Elizabeth, John Haldon, Robin Cormack (επιμ), The Oxford Handbook ofByzantine Studies, Oxford, 2008. Jehel Georges, La méditerranée medievale de 350-1450, Παρίσι, 1992. Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Η πολιτική θεωρία των Βυζαντι νών, Θεσσαλονίκη, 1988. Κοντογιαννοπούλου Αναστασία, Τοπικά
συμβούλια στις βυ ζαντινές πόλεις. Παράδοση και εξέλιξη, 13ος-15ος αιώνες, Αθήνα 2015 Kazhdan A.R, Ann Wharton Epstein, Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό. Κατά τον 11° και 12° αιώνα (Change in Byzan tine Culture in thw Eleventh and Twelth Cwnturies, Berke ley, 1985), Αθήνα, 1997. Kazhdan
Alexander, State, Feudal, and Private Economy in Byzantium, in Byzantium The Dumbarton Oaks Papers (DOP), Voi. 47 (1993), σελ. 83-100 Kirilov Chavdar “The reduction ofthefortified city area in late antiquity: some reflections on the end of the ‘antique city ’ in the lands of the Eastern Roman
Empire», στο Joachim Henning, Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Eu rope and Byzantium, τ. 2. Byzantium, Piiska, and the Bal kans Walter de Gruyter Βερολίνο 2007 Kleinclausz Arthur, Charlemagne, Παρίσι, 1977. Lavan Luke, “The Late Antique City: a bibliographic essay”, in: Luke Lavan (επιμ),
Recent Research in Late Antique
512 Γεώργιος Κοντογιωργης Urbanism (=Joumal of Roman Archaeology Supplemen tary Series 42), Porthmouth-Rhode Island 2001, σελ. 9-26. Lefort Jacques, Cécile Morrisson, Jean Pierre Sodini (επιμ), Les villages dans l’Empire byzantin (IVe -XVe siècle), Πα ρίσι, 2006. Lemerle R, Esquisse pour une
histoire agraire de Byzance, Les sources et les problèmes, Revue Historique, 219, 1(1958) 32-74; 219, 2(1958) 43-94. (η πληρέστερη εκδο χή στο Paul Lemerle, The agrarian history of Byzantium. From the Origins to the Twelfth Century. The sources and the Problems, Calway, 1979). Lemerle Paul, Le
monde de Byzance. Histoire et institutions, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1978. Lemerle Paul, Le premier humanisme byzantin, Παρίσι, 1971. Lewis A.R., The Development of Town Government in Twelfth Century Mont-pellier. Speculum, A Journal of Medieval Studies 22/1947. Liebeschuetz J. H. W. G, “The End
of The Ancient City”, in: John Rich (Ed.), The City in Late Antiquity (=LeicesterNottingham Studies in Ancient History 3), London-New York 1996, σελ. 1-49. Liebeschuetz J.H.W.G., The decline and fall of the Roman city, Oxford, 2001. Lipchits E.E., Lafin du régime esclavagiste et le début du féo
dalisme à Byzance, in Recherches internationales, με θεμα τική αφιέρωση του τεύχους στη Φεουδαρχία στο Βυζάντιο, του περιοδικού Recherches Internationales (n.79) Lot F., La fin du monde antique et le début du Moyen Age, 1921. Μαυρομάτης Λεωνίδας, «Ta όρια ανοχής και της εκτροπής στο Βυζάντιο», στο
Κατ. Νικολάου, (επιμ), Ανοχή και καταστο λή στους μέσους χρόνους, Πρακτικά 10ου διεθνούς συμπο σίου. Μνήμη
Λ. Μαυρομάτη, Αθήνα, 2002.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 513 McCormick Michael, «Where do trading towns come from? Early medieval Venice and the northern emporia», στο Joachim Henning (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium τ. A. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα
Υόρκη, 2007 Magdalino Paul, “Contsantinople and the έξω χώραι in the time of Balsamon”, Ν.Οικονομίδης (επιμ) To Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Malamut Elisabeth, «De l’empire des Romains à la nation des Hellènes. Évolution identitaire des Byzantins de
la fin du Xle au XVe siècle», στο Nation et nations au Moyen Age, XLIVe Congrès de la SHMESP, Παρίσι, Publications de la Sorbonne, 2014 Manent Pierre, Οι μεταμορφώσεις της πόλης. Δοκίμιο για τη δυναμική της Δύσης, Αθήνα, 2014. Mango Cyril, Byzantium. The Empire of New Rome, Λονδίνο 1980 (ελλ,μτφ,
Βυζάντιο, Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, Αθήνα, 2013). McCormick Michael, Origins of the European Economy: Communications and Commerce, A.D. 300-900. Cam bridge University Press, 2001. Méthivier Humbert, L’Ancien Regime, 1997. Montesquieu Charles-Louis, Considérations sur les causes de la grandeur
des romains et de leur decandance, Παρίσι, (1734) 1998. Mourret F., History of the Catholic Church, London, 1937 Mullett Margaret, Dion Smythe (επιμ), Alexios I Komnenos, Papers of the second Belfast Byzantine International Col loquium, 1989), Belfast, 1996. Νούρ Αλύ, To Κοράνιον και το Βυζάντιον,
Αθήνα, 1970.
514 Γεώργιος Κοντογιωργης Οικονομίδης Νίκος (επιμ) Το Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Ostrogorsky Georg, “Byzantine Cities in the Middle Ages”, in: Dumbarton Oaks Papers 13, 1959, σελ 47-66. Ostrogorsky Georg, La commune rurale byzantine, Extrait du
Glas CCL, vol 10 (1961), Odeljenja društvenih nauka Srp ske Akademije nauka i unietnosti. Ostrogorsky Georg, Pour l’histoire de la féodalité byzantine, Βρυξέλλες, 1954. Ostrogorsky Georg, Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Αθήνα, 1978. Özturk Meric Τ., The Provincial Aristocracy in Byzantine Asia
Minor (1081-1261) (Thesis) Boğaziçi University, 2013 Παναγιωτίδης Ιωάννης К. Η δέησις ενώπιον του αυτοκράτορα στο βυζαντινό/ρωμαϊκό δίκαιο (4°;-150ς αιώνας), Θεσσαλο νίκη, 2009 (διδακτ. δ/βή). Παππάς Νικόλαος, Η ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και οι οπτικές της μέσα από την εποχή της και την
Νεωτερικότητα https://www.academia.edu. Πιτσάκης Κ., «Κριτικές παρατηρήσεις στο κείμενο της Εξαβίβλου», Στο Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου, Αθήνα, 1971, τ.18, σελ. 249-270. Page Gill, Being Byzantine. Greek identity before the Otto mans, Cambridge University Press,
2008 (ελλ μτφ. Page Gill, Οι Έλληνες πριν τους Οθωμανούς. Ο εθνισμός στο ύστερο Βυζάντιο, Αθήνα, 2008). Patlagean Evelyne, Figure du pouvoir (IX-XII siècle), Spolète, 2001 (ειδικότερα στον ‘Avant propos : Byzance, une his toire confisqué’, σελ. 1-20). Patlagean Evelyne, Un Moyen Age Grec. Byzance
IX-XV siècles, Παρίσι, 2007 (και στην πρόσφατη ελληνική μτφ, Εβελύν Πατλαζάν, Ο ελληνικός Μεσαίωνας. Βυζάντιο
9-15 αιώνας), Αθήνα 2014.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 515 Pertusi Agostino, Il pensiero politico e sociale bizantino, Bo logna, 1990. Pertusi Agostino, La formation des thèmes byzantins, Berichte zum XI Internationalen Byzantinisten-Kongress, 1958, vol. I. σελ.1-40. Pertusi Agostino, Storia del pensiero politico, στον τόμο La civiltà bizantina dal XII al XV secolo. Aspetti e problemi, Centro studi bizantini, Universita Bari, 1978. Petit Dutaillis Charles, La monarchie féodale en France et en Angleterre (X-XLII siècle), Παρίσι, 1971. Petit Dutaillis Charles, Les communesfrançaises. Caractère et évolution des origines (XI) au XVIII siècle, Παρίσι, 1947. Pinenne Henri, Lyon Bryce, Guillou André, La naissance de l’Europe, Mahomet et Charlemagne, Anvers, 1987 Pinenne Henri, Histoire de l’Europe des Invasions au XVIe siècle, Βρυξέλλες, 1936. Pirenne Henri (1862 -1935). Mahomet et Charlemagne, Παρί σι, 1992 (πρώτη έκδοση Βρυξέλλες 1937), σελ. 204. Pirenne Henri, “Mohammed et Charlemagne ». Revue belge de philologie et d’histoire, I (1922), σελ. 77-86. Pirenne Henri, “Un conraste économique : Mérovingiens et Charoligiens», Revue belge de philologie et d’histoire, II (1922), σελ. 223-235. Pirenne Henri, «L’origine des constitutions urbaines au Moyen Age», in Revue Historique, 1895. Pirenne Henri, Les villes du Moyen Age. Essai d’histoire éco nomique et sociale, Bruxelles, Lamertin, 1927. Poulter Andrew, “The use and abuse of urbanism in the Danu bian provinces during the Later Roman Empire”, in: John Rich (επιμ.) The City in Late Antiquity (=Leicester-Nottingham Studies in Ancient History 3), London 1996,
σελ. 99-135.
516 Γεώργιος Κοντογιωργης Previté -Orton C. W., Italy in the Tenth Century, CMH, III, 161. Ράνσιμαν Στήβεν, Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα 1969. Ρωμανίδης Ιωάννης Σ., Εκκλησιαστικαί σύνοδοι και πολιτι σμός, «Θεολογία», 1995, τεύχος 4, σελ. 646-680. Ρωμανίδης Ιωάννης, Δογματική και συμβολική θεολογία
της ορθοδόξου καθολικής εκκλησίας, Θεσσαλονίκη, 1973. Ρωμανίδης Ιωάννης, Ρωμιοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη, Θεσσα λονίκη, 2002. Ρωμανίδης Ιωάννης, Φράγκοι, Ρωμαίοι, Φεουδαλισμός και Δόγμα. Αλληλεπίδραση θεολογίας και κοινωνίας, (http:// www. romanity. org/htm/rom. e. 04
.fragkoìromaioì^feoudalismoskaidogma. 01.htm”) Riising Anne, ‘The Fate of Henri Pirenne’s Theses on the Consequences of the Islamic Expansion, ’ Classica et Medievalia, 13,1952, σελ. 87-130 Saradi Helen, “On the ‘archontike’ and ‘ekklesiastike dynasteia’ and ‘prostasia’ in Byzantium with particular
attention to the legal sources. A study in social history of Byzantium”, Byzantion, 64/1994, σελ. 69-117, 314-350 Saradi Helen, The Byzantine City in the Sixth Century : Liter ary Images and Historical Reality, Αθήνα, 2006. Saradi-Mendelovici Helen, “The Demise of the Ancient City and the Emergence
of the Mediaeval City in the Eastern Roman Empire”, in: Echos du Monde Classique/Classical Views 32, N. S. 7, 1988, σελ. 365-401. Shea Jonathan, The Late Byzantine City: Social, Economic and Institutional Profile, (These) The University of Bir mingham, 2010. Svoronos Nicolas, “Le sermant defidélité
à l’empereur byzan tin et sa signification constitutioneile ”, Revue des Études Byzantines, 9 (1951) σελ. 106-142. Variorum
Reprints, Λονδίνο, 1973, VI).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 517 Τύχων Αρχιμανδρίτης, Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας. Το βυζαντινό μάθημα, Αθήνα, 2009 Tabacco Giovani,“La dissoluzione medieval dello stato nella recente storiografia”, Studi Medievali, 3e ser.1/2 (1960), σελ. 397-446 The Oxford Dictionary ofByzantium που συντάχθηκε σε
τρεις τόμους υπό την επίβλεψη των Alexander Ρ. Kazhdan, Alice Mary Talbot, Antony Cutler, Timothy E. Gregory, Nancy P. Sevcenco το 1991, από τις Oxford University Press. Tilly Charles, Contrainte et capital dans laformation de l ’Eu rope (990-1990), 1990. Toynbee Arlold, Οι Έλληνες και οι
κληρονομιές τους, Αθήνα, 1992 Vasiliev A.A., Byzance et les Arabes, Bruxelles, 1950. Vasiliev A., “On the question of Byzantine feudalism”, Byzantion, 8 (1933) σελ. 584-604 Voltaire, Le pyrrhonisme de ľ histoire, Œuvres complètes de Voltaire, Παρίσι, Gamier, tome 27. Φειδάς Βλάσιος, Εκκλησιαστική
Ιστορία, Αθήνα, 1994. Φειδάς Βλάσιος, Ο Ιερός Φώτιος και η εκκλησία της Ρωσίας, Αθήνα, 1988. Φιλιππίδης Αναστάσιος, «Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης ως ιστορι κός», Εκκλησιαστική Παρέμβαση, 206/ 2013. Χέριν Τζούντιθ, Τι είναι το Βυζάντιο, Αθήνα, 2008. Ward-Perkins Bryan, From classical Antiquity to the
Middle Ages: Urban Public Building in Northern and Central Ita ly. AD 300-850, Οξφόρδη, 1984. Whittow Mark, “Was Gibbon politically incorrect, or just wrong?”, in: Luke Lavan (επιμ.), Recent Research in Late Antique Urbanism (=Joumal of Roman Archaeology Sup plementary Series 42), Porthmouth-Rhode
Island 2001. Zakythinos D., La Prise de Constantinople et la fin du Moyen Age, L’Hellénisme Contemporain,
1453-1953. Le cinq-
518 Γεώργιος Κοντοπωργης centième anniversaire de la Prise de Constantinople, Athènes 29 mai 1953, σελ. 69-83. Г Κοντογιώργης Г., Έθνος και ‘εκσυγχρονιστική’νεοτερικότητα (β'έκδοση), Αθήνα, 2018. Κοντογιώργης Γ., Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Αθήνα,2011. Κοντογιώργης Γ., «Οι πραγματολογικές
προϋποθέσεις για τη μετακένωση της ελληνικής γραμματείας στη δυτική Ευρώπη», Δημ. Κούτρας (επιμ.) Αθήνα και Εσπερία, Αθήνα, 2001, σελ. 109-124. Κοντογιώργης Γ, «Σχετικά με το τέλος της αρχαιότητας», Πρακτικά Ε' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπου δών με θέμα «Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον
ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτε χνία», Θεσσαλονίκη, 2014 (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελ ληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ)). Κοντογιώργης Γ., «Το Βυζάντιο ως παράμετρος του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η δυτικοευρωπαϊκή μετάβαση στον ανθρωποκεντρισμό», στο E.Motos
Guirao-M.Morfakidis Filaktos (Επιμ.), Constantinopla. 550 anos de su caida, Γρενάδα, 2006, τ. A, σελ. 13-34. Κοντογιώργης Γ., «Το ελληνικό κοσμοσύστημα στην ύστερη οικουμένη. Τα κοινά της οθωμανοκρατίας», στο J. Alonso Aldama, C.Garcia Roman, I.Mamolar Sanchez (eds.), Homenaje a la professora Olga
Ornatos, Universidade del Pais Vasco, 2007, σελ. 457-473. Κοντογιώργης Γ., «Το ζήτημα της ‘ελληνικής συνέχειας’και ο λευκάδιος πνευματικός κόσμος. Η περίπτωση ιδίως του Σπυ ρίδωνος Ζαμπέλιου», στο Ι'Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Τα πρακτικά, τ. 1, Κέρκυρα (2014) 2015, σελ. 431-448.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 519 Κοντογιώργης Γ, Οικονομικά συστήματα και ελευθερία, Αθήνα, 2010 Κοντογιώργης Γ, «7ο ζήτημα της Ομηρικής Ιθάκης», στον'Ινδικτο, 12/2007. Κοντογιώργης Γ., Γνώση και Μέθοδος, 29 ερωτήματα για την κοσμοσυστημική γνωσιολογία, Αθήνα, 2017. Κοντογιώργης Γ., Η δημοκρατία ως
ελευθερία. Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γ., Η ελλαδική λαϊκή ιδεολογία. Κοινωνικοπολιτική μελέτη του δημοτικού τραγουδιού, Αθήνα, 1979. Κοντογιώργης Γ., Η θεωρία των επαναστάσεων στον Αριστοτέλη, Αθήνα, (γαλλ.εκδ.1975) 1978. Κοντογιώργης Γ., Η ελληνική Δημοκρατία του Ρήγα
Βελεστινλή, Αθήνα, 2007 Κοντογιώργης Γ., Κοινωνική δυναμική και πολιτική αυτομία. Τα ελληνικά κοινά της τουρκοκρατίας, Αθήνα, Εκδόσεις Λιβάνη, 1982. Κοντογιώργης Γ, Μίκης Θεοδωράκης, Ελληνικότητα και δια νόηση, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γ., Το ιερατείον. Η δεσποτική μετάλλαξη της ελλαδικής
εκκλησίας, Αθήνα, 2000 Κοντογιώργης Γ, «Το έθνος ως συνείδηση κοινωνίας και οι ιδεολογικές προσημειώσεις της νεοτερικότητας. Ο ελληνι σμός από έθνος της οικουμενικής κοσμόπολης εμφύτευμα του απολυταρχικού κράτους», στο Τετράδια, ΧειμώναςΦθινόπωρο, 2021, σελ. 45 επ. Κοντογιώργης, Γ., «Η μετάβαση από
το έθνος κοσμοσύστη μα στο έθνος κράτος. Ο ελληνικός κόσμος αντιμέτωπος με τη ‘Νεοτερικότητα ’», στο The 6th Congress of the Euro pean Society of Modern Greek Studies (Lund, 4-7 October 2018), τ.Δ. Επιμ. Β.Σαμπατακάκης, ΕΕΝΣ, Αθήνα, 2020 Κοντογιώργης, Γ, Προλεγόμενα, στο έργο Ν. Πουλαντζάς,
Κράτος, κοινωνικές τάξεις, καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός, Αθήνα, 2019.
520 Γεώργιος Κοντογιωργης Contogeorgis George, “New World Order and the Clash of ‘Civilisation ’. The Samuel Huntington’s argumenť. God and Religion, t 1,2/1999. Ομοίως «Du Nouvel Ordre In ternational. Samuel Huntington et “le Choc des Civilisa tions”: “Civilisation religieuse” ou cosmosystèmel Pôle Sud, 14/2001 κοα στην Revue des idées politiques, (Coim bra, Portugal) 12/2003. Contogeorgis George, «Religion et politique dans le monde hellène. Le paradigme grec et les églises ‘occidentales’ et ‘slaves’», in Revue de science politique», Pôle Sud, 17/2002. Contogeorgis George, «Culture et civilisation. Images et représentation des concepts», στο Estudos do Siculo XX, 18/2008. Contogeorgis George, «La nation comme concept. La nation de l’Etatface à la nation de la société des citoyens». Revue Eurolimes, 14/2012, σελ. 36-51. (Επίσης αγγλικά, «From the Nation of the State to the Nation ofSociety. The Politi cal Challenge of the Emergence of a Cultural Polysemy of Collective Identities», στο Dana PANTEA, loan HORGA, Mircea BRIE (Επιμ.), The Image of the Other in the Euro pean Intercultural Dialogue, LAP Lambert Academic Pub lishing, Saarbrucken, Germany, 2017) Contogeorgis G. «La Grèce moderne: un paradigme national issu du cosmosystème hellénique», στο Pôle Sud, 18/2003. Contogeorgis George, Histoire de la Grèce, Παρίσι, 1992. Contogeorgis George, L’Europe et le monde, Παρίσι, 2011.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ A Αγγλία 103, 226 Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία 43 Αδρχανός Α' πάπας 473 Αδρχανός Β' πάπας 462 Αδρχατχκή 152,267,274,369 Αθηναίοι 139,351 Αθηναϊκή πόλη κράτος 262 Αιγαίο 153, 169,267 Αίγυπτος 148,293 Αλεξάνδρεχα 148, 267,457, 472 Αλέξανδρος (ο Μέγας) 147,148, 155,219, 229,283,293, 395, 450 Αμάλφχ 216,274 Αμβρόσχος 454 Αμπελάκχα Θεσσαλίας 384 Αναστάσχος Α' βασχλέας 318, 326 Ανατολία 267 Ανατολχκή Ρωμαϊκή Αυτοκρατο ρία 205, 374, 375 Αντχόχεχα 148, 326,457,472 Απόκαυκος Ιωάννης 406 Άραβες 64, 146, 160, 161, 166, 195,206,216, 231,236, 273, 275,276,277,278,321,335, 366, 369, 370, 445, 446, 447, 464 Αρχστοτέλης 139, 186 Αρμενόπουλος Κωνσταντίνος 171,310,405 Άρτα 406 Αυγουστίνος 242, 453, 454 «Αχαχούς ταραχοποιούς» 219 В Βακαλόπουλος Απόστολος 381, 383,384 Βαλένθχα 153 Βαλεντχανός, βασχλέας 318 Βαλσαμών Θεόδωρος 192 Βαλτική 153, 367 Βαρβαρόσσες 269 Βασίλεχος Α'Μακεδών 395 ΒασίλεχοςΒ' 195, 396 Βασίλεχος ο Μέγας 454,467 ΒέμπερΜαξ 225 Βενετία/Βενετοί 216, 265, 268, 274, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 391,462 Βενετίας δουκάτο 261 521
522 Βογομίλοι 192 Βολταίρος 207 Βόρεια θάλασσα 153 Βρυέννιος Νικηφόρος 358 Γ Γαλατία/Γαλατικές (χώρες) 145, 167, 180,278 Γένοβα 265, 391 Γερμανία 103, 166, 175, 180, 226,408,457 Γερολυμάτου Μαρία 319 Γιβραλτάρ 233 Γιουγκοσλαβία 213 Γραικία 431,456 Γραικοί/Γραικός 207, 426, 428, 431,432,
433,437,440,443, 455, 456, 458, 463,464, 468, 474 Γρήγορός Νικηφόρος 143 Γρηγόριος Θεολόγος 454 ΓρηγόριοςΝύσσης 454 A Δέλτα του Πάδου 368 Δεσποτάτο του Μυστρά, Σχολή του Μυστρά 142, 498 Διογένης Ρωμανός Δ' 195 Δούναβης 233 Ε Ειρήνη η Αθηναία 331 Έλβας ποταμός 152 Έλληνας το γένος 191,428,439, 452,
457, 498 Έλληνες του Βυζαντίου 120, 121,233,244,429,432,434, Γεώργιος Κοντογιωργης 437, 438,440,453 Ένγκελς 284 Ευγενικός Μάρκος 447, 498 Εύξεινος Πόντος/Μαύρη θάλασ σα 267, 274 Ευρώπη γαλατική 273 Ευρώπη 20, 25, 33, 37, 38, 70, 72, 73, 77, 82, 101, 102, 103, 104, 116, 123, 128, 131, 144, 152, 153,
154, 156, 157, 158, 160, 161, 164,167, 169, 176, 181,217,218, 220, 221,225, 226, 227, 228,231,232, 233, 234, 235, 238, 240,241,246, 249, 259, 261, 264, 278, 287, 303, 309, 337, 345, 360, 362, 365, 366, 368,400,426, 445, 463, 470,494 Ευρώπη δυτική (δεσποτική/ φεουδαλική) 73, 105, 124, 158,161, 164,
166, 217, 218, 224, 231,232,233,234, 245, 266,278, 367,412,426, 479 Ευρώπη/«Παλαιά Ευρώπη »/Γη ραιό Ήπειρος 47, 73, 242, 243, 244 Ευρώπη κεντρική 165,166 Ευρώπη πολιτισμική 233 Ευρώπη «ρωμαιογερμανική» 153 Ευρώπης γεωγραφία της 102, 233 Ευρώπη σλαβική 38, 73, 232, 303 Ευστάθιος Θεσσαλονίκης 328 Ζ
ΖακυνθινόςΔ. 302
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα ΖαμπέλιοςΣπ. 44,175 Ζωή, βασίλισσα 200, 202 Ζωναράς Ιωάννης 141,142, 196 Η ΗΠΑ 207,262, 408 Ηράκλειος 331,337 Θ Θεοδοσχανός Κώδικας 325 Θεοδώρα, βασίλισσα 202 Θεός/Χάρος 487 Θεοφάνης ο Χρονογράφος 335 Θεοφανώ, σύζυγος του Όθωνα Β' 431 Θουκυδίδης 139 I Ιβηρική χερσόνησος 226
Ισαάκιος Άγγελος, βασιλέας 202 Ίσαυροι 93, 337,483 Ίστρια 371 Ιωάννης Αντιόχειας 141,402 Ιωάννης Η' πάπας 463, 464 Ιωάννης Κασσιανός 454 Ιωάννης Χρυσόστομος 467 Ιωάννινα 329 К Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ' 200 Καντακουζηνός Μιχαήλ 269 Καραγιαννόπουλος LE. 355 Καρακάλλας 343 Καρολίδες 170, 177,178, 365
Κάρολος/Καρλομάγνος 43, 56, 156, 172, 175, 176, 177, 178, 523 274, 277, 364, 366, 368, 369, 370, 391,412,431,457, 459, 461,464, 473 Καρχηδόνα 273, 328 Κεκαυμένος 192,193,194,326, 405,433 Κίνα 206,446 Κινέζος/οι 353 ΚομνηνήΆννα 141,142,403 Κομνηνοί 91, 138, 195, 304, 337,416,483 Κομνηνός Αλέξιος Α'
141, 142, 192, 196,292,358,402, 403 Κομνηνός Ανδρόνικος Α' 200 Κομνηνός Ιωάννης В' 357 Κομνηνός Μανουήλ Α' 296, 355,358,360 Κοντογιαννοπούλου Αναστασία 322 Κοραής Αδαμάντιος 207,456 Κόρινθος 219,335 Κρόια 329 Κύριλλος 462 Κωνσταντίνος А'ο Μέγας 178, 317,338,397,450,468,469 Κωνσταντίνος Ε' Κοπρώνυμος
334 Κωνσταντίνος ΣΤ'βασιλέας 195 Κωνσταντινούπολη 173, 174, 201,202,218, 221,224, 238, 241,245,263,267,280, 284, 286, 288, 322, 350, 354, 369, 396,427,457, 462,463, 468 Κωνστάντιος Β' 317 Λ Λασκαρίδες 304 Λατινοφράγκοι 456, 457
524 Λέσβος 269 Λέων Γ' Ίσαυρος 202, 334 Λέων Γ'πάπας 172,176 Λέων Δ' (ο Χάζαρος) βασΓλέας 176, 177 Λέων Ε'Αρμένιος 202 Λέων ΣΤ' Σοφός 90, 91,97,327 Λιβάνιος 326 Λίβανος 213 Λίγηρας 153 Λιουτπράνδος 43,44, 175 Λογγοβάρδοι/Λομβαρδοί 371, 372,457, 473 Λομβαρδία 168 Λυβέκη 153 Λυδός Ιωάννης 327 Μ
Μαγκρέμπ 268, 269 Μακεδόνες 93, 167, 335, 337, 382,483 Μαντεμοχώρια Χαλκιδικής 384 Μαραθώνας 219 Μαρξ Κάρολος 60, 100, 108, 109, 125, 207, 308, 420 Μασσαλία 167,273,274,326 Μαστιχοχώρια Χίου 384 Ματζικέρτ 196 Μαυρομάτης Λένος 192 Μεθόδιος 462, 463 Μεροβιγγιανοί 365 Μεσαίωνας: άνω, κεντρικός, ύστερος
76, 82, 250, 251, 252, 259, 260 Μεσαίωνας «εξωτικός» 249 Μεσόγειος 70, 105, 129, 153, 211,212,213,214,216,217, 218,219, 232, 233,236, 237, Γεώργιος Κοντογιωργης 264, 265, 266, 268, 269, 270, 271,272, 273,275,315 Μεσόγειος ελληνική 266 Μεσοποταμία 148 Μετοχίτης Θεόδωρος 191 Μηδία 148 Μικρά
Ασία/Μικρασία 148, 329, 339 Μιχαήλ Λ' Ραγκαβές, βασιλέας 195, 202 Μιχαήλ Ιταλός 357 Μιχαήλ ΣΤ' Βρίγγας ή Στρατιω τικός, βασιλέας 200 Μονεμβασία 199,329 Μοντεσκιέ 107, 108, 109, 186, 206 Μοραβία 462 Μοσχοβάκης Νικόλαος 382 Μοσχοβία 221 Μπαμπουτζίκος Θεοδόσιος 369 Μπάρι 199 Μπούρκχαρτ Γιάκομπ 59 N
Νάπολη 153,265,274 Νεογραικοί 456, 469,474 Νίκαια/Νίκαιας κοσμόπολη 142, 241,406 Νικηφόρος A', βασιλέας 202, 331 Νικόλαος A', πάπας 459, 461, 463, 464 Νικόλαος Μυστικός 201 Νορμανδία 166 Ο Όθων Λ' της Γερμανίας 175, 391,457, 459,461,465
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Όθων В' της Γερμανίας 431 Οθωνίδες 156, 170, 178, 277, 365 Οικονομίδης N. 194, 3 54 Ομηρικά έπη 139,246 Όμηρος 64,139, 247 Ούνοι 371,372 Ούρκουαρτ 382 Ουψάλα 153 Π Παλαιολόγοι/παλαιολόγεια περίοδος/χρόνοχ 65, 91,147,191, 305, 329, 335,405 Παλαιολόγος Ανδρόνικος В ' 143
Παλαιολόγος Κωνσταντίνος ΙΑ 497 Παλαιστίνη 148 Παλέρμο 265 Παναγιωτίδης Ιωάννης Κ. 142 Πανταζόπουλος Νικόλαος 381 Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντί νος 382 Πατέρες της Εκκλησίας 241, 242,454, 468,492 Πατρίκιος Πέτρος 140, 204, 355 Παύλος, ο Απόστολος 434,468 Πελοπόννησος/Πελοποννήσιοι 139, 207, 379 Περσία
148 ΠιτσάκηςΚ.Γ 310 Πλίσκα 379 Πολύβιος 195,449 Πολωνία 267 Πορφυρογέννητος Κωνσταντί νος Ζ' 140, 174, 194, 202, 355 525 Πυθαγόριοι 139 Ρ Ραβέννα 168,372,458,473 Ραγούση/(Ραγκούσα) 265 Ράνσιμαν Στήβεν 147,200,202, 203 Ρήνος 153,233,257 Ρούμελη 267,430, 433 Ρωμαϊκή αυτοκρατορία 106, 117, 145, 151,
178, 181,219, 233,245,257, 272,315,328, 375,376,416, 452,455 Ρ ω μαίο ς/Ρ ω μηό ς/Ρω μαί οι/Ρω μιοί 73, 77, 175, 191, 207, 216, 261,341,350,351,406, 422,426,427,429, 430, 431, 432,433,434,437,440,441, 442,443,447,448, 449, 450, 451,452, 453,454, 455, 456, 457.458, 459,461,462,463, 465,466,
467,468,469,471, 472,473, 474, 475 Ρωμανία 194, 272, 422, 430, 431,432,433,435,446,455, 456.458, 464, 469,472 Ρωμανίδης Ιωάννης 426, 427, 430,431,433,434, 435,437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445,446, 447, 448,450, 451,453,454, 455,456, 457, 458,459,461,463,464, 466, 467, 468, 469, 470, 472,
473, 474,475 Ρωμανός Γ', βασιλέας 195 Ρώμη, Νέα 42, 152, 174, 184, 221,235,238,315, 349,350,
526 380,431,438,450,451,454, 455, 457,463, 469,472, 474, 489 Ρώμη, πρεσβυτέρα 41, 44, 67, 92, 140, 162, 174, 317, 432, 442, 451,453,454, 457, 460, 461,462, 463,468,472 Ρώμη, Τρίτη 279,281,283 Ρωσία 103, 166, 172, 267, 279, 280, 281,283,287,300,303, 470 Ρωσία σλαβική 280 Ρωσία Σοβιετική 446 Ρωσία
τσαρική 125,280 Ρωσία ως η Τρίτη (χριστιανική) Ρώμη 281 Σ Σάντα Μαρία Ασσούντα 368 Σαρδηνία 213,216 Σβορώνος Νίκος 137, 138, 302, 381 Σικελία 213,273,274,447 Σκανδιναβία/Σκανδιναβικές χώ ρες 166, 233 Σκοτία 206 Σόλων 139 Σταυράκιος, βασιλέας 201,331 Στέφανος Ε' πάπας 462 Συρία 148 Σχολή του Μυστρά
498 Τ Τάκιτος 207 Τεύτονες 43, 436, 455,459, 465 Τίσσο 369 ΤοκβίλΑλέξης 251 Γεώργιος Κοντοπωργης Τοργκούτ/Dragut 269 Τόρτσελλο 368 Τουρκία κεμαλική 446 Τουρκοκρατία 32, 38, 56, 69, 123, 171, 172, 198, 301,306, 308, 347,381,382,383,384, 427,475,483, 500 Τραπεζούντα 142 Τσιμισκής Ιωάννης 196 Τυρρηνικό
πέλαγος 152 Φ Φανάρι της Θεσσαλίας 329 Φειδάς Βλάσιος 465 Φερράρας-Φλωρεντίας, σύνοδος 370, 499 Φίλιππος Αύγουστος 253 Φίλιππος ο Ωραίος 253 Φλωρεντία/Φλωρεντίας φιορίνι 226, 261,265,391 Φράγκοι 338, 368, 369, 370, 426, 429,431,433,434, 440, 446,447,451,453,454, 456, 457, 458,459,461,462, 463, 464,
465, 468,471,473,474 Φωκάς Νικηφόρος 44,196,202, 206, 465 Φώτιος 192,328,463,465 X Χαζάρος/οι 353 Χάντινγκτον Σ. 220 Χερσών 199 ΧομπσμπάουμΈρικ 84 Χωνιάτης Μιχαήλ 329 Χωνιάτης Νικήτας 358
527 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ Ψ ΨελλόςΜχχαήλ 141,196 Ω Ωκεανός 152 A Adria 371 Aitino 371 Antoniadou-Bibikou H. 286 Aquileia 371 AylaR.de, 216 Aymard Mamice 264, 265, 266, 267,268,270,271 В Badie Bertrand 236 Berr Henri 151, 152, 163 Bloch Marc 109,128,129,130, 131, 133, 152, 153,154, 159, 163, 164, 165,169,170, 178, 180, 181, 183, 184, 185,211, 232, 239,392,401,407, 409, 411,412,413,414 Bomde Guy 263 Brandes Wolfram 320, 376, 380 Braudel Femand/Μπροντέλ Φερνάν 211, 212, 213, 214, 215,216,217,218,219, 220, 221,222, 223,224, 225, 226, 227,228, 231,232, 233,234, 235,237, 238,239, 240,241, 242, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 263, 264, 265, 266, 267, 268,270, 271,272,420 Braudel Paule 216 Brown Peter 272, 273 c Cameron Averil 59,380 Carcopino Jéróme 221 Cheynet J.C. 187,188,189,191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 247 Concordia 371 D Dagron Gilbert 66 Delogu Paolo 372 Diehl Ch. 66,354 DölgerF. 375 Duby G. 59, 185 E Este 371 F F ebvre Lucien 211,238 Finley Moses/M. Φίνλεϋ 285 Foss Clive 376, 380 G Gelichi Sauro 371 Gibbon/Γίββωνας 77, 369, 370, 375,381 Goff, Jacques le 73, 156, 216, 249, 252, 253, 255, 256, 258, 259, 260, 262, 401 Grado 372 Guenée Bernard 254
528 Γεώργιος Κοντογιωργης Η О HaidonJ.F. 320 Hegel 205,206 Henning Joachim/Χένινγκ 312, 362,363,365,366,367, 371, 372, 379 Huntington, Samuel Ρ./ΧάντιγκτονΣ. 67,220,281,420 Oderzo 371 Ostrogorsky G./r. Οστρογκόρσκυ 286, 287,288, 289,290, 296, 300, 301,302,303, 305, 375,380,381 К Kazhdan Alexandre/A. Καζντάν 303,304, 305,312, 327,375 Kirilov Chavdar 374, 376 Kirsten E. 375 Kleinclausz Arthur 175 L Lefort Jacques 334 Lemerle Paul 172,286,290,305 Lipchits E.E. 285, 286 M P Padua 371 Page Θίΐΐ/Πεχτζ 79, 81 Patlagean Éveline/Εβελύν Πατλαζάν 75, 91, 96, 100, 106, 107, 115, 117, 118, 119, 122, 124, 128, 131, 132, 133, 136, 137, 138,164,170,173, 174, 176, 177, 178, 179, 181, 182, 183,246, 271,272,287,291, 294, 297, 300, 302, 303, 386, 388, 389, 390, 392, 394, 397, 398, 399, 400,401,402,403, 404, 405,406,407,410,412, 413,414,415,416,417 Pertusi Agostino 291,360 Pirenne Henri/Avpí Πΐρέν 174, 224, 271,272,273,274, 275, 278 Polanyi Karl/Καρλ Πολάνιι 258, 259 Magdalino Paul 194 Martin Hervé 263 McCormick Michael 274, 366, 367 Medvedev Igor/Μεντβέντεφ 354,355,356,357,358,359 MeuvretJean 258 Morrisson Cécile 334 Muller-Wiener Wolfgang 376 Rambaud Alfred 286 N S Nora Pierre 216 Saradi Helen 297,321,327,380, 381 R
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 529 Sodini Jean Pierre 334 V T Vasiliev Α./Αλ. Βασίλιεφ 205, 206, 207, 287, 288,289 Tabacco Giovani 168,170, 178 Toynbee Amlold/A. Τόυνμπυ 442 W WoliľBoXcp Ιερώνυμος 350, 427
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ A αιρετικοί 191, 192 ακριτικό/δημοτικό τραγούδι/Διγενή έπος, άνθρωπος/Προμηθέας 180,482,486,487 αλεξανδρινή Αίγυπτος 293 Αναγέννηση 26, 39, 40, 45, 50, 56, 57, 58, 102, 107, 112, 123,148, 165,236, 251,253, 364,401,424 «ανθρωπισμός» 145, 155, 156, 157 ανθρωποκεντρική βρεφικότητα/ πρώιμη με ένδυμα ολοκλή ρωσης ανθρωποκεντρική επανόσμωση/ενσωμάτωση/ παλινόρθωση της Εσπερίας/ Δύσης 27,145 ανθρωποκεντρική ιδιοσυστασία/ ιδιοπροσωπεία 31, 32, 73, 77, 93, 96, 149, 151, 156, 181,189, 208,239, 247, 246, 263, 272,281,282,283,287, 290, 297, 299,302,317, 325, 338, 339, 378, 382, 383, 389, 394,398,421,428,449, 480, 494,496 ανθρωποκεντρική νεοτερικότητα 22,28,29, 145, 154,229 ανθρωποκεντρική οικουμένη ως «δεσποτικός Μεσαίωνας» 23, 64, 94, 127, 149, 155, 162, 169, 235, 240, 250, 262, 263,275,277,331,335,370, 390, 396,419, 420,472, 492 ανθρωποκεντρικοί θύλακες 26, 56, 146, 150, 167, 183, 185, 186,251,252 ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστη μα μικρής κλίμακας/μικρή ανθρωποκεντρική/κοσμοσυστημική κλίμακα 28, 29, 45, 46, 50, 52, 53, 55, 57, 61, 62, 65, 69, 70, 71, 72, 85, 89, 98, 101, 102, 104, 108, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 122, 125, 126,127,129, 144, 146, 147, 148, 149, 150, 154, 155, 157, 163, 179, 183, 184, 228, 231, 235,236, 238, 240, 249,251, 531
532 275, 287,309,311,314, 333, 336, 348, 363, 392, 396, 402, 421,439,446,479,480,489, 500 ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστη μα, φάση μεγάλης κλίμακας/ μεγάλη ανθρωποκεντρική/ κοσμοσυστημική κλίμακα/ γενεαλογία των παραμέτρων της μεγάλης κλίμακας 23,25, 27, 28, 29, 50, 52, 53, 61, 62, 66, 70,71,72, 73,83,
85,98, 101, 110, 111, 112, 113, 114, 127, 144, 145, 147, 148, 149, 150, 160, 163, 184, 208, 221, 226, 227, 228, 235, 249, 252, 282,283,294,305,318, 347, 390, 392, 393, 396, 397, 402, 437, 445, 446, 460,470, 478, 480,483, 494,496,497,498, 499,500,501 ανθρωποκεντρισμός πρώιμος/
νεοτερικός/νεοτερικότητα ως ανθρωποκεντρική πρωιμότητα/πρώιμη ανθρωποκεντρική εποχή 16, 22, 23, 38, 50, 70, 123,154, 155,205,231,336 αντικληρικό/αντικληρικαλικό κί νημα 69, 424 αντιπροσωπευτική πολιτεία/ νομιμοποίηση/ βασιλεία ως αιρετή αντιπροσωπευτική αρχή/αντιπροσωπευτική μο ναρχία 63, 76, 77,
88, 94, 255,293,349,389,402, 481, 482,490, 491 απολυταρχία 19,21,25,26,48, 76, 89, 91,93, 95, 96, 97,98, Γεώργιος Κοντογιωργης 108, 110, 111, 112, 114, 123, 125, 132,151, 152, 154, 182, 183, 185, 186, 200, 204,308, 348,353,385,387,389,390, 396,397,400,412,415,500 απολυταρχία δυτική 16, 26
«απολυταρχικός αυτοκράτορας» 200 «από την πόλη στο κάστρο» 332, 330, 374, 375, 376, 377, 378 «απόχρωση ενός κοινού πολιτι σμού» 152,160 αραβικό Ισλάμ/ ισλαμικός κό σμος 33, 129, 153,268,275, 447, 471,493 «Αριστερά» 125,423, 424, 425 «αρχαιότητα» 11,31,37,38,39, 45, 46,48,49, 50,51,52, 62, 63, 66,
113, 118, 119, 120, 122, 144,152,153,157, 159, 161, 164, 169,212, 221,234, 235,237, 242, 272, 285,311, 313,314,315,317, 346,362, 382,
399,408,409,431,443, 456, 469 αρχαιότητα ύστερη 117, 118, 272, 273,311,319, 371,375 αρχής της συναλληλίας 491 αρχή της απροσδιοριστίας/τυχαιότητα 214, 367 αρχή του αλληλεγγύου 291,306, 340, 346 αρχή των διακριτών ρόλων 490, 493 αστικό κέντρο/αστική ζωή 31, 119, 198, 199, 224, 228, 236, 262, 299,312,313,319, 321, 322, 328, 337, 339, 347, 373, 377, 378,481,500
533 Το Ελληνικό Κοςμοςυςιήμα ατομικό και συλλογικό 65, 77, 83, 89, 229 αυταρχισμός 186, 204,420 αυτοδιοίκηση/αυτοδιοικητικές κοινότητες 287, 323, 324, 328, 329,381,383 αυτοκράτορας/ιμπεράτορας 23, 142, 172, 177, 191, 197, 200, 201,202, 203,291,304, 342, 350, 352, 353, 357, 368, 369, 386,389,
400,414,416 αυτοκρατορία βυζαντινή 97, 178,187, 342,350,413,427 αυτοκρατορία ελληνική 177, 206, 207, 220, 274, 397, 414, 417 αυτοκρατορία οθωμανική/κρά τος 225,267,268,269,271, 436 αυτοκρατορία φραγκική 369 αφορολόγητο/«αφορολόγητον και αφρούρητου είναι» 348, 347 В βασιλέας, χρηστός Έλληνας
βασιλέας/βασιλεία βυζαντινή/ βυζαντινός βασιλέας 23, 88, 92, 95, 97, 133, 136, 137, 140, 141, 142, 143, 151, 154,173, 174,175, 176, 177, 182, 188, 190,191,194, 195, 196,197, 199, 200, 201,202, 203, 204, 282, 294, 296, 307, 308,331,349, 350,351,352, 353,354,355,356,357, 359, 368, 370, 385, 386, 387,
388, 389, 390, 395, 396, 397, 398, 400,402, 403, 404, 405, 406, 414, 432, 465,470, 481, 482, 487,490, 491,492, 497 βασιλεία ορθή/βασιλεία ως πα ρεκβατική τυραννία 143, 357 βασιλεύουσα/ηγεμονεύουσα Πόλη/Πόλη-κράτος 44, 85, 101, 139, 191, 193,228, 262, 293,336, 349, 397,481,482, 485,497 Βασιλικά 171
βιολογία κοινωνική/της κοινωνι κής εξέλιξης/του κοινωνικού ανθρώπου 21,24,26,28,32, 39,40, 62, 66, 87,313,360 βιολογία του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος/ανθρω ποκεντρική: κρατοκεντρική και οικουμενική φάση 17, 45, 53, 86, 98, 204, 205, 263, 314, 335, 392, 402, 444,446, 478, 501 βουλγαρικό
ζήτημα 461 βουλευτή ρια/γερουσίες/ βουλές/ σύγκλητος βουλή 200, 202, 318, 321,323,325, 326,327, 330, 345, 481 Γ Γαλλική
Επανάσταση 251, 252, 253 γένεση της Ευρώπης 156, 164, 477 «γενικό συμφέρον» 76 γένος ρωμαίικο 434
534 γένος των Ελλήνων 191, 426, 429.432, 435, 439,452, 457, 498 γερμανική Ευρώπη 33, 278 γερμανική καταγωγή του φεουδαλικού συστήματος 117 γερμανική προδεσποτική/ γερμανοσκανδιναβική βαρβαρότητα/«ρωμαιογερμανικό μόρφωμα» 45, 110, 145, 159,166,493,495 γεωγραφία 65, 71, 102, 119, 129, 154,211,213,232,
275 γεωπολιτική/γεωπολιτικός χώ ρος 105,218,284 γλώσσα ελληνική/κοινή ελλη νική 59, 67, 241, 332, 333, 342.433, 435,441,448, 486 γλώσσα λατινική, «βαρβαρική και Σκυθική» 333, 434, 435, 450 γνωσιολογία της ελληνικής γραμματείας 186, 204 γνωσιολογικό αβαθές/έλλειμμα της νεοτερικότητας/ γνωστι κή
μειονεξία της «νεοτερικό τητας» 16,19,37,40,46,51, 63, 68, 145,477 γραικική ταυτότητα 474 γραικισμός 433 γραικός/γραικοί 207, 426, 428, 431,432,433,437,443,455, 463, 468, 474 γραμματεία βυζαντινή 78, 143, 193,334, 341,349 γραμματεία, κλασική ελληνική 26, 39, 59, 61, 63, 64, 65, 102, 103, 120, 127,
161, 166, 186, 204, 333,344,478, 486 Γεώργιος Κοντογιωργης Δ δέησις/δικαίωμα ακρόασης του πολίτη από τον βασιλέα 142 «δεσμοί αίματος» «δεσμοί συγγένειας και αφοσίωσης» 132, 164, 181,182 δεσποτεία δυτική/ γερμανική/ «προνεοτερική» 27, 31, 43, 46, 54, 63, 147, 157, 196, 305,318,334, 354, 377, 420,
421,437,479 δεσποτεία, εκκλησιαστική/χριστιανική και κοσμική 26, 170, 240 δεσποτεία ιδιωτική 25, 38, 41, 47, 49, 52, 54, 55, 59, 72, 74, 102, 104, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 115, 117, 118, 119, 122, 128, 130, 138, 148, 149, 154, 156, 157, 160, 162, 166, 167,173, 179, 180, 182, 184, 185, 187,
208,212,213, 228, 229, 230,234, 235, 243, 250, 251,252, 256, 260, 276, 278, 280, 294,306,312,316,
335,349,363,365,371,375, 376,377, 378,392,411,412, 485 δεσποτεία κρατική 21, 25, 29, 38,41,42,43,44,47, 48, 49, 52, 55, 56, 57, 58, 59, 63, 74, 75, 76, 82, 90, 91, 92, 96, 98, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 114, 115, 118, 119, 120, 122, 128, 129, 130, 131, 138, 144, 146, 147, 149, 150, 151, 152, 154, 156, 157, 159, 168, 170, 173, 175, 182, 183, 184, 185,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 186, 187, 189, 195,197, 205, 208,212,213, 226, 228, 229, 234, 235,243,251,252, 255, 256,263,278, 279, 280, 281, 283, 292, 294, 295, 300, 302, 303,308,312,316,319, 335, 344, 349, 352, 360, 363, 364, 365, 370, 378, 385, 389, 390, 396, 397, 398,409,411,412,
413,414,415,461,490,499 δεσποτεία κρατική αφροασιατική 45, 48, 56, 63, 75, 94, 100,124, 147,152, 180, 184, 243, 294, 412,495 δεσποτική μοναρχία «ελέω θεού»/ δεσποτική θεοκρατία/ θεοκρατική απολυταρχία/νομιμοποίηση/ δεσποτική, ελέω Θεού 23, 108,170, 406, 408, 493 δεσποτική παρέκκλιση ως Με σαίωνας
104 δεσποτική τυπολογία 107,413 δημηγορίες 194, 292 δημοκρατία 22, 29, 30, 63, 68, 76, 87, 88, 89, 187, 201,204, 282, 291,293,332,336, 356, 389,420, 443,444,445 δημοκρατία «άμεση» 23 δημοκρατία, ελληνική ως «προνεοτερική» 23 δημοκρατία έμμεση ήτοι συνταγματική/αιρετή μοναρχία 23, 189,424 δημοκρατία
πολεοτική 146, 500 «δημοκρατία» ρωμαϊκή 455 δημοκρατίας, μεταμορφώσεις της 146 535 δημοκρατική αρχή 88, 262, 309, 488 δήμος/δήμοι φρατριακοί 76, 95, 97, 140, 143, 176, 177, 181, 185, 188, 195, 197, 200, 201, 202, 203, 204, 323, 325, 326, 330, 331,332, 340, 349,353, 354, 359, 388, 389, 403, 406,
415,481,487, 488,489, 490, 491,492, 493 δημόσια σφαίρα/δημόσιο πεδίο/ δημόσιος χώρος 48, 56, 57, 74, 75, 76, 77, 86, 89, 94, 95, 96, 106, 120, 133, 138, 142, 143, 170, 171, 172, 173, 175, 181, 182,183, 185,254, 288, 291,294,310,412,414 δημοσιονομικό σύστημα/αρμο διότητα/ευθύνη 188, 259, 262,
306,317,330,331,338, 346, 347, 382, 387, 388, 405, 500 δηωτικές ορδές της Εσπερίας 62 δηωτική εκτατικότητα 246 διάκριση των
εξουσιών 186 «διάρρηξη της ενότητας της» Μεσογείου 154 διατάκτες της δυτικής ορθοφροσύνης 22 «δικαία ψήφος» του λαού/«ψήφω δικαία» και «προσηκόντως» 355, 356- 359 δίκαιο ανθρωποκεντρικό 56, 405 δίκαιο δημόσιο 20, 136, 140, 168, 173,404, 405 δικαιοδοτική αρμοδιότητα 387, 388
536 δίκαιο ρωμαϊκό 56, 77, 93, 131, 142, 173, 174, 180, 183,242, 253,261,387,443 δικαιοσύνη 134, 171, 181, 191, 193, 325, 353, 386, 387, 394 δικαστή ς/δικαστή ρια/δη μοτικά δικαστήρια 136,172,297 δουλεία/δουλοκτησία/δουλοκτη τική κοινωνία/δουλοκτητικό σύστημα 21, 39, 63, 109, 125,126, 146, 285,
286, 302, 337, 343, 346, 392, 400, 408, 409.471.484, 499 δουλεία/ώνια εργασία 31, 126, 229, 285, 330, 332, 340, 383, 392,408, 460,484,485 δουλοπαροικία 106, 164, 229, 285.286.393.471.484, 485 δουλοπαροικιακή φεουδαρχία έναντι της δουλοκτητικής 109,125 δυναστική ιδέα 357 δυνατοί/ισχυροί 44, 257, 289,
290, 294, 296, 297, 298, 305, 306,307,313,326,327, 330, 340, 346, 368 δυτική ορθοταξία 22, 23, 158, 207,211,271,287, 308, 448, 456 δυτικός δρόμος προς τη νεοτερικότητα 17,25,28,54,60,61, 62, 114, 123,393 δυτικός πολιτισμός ως «άλλος πολιτισμός» 444 Γεώργιος Κοντογιωργης Ε εθνική/πολιτισμική
κοινότητα/ εθνική συλλογικότητα 78, 79,81,82, 84,425,492 εθνικισμός ελληνικός/νεοελληνι κός 81, 281 εθνικισμός (παν-)σλαβικός 284 εθνισμός/εθνοτικός/εθνότητα και εθνική ταυτότητα 79, 8081, 82, 83, 84, 85, 86, 104, 121, 162, 188, 268, 342,383, 428, 429,431,433,436, 437, 442, 449,453,456, 467,474
έθνος 71, 77, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 112, 198, 252, 254, 255, 287, 383, 429, 433, 439, 445,457,466, 467, 468, 469,477,499 έθνος ελληνικό/εθνική επιλογή των βυζαντινών Ελλήνων 436, 437, 443, 467, 468, 469, 475, 498 έθνος και εθνικισμός 82 έθνος κοσμοσύστημα 61,85,88, 127, 193,
195,316,415, 429, 435, 437, 495, 497 έθνος κράτος/κράτος έθνος/πρω τοανθρωποκεντρικό 53, 61, 80,84, 85, 98, 112, 123,
160, 163, 183, 193,235, 252, 284, 352, 383, 387, 414, 437, 475, 497 έθνος της κοινωνίας 255, 445 έθνος της ρωμ(α)ιοσύνης 433, 474, 475 έθνος του κράτους 254, 445
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα έθνος ως επινόηση του μοναρχι κού κράτους 23, 79, 80, 83, 198,439 εκκλησία του Δήμου των πιστών 23, 146, 326, 345 εκκοσμίκευση της παπικής Εκ κλησίας 473 εκπαιδευτικό σύστημα, κοσμικό με θεμέλιο τον Όμηρο και την κλασική γραμματεία 64 ελευθερία: ατομική, κοινωνική,
πολιτική/ καθολική/σωρρευτική/συλλογική ελευθερία 23, 84, 89, 146, 155, 189, 227, 229, 298,310, 344,388, 394,445 ελευθερία και δικαίωμα 30 ελευθερία του θρησκεύεσθαι 192 ελευθερία των πόλεων/των πολι τών 85,192, 316 Έλληνες ναυπηγοί 269 ελληνική ανθρωποκεντρική «δικαιοταξία» 46, 57
ελληνική/βυζαντινή παιδεία 67, 126,422,433, 441, 448, 486, 489 ελληνικό ανθρωποκεντρικό κεκτημένο 28, 61, 62, 63, 93, 114, 161, 289, 337, 345, 425, 444,470,479,494 ελληνικός δρόμος προς τη νεοτερικότητα 16, 25, 28, 29, 54, 61,62, 70, 72, 112, 160, 221, 283,305,393,500, 501 «ελληνικός ή ορθόδοξος
πολιτισμός»/ελληνοχριστιανικός πολιτισμός 22, 54, 154, 155, 537 219, 222, 245,265,421,440, 444, 445,467,468,469, 475 ελληνικότητα και ρωμαϊκότητα 422,430 ελληνόφρονες/ρωμαιόφρονες 457 ελληνόφωνοι 466, 468 ελληνόφωνοι Ρωμαίοι και λατινόφωνοι Ρωμαίοι 454, 456, 457.468 ελληνόφωνοι Ρωμαίοι Πατέρες
454.468 ελληνόφωνος γραικυλισμός 433 ενιαία δογματική σκέψη 491 εννοιολογία, τυπολογία, βιολο γία του κοινωνικού φαινο μένου 21,22,215,313,360, 502 εννοιών αναγόμωση/μεθάρμοση 61, 67, 127, 187, 200, 314, 386,467,478 έννομη επιστασία 93, 97, 141, 177,188, 204,307, 348,352, 356, 388, 389, 492
εντολέας, ιδιότητα 88, 189, 203, 204,415 εξελληνισμός 49,172, 314, 315, 316,317,332, 441,450, 460 εξευρωπαϊσμός 360,448 επανάσταση του
1821 16, 72, 430,467, 500 επιστήμες/σχολές σκέψης 19, 20, 21, 32, 60, 64, 79, 125, 143,215,281,344,409,445 «επιστήμη» δυτική/δυτική σχο λή σκέψης 54, 108, 115, 118, 119, 125, 132, 236,245,250, 271,302,311,362, 438
538 επιστήμη καθολική του κοινωνι κού ανθρώπου 28 επιστήμη κοινωνική 15, 16, 19, 24, 46, 62, 65, 239, 286, 367, 501,502 «επιστήμη» μαρξική 108,313 «επιστήμη» νεοτερική ρήξη της με την ελληνική κλασική εποχή 26, 39, 62, 127, 313, 360,443 επιστήμη/πολίτική επιστήμη/βυζαντινή 19,20,171,204,355
«επιστήμη» ρωσική/σλαβική 279, 302,438 επιστήμης μέθοδοι και τα σχή ματα 22, 104, 105,116, 501 επιστήμη του δικαίου 20 «επιστήμη» φιλελεύθερη 108, 313 «εποικοδομητικό μίσος» 211, 242, 245, 246, 247,248 εργασία πολιτειοτική 485 εταιρικότητα πολιτειακή 90 ευγενείς/ ευγένεια γεωκτητική/ δεσποτική
174,184,289,373 ευθύνη του έθνους 81, 87, 255 ευρωπαϊκός κόσμος 19, 29, 78, 104,125, 128, 153,226, 494 Ευρώπη, γεννήθηκε στον Με σαίωνα 128, 144154, 156, 235, 240, 259 Θ Θέματα/Θεματική διοίκηση 142, 291,294 θεμέλιες σταθερές της βυζαντι Γεώργιος Κοντοπωργης νής οικουμένης 52, 90, 295, 298,310,
336,498 θεολογία 64,453, 454,466,468 θεολογία ως γνωσιολογία 419 θεολογικές αναγομώσεις του πολιτισμού/θρησκεία ως «ο κατεξοχήν πολιτισμός»/θρησκευτική αιτιολογία του πο λιτισμού 68, 225, 237, 243, 419,423,425 θεολογική διανόηση 421 θεολογική οικοδόμηση της νέας θρησκείας 146 θρησκεία 33, 65, 66,
78, 136, 188, 191,192, 194, 220, 239, 279, 281,282, 283,399,419, 420,421,422,423,424, 446, 447, 448,452, 454, 455, 480, 487, 488,489,490, 492, 493, 495, 498 θρησκεία ολύμπια/ελληνισμός προχριστιανικός 222, 345, 421,422,435,438, 457, 486 θρησκεύεσθαι, τρόπος του 353, 443, 486 θρησκευτικοί εμφύλιοι
282, 428 θρησκευτικοί πόλεμοι 248,494 I ιδεολογική περιχαράκωση της νεοτερικής σκέψης 40, 51, 60, 124 ιδεότυπος
116,118,345,401 ιδιοκτησία ατομική 106, 224, 289, 296, 297,299, 484 ιδιοκτησία, μεγάλη γεωκτητική 289, 296, 303,304,305,318,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα ιδχοκτησία μικρή 290, 296, 297, 393 ιδιοποίηση δημόσιου αγαθού 402,413,414 ιδιωτική ατομικότητα 89 ιδιωτική σφαίρα 89 ιδιωτικοί δεσμοί πίστης 417 ιμπέριουμ ρωμαϊκό/βυζαντινό/ ηγεμονία πολιτική στην/της οικουμένη/ς/ηγεμονία ελλη νική/ ιδιοκτησία της Ρώμης
32,38,41,42,43,44,45,55, 60, 101, 103, 105, 120,161, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175, 277, 282,351,391,396, 401, 420,422,431,432,433, 436, 442, 453, 459, 460,461, 485,486, 489,496, 498 ισότητα 410,420,470,471 ιστορία μεταλλαγμένη 99, 100, 501 ιστορία παραδοσιακή 215 ιστορίας ιδεολογική χρήση
της. 77, 78, 264 ιστορίας, υφαρπαγή 78, 99, 100, 249, 345, 501 ιστοριογραφία γαλλική 33 ιστοριογραφία δυτική 106,115, 119, 122, 177,218,280, 284, 302,438, 439 ιστοριογραφία νεοελληνική 302, 381,382,385 ιστοριογραφία νεοτερική, ιδεο λογική παλινωδία/μαιανδρισμοί της. 27, 33, 48, 51, 57, 70, 91,
117, 136, 138, 141, 145,163, 179, 200,211, 539 216, 220, 246,334,336,367, 378, 379, 385 ιστοριογραφία σοβιετική 308 ιταλικές πόλεις/χερσόνησος 15, 41, 42, 56, 57, 58, 96, 149, 154, 159, 165, 168, 174, 175, 216,217, 224, 226, 231,259, 265, 274, 276, 277, 278, 307, 308, 338, 342, 363, 365, 370,
391,434,459, 483 К καθολικισμός 68, 238, 265 καισαροπαπική δεσποτεία 66, 250,400, 493,495 καρολίγγειος κόσμος/καρολίδεια εποχή 170, 363, 365 Καρολίδεια αυτοκρατορία 234, 367, 374 κάστρο/φρούριο/ακρόπολη φεουδαλικό κάστρο 313, 321, 322, 330, 340,361,362, 374, 375, 376, 377, 378 «κατασκευάζουν τις
μεθόδους και τα σχήματα της ιστορικής επιστήμης» 99, 100, 105, 320 «κατά την τάξιν» 355, 359 «κατά το έθος» 355 «κατά το σχήμα» 355
κέντρο/ανθρωποκεντρική μήτρα 25, 26, 33, 102, 129, 140, 157, 198, 199, 235, 263,274, 294, 306, 321,323,330,331, 332, 335, 341,347, 348,360, 364, 369, 370, 373, 387, 405, 415,468, 500
540 κληρονόμος της «αρχαιότητας» 45, 50,51,66, 119, 120, 122, 144,235, 244, 333 κλήρος/κληρικοί 69, 373, 406, 434,459, 472, 488,490, 491, 492,493 «κοινοβουλευτική δημοκρατία» 254,255 «κοινός (ευρωπαϊκός) πολιτι σμός» 152, 154, 160 κοινό συμφέρον 76, 87,97, 142, 143, 177, 194, 269,388, 395, 406,490,
498 κοινωνία της σχόλης 484 κοινωνία των πολιτών 76, 88, 95,425, 470,489 κοινωνική συλλογικότητα 75, 77, 84, 87, 95 «κορυφαιότατος ο δήμος εστι των νομοθετών» 356, 359 κοσμοϊστορία 15,21,25,37,38, 39, 40,41,48, 49,51,65, 66, 67, 71, 85, 89, 99, 101, 104, 105, 107, 112, 115, 125, 126, 129, 143, 151,
158, 165, 205, 211,213,216, 230,231,239, 244, 248, 264, 270, 281,286, 300, 308, 309, 336, 354, 360, 361,391,401,402,410,411, 419, 424, 437, 439,440,445, 477,478,480, 501 κοσμοϊστορία ανθρωποκεντρική 27, 37, 46, 50, 92, 104, 106, 128, 243,314, 424 κοσμοϊστορίας, κοσμοσυστημική ανάγνωση/ανασυγκρότηση
24, 40, 46, 67, 99, 106, 218, 221,360, 426 Γεώργιος Κοντοπωργης κοσμοϊστορίας τυπολογία/περιοδολόγηση 37, 54, 59, 60, 63, 99, 103, 122, 287, 308, 400 κοσμόπολη βυζαντινή 21, 25, 42,58, 93,96,111, 113, 140, 141, 149, 167,169, 171, 172, 173, 174, 186,187,202, 204, 230, 247,252, 253, 276, 277, 279,
282, 288,289,296, 307, 335, 339,356,388, 391,398, 415, 432,458,486,495, 496, 499, 500 κοσμόπολη εθνική 396,497,500 κοσμόπολη οικουμενική 21, 29, 58, 73, 77, 88, 94, 104, 111, 113, 148, 149, 150, 151, 154, 168, 178,182,189, 190, 203, 252, 282, 283, 288, 290, 309, 310, 339,370,385,386, 390, 391,397,
399,401,416, 438, 447, 451,466, 481,483, 490, 492,495,496,498, 500 κοσμόπολη ως αυτοκρατορία 23
κοσμοπολιτεία οικουμενική 90, 140, 347, 397 κοσμοπολιτειότης 343, 344 κοσμοσύστημα ανθρωποκεντρι κό 15,24,27,38,41,45,46, 47, 49, 50, 52, 53, 54, 55, 57, 59, 60,61,62, 65, 66, 69, 70, 71,72, 73,77, 78, 85, 89, 90, 98, 101, 102, 104, 105, 106, 108, 110, 111, 112, 113, 114, 122, 125, 126, 129, 133, 138, 144, 145, 150, 154, 155, 156, 157, 160,161, 162, 163, 169, 179, 186, 205,222, 226, 228, 230, 231,235, 236, 249, 251,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 275,280, 293, 295,309,311, 314, 328,332,333, 343,348, 360, 363, 364, 378, 385, 392, 401,402,410,411,415,421, 430,439,440, 442, 444, 446, 448,479,480, 489,494, 501 κοσμοσύστημα δεσποτικό 41, 59, 105, 110, 127, 144, 156, 182, 184, 185, 295,344, 345, 392,489, 494 κοσμοσυστημική
γνωσιολογία 16, 17, 29, 31, 32, 35, 37, 39,51,52,55,57,65,71,72, 75, 87, 97, 98, 104, 144, 163, 222,228, 230, 235, 252, 255, 256,262, 263, 332, 384, 392, 407,410, 426, 478,501 κράτος συγκεντρωτικό 288, 386 Λ λαός 59, 72, 73, 122, 199, 201, 202,203, 204, 225, 247, 257, 258, 276, 309, 329, 330, 340,
352, 355, 356, 357, 358, 390, 406,432,433,442, 446, 450, 452, 472, 473,477, 481,482, 490,491 λατινική/τευτονική Δύση 63,64, 103,181,413,460,499 λατινική ως ρωμαϊκή γλώσσα και η ελληνική ως ρωμαίικη γλώσσα 435 λατινόφωνοι πατέρες του ρωμαϊ κού έθνους 454,466, 468 λαφυραγώγηση της κοσμοϊστορίας 211
«λαφυραγώγηση» του ορθού (ανθρωποκεντρικού) λόγου 160 541 «λεξικογραφία» και «κενολο γία» της κοσμοϊστορίας 361 Μ «μακρά διάρκεια» 216, 221, 264, 270, 347 μαρξική αντίληψη της κοσμοϊστορίας/μαρξιανή τυπολογία της εξέλιξης 281,302,392 μαρξισμός/μαρξιστική ερμηνευ τική/ανάλυση 60, 284, 308, 393
μεθοδολογία/ αναλογική μέθο δος 21, 214, 215, 360, 361, 407,411 Μεσαίωνας 15, 22, 23, 25, 31, 32, 37,38,41,45, 46, 47,48, 49,51,53,55,58, 59,68, 73, 74, 75, 76, 78,81,82, 90,91, 92, 100, 104, 106, 107, 112, 113, 114, 115, 118, 122, 124, 125, 128, 132, 136, 144, 145, 151, 153, 154, 156, 157, 160,
171, 178, 179, 182,211,212, 213,221,223,233,235, 236, 240,246, 249, 250, 251,252, 256, 257, 258, 259, 260,
261, 264, 270, 271,275,281,284, 285,287, 294, 303,311,312, 313,314,316,317,318, 329, 337, 342, 344, 355, 356, 361, 362, 371,374,375,378,391, 392, 400, 401, 402, 408, 409, 413,415,424, 435,437,438, 439,448, 451,479, 500, 501 Μεσαίωνας ως κόμβος 37, 100, 361,400,413 μεσαιωνικό κράτος 187, 188, 314,357
542 μεσαιωνολόγοι 33, 106, 169, 185, 187, 250, 251,260, 261, 407,412,413,420 μεσογειακού πολιτισμού, ενότη τα του. 125,128,153 μεταβυζαντινή περίοδος/κόσμος 74, 114, 115,379,500,501 μεταφορά/μετακένωση της ελ ληνικής γραμματείας/ανθρω ποκεντρικών παραμέτρων στη Δύση 26, 64,150, 166, 168,
180,370, 485 Μετρικός/εξελικτικός κόμβος/ μέτρο ταξινομίας του κοινω νικού φαινομένου/πολιτισμικής αναγνωρισιμότητας 22, 37, 99, 110, 115, 217, 121, 402,413 μηδενική αφετηρία 22, 61, 63, 113, 127, 163,336 μητρόπολη/μητροπολιτική πολιτεία/κεντρική πολιτεία/ αντι προσωπευτική φύση της. 86,
88,91,93,94, 95,96, 97, 126, 127, 139, 140, 141, 142, 143, 146, 177, 181, 182, 188, 190,192, 194, 197, 199, 200, 203, 219, 282, 286, 288 290, 297,299,306,307,308/, 309, 310,315,316, 324,325, 330, 332,334,335,336,338, 341, 344, 346, 347, 348, 349, 351, 352, 354, 357, 379,384, 386, 387, 388, 389,395,
396, 398, 405,407,417, 432,436,442, 450, 460, 480, 481,482, 483, Γεώργιος Κοντοπωργης 484, 487,488,490, 491,492, 497, 498 «μισακάρικο» 299 μισθοφόροι 174 μοναρχευομένη ολιγαρχία/αιρετή μοναρχία/της νεοτερικότητας/πρωτοανθρωποκεντρική μοναρχία 23, 30, 81, 84, 88, 123, 138, 177, 185, 187, 255, 293
μοναρχία απολυταρχία/ελέω Θεού 123,185,282,493 «μοναρχική ενότητα» 109,111 «μοναρχική» ιδέα 29, 57, 151, 351 «μοναρχική νεοτερικότητα» 154, 160 μορφολογία των φαινομένων/ μορφολογικές διαφοροποιή σεις 21,407,409,410,411 N ναυσιπλοΐα ελληνική 274 νέα θρησκεία/νέο θρησκευτικό παράδειγμα 64, 65, 67,
68, 86, 102, 126, 146, 241, 247, 250,283,316,317, 328, 341, 345, 351,421,422,424, 439, 452, 453,455,467, 471,480,
487,488, 489,490,491,493 «νέα οικονομική και κοινωνική ιστορία» 215 νομικοί επαγγελματίες 398 νόμιμο δικαίωμα επανάστασης 201 νομιμοποίηση 22, 61, 100, 102, 106, 133, 135,138, 162, 170,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 173, 196, 203,204,282, 284, 295,351,352,353,354, 356, 359,389, 391,395, 406, 464, 491 νομιμότητα 100, 101, 120, 141, 143, 298, 303, 355, 357, 387, 397,421 νόμχσμα βυζαντινό 29,174,217, 218,261,334 νόμισμα/χρήμα 217, 223, 256, 257, 258,259, 261,262,318, 320, 357, 373 νόμισμα
χρυσό/αργυρό 218,257, 258,261,373 νόμισμα ως «η αιχμή του δόρατος της δυτικής πρωτοτυπίας» 223 νομοθεσία 77, 92, 94, 97, 102, 171, 191,296, 297,310,330, 336, 337, 346, 398,436 νομοθεσία, Ιουστινιάνεια (πολι τειακή, δημόσια και ιδιωτι κή) / βυζαντινή 92, 93, 337, 356, 400 νομοθεσία «ρωμαϊκή» 77,
90, 337, 501 νομοκατεστημένη λειτουργία της συγγένειας 139 νομολογία 398 νόμος 113, 136, 201, 342, 354, 357, 358, 359, 447,472 «ξένος πολιτισμός»/«ξένο σώμα» 38, 45,49, 54, 55, 57, 59, 62, 63, 67, 78, 100, 119, 120, 124, 130, 131, 171,212, 220, 271 543 Ο οθωμανοκρατία 230, 296, 301, 379,405
οικονομία αστική ή αγροτική/ αγροτικό Βυζάντιο 296, 300, 305, 309, 322, 324 οικονομία δουλοκτητική 126 οικονομία εταιρική/εταιρικό οι κονομικό σύστημα/κοινωνία/ εταιρικές συσσωματώσεις 23, 29, 50, 55, 57, 88, 112, 126, 144, 146, 147, 148, 183, 204, 229, 251,282, 285,286, 295, 309, 330, 332, 336,
337, 338, 379, 383, 392, 400, 445, 485 οικονο μία/«καπιταλιστική »/«κ απιταλισ μός»/«κεφ αλαιοκρ ατία»/καπιταλιστικό σύστημα/«καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής» 108, 109, 110, 126, 256, 259, 308, 392, 409 οικονομία φυσική 106, 258 οικονομία/χρηματιστική/νομισ ματική/εκχρη ματισμένη/ εμπόριο/μεταποίηση
31, 47, 50, 55, 57, 64, 92, 93, 103, 106, 109, 112, 147, 148, 150, 158, 160, 183,217, 225, 236, 247,248, 249,
251,256, 257, 259, 262, 277, 290, 295, 299, 306, 307, 309,313,317,318, 324, 334, 336, 364, 365, 393, 404,417, 481,482,484, 500 οικουμένη ελληνιστική 92, 98, 105, 106, 145, 148,397,416, 441
544 οικουμένη ρωμαϊκή 107, 110, 145, 391 ομοσπονδία 384 ορθοδοξία 220, 279, 280, 281, 283,284, 306, 342,354,421, 422, 423,424, 429, 433, 434, 435, 438, 439, 443, 452, 469, 470.472, 473, 474,475, 486 Ορθόδοξοι Ρωμαίοχ 473 όρκος 133, 134, 135, 136, 137, 138,139, 140, 165 «ορκοσκοπικόν ή ορκομωτικόν
γράμμα»/ομνύοντες, οι δ’ομνύοντες 138, 139,140 «όρκος πίστεως»/ φεουδαλική ορκοδοσία 48, 131, 138, 140,179, 358, 394 όρκος, πολιτικός και βασιλικός 133,134, 135, 136 Π παλάτιον 140 Πανδέκτες 171 πανεπιστημιακά ιδρύματα 64,263 πάπας/πάπα, ηγεσία του/παπο σύνη 43, 170, 177, 220, 238, 242, 245, 246,
345, 373, 374, 429, 431,434, 440,453, 457, 458, 459, 460, 461,462, 463, 464,465, 471,473,474,475 παπική Εκκλησία 167,169,170, 235, 244, 249, 276, 398, 424, 429, 450,457, 460, 461,464, 466.472, 473 παπική ζώνη επιρροής 54 Γεώργιος Κοντογιωργης παράδοση/προνεοτερικότητα έναντι βιομηχανικής/νεοτερικής
εποχής/ νεοτερικότητα και προνεοτερικότητα/ βιο μηχανική και προβιομηχανι κή εποχή 21, 60, 126, 158, 170, 171 παρακοινωνία /«παρακοινωνικός» συντελεστής 180 πάροικοι 299,405 πατέρες της εκκλησίας, είναι ελ ληνόφωνοι όχι Έλληνες 466, 468 «πατερική θεολογία και πνευματικότης» 466,468 πατρίδα
134,135,137,194,195, 292 πατριωτισμός βυζαντινός 193 πατριωτισμός ελληνικός 498 πατριωτισμός πολεοτικός 193, 195 πατριωτισμός του έθνους κοσμο συστήματος 193 πατριωτισμός του κράτους έθνους 193 περιτειχισμένη λογική της αρχαί ας πόλης 374 περιτειχισμένη πόλη 374, 378 περιτειχισμένο αστικό κέντρο
έναντι κάστρου 313 περιφέρεια σωτερική/ευρωπαϊκή/δεσποτική/«τριτοκοσμική» 25,26, 29, 33, 52, 71, 73, 105, 106,
113, 125, 157, 236,289, 305, 391,409,479,480,484 «πλούσιοι και πτωχοί» 257
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα πόλεις χανσενικές 225 πόλεις ως «κόρες ενός μακρινού (ρωμαϊκού) παρελθόντος» 223 πολεοτικός κρατοκεντρισμός 58, 112,184 πόλη «αρχαία» 31, 179, 312, 322, 323, 328, 346, 363, 374, 375, 382 πόλη βυζαντινή 31, 32, 179, 197, 198, 229, 230, 304, 322, 330, 338, 366, 367, 369 πόλης,
σύγχυση με το άστυ 31, 179, 223, 228, 322, 363, 379 πόλη-φρούριο 321,329 πόλη ως θεμέλια κοινωνία 31, 50, 57, 96, 181, 228, 280, 289,317, 325,328,339, 379, 381,501 πολιτεία δικαίου 64, 142, 196, 201,203,298,389,398, 403, 488,492 πολιτεία και κράτος 30,425 πολιτεία και Εκκλησία 242 πολιτεία
πρόνοιας/φιλανθρωπία 32, 126, 155, 203, 236, 262, 290, 305, 386, 398,492, 564, πολιτείας ιδιοποίηση 141 πολιτειότης: ατελής (υπηκοότης), απλός, πλήρης, πολίτης 23, 137, 142, 183, 188, 189, 193,285,286, 290, 291,310, 338, 341,342, 343, 344, 345, 346, 348, 352, 384, 389, 405, 436, 460, 484,494
πολιτική αρμοδιότητα καθολική/ πολιτική κυριαρχία 84, 87, 88, 89, 201, 203, 204, 356, 357, 393,484,489,490, 491 545 πολιτική ευθύνη του έθνους 83, 87 πολιτική νο μιμοποίη ση 138,353 πολιτική συνοχή/ενότητα του κράτους 191, 194, 195, 196, 397 πολιτική χειραφέτηση της Εσπε ρίας 40, 41, 159, 161, 171,
277,401 πολιτικό φαινόμενο: θέσμισή του: δίκην ισχύος, εξουσίας ή ελευθερίας 30 πολιτισμική και πολιτειακή μονοσημία 189 πολιτισμοί: «είναι θεμελιωδώς θρησκευτικοί» 243 πολιτισμός 41, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 63, 64, 67, 68, 70, 72, 119, 122, 125, 126, 129, 130, 146, 147, 153, 155, 157, 171, 172,
180,213,215,217,219, 220, 221,222, 225,230, 231, 232, 233, 234, 235, 237, 238, 239, 240, 241,242, 243,244, 249, 267,
269, 273, 275, 277, 285, 300, 303, 343, 349, 375, 419,420, 423,426, 439,441, 444,445,446, 447, 448, 451, 456.467, 468,469,475,488, 491 πολιτισμός «δυτικός ή ευρωπαϊ κός» 72, 245 πολιτισμός ελληνικός/ανθρωπο κεντρικός 38, 54, 55, 57, 71, 124, 222, 242, 265, 269, 426, 444.467, 468 πολιτισμός «μεσογειακός»/ με σογειακός κόσμος 70, 128, 129,154, 156,215,244, 245
546 πολιτισμός «ορθόδοξος» 68,445 πολιτισμού γενεαλογία του. 419 πολιτισμού ταξινομία του. 211,220 πολυεθνικός 79, 121 πολυπολιτισμικότητα/πολιτειακή πολυσημία 189, 347,423 «πριγκιπική» εξουσία 184 Προεθνοτικές κοινωνίες/προεθνοτικό φαινόμενο/ προδεσποτικός/προδεσποτική βαρβαρότητα/προφεουδαλική
κοινωνία/ πρωτόγονες κοινω νίες 39, 73,79, 81, 104, 118, 124,149, 166, 393 προνεοτερικότητα/«προβιο μη χανική» εποχή 21, 23, 60, 126, 158 προνόμια 329, 330, 341, 342, 352, 368, 404 προσωπικές σχέσεις επιρροής/ προσωπικοί δεσμοί 133,164, 395 προσωπολατρία 264 προτεσταντισμός 68 Πρόχειρον νόμων 310
«πρωτοτυπία» ρωμαϊκή 343 «πρωτοτυπία» της Δύσης/της δυ τικής φεουδαρχίας (της ιδιω τικής δεσποτείας)/της Ευρώ πης 51, 109, 130, 184, 223, 227, 363 Ρ ρωμαϊκή «αρχαιότητα» 48, 119, 124,162, 220 Γεώργιος Κοντογιωργης ρωμαιοκρατία 437 ρωμ(α)ιοσύνη/ρωμαιοσύνη/ρωμαϊκότητα/ρωμαιοσύνη/ρωμιοσύνη 162, 422,
423, 425, 426, 429, 430, 432, 433, 434, 435, 436,437,439, 451,455, 456, 457,458, 463, 464, 465, 468, 469, 470,471,473,474, 475 ρωμ(α)ιοσύνη ως αναίρεση της ελληνικότητας 452 ρωμανικότητα (λατινική και κα θολική) 245 ρωσική ορθοδοξία 33, 280 Σ σέρβική κοινωνία 288 σκοτεινοί χρόνοι/περίοδος 317, 319,
321,323,331,334, 338, 340, 349, 375, 377 σλαβικός κόσμος 153 σοβιετικό κράτος/σοβιετικό κα θεστώς 244,280, 284 σοσιαλισμός/σοσιαλιστικό σύ στημα 84,126, 281, 409 σταυροφορίες 44,150,174,224, 232, 245, 248,292 στράτευση 174,191, 232, 349 «στρατιωτική αριστοκρατία» 292 στρατός ως πολιτική δύναμη 203
«συγγένεια» και «όρκος πίστεως» στη δεσποτεία/φεουδαλική 48, 131, 132, 140, 179,
394,412,413,414,416 συγγένεια/φιλία 48, 67, 76, 77,
547 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 92, 106, 120, 124, 131, 132, 138,139,152,159, 164, 165, 181, 182, 303,304,390, 392, 393,394,396,415,441,451 σύγκρχση στη μεθοδολογία της κοσμοσυστημικής γνωσιολο γίας 407 συγκριτική ανάλυση 408 συλλογική ευθύνη 192, 318, 324, 326, 330, 346 συμβασιλέας 138,176,350, 358
συμπολιτεία 293,310,384 συνείδηση κοινωνίας, εθνική/ ελληνική/πολιτισμική/ταυτοτική 23, 65, 78, 82, 86, 87, 88, 121, 169, 195, 292, 315, 415,428, 438,441,452, 453, 469,474 συνέχεια ιστορική, ελληνική, ανθρωποκεντρική/συνέχειας, το ζήτημα της./, δυτική/της Εσπερίας 28, 30, 45, 53, 78,
108,114,159,161,316,383, 424, 427, 469 συνταγματικό δίκαιο 20 «σφραγιδοφύλακες» 447 σχέσεις δύναμης 248 Τ ταυτότητα ρωμαίικη 433 ταυτοτική γενεαλογία 78 ταυτοτική συλλογικότητα 193 τέλος της «αρχαιότητας» 38,46, 47, 50, 52, 54, 78, 90, 122, 311,333,363, 374, 424, 456, 469 τέλος της δουλείας 23, 286
τέλος των πόλεων 31, 47, 90, 123, 193,220, 224,311,315, 320, 324, 328, 349 τέχνη βυζαντινή 165, 187 τζιχάντ 245, 248 τουρκικό ισλάμ 213,216 τρεις μείζονες πολιτισμοί: ο «Δυ τικός, η παλαιά Ευρώπη», ο ισλαμικός και ο ελληνικός που συγκροτείται γύρω από το Βυζάντιο 242 τυπολογία των φαινομένων/
τυπολογία και μορφολογία 407,409, 502 Y «υλικός πολιτισμός» 209 υπανάπτυξη-ανάπτυξη 363 Φ φάσεις του δεσποτικού κοσμο συστήματος 110 φεουδαλική Ευρώπη/Δύση 51, 55, 119, 158, 161, 231, 287, 291,301,359, 360, 493 φεουδαλικός δεσπότης 150,306 «φεουδαλικός κατακερματι σμός» 109 φεουδαλικός στρατός 304
φεουδαλικό σύστημα/«τρόπος φεουδαλικής παραγωγής» 109, 117, 126, 152, 164,165, 173,177, 259 φεουδαρχία 19, 47, 48, 63,
106, 107, 108, 116, 117, 122, 123, 128, 130, 131, 132, 133, 144, 164,165, 166, 168, 174,181, 182, 199,211,227, 234, 241,
Γεώργιος Κοντογιωργης 548 244, 251, 258, 285, 286, 288, 297, 298, 302, 303, 340, 379, 392,413,414,424 «φεουδαρχία» βυζαντχνή 285, 304, 305, 337, 400 «φιλοσοφία της ιστορίας» 60, 156,392 φορολογία 191, 192, 341, 348, 386 «φορολογικό έσοδο» και «έγγει ος πρόσοδος» 304, 307 «φρόνιμη»
κοινωνία/«φρόνιμη» κοινωνική σχέση 180 φυλετικό/όμαιμον της καταγω γής 121 χρόνος, ελληνικός/ανθρωποκε ντρικός ιστορικός 40,46, 50, 66, 71, 107, 212, 215, 234, 279,315, 333,407, 443,463 χρόνος επιστημών 19 χρόνος, κοσμοϊστορικός 52, 408, 420 χρόνος, κοσμοσυστημικός 65, 151, 161,385,410, 478 χρόνος
των φαινομένων 410 F Filioque 434,462,463, 465,466 I «imperatore romano» 43 χρήσεις της ιστορίας 164 χριστιανική ιδιοποίηση του ελ ληνικού κόσμου/της βυζαντι νής οικουμένης 419 χριστιανική ορθοδοξία 279,452, 467,470,475, 494,495 χριστιανισμός, πρώιμος ή αρχέγονος 69 χριστιανισμός, ως πολιτισμική
ιδιοπροσωπεία της Ευρώπης 103 χριστιανισμού ελληνική εκδοχή του/ χριστιανοσύνη ελληνι κή . 68,69, 131,221,222, 239, 282, 345, 424, 427,428, 435,445, 448, 486,488, 494 χριστιανοσύνη δυτική/δεσποτική 33, 67, 68, 70, 220, 231, 232, 234, 237, 240, 241,242, 244, 266,423, 425,435, 445, 446,447,474,
495,499 Bayerische Staatsbibliothek München L Liber Pontificalis 374 R «Res Publica» σύγχυση με δη μοκρατία 77, 169, 170, 181, 443, 444 |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
author_GND | (DE-588)103160906 |
author_facet | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
author_role | aut |
author_sort | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
author_variant | g d k gd gdk |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV047587259 |
contents | Bibliografie S. 503-520 und Indices S. 521-548 |
ctrlnum | (OCoLC)1286868910 (DE-599)BVBBV047587259 |
edition | Prōtē ekdosē |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cc4500</leader><controlfield tag="001">BV047587259</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211221</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">211115s2021 |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789600808841</subfield><subfield code="9">978-960-08-0884-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1286868910</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047587259</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">6,12</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kontogiōrgēs, Giōrgos D.</subfield><subfield code="d">1947-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103160906</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">To ellēniko kosmosystēma</subfield><subfield code="n">6</subfield><subfield code="p">t. 6</subfield><subfield code="p">Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias</subfield><subfield code="c">Geōrgios Kontogiōrgēs</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">oikoumenikē</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ekd. I. Siderēs</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">548 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie S. 503-520 und Indices S. 521-548</subfield></datafield><datafield tag="688" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Byzantinische Geschichte</subfield><subfield code="0">(DE-2581)TH000005765</subfield><subfield code="2">gbd</subfield></datafield><datafield tag="773" ind1="0" ind2="8"><subfield code="w">(DE-604)BV022400173</subfield><subfield code="g">6</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">gbd</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">gbd_4_2112</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972511</subfield></datafield></record></collection> |
id | DE-604.BV047587259 |
illustrated | Not Illustrated |
index_date | 2024-07-03T18:35:01Z |
indexdate | 2024-08-31T00:38:57Z |
institution | BVB |
isbn | 9789600808841 |
language | Greek |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972511 |
oclc_num | 1286868910 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 |
owner_facet | DE-12 |
physical | 548 Seiten |
psigel | gbd_4_2112 |
publishDate | 2021 |
publishDateSearch | 2021 |
publishDateSort | 2021 |
publisher | Ekd. I. Siderēs |
record_format | marc |
spelling | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- Verfasser (DE-588)103160906 aut To ellēniko kosmosystēma 6 t. 6 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias Geōrgios Kontogiōrgēs oikoumenikē Prōtē ekdosē Athēna Ekd. I. Siderēs 2021 548 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliografie S. 503-520 und Indices S. 521-548 Byzantinische Geschichte (DE-2581)TH000005765 gbd (DE-604)BV022400173 6 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister |
spellingShingle | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- To ellēniko kosmosystēma Bibliografie S. 503-520 und Indices S. 521-548 |
title | To ellēniko kosmosystēma |
title_alt | oikoumenikē |
title_auth | To ellēniko kosmosystēma |
title_exact_search | To ellēniko kosmosystēma |
title_exact_search_txtP | To ellēniko kosmosystēma |
title_full | To ellēniko kosmosystēma 6 t. 6 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias Geōrgios Kontogiōrgēs |
title_fullStr | To ellēniko kosmosystēma 6 t. 6 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias Geōrgios Kontogiōrgēs |
title_full_unstemmed | To ellēniko kosmosystēma 6 t. 6 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai ē "neoterikotēta" : ē neoterikē "epistēmē" stē dokimasia tēs kosmosystēmikēs gnōsiologias Geōrgios Kontogiōrgēs |
title_short | To ellēniko kosmosystēma |
title_sort | to elleniko kosmosystema t 6 e byzantine oikumenike kosmopole o europaikos mesaionas kai e neoterikoteta e neoterike episteme ste dokimasia tes kosmosystemikes gnosiologias |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972511&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
volume_link | (DE-604)BV022400173 |
work_keys_str_mv | AT kontogiorgesgiorgosd toellenikokosmosystema6 AT kontogiorgesgiorgosd oikoumenike |