Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego: = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Kraków
Wydawnictwo Księgarnia Akademicka
2020
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite 299-320 |
| Beschreibung: | 332 Seiten |
| ISBN: | 9788381382700 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047235594 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220608 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210413s2020 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788381382700 |9 978-83-8138-270-0 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1249661234 | ||
| 035 | |a (DE-599)HEB474855228 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Ziober, Aleksandra |d 1989- |e Verfasser |0 (DE-588)1197090169 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego |b = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |c Aleksandra Ziober |
| 246 | 1 | 1 | |a Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| 264 | 1 | |a Kraków |b Wydawnictwo Księgarnia Akademicka |c 2020 | |
| 300 | |a 332 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 299-320 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 600 | 0 | 7 | |a Michał |c Polen, König |d 1640-1673 |0 (DE-588)119333945 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 600 | 0 | 7 | |a Władysław |b IV. |c Polen, König |d 1595-1648 |0 (DE-588)118834657 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Großfürstentum Litauen |0 (DE-588)4499060-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Władysław |b IV. |c Polen, König |d 1595-1648 |0 (DE-588)118834657 |D p |
| 689 | 0 | 1 | |a Michał |c Polen, König |d 1640-1673 |0 (DE-588)119333945 |D p |
| 689 | 0 | 2 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Großfürstentum Litauen |0 (DE-588)4499060-1 |D g |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-83-8138-271-7 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220608 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032639971 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0903 |g 4793 |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182369590050816 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 7 Wstęp n ROZDZIAŁ I Elity Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII wieku. Studium postaw 27 1. Postawy a postawy polityczne 2. Co wywiera wpływ na postawy? 3. System klientalny, status magnata i elity w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wieku - próba systematyzacji pojęć 27 37 42 ROZDZIAŁ II Aktywność polityczna elit litewskich w czasie bezkrólewi po śmierci Zygmunta III Wazy i abdykacji Jana Kazimierza jako wyznacznik postaw 53 1. Przedstawiciele litewskiej elity społeczno-politycznej w przededniu bezkrólewi w latach 1632 i 1668-1669 2. Litewska scena polityczna w czasie bezkrólewia w 1632 roku 53 72 2.1. Sytuacja państwa przed śmiercią Zygmunta III Wazy 2.2. Walka o wpływy polityczne wśród elit litewskich w czasie bezkrólewia w 1632 roku 3. Bezkrólewie w latach 1668-1669 3.1. W przededniu bezkrólewia. Litewska scena polityczna wobec planów elekcji vivente rege i abdykacji Jana Kazimierza 3.2. Obozy polityczne na Litwie w służbie kandydatów do tronu polskiego 72 81 121 121 126 ROZDZIAŁ III Środki perswazji i próby zmiany postaw 153 1. Człowiek epoki staropolskiej i jego doznania zmysłowe a zmiany postaw 153 2. Korespondencja, pisma propagandowe 155 3. Korzyści materialne i awanse 172
6 Spis treści 4. W kręgu komunikacji wizualnej - orszaki i wjazdy na elekcję 187 5. Inne sposoby perswazji 206 ROZDZIAŁ IV Oczekiwania szlachty litewskiej wobec kandydatów do tronu - cechy przyszłego władcy 1. Pochodzenie kandydatów do tronu potomek Jagiellonów czy król-rodak? 221 221 2. Ideał władcy-wodza 3. Wyznanie i tolerancja religijna 239 247 4. Zachowanie praw i wolności szlacheckich 5. Wiek, zdrowie i rodzina kandydatów do tronu 256 265 6. Pozycja społeczno-polityczna i zamożność (szczodrość) 271 7. Wychowanie oraz znajomości kultuiy i obyczajów Rzeczypospolitej 8. Idealny władca elit Wielkiego Księstwa Litewskiego - 276 Władysław Zygmunt Waza czy Michał Koiybut Wiśniowiecki? 283 Zakończenie 289 Bibliografia 299 Summary 321 Indeks osobowy 323
Bibliografia ŹRÓDŁA RĘKOPIŚMIENNE: Archives Ministère des Affaires étrangères et du Développement international République française à Paris: Correspondance politique, Pologne, vol. 31,32, 35. Archives nationales à Paris: Série K: Monuments historiques, titre IX: Histoire étrangère. Négociations, K 1313, folio 197, 206,208. Archivio Segreto Vaticano, Città del Vaticano: Segreteria di Stato, Polonia 43, 81, 82, 83. Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie: Archiwum Publiczne Potockich, nr 303. Archiwum Radziwiłłów: dział II, księga 10,13, 63; nr 1040,1047,1055,1059,1064,1065,1066,1545,1546,1548,1550, 1554,1559. кѕбб. dział IV, kop. 6,32, 78, 79, 87,320,321,584. dział V, nr 837, 838, 2704, 5223, 5228/II, 6763, 8080, 10243, 10258,10268, 10270, 10636, 11214/II, 11219,11224, Иббї/іУ 12080/II, 13810,13836,13848/1,13855/XXII, 16467,17667, 17966/V, 18580. Nabytki, oddział I, nr 199. Zbiór Branickich z Suchej, nr 37/51, 85/105. Archiwum Państwowe w Gdańsku: Recesy Stanów Zachodniopruskich, 300,29/111,300,29/112,300,29/159,300,29/160. Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk: rkps 345,346. Biblioteka Książąt Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie: rkps 163/IV, 404/IV, 408/IV, 1656/IV, 1657/IV, 1881/1,2064/IV, 2086/IV, 2247/IV, 2573/IV.
300 Bibliografia Biblioteka Narodowa w Warszawie: Biblioteka Ordynacji Zamoyskich, rkps 950,1154,1175,1220,2030. Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie: rkps 347. Biblioteka Polska w Paryżu: nr 12/35, 215· Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu: rkps 24,30, 92,149. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie: rkps 54. Bibliothèque nationale de France: Bibliothèque de l’Arsenal, MS-4783. Département des manuscrits, NAF 9705. Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Berlin-Dahlem: I НА/Rep. 9/Nr 8e, A2. Haus-, Hof- und Staatsarchiv, Wien: Polen 1,55. Latvijas Valsts vēstures arhīvs, Rīga: fond 554, apr. 1, որ 120. Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka, Vilnius: fond 17, որ 12, з6. fond 20, որ 463. fond 43, որ 25519. BF 432· Lietuvos valstybės istorijos archyvas, Vilnius: fond 1282, op. 1, nr 218. Львівська національна наукова бібліотека України імені В. Стефаника, Львів: fond 4 (Zbiór rękopisów Biblioteki Baworowskich), op. 1, nr гбб. fond 5, op. 1, որ 196, 221/П, 508,1848/І, 2133/П, 3882/П. fond 45 (Archiwum Dziaduszyckich), op. 1, rkps 109,568. fond 103 (Archiwum Sapiehów z Krasiczyna): op. 1, teka 157 (Teki Prochaski V), nr 519, 520, 521, 524, 528, 529,531, 534, 541,550, 551, 555, 556,564,577; teka 8, nr 1172,1191.
Bibliografía 301 op. 6 (Teki materiałów sapieżyńskich), teka 557 (Teki Prochaski III), nr 113,128,136,139, 140,145,146,154,155,158,159,161,162,165,167. fond 116, որ 42. Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського, Інститут рукопису, Київ: fond 1, որ 4125,5953,5983,5995. Národní archiv,
Praha: fond SM - CIZINA, nr XIII/127, XIII/128. The National Archives, Kew: State Papers Foreign, State Papers Poland and Saxony, SP 82/11, SP 88/8/1, SP 88/11, SP 88/12, SP 108/395, SP 108/381. State Papers Office, SP 9/60/13. Российская национальная библиотека, Санкт-Петербург: fond 957, F. IV որ
130. fond 97і (Автографы Дубровского), op. 2, Авт 115, որ 12օ; Авт 124, որ 37; Авт 125, որ 85, 87; Авт 127, որ 6, 43 46; Авт 132, որ 1, շ, 4· Российский государственный архив древних актов, Москва: fond 389 (Metryka Litewska), որ ιο8. Vilniaus universiteto biblioteka, Vilnius: fond 3, որ շ68. fond
5, որ 4753 (A27)· Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu: rkps 185/II, 200/II, 210/II, 239/III, 352/II, 408/IV 484/III, 2280/1,2285/II, 2983/II (Teki Lucasa), 2988/II (Teki Lucasa), 2989/II, 2990/II (Teki Lukasa), 2994/I, 3564/II, 6603/II, 13777/L ŹRÓDŁA DRUKOWANE: Akta zjazdów stanów
Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1: Okresy bezkrólewi (1572-1576, 1586-1587,1632,1648,1696-1697,1706-1709,1733-1735,1763-1764), oprać. H. Lulewicz, Warszawa 2006. Акты издаваемые виленскою комиссиею для разбора древних актов, т. 4, Вильна 1870. Archiwum domu Sapiehów wydane staraniem rodziny, 1.1:
Listy z lat 1575-1606, oprać. A. Pro chaska, Lwów 1892. Bersohn Μ., Wybór Michała Korybuta, na króla
polskiego w Warszawie 1669 roku. Podług niedrukowanego pamiętnika kawalera Jana Chrystyana Boineburg posła nadzwyczajne go, falcgrafa Filipa Wilhelma neuhurgskiego, przy Rzeczypospolitej Polskiej, „Biblioteka Warszawska R. 25,1865, t. 3.
302 Bibliografia Chrapowicki JA, Diariusz, ez. 2: Lata 1665-1669, oprać. A. Rachuba, T. Wasilewski, War szawa 1988. Diariusz sejmu konwokacyjnego 1668 roku, oprać. K. Przyboś, Kraków 2009. Diariusz sejmu koronacyjnego 1669 roku, oprać. K. Przyboś, Μ. Ferenc, Kraków 2004. Dyaryusz konwokacyi odprawionej pod laską Imci Księcia Krzysztofa Radziwiłła, hetmana po lnego litewskiego roku 1632, przez Imci Pana jakuba Sobieskiego, krajczego koronnego, spi sany, [w:] Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojenne i polityczne 1621-1632, Paryż 1859. Gordon E, Elekcyja Władysława IVego, tłum. W. Kuczyński, Londyn 1854. Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, oprać, i wyd. f.N. Bobrowicz, t. 7, Lipsk 1841, t. 9, Lipsk 1842. Jemiołowski Μ., Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648-1679), oprać. J. Dzięgielewski, Warszawa 2000. Kognowicki K., Życia Sapiehów i listy od monarchów, książąt i różnych panujących do tychże pisane, t. 1: Życie Lwa Sapiehy, kanclerza wielkiego, potym wojewody i hetmana buławy wielkiej W. X. L., Wilno 1790. Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojen ne i polityczne 1621-1632, Paryż 1859. Leibniz G.W., Wzorzec dowodów politycznych, tłum. T. Bieńkowski, wstęp S. Majdański, Bydgoszcz 1998. Listy staropolskie z epoki Wazów, oprać. H. Malewska, Warszawa 1977. Listy Władysława IV do Krzysztofa Radziwiła hetmana polnego W. X. Litewskiego, pisane 1612-1632 roku, z autografów Biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, oprać. A. Muchliński, Kraków 1867. Maria Kazimiera dArquien de la
Grange, Listy do Jana Sobieskiego, oprać. L. Kukulski, tłum. J.K. Seli, L. Kukulski, Warszawa 1966. Mémoires du comte Gaspard de Chavagnac 1638-1695, revue, corrigée et annotée par J. de Villeurs, Paris 1900. Nieznane listy królowej Marji Kazimiery, oprać. W. Ziembicki, Kraków 1935. Olszowski A., Censura candidatorum sceptri Polonici. Ocena kandydatów do tronu polskiego, wstęp i oprać. K. Przyboś, A. Perłakowski, Kraków 2014. Opisanie elekcyi króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, z pisemka drukowanego w Rzymie w roku 1669, przypisanego kardynałowi Orsini protektorowi Polski przez Jana Baptystę Gisleni, [w:] Relacye nuneyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do r. 1690, wyd. E. Rykaczewski, t. 2, Berlin-Poznań 1864. Bacowie. Materyjały historyczno-genealogiczne, ułożone i wyd. J. Wolff, Petersburg 1885. Pasek J.Ch., Pamiętniki, oprać. R. Pollak, Warszawa 1955. Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668. Publicystyka - eksorbitancje - projekty - memoriały, t. 3: 1665-1668, oprać. S. Ochmann-Staniszewska, Wrocław-Warszawa 1991. Poczobut Odlanicki J.W., Pamiętnik (1640-1684), oprać. A. Rachuba, Warszawa 1987. Podróż królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624-1625 w świe tle ówczesnych relacji, oprać. A. Przyboś, Kraków 1977. Radziwiłł A.S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, է. i: 1632-1636, t. 2: 1637-1645, tłum, i oprać. A. Przyboś i R. Żelewski, Warszawa 1980. Radziwiłł B., Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979.
Bibliografia 303 Rudomicz Б., Efémeros, czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672, cz. 2: 1665-1672, tłum, i oprać, filologiczne W. Froch, oprać, historyczne i historycznoprawne M.L Klementowski, Lublin 2002. Salvandy N.A. de, Dzieje panowania Michała Wiszniowieckiego króla polskiego, Wielkiego X. Litewskiego itä., tłum, i oprać. F.K. Giżycki, Lwów 1849. Sobieski J., Diariusz sejmu koronacyjnego w Krakowie w 1633 roku, oprać. W. Kaczorowski, przy współudz. 1. Dorobisza, Z. Szczerbika, Opole 2008. „Spisek orleański w latach 1626-1628, wstęp i oprać. U. Augustyniak, W. Sokołowski, War szawa 1990. „Theatrum Europaeum” 1677, Bd. 10. Thomas Roe do Panów radnych, Stambuł 26 listopada 1624, [w:] Zbiór pamiętników historycz nych o dawnej Polszczę z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszczę wydanych oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, oprać. [.U. Niem cewicz, t. 5, Lipsk 1840. Velera monumenta Póloniae et Lithuaniae gentiumąue finitimarum historiam illustrantia maxi mam partem nondum edita ex tabularis Vaticanis deprompta collecta ас serie chronologica disposita, t. 3: A Sixto PP. V usąue ad Innocentium PP. XII, 1585-1696, maximam partem nondum ed. ex tabulariis Vaticanis, deprompta coll, ас serie chronologica dispo sita ab A. Theiner, Romae 1863. Volumina legum, t. 5: Ab anno 1669 ad Annom ібду, Petersburg i860. Wyjątek z pamiętników hrabiego de Chavagnac legata do Polski, po abdykacji króla Jana Ka zimierza i w czasie elekcji króla Michała r. 1668, [w:] Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszczę z
rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszczę wydanych oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, oprać. J.U. Niemce wicz, t. 4, Lipsk 1839. Żywot Jaśnie Oświeconego Księcia Bogusława Radziwiłła (z rękopismów hr. T. Działyńskiego), oprać. A. Popliński, Poznań-Trzemeszno 1840. Żywot Lwa Sapiehy, oprać. K.J. Turowski, Sanok 1855. OPRACOWANIA: Albarracín D. et al., Attitudes. Introduction and Scope, [w:] The Handbook of Attitudes, eds. D. Albarracín, ВТ. Johnson, M.P. Zanna, New York-London 2005. Almond G.A., Verba S., The Civic Culture. Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Newbury Park 1963. Anusik Z., Gustaw II Adolf, Wroclaw 2009. Anusik Z., Książęta Wiśniowieccy na tle swoich czasów, [w.՜] idem, Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, tłum. A. Bezwińska-Walerjan et. al., Poznań 1997. Augustyniak U., Duchowni klienci Krzysztofa II Radziwiłła. Kondycja i funkcje duchowień stwa ewangelicko-reformowanego w dobrach radziwiłłowskich w pierwszej połowie XVII wieku, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, WarszawaŁódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica , t. 3.
304 Bibliografìa Augustyniak U., Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001. Augustyniak U., O przyjaźni. Przyczynek do badań stosunków klientarnych, [w:] Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane profesorowi Januszowi Pelcowi, red. B. Otwinowska et al., t. 2, Warszawa 1993. Augustyniak U., Podlaska klientela Krzysztofa II Radziwiłła, [w:] Drobna szlachta podlaska w XV1-XIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Kuczyński, Białystok 1991. Augustyniak U., Specyfika patronatu magnackiego w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wie ku. Problemy badawcze, „Kwartalnik Historyczny” R. 109, 2002, nr 1. Augustyniak U., W służbie hetmana i Rzeczypospołitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radzi wiłła, Warszawa 2004. Augustyniak U., Wazowie i „królowie rodacy . Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999. Augustyniak U., Znaczenie więzów krwi w systemach nieformalnych w Rzeczypospolitej pierw szej połowy XVII wieku na przykładzie klienteli Radziwiłłów birżańskich, [w:] Kultura sta ropolska ֊ kultura europejska. Prace ofiarowane Januszowi Tazbirowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1997. Baczewski S., Propagandowa rola szlacheckiego pogrzebu z XVII wieku w świetle kazań po grzebowych, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001. Bagińska E., Rekrutacja klienteli radziwiłłowskiej na Podlasiu w XVII w., „Białostocczyzna R. 13,1998, nr 1. Bagińska E., Szlachta podlaska w kręgu Radziwiłłów
birżańskich, „Zeszyt Naukowy Mu zeum Wojska w Białymstoku 1995, nr 9. Balcerek Μ., Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie Rzeczypospolitej ze Szwecją w latach 1600-1629, Poznań 2012. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak Μ., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1977. Battaglia O.F. de, Jan Sobieski, król Polski, tłum. K. Szyszkowska, wstęp i oprać. Z. Wójcik, Warszawa 1983. Bell G.M., A Handlist of British Diplomatic Representatives 1509-1688, London 1990. Das Bistum Wiirzburg, teil 7: Die Würzburger Bischöfe von 1617 bis 1684, bearb. W. Romberg, Berlin-New York 2011, Germania Sacra. Die Kirche des Alten Reiches und ihre Institu tionen. Dritte folge, 4: Die Bistümer der Kirchenprovinz Mainz. Błaszczyk G., Współczesne spojrzenie na stosunki polsko-łitewskie w latach 1569-1795, [w:] Rzeczpospolita w XVI-XVIII wieku. Państwo czy wspólnota?, red. B. Dybaś, P. Hanczewski, T. Kempa, Toruń 2007. Bobiatyński K., Kandydatura Romanowów na tron Rzeczypospolitej podczas elekcji 1669 i 1674 roku. Realna koncepcja, czy też gra polityczna?, [w:] Праблемы інтэграцыі i інкарпарацыі ў развіцці Цэнтральнай i Усходняй Еўропы ў перыяд ранняга Новага часу. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі, прысвечанай 440-годдзю Люблінскай уніі (Мінск, 15-17 кастрычніка 2009 a), рэд. С.Ф. Сокал, AM. ЯнушКЄВІЧ, МІНСК 2010. Bobiatyński К, Micbał Kazimierz Рас - wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Działal ność polityczno-wojskowa, Warszawa 2008.
Bibliografia 305 Bobiatyński K., Rola wojska w życiu publicznym w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie tzw. hegemonii pacowskiej (1666-1682), [w:] Społeczeństwo a wojsko, red. I.M. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński, Μ. Nagielski, Warszawa 2015, Społeczeństwo Staropolskie. Seria Nowa, t. 4. Bobiatyński K., W walce o hegemonię. Rywalizacja polityczna w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1667-1674, Warszawa 2016. Bohner G., Dickel N., Attitudes and Attitude Change, „Annual Review of Psychology” 2011, vol. 62, https://d0i.0rg/10.1146/annurev.psych.121208.131609. Bohner G., Moskowitz G.B., Chaiken S., The Interplay of Heuristic and Systematic Pro cessing of Social Information, „European Review of Social Psychology 1995, vol. 6, https://doi.0rg/10.1080/14792779443000003. Bohner G., Schwarz N., The Construction of Attitudes, [w:] Blackwell Handbook of Social Psychology. Intrapersonal Processes, eds. A. Tesser, N. Schwarz, Malden, Mass. 2001. Bohner G., Wanke Μ., Postawy i zmiana postaw, tłum. J. Radzicki, Gdańsk 2004. Bonney R., Cardinal Mazarin and the Great Nobility during the Fronde, „The English Histo rical Review” 1981, vol. 95, no. 381. Boy-Żeleński T, Marysieńka Sobieska, Warszawa 2017. Briñol P., Petty R.E., Persuasion. Insights from the Self-Validation Hypothesis, „Advances in Experimental Social Psychology 2009, vol. 41, https://doi.org/io.ioi6/Soo65֊ 2601(08)00402-4. Byliński }., Źródła konfliktu pomiędzy królem Zygmuntem III a Radziwiłłami, [w:] Kultura polityczna w Polsce, t. 6: Litwa w polskiej tradycji i kulturze politycznej, cz. 2, red. Μ. Ko sman, Poznań 2006.
Chacha) Μ., Młodość Michała Tomasza Korybuta Wiśniowieckiego, przyszłego króla polskiego, „Czasy Nowożytne 2015, t. 28. Chaiken S., Heuristic versus Systematic Information Processing and the Use of Source versus Message Cues in Persuasion, „Journal of Personality and Social Psychology” 1980, vol. 39, no. 5, https://d0i.0rg/10.1037/0022-3514.39.5.752. Chen S., Chaiken S., The Heuristic-Systematic Model in its Broader Context, [w:] Dual-Pro cess Theories in Social Psychology, eds. S. Chaiken, Y. Trope, New York 1999. Chłapowski К., Elita senatorsko-dygnitarska Korony za czasów Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 1996. Chmielewska Μ., Misja Krzysztofa Leopolda Schaffgotscha na sejm elekcyjny w Rzeczypospo litej 1669 roku, „Rocznik Jeleniogórski 2002, t. 34. Chmielewska Μ., Pochodzenie i koligacje Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Idee drzewory tu Stanisława Temberskiego i ¡ana Aleksandra Gorczyna z 1669 roku, „Genealogia. Stu dia i Materiały Historyczne 1995, t. 6. Chmielewska Μ., Sejm elekcyjny Michała Wiśniowieckiego 166g roku, Warszawa 2006. Chmielewska Μ., Z życia codziennego podczas elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 1996, t. 51, nr 1-3. Choińska-Mika J., Między społeczeństwem szlacheckim a władzą. Problemy komunikacji, spo łeczności lokalne, władza w epoce Jana Kazimierza, Warszawa 2002. Codello A., Gieysztor Jan Stanisław, [w:] Polski słownikbiograficzny, t. 7, z. 4, Kraków 19481958. Codello A., Hegemonia Paców na Litwie i ich wpływy w Rzeczypospolitej 1669-1674, „Studia Historyczne” 1970, t, 13, nr
1.
3o6 Bibliografia Codello A., Rywalizacja Paców i Radziwiłłów w łatach 1666-1669, „Kwartalnik Historycz ny’ R. 71,1964, nr 4· Cybulski Μ., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003. Czamańska I., Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007. Czapliński W., Anna Katarzyna Konstancja Wazówna, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, z. 2, Kraków 1935. Czapliński W., Fredro Andrzej Maksymilian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 7, z. 1, Kra ków 1948-1958. Czapliński W., Hlebowicz jerzy Karol, [w:J Polski słownik biograficzny, t. 9, z. 6, WrocławWarszawa-Kraków 1960-1961. Czapliński W., Leszczyński jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 17, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972. Czapliński W., Na dworze króła Władysława IV, Warszawa 1959. Czapliński W., Olszowski Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Czapliński W., Pac Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk 1979. Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1972. Czapliński W, Długosz ƒ., Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, Warszawa 1982. Czerniak W, Ostatnie lata jana Kazimierza, wstęp i oprać. A. Kersten, Warszawa 1972. Czwołek A., Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625-1633, „Czasy Nowożytne 2003,1.15. Czwołek A., Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów
militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625-1633, „Czasy Nowożytne 2007, t. 20. Czwołek A., Konflikty i spory wśród dowódców litewskich w czasie wojny w Inflantach w la tach 1625-1629 i ich wpływ na przebieg działań militarnych, [w:] Wojny północne w XVIXVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, red. B. Dybaś, A. Ziemlewska, Toruń 2007. Czwołek A., Lew Sapieha i Krzysztof Radziwiłł młodszy. Dzieje trudnej przyjaźni, [w:] Sapie howie epoki Kodnia i Krasiczyna, red. K. Stępnik, Lublin 2007. Czwołek A., Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego, Toruń 2012. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1582-1696). Spis, red. A. Ra chuba, oprać. H. Lulewicz, A. Rachuba, Warszawa 2007. Dębski Μ., Królowa wdowa a „kandydat do tronu . Relacje Marii Kazimiery Sobieskiej z jakubem Sobieskim w czasach saskich, „Acta Universitairs Lodziensis. Folia Historica 2016, nr 96, https://doi.0rg/10.18778/0208-6050.96.06. Dion L., Éléments d’un schéma pour l’analyse des cultures politiques, „Recherches Sociographiques 1982, vol. 23, no. 3, https://doi.0rg/10.7202/055989ar. Domachowski W, Przewodnik po psychologii społecznej, Warszawa 2007. Dorobisz J., Biskup i książę. Jakub Zadzik i Krzysztof II Radziwiłł w elicie władzy pierwszych Wazów, [w:] Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa 2006.
Bibliografia 307 Dorobisz ƒ., Jakub Zadzik (1582-1642), Opole 2000. Dubas-Urwanowicz E., Michał Kazimierz Radziwiłł wobec Unii birżańskiej w okresie potopu szwedzkiego, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości 2007, t. 43. Duda P., Między Ałtmarkiem a Lützen. Dypłomacja papieska wobec polityki Gustawa Ił Adolfa, [w:] Nuncjatura Apostolska w Rzeczypospolitej, red. T. Chynczewska-Hennel, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012. Duda P, Nuncjatura apostolska w Warszawie i w Wiedniu wobec elekcji Władysława IV Wazy - przyczynek do badań nad czwartym interregnum, [w:] Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim ХѴІ-ХѴШ meku. O znaczeniu idei wyboru ֊ między prawami a obowiąz kami, red. Μ. Markiewicz, D. Rolnik, E Wolański, Katowice 2016. Dzięgielewski J., Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992. Dzięgielewski J., O tolerancję dla zdominowanych. Polityka wyznaniowa Rzeczypospolitej w la tach panowania Władysława IV, Warszawa 1986. Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, 1.1: Stulecia XV-XVII, t. 2: Stulecia ХѴШ-ХІХ, t. 3: Stulecia XV-XIX. Perspektywa historycznoliteracka, t. 4: Stulecia XVI-XIX. Perspektywa historyczna i językowa, t. 5: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historycznoliteracka, t. 6: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historyczna i językowa, t. 7: Literatura, historia, język, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2011-2017. Estreicher K., Bibliografia polska, cz. y Stulecia XV-XVIII, t. 23, Kraków 1910. Fazio R.H., Multiple Processes by which Attitudes Guide Behavior. The Mode Model as an Integrative Framework,
„Advances in Experimental Social Psychology” 1990, vol. 23, https://doi.org/io.ioi6/Soo65-26oi(o8)6o3i8֊4. Fazio R.H. et al., Attitude Accessibility, Attitude-Behavior Consistency, and the Strength of the Object-Evaluation Association, „Journal of Experimental Social Psychology” 1982, vol. 18, no. 4, https://doi.org/io.1016/0022-1031(82)90058-0. Fedorowicz J.K., England s Baltic Trade in the Early Seventeenth Century. A Study in Anglo-Po lish Commercial Diplomacy, Cambridge 1980. Feldman S., Wartości, ideologia i strukturyzacja postaw politycznych, [w:] Psychologia politycz na, red. D.O. Sears, L. Huddy, R. Jervis, tłum. R. Andruszko, Kraków 2008. Filipczak-Kocur A., Litewskie komisje wojskowo-skarbowe w XVII wieku, „Kwartalnik Hi storyczny R. 109, 2002, nr 3. Флоря Б.Н., О русской кандидатуре на элекции 1668-1669 гг., [w:] Studia Polonica. К γο-летию Виктора Александровича Хорева, ред. В.К. Волков, Москва 2002. Gacek Μ., Postawy polityczne, [w:] Encyklopedia województwa śląskiego, t. 1, 2014, IBR Wiki, [on-line:] http://ibrbs.pl/mediawiki/index.php/Postawy_polityczne. Gacki J., Obraz elekcyi króla Michała (ks. Korybuta Wiśniowieckiego), „Biblioteka Warszaw ska 1846, t. 4. Галубовіч В., Поликая шляхта і дынастыя Вазаў, Мінск 2016. Gierowski J.A., Konfederacje a postawa polityczna szlachty, [w:] Dzieje kultury politycznej w Polsce, red. idem, Warszawa 1977. Goldberg J., Kochlewski Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.13, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968. Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1983. Górski K., Wojna Rzeczypospolitej
Polskiej ze Szwecją za panowania Zygmunta III od roku 1626 do 1629, „Biblioteka Warszawska 1888, t. 2.
βθ8 Bibliografia Griard J., The „Specimen Demonstrationum Politicarum Pro Eligendo Rege Polonorum . From the Concatenation of Demonstrations to a Decision Appraisal Procedure, [w:] Leibniz. What Kind of Rationalist?, ed. Μ. Dascal, Dordrecht 2008, https://doi.org/1o.1oo7/ 978-1-4020-8668-7-24. Herbst S., Gosiewski Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, z. 4, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960. Hundert Z., Aleksander Polanowski - porucznik husarski oraz pułkownik Jego Królewskiej Mości, „Studia z Dziejów Wojskowości 2013, t. 2. Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669-1673, Oświęcim 2014. Jacoby J., Boguslaus Radziwill - der Statthalter des Grossen Kurfürsten in Ostpreussen, Mar burg 1959. Jaroszuk J., Działalność polityczna Michała Kazimierza Radziwiłła w latach 1666-1669, [w:] Z nieznanej przeszłości Białej i Podlasia, oprać, nauk. T. Wasilewski, T. Krawczak, wstęp J. Skowronek, Biała Podlaska 1990. Jaroszuk J., Radziwiłł Aleksander Ludwik, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaroszuk J., Radziwiłł Michał Kazimierz, [w:] Polski słownikbiograficzny, t. 30, z. 2, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaroszuk J., Radziwiłłowa z Sobieskich Katarzyna, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaworska-Oknińska Μ., „Moskiewski dwór królewicza Władysława w latach 1617—1618, „Kronika Zamkowa. Roczniki 2015, t. 2. Kaczorowski W, Korektura prawa na sejmach okresu bezkrólewia 1632 roku
oraz na sejmie koronacyjnym 1633 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo. Studia Historycznoprawne 2011, t. 311. Kaczorowski W, Litwini wśród elektorów Władysława IV, „Rocznik Białostocki 1991,1.17. Kaczorowski W, Pompa funebris pary królewskiej — Zygmunta III Wazy i Konstancji w Kra kowie, [w:J Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001. Kaczorowski W, Rola Krzysztofa II Radziwiłła na sejmach konwokacyjnym i elekcyjnym w okresie bezkrólewia 1632, „Miscellanea Historico-Archivistica 1989, t. 3, Radziwił łowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury. Kaczorowski W., Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986. Kaczorowski W., Wota senatorskie na sejmie konwokacyjnym 1632 r., „Zeszyty Nauko we Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu. Historia 1984, t. 21. Kalicki B., Bogusław Radziwiłł koniuszy litewski. Szkic historyczny, Kraków 1878. Kalinowska A., William Bruce a autorstwo „A relation of State of Polonia [...] Anno 1598 , „Przegląd Historyczny 2011,1.102, z. 2. Kamieński A., Działania dyplomacji brandenburskiej w Polsce podczas elekcji 1674 roku, „Wieki Stare i Nowe 2015, t. 8, nr 13. Kamieński A., Kandydatura Hohenzollernów brandenburskich do tronu polskiego od XVI do końca XVIII wieku. Realny cel czy też gra polityczna?, [w:] Etniczne, kulturowe i religijne pogranicza Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. K. Mikulski, A. Zielińska-Nowicka, Toruń 2006, Między Zachodem a Wschodem, t. 3.
Bibliografia 309 Kamieński A., Nominacja Bogusława Radziwiłła na urząd namiestnika Prus Książęcych w 1657 roku, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 1998, nr 1. Kamieński A., Połska a Brandenburgia-Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje polityczne, Poznań 2002. Kaniewski J., Finansowe kulisy walki o polską koronę po abdykacji Jana Kazimierza a przed elekcją Michała Korybuta Wiśniowieckiego w świetle raportów dyplomatów elektora bran denburskiego (1668-1669), „Przegląd Nauk Historycznych” R. 4, 2005, nr 2. Kempa T., Kariery przedstawicieli prawosławnych rodów Ogińskich i Stetkiewiczów w XVII wie ku. - podobieństwa i różnice awansu społecznego, ekonomicznego i politycznego, [w;] Wła dza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w ХѴІ-ХѴШ wieku, red. J. Urwanowicz, przy współudz. E. Dubas-Urwanowicz, P. Guzowskiego, Białystok 2003. Kempa T., Problem kandydatów do tronu Rzeczypospolitej w kontekście podziałów w ełicie politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego w trzech pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, [w:] Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI-XVIII wie ku. O znaczeniu idei wyboru ֊ między prawami a obowiązkami, red. Μ. Markiewicz, D. Rolnik, E Wolański, Katowice 2016. Kersten A., Stefan Czarniecki, 1599-1665, Warszawa 1963. Kersten A., Warstwa magnacka - kryterium przynależności, [w:] Magnateria polska jako warstwa społeczna. XI Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Toruniu. Sympozjum 12 (12 wrzesień 1974 r.), red. W. Czapliński, A. Kersten, Toruń 1974. Kiaupiene J., Rola klienteli w procesie jednoczenia narodu politycznego Wielkiego
Księstwa Litewskiego w XVI w., [w:] Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań XVIXVIII wiek, red. T. Ciesielski, A. Filipczak-Kocur, Warszawa-Opole 2008. Kłaczewski W, Abdykacja jana Kazimierza. Społeczeństwo szlacheckie wobec kryzysu poli tycznego lat 1667-1668, Lublin 1993. Klimek P., Regaliści w latach 1620-1632. Próba charakterystyki stronnictwa Zygmunta III Wazy na podstawie układów towarzysko-protekcyjnych, „Studia Historyczne 2008, t. 51, nr 2. Komaszyńki Μ., Maria Kazimiera d Arąuien Sobieska królowa Polski 1641-1716, Kraków 1983. Komaszyńki Μ., Piękna królowa Maria Kazimiera dArąuien-Sobieska, 1641-1716, Kraków 1995Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, t. 2, oprać, tekstu i przypisy Μ. Nagielski, wstęp J. Maternicki, posl. J. Dzięgielewski, Warszawa 1986. Korytko A., O ujście Wisły. Działania militarne w latach 1626-1635, [w:] Wielkie wojny w Pru sach. Działania militarne między Wisłą a Niemnem na przestrzeni wieków, red. W. Gieszczyński, N. Kasparek, Dąbrówno 2010. Korzon T., Dola i niedola ]ana Sobieskiego, 1629-1674, t. 2, Kraków 1898. Kot S., Billewicz jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 2, z. 1, Kraków 1936. Kot S., Bruce William, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 1, Kraków 1937. Kotarski H., Przyboś A., Korff Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.14, z. 1, WrocławWarszawa-Kraków 1968-1969. Kozak E., „Słudzy podlascy Bogusława Radziwiłła, [w:] Drobna szlachta podlaska w XVIXIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Ku czyński, Białystok 1991. Kozłowski P.K., Rola duchowieństwa na
dworze Władysława IV Wazy, „Kronika Zamkowa. Roczniki 2012,1.1-2.
310 Bibliografìa Krakowiak P., Dwa sejmy w 1666 roku, Toruń 2010. Leniek J., Herzig E, Leśniak E, Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911. Lepszy K., Dorohostajski Krzysztof Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 15, z. 3, Kraków 1939-І946· Lipiński W., Abramowicz Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.1, z. 1, Kraków 1935. Litwin H., Magnateria polska 1454-1648. Kształtowanie się stanu, „Przegląd Historyczny 1983, t. 74, z. 3. Lulewicz H., Elita polityczno-społeczna Wielkiego Księstwa Litewskiej w pierwszej po łowie XVII wieku, Warszawa 1984, praca doktorska przechowywana w Bibliotece Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Lulewicz H., Gniewów o unig ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569-1588, War szawa 2002. Lulewicz H., Pac Jan Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Lulewicz H., Pac Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Lulewicz H., Połubiński Konstanty, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, z. 3, Wrocław-Warszawa-Łódź-Kraków-Gdańsk 1983. Lulewicz H., Radziwiłł Albrycht Władysław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk —Łódź 1987. Lulewicz H., Sapieha ]an Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, WrocławWarszawa-Kraków 1992-1993. Lulewicz H., Sapieha Lew, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kraków 1994 Lulewicz H., Skład wyznaniowy senatorów świeckich Wielkiego Księstwa Litewskiego za pa nowania Wazów, „Przegląd Historyczny” 1977, t. 68, z. 3.
Lulewicz H., Zjazd w Rudnikach we wrześniu 1572 roku, „Przegląd Historyczny 2000, t. 91, z. 2. Maciszewski J., Społeczeństwo, [w:] Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Ta zbir, Warszawa 1974. Maciszewski J., Szlachta polska i jej państwo, Warszawa 1986. Mączak A., Historia jest we mnie, Warszawa 2004. Mączak A., jedyna i nieporównywalna? Kwestia odrębności Rzeczypospolitej w Europie XVIXVII wieku, „Kwartalnik Historyczny R. 100,1993, nr 4. Mączak A, Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie ХѴІ-ХѴШ w., Warszawa 2000. Mączak A, Nierówna przyjaźń. Układy klientalne w perspektywie historycznej, Wrocław 2003. Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowoźytnej, War szawa 1986. Mądrzycki T, Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, Warszawa 1970. Mądrzycki T, Warunki i metody zmiany postaw, [w:] Teorie postaw, red. S. Nowak, War szawa 1973. Mądrzycki T, Wpływ postaw na rozumowanie, Warszawa 1974. Majdański S., Gottfried Wilhelm Leibniz, czyli program dla Polski siedemnastowiecznego racjo nalisty, polityka i historyka i jego aktualność dzisiaj, [w:] G.W. Leibniz, Wzorzec dowodów politycznych, tłum. T. Bieńkowski, wstęp S. Majdański, Bydgoszcz 1998.
Bibliografia 311 Majewski A.A., Aleksander Hilary Połubiński (1626-1679) marszałek wielki litewski. Działal ność polityczno-wojskowa, Warszawa 2017. Majewski A.A., Walka Paców z Radziwiłłami o dominację w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1666-1669, „Studia Historyczno-Wojskowe” 2015, t. 6. Majewski W, Granice uzależnienia szlachty od magnaterii w ХѴІІ-ХѴШ wieku, [w:] Drob na szlachta podlaska w XVI-XIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Kuczyński, Białystok 1991. Majewski W, Wojny polsko-szwedzkie 1600-1629, iw:l Polskie tradycje wojskowe, t. 1: Tra dycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, red. J. Sikorski, Warszawa 1990. Maliszewski K., Formy i środki transferu informacji i komunikacji społecznej w Rzeczypospo litej szlacheckiej w XVII i pierwszej połowie XVIII w. (zarys problematyki), „Kultura i Edu kacja 1993, nr 3/4. Maliszewski K., Komunikacja socjalna epoki nowożytnej. Stan badań i potrzeby, [w:] Rozprawy z dziejów XVIII wieku. Z dziejów komunikacji socjalnej epoki nowożytnej, red. J. Wojtowicz, Toruń 1993. Maliszewski K., Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształto wania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń 2001. Maliszewski K., Uwagi o stanie i perspektywie badań nad dziejami komunikacji społecznej w Rzeczypospolitej szlacheckiej (ХѴІ-ХѴШ w.), [w:] Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci profesora jacka Staszew skiego, red. K. Wajda, Toruń
1993. Maliszewski N., Dynamiczna teoria postaw. O relacji postaw jawnych i utajonych, Warszawa 2011. Maria Kazimiera Sobieska (1641-1716). W kręgu rodziny, polityki i kultury, red. A. Kalinowska, P. Tyszka, Warszawa 2017. Marody Μ., Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna za sad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Warszawa 1976. Matwijowski K., Bogusław Radziwiłł w okresie elekcji i w pierwszych miesiącach rządów Mi chała Korybuta, [w:] Między Wschodem a Zachodem. Rzeczpospolita XVI-XVIII w. Studia ofiarowane Zbigniewowi Wójcikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. T. Chynczewska-Hennel et al., Warszawa 1993. Matwijowski K., jeszcze o roli Bogusława Radziwiłła w trakcie elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego, [w:] Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów no wożytnej Polski i Europy ku czci profesora jacka Staszewskiego, red. K. Wajda, Toruń 1993. Matyasik J., Obóz polityczny króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Warszawa 2011. Mienicki R., Chodkiewicz jan Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chodkiewicz Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chrapowicki jan Antoni, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chreptowicz jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mierzwa E.A., Polska a Anglia w XVII wieku, Toruń 2003. Mika S., Postawy i ich badanie, [w:] Materiały do nauczania psychologii, red. L. Wołoszynowa, Warszawa 1966. Mika S., Psychologia
społeczna, Warszawa 1982. Mrocewicz K., Wprowadzenie do łektury, [w:] Pobożne pragnienia, wyd. K. Mrocewicz, War szawa 1997, Biblioteka Pisarzy Staropolskich, t. 9.
312 Bibliografía Nagielski Μ., Pac Bonifacy Teofil, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Nagielski Μ., „Partia dworska w schyłkowym okresie panowania fana Kazimierza Wazy (1664-1668), [w:] Faworyci i opozycjoniści. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV-XVIII wieku, red. Μ. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 2006. Nagielski Μ., Połubiński Aleksander Hilary, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, z. 3, WrocławWarszawa-Eódź-KrakówGdańsk 1983. Nagielski Μ., Rokosz Jerzego Lubomirskiego w 1665 roku, Warszawa 1994. Nagielski Μ., Sanguszko Samuel Szymon, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992-1993. Nagielski Μ., Sapieha Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kra kow 1994. Nagielski Μ., Sapieha Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kraków 1994. Nagielski Μ., Sapieha Paweł Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, WarszawaKraków 1994. Nagielski Μ., Stosunki wojska ze społeczeństwem Wielkiego Księstwa Litewskiego w połowie XVII wieku w świetle poezji okolicznościowej, „Napis 2001, seria 7. Niendorf Μ., Wielkie Księstwo Litewskie. Studia nad kształtowaniem się narodu u progu epoki nowożytnej (1569-1795), tłum. Μ. Grzywacz, Poznań 2011. Nowak S., Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [w:] Teorie po staw, red. idem, Warszawa 1973. Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy, z rękopisu wyd., oprać, i posł. opatrzył S. Nieznanowski, Warszawa 1980. Nowakowski K.,
Klientelizm jako forma korupcji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjo logiczny R. 69, 2007, z. 1. Okołowski P., Jakich rządów Polacy potrzebują? Polska w świetle idei politycznych Leibniza, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria R. 25, 2016, nr 4. Olma Μ., Językowe ekwiwalenty gestów w korespondencji małżeńskiej Heleny Pawlikowskiej, „LingVaria” R. 4, 2009, nr 1 (7). Opaliński E., Elekcje wazowskie w Polsce. Stosunek szlachty do instytucji okresu bezkrólewia, „Kwartalnik Historyczny R. 92,1985, nr 3. Opaliński E., Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652. System parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1995. Opaliński E., Postawa polityczna szlachty województwa sieradzkiego w latach 1587-1648, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1981, t. 26. Opaliński E., Postawa szlachty polskiej wobec osoby królewskiej jako instytucji w latach 1587-1648. Próba postawienia problematyki, „Kwartalnik Historyczny R. 40,1983, nr 4. Opaliński E., Zygmunt III wobec Habsburgów i Jana Zamoyskiego, „Kwartalnik Historyczny R. 123, 2016, nr 4 [ree.], http://dx.d0i.0rg/10.12775/KH.2016.123.4.05. Orzeł J., System wartości obywatelskich w kulturze szlacheckiej Rzeczypospolitej XVI-XVIII wie ku, [w:] Parlament - konstytucja ֊ demokracja w edukacji historycznej i obywatelskiej, red. S. Roszak, Μ. Strzelecka, A. Wieczorek, Toruń 2012. Petty R.E., Cacioppo J.T., The Elaboration Likelihood Model of Persuasion, „Advances in Experimental Social Psychology 1986, vol. 19, https://doi.0rg/10.1016/S0065-2601 (08)60214-2.
Bibliografia 343 Petty R.E., Wegener D.T., Fabrigar L.R., Attitudes and Attitudes Change, „Annual Review of Psychology” 1997, vol. 48, no. 1, https://doi.0rg/10.1146/annurev.psych.48.1.609 . Petty R.E., Wheeler S.Ch., Bizer G.Y., Is There One Persuasion Process or More? Lumping Versus Splitting in Attitude Change Theories, „Psychological Inquiry” 1999, vol. 10, no. 2, https://d0i.0rg/10.1207/S15327965PL100211. Piwarski K., Dolski Jan Karol, [w:] Polski słownik biograficzny, է. 5, z. 3, Kraków 1939-1946. Piwarski К., Gra habshursko-francuska o wpływy w Rzeczypospolitej i elekcje z lat 1669,1674 i 1697, [w:] Historia Polski, red. T. Manteuffel, 1.1: Do roku 1764, cz. 2: Od połowy XV w., red. H. Łowmiański, oprać. S. Arnold et. al., Warszawa 1958. Podhorodecki L., Wazowie w Polsce, Warszawa 1985. Popiołek B., Widz, słuchacz, smakosz - przyjemności w życiu szlachty przełomu XVII i XVIII w., [w:] Sarmacki sensualizm, red. E Wolański, Toruń 2017. Porazinski J., Epiphania Poloniae. Orientacje i postawy polityczne szlachty polskiej w dobie wielkiej wojny północnej (1702-1710), Toruń 1999. Pośpiech A., Tygielski W, Społeczna rola dworu magnackiego XVII-XVIII wieku, „Przegląd Historyczny 1978, t. 69, nr 2. Prangiszwili A.S., Psychologia nastawienia, tłum. W. Brzeziński, K. Obuchowski, War szawa 1969. Przezdziecki A., Podole, Wołyń, Ukraina. Obrazy miejsc i czasów, 1.1, Wilno 1841. Przyboś A., Grochowski Achacy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, z. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków 1959-1960. Przyboś A., Michał Korybut Wiśniowiecki 1640-1673, Kraków-Wrocław 1984. Przyboś A., Pac
Michał Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Przyboś A., Radziwiłł Albrycht Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Przyboś K., Kandydatura Piasta w literaturze politycznej w bezkrólewiu po abdykacji Jana Kazimierza, „Studia Historyczne” 1971,1.14, nr 4. Przyboś K., Uwagi o „Censurze candidatorum sceptri polonici Andrzeja Olszowskiego, „Ze szyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne 1997, z. 123. Rachuba A., Boje fana Kazimierza o Litwę w latach 1656-1667. Sukces stronnictwa dworskie go w walce z opozycją, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Histo rii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, red. R. Skowron, Kraków 2003. Rachuba A., Fakcja Lwa Sapiehy - zarys problematyki, [w:] Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa profesora Krystyna Matwijowskiego, red. B. Rok, J. Maron, Toruń 2006. Rachuba A, Hegemonia Sapiehów na Litwie jako przejaw skrajnej dominacji magnaterii w ży ciu kraju, [w:] Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVII wieku, red. J. Urwanowicz, przy współudz. E. Dubas-Urwanowicz, P. Guzowskiego, Białystok 2003. Rachuba A., Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660-1663, Warszawa 1989. Rachuba A., Litewscy marszałkowie sejmów Rzeczypospolitej (1569-1793), [w:] Kultura parla mentarna epoki
staropolskiej, red. A. Stroynowski, Warszawa 2013. Rachuba A., Litewski korpus posiłkowy przeciw rokoszowi Lubomirskiego w 1665 r., „Przegląd Historyczny 2011,1.102, z. 3.
314 Bibliografia Rachuba A., Obraz działalności publicznej nielubianego bohatera. Uwagi w związku z pracą Arkadiusza Czwołka o Lwie Sapieże, „Kwartalnik Historyczny” R. 122, 2015, nr 2 [ree.], http://dx.doi.0rg/10.12775/KH.2015.122.2.05. Rachuba A., Ogiński Marcjan Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 23, z. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978. Rachuba A., Pac Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, է. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Pac Mikołaj Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Pacowa z domu de Mailly-Lascaris Klara Izabella Eugenia, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Radziwiłłowie wobec rokoszu Lubomirskiego, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, Warszawa-Łódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica , է-3· Rachuba A., Rajeckí (Dunin Rajeckí) Gedeon, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Rachuba A., Sapieha Aleksander Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, War֊ szawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Benedykt Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 5, WrocławWarszawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Franciszek Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 5, Wrocław— Warszawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Kazimierz jan Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, War szawa-Kraków 1994. Rachuba A., Sapieha Kazimierz Leon, [w:] Polski słownik biograficzny, t.
35, z. 1, Warsza wa-Kraków 1994. Rachuba A., Sapieha Paweł ]an, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kra ków 1994. Rachuba A., Uczestnicy sejmików litewskich w latach 1565-1764, [w:] Po unii - sejmiki szla checkie w Rzeczypospolitej ХѴІ-ХѴ1П wieku, red. H. Lulewicz, Μ. Wagner, Siedlce 2013. Rachuba A., Udział Sapiehów kodeńskieb w życiu publicznym województwa brzeskiego w XVII wieku, [w:] Sapiehowie epoki Kodnia i Krasiczyna, red. K. Stępnik, Lublin 2007. Rachuba A., Udział urzędników Wielkiego Księstwa Litewskiego w uroczystościach państwo wych Rzeczypospolitej w latach 1574-1764, [w:] Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu i Instytut Historii Uniwersytetu jagiellońskiego w dniach 23-25 marca 1998, red. Μ. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999. Rachuba A., Urzędnicy nadworni Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1569-1795. Struk tura społeczna i drogi awansów, [w:] Urzędy dworu monarszego dawnej Rzeczypospolitej i państw ościennych. Materiały sesji zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, listopad 1993, red. A. Gąsiorowski, R. Skowron, Kraków 1996. Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w la tach 1569-1763, Warszawa 2002. Red., Jan III Sobieski, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.10, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964.
Bibliografia 315 Ryżewski G., Ród Chreptowiczów berbu Odrowąż. Dobra i kariery Cbreptowiczów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII w., Kraków 2006. Sadowski W., Państwo i władca w oczach szlachty. Postawy polityczne obywateli wojewódz twa lubelskiego za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i jana III Sobieskiego, Lublin-Radzyń Podlaski 2008. Sawicki Μ., Dom sapieźyński 1666-1685. Droga do hegemonii w Wielkim Księstwie Litewskim, Opole 2016. Sawicki Μ., Dwór magnacki w Wielkim Księstwie Litewskim jako regionalne centrum społecz ne w drugiej połowie XVII w., „Przegląd Wschodnioeuropejski” 2012, t. 3. Sawicki Μ., Stronnictwo dworskie w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1648-1655, Opole 2010. Sawicki Μ., Wjazdy magnatów litewskich na sejmy konwokacyjne i elekcyjne w II połowie XVII wieku, [w:] Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, red. Μ. Saczyńska, E. Wółkiewicz, War szawa 2012. Schmidt H., Karl V, [w:] Neue deutsche Biographie, Bd. 11, Berlin 1977. Seredyka J., Rzeczpospolita w ostatnich latach panowania Zygmunta III (1629-1632). Zarys wewnętrznych dziejów politycznych, Opole 1978. Seredyński W, Sprawa obioru następcy na tron za panowania i po abdykacyi jana Kazimie rza, Kraków 1864. Serwański Μ., Kształtowanie się stronnictwa profrancuskiego na dworze polskim w wiekach XVI i XVII, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferen cji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Historii Uni wersytetu jagiellońskiego, Instytut Historii
Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, red. R. Skowron, Kraków 2003. Sikora R., Wojskowość polska w dobie wojny polsko-szwedzkiej 1626-1629. Kryzys mocarstwa, Poznań 2005. Skarżyńska K, Aktywność i bierność polityczna, [w:] Podstawy psychologii politycznej, red. eadem, Poznań 2002. Skowron R, Pax i Mars. Polsko-hiszpańskie relacje polityczne w latach 1632-1648, Kraków 2013. Skrzypietz A., Francuskie zabiegi o koronę polską po śmierci Jana III Sobieskiego, Katowice 2009. Skrzypietz A., Maria Kazimiera d’Arąuien w powieści Michała Rousseau de la Valette „Mi łostki królewskie , [w:] Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym, red. J. Gancewski, A. Walkówski, Olsztyn 2006. Skrzypietz A., Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014. Słaby A., Widowiskowość kultury szlacheckiej - teatralizacja czy performance w życiu szlachty we wczesnym okresie saskim, [w:] Sarmacki sensualizm, red. F. Wolański, Toruń 2017. Śliwiński A., Król Władysław IV, Warszawa 1925. Sobolewski Μ., O kulturze politycznej raz jeszcze, „Historyka. Studia metodologiczne 1983,1.13. Sobolewski Μ., Polska kultura polityczna i prawna w dawnych wiekach. Próba charakterysty ki, „Czasopismo Prawno-Historyczne 1983, t. 35, nr 2. Sommer H., Wybrane komponenty kultury politycznej i ich wpływ na percepcję państwa, „Hu manités and Social Sciences 2015, vol. 20, no. 22, https://doi.0rg/10.7862/rz.2015.hss.15. Sopiński Μ., Leibniz’s „Specimen Demonstrationum Politicarum Pro Eligendo Rege Polono rum” - Legal Logic at the Service of Politics. A. Study in the
History of Legal and Political
316 Bibliografia Thought, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2016, nr 7, [on-line:] https:// ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/47473/sopinskLleibniz%27s_specimen_ demonstrationum_politicarum_pro_eligendo_rege_polonorum_20i6.pd£?sequence=i isAllowed=y. Sopiński Μ., Logika w służbie polityki - „Wzorzec dowodów politycznych Gottfrieda Wilhelma Leibniza i jego (nie)wpływ na elekcjį roku 1669, „Dialogi Polityczne/Political Dialogues. Journal of Political Theoiy 2017, nr 23, http://dx.doi.0rg/10.12775/DP.2017.015. Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998. Sucheni-Grabowska A, Wolność i prawo w staropolskiej koncepcji państwa, Warszawa 2009. Sułowska Z., Działalność nuncjusza Viscontiego w Polsce (1630-1635), „Roczniki Humani styczne KUL i960, t. 9, nr 4. Świderska-Włodarczyk U., Mentalność szlachty polskiej XV i XVI wieku, Poznań 2003. Szczygielski W, W kręgu idei narodowego monarchy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 1986, t. 26. Szelągowski A., O ujście Wisły. Wiełka wojna pruska, oprać. A. Korytko, Dąbrówno 2012. Szelągowski A., Układy królewicza Władysława i dysydentów z Gustawem Adolfem w r. 1632, „Kwartalnik Historyczny R. 13,1899, nr 4. Szpaczyński P.P., Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach I18yi6i8, Kraków 2013. Szpaczyński P.P., „Wazowie” czy następcy i przedstawiciele dynastii Jagiellonów? Kilka uwag w sprawie problemu ciągłości dynastycznej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów po śmierci Zygmunta II Augusta, „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką 2007,1.1. Szwaba Μ., Działalność polityczna Krzysztofa Paca w drugiej
połowie XVII wieku, Wrocław 1987, praca doktorska przechowywana w Bibliotece Instytutu Historycz nego Uniwersytetu Wrocławskiego. Szymczak B., Działalność dyplomacji brandenburskiej w okresie bezkrólewia w Rzeczypospo litej w 1648 r., „Przegląd Historyczny 1998, t. 89, z. 1. Targosz K, Oprawa artystyczno-ideowa wjazdów weselnych trzech sióstr Habśburżanek (Kra ków 1592 i 1605, Florencja 1608), [w:] Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów pol skich. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu i Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniach 23-25 marca 199S, red. Μ. Mar kiewicz, R. Skowron, Kraków 1999. Tazbir J., Wzorce osobowe szlachty polskiej w XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny R. 83, 1976, nr 4. Thomas W.I., Znaniecki E, Polski chłop w Europie i Ameryce, t. 1: Organizacja grupy pier wotnej, tłum. Μ. Metelska, wstęp J. Chałasiński, J. Szczepański, Warszawa 1976. Thomas W.I., Znaniecki E, The Polish Peasant in Europe and America, vol. 1, Boston 1918. Thurstone L.L., Chave E.J., The Measurement of Attitude, Chicago 1956. Tomczak R.T., Wychowanie i wykształcenie króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego (16401660), „Res Historica 2015, nr 39, https://doi.org/1o.17951/rh.2o15.39.33 . Tomkiewicz W, Jeremi Wiśniowiecki (i6i2-i61i), Warszawa 1931. Tomkiewicz W, Testament Jeremiego Wiśniowieckiego, „Miesięcznik Heraldyczny R. 9, 1930, nr 4. Tygielski W, Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce 1988, t. 33. Tygielski W, Klientela. Więzi społeczne -
grupy nacisku, [w:] Władza i społeczeństwo w XVI і XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Kamier et al., Warszawa 1989.
Bibliografia 317 Tygielski W., W poszukiwaniu patrona, „Przegląd Historyczny 1987, t. 78, z. 2. Umeogu B., Source Credibility: A Philosophical Analysis, „Open Journal of Philosophy” 2012, vol. 2, no. 2, https://d0i.0rg/10.4236/0jpp.2012.22017. Uruszczak W., Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, [w:] Parlament, prawo, ludzie. Stu dia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, Μ. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996. Urzędnicy centralnii dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego ХІѴ-ХѴШ wieku. Spisy, oprać. H. Lulewicz, A. Rachuba, Kórnik 1994. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, 1.1: Województwo wileńskie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 2: Województwo trockie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 3: Księ stwo Żmudzkie ХѴ-ХѴПІ wiek, red. A. Rachuba, t. 4: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 5: Ziemia połocka i województwo połockie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. H. Lulewicz, t. 9: Województwo mścisławskie ХѴІ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, Warszawa 2004-2019. Wachter E, Philipp Wilhelm, Pfalzgraf am Rhein, [w:] Allgemeine deutsche Biographie, Bd. 26, Leipzig 1888. Walden A., Marszalkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w la tach 1633-1648, „Czasopismo Histoiyczno-Prawne 2013, t. 65, z. 1, https://doi.org/ 10.14746/СРҺ.2013.65.1.06. Wasilewski T., Kiszka Janusz, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967. Wasilewski T., Kiszka Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków
1966-1967. Wasilewski T., Kiszka Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967. Wasilewski T, Massalski (Mosalski) Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 20, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975. Wasilewski T., Ostatni Waza na polskim tronie, Katowice 1984. Wasilewski T., Pac Krzysztof Zygmunt, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Wasilewski T., Radziwiłł Bogusław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T, Radziwiłł Janusz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T., Radziwiłł Zygmunt Karol, Jw:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T., Rodowód i pierwsze lata życia, [w:] B. Radziwiłł, Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979. Wasilewski T., Zarys dziejów Bogusława Radziwiłła, [w:] B. Radziwiłł, Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979. Wiatr J.J., Socjologia polityki, Warszawa 2002. Wilson T.D., Lindsey S., Schooler TY., A Model of Dual Attitudes, [w:] Psychology of Attitu des, vol. 1: Attitude Content, Structure and Function, eds. G. Haddock, G.R. Maio, Los Angeles 2012. Wisner H., „Aby się... nowokrzczeństwo nie szerzyło . Katolicy - dysydenci - arianie w dobie bezkrólewia 1632 i 1648, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce 1979, t. 24.
318 Bibliografia Wisner H., Kilka uwag o stronnictwie wojewody wileńskiego Krzysztofa Radziwiłła (1585— 1640), „Zapiski Historyczne 1997, t. 62, z. 4. Wisner H., Litwa i projekt reformy elekcji 1629-1631, „Przegląd Historyczny” 1973, t. 64, z. 2. Wisner H., Litwa wobec elekcji Władysława Wazy, „Rocznik Białostocki 1991,1.17. Wisner H., Radziwiłł Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wisner H., Rozróżnieni w wierze. Szkice z dziejów Rzeczypospołitej schyłku XVI i połowy XVII wieku, Warszawa 1982. Wisner H., Rzeczpospolita Wazów, 1.1: Czasy Zygmunta III i Władysława IV, t. 2: Wojsko Wiel kiego Księstwa Litewskiego, dyplomacja, varia, Warszawa 2002-2004. Wisner H., Sejmiki w czasach Zygmunta III i Władysława IV. Konwokacja wileńska oraz sejmi ki przedsejmowe i relacyjne, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, Warszawa-Łódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica , է. 3. Wisner H., Władysław IV Waza, Wrocław 2009. Wisner H., Wojna inflancka 1625-1629, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1970, 1.16, cz. 1. Wisner H., Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, „Ze szyty Naukowe WSP w Opolu. Historia 1988, t. 26. Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. Wiśniewski ƒ., Masalski (Masalski) Hrehory Afanasewicz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 20, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975. Witusik A.A., Elekcja jana Kazimierza w 1648 roku, „Annales Universitaris Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F: Historia 1962, vol. 17, 7.
Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997. Wójcik Z., fan Sobieski 1629-1696, Warszawa 1994. Wójcik Z., Między traktatem andruszowskim a wojną turecką. Stosunki polsko-rosyjskie 1667-1672, Warszawa 1968. Wójcik Z., Pacowie wobec kandydatury rosyjskiej na tron polski w latach 1668-1669 (misja Połkowa na Litwie, 1668), „Przegląd Historyczny 1969, t. 60, z. 1. Wójcik Z., Traktat andruszowski 1667 roku i jego geneza, Warszawa 1959. Wojciszke B., Psychologia społeczna, Warszawa 2011. Wolff J., Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386-1795, Kraków 1885. Woliński J., Relacja ambasadora K.L. Schaffgotscha o elekcji polskiej 1669 r., „Teki Archiwal ne 1957, t. 5. Wurzbach C. von, Habsburg Karl Leopold, [w:] idem, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Bd. 6, Wien i860. Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. - ustrój i funkcjonowa nie. Sejmik trocki, Warszawa 2000. Zakrzewski A.B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo, ustrój, społeczeństwo, War szawa 2013. Zanna M.P., Rempel J.K., Attitudes. A New Look at an Old Concept, [w:] Psychology of Atti tudes, vol. 1: Attitude Content, Structure and Function, eds. G. Haddock, G.R. Maio, Los Angeles 2012. Zemeła K., Skład osobowy dworu królewicza Władysława Zygmunta Wazy, [w:] Studia z dzie jów Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. K. Matwijowski, Z. Wójcik, Wrocław 1988.
Bibliografia 319 Ziątkowski L, Jan Sobieski a kształtowanie się opozycji po elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 1996, t. 51, nr 1-3. Zimbardo P.G., Leippe M.R., Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego, tłum. P. Kwiatkowski, Poznań 2004. Ziober A., Dwie ostatnie elekcje Wazów jako przyczynek do awansu majątkowego i urzędni czego wybranych rodzin Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] W kręgu myśli Władysława Czaplińskiego, red. F. Wolański, L. Ziątkowski, Wrocław 2016. Ziober A., Francis Sanderson and Robert Yard Reports about an Interregnum in the Polish-Lithuanian Commonwealth after the Abdication of Jan Kazimierz Waza, „Res Historica” 2019, որ 47 https://doi.org/io.i7951/rh.2O19·47·139 156· Ziober A., Jan Stanisław Sapieha - przyjaciel i faworyt Władysława Zygmunta Wazy, [w:] Między Barokiem a Oświeceniem. Parlamentaryzm, red. B. Krysztopa-Czupryńska, J. Kiełbik, Olsztyn 2016. Ziober A., Korespondencja Kazimierza Leona i Mikołaja Krzysztofa Sapiehów z podróży w la tach 1625-1627. Wybrane aspekty, [w:] Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspek tywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevičius, S. Roszak, Toruń 2015. Ziober A., Korespondencja rodzinna Sapiehów z czasów wyjazdów zagranicznych Jana Stani sława, Kazimierza Leona i Krzysztofa Mikołaja w latach 1627-1630. Wybrane zagadnienia, [w:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 6: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historyczna i językowa, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2015. Ziober A, Od autorytetu do szaleństwa - rola Jana Stanisława
Sapiehy w rodzinie, „Wiado mości Historyczne z WOS 2017, nr 6. Ziober A., Po klęsce pod Walmojzą. Korespondencja Lwa Sapiehy z synem Janem Stanisławem z pierwszej połowy 1626 roku, „Wieki Stare i Nowe 2016,1.11, nr 16. Ziober A., Postawy wybranych przedstawicieli rodziny Sapiehów czerejskich wobec elekcji w 1632 roku, [w:] Sapiehowie, red. T. Ciesielski, Μ. Sawicki, Opole 2018, Wielkie Rody Dawnej Rzeczypospolitej XVI-XIX Wieku, 1.1. Ziober А., Рады сената ý апошнія гады панавання Яна Казіміра Вазы (1660-1668), „Arche 2014, որ 6. Ziober A., Relacje Lwa Sapiehy z synami w latach 20. XVII wieku w świetle wybranej korespon dencji. Zarys problematyki, [w:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 7: Literatura, historia, język, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2017. Ziober A., Sapiehas Estate Document from the End of the 17th Century as a Source of the Family’s Economic and Political History, „Open Political Science 2018, vol. 1, no. 1, https://doi.0rg/10.1515/openps-2018-0014. Ziober A., W trosce o ojczyznę i Dom Sapieżyński. Postawy Lwa Sapiehy z czasów wojny w Inflantach w latach 1627-1629 w świetle korespondencji, [w:] Między obowiązkami, przy wilejami a prawem Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Społeczeństwo w obronie państwa polsko-litewskiego, red. A. Kalinowska et al., Warszawa 2018. Ziober A., „...żebyśmy zgodni ze sobą na tej przyszłej elekcji wszystko mówili, rozumieli, czyni li.” Radziwiłłowie linii nieświeśkiej i birżańskiej na sejmach konwokacyjnym i elekcyjnym 1632 r., [w:] Wolna elekcja w dawnej Rzeczypospolitej. Procedura - przebieg - publicystyka,
red. eadem, Wrocław 2014. Złotkowski D., Barokowa oprawa pogrzebu Konstancji Słuszczanki Denhoffowej i jej syna Stanisława Ernesta Denhoffa, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001.
320 Bibliografia Żojdź K., Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litew skim w pierwszych dekadach XVII wieku, Toruń 2019. Żojdź K., Захады Сапегаў па отриманні ўладанняў Яна Караля Хадкевіча пасля яго смерці, „Arche 2016, որ з.
SUMMARY Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I The monography focuses mainly on an analysis of socio-political attitudes of representatives of the elites in the Grand Duchy of Lithuania towards candi dates to the Polish throne. The author discusses constancy or changeability in the behavior of the magnates, which was influencing political attitudes of the whole environment connected with a given senator: his close and distant family, faction, and gentry centered around him. The problem is elucidated on the example of two elections which were held in widely different political circumstances: in 1632 in the case of Vladislaw IV Vasa and 1669 in the case of Michal Korybut Wiśniowiecki (Michael I). Considering candidates to the crown in the context of the irreversible metamorphosis of political realities in the Polish Republic is a potentially rich field of research. With the first of these elections, we have a ruler who is seen as a continuator of a dynastic tradition, who has Jagiellonian and Habsburg blood in his veins, and who is related to other European dynasties. With the second, we see a nobleman, magnate from the eastern borderlands of Poland, first among equals,’ without such family traditions as the Vasas had—a man, whose election gave rise to a new republican tradition. The analysis of socio-political elites of the Grand Duchy of Lithuania is aimed at examining the stances taken by representatives of the most promi nent Lithuanian families, such as the Radziwills (of both lines: of
Nieświerz and Biebrza), Sapiehas, Chodkiewiczs, and Pacs, towards election of the fu ture king. Due to their political position and welfare, members of these fam ilies had a considerable impact on the Lithuanian gentry, including land officials and dignitaries. Making use of their connections, a vast client system,
322 Summary and diverse publicity measures, they were able to shape socio-political atti tudes of the gentry according to their own opinions, needs, and views of the candidates to the crown. Keywords: Grand Duchy of Lithuania, elites, attitudes, magnates, royal elec tions, Władysław IV Waza, Vladislaw IV Vasa, Michał Korybut Wiśniowiecki, Michael I, S apecha family, Pac family, Radziwiłł family
Indeks osobowy Abramowicz Mikołaj 57 Akert Robin Μ. 23,28-29,38-41,163-164 Akinfijew Iwan 129 Albarracín Dolores 28 Aleksander Karol Waza 279 Aleksy Aleksiejewicz Romanow 129, 245, 255, 270 Aleksy I Romanow 126,129,131,135-136, 245, 255,273-շ74 Aleksy Michajłowicz zob. Aleksy I Ro manow Almond Gabriela A. 33 Andruszko Robert 31 Anna Jagiellonka 226 Anna Katarzyna Konstancja Wazówna 229 Anusik Zbigniew 72, 82,160, 280 Arciszewski Eliasz 76 Aronson Elliot A. 23, 28-29, 38-41, 163164 Augustyniak Urszula 11-12, 45, 48, 50, 57-5Я 75. 95. 10Ն 221, 223-224, 229, 242, 271,275 Baczewski Sławomir 188 Bagińska Elżbieta 57 Bala Jan 157 Balcerek Mariusz 73 Barbara Jagiellonka 234 Barberini Francesco 250 Bardach Juliusz 90 Battaglia Otto Forst de 22 Bąkowski Jan Ignacy 145 Bell Gary Μ. 193 Bergmann Piotr 86 Bersohn Mathias 19, 201 Bethlen Gábora 75, 257, 296 Bezwińska-Walerjan Anna 23, 28 Bielecki Piotr 81, 83, 92, 108-110, 121, 158-160,189, 241, 279 Bieńkowski Tadeusz 19,167, 229 Billewicz Jerzy 100,116, 253 Bizer George Y. 23, 38 Bobiatyński Konrad 21-22, 50, 67-72, 123, 125, 127-130, 132-134, 136, 139140, 142, 146, 170, 179, 186, 198-199, 203, 209, 215, 235, 237, 245-246, 253, 262-264, 2^9, 29Յ Bobrowicz Jan Nepomucen 63,171 Bogdanow Grigorij 127 Bohner Gerd 22-23, 28-29, 38, 40-42 Boineburg Johann Christian von 19,135, 167, 201, 205, 282 Bolesław Krzywousty 226 Bonzi Pierre de 125,131,133,135,137-138, 147, 151, 178-179, 184, 186, 205, 208209, 255, 262, 282 Borek Piotr 15,117 Bortkiewicz Jakub 194-196 Bozarzewski 157 Brandt Eusebius von 135, 255 Briñol Pablo 23, 37, 42 Brzeziński
Wacław 27 Brzostowski Cyprian Paweł 69,129,132, 178 Brzostowski Konstanty Kazimierz 185
324 Indeks osobowy Burbonowie, rodzina 14 Byliński Janusz 76 Cacioppo John T 23,37-38 Chachaj Marian 246, 281-282 Chaiken Shelly 23,38 Chałasiński Józef 27 Chavagnac Gaspard de 19,144,147-148, 151,164,166, 205, 232 Chave Ernest John 22 Chen Serena 23,38 Chłapowski Krzysztof 43 Chmielewska Mieczysława 20, 25, 127, 130-132, 135-136, 138-139« ME Мб, 163-164, 170, 186,199, 205, 216-218, 229-230, 232, 244, 252, 254-255, 260261,267, 269-270, 273-275,281 Chmielnicki Bohdan 14 Chodkiewicz Jan Karol 60, 64 Chodkiewicz Jan Kazimierz 64,175 Chodkiewicz Krzysztof 64, 88,175 Chodkiewiczowie, rodzina 64, 81, 175, 177 Choińska-Mika Jolanta 73 Chorążyczewski Waldemar 117 Chrapowiccy, rodzina 53 Chrapowicki Jan Antoni 18, 70, 129, 134, 142,178,180,185,193,197-198,200,202, 205, 209, 212-213, 216-217, 233֊235 Chreptowicz Adam Iwanowicz 58 Chreptowicz Jerzy 58 Chreptowicz Michał 59 Chrzanowski Maksymilian 93, 107-109, 159- 24°« 249 Chynczewska-Hennel T. 21,145, 249 Ciechanowski Mikołaj Walerian 181 Ciesielski Tomasz 48, 89, 289 Codello Aleksander 22, 58,183-184,186, 233, 292 Cybulski Marek 15 Czapliński Władysław 43-44, 64, 71, 7476, 78-80, 82-84, 93« i°6, 134« 146, 160, 165-166, 171, 175, 188, 190, 192, 210-211, 213, 229, 240, 247-248, 250251, 258, 272, 276-279, 293-294 Czartoiyski Mikołaj 63 Czermak Wiktor 14, 21,121-123 Czwołek Arkadiusz 21,50,59, 61, 73, 89, 110,112,115-118,156,175,252 Dacka-Górzyńska Iwona Μ. 215 Dąbski Jakub 170-171, 265, 267, 270 Denhoff Gerard 76 Denhoff Kasper 76 Dębicki Marcin 124 Dickel Nina 22, 29 Dion Léon 34 Długosz Józef 43-44, 188, 190, 210-211 Dolski Jan Karol
186,198,235 Dorobisz Janusz 18, 21,26,54-55,76 Dorohostajski Krzysztof Monwid 247248 Druccy Horsey, rodzina 63 Dubas-Urwanowicz Ewa 21, 54, 58, 66 Duda Paweł 20, 75, 211, 249 Dybaś Bogusław 50,73 Dymitr I Samozwaniec 224 Dymitr Ostrogski 211 Dzięgielewski Jan 20-21,51,55,58-59, 61, 63, 81-83, 85, 88, 92-93,100,116,157, 213, 282, 290, 294 Dzięgielewski Jan 18,131, 274 Eleonora Maria Józefa Habsburg 185, 269,271 Elżbieta Amalia von Hessen-Darmstadt 229, 253 Elżbieta Zofia Hohenzollern 234 Estreicher Karol 165 Fabrigar Leandre R. 23, 37 Fazio Russell H. 22 Fedorowicz Jan Krzysztof 278 Feldman Stanley 31 Ferdynand I Habsburg 222 Ferdynand III Habsburg 75 Ferenc Marek 18 Filaret 112 Filip Wilhelm Wittelsbach 19, 124, 128ւշ9« 133« 1ՅՏ MO-ML 144-148, 150, 166-168, 171, 182, 184, 201, 208-209, 229, 233, 242-243, 253, 259, 261-262, 264, 267-270, 274-275, 293, 297 Filipczak-Kocur Anna 46,48
Indeks osobowy Fiodor III Romanow 131,245, 255,271 Firlej Henryk 105-106,161,224, 280 Fredro Andrzej Maksymilian 171, 252 Froch Władysław 131 Fryderyk III Oldenburg 135, 278 Fryderyk Kettler 157 Fryderyk Wilhelm 1135,141,145,150,261, 29Յ Gacek Marcin 28, 31 Gacki Józef 136, 254, 281 Gałecki Franciszek 180 Gaston Jan Baptysta Burbon 75-76, 257, 296 Gaston Orleański zob. Gaston Jan Bap tysta Burbon Gąsiorowski Antoni 43 Gierowski Józef Andrzej 23, 32 Giese Franz von 135 Gieszczyński Witold 72 Gieysztor Jan Stanislaw 58 Gisleni Jan Baptysta 19 Giżycki Franciszek Ksawery 199 Gniński Jan 192 Golcow Michail 129 Goldberg Jakub 84 G oraj ski 157 Gordon Francis 249, 278 Gosiewscy, rodzina 53, 81,103 Gosiewska z Paców Ewa 64 Gosiewski Aleksander Korwin 50,64,90, 112, 207 Gosiewski Wincenty Korwin 69,180 Góralski Zbigniew 46-47 Gregorowicz Dorota 26 Griard Jérémie 167-168 Grochowski Achacy 250-251 Grużewski 157 Grzymułtowski Krzysztof 145, 210 Gustaw II Adolf 72,76,80,82-84, n2 114, 117,120, i6o, 241, 249, 278, 280, 283 Habsburgowie, dynastia 13, 76, 181, 232, 246, 271, 273 Haddock Geoffrey 29 Henryk III Walezy 55, 208, 227, 266, 281 Henryk Juliusz de Burbon 244, 254, 260 325 Henryk Lotaryński 229 Herbst Stanisław 50, 65 Hlebowicz Jan Karol 125 Hlebowicz Jan Samuel 103-104 Hlebowicz Jerzy Karol 70-71, 123, 133134, 139, 143, 146, 178, 192, 194, 208209, 264, 289 Hlebowicz Mikołaj 58,71,158 Hlebowiczowa z Radziwiłłów Katarzyna 134,140-143,146,151,187 Hlebowiczowie, rodzina 53 Hołownia Stanisław 194 Hoverbeck 182 Hrembski 157 Huddy Leonie 31 Iwanicka Katarzyna 21,132 Izabela Klara
Eugenia Habsburg 174 Jacoby Jörg 21,184, 200 Jagiellonowie, dynastia 13, 26, 121, 222223,225-226,229,231,238,256,285,296 Jakub Kettler 75 Jan Albert Waza 279 Jan II Kazimierz Waza 13-15, 18, 21, 25, 3б,53,65-75, n7,121-128,137,140,146, 149-150, 155, 161, 171, 174, 177, 179184, 192-193, 206, 208, 213, 215, 219, 221, 223, 230-231, 238, 243, 246-247, 252-253, 256-257, 259, 261-264, շ66, 273, 278-280, 283-284, 287, 289-297 Jan III Sobieski 126,184, 208, 213 Jaroszuk Jan 56, 66,106,142,147,174,216 Jemiołowski Mikołaj 18,131, 274 Jeny 182 Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki 246 Jervis Robert 31 Jerzy Rakoczy 14, 278 Jerzy Wilhelm Hohenzollern 75-76, 8384,150,207,215, 278, 293 Johnson Blair T. 28 Judycki Walerian Stanisław 187 Kaczorowski Włodzimierz 18,20, 88-89, 92, 95,106,111-112,158-159,188, 207, 250-251, 258,279-280, 290
32б Indeks osobowy Kalicki Bernard 203 Kalinowska Anna 50 Kamieński Andrzej 294 Kamier Marcin 12 Kaniewski Jacek 182, 210 Karol Ferdynand Waza 14,279,281 Karol II Stuart 135 Karol IV Lotaryński 275 Karol V Leopold Lotaryński 19,148,166, 181-182, 205, 210, 229-230, 232-233, 236, 244, 254, 260-261, 268-269, 275 Karpiński Andrzej 215 Kasparek Norbert 72 Katarzyna Jagiellonka 12 Kazanowski Adam 109, 278 Kazanowski Zygmunt 105,109, Kazimierz Wielki 226 Kempa Tomas 58,102,104,191 Kersten Adam 15,43-44,122,166 Kiaupiene Jūratė 48 Kiełbik Jerzy 107,277 Kiersnowski Jan 178,185 Kiersnowski Stanisław 225 Kirszteyn 87 Kiszka Janusz 57,102 Kiszka Krzysztof 57,102 Kiszka Mikołaj 57, 90,102,158, 207 Kiszka Stanisław 57 Kiszkowie, rodzina 53 Klaudia Lotaryńska 229 Klementowski Marian Lech 131 Klimek Przemysław 76 Kłaczewski Witold 14, 21,122-123,126 Kochlewski 157 Kochlewski Piotr 84 Kognowicki Kazimierz 114 Komuniecki 157 Konarski Michał 276-277 Kondeusz Wielki zob. Ludwik Burbon Koniecpolski Stanisław 112, 265 Konopczyński Władysław 282 Konstancja Habsburżanka 74-75, 79, 279 Kopeć Bazyli 159 Korff Mikołaj 57 Korsakowie, rodzina 63,176 Korybut Dymitr Olgierdowicz 230 Koryciński Marcin 105 Korytko Andrzej 72 Korzon Tadeusz 22,170, 216,246 Kosman Marceli 76 Kot Stanisław 100 Kotarski Henryk 57 Kotowicz Aleksander 69 Kotowicz Andrzej Franciszek 69, 132 Kozak Ewelina 195 Kozłowski Jan 128 Kozłowski Paweł Konstanty 93,158,249250,276 Krakowiak Paweł 215 Krawczuk Tadeusz 143, 216 Krystyna Wazówna 132,144 Kryszpin-Kirszensztein Hieronim 132, 181,198, 200, 212 Krysztopa-Czupryńska Barbara 107,277
Kuczyński Stefan Krzysztof 57,195 Kuczyński W. 249 Kumiński 157 Kuncewicz Mikołaj 121 Kunicki 157 Kunicki Hrehoty 85 Ķurmin Aleksander 157 Kurosz Stanisław 84, 97 Kwiatkowski Paweł 22,28,189 Laccy, rodzina 53,72, 81,121 Lacka z Paców Anna 72 Lacki Aleksander Teodor 71-72,170,260, 262, 265, 273-274 Lacki Jan Alfons 72 Lecky William 30 Leibniz Gottfried Wilhelm 19,167-169, 229, 242, 244-245, 253-շ54, 259, 261, 266-268, 270, 274-275, 281, 295 Leippe Michael R. 22,28-30,37,189 Leopold I Habsburg 165 Lepszy Kazimierz 248 Leszczyński Jan 131,145,170-171 Leszczyński Rafał 76, 83, 248 Leszczyński Wacław 75 Leśnodorski Bogusław 90 Lindsey Samuel 30 Lionne Hugues 131,138 Lipiński Wacław 57
Indeks osobowy Lithuano Georgio Ulicovio zob. Leibniz Gottfried Wilhelm Litwin Henryk 44 Lubomirski Aleksander Michal 208 Lubomirski Jerzy Sebastian 15,122-123, 180 Ludwik Burbon 122-123, 132 139, 144, 178-179, 18ı, 243-244« 254. 259-260, 268-269, 274, 284, 296-297 Ludwik de Condé zob. Ludwik Burbon Ludwik XIV 124-125, 130, 133-134, 136138,178-180, 205, 261, 275 Ludwika Maria Gonzagi 65, 68,123-124, 127,136-137,147,150,180, 281 Lulewicz Henryk 11, 20,44-47,54-61, 63, 65, 71, 73, 88-89, 97 99-102, 111-112, 116,119,136,172,175,177,208,221-222, 228, 247 Lumbres Antoine de 134,180 Łoś Władysław 210 Łowmiański Henryk 21 Łubieński Stanisław 75 Maciszewski Jerema 15, 257 Mailly-Lascaris Klara Izabella Eugenia de 138,146-148,151,179,185,194 Maio Gregory R. 29 Majdański Stanisław 19,167-168, 229 Majewski Andrzej Adam 21, 50, 70, 142, 146,179,181,183,185,198,200,203,209 Majewski Wiesław 57, 72 Maksymilian Habsburg 222 Malewska Hanna 176 Maliszewski Kazimierz 49,153 Maliszewski Krzysztof 15 Maliszewski Norbert 23 Małgorzata Gonzaga 229 Maniecki Maciej 91 Manteuffel Tadeusz 21 Marescotti Galeazzo 255 Maria Kazimiera dArquien de la Gran ge MZ ։5։ Markiewicz Mariusz 20, 75,125,188,191, 211, 249 Marody Mirosława 23, 27 Maron Jerzy 50,105 3^7 Maryna Mniszchówna 224 Massalscy, rodzina 53, 63 Massalski Andrzej 61,159, 251 Matwijow Maciej 121 Matwijowski Krystyn 21, 144-145, 272 Matyasik Joanna 20,50, 69,127,148,165166,186, 230, 233, 292 Mavius Lazarus 82 Mazarin Jules 232 Mączak Antoni 11-12, 47-49 Mądrzycki Tadeusz 23, 29 McDougall William 27 Medeksza Stefan Franciszek 69 Metelska Maryla
27 Michał Korybut Wiśniowiecki 12,14,54, 70,142,144,149,151,169,185-187,206, 209, 213, 229-230, 232, 235-237· 239, 246, 252, 256, 263, 267, 271, 275, 281֊ 283, 285-286,292, 297-298 Mienicki Ryszard 59, 64, 70, 175 Mierzwa Edward Alfred 278 Mika Stanisław 23, 29 Mikulski Krzysztof 294 Mirski 118,157 Mirski Sebastian 68 Misiewicz Jan 195 Mleczko Wiktoryn Konstanty 185 Morsztyn Jan Andrzej 137 Morsztyn Szczęsny 182 Mosaiska z Jasińskich Apolonia 62 Mosalski Aleksander 62, 88,158 Mosalski Hrehoty 62 Moskowitz Gordon B. 23,38 Mrocewicz Krzysztof 72 Muchliński Antoni 19, 74 Naborowski Daniel 101 Nagielski Mirosław 62, 70,103-104,116, 122,125-126,174,185, 215, 282 Narbut 104 Naruszewicz Aleksander 125 Naruszewicz Anna 61 Naruszewicz Stanisław 61,100,116 Naruszewicz Władysław 100 Niemcewicz Julian Ursyn 19,74,144,165, 23З Niemczynowski Jarosz 56
328 Indeks osobowy Nieznanowski Stefan 170, 260 Nowak Stanisław 23,28-29,163 Nowak Tadeusz Marian 72 Nowak-Dłużewski Juliusz 170, 260, 262, 273-274 Nowakowski Krzysztof 48 Oborski Adam 130,170-171, 267 Oborski Jan Zbigniew 139 Obuchowicz Filip Kazimierz 61,101 Obuchowicz Teodor Michał 101 Obuchowski Kazimierz 27 Ochmann-Staniszewski Stefan 18,130, 163,231 Ogińscy, rodzina 53,121 Ogiński Aleksander 58,101-102,157 Ogiński Jan 58,102 Ogiński Jan Jacek 181 Ogiński Marcjan Aleksander 133, 143144,146,181-182,186,196,203 Ogiński Samuel Lew 58,101-102 Okołowski Paweł 75,169 Olma Marceli 15,117,156 Olszowski Andrzej 18,122,144, 164-166, 168, 215, 229-230, 232, 243-244, 246, 254-255, 263, 266, 269, 271, 275, 281282, 284, 287 Opaliński Edward 11,23,32-33,36,73,95, 222-224, 239-240, 257 Ordin-Naszczokin Afansij 128-129, 131 Ordin-Naszczokin Bogdan 127 Orsini Virginio 19,131,199 Orzeł Joanna 239 Orzeszek Andrzej 195 Ossoliński Jerzy 105, 251 Ottenhausen Jan von 85 Otwinowska Barbara 12,57 Oxenstiern Axel 112 Pac Bonifacy Teofil 185 Pac Kazimierz 68,199, 253 Pac Konstanty Władysław 198 Pac Krzysztof Zygmunt 67-70,122, 125127, 129-131, 136-138, 145-147, 164, 166, 179-181, 185, 193, 198-199, 205, 209, 212, 232-233, 235-236, 246, 262, 266, 293-294 Pac Michał Kazimierz 67,122-123, 126129, 139-140, 142, 178-179, 183-185, 192-193, 198-199, год, 212, 215, 235, 253, 262, 293 Pac Mikołaj Stefan 68,196-198,235 Pac Piotr 65,103 Pac Stanisław Eustachy 67 Pac Stefan 64, 81, 88, 94,103,112,115,159, 181,212,278 Pac, rodzina 20,53-54,66-72,81,103, ւշշ123, 127-134, 137-139- M2, МЅ-Мб, 149, 174, 178-186,
193, 197, 200, 203, 208-209, 215-216, 234, 245, 253, 256, 262-265, 271, 287, 289, 291-292, 297 Pacevičius Arvydas 117 Pacowa z Rudomin-Dusieckich Anna Marcybella 64 Pasek Jan Chryzostom 18,199-200, 218 Perłakowski Adam 18, 122-125, 165-167, 229 Petty Richard E. 23,37-38,42 Pękalski Jan 85-87,190, 215 Piaseczyński Jan 182 Piccinardi Costa Jan Ludwik 282 Pietrzak Michał 90 Piwarski Kazimierz 21,186, 235 Poczobut Odlanicki Jan Władysław 18, 139, 200, 204-205, 212-213, 217 Poczobut Odlanicki Wawrzyniec Michal 200 Podbereski Hrehoty Kazimierz 181 Podhorodecki Leszek 74,79-80,126 Pollak Roman 18,199 Polkow Stiepan 127-128 Połubińscy, rodzina 53 Połubińska z Sapiehów Zofia 63 Połubińska z Wołodkiewiczów Zofia Konstancja 69 Połubiński Aleksander Hilaiy 65,69-70, 123, 132, 144, 146, 178-179, 181, 183185, 197-198, 200, 203, 209, 212, 216, 264, 274 Połubiński Konstanty 63,159 Popiołek Bożena 154,188 Popliński Antoni 19, 202 Porazinski Jarosław 32 Pośpiech Andrzej 12,48-49
Indeks osobowy Potocki Andrzej 180 Potocki Feliks (Szczęsny) Kazimierz 145, 194, 202 Potocki Paweł 145 Pozdyszew Jakow 129 Prangiszwili Aleksander 27 Prażmowski Mikołaj 137,183, 212,217 Prochaska Antoni 62 Prowancjusz Gabriel 276 Przyboś Adam 18,55,57,68,74,79,95-96, 98,173-174,190,211,226,251,278,293 Przyboś Kazimierz 18, 122-125, 165-168, 229 Rachuba Andrzej 12,18,20,26,43,47,50, 60-61, 67-69, 76, 88-89, 9L 101-102, 105, 116-118, 122-124, 129, 139- И2՜ 143, 147, 180-181, 186-187, zoo, 207֊ 2o8, 233,235,290 Radzicki Józef 22,28 Radziwiłł Albrycht Stanisław 18, 54-55, 57-58, 64, 67, 69, 79-80, 90, 94-98, 104,110-112,115,120,148,159,173-174, 177-178, 181, 190-191, 207, 211-213, 226-227, 248, 259, 277-278, 290, 292 Radziwiłł Albrycht Władysław 56, 96, 99,173, 251 Radziwiłł Aleksander Ludwik 55, 58, 81, 99-100,103,105-106,147,174,224,251 Radziwiłł Bogusław 19, 21, 42, 65-66,70, 122-123, i25- 14° Μ2- 144-146, 149150, 166, 168-170, 182, 184-185, 187, 194-197, 199-203, 206, 208-210, 216, 229, 233-234, 237, 241-242, 253-շ54, 256, 262, 264, 283, 289, 292-294 Radziwiłł Jan Jerzy 56, 208 Radziwiłł Janusz 55,70,174,176 Radziwiłł Krzysztof 19-20, 42, 50, 54-55, 57-58, 61, 71, 73-74, 76-79, 82-94, 96, 98-104, 106, 109-116, 118-121, 133, 146, 149-150, 156-158, 161, 172-173, 175, 190-191, 207-208, 212-214, 226, 231, 240, 248, 250, 259, 272, 277, 283, 285,289-293,29б Radziwiłł Michał Karol 187 Radziwiłł Michał Kazimierz 65-66, 70, 122-123, i25 141-142, 144-146, ւ8շ- 329 184, 186, 192-193, 195-199, 201-203, շօ8, 210, 215-216, 262, 264, 274 Radziwiłł Mikołaj Krzysztof 222 Radziwiłł Stanisław
Kazimierz 186 Radziwiłł Zygmunt Karol 58, 97-98,174 Radziwiłłowa z Kiszków Anna 55 Radziwiłłowa z Sapiehów Izabela Kata rzyna 187 Radziwiłłowa z Wołłowiczów Tekla 56, 58 Radziwiłłowa z Zenowiczów Anna Zo fia 56 Radziwiłłowa ze Strozzich Lukrecja Ma ria 147 Radziwiłłowie, rodzina 21, 42-43, 51, 5354, 56, 58, 63, 65-66, 68-69, 71, 75, 81, 97-99, 111, 119, 121, 123, 125, 127, іЗЗ-Ч^ i38-i4L 145-Мб, 173-174, 176-177, 184, 189, 195-197, 203, 205, շշ8, 235,263,293, 297 Rajeckí Gedeon 88 Rajeckí Teofil Dunin 216 Ranuccio II Farnese 282 Rempel John К. 29 Richelieu Armand Jean 232 Riquet 205 Roe Thomas 74 Rok Bogdan 26,50,105 Rolnik Dariusz 20, 75,191, 211, 249 Romberg Winfried 167 Rostowski Jan Karol 58 Roszak Stanisław 117, 239 Roussel Jakub 80,160 Rudomicz Bazyli 131 Rudomin-Dusiecki Wawrzyniec 64 Ryżewski Grzegorz 59 Saczyńska Monika 193 Sadowski Wojciech 32 Sakowicz Adam Maciej 58,251 S akson Jakub 86 Salvandy, Narcisse-Achille de 199 Sanderson Francis 132,234, 293 Sanguszko Samuel Szymon 103,158 Sanguszkowie, rodzina 53,55 Santa Croce Antonio 75 Sapieha Aleksander 62, 66,192
33® Indeks osobowy Sapieha Aleksander Kazimierz 141-142, 181,209 Sapieha Andrzej 62-63, 89-90,108,213 Sapieha Benedykt Paweł 44, 54, 66,132, 143,145,186, 203, 210 Sapieha Franciszek Stefan 54, 66, 122, 43 45, *86, 203 Sapieha Fryderyk 62 Sapieha Jan Stanisław 59-63, 81, 83, 8990, 104-105, 107-110, 116, 159, 176, 189, 214, 240-241, 249, 277-279, 289 Sapieha Kazimierz Jan 44, 54, 66, 71, 132-133, 143, 145, 186, 196, 203, 210 Sapieha Kazimierz Leon 59-61, 69, 76, 87,104-106,108,110,114-118,161,174, 176,213, 224 Sapieha Krzysztof 62,116 Sapieha Krzysztof Franciszek 235 Sapieha Krzysztof Mikołaj 76 Sapieha Leon Bazyli 54, 66,122,145 Sapieha Lew 17,19,50,59-60, 62-63, 65, 73,79, 87-91, 95-96,101-117,120,148, 158, 173, 176, 191-192, 207, 212, 248, 250-251, 289-290 Sapieha Mikołaj 62, 94,116,158, 251 Sapieha Paweł Jan 66,70-71,122-123,143 Sapieha Paweł Stefan 61-62, 89-90,104105, 110, 115, 159, 174, 176, 183, 207208 Sapieha Stanisław 235 Sapiehowie, rodzina 42,44,53,59-61,63, 66-67, 69, 71, 81, 88-89, 91,100,105, 115-116,119-121,125,139,144,174-177, 191-192,194, 208, 215,228, 234, 242 Sapieżyna z Chodkiewiczów Anna Scho lastyka 60, 62-63 Sapieżyna z Firlejów Dorota 60 Sapieżyna z Hlebowiczów Krystyna Bar bara 143 Sapieżyna z Solomereckich Helena 235 Sapieżyna z Wodyńskich Giyzelda 61, 108 Sawicki Mariusz 12, 22, 44-45, 47-50, 61, 65, 67,69-72,89,118,123-124,127,130, 43, 45՛ 47-49, M2. M4. Мб-147, 170, 179, 18ı, 183, 185-186, 193, 197, 199-200, 203, 215-216, 289 Schaffgotsch Christoph Leopold 204, 216, 218,246 Schönborn Johann Philipp von 167-168 Schooler Tonya Y. 30 Schwarz
Norbert 22, 29 Schwerin Otto von 135 Scultetus Joachim von 136,141 Sears David 0.31 Seredyka Jan 72,75, 80, 82 Serwanski Maciej 180 Sieniawska Cecylia Maria 147 Sienicki Mikołaj 257 Sikora Radosław 72 Sikorski Janusz 72 Skarga Piotr 277 Skarżyńska Krystyna 31 Skorbowicz 157 Skowron Ryszard 43, 75, 123, 125, 180, 188 Skowronek Maria 22,132,143, 216 Skrzypietz Aleksandra 26 Słaby Agnieszka 188 Słuszka Aleksander 88,177 Słuszkowie, rodzina 53 Sobieski Jakub 18,251 Sobolewski Marek 15, 33-36 Sokołowski Wojciech 75 Sommer Hanna 33 Sopiński Michał 167-169 Sosnowski Jan 99 Stabrowski Adam 157 Staszewski Jacek 237 Stefan Batory 208, 226-227, 230, 232, 266 Stembrowicz Kazimierz 132 Stetkiewicz Bohdan 104 Stetkiewicz Jan 104 Stetkiewicz Krzysztof 104 Stępnik Krzysztof 73 Strawiński Balcer 158,177 Stroynowski Andrzej 20 Strzelecka Małgorzata 239 Sucheni-Grabowska Anna 257 Suchoj ad Henryk 188 Sulowska Zofia 249 Szczepański Jan 27 Szczygielski Wojciech 238
Indeks osobowy Szelągowski Adam 72, 82 Szołdrski Andrzej 276 Szpaczyński Przemysław Piotr 222-224 Szwaba Marek 21, 64, 67, 138, 147, 180, 200, 237, 290 Szyszkowska Krystyna 22 Śliwiński Artur 94,225,249-251,276-277, 280, 293 Świderska-Włodarczyk Urszula 239,247 Targosz Karolina 188 Tarłowa 147 Tazbir Janusz 15, 239, 247 Teodorczyk Jerzy 72 Tesser Abraham 22, 29 Thomas Wiliam I. 27 Thurstone Louis Leon 22 Topolski Sebastian 144 Tott Clas Åkesson 204 Trope Yaacov 23,38 Tryzna Gedeon Michal 61 Tryzna Marcjan 61 Tryzna Mikołaj 61, 88,190 Tryznowa z Sapiehów Regina 61 Tryznowie, rodzina 53, 61 Turowski Kazimierz Józef 19,175 Tygielski Wojciech 12,15-16, 48-49 Tyszkiewicz Janusz Skumin 63,120,172173 Tyszkiewicz Jerzy 63, 88 Tyszkiewicz Jerzy Skumin 63,158 Tyszkiewicz Kazimierz 63 Tyszkiewicz Krzysztof 177 Tyszkiewiczowie, rodzina 53, 63, 81-82, 11 Tyzenhauz Gothard Jan 88 Umeogu Bonachristus 37 Urban VIII, papież 158, 249 Uruszczak Wacław 21,132,141 Urwanowicz Jerzy 21,54,58 Verba Sidney 33 Villeurs Jean de 19,166 Visconti Honorat 91, 159, 211, 249-250, 276 33I Wacław Czeski 230-231 Wagner Marek 20 Wajda Kazimierz 15,145 Walden Artur 71 Wallenstein Albrecht 75 Wanke Michaela 22, 28-29,38,40-42 Wasilewski Tadeusz 18-19,57-58, 63, 65, 67,102,123-126,129,143,146,174,180, 185-186, 208-209, շւ6, 233՜234 253’ 280,292-293 Wegener Duane T. 23, 37 Wegner Anna 278 Wężyk Jakub 77, 207 Wężyk Jan 76, 83, 87, 90-91,110-112, 290 Wheeler S. Christian 23,38 Wiatr Jerzy J. 31-32, 34 Wieczorek Agnieszka 239 Wieliczko 214 Wiesiołowski Krzysztof 61,108,159 Wiesiołowski Mikołaj 174 Wilhelm I Gonzaga
229 Wilson Timothy D. 23,28-30,38-41,163164 Wincenty I Gonzaga 229 Winkler Krzysztof 134,142-143,146,209 Wisner Henryk 20,50-51, 55, 72-80, 8295, 97-100, 104, 106, 115, 120-121, 156-157. 173, 190. 2O7 213. 224՜225. 240, 276, 279-280, 289-290, 292, 294 Wiszowata-Walczak Katarzyna 249 Wiśniewski Jerzy 62 Wiśniowiecki Janusz 105 Władysław II Jagiellończyk 222, 229 Władysław IV Waza 12-14, 20-21. 53֊54. 57, бо, 63-64, 67-68, 71-79, 81-84, 86-87, 9і 93. 95՜97 104-107, 109но, 113, 115-121, 150, 155-156, 15816ı, 172-177, 192, 221, 223-229, 231, 238-243, 248-251, 257-258, 265-266, 271-272, 276-280, 285-287, 289, 293, 295՜297 Władysław Jagiełło 226, 230-231, 253 Władysław Zygmunt Waza zob. Włady sław IV Waza Wojciszke Bogdan 23, 29-30,37-42,163֊ 164,189, 206, 219 Wojtowicz Jerzy 15
332 Indeks osobowy Wolan Paweł 157 Wolański Filip 11, 20, 26, 75, 96, 154,172, 188,191,211,249 Wolff Józef 175,177,179,185 Woliński Janusz 216, 218 Wołczkiewicz Jan Olizar 185 Wołłowicz Hieronim (Jarosz) 58, 100, 103 Wołłowicz Piotr 103 Wołłowicz Władysław 125,132,183 Wołłowiczowie, rodzina 82 Wołoszynowa Lidia 23 Woyna Abraham 61, 87-91,115,149,158, 290 Woyna Piotr 177 Woynowie, rodzina 53 Wójcik Zbigniew 22, 122-130, 133, 135136,167, 262, 272, 274 Wółkiewicz Ewa 193 Wyche Peter 193 Zenowicz Abraham Despot 176 Zenowicz Stanisław Despot 216 Ziątkowski Leszek 11, 22, 96,172 Zielińska-Nowicka Agnieszka 294 Ziemlewska Anna 50, 73 Zimbardo Philip G. 22, 28-30,37,189 Ziober Aleksandra 11, 44, 50, 89-90, 92, 96, 104-105, 107-110, 116-117, 1շ6, 172-174, 210, 277-278, 289 Złotkowski Dariusz 188 Znaniecki Florian 27 Zofia Aleksiejewna Romanowa 269 Zygmunt I Staty 222, 224, 226 Zygmunt II August 222, 224, 226 Zygmunt III Waza 12-14, 25. 53. 55՜57, 59,64,71-77,79֊8շ, 84, 87,94,96-97, 104, 107 no-in, 115-116, 118, 120122, 150, 155, 160, 175, 177, 206-207, 222-225, 227-228, 238-239, 247-250, 257-259, 270, 272, 277-280, 284-285, 290, 292, 295-297 Yard Robert 131,135,193, 210, 234, 255 Zadzik Jakub 76, 91,174 Zakrzewski Andrzej B. 103 Załuski Andrzej Chtyzostom 165 Zanna Mark P. 28-29 Zawisza Andrzej Kazimierz 140 Zawisza Krzysztof 71, 118-119, 125, 139140, 143, 179, 185, 190-192, 208, 289 Zawisza Mikołaj 159 Zawiszę, rodzina 81,121 Zbaraski Jerzy 265,280 Zdanowicz H., pseud. 255 Zdrodawski Jan 109 Zemeła Krzysztof 272 Żelewski R. 18, 79,173, 211, 226 Żerelik Rościsław 26 Żojdź Karol 58,
82 Żółkiewsld Stanisław 277 Волков Владимир Константинович 133 Галубовіч Віталь 252 Сокал Сцяпан Ф. 127, 245 Флоря Борис Николаевич 133 Янушкевіч Андрэй Μ. 127, 245
|
| adam_txt |
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 7 Wstęp n ROZDZIAŁ I Elity Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII wieku. Studium postaw 27 1. Postawy a postawy polityczne 2. Co wywiera wpływ na postawy? 3. System klientalny, status magnata i elity w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wieku - próba systematyzacji pojęć 27 37 42 ROZDZIAŁ II Aktywność polityczna elit litewskich w czasie bezkrólewi po śmierci Zygmunta III Wazy i abdykacji Jana Kazimierza jako wyznacznik postaw 53 1. Przedstawiciele litewskiej elity społeczno-politycznej w przededniu bezkrólewi w latach 1632 i 1668-1669 2. Litewska scena polityczna w czasie bezkrólewia w 1632 roku 53 72 2.1. Sytuacja państwa przed śmiercią Zygmunta III Wazy 2.2. Walka o wpływy polityczne wśród elit litewskich w czasie bezkrólewia w 1632 roku 3. Bezkrólewie w latach 1668-1669 3.1. W przededniu bezkrólewia. Litewska scena polityczna wobec planów elekcji vivente rege i abdykacji Jana Kazimierza 3.2. Obozy polityczne na Litwie w służbie kandydatów do tronu polskiego 72 81 121 121 126 ROZDZIAŁ III Środki perswazji i próby zmiany postaw 153 1. Człowiek epoki staropolskiej i jego doznania zmysłowe a zmiany postaw 153 2. Korespondencja, pisma propagandowe 155 3. Korzyści materialne i awanse 172
6 Spis treści 4. W kręgu komunikacji wizualnej - orszaki i wjazdy na elekcję 187 5. Inne sposoby perswazji 206 ROZDZIAŁ IV Oczekiwania szlachty litewskiej wobec kandydatów do tronu - cechy przyszłego władcy 1. Pochodzenie kandydatów do tronu potomek Jagiellonów czy król-rodak? 221 221 2. Ideał władcy-wodza 3. Wyznanie i tolerancja religijna 239 247 4. Zachowanie praw i wolności szlacheckich 5. Wiek, zdrowie i rodzina kandydatów do tronu 256 265 6. Pozycja społeczno-polityczna i zamożność (szczodrość) 271 7. Wychowanie oraz znajomości kultuiy i obyczajów Rzeczypospolitej 8. Idealny władca elit Wielkiego Księstwa Litewskiego - 276 Władysław Zygmunt Waza czy Michał Koiybut Wiśniowiecki? 283 Zakończenie 289 Bibliografia 299 Summary 321 Indeks osobowy 323
Bibliografia ŹRÓDŁA RĘKOPIŚMIENNE: Archives Ministère des Affaires étrangères et du Développement international République française à Paris: Correspondance politique, Pologne, vol. 31,32, 35. Archives nationales à Paris: Série K: Monuments historiques, titre IX: Histoire étrangère. Négociations, K 1313, folio 197, 206,208. Archivio Segreto Vaticano, Città del Vaticano: Segreteria di Stato, Polonia 43, 81, 82, 83. Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie: Archiwum Publiczne Potockich, nr 303. Archiwum Radziwiłłów: dział II, księga 10,13, 63; nr 1040,1047,1055,1059,1064,1065,1066,1545,1546,1548,1550, 1554,1559. кѕбб. dział IV, kop. 6,32, 78, 79, 87,320,321,584. dział V, nr 837, 838, 2704, 5223, 5228/II, 6763, 8080, 10243, 10258,10268, 10270, 10636, 11214/II, 11219,11224, Иббї/іУ 12080/II, 13810,13836,13848/1,13855/XXII, 16467,17667, 17966/V, 18580. Nabytki, oddział I, nr 199. Zbiór Branickich z Suchej, nr 37/51, 85/105. Archiwum Państwowe w Gdańsku: Recesy Stanów Zachodniopruskich, 300,29/111,300,29/112,300,29/159,300,29/160. Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk: rkps 345,346. Biblioteka Książąt Czartoryskich - Muzeum Narodowe w Krakowie: rkps 163/IV, 404/IV, 408/IV, 1656/IV, 1657/IV, 1881/1,2064/IV, 2086/IV, 2247/IV, 2573/IV.
300 Bibliografia Biblioteka Narodowa w Warszawie: Biblioteka Ordynacji Zamoyskich, rkps 950,1154,1175,1220,2030. Biblioteka Naukowa Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie: rkps 347. Biblioteka Polska w Paryżu: nr 12/35, 215· Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu: rkps 24,30, 92,149. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie: rkps 54. Bibliothèque nationale de France: Bibliothèque de l’Arsenal, MS-4783. Département des manuscrits, NAF 9705. Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Berlin-Dahlem: I НА/Rep. 9/Nr 8e, A2. Haus-, Hof- und Staatsarchiv, Wien: Polen 1,55. Latvijas Valsts vēstures arhīvs, Rīga: fond 554, apr. 1, որ 120. Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka, Vilnius: fond 17, որ 12, з6. fond 20, որ 463. fond 43, որ 25519. BF 432· Lietuvos valstybės istorijos archyvas, Vilnius: fond 1282, op. 1, nr 218. Львівська національна наукова бібліотека України імені В. Стефаника, Львів: fond 4 (Zbiór rękopisów Biblioteki Baworowskich), op. 1, nr гбб. fond 5, op. 1, որ 196, 221/П, 508,1848/І, 2133/П, 3882/П. fond 45 (Archiwum Dziaduszyckich), op. 1, rkps 109,568. fond 103 (Archiwum Sapiehów z Krasiczyna): op. 1, teka 157 (Teki Prochaski V), nr 519, 520, 521, 524, 528, 529,531, 534, 541,550, 551, 555, 556,564,577; teka 8, nr 1172,1191.
Bibliografía 301 op. 6 (Teki materiałów sapieżyńskich), teka 557 (Teki Prochaski III), nr 113,128,136,139, 140,145,146,154,155,158,159,161,162,165,167. fond 116, որ 42. Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського, Інститут рукопису, Київ: fond 1, որ 4125,5953,5983,5995. Národní archiv,
Praha: fond SM - CIZINA, nr XIII/127, XIII/128. The National Archives, Kew: State Papers Foreign, State Papers Poland and Saxony, SP 82/11, SP 88/8/1, SP 88/11, SP 88/12, SP 108/395, SP 108/381. State Papers Office, SP 9/60/13. Российская национальная библиотека, Санкт-Петербург: fond 957, F. IV որ
130. fond 97і (Автографы Дубровского), op. 2, Авт 115, որ 12օ; Авт 124, որ 37; Авт 125, որ 85, 87; Авт 127, որ 6, 43 46; Авт 132, որ 1, շ, 4· Российский государственный архив древних актов, Москва: fond 389 (Metryka Litewska), որ ιο8. Vilniaus universiteto biblioteka, Vilnius: fond 3, որ շ68. fond
5, որ 4753 (A27)· Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu: rkps 185/II, 200/II, 210/II, 239/III, 352/II, 408/IV 484/III, 2280/1,2285/II, 2983/II (Teki Lucasa), 2988/II (Teki Lucasa), 2989/II, 2990/II (Teki Lukasa), 2994/I, 3564/II, 6603/II, 13777/L ŹRÓDŁA DRUKOWANE: Akta zjazdów stanów
Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1: Okresy bezkrólewi (1572-1576, 1586-1587,1632,1648,1696-1697,1706-1709,1733-1735,1763-1764), oprać. H. Lulewicz, Warszawa 2006. Акты издаваемые виленскою комиссиею для разбора древних актов, т. 4, Вильна 1870. Archiwum domu Sapiehów wydane staraniem rodziny, 1.1:
Listy z lat 1575-1606, oprać. A. Pro chaska, Lwów 1892. Bersohn Μ., Wybór Michała Korybuta, na króla
polskiego w Warszawie 1669 roku. Podług niedrukowanego pamiętnika kawalera Jana Chrystyana Boineburg posła nadzwyczajne go, falcgrafa Filipa Wilhelma neuhurgskiego, przy Rzeczypospolitej Polskiej, „Biblioteka Warszawska" R. 25,1865, t. 3.
302 Bibliografia Chrapowicki JA, Diariusz, ez. 2: Lata 1665-1669, oprać. A. Rachuba, T. Wasilewski, War szawa 1988. Diariusz sejmu konwokacyjnego 1668 roku, oprać. K. Przyboś, Kraków 2009. Diariusz sejmu koronacyjnego 1669 roku, oprać. K. Przyboś, Μ. Ferenc, Kraków 2004. Dyaryusz konwokacyi odprawionej pod laską Imci Księcia Krzysztofa Radziwiłła, hetmana po lnego litewskiego roku 1632, przez Imci Pana jakuba Sobieskiego, krajczego koronnego, spi sany, [w:] Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojenne i polityczne 1621-1632, Paryż 1859. Gordon E, Elekcyja Władysława IVego, tłum. W. Kuczyński, Londyn 1854. Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, oprać, i wyd. f.N. Bobrowicz, t. 7, Lipsk 1841, t. 9, Lipsk 1842. Jemiołowski Μ., Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648-1679), oprać. J. Dzięgielewski, Warszawa 2000. Kognowicki K., Życia Sapiehów i listy od monarchów, książąt i różnych panujących do tychże pisane, t. 1: Życie Lwa Sapiehy, kanclerza wielkiego, potym wojewody i hetmana buławy wielkiej W. X. L., Wilno 1790. Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojen ne i polityczne 1621-1632, Paryż 1859. Leibniz G.W., Wzorzec dowodów politycznych, tłum. T. Bieńkowski, wstęp S. Majdański, Bydgoszcz 1998. Listy staropolskie z epoki Wazów, oprać. H. Malewska, Warszawa 1977. Listy Władysława IV do Krzysztofa Radziwiła hetmana polnego W. X. Litewskiego, pisane 1612-1632 roku, z autografów Biblioteki Cesarskiej w Petersburgu, oprać. A. Muchliński, Kraków 1867. Maria Kazimiera dArquien de la
Grange, Listy do Jana Sobieskiego, oprać. L. Kukulski, tłum. J.K. Seli, L. Kukulski, Warszawa 1966. Mémoires du comte Gaspard de Chavagnac 1638-1695, revue, corrigée et annotée par J. de Villeurs, Paris 1900. Nieznane listy królowej Marji Kazimiery, oprać. W. Ziembicki, Kraków 1935. Olszowski A., Censura candidatorum sceptri Polonici. Ocena kandydatów do tronu polskiego, wstęp i oprać. K. Przyboś, A. Perłakowski, Kraków 2014. Opisanie elekcyi króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, z pisemka drukowanego w Rzymie w roku 1669, przypisanego kardynałowi Orsini protektorowi Polski przez Jana Baptystę Gisleni, [w:] Relacye nuneyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do r. 1690, wyd. E. Rykaczewski, t. 2, Berlin-Poznań 1864. Bacowie. Materyjały historyczno-genealogiczne, ułożone i wyd. J. Wolff, Petersburg 1885. Pasek J.Ch., Pamiętniki, oprać. R. Pollak, Warszawa 1955. Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668. Publicystyka - eksorbitancje - projekty - memoriały, t. 3: 1665-1668, oprać. S. Ochmann-Staniszewska, Wrocław-Warszawa 1991. Poczobut Odlanicki J.W., Pamiętnik (1640-1684), oprać. A. Rachuba, Warszawa 1987. Podróż królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624-1625 w świe tle ówczesnych relacji, oprać. A. Przyboś, Kraków 1977. Radziwiłł A.S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, է. i: 1632-1636, t. 2: 1637-1645, tłum, i oprać. A. Przyboś i R. Żelewski, Warszawa 1980. Radziwiłł B., Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979.
Bibliografia 303 Rudomicz Б., Efémeros, czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672, cz. 2: 1665-1672, tłum, i oprać, filologiczne W. Froch, oprać, historyczne i historycznoprawne M.L Klementowski, Lublin 2002. Salvandy N.A. de, Dzieje panowania Michała Wiszniowieckiego króla polskiego, Wielkiego X. Litewskiego itä., tłum, i oprać. F.K. Giżycki, Lwów 1849. Sobieski J., Diariusz sejmu koronacyjnego w Krakowie w 1633 roku, oprać. W. Kaczorowski, przy współudz. 1. Dorobisza, Z. Szczerbika, Opole 2008. „Spisek orleański" w latach 1626-1628, wstęp i oprać. U. Augustyniak, W. Sokołowski, War szawa 1990. „Theatrum Europaeum” 1677, Bd. 10. Thomas Roe do Panów radnych, Stambuł 26 listopada 1624, [w:] Zbiór pamiętników historycz nych o dawnej Polszczę z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszczę wydanych oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, oprać. [.U. Niem cewicz, t. 5, Lipsk 1840. Velera monumenta Póloniae et Lithuaniae gentiumąue finitimarum historiam illustrantia maxi mam partem nondum edita ex tabularis Vaticanis deprompta collecta ас serie chronologica disposita, t. 3: A Sixto PP. V usąue ad Innocentium PP. XII, 1585-1696, maximam partem nondum ed. ex tabulariis Vaticanis, deprompta coll, ас serie chronologica dispo sita ab A. Theiner, Romae 1863. Volumina legum, t. 5: Ab anno 1669 ad Annom ібду, Petersburg i860. Wyjątek z pamiętników hrabiego de Chavagnac legata do Polski, po abdykacji króla Jana Ka zimierza i w czasie elekcji króla Michała r. 1668, [w:] Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszczę z
rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszczę wydanych oraz z listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, oprać. J.U. Niemce wicz, t. 4, Lipsk 1839. Żywot Jaśnie Oświeconego Księcia Bogusława Radziwiłła (z rękopismów hr. T. Działyńskiego), oprać. A. Popliński, Poznań-Trzemeszno 1840. Żywot Lwa Sapiehy, oprać. K.J. Turowski, Sanok 1855. OPRACOWANIA: Albarracín D. et al., Attitudes. Introduction and Scope, [w:] The Handbook of Attitudes, eds. D. Albarracín, ВТ. Johnson, M.P. Zanna, New York-London 2005. Almond G.A., Verba S., The Civic Culture. Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Newbury Park 1963. Anusik Z., Gustaw II Adolf, Wroclaw 2009. Anusik Z., Książęta Wiśniowieccy na tle swoich czasów, [w.՜] idem, Studia i szkice staropolskie, Łódź 2011. Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, tłum. A. Bezwińska-Walerjan et. al., Poznań 1997. Augustyniak U., Duchowni klienci Krzysztofa II Radziwiłła. Kondycja i funkcje duchowień stwa ewangelicko-reformowanego w dobrach radziwiłłowskich w pierwszej połowie XVII wieku, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, WarszawaŁódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica", t. 3.
304 Bibliografìa Augustyniak U., Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001. Augustyniak U., O przyjaźni. Przyczynek do badań stosunków klientarnych, [w:] Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane profesorowi Januszowi Pelcowi, red. B. Otwinowska et al., t. 2, Warszawa 1993. Augustyniak U., Podlaska klientela Krzysztofa II Radziwiłła, [w:] Drobna szlachta podlaska w XV1-XIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Kuczyński, Białystok 1991. Augustyniak U., Specyfika patronatu magnackiego w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wie ku. Problemy badawcze, „Kwartalnik Historyczny” R. 109, 2002, nr 1. Augustyniak U., W służbie hetmana i Rzeczypospołitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radzi wiłła, Warszawa 2004. Augustyniak U., Wazowie i „królowie rodacy". Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999. Augustyniak U., Znaczenie więzów krwi w systemach nieformalnych w Rzeczypospolitej pierw szej połowy XVII wieku na przykładzie klienteli Radziwiłłów birżańskich, [w:] Kultura sta ropolska ֊ kultura europejska. Prace ofiarowane Januszowi Tazbirowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1997. Baczewski S., Propagandowa rola szlacheckiego pogrzebu z XVII wieku w świetle kazań po grzebowych, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001. Bagińska E., Rekrutacja klienteli radziwiłłowskiej na Podlasiu w XVII w., „Białostocczyzna" R. 13,1998, nr 1. Bagińska E., Szlachta podlaska w kręgu Radziwiłłów
birżańskich, „Zeszyt Naukowy Mu zeum Wojska w Białymstoku" 1995, nr 9. Balcerek Μ., Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie Rzeczypospolitej ze Szwecją w latach 1600-1629, Poznań 2012. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak Μ., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1977. Battaglia O.F. de, Jan Sobieski, król Polski, tłum. K. Szyszkowska, wstęp i oprać. Z. Wójcik, Warszawa 1983. Bell G.M., A Handlist of British Diplomatic Representatives 1509-1688, London 1990. Das Bistum Wiirzburg, teil 7: Die Würzburger Bischöfe von 1617 bis 1684, bearb. W. Romberg, Berlin-New York 2011, Germania Sacra. Die Kirche des Alten Reiches und ihre Institu tionen. Dritte folge, 4: Die Bistümer der Kirchenprovinz Mainz. Błaszczyk G., Współczesne spojrzenie na stosunki polsko-łitewskie w latach 1569-1795, [w:] Rzeczpospolita w XVI-XVIII wieku. Państwo czy wspólnota?, red. B. Dybaś, P. Hanczewski, T. Kempa, Toruń 2007. Bobiatyński K., Kandydatura Romanowów na tron Rzeczypospolitej podczas elekcji 1669 i 1674 roku. Realna koncepcja, czy też gra polityczna?, [w:] Праблемы інтэграцыі i інкарпарацыі ў развіцці Цэнтральнай i Усходняй Еўропы ў перыяд ранняга Новага часу. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі, прысвечанай 440-годдзю Люблінскай уніі (Мінск, 15-17 кастрычніка 2009 a), рэд. С.Ф. Сокал, AM. ЯнушКЄВІЧ, МІНСК 2010. Bobiatyński К, Micbał Kazimierz Рас - wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Działal ność polityczno-wojskowa, Warszawa 2008.
Bibliografia 305 Bobiatyński K., Rola wojska w życiu publicznym w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie tzw. hegemonii pacowskiej (1666-1682), [w:] Społeczeństwo a wojsko, red. I.M. Dacka-Górzyńska, A. Karpiński, Μ. Nagielski, Warszawa 2015, Społeczeństwo Staropolskie. Seria Nowa, t. 4. Bobiatyński K., W walce o hegemonię. Rywalizacja polityczna w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1667-1674, Warszawa 2016. Bohner G., Dickel N., Attitudes and Attitude Change, „Annual Review of Psychology” 2011, vol. 62, https://d0i.0rg/10.1146/annurev.psych.121208.131609. Bohner G., Moskowitz G.B., Chaiken S., The Interplay of Heuristic and Systematic Pro cessing of Social Information, „European Review of Social Psychology" 1995, vol. 6, https://doi.0rg/10.1080/14792779443000003. Bohner G., Schwarz N., The Construction of Attitudes, [w:] Blackwell Handbook of Social Psychology. Intrapersonal Processes, eds. A. Tesser, N. Schwarz, Malden, Mass. 2001. Bohner G., Wanke Μ., Postawy i zmiana postaw, tłum. J. Radzicki, Gdańsk 2004. Bonney R., Cardinal Mazarin and the Great Nobility during the Fronde, „The English Histo rical Review” 1981, vol. 95, no. 381. Boy-Żeleński T, Marysieńka Sobieska, Warszawa 2017. Briñol P., Petty R.E., Persuasion. Insights from the Self-Validation Hypothesis, „Advances in Experimental Social Psychology" 2009, vol. 41, https://doi.org/io.ioi6/Soo65֊ 2601(08)00402-4. Byliński }., Źródła konfliktu pomiędzy królem Zygmuntem III a Radziwiłłami, [w:] Kultura polityczna w Polsce, t. 6: Litwa w polskiej tradycji i kulturze politycznej, cz. 2, red. Μ. Ko sman, Poznań 2006.
Chacha) Μ., Młodość Michała Tomasza Korybuta Wiśniowieckiego, przyszłego króla polskiego, „Czasy Nowożytne" 2015, t. 28. Chaiken S., Heuristic versus Systematic Information Processing and the Use of Source versus Message Cues in Persuasion, „Journal of Personality and Social Psychology” 1980, vol. 39, no. 5, https://d0i.0rg/10.1037/0022-3514.39.5.752. Chen S., Chaiken S., The Heuristic-Systematic Model in its Broader Context, [w:] Dual-Pro cess Theories in Social Psychology, eds. S. Chaiken, Y. Trope, New York 1999. Chłapowski К., Elita senatorsko-dygnitarska Korony za czasów Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 1996. Chmielewska Μ., Misja Krzysztofa Leopolda Schaffgotscha na sejm elekcyjny w Rzeczypospo litej 1669 roku, „Rocznik Jeleniogórski" 2002, t. 34. Chmielewska Μ., Pochodzenie i koligacje Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Idee drzewory tu Stanisława Temberskiego i ¡ana Aleksandra Gorczyna z 1669 roku, „Genealogia. Stu dia i Materiały Historyczne" 1995, t. 6. Chmielewska Μ., Sejm elekcyjny Michała Wiśniowieckiego 166g roku, Warszawa 2006. Chmielewska Μ., Z życia codziennego podczas elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka" 1996, t. 51, nr 1-3. Choińska-Mika J., Między społeczeństwem szlacheckim a władzą. Problemy komunikacji, spo łeczności lokalne, władza w epoce Jana Kazimierza, Warszawa 2002. Codello A., Gieysztor Jan Stanisław, [w:] Polski słownikbiograficzny, t. 7, z. 4, Kraków 19481958. Codello A., Hegemonia Paców na Litwie i ich wpływy w Rzeczypospolitej 1669-1674, „Studia Historyczne” 1970, t, 13, nr
1.
3o6 Bibliografia Codello A., Rywalizacja Paców i Radziwiłłów w łatach 1666-1669, „Kwartalnik Historycz ny’ R. 71,1964, nr 4· Cybulski Μ., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003. Czamańska I., Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007. Czapliński W., Anna Katarzyna Konstancja Wazówna, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, z. 2, Kraków 1935. Czapliński W., Fredro Andrzej Maksymilian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 7, z. 1, Kra ków 1948-1958. Czapliński W., Hlebowicz jerzy Karol, [w:J Polski słownik biograficzny, t. 9, z. 6, WrocławWarszawa-Kraków 1960-1961. Czapliński W., Leszczyński jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 17, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972. Czapliński W., Na dworze króła Władysława IV, Warszawa 1959. Czapliński W., Olszowski Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Czapliński W., Pac Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk 1979. Czapliński W., Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1972. Czapliński W, Długosz ƒ., Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, Warszawa 1982. Czerniak W, Ostatnie lata jana Kazimierza, wstęp i oprać. A. Kersten, Warszawa 1972. Czwołek A., Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625-1633, „Czasy Nowożytne" 2003,1.15. Czwołek A., Konflikt Lwa Sapiehy, wojewody wileńskiego i Krzysztofa Radziwiłła, hetmana polnego litewskiego na tle problemów
militarnych i politycznych Rzeczypospolitej w latach 1625-1633, „Czasy Nowożytne" 2007, t. 20. Czwołek A., Konflikty i spory wśród dowódców litewskich w czasie wojny w Inflantach w la tach 1625-1629 i ich wpływ na przebieg działań militarnych, [w:] Wojny północne w XVIXVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, red. B. Dybaś, A. Ziemlewska, Toruń 2007. Czwołek A., Lew Sapieha i Krzysztof Radziwiłł młodszy. Dzieje trudnej przyjaźni, [w:] Sapie howie epoki Kodnia i Krasiczyna, red. K. Stępnik, Lublin 2007. Czwołek A., Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego, Toruń 2012. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1582-1696). Spis, red. A. Ra chuba, oprać. H. Lulewicz, A. Rachuba, Warszawa 2007. Dębski Μ., Królowa wdowa a „kandydat do tronu". Relacje Marii Kazimiery Sobieskiej z jakubem Sobieskim w czasach saskich, „Acta Universitairs Lodziensis. Folia Historica" 2016, nr 96, https://doi.0rg/10.18778/0208-6050.96.06. Dion L., Éléments d’un schéma pour l’analyse des cultures politiques, „Recherches Sociographiques" 1982, vol. 23, no. 3, https://doi.0rg/10.7202/055989ar. Domachowski W, Przewodnik po psychologii społecznej, Warszawa 2007. Dorobisz J., Biskup i książę. Jakub Zadzik i Krzysztof II Radziwiłł w elicie władzy pierwszych Wazów, [w:] Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa 2006.
Bibliografia 307 Dorobisz ƒ., Jakub Zadzik (1582-1642), Opole 2000. Dubas-Urwanowicz E., Michał Kazimierz Radziwiłł wobec Unii birżańskiej w okresie potopu szwedzkiego, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości" 2007, t. 43. Duda P., Między Ałtmarkiem a Lützen. Dypłomacja papieska wobec polityki Gustawa Ił Adolfa, [w:] Nuncjatura Apostolska w Rzeczypospolitej, red. T. Chynczewska-Hennel, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012. Duda P, Nuncjatura apostolska w Warszawie i w Wiedniu wobec elekcji Władysława IV Wazy - przyczynek do badań nad czwartym interregnum, [w:] Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim ХѴІ-ХѴШ meku. O znaczeniu idei wyboru ֊ między prawami a obowiąz kami, red. Μ. Markiewicz, D. Rolnik, E Wolański, Katowice 2016. Dzięgielewski J., Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992. Dzięgielewski J., O tolerancję dla zdominowanych. Polityka wyznaniowa Rzeczypospolitej w la tach panowania Władysława IV, Warszawa 1986. Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, 1.1: Stulecia XV-XVII, t. 2: Stulecia ХѴШ-ХІХ, t. 3: Stulecia XV-XIX. Perspektywa historycznoliteracka, t. 4: Stulecia XVI-XIX. Perspektywa historyczna i językowa, t. 5: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historycznoliteracka, t. 6: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historyczna i językowa, t. 7: Literatura, historia, język, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2011-2017. Estreicher K., Bibliografia polska, cz. y Stulecia XV-XVIII, t. 23, Kraków 1910. Fazio R.H., Multiple Processes by which Attitudes Guide Behavior. The Mode Model as an Integrative Framework,
„Advances in Experimental Social Psychology” 1990, vol. 23, https://doi.org/io.ioi6/Soo65-26oi(o8)6o3i8֊4. Fazio R.H. et al., Attitude Accessibility, Attitude-Behavior Consistency, and the Strength of the Object-Evaluation Association, „Journal of Experimental Social Psychology” 1982, vol. 18, no. 4, https://doi.org/io.1016/0022-1031(82)90058-0. Fedorowicz J.K., England's Baltic Trade in the Early Seventeenth Century. A Study in Anglo-Po lish Commercial Diplomacy, Cambridge 1980. Feldman S., Wartości, ideologia i strukturyzacja postaw politycznych, [w:] Psychologia politycz na, red. D.O. Sears, L. Huddy, R. Jervis, tłum. R. Andruszko, Kraków 2008. Filipczak-Kocur A., Litewskie komisje wojskowo-skarbowe w XVII wieku, „Kwartalnik Hi storyczny" R. 109, 2002, nr 3. Флоря Б.Н., О русской кандидатуре на элекции 1668-1669 гг., [w:] Studia Polonica. К γο-летию Виктора Александровича Хорева, ред. В.К. Волков, Москва 2002. Gacek Μ., Postawy polityczne, [w:] Encyklopedia województwa śląskiego, t. 1, 2014, IBR Wiki, [on-line:] http://ibrbs.pl/mediawiki/index.php/Postawy_polityczne. Gacki J., Obraz elekcyi króla Michała (ks. Korybuta Wiśniowieckiego), „Biblioteka Warszaw ska" 1846, t. 4. Галубовіч В., Поликая шляхта і дынастыя Вазаў, Мінск 2016. Gierowski J.A., Konfederacje a postawa polityczna szlachty, [w:] Dzieje kultury politycznej w Polsce, red. idem, Warszawa 1977. Goldberg J., Kochlewski Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.13, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968. Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1983. Górski K., Wojna Rzeczypospolitej
Polskiej ze Szwecją za panowania Zygmunta III od roku 1626 do 1629, „Biblioteka Warszawska" 1888, t. 2.
βθ8 Bibliografia Griard J., The „Specimen Demonstrationum Politicarum Pro Eligendo Rege Polonorum". From the Concatenation of Demonstrations to a Decision Appraisal Procedure, [w:] Leibniz. What Kind of Rationalist?, ed. Μ. Dascal, Dordrecht 2008, https://doi.org/1o.1oo7/ 978-1-4020-8668-7-24. Herbst S., Gosiewski Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, z. 4, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960. Hundert Z., Aleksander Polanowski - porucznik husarski oraz pułkownik Jego Królewskiej Mości, „Studia z Dziejów Wojskowości" 2013, t. 2. Hundert Z., Między buławą a tronem. Wojsko koronne w walce stronnictwa malkontentów z ugrupowaniem dworskim w latach 1669-1673, Oświęcim 2014. Jacoby J., Boguslaus Radziwill - der Statthalter des Grossen Kurfürsten in Ostpreussen, Mar burg 1959. Jaroszuk J., Działalność polityczna Michała Kazimierza Radziwiłła w latach 1666-1669, [w:] Z nieznanej przeszłości Białej i Podlasia, oprać, nauk. T. Wasilewski, T. Krawczak, wstęp J. Skowronek, Biała Podlaska 1990. Jaroszuk J., Radziwiłł Aleksander Ludwik, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaroszuk J., Radziwiłł Michał Kazimierz, [w:] Polski słownikbiograficzny, t. 30, z. 2, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaroszuk J., Radziwiłłowa z Sobieskich Katarzyna, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Jaworska-Oknińska Μ., „Moskiewski dwór" królewicza Władysława w latach 1617—1618, „Kronika Zamkowa. Roczniki" 2015, t. 2. Kaczorowski W, Korektura prawa na sejmach okresu bezkrólewia 1632 roku
oraz na sejmie koronacyjnym 1633 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo. Studia Historycznoprawne" 2011, t. 311. Kaczorowski W, Litwini wśród elektorów Władysława IV, „Rocznik Białostocki" 1991,1.17. Kaczorowski W, Pompa funebris pary królewskiej — Zygmunta III Wazy i Konstancji w Kra kowie, [w:J Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001. Kaczorowski W, Rola Krzysztofa II Radziwiłła na sejmach konwokacyjnym i elekcyjnym w okresie bezkrólewia 1632, „Miscellanea Historico-Archivistica" 1989, t. 3, Radziwił łowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury. Kaczorowski W., Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986. Kaczorowski W., Wota senatorskie na sejmie konwokacyjnym 1632 r., „Zeszyty Nauko we Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu. Historia" 1984, t. 21. Kalicki B., Bogusław Radziwiłł koniuszy litewski. Szkic historyczny, Kraków 1878. Kalinowska A., William Bruce a autorstwo „A relation of State of Polonia [.] Anno 1598", „Przegląd Historyczny" 2011,1.102, z. 2. Kamieński A., Działania dyplomacji brandenburskiej w Polsce podczas elekcji 1674 roku, „Wieki Stare i Nowe" 2015, t. 8, nr 13. Kamieński A., Kandydatura Hohenzollernów brandenburskich do tronu polskiego od XVI do końca XVIII wieku. Realny cel czy też gra polityczna?, [w:] Etniczne, kulturowe i religijne pogranicza Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. K. Mikulski, A. Zielińska-Nowicka, Toruń 2006, Między Zachodem a Wschodem, t. 3.
Bibliografia 309 Kamieński A., Nominacja Bogusława Radziwiłła na urząd namiestnika Prus Książęcych w 1657 roku, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 1998, nr 1. Kamieński A., Połska a Brandenburgia-Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje polityczne, Poznań 2002. Kaniewski J., Finansowe kulisy walki o polską koronę po abdykacji Jana Kazimierza a przed elekcją Michała Korybuta Wiśniowieckiego w świetle raportów dyplomatów elektora bran denburskiego (1668-1669), „Przegląd Nauk Historycznych” R. 4, 2005, nr 2. Kempa T., Kariery przedstawicieli prawosławnych rodów Ogińskich i Stetkiewiczów w XVII wie ku. - podobieństwa i różnice awansu społecznego, ekonomicznego i politycznego, [w;] Wła dza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w ХѴІ-ХѴШ wieku, red. J. Urwanowicz, przy współudz. E. Dubas-Urwanowicz, P. Guzowskiego, Białystok 2003. Kempa T., Problem kandydatów do tronu Rzeczypospolitej w kontekście podziałów w ełicie politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego w trzech pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, [w:] Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI-XVIII wie ku. O znaczeniu idei wyboru ֊ między prawami a obowiązkami, red. Μ. Markiewicz, D. Rolnik, E Wolański, Katowice 2016. Kersten A., Stefan Czarniecki, 1599-1665, Warszawa 1963. Kersten A., Warstwa magnacka - kryterium przynależności, [w:] Magnateria polska jako warstwa społeczna. XI Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Toruniu. Sympozjum 12 (12 wrzesień 1974 r.), red. W. Czapliński, A. Kersten, Toruń 1974. Kiaupiene J., Rola klienteli w procesie jednoczenia narodu politycznego Wielkiego
Księstwa Litewskiego w XVI w., [w:] Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań XVIXVIII wiek, red. T. Ciesielski, A. Filipczak-Kocur, Warszawa-Opole 2008. Kłaczewski W, Abdykacja jana Kazimierza. Społeczeństwo szlacheckie wobec kryzysu poli tycznego lat 1667-1668, Lublin 1993. Klimek P., Regaliści w latach 1620-1632. Próba charakterystyki stronnictwa Zygmunta III Wazy na podstawie układów towarzysko-protekcyjnych, „Studia Historyczne" 2008, t. 51, nr 2. Komaszyńki Μ., Maria Kazimiera d'Arąuien Sobieska królowa Polski 1641-1716, Kraków 1983. Komaszyńki Μ., Piękna królowa Maria Kazimiera dArąuien-Sobieska, 1641-1716, Kraków 1995Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, t. 2, oprać, tekstu i przypisy Μ. Nagielski, wstęp J. Maternicki, posl. J. Dzięgielewski, Warszawa 1986. Korytko A., O ujście Wisły. Działania militarne w latach 1626-1635, [w:] Wielkie wojny w Pru sach. Działania militarne między Wisłą a Niemnem na przestrzeni wieków, red. W. Gieszczyński, N. Kasparek, Dąbrówno 2010. Korzon T., Dola i niedola ]ana Sobieskiego, 1629-1674, t. 2, Kraków 1898. Kot S., Billewicz jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 2, z. 1, Kraków 1936. Kot S., Bruce William, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 1, Kraków 1937. Kotarski H., Przyboś A., Korff Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.14, z. 1, WrocławWarszawa-Kraków 1968-1969. Kozak E., „Słudzy" podlascy Bogusława Radziwiłła, [w:] Drobna szlachta podlaska w XVIXIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Ku czyński, Białystok 1991. Kozłowski P.K., Rola duchowieństwa na
dworze Władysława IV Wazy, „Kronika Zamkowa. Roczniki" 2012,1.1-2.
310 Bibliografìa Krakowiak P., Dwa sejmy w 1666 roku, Toruń 2010. Leniek J., Herzig E, Leśniak E, Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911. Lepszy K., Dorohostajski Krzysztof Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 15, z. 3, Kraków 1939-І946· Lipiński W., Abramowicz Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.1, z. 1, Kraków 1935. Litwin H., Magnateria polska 1454-1648. Kształtowanie się stanu, „Przegląd Historyczny" 1983, t. 74, z. 3. Lulewicz H., Elita polityczno-społeczna Wielkiego Księstwa Litewskiej w pierwszej po łowie XVII wieku, Warszawa 1984, praca doktorska przechowywana w Bibliotece Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Lulewicz H., Gniewów o unig ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569-1588, War szawa 2002. Lulewicz H., Pac Jan Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Lulewicz H., Pac Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Lulewicz H., Połubiński Konstanty, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, z. 3, Wrocław-Warszawa-Łódź-Kraków-Gdańsk 1983. Lulewicz H., Radziwiłł Albrycht Władysław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk —Łódź 1987. Lulewicz H., Sapieha ]an Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, WrocławWarszawa-Kraków 1992-1993. Lulewicz H., Sapieha Lew, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kraków 1994 Lulewicz H., Skład wyznaniowy senatorów świeckich Wielkiego Księstwa Litewskiego za pa nowania Wazów, „Przegląd Historyczny” 1977, t. 68, z. 3.
Lulewicz H., Zjazd w Rudnikach we wrześniu 1572 roku, „Przegląd Historyczny" 2000, t. 91, z. 2. Maciszewski J., Społeczeństwo, [w:] Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Ta zbir, Warszawa 1974. Maciszewski J., Szlachta polska i jej państwo, Warszawa 1986. Mączak A., Historia jest we mnie, Warszawa 2004. Mączak A., jedyna i nieporównywalna? Kwestia odrębności Rzeczypospolitej w Europie XVIXVII wieku, „Kwartalnik Historyczny" R. 100,1993, nr 4. Mączak A, Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie ХѴІ-ХѴШ w., Warszawa 2000. Mączak A, Nierówna przyjaźń. Układy klientalne w perspektywie historycznej, Wrocław 2003. Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowoźytnej, War szawa 1986. Mądrzycki T, Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, Warszawa 1970. Mądrzycki T, Warunki i metody zmiany postaw, [w:] Teorie postaw, red. S. Nowak, War szawa 1973. Mądrzycki T, Wpływ postaw na rozumowanie, Warszawa 1974. Majdański S., Gottfried Wilhelm Leibniz, czyli program dla Polski siedemnastowiecznego racjo nalisty, polityka i historyka i jego aktualność dzisiaj, [w:] G.W. Leibniz, Wzorzec dowodów politycznych, tłum. T. Bieńkowski, wstęp S. Majdański, Bydgoszcz 1998.
Bibliografia 311 Majewski A.A., Aleksander Hilary Połubiński (1626-1679) marszałek wielki litewski. Działal ność polityczno-wojskowa, Warszawa 2017. Majewski A.A., Walka Paców z Radziwiłłami o dominację w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1666-1669, „Studia Historyczno-Wojskowe” 2015, t. 6. Majewski W, Granice uzależnienia szlachty od magnaterii w ХѴІІ-ХѴШ wieku, [w:] Drob na szlachta podlaska w XVI-XIX wieku. Materiały sympozjum w Hołnach Mejera (26-27 maja 1989 roku), red. S.K. Kuczyński, Białystok 1991. Majewski W, Wojny polsko-szwedzkie 1600-1629, iw:l Polskie tradycje wojskowe, t. 1: Tra dycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, red. J. Sikorski, Warszawa 1990. Maliszewski K., Formy i środki transferu informacji i komunikacji społecznej w Rzeczypospo litej szlacheckiej w XVII i pierwszej połowie XVIII w. (zarys problematyki), „Kultura i Edu kacja" 1993, nr 3/4. Maliszewski K., Komunikacja socjalna epoki nowożytnej. Stan badań i potrzeby, [w:] Rozprawy z dziejów XVIII wieku. Z dziejów komunikacji socjalnej epoki nowożytnej, red. J. Wojtowicz, Toruń 1993. Maliszewski K., Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształto wania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń 2001. Maliszewski K., Uwagi o stanie i perspektywie badań nad dziejami komunikacji społecznej w Rzeczypospolitej szlacheckiej (ХѴІ-ХѴШ w.), [w:] Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci profesora jacka Staszew skiego, red. K. Wajda, Toruń
1993. Maliszewski N., Dynamiczna teoria postaw. O relacji postaw jawnych i utajonych, Warszawa 2011. Maria Kazimiera Sobieska (1641-1716). W kręgu rodziny, polityki i kultury, red. A. Kalinowska, P. Tyszka, Warszawa 2017. Marody Μ., Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Analiza metodologiczna za sad doboru wskaźników w badaniach nad postawami, Warszawa 1976. Matwijowski K., Bogusław Radziwiłł w okresie elekcji i w pierwszych miesiącach rządów Mi chała Korybuta, [w:] Między Wschodem a Zachodem. Rzeczpospolita XVI-XVIII w. Studia ofiarowane Zbigniewowi Wójcikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. T. Chynczewska-Hennel et al., Warszawa 1993. Matwijowski K., jeszcze o roli Bogusława Radziwiłła w trakcie elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego, [w:] Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów no wożytnej Polski i Europy ku czci profesora jacka Staszewskiego, red. K. Wajda, Toruń 1993. Matyasik J., Obóz polityczny króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Warszawa 2011. Mienicki R., Chodkiewicz jan Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chodkiewicz Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chrapowicki jan Antoni, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mienicki R., Chreptowicz jerzy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, z. 4, Kraków 1937. Mierzwa E.A., Polska a Anglia w XVII wieku, Toruń 2003. Mika S., Postawy i ich badanie, [w:] Materiały do nauczania psychologii, red. L. Wołoszynowa, Warszawa 1966. Mika S., Psychologia
społeczna, Warszawa 1982. Mrocewicz K., Wprowadzenie do łektury, [w:] Pobożne pragnienia, wyd. K. Mrocewicz, War szawa 1997, Biblioteka Pisarzy Staropolskich, t. 9.
312 Bibliografía Nagielski Μ., Pac Bonifacy Teofil, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Nagielski Μ., „Partia dworska" w schyłkowym okresie panowania fana Kazimierza Wazy (1664-1668), [w:] Faworyci i opozycjoniści. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV-XVIII wieku, red. Μ. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 2006. Nagielski Μ., Połubiński Aleksander Hilary, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, z. 3, WrocławWarszawa-Eódź-KrakówGdańsk 1983. Nagielski Μ., Rokosz Jerzego Lubomirskiego w 1665 roku, Warszawa 1994. Nagielski Μ., Sanguszko Samuel Szymon, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992-1993. Nagielski Μ., Sapieha Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kra kow 1994. Nagielski Μ., Sapieha Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kraków 1994. Nagielski Μ., Sapieha Paweł Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, WarszawaKraków 1994. Nagielski Μ., Stosunki wojska ze społeczeństwem Wielkiego Księstwa Litewskiego w połowie XVII wieku w świetle poezji okolicznościowej, „Napis" 2001, seria 7. Niendorf Μ., Wielkie Księstwo Litewskie. Studia nad kształtowaniem się narodu u progu epoki nowożytnej (1569-1795), tłum. Μ. Grzywacz, Poznań 2011. Nowak S., Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [w:] Teorie po staw, red. idem, Warszawa 1973. Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy, z rękopisu wyd., oprać, i posł. opatrzył S. Nieznanowski, Warszawa 1980. Nowakowski K.,
Klientelizm jako forma korupcji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjo logiczny" R. 69, 2007, z. 1. Okołowski P., Jakich rządów Polacy potrzebują? Polska w świetle idei politycznych Leibniza, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria" R. 25, 2016, nr 4. Olma Μ., Językowe ekwiwalenty gestów w korespondencji małżeńskiej Heleny Pawlikowskiej, „LingVaria” R. 4, 2009, nr 1 (7). Opaliński E., Elekcje wazowskie w Polsce. Stosunek szlachty do instytucji okresu bezkrólewia, „Kwartalnik Historyczny" R. 92,1985, nr 3. Opaliński E., Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652. System parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1995. Opaliński E., Postawa polityczna szlachty województwa sieradzkiego w latach 1587-1648, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1981, t. 26. Opaliński E., Postawa szlachty polskiej wobec osoby królewskiej jako instytucji w latach 1587-1648. Próba postawienia problematyki, „Kwartalnik Historyczny" R. 40,1983, nr 4. Opaliński E., Zygmunt III wobec Habsburgów i Jana Zamoyskiego, „Kwartalnik Historyczny" R. 123, 2016, nr 4 [ree.], http://dx.d0i.0rg/10.12775/KH.2016.123.4.05. Orzeł J., System wartości obywatelskich w kulturze szlacheckiej Rzeczypospolitej XVI-XVIII wie ku, [w:] Parlament - konstytucja ֊ demokracja w edukacji historycznej i obywatelskiej, red. S. Roszak, Μ. Strzelecka, A. Wieczorek, Toruń 2012. Petty R.E., Cacioppo J.T., The Elaboration Likelihood Model of Persuasion, „Advances in Experimental Social Psychology" 1986, vol. 19, https://doi.0rg/10.1016/S0065-2601 (08)60214-2.
Bibliografia 343 Petty R.E., Wegener D.T., Fabrigar L.R., Attitudes and Attitudes Change, „Annual Review of Psychology” 1997, vol. 48, no. 1, https://doi.0rg/10.1146/annurev.psych.48.1.609 . Petty R.E., Wheeler S.Ch., Bizer G.Y., Is There One Persuasion Process or More? Lumping Versus Splitting in Attitude Change Theories, „Psychological Inquiry” 1999, vol. 10, no. 2, https://d0i.0rg/10.1207/S15327965PL100211. Piwarski K., Dolski Jan Karol, [w:] Polski słownik biograficzny, է. 5, z. 3, Kraków 1939-1946. Piwarski К., Gra habshursko-francuska o wpływy w Rzeczypospolitej i elekcje z lat 1669,1674 i 1697, [w:] Historia Polski, red. T. Manteuffel, 1.1: Do roku 1764, cz. 2: Od połowy XV w., red. H. Łowmiański, oprać. S. Arnold et. al., Warszawa 1958. Podhorodecki L., Wazowie w Polsce, Warszawa 1985. Popiołek B., Widz, słuchacz, smakosz - przyjemności w życiu szlachty przełomu XVII i XVIII w., [w:] Sarmacki sensualizm, red. E Wolański, Toruń 2017. Porazinski J., Epiphania Poloniae. Orientacje i postawy polityczne szlachty polskiej w dobie wielkiej wojny północnej (1702-1710), Toruń 1999. Pośpiech A., Tygielski W, Społeczna rola dworu magnackiego XVII-XVIII wieku, „Przegląd Historyczny" 1978, t. 69, nr 2. Prangiszwili A.S., Psychologia nastawienia, tłum. W. Brzeziński, K. Obuchowski, War szawa 1969. Przezdziecki A., Podole, Wołyń, Ukraina. Obrazy miejsc i czasów, 1.1, Wilno 1841. Przyboś A., Grochowski Achacy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 8, z. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków 1959-1960. Przyboś A., Michał Korybut Wiśniowiecki 1640-1673, Kraków-Wrocław 1984. Przyboś A., Pac
Michał Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Przyboś A., Radziwiłł Albrycht Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Przyboś K., Kandydatura Piasta w literaturze politycznej w bezkrólewiu po abdykacji Jana Kazimierza, „Studia Historyczne” 1971,1.14, nr 4. Przyboś K., Uwagi o „Censurze candidatorum sceptri polonici" Andrzeja Olszowskiego, „Ze szyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne" 1997, z. 123. Rachuba A., Boje fana Kazimierza o Litwę w latach 1656-1667. Sukces stronnictwa dworskie go w walce z opozycją, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Histo rii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, red. R. Skowron, Kraków 2003. Rachuba A., Fakcja Lwa Sapiehy - zarys problematyki, [w:] Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa profesora Krystyna Matwijowskiego, red. B. Rok, J. Maron, Toruń 2006. Rachuba A, Hegemonia Sapiehów na Litwie jako przejaw skrajnej dominacji magnaterii w ży ciu kraju, [w:] Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVII wieku, red. J. Urwanowicz, przy współudz. E. Dubas-Urwanowicz, P. Guzowskiego, Białystok 2003. Rachuba A., Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660-1663, Warszawa 1989. Rachuba A., Litewscy marszałkowie sejmów Rzeczypospolitej (1569-1793), [w:] Kultura parla mentarna epoki
staropolskiej, red. A. Stroynowski, Warszawa 2013. Rachuba A., Litewski korpus posiłkowy przeciw rokoszowi Lubomirskiego w 1665 r., „Przegląd Historyczny" 2011,1.102, z. 3.
314 Bibliografia Rachuba A., Obraz działalności publicznej nielubianego bohatera. Uwagi w związku z pracą Arkadiusza Czwołka o Lwie Sapieże, „Kwartalnik Historyczny” R. 122, 2015, nr 2 [ree.], http://dx.doi.0rg/10.12775/KH.2015.122.2.05. Rachuba A., Ogiński Marcjan Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 23, z. 6, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978. Rachuba A., Pac Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, է. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Pac Mikołaj Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Pacowa z domu de Mailly-Lascaris Klara Izabella Eugenia, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Rachuba A., Radziwiłłowie wobec rokoszu Lubomirskiego, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, Warszawa-Łódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica", է-3· Rachuba A., Rajeckí (Dunin Rajeckí) Gedeon, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Rachuba A., Sapieha Aleksander Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 4, War֊ szawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Benedykt Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 5, WrocławWarszawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Franciszek Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 34, z. 5, Wrocław— Warszawa-Kraków 1992-1993. Rachuba A., Sapieha Kazimierz jan Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, War szawa-Kraków 1994. Rachuba A., Sapieha Kazimierz Leon, [w:] Polski słownik biograficzny, t.
35, z. 1, Warsza wa-Kraków 1994. Rachuba A., Sapieha Paweł ]an, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, z. 1, Warszawa-Kra ków 1994. Rachuba A., Uczestnicy sejmików litewskich w latach 1565-1764, [w:] Po unii - sejmiki szla checkie w Rzeczypospolitej ХѴІ-ХѴ1П wieku, red. H. Lulewicz, Μ. Wagner, Siedlce 2013. Rachuba A., Udział Sapiehów kodeńskieb w życiu publicznym województwa brzeskiego w XVII wieku, [w:] Sapiehowie epoki Kodnia i Krasiczyna, red. K. Stępnik, Lublin 2007. Rachuba A., Udział urzędników Wielkiego Księstwa Litewskiego w uroczystościach państwo wych Rzeczypospolitej w latach 1574-1764, [w:] Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu i Instytut Historii Uniwersytetu jagiellońskiego w dniach 23-25 marca 1998, red. Μ. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999. Rachuba A., Urzędnicy nadworni Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1569-1795. Struk tura społeczna i drogi awansów, [w:] Urzędy dworu monarszego dawnej Rzeczypospolitej i państw ościennych. Materiały sesji zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, listopad 1993, red. A. Gąsiorowski, R. Skowron, Kraków 1996. Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w la tach 1569-1763, Warszawa 2002. Red., Jan III Sobieski, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.10, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962-1964.
Bibliografia 315 Ryżewski G., Ród Chreptowiczów berbu Odrowąż. Dobra i kariery Cbreptowiczów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII w., Kraków 2006. Sadowski W., Państwo i władca w oczach szlachty. Postawy polityczne obywateli wojewódz twa lubelskiego za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i jana III Sobieskiego, Lublin-Radzyń Podlaski 2008. Sawicki Μ., Dom sapieźyński 1666-1685. Droga do hegemonii w Wielkim Księstwie Litewskim, Opole 2016. Sawicki Μ., Dwór magnacki w Wielkim Księstwie Litewskim jako regionalne centrum społecz ne w drugiej połowie XVII w., „Przegląd Wschodnioeuropejski” 2012, t. 3. Sawicki Μ., Stronnictwo dworskie w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1648-1655, Opole 2010. Sawicki Μ., Wjazdy magnatów litewskich na sejmy konwokacyjne i elekcyjne w II połowie XVII wieku, [w:] Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych, red. Μ. Saczyńska, E. Wółkiewicz, War szawa 2012. Schmidt H., Karl V, [w:] Neue deutsche Biographie, Bd. 11, Berlin 1977. Seredyka J., Rzeczpospolita w ostatnich latach panowania Zygmunta III (1629-1632). Zarys wewnętrznych dziejów politycznych, Opole 1978. Seredyński W, Sprawa obioru następcy na tron za panowania i po abdykacyi jana Kazimie rza, Kraków 1864. Serwański Μ., Kształtowanie się stronnictwa profrancuskiego na dworze polskim w wiekach XVI i XVII, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy. Materiały konferen cji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Historii Uni wersytetu jagiellońskiego, Instytut Historii
Akademii Pedagogicznej w Krakowie w dniach 2-5 kwietnia 2001, red. R. Skowron, Kraków 2003. Sikora R., Wojskowość polska w dobie wojny polsko-szwedzkiej 1626-1629. Kryzys mocarstwa, Poznań 2005. Skarżyńska K, Aktywność i bierność polityczna, [w:] Podstawy psychologii politycznej, red. eadem, Poznań 2002. Skowron R, Pax i Mars. Polsko-hiszpańskie relacje polityczne w latach 1632-1648, Kraków 2013. Skrzypietz A., Francuskie zabiegi o koronę polską po śmierci Jana III Sobieskiego, Katowice 2009. Skrzypietz A., Maria Kazimiera d’Arąuien w powieści Michała Rousseau de la Valette „Mi łostki królewskie", [w:] Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym, red. J. Gancewski, A. Walkówski, Olsztyn 2006. Skrzypietz A., Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014. Słaby A., Widowiskowość kultury szlacheckiej - teatralizacja czy performance w życiu szlachty we wczesnym okresie saskim, [w:] Sarmacki sensualizm, red. F. Wolański, Toruń 2017. Śliwiński A., Król Władysław IV, Warszawa 1925. Sobolewski Μ., O kulturze politycznej raz jeszcze, „Historyka. Studia metodologiczne" 1983,1.13. Sobolewski Μ., Polska kultura polityczna i prawna w dawnych wiekach. Próba charakterysty ki, „Czasopismo Prawno-Historyczne" 1983, t. 35, nr 2. Sommer H., Wybrane komponenty kultury politycznej i ich wpływ na percepcję państwa, „Hu manités and Social Sciences" 2015, vol. 20, no. 22, https://doi.0rg/10.7862/rz.2015.hss.15. Sopiński Μ., Leibniz’s „Specimen Demonstrationum Politicarum Pro Eligendo Rege Polono rum” - Legal Logic at the Service of Politics. A. Study in the
History of Legal and Political
316 Bibliografia Thought, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2016, nr 7, [on-line:] https:// ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/47473/sopinskLleibniz%27s_specimen_ demonstrationum_politicarum_pro_eligendo_rege_polonorum_20i6.pd£?sequence=i isAllowed=y. Sopiński Μ., Logika w służbie polityki - „Wzorzec dowodów politycznych" Gottfrieda Wilhelma Leibniza i jego (nie)wpływ na elekcjį roku 1669, „Dialogi Polityczne/Political Dialogues. Journal of Political Theoiy" 2017, nr 23, http://dx.doi.0rg/10.12775/DP.2017.015. Staszewski J., August II Mocny, Wrocław 1998. Sucheni-Grabowska A, Wolność i prawo w staropolskiej koncepcji państwa, Warszawa 2009. Sułowska Z., Działalność nuncjusza Viscontiego w Polsce (1630-1635), „Roczniki Humani styczne KUL" i960, t. 9, nr 4. Świderska-Włodarczyk U., Mentalność szlachty polskiej XV i XVI wieku, Poznań 2003. Szczygielski W, W kręgu idei narodowego monarchy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica" 1986, t. 26. Szelągowski A., O ujście Wisły. Wiełka wojna pruska, oprać. A. Korytko, Dąbrówno 2012. Szelągowski A., Układy królewicza Władysława i dysydentów z Gustawem Adolfem w r. 1632, „Kwartalnik Historyczny" R. 13,1899, nr 4. Szpaczyński P.P., Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach I18yi6i8, Kraków 2013. Szpaczyński P.P., „Wazowie” czy następcy i przedstawiciele dynastii Jagiellonów? Kilka uwag w sprawie problemu ciągłości dynastycznej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów po śmierci Zygmunta II Augusta, „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką" 2007,1.1. Szwaba Μ., Działalność polityczna Krzysztofa Paca w drugiej
połowie XVII wieku, Wrocław 1987, praca doktorska przechowywana w Bibliotece Instytutu Historycz nego Uniwersytetu Wrocławskiego. Szymczak B., Działalność dyplomacji brandenburskiej w okresie bezkrólewia w Rzeczypospo litej w 1648 r., „Przegląd Historyczny" 1998, t. 89, z. 1. Targosz K, Oprawa artystyczno-ideowa wjazdów weselnych trzech sióstr Habśburżanek (Kra ków 1592 i 1605, Florencja 1608), [w:] Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów pol skich. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu i Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniach 23-25 marca 199S, red. Μ. Mar kiewicz, R. Skowron, Kraków 1999. Tazbir J., Wzorce osobowe szlachty polskiej w XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny" R. 83, 1976, nr 4. Thomas W.I., Znaniecki E, Polski chłop w Europie i Ameryce, t. 1: Organizacja grupy pier wotnej, tłum. Μ. Metelska, wstęp J. Chałasiński, J. Szczepański, Warszawa 1976. Thomas W.I., Znaniecki E, The Polish Peasant in Europe and America, vol. 1, Boston 1918. Thurstone L.L., Chave E.J., The Measurement of Attitude, Chicago 1956. Tomczak R.T., Wychowanie i wykształcenie króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego (16401660), „Res Historica" 2015, nr 39, https://doi.org/1o.17951/rh.2o15.39.33 . Tomkiewicz W, Jeremi Wiśniowiecki (i6i2-i61i), Warszawa 1931. Tomkiewicz W, Testament Jeremiego Wiśniowieckiego, „Miesięcznik Heraldyczny" R. 9, 1930, nr 4. Tygielski W, Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 1988, t. 33. Tygielski W, Klientela. Więzi społeczne -
grupy nacisku, [w:] Władza i społeczeństwo w XVI і XVII w. Prace ofiarowane Antoniemu Mączakowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Kamier et al., Warszawa 1989.
Bibliografia 317 Tygielski W., W poszukiwaniu patrona, „Przegląd Historyczny" 1987, t. 78, z. 2. Umeogu B., Source Credibility: A Philosophical Analysis, „Open Journal of Philosophy” 2012, vol. 2, no. 2, https://d0i.0rg/10.4236/0jpp.2012.22017. Uruszczak W., Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, [w:] Parlament, prawo, ludzie. Stu dia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, Μ. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996. Urzędnicy centralnii dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego ХІѴ-ХѴШ wieku. Spisy, oprać. H. Lulewicz, A. Rachuba, Kórnik 1994. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, 1.1: Województwo wileńskie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 2: Województwo trockie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 3: Księ stwo Żmudzkie ХѴ-ХѴПІ wiek, red. A. Rachuba, t. 4: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, t. 5: Ziemia połocka i województwo połockie ХІѴ-ХѴШ wiek, red. H. Lulewicz, t. 9: Województwo mścisławskie ХѴІ-ХѴШ wiek, red. A. Rachuba, Warszawa 2004-2019. Wachter E, Philipp Wilhelm, Pfalzgraf am Rhein, [w:] Allgemeine deutsche Biographie, Bd. 26, Leipzig 1888. Walden A., Marszalkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w la tach 1633-1648, „Czasopismo Histoiyczno-Prawne" 2013, t. 65, z. 1, https://doi.org/ 10.14746/СРҺ.2013.65.1.06. Wasilewski T., Kiszka Janusz, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967. Wasilewski T., Kiszka Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków
1966-1967. Wasilewski T., Kiszka Mikołaj, [w:] Polski słownik biograficzny, 1.12, z. 4, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967. Wasilewski T, Massalski (Mosalski) Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 20, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975. Wasilewski T., Ostatni Waza na polskim tronie, Katowice 1984. Wasilewski T., Pac Krzysztof Zygmunt, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 24, z. 4, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk 1979. Wasilewski T., Radziwiłł Bogusław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 1, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T, Radziwiłł Janusz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T., Radziwiłł Zygmunt Karol, Jw:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wasilewski T., Rodowód i pierwsze lata życia, [w:] B. Radziwiłł, Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979. Wasilewski T., Zarys dziejów Bogusława Radziwiłła, [w:] B. Radziwiłł, Autobiografia, wstęp i oprać. T. Wasilewski, Warszawa 1979. Wiatr J.J., Socjologia polityki, Warszawa 2002. Wilson T.D., Lindsey S., Schooler TY., A Model of Dual Attitudes, [w:] Psychology of Attitu des, vol. 1: Attitude Content, Structure and Function, eds. G. Haddock, G.R. Maio, Los Angeles 2012. Wisner H., „Aby się. nowokrzczeństwo nie szerzyło''. Katolicy - dysydenci - arianie w dobie bezkrólewia 1632 i 1648, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 1979, t. 24.
318 Bibliografia Wisner H., Kilka uwag o stronnictwie wojewody wileńskiego Krzysztofa Radziwiłła (1585— 1640), „Zapiski Historyczne" 1997, t. 62, z. 4. Wisner H., Litwa i projekt reformy elekcji 1629-1631, „Przegląd Historyczny” 1973, t. 64, z. 2. Wisner H., Litwa wobec elekcji Władysława Wazy, „Rocznik Białostocki" 1991,1.17. Wisner H., Radziwiłł Krzysztof, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987. Wisner H., Rozróżnieni w wierze. Szkice z dziejów Rzeczypospołitej schyłku XVI i połowy XVII wieku, Warszawa 1982. Wisner H., Rzeczpospolita Wazów, 1.1: Czasy Zygmunta III i Władysława IV, t. 2: Wojsko Wiel kiego Księstwa Litewskiego, dyplomacja, varia, Warszawa 2002-2004. Wisner H., Sejmiki w czasach Zygmunta III i Władysława IV. Konwokacja wileńska oraz sejmi ki przedsejmowe i relacyjne, [w:] Radziwiłłowie XVI-XVIII wieku. W kręgu polityki i kultury, Warszawa-Łódź 1989, „Miscellanea Historico-Archivistica", է. 3. Wisner H., Władysław IV Waza, Wrocław 2009. Wisner H., Wojna inflancka 1625-1629, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1970, 1.16, cz. 1. Wisner H., Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, „Ze szyty Naukowe WSP w Opolu. Historia" 1988, t. 26. Wisner H., Zygmunt III Waza, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. Wiśniewski ƒ., Masalski (Masalski) Hrehory Afanasewicz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 20, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975. Witusik A.A., Elekcja jana Kazimierza w 1648 roku, „Annales Universitaris Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F: Historia" 1962, vol. 17, 7.
Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997. Wójcik Z., fan Sobieski 1629-1696, Warszawa 1994. Wójcik Z., Między traktatem andruszowskim a wojną turecką. Stosunki polsko-rosyjskie 1667-1672, Warszawa 1968. Wójcik Z., Pacowie wobec kandydatury rosyjskiej na tron polski w latach 1668-1669 (misja Połkowa na Litwie, 1668), „Przegląd Historyczny" 1969, t. 60, z. 1. Wójcik Z., Traktat andruszowski 1667 roku i jego geneza, Warszawa 1959. Wojciszke B., Psychologia społeczna, Warszawa 2011. Wolff J., Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386-1795, Kraków 1885. Woliński J., Relacja ambasadora K.L. Schaffgotscha o elekcji polskiej 1669 r., „Teki Archiwal ne" 1957, t. 5. Wurzbach C. von, Habsburg Karl Leopold, [w:] idem, Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, Bd. 6, Wien i860. Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. - ustrój i funkcjonowa nie. Sejmik trocki, Warszawa 2000. Zakrzewski A.B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI-XVIII w.). Prawo, ustrój, społeczeństwo, War szawa 2013. Zanna M.P., Rempel J.K., Attitudes. A New Look at an Old Concept, [w:] Psychology of Atti tudes, vol. 1: Attitude Content, Structure and Function, eds. G. Haddock, G.R. Maio, Los Angeles 2012. Zemeła K., Skład osobowy dworu królewicza Władysława Zygmunta Wazy, [w:] Studia z dzie jów Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. K. Matwijowski, Z. Wójcik, Wrocław 1988.
Bibliografia 319 Ziątkowski L, Jan Sobieski a kształtowanie się opozycji po elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka" 1996, t. 51, nr 1-3. Zimbardo P.G., Leippe M.R., Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego, tłum. P. Kwiatkowski, Poznań 2004. Ziober A., Dwie ostatnie elekcje Wazów jako przyczynek do awansu majątkowego i urzędni czego wybranych rodzin Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] W kręgu myśli Władysława Czaplińskiego, red. F. Wolański, L. Ziątkowski, Wrocław 2016. Ziober A., Francis Sanderson and Robert Yard Reports about an Interregnum in the Polish-Lithuanian Commonwealth after the Abdication of Jan Kazimierz Waza, „Res Historica” 2019, որ 47 https://doi.org/io.i7951/rh.2O19·47·139'156· Ziober A., Jan Stanisław Sapieha - przyjaciel i faworyt Władysława Zygmunta Wazy, [w:] Między Barokiem a Oświeceniem. Parlamentaryzm, red. B. Krysztopa-Czupryńska, J. Kiełbik, Olsztyn 2016. Ziober A., Korespondencja Kazimierza Leona i Mikołaja Krzysztofa Sapiehów z podróży w la tach 1625-1627. Wybrane aspekty, [w:] Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspek tywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevičius, S. Roszak, Toruń 2015. Ziober A., Korespondencja rodzinna Sapiehów z czasów wyjazdów zagranicznych Jana Stani sława, Kazimierza Leona i Krzysztofa Mikołaja w latach 1627-1630. Wybrane zagadnienia, [w:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 6: Stulecia XVI-XIX. Nowa perspektywa historyczna i językowa, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2015. Ziober A, Od autorytetu do szaleństwa - rola Jana Stanisława
Sapiehy w rodzinie, „Wiado mości Historyczne z WOS" 2017, nr 6. Ziober A., Po klęsce pod Walmojzą. Korespondencja Lwa Sapiehy z synem Janem Stanisławem z pierwszej połowy 1626 roku, „Wieki Stare i Nowe" 2016,1.11, nr 16. Ziober A., Postawy wybranych przedstawicieli rodziny Sapiehów czerejskich wobec elekcji w 1632 roku, [w:] Sapiehowie, red. T. Ciesielski, Μ. Sawicki, Opole 2018, Wielkie Rody Dawnej Rzeczypospolitej XVI-XIX Wieku, 1.1. Ziober А., Рады сената ý апошнія гады панавання Яна Казіміра Вазы (1660-1668), „Arche" 2014, որ 6. Ziober A., Relacje Lwa Sapiehy z synami w latach 20. XVII wieku w świetle wybranej korespon dencji. Zarys problematyki, [w:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 7: Literatura, historia, język, red. P. Borek, Μ. Olma, Kraków 2017. Ziober A., Sapiehas Estate Document from the End of the 17th Century as a Source of the Family’s Economic and Political History, „Open Political Science" 2018, vol. 1, no. 1, https://doi.0rg/10.1515/openps-2018-0014. Ziober A., W trosce o ojczyznę i Dom Sapieżyński. Postawy Lwa Sapiehy z czasów wojny w Inflantach w latach 1627-1629 w świetle korespondencji, [w:] Między obowiązkami, przy wilejami a prawem Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Społeczeństwo w obronie państwa polsko-litewskiego, red. A. Kalinowska et al., Warszawa 2018. Ziober A., „.żebyśmy zgodni ze sobą na tej przyszłej elekcji wszystko mówili, rozumieli, czyni li.” Radziwiłłowie linii nieświeśkiej i birżańskiej na sejmach konwokacyjnym i elekcyjnym 1632 r., [w:] Wolna elekcja w dawnej Rzeczypospolitej. Procedura - przebieg - publicystyka,
red. eadem, Wrocław 2014. Złotkowski D., Barokowa oprawa pogrzebu Konstancji Słuszczanki Denhoffowej i jej syna Stanisława Ernesta Denhoffa, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001.
320 Bibliografia Żojdź K., Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litew skim w pierwszych dekadach XVII wieku, Toruń 2019. Żojdź K., Захады Сапегаў па отриманні ўладанняў Яна Караля Хадкевіча пасля яго смерці, „Arche" 2016, որ з.
SUMMARY Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I The monography focuses mainly on an analysis of socio-political attitudes of representatives of the elites in the Grand Duchy of Lithuania towards candi dates to the Polish throne. The author discusses constancy or changeability in the behavior of the magnates, which was influencing political attitudes of the whole environment connected with a given senator: his close and distant family, faction, and gentry centered around him. The problem is elucidated on the example of two elections which were held in widely different political circumstances: in 1632 in the case of Vladislaw IV Vasa and 1669 in the case of Michal Korybut Wiśniowiecki (Michael I). Considering candidates to the crown in the context of the irreversible metamorphosis of political realities in the Polish Republic is a potentially rich field of research. With the first of these elections, we have a ruler who is seen as a continuator of a dynastic tradition, who has Jagiellonian and Habsburg blood in his veins, and who is related to other European dynasties. With the second, we see a nobleman, magnate from the eastern borderlands of Poland, 'first among equals,’ without such family traditions as the Vasas had—a man, whose election gave rise to a new republican tradition. The analysis of socio-political elites of the Grand Duchy of Lithuania is aimed at examining the stances taken by representatives of the most promi nent Lithuanian families, such as the Radziwills (of both lines: of
Nieświerz and Biebrza), Sapiehas, Chodkiewiczs, and Pacs, towards election of the fu ture king. Due to their political position and welfare, members of these fam ilies had a considerable impact on the Lithuanian gentry, including land officials and dignitaries. Making use of their connections, a vast client system,
322 Summary and diverse publicity measures, they were able to shape socio-political atti tudes of the gentry according to their own opinions, needs, and views of the candidates to the crown. Keywords: Grand Duchy of Lithuania, elites, attitudes, magnates, royal elec tions, Władysław IV Waza, Vladislaw IV Vasa, Michał Korybut Wiśniowiecki, Michael I, S apecha family, Pac family, Radziwiłł family
Indeks osobowy Abramowicz Mikołaj 57 Akert Robin Μ. 23,28-29,38-41,163-164 Akinfijew Iwan 129 Albarracín Dolores 28 Aleksander Karol Waza 279 Aleksy Aleksiejewicz Romanow 129, 245, 255, 270 Aleksy I Romanow 126,129,131,135-136, 245, 255,273-շ74 Aleksy Michajłowicz zob. Aleksy I Ro manow Almond Gabriela A. 33 Andruszko Robert 31 Anna Jagiellonka 226 Anna Katarzyna Konstancja Wazówna 229 Anusik Zbigniew 72, 82,160, 280 Arciszewski Eliasz 76 Aronson Elliot A. 23, 28-29, 38-41, 163164 Augustyniak Urszula 11-12, 45, 48, 50, 57-5Я 75. 95. 10Ն 221, 223-224, 229, 242, 271,275 Baczewski Sławomir 188 Bagińska Elżbieta 57 Bala Jan 157 Balcerek Mariusz 73 Barbara Jagiellonka 234 Barberini Francesco 250 Bardach Juliusz 90 Battaglia Otto Forst de 22 Bąkowski Jan Ignacy 145 Bell Gary Μ. 193 Bergmann Piotr 86 Bersohn Mathias 19, 201 Bethlen Gábora 75, 257, 296 Bezwińska-Walerjan Anna 23, 28 Bielecki Piotr 81, 83, 92, 108-110, 121, 158-160,189, 241, 279 Bieńkowski Tadeusz 19,167, 229 Billewicz Jerzy 100,116, 253 Bizer George Y. 23, 38 Bobiatyński Konrad 21-22, 50, 67-72, 123, 125, 127-130, 132-134, 136, 139140, 142, 146, 170, 179, 186, 198-199, 203, 209, 215, 235, 237, 245-246, 253, 262-264, 2^9, 29Յ Bobrowicz Jan Nepomucen 63,171 Bogdanow Grigorij 127 Bohner Gerd 22-23, 28-29, 38, 40-42 Boineburg Johann Christian von 19,135, 167, 201, 205, 282 Bolesław Krzywousty 226 Bonzi Pierre de 125,131,133,135,137-138, 147, 151, 178-179, 184, 186, 205, 208209, 255, 262, 282 Borek Piotr 15,117 Bortkiewicz Jakub 194-196 Bozarzewski 157 Brandt Eusebius von 135, 255 Briñol Pablo 23, 37, 42 Brzeziński
Wacław 27 Brzostowski Cyprian Paweł 69,129,132, 178 Brzostowski Konstanty Kazimierz 185
324 Indeks osobowy Burbonowie, rodzina 14 Byliński Janusz 76 Cacioppo John T 23,37-38 Chachaj Marian 246, 281-282 Chaiken Shelly 23,38 Chałasiński Józef 27 Chavagnac Gaspard de 19,144,147-148, 151,164,166, 205, 232 Chave Ernest John 22 Chen Serena 23,38 Chłapowski Krzysztof 43 Chmielewska Mieczysława 20, 25, 127, 130-132, 135-136, 138-139« ME Мб, 163-164, 170, 186,199, 205, 216-218, 229-230, 232, 244, 252, 254-255, 260261,267, 269-270, 273-275,281 Chmielnicki Bohdan 14 Chodkiewicz Jan Karol 60, 64 Chodkiewicz Jan Kazimierz 64,175 Chodkiewicz Krzysztof 64, 88,175 Chodkiewiczowie, rodzina 64, 81, 175, 177 Choińska-Mika Jolanta 73 Chorążyczewski Waldemar 117 Chrapowiccy, rodzina 53 Chrapowicki Jan Antoni 18, 70, 129, 134, 142,178,180,185,193,197-198,200,202, 205, 209, 212-213, 216-217, 233֊235 Chreptowicz Adam Iwanowicz 58 Chreptowicz Jerzy 58 Chreptowicz Michał 59 Chrzanowski Maksymilian 93, 107-109, 159- 24°« 249 Chynczewska-Hennel T. 21,145, 249 Ciechanowski Mikołaj Walerian 181 Ciesielski Tomasz 48, 89, 289 Codello Aleksander 22, 58,183-184,186, 233, 292 Cybulski Marek 15 Czapliński Władysław 43-44, 64, 71, 7476, 78-80, 82-84, 93« i°6, 134« 146, 160, 165-166, 171, 175, 188, 190, 192, 210-211, 213, 229, 240, 247-248, 250251, 258, 272, 276-279, 293-294 Czartoiyski Mikołaj 63 Czermak Wiktor 14, 21,121-123 Czwołek Arkadiusz 21,50,59, 61, 73, 89, 110,112,115-118,156,175,252 Dacka-Górzyńska Iwona Μ. 215 Dąbski Jakub 170-171, 265, 267, 270 Denhoff Gerard 76 Denhoff Kasper 76 Dębicki Marcin 124 Dickel Nina 22, 29 Dion Léon 34 Długosz Józef 43-44, 188, 190, 210-211 Dolski Jan Karol
186,198,235 Dorobisz Janusz 18, 21,26,54-55,76 Dorohostajski Krzysztof Monwid 247248 Druccy Horsey, rodzina 63 Dubas-Urwanowicz Ewa 21, 54, 58, 66 Duda Paweł 20, 75, 211, 249 Dybaś Bogusław 50,73 Dymitr I Samozwaniec 224 Dymitr Ostrogski 211 Dzięgielewski Jan 20-21,51,55,58-59, 61, 63, 81-83, 85, 88, 92-93,100,116,157, 213, 282, 290, 294 Dzięgielewski Jan 18,131, 274 Eleonora Maria Józefa Habsburg 185, 269,271 Elżbieta Amalia von Hessen-Darmstadt 229, 253 Elżbieta Zofia Hohenzollern 234 Estreicher Karol 165 Fabrigar Leandre R. 23, 37 Fazio Russell H. 22 Fedorowicz Jan Krzysztof 278 Feldman Stanley 31 Ferdynand I Habsburg 222 Ferdynand III Habsburg 75 Ferenc Marek 18 Filaret 112 Filip Wilhelm Wittelsbach 19, 124, 128ւշ9« 133« 1ՅՏ MO-ML 144-148, 150, 166-168, 171, 182, 184, 201, 208-209, 229, 233, 242-243, 253, 259, 261-262, 264, 267-270, 274-275, 293, 297 Filipczak-Kocur Anna 46,48
Indeks osobowy Fiodor III Romanow 131,245, 255,271 Firlej Henryk 105-106,161,224, 280 Fredro Andrzej Maksymilian 171, 252 Froch Władysław 131 Fryderyk III Oldenburg 135, 278 Fryderyk Kettler 157 Fryderyk Wilhelm 1135,141,145,150,261, 29Յ Gacek Marcin 28, 31 Gacki Józef 136, 254, 281 Gałecki Franciszek 180 Gaston Jan Baptysta Burbon 75-76, 257, 296 Gaston Orleański zob. Gaston Jan Bap tysta Burbon Gąsiorowski Antoni 43 Gierowski Józef Andrzej 23, 32 Giese Franz von 135 Gieszczyński Witold 72 Gieysztor Jan Stanislaw 58 Gisleni Jan Baptysta 19 Giżycki Franciszek Ksawery 199 Gniński Jan 192 Golcow Michail 129 Goldberg Jakub 84 G oraj ski 157 Gordon Francis 249, 278 Gosiewscy, rodzina 53, 81,103 Gosiewska z Paców Ewa 64 Gosiewski Aleksander Korwin 50,64,90, 112, 207 Gosiewski Wincenty Korwin 69,180 Góralski Zbigniew 46-47 Gregorowicz Dorota 26 Griard Jérémie 167-168 Grochowski Achacy 250-251 Grużewski 157 Grzymułtowski Krzysztof 145, 210 Gustaw II Adolf 72,76,80,82-84, n2 114, 117,120, i6o, 241, 249, 278, 280, 283 Habsburgowie, dynastia 13, 76, 181, 232, 246, 271, 273 Haddock Geoffrey 29 Henryk III Walezy 55, 208, 227, 266, 281 Henryk Juliusz de Burbon 244, 254, 260 325 Henryk Lotaryński 229 Herbst Stanisław 50, 65 Hlebowicz Jan Karol 125 Hlebowicz Jan Samuel 103-104 Hlebowicz Jerzy Karol 70-71, 123, 133134, 139, 143, 146, 178, 192, 194, 208209, 264, 289 Hlebowicz Mikołaj 58,71,158 Hlebowiczowa z Radziwiłłów Katarzyna 134,140-143,146,151,187 Hlebowiczowie, rodzina 53 Hołownia Stanisław 194 Hoverbeck 182 Hrembski 157 Huddy Leonie 31 Iwanicka Katarzyna 21,132 Izabela Klara
Eugenia Habsburg 174 Jacoby Jörg 21,184, 200 Jagiellonowie, dynastia 13, 26, 121, 222223,225-226,229,231,238,256,285,296 Jakub Kettler 75 Jan Albert Waza 279 Jan II Kazimierz Waza 13-15, 18, 21, 25, 3б,53,65-75, n7,121-128,137,140,146, 149-150, 155, 161, 171, 174, 177, 179184, 192-193, 206, 208, 213, 215, 219, 221, 223, 230-231, 238, 243, 246-247, 252-253, 256-257, 259, 261-264, շ66, 273, 278-280, 283-284, 287, 289-297 Jan III Sobieski 126,184, 208, 213 Jaroszuk Jan 56, 66,106,142,147,174,216 Jemiołowski Mikołaj 18,131, 274 Jeny 182 Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki 246 Jervis Robert 31 Jerzy Rakoczy 14, 278 Jerzy Wilhelm Hohenzollern 75-76, 8384,150,207,215, 278, 293 Johnson Blair T. 28 Judycki Walerian Stanisław 187 Kaczorowski Włodzimierz 18,20, 88-89, 92, 95,106,111-112,158-159,188, 207, 250-251, 258,279-280, 290
32б Indeks osobowy Kalicki Bernard 203 Kalinowska Anna 50 Kamieński Andrzej 294 Kamier Marcin 12 Kaniewski Jacek 182, 210 Karol Ferdynand Waza 14,279,281 Karol II Stuart 135 Karol IV Lotaryński 275 Karol V Leopold Lotaryński 19,148,166, 181-182, 205, 210, 229-230, 232-233, 236, 244, 254, 260-261, 268-269, 275 Karpiński Andrzej 215 Kasparek Norbert 72 Katarzyna Jagiellonka 12 Kazanowski Adam 109, 278 Kazanowski Zygmunt 105,109, Kazimierz Wielki 226 Kempa Tomas 58,102,104,191 Kersten Adam 15,43-44,122,166 Kiaupiene Jūratė 48 Kiełbik Jerzy 107,277 Kiersnowski Jan 178,185 Kiersnowski Stanisław 225 Kirszteyn 87 Kiszka Janusz 57,102 Kiszka Krzysztof 57,102 Kiszka Mikołaj 57, 90,102,158, 207 Kiszka Stanisław 57 Kiszkowie, rodzina 53 Klaudia Lotaryńska 229 Klementowski Marian Lech 131 Klimek Przemysław 76 Kłaczewski Witold 14, 21,122-123,126 Kochlewski 157 Kochlewski Piotr 84 Kognowicki Kazimierz 114 Komuniecki 157 Konarski Michał 276-277 Kondeusz Wielki zob. Ludwik Burbon Koniecpolski Stanisław 112, 265 Konopczyński Władysław 282 Konstancja Habsburżanka 74-75, 79, 279 Kopeć Bazyli 159 Korff Mikołaj 57 Korsakowie, rodzina 63,176 Korybut Dymitr Olgierdowicz 230 Koryciński Marcin 105 Korytko Andrzej 72 Korzon Tadeusz 22,170, 216,246 Kosman Marceli 76 Kot Stanisław 100 Kotarski Henryk 57 Kotowicz Aleksander 69 Kotowicz Andrzej Franciszek 69, 132 Kozak Ewelina 195 Kozłowski Jan 128 Kozłowski Paweł Konstanty 93,158,249250,276 Krakowiak Paweł 215 Krawczuk Tadeusz 143, 216 Krystyna Wazówna 132,144 Kryszpin-Kirszensztein Hieronim 132, 181,198, 200, 212 Krysztopa-Czupryńska Barbara 107,277
Kuczyński Stefan Krzysztof 57,195 Kuczyński W. 249 Kumiński 157 Kuncewicz Mikołaj 121 Kunicki 157 Kunicki Hrehoty 85 Ķurmin Aleksander 157 Kurosz Stanisław 84, 97 Kwiatkowski Paweł 22,28,189 Laccy, rodzina 53,72, 81,121 Lacka z Paców Anna 72 Lacki Aleksander Teodor 71-72,170,260, 262, 265, 273-274 Lacki Jan Alfons 72 Lecky William 30 Leibniz Gottfried Wilhelm 19,167-169, 229, 242, 244-245, 253-շ54, 259, 261, 266-268, 270, 274-275, 281, 295 Leippe Michael R. 22,28-30,37,189 Leopold I Habsburg 165 Lepszy Kazimierz 248 Leszczyński Jan 131,145,170-171 Leszczyński Rafał 76, 83, 248 Leszczyński Wacław 75 Leśnodorski Bogusław 90 Lindsey Samuel 30 Lionne Hugues 131,138 Lipiński Wacław 57
Indeks osobowy Lithuano Georgio Ulicovio zob. Leibniz Gottfried Wilhelm Litwin Henryk 44 Lubomirski Aleksander Michal 208 Lubomirski Jerzy Sebastian 15,122-123, 180 Ludwik Burbon 122-123, 132 139, 144, 178-179, 18ı, 243-244« 254. 259-260, 268-269, 274, 284, 296-297 Ludwik de Condé zob. Ludwik Burbon Ludwik XIV 124-125, 130, 133-134, 136138,178-180, 205, 261, 275 Ludwika Maria Gonzagi 65, 68,123-124, 127,136-137,147,150,180, 281 Lulewicz Henryk 11, 20,44-47,54-61, 63, 65, 71, 73, 88-89, 97 99-102, 111-112, 116,119,136,172,175,177,208,221-222, 228, 247 Lumbres Antoine de 134,180 Łoś Władysław 210 Łowmiański Henryk 21 Łubieński Stanisław 75 Maciszewski Jerema 15, 257 Mailly-Lascaris Klara Izabella Eugenia de 138,146-148,151,179,185,194 Maio Gregory R. 29 Majdański Stanisław 19,167-168, 229 Majewski Andrzej Adam 21, 50, 70, 142, 146,179,181,183,185,198,200,203,209 Majewski Wiesław 57, 72 Maksymilian Habsburg 222 Malewska Hanna 176 Maliszewski Kazimierz 49,153 Maliszewski Krzysztof 15 Maliszewski Norbert 23 Małgorzata Gonzaga 229 Maniecki Maciej 91 Manteuffel Tadeusz 21 Marescotti Galeazzo 255 Maria Kazimiera dArquien de la Gran ge MZ ։5։ Markiewicz Mariusz 20, 75,125,188,191, 211, 249 Marody Mirosława 23, 27 Maron Jerzy 50,105 3^7 Maryna Mniszchówna 224 Massalscy, rodzina 53, 63 Massalski Andrzej 61,159, 251 Matwijow Maciej 121 Matwijowski Krystyn 21, 144-145, 272 Matyasik Joanna 20,50, 69,127,148,165166,186, 230, 233, 292 Mavius Lazarus 82 Mazarin Jules 232 Mączak Antoni 11-12, 47-49 Mądrzycki Tadeusz 23, 29 McDougall William 27 Medeksza Stefan Franciszek 69 Metelska Maryla
27 Michał Korybut Wiśniowiecki 12,14,54, 70,142,144,149,151,169,185-187,206, 209, 213, 229-230, 232, 235-237· 239, 246, 252, 256, 263, 267, 271, 275, 281֊ 283, 285-286,292, 297-298 Mienicki Ryszard 59, 64, 70, 175 Mierzwa Edward Alfred 278 Mika Stanisław 23, 29 Mikulski Krzysztof 294 Mirski 118,157 Mirski Sebastian 68 Misiewicz Jan 195 Mleczko Wiktoryn Konstanty 185 Morsztyn Jan Andrzej 137 Morsztyn Szczęsny 182 Mosaiska z Jasińskich Apolonia 62 Mosalski Aleksander 62, 88,158 Mosalski Hrehoty 62 Moskowitz Gordon B. 23,38 Mrocewicz Krzysztof 72 Muchliński Antoni 19, 74 Naborowski Daniel 101 Nagielski Mirosław 62, 70,103-104,116, 122,125-126,174,185, 215, 282 Narbut 104 Naruszewicz Aleksander 125 Naruszewicz Anna 61 Naruszewicz Stanisław 61,100,116 Naruszewicz Władysław 100 Niemcewicz Julian Ursyn 19,74,144,165, 23З Niemczynowski Jarosz 56
328 Indeks osobowy Nieznanowski Stefan 170, 260 Nowak Stanisław 23,28-29,163 Nowak Tadeusz Marian 72 Nowak-Dłużewski Juliusz 170, 260, 262, 273-274 Nowakowski Krzysztof 48 Oborski Adam 130,170-171, 267 Oborski Jan Zbigniew 139 Obuchowicz Filip Kazimierz 61,101 Obuchowicz Teodor Michał 101 Obuchowski Kazimierz 27 Ochmann-Staniszewski Stefan 18,130, 163,231 Ogińscy, rodzina 53,121 Ogiński Aleksander 58,101-102,157 Ogiński Jan 58,102 Ogiński Jan Jacek 181 Ogiński Marcjan Aleksander 133, 143144,146,181-182,186,196,203 Ogiński Samuel Lew 58,101-102 Okołowski Paweł 75,169 Olma Marceli 15,117,156 Olszowski Andrzej 18,122,144, 164-166, 168, 215, 229-230, 232, 243-244, 246, 254-255, 263, 266, 269, 271, 275, 281282, 284, 287 Opaliński Edward 11,23,32-33,36,73,95, 222-224, 239-240, 257 Ordin-Naszczokin Afansij 128-129, 131 Ordin-Naszczokin Bogdan 127 Orsini Virginio 19,131,199 Orzeł Joanna 239 Orzeszek Andrzej 195 Ossoliński Jerzy 105, 251 Ottenhausen Jan von 85 Otwinowska Barbara 12,57 Oxenstiern Axel 112 Pac Bonifacy Teofil 185 Pac Kazimierz 68,199, 253 Pac Konstanty Władysław 198 Pac Krzysztof Zygmunt 67-70,122, 125127, 129-131, 136-138, 145-147, 164, 166, 179-181, 185, 193, 198-199, 205, 209, 212, 232-233, 235-236, 246, 262, 266, 293-294 Pac Michał Kazimierz 67,122-123, 126129, 139-140, 142, 178-179, 183-185, 192-193, 198-199, год, 212, 215, 235, 253, 262, 293 Pac Mikołaj Stefan 68,196-198,235 Pac Piotr 65,103 Pac Stanisław Eustachy 67 Pac Stefan 64, 81, 88, 94,103,112,115,159, 181,212,278 Pac, rodzina 20,53-54,66-72,81,103, ւշշ123, 127-134, 137-139- M2, МЅ-Мб, 149, 174, 178-186,
193, 197, 200, 203, 208-209, 215-216, 234, 245, 253, 256, 262-265, 271, 287, 289, 291-292, 297 Pacevičius Arvydas 117 Pacowa z Rudomin-Dusieckich Anna Marcybella 64 Pasek Jan Chryzostom 18,199-200, 218 Perłakowski Adam 18, 122-125, 165-167, 229 Petty Richard E. 23,37-38,42 Pękalski Jan 85-87,190, 215 Piaseczyński Jan 182 Piccinardi Costa Jan Ludwik 282 Pietrzak Michał 90 Piwarski Kazimierz 21,186, 235 Poczobut Odlanicki Jan Władysław 18, 139, 200, 204-205, 212-213, 217 Poczobut Odlanicki Wawrzyniec Michal 200 Podbereski Hrehoty Kazimierz 181 Podhorodecki Leszek 74,79-80,126 Pollak Roman 18,199 Polkow Stiepan 127-128 Połubińscy, rodzina 53 Połubińska z Sapiehów Zofia 63 Połubińska z Wołodkiewiczów Zofia Konstancja 69 Połubiński Aleksander Hilaiy 65,69-70, 123, 132, 144, 146, 178-179, 181, 183185, 197-198, 200, 203, 209, 212, 216, 264, 274 Połubiński Konstanty 63,159 Popiołek Bożena 154,188 Popliński Antoni 19, 202 Porazinski Jarosław 32 Pośpiech Andrzej 12,48-49
Indeks osobowy Potocki Andrzej 180 Potocki Feliks (Szczęsny) Kazimierz 145, 194, 202 Potocki Paweł 145 Pozdyszew Jakow 129 Prangiszwili Aleksander 27 Prażmowski Mikołaj 137,183, 212,217 Prochaska Antoni 62 Prowancjusz Gabriel 276 Przyboś Adam 18,55,57,68,74,79,95-96, 98,173-174,190,211,226,251,278,293 Przyboś Kazimierz 18, 122-125, 165-168, 229 Rachuba Andrzej 12,18,20,26,43,47,50, 60-61, 67-69, 76, 88-89, 9L 101-102, 105, 116-118, 122-124, 129, 139- И2՜ 143, 147, 180-181, 186-187, zoo, 207֊ 2o8, 233,235,290 Radzicki Józef 22,28 Radziwiłł Albrycht Stanisław 18, 54-55, 57-58, 64, 67, 69, 79-80, 90, 94-98, 104,110-112,115,120,148,159,173-174, 177-178, 181, 190-191, 207, 211-213, 226-227, 248, 259, 277-278, 290, 292 Radziwiłł Albrycht Władysław 56, 96, 99,173, 251 Radziwiłł Aleksander Ludwik 55, 58, 81, 99-100,103,105-106,147,174,224,251 Radziwiłł Bogusław 19, 21, 42, 65-66,70, 122-123, i25- 14° Μ2- 144-146, 149150, 166, 168-170, 182, 184-185, 187, 194-197, 199-203, 206, 208-210, 216, 229, 233-234, 237, 241-242, 253-շ54, 256, 262, 264, 283, 289, 292-294 Radziwiłł Jan Jerzy 56, 208 Radziwiłł Janusz 55,70,174,176 Radziwiłł Krzysztof 19-20, 42, 50, 54-55, 57-58, 61, 71, 73-74, 76-79, 82-94, 96, 98-104, 106, 109-116, 118-121, 133, 146, 149-150, 156-158, 161, 172-173, 175, 190-191, 207-208, 212-214, 226, 231, 240, 248, 250, 259, 272, 277, 283, 285,289-293,29б Radziwiłł Michał Karol 187 Radziwiłł Michał Kazimierz 65-66, 70, 122-123, i25 141-142, 144-146, ւ8շ- 329 184, 186, 192-193, 195-199, 201-203, շօ8, 210, 215-216, 262, 264, 274 Radziwiłł Mikołaj Krzysztof 222 Radziwiłł Stanisław
Kazimierz 186 Radziwiłł Zygmunt Karol 58, 97-98,174 Radziwiłłowa z Kiszków Anna 55 Radziwiłłowa z Sapiehów Izabela Kata rzyna 187 Radziwiłłowa z Wołłowiczów Tekla 56, 58 Radziwiłłowa z Zenowiczów Anna Zo fia 56 Radziwiłłowa ze Strozzich Lukrecja Ma ria 147 Radziwiłłowie, rodzina 21, 42-43, 51, 5354, 56, 58, 63, 65-66, 68-69, 71, 75, 81, 97-99, 111, 119, 121, 123, 125, 127, іЗЗ-Ч^ i38-i4L 145-Мб, 173-174, 176-177, 184, 189, 195-197, 203, 205, շշ8, 235,263,293, 297 Rajeckí Gedeon 88 Rajeckí Teofil Dunin 216 Ranuccio II Farnese 282 Rempel John К. 29 Richelieu Armand Jean 232 Riquet 205 Roe Thomas 74 Rok Bogdan 26,50,105 Rolnik Dariusz 20, 75,191, 211, 249 Romberg Winfried 167 Rostowski Jan Karol 58 Roszak Stanisław 117, 239 Roussel Jakub 80,160 Rudomicz Bazyli 131 Rudomin-Dusiecki Wawrzyniec 64 Ryżewski Grzegorz 59 Saczyńska Monika 193 Sadowski Wojciech 32 Sakowicz Adam Maciej 58,251 S akson Jakub 86 Salvandy, Narcisse-Achille de 199 Sanderson Francis 132,234, 293 Sanguszko Samuel Szymon 103,158 Sanguszkowie, rodzina 53,55 Santa Croce Antonio 75 Sapieha Aleksander 62, 66,192
33® Indeks osobowy Sapieha Aleksander Kazimierz 141-142, 181,209 Sapieha Andrzej 62-63, 89-90,108,213 Sapieha Benedykt Paweł 44, 54, 66,132, 143,145,186, 203, 210 Sapieha Franciszek Stefan 54, 66, 122, 43 45, *86, 203 Sapieha Fryderyk 62 Sapieha Jan Stanisław 59-63, 81, 83, 8990, 104-105, 107-110, 116, 159, 176, 189, 214, 240-241, 249, 277-279, 289 Sapieha Kazimierz Jan 44, 54, 66, 71, 132-133, 143, 145, 186, 196, 203, 210 Sapieha Kazimierz Leon 59-61, 69, 76, 87,104-106,108,110,114-118,161,174, 176,213, 224 Sapieha Krzysztof 62,116 Sapieha Krzysztof Franciszek 235 Sapieha Krzysztof Mikołaj 76 Sapieha Leon Bazyli 54, 66,122,145 Sapieha Lew 17,19,50,59-60, 62-63, 65, 73,79, 87-91, 95-96,101-117,120,148, 158, 173, 176, 191-192, 207, 212, 248, 250-251, 289-290 Sapieha Mikołaj 62, 94,116,158, 251 Sapieha Paweł Jan 66,70-71,122-123,143 Sapieha Paweł Stefan 61-62, 89-90,104105, 110, 115, 159, 174, 176, 183, 207208 Sapieha Stanisław 235 Sapiehowie, rodzina 42,44,53,59-61,63, 66-67, 69, 71, 81, 88-89, 91,100,105, 115-116,119-121,125,139,144,174-177, 191-192,194, 208, 215,228, 234, 242 Sapieżyna z Chodkiewiczów Anna Scho lastyka 60, 62-63 Sapieżyna z Firlejów Dorota 60 Sapieżyna z Hlebowiczów Krystyna Bar bara 143 Sapieżyna z Solomereckich Helena 235 Sapieżyna z Wodyńskich Giyzelda 61, 108 Sawicki Mariusz 12, 22, 44-45, 47-50, 61, 65, 67,69-72,89,118,123-124,127,130, 43, 45՛ 47-49, M2. M4. Мб-147, 170, 179, 18ı, 183, 185-186, 193, 197, 199-200, 203, 215-216, 289 Schaffgotsch Christoph Leopold 204, 216, 218,246 Schönborn Johann Philipp von 167-168 Schooler Tonya Y. 30 Schwarz
Norbert 22, 29 Schwerin Otto von 135 Scultetus Joachim von 136,141 Sears David 0.31 Seredyka Jan 72,75, 80, 82 Serwanski Maciej 180 Sieniawska Cecylia Maria 147 Sienicki Mikołaj 257 Sikora Radosław 72 Sikorski Janusz 72 Skarga Piotr 277 Skarżyńska Krystyna 31 Skorbowicz 157 Skowron Ryszard 43, 75, 123, 125, 180, 188 Skowronek Maria 22,132,143, 216 Skrzypietz Aleksandra 26 Słaby Agnieszka 188 Słuszka Aleksander 88,177 Słuszkowie, rodzina 53 Sobieski Jakub 18,251 Sobolewski Marek 15, 33-36 Sokołowski Wojciech 75 Sommer Hanna 33 Sopiński Michał 167-169 Sosnowski Jan 99 Stabrowski Adam 157 Staszewski Jacek 237 Stefan Batory 208, 226-227, 230, 232, 266 Stembrowicz Kazimierz 132 Stetkiewicz Bohdan 104 Stetkiewicz Jan 104 Stetkiewicz Krzysztof 104 Stępnik Krzysztof 73 Strawiński Balcer 158,177 Stroynowski Andrzej 20 Strzelecka Małgorzata 239 Sucheni-Grabowska Anna 257 Suchoj ad Henryk 188 Sulowska Zofia 249 Szczepański Jan 27 Szczygielski Wojciech 238
Indeks osobowy Szelągowski Adam 72, 82 Szołdrski Andrzej 276 Szpaczyński Przemysław Piotr 222-224 Szwaba Marek 21, 64, 67, 138, 147, 180, 200, 237, 290 Szyszkowska Krystyna 22 Śliwiński Artur 94,225,249-251,276-277, 280, 293 Świderska-Włodarczyk Urszula 239,247 Targosz Karolina 188 Tarłowa 147 Tazbir Janusz 15, 239, 247 Teodorczyk Jerzy 72 Tesser Abraham 22, 29 Thomas Wiliam I. 27 Thurstone Louis Leon 22 Topolski Sebastian 144 Tott Clas Åkesson 204 Trope Yaacov 23,38 Tryzna Gedeon Michal 61 Tryzna Marcjan 61 Tryzna Mikołaj 61, 88,190 Tryznowa z Sapiehów Regina 61 Tryznowie, rodzina 53, 61 Turowski Kazimierz Józef 19,175 Tygielski Wojciech 12,15-16, 48-49 Tyszkiewicz Janusz Skumin 63,120,172173 Tyszkiewicz Jerzy 63, 88 Tyszkiewicz Jerzy Skumin 63,158 Tyszkiewicz Kazimierz 63 Tyszkiewicz Krzysztof 177 Tyszkiewiczowie, rodzina 53, 63, 81-82, 11 Tyzenhauz Gothard Jan 88 Umeogu Bonachristus 37 Urban VIII, papież 158, 249 Uruszczak Wacław 21,132,141 Urwanowicz Jerzy 21,54,58 Verba Sidney 33 Villeurs Jean de 19,166 Visconti Honorat 91, 159, 211, 249-250, 276 33I Wacław Czeski 230-231 Wagner Marek 20 Wajda Kazimierz 15,145 Walden Artur 71 Wallenstein Albrecht 75 Wanke Michaela 22, 28-29,38,40-42 Wasilewski Tadeusz 18-19,57-58, 63, 65, 67,102,123-126,129,143,146,174,180, 185-186, 208-209, շւ6, 233՜234 253’ 280,292-293 Wegener Duane T. 23, 37 Wegner Anna 278 Wężyk Jakub 77, 207 Wężyk Jan 76, 83, 87, 90-91,110-112, 290 Wheeler S. Christian 23,38 Wiatr Jerzy J. 31-32, 34 Wieczorek Agnieszka 239 Wieliczko 214 Wiesiołowski Krzysztof 61,108,159 Wiesiołowski Mikołaj 174 Wilhelm I Gonzaga
229 Wilson Timothy D. 23,28-30,38-41,163164 Wincenty I Gonzaga 229 Winkler Krzysztof 134,142-143,146,209 Wisner Henryk 20,50-51, 55, 72-80, 8295, 97-100, 104, 106, 115, 120-121, 156-157. 173, 190. 2O7 213. 224՜225. 240, 276, 279-280, 289-290, 292, 294 Wiszowata-Walczak Katarzyna 249 Wiśniewski Jerzy 62 Wiśniowiecki Janusz 105 Władysław II Jagiellończyk 222, 229 Władysław IV Waza 12-14, 20-21. 53֊54. 57, бо, 63-64, 67-68, 71-79, 81-84, 86-87, 9і 93. 95՜97 104-107, 109но, 113, 115-121, 150, 155-156, 15816ı, 172-177, 192, 221, 223-229, 231, 238-243, 248-251, 257-258, 265-266, 271-272, 276-280, 285-287, 289, 293, 295՜297 Władysław Jagiełło 226, 230-231, 253 Władysław Zygmunt Waza zob. Włady sław IV Waza Wojciszke Bogdan 23, 29-30,37-42,163֊ 164,189, 206, 219 Wojtowicz Jerzy 15
332 Indeks osobowy Wolan Paweł 157 Wolański Filip 11, 20, 26, 75, 96, 154,172, 188,191,211,249 Wolff Józef 175,177,179,185 Woliński Janusz 216, 218 Wołczkiewicz Jan Olizar 185 Wołłowicz Hieronim (Jarosz) 58, 100, 103 Wołłowicz Piotr 103 Wołłowicz Władysław 125,132,183 Wołłowiczowie, rodzina 82 Wołoszynowa Lidia 23 Woyna Abraham 61, 87-91,115,149,158, 290 Woyna Piotr 177 Woynowie, rodzina 53 Wójcik Zbigniew 22, 122-130, 133, 135136,167, 262, 272, 274 Wółkiewicz Ewa 193 Wyche Peter 193 Zenowicz Abraham Despot 176 Zenowicz Stanisław Despot 216 Ziątkowski Leszek 11, 22, 96,172 Zielińska-Nowicka Agnieszka 294 Ziemlewska Anna 50, 73 Zimbardo Philip G. 22, 28-30,37,189 Ziober Aleksandra 11, 44, 50, 89-90, 92, 96, 104-105, 107-110, 116-117, 1շ6, 172-174, 210, 277-278, 289 Złotkowski Dariusz 188 Znaniecki Florian 27 Zofia Aleksiejewna Romanowa 269 Zygmunt I Staty 222, 224, 226 Zygmunt II August 222, 224, 226 Zygmunt III Waza 12-14, 25. 53. 55՜57, 59,64,71-77,79֊8շ, 84, 87,94,96-97, 104, 107 no-in, 115-116, 118, 120122, 150, 155, 160, 175, 177, 206-207, 222-225, 227-228, 238-239, 247-250, 257-259, 270, 272, 277-280, 284-285, 290, 292, 295-297 Yard Robert 131,135,193, 210, 234, 255 Zadzik Jakub 76, 91,174 Zakrzewski Andrzej B. 103 Załuski Andrzej Chtyzostom 165 Zanna Mark P. 28-29 Zawisza Andrzej Kazimierz 140 Zawisza Krzysztof 71, 118-119, 125, 139140, 143, 179, 185, 190-192, 208, 289 Zawisza Mikołaj 159 Zawiszę, rodzina 81,121 Zbaraski Jerzy 265,280 Zdanowicz H., pseud. 255 Zdrodawski Jan 109 Zemeła Krzysztof 272 Żelewski R. 18, 79,173, 211, 226 Żerelik Rościsław 26 Żojdź Karol 58,
82 Żółkiewsld Stanisław 277 Волков Владимир Константинович 133 Галубовіч Віталь 252 Сокал Сцяпан Ф. 127, 245 Флоря Борис Николаевич 133 Янушкевіч Андрэй Μ. 127, 245 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Ziober, Aleksandra 1989- |
| author_GND | (DE-588)1197090169 |
| author_facet | Ziober, Aleksandra 1989- |
| author_role | aut |
| author_sort | Ziober, Aleksandra 1989- |
| author_variant | a z az |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047235594 |
| ctrlnum | (OCoLC)1249661234 (DE-599)HEB474855228 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03147nam a2200517 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047235594</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220608 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210413s2020 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381382700</subfield><subfield code="9">978-83-8138-270-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1249661234</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)HEB474855228</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ziober, Aleksandra</subfield><subfield code="d">1989-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1197090169</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego</subfield><subfield code="b">= Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I</subfield><subfield code="c">Aleksandra Ziober</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Księgarnia Akademicka</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">332 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 299-320</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Michał</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1640-1673</subfield><subfield code="0">(DE-588)119333945</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Władysław</subfield><subfield code="b">IV.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1595-1648</subfield><subfield code="0">(DE-588)118834657</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Großfürstentum Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4499060-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Władysław</subfield><subfield code="b">IV.</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1595-1648</subfield><subfield code="0">(DE-588)118834657</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Michał</subfield><subfield code="c">Polen, König</subfield><subfield code="d">1640-1673</subfield><subfield code="0">(DE-588)119333945</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Großfürstentum Litauen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4499060-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-83-8138-271-7</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220608</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032639971</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">4793</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd Großfürstentum Litauen (DE-588)4499060-1 gnd |
| geographic_facet | Polen Großfürstentum Litauen |
| id | DE-604.BV047235594 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T17:02:26Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:06:27Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788381382700 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032639971 |
| oclc_num | 1249661234 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 332 Seiten |
| psigel | BSB_NED_20220608 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Wydawnictwo Księgarnia Akademicka |
| record_format | marc |
| spelling | Ziober, Aleksandra 1989- Verfasser (DE-588)1197090169 aut Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Aleksandra Ziober Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Kraków Wydawnictwo Księgarnia Akademicka 2020 332 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite 299-320 Zusammenfassung in englischer Sprache Michał Polen, König 1640-1673 (DE-588)119333945 gnd rswk-swf Władysław IV. Polen, König 1595-1648 (DE-588)118834657 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Großfürstentum Litauen (DE-588)4499060-1 gnd rswk-swf Władysław IV. Polen, König 1595-1648 (DE-588)118834657 p Michał Polen, König 1640-1673 (DE-588)119333945 p Polen (DE-588)4046496-9 g Großfürstentum Litauen (DE-588)4499060-1 g DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-83-8138-271-7 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Ziober, Aleksandra 1989- Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Michał Polen, König 1640-1673 (DE-588)119333945 gnd Władysław IV. Polen, König 1595-1648 (DE-588)118834657 gnd |
| subject_GND | (DE-588)119333945 (DE-588)118834657 (DE-588)4046496-9 (DE-588)4499060-1 |
| title | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| title_alt | Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| title_auth | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| title_exact_search | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| title_exact_search_txtP | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| title_full | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Aleksandra Ziober |
| title_fullStr | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Aleksandra Ziober |
| title_full_unstemmed | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I Aleksandra Ziober |
| title_short | Postawy elit Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec elekcji Władysława IV Wazy i Michała Korybuta Wiśniowieckiego |
| title_sort | postawy elit wielkiego ksiestwa litewskiego wobec elekcji wladyslawa iv wazy i michala korybuta wisniowieckiego attitudes of the elites of the grand duchy of lithuania towards the elections of vladislav iv vasa and michael i |
| title_sub | = Attitudes of the elites of the Grand Duchy of Lithuania towards the elections of Vladislav IV Vasa and Michael I |
| topic | Michał Polen, König 1640-1673 (DE-588)119333945 gnd Władysław IV. Polen, König 1595-1648 (DE-588)118834657 gnd |
| topic_facet | Michał Polen, König 1640-1673 Władysław IV. Polen, König 1595-1648 Polen Großfürstentum Litauen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032639971&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT zioberaleksandra postawyelitwielkiegoksiestwalitewskiegowobecelekcjiwładysławaivwazyimichałakorybutawisniowieckiegoattitudesoftheelitesofthegrandduchyoflithuaniatowardstheelectionsofvladislavivvasaandmichaeli AT zioberaleksandra attitudesoftheelitesofthegrandduchyoflithuaniatowardstheelectionsofvladislavivvasaandmichaeli |