Verfügbarkeit: Odpowiedzialna wolność

Odpowiedzialna wolność:

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
1. Verfasser:	Drwięga, Marek 1965- (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Kraków Wydawnictwo Księgarnia Akademicka [2020]
Schlagworte:	Freiheit
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Register // Personenregister Register // Sachregister
Beschreibung:	350 Seiten 21 cm
ISBN:	9788381382571

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV047167249
003	DE-604
005	20220308
007	t
008	210226s2020 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788381382571 \|9 978-83-813-8257-1
035			\|a (OCoLC)1240398752
035			\|a (DE-599)BVBBV047167249
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
100	1		\|a Drwięga, Marek \|d 1965- \|e Verfasser \|0 (DE-588)1195492464 \|4 aut
245	1	0	\|a Odpowiedzialna wolność \|c Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki
264		1	\|a Kraków \|b Wydawnictwo Księgarnia Akademicka \|c [2020]
264		4	\|c © 2020
300			\|a 350 Seiten \|c 21 cm
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
650	0	7	\|a Freiheit \|0 (DE-588)4018326-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Freiheit \|0 (DE-588)4018326-9 \|D s
689	0		\|5 DE-604
700	1		\|a Strzelecki, Radosław \|d 1978- \|0 (DE-588)1141385643 \|4 wat
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe, PDF \|z 978-83-813-8258-8
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Sachregister
940	1		\|q BSB_NED_20220308
999			\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032572806
942	1	1	\|c 001.09 \|e 22/bsb \|g 438

Datensatz im Suchindex

_version_	1804182246191529984
adam_text	Spis treści Przedmowa.................................................................................... 11 CZĘŚĆ I Ku odpowiedzialnej wolności, czyli o ruchu ludzkiej egzystencji......................................................... 23 Wstęp........................................................................................23 Pojęcie świata naturalnego .....................................................24 Ruch..........................................................................................27 Ciało człowieka....................................................................... 30 Trzy podstawowe ruchy ludzkiej egzystencji......................... 35 Ruch akceptacji lub zakorzenienia .................................. 36 Ruch obrony lub samoodtwarzania.................................. 40 Ruch prawdy lub przełomu............................................... 42 Troska o duszę jako praktyka wolności........................................51 Wstęp........................................................................................51 Główne rysy troski o duszę.....................................................52 Trzy obszary troski o duszę.....................................................59 Dusza wobec świata idei.................... 60 Dusza i sprawiedliwie zorganizowana wspólnota..................62 Troska o duszę i relacja z samym sobą.................................... 66 Uwagi końcowe....................................................................... 69 Wolność w filozofii Jana Patoćki i Józefa Tischnera..................... 71 Wstęp........................................................................................71 Wolność a doświadczenia negatywne.................................... 73 Wolność w udramatyzowanym platonizmie...........................86 8 Spis treści Solidarność wstrząśniętych i solidarność z kimś i dla kogoś ... 99 Wstęp....................................................................................... 99 Obrona wolności i solidarność wstrząśniętych...................100 Dobro i solidarność z innymi........................... 109 CZĘŚĆ II O wolności w filozofii Immanuela Kanta................................... 121 Wstęp......................................................................................121 Wolność dawna i nowożytna................................................ 122 Od spekulatywnego pojęcia czystego rozumu do rzeczywistości rozumu praktycznego.......................125 Wolność i moralność..............................................................128 Wolność i polityka................................................................. 134 Wzajemne uznanie.......................................................................143 Wstęp...................................................................................... 143 Historyczny kontekst związany z pojęciem uznania .......... 144 Proces uznania w Fenomenologii ducha.............................. 147 Wzajemne uznanie i jego moralne znaczenie....................... 153 Podmiot i tożsamość................................................................... 163 Wstęp...................................................................................... 163 Od podmiotu do osoby.......................................................... 165 Od tożsamości osobowej do tożsamości narracyjnej.......... 170 O wolności mówienia całej prawdy, czyli o pojęciu parresta........................................................................................ 181 Wstęp...................................................................................... 181 Rozróżnienie pojęcia parresta............................................... 184 Parresta w dyskursie politycznym..........................................187 Parresta w dyskursie etycznym..............................................195 Od totalnego zniewolenia do pytania o odpowiedzialną wolność..........................................................................................207 Wstęp...................................................................................... 207 Całkowity brak wolności, czyli totalne panowanie..............209 Spis treści 9 Wolność a kondycja ludzka...................................................212 Odpowiedzialne korzystanie z wolności.............................. 219 Dokąd prowadzą drogi wolności?............................................... 225 Wstęp..................................................................................... 225 Czym wolność nie jest?.......................................................... 227 Ku jakiej wolności?................................................................233 Aporie i perspektywy wolności............................................. 238 Bycie wolnym a kwestia zła...................................................242 CZĘŚĆ III Zło, ten problem filozofii............................................................ 249 Wstęp......................................................................................249 Doświadczenie zła................................................................. 250 Zło fizyczne, zło moralne i zło ontologiczne.......................252 Św. Augustyn i filozofia zła.................................................... 256 Współczesne postacie zła...................................................... 259 Uwagi końcowe..................................................................... 264 Zło w epoce rozumu................................................................... 267 Wstęp......................................................................................267 Nieuchronność zła w świecie Woltera.................................. 268 Zło radykalne według Kanta.................................................276 Trzy lekcje z Dostojewskiego...................................................... 285 Wstęp................ 285 Zło i transgresja..................................................................... 287 Negatywna afirmacja wolności............................................. 291 Wolność i natura ludzka........................................................ 294 Manicheizm, czyli zło w totalitaryzmie......................................305 Wstęp ....................................................................................305 Totalitaryzm i jego usprawiedliwienia.................................. 307 Przeciwko złu - wina uczestnictwa......................................315 Nowy manicheizm i „heroizm” manichejskich odwróceń.........................................................................319 Jak to się dzieje, że czynimy zło?........................................... 323 IO Spis treści Nota bibliograficzna.....................................................................327 Bibliografia................................................................................... 329 Abstract....................................................................................... 337 Indeks osobowy........................................................................... 339 Indeks pojęć..................................................................................343 Bibliografìa Arendt H., Eichmann in Jerusalem. A Report on the Banality of Evil, The Viking Press, New York 1964; wydanie polskie: Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o ba nalności zła, tlum. A. Szostkiewicz, Znak, Kraków 1998. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tlum. M. Szawiel, D. Grinberg, Nowa, War szawa 1993. Arendt H„ What is Freedom?, [w:] Between Past and Future, Faber, London 1961; wydanie polskie: Co to jest wolność?, [w:] eadem, Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśłi politycznej, tłum. M. Godyń, W. Madej, Aletheia, Warszawa 1994. Arendt H., Odpowiedzialność i władza sądzenia, tłum. W. Madej, M. Godyń, Pró szyński i S-ka, Warszawa 2006. Arendt H., On Revolution, Penguin Books, New York 1979 (1963); wydanie polskie: O rewolucji, tłum. M. Godyń, Wydawnictwo X, DW Totus, Kraków 1991. Arendt H., The Human Condition, The University of Chicago Press, Chicago-London 1998 (1958); wydanie polskie: Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Aletheia, Warszawa 2010. Arendt H., Thinking without a Banister. Essays in Understanding 1954-1975, Schocken Books, New York 2018. Arendt H., Was ist Politik? Fragmente aus dem Nachlass, Piper, München-Berlin-Zürich 2015. Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, PWN, Warszawa 2004. Augustyn Św., De libero arbitrio, [on-line:] http://www.logicmuseum.com/wiki/ Authors/Augustine/De_libero_arbitrio/Ll; wyd. polskie O wolnej woli, tłum. A. Trombala, [w:] Dialogi filozoficzne, PAX, Warszawa 1953. Baczko B., Hiob, mój przyjaciel. Obietnice szczęścia i nieuchronność zła, PWN, Warszawa 2001. Barbaras R., Introduction á la phénoménologie de la vie, Vrin, Paris 2008. Barbaras R., Le mouvement et l’existence. Etudes sur la phénoménologie de Jan Patočka, Les Éditions de la Transparence, Chatou 2011. Barbaras R., L’ouverture du monde. Lecture de Jan Patočka, Les Éditions de la Transparence, Chatou 2011. Bayle P., Dictionnaire historique et critique, [on-line:] https://archive.org/details/ dictionnaire, eBooks and Texts European Libraries. 330 Bibliografia Berstein R., Why Read Hannah Arendt Now?, Polity, Cambridge 2018. Besançon A., Les origines intellectuelles du léninisme, Calmann-Lévy, Paris 1977. Čapek J., O povinnost člověka váci sobě samemu: Patočka, Kant a Charta 77, „Filo sofický Časopis” 2009, որ 4, ročnik 57. Constant B., De la liberté des anciens, comparée avec celle des modernes. Écrits politiques, Gallimard, Paris 1997. Derrida J., De l’hospitalité, Calmann-Lévy, Paris 1997. Derrida J., Voyous, Éditions Galilée, Paris 2003. Derrida J., Ketzertum, Geheimnis und Verantwortung: Patočkas Europa, [w:] J. Pa točka, Ketzerische Essays zur Philosophie der Geschichte, neu übersetzt von S. Lehmann, mit Texten von P. Ricoeur und J. Derrida, Suhrkamp Verlag, Berlin 2010. Dostojewski E, Biesy, tłum. T. Zagórski, Z. Podgórzec, [w:] F. Dostojewski, Dzieła wybrane, t. 3, PIW, Warszawa 1984. Dostojewski E, Bracia Karamazow, tłum. A. Wat, [w:] F. Dostojewski, Dzieła wy brane, t. 4, PIW, Warszawa 1984. Dostojewski E, Zbrodnia i kara, tłum. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski, [w:] F. Dosto jewski, Dzieła wybrane, 1.1, PIW, Warszawa 1984. Drwięga M., Człowiek między dobrem a złem. Studia z etyki współczesnej, Księgar nia Akademicka, Kraków 2012. Drwięga M., Ku odpowiedziałnej wołności - kilka uwag o pojęciu ruchu egzystencji ludzkiej wfilozofii Jana Patočki, [w:] Wolność jako odpowiedzialność. Jackowi Filkowi na siedemdziesiąte urodziny, red. M. Drwięga, R. Strzelecki, Wydaw nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016. Drwięga M., Wolność w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera, „Kwartalnik Filo zoficzny” 2017, t. XLV. Duicu D., Phénoménologie du mouvement. Patočka et l’héritage de la physique aristotélicienne, postface de Renaud Barbaras, Hermann, Paris 2014. Filek J., Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Znak, Kraków 2003. Foucault M., Le courage de la vérité. Le gouvernement de soi et des autres II. Cours au Collège de France. 1984, EHESS, Gallimard-Seuil, Paris 2009. Foucault M., Le gouvernement de soi et des autres. Cours au Collège de France. 1982-1983, Gallimard-Seuil, Paris 2008. Foucault M., L’Herméneutique du sujet. Cours au Collège de France. 1981-1982, Édition établie sous la direction de F. Ewald et A. Fontana, par E Gros, Hautes Études, Gallimard-Seuil, Paris 2001. Foucault M., Qu’est-ce que les Lumières?, [w:] Dits et écrits, t. 2,1976-1988, Quarto-Gallimard, Paris 2001. Fukuyama E, Identity. Contemporary Identity Politics and the Strugglefor Recogni tion, Profile Books, London 2018. Hadot P., Czym jestfilozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Aletheia, Warszawa 2000. Hadot P., La philosophie comme éducation des adultes. Textes, perspectives, entre tiens, Vrin, Paris 2019. Bibliografia 331 Hegel G. W. F., Encyklopedia naukfilozoficznych, tłum. Ś. F. Nowicki, PWN, War szawa 1990. Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, tłum. A. Landman, PWN, Warszawa 1963; wydanie niemieckie: G. W. F. Hegel, Phänomenologie des Geistes, F. Reclam, Stuttgart 1987. Hegel G. W. F., Wykłady zfilozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landman, PWN, Warszawa 1958. Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świec kiego, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa 1954; wydanie angielskie: T. Hobbes, Leviathan, Penguin Books, London 1988. Honneth A., Anerkennung: Eine europäische Ideengeschichte, Suhrkamp, Frank furt am Main 2018. Honneth A., Kampf um Anerkennung: Zur moralischen Grammatik sozialer Kon flikte, Suhrkamp, Frankfurt am Main 2010. Höffe O., Immanuel Kant, tłum. A. M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. Jonas H., Religia gnozy, tłum. M. Klimowicz, Platan, Kraków 1994. Kant L, Antropologia w ujęciu pragmatycznym, tłum. E. Drzazgowska, P. Sosnow ska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2005. Kant L, Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa 2010. Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa 1984. Kant I., Metafizyka moralności, [w:] I. Kant, Dzieła zebrane, t. 5, tłum. W. Galewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011. Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Znak, Kraków 1993. Kant I., Rozprawy z filozofii historii, tłum. T. Kupś et al., Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, przekład przejrzał R. Ingarden, PWN, Warszawa 1984. Kearney R., La question de l’éthique chez Patočka, [w:] fan Patočka: philosophie, phénoménologie, politique, ed. E. Tassin, M. Richir, J. Millon, Grenoble 1992. Kojève A., Introduction à la lecture de Hegel. Leçons sur la Phénoménologie de l’esprit, Gallimard, Paris 1947. La responsabilité/Responsibility, ed. P. Horák, J. Zumr, Institut de philosophie de l’Académie tchécoslovaque des Sciences, Praha 1992. Landa L, Patočka a negativní platonismus, [w:] Jan Patočka. České dějiny a Evropa, Statní okresní archive Semily, Praha 2007. Leibniz G. W., Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, tłum. M. Frankiewicz, wstęp J. Kopania, Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2001. Marion J.-L., Cours sur la volonté, éd. Ch. Perrin, UCL Presses Universitaires de Louvain, Louvain 2014. Miłosz Cz., Dostojewski - nasz współczesny, [w:] Cz. Miłosz, Rosja. Widzenia transoceaniczne, 1.1, Zeszyty Literackie, Warszawa 2010. 332 Bibliografìa Nancy f.-L., L’Expérience de la liberté, Éditions Galilée, Paris 1988. Neiman S., Evil in Modern Thought. An Alternative History ofPhilosophy, Prince ton University Press, Princeton-Oxford 2004. Novotný K., La Genese d’une hérésie. Monde, corps et histoire dans la pensée de Jan Patočka, Vrin, Paris 2012. Pareyson L., Dostoevskij: Filosofia, romanzo ed esperienza religiosa, Ed. G. Einaudi, Torino 1993. Pareyson L., Ontologia della Libertà. Il male et la sofferenza, Ed. G. Einaudi, To rino 1995-2000. Patočka ]., Aristote, ses devanciers, ses successeurs, trad, par E. Abrams, Librairie Philosophique J. Vrin, Paris 2011. Patočka )., Body, Community, Language, World, transi, by E. Kohák, Open Court, Chicago and La Salle, Illinois 1998. Patočka J., Čím je a čím není Charta 77. Co můžeme očekávat od Charty 77?, [w:] Češi, 1.12, Sebrané spisy Jana Patočki, Oikoumene, Praha 2006. Patočka J., Fenomenologické spisy II. Co je existence. Publikované texty s let 19651977, t. 7, Sebrané spisy, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 2009. Patočka ]., Kacířské eseje o filosofii dějin, [w:] Péče o dusi, t. 3, Oikoumene, Praha 2002; wydanie polskie: Eseje heretyckie z filozofii dziejów, tlum. A. CzciborPiotrowski, E. Szczepańska, J. Zychowicz, Aletheia, Warszawa 1998. Patočka ]., La crise du sens, t. 1, Comte, Masaryk, Husserl. Deux études sur Masaryk, traduit du tchèque par E. Abrams, Ousia, Bruxelles 1985. Patočka J., Le monde naturel comme problème philosophique, traduit du tchèque par J. Danek et H. Declève avec postface de l’auteur, Martinus Nijhoff, La Haye 1976. Patočka J., Le monde naturel et le mouvement de l’existence humaine, Kluwer Aca demie Publishers, Dordrecht-Boston-London 1988. Patočka )., Le schéma de l’histoire (1976), [w:] LEurope et après l’Europe, traduit de l’allemand et du tchèque sous la direction de E. Abrams, postface de M. Cré pon, ed. Verdier, Paris 2007. Patočka J., Liberté et sacrifice. Ecrits politiques, traduit du tchèque et de l’allemand par E. Abrams, postface de A. M. Robiello, Grenoble 1990. Patočka J., Negativní platonismus. O vzniku, problematice, zániku metafyziky a otázce, zda filosofie může žít i po ní, Oikoumene, Praha 2007; wydanie pol skie: Negatywny platonizm. O genezie, problematyce i zaniku metafizyki oraz pytaniu, czy filozofia może istnieć bez niej, tłum. M. Borys, „Kwartalnik Filo zoficzny” 2015, z. 4. Patočka }., Papiers phénoménologiques, texte établi et traduit de l’allemand et du tchèque par E. Abrams, ed. J. Millon, Grenoble 1995. Patočka J., Péče o duši, 1.1, Sebrané spisy Jana Patočki, Stati z let 1929-1952, Nevy dané texty z 50. let, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 1996. Bibliografia 333 Patočka )., Platón a Evropa, [w:] Péče o duši, է. 2, Sebrané spisy, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 1999. Patočka J., Świat naturalny i fenomenologia, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1987, Teksty Filozoficzne PAT. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001. Plato, The Republic, transi by P. Shorey, Heinemann - Harvard University Press, Cambridge Massachusetts-London 1987, Loeb Classical Library. Prokopiuk J., Gnoza, gnostycyzm i manicheizm. Apologia pro domo sua, „Literatu ra na Świecie” 1987, որ 12. Ricoeur P., Approches de la personne, „Esprit” Mars-Avril 1990. Ricoeur P., De l’interprétation. Essai sur Freud, Éditions du Seuil, Paris 1965. Ricoeur P., Du texte à l’action. Essais d’herméneutique II, Éditions du Seuil, Paris 1986. Ricoeur P., Ecrits et conférences 1, Autour de la psychanalyse, Éditions du Seuil, Paris 2008. Ricoeur P., Filozofia osoby, tłum. M. Frankiewicz, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 1992. Ricoeur P., La mémoire, l’histoire, l’oubli, Éditions du Seuil, Paris 2000; wyda nie polskie: Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Universitas, Kraków 2006. Ricoeur P., Le conflit des interprétations. Essais d’herméneutique, Éditions du Seuil, Paris 1969. Ricoeur P., Le parcours de la reconnaissance. Trois études, Éditions Stock, Paris 2004; wydanie polskie: Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Czło wieku w Wiedniu, tłum. J. Margański, Znak, Kraków 2003. Ricoeur P., Lectures, 1.1, Éditions du Seuil, Paris 1992. Ricoeur P., Politique, Economie et Société. Écrits et conferences 4, Éditions du Seuil, Paris 2019. Ricoeur P., Soi-même comme un autre, Éditions du Seuil, Paris 1990; wydanie polskie: O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, PWN, Warszawa 2003. Ricoeur P., Temps et Récit, t. 1-3, Éditions du Seuil, Paris 1984-86. Ricoeur P., Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii, tłum. E. Burska, PAX, War szawa 1992. Ricoeur P., Changeux J.-Р., Ce qui nous fait penser. La nature et la règle, Odile Jacob, Paris 2000. Romano C., Être soi-même. Une autre histoire de la philosophie, Gallimard, Paris 2019. Safranski R., Zło. Dramat wolności, tłum. I. Kania, Czytelnik, Warszawa 1999. Siep L., Anerkennung als Prinzip der praktischen Philosophie: Untersuchungen zu Hegels Jenaer Philosophie des Geistes, Alber Verlag, Freiburg 1977. Siep L., Kampf um Anerkennung: Zu Hegels Auseinandersetzung mit Hobbes in den Jenaer Schriften, [w:] Hegel-Studien, t. 9, Bouvier Verlag, Bonn 1977. Bibliografia 334 Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, tłum. C. Wodziński, Czytel nik, Warszawa 1987. Taminiaux J., Naissance de la philosophie hegelienne de l’État. Commentaire et traduction de la “Realphilosophie ďléna”, 1805-1806, Paris 1984. Taminiaux J., Système de la vie éthique. G.W.F. Flegel, Paris 1976. Tardivel E., La liberté au principe. Essai sur la philosophie de Patočka, Vrin, Paris 2011. Tava F., The Risk of Freedom. Ethics, Phenomenology, and Politics in Jan Patočka, transi, by J. Ledlie, Rowman-Littlefield, New York-London 2016. Taylor Ch., Hegel and the Modern World, Cambridge University Press, London-NewYork 2015. Taylor Ch., Philosophical Arguments, Harvard University Press, Cambridge Mas sachusetts-London 1995. Taylor Ch., Philosophy and The Human Sciences. Philosophical Papers, voi. 2, Cambridge University Press, Cambridge-London-New York 1986. Taylor Ch., Sources of the Self. The Making of The Modern Identity, Harvard Uni versity Press, Cambridge Massachusetts 1989. Tischner J., Drogi i bezdroża miłosierdzia, Wydawnictwo AA, Kraków 1999. Tischner J., Etyka a historia. Wykłady, IMJT, Kraków 2008. Tischner ]., Etyka solidarności, Pryzmat, Warszawa 1989. Tischner J., Etyka wartości i nadziei, [w:] D. von Hildebrand, J. A. Kłoczowski, J. Paśniak, J. Tischner, Wobec wartości, W drodze, Poznań 1984. Tischner J., Fenomenologia spotkania, „Analecta Cracoviensia” 1978, որ X. Tischner J., Filozofia człowieka. Wykłady, IMJT, Kraków 2019. Tischner J., Filozofia dramatu, Éditions du Dialogue, Paris 1990. Tischner J., Miłość niemiłowana, WSG, Kraków 1993. Tischner J., Myślenie według wartości, Znak, Kraków 1982. Tischner J., Myślenie w żywiole piękna, Znak, Kraków 2005. Tischner J., Nieszczęsny dar wolności, Znak, Kraków 1993. Tischner J., Rekolekcje paryskie, Znak, Kraków 2013. Tischner J., Spowiedź rewolucjonisty. Czytając „Fenomenologię ducha” Hegla, Znak, Kraków 1993. Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Znak, Kraków 1998. Tischner J., Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, wyd. II, Znak, Kraków 1992. Tischner J., W krainie schorowanej wyobraźni, Znak, Kraków 1997-2002. Tischner J., Zur Genese der menschlichen Würde, [w:] Menschenrechte und Men schenwürde, hrsg. E.-W. Böckenförde, R. Spaemann, Ernst Klett Verlag, Stutt gart 1987. Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. M. Kuniński, Ośrodek Myśli Politycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2006. Voegelin E., Science, Politics and Gnosticism, Regnery Gateway, Washington 1968. Bibliografia 335 Voltaire, Candide ou l’optimisme, [w:j Voltaire, Micromégas, Zadig, Candide, Textes établis sur l’édition de 1775 par Alexandra Hoffmann-Labérou, PWN, Warszawa 1989. Voltaire, Lettres philosophiques, Vrin, Paris 1947; tłum. polskie B. Baczko [w:] Filo zofia francuskiego Oświecenia, PWN, Warszawa 1961. Williams R. R., Hegel’s Ethics of Recognition, University of California Press, Berkley-Los Angeles-London 1997. Wodziński C, Próby z Dostojewskim i inne wykłady lubelskie, Centrum Kultury w Lublinie, Lublin 2017. Wolter, Kandyd, czyli optymizm, tłum. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1993. Wolter, Poemat o zagładzie Lizbony, tłum. A. Wołowski, „Literatura na Świecie” 1979, nr 4(96). Wolter, Światowiec, tłum. A. Wołowski, „Literatura na Świecie” 1979, nr 4(96). Abstract The book “Responsible Freedom” is composed of three parts. In the first part, the author draws the reader’s attention to important elements of the philosophy of Jan Patočka and Józef Tischner. The former, the Czech thinker, is the creator of asubjective phenomenology. In his philosophy, he presents an original concept of the movement of human existence. He also analyzes the ancient concept of care for the soul (gr. epimeleia tēs psyches), giving it a contemporary meaning. However, the most interesting part of his views concerns the issue of freedom. Patočka developed it in the context of the analysis of “negative platonism”. The author then compares this concept with the position of the Polish philosopher Józef Tischner. It is interesting, since Patočka represents negative Platonism, whereas Tischner’s position can be called “dramatized platonism . Undoubtedly, a common feature of both thinkers is the special emphasis on the issues and meaning of freedom, which is not surprising since they both were fully aware of the threat of losing their freedom. They had experienced this particularly harshly during the reign of totalitarianism. They both opposed enslavement and violence by developing an ethical concept of solidarity. The second part of the work presents reflections on diverse issues. They concern, among others, subjectivity, identity, recognition in its ethical sense, telling the truth, etc. However, their common feature is that they refer to the theme of freedom. For this reason, separate chapters are devoted to freedom, in which the views of I. Kant, H. Arendt, J.-L. Nancy and J. Derrida are analyzed. The third part of the book, which concerns the question of evil, is also connected with the issue of freedom. It is a matter of fact that evil, a special kind of phenomenon, is a problem of freedom and philosophy. From almost the beginning of philosophy, it has become the subject of numerous and interesting analyses. The author tries to present selected aspects of the problem of evil. He starts from its general characteristics by outlining positions, and then, by drawing from select concepts as reference, for example, Augustine of Hippo, Voltaire, Kant, and F. Dostoyevsky, he follows with the analysis of an example of 20th century Neomanicheism, which was directly connected with the emergence of totalitarianisms. The author intends to connect all the analyses presented in the book with one common thread. This is the issue of freedom in the sense of responsible freedom. Key words: freedom, responsibility, man, other, good, evil Indeks osoboujy Abraham bibi. 114, 310, 312 Abrams Erika 28, 44,47, 78,103 Aleksander Macedoński 204 Andrzej z Krety, św 286 Arendt Hannah 12-15, 171, 207-222, 259, 277, 305, 307 Arystoteles 12-14, 28, 31-32, 46, 52-53, 61, 69, 123-124, 150, 174, 177, 188, 191-192, 234,239 Augustyn, św 14-15, 17, 126, 207, 215, 249, 254, 256-258, 261-262, 269, 278 Bachtin Michaił 285 Baczko Bronisław 267, 269-270, 273, 276 Barbaras Renaud 28, ЗО, 33, 35, 75 Bayle Pierre 267-269, 271, 275 Bentham Jeremy 16,121,124,136 Berlin Isaiah 16 Berstein Richard 208 Besançon Alain 320 Besterman Theodore 273 Bierdiajew Mikołaj 285 Biran Maine de 32 Bobko Aleksander 131, 254, 277 Böckenförde Ernst-Wolfgang 116 Bolingbroke Henry St John 269 Borys Maciej 61, 73,101, 332 Burska Ewa 251 Čapek Jakub 107 Cavell Stanley 57 Changeux Jean-Pierre 164 Chełstowski Bogdan 159,163 Chvatík Ivan 24, 45-46, 51,101 Constant Beniamin 123 Crépon Marc 44 Czcibor-Piotrowski Andrzej 35, 82, 101 Danek Jaromir 24 Dante Alighieri 305 Declève Henri 24 Demokryt z Abdery 52-53 Demostenes 188,190 Derrida Jacques 47,167, 226-227, 233234, 236-242 Dilthey Wilhelm 165,176 Diogenes cynik 200, 203-204 Diogenes Laertios 200, 203 Dionizjos 193 Domański Piotr 202 Dostojewski Fiodor 285-296, 298-299, 302, 304 Drwięga Marek 109, 209, 277, 327 Drzazgowska Ewa 126 Duicu Dragos 28 Eichmann Adolf 208, 220-221, 259 Epiktet 14, 200, 203 Eurypides 184,187,193-194 Ewald François 57,183 Fichte Johann Gottlieb 145-146, 166, 230 Filek Jacek 19 Fink Eugen 27 Fontana Alessandro 57,183 Foucault Michel 16, 57, 138, 181-191, 193, 195-200, 202-206 340 Indeks osoboiny Frankiewicz Małgorzata 172, 269 Frei Jan 107 Freud Sigmund 164,168-169, 237, 285 Fukuyama Francis 144,157 Gadamer Hans-Georg 165 Galewicz Włodzimierz 127 Gałecki Jerzy 126 Girard René 252 Godyń Mieczysław 12, 208, 217, 222 Gondek Hans-Dieter 307 Grabowski Janusz 123 Grinberg Daniel 209, 307 Gros Frédéric 57,183,187 Grotius Hugo 145-146 Gruszczyński Marcin 160 Habermas Jiirgen 143-144,154 Hadot Pierre 14, 57, 202 Havel Václav 101 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 12,1618, 28,48,92,123,143-157,160-162, 225, 230-231,241,244 Heidegger Martin 17-18, 25-28, 33, 48, 164-165, 207, 216, 225-226, 230, 232, 235, 244 Hejdánek Ladislav 73 Henry Michel 171 Heraklit z Efezu 48,185 Hildebrand Dietrich von314 Hiob bibi 258 Hobbes Thomas 16, 121, 124, 145-146, 149 Höffe Otfried 130,133 Hoffmann-Labérou Alexandra 274 Honneth Axel 144,153-156 Horák Petr 73 Hume David 73,164,167,171,176 Husserl Edmund 25-27, ЗО, 165-166 Ingarden Roman 125,129 Isokrates (też: Izokrates, nie w tym tek ście) 184, 188,190 Izaak bibi. 114, 310 Jagon lit. 220 Jaspers Karl 18, 207 Jastrzębiec-Kozłowski Czesław 288 Jezus Chrystus 293, 295-300 Jonas Hans 255, 259, 305, 319 Joyce James 179 Jünger Ernst 82, 85,104 Kafka Franz 179 Kakambo lit. 275 Kalikies lit. 55, 291 Kandyd, Pangloss lit. 274-276 Kania Ireneusz 261 Kaniowski Andrzej Maciej 130 Kant Immanuel 15-16, 107, 116, 121123,125-141,146,162,164,166,207, 220,222,227,230-231,243-245,254, 267-268, 274, 276-283, 289, 302-304 Karamazov Alosza lit. 302 Karamazov Ivan lit. 295, 302 Kartezjusz, Descartes René 23, 93,166167, 230-231 Kearney Richard 100 Kierkegaard Søren 16,18, 39, 96, 230 Kirylow lit. 287, 291-294 Klemens Aleksandryjski 255 Klimowicz Marek 319 Kohák Erazim 28 Kőjévé Alexandre 143,147-150,152 Kopania Jerzy 269 Kouba Pavel 24, 45-46, 51,101 Kowalska Malgorzata 163 Kuniński Miłowit 320 Kuniński Tomasz 320 Kupś Tomasz 135, 276 Landa Ivan 73 Landman Adam 123,145 Ledlie Jane 73 Lehmann Sandra 47 Leibniz Gottfried Wilhelm 17, 145, 258, 268, 269, 271, 273, 275 Leon z Salaminy 196 Indeks osoboiny Lévinas Emmanuel 39, 109, 111, 170, 259, 265, 305 Locke John 16,121,124,145,163,171 Lucyfer bibi. 254 Łagodzka Anna 212 Madej Wojciech 12, 208, 222 Makbet lit. 220 Malebranche Nicolas 269 Manes, Mani 255, 321 Marcin lit. 275 Marek Aureliusz 14 Margański Janusz 153,170,179 Marion Jean-Luc 127 Marks Karol 168, 315-316 Mech Krzysztof 20 Merleau-Ponty Maurice 34, 39 Miklaszewska Justyna 328 Mill John Stuart 16 Millon Jérôme 28, 78,100 Miłosz Czesław 285, 294-296, 302 Mizera Janusz 20 Musil Robert 179 Myszkin lit. 302 Nabert Jean 164, 259-260, 264, 305 Nancy Jean-Luc 15, 17, 167, 225-233, 235-238,241-245, 259 Napoleon Bonaparte 218 Neiman Susan 275 Newton Isaac 269 Nietzsche Friedrich 16, 93, 157, 167169, 244, 291 Novotný Karel 25, 39 Nowicki Światosław Florian 12 Nowosielski Jerzy 286 Pareyson Luigi 17, 225, 230, 242-243, 250, 259-263, 293 Parfit Derek 164,171,176,179 Parmenides 12, 208 Pascal Blaise 230, 269-270 341 Patočka Jan 19-20, 23-48, 51-53, 55-61, 63-74, 76-86, 89-90, 92-93, 96-108, 110-111,116, 118, 216 Perrin Christophe 127 Perykles 188,192 Pesch Otton Hermann 92 Piłat Robert 14 Piotrowicz Ludwik 234 Platon 12-14, 46, 52-53, 58-61, 63-64, 66, 68-70,76-77, 79,88, 90,111,123124,150,184,186-193,195,197,201, 208, 227, 234, 265, 291 Plotyn 230 Podgórzec Zbigniew 291 Pope Alexander 269, 273 Prokopiuk Jerzy 319 Proust Marcel 179 Pufendorf Samuel von 145 Quispel Gilles 255 Raskolnikov/ lit. 287-289, 291 Richir Marc 100 Ricoeur Paul 25, 43, 67, 143-146, 153154,156-160,163-179,249,251-252, 259, 264-265 Rimbaud Arthur 18 Romano Claude 18, 216 Rorty Richard 167 Rousseau Jean-Jacques 121, 125, 128, 131, 134,146, 149, 162, 268 Roviello Anne-Marie 103 Ryszard III 220 Sade Donatien Alphonse François de 261, 279 Safranski Rüdiger 261 Sartre Jean-Paul 18, 39, 93, 98,148 Schaftsbury Anthony Ashley Cooper, Shaftesbury 269 Scheler Max 314 Schelling Friedrich Wilhelm Joseph von 16-17, 225, 230, 232, 244 342 Indeks osoboiuy Scruton Roger 320 Seneka Lucjusz Anneusz 14, 203 Shorey Paul 13 Siep Ludwig 154 Sinobrody lit. 223 Skinner Quentin 16 Sokrates 55-56,58-59,63-64, 68, 75-76, 86, 88, 105, 164, 186, 190, 195-197, 199, 201, 203, 222 Sosnowska Paulina 126 Spaemann Robert 116 Spinoza Baruch 230 Stalin Józef 309, 318 Strzelecki Radosław 327-328 Szawiel Mariola 209, 307 Szczepańska Elżbieta 36, 45, 82,101 Szestow Lew 287 Szostkiewicz Adam 220 Taminiaux Jacques 154 Tardivel Emilie 73 Tarnowski Karol 20 Tassin Étienne 100 Tava Francesco 73 Taylor Charles 16, 122-125, 134, 143144, 154,160-162, 171 Teilhard de Chardin Pierre 82, 85,104 Tengelyi Laszlo 307 Tischner Józef 19-20, 71-72, 86-100, 109-118,148,151,225,253,259-261, 265, 287, 291, 295-296, ЗОЇ, 305-325 Tomaszewska Anna 328 Trombala Anna 257 Tukidydes 184,188 Voegelin Eric 320 Wartenberg Mścisław 129 Wat Aleksander 294 Wielki Inkwizytor lit. 295-302, 304 Wierchowieński Piotr lit. 291-292 Williams Robert R. 154 Witwicki Władysław 13, 234 Wodziński Cezary 286-287, 295-296, 298 Wolter, Franciszek-Maria Arouet; Vol taire 267-277, 279, 281 Wołowski Aleksander 267, 270 Zagórski Tadeusz 291 Zimbardo Philip 254 Znamierowski Czesław 145 Zumr Josef 73 Zychowicz Juliusz 24, 36, 83,101 Żeleński-Boy Tadeusz 274 Indeks pojęć agatologia 86, 88-90, 94-95, 111-113, 313, 324 agatologia a aksjologia 72, 89, 100, 109,111-113, 312 agon 188 aisthēsis 32 aletheia 194-196 alethourgia 182 alienacja 315 antropologia 11, 19, 98, 100, 109-110, 115, 126, 146, 149, 158, 165, 208, 214, 287, 292, 300, 307 antropologia filozoficzna 92, 121, 126,163, 213 antynomie czystego rozumu 122, 125126, 281 arche 228 arete 63-64 ateizm 292 bliźni 241-242 bogoczlowieczeństwo 292 Bóg 98, 114-116, 122, 126, 133-134, 160, 196, 215, 256-258, 262-264, 269-274, 292-293, 302, 310, 312 brak 16-17, 38-39, 89, 132, 136, 157, 161, 175, 189, 194, 198, 204, 209, 238, 243, 253, 256-257, 260, 262, 264, 271, 303, 317, 325 braterstwo 237-238, 240-241 bunt 89-90,111, 261-262, 264, 298-302 bycie 13, 16, 19, 26, 30, 34-35, 37, 39, 43, 55, 58, 61, 65-68, 80, 86, 90, 92, 115-118, 123, 127, 129, 134, 138- 139, 141, 152, 155-156, 158, 162, 185, 194, 200, 207, 212, 215, 218, 226-227,229-232,235-238,242,251, 261, 263, 286, 298, 300 bycie-ku-śmierci 48, 216 bycie sobą 18, 159, 161, 163, 166, 170, 172-173, 179, 183-184, 216, 235 bycie własne a bycie niewłasne 216 bycie sobą jak i innym 171, 202 człowiek jako siedlisko bycia 67 byt 12, 26, 29-30, 36-39, 43-45, 53, 6062, 66-68, 76-78, 93, 129-130, 149150, 166, 169, 179, 195-196, 204, 208, 215, 228, 243, 256-257, 262, 270-271, 296, 309 celowość 228, 271 ciało człowieka 11, 30-35, 66,149, 200, 203, 205, 211, 235, 255, 278, 319320 ciało subiektywne 31-32 charakter 173-175, 178-179, 194, 213, 233, 243, 261 chcenie 14,129 chorizmos 78, 80 cogito 166-168, 170 cynicy 199-206 Czas 12, 26-27, 29, 34-35, 55, 60, 66, 79, 103, 111, 113, 159, 164, 169-178, 208, 229, 232, 235, 281 czasowość 35,171,179, 229 czasowość a podstawowe ruchy eg zystencji 35 344 Indeks pojęć Człowiek 11-17, 23-27, 29-32, 35-39, 41-45, 47-49, 51-52, 55-58, 61-64, 66-77, 79-100, 103, 105-113, 115118,123-126,129-132,134-140,145157,159-165,169-170,173,178-179, 191-192,194,207, 209-215,220-222, 234,243-245,252-258,260, 262-265, 269-270, 278-283, 286-288, 290-303, 307-309, 311-312, 314-316, 318-325 człowiek jako cel sam w sobie 124, 289 dar 158, 245, 290, 299 wymiana darów 158 dekonstrukcja 154, 227-228, 230, 232233, 235-236 demokracja 12-13, 63, 184, 187-194, 227, 233-234, 236, 238-240, 242 demonizm 47, 221, 261, 278, 322 despotyzm 140, 296, 303-304 dialog 55, 58, 68, 72,161,179,197-199, 252-253, 276, 295 wewnętrzny dialog duszy 58, 68, 222 dobro 17, 46, 53, 58, 78, 86-90, 93, 9697-99, 107, 111-112, 115-116, 129, 132-135,158,160-161,190-191,199, 223,227,232,254-258,261,262-263, 271,273,289,300,304,308,312-315, 319-322, 324-325 dobro a zło 11, 17, 67-68, 72, 94-96, 109-111, 129, 189, 205, 211, 230, 242, 245, 261-262, 271, 299, 313, 319-320 dobro a wartości 93, 96,112-113 sanctum а. sacrum 113,115, 312 sacrum a dobro 113,115, 312 predyspozycja do dobra 132, 146, 280-281, 283 doświadczenie 26-27, 29, 31, 34, 39,43, 46, 49, 52, 56-57, 75-76, 78-79, 81, 83-85, 87-90, 96-97, 102, 104, 110115, 150, 153-155, 158-159, 169, 178, 182, 188, 205, 208, 216, 230, 242, 244, 249-250, 253, 255, 259260, 280, 291, 310-313, 320, 325 doświadczenie zmysłowe 32-33, 7377 doświadczenie zmysłowe a doświad czenie wolności 74 „doświadczenie, które mamy” a „do świadczenie, którym jesteśmy” 74 doxa 58-59 dramat 85-87, 90-91, 95, 100,111,114, 131, 150, 188, 203-204, 310, 312, 321, 325 duch 57, 64, 79, 85-86, 103, 105, 118, 146-147, 150, 152, 159, 251, 261, 285-286, 296, 319-320, 324 pneuma 285 pneumatologia 285 dusza 11-12, 14, 51-66, 68-70, 83, 116, 122,124,133,192-194,196-198,208, 255, 258, 319 działanie komunikacyjne 154 vita activa 213 dziecko 32, 38, 140, 155-156, 211, 258, 296, 300-303, 316, 323 ego cogito 166 egzystencja ludzka 11,19,23-25,27-28, 30-35, 42-43, 47, 55, 59, 63, 66-69, 83, 103-105, 187, 199-201, 203-205, 213-214, 227, 229, 233, 235-237, 242-244 podstawowe ruchy życia 35, 44,46 estetyka egzystencji 198-199 eleuterologia 229 epoche 78, 90 ethos 86, 102, 105, 109, 116, 138, 186, 192-196, 229, 241 etyka 11, 14, 16, 19, 85, 98-100, 104106, 109-111, 114-115, 117-118, 128-131, 133-134, 144, 146, 148, 152-153, 156, 159-160, 162, 170, 175, 179, 181, 183, 186, 189-192, 195-199,197-199,201,205,222,236, Indeks pojęć 241-242,256,259-260,265,306-307, 309, 313-315, 317, 325 etyka solidarności 117 etyka dyskursu 155,195 fenomenologia 25,27-28,30, 72, 74, 78, 90-91, 146, 149-150, 156, 164-166, 168, 170-171, 306-307 fenomenologia asubiektywna 23 filozofia 11-12, 15-16, 18-20, 23-25, 27-29, 39, 43-44, 46-47, 53, 58-61, 64, 69-70, 72, 86, 90-92, 98-102,107, 109, 111, 121-122, 124-125, 127, 130-132,143-145,154,159,163-166, 168, 186, 188, 193, 195, 198-199, 201-202, 204, 207-208, 213, 222, 225, 227, 229-232, 235, 238, 243, 249, 256, 267-269, 271, 274-275, 285, 305, 321 filozofia jako „edukacja dorosłych” 57 filozofia praktyczna 16,122 godność 76, 110, 115-117, 146, 157, 162,211,242 gnostycyzm 255, 320-321 gnostycy 255 grzech 132, 257-258, 278, 293, 301, 315-316 hermeneutyka 164-166,168,170 heroizm 101,103,112, 319, 322-323 historia 25, 27, 29, 43-44, 46-48, 52-53, 64, 73-74, 76, 79, 81, 91, 103-105, 107, 112, 116, 118, 135, 144, 147, 152,159,169,174-180,198-199,219, 226-228,232,243,252,255,258,262, 264, 270-272, 297, 305-310, 320 hypokeimenon 31 idealizm 25, 30,167 imperatyw kategoryczny 129-131, 146, 277 imperatyw kategoryczny a impera tywy hipotetyczne 130 345 indywidualizacja 38-39,161, 250 inny 13-14,17, 20, 26, 32, 36-42,48-49, 60, 68, 88, 90-91, 95, 97, 110, 113, 115-116,118,134,136-137,139-141, 145-148,150-151,154,159-162,166, 170-172, 174, 185, 187, 203-205, 214-216, 237, 241-242, 252, 265, 292, 317-318, 322-324 intencjonalność 26-27,165, 253 isêgoria 188 istota 17, 24, 30-32, 36, 40, 43, 53-54, 58, 60, 62, 66-67, 74-75, 79, 89, 9495, 97, 103, 125-126, 128-130, 133134, 136, 139-140, 146, 149, 162, 200,207,208-211,214-215,228-229, 231-232, 239, 252, 270-271, 273, 278-281, 286, 300-302, 308, 313, 321-322 istota a istnienie 17, 227-228 ja cielesne 23, 32, 35, 38 ja jako samowiedza 147-148, 150151 kara 181, 189-190, 210, 250, 252, 257258, 271, 318 klasa społeczna 64, 124, 214, 290, 315, 317-318, 320 komunizm 116, 308, 311, 315, 320-321 kondycja ludzka 66,124,186, 208, 211213 konieczność 13, 33, 42, 46, 48, 52, 54, 124, 129, 137, 178, 188, 195, 213, 215- 219, 230, 243, 293 kozioł ofiarny 252 logos 14,193, 229, 239 manicheizm 255, 260, 269, 275, 305306, 315, 319-321, 325 materializm dialektyczny 309 miłość 38-41, 43, 115, 148, 155, 159, 257, 272, 296-297, 299, 323-325 możliwość 13-14, 17-18, 20, 29, 33-34, 41-45, 48-49, 54, 62, 65, 70, 74-76, 346 Indeks pojęć 79, 82, 84, 90-91, 93-94, 96,102-104, 106, 111, 118, 128, 131-132, 140, 160, 187, 195, 204, 210-211, 216217, 220, 226, 232, 235, 240-241, 243-245,261,263-264,268, 277-280, 282, 293, 323-324 możliwości a wolny wybór 34,140 maksyma woli 129, 277, 280 meontologia 262 metafizyka 28, 31, 53, 60-61, 73, 76-77, 80,89-90,99,102,111,115,127-128, 154, 198, 227, 253-254, 259-260, 262-263, 268, 271, 277, 282, 306307, 319, 321, 324-325 mojość (Jemeinigkeit) 235 moment kartezjański 57 możność 28, 82, 231, 234 nadzieja 131-132, 134, 220, 273-274, 281 nastrój 33 nastrojenie 33 natura 12, 24-26, 35-36, 58-59, 62, 94, 114, 124, 126, 131-132, 137, 160, 185, 198, 204, 208, 212-213, 217, 234,238,249-250,254-256,260-261, 265,272,274,279-282,290,293-298, 301, 303, 305, 314, 319 prawo natury 290-291 stan naturyl24, 135, 145-146, 149, 275, 277 narzędzie 16,40, 52,137,144,168, 217, 249, 258, 292, 303, 308, 318 negacja 17-18, 80, 93, 149-150, 242, 260-262, 293-294, 324 negatywność 17, 29, 43, 45, 48, 103, 147,149,151-153,155-156,216,243, 260, 264, 294 niepowtarzalność jednostki ludzkiej 15,161-162,183, 211, 214, 236, 238, 242 nieśmiertelność 60, 66,126,133 nieśmiertelność duszy 66, 68, 122, 133,198 nicość 12,18, 62, 81, 93, 208, 236, 243, 256-257, 262-264 nihilizm 209, 243 obiektywność 31, 34, 37-38, 42, 56, 80, 110, 127-129, 147, 210, 241, 263, 277, 306, 318-319 obowiązek moralny 107,110,135 odpowiedzialność 19, 46-47, 49, 74, 92,100-103,106, 110,115, 118, 170, 205, 208, 221, 240, 242, 249-251, 256, 272, 278, 280-281, 312-313 por. wolność a odpowiedzialność odpowiedzialna wolność 19, 23-24, 46-47,115,175, 207 ofiara 71, 83, 101, 103-104, 108, 112, 114, 250-252, 273, 296, 304, 310, 311-312,317 ontologia 17, 26-27, 59, 65, 69, 93-94, 138, 149, 170, 195, 198, 226, 229, 231-232, 235, 249, 252, 254, 256257, 262, 306-307, 309 ontologia świata 27 ontologia życia 27, 60 platońska ontologia idei 60-61 ontologia podmiotowości 231-232 ontoteologia 228, 256, 265 opowieść a tożsamość narracyjna 171, 176-178 osoba 95, 113, 116, 140, 146, 155, 159, 161-162,165,167,169-171,173-175, 178-179, 185, 194, 210-211, 251 osoba a podmiot 163,165 Oświecenie 107, 116, 136-138, 267, 269, 279, 302-303 panowanie a poddaństwo 147,150 dialektyka pana i poddanego 151 parresta 13, 181, 183-190, 192-196, 198-201, 205 pasywność 35, 37, 74-75, 77, 140, 264, 303, 318, 323 platonizm 61 platonizm negatywny 61, 72 Indeks pojęć platonizm udramatyzowany 72, 86, 89 podmiot 30, 57, 73, 75, 77, 87, 122, 124-125,128-130,134,146-147,155, 159-161,163-170,179,181-183,186, 193-195,197,204,227,232-233,235, 250, 253, 307, 325 podmiotowość 57, 167, 181, 226, 231-233 relacja podmiot ֊ przedmiot 26, 81 podmiot transcendentalny 30,168 podmiot cielesny 30, 35 polis 12-13, 46, 60, 70, 123, 186, 189194, 217-218 państwo 13, 53-54, 58, 63-65, 71, 105-107, 122, 139, 146-147, 156, 220, 234, 241, 303 państwo a troska o duszę 64-65 politela 191,194-195 polityka 11-14,16,19,46-47, 59, 63-64, 69,76,98-99,101,107-109,113,117֊ 118,121-124,134,136,139,145-146, 155,159-162,170,183-184,186-188, 190-196,201,207-209,217-218, 220, 225,233,236-238,240-241,265,308, 317-318, 321, 325 potrzeba 35-39, 41-42, 46, 106-107, 110, 128, 130, 137, 214, 217, 270, 272, 298, 323 pożądanie 63, 65,148-149,151-152 pozwalanie być 37 pozytywizm 25, 73,102 praca 13, 32, 40-44, 46, 55, 59, 67, 76, 138, 140, 145, 149, 152, 181, 213, 215, 217-218, 272, 301, 315-316 prawda 36, 42-43, 46-48, 57, 62-63, 6768,74,86, 96,118,167,181-205,274, 297, 314 prawdomówność 11, 96, 182-184, 186, 189,191-192 prawa człowieka 98,106-109,116,170 prawo moralne 17, 107, 127-128, 130134, 146, 162, 253-254, 277-280, 282, 306 347 praxis 26, 29-30 presokratycy 46 przemoc 86, 99,114-116,157-158, 226, 252, 265, 308, 313, 317-318 przestrzeń 27, 30-31, 34, 38-39, 44, 47, 87, 95, 112, 141, 217, 229, 232, 235238, 254 uprzestrzennienie wolności 229, 235-236 przyczynowość 17, 122, 125-127, 133, 140,167, 226, 232 przyjemność 33, 39, 55, 128, 197, 270, 278 przypadkowość 39,102,123,178 przypadkowość a szczęście 39 psychoanaliza 155, 164, 168-169, 176, 178,182,184, 285 redukcja fenomenologiczna 27, 30 redukcja transcendentalna 280 religia 46-47, 79, 100, 102, 113-114, 122, 147, 161, 165, 209, 222, 287, 307, 310-311, 313, 317 rozum teoretyczny 25 rozum czysty 125-127 rozum praktyczny 126,128,196 równość 13,15,136,139-140,145,156157,161-162,213-214, 216,236-240, 290, 306, 309 różnica 30, 72,162,172,190, 214, 240 ruch 12, 16-17-18, 23-24, 27, 28-29, 33-35, 44, 48-49, 58-59, 62, 66-67, 69-70, 82, 96,103-104,149-150,164, 261, 273 ruch woli 15, 254, 257 życie jako ruch 27-29, 35, 43,103 kinesis, dynamis, energeia 28. 32 ruch akceptacji lub zakorzenienia 35-39, 42-44 ruch obrony lub samoodtwarzania 36, 40-43 ruch prawdy lub przełomu 36, 4243, 47-48 348 Indeks pojęć rzeczy 12, 23, 29-32, 34, 36, 38-43, 48, 53, 58-59, 62, 64, 67-68, 74-76, 79, 81, 96, 108, 126, 145, 150, 165, 172, 185-186, 200, 202, 205, 213-214, 255-257, 309, 319, 321, 324 samowiedza 147-148,150-152 sąd moralny 208 sceptycyzm 269 sceptycyzm jako etap rozwoju samowiedzy 152 separacja 38, 40, 78 się (das Man) 216 siła 29, 32, 38, 41-42, 44, 59, 61, 82, 8485, 93, 98-99,101,105-107,115,130, 166-167, 233, 260-261, 288, 299, 308-310, 313, 316, 318, 323 siła w odniesieniu do ruchu ciała 29, 32,34 siła idei 79-80 skończoność 26, 38-39, 45, 48-49, 67, 69, 78, 103, 133, 186, 216, 232, 270271 sobość 163,166, 170,198 solidarność 41,109,116, 231 w znaczeniu etycznym 11, 116-118, 210 w znaczeniu politycznym 11, 117118 solidarność wstrząśniętych 73, 8586, 99-101,104-105,108,116,118 solipsyzm 26 spotkanie 27, 45, 86-88, 90, 111, 115, 150,168, 177, 310, 312-313 sprawiedliwość 11,15, 63-66, 122,135, 158-160, 189, 236-237, 256, 258, 264, 282, 289, 306, 308, 313-314, 317-318 sprawiedliwość a troska o duszę 63 stoicyzm 202 stoicyzm jako etap rozwoju samowiedzy 152 strukturalizm 168,191 subiektywność 31-32, 37, 80, 129-130, 220, 277-278, 280, 318, 323-324 intersubiektywność 26, 155, 160, 166,183 substancja 28, 31, 43, 77,149,173, 227, 233, 237, 256, 306, 321 substancjalność 167 sumienie 110, 117-118, 182, 184, 211, 222, 252, 288, 290,297, 299-300, 302 sytuacja 14, 33, 39, 44, 68, 71, 89, 96, 100, 103, 105-106, 108, 110, 112116, 129, 132, 134, 137-138, 163, 183, 186, 194, 211, 216, 222, 230, 240-241, 281, 316 bycie-w-sytuacji 34-35 sztuka 46, 79, 108, 147, 185-186, 198199, 202, 205, 209, 272 śmierć 44, 47-49, 51, 56, 60, 63, 66, 68, 83-85, 103-104, 144-145, 147-148, 151-153, 179, 190, 195-197, 203, 210-211, 213, 216, 250, 271, 289, 296,199, 304-305, 307, 323-324 świadomość 12, 15, 19, 23, 25-27, 49, 81, 83, 85, 94-95, 104-105, 107, 123, 127, 146-147, 149, 152, 165, 168170, 286 ego kartezjańskie 23 świadomość nieszczęśliwa 152,157 świat 23, 26-27, 32-33, 36-38, 40, 44, 46, 48-49, 53, 56, 59-62, 65-70, 7576, 79, 81-82, 86, 88, 90-91, 94, 9697, 102-103, 110-113, 115, 125-126, 133, 149, 151-152, 154, 167, 197, 205-206, 212-213, 215-217,219-220, 222, 225, 231, 244, 255-257, 260, 262-263, 269, 275-276, 291, 295, 300, 308-310, 316-317, 319-324 świat w sensie fenomenologicznym (Lebenswelt) 25, 30 świat a egzystencja 229, 245, 290, 297 świat naturalny 24-26, 37, 43, 79, 150 Indeks pojęć technika 44, 57, 85, 103, 105-106, 130, 183 tedine 185-186,205 teodycea 243, 258-259, 263, 276-277 totalitaryzm 11, 17, 52, 71, 100-101, 105-106,108,114,208-212,220,222, 225-226,230,250,259-260, 305-311, 313-315, 319-320, 322, 325 tożsamość 11, 15, 96, 147, 157-164, 170,183, 272 tożsamość idem a tożsamość ipse 164, 172-176,178-179 tożsamość narracyjna 159,164,170171, 173-174, 176-180 tragizm 88-91, 105, 110-111, 147, 153, 311 transcendencja 30, 61, 75-77, 81, 100, 115, 125-127, 166, 168, 260, 279, 312 transgresja 260-262, 264, 287, 325 troska 183,198-199, 202, 205-206, 237, 302 troska o duszę 11, 51-66, 68-70,196198 epimeleia tes psyches 52-53, 56,196 ty 37-38, 40, 43, 111, 170 prymat ty wobec ja 37 umowa społeczna 135 utylitaryzm 136 argumentacja utylitarystyczna 288289 uznanie 15, 87, 96, 108, 135, 139, 144֊ 145,147-148,151-162, 242, 322 uznanie wzajemne 11,143-144, 150, 153,157 dwie linie filozofii uznania 144 odmowa uznania 155-157 walka 42-44, 48-49, 74, 84, 104, 144, 147-148,151,152-153,156-158,167, 205, 255, 306, 315-316, 320-321 walka jako relacja z innymi 46, 48, 150-151,162, 309 349 wartość 12,15, 45, 72, 83, 86-88, 91-93, 96, 109-110, 112-113, 118,125, 152, 158, 174, 191, 203, 239, 241-242, 250-253, 271, 296, 306, 310-312, 314, 322, 325 wartość etyczna 110 hierarchia wartości 87, 91, 113-114, 314 wieczność 12, 53, 55, 62, 66, 79, 134, 185, 197, 208, 213, 254, 257, 269, 272, 304 wiedza 32, 56-57, 67, 94,108,164,181, 186,195, 202, 242-243, 255, 277 wiedza o sobie 15, 58,152 wina 109. 249-252, 258, 260, 265-266, 281, 315, 317-319 władza sądzenia 222 wojna 56, 82-84, 86, 104-105,116, 188, 226, 229, 240, 259, 272, 275 wola {voluntas) 14-15, 34, 92,121,125, 127-129, 140, 257, 277, 279, 282, 292, 315 wolna wola {liberum arbitrium vol untatis) 14, 122, 140, 230-231, 254, 257, 279-281, 292-293 wola a wybór 263 dobra wola 129,116-117,128 autonomia woli a heteronomia woli 130-131 wolność passim wolność a odpowiedzialność 24, 43, 46, 115,118, 242, 249 odpowiedzialna wolność 19, 23, 4647, 175, 207 wolność jako punkt wyjścia etyki i filozofii człowieka 11,15 wolność a polityka 13,16,19, 46-47, 76, 122,134-136,139, 207, 236 idea wolności 12, 80-81, 227-228, 237 eleutheria, exousia 12-13, 189-190, 229, 234 wolność jako fakt polityczny 12 niejednoznaczność wolności 12 Indeks pojęć 350 wolność - swoboda - wolne działa wspaniałomyślność 96 nie 13,15,17, 87,103,127,136,150, współbycie 26 189, 229, 234 wspólnota 46, 59-60. 62-65, 69, 117, eleutheroi - wolni ludzie 12-13, 234, 123, 134-135, 140, 161, 170, 174, 239 176,178,180, 238, 302 prohairesis - zdecydowanie, wybór wielość ludzka 209, 213-214, 216, 14 221, 228 wolność stoicka, negatywna 14, 16, 77, 100, 138,141, 220, 262, 291, 294 zło 15,17,67-68, 72, 86-88, 93-96,109wolność jako zdolność zapoczątko 111, 115, 122, 129, 131-132, 136, wywania (initium) 126, 215, 217 157, 189, 199, 205, 211, 222-223, wolność jako zasada rozpoczynania 225-227, 230, 232, 240, 242-245, 122,140, 215, 219 249-251, 254-274,276-283,286-289, wolność a inicjatywa 214-215, 238 291, 294-295, 299-300,302, 304-308, człowiek jako wolność 126,146 313, 315-325 wolność działania a wszechwiedza i zło fizyczne ֊ zło moralne ֊ zło me wszechmoc boska 15,134, 256, 258tafizyczne 249-254, 257-258, 260, 259 265, 268, 271-273, 277, 282, 306wolność jako wartość 15, 45, 72, 86307, 321 88, 91-92, 242 unde malum faciamus 15, 256-257 wolność jako autonomia w sensie zło jako brak dobra 17, 261 niezależności i prawodawstwa 16, zło radykalne 17, 131-132, 209, 243, 78, 92,122,128, 132,138,146, 233 254, 259, 274, 276-277, 281-282 wolność jako spontaniczna przyczyskłonność do zła 131, 278-282 nowość 140 pozytywny sens fenomenu zła 17, wolność jako ontologiczna negacja, 243-244, 250 jako proces 17, 72,149 zło czynione a zło doznawane 252 wolność jako nicość 12,18, 93, 263 zło i kara 257-258 wolność jako radykalny wybór siebie zło a transgresja 261, 264, 287, 325 18 zmysł moralny 110 wolność a wybór wartości 91-93, 95֊ życie 12-13,19, 23,25-29, 31-35, 37-49, 96, 263 55-64, 66-69, 71, 75, 78-81, 83-85, wolność republikańska 125 96-97, 102-105, 107-109, 116, 118, całkowite zniewolenie a totalne pa 123,135-139,145,147-148,150-153, nowanie 209-211, 218, 287, 295 155-156,159,170,176-179,187,189, wolność jako an-archia 228 198-205,210-211,213,222-223,234, wolny wybór 13,15,17-18,54,67,70,72, 253,269-271,273,285,289,292,297, 89, 92,140,150, 226, 230, 234, 299 304, 308-309, 314, 317, 322-324 liberum arbitrium a prohairesis 14, bios philosophicos 201-202, 204 245 tedine tou biou 205 ґ’՜՜ j C: í!-ihek -՛. π J
adam_txt	Spis treści Przedmowa. 11 CZĘŚĆ I Ku odpowiedzialnej wolności, czyli o ruchu ludzkiej egzystencji. 23 Wstęp.23 Pojęcie świata naturalnego .24 Ruch.27 Ciało człowieka. 30 Trzy podstawowe ruchy ludzkiej egzystencji. 35 Ruch akceptacji lub zakorzenienia . 36 Ruch obrony lub samoodtwarzania. 40 Ruch prawdy lub przełomu. 42 Troska o duszę jako praktyka wolności.51 Wstęp.51 Główne rysy troski o duszę.52 Trzy obszary troski o duszę.59 Dusza wobec świata idei. 60 Dusza i sprawiedliwie zorganizowana wspólnota.62 Troska o duszę i relacja z samym sobą. 66 Uwagi końcowe. 69 Wolność w filozofii Jana Patoćki i Józefa Tischnera. 71 Wstęp.71 Wolność a doświadczenia negatywne. 73 Wolność w udramatyzowanym platonizmie.86 8 Spis treści Solidarność wstrząśniętych i solidarność z kimś i dla kogoś . 99 Wstęp. 99 Obrona wolności i solidarność wstrząśniętych.100 Dobro i solidarność z innymi. 109 CZĘŚĆ II O wolności w filozofii Immanuela Kanta. 121 Wstęp.121 Wolność dawna i nowożytna. 122 Od spekulatywnego pojęcia czystego rozumu do rzeczywistości rozumu praktycznego.125 Wolność i moralność.128 Wolność i polityka. 134 Wzajemne uznanie.143 Wstęp. 143 Historyczny kontekst związany z pojęciem uznania . 144 Proces uznania w Fenomenologii ducha. 147 Wzajemne uznanie i jego moralne znaczenie. 153 Podmiot i tożsamość. 163 Wstęp. 163 Od podmiotu do osoby. 165 Od tożsamości osobowej do tożsamości narracyjnej. 170 O wolności mówienia całej prawdy, czyli o pojęciu parresta. 181 Wstęp. 181 Rozróżnienie pojęcia parresta. 184 Parresta w dyskursie politycznym.187 Parresta w dyskursie etycznym.195 Od totalnego zniewolenia do pytania o odpowiedzialną wolność.207 Wstęp. 207 Całkowity brak wolności, czyli totalne panowanie.209 Spis treści 9 Wolność a kondycja ludzka.212 Odpowiedzialne korzystanie z wolności. 219 Dokąd prowadzą drogi wolności?. 225 Wstęp. 225 Czym wolność nie jest?. 227 Ku jakiej wolności?.233 Aporie i perspektywy wolności. 238 Bycie wolnym a kwestia zła.242 CZĘŚĆ III Zło, ten problem filozofii. 249 Wstęp.249 Doświadczenie zła. 250 Zło fizyczne, zło moralne i zło ontologiczne.252 Św. Augustyn i filozofia zła. 256 Współczesne postacie zła. 259 Uwagi końcowe. 264 Zło w epoce rozumu. 267 Wstęp.267 Nieuchronność zła w świecie Woltera. 268 Zło radykalne według Kanta.276 Trzy lekcje z Dostojewskiego. 285 Wstęp. 285 Zło i transgresja. 287 Negatywna afirmacja wolności. 291 Wolność i natura ludzka. 294 Manicheizm, czyli zło w totalitaryzmie.305 Wstęp .305 Totalitaryzm i jego usprawiedliwienia. 307 Przeciwko złu - wina uczestnictwa.315 Nowy manicheizm i „heroizm” manichejskich odwróceń.319 Jak to się dzieje, że czynimy zło?. 323 IO Spis treści Nota bibliograficzna.327 Bibliografia. 329 Abstract. 337 Indeks osobowy. 339 Indeks pojęć.343 Bibliografìa Arendt H., Eichmann in Jerusalem. A Report on the Banality of Evil, The Viking Press, New York 1964; wydanie polskie: Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o ba nalności zła, tlum. A. Szostkiewicz, Znak, Kraków 1998. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tlum. M. Szawiel, D. Grinberg, Nowa, War szawa 1993. Arendt H„ What is Freedom?, [w:] Between Past and Future, Faber, London 1961; wydanie polskie: Co to jest wolność?, [w:] eadem, Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśłi politycznej, tłum. M. Godyń, W. Madej, Aletheia, Warszawa 1994. Arendt H., Odpowiedzialność i władza sądzenia, tłum. W. Madej, M. Godyń, Pró szyński i S-ka, Warszawa 2006. Arendt H., On Revolution, Penguin Books, New York 1979 (1963); wydanie polskie: O rewolucji, tłum. M. Godyń, Wydawnictwo X, DW Totus, Kraków 1991. Arendt H., The Human Condition, The University of Chicago Press, Chicago-London 1998 (1958); wydanie polskie: Kondycja ludzka, tłum. A. Łagodzka, Aletheia, Warszawa 2010. Arendt H., Thinking without a Banister. Essays in Understanding 1954-1975, Schocken Books, New York 2018. Arendt H., Was ist Politik? Fragmente aus dem Nachlass, Piper, München-Berlin-Zürich 2015. Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, PWN, Warszawa 2004. Augustyn Św., De libero arbitrio, [on-line:] http://www.logicmuseum.com/wiki/ Authors/Augustine/De_libero_arbitrio/Ll; wyd. polskie O wolnej woli, tłum. A. Trombala, [w:] Dialogi filozoficzne, PAX, Warszawa 1953. Baczko B., Hiob, mój przyjaciel. Obietnice szczęścia i nieuchronność zła, PWN, Warszawa 2001. Barbaras R., Introduction á la phénoménologie de la vie, Vrin, Paris 2008. Barbaras R., Le mouvement et l’existence. Etudes sur la phénoménologie de Jan Patočka, Les Éditions de la Transparence, Chatou 2011. Barbaras R., L’ouverture du monde. Lecture de Jan Patočka, Les Éditions de la Transparence, Chatou 2011. Bayle P., Dictionnaire historique et critique, [on-line:] https://archive.org/details/ dictionnaire, eBooks and Texts European Libraries. 330 Bibliografia Berstein R., Why Read Hannah Arendt Now?, Polity, Cambridge 2018. Besançon A., Les origines intellectuelles du léninisme, Calmann-Lévy, Paris 1977. Čapek J., O povinnost člověka váci sobě samemu: Patočka, Kant a Charta 77, „Filo sofický Časopis” 2009, որ 4, ročnik 57. Constant B., De la liberté des anciens, comparée avec celle des modernes. Écrits politiques, Gallimard, Paris 1997. Derrida J., De l’hospitalité, Calmann-Lévy, Paris 1997. Derrida J., Voyous, Éditions Galilée, Paris 2003. Derrida J., Ketzertum, Geheimnis und Verantwortung: Patočkas Europa, [w:] J. Pa točka, Ketzerische Essays zur Philosophie der Geschichte, neu übersetzt von S. Lehmann, mit Texten von P. Ricoeur und J. Derrida, Suhrkamp Verlag, Berlin 2010. Dostojewski E, Biesy, tłum. T. Zagórski, Z. Podgórzec, [w:] F. Dostojewski, Dzieła wybrane, t. 3, PIW, Warszawa 1984. Dostojewski E, Bracia Karamazow, tłum. A. Wat, [w:] F. Dostojewski, Dzieła wy brane, t. 4, PIW, Warszawa 1984. Dostojewski E, Zbrodnia i kara, tłum. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski, [w:] F. Dosto jewski, Dzieła wybrane, 1.1, PIW, Warszawa 1984. Drwięga M., Człowiek między dobrem a złem. Studia z etyki współczesnej, Księgar nia Akademicka, Kraków 2012. Drwięga M., Ku odpowiedziałnej wołności - kilka uwag o pojęciu ruchu egzystencji ludzkiej wfilozofii Jana Patočki, [w:] Wolność jako odpowiedzialność. Jackowi Filkowi na siedemdziesiąte urodziny, red. M. Drwięga, R. Strzelecki, Wydaw nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016. Drwięga M., Wolność w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera, „Kwartalnik Filo zoficzny” 2017, t. XLV. Duicu D., Phénoménologie du mouvement. Patočka et l’héritage de la physique aristotélicienne, postface de Renaud Barbaras, Hermann, Paris 2014. Filek J., Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Znak, Kraków 2003. Foucault M., Le courage de la vérité. Le gouvernement de soi et des autres II. Cours au Collège de France. 1984, EHESS, Gallimard-Seuil, Paris 2009. Foucault M., Le gouvernement de soi et des autres. Cours au Collège de France. 1982-1983, Gallimard-Seuil, Paris 2008. Foucault M., L’Herméneutique du sujet. Cours au Collège de France. 1981-1982, Édition établie sous la direction de F. Ewald et A. Fontana, par E Gros, Hautes Études, Gallimard-Seuil, Paris 2001. Foucault M., Qu’est-ce que les Lumières?, [w:] Dits et écrits, t. 2,1976-1988, Quarto-Gallimard, Paris 2001. Fukuyama E, Identity. Contemporary Identity Politics and the Strugglefor Recogni tion, Profile Books, London 2018. Hadot P., Czym jestfilozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Aletheia, Warszawa 2000. Hadot P., La philosophie comme éducation des adultes. Textes, perspectives, entre tiens, Vrin, Paris 2019. Bibliografia 331 Hegel G. W. F., Encyklopedia naukfilozoficznych, tłum. Ś. F. Nowicki, PWN, War szawa 1990. Hegel G. W. F., Fenomenologia ducha, tłum. A. Landman, PWN, Warszawa 1963; wydanie niemieckie: G. W. F. Hegel, Phänomenologie des Geistes, F. Reclam, Stuttgart 1987. Hegel G. W. F., Wykłady zfilozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landman, PWN, Warszawa 1958. Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świec kiego, tłum. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa 1954; wydanie angielskie: T. Hobbes, Leviathan, Penguin Books, London 1988. Honneth A., Anerkennung: Eine europäische Ideengeschichte, Suhrkamp, Frank furt am Main 2018. Honneth A., Kampf um Anerkennung: Zur moralischen Grammatik sozialer Kon flikte, Suhrkamp, Frankfurt am Main 2010. Höffe O., Immanuel Kant, tłum. A. M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. Jonas H., Religia gnozy, tłum. M. Klimowicz, Platan, Kraków 1994. Kant L, Antropologia w ujęciu pragmatycznym, tłum. E. Drzazgowska, P. Sosnow ska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2005. Kant L, Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa 2010. Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa 1984. Kant I., Metafizyka moralności, [w:] I. Kant, Dzieła zebrane, t. 5, tłum. W. Galewicz, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011. Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Znak, Kraków 1993. Kant I., Rozprawy z filozofii historii, tłum. T. Kupś et al., Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005. Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, przekład przejrzał R. Ingarden, PWN, Warszawa 1984. Kearney R., La question de l’éthique chez Patočka, [w:] fan Patočka: philosophie, phénoménologie, politique, ed. E. Tassin, M. Richir, J. Millon, Grenoble 1992. Kojève A., Introduction à la lecture de Hegel. Leçons sur la Phénoménologie de l’esprit, Gallimard, Paris 1947. La responsabilité/Responsibility, ed. P. Horák, J. Zumr, Institut de philosophie de l’Académie tchécoslovaque des Sciences, Praha 1992. Landa L, Patočka a negativní platonismus, [w:] Jan Patočka. České dějiny a Evropa, Statní okresní archive Semily, Praha 2007. Leibniz G. W., Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, tłum. M. Frankiewicz, wstęp J. Kopania, Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2001. Marion J.-L., Cours sur la volonté, éd. Ch. Perrin, UCL Presses Universitaires de Louvain, Louvain 2014. Miłosz Cz., Dostojewski - nasz współczesny, [w:] Cz. Miłosz, Rosja. Widzenia transoceaniczne, 1.1, Zeszyty Literackie, Warszawa 2010. 332 Bibliografìa Nancy f.-L., L’Expérience de la liberté, Éditions Galilée, Paris 1988. Neiman S., Evil in Modern Thought. An Alternative History ofPhilosophy, Prince ton University Press, Princeton-Oxford 2004. Novotný K., La Genese d’une hérésie. Monde, corps et histoire dans la pensée de Jan Patočka, Vrin, Paris 2012. Pareyson L., Dostoevskij: Filosofia, romanzo ed esperienza religiosa, Ed. G. Einaudi, Torino 1993. Pareyson L., Ontologia della Libertà. Il male et la sofferenza, Ed. G. Einaudi, To rino 1995-2000. Patočka ]., Aristote, ses devanciers, ses successeurs, trad, par E. Abrams, Librairie Philosophique J. Vrin, Paris 2011. Patočka )., Body, Community, Language, World, transi, by E. Kohák, Open Court, Chicago and La Salle, Illinois 1998. Patočka J., Čím je a čím není Charta 77. Co můžeme očekávat od Charty 77?, [w:] Češi, 1.12, Sebrané spisy Jana Patočki, Oikoumene, Praha 2006. Patočka J., Fenomenologické spisy II. Co je existence. Publikované texty s let 19651977, t. 7, Sebrané spisy, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 2009. Patočka ]., Kacířské eseje o filosofii dějin, [w:] Péče o dusi, t. 3, Oikoumene, Praha 2002; wydanie polskie: Eseje heretyckie z filozofii dziejów, tlum. A. CzciborPiotrowski, E. Szczepańska, J. Zychowicz, Aletheia, Warszawa 1998. Patočka ]., La crise du sens, t. 1, Comte, Masaryk, Husserl. Deux études sur Masaryk, traduit du tchèque par E. Abrams, Ousia, Bruxelles 1985. Patočka J., Le monde naturel comme problème philosophique, traduit du tchèque par J. Danek et H. Declève avec postface de l’auteur, Martinus Nijhoff, La Haye 1976. Patočka J., Le monde naturel et le mouvement de l’existence humaine, Kluwer Aca demie Publishers, Dordrecht-Boston-London 1988. Patočka )., Le schéma de l’histoire (1976), [w:] LEurope et après l’Europe, traduit de l’allemand et du tchèque sous la direction de E. Abrams, postface de M. Cré pon, ed. Verdier, Paris 2007. Patočka J., Liberté et sacrifice. Ecrits politiques, traduit du tchèque et de l’allemand par E. Abrams, postface de A. M. Robiello, Grenoble 1990. Patočka J., Negativní platonismus. O vzniku, problematice, zániku metafyziky a otázce, zda filosofie může žít i po ní, Oikoumene, Praha 2007; wydanie pol skie: Negatywny platonizm. O genezie, problematyce i zaniku metafizyki oraz pytaniu, czy filozofia może istnieć bez niej, tłum. M. Borys, „Kwartalnik Filo zoficzny” 2015, z. 4. Patočka }., Papiers phénoménologiques, texte établi et traduit de l’allemand et du tchèque par E. Abrams, ed. J. Millon, Grenoble 1995. Patočka J., Péče o duši, 1.1, Sebrané spisy Jana Patočki, Stati z let 1929-1952, Nevy dané texty z 50. let, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 1996. Bibliografia 333 Patočka )., Platón a Evropa, [w:] Péče o duši, է. 2, Sebrané spisy, Vydávají Ivan Chvatík a Pavel Kouba, Archiv Jana Patočky, Oikoumene, Praha 1999. Patočka J., Świat naturalny i fenomenologia, tłum. J. Zychowicz, Kraków 1987, Teksty Filozoficzne PAT. Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001. Plato, The Republic, transi by P. Shorey, Heinemann - Harvard University Press, Cambridge Massachusetts-London 1987, Loeb Classical Library. Prokopiuk J., Gnoza, gnostycyzm i manicheizm. Apologia pro domo sua, „Literatu ra na Świecie” 1987, որ 12. Ricoeur P., Approches de la personne, „Esprit” Mars-Avril 1990. Ricoeur P., De l’interprétation. Essai sur Freud, Éditions du Seuil, Paris 1965. Ricoeur P., Du texte à l’action. Essais d’herméneutique II, Éditions du Seuil, Paris 1986. Ricoeur P., Ecrits et conférences 1, Autour de la psychanalyse, Éditions du Seuil, Paris 2008. Ricoeur P., Filozofia osoby, tłum. M. Frankiewicz, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 1992. Ricoeur P., La mémoire, l’histoire, l’oubli, Éditions du Seuil, Paris 2000; wyda nie polskie: Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Universitas, Kraków 2006. Ricoeur P., Le conflit des interprétations. Essais d’herméneutique, Éditions du Seuil, Paris 1969. Ricoeur P., Le parcours de la reconnaissance. Trois études, Éditions Stock, Paris 2004; wydanie polskie: Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Czło wieku w Wiedniu, tłum. J. Margański, Znak, Kraków 2003. Ricoeur P., Lectures, 1.1, Éditions du Seuil, Paris 1992. Ricoeur P., Politique, Economie et Société. Écrits et conferences 4, Éditions du Seuil, Paris 2019. Ricoeur P., Soi-même comme un autre, Éditions du Seuil, Paris 1990; wydanie polskie: O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, PWN, Warszawa 2003. Ricoeur P., Temps et Récit, t. 1-3, Éditions du Seuil, Paris 1984-86. Ricoeur P., Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii, tłum. E. Burska, PAX, War szawa 1992. Ricoeur P., Changeux J.-Р., Ce qui nous fait penser. La nature et la règle, Odile Jacob, Paris 2000. Romano C., Être soi-même. Une autre histoire de la philosophie, Gallimard, Paris 2019. Safranski R., Zło. Dramat wolności, tłum. I. Kania, Czytelnik, Warszawa 1999. Siep L., Anerkennung als Prinzip der praktischen Philosophie: Untersuchungen zu Hegels Jenaer Philosophie des Geistes, Alber Verlag, Freiburg 1977. Siep L., Kampf um Anerkennung: Zu Hegels Auseinandersetzung mit Hobbes in den Jenaer Schriften, [w:] Hegel-Studien, t. 9, Bouvier Verlag, Bonn 1977. Bibliografia 334 Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, tłum. C. Wodziński, Czytel nik, Warszawa 1987. Taminiaux J., Naissance de la philosophie hegelienne de l’État. Commentaire et traduction de la “Realphilosophie ďléna”, 1805-1806, Paris 1984. Taminiaux J., Système de la vie éthique. G.W.F. Flegel, Paris 1976. Tardivel E., La liberté au principe. Essai sur la philosophie de Patočka, Vrin, Paris 2011. Tava F., The Risk of Freedom. Ethics, Phenomenology, and Politics in Jan Patočka, transi, by J. Ledlie, Rowman-Littlefield, New York-London 2016. Taylor Ch., Hegel and the Modern World, Cambridge University Press, London-NewYork 2015. Taylor Ch., Philosophical Arguments, Harvard University Press, Cambridge Mas sachusetts-London 1995. Taylor Ch., Philosophy and The Human Sciences. Philosophical Papers, voi. 2, Cambridge University Press, Cambridge-London-New York 1986. Taylor Ch., Sources of the Self. The Making of The Modern Identity, Harvard Uni versity Press, Cambridge Massachusetts 1989. Tischner J., Drogi i bezdroża miłosierdzia, Wydawnictwo AA, Kraków 1999. Tischner J., Etyka a historia. Wykłady, IMJT, Kraków 2008. Tischner ]., Etyka solidarności, Pryzmat, Warszawa 1989. Tischner J., Etyka wartości i nadziei, [w:] D. von Hildebrand, J. A. Kłoczowski, J. Paśniak, J. Tischner, Wobec wartości, W drodze, Poznań 1984. Tischner J., Fenomenologia spotkania, „Analecta Cracoviensia” 1978, որ X. Tischner J., Filozofia człowieka. Wykłady, IMJT, Kraków 2019. Tischner J., Filozofia dramatu, Éditions du Dialogue, Paris 1990. Tischner J., Miłość niemiłowana, WSG, Kraków 1993. Tischner J., Myślenie według wartości, Znak, Kraków 1982. Tischner J., Myślenie w żywiole piękna, Znak, Kraków 2005. Tischner J., Nieszczęsny dar wolności, Znak, Kraków 1993. Tischner J., Rekolekcje paryskie, Znak, Kraków 2013. Tischner J., Spowiedź rewolucjonisty. Czytając „Fenomenologię ducha” Hegla, Znak, Kraków 1993. Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Znak, Kraków 1998. Tischner J., Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, wyd. II, Znak, Kraków 1992. Tischner J., W krainie schorowanej wyobraźni, Znak, Kraków 1997-2002. Tischner J., Zur Genese der menschlichen Würde, [w:] Menschenrechte und Men schenwürde, hrsg. E.-W. Böckenförde, R. Spaemann, Ernst Klett Verlag, Stutt gart 1987. Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. M. Kuniński, Ośrodek Myśli Politycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2006. Voegelin E., Science, Politics and Gnosticism, Regnery Gateway, Washington 1968. Bibliografia 335 Voltaire, Candide ou l’optimisme, [w:j Voltaire, Micromégas, Zadig, Candide, Textes établis sur l’édition de 1775 par Alexandra Hoffmann-Labérou, PWN, Warszawa 1989. Voltaire, Lettres philosophiques, Vrin, Paris 1947; tłum. polskie B. Baczko [w:] Filo zofia francuskiego Oświecenia, PWN, Warszawa 1961. Williams R. R., Hegel’s Ethics of Recognition, University of California Press, Berkley-Los Angeles-London 1997. Wodziński C, Próby z Dostojewskim i inne wykłady lubelskie, Centrum Kultury w Lublinie, Lublin 2017. Wolter, Kandyd, czyli optymizm, tłum. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1993. Wolter, Poemat o zagładzie Lizbony, tłum. A. Wołowski, „Literatura na Świecie” 1979, nr 4(96). Wolter, Światowiec, tłum. A. Wołowski, „Literatura na Świecie” 1979, nr 4(96). Abstract The book “Responsible Freedom” is composed of three parts. In the first part, the author draws the reader’s attention to important elements of the philosophy of Jan Patočka and Józef Tischner. The former, the Czech thinker, is the creator of asubjective phenomenology. In his philosophy, he presents an original concept of the movement of human existence. He also analyzes the ancient concept of care for the soul (gr. epimeleia tēs psyches), giving it a contemporary meaning. However, the most interesting part of his views concerns the issue of freedom. Patočka developed it in the context of the analysis of “negative platonism”. The author then compares this concept with the position of the Polish philosopher Józef Tischner. It is interesting, since Patočka represents negative Platonism, whereas Tischner’s position can be called “dramatized platonism". Undoubtedly, a common feature of both thinkers is the special emphasis on the issues and meaning of freedom, which is not surprising since they both were fully aware of the threat of losing their freedom. They had experienced this particularly harshly during the reign of totalitarianism. They both opposed enslavement and violence by developing an ethical concept of solidarity. The second part of the work presents reflections on diverse issues. They concern, among others, subjectivity, identity, recognition in its ethical sense, telling the truth, etc. However, their common feature is that they refer to the theme of freedom. For this reason, separate chapters are devoted to freedom, in which the views of I. Kant, H. Arendt, J.-L. Nancy and J. Derrida are analyzed. The third part of the book, which concerns the question of evil, is also connected with the issue of freedom. It is a matter of fact that evil, a special kind of phenomenon, is a problem of freedom and philosophy. From almost the beginning of philosophy, it has become the subject of numerous and interesting analyses. The author tries to present selected aspects of the problem of evil. He starts from its general characteristics by outlining positions, and then, by drawing from select concepts as reference, for example, Augustine of Hippo, Voltaire, Kant, and F. Dostoyevsky, he follows with the analysis of an example of 20th century Neomanicheism, which was directly connected with the emergence of totalitarianisms. The author intends to connect all the analyses presented in the book with one common thread. This is the issue of freedom in the sense of responsible freedom. Key words: freedom, responsibility, man, other, good, evil Indeks osoboujy Abraham bibi. 114, 310, 312 Abrams Erika 28, 44,47, 78,103 Aleksander Macedoński 204 Andrzej z Krety, św 286 Arendt Hannah 12-15, 171, 207-222, 259, 277, 305, 307 Arystoteles 12-14, 28, 31-32, 46, 52-53, 61, 69, 123-124, 150, 174, 177, 188, 191-192, 234,239 Augustyn, św 14-15, 17, 126, 207, 215, 249, 254, 256-258, 261-262, 269, 278 Bachtin Michaił 285 Baczko Bronisław 267, 269-270, 273, 276 Barbaras Renaud 28, ЗО, 33, 35, 75 Bayle Pierre 267-269, 271, 275 Bentham Jeremy 16,121,124,136 Berlin Isaiah 16 Berstein Richard 208 Besançon Alain 320 Besterman Theodore 273 Bierdiajew Mikołaj 285 Biran Maine de 32 Bobko Aleksander 131, 254, 277 Böckenförde Ernst-Wolfgang 116 Bolingbroke Henry St John 269 Borys Maciej 61, 73,101, 332 Burska Ewa 251 Čapek Jakub 107 Cavell Stanley 57 Changeux Jean-Pierre 164 Chełstowski Bogdan 159,163 Chvatík Ivan 24, 45-46, 51,101 Constant Beniamin 123 Crépon Marc 44 Czcibor-Piotrowski Andrzej 35, 82, 101 Danek Jaromir 24 Dante Alighieri 305 Declève Henri 24 Demokryt z Abdery 52-53 Demostenes 188,190 Derrida Jacques 47,167, 226-227, 233234, 236-242 Dilthey Wilhelm 165,176 Diogenes cynik 200, 203-204 Diogenes Laertios 200, 203 Dionizjos 193 Domański Piotr 202 Dostojewski Fiodor 285-296, 298-299, 302, 304 Drwięga Marek 109, 209, 277, 327 Drzazgowska Ewa 126 Duicu Dragos 28 Eichmann Adolf 208, 220-221, 259 Epiktet 14, 200, 203 Eurypides 184,187,193-194 Ewald François 57,183 Fichte Johann Gottlieb 145-146, 166, 230 Filek Jacek 19 Fink Eugen 27 Fontana Alessandro 57,183 Foucault Michel 16, 57, 138, 181-191, 193, 195-200, 202-206 340 Indeks osoboiny Frankiewicz Małgorzata 172, 269 Frei Jan 107 Freud Sigmund 164,168-169, 237, 285 Fukuyama Francis 144,157 Gadamer Hans-Georg 165 Galewicz Włodzimierz 127 Gałecki Jerzy 126 Girard René 252 Godyń Mieczysław 12, 208, 217, 222 Gondek Hans-Dieter 307 Grabowski Janusz 123 Grinberg Daniel 209, 307 Gros Frédéric 57,183,187 Grotius Hugo 145-146 Gruszczyński Marcin 160 Habermas Jiirgen 143-144,154 Hadot Pierre 14, 57, 202 Havel Václav 101 Hegel Georg Wilhelm Friedrich 12,1618, 28,48,92,123,143-157,160-162, 225, 230-231,241,244 Heidegger Martin 17-18, 25-28, 33, 48, 164-165, 207, 216, 225-226, 230, 232, 235, 244 Hejdánek Ladislav 73 Henry Michel 171 Heraklit z Efezu 48,185 Hildebrand Dietrich von314 Hiob bibi 258 Hobbes Thomas 16, 121, 124, 145-146, 149 Höffe Otfried 130,133 Hoffmann-Labérou Alexandra 274 Honneth Axel 144,153-156 Horák Petr 73 Hume David 73,164,167,171,176 Husserl Edmund 25-27, ЗО, 165-166 Ingarden Roman 125,129 Isokrates (też: Izokrates, nie w tym tek ście) 184, 188,190 Izaak bibi. 114, 310 Jagon lit. 220 Jaspers Karl 18, 207 Jastrzębiec-Kozłowski Czesław 288 Jezus Chrystus 293, 295-300 Jonas Hans 255, 259, 305, 319 Joyce James 179 Jünger Ernst 82, 85,104 Kafka Franz 179 Kakambo lit. 275 Kalikies lit. 55, 291 Kandyd, Pangloss lit. 274-276 Kania Ireneusz 261 Kaniowski Andrzej Maciej 130 Kant Immanuel 15-16, 107, 116, 121123,125-141,146,162,164,166,207, 220,222,227,230-231,243-245,254, 267-268, 274, 276-283, 289, 302-304 Karamazov Alosza lit. 302 Karamazov Ivan lit. 295, 302 Kartezjusz, Descartes René 23, 93,166167, 230-231 Kearney Richard 100 Kierkegaard Søren 16,18, 39, 96, 230 Kirylow lit. 287, 291-294 Klemens Aleksandryjski 255 Klimowicz Marek 319 Kohák Erazim 28 Kőjévé Alexandre 143,147-150,152 Kopania Jerzy 269 Kouba Pavel 24, 45-46, 51,101 Kowalska Malgorzata 163 Kuniński Miłowit 320 Kuniński Tomasz 320 Kupś Tomasz 135, 276 Landa Ivan 73 Landman Adam 123,145 Ledlie Jane 73 Lehmann Sandra 47 Leibniz Gottfried Wilhelm 17, 145, 258, 268, 269, 271, 273, 275 Leon z Salaminy 196 Indeks osoboiny Lévinas Emmanuel 39, 109, 111, 170, 259, 265, 305 Locke John 16,121,124,145,163,171 Lucyfer bibi. 254 Łagodzka Anna 212 Madej Wojciech 12, 208, 222 Makbet lit. 220 Malebranche Nicolas 269 Manes, Mani 255, 321 Marcin lit. 275 Marek Aureliusz 14 Margański Janusz 153,170,179 Marion Jean-Luc 127 Marks Karol 168, 315-316 Mech Krzysztof 20 Merleau-Ponty Maurice 34, 39 Miklaszewska Justyna 328 Mill John Stuart 16 Millon Jérôme 28, 78,100 Miłosz Czesław 285, 294-296, 302 Mizera Janusz 20 Musil Robert 179 Myszkin lit. 302 Nabert Jean 164, 259-260, 264, 305 Nancy Jean-Luc 15, 17, 167, 225-233, 235-238,241-245, 259 Napoleon Bonaparte 218 Neiman Susan 275 Newton Isaac 269 Nietzsche Friedrich 16, 93, 157, 167169, 244, 291 Novotný Karel 25, 39 Nowicki Światosław Florian 12 Nowosielski Jerzy 286 Pareyson Luigi 17, 225, 230, 242-243, 250, 259-263, 293 Parfit Derek 164,171,176,179 Parmenides 12, 208 Pascal Blaise 230, 269-270 341 Patočka Jan 19-20, 23-48, 51-53, 55-61, 63-74, 76-86, 89-90, 92-93, 96-108, 110-111,116, 118, 216 Perrin Christophe 127 Perykles 188,192 Pesch Otton Hermann 92 Piłat Robert 14 Piotrowicz Ludwik 234 Platon 12-14, 46, 52-53, 58-61, 63-64, 66, 68-70,76-77, 79,88, 90,111,123124,150,184,186-193,195,197,201, 208, 227, 234, 265, 291 Plotyn 230 Podgórzec Zbigniew 291 Pope Alexander 269, 273 Prokopiuk Jerzy 319 Proust Marcel 179 Pufendorf Samuel von 145 Quispel Gilles 255 Raskolnikov/ lit. 287-289, 291 Richir Marc 100 Ricoeur Paul 25, 43, 67, 143-146, 153154,156-160,163-179,249,251-252, 259, 264-265 Rimbaud Arthur 18 Romano Claude 18, 216 Rorty Richard 167 Rousseau Jean-Jacques 121, 125, 128, 131, 134,146, 149, 162, 268 Roviello Anne-Marie 103 Ryszard III 220 Sade Donatien Alphonse François de 261, 279 Safranski Rüdiger 261 Sartre Jean-Paul 18, 39, 93, 98,148 Schaftsbury Anthony Ashley Cooper, Shaftesbury 269 Scheler Max 314 Schelling Friedrich Wilhelm Joseph von 16-17, 225, 230, 232, 244 342 Indeks osoboiuy Scruton Roger 320 Seneka Lucjusz Anneusz 14, 203 Shorey Paul 13 Siep Ludwig 154 Sinobrody lit. 223 Skinner Quentin 16 Sokrates 55-56,58-59,63-64, 68, 75-76, 86, 88, 105, 164, 186, 190, 195-197, 199, 201, 203, 222 Sosnowska Paulina 126 Spaemann Robert 116 Spinoza Baruch 230 Stalin Józef 309, 318 Strzelecki Radosław 327-328 Szawiel Mariola 209, 307 Szczepańska Elżbieta 36, 45, 82,101 Szestow Lew 287 Szostkiewicz Adam 220 Taminiaux Jacques 154 Tardivel Emilie 73 Tarnowski Karol 20 Tassin Étienne 100 Tava Francesco 73 Taylor Charles 16, 122-125, 134, 143144, 154,160-162, 171 Teilhard de Chardin Pierre 82, 85,104 Tengelyi Laszlo 307 Tischner Józef 19-20, 71-72, 86-100, 109-118,148,151,225,253,259-261, 265, 287, 291, 295-296, ЗОЇ, 305-325 Tomaszewska Anna 328 Trombala Anna 257 Tukidydes 184,188 Voegelin Eric 320 Wartenberg Mścisław 129 Wat Aleksander 294 Wielki Inkwizytor lit. 295-302, 304 Wierchowieński Piotr lit. 291-292 Williams Robert R. 154 Witwicki Władysław 13, 234 Wodziński Cezary 286-287, 295-296, 298 Wolter, Franciszek-Maria Arouet; Vol taire 267-277, 279, 281 Wołowski Aleksander 267, 270 Zagórski Tadeusz 291 Zimbardo Philip 254 Znamierowski Czesław 145 Zumr Josef 73 Zychowicz Juliusz 24, 36, 83,101 Żeleński-Boy Tadeusz 274 Indeks pojęć agatologia 86, 88-90, 94-95, 111-113, 313, 324 agatologia a aksjologia 72, 89, 100, 109,111-113, 312 agon 188 aisthēsis 32 aletheia 194-196 alethourgia 182 alienacja 315 antropologia 11, 19, 98, 100, 109-110, 115, 126, 146, 149, 158, 165, 208, 214, 287, 292, 300, 307 antropologia filozoficzna 92, 121, 126,163, 213 antynomie czystego rozumu 122, 125126, 281 arche 228 arete 63-64 ateizm 292 bliźni 241-242 bogoczlowieczeństwo 292 Bóg 98, 114-116, 122, 126, 133-134, 160, 196, 215, 256-258, 262-264, 269-274, 292-293, 302, 310, 312 brak 16-17, 38-39, 89, 132, 136, 157, 161, 175, 189, 194, 198, 204, 209, 238, 243, 253, 256-257, 260, 262, 264, 271, 303, 317, 325 braterstwo 237-238, 240-241 bunt 89-90,111, 261-262, 264, 298-302 bycie 13, 16, 19, 26, 30, 34-35, 37, 39, 43, 55, 58, 61, 65-68, 80, 86, 90, 92, 115-118, 123, 127, 129, 134, 138- 139, 141, 152, 155-156, 158, 162, 185, 194, 200, 207, 212, 215, 218, 226-227,229-232,235-238,242,251, 261, 263, 286, 298, 300 bycie-ku-śmierci 48, 216 bycie sobą 18, 159, 161, 163, 166, 170, 172-173, 179, 183-184, 216, 235 bycie własne a bycie niewłasne 216 bycie sobą jak i innym 171, 202 człowiek jako siedlisko bycia 67 byt 12, 26, 29-30, 36-39, 43-45, 53, 6062, 66-68, 76-78, 93, 129-130, 149150, 166, 169, 179, 195-196, 204, 208, 215, 228, 243, 256-257, 262, 270-271, 296, 309 celowość 228, 271 ciało człowieka 11, 30-35, 66,149, 200, 203, 205, 211, 235, 255, 278, 319320 ciało subiektywne 31-32 charakter 173-175, 178-179, 194, 213, 233, 243, 261 chcenie 14,129 chorizmos 78, 80 cogito 166-168, 170 cynicy 199-206 Czas 12, 26-27, 29, 34-35, 55, 60, 66, 79, 103, 111, 113, 159, 164, 169-178, 208, 229, 232, 235, 281 czasowość 35,171,179, 229 czasowość a podstawowe ruchy eg zystencji 35 344 Indeks pojęć Człowiek 11-17, 23-27, 29-32, 35-39, 41-45, 47-49, 51-52, 55-58, 61-64, 66-77, 79-100, 103, 105-113, 115118,123-126,129-132,134-140,145157,159-165,169-170,173,178-179, 191-192,194,207, 209-215,220-222, 234,243-245,252-258,260, 262-265, 269-270, 278-283, 286-288, 290-303, 307-309, 311-312, 314-316, 318-325 człowiek jako cel sam w sobie 124, 289 dar 158, 245, 290, 299 wymiana darów 158 dekonstrukcja 154, 227-228, 230, 232233, 235-236 demokracja 12-13, 63, 184, 187-194, 227, 233-234, 236, 238-240, 242 demonizm 47, 221, 261, 278, 322 despotyzm 140, 296, 303-304 dialog 55, 58, 68, 72,161,179,197-199, 252-253, 276, 295 wewnętrzny dialog duszy 58, 68, 222 dobro 17, 46, 53, 58, 78, 86-90, 93, 9697-99, 107, 111-112, 115-116, 129, 132-135,158,160-161,190-191,199, 223,227,232,254-258,261,262-263, 271,273,289,300,304,308,312-315, 319-322, 324-325 dobro a zło 11, 17, 67-68, 72, 94-96, 109-111, 129, 189, 205, 211, 230, 242, 245, 261-262, 271, 299, 313, 319-320 dobro a wartości 93, 96,112-113 sanctum а. sacrum 113,115, 312 sacrum a dobro 113,115, 312 predyspozycja do dobra 132, 146, 280-281, 283 doświadczenie 26-27, 29, 31, 34, 39,43, 46, 49, 52, 56-57, 75-76, 78-79, 81, 83-85, 87-90, 96-97, 102, 104, 110115, 150, 153-155, 158-159, 169, 178, 182, 188, 205, 208, 216, 230, 242, 244, 249-250, 253, 255, 259260, 280, 291, 310-313, 320, 325 doświadczenie zmysłowe 32-33, 7377 doświadczenie zmysłowe a doświad czenie wolności 74 „doświadczenie, które mamy” a „do świadczenie, którym jesteśmy” 74 doxa 58-59 dramat 85-87, 90-91, 95, 100,111,114, 131, 150, 188, 203-204, 310, 312, 321, 325 duch 57, 64, 79, 85-86, 103, 105, 118, 146-147, 150, 152, 159, 251, 261, 285-286, 296, 319-320, 324 pneuma 285 pneumatologia 285 dusza 11-12, 14, 51-66, 68-70, 83, 116, 122,124,133,192-194,196-198,208, 255, 258, 319 działanie komunikacyjne 154 vita activa 213 dziecko 32, 38, 140, 155-156, 211, 258, 296, 300-303, 316, 323 ego cogito 166 egzystencja ludzka 11,19,23-25,27-28, 30-35, 42-43, 47, 55, 59, 63, 66-69, 83, 103-105, 187, 199-201, 203-205, 213-214, 227, 229, 233, 235-237, 242-244 podstawowe ruchy życia 35, 44,46 estetyka egzystencji 198-199 eleuterologia 229 epoche 78, 90 ethos 86, 102, 105, 109, 116, 138, 186, 192-196, 229, 241 etyka 11, 14, 16, 19, 85, 98-100, 104106, 109-111, 114-115, 117-118, 128-131, 133-134, 144, 146, 148, 152-153, 156, 159-160, 162, 170, 175, 179, 181, 183, 186, 189-192, 195-199,197-199,201,205,222,236, Indeks pojęć 241-242,256,259-260,265,306-307, 309, 313-315, 317, 325 etyka solidarności 117 etyka dyskursu 155,195 fenomenologia 25,27-28,30, 72, 74, 78, 90-91, 146, 149-150, 156, 164-166, 168, 170-171, 306-307 fenomenologia asubiektywna 23 filozofia 11-12, 15-16, 18-20, 23-25, 27-29, 39, 43-44, 46-47, 53, 58-61, 64, 69-70, 72, 86, 90-92, 98-102,107, 109, 111, 121-122, 124-125, 127, 130-132,143-145,154,159,163-166, 168, 186, 188, 193, 195, 198-199, 201-202, 204, 207-208, 213, 222, 225, 227, 229-232, 235, 238, 243, 249, 256, 267-269, 271, 274-275, 285, 305, 321 filozofia jako „edukacja dorosłych” 57 filozofia praktyczna 16,122 godność 76, 110, 115-117, 146, 157, 162,211,242 gnostycyzm 255, 320-321 gnostycy 255 grzech 132, 257-258, 278, 293, 301, 315-316 hermeneutyka 164-166,168,170 heroizm 101,103,112, 319, 322-323 historia 25, 27, 29, 43-44, 46-48, 52-53, 64, 73-74, 76, 79, 81, 91, 103-105, 107, 112, 116, 118, 135, 144, 147, 152,159,169,174-180,198-199,219, 226-228,232,243,252,255,258,262, 264, 270-272, 297, 305-310, 320 hypokeimenon 31 idealizm 25, 30,167 imperatyw kategoryczny 129-131, 146, 277 imperatyw kategoryczny a impera tywy hipotetyczne 130 345 indywidualizacja 38-39,161, 250 inny 13-14,17, 20, 26, 32, 36-42,48-49, 60, 68, 88, 90-91, 95, 97, 110, 113, 115-116,118,134,136-137,139-141, 145-148,150-151,154,159-162,166, 170-172, 174, 185, 187, 203-205, 214-216, 237, 241-242, 252, 265, 292, 317-318, 322-324 intencjonalność 26-27,165, 253 isêgoria 188 istota 17, 24, 30-32, 36, 40, 43, 53-54, 58, 60, 62, 66-67, 74-75, 79, 89, 9495, 97, 103, 125-126, 128-130, 133134, 136, 139-140, 146, 149, 162, 200,207,208-211,214-215,228-229, 231-232, 239, 252, 270-271, 273, 278-281, 286, 300-302, 308, 313, 321-322 istota a istnienie 17, 227-228 ja cielesne 23, 32, 35, 38 ja jako samowiedza 147-148, 150151 kara 181, 189-190, 210, 250, 252, 257258, 271, 318 klasa społeczna 64, 124, 214, 290, 315, 317-318, 320 komunizm 116, 308, 311, 315, 320-321 kondycja ludzka 66,124,186, 208, 211213 konieczność 13, 33, 42, 46, 48, 52, 54, 124, 129, 137, 178, 188, 195, 213, 215- 219, 230, 243, 293 kozioł ofiarny 252 logos 14,193, 229, 239 manicheizm 255, 260, 269, 275, 305306, 315, 319-321, 325 materializm dialektyczny 309 miłość 38-41, 43, 115, 148, 155, 159, 257, 272, 296-297, 299, 323-325 możliwość 13-14, 17-18, 20, 29, 33-34, 41-45, 48-49, 54, 62, 65, 70, 74-76, 346 Indeks pojęć 79, 82, 84, 90-91, 93-94, 96,102-104, 106, 111, 118, 128, 131-132, 140, 160, 187, 195, 204, 210-211, 216217, 220, 226, 232, 235, 240-241, 243-245,261,263-264,268, 277-280, 282, 293, 323-324 możliwości a wolny wybór 34,140 maksyma woli 129, 277, 280 meontologia 262 metafizyka 28, 31, 53, 60-61, 73, 76-77, 80,89-90,99,102,111,115,127-128, 154, 198, 227, 253-254, 259-260, 262-263, 268, 271, 277, 282, 306307, 319, 321, 324-325 mojość (Jemeinigkeit) 235 moment kartezjański 57 możność 28, 82, 231, 234 nadzieja 131-132, 134, 220, 273-274, 281 nastrój 33 nastrojenie 33 natura 12, 24-26, 35-36, 58-59, 62, 94, 114, 124, 126, 131-132, 137, 160, 185, 198, 204, 208, 212-213, 217, 234,238,249-250,254-256,260-261, 265,272,274,279-282,290,293-298, 301, 303, 305, 314, 319 prawo natury 290-291 stan naturyl24, 135, 145-146, 149, 275, 277 narzędzie 16,40, 52,137,144,168, 217, 249, 258, 292, 303, 308, 318 negacja 17-18, 80, 93, 149-150, 242, 260-262, 293-294, 324 negatywność 17, 29, 43, 45, 48, 103, 147,149,151-153,155-156,216,243, 260, 264, 294 niepowtarzalność jednostki ludzkiej 15,161-162,183, 211, 214, 236, 238, 242 nieśmiertelność 60, 66,126,133 nieśmiertelność duszy 66, 68, 122, 133,198 nicość 12,18, 62, 81, 93, 208, 236, 243, 256-257, 262-264 nihilizm 209, 243 obiektywność 31, 34, 37-38, 42, 56, 80, 110, 127-129, 147, 210, 241, 263, 277, 306, 318-319 obowiązek moralny 107,110,135 odpowiedzialność 19, 46-47, 49, 74, 92,100-103,106, 110,115, 118, 170, 205, 208, 221, 240, 242, 249-251, 256, 272, 278, 280-281, 312-313 por. wolność a odpowiedzialność odpowiedzialna wolność 19, 23-24, 46-47,115,175, 207 ofiara 71, 83, 101, 103-104, 108, 112, 114, 250-252, 273, 296, 304, 310, 311-312,317 ontologia 17, 26-27, 59, 65, 69, 93-94, 138, 149, 170, 195, 198, 226, 229, 231-232, 235, 249, 252, 254, 256257, 262, 306-307, 309 ontologia świata 27 ontologia życia 27, 60 platońska ontologia idei 60-61 ontologia podmiotowości 231-232 ontoteologia 228, 256, 265 opowieść a tożsamość narracyjna 171, 176-178 osoba 95, 113, 116, 140, 146, 155, 159, 161-162,165,167,169-171,173-175, 178-179, 185, 194, 210-211, 251 osoba a podmiot 163,165 Oświecenie 107, 116, 136-138, 267, 269, 279, 302-303 panowanie a poddaństwo 147,150 dialektyka pana i poddanego 151 parresta 13, 181, 183-190, 192-196, 198-201, 205 pasywność 35, 37, 74-75, 77, 140, 264, 303, 318, 323 platonizm 61 platonizm negatywny 61, 72 Indeks pojęć platonizm udramatyzowany 72, 86, 89 podmiot 30, 57, 73, 75, 77, 87, 122, 124-125,128-130,134,146-147,155, 159-161,163-170,179,181-183,186, 193-195,197,204,227,232-233,235, 250, 253, 307, 325 podmiotowość 57, 167, 181, 226, 231-233 relacja podmiot ֊ przedmiot 26, 81 podmiot transcendentalny 30,168 podmiot cielesny 30, 35 polis 12-13, 46, 60, 70, 123, 186, 189194, 217-218 państwo 13, 53-54, 58, 63-65, 71, 105-107, 122, 139, 146-147, 156, 220, 234, 241, 303 państwo a troska o duszę 64-65 politela 191,194-195 polityka 11-14,16,19,46-47, 59, 63-64, 69,76,98-99,101,107-109,113,117֊ 118,121-124,134,136,139,145-146, 155,159-162,170,183-184,186-188, 190-196,201,207-209,217-218, 220, 225,233,236-238,240-241,265,308, 317-318, 321, 325 potrzeba 35-39, 41-42, 46, 106-107, 110, 128, 130, 137, 214, 217, 270, 272, 298, 323 pożądanie 63, 65,148-149,151-152 pozwalanie być 37 pozytywizm 25, 73,102 praca 13, 32, 40-44, 46, 55, 59, 67, 76, 138, 140, 145, 149, 152, 181, 213, 215, 217-218, 272, 301, 315-316 prawda 36, 42-43, 46-48, 57, 62-63, 6768,74,86, 96,118,167,181-205,274, 297, 314 prawdomówność 11, 96, 182-184, 186, 189,191-192 prawa człowieka 98,106-109,116,170 prawo moralne 17, 107, 127-128, 130134, 146, 162, 253-254, 277-280, 282, 306 347 praxis 26, 29-30 presokratycy 46 przemoc 86, 99,114-116,157-158, 226, 252, 265, 308, 313, 317-318 przestrzeń 27, 30-31, 34, 38-39, 44, 47, 87, 95, 112, 141, 217, 229, 232, 235238, 254 uprzestrzennienie wolności 229, 235-236 przyczynowość 17, 122, 125-127, 133, 140,167, 226, 232 przyjemność 33, 39, 55, 128, 197, 270, 278 przypadkowość 39,102,123,178 przypadkowość a szczęście 39 psychoanaliza 155, 164, 168-169, 176, 178,182,184, 285 redukcja fenomenologiczna 27, 30 redukcja transcendentalna 280 religia 46-47, 79, 100, 102, 113-114, 122, 147, 161, 165, 209, 222, 287, 307, 310-311, 313, 317 rozum teoretyczny 25 rozum czysty 125-127 rozum praktyczny 126,128,196 równość 13,15,136,139-140,145,156157,161-162,213-214, 216,236-240, 290, 306, 309 różnica 30, 72,162,172,190, 214, 240 ruch 12, 16-17-18, 23-24, 27, 28-29, 33-35, 44, 48-49, 58-59, 62, 66-67, 69-70, 82, 96,103-104,149-150,164, 261, 273 ruch woli 15, 254, 257 życie jako ruch 27-29, 35, 43,103 kinesis, dynamis, energeia 28. 32 ruch akceptacji lub zakorzenienia 35-39, 42-44 ruch obrony lub samoodtwarzania 36, 40-43 ruch prawdy lub przełomu 36, 4243, 47-48 348 Indeks pojęć rzeczy 12, 23, 29-32, 34, 36, 38-43, 48, 53, 58-59, 62, 64, 67-68, 74-76, 79, 81, 96, 108, 126, 145, 150, 165, 172, 185-186, 200, 202, 205, 213-214, 255-257, 309, 319, 321, 324 samowiedza 147-148,150-152 sąd moralny 208 sceptycyzm 269 sceptycyzm jako etap rozwoju samowiedzy 152 separacja 38, 40, 78 się (das Man) 216 siła 29, 32, 38, 41-42, 44, 59, 61, 82, 8485, 93, 98-99,101,105-107,115,130, 166-167, 233, 260-261, 288, 299, 308-310, 313, 316, 318, 323 siła w odniesieniu do ruchu ciała 29, 32,34 siła idei 79-80 skończoność 26, 38-39, 45, 48-49, 67, 69, 78, 103, 133, 186, 216, 232, 270271 sobość 163,166, 170,198 solidarność 41,109,116, 231 w znaczeniu etycznym 11, 116-118, 210 w znaczeniu politycznym 11, 117118 solidarność wstrząśniętych 73, 8586, 99-101,104-105,108,116,118 solipsyzm 26 spotkanie 27, 45, 86-88, 90, 111, 115, 150,168, 177, 310, 312-313 sprawiedliwość 11,15, 63-66, 122,135, 158-160, 189, 236-237, 256, 258, 264, 282, 289, 306, 308, 313-314, 317-318 sprawiedliwość a troska o duszę 63 stoicyzm 202 stoicyzm jako etap rozwoju samowiedzy 152 strukturalizm 168,191 subiektywność 31-32, 37, 80, 129-130, 220, 277-278, 280, 318, 323-324 intersubiektywność 26, 155, 160, 166,183 substancja 28, 31, 43, 77,149,173, 227, 233, 237, 256, 306, 321 substancjalność 167 sumienie 110, 117-118, 182, 184, 211, 222, 252, 288, 290,297, 299-300, 302 sytuacja 14, 33, 39, 44, 68, 71, 89, 96, 100, 103, 105-106, 108, 110, 112116, 129, 132, 134, 137-138, 163, 183, 186, 194, 211, 216, 222, 230, 240-241, 281, 316 bycie-w-sytuacji 34-35 sztuka 46, 79, 108, 147, 185-186, 198199, 202, 205, 209, 272 śmierć 44, 47-49, 51, 56, 60, 63, 66, 68, 83-85, 103-104, 144-145, 147-148, 151-153, 179, 190, 195-197, 203, 210-211, 213, 216, 250, 271, 289, 296,199, 304-305, 307, 323-324 świadomość 12, 15, 19, 23, 25-27, 49, 81, 83, 85, 94-95, 104-105, 107, 123, 127, 146-147, 149, 152, 165, 168170, 286 ego kartezjańskie 23 świadomość nieszczęśliwa 152,157 świat 23, 26-27, 32-33, 36-38, 40, 44, 46, 48-49, 53, 56, 59-62, 65-70, 7576, 79, 81-82, 86, 88, 90-91, 94, 9697, 102-103, 110-113, 115, 125-126, 133, 149, 151-152, 154, 167, 197, 205-206, 212-213, 215-217,219-220, 222, 225, 231, 244, 255-257, 260, 262-263, 269, 275-276, 291, 295, 300, 308-310, 316-317, 319-324 świat w sensie fenomenologicznym (Lebenswelt) 25, 30 świat a egzystencja 229, 245, 290, 297 świat naturalny 24-26, 37, 43, 79, 150 Indeks pojęć technika 44, 57, 85, 103, 105-106, 130, 183 tedine 185-186,205 teodycea 243, 258-259, 263, 276-277 totalitaryzm 11, 17, 52, 71, 100-101, 105-106,108,114,208-212,220,222, 225-226,230,250,259-260, 305-311, 313-315, 319-320, 322, 325 tożsamość 11, 15, 96, 147, 157-164, 170,183, 272 tożsamość idem a tożsamość ipse 164, 172-176,178-179 tożsamość narracyjna 159,164,170171, 173-174, 176-180 tragizm 88-91, 105, 110-111, 147, 153, 311 transcendencja 30, 61, 75-77, 81, 100, 115, 125-127, 166, 168, 260, 279, 312 transgresja 260-262, 264, 287, 325 troska 183,198-199, 202, 205-206, 237, 302 troska o duszę 11, 51-66, 68-70,196198 epimeleia tes psyches 52-53, 56,196 ty 37-38, 40, 43, 111, 170 prymat ty wobec ja 37 umowa społeczna 135 utylitaryzm 136 argumentacja utylitarystyczna 288289 uznanie 15, 87, 96, 108, 135, 139, 144֊ 145,147-148,151-162, 242, 322 uznanie wzajemne 11,143-144, 150, 153,157 dwie linie filozofii uznania 144 odmowa uznania 155-157 walka 42-44, 48-49, 74, 84, 104, 144, 147-148,151,152-153,156-158,167, 205, 255, 306, 315-316, 320-321 walka jako relacja z innymi 46, 48, 150-151,162, 309 349 wartość 12,15, 45, 72, 83, 86-88, 91-93, 96, 109-110, 112-113, 118,125, 152, 158, 174, 191, 203, 239, 241-242, 250-253, 271, 296, 306, 310-312, 314, 322, 325 wartość etyczna 110 hierarchia wartości 87, 91, 113-114, 314 wieczność 12, 53, 55, 62, 66, 79, 134, 185, 197, 208, 213, 254, 257, 269, 272, 304 wiedza 32, 56-57, 67, 94,108,164,181, 186,195, 202, 242-243, 255, 277 wiedza o sobie 15, 58,152 wina 109. 249-252, 258, 260, 265-266, 281, 315, 317-319 władza sądzenia 222 wojna 56, 82-84, 86, 104-105,116, 188, 226, 229, 240, 259, 272, 275 wola {voluntas) 14-15, 34, 92,121,125, 127-129, 140, 257, 277, 279, 282, 292, 315 wolna wola {liberum arbitrium vol untatis) 14, 122, 140, 230-231, 254, 257, 279-281, 292-293 wola a wybór 263 dobra wola 129,116-117,128 autonomia woli a heteronomia woli 130-131 wolność passim wolność a odpowiedzialność 24, 43, 46, 115,118, 242, 249 odpowiedzialna wolność 19, 23, 4647, 175, 207 wolność jako punkt wyjścia etyki i filozofii człowieka 11,15 wolność a polityka 13,16,19, 46-47, 76, 122,134-136,139, 207, 236 idea wolności 12, 80-81, 227-228, 237 eleutheria, exousia 12-13, 189-190, 229, 234 wolność jako fakt polityczny 12 niejednoznaczność wolności 12 Indeks pojęć 350 wolność - swoboda - wolne działa wspaniałomyślność 96 nie 13,15,17, 87,103,127,136,150, współbycie 26 189, 229, 234 wspólnota 46, 59-60. 62-65, 69, 117, eleutheroi - wolni ludzie 12-13, 234, 123, 134-135, 140, 161, 170, 174, 239 176,178,180, 238, 302 prohairesis - zdecydowanie, wybór wielość ludzka 209, 213-214, 216, 14 221, 228 wolność stoicka, negatywna 14, 16, 77, 100, 138,141, 220, 262, 291, 294 zło 15,17,67-68, 72, 86-88, 93-96,109wolność jako zdolność zapoczątko 111, 115, 122, 129, 131-132, 136, wywania (initium) 126, 215, 217 157, 189, 199, 205, 211, 222-223, wolność jako zasada rozpoczynania 225-227, 230, 232, 240, 242-245, 122,140, 215, 219 249-251, 254-274,276-283,286-289, wolność a inicjatywa 214-215, 238 291, 294-295, 299-300,302, 304-308, człowiek jako wolność 126,146 313, 315-325 wolność działania a wszechwiedza i zło fizyczne ֊ zło moralne ֊ zło me wszechmoc boska 15,134, 256, 258tafizyczne 249-254, 257-258, 260, 259 265, 268, 271-273, 277, 282, 306wolność jako wartość 15, 45, 72, 86307, 321 88, 91-92, 242 unde malum faciamus 15, 256-257 wolność jako autonomia w sensie zło jako brak dobra 17, 261 niezależności i prawodawstwa 16, zło radykalne 17, 131-132, 209, 243, 78, 92,122,128, 132,138,146, 233 254, 259, 274, 276-277, 281-282 wolność jako spontaniczna przyczyskłonność do zła 131, 278-282 nowość 140 pozytywny sens fenomenu zła 17, wolność jako ontologiczna negacja, 243-244, 250 jako proces 17, 72,149 zło czynione a zło doznawane 252 wolność jako nicość 12,18, 93, 263 zło i kara 257-258 wolność jako radykalny wybór siebie zło a transgresja 261, 264, 287, 325 18 zmysł moralny 110 wolność a wybór wartości 91-93, 95֊ życie 12-13,19, 23,25-29, 31-35, 37-49, 96, 263 55-64, 66-69, 71, 75, 78-81, 83-85, wolność republikańska 125 96-97, 102-105, 107-109, 116, 118, całkowite zniewolenie a totalne pa 123,135-139,145,147-148,150-153, nowanie 209-211, 218, 287, 295 155-156,159,170,176-179,187,189, wolność jako an-archia 228 198-205,210-211,213,222-223,234, wolny wybór 13,15,17-18,54,67,70,72, 253,269-271,273,285,289,292,297, 89, 92,140,150, 226, 230, 234, 299 304, 308-309, 314, 317, 322-324 liberum arbitrium a prohairesis 14, bios philosophicos 201-202, 204 245 tedine tou biou 205 ґ’՜՜ j C: í!-ihek -՛. π J
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author	Drwięga, Marek 1965-
author_GND	(DE-588)1195492464 (DE-588)1141385643
author_facet	Drwięga, Marek 1965-
author_role	aut
author_sort	Drwięga, Marek 1965-
author_variant	m d md
building	Verbundindex
bvnumber	BV047167249
ctrlnum	(OCoLC)1240398752 (DE-599)BVBBV047167249
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02589nam a2200409 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047167249</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220308 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210226s2020 \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381382571</subfield><subfield code="9">978-83-813-8257-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1240398752</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047167249</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Drwięga, Marek</subfield><subfield code="d">1965-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1195492464</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Odpowiedzialna wolność</subfield><subfield code="c">Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Księgarnia Akademicka</subfield><subfield code="c">[2020]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">350 Seiten</subfield><subfield code="c">21 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Freiheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018326-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Freiheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018326-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Strzelecki, Radosław</subfield><subfield code="d">1978-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1141385643</subfield><subfield code="4">wat</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-813-8258-8</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220308</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032572806</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">001.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection>
id	DE-604.BV047167249
illustrated	Not Illustrated
index_date	2024-07-03T16:41:44Z
indexdate	2024-07-10T09:04:30Z
institution	BVB
isbn	9788381382571
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032572806
oclc_num	1240398752
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	350 Seiten 21 cm
psigel	BSB_NED_20220308
publishDate	2020
publishDateSearch	2020
publishDateSort	2020
publisher	Wydawnictwo Księgarnia Akademicka
record_format	marc
spelling	Drwięga, Marek 1965- Verfasser (DE-588)1195492464 aut Odpowiedzialna wolność Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki Kraków Wydawnictwo Księgarnia Akademicka [2020] © 2020 350 Seiten 21 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Freiheit (DE-588)4018326-9 gnd rswk-swf Freiheit (DE-588)4018326-9 s DE-604 Strzelecki, Radosław 1978- (DE-588)1141385643 wat Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-813-8258-8 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister
spellingShingle	Drwięga, Marek 1965- Odpowiedzialna wolność Freiheit (DE-588)4018326-9 gnd
subject_GND	(DE-588)4018326-9
title	Odpowiedzialna wolność
title_auth	Odpowiedzialna wolność
title_exact_search	Odpowiedzialna wolność
title_exact_search_txtP	Odpowiedzialna wolność
title_full	Odpowiedzialna wolność Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki
title_fullStr	Odpowiedzialna wolność Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki
title_full_unstemmed	Odpowiedzialna wolność Marek Drwięga ; indeksy sporządził Radosław Strzelecki
title_short	Odpowiedzialna wolność
title_sort	odpowiedzialna wolnosc
topic	Freiheit (DE-588)4018326-9 gnd
topic_facet	Freiheit
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032572806&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT drwiegamarek odpowiedzialnawolnosc AT strzeleckiradosław odpowiedzialnawolnosc

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge