Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej: studium politologiczno-prawne
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Bydgoszcz ; Mylof
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
2021
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract Abstract Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 107 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788380183889 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047484639 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20211122 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210927s2021 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788380183889 |9 978-83-8018-388-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1269392495 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047484639 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Jeleniewski, Marek K. |d 1957- |e Verfasser |0 (DE-588)1241975167 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej |b studium politologiczno-prawne |c Marek K. Jeleniewski |
| 264 | 1 | |a Bydgoszcz ; Mylof |b Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego |c 2021 | |
| 300 | |a 107 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1918-1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Kommunale Selbstverwaltung |0 (DE-588)4073644-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polska / konstytucja (1921) |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Polska / konstytucja (1935) |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Gdynia (Polska) / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Warszawa (Polska) / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Kommunale Selbstverwaltung |0 (DE-588)4073644-1 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1918-1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-83-8018-389-6 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20211122 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032886055 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 351.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182805841707008 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI Wstęp 7 I. USTRÓJ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W MYŚLI PARTII POLITYCZNYCH II RZECZYPOSPOLITEJ ................................ 11 II. ILL KONSTYTUCYJNE PODSTAWY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 35 Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnial7 marca 1921 г.......................................................................................... 35 Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r.................................................................................... 40 II.2. III. USTRÓJ SAMORZĄDU GMINNEGO.......................................................... 51 III. 1. Samorząd gminny do 1933 r............................................................................ 52 III. 1 .A. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego........................... 52 III. l.B. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru pruskiego .............................. 54 III. 1 .C. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru austriackiego ....................... 55 ІП.2. Ustrój gminy w myśl ustawy scaleniowej......................................................... 58 IV. USTRÓJ POWIATU .......................................................................................... 63 IV. 1. Rada powiatowa jako organ uchwałodawczy................................................... 63 IV.2. Wydział powiatowy jako organ wykonawczy samorządu powiatowego.....68 IV. 3. Starosta grodzki jako specyficzny organ wykonawczy w powiecie............ 69 V. USTRÓJ
GDYNI..................................................................................................71 VI. SAMORZĄD WOJEWÓDZKI......................................................................... 75 VI.1. Województwa: poznańskie i pomorskie........................................................... 76 VI.2. Wyjątkowa pozycja Śląska i samorządu województwa śląskiego................. 79 VI. 3. Województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie.............................82 VII. USTRÓJ MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY................................... 87 Zakończenie....................................................................................................................... 91 Streszczenie....................................................................................................................... 95 Abstract.............................................................................................................................. 96 Bibliografia..................................................................................................................... 97 5
STRESZCZENIE Zanim jeszcze na mocy rozstrzygnięć traktatu wersalskiego powstała Pol ska, już przystąpiono do budowy struktur odrodzonego państwa. Obok innych aktów prawnych rozpoczęto prace nad konstytucją, w której przewidywano ważne miejsce dla samorządu terytorialnego. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r. wyznaczała ramy samorządu terytorialnego na trzech poziomach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim, przewidując dla nich znaczące kompetencje. W konstytucji tej, podobnie jak w przepisach odziedziczonych po zaborcach, zmaterializowano przekonanie, iż istota sa morządu sprowadza się do wypełniania części zadań administracji publicz nej. Kiedy weszła w życie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r., uprawnienia samorządu, podobnie jak innych instytucji po zostających poza wpływem władz państwowych, uległy znaczącym ograni czeniom. Toczone w całym dwudziestoleciu spory dotyczyły granicy wpływu władz państwowych na instytucje samorządowe. W sporach tych brali udział repre zentanci wszystkich liczących się nurtów politycznych II Rzeczypospolitej, którzy, niezależnie od wyznawanych poglądów, usiłowali znaleźć odpowiedź na pytania: Jak dużą część władzy można i należy powierzyć samorządowi terytorialnemu? Gdzie przebiega granica pomiędzy kompetencjami państwa i samorządu? Na ile samorząd może pozostać samorządny? Ślady ówczesnej dyskusji znajdujemy na łamach ówczesnej prasy jak i w licznych publikacjach książkowych. W pracy przytoczono najważniejsze tezy głoszonych poglądów. Prace nad rodzimą regulacją zakończyły się w 1932
r., kiedy uchwalono ustawę „O częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego”, która weszła w życie w 1933 r. Należy jednak podkreślić, że (jak wskazano w tytule ustawy) zmiany nie były zupełne i ostateczne. Poza jej oddziaływaniem pozostał np. samorząd szczebla wojewódzkiego. Zgodnie z tytułem pracy przedstawiono w niej ustrojowe aspekty funkcjo nowania samorządu terytorialnego na terenie II Rzeczypospolitej od odzyska nia niepodległości do 1939 r., mając na uwadze przesłanki natury politycznej i prawnej, z uwzględnieniem stanów pod rządami obu konstytucji oraz aktów prawa niższego rzędu. 95
ABSTRACT Before Poland was given independence under the Treaty of Versailles, the construction of the reborn state had already begun. Along with other legal acts, work on the Constitution began, where an important place for local government was provided. The Constitution of the Republic of Poland of March 17, 1921 defined the framework of local and regional government at three levels: mu nicipality, district and province, assigning them with significant powers. This constitution, as well as the regulations inherited from the invaders, materialized the belief that the essence of self-government comes down to fulfilling part of the tasks of public administration. When the Constitution of the Republic of Poland of April 23, 1935 entered into force, the powers of self-government, similarly to other institutions beyond the influence of state authorities, were significantly limited. The limits of the influence of state authorities on local government institu tions led to disputes that were brought throughout the internar period. These debates were attended by representatives of all major political currents of the Second Republic of Poland, who, regardless of their views, tried to answer the following questions: How much power can and should be entrusted to the local government? Where is the boundary between the competences of the state and local government? To what extent may local government remain self-govern ing? We can find traces of the then discussion in the press and in numerous book publications. The following work presents the most important theses of the views
expressed. The efforts on the domestic regulation ended in 1932, when the act on par tial change of the local government system was passed. It was then entered into force in 1933. However, it should be emphasized, that (as indicated in the title of the act) the changes were not complete and final. For example, the prov ince-level self-government remained beyond its influence. In line with its title, the following work presents the systemic aspects of the functioning of local self-government in the Second Republic of Poland, from regaining independence to year 1939, and it takes into account the premises of a political and legal nature, including states under both Constitutions and lower-level legal acts. 96
BIBLIOGRAFIA AKTY NORMATYWNE Wykaz skrótów: Dz.U.Kr. - Dziennik Ustaw Krajowych Zb.U.Pr. ֊ Zbiór Ustaw Pruskich D.P.P.P. - Dziennik Praw Państwa Polskiego Dz.U. M.b.D.P. - Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej Dz.U. R.P. - Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej o Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. R.P. Nr 44, poz. 267 z 1921 r.) o Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. R.P. Nr 30, poz. 227) o Statut krajowy Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Kra kowskim z dnia 26 lutego 1861 r,, w: Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Kra jowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem, Kraków 1861 r. o Ordynacja wyborcza dla gmin (część B) ustawy z dnia 12 sierpnia 1866 r., obowiązującej w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Kra kowskim o urządzeniu gmin i ordynacji wyborczej dla gmin (Dz.U.Kr. Nr 20 z 1866 r.) o Ustawa z dnia 12 sierpnia 1866 r. obowiązująca w Królestwie Galicji i Lo domerii z Wielkim Księstwem Krakowskim „O reprezentacji powiatowej i o ordynacji wyborczej powiatowej (Dz.U.Kr, Nr 21 z 1866 r.) o Ordynacja wyborcza dla gminy stołecznego miasta Lwowa z 14 październi ka 1870 r. (Dz.U.Kr. Nr 19 z 1870 r.) o Ustawa z dnia 13 marca 1889 r. obowiązująca w Królestwie Galicji i Lodo merii z Wielkim Księstwem Krakowskim „O reprezentacji miejskiej i ordy nacji wyborczej miejskiej” (Dz.U.Rr. Nr 24 z 1889 r.) o Ustawa z dnia 13 maja 1918 r. o organizacji Sejmików Krajowych (Zb.U.Pr. s. 53 z 1918 r.) Bayerische 97 Staatsbibliothek
München V. J
MAREK К. JELENIEWSKI o Dekret z dnia 27 listopada 1918 r. o utworzeniu Rad Gminnych na obsza rze b. Królestwa Kongresowego (Dz.P.P.P. Nr 18, poz. 48 z 1918 r.) o Dekret z dnia 5 grudnia 1918 r. o tymczasowej ordynacji wyborczej do Sejmików Powiatowych (Dz.P.P.P. Nr 19, poz. 51 z 1918 r.) o Dekret z dnia 13 grudnia 1918 r. o wyborach do Rad Miejskich na terenie b. Królestwa Kongresowego (Dz.P.P.P. Nr 20, poz. 58 z 1918 r.) o Dekret o tymczasowej ordynacji powiatowej dla obszarów Polski byłego zaboru rosyjskiego z 4 lutego 1919 r. (Dz.P.P.P. Nr 13, poz. 141 z 1919 r.) o Dekret z dnia 4 lutego 1919 r. o samorządzie miejskim (Dz.P.P.P. Nr 13, poz. 140 z 1919 r.) o Ustawa z dnia 2 sierpnia 1919 r. „O organizacji władz administracyjnych II instancji” (Dz.U. R.P. Nr 65, poz. 395 z 1919 r.) o Traktat Pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. wraz z proto kołem, podpisanym w Wersalu 28 czerwca 1919 r. (Dz.U. R.P. Nr 35, poz. 199-200 z 1919 r.) o Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji zarządu byłej dzielnicy pruskiej (Dz.P.P.P. Nr 64 z 12 sierpnia 1919 r.) o Ustawa Konstytucyjna z dn іа 15 lipea 1920 r. zawierająca Statut Organicz ny Województwa Śląskiego (Dz.U. R.P. Nr 73, poz. 497 z 1920 r.) o Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. R.P. Nr 44, poz. 267 z 1921 r.) o Rozporządzenie Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 12 sierpnia 1921 r. o wyborach do Sejmików Powiatowych na obszarze b. Dzielnicy Pruskiej (Dz.U. R.P. Nr 71, poz. 492 z 1921 r.) o Ustawa z
dnia 26 września1922 r. o zasadach powszechnego samorządu wojewódzkiego, a w szczególności województwa lwowskiego, tarnopol skiego i stanisławowskiego (Dz.U. R.P. Nr 90, poz. 829 z 1922 r.) o Ustawa z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych (Dz.U. R.P. Nr 94, poz. 747 z 1923 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 grudnia 1924 r. o ustanowieniu delegatów rządowych przy poszczególnych samorządach i innych związkach prawno-publicznych (Dz.U. R.P. Nr 113, poz. 1002 z 1924 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o dostosowaniu uposażenia członków zarządu i pracowników związków komunalnych do uposażenia funkcjonariuszów państwowych (Dz.U. R.P. Nr 118, poz. 1073 z 1924 r.) 98
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO... o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 1925 r. o wydzieleniu miasta Inowrocławia ze związku inowrocławskiego powiatu ziemskiego i utworzeniu z tego miasta osobnego powiatu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 59, poz. 417 z 1925 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 1925 r. o wydzieleniu miasta Gniezna ze związku gnieźnieńskiego powiatu ziemskiego i utwo rzeniu z tego miasta osobnego powiatu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 59, poz. 416 z 1925 r.) o Ustawa z dnia 2 sierpnia 1926 r. zmieniająca i uzupełniająca Konstytucję Rzeczypospolitej zdnia 17 marca 1921 r. (Dz.U. R.P. Nr 78 z 1921 r.,poz. 442 z 1926 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1926 r. w sprawie oznaczenia granic powiatu morskiego (Dz.U. R.P. Nr 128, poz. 760 z 1926 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz.U. R.P. Nr 7, poz. 123 z 1928 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 r. w sprawie po wiatów miejskich (Dz.U. R.P Nr 11, poz. 86 z 1928 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o związkach międzykomunalnych (Dz.U. R.P. Nr 39, poz. 386 z 1928 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 września 1929 r. o zmianie roz porządzenia Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 r. w sprawie powiatów miejskich (Dz.U. R.P. Nr 67, poz. 543 z 1929 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1930 r. w sprawie ustroju miasta Gdyni (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 630 z
1930 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1932 r. w sprawie roz działu liczby członków sejmiku wojewódzkiego pomorskiego na poszcze gólne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U. R.P. Nr 51, poz. 482 z 1932 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 1932 r. w sprawie roz działu liczby członków sejmiku wojewódzkiego poznańskiego na poszcze gólne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 706 z 1932 r.) o Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 35, poz. 294 z 1933 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 października 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samo rządu terytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 577 z 1933 r.) 99
MAREK К. JELENIEWSKI o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 grudnia 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu te rytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 100, poz.769 z 1933 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 marca 1934 r. w sprawie regulaminu wyborczego do rad miejskich (Dz.U. R.P. Nr 29, poz. 259 z 1934 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13 czerwca 1934 r. w sprawie regulaminu wyborczego do zarządu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 52, poz. 485 z 1934 r.) o Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 czerwca 1934 r. w sprawie osób zagrażających bezpieczeństwu, spokojowi i po rządkowi publicznemu (Dz.U. R.P. Nr 50, poz. 473 z 1934 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 17 września 1934 r. o wyborach członków rad wojewódzkich w województwach pomorskiem i poznańskiem (Dz.U. R.P. Nr 87, poz. 706 z 1934 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 września 1934 r. o tymczasowych organach ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 86, poz. 778 z 1934 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o poprawie gospodarki i finansów związków samorządowych (Dz.U. R.P. Nr 94, poz. 846 z 1934 r.) o Ustawa z dnia 30 marca 1936 r. o przedłużeniu okresu urzędowania tym czasowych organów ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 23, poz. 188 z 1936 r.) o Ustawa z dnia 22 czerwca 1937 r. o przedłużeniu okresu urzędowania tym czasowych organów ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 48, poz. 371 z 1937 r.) o
Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o samorządzie gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 63, poz. 29 z 1938 r.) o Ustawa z dnia 28 marca 1938 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rze czypospolitej o ustroju miasta Gdyni (Dz.U. R.P. Nr 22, poz. 190 z 1938 r.) o Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o wyborze radnych miejskich (Dz.U. R.P. Nr 63, poz. 480 z 1938 r.) PRASA „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” (1918-1939) „Czerwony Sztandar” (1930-1932) „Dziennik Bydgoski” (1918-1939) 100
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO... „Dziennik Gnieźnieński” (1925-1928) „Dziennik Kujawski” (1893-1939) „Dziennik Poranny” (1935-1939) „Dziennik Poznański” (1917-1939) „Dzień Kujawski” (1934) „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” (1922-1926) „Gazeta Bydgoska” (1922-1933) „Gazeta Sądowa Warszawska” (1918-1939) „Gazeta Warszawska” (1918-1935) „Głos Narodu” (1929) „Głos Prawa. Lwów” (1925-1939) „Głos Robotnika. Toruń” (1919-1932) „Głos Sądownictwa” (1929-1938) „Głos Narodu” (1920-1939) „Gmina” (1921) „Kronika Miasta Poznania” (1923-1939) „Kurier Bydgoski” (1933-1939) „Kurier Poznański” (1918-1939) „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” (1976-1980) „Lech (1918-1939) „Orędownik” (1918-1922), (1933-1939) „Orędownik Urzędowy Stołecznego Miasta Poznania” (1931-1933) „Palestra” (1924-1934) „Prawda” (1919-1930) „Przegląd Narodowy” (1919-1921) „Przegląd Prawa i Administracji” (1917-1939) „Przegląd Sądowy” (1925-1939) „Przegląd Wszechpolski” (1897) „Robotnik” (1920-1939) „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” (1970) „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” (1921-1939) „Rzeczpospolita” (1920-1931) „Samorząd. Warszawa” (1930-1932) „Samorząd Miejski” (1921), (1934-1936) „Samorząd Terytorialny” (1930-1932) „Warszawski Dziennik Narodowy” (1935-1939) „Wiadomości Samorządowe” (1929) „Wileński Przegląd Prawniczy” (1930-1939) 101
MAREK К. JELENIEWSKI INNE ŹRÓDŁA Dziennik Ustaw Krajowych Zbiór Ustaw Pruskich Dziennik Praw Państwa Polskiego Dziennik Praw Królestwa Polskiego Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Dzieje Wielkopolski w wypisach, Warszawa 1963 Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, Poznań 1918 Dziennik Urzędowy Miasta Gniezna (1925-1939) Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej (1919-1921) Mały rocznik statystyczny 1923, Warszawa 1923 Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939 Polska 1918-1939. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 1986 Ratajski C., Mowy. 1922-1928 [I], Poznań 1929 Rocznik (miesięcznik) statystyczny miasta Bydgoszczy 1920-1938 Rocznik Statystyczny Stołecznego Miasta Poznania, Poznań 1922-1938 Sprawozdanie Zarządu Miasta Bydgoszczy 1922-1938 Sprawozdania z działalności Zarządu Miasta Bydgoszczy 1920-1938 Sprawozdania Zarządu Stołecznego Miasta Poznania. Lata 1920-1938 Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919 Wielkopolska w świetle źródeł historycznych, Poznań 1958 LITERATURA Ajnenkiel A., Administracja w Polsce. Zarys historyczny, Warszawa 1975 Ajnenkiel A., Historia ustroju Polski, Warszawa 1969 Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926, Warszawa 1977 Ajnenkiel A., Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej, Warszawa 1975 Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980 Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1983 Aleksandrowicz J., Inowrocław i okolice, Inowrocław 1973 Aleksandrowicz I., Materiały dla dziejów prasy polskiej w Inowrocławiu, „Ziemia Kujawska”, 1.1,
Inowrocław - Włocławek 1963 Aleksandrowicz J., Rozwój spółdzielczości mieszkaniowej w Inowrocławiu w latach 1920-1970, „Ziemia Kujawska”, t. III, Inowrocław - Włocławek 1971 Bar R., Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej, „Rada Narodowa, Go spodarka, Administracja”, 1978, nr 20 102
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO... Bibliografia czasopism pomorskich. Województwo pomorskie, Toruń 1960 Biegański Z., Działalność Stronnictwa Pracy w Okręgu Bydgoskim (1937֊ 1939), „Kronika Bydgoska”, 1994, T. XV Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialne go Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 2006 Brejza R., Antoni Laubitz (1861-1939), w: Inowrocławski Słownik Biogra ficzny, 1.1, Inowrocław 1991 Bujak W., Historia Stronnictwa Pracy 1937, 1946-1950, Warszawa 1988 Ciałkowski R., System prawno-finansowy samorządu terytorialnego w Polsce w latach 1918-1939, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Seria 1: Nauki Humanistyczno-Społeczne”, 1967, z. 53: Prawo Ciechocińska M., Problemy walki z bezrobociem w Polsce międzywojennej, Warszawa 1965 Chmielewski Z., Ustrój i organizacja władz miejskich Pomorza i Wielkopol ski, „Przegląd Zachodniopomorski”, 1984, nr 1 Cynalewska K., Sytuacja społeczno-ekonomiczna miast wielkopolskich 1918-1939, Poznań 1977 Czubiński A., Wielkopolska i Pomorze wobec zamachu stanu 1926, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1960, nr 6 Czubiński A., Makowski E,, Klasowy ruch robotniczy w Wielkopolsce w okre sie II Rzeczypospolitej, 1.1: lata 1918-1928, Poznań 1963 Dembski K., Wielkopolska w początkach II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Poznań 1972 Demel C., Rozwój życiapolitycznego w Wielkopolsce naprzełomie 1918 i 1919 r., „Studia i Materiały z Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1974, nr 11 Demel C., Wybory do Rady Miejskiej Poznania (23 marca 1919 r.),
„Kronika Miasta Poznania”, 1977, nr 1 Demel C., Krawulski J., Rzepa K., Działalność Narodowego Stronnictwa Ro botników i Narodowej Partii Robotniczej w Wielkopolsce w latach 19171937, Warszawa ֊ Poznań 1980 Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Warszawa 2013 Dmowski R., Przewrót, Wrocław 2006 Dworecki Z., Polskie Rady Ludowe w Wielkopolsce 1918-1920, Poznań 1962 Dworecki Z., Poznań i poznaniacy w latach Drugiej Rzeczypospolitej 19181939, Poznań 1994 Dzieje Wielkopolski, t. I-II, praca zbiorowa pod red. J. Topolskiego, Poznań 1969-1973 Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918-1928, Kraków 1928 103
MAREK К. JELENIEWSKI Encyklopedia historii gospodarczej Polski, Warszawa 1981 Grabski S., Pamiętniki, Warszawa 1989 Grenowski J., Państwo a samorząd, „Samorząd Miejski”, 1931, nr 20 Grenowski J., Prawo wybierania oraz wybieralności do Rad Miejskich, „Sa morząd Miejski”, 1931, nr 23 Gulczyński A., Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej (1919-1922), Poznań 1995 Heliasz A., Polityczne aspekty samorządu terytorialnego w II Rzeczypospoli tej, „Kwartalnik Historyczny”, 1976, nr 23 Historia Państwa i prawa Polski, Warszawa 1976 Izdebski H., Historia administracji a historia biurokracji, „Państwo i Pra wo”, 1975, nr 30 Jabczyński M., Kwestia społeczna w obradach Poznańskiego Sejmu Dzielni cowego. 3-5. XII. 1918 r., „Przegląd Zachodni”, 1948, nr 12 Jaroszyński M., Samorząd terytorialny w Polsce, Warszawa 1923 Jaworski W., Prawa Państwa Polskiego, Kraków 1921 Jeleniewski M.K., Bydgoskie wybory, Bydgoszcz 1994 Jeleniewski M.K., Podstawy prawne funkcjonowania bydgoskiej Rady Miej skiej w dwudziestoleciu międzywojennym, „Kronika Bydgoska”, 1998, T. XIX Jełowiecki M., Administracja i samorząd terytorialny w pierwszych latach niepodległości Państwa Polskiego w okresie międzywojennym, „Organiza cja Metody Technika”, 1978, nr 11 Karpiński Z., Wspomnienia z Gniezna, rkps, Biblioteka PAN w Kórniku, BK 11031 Kittel Z., Oswobodzenie Gniezna i trzy tygodnie dalszych potyczek (28 XII 1918 do 1711919 r.). Pamiętnik, Gniezno 1919 Kołodziejczyk A., Cyryl Ratajski 1875-1942, Poznań 1986 Kowal S., Struktura społeczna Wielkopolski w międzywojennym dwudziesto leciu 1919-1939, Poznań 1974 Kowalczyk
R., Wczoraj i dziś prasy lokalnej w Polsce, Poznań 2002 Krzywobłocka B., Chadecja 1918-1937, Warszawa 1974 Lachowicz M., Samorząd terytorialny w myśli politycznej Chrześcijańskiej Demokracji w okresie międzywojennym, w: Samorząd lokalny w Pol sce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, red. S. Michałowski, A. Pawłowska, Lublin 2004 Lang J., Ustrój administracji terytorialnej w Polsce międzywojennej, „Rada Narodowa, Gospodarka, Administracja”, nr 1983 104
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO... Lewandowski W., Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w la tach 1918-1919, Poznań 1939 Łuczak A., Samorząd terytorialny w programach i działalności stronnictw ludowych 1918-1939, Warszawa 1973 Makowski E., Kształtowanie się stosunków społeczno-politycznych w Wielkopolsce w latach 1926-1939, Warszawa - Poznań 1979 Makowski E., Kształtowanie się stosunków społeczno-politycznych w Wielkopolsce w latach 1926-1939, „Kronika Miasta Poznania”, 1973, nr 3 Makowski E., Ruch robotniczy w Wielkopolsce. Zarys dziejów, Poznań 1984 Makowski E., Wybory do Rady Miejskiej w Poznaniu w 1929 roku, „Kronika Miasta Poznania”, 1973, nr 2 Mandziej M., Ustrój i działalność samorządu terytorialnego w Polsce, Kielce 1938 Matelski D., Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919-1939, Po znań 1997 Miasta polskie w tysiącleciu, t. I-II, Wrocław 1965-1967 Modlibowski A., Wspomnienia o Domu Polskim w Bydgoszczy, „Biuletyn Wojewódzkiego Domu Kultury w Bydgoszczy”, 1959, nr 2 Mrozek Z., Życie społeczne i kulturalne, teatralne i literackie Bydgoszczy wiatach 1919-1939, Bydgoszcz 1984 Narodowa Demokracja. Antologia myśli politycznej, „Przeglądu Wszechpol skiego”, oprać. B. Toruńczyk, Londyn 1983, s. 123 Notkowski A., Polska prasa prowincjonalna Drugiej Rzeczypospolitej (19181939), Warszawa - Łódź 1982 Nowakowski S., Geografia gospodarcza Polski Zachodniej, t. I: Poznań 1927, է. II: Poznań 1930 Nowy ustrój samorządowy w województwie poznańskim i pomorskim. Sys tematyczne zestawienie obowiązujących postanowień o ustroju miejskim,
wiejskim i powiatowym, Poznań 1933 Orlicki J., Szkice z dziejów stosunków polsko-żydowskich 1918-1949, Szcze cin 1983 Pacanowska R., Samorząd powiatowy w Wielkopolsce w latach 1919-1939, Poznań 2006 Paczkowski A., Prasa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 1971 Paczkowski A., Prasa polska 1918-1939, Warszawa 1980 Pawlak K., Stanowisko endecji w Wielkopolsce wobec kwestii niemieckiej w latach 1934-1939, „Studia Historica Slawo-Germanica”, 1979, T. 8 105
MAREK К. JELENIEWSKI Pietrzak M., Reglamentacja wolności prasy w Polsce 1918-1939, Warszawa 1963 Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. Ι-IX, Warszawa 1937 Podwiński S., Polityka komunalna, Łódź 1949 Podwiński S., Teoria i dzieje samorządu terytorialnego, Łódź 1947 Polska Bydgoszcz 1920-1930, Bydgoszcz 1930 Polska myśl zachodnia w Poznaniu i Wielkopolsce. Jej rozwój i realizacja w wiekach XIX i XX, Warszawa ֊ Poznań 1980 Pomorze i Wielkopolska po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, Studia, Gdańsk 1983 Powel N., Wybory do Sejmu i Senatu w bydgoskim okręgu wyborczym w okre sie międzywojennym (1919-1935), Toruń 2008 Pregier A., Samorządpruski, „Samorząd”, 1922, nr 32035 Próchnik A., Pierwsze piętnastolecie Polski niepodległej. Zarys dziejów poli tycznych, Warszawa 1983 Próchnik A., Samorząd terytorialny w myśli politycznej PPS, „Z pola walki”, 1979, nr 4 Radomski G., Samorząd terytorialny w myśli politycznej Narodowej Demo kracji 1918-1939, Toruń 2009 Rawicz J., O wyborach samorządowych w Polsce przedwrześniowej, Warsza wa 1954 Rola Wielkopolski w dziejach narodu polskiego, Poznań 1979 Rusiński W., Rozwój gospodarczy ziem polskich, Warszawa 1963 Rybárski R„ Podstawy narodowego programu gospodarczego, Warszawa 1934 Rzepeccy T. i K., Sejm i Senat 1922-1927. Podręcznik dla wyborców, zawie rający wyniki wyborów w powiatach, okręgach i województwach. Podo bizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań 1923 Rzepeccy T. i K., Sejm i Senat 1928-1933. Podręcznik dla wyborców, zawie rający wyniki wyborów w powiatach, okręgach i województwach. Podo bizny senatorów i
posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań 1928 Samorząd w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. G. Radomski, Toruń 2006 Scholtz E., Szczepaniak M., Działalność Rady Miejskiej w Gnieźnie w latach 1919-1939, „Studia i Materiały Historyczne”, T. IV Skupień A., Ludność żydowska w województwie poznańskim w latach 19191938, Poznań 2007 Sobczak J., Administracja i ustrój Polski, wybór aktów normatywnych, Po znań 1993 106
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO... Sobczak J., Prawoznawstwo i ustrój Polski, Poznań 1993 Sobczak J., Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej, wybór źródeł, Poznań 1995 Sobczyk M., Sokala A., Prawo wyborcze II Rzeczypospolitej, wybór tekstów źródłowych, Toruń 2004 Staszewski J., Rada Robotniczo-Żolnierska w Bydgoszczy. Z dziejów Rad Robotniczo-Żolnierskich w Wielkopolsce i na Pomorzu Gdańskim. Poznań -Bydgoszcz-Gdańsk - Toruń 1918-1920, Toruń 1962 Starzyński S., Opinie, fakty i dokumenty w sprawach miejskich, Warszawa 1937 Strachanowski P., Samorząd miasta Inowrocławia 1918-1939. Wybory i lu dzie, Inowrocław 2000 Suski J., W służbie publicznej na dwóch kontynentach, Warszawa 1988 Szenic S., Garść wspomnień, Poznań 1990 Szwed R., Samorząd terytorialny w polityce i działalności PPS 1918-1939, Łódź 1989 Szwed R., Samorząd terytorialny w Polsce w latach 1918-1939, Częstocho wa 2000 Szwed R., Samorządowa Rzeczpospolita 1918-1939, Częstochowa 2002 Śleszyński W., Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934-1939, Biały stok 2003 Świtalski K., Diariusz 1919-1935, Warszawa 1992 Tarnowska A., Niegospodarność czy echa wielkiej polityki? Kazus rozwiązania Rady Miejskiej w Toruniu w 1929 roku, „Zapiski Historyczne”, 2015, z. 1 Taubenschlag G., Organa ustrojowe samorządu miejskiego, Łódź 1938 Topolski J., Odbudowa Państwa Polskiego a Wielkopolska i jej stolica Po znań, „Kronika Poznania”, 1979, nr 1 Topolski J., Udział Wielkopolski w tworzeniu ogólnonarodowej kultury, „Kronika Poznania”, 1967, nr 5 Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami
myśli nacjonalistycznej, Wrocław - Warszawa - Kraków ֊ Gdańsk 1980 Wąsicki J., Ziemie polskie pod zaborem pruskim, Wrocław 1957 Wysocka B., Elity społeczne Wielkopolski w 11 Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, T. XI Zaleski Z., Wybory do samorządu w województwach poznańskim i pomor skim. Podręcznik dla władz i wyborców, Poznań 1921 Zimmermann M., Pojęcie administracji politycznej a „swobodne uznanie”, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, „Wydział Historii i Nauk Spo łecznych. Prace Komisji Nauk Społecznych”, T. VII, z. 3 107
|
| adam_txt |
SPIS TREŚCI Wstęp 7 I. USTRÓJ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W MYŚLI PARTII POLITYCZNYCH II RZECZYPOSPOLITEJ . 11 II. ILL KONSTYTUCYJNE PODSTAWY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO 35 Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnial7 marca 1921 г. 35 Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r. 40 II.2. III. USTRÓJ SAMORZĄDU GMINNEGO. 51 III. 1. Samorząd gminny do 1933 r. 52 III. 1 .A. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego. 52 III. l.B. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru pruskiego . 54 III. 1 .C. Samorząd gminny na ziemiach byłego zaboru austriackiego . 55 ІП.2. Ustrój gminy w myśl ustawy scaleniowej. 58 IV. USTRÓJ POWIATU . 63 IV. 1. Rada powiatowa jako organ uchwałodawczy. 63 IV.2. Wydział powiatowy jako organ wykonawczy samorządu powiatowego.68 IV. 3. Starosta grodzki jako specyficzny organ wykonawczy w powiecie. 69 V. USTRÓJ
GDYNI.71 VI. SAMORZĄD WOJEWÓDZKI. 75 VI.1. Województwa: poznańskie i pomorskie. 76 VI.2. Wyjątkowa pozycja Śląska i samorządu województwa śląskiego. 79 VI. 3. Województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie.82 VII. USTRÓJ MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY. 87 Zakończenie. 91 Streszczenie. 95 Abstract. 96 Bibliografia. 97 5
STRESZCZENIE Zanim jeszcze na mocy rozstrzygnięć traktatu wersalskiego powstała Pol ska, już przystąpiono do budowy struktur odrodzonego państwa. Obok innych aktów prawnych rozpoczęto prace nad konstytucją, w której przewidywano ważne miejsce dla samorządu terytorialnego. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r. wyznaczała ramy samorządu terytorialnego na trzech poziomach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim, przewidując dla nich znaczące kompetencje. W konstytucji tej, podobnie jak w przepisach odziedziczonych po zaborcach, zmaterializowano przekonanie, iż istota sa morządu sprowadza się do wypełniania części zadań administracji publicz nej. Kiedy weszła w życie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r., uprawnienia samorządu, podobnie jak innych instytucji po zostających poza wpływem władz państwowych, uległy znaczącym ograni czeniom. Toczone w całym dwudziestoleciu spory dotyczyły granicy wpływu władz państwowych na instytucje samorządowe. W sporach tych brali udział repre zentanci wszystkich liczących się nurtów politycznych II Rzeczypospolitej, którzy, niezależnie od wyznawanych poglądów, usiłowali znaleźć odpowiedź na pytania: Jak dużą część władzy można i należy powierzyć samorządowi terytorialnemu? Gdzie przebiega granica pomiędzy kompetencjami państwa i samorządu? Na ile samorząd może pozostać samorządny? Ślady ówczesnej dyskusji znajdujemy na łamach ówczesnej prasy jak i w licznych publikacjach książkowych. W pracy przytoczono najważniejsze tezy głoszonych poglądów. Prace nad rodzimą regulacją zakończyły się w 1932
r., kiedy uchwalono ustawę „O częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego”, która weszła w życie w 1933 r. Należy jednak podkreślić, że (jak wskazano w tytule ustawy) zmiany nie były zupełne i ostateczne. Poza jej oddziaływaniem pozostał np. samorząd szczebla wojewódzkiego. Zgodnie z tytułem pracy przedstawiono w niej ustrojowe aspekty funkcjo nowania samorządu terytorialnego na terenie II Rzeczypospolitej od odzyska nia niepodległości do 1939 r., mając na uwadze przesłanki natury politycznej i prawnej, z uwzględnieniem stanów pod rządami obu konstytucji oraz aktów prawa niższego rzędu. 95
ABSTRACT Before Poland was given independence under the Treaty of Versailles, the construction of the reborn state had already begun. Along with other legal acts, work on the Constitution began, where an important place for local government was provided. The Constitution of the Republic of Poland of March 17, 1921 defined the framework of local and regional government at three levels: mu nicipality, district and province, assigning them with significant powers. This constitution, as well as the regulations inherited from the invaders, materialized the belief that the essence of self-government comes down to fulfilling part of the tasks of public administration. When the Constitution of the Republic of Poland of April 23, 1935 entered into force, the powers of self-government, similarly to other institutions beyond the influence of state authorities, were significantly limited. The limits of the influence of state authorities on local government institu tions led to disputes that were brought throughout the internar period. These debates were attended by representatives of all major political currents of the Second Republic of Poland, who, regardless of their views, tried to answer the following questions: How much power can and should be entrusted to the local government? Where is the boundary between the competences of the state and local government? To what extent may local government remain self-govern ing? We can find traces of the then discussion in the press and in numerous book publications. The following work presents the most important theses of the views
expressed. The efforts on the domestic regulation ended in 1932, when the act on par tial change of the local government system was passed. It was then entered into force in 1933. However, it should be emphasized, that (as indicated in the title of the act) the changes were not complete and final. For example, the prov ince-level self-government remained beyond its influence. In line with its title, the following work presents the systemic aspects of the functioning of local self-government in the Second Republic of Poland, from regaining independence to year 1939, and it takes into account the premises of a political and legal nature, including states under both Constitutions and lower-level legal acts. 96
BIBLIOGRAFIA AKTY NORMATYWNE Wykaz skrótów: Dz.U.Kr. - Dziennik Ustaw Krajowych Zb.U.Pr. ֊ Zbiór Ustaw Pruskich D.P.P.P. - Dziennik Praw Państwa Polskiego Dz.U. M.b.D.P. - Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej Dz.U. R.P. - Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej o Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. R.P. Nr 44, poz. 267 z 1921 r.) o Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. R.P. Nr 30, poz. 227) o Statut krajowy Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Kra kowskim z dnia 26 lutego 1861 r,, w: Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Kra jowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem, Kraków 1861 r. o Ordynacja wyborcza dla gmin (część B) ustawy z dnia 12 sierpnia 1866 r., obowiązującej w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Kra kowskim o urządzeniu gmin i ordynacji wyborczej dla gmin (Dz.U.Kr. Nr 20 z 1866 r.) o Ustawa z dnia 12 sierpnia 1866 r. obowiązująca w Królestwie Galicji i Lo domerii z Wielkim Księstwem Krakowskim „O reprezentacji powiatowej i o ordynacji wyborczej powiatowej (Dz.U.Kr, Nr 21 z 1866 r.) o Ordynacja wyborcza dla gminy stołecznego miasta Lwowa z 14 październi ka 1870 r. (Dz.U.Kr. Nr 19 z 1870 r.) o Ustawa z dnia 13 marca 1889 r. obowiązująca w Królestwie Galicji i Lodo merii z Wielkim Księstwem Krakowskim „O reprezentacji miejskiej i ordy nacji wyborczej miejskiej” (Dz.U.Rr. Nr 24 z 1889 r.) o Ustawa z dnia 13 maja 1918 r. o organizacji Sejmików Krajowych (Zb.U.Pr. s. 53 z 1918 r.) Bayerische 97 Staatsbibliothek
München V. J
MAREK К. JELENIEWSKI o Dekret z dnia 27 listopada 1918 r. o utworzeniu Rad Gminnych na obsza rze b. Królestwa Kongresowego (Dz.P.P.P. Nr 18, poz. 48 z 1918 r.) o Dekret z dnia 5 grudnia 1918 r. o tymczasowej ordynacji wyborczej do Sejmików Powiatowych (Dz.P.P.P. Nr 19, poz. 51 z 1918 r.) o Dekret z dnia 13 grudnia 1918 r. o wyborach do Rad Miejskich na terenie b. Królestwa Kongresowego (Dz.P.P.P. Nr 20, poz. 58 z 1918 r.) o Dekret o tymczasowej ordynacji powiatowej dla obszarów Polski byłego zaboru rosyjskiego z 4 lutego 1919 r. (Dz.P.P.P. Nr 13, poz. 141 z 1919 r.) o Dekret z dnia 4 lutego 1919 r. o samorządzie miejskim (Dz.P.P.P. Nr 13, poz. 140 z 1919 r.) o Ustawa z dnia 2 sierpnia 1919 r. „O organizacji władz administracyjnych II instancji” (Dz.U. R.P. Nr 65, poz. 395 z 1919 r.) o Traktat Pokoju między mocarstwami sprzymierzonemi i skojarzonemi i Niemcami podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. wraz z proto kołem, podpisanym w Wersalu 28 czerwca 1919 r. (Dz.U. R.P. Nr 35, poz. 199-200 z 1919 r.) o Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o tymczasowej organizacji zarządu byłej dzielnicy pruskiej (Dz.P.P.P. Nr 64 z 12 sierpnia 1919 r.) o Ustawa Konstytucyjna z dn іа 15 lipea 1920 r. zawierająca Statut Organicz ny Województwa Śląskiego (Dz.U. R.P. Nr 73, poz. 497 z 1920 r.) o Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. R.P. Nr 44, poz. 267 z 1921 r.) o Rozporządzenie Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 12 sierpnia 1921 r. o wyborach do Sejmików Powiatowych na obszarze b. Dzielnicy Pruskiej (Dz.U. R.P. Nr 71, poz. 492 z 1921 r.) o Ustawa z
dnia 26 września1922 r. o zasadach powszechnego samorządu wojewódzkiego, a w szczególności województwa lwowskiego, tarnopol skiego i stanisławowskiego (Dz.U. R.P. Nr 90, poz. 829 z 1922 r.) o Ustawa z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych (Dz.U. R.P. Nr 94, poz. 747 z 1923 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 grudnia 1924 r. o ustanowieniu delegatów rządowych przy poszczególnych samorządach i innych związkach prawno-publicznych (Dz.U. R.P. Nr 113, poz. 1002 z 1924 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o dostosowaniu uposażenia członków zarządu i pracowników związków komunalnych do uposażenia funkcjonariuszów państwowych (Dz.U. R.P. Nr 118, poz. 1073 z 1924 r.) 98
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 1925 r. o wydzieleniu miasta Inowrocławia ze związku inowrocławskiego powiatu ziemskiego i utworzeniu z tego miasta osobnego powiatu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 59, poz. 417 z 1925 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 1925 r. o wydzieleniu miasta Gniezna ze związku gnieźnieńskiego powiatu ziemskiego i utwo rzeniu z tego miasta osobnego powiatu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 59, poz. 416 z 1925 r.) o Ustawa z dnia 2 sierpnia 1926 r. zmieniająca i uzupełniająca Konstytucję Rzeczypospolitej zdnia 17 marca 1921 r. (Dz.U. R.P. Nr 78 z 1921 r.,poz. 442 z 1926 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1926 r. w sprawie oznaczenia granic powiatu morskiego (Dz.U. R.P. Nr 128, poz. 760 z 1926 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 stycznia 1928 r. o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz.U. R.P. Nr 7, poz. 123 z 1928 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 r. w sprawie po wiatów miejskich (Dz.U. R.P Nr 11, poz. 86 z 1928 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o związkach międzykomunalnych (Dz.U. R.P. Nr 39, poz. 386 z 1928 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 września 1929 r. o zmianie roz porządzenia Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 r. w sprawie powiatów miejskich (Dz.U. R.P. Nr 67, poz. 543 z 1929 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1930 r. w sprawie ustroju miasta Gdyni (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 630 z
1930 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1932 r. w sprawie roz działu liczby członków sejmiku wojewódzkiego pomorskiego na poszcze gólne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U. R.P. Nr 51, poz. 482 z 1932 r.) o Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 1932 r. w sprawie roz działu liczby członków sejmiku wojewódzkiego poznańskiego na poszcze gólne powiaty miejskie i wiejskie (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 706 z 1932 r.) o Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 35, poz. 294 z 1933 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 października 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samo rządu terytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 80, poz. 577 z 1933 r.) 99
MAREK К. JELENIEWSKI o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 grudnia 1933 r. w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu te rytorialnego (Dz.U. R.P. Nr 100, poz.769 z 1933 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 marca 1934 r. w sprawie regulaminu wyborczego do rad miejskich (Dz.U. R.P. Nr 29, poz. 259 z 1934 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 13 czerwca 1934 r. w sprawie regulaminu wyborczego do zarządu miejskiego (Dz.U. R.P. Nr 52, poz. 485 z 1934 r.) o Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 czerwca 1934 r. w sprawie osób zagrażających bezpieczeństwu, spokojowi i po rządkowi publicznemu (Dz.U. R.P. Nr 50, poz. 473 z 1934 r.) o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 17 września 1934 r. o wyborach członków rad wojewódzkich w województwach pomorskiem i poznańskiem (Dz.U. R.P. Nr 87, poz. 706 z 1934 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 września 1934 r. o tymczasowych organach ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 86, poz. 778 z 1934 r.) o Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o poprawie gospodarki i finansów związków samorządowych (Dz.U. R.P. Nr 94, poz. 846 z 1934 r.) o Ustawa z dnia 30 marca 1936 r. o przedłużeniu okresu urzędowania tym czasowych organów ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 23, poz. 188 z 1936 r.) o Ustawa z dnia 22 czerwca 1937 r. o przedłużeniu okresu urzędowania tym czasowych organów ustrojowych gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 48, poz. 371 z 1937 r.) o
Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o samorządzie gminy m. st. Warszawy (Dz.U. R.P. Nr 63, poz. 29 z 1938 r.) o Ustawa z dnia 28 marca 1938 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rze czypospolitej o ustroju miasta Gdyni (Dz.U. R.P. Nr 22, poz. 190 z 1938 r.) o Ustawa z dnia 16 sierpnia 1938 r. o wyborze radnych miejskich (Dz.U. R.P. Nr 63, poz. 480 z 1938 r.) PRASA „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” (1918-1939) „Czerwony Sztandar” (1930-1932) „Dziennik Bydgoski” (1918-1939) 100
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. „Dziennik Gnieźnieński” (1925-1928) „Dziennik Kujawski” (1893-1939) „Dziennik Poranny” (1935-1939) „Dziennik Poznański” (1917-1939) „Dzień Kujawski” (1934) „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” (1922-1926) „Gazeta Bydgoska” (1922-1933) „Gazeta Sądowa Warszawska” (1918-1939) „Gazeta Warszawska” (1918-1935) „Głos Narodu” (1929) „Głos Prawa. Lwów” (1925-1939) „Głos Robotnika. Toruń” (1919-1932) „Głos Sądownictwa” (1929-1938) „Głos Narodu” (1920-1939) „Gmina” (1921) „Kronika Miasta Poznania” (1923-1939) „Kurier Bydgoski” (1933-1939) „Kurier Poznański” (1918-1939) „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” (1976-1980) „Lech (1918-1939) „Orędownik” (1918-1922), (1933-1939) „Orędownik Urzędowy Stołecznego Miasta Poznania” (1931-1933) „Palestra” (1924-1934) „Prawda” (1919-1930) „Przegląd Narodowy” (1919-1921) „Przegląd Prawa i Administracji” (1917-1939) „Przegląd Sądowy” (1925-1939) „Przegląd Wszechpolski” (1897) „Robotnik” (1920-1939) „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” (1970) „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” (1921-1939) „Rzeczpospolita” (1920-1931) „Samorząd. Warszawa” (1930-1932) „Samorząd Miejski” (1921), (1934-1936) „Samorząd Terytorialny” (1930-1932) „Warszawski Dziennik Narodowy” (1935-1939) „Wiadomości Samorządowe” (1929) „Wileński Przegląd Prawniczy” (1930-1939) 101
MAREK К. JELENIEWSKI INNE ŹRÓDŁA Dziennik Ustaw Krajowych Zbiór Ustaw Pruskich Dziennik Praw Państwa Polskiego Dziennik Praw Królestwa Polskiego Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Dzieje Wielkopolski w wypisach, Warszawa 1963 Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, Poznań 1918 Dziennik Urzędowy Miasta Gniezna (1925-1939) Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej (1919-1921) Mały rocznik statystyczny 1923, Warszawa 1923 Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939 Polska 1918-1939. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 1986 Ratajski C., Mowy. 1922-1928 [I], Poznań 1929 Rocznik (miesięcznik) statystyczny miasta Bydgoszczy 1920-1938 Rocznik Statystyczny Stołecznego Miasta Poznania, Poznań 1922-1938 Sprawozdanie Zarządu Miasta Bydgoszczy 1922-1938 Sprawozdania z działalności Zarządu Miasta Bydgoszczy 1920-1938 Sprawozdania Zarządu Stołecznego Miasta Poznania. Lata 1920-1938 Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919 Wielkopolska w świetle źródeł historycznych, Poznań 1958 LITERATURA Ajnenkiel A., Administracja w Polsce. Zarys historyczny, Warszawa 1975 Ajnenkiel A., Historia ustroju Polski, Warszawa 1969 Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926, Warszawa 1977 Ajnenkiel A., Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej, Warszawa 1975 Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980 Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1983 Aleksandrowicz J., Inowrocław i okolice, Inowrocław 1973 Aleksandrowicz I., Materiały dla dziejów prasy polskiej w Inowrocławiu, „Ziemia Kujawska”, 1.1,
Inowrocław - Włocławek 1963 Aleksandrowicz J., Rozwój spółdzielczości mieszkaniowej w Inowrocławiu w latach 1920-1970, „Ziemia Kujawska”, t. III, Inowrocław - Włocławek 1971 Bar R., Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej, „Rada Narodowa, Go spodarka, Administracja”, 1978, nr 20 102
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Bibliografia czasopism pomorskich. Województwo pomorskie, Toruń 1960 Biegański Z., Działalność Stronnictwa Pracy w Okręgu Bydgoskim (1937֊ 1939), „Kronika Bydgoska”, 1994, T. XV Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialne go Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 2006 Brejza R., Antoni Laubitz (1861-1939), w: Inowrocławski Słownik Biogra ficzny, 1.1, Inowrocław 1991 Bujak W., Historia Stronnictwa Pracy 1937, 1946-1950, Warszawa 1988 Ciałkowski R., System prawno-finansowy samorządu terytorialnego w Polsce w latach 1918-1939, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Seria 1: Nauki Humanistyczno-Społeczne”, 1967, z. 53: Prawo Ciechocińska M., Problemy walki z bezrobociem w Polsce międzywojennej, Warszawa 1965 Chmielewski Z., Ustrój i organizacja władz miejskich Pomorza i Wielkopol ski, „Przegląd Zachodniopomorski”, 1984, nr 1 Cynalewska K., Sytuacja społeczno-ekonomiczna miast wielkopolskich 1918-1939, Poznań 1977 Czubiński A., Wielkopolska i Pomorze wobec zamachu stanu 1926, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1960, nr 6 Czubiński A., Makowski E,, Klasowy ruch robotniczy w Wielkopolsce w okre sie II Rzeczypospolitej, 1.1: lata 1918-1928, Poznań 1963 Dembski K., Wielkopolska w początkach II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Poznań 1972 Demel C., Rozwój życiapolitycznego w Wielkopolsce naprzełomie 1918 i 1919 r., „Studia i Materiały z Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1974, nr 11 Demel C., Wybory do Rady Miejskiej Poznania (23 marca 1919 r.),
„Kronika Miasta Poznania”, 1977, nr 1 Demel C., Krawulski J., Rzepa K., Działalność Narodowego Stronnictwa Ro botników i Narodowej Partii Robotniczej w Wielkopolsce w latach 19171937, Warszawa ֊ Poznań 1980 Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, Warszawa 2013 Dmowski R., Przewrót, Wrocław 2006 Dworecki Z., Polskie Rady Ludowe w Wielkopolsce 1918-1920, Poznań 1962 Dworecki Z., Poznań i poznaniacy w latach Drugiej Rzeczypospolitej 19181939, Poznań 1994 Dzieje Wielkopolski, t. I-II, praca zbiorowa pod red. J. Topolskiego, Poznań 1969-1973 Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918-1928, Kraków 1928 103
MAREK К. JELENIEWSKI Encyklopedia historii gospodarczej Polski, Warszawa 1981 Grabski S., Pamiętniki, Warszawa 1989 Grenowski J., Państwo a samorząd, „Samorząd Miejski”, 1931, nr 20 Grenowski J., Prawo wybierania oraz wybieralności do Rad Miejskich, „Sa morząd Miejski”, 1931, nr 23 Gulczyński A., Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej (1919-1922), Poznań 1995 Heliasz A., Polityczne aspekty samorządu terytorialnego w II Rzeczypospoli tej, „Kwartalnik Historyczny”, 1976, nr 23 Historia Państwa i prawa Polski, Warszawa 1976 Izdebski H., Historia administracji a historia biurokracji, „Państwo i Pra wo”, 1975, nr 30 Jabczyński M., Kwestia społeczna w obradach Poznańskiego Sejmu Dzielni cowego. 3-5. XII. 1918 r., „Przegląd Zachodni”, 1948, nr 12 Jaroszyński M., Samorząd terytorialny w Polsce, Warszawa 1923 Jaworski W., Prawa Państwa Polskiego, Kraków 1921 Jeleniewski M.K., Bydgoskie wybory, Bydgoszcz 1994 Jeleniewski M.K., Podstawy prawne funkcjonowania bydgoskiej Rady Miej skiej w dwudziestoleciu międzywojennym, „Kronika Bydgoska”, 1998, T. XIX Jełowiecki M., Administracja i samorząd terytorialny w pierwszych latach niepodległości Państwa Polskiego w okresie międzywojennym, „Organiza cja Metody Technika”, 1978, nr 11 Karpiński Z., Wspomnienia z Gniezna, rkps, Biblioteka PAN w Kórniku, BK 11031 Kittel Z., Oswobodzenie Gniezna i trzy tygodnie dalszych potyczek (28 XII 1918 do 1711919 r.). Pamiętnik, Gniezno 1919 Kołodziejczyk A., Cyryl Ratajski 1875-1942, Poznań 1986 Kowal S., Struktura społeczna Wielkopolski w międzywojennym dwudziesto leciu 1919-1939, Poznań 1974 Kowalczyk
R., Wczoraj i dziś prasy lokalnej w Polsce, Poznań 2002 Krzywobłocka B., Chadecja 1918-1937, Warszawa 1974 Lachowicz M., Samorząd terytorialny w myśli politycznej Chrześcijańskiej Demokracji w okresie międzywojennym, w: Samorząd lokalny w Pol sce. Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania, red. S. Michałowski, A. Pawłowska, Lublin 2004 Lang J., Ustrój administracji terytorialnej w Polsce międzywojennej, „Rada Narodowa, Gospodarka, Administracja”, nr 1983 104
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Lewandowski W., Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w la tach 1918-1919, Poznań 1939 Łuczak A., Samorząd terytorialny w programach i działalności stronnictw ludowych 1918-1939, Warszawa 1973 Makowski E., Kształtowanie się stosunków społeczno-politycznych w Wielkopolsce w latach 1926-1939, Warszawa - Poznań 1979 Makowski E., Kształtowanie się stosunków społeczno-politycznych w Wielkopolsce w latach 1926-1939, „Kronika Miasta Poznania”, 1973, nr 3 Makowski E., Ruch robotniczy w Wielkopolsce. Zarys dziejów, Poznań 1984 Makowski E., Wybory do Rady Miejskiej w Poznaniu w 1929 roku, „Kronika Miasta Poznania”, 1973, nr 2 Mandziej M., Ustrój i działalność samorządu terytorialnego w Polsce, Kielce 1938 Matelski D., Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919-1939, Po znań 1997 Miasta polskie w tysiącleciu, t. I-II, Wrocław 1965-1967 Modlibowski A., Wspomnienia o Domu Polskim w Bydgoszczy, „Biuletyn Wojewódzkiego Domu Kultury w Bydgoszczy”, 1959, nr 2 Mrozek Z., Życie społeczne i kulturalne, teatralne i literackie Bydgoszczy wiatach 1919-1939, Bydgoszcz 1984 Narodowa Demokracja. Antologia myśli politycznej, „Przeglądu Wszechpol skiego”, oprać. B. Toruńczyk, Londyn 1983, s. 123 Notkowski A., Polska prasa prowincjonalna Drugiej Rzeczypospolitej (19181939), Warszawa - Łódź 1982 Nowakowski S., Geografia gospodarcza Polski Zachodniej, t. I: Poznań 1927, է. II: Poznań 1930 Nowy ustrój samorządowy w województwie poznańskim i pomorskim. Sys tematyczne zestawienie obowiązujących postanowień o ustroju miejskim,
wiejskim i powiatowym, Poznań 1933 Orlicki J., Szkice z dziejów stosunków polsko-żydowskich 1918-1949, Szcze cin 1983 Pacanowska R., Samorząd powiatowy w Wielkopolsce w latach 1919-1939, Poznań 2006 Paczkowski A., Prasa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 1971 Paczkowski A., Prasa polska 1918-1939, Warszawa 1980 Pawlak K., Stanowisko endecji w Wielkopolsce wobec kwestii niemieckiej w latach 1934-1939, „Studia Historica Slawo-Germanica”, 1979, T. 8 105
MAREK К. JELENIEWSKI Pietrzak M., Reglamentacja wolności prasy w Polsce 1918-1939, Warszawa 1963 Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. Ι-IX, Warszawa 1937 Podwiński S., Polityka komunalna, Łódź 1949 Podwiński S., Teoria i dzieje samorządu terytorialnego, Łódź 1947 Polska Bydgoszcz 1920-1930, Bydgoszcz 1930 Polska myśl zachodnia w Poznaniu i Wielkopolsce. Jej rozwój i realizacja w wiekach XIX i XX, Warszawa ֊ Poznań 1980 Pomorze i Wielkopolska po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, Studia, Gdańsk 1983 Powel N., Wybory do Sejmu i Senatu w bydgoskim okręgu wyborczym w okre sie międzywojennym (1919-1935), Toruń 2008 Pregier A., Samorządpruski, „Samorząd”, 1922, nr 32035 Próchnik A., Pierwsze piętnastolecie Polski niepodległej. Zarys dziejów poli tycznych, Warszawa 1983 Próchnik A., Samorząd terytorialny w myśli politycznej PPS, „Z pola walki”, 1979, nr 4 Radomski G., Samorząd terytorialny w myśli politycznej Narodowej Demo kracji 1918-1939, Toruń 2009 Rawicz J., O wyborach samorządowych w Polsce przedwrześniowej, Warsza wa 1954 Rola Wielkopolski w dziejach narodu polskiego, Poznań 1979 Rusiński W., Rozwój gospodarczy ziem polskich, Warszawa 1963 Rybárski R„ Podstawy narodowego programu gospodarczego, Warszawa 1934 Rzepeccy T. i K., Sejm i Senat 1922-1927. Podręcznik dla wyborców, zawie rający wyniki wyborów w powiatach, okręgach i województwach. Podo bizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań 1923 Rzepeccy T. i K., Sejm i Senat 1928-1933. Podręcznik dla wyborców, zawie rający wyniki wyborów w powiatach, okręgach i województwach. Podo bizny senatorów i
posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań 1928 Samorząd w polskiej myśli politycznej XX wieku, red. G. Radomski, Toruń 2006 Scholtz E., Szczepaniak M., Działalność Rady Miejskiej w Gnieźnie w latach 1919-1939, „Studia i Materiały Historyczne”, T. IV Skupień A., Ludność żydowska w województwie poznańskim w latach 19191938, Poznań 2007 Sobczak J., Administracja i ustrój Polski, wybór aktów normatywnych, Po znań 1993 106
USTROJOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Sobczak J., Prawoznawstwo i ustrój Polski, Poznań 1993 Sobczak J., Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej, wybór źródeł, Poznań 1995 Sobczyk M., Sokala A., Prawo wyborcze II Rzeczypospolitej, wybór tekstów źródłowych, Toruń 2004 Staszewski J., Rada Robotniczo-Żolnierska w Bydgoszczy. Z dziejów Rad Robotniczo-Żolnierskich w Wielkopolsce i na Pomorzu Gdańskim. Poznań -Bydgoszcz-Gdańsk - Toruń 1918-1920, Toruń 1962 Starzyński S., Opinie, fakty i dokumenty w sprawach miejskich, Warszawa 1937 Strachanowski P., Samorząd miasta Inowrocławia 1918-1939. Wybory i lu dzie, Inowrocław 2000 Suski J., W służbie publicznej na dwóch kontynentach, Warszawa 1988 Szenic S., Garść wspomnień, Poznań 1990 Szwed R., Samorząd terytorialny w polityce i działalności PPS 1918-1939, Łódź 1989 Szwed R., Samorząd terytorialny w Polsce w latach 1918-1939, Częstocho wa 2000 Szwed R., Samorządowa Rzeczpospolita 1918-1939, Częstochowa 2002 Śleszyński W., Obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej 1934-1939, Biały stok 2003 Świtalski K., Diariusz 1919-1935, Warszawa 1992 Tarnowska A., Niegospodarność czy echa wielkiej polityki? Kazus rozwiązania Rady Miejskiej w Toruniu w 1929 roku, „Zapiski Historyczne”, 2015, z. 1 Taubenschlag G., Organa ustrojowe samorządu miejskiego, Łódź 1938 Topolski J., Odbudowa Państwa Polskiego a Wielkopolska i jej stolica Po znań, „Kronika Poznania”, 1979, nr 1 Topolski J., Udział Wielkopolski w tworzeniu ogólnonarodowej kultury, „Kronika Poznania”, 1967, nr 5 Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami
myśli nacjonalistycznej, Wrocław - Warszawa - Kraków ֊ Gdańsk 1980 Wąsicki J., Ziemie polskie pod zaborem pruskim, Wrocław 1957 Wysocka B., Elity społeczne Wielkopolski w 11 Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, T. XI Zaleski Z., Wybory do samorządu w województwach poznańskim i pomor skim. Podręcznik dla władz i wyborców, Poznań 1921 Zimmermann M., Pojęcie administracji politycznej a „swobodne uznanie”, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, „Wydział Historii i Nauk Spo łecznych. Prace Komisji Nauk Społecznych”, T. VII, z. 3 107 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Jeleniewski, Marek K. 1957- |
| author_GND | (DE-588)1241975167 |
| author_facet | Jeleniewski, Marek K. 1957- |
| author_role | aut |
| author_sort | Jeleniewski, Marek K. 1957- |
| author_variant | m k j mk mkj |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047484639 |
| ctrlnum | (OCoLC)1269392495 (DE-599)BVBBV047484639 |
| era | Geschichte 1918-1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1918-1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02979nam a2200541 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047484639</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211122 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210927s2021 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380183889</subfield><subfield code="9">978-83-8018-388-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1269392495</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047484639</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Jeleniewski, Marek K.</subfield><subfield code="d">1957-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1241975167</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej</subfield><subfield code="b">studium politologiczno-prawne</subfield><subfield code="c">Marek K. Jeleniewski</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Bydgoszcz ; Mylof</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego</subfield><subfield code="c">2021</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">107 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1918-1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kommunale Selbstverwaltung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4073644-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska / konstytucja (1921)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska / konstytucja (1935)</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Gdynia (Polska) / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Warszawa (Polska) / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kommunale Selbstverwaltung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4073644-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1918-1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-83-8018-389-6</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20211122</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032886055</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">351.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polska / konstytucja (1921) jhpk Polska / konstytucja (1935) jhpk Gdynia (Polska) / 1900-1945 jhpk Warszawa (Polska) / 1900-1945 jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polska / konstytucja (1921) Polska / konstytucja (1935) Gdynia (Polska) / 1900-1945 Warszawa (Polska) / 1900-1945 Polen |
| id | DE-604.BV047484639 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T18:13:42Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:13:23Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788380183889 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032886055 |
| oclc_num | 1269392495 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 107 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20211122 |
| publishDate | 2021 |
| publishDateSearch | 2021 |
| publishDateSort | 2021 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego |
| record_format | marc |
| spelling | Jeleniewski, Marek K. 1957- Verfasser (DE-588)1241975167 aut Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne Marek K. Jeleniewski Bydgoszcz ; Mylof Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego 2021 107 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 1918-1939 gnd rswk-swf Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja jhpk Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja jhpk Kommunale Selbstverwaltung (DE-588)4073644-1 gnd rswk-swf Polska / konstytucja (1921) jhpk Polska / konstytucja (1935) jhpk Gdynia (Polska) / 1900-1945 jhpk Warszawa (Polska) / 1900-1945 jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Kommunale Selbstverwaltung (DE-588)4073644-1 s Geschichte 1918-1939 z DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-83-8018-389-6 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Jeleniewski, Marek K. 1957- Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja jhpk Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja jhpk Kommunale Selbstverwaltung (DE-588)4073644-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4073644-1 (DE-588)4046496-9 |
| title | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne |
| title_auth | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne |
| title_exact_search | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne |
| title_exact_search_txtP | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne |
| title_full | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne Marek K. Jeleniewski |
| title_fullStr | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne Marek K. Jeleniewski |
| title_full_unstemmed | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej studium politologiczno-prawne Marek K. Jeleniewski |
| title_short | Ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w II Rzeczypospolitej |
| title_sort | ustrojowe aspekty funkcjonowania samorzadu terytorialnego w ii rzeczypospolitej studium politologiczno prawne |
| title_sub | studium politologiczno-prawne |
| topic | Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja jhpk Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja jhpk Kommunale Selbstverwaltung (DE-588)4073644-1 gnd |
| topic_facet | Samorząd lokalny / Polska / 1900-1945 / legislacja Administracja lokalna / prawo / Polska / legislacja Kommunale Selbstverwaltung Polska / konstytucja (1921) Polska / konstytucja (1935) Gdynia (Polska) / 1900-1945 Warszawa (Polska) / 1900-1945 Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032886055&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT jeleniewskimarekk ustrojoweaspektyfunkcjonowaniasamorzaduterytorialnegowiirzeczypospolitejstudiumpolitologicznoprawne |