Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej: osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Katowice
"Śląsk" Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
2020
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Abstract Abstract Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | Enthält Tabellen Literaturverzeichnis Seite 155-160 |
| Beschreibung: | 160 Seiten 23 cm |
| ISBN: | 9788381830386 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047187288 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210422 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210309s2020 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788381830386 |9 978-83-8183-038-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1241676999 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047187288 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 |a DE-Re13 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Januła, Eugeniusz |d 1948- |e Verfasser |0 (DE-588)1194019730 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej |b osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |c Eugeniusz Januła |
| 264 | 1 | |a Katowice |b "Śląsk" Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe |c 2020 | |
| 300 | |a 160 Seiten |c 23 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Enthält Tabellen | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 155-160 | ||
| 546 | |a Zusammenfassungen auf Englisch und Deutsch | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1800-1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Wohnungspolitik |0 (DE-588)4066796-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Sozialer Wohnungsbau |0 (DE-588)4055754-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Industrialisierung |0 (DE-588)4026776-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Oberschlesisches Steinkohlebecken |0 (DE-588)4555016-5 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Industrializacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1870-1914 | |
| 653 | 0 | |a Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 19 w | |
| 653 | 0 | |a Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945 | |
| 653 | 0 | |a Urbanizacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945 | |
| 653 | 0 | |a Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1870-1914 | |
| 653 | 0 | |a Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1900-1945 | |
| 653 | 2 | |a Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 19 w | |
| 653 | 2 | |a Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 1900-1945 | |
| 689 | 0 | 0 | |a Oberschlesisches Steinkohlebecken |0 (DE-588)4555016-5 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Industrialisierung |0 (DE-588)4026776-3 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Wohnungspolitik |0 (DE-588)4066796-0 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Sozialer Wohnungsbau |0 (DE-588)4055754-6 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 1800-1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210422 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032592557 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09034 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182283425415168 |
|---|---|
| adam_text | PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ SPIS TREŚCI WSTĘP 7 Region badań 7 Krótka historia 8 Warunki naturalne i zasoby geologiczne 8 Epoka przemysłowa 9 Aspekt społeczny i doktryna paternalizmu 11 Tezy pracy 13 Baza źródłowa i literatura 13 Metodologia badań 15 Zakres i ramy pracy 15 ROZDZIAŁ 1. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W EUROPIE ZACHODNIEJ W OKRESIE ROZWOJU STOSUNKÓW KAPITALISTYCZNYCH 16 1.1 Uwarunkowania metodologiczne, socjalnej polityki mieszkaniowej. Socjalna funkcja mieszkań. 16 1.2 Kwestia socjalno-mieszkaniowa w Europie Zachodniej w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego 21 1.3 Kwestia socjalna w doktrynie społecznej kościoła katolickiego w epoce nowożytnej i najnowszej. 24 1.4 Próby rozwiązań kwestii socjalno-mieszkaniowej w doktrynie i praktyce socjalizmu utopijnego. 24 1.5 Rozwiązania w polityce socjalno-mieszkaniowej w Europie Zachodniej w okresie kapitalizmu monopolistycznego (do I wojny światowej). Budownictwo patronalne 30 1.6 Okres międzywojenny 1918-1939. Próby socjalnych rozwiązań problemu mieszkaniowego w wiodących krajach Europy Zachodniej. 33 ROZDZIAŁ 2. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W ZAGŁĘBIU GÓRNOŚLĄSKIM NA ETAPIE KAPITALIZMU WOLNOKONKURENCYJNEGO /DO ROKU 1870/ 37 2.1 Uprzemysłowienie i przemiany społeczne w poszczególnych częściach regionu. Zabory; pruski, austriacki i rosyjski. 37 2.2 Aspekt socjalno-mieszkaniowy w pierwszej połowie XIX wieku. Rozwiązania w poszczególnych zaborach. 47 5
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ ROZDZIAŁ 3. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W ZAGŁĘBIU GÓRNOŚLĄSKIM W LATACH 1870-1918 3.1 Rozwój przemysłu, miast i osiedli na pruskim Górnym Śląsku 57 57 3.2 Przemiany ekonomiczne i rozwój socjalno-mieszkaniowy w Zagłębiu Dąbrowskim 3.3. Rozwój przemysłowy i socjalno-mieszkaniowy na Śląsku austriackim 64 68 3.4 Stosunki socjalno-mieszkaniowe na pruskim Górnym Śląsku w latach 1870-1918. 71 3.5 Budowa socjalnych mieszkań w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1870-1918 88 3/6 Mieszkania patronalne na Śląsku Cieszyńskim w latach 1870-1918 95 ROZDZIAŁ 4. SYTUACJA GOSPODARCZA I PROCESY URBANIZACYJNE W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM, ZAGŁĘBIU DĄBROWSKIM I NA GÓRNYM ŚLĄSKU NIEMIECKIM W LATACH 1918-1939 4.1 Przemiany polityczne w regionie, zmiany granic państwowych 98 98 4.2 Rozwój gospodarczy regionu 102 4.3 Demografia i postęp urbanizacji 107 4.4 Kwestia socjalno-mieszkaniowa w przemysłowej części województwa Śląskiego i Zagłębiu Dąbrowskim w okresie międzywojennym 118 Przemiany w przedziale 1918-1921. 122 Zagłębie Dąbrowskie 129 Sytuacja mieszkaniowa ludności w świetle wyników SP z roku 1931. 132 Przemiany w latach 1932-1939 134 4.5 Przemiany w sytuacji mieszkaniowej ludności w zachodniej-niemieckiej, części Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego 140 Okres 1918-1928 140 Okres 1927-1939 142 ZAKOŃCZENIE 147 STRESZCZENIE 151 SUMMARY 153 ZUSAMMENFASSUNG 154 BIBLIOGRAFIA 155 6
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCMLNO-MIESZKANIOWEI STRESZCZENIE Epoka przemysłowa w Zagłębiu Górnośląskim wiązała się również w sposób natural ny z rozwojem urbanizacji, komunikacji i budowy infrastruktury. Zarówno technicznej, jak też społecznej. Migrujący do powstającego regionu przemysłowego na skalę maso wą ludzie, którzy jako siła robocza byli po prostu w regionie niezbędni, musieli gdzieś mieszkać. Stąd przemysł szczególnie w części pruskiej Zagłębia Górnośląskiego podjął się z konieczności również budowy osiedli mieszkaniowych. Zgodnie z doktryną paternalizmu, zamieszkanie na osiedlu i mieszkaniu przyzakłado wym, jeszcze mocniej wiązało pracownika z pracodawcą,W pierwszym etapie tworzenia się regionu przemysłowego,podmiotem podstawowym w kategorii budowy mieszkań dla pracowników był przemysł stanowiący w tym okresie czasu, własność państwa pruskie go. W ten sposób zaczynały kształtować się przede wszystkim takie sensu stricte miasta przemysłowe jak Chorzów-Królewska Huta, Zabrze, Siemianowice czy Świętochłowice. Inne funkcjonujące już wcześniej miasta takie jak Bytom czy Gliwice po prostu rozbu dowywały się w tej epoce na swoich obrzeżach. Czyli tam gdzie instalował się przemysł górniczo-hutniczy. W zaborze rosyjskim, czyli tzw, części zagłębiowskiej, kształtującego się regionu prze mysłowego, rozwój przemysłu oraz tym samym postęp urbanizacyjny i społeczny prze biegał z pewnym opóźnieniem w stosunku do części pruskiej. Podobnie zresztą jak na Śląsku Cieszyńskim, gdzie też równolegle w okolicach Ostrawy,
Karwiny, oraz Trzyńca, też zachodziły szybka indiustrializacja oraz urbanizacja. Charakterystycznym jest sytuacja ze patronalne osiedla przyzakładowe budowano z reguły w najbliższym sąsiedztwie instalacji przemysłowych. W ten sposób unikano po niesienia dodatkowych kosztów na ew. przewozy pracowników. Na problemy ekologii i zdrowotności w tym okresie czasu i z resztą jeszcze długo później w zasadzie nie zwra cano większej uwagi. W miarę gwałtownego rozwoju indiustrialnego regionu bardzo szybko postępował też rozwój budownictwa patronalnego. Z tym, że w kolejnym etapie czyli generalnie po umownie roku 1870, inwestorem było już nie państwo ale znacznie bardziej kapitaliści prywatni. Byli oni jednak zobligowani przez państwo zgodnie z doktryną społeczną Bi smarcka do tworzenia infratruktury mieszkaniowej i społecznej dla swoich pracowni ków. W ramach osiedli budowy osiedli patronalnych trafiały się też urbanistyczne 151
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ i społeczne „perełki . Były to przede wszystkim takie osiedla jak katowickie Giszowiec i Nikiszowiec, atakże niektóre osiedla przyzakładowe w Chorzowie i Zabrzu. Do wybuchu II wojny światowej przyzakładowe osiedla mieszkaniowe były bardzo ważnym elementem układu architektonicznego, przestrzennego, a przede wszystkim społecznego, śląskich i zagłębiowskich miast i osiedli. Rozwój i funkcjonowanie patronalnego budownictwa mieszkaniowego był obok dzia łalności samego przemysłu w aspekcie społecznym, bardzo istotnym elementem epoki przemysłowej w Zagłębiu Górnośląskim. Można śmiało stwierdzić chociażby na bazie przeprowadzonych powyżej rozważań, że bez osiedli patronalnych nie byłoby dzisiejszych miast i osiedli w Zagłębiu Górnoślą skim. 152
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ ZUSAMMENFASSUNG Das Industriezeitalter im Oberschlesien war auch mit der Entwicklung der Urbani sierung, der Kommunikation und des Baus technischer und sozialer Infrastruktur ver bunden. Auf dem Weg in die aufstrebende Industrieregion mussten Menschen, die als Arbeitskräfte in der Region einfach nicht mehr wegzudenken waren, irgendwo leben. Vor allem im preußischen Teil des Oberschlesien wurde auch der Bau von Wohnsiedlun gen betrieben: Nach der Paternalismus-Doktrin war das Wohnen auf dem Landgut und eine Firmenwohnung noch enger mit dem Arbeitgeber verbunden. Im Besitz des preußi schen Staates entstanden so ausschließlich Industriestädte wie Chorzow-Królewska Huta (Königshütte), Zabrze (Hindenburg), Siemianowice (Siemianowitz) oder Świętochłowice (Swientochlowitz) und solche wie Bytom (Beuten) oder Gliwice (Gleiwitz) dehnten sich einfach am Stadtrand aus, d. h. dort, wo die Bergbau- und Metallindustrie installiert war. In dem russischen Teil Polens, d. H. dem sogenannten Zagłębie-Teil (in der Gegend um Sosnowitz), verliefen die Entwicklung der Industrie und damit die Verstädterung und der soziale Fortschritt gegenüber dem preußischen Teil mit einer gewissen Verzögerung. Es kam zu einer raschen Industrialisierung und Urbanisierung. Eine charakteristische Situation ist, dass die firmeneigenen Mäzenensiedlungen in der Regel in unmittelbarer Nähe von Industrieanlagen errichtet wurden, wodurch zusätzliche Kosten für den Transport von Arbeitnehmern vermieden wurden
und die Probleme der Ökologie und Gesundheit in dieser Zeit und viel später im Prinzip wenig beachtet wurden. Mit der raschen Entwicklung der Region schritt auch die Entwicklung der Schirmherr schaft sehr schnell voran, mit der Ausnahme, dass der Investor in der nächsten Phase, d. H. im Allgemeinen nach der vertraglichen Ordnung von 1870, nicht mehr der Staat, sondern mehr privater Kapital war, das jedoch nach der Soziallehre von Pater Bismarck vom Staat verpflichtet wurden Wohnraum und soziale Infrastruktur für ihre Mitarbeiter zu schaffen. Im Rahmen von Siedlungen für den Bau von Schutzsiedlungen gab es auch städtische und soziale „Perlen , vor allem Siedlungen wie Giszowiec und Nikiszowiec in Katowice sowie einige Fabriksiedlungen in Chorzów und Zabrze. Bis zum Ausbruch des Zweiten Weltkriegs waren die Firmensiedlungen ein sehr wich tiges Element der architektonischen, räumlichen und vor allem sozialen, schlesischen und Zaglebie-Städte und -Siedlungen. Die Entwicklung und Funktionsweise von Schutzhäusern war neben der Industrie selbst in sozialer Hinsicht ein sehr wichtiges Element des Industriezeitalters im Obe rschlesien. 154
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ BIBLIOGRAFIA A/Archiwalia i źródła Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Budynki, Analiza , Statystyka Polski. Tom XIII, z. 1. GUS, Warszawa. 1928 Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Gospodarstwa domowe. Statystyka Polski, Tom. XXXV. GUS, Warszawa. 1930 Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Mieszkania. Analiza wyników. Statystyka Polski, Tom.XXXII, GUS, Warszawa. 1932 Drugi Powszechny spis z 1931 r, Nieruchomości i budynki w miastach, Statystyka Polski, seria. C.GUS. Warszawa. 1935 Drugi Powszechny spis z 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność, Polska, Statystyka Polski, Seria C, GUS, Warszawa, 1938 Generalne tabele statystyczne Śląska -1787 roku, Wyd. T. Ładogorski, Wrocław,1954 Mały Rocznik Statystyczny,1939, GUS, Warszawa, 1939 Miasta w Polsce i ich ludność według spisów powszechnych, 1921 i 1931 r., Wiadomości statystyczne, 1932, nr 12 Reichswohnungszahlung 1918; Statistik des Deutschen Reichs; 1919, Band, 287 Reichswohnungszahlung 1927, Statistik des Deutschen Reichs, 1931, Band, 362, II Statistisches Jarbuch fur das Deutsche Reich, 1936/1937 Berlin, 1939 Ruch budowlany w miastach, Statystyka Polski, seria C, z 80 і 100, GUS, Warszawa, 19381939 Statni Archiv, Brno, Moravske Mistodfitelstvi ,Β-13/Akta z lat 1794-1815 Archiwum Państwowe w Katowicach (dalej AP w Katowicach): Akta: Spółka spadkobiercy Gischego AP w Katowicach: Akta: Śląskie Kopalnie Cynku: 52 58 62 AP w Katowicach: Akta: Wspólnota Interesów: 645 AP w Katowicach: Akta: Herman Goering Werke: 192
196 AP w Katowicach: Akta: Berg. Sosnowiec: 95 AP w Katowicach: Akta: Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego: 2400 08 AP w Katowicach; Akta ;Landratura Bytom. 1870-1945 AP w Katowicach: Akta: Landratura. Tarnowskie Góry: 792. Pszczyna: 1211 155
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ AP w Katowicach: Akta: Preussengrube 1921-1945 AP w Katowicach; Akta ¿Regierung Kattowitz 1941-1945 AP w Katowicach; Akta; Regierung Oppeln,1816-1945 AP Wrocław; Akta; Schlesisches Oberbergamt /Wyższy Urząd Górniczy/1769-1945/ B/Prasa ;Deutsche Ostfront;/Opole/1925-1933 „Dziennik Zachodni 1954-2009 „Gazeta robotnicza 1998-1913 „Górnoślązak 1903-1913 „Iskra 1903-1905 „Katolik 1901-1913 „Kurier śląski 1908-1914 „Oberschlesische Zeitung , Gliwice, 1926-1935 „Schlesische Arbiter -Zeitung , Wrocław, 1918-1932 „Schlesische Provìntzalblatter , Wrocław, 1785-1849 „Trybuna Robotnicza 1948-1994 C/Opracowania Andrzejewski A.: Pojemność mieszkaniowa miast. Wyd. Główny Urząd Planowania Prze strzennego. Warszawa 1947 Andrzejewski A.: Polityka mieszkaniowa. Zagadnienia ekonomiczne i socjalne. Arkady. Warszawa 1959 Andrzejewski A.: Potrzeby mieszkaniowe. Problemy i perspektywy. Wyd. Wiedza Po wszechna. Warszawa 1970 Andrzejewski A.: Zarys polityki mieszkaniowej. Arkady. Warszawa 1969 Andrzejewski A.: Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1918-1974. PWE. Warszawa 1977 Beskid L: Konsumpcja w rodzinach pracowniczych. PWE. Warszawa 1977 Budownictwo mieszkań robotniczych. Robotniczy Przegląd Gospodarczy. Skład Główny Księgarni Robotniczej. Warszawa. 1927 Buchsei, H, Rechts-und Sozialgeschichte des oberschlesischen Berg-und Hüttenwesens 1740-1806 156
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ Bytom, Zarys rozwoju miasta, Praca zbiorowa pod red. W. Długoborskiego. PWN, Warszawa-Kraków,.1979,.ISBN 83-01-00369 Cegielski. J. Koncepcje rozwiązywania kwestii mieszkaniowej w Polsce w okresie kapitali zmu. IGM. Warszawa. 1970 Cegielski. J. Stosunki mieszkaniowe na ziemiach polskich w wieku XIX i na początku XX w. Studium bibliograficzne, IBM. Warszawa 1957 Czeczerda W. Potrzeby i problemy mieszkaniowe młodych małżeństw. IGM. Warszawa 1974 Czeczerda W.: Rodzina i jej potrzeby w zakresie mieszkania. IGM. Warszawa 1969 Danecki J.: Postęp społeczny a postęp ekonomiczny. PWN. Warszawa 1974 Dąbrowa Górnicza Dzieje miasta cz. 1, cz. 2 redaktorzy: Arek Rybak, Andrzej J. Wójcik, Zygmunt Woźniczka, Dąbrową Górnicza 2016 Długoborski W. Więź ekonomiczna miedzy zagłębiami Górnośląskim i Dąbrowskim w dobie kapitalizmu /do roku 1877/. Katowice 1959 Drozdowski M., Żarnowski J.: Przemiany struktury społecznej II Rzeczypospolitej. PIW. Warszawa 1969 Dziewoński. K. Kosiński. L. Rozwój i rozmieszczenie ludności Polski w XX. wieku. PWN. Warszawa. 1967 Engels F. Położenie klasy robotniczej w Anglii. KiW. Warszawa 1979 Engels F. W kwestii mieszkaniowej. KiW. Warszawa 1982 Frąckiewicz. L: Sfery niedostatku. Wyd. Śląsk. Warszawa 1986 Frąckiewicz L. (red.): Polityka społeczna. UŚ. Katowice 1983 Gajewski. M. Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963. GUS. Warszawa. 1959 Gasiorowska N. Górnicy i hutnicy w Królestwie Polskim,1864-1866. Warszawa /brw/ Goryński J. Mieszkanie wczoraj
dziś i jutro. Wiedza Powszechna. Warszawa. 1973 Herkner H. Kwestya społeczna w Zachodniej Europie. Polskie Towarzystwo Nakładowe. Lwów 1905 Historia Śląska 1.1-3. PAN-Ossolineum. Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1972 „Historia Górnego Śląska, Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu , redakcja Joachim Bahlcke, Dan Gawrecki, Ryszard Kaczmarek, Gliwice 2011 Jałowiecki B. Osiedle i miasto, Studium socjologiczno -urbanistyczne, Arkady, Warszawa 1968 Januła E. Walki o polski Śląsk w 1939 roku. Wyd Aspra. Warszawa. 2019 Jaros J. Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim do 1914 roku. PWN. Katowice - Wrocław 1955 157
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEI Jaros J. Historia górnictwa węglowego w zagłębiu Górnośląskim w latach 1914-1945. PWN. Katowice-Kraków 1969 Jaros J. Historia górnictwa węglowego w Polsce Ludowej. PWN. Katowice-Kraków - War szawa 1972 Jaros J. Historia kopalni. Król w Chorzowie. Katowice. 1962 Jońca K. Polityka socjalna Niemiec w przemyśle ciężkim Górnego Śląska 1871-1914 Jońca K. Położenie robotników w przemyśle górniczo-hutniczym na Górnym Śląsku w -latach 1918-1939. Wrocławl960 Katowice środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo , 1.1 i t. 2, pod red. Antoniego Barciaka, Ewy Chojeckiej, Sylwestra Fertacza, Katowice 2012 Klaussmann A. O. Oberschlesien vor 55 Jahre. Berlin 1911 Kozłowska E. Warunki mieszkaniowe w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. PWG. Warszawa 1957 Krantz F. Die Entwiclung der oberschlesischen Zinkindustrie. Kattowitz, 1911 Krzeczkowski K. Kwestia mieszkaniowa w miastach polskich. Związek miast polskich. Warszawa 1939 Krzeczkowski K. Polityka społeczna. Łódź 1947 Kwaśny Z. Hutnictwo żelaza na Górnym Śląsku w pierwszej połowie XIX w. Wrocław 1968 Landau Z. Tomaszewski J. Gospodarka Polski międzywojennej 1918-1839. KiW. Warszawa 1967 Landau Z. Tomaszewski J. Robotnicy przemysłowi w Polsce 1918-1939 Landau Z. Tomaszewski J. Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939. KiW. Warszawa 1960 Loewe V. Oberschlesien und der Preussische Staadt,Teil,!, 1740-1815, Breslau /brw/ Ludzie i instytucje w procesie przemian miejskiej społeczności lokalnej, Studium socjologiczne na
przykładzie osiedla Zandka w Zabrzu, pod. red. M Niezabitowskiego і В Różałowskiej. Wyd. Politechniki Śląskiej. Gliwice 2010. ISBN 978-83-7335-756-3 Luksa J. Rozwój wydobycia w kopalniach węgla kamiennego w Polsce w latach 17691948. Katowice 1959 Luszniewicz A. Statystyka poziomu życia ludności. PWE. Warszawa 1972 Lusznikiewicz A. O metodach badania budżetów rodzinnych w Polsce w latach 19201957. Warszawa 1969 Marchlewski J. Stosunki społeczne na ziemiach zaboru pruskiego. Pisma wybrane. KiW. Warszawa 1952 158
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKłEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOOALNO-MIESZKANIOWEi Pietrzak-Pawłowska I. (red.) Uprzemysłowienie ziem polskich w XIX i XX w. Studia i materiały, Ossolineum, Wrocław 1970Piotrowski, J, Zabezpieczenie spo łeczne, Warszawa,1964, Maszynopis powielony Piotrowski J. Zabezpieczenie społeczne, Warszawa, 1964, Maszynopis powielony Podoski K. Infrastruktura społeczna w Polsce. PWN. Warszawa 1978 Polityka społeczna, pod red. A. Rajkiewicza, PWE, Warszawa 1979 Popkiewicz J. Ryszka. F, Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej-՜ 1922-1939, Wyd. Instytutu Śląskiego, Opole 1959 Rychiiński S. Płace i zarobki robotników przemysłowych w dziesięcioleciu 1918-1928, Warszawa 1929 Polityka społeczna a zdrowie, pod red. M. Sokołowskiej. KiW. Warszawa 1978 Socjologia a zdrowie. PWN. Warszawa 1975 Schlesische Geschichte Band 2-4. Breslau 1896-1914 Seidl К.: Das Arbeiter Wohnunsswessen in der Oberschlesischen Montanindustrie. Kattowitz 1913 Soiger H. Der Kreis Beuthen in Oberschlesischen Breslau 1960, Verlag v. W. Korn „Sosnowiec obraz miasta i jego dzieje, pod red. Antoniego Barciaka, Andrzeja T. Jankowskiego, Sosnowiec 2016 Stasiak A. Miasto Królewska Huta. IBM. Warszawa 1962 Stasiak A. Rozwój aglomeracji miejskich w Polsce. PWN. Warszawa 1973 Syrkus H. Ku idei osiedla społecznego. PWN. Warszawa 1973 Syrkus H. Społeczne cele urbanizacji. PWN. Warszawa 1984, ISBN 83-01-03388-6 Toeplitz T. Klęska mieszkaniowa i próby jej usunięcia. Wyd. Urzędu Mieszkaniowego. Warszawa 1920 Triest F. Topographisches Handbuch von
Oberschlesien. Breslau 1864 Tymowski A. Minimum socjalne. PWN. Warszawa 1973 Wanatowicz M. Ubezpieczenia Brackie na Górnym Śląsku w latach 1922-1939. PWN. Warszawa - Kraków 1973 Warunki życia robotniczego w Warszawie, Łodzi i Zagłębiu Dąbrowskim w świetle ankiet 1927 roku. IGS. Warszawa 1929 Wóycicki. A. Instytucje fabryczne i społeczne w przemyśle Królestwa Polskiego. Warsza wa. 1914 Wyżnikiewicz Z. Ustawodawstwo śląskie o ubezpieczeniu społecznym. Katowice, 1938 Zdanowski A. Warunki mieszkaniowe robotników w okresie kryzysu i bezrobocia. Insty tut Spraw Społecznych. Warszawa. 1935 Zawadzki S. Państwo dobrobytu, Doktryna i praktyka. PWN. Warszawa 1964 159
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ Zębalski A. Osadnictwo robotnicze. IGS. Warszawa 1935 Ziółkowski J. Sosnowiec. Wyd. Śląsk. Katowice 1960 Żarnowski J. Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej. 1918-1939. PWN. Warszawa 1972 Żarski T. Budownictwo mieszkaniowe w Polsce 1950-1965. PWE. Warszawa 1966 D/Artykuły Goluchowski S. Gliwice u progu industrializacji [w:] Studia Śląskie, Instytut Zachodni, Poznań 1952 Januła E. Geneza i rozwój polityki społecznej[w:] Polityka społeczna, pod red. L. Frąckiewicz, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1983, ISSN 0209-0473 Januła E. Ludwik Krzywicki jako prekursor Polskiej polityki społecznej [w:] Humanistyka i klasy nr 4/1978 Januła E. Historyczne przesłanki kształtowania się Rybnickiego Okręgu Węglowego. [w:] Problemy zagospodarowania infrastrukturalnego ROW, pod red. L. Frąckiewicz. Zeszyty badania rejonów uprzemysłowionych - PAN. Warszawa 1983. Zeszyt. 76 Januła E. Jastrzębie Zdrój - najmłodsze miasto Polski [w:] Miasto i kultura Polska doby przemysłowej, pod red. H. Jędruszczak Ossolineum. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1988 Januła E. Geneza i rozwój polityki społecznej [w:] Polityka społeczna, pod red. Frąckiewicz. UŚ. Katowice 1983 Januła E. Silesia una nostra [w:] Dziś; nr. 7/202/2007/, Warszawa, ISSN 0867-3608 Januła E., Truś T. Kolej - niechciane dziecko Śląska [w:] Transport i komunikacja, nr 3/2008, Warszawa, ISSN,1732֊2774 Nowak-Lenartowska A. Budownictwo przyzakładowe na terenie GOP [w:] Kroniki miasta Zabrza nr 5/1972 Zabrzel972 Szulc S.
Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1895-1935 [w:] Statystyka Polski, Warszawa 1936, seria C, nr 41 Żuławski Z. Zamach na ustawodawstwo społeczne [w:]Robotniczy Przegląd Gospodarczy, Warszawa 1932, nr 3 160
|
| adam_txt |
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ SPIS TREŚCI WSTĘP 7 Region badań 7 Krótka historia 8 Warunki naturalne i zasoby geologiczne 8 Epoka przemysłowa 9 Aspekt społeczny i doktryna paternalizmu 11 Tezy pracy 13 Baza źródłowa i literatura 13 Metodologia badań 15 Zakres i ramy pracy 15 ROZDZIAŁ 1. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W EUROPIE ZACHODNIEJ W OKRESIE ROZWOJU STOSUNKÓW KAPITALISTYCZNYCH 16 1.1 Uwarunkowania metodologiczne, socjalnej polityki mieszkaniowej. Socjalna funkcja mieszkań. 16 1.2 Kwestia socjalno-mieszkaniowa w Europie Zachodniej w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego 21 1.3 Kwestia socjalna w doktrynie społecznej kościoła katolickiego w epoce nowożytnej i najnowszej. 24 1.4 Próby rozwiązań kwestii socjalno-mieszkaniowej w doktrynie i praktyce socjalizmu utopijnego. 24 1.5 Rozwiązania w polityce socjalno-mieszkaniowej w Europie Zachodniej w okresie kapitalizmu monopolistycznego (do I wojny światowej). Budownictwo patronalne 30 1.6 Okres międzywojenny 1918-1939. Próby socjalnych rozwiązań problemu mieszkaniowego w wiodących krajach Europy Zachodniej. 33 ROZDZIAŁ 2. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W ZAGŁĘBIU GÓRNOŚLĄSKIM NA ETAPIE KAPITALIZMU WOLNOKONKURENCYJNEGO /DO ROKU 1870/ 37 2.1 Uprzemysłowienie i przemiany społeczne w poszczególnych częściach regionu. Zabory; pruski, austriacki i rosyjski. 37 2.2 Aspekt socjalno-mieszkaniowy w pierwszej połowie XIX wieku. Rozwiązania w poszczególnych zaborach. 47 5
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ ROZDZIAŁ 3. KWESTIA SOCJALNO-MIESZKANIOWA W ZAGŁĘBIU GÓRNOŚLĄSKIM W LATACH 1870-1918 3.1 Rozwój przemysłu, miast i osiedli na pruskim Górnym Śląsku 57 57 3.2 Przemiany ekonomiczne i rozwój socjalno-mieszkaniowy w Zagłębiu Dąbrowskim 3.3. Rozwój przemysłowy i socjalno-mieszkaniowy na Śląsku austriackim 64 68 3.4 Stosunki socjalno-mieszkaniowe na pruskim Górnym Śląsku w latach 1870-1918. 71 3.5 Budowa socjalnych mieszkań w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1870-1918 88 3/6 Mieszkania patronalne na Śląsku Cieszyńskim w latach 1870-1918 95 ROZDZIAŁ 4. SYTUACJA GOSPODARCZA I PROCESY URBANIZACYJNE W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM, ZAGŁĘBIU DĄBROWSKIM I NA GÓRNYM ŚLĄSKU NIEMIECKIM W LATACH 1918-1939 4.1 Przemiany polityczne w regionie, zmiany granic państwowych 98 98 4.2 Rozwój gospodarczy regionu 102 4.3 Demografia i postęp urbanizacji 107 4.4 Kwestia socjalno-mieszkaniowa w przemysłowej części województwa Śląskiego i Zagłębiu Dąbrowskim w okresie międzywojennym 118 Przemiany w przedziale 1918-1921. 122 Zagłębie Dąbrowskie 129 Sytuacja mieszkaniowa ludności w świetle wyników SP z roku 1931. 132 Przemiany w latach 1932-1939 134 4.5 Przemiany w sytuacji mieszkaniowej ludności w zachodniej-niemieckiej, części Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego 140 Okres 1918-1928 140 Okres 1927-1939 142 ZAKOŃCZENIE 147 STRESZCZENIE 151 SUMMARY 153 ZUSAMMENFASSUNG 154 BIBLIOGRAFIA 155 6
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCMLNO-MIESZKANIOWEI STRESZCZENIE Epoka przemysłowa w Zagłębiu Górnośląskim wiązała się również w sposób natural ny z rozwojem urbanizacji, komunikacji i budowy infrastruktury. Zarówno technicznej, jak też społecznej. Migrujący do powstającego regionu przemysłowego na skalę maso wą ludzie, którzy jako siła robocza byli po prostu w regionie niezbędni, musieli gdzieś mieszkać. Stąd przemysł szczególnie w części pruskiej Zagłębia Górnośląskiego podjął się z konieczności również budowy osiedli mieszkaniowych. Zgodnie z doktryną paternalizmu, zamieszkanie na osiedlu i mieszkaniu przyzakłado wym, jeszcze mocniej wiązało pracownika z pracodawcą,W pierwszym etapie tworzenia się regionu przemysłowego,podmiotem podstawowym w kategorii budowy mieszkań dla pracowników był przemysł stanowiący w tym okresie czasu, własność państwa pruskie go. W ten sposób zaczynały kształtować się przede wszystkim takie sensu stricte miasta przemysłowe jak Chorzów-Królewska Huta, Zabrze, Siemianowice czy Świętochłowice. Inne funkcjonujące już wcześniej miasta takie jak Bytom czy Gliwice po prostu rozbu dowywały się w tej epoce na swoich obrzeżach. Czyli tam gdzie instalował się przemysł górniczo-hutniczy. W zaborze rosyjskim, czyli tzw, części zagłębiowskiej, kształtującego się regionu prze mysłowego, rozwój przemysłu oraz tym samym postęp urbanizacyjny i społeczny prze biegał z pewnym opóźnieniem w stosunku do części pruskiej. Podobnie zresztą jak na Śląsku Cieszyńskim, gdzie też równolegle w okolicach Ostrawy,
Karwiny, oraz Trzyńca, też zachodziły szybka indiustrializacja oraz urbanizacja. Charakterystycznym jest sytuacja ze patronalne osiedla przyzakładowe budowano z reguły w najbliższym sąsiedztwie instalacji przemysłowych. W ten sposób unikano po niesienia dodatkowych kosztów na ew. przewozy pracowników. Na problemy ekologii i zdrowotności w tym okresie czasu i z resztą jeszcze długo później w zasadzie nie zwra cano większej uwagi. W miarę gwałtownego rozwoju indiustrialnego regionu bardzo szybko postępował też rozwój budownictwa patronalnego. Z tym, że w kolejnym etapie czyli generalnie po umownie roku 1870, inwestorem było już nie państwo ale znacznie bardziej kapitaliści prywatni. Byli oni jednak zobligowani przez państwo zgodnie z doktryną społeczną Bi smarcka do tworzenia infratruktury mieszkaniowej i społecznej dla swoich pracowni ków. W ramach osiedli budowy osiedli patronalnych trafiały się też urbanistyczne 151
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ i społeczne „perełki". Były to przede wszystkim takie osiedla jak katowickie Giszowiec i Nikiszowiec, atakże niektóre osiedla przyzakładowe w Chorzowie i Zabrzu. Do wybuchu II wojny światowej przyzakładowe osiedla mieszkaniowe były bardzo ważnym elementem układu architektonicznego, przestrzennego, a przede wszystkim społecznego, śląskich i zagłębiowskich miast i osiedli. Rozwój i funkcjonowanie patronalnego budownictwa mieszkaniowego był obok dzia łalności samego przemysłu w aspekcie społecznym, bardzo istotnym elementem epoki przemysłowej w Zagłębiu Górnośląskim. Można śmiało stwierdzić chociażby na bazie przeprowadzonych powyżej rozważań, że bez osiedli patronalnych nie byłoby dzisiejszych miast i osiedli w Zagłębiu Górnoślą skim. 152
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ ZUSAMMENFASSUNG Das Industriezeitalter im Oberschlesien war auch mit der Entwicklung der Urbani sierung, der Kommunikation und des Baus technischer und sozialer Infrastruktur ver bunden. Auf dem Weg in die aufstrebende Industrieregion mussten Menschen, die als Arbeitskräfte in der Region einfach nicht mehr wegzudenken waren, irgendwo leben. Vor allem im preußischen Teil des Oberschlesien wurde auch der Bau von Wohnsiedlun gen betrieben: Nach der Paternalismus-Doktrin war das Wohnen auf dem Landgut und eine Firmenwohnung noch enger mit dem Arbeitgeber verbunden. Im Besitz des preußi schen Staates entstanden so ausschließlich Industriestädte wie Chorzow-Królewska Huta (Königshütte), Zabrze (Hindenburg), Siemianowice (Siemianowitz) oder Świętochłowice (Swientochlowitz) und solche wie Bytom (Beuten) oder Gliwice (Gleiwitz) dehnten sich einfach am Stadtrand aus, d. h. dort, wo die Bergbau- und Metallindustrie installiert war. In dem russischen Teil Polens, d. H. dem sogenannten Zagłębie-Teil (in der Gegend um Sosnowitz), verliefen die Entwicklung der Industrie und damit die Verstädterung und der soziale Fortschritt gegenüber dem preußischen Teil mit einer gewissen Verzögerung. Es kam zu einer raschen Industrialisierung und Urbanisierung. Eine charakteristische Situation ist, dass die firmeneigenen Mäzenensiedlungen in der Regel in unmittelbarer Nähe von Industrieanlagen errichtet wurden, wodurch zusätzliche Kosten für den Transport von Arbeitnehmern vermieden wurden
und die Probleme der Ökologie und Gesundheit in dieser Zeit und viel später im Prinzip wenig beachtet wurden. Mit der raschen Entwicklung der Region schritt auch die Entwicklung der Schirmherr schaft sehr schnell voran, mit der Ausnahme, dass der Investor in der nächsten Phase, d. H. im Allgemeinen nach der vertraglichen Ordnung von 1870, nicht mehr der Staat, sondern mehr privater Kapital war, das jedoch nach der Soziallehre von Pater Bismarck vom Staat verpflichtet wurden Wohnraum und soziale Infrastruktur für ihre Mitarbeiter zu schaffen. Im Rahmen von Siedlungen für den Bau von Schutzsiedlungen gab es auch städtische und soziale „Perlen", vor allem Siedlungen wie Giszowiec und Nikiszowiec in Katowice sowie einige Fabriksiedlungen in Chorzów und Zabrze. Bis zum Ausbruch des Zweiten Weltkriegs waren die Firmensiedlungen ein sehr wich tiges Element der architektonischen, räumlichen und vor allem sozialen, schlesischen und Zaglebie-Städte und -Siedlungen. Die Entwicklung und Funktionsweise von Schutzhäusern war neben der Industrie selbst in sozialer Hinsicht ein sehr wichtiges Element des Industriezeitalters im Obe rschlesien. 154
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ BIBLIOGRAFIA A/Archiwalia i źródła Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Budynki, Analiza , Statystyka Polski. Tom XIII, z. 1. GUS, Warszawa. 1928 Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Gospodarstwa domowe. Statystyka Polski, Tom. XXXV. GUS, Warszawa. 1930 Pierwszy Powszechny spis z 1921 r. Mieszkania. Analiza wyników. Statystyka Polski, Tom.XXXII, GUS, Warszawa. 1932 Drugi Powszechny spis z 1931 r, Nieruchomości i budynki w miastach, Statystyka Polski, seria. C.GUS. Warszawa. 1935 Drugi Powszechny spis z 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność, Polska, Statystyka Polski, Seria C, GUS, Warszawa, 1938 Generalne tabele statystyczne Śląska -1787 roku, Wyd. T. Ładogorski, Wrocław,1954 Mały Rocznik Statystyczny,1939, GUS, Warszawa, 1939 Miasta w Polsce i ich ludność według spisów powszechnych, 1921 i 1931 r., Wiadomości statystyczne, 1932, nr 12 Reichswohnungszahlung 1918; Statistik des Deutschen Reichs; 1919, Band, 287 Reichswohnungszahlung 1927, Statistik des Deutschen Reichs, 1931, Band, 362, II Statistisches Jarbuch fur das Deutsche Reich, 1936/1937 Berlin, 1939 Ruch budowlany w miastach, Statystyka Polski, seria C, z 80 і 100, GUS, Warszawa, 19381939 Statni Archiv, Brno, Moravske Mistodfitelstvi ,Β-13/Akta z lat 1794-1815 Archiwum Państwowe w Katowicach (dalej AP w Katowicach): Akta: Spółka spadkobiercy Gischego AP w Katowicach: Akta: Śląskie Kopalnie Cynku: 52 58 62 AP w Katowicach: Akta: Wspólnota Interesów: 645 AP w Katowicach: Akta: Herman Goering Werke: 192
196 AP w Katowicach: Akta: Berg. Sosnowiec: 95 AP w Katowicach: Akta: Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego: 2400 08 AP w Katowicach; Akta ;Landratura Bytom. 1870-1945 AP w Katowicach: Akta: Landratura. Tarnowskie Góry: 792. Pszczyna: 1211 155
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ AP w Katowicach: Akta: Preussengrube 1921-1945 AP w Katowicach; Akta ¿Regierung Kattowitz 1941-1945 AP w Katowicach; Akta; Regierung Oppeln,1816-1945 AP Wrocław; Akta; Schlesisches Oberbergamt /Wyższy Urząd Górniczy/1769-1945/ B/Prasa ;Deutsche Ostfront;/Opole/1925-1933 „Dziennik Zachodni" 1954-2009 „Gazeta robotnicza" 1998-1913 „Górnoślązak" 1903-1913 „Iskra" 1903-1905 „Katolik" 1901-1913 „Kurier śląski" 1908-1914 „Oberschlesische Zeitung", Gliwice, 1926-1935 „Schlesische Arbiter -Zeitung", Wrocław, 1918-1932 „Schlesische Provìntzalblatter", Wrocław, 1785-1849 „Trybuna Robotnicza" 1948-1994 C/Opracowania Andrzejewski A.: Pojemność mieszkaniowa miast. Wyd. Główny Urząd Planowania Prze strzennego. Warszawa 1947 Andrzejewski A.: Polityka mieszkaniowa. Zagadnienia ekonomiczne i socjalne. Arkady. Warszawa 1959 Andrzejewski A.: Potrzeby mieszkaniowe. Problemy i perspektywy. Wyd. Wiedza Po wszechna. Warszawa 1970 Andrzejewski A.: Zarys polityki mieszkaniowej. Arkady. Warszawa 1969 Andrzejewski A.: Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1918-1974. PWE. Warszawa 1977 Beskid L: Konsumpcja w rodzinach pracowniczych. PWE. Warszawa 1977 Budownictwo mieszkań robotniczych. Robotniczy Przegląd Gospodarczy. Skład Główny Księgarni Robotniczej. Warszawa. 1927 Buchsei, H, Rechts-und Sozialgeschichte des oberschlesischen Berg-und Hüttenwesens 1740-1806 156
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ Bytom, Zarys rozwoju miasta, Praca zbiorowa pod red. W. Długoborskiego. PWN, Warszawa-Kraków,.1979,.ISBN 83-01-00369 Cegielski. J. Koncepcje rozwiązywania kwestii mieszkaniowej w Polsce w okresie kapitali zmu. IGM. Warszawa. 1970 Cegielski. J. Stosunki mieszkaniowe na ziemiach polskich w wieku XIX i na początku XX w. Studium bibliograficzne, IBM. Warszawa 1957 Czeczerda W. Potrzeby i problemy mieszkaniowe młodych małżeństw. IGM. Warszawa 1974 Czeczerda W.: Rodzina i jej potrzeby w zakresie mieszkania. IGM. Warszawa 1969 Danecki J.: Postęp społeczny a postęp ekonomiczny. PWN. Warszawa 1974 Dąbrowa Górnicza Dzieje miasta" cz. 1, cz. 2 redaktorzy: Arek Rybak, Andrzej J. Wójcik, Zygmunt Woźniczka, Dąbrową Górnicza 2016 Długoborski W. Więź ekonomiczna miedzy zagłębiami Górnośląskim i Dąbrowskim w dobie kapitalizmu /do roku 1877/. Katowice 1959 Drozdowski M., Żarnowski J.: Przemiany struktury społecznej II Rzeczypospolitej. PIW. Warszawa 1969 Dziewoński. K. Kosiński. L. Rozwój i rozmieszczenie ludności Polski w XX. wieku. PWN. Warszawa. 1967 Engels F. Położenie klasy robotniczej w Anglii. KiW. Warszawa 1979 Engels F. W kwestii mieszkaniowej. KiW. Warszawa 1982 Frąckiewicz. L: Sfery niedostatku. Wyd. Śląsk. Warszawa 1986 Frąckiewicz L. (red.): Polityka społeczna. UŚ. Katowice 1983 Gajewski. M. Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963. GUS. Warszawa. 1959 Gasiorowska N. Górnicy i hutnicy w Królestwie Polskim,1864-1866. Warszawa /brw/ Goryński J. Mieszkanie wczoraj
dziś i jutro. Wiedza Powszechna. Warszawa. 1973 Herkner H. Kwestya społeczna w Zachodniej Europie. Polskie Towarzystwo Nakładowe. Lwów 1905 Historia Śląska 1.1-3. PAN-Ossolineum. Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1972 „Historia Górnego Śląska, Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu", redakcja Joachim Bahlcke, Dan Gawrecki, Ryszard Kaczmarek, Gliwice 2011 Jałowiecki B. Osiedle i miasto, Studium socjologiczno -urbanistyczne, Arkady, Warszawa 1968 Januła E. Walki o polski Śląsk w 1939 roku. Wyd Aspra. Warszawa. 2019 Jaros J. Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim do 1914 roku. PWN. Katowice - Wrocław 1955 157
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEI Jaros J. Historia górnictwa węglowego w zagłębiu Górnośląskim w latach 1914-1945. PWN. Katowice-Kraków 1969 Jaros J. Historia górnictwa węglowego w Polsce Ludowej. PWN. Katowice-Kraków - War szawa 1972 Jaros J. Historia kopalni. Król w Chorzowie. Katowice. 1962 Jońca K. Polityka socjalna Niemiec w przemyśle ciężkim Górnego Śląska 1871-1914 Jońca K. Położenie robotników w przemyśle górniczo-hutniczym na Górnym Śląsku w -latach 1918-1939. Wrocławl960 Katowice środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo", 1.1 i t. 2, pod red. Antoniego Barciaka, Ewy Chojeckiej, Sylwestra Fertacza, Katowice 2012 Klaussmann A. O. Oberschlesien vor 55 Jahre. Berlin 1911 Kozłowska E. Warunki mieszkaniowe w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. PWG. Warszawa 1957 Krantz F. Die Entwiclung der oberschlesischen Zinkindustrie. Kattowitz, 1911 Krzeczkowski K. Kwestia mieszkaniowa w miastach polskich. Związek miast polskich. Warszawa 1939 Krzeczkowski K. Polityka społeczna. Łódź 1947 Kwaśny Z. Hutnictwo żelaza na Górnym Śląsku w pierwszej połowie XIX w. Wrocław 1968 Landau Z. Tomaszewski J. Gospodarka Polski międzywojennej 1918-1839. KiW. Warszawa 1967 Landau Z. Tomaszewski J. Robotnicy przemysłowi w Polsce 1918-1939 Landau Z. Tomaszewski J. Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939. KiW. Warszawa 1960 Loewe V. Oberschlesien und der Preussische Staadt,Teil,!, 1740-1815, Breslau /brw/ Ludzie i instytucje w procesie przemian miejskiej społeczności lokalnej, Studium socjologiczne na
przykładzie osiedla Zandka w Zabrzu, pod. red. M Niezabitowskiego і В Różałowskiej. Wyd. Politechniki Śląskiej. Gliwice 2010. ISBN 978-83-7335-756-3 Luksa J. Rozwój wydobycia w kopalniach węgla kamiennego w Polsce w latach 17691948. Katowice 1959 Luszniewicz A. Statystyka poziomu życia ludności. PWE. Warszawa 1972 Lusznikiewicz A. O metodach badania budżetów rodzinnych w Polsce w latach 19201957. Warszawa 1969 Marchlewski J. Stosunki społeczne na ziemiach zaboru pruskiego. Pisma wybrane. KiW. Warszawa 1952 158
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKłEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOOALNO-MIESZKANIOWEi Pietrzak-Pawłowska I. (red.) Uprzemysłowienie ziem polskich w XIX i XX w. Studia i materiały, Ossolineum, Wrocław 1970Piotrowski, J, Zabezpieczenie spo łeczne, Warszawa,1964, Maszynopis powielony Piotrowski J. Zabezpieczenie społeczne, Warszawa, 1964, Maszynopis powielony Podoski K. Infrastruktura społeczna w Polsce. PWN. Warszawa 1978 Polityka społeczna, pod red. A. Rajkiewicza, PWE, Warszawa 1979 Popkiewicz J. Ryszka. F, Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej-՜ 1922-1939, Wyd. Instytutu Śląskiego, Opole 1959 Rychiiński S. Płace i zarobki robotników przemysłowych w dziesięcioleciu 1918-1928, Warszawa 1929 Polityka społeczna a zdrowie, pod red. M. Sokołowskiej. KiW. Warszawa 1978 Socjologia a zdrowie. PWN. Warszawa 1975 Schlesische Geschichte Band 2-4. Breslau 1896-1914 Seidl К.: Das Arbeiter Wohnunsswessen in der Oberschlesischen Montanindustrie. Kattowitz 1913 Soiger H. Der Kreis Beuthen in Oberschlesischen Breslau 1960, Verlag v. W. Korn „Sosnowiec obraz miasta i jego dzieje, pod red. Antoniego Barciaka, Andrzeja T. Jankowskiego, Sosnowiec 2016 Stasiak A. Miasto Królewska Huta. IBM. Warszawa 1962 Stasiak A. Rozwój aglomeracji miejskich w Polsce. PWN. Warszawa 1973 Syrkus H. Ku idei osiedla społecznego. PWN. Warszawa 1973 Syrkus H. Społeczne cele urbanizacji. PWN. Warszawa 1984, ISBN 83-01-03388-6 Toeplitz T. Klęska mieszkaniowa i próby jej usunięcia. Wyd. Urzędu Mieszkaniowego. Warszawa 1920 Triest F. Topographisches Handbuch von
Oberschlesien. Breslau 1864 Tymowski A. Minimum socjalne. PWN. Warszawa 1973 Wanatowicz M. Ubezpieczenia Brackie na Górnym Śląsku w latach 1922-1939. PWN. Warszawa - Kraków 1973 Warunki życia robotniczego w Warszawie, Łodzi i Zagłębiu Dąbrowskim w świetle ankiet 1927 roku. IGS. Warszawa 1929 Wóycicki. A. Instytucje fabryczne i społeczne w przemyśle Królestwa Polskiego. Warsza wa. 1914 Wyżnikiewicz Z. Ustawodawstwo śląskie o ubezpieczeniu społecznym. Katowice, 1938 Zdanowski A. Warunki mieszkaniowe robotników w okresie kryzysu i bezrobocia. Insty tut Spraw Społecznych. Warszawa. 1935 Zawadzki S. Państwo dobrobytu, Doktryna i praktyka. PWN. Warszawa 1964 159
PATERNALISTYCZNA ROLA PRZEMYSŁU CIĘŻKIEGO ZAGŁĘBIA GÓRNOŚLĄSKIEGO W ZAKRESIE POLITYKI SOCJALNO-MIESZKANIOWEJ Zębalski A. Osadnictwo robotnicze. IGS. Warszawa 1935 Ziółkowski J. Sosnowiec. Wyd. Śląsk. Katowice 1960 Żarnowski J. Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej. 1918-1939. PWN. Warszawa 1972 Żarski T. Budownictwo mieszkaniowe w Polsce 1950-1965. PWE. Warszawa 1966 D/Artykuły Goluchowski S. Gliwice u progu industrializacji [w:] Studia Śląskie, Instytut Zachodni, Poznań 1952 Januła E. Geneza i rozwój polityki społecznej[w:] Polityka społeczna, pod red. L. Frąckiewicz, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1983, ISSN 0209-0473 Januła E. Ludwik Krzywicki jako prekursor Polskiej polityki społecznej [w:] Humanistyka i klasy nr 4/1978 Januła E. Historyczne przesłanki kształtowania się Rybnickiego Okręgu Węglowego. [w:] Problemy zagospodarowania infrastrukturalnego ROW, pod red. L. Frąckiewicz. Zeszyty badania rejonów uprzemysłowionych - PAN. Warszawa 1983. Zeszyt. 76 Januła E. Jastrzębie Zdrój - najmłodsze miasto Polski [w:] Miasto i kultura Polska doby przemysłowej, pod red. H. Jędruszczak Ossolineum. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1988 Januła E. Geneza i rozwój polityki społecznej [w:] Polityka społeczna, pod red. Frąckiewicz. UŚ. Katowice 1983 Januła E. Silesia una nostra [w:] Dziś; nr. 7/202/2007/, Warszawa, ISSN 0867-3608 Januła E., Truś T. Kolej - niechciane dziecko Śląska [w:] Transport i komunikacja, nr 3/2008, Warszawa, ISSN,1732֊2774 Nowak-Lenartowska A. Budownictwo przyzakładowe na terenie GOP [w:] Kroniki miasta Zabrza nr 5/1972 Zabrzel972 Szulc S.
Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1895-1935 [w:] Statystyka Polski, Warszawa 1936, seria C, nr 41 Żuławski Z. Zamach na ustawodawstwo społeczne [w:]Robotniczy Przegląd Gospodarczy, Warszawa 1932, nr 3 160 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Januła, Eugeniusz 1948- |
| author_GND | (DE-588)1194019730 |
| author_facet | Januła, Eugeniusz 1948- |
| author_role | aut |
| author_sort | Januła, Eugeniusz 1948- |
| author_variant | e j ej |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047187288 |
| ctrlnum | (OCoLC)1241676999 (DE-599)BVBBV047187288 |
| era | Geschichte 1800-1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1800-1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03806nam a2200625 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047187288</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210422 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210309s2020 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381830386</subfield><subfield code="9">978-83-8183-038-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1241676999</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047187288</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Januła, Eugeniusz</subfield><subfield code="d">1948-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1194019730</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej</subfield><subfield code="b">osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego</subfield><subfield code="c">Eugeniusz Januła</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Katowice</subfield><subfield code="b">"Śląsk" Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">160 Seiten</subfield><subfield code="c">23 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Enthält Tabellen</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 155-160</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassungen auf Englisch und Deutsch</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1800-1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Wohnungspolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4066796-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Sozialer Wohnungsbau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055754-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Industrialisierung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4026776-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Oberschlesisches Steinkohlebecken</subfield><subfield code="0">(DE-588)4555016-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Industrializacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1870-1914</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 19 w</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Urbanizacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1870-1914</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 19 w</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Oberschlesisches Steinkohlebecken</subfield><subfield code="0">(DE-588)4555016-5</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Industrialisierung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4026776-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Wohnungspolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4066796-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Sozialer Wohnungsbau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4055754-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 1800-1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210422</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032592557</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Oberschlesisches Steinkohlebecken (DE-588)4555016-5 gnd |
| geographic_facet | Oberschlesisches Steinkohlebecken |
| id | DE-604.BV047187288 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T16:46:37Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:05:05Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788381830386 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032592557 |
| oclc_num | 1241676999 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| owner_facet | DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR |
| physical | 160 Seiten 23 cm |
| psigel | BSB_NED_20210422 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | "Śląsk" Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe |
| record_format | marc |
| spelling | Januła, Eugeniusz 1948- Verfasser (DE-588)1194019730 aut Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego Eugeniusz Januła Katowice "Śląsk" Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe 2020 160 Seiten 23 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Enthält Tabellen Literaturverzeichnis Seite 155-160 Zusammenfassungen auf Englisch und Deutsch Geschichte 1800-1939 gnd rswk-swf Wohnungspolitik (DE-588)4066796-0 gnd rswk-swf Sozialer Wohnungsbau (DE-588)4055754-6 gnd rswk-swf Industrialisierung (DE-588)4026776-3 gnd rswk-swf Oberschlesisches Steinkohlebecken (DE-588)4555016-5 gnd rswk-swf Industrializacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1870-1914 Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 19 w Polityka mieszkaniowa / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945 Urbanizacja / Polska / Górnośląskie Zagłębie Węglowe / 1900-1945 Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1870-1914 Polityka mieszkaniowa / Europa Zachodnia / 1900-1945 Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 19 w Górnośląskie Zagłębie Węglowe (Polska) / polityka społeczna / 1900-1945 Oberschlesisches Steinkohlebecken (DE-588)4555016-5 g Industrialisierung (DE-588)4026776-3 s Wohnungspolitik (DE-588)4066796-0 s Sozialer Wohnungsbau (DE-588)4055754-6 s Geschichte 1800-1939 z DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Januła, Eugeniusz 1948- Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego Wohnungspolitik (DE-588)4066796-0 gnd Sozialer Wohnungsbau (DE-588)4055754-6 gnd Industrialisierung (DE-588)4026776-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4066796-0 (DE-588)4055754-6 (DE-588)4026776-3 (DE-588)4555016-5 |
| title | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| title_auth | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| title_exact_search | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| title_exact_search_txtP | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| title_full | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego Eugeniusz Januła |
| title_fullStr | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego Eugeniusz Januła |
| title_full_unstemmed | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego Eugeniusz Januła |
| title_short | Paternalistyczna rola przemysłu ciężkiego Zagłębia Górnośląskiego w zakresie polityki socjalno-mieszkaniowej |
| title_sort | paternalistyczna rola przemyslu ciezkiego zaglebia gornoslaskiego w zakresie polityki socjalno mieszkaniowej osiedla przyzakladowe jako podstawa ksztaltowania sie urbanizacji zaglebia gornoslaskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| title_sub | osiedla przyzakładowe jako podstawa kształtowania się urbanizacji Zagłębia Górnośląskiego w okresie kapitalizmu wolnokonkurencyjnego oraz kapitalizmu monopolistycznego |
| topic | Wohnungspolitik (DE-588)4066796-0 gnd Sozialer Wohnungsbau (DE-588)4055754-6 gnd Industrialisierung (DE-588)4026776-3 gnd |
| topic_facet | Wohnungspolitik Sozialer Wohnungsbau Industrialisierung Oberschlesisches Steinkohlebecken |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032592557&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT janułaeugeniusz paternalistycznarolaprzemysłuciezkiegozagłebiagornoslaskiegowzakresiepolitykisocjalnomieszkaniowejosiedlaprzyzakładowejakopodstawakształtowaniasieurbanizacjizagłebiagornoslaskiegowokresiekapitalizmuwolnokonkurencyjnegoorazkapitalizmumonopolistycznego |