Stand und Aufstand: Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Abschlussarbeit Buch |
| Sprache: | German |
| Veröffentlicht: |
Tübingen
Mohr Siebeck
[2021]
|
| Schriftenreihe: | Spätmittelalter, Humanismus, Reformation
123 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltstext Inhaltstext Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Beschreibung: | IX, 718 Seiten |
| ISBN: | 9783161600333 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047493458 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20240321 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 211004s2021 gw m||| 00||| ger d | ||
| 016 | 7 | |a 1235771512 |2 DE-101 | |
| 020 | |a 9783161600333 |c EUR 140.00 |9 978-3-16-160033-3 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1257413508 | ||
| 035 | |a (DE-599)DNB1235771512 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a ger | |
| 044 | |a gw |c XA-DE-BW | ||
| 049 | |a DE-11 |a DE-12 |a DE-188 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Lichy, Kolja |d 1978- |e Verfasser |0 (DE-588)1141201224 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Stand und Aufstand |b Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |c Kolja Lichy |
| 264 | 1 | |a Tübingen |b Mohr Siebeck |c [2021] | |
| 264 | 4 | |c © 2021 | |
| 300 | |a IX, 718 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Spätmittelalter, Humanismus, Reformation |v 123 | |
| 502 | |b Dissertation |c Justus-Liebig-Universität Gießen |d 2015 |g gekürzte und überarbeitete Fassung | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1606-1609 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Gemeinwesen |0 (DE-588)4544259-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Adel |0 (DE-588)4000464-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Zebrzydowski-Aufruhr |0 (DE-588)4293351-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen-Litauen |0 (DE-588)1060577984 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4113937-9 |a Hochschulschrift |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Zebrzydowski-Aufruhr |0 (DE-588)4293351-1 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 689 | 1 | 0 | |a Polen-Litauen |0 (DE-588)1060577984 |D g |
| 689 | 1 | 1 | |a Adel |0 (DE-588)4000464-8 |D s |
| 689 | 1 | 2 | |a Gemeinwesen |0 (DE-588)4544259-9 |D s |
| 689 | 1 | 3 | |a Geschichte 1606-1609 |A z |
| 689 | 1 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-3-16-160773-8 |
| 830 | 0 | |a Spätmittelalter, Humanismus, Reformation |v 123 |w (DE-604)BV022947867 |9 123 | |
| 856 | 4 | 2 | |m X:MVB |q text/html |u http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm |v 2021-06-23 |x Verlag |3 Inhaltstext |
| 856 | 4 | 2 | |m X:MVB |q text/html |u http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=2&dok_ext=htm |v 2021-06-23 |x Verlag |3 Inhaltstext |
| 856 | 4 | 2 | |m DNB Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220114 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032894681 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09032 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09032 |g 4793 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09032 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09032 |g 4793 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182820413767680 |
|---|---|
| adam_txt |
INHALTSVERZEICHNIS
VORWORT
.
V
EINLEITUNG
.
1
1.
EIN
HISTORIOGRAPHISCHES
MONSTRUM:
POLEN-LITAUEN
UND
DIE
YYADELSREPUBLIK
"
.
5
2.
KONZEPTIONELLE
KONSEQUENZEN: STAND,
WIDERSTAND,
AUFSTAND
.
27
3.
METHODISCHE
REFLEXION:
DER
ROKOSZ
ALS
EREIGNIS
.
37
4.
TEXT
.
49
1.
MIT
DEM
ADEL
STAAT
MACHEN:
STAND
UND
GEMEINWESEN
IN
NORMATIVEN
DISKURSEN
.
51
1.1
GEMEINSCHAFT
IM
AGON:
ADEL
ZWISCHEN
WORT
UND
SCHWERT
.
62
1.2
MEMORIALGEMEINSCHAFT:
ADEL
UND
HAUS
.
83
1.3
TUGENDGEMEINSCHAFT:
ADEL
ALS
GENEALOGISCH-HERALDISCHER
ENTWURF
105
1.4
RECHTSGEMEINSCHAFT:
FREIHEIT,
GLEICHHEIT,
ADLIGKEIT
.
129
1.5
HERRSCHAFTSGEMEINSCHAFT:
EIGENHERRSCHAFT,
GEHORSAM
UND
WIDERSTAND
.
154
ZUSAMMENFASSUNG:
STAND
UND
HERRSCHAFT
UM
1600
.
188
2.
REGIMEN
MIXTUM:
ADLIGE
HIERARCHIEN
UND
MONARCHISCHES
GEMEINWESEN
.
193
2.1
SEJM,
HOF
UND
MAGISTRATE:
DEBATTEN
DER
INTERREGNA
.
200
2.2
DER
HOF
.
214
2.2.1
WUERDEN
UND
AEMTER
.
221
2.2.2
PATRONAGE
UND
BROKERAGE
.
233
2.3
DIE
STAENDEVERSAMMLUNGEN
.
245
2.3.1
SEJMIKI:
DIE
ORGANISATION
REGIONALER
ADELSGEMEINSCHAFT
.
248
VIII
INHALTSVERZEICHNIS
2.3.2
SEJM:
THEATRUM
REIPUBLICAE
.
256
2.4
RESPUBLICA
CONFLICTA:
INSTITUTIONALISIERUNGEN
KOLLEKTIVEN
KONFLIKTAUSTRAGS
.
268
ZUSAMMENFASSUNG:
INSTITUTIONEN,
HERRSCHAFT UND
DIE
MISCHVERFASSUNG
.
289
3.
MONARCHIA
VASORUM:
SIGISMUND
III.
UND
SEIN
ADEL
.
295
3.1
DER
MONARCH:
PROGRAMMATISCHE
KONTUREN
.
301
3.2 FAMILIEN
UND
FAKTIONEN:
LOYALITAETSKRISEN
UND
ELITENWECHSEL
.
330
3.3
DIVERGIERENDE
INTERESSEN:
ZWISCHEN
DYNASTISCHER
POLITIK
UND
ADLIGEN
ANSPRUECHEN
.
365
ZUSAMMENFASSUNG:
DER
MODUS
VIVENDI
EINER
MISCHVERFASSUNG
.
389
4.
ROKOSZ:
ANATOMIE
EINES
KONFLIKTS
.
393
4.1
PRAELUDIUM
.
399
4.1.1
ABSEHBARE
KONFRONTATION
UND
ZUSPITZUNG:
VOR
DEM
SEJM
VON
1606
.
400
4.1.2
DIE
AUSEINANDERSETZUNG
ENTFLAMMT:
WARSCHAUER
SEJM
UND
VERSAMMLUNG
VON
STGZYCA
.
415
4.2
INSTITUTIONALISIERTE
REBELLION:
KONFOEDERATIONEN
UND
SEJM
.
450
4.2.1
DIE
ETABLIERUNG
DER
OPPOSITIONELLEN
VERSAMMLUNGEN:
LUBLIN
UND
SANDOMIERZ
.
453
4.2.2
DER
KOENIG
KONFOEDERIERT
SICH:
WISLICA
UND
JANOWIEC
.
484
4.2.3
AD
EXTREMA:
JGDRZEJOEW,
WARSCHAU
UND
JEZIORNA
.
498
4.3
PAPIERKRIEG:
ARGUMENTATIVE
RADIKALISIERUNGEN
.
527
4.3.1
TYRANNIS,
ABSOLUTE
HERRSCHAFT
UND
SCHWARZE
LEGENDEN
.
534
4.3.2
JESUITEN
UND
HAERETIKER:
ASYMMETRISCHE
STREITKATALYSATOREN
.
543
4.3.3
AUFSTAND,
EINIGKEIT
UND
BUERGERKRIEG
.
554
4.3.4
EINE
FRAGE
DER
EHRE:
ADELSKORRESPONDENZEN
ALS
DUELLFORDERUNGEN
.
561
4.4
FINALE:
GEWALT
ALS
LOESUNG,
GEWALTEINHEGUNG
ALS
HERAUSFORDERUNG
573
ZUSAMMENFASSUNG:
BETWIXT
AND
BETWEEN
-
ADEL
ZWISCHEN
WIDERSTAND
UND
LOYALITAET
.
591
INHALTSVERZEICHNIS
IX
EPILOG:
EIN
EREIGNIS
ZWISCHEN
REBELLISCHER
NORMALITAET
UND
NORMSETZUNG
DURCH
WIDERSTAND
.
599
FAZIT
.
617
1.
ADEL
ALS
STAND
.
618
2.
STAND
UND
RESPUBLICA
.
620
3.
DER
ROKOSZ
ALS
EREIGNIS
.
624
BIBLIOGRAPHIE
.
629
1.
QUELLEN
.
629
1.1
UNGEDRUCKTE
QUELLEN
.
629
1.2
GEDRUCKTE
QUELLEN
.
631
2.
LITERATUR
.
645
PERSONENREGISTER
.
705
ORTSREGISTER
.
713
SACHREGISTER
.
716
Bibliographie 1. Quellen 1.1 Ungedruckte Quellen Archivio di Stato di Mantova (ASM) AG busta 559 Archiwum Diecezji Warmińskiej w Olsztynie D. nr. 57 (Epistolae ad Simonem Rudnickim et epistolae Simonis 1604-1620) D. nr. 61 (Guillelmi Kochowski ad Simonem Rudnicki litterae 1605-1619) Archiwum Główne Akt Dawnych, Warschau (AGAD) Archiwum Publiczne Potockich 7 t. II. 9 1.1. Archiwum Warszawskie Radziwiłłów Dział II 69/4 Dział IV (Listy Janusza VI Radziwiłła do różnych osób [1603-1607]) Dział V nr 938 П/III (Bobola, Andrzej) Dział V nr 5129 Dział V nr 18670 Dział V nr 18671 Metryka Koronna 150 Zbiór Branickich z Suchej 148/172 Teki Naruszewicza T. 9 (Akta historyczne z lat 1587-1612) Archiwum Państwowe w Gdańsku (APG) APG 300/29-69 Archiwum Państwowe w Poznaniu rkps 1737 (Zespół A: Akta Braci Czeskich [1507] 1557-1817 [1961]) rkps. 53/1331/0/-/48 (Stanisław, hrabia z Górki, wojewoda pioznański, starosta buski, kolski, uścijański itd. przychylając się prośbom szewców w mieście dziedzicznym Kór niku, zatwierdza im przywilej statutowy wzorowany na przywileju statutowym szewców w Środzie [1581]) Biblioteka im. książąt Czartoryskich, Krakau (BCz) rkps 100 (Teka Naruszewicza t. 100 [1605])
630 Bibliographie rkps 101 (Teka Naruszewicza T. 101 [1606]) rkps 102 (Teka Naruszewicza 102 [1607]) rkps 103 (Teka Naruszewicza t. 103 [1607]) rkps 335 (Rokosz Zebrzydowskiego) rkps 337 (Kopiariusz akt, mów, listów i innych pism publicznych dotyczących rokoszu Zebrzydowskiego 1607 r.) rkps 339 (Zbiór, akt, mów, listów, wierzy i innych pism publicznych dotyczących rokoszu Zebrzydowskiego z lat 1605-1608) rkps 341 (Akta za Zygmunta III [1592-1608]) rkps. 342 (Zbiór listów, dokumentów, diariuszów itp. do dziejów Polski 1600-1610) rkps 1623 (Akta za Stefana Batorego i Zygmunta III) Biblioteka Jagiellońska, Krakau (BJ) rkps 102 (Miscellanea do panowania Zygmunta III) Biblioteka Kórnicka, Kórnik (BK) rkps 218 (Acta Tomiciana. Kodeks Opalińskiego. T.18: 1538-1539 [Teki Górskiego]) rkps 244 (Poezje Andrzeja Krzyckiego i Klemensa Janickiego) rkps 297 (Sarnicki, Stanisław, Xięgi hetmańskie s Dzieiów Riczierskich wszitkich wieków zebrane у Praktika abo experientia hetmanów Naiaśnieyszego Zigmunta Starego krolya polskiego thakże czessarza Karola V у Solimana tureckiego, dwu panów walecznych na naszego wieku objaśnione ku ćwiczeniu młodych liudzi nacyei naszey polskiey pt. Imi ona hetmanów, których tu autorit.leguiemy) rkps 309 (Wiazd królowey polskiey żony i-szej Zygmunta III do Krakowa porządnie spisany z podarunki, które dawano na weselu Króla Jmci 1595 roku [Anno 1592]) rkps 311 (Relatione del Regno di Polonia Cominciata Tanno passato et per varie legittime occupation! non finite se non questo 20 di luglio del 1604 in Cracovia fatta dall1 Emi nentissime Signore Cardinal Valenti).
rkps 315 (Rokosz [.] zjazd ludzi stanu szlacheckiego [.] zgromadzony [.] pod Sędomirzem na 6 sierzpnia 1606 [.]. 1606-1608) rkps 316 (Miscellanea, w tym: tzw. Rokosz Gliniański, Rokosz Mikołaja Zebrzydows kiego, Jerzego Lubomirskiego, spory Stanisława Stadnickiego z Łukaszem Opalińskim, wojna z Moskwą, bunty żołnierstwa najemnego) rkps 317 (Materiały do panowania króla Zygmunta III z czasów 1605-1626, głównie rokoszu Zebrzydowskiego 1605-1608) rkps 318 (Miscellanea historyczne z lat 1379-1665) rkps 325 (Kopie dokumentów z czasów panowania Zygmunta III i Władysława IV królów polskich 1604-1634) rkps 344 (Odpisy korespondencji i akt z XVI і XVII wieku) rkps 1092 (Dokumenty 1452-1794) rkps 1069 (Akta rokoszowe Zebrzydowskiego z czasów Zygmunta III prowadzone do Roku 1609 dołączone szczegóły dotyczące kanclerza Jana Stefana Zamojskiego Króla Stefana Batorego aż do śmierci Władysława IV) Biblioteka Narodowa, Warschau (BN) rkps. 6612 (Pisma z lat 1504—1607 dotyczące Rokoszu Zebrzydowskiego) Biblioteka im. Ossolińskich, Breslau (BOss) rkps 197ЯІ (Miscellanea z lat 1596-1644, zawierające odpisy pism publicystycznych, lis tów, akt publicznych i innych materiałów odnoszących się przeważnie do spraw poli tycznych Polski okresu panowania Zygmunta III Wazy)
1. Quellen 631 rkps 397/И (Palatium regime libertatis rempublicam oratoriam complectens, quod ex genio et praescripto eloquentiae ad utilitatem percommode, ad splendorem magnifice sumptu proprii laboris erexit, [.] et futuro Polonae iuventutis usui aperuit annus [.] Annus 1671 in Collegio Lublinensi Soc. lesu) rkps 669/1 (Formulare rerum variaram quae aliquid prosunt et valent ad expedicione Cancellariae Sac. Regiae Mtis res) rkps 711/1 (Kopiariusz listów, mów i akt publicznych odnoszących się do spraw politycz nych Polski z lat 1762-1763 oraz odpisy materiałów dotyczących rokoszu Zebrzydows kiego) rkps 1850/1 (Pisma Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego litewskiego od r. 1605-1628) rkps 1851/1 (Listy różne Janusza Radziwiłła [.] pisane w latach 1607-1618) rkps. 6603/11 (Miscellanea historyczne, zawierające odpisy instrukcji, uniwersałów, mów, diariuszy i różnych pism odnoszących się do spraw politycznych Polski zlati 603-1645) Biblioteka im. Raczyńskich, Posen (BRacz) rkps 18 (Materiały historyczno-literackie w odpisach dotyczące Rokoszu Zebrzydows kiego). rkps 118 (Annales albo rokosz za Sigmunta III króla polskiego у szwedzkiego [.] od 1605 do 1609 r.) rkps 139 (Materiały historyczne w odpisach dotyczące wypadków w Polsce w latach 1605-1628) Bibliothèque nationale de France, Paris (BnF) Man. Fr. 15967 (Pièces concernant la Pologne, la Russie, la Suède et le Danemark, et principalement les relations de ces pays avec la France. [1567-1660]) Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz, Berlin (GStA) I. Hauptabteilung, Rep. 6, Nr. 18, Fasz. 4 (Beilagen der
Relationen von 1606 Febr.-Apr.) I. Hauptabteilung, Rep. 6, Nr. 26, Fasz.l I. Hauptabteilung, Rep. 9 Polen, Nr. ІЗ.е.5 XX. Hauptabteilung, Etatsministerium (EM), 111h Nr. 55 XX. Hauptabteilung, Etatsministerium (EM), 111h, Nr. 62 1.2 Gedruckte Quellen Acta Nuntiaturae Polonae. Tomus 15: Germanicus Malaspina (1591-1598), Volumen 1 (1 XII-31 XII 1592) in quo publicatur etiam documenta legationem a latere cardinalis Georgii Radziwiłł necnon muñera ab Attilio Amelteo et Maximiliano de Pernštejn expleta illustrantia, ed. v. Leszek Jarmiński, Cracoviae 2000. Acta Nuntiaturae Poloniae. Tomus 18: Franciscus Simonetta, Volumen 1 (1606-1612), ed. v. Wojciech Tygielski, Romae 1990. Akta grodzkie i ziemskie z Archiwum Państwowego we Lwowie w dalszym ciągu Wyda wnictwa Fundacji Al. Hr. Stadnickiego ogłaszane przez Towarzystwo Naukowe we Lwowie. Tom 25: Lauda Sejmikowe Halickie 1696-1772, ed. v. Wojciech Henosz, Lwów 1935. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, Tom 20, Część 1: Lauda sejmikowe, ed. v. Antoni Pro chaska, Lwów 1909. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego w dalszym ciągu Wydawnictwa fundacyi Al. hr. Stadnickiego. Tom 24: Lauda sejmikowe halickie 1575-1695, ed. v. Antoni Prochaska, Lwów 1931.
632 Bibliographie Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego, Tom 1 / 1: 1572-1616, ed. v. Włodzimierz Dworzaczek, Poznań 1957. Akta sejmikowe województwa krakowskiego, Tom 1: 1572-1620, ed. v. Stanisław Kutr zeba, Kraków 1932. Akta sejmikowe ziemi chełmskiej 1587-1632, ed. v. Wiesław Bondyra, Henryk Gmiterek u. Jerzy Ternes, Lublin 2013. Akta synodów różnowierczych w Polsce. Tom 3: Małopolska 1571-1632, ed. v. Maria Sipayłło, Warszawa 1983. Akta unji Polski z Litwą 1385-1791, ed. v. Stanisław Kutrzeba u. Władysław Semkowicz, Kraków 1932. Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tom 2: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI-XVII wiek, ed. v. Henryk Lulewicz, Warszawa 2009. Akta zjazdu Stężyckiego w roku 1606 (Liber generationis Stężyce), ed. v. Aleksander Rembowski, Warszawa 1893. Alciato, Andrea, Liber de certamine singulari, Lugdunum 1543. Ambrosius Marius de Nissa, Arma Regni Poloniae, o.O. [Antwerpen] o.J. [1562]. Archiwum domu Radziwiłłów (listy ks. M. K. Radziwiłła Sierotki, Jana Zamoyskiego, Lwa Sapiehy), ed. v. August Sokołowski, Kraków 1885 (Scriptores rerum polonicarum 8). Archiwum Domu Sapiehów. Tom 1: Listy z lat 1575-1606, ed. v. Antoni Prochaska, Lwów 1892. Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego. Tom 4: 1585-1588, ed. v. Kazimierz Lepszy, Kraków 1948. Argentos, Joannes, De rebus Societatis lesu in regno Poloniae ad Serenissimum Sigismundum Tertium, Poloniae Sueciae Regem Potentissimum, Magni Ducatus Lituaniae Dudem c. c. [.] Editio tertia, aueta recenti eiusdem Societatis ex regno Boemiae, Moraviae, Silesiae,
Ungariae proscriptione, Cracoviae 1620. Artomius, Piotr, Kazania pogrzebne nad zacnemi ćiały / Jego Mści Pana Jana Grabie z Ostroroga [.] у [.] Helszki z Olchowca Swiercżowney [.] którzy roku 1582 dnia 27IV w Panu zasnęły, o.O. 1582. Assertiones rhetoricae ac philosophicae, quae in collegio Posnaniensi Societatis lesu, Anno MDLXXXII, In solenni Studiorum Innovatione, disputandae proponentur, Posnaniae 1582. Bacon, Francis, Of Seditions and Troubles, in: ders., Essays, moral, economical, and political, London 1819, 60-71. Bandtkie, Jerzy Samuel, Dzieje narodu polskiego. Tom 2, Wrocław 1835. Barclay, William, De regno et regali potestate adversus Buchanum, Brutum, Boucherium et reliquos monarchomachos, Parisiis 1600. Bartosza Paprockiego dwie broszury polityczne z lat 1587 i 1588, ed. v. Jan Czubek, Kraków 1900 (Biblioteka pisarzów polskich 37). Bembus, Mateusz, Wizerunk Szlachcica prawdziwego w kazaniu Na pogrzebie Wielmoż nego Pana Jego Mości Pana Andrzeia Bobole z wielkich, у małych Piasków, Podkomorżego Koronnego, Piłznieńskiego, Dybowskiego, Gniewkowskiego etc. etc. Sta rosty, w Wilnie 1629. Białobocki, Jan, Zegar w krótkim zebraniu czasów Królestwa Polskiego wiekami królów idący, imiona królów, królowych у potomstwa ich królewskiego, wskażujący, w Kra kowie 1661. Bielski, Joachim, Kronika polska Marcina Bielskiego, w Krakowie 1597. Bielski, Marcin, Satyry. I. Sen makowy, II. Rozmowa baranów, III. Sejm niewieści, ed. v. Władysław Wysłocki, w Krakowie 1889 (Biblijoteka pisarzów polskich 4).
1. Quellen 633 -, Kronika Wszytkyego swyata na ssesc wyekow / Monarchie cztery rozdzielona, w Krakowye 1551. -, Kronika Wssythyego swyata na ssesc wieków a na czwóry księgi takież Monarchie rozdzielona, w Krakowie 1554. -, Kronika, tho iesth Historya Świata na sześć wieków / a cztery monarchie rozdzielone, o.O. [Kraków] 1564. -, Sprawa Rycerska według postępku y zachowania obyczaiu Rzymskiego / Greckiego / Macedońskiego / y innych Narodow pierwszego y ninieyszego wieku / z rozmathych Ksiąg wypisana / ku czytaniu y Nauce Ludziom Rycerskim pożytecżna, w Krakowie 1569. -, Kronika polska [.] nowo przez Iochima Bielskiego syna iego wydana, w Krakowie 1597. Biessiekierski, Jan Augustyn, Szlachcic polski starożytny, Na Pogrzebie sławney pamięci Jego Mci Pana Woyciecha Wybranowskiego z Wybranowa, Lublin 1632. Birkowski, Fabian, Orationes ecclesiasticae, In quibus Eiusdem Ordinis, tum alii viri sancti memorantur, Cracoviae 1622. -, Sześć kazań księdza Fabiana Birkowskiego zakonu kaznodziejskiego, ed. v. Józef Tur owski, Sanok 1856. Bobrzyński, Michał, Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1879. Bodin, Jean, Les six Livres de la République avec l’Apologie de R. Herpin, Aalen 1961. Broniewski, Marcin, Ekthesis abo krótkie zebranie spraw, które się działy na partyku larnym, to jest pomiastnym Synodzie w Brześciu Litewskim, ed. v. Janusz Byliński u. Józef Długosz, Wrocław 1995. Brzozowski, Jacek, Protokół procesu sądowego przeciwko Mikołajowi Taszyckiemu i jego wspólnikom z roku 1538 w zbiorach Archiwum XX Czartoryskich, 3347, nr 120, k. 194, in: Białostockie Teki Historyczne 9 (2011),
227-236. Bucki, Tomasz, Oratio In Anniversario Ill[ustrissi]mi Reueren[dissimi] Domini D. Hieronymi Comitis a Rozrazow, olim Episcopi Vladislavien[sis] Pomeraniæ, c. [.], Cracoviae 1601. Burski, Adam, Oratio funebris in anniversario depositionis Illustrissimi Ioannis Zamoscii Regni Poloniae supremi Cancellarli, exercituum Ducis generalis. c., Samoscii 1606. Cartari, Vincenzo, Le immagini con la spositione dei Dei degli antichi, in Veneţia 1561. -, Le imagini de і dei de gli Antichi: nelle quali si contengono gl’idoli, riti, ceremonie, altre cose appartenenti alla religione de gli Antichi, in Veneţia 1571. Castiglione, Baldassare, Il libro del cortegiano. Con una scelta delle Opere minori, ed. v. Bruno Baier, Torino 1964. Ceriol, Fadrique Furiò, El Concejo y consejeros del príncipe, ed. v. Henry Machoulan, Madrid 1978. Cervus, Jan, Farraginis actionumm iuris civilis et Provinciālis, Saxonici Municipalisque Magdeburgensis, Et Iuris Polonoci libri šeptem, Zamosci 1607. Choryński, Jacek, Wieczność sławy y nieśmiertelny Pamiątki Iaśnie Wielmożnego lego Mości Pana P. Adam Sędziwoia Czarnkowskiego. Woiewody Łęnczyckiego, Generała Wielgopolskiego, Międzyrzeckiego, Pysdrskiego etc. Starosty. Albo Kazanie miañe przy wyprowadzeniu Ciała iego zacnego w Kościele Farskim Poznanskim, w Poznaniu 1628. Cilli, Alessandro, Historia delle sollevationi notabili Seguite in Pollonia gl’anni del Signore 1606. 1607. et 1608 [.], in Pistoia 1627. -, Historia buntów możnowładczych w Polsce w latach 1606-1608, ed. v. Janusz Byliński u. Włodzimierz Kaczorowski, Opole 2012. Consensus in fide et
religione Christiana inter Ecclesias Evangélicas Maioris Minoris Poloniae, Magnique Ducathus Lithuaniae caeterum eius regni provinciarum, primo
634 Bibliographie Sendomiriae Anno M.D.LXX. in Synodo generali sanoitus [.], nunc autem ex decreto Synodico in publicum editus. o.O. o.J. [Toruń, 1587]. Corredura statutorum et consuetudinum regni Poloniae anno MDXXXII decreto publico per Nicolaum Taszycki, Bernardům Macieiowski, Georgium Myszkowski, Benedictum Izdbieński, Albertům Policki et Nicolaum Koczanowski confecta et conventoni generali Regni anno MDXXXIY proposita, ed. v. Michał Dobrzyński u. Wincenty Andrzej Kornecki, Cracovia 1874 (Starodawne prawa polskiego pomniki 3). Czacki, Teodor, O litewskich i polskich prawach, o ich duchu, źródłach, związku i o rzeczach zawartych w pierwszym Statucie dla Litwy 1529 wydanym. Tom 1, Warszawa 1800. Czarliński, Bonawentura, Kazanie na pogrzebie Iasnie wielmożnego Pana P. lana Ka rola Chodkiewicza Hrabię ze Szkłowa y Myszy, na Bychowie, Woiewody Wieleńskiego, Korony Polskiey przeciw Osman Sułtanowi, a W.X.L. Hetmana NaywyżBego, Guber natora Ziemie Inflantskiey, Derpskiego, Luboszańskiego, Wielońskiego etc. etc. Sta rosty, o.O. o.J. [1622]. -, Pisma polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia, Kraków 1906. -, Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego. Tomy 1-3, Kraków 1916-1918. Czwarty wypis z rękopisma X. Stan. Górskiego. Seym w Piotrkowie w roku 1538 na święto SS. Trzech Króli, in: Pamiętnik Warszawski 12 (październik) (1818), 129-156. Dachnowski, Jan Karol, Herbarz szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, ed. v. Zdzi sław Pentek, Kórnik 1995. Demitrowicz, Pawel, Compendium Abo Krótkie opisanie, tak Książąt y Królów Pol skich, iako spraw, przypadków, y dawnych
dzieiow Królestwa Polskiego, z Kroniki Marcina Kromera, Biskupa Warmińskiego, y inszych, osobliwie dla tych, którzy szyrokiem czytaniem nie radzi się bawią, w Lubczu 1625. Diariusz kołowania i konfederacji pod Gołębiem i Lublinem w 1672 r. wraz z aktem konfederacji, ed. v. Adam Przyboś und Kazimierz Przyboś, Wrocław u.a. 1972. Dobracki-Gutthäter, Maciej, Kancelaria Polityczna, Która Nie tylko Listów rożnych Politycznych Mezkiey jako y Białogłowskiey płci służących pisania ale y zapisów po polsku i po niemiecku jako stanowi szlacheckiemu daley y kupieckiemu służących bez turbowania gruntowny podaje sposob, Gdańsk 1665. -, Wydworny Polityk, Ktorego Przymioty we trzech rozdzielnych wyrażone Częściach: w Pierwszey Części mile pozdrawia / y dziękuję / w Dom zaprasza / przy oddawaniu Wizyty służby swe / y pokłon . Krolowi Je[g]o Mości Polskiemu . y Cnemu Fraucymerowi oddaje, w Wtorey Rożne Gratulacye y Kondolencye odprawuje. w Trzeciey/ Stanów Wszykich Koronnych od Naywyzszego do naynizszego/ należące Tytuły podaje, Olesznica 1664. [Dohna, Fabian zu] Die Selbstbiographie des Burggrafen Fabian zu Dohna (1550-1621) nebst Aktenstücken zur Geschichte der Sukzession der Kurfürsten von Brandenburg in Preussen aus dem fürstlich dohnaischen Hausarchive zu Schlobitten, hrsg. v. Christoph Krollmann, Leipzig 1905. Dwie borszury prawne z r. 1602 і 1608, ed. v. Bolesław Ulanowski, Krakow 1920. Dyaryusz Seymu Ordynaryinego Pod Związkiem Konfederacyi Generalney Oboyga Na rodów W Warszawie Rozpoczętego Roku Pańskiego 1788. Tom 1. Część 1, Warszawa 1790. Dyaryusze i akta sejmowe r. 1591
֊1592, ed. v. Eugeniusz Barwiński, Kraków 1911 (Scriptores rerum polonicarum 21). Dyaryusze sejmowe r. 1585, ed. v. Aleksander Czuczyński, w Krakowie 1901 (Scripteres rerum polonicarum 18). [Dzwonowski, Jan], Pisma Jan Dzwonowskiego (1608-1625), ed. v. Karol Badecki, Kra ków 1910 (Biblioteka pisarzów polskich 58).
1. Quellen 635 Ex Diogenis Laertií, De vitis philosophomm libris sententae apophtegmata, ut diligen ter ito fídeliter excerpta, per Henricum Vruchterum Olphenium, qui scholiis suis pennulta scitissime illustravi^ Colonaie 1530. Ferrerius, Zacharius, Vita Beati Casimiri confessoris ex serenissimis Poloni[a]e regibus et magnis Lithuani[a]e ducibus clarissimi, o.O. o.J. [Kraków 1521]. Frycz Modrzewski, Andrzej, Commentariorum De republica emendanda libri quin qué, ed. v. Kazimierz Kumaniecki, Varsaviae 1953 (Andreae Fricii Modrevii Opera omnia 1). Gliczner, Erazm, Ksyaszki o wychowanyu dzyeci barzo dobre / pożyteczne / y potr zebne / s których rodzich ku wychowanyu dzyeci swych / naukę dołożną wyczerpnąć mogą, w Krakowie 1558. Górnicki, Łukasz, Rzecz O dobrodzieystwach / z Seneki wzięta, w Krakowie 1593. -, Dworzanin polski, ed. v. Roman Pollak, Warszawa 1954 (Biblioteka Narodowa. Seria I 109). Górski, Jakub, Rada Pańska (1597), ed. v. Wiktor Czermak, Kraków 1892. Gostomski, Anzelm, Gospodarstwo, w Krakowie 1588. Goślicki, Wawrzyniec, De optimo senatore libri duo in quibus magistratuum officia, civium vita beata, rerumpublicarum foelicitas explicantur, Venetis 1568. -, De optimo senatore libri duo, In quibius magistratuum officiai, civium vita beata, re rumpublicarum foelicitas explicantur, ed. v. Tadeusz Bieńkowski u. Mirosław Korolko, Kraków 2000. -, Witanie Rad y Stanów Koronnych Polskich, do Króla Ie[go] Mści Zigmunta Trzeciego, w polu, przed miastem Kazimierzem, przez Ie[go] Mise Księdza Wawrzyńca Goslickiego, Biskupa Kamienieckiego czynione, Kraków 1587. Grabowski,
Ambroży, Skarbniczka naszej archeologji obejmująca średniowiekowe pom niki wojennego budownictwa Polaków, wiadomości do dziejów sztuk pięknych w Polsce oraz wspomnienia z naszej przeszłości i.t.p., Lipsk 1854. Gradowski, Franciszek, Hodoeporicon Moschicum Illustrissimi Principis ас Domini: Domini Christophori Radiwilionis Ducis in Birza et Dubinga, Vilnae 1582 (Edition: Hodoeporicon Moschicum / Wyprawa moskiewska, ed. v. Bartłomiej Czarski, War szawa 2011 (Biblioteka pisarzy staropolskich 39). Grochowski, Jan, Socrates Albo o Szlachectwie Rozmowa, o.O. o. J. [Krakau ca. 1559-1565]. Grochowski, Stanisław, Łzy smutne X. Stanisława Grochowskiego. Po zeszćiu wieczney pamięci godnego, Kanclerza y Hetmana Koronnego, lana Zamoyskiego, w Kra kowie 1605. Grodziecki, Adam, Przestroga o tytułach y dignitarstwach cudzoziemskich w polským Królestwie y w Państwach do niego należących, o.O. 1634. Heberer, Michael, Aegyptiaca Servitus, Heydelberg 1610. Hegendorfer, Christoph, Studiorum ratio auctore Christophero Hegendorffino, in: Stichologia seu ratio scribendorum versuum, studiosis in Neacademia Posnaviensi dic tata, Vitebergae 1534. -, Compendiaria conscribendarum ratio in gratiam ad olescentum studiosorum, Cracoviae 1537. Heidenstein, Reinhold, Cancellarius sive De dignitate et officii Cancellarii Regni Poloniae, Brunsbergae 1610. Herbest, Benedykt, Cracoviensis scholae, apud S. Mariae templům, Institutio. Ex qua omnes scholarum rectores, omnes etiam paedagogi, rectam in formandis pueris methodum petere possunt, Cracoviae 1559. Herbest, Jan, Rhetorica, ex omnibus M. Tulii Ciceronis
rhetoricis, verbis eiusdem coll ecta, Cracoviae 1566.
636 Bibliographie Herburt, Jan, Statuta Regni Poloniae in Ordinem alphabeti digesta, Cracoviae 1563. -, Statuta Y Przywileie Koronne z Łacińskiego ięzyka na Polskie przełożone nowym por ządkiem zebrane y spisane, o.O. o.J. [Kraków 1570]. Hermann, Daniel, Stephaneis Moschovitica Sive De occasione, causis, initiis, et progressibus, Belli [.] libri duo priores, Gedani 1582. Historia o żywocie i znamienitych sprawach Aleksandra Wielkiego (1550), ed. v. Julian Krzyżanowski, Warszawa u.a. 1939 (Biblioteka pisarzów polskich 86). Historya barzo piękna, ucieszna, у każdemu stanowi tak Rycerskiemu iako też у inszemu pospolitemu, iście pożytecżna, gdyż w sobie osobliwych przykładów ma barzo wiele. O zburzeniu a zniszczeniu onego sławnego a znamienitego miasta у państwa Trojańskiego, o.O. [Kraków] 1597. Index librorum prohibitorum cum regulis confectis per Patres a Tridentina Synodo delec tas [.] Nunc in hac Editione Congregationis Cardinalium edictis aliquot et librorum nuper scandalose evulgatorum descriptione auctus, Cracaoviae 1613. Ingressus serenissimae Constanciae Archiducissae Austriae Reginae Poloniae in Anno Domini 1605, in: Studia do dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego 9-10 (1988), 110-114. Itinerario in Polonia del 1596 di Giovanni Paolo Mucan te cerimoniere pontificio. Parte prima: Cracovia, ed. v. Jan Władysław Woś, Roma 1981. Januszowski, Jan, Statuta, Prawa Y Constitucie Koronne Łacińskie Y Polskie z Statutów Łaskiego Y Herborta Y Z Constituciy Koronnych Zebrane Y na ksiąg dziesięcioro, na części, tytuły, prawa y paragraphy [.] spisane, sporządzone y
wydane, w Krakowie 1600. -, Iubileusz wielki, od Oyca s. papieża Clemensa VIII. Na żądanie Króla J.M. Polskiego y Szwedzkiego Zygmunta III. Królestwu wszytkiemu do Kościoła Kathedralnego Kra kowskiego Pozwolony, w Krakowie 1603. Jarzębski, Adam, Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy, ed. v. Władysław Tomkie wicz, Warszawa 1974. Jewłaszewski, Teodor, Pamiętnik (1546-1604), ed. v. Jan Tadeusz Lubomirski, War szawa 1860. Jeżowski, Stanisław, Oekonomia Abo porządek zabaw ziemiańskich, Według czeterech części Roku, w Krakowie 1638. Jus Polonicum Codicibus veteribus manuscriptis et editionibusquibusque collatis, ed. v. Jan Wincenty Bandtkie, Varsaviae 1831. Jus Terrestre Nobilitatis Prussiae Correctvm Anno Domini M. D. XCVIII, Thorunii 1622. Karnkowski, Stanisław, Harengue publique de Bien-venue au Roy Henry de Valois, Roy eleu des Polonnes, pronocees par Stanislaus Carncovien Evesque de Vladislavie, Paris 1574. -, De primatu senatorio Regni Poloniae [.] Tractatio, Posnaniae 1593. Keckermann, Bartholomäus, Systema disciplinae politicae, publicis praeelectionibus Anno MDCVI propositum in Gymnasio Dantiscano, Hanoviae 1608. -, Politica specialis Gemina prior polonica [.] posterior germanica, Hanoviae 1611. Knapski, Grzegorz, Thesaurus polonolatinograecus seu Promptuarium linguae latinae et graecae, Polonorum usui accomodatimi, Cracoviae 1621. Kobierzycki, Stanisław, Historia Vladislai Poloniae et Sueciae Principis [.], Dantisci 1655. -, Historia Władysława, królewicza polskiego i szwedzkiego (= Acta Universitatis Wratislaviensis; 2837), hrsg. v. Janusz Byliński u.
Włodzimierz Kaczorowski, Wrocław 2005. Kochanowski, Jan, Jezda do Moskwy, in: ders., Dzieła polskie. Tom 3, Warszawa 1953, hrsg. v. Julian Krzyżanowski, 155-170.
1. Quellen 637 KojALOWicz, Wojciech, Fasti Radiviliani Gesta Ilustrissimae Domus Ducum Radziwił compendio continentes, Vilnae 1653. -, Herbarz rycerstwa W. X. Litewskiego tak zwnay Compendium czyli o klejnotach albo herbach, ed. v. Franciszek Piekosiński, Kraków 1897. -, Herbarz szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego zwany Nomenclator, ed. v. Francis zek Piekosiński, Kraków 1905. Korrespondencye Jana Karola Chodkiewicza, ed. v. Władysław Chomętowski, Warszawa 1876 (Biblioteka Ordinacyi Krasińskich. Muzeum Konstantego Świdzińskiego 1). Korzon, Tadeusz, Historyja nowożytna. Tom I: do 1648 roku, Kraków 1889. Krajewski, Jan, Zgoda y pokoy, w Krakowie 1608. Kraykowski, Jan, Epos de S. Casimiro Jagiellonide Poloniae ac Lituaniae Principe et Patrono Quo tempore sacrum eius labarum a Clemente Octavo Pontifice Maximo al latum. Vilna triumphali pompa excepit, o.O. [Wilna] 1604. Kraszewski, Józef Ignacy, Tragedia albo początek upadku znacznego w X. Lithewskim z rękopisu Krzysztofa Zenowicza, wojewody brzeskiego, in: Atheneum wileńskie 3 (1845), 5-22. Kromer, Marcin, De origine et gestis Polonorum libri, Basileae 1568. -, Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus et Republica regni Polonisi libri duo (1578), ed. v. Wiktor Czermak, Kraków 1901 (= Biblioteka pisarzów polskich; 40). -, Historyja prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia finlandzkiego Jana i królewny polskiej Katarzyny, ed. v. Janusz Małłek, Olsztyn 1974. Krzysztanowicz Stanisław, Polonia seu Brevis descriptio statuum regni Poloniae cum partitione Provinciarum, et Ordinum. Ex varus Auctoribus collecta,
Moguntiae 1606. Krzycki, Andrzej, In vulgátám nuper quandam asianam dietam Diogenis Dalmatae Dialogus. Respublica lectori, o.O. o.J. [Kraków 1536]. Księga wpisów podkanclerzego Jana Tarnowskiego MK 136 z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 159, ed. v. Krzysztof Chłapowski, Warszawa 2009 (Sumariusz Metryki Koronnej. Seria Nowa 5). Księga wpisów podkanclerzego Jana Tarnowskiego MK 137 z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 1592, ed. v. Krzysztof Chłapowski, Warszawa 2012 (Sumariusz Metryki koronnej. Seria Nowa 6). Księga wpisów podkanclerzego Wojciecha Baranowskiego z okresu marzec 1588-grudzień 1590 MK 135 z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, ed. v, Wojciech Krawczuk u. Michał Kulecki, Warszawa 2010 (Sumariusz Metryki koronnej. Seria nowa 4). Kwiatkowski, Marcin, Książeczki rozkoszne o poczciwem wychowaniu dziatek (1564) i wszystkiej liflanckiej ziemi opisanie (1567), ed. v. Zygmunt Celichowski, Kraków 1889 (Biblij oteka pisarzów polskich 3). Łabencki, Stanisław, Oratio funebris Manibus Piis Illustrissimi Domini D. Sigismundi Myszkowski Gonzagae, Marchionis de Mirów. Supremi Regni poloniae Marschalci. Corcinen. Grodecen. Solecen. Etc. Capitanei, Domini Patroni clementissimi, Cracoviae 1615. Łaski, Jan, Commune incliti Polonie Regni privilegium constitutionum et indultuum publicitus decretorum approbatorumque, o.O. o.J. [Kraków 1506]. Lauda sejmików ziemi Dobrzyńskiej, ed. v. Franciszek Kluczycki, Kraków 1887 (Acta historica res gestas Poloniae illustrantia 10). Łayszczewski, Sebastian, Dwa lwi kleynot Sapieżyński, albo krótkie kazanie na pogr zebie
nieśmiertelney pamięci godnego jašnie wielmożnego [.] Leona Sapiehy, woiewody wileńskiego [.] miañe w dzień pogrzebu [.], Lublin 1637. Lelewel, Joachim, Polska. Dzieje i rzeczy jej. Tom 1-, Poznań 1855-58.
638 Bibliographie Lengnich, Gottfried, Geschichte der Preußischen Lande königlich-polnischen Antheils, Die sich seit dem Ableben Königes Stephani, Unter der Regierung Sigismundi III. Bis ins Jahr 1605 zugetragen. Bd.4, Dantzig 1726. Lipsius, Justus, Politica. Six Books of Politics Or Political Instruction, ed. v. Jan Waszink, Assen 2004. Listy ks. Piotra Skargi T.J. z lat 1566-1610, ed. v. Jan Sygański, Krakow 1912. Lubœnœcki, Andrzej, Poloneutychia (= Biblioteka pisarzy reformacyjnych; 15), ed. v. Alina Linda, Warszawa 1982. Łubieński, Stanisław, Droga do Szwecji Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, w 1593 roku / Rozruchy domowe w Polsce w latach 1606 ֊ 1608183-231, ed. v. Janusz Byliński u. Włodzimierz Kaczorowski, Opole 2009. Lubomirski, Jerzy Sebastian, Publicae Innocentiae Manifestum Deo, Mundo, Patriae [.] Bonoque Publicum Porrecta, o.O. 1666. Łubieński, Stanisław, Opera posthuma, historica, historo-politica, variique discursus, epistolae et aliquot orationes, Antverpiae 1643. Maciej z Miechowa, Tractatus de duabus Sarmatiis: Asiana et Europiana et contends in eis, o.O. o.J. [Krakow 1517]. Mączyński, Jan, Lexicon latinopolonicum ex optimis latinae linguae scriptoribus concinnatum, Regiomonti Borussiae 1564. [Malaspina, Germanico], Des päpstlichen Nuntius Germanico Malaspinas Relation über Polen aus dem Jahr 1598, gleichzeitig als Instruktion für seinen Nachfolger bestimmt, in: Elida Maria Szarota (Hg.), Die gelehrte Welt des 17. Jahrhunderts über Polen, Wien / München / Zürich 1972, 41-43. Maskiewicz, Samuel, Pamiętniki. Początek swój biorą od roku 1594 w
lata sobie idące, ed. v. Jan Zakrzewski, Wilno 1838. Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598, ed. v. Roman Żelewski, Roman, Wrocław u.a. 1962. Mesgnien, Franciscus, Institutio poloniace linguae, in: In qua Etymologia, Syntaxis, relique partes omnes exacte tractantur, Usum exterorum edita, Dantisci 1649. Messenius, Johannes, Scondia illustrata, Seu Chronologia de rebus Scondiae Tam Ecclesiasticis quam Politicis, Ab Anno Christi MDXCII ad MDCXII. Inter potentissimos Sueciae Reges, Sigismundum Carolum, gestis. Tomus 8, Stockholmiae 1702. Metryka litewska. Tom 5: Księga wpisów Nr 131, ed. v. Andrzej Rachuba, Warszawa 2001. Metryka Vjalikaha Knjastva Litoüskaha. Kniha 30 (1480 - 1546): Kniha zapisaü, No. 30 (kopija kanca XVI st.), ed. v. Valer’iü Mjanž’inski, Minsk 2008. Metryka Vjalikaha Knjastva Litoüskaha. Kniha 46 (1546 - 1565): Kniha zapisaù, No. 46 (kopija kanca XVI st.), ed. v. Valer’iü Mjanž’inski, Minsk 2006. Metryka Vjalikaha Knjastva Litoüskaha. Kniha 70 (1582 - 1585): Kniha zapisaü, No. 70 (kopija kanca XVI st.), ed. v. Valer’iü Mjanž’inski, Minsk 2008. MiASKOWSKi, Kasper, Zbiór rytmów, ed. v. Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1861. Mikan, Stefan, Dialecticae et rhetoricae praecepta. A Stephano Micano, in usum discipulorum suorum nuper collecta. Nunc vero post operam venerabilis Domini Magistri Ioannis Casparis Leopoliensis, paulo fusius Latinius, in lucern edita, o.O. [Kraków] 1566. Mikołaj z Mościsk, Elementa Ad S. Confessiones: Non tantum sacerdotibus in foro Pœnitentiæ tyronibus apprime necessaria, verum etiam omnibus
pœnitentibus exacte confiten volentibus summe vtilia: Duodecim partibvs comprehensa, w Krakowie 1603. Miłościwe lato, lakié było w Rzymie Roku M.DC. przeszłego, od Oyca S. Clemensa VIII. Papieża, na żądanie Króla I.M. do Kościoła Cathedralnego Krakowskiego posłane. Będzie trwało od wtorego dnia Marca do wtorego dnia Czerwca w roku ninieyszym. 1602, w Krakowie 1603.
1. Quellen 639 MoRLUPiNO, Romano, Il successo delle nozze di Sigismondo III. Rè di Polonia con la Prencipessa Anna figliuola del Serenissimo Arciduca Carlo di Austria. Et altre cose notabili di quel Regno, in Udine 1612. Myszkowski, Piotr, Oratio, qua Regem Henricum Cracoviam ingredientem omnium ordinum Regni Poloniae ac Magni Ducatus Lituaniae nomine excepit, Cracoviae o.J. [1574]. Najdawniejsze ustawy gimnazjum toruńskiego, ed. v. Stanisław Тупе, Toruń 1925 (To warzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes 21). Neugebauer, Salomon, Selectorum symbolorum heroicorum centuria gemina enotata atque enodata, Francofurti 1619. Niemcewicz, Julian Ursyn, Dzieje panowania Zygmunta III Króla Polskiego, Wielkiego Księcia Litewskiego itd. Tom 2, hrsg. v. Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1860. Ordynacja dworu Zygmunta III z 1589 roku, ed. v. Krzysztof Chłapowski, Warszawa 2004. Orzechowski, Stanisław, De bello adversus Turcas suscipiendo, [.] ad Equités Polonos oracio, Cracoviae 1543 (Neuauflage 1544: De bello adversus Turcas suscipiendo, [.] ad Equités Polonos oracio aueta recognita). -, Ad Sigismundum Poloniae Regem Turcica Secunda, Cracoviae 1544. -, Oratio An den durchleutigsten Herrn / Herrn Sigismundum König von Poln etc. Die kriegs rüstung / wider den Ertzfeind Christlichen bluts / den Türcken / fürzunemen belangend [.] yetz zur anreitzung und exempel Teutscher Nation verteutscht, o.O. 1544. -, Dyalog albo Rozmowa około Exequucyey Polskiey Korony. Rozmówce Papista z Ewanyelikiem, o.O. 1564. -, Fidelis subditus sive De institutione Regia ad Sigismundem Augustum Libri duo, Cra
coviae 1584. -, Annales. Adjunximus Vitam Petri Rmitae, Dantisci 1643. -, Stanisława Orzechowskiego Polskie dialogi polityczne (Rozmowa około egzekucyjej i Quincunx) 1563-1564, ed. v. Jan Łoś u. Stanisław Kot, Kraków 1919 (Biblioteka pi sarzy polskich 74). -, Fidelis subditus w redakcyi I-ej, ed. v. Teodor Wierzbowski, Warszawa 1900. -, Fidelis subditus w redakcyi 2-ej z r. 1548, ed. v. Teodor Wierzbowski, Warszawa 1908. -, Policya Królestwa polskiego na kształt arytotelesowych polityk wypisana i na świat dla dobra pospolitego trzema księgami wydana, ed. v. Tytus Działyński, Poznań 1859. -, Dyalog albo Rozmowa około egzekucyjej polskiej korony, in: Stanisława Orzechows kiego Polskie dialogi polityczne (Rozmowa około egzekucyjej i Quincunx) 1563-1564, ed. v. Jan Łoś u. Stanisław Kot, Kraków 1919 (Biblioteka pisarzy polskich 74). Orzelski, Świętosław, Interregni Poloniae libri 1572-1576, ed. v. Edward Kuntze, w Krakowie 1917 (Scriptores rerum polonicarum 22). Ossoliński, Zbigniew, Pamiętnik, ed. v. Wojciech Kętrzyński, Lwów 1879 (Biblioteka Ossolińskich. Zbiór materyałów do historyi polskiej 5). -, Pamiętnik, ed. v. Józef Długosz, Warszawa 1983. Ostroróg, Jan, Myślistwo z ogary, w Krakowie 1618. Paprocki, Bartłomiej, Panosza, to jest wysławienie panów i paniąt ziem ruskich i po dolskich z męstwa, z obyczajów i z innych spraw poczciwych, któremi oni porównali z onymi Greckiemi i Trojańskiemi mężmi, także też mądremi, Rzymskiemi i inszych państw rozmaitych Rycerzami, z Oratory i Philosophy, osmią wierszów tylko co przed niejsze osoby opisane, Kraków 1575. -, Gniazdo Cnoty /
Zkąd Herby Rycerstwa sławnego Królestwa Polskiego / Wielkiego Księstwa Litewskiego / Ruskiego / Pruskiego / Mazowieckiego / Żmudzkiego y inszych Państw do tego Królestwa należących Książąt / y Panów / początek swoy maią, o.J. o.O. [Kraków 1578]
640 Bibliographie -, Herby Rycerztwa Polskiego na pięcioro Xiąg rozdzielone, w Krakowie 1584. -, Upominek albo przestroga zacnemu Narodowi Polskiemu y wszitkiem Stanom Wiel kiego Xiçstwa Litewskiego, namnieiszi Sługa i brat na to interregnum oddaie, o.O. o.J. [1587]. -, Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584, ed. v. Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1858. -, Hetman, ed. v. Kazimierz Józef Turowski, Sanok 1856. Pastorius, Joachim, Florus polonicus, Lugdunum Batavorum 1679. Pawiński, Adolf, Rządy sejmikowe w Polsce, 1572-1795 na tle stosunków województw kujawskich, Warszawa 1888. Peplowski, Kasper, Politica. O Wolności Polskiey Pospolitey, w Poznaniu 1613. Petrycy, Sebastian, Oekonomika Aristotelesowa albo raczej nauka domowego gospo darstwa, Kraków 1602. -, Polityki Arystotelesowey to iest rządu rzeczypospolitey ksiąg ośmioro, w Krakowie 1605. Piasecki, Pawel, Chronica gestorum in Europa singularnim [.] accurate ас fideliter conscripta, Cracoviae 1645. Pisma polityczne ks. Józefa Wereszczyńskiego, biskupa kijowskiego, opata benedyktyńs kiego w Sieciechowie, z wiadomością o jego życiu i pismach, ed. v. Kazimierz Józef Turowski, w Krakowie 1858. Pobudka Na Jego Cesarską Miłość wszytkiego Chrześcijaństwa: Jako też na Jasnie Oś wieconego Kniaźia Wielkiego Moskiewskiego: do podniesienia Woyny świętey spoiną ręką / Przeciw Turkom у Tatarom, w Krakowie 1594. Poezja Związku Święconego i rokoszu Lubomirskiego, ed. v. Julian Nowak-Dłużewski, Wrocław 1953. Processus iudiciarius in causa Illustri et Magnifico Georgio corniti in Wiśnicz, et
Iaroslaw, Lubomierski, Varsaviae o.J. [1665]. Programma. Rector Visitatores Gymnasii Thoruniensis Lectoribus Benevolis, in: De vera nobilitate Orationes duae, a duobus iuvenibus, nobilem puellam ambientibus, apud Senatum Romanům habitae [.] Nunc vero Actione Civili nova, interpellationibus Consulum Senatorumque diversis sententiis Orationibus, exercendae Iuventutis ergo vestitae a Matthia Nizolio Thoruniensi Borusso, Gymnasii patrii ProRectore, Thorunii Borussorum 1604. Przyłuski, Jakub, Leges seu Statuta ас Privilegia Regni Poloniae omnia hactenus magna ex parte vaga, confusa et sibi pugnantia iam autem [.] collecta, digesta, et conciliata, o.O. o.J. [Szczucin/Kraków 1553]. Hr. Raczyński, Edward, Gabinet medalów polskich oraz tych które się dziejów Polski tyczą począwszy od najdawniejszych aż do końca panowania Jana III. (1513-1696). Tom 1, w Wrocławiu 1838. -, Gabinet medalów polskich oraz tych które się dziejów Polski tyczą począwszy od naj dawniejszych aż do końca panowania Jana III. (1513-1696). Tom 2, w Berlinie 1845. Radawiecki, Andrzej, Prawy Szlachcic, w Kazaniu Na pogrzebie S. pamięci Jego Mści Pana Andrzeia ze Zmigroda Stadnickiego: w osobie iego ukazany, we Żmigrodzie dnia 23. Września. Roku Pańskiego, 1614, w Krakowie 1625. -, Prawy Oycowic, w Kazaniu Na pogrzebie Sławney pamięci lego Mći P. Mikołaia ze Zmigroda Stadnickiego, Podczaszego Sanockiego: W iego osobie wyrażony we Żmigrodzie, dnia 12. Listopada. Roku Pańskiego, 1629, w Krakowie 1630. Radvanus, Joannes, Radivilias. Sive de vita, et rebus preclarissime gestis, immortalis memoriae, illustrissimi
principis Nicolai Radivili Georgii filii. libri quatuor, Vilnae 1582.
1. Quellen 641 Rassius, Adam, lusta funebria Illustrissimo Celsissimoque Principi ас Domino D. Ianussi Radivilo, Lubecae ad Chronum (o. J.) [1621]. Rej, Mikołaj, Żywot człowieka poczciwego, ed. v. Julian Krzyżakowski, Wrocław 1956 (Biblioteka Narodowa Seria I /152). -, Zwierzyniec 1562, ed. v. Wilhelm Bruchnalski, Kraków 1895. Relacye Nuncyuszów Apostolskich i innych osób o Polsce od Roku 1548 do 1690, Tom. 2, ed. v. Erazm Rykaczewski, Berlin / Poznan 1864. Relation of the State of Polonia and the United Provinces of that Crown anno 1598, ed. v. Charles Talbot, Romae 1965 (Elementa ad fontium editions XIII / Res polonicae ex Archivio Musei Britanici 1). Rembowski, Aleksander, Konfederacja i rokosz, ed. v. Jolanta Choińska-Mika, Kraków 2010 (Biblioteka klasyki polskiej myśli politycznej 28). Rhetoricae assertiones discutiendae eiusdemmensis die 14., in: Assertiones theologicae, de usu sacrosancţi eucharistiae sacramenti [.] Propositae in collegio Posnaniensi Societatis lesu in Autumnali studiorum renovatione Anno Domini 1577, Posnaniae 1577. Ribadeneira, Pedro de, Princeps Christianus adversus Nicolaum Machiavellum ceterosque huius temporis Politicos [.] nunc Latine a P. Ioanne Orano utroque Societatis lesu Theologo editus, Poloniae ac Svveciae Regi dedicatus, Antverpiae 1603. Richter, Gregor, Axiómata Historica eaque Politica: Hoc est Regulae de eventibus negociorum politicorum. In quibus Regulae fere omnes, paucis exceptis, suis illustrantur historiis exemplis, Gorlicii 1599. Romer, Adam, De informando oratore libri tres, Cracoviae 1593. Roter, Jeremias, Schlüssel zur
Polnischen und Teutschen Sprache / Das ist: Rechte gründ liche Anleitung / wie nicht alleine ein Teutscher die Polnische / Sondern auch / wie ein Pole die Teutsche Sprache / leichter und eher lesen / reden und schreiben koenne, Breßlaw 1638. Rozmowa plebana z ziemianinem albo Dyszkurs o postanowieniu teraznieszym Rzeczypospolitey. Y o sposobie zawierania seymow, o.O. 1541. Rozmowa Polaka z Litwinem / z kterey thu snadnie każdy obaczyć może / co iest prawa wolność/ abo swoboda [.], o.O. o.J. [Brest 1565]. Rozmowy świeże o Nowinach z Ukrainy / Węgier / y z Turek, w Krakowie 1621. Ruiz de Moros, Pedro, Carmen Fvnebre, In Obitv Illvstrissimi Ioannis Comitis Tarnovii. Ad Illvstrissimvm Ioannem Christophorvm, Filivm, Comitem Tarnovivm, o.O. 1561. Rus’ka (Volyns’ka) metryka. Regesty dokumentiv Koronno'i kancelarii' dija ukraïns’kych zemeľ (Volyns’ke, Kyïvs’ke, Yraclavs’ke, Cernigivs’ke vojevodstva) 1569-1673, ed. v. Hennadij Borjak et al., Kyïv 2002. Rymsza, Andrzej, Deketeros akroama, to jest Dzisięcioroczna powieść wojennych spraw oświeconego książęcia i pana, pana Krzysztofa Radziwiłła, w Wilnie 1585. Sarnicki, Stanisław, Statuta Y Metrika Przywileìow Koronnych Ięzykiem Polskim Spi sane, Y porządkiem prawie przyrodzonym a barzo snadnym nowo zebrane, w Krako wie 1594. Schmitt, Henryk, Rokosz Zebrzydowskiego, we Lwowie 1858. Sejm piekielny. Satyra obyczajowa (1622 r.), ed. v. Aleksander Brückner, Kraków 1903 (Biblioteka pisarzów polskich 45). Seklucjan, Jan, Oeconomía alsbo Gospodarstwo To iest / nauka / iako sie wselki krescianski człowiek w gospodarstwie sprawować ma, In
Monte Regio 1546. Seym białogłowski Który w sobie zamyka wszelakie swobody pokoie z Mezami / waruiąc to wszytko sobie do lat pewnych / poko swego nie przewiodą / według oporu, o.O. o.J. [ca. 17. Jh.]. Seym panieński albo Rozmowa o Biesiadach y Krotofilach Mięsopustnych, o.O. o.J. [ca. 17. Jh.].
642 Bibliographie SiGONio, Carlo, Aristotelis de arte rhetorica libri tres. Carolo Sigonio interprete, Craco- ciae 1577. Skarga, Piotr, Zywotow Świętych starego y nowego zakonu z pisma świętego y z po ważnych pisarzow y Doktorow kościelnych wybranych Część Pierwsza, o.O. [Wilna] 1579. -, Żywotow Świętych Starego y nowego zakonu na każdy dzień przez cały rok: wybrane z poważnych pisarzow y Doktorow kościelnych których imiona wyzszey położone są [.], w Krakowie 1592. -, Kazania na Niedziele y Święta całego Roku [.] Znowu od niego przeyrzane z przydanim kilku Kazań Seymowych y Kazania na pogrzebie Królowey J. M. starey, w Kra kowie 1597. -, Kazania O siedmi Sakramentach Kościoła S. Katholickiego Przygodne, o rozmaitych nabożeństwach wedle czasu, których iest wypisany na przodku Regestr, Kraków 1600. -, Zawstydzenie Arianów, wzywanie ich do pokuty y wiary Chrześćiańskiey. Przy nim Kazanie o przenachwalebnieyszey Troycy, w Krakowie 1604. -, Kazania o Siedmi Sakramentach Kościoła S. Katholickiego. Do których są przydane Kazania Przygodne, o rozmaitych nabożeństwach wedle czasu, których iest wypisany na przodku Regestr, w Krakowie 1610. -, Próba Zakonu Societatis lesu, in: Kazania przygodne y inne drobnieysze Prace Wieleb nego Xiędza Piotra Skargi Soc: lesu Theologa, Wilno 1736. -, Kazania sejmowe, ed. v. Mirosław Korolko u. Janusz Tazbir, Wrocław 2003. Słupski, Stanisław, Zabawy orackie, Gospodarza Dobrego, uczciwe / ucieszne / y poży teczne, w Krakowie 1618. Smoleński, Władysław, Dzieje narodu polskiego, Warszawa u.a. 51919. Sokołowski, August, Przed rokoszem. Studium
historyczne za czasów Zygmunta III, in: Rozprawy i sprawozdania z posiedzeń wydziału historyczno-fllozoficznego Akademii umiejętności 15 (1882), Kraków 1882,1-227. Sommerfeld, Jan (Aestiocampus), Modus epistolandi [.]. Viginti genera epistolaram complectens castigatissime impressus, mendis quibusdam emaculatus, distinctionibus, subdistintionibusque, Cracoviae 1522. Spiżarnia Aktów Rozmaitych, Które sie przy Zalotach, Weselach, Bankietach, Pogrze bach, y tym podobnych inszych Zabawach Świeckich odprawować zwykły: Wszytkim zobopolnie Stanom Swieczkim tak Szlacheckim iako y Mieyskim, a zwłaszcza Młodzi służąca, y niemniey pożytecna, Kraków 1638. Sposob Osady / y ochrony niegdy Stolice Księstwa Kijowskiego od niebespieczeństwa wszelkiego / bez nakładu J.K.M. y kosztu Koronnego: Ich M. Panom Posłom / na Seymie Krakowskim przyszłym podany, w Krakowie 1595. Starowolski, Szymon, Monumenta Sarmatarum, Viam universae carais Ingressorum, Cracoviae 1655. -, De claris oratoribus Sarmatiae, ed. v. Ewa Jolanta Głębicka, Warszawa 2002 (Biblioteka pisarzy staropolskich 25). Statut Wielkiego Xięstwa Litewskiego [.], w Wilnie 1744. Strobicz, Maciej, Genealogia atque Famila ducum Radivilorum, Brunsbergae 1603, in: Orationes tres in obitum Triům Illustriss. Ducum Radivilorum, Quorum nomina dignitates sequens pagella indicabit, Genealogia eiusdem Ducalis familiae, domus Szidloveciae in fíne libelli addita, Brunsbergae 1603. Strumieński, Olbracht, O sprawie Sypaniu a / Wymierzaniu / y Rybieniu stawów: także o Przekopach / o Ważeniu y prowadzeniu Wody. Książki wszystkim gospodarzom potr
zebne, w Krakowie 1573; Sebastian Petrycy, Oekonomika Aristotelesowa albo raczej nauka domowego gospodarstwa, Kraków 1602.
1. Quellen 643 Susliga, Wawrzyniec, Żywot Jaśnie Wielmożney, a wielce pobożney Paniey, ley Mći Paniey Helzbiety z Leżenice Sieniawskiey, Marszałkowey koronney, Starościny Ratyńskiey, c., w Krakowie 1629. Szczerbić, Paweł, Politica Pańskie to iest nauka, iako Pan y każdy przełożony rządnie żyć y sprawować się ma, w Krakowie 1595. Sześć broszur politycznych z XVI i początku XVII stulecia, ed. v. Bolesław Ulanowski, Kraków 1921. Szujski, Józef, Dzieje Polski podług ostatnich badań. Tom 3: Królowie wolno obrani. Część 1: r. 1572-1668, Lwów 1864. Szymkiewicz, Michał, Triumphalia seu enarratio Triumphi S. Casimiro, eius Apotheosis a Clemente VIII. Pontífice Maximo approbata, Vilnae a Catholicis Lituaniae Ordinibus pie perque honorifice agitati 10. Maii Anno MeDIatorls Christi, Brunsbergae 1604. Tarnowski, Jan, Consilium rationis bellicae (1558), Kórnik 1879 (fotomech. Reproduk tion des Originals). Testamenty Jana, Tomasza í Jana ,Sobiepana* Zamoyskich, ed. v. Włodzimierz Kaczo rowski, Opole 2007. Testamenty Zygmunta III Wazy, ed. v. Włodzimierz Kaczorowski, Bogna Kaczorowska u. Maria Kaczorowska, Opole 2013. Trepka, Walerian Neranda, Liber generationis plebeanorum („Liber chamorum“). Tomy 1-2, ed. v. Włodzimierz Dworzaczek, Julian Bartyś u. Zbigniew Kuchowicz, Wro cław u.a. 1963. Treter, Tomasz, Theatrum virtutum Divi Stanislai Hosii, ed. v. Teresa Bałuk-Ulewiczowa, Kraków 1998 (Biblioteka tradycji literackich 20). Turkowski, Jan, Homilia sacra in funere Illustrissime] et Magnificentissime] Andreae Comitis de Lessno: Brestae Cujaviorum Palatini etc. etc. Ecclesiae Ortodoxáé In
Sarmatia nutritrii pracstantissfime] Patriae Patris Habita Baranoviae, o.O. 1607. Typotius, Johannes / Sadeler, Ägidius, Symbola Divina et Humana Pontificum. Impe ratoram. Regum, Pragae 1600. Ursinus, Ioannes, Modus epistolandi [.] cum epistolis exemplaribus, Cracoviae 1522. Verepaeus, Simon, De epistolis latine conscribendis libri V. Nunc recens meliori methodo, schematismis scholiis illustrati Et accessione aliqua postremum aucti, Braunsbergae 1590. Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae Gentiumque finitimarum historiam illustrantia. Tomus 3, ed. v. Augustin Theiner, Romae 1863. Vincent Laureo, évêque de Mondovi, nonce apostolique en Pologne 1574 - 1578 et ses dépêches inédites an cardinal de Còme, Ministre Secrétaire d’État du pape Grégoire XIII., éclaircissant la politique du Saint-Siège dans les années susdites relativement à la Pologne, la France, l’Autriche et la Russie, ed. v. Teodor Wierzbowski, Varsovie 1887. Vindiciae contra tyrannos sive de principis in populum, populique in principem legitima po testate, Edimburgum [Basel] 1579. Vives, Juan Luis, De conscribendis epistolis, libellus vere aureus. Eiusdem argumenti D. Erasmi Roterodami compendium, ab ipso autore denuo recognitum, Basileae 1536. Volanus, Andreas, De libertate politica sive civili libellus leetu non indignus, Cracoviae о.J. [1572]. -, Oratio ad Illustres Radivillos et Chotkiewicios, Vilnae 1600. Volumina Constitutionum, Tom 1: 1493-1549, Volumen 1: 1493-1526, ed. v. Stanisław Grodziski, Irena Dwornicka u. Wacław Uruszczak, Warszawa 1996. Volumina Constitutionum, Tom 2: 1550-1609, Volumen 1:
1550-1585, ed. v. Stanislaw Grodziski, Irena Dwornicka u. Wacław Uruszczak, Warszawa 2005. Volumina Constitutionum, Tom 2: 1550-1609. Volumen 2: 1587-1609, ed. v. Stanislaw Grodziski u. Wacław Uruszczak,Warszawa 2008.
644 Bibliographie Volumina Constitutionum, Tom 3: 1611-1640. Volumen 2: 1627-1640, ed. v. Stanislaw Grodziski, Marcin Kwiecień u. Anna Karabowícz, Warszawa 2013. Waga, Teodor, Historya książąt i królów polskich krótko zebrana, Wilno / Warszawa 21824. Warszewicki, Krzysztof, De concilio et consiliariis Principis Liber ex F. Furio Ceriole Hispánico in Latinum versus inque lucern editus, Cracoviae 1595. -, De optimo statu libertatis libri duo, Cracoviae 1598. -, Turciae tres, Pragae 1599. -, Paradoxa. Quibus de origine generis, nominis Poloni adiunctus est Dialogus, Romae 1601. Wereszczynski, Józef, Excitarz [.] Do podniesienia Woyny S. przeciwko Turkom Y Tatarom iako głównym nieprzyiacielom wszystkiego Chrześcijaństwa, w Krakowie 1592. -, Publika [.]: Ich M. Rzeczypop. Na Seymiki przez list obiaśniona / tak z strony fun dowania Szkoły Rycerskiey synom Koronnym na Ukrainie / iako też Krzyżaków wed ług Reguły Maltenskiey / w sąsiedztwie z Pogány y z Moskwą na wszystkim Zadnieprzu / dla snadnieysziego ochronienia Koronnego / od niebespeczieństwa wszelakiego, w Kra kowie 1594. -, Votum [.] z strony podniesienia Woyny poteżney przeciwko Cesarzowi Tureckiemu bez ruszenia pospolitego: a iżby każdy Gospodarz zostawszy w domu swoim / mógł bespiecznie zażywać gospodarstwa swego. Ich M. Panom Posłom na Seymie Warszaw skim / w roku 1597 na piśmie podane, w Nowym Wereszczynie 1597. Wiadomość o profesorach Akademii Zamojskiej. Rękopis z w. XVII, ed. v. Jan A. Wa dowski, Warszawa 1899-1900. Widziewicz, Marcin, Kazanie na pogrzebie Jaśnie Oświeconego Pana / Jego Mości Pana
Mikołaia Chrzysztofa Radziwiła, w Krakowie (o. J.) [1616]. Wielewicki, Jan, Dziennik spraw domu zakonnego OO. Jezuitów u ś. Barbary w Kra kowie. Tom 1: Od r. 1579 do r. 1599 (włącznie), Kraków 1881 (Scriptores rerum polonicarum 7). -, Dziennik spraw domu zakonnego OO. Jezuitów u ś. Barbary w Krakowie. Tom 2: Od r. 1600 do r. 1608 (włącznie), Kraków 1886 (Scriptores rerum polonicarum 32). Wiersze polityczne i przepowiednie, satyry i paskwile z XVI wieku, ed. v. Teodor Wierz bowski, Warszawa 1907 (Biblioteka zapomianych poetów i prozaików polskich ХѴІ-ХѴИІ wieku 24). Windakiewicz, Stanisław, Akta Rzeczypospolitej Babińskiej, in: Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce 7 (1859), 30-159. Witkowski, Stanisław, Złota wolność Seymom y Ziazdom na potomne czasy służąca, w Krakowie 1609. Zaborowski, Stanisław, Tractatuts quadrifidus de natura iurium et bonorum regis et de reformatione regni ac eius reipublicae regimine incipit feliciter, ed. v. Henryk Litwin u. Jerzy Staniszewski, Kraków 2005. Zakrzewski, Wincenty, Dyaryusz zjazdu protestantów w Radomiu 1591 r., in: Archi wum Komisyi Historycznej 9 (1902), 486-522. Zawacki (Zawadzki), Teodor. Pamięć robót i Dozoru gospodarskiego w każdym mie siącu, w Krakowie 1620. Zawadzki (Zawacki), Teodor, Compendium To iest Krótkie Zebranie wszytkich a wszystkich Praw, Statutów, y Constituciy Koronnych, aż do Roku 1613 inclusive Na szesc rozdziałów Rozporządzone y wydane, w Krakowie 1614. Zbiór pamiętników o dawney Polszczę. Tom 2, ed. v. Julian Ursyn Niemcewicz, Warszawa 1822.
2. Literatur 645 Zbylitowski, Piotr, Rozmowa slachcica polskiego z cudzoziemcem, w Krakowie 1600. Żródłopisma do dziejów Unii Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Część 2: Oddział 1, ed. v. Tytus Działyński, Poznań 1856. 2. Literatur Aalders, Gerhard J. D., Rez. Zu W. Nippel, und Verfassungsrealität in Antike und Früher Neuzeit, in: Mnemosyne 36.3—4 (1983), 446-450. Abbondanza, Roberto, Art. Alciato, Andrea, in: Dizionario biografico degli Italiani, Vol. 2, Roma 1960, 69-77. Abel, Günter, Stoizismus und frühe Neuzeit. Zur Entstehungsgeschichte modernen Den kens im Felde von Ethik und Politik, Berlin / New York 1978. Abramowska, Janina, Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław u.a. 1974. Acham, Karl, Struktur, Funktion und Genese von Institutionen aus sozialwissenschaft licher Sicht, in: Gert Melville (Hg.), Institutionen und Geschichte. Theoretische Aspekte und mittelalterliche Befunde, Köln / Weimar / Wien 1992, 25-71. Adamus, Jan, Polska teoria rodowa, Łódź / Wrocław 1958. -, Monarchizm i republikanizm w syntezie dziejów Polski, Łódź 1961. Alexander, Bobby C., Victor Turner Revisited. Ritual as Social Change, Atlanta (Ga.) 1991. Almási, Gábor, Humanisten bei Hof. Öffentliche Selbstdarstellung und Karrieremuster, in: Thomas Maissen / Gerrit Walther (Hg.), Funktionen des Humanismus. Studien zum Nutzen des Neuen in der humanistischen Kultur, Göttingen 2006,155-165. Althoen, David, That Noble Quest. From True Nobility to Enlightened Society in the Polish-Lithuanian Commonwealth (1550-1830), unveröff. Dissertationsschrift, Uni versity of
Michigan, 2001. Althoff, Gerd, Genealogische und andere Fiktionen in mittelalterlicher Historiographie, in: Detlev Jasper (Hg.), Fälschungen im Mittelalter. Bd. 1, Hannover 1988 (Schriften der Monumenta Germaniae Historica 33.1), 417-441. -, Colloquium familiare - Colloquium secretum - Colloquium publicum. Beratung im politischen Leben des früheren Mittelalters, in: Frühmittelalterliche Studien 24 (1990), 145-167. -, Huld. Überlegungen zu einem Zentralbegriff der mittelalterlichen Herrschaftsordnung, in: Frühmittelalterliche Studien 25 (1991), 259-282. -, Verwandtschaft, Freundschaft, Klientel. Der schwierige Weg zum Ohr des Herrschers, in: ders., Spielregeln der Politik im Mittelalter. Kommunikation in Frieden und Fehde, Darmstadt 1997, 185-198. Annell, Gunnar, Hur Gustav Vasa gjordes til Sveriges konung, in: Scandia 52.2 (1986), 239-261. Antonetti, Guy, Les princes étrangers, in: Jean-Pierre Bardet et al. (Hg.), État et société en France aux XVIIe et XVIIIe siècles (FS Yves Durand), Paris 2000, 33-62. Antoniewicz, Marceli, Protoplaści książąt Radziwiłłów. Dzieje mitu i meandry histo riografii, Warszawa 2011. Anusik, Zbigniew, Nieznany list Mikołaja Zebrzydowskiego z czasów rokoszu sando mierskiego, in: Rocznik Łódzki 43 (1996), 247-258. Archambault, Paul, The Analogy of ,Body’ in Renaissance Political Literature, in: Bi bliothèque d’Humanisme et Renaissance 29 (1967), 21-53.
646 Bibliographie Asetin, Karl Otmar Freiherr, Die Türkenkriege als Traditionselement des ka tholischen Europa, in: Wilfried Barner (Hg.), Tradition, Norm, Innovation. Soziales und literarisches Traditionsverhalten in der Frühzeit der deutschen Aufklärung, Mün chen 1989 (Schriften des Historischen Kollegs. Kolloquien 15), 19-29. Arnold, Stanislaw, Niektóre problemy periodyzacji dziejów Polski, in: Józef Sieradzki (Hg.), Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich. Przemówienia, re feraty, dyskusja. Tom 1, Warszawa 21953, 155-185. Asch, Ronald G., Der Hof Karls I. von England. Politik, Provinz und Patronage, Köln / Weimar / Wien 1993 (Norm und Struktur 3). -, Bürgertum, Universität und Adel. Eine württembergische Kontroverse des Späthuma nismus, in: Klaus Garber (Hg.), Stadt und Literatur im deutschen Sprachraum der Frühen Neuzeit, Tübingen 1998, 384-410. -,,Honour in All Parts of Europe Will be Ever Like Itself. Ehre, adlige Standeskultur und Staatsbildung in England und Frankreich im späten 16. und 17. Jahrhundert: Diszipli nierung oder Aushandeln von Statusansprüchen, in: ders. / Dagmar Freist (Hg.), Staats bildung als kultureller Prozess. Strukturwandel und Legitimation von Herrschaft in der Frühen Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 2005, 353-379. -, Europäischer Adel in der Frühen Neuzeit. Eine Einführung, Köln / Weimar / Wien 2008. -/ Jörn Leonhard, Art. Staat, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 12, Stuttgart 2010, 494-518. Assmann, Aleida, Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächt nisses, München 2003. Auge, Oliver / Spiess, Karl-
Heinz, Hof und Herrscher, in: Werner Paravicini / Jan Hirschbiegel / Jörg Wettlaufer (Hg.), Höfe und Residenzen im spätmittelalterlichen Reich. Bilder und Begriffe, Ostfildern 2005 (Residenzenforschung 15.11.1), 3-15. Augustyniak, Urszula, Kazania księdza Walentego na sejmie nadzwyczajnym 1624 roku w notatkach anonimowego słuchacza, in: Barok 16.1 (2009), 239-257. -, Historia Polski 1572-1795, Warszawa 2008. -, Wzajemne pretensje szlachty i duchowieństwa katolickiego w związku z ,compositio inter status* w latach trzydziestych XVII w., in: Kwartalnik Historyczny 114.4 (2007), 43-59. -, W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640), Warszawa 2006. -, Polska i łacińska terminologia ustrojowa w publicystyce politycznej epoki Wazów, in: Jerzy Axer (Hg.), Łacina jako język elit, Warszawa 2004, 33-71. -, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu, War szawa 2001. -, Wazowie i królowie rodacy. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999. -, Informacja i propaganda w Polsce za Zygmunta III, Warszawa 1981. -, Art. Zygmunt Myszkowski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 22, Wrocław u.a. 1977, 404-407. Augustynowicz, Christoph, Die Kandidaten und Interessen des Hauses Habsburg in Polen-Litauen während des zweiten Interregnums 1574-1576, Wien 2001. -, Kaiser Maximilian II. als ,electus Rex Poloniae“ und der Reichstag von Regensburg 1576. Implikationen des Nationenbegriffs im 16. Jahrhundert, in: Marija Wakounig / Wolfgang Mueller / Michael Portmann (Hg.), Nation, Nationalitäten und
Nationalis mus im östlichen Europa (FS Arnold Suppan), Wien 2010, 47-68. Axer, Jerzy, Polski teatr jezuicki jako teatr polityczny, in: Ludwik Grzebień (Hg.), Jezuici a kultura polska. Materiały sympozjum z okazji jubileuszu 500-lecia urodzin Ignacego Loyoli (1491-1991) i 450-lecia powstania Towarzystwa Jezusowego (1540-1990), Kra ków, 15-17 lutego 1991 r., Kraków 1993, 11-22. von
2. Literatur 647 -, Mowy Cycerona Ίη Catilinam’ jako składnik polskiej pamięci historycznej. Rekone sans, in: Aleksander Bursche / Renata Ciołek (Hg.), Antyk i barbarzyńcy (FS Jerzy Kolendo), Warszawa 2003, 47-52. -, Spisek Katyliny w polskiej pamięci historycznej, in: Zamachy stanu w dawnych społecz nościach, Warszawa 2004, 93-100. - (Hg.), Łacina jako język elit, Warszawa 2004. Bachorski, Hans-Jürgen et ah, Performativität und Lachkultur in Mittelalter und Frü her Neuzeit, in: Erika Fischer-Lichte / Christoph Wulf (Hg.), Theorien des Performativen, Berlin 2004 (Paragrana 10.1), 157-190. Backus, Irena, Calvin’s Judgment of Eusebius of Caesarea. An Analysis, in: Sixteenth Century Journal 22.3 (1991), 419-437. Backvis, Claude, La difficile coexistence pacifique entre Pologne et Turcs au XVIe siècle, in: Pierre Salmon (Hg.), Melanges d’islamologie, dédiés à la mémoire d’Armand Abel. Tome 2, Leiden 1976, 13-51. -, Orientacja stoicka a recepcja Lipsjusza w Dawnej Polsce, in: ders., Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, hrsg. v. Hanna Dziechcińska u. Ewa J. Głębicka, Warszawa 1993. Baczewski, Sławomir, Propagandowa rola szlacheckiego pogrzebu z XVII wieku w świetle kazań pogrzebowych, in: Henryk Suchojad (Hg.), Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, Warszawa 2001, 203-216. -, Ideologiczne funkcje herbu. Przykład kazań pogrzebowych, in: ders. / Dariusz Chemperek (Hg.), Literatura i pamięć kultury (FS Stanisław Nieznanowski), Lublin 2004, 161-189. -, Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim (druga połowa XVI wieku, XVII wiek),
Lublin 2009. -, Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim (druga połowa XVI wieku, XVII wiek), Lublin 2009. Bahlcke, Joachim, Ostmitteleuropa, in: Harald Roth (Hg.), Studienhandbuch Östliches Europa. Bd. 1: Geschichte Ostmittel- und Südosteuropas, Köln / Weimar / Wien 1999, 59-72. Bajer, Peter Paul, Scotsmen and the Polish Nobility from the Sixteenth to Eighteenth Century, in: Richard Unger / Jakub Basista (Hg.), Britain and Poland-Lithuania. Con tact and Comparison from the Middle Ages to 1795, Leiden u.a. 2008, 327-354. -, Scots in the Polish-Lithuanian Commonwealth (16th-18th Centuries). The Formation and Disappearance of an Ethnic Group, Leiden u.a. 2012. Bak, János M., Probleme einer vergleichenden Betrachtung mittelalterlicher Eliten in Ostmitteleuropa, in: Michael Borgolte (Hg.), Das europäische Mittelalter im Span nungsbogen des Vergleichs. Zwanzig internationale Beiträge zu Praxis, Problemen und Perspektive historischer Komparatistik, Berlin 2001, 49-64. Bąkowa, Joanna, Szlachta województwa krakowskiego wobec opozycji Jerzego Lubo mirskiego w latach 1661-1667, Warszawa / Kraków 1974. Balas, Edith, The Mother Goddess in Italian Renaissance Art, Pittsburgh 2002. Baliński, Michał, Starożytna Polska pod względem historycznym, geograficznym i sta tystycznym, Warszawa 1885. Balzer, Oskar, Geneza trybunału koronnego. Studyum z dziejów sądownictwa polskiego XVI wieku, Warszawa 1886. -, Unia horodelska. Odczyt wygłoszony na publicznem posiedzeniu Akademii Umiejęt ności dnia 3 maja 1913 r., Kraków 1913. -, Historya ustroju Polski (na podstawie
stenogramu za zezwoleniem autora), Lwów 1911. -, Z zagadnień ustrojowych Polski, Lwów 4917 (Studya nad historyą prawa polskiego VI.2).
648 Bibliographie Banach, Andrzej Kazimierz, Konwersje protestantów na katolicyzm w Koronie w la tach 1560-1600, in: Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne 77 (1985), 21-36. Bania, Zbigniew, Deutsche Kreuzwege und polnische Kalvarienberge. Fortsetzung oder neues Modell?, in: Reimund Haas / Karl Josef Rivinius / Hermann-Josef Scheidgen (Hg.), Im Gedächtnis der Kirche neu erwachen. Studien zur Geschichte des Christen tums in Mittel- und Osteuropa (FS Gabriel Adriányi), Köln / Weimar / Wien 2000, 285-294. Baranowski, Bohdan, Polska a Tatarszczyzna w latach 1624-1629, Łódź 1948. Barber, Richard W. / Barker Juliet R. V., Tournaments: Jousts, Chivalry and Pageants in the Middle Ages, Woodbridge 1989. Bardach, Juliusz, Statuty litewskie a prawo rzymskie, in: ders. / Marek Kuryłowicz (Hg.), Pomniki prawa doby Renesansu w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1999, 9-165. -, Statuty litewskie w Koronie Królestwa Polskiego, in: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 4 (1999), 17-28. -, Sejm Dawnej Rzeczypospolitej, in: ders. (Hg.), Dzieje Sejmu polskiego, Warszawa 1997, 7-97. -,,Wielkiem pomnikiem prawodawstwa jest Statut litewski* (w 400-lecie III statutu), in: Państwo i prawo 43.7 (1988), 3-14. -, Historia państwa i prawa Polski. Część 1-2, Warszawa 1957. Barłowska, Maria, Jerzy Ossoliński. Orator polskiego, Katowice 2000. -, Ossoliński, Moskorzowski, Sarbiewski. Mowy pogrzebowe - Teksty w dialogu, Kato wice 2008. -, Swada i milczenie. Zbiory oratorskie XYII-XVIII wieku - prolegomena filologiczne, Katowice 2010. Barner Wilfried, Barockrhetorik.
Untersuchungen zu ihren geschichtlichen Grundla gen, Tübingen 22002. Bartl, Peter, Der Türkenkrieg. Ein Zentrales Thema der Hauptinstruktionen und der Politik Clemens’ VIII., in: Georg Lutz (Hg.), Das Papsttum, die Christenheit und die Staaten Europas 1592-1605. Forschungen zu den Hauptinstruktionen Clemens’ VIII., Tübingen 1994, 67-76. Barwicka-Makula, Aleksandra, Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587-1592, Katowice 2019. Barycz, Henryk, Art. Jan Cervus, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 3, Kraków 1937, 235-236. -, Kilka rysów i spostrzeżeń z życia i charakteru Sebastiana Petrycego, in: ders. (Hg.), Sebastian Petrycy. Uczony doby odrodzenia, Wrocław / Warszawa 1957, 7-28. -, Życie i twórczość Macieja z Miechowa, in: ders. (Hg.), Maciej z Miechowa (1457-1523). Historyk, geograf, lekarz, organizator nauki, Wrocław / Warszawa 1960, 15-74. -, Art. Świętosław Orzelski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 24, Wrocław u.a. 1979, 305-309. Bauerkämper, Arnd, Europe as Social Practice. Towards an Interactive Approach to Modem European History, in: East Central Europe 36 (2009) 20-36. Beame, Edmond M., The Politiques and the Historians, in: Journal of the History of Ideas 54.3 (1993), 355-379. Becker, Anja / Mohr, Jan, Alterität. Geschichte und Perspektiven eines Konzepts, in: dies. (Hg.), Alterität als Leitkonzept für historisches Interpretieren, Berlin 2012, 1-58. Becker, Christoph, Systembildung in Europas Kodifikationen, in: Matthias Armgardt / Tiiman Repgen (Hg.), Naturrecht in Antike und Früher Neuzeit, Tübingen 2014,17-59.
2. Literatur 649 Becker, Hans-Jürgen, Paeta conventa (WahlkapituJationen) in den weltlichen und geist lichen Staaten Europas, in: Paolo Prodi (Hg.), Glaube und Eid. Treueformeln, Glau bensbekenntnisse und Sozialdisziplinierung zwischen Mittelalter und Neuzeit, Mün chen 1993 (Schriften des Historischen Kollegs. Kolloquien 28), 1-10. Bednarska-Ruszaiowa, Krystyna, Nowe metody w badaniach nad dawną książką w Polsce, in: Historyka 16 (1996), 63-69. Bednarski, Stanisław, Art. Mateusz Bembus, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 1, Wrocław u.a. 1935, 419-420. Bednaruk, Waldemar, Trybunał Koronny. Szlachecki sąd najwyższy w latach 1578 1794, Lublin 2008. Beer, Marina, II libro di cavalleria. Produzione i fruizione, in: Klaus W. Hempfer (Hg.), Ritterepik der Renaissance. Akten des deutsch-italienischen Kolloquiums, Berlin 30.3. 2.4.1987, Stuttgart 1989, 15-33. Behrmann, Carolin / Karsten, Arne / Zitzlsperger, Philipp (Hg.), Grab - Kult Memoria. Studien zur gesellschaftlichen Funktion von Erinnerung, Köln / Weimar / Wien 2007. Bi aí-Wiśniewska, Ewa, Funkcjonowanie nazwy ,Polska1 w języku czasów nowożytnych (1530-1795), Warszawa 1998. Bercé, Yves-Marie, Révoltes et révolutions dans l’Europe moderne (XVIe-XVIIIe siè cles), Paris 1980. -, Les coups de majesté des rois de France, 1588, 1617, 1661, in: ders. (Hg.), Complots et conjurations dans l’Europe moderne, Rome 1996, 491-505. Berezhnaya, Lilya, Topography of Salvation. ,The New Jerusalem1 in Ruthenian Pole mical Literature (End of the Sixteenth - Beginning of the Seventeenth Centuries), in: Stefan Rohdewald / Stefan Wiederkehr
/ David Frick (Hg.), Litauen und Ruthenien. Studien zu einer transkulturellen Kommunikationsregion (!5.-!8. Jahrhundert), Wies baden 2007,253-278. Berger, David, Thomismus. Große Leitmotive der thomistischen Synthese und ihre Ak tualität für die Gegenwart, Köln 2001. Berlin, Isaiah, Two Concepts of Liberty. An Inaugural Lecture Delivered Before the University of Oxford On 31 Oct. 1958, in: ders., Four Essays on Liberty, Oxford u.a. 1969, 118-172. Bernhardt, Kirsten, Armenhäuser. Die Stiftungen des münsterländischen Adels (16֊ 20. Jahrhundert), Münster 2012. BiAŁOUSZ, Waldemar, Collegium Gostomianum. Dzieje szkoły jezuickiej w latach 1602-1773. Tom 1, Sandomierz 2002. BiDEAUX, Michel, Les romans de chevalerie. Romans à lire - romans à vivre, in: Michel Clément / Pascale Mounier (Hg.), Le roman français au XVIe siècle ou Le renouveau d’un genre dans le contexte européen, Strasbourg 2005, 173-187. Bidlo, Jaroslav, Udział Jednoty Brackiej w walce o proces i egzekucję konfederacji war szawskiej, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 22 (1977), 159-175. Bieniak, Janusz, Clans de chevalerie en Pologne du XIII au XV siècle, in: George Duby / Jacques LeGoff (Hg.), Famille et parenté dans l’Occident médiéval, Rome 1977, 321-333. -, Knight Clans in Medieval Poland, in: Andrzej Gąsiorowski (Hg.), The Polish Nobility in the Middle Ages. Anthologies, Wrocław 1984, 123-176. Bieńkowski, Tadeusz, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne problemy i kierunki recepcji, Wrocław u.a. 1976. -, Szkolne wykształcenie retoryczne wobec wymogów praktyki (Uwagi o funkcji
retoryki w Polsce w XVI i XVII w.), in: Retoryka a literatura, Wrocław u.a. 1984, 211-216.
650 Bibliographie Biliński, Woiciech / Lipko, Масші, Art. Prokop Pękosławski, in: Polski Słownik Bio graficzny, Tom 25, Wrocław u.a. 1980, 470-472. Binder, Gerhard, Goldene Zeiten: Immer wieder wird ein Messias geboren. Beispiele neuzeitlicher Aneignung der 4. Ekloge Vergils“, in: Thorsten Burkard / Markus Schauer / Claudia Wiener (Hg.), Vestigia Vergiliana. Vergil-Rezeption in der Neuzeit, Berlin / New York 2010 (Göttinger Forum für Altertumswissenschaft. Beihefte N.F. 3), 51-71. Binder, Vera, Das Zwölftafelgesetz zwischen Geschichte und Erinnerung, in: Ulrike Egelhaaf-Gaiser / Dennis Pausch / Meike Rühi (Hg.), Kultur der Antike. Transdisziplinäres Arbeiten in den Altertumswissenschaften, Berlin 2011, 336-363. Biskup, Marian, Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim (1308 - 1521), Gdańsk 1993. Blänkner, Reinhard, Strukturprobleme des frühmodernen Staates, in: Frederick S. Car ney / Heinz Schilling / Dieter Wyduckel (Hg.), Jurisprudenz, politische Theorie und politische Theologie. Beiträge des Herborner Symposions zum 400 Jahrestag der Poli tica des Johannes Althusius 1603-2003, Berlin 2004, 399-435. - / Jussen, Bernd, Institutionen und Ereignis. Anfragen an zwei alt gewordene geschichts wissenschaftliche Kategorien, in: dies. (Hg.), Institutionen und Ereignis. Uber histori sche Praktiken und Vorstellungen gesellschaftlichen Ordnens, Göttingen 1998, 9-16. Blair, Ann, Reading Strategies for Coping With Information Overload ca. 1550-1700, in: Journal of the History of Ideas 64.1 (2003), 11-28. Bleicke, Jochen, Lex publica. Gesetz und Recht in der römischen Republik, Berlin /
New York 1975. Blickle, Peter, Das Alte Europa. Vom Hochmittelalter bis zur Moderne, München 2008. Błaszczyk, Grzegorz, Litwa na przełomie średniowiecza i nowożytności (1492-1569), Poznań 2002. Bömelburg, Hans-Jürgen, Die Magnaten. Avantgarde der Ständeverfassung oder olig archische Clique?, in: ders. / Joachim Bahlcke / Norbert Kersken (Hg.), Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der po litischen Kultur vom 16.-18. Jahrhundert, Leipzig 1996, 119-133. -, Ständische Reformbewegungen in mitteleuropäischen Staatsverbänden im Vergleich. Die Reichsreformbewegung und die Exekutionsbewegung in Polen (1410-1580), in: Marian Dygo / Sławomir Gawlas / Hieronim Grala (Hg.), Modernizacja struktur władzy w warunkach opóźnienia. Europa Środkowa i Wschodnia na przełomie średni owiecza i czasów nowożytnych, Warszawa 1999, 35-57. -, Das polnische Geschichtsdenken und der Piasten- und Jagiellonenkult in der Frühen Neuzeit, in: Joachim Bahlcke / Arno Strohmeyer (Hg.), Die Konstruktion der Vergan genheit. Geschichtsdenken, Traditionsbildung und Selbstdarstellung im frühneuzeitli chen Ostmitteleuropa, Berlin 2002 (ZHF Beiheft 29), 193-220. -, Między Inflantami, Prusami i Rzeczpospolitą. Kariera rodu Denhofów (1580-1650), in: Bogusław Dybaś / Dariusz Makiłła (Hg.), Prusy i Inflanty między średniowieczem a nowożytnością. Państwo - społeczeństwo - kultura, Toruń 2003, 125-138. -, Die Tradition einer multinationalen Reichsgeschichte in Mitteleuropa - Historiographische Konzepte gegenüber Altem Reich und Polen-Litauen sowie komparatistische
Perspektiven, in: Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 53.3 (2004), 318-350. -, Reformierte Eliten im Preußenland. Religion, Politik und Loyalitäten in der Familie Dohna (1560-1660), in: Archiv für Reformationsgeschichte 95 (2004), 210-239. -, Adlige Mobilität und Grand Tour im polnischen und litauischen Adel (1500-1700), in: Rainer Babel / Werner Paravicini (Hg.), Grand Tour. Adeliges Reisen und europäische Kultur vom 14. bis zum 18. Jahrhundert, Stuttgart u.a. 2005 (Beihefte der Francia 60), 311-328. -, Frühneuzeitliche Nationen im östlichen Europa. Das polnische Geschichtsdenken und die Reichweite einer humanistischen Nationalgeschichte (1500 - 1700), Wiesbaden 2006.
2. Literatur 651 -, Die Dönhoffs. Der Aufstieg der Familie in Ostmitteleuropa vom Mittelalter bis zum frühen 18. Jahrhundert. In: Kilian Heck / Christian Thielemann (Hg.), Friedrichstein. Das Schloß der Grafen von Dönhoff in Ostpreußen, Berlin 2006, 12-29. -, Die Wahrnehmung des Reichstags in Polen-Litauen. Mitteleuropäische Kommunika tionsstrukturen und die polnischen Gesandtschaften zum Reichstag 1486-1613, in: Maximilian Lanzinner / Arno Strohmeyer (Hg.), Der Reichstag 1486-1613. Kommu nikation - Wahrnehmung - Öffentlichkeiten, Göttingen 2006, 405-437. -, .Polnische Freiheit* - Zur Konstruktion und Reichweite eines frühneuzeitlichen Mo bilisierungsbegriffs, in: Georg Schmidt (Hg.), Kollektive Freiheitsvorstellungen im frühneuzeitlichen Europa (1400-1850), Frankfurt a.M. u.a. 2006,191-222. -, Erinnerungsbrüche im polnisch-litauischen Hochadel. Neukonstruktionen familiärer Erinnerung unter den Bedingungen egalitärer Adelsrhetorik und eines fehlenden Spei chergedächtnisses, in: Horst Carl / Martin Wrede (Hg.), Zwischen Schande und Ehre. Erinnerungsbrüche und die Kontinuität des Hauses. Legitimationsmuster und Traditi onsverständnis des frühneuzeitlichen Adels in Umbruch und Krise, Mainz 2007, 247-267. -, Imaginationskonzepte und Nationskonstrukte zwischen Sarmatismus und Romantik. Jan Pawel Woronicz und Julian Ursyn Niemcewicz, in: Alfred Gali et al. (Hg.), Ro mantik und Geschichte. Polnisches Paradigma, europäischer Kontext, deutsch-polni sche Perspektive, Wiesbaden 2007, 66-89. -, Altes Reich und Rzeczpospolita (Polnisch-litauische Adelsrepublik). Hymne auf
Vielfalt und Geschichte eines Niedergangs, in: Hahn, Hans-Henning / Traba Robert (Hg.), Deutsch-Polnische Erinnerungsorte. Bd. 3 Parallelen. Paderborn 2012, 21-36. -, Die polnisch-litauische Tribunalsverfassung und das Reichskammergericht. Struktu relle Parallelen, Elemente eines Transfers, funktionaler Vergleich und Erinnerungsge schichte, in: Anette Baumann / Alexander Jendorff (Hg.), Adel, Recht und Gerichts barkeit im frühneuzeitlichen Europa, München 2014, 161-183. -/ Haug-Moritz, Gabriele, Art. Stand / Stände, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 12, Stuttgart 2010, 824-849. - / Kizik, Edmund, Altes Reich und Alte Republik. Deutsch-Polnische Beziehungen und Verflechtungen 1500-1806, Darmstadt 2014. Bogucka, Maria, Szlachta polska wobec Wschodu turecko-tatarskiego: Między fascy nacją a przerażeniem (ХѴІ-ХѴПІ w.), in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 37.3 / 4(1982), 184-193. -, Hołd pruski, Warszawa 1985. -, Historia Polski do 1864 roku, Wrocław 2009. Bołdyrew, Aleksander, Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 2011. Boockmann, Hartmut, Der Deutsche Orden. Zwölf Kapitel aus seiner Geschichte, Mün chen 1989. Borek, Piotr, Sylwiczność jako kategoria strukturalna barokowych pamiętników, in: Barok 13.2(2006), 31-56. Borgolte, Michael, Rezension zu: Blickle, Peter: Das Alte Europa. Vom Hochmittelalter bis zur Moderne. München 2008, Frankfurter Allgemeine Zeitung (13.8.2008). Borkowska, Urszula, ,Theatmm ceremoniale’at the Polish Court as a System of Social and Political Communication, in: Anna Adamska / Marco Mostert (Hg.), The develop
ment of literate mentalities in East Central Europe, Turnhout 1999, 431^450. Borowski, Andrzej, Justus Lipsius and the Classical Tradition in Poland, in: Gilbert Tournoy / Jeanine De Landtsheer / Jan Papy (Hg.), lustus Lipsius Europae lumen et columen. Proceedings of the International Colloquium Leuven 17-19 September 1997, Leuven 1999, 1-16.
652 Bibliographie BoRZYSZKOWSKi, Marian, Die Werke des Hl. Thomas von Aquin in den Bibliotheken in Pommerellen und Ermland, in: Albert Zimmermann (Hg.) Thomas von Aquin. Werk und Wirkung im Licht neuerer Forschungen, Berlin / New York 1988, 365-376. Bostel, Ferdynand, O malowaniach zdobiących niegdyś ściany zamku Dobromilskiego, in: Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce 4 (1891), XCVI-XCVIII. Bouwsma, William J., The Two Faces of Humanism. Stoicism and Augustianism in Re naissance Thought, in: Heiko A. Oberman / Thomas A. Brady (Hg.), Itinerarium Italicum. The Profile of the Italian Renaissance in the Mirror of Its European Transfor mations (FS Oskar Kristeller), Leiden 1975, 3-60. Bouza, Fernando, Corre manuscrito. Una historia cultural del Siglo de Oro, Madrid 2002. Brall-Tuchel, Helmut J. F., Die Heerscharen des Antichrist. Gog und Magog in der deutschen Literatur des Mittelalters, in: Barbara Haupt (Hg.), Endzeitvorstellungen, Düsseldorf 2001, 197-228. Brandt, Rüdiger, . his stupris incumbere non pertimescit publice. Heimlichkeit zum Schutz sozialer Konformität im Mittelalter, in: Aleida Assmann et al. (Hg.), Schleier und Schwelle. Bd. 1: Geheimnis und Öffentlichkeit, München 1997, 71-88. Brauneder, Wilhelm, Frühneuzeitliche Gesetzgebung. Einzelaktionen oder Wahrung einer Gesamtrechtsordnung?, in: Barbara Dölemeyer / Diethelm Klippel (Hg.), Gesetz und Gesetzgebung im Europa der Frühen Neuzeit, Berlin 1998 (ZHF Beiheft 22), 109-129. Braungart, Georg, Hofberedsamkeit. Studien zur Praxis höfisch-politischer Rede im deutschen Territorialabsolutismus,
Tübingen 1988. -, Die höfische Rede im zeremoniellen Ablauf. Fremdkörper oder Kern?, in: Jörg Jochen Berns / Thomas Rahn (Hg.), Zeremoniell als höfische Ästhetik in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, Tübingen 1995, 198-298. -, Der Tod des Körpers des Herrschers. Begräbnisrituale als Zeichenprozesse, in: Erika Fischer-Lichte (Hg.), Theatralität und die Krisen der Repräsentation, Stuttgart / Wei mar 2001, 28-41. - / Till, Dietmar, Art. Rhetorik, in: Reallexikon der deutschen Literaturwissenschaft. Bd. 3, Berlin / New York 2003, 290-295. Breuer, Stefan, Das Legitimitätskonzept Max Webers, in: Dietmar Willoweit (Hg.), Die Begründung des Rechts als historisches Problem, München 2000 (Schriften des Histo rischen Kollegs, Kolloquien 45), 1-17. Brieskorn, Norbert, Pedro de Ribadeneira: .Princeps christianus adversus Nicolam Ma chiavelliini'. Grundmuster der Argumentation gegen Machiavelli, in: ders. / Markus Riedenauer (Hg.), Suche nach Frieden. Politische Ethik in der Frühen Neuzeit. Bd. 2, Stuttgart u.a. 2002, 373-408. Brown, Józef, Biblioteka pisarzów assystencyi polskiej Towarzystwa Jezusowego, Poz nań 1862. Brody, Ervin C., Spain and Poland in the Age of the Renaissance and the Baroque, in: Polish Review 16.1 (1971), 53-107. Brückner, Aleksander, Znakomitsi pisarze XVII wieku. Część 2: Domina palatii i facecye Polskie, in: Pamiętnik Literacki 2.1 (1902), 28—42. -, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1998 (Nachdruck der Originalaus gabe Warschau 1927). Brüning, Alfons, Die andere Seite der Union von Brest ֊ Ablehnung der Union und orthodoxe Ukrainer, in:
ders. / Hans-Joachim Torke / Frank Sysyn (Hg.), 400 Jahre Kirchenunion von Brest (1596-1996), Berlin 1998, 18-29.
2. Literatur 653 -, Unio non est unitas. Polen-Litauens Weg im konfessionellen Zeitalter (1569-1648), Wiesbaden 2008. Bruździński, Andrzej, Czy ksiądz Piotr Skarga wdawał się w politykę? Wokół sporu o polityczne zaangażowanie ks. Piotra Skargi SI, in: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litterana Polonica 3(21) (2013), 43-66. Brzeziński, Szymon, ,My mu nie chcemy być Siedmiogrodziany‘. Stefan Batory w pu blicystyce antykrólewskiej, in: Adrienne Körmendy (Hg.), Stefan Batory - król Rze czypospolitej i książę Siedmiogrodu, Pułtusk 2008,161-178. -, Tyran i tyrania w staropolskim języku politycznym (XVI-XVII w.), in: Andrzej Kar piński (Hg.), Społeczeństwo a polityka, Warszawa 2008, 287-391. Brzustowicz, Bogdan Wojciech, Turniej rycerski w Królestwie polskim w późnym śred niowieczu i renesansie na tle europejskim, Warszawa 2003. Buchwald-Pelcowa, Paulina, Na pograniczu emblematów i stemmatów, in: Agnieszka Morawińska (Hg.), Słowo i obraz. Materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Nieborów, 29 września-1 października 1977, Warszawa 1982, 73-95. Bues, Almut, Die Beziehungen der Habsburger zu Polen in den Jahren 1572 bis 1574, in: Acta Poloniae Historica 77 (1998), 27^12. -, Die Jagiellonem Herrscher zwischen Ostsee und Adria, Stuttgart 2010. Bujakowski, Zygmunt, Dwa pedagogiczne traktaty polskie XVI-XVII wieku. Z cesar skiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, in: Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce 14 (1914), 323-347. Bukovinská, Beket / Konečný, Lubomír, Aegidius Sadeler. Dva panovníci a jejich impresy, in: Alena Volrábová, Ars
linearis. Grafika a kresba českých zemí v evropských souvislostech, Praha 2010, 38^11,101-103. Burke, Peter, Die Geschichte des .Hofmann1. Zur Wirkung eines Renaissance-Breviers über angemessenes Verhalten, Berlin 1996. -, Papier und Marktgeschrei. Die Geburt der Wissensgesellschaft, Berlin 2001. -, The History of the Future 1350-2000, in: Andrea Brady / Emily Butterworth (Hg.), The Uses of the Future in Early Modern Europe, New York u.a. 2010, IX-XX. -, Did Europe Exist Before 1700?, in: History of European Ideas 1 (1980), 21-29. - / Porter, Roy (Hg.), Language, Self, and Society. A Social History of Language, Cam bridge 1991. Burton, Gideon, From Ars dictaminis to Ars conscribendis epistolis. Renaissance LetterWriting Manuals in the Context of Humanism, in: Carol Poster / Linda C. Mitchell (Hg.), Letter-Writing Manuals and Instruction from Antiquity to the Present: Historical and Bibliographic Studies, Columbia 2007, 88-101. Butterwick, Richard, Dialog republikanizmu z liberalizmem. W związku z książką Anny Grześkowiak-Krwawicz o idei wolności, in: Kwartalnik Historyczny 117.1 (2010), 63-76. Bůžek, Václav, Ferdinand von Tirol zwischen Prag und Innsbruck. Der Adel aus den böhmischen Ländern auf dem Weg zu den Höfen der ersten Habsburger, Wien / Köln / Weimar 2009. Byliński, Janusz, Marcin Broniewski - trybun szlachty wielkopolskiej w czasach Zygm unta III, Wrocław 1994. -, Piotr Stabrowski (zm. 1619), kasztelan pamawski, żołnierz i rokoszanin w służbie Rad ziwiłłów (zarys biograficzny), in: Kazimierz Robakowski (Hg.), Przeszłość odległa i bliska (FS Marceli Kosman),
Poznań 2000, 67-74. -, Art. Stanisław Stadnicki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 41, Warszawa / Kraków 2002, 425-432.
654 Bibliographie -, Rokoszowe koncepcje państwa, in: Studia historyczno-prawne (2008), 59-106. - / Wasilewski, Tadeusz, Art. Piotr Stabrowski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 41, Warszawa / Kraków 2002, 282-285. ֊ / Włodzimierz Kaczorowski, Posłowie, in: Stanisław Łubieński, Droga do Szwecji Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, w 1593 roku / Rozruchy domowe w Polsce w latach 1606-1608, ed. v. dens., Opole 2009, 183-231. -, Posłowie, in: Alessandro Cilii, Historia buntów możnowładczych w Polsce w latach 1606-1608, ed. v. Janusz Byliński u. Włodzimierz Kaczorowski, Opole 2012, 223-235. Carayon, Auguste (Hg.), Bibliographie Historique de la Compagnie de Jésus ou Cata logue des ouvrages relatifs à l’histoire des Jésuites depuis leur origine jusqu’à nos jours, Paris / London / Leipzig 1864. Carl, Horst, Der Schwäbische Bund (1488-1534). Landfrieden und Genossenschaft im Übergang vom Spätmittelalter zur Reformation, Leinenfeld-Echterdingen 2000. -, Genossenschaft und Herrschaftsverdichtung - zur politischen Kultur von Adelseinun gen im Alten Reich, in: Ronald G. Asch / Dagmar Freist (Hg.), Staatsbildung als kul tureller Prozess. Strukturwandel und Legitimation von Herrschaft in der Frühen Neu zeit, Köln / Weimar / Wien 2005, 405-427. - / Wrede, Martin, Einleitung. Adel zwischen Schande und Ehre, Tradition und Traditi onsbruch, Erinnerung und Vergessen, in: dies. (Hg.), Zwischen Schande und Ehre. Er innerungsbrüche und die Kontinuität des Hauses. Legitimationsmuster und Traditi onsverständnis des frühneuzeitlichen Adels in Umbruch und Krise, Mainz 2007, 1-24.
Caro, Jacob, Das Interregnum Polens im Jahre 1587 und die Parteikämpfe der Häuser Zborowski und Zamoyski, Gotha 1861. Caroni, Pio, Art. Kodifikation, in: Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, Bd.2, Berlin 1978, 907-922. Cavina, Marco, La formalizzazione del duello nel Rinascimento, in: Uwe Israel / Gher ardo Ortalli (Hg.), Il duello fra medioevo ed etai moderna, Roma 2009, 63-70. Cazauran, Nicole, Les romans de chevalerie en France. Entre ,exemple“ et .récréation“, in: Marie-Thérèse Jones-Davies (Hg.), Le roman de chevalerie aux temps de la Renais sance, Paris 1987. Cerman, Ivo, Pojmy ,frakce“, .strana“ a .kabala“ v koumikativní praxi dvořanů Leopolda L, in: Český časopis historický 100.1 (2002), 33-54. Chaline, Olivier, ,Filii Sancti Ludovici“. Transmission et monopole de la gloire chez les Bourbons au XVIIe siècle, in: Annali di storia moderna e contemporanea 1 (1995), 400-410. Chartier, Roger, Le monde comme représentation, in: Annales ESC 44.6 (1989), 1505-1520. Chłapowski, Krzysztof, Realizacja reform egzekucji dóbr (1563-1665). Sprawa zasta wów królewszczyn małopolskich, Warszawa 1984. -, Elita senatorsko-dygnitarska Korony za czasów Zygmunta III i Władysława IV, War szawa 1996. -, Art. Adam Stadnicki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 41, Warszawa / Kraków 2002, 360-363. Chmaj, Ludwik, Bartłomiej Keckermann. Obrońca ustroju politycznego Polski, in: Wi adomości Literackie 16.31/32 (1939). Chodynicki, Kazimierz, Art. Marcin Broniewski (Broniowski), in: Polski Słownik Bio graficzny, Tom 2, Kraków 1936,461^62. Choińska-Mika, Jolanta, Sejmiki mazowieckie
w dobie Wazów, Warszawa 1998. -, Między społeczeństwem szlacheckim a władzą. Problemy komunikacji społeczności lo kalne - władza w epoce Jana Kazimierza, Warszawa 2002.
2. Literatur 655 -, Obywatele u władzy. Narodziny, rozkwit i zmierzch szlacheckiej republiki, in: Klio 26.3 (2013), 23-54. ֊ / Dean, David, Representation and Accountability. A Comparison of Early Modern England and Poland, in: Parliaments, Estates and Representation 21 (2001), 91-101. Chorążyczewski, Waldemar, Polska kancelaria królewska w XVI w. jako problem ba dawczy, in: Archeion 101 (2000), 36-60. -, Prywatne archiwa polityczne w Polsce XVI wieku, in: Archiwa - Kancelarie - Zbiory 3.1 (2010), 13-68. Chowaniec, Czesław, Poglądy polityczne Rokoszan 1606-1607 wobec doktryn monarchomachów francuskich, in: Reformacja w Polsce 11 (1924), 256-266. Chrzanowski, Ignacy, Optymizm i pesymizm polski, Warszawa 1971. Chrościcki, Juliusz A., Barokowa architektura okazjonalna, in: Janusz Pelc (Hg.), Wiek XVII. Kontrreformacja ֊ Barok. Prace z historii kultury, Wrocław u.a. 1970, 229-254. -, Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974, 54-67. -, Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587-1668, Warszawa 1983. -, La simbologia del potere nella decorazione di Dobromil, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 39 (1995), 123-132. -, Ceremonial Space, in: Allan Ellenius (Hg.), Iconography, propaganda, and legitima tion, Oxford u.a. 1998, 193-216. Chrzanowski, Tadeusz, Działalność artystyczna Tomasza Tretera, Warszawa 1984. Chuska, Jeff, Aristotle’s Best Regime. A Reading of Aristotle’s ,Politics VII. 1-10’, Lan ham / New York / Oxford 2000. Ciara, Marek, Konfederacje wojskowe w latach 1590-1610, in: Studia i materiały do historii wojskowości 31
(1988), 61-80. Clavero, Bartolomé Clavero, Mayorazgo. Propiedad feudal en Castilla (1369-1836), Madrid 1974. Cole, Laurence / Ther, Philipp, Introduction. Current Challenges of Writing European History, in: European History Quarterly 40.4 (2010), 581-592. Condren, Conal, Argument and Authority in Early Modern England. The Presupposi tion of Oaths and Offices, Cambridge u.a. 2006. Congar, Yves М.-J., Quod omnes tangit, ab omnibus approbari debet, in: Revue histo rique de droit français et étranger 26 (1958), 210-259. Conley, Thomas, Some Renaissance Polish Commentaries on Aristotle’s Rhetoric and Hermogenes’ On Ideas, in: Rhetorica 12.3 (1994), 265-292. Conrad, Sebastian, Globalgeschichte. Eine Einführung, München 2013. Constant, Jean-Marie, La folle liberté des baroques (1600-1661), Paris 2007. Cosandey, Fanny / Descimon, Robert, L’absolutisme en France. Histoire et historio graphie, Paris 2002. Cottret, Monique, Tuer le tyran? Le tyrannicide dans l’Europe moderne, Paris 2009. Cremer, Albert, Die Gesetzgebung im Frankreich des 16. und 17. Jahrhunderts, in: Bar bara Dölemeyer / Diethelm Klippel (Hg.), Gesetz und Gesetzgebung im Europa der Frühen Neuzeit, Berlin 1998 (ZHF Beiheft 22), 33-53. Crivellari, Fabio / Sandl, Marcus, Die Medialität der Geschichte. Forschungsstand und Perspektiven einer interdisziplinären Zusammenarbeit von Geschichts- und Me dienwissenschaften, in: Historische Zeitschrift 277.3 (2003), 619-654. Crouzet, Denis, Les guerriers de Dieu. La violence au temps des troubles de religion. Tome 2, Paris 1990. Cuddy, Neil, Court versus Country, in: Ronald
H. Fritze / William B. Robinson (Hg.), Historical Dictionary of Stuart England, 1603-1689, Westport (Conn.) 1996, 132-136.
656 Bibliographie Ćwiek, Zbigniew, Z dziejów wsi koronnej XVII wieku, Warzszawa 1966. Cynarski, Stanisław, Art. Jan Szczęsny Herburt, in: Polski Słownik biograficzny, Tom 9, Wrocław u.a. 1960-1961, 443-445. Czamańska, Ilona, Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku, Poznań 1996. Czapliński, Władysław, Art. Henryk Firlej, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 6, Kraków 1948, 477-478. -, Art. Łukasz Opaliński, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 24, Wrocław u.a. 1979, 90-93. -, Art. Jan Zbigniew Ossoliński, Polski Słownik Biograficzny, Tom 24, Wrocław u.a. 1979, 428-431. -, Sejm w latach 1587-1696, in: Jerzy Michalski (Hg.), Historia Sejmu Polskiego. Tom 1: Do schyłku szlacheckiej, Warschau 1984, 217-299. - / Kazimierz Orzechowski, Synteza ,Dziejów polskiego państwa i prawa. Demokracja szlachecka i oligarchia magnacka“, in: Kwartalnik Historyczny 74.1 (1967), 137-145. -/ Leitsch, Walter, Art. Urszula Meierin, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 20, Wrocław u.a. 1975, 385-386. Czermak Wiktor, Sprawa Lubomirskiego w roku 1664, Warszawa 1886. Czubek, Jan, Wstęp, in: ders. (Hg.), Pisma polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia, Kraków 1906, III-XXXVII. Czyżewski, Krzysztof, Der Krakauer Dom urn 1600 im Lichte zeitgenössischer Quellen, in: Almut Bues (Hg.), Martin Gruneweg (1562-nach 1615). Ein europäischer Lebens weg, Wiesbaden 2009, 361-372. Dąbkowska-Kujko, Justyna, Justus Lipsjusz i dawne przekłady jego dzieł na język pol ski, Lublin 2010. Danti, Angelo, Alessandro Cilii e la sua ,Historia di Moscovia1, in: Archivio storico italiano 126(1968),
171-189. Daugirdas, Kęstutis, Andreas Volanus und die Reformation im Großfürstentum Li tauen, Mainz 2008. Daumas, Maurice, Manuels épistolaires et identité sociale (XVIe-XVIIe siècles), in: Re vue d’histoire moderne et contemporaine 40 (1993), 529-556. DeBenedictis, Angela, Bitten, Vereinbaren, Widerstand leisten. Politik als Kommuni kation im Frankreich des 16. Jahrhunderts, in: Cecilia Nubola / Andreas Würgler (Hg.), Bittschriften und Gravamina. Politik, Verwaltung und Justiz in Europa (14.-18. Jahr hundert), Berlin 2005, 363-378. -, Rebellion - Widerstand. Politische Kommunikation als Normenkonflikt in der Frühen Neuzeit, in: dies, et al. (Hg.), Die Sprache des Politischen in actu. Zum Verhältnis von politischem Handeln und politischer Sprache von der Antike bis ins 20. Jahrhundert, Göttingen 2009, 113-138. Deen, Femke, Handwritten Propaganda. Letters and Pamphlets in Amsterdam during the Dutch Revolt (1572-1578) in: dies. / David Onnekink / Michel Reinders (Hg.), Pam phlets and Politics in the Dutch Republic, Leiden u.a. 2001, 207-226. Demurger, Alain, Die Ritter des Herrn. Geschichte der Geistlichen Ritterorden, Mün chen 2003. Denzer, Horst, Bodins Staatsformenlehre, in: ders. (Hg.), Jean Bodin. Verhandlungen der internationalen Bodin-Tagung in München, München 1973, 233-244. Derks, Hans, Über die Faszination des,Ganzen Hauses“, in: Geschichte und Gesellschaft 22 (1996), 221-242. Dewald, Jonathan, The European Nobility (1400-1800), Cambridge u.a. 1996. Dietl, Cora, ,Violentia“ und ,potestas“. Ein füchsischer Blick auf ritterliche Tugend und gerechte Herrschaft im
,Reinhart Fuchs“, in: Henrike Lähnemann / Sandra Linden
2. Literatur 657 (Hg.), Dichtung und Didaxe. Lehrhaftes Sprechen in der deutschen Literatur des Mit telalters, Berlin / New York 2009, 41-54. Dinges, Martin, Die Ehre als Thema der Stadtgeschichte - Eine Semantik im Übergang vom Ancien Regime zur Moderne, in: ZHF 16 (1989), 409 440. -, Ehrenhändel als .Kommunikative Gattungen*. Kultureller Wandel und Volkskultur begriff, in: Archiv für Kulturgeschichte 75 (1993), 359-393. -, Die Ehre als Thema der historischen Anthropologie. Bemerkungen zur Wissenschafts geschichte und zur Konzeptualisierung, in: Klaus Schreiner / Gerd Schwerhoff (Hg.), Verletzte Ehre. Ehrkonflikte in Gesellschaften des Mittelalters und der Frühen Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 1995, 29-62. Długosz, Józef, Ważniejsze druki polemiczne dotyczące Unii Brzeskiej (1588-1648), in: Andrzej J. Zakrzewski / Janusz Fałowski (Hg.), 400-lecie Unii Brzeskiej. Tło polityczne, skutki społeczne i kulturalne, Częstochowa 1996, 147-159. Dmitrieva, Marina, Ephemere Architektur in Krakau und Prag. Zur Inszenierung von Herrschereinzügen in ostmitteleuropäischen Metropolen, in: dies. / Karen Lambrecht (Hg.), Krakau, Prag und Wien. Funktionen von Metropolen im frühmodernen Staat, Stuttgart 2000, 255-281. Dobrowolska, Wanda, Czasy Zygmunta III. (bibljografja, stan badań, postulaty), Cies zyn 1932. -, Do dziejów dworu królewskiego w Polsce, in: Kwartalnik Historyczny 48.2 (1934), 319-336. -, Art. Andrzej Bobola, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 2, Kraków 1936, 153-155. -, Art. Adam Sędziwój Czarnkowski z Czarnkowa, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 4, Kraków u.a. 1938,
214-215. Dohrn-van Rossum, Gerhard, Organ, Organismus, Organisation, Politischer Körper I.-VL, in: Otto Brunner / Werner Conze / Reinhart Koselleck (Hg.), Geschichtliche Grundbegriffe. Bd. 4, Stuttgart 1978, 519-560. Donnelly, John P., Jesuit Writings of the Early Modern Period, Indianapolis 2006. Dreitzel, Horst, Monarchiebegriffe in der Fürstengesellschaft. Semantik und Theorie der Einherrschaft in Deutschland von der Reformation bis zum Vormärz. Bd. 2: Theorie der Monarchie, Köln / Weimar / Wien 1991. -, Politische Philosophie, in: Wilhelm Schmidt-Biggemann / Helmut Holzhey (Hg.), Die Philosophie des 17. Jahrhunderts. Bd.4 / 1: Das Heilige Römische Reich Deutscher Nation, Nord- und Ostmitteleuropa, Basel 2001, 607-748. Dubas-Urwanowicz, Ewa, Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkróle wiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998. -, Magnackie małżeństwa mieszane w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVII w., in: dies. / Piotr Guzowski / Jerzy Urwanowicz (Hg.), Władza i prestiż. Magnateria Rze czypospolitej w XVI-XVII wieku, Białystok 2003, 561-586. -, Stronnicy królewscy i opozycjoniści wobec monarchy w dobie zjazdu lwowskiego i rokoszu sandomierskiego. Próba porównania, in: Mariusz Markiewicz / Edward Opa liński / Ryszard Skowron (Hg.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010, 105-125. - / Urwanowicz, Jerzy, Jan Karol Chodkiewicz, Warszawa 1998. Dubonis, Artūras, Dwór, in: Vytautas Ališauskas et al. (Hg.), Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego. Analizy i obrazy, Kraków 2011, 183-200. Ducker, Julia, Sigismund und der Konflikt um die Königskrönung
Witolds von Litauen (1429/30), in: Ekaterini Mitsiou et al. (Hg.), Emperor Sigismund and the Orthodox World, Wien 2010, 17-25. -, Reichsversammlungen im Spätmittelalter. Politische Willensbildung in Polen, Ungarn und Deutschland, Ostfildern 2011.
658 Bibliographie Dürr, Renate, Herrschaft und Ordnung. Zum Stellenwert normativer Literatur für so zialhistorische Forschungen, in: Heide Wunder / Gisela Engel (Hg.), Geschlechterper spektiven. Forschungen zur Frühen Neuzeit, Königstein (Taunus) 1998, 337-347. - / Engel, Gisela / Süssmann, Johannes, Einleitung, in: dies. (Hg.), Eigene und fremde Frühe Neuzeiten. Genese und Geltung eines Epochenbegriffs, München 2003 (HZ Bei hefte 35), 1-21. Duindam, Jeroen, Vienna and Versailles. The Courts of Europe’s Dynastie Rivals (1550-1780), Cambridge u.a. 2006. -, Early Modern Europe. Beyond the Strictures of Modernization and National Historio graphy, in: European History Quarterly 40.4 (2010), 606-623. -, Versailles, Vienna and Beyond. Changing Views of Households and Government in Early Modern Europe, in: ders. / Tülay Artan / Metin Kunt (Hg.), Royal Courts in Dynastie States and Empires, Leiden / Boston 2011, 401—432. -, Royal Courts in Dynastie States and Empires, in: ders. / Tülay Artan / Metin Kunt (Hg.), Royal Courts in Dynastie States and Empires, Leiden / Boston 2011, 1-23. Dunin-Borkowski, Jerzy Sewer, Genealogie żyjących utytułowanych rodów polskich, Lwów 1895. Dunning, Chester S. L., Russia’s First Civil War. The Time of Troubles and the Founding of the Romanov Dynasty, University Park (PA) 2001. Duve, Thomas, Der blinde Fleck der ,Oeconomia‘. Wirtschaft und Soziales in der Frühen Neuzeit, in: Jean François Kervégan / Heinz Mohnhaupt (Hg.), Wirtschaft und Wirt schaftstheorien in Rechtsgeschichte und Philosophie, Frankfurt a.M. 2004, 29-61. Dworzaczek, Włodzimierz,
Genealogia. Tablice, Warszawa 1959. -, Art. Jan Gostomski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Wroclaw u.a. 1959-1960, 366-367. -, Art. Mikołaj Mieliński (Mieleński), in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 20, Wrocław 1975, 777-778. - / Kowalska, Halina, Art. Andrzej Przyjemski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 29, Wrocław u.a. 1986, 168-170. Dybaś, Bogusław, Die polnische Historiographie und der polnisch-litauische Staatsver band - multinationales Erbe und polnische Geschichtsschreibung, in: Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 53.3 (2004), 351-361. Dyjakowska, Marzena, Crimen laesae maiestatis. Studium nad wpływami prawa rzyms kiego w dawnej Polsce, Lublin 2010. -, Subsydiarne stosowanie prawa rzymskiego w Polsce przedrozbiorowej na przykładzie zbrodni obrany majestatu, in: Teka Komisji prawniczej 5 (2012), S. 60-87. Dziechcińska, Hanna, Z zagadnień gatunku biograficznego w piśmiennictwie staropol skim, in: dies., Proza staropolska. Problemy gatunków i literackości, Wrocław u.a. 1967, 84-101. -, Słowo wstępne, in: dies. (Hg.), Staropolska kultura rękopisu, Warszawa 1990, 5-6. Dziçgelewski, Jan, Art. Zygmunt Niszczycki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 23, Wrocław u.a. 1978, 139-140. Dziuba, Andrzej, Mikołaj z Mościsk, in: W drodze 10.11 (1982), 71-81. Eberhard, Winfried, Herrscher und Stände, in: Iring Fetscher / Herfried Münkler (Hg.), Pipers Handbuch der politischen Ideen. Bd. 2 Mittelalter: Von den Anfängen des Islams bis zur Reformation, München 1993, 467-551. Ebert, Ina, Familienfideikommiss, in: Handwörterbuch zur deutschen Rechtsgeschichte, Bd. 1,
Berlin 2007, 1503-1504. Eckert, Jörn, Art. Fideikommiss, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 3, Stuttgart 2006, 987-990.
2. Literatur 659 Edelheit, Amos, Ficino, Pico and Savonarola. The Evolution of Humanist Theology 1461/2-1498, Leiden 2008. Eichel-Lojkine, Patricia, Excentricité et humanisme. Parodie, dérision et détournement des codes à la Renaissance, Genève 2002 (Cahiers d’humanisme et renaissance 63). Eickmeyer, Jost, Der jesuitische Heroidenbrief. Zur Christianisierung und Kontextuali- sierung einer antiken Gattung in der Frühen Neuzeit, Berlin / Boston 2012, 119-123. Eisenbichler, Konrad, Art. Andrea Alciato (1492-1550), in: Gaetana Marrone (Hg.), Encyclopedia of Italian Literary Studies, New York u.a. 2007, 10-12. Ekes, Janusz, Złota demokracja, Kraków ’2010. Elton, Geoffrey R., Tudor Government. The Points of Contact ֊ III. The Court, in: Transactions of the Royal Historical Society 26 (1976), 211-228. Endres, Rudolf, Adel in der Frühen Neuzeit, München 1993. Engels, Jens Ivo, Das ,Wesen1 der Monarchie? Kritische Anmerkungen zum ,Sakral königtum“ in der Geschichtswissenschaft, in: Majestas 7 (1999), 3-39. Ernst, Ulrich, ,Memoria“ und ,Ars memorativa“ in der Tradition der Enzyklopädie. Von Plinius zur .Encyclopédie française“, in: Jörg Jochen Berns / Wolfgang Neuber (Hg.), Seelenmaschinen. Gattungstraditionen, Funktionen und Leistungsgrenzen der Mne motechnik vom späten Mittelalter bis zum Beginn der Moderne, Wien / Köln / Weimar 2000, 109-168. Erwentraut, Kirsten, Briefkultur und Briefsteller - Briefsteller und Briefkultur, in: Al bert Meier (Hg.), Die Literatur des 17. Jahrhunderts, München / Wien 1999, 266-285. Esch, Arnold, Überlieferungs-Chance und Überlieferungs-Zufall als
methodisches Pro blem des Historikers, in: Historische Zeitschrift 240.3 (1985), 529-570. Esser, Raingard, Art. Bürgerkrieg, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 2, Stuttgart / Wei mar 2005, 554—558. Estreicher, Karol, Bibliografia polska. Część III. Tom 1 (Ogólnego zbioru tom XII), Krakow 1891. -, Bibliografia polska. Część 3. Tom 6 (Ogólnego zbioru tom 17), Kraków 1899. -, Bibliografia polska. Część 3. Tom 7 (Ogólnego zbioru tom 18), Kraków 1901. -, Bibliografia polska. Część 3. Tom 11 (Ogólnego zbioru tom 22), Kraków 1908. -, Bibliografia polska. Ogólny Zbiór. Tom 29, hrsg. v. Stanisław Estreicher, Kraków 1933. -, Bibliografia polska. Zbiór ogólny. Tom 23, hrsg. v. Stanisław Estreicher, Kraków 1939. Études sur la noblesse, Varsovie 1977 (Acta Poloniae Historica 36). Eybl, Franz, Art. Leichenpredigt, in: Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 5, Tü bingen 2001, 124-145. Evans, Richard J., What is European History? Reflections of a Cosmopolitan Islander, in: European History Quarterly 40.4 (2010), 593-605. Faber, Martin, Sarmatismus. Die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert, Wiesbaden 2018. -, Czy w Rzeczypospolitej szlacheckiej istniała oligarchia magnacka?, in: Czasopismo prawno-historyczne 63.1 (2011), 349-376. -, Das Streben des polnischen Adels nach dem Erhalt seiner Privilegien Zur ursprüngli chen Bedeutung des Wortes „Sarmatismus“, in: Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 57.3(2009), 374-401. Fabbri, Natacha, La concordia nel,Colloquium Heptaplomeres“ di Jean Bodin, in: Rinascimento 44 (2004), 297-324. Facca, Danilo, Bartłomiej
Keckermann (1572-1609). Teologia reformacji i logika, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 45 (2001), 99-115. Falniowska-Gradowska, Alicja, Królewszczyzny i starostowie w Dawnej Rzeczypos politej, Wrocław u.a. 1984.
660 Bibliographie Fantazzi, Charles, Erasmus versus Vives On the Art of Letter Writing, in: Toon van Houdt u.a. (Hg.), The Rhetoric and Pragmatics of Letter Writing in Early Modern, Leuven 2002, 39-56. Fear, Trevor, Of Aristocrats and Courtesans. Seneca, De beneficiïs' 1.14, in: Hermes 135.4 (2007), 460-468. Ferenc, Marek, Uwagi o funkcjonowaniu dworu królów polskich w XVI wieku, in: Barok 12.2 (2005), 13^10. Feuchter, Jörg / Helmrath, Johannes (Hg.), Politische Redekultur in der Vormoderne. Die Oratorik europäischer Parlamente in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, Frank furt a.M. 2008. -, Parliamentary Oratory - A New Approach to the Study of Pre-Modern Representative Assemblies, in: Parliaments, Estates and Representation 29 (2009), 53-66. - (Hg.), Parlamentarische Kulturen vom Mittelalter bis in die Moderne. Reden ֊ Räume ֊ Bilder, Düsseldorf 2013. Fewster, Carol, Traditionality and Genre in Middle English Romance, Cambridge 1987. Filipczak-Kocur, Anna, Senatorowie i posłowie koronni na sejmie 1607 roku, in: Przeg ląd Historyczny 76.2 (1985), 291-303. -, Z dziejów skarbu nadwornego za Zygmunta III Wazy, in: Czasopismo prawno-historyczne 38.1 (1986), 49-69. -, Sejmik sieradzki za Wazów (1587-1668), Opole 1989. -, Skarbowość Rzeczypospolitej 1587-1648. Projekty - ustawy - realizacja, Warszawa 2006. Fischer, Karsten, Machiavellis Abneigung gegen Augustus und den Principat als Paral lelordnung. Ein Beitrag zur methodischen Spekulation in der Politischen Theorie, in: Harald Bluhm / Karsten Fischer / Marcus Llanque (Hg.), Ideenpolitik. Geschichtliche Konstellationen und
gegenwärtige Konflikte, Berlin 2011, 39-51. Fleckenstein, Josef (Hg.), Das mittelalterliche Turnier. Beiträge zu einer vergleichenden Formen- und Verhaltensgeschichte des Rittertums, Göttingen 1985. Flórja, Boris N., Wschodnia polityka magnatów litewskich w czasie pierwszego bez królewia, in: Odrodzenie i reformacja 20 (1975), 45-67. -, Magnateria litewska a Rosja w czasie drugiego bezkrólewia, in: Odrodzenie i Refor macja (1977), 143-158. -, Poľ skaja šljachta i russkaja kandidatura v period pervogo ,beskorolev’ja‘ (1572-1573 gg.), in: ders., Russko-poľskie otnošenija i političeskoe razvitie Vostočnoj Evropy vo vtoroj polovine XVI-načale XVII v., Moskva 1978, 71-92. -, Vtoroe ,beskorolev’ja‘ v Reči Pospolitoj i kandidatura Ivana IV na polskij tron (1574-1576 gg.), in: ders., Russko-poľskie otnošenija i političeskoe razvitie Vostočnoj Evropy vo vtoroj polovine XVI-načale XVII v., Moskva 1978, 93-119. -, ,Promoskovskij lager’ na elekcii 1587 g. i jego političeskaja programma, in: ders., Russ ko-poľskie otnošenija i političeskoe razvitie Vostočnoj Evropy vo vtoroj polovine XVInačale XVII v., Moskva 1978, 161-180. Forschner, Maximilian, Theoria und stoische Tugend. Zenons Erbe in Cicero (Tusculanae disputationes V), in: Zeitschrift für philosophische Forschung 53.2 (1999), 163-187. Forstreuter, Kurt, Art. Reinhold Heidenstein, in: Neue Deutsche Biographie, Bd. 8, Berlin 1969, 251-252. Franklin, Julian H., Sovereignty and the Mixed Constitution, Bodin and his Critics, in: James H. Burns (Hg.), The Cambridge History of Political Thought (1450 ֊ 1700), Cambridge u.a. 1994,
298-346. Freise, Fridrun, Das Kasualgedicht als öffentlicher Raum. Strategien der Repräsenta tion und Selbstvergewisserung in Thorner Gelegenheitsschriften des frühen 18. Jahr-
2. Literatur 661 hunderis, in: Caroline Emmelius et al. (Hg.), Offen und Verborgen. Vorstellungen und Praktiken des Öffentlichen und Privaten in Mittelalter und Früher Neuzeit, Göttingen 2004, 249-268. Freist, Dagmar, Einleitung. Staatsbildung, lokale Herrschaftsprozesse und Wandel in der Frühen Neuzeit, in: dies. / Ronald G. Asch (Hg.), Staatsbildung als kultureller Prozess. Strukturwandel und Legitimation von Herrschaft in der Frühen Neuzeit, Köln 2005, 1—47. Friedberg, Marjan, Klejnoty Długoszowe, Krakow 1931 (Rocznik Towarzystwa heral dycznego 10 [1930]). Friedeburg, Robert von, Widerstandsrecht im Europa der Neuzeit. Forschungsgegen stand und Forschungsperspektiven, in: ders. (Hg.), Widerstandsrecht in der Frühen Neuzeit. Erträge und Perspektiven der Forschung im deutsch-britischen Vergleich, Ber lin 2001 (ZHF Beiheft 26), 11-59. -, Vom ständischen Widerstandsrecht zum modernen Naturrecht. Die ,Politica1 des Jo hannes Althusius in ihrem deutschen Kontext und ihre schottische Rezeption, in: Luise Schorn-Schütte (Hg.), Aspekte der politischen Kommunikation im Europa des 16. und 17. Jahrhunderts. Politische Theologie - Res Publica ֊ Verständnis - konsensgestützte Herrschaft, München 2004 (HZ Beihefte N.F. 39), 149-194. -,,Confusion* around the Magdeburg Confession and the Making of ,Revolutionary Early Modem Resistance Theory*, in: Archiv für Reformationsgeschichte 97 (2006), 307-318. -, Europa in der Frühen Neuzeit, Frankfurt a.M. 2012. Friedrich, Karin, Politisches Landesbewußtsein und seine Trägerschichten im Königli chen Preußen, in: Nordost-Archiv 6.2 (1997),
541-564. -, Konfessionalisierung und politische Ideen in Polen-Litauen (1570-1650), in: Joachim Bahlcke / Amo Strohmeyer (Hg.), Konfessionalisierung in Ostmitteleuropa. Wirkungen des religiösen Wandels im 16. und 17. Jahrhundert in Staat, Gesellschaft und Kultur, Stuttgart 1999, 250-265. -, Citizenship in the Periphery. Royal Prussia and the Union of Lublin 1569, in: Karen Friedrich / Barbara Pendzich (Hg.), Citizenship and identity in a multinational com monwealth. Poland-Lithuania in context (1550-1772), Leiden u.a. 2009, 49-69. Fischinger, Andrzej, Kaplica Myszkowskich w Krakowie, in: Rocznik Krakowski 33.3 (1956), 82-112. Frost, Robert I., The Nobility of Poland-Lithuania (1569-1795), in: Hamish M. Scott (Hg.), The European Nobilities in the Seventeenth and Eighteenth Century. Voi. 2: Northern, Central and Eastern Europe, London / New York 1995, 183-222. -, The Northern Wars. War, State and Society in Northeastern Europe (1558-1721), Har low u.a. 2000. -, Obsequious Disrespect. The Problem of Royal Power in the Polish-Lithuanian Com monwealth under the Vasas, 1587-1668, in: Richard Butterwick (Hg.), The Polish-Li thuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, Basingstoke / New York 2001, 150-171. -, Regaliści bez regalizmu? Dwór królewski a szlachta w czasach Wazów, in: Ryszard Skowron (Hg.), Dwór a kraj. Między centmm a peryferiami władzy, Kraków 2003, 295-306. Fuchs, Ralph-Peter, Der lange Kampf der Catharina von Dahlhausen um ihre Ehre. Eine Fallstudie zur Justiznutzung von Frauen im 16. Jahrhundert, in: Siegrid Westphal (Hg.), In eigener Sache. Frauen vor
den höchsten Gerichten des Alten Reiches, Köln / Weimar / Wien 2005, 43-60. Fuchs, Franciszek, Ustrój dworu królewskiego za Stefana Batorego, in: Studya histo ryczne (FS Wincenty Zakrzewski), Kraków 1908, 31-172.
662 Bibliographie Füssel, Marian / Neu, Tim, Doing Discourse. Diskursiver Wandel aus praxeologischer Perspektive, in: Achim Landwehr (Hg.), Diskursiver Wandel, Wiesbaden 2010,213-235. Fumaroli, Marc, L’Age de l’éloquence. Rhétorique et ,res Iliteraria“ de la Renaissance au seuil de ľépoque classique, Genève 1980. Furger, Carmen, Briefsteller. Das Medium ,Brief im 17. und frühen 18. Jahrhundert, Köln / Weimar / Wien 2010. Galaj-Dempniak, Renata, Postrzeganie przez szlachtę w epoce staropolskiej w świetle memuarów i utworów literackich, in: Andrzej Stroynowski (Hg.), Kultura parlamen tarna epoki staropolskiej, Warszawa 2013, 61-74. García Cárcel, Ricardo, La Leyenda negra. Historia y Opinion, Madrid 1998. Garnier, Claudia, Wie vertraut man seinem Feind? Vertrauensbildung und Konsensfin dung der rheinischen Kurfürsten um 1400, in: Frühmittelalterliche Studien 39 (2005), 271-291. Gąsiorowski, Antoni et al. (Hg.), Urzędnicy centralni i nadworni Polski XVI-XVIII wieku. Spisy, Kórnik 1992 (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej ХІІ-ХѴІП wieku. Spisy 10). Gawlas, Sławomir, Dlaczego w Polsce nie było feudalizmu lennego?, in: Roczniki dzie jów społecznych i gospodarczych 58 (1998), 101-123. Gawron, Przemysław, Wojsko państwowe jako przedmiot fundacji magnatów koron nych - casus Tomasza Zamoyskiego, in: Ewa Dubas-Urwanowicz / Jerzy Urwanowicz (Hg.), Fundator i mecenas. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, Białys tok 2011,341-360. Gadamer, Hans-Georg, Hermeneutik I. Wahrheit und Methode. Grundzüge einer phi losophischen Hermeneutik, Tübingen 2010 (Gesammelte Werke 1).
Gelderen, Martin van, Aristotelians, Monarchomachs and Republicans. Sovereignty and respublica mixta in Dutch and German Political Thought, in: ders. / Quentin Skin ner (Hg.), Republicanism. A Shared European Heritage. Voi. 1: Republicanism and Constitutionalism in Early Modern Europe, Cambridge u.a. 2002, 195-217. Gendzel, Glen, Political Culture. Genealogy of a concept, in: Journal of Interdisciplinary History 28.2 (1997), 225-250. Genet, Jean-Philippe, Which State Rises?, in: Historical Research 65.157 (1992), 119-133. Gersmann, Gudrun, Art. Adel, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 1, Stuttgart / Weimar 2005, 39-54. Giddens, Anthony, Die Konstitution der Gesellschaft. Grundzüge einer Theorie der Strukturierung, Frankfurt a.M. / New York 31997. Gierowski, Józef Andrzej, Sejmik generalny księstwa mazowieckiego na tle ustroju sej mikowego Mazowsza, Wrocław 1948. -, Rzeczpospolita szlachecka wobec absolutystycznej Europy, in: Antoni Mączak (Hg.), Pamiętnik X Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie (9-13 września 1969 r.). Referaty i dyskusja. Tom 3: Referaty plenarne. Sekcje I-IV, Warszawa 1971, 99-126. -, Konfederacje a postawa polityczna szlachty, in: ders. (Hg.), Dzieje kultury politycznej w Polsce, Warszawa 1977, 87-101. -, Podsumowanie konferencji ,Rzeczpospolita wielu wyznań“, in: Adam Kaźmierczyk (Hg.), Rzeczpospolita wielu wyznań. Materiały z międzynarodowej konferencji, Kra ków 18-20 listopada 2002, Kraków 2004, 571-581. Giesecke, Michael, Von den skryptographischen zu den typographischen Informations verarbeitungssystemen. Neue Formen der
Informationsgewinnung und -darstellung im 15. und 16. Jahrhundert, in: Horst Brunner / Norbert Richard Wolf (Hg.), Wissenslite ratur im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit. Bedingungen, Typen, Publikum, Spra che, Wiesbaden 1993, 328-346.
2. Literatur 663 Gieysztor, Aleksander, Gesture in the Coronation Ceremonies of Medieval Poland, in: János M. Bak (Hg.), Coronations. Medieval and Early Modern Monarchic Ritual, Berkeley / Los Angeles / Oxford 1990, 152-164. Gilcher-Holtey, Ingrid, ,Kritische Ereignisse1 und ,kritischer Moment“. Pierre Bourdieus Modell der Vermittlung von Ereignis und Struktur, in: Andreas Suter / Manfred Hettling (Hg.), Struktur und Ereignis, Göttingen 2001 (Geschichte und Gesellschaft. Sonderheft 19), 120-137. Ginzburg, Carlo, Représentation. Le mot, l’idée, la chose, in: Annales ESC 46.6 (1991), 1219-1234. Gizowski, Mariusz, Herby patrycjatu Gdańskiego / Wappenschilder des Danziger Pa triziats, Gdańsk 2000. Gloger, Zygmunt, Encyklopedia staropolska. Tom 2, Warszawa 1901. Gmiterek, Henryk, Art. Sebastian Sobieski, Polski Słownik Biograficzny, Tom 39, War szawa/ Kraków 1999-2000, 509-510. Godek, Sławomir, Elementy romanistyczne w III Statucie Litewskim (1588), in: Adam Lityński / Piotr Fiedorczyk (Hg.), Wielokulturowość polskiego pogranicza. Ludzie, idee, prawo, Białystok 2003, 133-143. -, Elementy prawa rzymskiego w III Statucie litewskim (1588), Warszawa 2004. Godlewski, Łukasz, Spory szlachty o dziesięciny i jurysdykcję duchownych na sejmach egzekucyjnych 1562-1565, in: Białostockie teki historyczne 11 (2013), 51-70. Goedeking, Friedrich, Die ,Politik“ des Lambertus Danaeus, Johannes Althusius und Bartholomäus Keckermann. Eine Untersuchung der politisch-wissenschaftlichen Lite ratur des Protestantismus zur Zeit des Frühabsolutismus, unveröff. Dissertations schrift, Universität
Heidelberg 1977. Göhler, Gerhard, Politische Institutionen und ihr Kontext. Begriffliche und konzepti onelle Überlegungen zur Theorie politischer Institutionen, in: ders. (Hg.), Die Eigenart der Institutionen. Zum Profil politischer Institutionentheorie, Baden-Baden 1994, 19-46. - / Speth, Rudolf, Symbolische Macht. Zur institutionentheoretischen Bedeutung von Pierre Bourdieu, in: Reinhard Blänkner / Bernhard Jussen (Hg.), Institutionen und Ereignis. Über historische Praktiken und Vorstellungen gesellschaftlichen Ordnens, Göttingen 1998, 17-48. Golec, Dominik, Zajazdy na Kujawach w XVII і XVIII wieku, in: Przegląd Historyczny 73.3/4(1982), 283-294. González, Enrique González, Fame and Oblivion, in: Charles Fantazzi (Hg.), A Com panion to Juan Luis Vives, Leiden u.a. 2008, 359-413. Gonzalez, Joseph, Rewriting History. Humanist Oration at the Funeral of Gustav Vasa, 1560, in: Scandinavian Studies 78.1 (2006), 21—12. Góralski, Zbigniew, Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1983. Górecki, Piotr, Words, Concepts, and Phenomena. Knighthood, Lordship, and the Early Polish Nobility, c. 1100-c. 1350, in: Anne Duggan (Hg.), Nobles and Nobility in Me dieval Europe. Concepts, Origins, Transformations, Woodbridge u.a. 2000, 115-155. Górny, Maciej, ,Die Wahrheit ist auf unserer Seite“. Nation, Marxismus und Geschichte im Ostblock, Köln / Weimar / Wien 2011. Górska, Magdalena, Polonia - Respublica - Patria. Personifikacja Polski w sztuce XVI-XVIII wieku, Wrocław 2005. Gozdzalik, Rafał, Polityka dynastyczna Władysława II Jagiełły a unia horodelska 1413 r., in: Marek Wagner et al.
(Hg.), Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej tradycje, Siedlce 2004, 43-48. Grabot, Benoît (Hg.), Uinfrajudiciaire du moyen âge à l’époque contemporaine, Dijon 1996.
664 Bibliographie Grabowski, Radomir F., Guzów 5 VII 1607, Zabrze 2005. Grabowski, Tadeusz, Piotr Skarga na tle katolickiej literatury religijnej w Polsce XVI wieku (1532-1612), Kraków 1913. Grabski, Andrzej F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2003. Graf, Klaus, Fürstliche Erinnerungskultur. Eine Skizze zum neuen Modell des Geden kens in Deutschland im 15. und 16. Jahrhundert, in: Chantal Grell / Werner Paravicini / Jürgen Voss (Hg.), Les princes et l’histoire du XlVe au XVIIIe siècle. Actes du colloque organisé par l’Université de Versailles-Saint Quentin et l’Institut Historique Allemand, Paris/ Versailles, 13-16mars 1996, Bonn 1998, 1-11. -, Art. Adelsehre, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 1, Stuttgart / Weimar 2005, 54—56. Graf, Rüdiger, Was macht die Theorie in der Geschichte? ,Praxeologie‘ als Anwendung des,gesunden Menschenverstandes“, in: Jens Hacke / Matthias Pohlig (Hg.), Theorie in der Geschichtswissenschaft, Frankfurt a.M. / New York 2008, 109-129. Grafton, Anthony, The World of Polyhistors. Humanism and Encyclopedism, in: Cen tral European History 18.1 (1985), 31^17. Graves, Michael A. R., The Parliaments of Early Modem Europe (1400 ֊ 1700), Oxon / New York 2001. Greengrass, Mark, Governing Passions. Peace and Reform in the French Kingdom, 1576-1585, Oxford u.a. 2007. Griffin, Miriam, De Beneficiïs and Roman Society, in: The Journal of Roman Studies 93 (2003), 92-113. Grochala, Anna, Allegorischer Porträtstich Sigismunds III. Wasa von Aegidius Sadeler, in: Biuletyn Muzeum Narodowego w Warszawie / Bulletin du Musée National de Var sovie 28
(1988), 61-77. Groebner, Valentin, Außer Haus. Otto Brunner und die „alteuropäische Ökonomik“, in: Geschichte in Wissenschaft und Unterrricht 46.2 (1995), 69-80. Groh, Dieter, La tentation des théories de conspiration, in: Storia della storiografia 14 (1988), 96-118. Grüne, Niels, ,Und sie wissen nicht, was es ist“. Ansätze und Blickpunkte historischer Korruptionsforschung, in: ders. / Simona Slanička (Hg.), Korruption. Historische An näherungen an eine Grundfigur politischer Kommunikation, Göttingen 2010, 11-34. -, Anfechtung und Legitimation. Beobachtungen zum Vergleich politischer Korruptions debatten in der Frühen Neuzeit, in: ders. / Simona Slanička (Hg.), Kormption. Histo rische Annähemngen an eine Grundfigur politischer Kommunikation, Göttingen 2010, 409^126. Grundberg, Malin, Ceremoniernas makt. Maktöverföring och genus i vasatidens kun gliga ceremonier, Lund 2005. Gruszecki, Stefan, Walka o władzę w Rzeczypospolitej polskiej po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów (1572-1573), Warszawa 1969. Gryko, Beata, Fundacje sakralne Kazimierza Leona Sapiehy. Kontynuacja budowy prestiżu Lwa Sapiehy?, in: Karol Łopatecki / Włodzimierz Walczak (Hg.), Nad społe czeństwem staropolskim. Tom 1: Kultura - instytucje - godpodarka w XVI-XVIII stuleciu, Białystok 2007, 403—414. Grześkowiak-Krwawicz, Anna, Anti-Monarchism in Polish Republicanism in the Seventeenth and Eighteenth Century, in: Martin van Gelderen / Quentin Skinner (Hg.), Republicanism. A Shared European Heritage. Vol 1: Republicanism and Constituti onalism in Early Modern Europe, Cambridge u.a. 2002, 43-59. -, Regina
Libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku, Gdańsk 2006. -, Citizenship, Fatherland and Patriotism in the Political Discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth, in: Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky (Hg.), Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modern Central Europe, Leiden / Boston 2010, 255-281.
2. Literatur 665 -, Noble Republicanism in the Polish-Lithuanian Commonwealth (An Attempt at De scription), in: Acta Poloniae Historica 103 (2011), 31-65. Grzybowski, Konstanty, ,Corona regni' a ,Corona regni Poloniae', in: Czasopismo prawno-historyczne 9.2 (1957), 299-331. -, Teoria reprezentacji w Polsce epoki odrodzenia, Warszawa 1959. Grzybowski, Stanisław, Henryk Walezy, Wrocław 1980. Guentherodt, Ingrid, Zum Briefwechsel des schlesischen Gelehrtenpaars Cunitia / de Leonibus um 1650 mit den Astronomen Hevelius, Danzig und Bullialdus, Paris, in: Klaus-Dieter Herbst / Stefan Kratochwil (Hg.), Kommunikation in der Frühen Neuzeit, Frankfurt a.M. 2009, 171-188. Gumbrecht, Hans-Ulrich, Funktionen parlamentarischer Rhetorik in der Französi schen Revolution. Vorstudien zur Entwicklung einer historischen Textpragmatik, Mün chen 1978. Guzowski, Piotr, Postawa prymasa Bernarda Maciejowskiego w dobie Rokoszu sand omierskiego, in: Studia podlaskie 11 (2004), 35-50. Hadler, Frank, Drachen und Drachentöter. Das Problem der nationalgeschichtlichen Fixierung in den Historiographien Ostmitteleuropas nach dem Zweiten Weltkrieg, in: Christoph Conrad / Sebastian Conrad (Hg.), Die Nation schreiben. Geschichtswissen schaft im internationalen Vergleich, Göttingen 2002, 137-164. Hahn, Peter-Michael / Schütte, Ulrich, Thesen zur Rekonstruktion höfischer Zei chensysteme in der Frühen Neuzeit, in: Mitteilungen der Residenzen-Kommission der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 13.2 (2003), 19—47. Hamm, Berndt, Religiosität im späten Mittelalter. Spannungspole, Neuaufbrüche, Nor
mierungen, Tübingen 2011. Hankins, James, Introduction, in: ders. (Hg.), Renaissance Civic Humanism. Reapprai sals and Reflections, Cambridge u.a. 2000, 1-13. Harding, Elizabeth, Von Vorgängern, Einzelgängern und Gliedern des Körpers. Früh neuzeitliche Ritterschaften als Orte genealogischer Präsenz, in: Hartwin Brandt / Ma ximilian Schuh / Ulrike Siewert (Hg.), Familie - Generation - Institution. Generati onenkonzepte in der Vormoderne, Bamberg 2008, 95-120. - / Hecht, Michael (Hg.), Die Ahnenprobe in der Vormoderne. Selektion - Initiation Repräsentation, Münster 2011. Hartmann, Stefan, Die preußische Gesandtschaft nach Warschau im Frühjahr 1589, in: Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 41 (1992), 68-94. Hartung, Fritz, Die Wahlkapitulationen der deutschen Kaiser und Könige, in: Histo rische Zeitschrift 107.2 (1911), 306-345. Haug-Moritz, Gabriele, Widerstand als Gegenwehr. Die schmalkaldische Konzeption der ,Gegenwehr' und der ,gegenwehrliche Krieg' des Jahres 1542, in: Robert von Frie deburg (Hg.), Widerstandsrecht in der Frühen Neuzeit. Erträge und Perspektiven der Forschung im deutsch-britischen Vergleich, Berlin 2001 (ZHF Beiheft 26), 141-161. Heck, Dorota, Witkacy-Stańczyk. Witkiewiczowska krytyka demokracji (wybrane za gadnienia), in: Marta Skwara (Hg.), Witkacy w Polsce i na świecie, Szczecin 2001, 109-120. Heck, Justus / Itschert, Adrian / Tŕatschin, Luca, Legitimation durch Verfahren. Zum Entstehungskontext und zur Aktualität eines Nicht-Klassikers, in: Soziale Systeme 22.1 /2(2017), 1-20. Heitzmann, Halina, Art. Piotr Gorajski, in: Polski Słownik
Biograficzny, Tom 8, Wro claw / Krakow / Warszawa 1959-1960, 283-285. Hellmann, Manfred (Hg.), Corona regni. Studien über die Krone als Symbol des Staates im späteren Mittelalter, Darmstadt 1961.
666 Bibliographie Helmrath, Johannes, Reden auf Reichsversammlungen im 15. und 16. Jahrhundert, in: Lotte Kéry (Hg.), Licet preter solitum (FS Ludwig Falkenstein), Aachen 1998,265-286. ֊, Pius II. und die Türken, in: Bodo Guthmüller / Wilhelm Kühlmann (Hg.), Europa und die Türken in der Renaissance, Tübingen 2000, 79-137. -, Art. Parlamentsrede. Mittelalter in: Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 6, Tü bingen 2003, 589-597. -, The German .Reichstage“ and the Crusade, in: Norman Housley (Hg.), Crusading in the Fifteenth century. Message and Impact, Houndmills u.a. 2004. Hengerer, Mark, Kaiserhof und Adel in der Mitte des 17. Jahrhunderts. Eine Kommu nikationsgeschichte der Macht in der Vormoderne, Konstanz 2004, 37^12. - (Hg.), Macht und Memoria. Begräbniskultur europäischer Oberschichten in der Frühen Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 2005. Henkel, Arthur / Schöne, Albrecht, Emblemata. Handbuch zur Sinnbildkunst des XVI. und XVII. Jahrhunderts, Stuttgart / Weimar 1996. Herbst, Stanislaw, Art. Stanislaw Gostomski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Wroclaw / Krakow ! Warszawa 1959-1960, 367-369. Hess, Gilbert, Text und Bild in der Frühen Neuzeit. Die Emblematik, in: Torsten Hoff mann / Garbiele Rippi (Hg.), Bilder. Eine neues (Leit-)Medium, Göttingen 2006, 170-192. Heusch, Christine, Die Macht der memoria. Die ,Noctes Atticae’ des Aulus Gellius im Licht der Erinnerungskultur des 2. Jh. n. Chr., Berlin / New York 2011. Hildebrand, Emil, Sveriges och svenska konungahusets minnespenningar, praktmynt och belönigsmedaljer. Del 1, Stockholm 1874. Hilfstein, Erna,
Sebastian Petrycy. A Polish Renaissance Scholar, in: The Polish Review 42.1 (1997), 77-94. Hinrichs, Ernst, Fürstenlehre und politisches Handeln im Frankreich Heinrichs IV. Un tersuchungen über die politischen Denk- und Handlungsformen im Späthumanismus, Göttingen 1969. Hintze, Otto, Verfassungsgeschichte Polens vom 16. bis 18. Jahrhundert, in: ders., Staat und Verfassung. Gesammelte Abhandlungen zur Allgemeinen Verfassungsgeschichte, hrsg. v. Gerhard Oestreich, Göttingen 31970, 511-562. Hirschi, Caspar, Wettkampf der Nationen. Konstruktionen einer deutschen Ehrgemein schaft an der Wende vom Mittelalter zur Neuzeit, Göttingen 2005. HÖFERT, Almut, Den Feind beschreiben. ,Türkengefahr“ und europäisches Wissen über das Osmanische Reich (1450 - 1600), Frankfurt a.M. / New York 2003. HÖPFL, Harro, Jesuit Political Thought. The Society of Jesus and the State, c. 1540-1630, Cambridge u.a. 2004. Hoffman, Karol Boromeusz, Historia reform politycznych w Dawnej Polsce, hrsg. v. Andrzej Wierzbicki, Warszawa 1988. Hołdys, Sybilla, Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy, Wrocław 1991. Holzem, Andreas, Religion und Lebensformen. Katholische Konfessionalisierung im Sendgericht des Fürstbistums Münster 1570-1800, Paderborn 2000. Horn, Christoph, Einleitung. Aristoteles und der politische Aristotelismus, in: ders. / Ada Neschke-Hentschke (Hg.), Politischer Aristotelismus. Die Rezeption der aristotelischen ,Politik“ von der Antike bis zum 19. Jahrhundert, Stuttgart 2008,1-19. Horn, Julia, ,Tant de singularitez“. L’étrange dans les ,Amađis de Gaulle“ et dans ľ ,Histoire
Ethiopique“ de Jacques Amyot et la théorisation du romanesque au seizième siècle, in: Max Vemet (Hg.), Etrange topos étranger. Actes du XVI e colloque de la SATOR, Laval 2006, 117-132.
2. Literatur 667 Horn, Maurycy, Skutki najazdów tatarskich z lat 1605-1633 na Ruś Czerwoną, Wrocław 1964. Horowski, Leonhard, Konversion und dynastische Strategie. Turenne und das Ende des französischen Hochadelscalvinismus, in: Ute Lotz-Heumann / Jan-Friedrich Mißfelder / Matthias Pohlig (Hg.), Konversion und Konfession in der Frühen Neuzeit, Gütersloh 2007, 171-211. -, Die Belagerung des Thrones. Machtstrukturen und Karrieremechanismen am Hof von Frankreich 1661-1789, Ostfildern 2012 (Beihefte der Francia 74), 269-277. Housley, Norman, The Later Crusades. From Lyons to Alcazar (1274 ֊ 1580), Oxford u.a. 1992. Howard, Keith David, Fadrique Furiò Cerioľs Machiavellian Vocabulary of Contin gency, in: Renaissance Studies 26.5 (2011), 641-657. Hryniewicz, Iwo, Wołanie na tumult. Prolegomena do badań nad przemocą w stosun kach międzywyznaniowych w Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku, in: Acta Universitatis Lodziensis. Folia litteraria polonica 21.3 (2013), 67-95. Hube, Romuald, Wiadomość o sądach bożych czyli ordaliach w Dawnej Polsce, in: Bi blioteka Warszawska 3 (1868), 312-316. Hufton, Olwen, Faith, Hope and Money. The Jesuits and the Genesis of Fundraising for Education, 1550-1650, in: Historical Research 81.214 (2008), 585-609. Imbusch, Peter, Macht und Herrschaft in der wissenschaftlichen Kontroverse, in: ders. (Hg.), Macht und Herrschaft. Sozialwissenschaftliche Theorien und Konzeptionen, Wiesbaden 2012, 9-35. Immekeppel, Heinz, Das Herzogtum Preußen von 1603 bis 1618, Köln u.a. 1975. Iseli, Andrea, Gute Policey. Öffentliche Ordnung in der Frühen Neuzeit, Stuttgart
2009. Jähnig, Bernhart / Karp, Hans-Jürgen (Hg.), Stanislaus Hosius. Sein Wirken als Hu manist, Theologe und Mann der Kirche in Europa, Münster 2007 (Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands. Beiheft 18). Jagodziński, Sabine, Die Türkenkriege im Spiegel der polnisch-litauischen Adelskultur. Kommemoration und Repräsentation bei den Żółkiewski, Sobieski und Radziwiłł, Ost fildern 2013. Jakubowski, Wojciech / Solarczyk, Marek, Organizacja Kościoła rzymskokatoli ckiego na ziemiach polskich od X do XXI wieku, Warszawa / Olsztyn 2011. Janicki, Marek, Willa Eustachego Wołłowicza w Werkach pod Wilnem i jej epigraficzny program ideowy, in: Barok 4.2 (1997), 123-149. -, Wolność i równość w języku prawno-politycznym oraz ideologii szlachty polskiej (od XIV do początku XVII w.), in: Jerzy Axer (Hg.), Łacina jako język elit, Warszawa 2004, 73-107. Janik, Maciej, Wśród form popularyzacji historii w XVII wieku, in: Iwona Dacka-Górzyńska / Joanna Partyka (Hg.), Staropolskie kompendia wiedzy, Warszawa 2009, 203-224. Janion, Maria, Zmierzch paradygmatu, in: dies., Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś, Warszawa 1996, 5-23. Janiszewska-Mincer, Barbara, Rzeczpospolita Polska w latach 1600-1603. Narastanie konfliktu między Zygmuntem III Wazą a stanami, Bydgoszcz 1984. -/ Mincer, Franciszek, Rzeczpospolita Polska a Prusy Książęce w latach 1598-1621. Sprawa sukcesji brandenburskiej, Warszawa 1988. Janowski, Maciej, Three Historians, in: CEU History Yearbook (2001-02), 199-232. -, Mirrors for the Nation. Imagining the National Past among the Poles and Czechs in the Nineteenth
and Twentieth Centuries, in: Stefan Berger / Chris Lorenz (Hg.), The Con tested Nation. Ethnicity, Class, Religion and Gender in National Histories, Basingstoke 2008, 442-462.
668 Bibliographie Janus, Bartłomiej, Historiozofia Stanisława Ignacego Witkiewicza, in: Pamiętnik Li teracki 93.4 (2002), 7-32. Jarczykowa, Mariola, ,Heretycki biskup1 - Eustachy Wołłowicz w kręgu Radziwiłłów birżańskich, in: Wschodni Rocznik Humanistyczny 4 (2007), 53-65. -, Czytelniczy obieg korespondecji staropolskiej, in: Piotr Borek / Marceli Olma (Hg.), Epistolografia w Dawnej Rzeczypospolitej. Tom 1: Stulecia XV-XVII, Kraków 2011, 381-393. Jarmiński, Leszek, Bez użycia siły. Działalność polityczna protestantów w Rzeczypos politej u schyłku XVI wieku, Warszawa 1992. Jarra, Eugeniusz, Wawrzyniec Goślicki jako filozof prawa, in: Themis Polska 6 (1931), 92-160. -, Le Bodinisme en Pologne au XVIIe siècle, in: Archives de philosophie du droit et de sociologie juridique 3.1 /2 (1933), 120-132. Jędrzejowska, Anna, Książka polska we Lwowie w XVI w., Lwów / Warszawa 1928. Jendoref, Alexander, Der Tod des Tyrannen. Geschichte und Rezeption der Causa Bar thold von Wintzingerode, München 2012. Jouanna, Arlette, Introduction, in: Etienne Junus Brutus, Vindiciae contra Tyrannos, ed. v. ders., Genève 1979, XXXVIII֊L. -, Le devoir de révolte. La noblesse française et la gestation de l’Etat moderne (1559-1661), Paris 1989. -, Capituler avec son prince. La question de la contractualisation de la loi au XVIe siècle, in: Paul-Alexis Mellet (Hg.), Et de sa bouche sortait un glaive. Les monarchomaques au XVIe siècle, Genève 2006 (Cahiers d’humanisme et renaissance 75), 131-144. Jowett, Garth S. / O’Donnell, Victoria, Propaganda and Persuasion, Los Angeles u.a. ‘2015. Jürgens, Henning
P., Johannes a Lasco in Ostfriesland. Der Werdegang eines europäi schen Reformators, Tübingen 2002. Kaczmarczyk, Zdzisław, Typ і forma państwa polskiego w okresie demokracji szla checkiej, in: Stanisław Arnold (Hg.), Odrodzenie w Polsce. Historia. Materiały sesji naukowej PAN 25-30 października 1953 roku, Warszawa 1955, 479-526. -, Uwagi historyka prawa do projektu periodyzacji dziejów Polski, in: Józef Sieradzki (Hg.), Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich. Przemówienia, re feraty, dyskusja. Tom 1, Warszawa 21953, 227-330. Kaczorowski, Włodzimierz, Bitwa pod Byczyną, Opole 1988. -, Senatorowie na sejmach z lat 1587/88-1609, in: Zeszyty naukowe WSPPS. Historia 27 (1990), 17-58. -, Wstęp, in: ders. / Włodzimierz Kaczorowski, Testamenty Jana, Tomasza i Jana,Sobie pana1 Zamoyskich, Opole 2007, 7-25. - / Seredyka, Jan, Specyfika polskich ceremoniałów dworskich i kościelnych w świetle relacji Giovanniego Mucante z lat 1596-1597, in: Kwartalnik Historyczny 109.3 (2002), 87-96. Kaelble, Hartmut, Repräsentationen, représentations. Le mot dans la recherche histo rique allemande, Berlin 2011 (Working Papers des Sonderforschungsbereichs 640, Nr. 1 /2011). Kajzer, Leszek, Herby na kaflach z zamku w Ujeździe czyli o zagadnieniu .herbarzy ceramicznych1, in: Kwartalnik historii kultury materialnej 55.1 (2007), 21-31. Kąkolewski, Igor, Sozialverfassung und adlige Privilegiensicherung, in: Hans-Jürgen Bömelburg (Hg.), Polen in der europäischen Geschichte. Bd. 2: Frühe Neuzeit, Stuttgart 2017,60-90. -, Melancholia władzy. Problem tyranii w europejskiej kulturze
politycznej XVI stulecia, Warszawa 2007.
2. Literatur 669 -, Antoni Mączak - inspiracje, Kulka uwag na temat badań korupcji w polsko-litewskiej Rzeczypospolitej w epoce wczesnonowożytnej, in: Barok 12.2(24) (2005), 133-140. Kalff, Sabine, Politische Medizin der Frühen Neuzeit. Die Figur des Arztes in Italien und England im frühen 17. Jahrhundert, Berlin / Boston 2014. Kalinka, Walerian, O książce prof. M. Bobrzyńskiego ,Dzieje Polski w zarysie* kilka słów, in: ders., Pisma pomniejsze, w Krakowie 1900 (Dzieła ks. Waleryana Kalinki 11 / 3), 345-390. Kallendorf, Craig, From Virgil to Vida. The Poeta Theologus in Italian Renaissance Commentary, in: Journal of the History of Ideas 56 (1995), 41-62. Kamler, Anna, Od szkoły do senatu. Wykształcenie senatorów w Koronie w latach 1501-1586, Warszawa 2006. Kamler, Marcin, Przemoc między szlachtą sieradzką w XVII wieku, Warszawa 2011. Kampmann, Christoph, Der Tod des Herrschers als Grenze und Übergang. Die normative Funktion der Herrschermemoria in der Frühen Neuzeit, in: Christine Roll / Frank Pohle / Matthias Myrczek (Hg.), Grenzen und Grenzüberschreitungen. Bilanz und Perspek tiven der Frühneuzeitforschung, Köln / Weimar / Wien 2010, 263-270. - et al. (Hg.), Bourbon - Habsburg - Oranien. Konkurrierende Modelle im dynastischen Europa um 1700, Köln / Weimar / Wien 2008. Kaniewska, Irena, (Hg.), Posłowie ziemscy koronni (1493-1600), Warszawa 2013. -, Art. Prokop Sieniawski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 37, Warszawa / Krakow 1996-1997, 145-146. -, Art. Hieronim Ossoliński, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 24, Wrocław u.a. 1979, 396-399. Kapp, Volker, Rhetorik und
Hofkultur. Eine neue Deutung des ,siècle classique’, in: Germanisch-Romanische Monatsschrift NF 33 (1983), 335-343. Kardyś, Piotr, Wiślica w średniowieczu i w okresie wczesnonowożytnym. Studia z dzie jów miasta, Kielce 2006. Karp, Hans-Jürgen, Jan Kuczborski (um 1572-1624), in: Erwin Gatz (Hg.), Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches (1448 bis 1648). Ein biographisches Lexikon, Berlin 1996, 386-387. -, Piotr Tylicki (1543-1616), in: Erwin Gatz (Hg.), Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon, Berlin 1996, 717. Kartoteka Słownika języka polskiego XVII і 1. połowy XVIII wieku; Zgło - Zgryźny, ht tp://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=8812 from=publication (zuletzt eingesehen am 3. Oktober 2019). Kawecka-Gryczowa, Alodia, Art. Jan Haller, in: dies. (Hg.), Drukarze Dawnej Polski. Tom 1: Małopolska. Część 1: Wiek XV-XVI, Wrocław u.a.1983, 44-62. -, Art. Jan Januszowski, in: dies. (Hg.), Drukarze Dawnej Polski. Tom 1: Małopolska. Część 1: Wiek XV-XVI, Wrocław u.a.1983, 69-99. -/ Anna Mańkowska, Art. Mikołaj Szarffenberger, in: Alodia Kawecka-Gryczowa (Hg.), Drukarze Dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Tom 1: Małopolska. Część 1: Wiek XV-XVI, Wrocław u.a.1983, 264-283. Kazusek, Szymon, Kasztelanowie żarnowscy w XVII wieku. Analiza porównawcza kasz telanów żarnowskich na tle wybranych kasztelanii mniejszych, in: Rocznik Świętokr zyski. Seria A 27 (2002), 5-22. Keblusek, Marika, The Embassy of Art. Diplomats as Cultural Brokers, in: dies. / Badeloch Vera Noldus (Hg.), Double Agents. Cultural and Political Brokerage in Early Modern
Europe, Leiden 2011, 11-25. Keen, Hugh Maurice, Chivalry, New Haven 1984. Keller, Reiner, Wissenssoziologische Diskursanalyse. Grundlegung eines Forschungs programms, Wiesbaden 32011.
670 Bibliographie Kempa, Tomasz, Konstanty Wasyl Ostrogski wobec katolicyzmu i wyznań protestanckich, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 40 (1996), 17-36. ֊, Konstanty Wasyl Ostrogski (ok. 1524 / 1525-1608). Wojewoda kijowski i marszałek Ziemi Wołyńskiej, Toruń 1997. -, Prawosławni a synod protestancki w Toruniu w 1595 roku. U początków współpracy dyzunitów z dysydentami, in: Zapiski Historyczne 62.1 (1997), 39-52. -, Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549-1616). Wojewoda wileński, Warszawa 2000. -, Dzieje rodu Ostrogskich, Toruń 2003. -, Zabiegi kniaziów Olelkowiczow słuckich o uzyskanie miejsca w senacie po 1569 roku, in: Odrodzenie i reformacja 47 (2003), 65-88. -, Wobec kontrreformacji. Protestanci i prawosławni w obronie swobód wyznaniowych w Rzeczypospolitej w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Toruń 2007. Kerscher, Gottfried, Die Perspektive des Potentaten. Differenzierung von ,Privat trakt“ bzw. Appartement und Zeremonialräumen im spätmittelalterlichen Palastbau, in: Werner Paravicini (Hg.), Zeremoniell und Raum. 4. Symposium der ResidenzenKommission der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Sigmaringen 1997 (Re sidenzenforschung 6), 155-186. Kersken, Norbert, Zum politischen Profils des mittleren Adels in im 16. Jahrhundert in Polen, Böhmen und Ungarn, in: Hans-Jürgen Bömelburg / Joachim Bahlcke / Norbert Kersken (Hg.), Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der politischen Kultur vom 16.-18. Jahrhundert, Leipzig 1996, 135-148. Kersten, Adam, Probelm władzy w Rzeczypospolitej czasu Wazów, in:
Józef Andrzej Gierowski (Hg.), O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII w (FS Władysław Czapliń ski), Warszawa 1965, 23-36. -, Warstwa magnacka - kryterium przynależności, in: ders. / Władysław Czapliński (Hg.), Magnateria polska jako warstwa społeczna. Referaty z sympozjów XI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Torunia, Toruń 1974, 8-12. -, Les magnats - élite de la société nobiliaire, in: Acta Poloniae Historica 36 (1977), 119-133. -, Hieronim Radziejowski. Studium władzy i opozycji,Warszawa 1988. Kettering, Sharon, Patronage in Early Modem France, in: French Historical Studies 17.4 (1992), 839-862. Graf Kjelmansegg, Peter, Legitimität als analytische Kategorie, in: Politische Viertel jahresschrift 12.3 (1971), 367-401. Kieniewicz, Leszek, Senat za Stefana Batorego, Warszawa 2000. Kiereś, Zbigniew, Tradycja rokoszu sandomierskiego w dobie rokoszu Lubomirskiego, in: Jan Kwak (Hg.), Z dziejów XVII i XVIII wieku (FS Michał Komaszyński), Katowice 1997, 55-64. Kiesel, Helmuth, ,Bei Hof, bei Höll“. Untersuchungen zur literarischen Hofkritik von Sebastian Brant bis Friedrich Schiller, Tübingen 1979. Kilarski, Jan, Kolegiata pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Środzie, Środa 1930. Kilianczyk-Ziçba, Justyna, Czcionką i piórem. Jan Januszowski w roli pisarza i tłu macza, Kraków 2007. Kingdon, Robert M., Théodore de Bèze était-il vraiment ,monarchomaque‘?, in: PaulAlexis Mellet (Hg.), Et de sa bouche sortait un glaive. Les monarchomaques au XVIe siècle, Genève 2006 (Cahiers d’humanisme et renaissance 75), 121-128. Kirby, David, Northern Europe in the Early
Modem Period. The Baltic World 1492-1772, Oxon / New York 1998.
2. Literatur 671 Kizik, Edmund, Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI-XVIII wieku. Studium z nowo żytnej kultury funeralnej, Gdańsk 1998. -, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku, Gdańsk 2001. Kłaczewski, Witold, Jerzy Ossoliński. Wielki kanclerz Rzeczypospolitej, Lublin 2011. -, Jerzy Sebastian Lubomirski, Wrocław u.a. 2002. -, Urzędnicy województwa Lubelskiego XVI-XVIII wieku, Wrocław 1991 (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Małopolska 4). -, Art. Stanisław Ryszkowski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 32, Wrocław u.a. 1989-1991, 567. Klein, Ulrich, Art. Kardinaltugenden, in: Historisches Wörterbuch der Philosophie, Bd. 4, Basel 1976. Kleinheyer, Gerd, Die kaiserlichen Wahlkapitulationen. Geschichte, Wesen und Funk tion, Karlsruhe 1968. Kloczowski, Jerzy, L’Europe du Centre-Est dans l’espace européen entre l’Ouest et l’Est, in: ders. (Hg.), East-Central Europe’s Position in Europe Within Europe. Between East and West, Lublin 2004, 13-35. -, Wprowadzenie, in: ders. (Hg.), Historia Europy środkowo-wschodniej. Tom 1, Lublin 2000, 7-19. -, Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 2003. - (Hg.), Tradycje różnorodności kulturowej i religijnej w Europie Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003. Knöfel, Anne-Simone, Dynastie und Prestige. Die Heiratspolitik der Wettiner, Köln / Weimar / Wien 2009. Kochanowski, Jan Karol, Dzieje Akademii Zamojskiej (1594-1784), Kraków 1899-1900 (Fontes et commentationes historiam scholarum superiorům in Polonia
il lustrantes 7). Kocka, Jürgen, Asymmetrical Historical Comparison. The Case of the German Sonderweg, in: History and Theory 38.1 (1999), 40-50. Kocowski, Bronislaw, Art. Reinhold Heidenstein, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 9, Wrocław u.a. 1960-1961, 342-344. Kodzik, Joanna, Der polnische Hof im Blick der Zeremonialwissenschaft. Eine system theoretische Studie, Hannover 2014. Koenigsberger, Helmut G., Schlußbetrachtung. Republiken und Republikanismus im Europa der frühen Neuzeit aus historischer Sicht, in: ders. (Hg.), Republiken und Re publikanismus im Europa der Frühen Neuzeit, München 1988 (Schriften des Histori schen Kollegs. Kolloquien 11), 285-302. Kopczyński, Michal / Tygielski, Wojciech, Absolutyzm w nowożytnej Europie - idea czy rzeczywistość, in: dies. (Hg.), Rzeczpospolita - Europa (XVI-XVIII wiek). Próba konfrontacji, Warszawa 1999, 9-14. Körner, Hans, Mythos als Verkleidung. Aspekte der Mythenrezeption in der Kunst der Spätrenaissance, in: Mythos 1 (2004), 10-24. Kołodziejczyk, Dariusz, Polen und die Osmanen im 17. Jahrhundert, in: Walter Leitsch / Stanisław Trawkowski (Hg.), Polen und Österreich im 17. Jahrhundert, Wien / Köln / Weimar 1999 (Wiener Archiv für Geschichte des Slawentums und Osteuropas 18), 261-276. -, Ottoman-Polish Diplomatie Relations (15th-18th Century). An Annotated Edition of ’Ahdnames and Other Documents, Leiden / Boston / Köln 2000. -, The Crimean Khanate and Poland-Lithuania. International Diplomacy on the Euro pean Periphery (15th-18lh Century) ֊ A Study of Peace Treaties Followed by Annotated Documents, Leiden u.a. 2011.
672 Bibliographie Komorowska, Magdalena, Prolegomena do edycji dzieł Piotra Skargi, Kraków 2012. Konarski, Simon, Armorial de la noblesse polonaise titrée, Paris 1957. Konopczyński, Władysław, Liberum veto. Studyum porównawczo-historyczne, Kra ków 1918. Korolko, Mirosław, O prozie Kazań sejmowych Piotra Skargi, Warszawa 1971. -, Wprowadzenie, in: De optimo senatore libri duo, In quibius magistratuum official, civium vita beata, rerumpublicarum foelicitas explicantur, ed. v. Tadeusz Bieńkowski u. Mirosław Korolko, Kraków 2000, V-XIV. -, Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1658, Warszawa 1974. - / Tazbir, Janusz, Wstęp, in: Piotr Skarga, Kazania sejmowe, hrsg. v. dens., Wroclaw 2003, V-CIII. Kościei.ak, Sławomir, Jezuici w trzech wielkich miastach pruskich w XVI-XVIII w., in: Hereditas Monasteriorum 3 (2013), 155-187. Kosman, Marceli, Między tronem a ołtarzem, Poznań 2000. Kosmanowa, Bogumiła, Popularność Stanisława Orzechowskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 22 (1977), 75-91. Koselleck, Reinhart, Art. Bund, Bündnis, Föderalismus, Bundesstaat, in: ders. / Otto Brunner / Werner Conze (Hg.), Geschichtliche Grundbegriffe. Bd. 1, Stuttgart 1972, 582-671. -, Vergangene Zukunft der Frühen Neuzeit, in: ders., Vergangene Zukunft. Zur Semantik geschichtlicher Zeiten, Frankfurt a.M. 1989, 17-37. -, Darstellung, Ereignis und Struktur, in: ders., Vergangene Zukunft. Zur Semantik ge schichtlicher Zeiten, Frankfurt a.M. “2000, 144—157. Kostylo, Joanna, Commonwealth of All Faiths. Republican Myth and
the Italian Dia spora in Sixteenth-Century Poland-Lithuania, in: Karin Friedrich / Barbara M. Pendzich (Hg.), Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Poland-Li thuania in Context (1550-772), Leiden / Boston 2009, 171-205. Kot, Stanisław, Art. William Bruce, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 3, Krakow 1937, 3^1. -, Un gesuita boemo patrocinatore delle lingue nazionali slave e la sua attività in Polonia e Lituania (1563-1472), in: Ricerche Slavistiche 3 (1954), 139-161. Kotarski, Henryk, Art. Krzysztof Niszczycki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 23, Wrocław u.a. 1978, 135-136. Kowalczyk, Jerzy, Sławne Theatrum na weselu podkanclerzego, in: Pamiętnik Tea tralny 13.3 (1964), 241-251 (wieder abgedruckt als: Premiera ,Odprawy posłów gre ckich* (1578), in: Mirosław Korolko (Hg.), Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, Warszawa 1980, 450-455. -, Jan Kochanowski i Jan Zamoyski, in: Teresa Michałowska (Hg.), Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety, Warszawa 1984, 263-279. Kowalska, Halina, Art. Aleksander Ostrogski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 24, Wrocław u.a. 1979, 480. -, Art. Jakub Przyłuski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 29, Wrocław u.a. 1986, 206-209. -, Art. Maciej Pstrokoński, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 29, Wrocław u.a. 1986, 265-270. - / Sikorski, Janusz, Art. Stanisław Sarnicki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 35, Wrocław u.a. 1994, 217-223. Krämer, Sybille, Was haben Medien, der Computer und die Realität miteinander zu tun?, in: dies. (Hg.), Medien - Computer - Realität.
Wirklichkeitsvorstellungen und neue Medien, Frankfurt a.M. 2003, 9-26.
2. Literatur 673 Krakowski, Bernard, Oratorstwo polityczne na forum Sejmu Czteroletniego. Rekone sans, Danzig 1968. Kraye, Jill, Moral Philosophy, in: Charles В. Schmitt et al. (Hg.), The Cambridge Hi story of Renaissance Philosophy, Cambridge u.a. 1988, 303 386. Krawczuk, Wojciech, Metryka koronna za Zygmunta III Wazy. Początki Archium ko ronnego warszawskiego w świetle spisów z 1620 i 1627 roku, Kraków 1995. -, Metrykanci koronni. Rozwój registratury centralnej od XVI do XVIII wieku, Kraków 2002. Krejčí, Karel, Bartoloměj Paprocki z Hlohol a Paprocké Vůle. Život, dílo, forma a jazyk, Praha 1946. Kriegseisen, Wojciech, Sejm Rzeczypospolitej Szlacheckiej (do 1763 roku). Geneza і kryzys władzy ustawodawczej, Warszawa 1995. -, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII-XVIII wieku, Warszawa 1991. Kroener, Bernhard, Art. Krieg, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 7, Stuttgart / Weimar 2008, 137-162. Krzemińska-Surowiecka, Barbara, Polemika wokół ,Dziejów Polski w zarysie1 M. Dobrzyńskiego w latach 1879-1889, in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki humanistyczno-społeczne 4 (1956), 107-128. Krzoska, Markus, Für ein Polen an Oder und Ostsee. Zygmunt Wojciechowski (1900-1955) als Historiker und Publizist, Osnabrück 2003. -, / Lichy, Kolja / Rometsch, Konstantin, Jenseits von Ostmitteleuropa? Zur Aporie einer deutschen Nischenforschung, in: Journal of Modern European History 16.1 (2018), 40-63. Krzywoszyński, Przemysław, Stanisław Orzechowski. Ideolog demokracji szlacheckiej, Poznań 2010. -, Suwerenność w myśli szlachty polskiej, in: Kazimierz Łopatecki / Wojciech
Walczak (Hg.), Nad społeczeństwem staropolskim. Tom 1: Kultura - instytucje - gospodarka w stuleciu XVI-XVIII, Białystok 2007, 11-21. Krzywy, Roman, Wstęp, in: Eliasz Pielgrzymowski, Poselstwo i krótkie spisanie roz prawy z Moskwą, Warszawa 2010, 7-26. Krzyżanowski, Julian, Romans pseudohistoryczny w Polsce wieku XVI, Kraków 1926. Kühner, Christian, Politische Freundschaft bei Hofe. Repräsentation und Praxis einer sozialen Beziehung im französischen Adel des 17. Jahrhunderts, Göttingen 2013. Kukiel, Marjan, Zarys historji wojskowości w Polsce, Kraków 1929. Kuklo, Cezary (Hg.), Między polityką a kulturą (FS Andrzej Wyczański), Warszawa 1999. Kunisch, Johannes, Fürst - Gesellschaft - Krieg. Studien zur bellizistischen Disposition des absoluten Fürstenstaates, Köln / Weimar / Wien 1992. Kupisz, Dariusz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi czerwonej w latach 1572-1717, Lublin 2008. -, The Polish-Lithuanian Military in the Reign of King Stefan Báthory (1576-1586), in: Brian L. Davies (Hg.), Warfare in Eastern Europe, 1500-1800, Leiden u.a. 2012, 63-92. Kuś, Agnieszka, Rzeczpospolita Babińska ֊ parodia i utopia, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 47 (2003), 129-141. Kutrzeba, Stanisław, Wykaz urzędów i służby dworu królewskiego w Polsce z czasów Henryka Walezego, in: Archiwum Komisyi Historycznej 9 (1902), 389֊406. -, Ordo coronandi regis Poloniae, in: Archiwum Komisyi historycznej 11 (1903 / 04), 133-216. -, Historya ustroju Polski w zarysie. Tom 1: Korona, Lwów 1917. Kuźmicz, Karol, Z badań nad filozoficznoprawnymi aspektami liberum veto, in: Mis cellanea
historico-iuridica 2 (2004), 53-65.
674 Bibliographie Kwiatkowska-Frejlich, Lidia, Rola przedstawień portretowych w ,Statutach“ Stani sława Sarnickiego (1594), in: Roczniki Biblioteczne 50 (2006), 93-֊123. Labarre de Raillicourt, Dominique, Histoire des Sapieha (1440 ֊ 1970). Essai de ge nealogie, d’héraldique et d’iconographie, Paris 1970. Łabędź, Piotr, Konflikt Krzysztofa Radziwiłła ,Pioruna“ z Zygmuntem III Wazą a dzi ałania wojenne w Inflantach a latach 1600-1602, in: Klio 20.1 (2012), 111-140. Lachmann, Renate, Einleitung: Die Rhetorik und ihre Konzeptualisierung, in: dies., Die Zerstörung der schönen Rede. Rhetorische Tradition und Konzepte des Poetischen, München 1994, 1-20. Laidre, Margus, Der Hundertjährige Krieg (1558-1660 / 61) in Estland, in: Forschungen zur baltischen Geschichte 1 (2006), 68-81. Landgraf, Gustav, Kommentar zu Ciceros Rede ,Pro Sex. Roscio Amerino“, Stuttgart 1914. Landwehr, Achim, Geburt der Gegenwart. Eine Geschichte der Zeit im 17. Jahrhundert, Frankfurt a.M. 2014. Langer, Andrea, Residenzfunktion - Residenzwechsel. Krakau und Ujazdów / War schau zur Zeit von Bona Sforza und Anna Jagiellonka, in: Marina Dmitrieva / Karen Lambrecht (Hg.), Krakau, Prag und Wien. Funktionen von Metropolen im frühmo demen Staat, Stuttgart 2000, 59-75. Langer, Ullrich, Merit in Courtly Literature. Castiglione, Rabelais, Marguerite de Na varre, and Le Caron, in: Renaissance Quarterly 41.2 (1988), 218-241. Larsson, Lars-Olof, Arvet efter Gustav Vasa. En berättelse om fyra kungar och ett rike, Stockholm 2005. Łasocińska, Estera, O pojęciu wielkiego umysłu i cnocie wielkomyślności. Stoicyzm i
jego związki z etyką Arystotelesa w literaturze polskiej XVII wieku, in: Barok 9.1/2 (2002), 97-115. -, .Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem“. Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003. -, Filozofia moralna w Politykach pańskich Justusa Lipsjusza, in: Barok 15.2 (2008), 15-28. Laveille, Géraldine, Les Jésuites et la dévotion à Saint Louis au XVIIe siècle. La célé bration du Roi très chrétien, in: Les cahiers de Framespa 11 (2012), http://framespa.rev ues.org/2025#text (zuletzt eingesehen am 3. Oktober 2019). Lawaty, Andreas, Zur romantischen Konzeption des Politischen. Polen und Deutsche unter fremder Herrschaft, in: Alfred Gail et al. (Hg.), Romantik und Geschichte. Pol nisches Paradigma, europäischer Kontext, deutsch-polnische Perspektive, Wiesbaden 2007, 21-59. Lechicki, Czesław, Mecenat Zygmunta III i życie umysłowe na jego dworze, Warszawa 1932. Leathers Kuntz, Marion, The Concept of Toleration in the Colloquium Heptaplomeres of Jean Bodin, in: John Christian Laursen / Cary J. Nederman (Hg.), Beyond the Per secuting Society. Religious Toleration Before the Enlightenment, Philadelphia 1998, 125-144. Leidhold, Wolfgang, Aristoteles (384-322 v. Chr.), in: Wilhelm Bleek / Hans J. Lietzmann (Hg.), Klassiker der Politikwissenschaft. Von Aristoteles bis David Easton, Mün chen 2005, 19-32. Leitsch, Walter, Wann und warum verlor Krakau die Funktion einer königlichen Resi denzstadt?, in: ders. / Stanislaw Trawkowski (Hg.), Polen und Österreich im 17. Jahr hundert, Wien 1999, 232-260. -, Sigismund III. von Polen und Jan Zamoyski. Die Rolle
Estlands in der Rivalität zwi schen König und Hetman, Wien 2006.
2. Literatur 675 -, Das Leben am Hof König Sigismunds III. von Polen. Bde. 1-4, Wien / Krakow 2009. Lemberg, Hans, Zur Entstehung des Osteuropabegriffs im 19. Jahrhundert. Vom „Nor den“ zum „Osten“, in: Jahrbücher für Geschichte Osteuropas N.F. 33.1 (1985), 48-91. Lepszy, Kazimierz, Art. Jan Danilowicz, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 4, Krakow 1937,414-415. -, Rzeczpospolita polska w dobie Sejmu inkwizycyjnego (1589-1592), Kraków u.a. 1939. -, Art. Krzysztof Dorohostajski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 5, Kraków 1939-1946, 331-333. -, Art. Hieronim Gostomski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Wrocław / Kraków / Warszawa 1959-1960, 364-366. -, Art. Stanisław Gostomski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Wrocław u.a. 1959-1960, 367-369. Leśniewski, Sławomir, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008. Leśnodorski, Bogusław, Polski Machiawel, in: Henryk Barycz (Hg.), Studia z dziejów kultury polskiej. Książka zbiorowa, Warszawa 1949, 257-279. Levy, Evonne, Propaganda and the Jesuit Baroque, Berkeley u.a. 2004. Lewandowska-Malec, Izabela, Sejmy nadzwyczajne w dziejach polskiego parlamen taryzmu, in: Studia z dziejów państwa i prawa polskiego 10 (2007), 51-62. -, Rola legacji i propozycji królewskiej w procedurze ustawodawczej na sejmach walnych koronnych za panowania Zygmunta III Wazy, in: Krakowskie studia z historii państwa i prawa 2 (2008), 91-119. -, Sejm walny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587-1632), Kraków 2009. Lewandowski, Ignacy, Koncepcja i wzory ,Łacińsko-polskiego Leksykonu4 Jana Mączyńskiego
(1564), in: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wydział Filologiczno-Filozoficzny 102 (1985), 3-7. Lewicki, Kazimierz, Walka o biskupstwo wileńskie z końcem XVI w. Echa separatyzmu litewskiego, in: Prace historyczne w 30-lecie działalności profesorskiej Stanisława Zakr zewskiego, Lwów 1934, 295-320. Libiszowska, Zofia, Województwo sieradzkie i łęczyckie w latach rokoszu Zebrzydows kiego, in: Zeszyty naukowe Uniwersytetu Łódzkiego / Seria 1 30 (1963), 61-75. Lichański, Jakub Z., Łukasz Górnicki. Sarmacki Castiglione, Warszawa 1998. -, Retoryka od renesansu do współczesności - tradycja i innowacja, Warszawa 2000. Lichy, Kolja, Reden als Aushandeln. Rhetorik und Zeremoniell auf dem polnisch-litau ischen Sejm zu Beginn der Wasa-Zeit, in: Jörg Feuchter / Johannes Helmrath (Hg.), Politische Redekultur in der Vormoderne. Die Oratorik europäischer Parlamente in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, Frankfurt a.M. 2008, 149-172. -, Wider die Sejm-Komödie. Repräsentation und ständischer Widerstand im Rokosz von 1606 / 09, in: Tim Neu / Michael Sikora / Thomas Weller, (Hg.), Zelebrieren und Ver handeln. Zur Praxis ständischer Institutionen im frühneuzeitlichen Europa, Münster 2009, 213-232. -, Vom dynastischen Unionsreich zur parlamentarischen Union4 von 1569, in: HansJürgen Bömelburg (Hg.), Polen in der europäischen Geschichte. Ein Handbuch. Bd. 2: Frühe Neuzeit, Stuttgart 2011,169-203. -, Das Böse ist immer und überall. Antijesuitismus in Polen-Litauen um 1600, in: Henning P. Jürgens / Thomas Weller (Hg.), Streitkultur und Öffentlichkeit im konfessionellen
Zeitalter, Göttingen 2013, 57-84. -, ,Lex est rex4 und ,supremus iudex4. Das crimen laesae maiestatis zwischen Monarch und Adel im Königreich Polen des 16. Jahrhunderts, in: Anette Baumann / Alexander Jendorff (Hg.), Adel, Recht und Gerichtsbarkeit im frühneuzeitlichen Europa, München 2014, 185-211.
676 Bibliographie LiEDKE, Marzena, Wpływ konwersji na przemiany kulturalne i językowe szlachty ruskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego w II połowie XVI wieku, in: Białoruskie Zeszyty Hi storyczne 1.3 (1995), 5-11. -, Od prawosławia do katolicyzmu. Ruscy możni i szlachta Wielkiego Księstwa Litews kiego wobec wyznań reformacyjnych, Białystok 2004. Lileyko, Jerzy, Zamek warszawski. Rezydencja królewska i siedziba władz Rzeczypos politej (1569-1763), Wrocław u.a. 1984. -, Portrety tzw. koronacyjne Zygmunta III i Konstancji jako wyraz polityki dynastycznej Wazów, in: Anna Mraczak-Krupa (Hg.), Portret, funkcja - forma - symbol. Materiały Sesij, Stowarzyszenia Historyków Sztuki (Toruń, grudzień 1986), Warszawa 1990, 377-391. -, Sejm polski. Tradycja - ikonografia - sztuka, Warszawa 2003. Limouze, Dorothy, Aegidius Sadeler, Imperial Printmaker, in: Philadelphia Museum of Art Bulletin 85 (362) (1989), 3-24. Litwin, Henryk, Magnateria polska 1454-1648. Kształtowanie się stanu, in: Przegląd Historyczny 74.3 (1983), 451^170. -, The Polish Magnates (1454-1648). The Shaping of an Estate, in: Acta Poloniae Histo rica 53 (1986), 63-92. Lityński, Adam, Przestępstwa polityczne w polskim prawie karnym XVI-XVIII wieku, Katowice 1976. -, Konfederacja i rokosz w polskim prawie karnym XVI-XVIII wieku, in: Studia Iuridica Silesiana 2 (1977), 143-159. -, Sejmiki w dawnej Rzeczypospolitej. Problemy badawcze, in: Czasopismo prawno-historyczne 48.1/2 (1996), 47-54. Lizisowa, Maria Teresa, Język Statutów Litewskich w aspekcie kulturowym, in: Acta Baltico-Slavica 24 (1999), 229-238. -, Język Kodeksu
Olszewskiego (1550). Z recepcji staropolskiego języka prawno-sądowego w Wielkim Księstwie Litewskim w szesnastym wieku, Kraków 2000. Lobur, John Alexander, ,Consensus', .Concordia1, and the Formation of Roman Im perial Ideology, New York / London 2008. Loetz, Francisca, L’infrajudiciaire. Facetten und Bedeutung eines Konzepts, in: An dreas Blauert / Gert Schwerhoff (Hg.), Kriminalitätsgeschichte. Beiträge zur Sozial- und Kulturgeschichte der Vormoderne, 545-562. Lopatecki, Karol, Organizacja, prawo i dyscyplina w polskim i litewskim pospolitym ruszeniu (do połowy XVII wieku), Białystok 2013. Lotz-Heumann, Ute / Missfelder, Jan-Friedrich / Pohlig, Matthias, Konversion und Konfession in der Frühen Neuzeit. Systematische Fragestellungen, in: dies. (Hg.), Kon version und Konfession in der Frühen Neuzeit, Gütersloh 2007,11-32. Love, Harold, The Culture and Commerce of Texts. Scribal Publication in SeventeenthCentury England, Amherst 1998. Łoziński, Władysław, Prawem i Lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej po łowie XVII. wieku. Tom 2: Wojny prywatne, Lwów 1904,419-438. Lubich, Gerhard, Verwandtsein. Lesarten einer poltisch-sozialen Bindung im Frühmit telalter (6.-11. Jahrhundert), Köln / Weimar / Wien 2008, 238-253. Ludwig, Gernot, Bartholomäus Amantius (1505-1555), ein gelehrter Jurist des 16. Jahr hunderts, in: Jahrbuch des Historischen Vereins Dillingen an der Donau 103 (2002), 127-136. Ludwig, Ulrike, Von Scherzen und Duellen, Wettkampfspiele als Typus von Ehrkonflik ten im schwedisch-pommerschen Offizierskorps, in: Zeitschrift für Historische For schung 38
(2011), 371—403.
2. Literatur 677 LÜDTKE, Alf, Einleitung: Herrschaft als soziale Praxis, in: ders. (Hg.), Herrschaft als soziale Praxis. Historische und sozialanthropologische Studien, Göttingen 1991, 9-63. Łukowski, Jerzy, The szlachta and the Monarchy. Reflections on the Struggle inter maiestatem ac libertatém, in: Richard Butterwick (Hg.), The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, Basingstoke / New York 2001,132-149. Lulewicz, Henryk, Walka Radziwiłłów z Chodkiewiczami o dziedzictwo słuckie, in: Miscellanea historica-archivistica 3 (1989), 201-216. -, Art. Lew Sapieha, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 35, Warszawa / Kraków 1994, 84-104. - et al. (Hg.), Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy, Kórnik 1994 (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej XII֊XVIII wieku. Spisy 11). Lusiardi, Ralf, Stiftung und Seelenheil in den monotheistischen Religionen des mittelal terlichen Europa. Eine komparative Problemskizze, in: Michael Borgolte (Hg.), Stif tungen in Christentum, Judentum und Islam vor der Moderne. Auf der Suche nach ihren Gemeinsamkeiten und Unterschieden in religiösen Grundlagen, praktischen Zwecken und historischen Transformationen, Berlin 2005, 47-69. Luther, Andreas, Historische Studien zu den Bucolica Vergile, Wien 2002. Lutz, Heinrich, Die Bedeutung der Nuntiaturberichte für die europäische Geschichts forschung und Geschichtsschreibung, in: Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken 53 (1973), 152-167. Maciejewski, Janusz, Specyfika rękopiśmiennego obiegu literatury w XVI-XVIII wieku,
in: Napis 8 (2002), 3-14. Maciszewski, Jarema, Wojna domowa w Polsce (1606-1609). Teil 1: Od Stężycy do Ja nowca, Wrocław 1960 (Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Seria A 69). -, Szlachecka opinia publiczna w Polsce wobec interwencji w Moskwie, in: Kwartalnik Historyczny 70.2 (1963), 363-386. -, Sejm 1607 r. a załamanie się planów reformy państwa, in: Józef A. Gierowski (Hg.), O naprawę Rzeczypospolitej. Prace ofiarowane Władyławowi Czaplińskiemu w 60. Rocz nicę urodzin, Warszawa 1965, 37-47. -, Polska a Moskwa (1603-1618). Opinie i stanowiska szlachty polskiej, Warszawa 1968. -, Art. Feliks vel Szczęsny Kryski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 15, Wrocław / Warszawa / Kraków 1970, 482-485. -, Art. Piotr Łaszcz, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 18, Wrocław u.a. 1973,265-266. -, W przededniu bitwy guzowskiej, in: Z dziejów wojny i polityki (FS Janusz Woliński), Warszawa 1984, 179-189. -, Szlachta polska i jej państwo, Warszawa 21986. -, Jeziorna 1607 (wokół uniwersału detronizącujego - rekonesans badawczy), in: Miro sław Nagielski (Hg.), Świat pogranicza (FS Tadeusz Wasilewski), Warszawa 2003, 205-210. Mack, Peter, Elizabethan Rhetoric. Theory and Practice, Cambridge u.a. 2002. -, A History of Renaissance Rhetoric 1380-1620, Oxford u.a. 2011. MacLean, David, Interpretation and Meaning in the Renaissance. The Case of Law, Cambridge u.a. 1992. Majewski, Ryszard, Z problematyki walk z Tatarami w pierwszej połowie XVII, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 30.2 (1975), 231-241. Makiłła, Dariusz, Władza wykonawcza w Rzeczypsopolitej (od połowy XVII w. do
1763 roku). Studium historyczno-prawne, Toruń 2003. Małecki, Jan M., Art. Maciej Konopacki, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 13, Wro cław u.a. 1967-1968, 549-550.
678 Bibliographie Mallek, Janusz, Printing-Houses and Printing in the Service of the Polish Parliament in the Sixteenth Century, in: Parliaments, Estates and Representation 24 (2004), 119-129. Manikowski, Adam, Czy siedemnastowieczna Rzeczpospolita była anomalią wśród in nych państw europejskich?, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 37 (1993), 79-87. Mańkowski, Jerzy, Historia trojańska w literaturze i kulturze polskiej wieku XVI, in: Meander 17. 3 / 7-8 (1962), 137-147 / 360-368. Markiewicz, Barbara, Państwo albo stan czyli o podstawie nowożytnej formy polityki, in: Arkady Rzegocki (Hg.), Państwo jako wyzwanie, Kraków 2000, 21-33. Markiewicz, Mariusz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 22002. -, Demokracja szlachecka, oligarchia magnacka - z dziejów pewnych pojęć, in: Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk (Hg.), Między barokiem i oświeceniem. Apogeum sarmatyzmu. Kultura polska drugiej połowy XVII wieku, Olsztyn 1997, 36-41. - / Skowron, Ryszard (Hg.), Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, Kraków 1999. -, Jedyna i nieporównywalna’? - normalne państwo europejskie, czy może państwo po granicza?, in: Jacek Staszewski / Krzysztof Mikulski / Jarosław Dumanowski (Hg.), Między Zachodem a Wschodem. Studia z dziejów Rzeczypospolitej w epoce nowożyt nej, Toruń 2002, 17-22. Marongiu, Antonio, Medieval Parliaments. A comparative study, London 1968. -, Das Prinzip der Demokratie und der Zustimmung (Quod omnes tangit, ab omnibus approbari debet) im 14. Jahrhundert, in: Heinz Rausch (Hg.), Die geschichtlichen Grundlagen der modernen Volksvertretung. Bd. 1,
Darmstadt 1980, 196-201. Maryks, Robert A., Saint Cicero and the Jesuits. The Influence of the Liberal Arts on the Adoption of Moral Probabalism, Aldershot u.a. 2008. Mattingly, Harold et al. (Hg.), The Roman Imperial Coinage (RIC). Voi. 3: Antoni nus Pius to Commodus, London 1962. -, Coins of the Roman empire in the British Museum (BMC). Voi. 4: Antoninus Pius to Commodus, London 1968. Mattsson, Annie, Komediant och riksförrädare. Handskriftcirkulerade smädeskrifter mot Gustaf III, Uppsala 2010. Matuszewski, Józef, Sprzedawalność urzędów w Polsce, ín: Czasopismo prawno-historyczne 16.2 (1964), 101-174. Mauelshagen, Franz, Netzwerke des Vertrauens. Gelehrtenkorrespondenzen und wis senschaftlicher Austausch in der Frühen Neuzeit, in: Ute Frevert (Hg.), Vertrauen. Historische Annäherungen, Göttingen 2003, 119-151. Maurel, Christian, Construction généalogique et développement de l’état moderne. La généalogie des Bailleul, in: Annales ESC 46.4 (1991), 807-825. Mause, Michael, Art. Panegyrik, in: Historisches Wörterbuch der Rhetorik, Bd. 6, Tü bingen 2003, 495-502. Mazur, Karol, W stronę integracji z Koroną. Sejmiki Wołynia i Ukrainy w latach 1569-1648, Warszawa 2006. Mazurkiewicz, Roman, Wstęp, in: Andrzej Wolan, De libertate politica sive civili / О wolności Rzeczypospolitej albo ślacheckiej (tłumaczenie Stanisława Dubingowicza), ed. von dems. u. Maciej Eder, Warszawa 2010, 9-51. Mączak, Antoni, Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986. -, From Aristocratic Household to Princely Court. Restructuring Patronage in the Six teenth
and Seventeenth Century, in: Ronald G. Asch / Adolf M. Birke (Hg.), Princes, Patronage, and the Nobility. The Court at the Beginning of the Modem Age (c. 1450-1650), Oxford u.a. 1991, 315-327.
2. Literatur 679 -, Jedyna i nieporównywalna? Kwestia odrębności w Europie XVI-XVII wieku, in: Kwar talnik Historyczny 100.4(1993), 121-136. ֊, Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI-XVIII w., Warszawa 1994. -, Wprowadzenie do obrad, in: Ryszard Skowron (Hg.), Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, Materiał konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Kró lewski na Wawelu, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, Kraków 2003,17-22. McCoog, Thomas M., The Finances of the English Province of the Society of Jesus in the Seventeenth Century. Introduction, in: Recusant History 18.1 (1986), 14-33. Mełeń, Aleksander, Ordynacje w dawnej Polsce, Lwów 1929 (Pamiętnik historycznoprawny 7.2). Mellet, Paul-Alexis, Les traités monarchomaques (1560-1600). Confusion des temps, résistance armée et monarchie parfaite, Genève 2007. Melnyk, Marek, Zagadnienia soteriologiczne, widziane w świetle projektu unii katolicko-prawosławnej autorstwa księcia Konstantyna Wasyla Ostrogskiego, z 1593 r., in: Andrzej J. Zakrzewski / Janusz Fałowski (Hg.), 400-lecie Unii Brzeskiej. Tło polityczne, skutki społeczne i kulturalne. Materiały z konferencji naukowej (Częstochowa 25 IX 27 IX 1995), Częstochowa 1996, 17-33. Menke-Glückert, Emil, Die Geschichtsschreibung der Reformation und Gegenrefor mation. Bodin und die Begründung der Geschichtsmethodologie durch Bartholomäus Keckermann, Leipzig 1912. Mergel, Thomas, Kulturgeschichte: die neue ,große Erzählung1? Wissenssoziologische
Bemerkungen zur Konzeptionalisierung sozialer Wirklichkeit in der Geschichtswissen schaft, in: Wolfgang Hardtwig / Hans-Ulrich Wehler (Hg.), Kulturgeschichte heute, Göttingen 1996 (Geschichte und Gesellschaft. Sonderheft 16), 41-77. Merz, Johannes, Hochadel in der Frühen Neuzeit. Rechtliche Parameter und soziale Wahrnehmung in Schwaben, Franken und Bayern im Vergleich, in: Walter Demel / Ferdinand Kramer (Hg.), Adel und Adelskultur in Bayern, München 2008,13^łl. Meumann, Markus / Prove, Ralf, Die Faszination des Staates und die historische Praxis. Zur Beschreibung von Herrschaftsbeziehungen jenseits teleologischer und dualistischer Begriffsbildungen, in: dies. (Hg.), Herrschaft in der Frühen Neuzeit. Umrisse eines dynamisch- kommunikativen Prozesses, Münster 2004, 11^49. Meyer, Ulrich, Soziales Handeln im Zeichen des ,Hauses“. Zur Ökonomik in der Spät antike und im frühen Mittelalter, Göttingen 1998. Michalak, Halina, Jan Zamoyski a Radziwiłłowie. Od suplikanta do mentora, in: Mis cellanea historico-archivistica 3 (1989), 17-34. Michalewicz, Jerzy, Dwór szwedzki Zygmunta III w latach 1587-1600, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 11 (1966), 161-180. Michałowska, Teresa, Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy nowelistycznej, Wrocław u.a. 1970. Michta, Jerzy, Nobilitacja i indygenat w szlacheckiej Rzeczypospolitej, in: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F Historia 45 (1990), 355-363. Mierzwa, Edward, Angielska relacja o Polsce z 1598 roku, in: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F 17.6 (1962), 87-118. -,
William Bruce, profesor Akademii Zamojskiej i agent handlowy ,The Eastland Com pany’, in: Henryk Gmiterek (Hg.), W kręgu akademickiego Zamościa, Lublin 1996, 207-224. Mikulski, Krzysztof, Senat I Rzeczypospolitej - geneza, skład i kompetencje, in: Mag dalena Narożna / Robert Stawicki (Hg.), Senat w tradycji i praktyce ustrojowej Rze czypospolitej, Warszawa 2013, 16-24.
680 Bibliographie Milewski, Dariusz, Mołdawia między Polską a Turcją. Hospodar Miron Bamowski i jego polityka (1626-1629), Oświęcim 2014. Miller, Carolyn R., The ,Polis“ as Rhetorical Community, in: Rhetorìca, 11.3 (1993), 211-240. Miller, James, The Polish Nobility and the Renaissance Monarchy: The „Execution of the Laws“ Movement: Part One, in: Parliaments, Estates Representation 3 (1983), 65-87. Miodońska, Barbara, Przedstawienie państwa polskiego w statucie Łaskiego z r. 1506, in: Folia Históriáé Artium 5 (1968), 19-69. -, Władca i państwo w krakowskim drzeworycie książkowym XVI w., in: Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN (Kraków, czerwiec 1972), Warszawa 1976, 45-96. Missfelder, Jan-Friedrich, Das Andere der Monarchie. La Rochelle und die Idee der ,monarchie absolue“ in Frankreich (1568-1630), München 2012. Mohnhaupt, Heinz, ,Lex certa“ and ,ius certum“. The Search for Legal Certainty and Security, in: Lorraine Daston / Michael Stolleis (Hg.), Natural Law and Laws of Nature in Early Modern Europe. Jurisprudence, Theology, Moral and Natural Philosophy, Farnham u.a. 2008, 73-88. Moniuszko, Adam, Mazowieckie sądy ziemskie (1588-1648). Organizacja - funkcjono wanie - postępowanie, Warszawa 2013. -, Postulaty zmian w szlacheckim wymiarze sprawiedliwości w mazowieckich laudach sejmikowych, w latach 1587-1648, in: Karol Łopatecki / Wojciech Walczak (Hg.), Nad społeczeństwem staropolskim. Kultura, instytucje, gospodarka w ХѴІ-ХѴШ stuleciu, Białystok 2007, 51-70. Moraw, Peter, Zur staatlich-organisatorischen Integration des
Reiches im Mittelalter, in: Wilhelm Brauneder (Hg.), Staatliche Vereinigung. Fördernde und hemmende Elemente in der deutschen Geschichte, Berlin 1998 (Der Staat 12), 7-28. Morsel, Joseph, Adel in Armut - Armut im Adel? Beobachtungen zur Situation des Adels im Spätmittelalter, in: Otto Gerhard Oexle (Hg.), Armut im Mittelalter, Ostfildern 2004, 127-164. Moss, Ann, The Politica of Justus Lipsius and the Commonplace-Book, in: Journal of the History of Ideas 59.3 (1998), 421^136. -, Printed Common-Place Books and the Structuring of Renaissance Thought, Oxford u.a. 1999. -, Locating Knowledge, in: Karl A. E. Enenkel / Wolfgang Neuber (Hg.), Cognition and the Book. Typologies of Formal Organisation of Knowledge in the Printed Book of the Early Modern Period, Leiden u.a. 2005 (Intersections 4 (2004)), 35-48. Mousnier, Roland, La vénalité des offices sous Henri IV et Louis XIII, Paris 1971. Mout, Nicolette, The Court of Rudolf II and Humanist Culture, in: Eliška Fučíková et al. (Hg.), Rudolf II and Prague. The imperial court and residential city as the cultural and spiritual heart of Central Europe, Prague / London / Milan 1997, 220-222. -, Does Europe Have a Centre? Reflections on the History of Western and Central Europe, in: Gerald Stourzh (Hg.), Annäherungen an eine europäische Geschichtsschreibung, Wien 2002 (Archiv für österreichische Geschichte 137), 1-14. Mroczek, Katarzyna, Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem sto sunku między nadawcą a odbiorcą, in: Pamiętnik Literacki 69.2 (1978), 127-148. -, Epitalamium staropolskie. Między tradycją literacką a
obrzędem weselnym, Wrocław u.a. 1989. Mühle, Eduard, Die Piasten. Polen im Mittelalter, München 2011. Müller, Jan-Dirk, Universalbibliothek und Gedächtnis. Aporien frühneuzeitlicher Wis senskodifikation bei Conrad Gesner (Mit einem Ausblick auf Antonio Possevino, Theo-
2. Literatur 681 dor Zwinger und Johann Fischart), in: Wolfgang Frühwald et al. (Hg.), Erkennen und Erinnern in Kunst und Literatur. Kolloquium Reisensburg 4.-7. Januar 1996, Tübingen 1998, 285-309. - / Pfisterer, Ulrich, Der allgegenwärtige Wettstreit in den Künsten der Frühen Neuzeit, in: Jan-Dirk Müller et al. (Hg.), Aemulatio. Kulturen des Wettstreits in Text und Bild (1450-1620), Berlin / Boston 2011, 1-32. Müller, Michael G., Die Teilungen Polens 1772 - 1793 ֊ 1795, München 1984. -, Diskussionsbilanz, in: Joachim Bahlcke / Arno Strohmeyer (Hg.), Konfessionalisierung in Ostmitteleuropa. Wirkungen des religiösen Wandels im 16. und 17. Jahrhundert in Staat, Gesellschaft und Kultur, Stuttgart 1999, 413—418. -, European History: a façon de parler?, in: European Review of History 10.2 (2003), 409-414. -, Wo und wann war Europa? Überlegungen zu einem Konzept von europäischer Ge schichte, in: Comparativ 14.3 (2004), 72-82. -,,Nicht für die Religion selbst ist die Confederation inter dissidentes eingerichtet.1. Bekenntnispolitik und Respublica-Verständnis in Polen-Litauen, in: Luise SchornSchütte (Hg.), Aspekte der politischen Kommunikation im Europa des 16. und 17. Jahr hunderts. Politische Theologie - Res Publica-Verständnis ֊ konsensgestützte Herr schaft, München 2004 (HZ Beihefte N.F. 39), 311-328. -, Der Consensus Sendomirensis - Geschichte eines Scheiterns? Zur Diskussion über Pro testantismus und protestantische Konfessionalisierung in Polen-Litauen im 16. Jahr hundert, in: Joachim Bahlcke et al. (Hg.), Konfessionelle Pluralität als Herausforde rung. Koexistenz
und Konflikt in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, Leipzig 2006, 397-408. -, Republicanism versus Monarchy? Government by Estates in Poland-Lithuania and the Holy Roman Empire, Sixteenth to Eighteenth Centuries, in: Manfred Hildermeier (Hg.), Historical Concepts between Eastern and Western Europe, New York u.a. 2007, 35-47. Müller, Rainer A., ,Die Oeconomia ist ein Monarchia1. Der (deutsche) Fürstenhof der Frühmoderne als Objekt der Hausväter- und Regimentsliteratur, in: Reinhardt Butz / Jan Hirschbiegel / Dietmar Willoweit (Hg.), Hof und Theorie. Annäherungen an ein historisches Phänomen, Köln / Weimar / Wien 2004, 145-163. Müller, Winfried, Konfession als unsichtbare Ordnungsmacht. Konfessionskulturelle Ausprägungen und Differenzen historischer Erinnerungskonstellationen, in: Gert Mel ville (Hg.), Das Sichtbare und das Unsichtbare der Macht. Institutioneile Prozesse in Antike, Mittelalter und Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 2005, 45-66. Mulryan, John, Translations and Adaptions of Vicenzo Cartari’s ,Imagini1 and Natale Conti’s .Mythologiae'. The Mythographic Tradition in the Renaissance, in: Canadian Review of Comparative Literature 8.2 (1981), 256-271. Murphy, James J., Ciceronian Influences in Latin Rhetorical Compendia of the 15th Cen tury, in: Stella P. Revard / Fidel Rädle / Mario A. Di Cesare (Hg.), Acta Conven tus NeoLatini Gualpherbytani. Proceedings of the Sixth International Congress of Neo-Latin Studies, Wolfenbüttel 12 August to 16 August 1985, Binghamton 1988, 521-530. Nadolski, Bronislaw, Życie i działalność naukowa ucznego gdańskiego Bartłomieja
Keckermanna. Studium z dziejów Odrodzenia na Pomorzu, Toruń 1961. Nagielski, Mirosław, Art. Adam Hieronim Sieniawski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 37, Warszawa / Kraków 1996-1997, 100-102. -,,Inter maiestatem ac libertatém1. Rzeczpospolita w dobie rokoszy doby panowania Wa zów (1606-1666), in: Mariusz Markiewicz / Edward Opaliński / Ryszard Skowron (Hg.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010, 183-219.
682 Bibliographie -, Druga wojna domowa w Polsce. Z dziejów polityczno-wojskowych Rzeczypospolitej u schyłku rządów Jana Kazimierza Wazy, Warszawa 2011. Naruszewicz, Adam, Historya Jana Karola Chodkiewicza woiewody wileńskiego het mana wielkiego, W.X.L. Tom 1, Warszawa 1781. Natoński, Bronisław, Szkolnictwo jezuickie w Polsce w dobie kontrreformacji, in: Jerzy Paszenda (Hg.), Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, Kraków 1994, 34-62. Nauwelaerts, Marcel Augustijn, Bijdrage tot de bibliographie van Simon Verepaeus, in: De Gulden Passer 25 (1947), 52-90. ֊, Simon Verepaeus (1522-1598). Pædagoog der contrareformatie, Tilburg 1950. Naworski, Zbigniew, Sejmik generalny Prus Królewskich (1569-1772). Organizacja i funkcjonowanie na tle systemu zgromadzeń stanowch prowincji, Toruń 1992. Neu, Tim / Sikora, Michael / Weller, Thomas, Einleitung, in: dies. (Hg.), Zelebrieren und Verhandeln. Zur Praxis ständischer Institutionen im frühneuzeitlichen Europa, Münster 2009, 9-19. Neumann, Sarah, Der gerichtliche Zweikampf. Gottesurteil - Wettstreit - Ehrensache, Ostfidern 2010. Niederkorn, Jan Paul, Die Verhandlungen über den Beitritt Polens zu einer antiosmanischen Liga in den Jahren 1595 bis 1597, in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiel lońskiego. Prace Historyczne 121 (1996), 81-95. Niendorf, Mathias, Das Großfürstentum Litauen. Studien zur Nationsbildung in der Frühen Neuzeit (1569-1795), Wiesbaden 2006. Niesiecki, Kasper, Herbarz polski, Tomy 5-10, hrsg. v. Jan N. Bobrowicz, w Lipsku 1840-1845. Nieznanowski, Stefan, Recepcja Reja w literaturze staropolskiej, in:
Tadeusz Bieńkow ski / Janusz Pelc / Krystyna Pisarkowa (Hg.), Mikołaj Rej w czterechsetlecie śmierci, Wrocław u.a. 1971, 221-243. Nikodem, Jarosław, Spory o koronację wielkiego księcia Witolda w latach 1429-1430. Część I.,Burza koronacyjna* w relacji Jana Długosza, in: Lituano-slavica Posnaniensia 6 (1994), 55-75. -, Spory o koronację wielkiego księcia Witolda w latach 1429-1340. Część II: Próba re konstrukcji wydarzeń, in: Lituano-slavica Posnaniensia 7 (1995), 155-171. Nippel, Wilfried, Mischverfassungstheorie und Verfassungsrealität in Antike und Früher Neuzeit, Stuttgart 1980. Nitschke, Peter, Zwischen Innovation und Tradition. Der politische Aristotelismus in der deutschen politischen Philosophie der Prämoderne, in: Zeitschrift für Politik 42.1 (1995), 27-40. -, Politia, Politica und la République. Der Politikbegriff der Prämoderne, in: ders. / Hans J. Lietzmann (Hg.), Klassische Politik. Politikverständnisse von der Antike bis ins 19. Jahrhundert, Opladen 2000, S. 147-160. Norrman, David, Sigismund Vasa och hans regering і Polen (1587-1632), Stockholm 1978. Nowakowski, Andrzej, Senatorowie rezydenci w latach 1573-1775, in: Studia Histo ryczne 34.1 (1991), 21-38. Nowicki, Michal, Vir orator czy vir probus, czyli problem recepcji antycznych wartości wychowawczych w programie wychowawczym Akademii Lubrańskiego, in: Piotr Orlik (Hg.), Ku źródłom wartości, Poznań 2008, 313-326. -, Profil wychowawczy Akademii Lubrańskiego na tle sporu Krzysztofa Hegendorfera z Grzegorzem Szamotulczykiem, in: Piotr Orlik (Hg.), Ku źródłom wartości, Poznań 2008, 327-334.
2. Literatur 683 -, Edukacyjne walory publicznych występów poznańskiej młodzieży szkolnej w ХѴІ-ХѴПІ, wieku, in: Studia edukacyjne 15 (2011), 183-195. Nowodworski, Michał (Hg.), Encyklopedja kościelna, Tom 2, Warszawa 1873. Oakley, Stewart P., War and Peace in the Baltic (1560- 1790), London / New York 1992. Obirek, Stanisław, Jezuici na dworach Batorego i Wazów 1580-1668, Kraków 1995. Obremski, Krzysztof, Scena gimnazjum toruńskiego - retoryka - aprenetyka (Jakimi sposobami można dojść do wielkiego powodzenia), in: Janusz Skuczyński (Hg.), 80 lat teatru w Toruniu (1920-2000), Toruń 2000. Ochmann-Staniszewska, Stefania, Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa 2007. - / Staniszewski, Zdzisław, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jan Kazimierza Wazy. Prawo ֊ doktryna ֊ praktyka. Tom 2, Wrocław 2000. Oestreich, Gerhard, Antiker Geist und moderner Staat bei Justus Lipsius (1547-1606), Göttingen 1989. Oexle, Otto Gerhard, Adel, Memoria und kulturelles Gedächtnis. Bemerkungen zur Memorial-Kapelle der Fugger in Augsburg, in: Chantal Grell / Werner Paravicini / Jürgen Voss (Hg.), Les princes et l’histoire du XlVe au XVIIIe siècle, Bonn 1998, 339-357. -, Die Entstehung politischer Stände im Spätmittelalter ֊ Wirklichkeit und Wissen, in: Reinhard Blänkner / Bernhard Jussen (Hg.), Institutionen und Ereignis. Über histori sche Praktiken und Vorstellungen gesellschaftlichen Ordnens, Göttingen 1998,137-162. -, Aspekte der Geschichte des Adels im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit, in: Hans Ulrich Wehler (Hg.), Europäischer Adel 1750-1950, Göttingen 1990 (Geschichte und Gesellschaft.
Sonderheft 13), 19-56. -, Stand, Klasse, in: Otto Brunner / Werner Conze / Reinhart Koselleck (Hg.), Geschicht liche Grundbegriffe. Bd. 6, Stuttgart 1990, 157-201. -, Pax und Pactum. Rufinus von Sorrent und sein Traktat über den Frieden, in: Hagen Keller / Werner Paravicini / Wolfgang Schieder (Hg.), Italia et Germania (FS Arnold Esch), Tübingen 2001, 539-556. Ogonowski, Zbigniew, Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1999. Okoń, Jan, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław u.a. 1970. -, Postać Parysa w dramatach polskiego renesansu, in: Ruch Literacki 41.1 (2000), 15-34. -, Tablica z napisem rymu słowiańskiego Justusowi Lipsjuszowi przez Wespazjana Kochowskiego zgotowana (Próba interpretacji), in: Dariusz Chemperek (Hg.), Wespazjan Kochowski w kręgu kultury literackiej, Lublin 2003, 55-72. Olejnik, Karol, Rozwój polskiej myśli wojskowej do końca XVII wieku, Poznań 1976. Olszewski, Henryk, Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii (1652-1763). Prawo, prak tyka, teoria, programy, Poznań 1966. -, Die Landtage in Polen als Träger der Souveränität im Zeitalter der Oligarchie, in: Cza sopismo prawno-historyczne 61.2 (2009), 129-139. Opaliński, Edward, Problem uczestnictwa w obradach sejmu 1607. Kwestia autorytetu parlamentu w opinii szlacheckiej, in: Echa Przeszłości 19 (2018), 115-133. -, Zjazd rokoszowy warszawski w październiku 1607 r., in: Kwartalnik Historyczny 121.3 (2014), 521-539. -, Dyskusja wokół książki Waltera Leitscha ,Das Leben am Hof König Sigismunds III. von Polen“, in: Kwartalnik Historyczny
118.4 (2011), 707-742. -, Sejm czasów Zygmunta III. Na marginesie pracy Izabeli Lewandowskiej-Malec, Sejm walny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587-1632), in: Kwartalnik Historyczny 118.1 (2011), 109-124. -, Zjazd rokoszowy w Jędrzejowie w roku 1607, in: ders. / Mariusz Markiewicz / Ryszard Skowron (Hg.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010, 221-236.
684 Bibliographie -, Die politische Rolle der Adelsfreiheit in Polen-Litauen im 16. und 17. Jahrhundert, in: Georg Schmidt (Hg.), Kollektive Freiheitsvorstellungen im frühneuzeitlichen Europa (1400-1850), Frankfurt a.M. u.a. 2006, 223-238. -, Civic humanism and republican citizenship in the Polish renaissance, in: Martin van Gelderen / Quentin Skinner (Hg.), Republicanism. A Shared European Heritage. Voi. 1 : Republicanism and Constitutionalism in Early Modern Europe, Cambridge u.a. 2002, 147-166. -, Zjazd w Jędrzejowie w 1576 roku, in: Kwartalnik Historyczny 109.2 (2002), 15-40. -, Sejm srebrnego wieku (1587-1652), Warszawa 2001. -, Plany elekcji vivente rege w latach 1604-1606 czy prowokacja polityczna opozycji?, in: Stanisław Blina (Hg.), Kultura staropolska - Kultura europejska (FS Janusz Tazbir), Warszawa 1997, 281-286. -, Der Staat im politischen Denken des polnischen Adels im 16. / 17. Jahrhundert, in: Berichte und Beiträge des Geisteswissenschaftlichen Zentrums Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas (1997), 57-78. -, Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652. System parlamentarny a spo łeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1995. -, Elekcje wazowskie w Polsce. Stosunek szlachty do instytucji okresu bezkrólewia, in: Kwartalnik Historyczny 92.3 (1985), 533-547. -, Rez. U. Augustyniak: Informacja i propaganda, in: Acta Poloniae Historica 51 (1985), 204-208. -, Postawa szlachty polskiej wobec osoby królewskiej jako instytucji 1587-1648. Próba postawienia problematyki, in: Kwartalnik Historyczny 90.4 (1983), 792-808. -, Elita władzy w województwach poznańskim i
kaliskim za Zygmunta III, Poznań 1981. -, Polityka rozdawnicza Zygmunta III Wazy na terenie województw poznańskiego i kalis kiego, in: Kwartalnik Historyczny 85.1 (1978), 25-26. -/ Hanka Żerek-Kleszcz, Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI-XVIII wieku. Spisy, Kórnik 1993 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Ziemie łęczycka, sieradzka i wieluńska 2). Opitz, Claudia, Neue Wege der Sozialgeschichte? Ein kritischer Blick auf Otto Brunners Konzept des ,ganzen Hauses“, in: Geschichte und Gesellschaft 20 (1994), 88-98. Osterrieder, Markus, Von Tyrannen und Barbaren. Mentale Sichtweisen und Begrün dungen des Livländischen Kriegs in Polen-Litauen, in: Horst Brunner (Hg.), Der Krieg im Mittelalter und in der frühen Neuzeit. Gründe, Begründungen, Bilder, Bräuche, Recht, Wiesbaden 1999, 395-426. Ottomeyer, Hans / Götzmann, Jutta / Reiss, Ansgar (Hg.), Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation 962 bis 1806. Altes Reich und neue Staaten. Bd. 1: Katalog, Dresden 2006. Otwinowska, Barbara, Cyceronianizm w Polsce, in: Janusz Pelc (Hg.), Literatura sta ropolska i jej związki europejskie, Wrocław u.a. 1973, 99-129. Padalinski, Uladzimir, Stanowisko szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec in stytucji sejmu walnego w XVI wieku, in: Andrzej Stroynowski (Hg.), Kultura parla mentarna epoki staropolskiej, Warszawa 2013, 143-156. Pająk, Jerzy Z., Dzieje podziałów administracyjnych a granice świętokrzyskiego, in: Ja cek Wijaczka (Hg.), Region świętokrzyski. Mit czy rzeczywistość, Kielce 2001, 49-72. PÁLFFY, Géza, Bündnispartner und Konkurrenten der Krone. Die
ungarischen Stände, Stefan Bocskai und Erzherzog Matthias 1604-1608, in: Václav Bůžek (Hg.), Ein Bru derzwist im Hause Habsburg (1608 - 1611), České Budějovice 2010 (Opera Historica 14), 363-399. Papy, Jan, Introduction, in: Justus Lipsius, Six Books of Politics or Political Instruction, ed. v. dems., Assen 2004,1-203.
2. Literatur 685 -, Neostoizismus und Humanismus. Lipsius* neue Lektüre von Seneca in der ,Manuductio ad Stoicam philosophiam“ (1604), in: Gábor Boros (Hg.), Der Einfluß des Hellenis mus auf die Philosophie der Frühen Neuzeit, Wiesbaden 2005, 53-80. Partyka, Joanna, Rękopisy dworu szlacheckiego doby starolpolskiej, Warszawa 1995. Paternoster, Annick, L’interazione scortese nella Seconda redazione del Cortegiano di Baldassare Castiglione, in: Italian Studies 57 (2002), 37-60. Pauen, Michael, Gottes Gnade und Bürgers Recht - Macht und Herrschaft in der poli tischen Philosophie der Neuzeit, in: Peter Imbusch (Hg.), Macht und Herrschaft. So zialwissenschaftliche Theorien und Konzeptionen, Wiesbaden 2012, 37-54. Pawłowska, Agnieszka, Program wzmocnienia władzy w kręgach stronnictwa prokrólewskiego w czasie rokoszu sandomierskiego 1605-1609, in: Klio 22.3 (2012), 39-58. Pawłowska-Kubik, Agnieszka, Od wypowiedzenia posłuszeństwa Zygmuntowi III (24 VI 1607) do sejmu pacyfikacyjnego (1609). Rzeczpospolita na politycznym rozdrożu, unveröff. Dissertationsschrift, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 2016. Pečar, Andreas, Die Ökonomie der Ehre. Der höfische Adel am Kaiserhof Karls VI. (1711-1740), Darmstadt 2003. Peck, Linda Levy, Corruption at the Court of James I. The Undermining of Legitimacy, in: Barbara C. Malament (Hg.), After the Reformation (FS J. H. Hexter), Manchester 1980, 75-93. -, Court Patronage and Corruption in Early Stuart England, London 1991. Pelc, Janusz, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002. Peltonen, Markku, Classical
Humanism and Republicanism in English Political Thought (1570-1640), Cambridge u.a. 2004. Pérez, Joseph, La Legende noire de l’Espagne, Paris 2009. Perrie, Maureen, Pretenders and Popular Monarchism in Early Modern Russia. The False Tsars of the Time of Troubles, Cambridge u.a. 1995. -, Uspenskii and Zhivov on Tsar, God, and Pretenders. Semiotics and the Sacralization of the Monarch, in: Kritika 15.1 (2014), 133-149. Petrauskas, Rimvydas, Kształtowanie się instytucji dworu wielkoksiążęcego w Wielkim Księstwie Litewskim (koniec XIV - połowa XV wieku), in: Politela 16 (2011), 155-185. Pettit, Philip, Republicanism. A Theory of Freedom and Government, Oxford u.a. 1999. -, Keeping Republican Freedom Simple. On a Difference with Quentin Skinner, in: Poli tical Theory 30.3 (2002), 339-356. Peyer, Hans Conrad, Der Wappenkranz der Eidgenossenschaft, in: Felix Richner / Chris toph Mörgeli / Peter Aerne (Hg.), ,Vom Luxus des Geistes“ (FS Bruno Schmid), Zürich 1994, 121-138. Philipp, Marion, Ehrenpforten für Kaiser Karl V. Festdekorationen als Medien politi scher Kommunikation, Münster 2011. ֊, Politische Kommunikation in Herrschereinzügen. Tugendprogramme an Ehrenpforten der Renaissance, in: Tobias Frese / Annette Hoffmann (Hg.), Habitus. Norm und Trans gression in Bild und Text (FS Lieselotte E. Saurma-Jeltsch), Berlin 2011, 197-213. Philipp, Michael, Die frühneuzeitliche Politikwissenschaft im 16. und 17. Jahrhundert, in: Wilhelm Bleek / Hans J. Lietzmann (Hg.), Schulen in der deutschen Politikwissen schaft, Opladen 1999, 61-78. Piekosiński, Franciszek, Herbarz szlachty
Wielkiego Księstwa Litewskiego zwany No menclator, Kraków 1905. Píelas, Jacek, Divisio bonorum. U podstaw majątkowego funkcjonowania rodziny szla checkiej w XVII wieku, in: Cezary Kuklo (Hg.), Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, Warszawa 2008, 91-106.
686 Bibliographie Piepenbrink, Karen, Politische Ordnungskonzeptionen in der attischen Demokratie des vierten Jahrhunderts v. Chr. Eine vergleichende Untersuchung zum philosophischen und rhetorischen Diskurs, Stuttgart 2001. Pietrzak, Jerzy, Konfederacja lwowska w 1622 roku, in: Kwartalnik Historyczny 80.4 (1973), 845-871. Pietrzyk, Zdzisław, Wacław Sobieski (1872-1935), in: Peter Brock / John D. Stanley / Piotr Wróbel (Hg.), Nation and History. Polish Historians from the Enlightenment to the Second World War, Toronto / Buffalo / London 2006, 246-259. Pietrzyk-Reeves, Dorota, Ład rzeczypospolitej. Polska myśl polityczna XVI wieku a klasyczna tradycja republikańska, Kraków 2012. -, Tradycja republikańska, respublica, republikanizm, in: Horyzonty polityczne 4.7 (2013), 47-66. Pietri, Valérie, Bonne renommée ou actes authentiques. La noblesse doit faire ses preuves (Provence, XVIIe-XVIIIe siècles), in: Genèses 74 (2009), 5-24. Pilarczyk, Franciszek, Stemmata w drukach polskich XVI wieku, Zielona Góra 1982. Pirożyński, Jan, Dzieje jednego zajazdu. Wojna o dobra tarnowskie między ks. Ostrogskim a Stanisławem Tarnowskim w 1570 r., in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 7 (1962), 99-130. Pittet, Armand, Le mot consensus chez Sénèque. Ses acceptations philosophique et po litique, in: Museum Helveticum 12.1 (1955), 35-46. Platt, Dobrosława, Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej, Wrocław 1992. Plewczyński, Marek, Bitwa pod Byczyną 24 I 1588, in: Studia i materiały do historii wojskowości 17.1 (1971), 125-170. -, Art. Mikołaj Sieniawski, in:
Polski Słownik Biograficzny, Tom 37, Warszawa / Kraków 1996-1997, 127-129. Płachcińska, Krystyna, Obraz kultury retorycznej społeczeństwa szlacheckiego na podstawie mów sejmowych z lat 1556-1564, Łódź 2004. Plaza, Stanisław, Próby reform ustrojowych w czasie pierwszego bezkrólewia (1572-1574), Kraków 1969. -, Sejmiki i zjazdy szlacheckie województw poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjo nowanie (1572-1632), Kraków 1984. Pocock, John G. A., The Concept of Language and the ,métier d’historien1. Some con siderations on Practice, in: Anthony Pagden (Hg.), The Languages of Political Theory in Early Modern Europe, Cambridge u.a. 1987, 19-38. -, The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition, Princeton / Chichester 22003. Podhorodecki, Leszek, Hetman Stanisław Koniecpolski (ok. 1591-1646), Warszawa 1969. -, Jan Karol Chodkiewicz (1560-1621), Warszawa 1982. -, Chanat Krymski i jego stosunki z Polską w XV-XVIII w., Warszawa 1987. -, Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1988. Pohlig, Matthias, Religionsfrieden als pax politica. Zum Verhältnis von Religion und Politik im konfessionellen Zeitalter, in: Karl Gabriel / Christel Gärtner / Delef Pollack (Hg.), Umstrittene Säkularisierung. Soziologische und historische Analysen zur Diffe renzierung von Religion und Politik, Berlin 2012, 225-251. Pokora, Jakub, Wazowskie enigmata. Wieńce Zygmunta i obeliski Władysława oraz kłódka Jana Kazimierza, in: Biuletyn historii sztuki 65.1 (2003), 7-40. Polleross, Friedrich, Romanitas in der habsburgischen Repräsentation von Karl V. bis Maximilian II.,
in: Richard Bösel / Grete Klingenstein / Alexander Koller (Hg.), Kai serhof ֊ Papsthof (16.-18. Jahrhundert), Wien 2006, 207-223.
2. Literatur 687 Pollmann, Judith, Eine natürliche Feindschaft. Ursprung und Funktion der Schwarzen Legende über Spanien in den Niederlanden 1560-1581, in: Franz Bosbach (Flg.), Feind bilder. Die Darstellung des Gegners in der politischen Publizistik des Mittelalters und der Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 1992, 73-93. Poumarède, Géraud, Pour en finir avec la Croisade. Mythes et réalités de la lutte contre les Turcs aux XYIe et XVIIe siècles, Paris 2009. Procházka, Jiří, Habsburská monarchie a státy východní Evropy v obraně proti Turkům na konci 16. století, in: Časopis Matice Moravskél08 (1989), 257-273. Przyboś, Adam, Art. Kamkowski, Jan Stanislaw h. Junosza, in: Polski Słownik Biogra ficzny, Tom 12, Wrocław u.a. 1966-1967, 76-77. -, Art. Mikołaj Spytek Ligęza, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 17, Wrocław u.a. 1972,319-321. Przyboś, Kazimierz (Hg.), Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy, Wrocław u.a. 1987 (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku 3.1). -, Siedemnastowieczne kazania sejmowe, in: Studia Historyczne 31.1 (1988), 23-41. Ptaszycki, Stanisław, Pierwsze wydanie trzeciego Statutu Litewskiego i jego przeróbki, in: Stefan Ehrenkreutz (Hg.), Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterechsetnej rocznicy wydania Pierwszego Statutu Litewskiego, Wilno 1935, 159-184. Pugacewicz, Iwona H., Porządek sąsiedzki przemocą regulowany. O organizacji i funkc jach zajazdu w drugiej poł. XVII i w XVIII wieku, in: Białostockie Teki Historyczne 4 (2006), 103-128. Putkowska, Jolanta, Architektura Warszawy XVII wieku,
Warszawa 1991. von Puttkamer, Joachim, Ostmitteleuropa im 19. und 20. Jahrhundert, München 2010. -, Ostmitteleuropa, (http://ieg-ego.eu/de/threads/crossroads/grenzregionen/ostmitteleuro pa/joachim-von-puttkamer-ostmitteleuropa, (zuletzt eingesehen am 3. Oktober 2019). Quaritsch, Helmut, Souveränität. Entstehung und Entwicklung des Begriffs in Frank reich und Deutschland vom 13. Jh. bis 1806, Berlin 1986. Quirini-Poplawska, Danuta, Dwór medycejski i Habsburgowie a trzecia elekcja w Polsce, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 42 (1998), 121-132. Quondam, Amedeo, La tipografia e il sistema dei generi. Il caso del romanzo cavalleresco, in: Klaus W. Hempfer (Hg.), Ritterepik der Renaissance. Akten des deutsch-italieni schen Kolloquiums Berlin 30.3.-2-4.1987, Stuttgart 1989, 1-13. Rachuba, Andrzej, Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypos politej w latach 1569-1763, Warszawa 2002. -, Konfederacje wojska litewskiego w latach 1655-1663, Zabrze 2010. Rady, Martyn, Bocskai, Rebellion and Resistance in Early Modern Hungary, in: ders. / László Péter (Hg.), Resistance, Rebellion and Revolution in Hungary and Central Eu rope. Commemorating 1956, London 2008, 57-66. Rafacz, Józef, Z wpływów prawa litewskiego na prawo karne polskie, in: Feliks Pohorecki (Hg.), Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie. 17-20 września 1935, Lwów 1935, 204-208. Ramaix, Isabelle de, Les Sadeler, graveurs et éditeurs, Bruxelles 1992. Ramelow, Tilman, Gott, Freiheit, Weltenwahl. Der Ursprung des Begriffs der besten aller möglichen Welten in der Metaphysik der
Willensfreiheit zwischen Antonio Perez S.J. (1599-1649) und G. W. Leibniz (1646-1716), Leiden / New York / Köln 1997. Raphael, Lutz, Jenseits von Strukturwandel oder Ereignis? Neuere Sichtweisen und Schwierigkeiten der Historiker im Umgang mit Wandel und Innovation, in: Historische Anthropologie 17.1 (2009), 110-120. Reckwitz, Andreas, Grundelemente einer Theorie sozialer Praktiken. Eine sozialtheo retische Perspektive, in: Zeitschrift für Soziologie 32.4 (2003), 282-301.
688 Bibliographie Red., Art. Bykowski Jaksi Stanisław z Kossowa, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 3, Kraków u.a. 1937, 165-166. Rehberg, Karl-Siegbert, Die stabilisierende ,Fiktionalitäť von Präsenz und Dauer. In stitutionelle Analyse und historische Forschung, in: Reinhard Blänkner / Bernhard Jus sen (Hg.), Institutionen und Ereignis. Über historische Praktiken und Vorstellungen gesellschaftlichen Ordnens, Göttingen 1998, 381-407. -, Institutionen als symbolische Ordnungen. Leitfragen und Grundkategorien zur Theorie und Analyse institutioneller Mechanismen, in: Gerhard Göhler (Hg.), Die Eigenart der Institutionen. Zum Profil politischer Institutionentheorie, Baden-Baden 1994, 47-84. Reinhard, Wolfgang, Was ist europäische politische Kultur? Versuch zur Begründung einer politischen Historischen Anthropologie, in: Geschichte und Gesellschaft 27.4 (2001), 593-616. -, Geschichte der Staatsgewalt. Eine vergleichende Verfassungsgeschichte Europas von den Anfängen bis zur Gegenwart, München 32002. -, Zusammenfassung: Staatsbildung durch ,Aushandeln1? in: Ronald G. Asch / Dagmar Freist (Hg.), Staatsbildung als kultureller Prozess. Strukturwandel und Legitimation von Herrschaft in der Frühen Neuzeit, Köln 2005,429-438. -, Die Unterwerfung der Welt. Globalgeschichte der europäischen Expansion 1415-2015, München 2016. Reinle, Christine, Wappengenossen und Landleute. Der bayerische Niederadel zwischen Aufstieg und Ausgrenzung, in: Kurt Andermann (Hg.), Zwischen Nicht-Adel und Adel, Stuttgart 2001, 105-156. Revel, Jacques, La royauté sacrée. Éléments pour un débat, in: Alain
Boureau / Claudio Sergio Ingerflom (Hg.), La royauté sacrée dans le monde chrétien, Paris 1992, 7-17. Rhode, Maria, Ein Königreich ohne König. Der kleinpolnische Adel in sieben Interregna, Wiesbaden 1997. Richards, Jennifer, Rhetoric and Courtliness in Early Modem Literature, Cambridge u.a. 2003. Richardson, Brian, Manuscript Culture in Renaissance Italy, Cambridge u.a. 2009. Richarz, Irmintraut, Oikos, Haus und Haushalt. Ursprung und Geschichte der Haus haltsökonomik, Göttingen 1991. Ricoeur, Paul, Temps et Récit. Tome 1, Paris 1983. -, La mémoire, l’histoire, l’oubli, Paris 2000. Rigaudière, Albert, Un rêve royal français. L’unification du droit, in: Comptes rendus des séances de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 148.4 (2004), 1553-1567. Rilinger, Rolf, Domus und res publica. Die politisch-soziale Bedeutung des aristokra tischen „Hauses“ in der späten römischen Republik, in: Aloys Winterling (Hg.), Zwi schen „Haus“ und „Staat“. Antike Höfe im Vergleich, München 1997 (Historische Zeit schrift. Beihefte 23), 73-90. Ritter, Rüdiger, Das Erbe der Republik beider Nationen ֊ Geschichte eines Gründungs mythos in Ostmitteleuropa, in: ders. / Zdzisław Krasnodębski / Stefan Garsztecki (Hg.), Last der Geschichte? Kollektive Identität und Geschichte in Ostmitteleuropa (Belarus, Polen, Litauen, Ukraine), Hamburg 2008, 21-77. Roberts, Michael, The Early Vasas. A History of Sweden (1523-1611), Cambridge 1968. Roczniak, Władysław, Piotr Skarga. Philanthropist of the Counter-Reformation, in: The Polish Review 52.1 (2007), 37-100. Rodríguez Villa, Antonio, D. Francisco de
Mendoza, Almirante de Aragón, in: Juan Valera (Hg.), Homenaje á Menéndez y Pelayo en el año vigésimo de su profesorado. Estudios de erudición española, Madrid 1899, 487-610. Rodgers, Daniel T., Republicanism: The Career of a Concept, in: Journal of American History 79.1 (1992).
2. Literatur 689 Roeck, Bernd, Rez. zu Karl Vocelka, Die Politische Propaganda Kaiser Rudolfs II. (1576-1612), Wien 1981, in: Blätter für Deutsche Landesgeschichte 119 (1983), 489-493. Rogulski, Jakub, Treści propagandowe herbu złożonego księcia Szymona Samuela San guszki z 1626 roku, in: Wojciech Drelicharz (Hg.), Insignia et splendor. Heraldyka w służbie rodów szlacheckich i instytucji Kościoła, Kraków 2011, 9-84. Rok, Bogdan, Druki żałobne w dawnej Polsce XVI-XVIII wiek, in: Henryk Suchojad (Hg.), Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku, Warszawa 2001, 187-201. Romaniello, Matthew P. / Lipp, Charles, The Spaces of Nobility, in: dies. (Hg.), Con tested Spaces of the Nobility, Aldershot 2010, 2-10. Roszak, Stanisław, Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004. -, ,Silvae rerum“ - les manuscrits de la noblesse polonaise des XVIIe et XVIIIe siècles, in: Jarosław Dumanowski / Michel Figeac (Hg.), Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe-XXe siècles, Pessac 2006, 357-369. -, Ego-Documents - Some Remarks About Polish and European Historiographical and Methodological Experience, in: Biuletyn polskiej misji historycznej 8 (2013), 27^12. Roos, Hans, Ständewesen und parlamentarische Verfassung in Polen (1505-1772), in: Dietrich Gerhard (Hg.), Ständische Vertretungen in Europa im 17. und 18. Jahrhundert, Göttingen 1974, 310-367. Rożek, Michal, Polskie koronacje i korony, Kraków 1987. Różycki, Edward, Księgozbiór Rady Miasta Lwowa w okresie staropolskim,
in: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia 11 (2013), 26-43. Rudolph, Harriet, Rechtskultur in der Frühen Neuzeit. Perspektiven und Erkenntnis potentiale eines modischen Begriffs, in: Historische Zeitschrift 278 (2004), 347-374. -, Entrée [festliche, triumphale], in: Werner Paravicini (Hg.), Höfe und Residenzen im spätmittelalterlichen Reich. Bilder und Begriffe, Ostfildern 2005 (Residenzenforschung 15.II.2), 318-323. Rümelin, Christian, , Augustissimo et Gloriosissimo Rom: Imperatori“ - Bemerkungen zu einem Porträt Rudolfs II. von Aegidius Sadeler, in: Christine E. Stauffer (Hg.), Festschrift für Eberhard W. Kornfeld zum 80. Geburtstag, Bern 2003, 57-68. Rundell, Benedict, Republicanism in the University of Krakow in the Eighteenth Cen tury, in: History of political thought 26.4 (2005), 646-663. Russocki, Stanisław, Z dziejów prac przygotowawczych do ostatecznej redakcji zwodu prawa mazowieckiego z 1540 r., in: Czasopismo Prawno-Historyczne 9.1 (1957), 9-43. -, De l’accord commun au vote unanime. Les activités de la Diète nobiliaire de Pologne, XVIème-XVIIIe siècles, in: Parliaments, Estates and Representation 3 (1983), 7-21. Ryczak, Wojciech, Justusa Lipsjusza Epistola erudita, in: Terminus 12.2 (2010), 79-93. Rymaszewski, Zygfryd, Prawo bliższości krewnych w polskim prawie ziemskim do końca XV wieku, Wrocław u.a. 1970. Rzepka, Wojciech Ryszard / Sajkowski, Alojzy, Andrzeja Rymszy ,Dzisięćroczna po wieść wojennych spraw.“ (1585), in: Roman Pollak (Hg.), Miscellanea staropolskie. Tom 4, Wrocław 1972 (Archiwum
literackie 16), 133-222. Rzońca, Jan, Stanowisko sejmików wobec propozycji królewskiej przed Sejmem 1597 r., in: Opolskie Towarzystwo Nauk / Wydział A: Historia 20 (1983), 37—42. -, Stanowisko sejmików wobec propozycji królewskiej przed Sejmem 1597 r., in: Opolskie Towarzystwo Nauk / Wydział A: Historia 21 (1988), 53-60. -, Sejmy z lat 1597-1598. Część 2: Ostatni Sejm Rzeczypospolitej w XVI wieku, Opole 1993. Saarinen, Risto, Die heroische Tugend als Grundlage der individualistischen Ethik im 14. Jahrhundert, in: Jan A. Aertsen / Andreas Speer (Hg.), Individuum und Individu alität im Mittelalter, Berlin / New York 1996, 450-463.
690 Bibliographie Sabean, David, Power in the Blood. Popular Culture and Village Discourse in Early Modem Germany, Cambridge 1984. Sahanovič, Henadz, Wojna daleka a bliska. Problem wpływu wojen pierwszej połowy XVII wieku na społeczeństwo, in: Bogusław Dybaś (Hg.), Wojny północne w XVI-XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kirchholmem, Toruń 2007, 225-232. Saller, Richard P., ,Famila, Domus“, and the Roman Conception of the Family, in: Phoenix 38.4 (1984), 336-355. Salmonowicz, Stanisław, La noblesse poloniase contre l’arbitraire du pouvoir royal. Les privilèges judiciaires de la noblesse, in: Revue Historique de Droit Français et Étranger 72.1 (1994), 21-29. -, Die protestantischen akademischen Gymnasien in Thom, Elbing und Danzig und ihre Bedeutung für die regionale Identität im Königlichen Preußen (16.-18. Jahrhundert), in: Nordost-Archiv 6.2 (1997), 514-539. -, Le pouvoir absolu du noble polonais dans son manoir, in: Jarosław Dumanowski / Michel Figeac (Hg.), La noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture (XVIe-XXe siècle), Pessac 2006, 153-160 (poln. Version: Nieograniczona władza szlachcica polskiego w jego posiadłościach, in: Stanisław Salmonowicz, Kilka minionych wieków. Szkice i studia z historii ustroju Polski, Kraków 2009, 9-22.). Samsonowicz, Henryk, La République nobiliaire ou République des Deux Nations, in: Jerzy Kłoczowski / Iwona Goral (Hg.), L’héritage de la Res Publica des Deux Nations, Lublin / Paris 2009, 17-24. Saulnier, Verdun L., L’oraison funèbre au XVIe siècle, in: Bibliothèque d’Humanisme et Renaissance 10 (1948),
124-157. Sawicka, Zuzanna, Koń w życiu szlachty XVI-XVIII w., Toruń 2002. Sawicki, Mariusz, Bitwa kirchholmska w świetle polsko- i niemieckojęzycznych gazet ulotnych, in: Bogusław Dybaś (Hg.), Wojny północne w ХѴІ-ХѴШ wieku. W czterech setlecie bitwy pod Kirchholmem, Toruń 2007, 43-51. Sawicki, Robert, Rokosz Zebrzydowskiego w historiografii polskiej XVIII, XIX i po czątku XX wieku, unveröff. Magisterarbeit, Uniwersytet Łódzki 1993. Scattola, Merio, Art. Tyrannislehre, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 13, Stuttgart / Weimar 2011,853-858. Schenk, Frithjof Benjamin, Mental Maps. Die Konstruktion von geografischen Räu men in Europa seit der Aufklärung, in: Geschichte und Gesellschaft 28.3 (2002), 493-514. Schennach, Martin P., Gesetz und Herrschaft. Die Entstehung des Gesetzgebungsstaa tes am Beispiel Tirols, Köln / Weimar / Wien 2010. Scherb, Victor I., Assimilating Giants. The Appropriation of Gog and Magog in Me dieval and Early Modern England, in: Journal of Medieval and Early Modern Studies 32.1 (2002), 59-84. Schieder, Theodor, Briefliche Quellen zur politischen Geistesgeschichte Westpreußens vom 16. bis 18. Jahrhundert: 1.9 Briefe Bartholomaeus Keckermanns, in: Altpreußische Forschungen 18 (1941), 262-275. Schierbaum, Martin, Einleitung, in: ders. (Hg.), Enzyklopädistik (1550-1650). Typen und Transformationen von Wissensspeichern und Medialisierungen des Wissens, Ber lin / Münster 2009, VII-XX. Schilling, Heinz, Konfessionalisiemng und Staatsinteressen. Internationale Beziehun gen 1559-1660, Paderborn u.a. 2007 (Handbuch der Geschichte der Internationalen
Beziehungen 2). Schilling, Lothar, Normsetzung in der Krise. Zum Gesetzgebungsverständnis im Frankreich der Religionskriege, Frankfurt a.M. 2005.
2. Literatur 691 Schimmelpfennig, Bernd, Art. Heiliges Jahr, in: Lexikon des Mittelalters, Bd. 4, Mün chen 1989, 2024-2025. Schlögl, Rudolf, Kommunikation und Vergesellschaftung unter Anwesenden. Formen des Sozialen und ihre Transformation in der Frühen Neuzeit, in: Geschichte und Ge sellschaft 34 (2008), 155-224. -, Anwesende und Abwesende. Grundriss für eine Gesellschaftsgeschichte der Frühen Neuzeit, Konstanz 2014. Schmale, Wolfgang, Art. Revolte, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 11, Stuttgart / Wei mar 2010, 145-152. Schmidt, Alexander, Vaterlandsliebe und Religionskonflikt. Politische Diskurse im Al ten Reich (1555-1648), Leiden u.a. 2007. Schmidt, Georg, Altes Reich und Adelsrepublik - multinationale Großreiche und freie Republiken?, in: Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 53.3 (2010), 391-408. Schmidt, Peer, Spanische Universalmonarchie oder deutsche Liberteť. Das spanische Imperium in der Propaganda des Dreißigjährigen Krieges, Stuttgart 2001. Schmidt-Biggemann, Wilhelm, Topica universalis. Eine Modellgeschichte humanisti scher und barocker Wissenschaft, Hamburg 1983. -, Enzyklopädie und philosophia perennis, in: Franz M. Eybl et al. (Hg.), Enzyklopädien der Frühen Neuzeit. Beiträge zu ihrer Erforschung, Tübingen 1995, 1-18. -, Die Schulphilosophie in den reformierten Territorien, in: ders. / Helmut Holzhey (Hg.), Die Philosophie des 17. Jahrhunderts. Bd. 4 / 1 : Das Heilige Römische Reich Deutscher Nationen, Nord- und Ostmitteleuropa, Basel 2001, 392-474. Schmidt-Voges, İnken, Oiko-nomia. Wahrnehmung und Beherrschung der Umwelt im Spiegel adeliger
Haushaltungslehren im 17. und 18. Jahrhundert, in: Heike Düselder/ Olga Weckenbrock / Siegrid Westphal (Hg.), Adel und Umwelt. Horizonte adeliger Existenz in der Frühen Neuzeit, Köln 2008, 403—429. Schnaase, Eduard D., Andreas Aurifaber und seine Schola Dantiscana. Ein Beitrag zur Geschichte der Schulen in Danzig, in: Altpreussische Monatsschrift 11 (1874), 456-474. Schneider, Ute, Das Buch als Wissensvermittler in der Frühen Neuzeit, in: Johannes Burkhardt / Christine Werstetter (Hg.), Kommunikation und Medien in der Frühen Neuzeit, München 2005 (Historische Zeitschrift. Beiheft 41), 63-78. Schofield, Malcolm, Cicero’s Definition of Res Publica, in: Jonathan G. F. Powell (Hg.), Cicero the Philosopher. Twelve Papers, Oxford u.a. 1999, 63-83. Schorn-Schütte, Luise, Obrigkeitskritik und Widerstandsrecht. Die politica Christiana als Legitimitätsgrundlage, in: dies. (Hg.), Aspekte der politischen Kommunikation im Europa des 16. und 17. Jahrhunderts. Politische Theologie - Res Publica-Verständis konsensgestützte Herrschaft, München 2004 (HZ Beihefte N.F. 39), 195-232. -, Evangelische Geistlichkeit in der Frühneuzeit. Deren Anteil an der Entfaltung frühmoderner Staatlichkeit und Gesellschaft dargestellt am Beispiel des Fürstentums Braun schweig-Wolfenbüttel, der Landgrafschaft Hessen-Kassel und der Stadt Braunschweig, Gütersloh 1996. -, Geschichte Europas in der Frühen Neuzeit. Studienhandbuch (1500-1789), Paderborn 2009. Schramm, Gottfried, Der polnische Adel und die Reformation (1548-1607), Wiesbaden 1960. -, Polen ֊ Böhmen - Ungarn. Übernationale Gemeinsamkeiten in der
politischen Kultur des späten Mittelalters und der frühen Neuzeit, in: Joachim Bahlcke / Hans-Jürgen Bömelburg / Norbert Kersken (Hg.), Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmittel europa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der politischen Kultur vom 16.-18. Jahr hundert, Leipzig 1996, 13-38.
692 Bibliographie -, Armed Conflict in East Central Europe. Protestant Noble Opposition and Catholic Royal Faction (1604—1620), in: Robert J. Evans (Hg.), Crown, Church and Estates. Central European Politics in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, Basingstoke u.a. 1991,176-195. Schreiner, Klaus / Wenzel, Ernst, Einleitende Frage- und Problemstellungen, in: dies. (Hg.), Hofkritik im Licht humanistischer Lebens- und Bildungsideale, Leiden 2012, 1-12. Schreurs, Anna, Die Götterbilder des Vincenzo Cartari in der Darstellung von Joachim von Sandrart, in: Hartmut Böhme / Christoph Rapp / Wolfgang Rosier (Hg.), Überset zung und Transformation. Akten der Jahrestagung des SFB 644 Transformation der Antike an der HU Berlin, Dezember 2005, Berlin 2007, 475-523. Schröder, Jan, The Concept of (Natural) Law in the Doctrine of Law and Natural Law of the Early Modem Era, in: Lorraine Daston / Michael Stolleis (Hg.), Natural Law and Laws of Nature in Early Modern Europe. Jurisprudence, Theology, Moral and Natural Philosophy, Famham u.a. 2008, 58-71. -, Pluralisierung als Deutungskonzept für die Rechtstheorie in der Frühen Neuzeit?, in: Jan-Dirk Müller / Wulf Oesterreicher / Friedrich Vollhardt (Hg.), Pluralisierungen. Konzepte zur Erfassung der Frühen Neuzeit, Berlin / New York 2010, 95-116. Schütrumpf, Eckart, Politische Reformmodelle im vierten Jahrhundert. Grundsätzliche Annahmen politischer Theorie und Versuche konkreter Lösungen, in: Walter Eder (Hg.), Die athenische Demokratie im 4. Jahrhundert v. Chr. Vollendung oder Verfall einer Verfassungsreform?, Stuttgart 1995, 271-301.
Schütte, Ulrich, Stadttor und Hausschwelle. Zur rituellen Bedeutung architektonischer Grenzen in der frühen Neuzeit, in: Werner Paravicini (Hg.), Zeremoniell und Raum. 4. Symposium der Residenzen-Kommission der Akademie der Wissenschaften in Göt tingen, Sigmaringen 1997 (Residenzenforschung 6), 305-323. Schulze, Winfried, Reich und Türkengefahr im späten 16. Jahrhundert. Studien zu den politischen und gesellschaftlichen Auswirkungen einer äußeren Bedrohung, München 1978. -, Vom Gemeinnutz zum Eigennutz. Über den Normenwandel in der ständischen Gesell schaft der Frühen Neuzeit, in: HZ 243.3 (1986), 591-626. -, Rezension: Revolten und Revolution in der Frühen Neuzeit, in: Geschichte und Gesell schaft 13.1 (1987), 128-135. -, Die ständische Gesellschaft des 16. /17. Jahrhunderts als Problem von Statik und Dy namik, in: ders. (Hg.), Ständische Gesellschaft und soziale Mobilität, München 1988 (Schriften des Historischen Kollegs. Kolloquien 12), 1-17. -, Einführung in die Neuere Geschichte, Stuttgart 31996. Schulze-Schneider, Ingrid, La leyenda negra de España. Propaganda en la Guerra de Flandres (15661584), Madrid 2008. Schwerhoff, Gerd, Institutioneile Ordnungen und die Konstruktion von Devianz. Kon zeptuelle Überlegungen und frühneuzeitliche Beispiele, in: Juliette Guilbaud / Nicolas Lemoigne / Thomas Lüttenberg (Hg.), Kulturelle Normen und die Konstruktion von Devianz. Antijüdische und antisemitische Beschuldigungen in der Frühen Neuzeit und in der Moderne, Paris 2004, 7-26. -, Das frühneuzeitliche Duell in der öffentlichen Streitkultur. Zum paradoxen Verhältnis von
Gewaltpraxen und normativen Diskursen, in: Henning P. Jürgens / Thomas Weller (Hg.), Streitkultur und Öffentlichkeit im konfessionellen Zeitalter, Göttingen 2013, 215-226. Scior, Völker, Das offene Ohr des Herrschers. Vorstellungen über den Zugang zum Kö nig in der Karolingerzeit, in: ders. / Steffen Patzold / Anja Rathmann-Lutz (Hg.), Ge schichtsvorstellungen. Bilder, Texte und Begriffe aus dem Mittelalter (FS Hans-Werner Goetz), Köln / Weimar / Wien 2012, 299-325.
2. Literatur 693 Scott, Hamish M. / Storrs, Christopher, The Consolidation of Noble Power in Europe (c. 1600.1800), in: dies. (Hg.), The European Nobilities in the Seventeenth and Eigh teenth Century. Voi. 1: Western Europe, London / New York 1995, 1- 52, Scott-Warren, Jason, Reading Graffiti in the Early Modern Book, in: Huntington Li brary Quarterly 73.3 (2010), 363-381. Sczaniecki, Michał, Jean Bodin et la Pologne, in: Czasopismo prawno-historyczne 29.2 (1977), 39-53. Sellin, Volker, Politik, in: Geschichtliche Grundbegriffe. Bd. 4, Stuttgart, 1978,789-874. Semkowicz, Władysław, Braterstwo szlachty polskiej z bojarstwem litewskim w unii horodelskiej 1413 roku, in: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, Warszawa u.a. 1914, 393-446. Sénéchal, Philippe, Justus Sadeler. Print Publisher and Art Dealer in Early Seicento Venice, in: Print Quarterly 7.1 (1990), 22-35. Seredykä, Jan, Rzeczpospolita w ostatnich latach panowania Zygmunta III (1629-1632). Zarys wewnętrznych dziejów politycznych, Opole 1978. Serna, Pierre, Le dire et le fer. Le duel et sa publicité au XVIIe siècle, in: ders. / Pascal Brioist / Hervé Drévillon (Hg.), Croiser le fer. Violence et culture de l’épée dans la France moderne (XVIe-XVIIIe siècle), Seyssel 2002, 245-304. Serwański, Maciej, Formy aktywności kolegium jezuickiego w Poznaniu w XVI-XVIII wieku, in: Mazowieckie studia humanistyczne 8.2 (2002), 31-39. Shaw, Carl K. Y., Quentin Skinner on the Proper Meaning of Republican Liberty, in: Politics 23.1 (2003), 46-56. Sherman, William H., Used Books. Marking Readers in Renaissance England, Phil adelphia
2008. Siedschlag, Carl, Machtstaat und Machtstaatsgedanke in den politischen Lehren des Johannes Althusius und des Justus Lipsius, in: Karl-Wilhelm Dahm (Hg.), Politische Theorie des Johannes Althusius, Berlin 1988 (Rechtstheorie. Beiheft 7), 313-332. Siemieński, Józef, Podział historyi Polski na okresy, in: Księga pamiątkowa ku czci Os walda Balzera. Tom 2, Lwów 1925, 441^163. Sikora, Michael, Formen des Politischen. Der frühmoderne deutsche Reichstag in sys temtheoretischer Perspektive, in: Frank Becker (Hg.), Geschichte und Systemtheorie. Exemplarische Fallstudien, Frankfurt a.M. / New York 2004, 157-184. -, Der Adel in der Frühen Neuzeit, Darmstadt 2009. Simmel, Georg, Philosophie der Mode, in: ders., Philosophie der Mode. Die Religion. Kant und Goethe. Schopenhauer und Nietzsche. Gesamtausgabe. Bd. 10, hrsg. v. Mi chael Behr u. Otthein Rammstedt, Frankfurt a.M. 1995, 7-37. Simon, Thomas, ,Gute Policey“. Ordnungsleitbilder und Zielvorstellungen politischen Handelns in der Frühen Neuzeit, Frankfurt a.M. 2004. Singer, Bruno, Die Fürstenspiegel in Deutschland im Zeitalter des Humanismus und der Reformation. Bibliographische Grundlagen und ausgewählte Interpretationen: Jakob Wimpfeling, Wolfgang Seidel, Johann Sturm, Urban Rieger, München 1981. Sitkowa, Anna, Wydawnicze losy ,Kazania na pogrzebie Piotra Skargi1 Fabiana Birkowskiego w XVII i XVIII wieku, in: Renarda Ocieczek / Marek Piechota (Hg.), Ba rokowe przypomnienia i inne szkice historycznoliterackie, Katowice 1994, 7-20. Sittig, Claudius, Kulturelle Konkurrenzen. Studien zu Semiotik und Ästhetik adeligen
Wetteifers um 1600, Berlin / New York 2010. -, Adelige aemulatio. Die soziale Grammatik der frühneuzeitlichen Adelskultur und ihre Formierung in Georg Rüxners Turnierbuch (1530) und seiner lateinischen Übersetzung durch Franciscus Modius (1586), in: Jan-Dirk Müller et al. (Hg.), Aemulatio. Kulturen des Wettstreits in Text und Bild (14450-1620), Berlin / Boston 2011, 863-890.
694 Bibliographie Siwek, Andrzej, Spory o Jezuitów w polskiej historiografii 1795-1918, ín: Studia histo ryczne 34.4 (1991), 551-568. Skinner, Quentin, The Foundations of Modern Political Thought. ѴЫ. 2: The Age of Reformation, Cambridge u.a. 2005. -, Liberty before Liberalism?, Cambridge u.a. 2010. Skorupa, Dariusz, Stosunki polsko-tatarskie (1595 - 1623), Warszawa 2004. Skowron, Ryszard, Olivares, Wazowie i Bałtyk. Polska w polityce zagranicznej Hisz panii w latach 1621-1632, Kraków 2002. -, Dwór i kraj epoki Wazów w praktyce i opiniach dyplomacji hiszpańskiej w okresie wojny trzydziestoletniej, in: ders. (Hg.), Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, Kraków 2003, 275-293. -, Entradas, bodas y coronaciones de las princesas de la casa de Austria en Cracovia (1592 y 1605), in: Libros de la corte 6 (2013), 58-75. Skuczyński, Janusz, ,Jezda do Moskwy“. Panegiryczne, epicko-heroiczne i parenetyczne przekształcenia .rymowanej kroniki“, in: Ruch literacki 21.2 (1980), 107-120. Skupœnski, Krzysztof / Weiss, Anzelm (Hg.), Polska heraldyka kościelna. Stan i per spektywy badań, Warszawa 2004. Skwarczyńska, Stefania, Kariera literacka form rodzajowych bloku silva, in: dies., Wo kół teatru i literatury. Studia i szkice, Warszawa 1970, 182-202. Sławiński, Wojciech, Toruński synod generalny 1595 roku. Z dziejów polskiego protes tantyzmu w drugiej połowie XVI wieku, Warszawa 2002. -, Die Thorner Generalsynode von 1595, in: Archiv für Reformationsgeschichte 96 (2005), 246-271. Smith, Pauline M., The Anti-Courtier Trend in Sixteenth Century French Literature, Genève 1966.
Smuts, R. Malcolm, Court Culture and the Origins of a Royalist Tradition in Early Stuart England, Philadelphia (Penn.) 1999. Sobecki, Sebastian, The Authorship of A Relation of the State of Polonia, 1598, in: The Seventeenth Century 18.2 (2003), 172-179. -, John Peyton’s A Relation of the State of Polonia and the Accession of King James I (1598-1603), in: The English Historical Review 129.540 (2014), 1079-1097. Sobieski, Wacław, Nienawiść wyznaniowa tłumów za rządów Zygmunta Iii-go, War szawa 1902. -, Optymizm i pessymizm w historyozofji polskiej, in: ders., Król a car. Studya histo ryczne, Lwów / Warszawa 1912, 23-57. -, Pamiętny sejm, Kraków 1913. Sobolewski, Ludwik, Wpływ artykułów mielnickich z 1501 r. na rozwój prawa polskiego w XVI w., in: Czasopismo prawno-historyczne 46 (1994), 31-57. -/ Uruszczak, Wacław, Artykuły mielnickie z roku 1501, in: Czasopismo prawno-hi storyczne 42.1-2 (1990), 31-61. Sokalski, Marcin, Art. Stanisław Stadnicki z Ożomli na Lesku, in: Polski Słownik Bio graficzny, Tom 41, Warszawa 2002, 432-436. Sokołowski, Wojciech, Radziwiłłowie wobec rokoszu sandomierskiego (1606-1608), in: Miscellanea historica-archivistica 3 (1989), 67-83. -, Politycy schyłku złotego wieku. Małopolscy przywódcy szlachty i parlamentarzyści w latach 1574-1605, Warszawa 1997. -, Studia i peregrynacje Janusza i Krzysztofa Radziwiłłów w latach 1595-1603. Model edukacji syna magnackiego na przełomie XVI і XVII w, in: Rozprawy z Dziejów Oś wiaty 35 (1992), 3-35. Sondel, Janusz, Z dziejów katedry prawa rzymskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, in: Prace Komisji historii
nauk PAU 12 (2013), 81-116.
2. Literatur 695 Spieralski, Zdzisław, ,Egzorbitancje‘ Jana Zamoyskiego. Z dziejów pamfletu politycz nego w Polsce, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 5 (1960), 145-172. Śreniowski, Stanisław, Formy państwa polskiego w okresie późnego feudalizmu i ich znaczenie, in: Józef Sieradzki (Hg.), Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich. Przemówienia, referaty, dyskusja. Tom 1, Warszawa 21953, 497-501. Stahr, Maria, Medale Wazów w Polsce (1587-1668), Wrocław u.a. 1990. Stanciu, Diana, Prudence in Lipsius’s ,Mónita et exempla politica'. Stoic Virtue, Aris totelian Virtue or not a Virtue at All?, in: Erik De Bom u.a. (Hg.), (Un)masking the Realities of Power. Justus Lipsius and the Dynamics of Political Writing in Early Mo dern Europe, Leiden u.a. 2011, 233-262. Starčenko, Daria, Von einrittslustigem Adel und fehdeanalogen Praktiken. Zwischenad lige Gewalt in den frühneuzeitlichen ruthenisch-ukrainischen Woiwodschaften PolenLitauens im 16. und im 17. Jahrhundert, in: Mathis Prange / Christine Reinle (Hg.), Fehdehandeln und Fehdegruppen im spätmittelalterlichen und frühneuzeitlichen Eu ropa, Göttingen 2014, 109-142. Stec, Wiesław, Literacki kształt polskich polemik antyjezuickich z lat 1578-1625, Bia łystok 1968. Steiger, Johann Anselm, Oratio panegyrica versus homilia consolatria. Ein exemplari scher Vergleich zwischen einer römisch-katholischen Trauerrede (Wolfgang Fuchs) und einer lutherischen Leichenpredigt (Johann Gerhard), in: Birgit Boge / Ralf Georg Bog ner (Hg.), Oratio Funebris. Die katholische Leichenpredigt der frühen Neuzeit. Zwölf Studien,
Amsterdam 1999, 103-130. Steinecke, Hartmut, Art. Roman, in: Reallexikon der deutschen Literaturwissenschaft, Bd 3, Berlin / New York 2003, 317-322. Steiner, Benjamin, Die Ordnung der Geschichte. Historische Tabellenwerke in der Frü hen Neuzeit, Köln / Weimar / Wien 2008. Stępkowski, Aleksander, Traktat Wawrzyńca Goślickiego De optimo senatore na tle prac Machiavellego, Bodina i Frycza Modrzewskiego, in: Czasopismo Prawno-historyczne 51.1 /2 (1999), 411^129. -, Obecność ,De optimo senatore* za granicą, in: ders. (Hg.), О ,Senatorze doskonałym* studia. Prace upamiętniające postać i twórczość Wawrzyńca Goślickiego, Warszawa 2009, 157-144. Stierle, Karlheinz, Geschehen-, Geschichte, Text der Geschichte, in: Reinhart Koselleck / Wolf-Dieter Stempel (Hg.), Geschichte ֊ Ereignis und Erzählung, München 1973, 530-534. Stobiecki, Rafał, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna . ale skom plikowana, Warszawa 2007. Stolarski, Piotr, Friars on the Frontier. Catholic Renewal and the Dominican Order in Southeastern Poland (1594 - 1648), Famham / Burlington 2010. -, Dominican-Jesuit Rivalry and the Politics of Catholic Renewal in Poland 1564-1648, in: Journal of Ecclesiastical History 62.2 (2011), 255-272. Stolicki, Jarosław / Ferenc Marek / Dąbrowski, Janusz (Hg.), Inter maiestatem ac libertatém (FS Kazimierz Przyboś), Krakow 2010. Stollberg-Rilinger, Barbara, Symbolische Kommunikation in der Vormoderne. Be griffe - Thesen - Forschungsperspektiven, in: Zeitschrift für Historische Forschung 31 (2004), 489-527. -, Rezension zu: Blickle, Peter: Das Alte Europa. Vom
Hochmittelalter bis zur Moderne. München 2008, in: H-Soz-u-Kult, 16.09.2008, http://hsozkult.geschichte.hu-berlin.de/r ezensionen/2008-3-165 (zuletzt eingesehen am 3. Oktober 2019). Stolleis, Michael, Geschichte des öffentlichen Rechts in Deutschland. Bd. 1:1600-1608, München 1988.
696 Bibliographie Strasburger, Herman, Concordia Ordinum. Eine Untersuchung zur Politik Ciceros. Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde der Philosophischen Fakultät der Universität Frankfurt am Main, Boma-Leipzig 1931. Strasser, Gerhard F., Emblematik und Mnemonik der frühen Neuzeit im Zusammen spiel. Johannes Buno und Johann Justus Winckelmann, Wiesbaden 2000. Strohm, Christoph, Ethik im frühen Calvinismus. Humanistische Einflüsse, philoso phische, juristische und theologische Argumentationen sowie mentalitätsgeschichtliche Aspekte am Beispiel des Calvin-Schülers Lambertus Danaeus, Berlin / New York 1996. Strohmeyer, Arno, Konfessionskonflikt und Herrschaftsordnung. Widerstandsrecht bei den österreichischen Ständen (1550- 1650), Mainz 2006. Strong, Roy C., Art and Power. Renaissance Festivals (1450-1650), Berkeley / Los An geles 1984. Strzelecki, Adam, Sejm z r. 1605, Krakow 1921. -, Art. Baranowski, Wojciech, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 1, Kraków 1935, 285-289. -, Art. Stanisław Białłozor, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 2, Kraków u.a. 1936,12. Sucheni-Grabowska, Anna, Odbudowa domeny królewskiej w Polsce (1504 ֊ 1548), Wrocław 1967. -, Monarchia dwu ostatnich Jagiellonów a ruch egzekucyjny. Tom 1: Geneza egzekucji dóbr, Wrocław u.a. 1974. -, Sejm w latach 1540-1587, in: Jerzy Michalski (Hg.), Historia Sejmu Polskiego. Tom 1: Do schyłku szlacheckiej, Warszawa 1984,114—216. -, Społeczność szlachecka i państwo, in: Andrzej Wyczański (Hg.), Polska w epoce odrod zenia, Warszawa 1986,13-107. -, Obsadzanie urzędów senatorskich i ministerialnych
przez Zygmunta Augusta, in: Jerzy Topolski / Cezary Kuklo (Hg.), Studia nad gospodarką, społeczeństwem i rodziną w Europie późnofeudalnej, Lublin 1987, 179-194. -, Rola mandatu poselskiego w dawnej Polsce na tle porównawczym, in: dies., Wolność i prawo w staropolskiej koncepcji państwa, Warszawa 2009, 33-60. Süssmann, Johannes, Geschichtsschreibung oder Roman? Zur Konstitutionslogik von Geschichtserzählungen zwischen Schiller und Ranke (1780-1824), Stuttgart 2000. Sulima Kamiński, Andrzej, The,Szlachta“ of the Polish-Lithuanian Commonwealth and Their Government, in: Ivo Banac / Paul Bushkovitch (Hg.), The nobility in Russia and Eastern Europe, New Haven (Conn.) / Columbus (Oh.) 1983, 17-45. -, Republic vs. Autocracy. Poland-Lithuania and Russia 1686-1697, Cambridge (Mass.) 1993. -, History of the Polish-Lithuanian Commonwealth, in: Jerzy Kloczowski (Hg.), Belarus, Lithuania, Poland, Ukraine. The Foundations of Historical and Cultural Traditions in East Central Europe (International Conference, Rome 28 April - 6 May 1990), Lublin 1994, 387-391. -, Historia Rzeczypospolitej Wielu Narodów (1505-1795). Obywatele, ich państwa, spo łeczeństwo, kultura, Lublin 2000. Sułkowska, Irena, Księgi polskiej kancelarii koronnej w drugiej połowie XV wieku, in: Studia źródłoznawcze 6 (1961), 81-101. Suter, Andreas, Regionale politische Kulturen von Protest und Widerstand im Spätmit telalter und in der Frühen Neuzeit. Die schweizerische Eidgenossenschaft als Beispiel, in: Geschichte und Gesellschaft 21 (1995), 161-194. Sygański, Jan, Korespondencja księdza Jakóba Wujka z Wągrowca z lat
1569-1596 (do kończenie), in: Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego 46 (1919), 1-110. Syros, Vasilbios, Founders and Kings versus Orators. Medieval and Early Modern Views and the Origins of Social Life, in: Viator 42.1 (2011), 383-407.
2. Literatur 697 SzAKOLCZAi, Árpád, Reflexive Historical Sociology, London / New York 2000. -, Liminality and Experience. Structuring Transitory Situations and Transformative Events, in: International Political Anthropology 2.1 (2009), 141-172. Szczerbicka, Ludwika, Jan Szczęsny Herburt ֊ zarys monografii, in: Kazimierz Budzyk (Hg.), Ze studiów nad literaturą staropolską, Wrocław 1957, 205-291. Szmydki, Ryszard, Artystyczno-dyplomatyczne kontakty Zygmunta III Wazy z Nider landami Połudnowymi, Lublin 2008. Szpaczyński, Przemysław, Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach 1587-1618, Kraków 2013. -, Anna I Jagiellonka kontra Jan Zamoyski. Kilka uwag w sprawie dążeń królowej do zapewnienia ciągłości dynastii Jagiellonów, in: Klio 28.1 (2014), 3-29. Szutkiewicz, Bartosz, Polska i Mołdawia w latach 1551-1572, in: Białostockie Teki Historyczne 7 (2009), 11-24. Szwejkowska, Helena, Książka drukowana ХѴ-ХѴПІ w. Zarys historyczny, Wrocław u.a. 1961. Szymański, Józef, Nieznane źródło heraldyki polskiej XVI wieku, in: Studia źródłoznawcze 32-33 (1990), 129-142. Szymczak, Jan, Pojedynki i harce, turnieje i gonitwy. Walki o życie, cześć, sławę i pieni ądze w Polsce Piastów i Jagiellonów, Warszawa 2008. Szyndler, Bartłomiej, Pojedynki, Warszawa 1987. Świdziński, Konstanty, Zapis. Biblioteka Ordinacyi Myszkowskiej, w Krakowie 1859. Świercz, Piotr, Recepcja Arystotelizmu w polskiej myśli politycznej XVI wieku, in: Jerzy Kukulski (Hg.), Dziedzictwo Andrzeja Frycza Modrzewskiego w myśli humanistycznej i politycznej. Tom 1, Toruń 2004, 83-100. Targosz, Karolina, Oprawa artystyczno-ideowa
wjazdów weselnych trzech sióstr Habsburżanek (Kraków 1592 i 1605, Florencja 1608), in: Mariusz Markiewicz / Ryszard Skowron (Hg.), Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, Kraków 1999, 207-244. Tazbir, Janusz, Literatura antyjezuicka w Polsce (1578-1625). Antologia, Warszawa 1963. -, Wstęp, in: ders. (Hg.), Literatura antyjezuicka w Polsce (1578-1625), Warszawa 1963, 5-33. -, Rzeczpospolita Babińska w legendzie literackiej, in: Przegląd Humanistyczny 16.3 (1972), 1-19. -, Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa 1978. -, Legenda Jana Zamoyskiego, in: Jerzy Kowalczyk (Hg.), Czterysta lat Zamościa, Wro cław u.a. 1983, 27-45. -, Od antemurale do przemurza, dzieje terminu, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 29 (1984), 167-184. -, Bariera druku i gusta czytelnicze w dobie baroku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 30 (1985), 77-93. -, Polskie przedmurze chrześcijańskiej Europy. Mity a rzeczywistość historyczna, War szawa 1987. -, Dlaczego wiek XVII był stuleciem rękopisów?, in: ders., Od Haura do Isaury. Szkice о literaturze, Warszawa 1989, 7-22. -, W Polsce król może spać bezpiecznie, in: Przegląd historyczny 81.3 (1990), 447-459. -, Teodor (Fedor) Jewłaszewski i jego ,Pamiętnik1, in: Michał Staniszewski (Hg.), Aere perennius (FS Gerard Labuda), Poznań 2001, 83-100. -, Wstęp, in: Piotr Skarga, Kazania sejmowe, ed. v. dems., Wrocław 2003, S. V-CIII. Teter, Magda, Sinners on Trial. Jews and Sacrilege After the Reformation, Cambridge u.a. 2011.
698 Bibliographie Thomassen, Bjørn, The Uses and Meanings of Liminality, in: International Political An thropology 2.1 (2009), 5-27. Thommen, Lukas, Volkstribunat und Ephorat. Überlegungen zum,Aufseheramt1 in Rom und Sparta, in: Göttinger Forum für Altertumswissenschaft 6 (2003), 19-38. Tischer, Anuschka, Art. Propaganda, in: Enzyklopädie der Neuzeit, Bd. 10, Stuttgart / Weimar 2009, 452-456. Tomczak, Andrzej, Kilka uwag o kancelarii królewskiej w drugiej połowie XVI wieku, in: Archeion 37 (1962), 235-252. Tomkiewicz, Władysław, Warszawa jako ośrodek życia artystycznego i intelektualnego, in: Maria Bogucka et al. (Hg.), Warszawa w latach 1526-1795, Warszawa 1984,133-177. Tomkowicz, Stanisław, Kaplice kościoła OO. Dominikanów, in: Rocznik Krakowski 20 (1926), 77-96. Topolska, Barbara Maria, Książka na Litwie i Białorusi w latach 1553-1660 (analiza statystyczna), in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 21 (1976), 145-164. -, Czytelnictwo książek wydanych na Litwie i Białorusi w XVI i pierwszej połowie XVII wieku (Część 2: Czytelnictwo książki świeckiej), in: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 16 (1980), 245-274. -, Biblioteki w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, in: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 20 (1983), 143-183. -, Czytelnik i książka w Wielkim Księstwie Litewskim w dobie Renesansu i Baroku, Wro cław u.a. 1984. Touloumakos, Jännis, Die theoretische Begründung der Demokratie in der klassischen Zeit Griechenlands. Die demokratische Argumentation in der,Politik’ des Aristoteles, Athen 1985. Tricoire, Damien, Mit Gott rechnen. Katholische Reform
und politisches Kalkül in Frankreich, Bayern und Polen-Litauen, Göttingen 2011. IhoEBST, Stefan, Region und Epoche statt Raum und Zeit - ,Ostmitteleuropa1 als pro totypische geschichtsregionale Konzeption (http://www.europa.clio-online.de/site/lang _de/ItemID_161/mid_11428/40208214/default.aspx, (zuletzt eingesehen am 11. Sep tember 2014). -, ,Intermarium‘ und ,Vermählung mit dem Meer1. Kognitive Karten und Geschichtspo litik in Ostmitteleuropa, in: Geschichte und Gesellschaft 28.3 (2002), 435-469. TkuMAN, Ronald W., Spanish Treatises on Government, Society, and Religion in the Time of Philip II. The ,De regimine Principům1 and Associated Traditions, Leiden u.a. 1999. TułoWięcka, Agnieszka, Słowo i obraz w heraldyce. Herbarze i Quasi-Herbarze - Wokół konstrukcji genealogicznych Bartosza Paprockiego, Kraków 2011. Turchetti, Mario, Religious Concord and Political Tolerance in Sixteenth- and Seven teenth-Century France, in: Sixteenth Century Journal 22.1 (1991), 15-25. -, Tyrannie et tyrannicide de l’Antiquité à nos jours, Paris 2001. Türner, Victor, Das Ritual. Struktur und Anti-Struktur, Frankfurt / New York 2000. Tutak, Kinga, Dedykacja w świetle genologii lingwistycznej, in: LingVaria 5.1 (2010), 125-135. Twardowski, Jan, Jan Ludwik Vives i Andrzej Frycz Modrzewski, Kraków 1921 (Polska Akademja Umiejętności. Serja II. Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego; 63.4). Tworek, Stanisław, Rozkwit miasta. Renesans, in: Jan Dobrzański et al. (Hg.), Dzieje Lublina. Próba syntezy. Tom 1, Lublin 1965, 80-112. Tygielski, Wojciech, Epistolografia staropolska jako źródło do
badania mechanizmów politycznych, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 33 (1988), 63-79.
2. Literatur 699 -, Politics of Patronage in Renaissance Poland. Chancellor Zamoyski, his Supporters and the Political Map of Poland, 1572-1605, Warszawa 1990. -, Włosi w Polsce w XVI і XVII wieku. Utracona szansa na modernizację, Warszawa 2005. -, Listy, ludzie, władza. Patronat Jana Zamojskiego w świetle korespondencji, Warszawa 2008. Tyla, Antanas, Znaczenie pospolitego ruszenia w obronie Wielkiego Księstwa Litews kiego w XVI-XVIII w., in: Artur Kijas / Krzysztof Pietkiewicz (Hg.), Profesor Henryk Łowmiański ֊ życie i dzieło. Materiały z sesji naukowej poświęconej dziesiątej rocznicy śmierci Uczonego (Poznań 7-8 X 1994 r.), Poznań 1995, 124-135. Tyszkowski, Kazimierz, Art. Alessandro Cilii da Pistoia, in: Polski Słownik Biogra ficzny, Tom 4, Kraków 1938, 75-76. Ueding, Gert / Steinbrink, Bernd, Grundriss der Rhetorik. Geschichte, Technik, Me thode, Stuttgart / Weimar 1994. Ujma, Magdalena, Sejmik lubelski (1572-1696), Warszawa 2003. -, Wzorce osobowe synów kasztelana krakowskiego Marcina Zborowskiego (Z proble matyki obyczajowości szlacheckiej XVI wieku), in: Klio 18 (2011), 43-74. Ulewicz, Tadeusz, Wstęp, in: Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, ed. v. Ta deusz Ulewicz, Wrocław / Warszawa / Kraków 1952 (Biblioteka Narodowa. Seria I / 3), III-C. -, Geneza i chronologia ,Odprawy posłów greckich1, in: Mirosław Korolko (Hg.), Ko chanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, Warszawa 1980, 442-445. -, Św. Kazimierz w polskiej kulturze umysłowo-literackiej, in: Analecta Cracoviensia 16 (1984), 153-185. Ulewiczowa, Teresa Bałuk, Z dziejów zwierciadła władcy, in:
Aleksander Stępkowski (Hg.), O senatorze doskonałym studia. Prace upamiętniające postać i twórczość Wawr zyńca Goślickiego, Warszawa 2009, 35-80. Urban, Wacław, Akademia krakowska w dobie reformacji i wczesnej kontrreformacji (1549-1632), in: Kazimierz Lepszy (Hg.), Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764. Tom 1, Kraków 1964, 253-307. Urbaniak, Violetta, Zamoyszczycy bez Zamoyskiego. Studium dekompozycji ugrupo wania politycznego, Warszawa 2002. Uruszczak, Wacław, Próba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej połowie XVI wieku. Korektura praw z 1532 r., Warszawa 1979. -, Sejm walny koronny w latach 1506-1540, Warszawa 1980. -, ,Sejm walny wszystkich państw naszych1. Sejm w Radomiu z 1505 roku i konstytucja ,Nihil novi1, in: Czasopismo Prawno-Historyczne 57.1 (2005), 11-25. -, Historia państwa i prawa polskiego. Tom 1: 966-1795, Warszawa 2010. Urwanowicz, Jerzy, Konfederacje wojskowe ֊ akceptowana uzurpacja prawa do oporu w Rzeczypospolitej XVII wieku?, in: Mariusz Markiewicz / Edward Opaliński / Ryszard Skowron (Hg.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010, 297-305. Uspenskij, Boris A., Tsar and Pretender. Samozvanchestvo or Royal Imposture in Russia as a Cultural-Historical Phenomenon, in: ders., ,Tsar and God1 and Other Essays in Russian Cultural Semiotics, Boston 2012, 113-152. Vaca de Osma, José Antonio, El Imperio y la Leyenda negra, Madrid 2004. Van den Neste, Evelyne, Tournois, Joutes, Pas d‘armes dans les villes de Flandre à la fin du Moyen Age (1300-1486), Paris 1996. Van Dülmen, Richard, Die Entstehung des frühneuzeitlichen Europa (1550-1648),
Frankfurt a.M. 1982. Vec, Miloš, Zeremonialwissenschaft im Fürstenstaat. Studien zur juristischen und poli tischen Theorie absolutistischer Herrschaftsrepräsentation, Frankfurt a.M. 1998.
700 Bibliographie Velten, Hans-Rudolf, Text und Lachgemeinschaft. Zur Funktion des Gruppenlachens bei Hofe in der Schwankliteratur, in: ders. / Werner Röcke (Hg.), Lachgemeinschaften. Kulturelle Inszenierung und soziale Wirkungen von Gelächter im Mittelalter und der Frühen Neuzeit, Berlin / New York 2005,125-143. Vilari, Rosario, The Rebel, in: ders. (Hg.), Baroque personae, Chicago 1995. Vogel, Sabine, Kulturtransfer in der frühen Neuzeit. Die Vorworte der Lyoner Drucke des 16. Jahrhunderts, Tübingen 1999. Vom Moos, Peter, Das Öffentliche und das Private im Mittelalter. Für einen kontrollierten Anachronismus, in: ders. / Gert Melville (Hg.), Das Öffentliche und das Private in der Vormodeme, Köln / Weimar / Wien 1998, 3-83. Wagner-Rundell, Benedict, Common Wealth, Common Good. The Politics of Virtue in Early Modern Poland-Lithuania, Oxford u.a. 2015. Wakounig, Marija, Die ,drei Kronen* Ostmitteleuropas, in: dies. / Wolfgang Mueller / Michael Portmann (Hg.), Nation, Nationalitäten und Nationalismus im östlichen Eu ropa (FS Arnold Suppan), Wien / Berlin 2010, 69-90. Walther, Hans, Carmina medii aevi posterioris latina. Bd. 2/2: Proverbia sensentiaeque latinitatis medii aevi / Lateine Sprichwörter und Sentenzen des Mittelalters in alpha betischer Anordnung. Teil 2: F-M, Göttingen 1964. Wandycz, Piotr S., The Price of Freedom. A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present, London / New York 22001. Warnke, Martin, Visualisierung der Macht im 16. Jahrhundert, in: Jörg-Dieter Gauger / Justin Stagi (Hg.), Staatsrepräsentationen, Berlin 1992, 63-74.
Wasilewski, Tadeusz, Tolerancja religijna w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVII w., in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 19 (1974), 117-128. -, Art. Janusz Radziwiłł, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 30, Wrocław u.a. 1987, 202-208. Waszink, Jan, Introduction, in: Justus Lipsius, Politica. Six Books of Politics or Political Instruction, ed. v. dems., Assen 2004, 3-213. Weber, Max, Wirtschaft und Gesellschaft. Grundriss der verstehenden Soziologie, hrsg. v. Johannes Winckelmann, Tübingen 51980. Weber, Wolfgang E. J., ,What a Good Ruler Should Not Do‘. Theoretical Limits of Royal Power in European Theories of Absolutism (1500-1700), in: Sixteenth Century Journal 26.4 (1995), 897-915. -, Honor, fama, gloria. Wahrnehmungen und Funktionszuschreibungen der Ehre in der Herrschaftslehre des 17. Jahrhunderts, in: Sybille Backmann et al. (Hg.), Ehrkozepte in der Frühen Neuzeit. Identitäten und Abgrenzungen, Berlin 1998, 70-98. -, Die Erfindung des Politikers. Bemerkungen zu einem gescheiterten Professionalisierungskonzept der deutschen Politikwissenschaft des ausgehenden 16. und 17. Jahrhun derts, in: Luise Schorn-Schütte (Hg.), Aspekte der politischen Kommunikation im Eu ropa des 16. und 17. Jahrhunderts. Politische Theologie - Res Publica-Verständnis ֊ konsensgestützte Herrschaft, München 2004 (HZ Beihefte N.F. 39), 347-370. Welsh, David J., Rhetorical Principles in Kochanowski’s ,Dismissal of Grecian Envoys', in: Etudes Slaves et Est-Européennes/Slavic and East-European Studies 8.3 / 4 (1963), 179-185. Weiss, Matthias, „. weltliche hendel werden geistlich.“ Zur politica
Christiana des 16. Jahrhunderts. Ideen als gesellschaftliche Gestaltungskraft im Europa der Neuzeit, in: Lutz Raphael (Hg.), Ideen als gesellschaftliche Gestaltungskraft im Europa der Neu zeit. Beiträge für eine erneuerte Geistesgeschichte, München 2006, 109-124. Weiss, Stefan, Otto Brunner und das Ganze Haus oder Die zwei Arten der Wirtschafts geschichte, in: Historische Zeitschrift 273.2 (2001), 335-369.
2. Literatur 701 Weissbrich, Thomas, Medaillen und Gedächtniskunst. Aspekte militärischer Erinne rungskultur um 1700, in: Horst Carl / Ute Planert (Hg.), Militärische Erinnerungskulturen vom 14. bis zum 19. Jahrhundert. Träger - Medien ֊ Deutungskonkurrenzen, Göttingen 2012, 155-184. Welskopp, Thomas, Die Dualität von Struktur und Handeln. Anthony Giddens’ Struk turierungstheorie als ,praxeologischer‘ Ansatz in der Geschichtswissenschaft, in: An dreas Suter / Manfred Hettling (Hg.), Struktur und Ereignis, Göttingen 2001 (Ge schichte und Gesellschaft. Sonderheft 19), 99-119. Wenzel, Horst, Boten und Briefe. Zum Verhältnis körperlicher und nichtkörperlicher Nachtrichtenträger, in: ders, et al. (Hg.), Gespräche ֊ Boten - Briefe. Körpergedächtnis und Schriftgedächtnis im Mittelalter, Berlin 1997, 86-105. West, William N., Knowledge and performance in the early modern theatrum mundi, in: Flemming Schock / Oswald Bauer / Ariane Koller (Hg.), Dimensionen der TheatrumMetapher in der Frühen Neuzeit = Dimensions of the early modern theatrum-metaphor. Ordnung und Repräsentation von Wissen, Hannover 2008 (metaphorik.de 14), 1-20. Whitford, David, From Speyer to Magdeburg. The Development and Maturation of a Hybrid Theory of Resistance to Tyranny, in: Archiv für Reformationsgeschichte 96 (2005), 57-80. Wichowa, Maria, Inspiracje antyczne w ,Odprawie posłów greckich“ Jana Kochanows kiego. Rekonesans badawczy, in: Collectanea philologica 8 (2004), 231-242. Wieland, Christian, Edelmannsfreiheit aus fürstlicher Gnade - Alter und neuer bayeri scher Adel im 16. und 17. Jahrhundert, in:
Kurt Andermann / Sönke Lorenz (Hg.), Zwischen Stagnation und Innovation. Landsässiger Adel und Reichsritterschaft im 17. und 18. Jahrhundert, Ostfildern 2005, 41-56. Wierzbicki, Andrzej, Karol Boromeusz Hoffman. Przyczynek do genezy szkół historycz nych w Polsce drugiej połowy XIX wieku, in: Karol Boromeusz Hoffman, Historia reform politycznych w Dawnej Polsce, ed. v. Andrzej Wierzbicki, Warszawa 1988,5-26. Wierzbowski, Teodor, Krzysztof Warszewicki (1543-1603) i jego dzieła. Monografia hi storyczno-literacka, Warszawa 1887. Wiesiołowski, Jacek, Romans rycerski w kulturze społeczeństwa pózno-średniowiecznej Polski, in: Teresa Michałowska (Hg.), Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, Warszawa 1993, 141-152. Wilkinson, Alexander, ,Homicides Royaux“. The Assassination of the Due and Cardinal de Guise and the Radicalization of French Public Opinion, in: French History 18.2 (2004), 129-153. Wilson-Lee, Edward, Romance and Resistance. Narratives of Chivalry in Mid-Tudor England, in: Renaissance Studies 24.4 (2010), 482-495. Windakiewicz, Stanisław, Dzieje Wawelu, Kraków 1925. Winterling, Aloys, ,Hof. Versuch einer idealtypischen Bestimmung anhand der mittel alterlichen und frühneuzeitlichen Geschichte, in: Reinhardt Butz / Jan Hirschbiegel / Dietmar Willoweit (Hg.), Hof und Theorie. Annäherungen an ein historisches Phäno men, Köln / Weimar / Wien 2004, 77-90. Wisner, Henryk, Litwa wobec rokoszu, in: Kwartalnik Historyczny 79.2 (1972), 278-299. -, Walka o realizację konfederacji warszawskiej za panowania Zygmunta III Wazy, in: Odrodzenie i reformacja w Polsce 19
(1974), 129-149. -, Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z dziejów Polski szlacheckiej XVI-XVIII wieku, Warszawa 1978. -, Rokosz Zebrzydowskiego albo sandomierski. Cezura czy epizod z dziejów walk poli tycznych początku XVII wieku, in: Kwartalnik Historyczny 90.3 (1983), 527-539.
702 Bibliographie -, Zygmunt III Waza, Wrocław 1991. -, Biskup wileński Eustachy Wołłowicz, in: Lithuania 2 / 3 (7 /8) (1992), 92-94. -, Trzeci Statut i praktyka życia politycznego Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach Zygmunta III i Władysława IV, in: Czasopismo Prawno-historyczne 44.1-2 (1992), 55-63. -, Janusz Radziwiłł (1612-1655). Wojewoda wileński, hetman wielki litewski, Warszawa 2000. -, Rzeczpospolita Wazów. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2002. -, Wypowiedzenie posłuszeństwa czy detronizacja Zygmunta III?, in: ders., Rzeczpospo lita Wazów. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2002, 201-214. -, Bitwa kirchholmska ֊ pytania i wątpliwości, in: Bogusław Dybaś (Hg.), Wojny północne w XVI-XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kirchholmem, Toruń 2007,15-22. Wiszniewski, Michał, Historya literatury polskiej. Tom 7, w Krakowie 1845. Witkiewicz, Stanisław Ignacy, Der verfluchte Sarmate, in: Marek Klečel (Hg.), Polen zwischen Ost und West. Polnische Essays des 20. Jahrhunderts, Frankfurt a.M. 1996, 21-37. Wojtyska, Henryk Damian, Początki kultu i procesy kanonizacyjne św. Kazimierza. Stan badań, in: Analecta Cracoviensia 16 (1984), 187-231. Wolf, Jürgen, Von geschriebenen Drucken und gedruckten Handschriften. Irritierende Beobachtungen zur zeitgenössischen Wahrnehmung des Buchdrucks in der 2. Hälfte des 15. und des beginnenden 16. Jahrhunderts, in: ders. / Andreas Gardt / Mireille Schnyder (Hg.), Buchkultur und Wissensvermittlung in Mittelalter und Früher Neuzeit, Berlin / Boston 2011, 3-21. Wolff, Józef, Kniaziowie litewsko-ruscy od końca
czternastego wieku, Warszawa 1895. Wolff, Larry, Inventing Eastern Europe. The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford 1994. -, Die Erfindung Osteuropas. Von Voltaire zu Voldemort, in: Wieser Enzyklopädie des europäischen Ostens, Bd. 11, Klagenfurt 2003, 21-34. Wolski, Marian, Inwentarz biblioteki Bartosza Paprockiego z 1585 roku. Przyczynek do biografii oraz poznania warsztatu naukowego pisarza, in: Waldemar Bukowski / To masz Jurek (Hg.), Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnich. Tom 2, Kraków 2012,1225-1235. -, Potoccy herbu Pilawa do początku XVII wieku. Studium genealogiczno-własnościowe, Kraków 2013. Wood, Neal, Cicero’s Social and Political Thought. An Introduction, Berkeley u.a. 1991. Wrede, Marek, Sejm i dawna Rzeczpospolita. Momenty dziejowe, Warszawa 2005. Wrede, Martin, Ohne Furcht und Tadel - Für König und Vaterland. Frühneuzeitlicher Hochadel zwischen Familienehre, Ritterideal und Fürstendienst, Ostfildern 2012 (Bei hefte der Francia 75). -, Code, Konzept und Konjunkturen des Rittertums in der französischen Hofkultur des 17. Jahrhunderts, in: Geschichte und Gesellschaft 33.3 (2007), 350-374. Wiede, Martin, Einleitung: Die Inszenierung der mehr oder weniger heroischen Monar chie. Zu Rittern und Feldherren, Kriegsherren und Schauspielern, in: ders. (Hg.), Die Inszenierung der heroischen Monarchie. Frühneuzeitliches Königtum zwischen ritter lichem Erbe und militärischer Herausforderung, München 2014 (HZ Beiheft N.F. 62), 8-39. Würgler, Andreas, Fama und Rumor. Gerücht, Aufruhr und Presse im
Ancien Régime, in: WerkstattGeschichte 15 (1996), 20-32. -/ Nubola, Cecilia, Politische Kommunikation und die Kultur des Bittens, in: dies. (Hg.), Formen der politischen Kommunikation in Europa vom 15. bis 18. Jahrhundert, Bologna / Berlin 2004 (Jahrbuch des italienisch-deutschen historischen Instituts in Tri ent. Beiträge 14), 7-12.
2. Literatur 703 Wyczański, Andrzej, Polska w Europie XVI stulecia, Warszawa 1973. -, Oświata a pozycja społeczna w Polsce XVI stulecia. Próba oceny umiejętności pisania szlachty województwa krakowskiego w drugiej połowie XVI wieku, in: ders. (Hg.), Społeczeństwo staropolskie. Tom 1, Warszawa 1976, 27-55. -, Między kulturą a polityką. Sekretarze królewscy Zygmunta Starego 1506-1548, War szawa 1990. -, Le phénomène de l’unanimité. Quelques réflexions sur le Liberum Veto en Pologne, in: Daniel Tollet (Hg.), L’Europe des diètes au XVII siècle. Mélanges offerts à M. le prof. Jean Bérenger, Paris 1996, 223-228. -, Szlachta polska XVI wieku, Warszawa 2001. -, Polen als Adelsrepublik, Osnabrück 2001. Wyczawski, Hieronim E., Kalwaria Zebrzydowska. Historia klasztoru Bernardynów i kalwaryjskich dróżek, Kalwaria Zebrzydowska 1987. Wyszomirska, Monika, Rokosz gliniański i ,Rady Kallimacha’ a doktryna złotej wol ności, in: Karol Łopatecki / Wojciech Walczak (Hg.), Nad społeczeństwem staropol skim. Kultura, instytucje, gospodarka w ХѴІ-ХѴІП stuleciu, Białystok 2007, 73-82. Zachara, Maria, Sylwy - dokument szlacheckiej kultury umysłowej w XVII w., in: Hanna Dziechcińska (Hg.), Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku. Praca zbiorowa, Wrocław u.a. 1980, 197-220. Zagorin, Perez, Rebels and rulers (1500-1660). Volumes 1-2, Cambridge u.a. 1982. Zarzycki, Wacław, Trybunał Koronny dawnej Rzeczypospolitej, Piotrków Trybunalski 1993. Zakrzewski, Andrzej B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w., War szawa 2000. -, Recepcja ustroju i prawa w Wielkim Księstwie
Litewskim (ХѴІ-ХѴПІ wiek), in: Studia Iuridica 40 (2002), 247-261. Zakrzewski, Stanisław, Ideologia ustrojowa. Krytyka sądów Balzera, Kutrzeby, Cho łoniewskiego, Lwów 1918. Zalçski, Stanisław, Jezuici w Polsce. Tom 4, Część 2: Kolegia i domy założone w pierws zej dobie rządów Zygmunta III. 1588-1608, Kraków 1904. -, Jezuici w Polsce, Kraków 1908. Zazuliak, Yuriy, Formation of the Knightly Koreák Clan and the Politics of Kinship of the Przemyśl Magnates of Ruthenian Origin in the Fifteenth Century, in: David Frick / Stefan Rohdewald / Stefan Wiederkehr (Hg.), Litauen und Ruthenien. Studien zu einer transkulturellen Kommunikationsregion (15.-18. Jahrhundert), Wiesbaden 2007, 34-49. Zdrójkowski, Zbigniew, Korektura pruska - jej powstanie, dzieje oraz jej rola w historii polskiej jurysdykcji i myśli prawniczej (1598-1830), in: Czasopismo Prawno-Historyczne 13.2(1961), 109-157. Zedelmaier, Helmut, ,Facilitas inveniendľ. Zur Pragmatik alphabetischer Buchregister, in: Theo Stammen / Wolfgang E. J. Weber (Hg.), Wissenssicherung, Wissensordnung und Wissensverarbeitung. Das europäische Modell der Enzyklopädien, Berlin 2004, 191-203. Zielińska, Tìbresa, Ordynacje w dawnej Polsce, in: Przegląd Historyczny 68.1 (1977), 17-30. -, Kwestia bezpłatności urzędów publicznych w Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., in: Mar cin Kamler (Hg.), Władza i społeczeństwo w XVI i XVII w. (FS Antoni Mączak), Warszawa 1989, 202-221. -, Radziwiłłowie herbu Trąby - dzieje rodu, in: Sławomir Górzyński et al. (Hg.), Radzi wiłłowie herbu Trąby, Warszawa 1996, 3—43.
704 Bibliographie Ziomek, Jerzy, Renesans, Warszawa 1999 (Wielka historia literatury polskiej 2). Zwierlein, Cornel, Machiavellismus / Antimachiavellismus, in: Herbert Jaumann (Hg.), Diskurse der Gelehrtenkultur in der Frühen Neuzeit. Ein Handbuch, Berlin 2011, 903-952. Żelewski, Roman, Art. Jan Herburt, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 9, Wroclaw u.a.1960-1961, 440-442. -, Art. Jerzy Jazlowiecki (Monasterski), in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 11, Wro claw u.a. 1964-1965, 121-123. ֊, Art. Olbracht Łaski, in: Polski Słownik Biograficzny, Tom 18, Wrocław u.a. 1973, 246-250. Zernack, Klaus, Osteuropa. Eine Einführung in seine Geschichte, München 1977. -, Staatsmacht und Ständefreiheit. Politik und Gesellschaft in der Geschichte des östlichen Mitteleuropa, in: Hugo Weczerka (Hg.), Stände und Landesherrschaft in Ostmitteleu ropa in der frühen Neuzeit, Marburg 1995, 1-10. Zojdź, Karol, Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII wieku, Warszawa 2019. Żukowski, Jacek, Architektura okazjonalna na uroczystości zaślubin i koronację Marii Ludwiki Gonzagi w roku 1646, in: Biuletyn historii sztuki 73.1 / 2 (2011), 45-91. ŽuKOVič, Platon N., Sejmo vaja borba pravoslavnago zapadnorusskago dvorjanstva s cerkovnej uniej (do 1609 g.), St. Petersburg 1901.
Personenregister Abramowicz, Jan 337, 338 Acquaviva, Claudio 347, 490f. Albrecht I. (Hz. v. Preußen) 122,164 Albrecht Friedrich (FIz. v. Preußen) 388, 399 Alciato, Andrea 561, 562, 567 Alexander der Große (gr. König) 66, 80 Alexander Jagiellończyk (K.v. Polen) 123, 141,247,277 Almond, Gabriel 24 Althusius, Johannes 158,168, 182 Ambrosius von Nissa 126 Anna von Habsburg (K.in v. Polen) 89, 297, 305, 306, 307, 310, 317,318, 330, 349, 363, 379, 386,443, 468 Anna Jagiellonka (K.in v. Polen) 89, 304 Annibale di Capua 295 Antenor 64 Anusik, Zbigniew 341 Argentos, Johannes 346 Aristoteles 25,26,59, 71, 101, 112, 121, 157, 162, 164, 166, 171, 172, 173, 176, 180, 188, 219, 322,430, 431, 549 Asch, Ronald G. 30, 60, 70 Augustyniak, Urszula 5, 6, 22, 43,219, 249, 612, 613 Bacon, Francis 628 Bak, János M. 10 Balzer, Oswald 7,16,17 Banach, Andrzej 341 Baranowski, Wojciech 331, 379, 424, 425, 441,511 Barclay, William 181 Bardach, Juliusz 17 Bauerkämper, Amd 10 Bembus, Mateusz 84 Berlin, Isaiah 25 Białłozor, Stanisław 365, 367, 368 Białobocki, Jan 607 Bielski, Joachim 117, 200, 273, 274, 288, 606 Bielski, Marcin 73, 117, 200, 272,288 Bierecki, Andrzej 515 Birkowski, Fabian 88, 89, 319, 394, 395 de la Blanque, Jean 463 Bobola (Familie) 346 Bobola, Andrzej 86, 300, 320, 329, 346, 362,486, 550 Dobrzyński, Michał 16, 19, 39 Bocskai, István 400,486, 557, 558, 617 Bodin, Jean 165f, 179, 180, 181, 186,207 Bömelburg, Hans-Jürgen 24, 27, 61, 86, 105, 123 Borghese, Scipione 499 Boris Godunov (russ. Zar) 366, 386 Botero, Giovanni 179 Bourbonen (Familie) 317,318,319 Braungart, Georg 265 Broniewski,
Marcin 381, 408,436,479, 481, 501, 506, 507, 526, 596, 599 Bruce, William 194 Branner, Otto 160Г., 163 Burke, Peter 111 Burski, Adam 394f. Bykowski, Stanislaw 442, 444, 574 Carew, George 194 Carl, Horst 285 Cartari, Vincenzo 94f. Castiglione, Baldassar 64, 65, 219 Catilina, Lucius Sergius 434, 435, 555 Ceres 310,312 Cerman, Ivo 332, 333, 364 Chalecki, Dymitr Józefowicz 331 Chartier, Roger 3f., 36,47f., 314 Chłapowski, Krzysztof 352 Chodkiewicz (Familie) 82, 86,119, 252, 336, 337-339, 346, 350, 355, 357, 374, 381,397,408,448 Chodkiewicz, Aleksander 331, 337, 579 Chodkiewicz, Hieronim 331, 337
706 Personenregister Chodkiewicz, Jan Karol 84, 86,94, 98, 337, 339,446, 448, 576, 579, 583, 585, 601 Chodkiewicz, Jerzy 336 Choińska-Mika, Jolanta 20,249 Christian II. (K. v. Dänemark) 305 Chrościcki, Juliusz 307 Cicero, Marcus Tullius 26, 71, 83, 85, 86, 101, 129,130, 142, 167, 171, 173, 175, 217,313,427,434,435 Ciesielski, Andrzej 203, 204 Cikowski, Stanisław 589 Cilii, Alessandro 601-604,606,627 Clemens VIII. (Papst) 76, 78, 324,354 de Coligny, Gaspard 394 de Condé, Louis I. de Bourbon 394 Constant, Jean-Marie 190f. Cynarski, Stanisław 45 Czarliński, Bonawentura 86, 94f. Czamkowski, Adam Sędziwój 85, 86, 93, 331,423, 424,579 Czartoryski (Familie) 346, 358 Czubek, Jan 203, 210, 368, 450, 528, 529, 530, 544, 545 Dachnowski, Jan Karol 120 Daniłowicz (Familie) 346, 352 Daniłowicz, Jan 362 DeBenedictis, Angela 36, 626 Dembiński, Walenty 269 Demitrowicz, Paweł 607 Denhof / Dönhoff (Familie) 355, 359 Dinges, Martin 101 Długosz, Jan 52, 105, 108, 126,276, 565 Dmitrij (russ. Thronprät.) 366, 383, 384, 385, 386, 391, 469, 625 Dohna (Familie) 351 Dorohostajski, Krzystof 342, 506 Dorohostajski, Mikołaj 331 Dorothea v. Dänemark (Hz.in v. Preußen) 164 Drakon 142 Duindam, Jeroen 231 Dunin-Borkowski (Familie) 355 Duns Scotos 180 Duplessis-Momay, Philippe 183 Działyński, Paweł 386 Działyński, Tytus 524 Elisabeth I. (K. v. England) 386 Elisabeth Sophie v. Brandenburg (Prinz.) 351,359 Engels, Friedrich 17 Erik XIV. (K. v. Schweden) 300 Ernst von Habsburg (Ehz.) 296, 297 d’Este (Hz.e v. Ferrara) 302 Eusebius von Caesarea 124 Faber, Martin 11, 18, 44f. Famese, Alessandro 302 Faustina (röm.
Kais.) 94 Filipczak-Kocur, Anna 511, 514, 515 Firlej (Familie) 343, 344,346, 347, 350, 360, 363 Firlej, Jan 240, 331, 362 Firlej, Henryk 362 Firlej, Mikołaj 350 Firlej, Piotr 334 Firlejówna, Zofia, s. Gostomska, Zofia Fleckenstein, Josef 73 Flórja, Boris N. 302 Fortunat 80 Frevert, Ute 209 Frost, Robert I. 33,195 Frycz Modrzewski, Andrzej 171f., 173, 186 Furiò Ceriol, Fadrique (Miquel-Joan Ceriol) 169,170 Gabriel Báthory (F. v. Siebenbürgen) 578, 589 Gallus Anonymus 52 Gedyminen (Familie) 124 Gembicki (Familie) 352 Gembicki, Wawrzyniec 331, 362 Genet, Philippe 293 Georg Friedrich I. (Mgf. v. Ansbach) 388 Gesner, Conrad 115 Giddens, Anthony 48 Gierowski, Józef Andrzej 21 Goedeking, Friedrich 178 Göhler, Gerhard 197, 198 Golski, Stanislaw 579 Gomoliński, Stanisław 331 Gorajski, Piotr 445, 448,461,462, 463, 465,481, 506, 514, 518, 526, 596 Góralski, Zbigniew 223 Górecki, Piotr 108 Górka (Familie) 303, 355, 357 Górnicki, Łukasz 64—66, 82, 217f., 219 Górski, Jakub 169,170,188 Goślicki, Wawrzyniec 169f., 171, 172, 173, 175, 176, 177, 183, 185, 186, 188, 219, 431,532,556, Gostomska, Elżbieta, s. Sieniawska, Elżbieta
Personenregister Gostomska (Sieniawska), Urszula 343 Gostomska (Firlejówna), Zofia 343 Gostomska (Tarłówna), Zofia 342 Gostomska (Tęczyńska), Zofia 343 Gostomski (Familie) 342-350, 352, 363, 564, 600 Gostomski, Anzelm 160, 162, 342, 343, 344, 348 Gostomski, Hieronim 239, 300, 325, 331, 342, 343, 344f., 346, 348, 349, 350, 352, 380, 417,445,485,496,511, 515, 575, 579, 600, 601 Gostomski, Jan 343, 344, 345, 348, 350 Gostomski, Stanisław 282, 342, 349 Gostomski, Tomasz 342, 345, 349,423, 425, 432 Gostyński, Stanisław 476 Gottfried 80 Greengrass, Mark 192 Grochowski, Stanisław 394 Grodziecki, Adam 355, 357, 358, 359 Grudziński, Zygmunt 424, 432,476,479, 506, 526, 587, 589 Grześkowiak-Krwawicz, Anna 22f., 24, 26, 192 de Guise, Charles 587 de Guise, Henri 587 Gumbrecht, Hans-Ulrich 265 Gustav I. (K. v. Schweden) 305 Halecki, Oskar 9 Hegendorfer, Christoph 68 Heidenstein, Reinhold 27, 241, 242 Heinrich v. Valois (K. v. Polen, als Heinrich III. K. v. Frankreich) 28,29, 36, 51, ПО, 183, 192, 208, 218, 219f., 224, 245, 277, 297, 306, 311, 317, 364, 394, 468,477 Heinrich IV. (K. v. Frankreich) 51, 88, 317 Helena 64 Herbest, Jan 70 Herburt, Jan 52, 131,133, 134, 136, 137, 138, 141, 142, 145, 146, 152, 153, 257, 428 Herburi, Jan Szczęsny 51, 52, 53, 55, 61, 332, 441,499, 500, 506, 524, 526, 539, 559, 577, 579, 589, 596, 599, 601 Herkules / Hercules 497, 509 Hintze, Otto 12,13 Hirschi, Caspar 65 Hlebowicz (Familie) 360 Holzem, Andreas 329 707 Hotman, François 181 Hozjusz, Stanislaw 257 Ivan IV. Groznyj, russ. Zar 366 Jagiellonen (Familie) 52, 54, 61, 107, 110, 111,116, 118,121, 124,
201,207,255, 300, 304, 305, 308, 315, 316, 318, 364, 419,477, 478, 525,539, 605 Janion, Maria 15 Janowski, Maciej 15 Januszowski, Jan 59, 129, 131, 138, 140, 141, 142, 143, 145, 147, 153, 154, 182, 324 Jarzębski, Adam 217 Jazlowiecki (Familie) 303, 346 Jazłowiecki, Hieronim 303, 561-569, 570, 572 Jazlowiecki, Jerzy 564 Jewłaszewski, Teodor 397 Joachim Friedrich (Kf. v. Brandenburg) 388, 399, 484, 585 Johann III. (K. v. Schweden) 306, 384 Johann I. Albrecht (K. v. Polen) 316 Johann Georg, (Kf. v. Brandenburg) 351 Johann Kasimir Wasa (Prinz) 317 Johann II. Kasimir (K. v. Polen) 317, 612, 613, 614 Johann Sigismund (Kf. v. Brandenburg) 585 Johann III. Sobieski (K. v. Polen) 349 Jouanna, Arlette 12, 35, 622 Justinian (röm. Kaiser) 142 Kaczmarczyk, Zdzisław 17 Kadłubek, Wincenty 52, 565 Kamier, Marcin 371 Karl IX. (K. v. Schweden) 308, 385 Kamkowski, Jan 515 Kamkowski, Stanisław 177, 218, 282, 331, 332 Karwicki, Stanislaw 514 Kasimir Jagiełło (Heiliger) 316, 317, 318f,328 Kasimir I. (K. v. Polen) 565 Kasimir II. (K. v. Polen) 609 Kasimir IV. (K. v. Polen) 273, 274, 316, 421 Katharina Jagiełło (Mutter Sigismunds III.) 81, 300 Kazanowski, Jan 450, 451,458, 461,463 Keckermann, Bartholomäus /58,178-82, 186, 187 Kersken, Norbert 33
708 Personenregister Kersten, Adam 32 Kettering, Sharon 237 Kiszka, Jan 331, 332 Kłoczowski, Jerzy 9 Knapski, Grzegorz 153, 157, 224 Kobierzycki, Stanisław 605 Kochanowski, Jan 62-64, 82 Kochowski, Guilelmus 235 Koenigsberger, Helmut G. 23 Kojałowicz, Wojciech Wijuk 120 Koniecpolski (Familie) 352, 355, 564 Koniecpolski, Aleksander 334, 442, 444, 473, 487, 575, 579 Konopacki, Maciej 423, 425 Konstanze (К.ІП v. Polen) 305, 306, 307, 310, 313, 317, 325, 330, 363, 384, 386, 396, 403, 443, 513, 528, 550, 592, 625 Korzon, Tadeusz 39 Kościelecki, Janusz 134,135 Kościelecki, Krzysztof 424, 425 Koścień, Jan 269 Koselleck, Reinhart 45,46,48, 202, 627 Kossobudzki, Adam 579 Kostka (Familie) 360 Kostka, Jerzy 331 Kot, Stanisław 194 Krajewski, Jan 590, 591 Krasicki (Familie) 346, 355 Krasiński, Stanisław 424, 425, 441 Kromer, Marcin 81, 223, 273f., 276,419 Kryski, Feliks / Szczęsny 346, 362,449, 512f. Krzysztanowicz, Stanisław 178, 223, 224, 225 Kuczborski, Jan 216,233f., 235 Kutrzeba, Stanisław 16,17, 402, 409 Kybele 94f. Łabencki, Stanisław 600 Lachmann, Renate 69 Laertios, Diogenes 121 Lanckoroński (Familie) 346, 355 Łaski, Jan 52, 121, 122, 130, 131,132, 134, 136, 141,246, 257, 270 Łaski, Ołbracht 412 Łaszcz, Piotr 474,479,481, 501, 506, 507f., 509, 526, 596 Latalski (Familie) 355, 357 La Tremolile (Familie) 351 Lech 116, 123, 124, 141 Leitsch, Walter 216, 298,299 Lelewel, Joachim 15,17, 19, 38, 39,41, 42, 628 Leszczyński (Familie) 355,360 Leszczyński, Andrzej 374,380, 381, 382 Levy Peck, Linda 330 Ligęza (Familie) 360 Ligęza, Mikołaj Spytek 331, 332, 473, 476,496 Lipsius, Justus 59,
114, 157, 166, 168, 181, 183, 186, 188, 309,322, 511, 550 Lipski (Familie) 355 Litwin, Henryk 31f. Livrus, Titus 451,584 Love, Harold 530,531 Lubieniecki, Paweł 514 Łubieński, Stanisław 37, 38, 46, 602-606, 614,615,627 Lubomirski (Familie) 217, 346, 347, 352, 355, 359, 360, 514 Lubomirski, Jerzy Sebastian 280, 612614,615, 617 Lubomirski, Sebastian 473, 580 Ludwig I. (K. v. Ungarn u. Polen) 477 Ludwig von Bourbon (Heiliger) 317, 318, 319 Ludwig v. Hohenzollern (Mgf. v. Brandenburg) 351 Ludwig XIII. (K. v. Frankreich) 317 Ludwig, Ulrike 563 Lüdtke, Alf 198f. Luhmann, Niklas 163, 209 Łychowski, Adam 515 Maciej von Miechów 52 Machiavelli, Niccolò 157, 168,169, 170, 321,528, 558 Maciejowski, Bernard 331,338, 394, 395, 501, 511, 583, 586 Maciejowski, Kasper 331 Maciszewski, Jarema 41f., 43,44,46, 195, 385, 409, 410, 452, 454, 456, 462, 474, 476, 481, 489, 490, 528 Mączak, Antoni 220, 293 Mączyński, Jan 158 Malaspina, Germanico 193 Marc Aurel (röm. Kaiser) 94 Markiewicz, Mariusz 5, 6f., 23, 35 Marongiu, Antonio 245 Maslaus / Masław (Hz. v. Masowien) 565 Maximilian (Ehz. u. Hochm. Dt. Ord.) 280, 296,297, 298, 299, 302, 303, 305, 307, 386, 417, 485, 611 Maximilian II. (Kais. Hl. Röm. Reich) 302 de’Medici, Francesco 302 Mehmed ІП., Sultan 387
Personenregister de Mendoza, Francisco 321 Menius, Justas 160, 164 Miączyński (Familie) 356 Miaskowski, Kasper 591 Michael I. Wiśniowiecki, K. v. Polen 615 Mieliński / Mieleński, Mikołaj 512 Mielżyński, Łukasz 515 Mier (Familie) 356 Mierzwa, Edward 194 Mikołaj z Mościsk 345 Miński, Stanisław 239, 331 Mniszek (Familie) 346, 360 de Montesquieu, Charles de Secondat 20 Morsel, Joseph 41 Of. Morski, Stanisław 459, 460 Morski, Żegota 269 Morsztyn (Familie) 360 Mousnier, Roland 224f. Myszkowski (Famillie) 347, 355, 359 Myszkowski, Piotr 70, 354 Myszkowski Gonzaga, Zygmunt 96, 98, 229, 300, 334, 354£, 383, 397,414, 415, 416,422, 424, 426,433-435, 438, 453, 472,484, 485,486,489,498, 500, 511, 512, 515, 536,551, 562£, 569572, 575, 579, 589, 600, 601, 602, 611 Müller, Michael G. 8,166 Nahaj, Kasper 345 Naruszewicz, Adam 38,46 Naworski, Zbigniew 452 Neptun 309£, 312,600 Niemcewicz, Julian Ursyn 38 Niesiecki, Kasper 512 Nippel, Wilfried 167,289 Niszczycki, Krzysztof 497 Niszczycki, Zygmunt 497, 586 Oestreich, Gerhard 329 Okolski, Szymon 120 Oleśnicki, Mikołaj 331 Olszewski, Henryk 18 Opaliński (Familie) 346, 347 Opaliński, Andrzej 252 Opaliński, Edward 22, 23f., 29, 34, 43f., 56,249,251,260, 341, 369, 373, 507, 522, 582, 583 Opaliński, Łukasz 568, 572 Orzechowski, Stanisław 67, 72, 77, 139, 154-156, 162, 173, 174, 184, 185, 187, 270, 271f., 275,285, 286 Orzelski, Świętosław 201 Ossoliński (Familie) 355 709 Ossoliński, Hieronim 62 Ossoliński, (Jan) Zbigniew 240f., 331, 332,423, 425, 428£, 515, 586, 601 Ostrogski (Familie) 325, 340, 342, 346, 358, 363, 381, 407 Ostrogski, Janusz 331, 367,
340, 354, 366, 368, 379, 380, 393, 442, 443,458,459, 460,463,471,474,475,476,491, 506, 586 Ostrogski, Konstanty 331, 332, 337, 326, 338, 339f., 374, 381, 382, 396, 407 Ostroróg (Familie) 346, 348, 355 Ostroróg, Jan 218, 331, 424, 426,429֊ 433,435,449, 511, 515 Ozga, Piotr 515 Pac (Familie) 217,346 Paprocki, Bartłomiej 73, 105-128, 144, 169, 189, 273, 304, 348, 355, 357f, 512 Paris 64 Pastorius, Joachim 605 Paulus, Heiliger 497 Pawiński, Adolf 39 Pawłowska-Kubik, Agnieszka 42, 506, 520, 525 Pękosławski, Prokop 417,461, 472, 481, 507f., 509, 526, 528, 560, 577, 589, 596 Petrycy, Sebastian 59, 162, 164, 171, 172, 176, 188, 219 219, 322 Pettit, Philip 26 Peyton, John 194 Philipp II. (K. v. Spanien) 170,296 Piasecki, Paweł 605-607, 608, 609 Piasten-Dynastie 61, 110, 111, 123, 124, 304, 539, 565 Pietrzyk-Reeves, Dorota 25, 26,43, 192 Pilatus, Pontius 549 Płachcińska, Krystyna 265 Płaza (Familie) 346 Płaza, Stanisław 255, 269, 285 Plichta, Konstanty 579 Pocock, John G.A. 25f. Pohlig, Matthias 551 Ponętowski, Stanisław 501 Popiel 609 Potocki (Familie) 352, 564 Potocki, Jan 362 Pretwicz, Jakub 579 Przerembski (Familie) 355 Przyjemski, Andrzej 441 Przyłuski, Jakub 52, 131, 136f., 138, 139, 141, 145, 146, 152, 153, 156, 192, 277
710 Personenregister Pstrokoński, Maciej 235, 331, 334, 362, 397,415,423, 433, 425, 459, 579, 580 Quintilian / Marcus Fabius Quintilianus 71 Radawiecki, Andrzej 90 Radziejowski, Hieronim 280 Radziwiłł (Familie) 62, 63, 82, 83, 84, 87, 88, 119,242,252, 303, 335, 339, 346, 350, 351, 354, 355, 356, 358, 361, 363, 364, 381, 382, 395, 397, 407, 408, 448, 464,466, 584f., 607 Radziwiłł, Albrycht (Lit. Gmarsch.) 335 Radziwiłł, Janusz (Lit. Mundsch.) 1 f., 51, 85f., 91,93, 95f„ 252, 335-338, 351, 359f., 363, 374, 381, 407, 435f., 438, 446,448, 457- 459, 465, 467, 471, 473f„ 476Í, 492-494,496-500, 505f„ 509f., 511, 52 lf., 523, 526f„ 537, 575, 576, 577, 578, 582, 584-586, 587, 595f., 599f„ 601, 603, 605, 615f. Radziwiłł, Jerzy (Kard., B. v. Krakau) 239, 335 Radziwiłł, Krzysztof Mikołaj (Vater v. Janusz) 81f„ 83, 231, 395L, 335-338, 339,381,382 Radziwiłł, Krzysztof II. (Bruder v. Janusz) 407 Radziwiłł, Mikołaj (Czarny / der Schwarze) 62f. Radziwiłł, Mikołaj (Rudy / der Rote) 87 Radziwiłł, Mikołaj Krzysztof (Woj. v. Wilna) 83f„ 87, 92, 95f„ 103, 335, 486, 584 Radziwiłł, Stanisław (Kast. v. Samogitien) 87 Radziwiłłówna, Krystyna, s. Zamoyska, Krystyna Radziwiłłówna, Ludwika Karolina 351 Raphael, Lutz 45 Rassius, Adam 85f., 91,93, 96, 600 Rej, Mikołaj 66f„ 72, 73, 79 Rembowski, Aleksander 40,46, 284, 441, 455, 467, 471 Rhode, Maria 54 de Ribadeneira, Pedro 321 Ricœur, Paul 600 Romer, Adam 70 Romiszewski, Jan 579 Rousseau, Jean-Jacques 20 Rozdrażewski (Familie) 355f. Rozdrażewski, Hieronim 301,331 Rózkowski, Jan 579 Rudnicki, Szymon 233,235, 424,425, Rudolf П. (Kais. Hl. Röm. Reich) 296,
387 Russocki (Familie) 356 Ryszkowski, Stanisław 417,418-423, 435,447 Rytwiański, Jan 273,274.f., 276, 288 Sabean, David W. 56,57,618 Sadeler, Aegidius 310, 31 lf. Sallust / Publius Sallustius Naso 85, 428, 434 Salomo, Israel. König 142 Samsonowicz, Henryk 21 Sanguszko (Familie) 358 Sapieha (Familie) 366, 367, 343, 344, 346, 350 Sapieha, Aleksander 232 Sapieha, Andrzej 239,241,242, 343 Sapieha, Lew 85, 91,92, 94, 153, 331, 333, 335, 337,339, 386,405, 424,446, 511,576, 585, 601 Sapieha, Paweł 331 Scharffenberger, Mikołaj 79 Schenking, Otto 425, 511 Schlögl, Rudolf 597, 625 Schmitt, Henryk 38f., 46 Schramm, Gottfried 44, 398 Schröder, Jan 135 Schwerhoff, Gerd 197 Seklucjan, Jan 160,164 Seneca 114, 217f, 219 Sieeiński (Familie) 346 Siemieński, Józef 17 Sieniawska (Gostomska), Elżbieta 343֊ 345, 349 Sieniawska, Urszula, s. Gostomska, Urszula ■ Sieniawski (Familie) 343,344,356 Sieniawski, Adam Hieronim 362, 487 Sieniawski, Mikołaj 343 Sieniawski, Prokop 343, 344, 345, 349, 362 Sienieński, Jakub 461, 463,465, 472,479, 481,575,573 Sierakowski, Marcin 526 Sigismund I. (K. v. Polen) 269, 288, 316 Sigismund II. August (K. v. Polen) 28, 81, 304 Sigismund III. Wasa (K. v. Polen) 1, 2, З, 38, 40,41,42,44,49, 81, 84, 89, 96, 105, 141, 143, 154, 195, 216f., 220, 227, 229, 230, 241,253, 254, 255, 259, 274, 277, 281, 295, 297-330, 332, 335, 338, 341, 349, 352, 357, 360, 362, 364,
Personenregister 365, 366, 369, 373, 377, 380, 383f. 386, 387, 390, 391 394, 395, 397, 399, 404, 411, 413, 417, 418,419,435,437,438, 440,442,444,447,448,449, 454,463, 467,472,478,479,483,484, 485, 487, 488, 491, 497, 498, 500, 504, 506, 513, 515, 516, 517, 521, 553, 572, 574, 575, 578, 581, 584, 587, 589, 590, 592, 595, 597, 600, 601, 603, 607, 611, 612, 614, 616, 624, 625 Sigismund Kasimir Wasa (Prinz) 317 Sikora, Michael 262 Simmel, Georg 65 Simonetta, Francesco 499 Skarga, Piotr 84, 88, 89, 90, 95, 102, 157, 158,166, 171, 173, 174-176, 177, 183, 185, 186, 188, 317f., 320f., 322, 326, 345, 347, 380,414, 485, 490f., 536, 537, 546, 548, 549f., 551, 555, 601 Skinner, Quentin 24, 26 Skowron, Ryszard 215 Skumin Tyszkiewicz, Teodor 331 Słucka, Zofia 252, 337f„ 351, 374, 381 Słupecki, Szczęsny 424, 473, 476 Smoleński, Władysław 39, 40 Sobecki, Sebastian 194 Sobieski (Familie) 352 Sobieski, Marek 334, 395 Sobieski, Sebastian 362 Sobieski, Wacław 41, 406, 414, 418, 423 Sokołowski, August 40 Speth, Rudolf 197f. Stabrowski, Piotr 460, 464, 465, 470, 476, 526 Stadnicki (Familie) 356, 344, 346, 356, Stadnicki, Adam 331, 332, 343f., 350, 362 Stadnicki, Stanisław „Diabeł“ 51, 303, 445,448, 460, 461,463, 481, 482, 492, 493, 494, 497, 506, 508, 524, 526, 561568, 569, 570, 572f., 589, 596, 601, 603 Stadnicki von Lesko, Stanisław 417,436 Stanisław, Heiliger 553 Stephan Báthory (K. v. Polen) 38, 59, 81, 107, 111, 112, 124, 140,218, 220,241, 242, 244, 255,273,277, 278, 288, 295, 297, 299, 303, 307, 311, 315, 319, 333, 340, 352, 358, 361, 364, 377, 378, 383, 390, 391, 394, 395,404,405, 442,
468, 495, 505, 568, 572, 574, 589, 611 Stephanus Junius Brutus 539 Stobaios, Johannes 111 Stollberg-Rilinger, Barbara 65 Stolleis, Michael 178 711 Strohm, Christoph 114 Strohmeyer, Amo 268, 625 Sucheni-Grabowska, Anna 54, 256 Sulima Kamiński, Andrzej 20, 33 Swoszowski, Jan 515 Sybilla von Sachsen, Herzogin 164 Szamotulski (Familie) 349 Szczawińska, Zofia 344 Szczerbie, Paweł 59, 157, 168, 183, 186, 188, 322 Szlichting / Schlichting, Jan 514 Szpaczyński, Przemysław 298 Szujski, Józef 39 Szyszkowski, Marcin 331, 424, 425, 426428, 429, 532 Talbot, Charles H. 194 Tarło (Familie) 342, 344, 360 Tarłówna, Zofia, s. Gostomska, Zofia Tarnowska, Zofia 347 Tarnowski (Familie) 356, 357 Tarnowski, Jan 73f., 295, 331 Tarnowski, Stanisław 511 Tasso, Torquato 79 Taszycki, Mikołaj 131, 132,134, 269, 272 Tęczyńska, Zofia 343, 350 Tęczyński (Familie) 240f., 343, 356, 357, 358, 362, 363 Tęczyński, Andrzej 240,487, 424 Tęczyński, Gabriel 240f., 585 Tęczyński, Jan 240,361,33/ Tethys 310 Thomas von Aquin 26, 90,233, 234, 537, 539 Tolosanus / Pierre Grégoire 181 Trevor-Roper, Hugh 215 Turchetti, Mario 181,207 Tumer, Victor 593f. Tygielski, Wojciech 237, 334, 395 Tylicki, Piotr 252,295, 331, 335, 369, 424, 425, 478,486, 511, 512 Typotius, Johannes 310,311 Tyszkiewicz (Familie) 346, 356 Uchański (Familie) 346 Ujazdowski, Marcin 71 Urbaniak, Violetta 300, 334, 395 Uspenskij, Boris A. 366 Valenti, Erminio 194 van Gelderen, Martin 24, 187 Vassilij Šujskij (mss. Zar) 366, 495 Vergil 312,393
712 Personenregister Vincenzo I. Gonzaga (Hz. v. Mantua) 415, 453, 480 Vives, Juan Luis 235f. Volanus, Andreas 156, 171, 172, 173, 175, 176, 177, 184, 185, 188, 191, 336, 338, 552 Wandycz, Piotr 20f. Warszewicki, Krzysztof 80,169,171,172, 176, 183,556 Warszycki, Stanisław 346, 423, 424, 579 Waszink, Jan 167,168 Weber, Max 32, 163, 165, 198 Weiher (Famílie) 346 Wereszczyński, Józef 75-77 Wieki, Jan 515 Widziewicz, Marcin 83, 91 Wielopolski (Familie) 356 Wiesiołowski, Piotr 579 Wisner, Henryk 27,43,298f., 466, 493, 580 Wiśniowiecki (Familie) 346, 358, 366, 367 Witkiewicz, Stanisław 5, 14 Witold Jagiełło (Gf. v. Litauen) 419 Władysław I. Jagiełło (K. v. Polen) 118, 124,421 Władysław II. Jagiellończyk (K. v. Ungarn u. Böhmen) 316 Władysław IV. (K. v. Polen) 229, 245, 255, 315, 317, 318,323, 330, 352, 367, 368, 605 Wołi, Paweł 331 Wołłowicz (Familie) 346, 360 Wołłowicz, Eustachy 84 Wołłowicz, Hieronim 331,424 Woyna (Familie) 346 Woyna, Benedykt 511 Woyna, Gabriel 331 Wujek, Jakub 347 Wyczański, Andrzej 6 Zaborowski, Stanisław 156 Zagorin, Perez 35, 215, 216 Zamoyska, Krystyna 62, 337 Zamoyski (Familie) 346 Zamoyski, Jan (Krongroßkanzler) 27f., 29, 30, 35, 62f., 68,69, 143, 229, 231, 237, 238, 241-244,274, 295, 296,297,299, 300, 303,305, 307, 325, 333f., 335, 337, 339, 350, 353, 354,361, 362, 367, 368, 369,372, 374, 379,381, 383,384, 386, 388,389, 390, 391,394, 395, 396, 397,400,404,407,408,416,417, 495, 521,536, 602,611,625 Zamoyski, Jan (Erzb. v. Lemberg) 331, 511 Zamoyski, Jerzy 331 Zamoyski, Tomasz 395, 575, 577 Zaręba (Familie) S73f. Zasławski (Familie) 358 Zasławski,
Aleksander 423f., 425 Zbaraski (Familie) 346, 358 Zbaraski, Janusz 487 Zbąski (Familie) 349 Zbąski, Jan Stanisław 349 Zborowski (Familie) 244,273, 303, 304, 362, 536, 568 Zborowski, Aleksander 505 Zborowski, Andrzej 361, 362 Zborowski, Krzysztof 505, 611 Zborowski, Marcin 269, 270 Zborowski, Samuel 505, 611 Zebrzydowski (Familie) 346, 347 Zebrzydowski, Andrzej 396 Zebrzydowski, Jan 578 Zebrzydowski, Mikołaj 1,2, 3,37,44, 51, 229, 239, 243, 244, 296, 303, 325,329, 334, 347, 360f., 363, 364, 374, 395, 396f., 402,403-J05,406,407,408f., 414, 415,432,434, 439, 441,442f„ 444, 448,455,456,457,459, 462,463, 464,465,471, 472, 476,479,480,481, 488, 492-497,498-500, 502, 505, 506, 518f., 522, 524, 526, 533, 537, 538, 540, 555, 562f., 569-572, 576, 577, 578, 582-589, 592, 595, 596, 601, 602, 605, 609, 611,614,615,625 Zenowicz / Zienowicz, Jerzy 336,438f., 440,516 Żeroński, Piotr 333, 416 Żółkiewski, Stanisław 229, 334, 368, 395, 485, 515, 564, 574, 579, 586, 587, 601
Ortsregister Auschwitz und Zator (Hzgt) / poln. Oświęcim i Zator 122, 248 Bełz / ukr. Bełz 28, 367, 372, 373, 374, 383, 388,407, 408, 465, 503 Biała Podlaska / Radziwiłłowska 63 Bracław / ukr. Braclav 122, 425, 465 Brandenburg 351, 359, 370, 388,399, 425, 449,486, 507, 585, 596 Braniewo / dt. Braunsberg 236, 318 Brześć Kujawski / dt. Kujawisch Brest 248, 380, 382 Brest (Stadt) / belams. Brest 63, 331 Byczyna / dt. Pitschen 299 Chełm / ukr. Cholm 248, 331, 465, 605 Chmielnik 281,283,286 Czechów 331,476 Czersk 521,523 Czerwińsk 566 Danzig / poln. Gdańsk 158, 178, 119,217, 251, 252, 271, 281,282, 301, 307, 380, 382, 423, 424, 425, 432 Dobromil / ukr. Dobromil’ 51,53,55 England 20, 42, 79, 100, 193, 215, 289, Ж, 495, 511, 530 Ermland /poln. Warmia 233,234,242, 257, 295, 331, 349, 416,424,425 Estland 298, 301, 308, 312, 365, 384, 385, 488, 520 Finnland 300 Frankreich 10, 12, 32, 42, 88,100, 153, 164,194, 220f., 225, 318, 319, 350, 356, 360, 375, 394,433, 495,511, 534, 538, 539, 617, 622 Gliniany 275, 565, 606, 607, 609, 611, 614 Gnesen / poln. Gniezno 295, 331, 441, 501, 502, 511 Großpolen /poln. Wielkopolska 93,128, 149, 249, 252, 253, 254, 255, 303, 341, 342, 343, 344, 347, 348, 350, 367, 373, 380, 381, 398,406,408,416,424,435, 436,439, 442,447,452,453,454,465, 472,473,474,476, 501, 503, 506, 510, 512, 514, 526, 580, 581, 582, 610, 613, 624 Guzów 577f. Halicz / ukr. Galič 248, 510, 515 Heiliges Römisches Reich 10, 13, 33,76, 83, 92, 98,119, 142,160, 355, 358, 360, 560 Inowrocław / dt. Inowrazlaw 248, 424, 425, 465, 477, 580 Italien 10, 79, 95, 354,412,449, 495, 531, 554,
561,601,602, 603 Janowiec 2, 41, 42, 451, 493, 497, 498, 499, 500, 502, 505, 519, 522, 535, 560, 570, 573, 576, 595, 603, 606, 607, 610, 626 Jarosław 347 Jędrzejów 282 Jeziorna 521, 524, 537, 578, 595, 626 Kalisch /poln. Kalisz 248, 252, 254, 255, 367, 374, 376, 398,405f., 407,408, 447, 454,465, 483, 501, 502, 503, 510, 514, 580, 581 Kamieniec 219, 241, 503, 605 Kastilien 10, 353 Kiew / ukr. Kyïv 75, 76, 77,122, 150, 331, 371, 374, 381, 406,408, 425, 465, 471 Kirchholm / lett. Salaspils 318, 385, 420, 446 Kleinpolen 54,249, 252,303, 335, 367, 405,408, 415, 447, 462, 464, 465, 485, 514, 596
714 Ortsregister Kobryń/ belams. Kobr’in 579 Koło 501-503,506, 507,575, 523,561, 574, 594, 610, 626 Koprzywnica 492, 527, Krakau / poln. Kraków 1, 6, 59, 79, 81, 84, 87, 88, 105, 108, 116,218,257, 258, 264, 295, 303, 306, 307, 322, 324, 329, 331, 340, 345, 347, 361, 367, 368,374, 376, 377, 379, 380, 382, 393, 394, 396, 398, 402,403,404,405, 408,409,410, 412, 415, 432,435, 436,440,441,442, 447,452,454, 459, 460, 461, 462, 464, 465,475,479,483,485, 493,494, 501, 502, 503, 504, 505, 510, 511, 514, 518, 524, 526, 532, 569, 571, 576, 577, 580, 583, 584, 585, 587, 589, 590, 596, 615 Krimkhanat 77 Kruszwica 304 Kujawien /poln. Kujawy 295, 331, 374, 424, 425, 511 Kulm / poln. Chełmno 120,214,305, 331, 423, 425 Łańcut 566 Lappland 384 Łęczyca 93, 331, 374, 423, 424, 442, 473, 477, 501, 503, 573, 574, 579, 580, Łuck / ukr. Luc’k 331,424, 425, 426 Lemberg /poln. Lwów / ukr. L’viv 59, 168,269, 270, 271-273,274,275, 276, 279,281, 284,285, 286, 288, 331, 343, 404, 410, 442,450, 460,511, 515, 588, 606,607 Livland ! poln. Inflanty 99,117, 218, 311, 312, 365, 385, 399, 401,414,425, 427, 446,464,468, 513, 580 Lublin 67, 70, ПО, 119, 230,240, 256, 282,283, 286, 325, 361, 396, 398,418, 449,450,451,452, 454-461,465-467, 469,470,471,473,475,476,478,480, 482,483, 484, 485,489,493,498, 501, 502, 503, 504, 507, 508, 514, 523, 526, 564, 573, 580, 582, 585, 594, 609, 610, 626, 627 Mähren 105,300 Małogoszcz 331 Masowien ! poln. Mazowsze 132, 153, 217,248, 249, 258, 350,370, 406,407, 412, 423, 424, 425, 465, 497, 503, 512, 515, 565,580 Mątwy / dt. Montwy 613, 614 Mielnik 276f. Moldau (Fürstentum) 122,
351, 365, 387, 391, 400 Moskau 64, 76, 77, 81, 117,160,253, 297, 298, 302, 308,311, 330, 365, 366, 370, 384, 385Ł, 391,401,405,449, 486, 525, 568,625 Nowogródek / betarus. Navahrudak 122, 331, 397 Oliva/poln. Oliwa ЗОЇ Opatów 410, 577 Orsza / belams. Orša 503 Osmanisches Reich 77, 326, 365, 387, 388, 399,400, 405,425, 513 Osteuropa 8 Ostmitteleuropa 7, 8, 9, 11, 14, 21, 624 Otwock 18 Padua 234 Pemau / estn. Pärnu 464 Petrikau / poln. Piotrków 258,445, 583 Pistoia 601 Płock / dt. Plock 37, 47,122, 252, 331, 379,406,424, 425, 441, 473, 503, 515, 602, 605, Podlachien /poln. Podlasie 423, 425, 428, 465, 473 Podolien / poln. Podole 425, 465, 561, 564, 566, 567, 568, 579, Połock / betarus. Polack 117,239, 331, 466 Pomorze / dt. Pommerellen 122 Posen / poln. Poznań 68, 84, 239, 248, 252,255, 295, 331, 348, 349, 367, 374, 376, 380, 382, 398,405, 407f., 417, 424, 430,432,435,447,454, 455,465, 473,476,479, 483, 496, 502, 503, 510, 511, 514, 515, 579, 580, 581, 600, 609 Przemęt 579 Przemyśl 51, 331, 332, 349, 417, 423, 424, 425, 461, 515, 579, 605, 607 Preußen — Königliches Preußen 70, 88, 120, 123, 132,179, 248, 249, 250, 342, 367, 368, 370, 437,452 — Herzogtum Preußen 106,122, 160, 164, 325, 351, 384,388, 391, 399,400, 405,406, 425,469, 484, 507, 508, 509, 513 — Brandenburg-Preußen 12 Radlin 347
715 Ortsregister Radom 122, 123, 281, 282, 286, 503, 577 Radomsko 477 Radziejów 248 Raków 481 Ratno / ukr. Ratne 349 Rawa 122, 282, 342, 424, 465, 476, 479, 589 Rom 62,150, 234, 295, 315, 324, 490, 499 Rozprza 579 Ruthenien /poln. Rus 106,122, 123, 249, 302, 303, 335, 343, 347, 350, 366, 370, 381, 408,425, 465, 473, 475, 515, 579, 581 Sądowa Wisznia / ukr. Sudova Vyšnja 248, 581 Sandomierz / dt. Sandomir 2, 3, 62,208, 273, 331, 345, 398, 406,410, 417, 435, 451, 453, 460, 465,467, 470,471-504, 511, 513, 514, 517, 519, 520, 521, 523, 526, 528, 545,՛ 555, 560, 577, 592, 594, 607, 609,610, 627 Schlesien /poln. Śląsk 300, 319, 613, Schweden 40, 81, 220, 229, 253, 296, 298, 300, 301, 302, 304, 305, 306, 308, 310, 311, 312, 315, 317, 323, 325, 328, 330, 356, 365, 370, 384, 385, 386, 389, 390, 391, 396,401, 402,405, 406,410, 446, 468, 531, 578, 580 Sieciechów 521 Sieradz 134,255, 256, 371, 412,442, 465, 510, 573, 574,579 Smoleńsk / dt. Smolensk 122, 337 Sochaczew 579 Sokal 566 Spanien 10, 169, 170,215, 321, 531, 542, 543, 544, 554 Środa Wielkopolska 248, 252, 253, 255, 347 Stężyca 41, 331, 493, 412, 414, 415, 416, 420,425,426,427,430, 431,437,439, 440-444, 446-449, 450-455,458,461, 462,465,467,469,470,471,473,482, 483,484,485,493,498, 519, 522, 523, 527, 540, 573, 578, 591, 592, 594, 604, 609, 626, 627, Thom /poln. Toruń 69, 104, 158, 251, 338 Traken /poln. Troki, lit. Trakai 331, 335, 579 Troja 63, 64, 80, 87 Tschenstochau I poln. Częstochowa 613 Ungarn 9, 50, 73, 214, 272, 300, 316, 355, 387,400,425,433, 445, 468, 486, 557, 558, 568,617 Uppsala 310 Venedig 53,170, 171,463 Wąchock
521,523 Wałcz / dt. Deutsch Krone 348 Warka 576, 582 Warschau /poln. Warszawa 62, 63, 216, 217, 258, 259, 322, 327, 345, 346, 367, 399,410,414,422, 424,436,439,440, 452, 485, 510, 521, 522, 576, 582, 586 Westeuropa 7,12, 19,178 Wilna / poln. Wilno, lit. Vilnius 83, 84, 96, 98, 99, 231, 234, 281, 316, 318, 331, 335, 338, 347, 380, 382, 407,446, 466, 486, 511, 584, 596 Wiślica 424,45If., 478f, 484-488, 490f., 500, 510, 513, 519f, 525, 555, 561, 569, 574, 604, 606£, 609£, 615, 626 Witebsk / belams. Vicebsk 122 Wojnicz 331, 332 Wolhynien /poln. Wołyń, ukr. Volin’ 122, 150, 226, 423, 425, 471 Wyszogród 579 Żarnów 424, 476 Zator (Stadt) 248 Žemaiten o. Samogitien / poln. Żmudź, lit. Žemaičiai 106,122, 339 Zürich 182
Sachregister Jesuiten 39, 40, 67, 68, 69, 70, 83, 84, 88, 90,150,155, 157, 171, 173, 174, 175, 234,236, 317, 318f„ 320, 321, 322, 344, 345, 346, 347, 382, 390, 396, 489, 491, 492, 521, 530, 543-554, 555, 557, 558, 560, 563, 607 Katholiken / Katholizismus 2, 37, 40, 51, 62, 75, 90, 91, 92, 156, 158,173, 182, 184£, 228, 236,257, 263,298, 301, 312, 319, 324, 326, 328, 332, 335, 339342, 344£, 347, 379, 381, 397, 407, 408, 417, 445f„ 448,481f„ 490f., 520, 526, 542, 547f„ 550, 552, 553f„ 582, 603, 606 Kleinadel 11, 407, 575, 618 Konfession 68, 87, 89-91, 104,150, 171, 182, 184-187, 191, 236, 252, 268, 274, 281, 301, 303, 311, 321f„ 324, 327f., 329, 332f„ 338-342, 344, 345,350f., 370, 379f„ 382f„ 384, 390, 395f„ 397f„ 400, 410, 415, 417f„ 422, 426,436, 445f., 447f., 464, 466, 469, 48 lf., 488, 490f., 519, 530, 531, 538, 544, 546f., 548, 551-554, 592, 598, 602, 604, 606, 624f. Konversion 62, 92, 340-342, 344, 345, 350 Krondomäne 54, 74, 143, 155,226,228, 485 Landboten / Landbotenkammer 139, 141, 194, 201,203, 205, 206, 208, 210, 211, 212, 213, 214, 246-248, 254-261, 263f, 266f„ 270, 279, 280, 287,288, 289, 324, 355, 365, 366, 367, 368, 369, 371, 372, 374, 378, 379, 382, 383, 401, 402, 406, 413f„ 416, 417,418f., 420422,426,427, 429,430,435,436,437441,442,444, 445,447-^149, 457,472, 489, 510, 512, 513f., 515-519, 521, 523, 559,611,621,623 Landbotenmarschall 263, 264, 266, 355, 365, 366, 367, 374,416, 417,418,419, 420, 421, 435, 438,447, 449, 472, 512 Laski-Statuten 121f„ 130, 131,132, 134, 136, 141,246,257, 270 Litauische Statuten 122, 131, 141, 150153,279 Magnaten 11, 18, 31, 32L,
34, 41, 112, 242, 249, 285, 597 717 Magnatenoligarchie 5, 6, 14,16, 17, 18, 19, 20,23,41,43,44, 389 Majestäts verbrechen s. crimen laesae maiestatis Mischverfassung 5,20, 23, 26, 35, 36, 40, 43,49,167, 171, 178, 180, 181, 182, 187, 191, 193, 194, 199, 202, 213, 214, 266,268, 288, 289,290, 292, 375, 379, 389, 391, 394, 396, 399, 403, 409, 413f„ 416,423, 432, 435, 497, 526, 534, 541, 556, 594, 595, 598, 612, 621, 624 Mitteladel 11, 18, 33f„ 252, 618 monarchia mixta s. Mischverfassung Monarchismus 14, 16,24, 195 Neostoizismus 114, 329, 309, 375, 550 Nihil novi (Gesetz) 123,246,247,270 Orthodoxe / Orthodoxie 325f., 332, 336340, 381f., 384, 390, 395, 397, 408, 488, 520, 521, 554, 598, 625 Pacta conventa s. Wahlkapitulation Privata /Privatinteressen 38, 40, 53, 9If., 176, 367, 371,403,406,413,422,428, 518, 579, 604, 605 Quartheer 574, 580 Reformierte 2, 62, 85, 91,143, 156, 171, 175,179, 185, 335, 336, 337f„ 344, 350f„ 382,436, 445,481 f., 538, 552, 607 Regalismus 195,418,529 regimen mixtum s. Mischverfassung 23 Relationssejmik 255, 256, 454, 462, 466, 469, 580 Republikanismus 14, 20 (Republikaner), 23, 24, 25 Rhetorik 58, 64, 66, 67, 68, 69-72, 75, 76, 87, 95, 101,102,103, 115, 188, 189, 191, 192, 236, 237, 254, 265, 276, 314, 379,414, 418, 426, 429,430,432, 433, 486, 494,495, 512, 534, 549, 551, 584, 612, 615f. Ritter (Ritterschaft / Rittertum) 53, 63, 66, 72-82, 90, 107, 108, 109, 110, 116, 117, 119, 121, 123, 124, 125, 126, 127, 140, 172, 179, 189, 286, 311, 348, 357, 367, 376, 454, 472, 487,472,487, 496, 556, 567, 572,618,620
718 Sachregister Römisches Recht 131, 138, 151, 152,156, 187,219,247,269, 279, 560 Sarmatismus 11,12, 15, 44, 531 Sejmgericht 269,272, 517, 518, 578, 613 Sejmik 2, 28, 52, 146, 147, 205,206,228, 248-256,279, 282, 284, 287, 290£, 298, 334, 366-372, 374-381, 383, 385, 386, 388f., 397f., 400-402,405-417, 420,423f., 424, 426,429,441,446£, 454,461£, 465, 466, 467,469£, 472, 481, 500£, 504, 506, 510, 513, 515, 523, 529, 533, 541, 574, 579-581, 594, 596,610, 621,626 Senatoren / Senat 1,28, 30, 33, 34, 36, 64, 66, 70, 89, 92, 93, 99, 102,109, 111, 133, 134, 139-141, 143, 145, 155, 170, 172, 176-178, 183, 186, 193£, 199, 201, 203-206, 210-214, 216, 218, 222£, 225, 227£, 230, 232£, 238£, 241, 246£, 251, 253, 256-264,266£, 270, 273,277-279,282£, 286-290, 295297, 324£, 327, 338-342, 347-349, 352, 362, 366, 368, 371, 373, 374, 376, 377, 378-380, 382£, 386, 394£, 399, 401,405£, 408-410, 412, 414, 418, 420-429, 431—435, 437-439,441-445, 448-451,454£, 457-459,461-167, 471—479,481,483, 485-490,492^194, 496,498, 503£, 507-527, 536, 539, 547, 556, 559, 562, 565, 568, 570£, 574, 579, 582, 584-589, 591, 593, 595, 598, 603, 606, 618, 621, 623, 625 Senat, röm. 69,451 Sonderweg 5-7,11, 15, 19,20,23, 165, 531,617 Starostei 226,228,238, 240-242, 348350,411 Szlachta 11,33 Tataren 75£, 77, 78,253, 365, 383, 387£, 391, 399,401,402, 404£, 413,419£, 425-427,435,449,469,492, 513 Tugend 1, 26, 31, 52£, 56, 61, 66£, 71, 79, 80£, 83, 85£, 90£, 94-96, 99-102, 105-107, 110-121, 125£, 135, 137, 146£,154,156£,162,168-172,175֊ 177, 188£, 191,196, 198£, 204£, 209£, 213£, 222£, 242-244,286,290, 292, 308£, 313£,
316, 320-322, 325, 328£, 348, 361,412,415,431,433-435,442, 444, 448, 450, 459, 461, 469,493£, 509, 512, 521£, 525, 536, 540, 542, 550, 552, 554, 557, 563, 566, 568, 570, 603,618,620-622 Union von Brest 326, 370, 381, 382,408, 464, 625 Union von Horodło 118,119 Union von Lublin 54, 110,119, 227£, 230, 325,452, 459 vivente rege 260, 330, 367, 368, 369, 376, 387,613,626 Wahlkapitulation 28, 52, 140, 202, 245, 254, 276-278, 301£, 367, 372, 378380, 436£, 440, 451, 468,488, 520, 524£, 528, 534, 598, 606 Wappenverband 86, 107-110, 112, 116֊ 118,120, 125, 348 Warschauer Konföderation 151, 281, 301, 325£, 339, 368, 380, 382,405,436, 440, 444£, 482, 490, 519-521, 552, 592 Widerstandsrecht 5, 35£, 167, 180-187, 268, 276,278,291, 538£, 556, 564, 568, 628 Bayerische ,!sbibliothek |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Lichy, Kolja 1978- |
| author_GND | (DE-588)1141201224 |
| author_facet | Lichy, Kolja 1978- |
| author_role | aut |
| author_sort | Lichy, Kolja 1978- |
| author_variant | k l kl |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047493458 |
| ctrlnum | (OCoLC)1257413508 (DE-599)DNB1235771512 |
| era | Geschichte 1606-1609 gnd |
| era_facet | Geschichte 1606-1609 |
| format | Thesis Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03582nam a2200649 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV047493458</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20240321 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">211004s2021 gw m||| 00||| ger d</controlfield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">1235771512</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9783161600333</subfield><subfield code="c">EUR 140.00</subfield><subfield code="9">978-3-16-160033-3</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1257413508</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)DNB1235771512</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">XA-DE-BW</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Lichy, Kolja</subfield><subfield code="d">1978-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1141201224</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Stand und Aufstand</subfield><subfield code="b">Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609</subfield><subfield code="c">Kolja Lichy</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Tübingen</subfield><subfield code="b">Mohr Siebeck</subfield><subfield code="c">[2021]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">IX, 718 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Spätmittelalter, Humanismus, Reformation</subfield><subfield code="v">123</subfield></datafield><datafield tag="502" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">Dissertation</subfield><subfield code="c">Justus-Liebig-Universität Gießen</subfield><subfield code="d">2015</subfield><subfield code="g">gekürzte und überarbeitete Fassung</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1606-1609</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gemeinwesen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4544259-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Adel</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000464-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Zebrzydowski-Aufruhr</subfield><subfield code="0">(DE-588)4293351-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen-Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)1060577984</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4113937-9</subfield><subfield code="a">Hochschulschrift</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Zebrzydowski-Aufruhr</subfield><subfield code="0">(DE-588)4293351-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Polen-Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)1060577984</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Adel</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000464-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="2"><subfield code="a">Gemeinwesen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4544259-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1606-1609</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="1" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-3-16-160773-8</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Spätmittelalter, Humanismus, Reformation</subfield><subfield code="v">123</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV022947867</subfield><subfield code="9">123</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">X:MVB</subfield><subfield code="q">text/html</subfield><subfield code="u">http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm</subfield><subfield code="v">2021-06-23</subfield><subfield code="x">Verlag</subfield><subfield code="3">Inhaltstext</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">X:MVB</subfield><subfield code="q">text/html</subfield><subfield code="u">http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=2&dok_ext=htm</subfield><subfield code="v">2021-06-23</subfield><subfield code="x">Verlag</subfield><subfield code="3">Inhaltstext</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">DNB Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220114</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032894681</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">4793</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">4793</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content |
| genre_facet | Hochschulschrift |
| geographic | Polen-Litauen (DE-588)1060577984 gnd |
| geographic_facet | Polen-Litauen |
| id | DE-604.BV047493458 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T18:16:12Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:13:37Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9783161600333 |
| language | German |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032894681 |
| oclc_num | 1257413508 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-11 DE-12 DE-188 |
| owner_facet | DE-11 DE-12 DE-188 |
| physical | IX, 718 Seiten |
| psigel | BSB_NED_20220114 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Mohr Siebeck |
| record_format | marc |
| series | Spätmittelalter, Humanismus, Reformation |
| series2 | Spätmittelalter, Humanismus, Reformation |
| spelling | Lichy, Kolja 1978- Verfasser (DE-588)1141201224 aut Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 Kolja Lichy Tübingen Mohr Siebeck [2021] © 2021 IX, 718 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Spätmittelalter, Humanismus, Reformation 123 Dissertation Justus-Liebig-Universität Gießen 2015 gekürzte und überarbeitete Fassung Geschichte 1606-1609 gnd rswk-swf Gemeinwesen (DE-588)4544259-9 gnd rswk-swf Adel (DE-588)4000464-8 gnd rswk-swf Zebrzydowski-Aufruhr (DE-588)4293351-1 gnd rswk-swf Polen-Litauen (DE-588)1060577984 gnd rswk-swf (DE-588)4113937-9 Hochschulschrift gnd-content Zebrzydowski-Aufruhr (DE-588)4293351-1 s DE-604 Polen-Litauen (DE-588)1060577984 g Adel (DE-588)4000464-8 s Gemeinwesen (DE-588)4544259-9 s Geschichte 1606-1609 z Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-3-16-160773-8 Spätmittelalter, Humanismus, Reformation 123 (DE-604)BV022947867 123 X:MVB text/html http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm 2021-06-23 Verlag Inhaltstext X:MVB text/html http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=2&dok_ext=htm 2021-06-23 Verlag Inhaltstext DNB Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Lichy, Kolja 1978- Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 Spätmittelalter, Humanismus, Reformation Gemeinwesen (DE-588)4544259-9 gnd Adel (DE-588)4000464-8 gnd Zebrzydowski-Aufruhr (DE-588)4293351-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4544259-9 (DE-588)4000464-8 (DE-588)4293351-1 (DE-588)1060577984 (DE-588)4113937-9 |
| title | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |
| title_auth | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |
| title_exact_search | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |
| title_exact_search_txtP | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |
| title_full | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 Kolja Lichy |
| title_fullStr | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 Kolja Lichy |
| title_full_unstemmed | Stand und Aufstand Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 Kolja Lichy |
| title_short | Stand und Aufstand |
| title_sort | stand und aufstand adel und polnisch litauisches gemeinwesen im rokosz von 1606 1609 |
| title_sub | Adel und polnisch-litauisches Gemeinwesen im Rokosz von 1606-1609 |
| topic | Gemeinwesen (DE-588)4544259-9 gnd Adel (DE-588)4000464-8 gnd Zebrzydowski-Aufruhr (DE-588)4293351-1 gnd |
| topic_facet | Gemeinwesen Adel Zebrzydowski-Aufruhr Polen-Litauen Hochschulschrift |
| url | http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=df914398cea942e6929d8044bcb018bc&prov=M&dok_var=2&dok_ext=htm http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032894681&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV022947867 |
| work_keys_str_mv | AT lichykolja standundaufstandadelundpolnischlitauischesgemeinwesenimrokoszvon16061609 |