Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku: powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Opole
Instytut Śląski
2020
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Abstract Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Beschreibung: | 384 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788371263675 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047347111 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220525 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210628s2020 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788371263675 |9 978-83-7126-367-5 | ||
| 020 | |z 8371263678 |9 8371263678 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1258113215 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047347111 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Linek, Bernard |d 1965- |e Verfasser |0 (DE-588)123083532 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku |b powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |c Bernard Linek ; Instytut Śląski |
| 246 | 1 | 1 | |a Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert |
| 246 | 1 | 1 | |a Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| 264 | 1 | |a Opole |b Instytut Śląski |c 2020 | |
| 300 | |a 384 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in deutscher Sprache: Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache: Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1900-1989 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Ludność miejska |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Miasta |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Społeczności lokalne |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Wielokulturowość |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Stadt |0 (DE-588)4056723-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Stadtbevölkerung |0 (DE-588)4138964-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Gründung |0 (DE-588)4020642-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Górny Śląsk |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Śląsk, Górny (region) / historia |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Oberschlesien |0 (DE-588)4042978-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4002214-6 |a Anthologie |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Oberschlesien |0 (DE-588)4042978-7 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Stadt |0 (DE-588)4056723-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Gründung |0 (DE-588)4020642-7 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Stadtbevölkerung |0 (DE-588)4138964-5 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1900-1989 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m HEBIS Datenaustausch |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |n DHB | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220525 | |
| 940 | 1 | |q DHB_BSB_FID | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032749383 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09043 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09044 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09041 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09042 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182567900938240 |
|---|---|
| adam_text | i Instytut Śląski
Bernard Linek
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku
Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno
(wybór artykułów)
Opole 2020
Spis treści
Wykaz skrótów 7
Od Autora 11
I Ramy historyczne i regionalne 15
Badania historyczne nad miastami górnośląskimi 17
Gdzie leży Górny Śląsk? Wokół kulturowych znaczeń nazw regionu
w XX wieku 33
Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia województwa
opolskiego w 1950 roku 45
II Cesarstwo Niemieckie: przypadek Zabrza 65
Powstanie górnośląskiego miasta przemysłowego
Zabrze przed I wojną światową 67
Robotnicy Borsigwerku Procesy akulturacji i asymilacji
wśród robotników górnośląskich 83
III Między wojnami 197
Relacje większość-mniejszość w rejencji opolskiej
Na przykładzie Hindenburga/Zabrza 199
Polacy i Niemcy w międzywojennej Królewskiej Hucie/Chorzowie 213
W kleszczach wojen: Opole w latach 1918-1945 233
Ernst Berger: ostatni demokratyczny nadburmistrz Opola
przed sądem III Rzeszy 279
IV W Polsce Ludowej: przypadek Tarnowskich Gór 297
Formy i przejawy życia politycznego w Tarnowskich Górach
i powiecie tarnogórskim w latach 1945-1989 299
Zusammenfassung 355
Summary 357
Bibliografia 359
Pierwodruki 369
Indeks nazwisk 371
Indeks nazw miejscowych 381
Spis treści Wykaz skrótów............................................................................................. 7 Od Autora................................................................................................... 11 I. Ramy historyczne i regionalne............................................................. 15 Badania historyczne nad miastami górnośląskimi..................................... 17 Gdzie leży Górny Śląsk? Wokół kulturowych znaczeń nazw regionu w XX wieku................................................................................................ 33 Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia województwa opolskiego w 1950 roku............................................................................. 45 II. Cesarstwo Niemieckie: przypadek Zabrza........................................ 65 Powstanie górnośląskiego miasta przemysłowego. Zabrze przed I wojną światową.................................................................67 Robotnicy Borsigwerku. Procesy akulturacji i asymilacji wśród robotników górnośląskich............................................................. 83 III. Między wojnami................................................................................ 197 Relacje większość-mniejszość w rejencji opolskiej. Na przykładzie Hindenburga/Zabrza ...................................................... 199 Polacy i Niemcy w międzywojennej Królewskiej Hucie/Chorzowie..... 213 W kleszczach wojen: Opole w latach 1918-1945.....................................233 Ernst Berger: ostatni demokratyczny nadburmistrz Opola przed
sądem III Rzeszy............................................................................. 279 5
IV. W Polsce Ludowej: przypadek Tarnowskich Gór............................. 297 Formy i przejawy życia politycznego w Tarnowskich Górach i powiecie tarnogórskim w latach 1945-1989.............................................. 299 Zusammenfassung............................................................................................ 355 Summary............................................................................................................ 357 Bibliografìa......................................................................................................... 359 Pierwodruki....................................................................................................... 369 Indeks nazwisk................................................................................................... 371 Indeks nazw miejscowych................................................................................381 б
Upper Silesian Cities in the 19th and 20th centuries Uprising - social life - totalitarian stigma (selection of articles) Summary The present publication contains a selection of ten studies published by the author over the last two decades as parts of larger scientific projects which aim was to present the fate of two types of Upper Silesian cities in the peri od in mention: mostly industrial ones, which arose in the 19th century, but also the ones of an older, often medieval, origin as such cities at the time were also subject to changes dictated by the phenomena of modernization. The articles analyze the impact (especially on workers) of the three con cepts of modernizing the region’s urban communities had on social pro cesses: liberal (the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century), national (first half of the 20th century) and totalitarian (People’s Poland period). All the new concepts overlapped with the old er principles of functioning and creating urban communities, which led to their inclusion in these projects, coexistence at different levels, or conflicts. The three periods in the history of Upper Silesian cities have outlined the structure of the volume and mark its division into three main parts. The first introductory part, entitled: „Historical and Regional Frameworks”, con sists of three broader articles. The first is a short overview of research on Upper Silesian cities and a presentation of research needs created a decade ago during the preparatory work for the new Opole monograph. The next two articles show the cultural and
ideological dependence of the names used in the region in the 20th century and the administrative changes tak ing place in this area at that time. 357
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno The second part, entitled: „The German Empire: the case of Zabrze”, attempts to describe the creation of industrial cities, even though the sub jects of the matter: Zabrze and Biskupice (today’s district of Zabrze) were formally still villages at the time. It must be noted, however, that both of them were much more densely populated than most cities of the region. At the heart of these analyses lie the processes of creating a new social group - workers, with the accompanying social conflicts, especially of a national nature. Ihe third part entitled: „Between the Wars” begins with the second study on Zabrze (regarded as the city from 1922). It analyses the process of removal of the Polish elite and Polish people from the public and sym bolic space by the year 1939. Ihe second study is of a similar nature: it is devoted to Polish-German relations in Królewska Huta / Chorzów, where the German population becomes the subject of a similar policy. The start ing point for both cities in the divided Upper Silesia was similar: at the beginning of 1922 Poles still dominated the City Council in Zabrze, and in Królewska Huta the Germans even dominated the office. In both cases, however, it took several years for the foreign element to be marginalized and eventually removed. The next two articles in this section are of a slightly different nature. The first one should be regarded as a synthetic presentation of Opole in the in terwar period. It describes the political history, social changes, and
every day life of the city and its inhabitants. The second article gives a foretaste of totalitarianism: it describes the show trial of Ernst Berger - the last dem ocratic lord mayor of the city. Methodically similar in nature to the Opole synthesis is the only study dealing with the period of People’s Poland: an article devoted to the history of Tarnowskie Góry in the period of People’s Poland. 358
Bibliografía Adamski S., Pogląd na rozwój sprawy narodowościowej w województwie ślą skim w czasie okupacji niemieckiej, Katowice 1946. Albert A. [W. Roszkowski], Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991. Babicke J., Górny Śląsk - studium przypadku powstawania: regionów histo rycznych, wyobrażeń o obszarach kulturowych, historiograficznych kon cepcjiprzestrzeni. W: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kul tura europejskiego regionu, red. J. Babicke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 201 l,s. 17-37. Bartsch H., Die Städte Schlesiens (in der Grenzen des Jahres 1937), Dort mund 1977. Bein W., Der Kulturkampfund seine Auswirkungen in Schlesien. W: Schlesien in wilheimischen Ära, Hrsg. W. Bein, Würzburg 1980. Berlinska D., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim wposzukiwaniu toż samości, Opole 1999. Blasczyk G., Ortschronik von Biskupitz OS (Stadt Hindenburg), Ratingen b.d.w. Borsig. Die Fabrik. Der Fabrikant. Die Arbeiter, Berlin 1987. Brzoska E., Barbaraverehrung und Bergbau mit Berücksichtigung des ober schlesischen Industriegebiets, Dülmen 1982. Cimala В., Kluczbork. Dzieje miasta, Opole 1993. Cygański Μ. Początki i rozwój niemieckich i polskich badań nad procesami społeczno-gospodarczymi na Śląsku do końca okresu międzywojennego (próba porównania głównych kierunków). W: Instytut Śląski 1934-1994, red. K. Heffner, Opole 1994, s. 9-19. 359
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Czapliński Μ. i in., Historia Śląska, Wrocław 2002. Darewska B., Szkolnictwo elementarne w Zabrzu w latach 1764-1922, „Kro niki Miasta Zabrza” 1972, nr 5, s. 57-94. Deutsche Geschichte im Osten Europas. Schlesien, Hrsg. N. Conrads, Berlin 1994. Die Grenzen der Nationen. Identitätenwandel in Oberschlesien in der Neuzeit, Hrsg. K. Struve, P. Ther, Marburg 2002 (Tagungen zur Ostmitteleuropa-Forschung, 15). Dittrich E. J., Radtke F.-О., Der Beitrag der Wissenschaften zur Konstruktion ethnischer Minderheiten. W: Ethnizität. Wissenschaft und Minderheiten, Hrsg. E. J. Dittrich, F.-O. Radtke, Opladen 1990, s. 11-40. Dlugoborski W., Industrialisierung und „nationale Frage in Oberschle sien mit besonderer Berücksichtigung der Rolle der Migration von Arbeit skräften. W: W. Conze, G. Schramm, K. Zernack, Modernisierung und nationale Gesellschaft im ausgehenden 18. und im 19. Jahrhundert, Berlin 1979, s. 193-230. Drabina J., Górny Śląsk. Przewodnik historyczny, Wrocław 2002. Drabina J., Historia Chorzowa od średniowiecza do 1868 r., Chorzów 1998. Drabina J., Historia Chorzowa od 1868 r. do 1945 r., Chorzów 1999. Dubiel P., Dzieje polskości miasta Zabrza, Zabrze 1949. Eksteins Μ., Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny nowego wieku, War szawa 1996. Ev. Kirchengemeinde Hindenburg O.S., Hrsg. O. Hoffmann, Hindenburg 1924. Frużyński A., Dzieje biskupickiego koncernu Borsigów 1854-1945, Zabrze 1995. Fuchs К., Gestalten und Ereignisse aus Schlesiens Wirtschaft, Kultur und Po litik, Dortmund 1992.
Fuchs K., Wirtschaftsgeschichte Oberschlesiens 1871-1945. Aufsätze, 2 Aufla ge, Dortmund 1991. GaimV., August Borsig, Berlin 1987. Gawrecká Μ., Československé Slezsko mezi světovými válkami 1918-1938, Opava 2004. Gawrecká Μ., Idea Velkého Slezska mezi světovými válkami, „Acta Historica et Museologica” 2003, է. 6, s. 317-324. 360
Bibliografia Geiss L, Tzw. polskipas graniczny 1914-1918. Przyczynek do niemieckiejpo lityki wojennej w czasie I wojny światowej, Warszawa 1964. Geschichte der Evangelischen Kirchgemeinde Oppeln, Hrsg, von F. Dob- schütz, Oppeln 1911. Gliwice. Zarys rozwoju miasta i okolicy, red. A. Szefer, Warszawa 1976. Górecki J., Pielgrzymowanie Górnoślązaków na Górę świętej Anny w latach 1859-1914. Studium teologicznopastoralne, Katowice 2002. Hager B., Powiat Zabrze głosował za Polską (ze wspomnień komisarza plebi scytowego), „Kroniki Miasta Zabrza” 1968, R. 2. Handbuch der historischen Stätten. Schlesien, Hrsg. H. Weczerka, Stuttgart 1977. Historia Gliwic, red. J. Drabina, Gliwice 1995. Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regio nu, red. J. Babicke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011. Historia Tarnowskich Gór, red. J. Drabina, Tarnowskie Góry 2000. Hitze G., Carl Ulitzka (1873-1953) oder Oberschlesien zwischen den Weltkriegen, Düsseldorf2002. Hnatyszyn P., Zabrzańskie pomniki i tablice pamiątkowe do 1945 r. Hinden burger Denkmäler und Gedenktafeln bis 1945, Zabrze - Essen 1997. Hnatyszyn P., Zabrze - Hindenburg - Zabrze (Hindenburg) - Hindenburg - Zabrze, Zabrze 1993. Industriegeschichte Oberschlesiens im 19. Jahrhundert, Hrsg. T. Pierenkem- per, Wiesbaden 1992. Izdebski Z., Niemiecka lista narodowa na Górnym Śląsku, Katowice - Wro claw 1946. Jałowiecki В., Szczepański M. S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjolo gicznej, Warszawa 2002. Jaros J., Historia górnictwa węglowego w zagłębiu górnośląskim do 1914 r., Wrocław -Warszawa -
Kraków 1965. Jaros J., Przemysł, handel, rzemiosło i gospodarka komunalna. W: Zabrze. Zarys rozwoju miasta, oprać. H. Rechowicz, s. 103-110. Jendrzejczyk A., Geschichte der Pfarrkirche St. Maria, Oppeln b.r.w. Jońca K., Położenie robotników w przemyśle górniczo-hutniczym na Śląsku w latach 1889-1914, Wrocław 1960. 361
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne -totalitarne piętno Jurok T., Hindenburg in Schlesien, die Stadt der Gruben und Hütten, Hinde burg 1938. Kaciř P., Problematyka narodowościowa na Śląsku Cieszyńskim w drugiej połowie XIX i na początku XX w. w ocenie czeskiej historiografii. W: Fe nomen nowoczesnego nacjonalizmu w Europie Środkowej, red. B. Linek, J. Lüer, К. Struve, Opole 1997. Kaczmarek R., Historia Polski 1914-1989, Warszawa 2010. Kaczmarek R., Pod rządami gauleiterów. Elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939-1945, Katowice 1998. Kaczmarek R., Województwo śląskie pod okupacją niemiecką. W: Woje wództwo śląskie. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok, R. Kacz marek, Katowice 2007, s. 25-33. Kaczmarek R., Kucharski Μ., Cybula A., Alzacja/Lotaryngia a Górny Śląsk. Dwa regiony pogranicza 1648-2001, Katowice 2001. Kaminsky F., Hindenburg O.S., Berlin 1923. Kamusella T., Das oberschlesische Kreol: Sprache und Nationalismus in Ober schlesien im 19. und 20. Jahrhundert. W: Die Geschichte Polens und Deut schland im 19. und 20. Jahrhundert. Ausgewählte Beiträge, Hrsg. Μ. Krzo ska, P. Tokarski, Osnabrück 1998, s. 142-161. Kamusella T., Na marginesie pierwszego tomu „Słownika gwar śląskich”, „Przegląd Zachodni” 2002, nr 3, s. 159-169. Kamusella T., Schlonzska mowa. Język, Górny Śląsk i nacjonalizm, t. 1-2, Zabrze 2005-2006. Kędzierzyn-Koźle. Monografia miasta, red. E. Nycz, S. Senft, Opole 2001. Kessler W., Neue Gesamtdarstellungen der Geschichte Schlesiens, „Zeitschrift für Osteuropaforschung ” 2003, Bd. 52, H. 2, s.
230-250. Kiessmann Ch., Polnische Bergarbeiter im Ruhrgebiet 1870-1945. Soziale Integration und nationale Subkultur einer Minderheit in der deutschen In dustriegesellschaft, Göttingen 1978. Kloskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996. KnosallaJ., Geschichte der Stadt Hindenburg О/S (Zabrze), Katowice 1929. KołomejczykN., Wpierwszych latach Polski Ludowej (1945-1948). W: Tar nowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1969, s. 277-295. 362
Bibliografìa Komarek E., Die Industrialisierung Oberschlesiens. Zur Entwicklung der Montanindustrie im überregionalen Vergleich, Bonn 1998. Koneczny E, Dzieje Ślązka, Warszawa - Komorów 1999 (reprint wydania z 1897 r.). Korbelářová I., Několik poznámek к vývoji nižších územně správnách celků (vikipald, kraju) v Horním Slezsku, „Studia Śląskie” 2004, t. 63, s. 135-148. Kordecki Μ., Górny Śląsk po raz pierwszy. Gdzie to jesti Czyli dwudziesto wieczne granice regionu na tle współczesnych podziałów administracyj nych. W: Górny Śląsk. 20 historii z XX wieku, red. D. Smolorz, Μ. Kor decki, Gliwice 2010, s. 9-25. Kreft W., Stadtentwicldung in Schlesien im 19. und 20. Jahrhundert, „Zeit schrift fur Ostmitteleuropa” 2007, H. 2, s. 251-277. Krzoska Μ., Stadtgeschichte im 19. und 20. Jahrhundert. W: Stadtleben und Nationalität. Ausgewählte Beiträge zur Stadtgeschichtsforschung in Ostmit teleuropa im 19. und 20. Jahrhundert, Hrsg. Μ. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2006. Kujat J. A., Pieniądz zastępczy na Śląsku w latach 1914-1924, Opole 2002. Kunze Μ., Führer durch Oppeln und Umgebung, Oppeln b.r.w. Kwiatek A., Przywódca i przywództwo narodowe na Górnym Śląsku, Opole 1991. Landeskunde des Oberschlesischen Industriegebietes. Ein Heimatwissenschafltiches Handbuch, Hrsg. A. Perlick, Breslau 1943. Lesiuk W., Sroka I., Zur Sozialstruktur der oberschlesischen Städte im 18. und 19. Jahrhundert. W: Stadtgeschichte Oberschlesiens. Studien zur städ tischen Entwicklung und Kultur einer osteuropäischen Region von Mitte lalter bis zum Vorabend der Industrialisierung, Hrsg. T. Wünsch,
Berlin 1995, s. 277-289. Lindner H., Schmalfuss J., 150JahreBorsigBerlin Tegel, Berlin b.r.w. [1987]. Linek В., Dzieje Śląska Opolskiego. W: Śląsk Opolski. Dziedzictwo i współ czesność, pod. red. D. Simonides, Opole 2005, s. 11-56. Linek B., Entstehung einer oberschlesischen Industriestadt. Zabrze vor dem Ersten Weltkrieg. W: Stadtleben und Nationalität. Ausgewählte Beiträge zur Stadtgeschichtsforschung in Ostmitteleuropa im 19. und 20. Jahrhun dert, Hrsg. Μ. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2006, s. 165-182. 363
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Linek B., Górny Śląsk - Horní Slezsko - Oberschlesien: próba osadzenia te rytorium w czasoprzestrzeni kulturowej. W: Leksykon mitów, symboli i bo haterów Górnego Śląska XIX-XX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 379-383. Linek B., Jaka monografia Opola jest potrzebna?, „Pomagamy Sobie w Pracy. Opolski Kwartalnik Informacyjno-Metodyczny ” 2008, nr 3, s. 38-46. Linek B., Konflikty lokalne na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym (na marginesie sytuacji w Hindenburgu (Zabrzu) i Królewskiej Hucie/Chorzowie) [w druku]. Linek B., Nędza górnośląska. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Gór nego Śląska XIX-XX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 249-251. Linek B., Polityka antyniemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1950, Opole 2000. Linek B., Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia wojewódz twa opolskiego w 1950 roku. W: Województwo opolskie 1950-2010, red. nauk. M. Lis, K. Szczygielski, L. Drożdż, Opole 2011, s. 29-46. Linek B., Sedantag - święto narodowe cesarstwa niemieckiego na Górnym Śląsku. W: Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole - Mar burg 2005, s. 179-190. Linek B., Tożsamość śląska w okresie państw narodowych, „Śląski Kwartal nik Historyczny Sobótka” 2013, nr 4, s. 95-120. Lis Μ., Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001. Listy Augustyna Weltzla do Vincenca Praska, wyb., przekł. i oprać. R. Kincel, Racibórz 1999. Luft R., Das Teschener
Schlesien als national und regionale Geschichtsland schaft. W: Teschen. Eine geteilte Stadt im 20Jahrhundert, Hrsg. L. Udolph, Ch. Prunitsch, Dresden 2009, s. 11-35. Madajczyk P., Przyłączenie Śląska Opolskiego do Polski. 1945-1948, War szawa 1996. Marczak T., Granica zachodnia w polskiej polityce zagranicznej w latach 1944-1950, Wrocław 1995. 364
Bibliografia Masnyk Μ., Prowincja górnośląska (1919-1922). W: Historia Górnego Ślą ska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011, s. 219-237. Memoriał biskupa Stanisława Adamskiego z 8 stycznia 1947 r. w sprawie wysiedlenia niektórych obywateli polskich do Niemiec, oprać, i przyg. do druku P. Madajczyk, „Studia Śląskie” 1997, t. 56, s. 247-261. Mendel E., Stosunki społeczno-polityczne w Opolu w latach 1919-1933, Wrocław 1975. Mendel E., Polacy w Opolu 1933-1939, Wrocław 1980. Metzner Μ., Grenznot und Kommunalpolitik in Oberschlesien mit besonderer Berücksichtigung von Beuthen, Gleiwitz, Hindenburg und Ratibor, Neisse [1934]. Mrass P., Szczech B., Das oberschlesische „Borsigwerk . Górnośląski „Borsi gwerk”, Ratingen-Hösel - Zabrze 1995. Mrass P., Szczech B., Hindenburg О/S. Stadt und Industrie (bis 1945). Za brze. Miasto i przemysł (do 1945), Dülmen 1993. Mühle E., Obraz historii ipolityka historyczna. O historiograficznej konstruk cji „Ogólnośląskiego obszaru plemiennego” i jego politycznej instrumenta lizacji. W: Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole - Mar burg 2005, s. 55-77. Nadolski P., Zabrze wczoraj. Hindenburg O.S. Gestem, Gliwice 1995. Neubach H., Franz von Ballestrem. Ein Reichstagspräsident aus Oberschle sien, Dülmen 1984. Opole. Monografia miasta, red. W. Dziewulski, F. Hawranek, Opole 1975. Opole na przestrzeni wieków. Historiografia wobec nowych metod badania dziejów miasta, red. B. Linek, K. Tarka, Opole
2008. Oppeln, Hrsg. К. Maurer, Bearb. F. Kaminsky, Berlin 1926. Oppeln. Oberschlesien, b.m.w. 1937. Oppeln-Opole. Stadtpläne, graphische Ansichten, Fotografien (bis 1945). Pla ny miasta, widoki graficzne, fotografie (do 1945 roku), red. P. Mrass, Opo le - Ratingen-Hösel 1995. Orzechowski Μ., Wojciech Korfanty. Biografia polityczna, Wrocław 1975. 365
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Owcarz P., Prowokacja w Biskupicach w 1907 roku (fragmenty wspomnień Wiktora Mrożka), „Orbis Interior” 2002, t. 3-4, s. 84-124. Pabisz J., Wyniki wyborów do parlamentu Związku Północnoniemieckiego i parlamentu Rzeszy Niemieckiej na terenie Śląska w latach 1867-1918, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1966, t. 7, s. 186-383. Pater Μ., Polskie postawy narodowe na Śląsku w XIX wieku, cz. II (18711890), Wrocław 1993. Pieńkowska J., Zdobycie koszarpolicji niemieckiej w Zabrzu w IIIpowstaniu śląskim, „KMZ” 1973, nr 6, s. 145-151. Pieńkowska J., Franciszek Trąbalski, „KmZ” 1972, nr 5, s. 197-198 Pierenkemper T., Polen und Deutsche während der Industrialiserung Ober schlesiens. W: Deutsche im Osten, Berlin 1994, s. 120-128. Pierson К., Borsig. Ein Name geht um die Welt, Berlin 1973. Potemski T., Rewolucyjne tradycje Zabrza, Stalinogród 1954. Protokoły posiedzeńPrezydiumKrajowejRady Narodowej 1944-1947, wyb., wstęp i oprać. J. Kochanowski, Warszawa 1995. Puls D., Rochaden zwischen Unterwerfung und Widerstand. Oberschlesische Bergarbeiter 1871-1914, Dortmund 1994. Raba J., Robotnicy śląscy 1850-1870. Praca i byt, Londyn 1970. Racibórz. Zarys rozwoju miasta, red. J. Kantyka, Katowice 1981 Regionale Bewegungen und Regionalismen in europäischen Zwischenräume seit der Mitte des 19.Jahrhundert, Hrsg. P. Iher, H. Sundhaussen, Marburg 2003. Repetzki K., Industrie und Wirtschaft. W: Hindenburg OS. Stadt der Gruben und Hütten, bearb. v. J. Pollok, Essen 1979. RexJ., „Rasse” und „Ethnizität” als
sozialwissenschaftliche Konzepte. W: Eth nizität. Wissenschaft und Minderheiten, Hrsg. E. J. Dittrich, F.-O. Radtke, Opladen 1990, s. 141-153. Rimmele E., Sprachenpolitik im Deutschen Kaiserreich vor 1914, Frankfurt am Mein - New York 1996. Rosenbaum S., Antek i Francek: humor proletariacki jako specjalność gór nośląska. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Górnego Śląska XIXXX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 198-201. Schmilewski U., Stadtgeschichte. W: Historische Schlesienforschung. Me thoden, Themen und Perspektiven zwischen traditioneller Landesgeschi366
Bibliografia chtsschreibung und moderner Kulturwissenschaft, Hrsg. J. Bahlcke, Köln - Weimar - Wien 2005, s. 383-406. Senft S., Stosunki społeczno-polityczne w Tarnowskich Górach po 1945 r. Stan badań ipostulaty badawcze. W: 470 lat Tarnowskich Gór, red. J. Drabina, Tarnowskie Góry 1997, s. 95-101. Smolka L., Między „zacofaniem” a „modernizacją ”. Polsko-niemiecki ob raz wroga w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku, Wrocław 1992. Schöfer L., Die Formierung einer modernen Arbeiterschaft Oberschlesiens 1865-1914, Dortmund 1983. Solger H., Der Kreis Beuthen in Oberschlesien, Breslau 1860. Sokolowski D., Niektóre problemy definiowania pojęć geograficzno-osad niczy ch związanych z urbanizacją, „Czasopismo Geograficzne” 1998, t. 69, z. 2., s. 171-192. Spychalski S., Sprawy polskie w świetle akt kierownictwa powiatowego NS DAP w Zabrzu (1933-1945), „Studia Śląskie” 1969, t. 56, s. 223-241. Staszczak Z., Pogranicze polsko-niemieckie jako pogranicze etnograficzne, Poznań 1978. Steinert A., Geschichte derJuden in Oppeln, Oppeln 1922. Steinert A., Oppelns Werdegang, Oppeln 1924. [Sto] 100 lat kopalni „Pstrowski” w Zabrzu-Biskupicach, Zabrze-Biskupice 1963. Studium konserwatorskie osiedla „Borsig” w Zabrzu-Biskupicach, praca zbiorowa pod kierunkiem B. Małuseckiego, mps, b.m.w. 1990. Sulik A., Pruskie prawodawstwo urbanistyczne i jego realizacja w miastach górnośląskich do 1918 r., „Sobótka” 1969, R. 24, nr 1, s. 27-41. Szczech B., Biskupice. Zarys dziejów, Zabrze 1997. Szczech B., Ilustrowana kronika Biskupic 1243-1993, Zabrze 1993. Szczech B., Zabrzańskie legendy i
podania. Częśćpierwsza, Bytom 1998. Szczech B., Zabrze wfotografii, Zabrze 1995. Szewczyk G., Szturc J., Luteranie w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, Katowice 1995. Targ A., Zycie polskie naprzełomie XIX i XX wieku. W: Zabrze. Zarys rozwo ju miasta, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1967, s. 60-70. 367
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Thoma R. A., Der Industriekomplex von A. Borsig. Unternehmensentwicklu ng von 1837 bis 1932 und betriebswirtschaftliche Analyse unter besonderer Berücksichtigung des oberschlesischen Borsigwerks, Köln 2002. Tittier B., Arbeitsverhältnisse und Arbeiterwohlfahrteinrichtungen im ober schlesische Industriebezirk, Breslau 1904. Traba R., Asymilacja/akulturacja w perspektywie doświadczeń polsko-nie mieckiego pogranicza kulturowego: próba bilansu. W: Procesy akultura- cji/asymilacji na pograniczu polsko-niemieckim w XIX i XX wieku, red. W. Molik, R. Traba, Poznań 1999, s. 127-150. Vieth К., Bilder aus der Orts- und Heimatgeschichte Hindenburg O.S., Breslau 1925. Vorsteher D., Borsig. Eisengiesserei und Maschinenbauanstalt zu Berlin, Ber lin 1983. Walczak J., General Jerzy Ziętek. Wojewoda katowicki. Biografia Ślązaka 1901-1985, Katowice 1996. Walczak Z., Rola organizacji młodzieżowych w walce o język polski w okresie dwudziestolecia międzywojennego, „KMZ” 1971, nr 4, s. 31-40. Wanatowicz Μ. W, Historia społeczno-polityczna Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1945, Katowice 1994. Weber Μ., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, War szawa 2002. Weczerka H., Stadtgeschichte Oberschlesiens vom Spätmittelalter bis zum Vorabend der Industrialisierung. Ein Überblick. W: Stadtgeschichte Ober schlesiens. Studien zur städtischen Entwicklung und Kultur einer osteu ropäischen Region von Mittelalter bis zum Vorabend der Industrialisierung, Hrsg. T. Wünsch, Berlin
1995, s. 217-237. Weczerka H., Veränderungen im Städtenetz Schlesiens 1809-1973, „Zeit schrift für Ostforschung” 1978, Bd. 27, nr. 3, s. 398-433. Wyderka B., Śląskie myślenie o języku? (odpowiedź Tomaszowi Kamuselli) „Przegląd Zachodni” 2003, nr 2, s. 219-233. Zabrze. Zarys rozwoju miasta, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1967. Zaremba Μ., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legi tymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001. Żywirska Μ., Gawędy górnicze. Szkice z dziejów i tradycji polskiego górnic twa, Warszawa 1968. 368
Indeks nazwisk1 A Adamczyk Rudolf 348 Adamski Stanisław, bp 48,229,271, 349-350 Adler Stanisław 49-50 Albert Andrzej [pseud.] zob. Roszkowski Wojciech Alojzy, św. 138,200 Anders Władysław 344 Aubin Hermann 24 Augustin Karl, bp 129 Aulock 152,178-179,191 В Babicke Joachim 19,34,45,86-87 Ballestrem, rodzina 71,94,102,125, 129,145,180 Ballestrem Franz 94,102 Ballestrem Karl Franz 94-95,107 Ballestrem Nikolaus 180 Barbara, św. 74, 96 Barciak Antoni 213 Bartosz Julian 295 Bartsch Heinrich 18 Baumgärtner, sztygar 126 Bednarczyk Ryszard 316 Bednorz Herbert, bp 352 Bein Werner 103 Bendkowski Paweł 317 Berckemeyer, dr 149 Berger Ernst 13, 255,267-268, 279-280,283-296 Berlińska Danuta 84 Bertram Adolf, kard. 229,261,270-271 BertzikAugust 129,154,156-157 Bie, dyrektor 156 Bierut Bolesław 54, 349 Bismarck Otto von 80,87,115-116, 132,177-179,193, 265 Bitta Joseph 46,244,253 Blasczyk Günter 125,129,143,151-152, 154,160,173,187,189 Boelcke Oswald 192 Bogus Franciszek 336 Boltz 164,166-167 Bonczyk Norbert 203,341 Bonk Franz 106 Bończyk Norbert zob. Bonczyk Norbert Born, dr 255 Borsig, rodzina 125,129,146-151,163, 169,172,174,180-181,183,189, 194-195 1 Indeks nie obejmuje bibliografii oraz streszczeń. 371
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Borsig Albert 92,100-102,104-105, 122, 182-183 Borsig Alfred 75,104,126-127 Borsig Arnold 183 Borsig August 96,98-100,105,117, 128,132,183 Borsig Conrad 104,174 Borsig Ernst 104,127,145-146,181 Borth Władysław 217 Brahl Helmut 219-220,222 Brätsch Carl Gustav 70,104,117-118 Breatsch zob. Brätsch Broekerejan 119 Broll Henryk 172,205 Brückner Helmut 47,186,267-268 Brudnicki Eugeniusz 218,227 Brudys, I sekretarz KP PPR 318 Brzoska Emil 74 Buchała R. 343 Buczek Wilhelm 303,349 Burda, członek NSDAP 267 Burek Johann 106 Bylica Piotr 316 C Cecylia, św. 129 Chodurajan 323 Chojecka Ewa 213 Ciepiela Jerzy 313,326 Ciesielski, przedstawiciel PUBP 320 Cimala Bogdan 30 Conrads Norbert 86-87 Conze Werner 90 Cybula Adrian 85 Cygański Mirosław Tl Cyran L. 341 Czajkowski Władysław 61 Czapliński Marek 45,86-87 Cziba O. 225 372 D Dachulsky Johann 106 Damrot Konstanty zob. Damroth Konstanty Damroth Konstanty 203 Daniel G., nadburmistrz 267,283 Darewska Barbara 95 Dechamps, dr 149 Dejas Wilhelm 303,308, 337 Dewald Alexander 106 Dittel Hans 242 Dittrich Eckhard J. 85 Długoborski Wacław 83,90 Dombek Paweł 221-222 Donnersmarck Hugo I Henckel von 122 Donnersmarck, ród 71,114,117,130, 343 Drabina Jan 14,19,29-30,87,213, 216,220,222,227,229,231, 300 Drzesga, doradca prawny 150 Dubiel Paweł 135,200,204,206,224 Duda Edmund 344, 350 Dworzak Ludwig 106 Dziewulski Władysław 28 DziurokAdam 42,47 E Ebert Friedrich 239 Edler, ks. 75,122 Egells F.A. 99 Eksteins Modris 140 Eliasz Wincenty 96 Emin Pasza 264,268 Erhardt 166 Eser
Ingo 226-227 EulingKarl 145,148,150,156-157, 161-165, 169-175, 181-182,190, 192,203
Indeks nazwisk F Falkenhayn, starosta powiatowy 109 Fertacz Sylwester 213 Fic Maciej 216 Ficek Jan Alojzy 341 Figna Jan 223 FilluschMax 175-178,211 Florian, św. 118,348 Freytag Gustav 191 Frużyński Adam 88,99,105,125, 147-148 Fryderyk II Wielki, król pruski 35-37, 132,235, 267, 278 Fryderyk Wilhelm III, król pruski 230 Fuchs Konrad 87,89 G GajdasEmil 337 Galios Marian 313 Galm Ulla 99 Gawrecká Marie 38,41 Gawrecki Dan 34,45,85 Geiss Imanuel 41 Gierek Edward 312,331,333 Glauer, notariusz 288 Glowatzki Józef 106 Glowatzki, ks. zob. Głowacki, ks. Gładysz Antoni 322,330, 340,347 Głowacki, ks. 122,134 Gołębiowski Stefan 322-323 Gomułka Władysław 57, 323,331-333, 343 Göring Hermann 288 Górecki Jan 74 Grażyński Michał 27,49, 52,219,223224,227, 231, 271-272, 317, 335 Greiner Piotr 213-214 Gröschel Bernhard 215-216 Grudzień Zdzisław 333-334 Grünhagen Colmar 116 Gruszka Rudolf 351 Grynszpan Herszel 269 Grzeganek Józef 303, 308,337-338 Grzesik Karol 224 Grześ Franciszek 227 Gusiew Dmitrij 302 H Habsburgowie, dynastia 19,36-37, 86-87 Hager Bronisław 203 Hager Maksymilian 137,172 Hajduk Ryszard 295 Halbach, dyrektor 170 Haller Józef 228,243,250 Hamburger Hermann 195 Haubold-Stolle Juliane 23,79 Hauptmann Gerhart 262 Hawranek Franciszek 28,217 Heffner Krystian 27 Heitmann, kierownik 148-149 Heldt, burmistrz 74 Herder Johann Gottfried 177-179, 191-192 Herzig Arno 87 Hildt, pastor 240 Hildebrandt Bertold 232 Hindenburg Paul von 155,184,287 Hirschberg Hans 269 Hitler Adolf 42,153,179,186,210, 265-268, 272-273,275-278, 282-283 Hitze Guido 46 Hnatyszyn Piotr 183-185,195,203, 210 Hoffmann,
młynarz 119 Hoffmann Otto 101 Hojka Zbigniew 226-227 373
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Hohenzollernowie, dynastia 25,140, 265 Holwede Hans von 103,108,119 Horoszkiewicz Kazimierz 219 Hubrich, radca sądowy 288 I Innocenty III, papież 94 Iskierka Władysław 318, 320-321, 338 Izdebski Zygmunt 48 J Jacek, św. 203,242 Jahn Friedrich Ludwig 179 Jan Paweł II, papież 327 Jan III Sobieski, król polski 26, 330 Janik, ks. 179 Janitzek, ks. 134 Janitzek, organista 110 Jankowski Zbigniew 333 Jałowiecki Bohdan 18,21,67 Jaros Jerzy E. 90,211 Jasienica Paweł 340 Jasiurkowska I. 314 Jechalski, dyrektor 169 Jerzy Brandenburczyk 347 Jędruś Paweł 307 Jokisch Fedor 126,145-146 Jonas, kierownik powiatu 160,195 Jońca Karol 83, 90 Jurok Theodor 211 К Kaboth, przywódca partii katolickiej 268 KaciřPetr 85 Kaczmarek Ryszard 34,42,45-47,85, 213-214,216 KaczmarekS. 353 374 Kaiser, radny 167 Kálidé Iheodeor 231 Kaluza Paul 242 KałatK. 331 Kaminsky Friedrich 26,71 Kännisellä Tomasz 76,97-98 Kant Immanuel 178-179,193 Kantyka Jan 27 Kapica Jan 219 Karczewski Tadeusz 50 Kaschny Adolf 292 Kasprzyk Stefan 324-325,328,346 Katarzyna, św. 342, 352 Kensy, komunista 170 Kersten Krystyna 316 Kessler Wolfgang 86 Kiernik Władysław 56-57 Kimmich, dr 149 Kincel Ryszard 22 Kisielewski Stefan 340 Kleinwächter, dr 80 Kiessmann Christoph 91 Kloskowska Antonina 84 Klaka Alfons 191 Knaak L., dr 257 Knosalla Józef zob. Knosala Józef Knosala Józef 22,67,349-350 Kobyliński Stanisław 137,172 Kochanowski Jerzy 51 Kołomejczyk Norbert 300, 302-303, 317 Komárek Ernst 70, 89 Koneczny Feliks 23,69 Koniarek, zca Naczelnika Wydziału
Prawnego 50 Kopeć Eugeniusz 222,226 Kopp Georg, kard. 109,113,134-135, 138,200 Koraszewski Tadeusz 239,242,245
Indeks nazwisk Korbelářová Irena 17 Kordecki Marcin 33 Korfanty Wojciech 69,75,132-133, 135-136, 200-201,217, 222-223, 340 Kossak-Szczucka Zofia 340 KotN. 347 Kowalczyk Teofil 333 Krawczyk Jarosław 226 Kreft Wolfgang 19-21 Krobicki, komisarz ziemski 304 Kroll, dr 251 Kruppa Alfred 100 Kruyk Ludwig 148,174 Krzeczkowski Jerzy 61 Krzoska Markus 14,18,31, 97 Kubis Józef 260-261,270-271 Kucharski Maciej 85 Kühme 152,179 Kuhn Walter 19 Kulawik Valentin 106 Kurek Jacek 216 Kurpierz Franciszek 242 Kwiatek Aleksander 69 L LangeJohan 106 Le Rond Henri 244 Lechota 122,135 Lerch Franciszek 242 Lequis Arnold 244 Lesiuk Wiesław 18 Leuschner Konrad 267,277,283, 288-289, 294 Lewandowski Zdzisław 314,326 Lindner Helmut 142,146,149 Linek Bernard 17,20,23,31, 33, 37-39, 41-42,45, 54, 62,79, 85, 215-216, 227 Lipski Jan Józef 316 Lis Michał 45, 87 Lisiecki Arkadiusz, bp 230 LitzmannKarl 178 Lompa Józef 341 Ludwińska Jadwiga 345 Lüerjörg 85 Luft Robert 36,39 Lukaschek Hans 21,46,209,285, 293-294,296 Lutman Roman 27,59 Lutosławski Witold 137 Lwowska J. 346 Ł Łączewskijan 231 Łepkowski Tadeusz 316 Łokieć J. 340 Łukowski S. 303 Μ Mach, prokurator sądowy 304, 306-307 MacieowitzA. 71 Madajczyk Piotr 310, 350 Mädler, komisarz graniczny 138,200 Makosz, rodzina 246 Makosz, szewc 239 Malski, inspektor 304 Małota Antoni 341 MałuseckiB. 125 Marczak Tadeusz 55 Marek Józef 303,337, 345,348 Maria Teresa, cesarzowa austriacka 36 Märklin Adolf 126,145,164-165,182 Masnyk Marek 40 Maurer Karl 248 Mazur S. 56-57 375
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Mazurke, chemik 126,182 Meiners, dyrektor 174 Menzel JosefJoachim 19 Metzner Maria 206 Meyer Kurt 214 Męclewski Edmund 58 Miarka Karol 23,98,105,116,124, 203,215 Michalczyk Andrzej 33 Michalke Julius 238 Michałkiewicz Stanislaw 84 Michnik Adam 316,343 Mickiewicz Adam 203 Mielcarek Kazimierz 322 Mikołaj II Romanow, cesarz rosyjski 234 Mikołajczyk Stanisław 310 Miodek Jan 316,341-342 Miozgajan 340 Mittelvieíhaus, dyrektor 190 Möhring, administrator 161 Molik Witold 84 Moll, dyrektor 126 Moll, sztygar 182 Moniuszko Stanisław 257,288 Morawski Edward Osóbka zob. Osóbka-Morawski Edward Morcinek Gustaw 330 Mościcki Ignacy 230 Mrass Peter 29,67, 99 Mrozek Ludwig 170 Mrozek Wiktor 138,200 Mühle Eduard 23-24 Müller, wiceprezydent 285,293 Müller Michael G. 227 Müller von Blumencron, starosta powiatowy 207 Musialik Wanda 95,159 376 N Nadolski Przemysław 29,228-229 Napieralski Adam 200-201 Naumann Friedrich 41 Neubach Helmut 94 Neugebauer August 237-238,242,244, 249-250,282,285-287,291-292 Neumann Heinrich 122,133 Niestroj, ks. 240 Noll, dr 219 Nordblom Pia 213 Nowak Ignacy 224 Nowosielska-Sobel Joanna 14 Nowotko Marceli 330 Nycz Edward 19,30 О Ochab Edward 54, 56-57 Ociepka Ludwig 106 Orzechowski Marian 69, 83-84 Orzeszkowa Eliza 322 Osóbka-Morawski Edward 48,54 Owcarz Piotr 138,200 P Pabisz Jerzy 75 Paczkowski Andrzej 310 Pater Mieczysław 90,121 Paulisch, pastor 156 Paweł, św. 261 Pawlas, ks. 160 Perlick Alfons 88-89 Petryna Mieczysław 323 Pfeil Frierdrich Albrecht von 272 Piastowie, dynastia 86
Piecha Karol 137,201 Piecharz, burmistrz 272 Pieńkowska Janina 169,206 Pierenkemper Toni 71,89
Indeks nazwisk Pierson Kurt 101,126,145-146,181 Pigoń Zenon 316 Piłsudski Józef 222,230 Piotr, św. 261 Pistulka Karol 96 Pla(t)zek, urzędnik kolejowy 244 Pletz Gertrude 284 Pohl, urzędnik 170,174 Pollok Josef 145 Polmański Piotr 316 Połoncorz Marian 314 Poniatowski, sekretarz PPR 345 Pönitz, górnik 220 Popiel Karol 308 Popiołek Stefan Oswald 206 Porąbka Eryk 119 Potemski Tadeusz 152,166,169,172, 205 Prasek Vincenc 22 Prochowska Maria 307 Proske Alfons 46,208,253,285,287 Proszowska J. 325 Proszowski L. 314 Prunitsch Christian 36 Przemyślidzi, dynastia 86 Przysucha Mieczysław 323 Puls Detlev 74,86,89 Puszczyński Tadeusz 246 Q Quirini Edward 61 R Raba Joel 90 Radajewski, pracownik Wydziału Prawnego 50 Radtke Frank-Olaf 85 Rapacki Adam 343 Rausch, dyrektor 182 Rechowicz Henryk 27, 67,135,200, 300 Reden Friedrich Wilhelm von 232 Repetzki Kurt 145 RexJohn 85 Richter, dyrektor 122 RimmeleEva 104 Rola-Żymierski Michał 54 Romer Eugeniusz 39 Rosenbaum Sebastian 26,38 Rosenberg Alfred 160 Röskau-Rydel Isabel 18 Rossbach, dowódca 152 Roszkowski Wojciech 46 Rother Paul 214,219,221,223, 230-231 Rowiński Władysław 307 Różanka Alfons 311,317-318,321 Rutkowski Adam Pobóg 219 Rymer Józef 219 Rzepka, sekretarz PPS 319 S Scheidemann Philipp 239 Schiffmann Walther 242,286-287,293 Schilling Oskar 166-168,176 Schindler R. 225 Schirmeisen H. 221 Schlageter Albert Leo 185,278 Schmalfuss Jörg 142,146,149 Schmidt Richard 217 Schmilewski Ulrich 19,24-25,31 Schneider Wilhelm 214 Schöfer Lawrence 72,90,93 Scholz, burmistrz 249,286,289 Schramm Gottfried 90 Schulz Karl 101 SczodrokKarl 262,285 Sebastian,
św. 261,271 377
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie — życie społeczne — totalitarne piętno Senft Stanisław 19,30,300,352 Serafin Franciszek 213 Séraphin, kupiec 220 Settnik Josef 265 Severing Carl 284-285 Şeyda Zygmunt 138,201 Sienkiewicz Henryk 203 Sieradzka Danuta 219,222,231 Sikora Franciszek 218,227 Simonides Dorota 17, 37 Skowronek Ludwig 136 Skwarczyński Marek 313 Smoliński Antoni 332 Smolorz Dawid 33 Smolka Leonard 204 Sobel Joanna Nowosielska zob. Nowosielska-Sobel Joanna Sokołowski Dariusz 68 Solger Hugo 9,11, 96-98 Sołtys Joachim 137 Sosiński Wojciech 75,135,201 Spaltenstein Wincenty 222-22,230 Spendei Ignaz 134 Spychalski Stefan 169,192,211 Sroka bena 18 Stach, prezes Rady Adwokackiej 50 Stalin Józef 353 Stanisławski Stanisław 307 Staszczak Zofia 84 Stein Heinrich Friedrich Karl vom 25 Steinert Alfred 264 Stelmachowski Andrzej 316 Stenzel Gustav 24 Stolle Juliane Haubold zob. HauboldStolle Juliane Strauss, rodzina 252 Strozyk Josef 214 Struve Kai 85,213, 215,227 Suermondt, starosta powiatowy 164 378 Sulik Alfred 68 Sundhaussen Holm 34 Szczech Bernard 29,67, 88, 94-96,99, 107,151,180 Szczepański Marek S. 18,21,67 Szczucka Zofia Kossak zob. KossakSzczucka Zofia Szefer Andrzej 28 Szeja Konrad 304 Szewczyk Grażyna 101,125,159 Szewczyk Wilhelm 330, 340, 347 Szmula, radca sanitarny 79, ИЗ, 122 SzramekEmil 27 Szturcjan 101,125,159 Ś Śliwiński Piotr 314 Świtoń Kazimierz 327 T Targ Alojzy 135,200 Tarka Krzysztof 14 Iher Philipp 34,85,215 Ihiele-Winckler Eva 126 Thoma Ralf Andreas 88, 98,100, 104-105, 126-127,145,147-149 Tokarski Peter 97 Traba Robert 14,84 Tracz Bogusław 213
Trąbalski Franciszek 206 Triest Felix 74, 96,125 Twardokęs Franciszek 306-307,311 U Udolp Ludger 36 Ulitzka Carl 46,255,267 Urbanek Kurt 21
Indeks nazwisk V Velsen 122 Vieth Kurt 26 Vorsteher Dieter 100 W Wacław, św. 86 Wagner Josef 269 Wagner Richard 78,116 Wajda Józef 341 Walczak Jan 335,337,350 Walczyk Zdzisław 76,158,206,210 Wanatowicz Maria Wanda 45,47 Wańkowicz Melchior 340 Wasilewski Jan 51 Wasilkowski, sędzia 49 Wąs Gabriela 87 Weber Max 19 Weber Paul 216 Weczerka Hugo 18-20,69 Weitzel Augustin 22,25 Werner H. 220 Wessel Horst 185 Wielowieyski Andrzej 316 Wilhelm I Hohenzollern, cesarz niemiecki 79,114-115,132,244,277 Wilhelm II Hohenzollern, cesarz niemiecki 114,129, 265, 277 Wilson Woodrow Thomas 38,243 Winckler Eva Thiele zob. ThieleWinckler Eva Wiola, żona Kazimierza I Opolskiego 94 Włodarczyk Wacław 333 Wojakiewicz Z. 347, 352 Wojciech, św. 203,252,258-261,264 Wojtyczka, instruktor 310 Wolff, nadprokurator 288-289 Woźnica, I sekretarz KP PPR 317 Wünsch Thomas 18-19 Wyderka Bogusław 98 Z Zahn Adolf 169 Zajączkowska Urszula 14 Zaremba Marcin 48 Zawadzki Aleksander 49-55,62-63 Zawisza Karol 338 Zejer Władysław 303 Zernack Klaus 90 Zieliński Władysław 28 Ziętek Jerzy 317, 329-331,333-339, 347, 350, 353 Zuber Wincenty 307 Zupok Józef 169 Zwarycz 49 Ż Żelazny Kanclerz zob. Bismarck Otto von Żukrowski Wojciech 340 Żymierski Michał Rola zob. RolaŻymierski Michał Żywirska Maria 89 379
Indeks nazw miejscowych1 A Alzacja 85 Brzeg, powiat 43,58 Brzozowice-Kamień zob. Piekary Ślą Annasegen zob. Biskupice skie Bujaków 75,122 В Bydgoszcz, województwo 62 Bytom 68, 75, 105, 206, 236, 242, 254, Bawaria 295 Berlin 37,70-71,73,99-103,105,126- 128,132,141-142,144-147,149,156, 164,169-170,173-174,181-183,238, 248,272 263,313 Bytom, kasztelania 35 Bytom, powiat 9,11,70,96,103,169 Beuthen zob. Bytom Będzin 108 C Chorzów 13-14, 20, 30, 68, 121, 213- Będzin, powiat 55 220,222-232,345 Chorzów, gmina 223 Biała zob. Bielsko-Biała Biała, powiat 43,58 Bielsko zob. Bielsko-Biała Bielsko-Biała 62-63 Biskupitz zob. Biskupice Biskupice zob. Zabrze Biskupice-Borsigwerk zob. Zabrze Bobrowniki 306 Bolko, wyspa zob. Opole Bonn 295 Borsigwerk zob. Zabrze Brno 39 Brzeg 257 Chorzów, powiat 216 Chorzów-Batory zob. Chorzów Chrzanów, powiat 59 Cieszyn 63 Cieszyn, księstwo 38-39 Czarnowąsy zob. Opole Częstochowa 63,96,252 Częstochowa, powiat 43 D Dobrodzień 22 Donbas 42 1 Indeks nie obejmuje bibliografii oraz streszczeń. Nie uwzględnia również nazwy Śląsk. 381
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Donnersmarckhütte zob. Zabrze Dorota zob. Zabrze G Genewa 26,47,141,158,171, 203, 205, 208-209,218,221,227-228,237,246, 268-269,284-285 Gleiwitz zob. Gliwice Gliwice 28,30,68,73, 92,105,125,137, 145,170,180,184, 199, 206, 213,236, 262, 309 Gliwice, diecezja 44 Gorzów Wielkopolski 61 Góra Redeña zob. Chorzów Góra św. Anny 74,95,109,186,252,265, 278, 340-341 Góra Wyzwolenia zob. Chorzów Grażyn zob. Chorzów Grodków, powiat 37 Groszowice zob. Opole Grunwald 143 H Haga 227 Hajduki zob. Chorzów Hajduki, gmina zob. Chorzów, gmina Hajduki Stare zob. Chorzów Hamburg 272 Hesja 295 Hindenburg zob. Zabrze Hindenburg Nord-Ost zob. Biskupice Hindenburg-Ost. zob. Zaborze Hubertusburg 19 Hulczyn, okręg 271 J Jaka 55 382 К Karniów 38 Katowice 20,42-43, 47, 49-54, 59-61, 63-64, 68-69, 75-76, 96, 152, 172, 213,218,224,232,257,271,288,301, 303, 305-306, 314, 316, 319, 325, 333, 335-336, 344, 349 Katowice, diecezja 228,350 Katowice, okręg 122,132,135,200-201 Katowice, powiat 70, 103, 169 Katowice, rejencja 42,47 Katowice, województwo 43, 60,62-63 Kędzierzyn-Koźle 19,21-22,30,272 Kielce 61 Kielce, województwo 42, 53,55 Kluczbork 30,151,257,273 Kluczbork, powiat 37 Komprachcice 250 Königshütte zob. Królewska Huta Koszalin 333 Kotlina Kłodzka 263 Koźle zob. Kędzierzyn-Koźle Koźle, powiat 175 Kraków 41,81,137 Kraków, biskupstwo 187 Kraków, diecezja 35, 94 Kraków, województwo 42,63 Kresy Wschodnie 40 Królewiec 284 Królewska Huta zob. Chorzów Krupski Młyn 313 Kudowa-Zdrój 149 Kup 261 Kutno 182 L Lasowice 344
Legnica 263 Legnica, województwo 60
Indeks nazw miejscowych Leszno 221 Limanowa 182 Lotaryngia 85 Ł Łowicz 182 Łużyce Górne 41 Μ Małe Zabrze zob. Zabrze Marktredewitz 295 Mazury 85 Mikulczyce zob. Zabrze Moabit zob. Berlin Monachium 39,271 Morawy 35,44 Mysłowice 9,68-70,232 N Namysłów, powiat 43, 58 Neisse zob. Nysa Norymberga 269 Nowa Wieś Królewska zob. Opole Nowe Hajduki zob. Chorzów Nysa 19,202,206 Nysa, powiat 37 O Ochodze 250 Olesno 273 Oleśnica, powiat 167 Ołomuniec, diecezja 35 Opawa 38,41 Opawa, okręg 35 Opole 11,13-14,17, 25,28, 30-31,43, 60-61,64,76,102,121,132,164,200, 233-250, 252-269, 271-283, 285, 287-290,292,294-296,344 Opole, diecezja 44 Opole, księstwo 11, 35 Opole, powiat 238, 243, 248, 261, 271, 275 Opole, rejencja 11, 17, 20, 25, 37, 3940, 42, 45, 53, 55, 57-58, 60, 72, 76, 86, 91, 96, 131-132, 134, 137, 153, 159, 164, 194, 199-200, 211, 215, 234-235, 243-244, 254, 256, 264, 268, 273, 275, 277-278, 281, 288 Opole, województwo 40,42-45,58,60, 63, 347 Oświęcim 38,142 Oświęcim, kasztelania 35 P Paryż 12, 39, 47, 141, 207-208, 243, 251,269 Pasieka, wyspa zob. Opole Piekary Niemieckie zob. Piekary Śląskie Piekary Śląskie 74, 95, 109, 185, 305, 316, 322, 326-327, 330, 336,348 Poczdam 55,57, 86 Pokrzywna 263 Poznań 239,242 Poznań, województwo 59-61 Półwieś zob. Opole Praga 38 Prószków 250 Prudnik 22 Przedmieście Odrzańskie zob. Opole Pszczyna 109,223 Pszczyna, powiat 169 R Racibórz 22,27,134,206,220,236,292 Racibórz, księstwo 11 Radzionków 341, 349-350 Ratibor zob. Racibórz Repty zob. Tarnowskie Góry 383
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Ruda Śląska 71,130,143 Rybnik, powiat 169 Ryga 46 Rzym 37,129 S Sandomierz 41 Sedan 79-81,113,140,155 Sowice zob. Tarnowskie Góry Stalingrad zob. Wolgograd Strzelce Opolskie 291 Szczecin, województwo 60-61 Szczepanowice zob. Opole T Tannenberg zob. Grunwald Tarnowskie Góry 14, 26, 30, 68, 172, 213, 297, 299-307, 310, 312-317, 321-325, 327, 329-330, 332, 334֊ 338, 341, 343, 345, 347, 351-354 Tarnowskie Góry, powiat 70, 103, 299֊ 304,307,310-311,313,318,320,322֊ 337,339-342,344,346, 348, 351,353 Teheran 55 Turawa 275 Tychy 21 W Wałbrzych 267 Warszawa 14, 45-46, 50, 60, 63, 224, 306,323,332 Wersal zob. Paryż Westfalia 183 Wiedeń 26 Wielkopolska 11,137 Wieluń, okręg 44 Wlaczlawek zob. Włocławek Włocławek 182 384 Wolgograd 272 Woźniki 341 Wrocław 23, 36-37,41,44, 94, 99,109, 115,134,201,238,240,244,246,251, 258,262-263,271,283-284,294,333 Wrocław, biskupstwo 94 Wrocław, diecezja 35,229 Wrocław, województwo 60-61 Z Zaborze zob. Zabrze Zabrze 9, 13-14,20,26-29, 65, 67-81, 88, 92-97, 100-104, 106-113, 115֊ 119, 121-123, 125-139, 141, 143146, 149-173, 175-196, 199-206, 208,210-211, 217,236, 267,283, 328 Zabrze, okręg 122, 132,135,200-201 Zabrze, powiat 70-72,74,92,103-104, 117-118, 120-121, 123, 125, 133, 135, 137-139, 142-143, 153, 155, 158-159, 161, 164, 168-169, 171, 176,180,188,191,195,202-203,206 Zagłębie Dąbrowskie 40,42,47,53-54, 58,318,345 Zagłębie Ostrawsko-Karwińskie 42 Zagłębie Staropolskie 89 Zagłębie Ruhry 42, 91, 100, 147, 157, 253,278 Zakrzówzob. Opole Zaolzie 39,60 Zator 38
Zawiercie, powiat 55 Zbrosławice 340 Zdzieszowice 272 Ziemie Odzyskane 56-58,60 Ž Żory 22
|
| adam_txt |
i Instytut Śląski
Bernard Linek
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku
Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno
(wybór artykułów)
Opole 2020
Spis treści
Wykaz skrótów 7
Od Autora 11
I Ramy historyczne i regionalne 15
Badania historyczne nad miastami górnośląskimi 17
Gdzie leży Górny Śląsk? Wokół kulturowych znaczeń nazw regionu
w XX wieku 33
Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia województwa
opolskiego w 1950 roku 45
II Cesarstwo Niemieckie: przypadek Zabrza 65
Powstanie górnośląskiego miasta przemysłowego
Zabrze przed I wojną światową 67
Robotnicy Borsigwerku Procesy akulturacji i asymilacji
wśród robotników górnośląskich 83
III Między wojnami 197
Relacje większość-mniejszość w rejencji opolskiej
Na przykładzie Hindenburga/Zabrza 199
Polacy i Niemcy w międzywojennej Królewskiej Hucie/Chorzowie 213
W kleszczach wojen: Opole w latach 1918-1945 233
Ernst Berger: ostatni demokratyczny nadburmistrz Opola
przed sądem III Rzeszy 279
IV W Polsce Ludowej: przypadek Tarnowskich Gór 297
Formy i przejawy życia politycznego w Tarnowskich Górach
i powiecie tarnogórskim w latach 1945-1989 299
Zusammenfassung 355
Summary 357
Bibliografia 359
Pierwodruki 369
Indeks nazwisk 371
Indeks nazw miejscowych 381
Spis treści Wykaz skrótów. 7 Od Autora. 11 I. Ramy historyczne i regionalne. 15 Badania historyczne nad miastami górnośląskimi. 17 Gdzie leży Górny Śląsk? Wokół kulturowych znaczeń nazw regionu w XX wieku. 33 Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia województwa opolskiego w 1950 roku. 45 II. Cesarstwo Niemieckie: przypadek Zabrza. 65 Powstanie górnośląskiego miasta przemysłowego. Zabrze przed I wojną światową.67 Robotnicy Borsigwerku. Procesy akulturacji i asymilacji wśród robotników górnośląskich. 83 III. Między wojnami. 197 Relacje większość-mniejszość w rejencji opolskiej. Na przykładzie Hindenburga/Zabrza . 199 Polacy i Niemcy w międzywojennej Królewskiej Hucie/Chorzowie. 213 W kleszczach wojen: Opole w latach 1918-1945.233 Ernst Berger: ostatni demokratyczny nadburmistrz Opola przed
sądem III Rzeszy. 279 5
IV. W Polsce Ludowej: przypadek Tarnowskich Gór. 297 Formy i przejawy życia politycznego w Tarnowskich Górach i powiecie tarnogórskim w latach 1945-1989. 299 Zusammenfassung. 355 Summary. 357 Bibliografìa. 359 Pierwodruki. 369 Indeks nazwisk. 371 Indeks nazw miejscowych.381 б
Upper Silesian Cities in the 19th and 20th centuries Uprising - social life - totalitarian stigma (selection of articles) Summary The present publication contains a selection of ten studies published by the author over the last two decades as parts of larger scientific projects which aim was to present the fate of two types of Upper Silesian cities in the peri od in mention: mostly industrial ones, which arose in the 19th century, but also the ones of an older, often medieval, origin as such cities at the time were also subject to changes dictated by the phenomena of modernization. The articles analyze the impact (especially on workers) of the three con cepts of modernizing the region’s urban communities had on social pro cesses: liberal (the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century), national (first half of the 20th century) and totalitarian (People’s Poland period). All the new concepts overlapped with the old er principles of functioning and creating urban communities, which led to their inclusion in these projects, coexistence at different levels, or conflicts. The three periods in the history of Upper Silesian cities have outlined the structure of the volume and mark its division into three main parts. The first introductory part, entitled: „Historical and Regional Frameworks”, con sists of three broader articles. The first is a short overview of research on Upper Silesian cities and a presentation of research needs created a decade ago during the preparatory work for the new Opole monograph. The next two articles show the cultural and
ideological dependence of the names used in the region in the 20th century and the administrative changes tak ing place in this area at that time. 357
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno The second part, entitled: „The German Empire: the case of Zabrze”, attempts to describe the creation of industrial cities, even though the sub jects of the matter: Zabrze and Biskupice (today’s district of Zabrze) were formally still villages at the time. It must be noted, however, that both of them were much more densely populated than most cities of the region. At the heart of these analyses lie the processes of creating a new social group - workers, with the accompanying social conflicts, especially of a national nature. Ihe third part entitled: „Between the Wars” begins with the second study on Zabrze (regarded as the city from 1922). It analyses the process of removal of the Polish elite and Polish people from the public and sym bolic space by the year 1939. Ihe second study is of a similar nature: it is devoted to Polish-German relations in Królewska Huta / Chorzów, where the German population becomes the subject of a similar policy. The start ing point for both cities in the divided Upper Silesia was similar: at the beginning of 1922 Poles still dominated the City Council in Zabrze, and in Królewska Huta the Germans even dominated the office. In both cases, however, it took several years for the foreign element to be marginalized and eventually removed. The next two articles in this section are of a slightly different nature. The first one should be regarded as a synthetic presentation of Opole in the in terwar period. It describes the political history, social changes, and
every day life of the city and its inhabitants. The second article gives a foretaste of totalitarianism: it describes the show trial of Ernst Berger - the last dem ocratic lord mayor of the city. Methodically similar in nature to the Opole synthesis is the only study dealing with the period of People’s Poland: an article devoted to the history of Tarnowskie Góry in the period of People’s Poland. 358
Bibliografía Adamski S., Pogląd na rozwój sprawy narodowościowej w województwie ślą skim w czasie okupacji niemieckiej, Katowice 1946. Albert A. [W. Roszkowski], Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991. Babicke J., Górny Śląsk - studium przypadku powstawania: regionów histo rycznych, wyobrażeń o obszarach kulturowych, historiograficznych kon cepcjiprzestrzeni. W: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kul tura europejskiego regionu, red. J. Babicke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 201 l,s. 17-37. Bartsch H., Die Städte Schlesiens (in der Grenzen des Jahres 1937), Dort mund 1977. Bein W., Der Kulturkampfund seine Auswirkungen in Schlesien. W: Schlesien in wilheimischen Ära, Hrsg. W. Bein, Würzburg 1980. Berlinska D., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim wposzukiwaniu toż samości, Opole 1999. Blasczyk G., Ortschronik von Biskupitz OS (Stadt Hindenburg), Ratingen b.d.w. Borsig. Die Fabrik. Der Fabrikant. Die Arbeiter, Berlin 1987. Brzoska E., Barbaraverehrung und Bergbau mit Berücksichtigung des ober schlesischen Industriegebiets, Dülmen 1982. Cimala В., Kluczbork. Dzieje miasta, Opole 1993. Cygański Μ. Początki i rozwój niemieckich i polskich badań nad procesami społeczno-gospodarczymi na Śląsku do końca okresu międzywojennego (próba porównania głównych kierunków). W: Instytut Śląski 1934-1994, red. K. Heffner, Opole 1994, s. 9-19. 359
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Czapliński Μ. i in., Historia Śląska, Wrocław 2002. Darewska B., Szkolnictwo elementarne w Zabrzu w latach 1764-1922, „Kro niki Miasta Zabrza” 1972, nr 5, s. 57-94. Deutsche Geschichte im Osten Europas. Schlesien, Hrsg. N. Conrads, Berlin 1994. Die Grenzen der Nationen. Identitätenwandel in Oberschlesien in der Neuzeit, Hrsg. K. Struve, P. Ther, Marburg 2002 (Tagungen zur Ostmitteleuropa-Forschung, 15). Dittrich E. J., Radtke F.-О., Der Beitrag der Wissenschaften zur Konstruktion ethnischer Minderheiten. W: Ethnizität. Wissenschaft und Minderheiten, Hrsg. E. J. Dittrich, F.-O. Radtke, Opladen 1990, s. 11-40. Dlugoborski W., Industrialisierung und „nationale Frage" in Oberschle sien mit besonderer Berücksichtigung der Rolle der Migration von Arbeit skräften. W: W. Conze, G. Schramm, K. Zernack, Modernisierung und nationale Gesellschaft im ausgehenden 18. und im 19. Jahrhundert, Berlin 1979, s. 193-230. Drabina J., Górny Śląsk. Przewodnik historyczny, Wrocław 2002. Drabina J., Historia Chorzowa od średniowiecza do 1868 r., Chorzów 1998. Drabina J., Historia Chorzowa od 1868 r. do 1945 r., Chorzów 1999. Dubiel P., Dzieje polskości miasta Zabrza, Zabrze 1949. Eksteins Μ., Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny nowego wieku, War szawa 1996. Ev. Kirchengemeinde Hindenburg O.S., Hrsg. O. Hoffmann, Hindenburg 1924. Frużyński A., Dzieje biskupickiego koncernu Borsigów 1854-1945, Zabrze 1995. Fuchs К., Gestalten und Ereignisse aus Schlesiens Wirtschaft, Kultur und Po litik, Dortmund 1992.
Fuchs K., Wirtschaftsgeschichte Oberschlesiens 1871-1945. Aufsätze, 2 Aufla ge, Dortmund 1991. GaimV., August Borsig, Berlin 1987. Gawrecká Μ., Československé Slezsko mezi světovými válkami 1918-1938, Opava 2004. Gawrecká Μ., Idea Velkého Slezska mezi světovými válkami, „Acta Historica et Museologica” 2003, է. 6, s. 317-324. 360
Bibliografia Geiss L, Tzw. polskipas graniczny 1914-1918. Przyczynek do niemieckiejpo lityki wojennej w czasie I wojny światowej, Warszawa 1964. Geschichte der Evangelischen Kirchgemeinde Oppeln, Hrsg, von F. Dob- schütz, Oppeln 1911. Gliwice. Zarys rozwoju miasta i okolicy, red. A. Szefer, Warszawa 1976. Górecki J., Pielgrzymowanie Górnoślązaków na Górę świętej Anny w latach 1859-1914. Studium teologicznopastoralne, Katowice 2002. Hager B., Powiat Zabrze głosował za Polską (ze wspomnień komisarza plebi scytowego), „Kroniki Miasta Zabrza” 1968, R. 2. Handbuch der historischen Stätten. Schlesien, Hrsg. H. Weczerka, Stuttgart 1977. Historia Gliwic, red. J. Drabina, Gliwice 1995. Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regio nu, red. J. Babicke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011. Historia Tarnowskich Gór, red. J. Drabina, Tarnowskie Góry 2000. Hitze G., Carl Ulitzka (1873-1953) oder Oberschlesien zwischen den Weltkriegen, Düsseldorf2002. Hnatyszyn P., Zabrzańskie pomniki i tablice pamiątkowe do 1945 r. Hinden burger Denkmäler und Gedenktafeln bis 1945, Zabrze - Essen 1997. Hnatyszyn P., Zabrze - Hindenburg - Zabrze (Hindenburg) - Hindenburg - Zabrze, Zabrze 1993. Industriegeschichte Oberschlesiens im 19. Jahrhundert, Hrsg. T. Pierenkem- per, Wiesbaden 1992. Izdebski Z., Niemiecka lista narodowa na Górnym Śląsku, Katowice - Wro claw 1946. Jałowiecki В., Szczepański M. S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjolo gicznej, Warszawa 2002. Jaros J., Historia górnictwa węglowego w zagłębiu górnośląskim do 1914 r., Wrocław -Warszawa -
Kraków 1965. Jaros J., Przemysł, handel, rzemiosło i gospodarka komunalna. W: Zabrze. Zarys rozwoju miasta, oprać. H. Rechowicz, s. 103-110. Jendrzejczyk A., Geschichte der Pfarrkirche St. Maria, Oppeln b.r.w. Jońca K., Położenie robotników w przemyśle górniczo-hutniczym na Śląsku w latach 1889-1914, Wrocław 1960. 361
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne -totalitarne piętno Jurok T., Hindenburg in Schlesien, die Stadt der Gruben und Hütten, Hinde burg 1938. Kaciř P., Problematyka narodowościowa na Śląsku Cieszyńskim w drugiej połowie XIX i na początku XX w. w ocenie czeskiej historiografii. W: Fe nomen nowoczesnego nacjonalizmu w Europie Środkowej, red. B. Linek, J. Lüer, К. Struve, Opole 1997. Kaczmarek R., Historia Polski 1914-1989, Warszawa 2010. Kaczmarek R., Pod rządami gauleiterów. Elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939-1945, Katowice 1998. Kaczmarek R., Województwo śląskie pod okupacją niemiecką. W: Woje wództwo śląskie. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok, R. Kacz marek, Katowice 2007, s. 25-33. Kaczmarek R., Kucharski Μ., Cybula A., Alzacja/Lotaryngia a Górny Śląsk. Dwa regiony pogranicza 1648-2001, Katowice 2001. Kaminsky F., Hindenburg O.S., Berlin 1923. Kamusella T., Das oberschlesische Kreol: Sprache und Nationalismus in Ober schlesien im 19. und 20. Jahrhundert. W: Die Geschichte Polens und Deut schland im 19. und 20. Jahrhundert. Ausgewählte Beiträge, Hrsg. Μ. Krzo ska, P. Tokarski, Osnabrück 1998, s. 142-161. Kamusella T., Na marginesie pierwszego tomu „Słownika gwar śląskich”, „Przegląd Zachodni” 2002, nr 3, s. 159-169. Kamusella T., Schlonzska mowa. Język, Górny Śląsk i nacjonalizm, t. 1-2, Zabrze 2005-2006. Kędzierzyn-Koźle. Monografia miasta, red. E. Nycz, S. Senft, Opole 2001. Kessler W., Neue Gesamtdarstellungen der Geschichte Schlesiens, „Zeitschrift für Osteuropaforschung ” 2003, Bd. 52, H. 2, s.
230-250. Kiessmann Ch., Polnische Bergarbeiter im Ruhrgebiet 1870-1945. Soziale Integration und nationale Subkultur einer Minderheit in der deutschen In dustriegesellschaft, Göttingen 1978. Kloskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996. KnosallaJ., Geschichte der Stadt Hindenburg О/S (Zabrze), Katowice 1929. KołomejczykN., Wpierwszych latach Polski Ludowej (1945-1948). W: Tar nowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1969, s. 277-295. 362
Bibliografìa Komarek E., Die Industrialisierung Oberschlesiens. Zur Entwicklung der Montanindustrie im überregionalen Vergleich, Bonn 1998. Koneczny E, Dzieje Ślązka, Warszawa - Komorów 1999 (reprint wydania z 1897 r.). Korbelářová I., Několik poznámek к vývoji nižších územně správnách celků (vikipald, kraju) v Horním Slezsku, „Studia Śląskie” 2004, t. 63, s. 135-148. Kordecki Μ., Górny Śląsk po raz pierwszy. Gdzie to jesti Czyli dwudziesto wieczne granice regionu na tle współczesnych podziałów administracyj nych. W: Górny Śląsk. 20 historii z XX wieku, red. D. Smolorz, Μ. Kor decki, Gliwice 2010, s. 9-25. Kreft W., Stadtentwicldung in Schlesien im 19. und 20. Jahrhundert, „Zeit schrift fur Ostmitteleuropa” 2007, H. 2, s. 251-277. Krzoska Μ., Stadtgeschichte im 19. und 20. Jahrhundert. W: Stadtleben und Nationalität. Ausgewählte Beiträge zur Stadtgeschichtsforschung in Ostmit teleuropa im 19. und 20. Jahrhundert, Hrsg. Μ. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2006. Kujat J. A., Pieniądz zastępczy na Śląsku w latach 1914-1924, Opole 2002. Kunze Μ., Führer durch Oppeln und Umgebung, Oppeln b.r.w. Kwiatek A., Przywódca i przywództwo narodowe na Górnym Śląsku, Opole 1991. Landeskunde des Oberschlesischen Industriegebietes. Ein Heimatwissenschafltiches Handbuch, Hrsg. A. Perlick, Breslau 1943. Lesiuk W., Sroka I., Zur Sozialstruktur der oberschlesischen Städte im 18. und 19. Jahrhundert. W: Stadtgeschichte Oberschlesiens. Studien zur städ tischen Entwicklung und Kultur einer osteuropäischen Region von Mitte lalter bis zum Vorabend der Industrialisierung, Hrsg. T. Wünsch,
Berlin 1995, s. 277-289. Lindner H., Schmalfuss J., 150JahreBorsigBerlin Tegel, Berlin b.r.w. [1987]. Linek В., Dzieje Śląska Opolskiego. W: Śląsk Opolski. Dziedzictwo i współ czesność, pod. red. D. Simonides, Opole 2005, s. 11-56. Linek B., Entstehung einer oberschlesischen Industriestadt. Zabrze vor dem Ersten Weltkrieg. W: Stadtleben und Nationalität. Ausgewählte Beiträge zur Stadtgeschichtsforschung in Ostmitteleuropa im 19. und 20. Jahrhun dert, Hrsg. Μ. Krzoska, I. Röskau-Rydel, München 2006, s. 165-182. 363
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Linek B., Górny Śląsk - Horní Slezsko - Oberschlesien: próba osadzenia te rytorium w czasoprzestrzeni kulturowej. W: Leksykon mitów, symboli i bo haterów Górnego Śląska XIX-XX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 379-383. Linek B., Jaka monografia Opola jest potrzebna?, „Pomagamy Sobie w Pracy. Opolski Kwartalnik Informacyjno-Metodyczny ” 2008, nr 3, s. 38-46. Linek B., Konflikty lokalne na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym (na marginesie sytuacji w Hindenburgu (Zabrzu) i Królewskiej Hucie/Chorzowie) [w druku]. Linek B., Nędza górnośląska. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Gór nego Śląska XIX-XX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 249-251. Linek B., Polityka antyniemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1950, Opole 2000. Linek B., Regiony czy województwa? Wokół genezy utworzenia wojewódz twa opolskiego w 1950 roku. W: Województwo opolskie 1950-2010, red. nauk. M. Lis, K. Szczygielski, L. Drożdż, Opole 2011, s. 29-46. Linek B., Sedantag - święto narodowe cesarstwa niemieckiego na Górnym Śląsku. W: Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole - Mar burg 2005, s. 179-190. Linek B., Tożsamość śląska w okresie państw narodowych, „Śląski Kwartal nik Historyczny Sobótka” 2013, nr 4, s. 95-120. Lis Μ., Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001. Listy Augustyna Weltzla do Vincenca Praska, wyb., przekł. i oprać. R. Kincel, Racibórz 1999. Luft R., Das Teschener
Schlesien als national und regionale Geschichtsland schaft. W: Teschen. Eine geteilte Stadt im 20Jahrhundert, Hrsg. L. Udolph, Ch. Prunitsch, Dresden 2009, s. 11-35. Madajczyk P., Przyłączenie Śląska Opolskiego do Polski. 1945-1948, War szawa 1996. Marczak T., Granica zachodnia w polskiej polityce zagranicznej w latach 1944-1950, Wrocław 1995. 364
Bibliografia Masnyk Μ., Prowincja górnośląska (1919-1922). W: Historia Górnego Ślą ska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu, red. J. Bahlcke, D. Gawrecki, R. Kaczmarek, Gliwice 2011, s. 219-237. Memoriał biskupa Stanisława Adamskiego z 8 stycznia 1947 r. w sprawie wysiedlenia niektórych obywateli polskich do Niemiec, oprać, i przyg. do druku P. Madajczyk, „Studia Śląskie” 1997, t. 56, s. 247-261. Mendel E., Stosunki społeczno-polityczne w Opolu w latach 1919-1933, Wrocław 1975. Mendel E., Polacy w Opolu 1933-1939, Wrocław 1980. Metzner Μ., Grenznot und Kommunalpolitik in Oberschlesien mit besonderer Berücksichtigung von Beuthen, Gleiwitz, Hindenburg und Ratibor, Neisse [1934]. Mrass P., Szczech B., Das oberschlesische „Borsigwerk". Górnośląski „Borsi gwerk”, Ratingen-Hösel - Zabrze 1995. Mrass P., Szczech B., Hindenburg О/S. Stadt und Industrie (bis 1945). Za brze. Miasto i przemysł (do 1945), Dülmen 1993. Mühle E., Obraz historii ipolityka historyczna. O historiograficznej konstruk cji „Ogólnośląskiego obszaru plemiennego” i jego politycznej instrumenta lizacji. W: Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów dyskursów narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek, Opole - Mar burg 2005, s. 55-77. Nadolski P., Zabrze wczoraj. Hindenburg O.S. Gestem, Gliwice 1995. Neubach H., Franz von Ballestrem. Ein Reichstagspräsident aus Oberschle sien, Dülmen 1984. Opole. Monografia miasta, red. W. Dziewulski, F. Hawranek, Opole 1975. Opole na przestrzeni wieków. Historiografia wobec nowych metod badania dziejów miasta, red. B. Linek, K. Tarka, Opole
2008. Oppeln, Hrsg. К. Maurer, Bearb. F. Kaminsky, Berlin 1926. Oppeln. Oberschlesien, b.m.w. 1937. Oppeln-Opole. Stadtpläne, graphische Ansichten, Fotografien (bis 1945). Pla ny miasta, widoki graficzne, fotografie (do 1945 roku), red. P. Mrass, Opo le - Ratingen-Hösel 1995. Orzechowski Μ., Wojciech Korfanty. Biografia polityczna, Wrocław 1975. 365
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Owcarz P., Prowokacja w Biskupicach w 1907 roku (fragmenty wspomnień Wiktora Mrożka), „Orbis Interior” 2002, t. 3-4, s. 84-124. Pabisz J., Wyniki wyborów do parlamentu Związku Północnoniemieckiego i parlamentu Rzeszy Niemieckiej na terenie Śląska w latach 1867-1918, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1966, t. 7, s. 186-383. Pater Μ., Polskie postawy narodowe na Śląsku w XIX wieku, cz. II (18711890), Wrocław 1993. Pieńkowska J., Zdobycie koszarpolicji niemieckiej w Zabrzu w IIIpowstaniu śląskim, „KMZ” 1973, nr 6, s. 145-151. Pieńkowska J., Franciszek Trąbalski, „KmZ” 1972, nr 5, s. 197-198 Pierenkemper T., Polen und Deutsche während der Industrialiserung Ober schlesiens. W: Deutsche im Osten, Berlin 1994, s. 120-128. Pierson К., Borsig. Ein Name geht um die Welt, Berlin 1973. Potemski T., Rewolucyjne tradycje Zabrza, Stalinogród 1954. Protokoły posiedzeńPrezydiumKrajowejRady Narodowej 1944-1947, wyb., wstęp i oprać. J. Kochanowski, Warszawa 1995. Puls D., Rochaden zwischen Unterwerfung und Widerstand. Oberschlesische Bergarbeiter 1871-1914, Dortmund 1994. Raba J., Robotnicy śląscy 1850-1870. Praca i byt, Londyn 1970. Racibórz. Zarys rozwoju miasta, red. J. Kantyka, Katowice 1981 Regionale Bewegungen und Regionalismen in europäischen Zwischenräume seit der Mitte des 19.Jahrhundert, Hrsg. P. Iher, H. Sundhaussen, Marburg 2003. Repetzki K., Industrie und Wirtschaft. W: Hindenburg OS. Stadt der Gruben und Hütten, bearb. v. J. Pollok, Essen 1979. RexJ., „Rasse” und „Ethnizität” als
sozialwissenschaftliche Konzepte. "W: Eth nizität. Wissenschaft und Minderheiten, Hrsg. E. J. Dittrich, F.-O. Radtke, Opladen 1990, s. 141-153. Rimmele E., Sprachenpolitik im Deutschen Kaiserreich vor 1914, Frankfurt am Mein - New York 1996. Rosenbaum S., Antek i Francek: humor proletariacki jako specjalność gór nośląska. W: Leksykon mitów, symboli i bohaterów Górnego Śląska XIXXX wieku, red. B. Linek, A. Michalczyk, Opole 2015, s. 198-201. Schmilewski U., Stadtgeschichte. W: Historische Schlesienforschung. Me thoden, Themen und Perspektiven zwischen traditioneller Landesgeschi366
Bibliografia chtsschreibung und moderner Kulturwissenschaft, Hrsg. J. Bahlcke, Köln - Weimar - Wien 2005, s. 383-406. Senft S., Stosunki społeczno-polityczne w Tarnowskich Górach po 1945 r. Stan badań ipostulaty badawcze. W: 470 lat Tarnowskich Gór, red. J. Drabina, Tarnowskie Góry 1997, s. 95-101. Smolka L., Między „zacofaniem” a „modernizacją ”. Polsko-niemiecki ob raz wroga w okresie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku, Wrocław 1992. Schöfer L., Die Formierung einer modernen Arbeiterschaft Oberschlesiens 1865-1914, Dortmund 1983. Solger H., Der Kreis Beuthen in Oberschlesien, Breslau 1860. Sokolowski D., Niektóre problemy definiowania pojęć geograficzno-osad niczy ch związanych z urbanizacją, „Czasopismo Geograficzne” 1998, t. 69, z. 2., s. 171-192. Spychalski S., Sprawy polskie w świetle akt kierownictwa powiatowego NS DAP w Zabrzu (1933-1945), „Studia Śląskie” 1969, t. 56, s. 223-241. Staszczak Z., Pogranicze polsko-niemieckie jako pogranicze etnograficzne, Poznań 1978. Steinert A., Geschichte derJuden in Oppeln, Oppeln 1922. Steinert A., Oppelns Werdegang, Oppeln 1924. [Sto] 100 lat kopalni „Pstrowski” w Zabrzu-Biskupicach, Zabrze-Biskupice 1963. Studium konserwatorskie osiedla „Borsig” w Zabrzu-Biskupicach, praca zbiorowa pod kierunkiem B. Małuseckiego, mps, b.m.w. 1990. Sulik A., Pruskie prawodawstwo urbanistyczne i jego realizacja w miastach górnośląskich do 1918 r., „Sobótka” 1969, R. 24, nr 1, s. 27-41. Szczech B., Biskupice. Zarys dziejów, Zabrze 1997. Szczech B., Ilustrowana kronika Biskupic 1243-1993, Zabrze 1993. Szczech B., Zabrzańskie legendy i
podania. Częśćpierwsza, Bytom 1998. Szczech B., Zabrze wfotografii, Zabrze 1995. Szewczyk G., Szturc J., Luteranie w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, Katowice 1995. Targ A., Zycie polskie naprzełomie XIX i XX wieku. W: Zabrze. Zarys rozwo ju miasta, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1967, s. 60-70. 367
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Thoma R. A., Der Industriekomplex von A. Borsig. Unternehmensentwicklu ng von 1837 bis 1932 und betriebswirtschaftliche Analyse unter besonderer Berücksichtigung des oberschlesischen Borsigwerks, Köln 2002. Tittier B., Arbeitsverhältnisse und Arbeiterwohlfahrteinrichtungen im ober schlesische Industriebezirk, Breslau 1904. Traba R., Asymilacja/akulturacja w perspektywie doświadczeń polsko-nie mieckiego pogranicza kulturowego: próba bilansu. W: Procesy akultura- cji/asymilacji na pograniczu polsko-niemieckim w XIX i XX wieku, red. W. Molik, R. Traba, Poznań 1999, s. 127-150. Vieth К., Bilder aus der Orts- und Heimatgeschichte Hindenburg O.S., Breslau 1925. Vorsteher D., Borsig. Eisengiesserei und Maschinenbauanstalt zu Berlin, Ber lin 1983. Walczak J., General Jerzy Ziętek. Wojewoda katowicki. Biografia Ślązaka 1901-1985, Katowice 1996. Walczak Z., Rola organizacji młodzieżowych w walce o język polski w okresie dwudziestolecia międzywojennego, „KMZ” 1971, nr 4, s. 31-40. Wanatowicz Μ. W, Historia społeczno-polityczna Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1945, Katowice 1994. Weber Μ., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, War szawa 2002. Weczerka H., Stadtgeschichte Oberschlesiens vom Spätmittelalter bis zum Vorabend der Industrialisierung. Ein Überblick. W: Stadtgeschichte Ober schlesiens. Studien zur städtischen Entwicklung und Kultur einer osteu ropäischen Region von Mittelalter bis zum Vorabend der Industrialisierung, Hrsg. T. Wünsch, Berlin
1995, s. 217-237. Weczerka H., Veränderungen im Städtenetz Schlesiens 1809-1973, „Zeit schrift für Ostforschung” 1978, Bd. 27, nr. 3, s. 398-433. Wyderka B., Śląskie myślenie o języku? (odpowiedź Tomaszowi Kamuselli) „Przegląd Zachodni” 2003, nr 2, s. 219-233. Zabrze. Zarys rozwoju miasta, oprać. H. Rechowicz, Katowice 1967. Zaremba Μ., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legi tymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001. Żywirska Μ., Gawędy górnicze. Szkice z dziejów i tradycji polskiego górnic twa, Warszawa 1968. 368
Indeks nazwisk1 A Adamczyk Rudolf 348 Adamski Stanisław, bp 48,229,271, 349-350 Adler Stanisław 49-50 Albert Andrzej [pseud.] zob. Roszkowski Wojciech Alojzy, św. 138,200 Anders Władysław 344 Aubin Hermann 24 Augustin Karl, bp 129 Aulock 152,178-179,191 В Babicke Joachim 19,34,45,86-87 Ballestrem, rodzina 71,94,102,125, 129,145,180 Ballestrem Franz 94,102 Ballestrem Karl Franz 94-95,107 Ballestrem Nikolaus 180 Barbara, św. 74, 96 Barciak Antoni 213 Bartosz Julian 295 Bartsch Heinrich 18 Baumgärtner, sztygar' 126 Bednarczyk Ryszard 316 Bednorz Herbert, bp 352 Bein Werner 103 Bendkowski Paweł 317 Berckemeyer, dr 149 Berger Ernst 13, 255,267-268, 279-280,283-296 Berlińska Danuta 84 Bertram Adolf, kard. 229,261,270-271 BertzikAugust 129,154,156-157 Bie, dyrektor 156 Bierut Bolesław 54, 349 Bismarck Otto von 80,87,115-116, 132,177-179,193, 265 Bitta Joseph 46,244,253 Blasczyk Günter 125,129,143,151-152, 154,160,173,187,189 Boelcke Oswald 192 Bogus Franciszek 336 Boltz 164,166-167 Bonczyk Norbert 203,341 Bonk Franz 106 Bończyk Norbert zob. Bonczyk Norbert Born, dr 255 Borsig, rodzina 125,129,146-151,163, 169,172,174,180-181,183,189, 194-195 1 Indeks nie obejmuje bibliografii oraz streszczeń. 371
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Borsig Albert 92,100-102,104-105, 122, 182-183 Borsig Alfred 75,104,126-127 Borsig Arnold 183 Borsig August 96,98-100,105,117, 128,132,183 Borsig Conrad 104,174 Borsig Ernst 104,127,145-146,181 Borth Władysław 217 Brahl Helmut 219-220,222 Brätsch Carl Gustav 70,104,117-118 Breatsch zob. Brätsch Broekerejan 119 Broll Henryk 172,205 Brückner Helmut 47,186,267-268 Brudnicki Eugeniusz 218,227 Brudys, I sekretarz KP PPR 318 Brzoska Emil 74 Buchała R. 343 Buczek Wilhelm 303,349 Burda, członek NSDAP 267 Burek Johann 106 Bylica Piotr 316 C Cecylia, św. 129 Chodurajan 323 Chojecka Ewa 213 Ciepiela Jerzy 313,326 Ciesielski, przedstawiciel PUBP 320 Cimala Bogdan 30 Conrads Norbert 86-87 Conze Werner 90 Cybula Adrian 85 Cygański Mirosław Tl Cyran L. 341 Czajkowski Władysław 61 Czapliński Marek 45,86-87 Cziba O. 225 372 D Dachulsky Johann 106 Damrot Konstanty zob. Damroth Konstanty Damroth Konstanty 203 Daniel G., nadburmistrz 267,283 Darewska Barbara 95 Dechamps, dr 149 Dejas Wilhelm 303,308, 337 Dewald Alexander 106 Dittel Hans 242 Dittrich Eckhard J. 85 Długoborski Wacław 83,90 Dombek Paweł 221-222 Donnersmarck Hugo I Henckel von 122 Donnersmarck, ród 71,114,117,130, 343 Drabina Jan 14,19,29-30,87,213, 216,220,222,227,229,231, 300 Drzesga, doradca prawny 150 Dubiel Paweł 135,200,204,206,224 Duda Edmund 344, 350 Dworzak Ludwig 106 Dziewulski Władysław 28 DziurokAdam 42,47 E Ebert Friedrich 239 Edler, ks. 75,122 Egells F.A. 99 Eksteins Modris 140 Eliasz Wincenty 96 Emin Pasza 264,268 Erhardt 166 Eser
Ingo 226-227 EulingKarl 145,148,150,156-157, 161-165, 169-175, 181-182,190, 192,203
Indeks nazwisk F Falkenhayn, starosta powiatowy 109 Fertacz Sylwester 213 Fic Maciej 216 Ficek Jan Alojzy 341 Figna Jan 223 FilluschMax 175-178,211 Florian, św. 118,348 Freytag Gustav 191 Frużyński Adam 88,99,105,125, 147-148 Fryderyk II Wielki, król pruski 35-37, 132,235, 267, 278 Fryderyk Wilhelm III, król pruski 230 Fuchs Konrad 87,89 G GajdasEmil 337 Galios Marian 313 Galm Ulla 99 Gawrecká Marie 38,41 Gawrecki Dan 34,45,85 Geiss Imanuel 41 Gierek Edward 312,331,333 Glauer, notariusz 288 Glowatzki Józef 106 Glowatzki, ks. zob. Głowacki, ks. Gładysz Antoni 322,330, 340,347 Głowacki, ks. 122,134 Gołębiowski Stefan 322-323 Gomułka Władysław 57, 323,331-333, 343 Göring Hermann 288 Górecki Jan 74 Grażyński Michał 27,49, 52,219,223224,227, 231, 271-272, 317, 335 Greiner Piotr 213-214 Gröschel Bernhard 215-216 Grudzień Zdzisław 333-334 Grünhagen Colmar 116 Gruszka Rudolf 351 Grynszpan Herszel 269 Grzeganek Józef 303, 308,337-338 Grzesik Karol 224 Grześ Franciszek 227 Gusiew Dmitrij 302 H Habsburgowie, dynastia 19,36-37, 86-87 Hager Bronisław 203 Hager Maksymilian 137,172 Hajduk Ryszard 295 Halbach, dyrektor 170 Haller Józef 228,243,250 Hamburger Hermann 195 Haubold-Stolle Juliane 23,79 Hauptmann Gerhart 262 Hawranek Franciszek 28,217 Heffner Krystian 27 Heitmann, kierownik 148-149 Heldt, burmistrz 74 Herder Johann Gottfried 177-179, 191-192 Herzig Arno 87 Hildt, pastor 240 Hildebrandt Bertold 232 Hindenburg Paul von 155,184,287 Hirschberg Hans 269 Hitler Adolf 42,153,179,186,210, 265-268, 272-273,275-278, 282-283 Hitze Guido 46 Hnatyszyn Piotr 183-185,195,203, 210 Hoffmann,
młynarz 119 Hoffmann Otto 101 Hojka Zbigniew 226-227 373
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Hohenzollernowie, dynastia 25,140, 265 Holwede Hans von 103,108,119 Horoszkiewicz Kazimierz 219 Hubrich, radca sądowy 288 I Innocenty III, papież 94 Iskierka Władysław 318, 320-321, 338 Izdebski Zygmunt 48 J Jacek, św. 203,242 Jahn Friedrich Ludwig 179 Jan Paweł II, papież 327 Jan III Sobieski, król polski 26, 330 Janik, ks. 179 Janitzek, ks. 134 Janitzek, organista 110 Jankowski Zbigniew 333 Jałowiecki Bohdan 18,21,67 Jaros Jerzy E. 90,211 Jasienica Paweł 340 Jasiurkowska I. 314 Jechalski, dyrektor 169 Jerzy Brandenburczyk 347 Jędruś Paweł 307 Jokisch Fedor 126,145-146 Jonas, kierownik powiatu 160,195 Jońca Karol 83, 90 Jurok Theodor 211 К Kaboth, przywódca partii katolickiej 268 KaciřPetr 85 Kaczmarek Ryszard 34,42,45-47,85, 213-214,216 KaczmarekS. 353 374 Kaiser, radny 167 Kálidé Iheodeor 231 Kaluza Paul 242 KałatK. 331 Kaminsky Friedrich 26,71 Kännisellä Tomasz 76,97-98 Kant Immanuel 178-179,193 Kantyka Jan 27 Kapica Jan 219 Karczewski Tadeusz 50 Kaschny Adolf 292 Kasprzyk Stefan 324-325,328,346 Katarzyna, św. 342, 352 Kensy, komunista 170 Kersten Krystyna 316 Kessler Wolfgang 86 Kiernik Władysław 56-57 Kimmich, dr 149 Kincel Ryszard 22 Kisielewski Stefan 340 Kleinwächter, dr 80 Kiessmann Christoph 91 Kloskowska Antonina 84 Klaka Alfons 191 Knaak L., dr 257 Knosalla Józef zob. Knosala Józef Knosala Józef 22,67,349-350 Kobyliński Stanisław 137,172 Kochanowski Jerzy 51 Kołomejczyk Norbert 300, 302-303, 317 Komárek Ernst 70, 89 Koneczny Feliks 23,69 Koniarek, zca Naczelnika Wydziału
Prawnego 50 Kopeć Eugeniusz 222,226 Kopp Georg, kard. 109,113,134-135, 138,200 Koraszewski Tadeusz 239,242,245
Indeks nazwisk Korbelářová Irena 17 Kordecki Marcin 33 Korfanty Wojciech 69,75,132-133, 135-136, 200-201,217, 222-223, 340 Kossak-Szczucka Zofia 340 KotN. 347 Kowalczyk Teofil 333 Krawczyk Jarosław 226 Kreft Wolfgang 19-21 Krobicki, komisarz ziemski 304 Kroll, dr 251 Kruppa Alfred 100 Kruyk Ludwig 148,174 Krzeczkowski Jerzy 61 Krzoska Markus 14,18,31, 97 Kubis Józef 260-261,270-271 Kucharski Maciej 85 Kühme 152,179 Kuhn Walter 19 Kulawik Valentin 106 Kurek Jacek 216 Kurpierz Franciszek 242 Kwiatek Aleksander 69 L LangeJohan 106 Le Rond Henri 244 Lechota 122,135 Lerch Franciszek 242 Lequis Arnold 244 Lesiuk Wiesław 18 Leuschner Konrad 267,277,283, 288-289, 294 Lewandowski Zdzisław 314,326 Lindner Helmut 142,146,149 Linek Bernard 17,20,23,31, 33, 37-39, 41-42,45, 54, 62,79, 85, 215-216, 227 Lipski Jan Józef 316 Lis Michał 45, 87 Lisiecki Arkadiusz, bp 230 LitzmannKarl 178 Lompa Józef 341 Ludwińska Jadwiga 345 Lüerjörg 85 Luft Robert 36,39 Lukaschek Hans 21,46,209,285, 293-294,296 Lutman Roman 27,59 Lutosławski Witold 137 Lwowska J. 346 Ł Łączewskijan 231 Łepkowski Tadeusz 316 Łokieć J. 340 Łukowski S. 303 Μ Mach, prokurator sądowy 304, 306-307 MacieowitzA. 71 Madajczyk Piotr 310, 350 Mädler, komisarz graniczny 138,200 Makosz, rodzina 246 Makosz, szewc 239 Malski, inspektor 304 Małota Antoni 341 MałuseckiB. 125 Marczak Tadeusz 55 Marek Józef 303,337, 345,348 Maria Teresa, cesarzowa austriacka 36 Märklin Adolf 126,145,164-165,182 Masnyk Marek 40 Maurer Karl 248 Mazur S. 56-57 375
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Mazurke, chemik 126,182 Meiners, dyrektor 174 Menzel JosefJoachim 19 Metzner Maria 206 Meyer Kurt 214 Męclewski Edmund 58 Miarka Karol 23,98,105,116,124, 203,215 Michalczyk Andrzej 33 Michalke Julius 238 Michałkiewicz Stanislaw 84 Michnik Adam 316,343 Mickiewicz Adam 203 Mielcarek Kazimierz 322 Mikołaj II Romanow, cesarz rosyjski 234 Mikołajczyk Stanisław 310 Miodek Jan 316,341-342 Miozgajan 340 Mittelvieíhaus, dyrektor 190 Möhring, administrator 161 Molik Witold 84 Moll, dyrektor 126 Moll, sztygar 182 Moniuszko Stanisław 257,288 Morawski Edward Osóbka zob. Osóbka-Morawski Edward Morcinek Gustaw 330 Mościcki Ignacy 230 Mrass Peter 29,67, 99 Mrozek Ludwig 170 Mrozek Wiktor 138,200 Mühle Eduard 23-24 Müller, wiceprezydent 285,293 Müller Michael G. 227 Müller von Blumencron, starosta powiatowy 207 Musialik Wanda 95,159 376 N Nadolski Przemysław 29,228-229 Napieralski Adam 200-201 Naumann Friedrich 41 Neubach Helmut 94 Neugebauer August 237-238,242,244, 249-250,282,285-287,291-292 Neumann Heinrich 122,133 Niestroj, ks. 240 Noll, dr 219 Nordblom Pia 213 Nowak Ignacy 224 Nowosielska-Sobel Joanna 14 Nowotko Marceli 330 Nycz Edward 19,30 О Ochab Edward 54, 56-57 Ociepka Ludwig 106 Orzechowski Marian 69, 83-84 Orzeszkowa Eliza 322 Osóbka-Morawski Edward 48,54 Owcarz Piotr 138,200 P Pabisz Jerzy 75 Paczkowski Andrzej 310 Pater Mieczysław 90,121 Paulisch, pastor 156 Paweł, św. 261 Pawlas, ks. 160 Perlick Alfons 88-89 Petryna Mieczysław 323 Pfeil Frierdrich Albrecht von 272 Piastowie, dynastia 86
Piecha Karol 137,201 Piecharz, burmistrz 272 Pieńkowska Janina 169,206 Pierenkemper Toni 71,89
Indeks nazwisk Pierson Kurt 101,126,145-146,181 Pigoń Zenon 316 Piłsudski Józef 222,230 Piotr, św. 261 Pistulka Karol 96 Pla(t)zek, urzędnik kolejowy 244 Pletz Gertrude 284 Pohl, urzędnik 170,174 Pollok Josef 145 Polmański Piotr 316 Połoncorz Marian 314 Poniatowski, sekretarz PPR 345 Pönitz, górnik 220 Popiel Karol 308 Popiołek Stefan Oswald 206 Porąbka Eryk 119 Potemski Tadeusz 152,166,169,172, 205 Prasek Vincenc 22 Prochowska Maria 307 Proske Alfons 46,208,253,285,287 Proszowska J. 325 Proszowski L. 314 Prunitsch Christian 36 Przemyślidzi, dynastia 86 Przysucha Mieczysław 323 Puls Detlev 74,86,89 Puszczyński Tadeusz 246 Q Quirini Edward 61 R Raba Joel 90 Radajewski, pracownik Wydziału Prawnego 50 Radtke Frank-Olaf 85 Rapacki Adam 343 Rausch, dyrektor 182 Rechowicz Henryk 27, 67,135,200, 300 Reden Friedrich Wilhelm von 232 Repetzki Kurt 145 RexJohn 85 Richter, dyrektor 122 RimmeleEva 104 Rola-Żymierski Michał 54 Romer Eugeniusz 39 Rosenbaum Sebastian 26,38 Rosenberg Alfred 160 Röskau-Rydel Isabel 18 Rossbach, dowódca 152 Roszkowski Wojciech 46 Rother Paul 214,219,221,223, 230-231 Rowiński Władysław 307 Różanka Alfons 311,317-318,321 Rutkowski Adam Pobóg 219 Rymer Józef 219 Rzepka, sekretarz PPS 319 S Scheidemann Philipp 239 Schiffmann Walther 242,286-287,293 Schilling Oskar 166-168,176 Schindler R. 225 Schirmeisen H. 221 Schlageter Albert Leo 185,278 Schmalfuss Jörg 142,146,149 Schmidt Richard 217 Schmilewski Ulrich 19,24-25,31 Schneider Wilhelm 214 Schöfer Lawrence 72,90,93 Scholz, burmistrz 249,286,289 Schramm Gottfried 90 Schulz Karl 101 SczodrokKarl 262,285 Sebastian,
św. 261,271 377
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie — życie społeczne — totalitarne piętno Senft Stanisław 19,30,300,352 Serafin Franciszek 213 Séraphin, kupiec 220 Settnik Josef 265 Severing Carl 284-285 Şeyda Zygmunt 138,201 Sienkiewicz Henryk 203 Sieradzka Danuta 219,222,231 Sikora Franciszek 218,227 Simonides Dorota 17, 37 Skowronek Ludwig 136 Skwarczyński Marek 313 Smoliński Antoni 332 Smolorz Dawid 33 Smolka Leonard 204 Sobel Joanna Nowosielska zob. Nowosielska-Sobel Joanna Sokołowski Dariusz 68 Solger Hugo 9,11, 96-98 Sołtys Joachim 137 Sosiński Wojciech 75,135,201 Spaltenstein Wincenty 222-22,230 Spendei Ignaz 134 Spychalski Stefan 169,192,211 Sroka bena 18 Stach, prezes Rady Adwokackiej 50 Stalin Józef 353 Stanisławski Stanisław 307 Staszczak Zofia 84 Stein Heinrich Friedrich Karl vom 25 Steinert Alfred 264 Stelmachowski Andrzej 316 Stenzel Gustav 24 Stolle Juliane Haubold zob. HauboldStolle Juliane Strauss, rodzina 252 Strozyk Josef 214 Struve Kai 85,213, 215,227 Suermondt, starosta powiatowy 164 378 Sulik Alfred 68 Sundhaussen Holm 34 Szczech Bernard 29,67, 88, 94-96,99, 107,151,180 Szczepański Marek S. 18,21,67 Szczucka Zofia Kossak zob. KossakSzczucka Zofia Szefer Andrzej 28 Szeja Konrad 304 Szewczyk Grażyna 101,125,159 Szewczyk Wilhelm 330, 340, 347 Szmula, radca sanitarny 79, ИЗ, 122 SzramekEmil 27 Szturcjan 101,125,159 Ś Śliwiński Piotr 314 Świtoń Kazimierz 327 T Targ Alojzy 135,200 Tarka Krzysztof 14 Iher Philipp 34,85,215 Ihiele-Winckler Eva 126 Thoma Ralf Andreas 88, 98,100, 104-105, 126-127,145,147-149 Tokarski Peter 97 Traba Robert 14,84 Tracz Bogusław 213
Trąbalski Franciszek 206 Triest Felix 74, 96,125 Twardokęs Franciszek 306-307,311 U Udolp Ludger 36 Ulitzka Carl 46,255,267 Urbanek Kurt 21
Indeks nazwisk V Velsen 122 Vieth Kurt 26 Vorsteher Dieter 100 W Wacław, św. 86 Wagner Josef 269 Wagner Richard 78,116 Wajda Józef 341 Walczak Jan 335,337,350 Walczyk Zdzisław 76,158,206,210 Wanatowicz Maria Wanda 45,47 Wańkowicz Melchior 340 Wasilewski Jan 51 Wasilkowski, sędzia 49 Wąs Gabriela 87 Weber Max 19 Weber Paul 216 Weczerka Hugo 18-20,69 Weitzel Augustin 22,25 Werner H. 220 Wessel Horst 185 Wielowieyski Andrzej 316 Wilhelm I Hohenzollern, cesarz niemiecki 79,114-115,132,244,277 Wilhelm II Hohenzollern, cesarz niemiecki 114,129, 265, 277 Wilson Woodrow Thomas 38,243 Winckler Eva Thiele zob. ThieleWinckler Eva Wiola, żona Kazimierza I Opolskiego 94 Włodarczyk Wacław 333 Wojakiewicz Z. 347, 352 Wojciech, św. 203,252,258-261,264 Wojtyczka, instruktor 310 Wolff, nadprokurator 288-289 Woźnica, I sekretarz KP PPR 317 Wünsch Thomas 18-19 Wyderka Bogusław 98 Z Zahn Adolf 169 Zajączkowska Urszula 14 Zaremba Marcin 48 Zawadzki Aleksander 49-55,62-63 Zawisza Karol 338 Zejer Władysław 303 Zernack Klaus 90 Zieliński Władysław 28 Ziętek Jerzy 317, 329-331,333-339, 347, 350, 353 Zuber Wincenty 307 Zupok Józef 169 Zwarycz 49 Ż Żelazny Kanclerz zob. Bismarck Otto von Żukrowski Wojciech 340 Żymierski Michał Rola zob. RolaŻymierski Michał Żywirska Maria 89 379
Indeks nazw miejscowych1 A Alzacja 85 Brzeg, powiat 43,58 Brzozowice-Kamień zob. Piekary Ślą Annasegen zob. Biskupice skie Bujaków 75,122 В Bydgoszcz, województwo 62 Bytom 68, 75, 105, 206, 236, 242, 254, Bawaria 295 Berlin 37,70-71,73,99-103,105,126- 128,132,141-142,144-147,149,156, 164,169-170,173-174,181-183,238, 248,272 263,313 Bytom, kasztelania 35 Bytom, powiat 9,11,70,96,103,169 Beuthen zob. Bytom Będzin 108 C Chorzów 13-14, 20, 30, 68, 121, 213- Będzin, powiat 55 220,222-232,345 Chorzów, gmina 223 Biała zob. Bielsko-Biała Biała, powiat 43,58 Bielsko zob. Bielsko-Biała Bielsko-Biała 62-63 Biskupitz zob. Biskupice Biskupice zob. Zabrze Biskupice-Borsigwerk zob. Zabrze Bobrowniki 306 Bolko, wyspa zob. Opole Bonn 295 Borsigwerk zob. Zabrze Brno 39 Brzeg 257 Chorzów, powiat 216 Chorzów-Batory zob. Chorzów Chrzanów, powiat 59 Cieszyn 63 Cieszyn, księstwo 38-39 Czarnowąsy zob. Opole Częstochowa 63,96,252 Częstochowa, powiat 43 D Dobrodzień 22 Donbas 42 1 Indeks nie obejmuje bibliografii oraz streszczeń. Nie uwzględnia również nazwy Śląsk. 381
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Donnersmarckhütte zob. Zabrze Dorota zob. Zabrze G Genewa 26,47,141,158,171, 203, 205, 208-209,218,221,227-228,237,246, 268-269,284-285 Gleiwitz zob. Gliwice Gliwice 28,30,68,73, 92,105,125,137, 145,170,180,184, 199, 206, 213,236, 262, 309 Gliwice, diecezja 44 Gorzów Wielkopolski 61 Góra Redeña zob. Chorzów Góra św. Anny 74,95,109,186,252,265, 278, 340-341 Góra Wyzwolenia zob. Chorzów Grażyn zob. Chorzów Grodków, powiat 37 Groszowice zob. Opole Grunwald 143 H Haga 227 Hajduki zob. Chorzów Hajduki, gmina zob. Chorzów, gmina Hajduki Stare zob. Chorzów Hamburg 272 Hesja 295 Hindenburg zob. Zabrze Hindenburg Nord-Ost zob. Biskupice Hindenburg-Ost. zob. Zaborze Hubertusburg 19 Hulczyn, okręg 271 J Jaka 55 382 К Karniów 38 Katowice 20,42-43, 47, 49-54, 59-61, 63-64, 68-69, 75-76, 96, 152, 172, 213,218,224,232,257,271,288,301, 303, 305-306, 314, 316, 319, 325, 333, 335-336, 344, 349 Katowice, diecezja 228,350 Katowice, okręg 122,132,135,200-201 Katowice, powiat 70, 103, 169 Katowice, rejencja 42,47 Katowice, województwo 43, 60,62-63 Kędzierzyn-Koźle 19,21-22,30,272 Kielce 61 Kielce, województwo 42, 53,55 Kluczbork 30,151,257,273 Kluczbork, powiat 37 Komprachcice 250 Königshütte zob. Królewska Huta Koszalin 333 Kotlina Kłodzka 263 Koźle zob. Kędzierzyn-Koźle Koźle, powiat 175 Kraków 41,81,137 Kraków, biskupstwo 187 Kraków, diecezja 35, 94 Kraków, województwo 42,63 Kresy Wschodnie 40 Królewiec 284 Królewska Huta zob. Chorzów Krupski Młyn 313 Kudowa-Zdrój 149 Kup 261 Kutno 182 L Lasowice 344
Legnica 263 Legnica, województwo 60
Indeks nazw miejscowych Leszno 221 Limanowa 182 Lotaryngia 85 Ł Łowicz 182 Łużyce Górne 41 Μ Małe Zabrze zob. Zabrze Marktredewitz 295 Mazury 85 Mikulczyce zob. Zabrze Moabit zob. Berlin Monachium 39,271 Morawy 35,44 Mysłowice 9,68-70,232 N Namysłów, powiat 43, 58 Neisse zob. Nysa Norymberga 269 Nowa Wieś Królewska zob. Opole Nowe Hajduki zob. Chorzów Nysa 19,202,206 Nysa, powiat 37 O Ochodze 250 Olesno 273 Oleśnica, powiat 167 Ołomuniec, diecezja 35 Opawa 38,41 Opawa, okręg 35 Opole 11,13-14,17, 25,28, 30-31,43, 60-61,64,76,102,121,132,164,200, 233-250, 252-269, 271-283, 285, 287-290,292,294-296,344 Opole, diecezja 44 Opole, księstwo 11, 35 Opole, powiat 238, 243, 248, 261, 271, 275 Opole, rejencja 11, 17, 20, 25, 37, 3940, 42, 45, 53, 55, 57-58, 60, 72, 76, 86, 91, 96, 131-132, 134, 137, 153, 159, 164, 194, 199-200, 211, 215, 234-235, 243-244, 254, 256, 264, 268, 273, 275, 277-278, 281, 288 Opole, województwo 40,42-45,58,60, 63, 347 Oświęcim 38,142 Oświęcim, kasztelania 35 P Paryż 12, 39, 47, 141, 207-208, 243, 251,269 Pasieka, wyspa zob. Opole Piekary Niemieckie zob. Piekary Śląskie Piekary Śląskie 74, 95, 109, 185, 305, 316, 322, 326-327, 330, 336,348 Poczdam 55,57, 86 Pokrzywna 263 Poznań 239,242 Poznań, województwo 59-61 Półwieś zob. Opole Praga 38 Prószków 250 Prudnik 22 Przedmieście Odrzańskie zob. Opole Pszczyna 109,223 Pszczyna, powiat 169 R Racibórz 22,27,134,206,220,236,292 Racibórz, księstwo 11 Radzionków 341, 349-350 Ratibor zob. Racibórz Repty zob. Tarnowskie Góry 383
Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie - życie społeczne - totalitarne piętno Ruda Śląska 71,130,143 Rybnik, powiat 169 Ryga 46 Rzym 37,129 S Sandomierz 41 Sedan 79-81,113,140,155 Sowice zob. Tarnowskie Góry Stalingrad zob. Wolgograd Strzelce Opolskie 291 Szczecin, województwo 60-61 Szczepanowice zob. Opole T Tannenberg zob. Grunwald Tarnowskie Góry 14, 26, 30, 68, 172, 213, 297, 299-307, 310, 312-317, 321-325, 327, 329-330, 332, 334֊ 338, 341, 343, 345, 347, 351-354 Tarnowskie Góry, powiat 70, 103, 299֊ 304,307,310-311,313,318,320,322֊ 337,339-342,344,346, 348, 351,353 Teheran 55 Turawa 275 Tychy 21 W Wałbrzych 267 Warszawa 14, 45-46, 50, 60, 63, 224, 306,323,332 Wersal zob. Paryż Westfalia 183 Wiedeń 26 Wielkopolska 11,137 Wieluń, okręg 44 Wlaczlawek zob. Włocławek Włocławek 182 384 Wolgograd 272 Woźniki 341 Wrocław 23, 36-37,41,44, 94, 99,109, 115,134,201,238,240,244,246,251, 258,262-263,271,283-284,294,333 Wrocław, biskupstwo 94 Wrocław, diecezja 35,229 Wrocław, województwo 60-61 Z Zaborze zob. Zabrze Zabrze 9, 13-14,20,26-29, 65, 67-81, 88, 92-97, 100-104, 106-113, 115֊ 119, 121-123, 125-139, 141, 143146, 149-173, 175-196, 199-206, 208,210-211, 217,236, 267,283, 328 Zabrze, okręg 122, 132,135,200-201 Zabrze, powiat 70-72,74,92,103-104, 117-118, 120-121, 123, 125, 133, 135, 137-139, 142-143, 153, 155, 158-159, 161, 164, 168-169, 171, 176,180,188,191,195,202-203,206 Zagłębie Dąbrowskie 40,42,47,53-54, 58,318,345 Zagłębie Ostrawsko-Karwińskie 42 Zagłębie Staropolskie 89 Zagłębie Ruhry 42, 91, 100, 147, 157, 253,278 Zakrzówzob. Opole Zaolzie 39,60 Zator 38
Zawiercie, powiat 55 Zbrosławice 340 Zdzieszowice 272 Ziemie Odzyskane 56-58,60 Ž Żory 22 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Linek, Bernard 1965- |
| author_GND | (DE-588)123083532 |
| author_facet | Linek, Bernard 1965- |
| author_role | aut |
| author_sort | Linek, Bernard 1965- |
| author_variant | b l bl |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047347111 |
| ctrlnum | (OCoLC)1258113215 (DE-599)BVBBV047347111 |
| era | Geschichte 1900-1989 gnd |
| era_facet | Geschichte 1900-1989 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>04333nam a2200745 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047347111</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220525 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210628s2020 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788371263675</subfield><subfield code="9">978-83-7126-367-5</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8371263678</subfield><subfield code="9">8371263678</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1258113215</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047347111</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Linek, Bernard</subfield><subfield code="d">1965-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)123083532</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku</subfield><subfield code="b">powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries</subfield><subfield code="c">Bernard Linek ; Instytut Śląski</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Opole</subfield><subfield code="b">Instytut Śląski</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">384 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in deutscher Sprache: Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache: Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1900-1989</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ludność miejska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Miasta</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Społeczności lokalne</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wielokulturowość</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Stadt</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056723-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Stadtbevölkerung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4138964-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gründung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020642-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Górny Śląsk</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Śląsk, Górny (region) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Oberschlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042978-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4002214-6</subfield><subfield code="a">Anthologie</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Oberschlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042978-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Stadt</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056723-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Gründung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020642-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Stadtbevölkerung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4138964-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1900-1989</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">HEBIS Datenaustausch</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220525</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_FID</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032749383</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09042</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4002214-6 Anthologie gnd-content |
| genre_facet | Anthologie |
| geographic | Górny Śląsk dbn Śląsk, Górny (region) / historia jhpk Oberschlesien (DE-588)4042978-7 gnd |
| geographic_facet | Górny Śląsk Śląsk, Górny (region) / historia Oberschlesien |
| id | DE-604.BV047347111 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:36:26Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:09:37Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788371263675 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032749383 |
| oclc_num | 1258113215 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 384 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20220525 DHB_BSB_FID |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Instytut Śląski |
| record_format | marc |
| spelling | Linek, Bernard 1965- Verfasser (DE-588)123083532 aut Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Bernard Linek ; Instytut Śląski Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Opole Instytut Śląski 2020 384 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in deutscher Sprache: Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert Zusammenfassung in englischer Sprache: Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Geschichte 1900-1989 gnd rswk-swf Ludność miejska dbn Miasta dbn Społeczności lokalne dbn Wielokulturowość dbn Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia jhpk Stadt (DE-588)4056723-0 gnd rswk-swf Stadtbevölkerung (DE-588)4138964-5 gnd rswk-swf Gründung (DE-588)4020642-7 gnd rswk-swf Górny Śląsk dbn Śląsk, Górny (region) / historia jhpk Oberschlesien (DE-588)4042978-7 gnd rswk-swf (DE-588)4002214-6 Anthologie gnd-content Oberschlesien (DE-588)4042978-7 g Stadt (DE-588)4056723-0 s Gründung (DE-588)4020642-7 s Stadtbevölkerung (DE-588)4138964-5 s Geschichte 1900-1989 z DE-604 HEBIS Datenaustausch application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Linek, Bernard 1965- Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Ludność miejska dbn Miasta dbn Społeczności lokalne dbn Wielokulturowość dbn Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia jhpk Stadt (DE-588)4056723-0 gnd Stadtbevölkerung (DE-588)4138964-5 gnd Gründung (DE-588)4020642-7 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4056723-0 (DE-588)4138964-5 (DE-588)4020642-7 (DE-588)4042978-7 (DE-588)4002214-6 |
| title | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_alt | Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_auth | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_exact_search | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_exact_search_txtP | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_full | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Bernard Linek ; Instytut Śląski |
| title_fullStr | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Bernard Linek ; Instytut Śląski |
| title_full_unstemmed | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries Bernard Linek ; Instytut Śląski |
| title_short | Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku |
| title_sort | gornoslaskie miasta w xix i xx wieku powstanie zycie spoleczne totalitarne pietno wybor artykulow oberschlesische stadte im 19 und im 20 jahrhundert upper silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| title_sub | powstanie, życie społeczne, totalitarne piętno : (wybór artykułów) = Oberschlesische Städte im 19. und im 20. Jahrhundert = Upper Silesian cities in the 19th and 20th centuries |
| topic | Ludność miejska dbn Miasta dbn Społeczności lokalne dbn Wielokulturowość dbn Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia jhpk Stadt (DE-588)4056723-0 gnd Stadtbevölkerung (DE-588)4138964-5 gnd Gründung (DE-588)4020642-7 gnd |
| topic_facet | Ludność miejska Miasta Społeczności lokalne Wielokulturowość Miasta / Polska / Śląsk, Górny (region) / historia Stadt Stadtbevölkerung Gründung Górny Śląsk Śląsk, Górny (region) / historia Oberschlesien Anthologie |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032749383&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT linekbernard gornoslaskiemiastawxixixxwiekupowstaniezyciespołecznetotalitarnepietnowyborartykułowoberschlesischestadteim19undim20jahrhundertuppersilesiancitiesinthe19thand20thcenturies AT linekbernard oberschlesischestadteim19undim20jahrhundert AT linekbernard uppersilesiancitiesinthe19thand20thcenturies |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis