Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy:
Gespeichert in:
Hauptverfasser: | , |
---|---|
Format: | Buch |
Sprache: | Slovak |
Veröffentlicht: |
Martin
Matica Slovenská
[2020]
|
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
Beschreibung: | 275 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten, Diagramme |
ISBN: | 9788081282652 |
Internformat
MARC
LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | BV047256181 | ||
003 | DE-604 | ||
005 | 20211026 | ||
007 | t | ||
008 | 210427s2020 ac|| |||| 00||| slo d | ||
020 | |a 9788081282652 |9 978-80-8128-265-2 | ||
035 | |a (OCoLC)1249677681 | ||
035 | |a (DE-599)BVBBV047256181 | ||
040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
041 | 0 | |a slo | |
049 | |a DE-12 | ||
084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
245 | 1 | 0 | |a Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |c Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.) |
264 | 1 | |a Martin |b Matica Slovenská |c [2020] | |
264 | 4 | |c © 2020 | |
300 | |a 275 Seiten |b Illustrationen, Porträts, Karten, Diagramme | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
546 | |a Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis auch in englischer Sprache | ||
648 | 7 | |a Geschichte 1918 |2 gnd |9 rswk-swf | |
650 | 0 | 7 | |a Slowaken |0 (DE-588)4055298-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
650 | 0 | 7 | |a Entstehung |0 (DE-588)4156614-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
651 | 7 | |a Tschechoslowakei |0 (DE-588)4078435-6 |2 gnd |9 rswk-swf | |
655 | 7 | |0 (DE-588)4143413-4 |a Aufsatzsammlung |2 gnd-content | |
689 | 0 | 0 | |a Slowaken |0 (DE-588)4055298-6 |D s |
689 | 0 | 1 | |a Tschechoslowakei |0 (DE-588)4078435-6 |D g |
689 | 0 | 2 | |a Entstehung |0 (DE-588)4156614-2 |D s |
689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1918 |A z |
689 | 0 | |5 DE-604 | |
700 | 1 | |a Letz, Róbert |d 1967- |0 (DE-588)140431632 |4 edt |4 aut | |
700 | 1 | |a Makyna, Pavol |0 (DE-588)1220324876 |4 edt |4 aut | |
710 | 2 | |a Matica Slovenská (Martin) |0 (DE-588)1006268-3 |4 isb | |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
940 | 1 | |n oe | |
940 | 1 | |q BSBWK1 | |
940 | 1 | |q BSB_NED_20210615 | |
999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032660164 | ||
942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 09041 |g 4373 |
Datensatz im Suchindex
_version_ | 1804182402645360640 |
---|---|
adam_text | OBSAH Úvod 7 Róbert Letz Slovenský podiel na rozpade Uhorska. Historická pamäť a jej politické súradnice po roku 1918 9 László Szarka Tiene Trianonu. Maďarská pamäť a historiografia roka 1918 31 Ivan Halász Gróf Mihály Károlyi. Prvý prezident Maďarskej republiky a jeho recepcia v 20. a 21. storočí 48 Miriam Viršinská Reflexia roka 1918 v konfesionálnom prostredí na Slovensku pohľadom slovenskej tlače 56 Michal Jarnecki Nádeje a rozčarovania. Druhá Poľská republika a jej južní susedia na prahu nezávislosti 80 Veronika Nováková Udalosti roka 1918 v okresoch Galanta, Dunajská Streda a Šaľa 109 Pavol Makyna Puchov roku 1918 a oslavy Dňa slobody v okrese do roka 1938 114 Pavol Matula Rok 1918 na Kysuciach, Orave a Spiši 136 Vojtech Karpaty Začleňovanie Košíc do Československej republiky v rokoch 1918 a 1919 150 Zdeněk Beneš 28. říjen jako realita a interpretace 161 Michal Pehr Deset let existence meziválečného Československa. Oslavy 28. října 1928 189 Anna Bočková Vzťah slovenských študentov к vzniku prvej Československej republiky (Nastolenie problémov) 209 Maria Stinia Rok 1918 v súčasných poľských učebniciach dejepisu pre základné a stredné školy 238 Karol Sanojca Evolúcia učebnicového obrazu získania poľskej nezávislosti roku 1918 246
CONTENTS Introduction 7 Róbert Letz The Slovak Share in the Disintegration of Hungary. The Historical Memory and its Political Coordinates after 1918 9 László Szarka Shadows of Trianon. The Hungarian Memory and Historiography of 1918 31 Ivan Halász Count Mihály Károlyi. The first President of the Republic of Hungary and his Reception in the 20th and 21st Centuries 48 Miriam Viršinská Reflection of 1918 in a Confessional Environment in Slovakia from the Point of View of the Slovak Press 56 Michał Jarnecki Hopes and Disappointments. The second Republic of Poland and its Southern Neighbors on the Threshold of Independence 80 Veronika Nováková The Events of 1918 in the Districts Galanta, Dunajská Streda and Safa 109 Pavol Makyna Puchov in 1918 and the Celebration of Freedom Day until 1938 114 Pavol Matula Year 1918 in Spiš, Orava and Kysuce 136 Vojtech Karpaty The Integration of Košice into the Czechoslovak Republic in the Years 1918,1919 150 Zdeněk Beneš 28 October as Reality and Interpretation 161 Michal Pehr Ten Years of Interwar Czechoslovakia. Celebrations on 28 October 1928 189 Anna Bočková The Relation of the Slovak Students to the Establishment of the first Czechoslovak Republic. (Troubleshooting) 209 Maria Stinia The Year 1918 in Contemporary Polish History Textbooks for the Primary and Secondary Schools 238 Karol Sanojca Evolution of the Textbook Image of the Acquisition of Polish Independence in 1918 246
ZOZNAM POUŽITÝCH ARCHÍVNYCH PRAMEŇOV A LITERATÚRY Archívne pramene Slovensko Archív mesta Čadca Pamätná kniha obce Čadca Archív mesta Puchov Pamätná kniha Archív základnej školy Lazy pod Makytou Kronika dvojtriednej štátnej ľudovej školy v Lazoch (Školská kronika) Slovenský národný archív Fondy: Ministerstvo s plnou mocou pre správu Slovenska; Policajné riaditeľstvo; Hlavné štátne zastupiteľstvo; Andrej Hlinka; Anton Štefánek Štátny archív v Bratislave Fond: Bratislavská župa Štátny archív v Nitre, pobočka Šaľa Fondy: Notársky úrad Šamorín; Četnička stanica Galanta; Notársky úrad Sered; Notársky úrad Dunajská Streda Štátny archív v Trenčíne, pobočka Považská Bystrica Fond: Okresný úrad Puchov Zahraničie Národní archiv Praha Fondy: Ministerstvo zahraničních věcí - výstřižkový archiv; Žilka; PMR; Ministerstvo vnitra Archiv Ústavu T. G. Masaryka Praha Fond: Edvard Beneš Archiv Ministerstva zahraničních věcí Praha Fond: Politické zprávy Archiwum Akt Nowych Varšava Fond: VelVyslanectvo Poľskej republiky v Paríži; Erasmus Piltz; Ministerstvo zahraničných vecí Archiv Kanceláře prezidenta republiky Praha Fond: Kancelář prezidenta republiky Archiv Poslanecké sněmovny Praha Fond: Poslanecká sněmovna 257
LITERATÚRA Monografie a zborníky ASSMANN, Aleida: Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses. München : C. H. Beck 1999. BALCER AK, Wiesław: Powstanie państw narodowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Warszawa : PWN 1974. BATĚK, Alexander: Odrakouštit a převychovat. Praha 1919. BAUER, Kuneš: Nepřátelé demokracie. Zábřeh 1922. BEBEŠ, Zdeněk - KURAL, Václav a kol.: Rozumět dějinám. Praha : Gallery 2002. BENTKOWSKA-SZTONYK, Zofia - JASTRZĘBSKA, Małgorzata a kol.: Historia podręcznik dla klasy siódmej. Wrocław : Wydawnictwo Wiking 2017. BOCHEŃSKI, Adolf: Między Niemcami i Rosją. Warszawa : Wydawnictwo Polityka 1937. BORÁK, Mečislav - ŽÁČEK, Rudolf: „Ukradené“ vesnice. Musí Češi platit za 8 slovenských obci? Ostrava : Sfinga 1993. BORNHOLTZ, Tadeusz: Historia dla klasy IV gimnazjów. Lwów : Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych we Lwowie 1937. BÖHM, Wilhelm: Im Kreuzfeuer zweier Revolutionen. München : München Verlag für Kulturpolitik 1924. BRUSKI, Jan J.: Petlurowcy. Centrum państwowe URL na wychodźstwie (1919 - 1924). Kraków : Arcana 2000. CENTKOWSKI, Jerzy - SYTA, Andrzej: Historia. Z naszych dziejów. Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej (wyd. 4). Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1984. ČÉPLÔ, Slavomír - KAČÍREK, Ľuboš - POCISKOVÁ, Miriam a kol.: Vybrané populačné štruktúry obcí na Slovensku (18. ֊ 1. pol. 20. storočia). Bratislava : Filozofická fakulta Univerzity Komenského v Bratislave 2016. ČIERNA-LANTAYOVÁ, Dagmar: Pohľady na východ. Postoje k Rusku v slovenskej politike 1934 - 1944. Bratislava : Veda 2002. ČULEN,
Konštantín: Dejiny Slovákov v Amerike II. Bratislava : Nakladateľstvo Slovenskej ligy 1942. DĄBROWSKI, Tadeusz: Ukraiński ruch narodowy w Galicji Wschodniej 1912 - 1923. Warszawa : Inst. Krajów Socjalistycznych PAN 1985. DĄBROWSKI, Jan: Historia, t. IV: Dla IV klasy gimnazjów. Lwów : Nakład i Własność K. S. Jakubowskiego 1937. DĄBROWSKI, Jan: Wiadomości z dziejów Polski. Lwów : Nakład i Własność K. S. Jakubowskiego 1928. DEJMEK, Jindřich: Edvard Beneš. Politická biografie českého demokrata. Část první. Revolucionář a diplomat (1894 - 1935). Praha : Karolinum 2006. DENEK, Kazimierz: Ku dobrej edukacji. Toruń - Leszno : Wydawnictwo Edukacyjne Akapit 2005. Deset let tiskařské, nakladatelské a novinářské společnosti akciové Orbis. Praha : Orbis 1931. DŁUGAJCZYK, Edward: Tajny front na granicy cieszyńskiej. Wywiad i dywersja w latach 1919 - 1939. Katowice : Śląsk 1993. DŁUSKA, Maria - SCHOENBRENNER, Janina: Historia dla klasy IV. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1953. 258
DOLECKI, Rafał - GUTOWSKI, Krzysztof - SMOLEŃSKI, Jędrzej: Po prostu historia. Szkoły ponadgimnazjalne, zakres podstawowy. Warszawa : WSiP 2015. DOMAŃSKA, Ewa: Pamięć, etika i historia. Poznań : UAM 2000. DOROSZENKO, Dmytro: Moji spomyny pro nedavne тупик. Kyjev : Tempora 2007. DZIUROK, Adam a kol.: Od niepodległości do neipodległości. Historia Polski 1918 - 1989. Warzsawa : IPN 2010. ĎURICA, Milan S.: Dejiny Slovenska a Slovákov. Bratislava : Slovenské pedagogické nakladateľstvo 1996. FARYŚ, Janusz: Koncepcje polskiej polityki zagranicznej 1918 - 1939. Warszawa : Książka i wiedza 1981. FIERLINGER, Zdeněk: Dnešní válka jako sociální krise. Londýn : Nová svoboda 1940. FRIČ, Alberto V.: Pět vran. Odrakouštěme svoje duše. Praha 1919. FUČÍK, Josef: Generál Podhajský. Praha : Paseka 2009. GABRIŠ, Milan - JANEGA, Cyprián - MERAVÝ, Ján: Puchov. Martin : Vydavatelstvo Osveta 1970. GALANDAUER, Jan: Chrám bez boha nad Prahou. Památník na Vítkově. Praha : Havran 2014. GALANDAUER, Jan: Vznik Československé republiky 1918. Praha : Svoboda 1988. GAŠPAR, Ján: Po stopách bojů Československého vojska a legionářů okolí Košic v roku 1919. Košice : Český spolek na Slovensku 2001. GAWRECKI, Dan - BORÁK, Mečislav (ed.): Zarys dziejów Śląska Cieszyńskiego. Ostrava : Praga 1992. GAWRECKI, Dan a kol.: Dějiny Českého Slezska 1740 - 20001. Opava : Slezská univerzita v Opavě 2003. GETTING, Milan: Americkí Slováci a vývin československej myšlienky v rokoch 1914 - 1918. Masaryktown : Slovenská telocvičná jednota Sokol v Amerike 1933. GILLER, Agaton: Z podróży po kraju słowackim. Kraków ֊ Lwów :
Gubrynowicz i Schmidt 1876. GODÓ, Ágnes: A Horthy-rendszer kalandor háborús tervei 1919 - 1921. Hadtörténeti Közlemények 1961/1. GÓRSKI, Eugeniusz: José Ortega i Gasset і kryzys ideologii histańskiej. Wroclaw Warsazawa - Kraków - Gdańsk - Lodź : Ossolineum 1982. GRANČAK, Iwan (ed.): Narisi istorii Zakarpattja, t. II (1918 - 1945). Užhorod 1995. GRANVILLE-GEIRINGER, Carl: Edvard Beneš průkopník prostoty. Tábor : Edice Tribuna 1938. GRAPIN, Henri: La question de la Silesie de Teschen. Paris : Imprimere M. Flinikowski 1919. GRATZ, Gusztáv: A forradalmak kora. Magyarország története 1918 - 1920. Budapest : Magyar Szemle Társaság 1935. GRUCHAŁA, Janusz: Czechosłowackie środowiska polityczne wobec spraw polskich 1920 1938. Katowice : Uniwersytet Śląski 2002. GRUCHAŁA, Janusz: Droga Cieszyniaków do Polski odrodzonej (1914 - 1920). Katowice : Śląski Instytut Naukowy 1988. HAHNOVÁ, Eva: Sudetoněmeckýproblém: Obtížné loučení s minulostí. Ústí nad Labem : Albis Internationa] 1999. HAHNOVÁ, Eva - HAHN, Hans Hennig: Sudetoněmecká vzpomínání a zapomínání. Praha : Votobia 2002. 259
HAJDÚ, Tibor: Ki volt Károlyi Mihály? Budapest : Napvilág Kiadó 2012. HÁJKOVÁ, Dagmar - MICHELA, Miroslav - HORÁK, Pavel - KESSLER, Vojtěch: Sláva republice! Oficiální svátky a oslavy v meziválečném Československu. Praha : Karolinum 2019. HALBWACHS, Maurice: La mémoire collective. Paris : Les Presses Universitaires de France 1950. HATOS, Pál: Az elátkozott köztársaság. Az 1918-as összeomlás és forradalom története. Budapest : Jaffa Kiadó 2018. HAWKING, Stephen W.: Stručná historie času. Praha : Argo 2002. HERBEN, Jan: Prameny a počátky demokracie. Praha : Svaz národního osvobození 1924. HILMERA, Jiří: Stavovské národu! Praha : Národní divadlo 1991. HLEDÍKOVÁ, Zdenka ֊ JANÁK, Jan - DOBEŠ, Jan: Dějiny správy v českých zemích od počátků státní správy až po současnost. Praha : Nakladatelství Lidové noviny 2007. HOBSBAWM, Eric: Věk extrémů. Krátké 20. století 1914 - 1991. Praha : Argo 1998. HOJDÁ, Zdeněk - POKORNÝ, Jiří: Pomníky a zapomníky, Praha : Paseka 1996 HORA, Alois: Podkarpatská Rus. Přehled poměrů karpatoruských. Praha : Československý Cizinecký Úřad 1919 HORBAL, Bogdan: Działalność polityczna Łemków na Łemkowszczyźnie 1918 - 1921. Wrocław : Arboretum 1997. HORVÁTH, András: Nagy György harca a független köztársaságért. Budapest : Közművelődési Információs Vallalat 1992. HRABOVEC, Emília: Der Heilige Stuhl und die Slowakei 1918 - 1922 im Kontext internationaler Beziehungen. Frankfurt am Main : Peter Lang 2002. HRONSKÝ, Martin: Boj o Slovensko a Trianon 1918 - 1920. Bratislava : Národné literárne centrum - Dom slovenskej literatúry 1998. HRONSKÝ, Marián: Slovensko na
rázcestí. Slovenské národné rady a gardy v roku 1918. Košice : Východoslovenské vydavateľstvo 1976. HRONSKÝ, Marián: Slovensko pri zrode Československa. Bratislava : Pravda 1987. HUBA, Peter a kol.: Dolný Kubín - mesto kultúrnych tradícií a dneška. Dolný Kubín : Vydavateľstvo Petra Hubu 2008. HUPERT, Witold: Walki o Lwów od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919. Warszawa : Księgarnia Wojskowa 1933. HUSSERL, Edmund: Přednášky к fenomenologii vnitřního časového vědomí. Rychnov nad Kněžnou : Ježek 1996. CHLUSTINOVÁ, Jana (ed.): Trstená včera a dnes. Námestovo : Tlačiareň Kubík pre Mestský úrad v Trstenej 2001. CHMEL, Rudolf : Úvod k antológii. Slovenská otázka v 20. storočí. Bratislava : Kalligram 1997. JANAS, Karol a kol.: Puchov. Puchov : MEDIAL Puchov 2006. JANČURA, Mikuláš - BOJKOVÁ, Alžbeta (eds.): Dejiny tvoríš ty! História - škola ֊ verejný priestor. Košice : Univerzita Pavla Jozefa Šafárika 2019. JARNECKI, Michał: Irredenta ukraińska w stosunkach polsko-czechosłowackich 1918 - 1939. Poznań - Kalisz : KTPN 2009. JAROSZ, Włodzimierz - KARGOL, Adolf: Opowiadania z dziejów ojczystych. Dla VI klasy szkół powszechnych. Lwów : Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich 1934. 260
JELINEK, Hanuš: Jsme svobodni po 300leté porobě III. Mírová konference. Praha : Národ 1919. JEŽEK, Zdeněk: Účast dobrovolníků v bojích o Slovensko a Těšínsko v letech 1918 a 1919. Praha : Legiografie 1937. JOKLÍK, František: Jak se odrakoušťujeme. Praha : Hejda Tuček 1920. KĄKOLEWSKI, Igor - KOWALEWSKI, Krzysztof - PLUMIŃSKA-MIELOCH, Anita: Historia. Podręcznik. Szkoła podstawowa. Klasa 7. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 2017. KAMIŃSKI, Marek K.: Konflikt polsko czeski 1918 - 1921. Warszawa : Neriton 2001. KAMIŃSKI, Marek K. - ZACHARIAS, Michał: Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918 ֊ 1939. Warszawa : LTW 1998. KANÁ, Otakar - PAVELKA, Ryszard: Těšínsko v polsko-československých vztazích (1918 1939). Ostrava : Profil 1970. KÁRNÍK, Zdeněk: České země v éře První republiky I. Praha : Libri 2000. KÁRNÍK, Zdeněk: Malé dějiny československé (1867 - 1939). Praha : Dokořán 2008. KASPRZAK, Stanisław: Stosunek Czech do Polski (1914 - 1920). Warszawa : Gebethner 8c Wolff 1936. KŁACZKÓW, Jarosław - ŁASZKIEWICZ, Anna - ROSZAK, Stanisław: Wczoraj i dziś. Podręcznik do historii dla klasy siódmej szkoły podstawowej. Warszawa : Nowa Era 2017. KOCMAN Alois: Boj o směr vývoje Československého státu, 1.1, říjen 1918 - červen 1919. Praha : Československá akademie věd 1965. KOLAŘÍK, Ubald: Košíčkem po stopách pluku Aloise Jiráska. Praha : Kruh pro studium čs. dějin vojenských při Vědeckém ústavu vojenském 1935. KOŁAKOWSKI, Piotr: Między Warszawą a Pragą. Stosunki polsko- czechosłowackie stosunki wojskowo-polityczne 1918 - 1939. Warszawa : Bellona 2007. KOSTRBOVÁ, Lucie -
MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. KOVÁČ, Dušan: Muži deklarácie. Bratislava : Veda 2000. KOVÁČ, Dušan: Slováci a Česi : Dejiny. Bratislava : АЕР 1997. KOZŁOWSKI, Maciej: Między Sanem a Zbruczem. Kraków : Wydawnictwo Literackie 1990. KRAMER, Juraj: Iredenta a separatizmus v slovenskej politike. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo politickej literatúry 1957. KRASKO, Ján: Obete pri obrane Slovenska 1919. Pamätník padlých pri boľševickom vpáde. Bratislava : Slovenská liga na Slovensku 1929. KRIVÝ, Vladimír: Kolektívne identity na súčasnom Slovensku. Pramenná publikácia dát zo sociologického výskumu. Bratislava : Sociologický ústav SAV a Etnologický ústav SAV 2004. KROFTA, Kamil: Z dob naši první republiky. Praha : Jan Leichter 1939. KROTOFIL, Maciej: Ukraińska Armia Halicka 1918 - 1920. Toruń : Adam Marszałek 2002. KSIĄŻEK, Wojciech: Rzecz o reformowaniu edukacji czyli... a to Polska właśnie... Żarnowiec - Gdańsk : Akwen 2005. KUCÍK, Štefan: Podiel amerických Slovákov na autonomistickom hnutí na Slovensku (1918 1938). Martin : Matica slovenská 2011. KULA, Marcin: Nośniki pamięci historycznej. Warszawa : Wydawnictwo DiG 2002. KUPISIEWICZ, Czesław: Projekty reform edukacyjnych w Polsce. Główne tezy i wpływ na funkcjonowanie szkolnictwa. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN 2006. KUTRZEBA, Stanisław: Nasza polityka zagraniczna. Krakóv : Gebethner Wolff 1923. 261
KUTRZEBA, Tadeusz: Wyprawa kijowska 1920. Warszawa : Gebethner Wolff 1937. KWILECKI, Andrzej: Łemkowie. Warszawa : PAN 1974. LAJČIAK, Ján: Slovensko a kultúra. Bratislava : Vydavatelstvo Qlll 1994. LANDECKI, Tadeusz ֊ ŁUKSZEWICZ, Witold a kol.: Podręcznik historii dla VIII klasy szkoły podstawowej. Red. GĄSIOROWSKA, Natalia. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1947. LAUKO, Viliam a kol.: Regionálne dimenzie Slovenska. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2014. LETZ, Róbert: Slovenské dejiny IV. 1914 - 1938. Bratislava : Literárne informačné centrum 2010. LETZ, Róbert - TONKOVÁ, Mária - BOČKOVÁ, Anna: Dejepis pre 3. ročník gymnázií a stredných škôl. Bratislava: Slovenské pedagogické nakladateľstvo 2013. LEVITSKY, Eugene: La guerrepolono-ukrainienne en Galide et l’avenir de la Republique de l’Ouest. Berne : E. R. Sutter Cie 1919. LEWANDOWSKI, Krzysztof: Sprawa ukraińska w polityce zagranicznej Czechosłowacji w latach 1918 - 1932. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk : Ossolineum 1974. LEWICKI, Anatol: Zarys historii Polski. Warszawa : Gebethner Wolff 1920 LIPTÁK, Ľubomír: Slovensko v dvadsiatom storočí. Bratislava : Kalligram 2011. MAJERIKOVÁ, Milica: Vojna o Spiš. Spiš v politike Poľska v medzivojnovom období v kontexte česko-slovensko-poľskych vzťahov. Krakov : Spolok Slovákov v Poľsku 2007. MACHAŁ, Jan: Taras Ševčenko. Kyjev - Praha : Ukrajinské vydavateľské družstvo Čas 1919. MACHAY, Ferdynand: Moja droga do Polski. Krakov : Agat Print 1992. MAŁKOWSKI, Tomasz: Historia 7. Podręcznik dla klasy siódmej szkoły podstawowej. Gdańsk : Gdańskie
Wydawnictwo Oświatowe 2017. MAREČKOVÁ, Josefina: Kdo vládne na Slovensku. Praha : B. Kočí 1924. MASARYK, Tomáš G.: Světová revoluce. Praha : Čin 1925. MASSLOWSKI, Nicolas - ŠUBRT, Jiří a kol.: Kolektivní paměť. К teoretickým otázkám. Praha : Karolinum 2014. MATERSKI, Włodzimierz: Tarcza Europy. Stosunki polsko-radzieckie 1918 - 1939. Warszawa : Książka i wiedza 1994. MĄCZYŃSKI, Czesław: Oswobodzenie Lwowa. Warszawa : Rzeczypospolita 1921. MEDVECKÝ, Karol A.: Cirkevné pomery katolíckych Slovákov v niekdajšom Uhorsku. Ružomberok : Kníhtlačiareň Jána Páričku 1920. MEDVECKÝ, Karol A.: Slovenský prevrat. II. - IV. zväzok. Trnava : Komenský 1930,1931. MISSALOWA, Gryzelda - SCHOENBRENNER, Janina: Historia Polski. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1953. MODRÁČEK, František: Fašistické převraty. Krise poválečných demokracií. Praha : F. Modráček 1937. MOSZCZEŃSKA, Wanda - MROZOWSKA, Halina: Podręcznik do nauki historii na czwartą klasę gimnazjalną. Lwów : Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich 1937. MROCZKA, Ludwik: Spór o Galicję Wschodnią 1914 - 1923. Kraków : Wydawnictwo Naukowe WSP 1998. NEČAS, Jaromír: Uherská Rus a česká žurnalistika : neuzavírejte kruh našich nepřátel. Užhorod : vlastným nákladom 1919. NEČAS, Jaromír: Ukrajinská otázka. Brno : vlastným nákladom 1918. 262
NEČAS, Jaromír: Ukrajina v přerodu Ruska : Východoevropská tragedie a Ukrajina, její vývoj a životní síly. Praha : Všeslovanská Expedice B. Havlíček 1919. NEČAS, Jaromír: Upřímné slovo o stycích česko-ukrajinských. Praha - Kyjev : Ukrajinské vydavatelské družstvo Čas 1919. NORA, Pierre: Le Lieux de memoire 1 - LIL 5. zv. Paris : Gallimard 1984 - 1992. NOWINOWSKI, Sławomir: Konstatacje i nadzieje. Dyplomacja czechosłowacka wobec kwestii bezpieczeństwa zbiorowego w Europie. Toruń : Adam Marszałek 2005. OLEJKO, Andrzej: Niedoszły sojusznik czy trzeci agresor? Wojskowo-polityczne aspekty trudnego sąsiedztwa Polski i Słowacji 1918 - 1939. Kraków Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego i Wydawnictwo A. Wingert 2012. ORLOF, Ewa: Dyplomacja polska wobec sprawy słowackiej w latach 1938 - 1939. Kraków : Wydawnictwo Literackie 1980. ORLOF, Ewa: Polska działalność polityczna, dyplomatyczna i kulturalna w Słowacji w latach 1919 - 1937. Rzeszów 1984. OSUSKÝ, Samuel Štefan: Desiate výročie samostatnosti a naše evanjelictvo. Bratislava : nákladom Kostnickej Jednoty 1928. PASZKOWSKI, Edward: Zawierucha ukraińska. Warszawa : Gebethner Wolif 1919. PEKNÍK, Miroslav (ed.): Verejná mienka a politika - historické vedomie slovenskej spoločnosti. Bratislava : Veda 2006. PEROUTKA, Ferdinand: Budovaní státu 1918 - 1919, sv. I. Budovaní státu 1919, sv. II. Praha : Lidové Noviny 1991. PICHLIK, Karel: Bez legend. Zahraniční odboj 1914 - 1918. Praha : Panorama 1991. PILARSKI, Sebastian: Zarys stosunków polsko-czechosłowackich 1918 - 1939. Toruń : Firma Wydawniczo-Handlowa MADO 2008. PITHART,
Petr: Devětaosmdesátý. Vzpomínky a přemýšlení: krédo. Praha : Academia 2009. PISULIŃSKI, Jan: Nie tylko Petlura. Kwestia ukraińska w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918 - 1923. Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004. PLACÁK, Petr: Češi, Němci a Slováci v roce 1929. Praha : Babylon 2002. POGORIELOV, Alexander - ZIMÁK, Jozef: Vpád maďarských boľševikov na Slovensko v roku 1919. (Pamätný spis domáceho odboja.) Bratislava : Slovenský Chýrnik 1936. PRIEČKO, Martin a kol.: Rudina a Rudinčania. Rudina : Obecný úrad Rudina 2010. PRÓCHNIK, Adam: Obrona Lwowa od 1 do 22 listopada 1918. Zamość : Zygmunt Pomarański i Spółka 1919. PRZYBYLSKI, Adam: Walka o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku. Warszawa : Bellona 1932. RATYŃSKA, Barbara: Rola nafty w kształtowaniu stosunku państw zachodnich do sprawy Galicji wschodniej 1918 - 1919. Warszawa : Zeszyty Historyczne PISM 1957. RIPKA, Hubert: Patnáct let československé demokracie. Praha : Svaz národního osvobození 1933. ROJA, Bolesław: Legendy i fakty. Warszawa : Księg. F. Hoesicka 1931. ROMER, Eugeniusz - ZAKRZEWSKI, Stanisław - PAWŁOWSKI, Stanisław: W obronie Galicji Wschodniej. Lwów : Grafia 1919. ROSZAK, Stanisław - KŁACZKÓW, Janusz: Poznać przeszłość, wiek XX, zakres podstawowy, podręcznik dla szkółponadgimnazjalnych. Klasa 1. Warszawa : Nowa Era 2011. ROTNÁGL, Josef: Češi a Slováci. Vzpomínky a úvahy nad dopisy a zápisníky z let 1907-1918. Praha : Jos. R. Vilímek 1945. 263
RUDNYČKYJ, L: Spominy z Ivivskich lystopadivych dtiiv. Liberec 1921. RUTKOWSKI, Stanislaw: Geneza i przebieg odsieczy Lwowa w listopadzie 1918 r. Warszawa : Bellona 1926. RYCHLÍK, Jan - RYCHLÍKOVÁ, Magdaléna: Podkarpatská Rus v dějinách Československa 1918 - 1946. Praha : Vyšehrad 2016. SĘDZIWY, Henryk: Historia dla klasy VIII. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1966. SĘDZIWY, Henryk: Historia dla klasy XI. Od Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej do końca II wojny światowej. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1967. SHANDOR, Vincent: Carpatho-Ukraine in the Twentieth Centuary. A political and Legal History. Cambridge Massachusetts : Harvard University 1997. SIDOR, Karol: Cestou po Poľsku. Trnava : Spolok sv. Vojtecha 1927. SIDOR, Karol: Zápisky z Mirova. Bratislava : Spoločnosť Andreja Hlinku 1991. SÍS, Vladimír: Odkaz a pravda Dr. Karla Kramáře, Praha : Národní nakladatelství Antonín Pokorný 1939. Slovenský biografický slovník. Zv. V. Martin : Matica slovenská 1992. SMAL-STOCKYJ, Štěpán: Lvov - srdce západnej Ukrajiny. Kyjev - Praha : Ukrajinské vydavateľské družstvo Čas 1919. SOBCZYŃSKI, Marek: Kształtowanie się granic karpackich Polski (X - XX w.). Łódź : Zarząd Wojewódzki PTTK 1986. SOLAR, Jiří - PRÁGER, Vilém: Potrebuje demokracie soustavné propagandy? Praha 1934. SOPOTNICKI, Józef: Kampania polsko-ukraińska. Doświadczenia operacyjne i bojowe. Lwów : Spółka Nakładowa Odrodzenie 1921. SOUKUP, František: 28. říjen 1918. Praha : Ústřední dělnické knihkupectví a nakladatelství (Ant. Svěcený) 1928. STACHIV, Matthew - STENDERÀ,
Jaroslav: Western Ukraine at the Turning Point of Europe’s History 1918 ֊ 1923. New York : Shevchenko Scientist Society 1984. STODOLA, Emil: Slovenský prevrat. Spomienky, úvahy, štúdie. Praha : L. Mazáč 1933. STŘÍBRNÝ, Jiří: TGM a 28. říjen. Praha : Tempo 1938. STUCHLÍKOVÁ, Iva ֊ JANÍK, Tomáš a kol.: Oborové didaktiky: vývoj - stav - perspektivy. Brno : Masarykova univerzita 2015. SUCHOÑSKI, Adam - KUBIŠ, Barbara a kol.: Polski rok 1918 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego. Opole : Wydawnictwo Cum Laude 2018. SYCHRAVÁ, Lev - BENEŠ, Vojta - ZMRHAL, Karel: Jak splníme odkaz naší národní revoluce? Od revoluce к práci. Praha : Svaz národního osvobození 1924. SZKLARSKA-LOHMANNOWA, Alina: Polsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne w latach 1918 - 1925. Wrocław : Ossolineum 1967. ŠAPOVAL, Mykyta: Mižnactonaľne stanovyšče ukrajins koho narodu. Praha : Olga Šapovalova 1935. ŠEDIVÝ, Karel: Cesty československé vnitřní politiky 1918-1925. Praha : Orbis 1925. ŠKRÁBEK, Josef: Včerejší strach. Praha : Vyšehrad 2002. ŠORM, Antonín: Ve jménu demokracie. Praha : Českoslovanská akciová tiskárnal922. ŠŤASTNÝ, Vladislav: Slovanství v národním životě Čechů a Slováků. Praha : Melantrich 1968. ŠUBRT, Jiří - VINOPAL, Jan a kol.: Historické vědomí obyvatel České republiky perspektivou sociologického výzkumu. Praha : Karolinum 2013. 264
ŠVORC, Peter: Krajinská hranica medzi Slovenskom a Podkarpatskou Rusou (1919 - 1939). Prešov : Universum 2003. ŚLIWERSKI, Bogusław: Problemy współczesnej edukacji: dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2009. TETMAJER, Włodzimierz: Istota sporu polsko-czeskiego. Kraków : vlastným nákladom 1919. TIŠLIAR, Pavol: Mimoriadne sčítanie ľudu na Slovensku z roku 1919. Príspevok k populačným dejinám Slovenska. Bratislava : Statis 2007. TOMASZEWSKI, Jerzy: Czechosłowacja. Warszawa : Trio 1997. USTRZYCKI, Janusz: Ciekawi świata. Historia. Zakres podstawowy. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Gdynia : Wydawnictwo Operon 2012. USTRZYCKI, Janusz - USTRZYCKI, Mirosław: Historia 7. Podręcznik dla szkoły podstawowej. Gdynia : Wydawnictwo Operon 2017. VALENTA, Jaroslav: Česko-polske vztahy v letech 1918 - 1920 a Těšínské Slezsko. Ostrava : Krajské nakladatelství 1961. VIRŠINSKÁ, Miriam: Evanjelická cirkev a. v. v Uhorsku a Slováci v druhej polovici 19. storočia. Martin : Matica slovenská 2011. VOJTECH, Lev: Brána na východ, Podkarpatská. Praha : Tiskový výbor čsl. soc. dem. strany dělnické 1920. VOLKO, Viliam - KIŠ, Miroslav: Stručný prehľad vývoja územného a správneho členenia Slovenska. Bratislava : Ministerstvo vnútra Slovenskej republiky 2007. VONKA, Rudolf J.: Mírová myšlenka a smysl český dějin. Praha : Svaz národního osvobození 1929. WAIC, Marek: Tělesná výchova a sport v politickém životě meziválečného Československa. Praha : Karolinum 2018. WANDYCZ, Piotr S.: France and Her Eastern Allies 1919 - 1925. Erench-Czechoslovak-
Polish Relations from the Paris Peace Conference to Locarno. Minneapolis : University of Minnesota Press 1962. WAPIŃSKI, Roman: Historia dla klasy III liceum ogólnokształcącego, część druga oraz dla klasy III technikum. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1970. WIECHOWSKI, Jerzy: Spór o Zaolzie 1918 - 1920 i 1938. Warszawa : Tor 1990. WOJCIECHOWSKI, Marian: Historia dla klasy VIII. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1970. ZAJĄC, Stanisław: Teraz historia. Podręcznik dla szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres podstawowy. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2012. ZAŤKOVA, Jana: Zabudnutí vojaci. Zajatci v oblasti Vojenského veliteľstva Bratislava 1914 1918. Bratislava : Vojenský historický ústav 2013. ZAWADOWSKI, Zygmunt: Ruś Podkarpacka i jej stanowisko prawno-polityczne. Warszawa : Kwartalnik Sprawy Obce 1931. ZIĘBA, Andrzej: Ukraińcy w Kanadzie wobec Polaków i Polski (1914 ֊ 1939). Kraków : Księgarnia akademicka 1998. ZÍDEK, Petr: Hana Benešová. Praha : Lidové noviny 2014. ŻURAWSKI-GRAJEWSKI, Przemysław: Pitanija Pidkarpatskoj Rrusi na Mirovij konferencií v Pariři. Zustriči ֊ New York 1990. ŻURAWSKI-GRAJEWSKI, Przemysław: Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919. Warszawa : Semper 1995. 265
Štúdie BARNA, Abrahám: „Národné náboženstvá v Uhorsku v 19. storočí. In: ŠVORC, Peter HARBUĽOVÁ, Ľubica - SCHWARZ, Karl (eds.): Cirkvi a národy strednej Európy (1800 1950). Prešov : Universum 2008. BENEŠ, Zdeněk: October 28,1918. Rewriting Czech historical memory, or its overlayering? In: JULKOWSKA, Viola - WERNER, Witold (eds.): Memory of Heritage - Heritage of Memory. Poznań : UAM 2016. BENEŠ, Zdeněk - GRACOVÁ, Blažena: Didaktika dějepisu: mezi socializací jedince a jeho individuální výchovou. In: STUCHLÍKOVÁ, Iva - JANÍK, Tomáš a kol.: Oborové didaktiky: vývoj - stav - perspektivy. Brno : Masarykova univerzita 2015. BETLIJ, Oksana: Galicja Wschodnia i stosunki polsko-czechosłowackie w latach 1919 - 1921. In: DĄBROWSKI, Dariusz (ed.): Od rywalizacji do współpracy. Relacje polsko-czeskie w badaniach młodych historyków z Polski i Republiki Czeskiej. Wrocław : Kolegium Europy Wschodniej 2003. BIHÁRY, Péter: Images of Defeat: Hungary after the Lost War, the Revolutions and the Peace Treaty of Trianon. In: Crossroads of European histories. Multiple outlooks on five key moments in the history ofEurope. Strasbourg : Európska komisia 2006. BOČKOVÁ, Anna: Ako reflektujú slovenskí študenti dejepis a históriu? In: Verbum históriáé, roč. 2, 2014, č. 2. BOČKOVÁ, Anna: Dejepisné vzdelávanie je hodnototvorný proces (History education is a value-creating process). In: Vita históriáé dedicata. Zborník štúdií venovaný životnému jubileu prof. PhDr. Júliusa Bartla, CSe. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2018. BOČKOVÁ, Anna - TONKOVÁ, Mária: Between apology and refusal, between
persuasion and manipulation - Andrej Hlinka in the forming of the institutionalized memory of the Slovak community II. In: JULKOWSKA, Violetta - WERNER, Wiktor (eds.): Memory of Heritage - Heritage of Memory. Poznan : Uniwersytet Adama Mickiewicza ֊ Instytut Historii 2016. DEÁK, Ladislav: Cesta A. Hlinku do Paríža roku 1919. In: BIELIK, František - BOROVSKÝ, Štefan (eds.): Andrej Hlinka a jeho miesto v slovenských dejinách. Bratislava : DaVel 1991. FERENČUHOVÁ, Bohumila: Milan Rastislav Štefánik. Ten, ktorý miloval hviezdy. In: MICHÁLEK, Slavomír - KRAJČOVIČOVÁ, Natália a kol.: Do pamäti národa. Bratislava : Veda 2003. FERENČUHOVÁ, Bohumila: Vedec, politik a diplomat. In: História, roč. 5,2005, č. 2. FURMANIK, Martin: Nacionalistické aktivity obyvateľov Spiša po vzniku Československej republiky. In: Človek a spoločnosť, roč. 19,2016, č. 1. GOMBÁR, Csaba: Republikanizmus és demokracia tegnap és ma. In: FEITL, István (ed.): Köztársasága modern kori történelem fényében. Tanulmányok. Budapest : Napvilág Kiadó 2007. GRACOVÁ, Blažena: Image of October 28.1918 and other dates connected with the achievement of independence. In: JULKOWSKA, Violetta - WERNER, Wiktor (eds.): Memory of Heritage - heritage of Memory. Poznaň : Uniwersytet Adama Mickiewicza Instytut Historii 2016. GRUCHAŁA, Janusz: Czeskie stronnictwa polityczne wobec konfliktu cieszyńskiego (1918 1920). In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 51,1996, č. 4. GRUCHAŁA, Janusz: Polskie stronnictwa polityczne wobec kwestii cieszyńskiej (1918 ֊ 266
1920). In: WANATOWICZ, Maria (ed.): Z najnowszych dziejów Śląska Cieszyńskiego. Katowice : Uniwersytet Śląski 1992. GRUCHAŁA, Janusz: PPS wobec kwestii cieszyńskiej w latach 1918 - 1920. In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 48,1993, č. 1. GRUCHAŁA, Janusz: Sprawa przynależności politycznej Śląska Cieszyńskiego w latach I wojny światowej. In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 38,1983, č. 3. GURŇÁK, Daniel: Regionálnogeografické špecifiká vývoja administratívneho členenia územia Slovenska. In: LAUKO, Viliam a kol.: Regionálne dimenzie Slovenska. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2014. GYÁRFAŠOVÁ, Oľga: Sonda do historickej pamäti slovenskej spoločnosti zaostrená na mladých. In: Annales Scientia Politica, roč. 4, 2015, č. 1. HABARTOVÁ, Klára: Finanční zajištění židovských uprchlíků v době první svetové války v Čechách. In: Theatrum históriáé, roč. 5, 2010, č. 6. HAJACHOVÁ, Zuzana: Oslavy narodenín prezidenta T. G. Masaryka na Slovensku. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vo fakľovom sprievode a rozsvietime svet“. Bratislava : Historický ústav SAV 2012. HÁJKOVÁ, Dagmar: 28. říjen a jeho podoby. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. HERTEL, Maroš: Slovenská emigrácia v Polsku a Maďarsku v rokoch 1919 - 1921. In: HVIŠČ, Jozef (ed.): Kontinuita romantizmu. Bratislava : Slovensko-poľská komisia humanitných vied 2001. HLAVAČKA, Milan: Místa paměti a jejich „místo“ v historickém a společenském „provozu“. In: HLAVAČKA, Milan -
MARÉS, Antoine - POKORNÁ, Magdaléna a kol: Paměť míst, událostí a osobností: historie jako identita a manipulace. Praha : Historický ústav AV ČR 2011. HON, Jiří: Obišovce. In: KÜHN, Ludvík (ed.): Třicátníci. Sborník prací к desátému výročí bojů Pěšího pluku 30 Aloise Jiráska. Vysoké Mýto : Výbor pro oslavy pěšího pluku 30 Aloise Jiráska 1929. HÖBELT, Lothar: „Entösterreicherung“ im Vergleich. Die Verfassungsentwicklung der Tschechoslowakei nach 1918. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. HRABOVEC, Emília: Andrej Hlinka - kňaz a politik očami Svätej stolice 1918 - 1927. In: LETZ, Robert - MULÍK, Peter (eds.): Pohľady na osobnosť Andreja Hlinku. Martin : Matica slovenská 2009. HRABOVEC, Emília: Obsadenie nitrianskeho biskupského stoka v cirkevnoprávnom kontexte rokov 1918 - 1920. In: MARSINA, Richard: Nitra v slovenských dejinách. Bratislava : Matica slovenská 2002. HUBA, Peter: Orava v roku 1918. In: JESENSKÝ, Miloš - ADAMČÍK, Tomáš a kol.: Žilinský kraj na križovatkách dejín 1918 - 1968. Čadca : Kysucké múzeum v Čadci 2018. CHALUPNŸ, Emanuel: Demokracie východu a západu podle nauky Radhakama Mukrejee. In: Časopis svobodné školy politických nauk, roč. 4,1931, č. 3. CHLEBOWCZYK, Janusz: Kwestia cieszyńska na początku XX wieku. In: Dzieje Najnowsze, roč. 2,1970, č. 1. JAKEŠOVÁ, Elena: Spoločnosť. In: KOVÁČ, Dušan a kol.: Slovensko v 20. storočí. Na začiatku storočia 1901 - 1914. Bratislava : Veda 2004. 267
JANEK, István: František Jehlička and his activity in support of the Hungarian revision in Czechoslovakia in 1919-1938. In: Dvacáté století. The Twentieth Century, roč. 7,2015, č. 2. JARNECKI, Michał: Agatona Gillera odkrywanie i opisanie Słowaków oraz ich zerkanie ku Polsce w XIX w. In: Słowacy, Historia i Kultura. Sesja naukowa Szreniawa 12 czerwca 2015. Szreniawa 2015. JARNECKI Michał: Między centralizmem a autonomią. Czechosłowacka administracja na Rusi Zakarpackiej (1918 - 1938). In: Dzieje Najnowsze, roč. 37, 2005, č. 3. KAMENEC, Ivan: Oslavy vzniku samostatnej Slovenskej republiky v rokoch 1940 - 1945. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vofakľovom sprievode a rozsvietime svet.“ Bratislava : Historický ústav SAV 2012. KAMIŃSKI, Marek K.: Polityczne aspekty czeskiego najazdu na Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku. In: Prace Komisji Środkowoeuropejskiej, roč. 2,1994. KÁŠA, Peter: Pojem maďarón v slovenských intelektuálnych diskusiách po roku 1848 (na základe sporu Sama Vozára a Ľudovíta Štúra). In: Maďarsko-slovenské terminologické otázky. Materiály medzinárodných konferencií usporiadaných 8. júna a 1. decembra 2006 v Ostrihome. Pilišská Čaba : Katolícka univerzita Petra Pázmánya 2008. KOKOŠKA, Stanislav: Rok 1943 v Protektorátu Čechy a Morava. In: ZEMAN, Pavel GEBHARD, Jan (eds.): Válečný rok 1943 v okupované Evropě a v Protektorátu Čechy a Morava. Praha : Ústav pro výzkum totalitních režimů 2014. KOVÁCS, Éva: O traumatickej pamäti Trianonu. In: MICHELA, Miroslav - VÖRÖS, László a kol.: Rozpad Uhorska a Trianonska zmluva. K politikám pamäti na Slovensku
a v Maďarsku. Bratislava : Historický ústav 2013. KOVÁČ, Dušan: Štátne sviatky. In: HLAVAČKA, Milan - MARÉS, Antoine - POKORNÁ, Magdaléna a kol: Paměť míst, udalostí a osobností: Historie jako identita a manipulace. Praha : Historický ústav AV ČR 2012. KNOZ, Tomáš: Vznik samostatného československého státu. In: JAN, Libor a kol.: Osmičky. Osudová výročí českých a československých dějin končící na jednu číslici. Praha : Lidové noviny 2018. KVAČEK, Robert: The birth of Czechoslovakia and considerations leading up to it. In: The prague Yearbook of contemporary history. 1999. LETZ, Robert: Slovenskí katolícki biskupi a myšlienka česko-slovenskej a slovenskej štátnosti 1918 - 1948. In: BOBÁK, Ján a kol.: Slovenské štátoprávne snahy v dvadsiatom storočí. Martin : Matica slovenská 2018. LETZ, Róbert: Úsilia o vytvorenie slovenskej cirkevnej provincie v rokoch 1918 - 1938. In: MULÍK, Peter (zost.): Katolícka cirkev a Slováci. Sered’ : Bernolákova spoločnosť 1998. LEWANDOWSKI, Krzysztof: W kręgu problematyki stosunków polsko-czechosłowacko-ukraińsko-polskich 1918 - 1922. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka i Wiedza 1970. LIPTÁK, Lubomir: Der „Krach“ der tschechoslowakischen Staatsidee. In: HOENSCH, Jörg К. - KOVÁČ, Dušan (eds.): Das Scheitern der Verständigung. Tschechen, Deutsche und Slowaken in der Ersten Republik (1918 - 1938). Essen : Klartext Verlagsges 1994. LITVÁN, György: Az 1918-1919-es demokrácia két tűz között. In: LITVÁN, György: Magyar gondolat - szabad gondolat. Budapest : Osiris 2008. MACHAY, Ferdynand: Jaworzyna a dyplomaci. In: Ziemia,
roč. 7,1922, č. 10. MAJERIKOVÁ-MOLITORIS, Milica: Severovýchodná Orava v rokoch 1918 - 1945. In: Orava bez hraníc. Severovýchodná Orava. Dolný Kubín : Oravské múzeum P. O. Hviezdoslava 2016. 268
MAKYNA, Pavol. Osudy Antona Neumana - šéfa Kancelárie prezidenta Slovenskej republiky (1939 - 1945). In: Pamäť národa, roč. 14, 2018, č. 1. MANNOVÁ, Elena: Slávenie trascendentna alebo oslavovanie moci? Sviatkovanie, slávnosti a oslavy očami historikov. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vo fakľovom sprievode a rozsvietime svet.“ Bratislava : Historický ústav SAV 2012. MATTER, Rudolf - LACKO, Janko: História prevratu. In: Kultúrny vývoj Kysúc (Horných) v rokoch 1918 - 1928. Čadca : Propagačná komisia Poriadatefského sboru jubilejných slávností v Čadci 1928. NOWINOWSKI, Sławomir: Polsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne podczas wojny 1920 r. In: Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historka, roč. 13,1998, č. 62. ORŁOWICZ, Mieczysław: Jaworzyna Spiska. In: Ziemia, roč. 7,1922, č. 1. OSIŃSKI, Zbigniew: Cele ideologiczne i polityczne osiągane za pomocą treści podręczników historii dla szkoły podstawowej w latach 1944 ֊ 1989. In: ROSZAK, Stanisław ֊ STRZELECKA, Małgorzata a kol. (eds.J: Polska -Europa - Świat w szkolnych podręcznikach historii. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2008. OSIŃSKI, Zbigniew: Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918 w polskich podręcznikach do historii wydawanych w latach 1944 - 1989. In: Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, roč. 31, 2018, č. 1. PAVLENKO, Mykolą: Politika Československa k internovaným ukrajinským vojakom v rokách 1919 - 1923. In: Historický časopis, roč. 46,1999, č. 1. PAVLENKO, Mykolą: Perebuvannja ugrupovan’ Ukraïnskoï galickoï armiï na teritorii Čechoslovaččini
(1919 - 1923). In: Ukraïnskij Istoričnij Žurnal, 1999, č. 2. PÓK, Atilla: Ungarische Interpretation der Gründung der Tschechoslowakei. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. PÖLÖSKEI, Ferenc: A köztársasági gondolat a magyar irodalomban. In: FEITL István (ed.): Köztársaság a modern kori történelem fényében. Tanulmányok. Budapest : Napvilág Kiadó 2007. ROSZKOWSKI, Jerzy: Kształtowanie się południowej granicy Polski na odcinku słowackim 1918 - 1938. In: Od Zaolzia po Jaworzynę. Rewindykacje graniczne jesienią 1938 roku. Materiały z seminarium naukowego zorganizowanego w 60. rocznicę powrotu Zaolzia i Jaworzyny do Polski, w Nowym Targu, 27 listopada 2003 r. Nowy Targ : Prace Komisji Wojskowości 2004. SANOJCA, Karol: Gimnazjalne podręczniki do historii (1999 - 2019) - próba bilansu. In: Opinie Edukacyjne Polskiej Akademii Umiejętności. Prace Komisji PAU do Oceny Podręczników Szkolnych, roč. 15,2017. SANOJCA, Karol: Podręcznik szkolny jako inspiracja badawcza i pomoc dydaktyczna. In: ROSZAK, Stanisław - STRZELECKA, Małgorzata, a kol. (eds.): Polska - Europa - świat w szkolnych podręcznikach historii. Zbiór studiów. Toruńskie Spotkania Dydaktyczne. Zn. 5. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2008. SEMKOWICZ, Władysław: Jaworzyna Spiska w świetle praw historycznych. In: Ziemia, roč. 7, 1922, č. 10. SLÁDEK, Zdeněk - VALENTA, Jaroslav: Sprawy ukraińskie w czechosłowackiej polityce wschodniej w latach 1918 ֊ 1922. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka
i Wiedza 1969. SOCHA, Jan: Proměna příběhu aneb státní svátky, významné a památné dny v letech 1946 1990. ín: Historie - Otázky - Problémy, roč. 4, 2012, č. 1. 269
SOSNOWSKI, Kazimierz: Sprawa Jaworzyny Spiskiej. In: Ziemia, roč. 7,1922, č. 8 - 9. STYK, Aurel: Môj Krstný otec. In: MATUŠKA, Alexander - PETŘÍK, Vladimír (eds.): Jégé v kritike a spomienkach. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo krásnej literatúry 1959. STYK, Aurel: Prostredie, v ktorom žil Jégé v Dolnej Orave. In: MATUŠKA, Alexander PETŘÍK, Vladimír (eds.): Jégé v kritike a spomienkach. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo krásnej literatúry 1959. ŠPROCHA, Branislav ֊ TIŠLIAR, Pavol: Demogeografický profil náboženského vyznania obyvateľstva Slovenska za posledných 100 rokov. In: TIŠLIAR, Pavol (ed.): Populačné štúdie Slovenska 3. Bratislava : Muzeologia a kultúrne dedičstvo 2014. ŠVORC, Peter: Slovenskí evanjelici v prvých troch desaťročiach 20. storočia. In: Evanjelici a evanjelická teológia na Slovensku. Zborník pri príležitosti sedemdesiatky doc. ThDr. Andreja Hajduka a doc. ThDr. Daniela Štefana Veselého. Bratislava : Evanjelická bohoslovecká fakulta Univerzity Komenského 1999. ŠVORC, Peter: Vznik samostatnej evanjelickej cirkvi a. v. na Slovensku ako súčasť národnej emancipácie Slovákov (1918 - 1921). In: KÓNYA, Peter - MATLOVIČ, René (eds.): Miscellanea anno 1999 : Acta Collega Evangelici Prešovienses VII. Prešov : Biskupský úrad Východného dištriktu Evanjelickej cirkvi a. v. na Slovensku 2000. ŠVORC, Peter: Vzťah cirkví a národného vedomia obyvateľstva strednej Európy v 19. storočí až prvej polovici 20. storočia. In: ŠVORC, Peter - HARBUĽOVÁ, Ľubica - SCHWARZ, Karl (eds.): Cirkvi a národy strednej Európy (1800 - 1950). Prešov : Universum 2008. TAJTÁK, Ladislav:
Spíš a vznik Československa. In: ŠVORC, Peter (ed.): Spiš v kontinuite času. Prešov - Bratislava - Wien : Universum 1995. TONKOVÁ, Mária: Dejepis na Slovensku v čase kultúrnej transformácie: problém historickej vedy i problém teórie vyučovania. In: Verbum históriáé, roč. 2,2014, č. 2. VALENTA, Jaroslav: Internacjonalizm czy nacjonalizm. Z dziejów ruchu robotniczego na Śląsku Cieszyńskim i Ostrawskim w pierwszym okresie po Rewolucji Październikowej. In: Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej. Warszawa : Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967. VALEŠ, Václav: Dny pracovního klidu v československém právním řádu (1918 - 1938). In: Cofoia 2008. Brno : Právnická fakulta Masarykovej univerzity 2008. VARGA, Balázs: Károlyi Mihály újratemetése. In: Sic IturAd Astra, roč. 7,1993, č. 2 - 4. VONDRÁČEK, Karel: Obsazení a pád Košic roku 1918 a 1919. In: CVEČEK, Jan (ed.): Jubilejná kniha mesta Košíc. Košice : Rada mesta Košíc 1928. WANATOWICZ, Maria: Kwestia cieszyńska na forum Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej (1919 - 1922). In: Z najnowszych dziejów Śląska Cieszyńskiego. Katowice : Uniwersytet Śląski 1992. ZAHORSKA, Marta: Sukcesy i porażki reformy edukacyjnej. In: Przegląd Socjologiczny, roč. 34, 2009, č. 3. ZAKS, Zofia: Walka dyplomatyczna o naftę wschodniogalicyjską 1918 - 1923. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka i Wiedza 1969. ZIELIŃSKI, Jerzy: Spisz i Orawa w latach 1918 - 1945. In: BERGHAUZEN, Janusz (ed.): Podhale w czasie okupacji 1939 - 1945. Warszawa : Universitas 1977. ŽITŇAN, Andrej: Evanjelická cirkev augsburského vyznania na
Slovensku v rokoch 1918 1938. In: Historické rozhľady, roč. 3, 2006. 270
SUMMARY The year 1918 was a turning point for Slovakia and the whole of Europe from the constitutional law, economic, social and cultural aspects. The historical memory for the year 1918, even after a hundred years, has remained alive in so ciety until now. It has survived even after changes in the political, social and cul tural spheres. This happened despite various changes in the organization of law, changes in political systems and regimes that sought to use, influence, or sup press historical memory. This memory was largely covered and influenced main ly by the Second World War as a source of new historical memory. In the coun tries of Central Europe, society, despite fundamental changes during the 20th century and despite differences in interpretations, still returns to 1918 as a start ing point for a new quality in the lives of the individual nations. The issue of historical memory for 1918 received little and insufficient atten tion in domestic Slovak historiography. It focused mainly on the issue of the activities of the Slovak political elite in 1918. At the same time, the aspect of the multi-layered historical memory of 1918 as a basic social, cultural and so cial change that radically affected the life of society in Slovakia and throughout Central Europe was neglected and this fact affects society till now. The historical studies contained in this publication bring new factual and interpretive knowl edge from Slovak, Czech, Hungarian and Polish historians and history didactics. All texts make it possible, in a certain aspect, to penetrate in to the
space of his torical memory at the level of Slovakia, but also the surrounding countries. They focus mainly on the process of creating, maintaining and changing historical memory for 1918. They are looking for a mechanism for the transfer of histor ical memory, which has gradually differentiated and changed. This mechanism worked within families and was kept by memories in confrontation with other similar or different historical memories. The transfer of historical memory was provided by the state institutions, education, culture, journalism and the press. An important moment was the celebration of public holidays, in the case of the Czechoslovak Republic 28 October 1918, in the case of Poland 11 November 1918. In the case of Hungary, the commemoration of the signing of the Treaty of Tri anon on 4 June 1920 as an act of guilt and injustice. The celebrations of the public holidays or commemorations of the historical events related to 1918 have under gone great changes over the hundred years. With the changes of political regimes and state departments, the continuity of their celebration was not preserved, or there were attempts to change their contents. Some personalities associated with 273
the celebration of this national holiday were not mentioned in connection with changes in the regimes, respectively, were pushed into the background. The re gional aspect of historical memory is proving to be extremely important. Three different localities were selected from the territory of Slovakia, which bring the probe to theyear 1918. In particular, the didactic analyzes of history textbooks contained in this publication should be highlighted. Duringone hundred years, a large number of the history textbooks have changed. They were an important source of knowl edge about 1918. They brought to the studying youth a confrontation of the his torical memory they experienced with the official interpretation of the histori cal memory. In addition to historical factography, methods of emotional impact on students played an extremely important role in history textbooks. Saturating the text with a value reference seemed effective, as the books were addressed to a young audience, usually defenseless against ideologically motivated manipula tion. The publication also includes a study which, based on empirical research, maps the attitudes of the Slovak high school students to the events of 1918. This research showed the interest of the high school students in the subject of histo ry. They lack information from history and point to a lack of attention to the na tional history. According to them, changes in teaching methods in the subject of history should be introduced. ( 274 Bayerische λ Staatsbibliothek München
|
adam_txt |
OBSAH Úvod 7 Róbert Letz Slovenský podiel na rozpade Uhorska. Historická pamäť a jej politické súradnice po roku 1918 9 László Szarka Tiene Trianonu. Maďarská pamäť a historiografia roka 1918 31 Ivan Halász Gróf Mihály Károlyi. Prvý prezident Maďarskej republiky a jeho recepcia v 20. a 21. storočí 48 Miriam Viršinská Reflexia roka 1918 v konfesionálnom prostredí na Slovensku pohľadom slovenskej tlače 56 Michal Jarnecki Nádeje a rozčarovania. Druhá Poľská republika a jej južní susedia na prahu nezávislosti 80 Veronika Nováková Udalosti roka 1918 v okresoch Galanta, Dunajská Streda a Šaľa 109 Pavol Makyna Puchov roku 1918 a oslavy Dňa slobody v okrese do roka 1938 114 Pavol Matula Rok 1918 na Kysuciach, Orave a Spiši 136 Vojtech Karpaty Začleňovanie Košíc do Československej republiky v rokoch 1918 a 1919 150 Zdeněk Beneš 28. říjen jako realita a interpretace 161 Michal Pehr Deset let existence meziválečného Československa. Oslavy 28. října 1928 189 Anna Bočková Vzťah slovenských študentov к vzniku prvej Československej republiky (Nastolenie problémov) 209 Maria Stinia Rok 1918 v súčasných poľských učebniciach dejepisu pre základné a stredné školy 238 Karol Sanojca Evolúcia učebnicového obrazu získania poľskej nezávislosti roku 1918 246
CONTENTS Introduction 7 Róbert Letz The Slovak Share in the Disintegration of Hungary. The Historical Memory and its Political Coordinates after 1918 9 László Szarka Shadows of Trianon. The Hungarian Memory and Historiography of 1918 31 Ivan Halász Count Mihály Károlyi. The first President of the Republic of Hungary and his Reception in the 20th and 21st Centuries 48 Miriam Viršinská Reflection of 1918 in a Confessional Environment in Slovakia from the Point of View of the Slovak Press 56 Michał Jarnecki Hopes and Disappointments. The second Republic of Poland and its Southern Neighbors on the Threshold of Independence 80 Veronika Nováková The Events of 1918 in the Districts Galanta, Dunajská Streda and Safa 109 Pavol Makyna Puchov in 1918 and the Celebration of Freedom Day until 1938 114 Pavol Matula Year 1918 in Spiš, Orava and Kysuce 136 Vojtech Karpaty The Integration of Košice into the Czechoslovak Republic in the Years 1918,1919 150 Zdeněk Beneš 28 October as Reality and Interpretation 161 Michal Pehr Ten Years of Interwar Czechoslovakia. Celebrations on 28 October 1928 189 Anna Bočková The Relation of the Slovak Students to the Establishment of the first Czechoslovak Republic. (Troubleshooting) 209 Maria Stinia The Year 1918 in Contemporary Polish History Textbooks for the Primary and Secondary Schools 238 Karol Sanojca Evolution of the Textbook Image of the Acquisition of Polish Independence in 1918 246
ZOZNAM POUŽITÝCH ARCHÍVNYCH PRAMEŇOV A LITERATÚRY Archívne pramene Slovensko Archív mesta Čadca Pamätná kniha obce Čadca Archív mesta Puchov Pamätná kniha Archív základnej školy Lazy pod Makytou Kronika dvojtriednej štátnej ľudovej školy v Lazoch (Školská kronika) Slovenský národný archív Fondy: Ministerstvo s plnou mocou pre správu Slovenska; Policajné riaditeľstvo; Hlavné štátne zastupiteľstvo; Andrej Hlinka; Anton Štefánek Štátny archív v Bratislave Fond: Bratislavská župa Štátny archív v Nitre, pobočka Šaľa Fondy: Notársky úrad Šamorín; Četnička stanica Galanta; Notársky úrad Sered; Notársky úrad Dunajská Streda Štátny archív v Trenčíne, pobočka Považská Bystrica Fond: Okresný úrad Puchov Zahraničie Národní archiv Praha Fondy: Ministerstvo zahraničních věcí - výstřižkový archiv; Žilka; PMR; Ministerstvo vnitra Archiv Ústavu T. G. Masaryka Praha Fond: Edvard Beneš Archiv Ministerstva zahraničních věcí Praha Fond: Politické zprávy Archiwum Akt Nowych Varšava Fond: VelVyslanectvo Poľskej republiky v Paríži; Erasmus Piltz; Ministerstvo zahraničných vecí Archiv Kanceláře prezidenta republiky Praha Fond: Kancelář prezidenta republiky Archiv Poslanecké sněmovny Praha Fond: Poslanecká sněmovna 257
LITERATÚRA Monografie a zborníky ASSMANN, Aleida: Erinnerungsräume. Formen und Wandlungen des kulturellen Gedächtnisses. München : C. H. Beck 1999. BALCER AK, Wiesław: Powstanie państw narodowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Warszawa : PWN 1974. BATĚK, Alexander: Odrakouštit a převychovat. Praha 1919. BAUER, Kuneš: Nepřátelé demokracie. Zábřeh 1922. BEBEŠ, Zdeněk - KURAL, Václav a kol.: Rozumět dějinám. Praha : Gallery 2002. BENTKOWSKA-SZTONYK, Zofia - JASTRZĘBSKA, Małgorzata a kol.: Historia podręcznik dla klasy siódmej. Wrocław : Wydawnictwo Wiking 2017. BOCHEŃSKI, Adolf: Między Niemcami i Rosją. Warszawa : Wydawnictwo Polityka 1937. BORÁK, Mečislav - ŽÁČEK, Rudolf: „Ukradené“ vesnice. Musí Češi platit za 8 slovenských obci? Ostrava : Sfinga 1993. BORNHOLTZ, Tadeusz: Historia dla klasy IV gimnazjów. Lwów : Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych we Lwowie 1937. BÖHM, Wilhelm: Im Kreuzfeuer zweier Revolutionen. München : München Verlag für Kulturpolitik 1924. BRUSKI, Jan J.: Petlurowcy. Centrum państwowe URL na wychodźstwie (1919 - 1924). Kraków : Arcana 2000. CENTKOWSKI, Jerzy - SYTA, Andrzej: Historia. Z naszych dziejów. Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej (wyd. 4). Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1984. ČÉPLÔ, Slavomír - KAČÍREK, Ľuboš - POCISKOVÁ, Miriam a kol.: Vybrané populačné štruktúry obcí na Slovensku (18. ֊ 1. pol. 20. storočia). Bratislava : Filozofická fakulta Univerzity Komenského v Bratislave 2016. ČIERNA-LANTAYOVÁ, Dagmar: Pohľady na východ. Postoje k Rusku v slovenskej politike 1934 - 1944. Bratislava : Veda 2002. ČULEN,
Konštantín: Dejiny Slovákov v Amerike II. Bratislava : Nakladateľstvo Slovenskej ligy 1942. DĄBROWSKI, Tadeusz: Ukraiński ruch narodowy w Galicji Wschodniej 1912 - 1923. Warszawa : Inst. Krajów Socjalistycznych PAN 1985. DĄBROWSKI, Jan: Historia, t. IV: Dla IV klasy gimnazjów. Lwów : Nakład i Własność K. S. Jakubowskiego 1937. DĄBROWSKI, Jan: Wiadomości z dziejów Polski. Lwów : Nakład i Własność K. S. Jakubowskiego 1928. DEJMEK, Jindřich: Edvard Beneš. Politická biografie českého demokrata. Část první. Revolucionář a diplomat (1894 - 1935). Praha : Karolinum 2006. DENEK, Kazimierz: Ku dobrej edukacji. Toruń - Leszno : Wydawnictwo Edukacyjne Akapit 2005. Deset let tiskařské, nakladatelské a novinářské společnosti akciové Orbis. Praha : Orbis 1931. DŁUGAJCZYK, Edward: Tajny front na granicy cieszyńskiej. Wywiad i dywersja w latach 1919 - 1939. Katowice : Śląsk 1993. DŁUSKA, Maria - SCHOENBRENNER, Janina: Historia dla klasy IV. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1953. 258
DOLECKI, Rafał - GUTOWSKI, Krzysztof - SMOLEŃSKI, Jędrzej: Po prostu historia. Szkoły ponadgimnazjalne, zakres podstawowy. Warszawa : WSiP 2015. DOMAŃSKA, Ewa: Pamięć, etika i historia. Poznań : UAM 2000. DOROSZENKO, Dmytro: Moji spomyny pro nedavne тупик. Kyjev : Tempora 2007. DZIUROK, Adam a kol.: Od niepodległości do neipodległości. Historia Polski 1918 - 1989. Warzsawa : IPN 2010. ĎURICA, Milan S.: Dejiny Slovenska a Slovákov. Bratislava : Slovenské pedagogické nakladateľstvo 1996. FARYŚ, Janusz: Koncepcje polskiej polityki zagranicznej 1918 - 1939. Warszawa : Książka i wiedza 1981. FIERLINGER, Zdeněk: Dnešní válka jako sociální krise. Londýn : Nová svoboda 1940. FRIČ, Alberto V.: Pět vran. Odrakouštěme svoje duše. Praha 1919. FUČÍK, Josef: Generál Podhajský. Praha : Paseka 2009. GABRIŠ, Milan - JANEGA, Cyprián - MERAVÝ, Ján: Puchov. Martin : Vydavatelstvo Osveta 1970. GALANDAUER, Jan: Chrám bez boha nad Prahou. Památník na Vítkově. Praha : Havran 2014. GALANDAUER, Jan: Vznik Československé republiky 1918. Praha : Svoboda 1988. GAŠPAR, Ján: Po stopách bojů Československého vojska a legionářů okolí Košic v roku 1919. Košice : Český spolek na Slovensku 2001. GAWRECKI, Dan - BORÁK, Mečislav (ed.): Zarys dziejów Śląska Cieszyńskiego. Ostrava : Praga 1992. GAWRECKI, Dan a kol.: Dějiny Českého Slezska 1740 - 20001. Opava : Slezská univerzita v Opavě 2003. GETTING, Milan: Americkí Slováci a vývin československej myšlienky v rokoch 1914 - 1918. Masaryktown : Slovenská telocvičná jednota Sokol v Amerike 1933. GILLER, Agaton: Z podróży po kraju słowackim. Kraków ֊ Lwów :
Gubrynowicz i Schmidt 1876. GODÓ, Ágnes: A Horthy-rendszer kalandor háborús tervei 1919 - 1921. Hadtörténeti Közlemények 1961/1. GÓRSKI, Eugeniusz: José Ortega i Gasset і kryzys ideologii histańskiej. Wroclaw Warsazawa - Kraków - Gdańsk - Lodź : Ossolineum 1982. GRANČAK, Iwan (ed.): Narisi istorii Zakarpattja, t. II (1918 - 1945). Užhorod 1995. GRANVILLE-GEIRINGER, Carl: Edvard Beneš průkopník prostoty. Tábor : Edice Tribuna 1938. GRAPIN, Henri: La question de la Silesie de Teschen. Paris : Imprimere M. Flinikowski 1919. GRATZ, Gusztáv: A forradalmak kora. Magyarország története 1918 - 1920. Budapest : Magyar Szemle Társaság 1935. GRUCHAŁA, Janusz: Czechosłowackie środowiska polityczne wobec spraw polskich 1920 1938. Katowice : Uniwersytet Śląski 2002. GRUCHAŁA, Janusz: Droga Cieszyniaków do Polski odrodzonej (1914 - 1920). Katowice : Śląski Instytut Naukowy 1988. HAHNOVÁ, Eva: Sudetoněmeckýproblém: Obtížné loučení s minulostí. Ústí nad Labem : Albis Internationa] 1999. HAHNOVÁ, Eva - HAHN, Hans Hennig: Sudetoněmecká vzpomínání a zapomínání. Praha : Votobia 2002. 259
HAJDÚ, Tibor: Ki volt Károlyi Mihály? Budapest : Napvilág Kiadó 2012. HÁJKOVÁ, Dagmar - MICHELA, Miroslav - HORÁK, Pavel - KESSLER, Vojtěch: Sláva republice! Oficiální svátky a oslavy v meziválečném Československu. Praha : Karolinum 2019. HALBWACHS, Maurice: La mémoire collective. Paris : Les Presses Universitaires de France 1950. HATOS, Pál: Az elátkozott köztársaság. Az 1918-as összeomlás és forradalom története. Budapest : Jaffa Kiadó 2018. HAWKING, Stephen W.: Stručná historie času. Praha : Argo 2002. HERBEN, Jan: Prameny a počátky demokracie. Praha : Svaz národního osvobození 1924. HILMERA, Jiří: Stavovské národu! Praha : Národní divadlo 1991. HLEDÍKOVÁ, Zdenka ֊ JANÁK, Jan - DOBEŠ, Jan: Dějiny správy v českých zemích od počátků státní správy až po současnost. Praha : Nakladatelství Lidové noviny 2007. HOBSBAWM, Eric: Věk extrémů. Krátké 20. století 1914 - 1991. Praha : Argo 1998. HOJDÁ, Zdeněk - POKORNÝ, Jiří: Pomníky a zapomníky, Praha : Paseka 1996 HORA, Alois: Podkarpatská Rus. Přehled poměrů karpatoruských. Praha : Československý Cizinecký Úřad 1919 HORBAL, Bogdan: Działalność polityczna Łemków na Łemkowszczyźnie 1918 - 1921. Wrocław : Arboretum 1997. HORVÁTH, András: Nagy György harca a független köztársaságért. Budapest : Közművelődési Információs Vallalat 1992. HRABOVEC, Emília: Der Heilige Stuhl und die Slowakei 1918 - 1922 im Kontext internationaler Beziehungen. Frankfurt am Main : Peter Lang 2002. HRONSKÝ, Martin: Boj o Slovensko a Trianon 1918 - 1920. Bratislava : Národné literárne centrum - Dom slovenskej literatúry 1998. HRONSKÝ, Marián: Slovensko na
rázcestí. Slovenské národné rady a gardy v roku 1918. Košice : Východoslovenské vydavateľstvo 1976. HRONSKÝ, Marián: Slovensko pri zrode Československa. Bratislava : Pravda 1987. HUBA, Peter a kol.: Dolný Kubín - mesto kultúrnych tradícií a dneška. Dolný Kubín : Vydavateľstvo Petra Hubu 2008. HUPERT, Witold: Walki o Lwów od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919. Warszawa : Księgarnia Wojskowa 1933. HUSSERL, Edmund: Přednášky к fenomenologii vnitřního časového vědomí. Rychnov nad Kněžnou : Ježek 1996. CHLUSTINOVÁ, Jana (ed.): Trstená včera a dnes. Námestovo : Tlačiareň Kubík pre Mestský úrad v Trstenej 2001. CHMEL, Rudolf : Úvod k antológii. Slovenská otázka v 20. storočí. Bratislava : Kalligram 1997. JANAS, Karol a kol.: Puchov. Puchov : MEDIAL Puchov 2006. JANČURA, Mikuláš - BOJKOVÁ, Alžbeta (eds.): Dejiny tvoríš ty! História - škola ֊ verejný priestor. Košice : Univerzita Pavla Jozefa Šafárika 2019. JARNECKI, Michał: Irredenta ukraińska w stosunkach polsko-czechosłowackich 1918 - 1939. Poznań - Kalisz : KTPN 2009. JAROSZ, Włodzimierz - KARGOL, Adolf: Opowiadania z dziejów ojczystych. Dla VI klasy szkół powszechnych. Lwów : Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich 1934. 260
JELINEK, Hanuš: Jsme svobodni po 300leté porobě III. Mírová konference. Praha : Národ 1919. JEŽEK, Zdeněk: Účast dobrovolníků v bojích o Slovensko a Těšínsko v letech 1918 a 1919. Praha : Legiografie 1937. JOKLÍK, František: Jak se odrakoušťujeme. Praha : Hejda Tuček 1920. KĄKOLEWSKI, Igor - KOWALEWSKI, Krzysztof - PLUMIŃSKA-MIELOCH, Anita: Historia. Podręcznik. Szkoła podstawowa. Klasa 7. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 2017. KAMIŃSKI, Marek K.: Konflikt polsko czeski 1918 - 1921. Warszawa : Neriton 2001. KAMIŃSKI, Marek K. - ZACHARIAS, Michał: Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918 ֊ 1939. Warszawa : LTW 1998. KANÁ, Otakar - PAVELKA, Ryszard: Těšínsko v polsko-československých vztazích (1918 1939). Ostrava : Profil 1970. KÁRNÍK, Zdeněk: České země v éře První republiky I. Praha : Libri 2000. KÁRNÍK, Zdeněk: Malé dějiny československé (1867 - 1939). Praha : Dokořán 2008. KASPRZAK, Stanisław: Stosunek Czech do Polski (1914 - 1920). Warszawa : Gebethner 8c Wolff 1936. KŁACZKÓW, Jarosław - ŁASZKIEWICZ, Anna - ROSZAK, Stanisław: Wczoraj i dziś. Podręcznik do historii dla klasy siódmej szkoły podstawowej. Warszawa : Nowa Era 2017. KOCMAN Alois: Boj o směr vývoje Československého státu, 1.1, říjen 1918 - červen 1919. Praha : Československá akademie věd 1965. KOLAŘÍK, Ubald: Košíčkem po stopách pluku Aloise Jiráska. Praha : Kruh pro studium čs. dějin vojenských při Vědeckém ústavu vojenském 1935. KOŁAKOWSKI, Piotr: Między Warszawą a Pragą. Stosunki polsko- czechosłowackie stosunki wojskowo-polityczne 1918 - 1939. Warszawa : Bellona 2007. KOSTRBOVÁ, Lucie -
MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. KOVÁČ, Dušan: Muži deklarácie. Bratislava : Veda 2000. KOVÁČ, Dušan: Slováci a Česi : Dejiny. Bratislava : АЕР 1997. KOZŁOWSKI, Maciej: Między Sanem a Zbruczem. Kraków : Wydawnictwo Literackie 1990. KRAMER, Juraj: Iredenta a separatizmus v slovenskej politike. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo politickej literatúry 1957. KRASKO, Ján: Obete pri obrane Slovenska 1919. Pamätník padlých pri boľševickom vpáde. Bratislava : Slovenská liga na Slovensku 1929. KRIVÝ, Vladimír: Kolektívne identity na súčasnom Slovensku. Pramenná publikácia dát zo sociologického výskumu. Bratislava : Sociologický ústav SAV a Etnologický ústav SAV 2004. KROFTA, Kamil: Z dob naši první republiky. Praha : Jan Leichter 1939. KROTOFIL, Maciej: Ukraińska Armia Halicka 1918 - 1920. Toruń : Adam Marszałek 2002. KSIĄŻEK, Wojciech: Rzecz o reformowaniu edukacji czyli. a to Polska właśnie. Żarnowiec - Gdańsk : Akwen 2005. KUCÍK, Štefan: Podiel amerických Slovákov na autonomistickom hnutí na Slovensku (1918 1938). Martin : Matica slovenská 2011. KULA, Marcin: Nośniki pamięci historycznej. Warszawa : Wydawnictwo DiG 2002. KUPISIEWICZ, Czesław: Projekty reform edukacyjnych w Polsce. Główne tezy i wpływ na funkcjonowanie szkolnictwa. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN 2006. KUTRZEBA, Stanisław: Nasza polityka zagraniczna. Krakóv : Gebethner Wolff 1923. 261
KUTRZEBA, Tadeusz: Wyprawa kijowska 1920. Warszawa : Gebethner Wolff 1937. KWILECKI, Andrzej: Łemkowie. Warszawa : PAN 1974. LAJČIAK, Ján: Slovensko a kultúra. Bratislava : Vydavatelstvo Qlll 1994. LANDECKI, Tadeusz ֊ ŁUKSZEWICZ, Witold a kol.: Podręcznik historii dla VIII klasy szkoły podstawowej. Red. GĄSIOROWSKA, Natalia. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1947. LAUKO, Viliam a kol.: Regionálne dimenzie Slovenska. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2014. LETZ, Róbert: Slovenské dejiny IV. 1914 - 1938. Bratislava : Literárne informačné centrum 2010. LETZ, Róbert - TONKOVÁ, Mária - BOČKOVÁ, Anna: Dejepis pre 3. ročník gymnázií a stredných škôl. Bratislava: Slovenské pedagogické nakladateľstvo 2013. LEVITSKY, Eugene: La guerrepolono-ukrainienne en Galide et l’avenir de la Republique de l’Ouest. Berne : E. R. Sutter Cie 1919. LEWANDOWSKI, Krzysztof: Sprawa ukraińska w polityce zagranicznej Czechosłowacji w latach 1918 - 1932. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk : Ossolineum 1974. LEWICKI, Anatol: Zarys historii Polski. Warszawa : Gebethner Wolff 1920 LIPTÁK, Ľubomír: Slovensko v dvadsiatom storočí. Bratislava : Kalligram 2011. MAJERIKOVÁ, Milica: Vojna o Spiš. Spiš v politike Poľska v medzivojnovom období v kontexte česko-slovensko-poľskych vzťahov. Krakov : Spolok Slovákov v Poľsku 2007. MACHAŁ, Jan: Taras Ševčenko. Kyjev - Praha : Ukrajinské vydavateľské družstvo Čas 1919. MACHAY, Ferdynand: Moja droga do Polski. Krakov : Agat Print 1992. MAŁKOWSKI, Tomasz: Historia 7. Podręcznik dla klasy siódmej szkoły podstawowej. Gdańsk : Gdańskie
Wydawnictwo Oświatowe 2017. MAREČKOVÁ, Josefina: Kdo vládne na Slovensku. Praha : B. Kočí 1924. MASARYK, Tomáš G.: Světová revoluce. Praha : Čin 1925. MASSLOWSKI, Nicolas - ŠUBRT, Jiří a kol.: Kolektivní paměť. К teoretickým otázkám. Praha : Karolinum 2014. MATERSKI, Włodzimierz: Tarcza Europy. Stosunki polsko-radzieckie 1918 - 1939. Warszawa : Książka i wiedza 1994. MĄCZYŃSKI, Czesław: Oswobodzenie Lwowa. Warszawa : Rzeczypospolita 1921. MEDVECKÝ, Karol A.: Cirkevné pomery katolíckych Slovákov v niekdajšom Uhorsku. Ružomberok : Kníhtlačiareň Jána Páričku 1920. MEDVECKÝ, Karol A.: Slovenský prevrat. II. - IV. zväzok. Trnava : Komenský 1930,1931. MISSALOWA, Gryzelda - SCHOENBRENNER, Janina: Historia Polski. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1953. MODRÁČEK, František: Fašistické převraty. Krise poválečných demokracií. Praha : F. Modráček 1937. MOSZCZEŃSKA, Wanda - MROZOWSKA, Halina: Podręcznik do nauki historii na czwartą klasę gimnazjalną. Lwów : Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskich 1937. MROCZKA, Ludwik: Spór o Galicję Wschodnią 1914 - 1923. Kraków : Wydawnictwo Naukowe WSP 1998. NEČAS, Jaromír: Uherská Rus a česká žurnalistika : neuzavírejte kruh našich nepřátel. Užhorod : vlastným nákladom 1919. NEČAS, Jaromír: Ukrajinská otázka. Brno : vlastným nákladom 1918. 262
NEČAS, Jaromír: Ukrajina v přerodu Ruska : Východoevropská tragedie a Ukrajina, její vývoj a životní síly. Praha : Všeslovanská Expedice B. Havlíček 1919. NEČAS, Jaromír: Upřímné slovo o stycích česko-ukrajinských. Praha - Kyjev : Ukrajinské vydavatelské družstvo Čas 1919. NORA, Pierre: Le Lieux de memoire 1 - LIL 5. zv. Paris : Gallimard 1984 - 1992. NOWINOWSKI, Sławomir: Konstatacje i nadzieje. Dyplomacja czechosłowacka wobec kwestii bezpieczeństwa zbiorowego w Europie. Toruń : Adam Marszałek 2005. OLEJKO, Andrzej: Niedoszły sojusznik czy trzeci agresor? Wojskowo-polityczne aspekty trudnego sąsiedztwa Polski i Słowacji 1918 - 1939. Kraków Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego i Wydawnictwo A. Wingert 2012. ORLOF, Ewa: Dyplomacja polska wobec sprawy słowackiej w latach 1938 - 1939. Kraków : Wydawnictwo Literackie 1980. ORLOF, Ewa: Polska działalność polityczna, dyplomatyczna i kulturalna w Słowacji w latach 1919 - 1937. Rzeszów 1984. OSUSKÝ, Samuel Štefan: Desiate výročie samostatnosti a naše evanjelictvo. Bratislava : nákladom Kostnickej Jednoty 1928. PASZKOWSKI, Edward: Zawierucha ukraińska. Warszawa : Gebethner Wolif 1919. PEKNÍK, Miroslav (ed.): Verejná mienka a politika - historické vedomie slovenskej spoločnosti. Bratislava : Veda 2006. PEROUTKA, Ferdinand: Budovaní státu 1918 - 1919, sv. I. Budovaní státu 1919, sv. II. Praha : Lidové Noviny 1991. PICHLIK, Karel: Bez legend. Zahraniční odboj 1914 - 1918. Praha : Panorama 1991. PILARSKI, Sebastian: Zarys stosunków polsko-czechosłowackich 1918 - 1939. Toruń : Firma Wydawniczo-Handlowa MADO 2008. PITHART,
Petr: Devětaosmdesátý. Vzpomínky a přemýšlení: krédo. Praha : Academia 2009. PISULIŃSKI, Jan: Nie tylko Petlura. Kwestia ukraińska w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918 - 1923. Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004. PLACÁK, Petr: Češi, Němci a Slováci v roce 1929. Praha : Babylon 2002. POGORIELOV, Alexander - ZIMÁK, Jozef: Vpád maďarských boľševikov na Slovensko v roku 1919. (Pamätný spis domáceho odboja.) Bratislava : Slovenský Chýrnik 1936. PRIEČKO, Martin a kol.: Rudina a Rudinčania. Rudina : Obecný úrad Rudina 2010. PRÓCHNIK, Adam: Obrona Lwowa od 1 do 22 listopada 1918. Zamość : Zygmunt Pomarański i Spółka 1919. PRZYBYLSKI, Adam: Walka o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku. Warszawa : Bellona 1932. RATYŃSKA, Barbara: Rola nafty w kształtowaniu stosunku państw zachodnich do sprawy Galicji wschodniej 1918 - 1919. Warszawa : Zeszyty Historyczne PISM 1957. RIPKA, Hubert: Patnáct let československé demokracie. Praha : Svaz národního osvobození 1933. ROJA, Bolesław: Legendy i fakty. Warszawa : Księg. F. Hoesicka 1931. ROMER, Eugeniusz - ZAKRZEWSKI, Stanisław - PAWŁOWSKI, Stanisław: W obronie Galicji Wschodniej. Lwów : Grafia 1919. ROSZAK, Stanisław - KŁACZKÓW, Janusz: Poznać przeszłość, wiek XX, zakres podstawowy, podręcznik dla szkółponadgimnazjalnych. Klasa 1. Warszawa : Nowa Era 2011. ROTNÁGL, Josef: Češi a Slováci. Vzpomínky a úvahy nad dopisy a zápisníky z let 1907-1918. Praha : Jos. R. Vilímek 1945. 263
RUDNYČKYJ, L: Spominy z Ivivskich lystopadivych dtiiv. Liberec 1921. RUTKOWSKI, Stanislaw: Geneza i przebieg odsieczy Lwowa w listopadzie 1918 r. Warszawa : Bellona 1926. RYCHLÍK, Jan - RYCHLÍKOVÁ, Magdaléna: Podkarpatská Rus v dějinách Československa 1918 - 1946. Praha : Vyšehrad 2016. SĘDZIWY, Henryk: Historia dla klasy VIII. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1966. SĘDZIWY, Henryk: Historia dla klasy XI. Od Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej do końca II wojny światowej. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1967. SHANDOR, Vincent: Carpatho-Ukraine in the Twentieth Centuary. A political and Legal History. Cambridge Massachusetts : Harvard University 1997. SIDOR, Karol: Cestou po Poľsku. Trnava : Spolok sv. Vojtecha 1927. SIDOR, Karol: Zápisky z Mirova. Bratislava : Spoločnosť Andreja Hlinku 1991. SÍS, Vladimír: Odkaz a pravda Dr. Karla Kramáře, Praha : Národní nakladatelství Antonín Pokorný 1939. Slovenský biografický slovník. Zv. V. Martin : Matica slovenská 1992. SMAL-STOCKYJ, Štěpán: Lvov - srdce západnej Ukrajiny. Kyjev - Praha : Ukrajinské vydavateľské družstvo Čas 1919. SOBCZYŃSKI, Marek: Kształtowanie się granic karpackich Polski (X - XX w.). Łódź : Zarząd Wojewódzki PTTK 1986. SOLAR, Jiří - PRÁGER, Vilém: Potrebuje demokracie soustavné propagandy? Praha 1934. SOPOTNICKI, Józef: Kampania polsko-ukraińska. Doświadczenia operacyjne i bojowe. Lwów : Spółka Nakładowa Odrodzenie 1921. SOUKUP, František: 28. říjen 1918. Praha : Ústřední dělnické knihkupectví a nakladatelství (Ant. Svěcený) 1928. STACHIV, Matthew - STENDERÀ,
Jaroslav: Western Ukraine at the Turning Point of Europe’s History 1918 ֊ 1923. New York : Shevchenko Scientist Society 1984. STODOLA, Emil: Slovenský prevrat. Spomienky, úvahy, štúdie. Praha : L. Mazáč 1933. STŘÍBRNÝ, Jiří: TGM a 28. říjen. Praha : Tempo 1938. STUCHLÍKOVÁ, Iva ֊ JANÍK, Tomáš a kol.: Oborové didaktiky: vývoj - stav - perspektivy. Brno : Masarykova univerzita 2015. SUCHOÑSKI, Adam - KUBIŠ, Barbara a kol.: Polski rok 1918 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego. Opole : Wydawnictwo Cum Laude 2018. SYCHRAVÁ, Lev - BENEŠ, Vojta - ZMRHAL, Karel: Jak splníme odkaz naší národní revoluce? Od revoluce к práci. Praha : Svaz národního osvobození 1924. SZKLARSKA-LOHMANNOWA, Alina: Polsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne w latach 1918 - 1925. Wrocław : Ossolineum 1967. ŠAPOVAL, Mykyta: Mižnactonaľne stanovyšče ukrajins'koho narodu. Praha : Olga Šapovalova 1935. ŠEDIVÝ, Karel: Cesty československé vnitřní politiky 1918-1925. Praha : Orbis 1925. ŠKRÁBEK, Josef: Včerejší strach. Praha : Vyšehrad 2002. ŠORM, Antonín: Ve jménu demokracie. Praha : Českoslovanská akciová tiskárnal922. ŠŤASTNÝ, Vladislav: Slovanství v národním životě Čechů a Slováků. Praha : Melantrich 1968. ŠUBRT, Jiří - VINOPAL, Jan a kol.: Historické vědomí obyvatel České republiky perspektivou sociologického výzkumu. Praha : Karolinum 2013. 264
ŠVORC, Peter: Krajinská hranica medzi Slovenskom a Podkarpatskou Rusou (1919 - 1939). Prešov : Universum 2003. ŚLIWERSKI, Bogusław: Problemy współczesnej edukacji: dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 2009. TETMAJER, Włodzimierz: Istota sporu polsko-czeskiego. Kraków : vlastným nákladom 1919. TIŠLIAR, Pavol: Mimoriadne sčítanie ľudu na Slovensku z roku 1919. Príspevok k populačným dejinám Slovenska. Bratislava : Statis 2007. TOMASZEWSKI, Jerzy: Czechosłowacja. Warszawa : Trio 1997. USTRZYCKI, Janusz: Ciekawi świata. Historia. Zakres podstawowy. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Gdynia : Wydawnictwo Operon 2012. USTRZYCKI, Janusz - USTRZYCKI, Mirosław: Historia 7. Podręcznik dla szkoły podstawowej. Gdynia : Wydawnictwo Operon 2017. VALENTA, Jaroslav: Česko-polske vztahy v letech 1918 - 1920 a Těšínské Slezsko. Ostrava : Krajské nakladatelství 1961. VIRŠINSKÁ, Miriam: Evanjelická cirkev a. v. v Uhorsku a Slováci v druhej polovici 19. storočia. Martin : Matica slovenská 2011. VOJTECH, Lev: Brána na východ, Podkarpatská. Praha : Tiskový výbor čsl. soc. dem. strany dělnické 1920. VOLKO, Viliam - KIŠ, Miroslav: Stručný prehľad vývoja územného a správneho členenia Slovenska. Bratislava : Ministerstvo vnútra Slovenskej republiky 2007. VONKA, Rudolf J.: Mírová myšlenka a smysl český dějin. Praha : Svaz národního osvobození 1929. WAIC, Marek: Tělesná výchova a sport v politickém životě meziválečného Československa. Praha : Karolinum 2018. WANDYCZ, Piotr S.: France and Her Eastern Allies 1919 - 1925. Erench-Czechoslovak-
Polish Relations from the Paris Peace Conference to Locarno. Minneapolis : University of Minnesota Press 1962. WAPIŃSKI, Roman: Historia dla klasy III liceum ogólnokształcącego, część druga oraz dla klasy III technikum. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1970. WIECHOWSKI, Jerzy: Spór o Zaolzie 1918 - 1920 i 1938. Warszawa : Tor 1990. WOJCIECHOWSKI, Marian: Historia dla klasy VIII. Warszawa : Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1970. ZAJĄC, Stanisław: Teraz historia. Podręcznik dla szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres podstawowy. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2012. ZAŤKOVA, Jana: Zabudnutí vojaci. Zajatci v oblasti Vojenského veliteľstva Bratislava 1914 1918. Bratislava : Vojenský historický ústav 2013. ZAWADOWSKI, Zygmunt: Ruś Podkarpacka i jej stanowisko prawno-polityczne. Warszawa : Kwartalnik Sprawy Obce 1931. ZIĘBA, Andrzej: Ukraińcy w Kanadzie wobec Polaków i Polski (1914 ֊ 1939). Kraków : Księgarnia akademicka 1998. ZÍDEK, Petr: Hana Benešová. Praha : Lidové noviny 2014. ŻURAWSKI-GRAJEWSKI, Przemysław: Pitanija Pidkarpatskoj Rrusi na Mirovij konferencií v Pariři. Zustriči ֊ New York 1990. ŻURAWSKI-GRAJEWSKI, Przemysław: Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919. Warszawa : Semper 1995. 265
Štúdie BARNA, Abrahám: „Národné náboženstvá" v Uhorsku v 19. storočí. In: ŠVORC, Peter HARBUĽOVÁ, Ľubica - SCHWARZ, Karl (eds.): Cirkvi a národy strednej Európy (1800 1950). Prešov : Universum 2008. BENEŠ, Zdeněk: October 28,1918. Rewriting Czech historical memory, or its overlayering? In: JULKOWSKA, Viola - WERNER, Witold (eds.): Memory of Heritage - Heritage of Memory. Poznań : UAM 2016. BENEŠ, Zdeněk - GRACOVÁ, Blažena: Didaktika dějepisu: mezi socializací jedince a jeho individuální výchovou. In: STUCHLÍKOVÁ, Iva - JANÍK, Tomáš a kol.: Oborové didaktiky: vývoj - stav - perspektivy. Brno : Masarykova univerzita 2015. BETLIJ, Oksana: Galicja Wschodnia i stosunki polsko-czechosłowackie w latach 1919 - 1921. In: DĄBROWSKI, Dariusz (ed.): Od rywalizacji do współpracy. Relacje polsko-czeskie w badaniach młodych historyków z Polski i Republiki Czeskiej. Wrocław : Kolegium Europy Wschodniej 2003. BIHÁRY, Péter: Images of Defeat: Hungary after the Lost War, the Revolutions and the Peace Treaty of Trianon. In: Crossroads of European histories. Multiple outlooks on five key moments in the history ofEurope. Strasbourg : Európska komisia 2006. BOČKOVÁ, Anna: Ako reflektujú slovenskí študenti dejepis a históriu? In: Verbum históriáé, roč. 2, 2014, č. 2. BOČKOVÁ, Anna: Dejepisné vzdelávanie je hodnototvorný proces (History education is a value-creating process). In: Vita históriáé dedicata. Zborník štúdií venovaný životnému jubileu prof. PhDr. Júliusa Bartla, CSe. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2018. BOČKOVÁ, Anna - TONKOVÁ, Mária: Between apology and refusal, between
persuasion and manipulation - Andrej Hlinka in the forming of the institutionalized memory of the Slovak community II. In: JULKOWSKA, Violetta - WERNER, Wiktor (eds.): Memory of Heritage - Heritage of Memory. Poznan : Uniwersytet Adama Mickiewicza ֊ Instytut Historii 2016. DEÁK, Ladislav: Cesta A. Hlinku do Paríža roku 1919. In: BIELIK, František - BOROVSKÝ, Štefan (eds.): Andrej Hlinka a jeho miesto v slovenských dejinách. Bratislava : DaVel 1991. FERENČUHOVÁ, Bohumila: Milan Rastislav Štefánik. Ten, ktorý miloval hviezdy. In: MICHÁLEK, Slavomír - KRAJČOVIČOVÁ, Natália a kol.: Do pamäti národa. Bratislava : Veda 2003. FERENČUHOVÁ, Bohumila: Vedec, politik a diplomat. In: História, roč. 5,2005, č. 2. FURMANIK, Martin: Nacionalistické aktivity obyvateľov Spiša po vzniku Československej republiky. In: Človek a spoločnosť, roč. 19,2016, č. 1. GOMBÁR, Csaba: Republikanizmus és demokracia tegnap és ma. In: FEITL, István (ed.): Köztársasága modern kori történelem fényében. Tanulmányok. Budapest : Napvilág Kiadó 2007. GRACOVÁ, Blažena: Image of October 28.1918 and other dates connected with the achievement of independence. In: JULKOWSKA, Violetta - WERNER, Wiktor (eds.): Memory of Heritage - heritage of Memory. Poznaň : Uniwersytet Adama Mickiewicza Instytut Historii 2016. GRUCHAŁA, Janusz: Czeskie stronnictwa polityczne wobec konfliktu cieszyńskiego (1918 1920). In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 51,1996, č. 4. GRUCHAŁA, Janusz: Polskie stronnictwa polityczne wobec kwestii cieszyńskiej (1918 ֊ 266
1920). In: WANATOWICZ, Maria (ed.): Z najnowszych dziejów Śląska Cieszyńskiego. Katowice : Uniwersytet Śląski 1992. GRUCHAŁA, Janusz: PPS wobec kwestii cieszyńskiej w latach 1918 - 1920. In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 48,1993, č. 1. GRUCHAŁA, Janusz: Sprawa przynależności politycznej Śląska Cieszyńskiego w latach I wojny światowej. In: Śląski Kwartalnik Historyczny (Sobótka), roč. 38,1983, č. 3. GURŇÁK, Daniel: Regionálnogeografické špecifiká vývoja administratívneho členenia územia Slovenska. In: LAUKO, Viliam a kol.: Regionálne dimenzie Slovenska. Bratislava : Univerzita Komenského v Bratislave 2014. GYÁRFAŠOVÁ, Oľga: Sonda do historickej pamäti slovenskej spoločnosti zaostrená na mladých. In: Annales Scientia Politica, roč. 4, 2015, č. 1. HABARTOVÁ, Klára: Finanční zajištění židovských uprchlíků v době první svetové války v Čechách. In: Theatrum históriáé, roč. 5, 2010, č. 6. HAJACHOVÁ, Zuzana: Oslavy narodenín prezidenta T. G. Masaryka na Slovensku. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vo fakľovom sprievode a rozsvietime svet“. Bratislava : Historický ústav SAV 2012. HÁJKOVÁ, Dagmar: 28. říjen a jeho podoby. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. HERTEL, Maroš: Slovenská emigrácia v Polsku a Maďarsku v rokoch 1919 - 1921. In: HVIŠČ, Jozef (ed.): Kontinuita romantizmu. Bratislava : Slovensko-poľská komisia humanitných vied 2001. HLAVAČKA, Milan: Místa paměti a jejich „místo“ v historickém a společenském „provozu“. In: HLAVAČKA, Milan -
MARÉS, Antoine - POKORNÁ, Magdaléna a kol: Paměť míst, událostí a osobností: historie jako identita a manipulace. Praha : Historický ústav AV ČR 2011. HON, Jiří: Obišovce. In: KÜHN, Ludvík (ed.): Třicátníci. Sborník prací к desátému výročí bojů Pěšího pluku 30 Aloise Jiráska. Vysoké Mýto : Výbor pro oslavy pěšího pluku 30 Aloise Jiráska 1929. HÖBELT, Lothar: „Entösterreicherung“ im Vergleich. Die Verfassungsentwicklung der Tschechoslowakei nach 1918. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. HRABOVEC, Emília: Andrej Hlinka - kňaz a politik očami Svätej stolice 1918 - 1927. In: LETZ, Robert - MULÍK, Peter (eds.): Pohľady na osobnosť Andreja Hlinku. Martin : Matica slovenská 2009. HRABOVEC, Emília: Obsadenie nitrianskeho biskupského stoka v cirkevnoprávnom kontexte rokov 1918 - 1920. In: MARSINA, Richard: Nitra v slovenských dejinách. Bratislava : Matica slovenská 2002. HUBA, Peter: Orava v roku 1918. In: JESENSKÝ, Miloš - ADAMČÍK, Tomáš a kol.: Žilinský kraj na križovatkách dejín 1918 - 1968. Čadca : Kysucké múzeum v Čadci 2018. CHALUPNŸ, Emanuel: Demokracie východu a západu podle nauky Radhakama Mukrejee. In: Časopis svobodné školy politických nauk, roč. 4,1931, č. 3. CHLEBOWCZYK, Janusz: Kwestia cieszyńska na początku XX wieku. In: Dzieje Najnowsze, roč. 2,1970, č. 1. JAKEŠOVÁ, Elena: Spoločnosť. In: KOVÁČ, Dušan a kol.: Slovensko v 20. storočí. Na začiatku storočia 1901 - 1914. Bratislava : Veda 2004. 267
JANEK, István: František Jehlička and his activity in support of the Hungarian revision in Czechoslovakia in 1919-1938. In: Dvacáté století. The Twentieth Century, roč. 7,2015, č. 2. JARNECKI, Michał: Agatona Gillera odkrywanie i opisanie Słowaków oraz ich zerkanie ku Polsce w XIX w. In: Słowacy, Historia i Kultura. Sesja naukowa Szreniawa 12 czerwca 2015. Szreniawa 2015. JARNECKI Michał: Między centralizmem a autonomią. Czechosłowacka administracja na Rusi Zakarpackiej (1918 - 1938). In: Dzieje Najnowsze, roč. 37, 2005, č. 3. KAMENEC, Ivan: Oslavy vzniku samostatnej Slovenskej republiky v rokoch 1940 - 1945. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vofakľovom sprievode a rozsvietime svet.“ Bratislava : Historický ústav SAV 2012. KAMIŃSKI, Marek K.: Polityczne aspekty czeskiego najazdu na Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku. In: Prace Komisji Środkowoeuropejskiej, roč. 2,1994. KÁŠA, Peter: Pojem maďarón v slovenských intelektuálnych diskusiách po roku 1848 (na základe sporu Sama Vozára a Ľudovíta Štúra). In: Maďarsko-slovenské terminologické otázky. Materiály medzinárodných konferencií usporiadaných 8. júna a 1. decembra 2006 v Ostrihome. Pilišská Čaba : Katolícka univerzita Petra Pázmánya 2008. KOKOŠKA, Stanislav: Rok 1943 v Protektorátu Čechy a Morava. In: ZEMAN, Pavel GEBHARD, Jan (eds.): Válečný rok 1943 v okupované Evropě a v Protektorátu Čechy a Morava. Praha : Ústav pro výzkum totalitních režimů 2014. KOVÁCS, Éva: O traumatickej pamäti Trianonu. In: MICHELA, Miroslav - VÖRÖS, László a kol.: Rozpad Uhorska a Trianonska zmluva. K politikám pamäti na Slovensku
a v Maďarsku. Bratislava : Historický ústav 2013. KOVÁČ, Dušan: Štátne sviatky. In: HLAVAČKA, Milan - MARÉS, Antoine - POKORNÁ, Magdaléna a kol: Paměť míst, udalostí a osobností: Historie jako identita a manipulace. Praha : Historický ústav AV ČR 2012. KNOZ, Tomáš: Vznik samostatného československého státu. In: JAN, Libor a kol.: Osmičky. Osudová výročí českých a československých dějin končící na jednu číslici. Praha : Lidové noviny 2018. KVAČEK, Robert: The birth of Czechoslovakia and considerations leading up to it. In: The prague Yearbook of contemporary history. 1999. LETZ, Robert: Slovenskí katolícki biskupi a myšlienka česko-slovenskej a slovenskej štátnosti 1918 - 1948. In: BOBÁK, Ján a kol.: Slovenské štátoprávne snahy v dvadsiatom storočí. Martin : Matica slovenská 2018. LETZ, Róbert: Úsilia o vytvorenie slovenskej cirkevnej provincie v rokoch 1918 - 1938. In: MULÍK, Peter (zost.): Katolícka cirkev a Slováci. Sered’ : Bernolákova spoločnosť 1998. LEWANDOWSKI, Krzysztof: W kręgu problematyki stosunków polsko-czechosłowacko-ukraińsko-polskich 1918 - 1922. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka i Wiedza 1970. LIPTÁK, Lubomir: Der „Krach“ der tschechoslowakischen Staatsidee. In: HOENSCH, Jörg К. - KOVÁČ, Dušan (eds.): Das Scheitern der Verständigung. Tschechen, Deutsche und Slowaken in der Ersten Republik (1918 - 1938). Essen : Klartext Verlagsges 1994. LITVÁN, György: Az 1918-1919-es demokrácia két tűz között. In: LITVÁN, György: Magyar gondolat - szabad gondolat. Budapest : Osiris 2008. MACHAY, Ferdynand: Jaworzyna a dyplomaci. In: Ziemia,
roč. 7,1922, č. 10. MAJERIKOVÁ-MOLITORIS, Milica: Severovýchodná Orava v rokoch 1918 - 1945. In: Orava bez hraníc. Severovýchodná Orava. Dolný Kubín : Oravské múzeum P. O. Hviezdoslava 2016. 268
MAKYNA, Pavol. Osudy Antona Neumana - šéfa Kancelárie prezidenta Slovenskej republiky (1939 - 1945). In: Pamäť národa, roč. 14, 2018, č. 1. MANNOVÁ, Elena: Slávenie trascendentna alebo oslavovanie moci? Sviatkovanie, slávnosti a oslavy očami historikov. In: KUŠNIRÁKOVÁ, Ingrid a kol.: „Vyjdeme v noci vo fakľovom sprievode a rozsvietime svet.“ Bratislava : Historický ústav SAV 2012. MATTER, Rudolf - LACKO, Janko: História prevratu. In: Kultúrny vývoj Kysúc (Horných) v rokoch 1918 - 1928. Čadca : Propagačná komisia Poriadatefského sboru jubilejných slávností v Čadci 1928. NOWINOWSKI, Sławomir: Polsko-czechosłowackie stosunki dyplomatyczne podczas wojny 1920 r. In: Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historka, roč. 13,1998, č. 62. ORŁOWICZ, Mieczysław: Jaworzyna Spiska. In: Ziemia, roč. 7,1922, č. 1. OSIŃSKI, Zbigniew: Cele ideologiczne i polityczne osiągane za pomocą treści podręczników historii dla szkoły podstawowej w latach 1944 ֊ 1989. In: ROSZAK, Stanisław ֊ STRZELECKA, Małgorzata a kol. (eds.J: Polska -Europa - Świat w szkolnych podręcznikach historii. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2008. OSIŃSKI, Zbigniew: Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918 w polskich podręcznikach do historii wydawanych w latach 1944 - 1989. In: Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, roč. 31, 2018, č. 1. PAVLENKO, Mykolą: Politika Československa k internovaným ukrajinským vojakom v rokách 1919 - 1923. In: Historický časopis, roč. 46,1999, č. 1. PAVLENKO, Mykolą: Perebuvannja ugrupovan’ Ukraïnskoï galickoï armiï na teritorii Čechoslovaččini
(1919 - 1923). In: Ukraïnskij Istoričnij Žurnal, 1999, č. 2. PÓK, Atilla: Ungarische Interpretation der Gründung der Tschechoslowakei. In: KOSTRBOVÁ, Lucie - MALÍNSKÁ, Jana a kol.: 1918 - model komplexního transformačního procesu? Praha : Masarykův ústav a Archiv AV ČR 2010. PÖLÖSKEI, Ferenc: A köztársasági gondolat a magyar irodalomban. In: FEITL István (ed.): Köztársaság a modern kori történelem fényében. Tanulmányok. Budapest : Napvilág Kiadó 2007. ROSZKOWSKI, Jerzy: Kształtowanie się południowej granicy Polski na odcinku słowackim 1918 - 1938. In: Od Zaolzia po Jaworzynę. Rewindykacje graniczne jesienią 1938 roku. Materiały z seminarium naukowego zorganizowanego w 60. rocznicę powrotu Zaolzia i Jaworzyny do Polski, w Nowym Targu, 27 listopada 2003 r. Nowy Targ : Prace Komisji Wojskowości 2004. SANOJCA, Karol: Gimnazjalne podręczniki do historii (1999 - 2019) - próba bilansu. In: Opinie Edukacyjne Polskiej Akademii Umiejętności. Prace Komisji PAU do Oceny Podręczników Szkolnych, roč. 15,2017. SANOJCA, Karol: Podręcznik szkolny jako inspiracja badawcza i pomoc dydaktyczna. In: ROSZAK, Stanisław - STRZELECKA, Małgorzata, a kol. (eds.): Polska - Europa - świat w szkolnych podręcznikach historii. Zbiór studiów. Toruńskie Spotkania Dydaktyczne. Zn. 5. Toruń : Stowarzyszenie Oświatowców Polskich 2008. SEMKOWICZ, Władysław: Jaworzyna Spiska w świetle praw historycznych. In: Ziemia, roč. 7, 1922, č. 10. SLÁDEK, Zdeněk - VALENTA, Jaroslav: Sprawy ukraińskie w czechosłowackiej polityce wschodniej w latach 1918 ֊ 1922. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka
i Wiedza 1969. SOCHA, Jan: Proměna příběhu aneb státní svátky, významné a památné dny v letech 1946 1990. ín: Historie - Otázky - Problémy, roč. 4, 2012, č. 1. 269
SOSNOWSKI, Kazimierz: Sprawa Jaworzyny Spiskiej. In: Ziemia, roč. 7,1922, č. 8 - 9. STYK, Aurel: Môj Krstný otec. In: MATUŠKA, Alexander - PETŘÍK, Vladimír (eds.): Jégé v kritike a spomienkach. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo krásnej literatúry 1959. STYK, Aurel: Prostredie, v ktorom žil Jégé v Dolnej Orave. In: MATUŠKA, Alexander PETŘÍK, Vladimír (eds.): Jégé v kritike a spomienkach. Bratislava : Slovenské vydavateľstvo krásnej literatúry 1959. ŠPROCHA, Branislav ֊ TIŠLIAR, Pavol: Demogeografický profil náboženského vyznania obyvateľstva Slovenska za posledných 100 rokov. In: TIŠLIAR, Pavol (ed.): Populačné štúdie Slovenska 3. Bratislava : Muzeologia a kultúrne dedičstvo 2014. ŠVORC, Peter: Slovenskí evanjelici v prvých troch desaťročiach 20. storočia. In: Evanjelici a evanjelická teológia na Slovensku. Zborník pri príležitosti sedemdesiatky doc. ThDr. Andreja Hajduka a doc. ThDr. Daniela Štefana Veselého. Bratislava : Evanjelická bohoslovecká fakulta Univerzity Komenského 1999. ŠVORC, Peter: Vznik samostatnej evanjelickej cirkvi a. v. na Slovensku ako súčasť národnej emancipácie Slovákov (1918 - 1921). In: KÓNYA, Peter - MATLOVIČ, René (eds.): Miscellanea anno 1999 : Acta Collega Evangelici Prešovienses VII. Prešov : Biskupský úrad Východného dištriktu Evanjelickej cirkvi a. v. na Slovensku 2000. ŠVORC, Peter: Vzťah cirkví a národného vedomia obyvateľstva strednej Európy v 19. storočí až prvej polovici 20. storočia. In: ŠVORC, Peter - HARBUĽOVÁ, Ľubica - SCHWARZ, Karl (eds.): Cirkvi a národy strednej Európy (1800 - 1950). Prešov : Universum 2008. TAJTÁK, Ladislav:
Spíš a vznik Československa. In: ŠVORC, Peter (ed.): Spiš v kontinuite času. Prešov - Bratislava - Wien : Universum 1995. TONKOVÁ, Mária: Dejepis na Slovensku v čase kultúrnej transformácie: problém historickej vedy i problém teórie vyučovania. In: Verbum históriáé, roč. 2,2014, č. 2. VALENTA, Jaroslav: Internacjonalizm czy nacjonalizm. Z dziejów ruchu robotniczego na Śląsku Cieszyńskim i Ostrawskim w pierwszym okresie po Rewolucji Październikowej. In: Studia z Dziejów ZSRR i Europy Środkowej. Warszawa : Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967. VALEŠ, Václav: Dny pracovního klidu v československém právním řádu (1918 - 1938). In: Cofoia 2008. Brno : Právnická fakulta Masarykovej univerzity 2008. VARGA, Balázs: Károlyi Mihály újratemetése. In: Sic IturAd Astra, roč. 7,1993, č. 2 - 4. VONDRÁČEK, Karel: Obsazení a pád Košic roku 1918 a 1919. In: CVEČEK, Jan (ed.): Jubilejná kniha mesta Košíc. Košice : Rada mesta Košíc 1928. WANATOWICZ, Maria: Kwestia cieszyńska na forum Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej (1919 - 1922). In: Z najnowszych dziejów Śląska Cieszyńskiego. Katowice : Uniwersytet Śląski 1992. ZAHORSKA, Marta: Sukcesy i porażki reformy edukacyjnej. In: Przegląd Socjologiczny, roč. 34, 2009, č. 3. ZAKS, Zofia: Walka dyplomatyczna o naftę wschodniogalicyjską 1918 - 1923. In: Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Warszawa : Książka i Wiedza 1969. ZIELIŃSKI, Jerzy: Spisz i Orawa w latach 1918 - 1945. In: BERGHAUZEN, Janusz (ed.): Podhale w czasie okupacji 1939 - 1945. Warszawa : Universitas 1977. ŽITŇAN, Andrej: Evanjelická cirkev augsburského vyznania na
Slovensku v rokoch 1918 1938. In: Historické rozhľady, roč. 3, 2006. 270
SUMMARY The year 1918 was a turning point for Slovakia and the whole of Europe from the constitutional law, economic, social and cultural aspects. The historical memory for the year 1918, even after a hundred years, has remained alive in so ciety until now. It has survived even after changes in the political, social and cul tural spheres. This happened despite various changes in the organization of law, changes in political systems and regimes that sought to use, influence, or sup press historical memory. This memory was largely covered and influenced main ly by the Second World War as a source of new historical memory. In the coun tries of Central Europe, society, despite fundamental changes during the 20th century and despite differences in interpretations, still returns to 1918 as a start ing point for a new quality in the lives of the individual nations. The issue of historical memory for 1918 received little and insufficient atten tion in domestic Slovak historiography. It focused mainly on the issue of the activities of the Slovak political elite in 1918. At the same time, the aspect of the multi-layered historical memory of 1918 as a basic social, cultural and so cial change that radically affected the life of society in Slovakia and throughout Central Europe was neglected and this fact affects society till now. The historical studies contained in this publication bring new factual and interpretive knowl edge from Slovak, Czech, Hungarian and Polish historians and history didactics. All texts make it possible, in a certain aspect, to penetrate in to the
space of his torical memory at the level of Slovakia, but also the surrounding countries. They focus mainly on the process of creating, maintaining and changing historical memory for 1918. They are looking for a mechanism for the transfer of histor ical memory, which has gradually differentiated and changed. This mechanism worked within families and was kept by memories in confrontation with other similar or different historical memories. The transfer of historical memory was provided by the state institutions, education, culture, journalism and the press. An important moment was the celebration of public holidays, in the case of the Czechoslovak Republic 28 October 1918, in the case of Poland 11 November 1918. In the case of Hungary, the commemoration of the signing of the Treaty of Tri anon on 4 June 1920 as an act of guilt and injustice. The celebrations of the public holidays or commemorations of the historical events related to 1918 have under gone great changes over the hundred years. With the changes of political regimes and state departments, the continuity of their celebration was not preserved, or there were attempts to change their contents. Some personalities associated with 273
the celebration of this national holiday were not mentioned in connection with changes in the regimes, respectively, were pushed into the background. The re gional aspect of historical memory is proving to be extremely important. Three different localities were selected from the territory of Slovakia, which bring the probe to theyear 1918. In particular, the didactic analyzes of history textbooks contained in this publication should be highlighted. Duringone hundred years, a large number of the history textbooks have changed. They were an important source of knowl edge about 1918. They brought to the studying youth a confrontation of the his torical memory they experienced with the official interpretation of the histori cal memory. In addition to historical factography, methods of emotional impact on students played an extremely important role in history textbooks. Saturating the text with a value reference seemed effective, as the books were addressed to a young audience, usually defenseless against ideologically motivated manipula tion. The publication also includes a study which, based on empirical research, maps the attitudes of the Slovak high school students to the events of 1918. This research showed the interest of the high school students in the subject of histo ry. They lack information from history and point to a lack of attention to the na tional history. According to them, changes in teaching methods in the subject of history should be introduced. ( 274 Bayerische λ Staatsbibliothek München |
any_adam_object | 1 |
any_adam_object_boolean | 1 |
author | Letz, Róbert 1967- Makyna, Pavol |
author2 | Letz, Róbert 1967- Makyna, Pavol |
author2_role | edt edt |
author2_variant | r l rl p m pm |
author_GND | (DE-588)140431632 (DE-588)1220324876 |
author_facet | Letz, Róbert 1967- Makyna, Pavol Letz, Róbert 1967- Makyna, Pavol |
author_role | aut aut |
author_sort | Letz, Róbert 1967- |
author_variant | r l rl p m pm |
building | Verbundindex |
bvnumber | BV047256181 |
ctrlnum | (OCoLC)1249677681 (DE-599)BVBBV047256181 |
era | Geschichte 1918 gnd |
era_facet | Geschichte 1918 |
format | Book |
fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02544nam a2200517 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047256181</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211026 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210427s2020 ac|| |||| 00||| slo d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788081282652</subfield><subfield code="9">978-80-8128-265-2</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1249677681</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047256181</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">slo</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy</subfield><subfield code="c">Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.)</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Martin</subfield><subfield code="b">Matica Slovenská</subfield><subfield code="c">[2020]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">275 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Porträts, Karten, Diagramme</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis auch in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1918</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Slowaken</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055298-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Entstehung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4156614-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Tschechoslowakei</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078435-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4143413-4</subfield><subfield code="a">Aufsatzsammlung</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Slowaken</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055298-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Tschechoslowakei</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078435-6</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Entstehung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4156614-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1918</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Letz, Róbert</subfield><subfield code="d">1967-</subfield><subfield code="0">(DE-588)140431632</subfield><subfield code="4">edt</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Makyna, Pavol</subfield><subfield code="0">(DE-588)1220324876</subfield><subfield code="4">edt</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Matica Slovenská (Martin)</subfield><subfield code="0">(DE-588)1006268-3</subfield><subfield code="4">isb</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSBWK1</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210615</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032660164</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">4373</subfield></datafield></record></collection> |
genre | (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content |
genre_facet | Aufsatzsammlung |
geographic | Tschechoslowakei (DE-588)4078435-6 gnd |
geographic_facet | Tschechoslowakei |
id | DE-604.BV047256181 |
illustrated | Illustrated |
index_date | 2024-07-03T17:09:33Z |
indexdate | 2024-07-10T09:06:59Z |
institution | BVB |
institution_GND | (DE-588)1006268-3 |
isbn | 9788081282652 |
language | Slovak |
oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032660164 |
oclc_num | 1249677681 |
open_access_boolean | |
owner | DE-12 |
owner_facet | DE-12 |
physical | 275 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten, Diagramme |
psigel | BSBWK1 BSB_NED_20210615 |
publishDate | 2020 |
publishDateSearch | 2020 |
publishDateSort | 2020 |
publisher | Matica Slovenská |
record_format | marc |
spelling | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.) Martin Matica Slovenská [2020] © 2020 275 Seiten Illustrationen, Porträts, Karten, Diagramme txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung und Inhaltsverzeichnis auch in englischer Sprache Geschichte 1918 gnd rswk-swf Slowaken (DE-588)4055298-6 gnd rswk-swf Entstehung (DE-588)4156614-2 gnd rswk-swf Tschechoslowakei (DE-588)4078435-6 gnd rswk-swf (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content Slowaken (DE-588)4055298-6 s Tschechoslowakei (DE-588)4078435-6 g Entstehung (DE-588)4156614-2 s Geschichte 1918 z DE-604 Letz, Róbert 1967- (DE-588)140431632 edt aut Makyna, Pavol (DE-588)1220324876 edt aut Matica Slovenská (Martin) (DE-588)1006268-3 isb Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
spellingShingle | Letz, Róbert 1967- Makyna, Pavol Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy Slowaken (DE-588)4055298-6 gnd Entstehung (DE-588)4156614-2 gnd |
subject_GND | (DE-588)4055298-6 (DE-588)4156614-2 (DE-588)4078435-6 (DE-588)4143413-4 |
title | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |
title_auth | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |
title_exact_search | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |
title_exact_search_txtP | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |
title_full | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.) |
title_fullStr | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.) |
title_full_unstemmed | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy Róbert Letz, Pavol Makyna (eds.) |
title_short | Rok 1918 v historickej pamäti Slovenska a strednej Európy |
title_sort | rok 1918 v historickej pamati slovenska a strednej europy |
topic | Slowaken (DE-588)4055298-6 gnd Entstehung (DE-588)4156614-2 gnd |
topic_facet | Slowaken Entstehung Tschechoslowakei Aufsatzsammlung |
url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032660164&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
work_keys_str_mv | AT letzrobert rok1918vhistorickejpamatislovenskaastrednejeuropy AT makynapavol rok1918vhistorickejpamatislovenskaastrednejeuropy AT maticaslovenskamartin rok1918vhistorickejpamatislovenskaastrednejeuropy |