To ellēniko kosmosystēma: 5 t. 5 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta"
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Ekd. I. Siderēs
2021
|
| Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Sachregister |
| Beschreibung: | 491 Seiten |
| ISBN: | 9789600808834 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cc4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047587243 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20211221 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 211115s2021 |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789600808834 |9 978-960-08-0883-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1286875824 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047587243 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a 6,12 |2 ssgn | ||
| 100 | 1 | |a Kontogiōrgēs, Giōrgos D. |d 1947- |e Verfasser |0 (DE-588)103160906 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a To ellēniko kosmosystēma |n 5 |p t. 5 |p Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta" |c Geōrgios Kontogiōrgēs |
| 246 | 1 | 0 | |a oikoumenikē hellēniko |
| 250 | |a Prōtē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Ekd. I. Siderēs |c 2021 | |
| 300 | |a 491 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie S. 431-468 und Indices S. 469-491 | |
| 688 | 7 | |a Byzantinische Geschichte |0 (DE-2581)TH000005765 |2 gbd | |
| 773 | 0 | 8 | |w (DE-604)BV022400173 |g 5 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Sachregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |n gbd | |
| 940 | 1 | |q gbd_4_2112 | |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972497 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1808861483224793088 |
|---|---|
| adam_text |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος. Εισαγωγή. 15 19 ΜΕΡΟΣΑ' Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ Η ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ ΩΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Κεφαλαίο Α' Τα θεμέλια της βυζαντινής ηγεμονίας στη δεσποτική ενδοχώρα. 1. Το διακύβευμα της ρυμούλκησης της δεσποτείας στον ανθρωποκεντρισμό και η δυναμική της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. α)Η διαλεκτική σχέση μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. Το κοσμοϊστορικό πλαίσιο της συνύπαρξης και η δυναμική της οικουμένης. β)Η ελληνική οικουμένη αντιμέτωπη με τη δυναμική της μεθάρμοσης της δεσποτικής ενδοχώρας. Ο δρόμος της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική δεσποτεία. 31 31 31 37 7
Γεώργιος Κοντογιωργης 8 γ) Οι σταθερές και οι μεταβλητές μεταξύ του ελληνικού κοσμοσυ στήματος και της δεσποτικής περιφέρειας. Η ολική ανατάραξη της πλανητικής δεσποτείας και η μετακένωση των ανθρωποκε ντρικών παραμέτρων στην Εσπερία. 41 2. Οι ιταλιωτικές πόλεις
στη βυζαντινή οικουμένη και ο κομβικός τους ρόλος στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. 54 α) Η επανεμφύτευση των πόλεων στο ιταλικό Βυζάντιο. β) Οι ιταλιωτικές πόλεις ως οργανική συνιστώσα της βυζαντινής
οικουμένης. 54 57 3. Η ναυτική υποχώρηση του Βυζαντίου και το ζήτημα των δυνατών. Η δυσθυμία της βασιλεύουσας να εναρμονισθεί με το κοσμοπολιτειακό διακύβευμα της οικουμένης. 60 Κεφάλαιο Β' Οι
σταυροφορίες στη γεωπολιτική κινητικότητα της Εσπερίας από την ιδιωτική στην κρατική δεσποτεία. 1. Ένας δεσποτικός ετερόκλητος όχλος που ληίζεται στο όνομα του σταυρού. 67 67 α)Το διακύβευμα της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική
δεσποτεία. 67 β) Η άλωση του 1204 ως απόρροια της ανάσχεσης της μεθάρμοσης του κράτους της κοσμόπολης από τη μικρή στη μεγάλη κλίμακα. 71 γ) «Ένας ακατονόμαστος όχλος τεμπέληδων.βάρος
δυσβάστακτο. για τους βασιλείς του». Η δεσποτική Εσπερία ενώπιον της δημοκρατικής πολιτείας. 80 2. Η διαπίστευση της δεσποτικής
Δύσης στον ελληνικό ανθρωποκεντρισμό. α)Η δηωτική οπτική του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού από την Εσπερία. β) «Πώς αν είην εγώ το βέλτιστον χρήμα, την ιστορίαν, το κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων, βαρβαρικαίς καθ’ Ελλήνων πράξεσι χαριζόμενος;». 82 82 89
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 9 γ) Η φραγκική διαχείριση της οικουμένης. Από την κοσμόπολη στις δεσποτικές «βαρονίες» και τα «πριγκιπάτα». Η «κρατοκεντρική» ανασύνταξη του κοσμοπολιτειακού ελληνισμού. 91 δ) Η ανάκτηση της
βασιλεύουσας και η ανήκεστη αδυναμία της μητρόπολης να αποκαταστήσει την κοσμοπολιτειακή τάξη. Η δυσθυμία της πολιτικής τάξης του «πολιτικού» να παρακολουθήσει την δυναμική του έθνους κοσμοσυστήματος . 94 Κεφάλαιο Γ' Βυζάντιο και δεσποτεία. Το διακύβευμα
της επανόδου της Ευρώπης στην ιστορία. 103 1. Ο χαρακτήρας της νέας μετακένωσης του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού στη λατινική Εσπερία. 103 2. Η διαλεκτική σχέση των δύο κόσμων στον ιστορικό χρόνο. Μια αποτίμηση των όρων της ανατροπής
των συσχετισμών μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. 111 3. Η πολεοκρατική ανασύνταξη της οικουμενικής κοσμόπολης και η καθολική επιστροφή στην ελληνική σημειολογία του έθνους κοσμοσυστήματος . 128 α) Το διακύβευμα του έθνους
κοσμοσυστήματος αντιμέτωπο με την έξαρση του κοσμοπολιτειακού πολεοκεντρισμού. β) Οι θεράποντες της εθνικής συνάντησης στο περιβάλλον της κοσμόπολης και οι ορίζουσες του αδιεξόδου. γ) Το κοινωνικό πρόβλημα συνοδό του εθνικού πατριωτισμού κατάντικρυ στην πολεοκεντρική
αντιλογία. 128 137 158 4. Η παγίωση της πολεοκεντρικής μεθάρμοσης του κόσμου της κοσμοπολιτειακής οικουμένης
και οι αποκρυσταλλώσεις στο πεδίο της εθνικής ταυτοτικής συλλογικότητας. Η προβληματική της συνάρμοσης των θεμελίων της κοσμόπολης σε περιβάλλον μεγάλης κοσμοσυστημικής κλίμακας. 165 5. Ο εναγκαλισμός του αδιεξόδου και το διακύβευμα της έξωθεν σωτηρίας. 176
10 Γεώργιος Κοντογιωργης Κεφάλαιο Δ' Η αποτίμηση της ήττας του ελληνικού/ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος. 1. Η «εξόδιος ακολουθία» της πολιτικής κοσμόπολης στην πορεία προς την κοσμοσυστημική μετάβαση. α)Η δυσκαμψία της μητρόπολης
πολιτείας στο δρόμο προς τη μεγάλη κλίμακα. β) Η βασιλεύουσα πάσχει «νόσον καθολικήν». Η αποστροφή της εσωτερικής ανασύνταξης και η έξωθεν σωτηρία ως πανάκεια. 2. Το διακύβευμα της ήττας. Η
ήττα του Βυζαντίου αποτιμάται ως ήττα του ελληνικού δρόμου προς τη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 181 181 181 190 205 ΜΕΡΟΣ Β ' ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΩΣ Ο ΕΚ ΤΩΝ ΩΝ ΟΥΚ ΑΝΕΥ ΚΟΜΒΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΚΟΣΜΟΪΣΤΟΡΙΑΣ Κεφάλαιο Α' Η διαλεκτική της σχέσης μεταξύ
ελληνικού κοσμοσυστήματος και δεσποτείας. 217 1. Τα προαπαιτούμενα για τη συνάρμοση της δεσποτείας με τον ανθρωποκεντρισμό. Στις πηγές της διερώτησης για την ανθρωποκεντρική μεθάρμοση της ανθρωπότητας κάθοδόν από τη μικρή στη μεγάλη κοσμοσυστημική
κλίμακα. 217 2. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της βυζαντινής ακτινοβολίας και η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. 221 α) Ο πολιτισμικός μηρυκασμός της δεσποτικής
περιφέρειας ως προάγγελος της μετάβασης. 221 β) Η εκτατική λειτουργία του
ανθρωποκεντρικού γίγνεσθαι και η δηωτική λογική της δεσποτικής περιφέρειας. 224
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 11 γ) Η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας και η στροφή του Βυζαντίου προς τους Σλάβους και τη Δύση. 230 2. Το βυζάντιο και η ανθρωποκεντρική ενσωμάτωση των Αράβων. Η επικάθιση των Αράβων
στην αφροασιατική παρειά του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η μετακένωση σ’ αυτούς της ελληνικής παιδείας. 231 α)Η ανθρωποκετρική μεθάρμοση των Αράβων και η βυζαντινή της μήτρα. 231 β) Το ελληνικό/βυζαντινό ιδιώνυμο της
αραβικής πνευματικής δημιουργίας. 236 3. Η χώρα των Σλάβων ως η νέα περιφερειακή ζωτική ενδοχώρα του ελληνικού κοσμοσυστήματος. Ο εκχριστιανισμός και ο εκπολιτισμός των Σλάβων. 246 α) Το γεωπολιτικό διακύβευμα του νέου κοσμοσυστημικού
περιβάλλοντος που σημαίνει η είσοδος στο άνω Βυζάντιο. Η νέα εκτατική αρχιτεκτονική του ελληνισμού. 246 β) Η ατελής μετεμφύτευση των παραμέτρων του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού στις σλαβικές χώρες. 256 γ) Η σλαβική ενσωμάτωση στον ελληνικό ανθρωποκεντρισμό ως
εναλλακτικός δρόμος έναντι εκείνου της εσπεριανής περιφέρειας. 261 4. Το Βυζάντιο και η Δυτική Ευρώπη. Η Εσπερία ως ζωτική περιφέρεια του βυζαντινού «ιμπέριουμ» και η δυναμική της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική
δεσποτεία. 264 α)Η ευρωπαϊκή Εσπερία ως ιστορική ζωτική
περιφέρεια της ελληνικής οικουμένης. 264 β) Οι δίαυλοι επικοινωνίας του ελληνικού πολιτισμού με τη δυτική δεσποτεία και τα όριά τους. 272 γ) Οι Ισπανοί απομακρύνονται από την Ευρώπη: «Οι χριστιανοί ξέχασαν τη γλώσσα τους και μόλις υπάρχει ένας στους χίλιους που μπορεί να γράφει σε ένα φίλο ένα χαιρετιστήριο γράμμα στα Λατινικά». 276 5. Τα ανθρωποκεντρικά προαπαιτούμενα της επανόσμωσης της Εσπερίας με την ελληνική γραμματεία. 281
Γεώργιος Κοντογιωργης 12 α) Η εμφύτευση των παραμέτρων του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος στο μέσον της δεσποτείας. 281 β) Η μακρά πορεία της ανθρωποκεντρικής αναγόμωσης της Εσπερίας. 294 γ) Η ευθεία γραμμική
διακτίνωση των ανθρωποκεντρικών παραμέτρων από το Βυζάντιο στην περιφέρεια της Εσπερίας. Το διακύβευμα της πνευματικής αναγέννησης και η ιδεολογία της νεοϊστορίας. 299 δ) Το βυζαντινό ιδιώνυμο της ευρωπαϊκής ανθρωποκεντρικής μετάβασης. Μια
αποτίμηση. 305 Κεφάλαιο Β' Η διαλεκτική της οικοδόμησης της μεγάλης κοσμοσυστημικής κλίμακας στη δυναμική της σχέσης μεταξύ του Βυζαντίου και του ανακάμπτοντος στον ανθρωποκεντρισμό ευρωπαϊκού κόσμου. 315 1. Η δυναμική του έθνους
κοσμοσυστήματος και το διακύβευμα της αποτύπωσής του δίκην σταθερός στο κλίμα μιας εθνι κής κοσμοπολιτειακής συνέργειας. 315 α) Οι σταθερές και οι μεταβλητές στην εξέλιξη προς τη μεγάλη κλίμακα. β) Ο
κοσμοπολιτειακός πολεοκεντρισμός στο δρόμο προς τη μεγάλη κλίμακα. Το ζήτημα της ηγεσίας της μετάβασης. 315 320 2. Η μεγάλη κλίμακα ως φάση του σύνολου ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος. 323 α) Οι βυζαντινές θεμέλιες ρίζες της μεγάλης ανθρωποκεντρικής
κλίμακας. 323 β). και οι πολεοκεντρικές
αντιλογίες. 327 γ) Η υπέρβαση του πολεοκεντρισμού της μητρόπολης ως προϋπόθεση της ηγεμονίας των Ελλήνων. 338 3) Το 1204 ως σημείο καμπής στο ζήτημα της ηγεσίας της κοσμοσυστημικής μετάβασης. α)Η κρατοκεντρική αποσύνθεση της οικουμενικής κοσμόπολης. β) Το πολιτειακό αδιέξοδο του γένους: το σώμα του γένους πάσχει από «νόσον καθολικήν», διαθέτει μιαν «ολόσωμον 341 341
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 13 πληγήν». «Օւ άρχοντες έγιναν κοινωνοί ανόμων, οι υπεύθυνοί αρπαγές, οι κριτές δωρολήπτες, οι μεσίτες ψευδείς, οι νεώτεροι ακόλαστοι, οι γηράσαντες μεθυσμένοι, οι αστοί εμπαίκτες, οι χωρικοί άλαλοι ‘και οι πάντες αχρείοι’». 346 4. Η εσωτερική συνοχή
και λογική της βυζαντινής και της ευρωπαϊκής μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 351 α) Στις πηγές του ελληνικού δρόμου προς την ανθρωποκεντρική μετάβαση στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. Το σύνολο εθνικό πρόταγμα και η μητρόπολη πολιτεία.
Από την βασιλίδα των πόλεων στην πόλη κράτος. 351 β) Η διερώτηση για το εφικτό του ελληνικού δρόμου προς τη μεγάλη κλίμακα και το ιδιώνυμο της εσπεριανής περιφέρειας. 356 Κεφάλαιο Γ' Ο
προσαρτηματικός και συνάμα παρεκβατικός χαρακτήρας της ευρωπαϊκής μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 367 1. Η δυσανεξία του δυτικού δρόμου της μετάβασης να συνομολογήσει τον παρεκβατικό του χαρακτήρα
έναντι του ελληνικού δρόμου. 367 2. Το ιδιώνυμον της δεσποτικής αφετηρίας του ευρωπαϊκού ανθρωποκεντρικού δρόμου. 368 3. Η μετάθεση της ηγεσίας της μετάβασης στη δεσποτική Δύση υπόλογη της
ανθρωποκεντρικής επανεκκίνησης από μηδενική αφετηρία. Πολεοκεντρικός κρατοκεντρισμός και κρατική
δεσποτεία. 373 4. Μια απολογιστική αποτίμηση των δύο δρόμων της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 377 α)Η ανθρωποκεντρική βιολογία ως κινούσα αιτία της κατά φάσεις μεθάρμοσης του κοινωνικού ανθρώπου. 377 β) Η γεωπολιτική διακτίνωση της ανθρωποκεντρικής διαδικασίας. 380
14 ГΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ γ) Τα πνευματικά αποτυπώματα της ανθρωποκεντρικής εξέλιξης. δ) Η δυτική ανθρωποκεντρική άγουσα της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα και οι δουλείες της. 386 Επίλογος . Βιβλιογραφικές αναφορές. Ευρετήριο ονομάτων. Ευρετήριο εννοιών και όρων. 395 431 469 481 383
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Πήγες (για ορισμένες πηγές αναφέρονται περισσότερες εκδόσεις, όταν για ειδικούς λόγους ήταν αναγκαία η διασταύρωσή τους) Α' Ακομινάτου Μιχαήλ του Χωνιάτου, Τα Σωζόμενα, (Επιμ. Σπ.Λάμπρου), Αθήνα, 1879. Ακροπολίτης Γεώργιος, Χρονική συγγραφή, A. Heisenberg (ed.) - Ρ. Wirth (coir.), Georgii Acropolitae Opera 1 (Stuttgart 1978). Ατταλειάτης Μιχαήλ, Ιστορία, Εκδ. Immanuel Bekkerus, Bonn 1833 Ατταλειάτης Μιχαήλ, Ιστορία, επιμ. Ιωάννης Πολέμης, Αθήνα 1997. Βαλσαμών Θεόδωρος (Jacques Paul Migne, Patrologiae cur sus completus. Patrologiae Graecae Cursus Completus (PG), τόμοι 137-138. Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Εγκώμιον εις Τραπεζούντα, υπό Σπ.Π.Λάμπρου, Αθήνα, 1916 Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Επιστολή προς Κωνσταντίνο και Θεόδωρο Παλαιολόγους για τα πράγματα του Μυστρά, Βλέ431
432 Γεώργιος Κοντογιωργης πε Έκδ. Σπύρου Λάμπρου, Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά, τ. Δ., σελ. 32-45. Αθήνα, 1930. Βλεμμύδης Νικηφόρος, Des Nikephoros Blemmydes, Βα σιλικός Άνδριάς und dessen Metaphrase von Georgios Galesiotes und Georgios Oinaiotes, εκδ. Hunger- Šenvenco, [WBS 18], Wien 1986.
Βρυέννιος Νικηφόρος, Ιστοριών Βιβλία A, Έκδοση Nicephori Bryennii, Commentarli, Bonne, 1836. Βρυέννιος Νικηφόρος, Ύλη ιστορίας, Αθήνα, 1996. Βρυέννιος Νικηφόρος, Ύλη ιστορίας, Γεωργία Ξανθάκη Καραμάνου, Ανθολόγιο βυζαντινής πεζογραφίας, Αθήνα, 2018 Βρυέννιου Ιωσήφ Μοναχού του, Τα ευρεθέντα, (επιμ.
Ευγενί ου Βουλγάρεως) Λειψία, В Έκδ. Θεσσαλονίκη, 1991. Γεννάδιος Σχολάριος, Gennadius, Patriarch of Constantino ple; Louis Petit; Xénophon A Sidéridès; Martin Jugie. Γεννάδιος Σχολάριος, Γεώργιος, Άπαντα τα ευρισκόμενα, (Oeuvres Completes de Georges Scholarios), (Επιμ) Louis Petit, X.A.
Siderides, Martin Jugie, Παρίσι 1928-1936. Γεωμέτρης Ιωάννης, Ιαμβικά Ποιήματα, επιμ Μαρία Τωμαδάκη, Θεσσαλονίκη, 2014. Γρηγοράς Νικηφόρος, Ρωμαϊκή ιστορία, Αθήνα, 1997. Γρηγοράς Νικηφόρος, Ρωμαϊκή ιστορία, I. Bekker - L. Scho pen (eds.), Nicephori Gregorae históriáé Byzantinae, 1 (Corpus
Scriptorum Históriáé Byzantinae, Bonn 1829). Γρηγορίου Иакаџа, Συγγράμματα, τ.Δ. (επιμ. Π.Κ. Χρήστου, Β.Δ. Φανουργάκης, Β.Σ. Ψευτόγκας), Θεσσαλονίκη, 1988. Διάταξις Μιχαήλ Άτταλειώτου, έκδ. Ρ. Gautier, La diataxis de MichelAttaliate, REB 39 (1981) 5-143. Δούκας Μιχαήλ, Βυζαντινή ιστορία, V. Grecu
(Επιμ.), Ducas, Istoria turco-byzantina (1341-1462) (Scriprores Byzantini 1, Βουκουρέστι 1958).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 433 Ευγενικός Μάρκος Marci Eugenici Metropolitae Ephesi Ope ra anti-unionistica, Pontificium Institutům Oriantalium Studiorum Ρώμη, 1977. Ευγενικός Μάρκος Marcus Eugenicus, Abp. of Ephesus. Do cuments relatifs au Concile de Florence (εκδ Louis Petit), Παρίσι, Firmin-Didot,
1923. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης Eustathii Thessalonicensis Opera minora. Magnam partem inedita, Recensuit Peter Wirth, Walter de Gruyter, Berolini et Novi eboraci MM, 2000 [CFHB 32]. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Συγγραφή της κατ’αυτήν αλώσεως Eustathii Archiepiskopi de capta Thessalonica narratio, Corpus
Scriptorum Históriáé Byzantinae, Bonnae, Impensis ed. Weberi, 1842. Ζωναράς Ιωάννης, Επιτομή ιστοριών, loomis Zonarae epit ome historiarum. Εκδ. Ludwig Dindorf. 6 Τόμοι, Λειψία 1868-1875 Ζωναράς Ιωάννης, Επιτομή Ιστοριών, Αθήνα 1995-1999. Θεοφάνους Χρονογραφία, επιμ. Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης
Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2007 (σε τρεις τόμους). (Επίσης τις πρώτες εδόσεις: Θεοφάνους, Χρονογραφία AM 6274, επ. C. de Boor, Theophanis Chronographia, Lipsiae, 1883. Θεοφάνους Ομολογητή Χρονογραφία, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae, Βόννη, 1839. Θωμάς Μάγιστρος, Λαούρδας Β, «Θωμά Μαγίστρου,Τοις
Θεσσαλονικεύσι περί ομονοίας», Επιστημονιμή Επετηρίς Σχολής Νομικών και Οικονομικών Επιστημών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Θεσσαλονίκης 12 (1969) 751-775. Θωμάς Μάγιστρος, Λόγος περί βασιλείας, 6. Τριαντάρη Σωτη ρία, Πολιτική ρητορική και επικοινωνία τον 14° και τον 21° αιώνα. Θωμά Μάγιστρου Λόγος
περί βασιλείας και πολιτεί ας, Αθήνα, 2009.
434 Γεώργιος Κοντογιωργής Jeanselme E., L. Oeconomos, “La Satire contre les Higoumenes Poeme attribué a Théodore Prodrome», Byzantion, 1/1924. Καμινιάτης Ιωάννης, Εις την άλωσιν της Θεσσαλονίκης, Αθήνα, 2000. Καμινιάτης Ιωάννης, Εις την άλωσιν της Θεσσαλονίκης, σελ. 4: (Ioaimis Caminiatae, De
expugnatione Thessalonicae, Cor pus Fontium Históriáé Byzantinae, v. IV.Tubingen, 1972). Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ', Ιστορίαι, L. Schopen (ed.), Іоannis Cantacuzeni eximperatoris historiarum IV 1-3 (Cor pus scriptorum históriáé Byzantinae, Bonn 1828-1832). Καντακουζινός Ιωάννης, Τα ευρισκόμενα
άπαντα, Joannis Cantacuzeni, Opera Omnia, Παρίσι 1866. Κεκαυμένος Στρατηγικόν, Cecaumeni Strategicon et Incerti Scriptoris. De Officiis Regiis Libellus (ed. B. Wassiliewsky, V.Jemstedt, Amsterdam, 1963. Κεκαυμένος, Λόγος Νουθετικός προς βασιλέα, Δ. Τσουγκαράκης, Στρατηγικόν, Αθήνα 1996. Κεκαυμένος,
Στρατηγικόν, επιμ. Δη μ. Τσουγκαράκης, Αθήνα, 1996. Κομνηνή Άννα,/Anne Coirmene, Alexiade, éd. В. Leib, Παρί σι, 1937-1945. Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης, Χριστιανική Τοπογραφία, Αθήνα 2007. Κριτόβουλος Μιχαήλ, Βυζαντίου άλωσις, Αθήνα 1997. Κριτοβούλου Μιχαήλ του Ιμβρίου, Ιστορία, (ed. Diether Roderich
Reinsch και Φωτεινή Κολοβού), Αθήνα 2005. Κυδώνης Δημήτριος, «Τω βασιλεί Καντακουζηνώ», J.Loenertz Demetrius Cydones, Correspondance, Biblioteca Aposto lica Vaticana, 1956. Κυδώνης Δημήτριος, Dém. Cydonèsé R. Loenertz, Les re cueils de lettres de Dém. Cydonès. Città del Vaticano, 1952. Κυδώνης
Δημήτριος, Démétrius Cydonés, Correspondance. Εκδ Giuseppe Cammelli, Les Belles Lettres, Παρίσι, 1930.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 435 Λάσκαρης Θεόδωρος, (έκδ.) A. Tartaglia, Theodorus IIDucas Lascaris, Opuscula Rhetorica, Monachi et Lipsiae 2000. Λάσκαρης Θεόδωρος, Κοσμική δήλωσις: Λόγοι A '-Δ ', (έκδ.) Ν. Festa, Giornale della società asiatica italiana 11 (1898) 97-114 και 12 (1899) 1-52. Λάσκαρις
Θεόδωρος, Έπιστολαί, (έκδ.) Ν. Festa, Theodori Ducae Laskaris Epistulae CCXVII, Firenze 1898. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, Πρεσβεία στην Κωνσταντινού πολη του Νικηφόρου Φωκά, Αθήνα, 2015, (Σε πρώτη ελ ληνική έκδοση, βλ. Σπ. Ζαμπέλιος, Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα, 1857). Μακρεμβολίτης Αλέξιος, Διάλογος
μεταξύ πλουσίων και πτω χών («Διάλογος πλουσίων και πενήτων τίνας αυ είπον λό γους πένητες προς πλουσίους και τίνα αυ προς τους πένητας ούτοι», I. Ševčenko, “Alexias Makrembolites and his ‘Dialogue between the rich and the poor”, Zbornik Radova Vizantiloskog Instituta 6 (1960) Dialogue des Riches
et des Pauvres (dans ZR VI 6(1960), p. 187-228. Μετοχίτης Θεόδωρος, Οι δύο βασιλικοί λόγοι, μτφρ.Ιωάννης Πολέμης,(Κείμενα Βυζαντινής Λογοτεχνίας 4), Αθήνα, 2007. Παλαιολόγος Μανουήλ B', Επιστολές: Dennis G. Τ. The Let ters ofManuel II Palaeologus, Washington 1977. Παλαιολόγος Μανουήλ B', Επιστολές:
Dennis G. T. The Let ters ofManuel II Palaeologus, Washington 1977]. Παλαιολόγος Μανουήλ В', Υποθήκαι βασιλικής αγωγής BEIS, C., Cent praeceptes royaux de l’empereur Manuel Paléologue à Jehan Paléologue son fils. Παρίσι, 1582. Παχυμέρης Γεώργιος, Συγγραφικαί ιστορίαι, A. Failler (ed.), Georges
Pachymeres relations historiques I-IV (Corpus Fontium Históriáé Byzantinae 24, 1-4, Paris 1984-1999).
Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος (Δ. Χατζημιχαήλ, (επιμ), Γεωρ γίου Γεμιστού Πλήθωνος, Νόμων συγγραφή, Θεσσαλονίκη, 2005.
436 Γεώργιος Κοντογιωργης Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος, Νόμων συγγραφή, Τα σωζόμενα, Pléthon, Traité des Lois ou Recueil des fragments, en par tie inédits, de cet ouvrage, ed. C.Alexandre, Παρίσι 1858 (ανατ. Amsterdam 1966). Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος, Συμβουλευτικός προς τον δεσπό την Θεόδωρον περί
της Πελοπόννησου (PG, 160, 841- 866): Λάμπρου, Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά, τ.4,σ.113 επ. Ροβέρτος του Κλαρί, Η κατάχτηση της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα, 1990. Σκυλίτσης Ιωάννης (ή Σκυλίτζης), Σύνοψις Ιστοριών, Αθήνα, 2011. Σκυλίτσης Ιωάννης, Συνέχεια της Χρονογραφίας του Ιωάννου Σκυλίτση/
Scylitzes Continuatus E. Tsolakes, Θεσσαλονίκη 1968. Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών. Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Σκυλίτσης Ιωάννης, Σύνοψις Ιστοριών, Ioannis Scylitzae, Synopsis Historiamm, CFHB ed Ioannes Thum, Berolini et Novi Eboraci 1973. Συρόπουλος Συλβέστρος, Les “Mémoires» du Grand
Ecclé siastique de l’Église de Constantinople Sylvestre Syropoulos sur le Concile de Florence (1438-1439), Ρώμη, 1971. [Σ]Φραντζής Γεώργιος, Νικολό Μπάρμπαρο, Η πόλις εάλω. Το χρονικό της πολιορκίας και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα, 1993. Σφραντζής Γεώργιος, Βραχύ Χρονικό, Αθήνα, 2006.
Σφραντζής Γεώργιος, Χρονικό minus, R. Maisano (Επιμ.), Giorgio Sfranze, Cronaca, Ρώμη, 1990. Σφραντζής Γεώργιος, Χρονικόν, Αθήνα, 2001 (το μεγάλο χρο νικό, προσαυξημένο αργότερα). Sebèos Évêque, Histoire d’Héradius (μτφ από την αρμενική και σχολιασμένη από τον Frédéric Magier), Παρίσι, 1904
Τιμαρίων Timarion = (ed.) R. ROMANO, Pseudo-Luciano, Timarione, Napoli 1974.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 437 «Το Χρονικόν των Τόκκων. Τα Ιωάννινα κατά τας αρχάς τον ΙΕ αιώνος», Εταιρία Ηπειρωτικών μελετών, Ιωάννινα, 1965. (Ολόκληρο το Χρονικό δημοσιεύθηκε από τον G.Schiro,. Cronaca dei Tocco di Cefalonia; prolegomeni, testo critico e traduzione, by Giuseppe Schirò, Corpus
fontium históriáé Byzantinae 10. (Rome: Accademia nazionale dei Lincei, 1975). Τρωιάνος Σπόρος, Οι Νεαρές του Λέοντος ΣΤ του Σοφού, Αθήνα, 2007. Φώτιος, «7Υ εστιν έργον άρχοντος», Φωτίου, Ο Ηγεμών, Αθήνα, 2007. Χαλκοκονδύλης Λαόνικος, Αποδείξεις ιστοριών, E. Darko (Επιμ), Laonici Chalcocondylae
historiarum demonstra tiones, 1-2.2 (Budapest 1922-1927). Χαλκοκονδύλης Λαόνικος, Βυζαντίου Άλωσις, επιμ. Νίκος Νικολούδης, Αθήνα, 1997. Χρονικόν περί των Τούρκων Σουλτάνων, (επιμ). G. Zoras, Αθήνα, 1958. Χωνιάτης Νικήτας, Λόγος «Εις τον βασιλέα κυρ Θεόδωρον τον Λάσκαριν (Λόγοι, Nicetae Choniataem
Oradores et Epístulae, ed. J-А. Van Dieten, (CFHB III) Βερολίνο 1972. Χωνιάτης Νικήτας, Χρονική Διήγησις του Χωνιάτου κυρ Νι κήτα αρχομένη από της βασιλείας Ιωάννου του Κομνηνού και λήγουσα μέχρι της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, Nicetas Chômâtes Hist., Ser. Eccl. et Rhet. vel Nicetas Acominatus
(A.D. 12-13: Chômâtes, Constantinopolitanus). Historia (Χρονική διήγησις), ed. J. van Dieten, Nice tae Choniatae historia, pars prior [Corpus fontium históriáé Byzantinae 11.1. Series Berolinensis. Berlin: De Gruyter, 1975]: 1-635, 637-655. Ψελλός Μιχαήλ, Michel Psellos, Chronographie, Les Belles
Lettres Παρίσι, 1967. Ψελλός Μιχαήλ, Χρονογραφία, Αθήνα, 2004.
438 ГΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Ψελλός Μιχαήλ, Πανηγυρικοί Λόγοι, Michaelis Pselli, Orationes Penegyricae (Επιμ. George T. Dennis), Stutgardiae etLipsiae, 1994. В' Αγγελίδη Χριστίνα, Ο τσαγκάρης της Αγίας Σοφίας, στο Ν.Γ.Μοσχονάς (Επιμ), Μνήμη Α.Α.Ζακυνθινού, Αθήνα, 1994, ). Άμαντος Κωνσταντίνος, Ιστορία
του Βυζαντινού Κράτους, Αθήνα, 1963. Αναγνώστου Ελένη, «Οι ελληνικές επιστολές του Φρειδερίκου В ' Hohenstaufen», στο Ανθούλης Α. Δημοσθένους (Επί), Σεβαστή. Τιμητικός τόμος στη Β. Νεράντζη Βαρμάζη, Θεσ σαλονίκη 2009 Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους της Εκ δοτικής Αθηνών τ. Θ,
σελ. 378. Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του Ελληνικού έθνους, της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.Ζ, σελ. 311 επ. Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους, της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.Η σελ. 264 επ. Ανθούλλης Α. Αημοσθένους, Μιχαήλ Z'. Αούκας (1071-1078). Ο ανίκανος αυτοκράτορας; Θεσσαλονίκη, 2005.
Αντωνακόπουλος Αντώνης, Εισαγωγή στην ιστορία των πο λιτικών ιδεών των νεοτέρων χρόνων, τ. 1, Η συμβολή του Βυζαντίου στη Δυτική Αναγέννηση και στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, Αθήνα, 1980. Αρβελέρ Ελένη, Maurice Aymard, Οι Ευρωπαίοι. Αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση, Αθήνα, 2000.
Abulafia D. (επιμ.), The Normans in Sicily and southern Italy, Λονδίνο 1977.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 439 Adelbert Davis (επιμ.) The Empress Theophano: Byzantium and the West at the turn of thefirst millennium, Cambridge, 1995 Ahrweiler H., «Philadelphie et Thessalonique au XlVe siècle: à propos de Jean Monomaque. Philadelphie et autres études». [Byzantina Sorbonensia, 4]
Paris 1984, 9-16. Ahrweiler Hélène, Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance aux VlleXVe siècles, Παρίσι, 1966. Ahrweiler Hélène, L'idéologiepolitique de l’empire byzantin, Παρίσι, 1975. Alazard J., La Venise de la Renaissance, Παρίσι, 1956.
Alfred Andrea, (επιμ), The Capture of Constantinople: The ‘Historia Constantinopolitana’ of Gunther ofPairis, Φιλα δέλφεια, 1997. Alphandéry Alain, Alphonse Dupront, La chrétienté et l’idée de Croisade, Παρίσι, 1995. Anastos Milton, “The transfer oflllyricum, Calabria and Sic ily to the
Juridiction of the Patriarchate of Constantinople in 732-733”, Studi bizantini e neoellenici, 9 (1957). Angelov Dimiter and Michael Saxby, Power and Subversion in Byzantium, Μπέρμιγχαμ, 2013. Angelov Dimiter, Imperial Ideology and Political Thought in Byzantium, 1204-1330, Cambridge, 2007. Angold
Michael, Βυζάντιο. Η γέφυρα από την αρχαιότητα στο μεσαίωνα, Αθήνα, 2003. Angold Michael, Η Βυζαντινή αυτοκρατορία από το 1025 έως το 1204. Μία πολιτική ιστορία, Αθήνα 1997. Armstrong Pamela (Επιμ.), Authority in Byzantium, Λονδίνο, 2013. Arquillière H.X., Sur la formation de la ‘Théocratie’
pontifi cale, Mélanges F.Lot, Παρίσι, 1925, σελ. 1-24. Attali Jacques, 1492. Παρίσι 1991.
440 Γεώργιος Κοντογιωργηι Avraméa Anna, Le Péloponnèse du IVe au Ville siècle. Changements et persistances, Παρίσι, 1997. Βακαλόπουλος Απ., Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλο νίκη, 1974 Βακαλόπουλος Απ., στην Ιστορία του ελληνικού έθνους (ΙΕΕ) της Εκδοτικής Αθηνών, τ. I σελ. 356 επ. Βασίλιεφ
Α.Α., Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα, 1971. Βασιλόπουλος Μάριος, Ηβυζαντινή τέχνη στην Ιταλία, Αθήνα, 2004. Βικέλα Δημητρίου, Άπαντα, τ. ΣΤ, ΣΩΒ, Αθήνα, 1997. Βιλλεαρδουίνου Γοδεφρείδου, Η κατάκτηση της Κωνσταντι νούπολης, Αθήνα 2002 Βρυώνης Σπόρος, Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού
στη Μικρά Ασία και η διαδικασία εξισλαμισμού (11ος-15"; αιώνας), Αθήνα, 2008. Βυζαντινή Μακεδονία, 324-1430, Πρακτικά A'συνεδρίου της Εταρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1992. Βυζαντινή Μακεδονία, Πρακτικά В'συνεδρίου της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2003. Balard Michel (επιμ),
Autour de la première croissade, Παρίσι 1996. Barker Ernest, Social and Political Thought in Byzantium. From Justinian I to the Last Paleologous, Oxford 1961. Barker John W., Manuel II Palaelogus (1391-1425): A Study in Late Byzantine Statesmanship, New Brunswick-New Jersey 1969. Barmaze-Nerantze
В., Η Θεσσαλονίκη μετά το πέρας του κι νήματος των Ζηλωτών (1350-1387) με βάση κυρίως τις επιστολές των λογίων της εποχής, Θεσσαλονίκη 1 (1985) 219-229. Bamish S., ‘The transformation of classical cities and the Pi reme debate’, Journal of Roman Archaeology 2 (1989), 385-400.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 441 Beck Hans Georg, Ιστορία της ορθόδοξης εκκλησίας στη Βυζα ντινή αυτοκρατορία Αθήνα, 2009 Bloch Marc, «Le problème de l’or au Moyen Age», Annales ESC, 4,1933. Bloch Marc, H φεουδαλική κοινωνία. H διαμόρφωση των σχέ σεων εξάρτησης, οι τάξεις και η διακυβέρνηση των ανθρώ
πων, Αθήνα, 1987. Blondal Sigfus, The Varangians of Byzantium. An aspect of Byzantine military history, Cambridg, 1978. Bogdan Henry, Histoire des pays de l’Est. Des origines à nos jours, Παρίσι 1990. Bowersock Glen W., Ο ελληνισμός στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 1996, Bratiami G.I., Empire et
‘démocratie ’à Byzance, στο Byzanti nische Zeitschrift, Volume 37, Issue 1, Pages 86-111 Brown Horatio, The Venetians and the Venetisan Quarter in Constantinople to the Close of the Twelfth Century, Λονδίνο, 1893. Brown Peter, Society and the Holy in Late Antiquity, Μπέρκλευ, 1982 (και ελλην μτφ
Brown Peter, Η κοινωνία και το άγιο στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 2000). Bruun Ρ., From Polis to Metropolis. Notes on Thessalonica in the Administration of the Late Roman Empire, Opuse. Ro man. 15 (1985) 7-16. Bryan Ward-Perkins, The Fall ofRome an the End of Civilisa tion, Οξφόρδη,2005. Bryer
Antony A.M., The Empire ofTrebizond and the Pontos, Variorum Reprints, Λονδίνο 1980. Γιακωβάκη Νάσια, Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Μια καμπή στην ευρωπαϊκή αυτοσυνείδηση (17-18 αιώνας), Αθήνα, 2006. Γκιολές Νίκος, Η επίδραση της βυζαντινής τέχνης στη γερμα νική της εποχής των Οθωνιδών και των πρώτων
Σαλιδών αυτοκρατόρων, Αθήνα, 2003.
442 Г ΕΟΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Γόνης Δημήτρης, Το συγγραφικόν έργον του Οικουμενικού Πατριάρχου Καλλίστου А ', Αθήναι, 1980 Γουναρίδης Π., «Πολιτικές διαστάσεις της συνόδου Φερράρας Φλωρεντίας», Θησαυρίσματα 31 (2001), 107-129. Γούτας Δημήτρης, Η αρχαία ελληνική σκέψη στον Αραβικό πο λιτισμό, 2001.
Cahen CL, La campagne de Mantzikert d’après les sources musulmanes, Byzantion 9 (1934) 613-642. Cahen M. La première pénétration turque en Asie Mineure (Seconde moitié du Xle s.) Byzantion, Revue d’études byzanines, XIX 1949. Cameron Averil, H αξία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2017. Carpantier Jean,
Francois Lebrun (Επιμ.), Histoire de l’Eu rope, Παρίσι, 1990. Cavallo Guglielmo, La cultura italo-greca nella produzione libraria, στο IByzantini in Italia, Μιλάνο, 1982. Cavallo Guglielmo, Η ανάγνωση στο Βυζάντιο, Αθήνα, 2008. Chalandon F., Histoire de la domination normande en Italie et en
Sicile, I-II, Paris 1907. Chambers D.S, The Imperial Age of Venice, 1380-1580, Λονδίνο, 1970. Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210) (Byzantina Sorbonensia 9, Paris 1990). Cheynet Jean Claude, uLes limites du pouvoir à Byzance: une forme de tolérance?՝”, στο Κατερίνα
Νικολάου (Επιμ), Ανοχή και καταστολή στους μέσους χρόνους, Αθήνα, 2002. Cheynet Jean Claude, “Philadelphie, un quart de siècle de dissidence, 1182-1206”, στο Philadelphie et autres études (Byzantina Sorbonensia 4, Paris 1984). Cheynet Jean Claude, Ο Βυζαντινός κόσμος, τ. B' H βυζαντινή αυτοκρατορία,
(641-1204), Αθήνα, 2011. Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestation à Byzance (9631210), Παρίσι 1996.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 443 Cheynet Jean Claude, The Byzantine Aristocratcy and its Mili tary Function, Hampshire, 2006. Cheynet J-С., «Le rôle de la ‘bourgeoisie’ Constantinopolitaine (XI-XII), 3PBH, XLVI, 89-106, 2009 Claeys Paul, André Frognier, (επιμ.), L ’ échange politique, Bruxelles, 1995
Clover F.M., R.S. Humphrey, Tradition and Innovation in Last Antiquity, Madison, Wis. 1989 Courselle P, Les lettres grecques en Occident, Παρίσι 1948. Croix G.E.M. de Ste., Ο χριστιανισμός και η Ρώμη, Αθήνα, 2005 Crostini Barbara, The Emperor Basil II’s Cultural Life, Byzantion 66 [1996], 55-80.
Cuomo S., Πάππος ο Αλεξανδρεύς και τα μαθηματικά της ύστε ρης αρχαιότητας, Αθήνα, 2000 Δεληγιάννης Δημ., Έλληνες ζωγράφοι στα Ρουμανικά μνημεία. Στο Σύμμεικτα. Μνήμη Δ. Ζακυνθινού, Αθήνα, 9, 1994. Δεληκάρη Αγγελική, Βυζαντινό - Σλαβικά μελετήματα, Θεσ σαλονίκη, 2017. Δεληκάρη Αγγελική, «Ο ρόλος
της Θεσσαλονίκης και της Μα κεδονίας στη διαμόρφωση του σλαβικού πολιτισμού», στο Οι θεσσαλονικείς άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος και η προ σφορά τους στον κόσμο των Σλάβων (πρακτικά συνεδρίου), Θεσσαλονίκη 2017 Δεληκάρη Αγγελική, Η αρχιεπισκοπή Αχριδών κατά τον Με σαίωνα. Ο ρόλος της ως ενωτικού
παράγοντα στην πολιτική και εκκλησιαστική ιστορία των Σλάβων των Βαλκανίων και του Βυζαντίου, Θεσσαλονίκη 2014 Dagron Gilbert, Constantinople imaginaire. Etudes sur le re cueil des Patria, Παρίσι 1984 Daru P., Histoire de la Republique de Venise, 9 τόμοι, Παρίσι, 1821.
444 Γεώργιος Κοντοπωργης Delumeau Jean, La civilisation de la Renaissance, Παρίσι, 1984. Demougeot E., La formation de l’Europe et les invasions bar bares. Des origines germaniques à l’avènement de Dioclé tien, vol. 1, Paris, 1969 ; De l’avènement de Dioclétien au début du VI’siècle, vol. 2, Paris 1979. Dendrinos Ch., Manuel IIPaleologus in Paris (1400-1402) : Theology, Diplomacy, and Politics, Martin Hinterberger, Chris Schabel (Ed.), Greeks, Latins, and Intellectueal His tory, (1204-1500), Leuven, 2011 Djebbar Ahmed, Une histoire de la science arabe, 2001 Dennis George, The Reing of Manuel II Paleologus in Thessalonica, 1382-1387, Ρώμη, 1960. Diehl Charles, Ιστορία τη βυζαντινής αυτοκρατορίας, Αθήνα, 2002. Dimiter Angelov and Michael, Power and Subversion in Byz antium, Μπέρμιγχαμ, 2013 Dimiter Angelov, Imperial Ideology and Political Thought in Byzantium, 1204-1330, Cambridge, 2007. Dj ebbar Ahmed, Une histoire de la science arabe, Παρίσι 2001. Droit Ger Poi (Επιμ.), Les Grecs, les Romains et nous. L’Anti quité est elle modernel, Παρίσι, 1991. Duby Georges, Le Moyen Age (987-1460), Παρίσι, 1987. Ducellier Alain, Byzance et le monde orthodoxe, Παρίσι, 2006. Ducellier Alain, Le drame de Byzance. Idéal et échec d’une société chrétienne, Παρίσι, 1976. Ducellier Alain, Michel Balard (επιμ), Constantinople 10541261. Tete de la chétieneté, proie des Latins, capitale Grecque, Παρίσι, 1996. Duroselle Jean-Baptiste, L’idée d’Europe dans l’histoire, Πα ρίσι, 1965.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 445 Dvornik F., Byzance Missions among the Slaves. S.S. Constantine-Cyril and Methodious, Rutgers Byzantine series, New Jersey 1970. Dvornik F., Les Slaves, Byzance et Rome au IXe siècle, Παρί σι, 1926. Dvornik F., The Idea of Apostolicity in Byzantium and the Legend of the Apostle Andrew, Cambridge, Mass., 1958. Dvornik F., The Slavs, their early history and civilization, Boστόνη, 1956 Dvornik F. The Slavs in European history and civilization, New Brunswick, 1963. Εσσελιγγ Δ.Κ.', Βυζάντιον και βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα, 1970. Mergiali Sophia, L’enseignement et les lettres pendant l’époque des Paleologues (1261-1453), Αθήνα 1996. Eva de Vries -Van der Velden, L’elite byzantine devant l’avance turque à l’époque de la guerre civille de 1341 à 1354, Amsterdam 1989. Febvre Lucien, L’Europe. Genèse d’une civilisation, Παρίσι, 1999. Frances Kianka, Demetrius Cydones (c. 13240c. 1397): Intel lectual and Diplomatic Relations between Byzantium and the Westin the Fourteenth Century, ΝέαΥόρκη, 1981. Garland Lynda, “Political Power and the Populace in Byz antium Prior to the Fourth Crusade”, Byzantinoslavica 53 (1992). Gamot Benoit, Le peuple au siècle des Lumières. Echec d’un dressage culturel, Παρίσι 1990. Geanakoplos Deno, “The Council of Florence (1438-1439) and the Problem of Union Between the Greek and Latin Churches,” Church History 24, no.4 (December 1955). Gelichi Sauro, «Flourishing places in North-Eastern Italy: towns and emporia between late antiquity and the Caro-
446 ГΕΩΡΠΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ lingian age», στο Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A'. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007, σελ. 77. επ. Γεωργιάδης - Αρνάκης, Γ, Οι πρώτοι Οθωμανοί. Συμβολή στο πρόβλημα
της πτώσεως του ελληνισμού της Μικρός Ασίας 1282-1387. Αθήνα, 1947. Gibbon Edward, The Foundation of the Ottoman Empire, Ox ford, 1916. Gill Joseph, The Council ofFlorence, Cambridge, 1959. Busley H., H.Glaser, W. Hug, Geschichtliche Weltkunde, t.2, Φραγκφούρτη, Βερολίνο Μόναχο, 1981 Goff Jacques 1
e, L’Europe est elle née au Moyen Age?, Παρί σι, 2003 (Jacques le Goff, H Ευρώπη γεννήθηκε το μεσαίωνα;, Αθήνα, 2006 Goff Jacques le, La civilisation de l Occident medieval, 1984. Goff Jacques le: «Η Ευρώπη δεν είναι γηραιό, είναι αρχαία» Συνέντευξη του Γάλλου Μεσαιωνολόγου στην Liberation
(αναδημοσίευση σε ελληνική μτφρ. στο Αντίφωνο: 18 August 2017). Goubert Paul, Byzance avant l’Islam. Tome II: Byzance et l’Occident sous les successeurs de Justinien. I. Byzance et les Francs. Παρίσι, 1956. Goubert Paul, S. J., Byzance avant l’Islam. T. II : IIByzance et l’Occident sous les
successeurs de Justinien; 2, Rome Byzance et Carthage, Παρίσι, 1965. Gouguenheim Sylvain, Aristote au mont Saint Michel. Les racines grecques de l’Europe chrétienne, Παρίσι,2008. Gouguenheim Sylvain, La gloire des Grecs: Sur certains apports culturels de Byzance à l’Europe Romane (Xe-début du XlIIe
siècle), Παρίσι, 2017 Grabar A., La peinture religieuse en Bulgarie (Album), Παρίσι 1928.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 447 Grégoire H., Le peuple de Constantinople, Byzantion, 11 (1936), σελ. 617-716. Grierson Philip, Byzantine Coinage, Dumbarton Oaks, Wash ington, 1999. Guerdan René, Byzance, Παρίσι, 1973. Guillará R., Recherches sur les intstitutinons byzantines, 2 τό μοι, Βερολίνο, Άμστερνταμ, 1967. Guillou André, La civilisation byzantine, Παρίσι, 1990 (ελλ. μτφ Ο Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα, 1996 Hampson Norman, Ο διαφωτισμός, Αθήνα, 1994. Harris Jonathan, Byzantioum and the Crusades, Λονδίνο, 2003 (Χάρις Τζόναθαν, To Βυζάντιο και οι σταυροφορίες, Αθήνα, 2004). Harris Jonathan, Greek emigres in the West, 1400-1520, Λονδίνο 1995. Harris Michael H, History ofLibraries in the Western World, 1995 Heers Jacques, L ’Occident aux XIVet XVsiècles. Aspects éco nomiques et sociaux. Παρίσι, 1963. Heers Jacques, La ville au Moyen Age en Occident, Παρίσι, 1990. Heller Michel, Histoire de la Russie et de son Empire, Paris, 1997. Hendy M., Studies in Byzantine Monetary Economy c. 3001450, Cambridge, New York, Melbourne 1985. Holmes Calherine - Judith Waring (εκδ.), Literacy, Education and Manuscript Transmission in Byzantium and Beyond, Leiden - Βοστώνη - Κολωνία 2002. Holmes Catherine, Basil II and the Governance of Empire (976-1025), Oxford 2005. Hommes et richesses dans l’Empire byzantin, 1: IVe-Vile siede (1989) και 2: VHIe-XVe siècle. (Επιμ. V. Kravari; J. Lefort; C.Momsson) Παρίσι, (1991).
448 Γεώργιος Κοντοπωργης Hoyland Robert, In God ’s Path. The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire, Oxford University Press, 2015. Hunger Herbert, Βυζαντινή λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμ ματεία των Βυζαντινών, τ. Β': Ιστοριογραφία, Φιλολογία, Ποίηση, Αθήνα 2001. Hunger Herbert, Ο
κόσμος του βυζαντινού βιβλίου. Γραφή και ανάγνωση στο Βυζάντιο, Αθήνα, 1995. Homo Léon, Les institutions politiques romaines. De la cité à l’État, Παρίσι, 1970. Ζακυνθηνός Δ., H άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως και η τουρκοκρατία, Αθήνα, 1954. Ζακυνθηνός Δ., Το Βυζάντιον από του 1071 μέχρι του 1453,
Αθήνα, 1972. Ζαμπέλιος Σπυρίδων, Βυζαντινοί Μελέται. Περί πηγών Νεο ελληνικής Εθνότητας από Η’ άχρι ľ εκατονταετηρίδας μ.Χ. (1857). Ζήση Θεόδωρου Ν., Γεννάδιος В ’ Σχολάριος. Βίος, Συγγράμ ματα, διδασκαλία, Θεσσαλονίκη, 1980 Ζώρας Γεώργιος Θ., Περί την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλε ως, Αθήνα 1959.
Η άλωση της πόλης, Ιστορικά Ελευθεροτυπίας, Αθήνα, 1994 Θεοδοσίου Σ., Μ. Δανέζης, Στα. χρόνια του Βυζαντίου. Οι θετικοί επιστήμονες, ιατροί, χρονολόγοι και αστρονόμοι, Αθήνα, 2010. Ιμβριώτη R, Η γυναίκα στο Βυζάντιο, Αθήνα, 1923. Iorga Nicolas, Byzance après Byzance, Παρίσι, 1992. Irigoin Jean,
«Notes sur la tradition juridique byzantine dans l’Italie Méridionale», στο Αφιέρωμα στον N. Σβορώνο, Ρέθυμνο, 1986, σελ. 163 επ. Jacob A., Culture grecque et manuscries en terre d’Otrante, στο Atti del Ille Congresso Internationale di Studi S alen imi e del lo Congresso Storico di Terra d’Otranto,
Lecce, 1980.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 449 Jacoby David, “Byzantine Maritime Trade, 1025-1118, in B. Flusin, H-C. Cheynet (Επιμ.), Autour du premier huma nisme Byzantin et des Cinq Etudes sur le XI siècle, Παρίσι 2017 Jeanselme E., L. Oeconomos, “Za Satire contre les Higoumenes Poeme attribué a Théodore Prodrom
», Byzantion, 1/1924. Jehel Georges, La mediterranee medievale de 350-1450, Πα ρίσι, 1992. Albert Jourein, L’Histoire: les hommes, les civilisations depuis les origines, Παρίσι, 1964 (ελ. μτφ. Ιστορία του ανθρώπου και των πολιτισμών, Αθήνα, 1966). Καλλιγάς Παύλος, “Μελέται βυζαντινής ιστορίας:
Αασκαρίδαι - Παλαιολόγοι. Από της πρώτης (1204) μέχρι της τελευταίας αλώσεως (1453)”, Αθήνα, 1997 Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Το Βυζαντινό κράτος, Θεσσαλο νίκη, 2001. Καραμπελιάς Γιώργος, 1204. Η διαμόρφωση του νεότερου ελ ληνισμού, Αθήνα, 2007. Καργάκος Σ., Η αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης,
Αθήνα, 2012. Κασσεσιάν Ιωσήφ Γρηγορίου, Πήραν την Πόλη .Αρμένικοι θρήνοι για την άλωση της Βασιλεύουσας, Αθήνα, 2010. Κατσαφάνας Δ, «Η επανάσταση των Ζηλωτών της Θεσσαλονίκης και το κίνημα των Πελοποννησίων κατά του Μανουήλ Καντακουζηνού Δεσπότη του Μυστρά», Βυζαντιναί Μελέται 7 (1996) 328-349.
Κόλια Δερμιτζάκη Αθηνά, Συνάντηση Ανατολής και Δύσης στα εδάφη της αυτοκρατορίας. Οι απόψεις των Βυζαντινών για τους σταυροφόρους, Αθήνα, 1994, σελ18 επ. 28 επ. Κόλιας Ταξιάρχης, Νικηφόρος B'Φωκάς (963-969). Ο στρα τηγός αυτοκράτωρ και το μεταρρυθμιστικό του έργο, Αθήνα, 1993.
450 Γεώργιος Κοντογιωργης Κουκουλές Φαίδων, Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός, 6 τόμοι (Αθήνα 1948-1955). Κόρου Αχιλλέως Α, Βησσαρίων ο Έλλην, Αθήνα, 1947. Κωνσταντέλος Δημήτριος Βυζαντινή φιλανθρωπία και κοινω νική πρόνοια, Αθήνα, 1986. Κωνσταντέλος Δημήτριος, Μαρτυρίες για την Ταυτότητα των
Βυζαντινών και των Ρωμιών σε Ελληνικές Πηγές, περιοδι κό ‘Πεμπτουσία’τεύχ. 7, 8, 9Δεκέμβριος2001 - Νοέμβριος 2002. Κωτούλα Ζωή, (επιμ.) Χίλια χρόνια Ελληνισμού Ρωσίας, Αθήνα, 1994: με συμβολές στα ζητήματα της τέχνης (Μ.Χατζηδάκης, «Σχέσεις Ρωσικής και Ελληνικής τέχνης», της οικονομίας και της
επικοινωνίας (Ν.Οικονομίδης, «Ρώσοι έμποροι και στρατιώτες στην Κωνσταντινούπολη»), του εκχριστιανισμού των Ρώσων και στις διεθνείς διαστά σεις του (Α.Ν. Σαχάροφ), των οικονομικών ανταλλαγών μεταξύ Βυζαντίου και Ρωσίας κατά τους 9-12 αιώνες). Κωτσιόπουλος Κωνσταντίνος Ζηλωτές, Το κίνημα των Ζηλω
τών στη Θεσσαλονίκη (1342-1349), Θεσσαλονίκη, 1997. Käegi Walter Emil, Byzantioum and the Decline of Rome, Princeton 1968. Kaegi Walter Emil, Byzantium and the Early Islamic Con quests, Cambridge University Press 1992. Kazhdan A.P., Ann Wharton Epstein, Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό. Κατά τον
11° και 12° αιώνα (Change in Byzan tine Culture in thw Eleventh and Twelth Cwnturies, Berke ley, 1985), Αθήνα, 1997. Kazhdan Alexander, “The Concepts of Freedom (eleutheria) and Slavery (duleia) in Byzantium”, στο Makdisi, G. Sourdel, D. - Sourdel-Thomine, J., (επιμ.), La notion de liberté au
Moyen Age: Islam, Byzance, Occident (Penn Paris - Dumbarton Oaks Colloquia, IV, Session des 12-15 octobre 1982, Paris
1985)
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 451 Kazhdan Alexander, Dumbarton Oaks Papers, Alexander Kazhdan, State, Feudal, and Private Economy in Byzantium The Dumbarton Oaks Papers (DOP), Voi. 47 (1993), σελ. 83-100). Kazhdan Alexander, “The Social Views of Michael Attaleiates,” in eadem, Studies on Byzantine
Literature of the Eleventh and Twelfth Centuries (1994): 23-86 Kerrou Mohamed (Επιμ.), Public et privé en Islam, Παρίσι, 2002. Kleinclausz Arthur, Charlemagne, Παρίσι, 1977. Kolbaba Tia M., The Byzantine Lists. Errors of the Latins, Σι κάγο, 2000. Köprülü Mehmed Fuad, Les origines de l’empire
ottoman, Παρίσι 1991. Krumbacher Karl, Ιστορία της βυζαντινής λογοτεχνίας, Αθήνα, 1955. Λάιου Αγγελική Ε., Κωστούλα Σκλαβενίτη (Επιμ.), Οικονομι κή ιστορία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2006. Λαϊου Θωμαδάκη Αγγελική, Η αγροτική κοινωνία στην ύστερη βυζαντινή εποχή, Αθήνα, 1987. Λεβενιώτης Γεώργιος Α., Η
πολιτική κατάρρευση του Βυζα ντίου στην Ανατολή. Το ανατολικό σύνορο και η κεντρική Μικρά Ασία κατά το В 'ήμισυ του 11ου αιώνα (διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη, 2007. Λεβενιώτης Γεώργιος Α., Η συνθήκη ειρήνης Ρωμανού Δ' Δι ογένη - Alp Arslan μετά τη μάχη του Μαντζικέρτ (τέλη Αυγούστου - αρχές
Σεπτεμβρίου 1017), Βυζαντιακά 27 (2009) 167-196. Λουγγής Τηλέμαχος, Η Βυζαντινή Κυριαρχία στην Ιταλία. Από το Θάνατο του Μ. Θεοδοσίου ως την Άλωση του Μπάρι 395-1071 μ.Χ., Αθήνα 1989. Λουγγής Τηλέμαχος, Η ιδεολογία της βυζαντινής ιστοριογρα φίας, Αθήνα, 1993. Λουγγής Τηλέμαχος., Το Βυζάντιο και το
νομικό καθεστώς
452 Γεώργιος Κοντοπωργης των γερμανικών κρατών της Αύσεως, Ιστορία του ελληνι κού έθνους, τ. Ζ, Αθήνα, 1978. Lacy o’ Leary D.D. De, Πώς πέρασε η ελληνική γνώση στους Αραβες, Αθήνα, 2010. Laiou Angeliki Ε., Cécile Morrisson, The Byzantine Economy, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2007
(Ελλ.μτφ Η Βυζαντινή οικονομία, Αθήνα, 2011). Laiou Angeliki, Constantinople and the Latins. The foreign policy of Andronicus 1Լ 1282-1328, Harvard University Press, Cambridge Mass 1972. Laiou Angeliki, D. Simon (επιμ.), Law and Society in Byzan tium: Ninth-Twelfth Centuries, έκδ. Washington D.C.
1994. Laiou Angeliki, Mottahedeh Roy Parviz, The Crusades from the perspective ofByzantium and the Muslim world, Wash ington D.C.2001. Laksimovic Ljubomir, The Byzantine Provincial Administra tion under the Palaiologoi, Amsterdam, 1988. Lane F.C., Venice, a Maritime Republic, Βαλτιμόρη, 1973.
Lavisse Ernest, Alfred Rambaud, L ’Europe féodale. Le croi sades, 1095-1270, Παρίσι 1893. Lefort Jacques, Cécile Morrisson, Jean Pierre Sodini (επιμ), Les villages dans l’Empire byzantin (IVe -XVe siècle), Πα ρίσι, 2006. Leib B., “Rome vue de Byzance au XI e siècle » Byzantion 3(1926), σελ.
233-240. Lemerle Paul, Essais sur le monde byzantin, Varioroum Remrints, Λονδίνο 1980. Lemerle Paul, Le gouvernement des philosophes, Cinq études sur leXle siècle byzantin, Παρίσι 1977. Lemerle Paul, Le monde de Byzance. Histoire et institutions, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1978. Lemerle Paul, Le
premier humanisme byzantin, Παρίσι, 1971. Lemerle Paul, The Agrarian History of Byzantium from the
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 453 Origins to the Twelfth Century. The Sources and Problems, Galway 1979. Levillain L., L’avènement de la dynastie carolingienne et les origines de l’État pontifical, Bibliothèque de l’École de Chartres, 94 (1933), 225 επ. Libera Alain de, La philosophie médiévale, Παρίσι
1993 Liebeschuetz J. H. W. G, “The End of The Ancient City”, in: John Rich (Ed.), The City in Late Antiquity (=LeicesterNottingham Studies in Ancient History 3), London-New York 1996, σελ. 1-49. Lopez R. S., Silk Industry in the Byzantine Empire. Speculum, A Journal of Medieval Studies XX/1945. Loud
G. A, The age of Robert Guiscard: Southern Italy and the Normans, Harlow 2000. Loud G. A., Byzantine Italy and the Normans, στο: Byzantium and the West: c. 850֊c. 1200. Proceedings of the XVIIIth Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford 1984. Luscombe David, Medieval Thought. A History of
Western Philosophy, Οξφόρδη, 1997. Luttwak Edward, The Grand Stratedy of Byzantine Empire, Harvard University Press, 2009. Luzzato G., Storia Economica di Venezia dall’XIalXVISec olo, Βενετία 1961. Μαλιγκούδης Φαίδων, Η Θεσσαλονίκη και ο κόσμος των Σλά βων, Θεσσαλονίκη, 1991. Μαυρομάτης Λεωνίδας,
Ο Καρδινάλιος Βησσαρίων και ο εκ συγχρονισμός της Πελοποννήσου Σύμμεικτα 9 В (1994). Μαυρομμάτης Λένος (Λεωνίδας), Βενετία και Αιγαίο, Αθήνα, 2005. Μεγιέντορφ Ιωάννη, Η βυζαντινή κληρονομιά στην ορθόδοξη εκκλησία, Αθήνα, 1990. Μιλιαράκης Αντώνιος, Ιστορία του βασιλείου της Νίκαιας και του
δεσποτάτου της Ηπείρου (1204-1261), Αθήνα, 1898.
454 Γεώργιος Κοντογιωργης Μίσιου Διονυσία, Δήμοι και δημοκρατία στο Βυζάντιο, στο Αφι έρωμα στον Νίκο Σβορώνο, Ρέθυμνο, τ. Α\, σελ. 66-67. Μιχαλόπουλος Χρήστος, Η λατινική αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης (1204-1261), Ξάνθη, 2007. Μπακογιάννης Χρήστος, Ιωάννης ΣΤΚαντακουζινός και Ισλάμ. Συμβολή
στην εκκλησιαστική γραμματεία του 14ου αιώνα, (Διπλωματική εργασία), Αθήνα, 2010. Μπακογιάννης Χρίστος, «Όψεις πολιτισμού στις επιστολές της αιχμαλωσίας του αγίου Γρηγορίου Παλαμά», Διπλωματική εργασία, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολ/Ιστ, Αθήνα 2010. Μπαλόγλου Χρήστος, Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνος,
Περί Πελοποννησιακών πραγμάτων, Αθήνα, 2002. Μπανταουί Χασάν, Διοικητική οργάνωση της Αιγύπτου μετά την Αραβική κατάκτηση. Ομοιότητες και διαφορές από το Βυζαντινό πρότυπο, Θεσσαλονίκη, 1989. Μπενάκης Λίνος, Χ.Π. Μπαλόγλου (επιμ), Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου αφιερωμένου στον Πλήθωνα και την εποχή
του με την συμπλήρωση 550 ετών από τον θάνατό του, Αθήνα, Μυστράς, 2002. Μπενάκης Λίνος, Εφημ. Ελευθεροτυπία, 21-12-2010 Μπούρκχαρτ Γιάκομπ, Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία, Αθήνα, 1997. Maalouf Amin, Les croisades vues par les Arabes, Παρίσι, 1983. Macrides Ruth, Kinship and Justice in
Byzantium, 11th- 15th Centuries, VR, Aldershot-Brookfield USA ֊ Singapore Sydney, 1999. Manent Pierre, Οι μεταμορφώσεις της πόλης. Δοκίμιο για τη δυναμική της Δύσης, Αθήνα, 2014. Mango Cyril, Βυζάντιο, Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, Αθήνα, 2013. Mantran Robert, L ’expansion musulmane, VII-ΧΙ siècle,
Πα ρίσι, 1991.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 455 Martin Jacqueline E., Cardinal Bessarion, Mystical Theology and Spiritual Union between East and West, (Thesis) Uni versity o f Manitoba, Winnipeg, Manitoba, 2000. Mavrommatis Leonidas, «Notes sur la grande propriété en Macédoine 1337/1338», Byzantion, Revue Internationale des Études Byzantines, Bruxelles, 1987, LVII, σελ. 74-92. McLees Nectaria, The Marvelous Life of Patriarch Sophronius I. His Company of Saints, and the Fall of Byzantine Jerusalem, Road to Emmaus. A Journal of Orthodox Faith and Culture, τομ.43,2010, σελ.47-67 McQueen W. В., Relations between the Normans and Byzan tium 1071-1112, Byzantion 56 (1986) 427-477. Menendez-Pidal R., «L Espagne et l ’introduction de la science arabes en Occident» La Table ronde, No. 144 decembre 1959, p. 41-61. Mergiali S., L’enseignement et les lettres pendant l’époque des Paléologues (1261-1453), Athènes 1996. Monfasani John, ‘Bessarion Scholasticus ’: A study of Cardi nal Bessarion ’s Latin Library, Turnhout, Βέλγιο,2011. Monfasani John, Byzantine Scholars in Renaissance Italy: Cardinal Bessarion and Other Emigrés, Variorum 1995 Monfasani John, George Amiroutzes. The Philosopher and his Tractates, Leuven, 2011. Monfasani John, George of Trabizond. A Biography and a Study of his Rhetoric and Logic, Leiden, 1976. Monfasani John, Collecta Trapezuntiana. Texts, Documents, and Bibliographies of George of Trabizond, Νέα Υόρκη, 1984. Morrisson Cécile (Επιμ), Ο Βυζαντινός Κόσμος. τ.Α., ΗΑνατο λική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (330-641), Αθήνα, 2007. Morrisson C.-J-R, Sodino (Επιμ.), Constantinople réelle et
imaginaire. Autour de l'uvre de Gilbert Dagron, Παρίσι 2018
456 Γεοργιος Κοντογιωργης Mosse Claude, Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός στο Διαφωτι σμό. Η επίδραση του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πο λιτισμού στο Γαλλικό Διαφωτισμό, Αθήνα, 1989. Muntz Ε., “Les Artistes byzantins dans l’Europe latine du Ve auXVe”, στο Revue de l’Art Chretien, IV serie,
4(1893). Νεράντζη Βαρμαή Βάσω, «Συντεχνίες εμπόρων στην Κωνσταντινούπολη τον 10° acovo.» στο Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. Τομές και συνέχειες στην ελληνιστική και ρω μαϊκή παράδοση, Αθήνα 1988, σελ. 353 επ. Νιάρχος Κωνσταντίνος, Η ελληνική φιλοσοφία κατά την Βυζα ντινήν της περίοδον, Αθήνα,
1996. Νικολαίδου Κυριανίδου Βάνα, Ο απόβλητος και ο θεοπρόβλητος. Πολιτική ανάγνωση της ακολουθίας του Σπανού, Αθήνα, 1999. Νικολαϊδου Κυριανίδου Βάνα, Ο πολιτικός κατά τον Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα, Αθήνα, 1992. Νικολάου Θεόδ., Αι περί πολιτείας και δικαίου ιδέαι του Γ. Πλήθωνος Γεμιστού,
Θεσσαλονίκη, 1989. Νικολάου Θεόδ., Πληθωνικά, Θεσσαλονίκη, 2004. Νικολάου Πατραγάς Κ., Αραβοϊσλαμικός κόσμος. Πηγαί ιδεο λογίας, ιστορίας, πολιτικής, πολιτισμού, Αθήνα 2016. Νικολάου Πατραγιάς Κ., Προλεγόμενα αραβοϊσλαμικού πολι τισμού, Αθήνα, 2016. Νιχωρίτης Κωνσταντίνος, Οι άγιοι Κύριλλος και
Μεθόδιος. Ο πνευματικός βίος και ο πολιτισμός των Σλάβων, Θεσσαλο νίκη, 2013. Νιχωρίτης Κωνσταντίνος, Οι επιδράσεις της πνευματικής πα ράδοσης του Αγίου Όρους στο βίο και στον πολιτισμό των Σλάβων, Θεσσαλονίκη, 2013. Νούρ Αλύ, Το Κοράνιον και το Βυζάντιον, Αθήναις 1970. Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου
Μαρία στην Ιστορία του ελληνι κού έθνους, της Εκδοτικής Αθηνών, τ. Η.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 457 Necipoglu Nevra, Byzantium between the Ottomans and the Latins, Politics and Society in the Late Empire, Κέμπριτζ 2009. Neithard Buist, J.Ph. Genet (Επιμ.), La ville, la bourgeoisie et la genèse de l’État moderne (XII-XVIII siècle), Παρίσι, 1988. Nemo Phlippe, Qu ’est ce
que l’Occident, Παρίσι 2004. Nicol Donald M. Ιωάννης Καντακουζηνός: Ο απρόθυμος αυτοκράτορας, 1295-1383 μ.Χ., Αθήνα, 2010. Nicol Donald, Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου 1261-1453, Αθήνα, 1996. Nicol Donald, Από την άλωση στην ανάκτηση της Κωνσταντι νουπόλεως, στην ΙΕΕ, τ. Θ, της Εκδοτικής
Αθηνών. Nicol Donald, Το δεσποτάτο της Ηπείρου 1267-1479, Αθήνα 1991. Norwich John Julius, A History of Venice, Νέα Υόρκη, 1989. Οικονομίδης Νίκος (επιμ) Το Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Οικονομίδης Νίκος, Ο ρόλος του βυζαντινού κράτους στην οι
κονομία, στο Οικονομική Ιστορία του Βυζαντίου, Από τον 7ο έως τον 15ο αιώνα, Αθήνα 2006 (ΟΙΒ'), τ. 3, σ. 141-252. Όλερ Κλάους, Η συνέχεια στην Ελληνική Φιλοσοφία από το τέλος της Αρχαιότητας ώς την πτώση της Βυζαντινής αυτο κρατορίας, Αθήναι, 2000. Obolensky Dimitri, Η βυζαντινή κοινοπολιτεία, τ.
A, Β. Η ανα τολική Ευρώπη, 500-1453, Θεσσαλονίκη 1991. Oikonomides Nicolas, Byzantium from the Ninth Century to the Fourth Crusade, Variorum, Λονδίνο, 1992 Oikonomides Nicolas, Fiscalité et exemption fiscale à By zance (IXe-XIe siècle), Αθήνα, 1996. Oikonomidès Nicolas, L’évolution de
l’organisation adminis trative de l’empire byzantin au Xle siècle (1025-1118), TM 6(1976) 125-152.
458 Γεώργιος Κοντοπωργης Ostrogorsky Georg, Pour l’histoire de la féodalité byzantine, Βρυξέλλες, 1954. Ostrogorsky George, “Byzantine Cities in the Early Middle Ages”, in: Dumbarton Oaks Papers 13, 1959, σελ. 47-66. Παναγιωτίδης Ιωάννης К. Η δέησις ενώπιον του αντοκράτορα στο βυζαντινό/ρωμαϊκό
δίκαιο (4°;-15ος αιώνας), Θεσσαλο νίκη, 2009 (διδακτ. δ/βή). Πανταζόπουλος Ν., Ρωμαϊκόν Δίκαιον εν διαλεκτική συναρτή σει προς το Ελληνικόν, Αθήνα, 1974-1979. Παπαθανασίου Φώτης, «Ο Ιωάννης Δούκας Βατάτζης και η αυτοκρατορία της Νίκαιας», στο περιοδικό Ιστορία, Ιού νιος 1991. Παπαϊωάννου Κώστα,
Βυζαντινή καί Ρώσικη Ζωγραφική, Αθήνα, 2007. Παπαρηγόπουλος Κωνσταντίνος - Καρολίδης Π., Ιστορία του ελληνικού έθνους, 5η έκδοση, Αθήνα 1925. Παπαρρήγα Αρτεμιάδη Λυδία, «Ανεκπλήρωτες ‘επαγγελίαι ’ προς τις πόλεις. Συμβολή στη μελέτη της νομικής τους αντι μετώπισης κατά τη ρωμαίοβυζαντινή περίοδο»,
Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της ιστορίας του ελληνικού δικαίου, 40, 2007, σελ. 85-126. Παπασωτηρίου Χαράλαμπος, Βυζαντινή υψηλή στρατηγική (6ος-11ος αιώνας), Αθήνα, 2000. Παπουτσάκη Νεφέλη, Μικρή εισαγωγή στα ισλαμικά γράμμα τα, Αθήνα 2007. Πασπάτης Α.Γ., Βυζαντιναί μελέται. Τοπογραφικαί και
ιστορικαί, Κωνσταντινούπολη, 1877 Πιρέν Ανρί, Οι πόλεις του Μεσαίωνα, Αθήνα, 2003. Πολατώφ Χρ., Αλέξιος Μακρεμβολίτης ο βίος και το έργο του, Αθήναι 1989σ Προκοπίου Ελένης, Το πρόσωπο ως υποκείμενο δικαίου στο έργο του Θωμά Ακινάτη, Αθήνα, 2013. Parisot V., Cantacuzène, homme d’Etat et historien,
Paris 1845.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 459 Patlagean Evelyne, Figure du pouvoir (IX-XII siècle), Spolète, 2001 (ειδικότερα στον ‘Avant propos : Byzance, une his toire confisqué’, σελ. 1-20). Patlagean Evelyne, Un Moyen Age Grec. Byzance IX-XV siècles, Παρίσι, 2007 (και στην πρόσφατη ελληνική μτφ, Εβελύν
Πατλαζάν, Ο ελληνικός Μεσαίωνας. Βυζάντιο 9-15 αιώνας), Αθήνα 2014. Pacchio R., Slavia Orthodoxa. Literature and Language (Rus sian) 2018 Petit Dutaillis Charles, La monarchie féodale en France et en Angleterre (X-XJIIsiècle), Παρίσι, 1971. Petit Dutaillis Charles, Les communesfrançaises. Caractère
et évolution des origines (XI) au XVIII siècle, Παρίσι, 1947. Pirenne Henri (1862 -1935). Mahomet et Charlemagne, Παρί σι, 1992 (πρώτη έκδοση Βρυξέλλες 1937). Pirenne Henri, ‘Mohammed et Charlemagne». Revue belge de philologie et d’histoire, I (1922). Pirenne Henri, Lyon Bryce, Steuer Heiko,
Gabrieli Francesco, Guillou André, La naissance de l’Europe, Βρυξέλλες, 1987 Pitsakis Constantin, «L’empereur romain d’Orient: un laïc», Kanon, 15, 1999, σελ. 196-221. Pochitonov, E., “Théodore-Pierre Asène ou Theodore MancaphasT', Byzantinoslavica 42 (1981). Queller, Donald E. The Latin Conquest of
Constantinople, ΝέαΥόρκη, 1971. Ράνσιμαν Στήβεν, Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα 1969. Ράνσιμαν Στήβεν, Η άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα, 1979 (Steven Runciman, The fall of Constantino ple, Camdridge, 1965). Ράνσιμαν Στήβεν, Η Βυζαντινή θεοκρατία, Αθήνα, 1982. Ράνσιμαν Στήβεν, Η Μεγάλη Εκκλησία
εν αιχμαλωσία, Αθήνα, 1979.
460 Γεώργιος Κοντοπωργης Ράνσιμαν Στήβεν, Η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση, Αθήνα, 1970. Ράνσιμαν Στήβεν, Μυστράς, Αθήνα, 1986. Ralph Johannes Lilie, Byzantium and the Crusader States, 1096-1204, Oxford, 1993. Ramsay Mac Mullen, Le Déclin de Rome et la corruption du pouvoir, Παρίσι, 1991. Richard
J., Histoire des croisades, Παρίσι 1996. Riley-Smith J., The first crusade and the idea of crusading, Λονδίνο 1986. Rosenthal Franz, The Classical Heritage in Islam, London and New York, 1992. Rougemont Denis de. 28 siècles d’Europe, Παρίσι, 1961. Runciman Steven, Ιστορία των σταυροφοριών, τ. 1-3,
Αθήνα 1977-1979. Σαββίδης Αλέξης, Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Αωδεκάνησα και τη Μικρά Ασία, 1189-1240 μ.Χ. : Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπο γραφίας και τοπογραφίας την εποχή των Αγγέλων, των Αασκαρίδων της Νίκαιας και των Μεγαλοκομνηνών του Πό ντου, Αθήνα
1987. Σαββίδης Αλέξης, Βυζάντιο, Μεσαιωνικός κόσμος, Ισλάμ, Αθήνα, 2008. Σβορώνος Νίκος, «Παρατηρήσεις για τη συμβολή του Βυ ζαντίου στην πνευματική εξέλιξη της δυτικής Ευρώπης: η περίπτωση του Ιωάννου Δαμασκηνού», Βυζάντιο και Ευρώπη, Πρακτικά A διεθνούς βυζαντολογικού αυνεδρίου, Αθήνα, 1987, σελ.
115-152. Σβορώνος Νίκος, «Το νέο φορολογικό σύστημα», στην Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τ. Η, Αθήνα 1977 σελ. 187-197. Σβορώνος Νίκος, Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας και ιστορι ογραφίας, Αθήνα, 1999. Σβορώνος Νίκος, Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, Αθήνα 1976.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 461 Σβορώνος Νίκος, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.θ. Σπανδάγου-Ρ Β. Σπανδάγου-Δ. Τραυλού, Οι θετικοί επιστή μονες της βυζαντινής εποχής, Αθήνα, 2011. Σταύρου Χρυσάνθη, Η διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας σε μια κρίσιμη περίοδο: Μιχαήλ Z'Δούκας
και η εποχή του (1071-1078), (Διδακτορική Διατριβή) Θεσσαλονίκη, 2016. Στείρη Γεωργίου, Η παράδοση της Αναγέννησης. Βυζαντινή και Δυτική φιλοσοφία στον 15° αιώνα, Αθήνα, 2016. Συγκέλλου Ευστρατία, Στρατός και κοινωνία στο ύστερο Βυζά ντιο: το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνα,
στο Βυζαντινά Σύμμεικτα, 24 (2014) 263-291. Said Edward W., Οριανταλισμός, Αθήνα, 1996. Schlumberger Gustave, Βασίλειος В ' Βουλγαροκτόνος, Αθήνα, 1999. Schlumberger Gustave, Ιωάννης Τσιμισκής, Αθήνα, 1999. Sergey Fedorovich Dezhnyuk, Council of Florence: The unrealized Union, Tulsa, 2015. Ševčenko
L, Society and Intellectual Life in Late Byzantium, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1984. Shepard Jonathan (Ed), The Cambridge History of the Byzan tine Empire, 500-1492, Cambridge University Press, 2008 Setton K.M, M.W.Baldwin (Επιμ), A history of the crusades, τ. I-II, Philadelphia 1962. Simpson
Alicia (Επιμ.), Byzantium 1180-1204: The Sad Quar ter of a Century? Αθήνα 2015 Smail R. C., Crusading Warfare, 1097-1193, Cambrdge, 1995. Sophoulis Panos, Byzantium and Bulgaria, 775-881, Leiden 2013. Soyter G., «L ’art et l’industrie d’art de l’Allemagne du Moyen age ont-ils subi l’influence de
Byzance?», Revue d’Etudes Byzantines, VIII/1950, 143-148. Svoronos Nicolas, Etudes sur l’organisation
intérieure, la
462 Γεώργιος Κοντογιωργης société et l’économie de l’Empire byzantin, Variorum Re prints, Λονδίνο, 1974. Svoronos Nicolas, Les Nouvelles des empereurs Macédoniens, concernant la terre et les stratiotes (Éd. P.Gounaridis), Αθήνα, 1994. Svoronos Nicolas, Recherches sur la tradition juridique à
Byzance: la Synopsis Majior des Basiliques et ses appen dices, Bibliothèque Byzantine, publié sous la direction de Paul Lemerle, Études, 4, Παρίσι, 1964. Svoronos Nicolas, Recherches sur le cadastre byzantin et la fiscalité aux Xle et Xlle siècles: le cadastre de Thèbes, BCH83, 1959. Τατάκης B.N.,
H βυζαντινή φιλοσοφία, Αθήνα, 1977. Τούντα Ε., Το δυτικό sacrum imperium και η βυζαντινή αυ τοκρατορία: ιδεολογικές τριβές και αλληλεπιδράσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή του 12ου αιώνα (1135-1177), Αθήνα 2008. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Παρανομίες των δυνατών και οργά νων του δημοσίου σε βυζαντινά
νομικά κείμενα και η συμβο λή της εκκλησίας στην εξυγείανση της δικαιοσύνης και στην πάταξη της διαφθοράς», Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα, 72/1997. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Περί της αρχής ‘έγκλημα δεν υπάρ χει ουδέ ποινή επιβάλλεται άνευ νόμου. Βυζάντιο, Τουρ κοκρατία, Μετεπαναστατικοί χρόνοι»,
Επετηρίς Κέντρου Ερεύνης της ιστορίας του ελληνικού δικαίου, Ακαδημίας Αθηνών, 38/2004. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Περί της συλλογικής ευθύνης σε βυ ζαντινά και μεταβυζαντινά νομικά ιδίως κείμενα», Πρακτι κά Ακαδημίας Αθηνών, 2007. Τριαντάρη Μαρά Σωτηρία, Η έννοια του κάλλους στο Διονύ σιο Αρεοπαγήτη.
Θεωρητική προσέγγιση της βυζαντινής τέ χνης, Αθήνα, 2002.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 463 Τριαντάρη-Μαρά Σωτηρία, Οι πολιτικές αντιλήψεις των Βυζα ντινών διανοητών από το 10° έως τον 13° αιώνα μ.Χ. Θεσ σαλονίκη 2002. Τσάγγας Νίκος, Μαντζικέρτ. Η αρχή του τέλους του μεσαιωνι κού ελληνισμού, Αθήνα, 1997 Τσιόπας Ζήσης Η Βυζαντινή Πελοπόννησος υπό τους
Παλαιολόγους. Η πολιτική ιστορία του δεσποτάτου του Μορέως την περίοδο 1382-1448. (Μεταπτ. Δι/βή, ΑΠ. Θεσσαλονίκης, 2008). Thieret F., “La Romanie Vénitienne au Moyen Age. Le déve loppement et l’exploitation du Domaine colonial Vénitien (XII-XV siècle), Ecole Française d’Athènes et de Rome, 193,
Παρίσι, 1959. Thual Francois, H κληρονομιά του Βυζαντίου. Γεωπολιτική της ορθοδοξίας, Αθήνα, 1999. Toynbee Arnold, Σπουδή της ιστορίας, Αθήνα 1962 (A Study ofHistory Οξφόρδη, 1961). Treadgold Warren, A History of the Byzantine State and Soci ety, Stanford University Press, 1999 Ullmann Walter,
Medieval Political Thougth, Λονδίνο, 1970. Upsher-Smith R., Nobelissimus and warleader: The oppor tunity and the necessity behind Robert Guiscard s Balkan expeditions, Byzantion 70/2 (2000) 507-526. Van Houts E. M. C., Normandy and Byzantium in the eleventh century, Byzantion 55/2 (1985) 544-559
Vasiliev A.A., Byzance et les Arabes, Bruxelles, 1950. Vast Flenri, Le cardinal Bessarion (1403-1472), Etude sur la chrétienté et la renaissance, vers le milieu du XVe siècle, Παρίσι, 1878. Vetochnikov Konstantinos, Le pouvoir de l’empereur byzantin sur l’Eglise Russe (D’après les actes patriarcaux)
in Chr. Gastgeber, Falko Daim, Byzantium Bridge between West and Est, Vienna (2012) 2015
464 Γεώργιος Κοντογιωργης Veyne Paul, L’Empire Gréco-Romain, Παρίσι,2005 Vodoíf Vladimir, Naissance de la chretieneté russe, Παρίσι, 1988. Vryonis Speros, Byzantine Δημοκρατία and the Guilds in the eleventh Century, Dumbarton Oaks Papers, 17 (1963). Vryonis Sp. (Επιμ.), The Greeks and the Sea, New
Rochelle NY, 1993 Vryonis, Speros. The Byzantine Legacy in the Formal Culture of the Balkan Peoples, στο συλλογικό έργο The Byzantine Tradition after the Fall of Constantinople, John J. Yiannias, έκδ. (Charlottesville and London 1992). Φειδάς Βλάσιος, Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήνα, 1994. Φειδάς
Βλάσιος, Ο Ιερός Φώτιος και η εκκλησία της Ρωσίας, Αθήνα, 1988. Φειδάς Βλάσιος, Επίτομος εκκλησιαστική ιστορία της Ρωσίας, Αθήνα 1967 Χάλκου Μ. Δ., «Η ελληνική μαθηματική εγκυκλοπαίδεια των Βυζαντινών», Βυζαντινά 27 (2007), 91-128. Χάλκου Μ. Δ., Το μαθηματικό περιεχόμενο του Codex Vïndobonensis
Phil. Graecus 65 (φφ. 11-126). Εισαγωγή, έκδοση και σχόλια, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, 2006. Χάλκου Μαρία (επιμ.), Ανωνύμου, Αριθμητική, [Το Μαθημα τικό περιεχόμενο του Codex Vindobonensis phil. Graecus 65 (φφ. 11α- 126α), Εισαγωγή, Έκδοση και Σχόλια], Κέ ντρο Βυζαντινών Ερευνών(ΚΒΕ)
Αριστοτελείου Πανεπι στημίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2006. Χάλκου Μαρία, «Στοιχεία εξέλιξης της Μαθηματικής Παιδείας και της ορολογίας των Ελληνικών επιστημονικών κειμένων κατά τους Βυζαντινούς χρόνους έως και τον 18ον αιώνα», Πάπυροι, 3/2014, (Επιστημονική έκδοση της Ακαδημίας Θεσμών και
πολιτισμού).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 465 Χρήστου Κωνσταντίνος, Ο «Βασιλικός Ανδριάς» του Νικηφό ρου Βλεμμύδη, Συμβολή στην πολιτική θεωρία των Βυζαντι νών, Θεσσαλονίκη, 1996. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, «Πολιτειακά όργανα και κρά τος δικαίου στη βυζαντινή αυτοκρατορία», στο Αφιέρωμα στον Ν. Σβορώνο,
Ρέθυμνο, 1986, τ.Α' σελ. 187. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, «Τα βυζαντινά δικαστήρια κατά τους αιώνες Ι-ΙΑ», Δίπτυχα, Εταιρίας Βυζαντινών και μεταβυζαντινών Μελετών, 4 (1986-87), σελ. 164-177. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, Βυζαντινή Ιστορία, τ. A', B', Αθήνα, 1975. Χρυσός Ευάγγελος (επιμ), Η
αυτοκρατορία σε κρίση (;). Το Βυζάντιο τον 11° αιώνα (1025-1081), Εθνικό Ίδρυμα Ερευ νών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Αθήνα 2003. Χρυσός Ευάγγελος (επιμ), Το Βυζάντιο ως οικουμένη, Αθήνα, 2005. Walzer Richard, “Arabic transmission of Greek thought to Medieval Europe” dans Billetin of the John
Rylands Li brary, 29, 1945-1946, σελ. 160-183. Wells Colin, Σαλπάροντας για το Βυζάντιο. Πώς μια χαμένη αυτοκρατορία διαμόρφωσε τον κόσμο, Αθήνα, 2006, Whitby Μ. (επιμ), Byzantium and the crusades: The nonGreek sources, Oxford 2006. Wilson N.G., Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση, Αθήνα, 1992. Wittek
R, The Rise of the Ottoman Empire, Λονδίνο 1938. Wolska-Conus Wanda, Les écoles de Psellos et de Xiphilin sous Constantin IXMonomaque, TM6 (1976), 223-243. Wolska-Conus Wanda,, L’école de droit et l’enseignement du droit à Byzance au Xle siècle, ΤΜΊ (1979), 13-97 Zachariadou Elizabeth A., Romania
and the Turks (c.1300C.1500), Variorum Reprints, Λονδίνο, 1985. Zakythinos D., La conquête de Constantinople en 1204,
Ve nise et le partage de l’Empire Byzantin, Venezia dalla Eri-
466 Γεώργιος Κοντοπωργης ma Crociata alla Conquista de Costantinopoli del 1204, [Firenze], Sansoni, [1965], σελ. 137-155 Zakythinos D., La Prise de Constantinople et la fin du Moyen Age, L’Hellénisme Contemporain, 1453-1953. Le cinqcentième anniversaire de la Prise de Constantinople, Athènes 29 mai
1953, σελ. 69-83. Zakythinos D., Le Despoiat grec de Moréé. I. Histoire poli tique, IL Vie et institutions. Édition revue et augmentée par Chryssa Maltézou, London, Variorum, 1975, 2 τόμοι. Zinoviev Alexandre, L Occidentisme. Essai sur le triomphe d’une idéologie, Παρίσι, 1995. Г Κοντογιώργης Г.,
«То Βυζάντιο ως παράμετρος του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η δυτικοευρωπαϊκή μετάβαση στον ανθρωποκεντρισμό», στο E.Motos Guirao-M.Morfakidis Filaktos (Επιμ.), Constantinopla. 550 anos de su caída, Γρενάδα, 2006, τ. A, σελ. 13-34. Κοντογιώργη Γ., Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Αθήνα,2011
Κοντογιώργη Γ., Έθνος και ‘εκσυγχρονιστική’ νεοτερικότητα (β' έκδοση), Αθήνα, 2018. Κοντογιώργης Γ., «Οι πραγματολογικές προϋποθέσεις για τη μετακένωση της ελληνικής γραμματείας στη δυτική Ευρώπη», Δημ. Κούτρας (επιμ.) Αθήνα και Εσπερία, Αθήνα, 2001, σελ. 109-124. Κοντογιώργης Γ., «Σχετικά με το
τέλος της αρχαιότητας», Πρακτικά Ε' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπου δών με θέμα «Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτε χνία», Θεσσαλονίκη, 2014 (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελ ληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ)).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 467 Κοντογιώργης Γ.։ «Το ζήτημα της ‘ελληνικής συνέχειας’και ο λευκάδιος πνευματικός κόσμος. Η περίπτωση ιδίως του Σπυ ρίδωνος Ζαμπέλιου», στο Ι'Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Τα πρακτικά, τ. 1, Κέρκυρα (2014) 2015, σελ. 431-448. Κοντογιώργης Γιώργος, Η ελληνική δημοκρατία του
Ρήγα Βελεστινλή, Αθήνα, 2008 Κοντογιώργης Γιώργος, «Ο Ρήγας και η ελληνική κοσμοπολιτειακή δημοκρατία της οικουμένης απέναντι στην πρωτο ανθρωποκεντρική νεοτερικότητα», Πρακτικά ΣΤ' Διεθνούς Συνεδρίου «Φεραί, Βελεστίνο, Ρήγας» (Επιμ. Δημήτρης Καραμπερόπουλος), Βελεστίνο, 6/2012 Κοντογιώργης
Γιώργος, «Ο Ρήγας, η νεοτερικότητα και το μέ τρο της προόδου», Συνέδριο Ρήγας Φεραίος, Ιωάννης Καποδίστριας, Φρανσίσκο ντε Μιράντα, Θεσσαλονίκη, Ακα δημία Θεσμών και πολιτισμού, 2016 Κοντογιώργης Γ, «Το ελληνικό κοσμοσύστημα στην ύστερη οικουμένη. Τα κοινά της οθωμανοκρατίας», στο J. Alonso
Aldama, C.Garcia Roman, I.Mamolar Sanchez (eds.), Homenaje a la professora Olga Ornatos, Universidade del Pais Vasco, 2007, σελ. 457-473. Κοντογιώργης Γ, Γνώση και Μέθοδος, 29 ερωτήματα για την κοσμοσυστημική γνωσιολογία, Εκδόσεις Παρουσία, Αθήνα, 2017. Κοντογιώργης Γ, Η δημοκρατία ως ελευθερία.
Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γιώργος,, Κομματοκρατία και δυναστικό κρά τος. Μια ερμηνεία του ελληνικού αδιεξόδου Αθήνα, 2012 Κοντογιώργης Γ, Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος. Δύο αιώ νες αντιμαχίας, 1821-2021. Εκδόσεις Ποιότητα, 2021 Contogeorgis George,
«Religion et politique dans le monde hellène. Le paradigme grec et les églises ‘occidentales ’ et ‘slaves ’», in
Revue de science politique Pôle Sud, 17/2002.
468 Γεώργιος Κοντογιωργης Contogeorgis G., L’Europe et le monde. Civilisation et plura lisme culturel, Παρίσι, 2011. Contogeorgis George, Histoire de la Grèce, Παρίσι, 1992 Contogeorgis George, «La nation comme concept. La nation de l’Etatface à la nation de la société des citoyens». Revue Eurolimes, 14/2012, σελ. 36-51. Contogeorgis George, New World Order. A clash by Religius Pretext, in God and Religion, 1/1999 (γαλλ. Du Nouvel Ordre International. Samuel Huntington et “le Choc des civilisations”: “Civilisation religieuse” ou cosmosystème? Pole Sud 14/2001; και στο Revista de Historia das Ideias, au Portugal (Coimbra), 2003
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ A Άβαροι 183 Αβερρόης 242 Αβικέννας 239 Άβυδος 58, 325 Άγγελοι 73,75, 129, 132 Άγγελος, Αλέξιος Γ' 72, 75, 132 Άγγελος Αλέξιος Δ' 75 Άγγελος Ισαάκιος Β' 72,131 Αγγλία/Βρετανία 114, 224, 267, 271,295 Αγία Σοφία/Ναός της Σοφίας 78, 82 Άγιος Βιτάλιος 224 Άγκυρα 192 Αγορά του Κωνσταντίνου 77 Αδελάίδα 285 Άδης 337 Αδριανούπολη 138, 175, 342, 343 Αθηναϊκή πολιτεία 101, 155 Αθηνάς, χάλκινο άγαλμα της θεάς 77 Αιγαίο 51,91,205,227 Αιθΐοπες/Αιθιοπία 229,251 Αίμος 184 Ακινάτης Θωμάς 294, 307 Ακροπολίτης Γεώργιος 75, 76, 95, 194 Αλβανοί της Πελοποννήσου 344 Αλεξάνδρεια 85, 229, 237, 241 Αλέξανδρος ο Μέγας 48, 114, 140, 148, 188, 191 Αλ Μαμούν 236, 238, 241, 325 Αμάλφι 58 Αντιόχεια 85 Αντιόχεια του Μενάνδρου 342 Αντώνιος, πατριάρχης Κωνστα ντινουπόλεως 198 Απόκαυκος Αλέξιος 135 ΑπόκαυκοςΙωάννης 142,343 Αραβες 17,21,24,25,26,46,47, 48, 54, 85, 114,116, 118, 183, 184, 218, 220, 227, 229, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 252, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 284, 290, 300, 301, 302, 303, 304, 312, 327, 380, 381,390,393,397 Αραγονέζοι 345 Άργος 345 Αριστοτέλης 237, 238, 294, 295, 303, 309 Αρμένιοι 131, 184 469
470 ΑρπΑσλάν 44, 337 Αρχιμήδης 237 Ασάν Ιωάννης В ' 88,98,343 Ατταλειάτης Μιχαήλ 43, 187, 188, 335,336, 338 Αττική 53 Αυξουμίτες Ινδοί 229 Αυστρία 21 Αφροασιατική ενδοχώρα 45, 46, 113, 114, 247, 251 Αχαΐας, πριγκιπάτο της 91, 344 В Βαγδάτη 236,241,244,325 Βαράγγοι 326 Βάρδας Σκληρός 324, 325 Βάρδας
Φωκάς 324, 325 Βασίλειος (αξιωματούχος) 324, 325 Βασίλειος A', ρήγας Μοσχοβίου 198 Βασίλειος Β' 58, 62, 185, 186, 187, 271, 286, 287, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 330, 331, 412 Βασιλεύουσα/Βασιλίδα πόλη 16, 24, 33, 35, 44, 55, 57, 60, 63, 65, 70, 71, 82, 83, 94, 100, 108, 129, 133, 142, 173, 176,
182, 183, 184, 188, 190, 200, 204, 209, 320, 349, 351, 359, 412,422 Βατάτζης Βασίλειος 131 Βατάτζης Ιωάννης Δούκας 87, 88, 89, 92, 93, 98, 99, 192, 195, 342 Βέδας (Bédé) 271 Γεώργιος Κοντογιωργης Βενετία /Βενετοί 49, 50, 51, 52, 55,56,57,58,59,73,91,205, 227, 286, 287, 297, 303, 345, 376, 377
Βενετικές κτήσεις 91,344 Βενετική πολιτεία 287,298 Βενετικός στόλος 55, 58 Βενιαμίν Ιουδαίος 82 Βησσαρίων 110, 155, 156, 178, 193, 195, 196, 198, 200, 297, 346, 347, 350 Βιθυνία 43, 130, 132, 135, 136, 139 Βιλλεαρδουίνος Γοδεφρείδος 76, 77,81 Βλαδίμηρος A ' Κίεβου 62,253, 254, 260 Βοκάκιος 294
Βόρειος Αφρική 232,233 Βοτανειάτης Νικηφόρος Γ' 186, 187, 188 Βούλγαροι/ Βούλγαροι του Ασάν 20, 42, 46, 69, 98, 117, 142, 184, 231,256, 323,324, 325 Βρυέννιος Ιωσήφ 110, 137, 196, 201, 348 Βρυέννιος Νικηφόρος 43,137 Βυζαντινή κοσμόπολη 16, 17, 35, 36, 37, 38,41,42, 46, 48, 49, 51, 53, 54, 55, 56,
57, 59, 61, 64, 71, 73, 76, 79, 82, 83, 86, 89, 95, 99, 103, 104, 105, 115, 117, 120, 121, 122, 124, 127, 167,
179, 185, 207, 211, 212,218, 221,226, 232, 233, 244, 246, 247, 249, 251, 252, 269, 273, 274, 283, 289, 323, 343, 347, 358, 361, 362, 364,
471 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 368, 369, 372, 373, 376, 380, 385, 389, 403, 406, 411, 420, 422 Г ΓαβαλάςΛέων 342 Γαλαξίδι 345 Γαληνός 237,238 Γαλλία/Γαλλικές ακτές 58,223, 267, 270, 295 Γενουάτες/Γένοβα 58, 59, 107, 204 Γερμανία/ Γερμανικές χώρες / Γερμανοί/ Γερμανικές χανσε νικές πόλεις 21, 47, 51,
73, 87, 104, 224, 262, 267, 270, 271, 285, 286, 287, 288, 291, 297, 303, 327, 346, 373 Γότθοι 85 Γραικοί/Ελληνες 21, 36, 57, 77, 83, 87, 88, 90, 125, 128, 130, 137, 146, 151, 155, 156, 163, 172, 177, 193, 194, 195, 198, 200, 204, 218, 223, 227, 229, 235, 237, 242, 249, 252, 258, 259, 268, 295, 297,
298, 301, 346, 377, 389, 401, 404, 410, 423,424 Γρήγορός Νικηφόρος 68, 93, 107, 136, 139, 140, 141, 142, 146 Γρηγόριος Α' πάπας 50 Γρηγόριος Θ ' πάπας 194 Δ Δαμιανός βασιλέας 229 Δεσποτεία κρατική 17, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 34, 36, 37, 38, 51, 59, 67, 68, 72, 81, 86, 95, 96, 97, 113, 121, 123, 124,
171, 173, 193, 197, 210, 211, 212, 213, 218, 219, 233, 256, 262, 263, 264, 265, 272, 273, 274, 275, 283, 306, 307, 309, 310, 341, 350, 356, 357, 358, 360, 363, 365, 369, 370, 373, 374, 375, 381, 386, 388, 389, 391, 396, 399, 400, 407, 408, 425, 427,428 Διόφαντος γεωμέτρης 237 Δομέστικος της Ανατολής
324 Δούκας Μιχαήλ, Ιστορικός 202, 204, 209 Δούκας Ανδρόνικος 43 Δούκας Θεόδωρος 342, 343 Δούκας Ιωάννης 43 Δούκας Κωνσταντίνος 328 Δούκας Μιχαήλ Ζ' 43, 44, 186, 187 Δούναβης 117,183, 184, 326 Δυρράχιο 53, 92, 323 Ε Εγίρα 233 Εκκλησία Ελληνική 15, 42, 47, 71, 74, 84, 108, 126, 143, 160, 194, 196,
197, 198, 200, 252, 256, 258, 270, 273, 274, 273, 279, 309, 348, 349, 350, 353,354,361,379, 423,424
Εκκλησία: Λατινική, παπική 25, 34, 36, 40, 48, 50, 67, 69, 71, 81, 109, 110, 123, 177, 178, 193, 194, 200, 218, 220, 245,
472 256, 262, 268, 269, 273, 274, 275, 285, 298, 302, 311, 350, 415 Εκκλησία της Ρωσίας 253, 254, 260 Ελβετία 267 Έλληνες Βυζαντινοί 16,134 Έλληνες προχριστιανοί 77 Ελληνική χερσόνησος/Βαλκανική 20, 33, 35, 37, 39, 42, 44, 53,55, 58, 117,183,251,262, 276, 326, 342 Ελλήσποντος 131, 134, 148 Έρασμος
295, 297 Ερμόλαος Βάρβαρο 297 Ερμώνυμος Γεώργιος 297 Έρουλοι (Γερμανοσκανδιναβικό φύλο) 72, 85, 225 Εσπερία/Δύση/Δυτική Ευρώπη 17, 21, 22, 23, 24, 26, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42,44, 48,51,53, 54, 59, 60, 61, 64, 65, 67, 68, 69, 72, 73, 80, 81, 82, 84, 85, 86, 87, 89, 95, 97, 103,
105, 106, 107, 108, 110, 111, 112, 114, 121, 128, 146, 150, 156, 165, 171, 177, 179, 185, 190, 193, 194, 196, 199, 201, 207, 210, 211, 212, 218, 219, 220, 223, 226, 227, 230, 231, 236, 239, 243, 245, 247, 248, 252, 256, 259, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 272, 273, 274, 275, 276,
277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 287, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, Γεώργιος Κοντογιωργής 300, 301, 302, 303, 304, 305, 309, 310, 311, 312, 322, 350, 351, 356, 362, 363, 364, 368, 373, 374, 375, 377, 378, 380, 381, 384, 386, 387, 388, 392, 393, 396, 399, 400,
405, 406, 407, 408, 409, 410, 416, 419, 420, 421,422,425,426, 428 Ευγενικός Μάρκος 179,196,200 Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα 43 Ευκλείδης 237,238 Ευστάθιος Θεσσαλονίκης 54, 346 Έφεσος 131, 157 Ζ Ζηλωτές 145,146, 147, 148, 155 Ζωναράς Ιωάννης 105, 109, 182, 326, 333, 339, 341 Η Ήπειρος Ηπείρου Δεσποτάτο
της 87, 91, 94, 98, 166, 174, 192, 342, 343 Ηράκλεια του Πόντου 342 Ηράκλειος 183,323 Θ Θεμιστοκλής 341
Θεοδώρα, βασίλισσα 333 Λάσκαρης Θεόδωρος Α' 92, 93, 132, 341,342 Λάσκαρης Θεόδωρος В ' 92,133, 344 Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας/ή Θεόδωρος Άγγελος 342, 343 Θεόδωρος της Ταρσού, επίσκο πος Υόρκης 271
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Θεοφάνης Ομολογητής 229, 340 Θεοφανώ, σύζυγος Όθωνα В 285, 286, 327 Θεοφανώ, σύζυγος Ρωμανού Β, επίτροπος Κωνσταντίνου Η' 324 Θεσσαλονίκη 44, 52, 53, 54, 88, 92, 143, 145, 146, 147, 151, 152, 154, 155, 156, 157, 158, 175, 179, 186, 192, 252, 253, 255, 324, 342, 343, 359
Θεσσαλονίκης, βασίλειο της 91 Θήβα 53, 140, 345 Θράκη /Θρακικές πόλεις/ Θρακησίων, θέμα των 76, 91, 121, 131, 138, 142, 148, 149, 151, 329, 343 I Ιαπωνία 46, 226 Ιβηρική χερσόνησος 276 Ικόνιο 44, 131, 132, 133,342 Ινδία 46, 47, 94, 114, 226, 229, 235,251 ΙννοκέντιοςΔ' πάπας 73, 88 Ιόνια νησιά 91
Ιουδαίοι 82, 229 Ιουστινιάνης 349 Ιουστινιανός Α' 50, 182 Ιουστινιανός В ' 184 Ιπποκράτης 237, 238 Ιππότες 79, 84, 344 Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρό δου 344 Ιρλανδία 267 Ίσαυροι 38, 327, 354, 412 Ισθμός 156, 192, 345 473 Ισλάμ 33, 37,41, 52, 59, 67,104, 109, 110, 111, 127, 131, 179, 220, 226,
231, 232, 234, 241, 244, 245, 279, 300, 302, 303, 350, 351 Ισπανία/ Ισπανοί 58, 82, 224, 227, 233, 236, 267, 276, 277, 279, 301,302 Ιταλία, Νότια/Κάτω 22, 34, 44, 49, 50,51,57,58, 59, 88,123, 156, 194, 200, 203, 211, 218, 223, 249, 267, 269, 270, 272, 278, 280, 283, 289, 298, 303, 305, 307, 327, 382
Ιταλικές πόλεις 21, 34, 35, 53, 56, 57, 58, 59, 122, 175, 213, 227, 262, 283, 290, 297, 307, 308, 346, 362, 364, 375, 376, 381,382, 390 Ιταλική Ρώμη 311 Ιταλική χερσόνησος 23, 36, 48, 49, 52, 55, 59, 64, 69, 104, 105, 122, 123, 218, 243, 247, 248, 268, 269, 270, 272, 277, 282, 283, 296, 298, 303,
369, 375, 376, 383, 390 Ιταλικό Βυζάντιο 53, 54, 268, 269, 288, 289, 295, 298, 383, 384 Ιταλοί 203, 307, 346
Ιωάννης, Αλεξανδρινός ιερέας 229 Ιωάννης Ορφανοτρόφος 331 Ιωάννινα 175, 347 Ιωνία 45
474 К Καλαβρία 50 Καλάβρυτα 344 Καλέκας Ιωάννη, πατριάρχης 160 Καλλίπολη 138, 139, 149 Καμινιάτης Ιωάννης 54 Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ' 98, 130, 131, 135, 137, 138, 139, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 158, 160, 192, 343 Καρία 132 Κάρολος/Καρλομάγνος 50, 51, 223, 224, 291,363,376 Κάρολος
ντ’Ανζού 194 Καρχηδόνα 184 Καϋχοσρόης, σουλτάνος του Ικονίου 342 Κεκαυμένος 329, 346 Κέλτες 291, 346 Κέρκυρα 53, 74 Κεϋλάνη 46, 226, 227,251 Κιλικία 42 Κίνα 46,47, 114,226,251 Κλαζομενές 131 Κλοκοτνίτσας, μάχη της 343 Κομνηνή Άννα 56, 68, 339 Κομνηνοί 38,107,181,182,185, 308, 323,339,412 Κομνηνός Α'
Αλέξιος 68, 107, 109, 185,328, 338,339 Κομνηνός Δαβίδ 342 Κομνηνός Ισαάκιος 328, 329, 335 Κομνηνός Μανουήλ 44, 202 Κοράνιο 241 Γεώργιος Κοντοπωργης Κορδούη/Κόρδοβα 236, 276 Κόρινθος 53, 192, 344 Κορώνη 345 Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης 227 Κρήτη 42,47,91 Κριτόβουλος Μιχαήλ 85, 288 Κυδώνης Δημήτριος 146,
148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 165 Κύζικος 131 Κύπρος 42,47,91,205,387 Κυρηναϊκή 184 Κυρηνάλιο 298 Κύριλλος/Κωνσταντίνος 252, 253, 259 «Κωνσταντίνειος δωρεά» 51,310 Κωνσταντίνος υιός του καίσαρα Ιωάννη Δούκα 43 Κωνσταντίνος А'404 Κωνσταντίνος Δ' 184 Κωνσταντίνος Ε' 184 Κωνσταντίνος Ζ'
Πορφυρογέν νητος 224, 286 Κωνσταντίνος Η' συμβασιλέας με Βασίλειο В' 324, 330 Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος 328, 332, 333 Λ Λαμία 344, 345 Λαοδίκεια 132 Λασκαρίδες/ Λασκαρίδες της Νί καιας 99, 132, 133 Λατινικό «κράτος» της Κωνσταντινούπολης/ της Πόλης 89, 91 ΛέωνΓ'Ίσαυρος 51,184,323 Λέων Γ' πάπας 223
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Λέων Μαθηματικός 238, 252 Λέων Τριπολίτης 54 Λιδωρίκι 345 Λχουτπράνδος 47, 288 Λογγοβαρδία 50 Λουκανία 50 Λυδοί 131, 188 Λυών, σύνοδος 194 Μ Μάγιστρος Θωμάς 155 Μαγκαφάς 131, 132 Μαγνησία /Μαγνησία του Μαι άνδρου 94, 131,134 Μαίανδρος 131, 132, 133 Μακεδονία/ Μακεδόνες 17,
38, 41, 42, 47, 53, 54, 63, 91, 99, 121, 140, 148, 185, 188, 208, 253, 307, 316, 321, 323, 327, 353, 354, 378, 403, 404, 410, 412,426 Μακιαβέλι 295, 309 Μακρεμβολίτης Αλέξιος 158, 159, 160, 162, 163,164, 165 Μαμωνάς Μονεμβασίας 344 Μανασσής Κωνσταντίνος 189 Μαρία Αργυρή ή Αργυροπουλίνα 286, 307
Μαρκιανή Βιβλιοθήκη 298 Μασσαλία 373 Ματζικέρτ 43, 61, 109, 186, 333, 336 Μαυρίκιος 50, 183 Μαυροζώμος Μανουήλ 132 Μεγαλοκομνηνοί του Πόντου 132 Μέδικοι 309 Μεθόδιος 252,253, 259 475 Μεθώνη 345 Μεσαίωνας, μεσαιωνικός 18,27, 52, 67, 132, 165, 171, 191, 222, 233, 243, 244, 265, 266, 268, 269, 278,
282, 291, 293, 367, 378, 399, 405,414,416, 421 Μεσευρώπη 21 Μέση Ανατολή 116, 232, 233, 236 Μεσόγειος/Μεσογειακή λεκάνη 21,45,47, 55, 56, 57,58,91, 106, 107, 113, 175, 226, 227, 267, 269, 271,279, 302,303 Μεσοποταμία 234 Μετοχίτης Θεόδωρος 52 Μεχούμετ 52, 191 Μικρά Ασία/Μικρασία 33, 35, 37,43,44,
52, 67, 68,91,105, 116, 130, 131, 132, 134, 136, 157, 186, 190, 191, 193, 194, 324, 327, 336, 337, 387 Μιχαήλ Δ'Παφλαγών 331 Μιχαήλ E' Καλαφάτης 332 Μιχαήλ Z' Δούκας 43, 44, 186, 187 Μιχαήλ ΣΤ'Γέρων 334 Μογγόλοι /Μογγόλοι του Ταμερλάνδου 192,261 Μονεμβασία 175, 344 Μοντεσκιέ 25 Μουράτ Β' 344, 345
Μπάρι 50 Μπροντέλ Φερνάν/Braudel Fer nand 88, 227, 280, 282, 291 Μυριοκέφαλο 44, 336 Μυστράς /Μυστρά,
Δεσποτάτο/
476 Μωρέως, Δεσποτάτο του 95, 156, 168, 174, 202, 203, 344, 345 Μυστρά, σχολή του 167, 170, 176, 177, 178, 197, 298 Μωάμεθ В ' 204,345 Μωάμεθ/ Μεχούμετ 52,191,209 N Ναβαρραίοι 344 Νάπολη 344 Ναύπακτος 21, 120, 343 Ναύπλιο 345 Νέα Ρώμη 15,178,404 Νικαίας αυτοκρατορία/βασίλειο/ κράτος/κοσμόπολη 23,
69, 91, 92, 95, 98, 100, 108, 131, 132, 133, 136,172, 192, 209, 341,342, 343,347,353,361 Νικόλαος E', πάπας 200 Νικομήδεια 136, 342 Νικόπολη 120 Νορμανδοί 44,50,51,53, 54, 83, 105, 106, 124, 377 Νοταράς Λουκάς 196,209 Ο Οθωμανοί/ Οθωμανός δυνάστης 20, 52, 57, 72, 85, 86, 110, 111, 130, 131, 133,
134, 190, 192, 198, 205, 288, 350,386 Όθωνας Α' Γερμανίας 47, 51, 288 Όθωνας Β' Γερμανίας 285, 327 Όθωνας Γ' Γερμανίας 286 Ομηρίτες Ιουδαίοι/ Ομηριτικό βασίλειο 229 Γεώργιος Κοντογιωργης Ορεστιάδα 140 Ορχάν Εμίρης του Αϊδινίου 137, 138, 142 Ούνοι 46, 85 Π Παλαιολόγοι 23, 24, 98, 100, 108, 110, 134,
135, 156, 344, 362 Παλαιολόγος Ανδρόνικος В ' 52, 158 Παλαιολόγος Ανδρόνικος Γ' 158 Παλαιολόγος Δημήτριος 345 Παλαιολόγος Θεόδωρος Β' 157, 167, 168, 342, 344 Παλαιολόγος Θωμάς 344, 345 Παλαιολόγος Ιωάννης Ε' 130, 135, 137, 138, 139, 146, 149, 150,158, 160,195,343 Παλαιολόγος Κωνσταντίνος ΙΑ' 139,
155, 156, 176, 202, 203, 200, 202, 203, 204, 209, 344, 345, 349 Παλαιολόγος Μανουήλ Β' 151, 177, 195, 344 Παλαιστίνη/Ιεροί Τόποι 36, 67, 68, 114, 116, 127, 151, 184, 234, 240 Παλαμάς Γρηγόριος 52, 142, 143, 144, 145, 191, 192 πάπας, παπικό κράτος /παπική εξουσία 33,50,51,53,69,73, 74, 81, 87, 88,
108, 179, 194, 195, 196, 199, 200, 223, 275, 298, 303, 343, 349,420 Παρθενών 326 Παρίσι 373
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Παφλαγονία 342 Παχυμέρης Γεώργιος 92, 93, 134, 137 Πελοπόννησος 91, 95, 98, 155, 156, 157, 167, 168, 202, 205, 323, 344, 345 Περσία/Περσικά 104,110,111, 114, 116, 208, 233, 235, 237, 251 Πετράρχης 294 Πέτρος Β' Ορσεόλος, γιός του Δόγη της Βενετίας 286 Πέτρος Δαμιανός 286,
287 Πέτρος ντε Σεν Σουπερέν, ηγεμό νας της Αχαΐας 344 Πέτρος της Αραγωνίας 195 Πλάτων 147, 169, 237, 238, 295, 303 Πλατωνική Ακαδημία Φλωρεντί ας 309 Πλήθων Γεμιστός Γεώργιος 110, 156, 157, 167, 168, 169, 170, 176, 177, 178, 197, 298, 346, 347 Πόντος 45,58,59,113,132,255, 342 Προκόπιος 182
Προποντίδα 131 Προύσα 136,190 Πτολεμαίος 237, 238 Ρ Ραβέννα/Εξαρχάτο της Ραβέννας 50, 224, 269 Ραδηνός 154 Ρήνος 73,267,415 Ροβέρτος του Κλαρί 73, 74, 79, 80, 81, 83 All Ροβέρτος του Κουρτεναί 342 Ρόδος 342, 344 Ρουμάνοι 20,231,256 Ρωμανός Β' 286, 324 Ρωμανός Γ Άργυρός 330,331 Ρωμανός Δ' Διογένης
43, 44, 186, 328, 337 Ρώμη, δυτική 22, 33, 34, 50, 72, 112, 226, 267, 269, 396, 404, 415,419 Ρωμυλία 130 Ρως 105,260 Ρωσία 21, 250, 253, 254, 255, 256, 260, 261, 263, 264, 270, 387 Σ Σάλωνα 344 Σαμουήλ B', ηγεμόνας των Βουλ γάρων 323, 325 Σεβίλλη 241 Σελτζούκοι του Ικονίου 44, 342 Σέρβοι 130, 142,
145, 147, 148, 149 Σέρρες 121 Σικελία 44,49,87,195,227,267, 269, 283 Σινώπη 342 Σκάμανδρος 131 Σκανδιναβοί, Σκανδιναβικές Χώ ρες 42,47 Σκυλίτζης Ιωάννης 43, 287, 338 Σλάβοι / Σλαβικές χώρες/σλαβικά φύλα 17, 26, 33, 42, 46, 48, 85, 118, 121, 183, 219, 230, 231, 243, 246, 247, 248, 249, 250, 251,
253, 254, 255, 256,
478 257, 258, 259, 260, 261, 262, 276,381,382,397,416 Σμύρνη 131, 157 Σάλωνας 368 Σορβόνη 297 Σουλτάνος του Ικονίου 131, 132, 133, 342 Σπάρτη 368 Στέφανος Δουσάν 145 ΣτρατηγόπουλοςΑλέξιος 94,133 Σύνοδος της Λυών 88, 194 Σύνοδο της Φερράρας - Φλωρε ντίας 179, 193, 194, 297 Συρία 42, 47, 68, 116,
127, 151, 184, 233, 234, 240 Σχολάριος Γεννάδιος Γεώργιος 179, 199, 349 Σώπατρος 227,228 Σωφρόνιος πατριάρχης Ιεροσο λύμων 116, 117 Τ Ταπροβάνη νήσος 227 Τιμαρίων 337 Τολέδο/ Τουδέλη της Ισπανίας 82, 224, 239 Τούρκοι/τουρκικά φύλα 33, 43, 44, 52, 69, 98, 130, 131, 132, 134, 135, 136, 137, 138, 139,
142, 143, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 153, 154, 157, 161, 163, 164, 186, 190, 191, 192, 193, 195, 196, 198, 202, 329, 336,338,341,344, 345 Τράλλεις 134 Τραπεζούντα/ Τραπεζούντας, κράτος της 91, 98, 166, 174, 192, 203, 205, 342 Γεώργιος Κοντογιωργης Τρωάδα 131 Τσιμισκής Ιωάννης 286, 324 Φ
Φιλάγαθος Ιωάννης, Καλαβρός ιερέας 286 Φιλαδέλφεια 79,131,132, 157 Φιλόθεος Κόκκινος, πατριάρχης 138, 141 Φιλομήλιον 133 Φλωρεντία/Φερράρα 179, 193, 194, Φλωρεντίας πανεπιστήμιο/Ακαδημία 297, 309 Φλωρεντιανή πόλη 179, 193, 194, 295, 297, 309 Φράγκοι 50, 69,91,95,106, 194, 311,344,377 Φραντζής
110,202,204,209 Φρειδερίκος Β' Χοενστάουκεν/ Hohenstaufen» 87, 88 Φωκάς Νικηφόρος В' 324,325 Φώτιος 244, 252, 254,260 X Χαζάροι 252,255 Χαλκηδόνα 131 Χερσών 47, 255 Χρυσολωράς Μανουήλ 297 Χρυσούπολη 131,325 Χωματιανός Δημήτριος, αρχιεπί σκοπος Αχρίδας 343 Χωνιάτης/Ακομινάτος Μιχαήλ 346, 347
Χωνιάτης Νικήτας 75, 76, 77, 78, 81, 89, 110, 132, 133, 171
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 479 Ψ M Ψελλός Μιχαήλ 43, 109, 182, 185, 296, 298, 326, 328, 329, 330,333,334, 338,339 Michelangelo Buonarroti 309 Montaigne 295 A Petrarca Francesco 309 Abu Uthman Jahiz 242 Aix 224 al Mubash-Shir 242 Annales Σχολή 90,227 В Bloch Marc 227 Boccaccio Giovanni 309 Budė Guillaume 297 D Dante Alighieri 309 Duroselle Jean Baptiste 291 G Giotto di Bondone 309 Gunther of Pairis 79, 80, 81 К Kleinclausz, Arthur 376, 377 P 223, 375, L Lemerle Paul 237,239,244,253, 255,268, 270, 271 Leonardo da Vinci 309 Leovigild 224 R Rabelais 295 Raphael Sanzio 309 Reuchiin 297 T Thomas More 295
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ A αγροτικά στρώματα / αγροτική ζωή/κλήρος 60, 64, 93, 121, 172,176, 273,420 αδικία 141, 156, 159,161, 164 ακρίτες 172 αλληλέγγυου, αρχή του 60, 158, 296,297,331,402 άλωση του 1204 37, 42, 71, 79, 80, 81, 82, 87, 89, 106, 108, 109, 115, 117, 121, 129, 170, 173, 174, 183, 208, 209, 230, 289, 308, 318, 358, 361, 368, 375, 386,406, 414, 425, 426 άλωση του 1453 208, 258, 260, 263,348,358,385,426 Αναγέννηση, Ιταλική/ δυτικοευρωπαϊκή/ευρωπαϊκή 22, 40, 193, 218, 262, 264, 269, 281, 282, 289, 295, 297, 298, 300, 301, 305, 308, 309, 364, 379, 383, 390, 391 αναγέννηση Παλαιολόγεια/πνευματική απογείωση 42, 178, 238, 251, 276, 290, 296, 298, 299, 307, 387, 389 αναλογία/αναλογική παραλληλία 19,33,99,107,116,210,257, 285, 315, 370, 378, 400, 407, 417 «ανθρωπισμός» 309 ανθρωποκεντρικές παράμετροι 21, 23, 26, 27, 36, 41, 96, 108, 112, 114, 118, 119, 121, 123, 161, 166, 167, 177, 179, 185, 211, 218, 219, 224, 225, 232, 240, 243, 246, 248, 254, 256, 257, 260, 262, 274, 278, 281, 282, 289, 290, 299, 309, 312, 320, 353, 356, 357, 358, 363, 364, 367, 368, 370, 372, 381,383, 384, 389, 390, 396, 398, 399, 402, 407,409, 413, 419 ανθρωποκεντρική μήτρα/κέντρο 17,18,19,23, 32, 53,64,128, 265, 279, 280, 289, 302, 317, 357, 404,414 ανθρωποκεντρικοί θύλακες 24, 25, 59,64,262,269,272,282, 290, 295, 306,427 ανθρωποκεντρικός πολιτισμός 16, 86, 110, 239, 248, 253, 481
482 254, 255, 263, 264, 290, 292, 311,313,382,415,423 ανθρωπομορφισμός στην τέχνη/ στο θείο 238,241,310 αντιλατινική / αντιπαπική ρητορι κή 177 απεμπλοκικοί μηχανισμοί 102 αραβικές μεταφράσεις της ελλη νικής γραμματείας 237, 239, 277, 278, 281 αραβική πνευματική δημιουργία 236, 241,278,302
αραβικός ή ισλαμικός πολιτισμός 233,235, 303 αριστοτελική λογική 245 αρχαιότητα 16,24,27,219,233, 234, 268, 279, 291, 293, 305, 312, 372, 414, 419, 420, 421, 427 αστικά στρώματα/αστική ζωή 175, 176, 273,274 В Βασιλεία αιρετή/ αντιπροσωπευ τική/ αντιπροσωπευτική πο λιτεία 16,63, 68, 72, 73, 80, 87,
88, 92,108,117,129,130, 131, 134, 135, 137,144, 152, 161, 173, 182, 183, 185, 186, 187, 224, 306, 320, 325, 340, 342,353,357,360,361,372, 404, 408,418, 422 βασιλίς/βασιλεύουσα των πόλε ων/ μητρόπολη πολιτεία/ως πόλη κράτος 15, 16, 24, 33, 35, 44, 48, 55, 57, 60, 62, 63, 65, 70, 71, 82, 83, 92, 94,
97, Γεώργιος Κοντογιωργης 99, 100, 101, 108, 126, 129, 133, 142, 156, 167, 168, 170, 172, 173, 176, 181, 182, 183, 184, 188, 190, 200, 201,203, 204, 209, 250, 273, 274, 275, 318, 320, 321, 329, 331, 340, 343, 347, 348, 349, 351, 353, 354, 355, 356, 357, 359, 362, 378, 400, 402, 404, 406,411,
412,421,422 βιολογία ανθρωποκεντρική/του ανθρωποκεντρικού κοσμο συστήματος 16, 18, 27, 100, 101, 265, 305, 311, 320, 322, 359, 372, 374, 377, 399, 406, 410, 426,428 βυζαντιακή τέχνη 235, 240, 260, 286, 288, 308, 309 βυζαντινή ηγεμονία/βυζαντινό/ ρωμαϊκό «ιμπέριουμ» 31, 34, 35,36,40,48,51,67,
69,105, 106, 116, 126, 128, 218, 220, 230, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 252, 257, 264, 333, 385, 389, 404,406, 423
βυζαντινή Ιταλία 288, 295, 298, 384 Γ γερμανικά/γερμανοσκανδιναβικά φύλα/βαρβαρότητα 22, 33, 72, 85, 104, 105, 115, 118, 120, 121,225,313,383,393 γεωπολιτική/γεωπολιτικός χώρος 121, 128,232, 247, 397 γλώσσα ελληνική 126, 164, 198, 256, 258, 259, 267, 271, 275, 295, 384
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα γλώσσα λατινική 256, 275, 276, 384 γλώσσα σλαβική/αλφάβητο 254, 259 γνωσιολογικό έλλειμμα/αβαθές 27, 301,419 γραμματεία βυζαντινή/ελληνική /γράμματα/πνευματική δημι ουργία 24, 25, 26, 42, 48, 85, 154, 168, 211, 222, 235, 238, 239, 241, 243, 244, 245, 254, 255, 259, 260,
269, 271, 272, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 289, 292, 295, 297, 299, 300, 301, 305, 308, 309, 353, 364, 375, 379, 380, 384, 388, 389, 397, 426 γραμματεία εκκλησιαστική 131, 281 γυναίκες 136,140,199,224,285, 287, 288, 325 Δ δεσποτεία ασιατική/αφροασιατική 20,35,36,48,72,84,112, 113, 114,
121,219, 275,390 δεσποτεία δυτική/εσπεριαν(κ)ή / ευρωπαϊκή 25,37, 58,59, 60, 84, 95, 96,112,121, 146,171, 196, 207, 210, 213, 223, 272, 278, 282, 288, 291, 301, 303, 341, 358, 362, 373, 390, 393, 399,416,426 δεσποτεία εκκλησιαστική 69, 296 δεσποτεία ιδιωτική 17, 20, 22, 24, 51, 59, 68, 81, 95, 106,
123, 124, 219, 226, 239, 262, 483 263, 264, 266, 267, 268, 271, 272, 275, 278, 311, 358, 373, 380, 385, 390, 396, 400 δεσποτεία κρατική/αυτοκρατο ρία/απολυταρχία/ ευρωπαϊκή 17, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 34, 36, 37, 38, 51, 59, 67, 68, 72, 81, 84, 86, 95, 96, 97, 113, 121, 123, 124, 171, 173, 193,
210, 211, 212, 213, 218, 219, 227, 233, 256, 263, 264, 265, 272, 273, 274, 275, 283, 285, 293, 306, 307, 309, 310, 341, 350, 356, 357, 358, 360, 363, 364, 365, 369, 370, 373, 374, 375, 376, 378, 379, 381, 386, 388, 389, 391, 396, 399, 400, 407, 408,425, δεσποτεία οθωμανική/ οσμανικό ή οθωμανικό
κράτος 37, 71, 84, 191, 193,375 δεσποτεία/-τική/βαρβαρική δηωτική 33, 70, 105, 115, 120, 226 δεσποτικοί
ηγεμόνες/φεουδαλικοί άρχοντες 51, 69, 70, 82, 90,303,310 δεσποτικός όχλος 67, 77 δήμαρχοι 204 δημοκρατία/δημοκρατία ελληνική 101, 126, 182, 352, 358, 360, 361, 372, 401, 402, 408, 409, 413,418,419 δημοκρατία μέση 16, 62, 402, 422 δημοκρατική πολιτεία 80, 274, 360, 364, 378, 379, 423 δημόσια λουτρά 287
484 δημοσιονομικό σύστημα 34, 64, 133, 158, 182, 185, 190,376 δήμος της Πόλης/κοινός λαός/ φρατριακός/λαός/ όχλος 47, 62, 63, 64, 67, 75, 77, 78, 79, 80,81,98, 102, 112, 118,119, 135, 137, 138, 139, 141, 143, 146, 148, 151, 152, 156, 157, 158, 159, 161, 164, 173, 177, 185, 194, 200, 204, 205, 206,
225, 231, 232, 240, 249, 253, 259, 263, 265, 273, 286, 319, 326, 328, 345, 359, 361, 380, 396, 422 δηώσεις/λεηλασίες/λεηλατικοί/ λεηλάτεες/ληίζονται 20, 40, 46, 52, 53, 54, 56, 67, 70, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 95, 104, 112, 115, 116, 119, 120, 123, 131, 132, 142, 154, 183, 190, 191,221,304, 323,334,
426 διαρπαγής της Ευρώπης 292 διαφθορά 110, 164, 167, 169, 201,202, 329,330 Διαφωτισμός/πρωτοανθρωποκεντρικός διαφωτισμός 282, 292, 294, 306, 363, 371, 387, 391,426, 428 δίκαιο / δίκαιο ρωμαϊκό 144, 162, 165, 172, 254, 260, 269, 270,293,310 δικαιοσύνη 92, 161, 162, 165, 168,254, 260, 354 δικαιώματα
55, 159, 164, 173, 306,391 διπλωματία 221,222 δουλοπάροικοι/δουλοπαροικιακά στρώματα 71, 124,284,422 Γεώργιος Κοντοπωργης δυναστικές έριδες 158,166 δυνατοί 44, 60, 61, 130, 132, 133, 135, 137, 141, 147, 148, 151, 152, 153, 158, 159, 163, 165, 168, 172, 175, 182, 185, 186, 209, 228, 271, 317, 320,
326, 327, 331,339, 348, 357,362,402,412 δυτικός δρόμος 27, 100, 111, 213, 261, 312, 320, 368,413 131, 146, 156, 170, 202, 324, 353, 101, 367, Ε «έθνη και πόλεις» 147, 329 εθνική κοσμόπολη 42, 62, 176, 180, 185, 197, 212, 220, 252, 353,355,401,411 εθνική συνείδηση κοινωνίας/ ταυτότητα/συλλογικότητα
15, 96, 125, 128, 152, 165, 166, 172, 176, 201, 202, 208, 254, 308, 317, 340, 354, 355, 357, 364, 387,
389, 402 εθνοκρατική ιστοριογραφία 90 εθνοκρατική/κρατοκεντρική φάση 387 έθνος /γένος κοσμοσύστημα /γέ νος των Ελλήνων 15, 23, 88, 94, 102, 125, 128, 129, 136, 137, 138, 145, 155, 157, 160, 164, 167, 168, 170, 177, 179, 194, 195, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 213, 219, 308, 315, 316, 317, 326, 340, 346, 347, 348, 349, 351, 352, 354, 357, 398, 402,407, 427
ТО ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ έθνος κράτος/ κράτος έθνος 16, 203, 211, 367, 370, 374, 388, 392, 398, 399,407,408, 427 έθνος της κοινωνίας 173, 174, 308 έθνος της (κοσμο-)πολιτειακά συ ντεταγμένης κοινωνίας 308 έθνος του κράτους 173,308,407, 427 εικονομαχία 69, 185, 236, 251, 307, 368 εκκλησία βυζαντινή
69, 249, 378 εκτατική λειτουργία του ελλη νισμού 219, 244, 246, 250, 276, 393 εκχριστιανισμός των Σλάβων 47, 48, 246,258 ελευθερία/ελευθερία κοινωνική και πολιτική /καθολική ελευ θερία 39, 119, 148, 151, 153, 154, 171, 178, 196, 198, 202, 208, 222, 223, 273, 283, 289, 306, 316, 326, 345, 357, 360,
364,371,375,391,410,419 ελευθερία των Ελλήνων 109, 136, 153, 169, 171, 208, 347, 351,395 Έλληνας τρόπος 119, 222, 293, 300.401.424 Έλληνες βασιλείς/βασιλείς Γραικών/κράτος Γραικών 87, 88, 227, 242 Έλληνες πατέρες 194,268 ελληνική εκδοχή του χριστιανι σμού 96, 125, 128, 166, 246, 249, 252, 254, 257,
258, 381, 385.424 ελληνική παιδεία: πολιτική φιλο 485 σοφία, θέατρο, ποίηση, τρα γωδία, κωμωδία, ρητορικά κείμενα, ιστορία, λογοτεχνία 39, 40, 125, 166, 172, 231, 235, 237, 238, 239, 244, 245, 247, 252, 274, 276, 278, 281, 286, 296,380,381,384 ελληνικό/ανθρωποκεντρικό κο σμοσύστημα 16, 19, 31,
32, 36, 39, 40, 41, 42, 45, 48, 49, 59, 70, 82, 85, 86, 90, 100, 103, 104, 106, 111, 114, 117, 118, 119, 120, 121, 123, 124, 170, 181, 190,217,218,219, 220, 221, 224, 225, 226, 230, 231, 232, 234, 235, 236, 237, 239, 240, 246, 247, 248, 259, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 272, 275, 280, 281,
282, 283, 284, 290, 294, 296, 298, 302, 303, 304, 312, 313, 364, 369, 372, 373, 375, 376, 377, 379,
380, 381, 382, 384, 385, 390, 399, 403, 404, 414,415, 416, 420,421,423 ελληνικός δρόμος 17, 27, 37, 84, 85, 86, 96,101,111,181,205, 206, 210, 212, 262, 290, 312, 320, 351, 356, 359, 362, 367, 368, 397, 410, 413, 425, 426, 427 ελληνικότητα 197, 208, 246, 255 ελληνικός/ανθρωποκεντρικός κό σμος 18, 43, 48, 85, 97, 115, 193, 210, 225, 257, 266, 307, 316,318,350,360,398,416 ελληνιστική οικουμένη/κόσμος/ αλεξανδρινοί χρόνοι 32, 45,
486 85, 99, 128, 155, 174, 225, 233, 236, 237, 241, 248, 249, 250,267,310,389,403 ελληνορωμαϊκός κόσμος 40, 262,293 εμβρυουλκός 17, 19, 102, 213, 273, 322, 403 εμφύλιος/εμφύλια διαμάχη 125, 135, 138, 141, 142, 145, 146, 150, 158, 160, 161, 201, 337, 343, 347, 389 επανάσταση του 1821 206, 425, 427
επικοινωνιακό σύστημα/ τεχνο λογία της επικοινωνίας/ ψηφιακή τεχνολογία 360, 374, 409,418 επιστήμες: αριθμητική, αστρονο μία, ιατρική, αστρονομία, μα θηματικά, άλγεβρα, φυσική, βοτανολογία, φαρμακολογία, γεωπονία, ζωολογία, κτηνια τρική, χημεία, μηχανική 89, 156, 222, 235, 236, 237, 238, 239,
241, 242, 245, 252, 258, 281, 297, 310, 355, 402, 428, 429 εταιρική οικονομία/εταιρικό σύ στημα/οργάνωση της εργασί ας 16,35,39,60,61,64,93, 97, 117, 122, 128, 172, 174, 175, 211, 212, 219, 222, 235, 249, 257, 268, 278, 282, 295, 302, 306, 310, 319, 330, 348, 352, 358, 364, 369, 370, 375, 381,
398, 400, 401, 402, 405, 407,408, 409,422 Ευρώπη λατινική /λατινικός κό Γεώργιος Κοντογιωργής σμος/ Εσπερία λατινική 40, 89, 103, 104, 106, 110, 124, 193,252, 268, 275, 276,385 Η ηγεμόνας / αυτοκράτορας 15,48, 50, 51, 53, 55, 62, 69, 80, 81, 84, 87, 90, 98, 124, 131, 137, 145, 173, 178, 194, 202,
218, 223, 227, 240, 241, 248, 253, 254, 272, 288, 303, 310, 312, 323, 325, 326, 329, 342, 344, 345, 363, 385, 426 ηγεμονεύουσα πόλη 84,353,412 ηγεμονία 33, 34, 37, 38, 52, 85, 101, 104, 108, 109, 111, 113, 124, 166, 171, 177, 185, 190, 202, 209, 212, 240, 246, 247, 249, 252, 257, 265, 273, 311, 316,
328, 329,333, 338, 340, 350,385,387,395,405,406 «ηγεμονία ή ελευθερία» 98, 208, Θ Θέματα/θεματική διοίκηση
49, 117,131,219, 285,317, 354 θεοκρατία/θεοκρατική εξουσία 51, 310, 367, 368, 378, 379, 415,420 θεολογία/θεολογικές έριδες 142, 259, 293,309,310 θρησκεία 105, 125, 224, 237, 238, 248, 249,423, 424 θρησκεία εβραϊκή 423 θρησκεία ολύμπια 77, 169, 246, 257, 379,424 θρησκευτικό κεκτημένο/ ιδιώνυ μο 125
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ I ιουστινυχνεια κωδικοποίηση 212 Ισλάμ/αραβικό/οθωμανικό 26, 33, 37, 41, 52, 104, 109, 110, 111, 179, 220, 279,302,351 «ιστορική επανάληψη» 417 К καισαροπαπχσμός 379 καρολίνεια περίοδος 307 κεντρική πολιτεία/μητρόπολη 15, 23, 24, 50, 55, 56, 58, 60, 61, 62, 63, 64, 71, 72,
77, 78, 79, 80, 82, 94, 99, 108, 109, 110, 114, 117, 128, 129, 131, 132, 137, 167, 170, 171, 174, 175, 176, 182, 184, 187, 190, 193, 195, 201, 208, 209, 212, 213, 219, 223, 251, 253, 274, 317, 319, 320, 322, 324, 326, 327, 329, 330, 337, 338, 340, 347, 348, 352, 353, 354, 355, 356, 359, 360, 361,
362, 378, 389, 402,411,412,413 κέντρο/περχφέρεχα 17,18,19,22, 23, 25, 26, 29, 38, 40, 41, 46, 47, 48,49, 52, 53, 63, 64, 97, 101, 102, 103, 113, 115, 117, 119, 122, 123, 128, 129, 183, 217, 219, 220, 221, 222, 224, 225, 230, 231,243, 246, 247, 248, 250, 257, 261, 264, 265, 266, 270, 272, 276, 280,
289, 290, 298, 302, 303, 312, 317, 320, 322, 357, 363, 377, 380, 385, 391, 392, 396, 397, 399, 487 403, 404, 406, 408, 410, 414, 417, 425 κοινοκτημοσύνη 159 κοινοπολιτεία 249,250, 255 κοινό συμφέρον 92, 153, 160, 162, 165, 167, 170, 242, 339, 340, 348, 349, 350, 354 «κοινότητα» 283, 369 κοινωνία των
πολιτών 62, 173, 306,316,319,369,413 κοινωνική/εθνική συλλογικότητα 152, 167,389, 402,418,409 κοσμοϊστορία /κοσμοϊστορικός/ή 15, 18,21,27,31,37,38,41, 49, 50, 70, 80, 96, 101, 209, 215, 217, 218, 220, 232, 243, 252, 266, 289, 290, 293, 299, 302, 312, 327, 352, 368, 371, 378, 384, 385, 393, 396, 398,
400, 401,417, 425,428, 429 κοσμοπολεοτικός κρατοκεντρισμός 174 κοσμόπολη οικουμενική 16, 20, 34, 55,
56, 57, 68, 70, 83, 86, 95, 103, 117, 124, 127, 128, 129, 160, 167, 170, 174, 190, 197, 207, 208, 211, 212, 220, 226, 233, 251, 252, 267, 269, 289, 308, 341, 351, 357, 358, 360, 364, 369, 376, 378, 385, 399,400,412, 422 κοσμοσυστημική γνωσιολογία 18,27, 39,213,233,299,301, 322, 361, 371, 392, 395, 398, 400, 401,414,417, 428,429 κουλτούρα της πολυτέλειας 223 κρατοκεντρισμός/κρατοκεντρική εποχή/ολοκλήρωση 26, 32,
Γεώργιος Κοντογιωργης 488 39, 40, 96, 99, 108, 113, 118, 155, 266, 310, 321, 341, 362, 364, 365, 371, 372, 373, 378, 388,403, 425 κρατοκεντρισμός των πόλεων/ πολεοτικός κρατοκεντρισμός 97, 289,364,421 μεγάλη κλίμακα/μεγάλη ανθρω ποκεντρική/ κοσμοσυστημική κλίμακα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 27,
31, 32, 35, 37, 38,41,42, 48, 49, 62, 63,71, 86, 92, 96, 97, 99, 100, 101, 102, 108, 111, 113, 124, 127, 157, 165, 166, 170, 172, 173, 181, 183, 196, 197, 205, 206, 207, 209, 210, 211, 212, 213, 217, 219, 220, 230, 243, 252, 259, 261, 263, 280, 290, 291, 293, 302, 305, 308, 311, 312, 313, 315, 320,
321, 323, 327, 338, 341, 347, 351, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 367, 370, 372, 373, 374, 375, 377, 382, 384, 386, 387, 390, 391, 392, 396, 397, 398, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 416, 417, 418, 419, 421, 425, 427,428, 429
μικρή κλίμακα/μικρή ανθρωποκεντρική/κοσμοσυστημική κλίμακα 16, 25, 35, 38, 41, 45, 61, 85, 97, 101, 111, 113, 114, 116, 119, 120, 121, 123, 125, 165, 205, 207, 208, 217, 218, 219, 237, 241, 246, 258, 264, 266, 280, 302, 311, 320, 321, 343, 347, 356, 359, 364, 368, 372, 374, 375, 377, 378, 381, 382,
384, 391, 396, 397, 399, 400, 401, 403, 405, 406, 407, 408, 409, 412, 417, 418, 419,420,421,423,425 μισθοφορικά στρατεύματα/μισθοφορικός στρατός 24, 64, 270, 328, 329 μοναστικός βίος/ μοναχοί/μοναστικά κοινά/ μοναστήρια 43, 84, 116, 126, 127, 139, 144, 145, 167, 169, 185, 260, 271, 287, 304, 310,
331, 336, 348, 349, 379 μονοφυσιτισμός/μονοφυσιτικό πρόβλημα 184,233,337 Μωσαϊκός νόμος 423 N Ναυμαχία
της Ναύπακτού 21 ναυτικές δυνάμεις/ναυτικό/ναυτικός ζωτικός χώρος/ναυτιλία/ ναυτική ισχύς/ παρουσία 56, 58, 60, 91, 105, 106, 107 νεοπλατωνισμός 237, 245 «νέος άνθρωπος» 273, 290, 305, 380,407 νεοτερική «επιστήμη» 18, 90, 210, 211, 243, 272, 293, 299, 377,416,429 νεοτερικότητα 18,20,24,26,27, 85, 86, 165, 206, 210, 213,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 291, 299, 306, 359, 363, 367, 370, 372, 374, 375, 388, 391, 397, 399, 400, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 415, 417, 419, 421,426,427,428,429 νομικός πολιτισμός 16,182,212, 274,279, 303,310,378,423 νόμισμα:νομισματικό σύστημα / βυζαντινό νόμισμα/δραχμή/ περσικό νόμισμα 85,
226, 227,228, 333 νομοθεσία/ νόμοι 147, 149, 168, 169, 259,331,423 «ξένος πολιτισμός» 294, 420 Ο οικονομία: χρηματιστική/νομισματική/εμπόριο/μεταποίηση/«βιοτεχνική» και «βιομη χανική» οικονομία 16, 21, 32, 35, 39, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 52, 53, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 64, 65, 69, 70, 71,
81,84, 86,105,107, 112,116, 118, 119, 122, 124, 125, 156, 158, 175, 178, 185, 187, 191, 209, 211, 221, 222, 224, 225, 226, 227, 229, 234, 248, 249, 251, 255, 258, 260, 262, 263, 268, 271, 273, 274, 282, 283, 284, 289, 301, 302, 303, 356, 357, 358, 364, 369, 370, 371, 381, 389, 391, 401, 407, 409,
413,419 οικονομική μετανάστευση 42, 225 489 ολιγαρχία 33,126,149,151,152, 153, 182, 316, 352, 378, 402, 404, 422 ομηρικά έπη 281 ομόνοια 148, 149, 155 Π παιδομάζωμα 191 πανεπιστήμια 296,297,310 παπική δεσποτεία 82, 96, 105 παπική «τιάρα» ή τουρκικό «φέσι/φακιόλιον» 202 παρεκβατικός/ή 367
πατριάρχης/οικουμενικός πατρι άρχης 116, 117, 138, 139, 141, 160, І 94, 198, 202, 254, 260, 343 «πατρίδα και έθνος και ιερά και τάφους καταπιστεύματα» 199 πατρίδα, εθνική, κοσμοπολιτειακή/πατριωτισμός εθνικός / κοσμοπολιτειακός 23, 63, 64, 80, 98, 129, 136, 138, 139, 140, 146, 150, 151, 152, 153,
154, 158, 167, 176, 193, 199, 208, 209, 222, 323, 324, 328, 340, 349 πατριωτισμός πολεοκεντρικός/ πολεοτικός
πατριωτισμός 63, 102, 129, 136, 137, 162, 203, 316.317.411 πολεοκεντρισμός, κοσμοπολιτειακός πολεοκεντρισμός/σύστημα 17, 19, 22, 70, 95, 98, 108, 128, 165, 182, 183, 210, 211, 212, 213, 320, 340, 357, 362.411
490 πολεοτχκή επχκράτεχα 117,327 πολεοτική/ές κοχνωνία/ες 15, 138, 263,272 πόλη/πόλεχς, σύστημα πόλεων/ κοινά/ως θεμελιώδης κοινω νία, εμφύτευση πόλεων/ πόλη κράτος 16,23,24,34,35,39, 49, 50, 52, 54, 55, 56, 60, 61, 62, 64, 69, 70, 74, 81, 83, 84, 90, 92, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 113, 116,
117,120, 121, 122, 127, 128, 129,131, 132, 133, 134, 136, 137, 142, 147, 148, 149, 151, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 165, 166, 168, 170, 171, 172, 174, 175, 176, 183, 185, 186, 199, 200, 201, 202, 203, 211, 219, 222, 224, 225, 234, 241, 243, 248, 255, 257, 261, 262, 265, 266, 267, 268, 269,
272, 273, 278, 282, 283, 288, 289, 295, 303, 307, 308, 309, 310, 311, 316, 317, 319, 324, 326, 329, 331, 340, 341,342, 343, 344, 345, 347, 348, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 357, 358, 359, 360, 361, 362,363, 364, 367, 369, 370, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 381, 388, 389, 390, 400, 402, 405,
406, 407, 408, 409, 411, 412, 413, 420, 421, 422,424 πολχτεία δχκαχου 60, 157, 160, 161,182,354, 378,424 πολχτεία ενάρετη 168 πολχτεία πρόνοχας/φχλανθρωπία/ πτωχοκομεχα, άσυλα, νοσο Γεώργιος Κοντογιωργης κομεία 16, 60, 94, 160, 162, 354, 378 πολχτεία του θεού 126 πολχτεχότης/πολχτης/πολχταχς /
πολχτεχότητα πολεοτχκή 16, 168,219, 222,361,402, 422 πολχτχκή κυρχαρχία 90, 117, 386, 408 «πολχτχκό»/«στρατιωτχκό» /«στρατχωτχκή» παράταξη 44, 79, 328, 329, 335, 337, 339, 340 πολχτχσμχκός μηρυκασμός 221 πολχτχσμός ελληνικός, ανθρωπο κεντρικός 16,21,41,86,235, 267, 290, 292,312 πολχτχσμός
ευρωπαϊκός 41, 311, 312 προβχομηχανχκό/βχομηχανχκό στάδχο 371 προφεουδαλχκή κοχνωνία/ προδεσποτική εποχή 104,248
προνεοτερχκό/προνεοτερχκότητα 311.379.416 προνόμια 55, 56, 58, 107, 133, 134, 187,350 πρώχμος/πρωτοανθρωποκεντρχσμός 86, 173, 218, 264, 309, 321, 368, 371, 372, 388, 391, 408.416 Ρ ρωμαϊκότητα/ρωμαχοσύνη/ρωμχοσύνη 16, 128, 166, 167, 208,212, 246, 249,389,401
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Σ Σικελικός Εσπερινός 195 σκοτεινή περίοδος 243, 268 σταυροφορίες 36, 37, 44, 59, 63, 67, 68, 70, 71, 73, 74, 81, 82, 83, 86, 87,105,124,194,195, 200, 262, 272, 284, 288, 303, 307,361,377,388,390 σύγκλητος βουλή/συγκλητικοί 15,76,77,142,223,333,339, 412 συμπολιτείες 98,174,
316 συνέχεια ελληνική /ανθρωποκε ντρική 27,381 συνομολογίη 204 Τ «τελεολογία» 125,417 τέλος της «αρχαιότητας» 312, 419,427 τέχνες:καλλιγραφία/αρχιτεκτονική/ζωγραφική/γλυπτική/ ψη φιδωτά/μικροτεχνία/ξυλογλυπτική/ελεφαντόδοντο 42, 46, 47, 77, 86,222,224,236, 240, 242, 254, 260, 270, 285, 288,
308,309,310,376 τέχνη βυζαντινή/ ελληνική 59, 235, 240, 253, 255, 259, 260, 284,312 τέχνη ισλαμική 240,241,279 του ρκοκρ ατί α/ο θω μανοκρατία/ βαρβαρότητα 90, 97, 137, 191, 205, 207, 259, 313, 387, 427 491 τσαρικό καθεστώς 263 τυραννίς/α 159, 309 Φ φεουδαλική/δεσποτική Δύση 48, 84, 89, 248, 284
φεουδαρχία/φεουδαλικός 25, 27, 48, 49, 59, 60, 64, 70, 71, 82, 84, 86, 89, 90, 123, 124, 222, 248, 263, 267, 270, 272, 273, 282, 283, 284, 285, 295, 296, 301, 306, 308, 311, 399, 400, 407,413,420, 422 «φιλαρχίας πηδάλιον» 140 φραγκοκρατία/ φραγκικά κράτη 91,96 X χριστιανισμός/νέα θρησκεία 15, 24,
42, 77, 85, 96, 124, 125, 126, 127, 128, 166, 167, 169, 197, 208, 222, 229, 232, 234, 246, 248, 249, 252, 254, 257, 258, 266, 269, 274, 276, 293, 303, 304, 309, 310, 317, 348, 349, 378, 379, 381, 383, 385, 388, 389,422,423, 424 χω ρικοί/μικρή ιδιοκτη σία 61, 172, 185,346, 348 Ω ώνια εργασία/δουλεία
16, 117, 128, 154, 199, 204, 210, 212, 349, 352, 386, 398, 401, 402, 422 Bayerische Staatsbibliothek München |
| adam_txt |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος. Εισαγωγή. 15 19 ΜΕΡΟΣΑ' Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ Η ΔΕΣΠΟΤΕΙΑ ΩΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Κεφαλαίο Α' Τα θεμέλια της βυζαντινής ηγεμονίας στη δεσποτική ενδοχώρα. 1. Το διακύβευμα της ρυμούλκησης της δεσποτείας στον ανθρωποκεντρισμό και η δυναμική της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. α)Η διαλεκτική σχέση μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. Το κοσμοϊστορικό πλαίσιο της συνύπαρξης και η δυναμική της οικουμένης. β)Η ελληνική οικουμένη αντιμέτωπη με τη δυναμική της μεθάρμοσης της δεσποτικής ενδοχώρας. Ο δρόμος της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική δεσποτεία. 31 31 31 37 7
Γεώργιος Κοντογιωργης 8 γ) Οι σταθερές και οι μεταβλητές μεταξύ του ελληνικού κοσμοσυ στήματος και της δεσποτικής περιφέρειας. Η ολική ανατάραξη της πλανητικής δεσποτείας και η μετακένωση των ανθρωποκε ντρικών παραμέτρων στην Εσπερία. 41 2. Οι ιταλιωτικές πόλεις
στη βυζαντινή οικουμένη και ο κομβικός τους ρόλος στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. 54 α) Η επανεμφύτευση των πόλεων στο ιταλικό Βυζάντιο. β) Οι ιταλιωτικές πόλεις ως οργανική συνιστώσα της βυζαντινής
οικουμένης. 54 57 3. Η ναυτική υποχώρηση του Βυζαντίου και το ζήτημα των δυνατών. Η δυσθυμία της βασιλεύουσας να εναρμονισθεί με το κοσμοπολιτειακό διακύβευμα της οικουμένης. 60 Κεφάλαιο Β' Οι
σταυροφορίες στη γεωπολιτική κινητικότητα της Εσπερίας από την ιδιωτική στην κρατική δεσποτεία. 1. Ένας δεσποτικός ετερόκλητος όχλος που ληίζεται στο όνομα του σταυρού. 67 67 α)Το διακύβευμα της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική
δεσποτεία. 67 β) Η άλωση του 1204 ως απόρροια της ανάσχεσης της μεθάρμοσης του κράτους της κοσμόπολης από τη μικρή στη μεγάλη κλίμακα. 71 γ) «Ένας ακατονόμαστος όχλος τεμπέληδων.βάρος
δυσβάστακτο. για τους βασιλείς του». Η δεσποτική Εσπερία ενώπιον της δημοκρατικής πολιτείας. 80 2. Η διαπίστευση της δεσποτικής
Δύσης στον ελληνικό ανθρωποκεντρισμό. α)Η δηωτική οπτική του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού από την Εσπερία. β) «Πώς αν είην εγώ το βέλτιστον χρήμα, την ιστορίαν, το κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων, βαρβαρικαίς καθ’ Ελλήνων πράξεσι χαριζόμενος;». 82 82 89
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 9 γ) Η φραγκική διαχείριση της οικουμένης. Από την κοσμόπολη στις δεσποτικές «βαρονίες» και τα «πριγκιπάτα». Η «κρατοκεντρική» ανασύνταξη του κοσμοπολιτειακού ελληνισμού. 91 δ) Η ανάκτηση της
βασιλεύουσας και η ανήκεστη αδυναμία της μητρόπολης να αποκαταστήσει την κοσμοπολιτειακή τάξη. Η δυσθυμία της πολιτικής τάξης του «πολιτικού» να παρακολουθήσει την δυναμική του έθνους κοσμοσυστήματος . 94 Κεφάλαιο Γ' Βυζάντιο και δεσποτεία. Το διακύβευμα
της επανόδου της Ευρώπης στην ιστορία. 103 1. Ο χαρακτήρας της νέας μετακένωσης του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού στη λατινική Εσπερία. 103 2. Η διαλεκτική σχέση των δύο κόσμων στον ιστορικό χρόνο. Μια αποτίμηση των όρων της ανατροπής
των συσχετισμών μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. 111 3. Η πολεοκρατική ανασύνταξη της οικουμενικής κοσμόπολης και η καθολική επιστροφή στην ελληνική σημειολογία του έθνους κοσμοσυστήματος . 128 α) Το διακύβευμα του έθνους
κοσμοσυστήματος αντιμέτωπο με την έξαρση του κοσμοπολιτειακού πολεοκεντρισμού. β) Οι θεράποντες της εθνικής συνάντησης στο περιβάλλον της κοσμόπολης και οι ορίζουσες του αδιεξόδου. γ) Το κοινωνικό πρόβλημα συνοδό του εθνικού πατριωτισμού κατάντικρυ στην πολεοκεντρική
αντιλογία. 128 137 158 4. Η παγίωση της πολεοκεντρικής μεθάρμοσης του κόσμου της κοσμοπολιτειακής οικουμένης
και οι αποκρυσταλλώσεις στο πεδίο της εθνικής ταυτοτικής συλλογικότητας. Η προβληματική της συνάρμοσης των θεμελίων της κοσμόπολης σε περιβάλλον μεγάλης κοσμοσυστημικής κλίμακας. 165 5. Ο εναγκαλισμός του αδιεξόδου και το διακύβευμα της έξωθεν σωτηρίας. 176
10 Γεώργιος Κοντογιωργης Κεφάλαιο Δ' Η αποτίμηση της ήττας του ελληνικού/ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος. 1. Η «εξόδιος ακολουθία» της πολιτικής κοσμόπολης στην πορεία προς την κοσμοσυστημική μετάβαση. α)Η δυσκαμψία της μητρόπολης
πολιτείας στο δρόμο προς τη μεγάλη κλίμακα. β) Η βασιλεύουσα πάσχει «νόσον καθολικήν». Η αποστροφή της εσωτερικής ανασύνταξης και η έξωθεν σωτηρία ως πανάκεια. 2. Το διακύβευμα της ήττας. Η
ήττα του Βυζαντίου αποτιμάται ως ήττα του ελληνικού δρόμου προς τη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 181 181 181 190 205 ΜΕΡΟΣ Β ' ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΩΣ Ο ΕΚ ΤΩΝ ΩΝ ΟΥΚ ΑΝΕΥ ΚΟΜΒΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΚΟΣΜΟΪΣΤΟΡΙΑΣ Κεφάλαιο Α' Η διαλεκτική της σχέσης μεταξύ
ελληνικού κοσμοσυστήματος και δεσποτείας. 217 1. Τα προαπαιτούμενα για τη συνάρμοση της δεσποτείας με τον ανθρωποκεντρισμό. Στις πηγές της διερώτησης για την ανθρωποκεντρική μεθάρμοση της ανθρωπότητας κάθοδόν από τη μικρή στη μεγάλη κοσμοσυστημική
κλίμακα. 217 2. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της βυζαντινής ακτινοβολίας και η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας. 221 α) Ο πολιτισμικός μηρυκασμός της δεσποτικής
περιφέρειας ως προάγγελος της μετάβασης. 221 β) Η εκτατική λειτουργία του
ανθρωποκεντρικού γίγνεσθαι και η δηωτική λογική της δεσποτικής περιφέρειας. 224
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 11 γ) Η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ ανθρωποκεντρισμού και δεσποτείας και η στροφή του Βυζαντίου προς τους Σλάβους και τη Δύση. 230 2. Το βυζάντιο και η ανθρωποκεντρική ενσωμάτωση των Αράβων. Η επικάθιση των Αράβων
στην αφροασιατική παρειά του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η μετακένωση σ’ αυτούς της ελληνικής παιδείας. 231 α)Η ανθρωποκετρική μεθάρμοση των Αράβων και η βυζαντινή της μήτρα. 231 β) Το ελληνικό/βυζαντινό ιδιώνυμο της
αραβικής πνευματικής δημιουργίας. 236 3. Η χώρα των Σλάβων ως η νέα περιφερειακή ζωτική ενδοχώρα του ελληνικού κοσμοσυστήματος. Ο εκχριστιανισμός και ο εκπολιτισμός των Σλάβων. 246 α) Το γεωπολιτικό διακύβευμα του νέου κοσμοσυστημικού
περιβάλλοντος που σημαίνει η είσοδος στο άνω Βυζάντιο. Η νέα εκτατική αρχιτεκτονική του ελληνισμού. 246 β) Η ατελής μετεμφύτευση των παραμέτρων του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού στις σλαβικές χώρες. 256 γ) Η σλαβική ενσωμάτωση στον ελληνικό ανθρωποκεντρισμό ως
εναλλακτικός δρόμος έναντι εκείνου της εσπεριανής περιφέρειας. 261 4. Το Βυζάντιο και η Δυτική Ευρώπη. Η Εσπερία ως ζωτική περιφέρεια του βυζαντινού «ιμπέριουμ» και η δυναμική της μετάβασης από την ιδιωτική στην κρατική
δεσποτεία. 264 α)Η ευρωπαϊκή Εσπερία ως ιστορική ζωτική
περιφέρεια της ελληνικής οικουμένης. 264 β) Οι δίαυλοι επικοινωνίας του ελληνικού πολιτισμού με τη δυτική δεσποτεία και τα όριά τους. 272 γ) Οι Ισπανοί απομακρύνονται από την Ευρώπη: «Οι χριστιανοί ξέχασαν τη γλώσσα τους και μόλις υπάρχει ένας στους χίλιους που μπορεί να γράφει σε ένα φίλο ένα χαιρετιστήριο γράμμα στα Λατινικά». 276 5. Τα ανθρωποκεντρικά προαπαιτούμενα της επανόσμωσης της Εσπερίας με την ελληνική γραμματεία. 281
Γεώργιος Κοντογιωργης 12 α) Η εμφύτευση των παραμέτρων του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος στο μέσον της δεσποτείας. 281 β) Η μακρά πορεία της ανθρωποκεντρικής αναγόμωσης της Εσπερίας. 294 γ) Η ευθεία γραμμική
διακτίνωση των ανθρωποκεντρικών παραμέτρων από το Βυζάντιο στην περιφέρεια της Εσπερίας. Το διακύβευμα της πνευματικής αναγέννησης και η ιδεολογία της νεοϊστορίας. 299 δ) Το βυζαντινό ιδιώνυμο της ευρωπαϊκής ανθρωποκεντρικής μετάβασης. Μια
αποτίμηση. 305 Κεφάλαιο Β' Η διαλεκτική της οικοδόμησης της μεγάλης κοσμοσυστημικής κλίμακας στη δυναμική της σχέσης μεταξύ του Βυζαντίου και του ανακάμπτοντος στον ανθρωποκεντρισμό ευρωπαϊκού κόσμου. 315 1. Η δυναμική του έθνους
κοσμοσυστήματος και το διακύβευμα της αποτύπωσής του δίκην σταθερός στο κλίμα μιας εθνι κής κοσμοπολιτειακής συνέργειας. 315 α) Οι σταθερές και οι μεταβλητές στην εξέλιξη προς τη μεγάλη κλίμακα. β) Ο
κοσμοπολιτειακός πολεοκεντρισμός στο δρόμο προς τη μεγάλη κλίμακα. Το ζήτημα της ηγεσίας της μετάβασης. 315 320 2. Η μεγάλη κλίμακα ως φάση του σύνολου ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος. 323 α) Οι βυζαντινές θεμέλιες ρίζες της μεγάλης ανθρωποκεντρικής
κλίμακας. 323 β). και οι πολεοκεντρικές
αντιλογίες. 327 γ) Η υπέρβαση του πολεοκεντρισμού της μητρόπολης ως προϋπόθεση της ηγεμονίας των Ελλήνων. 338 3) Το 1204 ως σημείο καμπής στο ζήτημα της ηγεσίας της κοσμοσυστημικής μετάβασης. α)Η κρατοκεντρική αποσύνθεση της οικουμενικής κοσμόπολης. β) Το πολιτειακό αδιέξοδο του γένους: το σώμα του γένους πάσχει από «νόσον καθολικήν», διαθέτει μιαν «ολόσωμον 341 341
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 13 πληγήν». «Օւ άρχοντες έγιναν κοινωνοί ανόμων, οι υπεύθυνοί αρπαγές, οι κριτές δωρολήπτες, οι μεσίτες ψευδείς, οι νεώτεροι ακόλαστοι, οι γηράσαντες μεθυσμένοι, οι αστοί εμπαίκτες, οι χωρικοί άλαλοι ‘και οι πάντες αχρείοι’». 346 4. Η εσωτερική συνοχή
και λογική της βυζαντινής και της ευρωπαϊκής μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 351 α) Στις πηγές του ελληνικού δρόμου προς την ανθρωποκεντρική μετάβαση στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. Το σύνολο εθνικό πρόταγμα και η μητρόπολη πολιτεία.
Από την βασιλίδα των πόλεων στην πόλη κράτος. 351 β) Η διερώτηση για το εφικτό του ελληνικού δρόμου προς τη μεγάλη κλίμακα και το ιδιώνυμο της εσπεριανής περιφέρειας. 356 Κεφάλαιο Γ' Ο
προσαρτηματικός και συνάμα παρεκβατικός χαρακτήρας της ευρωπαϊκής μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 367 1. Η δυσανεξία του δυτικού δρόμου της μετάβασης να συνομολογήσει τον παρεκβατικό του χαρακτήρα
έναντι του ελληνικού δρόμου. 367 2. Το ιδιώνυμον της δεσποτικής αφετηρίας του ευρωπαϊκού ανθρωποκεντρικού δρόμου. 368 3. Η μετάθεση της ηγεσίας της μετάβασης στη δεσποτική Δύση υπόλογη της
ανθρωποκεντρικής επανεκκίνησης από μηδενική αφετηρία. Πολεοκεντρικός κρατοκεντρισμός και κρατική
δεσποτεία. 373 4. Μια απολογιστική αποτίμηση των δύο δρόμων της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα. 377 α)Η ανθρωποκεντρική βιολογία ως κινούσα αιτία της κατά φάσεις μεθάρμοσης του κοινωνικού ανθρώπου. 377 β) Η γεωπολιτική διακτίνωση της ανθρωποκεντρικής διαδικασίας. 380
14 ГΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ γ) Τα πνευματικά αποτυπώματα της ανθρωποκεντρικής εξέλιξης. δ) Η δυτική ανθρωποκεντρική άγουσα της μετάβασης στη μεγάλη κοσμοσυστημική κλίμακα και οι δουλείες της. 386 Επίλογος . Βιβλιογραφικές αναφορές. Ευρετήριο ονομάτων. Ευρετήριο εννοιών και όρων. 395 431 469 481 383
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Πήγες (για ορισμένες πηγές αναφέρονται περισσότερες εκδόσεις, όταν για ειδικούς λόγους ήταν αναγκαία η διασταύρωσή τους) Α' Ακομινάτου Μιχαήλ του Χωνιάτου, Τα Σωζόμενα, (Επιμ. Σπ.Λάμπρου), Αθήνα, 1879. Ακροπολίτης Γεώργιος, Χρονική συγγραφή, A. Heisenberg (ed.) - Ρ. Wirth (coir.), Georgii Acropolitae Opera 1 (Stuttgart 1978). Ατταλειάτης Μιχαήλ, Ιστορία, Εκδ. Immanuel Bekkerus, Bonn 1833 Ατταλειάτης Μιχαήλ, Ιστορία, επιμ. Ιωάννης Πολέμης, Αθήνα 1997. Βαλσαμών Θεόδωρος (Jacques Paul Migne, Patrologiae cur sus completus. Patrologiae Graecae Cursus Completus (PG), τόμοι 137-138. Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Εγκώμιον εις Τραπεζούντα, υπό Σπ.Π.Λάμπρου, Αθήνα, 1916 Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Επιστολή προς Κωνσταντίνο και Θεόδωρο Παλαιολόγους για τα πράγματα του Μυστρά, Βλέ431
432 Γεώργιος Κοντογιωργης πε Έκδ. Σπύρου Λάμπρου, Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά, τ. Δ., σελ. 32-45. Αθήνα, 1930. Βλεμμύδης Νικηφόρος, Des Nikephoros Blemmydes, Βα σιλικός Άνδριάς und dessen Metaphrase von Georgios Galesiotes und Georgios Oinaiotes, εκδ. Hunger- Šenvenco, [WBS 18], Wien 1986.
Βρυέννιος Νικηφόρος, Ιστοριών Βιβλία A, Έκδοση Nicephori Bryennii, Commentarli, Bonne, 1836. Βρυέννιος Νικηφόρος, Ύλη ιστορίας, Αθήνα, 1996. Βρυέννιος Νικηφόρος, Ύλη ιστορίας, Γεωργία Ξανθάκη Καραμάνου, Ανθολόγιο βυζαντινής πεζογραφίας, Αθήνα, 2018 Βρυέννιου Ιωσήφ Μοναχού του, Τα ευρεθέντα, (επιμ.
Ευγενί ου Βουλγάρεως) Λειψία, В Έκδ. Θεσσαλονίκη, 1991. Γεννάδιος Σχολάριος, Gennadius, Patriarch of Constantino ple; Louis Petit; Xénophon A Sidéridès; Martin Jugie. Γεννάδιος Σχολάριος, Γεώργιος, Άπαντα τα ευρισκόμενα, (Oeuvres Completes de Georges Scholarios), (Επιμ) Louis Petit, X.A.
Siderides, Martin Jugie, Παρίσι 1928-1936. Γεωμέτρης Ιωάννης, Ιαμβικά Ποιήματα, επιμ Μαρία Τωμαδάκη, Θεσσαλονίκη, 2014. Γρηγοράς Νικηφόρος, Ρωμαϊκή ιστορία, Αθήνα, 1997. Γρηγοράς Νικηφόρος, Ρωμαϊκή ιστορία, I. Bekker - L. Scho pen (eds.), Nicephori Gregorae históriáé Byzantinae, 1 (Corpus
Scriptorum Históriáé Byzantinae, Bonn 1829). Γρηγορίου Иакаџа, Συγγράμματα, τ.Δ. (επιμ. Π.Κ. Χρήστου, Β.Δ. Φανουργάκης, Β.Σ. Ψευτόγκας), Θεσσαλονίκη, 1988. Διάταξις Μιχαήλ Άτταλειώτου, έκδ. Ρ. Gautier, La diataxis de MichelAttaliate, REB 39 (1981) 5-143. Δούκας Μιχαήλ, Βυζαντινή ιστορία, V. Grecu
(Επιμ.), Ducas, Istoria turco-byzantina (1341-1462) (Scriprores Byzantini 1, Βουκουρέστι 1958).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 433 Ευγενικός Μάρκος Marci Eugenici Metropolitae Ephesi Ope ra anti-unionistica, Pontificium Institutům Oriantalium Studiorum Ρώμη, 1977. Ευγενικός Μάρκος Marcus Eugenicus, Abp. of Ephesus. Do cuments relatifs au Concile de Florence (εκδ Louis Petit), Παρίσι, Firmin-Didot,
1923. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης Eustathii Thessalonicensis Opera minora. Magnam partem inedita, Recensuit Peter Wirth, Walter de Gruyter, Berolini et Novi eboraci MM, 2000 [CFHB 32]. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Συγγραφή της κατ’αυτήν αλώσεως Eustathii Archiepiskopi de capta Thessalonica narratio, Corpus
Scriptorum Históriáé Byzantinae, Bonnae, Impensis ed. Weberi, 1842. Ζωναράς Ιωάννης, Επιτομή ιστοριών, loomis Zonarae epit ome historiarum. Εκδ. Ludwig Dindorf. 6 Τόμοι, Λειψία 1868-1875 Ζωναράς Ιωάννης, Επιτομή Ιστοριών, Αθήνα 1995-1999. Θεοφάνους Χρονογραφία, επιμ. Αρχιμ. Ανανίας Κουστένης
Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα, 2007 (σε τρεις τόμους). (Επίσης τις πρώτες εδόσεις: Θεοφάνους, Χρονογραφία AM 6274, επ. C. de Boor, Theophanis Chronographia, Lipsiae, 1883. Θεοφάνους Ομολογητή Χρονογραφία, Corpus Scriptorum Históriáé Byzantinae, Βόννη, 1839. Θωμάς Μάγιστρος, Λαούρδας Β, «Θωμά Μαγίστρου,Τοις
Θεσσαλονικεύσι περί ομονοίας», Επιστημονιμή Επετηρίς Σχολής Νομικών και Οικονομικών Επιστημών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Θεσσαλονίκης 12 (1969) 751-775. Θωμάς Μάγιστρος, Λόγος περί βασιλείας, 6. Τριαντάρη Σωτη ρία, Πολιτική ρητορική και επικοινωνία τον 14° και τον 21° αιώνα. Θωμά Μάγιστρου Λόγος
περί βασιλείας και πολιτεί ας, Αθήνα, 2009.
434 Γεώργιος Κοντογιωργής Jeanselme E., L. Oeconomos, “La Satire contre les Higoumenes Poeme attribué a Théodore Prodrome», Byzantion, 1/1924. Καμινιάτης Ιωάννης, Εις την άλωσιν της Θεσσαλονίκης, Αθήνα, 2000. Καμινιάτης Ιωάννης, Εις την άλωσιν της Θεσσαλονίκης, σελ. 4: (Ioaimis Caminiatae, De
expugnatione Thessalonicae, Cor pus Fontium Históriáé Byzantinae, v. IV.Tubingen, 1972). Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ', Ιστορίαι, L. Schopen (ed.), Іоannis Cantacuzeni eximperatoris historiarum IV 1-3 (Cor pus scriptorum históriáé Byzantinae, Bonn 1828-1832). Καντακουζινός Ιωάννης, Τα ευρισκόμενα
άπαντα, Joannis Cantacuzeni, Opera Omnia, Παρίσι 1866. Κεκαυμένος Στρατηγικόν, Cecaumeni Strategicon et Incerti Scriptoris. De Officiis Regiis Libellus (ed. B. Wassiliewsky, V.Jemstedt, Amsterdam, 1963. Κεκαυμένος, Λόγος Νουθετικός προς βασιλέα, Δ. Τσουγκαράκης, Στρατηγικόν, Αθήνα 1996. Κεκαυμένος,
Στρατηγικόν, επιμ. Δη μ. Τσουγκαράκης, Αθήνα, 1996. Κομνηνή Άννα,/Anne Coirmene, Alexiade, éd. В. Leib, Παρί σι, 1937-1945. Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης, Χριστιανική Τοπογραφία, Αθήνα 2007. Κριτόβουλος Μιχαήλ, Βυζαντίου άλωσις, Αθήνα 1997. Κριτοβούλου Μιχαήλ του Ιμβρίου, Ιστορία, (ed. Diether Roderich
Reinsch και Φωτεινή Κολοβού), Αθήνα 2005. Κυδώνης Δημήτριος, «Τω βασιλεί Καντακουζηνώ», J.Loenertz Demetrius Cydones, Correspondance, Biblioteca Aposto lica Vaticana, 1956. Κυδώνης Δημήτριος, Dém. Cydonèsé R. Loenertz, Les re cueils de lettres de Dém. Cydonès. Città del Vaticano, 1952. Κυδώνης
Δημήτριος, Démétrius Cydonés, Correspondance. Εκδ Giuseppe Cammelli, Les Belles Lettres, Παρίσι, 1930.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 435 Λάσκαρης Θεόδωρος, (έκδ.) A. Tartaglia, Theodorus IIDucas Lascaris, Opuscula Rhetorica, Monachi et Lipsiae 2000. Λάσκαρης Θεόδωρος, Κοσμική δήλωσις: Λόγοι A '-Δ ', (έκδ.) Ν. Festa, Giornale della società asiatica italiana 11 (1898) 97-114 και 12 (1899) 1-52. Λάσκαρις
Θεόδωρος, Έπιστολαί, (έκδ.) Ν. Festa, Theodori Ducae Laskaris Epistulae CCXVII, Firenze 1898. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, Πρεσβεία στην Κωνσταντινού πολη του Νικηφόρου Φωκά, Αθήνα, 2015, (Σε πρώτη ελ ληνική έκδοση, βλ. Σπ. Ζαμπέλιος, Βυζαντιναί Μελέται, Αθήνα, 1857). Μακρεμβολίτης Αλέξιος, Διάλογος
μεταξύ πλουσίων και πτω χών («Διάλογος πλουσίων και πενήτων τίνας αυ είπον λό γους πένητες προς πλουσίους και τίνα αυ προς τους πένητας ούτοι», I. Ševčenko, “Alexias Makrembolites and his ‘Dialogue between the rich and the poor”, Zbornik Radova Vizantiloskog Instituta 6 (1960) Dialogue des Riches
et des Pauvres (dans ZR VI 6(1960), p. 187-228. Μετοχίτης Θεόδωρος, Οι δύο βασιλικοί λόγοι, μτφρ.Ιωάννης Πολέμης,(Κείμενα Βυζαντινής Λογοτεχνίας 4), Αθήνα, 2007. Παλαιολόγος Μανουήλ B', Επιστολές: Dennis G. Τ. The Let ters ofManuel II Palaeologus, Washington 1977. Παλαιολόγος Μανουήλ B', Επιστολές:
Dennis G. T. The Let ters ofManuel II Palaeologus, Washington 1977]. Παλαιολόγος Μανουήλ В', Υποθήκαι βασιλικής αγωγής BEIS, C., Cent praeceptes royaux de l’empereur Manuel Paléologue à Jehan Paléologue son fils. Παρίσι, 1582. Παχυμέρης Γεώργιος, Συγγραφικαί ιστορίαι, A. Failler (ed.), Georges
Pachymeres relations historiques I-IV (Corpus Fontium Históriáé Byzantinae 24, 1-4, Paris 1984-1999).
Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος (Δ. Χατζημιχαήλ, (επιμ), Γεωρ γίου Γεμιστού Πλήθωνος, Νόμων συγγραφή, Θεσσαλονίκη, 2005.
436 Γεώργιος Κοντογιωργης Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος, Νόμων συγγραφή, Τα σωζόμενα, Pléthon, Traité des Lois ou Recueil des fragments, en par tie inédits, de cet ouvrage, ed. C.Alexandre, Παρίσι 1858 (ανατ. Amsterdam 1966). Πλήθων Γεμιστός, Γεώργιος, Συμβουλευτικός προς τον δεσπό την Θεόδωρον περί
της Πελοπόννησου (PG, 160, 841- 866): Λάμπρου, Παλαιολόγεια και Πελοποννησιακά, τ.4,σ.113 επ. Ροβέρτος του Κλαρί, Η κατάχτηση της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα, 1990. Σκυλίτσης Ιωάννης (ή Σκυλίτζης), Σύνοψις Ιστοριών, Αθήνα, 2011. Σκυλίτσης Ιωάννης, Συνέχεια της Χρονογραφίας του Ιωάννου Σκυλίτση/
Scylitzes Continuatus E. Tsolakes, Θεσσαλονίκη 1968. Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών. Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Σκυλίτσης Ιωάννης, Σύνοψις Ιστοριών, Ioannis Scylitzae, Synopsis Historiamm, CFHB ed Ioannes Thum, Berolini et Novi Eboraci 1973. Συρόπουλος Συλβέστρος, Les “Mémoires» du Grand
Ecclé siastique de l’Église de Constantinople Sylvestre Syropoulos sur le Concile de Florence (1438-1439), Ρώμη, 1971. [Σ]Φραντζής Γεώργιος, Νικολό Μπάρμπαρο, Η πόλις εάλω. Το χρονικό της πολιορκίας και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα, 1993. Σφραντζής Γεώργιος, Βραχύ Χρονικό, Αθήνα, 2006.
Σφραντζής Γεώργιος, Χρονικό minus, R. Maisano (Επιμ.), Giorgio Sfranze, Cronaca, Ρώμη, 1990. Σφραντζής Γεώργιος, Χρονικόν, Αθήνα, 2001 (το μεγάλο χρο νικό, προσαυξημένο αργότερα). Sebèos Évêque, Histoire d’Héradius (μτφ από την αρμενική και σχολιασμένη από τον Frédéric Magier), Παρίσι, 1904
Τιμαρίων Timarion = (ed.) R. ROMANO, Pseudo-Luciano, Timarione, Napoli 1974.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 437 «Το Χρονικόν των Τόκκων. Τα Ιωάννινα κατά τας αρχάς τον ΙΕ αιώνος», Εταιρία Ηπειρωτικών μελετών, Ιωάννινα, 1965. (Ολόκληρο το Χρονικό δημοσιεύθηκε από τον G.Schiro,. Cronaca dei Tocco di Cefalonia; prolegomeni, testo critico e traduzione, by Giuseppe Schirò, Corpus
fontium históriáé Byzantinae 10. (Rome: Accademia nazionale dei Lincei, 1975). Τρωιάνος Σπόρος, Οι Νεαρές του Λέοντος ΣΤ του Σοφού, Αθήνα, 2007. Φώτιος, «7Υ εστιν έργον άρχοντος», Φωτίου, Ο Ηγεμών, Αθήνα, 2007. Χαλκοκονδύλης Λαόνικος, Αποδείξεις ιστοριών, E. Darko (Επιμ), Laonici Chalcocondylae
historiarum demonstra tiones, 1-2.2 (Budapest 1922-1927). Χαλκοκονδύλης Λαόνικος, Βυζαντίου Άλωσις, επιμ. Νίκος Νικολούδης, Αθήνα, 1997. Χρονικόν περί των Τούρκων Σουλτάνων, (επιμ). G. Zoras, Αθήνα, 1958. Χωνιάτης Νικήτας, Λόγος «Εις τον βασιλέα κυρ Θεόδωρον τον Λάσκαριν (Λόγοι, Nicetae Choniataem
Oradores et Epístulae, ed. J-А. Van Dieten, (CFHB III) Βερολίνο 1972. Χωνιάτης Νικήτας, Χρονική Διήγησις του Χωνιάτου κυρ Νι κήτα αρχομένη από της βασιλείας Ιωάννου του Κομνηνού και λήγουσα μέχρι της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, Nicetas Chômâtes Hist., Ser. Eccl. et Rhet. vel Nicetas Acominatus
(A.D. 12-13: Chômâtes, Constantinopolitanus). Historia (Χρονική διήγησις), ed. J. van Dieten, Nice tae Choniatae historia, pars prior [Corpus fontium históriáé Byzantinae 11.1. Series Berolinensis. Berlin: De Gruyter, 1975]: 1-635, 637-655. Ψελλός Μιχαήλ, Michel Psellos, Chronographie, Les Belles
Lettres Παρίσι, 1967. Ψελλός Μιχαήλ, Χρονογραφία, Αθήνα, 2004.
438 ГΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Ψελλός Μιχαήλ, Πανηγυρικοί Λόγοι, Michaelis Pselli, Orationes Penegyricae (Επιμ. George T. Dennis), Stutgardiae etLipsiae, 1994. В' Αγγελίδη Χριστίνα, Ο τσαγκάρης της Αγίας Σοφίας, στο Ν.Γ.Μοσχονάς (Επιμ), Μνήμη Α.Α.Ζακυνθινού, Αθήνα, 1994, ). Άμαντος Κωνσταντίνος, Ιστορία
του Βυζαντινού Κράτους, Αθήνα, 1963. Αναγνώστου Ελένη, «Οι ελληνικές επιστολές του Φρειδερίκου В ' Hohenstaufen», στο Ανθούλης Α. Δημοσθένους (Επί), Σεβαστή. Τιμητικός τόμος στη Β. Νεράντζη Βαρμάζη, Θεσ σαλονίκη 2009 Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους της Εκ δοτικής Αθηνών τ. Θ,
σελ. 378. Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του Ελληνικού έθνους, της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.Ζ, σελ. 311 επ. Ανάστος Μίλτων, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους, της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.Η σελ. 264 επ. Ανθούλλης Α. Αημοσθένους, Μιχαήλ Z'. Αούκας (1071-1078). Ο ανίκανος αυτοκράτορας; Θεσσαλονίκη, 2005.
Αντωνακόπουλος Αντώνης, Εισαγωγή στην ιστορία των πο λιτικών ιδεών των νεοτέρων χρόνων, τ. 1, Η συμβολή του Βυζαντίου στη Δυτική Αναγέννηση και στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, Αθήνα, 1980. Αρβελέρ Ελένη, Maurice Aymard, Οι Ευρωπαίοι. Αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση, Αθήνα, 2000.
Abulafia D. (επιμ.), The Normans in Sicily and southern Italy, Λονδίνο 1977.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 439 Adelbert Davis (επιμ.) The Empress Theophano: Byzantium and the West at the turn of thefirst millennium, Cambridge, 1995 Ahrweiler H., «Philadelphie et Thessalonique au XlVe siècle: à propos de Jean Monomaque. Philadelphie et autres études». [Byzantina Sorbonensia, 4]
Paris 1984, 9-16. Ahrweiler Hélène, Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance aux VlleXVe siècles, Παρίσι, 1966. Ahrweiler Hélène, L'idéologiepolitique de l’empire byzantin, Παρίσι, 1975. Alazard J., La Venise de la Renaissance, Παρίσι, 1956.
Alfred Andrea, (επιμ), The Capture of Constantinople: The ‘Historia Constantinopolitana’ of Gunther ofPairis, Φιλα δέλφεια, 1997. Alphandéry Alain, Alphonse Dupront, La chrétienté et l’idée de Croisade, Παρίσι, 1995. Anastos Milton, “The transfer oflllyricum, Calabria and Sic ily to the
Juridiction of the Patriarchate of Constantinople in 732-733”, Studi bizantini e neoellenici, 9 (1957). Angelov Dimiter and Michael Saxby, Power and Subversion in Byzantium, Μπέρμιγχαμ, 2013. Angelov Dimiter, Imperial Ideology and Political Thought in Byzantium, 1204-1330, Cambridge, 2007. Angold
Michael, Βυζάντιο. Η γέφυρα από την αρχαιότητα στο μεσαίωνα, Αθήνα, 2003. Angold Michael, Η Βυζαντινή αυτοκρατορία από το 1025 έως το 1204. Μία πολιτική ιστορία, Αθήνα 1997. Armstrong Pamela (Επιμ.), Authority in Byzantium, Λονδίνο, 2013. Arquillière H.X., Sur la formation de la ‘Théocratie’
pontifi cale, Mélanges F.Lot, Παρίσι, 1925, σελ. 1-24. Attali Jacques, 1492. Παρίσι 1991.
440 Γεώργιος Κοντογιωργηι Avraméa Anna, Le Péloponnèse du IVe au Ville siècle. Changements et persistances, Παρίσι, 1997. Βακαλόπουλος Απ., Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλο νίκη, 1974 Βακαλόπουλος Απ., στην Ιστορία του ελληνικού έθνους (ΙΕΕ) της Εκδοτικής Αθηνών, τ. I σελ. 356 επ. Βασίλιεφ
Α.Α., Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα, 1971. Βασιλόπουλος Μάριος, Ηβυζαντινή τέχνη στην Ιταλία, Αθήνα, 2004. Βικέλα Δημητρίου, Άπαντα, τ. ΣΤ, ΣΩΒ, Αθήνα, 1997. Βιλλεαρδουίνου Γοδεφρείδου, Η κατάκτηση της Κωνσταντι νούπολης, Αθήνα 2002 Βρυώνης Σπόρος, Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού
στη Μικρά Ασία και η διαδικασία εξισλαμισμού (11ος-15"; αιώνας), Αθήνα, 2008. Βυζαντινή Μακεδονία, 324-1430, Πρακτικά A'συνεδρίου της Εταρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1992. Βυζαντινή Μακεδονία, Πρακτικά В'συνεδρίου της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2003. Balard Michel (επιμ),
Autour de la première croissade, Παρίσι 1996. Barker Ernest, Social and Political Thought in Byzantium. From Justinian I to the Last Paleologous, Oxford 1961. Barker John W., Manuel II Palaelogus (1391-1425): A Study in Late Byzantine Statesmanship, New Brunswick-New Jersey 1969. Barmaze-Nerantze
В., Η Θεσσαλονίκη μετά το πέρας του κι νήματος των Ζηλωτών (1350-1387) με βάση κυρίως τις επιστολές των λογίων της εποχής, Θεσσαλονίκη 1 (1985) 219-229. Bamish S., ‘The transformation of classical cities and the Pi reme debate’, Journal of Roman Archaeology 2 (1989), 385-400.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 441 Beck Hans Georg, Ιστορία της ορθόδοξης εκκλησίας στη Βυζα ντινή αυτοκρατορία Αθήνα, 2009 Bloch Marc, «Le problème de l’or au Moyen Age», Annales ESC, 4,1933. Bloch Marc, H φεουδαλική κοινωνία. H διαμόρφωση των σχέ σεων εξάρτησης, οι τάξεις και η διακυβέρνηση των ανθρώ
πων, Αθήνα, 1987. Blondal Sigfus, The Varangians of Byzantium. An aspect of Byzantine military history, Cambridg, 1978. Bogdan Henry, Histoire des pays de l’Est. Des origines à nos jours, Παρίσι 1990. Bowersock Glen W., Ο ελληνισμός στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 1996, Bratiami G.I., Empire et
‘démocratie ’à Byzance, στο Byzanti nische Zeitschrift, Volume 37, Issue 1, Pages 86-111 Brown Horatio, The Venetians and the Venetisan Quarter in Constantinople to the Close of the Twelfth Century, Λονδίνο, 1893. Brown Peter, Society and the Holy in Late Antiquity, Μπέρκλευ, 1982 (και ελλην μτφ
Brown Peter, Η κοινωνία και το άγιο στην ύστερη αρχαιότητα, Αθήνα, 2000). Bruun Ρ., From Polis to Metropolis. Notes on Thessalonica in the Administration of the Late Roman Empire, Opuse. Ro man. 15 (1985) 7-16. Bryan Ward-Perkins, The Fall ofRome an the End of Civilisa tion, Οξφόρδη,2005. Bryer
Antony A.M., The Empire ofTrebizond and the Pontos, Variorum Reprints, Λονδίνο 1980. Γιακωβάκη Νάσια, Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Μια καμπή στην ευρωπαϊκή αυτοσυνείδηση (17-18 αιώνας), Αθήνα, 2006. Γκιολές Νίκος, Η επίδραση της βυζαντινής τέχνης στη γερμα νική της εποχής των Οθωνιδών και των πρώτων
Σαλιδών αυτοκρατόρων, Αθήνα, 2003.
442 Г ΕΟΡΓΙΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ Γόνης Δημήτρης, Το συγγραφικόν έργον του Οικουμενικού Πατριάρχου Καλλίστου А ', Αθήναι, 1980 Γουναρίδης Π., «Πολιτικές διαστάσεις της συνόδου Φερράρας Φλωρεντίας», Θησαυρίσματα 31 (2001), 107-129. Γούτας Δημήτρης, Η αρχαία ελληνική σκέψη στον Αραβικό πο λιτισμό, 2001.
Cahen CL, La campagne de Mantzikert d’après les sources musulmanes, Byzantion 9 (1934) 613-642. Cahen M. La première pénétration turque en Asie Mineure (Seconde moitié du Xle s.) Byzantion, Revue d’études byzanines, XIX 1949. Cameron Averil, H αξία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2017. Carpantier Jean,
Francois Lebrun (Επιμ.), Histoire de l’Eu rope, Παρίσι, 1990. Cavallo Guglielmo, La cultura italo-greca nella produzione libraria, στο IByzantini in Italia, Μιλάνο, 1982. Cavallo Guglielmo, Η ανάγνωση στο Βυζάντιο, Αθήνα, 2008. Chalandon F., Histoire de la domination normande en Italie et en
Sicile, I-II, Paris 1907. Chambers D.S, The Imperial Age of Venice, 1380-1580, Λονδίνο, 1970. Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestations à Byzance (963-1210) (Byzantina Sorbonensia 9, Paris 1990). Cheynet Jean Claude, uLes limites du pouvoir à Byzance: une forme de tolérance?՝”, στο Κατερίνα
Νικολάου (Επιμ), Ανοχή και καταστολή στους μέσους χρόνους, Αθήνα, 2002. Cheynet Jean Claude, “Philadelphie, un quart de siècle de dissidence, 1182-1206”, στο Philadelphie et autres études (Byzantina Sorbonensia 4, Paris 1984). Cheynet Jean Claude, Ο Βυζαντινός κόσμος, τ. B' H βυζαντινή αυτοκρατορία,
(641-1204), Αθήνα, 2011. Cheynet Jean Claude, Pouvoir et contestation à Byzance (9631210), Παρίσι 1996.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 443 Cheynet Jean Claude, The Byzantine Aristocratcy and its Mili tary Function, Hampshire, 2006. Cheynet J-С., «Le rôle de la ‘bourgeoisie’ Constantinopolitaine (XI-XII), 3PBH, XLVI, 89-106, 2009 Claeys Paul, André Frognier, (επιμ.), L ’ échange politique, Bruxelles, 1995
Clover F.M., R.S. Humphrey, Tradition and Innovation in Last Antiquity, Madison, Wis. 1989 Courselle P, Les lettres grecques en Occident, Παρίσι 1948. Croix G.E.M. de Ste., Ο χριστιανισμός και η Ρώμη, Αθήνα, 2005 Crostini Barbara, The Emperor Basil II’s Cultural Life, Byzantion 66 [1996], 55-80.
Cuomo S., Πάππος ο Αλεξανδρεύς και τα μαθηματικά της ύστε ρης αρχαιότητας, Αθήνα, 2000 Δεληγιάννης Δημ., Έλληνες ζωγράφοι στα Ρουμανικά μνημεία. Στο Σύμμεικτα. Μνήμη Δ. Ζακυνθινού, Αθήνα, 9, 1994. Δεληκάρη Αγγελική, Βυζαντινό - Σλαβικά μελετήματα, Θεσ σαλονίκη, 2017. Δεληκάρη Αγγελική, «Ο ρόλος
της Θεσσαλονίκης και της Μα κεδονίας στη διαμόρφωση του σλαβικού πολιτισμού», στο Οι θεσσαλονικείς άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος και η προ σφορά τους στον κόσμο των Σλάβων (πρακτικά συνεδρίου), Θεσσαλονίκη 2017 Δεληκάρη Αγγελική, Η αρχιεπισκοπή Αχριδών κατά τον Με σαίωνα. Ο ρόλος της ως ενωτικού
παράγοντα στην πολιτική και εκκλησιαστική ιστορία των Σλάβων των Βαλκανίων και του Βυζαντίου, Θεσσαλονίκη 2014 Dagron Gilbert, Constantinople imaginaire. Etudes sur le re cueil des Patria, Παρίσι 1984 Daru P., Histoire de la Republique de Venise, 9 τόμοι, Παρίσι, 1821.
444 Γεώργιος Κοντοπωργης Delumeau Jean, La civilisation de la Renaissance, Παρίσι, 1984. Demougeot E., La formation de l’Europe et les invasions bar bares. Des origines germaniques à l’avènement de Dioclé tien, vol. 1, Paris, 1969 ; De l’avènement de Dioclétien au début du VI’siècle, vol. 2, Paris 1979. Dendrinos Ch., Manuel IIPaleologus in Paris (1400-1402) : Theology, Diplomacy, and Politics, Martin Hinterberger, Chris Schabel (Ed.), Greeks, Latins, and Intellectueal His tory, (1204-1500), Leuven, 2011 Djebbar Ahmed, Une histoire de la science arabe, 2001 Dennis George, The Reing of Manuel II Paleologus in Thessalonica, 1382-1387, Ρώμη, 1960. Diehl Charles, Ιστορία τη βυζαντινής αυτοκρατορίας, Αθήνα, 2002. Dimiter Angelov and Michael, Power and Subversion in Byz antium, Μπέρμιγχαμ, 2013 Dimiter Angelov, Imperial Ideology and Political Thought in Byzantium, 1204-1330, Cambridge, 2007. Dj ebbar Ahmed, Une histoire de la science arabe, Παρίσι 2001. Droit Ger Poi (Επιμ.), Les Grecs, les Romains et nous. L’Anti quité est elle modernel, Παρίσι, 1991. Duby Georges, Le Moyen Age (987-1460), Παρίσι, 1987. Ducellier Alain, Byzance et le monde orthodoxe, Παρίσι, 2006. Ducellier Alain, Le drame de Byzance. Idéal et échec d’une société chrétienne, Παρίσι, 1976. Ducellier Alain, Michel Balard (επιμ), Constantinople 10541261. Tete de la chétieneté, proie des Latins, capitale Grecque, Παρίσι, 1996. Duroselle Jean-Baptiste, L’idée d’Europe dans l’histoire, Πα ρίσι, 1965.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 445 Dvornik F., Byzance Missions among the Slaves. S.S. Constantine-Cyril and Methodious, Rutgers Byzantine series, New Jersey 1970. Dvornik F., Les Slaves, Byzance et Rome au IXe siècle, Παρί σι, 1926. Dvornik F., The Idea of Apostolicity in Byzantium and the Legend of the Apostle Andrew, Cambridge, Mass., 1958. Dvornik F., The Slavs, their early history and civilization, Boστόνη, 1956 Dvornik F. The Slavs in European history and civilization, New Brunswick, 1963. Εσσελιγγ Δ.Κ.', Βυζάντιον και βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα, 1970. Mergiali Sophia, L’enseignement et les lettres pendant l’époque des Paleologues (1261-1453), Αθήνα 1996. Eva de Vries -Van der Velden, L’elite byzantine devant l’avance turque à l’époque de la guerre civille de 1341 à 1354, Amsterdam 1989. Febvre Lucien, L’Europe. Genèse d’une civilisation, Παρίσι, 1999. Frances Kianka, Demetrius Cydones (c. 13240c. 1397): Intel lectual and Diplomatic Relations between Byzantium and the Westin the Fourteenth Century, ΝέαΥόρκη, 1981. Garland Lynda, “Political Power and the Populace in Byz antium Prior to the Fourth Crusade”, Byzantinoslavica 53 (1992). Gamot Benoit, Le peuple au siècle des Lumières. Echec d’un dressage culturel, Παρίσι 1990. Geanakoplos Deno, “The Council of Florence (1438-1439) and the Problem of Union Between the Greek and Latin Churches,” Church History 24, no.4 (December 1955). Gelichi Sauro, «Flourishing places in North-Eastern Italy: towns and emporia between late antiquity and the Caro-
446 ГΕΩΡΠΟΣ ΚΟΝΤΟΠΩΡΓΗΣ lingian age», στο Henning Joachim (Επιμ.), Post-Roman Towns, Trade and Settlement in Europe and Byzantium x. A'. The Heirs of the Roman West, Εκδόσεις Walter de Gruyter, Βερολίνο-Νέα Υόρκη, 2007, σελ. 77. επ. Γεωργιάδης - Αρνάκης, Γ, Οι πρώτοι Οθωμανοί. Συμβολή στο πρόβλημα
της πτώσεως του ελληνισμού της Μικρός Ασίας 1282-1387. Αθήνα, 1947. Gibbon Edward, The Foundation of the Ottoman Empire, Ox ford, 1916. Gill Joseph, The Council ofFlorence, Cambridge, 1959. Busley H., H.Glaser, W. Hug, Geschichtliche Weltkunde, t.2, Φραγκφούρτη, Βερολίνο Μόναχο, 1981 Goff Jacques 1
e, L’Europe est elle née au Moyen Age?, Παρί σι, 2003 (Jacques le Goff, H Ευρώπη γεννήθηκε το μεσαίωνα;, Αθήνα, 2006 Goff Jacques le, La civilisation de l Occident medieval, 1984. Goff Jacques le: «Η Ευρώπη δεν είναι γηραιό, είναι αρχαία» Συνέντευξη του Γάλλου Μεσαιωνολόγου στην Liberation
(αναδημοσίευση σε ελληνική μτφρ. στο Αντίφωνο: 18 August 2017). Goubert Paul, Byzance avant l’Islam. Tome II: Byzance et l’Occident sous les successeurs de Justinien. I. Byzance et les Francs. Παρίσι, 1956. Goubert Paul, S. J., Byzance avant l’Islam. T. II : IIByzance et l’Occident sous les
successeurs de Justinien; 2, Rome Byzance et Carthage, Παρίσι, 1965. Gouguenheim Sylvain, Aristote au mont Saint Michel. Les racines grecques de l’Europe chrétienne, Παρίσι,2008. Gouguenheim Sylvain, La gloire des Grecs: Sur certains apports culturels de Byzance à l’Europe Romane (Xe-début du XlIIe
siècle), Παρίσι, 2017 Grabar A., La peinture religieuse en Bulgarie (Album), Παρίσι 1928.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 447 Grégoire H., Le peuple de Constantinople, Byzantion, 11 (1936), σελ. 617-716. Grierson Philip, Byzantine Coinage, Dumbarton Oaks, Wash ington, 1999. Guerdan René, Byzance, Παρίσι, 1973. Guillará R., Recherches sur les intstitutinons byzantines, 2 τό μοι, Βερολίνο, Άμστερνταμ, 1967. Guillou André, La civilisation byzantine, Παρίσι, 1990 (ελλ. μτφ Ο Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα, 1996 Hampson Norman, Ο διαφωτισμός, Αθήνα, 1994. Harris Jonathan, Byzantioum and the Crusades, Λονδίνο, 2003 (Χάρις Τζόναθαν, To Βυζάντιο και οι σταυροφορίες, Αθήνα, 2004). Harris Jonathan, Greek emigres in the West, 1400-1520, Λονδίνο 1995. Harris Michael H, History ofLibraries in the Western World, 1995 Heers Jacques, L ’Occident aux XIVet XVsiècles. Aspects éco nomiques et sociaux. Παρίσι, 1963. Heers Jacques, La ville au Moyen Age en Occident, Παρίσι, 1990. Heller Michel, Histoire de la Russie et de son Empire, Paris, 1997. Hendy M., Studies in Byzantine Monetary Economy c. 3001450, Cambridge, New York, Melbourne 1985. Holmes Calherine - Judith Waring (εκδ.), Literacy, Education and Manuscript Transmission in Byzantium and Beyond, Leiden - Βοστώνη - Κολωνία 2002. Holmes Catherine, Basil II and the Governance of Empire (976-1025), Oxford 2005. Hommes et richesses dans l’Empire byzantin, 1: IVe-Vile siede (1989) και 2: VHIe-XVe siècle. (Επιμ. V. Kravari; J. Lefort; C.Momsson) Παρίσι, (1991).
448 Γεώργιος Κοντοπωργης Hoyland Robert, In God ’s Path. The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire, Oxford University Press, 2015. Hunger Herbert, Βυζαντινή λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμ ματεία των Βυζαντινών, τ. Β': Ιστοριογραφία, Φιλολογία, Ποίηση, Αθήνα 2001. Hunger Herbert, Ο
κόσμος του βυζαντινού βιβλίου. Γραφή και ανάγνωση στο Βυζάντιο, Αθήνα, 1995. Homo Léon, Les institutions politiques romaines. De la cité à l’État, Παρίσι, 1970. Ζακυνθηνός Δ., H άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως και η τουρκοκρατία, Αθήνα, 1954. Ζακυνθηνός Δ., Το Βυζάντιον από του 1071 μέχρι του 1453,
Αθήνα, 1972. Ζαμπέλιος Σπυρίδων, Βυζαντινοί Μελέται. Περί πηγών Νεο ελληνικής Εθνότητας από Η’ άχρι ľ εκατονταετηρίδας μ.Χ. (1857). Ζήση Θεόδωρου Ν., Γεννάδιος В ’ Σχολάριος. Βίος, Συγγράμ ματα, διδασκαλία, Θεσσαλονίκη, 1980 Ζώρας Γεώργιος Θ., Περί την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλε ως, Αθήνα 1959.
Η άλωση της πόλης, Ιστορικά Ελευθεροτυπίας, Αθήνα, 1994 Θεοδοσίου Σ., Μ. Δανέζης, Στα. χρόνια του Βυζαντίου. Οι θετικοί επιστήμονες, ιατροί, χρονολόγοι και αστρονόμοι, Αθήνα, 2010. Ιμβριώτη R, Η γυναίκα στο Βυζάντιο, Αθήνα, 1923. Iorga Nicolas, Byzance après Byzance, Παρίσι, 1992. Irigoin Jean,
«Notes sur la tradition juridique byzantine dans l’Italie Méridionale», στο Αφιέρωμα στον N. Σβορώνο, Ρέθυμνο, 1986, σελ. 163 επ. Jacob A., Culture grecque et manuscries en terre d’Otrante, στο Atti del Ille Congresso Internationale di Studi S alen imi e del lo Congresso Storico di Terra d’Otranto,
Lecce, 1980.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 449 Jacoby David, “Byzantine Maritime Trade, 1025-1118, in B. Flusin, H-C. Cheynet (Επιμ.), Autour du premier huma nisme Byzantin et des Cinq Etudes sur le XI siècle, Παρίσι 2017 Jeanselme E., L. Oeconomos, “Za Satire contre les Higoumenes Poeme attribué a Théodore Prodrom
», Byzantion, 1/1924. Jehel Georges, La mediterranee medievale de 350-1450, Πα ρίσι, 1992. Albert Jourein, L’Histoire: les hommes, les civilisations depuis les origines, Παρίσι, 1964 (ελ. μτφ. Ιστορία του ανθρώπου και των πολιτισμών, Αθήνα, 1966). Καλλιγάς Παύλος, “Μελέται βυζαντινής ιστορίας:
Αασκαρίδαι - Παλαιολόγοι. Από της πρώτης (1204) μέχρι της τελευταίας αλώσεως (1453)”, Αθήνα, 1997 Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Το Βυζαντινό κράτος, Θεσσαλο νίκη, 2001. Καραμπελιάς Γιώργος, 1204. Η διαμόρφωση του νεότερου ελ ληνισμού, Αθήνα, 2007. Καργάκος Σ., Η αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης,
Αθήνα, 2012. Κασσεσιάν Ιωσήφ Γρηγορίου, Πήραν την Πόλη .Αρμένικοι θρήνοι για την άλωση της Βασιλεύουσας, Αθήνα, 2010. Κατσαφάνας Δ, «Η επανάσταση των Ζηλωτών της Θεσσαλονίκης και το κίνημα των Πελοποννησίων κατά του Μανουήλ Καντακουζηνού Δεσπότη του Μυστρά», Βυζαντιναί Μελέται 7 (1996) 328-349.
Κόλια Δερμιτζάκη Αθηνά, Συνάντηση Ανατολής και Δύσης στα εδάφη της αυτοκρατορίας. Οι απόψεις των Βυζαντινών για τους σταυροφόρους, Αθήνα, 1994, σελ18 επ. 28 επ. Κόλιας Ταξιάρχης, Νικηφόρος B'Φωκάς (963-969). Ο στρα τηγός αυτοκράτωρ και το μεταρρυθμιστικό του έργο, Αθήνα, 1993.
450 Γεώργιος Κοντογιωργης Κουκουλές Φαίδων, Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός, 6 τόμοι (Αθήνα 1948-1955). Κόρου Αχιλλέως Α, Βησσαρίων ο Έλλην, Αθήνα, 1947. Κωνσταντέλος Δημήτριος Βυζαντινή φιλανθρωπία και κοινω νική πρόνοια, Αθήνα, 1986. Κωνσταντέλος Δημήτριος, Μαρτυρίες για την Ταυτότητα των
Βυζαντινών και των Ρωμιών σε Ελληνικές Πηγές, περιοδι κό ‘Πεμπτουσία’τεύχ. 7, 8, 9Δεκέμβριος2001 - Νοέμβριος 2002. Κωτούλα Ζωή, (επιμ.) Χίλια χρόνια Ελληνισμού Ρωσίας, Αθήνα, 1994: με συμβολές στα ζητήματα της τέχνης (Μ.Χατζηδάκης, «Σχέσεις Ρωσικής και Ελληνικής τέχνης», της οικονομίας και της
επικοινωνίας (Ν.Οικονομίδης, «Ρώσοι έμποροι και στρατιώτες στην Κωνσταντινούπολη»), του εκχριστιανισμού των Ρώσων και στις διεθνείς διαστά σεις του (Α.Ν. Σαχάροφ), των οικονομικών ανταλλαγών μεταξύ Βυζαντίου και Ρωσίας κατά τους 9-12 αιώνες). Κωτσιόπουλος Κωνσταντίνος Ζηλωτές, Το κίνημα των Ζηλω
τών στη Θεσσαλονίκη (1342-1349), Θεσσαλονίκη, 1997. Käegi Walter Emil, Byzantioum and the Decline of Rome, Princeton 1968. Kaegi Walter Emil, Byzantium and the Early Islamic Con quests, Cambridge University Press 1992. Kazhdan A.P., Ann Wharton Epstein, Αλλαγές στον βυζαντινό πολιτισμό. Κατά τον
11° και 12° αιώνα (Change in Byzan tine Culture in thw Eleventh and Twelth Cwnturies, Berke ley, 1985), Αθήνα, 1997. Kazhdan Alexander, “The Concepts of Freedom (eleutheria) and Slavery (duleia) in Byzantium”, στο Makdisi, G. Sourdel, D. - Sourdel-Thomine, J., (επιμ.), La notion de liberté au
Moyen Age: Islam, Byzance, Occident (Penn Paris - Dumbarton Oaks Colloquia, IV, Session des 12-15 octobre 1982, Paris
1985)
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 451 Kazhdan Alexander, Dumbarton Oaks Papers, Alexander Kazhdan, State, Feudal, and Private Economy in Byzantium The Dumbarton Oaks Papers (DOP), Voi. 47 (1993), σελ. 83-100). Kazhdan Alexander, “The Social Views of Michael Attaleiates,” in eadem, Studies on Byzantine
Literature of the Eleventh and Twelfth Centuries (1994): 23-86 Kerrou Mohamed (Επιμ.), Public et privé en Islam, Παρίσι, 2002. Kleinclausz Arthur, Charlemagne, Παρίσι, 1977. Kolbaba Tia M., The Byzantine Lists. Errors of the Latins, Σι κάγο, 2000. Köprülü Mehmed Fuad, Les origines de l’empire
ottoman, Παρίσι 1991. Krumbacher Karl, Ιστορία της βυζαντινής λογοτεχνίας, Αθήνα, 1955. Λάιου Αγγελική Ε., Κωστούλα Σκλαβενίτη (Επιμ.), Οικονομι κή ιστορία του Βυζαντίου, Αθήνα, 2006. Λαϊου Θωμαδάκη Αγγελική, Η αγροτική κοινωνία στην ύστερη βυζαντινή εποχή, Αθήνα, 1987. Λεβενιώτης Γεώργιος Α., Η
πολιτική κατάρρευση του Βυζα ντίου στην Ανατολή. Το ανατολικό σύνορο και η κεντρική Μικρά Ασία κατά το В 'ήμισυ του 11ου αιώνα (διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη, 2007. Λεβενιώτης Γεώργιος Α., Η συνθήκη ειρήνης Ρωμανού Δ' Δι ογένη - Alp Arslan μετά τη μάχη του Μαντζικέρτ (τέλη Αυγούστου - αρχές
Σεπτεμβρίου 1017), Βυζαντιακά 27 (2009) 167-196. Λουγγής Τηλέμαχος, Η Βυζαντινή Κυριαρχία στην Ιταλία. Από το Θάνατο του Μ. Θεοδοσίου ως την Άλωση του Μπάρι 395-1071 μ.Χ., Αθήνα 1989. Λουγγής Τηλέμαχος, Η ιδεολογία της βυζαντινής ιστοριογρα φίας, Αθήνα, 1993. Λουγγής Τηλέμαχος., Το Βυζάντιο και το
νομικό καθεστώς
452 Γεώργιος Κοντοπωργης των γερμανικών κρατών της Αύσεως, Ιστορία του ελληνι κού έθνους, τ. Ζ, Αθήνα, 1978. Lacy o’ Leary D.D. De, Πώς πέρασε η ελληνική γνώση στους Αραβες, Αθήνα, 2010. Laiou Angeliki Ε., Cécile Morrisson, The Byzantine Economy, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2007
(Ελλ.μτφ Η Βυζαντινή οικονομία, Αθήνα, 2011). Laiou Angeliki, Constantinople and the Latins. The foreign policy of Andronicus 1Լ 1282-1328, Harvard University Press, Cambridge Mass 1972. Laiou Angeliki, D. Simon (επιμ.), Law and Society in Byzan tium: Ninth-Twelfth Centuries, έκδ. Washington D.C.
1994. Laiou Angeliki, Mottahedeh Roy Parviz, The Crusades from the perspective ofByzantium and the Muslim world, Wash ington D.C.2001. Laksimovic Ljubomir, The Byzantine Provincial Administra tion under the Palaiologoi, Amsterdam, 1988. Lane F.C., Venice, a Maritime Republic, Βαλτιμόρη, 1973.
Lavisse Ernest, Alfred Rambaud, L ’Europe féodale. Le croi sades, 1095-1270, Παρίσι 1893. Lefort Jacques, Cécile Morrisson, Jean Pierre Sodini (επιμ), Les villages dans l’Empire byzantin (IVe -XVe siècle), Πα ρίσι, 2006. Leib B., “Rome vue de Byzance au XI e siècle » Byzantion 3(1926), σελ.
233-240. Lemerle Paul, Essais sur le monde byzantin, Varioroum Remrints, Λονδίνο 1980. Lemerle Paul, Le gouvernement des philosophes, Cinq études sur leXle siècle byzantin, Παρίσι 1977. Lemerle Paul, Le monde de Byzance. Histoire et institutions, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1978. Lemerle Paul, Le
premier humanisme byzantin, Παρίσι, 1971. Lemerle Paul, The Agrarian History of Byzantium from the
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 453 Origins to the Twelfth Century. The Sources and Problems, Galway 1979. Levillain L., L’avènement de la dynastie carolingienne et les origines de l’État pontifical, Bibliothèque de l’École de Chartres, 94 (1933), 225 επ. Libera Alain de, La philosophie médiévale, Παρίσι
1993 Liebeschuetz J. H. W. G, “The End of The Ancient City”, in: John Rich (Ed.), The City in Late Antiquity (=LeicesterNottingham Studies in Ancient History 3), London-New York 1996, σελ. 1-49. Lopez R. S., Silk Industry in the Byzantine Empire. Speculum, A Journal of Medieval Studies XX/1945. Loud
G. A, The age of Robert Guiscard: Southern Italy and the Normans, Harlow 2000. Loud G. A., Byzantine Italy and the Normans, στο: Byzantium and the West: c. 850֊c. 1200. Proceedings of the XVIIIth Spring Symposium of Byzantine Studies, Oxford 1984. Luscombe David, Medieval Thought. A History of
Western Philosophy, Οξφόρδη, 1997. Luttwak Edward, The Grand Stratedy of Byzantine Empire, Harvard University Press, 2009. Luzzato G., Storia Economica di Venezia dall’XIalXVISec olo, Βενετία 1961. Μαλιγκούδης Φαίδων, Η Θεσσαλονίκη και ο κόσμος των Σλά βων, Θεσσαλονίκη, 1991. Μαυρομάτης Λεωνίδας,
Ο Καρδινάλιος Βησσαρίων και ο εκ συγχρονισμός της Πελοποννήσου Σύμμεικτα 9 В (1994). Μαυρομμάτης Λένος (Λεωνίδας), Βενετία και Αιγαίο, Αθήνα, 2005. Μεγιέντορφ Ιωάννη, Η βυζαντινή κληρονομιά στην ορθόδοξη εκκλησία, Αθήνα, 1990. Μιλιαράκης Αντώνιος, Ιστορία του βασιλείου της Νίκαιας και του
δεσποτάτου της Ηπείρου (1204-1261), Αθήνα, 1898.
454 Γεώργιος Κοντογιωργης Μίσιου Διονυσία, Δήμοι και δημοκρατία στο Βυζάντιο, στο Αφι έρωμα στον Νίκο Σβορώνο, Ρέθυμνο, τ. Α\, σελ. 66-67. Μιχαλόπουλος Χρήστος, Η λατινική αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης (1204-1261), Ξάνθη, 2007. Μπακογιάννης Χρήστος, Ιωάννης ΣΤΚαντακουζινός και Ισλάμ. Συμβολή
στην εκκλησιαστική γραμματεία του 14ου αιώνα, (Διπλωματική εργασία), Αθήνα, 2010. Μπακογιάννης Χρίστος, «Όψεις πολιτισμού στις επιστολές της αιχμαλωσίας του αγίου Γρηγορίου Παλαμά», Διπλωματική εργασία, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολ/Ιστ, Αθήνα 2010. Μπαλόγλου Χρήστος, Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνος,
Περί Πελοποννησιακών πραγμάτων, Αθήνα, 2002. Μπανταουί Χασάν, Διοικητική οργάνωση της Αιγύπτου μετά την Αραβική κατάκτηση. Ομοιότητες και διαφορές από το Βυζαντινό πρότυπο, Θεσσαλονίκη, 1989. Μπενάκης Λίνος, Χ.Π. Μπαλόγλου (επιμ), Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου αφιερωμένου στον Πλήθωνα και την εποχή
του με την συμπλήρωση 550 ετών από τον θάνατό του, Αθήνα, Μυστράς, 2002. Μπενάκης Λίνος, Εφημ. Ελευθεροτυπία, 21-12-2010 Μπούρκχαρτ Γιάκομπ, Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία, Αθήνα, 1997. Maalouf Amin, Les croisades vues par les Arabes, Παρίσι, 1983. Macrides Ruth, Kinship and Justice in
Byzantium, 11th- 15th Centuries, VR, Aldershot-Brookfield USA ֊ Singapore Sydney, 1999. Manent Pierre, Οι μεταμορφώσεις της πόλης. Δοκίμιο για τη δυναμική της Δύσης, Αθήνα, 2014. Mango Cyril, Βυζάντιο, Η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, Αθήνα, 2013. Mantran Robert, L ’expansion musulmane, VII-ΧΙ siècle,
Πα ρίσι, 1991.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 455 Martin Jacqueline E., Cardinal Bessarion, Mystical Theology and Spiritual Union between East and West, (Thesis) Uni versity o f Manitoba, Winnipeg, Manitoba, 2000. Mavrommatis Leonidas, «Notes sur la grande propriété en Macédoine 1337/1338», Byzantion, Revue Internationale des Études Byzantines, Bruxelles, 1987, LVII, σελ. 74-92. McLees Nectaria, The Marvelous Life of Patriarch Sophronius I. His Company of Saints, and the Fall of Byzantine Jerusalem, Road to Emmaus. A Journal of Orthodox Faith and Culture, τομ.43,2010, σελ.47-67 McQueen W. В., Relations between the Normans and Byzan tium 1071-1112, Byzantion 56 (1986) 427-477. Menendez-Pidal R., «L Espagne et l ’introduction de la science arabes en Occident» La Table ronde, No. 144 decembre 1959, p. 41-61. Mergiali S., L’enseignement et les lettres pendant l’époque des Paléologues (1261-1453), Athènes 1996. Monfasani John, ‘Bessarion Scholasticus ’: A study of Cardi nal Bessarion ’s Latin Library, Turnhout, Βέλγιο,2011. Monfasani John, Byzantine Scholars in Renaissance Italy: Cardinal Bessarion and Other Emigrés, Variorum 1995 Monfasani John, George Amiroutzes. The Philosopher and his Tractates, Leuven, 2011. Monfasani John, George of Trabizond. A Biography and a Study of his Rhetoric and Logic, Leiden, 1976. Monfasani John, Collecta Trapezuntiana. Texts, Documents, and Bibliographies of George of Trabizond, Νέα Υόρκη, 1984. Morrisson Cécile (Επιμ), Ο Βυζαντινός Κόσμος. τ.Α., ΗΑνατο λική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (330-641), Αθήνα, 2007. Morrisson C.-J-R, Sodino (Επιμ.), Constantinople réelle et
imaginaire. Autour de l'œuvre de Gilbert Dagron, Παρίσι 2018
456 Γεοργιος Κοντογιωργης Mosse Claude, Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός στο Διαφωτι σμό. Η επίδραση του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πο λιτισμού στο Γαλλικό Διαφωτισμό, Αθήνα, 1989. Muntz Ε., “Les Artistes byzantins dans l’Europe latine du Ve auXVe”, στο Revue de l’Art Chretien, IV serie,
4(1893). Νεράντζη Βαρμαή Βάσω, «Συντεχνίες εμπόρων στην Κωνσταντινούπολη τον 10° acovo.» στο Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. Τομές και συνέχειες στην ελληνιστική και ρω μαϊκή παράδοση, Αθήνα 1988, σελ. 353 επ. Νιάρχος Κωνσταντίνος, Η ελληνική φιλοσοφία κατά την Βυζα ντινήν της περίοδον, Αθήνα,
1996. Νικολαίδου Κυριανίδου Βάνα, Ο απόβλητος και ο θεοπρόβλητος. Πολιτική ανάγνωση της ακολουθίας του Σπανού, Αθήνα, 1999. Νικολαϊδου Κυριανίδου Βάνα, Ο πολιτικός κατά τον Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα, Αθήνα, 1992. Νικολάου Θεόδ., Αι περί πολιτείας και δικαίου ιδέαι του Γ. Πλήθωνος Γεμιστού,
Θεσσαλονίκη, 1989. Νικολάου Θεόδ., Πληθωνικά, Θεσσαλονίκη, 2004. Νικολάου Πατραγάς Κ., Αραβοϊσλαμικός κόσμος. Πηγαί ιδεο λογίας, ιστορίας, πολιτικής, πολιτισμού, Αθήνα 2016. Νικολάου Πατραγιάς Κ., Προλεγόμενα αραβοϊσλαμικού πολι τισμού, Αθήνα, 2016. Νιχωρίτης Κωνσταντίνος, Οι άγιοι Κύριλλος και
Μεθόδιος. Ο πνευματικός βίος και ο πολιτισμός των Σλάβων, Θεσσαλο νίκη, 2013. Νιχωρίτης Κωνσταντίνος, Οι επιδράσεις της πνευματικής πα ράδοσης του Αγίου Όρους στο βίο και στον πολιτισμό των Σλάβων, Θεσσαλονίκη, 2013. Νούρ Αλύ, Το Κοράνιον και το Βυζάντιον, Αθήναις 1970. Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου
Μαρία στην Ιστορία του ελληνι κού έθνους, της Εκδοτικής Αθηνών, τ. Η.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 457 Necipoglu Nevra, Byzantium between the Ottomans and the Latins, Politics and Society in the Late Empire, Κέμπριτζ 2009. Neithard Buist, J.Ph. Genet (Επιμ.), La ville, la bourgeoisie et la genèse de l’État moderne (XII-XVIII siècle), Παρίσι, 1988. Nemo Phlippe, Qu ’est ce
que l’Occident, Παρίσι 2004. Nicol Donald M. Ιωάννης Καντακουζηνός: Ο απρόθυμος αυτοκράτορας, 1295-1383 μ.Χ., Αθήνα, 2010. Nicol Donald, Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου 1261-1453, Αθήνα, 1996. Nicol Donald, Από την άλωση στην ανάκτηση της Κωνσταντι νουπόλεως, στην ΙΕΕ, τ. Θ, της Εκδοτικής
Αθηνών. Nicol Donald, Το δεσποτάτο της Ηπείρου 1267-1479, Αθήνα 1991. Norwich John Julius, A History of Venice, Νέα Υόρκη, 1989. Οικονομίδης Νίκος (επιμ) Το Βυζάντιο κατά τον 12° αιώνα. Κανονικό δίκαιο, κράτος και κοινωνία, Αθήνα, 1991. Οικονομίδης Νίκος, Ο ρόλος του βυζαντινού κράτους στην οι
κονομία, στο Οικονομική Ιστορία του Βυζαντίου, Από τον 7ο έως τον 15ο αιώνα, Αθήνα 2006 (ΟΙΒ'), τ. 3, σ. 141-252. Όλερ Κλάους, Η συνέχεια στην Ελληνική Φιλοσοφία από το τέλος της Αρχαιότητας ώς την πτώση της Βυζαντινής αυτο κρατορίας, Αθήναι, 2000. Obolensky Dimitri, Η βυζαντινή κοινοπολιτεία, τ.
A, Β. Η ανα τολική Ευρώπη, 500-1453, Θεσσαλονίκη 1991. Oikonomides Nicolas, Byzantium from the Ninth Century to the Fourth Crusade, Variorum, Λονδίνο, 1992 Oikonomides Nicolas, Fiscalité et exemption fiscale à By zance (IXe-XIe siècle), Αθήνα, 1996. Oikonomidès Nicolas, L’évolution de
l’organisation adminis trative de l’empire byzantin au Xle siècle (1025-1118), TM 6(1976) 125-152.
458 Γεώργιος Κοντοπωργης Ostrogorsky Georg, Pour l’histoire de la féodalité byzantine, Βρυξέλλες, 1954. Ostrogorsky George, “Byzantine Cities in the Early Middle Ages”, in: Dumbarton Oaks Papers 13, 1959, σελ. 47-66. Παναγιωτίδης Ιωάννης К. Η δέησις ενώπιον του αντοκράτορα στο βυζαντινό/ρωμαϊκό
δίκαιο (4°;-15ος αιώνας), Θεσσαλο νίκη, 2009 (διδακτ. δ/βή). Πανταζόπουλος Ν., Ρωμαϊκόν Δίκαιον εν διαλεκτική συναρτή σει προς το Ελληνικόν, Αθήνα, 1974-1979. Παπαθανασίου Φώτης, «Ο Ιωάννης Δούκας Βατάτζης και η αυτοκρατορία της Νίκαιας», στο περιοδικό Ιστορία, Ιού νιος 1991. Παπαϊωάννου Κώστα,
Βυζαντινή καί Ρώσικη Ζωγραφική, Αθήνα, 2007. Παπαρηγόπουλος Κωνσταντίνος - Καρολίδης Π., Ιστορία του ελληνικού έθνους, 5η έκδοση, Αθήνα 1925. Παπαρρήγα Αρτεμιάδη Λυδία, «Ανεκπλήρωτες ‘επαγγελίαι ’ προς τις πόλεις. Συμβολή στη μελέτη της νομικής τους αντι μετώπισης κατά τη ρωμαίοβυζαντινή περίοδο»,
Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της ιστορίας του ελληνικού δικαίου, 40, 2007, σελ. 85-126. Παπασωτηρίου Χαράλαμπος, Βυζαντινή υψηλή στρατηγική (6ος-11ος αιώνας), Αθήνα, 2000. Παπουτσάκη Νεφέλη, Μικρή εισαγωγή στα ισλαμικά γράμμα τα, Αθήνα 2007. Πασπάτης Α.Γ., Βυζαντιναί μελέται. Τοπογραφικαί και
ιστορικαί, Κωνσταντινούπολη, 1877 Πιρέν Ανρί, Οι πόλεις του Μεσαίωνα, Αθήνα, 2003. Πολατώφ Χρ., Αλέξιος Μακρεμβολίτης ο βίος και το έργο του, Αθήναι 1989σ Προκοπίου Ελένης, Το πρόσωπο ως υποκείμενο δικαίου στο έργο του Θωμά Ακινάτη, Αθήνα, 2013. Parisot V., Cantacuzène, homme d’Etat et historien,
Paris 1845.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 459 Patlagean Evelyne, Figure du pouvoir (IX-XII siècle), Spolète, 2001 (ειδικότερα στον ‘Avant propos : Byzance, une his toire confisqué’, σελ. 1-20). Patlagean Evelyne, Un Moyen Age Grec. Byzance IX-XV siècles, Παρίσι, 2007 (και στην πρόσφατη ελληνική μτφ, Εβελύν
Πατλαζάν, Ο ελληνικός Μεσαίωνας. Βυζάντιο 9-15 αιώνας), Αθήνα 2014. Pacchio R., Slavia Orthodoxa. Literature and Language (Rus sian) 2018 Petit Dutaillis Charles, La monarchie féodale en France et en Angleterre (X-XJIIsiècle), Παρίσι, 1971. Petit Dutaillis Charles, Les communesfrançaises. Caractère
et évolution des origines (XI) au XVIII siècle, Παρίσι, 1947. Pirenne Henri (1862 -1935). Mahomet et Charlemagne, Παρί σι, 1992 (πρώτη έκδοση Βρυξέλλες 1937). Pirenne Henri, ‘Mohammed et Charlemagne». Revue belge de philologie et d’histoire, I (1922). Pirenne Henri, Lyon Bryce, Steuer Heiko,
Gabrieli Francesco, Guillou André, La naissance de l’Europe, Βρυξέλλες, 1987 Pitsakis Constantin, «L’empereur romain d’Orient: un laïc», Kanon, 15, 1999, σελ. 196-221. Pochitonov, E., “Théodore-Pierre Asène ou Theodore MancaphasT', Byzantinoslavica 42 (1981). Queller, Donald E. The Latin Conquest of
Constantinople, ΝέαΥόρκη, 1971. Ράνσιμαν Στήβεν, Βυζαντινός πολιτισμός, Αθήνα 1969. Ράνσιμαν Στήβεν, Η άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα, 1979 (Steven Runciman, The fall of Constantino ple, Camdridge, 1965). Ράνσιμαν Στήβεν, Η Βυζαντινή θεοκρατία, Αθήνα, 1982. Ράνσιμαν Στήβεν, Η Μεγάλη Εκκλησία
εν αιχμαλωσία, Αθήνα, 1979.
460 Γεώργιος Κοντοπωργης Ράνσιμαν Στήβεν, Η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση, Αθήνα, 1970. Ράνσιμαν Στήβεν, Μυστράς, Αθήνα, 1986. Ralph Johannes Lilie, Byzantium and the Crusader States, 1096-1204, Oxford, 1993. Ramsay Mac Mullen, Le Déclin de Rome et la corruption du pouvoir, Παρίσι, 1991. Richard
J., Histoire des croisades, Παρίσι 1996. Riley-Smith J., The first crusade and the idea of crusading, Λονδίνο 1986. Rosenthal Franz, The Classical Heritage in Islam, London and New York, 1992. Rougemont Denis de. 28 siècles d’Europe, Παρίσι, 1961. Runciman Steven, Ιστορία των σταυροφοριών, τ. 1-3,
Αθήνα 1977-1979. Σαββίδης Αλέξης, Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Αωδεκάνησα και τη Μικρά Ασία, 1189-1240 μ.Χ. : Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπο γραφίας και τοπογραφίας την εποχή των Αγγέλων, των Αασκαρίδων της Νίκαιας και των Μεγαλοκομνηνών του Πό ντου, Αθήνα
1987. Σαββίδης Αλέξης, Βυζάντιο, Μεσαιωνικός κόσμος, Ισλάμ, Αθήνα, 2008. Σβορώνος Νίκος, «Παρατηρήσεις για τη συμβολή του Βυ ζαντίου στην πνευματική εξέλιξη της δυτικής Ευρώπης: η περίπτωση του Ιωάννου Δαμασκηνού», Βυζάντιο και Ευρώπη, Πρακτικά A διεθνούς βυζαντολογικού αυνεδρίου, Αθήνα, 1987, σελ.
115-152. Σβορώνος Νίκος, «Το νέο φορολογικό σύστημα», στην Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τ. Η, Αθήνα 1977 σελ. 187-197. Σβορώνος Νίκος, Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας και ιστορι ογραφίας, Αθήνα, 1999. Σβορώνος Νίκος, Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, Αθήνα 1976.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 461 Σβορώνος Νίκος, στην Ιστορία του ελληνικού έθνους της Εκ δοτικής Αθηνών, τ.θ. Σπανδάγου-Ρ Β. Σπανδάγου-Δ. Τραυλού, Οι θετικοί επιστή μονες της βυζαντινής εποχής, Αθήνα, 2011. Σταύρου Χρυσάνθη, Η διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας σε μια κρίσιμη περίοδο: Μιχαήλ Z'Δούκας
και η εποχή του (1071-1078), (Διδακτορική Διατριβή) Θεσσαλονίκη, 2016. Στείρη Γεωργίου, Η παράδοση της Αναγέννησης. Βυζαντινή και Δυτική φιλοσοφία στον 15° αιώνα, Αθήνα, 2016. Συγκέλλου Ευστρατία, Στρατός και κοινωνία στο ύστερο Βυζά ντιο: το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνα,
στο Βυζαντινά Σύμμεικτα, 24 (2014) 263-291. Said Edward W., Οριανταλισμός, Αθήνα, 1996. Schlumberger Gustave, Βασίλειος В ' Βουλγαροκτόνος, Αθήνα, 1999. Schlumberger Gustave, Ιωάννης Τσιμισκής, Αθήνα, 1999. Sergey Fedorovich Dezhnyuk, Council of Florence: The unrealized Union, Tulsa, 2015. Ševčenko
L, Society and Intellectual Life in Late Byzantium, Variorum Reprints, Λονδίνο, 1984. Shepard Jonathan (Ed), The Cambridge History of the Byzan tine Empire, 500-1492, Cambridge University Press, 2008 Setton K.M, M.W.Baldwin (Επιμ), A history of the crusades, τ. I-II, Philadelphia 1962. Simpson
Alicia (Επιμ.), Byzantium 1180-1204: The Sad Quar ter of a Century? Αθήνα 2015 Smail R. C., Crusading Warfare, 1097-1193, Cambrdge, 1995. Sophoulis Panos, Byzantium and Bulgaria, 775-881, Leiden 2013. Soyter G., «L ’art et l’industrie d’art de l’Allemagne du Moyen age ont-ils subi l’influence de
Byzance?», Revue d’Etudes Byzantines, VIII/1950, 143-148. Svoronos Nicolas, Etudes sur l’organisation
intérieure, la
462 Γεώργιος Κοντογιωργης société et l’économie de l’Empire byzantin, Variorum Re prints, Λονδίνο, 1974. Svoronos Nicolas, Les Nouvelles des empereurs Macédoniens, concernant la terre et les stratiotes (Éd. P.Gounaridis), Αθήνα, 1994. Svoronos Nicolas, Recherches sur la tradition juridique à
Byzance: la Synopsis Majior des Basiliques et ses appen dices, Bibliothèque Byzantine, publié sous la direction de Paul Lemerle, Études, 4, Παρίσι, 1964. Svoronos Nicolas, Recherches sur le cadastre byzantin et la fiscalité aux Xle et Xlle siècles: le cadastre de Thèbes, BCH83, 1959. Τατάκης B.N.,
H βυζαντινή φιλοσοφία, Αθήνα, 1977. Τούντα Ε., Το δυτικό sacrum imperium και η βυζαντινή αυ τοκρατορία: ιδεολογικές τριβές και αλληλεπιδράσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή του 12ου αιώνα (1135-1177), Αθήνα 2008. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Παρανομίες των δυνατών και οργά νων του δημοσίου σε βυζαντινά
νομικά κείμενα και η συμβο λή της εκκλησίας στην εξυγείανση της δικαιοσύνης και στην πάταξη της διαφθοράς», Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα, 72/1997. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Περί της αρχής ‘έγκλημα δεν υπάρ χει ουδέ ποινή επιβάλλεται άνευ νόμου. Βυζάντιο, Τουρ κοκρατία, Μετεπαναστατικοί χρόνοι»,
Επετηρίς Κέντρου Ερεύνης της ιστορίας του ελληνικού δικαίου, Ακαδημίας Αθηνών, 38/2004. Τουρτόγλου Μενέλαος, «Περί της συλλογικής ευθύνης σε βυ ζαντινά και μεταβυζαντινά νομικά ιδίως κείμενα», Πρακτι κά Ακαδημίας Αθηνών, 2007. Τριαντάρη Μαρά Σωτηρία, Η έννοια του κάλλους στο Διονύ σιο Αρεοπαγήτη.
Θεωρητική προσέγγιση της βυζαντινής τέ χνης, Αθήνα, 2002.
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 463 Τριαντάρη-Μαρά Σωτηρία, Οι πολιτικές αντιλήψεις των Βυζα ντινών διανοητών από το 10° έως τον 13° αιώνα μ.Χ. Θεσ σαλονίκη 2002. Τσάγγας Νίκος, Μαντζικέρτ. Η αρχή του τέλους του μεσαιωνι κού ελληνισμού, Αθήνα, 1997 Τσιόπας Ζήσης Η Βυζαντινή Πελοπόννησος υπό τους
Παλαιολόγους. Η πολιτική ιστορία του δεσποτάτου του Μορέως την περίοδο 1382-1448. (Μεταπτ. Δι/βή, ΑΠ. Θεσσαλονίκης, 2008). Thieret F., “La Romanie Vénitienne au Moyen Age. Le déve loppement et l’exploitation du Domaine colonial Vénitien (XII-XV siècle), Ecole Française d’Athènes et de Rome, 193,
Παρίσι, 1959. Thual Francois, H κληρονομιά του Βυζαντίου. Γεωπολιτική της ορθοδοξίας, Αθήνα, 1999. Toynbee Arnold, Σπουδή της ιστορίας, Αθήνα 1962 (A Study ofHistory Οξφόρδη, 1961). Treadgold Warren, A History of the Byzantine State and Soci ety, Stanford University Press, 1999 Ullmann Walter,
Medieval Political Thougth, Λονδίνο, 1970. Upsher-Smith R., Nobelissimus and warleader: The oppor tunity and the necessity behind Robert Guiscard s Balkan expeditions, Byzantion 70/2 (2000) 507-526. Van Houts E. M. C., Normandy and Byzantium in the eleventh century, Byzantion 55/2 (1985) 544-559
Vasiliev A.A., Byzance et les Arabes, Bruxelles, 1950. Vast Flenri, Le cardinal Bessarion (1403-1472), Etude sur la chrétienté et la renaissance, vers le milieu du XVe siècle, Παρίσι, 1878. Vetochnikov Konstantinos, Le pouvoir de l’empereur byzantin sur l’Eglise Russe (D’après les actes patriarcaux)
in Chr. Gastgeber, Falko Daim, Byzantium Bridge between West and Est, Vienna (2012) 2015
464 Γεώργιος Κοντογιωργης Veyne Paul, L’Empire Gréco-Romain, Παρίσι,2005 Vodoíf Vladimir, Naissance de la chretieneté russe, Παρίσι, 1988. Vryonis Speros, Byzantine Δημοκρατία and the Guilds in the eleventh Century, Dumbarton Oaks Papers, 17 (1963). Vryonis Sp. (Επιμ.), The Greeks and the Sea, New
Rochelle NY, 1993 Vryonis, Speros. The Byzantine Legacy in the Formal Culture of the Balkan Peoples, στο συλλογικό έργο The Byzantine Tradition after the Fall of Constantinople, John J. Yiannias, έκδ. (Charlottesville and London 1992). Φειδάς Βλάσιος, Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήνα, 1994. Φειδάς
Βλάσιος, Ο Ιερός Φώτιος και η εκκλησία της Ρωσίας, Αθήνα, 1988. Φειδάς Βλάσιος, Επίτομος εκκλησιαστική ιστορία της Ρωσίας, Αθήνα 1967 Χάλκου Μ. Δ., «Η ελληνική μαθηματική εγκυκλοπαίδεια των Βυζαντινών», Βυζαντινά 27 (2007), 91-128. Χάλκου Μ. Δ., Το μαθηματικό περιεχόμενο του Codex Vïndobonensis
Phil. Graecus 65 (φφ. 11-126). Εισαγωγή, έκδοση και σχόλια, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, 2006. Χάλκου Μαρία (επιμ.), Ανωνύμου, Αριθμητική, [Το Μαθημα τικό περιεχόμενο του Codex Vindobonensis phil. Graecus 65 (φφ. 11α- 126α), Εισαγωγή, Έκδοση και Σχόλια], Κέ ντρο Βυζαντινών Ερευνών(ΚΒΕ)
Αριστοτελείου Πανεπι στημίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2006. Χάλκου Μαρία, «Στοιχεία εξέλιξης της Μαθηματικής Παιδείας και της ορολογίας των Ελληνικών επιστημονικών κειμένων κατά τους Βυζαντινούς χρόνους έως και τον 18ον αιώνα», Πάπυροι, 3/2014, (Επιστημονική έκδοση της Ακαδημίας Θεσμών και
πολιτισμού).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 465 Χρήστου Κωνσταντίνος, Ο «Βασιλικός Ανδριάς» του Νικηφό ρου Βλεμμύδη, Συμβολή στην πολιτική θεωρία των Βυζαντι νών, Θεσσαλονίκη, 1996. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, «Πολιτειακά όργανα και κρά τος δικαίου στη βυζαντινή αυτοκρατορία», στο Αφιέρωμα στον Ν. Σβορώνο,
Ρέθυμνο, 1986, τ.Α' σελ. 187. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, «Τα βυζαντινά δικαστήρια κατά τους αιώνες Ι-ΙΑ», Δίπτυχα, Εταιρίας Βυζαντινών και μεταβυζαντινών Μελετών, 4 (1986-87), σελ. 164-177. Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνη, Βυζαντινή Ιστορία, τ. A', B', Αθήνα, 1975. Χρυσός Ευάγγελος (επιμ), Η
αυτοκρατορία σε κρίση (;). Το Βυζάντιο τον 11° αιώνα (1025-1081), Εθνικό Ίδρυμα Ερευ νών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Αθήνα 2003. Χρυσός Ευάγγελος (επιμ), Το Βυζάντιο ως οικουμένη, Αθήνα, 2005. Walzer Richard, “Arabic transmission of Greek thought to Medieval Europe” dans Billetin of the John
Rylands Li brary, 29, 1945-1946, σελ. 160-183. Wells Colin, Σαλπάροντας για το Βυζάντιο. Πώς μια χαμένη αυτοκρατορία διαμόρφωσε τον κόσμο, Αθήνα, 2006, Whitby Μ. (επιμ), Byzantium and the crusades: The nonGreek sources, Oxford 2006. Wilson N.G., Από το Βυζάντιο στην Αναγέννηση, Αθήνα, 1992. Wittek
R, The Rise of the Ottoman Empire, Λονδίνο 1938. Wolska-Conus Wanda, Les écoles de Psellos et de Xiphilin sous Constantin IXMonomaque, TM6 (1976), 223-243. Wolska-Conus Wanda,, L’école de droit et l’enseignement du droit à Byzance au Xle siècle, ΤΜΊ (1979), 13-97 Zachariadou Elizabeth A., Romania
and the Turks (c.1300C.1500), Variorum Reprints, Λονδίνο, 1985. Zakythinos D., La conquête de Constantinople en 1204,
Ve nise et le partage de l’Empire Byzantin, Venezia dalla Eri-
466 Γεώργιος Κοντοπωργης ma Crociata alla Conquista de Costantinopoli del 1204, [Firenze], Sansoni, [1965], σελ. 137-155 Zakythinos D., La Prise de Constantinople et la fin du Moyen Age, L’Hellénisme Contemporain, 1453-1953. Le cinqcentième anniversaire de la Prise de Constantinople, Athènes 29 mai
1953, σελ. 69-83. Zakythinos D., Le Despoiat grec de Moréé. I. Histoire poli tique, IL Vie et institutions. Édition revue et augmentée par Chryssa Maltézou, London, Variorum, 1975, 2 τόμοι. Zinoviev Alexandre, L Occidentisme. Essai sur le triomphe d’une idéologie, Παρίσι, 1995. Г Κοντογιώργης Г.,
«То Βυζάντιο ως παράμετρος του ελληνικού κοσμοσυστήματος και η δυτικοευρωπαϊκή μετάβαση στον ανθρωποκεντρισμό», στο E.Motos Guirao-M.Morfakidis Filaktos (Επιμ.), Constantinopla. 550 anos de su caída, Γρενάδα, 2006, τ. A, σελ. 13-34. Κοντογιώργη Γ., Περί έθνους και ελληνικής συνέχειας, Αθήνα,2011
Κοντογιώργη Γ., Έθνος και ‘εκσυγχρονιστική’ νεοτερικότητα (β' έκδοση), Αθήνα, 2018. Κοντογιώργης Γ., «Οι πραγματολογικές προϋποθέσεις για τη μετακένωση της ελληνικής γραμματείας στη δυτική Ευρώπη», Δημ. Κούτρας (επιμ.) Αθήνα και Εσπερία, Αθήνα, 2001, σελ. 109-124. Κοντογιώργης Γ., «Σχετικά με το
τέλος της αρχαιότητας», Πρακτικά Ε' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπου δών με θέμα «Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτε χνία», Θεσσαλονίκη, 2014 (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελ ληνικών Σπουδών (ΕΕΝΣ)).
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 467 Κοντογιώργης Γ.։ «Το ζήτημα της ‘ελληνικής συνέχειας’και ο λευκάδιος πνευματικός κόσμος. Η περίπτωση ιδίως του Σπυ ρίδωνος Ζαμπέλιου», στο Ι'Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Τα πρακτικά, τ. 1, Κέρκυρα (2014) 2015, σελ. 431-448. Κοντογιώργης Γιώργος, Η ελληνική δημοκρατία του
Ρήγα Βελεστινλή, Αθήνα, 2008 Κοντογιώργης Γιώργος, «Ο Ρήγας και η ελληνική κοσμοπολιτειακή δημοκρατία της οικουμένης απέναντι στην πρωτο ανθρωποκεντρική νεοτερικότητα», Πρακτικά ΣΤ' Διεθνούς Συνεδρίου «Φεραί, Βελεστίνο, Ρήγας» (Επιμ. Δημήτρης Καραμπερόπουλος), Βελεστίνο, 6/2012 Κοντογιώργης
Γιώργος, «Ο Ρήγας, η νεοτερικότητα και το μέ τρο της προόδου», Συνέδριο Ρήγας Φεραίος, Ιωάννης Καποδίστριας, Φρανσίσκο ντε Μιράντα, Θεσσαλονίκη, Ακα δημία Θεσμών και πολιτισμού, 2016 Κοντογιώργης Γ, «Το ελληνικό κοσμοσύστημα στην ύστερη οικουμένη. Τα κοινά της οθωμανοκρατίας», στο J. Alonso
Aldama, C.Garcia Roman, I.Mamolar Sanchez (eds.), Homenaje a la professora Olga Ornatos, Universidade del Pais Vasco, 2007, σελ. 457-473. Κοντογιώργης Γ, Γνώση και Μέθοδος, 29 ερωτήματα για την κοσμοσυστημική γνωσιολογία, Εκδόσεις Παρουσία, Αθήνα, 2017. Κοντογιώργης Γ, Η δημοκρατία ως ελευθερία.
Δημοκρατία και αντιπροσώπευση, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2007. Κοντογιώργης Γιώργος,, Κομματοκρατία και δυναστικό κρά τος. Μια ερμηνεία του ελληνικού αδιεξόδου Αθήνα, 2012 Κοντογιώργης Γ, Ελληνισμός και ελλαδικό κράτος. Δύο αιώ νες αντιμαχίας, 1821-2021. Εκδόσεις Ποιότητα, 2021 Contogeorgis George,
«Religion et politique dans le monde hellène. Le paradigme grec et les églises ‘occidentales ’ et ‘slaves ’», in
Revue de science politique Pôle Sud, 17/2002.
468 Γεώργιος Κοντογιωργης Contogeorgis G., L’Europe et le monde. Civilisation et plura lisme culturel, Παρίσι, 2011. Contogeorgis George, Histoire de la Grèce, Παρίσι, 1992 Contogeorgis George, «La nation comme concept. La nation de l’Etatface à la nation de la société des citoyens». Revue Eurolimes, 14/2012, σελ. 36-51. Contogeorgis George, New World Order. A clash by Religius Pretext, in God and Religion, 1/1999 (γαλλ. Du Nouvel Ordre International. Samuel Huntington et “le Choc des civilisations”: “Civilisation religieuse” ou cosmosystème? Pole Sud 14/2001; και στο Revista de Historia das Ideias, au Portugal (Coimbra), 2003
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ A Άβαροι 183 Αβερρόης 242 Αβικέννας 239 Άβυδος 58, 325 Άγγελοι 73,75, 129, 132 Άγγελος, Αλέξιος Γ' 72, 75, 132 Άγγελος Αλέξιος Δ' 75 Άγγελος Ισαάκιος Β' 72,131 Αγγλία/Βρετανία 114, 224, 267, 271,295 Αγία Σοφία/Ναός της Σοφίας 78, 82 Άγιος Βιτάλιος 224 Άγκυρα 192 Αγορά του Κωνσταντίνου 77 Αδελάίδα 285 Άδης 337 Αδριανούπολη 138, 175, 342, 343 Αθηναϊκή πολιτεία 101, 155 Αθηνάς, χάλκινο άγαλμα της θεάς 77 Αιγαίο 51,91,205,227 Αιθΐοπες/Αιθιοπία 229,251 Αίμος 184 Ακινάτης Θωμάς 294, 307 Ακροπολίτης Γεώργιος 75, 76, 95, 194 Αλβανοί της Πελοποννήσου 344 Αλεξάνδρεια 85, 229, 237, 241 Αλέξανδρος ο Μέγας 48, 114, 140, 148, 188, 191 Αλ Μαμούν 236, 238, 241, 325 Αμάλφι 58 Αντιόχεια 85 Αντιόχεια του Μενάνδρου 342 Αντώνιος, πατριάρχης Κωνστα ντινουπόλεως 198 Απόκαυκος Αλέξιος 135 ΑπόκαυκοςΙωάννης 142,343 Αραβες 17,21,24,25,26,46,47, 48, 54, 85, 114,116, 118, 183, 184, 218, 220, 227, 229, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 252, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 284, 290, 300, 301, 302, 303, 304, 312, 327, 380, 381,390,393,397 Αραγονέζοι 345 Άργος 345 Αριστοτέλης 237, 238, 294, 295, 303, 309 Αρμένιοι 131, 184 469
470 ΑρπΑσλάν 44, 337 Αρχιμήδης 237 Ασάν Ιωάννης В ' 88,98,343 Ατταλειάτης Μιχαήλ 43, 187, 188, 335,336, 338 Αττική 53 Αυξουμίτες Ινδοί 229 Αυστρία 21 Αφροασιατική ενδοχώρα 45, 46, 113, 114, 247, 251 Αχαΐας, πριγκιπάτο της 91, 344 В Βαγδάτη 236,241,244,325 Βαράγγοι 326 Βάρδας Σκληρός 324, 325 Βάρδας
Φωκάς 324, 325 Βασίλειος (αξιωματούχος) 324, 325 Βασίλειος A', ρήγας Μοσχοβίου 198 Βασίλειος Β' 58, 62, 185, 186, 187, 271, 286, 287, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 330, 331, 412 Βασιλεύουσα/Βασιλίδα πόλη 16, 24, 33, 35, 44, 55, 57, 60, 63, 65, 70, 71, 82, 83, 94, 100, 108, 129, 133, 142, 173, 176,
182, 183, 184, 188, 190, 200, 204, 209, 320, 349, 351, 359, 412,422 Βατάτζης Βασίλειος 131 Βατάτζης Ιωάννης Δούκας 87, 88, 89, 92, 93, 98, 99, 192, 195, 342 Βέδας (Bédé) 271 Γεώργιος Κοντογιωργης Βενετία /Βενετοί 49, 50, 51, 52, 55,56,57,58,59,73,91,205, 227, 286, 287, 297, 303, 345, 376, 377
Βενετικές κτήσεις 91,344 Βενετική πολιτεία 287,298 Βενετικός στόλος 55, 58 Βενιαμίν Ιουδαίος 82 Βησσαρίων 110, 155, 156, 178, 193, 195, 196, 198, 200, 297, 346, 347, 350 Βιθυνία 43, 130, 132, 135, 136, 139 Βιλλεαρδουίνος Γοδεφρείδος 76, 77,81 Βλαδίμηρος A ' Κίεβου 62,253, 254, 260 Βοκάκιος 294
Βόρειος Αφρική 232,233 Βοτανειάτης Νικηφόρος Γ' 186, 187, 188 Βούλγαροι/ Βούλγαροι του Ασάν 20, 42, 46, 69, 98, 117, 142, 184, 231,256, 323,324, 325 Βρυέννιος Ιωσήφ 110, 137, 196, 201, 348 Βρυέννιος Νικηφόρος 43,137 Βυζαντινή κοσμόπολη 16, 17, 35, 36, 37, 38,41,42, 46, 48, 49, 51, 53, 54, 55, 56,
57, 59, 61, 64, 71, 73, 76, 79, 82, 83, 86, 89, 95, 99, 103, 104, 105, 115, 117, 120, 121, 122, 124, 127, 167,
179, 185, 207, 211, 212,218, 221,226, 232, 233, 244, 246, 247, 249, 251, 252, 269, 273, 274, 283, 289, 323, 343, 347, 358, 361, 362, 364,
471 Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 368, 369, 372, 373, 376, 380, 385, 389, 403, 406, 411, 420, 422 Г ΓαβαλάςΛέων 342 Γαλαξίδι 345 Γαληνός 237,238 Γαλλία/Γαλλικές ακτές 58,223, 267, 270, 295 Γενουάτες/Γένοβα 58, 59, 107, 204 Γερμανία/ Γερμανικές χώρες / Γερμανοί/ Γερμανικές χανσε νικές πόλεις 21, 47, 51,
73, 87, 104, 224, 262, 267, 270, 271, 285, 286, 287, 288, 291, 297, 303, 327, 346, 373 Γότθοι 85 Γραικοί/Ελληνες 21, 36, 57, 77, 83, 87, 88, 90, 125, 128, 130, 137, 146, 151, 155, 156, 163, 172, 177, 193, 194, 195, 198, 200, 204, 218, 223, 227, 229, 235, 237, 242, 249, 252, 258, 259, 268, 295, 297,
298, 301, 346, 377, 389, 401, 404, 410, 423,424 Γρήγορός Νικηφόρος 68, 93, 107, 136, 139, 140, 141, 142, 146 Γρηγόριος Α' πάπας 50 Γρηγόριος Θ ' πάπας 194 Δ Δαμιανός βασιλέας 229 Δεσποτεία κρατική 17, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 34, 36, 37, 38, 51, 59, 67, 68, 72, 81, 86, 95, 96, 97, 113, 121, 123, 124,
171, 173, 193, 197, 210, 211, 212, 213, 218, 219, 233, 256, 262, 263, 264, 265, 272, 273, 274, 275, 283, 306, 307, 309, 310, 341, 350, 356, 357, 358, 360, 363, 365, 369, 370, 373, 374, 375, 381, 386, 388, 389, 391, 396, 399, 400, 407, 408, 425, 427,428 Διόφαντος γεωμέτρης 237 Δομέστικος της Ανατολής
324 Δούκας Μιχαήλ, Ιστορικός 202, 204, 209 Δούκας Ανδρόνικος 43 Δούκας Θεόδωρος 342, 343 Δούκας Ιωάννης 43 Δούκας Κωνσταντίνος 328 Δούκας Μιχαήλ Ζ' 43, 44, 186, 187 Δούναβης 117,183, 184, 326 Δυρράχιο 53, 92, 323 Ε Εγίρα 233 Εκκλησία Ελληνική 15, 42, 47, 71, 74, 84, 108, 126, 143, 160, 194, 196,
197, 198, 200, 252, 256, 258, 270, 273, 274, 273, 279, 309, 348, 349, 350, 353,354,361,379, 423,424
Εκκλησία: Λατινική, παπική 25, 34, 36, 40, 48, 50, 67, 69, 71, 81, 109, 110, 123, 177, 178, 193, 194, 200, 218, 220, 245,
472 256, 262, 268, 269, 273, 274, 275, 285, 298, 302, 311, 350, 415 Εκκλησία της Ρωσίας 253, 254, 260 Ελβετία 267 Έλληνες Βυζαντινοί 16,134 Έλληνες προχριστιανοί 77 Ελληνική χερσόνησος/Βαλκανική 20, 33, 35, 37, 39, 42, 44, 53,55, 58, 117,183,251,262, 276, 326, 342 Ελλήσποντος 131, 134, 148 Έρασμος
295, 297 Ερμόλαος Βάρβαρο 297 Ερμώνυμος Γεώργιος 297 Έρουλοι (Γερμανοσκανδιναβικό φύλο) 72, 85, 225 Εσπερία/Δύση/Δυτική Ευρώπη 17, 21, 22, 23, 24, 26, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42,44, 48,51,53, 54, 59, 60, 61, 64, 65, 67, 68, 69, 72, 73, 80, 81, 82, 84, 85, 86, 87, 89, 95, 97, 103,
105, 106, 107, 108, 110, 111, 112, 114, 121, 128, 146, 150, 156, 165, 171, 177, 179, 185, 190, 193, 194, 196, 199, 201, 207, 210, 211, 212, 218, 219, 220, 223, 226, 227, 230, 231, 236, 239, 243, 245, 247, 248, 252, 256, 259, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 272, 273, 274, 275, 276,
277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 287, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, Γεώργιος Κοντογιωργής 300, 301, 302, 303, 304, 305, 309, 310, 311, 312, 322, 350, 351, 356, 362, 363, 364, 368, 373, 374, 375, 377, 378, 380, 381, 384, 386, 387, 388, 392, 393, 396, 399, 400,
405, 406, 407, 408, 409, 410, 416, 419, 420, 421,422,425,426, 428 Ευγενικός Μάρκος 179,196,200 Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα 43 Ευκλείδης 237,238 Ευστάθιος Θεσσαλονίκης 54, 346 Έφεσος 131, 157 Ζ Ζηλωτές 145,146, 147, 148, 155 Ζωναράς Ιωάννης 105, 109, 182, 326, 333, 339, 341 Η Ήπειρος Ηπείρου Δεσποτάτο
της 87, 91, 94, 98, 166, 174, 192, 342, 343 Ηράκλεια του Πόντου 342 Ηράκλειος 183,323 Θ Θεμιστοκλής 341
Θεοδώρα, βασίλισσα 333 Λάσκαρης Θεόδωρος Α' 92, 93, 132, 341,342 Λάσκαρης Θεόδωρος В ' 92,133, 344 Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας/ή Θεόδωρος Άγγελος 342, 343 Θεόδωρος της Ταρσού, επίσκο πος Υόρκης 271
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Θεοφάνης Ομολογητής 229, 340 Θεοφανώ, σύζυγος Όθωνα В 285, 286, 327 Θεοφανώ, σύζυγος Ρωμανού Β, επίτροπος Κωνσταντίνου Η' 324 Θεσσαλονίκη 44, 52, 53, 54, 88, 92, 143, 145, 146, 147, 151, 152, 154, 155, 156, 157, 158, 175, 179, 186, 192, 252, 253, 255, 324, 342, 343, 359
Θεσσαλονίκης, βασίλειο της 91 Θήβα 53, 140, 345 Θράκη /Θρακικές πόλεις/ Θρακησίων, θέμα των 76, 91, 121, 131, 138, 142, 148, 149, 151, 329, 343 I Ιαπωνία 46, 226 Ιβηρική χερσόνησος 276 Ικόνιο 44, 131, 132, 133,342 Ινδία 46, 47, 94, 114, 226, 229, 235,251 ΙννοκέντιοςΔ' πάπας 73, 88 Ιόνια νησιά 91
Ιουδαίοι 82, 229 Ιουστινιάνης 349 Ιουστινιανός Α' 50, 182 Ιουστινιανός В ' 184 Ιπποκράτης 237, 238 Ιππότες 79, 84, 344 Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρό δου 344 Ιρλανδία 267 Ίσαυροι 38, 327, 354, 412 Ισθμός 156, 192, 345 473 Ισλάμ 33, 37,41, 52, 59, 67,104, 109, 110, 111, 127, 131, 179, 220, 226,
231, 232, 234, 241, 244, 245, 279, 300, 302, 303, 350, 351 Ισπανία/ Ισπανοί 58, 82, 224, 227, 233, 236, 267, 276, 277, 279, 301,302 Ιταλία, Νότια/Κάτω 22, 34, 44, 49, 50,51,57,58, 59, 88,123, 156, 194, 200, 203, 211, 218, 223, 249, 267, 269, 270, 272, 278, 280, 283, 289, 298, 303, 305, 307, 327, 382
Ιταλικές πόλεις 21, 34, 35, 53, 56, 57, 58, 59, 122, 175, 213, 227, 262, 283, 290, 297, 307, 308, 346, 362, 364, 375, 376, 381,382, 390 Ιταλική Ρώμη 311 Ιταλική χερσόνησος 23, 36, 48, 49, 52, 55, 59, 64, 69, 104, 105, 122, 123, 218, 243, 247, 248, 268, 269, 270, 272, 277, 282, 283, 296, 298, 303,
369, 375, 376, 383, 390 Ιταλικό Βυζάντιο 53, 54, 268, 269, 288, 289, 295, 298, 383, 384 Ιταλοί 203, 307, 346
Ιωάννης, Αλεξανδρινός ιερέας 229 Ιωάννης Ορφανοτρόφος 331 Ιωάννινα 175, 347 Ιωνία 45
474 К Καλαβρία 50 Καλάβρυτα 344 Καλέκας Ιωάννη, πατριάρχης 160 Καλλίπολη 138, 139, 149 Καμινιάτης Ιωάννης 54 Καντακουζηνός Ιωάννης ΣΤ' 98, 130, 131, 135, 137, 138, 139, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 158, 160, 192, 343 Καρία 132 Κάρολος/Καρλομάγνος 50, 51, 223, 224, 291,363,376 Κάρολος
ντ’Ανζού 194 Καρχηδόνα 184 Καϋχοσρόης, σουλτάνος του Ικονίου 342 Κεκαυμένος 329, 346 Κέλτες 291, 346 Κέρκυρα 53, 74 Κεϋλάνη 46, 226, 227,251 Κιλικία 42 Κίνα 46,47, 114,226,251 Κλαζομενές 131 Κλοκοτνίτσας, μάχη της 343 Κομνηνή Άννα 56, 68, 339 Κομνηνοί 38,107,181,182,185, 308, 323,339,412 Κομνηνός Α'
Αλέξιος 68, 107, 109, 185,328, 338,339 Κομνηνός Δαβίδ 342 Κομνηνός Ισαάκιος 328, 329, 335 Κομνηνός Μανουήλ 44, 202 Κοράνιο 241 Γεώργιος Κοντοπωργης Κορδούη/Κόρδοβα 236, 276 Κόρινθος 53, 192, 344 Κορώνη 345 Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης 227 Κρήτη 42,47,91 Κριτόβουλος Μιχαήλ 85, 288 Κυδώνης Δημήτριος 146,
148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 165 Κύζικος 131 Κύπρος 42,47,91,205,387 Κυρηναϊκή 184 Κυρηνάλιο 298 Κύριλλος/Κωνσταντίνος 252, 253, 259 «Κωνσταντίνειος δωρεά» 51,310 Κωνσταντίνος υιός του καίσαρα Ιωάννη Δούκα 43 Κωνσταντίνος А'404 Κωνσταντίνος Δ' 184 Κωνσταντίνος Ε' 184 Κωνσταντίνος Ζ'
Πορφυρογέν νητος 224, 286 Κωνσταντίνος Η' συμβασιλέας με Βασίλειο В' 324, 330 Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος 328, 332, 333 Λ Λαμία 344, 345 Λαοδίκεια 132 Λασκαρίδες/ Λασκαρίδες της Νί καιας 99, 132, 133 Λατινικό «κράτος» της Κωνσταντινούπολης/ της Πόλης 89, 91 ΛέωνΓ'Ίσαυρος 51,184,323 Λέων Γ' πάπας 223
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Λέων Μαθηματικός 238, 252 Λέων Τριπολίτης 54 Λιδωρίκι 345 Λχουτπράνδος 47, 288 Λογγοβαρδία 50 Λουκανία 50 Λυδοί 131, 188 Λυών, σύνοδος 194 Μ Μάγιστρος Θωμάς 155 Μαγκαφάς 131, 132 Μαγνησία /Μαγνησία του Μαι άνδρου 94, 131,134 Μαίανδρος 131, 132, 133 Μακεδονία/ Μακεδόνες 17,
38, 41, 42, 47, 53, 54, 63, 91, 99, 121, 140, 148, 185, 188, 208, 253, 307, 316, 321, 323, 327, 353, 354, 378, 403, 404, 410, 412,426 Μακιαβέλι 295, 309 Μακρεμβολίτης Αλέξιος 158, 159, 160, 162, 163,164, 165 Μαμωνάς Μονεμβασίας 344 Μανασσής Κωνσταντίνος 189 Μαρία Αργυρή ή Αργυροπουλίνα 286, 307
Μαρκιανή Βιβλιοθήκη 298 Μασσαλία 373 Ματζικέρτ 43, 61, 109, 186, 333, 336 Μαυρίκιος 50, 183 Μαυροζώμος Μανουήλ 132 Μεγαλοκομνηνοί του Πόντου 132 Μέδικοι 309 Μεθόδιος 252,253, 259 475 Μεθώνη 345 Μεσαίωνας, μεσαιωνικός 18,27, 52, 67, 132, 165, 171, 191, 222, 233, 243, 244, 265, 266, 268, 269, 278,
282, 291, 293, 367, 378, 399, 405,414,416, 421 Μεσευρώπη 21 Μέση Ανατολή 116, 232, 233, 236 Μεσόγειος/Μεσογειακή λεκάνη 21,45,47, 55, 56, 57,58,91, 106, 107, 113, 175, 226, 227, 267, 269, 271,279, 302,303 Μεσοποταμία 234 Μετοχίτης Θεόδωρος 52 Μεχούμετ 52, 191 Μικρά Ασία/Μικρασία 33, 35, 37,43,44,
52, 67, 68,91,105, 116, 130, 131, 132, 134, 136, 157, 186, 190, 191, 193, 194, 324, 327, 336, 337, 387 Μιχαήλ Δ'Παφλαγών 331 Μιχαήλ E' Καλαφάτης 332 Μιχαήλ Z' Δούκας 43, 44, 186, 187 Μιχαήλ ΣΤ'Γέρων 334 Μογγόλοι /Μογγόλοι του Ταμερλάνδου 192,261 Μονεμβασία 175, 344 Μοντεσκιέ 25 Μουράτ Β' 344, 345
Μπάρι 50 Μπροντέλ Φερνάν/Braudel Fer nand 88, 227, 280, 282, 291 Μυριοκέφαλο 44, 336 Μυστράς /Μυστρά,
Δεσποτάτο/
476 Μωρέως, Δεσποτάτο του 95, 156, 168, 174, 202, 203, 344, 345 Μυστρά, σχολή του 167, 170, 176, 177, 178, 197, 298 Μωάμεθ В ' 204,345 Μωάμεθ/ Μεχούμετ 52,191,209 N Ναβαρραίοι 344 Νάπολη 344 Ναύπακτος 21, 120, 343 Ναύπλιο 345 Νέα Ρώμη 15,178,404 Νικαίας αυτοκρατορία/βασίλειο/ κράτος/κοσμόπολη 23,
69, 91, 92, 95, 98, 100, 108, 131, 132, 133, 136,172, 192, 209, 341,342, 343,347,353,361 Νικόλαος E', πάπας 200 Νικομήδεια 136, 342 Νικόπολη 120 Νορμανδοί 44,50,51,53, 54, 83, 105, 106, 124, 377 Νοταράς Λουκάς 196,209 Ο Οθωμανοί/ Οθωμανός δυνάστης 20, 52, 57, 72, 85, 86, 110, 111, 130, 131, 133,
134, 190, 192, 198, 205, 288, 350,386 Όθωνας Α' Γερμανίας 47, 51, 288 Όθωνας Β' Γερμανίας 285, 327 Όθωνας Γ' Γερμανίας 286 Ομηρίτες Ιουδαίοι/ Ομηριτικό βασίλειο 229 Γεώργιος Κοντογιωργης Ορεστιάδα 140 Ορχάν Εμίρης του Αϊδινίου 137, 138, 142 Ούνοι 46, 85 Π Παλαιολόγοι 23, 24, 98, 100, 108, 110, 134,
135, 156, 344, 362 Παλαιολόγος Ανδρόνικος В ' 52, 158 Παλαιολόγος Ανδρόνικος Γ' 158 Παλαιολόγος Δημήτριος 345 Παλαιολόγος Θεόδωρος Β' 157, 167, 168, 342, 344 Παλαιολόγος Θωμάς 344, 345 Παλαιολόγος Ιωάννης Ε' 130, 135, 137, 138, 139, 146, 149, 150,158, 160,195,343 Παλαιολόγος Κωνσταντίνος ΙΑ' 139,
155, 156, 176, 202, 203, 200, 202, 203, 204, 209, 344, 345, 349 Παλαιολόγος Μανουήλ Β' 151, 177, 195, 344 Παλαιστίνη/Ιεροί Τόποι 36, 67, 68, 114, 116, 127, 151, 184, 234, 240 Παλαμάς Γρηγόριος 52, 142, 143, 144, 145, 191, 192 πάπας, παπικό κράτος /παπική εξουσία 33,50,51,53,69,73, 74, 81, 87, 88,
108, 179, 194, 195, 196, 199, 200, 223, 275, 298, 303, 343, 349,420 Παρθενών 326 Παρίσι 373
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Παφλαγονία 342 Παχυμέρης Γεώργιος 92, 93, 134, 137 Πελοπόννησος 91, 95, 98, 155, 156, 157, 167, 168, 202, 205, 323, 344, 345 Περσία/Περσικά 104,110,111, 114, 116, 208, 233, 235, 237, 251 Πετράρχης 294 Πέτρος Β' Ορσεόλος, γιός του Δόγη της Βενετίας 286 Πέτρος Δαμιανός 286,
287 Πέτρος ντε Σεν Σουπερέν, ηγεμό νας της Αχαΐας 344 Πέτρος της Αραγωνίας 195 Πλάτων 147, 169, 237, 238, 295, 303 Πλατωνική Ακαδημία Φλωρεντί ας 309 Πλήθων Γεμιστός Γεώργιος 110, 156, 157, 167, 168, 169, 170, 176, 177, 178, 197, 298, 346, 347 Πόντος 45,58,59,113,132,255, 342 Προκόπιος 182
Προποντίδα 131 Προύσα 136,190 Πτολεμαίος 237, 238 Ρ Ραβέννα/Εξαρχάτο της Ραβέννας 50, 224, 269 Ραδηνός 154 Ρήνος 73,267,415 Ροβέρτος του Κλαρί 73, 74, 79, 80, 81, 83 All Ροβέρτος του Κουρτεναί 342 Ρόδος 342, 344 Ρουμάνοι 20,231,256 Ρωμανός Β' 286, 324 Ρωμανός Γ Άργυρός 330,331 Ρωμανός Δ' Διογένης
43, 44, 186, 328, 337 Ρώμη, δυτική 22, 33, 34, 50, 72, 112, 226, 267, 269, 396, 404, 415,419 Ρωμυλία 130 Ρως 105,260 Ρωσία 21, 250, 253, 254, 255, 256, 260, 261, 263, 264, 270, 387 Σ Σάλωνα 344 Σαμουήλ B', ηγεμόνας των Βουλ γάρων 323, 325 Σεβίλλη 241 Σελτζούκοι του Ικονίου 44, 342 Σέρβοι 130, 142,
145, 147, 148, 149 Σέρρες 121 Σικελία 44,49,87,195,227,267, 269, 283 Σινώπη 342 Σκάμανδρος 131 Σκανδιναβοί, Σκανδιναβικές Χώ ρες 42,47 Σκυλίτζης Ιωάννης 43, 287, 338 Σλάβοι / Σλαβικές χώρες/σλαβικά φύλα 17, 26, 33, 42, 46, 48, 85, 118, 121, 183, 219, 230, 231, 243, 246, 247, 248, 249, 250, 251,
253, 254, 255, 256,
478 257, 258, 259, 260, 261, 262, 276,381,382,397,416 Σμύρνη 131, 157 Σάλωνας 368 Σορβόνη 297 Σουλτάνος του Ικονίου 131, 132, 133, 342 Σπάρτη 368 Στέφανος Δουσάν 145 ΣτρατηγόπουλοςΑλέξιος 94,133 Σύνοδος της Λυών 88, 194 Σύνοδο της Φερράρας - Φλωρε ντίας 179, 193, 194, 297 Συρία 42, 47, 68, 116,
127, 151, 184, 233, 234, 240 Σχολάριος Γεννάδιος Γεώργιος 179, 199, 349 Σώπατρος 227,228 Σωφρόνιος πατριάρχης Ιεροσο λύμων 116, 117 Τ Ταπροβάνη νήσος 227 Τιμαρίων 337 Τολέδο/ Τουδέλη της Ισπανίας 82, 224, 239 Τούρκοι/τουρκικά φύλα 33, 43, 44, 52, 69, 98, 130, 131, 132, 134, 135, 136, 137, 138, 139,
142, 143, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 153, 154, 157, 161, 163, 164, 186, 190, 191, 192, 193, 195, 196, 198, 202, 329, 336,338,341,344, 345 Τράλλεις 134 Τραπεζούντα/ Τραπεζούντας, κράτος της 91, 98, 166, 174, 192, 203, 205, 342 Γεώργιος Κοντογιωργης Τρωάδα 131 Τσιμισκής Ιωάννης 286, 324 Φ
Φιλάγαθος Ιωάννης, Καλαβρός ιερέας 286 Φιλαδέλφεια 79,131,132, 157 Φιλόθεος Κόκκινος, πατριάρχης 138, 141 Φιλομήλιον 133 Φλωρεντία/Φερράρα 179, 193, 194, Φλωρεντίας πανεπιστήμιο/Ακαδημία 297, 309 Φλωρεντιανή πόλη 179, 193, 194, 295, 297, 309 Φράγκοι 50, 69,91,95,106, 194, 311,344,377 Φραντζής
110,202,204,209 Φρειδερίκος Β' Χοενστάουκεν/ Hohenstaufen» 87, 88 Φωκάς Νικηφόρος В' 324,325 Φώτιος 244, 252, 254,260 X Χαζάροι 252,255 Χαλκηδόνα 131 Χερσών 47, 255 Χρυσολωράς Μανουήλ 297 Χρυσούπολη 131,325 Χωματιανός Δημήτριος, αρχιεπί σκοπος Αχρίδας 343 Χωνιάτης/Ακομινάτος Μιχαήλ 346, 347
Χωνιάτης Νικήτας 75, 76, 77, 78, 81, 89, 110, 132, 133, 171
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 479 Ψ M Ψελλός Μιχαήλ 43, 109, 182, 185, 296, 298, 326, 328, 329, 330,333,334, 338,339 Michelangelo Buonarroti 309 Montaigne 295 A Petrarca Francesco 309 Abu Uthman Jahiz 242 Aix 224 al Mubash-Shir 242 Annales Σχολή 90,227 В Bloch Marc 227 Boccaccio Giovanni 309 Budė Guillaume 297 D Dante Alighieri 309 Duroselle Jean Baptiste 291 G Giotto di Bondone 309 Gunther of Pairis 79, 80, 81 К Kleinclausz, Arthur 376, 377 P 223, 375, L Lemerle Paul 237,239,244,253, 255,268, 270, 271 Leonardo da Vinci 309 Leovigild 224 R Rabelais 295 Raphael Sanzio 309 Reuchiin 297 T Thomas More 295
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΙ ΟΡΩΝ A αγροτικά στρώματα / αγροτική ζωή/κλήρος 60, 64, 93, 121, 172,176, 273,420 αδικία 141, 156, 159,161, 164 ακρίτες 172 αλληλέγγυου, αρχή του 60, 158, 296,297,331,402 άλωση του 1204 37, 42, 71, 79, 80, 81, 82, 87, 89, 106, 108, 109, 115, 117, 121, 129, 170, 173, 174, 183, 208, 209, 230, 289, 308, 318, 358, 361, 368, 375, 386,406, 414, 425, 426 άλωση του 1453 208, 258, 260, 263,348,358,385,426 Αναγέννηση, Ιταλική/ δυτικοευρωπαϊκή/ευρωπαϊκή 22, 40, 193, 218, 262, 264, 269, 281, 282, 289, 295, 297, 298, 300, 301, 305, 308, 309, 364, 379, 383, 390, 391 αναγέννηση Παλαιολόγεια/πνευματική απογείωση 42, 178, 238, 251, 276, 290, 296, 298, 299, 307, 387, 389 αναλογία/αναλογική παραλληλία 19,33,99,107,116,210,257, 285, 315, 370, 378, 400, 407, 417 «ανθρωπισμός» 309 ανθρωποκεντρικές παράμετροι 21, 23, 26, 27, 36, 41, 96, 108, 112, 114, 118, 119, 121, 123, 161, 166, 167, 177, 179, 185, 211, 218, 219, 224, 225, 232, 240, 243, 246, 248, 254, 256, 257, 260, 262, 274, 278, 281, 282, 289, 290, 299, 309, 312, 320, 353, 356, 357, 358, 363, 364, 367, 368, 370, 372, 381,383, 384, 389, 390, 396, 398, 399, 402, 407,409, 413, 419 ανθρωποκεντρική μήτρα/κέντρο 17,18,19,23, 32, 53,64,128, 265, 279, 280, 289, 302, 317, 357, 404,414 ανθρωποκεντρικοί θύλακες 24, 25, 59,64,262,269,272,282, 290, 295, 306,427 ανθρωποκεντρικός πολιτισμός 16, 86, 110, 239, 248, 253, 481
482 254, 255, 263, 264, 290, 292, 311,313,382,415,423 ανθρωπομορφισμός στην τέχνη/ στο θείο 238,241,310 αντιλατινική / αντιπαπική ρητορι κή 177 απεμπλοκικοί μηχανισμοί 102 αραβικές μεταφράσεις της ελλη νικής γραμματείας 237, 239, 277, 278, 281 αραβική πνευματική δημιουργία 236, 241,278,302
αραβικός ή ισλαμικός πολιτισμός 233,235, 303 αριστοτελική λογική 245 αρχαιότητα 16,24,27,219,233, 234, 268, 279, 291, 293, 305, 312, 372, 414, 419, 420, 421, 427 αστικά στρώματα/αστική ζωή 175, 176, 273,274 В Βασιλεία αιρετή/ αντιπροσωπευ τική/ αντιπροσωπευτική πο λιτεία 16,63, 68, 72, 73, 80, 87,
88, 92,108,117,129,130, 131, 134, 135, 137,144, 152, 161, 173, 182, 183, 185, 186, 187, 224, 306, 320, 325, 340, 342,353,357,360,361,372, 404, 408,418, 422 βασιλίς/βασιλεύουσα των πόλε ων/ μητρόπολη πολιτεία/ως πόλη κράτος 15, 16, 24, 33, 35, 44, 48, 55, 57, 60, 62, 63, 65, 70, 71, 82, 83, 92, 94,
97, Γεώργιος Κοντογιωργης 99, 100, 101, 108, 126, 129, 133, 142, 156, 167, 168, 170, 172, 173, 176, 181, 182, 183, 184, 188, 190, 200, 201,203, 204, 209, 250, 273, 274, 275, 318, 320, 321, 329, 331, 340, 343, 347, 348, 349, 351, 353, 354, 355, 356, 357, 359, 362, 378, 400, 402, 404, 406,411,
412,421,422 βιολογία ανθρωποκεντρική/του ανθρωποκεντρικού κοσμο συστήματος 16, 18, 27, 100, 101, 265, 305, 311, 320, 322, 359, 372, 374, 377, 399, 406, 410, 426,428 βυζαντιακή τέχνη 235, 240, 260, 286, 288, 308, 309 βυζαντινή ηγεμονία/βυζαντινό/ ρωμαϊκό «ιμπέριουμ» 31, 34, 35,36,40,48,51,67,
69,105, 106, 116, 126, 128, 218, 220, 230, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 252, 257, 264, 333, 385, 389, 404,406, 423
βυζαντινή Ιταλία 288, 295, 298, 384 Γ γερμανικά/γερμανοσκανδιναβικά φύλα/βαρβαρότητα 22, 33, 72, 85, 104, 105, 115, 118, 120, 121,225,313,383,393 γεωπολιτική/γεωπολιτικός χώρος 121, 128,232, 247, 397 γλώσσα ελληνική 126, 164, 198, 256, 258, 259, 267, 271, 275, 295, 384
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα γλώσσα λατινική 256, 275, 276, 384 γλώσσα σλαβική/αλφάβητο 254, 259 γνωσιολογικό έλλειμμα/αβαθές 27, 301,419 γραμματεία βυζαντινή/ελληνική /γράμματα/πνευματική δημι ουργία 24, 25, 26, 42, 48, 85, 154, 168, 211, 222, 235, 238, 239, 241, 243, 244, 245, 254, 255, 259, 260,
269, 271, 272, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 289, 292, 295, 297, 299, 300, 301, 305, 308, 309, 353, 364, 375, 379, 380, 384, 388, 389, 397, 426 γραμματεία εκκλησιαστική 131, 281 γυναίκες 136,140,199,224,285, 287, 288, 325 Δ δεσποτεία ασιατική/αφροασιατική 20,35,36,48,72,84,112, 113, 114,
121,219, 275,390 δεσποτεία δυτική/εσπεριαν(κ)ή / ευρωπαϊκή 25,37, 58,59, 60, 84, 95, 96,112,121, 146,171, 196, 207, 210, 213, 223, 272, 278, 282, 288, 291, 301, 303, 341, 358, 362, 373, 390, 393, 399,416,426 δεσποτεία εκκλησιαστική 69, 296 δεσποτεία ιδιωτική 17, 20, 22, 24, 51, 59, 68, 81, 95, 106,
123, 124, 219, 226, 239, 262, 483 263, 264, 266, 267, 268, 271, 272, 275, 278, 311, 358, 373, 380, 385, 390, 396, 400 δεσποτεία κρατική/αυτοκρατο ρία/απολυταρχία/ ευρωπαϊκή 17, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 34, 36, 37, 38, 51, 59, 67, 68, 72, 81, 84, 86, 95, 96, 97, 113, 121, 123, 124, 171, 173, 193,
210, 211, 212, 213, 218, 219, 227, 233, 256, 263, 264, 265, 272, 273, 274, 275, 283, 285, 293, 306, 307, 309, 310, 341, 350, 356, 357, 358, 360, 363, 364, 365, 369, 370, 373, 374, 375, 376, 378, 379, 381, 386, 388, 389, 391, 396, 399, 400, 407, 408,425, δεσποτεία οθωμανική/ οσμανικό ή οθωμανικό
κράτος 37, 71, 84, 191, 193,375 δεσποτεία/-τική/βαρβαρική δηωτική 33, 70, 105, 115, 120, 226 δεσποτικοί
ηγεμόνες/φεουδαλικοί άρχοντες 51, 69, 70, 82, 90,303,310 δεσποτικός όχλος 67, 77 δήμαρχοι 204 δημοκρατία/δημοκρατία ελληνική 101, 126, 182, 352, 358, 360, 361, 372, 401, 402, 408, 409, 413,418,419 δημοκρατία μέση 16, 62, 402, 422 δημοκρατική πολιτεία 80, 274, 360, 364, 378, 379, 423 δημόσια λουτρά 287
484 δημοσιονομικό σύστημα 34, 64, 133, 158, 182, 185, 190,376 δήμος της Πόλης/κοινός λαός/ φρατριακός/λαός/ όχλος 47, 62, 63, 64, 67, 75, 77, 78, 79, 80,81,98, 102, 112, 118,119, 135, 137, 138, 139, 141, 143, 146, 148, 151, 152, 156, 157, 158, 159, 161, 164, 173, 177, 185, 194, 200, 204, 205, 206,
225, 231, 232, 240, 249, 253, 259, 263, 265, 273, 286, 319, 326, 328, 345, 359, 361, 380, 396, 422 δηώσεις/λεηλασίες/λεηλατικοί/ λεηλάτεες/ληίζονται 20, 40, 46, 52, 53, 54, 56, 67, 70, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 95, 104, 112, 115, 116, 119, 120, 123, 131, 132, 142, 154, 183, 190, 191,221,304, 323,334,
426 διαρπαγής της Ευρώπης 292 διαφθορά 110, 164, 167, 169, 201,202, 329,330 Διαφωτισμός/πρωτοανθρωποκεντρικός διαφωτισμός 282, 292, 294, 306, 363, 371, 387, 391,426, 428 δίκαιο / δίκαιο ρωμαϊκό 144, 162, 165, 172, 254, 260, 269, 270,293,310 δικαιοσύνη 92, 161, 162, 165, 168,254, 260, 354 δικαιώματα
55, 159, 164, 173, 306,391 διπλωματία 221,222 δουλοπάροικοι/δουλοπαροικιακά στρώματα 71, 124,284,422 Γεώργιος Κοντοπωργης δυναστικές έριδες 158,166 δυνατοί 44, 60, 61, 130, 132, 133, 135, 137, 141, 147, 148, 151, 152, 153, 158, 159, 163, 165, 168, 172, 175, 182, 185, 186, 209, 228, 271, 317, 320,
326, 327, 331,339, 348, 357,362,402,412 δυτικός δρόμος 27, 100, 111, 213, 261, 312, 320, 368,413 131, 146, 156, 170, 202, 324, 353, 101, 367, Ε «έθνη και πόλεις» 147, 329 εθνική κοσμόπολη 42, 62, 176, 180, 185, 197, 212, 220, 252, 353,355,401,411 εθνική συνείδηση κοινωνίας/ ταυτότητα/συλλογικότητα
15, 96, 125, 128, 152, 165, 166, 172, 176, 201, 202, 208, 254, 308, 317, 340, 354, 355, 357, 364, 387,
389, 402 εθνοκρατική ιστοριογραφία 90 εθνοκρατική/κρατοκεντρική φάση 387 έθνος /γένος κοσμοσύστημα /γέ νος των Ελλήνων 15, 23, 88, 94, 102, 125, 128, 129, 136, 137, 138, 145, 155, 157, 160, 164, 167, 168, 170, 177, 179, 194, 195, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 213, 219, 308, 315, 316, 317, 326, 340, 346, 347, 348, 349, 351, 352, 354, 357, 398, 402,407, 427
ТО ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ έθνος κράτος/ κράτος έθνος 16, 203, 211, 367, 370, 374, 388, 392, 398, 399,407,408, 427 έθνος της κοινωνίας 173, 174, 308 έθνος της (κοσμο-)πολιτειακά συ ντεταγμένης κοινωνίας 308 έθνος του κράτους 173,308,407, 427 εικονομαχία 69, 185, 236, 251, 307, 368 εκκλησία βυζαντινή
69, 249, 378 εκτατική λειτουργία του ελλη νισμού 219, 244, 246, 250, 276, 393 εκχριστιανισμός των Σλάβων 47, 48, 246,258 ελευθερία/ελευθερία κοινωνική και πολιτική /καθολική ελευ θερία 39, 119, 148, 151, 153, 154, 171, 178, 196, 198, 202, 208, 222, 223, 273, 283, 289, 306, 316, 326, 345, 357, 360,
364,371,375,391,410,419 ελευθερία των Ελλήνων 109, 136, 153, 169, 171, 208, 347, 351,395 Έλληνας τρόπος 119, 222, 293, 300.401.424 Έλληνες βασιλείς/βασιλείς Γραικών/κράτος Γραικών 87, 88, 227, 242 Έλληνες πατέρες 194,268 ελληνική εκδοχή του χριστιανι σμού 96, 125, 128, 166, 246, 249, 252, 254, 257,
258, 381, 385.424 ελληνική παιδεία: πολιτική φιλο 485 σοφία, θέατρο, ποίηση, τρα γωδία, κωμωδία, ρητορικά κείμενα, ιστορία, λογοτεχνία 39, 40, 125, 166, 172, 231, 235, 237, 238, 239, 244, 245, 247, 252, 274, 276, 278, 281, 286, 296,380,381,384 ελληνικό/ανθρωποκεντρικό κο σμοσύστημα 16, 19, 31,
32, 36, 39, 40, 41, 42, 45, 48, 49, 59, 70, 82, 85, 86, 90, 100, 103, 104, 106, 111, 114, 117, 118, 119, 120, 121, 123, 124, 170, 181, 190,217,218,219, 220, 221, 224, 225, 226, 230, 231, 232, 234, 235, 236, 237, 239, 240, 246, 247, 248, 259, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 272, 275, 280, 281,
282, 283, 284, 290, 294, 296, 298, 302, 303, 304, 312, 313, 364, 369, 372, 373, 375, 376, 377, 379,
380, 381, 382, 384, 385, 390, 399, 403, 404, 414,415, 416, 420,421,423 ελληνικός δρόμος 17, 27, 37, 84, 85, 86, 96,101,111,181,205, 206, 210, 212, 262, 290, 312, 320, 351, 356, 359, 362, 367, 368, 397, 410, 413, 425, 426, 427 ελληνικότητα 197, 208, 246, 255 ελληνικός/ανθρωποκεντρικός κό σμος 18, 43, 48, 85, 97, 115, 193, 210, 225, 257, 266, 307, 316,318,350,360,398,416 ελληνιστική οικουμένη/κόσμος/ αλεξανδρινοί χρόνοι 32, 45,
486 85, 99, 128, 155, 174, 225, 233, 236, 237, 241, 248, 249, 250,267,310,389,403 ελληνορωμαϊκός κόσμος 40, 262,293 εμβρυουλκός 17, 19, 102, 213, 273, 322, 403 εμφύλιος/εμφύλια διαμάχη 125, 135, 138, 141, 142, 145, 146, 150, 158, 160, 161, 201, 337, 343, 347, 389 επανάσταση του 1821 206, 425, 427
επικοινωνιακό σύστημα/ τεχνο λογία της επικοινωνίας/ ψηφιακή τεχνολογία 360, 374, 409,418 επιστήμες: αριθμητική, αστρονο μία, ιατρική, αστρονομία, μα θηματικά, άλγεβρα, φυσική, βοτανολογία, φαρμακολογία, γεωπονία, ζωολογία, κτηνια τρική, χημεία, μηχανική 89, 156, 222, 235, 236, 237, 238, 239,
241, 242, 245, 252, 258, 281, 297, 310, 355, 402, 428, 429 εταιρική οικονομία/εταιρικό σύ στημα/οργάνωση της εργασί ας 16,35,39,60,61,64,93, 97, 117, 122, 128, 172, 174, 175, 211, 212, 219, 222, 235, 249, 257, 268, 278, 282, 295, 302, 306, 310, 319, 330, 348, 352, 358, 364, 369, 370, 375, 381,
398, 400, 401, 402, 405, 407,408, 409,422 Ευρώπη λατινική /λατινικός κό Γεώργιος Κοντογιωργής σμος/ Εσπερία λατινική 40, 89, 103, 104, 106, 110, 124, 193,252, 268, 275, 276,385 Η ηγεμόνας / αυτοκράτορας 15,48, 50, 51, 53, 55, 62, 69, 80, 81, 84, 87, 90, 98, 124, 131, 137, 145, 173, 178, 194, 202,
218, 223, 227, 240, 241, 248, 253, 254, 272, 288, 303, 310, 312, 323, 325, 326, 329, 342, 344, 345, 363, 385, 426 ηγεμονεύουσα πόλη 84,353,412 ηγεμονία 33, 34, 37, 38, 52, 85, 101, 104, 108, 109, 111, 113, 124, 166, 171, 177, 185, 190, 202, 209, 212, 240, 246, 247, 249, 252, 257, 265, 273, 311, 316,
328, 329,333, 338, 340, 350,385,387,395,405,406 «ηγεμονία ή ελευθερία» 98, 208, Θ Θέματα/θεματική διοίκηση
49, 117,131,219, 285,317, 354 θεοκρατία/θεοκρατική εξουσία 51, 310, 367, 368, 378, 379, 415,420 θεολογία/θεολογικές έριδες 142, 259, 293,309,310 θρησκεία 105, 125, 224, 237, 238, 248, 249,423, 424 θρησκεία εβραϊκή 423 θρησκεία ολύμπια 77, 169, 246, 257, 379,424 θρησκευτικό κεκτημένο/ ιδιώνυ μο 125
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημλ I ιουστινυχνεια κωδικοποίηση 212 Ισλάμ/αραβικό/οθωμανικό 26, 33, 37, 41, 52, 104, 109, 110, 111, 179, 220, 279,302,351 «ιστορική επανάληψη» 417 К καισαροπαπχσμός 379 καρολίνεια περίοδος 307 κεντρική πολιτεία/μητρόπολη 15, 23, 24, 50, 55, 56, 58, 60, 61, 62, 63, 64, 71, 72,
77, 78, 79, 80, 82, 94, 99, 108, 109, 110, 114, 117, 128, 129, 131, 132, 137, 167, 170, 171, 174, 175, 176, 182, 184, 187, 190, 193, 195, 201, 208, 209, 212, 213, 219, 223, 251, 253, 274, 317, 319, 320, 322, 324, 326, 327, 329, 330, 337, 338, 340, 347, 348, 352, 353, 354, 355, 356, 359, 360, 361,
362, 378, 389, 402,411,412,413 κέντρο/περχφέρεχα 17,18,19,22, 23, 25, 26, 29, 38, 40, 41, 46, 47, 48,49, 52, 53, 63, 64, 97, 101, 102, 103, 113, 115, 117, 119, 122, 123, 128, 129, 183, 217, 219, 220, 221, 222, 224, 225, 230, 231,243, 246, 247, 248, 250, 257, 261, 264, 265, 266, 270, 272, 276, 280,
289, 290, 298, 302, 303, 312, 317, 320, 322, 357, 363, 377, 380, 385, 391, 392, 396, 397, 399, 487 403, 404, 406, 408, 410, 414, 417, 425 κοινοκτημοσύνη 159 κοινοπολιτεία 249,250, 255 κοινό συμφέρον 92, 153, 160, 162, 165, 167, 170, 242, 339, 340, 348, 349, 350, 354 «κοινότητα» 283, 369 κοινωνία των
πολιτών 62, 173, 306,316,319,369,413 κοινωνική/εθνική συλλογικότητα 152, 167,389, 402,418,409 κοσμοϊστορία /κοσμοϊστορικός/ή 15, 18,21,27,31,37,38,41, 49, 50, 70, 80, 96, 101, 209, 215, 217, 218, 220, 232, 243, 252, 266, 289, 290, 293, 299, 302, 312, 327, 352, 368, 371, 378, 384, 385, 393, 396, 398,
400, 401,417, 425,428, 429 κοσμοπολεοτικός κρατοκεντρισμός 174 κοσμόπολη οικουμενική 16, 20, 34, 55,
56, 57, 68, 70, 83, 86, 95, 103, 117, 124, 127, 128, 129, 160, 167, 170, 174, 190, 197, 207, 208, 211, 212, 220, 226, 233, 251, 252, 267, 269, 289, 308, 341, 351, 357, 358, 360, 364, 369, 376, 378, 385, 399,400,412, 422 κοσμοσυστημική γνωσιολογία 18,27, 39,213,233,299,301, 322, 361, 371, 392, 395, 398, 400, 401,414,417, 428,429 κουλτούρα της πολυτέλειας 223 κρατοκεντρισμός/κρατοκεντρική εποχή/ολοκλήρωση 26, 32,
Γεώργιος Κοντογιωργης 488 39, 40, 96, 99, 108, 113, 118, 155, 266, 310, 321, 341, 362, 364, 365, 371, 372, 373, 378, 388,403, 425 κρατοκεντρισμός των πόλεων/ πολεοτικός κρατοκεντρισμός 97, 289,364,421 μεγάλη κλίμακα/μεγάλη ανθρω ποκεντρική/ κοσμοσυστημική κλίμακα 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 27,
31, 32, 35, 37, 38,41,42, 48, 49, 62, 63,71, 86, 92, 96, 97, 99, 100, 101, 102, 108, 111, 113, 124, 127, 157, 165, 166, 170, 172, 173, 181, 183, 196, 197, 205, 206, 207, 209, 210, 211, 212, 213, 217, 219, 220, 230, 243, 252, 259, 261, 263, 280, 290, 291, 293, 302, 305, 308, 311, 312, 313, 315, 320,
321, 323, 327, 338, 341, 347, 351, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 367, 370, 372, 373, 374, 375, 377, 382, 384, 386, 387, 390, 391, 392, 396, 397, 398, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 416, 417, 418, 419, 421, 425, 427,428, 429
μικρή κλίμακα/μικρή ανθρωποκεντρική/κοσμοσυστημική κλίμακα 16, 25, 35, 38, 41, 45, 61, 85, 97, 101, 111, 113, 114, 116, 119, 120, 121, 123, 125, 165, 205, 207, 208, 217, 218, 219, 237, 241, 246, 258, 264, 266, 280, 302, 311, 320, 321, 343, 347, 356, 359, 364, 368, 372, 374, 375, 377, 378, 381, 382,
384, 391, 396, 397, 399, 400, 401, 403, 405, 406, 407, 408, 409, 412, 417, 418, 419,420,421,423,425 μισθοφορικά στρατεύματα/μισθοφορικός στρατός 24, 64, 270, 328, 329 μοναστικός βίος/ μοναχοί/μοναστικά κοινά/ μοναστήρια 43, 84, 116, 126, 127, 139, 144, 145, 167, 169, 185, 260, 271, 287, 304, 310,
331, 336, 348, 349, 379 μονοφυσιτισμός/μονοφυσιτικό πρόβλημα 184,233,337 Μωσαϊκός νόμος 423 N Ναυμαχία
της Ναύπακτού 21 ναυτικές δυνάμεις/ναυτικό/ναυτικός ζωτικός χώρος/ναυτιλία/ ναυτική ισχύς/ παρουσία 56, 58, 60, 91, 105, 106, 107 νεοπλατωνισμός 237, 245 «νέος άνθρωπος» 273, 290, 305, 380,407 νεοτερική «επιστήμη» 18, 90, 210, 211, 243, 272, 293, 299, 377,416,429 νεοτερικότητα 18,20,24,26,27, 85, 86, 165, 206, 210, 213,
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα 291, 299, 306, 359, 363, 367, 370, 372, 374, 375, 388, 391, 397, 399, 400, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 415, 417, 419, 421,426,427,428,429 νομικός πολιτισμός 16,182,212, 274,279, 303,310,378,423 νόμισμα:νομισματικό σύστημα / βυζαντινό νόμισμα/δραχμή/ περσικό νόμισμα 85,
226, 227,228, 333 νομοθεσία/ νόμοι 147, 149, 168, 169, 259,331,423 «ξένος πολιτισμός» 294, 420 Ο οικονομία: χρηματιστική/νομισματική/εμπόριο/μεταποίηση/«βιοτεχνική» και «βιομη χανική» οικονομία 16, 21, 32, 35, 39, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 52, 53, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 64, 65, 69, 70, 71,
81,84, 86,105,107, 112,116, 118, 119, 122, 124, 125, 156, 158, 175, 178, 185, 187, 191, 209, 211, 221, 222, 224, 225, 226, 227, 229, 234, 248, 249, 251, 255, 258, 260, 262, 263, 268, 271, 273, 274, 282, 283, 284, 289, 301, 302, 303, 356, 357, 358, 364, 369, 370, 371, 381, 389, 391, 401, 407, 409,
413,419 οικονομική μετανάστευση 42, 225 489 ολιγαρχία 33,126,149,151,152, 153, 182, 316, 352, 378, 402, 404, 422 ομηρικά έπη 281 ομόνοια 148, 149, 155 Π παιδομάζωμα 191 πανεπιστήμια 296,297,310 παπική δεσποτεία 82, 96, 105 παπική «τιάρα» ή τουρκικό «φέσι/φακιόλιον» 202 παρεκβατικός/ή 367
πατριάρχης/οικουμενικός πατρι άρχης 116, 117, 138, 139, 141, 160, І 94, 198, 202, 254, 260, 343 «πατρίδα και έθνος και ιερά και τάφους καταπιστεύματα» 199 πατρίδα, εθνική, κοσμοπολιτειακή/πατριωτισμός εθνικός / κοσμοπολιτειακός 23, 63, 64, 80, 98, 129, 136, 138, 139, 140, 146, 150, 151, 152, 153,
154, 158, 167, 176, 193, 199, 208, 209, 222, 323, 324, 328, 340, 349 πατριωτισμός πολεοκεντρικός/ πολεοτικός
πατριωτισμός 63, 102, 129, 136, 137, 162, 203, 316.317.411 πολεοκεντρισμός, κοσμοπολιτειακός πολεοκεντρισμός/σύστημα 17, 19, 22, 70, 95, 98, 108, 128, 165, 182, 183, 210, 211, 212, 213, 320, 340, 357, 362.411
490 πολεοτχκή επχκράτεχα 117,327 πολεοτική/ές κοχνωνία/ες 15, 138, 263,272 πόλη/πόλεχς, σύστημα πόλεων/ κοινά/ως θεμελιώδης κοινω νία, εμφύτευση πόλεων/ πόλη κράτος 16,23,24,34,35,39, 49, 50, 52, 54, 55, 56, 60, 61, 62, 64, 69, 70, 74, 81, 83, 84, 90, 92, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 113, 116,
117,120, 121, 122, 127, 128, 129,131, 132, 133, 134, 136, 137, 142, 147, 148, 149, 151, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 165, 166, 168, 170, 171, 172, 174, 175, 176, 183, 185, 186, 199, 200, 201, 202, 203, 211, 219, 222, 224, 225, 234, 241, 243, 248, 255, 257, 261, 262, 265, 266, 267, 268, 269,
272, 273, 278, 282, 283, 288, 289, 295, 303, 307, 308, 309, 310, 311, 316, 317, 319, 324, 326, 329, 331, 340, 341,342, 343, 344, 345, 347, 348, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 357, 358, 359, 360, 361, 362,363, 364, 367, 369, 370, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 381, 388, 389, 390, 400, 402, 405,
406, 407, 408, 409, 411, 412, 413, 420, 421, 422,424 πολχτεία δχκαχου 60, 157, 160, 161,182,354, 378,424 πολχτεία ενάρετη 168 πολχτεία πρόνοχας/φχλανθρωπία/ πτωχοκομεχα, άσυλα, νοσο Γεώργιος Κοντογιωργης κομεία 16, 60, 94, 160, 162, 354, 378 πολχτεία του θεού 126 πολχτεχότης/πολχτης/πολχταχς /
πολχτεχότητα πολεοτχκή 16, 168,219, 222,361,402, 422 πολχτχκή κυρχαρχία 90, 117, 386, 408 «πολχτχκό»/«στρατιωτχκό» /«στρατχωτχκή» παράταξη 44, 79, 328, 329, 335, 337, 339, 340 πολχτχσμχκός μηρυκασμός 221 πολχτχσμός ελληνικός, ανθρωπο κεντρικός 16,21,41,86,235, 267, 290, 292,312 πολχτχσμός
ευρωπαϊκός 41, 311, 312 προβχομηχανχκό/βχομηχανχκό στάδχο 371 προφεουδαλχκή κοχνωνία/ προδεσποτική εποχή 104,248
προνεοτερχκό/προνεοτερχκότητα 311.379.416 προνόμια 55, 56, 58, 107, 133, 134, 187,350 πρώχμος/πρωτοανθρωποκεντρχσμός 86, 173, 218, 264, 309, 321, 368, 371, 372, 388, 391, 408.416 Ρ ρωμαϊκότητα/ρωμαχοσύνη/ρωμχοσύνη 16, 128, 166, 167, 208,212, 246, 249,389,401
Το Ελληνικό Κοςμοςυςτημα Σ Σικελικός Εσπερινός 195 σκοτεινή περίοδος 243, 268 σταυροφορίες 36, 37, 44, 59, 63, 67, 68, 70, 71, 73, 74, 81, 82, 83, 86, 87,105,124,194,195, 200, 262, 272, 284, 288, 303, 307,361,377,388,390 σύγκλητος βουλή/συγκλητικοί 15,76,77,142,223,333,339, 412 συμπολιτείες 98,174,
316 συνέχεια ελληνική /ανθρωποκε ντρική 27,381 συνομολογίη 204 Τ «τελεολογία» 125,417 τέλος της «αρχαιότητας» 312, 419,427 τέχνες:καλλιγραφία/αρχιτεκτονική/ζωγραφική/γλυπτική/ ψη φιδωτά/μικροτεχνία/ξυλογλυπτική/ελεφαντόδοντο 42, 46, 47, 77, 86,222,224,236, 240, 242, 254, 260, 270, 285, 288,
308,309,310,376 τέχνη βυζαντινή/ ελληνική 59, 235, 240, 253, 255, 259, 260, 284,312 τέχνη ισλαμική 240,241,279 του ρκοκρ ατί α/ο θω μανοκρατία/ βαρβαρότητα 90, 97, 137, 191, 205, 207, 259, 313, 387, 427 491 τσαρικό καθεστώς 263 τυραννίς/α 159, 309 Φ φεουδαλική/δεσποτική Δύση 48, 84, 89, 248, 284
φεουδαρχία/φεουδαλικός 25, 27, 48, 49, 59, 60, 64, 70, 71, 82, 84, 86, 89, 90, 123, 124, 222, 248, 263, 267, 270, 272, 273, 282, 283, 284, 285, 295, 296, 301, 306, 308, 311, 399, 400, 407,413,420, 422 «φιλαρχίας πηδάλιον» 140 φραγκοκρατία/ φραγκικά κράτη 91,96 X χριστιανισμός/νέα θρησκεία 15, 24,
42, 77, 85, 96, 124, 125, 126, 127, 128, 166, 167, 169, 197, 208, 222, 229, 232, 234, 246, 248, 249, 252, 254, 257, 258, 266, 269, 274, 276, 293, 303, 304, 309, 310, 317, 348, 349, 378, 379, 381, 383, 385, 388, 389,422,423, 424 χω ρικοί/μικρή ιδιοκτη σία 61, 172, 185,346, 348 Ω ώνια εργασία/δουλεία
16, 117, 128, 154, 199, 204, 210, 212, 349, 352, 386, 398, 401, 402, 422 Bayerische Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
| author_GND | (DE-588)103160906 |
| author_facet | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
| author_role | aut |
| author_sort | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- |
| author_variant | g d k gd gdk |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047587243 |
| contents | Bibliografie S. 431-468 und Indices S. 469-491 |
| ctrlnum | (OCoLC)1286875824 (DE-599)BVBBV047587243 |
| edition | Prōtē ekdosē |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cc4500</leader><controlfield tag="001">BV047587243</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211221</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">211115s2021 |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789600808834</subfield><subfield code="9">978-960-08-0883-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1286875824</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047587243</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">6,12</subfield><subfield code="2">ssgn</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kontogiōrgēs, Giōrgos D.</subfield><subfield code="d">1947-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)103160906</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">To ellēniko kosmosystēma</subfield><subfield code="n">5</subfield><subfield code="p">t. 5</subfield><subfield code="p">Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta"</subfield><subfield code="c">Geōrgios Kontogiōrgēs</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">oikoumenikē hellēniko</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ekd. I. Siderēs</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">491 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie S. 431-468 und Indices S. 469-491</subfield></datafield><datafield tag="688" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Byzantinische Geschichte</subfield><subfield code="0">(DE-2581)TH000005765</subfield><subfield code="2">gbd</subfield></datafield><datafield tag="773" ind1="0" ind2="8"><subfield code="w">(DE-604)BV022400173</subfield><subfield code="g">5</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">gbd</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">gbd_4_2112</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972497</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV047587243 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T18:35:01Z |
| indexdate | 2024-08-31T00:38:58Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789600808834 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032972497 |
| oclc_num | 1286875824 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 491 Seiten |
| psigel | gbd_4_2112 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Ekd. I. Siderēs |
| record_format | marc |
| spelling | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- Verfasser (DE-588)103160906 aut To ellēniko kosmosystēma 5 t. 5 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta" Geōrgios Kontogiōrgēs oikoumenikē hellēniko Prōtē ekdosē Athēna Ekd. I. Siderēs 2021 491 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliografie S. 431-468 und Indices S. 469-491 Byzantinische Geschichte (DE-2581)TH000005765 gbd (DE-604)BV022400173 5 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister |
| spellingShingle | Kontogiōrgēs, Giōrgos D. 1947- To ellēniko kosmosystēma Bibliografie S. 431-468 und Indices S. 469-491 |
| title | To ellēniko kosmosystēma |
| title_alt | oikoumenikē hellēniko |
| title_auth | To ellēniko kosmosystēma |
| title_exact_search | To ellēniko kosmosystēma |
| title_exact_search_txtP | To ellēniko kosmosystēma |
| title_full | To ellēniko kosmosystēma 5 t. 5 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta" Geōrgios Kontogiōrgēs |
| title_fullStr | To ellēniko kosmosystēma 5 t. 5 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta" Geōrgios Kontogiōrgēs |
| title_full_unstemmed | To ellēniko kosmosystēma 5 t. 5 Ē byzantinē oikumenikē kosmopolē, o eurōpaïkos Mesaiōnas kai o neoteros kosmos : apo ton ellēniko ston eurōpaïko dromo pros tē "neoterikotēta" Geōrgios Kontogiōrgēs |
| title_short | To ellēniko kosmosystēma |
| title_sort | to elleniko kosmosystema t 5 e byzantine oikumenike kosmopole o europaikos mesaionas kai o neoteros kosmos apo ton elleniko ston europaiko dromo pros te neoterikoteta |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032972497&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV022400173 |
| work_keys_str_mv | AT kontogiorgesgiorgosd toellenikokosmosystema5 AT kontogiorgesgiorgosd oikoumenikehelleniko |