Nie byłam Jonaszem?: chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova)
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Olsztyn
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
[2020]
|
| Ausgabe: | Wyd. 1 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Abstract Abstract Abstract |
| Beschreibung: | 269 Seiten Illustrationen 22 cm |
| ISBN: | 9788381002196 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047116306 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220330 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210201s2020 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788381002196 |9 978-83-8100-219-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1235888841 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047116306 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Ojcewicz, Grzegorz |d 1959- |e Verfasser |0 (DE-588)1148107959 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Nie byłam Jonaszem? |b chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |c Grzegorz Ojcewicz |
| 246 | 1 | 1 | |a Was I not a Jonah? |
| 250 | |a Wyd. 1 | ||
| 264 | 1 | |a Olsztyn |b Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego |c [2020] | |
| 264 | 4 | |c © 2020 | |
| 300 | |a 269 Seiten |b Illustrationen |c 22 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache: Was I not a Jonah? Christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in russischer Sprache: Ja ne byla Ionoj? Christianstvo i obščesto v mirovozzrenii sv. Materi Marii (Skobcovoj) | ||
| 600 | 1 | 7 | |a Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna |d 1891-1945 |0 (DE-588)119211408 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 4 | |a Maria Skobcova / Religion | |
| 650 | 0 | 7 | |a Weltanschauung |0 (DE-588)4065348-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Orthodoxe Kirche |0 (DE-588)4043912-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna |d 1891-1945 |0 (DE-588)119211408 |D p |
| 689 | 0 | 1 | |a Orthodoxe Kirche |0 (DE-588)4043912-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Weltanschauung |0 (DE-588)4065348-1 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220330 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032522693 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09042 |g 471 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09044 |g 471 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 09043 |g 471 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182157079347200 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI Wstęp, czyli od Hioba do Jonasza i Ballady biblijnej............................................................. 7 Chrześcijaństwo.................................................................................................................... 33 Szema Izrael a drugie przykazanie ewangeliczne.................................................................43 Co to jest cerkiewność?......................................................................................................... 62 Od Anny przez Siedem mis i Żołnierzy do Apokalipsy mniszki Marii - w kręgu tradycji i nowatorstwa...................................................................................................69 Nie ma życia bez cierpienia, bo nie ma życia bez Krzyża ....................................................97 Ruah, czyli Tchnienie, Powietrze i Wiatr ........................................................................... 105 Narodziny w śmierci św. Matki Marii (Skobcowej) jako paradoksalna koncepcja duchowej i cielesnej transformacji człowieka..............................................................113 Zgłębianie Rosji św. Matki Marii (Skobcowej) w świetle aktualnych problemów emigrantologii.............................................................................................................130 Godzina dwunasta wprawdzie już bije, lecz czy nadchodzi zmartwychwstanie?..............141 Próba swobody a Pod znakiem naszych czasów................................................................... 152 Na straży
swobody...............................................................................................................176 Krzyż i sierp z młotem........................................................................................................ 189 Śmiać się czy płakać? ֊ oto jest pytanie. Umysłowo chorzy emigranci rosyjscy w ocenie św. Matki Marii (Skobcowej)....................................................................... 196 Teraźniejszość i przyszłość Cerkwi................................................................................... 207 Gorycz i miód liturgii pozaświątynnej, czyli zrzeszenie Prawosławna Sprawa................ 219 Zakończenie........................................................................................................................ 241 Źródła..................................................................................................................................253 Bibliografia........................................................................................................................ 256 Indeks postaci......................................................................................................................261 Streszczenie....................................................................................................................... 265 Summary........................................................................................................................... 267
Резюме............................................................................................................................... 269 Aneks fotograficzny............................................................................................................. 271 5
BIBLIOGRAFIA В.a., 2015, Wielkie tajemnice Biblii. O chorobach i sposobach ich leczenia, t. 28, Warszawa: Amercom SA. Bany R, 2019, Różowe chrześcijaństwo·, https://obronawiary.pl/rozowe-chrzescijanstwo [dostęp: 21 Yìl 2019]. Benevich G„ 1998, Judaism and the Future of Orthodoxy, “Religion in Eastern Europe”, voi. XVII, no 2,17-34. Benevich G., 2000, The saving of the Jews: The Case of Mother Maria (Skobtsova), “Reli gion in Eastern Europe”, voi. 20, no 1, 1-19. Hackel S., 1977, What can we say to God? The poetry of Mother Maria Skobtsova (1891֊1945), “Sobornosť”, Series 7, no 5, 377-385. Hackel S., 2008, Matka Maria (1891-1945), tłum. H. Paprocki, Białystok: Fundacja OIKONOMOS. http://www.holytrinityorthodox.eom/ru/calendar/reading/p/r048-03.htm [dostęp: 6 I 2017]. Iwan Bunin. Człowiek, pisarz, tłumacz w świetle współczesnej buninologii, 2015, red. B. Kozak, T. Marczenko, I. A. NDiaye, Olsztyn: Wydawnictwo Instytutu Słowiań szczyzny Wschodniej. Iwański D., 2015, Hiob+ dla odważnych, Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”. Jewdokimow D., 2017, Idea zjednoczenia Kościołów w rosyjskiej myśli filozoficzno-religijnej i społecznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uni wersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Kasack W., Leksykon literatury rosyjskiej, 1996, przekł., oprać., bibliografia polska i in deks osób B. Kodzis, Wrocław: Ossolineum [hasło: Matka Maria, 382-383] . KrivochéineX., 2012, La beauté salvatrice. Mère Marie (Skobtsov). Peintures, dessins, bro deries, traduit du russe par S. Model, Paris: Cerf. Krivochéine X., 2020, Comment la petite Lisa
Pilenko est devenue sainte Marie de Paris, trad, du livre par N. Krivochéine et du poemè par S. Model, Paris: Apostolia. Laszczak W., 2002, Puls historii bije w Rosji. Rosja i Europa w pismach filozoficzno-religijnych Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii), w: Literatury wschodniosłowiańskie w kręgu europejskich idei estetyczno-filozoficznych, Opole: Wydawnictwo Uniwersy tetu Opolskiego, 175-182. Laszczak W., 2007, Żyć znaczy „kroczyć po wodzie”. Studia o Matce Marii. Część pierwsza, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Laszczak W., 2008a, Błogosławieństwo czy przekleństwo? Ziemski trud człowieka w świe tle psalmu Matki Marii „Pochwała pracy”, w: Ziemia w literaturach i myśli filozoficz nej Słowian, red. W. Laszczak i D. Ambroziak, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 27-32. 256
Laszczak W., 2008b, Skrzydlata utopia Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii) albo idea monastycyzmu w świecie, „Przegląd Rusycystyczny”, nr 2, 76-95. Laszczak W., 2014 a, Ekstaza miłości. Asceza w teorii i praktyce życiowej Jelizawiety Skob cowej (Matki Marii), „Slavica Wratislaviensia”, t. CLVIII. Seria „Wielkie Tematy Kul tury w Literaturach Słowiańskich”, cz. 11: Zmysły, red. I. Malej, E. Tyszkowska-Kasprzak, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 173-183. Laszczak W., 2014b, Koncepcja chrześcijańskiej twórczości w myśli filozoficzno-religijnej Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii). Perspektywa polemiczna, w: Między tradycją a nowoczesnością. Tożsamość kobiety w przestrzeni domu, w historii, kulturze i na drogach emancypacji, red. W. Laszczak, D. Ambroziak, B. Pudełko, K. Wysoczańska-Pająk, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 517-525. Laszczak W., 2015, W kręgu kultury Bogoczłowieczeństwa. Studia zebrane o świętej Matce Marii (Skobcowej), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Myślak D. A., Ojcewicz G., 2016, Stara Dusza. Fenomen Matki Marii Skobcowej. Badania i materiały, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. NDiaye I. A., 2015, O badaczach dorobku Matki Marii, w: Matka Maria. Kocham rozpalony grzechem świat... Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 3, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 13-20. Ojcewicz G., 2015a, Chronologiczny wykaz utworów, w: Chcę wejść we wszystkie niepo koje ziemi... Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 2, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn:
Wydawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 11-24. Ojcewicz G., 2015b, Kronika życia Matki Marii, w: Matka Maria. Nie ma życia bez cierpienia.... Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 1, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn: Wydawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 15-42. Ojcewicz G., 2015c, Psalm „Pochwała pracy św. matki Marii z Paryża (Jelizawiety Skob cowej) jako koncepcja duchowego rozwoju człowieka, „Emigrantologia Słowian”, nr 1, 63-75; http://emigrantologia.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2016/06/09.-0jcewicz-Emigrantologia-S%C5%82owian-l-2015.pdf [dostęp: 7 X 2016]. Ojcewicz G., 2016a, Dwa listy - dwie ważne sprawy. Prywatna korespondencja Matki Ma rii (Skobcowej) z ojcem Siergijem Bułhakowem, w: Dialog kultur i społeczeństw. Диа лог культур и обществ. The Dialogue of Cultures and Societies, red. B. Afeltowicz, J. Miturska-Bojanowska, H. Walter, Szczecin: Volumina.pl, 167-179. Ojcewicz G„ 2016b, „Nie odpuszczaj mi moich grzechów... św. Matki Marii z Paryża (Jelizawiety Skobcowej) jako pragnienie przekornie prawdziwe i pokorne, w: Pisarki rosyjskiej zagranicy w literaturze, kulturze, korespondencji. Seria „Luminarze Rosyj skiej Emigracji”, t. V, Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsz tynie, 181-191. Ojcewicz G„ 2016c, Śmiertelna pobożność. Święta Dorota z Mętów: mity i rzeczywistość, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. Ojcewicz G., 2017, Proste prawdy. Misteria św. Matki Marii (Skobcowej) i inne utwory, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. 257
Ojcewicz G., 2019a, Narodziny w śmierci św. Matki Marii (Skobcowej) jako paradoksal na koncepcja duchowej i cielesnej transformacji człowieka, „Acta Polono-Ruthenica”, nr XXIV/2, 25-41. Ojcewicz G., 2019b, Ostatni Rzymianie Jurija Daniłowa (Jelizawiety Skobcowej) jako stu dium o literaturze Srebrnego Wieku i polemika z Antonem Krajnim (Zinaidą Gippius), w: Srebrny Wiek w dialogu idei, red. E. Pilarczyk, M. Ziomek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 187-208. Ojcewicz G., 2019c, Zgłębianie Rosji św. Matki Marii (Skobcowej) w świetle aktualnych problemów emigrantologii, „Acta Polono-Ruthenica”, nr XXIV/1, 39-49. Orłowski J„ 2002, Poezja w świecie sacrum. Matka Maria i jej twórczość w latach emi gracji, w: Duchowość i sacrum w literaturze emigracyjnej Słowian Wschodnich, red. A. Woźniak, M. Kawecka, Lublin: Wydawnictwo KUL, 79-87. Pietrow N., 2012, Psy Stalina, tłum. J. Prus-Wojciechowska, K. Syska, Warszawa: Demart SA. Skuczyński J., 2000, Misterium teatralne: Mickiewicz i inni. Studia i szkice z dziejów dra matu i teatru XIX i XX wieku, Toruń: Wydawnictwo UMK. Stołowicz L., 2008, Historia filozofii rosyjskiej. Podręcznikl przekł. i posl. В. Żyłko, Gdańsk: wydawnictwo słowo/obraz/terytoria. Špidlík T„ 1993, Wielcy mistycy rosyjscy, tłum. z wł. J. Dembska, red. n. i przedm. ks. H. Paprocki, Kraków: Wydawnictwo „M”. Špidlík T., 1997, Duchowość Ojców greckich i wschodnich, przeł. z wł. ƒ Dembska, red. nauk. J. Naumowicz, Kraków: Wydawnictwo „M”. Špidlík T., 2001, Ignacy Loyola a duchowość Wschodu, tłum. Ł. Skuza, Kraków: Wydaw nictwo WAM. Špidlík T„ 2002,
Dusza rosyjska, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań: „W drodze”. Špidlík T., 2005, Duchowość chrześcijańskiego Wschodu: przewodnik systematyczny, tłum. L. Rodziewicz, Kraków: Wydawnictwo Franciszkanów „Bratni Zew”. Špidlík T., 2010, Perełki Ojców Kościoła, przeł. A. Babuchowski, Warszawa: Promie - Wydawnictwo Księży Marianów MIC. Twórczość rosyjskiej zagranicy. Satyra i memuarystyka, 2018, Seria „Luminarze Rosyj skiej Emigracji”, t. VIII, red. T. Marczenko, I. A. NDiaye, D. Nikołajew, Olsztyn: Wy dawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie. Woźniak A., 2006, Cerkiew na emigracji wobec Zachodu. Rosyjski Chrześcijański Ruch Studencki, w: „XIV Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta Slavica (Bydgoszcz)”, red. A. Bezwiński, 357-366. Агеева Л., 2003, «Петербург меня победил, конечно...». Документальное повество вание о жизни Е. Ю. Кузьминой-Караваевой ֊ матери Марии, Санкт-Петербург: Журнал «Нева». Беневич Г., 2003, Мать Мария (1891-1945). Духовная биография и творчество, Санкт-Петербург: ВРФШ. Булгаков С., Прот., 1989, Расизм и христианство. Расизм и еврейство, «Вестник Русского христианского движения», № 3 (157), 82-105. 258
Викторова T., 2008, Паломничество в Равенсбрюк, «Вестник Русского христиан ского движения», № 193, 300-306. Гаккель С, 1980, Мать Мария (1891-1945), Paris: YMCA-PRESS. Десанти Д., 2011, Встречи с матерью Марией: неверующая о святой, пер. и перераб. Т. Викторовой, Санкт-Петербург: Алетейя. Евлогий
(Георгиевский), митр., 1994, Путь моей жизни, Москва: Московский рабочий, ВПМД. История эмигрантского прихода. Приход Введения во храм Пресвятой Богороди цы при Русском Студенческом Христианском Движении в Париже, 2016, сост. Н. Ребиндер, Н. Рауш, О. Устинова, Н. Пампулова и др., Москва:
Издательство Православного Свято-Тихоновского гуманитарного университета. Кайдаш С., 1989, Судьбы и вера матери Марии, «Театр», № 5, 148-150. Кайдаш С., 1992, Она откликалась на боль мира: к 100-летию со дня рождения Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, «Известия», 41, 4. Корнилий (митрополит), 2001,
Монашество в миру, «Мир православия», № 2, 6. Кривошеин И., 1970, Мать Мария (Скобцова). К 25-летию со дня кончины, «Жур нал Московской Патриархии» (Москва), № 5, 30-42. Кривошеина К., 2004, Красота спасающая. Мать Мария (Скобцова). Живопись, графика, вышивка, Санкт-Петербург: Издательство -
Искусство СПБ. Кривошеина К., 2015, Мать Мария (Скобцова). Святая наших дней, Москва: Издательство «Эксмо». Кривошеина К., 2020, О том, как Лиза Пиленко стала святой матерью Марией Парижской, Париж-Нижний Новгород: Издательство «Христианская библио тека». Кривошенина Н., 2017, Четыре трети нашей
жизни. Воспоминания, подгот. текста и биогр. справки Н. И. и К. И. Кривошеиных; послесл. И. А. и Н. И. Кривошеиных, Москва:
Русский путь; https://royalib.com/book/krivosheina_n/chetire_treti_ nashey_gizni.html [dostęp: 8 VIII 2019]. Кырлежев А., 1998, Евангельский путь матери Марии, «Русская мысль», № 4209, 21. Литература русского зарубежья (1920-1990), 2006, под общ. ред. А. И. Смирновой, Москва: Издательство «Флинта», Издательство «Наука». Менегальдо Е., 2007, Русские в Париже 1919-1939, Москва: «Кстати». Николаева О., 1991, Апокалипсис монашки Марии, «Литературная газета», 8 мая. Носик Б. М., 2001, На погосте XX века, Санкт-Петербург: Золотой век, Диамант. Овчинникова М., 2012, Пьесы-мистерии Е. Ю. Кузьминой-Караваевой 30-40-х го дов как вызов времени, «Политическая лингвистика», № 2, 249-253. Российское зарубежье во Франции 1919-2000, 2008-2010, ред. Л. Мнухин, М. Авриль, В. Лосская, Москва: Дом-музей Марины Цветаевой: Наука. Россия и российская эмиграция в воспоминаниях и дневниках, 2003, ред. А. Тартаковский, Т. Эммонс, О. Будницкий, Москва: Российская политическая энци клопедия (РОССПЭН). Русский Париж, 1998, состав., предисл. и коммент. Т. П. Буслаковой, Москва: Из дательство МГУ. 259
Струве H., 1997, Пророческий голос, «Вестник Русского христианского движения», № 2-3 (176), 3-4. Струве Н., ] 998, Мать Мария в оценке прот. В. Асмуса, «Вестник Русского христи анского движения», № 3-4 (178), 263-266. Тарасенков А. К., Турчинский Л. М., 2004, Русские поэты XX века. 1900-1955. Ма
териалы для библиографии, Москва: Языки славянской культуры. Ханзен-Лёве О., 2003, Мифопоэтический символизм, перевод М. Некрасова, Санкт-Петербург: Академический портрет. Царю Небесный, 2017; https://azbyka.ru/caryu-nebesnyj [dostęp: 6 II 2017]. Шмаина-Великанова А., 2000, Внехрамовая литургия
матери Марии, «Вестник Русского христианского движения», № 3 (181), 30-46. Шмаина-Великанова А., 2005, Белая птица. Эсхатологические предпосылки экклезиологического учения прмц. Марии (Скобцовой), «Кифа», № 11 (37), XI, 10-11. Шустов А., 1981, Жизнь и творчество Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, «Русская
лите ратура», № 4, 160-170. Шустов А., 1994, Библиографический указатель литературных, философских, пу блицистических и художественных произведений Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, Томск: Водолей. Шустов А., 2001, Сила веры и сила слова, в: Кузьмина-Караваева Е. Мать Мария, Равнина русская.
Стихотворения и поэмы. Пьесы-мистерии. Художественная и автобиографическая проза. Письма, состав., авт. вступ, ст. и прим. А. Шустов, Санкт-Петербург: Издательство «Искусство - СПБ», 5-26.
INDEKS POSTACI A Abaddon (Nowy Testament) 91 Abraham/Abram (Stary Testament) 15, 87 Adam (Stary Testament) 22 Agafonow Jegor 167, 252 Aksakow Iwan 168 Aksakow Siergiej 168 Amittaj (Stary Testament) 22-25 Amwrosij/Ambroży Optyński, św. 170 Andrew Christopher 145, 147 Aniela z Foligno, św. 102,103 Antoni Wielki, św. 49 Antoni, igumen 169 Apollo (mitologia) 89 Apollyon (Nowy Testament) 91 Aswerus (Stary Testament) 92 Atena (mitologia) 89 В Baal-Szem-Tow 22 Balmont Konstantin 229 Bany Paweł 33 Barsanafiusz, archimandryta 50 Baryszkin Klim (literatura) 143 Benevich Grigorj 246 Biely Andriej 244 Bieniewicz Grigorij 250 Bierdiajew Nikołaj 130, 139, 140, 163, 178, 219, 220, 241, 242 Bildad z Szuach 18 Błochin Wasilij 193 Błok Aleksandr 244 Blum Léon 229 Bóg/Jahwe/Stwórca - wszędzie Bonaparte Napoleon 215 Brandstaetter Roman 14, 22, 23, 45, 97, 107. 109, 207 Briusow Walerij 244 Brygida Szwedzka, św. 35 Budda 87 Bułhakow Siergij 19, 62, 93, 94,130,140, 163, 219, 220, 241 Bunin Iwan 7 c Chomiakow Aleksiej 9, 44, 60,163, 180, 184, 226, 235, 237 Cwietajewa Marina 7, 8, 251 Cyryl, patriarcha 234 Czaadajew Piotr 226 Czertkow Michaił 219 Czetwierikow Siergij 140, 167,169,170, 171 D Dal Władimir 63, 64 Daniłow Jurij (pseudonim Jelizawiety Skobcowej) 143 Dawid, król (Stary Testament) 12, 58, 66, 117, 128, 246 Dionizos (mitologia) 89, 222 Dorota z Mątów, św. 35,127 Dostojewski Fiodor 9, 44, 60, 117, 121, 123-125, 163,170,171,177-180, 193,224, 226, 244 E Eisenstein Siergiej 142 Eliasz, prorok 16 Elifaz z Temanu (Stary Testament) 18 Euklides z Aleksandrii 125, 126 Ewa (Stary Testament) 22
Ewagriusz z Pontu (Stary Testament) 50 F Fiedotow Gieorgij 131, 219, 242 Fieodosij/Teodozy Pieczerski, św. 169 Fiodorow Nikołaj 170,226 Fondaminski Ilja, św. 19, 241-243 Franciszek, papież 98 261
G Gérard Francis 228 Gertruda z Helfly, św. 102 Gide André 216 Godunow Boris, car 233 Gogol Nikołaj 104, 244 Goliat (Stary Testament) 58 Grafów Andriej 247, 248 Grienkow Aleksandr 170 Jonasz, prorok 7,16, 19-29, 34, 42,242,250 Judasz, apostoł (Nowy Testament) 89,110 Juliana Łazariewska, św. 233 Jurjew Wiktor 168 Jurjewa Inna Knstantinowna 167, 168, 170, 171, 173 К Ignatjewa Olga 244 Ioann/Jan Kronsztadtski, św. 167, 169,170 Ioann Lestwicznik, św. 73 Iosif Wołocki, św. 234 Iwanow Wiaczesław 180 Iwański Dariusz 11,14-17, 20, 31 Izaak (Stary Testament) 87 Izaak Syryjczyk, św. 50-53 Kajdasz Świetlana 242 Kant Immanuel 177 Karamazow Iwan (literatura) 121, 123 Kasack Wolfgang 94 Kiprian (Kern), archimandryta 19, 53 Klepinin Dmitrij 19,229,243, 244, 246 Kofta Jonasz 25-28 Kohelet (Stary Testament) 54, 247,248 Kopaliński Władysław 85-89 Kostin Fieodor 202 Kriwoszein Igor 243, 246 Kriwoszein Nikita 243 Kriwoszeina Ksenia 62, 71, 113,243, 246 Kriwoszeina Nina 243-246 Kuźmina-Karawajewa Gajana 8, 12, 17, 19, 114, 131, 144 Kuźmina-Karawajewa Jelizawieta 8, 11, 12, 40, 63, 76, 134 Kuźmin-Karawajew Dmitrij 8, 40 Kyrleżew Aleksandr 108 J L H Hackel Sergiusz/Siergij 219,250 Hercen Aleksandr 226 Hiob (Stary Testament) 7, 10-12, 14-19, 29, 32, 34, 42, 52, 83,101,117, 118, 123-125, 127, 129, 167, 242, 250 Hitler Adolf37,41,43,142,150,178,189,205, 224 I Jakub, św. Apostoł 99, 227 Jan Kasjan 50, 51 Jan Klimak, św. 73 Jan Teolog 45 Jan z Kwidzyna 127 Jan, św. Apostoł, Ewangelista 34, 90, 91 Jastrun Mieczysław 251 Jefrem/Efrem Sirin, św. 50, 51 Jeremiasz, prorok 16, 124,125 Jeroboam I 87 Jeroboam
II22 Jewdokimow Dorota 62 Jewłogij (Gieorgijewski), metropolita 53,159,207, 212, 219, 229, 244 Jezus Chrystus/ Chrystus Król/ Król Niebieski/ Mesjasz/ Pan/ Syn Człowieczy/ Zbawiciel wszędzie 262 Lagrange Joseph Louis 118 Laszczak Wanda 9, 31, 54, 70-73, 93, 113, 130, 132, 219, 226, 242, 246, 250 Lenin Władimir 132, 138, 145, 193, 215 Leontjew Konstantin 33 Leskow Nikołaj 225 Lewiatan (mitologia) 21 Lot (Stary Testament) 87 Ł Łukasz, św. Ewangelista 13, 47, 58, 223 M Makary Wielki, św. 49 Makary z Koryntu 49 Mandelsztam Osip 239
Marek, św. Ewangelista 45,133 Mateusz, św. Ewangelista 43, 46-48, 65, 74, 100, 101,105, 107,117,187,191,192, 207, 223 Matka Boża/ Maryja/ Bogurodzica 58, 59, 66, 86, 140,142, 143,167 Matka Maria (Skobcowa ) - wszędzie Matka Teresa z Kalkuty, św. 12, 251 Mavrocordato Giovanni 49 Mélia Gieorgij 8 Miedwiedkow Aleksiej, św. 19 Mistrz Jan z Kwidzyna 127 Mitrochin Wasilij 145, 147 Moczulski Konstantin 140, 219,241, 244 Mussolini Benito 37,142,150,178 N Ndiaye/NDiaye Iwona Anna 9, 33 Niekrasow Nikołaj 168 Nikodem Świętogorski 49 Nikołajew Aleksandr 94 Nikołajewa Olga/Olesia 94, 95 Nikolski Jakub 49 Nil z Synaju, św. 50, 51 O Ojcewicz Grzegorz 19, 31, 53, 54,62,69, 74, 76,77, 79,80-84,90-92,94,97,113,117,127,130,144 Osorjin Jurij 233 Owczinnikowa Marina 72, 73, 91 P Paisjusz Wieliczkowski, św. 49 Paprocki Henryk, ks. 219 Pasternak Boris 251 Paweł, św. Apostoł 45, 52, 99, 101, 116, 121, 124, 125, 128 Pietrow Nikita 193 Piłenko Jelizawieta 16,40,114, 137,180 Piłenko Jurij 114 Pilenko Sofia 229 Piotr, św. Apostoł 65, 88,143, 207, 208, 218 Pius XI, papież 135,142,143,183 Pius XII, papież 183 Pjanow Fiodor 219, 229, 241, 244, 246 Platon (Lewszin), metropolita 49 Plechanow Boris 131 Pobiedonoscew Konstantin 137, 143 Puszkin Aleksandr 7,167 R Rebeka (Stary Testament) 87 Reilly Sidney 142 Robespierre Maksymilian 215 Romanow Aleksiej Nikolajewicz 199 Rozanow Wasilij 35 s Salomon (Stary Testament) 87 Siedlecki Jan, ks. 34, 66,128 Siergij z Radoneża, św. 170 Skobcow Danii! 40, 131, 144,159, 229 Skobcow Jurij, św. 19, 114, 131,144, 243 Skobcowa Anastazja 12, 17, 19,114, 131, 144 Skobcowa
Jelizawieta 8, 9, 11, 12, 15, 17-19, 40, 63, 119, 125, 130-134, 137, 139-142, 144, 149-151, 159,160,180,207,212,241 Skobcowa (św. Matka Maria) - wszędzie Skuczyński Janusz 70 Sofar z Naamy (Stary Testament) 18 Sokrates 117,122,124,125 Solowjow Władimir 9, 44, 57, 60, 163, 180, 184, 226, 244 Stalin Iosif 37,41,137,142,145,146,150,178,189, 193, 205, 210, 211, 215, 216, 224, 242 Stark Boris 131, 252 Stołowicz Leonid 62 Struve Nikita 239 Struve Piotr 239 Symeon, prorok 58 Szatan/szatan (Stary/Nowy Testament) 10, 58, 100, 101, 137 Szmaina-Wielikanowa Anna 12 Szpidlik/Špidlík Tomáš 103,104 Szustow Anatoli) 70-72, 78 Szygalow (literatura) 177,193-195, 211,224 Szygalow Iwan 193 Szygalow Wasilij 193 T Teodor Studyta, św. 169 Teresa od Dzieciątka Jezus/ Teresa z Lisieux, św. 102,135,142, 143 Trubiecka (Czertkowa) Aleksandra 219 263
w Z Wasyl, św. 91 Wiegieria Igor 248 Wiktorowa Tatiana 58 Włodzimierz/Władimir I Wielki 169 Woźniak Anna 62 Zamiatin Jewgienij 236 Zander Lew 62 Zieńkowski Wasilij 140, 167,173, 241
STRESZCZENIE Nie byłam Jonaszem? Chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) W tomie zebrałem i przeanalizowałem najważniejsze prace św. Matki Marii (Skobcowej), w których pisze o chrześcijaństwie i społeczeństwie. Zaprezento wałem utwory z lat 1924-1943, które obejmują społeczny i religijny okres świec kiej oraz zakonnej aktywności autorki, dzięki czemu można było prześledzić ewolucję poglądów mniszki Marii w ciągu prawie dwóch dziesięcioleci. Nie zmienna okazała się jej postawa wobec Cerkwi i prawdy Chrystusowej oraz prze konanie o konieczności codziennego uprawiania liturgii pozaświątynnej. Z dru giego przykazania ewangelicznego paryska zakonnica uczyniła sztandarowy nakaz wewnętrzny, który z przekonaniem przekuła w praktykę. Prowadząc w Paryżu przycerkiewną stołówkę i przytułek dla rosyjskich emigrantów, tru dząc się na rzecz drugiego człowieka, który znalazł się w potrzebie, stała się ży wym świadectwem chrześcijańskiej zasady o poświęceniu własnej duszy na rzecz bliźniego. Najwyższą ofiarę z miłości złożyła w obozie zagłady w Ravens brück, oddając życie za współwięźniarkę. Matka Maria w swej twórczości publicystycznej kwestie społeczne i związane z chrześcijaństwem - dawnym oraz współczesnym ֊ odnosiła stale do Cerkwi prawosławnej - tej z okresu synodalnego i Cerkwi wolnej, po 1917 roku. Mocno niepokoiły ją zmiany polityczno-ekonomiczne i religijno-społeczne, jakie gwał townie zachodziły na arenie międzynarodowej, zwłaszcza zaś spędzał sen z po wiek fakt wzrostu potęgi systemów faszystowskich i totalitarnych. Proroczo
przewidziała konsekwencje, jakie wywoła rozprzestrzenienie się komunizmu w Europie i na świecie oraz wybuch II wojny światowej. Była głęboko zatroskana losem przyszłości Cerkwi prawosławnej i Kościoła katolickiego, szczególnie po ziomem intelektualnym kadr cerkiewnych zdobywających wykształcenie w znie wolonej ojczyźnie. W ekumenizmie widziała ścieżkę gwarantującą zachowanie nauk płynących z Golgoty. Matkę Bożą postrzegała jako orędowniczkę spraw ludzkich. 265
W przekonaniu prawosławnej zakonnicy istnienie społeczeństwa bez chrze ścijaństwa, do czego brutalnie dążył Stalin i jego zwolennicy, nie było w jej oce nie tylko niebezpieczną mrzonką dyktatora. Za zachowanie swojej wiary Rosja nie musieli zapłacić prześladowaniami i męczeństwem. Słabi wyznawcy Chry stusa skryli się w okresie szykan w symbolicznych katakumbach, uciekli niczym prorok Jonasz, inni, jak Hiob, cierpieli, ufając w Bożą opatrzność i sprawiedli wość. Matka Maria nie była w tamtych trudnych dniach Jonaszem.
SUMMARY Was I not a Jonah? Christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobtsova) In this volume I collected and analysed the most important works written by Mother Maria Skobtsova in which she discussed the notions of Christianity and society. I presented the writings created between 1924 and 1943, covering the social and religious period of both the secular and religious activity of the author, which allowed me to follow the evolution of the views Mother Maria had held over almost two decades. Her attitude towards the Eastern Orthodox Church and the truth of Jesus Christ and her conviction of the necessity to pre ach the liturgy outside the walls of the temples remained unchanged. The Paris nun took the second evangelical counsel as her leading internal duty and diligen tly put it into practice. By running a church canteen and an asylum for Russian migrants in Paris and toiling away for the good of her fellows in need she became a living paragon of the Christian principle of soul sacrifice for the well-being of others. She made the highest sacrifice of love at the Ravensbrück concentra tion camp when she gave her life for one of her inmates. In her publications Mother Maria made constant references between the notions of society and Christianity in the past and contemporary times and the Eastern Orthodox Church from the period of the Most Holy Synod and the post1917 liberated Church. She was deeply concerned about the abrupt political, eco nomic, religious and social changes occurring across the countries and particu larly worried by the increase of
power among fascist and totalitarian systems. She prophetically predicted the consequences of communism spreading across Europe and the world and the outbreak of the Second World War. She expressed her deep concern for the future of the Eastern Orthodox Church and the Catho lic Church, especially for the intellectual level of the Church elites, educated in the enslaved motherland. She saw ecumenism as the road to ensure the teachings of Golgotha are kept alive and she considered the Mother of God to be the pro ponent of the human cause. 267
The Orthodox nun was entirely certain that the existence of society without Christianity, brutally enforced by Stalin and his supporters, was more than a just a dangerous pipe dream of the dictator. The Russian people had to pay the price of persecution and martyrdom for keeping their faith. Weak followers of Jesus hid in symbolic catacombs during the repression period, they fled like the pro phet Jonah, while others ֊ like Job - suffered, putting their trust in the divine providence and justice. In those days Mother Maria was not a Jonah. Translated by Sława Barczewska
РЕЗЮМЕ Я не была Ионой? Христианство и общество в мировоззрении св. Матери Марии (Скобцовой) В данном томе я собрал и проанализировал важнейшие труды св. Мате ри Марии (Скобцовой), в которых она пишет о христианстве и обществе. Я представил её произведения с 1924 по 1943 год, т.е. время,
охватывающее общественный и религиозный период мирской и монашеской активности автора, благодаря чему возможным стало проследить эволюцию воззре ний монахини Марии за почти два десятилетия. Непоколебимой оказа лась её позиция по отношению к Церкви и правде Христовой, а также убеждение о
необходимости ежедневно заниматься внехрамовой литурги ей. Вторая евангельская заповедь была для парижской монахини ведущим внутренним императивом, который она с уверенностью внедряла на прак тике. В Париже, на улице Люрмель 77, она открыла церковь и дешёвую сто ловую, здесь обосновался первый
приют для русских эмигрантов. Она трудилась на пользу «ближнему и дальнему», всех, кто нуждался в помо щи. Мать Мария стала живым свидетельством христианского принципа о посвящении собственной души за своего ближнего. Факт, что она, не со мневаясь, пожертвовала свою жизнь для жизни солагерницы из
Равенсбрюка, является примером высочайшей жертвы христианина, про диктованной любовью к другому человеку. Мать Мария в своём публицистическом творчестве общественные во просы и вопросы, связанные с христианством - прежним и современным - соотносила с Православной Церковью синодального периода и
Церко вью свободной, после 1917 года. Её сильно беспокоили политико-экономи ческие и религиозно-общественные изменения,
которые бурлили в те годы на международной арене, особенно её беспокоил фашизм и тоталитаризм. Она пророчески предвидела последствия распространения коммунизма в Европе и мире, а также начало II мировой войны. Она была глубоко оза бочена будущим Православной и Католичекой церквей, особенно её вол269
новая вопрос интеллектуального уровня церковных кадров, получающих образование в несвободной России. Экуменизм она воспринимала как на дёжный путь сохранения правды Голгофы, а Божью Матерь - как усерд ную заступницу, которая постоянно заботится о человеке. Правосланая монахиня была убеждена, что существование общества без христианства, к чему насиьно стремился Сталин и его сторонники, не было лишь опасной несбыточной мечтой диктатора. Русским православ ным людям за возможность проявления своего вероисповедания при шлось расплатиться преследованиями и мученичеством. Многие привер женцы Христа ушли в период преследований в так называемую ката комбную церковь, кто-то не выдержал испытаний и как пророк Иона сбе жал, другие же страдали как Иов, полагаясь на произвол судьбы и на Божью Справедливость. Мать Мария в те трудные дни не была Ионой. Перевод Гжегожа Ойцевича
|
| adam_txt |
SPIS TREŚCI Wstęp, czyli od Hioba do Jonasza i Ballady biblijnej. 7 Chrześcijaństwo. 33 Szema Izrael a drugie przykazanie ewangeliczne.43 Co to jest cerkiewność?. 62 Od Anny przez Siedem mis i Żołnierzy do Apokalipsy mniszki Marii - w kręgu tradycji i nowatorstwa.69 Nie ma życia bez cierpienia, bo nie ma życia bez Krzyża .97 Ruah, czyli Tchnienie, Powietrze i Wiatr . 105 Narodziny w śmierci św. Matki Marii (Skobcowej) jako paradoksalna koncepcja duchowej i cielesnej transformacji człowieka.113 Zgłębianie Rosji św. Matki Marii (Skobcowej) w świetle aktualnych problemów emigrantologii.130 Godzina dwunasta wprawdzie już bije, lecz czy nadchodzi zmartwychwstanie?.141 Próba swobody a Pod znakiem naszych czasów. 152 Na straży
swobody.176 Krzyż i sierp z młotem. 189 Śmiać się czy płakać? ֊ oto jest pytanie. Umysłowo chorzy emigranci rosyjscy w ocenie św. Matki Marii (Skobcowej). 196 Teraźniejszość i przyszłość Cerkwi. 207 Gorycz i miód liturgii pozaświątynnej, czyli zrzeszenie Prawosławna Sprawa. 219 Zakończenie. 241 Źródła.253 Bibliografia. 256 Indeks postaci.261 Streszczenie. 265 Summary. 267
Резюме. 269 Aneks fotograficzny. 271 5
BIBLIOGRAFIA В.a., 2015, Wielkie tajemnice Biblii. O chorobach i sposobach ich leczenia, t. 28, Warszawa: Amercom SA. Bany R, 2019, Różowe chrześcijaństwo·, https://obronawiary.pl/rozowe-chrzescijanstwo [dostęp: 21 Yìl 2019]. Benevich G„ 1998, Judaism and the Future of Orthodoxy, “Religion in Eastern Europe”, voi. XVII, no 2,17-34. Benevich G., 2000, The saving of the Jews: The Case of Mother Maria (Skobtsova), “Reli gion in Eastern Europe”, voi. 20, no 1, 1-19. Hackel S., 1977, What can we say to God? The poetry of Mother Maria Skobtsova (1891֊1945), “Sobornosť”, Series 7, no 5, 377-385. Hackel S., 2008, Matka Maria (1891-1945), tłum. H. Paprocki, Białystok: Fundacja OIKONOMOS. http://www.holytrinityorthodox.eom/ru/calendar/reading/p/r048-03.htm [dostęp: 6 I 2017]. Iwan Bunin. Człowiek, pisarz, tłumacz w świetle współczesnej buninologii, 2015, red. B. Kozak, T. Marczenko, I. A. NDiaye, Olsztyn: Wydawnictwo Instytutu Słowiań szczyzny Wschodniej. Iwański D., 2015, Hiob+ dla odważnych, Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”. Jewdokimow D., 2017, Idea zjednoczenia Kościołów w rosyjskiej myśli filozoficzno-religijnej i społecznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uni wersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Kasack W., Leksykon literatury rosyjskiej, 1996, przekł., oprać., bibliografia polska i in deks osób B. Kodzis, Wrocław: Ossolineum [hasło: Matka Maria, 382-383] . KrivochéineX., 2012, La beauté salvatrice. Mère Marie (Skobtsov). Peintures, dessins, bro deries, traduit du russe par S. Model, Paris: Cerf. Krivochéine X., 2020, Comment la petite Lisa
Pilenko est devenue sainte Marie de Paris, trad, du livre par N. Krivochéine et du poemè par S. Model, Paris: Apostolia. Laszczak W., 2002, Puls historii bije w Rosji. Rosja i Europa w pismach filozoficzno-religijnych Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii), w: Literatury wschodniosłowiańskie w kręgu europejskich idei estetyczno-filozoficznych, Opole: Wydawnictwo Uniwersy tetu Opolskiego, 175-182. Laszczak W., 2007, Żyć znaczy „kroczyć po wodzie”. Studia o Matce Marii. Część pierwsza, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Laszczak W., 2008a, Błogosławieństwo czy przekleństwo? Ziemski trud człowieka w świe tle psalmu Matki Marii „Pochwała pracy”, w: Ziemia w literaturach i myśli filozoficz nej Słowian, red. W. Laszczak i D. Ambroziak, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 27-32. 256
Laszczak W., 2008b, Skrzydlata utopia Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii) albo idea monastycyzmu w świecie, „Przegląd Rusycystyczny”, nr 2, 76-95. Laszczak W., 2014 a, Ekstaza miłości. Asceza w teorii i praktyce życiowej Jelizawiety Skob cowej (Matki Marii), „Slavica Wratislaviensia”, t. CLVIII. Seria „Wielkie Tematy Kul tury w Literaturach Słowiańskich”, cz. 11: Zmysły, red. I. Malej, E. Tyszkowska-Kasprzak, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 173-183. Laszczak W., 2014b, Koncepcja chrześcijańskiej twórczości w myśli filozoficzno-religijnej Jelizawiety Skobcowej (Matki Marii). Perspektywa polemiczna, w: Między tradycją a nowoczesnością. Tożsamość kobiety w przestrzeni domu, w historii, kulturze i na drogach emancypacji, red. W. Laszczak, D. Ambroziak, B. Pudełko, K. Wysoczańska-Pająk, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 517-525. Laszczak W., 2015, W kręgu kultury Bogoczłowieczeństwa. Studia zebrane o świętej Matce Marii (Skobcowej), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Myślak D. A., Ojcewicz G., 2016, Stara Dusza. Fenomen Matki Marii Skobcowej. Badania i materiały, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. NDiaye I. A., 2015, O badaczach dorobku Matki Marii, w: Matka Maria. Kocham rozpalony grzechem świat. Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 3, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 13-20. Ojcewicz G., 2015a, Chronologiczny wykaz utworów, w: Chcę wejść we wszystkie niepo koje ziemi. Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 2, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn:
Wydawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 11-24. Ojcewicz G., 2015b, Kronika życia Matki Marii, w: Matka Maria. Nie ma życia bez cierpienia. Seria „Luminarze Rosyjskiej Emigracji”, է. IV, cz. 1, red. I. A. NDiaye, G. Ojcewicz, Olsztyn: Wydawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie, 15-42. Ojcewicz G., 2015c, Psalm „Pochwała pracy" św. matki Marii z Paryża (Jelizawiety Skob cowej) jako koncepcja duchowego rozwoju człowieka, „Emigrantologia Słowian”, nr 1, 63-75; http://emigrantologia.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2016/06/09.-0jcewicz-Emigrantologia-S%C5%82owian-l-2015.pdf [dostęp: 7 X 2016]. Ojcewicz G., 2016a, Dwa listy - dwie ważne sprawy. Prywatna korespondencja Matki Ma rii (Skobcowej) z ojcem Siergijem Bułhakowem, w: Dialog kultur i społeczeństw. Диа лог культур и обществ. The Dialogue of Cultures and Societies, red. B. Afeltowicz, J. Miturska-Bojanowska, H. Walter, Szczecin: Volumina.pl, 167-179. Ojcewicz G„ 2016b, „Nie odpuszczaj mi moich grzechów." św. Matki Marii z Paryża (Jelizawiety Skobcowej) jako pragnienie przekornie prawdziwe i pokorne, w: Pisarki rosyjskiej zagranicy w literaturze, kulturze, korespondencji. Seria „Luminarze Rosyj skiej Emigracji”, t. V, Olsztyn: Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsz tynie, 181-191. Ojcewicz G„ 2016c, Śmiertelna pobożność. Święta Dorota z Mętów: mity i rzeczywistość, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. Ojcewicz G., 2017, Proste prawdy. Misteria św. Matki Marii (Skobcowej) i inne utwory, Szczytno: Wydawnictwo „GregArt”. 257
Ojcewicz G., 2019a, Narodziny w śmierci św. Matki Marii (Skobcowej) jako paradoksal na koncepcja duchowej i cielesnej transformacji człowieka, „Acta Polono-Ruthenica”, nr XXIV/2, 25-41. Ojcewicz G., 2019b, Ostatni Rzymianie Jurija Daniłowa (Jelizawiety Skobcowej) jako stu dium o literaturze Srebrnego Wieku i polemika z Antonem Krajnim (Zinaidą Gippius), w: Srebrny Wiek w dialogu idei, red. E. Pilarczyk, M. Ziomek, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 187-208. Ojcewicz G., 2019c, Zgłębianie Rosji św. Matki Marii (Skobcowej) w świetle aktualnych problemów emigrantologii, „Acta Polono-Ruthenica”, nr XXIV/1, 39-49. Orłowski J„ 2002, Poezja w świecie sacrum. Matka Maria i jej twórczość w latach emi gracji, w: Duchowość i sacrum w literaturze emigracyjnej Słowian Wschodnich, red. A. Woźniak, M. Kawecka, Lublin: Wydawnictwo KUL, 79-87. Pietrow N., 2012, Psy Stalina, tłum. J. Prus-Wojciechowska, K. Syska, Warszawa: Demart SA. Skuczyński J., 2000, Misterium teatralne: Mickiewicz i inni. Studia i szkice z dziejów dra matu i teatru XIX i XX wieku, Toruń: Wydawnictwo UMK. Stołowicz L., 2008, Historia filozofii rosyjskiej. Podręcznikl przekł. i posl. В. Żyłko, Gdańsk: wydawnictwo słowo/obraz/terytoria. Špidlík T„ 1993, Wielcy mistycy rosyjscy, tłum. z wł. J. Dembska, red. n. i przedm. ks. H. Paprocki, Kraków: Wydawnictwo „M”. Špidlík T., 1997, Duchowość Ojców greckich i wschodnich, przeł. z wł. ƒ Dembska, red. nauk. J. Naumowicz, Kraków: Wydawnictwo „M”. Špidlík T., 2001, Ignacy Loyola a duchowość Wschodu, tłum. Ł. Skuza, Kraków: Wydaw nictwo WAM. Špidlík T„ 2002,
Dusza rosyjska, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań: „W drodze”. Špidlík T., 2005, Duchowość chrześcijańskiego Wschodu: przewodnik systematyczny, tłum. L. Rodziewicz, Kraków: Wydawnictwo Franciszkanów „Bratni Zew”. Špidlík T., 2010, Perełki Ojców Kościoła, przeł. A. Babuchowski, Warszawa: Promie - Wydawnictwo Księży Marianów MIC. Twórczość rosyjskiej zagranicy. Satyra i memuarystyka, 2018, Seria „Luminarze Rosyj skiej Emigracji”, t. VIII, red. T. Marczenko, I. A. NDiaye, D. Nikołajew, Olsztyn: Wy dawnictwo Instytutu Słowiańszczyzny Wschodniej UWM w Olsztynie. Woźniak A., 2006, Cerkiew na emigracji wobec Zachodu. Rosyjski Chrześcijański Ruch Studencki, w: „XIV Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta Slavica (Bydgoszcz)”, red. A. Bezwiński, 357-366. Агеева Л., 2003, «Петербург меня победил, конечно.». Документальное повество вание о жизни Е. Ю. Кузьминой-Караваевой ֊ матери Марии, Санкт-Петербург: Журнал «Нева». Беневич Г., 2003, Мать Мария (1891-1945). Духовная биография и творчество, Санкт-Петербург: ВРФШ. Булгаков С., Прот., 1989, Расизм и христианство. Расизм и еврейство, «Вестник Русского христианского движения», № 3 (157), 82-105. 258
Викторова T., 2008, Паломничество в Равенсбрюк, «Вестник Русского христиан ского движения», № 193, 300-306. Гаккель С, 1980, Мать Мария (1891-1945), Paris: YMCA-PRESS. Десанти Д., 2011, Встречи с матерью Марией: неверующая о святой, пер. и перераб. Т. Викторовой, Санкт-Петербург: Алетейя. Евлогий
(Георгиевский), митр., 1994, Путь моей жизни, Москва: Московский рабочий, ВПМД. История эмигрантского прихода. Приход Введения во храм Пресвятой Богороди цы при Русском Студенческом Христианском Движении в Париже, 2016, сост. Н. Ребиндер, Н. Рауш, О. Устинова, Н. Пампулова и др., Москва:
Издательство Православного Свято-Тихоновского гуманитарного университета. Кайдаш С., 1989, Судьбы и вера матери Марии, «Театр», № 5, 148-150. Кайдаш С., 1992, Она откликалась на боль мира: к 100-летию со дня рождения Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, «Известия», 41, 4. Корнилий (митрополит), 2001,
Монашество в миру, «Мир православия», № 2, 6. Кривошеин И., 1970, Мать Мария (Скобцова). К 25-летию со дня кончины, «Жур нал Московской Патриархии» (Москва), № 5, 30-42. Кривошеина К., 2004, Красота спасающая. Мать Мария (Скобцова). Живопись, графика, вышивка, Санкт-Петербург: Издательство -
Искусство СПБ. Кривошеина К., 2015, Мать Мария (Скобцова). Святая наших дней, Москва: Издательство «Эксмо». Кривошеина К., 2020, О том, как Лиза Пиленко стала святой матерью Марией Парижской, Париж-Нижний Новгород: Издательство «Христианская библио тека». Кривошенина Н., 2017, Четыре трети нашей
жизни. Воспоминания, подгот. текста и биогр. справки Н. И. и К. И. Кривошеиных; послесл. И. А. и Н. И. Кривошеиных, Москва:
Русский путь; https://royalib.com/book/krivosheina_n/chetire_treti_ nashey_gizni.html [dostęp: 8 VIII 2019]. Кырлежев А., 1998, Евангельский путь матери Марии, «Русская мысль», № 4209, 21. Литература русского зарубежья (1920-1990), 2006, под общ. ред. А. И. Смирновой, Москва: Издательство «Флинта», Издательство «Наука». Менегальдо Е., 2007, Русские в Париже 1919-1939, Москва: «Кстати». Николаева О., 1991, Апокалипсис монашки Марии, «Литературная газета», 8 мая. Носик Б. М., 2001, На погосте XX века, Санкт-Петербург: Золотой век, Диамант. Овчинникова М., 2012, Пьесы-мистерии Е. Ю. Кузьминой-Караваевой 30-40-х го дов как вызов времени, «Политическая лингвистика», № 2, 249-253. Российское зарубежье во Франции 1919-2000, 2008-2010, ред. Л. Мнухин, М. Авриль, В. Лосская, Москва: Дом-музей Марины Цветаевой: Наука. Россия и российская эмиграция в воспоминаниях и дневниках, 2003, ред. А. Тартаковский, Т. Эммонс, О. Будницкий, Москва: Российская политическая энци клопедия (РОССПЭН). Русский Париж, 1998, состав., предисл. и коммент. Т. П. Буслаковой, Москва: Из дательство МГУ. 259
Струве H., 1997, Пророческий голос, «Вестник Русского христианского движения», № 2-3 (176), 3-4. Струве Н., ] 998, Мать Мария в оценке прот. В. Асмуса, «Вестник Русского христи анского движения», № 3-4 (178), 263-266. Тарасенков А. К., Турчинский Л. М., 2004, Русские поэты XX века. 1900-1955. Ма
териалы для библиографии, Москва: Языки славянской культуры. Ханзен-Лёве О., 2003, Мифопоэтический символизм, перевод М. Некрасова, Санкт-Петербург: Академический портрет. Царю Небесный, 2017; https://azbyka.ru/caryu-nebesnyj [dostęp: 6 II 2017]. Шмаина-Великанова А., 2000, Внехрамовая литургия
матери Марии, «Вестник Русского христианского движения», № 3 (181), 30-46. Шмаина-Великанова А., 2005, Белая птица. Эсхатологические предпосылки экклезиологического учения прмц. Марии (Скобцовой), «Кифа», № 11 (37), XI, 10-11. Шустов А., 1981, Жизнь и творчество Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, «Русская
лите ратура», № 4, 160-170. Шустов А., 1994, Библиографический указатель литературных, философских, пу блицистических и художественных произведений Е. Ю. Кузьминой-Караваевой, Томск: Водолей. Шустов А., 2001, Сила веры и сила слова, в: Кузьмина-Караваева Е. Мать Мария, Равнина русская.
Стихотворения и поэмы. Пьесы-мистерии. Художественная и автобиографическая проза. Письма, состав., авт. вступ, ст. и прим. А. Шустов, Санкт-Петербург: Издательство «Искусство - СПБ», 5-26.
INDEKS POSTACI A Abaddon (Nowy Testament) 91 Abraham/Abram (Stary Testament) 15, 87 Adam (Stary Testament) 22 Agafonow Jegor 167, 252 Aksakow Iwan 168 Aksakow Siergiej 168 Amittaj (Stary Testament) 22-25 Amwrosij/Ambroży Optyński, św. 170 Andrew Christopher 145, 147 Aniela z Foligno, św. 102,103 Antoni Wielki, św. 49 Antoni, igumen 169 Apollo (mitologia) 89 Apollyon (Nowy Testament) 91 Aswerus (Stary Testament) 92 Atena (mitologia) 89 В Baal-Szem-Tow 22 Balmont Konstantin 229 Bany Paweł 33 Barsanafiusz, archimandryta 50 Baryszkin Klim (literatura) 143 Benevich Grigorj 246 Biely Andriej 244 Bieniewicz Grigorij 250 Bierdiajew Nikołaj 130, 139, 140, 163, 178, 219, 220, 241, 242 Bildad z Szuach 18 Błochin Wasilij 193 Błok Aleksandr 244 Blum Léon 229 Bóg/Jahwe/Stwórca - wszędzie Bonaparte Napoleon 215 Brandstaetter Roman 14, 22, 23, 45, 97, 107. 109, 207 Briusow Walerij 244 Brygida Szwedzka, św. 35 Budda 87 Bułhakow Siergij 19, 62, 93, 94,130,140, 163, 219, 220, 241 Bunin Iwan 7 c Chomiakow Aleksiej 9, 44, 60,163, 180, 184, 226, 235, 237 Cwietajewa Marina 7, 8, 251 Cyryl, patriarcha 234 Czaadajew Piotr 226 Czertkow Michaił 219 Czetwierikow Siergij 140, 167,169,170, 171 D Dal Władimir 63, 64 Daniłow Jurij (pseudonim Jelizawiety Skobcowej) 143 Dawid, król (Stary Testament) 12, 58, 66, 117, 128, 246 Dionizos (mitologia) 89, 222 Dorota z Mątów, św. 35,127 Dostojewski Fiodor 9, 44, 60, 117, 121, 123-125, 163,170,171,177-180, 193,224, 226, 244 E Eisenstein Siergiej 142 Eliasz, prorok 16 Elifaz z Temanu (Stary Testament) 18 Euklides z Aleksandrii 125, 126 Ewa (Stary Testament) 22
Ewagriusz z Pontu (Stary Testament) 50 F Fiedotow Gieorgij 131, 219, 242 Fieodosij/Teodozy Pieczerski, św. 169 Fiodorow Nikołaj 170,226 Fondaminski Ilja, św. 19, 241-243 Franciszek, papież 98 261
G Gérard Francis 228 Gertruda z Helfly, św. 102 Gide André 216 Godunow Boris, car 233 Gogol Nikołaj 104, 244 Goliat (Stary Testament) 58 Grafów Andriej 247, 248 Grienkow Aleksandr 170 Jonasz, prorok 7,16, 19-29, 34, 42,242,250 Judasz, apostoł (Nowy Testament) 89,110 Juliana Łazariewska, św. 233 Jurjew Wiktor 168 Jurjewa Inna Knstantinowna 167, 168, 170, 171, 173 К Ignatjewa Olga 244 Ioann/Jan Kronsztadtski, św. 167, 169,170 Ioann Lestwicznik, św. 73 Iosif Wołocki, św. 234 Iwanow Wiaczesław 180 Iwański Dariusz 11,14-17, 20, 31 Izaak (Stary Testament) 87 Izaak Syryjczyk, św. 50-53 Kajdasz Świetlana 242 Kant Immanuel 177 Karamazow Iwan (literatura) 121, 123 Kasack Wolfgang 94 Kiprian (Kern), archimandryta 19, 53 Klepinin Dmitrij 19,229,243, 244, 246 Kofta Jonasz 25-28 Kohelet (Stary Testament) 54, 247,248 Kopaliński Władysław 85-89 Kostin Fieodor 202 Kriwoszein Igor 243, 246 Kriwoszein Nikita 243 Kriwoszeina Ksenia 62, 71, 113,243, 246 Kriwoszeina Nina 243-246 Kuźmina-Karawajewa Gajana 8, 12, 17, 19, 114, 131, 144 Kuźmina-Karawajewa Jelizawieta 8, 11, 12, 40, 63, 76, 134 Kuźmin-Karawajew Dmitrij 8, 40 Kyrleżew Aleksandr 108 J L H Hackel Sergiusz/Siergij 219,250 Hercen Aleksandr 226 Hiob (Stary Testament) 7, 10-12, 14-19, 29, 32, 34, 42, 52, 83,101,117, 118, 123-125, 127, 129, 167, 242, 250 Hitler Adolf37,41,43,142,150,178,189,205, 224 I Jakub, św. Apostoł 99, 227 Jan Kasjan 50, 51 Jan Klimak, św. 73 Jan Teolog 45 Jan z Kwidzyna 127 Jan, św. Apostoł, Ewangelista 34, 90, 91 Jastrun Mieczysław 251 Jefrem/Efrem Sirin, św. 50, 51 Jeremiasz, prorok 16, 124,125 Jeroboam I 87 Jeroboam
II22 Jewdokimow Dorota 62 Jewłogij (Gieorgijewski), metropolita 53,159,207, 212, 219, 229, 244 Jezus Chrystus/ Chrystus Król/ Król Niebieski/ Mesjasz/ Pan/ Syn Człowieczy/ Zbawiciel wszędzie 262 Lagrange Joseph Louis 118 Laszczak Wanda 9, 31, 54, 70-73, 93, 113, 130, 132, 219, 226, 242, 246, 250 Lenin Władimir 132, 138, 145, 193, 215 Leontjew Konstantin 33 Leskow Nikołaj 225 Lewiatan (mitologia) 21 Lot (Stary Testament) 87 Ł Łukasz, św. Ewangelista 13, 47, 58, 223 M Makary Wielki, św. 49 Makary z Koryntu 49 Mandelsztam Osip 239
Marek, św. Ewangelista 45,133 Mateusz, św. Ewangelista 43, 46-48, 65, 74, 100, 101,105, 107,117,187,191,192, 207, 223 Matka Boża/ Maryja/ Bogurodzica 58, 59, 66, 86, 140,142, 143,167 Matka Maria (Skobcowa ) - wszędzie Matka Teresa z Kalkuty, św. 12, 251 Mavrocordato Giovanni 49 Mélia Gieorgij 8 Miedwiedkow Aleksiej, św. 19 Mistrz Jan z Kwidzyna 127 Mitrochin Wasilij 145, 147 Moczulski Konstantin 140, 219,241, 244 Mussolini Benito 37,142,150,178 N Ndiaye/NDiaye Iwona Anna 9, 33 Niekrasow Nikołaj 168 Nikodem Świętogorski 49 Nikołajew Aleksandr 94 Nikołajewa Olga/Olesia 94, 95 Nikolski Jakub 49 Nil z Synaju, św. 50, 51 O Ojcewicz Grzegorz 19, 31, 53, 54,62,69, 74, 76,77, 79,80-84,90-92,94,97,113,117,127,130,144 Osorjin Jurij 233 Owczinnikowa Marina 72, 73, 91 P Paisjusz Wieliczkowski, św. 49 Paprocki Henryk, ks. 219 Pasternak Boris 251 Paweł, św. Apostoł 45, 52, 99, 101, 116, 121, 124, 125, 128 Pietrow Nikita 193 Piłenko Jelizawieta 16,40,114, 137,180 Piłenko Jurij 114 Pilenko Sofia 229 Piotr, św. Apostoł 65, 88,143, 207, 208, 218 Pius XI, papież 135,142,143,183 Pius XII, papież 183 Pjanow Fiodor 219, 229, 241, 244, 246 Platon (Lewszin), metropolita 49 Plechanow Boris 131 Pobiedonoscew Konstantin 137, 143 Puszkin Aleksandr 7,167 R Rebeka (Stary Testament) 87 Reilly Sidney 142 Robespierre Maksymilian 215 Romanow Aleksiej Nikolajewicz 199 Rozanow Wasilij 35 s Salomon (Stary Testament) 87 Siedlecki Jan, ks. 34, 66,128 Siergij z Radoneża, św. 170 Skobcow Danii! 40, 131, 144,159, 229 Skobcow Jurij, św. 19, 114, 131,144, 243 Skobcowa Anastazja 12, 17, 19,114, 131, 144 Skobcowa
Jelizawieta 8, 9, 11, 12, 15, 17-19, 40, 63, 119, 125, 130-134, 137, 139-142, 144, 149-151, 159,160,180,207,212,241 Skobcowa (św. Matka Maria) - wszędzie Skuczyński Janusz 70 Sofar z Naamy (Stary Testament) 18 Sokrates 117,122,124,125 Solowjow Władimir 9, 44, 57, 60, 163, 180, 184, 226, 244 Stalin Iosif 37,41,137,142,145,146,150,178,189, 193, 205, 210, 211, 215, 216, 224, 242 Stark Boris 131, 252 Stołowicz Leonid 62 Struve Nikita 239 Struve Piotr 239 Symeon, prorok 58 Szatan/szatan (Stary/Nowy Testament) 10, 58, 100, 101, 137 Szmaina-Wielikanowa Anna 12 Szpidlik/Špidlík Tomáš 103,104 Szustow Anatoli) 70-72, 78 Szygalow (literatura) 177,193-195, 211,224 Szygalow Iwan 193 Szygalow Wasilij 193 T Teodor Studyta, św. 169 Teresa od Dzieciątka Jezus/ Teresa z Lisieux, św. 102,135,142, 143 Trubiecka (Czertkowa) Aleksandra 219 263
w Z Wasyl, św. 91 Wiegieria Igor 248 Wiktorowa Tatiana 58 Włodzimierz/Władimir I Wielki 169 Woźniak Anna 62 Zamiatin Jewgienij 236 Zander Lew 62 Zieńkowski Wasilij 140, 167,173, 241
STRESZCZENIE Nie byłam Jonaszem? Chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) W tomie zebrałem i przeanalizowałem najważniejsze prace św. Matki Marii (Skobcowej), w których pisze o chrześcijaństwie i społeczeństwie. Zaprezento wałem utwory z lat 1924-1943, które obejmują społeczny i religijny okres świec kiej oraz zakonnej aktywności autorki, dzięki czemu można było prześledzić ewolucję poglądów mniszki Marii w ciągu prawie dwóch dziesięcioleci. Nie zmienna okazała się jej postawa wobec Cerkwi i prawdy Chrystusowej oraz prze konanie o konieczności codziennego uprawiania liturgii pozaświątynnej. Z dru giego przykazania ewangelicznego paryska zakonnica uczyniła sztandarowy nakaz wewnętrzny, który z przekonaniem przekuła w praktykę. Prowadząc w Paryżu przycerkiewną stołówkę i przytułek dla rosyjskich emigrantów, tru dząc się na rzecz drugiego człowieka, który znalazł się w potrzebie, stała się ży wym świadectwem chrześcijańskiej zasady o poświęceniu własnej duszy na rzecz bliźniego. Najwyższą ofiarę z miłości złożyła w obozie zagłady w Ravens brück, oddając życie za współwięźniarkę. Matka Maria w swej twórczości publicystycznej kwestie społeczne i związane z chrześcijaństwem - dawnym oraz współczesnym ֊ odnosiła stale do Cerkwi prawosławnej - tej z okresu synodalnego i Cerkwi wolnej, po 1917 roku. Mocno niepokoiły ją zmiany polityczno-ekonomiczne i religijno-społeczne, jakie gwał townie zachodziły na arenie międzynarodowej, zwłaszcza zaś spędzał sen z po wiek fakt wzrostu potęgi systemów faszystowskich i totalitarnych. Proroczo
przewidziała konsekwencje, jakie wywoła rozprzestrzenienie się komunizmu w Europie i na świecie oraz wybuch II wojny światowej. Była głęboko zatroskana losem przyszłości Cerkwi prawosławnej i Kościoła katolickiego, szczególnie po ziomem intelektualnym kadr cerkiewnych zdobywających wykształcenie \w znie wolonej ojczyźnie. W ekumenizmie widziała ścieżkę gwarantującą zachowanie nauk płynących z Golgoty. Matkę Bożą postrzegała jako orędowniczkę spraw ludzkich. 265
W przekonaniu prawosławnej zakonnicy istnienie społeczeństwa bez chrze ścijaństwa, do czego brutalnie dążył Stalin i jego zwolennicy, nie było w jej oce nie tylko niebezpieczną mrzonką dyktatora. Za zachowanie swojej wiary Rosja nie musieli zapłacić prześladowaniami i męczeństwem. Słabi wyznawcy Chry stusa skryli się w okresie szykan w symbolicznych katakumbach, uciekli niczym prorok Jonasz, inni, jak Hiob, cierpieli, ufając w Bożą opatrzność i sprawiedli wość. Matka Maria nie była w tamtych trudnych dniach Jonaszem.
SUMMARY Was I not a Jonah? Christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobtsova) In this volume I collected and analysed the most important works written by Mother Maria Skobtsova in which she discussed the notions of Christianity and society. I presented the writings created between 1924 and 1943, covering the social and religious period of both the secular and religious activity of the author, which allowed me to follow the evolution of the views Mother Maria had held over almost two decades. Her attitude towards the Eastern Orthodox Church and the truth of Jesus Christ and her conviction of the necessity to pre ach the liturgy outside the walls of the temples remained unchanged. The Paris nun took the second evangelical counsel as her leading internal duty and diligen tly put it into practice. By running a church canteen and an asylum for Russian migrants in Paris and toiling away for the good of her fellows in need she became a living paragon of the Christian principle of soul sacrifice for the well-being of others. She made the highest sacrifice of love at the Ravensbrück concentra tion camp when she gave her life for one of her inmates. In her publications Mother Maria made constant references between the notions of society and Christianity in the past and contemporary times and the Eastern Orthodox Church from the period of the Most Holy Synod and the post1917 liberated Church. She was deeply concerned about the abrupt political, eco nomic, religious and social changes occurring across the countries and particu larly worried by the increase of
power among fascist and totalitarian systems. She prophetically predicted the consequences of communism spreading across Europe and the world and the outbreak of the Second World War. She expressed her deep concern for the future of the Eastern Orthodox Church and the Catho lic Church, especially for the intellectual level of the Church elites, educated in the enslaved motherland. She saw ecumenism as the road to ensure the teachings of Golgotha are kept alive and she considered the Mother of God to be the pro ponent of the human cause. 267
The Orthodox nun was entirely certain that the existence of society without Christianity, brutally enforced by Stalin and his supporters, was more than a just a dangerous pipe dream of the dictator. The Russian people had to pay the price of persecution and martyrdom for keeping their faith. Weak followers of Jesus hid in symbolic catacombs during the repression period, they fled like the pro phet Jonah, while others ֊ like Job - suffered, putting their trust in the divine providence and justice. In those days Mother Maria was not a Jonah. Translated by Sława Barczewska
РЕЗЮМЕ Я не была Ионой? Христианство и общество в мировоззрении св. Матери Марии (Скобцовой) В данном томе я собрал и проанализировал важнейшие труды св. Мате ри Марии (Скобцовой), в которых она пишет о христианстве и обществе. Я представил её произведения с 1924 по 1943 год, т.е. время,
охватывающее общественный и религиозный период мирской и монашеской активности автора, благодаря чему возможным стало проследить эволюцию воззре ний монахини Марии за почти два десятилетия. Непоколебимой оказа лась её позиция по отношению к Церкви и правде Христовой, а также убеждение о
необходимости ежедневно заниматься внехрамовой литурги ей. Вторая евангельская заповедь была для парижской монахини ведущим внутренним императивом, который она с уверенностью внедряла на прак тике. В Париже, на улице Люрмель 77, она открыла церковь и дешёвую сто ловую, здесь обосновался первый
приют для русских эмигрантов. Она трудилась на пользу «ближнему и дальнему», всех, кто нуждался в помо щи. Мать Мария стала живым свидетельством христианского принципа о посвящении собственной души за своего ближнего. Факт, что она, не со мневаясь, пожертвовала свою жизнь для жизни солагерницы из
Равенсбрюка, является примером высочайшей жертвы христианина, про диктованной любовью к другому человеку. Мать Мария в своём публицистическом творчестве общественные во просы и вопросы, связанные с христианством - прежним и современным - соотносила с Православной Церковью синодального периода и
Церко вью свободной, после 1917 года. Её сильно беспокоили политико-экономи ческие и религиозно-общественные изменения,
которые бурлили в те годы на международной арене, особенно её беспокоил фашизм и тоталитаризм. Она пророчески предвидела последствия распространения коммунизма в Европе и мире, а также начало II мировой войны. Она была глубоко оза бочена будущим Православной и Католичекой церквей, особенно её вол269
новая вопрос интеллектуального уровня церковных кадров, получающих образование в несвободной России. Экуменизм она воспринимала как на дёжный путь сохранения правды Голгофы, а Божью Матерь - как усерд ную заступницу, которая постоянно заботится о человеке. Правосланая монахиня была убеждена, что существование общества без христианства, к чему насиьно стремился Сталин и его сторонники, не было лишь опасной несбыточной мечтой диктатора. Русским православ ным людям за возможность проявления своего вероисповедания при шлось расплатиться преследованиями и мученичеством. Многие привер женцы Христа ушли в период преследований в так называемую ката комбную церковь, кто-то не выдержал испытаний и как пророк Иона сбе жал, другие же страдали как Иов, полагаясь на произвол судьбы и на Божью Справедливость. Мать Мария в те трудные дни не была Ионой. Перевод Гжегожа Ойцевича |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Ojcewicz, Grzegorz 1959- |
| author_GND | (DE-588)1148107959 |
| author_facet | Ojcewicz, Grzegorz 1959- |
| author_role | aut |
| author_sort | Ojcewicz, Grzegorz 1959- |
| author_variant | g o go |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047116306 |
| ctrlnum | (OCoLC)1235888841 (DE-599)BVBBV047116306 |
| edition | Wyd. 1 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03726nam a2200553 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047116306</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220330 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210201s2020 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788381002196</subfield><subfield code="9">978-83-8100-219-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1235888841</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047116306</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ojcewicz, Grzegorz</subfield><subfield code="d">1959-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1148107959</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Nie byłam Jonaszem?</subfield><subfield code="b">chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova)</subfield><subfield code="c">Grzegorz Ojcewicz</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Was I not a Jonah?</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wyd. 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Olsztyn</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego</subfield><subfield code="c">[2020]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">269 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">22 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache: Was I not a Jonah? Christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova)</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in russischer Sprache: Ja ne byla Ionoj? Christianstvo i obščesto v mirovozzrenii sv. Materi Marii (Skobcovoj)</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna</subfield><subfield code="d">1891-1945</subfield><subfield code="0">(DE-588)119211408</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">Maria Skobcova / Religion</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Weltanschauung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4065348-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Orthodoxe Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043912-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna</subfield><subfield code="d">1891-1945</subfield><subfield code="0">(DE-588)119211408</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Orthodoxe Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)4043912-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Weltanschauung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4065348-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220330</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032522693</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09042</subfield><subfield code="g">471</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">471</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">471</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV047116306 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T16:27:40Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:03:05Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788381002196 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032522693 |
| oclc_num | 1235888841 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 269 Seiten Illustrationen 22 cm |
| psigel | BSB_NED_20220330 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Ojcewicz, Grzegorz 1959- Verfasser (DE-588)1148107959 aut Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Grzegorz Ojcewicz Was I not a Jonah? Wyd. 1 Olsztyn Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego [2020] © 2020 269 Seiten Illustrationen 22 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache: Was I not a Jonah? Christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Zusammenfassung in russischer Sprache: Ja ne byla Ionoj? Christianstvo i obščesto v mirovozzrenii sv. Materi Marii (Skobcovoj) Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna 1891-1945 (DE-588)119211408 gnd rswk-swf Maria Skobcova / Religion Weltanschauung (DE-588)4065348-1 gnd rswk-swf Orthodoxe Kirche (DE-588)4043912-4 gnd rswk-swf Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna 1891-1945 (DE-588)119211408 p Orthodoxe Kirche (DE-588)4043912-4 s Weltanschauung (DE-588)4065348-1 s DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Ojcewicz, Grzegorz 1959- Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna 1891-1945 (DE-588)119211408 gnd Maria Skobcova / Religion Weltanschauung (DE-588)4065348-1 gnd Orthodoxe Kirche (DE-588)4043912-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)119211408 (DE-588)4065348-1 (DE-588)4043912-4 |
| title | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |
| title_alt | Was I not a Jonah? |
| title_auth | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |
| title_exact_search | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |
| title_exact_search_txtP | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |
| title_full | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Grzegorz Ojcewicz |
| title_fullStr | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Grzegorz Ojcewicz |
| title_full_unstemmed | Nie byłam Jonaszem? chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) Grzegorz Ojcewicz |
| title_short | Nie byłam Jonaszem? |
| title_sort | nie bylam jonaszem chrzescijanstwo i spoleczenstwo w swiatopogladzie sw matki marii skobcowej was i not a jonah christianity and society in the worldview of mother maria skobstova |
| title_sub | chrześcijaństwo i społeczeństwo w światopoglądzie św. Matki Marii (Skobcowej) = Was I not a Jonah? : christianity and society in the worldview of Mother Maria (Skobstova) |
| topic | Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna 1891-1945 (DE-588)119211408 gnd Maria Skobcova / Religion Weltanschauung (DE-588)4065348-1 gnd Orthodoxe Kirche (DE-588)4043912-4 gnd |
| topic_facet | Kuzʹmina-Karavaeva, Elizaveta Jurʹevna 1891-1945 Maria Skobcova / Religion Weltanschauung Orthodoxe Kirche |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032522693&sequence=000011&line_number=0006&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT ojcewiczgrzegorz niebyłamjonaszemchrzescijanstwoispołeczenstwowswiatopogladzieswmatkimariiskobcowejwasinotajonahchristianityandsocietyintheworldviewofmothermariaskobstova AT ojcewiczgrzegorz wasinotajonah |