Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Katowice
WueM
2020
Katowice Księgarnia św. Jacka |
| Schriftenreihe: | Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku
nr 28 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite 259-271 |
| Beschreibung: | 276 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788395852206 8395852207 9788380991064 8380991060 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047274795 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220527 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210507s2020 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788395852206 |9 978-83-958522-0-6 | ||
| 020 | |a 8395852207 |9 83-958522-0-7 | ||
| 020 | |a 9788380991064 |9 978-83-8099-106-4 | ||
| 020 | |a 8380991060 |9 83-8099-106-0 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1250467018 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047274795 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Hojka, Zbigniew |d 1962- |e Verfasser |0 (DE-588)1142166503 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |c Zbigniew Hojka |
| 264 | 1 | |a Katowice |b WueM |c 2020 | |
| 264 | 1 | |a Katowice |b Księgarnia św. Jacka | |
| 300 | |a 276 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku |v nr 28 | |
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 259-271 | ||
| 546 | |a Inhaltsverzeichnis auch in englischer und deutscher Sprache | ||
| 610 | 2 | 7 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1800-1914 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Antialkoholismus |0 (DE-588)4142647-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Oberschlesien |0 (DE-588)4042978-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Nordrhein-Westfalen |0 (DE-588)4042570-8 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Abstynencja | |
| 653 | 0 | |a Alkoholizm | |
| 653 | 0 | |a Bractwa trzeźwości | |
| 653 | 0 | |a Duszpasterstwo trzeźwości | |
| 653 | 0 | |a Organizacje katolickie | |
| 653 | 0 | |a Patologia społeczna | |
| 653 | 2 | |a Górny Śląsk | |
| 653 | 2 | |a Nadrenia (Niemcy ; kraina historyczna) | |
| 653 | 2 | |a Westfalia (Niemcy ; kraina historyczna) | |
| 653 | 0 | |a Alkoholizm / aspekt religijny / Kościół katolicki | |
| 653 | 4 | |a 1801-1900 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1901-1914 | |
| 653 | 6 | |a Opracowanie | |
| 689 | 0 | 0 | |a Oberschlesien |0 (DE-588)4042978-7 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Nordrhein-Westfalen |0 (DE-588)4042570-8 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |D b |
| 689 | 0 | 3 | |a Antialkoholismus |0 (DE-588)4142647-2 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1800-1914 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 830 | 0 | |a Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku |v nr 28 |w (DE-604)BV041459019 |9 28 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220527 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032678433 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09041 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09041 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09034 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09034 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182436456693760 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wykaz skrótów 9 WsTęp n Rozdział I Sytuacja społeczno-gospodarczo-polityczna na Górnym Śląsku w XIX wieku 15 Rozdział II Polski ruch narodowy na Górnym Śląsku i ośrodkach WYCHODŹSTWA POLSKIEGO NA ZACHODZIE NIEMIEC W DRUGIEJ POŁOWIE WIEKU XIX I NA POCZĄTKU WIEKU XX 33 Rozdział III Ruch trzeźwościowy inspirowany przez duchowieństwo katolickie 55 Rozdział IV Społeczny katolicki ruch trzeźwościowy 75 Zakończenie 99 Aneks 103 Spis materiałów źródłowych 103 Wykaz wykorzystanych źródeł i literatury 259 Indeks osobowy 273 5
Table of Contents List 9 of abbreviations Introduction Chapter I Socio-economic and 11 political situation in Lower Silesia DURING XIX CENTURY 15 Chapter II Polish national movement in Lower Silesia and polish emigration CENTERS IN WEST GERMANY DURING SECOND HALF OF XIX AND THE BEGINNING OF XX CENTURY Chapter III Sobriety movement inspired Chapter IV Social catholic sobriety by the 33 Catholic clergy movement Conclusion 55 75 99 Appendix 103 List of source materials 103 List of used source materials and literature 259 Index of participants 273 6
Inhaltsverzeichnis Abkürzungsverzeichnis 9 Einleitung n Kapitel I Die gesellschafltliche-wirtschaftliche-politische Lage schlesien im XIX Jahrhundert in Ober 15 Kapitel II Polnische Nationalbewegung in Oberschlesien und in polnischen Auswanderungszentren in Westdeutschland während DER ZWEITEN HÄLFTE DES XIX JAHRHUNDERTS UND AM ANFANG des XX Jahrhunderts 33 Kapitel III Durch das katholische Priestertum inspirierte Nüchternheits bewegung 55 Kapitel IV Gesellschaftliche katholische Nüchternheitsbewegung 75 Schluss 99 Anhang 103 Liste des Quellmaterials 103 Liste der verwendeten Quellen und Literatur 259 Personenverzeichnis 273 7
WYKAZ WYKORZYSTANYCH ŹRÓDEŁ I LITERATURY Archiwalia Archiwum Państwowe we Wrocławiu Biuro Prezydialne Rejencji Opolskiej Komisarz Graniczny w Bytomiu Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Eleusis Prasa „Dziennik Poznański”, 1913 „Gazeta Ludowa”, 1910-1913, 1916 „Gazeta Robotnicza”, 1902 „Gazeta Toruńska”, 1890,1912 „Głos Narodu”, 1905 „Głos Śląski”, 1905 „Goniec Górnośląski”, 1930 „Górnoślązak”, 1902, 1905, 1910 „Iskra”, 1910-1914 „Katolik”, 1880, 1889-1896, 1905 „Kurier Śląski”, 1911 „Miesięcznik dla Popierania Ruchu Wstrzemięźliwości”, 1905,1910 „Nowiny Raciborskie”, 1898 „Odrodzenie”, 1913 „Polak”, 1910 „Posłaniec Niedzielny”, 1901 „Praca”, 1890-1900 „Polska Zachodnia”, 1934 „Rodzina Chrześcijańska” Dodatek tygodniowy do „Gazety Toruńskiej Codzien nej” i „Przyjaciela”, 1912 „Schlesisches Kirchenblatt”, 1844-1847 259
„Świt”, 1911-1914 „Tygodnik Katolicki”, 1848 „Wiarus Polski”, 1891-1895, 1902 „Wyzwolenie”, 1913 „Zwiastun Wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznańskim”, 1845 Literatura źródłowa Arndt A., Bractwo Wstrzemięźliwości. Podręcznik, Wrocław 1900. Dekret jego Świątobliwości Papieża Piusa IX z dn. 28 VII 1851 r., Ustawy Towa rzystwa Wstrzemięźliwości od napojów palonych, Piekary 1851. Drygas S., Czas zaprzeszły, Warszawa 1970. Dziennik Tadeusza Strumiłły z lat 1907-1908 [wposiadaniu rodziny T. Strumiłły]. Henke F.I., Kronika czyli opis topograficzno-historyczno-statystyczny miasta i wolnego mniejszego państwa stanowego Wodzisław na Górnym Śląsku, Wodzisław Śląski 2001. Jahresberichte der Königlich Preussischen Regierungs und Gewerberäte und Berg behörden für 1896, Berlin 1896. Janicki S., Z dziejów ruchu abstynenckiego i jego rezultaty ekonomiczne, [w:] Pamiętnik Wystawy Przemysłowej w Bochum od 19-27 lipea 1913 roku, Oberhausen 1913, s. 89-93. Kapica ƒ., Die Seelsorge und die Massigkeitsbewegung, Paderborn 1909. Kapica J„ Duszpasterstwo a ruch trzeźwości, Włocławek 1912. Kapica J., Kazania, mowy, odezwy, pod red. E. Szramka, Katowice 1933. Kulemann W, Die Berufsvereine. Deutschland, Organisation der Arbeit nehmen Jena 1908. Lutosławski W, Jeden łatwy żywot, Warszawa 1933. Lutosławski W, Listy robotnika polskiego, Warszawa 1910. Lutosławski W, Moja praca na Śląsku, „Zaranie Śląskie”, 1932, z. 3. Lutosławski W., Wykłady Jagiellońskie, t. 1, Kraków 1901. Majewski K., Czy Eleusis pana Lutosławskiego jest katolickim czy masońskim za konem?, Częstochowa 1910. Makuszyński K.,
Dawne czasy, „Wiadomości Literackie”, nr 48,1936. Początki Eleusis. Statut pierwotny Towarzystwa Eleusis, „Eleusis”, 1.1, s. 273-281. Pigoń S., Z Komborni w świat. Warszawa 1983. 260
Preussische Statistik, Bd. 121, Teil 1; Bd. 177, Teil 1; Bd. 206, Teil 1; Bd. 234, Teil 1. Rocznik Pracowniczych Związków Zawodowych w Polsce. Rok 1925, Warszawa 1927. Romer E., Weinfeld L, Rocznik polski, Tablice statystyczne, Kraków 1917. Ruch abstynencki, „Eleusis 1908, t. 3-4. Sombart W„ Dennoch! Aus Theorie und Geschichte der gewerkschaftlichen Arbe iterbewegung, Jena 1910. Statistisches Jahrbuch der Stadt Berlin, 1912-1914, Berlin 1916. Statistisches Jahrbuch für den Preussichen Staat, (Berlin) 1915. Wachowiak S., Kiedy to Polacy w Nadrenii i Westfalii potęgą byli, Warszawa 1939. Wydanie jubileuszowe Związku Robotniczo-Rzemieślniczego ZZP w Poznaniu 1902 do 1927, Poznań 1927. Wykaz członków towarzystw wstrzemięźliwości. I. Archidiecezja Gnieźnieńska, „Zwiastun Wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznańskim”, R. 3, nr 10,1845, s. 80. Zeitschrift für das Berg-Hütten und Salinen-Wesen im Preussischen Staate, Berlin 1888-1914. Z dziejów ruchu abstynenckiego na zachodzie, [w:] Pamiętnik Wystawy Przemy słowej w Bochum od 19-27 lipea 1913 roku, Oberhausen 1913, s. 88-89. Opracowania Achremowicz E., Żabski T., Towarzystwo Literacko-Słowiańskie we Wrocławiu, Wrocław 1973. Antoniewicz Karol, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Li twy 1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 12. Bandurski Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 263264. Bar A„ Karol Miarka jako redaktor „Katolika”, Katowice 1935. Bełza S., Karol Miarka, Warszawa 1880. Benisz A., Górny Śląsk w walce o polskość, Katowice 1930. Biuletyn, Wydany przez
Stowarzyszenia Służby Ratowniczej „Błękitnego Krzyża” wRP, 1995, nr 2. Boczar E., Wydawcy polskich książek dla dzieci w zaborze pruskim w XIX wieku, „Acta Universitatis Lodzensis”, Folia Librorum, 1 (20), 2015, s. 9-32. Bochnak W., W służbie Bogu i ludziom. Sylwetki Ślązaków, Warszawa 1989. 261
Bojdoł A„ Ks. Edward Adamczyk (1868-1948). W drodze do Polski, Ruda Śląska 2012. Brożek A., Miarka - niegodny naszej pamięci, [w:] Głos wołającego na puszczy Gór nośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na Śląsku, Katowice 1984, s. 5-22. Brożek A., Ostflucht na Śląsku, Katowice 1966. Brożek A., Wysiedlenia Polaków z Górnego Śląska przez Bismarcka (1885-1887), Katowice 1963. Brożek K., Józef Rostek 1859-1929, Katowice 1982. Bujak ƒ., Gazeta Polska 1883-1914, Kraków 2013. Radziejowski Stanisław, [w:] Bytomski Słownik Biograficzny, red. ƒ. Drabina, By tom 2004, s. 217-218. Brzozowski A., Gwiazdka dla towarzyszów wstrzemięźliwości, ofiarowana w Szląsku u św. Anny na Górze Chełm, Racibórz 1945. Chełmikowski Z., Związki zawodowe robotników polskich w Królestwie Pruskim (1889-1918). Poznań 1925. Cieślak T., Pismo polskich robotników w Westfalii „Wiarus Polski” (1890-1923), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 1972, 11/2, s. 223-236. Cofałka J., Opowieść o Janie Rzymełce - księdzu misjonarzu, wielkim patriocie i społeczniku, „Śląsk”, 2003, nr 11, s. 48. Czapliński Μ., Adam Napieralski 1861-1928. Biografia polityczna. Wrocław 1974. Czapliński Μ., Między katolicyzmem a nacjonalizmem. Uwagi na marginesie ży ciorysu ks. prałata Jana Kapicy, [w:] Ludzie Kościoła katolickiego na Ziemi Śląskiej, Wrocław 1994, s. 151-162. Czapliński Μ., Związek Wzajemnej Pomocy Robotników Górnośląskich w By tomiu 1889-1909, „Acta Universitatis Vratislaviensis”, Seria Historia nr XXIV, Wrocław 1973, s. 31-59. Czeżowski Iwo, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy
1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 113. Ćwierć wieku pracy dla Narodu i Robotnika. 1902-1927. Zjednoczenie Zawodowe Polskie, Poznań 1927. Die Polen und die Kirche im Ruhrgebiet 1871-1919. Ausgewahlte Dokumente zur pastoral und kirchlichen Integration sprachlicher Minderheiten im Deut schen Kaiserreich, hgb. H.J. Brandt unter Mitarbeit von ƒ. Dransfeld, K. Hengst, N. Humberg, Aschendorff, Munster 1987. Długoborski W, Ewolucja postaw społeczno-politycznych robotników górnoślą skich na przełomie stulecia i sukces wyborczy Wojciecha Korfantego z lat 1903-1905, [w:] Wojciech Korfanty - portret polityka, Katowice 19 91. 262
Długoborski W., Górny Śląsk na tle innych ziem polskich w początkach XX wie ku- gospodarka, społeczeństwo, kultura, [w:] Rola i miejsce Górnego Śląska w Drugiej Rzeczypospolitej, Bytom 1995. Duszpasterz czasu wojny i okupacji. Biskup Stanisław Adamski 1939-1945, pod red. J. Myszora, Katowice 1994. Dybowski J.T., Śp.prof. dr Paweł Gantkowski (lekarz, działacz społ.). Wspomnienia pośmiertne, „Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoi. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania”, 1938, nr 4, s. 547-549. Dziećkowice, pod red. A. Liskowackiej i R. Broma, Katowice 2005. Dzieje Zjednoczenia Zawodowego Polskiego 1889-1939. Katowice 1939. Ekert H., Ks. Stanisław Stephan (1867-1926) jako pionier ruchu liturgicznego na Śląsku, Opole 1999. Fazan Μ., Sołtys Joachim, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 40, pod red. H. Mar kiewicza. Warszawa-Kraków 2000/2001, s. 445-446. Fazan Μ., Purkop Bernard, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 29, pod red. E. Ro stworowskiego, Wrocław 1986, s. 407-408. Foerster E., Adalbert Falck - Sein Leben und Wirken als Preussischer Kultusmini ster, Gotha 1927. Formanowicz L., Organizacje wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznań skim, „Miesięcznik dla Popierania Ruchu Wstrzemięźliwości”, R. 2, 1905, nr 9, s. 135. Galos A., Szmula Juliusz, [w:] Śląski Słownik Biograficzny, t. 1, pod red. J. Kantyki i W. Zielińskiego, Katowice 1977, s. 247-250. Gedi Μ., Józef Łepkowski jako nauczyciel akademicki, „Opuscula Musealia”, t. 8, Kraków 1996, s. 47-54. Glensk J., Nowiny Raciborskie w latach 1889-1904, Katowice 1970.
Głodkowski B., Zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w ruch trzeźwościowy na Pomorzu przed 1920 rokiem, „Studia Gdańskie” t. XXVI, 2010, s. 143-156. Górecki J., Pielgrzymki na Górnym Śląsku w latach 1869-1914, Katowice 1994. Górecki ƒ., Z wdzięcznością i błaganiem u Matki Bożej Piekarskiej, Katowice 2008. Górzyński S., Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918, Warszawa 1997. Grudniewski J., Od ks. Jana Alojzego Ficka do ks. Franciszka Blachnickiego. Ko ściół katolicki wobec problemu pijaństwa na Górnym Śląsku, [w:] Po obu brzegach rzeki, pod red. J. Mokrosza, t. 3, Katowice-Rybnik 2009, s. 37. Gzella G., Szymański Roman, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa, Kraków 2015, s. 192-195. 263
Hermanowicz R., Chrześcijański ruch zawodowy w Polsce 1918-1939, Rzym 1973. Heska-Kwaśniewicz K„ „Iskra”. Kartka z dziejów narodowego odrodzenia Ślą ska (1903), „Śląskie Miscellanea. Literatura - folklor”, red. D. Simonides i ƒ. Zaremba, Wrocław 1980, s. 55-73. Hojka Z., Pikuła K„ Stanisław Janicki (1884-1942). Biografia polityczna, Katowice 2015. Hojka Z., Polski Ruch zawodowy w województwie śląskim w latach 1922-1939. Oblicze polityczne, Katowice 2006. Hoła K., Błogosławiony Adolf Kolping i jego Dzieło, Kraków 2002. Hoszowska Μ., Ludwik Finkel i Akademia Umiejętności: z dziejów współpracy naukowej Lwowa i Krakowa na przełomie XIX i XX wieku, Rzeszów 2011. Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, Warszawa 1994. Historia Śląska, pod red. S. Michalkiewicza, t. II-III, Wrocław 1985-1986. Jarosz A., Ligoń Adolf, [w:] Chorzowski Słownik Biograficzny, 1.1, pod red. Z. Ka pały, Chorzów 2007, s. 224-225. Józef Szotowski, [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wie ku (do roku 1945), Warszawa 1983, s. 306-307. Kaartinen A., Kansan raittiudeksi ja kotien onneksi: Naisten kieltolakimielipiteet ja toiminta kieltolain puolesta ja sitä vastaan 1919-1932, Helsinki 2011. Kabe E, Karol Antoniewicz. Wielki apostoł na ziemiach polskich (1807-1852), San domierz 1928. Kaczmarek K., Wspólnota Kundaliniego. Rys historyczno-religioznawczy, „No mos: Kwartalnik Religioznawczy”, nr 56/60, 2007. Kaganiec Μ., Czerniejewski Stanisław Kostka, [w:] Chorzowski Słownik Biogra ficzny, t. 1, pod red. Z. Kapały, Chorzów 2007, s. 58-59. Kamiński A., Andrzej Małkowski, Warszawa
1979. Kapała Z., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Górnym Śląsku wiatach 1895-1939, Bytom 1985. Karuga W, Organizacja Polskiego Komisariatu Plebiscytowego dla górnego Ślą ska, Opole 1966. Katolicka i polska działalność społeczna na Górnym Śląsku w XIX wieku, Skoczów-Pszczyna 1989. Kiełbasa A., Biskup Adrian Włodarski 1807-1875, Trzebnica 1995. Kiełbasa A., Ks. Adolf Hytrek 1853-1899, dziennikarz - ludoznawca - archeolog, Trzebnica 1996. 264
Kiessmann Ch., Polnische Bergarbeiter im Ruhrgebiet 1870-1945. Soziale Integra tion und nationale Subkultur einer Minderheit in der deutschen Industrie gesellschaft, Gottingen 1978. Klimkiewicz W., Kardynał Ledóchowski na tle swej epoki, Poznań 1988. Kłak Cz., Słowo wstępne, [w:] Wokół Stanisława Pigonia. Nad warsztatem nauko wym i literackim Uczonego, red. J. Barylanka, Rzeszów 1983. Kłapkowski B., Ruch zawodowy robotników i pracowników na ziemiach polskich w czasie zaborów. Warszawa 1939. Knossalla J., Das Dekanat Beuthen О/S. In seinem Schlesischen Teil, Beuthen 1936. Kopiec J., Kardynał Georg Kopp - biskup wrocławski (1887-1914), [w:] Śląsk w my śli politycznej i działalności Polaków i Niemców w XX wieku, red. D. Kisielewicz, L. Rubisz, Opole 2001, s. 99-106. Kopiec ƒ., Weitzel Augustyn Bogusław, [w:] Słownik biograficzny katolickiego du chowieństwa śląskiego XIX i XX w., Katowice 1996, s. 456. Kornel Makuszyński, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 1.19, Warszawa 1935, s. 263. Kotłowski T„ Zjednoczenie Zawodowe Polskie 1918-1939, Poznań 1977. Kowalski S., Dzieje Kępna. Od początku istnienia do 2015 r., Kępno 2018. Kozłowski ƒ., Rozwój organizacji społeczno-narodowych wychodźstwa polskiego w Niemczech w latach 1870-1914, Wrocław-Warszawa 1987. Krasińska I., Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840-1902, „Folia Histo rica Cracoviensia”, t. XIX, 2013, s. 247-278. Krzyżanowski A., Kumaniecki К., Statystyka Polski, Kraków 1915. Książka pamiątkowa wydana z powodu 25-letniego istnienia towarzystwa św. Aloj zego w Bytomiu, Bytom 1896. Kudera J., Dziennikarstwo
polskie na Śląsku, zarys historyczny, Bytom 1912. Kudera ƒ., Ks. RudolfLübecki. Jego życie i praca dla ludu górnośląskiego, Opole 1917. Kurek J., HojkaZ., Śląski Machabeusz-ks. JózefCzempiel i jego parafia, Chorzów 1997. Kurek ƒ., Machabeusze. Bł. ks. Józef Czempiel pośród chorzowskich „towarzyszy”, Chorzów 2013. Kwiatek}., Eleusis na Górnym Śląsku w latach 1903-1914, Opole 1991. Kwiatek A., Juliusz Szmula w świetle korespondencji własnej, [w:] Studia z teorii i historii wychowania oraz nauk pokrewnych, Katowice 2010, s. 143-155. Lach A., Od Eleusis do Tarnowskich Gór. Przyczynek do biografii politycznej Sta nisława Janickiego z lat 1908-1918, „Rocznik muzeum w Tarnowskich Gó rach”, t. V, 2017, s. 114-115. 265
Libura I., Maksymilian Basista rybnicki księgarz i społecznik (1883-1967), „Zeszy ty Rybnickie”, nr 2,1991, s. 37-38. Lipońska-Sajdak J., Konstanty Wolny marszałek Sejmu Śląskiego, Katowice 1998. Liss Franciszek, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wie ku (do roku 1945), [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do roku 1945), red. T. Oracki, Warszawa 1983, s. 193-194. Łazinka J., Wychodźstwo polskie w Westfalii i Nadrenii 1890-1923, „Sobótka”, 1949, nr 4, s. 138-159. Łętowski Ludwik, [w:] Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Wydawnic twa Gutenberga, t. 9. Kraków 1994 [reprint], s. 226. Łukomski G., Bernard Chrzanowski (1861-1944): biografia Polaka zachodniokresowego, Poznań 2005. Malinowska E., Karol Miarka-zapomniany „powieściopisarz , [w:] Zapomniani. Z dziejów literatury polskiej na Śląsku, Katowice 1992, s. 119-132. Mandziuk J., Bonczyk (Boncek, Bontzek) Norbert, [w:] Słownik biograficzny kato lickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w, pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 42-44. Manning Henry Edward, [w:] Britannica. Edycja polska, t. 25, Poznań 2001, s. 157. Mańkowski A., Brejski Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2 [reprint], Kraków 1989. Maroń E, Dzieje Pszowa jako mikroregionu górnośląskiego życia parafialnego, pątniczego i narodowego, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1976, nr 9, s. 177-230. Molenda J., Miejsce kobiet wśród polskiego wychodźstwa w reńsko-westfalskim okręgu przemysłowym na początku XX wiek, „Przegląd Historyczny”, t. 88, nr 1 (1997) s. 117-134. Moskal J., Wilczek S., Album
pisarzy śląskich, Opole 1975. Młotek A., Teologia katolicka na Uniwersytecie Wrocławskim ze szczególnym uwzględnieniem dziejów teologii moralnej, Wrocław 1998. Myszor J„ Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821-1914, Ka towice 1991. Myszor ].,Jan Ficek (1790-1862), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki najwy bitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku oraz antologia ich pism, pod red. M.P. Romaniuka, Warszawa 1994, s.119-122. Myszor ƒ., Kościół katolicki na Górnym Śląsku. Od diecezji wrocławskiej do archi diecezji katowickiej, Katowice 2008. 266
Myszor ƒ., Ks. Jan Kapica (1866-1930). Karta z dziejów ruchu abstynenckiego na Górnym Śląsku, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1989, nr 22, s. 129-138. Myszor ƒ., Listy ks. Alojzego Ficka z lat 1850-1861, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1986-1987, nr 19-20, s. 269-299. Myszor ƒ., Parafia św. Szczepana w Bogucicach w XIX i na początku XX wieku, [w:] Parafia bogucicka. Tradycja i współczesność, Katowice 1994, s. 62-90. Myszor J„ Ruch trzeźwości na Górnym Śląsku w latach w latach 1844-1914, „Ślą skie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1981, nr 14, s. 210-237. Myszor J„ Stanisław Adamski - biskup śląski, [w:] Śląsk w myśli politycznej i dzia łalności Polaków i Niemców w XX wieku, pod red. D. Kisielewicz, L. Rubisz, Opole 2001, s. 13-22. Murzynowska K., Polskie wychodźstwo zarobkowe w Zagłębiu Ruhry w latach 1880-1914, Wrocław 1972. Nawrocki W., Działalność oświatowa i literacka Juliusza Ligonia. Zarys naukowo-popularny, Katowice 1962. Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999, Warszawa 2000. Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985,1.1. Bi skupi i kanonicy, Tarnów 1999. Ogrodziński W., Bogedain Bernard Jakób, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1989 [reprint], s. 192. Ogrodziński W, Brzozowski Antoni, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kra ków 1937, s. 58-59. Ogrodzieński W, Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”, Katowice 1937. Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Katowice 1965. Ogrodziński W., Paweł Dombek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. V, Kraków 1939, s. 312. Oleksiński J., I nie
ustali w walce, Warszawa 1980. Oracki T., Ks. Kazimierz Szotowski, [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV w. do 1945 r„ Warszawa 1963. Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983. Ostrowski ƒ. A., JózefAleksander Łepkowski (1826-1894) - twórca uniwersyteckie go Gabinetu Archeologicznego, „Alma Mater. Uniwersytet Jagielloński”, nr 41, 2002, s. 22. Pater Μ., Diepenbrock Melchior, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowień stwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 83-85. 267
Pater Μ., Loss Wiktor, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa ślą skiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 244-245. Pater Μ., Markiefka (Markefka) Leopold, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 257-258. Pater Μ., Michalski Józef, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 271. Pater Μ., Przyniczyński Franciszek Ksawery, [w:] Śląski Słownik Biograficzny, 1.1, Katowice 1999, s. 233. Pater Μ., Radziejewski Stanisław, [w:] Słownik biograficzny katolickiego ducho wieństwa śląskiego XIX i XX w, Katowice 1996, s. 341-343. Pater Μ., Sydor J., Szerer B„ Ruch zawodowy górników na Śląsku, [w:] Dzieje gór niczego ruchu zawodowego w Polsce (do 1918 r.), pod red. K. Popiołka, 1.1. Warszawa - Katowice 1971. Pater Μ., Szafranek Józef, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 407-410. Pater Μ., Włodarski Adrian, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowień stwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 465-466. Piasecka D., Proza Kornela Makuszyńskiego dla młodego odbiorcy. Zarys proble matyki, Warszawa 1984. Piegza Μ., Patroni świętochłowickich ulic, Świętochłowice 2005. Piernikarczyk J., Ilustrowana Księga Pamiątkowa Górnego Śląska, [b. m. w.] 1992. 50 lat w służbie Narodu i pracownika polskiego. Dzieje Zjednoczenia Zawodowego Polskiego 1889-1939, Katowice 1939. Pieróg S., Towianizm, [w:] Słownik literatury
polskiej XIX wieku, pod red. J. Ba chorza, A. Kowalczykowej, Wrocław 2002. Pilat Tadeusz, [w:] Biogramy uczonych polskich, cz. I, Nauki społeczne, z. 3, P-Z, Wrocław 1985. Pixa J„ Ks. Adolf Hytrek - życie i dzieło, Opole 2009. Pobóg-Rutkowski A., Historia miasta Królewskiej Huty, Królewska Huta 1927. Podgórska T., Stowarzyszenie Patriotyczno-Religijne Eleusis w latach 1902-1914, Lublin 1999. Polkowski I., Wspomnienie o życiu i pismach ks. Karola Antoniewicza, Warszawa 1861. Popiołek K., Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972. Praszałowicz Kamil, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Li twy 1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 537. 268
Prus K., O walce z pijaństwem na Śląsku Górnym za czasów księdza Ficka (w roku 1844). Zarys historyczny, Bytom 1914. Przywecka -Sarnecka Μ., Riter J„ Bibliografia polskich czasopism śląskich, Wro cław 1960. Rechowicz H., Sejm Śląski, Katowice 1971. Romaniuk M.P., Ksiądz Karol Bołoz Antoniewicz (1807-1852), [w:] W trosce o trzeźwość Narodu. Sylwetki trzeźwościowych działaczy XIX wieku oraz antologia ich pism, pod red. M.P. Romaniuka. Warszawa 1994. Seyda Zygmunt, [w:] Śląski słownik biograficzny. Seria nowa, 1.1, Katowice 1999, s. 260-263. Sieradzka D., Skowroński Aleksander, [w:] Chorzowski Słownik Biograficzny, t. 1, pod red. Z. Kapały, Chorzów 2007, s. 374-376. Skolimowski K.P., Abstynencja w skautingu polskim. Źródła i rozwój zasady abs tynencji w latach 1911-1914, Warszawa 1985. Sławik B., Towarzystwo Trzeźwości na Górnym Śląsku w latach 1844-1851, Kra ków 1938 [Mps, Biblioteka Wydziału Teologicznego UŠ w Katowicach], Sobkowiak W., Chociszewski Józef, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1989 [reprint] s. 345-347. Solski T„ Zycie i działalność błogosławionego księdza Adolfa Kolpinga (18131865), Wrocław 1998. Spode, Hasso, Die Macht der Trunkenheit. Kultur und Sozialgeschichte des Alko hols in Deutschland, Berlin 1993. Sputek C„ Sroka I., Ks. Jan Alojzy Ficek - inicjator akcji trzeźwościowej na Gór nym Śląsku, [w:] Ks. Jan A. Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku. Działalność religijno-społeczna ks. Jana A. Ficka i rola Piekar jako centrum katolicyzmu społecznego na Górnym Śląsku w XIX wieku, pod red. J. Wycisły. Katowice 1992, s. 82-95. Staszewski ƒ.,
Katolickie organizacje robotnicze na ziemiach polskich w latach 1891-1914, „Studia z dziejów Kościoła katolickiego”, nr 1, 1960, s. 55-100. Stampka A., Z dziejów Siołkowic i okolicy, Popielów 2018. Sukiennik E., Prasa katolicka na Górnym Śląsku w służbie krucjaty trzeźwości w połowie XIX wieku, „Saeculum Christianům: pismo historyczno-spo łeczne”, t. 17/2, 2010, s. 165-179. Szaraniec K„ Konstanty Prus. 1872-1961. Sylwetka dziennikarza i historyka, Ka towice 1982. Tadeusz Strumiłło (1884-1958), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki naj wybitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku, pod red. M.P. Romaniuka, t. IV, Warszawa 2007, s. 366-384. 269
Targ A., Przyczynek do historii Elsów śląskich, „Zaranie Śląskie”, 27 (1964), nr 2, s. 273-289. Trzej apostołowie wstrzemięźliwości, „Wiadomości Pasterskie”, R. 2, 1906, nr 2, s. 103-105. Wincenty Lutosławski (1884-1958), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki najwybitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku, pod red. M.P. Romaniuka, է. IV, Warszawa 2007, s. 137. Witkowski S. J., Dzieje polskiego ruchu przeciwalkoholowego w XIX stuleciu (Szkic historyczny), „Eleusis”, t. 3-4, s. 145-154. Woroniecki A., Historia katolickiej akcji społecznej w XIX wieku, Lublin 1907. Wycisło J., Jan Ficek, Katowice 1989. Wycisło J., Józef Szafranek. Ksiądz, pedagog, działacz narodowy, krzewiciel kultu ry i oświaty (1807-1874), Katowice 1990. Wycisło J., Ksiądz infułat Jan Kapica - przywódca ludu górnośląskiego, Pszczyna 1995. Wycisło J., Ks. Jan Alojzy Ficek - zarys działalności religijno-duszpasterskiej, Ka towice 1992. Wycisło ƒ., Model robotnika chrześcijańskiego w ujęciu górnośląskiego czasopisma „Praca” (1890-1891), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1982, nr 14, s. 137-150. Wycisło ƒ., Sanktuarium Matki Bożej w Piekarach Śląskich, Katowice 1991. Wycisło ƒ., Stabik Antoni, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 394-395. Wycisło J., Śląski duszpasterz ksiądz Bernard Purkop (1808-1882). Aneks do bio gramu, [w:] Studia i rozprawy ofiarowane profesorowi Tytusowi Górskiemu, pod red. S. Stabryły, R.M. Zawadzkiego, Kraków 2003, s. 325-342. Wyglenda E., Brandys Paweł, [w:] Słownik biograficzny
ziemi pszczyńskiej, Pszczy na 1994, s. 43-44. Wyglenda E., Lübecki Rudolf, [w:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 167168. Zaborowski R„ Tadeusz Zieliński (1859-1944) i Wincenty Lutosławski (1863-1954). Próba porównania biografii (w 60. i 50. rocznicę ich śmierci), [w:] Prace Ko misji Historii Nauki, t. 8, Kraków 2007, s. 33-86. Zaborowski R., Wincenty Lutosławski - człowiek i dzieło, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 2004, nr 49/1, s. 65-82. Zaręba J., Śp. ks. prałat Kazimierz Niesiołowski, „Wiadomości Archidiecezji Gnieźnieńskiej” nr 5, 1950, s. 138-140. 70
Strony internetowe https://www.salon24.p1/u/korzenie/489060, emanuel-smolka-polski-slaski-patriota-walczacy-z-kulturkampfem http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/ vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr0355.htm http://www.parafia-niechanowo.pl/historia/duchowienstwo/proboszczowie/ http://archive.is/20150712071206/http://www.meczennicy.pelplin.pl/?a=l id =96 tekst=88 271
INDEKS OSOBOWY Abdermann Z. 106, 245 Adamski Stanisław 84 Antoniewicz Karol Bołoz 12, 60, 65 Bandinelli Piotr 198 Bandurski Władysław 84, 208 Basista Maksymilian 91,96 Bergmann 188 Białek F.C. 96 Biały Stanisław 214 Bieńczewski 223 Boehem Wawrzyniec 196 Bogedain Bernard 33, 34, 64 Bonczyk Norbert 37, 44, 45, 66 Brandys Paweł 44 Brejski Antoni 50 Brejski Jan 50 Brzozowska 247 Brzozowski Stefan (Antoni) 57, 58, 69, 60, 75, 99 Calier 189 Chociszewski Józef 38, 76, 77 Chociszewski Stefan 85 Chrzanowski Bernard 85 Ciemniewski Jan 208,212 Cieszyński Nikodem Lubomir 173 Cohu 228 Cybulski Wojciech 46 Czapla Kazimierz 83, 84 Czerniejewski Stanisław Kostka 41 Czempiel Józef 72 Czeżowski Iwo 60,66 Daszyńska-Golińska 220 Dąbrowski Jan Kanty 61 Dąbrowski Michał 59 Dekowski 83 Diepenbrock von Melchior 65, 103, 107,116 Dombek Paweł 47, 51, 92, 93 Drygas Józef 90 Dylewski Jan 225 Duchowicz 225 Dziewicka 225 Dziuba J. 96 Eckert Jan 40, 51 Eljasz 127 Equart Karol Józef 57, 64 Falek Adalbert 20 Feldmann 192 Festenburg de Edward Gerard 224 Ficek Alojzy Nepomucen 12, 57, 58, 59, 61,63, 65,69, 71, 74, 75, 99,100,117, 120 Finkel Ludwik 208 Fojczyk 147 Forel Auguste 193 Fryderyk Wilhelm III 15, 16, 55 Fryderyk Wilhelm IV 63 Gałązka Sylwester 55, 88, 90 Gantkowski Paweł 189, 207, 209, 212,213,215, 225, 226, 228 George Sand 169 Giedroyć 214, 225, 226 Gitzler Ludwik 46 Godfrey 247 Golly Jan 147 Gons 188 Grodyński181 Grześkowiak 199 Harasiewicz Mychayło 225 Hardenberg von Otto 16 273
Heide Franz 59 Królik Teofil 51 Helenius (Heleniusz) Mathias 192, Kubiczek Jędrzej 66 201, 230 Kwiatek Jolanta 13, 14 Heneczek Teodor Wojciech 12,67 Kwiatkowski Μ. 173, 228, 243 Henke Franz Ignaz 103,117 Laudyn-Chrzanowska Stefania 105, Hercod 192 232 Howard Ebenzer 194 Lenard Leopold 208, 225 Hyslop Theophilus Bulkeley 193 Lendel 149 Hytrek Adolf 41 Leonardo da Vinci 197, 198, 199 Janicki Stanislaw 90, 91, 92, 96, 97, Lewicki Bolesław 225 104, 105, 106, 151, 156, 157, 160, 173, Ligęza J. 14, 95 174, 178, 179, 195, 199, 226, 229, 236, Ligoń Adolf 41 238, 240, 244 Ligoń Juliusz 41, 45, 67 Janiszewski Józef 208, 214 Liss Franciszek 49, 50, 86 Jankowski Teodor 44 Lohman 188, 192 Jarczyński Marcin 96 Lohmann Wilhelmina 188,192 Jaschke 200 Lompa Józef 34, 35, 67 Jelska 247 Loss Wiktor 40, 41, Josephson 188 Lübecki Rudolf 67 Joseph Jules 192 Lutosławski Wincenty 77,78,79,80, Kaczor Jan 90, 91, 94, 104, 105, 156, 81, 84, 89, 91, 92, 96, 98, 104, 149, 150, 165, 171, 178, 179, 186, 195, 199, 207, 220, 237, 241, 242 209, 214, 225, 244 Łepkowski Józef 34 Kaliciński К. 225 Łętowski Ludwik 62 Kapica Jan 13, 44, 69, 70, 72, 73, 74, Łukaszczyk Paweł 51,67 89,100,101,103,106,127,129,130,137, Maćkowski Jan Karol 40 247, 252, 254 Majeranek J. 95, 104, 174, 180, 181 Klose 147 Makarewicz Julian 213 Kołodziej Piotr 45 Makuszyński Kornel 81 Konopnicka Maria 84, 237 Małkowski Andrzej 96, 213, 220, Kopp Georg 43,44,46, 52,69, 70, 73 235 Korfanty Wojciech 43, 44, 52, 89, Manning Henry Edward 56 215 Markiefka Leopold 58 Kosicki Karol 35 Markiefka Ludwik 58 Kotula 225 Marnowa 92, 104, 176 Kozlowski
Jerzy 13 Mathew Theobald 56 Kozlowski Władysław Ryszard 225 Miarka Karol 36, 38, 39, 44, 45, 50, Koiping Adolf 31 75 Koraszewski Bronisław 40,47, 51 Miarka Karol młodszy 90 Koźlikowska 199 Michalski Józef 66 274
Michalski 211 Mickiewicz Adam 80, 237, 241, 243 Müdler 146 Mohrow 146 Möller 187 Mrugas Maksymilian 186, 214 Murzynowska Krystyna 13 Myszor Jerzy 12 Nańczyk 147 Napieralski Adam 39,40,42,43,44, 45, 89 Napoleon III169 Nehring Władysław 46 Niedzielski К. 169 Nowakówna Maria 199 Oleś Wiktor 77, 82 Orioli Józef Alfons 112 Paasche 188,193 Pander Karol 77,148 Panek Kazimierz 224 Pawłowski 186 Pelczar Józef 225 Peszyńska Wanda 98 Piasecki Eugeniusz 212, 224 Piechulek 148 Piepes-Poratyński Jan 224 Pigoń Stanisław 14, 95, 96, 105,156, 215 Pilat Tadeusz 208 Piltz Jan 209, 211, 223, 226 Pistulka 127 Pius (papież) 123 Pius IX 56, 57, 65, 111,113, 116 Pius X 189 Pluta P. 174 Podgórski Zygmunt 82 Pollard W. Jefferson 188, 194 Popielski Leon 209, 211, 216, 217, 224,226 Praszałowicz Kamil 60 Prus Konstanty 12, 90 Przybyła Jan 84, 87, 91, 96, 104,105, 147,149, 215 Przyniczyński Franciszek Ksawery 38, 39, 50, 67 Przyniczyński Stanisław 39, 42, 67 Purkop Bernard 59,64,66 Pyka Jan 88, 90 Raczek Ludwik 44 Radziejewski Stanisław 38, 50, 75 Rejer Stefan 54 Ring Henryk 66 Roche de la 56 Rostek Józef 40, 42 Różański Marian 83, 84 Rutkowski T. 210 Rybarz Edward 79,81, 83, 91, 94,96, 98, 146, 215 Scharfenberg 192 Schellmann 192 Schmidówna 225 Schmidt 187 Sehafenberg 187 Seinfeld 219 Seling J. 56 Şeyda Zygmunt 44, 83, 84 Seyffert 192 Sibilski Hipolit 48 Sierakowski Jan 189, 209, 226, 229, 247 Sikora Ignacy 82 Sikorów rodzina 82 Sikorska 199 Siliński Kazimierz 90,150 Skalski Stanisław 226 Skowroński Aleksander 44 Skraburski Jan 186 Smółka Emanuel 34, 35 Sobota Antoni 66 Sołtys Joachim 77, 79, 81, 82,
146 275
Sołtys Helena 77 Sołtysów rodzina 82 Spiczówna 199 Stabik Antoni 59,66 Stankowski 174, 228 Stawiarski 147 Stein (dr) 188, 192 Stein von Heinrich Friedrich Karl 16 Stephan Bernard 72 Stephan Stanisław 41 Strauss und Torney 192 Strumiłło Tadeusz 78, 89, 96, 104, 105,150, 209, 213, 215, 220, 225, 226 Strzoda Franciszek 43 Syring 188 Szendzielorz 147 Szczepanowski 237 Szmula Juliusz 42, 43 Szafranek Józef 31,33,34,35, 58,66, 67, 103, 107, 109, 121 Szmidówna 209 Szotowski Józef 48 Szramek Emil 13 Szuman Henryk Antoni 186, 189, 207, 209, 225 Tabuła Sylwester 77 Talenta 147 Tolsdorf Walenty 61 Towiański Andrzej 80 Urbankówna Agnieszka 207, 209 Wajda Józef 44, 93 Wąsik Jan 186, 199 Wawrzynowski Augustyn 90 Weber Józef 61 Webs Wilhelm 83 Weitzel Augustyn 66 Wicher Karol 104, 177 Wichuła J. 85 Witkowski Stanisław 82 Wlassak 193 276 Włodarski Adrian 67, 103, 118 Wnukowski Klemens 83, 84 Wodziczko Adam 104, 156 Woziwodzki P. 174 Wojciechowska 199 Wojtarowicz Józef Grzegorz 62 Wolny Konstanty 47 Wróbel 147 Wycisło Janusz 13 Wycisk Jan 77, 79, 81, 82,83, 90,147, 148, 150 Wysocki Antoni 94 Załęski Stefan 60 Zaremba-Cielecki Artur 224 Zeleźny 147 Żakowski Władysław 209
|
| adam_txt |
Spis treści Wykaz skrótów 9 WsTęp n Rozdział I Sytuacja społeczno-gospodarczo-polityczna na Górnym Śląsku w XIX wieku 15 Rozdział II Polski ruch narodowy na Górnym Śląsku i ośrodkach WYCHODŹSTWA POLSKIEGO NA ZACHODZIE NIEMIEC W DRUGIEJ POŁOWIE WIEKU XIX I NA POCZĄTKU WIEKU XX 33 Rozdział III Ruch trzeźwościowy inspirowany przez duchowieństwo katolickie 55 Rozdział IV Społeczny katolicki ruch trzeźwościowy 75 Zakończenie 99 Aneks 103 Spis materiałów źródłowych 103 Wykaz wykorzystanych źródeł i literatury 259 Indeks osobowy 273 5
Table of Contents List 9 of abbreviations Introduction Chapter I Socio-economic and 11 political situation in Lower Silesia DURING XIX CENTURY 15 Chapter II Polish national movement in Lower Silesia and polish emigration CENTERS IN WEST GERMANY DURING SECOND HALF OF XIX AND THE BEGINNING OF XX CENTURY Chapter III Sobriety movement inspired Chapter IV Social catholic sobriety by the 33 Catholic clergy movement Conclusion 55 75 99 Appendix 103 List of source materials 103 List of used source materials and literature 259 Index of participants 273 6
Inhaltsverzeichnis Abkürzungsverzeichnis 9 Einleitung n Kapitel I Die gesellschafltliche-wirtschaftliche-politische Lage schlesien im XIX Jahrhundert in Ober 15 Kapitel II Polnische Nationalbewegung in Oberschlesien und in polnischen Auswanderungszentren in Westdeutschland während DER ZWEITEN HÄLFTE DES XIX JAHRHUNDERTS UND AM ANFANG des XX Jahrhunderts 33 Kapitel III Durch das katholische Priestertum inspirierte Nüchternheits bewegung 55 Kapitel IV Gesellschaftliche katholische Nüchternheitsbewegung 75 Schluss 99 Anhang 103 Liste des Quellmaterials 103 Liste der verwendeten Quellen und Literatur 259 Personenverzeichnis 273 7
WYKAZ WYKORZYSTANYCH ŹRÓDEŁ I LITERATURY Archiwalia Archiwum Państwowe we Wrocławiu Biuro Prezydialne Rejencji Opolskiej Komisarz Graniczny w Bytomiu Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Eleusis Prasa „Dziennik Poznański”, 1913 „Gazeta Ludowa”, 1910-1913, 1916 „Gazeta Robotnicza”, 1902 „Gazeta Toruńska”, 1890,1912 „Głos Narodu”, 1905 „Głos Śląski”, 1905 „Goniec Górnośląski”, 1930 „Górnoślązak”, 1902, 1905, 1910 „Iskra”, 1910-1914 „Katolik”, 1880, 1889-1896, 1905 „Kurier Śląski”, 1911 „Miesięcznik dla Popierania Ruchu Wstrzemięźliwości”, 1905,1910 „Nowiny Raciborskie”, 1898 „Odrodzenie”, 1913 „Polak”, 1910 „Posłaniec Niedzielny”, 1901 „Praca”, 1890-1900 „Polska Zachodnia”, 1934 „Rodzina Chrześcijańska” Dodatek tygodniowy do „Gazety Toruńskiej Codzien nej” i „Przyjaciela”, 1912 „Schlesisches Kirchenblatt”, 1844-1847 259
„Świt”, 1911-1914 „Tygodnik Katolicki”, 1848 „Wiarus Polski”, 1891-1895, 1902 „Wyzwolenie”, 1913 „Zwiastun Wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznańskim”, 1845 Literatura źródłowa Arndt A., Bractwo Wstrzemięźliwości. Podręcznik, Wrocław 1900. Dekret jego Świątobliwości Papieża Piusa IX z dn. 28 VII 1851 r., Ustawy Towa rzystwa Wstrzemięźliwości od napojów palonych, Piekary 1851. Drygas S., Czas zaprzeszły, Warszawa 1970. Dziennik Tadeusza Strumiłły z lat 1907-1908 [wposiadaniu rodziny T. Strumiłły]. Henke F.I., Kronika czyli opis topograficzno-historyczno-statystyczny miasta i wolnego mniejszego państwa stanowego Wodzisław na Górnym Śląsku, Wodzisław Śląski 2001. Jahresberichte der Königlich Preussischen Regierungs und Gewerberäte und Berg behörden für 1896, Berlin 1896. Janicki S., Z dziejów ruchu abstynenckiego i jego rezultaty ekonomiczne, [w:] Pamiętnik Wystawy Przemysłowej w Bochum od 19-27 lipea 1913 roku, Oberhausen 1913, s. 89-93. Kapica ƒ., Die Seelsorge und die Massigkeitsbewegung, Paderborn 1909. Kapica J„ Duszpasterstwo a ruch trzeźwości, Włocławek 1912. Kapica J., Kazania, mowy, odezwy, pod red. E. Szramka, Katowice 1933. Kulemann W, Die Berufsvereine. Deutschland, Organisation der Arbeit nehmen Jena 1908. Lutosławski W, Jeden łatwy żywot, Warszawa 1933. Lutosławski W, Listy robotnika polskiego, Warszawa 1910. Lutosławski W, Moja praca na Śląsku, „Zaranie Śląskie”, 1932, z. 3. Lutosławski W., Wykłady Jagiellońskie, t. 1, Kraków 1901. Majewski K., Czy Eleusis pana Lutosławskiego jest katolickim czy masońskim za konem?, Częstochowa 1910. Makuszyński K.,
Dawne czasy, „Wiadomości Literackie”, nr 48,1936. Początki Eleusis. Statut pierwotny Towarzystwa Eleusis, „Eleusis”, 1.1, s. 273-281. Pigoń S., Z Komborni w świat. Warszawa 1983. 260
Preussische Statistik, Bd. 121, Teil 1; Bd. 177, Teil 1; Bd. 206, Teil 1; Bd. 234, Teil 1. Rocznik Pracowniczych Związków Zawodowych w Polsce. Rok 1925, Warszawa 1927. Romer E., Weinfeld L, Rocznik polski, Tablice statystyczne, Kraków 1917. Ruch abstynencki, „Eleusis" 1908, t. 3-4. Sombart W„ Dennoch! Aus Theorie und Geschichte der gewerkschaftlichen Arbe iterbewegung, Jena 1910. Statistisches Jahrbuch der Stadt Berlin, 1912-1914, Berlin 1916. Statistisches Jahrbuch für den Preussichen Staat, (Berlin) 1915. Wachowiak S., Kiedy to Polacy w Nadrenii i Westfalii potęgą byli, Warszawa 1939. Wydanie jubileuszowe Związku Robotniczo-Rzemieślniczego ZZP w Poznaniu 1902 do 1927, Poznań 1927. Wykaz członków towarzystw wstrzemięźliwości. I. Archidiecezja Gnieźnieńska, „Zwiastun Wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznańskim”, R. 3, nr 10,1845, s. 80. Zeitschrift für das Berg-Hütten und Salinen-Wesen im Preussischen Staate, Berlin 1888-1914. Z dziejów ruchu abstynenckiego na zachodzie, [w:] Pamiętnik Wystawy Przemy słowej w Bochum od 19-27 lipea 1913 roku, Oberhausen 1913, s. 88-89. Opracowania Achremowicz E., Żabski T., Towarzystwo Literacko-Słowiańskie we Wrocławiu, Wrocław 1973. Antoniewicz Karol, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Li twy 1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 12. Bandurski Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 263264. Bar A„ Karol Miarka jako redaktor „Katolika”, Katowice 1935. Bełza S., Karol Miarka, Warszawa 1880. Benisz A., Górny Śląsk w walce o polskość, Katowice 1930. Biuletyn, Wydany przez
Stowarzyszenia Służby Ratowniczej „Błękitnego Krzyża” wRP, 1995, nr 2. Boczar E., Wydawcy polskich książek dla dzieci w zaborze pruskim w XIX wieku, „Acta Universitatis Lodzensis”, Folia Librorum, 1 (20), 2015, s. 9-32. Bochnak W., W służbie Bogu i ludziom. Sylwetki Ślązaków, Warszawa 1989. 261
Bojdoł A„ Ks. Edward Adamczyk (1868-1948). W drodze do Polski, Ruda Śląska 2012. Brożek A., Miarka - niegodny naszej pamięci, [w:] Głos wołającego na puszczy Gór nośląskiej, czyli o stosunkach ludu polskiego na Śląsku, Katowice 1984, s. 5-22. Brożek A., Ostflucht na Śląsku, Katowice 1966. Brożek A., Wysiedlenia Polaków z Górnego Śląska przez Bismarcka (1885-1887), Katowice 1963. Brożek K., Józef Rostek 1859-1929, Katowice 1982. Bujak ƒ., Gazeta Polska 1883-1914, Kraków 2013. Radziejowski Stanisław, [w:] Bytomski Słownik Biograficzny, red. ƒ. Drabina, By tom 2004, s. 217-218. Brzozowski A., Gwiazdka dla towarzyszów wstrzemięźliwości, ofiarowana w Szląsku u św. Anny na Górze Chełm, Racibórz 1945. Chełmikowski Z., Związki zawodowe robotników polskich w Królestwie Pruskim (1889-1918). Poznań 1925. Cieślak T., Pismo polskich robotników w Westfalii „Wiarus Polski” (1890-1923), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, 1972, 11/2, s. 223-236. Cofałka J., Opowieść o Janie Rzymełce - księdzu misjonarzu, wielkim patriocie i społeczniku, „Śląsk”, 2003, nr 11, s. 48. Czapliński Μ., Adam Napieralski 1861-1928. Biografia polityczna. Wrocław 1974. Czapliński Μ., Między katolicyzmem a nacjonalizmem. Uwagi na marginesie ży ciorysu ks. prałata Jana Kapicy, [w:] Ludzie Kościoła katolickiego na Ziemi Śląskiej, Wrocław 1994, s. 151-162. Czapliński Μ., Związek Wzajemnej Pomocy Robotników Górnośląskich w By tomiu 1889-1909, „Acta Universitatis Vratislaviensis”, Seria Historia nr XXIV, Wrocław 1973, s. 31-59. Czeżowski Iwo, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy
1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 113. Ćwierć wieku pracy dla Narodu i Robotnika. 1902-1927. Zjednoczenie Zawodowe Polskie, Poznań 1927. Die Polen und die Kirche im Ruhrgebiet 1871-1919. Ausgewahlte Dokumente zur pastoral und kirchlichen Integration sprachlicher Minderheiten im Deut schen Kaiserreich, hgb. H.J. Brandt unter Mitarbeit von ƒ. Dransfeld, K. Hengst, N. Humberg, Aschendorff, Munster 1987. Długoborski W, Ewolucja postaw społeczno-politycznych robotników górnoślą skich na przełomie stulecia i sukces wyborczy Wojciecha Korfantego z lat 1903-1905, [w:] Wojciech Korfanty - portret polityka, Katowice 19 91. 262
Długoborski W., Górny Śląsk na tle innych ziem polskich w początkach XX wie ku- gospodarka, społeczeństwo, kultura, [w:] Rola i miejsce Górnego Śląska w Drugiej Rzeczypospolitej, Bytom 1995. Duszpasterz czasu wojny i okupacji. Biskup Stanisław Adamski 1939-1945, pod red. J. Myszora, Katowice 1994. Dybowski J.T., Śp.prof. dr Paweł Gantkowski (lekarz, działacz społ.). Wspomnienia pośmiertne, „Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoi. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania”, 1938, nr 4, s. 547-549. Dziećkowice, pod red. A. Liskowackiej i R. Broma, Katowice 2005. Dzieje Zjednoczenia Zawodowego Polskiego 1889-1939. Katowice 1939. Ekert H., Ks. Stanisław Stephan (1867-1926) jako pionier ruchu liturgicznego na Śląsku, Opole 1999. Fazan Μ., Sołtys Joachim, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 40, pod red. H. Mar kiewicza. Warszawa-Kraków 2000/2001, s. 445-446. Fazan Μ., Purkop Bernard, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 29, pod red. E. Ro stworowskiego, Wrocław 1986, s. 407-408. Foerster E., Adalbert Falck - Sein Leben und Wirken als Preussischer Kultusmini ster, Gotha 1927. Formanowicz L., Organizacje wstrzemięźliwości w Wielkim Księstwie Poznań skim, „Miesięcznik dla Popierania Ruchu Wstrzemięźliwości”, R. 2, 1905, nr 9, s. 135. Galos A., Szmula Juliusz, [w:] Śląski Słownik Biograficzny, t. 1, pod red. J. Kantyki i W. Zielińskiego, Katowice 1977, s. 247-250. Gedi Μ., Józef Łepkowski jako nauczyciel akademicki, „Opuscula Musealia”, t. 8, Kraków 1996, s. 47-54. Glensk J., Nowiny Raciborskie w latach 1889-1904, Katowice 1970.
Głodkowski B., Zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w ruch trzeźwościowy na Pomorzu przed 1920 rokiem, „Studia Gdańskie” t. XXVI, 2010, s. 143-156. Górecki J., Pielgrzymki na Górnym Śląsku w latach 1869-1914, Katowice 1994. Górecki ƒ., Z wdzięcznością i błaganiem u Matki Bożej Piekarskiej, Katowice 2008. Górzyński S., Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918, Warszawa 1997. Grudniewski J., Od ks. Jana Alojzego Ficka do ks. Franciszka Blachnickiego. Ko ściół katolicki wobec problemu pijaństwa na Górnym Śląsku, [w:] Po obu brzegach rzeki, pod red. J. Mokrosza, t. 3, Katowice-Rybnik 2009, s. 37. Gzella G., Szymański Roman, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 50, Warszawa, Kraków 2015, s. 192-195. 263
Hermanowicz R., Chrześcijański ruch zawodowy w Polsce 1918-1939, Rzym 1973. Heska-Kwaśniewicz K„ „Iskra”. Kartka z dziejów narodowego odrodzenia Ślą ska (1903), „Śląskie Miscellanea. Literatura - folklor”, red. D. Simonides i ƒ. Zaremba, Wrocław 1980, s. 55-73. Hojka Z., Pikuła K„ Stanisław Janicki (1884-1942). Biografia polityczna, Katowice 2015. Hojka Z., Polski Ruch zawodowy w województwie śląskim w latach 1922-1939. Oblicze polityczne, Katowice 2006. Hoła K., Błogosławiony Adolf Kolping i jego Dzieło, Kraków 2002. Hoszowska Μ., Ludwik Finkel i Akademia Umiejętności: z dziejów współpracy naukowej Lwowa i Krakowa na przełomie XIX i XX wieku, Rzeszów 2011. Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, Warszawa 1994. Historia Śląska, pod red. S. Michalkiewicza, t. II-III, Wrocław 1985-1986. Jarosz A., Ligoń Adolf, [w:] Chorzowski Słownik Biograficzny, 1.1, pod red. Z. Ka pały, Chorzów 2007, s. 224-225. Józef Szotowski, [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wie ku (do roku 1945), Warszawa 1983, s. 306-307. Kaartinen A., Kansan raittiudeksi ja kotien onneksi: Naisten kieltolakimielipiteet ja toiminta kieltolain puolesta ja sitä vastaan 1919-1932, Helsinki 2011. Kabe E, Karol Antoniewicz. Wielki apostoł na ziemiach polskich (1807-1852), San domierz 1928. Kaczmarek K., Wspólnota Kundaliniego. Rys historyczno-religioznawczy, „No mos: Kwartalnik Religioznawczy”, nr 56/60, 2007. Kaganiec Μ., Czerniejewski Stanisław Kostka, [w:] Chorzowski Słownik Biogra ficzny, t. 1, pod red. Z. Kapały, Chorzów 2007, s. 58-59. Kamiński A., Andrzej Małkowski, Warszawa
1979. Kapała Z., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Górnym Śląsku wiatach 1895-1939, Bytom 1985. Karuga W, Organizacja Polskiego Komisariatu Plebiscytowego dla górnego Ślą ska, Opole 1966. Katolicka i polska działalność społeczna na Górnym Śląsku w XIX wieku, Skoczów-Pszczyna 1989. Kiełbasa A., Biskup Adrian Włodarski 1807-1875, Trzebnica 1995. Kiełbasa A., Ks. Adolf Hytrek 1853-1899, dziennikarz - ludoznawca - archeolog, Trzebnica 1996. 264
Kiessmann Ch., Polnische Bergarbeiter im Ruhrgebiet 1870-1945. Soziale Integra tion und nationale Subkultur einer Minderheit in der deutschen Industrie gesellschaft, Gottingen 1978. Klimkiewicz W., Kardynał Ledóchowski na tle swej epoki, Poznań 1988. Kłak Cz., Słowo wstępne, [w:] Wokół Stanisława Pigonia. Nad warsztatem nauko wym i literackim Uczonego, red. J. Barylanka, Rzeszów 1983. Kłapkowski B., Ruch zawodowy robotników i pracowników na ziemiach polskich w czasie zaborów. Warszawa 1939. Knossalla J., Das Dekanat Beuthen О/S. In seinem Schlesischen Teil, Beuthen 1936. Kopiec J., Kardynał Georg Kopp - biskup wrocławski (1887-1914), [w:] Śląsk w my śli politycznej i działalności Polaków i Niemców w XX wieku, red. D. Kisielewicz, L. Rubisz, Opole 2001, s. 99-106. Kopiec ƒ., Weitzel Augustyn Bogusław, [w:] Słownik biograficzny katolickiego du chowieństwa śląskiego XIX i XX w., Katowice 1996, s. 456. Kornel Makuszyński, [w:] Polski Słownik Biograficzny, 1.19, Warszawa 1935, s. 263. Kotłowski T„ Zjednoczenie Zawodowe Polskie 1918-1939, Poznań 1977. Kowalski S., Dzieje Kępna. Od początku istnienia do 2015 r., Kępno 2018. Kozłowski ƒ., Rozwój organizacji społeczno-narodowych wychodźstwa polskiego w Niemczech w latach 1870-1914, Wrocław-Warszawa 1987. Krasińska I., Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840-1902, „Folia Histo rica Cracoviensia”, t. XIX, 2013, s. 247-278. Krzyżanowski A., Kumaniecki К., Statystyka Polski, Kraków 1915. Książka pamiątkowa wydana z powodu 25-letniego istnienia towarzystwa św. Aloj zego w Bytomiu, Bytom 1896. Kudera J., Dziennikarstwo
polskie na Śląsku, zarys historyczny, Bytom 1912. Kudera ƒ., Ks. RudolfLübecki. Jego życie i praca dla ludu górnośląskiego, Opole 1917. Kurek J., HojkaZ., Śląski Machabeusz-ks. JózefCzempiel i jego parafia, Chorzów 1997. Kurek ƒ., Machabeusze. Bł. ks. Józef Czempiel pośród chorzowskich „towarzyszy”, Chorzów 2013. Kwiatek}., Eleusis na Górnym Śląsku w latach 1903-1914, Opole 1991. Kwiatek A., Juliusz Szmula w świetle korespondencji własnej, [w:] Studia z teorii i historii wychowania oraz nauk pokrewnych, Katowice 2010, s. 143-155. Lach A., Od Eleusis do Tarnowskich Gór. Przyczynek do biografii politycznej Sta nisława Janickiego z lat 1908-1918, „Rocznik muzeum w Tarnowskich Gó rach”, t. V, 2017, s. 114-115. 265
Libura I., Maksymilian Basista rybnicki księgarz i społecznik (1883-1967), „Zeszy ty Rybnickie”, nr 2,1991, s. 37-38. Lipońska-Sajdak J., Konstanty Wolny marszałek Sejmu Śląskiego, Katowice 1998. Liss Franciszek, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wie ku (do roku 1945), [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do roku 1945), red. T. Oracki, Warszawa 1983, s. 193-194. Łazinka J., Wychodźstwo polskie w Westfalii i Nadrenii 1890-1923, „Sobótka”, 1949, nr 4, s. 138-159. Łętowski Ludwik, [w:] Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna Wydawnic twa Gutenberga, t. 9. Kraków 1994 [reprint], s. 226. Łukomski G., Bernard Chrzanowski (1861-1944): biografia Polaka zachodniokresowego, Poznań 2005. Malinowska E., Karol Miarka-zapomniany „powieściopisarz", [w:] Zapomniani. Z dziejów literatury polskiej na Śląsku, Katowice 1992, s. 119-132. Mandziuk J., Bonczyk (Boncek, Bontzek) Norbert, [w:] Słownik biograficzny kato lickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w, pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 42-44. Manning Henry Edward, [w:] Britannica. Edycja polska, t. 25, Poznań 2001, s. 157. Mańkowski A., Brejski Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2 [reprint], Kraków 1989. Maroń E, Dzieje Pszowa jako mikroregionu górnośląskiego życia parafialnego, pątniczego i narodowego, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1976, nr 9, s. 177-230. Molenda J., Miejsce kobiet wśród polskiego wychodźstwa w reńsko-westfalskim okręgu przemysłowym na początku XX wiek, „Przegląd Historyczny”, t. 88, nr 1 (1997) s. 117-134. Moskal J., Wilczek S., Album
pisarzy śląskich, Opole 1975. Młotek A., Teologia katolicka na Uniwersytecie Wrocławskim ze szczególnym uwzględnieniem dziejów teologii moralnej, Wrocław 1998. Myszor J„ Duszpasterstwo parafialne na Górnym Śląsku w latach 1821-1914, Ka towice 1991. Myszor ].,Jan Ficek (1790-1862), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki najwy bitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku oraz antologia ich pism, pod red. M.P. Romaniuka, Warszawa 1994, s.119-122. Myszor ƒ., Kościół katolicki na Górnym Śląsku. Od diecezji wrocławskiej do archi diecezji katowickiej, Katowice 2008. 266
Myszor ƒ., Ks. Jan Kapica (1866-1930). Karta z dziejów ruchu abstynenckiego na Górnym Śląsku, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1989, nr 22, s. 129-138. Myszor ƒ., Listy ks. Alojzego Ficka z lat 1850-1861, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1986-1987, nr 19-20, s. 269-299. Myszor ƒ., Parafia św. Szczepana w Bogucicach w XIX i na początku XX wieku, [w:] Parafia bogucicka. Tradycja i współczesność, Katowice 1994, s. 62-90. Myszor J„ Ruch trzeźwości na Górnym Śląsku w latach w latach 1844-1914, „Ślą skie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1981, nr 14, s. 210-237. Myszor J„ Stanisław Adamski - biskup śląski, [w:] Śląsk w myśli politycznej i dzia łalności Polaków i Niemców w XX wieku, pod red. D. Kisielewicz, L. Rubisz, Opole 2001, s. 13-22. Murzynowska K., Polskie wychodźstwo zarobkowe w Zagłębiu Ruhry w latach 1880-1914, Wrocław 1972. Nawrocki W., Działalność oświatowa i literacka Juliusza Ligonia. Zarys naukowo-popularny, Katowice 1962. Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999, Warszawa 2000. Nowak A., Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985,1.1. Bi skupi i kanonicy, Tarnów 1999. Ogrodziński W., Bogedain Bernard Jakób, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1989 [reprint], s. 192. Ogrodziński W, Brzozowski Antoni, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kra ków 1937, s. 58-59. Ogrodzieński W, Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”, Katowice 1937. Ogrodziński W., Dzieje piśmiennictwa śląskiego, Katowice 1965. Ogrodziński W., Paweł Dombek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. V, Kraków 1939, s. 312. Oleksiński J., I nie
ustali w walce, Warszawa 1980. Oracki T., Ks. Kazimierz Szotowski, [w:] Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV w. do 1945 r„ Warszawa 1963. Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983. Ostrowski ƒ. A., JózefAleksander Łepkowski (1826-1894) - twórca uniwersyteckie go Gabinetu Archeologicznego, „Alma Mater. Uniwersytet Jagielloński”, nr 41, 2002, s. 22. Pater Μ., Diepenbrock Melchior, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowień stwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 83-85. 267
Pater Μ., Loss Wiktor, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa ślą skiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 244-245. Pater Μ., Markiefka (Markefka) Leopold, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 257-258. Pater Μ., Michalski Józef, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 271. Pater Μ., Przyniczyński Franciszek Ksawery, [w:] Śląski Słownik Biograficzny, 1.1, Katowice 1999, s. 233. Pater Μ., Radziejewski Stanisław, [w:] Słownik biograficzny katolickiego ducho wieństwa śląskiego XIX i XX w, Katowice 1996, s. 341-343. Pater Μ., Sydor J., Szerer B„ Ruch zawodowy górników na Śląsku, [w:] Dzieje gór niczego ruchu zawodowego w Polsce (do 1918 r.), pod red. K. Popiołka, 1.1. Warszawa - Katowice 1971. Pater Μ., Szafranek Józef, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 407-410. Pater Μ., Włodarski Adrian, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowień stwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 465-466. Piasecka D., Proza Kornela Makuszyńskiego dla młodego odbiorcy. Zarys proble matyki, Warszawa 1984. Piegza Μ., Patroni świętochłowickich ulic, Świętochłowice 2005. Piernikarczyk J., Ilustrowana Księga Pamiątkowa Górnego Śląska, [b. m. w.] 1992. 50 lat w służbie Narodu i pracownika polskiego. Dzieje Zjednoczenia Zawodowego Polskiego 1889-1939, Katowice 1939. Pieróg S., Towianizm, [w:] Słownik literatury
polskiej XIX wieku, pod red. J. Ba chorza, A. Kowalczykowej, Wrocław 2002. Pilat Tadeusz, [w:] Biogramy uczonych polskich, cz. I, Nauki społeczne, z. 3, P-Z, Wrocław 1985. Pixa J„ Ks. Adolf Hytrek - życie i dzieło, Opole 2009. Pobóg-Rutkowski A., Historia miasta Królewskiej Huty, Królewska Huta 1927. Podgórska T., Stowarzyszenie Patriotyczno-Religijne Eleusis w latach 1902-1914, Lublin 1999. Polkowski I., Wspomnienie o życiu i pismach ks. Karola Antoniewicza, Warszawa 1861. Popiołek K., Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972. Praszałowicz Kamil, [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Li twy 1564-1995, oprać. L. Grzebień, Kraków 1996, s. 537. 268
Prus K., O walce z pijaństwem na Śląsku Górnym za czasów księdza Ficka (w roku 1844). Zarys historyczny, Bytom 1914. Przywecka -Sarnecka Μ., Riter J„ Bibliografia polskich czasopism śląskich, Wro cław 1960. Rechowicz H., Sejm Śląski, Katowice 1971. Romaniuk M.P., Ksiądz Karol Bołoz Antoniewicz (1807-1852), [w:] W trosce o trzeźwość Narodu. Sylwetki trzeźwościowych działaczy XIX wieku oraz antologia ich pism, pod red. M.P. Romaniuka. Warszawa 1994. Seyda Zygmunt, [w:] Śląski słownik biograficzny. Seria nowa, 1.1, Katowice 1999, s. 260-263. Sieradzka D., Skowroński Aleksander, [w:] Chorzowski Słownik Biograficzny, t. 1, pod red. Z. Kapały, Chorzów 2007, s. 374-376. Skolimowski K.P., Abstynencja w skautingu polskim. Źródła i rozwój zasady abs tynencji w latach 1911-1914, Warszawa 1985. Sławik B., Towarzystwo Trzeźwości na Górnym Śląsku w latach 1844-1851, Kra ków 1938 [Mps, Biblioteka Wydziału Teologicznego UŠ w Katowicach], Sobkowiak W., Chociszewski Józef, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1989 [reprint] s. 345-347. Solski T„ Zycie i działalność błogosławionego księdza Adolfa Kolpinga (18131865), Wrocław 1998. Spode, Hasso, Die Macht der Trunkenheit. Kultur und Sozialgeschichte des Alko hols in Deutschland, Berlin 1993. Sputek C„ Sroka I., Ks. Jan Alojzy Ficek - inicjator akcji trzeźwościowej na Gór nym Śląsku, [w:] Ks. Jan A. Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku. Działalność religijno-społeczna ks. Jana A. Ficka i rola Piekar jako centrum katolicyzmu społecznego na Górnym Śląsku w XIX wieku, pod red. J. Wycisły. Katowice 1992, s. 82-95. Staszewski ƒ.,
Katolickie organizacje robotnicze na ziemiach polskich w latach 1891-1914, „Studia z dziejów Kościoła katolickiego”, nr 1, 1960, s. 55-100. Stampka A., Z dziejów Siołkowic i okolicy, Popielów 2018. Sukiennik E., Prasa katolicka na Górnym Śląsku w służbie krucjaty trzeźwości w połowie XIX wieku, „Saeculum Christianům: pismo historyczno-spo łeczne”, t. 17/2, 2010, s. 165-179. Szaraniec K„ Konstanty Prus. 1872-1961. Sylwetka dziennikarza i historyka, Ka towice 1982. Tadeusz Strumiłło (1884-1958), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki naj wybitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku, pod red. M.P. Romaniuka, t. IV, Warszawa 2007, s. 366-384. 269
Targ A., Przyczynek do historii Elsów śląskich, „Zaranie Śląskie”, 27 (1964), nr 2, s. 273-289. Trzej apostołowie wstrzemięźliwości, „Wiadomości Pasterskie”, R. 2, 1906, nr 2, s. 103-105. Wincenty Lutosławski (1884-1958), [w:] W trosce o trzeźwość narodu. Sylwetki najwybitniejszych działaczy trzeźwościowych XIX i XX wieku, pod red. M.P. Romaniuka, է. IV, Warszawa 2007, s. 137. Witkowski S. J., Dzieje polskiego ruchu przeciwalkoholowego w XIX stuleciu (Szkic historyczny), „Eleusis”, t. 3-4, s. 145-154. Woroniecki A., Historia katolickiej akcji społecznej w XIX wieku, Lublin 1907. Wycisło J., Jan Ficek, Katowice 1989. Wycisło J., Józef Szafranek. Ksiądz, pedagog, działacz narodowy, krzewiciel kultu ry i oświaty (1807-1874), Katowice 1990. Wycisło J., Ksiądz infułat Jan Kapica - przywódca ludu górnośląskiego, Pszczyna 1995. Wycisło J., Ks. Jan Alojzy Ficek - zarys działalności religijno-duszpasterskiej, Ka towice 1992. Wycisło ƒ., Model robotnika chrześcijańskiego w ujęciu górnośląskiego czasopisma „Praca” (1890-1891), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1982, nr 14, s. 137-150. Wycisło ƒ., Sanktuarium Matki Bożej w Piekarach Śląskich, Katowice 1991. Wycisło ƒ., Stabik Antoni, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX w., pod red. Μ. Patera, Katowice 1996, s. 394-395. Wycisło J., Śląski duszpasterz ksiądz Bernard Purkop (1808-1882). Aneks do bio gramu, [w:] Studia i rozprawy ofiarowane profesorowi Tytusowi Górskiemu, pod red. S. Stabryły, R.M. Zawadzkiego, Kraków 2003, s. 325-342. Wyglenda E., Brandys Paweł, [w:] Słownik biograficzny
ziemi pszczyńskiej, Pszczy na 1994, s. 43-44. Wyglenda E., Lübecki Rudolf, [w:] Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej, s. 167168. Zaborowski R„ Tadeusz Zieliński (1859-1944) i Wincenty Lutosławski (1863-1954). Próba porównania biografii (w 60. i 50. rocznicę ich śmierci), [w:] Prace Ko misji Historii Nauki, t. 8, Kraków 2007, s. 33-86. Zaborowski R., Wincenty Lutosławski - człowiek i dzieło, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 2004, nr 49/1, s. 65-82. Zaręba J., Śp. ks. prałat Kazimierz Niesiołowski, „Wiadomości Archidiecezji Gnieźnieńskiej” nr 5, 1950, s. 138-140. 70
Strony internetowe https://www.salon24.p1/u/korzenie/489060, emanuel-smolka-polski-slaski-patriota-walczacy-z-kulturkampfem http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/ vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr0355.htm http://www.parafia-niechanowo.pl/historia/duchowienstwo/proboszczowie/ http://archive.is/20150712071206/http://www.meczennicy.pelplin.pl/?a=l id =96 tekst=88 271
INDEKS OSOBOWY Abdermann Z. 106, 245 Adamski Stanisław 84 Antoniewicz Karol Bołoz 12, 60, 65 Bandinelli Piotr 198 Bandurski Władysław 84, 208 Basista Maksymilian 91,96 Bergmann 188 Białek F.C. 96 Biały Stanisław 214 Bieńczewski 223 Boehem Wawrzyniec 196 Bogedain Bernard 33, 34, 64 Bonczyk Norbert 37, 44, 45, 66 Brandys Paweł 44 Brejski Antoni 50 Brejski Jan 50 Brzozowska 247 Brzozowski Stefan (Antoni) 57, 58, 69, 60, 75, 99 Calier 189 Chociszewski Józef 38, 76, 77 Chociszewski Stefan 85 Chrzanowski Bernard 85 Ciemniewski Jan 208,212 Cieszyński Nikodem Lubomir 173 Cohu 228 Cybulski Wojciech 46 Czapla Kazimierz 83, 84 Czerniejewski Stanisław Kostka 41 Czempiel Józef 72 Czeżowski Iwo 60,66 Daszyńska-Golińska 220 Dąbrowski Jan Kanty 61 Dąbrowski Michał 59 Dekowski 83 Diepenbrock von Melchior 65, 103, 107,116 Dombek Paweł 47, 51, 92, 93 Drygas Józef 90 Dylewski Jan 225 Duchowicz 225 Dziewicka 225 Dziuba J. 96 Eckert Jan 40, 51 Eljasz 127 Equart Karol Józef 57, 64 Falek Adalbert 20 Feldmann 192 Festenburg de Edward Gerard 224 Ficek Alojzy Nepomucen 12, 57, 58, 59, 61,63, 65,69, 71, 74, 75, 99,100,117, 120 Finkel Ludwik 208 Fojczyk 147 Forel Auguste 193 Fryderyk Wilhelm III 15, 16, 55 Fryderyk Wilhelm IV 63 Gałązka Sylwester 55, 88, 90 Gantkowski Paweł 189, 207, 209, 212,213,215, 225, 226, 228 George Sand 169 Giedroyć 214, 225, 226 Gitzler Ludwik 46 Godfrey 247 Golly Jan 147 Gons 188 Grodyński181 Grześkowiak 199 Harasiewicz Mychayło 225 Hardenberg von Otto 16 273
Heide Franz 59 Królik Teofil 51 Helenius (Heleniusz) Mathias 192, Kubiczek Jędrzej 66 201, 230 Kwiatek Jolanta 13, 14 Heneczek Teodor Wojciech 12,67 Kwiatkowski Μ. 173, 228, 243 Henke Franz Ignaz 103,117 Laudyn-Chrzanowska Stefania 105, Hercod 192 232 Howard Ebenzer 194 Lenard Leopold 208, 225 Hyslop Theophilus Bulkeley 193 Lendel 149 Hytrek Adolf 41 Leonardo da Vinci 197, 198, 199 Janicki Stanislaw 90, 91, 92, 96, 97, Lewicki Bolesław 225 104, 105, 106, 151, 156, 157, 160, 173, Ligęza J. 14, 95 174, 178, 179, 195, 199, 226, 229, 236, Ligoń Adolf 41 238, 240, 244 Ligoń Juliusz 41, 45, 67 Janiszewski Józef 208, 214 Liss Franciszek 49, 50, 86 Jankowski Teodor 44 Lohman 188, 192 Jarczyński Marcin 96 Lohmann Wilhelmina 188,192 Jaschke 200 Lompa Józef 34, 35, 67 Jelska 247 Loss Wiktor 40, 41, Josephson 188 Lübecki Rudolf 67 Joseph Jules 192 Lutosławski Wincenty 77,78,79,80, Kaczor Jan 90, 91, 94, 104, 105, 156, 81, 84, 89, 91, 92, 96, 98, 104, 149, 150, 165, 171, 178, 179, 186, 195, 199, 207, 220, 237, 241, 242 209, 214, 225, 244 Łepkowski Józef 34 Kaliciński К. 225 Łętowski Ludwik 62 Kapica Jan 13, 44, 69, 70, 72, 73, 74, Łukaszczyk Paweł 51,67 89,100,101,103,106,127,129,130,137, Maćkowski Jan Karol 40 247, 252, 254 Majeranek J. 95, 104, 174, 180, 181 Klose 147 Makarewicz Julian 213 Kołodziej Piotr 45 Makuszyński Kornel 81 Konopnicka Maria 84, 237 Małkowski Andrzej 96, 213, 220, Kopp Georg 43,44,46, 52,69, 70, 73 235 Korfanty Wojciech 43, 44, 52, 89, Manning Henry Edward 56 215 Markiefka Leopold 58 Kosicki Karol 35 Markiefka Ludwik 58 Kotula 225 Marnowa 92, 104, 176 Kozlowski
Jerzy 13 Mathew Theobald 56 Kozlowski Władysław Ryszard 225 Miarka Karol 36, 38, 39, 44, 45, 50, Koiping Adolf 31 75 Koraszewski Bronisław 40,47, 51 Miarka Karol młodszy 90 Koźlikowska 199 Michalski Józef 66 274
Michalski 211 Mickiewicz Adam 80, 237, 241, 243 Müdler 146 Mohrow 146 Möller 187 Mrugas Maksymilian 186, 214 Murzynowska Krystyna 13 Myszor Jerzy 12 Nańczyk 147 Napieralski Adam 39,40,42,43,44, 45, 89 Napoleon III169 Nehring Władysław 46 Niedzielski К. 169 Nowakówna Maria 199 Oleś Wiktor 77, 82 Orioli Józef Alfons 112 Paasche 188,193 Pander Karol 77,148 Panek Kazimierz 224 Pawłowski 186 Pelczar Józef 225 Peszyńska Wanda 98 Piasecki Eugeniusz 212, 224 Piechulek 148 Piepes-Poratyński Jan 224 Pigoń Stanisław 14, 95, 96, 105,156, 215 Pilat Tadeusz 208 Piltz Jan 209, 211, 223, 226 Pistulka 127 Pius (papież) 123 Pius IX 56, 57, 65, 111,113, 116 Pius X 189 Pluta P. 174 Podgórski Zygmunt 82 Pollard W. Jefferson 188, 194 Popielski Leon 209, 211, 216, 217, 224,226 Praszałowicz Kamil 60 Prus Konstanty 12, 90 Przybyła Jan 84, 87, 91, 96, 104,105, 147,149, 215 Przyniczyński Franciszek Ksawery 38, 39, 50, 67 Przyniczyński Stanisław 39, 42, 67 Purkop Bernard 59,64,66 Pyka Jan 88, 90 Raczek Ludwik 44 Radziejewski Stanisław 38, 50, 75 Rejer Stefan 54 Ring Henryk 66 Roche de la 56 Rostek Józef 40, 42 Różański Marian 83, 84 Rutkowski T. 210 Rybarz Edward 79,81, 83, 91, 94,96, 98, 146, 215 Scharfenberg 192 Schellmann 192 Schmidówna 225 Schmidt 187 Sehafenberg 187 Seinfeld 219 Seling J. 56 Şeyda Zygmunt 44, 83, 84 Seyffert 192 Sibilski Hipolit 48 Sierakowski Jan 189, 209, 226, 229, 247 Sikora Ignacy 82 Sikorów rodzina 82 Sikorska 199 Siliński Kazimierz 90,150 Skalski Stanisław 226 Skowroński Aleksander 44 Skraburski Jan 186 Smółka Emanuel 34, 35 Sobota Antoni 66 Sołtys Joachim 77, 79, 81, 82,
146 275
Sołtys Helena 77 Sołtysów rodzina 82 Spiczówna 199 Stabik Antoni 59,66 Stankowski 174, 228 Stawiarski 147 Stein (dr) 188, 192 Stein von Heinrich Friedrich Karl 16 Stephan Bernard 72 Stephan Stanisław 41 Strauss und Torney 192 Strumiłło Tadeusz 78, 89, 96, 104, 105,150, 209, 213, 215, 220, 225, 226 Strzoda Franciszek 43 Syring 188 Szendzielorz 147 Szczepanowski 237 Szmula Juliusz 42, 43 Szafranek Józef 31,33,34,35, 58,66, 67, 103, 107, 109, 121 Szmidówna 209 Szotowski Józef 48 Szramek Emil 13 Szuman Henryk Antoni 186, 189, 207, 209, 225 Tabuła Sylwester 77 Talenta 147 Tolsdorf Walenty 61 Towiański Andrzej 80 Urbankówna Agnieszka 207, 209 Wajda Józef 44, 93 Wąsik Jan 186, 199 Wawrzynowski Augustyn 90 Weber Józef 61 Webs Wilhelm 83 Weitzel Augustyn 66 Wicher Karol 104, 177 Wichuła J. 85 Witkowski Stanisław 82 Wlassak 193 276 Włodarski Adrian 67, 103, 118 Wnukowski Klemens 83, 84 Wodziczko Adam 104, 156 Woziwodzki P. 174 Wojciechowska 199 Wojtarowicz Józef Grzegorz 62 Wolny Konstanty 47 Wróbel 147 Wycisło Janusz 13 Wycisk Jan 77, 79, 81, 82,83, 90,147, 148, 150 Wysocki Antoni 94 Załęski Stefan 60 Zaremba-Cielecki Artur 224 Zeleźny 147 Żakowski Władysław 209 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Hojka, Zbigniew 1962- |
| author_GND | (DE-588)1142166503 |
| author_facet | Hojka, Zbigniew 1962- |
| author_role | aut |
| author_sort | Hojka, Zbigniew 1962- |
| author_variant | z h zh |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047274795 |
| ctrlnum | (OCoLC)1250467018 (DE-599)BVBBV047274795 |
| era | Geschichte 1800-1914 gnd |
| era_facet | Geschichte 1800-1914 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03627nam a2200769 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV047274795</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220527 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210507s2020 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788395852206</subfield><subfield code="9">978-83-958522-0-6</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8395852207</subfield><subfield code="9">83-958522-0-7</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380991064</subfield><subfield code="9">978-83-8099-106-4</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8380991060</subfield><subfield code="9">83-8099-106-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1250467018</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047274795</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Hojka, Zbigniew</subfield><subfield code="d">1962-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1142166503</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej</subfield><subfield code="c">Zbigniew Hojka</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Katowice</subfield><subfield code="b">WueM</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Katowice</subfield><subfield code="b">Księgarnia św. Jacka</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">276 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku</subfield><subfield code="v">nr 28</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 259-271</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Inhaltsverzeichnis auch in englischer und deutscher Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1800-1914</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Antialkoholismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4142647-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Oberschlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042978-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nordrhein-Westfalen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042570-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Abstynencja</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Alkoholizm</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Bractwa trzeźwości</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Duszpasterstwo trzeźwości</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Organizacje katolickie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Patologia społeczna</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Górny Śląsk</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Nadrenia (Niemcy ; kraina historyczna)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Westfalia (Niemcy ; kraina historyczna)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Alkoholizm / aspekt religijny / Kościół katolicki</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1801-1900</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-1914</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Opracowanie</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Oberschlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042978-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Nordrhein-Westfalen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4042570-8</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Antialkoholismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4142647-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1800-1914</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku</subfield><subfield code="v">nr 28</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV041459019</subfield><subfield code="9">28</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220527</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032678433</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Oberschlesien (DE-588)4042978-7 gnd Nordrhein-Westfalen (DE-588)4042570-8 gnd |
| geographic_facet | Oberschlesien Nordrhein-Westfalen |
| id | DE-604.BV047274795 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:15:10Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:07:31Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788395852206 8395852207 9788380991064 8380991060 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032678433 |
| oclc_num | 1250467018 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 276 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20220527 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | WueM Księgarnia św. Jacka |
| record_format | marc |
| series | Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku |
| series2 | Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku |
| spelling | Hojka, Zbigniew 1962- Verfasser (DE-588)1142166503 aut Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej Zbigniew Hojka Katowice WueM 2020 Katowice Księgarnia św. Jacka 276 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku nr 28 Literaturverzeichnis Seite 259-271 Inhaltsverzeichnis auch in englischer und deutscher Sprache Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd rswk-swf Geschichte 1800-1914 gnd rswk-swf Antialkoholismus (DE-588)4142647-2 gnd rswk-swf Oberschlesien (DE-588)4042978-7 gnd rswk-swf Nordrhein-Westfalen (DE-588)4042570-8 gnd rswk-swf Abstynencja Alkoholizm Bractwa trzeźwości Duszpasterstwo trzeźwości Organizacje katolickie Patologia społeczna Górny Śląsk Nadrenia (Niemcy ; kraina historyczna) Westfalia (Niemcy ; kraina historyczna) Alkoholizm / aspekt religijny / Kościół katolicki 1801-1900 1901-2000 1901-1914 Opracowanie Oberschlesien (DE-588)4042978-7 g Nordrhein-Westfalen (DE-588)4042570-8 g Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 b Antialkoholismus (DE-588)4142647-2 s Geschichte 1800-1914 z DE-604 Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku nr 28 (DE-604)BV041459019 28 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Hojka, Zbigniew 1962- Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Antialkoholismus (DE-588)4142647-2 gnd |
| subject_GND | (DE-588)2009545-4 (DE-588)4142647-2 (DE-588)4042978-7 (DE-588)4042570-8 |
| title | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |
| title_auth | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |
| title_exact_search | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |
| title_exact_search_txtP | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |
| title_full | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej Zbigniew Hojka |
| title_fullStr | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej Zbigniew Hojka |
| title_full_unstemmed | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej Zbigniew Hojka |
| title_short | Polski katolicki ruch trzeźwościowy na pruskim Górnym Śląsku oraz w ośrodkach wychodźstwa ze Śląska na terenie Westfalii i Nadrenii do wybuchu I wojny światowej |
| title_sort | polski katolicki ruch trzezwosciowy na pruskim gornym slasku oraz w osrodkach wychodzstwa ze slaska na terenie westfalii i nadrenii do wybuchu i wojny swiatowej |
| topic | Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Antialkoholismus (DE-588)4142647-2 gnd |
| topic_facet | Katholische Kirche Antialkoholismus Oberschlesien Nordrhein-Westfalen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032678433&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV041459019 |
| work_keys_str_mv | AT hojkazbigniew polskikatolickiruchtrzezwosciowynapruskimgornymslaskuorazwosrodkachwychodzstwazeslaskanatereniewestfaliiinadreniidowybuchuiwojnyswiatowej |