Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919: = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Ostrów Wielkopolski
Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego
2019
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Abstract |
| Beschreibung: | VIII, 349 Seiten, 128 ungezählte Seiten Tafeln Illustrationen 24 cm |
| ISBN: | 9788361530145 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047343552 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220822 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210624s2019 a||| |||| 01||| pol d | ||
| 020 | |a 9788361530145 |9 978-83-61530-14-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1291615082 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047343552 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Pietrzak, Jerzy |d 1942- |e Verfasser |0 (DE-588)1231442700 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 |b = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |c Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego |
| 246 | 1 | 1 | |a Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| 264 | 1 | |a Ostrów Wielkopolski |b Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego |c 2019 | |
| 300 | |a VIII, 349 Seiten, 128 ungezählte Seiten Tafeln |b Illustrationen |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Deutsche Zusammenfassung | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Posener Aufstand |g 1918-1919 |0 (DE-588)4371049-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Ostrów Wielkopolski |0 (DE-588)4075758-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Wielkopolska (Polska ; region) / 1918-1919 (Powstanie Wielkopolskie) | |
| 653 | 2 | |a Ostrów Wielkopolski (Polska) / 1900-1945 | |
| 653 | 2 | |a Ostrów Wielkopolski (Polska ; region) / 1900-1945 | |
| 689 | 0 | 0 | |a Ostrów Wielkopolski |0 (DE-588)4075758-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Posener Aufstand |g 1918-1919 |0 (DE-588)4371049-9 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Wojtkowski, Julian |d 1927- |0 (DE-588)1242737103 |4 wpr | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220822 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032745898 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 09041 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09041 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182561716436992 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wstęp / 5 Rozdział I Kiedy nadejdzie chwila wolności / 13 Ostrów w 1918 r. (13) Tajny Komitet Obywatelski (20) Straż Ludo wa, „Sokół”, skauting, Towarzystwo Tomasza Zana (24) Rewolucja w Niemczech i abdykacja Wilhelma II (28) Rozdział II Jest miasto i powiat Ostrów polskim terytorium / 33 Przyjazd Włodzimierza Lewandowskiego (33) Sparaliżowanie ko mendy garnizonu (35) Utworzenie Rady Żołnierzy w Ostrowie (36) Zwołanie wiecu polskiego (39) Wiec żąda niepodległej i zjednoczonej Polski (42) Wybór Komitetu Ludowego, deklaracja przynależności do Polski (45) Wiec niemiecki (50) Towarzystwo Młodzieży „Pogoto wie” (52) Rozdział III Jakim cudem zdołali? / 55 Połączenie Komitetów Ludowego i Obywatelskiego, utworzenie Rady Ludowej (55) Ostrów biało-czerwony, kto rządzi? (57) Formowanie pułku wojsk polskich (60) Zdobycie broni, zajęcie koszar, zaprzysięże nie wojska (65) Odzew w prasie i okolicy (68) Rozdział IV Kogo uznajemy nad sobą? Zmiana dowódcy pulku / 75 Poznań wobec wydarzeń w Ostrowie (75) Miara ostrowskich do konań (79) Okręg Wojskowy որ IX w Kaliszu (80) Ingerencje kali skiego POW w Ostrowie (82) Modrzejewski pozbawiony dowódz twa (87) Aresztowanie i deportacja byłego „wodza” (89) Nerski do wódcą (91) 1
Spis treści Rozdział V Parytetowy Ostrów / 95 O zachowanie spokoju i ładu (95) Komenda placu (98) Nie miecka Rada Ludowa (98) Zagrożenie bytu ostrowskiego woj ska (101) Zjazd delegatów rad w Poznaniu (103) Układ z 21 listo pada 1918 r. (105) Niemiecko-polska Rada Żołnierzy i Robotni ków (109) Bürgerwehr czyli Straż Obywatelska oraz Straż Ludowa (111) Rozdział VI Slaby odblask minionej niewoli /117 Powiatowa Rada Ludowa po wyborze (117) Polski Sejm Dziel nicowy (119) Polacy przy komisarzach dystryktów i w Magistra cie (122) Rewolucja w gimnazjum (124) Powrót języka polskiego do szkół (126) Towarzystwo Nauczycieli Polaków (129) Wkroczenie Grenzschutzu (130) Organizowanie się Niemców (132) Smętny po wrót z wojny niemieckiego pułku (135) Rozdział VII Z Ostrowa do Szczypiorna / 139 Fiasko utworzenia kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa (139) Za mysł przeniesienia wojska do Kalisza (140) Plan utworzenia armii wielkopolskiej w Kongresówce (142) Baon Pograniczny Poznański w Szczypiornie (145) Rozdział VIII Na Skalmierzycach się nie skończy... /151 Śmierć Jana Mertki (151) Znaczenie połączenia kolejowego Ostrów - Kalisz (153) Zajęcie Skalmierzyc (154) Przedpowstańcze akcje w Odolanowie i Radłowie (157) Reakcja w Ostrowie i Warszawie na wybuch powstania (158) Rozdział IX Sylwester 1918 - Ostrów zrzuca jarzmo pruskie / 163 Wrzenie powstańcze (163) Dzwon Walentego ogłasza powstanie, opano wanie miasta (167) Sylvesteifeier w Strzelnicy (172) Internowanie nie mieckich prominentów (173) Radość z odniesionej wiktorii (175) Nie miecki garnizon opuszcza miasto (176) Odzew w
okolicy (177) Rozdział X Trudne pierwsze dni wolności / 181 Paderewski w Ostrowie (181) Pierwszy dzień wolności (183) Mia sto pod komendą Modrzejewskiego (186) Zajęcie Krotoszyna (188) 2
Spis treści Ostrów w planach powstańczych (190) NRL przejmuje władzę nad powstaniem (192) Rozdział XI W pobliżu frontu / 195 Okręg Wojskowy nr VII w Ostrowie (195) Spór o przysięgę wojsko wą (199) 12. Pułk Strzelców Wielkopolskich (201) Bitwy i potyczki z Niemcami przed i po rozejmie trewirskim (205) Polegli i pogrzeby żołnierskie (209) Straż Ludowa formacją wojskową (214) Rozdział XII W wolnej Wielkopolsce ale poza państwem polskim /219 Władze cywilne w mieście i powiecie (219) Polscy komisarze obwo dowi (223) Niemieccy urzędnicy (224) Polski językiem urzędo wym (226) Kolej i przepustki, poczta (227) Sądy (228) Szkoły (231) Rozdział XIII Polskie oblicze miasta i życia publicznego / 239 Nakaz usunięcia napisów niemieckich, zmiana nazw ulic (239) Zbu rzenie pomników pruskich (241) Obchody i manifestacje narodowe, święto 3 Maja (243) Zycie kulturalne i repertuar polski (245) Oży wienie działalności towarzystw (248) Związki zawodowe, zmiany własnościowe (251) Stronnictwa polityczne (254) Rozdział XIV Patriotyczna ofiarność i pomoc / 259 Polska Pożyczka Państwowa (259) Pomoc jeńcom i reemigrantom, powstanie ostrowskiego PCK (261) Ratowanie oblężonego Lwo wa (263) Przyjęcie żołnierzy armii gen. Hallera (267) Rozdział XV Spolszczenie samorządu terytorialnego / 271 Rozwiązanie niemieckiej, wybory polskiej Rady Miejskiej w Ostro wie (271) Wyniki wyborów (273) Pierwsze posiedzenie Rady Miej skiej (276) Nowy Magistrat (278) Rozwiązanie Sejmu Prowincjalnego i sejmików powiatowych, powołanie nowego Wydziału Powiato wego (279) Rozdział XVI Miasto i powiat Ostrów należą do
państwa polskiego / 283 Bojkot wyborów do niemieckiej Konstytuanty i pruskiego Sejmu (283) Wybory do polskiego Sejmu Ustawodawczego (284) Groźba wojny z Niemcami. Stan wyjątkowy (288) Złączenie z państwem polskim mocą traktatu wersalskiego (292) 3
Spis Zakończenie treści / 295 Losy życiowe bohaterów „powstańczego Ostrowa” (295) Literae ко-medialne wersje wydarzeń (296) Mit tzw. Republiki Ostrow skiej (297) Znaczenie dziejowe (299) Wykaz stopni w armii pruskiej (piechota) Wykaz skrótów Bibliografia ! 305 / 307 Spis ilustracji Indeks nazwisk / 323 / 333 Zusammenfassung / 347 / 303
Bibliografìa Archiwalia i rękopisy Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej na obwód nadnotecki sygn. 118/7 (protokoly dotyczące oddania miasta Poznania władzom polskim). Archiwum Państwowe w Kaljszu Akta miasta Ostrowa: Księgi ludności. Akta miasta Zduny: sygn. 726 (lista strat frontu południowego). Magistrat miasta Raszkowa sygn. 48 (proces b. burmistrza Beutlicha). Starostwo Powiatowe w Odolanowie: sygn. 6 (akta dot. rad ludowych, żołnierskich i robotniczych), sygn. 18 (akta dotyczące granic), sygn. 26 (komisariaty i wójtostwa). Starostwo Powiatowe w Ostrowie 1919-1939: sygn. 1 (sprawy prezydialne), sygn. 188 (wykaz żołnierzy i jeńców poległych lub zmarłych), sygn. 226 (ewidencja mogił żołnierzy polskich pochowanych na cmen tarzach ostrowskich), sygn. 227 (ewidencja mogił w powiecie). Urząd Stanu Cywilnego w Ostrowie księgi urodzeń i zgonów Wydział Powiatowy w Ostrowie: sygn. 2 (zarządzenia władz wyższych), sygn. 11 (posiedzenia Wydziału Powiatowego). Państwowe Gimnazjum Męskie w Ostrowie: sygn. 4 (protokolarz posiedzeń kolegium nauczycielskiego). 307
Bibliografia Urząd Stanu Cywilnego w Sobótce: sygn. 336 (księga zgonów 1919). Archiwum Państwowe w Poznaniu Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację: sygn. 373 (relacje i wspomnienia - Antoni Kostrzewa, Stanisława Lisiak, Teofil Tuczyński, Jan Tomczak, Marian Nerski, JózefWojciechowski), sygn. 384 (relacje i wspomnienia - Piotr Masłowski), sygn. 406 (Dybała Stanisław), sygn. 427 (Kempa Andrzej), sygn. 441 (Leyer Stefan), sygn. 468 (Potasznik Stanisław), sygn. 469 (Pszeniczny Franciszek). Towarzystwo Powstańców i Wojaków w Ostrowie. Biblioteka Kórnicka PAN w Kórniku rkps 11 033 (Kasprzak Feliks, Moja praca dziennikarska na przełomie XIX i XX w., 1956). rkps 11 200/1 (Stachowiak Ignacy, Na wozie i pod wozem. Wspomnienia byłego agenta polskiego wywiadu). rkps 12 145 (Powstanie wielkopolskie 1918-1919 w południowej Wielkopolsce. Praca zbiorowa pod red. kpt. Antoniego Kostrzewy, 1965). rkps 12 165 (Matuszewski Stanisław, Wspomnienia i materiały, fragment: Wy zwolenie miasta Ostrowa i okolicy). Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu rkps 5538 (Papiery Stanisława Nogaja: Helena Modrzejewska do Stanisława Nogaja, 15 VI1964). rkps 5538 (Golus Władysław, Ostrzeszów w powstaniu wielkopolskim 1918/19, 1968). Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie Akta personalne i odznaczeniowe (zbór w porządkowaniu, nadawane są nowe sygnatury) następujących osób: Adamek Alfred Stanisław, Adamek Witold, Adamski Walerian, Ast Kazi mierz, Begale Ludwik, Bigoszt Henryk, Binkowski Szczepan, Bociański Leon, Brodowski Tadeusz, Chocieszyński Antoni, Dobrzycki Bogusław, Dubiski Aleksander,
Dybała Stanisław, Fengler Władysław, Finke Fran ciszek, Gendziorowski Dionizy, Glabisz Kazimierz, Goszczyński Cze sław, Geras Tadeusz, Grzęda Wiktor, Hoffmann Władysław, Holz Jan, Hyla Stanisław, Janiak Ludwik, Jankowski Wacław, Jernajczyk Bogdan, Jeż Piotr, Kierekesz Henryk, Kobielak Andrzej, Kołodziejczak Stanisław, Komorski Leon, Kubicki Roman, Kucharczyk Walenty, Lange-Wnukowski Michał, Lewandowski Mieczysław, Lewandowski Włodzimierz, Łepkowski Jan, Michałowicz Czesław, Michałowicz Wiktor, Michalak 308
Bibliografia Ignacy, Michałowicz Wiktor, Michałowski Wiktor, Mielczarzewicz Jan Nepomucen, Modrzejewski Marian, Myk Maksymilian, Myszkowiak Marian, Namysł Stanisław, Nerski Marian, Nowak Stanisław, Nowa kowski Mieczysław, Ożegowski Stefan, Pankowiak Michał, Pietryga Edmund, Plessner Teofil, Poprawa Wincenty, Prawowski Stefan, Puciata Władysław, Radziwonowski Sergiusz, Rakowski Maksymilian, Rospenk Marian, Rudowicz Franciszek, Sikorski Lucjan, Skórzewski Stanisław, Soboczyński Feliks, Sojka Franciszek, Sudolski Stanisław, Sychmöller Jan, Szczyciński Władysław, Szmyt Marian, Szreybrowski Mieczysław, Szymański Feliks Szczęsny, Szymślik Alfons, Thiel Stanisław, Toma szewski Stefan, Trąmpczyński Kaźmierz, Twardowski Franciszek, Waw rzyniak Władysław, Wentzel Włodzimierz, Wiertelak Józef, Witecki Fe liks, Wojtkowski Andrzej, Worsztynowicz Wiktor (tamże Opis udziału Raszkowa w powstaniu wielkopolskim, opracowany przez Towarzystwo Powstańców Wielkopolskich w Raszkowie, 1937), Wrobiński Wacław, Wronka Andrzej, Zborowski Henryk, sygn. WIH, IX. 1.1.25 (Lange-Wnukowski Michał, Historia powstania listopa dowego w Ostrowie i stworzenie pierwszej wojskowejformacji wielkopolskiej siły zbrojnej·, wypisy z Archiwum Referatu Historycznego DOK VII w Po znaniu). sygn. WBH, I 341.1.60 (raport Józefa Jentcha i Włodzimierza Lewandow skiego do szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, 1918). sygn.WBH, 1.400.3196.82-17 (Relacja o działalności w ostatnich wojnach (...) adiunkta Franciszka Wolickiego z Oddziału Mechanicznego w Ostrowie, 1931). Muzeum Ziemi Sulmierzyckiej im. Sebastiana Fabiana
Klonowicza w Sul mierzycach Kamiński Stanisław, Spis żołnierzy parafialnej kompanii sulmierzyckiej 1918 (mpis). Kamiński Stanisław, Sulmierzyce 1918/19 r, rkps. Parafia Konkatedralna w Ostrowie Wielkopolskim. Biuro Parafialne Księga topograficzna cmentarza katolickiego w Ostrowie 1908-1924. Pole 6 (Polegli żołnierze 1919). Księga zgonów 1919 r. Urząd Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Archiwum Kartoteki mieszkańców miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Urząd Miasta i Gminy Nowe Skalmierzyce Księgi Urzędu Stanu Cywilnego, księgi ludności. 309
Bibliografia Zbiory Jerzego Pietrzaka w Ostrowie Wielkopolskim Wspomnienia: Adamek Alfred Stanisław, Ostatni rozdział tajnego TTZ Ostrowskiego (mpis, ss. 84). Ast Kazimierz, Historia powstania wielkopolskiego w Ostrowie [Икр (mps, ss. 9, ze zbiorów J. Mertki), s. 6. Bigoszt Henryk, Moje wspomnienia, notatki, kronika ważniejszych wydarzeń w dobie powstania - dziennik, rkps. (mikrofilm po Zenonie Dykciku). Lipski Wojciech, Moje wspomnienia z rewolucji od września 1918 roku (mpis, ss. 26. Radomska Maria, Garść wspomnień z Powstania Wielkopolskiego 1918/19 (Ple szew 1959, mpis, ss. 8). Sokołowski Leon, Wspomnienia (1961, mpis, ss. 6). Szembek Bogdan, Wspomnienia z lat 1914-1920 (mpis, ss. 75; opubl. fragm. pt. Pamiętny Sylwester 1918 r., Przewodnik Katolicki 1973, nr 1). Papiery następujących osób: Banaszak Antoni, Kasprzak Feliks, Matyśkiewicz Idzi, Modrzejewski Marian, Ożegowski Stefan, Sokołowski Leon, Wawrzyniak Władysław. Opracowania: Pietrzak Jerzy, Duch im hetmanił. Spektakl historyczny. (1988) Stroiński Stefan, Dzieje ostrowskiego wymiaru sprawiedliwości, mpis, Ostrów 1967. Informacje i relacje następujących osób: Adamek Witold, Andrzejewski Piotr, Grześczyk Marian, Grzęda Wiktor, Jakubek Jan, Kołodziejczak Stanisław, Małkowski Jacek, Michalak Prze mysław, Mierzejewska Danuta, Pankalla Andrzej, Pawelec Hieronim, Pietryga Edmund, Pietrzak Józef, Potasznik Stanisław, Rosolak Roman, Sztukowska Hanna, Wieliczka Zofia. Źródła drukowane [Adamski Stanisław], Z życia i publicznej działalności búkupa Stanislawa Adam skiego [wspomnienia], opr. Andrzej Gulczyński, Poznań 2000.
Adressbuch der Stadt Ostrowo mit Nachbarorten Adelnau, Raschkow und Neu-Skalmierschiitz, Ostrowo [1912]. [Bolewski Władysław], Sadowski Jan, Krotoszyn w powstaniu 1918/1919 roku. Odczyt w pierwszą rocznicę powstania (rozszerzony), Ostrów 1936. Borowiński Stanisław, Utworzenie pierwszego oddziału jarocińskiego, w: Wspo mnienia powstańców, zob. oprać. Bürger-Buch der Stadt Ostrowo, hrsg. Hugo Schön, Ostrowo 1900. Chocieszyński Antoni, Mój najpiękniejszy Sylwester. Ze wspomnień z przed 20 lat, Głos Powstańca Wielkopolskiego 1939: 1 I (nr 1). 310
Bibliografia Dowbor-Muśnicki Józef, Moje wspomnienia, Poznań 2013. Droszcz Kazimiera, Dawny Ostrów we wspomnieniach z oddali, oprać. Bar bara Kowalska, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego, t. VIII: 2003. Dubiski Aleksander, 10-lecie Polskiego Czerwonego Krzyża w Ostrowie, Orę downik Ostrowski 1929: 4 VI. [Dubiski Aleksander], Mowa dra Aleksandra Dubiskiego (wygłoszona na Sali Teatru Miejskiego na Akademii obchodu 20-lecia Powstania Wielkopolskiego w Ostrowie dnia i stycznia 1939 roku), Orędownik Ostrowski 1939: 25 I (nr 11). Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, red. Cze sław Kędzierski, Antoni Konieczny, Maria Ruszczyńska, Maciej Wierz biński, Poznań 1918 [tamże spis delegatów na Sejm]. f.p., Na spotkanie z Paderewskim, Kurier Warszawski 1918: 31 XII. Gemeindelexikon für Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln, Heft IV Regierungsbezirk Posen, Berlin 1912. Haller Józef, Pamiętniki, London 1964. Handbuch über den Königlich Preussischen Hofund Staatfür dasfahr 1918, Berlin 1918. Hulewicz Bohdan, Wielkie wczoraj w małym kręgu, Warszawa 1973. Janicki Stanisław, Wspomnienia Powstania Wlkp. 1918/19 z b. pow. odolanowskiego Ostrów 1937 ( toż: Orędownik Ostrowski 1937: 16 III, 23 III, 30 III, 6 IV, 13 IV). Jasik Jan, Oswobodzenie Ostrowa Wielkopolskiego, w: Wspomnienia powstańców, zob. oprać. Jasik Jan, Wspomnienia z Powstania Wlkp. 1918/19 na odcinku Łąkociny i Sulistław, Orędownik Ostrowski 1937: 4 V, 7 V Jurek Józef, [głos w dyskusji] Sesja naukowa poświecona problematyce powstania
wielkopolskiego 1918/1919, Poznań 15-16X111958 r., Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Jurek Józef, Mój udział w powstaniu wielkopolskim, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Kazimierz Piwarski. Kartoteka ewidencji ludnos ci miasta Poznania 1870-1931 (e-kartoteka.net). Kasprzak Feliks, Mój 27 grudnia 1918, Południowa Wielkopolska 1963, nr 2. Kasprzak Feliks, Ostatni z Antonina, Południowa Wielkopolska 1966, nr 4. Kasprzak Feliks, Listopad 1918 roku w Ostrowie. Z moich wspomnień, Połu dniowa Wielkopolska 1968, nr 9. Kasprzak Feliks (EFKA), Dawny Ostrów. U Włodary, Południowa Wielkopol ska 1964, nr 3. Kasprzak Feliks, Ze wspomnień emigranta, w: Szkice i fragmenty z powstania wielkopolskiego 1918/1919,1.1, Poznań 1933. Komunikaty prasowe Dowództwa Głównego o sytuacji na frontach powstania za okres od 17II1919 do 28 VI1919, w: Wałki powstania wielkopolskiego 1918-1919, red. Bogusław Polak, Marek Rezler, Koszalin 2010. 311
Bibliografia Kostrzewa Antoni, Pierwsze kadry wojska polskiego w Ostrowie. Ze wspomnień uczestnika pamiętnych dni listopadowych w roku 1918, Dziennik Ostrowski 1934: 13 XI. Książka adresowa miasta Ostrowa 1927-1928, oprać. Jan Kajdasz, Ostrów 1928. Książka adresowa miasta Ostrowa. Rok 1938, wyd. JózefJądro, Ostrów 1938. Lange Julian, Organizacja Straży [Ludowej] i jej udział w Powstaniu [wiel kopolskim], w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Wybór źródeł, oprać. Antoni Czubiński, Bogusław Polak, Poznań 1983. Lewandowski Mieczysław, Fragment wspomnień z powstania wielkopolskiego w Ostrowie Wielkopolskim, Promień 1935, nr 4; 1936, nr 5, 6. Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie To warzystwo Genealogiczne „Gniazdo”, koordynator projektu Wojciech Jędraszewski, www.powstancywielkopolscy.pl Metelski Zygfryd, Ostrzeszów (z dziejów 1 kompanii pleszewskiej), w: Powsta nie wielkopolskie 1918-1919, oprać. Ludwik Gomolec, Poznań 1956. Niesiołowski Andrzej, Brzask wolnos ci. Wspomnienia z pierwszego okresu dzie jów pułku, w: Jednodniówka 70. pułku piechoty (12. p.strz. Wlkp.), Pleszew 1930. Niesiołowski Andrzej, Garse wspomnień z wielkich dni, Nowy Kurier 1933: 28 XII, 30 XII; 1934: 41, 9 I, 141. Niesiołowski Andrzej, Garść wspomnień z wielkich dni, Promień 1937, nr 7, 8. [Niesiołowski Andrzej], Przed 19 laty w Ostrowie (zpamiętnika), Orędownik Ostrowski 1937: 19X1, 22X1,24X1, 20X11 (dodatek). Paderewska Helena, Wspomnienia 1910-1920, Warszawa 2015. [Paschke Günther], Aus der Geschichte der Stadt Ostrowo, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 2. Paschke
Günther, Die Polonisierung Ostrowos, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 8. [Paschke Günther], Diefür unsere Heimatstadt Ostrowo schicksfalsschwere Syl vesternacht 1918/1919, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 10, 11. Paschke Günther, Haetze der polnischen Geistlichkeit, Ostrowoer Heimat Zeitung 1927, nr 4. Powstanie rad ludowych 11 listopada 1918, Kurier Poznański 1928:10X1 (nr 518). Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Wybór źródeł, oprać. Antoni Czubiński, Bogusław Polak, Poznań 1983. Powstanie Wielkopolskie. Wybór źródeł. Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Ka liszu, oprać. Roman Szczepaniak, Kalisz 1978. Poszwiński Adam, Z rozważań historycznych w 15-lecie wolności, Dziennik Po znański 1933: 24X11 (296). Ranglieste der Königlich Preussische Armee, 1914. Rohde Arthur, Ostrowoer Erinnerungen/ Wspomnienia ostrowskie, oprać. Jaro sław Biernaczyk, tłum. Roman Dziergwa, wyd. II - Ostrów Wielkopol ski 2017. Rutz Friedrich, Z kroniki parafii ewangelickiej w Nowych Skalmierzycach 1916/1919 / Chronik der evangelischen Gemeinde Neu Skaimierschütz 1916/ 312
Bibliografia 11919, oprać. Jarosław Biernaczyk, tłum. Roman Dziergwa, Ostrów Wiełkopolski 2011. Słowiński Edmund, Wspomnienie w rocznicę listopada 1918 [początek powsta nia w Sulmierzycach], Południowa Wielkopolska 1964, nr 11. [Sokołowski Leon] L.S., Wspomnienie w ósmą rocznicę powstania, Orędownik Ostrowski 1926: 9X1. [Sokołowski Leon] L.S., Przed 10 laty w Ostrowie, Orędownik Ostrowski 1928: 9X1. [Sokołowski Leon], Przed 15 laty w Ostrowie, Orędownik Ostrowski 1933: 10 XI, 15 XII, 19 XII, 22 XII, 27 XII, 29 XII (tytuł zmieniony: Wpiętna stolecie oswobodzenia Ostrowa). Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.21, Warszawa 1921. Sprawozdanie Dyrekcji Państw.[owego] Gimnazjum Męskiego w Ostrowie Wlkp. za lata szkolne 1918/19-1928/29, Ostrów 1929. Szembek Bogdan, Pamiętny Sylwester 1918 r., Przewodnik Katolicki 1973, nr 1. Szymanowski Stefan, Kompania mikstackajako fragment z powstania wielkopol skiego 1918-1919, w: Powstańcy wielkopolscy Ziemii Ostrzeszowskiej. Smieiński Albin, Odolanów w powstaniu wielkopolskim 1918/19, w: Namysł Wojciech, Duma, zob. oprać. Sniegocki Henryk, Wspomnienia, oprać. Edward i Wanda Serwańscy, Poznań 1971. Tomaszewski Sylwester, Polski gimnazjalista w pruskiej szkole, w: Wielkopolska szkoła edukacji narodowej, zob. oprać. Traktat pokoju miedzy mocarstwami sprzymierzonymi i skojarzonymi i Niemcami, podpisany we Wersalu 28 czerwca 1919, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1920, nr 35, poz. 200. Ulrych Juliusz, Garść wspomnień, w: Kaliska Jednodniówka Listopadowa 1918-1928, Kalisz 1928. Ulrych Juliusz, Niemcy dobrowolnie nie opuścili
Kalisza. Było to przed 55 laty, Za Wolność i Lud 1974: 12 I (nr 2). Verhandlungen des 49. Proviniallandtages der Provinz Posen in März 1918, Posen 1918. Wieliczka Zygmunt, Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z powstania wielkopol skiego 1918-1919, Poznań 1931. Wiertelakjan, Ostrów upomina się o swoje prawa w akcji zapoczątkowej polskiego ruchu zbrojnego w Wielkopolsce, Dziennik Poznański 1936: 30 I (nr 15). Wojskowe aspekty powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wybór źródeł, red. nauk. Bolesław Woszczyński, Poznań 1985. Wronka Andrzej, Na 60-lecie ostrowskiej Veneții, Przewodnik Katolicki 1968, nr 19. Wspomnienia powstańców wielkopolskich, wybór: Lesław Tokarski i Jerzy Zió łek, Poznań 1978. Zaborowski Stanisław, Wspomnienia z mojego życia, http:www.goniec.net/goniec/inne-dzialy/lektura/wspomnienia-z-mojego-zycia 313
Bibliografia Zakrzewski Michał, Wspomnienia, w: Namysł Wojciech, Duma, zob. oprać. Źródła do dziejów powstania wielkopolskiego w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu, oprać. Grzegorz Waliś, Adam Nawrocki, Kalisz 2008. Czasopisma Album Pamiątkowy Powstańców Ziem Zachodnich R.P 1937-1939. Dziennik Berliński 1918, 1919. Dziennik Poznański 1918, 1919. Dziennik Prawa Państwa Polskiego 1919. Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej 1920. Gazeta Kaliska 1918-1919. Gazeta Ostrowska 1917, 1919, 1920. Kurier Poznański 1918,1919, 1922. Kurier Warszawski 1918, 1919. Orędownik 1918. Ostrowoer Anzeiger zugleich Kreisblatt für den Kreis Ostrowo 1917, 1918. Posener Neueste Nachrichten 1918. Posener Tageblatt 1918. Posener Zeitung 1918. Postęp (Poznań) 1918, 1919. Praca (Poznań) 1918. Prawda(Poznań)1918, 1919. Schlesische Volkszeitung 1918. Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919. Tygodnik Urzędowy 1919. Opracowania Anders Paweł, Szlakiem Powstania Wielkopolskiego, Poznań 1993. Banaszak Władysław, Kto wyzwolił Ostrów? Odpowiedź, Południowa Wielko polska 1964, nr 1. Biernaczyk Jarosław, Słownik biograficzny Żydów ostrowskich, Ostrów Wiel kopolski 2012. Biernaczyk Jarosław, Władysław Skowroński, w: Alma Mater Ostroviensis Księga Pamięci - Non Omnis Moriar, red. Krystian Niełacny, t. X: 2003. Biogramy powstańców wielkopolskich związanych z Ziemią Ostrowską, red. Aneta Franc, Maciej Kowalczyk, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genea logicznego, t. III: 2008. Boroch Władysław, Jafe zginąłJan Mertka, Ziemia Kaliska 1984, nr 2. Boroch Władysław, Oswobodzenie Skalmierzyc,
w: Jednodniówka 1910-1935. Ośrodek Harcerski w Skalmierzycach Nowych, Ostrów 1935. Boroch Władysław, Skalmierzyce w r. 1918/19, Orędownik Ostrowski 1937: 18 V 1 VI, 22 VI, 29 VI, 13 VII. 314
Bibliografia Bródka Stanisław, Powiat pleszewski i jego mieszkańcy w czasie Powstania Wiel kopolskiego, w: Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Centek Jarosław, Reichsheer ery Seeckta (1921-1926), Warszawa 2010. Ciemieniewska Maria, Kargol Tomasz, Dzieje rodzin w Olszowie, Raduchowie, Kopydlowie 1800-2009: Siewierscy herbu Ogończyk, Chrzanowscy herbu No wina, Daszkiewiczowie herbu Korybut, Poznań 2011. Czerwiński Stanisław, Dzień chwały powstańców wielkopolskich [walki pod Ko bylą Górą], Polska Zachodnia 1938: 13 I. Czubiński Antoni, Powstanie wielkopolskie 1918-1919. Geneza - charakter ֊ znaczenie, Poznań 1978. Czubiński Antoni, Grot Zdzisław, Miśkiewicz Benon, Powstanie Wielkopol skie 1918-1919. Zarys dziejów, Warszawa-Poznań 1978. Czy wiesz kto to jest?, red. Stanisław Łoza, Warszawa 1938. Dembski Krzysztof, Wielkopolska w początkach II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawoustrojowe, Poznań 1972. Demel Czesław, Rozwój życia politycznego w Wielkopolsce na przełomie 1918-1919 roku, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. XI: 1974, z. 1. Demel Czesław, Uzupełniające wybory do Sejmu w Wielkopolsce 1 czerwca 1919 r, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. XII: 1976, z. 1. Dobrzycki Bogusław, Koleje zaboru pruskiego i ich rozwój, Inżynier Kolejowy. Miesięcznik poświecony sprawom kolejnictwa i komunikacji 1928, nr 11. Domagała Wojciech, Historia Kota w Ostrowie, w: Pamiętnik XII. zjazdu na uczycielstwa i delegatów Poznańskiego. Oddział Okręgowego Stowarzyszenia Chrzes cijansko-Narodowego Nauczycielstwa Szkól Powszechnych w
Polsce, Ostrów 1930. Domalanus Anna, Potasznik Stanisław, SBPW Drozdowski Marian Marek, IgnacyJan Paderewski. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1981. Dworecki Zbigniew, Polskie Rady Ludowe w Wielkopolsce 1918-1919, Poznań 1962. Dworecki Zbigniew, Poznańskie i Piłsudski w latach Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Poznań 2008. Dykcik Zenon, Republika Ostrowska. Przyczynek do historii powstania wielko polskiego 1918-1919, Ostrów Wielkopolski, Iwyd. 1988, II wyd. 1995, III wyd. 2003. Dykcik Zenon, Soboczyński Feliks, SBPW. Dykcik Zenon, Udział ostrowian i odolanowian w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, w: Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Dymacz Eugeniusz, Monografia Odolanowa, Odolanów 2003. Dzieje Ostrzeszowa, red. Stanisław Nawrocki, Kalisz 1990. Dzieje Sulmierzyc, red. Karol Olejnik, Sulmierzyce 2000. Englich Józef, Zarys historii wojennej 70-go pułku piechoty wielkopolskiej, War szawa 1929. 315
Bibliografia Eustachiewicz Tadeusz, Dziesięciolecie Gimnazjum Ostrowskiego w Niepodległej Polsce, w: Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum w Ostrowie Wlkp. za lata 1918/19-1928/29, Ostrów 1929. Eustachiewicz Tadeusz, Zarys dziejów Gimnazjum w Ostrowie, Ostrów 1927. Franz Aneta, Józef Naculak, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Franz Aneta, Raszkowianie w Powstaniu Wielkopolskim. Nowe źródła, fakty, bio gramy. Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego, t. XIII; 2018. Franz Aneta, Wojna nie była kobietą. Powieść o powstaniu wielkopolskim. Poznań. 2018. Friedberg Marian, Gimnazjum w latach repolonizacji (1919-1921), w: Wielko polska szkoła edukacji narodowej, zob. oprać. Gil Władysław, Krotoszyn i Koźmin w powstaniu wielkopolskim, w: Udział spo łeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Golus Władysław, Nawrocki Stanisław, Ostrzeszów. Przeszłość i teraźniejszość, Poznań 1967. Gomolec Ludwik, Czy Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 r. było przygotowa ne, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, z. 2. Gomolec Ludwik, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, wyd. II, Poznań 1957. Gomolec Ludwik, Poznańsko-warszawskie kontakty w okresie przygotowań do powstania wielkopolskiego w 1918 roku, w: Powstanie Wielkopolskie. Źródła - stan badań - postulaty badawcze. Materiały z Ogólnopolskiego Semina rium Historyków Powstania Wielkopolskiego - Kościan 2 III 1972, Kościan 1973. Gomolec Ludwik, Kubiak Stanisław, Męderek Stanisław, Zwycięstwo ludu w Wielkopolsce. Jednodniówka z okazji 40. rocznicy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 1958. Grot Leszek,
Pawłowski Ignacy, Pirko Michał, Wielkopolska w walce o niepod ległość 1918-1919. Wojskowe i polityczne aspekty powstania wielkopolskiego, Warszawa 1968. Grot Zdzisław, Maciaszek Jan, PSB, t. XIX (1974). Grot Zdzisław, Oświata i kultura w dobie powstania, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Grygier Tadeusz, Pierwsze powstanie śląskie w rachunku politycznym powstańców wielkopolskich, w: Studia z historii powstania wielkopolskiego 1918/1919, red. Zdzisław Kaczmarczyk, Poznań 1962. Grygier Tadeusz, Polskifrontprzeciwniemiecki w maju 1919 roku, Przegląd Za chodni 1948, cz. II. Grygier Tadeusz, Powstanie Wielkopolskie a plany wyzwolenia reszty ziem za chodniej Polski, Przegląd Zachodni 1948, cz. II. Gulczyński Andrzej, Kształtowanie się polskich organów władzy i administracji w powiecie pleszewskim w latach 1918-1919, Pleszew 1988. Hauser Przemysław, Niemcy wobec sprawy polskiej, październik 1918- czerwiec 1919, Poznań 1984. 316
Bibliografia Heimatbuch für den Kreis Ostrowo / Provinz Posen mit angrenzenden Kreisen Ka lisch un Kempen, zusammengestellt Otto Käding, Arno Pommerenke, Hannover 1983. Hemmerling Zygmunt, Ruch ludowy w Wielkopołsce 1919-1939, Warszawa 1971. Jabłoński Tadeusz, Lista strat powstania wielkopolskiego 1918/1919, Warszawa 1936. Jachowski Jan, Lewandowski Włodzimierz, PSB, t. XVII (1972). Jankowski Wacław, Początek historii sądownictwa wojskowego w Wielkopolsce, Wolność 1925, nr 4. Jastrząb Łukasz, Olszewski Wiesław, Lista strat powstania wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku, wyd. II, Koszalin 2009. Józefiak Michał, Wręczenie chorągwi 12. pułkowi strzelców wielkopolskich w dniu 4. maja 1919 r. w Ostrowie, w: Jednodniówka 70. pułku piechoty (12. p.strz. Wlkp.), Pleszew 1930. Kaczmarek Zygmunt, Lasota Piotr, WSB. Karolak Grażyna, Kowalczyk Maciej, Marcinkowski Zbigniew, Pustkowski Jarosław, Wykaz powstańców wielkopolskich i działaczy niepodległościowych związanych z ziemią ostrowską (XI1918 ֊ W 1919), Rocznik Ostrowskie go Towarzystwa Genealogicznego, t. III: 2008. Karwat Janusz, Od idei do czynu. Mysi i organizacje niepodległościowe w Poznańskiem w latach 1887-1919, Poznań 2002. Kasperska Helena, Pietrowski Michał, Kalendarium powstania wielkopolskiego w ówczesnych powiatach koźmińskim, krotoszyńskim i Sulmierzycach, w: Po wstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, zob. oprać. Kasprzak Feliks, Bitwa pod Kobylągórą, Południowa Wielkopolska 1965, nr 1. Kasprzak Feliks,Jeszcze raz - kto wyzwolił Ostrów, Południowa Wielkopolska 1964, nr 2.
Kasprzak Feliks, Niemcy łamią rozejm, Południowa Wielkopolska 1965, nr 2. Kasprzak Feliks, Ostrowiacy w boju 1918-1919, Gazeta Ostrowska 1959, nr 6-10. Kasprzak Feliks, Ostrowski listopad, Południowa Wielkopolska 1964, nr 11. Kasprzak Feliks, Ostrowskie ziomkostwo, Południowa Wielkopolska 1966, nr 12. Kasprzak Feliks, Z historii Ostrowa z przed lat 40 (rok 1918/1919), Głos Ostrowski 1958, nr 14; 1959, nr 1. Kieremkampt Wacław, Przygodzickie rocznice, wyd. II, Przygodzice 2018. Klein Edmund, Rada Ludowa we Wrocławiu, Centralna Rada dla Prowincji Ślą skiej, Wrocław 1976. Kołodziejczyk Albin, Zarys dziejów Z.S. „Kolejarz-Ostrovia”. Rok założenia 1909, Ostrów 1949. Kowalczyk Maciej, Jan Mieżyński, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Kowalczyk Maciej, Pogranicze ostrowsko-kaliskie w okresie I wojny światowej (1914-1918), Rocznik Kaliski, t. XXXI: 2005. Kowalczyk Maciej, Zburzona codzienność 1914-1918. Powiat ostrowski i jego mieszkańcy podczas I wojny światowej, Ostrów Wielkopolski 2015. 317
Bibliografia Kowalczyk Maciej, Zdzisław Kornobis, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Kowalczyk Maciej, Ławniczak Tomasz, Dzieje Batalionu Pogranicznego, Kali sia Nowa 2008, nr 10-12. Kowalska Barbara, Kowalczyk Maciej, Krótki zarys dziejów rodu Mieżyńskich w XIX i XX stuleciu, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicz nego, t. VIII: 2013. Kroczyński Hieronim, Piotr Zieleziński, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, zob. oprać. Kruszyński Bartosz, Kaczmarek Regimenty. 10. Dywizja Piechoty podczas fazy wstępnej I wojny światowej w roku 1914, Poznań 2018. Kubiak Stanisław, Łozowski Franciszek, Rady Robotniczo-Żołnierskie w Wielkopolsce 1918-1919, Poznań 1959. Kurzawa Jan, Nawrocki Stanisław, Dzieje Kępna, Warszawa-Poznań 1978. Kutta Janusz, Świtała Idzi, PSB, t. LII (2017). Lamala Joseph, Der Aufstand in Polen, Berlin 1919. Lewandowski Włodzimierz, Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w latach 1918 -1919, Poznań 1939. Lewandowski Włodzimierz, Wyzwolenie Wielkopolski i Pomorza, w: Dziesię ciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918-1928, Kraków-Warszawa 1928. Lisiak Henryk, Narodowa Demokracja w Wielkopolsce w latach 1918-1939, Po znań 2006. Ławniczak Tomasz, Józef Idzior, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Ławniczak Tomasz, Rola Skalmierzyc i Szczypiorna w przygotowaniach zbroj nych oraz w powstaniu wielkopolskim w południowej części Wielkiego Księstwa Poznańskiego (listopad 1918 - luty 1919), Rocznik Ostrowski, t. III: 2008. Łossowski Piotr, Między wojną a pokojem. Niemieckie zamysły wojenne na wschodzie w obliczu traktatu
wersalskiego marzec - czerwiec 1919 roku, War szawa 1976. Łossowski Piotr, Zbrojny czyn ludu Wielkopolski 1918-1919, Warszawa 1970. Łukaszewicz Witold, Staszewski Jacek, Wojciechowski Mieczysław, Z dzie jów rad robotniczo-żołnierskich w Wielkopolsce i na Pomorzu Gdańskim. Po znań ֊ Bydgoszcz - Gdańsk - Toruń 1918-1920, Poznań 1962. Małkowski Jacek, Bronisława z Małkowskich Spikowska, w: Biogramy powstań ców, zob. oprać. Małkowski Jacek,O rodzie Brodowskich herbu Łada i majątku Psary w powiecie ostrowskim, Ostrów Wielkopolski 2015. Marczewski Jerzy, Narodowa Demokracja w Poznańskiem 1900-1914, Poznań 1967. Marszałek Piotr Krzysztof, Geneza i organizacja polskich formacji policyjnych w Wielkopolsce (1918-1920), Studia Lubuskie, t. III: 2007. Namysł Wojciech, Duma: Powstanie Wielkopolskie [teksty ze źródeł i opraco wań], Warszawa-Brwinów 2017. Nawrocki Stanisław, Pod pruskim zaborem, w: Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu, zob. oprać. 318
Bibliografia Nielacny Krystian, Nielacna Jadwiga, Słowem i czynem służyli Kos ciotowi i Ojczyźnie. Księża katoliccy związani z Ostrowem Wielkopolskim w okresie od 1434 do 1945 roku, Ostrów Wielkopolski 2016. Nowak Bolesław, Raszków. Historia i wspótczesnos č miasta i gminy, Raszków 1992. Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu, przewodn. komitetu redakcyjne go Stanisław Nawrocki, Poznań 1990. Ostrzechowska Mirosława, 100-lecie Urzędu Pocztowego w Ostrowie Wielko polskim 1886-1986, Ostrów 1986. Pacyna Stanisława, Dwornik Józef, WSB. Pacyna Stanisława, Wojciech Pacyna, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Parlament Rzeczpospolitej Polskiej 1919-1927, red. Henryk Mościcki, Włodzi mierz Dzwonkowski, wyd. Lucjan Złotnicki, Warszawa 1928. [Paschke Günther], Das Schicksal userer Landsleute, Ostrowoer Heimat Zeitung 1927, nr 3. Pietrzak Jerzy, Fredrowska krew w Wielkopolsce (V). Imiennik wielkiego pradzia da. Kierunki 1974, nr 30. Pietrzak Jerzy, Książę Ferdynand z Antonina, Gazeta Ostrowska 1996, nr. 44. Pietrzak Jerzy, Lipski Wojciech Antoni, PSB. Pietrzak Jerzy, Matyskiewicz Idzi, PSB, t. XX (1975). Pietrzakjerzy, Michałowicz Czesław, PSB, t. XX (1975). Pietrzak Jerzy, NowickiJan Stanisław, PSB, t. XIII (1978). Pietrzakjerzy, O reprezentacje byłego zaboru pruskiego w Sejmie Ustawodawczym w 1919 r, Dzieje Najnowsze, rocz. VIII:1976, zesz. 4. Pietrzakjerzy, Sikora Wojciech, WSB. Pietrzakjerzy, Spór o pierwszeństwo ofiary życia. W 55. rocznicę powstania wiel kopolskiego, Kierunki 1973, nr 51/52. Pietrzakjerzy, Stefan Rowiński 1875-1943, w: Wielkopolanie XX wieku, red.
Andrzej Gulczyński, Poznań 2001. Pietrzakjerzy, Gibasiewicz Agnieszka, Dziedzice, dwory, palace. Właściciele dóbr rycerskich w powiecie ostrowskim i wielkopolskim 1795-1949, Poznań 2013. Pilot Katarzyna, Jan Wiertelak, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Piotrowski Adam, 50 dni rządów Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, Poznań 1919. Podkowski Marek, Komisariaty i wójtostwa obwodowe w Wielkopolsce (1919-1935). Kilka uwag o praktycznym działaniu, Acta Univerisitatis Wratislaviensis, No 3741, Prawo CCCXXI (2016). Polak Bogusław, Generał Stanisław Taczak 1874-1960, II wyd., Koszalin 1998. Polak Bogusław, Rola Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w tworzeniu oddzia łów powstańczych w południowej Wielkopolsce 1918-1919, w: Udział społe czeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Polak Bogusław, Wojsko Wielkopolskie 1919-1920, Koszalin 2010. Polski Słownik Biograficzny, red. zal. Władysław Konopczyński, t. I-LII (1936-2018). Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Kazimierz Piwarski, Poznań 1958. 319
Bibliografía Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, Poznań 1968. Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 (artykuły i przyczynki), red. Bogusław Po lak, Kościan 1975. Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, koźmińskim i Sul mierzycach, red. Edward Jokiel, Antoni Korsak, Michał Piotrowski, Kro toszyn 2012. Powstańcy wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej. Słownik biograficzny, red. nauk. Marek Rezler, Poznań 2002,1.1. PustkowskiJarosław, Sylwester Tomaszewski, w: Biogramypowstańców, zob. oprać. Radowicz Kazimierz, Noc Sylwestrowa [powieść na podstawie scenariusza serialu telewizyjnego „Republika Ostrowska”], Ostrów 1993. Radowicz Kazimierz, Republika Ostrowska, Rocznik Ostrowskiego Towarzy stwa Genealogicznego, t. III: 2008. Radziszewski Edmund, Powstańcy wielkopolscy z terenu gminy Przygodzice. Losy i pamięć. Przygodzice 2018. Rezler Marek, Nasze Powstanie. W 100. rocznicę powstania wielkopolskiego 1918-1919, Szamotuły 2018. Rezler Marek, Ogólny zarys organizacji piechoty wielkopolskiej w latach 1918-1919, w: Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 (artykuły i przyczynki). Rezler Marek, Potyczka pod Rogaszycami i Parzynowem 19 i 24 stycznia 1919, w: Walki powstania wielkopolskiego, zob. oprać. Rezler Marek, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, Poznań 2016. Rezler Marek, Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na odcinku ostrzeszowsko-kępińskim, w: Powstańcy wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej, zob. oprać. . Rezler Marek, Thiel Stanisław, SBPW. Rezler Marek, Walka o Zduny 6-9 lutego 1919 r., w: Walki powstania wielkopol skiego, zob. oprać. Rola Ostrowa i
okolicy w powstaniu wielkopolskim. Album Pamiątkowy Po wstańców Ziem Zachodnich R.P., Poznań 1938, zesz. 4. Rządkowski Ludwik, 1918-1920. Kartki z walk o niepodległość ziem byłego za boru pruskiego, Kurier Sredzki 1934: 8 II, 10 II. Rządkowski Ludwik, Wielkopolska pod władzą Rad Robotników i Żołnierzy oraz Naczelnej Rady Ludowej w roku 1918/1919, Środa 1934. Rzepecki Karol, Naprzód czy wstecz. „Pobudki wyborczej” tom II, Poznań 1912. Rzepecki Karol, Pobudka wyborcza, Poznań 1907. Rzepecki Tadeusz, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920. Sesja naukowa poświęcona problematyce powstania wielkopolskiego 1918/1919, Poznań 15-16X111958 r., Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Seyda Marian, Polska na przełomie dziejów. Od zbrojnego wystąpienia Stanów Zjednoczonych do końca wojny, Poznań 1931. Słownik Biograficzny Powstańców Wielkopolskich, red. Antoni Czubiński, Bo gusław Polak, Poznań 2002. Sobczak Marek, Powiat jarociński w powstaniu wielkopolskim 1918-1919, w: Udział społeczeństwa ziemi kaliskiej, zob. oprać. 320
Bibliografia Staszak Jakub, Obrona Krotoszyna 11-17 lutego 1919 r., w: Walki powstania wielkopolskiego. Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994. Szkudlarek Franciszek, Moja rodzinna ziemia. Z dziejów wsi: Rososzyca, Kęszyce, Ociąż, Latawice, Sieroszewice, Bilczew, Psary, Sieroszewice 2005. Szymański Kazimierz, 50-lecie „Ostrowskiej Rzeczypospolite }”, Południowa Wielkopolska 1968 nr 8. Szymański Kazimierz, Po ostateczne zwycięstwo, Południowa Wielkopolska 1968, nr 9. Trzeciakowski Lech, Posłowie polscy w Berlinie 1848-1928, Warszawa 2003. Tyszkiewicz Bogna, Sytuacja ekonomiczna Wielkopolski w okresie powstania 1918-1919, w: Powstanie wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Udział społeczeństwa ziemi kaliskiej w powstaniu wielkopolskim, red. Antoni Czubiński, Kalisz 1978. Urywek z historii Powstania Wielkopolskiego (Udział gromady Przygodzice w po wstaniu - śp.Jan Mertka z Przygodzic), druk ulotny [Ostrów 1938]. Waj downa Stefania, Historia Zakładu, jego koleje od czasu założenia, ze szcze gólnym uwzględnieniem zdarzeń z ostatniego dziesięciolecia, w: Pierwsze Spra wozdanie Dyrekcji Państw. Humanistycznego Gimnazjum Żeńskiego w Ostro wie (Wlkp.) za lata od 1920 do 1920, Ostrów 1929. Wajs Józef, Burmistrz Wacław Mazurkiewicz, w: Znane postacie Odolanowa. Materiały z konferencji naukowej (...), która odbyła się w rocznicę 600-lecia uzyskania praw miejskich przez Odolanów 29 września 2003 roku, Odola nów 2009. Walki powstania wielkopolskiego 1918-1919, red. Bogusław Polak, Marek Rez ler, Koszalin 2010.
Wawrzyniak Władysław, Zarys historii powstania w południowej części Księstwa Poznańskiego, Wolność. Organ Związku Oficerów Rezerwowych Ziem Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej 1922, nr 4, 5, 7 [przedruk: Gazeta Ostrowska 1994: 9 I). Weiss Renata, Piętnastoletni powstaniec - ostrowska rewolucja oczami nastolatka z Rososzycy, Gazeta Ostrowska 2018: 19 III, Dodatek Historyczny. Wędzki Andrzej, Niesiołowski Andrzej, PSB, է. XIII (1978). Wieczorek Grzegorz, Generał Kazimierz Glabisz (1893-1981). Zarys biografii, Gorzów Wielkopolski 2007. Wieliczka Zygmunt, Wielkopolska a Prusy w dobie powstania 1918/1919, Po znań 1932. Wielkopolska szkoła edukacji narodowej. Studia i wspomnienia z dziejów Gimna zjum Męskiego w Ostrowie (obecnie I Liceum Ogólnokształcącego) w Ostrowie Wielkopolskim w 125-lecie jego założenia 1845-1970, przewodn. komitetu redakcyjnego Witold Jakóbczyk, Wrocław 1970. Wielkopolski słownik biograficzny, przewodn. komitetu redakcyjnego Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, Warszawa-Poznań 1981. 321
Bibliografia Wierusz Ignacy, Z dziejów walk o wolność na odcinku Kępińsko-Ostrzeszowskim, Rocznik Dziejów Powstania Wielkopolskiego 1918/1919,1.1: 1947. Wierusz Ignacy, Zarys historii tajnych kolek gimnazjalnych, Gazeta Ostrowska 1921: 15 VI, 17 VI, 20 VI, 22 VI. Wilczyński Leszek, Księża społecznicy w Wielkopolsce 1919-1939, Poznań 2003. Wojtkowski Andrzej, Banaszak Antoni, PSB, 1.1 (1935). Wojtkowski Andrzej, Ochotnicza kompania poznańsko-lwowska w walkach o Małopolskę wschodnią, w: Szkice i fragmenty z powstania wielkopolskiego 1918/19, red. Z. Wieliczka, Poznań 1933. Wojtkowski Andrzej, Recenzja. Z. Wieliczka, Od Prosny po Rawicz, Roczniki Historyczne VII: 1931. Wojtkowski Julian, Na styku dziejów zbawienia z historią Wielkopolski (Wojt kowski Andrzej 1891-1975), Studia Warmińskie, t. XLI-XLII: 2004-2005. Wroniak Zdzisław, Polityka zewnętrzna Naczelnej Rady Ludowej po wybuchu powstania, w: Powstanie Wielkopolskie, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Wroniak Zdzisław, Rozejm w Compiégne a stosunki polsko-niemieckie do końca 1918 r., Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Wrotkowski Henryk, Społeczeństwo Kalisza w latach pierwszej wojny światowej i dniach wyzwolenia, Rocznik Kaliski, t. III: 1970. Wyszczelski Lech, Powstanie wielkopolskie 1918-1918, Warszawa 2018. Zieliński Ryszard, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, Warszawa 1968. Zjednoczenie Zawodowe Polskie 1902-1927. Ćwierć wieku pracy dla narodu i ro botnika, Poznań 1927.
Indeks nazwisk (nie obejmuje not bibliograficznych, bibliografii i spisu ilustracji) Adamek Alfred 9, 27,33, 38, 39, 41-43, 45, 48, 52, 56, 58, 66, 69, 87, 88, 90, 91,103,108, 118, 119, 125, 128,232, 242, 264, 265, 268, 297, 299, il. 26, 27, 64 Adamek Witold 58, il. 70 Adamska Józefa 251 Adamski Stanisław 21, 52, 77, 78, 164,193, 267, il. 98 Adamski Walerian 52, il. 62 Alaborski Wojciech 297 Aleksander III, cesarz Rosji 16 Anczykowski Franciszek 93, 278 Anders Paweł 7, 8, 298 Anders Władysław 268, il. 292 Arlt Roman 129 Arnold Max 100 Asnyk Adam 247 Ast Kazimierz 9,37, 39, 44,46, 51, 72,108,132,168,174, il. 52 Bałucki Michał 247 Banasiak Stanisław 213 Banaszak Antoni 229, 272, 278, 291, 295, il. 223 Baranek Kazimierz 223 Barciszewski Leon il. 105 Barczak Franciszek il. 258 Barthke Karl 59, 228 Bartkowiak Roman il. 27 Bartosz Antoni 120,121, 293, il. 121 Bauer Watkin 172 Bauernhorst 165 Bąk Stanisław 213 Bąkowscyjan i Walentyna 151 Bąkowski Władysław 253 Beck Benno 124,125,128, 229, 231-233, 274, 276, 278, 283, il. 232 Beck Nelle z. d. Deventer 174 Beckhaus Hubert 240 Begale Ludwik 21, 22, 46, 55,119, 123,173, 222, 229, 230, 262, 271, 278,284, 286, 295, il. 115 Begalowa Zofia z d. Wilczewska 262,278 Benedykt XV, papież 70 Bergmann Robert 234, 277 Bergmann Walter 126 Bernard Joseph Jean 267 Bessert Max 14, 38, 39, 95,135, 173, 223, 280, il. 126 Beutlich Roman 71, 223 Biedermann Paul 274, 277 Biegański Franciszek 120 Biegański Stanisław 113 Bigdowski Jan 46 Bigoszt Henryk 9, 64, 82-85, 88, 145,153-155, il. 101 Bigos Józef274,277, 278 333
Spis ilustracji Biliński Józef274, 278 Billewicz Leon 290 Binkowski Szczepan 56, 118 Bismarck Otto von 33, 37, 38, 51, 72,240, 242 Bniński Konstanty Łukasz 183 Bociański Leon 71,166,167,171, 186 Bociański Ludwik VIII, 140, 188, 268, 290 Bogacki Kazimierz 71 Bogucki Antoni 120,121 Bogusławski Józef 118, 274,277 Bolesław Śmiały 247 Bolewski Władysław 61, 73 Borczyński Stanisław 87 Borkowski (vel Berkowski) 46 Bothner von 81 Brand 280 Brendel Stanisław 222, 254 Brodala Władysław 120,121 Brodowski Aleksander Sykstus 25, 26,120, 260, il. 118 Brodowski Aleksander Wojciech 25, 279 Brodowski Tadeusz 25,112, 216, il. 24 Bronikiewicz Witold 247 Brückner Aleksander V Bryk-Brokowski Marian 247 Brykczyński Bronisław 280 Buchwald Edmund 248, il. 257 Budzyński Stefan 73 Butzek Friedrich 240, 272, 274, 277, 278 Callier Edmund 204 Cegielski Hipolit 243 Cegiełka Wacław 255, 288 Celichowski Witold 80, 219, 223, 279, 280, il. 212 Centek Jarosław 12 Charaszkiewicz Władysław ił. 258 Chmielewska Wanda 97, 261, il. 269 Chmielewski Wincenty 97 334 Chocieszyński Antoni, 160, 161, 164,166-169,172,176,188,189, 264, il. 152 Chocieszyński Franciszek 160 Chopin Fryderyk 246 Chrzanowski Bernard 257 Ciaciuch Jan VIII, 264 Cieluch Wincenty 240, 251, 255, 274,277, 278, 286 Cieszewicz Jan 286 Cieszyński Franciszek Ksawery 52 Czajkowska Zofia (zamężna Kiedrowska) 234, 249, 287,293, il. 267 Czubiński Antoni 7, 298 Dachowski Filip 287, il. 306 Dadaczyński Roman il. 208. Dalbor Edmund 17, 264, 285, 294, il. 6,304 Danysz Anna 69 Daszkiewicz Bogdan 212 Daszkiewicz Bronisław 212, 262 Daszkiewicz Zdzisław 25, 69,
112, 130,190, 216, ił. 23 Daszkiewiczowa Janina z d. Koczorowska 262, ił. 272 Daszyński Ignacy 49 Datke Emmi 171 Daum Karl il. 37 Dąbrowski Jan Henryk 129, 240, 250, 269, il. 260 Dobras Władysław 265 Dobrzycki Bogusław 98,100,112, 227, 252, il. 106 Dolata B il. 28 Domagała Wojciech il. 245 Dowbor-Muśnicki Józef 81, 170, 198,199, 201, 204, 217,264,268, 291, il. 172, 210,313 Droszcz Kazimiera z d. Bartkiewicz 168, 175 Drucka-Lubecka Otylia z. d. Wolier 290 Drwęski Jarogniew 79
Spis ilustracji Dubiski Aleksander 40, 41-43, 46, 47, 51, 57, 66, 69, 70, 92, 98,102-104,106,109,110,112,119,132, 153,167,196, 260,262,278, 296, il. 47,179 Duczmal Jan 214 Dwornik Józef245, il. 219 Dybała Stanisław 62, 85, 88,148, 167,169,176,187,196, 202, ił. 103 Dyczkowska 204 Dykcik Zenon 8, 298 Dziadosz Tomasz 247 Działyńscy 189 Eberhardt Julian 156,181-183, il. 165 Ebert Friedrich 31 Eisenhardt-Rothe Johann von 219 Engel Arthur 16, 230 Falkiewicz Czesław ił. 258 Falkowski Wiktor 149,217, 234 Fatken Anne z d. Ryssel 101 Fatken Robert 100,101,106,110, 134,153,156, 274, 283 Feiffer Anne z d. Jeske 97 Fengler Wladyslaw 50, 92, 235, il. 85 Fenglerówna Janina (zamężna Rychwalska) 234, 235, il. 242 Finke Franciszek 118, 216, 274, 277, il. 206 Fipper Josef 16,231 Franz Aneta 9, 297 Frąszczak Józef 213 Fredro Aleksander 247 Freimann Izrael Meir 240 Fricke 38, 51, 66, 88, 99,103,104, 106,109-112,133,153,163,165, 175,176 Friedberg Jan 233 Gałuszka Ludwik 233, il. 234 Gawron 130 Gądek Bronisław 234, il. 236 Gąszczak Leon 70 Geisler 197 Gendziorowski Dionizy 71 Geras Tadeusz 147, 148 Gerwig 165 Glabisz Kazimierz VIII, 10, 29, 69, 178,197, 295, il. 31 Glabiszówna Jadwiga 69, 120, 121, il. 122 Glatzer Karl 283 Glemp J ózef 294 Głodek Jan 212 Goldschmidt Martin 15, 19, 53,123, 274, 276-278 Goszczyński Czesław 53, 71, 266, ił. 72 Górecki Leon 26, 43, 46, 66,108, 165,197, 242, ił. 17 Górny Tomasz 212 Górski Paweł 280 Grabowski Włodzimierz 11 Grabski Władysław 76 Graff Stanisław 52 Graumann Max 47 Gröger Ludwig 15,123, 222, il. 2 Gruszczyński Tadeusz 281 Grzęda Franciszek 251 Grzęda
Stanisław 28 Grzęda Wiktor 171, ił. 159 Grzybkowski Czesław 46, 92, 147, ił. 135 Grzywak Aleksander 234, il. 237 Guenter Franz von 279 Hajdziony Tomasz 213 Hajka Jan 213 Haller Józef3,182, 191,192, 247, 248, 262,267-269, il. 290,294 Hasiński Maksymilian 234 Händler Walther 17,35,177 Hącia Kazimierz 254 Hedinger Witold 86 Heinrich Emil 172, 247,248 Henning-Michaelis Eugeniusz 170 Heyking Ernst von 279 335
Spis ilustracji Hiller 277 Hindenburg Paul von 240 Hirsch Richard 243 Hlond August VII Hoffmann Theodor 16, 58, 95 Hoffmann Wladyslaw 171, 296, il. 156 Hollmann Georg von 16 Hollmann Marie z d. Ekensteen 109, 134, 277, 278 Holz Jan 23 Horawianka Barbara 237 Hulewicz Bohdan 178 Hyla Stanislaw 85, 86, 88 Jenschen Antoni 212 Jentsch Józef 91,143,144 Jernajczyk Bogdan 202, 204 Jeż Karol il. 258 Jeż Piotr 52, 125, 128,129, 264,295, 296, il. 289 Josephi Solo 15, 68,271, 278, 279, il. 75 Józefowicz Feliks 266 Jurek Józef 9, 46, 47, 113,119, 174, 175,207, 255, 256, 260, il. 280 Juszczak Roman il. 28 Jüngst Adam 293 Jüngst Tadeusz 227 Idzior Józef 86,155,197, il. 141 Idzior Stefan il. 258 Idziorowa Maria z.d. Marcinkowska 287 Idźkowski Edmund 202, il. 189 Ilowiecki Stanislaw 244 Imbach Siegfried 254 Iwanowski Zygmunt 182 Kaczmarek Franciszek 211 Kaczmarek Wladyslaw 212 Kajzer Józef204, il. 208 Kajzer Stanislaw 239 Kalwiński Michal 118, il. 112,317 Kamas Jerzy 296 Kamiński Stanisław 71, 221, il. 95 Kamps Willy 35, 177 Kantecki Teofil 250, 254,272,274, 277, 278 Kantorowicz 216 Kapuściński Marian ii. 258 Karwat Janusz 7 Kasprzak Feliks 8, 9, 37, 64, 68, 87, 98,122,143,159, 297,298, il. 105, 124 Kauffman Gustav 250, 272 Kawała Antoni 37 Kaźmierczak Antoni 71 Keller Leon 71 Kempa Andrzej 170 Kempen Paul von 172 Kędzierski (Bonifacy? Ignacy?) 120 Kierekiesz (vel Kierekesz) Henryk 154,155,167,169,170,176 Kiliński Jan 241, 243, 246, 251 Kirchbach Werner von 130, 131, 175 Kirchner Bronisław 139 Kirschstein Paul 102, 219 Klaczko Julian 297 Jablonski Ludwik 122, 223 Jabłoński Walerian 122, 223
Jadomski Stefan 212 Jadwiga, królowa Polski 204, 251, il. 262 Jagla 132 Jaksa Władysław 257 Jan Nepomucen, św. 167, il. 150 Janiak Ludwik 202, 203, il. 186 Janiak Stefan 53 Janicki Stanisław 70, 177 Janiszewski 221, 224 Jankowski Wacław VII, 229, 230, 296, il. 225 Jankowski Wiktor 216, il. 202 Jarosz Ludwik VII Jaroszewski Czesław 296 Jasik Jan 114, 158 Jaś Józef274, 278 Jeder Josef 174,235, 277 Jenner Julius 229, 254, 272 336
w Spis ilustracji Klemz 38,106,110,112,165 Kliche Bruno 53,125, il. 66 Klopsch Otto 254 Knoll Karl 15, 69 Kobielak Andrzej 44, il. 51 Kołodziejczak Stanisław 91, 92, 197, 216,272, 274, 277,278, il. 204, 317 Komorski Leon 62, 92,147,197, 296, ił. 83 Konarzewski Daniel 266 Konieczny Michał 120, 121 Konieczny Wincenty 72 Korfanty Wojciech 28, 84,152,164, 191,192,267,268, il. 169 Kornobis Bolesław 246, 254 Kornobis Zdzisław 23, 24, 70, 253, il. 89 Kornobisówna 204 Koryciak Franciszek 214 Korzeniewski Mieczysław 263 Korzeniowski Józef 247 Kosierski 204 Kostrzewa Antoni 9, 36, 39, 40, 46, 64-67, 92,147,186,187,291, 300, il. 79 Kostrzewski Józef VII, 121 Kostrzewski Kazimierz 120, il. 119 Kościelak S. il. 28 Kościelski Czesław 190 Kościuszko Tadeusz 27, 40, 53, 240, 250, il. 44 Kowalczyk Leon 216 Kowalczyk Maciej 9 Kowalczyk Stanisław il. 27 Kowalczyk Wojciech il. 27 Kozai Józef 120 Kozai Ludwik 72, 239 Kozalówna Maria 120,121, 239, il. 120 Kozień Zdzisław 296 Kozłowski Jan 266 Köler Heinrich 283 Kösling 225 Köster August 100 Krajewski Władysław 72 Krajna Kazimierz 257 Kraszkowski Marian 118, 272, 274, 277,278 KrauskopfJakob 15, 280, 281 Krawczyk 225 Krochmann Georg 275 Kron Gustaw 296 Krumka Karol 97, 261 Kruszka Stefan 168 Kruszyński Bartosz 12 Kruszyński Kazimierz 244 Krüger Gustav 274 Krüger Paul 274, 283 Krüger 278 Kryjom Antoni 212 Krysiewicz Bolesław 149 Krysińska Florentyna z d. Lasocińska 264, il. 285 Krysińska Zofia (zamężna Kłosowa) 249, 264, il. 263 Krysiński Roman 263 Krysztofiak Jan 265 Krysztofiak Kazimierz 293 Krzewiński Ludwik 278, 279 Kubiak Stanisław 202 Kubiak
Stanisław (historyk) 7 Kubicki Józef 214 Kubicki Roman 164, 216, 296, il. 148, 317 Kubik Aleksander VIII Kubik Józef 281 Kucharczyk Leon il. 70, 258 Kucharczyk Walenty 281, il. 302 Kucharczyk Wojciech 211, 281, il. 197 Kuczewski Adolfján 198, 289, il. 315 Kuczkowski Boleslaus von 136 Kujawski Alojzy il. 260 Kujawski Władysław 46, 51 Kulczyński Bolesław 247, 248 Kumor Krzysztof 297 Kuntze Augustyn 248 Kunz Stefan 250, 254, 257, il. 281 337
Spis Kupke Paul 15,222, 223 Kupczyk 142 Kupczyk Marcin 118 Kupczyk Stanisław 166 Kurzawski Józef288, il. 310 Kurzbach Hugo 271, 278, 283 Kusy Antoni 71 Kuś Franciszek 233, il. 231 KuśnierczakJan 274, 277, 278, il. 297 Kutschker Max 38,163, 254, 272, 291 Kutzner Stanisław 235 Kutzner Witold 178 Kutznerówna Stanisława 234 Kuźmiński Zbigniew 296 Kwietniewski Μ. ił. 28 Kwietniewski W ił. 28 Laacke Max von 35, 38, 177 Landsberg Otto 292, il. 318 Lange Jan Bernard 41 Lange Michał 6, 9, 41, 42, 46, 47, 49, 51, 56, 57, 64, 76, 77, 83, 84, 90,91,101,108,112,130,140, 141,146,149,153,159,165,174, 182,199, 200,210, 222,227, 230, 253, 262, 291, 295,296, 299, il. 55, 226 Lange - Wnukowski Michał, zob. Lange Michał Langford 182 Langowa Helena z d. Gerpe 262, il. 270 Laskowski Kazimierz 19, 117, 208, il. 11 Lasota Piotr 46, 47, 56, 64, 120, 159, 222, 240, 243, 249, 257,272, 274, 277, 278, 287, 288, 293, 295, il. 56, 306 Léderery 263 Ledóchowski Mieczysław Halka 294, il. 322 Lehmann Władysław 230, ił. 228 Lepka Antoni 213, ił. 200 338 ilustracji Leszczyński Maksymilian 96 Leyer Stefan 58, 65, 66, 86, 88 Lewandowski Mieczysław 9, 34. 35, 39, 88, 96,132, 296, il. 34 Lewandowski Włodzimierz VIII, 1, 7,34,39,40, 42-44, 46, 49-51, 60, 61, 84, 88, 89, 91,143,144,166, 171, 227,244, 249, 250,295,296, 300, il. 33, 78, 249 Lewszecki Józef 81, 141,142,146, 147,149,153-155, 176,186,189, 289, il. 131 Liberski Wojciech 212 Lipiński Antoni 224 Lipiński P il. 28 Lipski Jan 25 Lipski Józef 18 Lipski Wojciech Antoni 6, 9,17,18, 20-22,25, 55, 56, 59, 61, 63, 76, 84, 87, 89, 90,110,119,120,142,
159,167-169,184,185,188,189, 190,192, 200, 209, 215,217, 221֊227,243, 260, 279-281, 290, 291, 293,296,299, il. 8,211 Lisiak Bartłomiej 297 Ludwiczak Antoni VI, 255,256, ił. 278 Ludwig Władysław 230 Ludwik III, król Bawarii 17 Lutosławski Wincenty VIII Lützow Leo von 240 ŁawniczakJan 165 Ławniczak Tomasz 9 Łącki Stanisław 279 Łepkowski Jan 43, 80, ił. 100 Łopiński Roman ił. 189 Łossowski Piotr 7 Łozowski Franciszek 7 Łukaszewski Albin 234 Maciak 160 MaciaszekJan 193, il. 170 Maciejowski Ignacy pseud. Sewer 247
Spis ilustracji Maeusel Karol 210 Maeusel Seweryn 210, il. 195, 196 Majerowicz 46 Majewski Władysław 216 Maksymilian Badeński zob. Max Prinz von Baden Maleszka Krzysztof 11,12 Małecki Tadeusz 171 Małkowski Wacław 171 Maly Tomasz V Marcinkowski Karol 40, 214, 241, il. 45 Maria Magdalena, św. 17, 27,35, 149,229 Maroszek Andrzej 56, 57 Martin Lepold 15, 254 Marweg Jan 257, 286 Marweg Stefan 72, 286 Marweg Zygmunt 287 Matczak Wojciech 120,121 Matuszczak Stanislaw il. 258 Matuszewski Tadeusz 77 Matyśkiewicz Idzi 168, 236, 255, 256, il. 279 Matyśkiewicz Stanisław 166, il. 151 Maupassant Guy de 247 Mauschówna Pelagia (zamężna Okoniewska) 293 Max Prinz von Baden ЗО May Andrzej 296 Mazurkiewicz Wacław 15, 24, il. 221 Melcer-Szczawiński Henryk 246 Mertkajan 10, 11, il. 139 Mertka Józef 2,151,152, il. 71, 258 Mertka Stanisław 152 Meszczyński Władysław 293 Meyer 38, 65,136,165,170,171 Meyer-Steglitz Georg 242 Michalak Ignacy 23, 25, 112,120, 216, il. 22 Michalak Leon 266 Michałowicz Czesław VII, 40-42, 118,174, 232, 243-245, 249-251, 273,296, ił. 111 Michałowicz Teodor 249 Michałowicz Wiktor 42, 47, 49, 56, 118, il. 58 Michałowiczowa Jadwiga z d. Jakubowska 249 Michałowiczowa Z. 293 Michałowski Jan, 129, il. 245 Michałowski Wiktor 129, 196, il. 176 Mickiewicz Adam 241, 248 Mielcarzewicz Jan Nepomucen 26, 108,112,197, 214, 216, 274, 277, 278, ił. 20, 298 Mierzejewscy 182 Mierzejewska Anna z d. Gniadkiewicz 262, 287, il. 273 Mierzejewski Kazimierz, il. 258 Mierzejewski Walenty 123, 249, 250, 262, 271,278, il. 116 Mierzwiak Władysław 58, ił. 68, 258 Mieżyński Franciszek 24, 42, 112, ił.
21 Mieżyński Jan 42, 96, 296, il. 50 Miśkiewicz Stefan 212 Mizerski Ludwik 18, 75 Modlibowski Stanisław 279 Modrzejewski Marian 1, 2, 42, 44, 46, 47, 61, 66, 72, 75, 84, 85, 87-91, 96,140,145,166-169,172, 176,181,184-188,197,202, 205, ił. 77,154 Modrzejewski Tomasz 43 Molier 247 Molik Jan 287 Moltke Helmut 33, 66, 99,136,171, 196, 242, il. 81 Morawski Marian 297 Morgiel Jan 286 Mosiński Hieronim 286 Mrowiński Stanisław 226 Muszyński Baltazar 254, 274, 277, 278, il. 299, 317 Muszyński Zygmunt il. 317 Müller Ernst 16 Mycielski Ludwik 263, il. 284 339
Spis Myk Maksymilian 42, 43, 46, 51, 66, 82, 84, 90-93,145,147, 264, il. 80 Myszkowiak Marian 27, 129, 211, 217, 234, 251, 296, il. 241, 262 Nader Jan 118, il. 113 Namysł Stanisław 197, 274, 277, 278, il. 300 Napoleon I, cesarz Francuzów 61, 247 Nass Ferdinand 281 Naunin Otto 17,106 Negri Pola 172 Nehrebecka Anna 297 Nerger 38,106 Nerski Marian 1, 62, 66, 75, 88-92, 101,102,106,109,132, 141, 143, 149, 164, 191, 196, 199, il. 82 Neuhaus Leopold 17 Neumann Ewald 274, 276-278 Niegolewski Andrzej (płk) 23 Niegolewski Andrzej 23, 122,223, 240, 257,272, 274,277, 278, il. 217 Niegolewski Felicjan 18, 23, il. 9 Niemojowska Jadwiga 263, 269 Niemojowski Jerzy 22 Niemojowski Mieczysław 25, 118, il. 114 Niemojowski Wincenty 18,19, 25, 110,117,164, 201, 245, 255, 260, 263, 269,284,287,293, il. 10, 209, 210 Nieniewski Adam 143, il. 129 Niesiołowscy il. 39 Niesiołowski Andrzej 9,28, 33, 34, 40, 43, 57, 60, 61, 91,108,124, 125,128,163, 295-297, il. 38, 230 Niezgódka Andrzej il. Tl Niklewicz Jan ТП Noculak Józef 71 Nogalowa Józefa z d. Sośnicka 287 Nowaczyński Adolf 247 Nowak 44 340 ilustracji Nowak Stanisław 113, 114, il. 144 Nowakowski 70 Nowakowski Mieczysław 23, 164, 223 Nowicka Helena (zamężna Minczykowska) 249, 293 Nowicka Jadwiga z d. Zeher 203, 249,262, 287 Nowicki Jan Ludwik 21, 22, 26, 41, 43, 46-48, 55-57, 76,123,141, 158,167, 200, 261, 278, 280, 281, 293, il. 16,117 Nowicki Stanisław 77 Nowicki Wacław il. 258 Notei Heinrich 279 Odyniec Wincenty 205,289, il. 313 Orłowski Wacław il. 28 Osiński Aleksander 82,176, 186, il. 132 Ostroróg-Gorzeński Zbigniew 140, 179 Oszczak Tadeusz il.
73 Ożegowska Irena 263 Ożegowska Kazimiera z d. Wawrzyniak 63, 297 Ożegowski Andrzej 63,159 Ożegowski Stefan 6, 159, 164, 196, 199,230, 262, il. 147,149,180 Pacyna Wojciech 120,121, il. 123 Paderewska Helena 181, 183 Paderewski Ignacy Jan 2, 154, 156, 159,164,175,179,181-183,188, 246,259,269, il. 164 Pahl Hermann 133 Paluch Mieczysław 178 Pankalla Bronisław 122,223, 280, 281,293, ił. 218 Pankowiak Michał 46, 109,132, 172, 296 Paschke Arthur 16 Paschke Günther 9,37,38,163 Pasikowski Konstanty 120 Pauś Franciszek 266
Spis ilustracji Pawelitzki Paul 291 Pawlicka Kazimiera z d. Liebek 120, 121, 249 Pawlicki Aleksander 121 Pawlicki Franciszek 178 Pawłowski Ignacy 7 Pepiński Tadeusz 293 Pfeffermann Amalie 254 Piechocka Maria z d. Jachlińska 243, 252, il. 277 Piechocki Edmund 351 Pieniężna Wanda z d. Dembińska VII Pieniężny Seweryn VII Pietryga Edmund 109, il. 108 Pietrzak Jerzy V, IX, 11, 178, 297 Pietrzak Józef 258 Pietrzak Stanisław 202 Pilz Martin 272 Piłsudski Józef VI, 49, 60, 67, 78, 82, 83, 91, 93,166, 269, 284, 299 Piotrowicz Jan 155,252, ił. 142 Plater Emilia 27, 250, il. 259 Plessner Teofil 216,257, il. 280 Plewa Stanisław il. 28 Plonka-Fiszer Stanisław 247 Plontke August 272, 275,278 Pluciński Leon 267 Płończak Stefan 251, il. 264 Płończyński Antoni 170 Pniewski 251 Pniewski Władysław 255, 274, 277, 278 Podejma Franciszek ił. Tl Podejma Walenty 46, 47, il. 53 Polak Bogusław 12 Połomski Wincenty 255 Poniatowski Józef 26 Popławski Jan 247 Popłonyk Wojciech 211 Poprawa Wincenty 69-71, 206, ił. 93 Porankiewiczowa Jadwiga z d. Weber 249, 287, ił. 268 Porawski Stefan 240, 257, 293 Poszwiński Adam 21, 164, 267, 268, ił. 291 Potasznik Stanisław 113, 173, 202, il. 161 Praski Marian 202 Prawowski Stefan 147, 148, 189, 202, 203, 296, il. 137 Prądzyński Ignacy 250 Prusinkiewicz Sylwester 227, 274, 278, il. 301 Przeniczny W il. 28 Przybilla Paweł 53 Przyłuski Franciszek 253 Puciata Władysław 92, 165, 171, 202, 206, ił. 84 Pussak Piotr Jakub 46, 47, 56, 255, 274, 277,278, 281, 287,288,293, 295, ił. 57,309 Pürschel Hans 53, 275, 283 Pyszkowska Stefania 233, 235, il. 240 Raczyński Edward VI
Radajewski Czesław 151 Radowicz Kazimierz 8, 296-298 Radwan Józef 153, 261 Radziszewski Ignacy 253 Radziwanowski Sergiusz 202, 205, il. 184 Radziwiłł Ferdynand 17, 20, 23, 76, 121,167,260, 279, 280,285, 287, 293, il. 7,305 Radziwiłł Pelagia z d. Sapieha 167 Rakowski Maksymilian 147,148, 202, il. 136 Rakowski Teodor 254 Raszewski Kazimierz 142, 143, il. 130 Ratajczak Franciszek 152 Ratajczyk Jan 213 Ratajski Cyryl 267 Reiter Leon 228 Remelski Tomasz 293 Ressel Bolesław 158 Ressel Wilhelm241 341
Spis Rezler Marek 7, 8, 299 Rhode Arthur 29,291, il. 29 Richthofen Manfred von 214, 241 Riekei Paul 283 Riedel38, 105, 109, 111, 131, 156 Robiňska Maria Walentyna z d. Wierusz-Kowalska 168 Robiński Ildefons 280,281 Rogala Jan 214 Rogalewski Jan 129,235 Rojek Stanisław 213 Ronke Franz 272 Rose Karol 154,155 Rosenberger Otto 16, 224 Rosochowicz Józef 129 Rospenk Marian 65, 166, 171, il. 86 Roszczak 204 Rowińska Kazimiera z d. Poturalska 250, il. 266 Rowiński Stefan 19,21, 22, 41, 46-48, 55, 56, 59, 64, 95, 119, 120, 123,142,184,185,221, 223, 226, 249, 271, 276,278,280, 281, 293, 296, il. 13,14,213 Rudowicz Franciszek 157, il. 145 Rungius Heinrich 98,100, 112,177 Rutkowski Benon 227 Rutz Friedrich 291 Rydel Lucjan 247 Sadowski Stanisław 53 Sądłak Witold 71 Schmidt Hugo 106, 291, il. 107 Schmolke Oswald 133 Schroeder Franciszek 23 Schroeder Nikodem 23, 24, 69, 70, 114,120,157,158,177,178, 221, 244, il. 88,220 Schulz (vel Scholtz) 105 Sczaniecki Władysław 217 Sellnow Albert 241 Sense Paul 172 Serafinowski Jan 214 Sewer zob. Maciejowski Ignacy 342 ilustracji Seyda Władysław 20, 21, 28, 75, 77, 106,149,164, il. 96 Sienkiewicz Henryk 247 Sieradzki Józef257,286 Sikora Jan 214 Sikora Józef 281, il. 303 Sikora Piotr 213 Sikora Wojciech 141, 255,256, 262, 272, 273, 281, 284, 287,288, 295, 296, il. 307 Sikorski il. 28 Sikorski 141 Sikorski Franciszek 294 Sikorski Lucjan 202, il. 182 Siniecki Mirosław ił. 73 Sioda Roman 53 Siwczyński 202 Skąpski Bronisław 247 Skowroński Marian 128, ił. 231 Skowroński Władysław 129, 235, 275, ił. 244 Skórzewski Piotr 25, 280,281 Skórzewski Stanisław 190,
191, 216, il. 207 Skórzewski Zygmunt Włodzimierz 183 Skrzyński Stanisław 264 Sławek Michał 216, ił. 205 Sławski Stanisław 229 Słowiński Teofil 243 Smolińska Zofia 129,235 Smółka Józef ił. 28 Sóbala Roch 251, 253, 286 Sobala Stanisław 249 Sobczak Leon 142, 264,265, il. 287 Sobczykowka Helena z d. Miedzińska 278 Sobieskiján III 35 Soboczyński Feliks 148,196,198, 200, 202, il. 175,287 Sokolnická Zofia 228 Sokolnicki Tadeusz 197 Sokołowski Leon 9, 19, 26, 34, 36, 40, 42, 67,108,132,249, 251, 293, il. 49
Spis ilustracji Sontag Leo 81 Sosnkowski Kazimierz 141 Sójka Franciszek 213, il. 198 Sójka Józef 70,120 Spiro Max 274, 277, 280,281 Splitt Dezydery 254, il. 283 Spychalski Sylwester 46, 47, 98, 249, 272, il. 25 Stablewski Florian 40 Staeckel Arthur 72 Stanglewicz Stanisław 46, 47, 56, 227, 252, il. 275 Stankowski Kazimierz il. 208 Starczewska Barbara (zamężna Sapieha) 233, il. 235 Starzeński Leopold 247 Stasiak Stanisław 265 Stasiński Michał 252, 275, 278, ił. 274 Staszic Stanisław 241 Staszczyk Adam 247 Stawowy Andrzej 254 Steinhauff Ludwik ił. 27 Stempniewicz 86 Stempniewicz Edmund 70, il. 91 Stenzel Robert 275 Stillschweig Heinrich 126 Stillschweig Max 27, 254, ił. 41 Stobiecki Stanisław il. 258 Stodolny Piotr 120 Stoiński Stefan 230 Stolpe Stanisław 251, 252 Strakacz Sylwin 182 Strzelczyk Jan 72,155 Strzelczyk Marian il. 70 Strzelczyk Sylwester 53 Stychel Antoni 178 Styczyński Tadeusz 287 Suchocka Anna z d. Czekanowska 287 Sychmóller Jan 196, il. 177 Szczepaniak Piotr 297 Szczepkowski Andrzej 297 Szczęsny zob. Szymański Feliks Szczęsny Szczyciński Władysław 189 Szembek Aleksander 121, ił. 320 Szembek Bogdan 6, 9, 21, 23-25, 55-57, 63, 64, 67, 69, 76, 82-84, 90, 96, 97,106,108,110,112,113 120, 122,129-131,141,142,145, 146,156,167-169,172-175,182, 183,185,188,192, 200, 214, 215, 217,221, 262, 280, 281, 290, 296, 297, ił. 19, 201 Szembek Piotr 22 Szembekowa Zofia z d. Ponińska 217, 293 Szeptycki Stanisław 91, 142, 144, 145,160, ił. 128 Szkudlarek Marcin 113 Szlagowski Jan 189,190, ił. 153 Szmyt Marian 92, 93 Szreybrowski Kazimierz 70,120, 149, 295, 296, ił. 90 Szreybrowski
Mieczysław 148, 149, 202,203, ił. 182 Szukale Medard il. 258 Szulczewski Bolesław 77, 105, 106 Szybiłło Teodor 257 Szyllig Arnold 290, il. 316 Szymanowski Sławomir 12 Szymański Antoni 178 Szymański Feliks Szczęsny 83, 84, 141 Szymański Jan 213 Szymański Kazimierz 298 Szymański (Tomasz?, Leon?) 120 Szulc Μ. 293 Szymyślik Alfons 206 Śliwiński Bernard 268 Ślósarski Edmund 196 Śmigielski Walenty 40, 167 Śniegocki Franciszek 213 Świetlik Jerzy ii. 260 Świetlik Kazimierz 216, 275, il. 203 Świtała Idzi 44, 46, 49, 69, 70,103, 105,106,109,117,119,141,186, 220, 285, ił. 48,125 343
Spis Taczak Ignacy 203,233,240, 274, 277, 278,293, il. 295,296 Taczak Stanisław 152,192, 203, 277, il. 171 Taczak Teodor 193 Taczakowa Stefania z d.Szurmińska 203,262, il. 271 Talaga (vel Telega) 46 Talaga Wojciech 214 Teichmann Elise 242 Than Paul 15,281 Thiel Stanisław 72,179,190,191, 197, 202,207, il. 185 Thulliejan 160 Tiemann Walter 15,110,173,174, 221, 280 Tomczakjan 155, 260 Tomaszewski Jan VĽI, VIII Tomaszewski Leon 42, 250 Tomaszewski Stefan 202, 203, 296, il. 188,189 Trąmpczyński Kazimierz 35, 39, 50, 60,132, 165, il. 35 Trąmpczyński Wojciech 76, 77, 80, 106,127,128,219, 285, il. 97 Twardowski Franciszek 85, 88, 202-204, íl. 187 Tymieniecki Kazimierz IX Tymke Feliks 165 Ueberle Emil 275 Ulrych Juliusz 80, 81, 83-86, 141, il. 99 Urbaniak Tadeusz il. 27 Ursynów Maria 247 Vahl Ernst 133, 134, 225 Viereck Karl 18 Voit Mieczysław 297 Voss 59 Voss Isidor 241 Wade Henry Harry 182, 183 Wagerer Rudolf von 81 Wagner Aloys 125 344 ilustracji W Waldowski Jan 275, 278, il. 265 Walendowski Stanislaw 252 Warga Jan 213 Warlich Gustav 134 Wasiak Michal 120, 121 Wawrzyniak Wladyslaw VIII, 6, 62, 66, 90, 92,103,142,145-147,151, 152,154-156,161,164,166-169, 176,179,187,188, 190,195-198, 200, 202-205,243, 290,296,297, il. 133,173,189 Wawrzyniakówna 204 Weiss 254 Weiss Jan 211 Weiss Renata 67 Wende Teodor 25 Wentzel Włodzimierz 118,142,169, il. 160 Wesołowski 207 Wężyk Franciszek 247 Wężyk Józef 72 Wieliczka Zygmunt 6, 8, 9, 77, 79, 88,103, 144,146, 147,152,158, 160,161,166,167,169,172,175-177,179,186-190,197,199,200, 202,204, 206,221, 227, il. 174 Wiertelakjan 6, 41, 53, 57,128,295,
il. 67 Wiertelak Józef 201, 211,212,213 Wierusz Ignacy 6 Wierusz Stefan 53 Wilamowitz-Moellendorf Ulrich von V Wilczkowiak 129 Wilhelm I, cesarz Niemiec 97, 241, 242,294, il. 248, 250,253 Wilhelm II, cesarz Niemiec 1, 13, 28,30,31,34,35, 43, 58, 72, 160 Wilms Ernst 79 Wilson Woodorow 20, 28, 49, 70, 77, 78, 135,248 Wincenty a Paulo, św. 262. 264 Winkowski Henryk il. 26, 27 Witaszek Lech il. 70, 258 Witaszek Marian ii. 258
Spis ilustracji Witecki Feliks 23, 24, 70, 71,133, 177,197,206,221, il. 92 Witkowski Władysław 240, 293 Wittig Władysław 203,222, 223, 278 Wittigowa Kazimiera z d. Kluge 203, 262, il. 274 Wiza Zygmunt 226 Władysław, św. 205 Wodniakowski Władysław 72 Wojciechowski Czesław 125,174, 233, 296, il. 162,258 Wojciechowski Leon il. 258 Wojciechowski Stanisław (kapelmistrz) 246 Wojciechowski Stanisław (minister) 269 Wojtaszek Ignacy 251, 253 Wojtkowski Andrzej V, 10, 266, 295, il. 288 Wojtkowski Julian Y VI, IX, 12 Woj tysiak Jan 120 Wolff Bernhard 35, 68, il. 75 Wolff Ernest 25 Wołffówna Jadwiga 250 Wolicki Franciszek 227, 296, il. 157 Wolny 96 Wołłejko Czesław 296 Worsztynowicz Wiktor 71, il. 94 Woschke Stranisław 277 Wojtowicz Stanisław 234, il. 238 Wrobiński Wacław 93,112, 165, ił. 148,317 Wronka Andrzej VIII, 10, 72, 295, il. 27,222 Wróblówna 217 Wujek Ignacy 253 Wuttke 280 Wuttke Karl 98, 112 Wyrembelska Helena 234 Wyrembelski Jan 129, 236 Young de Blankenheim Leon 204 Zaborowski Stanisław 67, 269, il. 258 Zagórski Włodzimierz 84 Zakrzewski Hipolit 62 Zakrzewski Michał 62, 89, 92, 102, 147,149, il. 138 Zan Tomasz V, VII, 1, 13, 21, 26, 250 Zapolska Gabriela 247 Zawada Ignacy 249, 275, 293 Zawadka 147 Zborowska Maria z d. Kozłowska 294 Zborowski Henryk 17, 19, 21, 22, 41, 56, 64, 95, 96,117, 158,167, 168, 201, 204, 211, 212, 217, 229, 231-235, 244, 254, 264, 269, 272, 273, 277, 278, 284, 288, 293, 295, il. 12,191, 248, 296 Zieleziński Piotr 214, il. 199 Zieliński Jan 120 Zieliński Ryszard 7, 8 Ziemski Lech 26, 27, 40, 52,129, 152, 210, 212, 233, 245, 250, 293, 296, il. 63
Ziętowski Kazimierz il. 105 Zimniak Ignacy il. 258 Zimniak Wojciech il. 70, 258 Zwierzycki Józef 118 Żurek 46 Żurek Idzi 227
Zusammenfassung Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Das Buch veranschaulicht die Befreiung der Polen von der preußischen Herrschaft in Ostrowo und den Anschluß an den wiederauflebenden polnischen Staat in den Jahren 1918 - 1919 vor dem Hintergrund der Ereignisse in Großpolen. In der polnischen Geschichtsschreibung werden diese Ereignisse als der Großpolnische Aufstand bezeichnet (Großpolen, darin Ostrowo, wurde 1793 von Preußen annektiert und befand sich, mit Ausnahme der Jahre 1807-1815, als es zum Herzogtum Warschau gehörte, über 100 Jahre unter der preußischen Besatzung). Die Geschichtsforscher datieren die Dauer des Großpolnischen Aufstandes unterschiedlich. Häufig beschränken sie ihre Datierung auf den Zeitabschnitt der Kampfhandlungen d.h. vom Ausbruch des Aufstandes am 27. Dezember 1918 bis zum Vertrag von Trier am 16. Februar 1919, der den Waffenstillstand an der aufständisch-deutschen Front anordnete. Diese Datierung lässt außer Acht die November-Ereignisse des Jahres 1918, die zum Vorspiel zum Aufstand geworden sind. Sie lässt außerdem auch außer Acht die Kampfhandlungen trotz des Waffenstillstandes, die Gefahr der Wiederaufnahme von Kriegshandlungen, die Verteidigungsvorbereitungen angesichts der erwarteten deutschen Offensive, die Wiederentstehung und den Repoionisierungsprozess der Institutionen und des öffentlichen Lebens sowie die Vorbereitungen auf die Vereinigung mit dem wiederauflebenden polnischen Staat. Die Wiedervereinigung galt offensichtlich als Ziel des Aufstandes. Daher ist der geschichtliche Rahmen des Buches weiter und
berücksichtigt den 10. November 1918, das Datum der ereignisreichen polnischen Volksversammlung in Ostrowo, bis zum 28. Juni 1919, dem Datum der Unterzeichnung des Friedensvertrages von Versailles, aufgrund dessen Großpolen (demzufolge auch Ostrowo) im internationalrechtlichen Sinne zum integrierten Teil des polnischen Staates wurde. Das Datum 347
Zusammenfassung des Aufstandsbeginns steht im Einklang mit der lokalen Tradition. Viele Ostrowoer Aufständische vertraten die Auffassung, dass der Aufstand in Ostrowo am 10. November begonnen hatte. Der Verfasser schildert die aufständischen Ereignisse nicht nur auf dem Gebiete der damaligen Stadt Ostrowo, sondern auch im Raum der gegenwärtigen Stadtgrenzen. Er bemüht sich auch, das Gebiet der damaligen Landkreise Ostrowo und Adelnau, also das Territorium des heutigen Ostrowoer Landkreises, zu berücksichtigen. Er beschreibt neben den Kampfhandlungen und dem Aufbau der polnischen Behörden auch die Polonisierung der verschiedensten Sphären des öffentlichen Lebens der Stadt und ihrer umliegenden Gebiete. Die Schilderung der Geschehnisse außerhalb von Ostrowo ist unvollständig. Der Grund dafür ist der ungenügende Zustand der Forschungen. Die Geschichte bilden nicht nur Ereignisse, sondern auch Menschen. Aus diesem Grund gibt es in dem Buch biografische Informationen über Menschen, die sich an dem Aufstand in Ostrowo beteiligt hatten. Am 10. November 1918 schlossen sich die preußischen Soldaten der Revolution an, die in Deutschland, auch in Großpolen (Provinz Posen) ausbrach. Die Anführer der polnischen Gesellschaft trauten sich nicht, die revolutionären Wirrungen zur Machtübernahme und Befreiung Großpolens von der preußischen Besatzung auszunutzen, sondern sie erkannten die revolutionäre deutsche Regierung an und nahmen mit ihr Kontakte auf Sie fanden nämlich die Befreiungshandlungen zu früh und verschoben die Machtübernahme und den Anschluss an den polnischen Staat bis zum
Zeitpunkt der Bestimmungen des Friedensvertrages. Das, was jedoch in Ostrowo geschah, wurde unbestritten zur geschichtlichen Begebenheit. Hier denn forderten die auf der Voikstagung versammelten Polen offiziell den freien und vereinigten polnischen Staat und erklärten, dass die Stadt und das Landkreis Ostrowo ein polnisches Gebiet sein und zum polnischen Staat gehören sollte! Es war eine mutige und politisch weitgehende Deklaration! Nur in Ostrowo entstand das Volkskomitee, später in den Volksratverwandelt, der sich zur derzeitigen unabhängigen polnischen Macht ausrief souverän vom deutschen Soldatenrat. Nur in Ostrowo schuf man eine Abteilung als eine offizielle Abteilung des polnischen Heeres. Für einige Tage, zwar inoffiziell, aber tatsächlich, nahm man die Stadt in politischen Besitz. Zwar wurden die deutschen Beamten ihrer Ämter nicht enthoben, aber der Aufsicht der polnischen Kontrollkräfte, die als die allerersten in Großpolen bestimmt wurden, unterstellt. Die in Ostrowo angenommene Variante „des Weges zur Unabhängigkeit” erwies sich aber als zu optimmistisch, sie ließ außer Acht allgemein schwierige politische Realitäten und eine schwache militärische Vorbereitung zur Wiedererlangung der staatlichen Unabhängigkeit. Die Idee wurde auch von den Posener Anführern nicht unterstützt, die sich für eine grundverschiedene Art und Weise zur Wiedergewinnung der Souveränität aussprachen. Die Konzeption fand auch keine Anerkennung in 348
Zusammenfassung der Provinz. Ostrowo war zu schwach, um das Gewicht des Aufstandes in Großpolen allein tragen zu können, und die Ermunterung zum Kampf, die von Kalisz ausging (es befand sich in den Grenzen des wiederentstehenden Polens), war zu riskant und wenig glaubwürdig. Die Chancen auf die Unterstüzung einer solchen aufständischen Aktion seitens Polens waren im Hinblick auf die militärische Schwäche des sich aufs Neue bildenden polnischen Staates zu klein. Die Fortdauer der Ostrowoer Idee „des Weges zur Unabhängigkeit” garantierte nicht für den Sieg. Sie hätte doch auch zum Einmarsch der deutschen Truppen beitragen können. Außerdem verstand es sich auch als ein Akt der Ungehorsamkeit gegenüber den polnischen Ortsbehörden. Unter diesen Umständen unterwarf sich Ostrowo den politischen Bestrebungen des Kommissariats vom Obersten Volksrat in Posen, aber es gab die eigenen aufständischen Pläne nicht auf, indem es das polnische Posener Grenzbataillon in Szczypiorno bei Kalisch organisierte. Es misslang jedoch die Idee der Gründung der Armee von Großpolen auf dem Gebiete des wiederauflebenden polnischen Staates. Das polnische Posener Grenzbataillon erreichte im Hinblick auf die Anzahl von Soldaten und die Aufgaben bei weitem nicht das Niveau, das man früher behauptet hatte. Dennoch wurde Ostrowo nach dem Ausbruch des bewaffneten Aufstandes in Posen am 27. Dezember 1918 und nach der selbstständigen unblutigen Befreiung am 31. Januar 1919 zum Hauptzentrum, das polnische militärische und politische Handlungen im südlichen Großpolen inspiriert und unterstützt hatte. Es war eine
Periode, in der Großpolen bereits von den polnischen aufständischen Behörden regiert worden war, aber es gehörte noch nicht zum wiederaufgelebten polnischen Staat. Es galt weiterhin die preußische Rechtsordnung mit Ausnahme der polnischfeindlichen Gesetze. Ostrowo zeichnete sich dadurch aus, dass es häufig jenem rechtlichen Grundsatz die polnische Staatsräson vorlegte. Das Buch entstand auf der Basis der zahlreichen geschichtlichen Materialien (obwohl ganz viele von ihnen während des Zweiten Weltkrieges vernichtet wurden oder verloren gingen). Hauptsächlich wurden sie den Erinnerungen, den Presseartikeln (polnisch- und deutschsprachig) und den Angaben zu Personen - den Aufständischen entnommen, die sich im Zentralmilitärarchiv in Warschau befinden. Es ist eine der ersten Monographien in der Geschichtsschreibung des Großpolnischen Aufstandes. Übersetzung - Iwona Grzesiek ŕ Bayerische I Staarsbibliothek München Լ
|
| adam_txt |
Spis treści Wstęp / 5 Rozdział I Kiedy nadejdzie chwila wolności / 13 Ostrów w 1918 r. (13) Tajny Komitet Obywatelski (20) Straż Ludo wa, „Sokół”, skauting, Towarzystwo Tomasza Zana (24) Rewolucja w Niemczech i abdykacja Wilhelma II (28) Rozdział II Jest miasto i powiat Ostrów polskim terytorium / 33 Przyjazd Włodzimierza Lewandowskiego (33) Sparaliżowanie ko mendy garnizonu (35) Utworzenie Rady Żołnierzy w Ostrowie (36) Zwołanie wiecu polskiego (39) Wiec żąda niepodległej i zjednoczonej Polski (42) Wybór Komitetu Ludowego, deklaracja przynależności do Polski (45) Wiec niemiecki (50) Towarzystwo Młodzieży „Pogoto wie” (52) Rozdział III Jakim cudem zdołali? / 55 Połączenie Komitetów Ludowego i Obywatelskiego, utworzenie Rady Ludowej (55) Ostrów biało-czerwony, kto rządzi? (57) Formowanie pułku wojsk polskich (60) Zdobycie broni, zajęcie koszar, zaprzysięże nie wojska (65) Odzew w prasie i okolicy (68) Rozdział IV Kogo uznajemy nad sobą? Zmiana dowódcy pulku / 75 Poznań wobec wydarzeń w Ostrowie (75) Miara ostrowskich do konań (79) Okręg Wojskowy որ IX w Kaliszu (80) Ingerencje kali skiego POW w Ostrowie (82) Modrzejewski pozbawiony dowódz twa (87) Aresztowanie i deportacja byłego „wodza” (89) Nerski do wódcą (91) 1
Spis treści Rozdział V Parytetowy Ostrów / 95 O zachowanie spokoju i ładu (95) Komenda placu (98) Nie miecka Rada Ludowa (98) Zagrożenie bytu ostrowskiego woj ska (101) Zjazd delegatów rad w Poznaniu (103) Układ z 21 listo pada 1918 r. (105) Niemiecko-polska Rada Żołnierzy i Robotni ków (109) Bürgerwehr czyli Straż Obywatelska oraz Straż Ludowa (111) Rozdział VI Slaby odblask minionej niewoli /117 Powiatowa Rada Ludowa po wyborze (117) Polski Sejm Dziel nicowy (119) Polacy przy komisarzach dystryktów i w Magistra cie (122) Rewolucja w gimnazjum (124) Powrót języka polskiego do szkół (126) Towarzystwo Nauczycieli Polaków (129) Wkroczenie Grenzschutzu (130) Organizowanie się Niemców (132) Smętny po wrót z wojny niemieckiego pułku (135) Rozdział VII Z Ostrowa do Szczypiorna / 139 Fiasko utworzenia kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa (139) Za mysł przeniesienia wojska do Kalisza (140) Plan utworzenia armii wielkopolskiej w Kongresówce (142) Baon Pograniczny Poznański w Szczypiornie (145) Rozdział VIII Na Skalmierzycach się nie skończy. /151 Śmierć Jana Mertki (151) Znaczenie połączenia kolejowego Ostrów - Kalisz (153) Zajęcie Skalmierzyc (154) Przedpowstańcze akcje w Odolanowie i Radłowie (157) Reakcja w Ostrowie i Warszawie na wybuch powstania (158) Rozdział IX Sylwester 1918 - Ostrów zrzuca jarzmo pruskie / 163 Wrzenie powstańcze (163) Dzwon Walentego ogłasza powstanie, opano wanie miasta (167) Sylvesteifeier w Strzelnicy (172) Internowanie nie mieckich prominentów (173) Radość z odniesionej wiktorii (175) Nie miecki garnizon opuszcza miasto (176) Odzew w
okolicy (177) Rozdział X Trudne pierwsze dni wolności / 181 Paderewski w Ostrowie (181) Pierwszy dzień wolności (183) Mia sto pod komendą Modrzejewskiego (186) Zajęcie Krotoszyna (188) 2
Spis treści Ostrów w planach powstańczych (190) NRL przejmuje władzę nad powstaniem (192) Rozdział XI W pobliżu frontu / 195 Okręg Wojskowy nr VII w Ostrowie (195) Spór o przysięgę wojsko wą (199) 12. Pułk Strzelców Wielkopolskich (201) Bitwy i potyczki z Niemcami przed i po rozejmie trewirskim (205) Polegli i pogrzeby żołnierskie (209) Straż Ludowa formacją wojskową (214) Rozdział XII W wolnej Wielkopolsce ale poza państwem polskim /219 Władze cywilne w mieście i powiecie (219) Polscy komisarze obwo dowi (223) Niemieccy urzędnicy (224) Polski językiem urzędo wym (226) Kolej i przepustki, poczta (227) Sądy (228) Szkoły (231) Rozdział XIII Polskie oblicze miasta i życia publicznego / 239 Nakaz usunięcia napisów niemieckich, zmiana nazw ulic (239) Zbu rzenie pomników pruskich (241) Obchody i manifestacje narodowe, święto 3 Maja (243) Zycie kulturalne i repertuar polski (245) Oży wienie działalności towarzystw (248) Związki zawodowe, zmiany własnościowe (251) Stronnictwa polityczne (254) Rozdział XIV Patriotyczna ofiarność i pomoc / 259 Polska Pożyczka Państwowa (259) Pomoc jeńcom i reemigrantom, powstanie ostrowskiego PCK (261) Ratowanie oblężonego Lwo wa (263) Przyjęcie żołnierzy armii gen. Hallera (267) Rozdział XV Spolszczenie samorządu terytorialnego / 271 Rozwiązanie niemieckiej, wybory polskiej Rady Miejskiej w Ostro wie (271) Wyniki wyborów (273) Pierwsze posiedzenie Rady Miej skiej (276) Nowy Magistrat (278) Rozwiązanie Sejmu Prowincjalnego i sejmików powiatowych, powołanie nowego Wydziału Powiato wego (279) Rozdział XVI Miasto i powiat Ostrów należą do
państwa polskiego / 283 Bojkot wyborów do niemieckiej Konstytuanty i pruskiego Sejmu (283) Wybory do polskiego Sejmu Ustawodawczego (284) Groźba wojny z Niemcami. Stan wyjątkowy (288) Złączenie z państwem polskim mocą traktatu wersalskiego (292) 3
Spis Zakończenie treści / 295 Losy życiowe bohaterów „powstańczego Ostrowa” (295) Literae ко-medialne wersje wydarzeń (296) Mit tzw. Republiki Ostrow skiej (297) Znaczenie dziejowe (299) Wykaz stopni w armii pruskiej (piechota) Wykaz skrótów Bibliografia ! 305 / 307 Spis ilustracji Indeks nazwisk / 323 / 333 Zusammenfassung / 347 / 303
Bibliografìa Archiwalia i rękopisy Archiwum Państwowe w Bydgoszczy Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej na obwód nadnotecki sygn. 118/7 (protokoly dotyczące oddania miasta Poznania władzom polskim). Archiwum Państwowe w Kaljszu Akta miasta Ostrowa: Księgi ludności. Akta miasta Zduny: sygn. 726 (lista strat frontu południowego). Magistrat miasta Raszkowa sygn. 48 (proces b. burmistrza Beutlicha). Starostwo Powiatowe w Odolanowie: sygn. 6 (akta dot. rad ludowych, żołnierskich i robotniczych), sygn. 18 (akta dotyczące granic), sygn. 26 (komisariaty i wójtostwa). Starostwo Powiatowe w Ostrowie 1919-1939: sygn. 1 (sprawy prezydialne), sygn. 188 (wykaz żołnierzy i jeńców poległych lub zmarłych), sygn. 226 (ewidencja mogił żołnierzy polskich pochowanych na cmen tarzach ostrowskich), sygn. 227 (ewidencja mogił w powiecie). Urząd Stanu Cywilnego w Ostrowie księgi urodzeń i zgonów Wydział Powiatowy w Ostrowie: sygn. 2 (zarządzenia władz wyższych), sygn. 11 (posiedzenia Wydziału Powiatowego). Państwowe Gimnazjum Męskie w Ostrowie: sygn. 4 (protokolarz posiedzeń kolegium nauczycielskiego). 307
Bibliografia Urząd Stanu Cywilnego w Sobótce: sygn. 336 (księga zgonów 1919). Archiwum Państwowe w Poznaniu Zarząd Okręgowy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację: sygn. 373 (relacje i wspomnienia - Antoni Kostrzewa, Stanisława Lisiak, Teofil Tuczyński, Jan Tomczak, Marian Nerski, JózefWojciechowski), sygn. 384 (relacje i wspomnienia - Piotr Masłowski), sygn. 406 (Dybała Stanisław), sygn. 427 (Kempa Andrzej), sygn. 441 (Leyer Stefan), sygn. 468 (Potasznik Stanisław), sygn. 469 (Pszeniczny Franciszek). Towarzystwo Powstańców i Wojaków w Ostrowie. Biblioteka Kórnicka PAN w Kórniku rkps 11 033 (Kasprzak Feliks, Moja praca dziennikarska na przełomie XIX i XX w., 1956). rkps 11 200/1 (Stachowiak Ignacy, Na wozie i pod wozem. Wspomnienia byłego agenta polskiego wywiadu). rkps 12 145 (Powstanie wielkopolskie 1918-1919 w południowej Wielkopolsce. Praca zbiorowa pod red. kpt. Antoniego Kostrzewy, 1965). rkps 12 165 (Matuszewski Stanisław, Wspomnienia i materiały, fragment: Wy zwolenie miasta Ostrowa i okolicy). Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu rkps 5538 (Papiery Stanisława Nogaja: Helena Modrzejewska do Stanisława Nogaja, 15 VI1964). rkps 5538 (Golus Władysław, Ostrzeszów w powstaniu wielkopolskim 1918/19, 1968). Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie Akta personalne i odznaczeniowe (zbór w porządkowaniu, nadawane są nowe sygnatury) następujących osób: Adamek Alfred Stanisław, Adamek Witold, Adamski Walerian, Ast Kazi mierz, Begale Ludwik, Bigoszt Henryk, Binkowski Szczepan, Bociański Leon, Brodowski Tadeusz, Chocieszyński Antoni, Dobrzycki Bogusław, Dubiski Aleksander,
Dybała Stanisław, Fengler Władysław, Finke Fran ciszek, Gendziorowski Dionizy, Glabisz Kazimierz, Goszczyński Cze sław, Geras Tadeusz, Grzęda Wiktor, Hoffmann Władysław, Holz Jan, Hyla Stanisław, Janiak Ludwik, Jankowski Wacław, Jernajczyk Bogdan, Jeż Piotr, Kierekesz Henryk, Kobielak Andrzej, Kołodziejczak Stanisław, Komorski Leon, Kubicki Roman, Kucharczyk Walenty, Lange-Wnukowski Michał, Lewandowski Mieczysław, Lewandowski Włodzimierz, Łepkowski Jan, Michałowicz Czesław, Michałowicz Wiktor, Michalak 308
Bibliografia Ignacy, Michałowicz Wiktor, Michałowski Wiktor, Mielczarzewicz Jan Nepomucen, Modrzejewski Marian, Myk Maksymilian, Myszkowiak Marian, Namysł Stanisław, Nerski Marian, Nowak Stanisław, Nowa kowski Mieczysław, Ożegowski Stefan, Pankowiak Michał, Pietryga Edmund, Plessner Teofil, Poprawa Wincenty, Prawowski Stefan, Puciata Władysław, Radziwonowski Sergiusz, Rakowski Maksymilian, Rospenk Marian, Rudowicz Franciszek, Sikorski Lucjan, Skórzewski Stanisław, Soboczyński Feliks, Sojka Franciszek, Sudolski Stanisław, Sychmöller Jan, Szczyciński Władysław, Szmyt Marian, Szreybrowski Mieczysław, Szymański Feliks Szczęsny, Szymślik Alfons, Thiel Stanisław, Toma szewski Stefan, Trąmpczyński Kaźmierz, Twardowski Franciszek, Waw rzyniak Władysław, Wentzel Włodzimierz, Wiertelak Józef, Witecki Fe liks, Wojtkowski Andrzej, Worsztynowicz Wiktor (tamże Opis udziału Raszkowa w powstaniu wielkopolskim, opracowany przez Towarzystwo Powstańców Wielkopolskich w Raszkowie, 1937), Wrobiński Wacław, Wronka Andrzej, Zborowski Henryk, sygn. WIH, IX. 1.1.25 (Lange-Wnukowski Michał, Historia powstania listopa dowego w Ostrowie i stworzenie pierwszej wojskowejformacji wielkopolskiej siły zbrojnej·, wypisy z Archiwum Referatu Historycznego DOK VII w Po znaniu). sygn. WBH, I 341.1.60 (raport Józefa Jentcha i Włodzimierza Lewandow skiego do szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, 1918). sygn.WBH, 1.400.3196.82-17 (Relacja o działalności w ostatnich wojnach (.) adiunkta Franciszka Wolickiego z Oddziału Mechanicznego w Ostrowie, 1931). Muzeum Ziemi Sulmierzyckiej im. Sebastiana Fabiana
Klonowicza w Sul mierzycach Kamiński Stanisław, Spis żołnierzy parafialnej kompanii sulmierzyckiej 1918 (mpis). Kamiński Stanisław, Sulmierzyce 1918/19 r, rkps. Parafia Konkatedralna w Ostrowie Wielkopolskim. Biuro Parafialne Księga topograficzna cmentarza katolickiego w Ostrowie 1908-1924. Pole 6 (Polegli żołnierze 1919). Księga zgonów 1919 r. Urząd Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Archiwum Kartoteki mieszkańców miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Urząd Miasta i Gminy Nowe Skalmierzyce Księgi Urzędu Stanu Cywilnego, księgi ludności. 309
Bibliografia Zbiory Jerzego Pietrzaka w Ostrowie Wielkopolskim Wspomnienia: Adamek Alfred Stanisław, Ostatni rozdział tajnego TTZ Ostrowskiego (mpis, ss. 84). Ast Kazimierz, Historia powstania wielkopolskiego w Ostrowie [Икр (mps, ss. 9, ze zbiorów J. Mertki), s. 6. Bigoszt Henryk, Moje wspomnienia, notatki, kronika ważniejszych wydarzeń w dobie powstania - dziennik, rkps. (mikrofilm po Zenonie Dykciku). Lipski Wojciech, Moje wspomnienia z rewolucji od września 1918 roku (mpis, ss. 26. Radomska Maria, Garść wspomnień z Powstania Wielkopolskiego 1918/19 (Ple szew 1959, mpis, ss. 8). Sokołowski Leon, Wspomnienia (1961, mpis, ss. 6). Szembek Bogdan, Wspomnienia z lat 1914-1920 (mpis, ss. 75; opubl. fragm. pt. Pamiętny Sylwester 1918 r., Przewodnik Katolicki 1973, nr 1). Papiery następujących osób: Banaszak Antoni, Kasprzak Feliks, Matyśkiewicz Idzi, Modrzejewski Marian, Ożegowski Stefan, Sokołowski Leon, Wawrzyniak Władysław. Opracowania: Pietrzak Jerzy, Duch im hetmanił. Spektakl historyczny. (1988) Stroiński Stefan, Dzieje ostrowskiego wymiaru sprawiedliwości, mpis, Ostrów 1967. Informacje i relacje następujących osób: Adamek Witold, Andrzejewski Piotr, Grześczyk Marian, Grzęda Wiktor, Jakubek Jan, Kołodziejczak Stanisław, Małkowski Jacek, Michalak Prze mysław, Mierzejewska Danuta, Pankalla Andrzej, Pawelec Hieronim, Pietryga Edmund, Pietrzak Józef, Potasznik Stanisław, Rosolak Roman, Sztukowska Hanna, Wieliczka Zofia. Źródła drukowane [Adamski Stanisław], Z życia i publicznej działalności búkupa Stanislawa Adam skiego [wspomnienia], opr. Andrzej Gulczyński, Poznań 2000.
Adressbuch der Stadt Ostrowo mit Nachbarorten Adelnau, Raschkow und Neu-Skalmierschiitz, Ostrowo [1912]. [Bolewski Władysław], Sadowski Jan, Krotoszyn w powstaniu 1918/1919 roku. Odczyt w pierwszą rocznicę powstania (rozszerzony), Ostrów 1936. Borowiński Stanisław, Utworzenie pierwszego oddziału jarocińskiego, w: Wspo mnienia powstańców, zob. oprać. Bürger-Buch der Stadt Ostrowo, hrsg. Hugo Schön, Ostrowo 1900. Chocieszyński Antoni, Mój najpiękniejszy Sylwester. Ze wspomnień z przed 20 lat, Głos Powstańca Wielkopolskiego 1939: 1 I (nr 1). 310
Bibliografia Dowbor-Muśnicki Józef, Moje wspomnienia, Poznań 2013. Droszcz Kazimiera, Dawny Ostrów we wspomnieniach z oddali, oprać. Bar bara Kowalska, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego, t. VIII: 2003. Dubiski Aleksander, 10-lecie Polskiego Czerwonego Krzyża w Ostrowie, Orę downik Ostrowski 1929: 4 VI. [Dubiski Aleksander], Mowa dra Aleksandra Dubiskiego (wygłoszona na Sali Teatru Miejskiego na Akademii obchodu 20-lecia Powstania Wielkopolskiego w Ostrowie dnia i stycznia 1939 roku), Orędownik Ostrowski 1939: 25 I (nr 11). Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, red. Cze sław Kędzierski, Antoni Konieczny, Maria Ruszczyńska, Maciej Wierz biński, Poznań 1918 [tamże spis delegatów na Sejm]. f.p., Na spotkanie z Paderewskim, Kurier Warszawski 1918: 31 XII. Gemeindelexikon für Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln, Heft IV Regierungsbezirk Posen, Berlin 1912. Haller Józef, Pamiętniki, London 1964. Handbuch über den Königlich Preussischen Hofund Staatfür dasfahr 1918, Berlin 1918. Hulewicz Bohdan, Wielkie wczoraj w małym kręgu, Warszawa 1973. Janicki Stanisław, Wspomnienia Powstania Wlkp. 1918/19 z b. pow. odolanowskiego Ostrów 1937 ( toż: Orędownik Ostrowski 1937: 16 III, 23 III, 30 III, 6 IV, 13 IV). Jasik Jan, Oswobodzenie Ostrowa Wielkopolskiego, w: Wspomnienia powstańców, zob. oprać. Jasik Jan, Wspomnienia z Powstania Wlkp. 1918/19 na odcinku Łąkociny i Sulistław, Orędownik Ostrowski 1937: 4 V, 7 V Jurek Józef, [głos w dyskusji] Sesja naukowa poświecona problematyce powstania
wielkopolskiego 1918/1919, Poznań 15-16X111958 r., Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Jurek Józef, Mój udział w powstaniu wielkopolskim, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Kazimierz Piwarski. Kartoteka ewidencji ludnos'ci miasta Poznania 1870-1931 (e-kartoteka.net). Kasprzak Feliks, Mój 27 grudnia 1918, Południowa Wielkopolska 1963, nr 2. Kasprzak Feliks, Ostatni z Antonina, Południowa Wielkopolska 1966, nr 4. Kasprzak Feliks, Listopad 1918 roku w Ostrowie. Z moich wspomnień, Połu dniowa Wielkopolska 1968, nr 9. Kasprzak Feliks (EFKA), Dawny Ostrów. U Włodary, Południowa Wielkopol ska 1964, nr 3. Kasprzak Feliks, Ze wspomnień emigranta, w: Szkice i fragmenty z powstania wielkopolskiego 1918/1919,1.1, Poznań 1933. Komunikaty prasowe Dowództwa Głównego o sytuacji na frontach powstania za okres od 17II1919 do 28 VI1919, w: Wałki powstania wielkopolskiego 1918-1919, red. Bogusław Polak, Marek Rezler, Koszalin 2010. 311
Bibliografia Kostrzewa Antoni, Pierwsze kadry wojska polskiego w Ostrowie. Ze wspomnień uczestnika pamiętnych dni listopadowych w roku 1918, Dziennik Ostrowski 1934: 13 XI. Książka adresowa miasta Ostrowa 1927-1928, oprać. Jan Kajdasz, Ostrów 1928. Książka adresowa miasta Ostrowa. Rok 1938, wyd. JózefJądro, Ostrów 1938. Lange Julian, Organizacja Straży [Ludowej] i jej udział w Powstaniu [wiel kopolskim], w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Wybór źródeł, oprać. Antoni Czubiński, Bogusław Polak, Poznań 1983. Lewandowski Mieczysław, Fragment wspomnień z powstania wielkopolskiego w Ostrowie Wielkopolskim, Promień 1935, nr 4; 1936, nr 5, 6. Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie To warzystwo Genealogiczne „Gniazdo”, koordynator projektu Wojciech Jędraszewski, www.powstancywielkopolscy.pl Metelski Zygfryd, Ostrzeszów (z dziejów 1 kompanii pleszewskiej), w: Powsta nie wielkopolskie 1918-1919, oprać. Ludwik Gomolec, Poznań 1956. Niesiołowski Andrzej, Brzask wolnos'ci. Wspomnienia z pierwszego okresu dzie jów pułku, w: Jednodniówka 70. pułku piechoty (12. p.strz. Wlkp.), Pleszew 1930. Niesiołowski Andrzej, Garse' wspomnień z wielkich dni, Nowy Kurier 1933: 28 XII, 30 XII; 1934: 41, 9 I, 141. Niesiołowski Andrzej, Garść wspomnień z wielkich dni, Promień 1937, nr 7, 8. [Niesiołowski Andrzej], Przed 19 laty w Ostrowie (zpamiętnika), Orędownik Ostrowski 1937: 19X1, 22X1,24X1, 20X11 (dodatek). Paderewska Helena, Wspomnienia 1910-1920, Warszawa 2015. [Paschke Günther], Aus der Geschichte der Stadt Ostrowo, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 2. Paschke
Günther, Die Polonisierung Ostrowos, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 8. [Paschke Günther], Diefür unsere Heimatstadt Ostrowo schicksfalsschwere Syl vesternacht 1918/1919, Ostrowoer Heimat - Zeitung 1927, nr 10, 11. Paschke Günther, Haetze der polnischen Geistlichkeit, Ostrowoer Heimat Zeitung 1927, nr 4. Powstanie rad ludowych 11 listopada 1918, Kurier Poznański 1928:10X1 (nr 518). Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Wybór źródeł, oprać. Antoni Czubiński, Bogusław Polak, Poznań 1983. Powstanie Wielkopolskie. Wybór źródeł. Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Ka liszu, oprać. Roman Szczepaniak, Kalisz 1978. Poszwiński Adam, Z rozważań historycznych w 15-lecie wolności, Dziennik Po znański 1933: 24X11 (296). Ranglieste der Königlich Preussische Armee, 1914. Rohde Arthur, Ostrowoer Erinnerungen/ Wspomnienia ostrowskie, oprać. Jaro sław Biernaczyk, tłum. Roman Dziergwa, wyd. II - Ostrów Wielkopol ski 2017. Rutz Friedrich, Z kroniki parafii ewangelickiej w Nowych Skalmierzycach 1916/1919 / Chronik der evangelischen Gemeinde Neu Skaimierschütz 1916/ 312
Bibliografia 11919, oprać. Jarosław Biernaczyk, tłum. Roman Dziergwa, Ostrów Wiełkopolski 2011. Słowiński Edmund, Wspomnienie w rocznicę listopada 1918 [początek powsta nia w Sulmierzycach], Południowa Wielkopolska 1964, nr 11. [Sokołowski Leon] L.S., Wspomnienie w ósmą rocznicę powstania, Orędownik Ostrowski 1926: 9X1. [Sokołowski Leon] L.S., Przed 10 laty w Ostrowie, Orędownik Ostrowski 1928: 9X1. [Sokołowski Leon], Przed 15 laty w Ostrowie, Orędownik Ostrowski 1933: 10 XI, 15 XII, 19 XII, 22 XII, 27 XII, 29 XII (tytuł zmieniony: Wpiętna stolecie oswobodzenia Ostrowa). Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.21, Warszawa 1921. Sprawozdanie Dyrekcji Państw.[owego] Gimnazjum Męskiego w Ostrowie Wlkp. za lata szkolne 1918/19-1928/29, Ostrów 1929. Szembek Bogdan, Pamiętny Sylwester 1918 r., Przewodnik Katolicki 1973, nr 1. Szymanowski Stefan, Kompania mikstackajako fragment z powstania wielkopol skiego 1918-1919, w: Powstańcy wielkopolscy Ziemii Ostrzeszowskiej. Smieiński Albin, Odolanów w powstaniu wielkopolskim 1918/19, w: Namysł Wojciech, Duma, zob. oprać. Sniegocki Henryk, Wspomnienia, oprać. Edward i Wanda Serwańscy, Poznań 1971. Tomaszewski Sylwester, Polski gimnazjalista w pruskiej szkole, w: Wielkopolska szkoła edukacji narodowej, zob. oprać. Traktat pokoju miedzy mocarstwami sprzymierzonymi i skojarzonymi i Niemcami, podpisany we Wersalu 28 czerwca 1919, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1920, nr 35, poz. 200. Ulrych Juliusz, Garść wspomnień, w: Kaliska Jednodniówka Listopadowa 1918-1928, Kalisz 1928. Ulrych Juliusz, Niemcy dobrowolnie nie opuścili
Kalisza. Było to przed 55 laty, Za Wolność i Lud 1974: 12 I (nr 2). Verhandlungen des 49. Proviniallandtages der Provinz Posen in März 1918, Posen 1918. Wieliczka Zygmunt, Od Prosny po Rawicz. Wspomnienia z powstania wielkopol skiego 1918-1919, Poznań 1931. Wiertelakjan, Ostrów upomina się o swoje prawa w akcji zapoczątkowej polskiego ruchu zbrojnego w Wielkopolsce, Dziennik Poznański 1936: 30 I (nr 15). Wojskowe aspekty powstania wielkopolskiego 1918-1919. Wybór źródeł, red. nauk. Bolesław Woszczyński, Poznań 1985. Wronka Andrzej, Na 60-lecie ostrowskiej Veneții, Przewodnik Katolicki 1968, nr 19. Wspomnienia powstańców wielkopolskich, wybór: Lesław Tokarski i Jerzy Zió łek, Poznań 1978. Zaborowski Stanisław, Wspomnienia z mojego życia, http:www.goniec.net/goniec/inne-dzialy/lektura/wspomnienia-z-mojego-zycia 313
Bibliografia Zakrzewski Michał, Wspomnienia, w: Namysł Wojciech, Duma, zob. oprać. Źródła do dziejów powstania wielkopolskiego w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu, oprać. Grzegorz Waliś, Adam Nawrocki, Kalisz 2008. Czasopisma Album Pamiątkowy Powstańców Ziem Zachodnich R.P 1937-1939. Dziennik Berliński 1918, 1919. Dziennik Poznański 1918, 1919. Dziennik Prawa Państwa Polskiego 1919. Dziennik Urzędowy Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej 1920. Gazeta Kaliska 1918-1919. Gazeta Ostrowska 1917, 1919, 1920. Kurier Poznański 1918,1919, 1922. Kurier Warszawski 1918, 1919. Orędownik 1918. Ostrowoer Anzeiger zugleich Kreisblatt für den Kreis Ostrowo 1917, 1918. Posener Neueste Nachrichten 1918. Posener Tageblatt 1918. Posener Zeitung 1918. Postęp (Poznań) 1918, 1919. Praca (Poznań) 1918. Prawda(Poznań)1918, 1919. Schlesische Volkszeitung 1918. Tygodnik Urzędowy Naczelnej Rady Ludowej 1919. Tygodnik Urzędowy 1919. Opracowania Anders Paweł, Szlakiem Powstania Wielkopolskiego, Poznań 1993. Banaszak Władysław, Kto wyzwolił Ostrów? Odpowiedź, Południowa Wielko polska 1964, nr 1. Biernaczyk Jarosław, Słownik biograficzny Żydów ostrowskich, Ostrów Wiel kopolski 2012. Biernaczyk Jarosław, Władysław Skowroński, w: Alma Mater Ostroviensis Księga Pamięci - Non Omnis Moriar, red. Krystian Niełacny, t. X: 2003. Biogramy powstańców wielkopolskich związanych z Ziemią Ostrowską, red. Aneta Franc, Maciej Kowalczyk, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genea logicznego, t. III: 2008. Boroch Władysław, Jafe zginąłJan Mertka, Ziemia Kaliska 1984, nr 2. Boroch Władysław, Oswobodzenie Skalmierzyc,
w: Jednodniówka 1910-1935. Ośrodek Harcerski w Skalmierzycach Nowych, Ostrów 1935. Boroch Władysław, Skalmierzyce w r. 1918/19, Orędownik Ostrowski 1937: 18 V 1 VI, 22 VI, 29 VI, 13 VII. 314
Bibliografia Bródka Stanisław, Powiat pleszewski i jego mieszkańcy w czasie Powstania Wiel kopolskiego, w: Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Centek Jarosław, Reichsheer ery Seeckta (1921-1926), Warszawa 2010. Ciemieniewska Maria, Kargol Tomasz, Dzieje rodzin w Olszowie, Raduchowie, Kopydlowie 1800-2009: Siewierscy herbu Ogończyk, Chrzanowscy herbu No wina, Daszkiewiczowie herbu Korybut, Poznań 2011. Czerwiński Stanisław, Dzień chwały powstańców wielkopolskich [walki pod Ko bylą Górą], Polska Zachodnia 1938: 13 I. Czubiński Antoni, Powstanie wielkopolskie 1918-1919. Geneza - charakter ֊ znaczenie, Poznań 1978. Czubiński Antoni, Grot Zdzisław, Miśkiewicz Benon, Powstanie Wielkopol skie 1918-1919. Zarys dziejów, Warszawa-Poznań 1978. Czy wiesz kto to jest?, red. Stanisław Łoza, Warszawa 1938. Dembski Krzysztof, Wielkopolska w początkach II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawoustrojowe, Poznań 1972. Demel Czesław, Rozwój życia politycznego w Wielkopolsce na przełomie 1918-1919 roku, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. XI: 1974, z. 1. Demel Czesław, Uzupełniające wybory do Sejmu w Wielkopolsce 1 czerwca 1919 r, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. XII: 1976, z. 1. Dobrzycki Bogusław, Koleje zaboru pruskiego i ich rozwój, Inżynier Kolejowy. Miesięcznik poświecony sprawom kolejnictwa i komunikacji 1928, nr 11. Domagała Wojciech, Historia Kota w Ostrowie, w: Pamiętnik XII. zjazdu na uczycielstwa i delegatów Poznańskiego. Oddział Okręgowego Stowarzyszenia Chrzes'cijansko-Narodowego Nauczycielstwa Szkól Powszechnych w
Polsce, Ostrów 1930. Domalanus Anna, Potasznik Stanisław, SBPW Drozdowski Marian Marek, IgnacyJan Paderewski. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1981. Dworecki Zbigniew, Polskie Rady Ludowe w Wielkopolsce 1918-1919, Poznań 1962. Dworecki Zbigniew, Poznańskie i Piłsudski w latach Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Poznań 2008. Dykcik Zenon, Republika Ostrowska. Przyczynek do historii powstania wielko polskiego 1918-1919, Ostrów Wielkopolski, Iwyd. 1988, II wyd. 1995, III wyd. 2003. Dykcik Zenon, Soboczyński Feliks, SBPW. Dykcik Zenon, Udział ostrowian i odolanowian w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, w: Udział społeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Dymacz Eugeniusz, Monografia Odolanowa, Odolanów 2003. Dzieje Ostrzeszowa, red. Stanisław Nawrocki, Kalisz 1990. Dzieje Sulmierzyc, red. Karol Olejnik, Sulmierzyce 2000. Englich Józef, Zarys historii wojennej 70-go pułku piechoty wielkopolskiej, War szawa 1929. 315
Bibliografia Eustachiewicz Tadeusz, Dziesięciolecie Gimnazjum Ostrowskiego w Niepodległej Polsce, w: Sprawozdanie Dyrekcji Państw. Gimnazjum w Ostrowie Wlkp. za lata 1918/19-1928/29, Ostrów 1929. Eustachiewicz Tadeusz, Zarys dziejów Gimnazjum w Ostrowie, Ostrów 1927. Franz Aneta, Józef Naculak, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Franz Aneta, Raszkowianie w Powstaniu Wielkopolskim. Nowe źródła, fakty, bio gramy. Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego, t. XIII; 2018. Franz Aneta, Wojna nie była kobietą. Powieść'o powstaniu wielkopolskim. Poznań. 2018. Friedberg Marian, Gimnazjum w latach repolonizacji (1919-1921), w: Wielko polska szkoła edukacji narodowej, zob. oprać. Gil Władysław, Krotoszyn i Koźmin w powstaniu wielkopolskim, w: Udział spo łeczeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Golus Władysław, Nawrocki Stanisław, Ostrzeszów. Przeszłość i teraźniejszość, Poznań 1967. Gomolec Ludwik, Czy Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 r. było przygotowa ne, Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, z. 2. Gomolec Ludwik, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, wyd. II, Poznań 1957. Gomolec Ludwik, Poznańsko-warszawskie kontakty w okresie przygotowań do powstania wielkopolskiego w 1918 roku, w: Powstanie Wielkopolskie. Źródła - stan badań - postulaty badawcze. Materiały z Ogólnopolskiego Semina rium Historyków Powstania Wielkopolskiego - Kościan 2 III 1972, Kościan 1973. Gomolec Ludwik, Kubiak Stanisław, Męderek Stanisław, Zwycięstwo ludu w Wielkopolsce. Jednodniówka z okazji 40. rocznicy Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Poznań 1958. Grot Leszek,
Pawłowski Ignacy, Pirko Michał, Wielkopolska w walce o niepod ległość 1918-1919. Wojskowe i polityczne aspekty powstania wielkopolskiego, Warszawa 1968. Grot Zdzisław, Maciaszek Jan, PSB, t. XIX (1974). Grot Zdzisław, Oświata i kultura w dobie powstania, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Grygier Tadeusz, Pierwsze powstanie śląskie w rachunku politycznym powstańców wielkopolskich, w: Studia z historii powstania wielkopolskiego 1918/1919, red. Zdzisław Kaczmarczyk, Poznań 1962. Grygier Tadeusz, Polskifrontprzeciwniemiecki w maju 1919 roku, Przegląd Za chodni 1948, cz. II. Grygier Tadeusz, Powstanie Wielkopolskie a plany wyzwolenia reszty ziem za chodniej Polski, Przegląd Zachodni 1948, cz. II. Gulczyński Andrzej, Kształtowanie się polskich organów władzy i administracji w powiecie pleszewskim w latach 1918-1919, Pleszew 1988. Hauser Przemysław, Niemcy wobec sprawy polskiej, październik 1918- czerwiec 1919, Poznań 1984. 316
Bibliografia Heimatbuch für den Kreis Ostrowo / Provinz Posen mit angrenzenden Kreisen Ka lisch un Kempen, zusammengestellt Otto Käding, Arno Pommerenke, Hannover 1983. Hemmerling Zygmunt, Ruch ludowy w Wielkopołsce 1919-1939, Warszawa 1971. Jabłoński Tadeusz, Lista strat powstania wielkopolskiego 1918/1919, Warszawa 1936. Jachowski Jan, Lewandowski Włodzimierz, PSB, t. XVII (1972). Jankowski Wacław, Początek historii sądownictwa wojskowego w Wielkopolsce, Wolność 1925, nr 4. Jastrząb Łukasz, Olszewski Wiesław, Lista strat powstania wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku, wyd. II, Koszalin 2009. Józefiak Michał, Wręczenie chorągwi 12. pułkowi strzelców wielkopolskich w dniu 4. maja 1919 r. w Ostrowie, w: Jednodniówka 70. pułku piechoty (12. p.strz. Wlkp.), Pleszew 1930. Kaczmarek Zygmunt, Lasota Piotr, WSB. Karolak Grażyna, Kowalczyk Maciej, Marcinkowski Zbigniew, Pustkowski Jarosław, Wykaz powstańców wielkopolskich i działaczy niepodległościowych związanych z ziemią ostrowską (XI1918 ֊ W 1919), Rocznik Ostrowskie go Towarzystwa Genealogicznego, t. III: 2008. Karwat Janusz, Od idei do czynu. Mysi i organizacje niepodległościowe w Poznańskiem w latach 1887-1919, Poznań 2002. Kasperska Helena, Pietrowski Michał, Kalendarium powstania wielkopolskiego w ówczesnych powiatach koźmińskim, krotoszyńskim i Sulmierzycach, w: Po wstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, zob. oprać. Kasprzak Feliks, Bitwa pod Kobylągórą, Południowa Wielkopolska 1965, nr 1. Kasprzak Feliks,Jeszcze raz - kto wyzwolił Ostrów, Południowa Wielkopolska 1964, nr 2.
Kasprzak Feliks, Niemcy łamią rozejm, Południowa Wielkopolska 1965, nr 2. Kasprzak Feliks, Ostrowiacy w boju 1918-1919, Gazeta Ostrowska 1959, nr 6-10. Kasprzak Feliks, Ostrowski listopad, Południowa Wielkopolska 1964, nr 11. Kasprzak Feliks, Ostrowskie ziomkostwo, Południowa Wielkopolska 1966, nr 12. Kasprzak Feliks, Z historii Ostrowa z przed lat 40 (rok 1918/1919), Głos Ostrowski 1958, nr 14; 1959, nr 1. Kieremkampt Wacław, Przygodzickie rocznice, wyd. II, Przygodzice 2018. Klein Edmund, Rada Ludowa we Wrocławiu, Centralna Rada dla Prowincji Ślą skiej, Wrocław 1976. Kołodziejczyk Albin, Zarys dziejów Z.S. „Kolejarz-Ostrovia”. Rok założenia 1909, Ostrów 1949. Kowalczyk Maciej, Jan Mieżyński, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Kowalczyk Maciej, Pogranicze ostrowsko-kaliskie w okresie I wojny światowej (1914-1918), Rocznik Kaliski, t. XXXI: 2005. Kowalczyk Maciej, Zburzona codzienność 1914-1918. Powiat ostrowski i jego mieszkańcy podczas I wojny światowej, Ostrów Wielkopolski 2015. 317
Bibliografia Kowalczyk Maciej, Zdzisław Kornobis, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Kowalczyk Maciej, Ławniczak Tomasz, Dzieje Batalionu Pogranicznego, Kali sia Nowa 2008, nr 10-12. Kowalska Barbara, Kowalczyk Maciej, Krótki zarys dziejów rodu Mieżyńskich w XIX i XX stuleciu, Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicz nego, t. VIII: 2013. Kroczyński Hieronim, Piotr Zieleziński, w: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, zob. oprać. Kruszyński Bartosz, Kaczmarek Regimenty. 10. Dywizja Piechoty podczas fazy wstępnej I wojny światowej w roku 1914, Poznań 2018. Kubiak Stanisław, Łozowski Franciszek, Rady Robotniczo-Żołnierskie w Wielkopolsce 1918-1919, Poznań 1959. Kurzawa Jan, Nawrocki Stanisław, Dzieje Kępna, Warszawa-Poznań 1978. Kutta Janusz, Świtała Idzi, PSB, t. LII (2017). Lamala Joseph, Der Aufstand in Polen, Berlin 1919. Lewandowski Włodzimierz, Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w latach 1918 -1919, Poznań 1939. Lewandowski Włodzimierz, Wyzwolenie Wielkopolski i Pomorza, w: Dziesię ciolecie Polski Odrodzonej. Księga Pamiątkowa 1918-1928, Kraków-Warszawa 1928. Lisiak Henryk, Narodowa Demokracja w Wielkopolsce w latach 1918-1939, Po znań 2006. Ławniczak Tomasz, Józef Idzior, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Ławniczak Tomasz, Rola Skalmierzyc i Szczypiorna w przygotowaniach zbroj nych oraz w powstaniu wielkopolskim w południowej części Wielkiego Księstwa Poznańskiego (listopad 1918 - luty 1919), Rocznik Ostrowski, t. III: 2008. Łossowski Piotr, Między wojną a pokojem. Niemieckie zamysły wojenne na wschodzie w obliczu traktatu
wersalskiego marzec - czerwiec 1919 roku, War szawa 1976. Łossowski Piotr, Zbrojny czyn ludu Wielkopolski 1918-1919, Warszawa 1970. Łukaszewicz Witold, Staszewski Jacek, Wojciechowski Mieczysław, Z dzie jów rad robotniczo-żołnierskich w Wielkopolsce i na Pomorzu Gdańskim. Po znań ֊ Bydgoszcz - Gdańsk - Toruń 1918-1920, Poznań 1962. Małkowski Jacek, Bronisława z Małkowskich Spikowska, w: Biogramy powstań ców, zob. oprać. Małkowski Jacek,O rodzie Brodowskich herbu Łada i majątku Psary w powiecie ostrowskim, Ostrów Wielkopolski 2015. Marczewski Jerzy, Narodowa Demokracja w Poznańskiem 1900-1914, Poznań 1967. Marszałek Piotr Krzysztof, Geneza i organizacja polskich formacji policyjnych w Wielkopolsce (1918-1920), Studia Lubuskie, t. III: 2007. Namysł Wojciech, Duma: Powstanie Wielkopolskie [teksty ze źródeł i opraco wań], Warszawa-Brwinów 2017. Nawrocki Stanisław, Pod pruskim zaborem, w: Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu, zob. oprać. 318
Bibliografia Nielacny Krystian, Nielacna Jadwiga, Słowem i czynem służyli Kos'ciotowi i Ojczyźnie. Księża katoliccy związani z Ostrowem Wielkopolskim w okresie od 1434 do 1945 roku, Ostrów Wielkopolski 2016. Nowak Bolesław, Raszków. Historia i wspótczesnos'č miasta i gminy, Raszków 1992. Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu, przewodn. komitetu redakcyjne go Stanisław Nawrocki, Poznań 1990. Ostrzechowska Mirosława, 100-lecie Urzędu Pocztowego w Ostrowie Wielko polskim 1886-1986, Ostrów 1986. Pacyna Stanisława, Dwornik Józef, WSB. Pacyna Stanisława, Wojciech Pacyna, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Parlament Rzeczpospolitej Polskiej 1919-1927, red. Henryk Mościcki, Włodzi mierz Dzwonkowski, wyd. Lucjan Złotnicki, Warszawa 1928. [Paschke Günther], Das Schicksal userer Landsleute, Ostrowoer Heimat Zeitung 1927, nr 3. Pietrzak Jerzy, Fredrowska krew w Wielkopolsce (V). Imiennik wielkiego pradzia da. Kierunki 1974, nr 30. Pietrzak Jerzy, Książę Ferdynand z Antonina, Gazeta Ostrowska 1996, nr. 44. Pietrzak Jerzy, Lipski Wojciech Antoni, PSB. Pietrzak Jerzy, Matyskiewicz Idzi, PSB, t. XX (1975). Pietrzakjerzy, Michałowicz Czesław, PSB, t. XX (1975). Pietrzak Jerzy, NowickiJan Stanisław, PSB, t. XIII (1978). Pietrzakjerzy, O reprezentacje byłego zaboru pruskiego w Sejmie Ustawodawczym w 1919 r, Dzieje Najnowsze, rocz. VIII:1976, zesz. 4. Pietrzakjerzy, Sikora Wojciech, WSB. Pietrzakjerzy, Spór o pierwszeństwo ofiary życia. W 55. rocznicę powstania wiel kopolskiego, Kierunki 1973, nr 51/52. Pietrzakjerzy, Stefan Rowiński 1875-1943, w: Wielkopolanie XX wieku, red.
Andrzej Gulczyński, Poznań 2001. Pietrzakjerzy, Gibasiewicz Agnieszka, Dziedzice, dwory, palace. Właściciele dóbr rycerskich w powiecie ostrowskim i wielkopolskim 1795-1949, Poznań 2013. Pilot Katarzyna, Jan Wiertelak, w: Biogramy powstańców, zob. oprać. Piotrowski Adam, 50 dni rządów Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, Poznań 1919. Podkowski Marek, Komisariaty i wójtostwa obwodowe w Wielkopolsce (1919-1935). Kilka uwag o praktycznym działaniu, Acta Univerisitatis Wratislaviensis, No 3741, Prawo CCCXXI (2016). Polak Bogusław, Generał Stanisław Taczak 1874-1960, II wyd., Koszalin 1998. Polak Bogusław, Rola Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w tworzeniu oddzia łów powstańczych w południowej Wielkopolsce 1918-1919, w: Udział społe czeństwa Ziemi Kaliskiej, zob. oprać. Polak Bogusław, Wojsko Wielkopolskie 1919-1920, Koszalin 2010. Polski Słownik Biograficzny, red. zal. Władysław Konopczyński, t. I-LII (1936-2018). Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Kazimierz Piwarski, Poznań 1958. 319
Bibliografía Powstanie Wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, Poznań 1968. Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 (artykuły i przyczynki), red. Bogusław Po lak, Kościan 1975. Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 w powiecie krotoszyńskim, koźmińskim i Sul mierzycach, red. Edward Jokiel, Antoni Korsak, Michał Piotrowski, Kro toszyn 2012. Powstańcy wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej. Słownik biograficzny, red. nauk. Marek Rezler, Poznań 2002,1.1. PustkowskiJarosław, Sylwester Tomaszewski, w: Biogramypowstańców, zob. oprać. Radowicz Kazimierz, Noc Sylwestrowa [powieść na podstawie scenariusza serialu telewizyjnego „Republika Ostrowska”], Ostrów 1993. Radowicz Kazimierz, Republika Ostrowska, Rocznik Ostrowskiego Towarzy stwa Genealogicznego, t. III: 2008. Radziszewski Edmund, Powstańcy wielkopolscy z terenu gminy Przygodzice. Losy i pamięć. Przygodzice 2018. Rezler Marek, Nasze Powstanie. W 100. rocznicę powstania wielkopolskiego 1918-1919, Szamotuły 2018. Rezler Marek, Ogólny zarys organizacji piechoty wielkopolskiej w latach 1918-1919, w: Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 (artykuły i przyczynki). Rezler Marek, Potyczka pod Rogaszycami i Parzynowem 19 i 24 stycznia 1919, w: Walki powstania wielkopolskiego, zob. oprać. Rezler Marek, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, Poznań 2016. Rezler Marek, Powstanie wielkopolskie 1918-1919 na odcinku ostrzeszowsko-kępińskim, w: Powstańcy wielkopolscy z Ziemi Ostrzeszowskiej, zob. oprać. . Rezler Marek, Thiel Stanisław, SBPW. Rezler Marek, Walka o Zduny 6-9 lutego 1919 r., w: Walki powstania wielkopol skiego, zob. oprać. Rola Ostrowa i
okolicy w powstaniu wielkopolskim. Album Pamiątkowy Po wstańców Ziem Zachodnich R.P., Poznań 1938, zesz. 4. Rządkowski Ludwik, 1918-1920. Kartki z walk o niepodległość' ziem byłego za boru pruskiego, Kurier Sredzki 1934: 8 II, 10 II. Rządkowski Ludwik, Wielkopolska pod władzą Rad Robotników i Żołnierzy oraz Naczelnej Rady Ludowej w roku 1918/1919, Środa 1934. Rzepecki Karol, Naprzód czy wstecz. „Pobudki wyborczej” tom II, Poznań 1912. Rzepecki Karol, Pobudka wyborcza, Poznań 1907. Rzepecki Tadeusz, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920. Sesja naukowa poświęcona problematyce powstania wielkopolskiego 1918/1919, Poznań 15-16X111958 r., Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Seyda Marian, Polska na przełomie dziejów. Od zbrojnego wystąpienia Stanów Zjednoczonych do końca wojny, Poznań 1931. Słownik Biograficzny Powstańców Wielkopolskich, red. Antoni Czubiński, Bo gusław Polak, Poznań 2002. Sobczak Marek, Powiat jarociński w powstaniu wielkopolskim 1918-1919, w: Udział społeczeństwa ziemi kaliskiej, zob. oprać. 320
Bibliografia Staszak Jakub, Obrona Krotoszyna 11-17 lutego 1919 r., w: Walki powstania wielkopolskiego. Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994. Szkudlarek Franciszek, Moja rodzinna ziemia. Z dziejów wsi: Rososzyca, Kęszyce, Ociąż, Latawice, Sieroszewice, Bilczew, Psary, Sieroszewice 2005. Szymański Kazimierz, 50-lecie „Ostrowskiej Rzeczypospolite'}”, Południowa Wielkopolska 1968 nr 8. Szymański Kazimierz, Po ostateczne zwycięstwo, Południowa Wielkopolska 1968, nr 9. Trzeciakowski Lech, Posłowie polscy w Berlinie 1848-1928, Warszawa 2003. Tyszkiewicz Bogna, Sytuacja ekonomiczna Wielkopolski w okresie powstania 1918-1919, w: Powstanie wielkopolskie 1918-1919, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Udział społeczeństwa ziemi kaliskiej w powstaniu wielkopolskim, red. Antoni Czubiński, Kalisz 1978. Urywek z historii Powstania Wielkopolskiego (Udział gromady Przygodzice w po wstaniu - śp.Jan Mertka z Przygodzic), druk ulotny [Ostrów 1938]. Waj downa Stefania, Historia Zakładu, jego koleje od czasu założenia, ze szcze gólnym uwzględnieniem zdarzeń z ostatniego dziesięciolecia, w: Pierwsze Spra wozdanie Dyrekcji Państw. Humanistycznego Gimnazjum Żeńskiego w Ostro wie (Wlkp.) za lata od 1920 do 1920, Ostrów 1929. Wajs Józef, Burmistrz Wacław Mazurkiewicz, w: Znane postacie Odolanowa. Materiały z konferencji naukowej (.), która odbyła się w rocznicę 600-lecia uzyskania praw miejskich przez Odolanów 29 września 2003 roku, Odola nów 2009. Walki powstania wielkopolskiego 1918-1919, red. Bogusław Polak, Marek Rez ler, Koszalin 2010.
Wawrzyniak Władysław, Zarys historii powstania w południowej części Księstwa Poznańskiego, Wolność. Organ Związku Oficerów Rezerwowych Ziem Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej 1922, nr 4, 5, 7 [przedruk: Gazeta Ostrowska 1994: 9 I). Weiss Renata, Piętnastoletni powstaniec - ostrowska rewolucja oczami nastolatka z Rososzycy, Gazeta Ostrowska 2018: 19 III, Dodatek Historyczny. Wędzki Andrzej, Niesiołowski Andrzej, PSB, է. XIII (1978). Wieczorek Grzegorz, Generał Kazimierz Glabisz (1893-1981). Zarys biografii, Gorzów Wielkopolski 2007. Wieliczka Zygmunt, Wielkopolska a Prusy w dobie powstania 1918/1919, Po znań 1932. Wielkopolska szkoła edukacji narodowej. Studia i wspomnienia z dziejów Gimna zjum Męskiego w Ostrowie (obecnie I Liceum Ogólnokształcącego) w Ostrowie Wielkopolskim w 125-lecie jego założenia 1845-1970, przewodn. komitetu redakcyjnego Witold Jakóbczyk, Wrocław 1970. Wielkopolski słownik biograficzny, przewodn. komitetu redakcyjnego Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, Warszawa-Poznań 1981. 321
Bibliografia Wierusz Ignacy, Z dziejów walk o wolność na odcinku Kępińsko-Ostrzeszowskim, Rocznik Dziejów Powstania Wielkopolskiego 1918/1919,1.1: 1947. Wierusz Ignacy, Zarys historii tajnych kolek gimnazjalnych, Gazeta Ostrowska 1921: 15 VI, 17 VI, 20 VI, 22 VI. Wilczyński Leszek, Księża społecznicy w Wielkopolsce 1919-1939, Poznań 2003. Wojtkowski Andrzej, Banaszak Antoni, PSB, 1.1 (1935). Wojtkowski Andrzej, Ochotnicza kompania poznańsko-lwowska w walkach o Małopolskę wschodnią, w: Szkice i fragmenty z powstania wielkopolskiego 1918/19, red. Z. Wieliczka, Poznań 1933. Wojtkowski Andrzej, Recenzja. Z. Wieliczka, Od Prosny po Rawicz, Roczniki Historyczne VII: 1931. Wojtkowski Julian, Na styku dziejów zbawienia z historią Wielkopolski (Wojt kowski Andrzej 1891-1975), Studia Warmińskie, t. XLI-XLII: 2004-2005. Wroniak Zdzisław, Polityka zewnętrzna Naczelnej Rady Ludowej po wybuchu powstania, w: Powstanie Wielkopolskie, red. Zdzisław Grot, zob. oprać. Wroniak Zdzisław, Rozejm w Compiégne a stosunki polsko-niemieckie do końca 1918 r., Studia i Materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza, t. V: 1959, zesz. 2. Wrotkowski Henryk, Społeczeństwo Kalisza w latach pierwszej wojny światowej i dniach wyzwolenia, Rocznik Kaliski, t. III: 1970. Wyszczelski Lech, Powstanie wielkopolskie 1918-1918, Warszawa 2018. Zieliński Ryszard, Powstanie wielkopolskie 1918-1919, Warszawa 1968. Zjednoczenie Zawodowe Polskie 1902-1927. Ćwierć wieku pracy dla narodu i ro botnika, Poznań 1927.
Indeks nazwisk (nie obejmuje not bibliograficznych, bibliografii i spisu ilustracji) Adamek Alfred 9, 27,33, 38, 39, 41-43, 45, 48, 52, 56, 58, 66, 69, 87, 88, 90, 91,103,108, 118, 119, 125, 128,232, 242, 264, 265, 268, 297, 299, il. 26, 27, 64 Adamek Witold 58, il. 70 Adamska Józefa 251 Adamski Stanisław 21, 52, 77, 78, 164,193, 267, il. 98 Adamski Walerian 52, il. 62 Alaborski Wojciech 297 Aleksander III, cesarz Rosji 16 Anczykowski Franciszek 93, 278 Anders Paweł 7, 8, 298 Anders Władysław 268, il. 292 Arlt Roman 129 Arnold Max 100 Asnyk Adam 247 Ast Kazimierz 9,37, 39, 44,46, 51, 72,108,132,168,174, il. 52 Bałucki Michał 247 Banasiak Stanisław 213 Banaszak Antoni 229, 272, 278, 291, 295, il. 223 Baranek Kazimierz 223 Barciszewski Leon il. 105 Barczak Franciszek il. 258 Barthke Karl 59, 228 Bartkowiak Roman il. 27 Bartosz Antoni 120,121, 293, il. 121 Bauer Watkin 172 Bauernhorst 165 Bąk Stanisław 213 Bąkowscyjan i Walentyna 151 Bąkowski Władysław 253 Beck Benno 124,125,128, 229, 231-233, 274, 276, 278, 283, il. 232 Beck Nelle z. d. Deventer 174 Beckhaus Hubert 240 Begale Ludwik 21, 22, 46, 55,119, 123,173, 222, 229, 230, 262, 271, 278,284, 286, 295, il. 115 Begalowa Zofia z d. Wilczewska 262,278 Benedykt XV, papież 70 Bergmann Robert 234, 277 Bergmann Walter 126 Bernard Joseph Jean 267 Bessert Max 14, 38, 39, 95,135, 173, 223, 280, il. 126 Beutlich Roman 71, 223 Biedermann Paul 274, 277 Biegański Franciszek 120 Biegański Stanisław 113 Bigdowski Jan 46 Bigoszt Henryk 9, 64, 82-85, 88, 145,153-155, il. 101 Bigos Józef274,277, 278 333
Spis ilustracji Biliński Józef274, 278 Billewicz Leon 290 Binkowski Szczepan 56, 118 Bismarck Otto von 33, 37, 38, 51, 72,240, 242 Bniński Konstanty Łukasz 183 Bociański Leon 71,166,167,171, 186 Bociański Ludwik VIII, 140, 188, 268, 290 Bogacki Kazimierz 71 Bogucki Antoni 120,121 Bogusławski Józef 118, 274,277 Bolesław Śmiały 247 Bolewski Władysław 61, 73 Borczyński Stanisław 87 Borkowski (vel Berkowski) 46 Bothner von 81 Brand 280 Brendel Stanisław 222, 254 Brodala Władysław 120,121 Brodowski Aleksander Sykstus 25, 26,120, 260, il. 118 Brodowski Aleksander Wojciech 25, 279 Brodowski Tadeusz 25,112, 216, il. 24 Bronikiewicz Witold 247 Brückner Aleksander V Bryk-Brokowski Marian 247 Brykczyński Bronisław 280 Buchwald Edmund 248, il. 257 Budzyński Stefan 73 Butzek Friedrich 240, 272, 274, 277, 278 Callier Edmund 204 Cegielski Hipolit 243 Cegiełka Wacław 255, 288 Celichowski Witold 80, 219, 223, 279, 280, il. 212 Centek Jarosław 12 Charaszkiewicz Władysław ił. 258 Chmielewska Wanda 97, 261, il. 269 Chmielewski Wincenty 97 334 Chocieszyński Antoni, 160, 161, 164,166-169,172,176,188,189, 264, il. 152 Chocieszyński Franciszek 160 Chopin Fryderyk 246 Chrzanowski Bernard 257 Ciaciuch Jan VIII, 264 Cieluch Wincenty 240, 251, 255, 274,277, 278, 286 Cieszewicz Jan 286 Cieszyński Franciszek Ksawery 52 Czajkowska Zofia (zamężna Kiedrowska) 234, 249, 287,293, il. 267 Czubiński Antoni 7, 298 Dachowski Filip 287, il. 306 Dadaczyński Roman il. 208. Dalbor Edmund 17, 264, 285, 294, il. 6,304 Danysz Anna 69 Daszkiewicz Bogdan 212 Daszkiewicz Bronisław 212, 262 Daszkiewicz Zdzisław 25, 69,
112, 130,190, 216, ił. 23 Daszkiewiczowa Janina z d. Koczorowska 262, ił. 272 Daszyński Ignacy 49 Datke Emmi 171 Daum Karl il. 37 Dąbrowski Jan Henryk 129, 240, 250, 269, il. 260 Dobras Władysław 265 Dobrzycki Bogusław 98,100,112, 227, 252, il. 106 Dolata B il. 28 Domagała Wojciech il. 245 Dowbor-Muśnicki Józef 81, 170, 198,199, 201, 204, 217,264,268, 291, il. 172, 210,313 Droszcz Kazimiera z d. Bartkiewicz 168, 175 Drucka-Lubecka Otylia z. d. Wolier 290 Drwęski Jarogniew 79
Spis ilustracji Dubiski Aleksander 40, 41-43, 46, 47, 51, 57, 66, 69, 70, 92, 98,102-104,106,109,110,112,119,132, 153,167,196, 260,262,278, 296, il. 47,179 Duczmal Jan 214 Dwornik Józef245, il. 219 Dybała Stanisław 62, 85, 88,148, 167,169,176,187,196, 202, ił. 103 Dyczkowska 204 Dykcik Zenon 8, 298 Dziadosz Tomasz 247 Działyńscy 189 Eberhardt Julian 156,181-183, il. 165 Ebert Friedrich 31 Eisenhardt-Rothe Johann von 219 Engel Arthur 16, 230 Falkiewicz Czesław ił. 258 Falkowski Wiktor 149,217, 234 Fatken Anne z d. Ryssel 101 Fatken Robert 100,101,106,110, 134,153,156, 274, 283 Feiffer Anne z d. Jeske 97 Fengler Wladyslaw 50, 92, 235, il. 85 Fenglerówna Janina (zamężna Rychwalska) 234, 235, il. 242 Finke Franciszek 118, 216, 274, 277, il. 206 Fipper Josef 16,231 Franz Aneta 9, 297 Frąszczak Józef 213 Fredro Aleksander 247 Freimann Izrael Meir 240 Fricke 38, 51, 66, 88, 99,103,104, 106,109-112,133,153,163,165, 175,176 Friedberg Jan 233 Gałuszka Ludwik 233, il. 234 Gawron 130 Gądek Bronisław 234, il. 236 Gąszczak Leon 70 Geisler 197 Gendziorowski Dionizy 71 Geras Tadeusz 147, 148 Gerwig 165 Glabisz Kazimierz VIII, 10, 29, 69, 178,197, 295, il. 31 Glabiszówna Jadwiga 69, 120, 121, il. 122 Glatzer Karl 283 Glemp J ózef 294 Głodek Jan 212 Goldschmidt Martin 15, 19, 53,123, 274, 276-278 Goszczyński Czesław 53, 71, 266, ił. 72 Górecki Leon 26, 43, 46, 66,108, 165,197, 242, ił. 17 Górny Tomasz 212 Górski Paweł 280 Grabowski Włodzimierz 11 Grabski Władysław 76 Graff Stanisław 52 Graumann Max 47 Gröger Ludwig 15,123, 222, il. 2 Gruszczyński Tadeusz 281 Grzęda Franciszek 251 Grzęda
Stanisław 28 Grzęda Wiktor 171, ił. 159 Grzybkowski Czesław 46, 92, 147, ił. 135 Grzywak Aleksander 234, il. 237 Guenter Franz von 279 Hajdziony Tomasz 213 Hajka Jan 213 Haller Józef3,182, 191,192, 247, 248, 262,267-269, il. 290,294 Hasiński Maksymilian 234 Händler Walther 17,35,177 Hącia Kazimierz 254 Hedinger Witold 86 Heinrich Emil 172, 247,248 Henning-Michaelis Eugeniusz 170 Heyking Ernst von 279 335
Spis ilustracji Hiller 277 Hindenburg Paul von 240 Hirsch Richard 243 Hlond August VII Hoffmann Theodor 16, 58, 95 Hoffmann Wladyslaw 171, 296, il. 156 Hollmann Georg von 16 Hollmann Marie z d. Ekensteen 109, 134, 277, 278 Holz Jan 23 Horawianka Barbara 237 Hulewicz Bohdan 178 Hyla Stanislaw 85, 86, 88 Jenschen Antoni 212 Jentsch Józef 91,143,144 Jernajczyk Bogdan 202, 204 Jeż Karol il. 258 Jeż Piotr 52, 125, 128,129, 264,295, 296, il. 289 Josephi Solo 15, 68,271, 278, 279, il. 75 Józefowicz Feliks 266 Jurek Józef 9, 46, 47, 113,119, 174, 175,207, 255, 256, 260, il. 280 Juszczak Roman il. 28 Jüngst Adam 293 Jüngst Tadeusz 227 Idzior Józef 86,155,197, il. 141 Idzior Stefan il. 258 Idziorowa Maria z.d. Marcinkowska 287 Idźkowski Edmund 202, il. 189 Ilowiecki Stanislaw 244 Imbach Siegfried 254 Iwanowski Zygmunt 182 Kaczmarek Franciszek 211 Kaczmarek Wladyslaw 212 Kajzer Józef204, il. 208 Kajzer Stanislaw 239 Kalwiński Michal 118, il. 112,317 Kamas Jerzy 296 Kamiński Stanisław 71, 221, il. 95 Kamps Willy 35, 177 Kantecki Teofil 250, 254,272,274, 277, 278 Kantorowicz 216 Kapuściński Marian ii. 258 Karwat Janusz 7 Kasprzak Feliks 8, 9, 37, 64, 68, 87, 98,122,143,159, 297,298, il. 105, 124 Kauffman Gustav 250, 272 Kawała Antoni 37 Kaźmierczak Antoni 71 Keller Leon 71 Kempa Andrzej 170 Kempen Paul von 172 Kędzierski (Bonifacy? Ignacy?) 120 Kierekiesz (vel Kierekesz) Henryk 154,155,167,169,170,176 Kiliński Jan 241, 243, 246, 251 Kirchbach Werner von 130, 131, 175 Kirchner Bronisław 139 Kirschstein Paul 102, 219 Klaczko Julian 297 Jablonski Ludwik 122, 223 Jabłoński Walerian 122, 223
Jadomski Stefan 212 Jadwiga, królowa Polski 204, 251, il. 262 Jagla 132 Jaksa Władysław 257 Jan Nepomucen, św. 167, il. 150 Janiak Ludwik 202, 203, il. 186 Janiak Stefan 53 Janicki Stanisław 70, 177 Janiszewski 221, 224 Jankowski Wacław VII, 229, 230, 296, il. 225 Jankowski Wiktor 216, il. 202 Jarosz Ludwik VII Jaroszewski Czesław 296 Jasik Jan 114, 158 Jaś Józef274, 278 Jeder Josef 174,235, 277 Jenner Julius 229, 254, 272 336
w Spis ilustracji Klemz 38,106,110,112,165 Kliche Bruno 53,125, il. 66 Klopsch Otto 254 Knoll Karl 15, 69 Kobielak Andrzej 44, il. 51 Kołodziejczak Stanisław 91, 92, 197, 216,272, 274, 277,278, il. 204, 317 Komorski Leon 62, 92,147,197, 296, ił. 83 Konarzewski Daniel 266 Konieczny Michał 120, 121 Konieczny Wincenty 72 Korfanty Wojciech 28, 84,152,164, 191,192,267,268, il. 169 Kornobis Bolesław 246, 254 Kornobis Zdzisław 23, 24, 70, 253, il. 89 Kornobisówna 204 Koryciak Franciszek 214 Korzeniewski Mieczysław 263 Korzeniowski Józef 247 Kosierski 204 Kostrzewa Antoni 9, 36, 39, 40, 46, 64-67, 92,147,186,187,291, 300, il. 79 Kostrzewski Józef VII, 121 Kostrzewski Kazimierz 120, il. 119 Kościelak S. il. 28 Kościelski Czesław 190 Kościuszko Tadeusz 27, 40, 53, 240, 250, il. 44 Kowalczyk Leon 216 Kowalczyk Maciej 9 Kowalczyk Stanisław il. 27 Kowalczyk Wojciech il. 27 Kozai Józef 120 Kozai Ludwik 72, 239 Kozalówna Maria 120,121, 239, il. 120 Kozień Zdzisław 296 Kozłowski Jan 266 Köler Heinrich 283 Kösling 225 Köster August 100 Krajewski Władysław 72 Krajna Kazimierz 257 Kraszkowski Marian 118, 272, 274, 277,278 KrauskopfJakob 15, 280, 281 Krawczyk 225 Krochmann Georg 275 Kron Gustaw 296 Krumka Karol 97, 261 Kruszka Stefan 168 Kruszyński Bartosz 12 Kruszyński Kazimierz 244 Krüger Gustav 274 Krüger Paul 274, 283 Krüger 278 Kryjom Antoni 212 Krysiewicz Bolesław 149 Krysińska Florentyna z d. Lasocińska 264, il. 285 Krysińska Zofia (zamężna Kłosowa) 249, 264, il. 263 Krysiński Roman 263 Krysztofiak Jan 265 Krysztofiak Kazimierz 293 Krzewiński Ludwik 278, 279 Kubiak Stanisław 202 Kubiak
Stanisław (historyk) 7 Kubicki Józef 214 Kubicki Roman 164, 216, 296, il. 148, 317 Kubik Aleksander VIII Kubik Józef 281 Kucharczyk Leon il. 70, 258 Kucharczyk Walenty 281, il. 302 Kucharczyk Wojciech 211, 281, il. 197 Kuczewski Adolfján 198, 289, il. 315 Kuczkowski Boleslaus von 136 Kujawski Alojzy il. 260 Kujawski Władysław 46, 51 Kulczyński Bolesław 247, 248 Kumor Krzysztof 297 Kuntze Augustyn 248 Kunz Stefan 250, 254, 257, il. 281 337
Spis Kupke Paul 15,222, 223 Kupczyk 142 Kupczyk Marcin 118 Kupczyk Stanisław 166 Kurzawski Józef288, il. 310 Kurzbach Hugo 271, 278, 283 Kusy Antoni 71 Kuś Franciszek 233, il. 231 KuśnierczakJan 274, 277, 278, il. 297 Kutschker Max 38,163, 254, 272, 291 Kutzner Stanisław 235 Kutzner Witold 178 Kutznerówna Stanisława 234 Kuźmiński Zbigniew 296 Kwietniewski Μ. ił. 28 Kwietniewski W ił. 28 Laacke Max von 35, 38, 177 Landsberg Otto 292, il. 318 Lange Jan Bernard 41 Lange Michał 6, 9, 41, 42, 46, 47, 49, 51, 56, 57, 64, 76, 77, 83, 84, 90,91,101,108,112,130,140, 141,146,149,153,159,165,174, 182,199, 200,210, 222,227, 230, 253, 262, 291, 295,296, 299, il. 55, 226 Lange - Wnukowski Michał, zob. Lange Michał Langford 182 Langowa Helena z d. Gerpe 262, il. 270 Laskowski Kazimierz 19, 117, 208, il. 11 Lasota Piotr 46, 47, 56, 64, 120, 159, 222, 240, 243, 249, 257,272, 274, 277, 278, 287, 288, 293, 295, il. 56, 306 Léderery 263 Ledóchowski Mieczysław Halka 294, il. 322 Lehmann Władysław 230, ił. 228 Lepka Antoni 213, ił. 200 338 ilustracji Leszczyński Maksymilian 96 Leyer Stefan 58, 65, 66, 86, 88 Lewandowski Mieczysław 9, 34. 35, 39, 88, 96,132, 296, il. 34 Lewandowski Włodzimierz VIII, 1, 7,34,39,40, 42-44, 46, 49-51, 60, 61, 84, 88, 89, 91,143,144,166, 171, 227,244, 249, 250,295,296, 300, il. 33, 78, 249 Lewszecki Józef 81, 141,142,146, 147,149,153-155, 176,186,189, 289, il. 131 Liberski Wojciech 212 Lipiński Antoni 224 Lipiński P il. 28 Lipski Jan 25 Lipski Józef 18 Lipski Wojciech Antoni 6, 9,17,18, 20-22,25, 55, 56, 59, 61, 63, 76, 84, 87, 89, 90,110,119,120,142,
159,167-169,184,185,188,189, 190,192, 200, 209, 215,217, 221֊227,243, 260, 279-281, 290, 291, 293,296,299, il. 8,211 Lisiak Bartłomiej 297 Ludwiczak Antoni VI, 255,256, ił. 278 Ludwig Władysław 230 Ludwik III, król Bawarii 17 Lutosławski Wincenty VIII Lützow Leo von 240 ŁawniczakJan 165 Ławniczak Tomasz 9 Łącki Stanisław 279 Łepkowski Jan 43, 80, ił. 100 Łopiński Roman ił. 189 Łossowski Piotr 7 Łozowski Franciszek 7 Łukaszewski Albin 234 Maciak 160 MaciaszekJan 193, il. 170 Maciejowski Ignacy pseud. Sewer 247
Spis ilustracji Maeusel Karol 210 Maeusel Seweryn 210, il. 195, 196 Majerowicz 46 Majewski Władysław 216 Maksymilian Badeński zob. Max Prinz von Baden Maleszka Krzysztof 11,12 Małecki Tadeusz 171 Małkowski Wacław 171 Maly Tomasz V Marcinkowski Karol 40, 214, 241, il. 45 Maria Magdalena, św. 17, 27,35, 149,229 Maroszek Andrzej 56, 57 Martin Lepold 15, 254 Marweg Jan 257, 286 Marweg Stefan 72, 286 Marweg Zygmunt 287 Matczak Wojciech 120,121 Matuszczak Stanislaw il. 258 Matuszewski Tadeusz 77 Matyśkiewicz Idzi 168, 236, 255, 256, il. 279 Matyśkiewicz Stanisław 166, il. 151 Maupassant Guy de 247 Mauschówna Pelagia (zamężna Okoniewska) 293 Max Prinz von Baden ЗО May Andrzej 296 Mazurkiewicz Wacław 15, 24, il. 221 Melcer-Szczawiński Henryk 246 Mertkajan 10, 11, il. 139 Mertka Józef 2,151,152, il. 71, 258 Mertka Stanisław 152 Meszczyński Władysław 293 Meyer 38, 65,136,165,170,171 Meyer-Steglitz Georg 242 Michalak Ignacy 23, 25, 112,120, 216, il. 22 Michalak Leon 266 Michałowicz Czesław VII, 40-42, 118,174, 232, 243-245, 249-251, 273,296, ił. 111 Michałowicz Teodor 249 Michałowicz Wiktor 42, 47, 49, 56, 118, il. 58 Michałowiczowa Jadwiga z d. Jakubowska 249 Michałowiczowa Z. 293 Michałowski Jan, 129, il. 245 Michałowski Wiktor 129, 196, il. 176 Mickiewicz Adam 241, 248 Mielcarzewicz Jan Nepomucen 26, 108,112,197, 214, 216, 274, 277, 278, ił. 20, 298 Mierzejewscy 182 Mierzejewska Anna z d. Gniadkiewicz 262, 287, il. 273 Mierzejewski Kazimierz, il. 258 Mierzejewski Walenty 123, 249, 250, 262, 271,278, il. 116 Mierzwiak Władysław 58, ił. 68, 258 Mieżyński Franciszek 24, 42, 112, ił.
21 Mieżyński Jan 42, 96, 296, il. 50 Miśkiewicz Stefan 212 Mizerski Ludwik 18, 75 Modlibowski Stanisław 279 Modrzejewski Marian 1, 2, 42, 44, 46, 47, 61, 66, 72, 75, 84, 85, 87-91, 96,140,145,166-169,172, 176,181,184-188,197,202, 205, ił. 77,154 Modrzejewski Tomasz 43 Molier 247 Molik Jan 287 Moltke Helmut 33, 66, 99,136,171, 196, 242, il. 81 Morawski Marian 297 Morgiel Jan 286 Mosiński Hieronim 286 Mrowiński Stanisław 226 Muszyński Baltazar 254, 274, 277, 278, il. 299, 317 Muszyński Zygmunt il. 317 Müller Ernst 16 Mycielski Ludwik 263, il. 284 339
Spis Myk Maksymilian 42, 43, 46, 51, 66, 82, 84, 90-93,145,147, 264, il. 80 Myszkowiak Marian 27, 129, 211, 217, 234, 251, 296, il. 241, 262 Nader Jan 118, il. 113 Namysł Stanisław 197, 274, 277, 278, il. 300 Napoleon I, cesarz Francuzów 61, 247 Nass Ferdinand 281 Naunin Otto 17,106 Negri Pola 172 Nehrebecka Anna 297 Nerger 38,106 Nerski Marian 1, 62, 66, 75, 88-92, 101,102,106,109,132, 141, 143, 149, 164, 191, 196, 199, il. 82 Neuhaus Leopold 17 Neumann Ewald 274, 276-278 Niegolewski Andrzej (płk) 23 Niegolewski Andrzej 23, 122,223, 240, 257,272, 274,277, 278, il. 217 Niegolewski Felicjan 18, 23, il. 9 Niemojowska Jadwiga 263, 269 Niemojowski Jerzy 22 Niemojowski Mieczysław 25, 118, il. 114 Niemojowski Wincenty 18,19, 25, 110,117,164, 201, 245, 255, 260, 263, 269,284,287,293, il. 10, 209, 210 Nieniewski Adam 143, il. 129 Niesiołowscy il. 39 Niesiołowski Andrzej 9,28, 33, 34, 40, 43, 57, 60, 61, 91,108,124, 125,128,163, 295-297, il. 38, 230 Niezgódka Andrzej il. Tl Niklewicz Jan ТП Noculak Józef 71 Nogalowa Józefa z d. Sośnicka 287 Nowaczyński Adolf 247 Nowak 44 340 ilustracji Nowak Stanisław 113, 114, il. 144 Nowakowski 70 Nowakowski Mieczysław 23, 164, 223 Nowicka Helena (zamężna Minczykowska) 249, 293 Nowicka Jadwiga z d. Zeher 203, 249,262, 287 Nowicki Jan Ludwik 21, 22, 26, 41, 43, 46-48, 55-57, 76,123,141, 158,167, 200, 261, 278, 280, 281, 293, il. 16,117 Nowicki Stanisław 77 Nowicki Wacław il. 258 Notei Heinrich 279 Odyniec Wincenty 205,289, il. 313 Orłowski Wacław il. 28 Osiński Aleksander 82,176, 186, il. 132 Ostroróg-Gorzeński Zbigniew 140, 179 Oszczak Tadeusz il.
73 Ożegowska Irena 263 Ożegowska Kazimiera z d. Wawrzyniak 63, 297 Ożegowski Andrzej 63,159 Ożegowski Stefan 6, 159, 164, 196, 199,230, 262, il. 147,149,180 Pacyna Wojciech 120,121, il. 123 Paderewska Helena 181, 183 Paderewski Ignacy Jan 2, 154, 156, 159,164,175,179,181-183,188, 246,259,269, il. 164 Pahl Hermann 133 Paluch Mieczysław 178 Pankalla Bronisław 122,223, 280, 281,293, ił. 218 Pankowiak Michał 46, 109,132, 172, 296 Paschke Arthur 16 Paschke Günther 9,37,38,163 Pasikowski Konstanty 120 Pauś Franciszek 266
Spis ilustracji Pawelitzki Paul 291 Pawlicka Kazimiera z d. Liebek 120, 121, 249 Pawlicki Aleksander 121 Pawlicki Franciszek 178 Pawłowski Ignacy 7 Pepiński Tadeusz 293 Pfeffermann Amalie 254 Piechocka Maria z d. Jachlińska 243, 252, il. 277 Piechocki Edmund 351 Pieniężna Wanda z d. Dembińska VII Pieniężny Seweryn VII Pietryga Edmund 109, il. 108 Pietrzak Jerzy V, IX, 11, 178, 297 Pietrzak Józef 258 Pietrzak Stanisław 202 Pilz Martin 272 Piłsudski Józef VI, 49, 60, 67, 78, 82, 83, 91, 93,166, 269, 284, 299 Piotrowicz Jan 155,252, ił. 142 Plater Emilia 27, 250, il. 259 Plessner Teofil 216,257, il. 280 Plewa Stanisław il. 28 Plonka-Fiszer Stanisław 247 Plontke August 272, 275,278 Pluciński Leon 267 Płończak Stefan 251, il. 264 Płończyński Antoni 170 Pniewski 251 Pniewski Władysław 255, 274, 277, 278 Podejma Franciszek ił. Tl Podejma Walenty 46, 47, il. 53 Polak Bogusław 12 Połomski Wincenty 255 Poniatowski Józef 26 Popławski Jan 247 Popłonyk Wojciech 211 Poprawa Wincenty 69-71, 206, ił. 93 Porankiewiczowa Jadwiga z d. Weber 249, 287, ił. 268 Porawski Stefan 240, 257, 293 Poszwiński Adam 21, 164, 267, 268, ił. 291 Potasznik Stanisław 113, 173, 202, il. 161 Praski Marian 202 Prawowski Stefan 147, 148, 189, 202, 203, 296, il. 137 Prądzyński Ignacy 250 Prusinkiewicz Sylwester 227, 274, 278, il. 301 Przeniczny W il. 28 Przybilla Paweł 53 Przyłuski Franciszek 253 Puciata Władysław 92, 165, 171, 202, 206, ił. 84 Pussak Piotr Jakub 46, 47, 56, 255, 274, 277,278, 281, 287,288,293, 295, ił. 57,309 Pürschel Hans 53, 275, 283 Pyszkowska Stefania 233, 235, il. 240 Raczyński Edward VI
Radajewski Czesław 151 Radowicz Kazimierz 8, 296-298 Radwan Józef 153, 261 Radziszewski Ignacy 253 Radziwanowski Sergiusz 202, 205, il. 184 Radziwiłł Ferdynand 17, 20, 23, 76, 121,167,260, 279, 280,285, 287, 293, il. 7,305 Radziwiłł Pelagia z d. Sapieha 167 Rakowski Maksymilian 147,148, 202, il. 136 Rakowski Teodor 254 Raszewski Kazimierz 142, 143, il. 130 Ratajczak Franciszek 152 Ratajczyk Jan 213 Ratajski Cyryl 267 Reiter Leon 228 Remelski Tomasz 293 Ressel Bolesław 158 Ressel Wilhelm241 341
Spis Rezler Marek 7, 8, 299 Rhode Arthur 29,291, il. 29 Richthofen Manfred von 214, 241 Riekei Paul 283 Riedel38, 105, 109, 111, 131, 156 Robiňska Maria Walentyna z d. Wierusz-Kowalska 168 Robiński Ildefons 280,281 Rogala Jan 214 Rogalewski Jan 129,235 Rojek Stanisław 213 Ronke Franz 272 Rose Karol 154,155 Rosenberger Otto 16, 224 Rosochowicz Józef 129 Rospenk Marian 65, 166, 171, il. 86 Roszczak 204 Rowińska Kazimiera z d. Poturalska 250, il. 266 Rowiński Stefan 19,21, 22, 41, 46-48, 55, 56, 59, 64, 95, 119, 120, 123,142,184,185,221, 223, 226, 249, 271, 276,278,280, 281, 293, 296, il. 13,14,213 Rudowicz Franciszek 157, il. 145 Rungius Heinrich 98,100, 112,177 Rutkowski Benon 227 Rutz Friedrich 291 Rydel Lucjan 247 Sadowski Stanisław 53 Sądłak Witold 71 Schmidt Hugo 106, 291, il. 107 Schmolke Oswald 133 Schroeder Franciszek 23 Schroeder Nikodem 23, 24, 69, 70, 114,120,157,158,177,178, 221, 244, il. 88,220 Schulz (vel Scholtz) 105 Sczaniecki Władysław 217 Sellnow Albert 241 Sense Paul 172 Serafinowski Jan 214 Sewer zob. Maciejowski Ignacy 342 ilustracji Seyda Władysław 20, 21, 28, 75, 77, 106,149,164, il. 96 Sienkiewicz Henryk 247 Sieradzki Józef257,286 Sikora Jan 214 Sikora Józef 281, il. 303 Sikora Piotr 213 Sikora Wojciech 141, 255,256, 262, 272, 273, 281, 284, 287,288, 295, 296, il. 307 Sikorski il. 28 Sikorski 141 Sikorski Franciszek 294 Sikorski Lucjan 202, il. 182 Siniecki Mirosław ił. 73 Sioda Roman 53 Siwczyński 202 Skąpski Bronisław 247 Skowroński Marian 128, ił. 231 Skowroński Władysław 129, 235, 275, ił. 244 Skórzewski Piotr 25, 280,281 Skórzewski Stanisław 190,
191, 216, il. 207 Skórzewski Zygmunt Włodzimierz 183 Skrzyński Stanisław 264 Sławek Michał 216, ił. 205 Sławski Stanisław 229 Słowiński Teofil 243 Smolińska Zofia 129,235 Smółka Józef ił. 28 Sóbala Roch 251, 253, 286 Sobala Stanisław 249 Sobczak Leon 142, 264,265, il. 287 Sobczykowka Helena z d. Miedzińska 278 Sobieskiján III 35 Soboczyński Feliks 148,196,198, 200, 202, il. 175,287 Sokolnická Zofia 228 Sokolnicki Tadeusz 197 Sokołowski Leon 9, 19, 26, 34, 36, 40, 42, 67,108,132,249, 251, 293, il. 49
Spis ilustracji Sontag Leo 81 Sosnkowski Kazimierz 141 Sójka Franciszek 213, il. 198 Sójka Józef 70,120 Spiro Max 274, 277, 280,281 Splitt Dezydery 254, il. 283 Spychalski Sylwester 46, 47, 98, 249, 272, il. 25 Stablewski Florian 40 Staeckel Arthur 72 Stanglewicz Stanisław 46, 47, 56, 227, 252, il. 275 Stankowski Kazimierz il. 208 Starczewska Barbara (zamężna Sapieha) 233, il. 235 Starzeński Leopold 247 Stasiak Stanisław 265 Stasiński Michał 252, 275, 278, ił. 274 Staszic Stanisław 241 Staszczyk Adam 247 Stawowy Andrzej 254 Steinhauff Ludwik ił. 27 Stempniewicz 86 Stempniewicz Edmund 70, il. 91 Stenzel Robert 275 Stillschweig Heinrich 126 Stillschweig Max 27, 254, ił. 41 Stobiecki Stanisław il. 258 Stodolny Piotr 120 Stoiński Stefan 230 Stolpe Stanisław 251, 252 Strakacz Sylwin 182 Strzelczyk Jan 72,155 Strzelczyk Marian il. 70 Strzelczyk Sylwester 53 Stychel Antoni 178 Styczyński Tadeusz 287 Suchocka Anna z d. Czekanowska 287 Sychmóller Jan 196, il. 177 Szczepaniak Piotr 297 Szczepkowski Andrzej 297 Szczęsny zob. Szymański Feliks Szczęsny Szczyciński Władysław 189 Szembek Aleksander 121, ił. 320 Szembek Bogdan 6, 9, 21, 23-25, 55-57, 63, 64, 67, 69, 76, 82-84, 90, 96, 97,106,108,110,112,113 120, 122,129-131,141,142,145, 146,156,167-169,172-175,182, 183,185,188,192, 200, 214, 215, 217,221, 262, 280, 281, 290, 296, 297, ił. 19, 201 Szembek Piotr 22 Szembekowa Zofia z d. Ponińska 217, 293 Szeptycki Stanisław 91, 142, 144, 145,160, ił. 128 Szkudlarek Marcin 113 Szlagowski Jan 189,190, ił. 153 Szmyt Marian 92, 93 Szreybrowski Kazimierz 70,120, 149, 295, 296, ił. 90 Szreybrowski
Mieczysław 148, 149, 202,203, ił. 182 Szukale Medard il. 258 Szulczewski Bolesław 77, 105, 106 Szybiłło Teodor 257 Szyllig Arnold 290, il. 316 Szymanowski Sławomir 12 Szymański Antoni 178 Szymański Feliks Szczęsny 83, 84, 141 Szymański Jan 213 Szymański Kazimierz 298 Szymański (Tomasz?, Leon?) 120 Szulc Μ. 293 Szymyślik Alfons 206 Śliwiński Bernard 268 Ślósarski Edmund 196 Śmigielski Walenty 40, 167 Śniegocki Franciszek 213 Świetlik Jerzy ii. 260 Świetlik Kazimierz 216, 275, il. 203 Świtała Idzi 44, 46, 49, 69, 70,103, 105,106,109,117,119,141,186, 220, 285, ił. 48,125 343
Spis Taczak Ignacy 203,233,240, 274, 277, 278,293, il. 295,296 Taczak Stanisław 152,192, 203, 277, il. 171 Taczak Teodor 193 Taczakowa Stefania z d.Szurmińska 203,262, il. 271 Talaga (vel Telega) 46 Talaga Wojciech 214 Teichmann Elise 242 Than Paul 15,281 Thiel Stanisław 72,179,190,191, 197, 202,207, il. 185 Thulliejan 160 Tiemann Walter 15,110,173,174, 221, 280 Tomczakjan 155, 260 Tomaszewski Jan VĽI, VIII Tomaszewski Leon 42, 250 Tomaszewski Stefan 202, 203, 296, il. 188,189 Trąmpczyński Kazimierz 35, 39, 50, 60,132, 165, il. 35 Trąmpczyński Wojciech 76, 77, 80, 106,127,128,219, 285, il. 97 Twardowski Franciszek 85, 88, 202-204, íl. 187 Tymieniecki Kazimierz IX Tymke Feliks 165 Ueberle Emil 275 Ulrych Juliusz 80, 81, 83-86, 141, il. 99 Urbaniak Tadeusz il. 27 Ursynów Maria 247 Vahl Ernst 133, 134, 225 Viereck Karl 18 Voit Mieczysław 297 Voss 59 Voss Isidor 241 Wade Henry Harry 182, 183 Wagerer Rudolf von 81 Wagner Aloys 125 344 ilustracji W Waldowski Jan 275, 278, il. 265 Walendowski Stanislaw 252 Warga Jan 213 Warlich Gustav 134 Wasiak Michal 120, 121 Wawrzyniak Wladyslaw VIII, 6, 62, 66, 90, 92,103,142,145-147,151, 152,154-156,161,164,166-169, 176,179,187,188, 190,195-198, 200, 202-205,243, 290,296,297, il. 133,173,189 Wawrzyniakówna 204 Weiss 254 Weiss Jan 211 Weiss Renata 67 Wende Teodor 25 Wentzel Włodzimierz 118,142,169, il. 160 Wesołowski 207 Wężyk Franciszek 247 Wężyk Józef 72 Wieliczka Zygmunt 6, 8, 9, 77, 79, 88,103, 144,146, 147,152,158, 160,161,166,167,169,172,175-177,179,186-190,197,199,200, 202,204, 206,221, 227, il. 174 Wiertelakjan 6, 41, 53, 57,128,295,
il. 67 Wiertelak Józef 201, 211,212,213 Wierusz Ignacy 6 Wierusz Stefan 53 Wilamowitz-Moellendorf Ulrich von V Wilczkowiak 129 Wilhelm I, cesarz Niemiec 97, 241, 242,294, il. 248, 250,253 Wilhelm II, cesarz Niemiec 1, 13, 28,30,31,34,35, 43, 58, 72, 160 Wilms Ernst 79 Wilson Woodorow 20, 28, 49, 70, 77, 78, 135,248 Wincenty a Paulo, św. 262. 264 Winkowski Henryk il. 26, 27 Witaszek Lech il. 70, 258 Witaszek Marian ii. 258
Spis ilustracji Witecki Feliks 23, 24, 70, 71,133, 177,197,206,221, il. 92 Witkowski Władysław 240, 293 Wittig Władysław 203,222, 223, 278 Wittigowa Kazimiera z d. Kluge 203, 262, il. 274 Wiza Zygmunt 226 Władysław, św. 205 Wodniakowski Władysław 72 Wojciechowski Czesław 125,174, 233, 296, il. 162,258 Wojciechowski Leon il. 258 Wojciechowski Stanisław (kapelmistrz) 246 Wojciechowski Stanisław (minister) 269 Wojtaszek Ignacy 251, 253 Wojtkowski Andrzej V, 10, 266, 295, il. 288 Wojtkowski Julian Y VI, IX, 12 Woj tysiak Jan 120 Wolff Bernhard 35, 68, il. 75 Wolff Ernest 25 Wołffówna Jadwiga 250 Wolicki Franciszek 227, 296, il. 157 Wolny 96 Wołłejko Czesław 296 Worsztynowicz Wiktor 71, il. 94 Woschke Stranisław 277 Wojtowicz Stanisław 234, il. 238 Wrobiński Wacław 93,112, 165, ił. 148,317 Wronka Andrzej VIII, 10, 72, 295, il. 27,222 Wróblówna 217 Wujek Ignacy 253 Wuttke 280 Wuttke Karl 98, 112 Wyrembelska Helena 234 Wyrembelski Jan 129, 236 Young de Blankenheim Leon 204 Zaborowski Stanisław 67, 269, il. 258 Zagórski Włodzimierz 84 Zakrzewski Hipolit 62 Zakrzewski Michał 62, 89, 92, 102, 147,149, il. 138 Zan Tomasz V, VII, 1, 13, 21, 26, 250 Zapolska Gabriela 247 Zawada Ignacy 249, 275, 293 Zawadka 147 Zborowska Maria z d. Kozłowska 294 Zborowski Henryk 17, 19, 21, 22, 41, 56, 64, 95, 96,117, 158,167, 168, 201, 204, 211, 212, 217, 229, 231-235, 244, 254, 264, 269, 272, 273, 277, 278, 284, 288, 293, 295, il. 12,191, 248, 296 Zieleziński Piotr 214, il. 199 Zieliński Jan 120 Zieliński Ryszard 7, 8 Ziemski Lech 26, 27, 40, 52,129, 152, 210, 212, 233, 245, 250, 293, 296, il. 63
Ziętowski Kazimierz il. 105 Zimniak Ignacy il. 258 Zimniak Wojciech il. 70, 258 Zwierzycki Józef 118 Żurek 46 Żurek Idzi 227
Zusammenfassung Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Das Buch veranschaulicht die Befreiung der Polen von der preußischen Herrschaft in Ostrowo und den Anschluß an den wiederauflebenden polnischen Staat in den Jahren 1918 - 1919 vor dem Hintergrund der Ereignisse in Großpolen. In der polnischen Geschichtsschreibung werden diese Ereignisse als der Großpolnische Aufstand bezeichnet (Großpolen, darin Ostrowo, wurde 1793 von Preußen annektiert und befand sich, mit Ausnahme der Jahre 1807-1815, als es zum Herzogtum Warschau gehörte, über 100 Jahre unter der preußischen Besatzung). Die Geschichtsforscher datieren die Dauer des Großpolnischen Aufstandes unterschiedlich. Häufig beschränken sie ihre Datierung auf den Zeitabschnitt der Kampfhandlungen d.h. vom Ausbruch des Aufstandes am 27. Dezember 1918 bis zum Vertrag von Trier am 16. Februar 1919, der den Waffenstillstand an der aufständisch-deutschen Front anordnete. Diese Datierung lässt außer Acht die November-Ereignisse des Jahres 1918, die zum Vorspiel zum Aufstand geworden sind. Sie lässt außerdem auch außer Acht die Kampfhandlungen trotz des Waffenstillstandes, die Gefahr der Wiederaufnahme von Kriegshandlungen, die Verteidigungsvorbereitungen angesichts der erwarteten deutschen Offensive, die Wiederentstehung und den Repoionisierungsprozess der Institutionen und des öffentlichen Lebens sowie die Vorbereitungen auf die Vereinigung mit dem wiederauflebenden polnischen Staat. Die Wiedervereinigung galt offensichtlich als Ziel des Aufstandes. Daher ist der geschichtliche Rahmen des Buches weiter und
berücksichtigt den 10. November 1918, das Datum der ereignisreichen polnischen Volksversammlung in Ostrowo, bis zum 28. Juni 1919, dem Datum der Unterzeichnung des Friedensvertrages von Versailles, aufgrund dessen Großpolen (demzufolge auch Ostrowo) im internationalrechtlichen Sinne zum integrierten Teil des polnischen Staates wurde. Das Datum 347
Zusammenfassung des Aufstandsbeginns steht im Einklang mit der lokalen Tradition. Viele Ostrowoer Aufständische vertraten die Auffassung, dass der Aufstand in Ostrowo am 10. November begonnen hatte. Der Verfasser schildert die aufständischen Ereignisse nicht nur auf dem Gebiete der damaligen Stadt Ostrowo, sondern auch im Raum der gegenwärtigen Stadtgrenzen. Er bemüht sich auch, das Gebiet der damaligen Landkreise Ostrowo und Adelnau, also das Territorium des heutigen Ostrowoer Landkreises, zu berücksichtigen. Er beschreibt neben den Kampfhandlungen und dem Aufbau der polnischen Behörden auch die Polonisierung der verschiedensten Sphären des öffentlichen Lebens der Stadt und ihrer umliegenden Gebiete. Die Schilderung der Geschehnisse außerhalb von Ostrowo ist unvollständig. Der Grund dafür ist der ungenügende Zustand der Forschungen. Die Geschichte bilden nicht nur Ereignisse, sondern auch Menschen. Aus diesem Grund gibt es in dem Buch biografische Informationen über Menschen, die sich an dem Aufstand in Ostrowo beteiligt hatten. Am 10. November 1918 schlossen sich die preußischen Soldaten der Revolution an, die in Deutschland, auch in Großpolen (Provinz Posen) ausbrach. Die Anführer der polnischen Gesellschaft trauten sich nicht, die revolutionären Wirrungen zur Machtübernahme und Befreiung Großpolens von der preußischen Besatzung auszunutzen, sondern sie erkannten die revolutionäre deutsche Regierung an und nahmen mit ihr Kontakte auf Sie fanden nämlich die Befreiungshandlungen zu früh und verschoben die Machtübernahme und den Anschluss an den polnischen Staat bis zum
Zeitpunkt der Bestimmungen des Friedensvertrages. Das, was jedoch in Ostrowo geschah, wurde unbestritten zur geschichtlichen Begebenheit. Hier denn forderten die auf der Voikstagung versammelten Polen offiziell den freien und vereinigten polnischen Staat und erklärten, dass die Stadt und das Landkreis Ostrowo ein polnisches Gebiet sein und zum polnischen Staat gehören sollte! Es war eine mutige und politisch weitgehende Deklaration! Nur in Ostrowo entstand das Volkskomitee, später in den Volksratverwandelt, der sich zur derzeitigen unabhängigen polnischen Macht ausrief souverän vom deutschen Soldatenrat. Nur in Ostrowo schuf man eine Abteilung als eine offizielle Abteilung des polnischen Heeres. Für einige Tage, zwar inoffiziell, aber tatsächlich, nahm man die Stadt in politischen Besitz. Zwar wurden die deutschen Beamten ihrer Ämter nicht enthoben, aber der Aufsicht der polnischen Kontrollkräfte, die als die allerersten in Großpolen bestimmt wurden, unterstellt. Die in Ostrowo angenommene Variante „des Weges zur Unabhängigkeit” erwies sich aber als zu optimmistisch, sie ließ außer Acht allgemein schwierige politische Realitäten und eine schwache militärische Vorbereitung zur Wiedererlangung der staatlichen Unabhängigkeit. Die Idee wurde auch von den Posener Anführern nicht unterstützt, die sich für eine grundverschiedene Art und Weise zur Wiedergewinnung der Souveränität aussprachen. Die Konzeption fand auch keine Anerkennung in 348
Zusammenfassung der Provinz. Ostrowo war zu schwach, um das Gewicht des Aufstandes in Großpolen allein tragen zu können, und die Ermunterung zum Kampf, die von Kalisz ausging (es befand sich in den Grenzen des wiederentstehenden Polens), war zu riskant und wenig glaubwürdig. Die Chancen auf die Unterstüzung einer solchen aufständischen Aktion seitens Polens waren im Hinblick auf die militärische Schwäche des sich aufs Neue bildenden polnischen Staates zu klein. Die Fortdauer der Ostrowoer Idee „des Weges zur Unabhängigkeit” garantierte nicht für den Sieg. Sie hätte doch auch zum Einmarsch der deutschen Truppen beitragen können. Außerdem verstand es sich auch als ein Akt der Ungehorsamkeit gegenüber den polnischen Ortsbehörden. Unter diesen Umständen unterwarf sich Ostrowo den politischen Bestrebungen des Kommissariats vom Obersten Volksrat in Posen, aber es gab die eigenen aufständischen Pläne nicht auf, indem es das polnische Posener Grenzbataillon in Szczypiorno bei Kalisch organisierte. Es misslang jedoch die Idee der Gründung der Armee von Großpolen auf dem Gebiete des wiederauflebenden polnischen Staates. Das polnische Posener Grenzbataillon erreichte im Hinblick auf die Anzahl von Soldaten und die Aufgaben bei weitem nicht das Niveau, das man früher behauptet hatte. Dennoch wurde Ostrowo nach dem Ausbruch des bewaffneten Aufstandes in Posen am 27. Dezember 1918 und nach der selbstständigen unblutigen Befreiung am 31. Januar 1919 zum Hauptzentrum, das polnische militärische und politische Handlungen im südlichen Großpolen inspiriert und unterstützt hatte. Es war eine
Periode, in der Großpolen bereits von den polnischen aufständischen Behörden regiert worden war, aber es gehörte noch nicht zum wiederaufgelebten polnischen Staat. Es galt weiterhin die preußische Rechtsordnung mit Ausnahme der polnischfeindlichen Gesetze. Ostrowo zeichnete sich dadurch aus, dass es häufig jenem rechtlichen Grundsatz die polnische Staatsräson vorlegte. Das Buch entstand auf der Basis der zahlreichen geschichtlichen Materialien (obwohl ganz viele von ihnen während des Zweiten Weltkrieges vernichtet wurden oder verloren gingen). Hauptsächlich wurden sie den Erinnerungen, den Presseartikeln (polnisch- und deutschsprachig) und den Angaben zu Personen - den Aufständischen entnommen, die sich im Zentralmilitärarchiv in Warschau befinden. Es ist eine der ersten Monographien in der Geschichtsschreibung des Großpolnischen Aufstandes. Übersetzung - Iwona Grzesiek ŕ Bayerische I Staarsbibliothek München Լ |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Pietrzak, Jerzy 1942- |
| author_GND | (DE-588)1231442700 (DE-588)1242737103 |
| author_facet | Pietrzak, Jerzy 1942- |
| author_role | aut |
| author_sort | Pietrzak, Jerzy 1942- |
| author_variant | j p jp |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047343552 |
| ctrlnum | (OCoLC)1291615082 (DE-599)BVBBV047343552 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02982nam a2200493 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047343552</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220822 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210624s2019 a||| |||| 01||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788361530145</subfield><subfield code="9">978-83-61530-14-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1291615082</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047343552</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pietrzak, Jerzy</subfield><subfield code="d">1942-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1231442700</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919</subfield><subfield code="b">= Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919</subfield><subfield code="c">Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Ostrów Wielkopolski</subfield><subfield code="b">Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">VIII, 349 Seiten, 128 ungezählte Seiten Tafeln</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Deutsche Zusammenfassung</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Posener Aufstand</subfield><subfield code="g">1918-1919</subfield><subfield code="0">(DE-588)4371049-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ostrów Wielkopolski</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075758-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Wielkopolska (Polska ; region) / 1918-1919 (Powstanie Wielkopolskie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Ostrów Wielkopolski (Polska) / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Ostrów Wielkopolski (Polska ; region) / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Ostrów Wielkopolski</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075758-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Posener Aufstand</subfield><subfield code="g">1918-1919</subfield><subfield code="0">(DE-588)4371049-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wojtkowski, Julian</subfield><subfield code="d">1927-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1242737103</subfield><subfield code="4">wpr</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220822</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032745898</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Ostrów Wielkopolski (DE-588)4075758-4 gnd |
| geographic_facet | Ostrów Wielkopolski |
| id | DE-604.BV047343552 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:35:09Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:09:31Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788361530145 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032745898 |
| oclc_num | 1291615082 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | VIII, 349 Seiten, 128 ungezählte Seiten Tafeln Illustrationen 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20220822 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Pietrzak, Jerzy 1942- Verfasser (DE-588)1231442700 aut Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Ostrów Wielkopolski Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego 2019 VIII, 349 Seiten, 128 ungezählte Seiten Tafeln Illustrationen 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Deutsche Zusammenfassung Posener Aufstand 1918-1919 (DE-588)4371049-9 gnd rswk-swf Ostrów Wielkopolski (DE-588)4075758-4 gnd rswk-swf Wielkopolska (Polska ; region) / 1918-1919 (Powstanie Wielkopolskie) Ostrów Wielkopolski (Polska) / 1900-1945 Ostrów Wielkopolski (Polska ; region) / 1900-1945 Ostrów Wielkopolski (DE-588)4075758-4 g Posener Aufstand 1918-1919 (DE-588)4371049-9 s DE-604 Wojtkowski, Julian 1927- (DE-588)1242737103 wpr Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Pietrzak, Jerzy 1942- Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Posener Aufstand 1918-1919 (DE-588)4371049-9 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4371049-9 (DE-588)4075758-4 |
| title | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| title_alt | Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| title_auth | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| title_exact_search | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| title_exact_search_txtP | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| title_full | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego |
| title_fullStr | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego |
| title_full_unstemmed | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 Jerzy Pietrzak ; z przedmową biskupa Juliana Wojtkowskiego |
| title_short | Powstańczy Ostrów w powstańczej Wielkopolsce 1918-1919 |
| title_sort | powstanczy ostrow w powstanczej wielkopolsce 1918 1919 das aufstandische ostrowo im aufstandischen großpolen 1918 1919 |
| title_sub | = Das aufständische Ostrowo im aufständischen Großpolen 1918-1919 |
| topic | Posener Aufstand 1918-1919 (DE-588)4371049-9 gnd |
| topic_facet | Posener Aufstand 1918-1919 Ostrów Wielkopolski |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032745898&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT pietrzakjerzy powstanczyostrowwpowstanczejwielkopolsce19181919dasaufstandischeostrowoimaufstandischengroßpolen19181919 AT wojtkowskijulian powstanczyostrowwpowstanczejwielkopolsce19181919dasaufstandischeostrowoimaufstandischengroßpolen19181919 AT pietrzakjerzy dasaufstandischeostrowoimaufstandischengroßpolen19181919 AT wojtkowskijulian dasaufstandischeostrowoimaufstandischengroßpolen19181919 |