Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Instytut Historii PAN
2020
|
| Ausgabe: | Wydanie I. |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite [616]-641 |
| Beschreibung: | 660 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788365880666 8365880660 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047077735 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220404 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 210105s2020 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788365880666 |9 978-83-65880-66-6 | ||
| 020 | |a 8365880660 |9 83-65880-66-0 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1230234077 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV047077735 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 |a DE-B1595 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Łukasiewicz, Dariusz |d 1961- |e Verfasser |0 (DE-588)1125970898 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |c Dariusz Łukasiewicz |
| 250 | |a Wydanie I. | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Instytut Historii PAN |c 2020 | |
| 300 | |a 660 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite [616]-641 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1701-1933 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Alltag |0 (DE-588)4001307-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Preußen |0 (DE-588)4047194-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Prusy / obyczaje i zwyczaje | |
| 653 | 2 | |a Prusy / sytuacja społeczna / historia | |
| 653 | 2 | |a Niemcy / obyczaje i zwyczaje / 1900-1945 | |
| 653 | 2 | |a Niemcy / sytuacja społeczna / 1900-1945 | |
| 689 | 0 | 0 | |a Preußen |0 (DE-588)4047194-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Alltag |0 (DE-588)4001307-8 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1701-1933 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 710 | 2 | |a Polska Akademia Nauk |b Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla |4 pbl | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220404 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032484642 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0903 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182085631475712 |
|---|---|
| adam_txt |
Spis treści Wstęp. 7 CZĘŚĆ 1. LATA 1701-1806 Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział 1. 2. 3. 4. Ogólne warunki rozwoju kultury w Prusach. 17 Zycie codzienne. 22 Czy chłopom w Prusach żyło się dobrze?. 33 Polityka „ochrony chłopa” i konflikty społeczne na wsi w Prusach. 55 Rozdział 5. Historia zdrowia i choroby. 73 Rozdział 6. Narodziny mentalności pruskiej. 86 Rozdział 7. Nauka i kultura umysłowa. 89 Rozdział 8. Szkolnictwo. 110 Rozdział 9. Literatura i życie literackie. 122 Rozdział 10. Sztuki plastyczne, muzyka i teatr.132 Rozdział 11. Kultura polska w Prusach. 137 CZĘŚĆ 2. LATA 1806-1871 Rozdział 1. Rozdział 2. Francuskie wzory kulturowe i kryzys moralny Prus . 147 Mentalność pruska, mieszczańska, protestancka czy kapitalistyczna?.181 Rozdział 3. Kulturowa i społeczna rola religii. 207 Rozdział 4. Zmiany w
rodzinie.214 Rozdział 5. Kobieta.230 Rozdział 6. Dziecko. 238 Rozdział 7. Mieszkanie i higiena. 247 Rozdział 8. Bieda i jej zwalczanie. 257 Rozdział 9. Choroba i zdrowie - służba zdrowia.274 Rozdział 10. Przestępczość, policja i wymiar sprawiedliwości. 284 Rozdział 11. Czas wolny.297 Rozdział 12. Wyżywienie i konsumpcja.301
6 Spis treści Rozdział 13. Ogólne uwarunkowania rozwoju kultury i sztuki w Prusach XIX wieku.308 Rozdział 14. Szkolnictwo.319 Rozdział 15. Literatura piękna, ruch wydawniczy, czasopisma.340 Rozdział 16. Teatr i muzyka. 361 Rozdział 17. Architektura. 369 Rozdział 18. Malarstwo i sztuki użytkowe. 378 CZĘŚĆ 3. LATA 1871-1933 Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział Rozdział 1. Rodzina, praca i warunki materialne. 389 2. Kobieta. 451 3. Urbanizacja, dom, mieszkanie. 475 4. Zdrowie i choroba.520 5. Szkolnictwo niższe, średnie i wyższe 1871-1914 . 554 6. Mentalność pruska.577 7. Uwarunkowania rozwoju kultury w Prusach.593 Zakończenie. 605 Abstract.610 Spis
tabel. 614 Bibliografia.616 Indeks osobowy.642
Bibliografìa Abbott E., Historia celibatu, Wrocław 2003. Abel 'Ή., Agrarkrisen und Agrarkonjunktur. Eine Geschichte der Land- und Ernährungswirtschaft Mitteleuropas seit dem hohen Mittelalter, Hamburg-Berlin 1966. Abel W., Landwirtschaft 1648-1800, w: Handbuch der deutschen Wirtschafts- und Sozialgeschichte, t. 1, red. H. Aubin, W. Zorn, Stuttgart 1971. Abel W., Massenarmut und Hungerkrisen im vorindustriellen Deutschland, Göttingen 1972. Abel W., Massenarmut und Hungerkrisen im vorindustriellen Europa, Hamburg 1974. Abramowicz В., Ze wspomnień rodowitego Berlińczyka, Zielona Góra 1979. Achilles W., Deutsche Agrargeschichte im Zeitalter der Reformen und der Industrialisierung, Köln 1993. Ackerknecht E.H., Geschichte und Geographie der wichtigsten Krankheiten, Stuttgart 1963. „Acta Borussica” seria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staatsbehörde und gesellschaftliche Agentur (1817—1934), t. 2.1: Das Kultusministerium auf seinen Wirkungsfeldern Schule, Wissenschaft, Kirchen, Künste und Medizinalwesen. Darstellung, Berlin 2010. Adamy К., Diepreußische Provinz Brandenburg im Deutschen Kaiserreich (1871 bis 1918), w: Brandenburgische Geschichte, red. I. Materna, W. Ribbe, Berlin 1995, s. 503-560. Agramóme y Cortijo Е, Friedrich der Grosse. Die letzten Lebensjahre, Berlin 1928. Alkiewicz J., „Syphilis Polonica" (Pogląd lekarza francuskiego z początku XIX stulecia na koltun), „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 10, 1930, 1, s. 166-168. Allgemeine Deutsche Biographie, t. 4, Leipzig 1876, t. 42, Lipsk 1897.
Anderson E., Die preußische Volksschule im neunzehnten Jahrhundert, w: Moderne Preußische Ge schichte 1648-1947. Eine Anthologie, oprac. O. Büsch, W. Neugebauer, Berlin-New York 1981. Ariès Ph., Geschichte der Kindheit, München 1988. Ashenburg K., Historia brudu, Warszawa 2009. Askenazy S., Napoleon a Polska, t. 1, Warszawa-Kraków 1918. Askenazy S., Przymierze polsko-pruskie, Warszawa 1918. Baader G., Der Konflikt zwischen privater Wohlfahrt und staatlicher Gesundheitspflege im deutschen Kaiserreich, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Baczko В.,Jak wyjść z terroru. Termidor a rewolucja, Gdańsk 2005. Baczko B., Rewolucja. Władza, nadzieje, rozterki, Gdańsk 2010. Badinter E., Historia miłości macierzyńskiej, Warszawa 1998. Bajorek A., Długowieczność na podstawie XIX-wiecznej literatury polskiej z punktu widzenia me dycyny, ,Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 60, 1997, 4. Bär M., Westpreussen unter Friedrich dem Grossen, t. 1, Leipzig 1908. Baranowski B., Wyposażenie wnętrz, w: Historia kultury materialnej Polski w zarysie. Opracowa nie zbiorowe, red. W. Hensel, J. Pazdur, t. 6: Od 1870 do 1918 roku, red. B. Baranowski, J. Bartyś, T. Sobczak, Wrocław 1979.
Bibliografia 617 Barth D., Zeitschriften, Buchmarkt und Verlagswesen, w: Deutsche Literatur. Eine Sozialgeschichte, t. 7, red. H. A. Glaser, Hamburg 1982. Barthel C., Medizinische Polizey und medizinische Aufklärung. Aspekte des öffentlichen Gesund heitsdiskurses im 18. Jahrhundert, Frankfurt a.M.-New York 1989. Baschwitz K., Czarownice. Dzieje procesów o czary, Warszawa 1971. Bass Н.-Н., Hungerkrisen in Preussen während der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts, St. Ka tharinen 1991. Baszkiewicz J., Francuzi 1789—1794. Studium świadomości rewolucyjnej, Warszawa 1989. Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucjafrancuska 1789-1794. Społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983. Baszkiewicz J., Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat. Mitologia i rzeczywistość rewolucjifran cuskiej, Warszawa 1993. Bauer V., Das preußische Kalenderwesen bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, w: Kommunikation und Medien in Preußen vom 16. bis zum 19. Jahrhundert, red. B. Sösemann, Stuttgart 2002. Bauman Z., Płynna nowoczesność, Krakow 2006. Baumann U., Protestantismus und Frauenemanzipation in Deutschland 1850 bis 1920, Frankfurt-New York 1992. Baumgart R, Friedrich Wilhelm L, w: Brandenburg-Preussen unter dem Anden regime, Berlin 2009. Bayreuth W. von, Pamiętniki, Warszawa 1973. Bebel A., Z mojego życia, ez. 1, Warszawa 1955. Becher U.A.J., Geschichte des modernen Lebensstils. Essen, Wohnen, Freizeit, Reisen, München 1990. Behre О., Geschichte der Statistik in Brandenburg-Preußen, Berlin 1905. Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, Warszawa 1994. Benjamin W, Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków,
Warszawa 2010. Benjamin W, Pasaże, Kraków 2005. Benjamin W, Ulica jednokierunkowa, Warszawa 2011. Berdhal R.M., Preußischer Adel. Paternalismus als Herrschaftssystem, w: Preußen im Rückblick, red. H.-J. Puhle, H.-U. Wehler, Göttingen 1980. Berg C., Herrmann U., Industriegesellschaft und Kulturkrise. Ambivalenzen der Epoche des zwei ten deutschen Kaiserreichs 1870-1918, w: Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 4: 1870-1918, red. Ch. Berg, München 1991. Berger R, Luckmann T, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983. Berger RL., Rewolucja kapitalistyczna, Warszawa 1995. Berger P.L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, Kraków 2005. Beylin К., Piętnaście lat Warszawy 1800-1815, Warszawa 1976. Beyus B., Die Neuen Frauen-Revolution in Kaiserreich 1900-1914, München 2014. Beyus B., Familienleben in Deutschland. Neue Bilder aus der deutschen Vergangenheit, Reinbeck 1988. Bielecki R., Książę Józef Poniatowski, Warszawa 1974. Bieliński Е, Sposób edukacji w XVlistach opisany, Kraków 1888. Blaich F, Die Epoche des Merkantilismus, Wiesbaden 1973. Blasius D., Bürgerliche Gesellschaft und Kriminalität. Kur Sozialgeschichte Preußens im Vormärz, Göttingen 1976. Blasius D., Ehescheidung in Deutschland im 19. und 20. Jahrhundert, Frankfurt a. M. 1992. Blasius D., Kriminalität und Alltag. Zur Konfliktgeschichte des Alltagslebens im 19. Jahrhundert, Göttingen 1978. Blessing W.К., Fest und Vergnügen der „kleinen Leute”. Wandlungen vom 18. Jahrhundert bis zum 20. Jahrhundert, w: Volkskultur. Zur Wiederentdeckung des vergessenen Alltags (16.-20. Jahrhundert),
red. R. van Dülmen, Frankfurt a.M. 1987. Blickle R, Deutsche Untertanen. Ein Widerspruch, München 1981.
618 Bibliografia Blickle R, Von der Leibeigenschaft zu den Menschenrechten. Eine Geschichte der Freiheit in Deutsch land, München 2003. Bode W, Kurze Geschichte der Trinksitten und Mäßigkeitsbestrebungen in Deutschland, München 1896. Boehn M. von, Die Mode. Eine Kulturgeschichte vom Barock bis zum Jugendstil, t. 2, München 1989. Bogucka M., Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w Polsce XVI-XVIII w. na tle porównawczym, Warszawa 1998. Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa 2005. Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wro cław 1986. Bois J.-Р., Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur, Warszawa 1996. Bömelburg H.-J., „Polnische Wirtschaft՞. Zur internationalen Genese und zur Realitätshaltigkeit der Stereotypie der Aufklärung, w: Der Fremde im Dorf. Überlegungen zum Eigenen und zum Fremden in der Geschichte, red. H.-J. Bömelburg, Lüneburg 1998. Bömelburg H.-J., Johann Georg Forster und das negative deutsche Polenbild. Ein Aufklärer und Kosmopolit als Architekt eines nationalen Feindbildes?, „Mainzer Geschichtsblätter” 8, 1993. Born K.E., Preußen im deutschen Kaiserreich 1871-1918. Führungsmacht des Reiches und Aufgehen im Reich, w: Handbuch der Preußischen Geschichte, red. W. Neugebauer, t. 3: Vom 19. zum 20. Jahrhundert und Große Themen der Geschichte Preußens, Berlin 2001, s. 15-148. Born K.E., Wirtschaft und Gesellschaft im Denken Friedrichs des Großen, Wiesbaden 1979. Borodziej Ł., Pruska polityka oświatowa na ziemiach polskich w okresie Kulturkampfu, Warszawa 1972.
Borscheid R, Das Tempo-Virus. Eine Kulturgeschichte der Beschleunigung, Frankfurt a.M. 2004. Borscheid R, Geschichte des Alters 16.—18. Jahrhundert, Münster 1987. Boucher E, Historia mody. Dzieje ubiorów od czasów prehistorycznych do końca XX wieku, War szawa 2006. Boufłet J., Historia cudów. Od średniowiecza do dziś, Warszawa 2011. Bratring F.W.A., Statistisch-topographische Beschreibung der Gesamten Mark Brandenburg, red. O. Büsch, G. Heinrich, Berlin 1968 Braudel E, Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVHI wiek, t. 1: Struktury codzien ności. Możliwe i niemożliwe, t. 2: Gry wymiany, Warszawa 1992. Briggs A., Burke R, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010. Bringmann W., Preußen unter Friedrich Wilhelm II. (1786-1797), Frankfurt a.M. 2001. Brüggemann VNJ.Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern, cz. 1, Stettin 1779. Brunschwig H., Gesellschaft und Romantik in Preußen im 18. Jahrhundert. Die Krise des preußi schen Staates am Ende des 18. Jahrhunderts und die Entstehung der romantischen Mentalität, Frankfurt a.M. 1976. Brzeziński T, Naturalne i niekonwencjonalne metody leczenia, w: Historia medycyny, red. T. Brzeziński [et al.], Warszawa 2014. Brzozowski S., Polacy na studiach gospodarstwa wiejskiego w Niemczech w XIX і XX wieku, Wrocław 1989. Buchsteiner I., Der Adel als Landrat im 19. Jahrhundert in Pommern, w: Szlachta - społeczeństwo państwo między Warmią a Rugią w XVIII-XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński, Szczecin 1998, s. 77-89. Bujak F,
Czynnik gospodarczy w upadku dawnego państwa polskiego, w: Wybór pism, t. 2, War szawa 1976. Burdziński C., Wielkopolska spółdzielczość mieszkaniowa w latach 1890-1945, w: 90 lat spółdziel czości mieszkaniowej w Polsce (1890-1980), red. J. Topolski, Poznań 1982.
Bibliografia 619 Burguière A., Lebrun F., Die Vielfalt der Familienmodelle in Europa, w: Geschichte der Familie, red. A. Burguière і in., t. 3: Neuzeit, Frankfurt a.M. 1997, s. 13-118. Burke E., Rozważania o rewolucji we Francji, Kraków 1994. Burke P., Języki i społeczności w Europie wczesnonowożytnej, Kraków 2009. Burke R, Kultura ludowa we wczesnonowożytnej Europie, Warszawa 2009. Burke R, Społeczna historia wiedzy, Warszawa 2016. Burleigh M., Trzecia Rzesza. Nowa historia, Kraków 2010. Burleigh M., Ziemska władza. Polityka jako religia, Warszawa 2011. Büsch O., Militärsystem und Sozialleben im alten Preußen 1713—1807, Berlin 1962. Butterwick R., Polska rewolucja a Kościół katolicki 1788-1792, Kraków 2012. Büttner U., Weimar. Die überforderte Republik 1918-1933, Stuttgart 2008. Bylina S., Religijnośćpóźnego średniowiecza. Chrześcijaństwo a kultura tradycyjna w Europie Środ kowo-Wschodniej w XIV-XV w., Warszawa 2009. Bystroń J.S., Publiczność literacka, Warszawa 2006. Carsten F.L., Geschichte der preußischen Junker, Frankfurt a.M. 1988. Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2005. Caumanns U., Esch M.G., Technischer Fortschritt und sozialer Wandel in deutschen Ostprovinzen. Wirkungen der industriellen Entwicklung in ausgewählten Städten und Kreisen im Vergleich (1850-1914), Rheinbreitbach 1996. Chartier R., Literat, w: Człowiek Oświecenia, red. M. Vovelle, Warszawa 2001. Chaunu R, Cywilizacja wieku Oświecenia, Warszawa 1989. Chlebowska A., „Stare panny”, wdowy i rozwiedzione. Samotne szlachcianki w Prusach w latach 1815-1914 na przykładzie prowincji
Pomorze, Szczecin 2012. Chodyła Z., Zarys najstarszych dziejów osad olįderskich w puszczy pyzdrskiej 1746-1793, Pyzdry 2015. Chojecki D.K., Od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego. Demografia i zdrowotność głównych ośrodków miejskich Pomorza Zachodniego w dobie przyspieszonej industrializacji i urbanizacji w Niemczech (1871-1913), Szczecin 2014. Chynczewska-Hennel T., Rzeczpospolita XVII wieku w oczach cudzoziemców, Warszawa 1994. Chyra Z., Nauczyciele prywatni (1764—1807), w: Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku, t. 6: Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 1974. Clark C., Preußen. Aufstieg und Niedergang 1600-1947, München 2006. Clark C., Prusy. Powstanie i upadek 1600—1947, Warszawa 2009. Corbin A., Pesthauch und Blütenduft. Eine Geschichte des Geruchs, Frankfurt a.M. 1991. Corrodi M., Von Küchen und unfeinen Gerüchen. Auf dem Weg zu einer neuen Wohnkultur zwi schen Gründerzeit und zweitem Weltkrieg, w: Die Küche. Lebenswelt, Nutzung, Perspektiven, red. K. Spechtenhauser, Basel 2006. Craemer R., Der Kampf um die Volksordnung. Von der preußischen Sozialpolitik zum deutschen Sozialismus, Hamburg 1933. Craig G.A., Uber die Deutschen, München 1991. Craveri В., Zloty wiek konwersacji, Warszawa 2009. Crombie A.C., Nauka średniowieczna i początki nauki nowożytnej, t. 2: Nauka w późnym śre dniowieczu i na początku czasów nowożytnych w okresie XIII-XVII w., Warszawa 1960. Czarnecka M., Historia literatury niemieckiej, Wrocław 2011. Czarnowski S., Podłoże ruchu chłopskiego, w: tegoż, Studia z historii myśli i ruchów społecznych,
Warszawa 1956. Człowiek Oświecenia, red. M. Vovelle, Warszawa 2001. Czubaty J., Księstwo Warszawskie (1807-1815), Warszawa 2011.
620 Bibliografia Czubaty J., Zasada „dwóch sumień”. Normy postępowania i granice kompromisu politycznego Polaków w sytuacjach wyboru (1795-1815), Warszawa 2005. d’Abrantès L., Pamiętniki, t. 1, Warszawa 1974. d’Oberkirch H.-L., Wspomnienia, Warszawa 1981. Danowska E., O kołtunie w Polsce,,Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 69, 2006, 3-4. Delumeau J., Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w., t. 1: Narodziny i rozwój reformy prote stanckiej՛, t. 2: Katolicyzm między Lutrem a Wolterem, Warszawa 1986. Demandi A., Uber die Deutschen. Eine kleine Kulturgeschichte, Berlin 2007. Demps L., Die Provinz Brandenburg in der NS-Zeit (1933 bis 1945), w: Brandenburgische Geschichte, red. I. Materna, W. Ribbe, Berlin 1995, s. 619-676. Deszczyńska M., Polskie kontroświecenie, Warszawa 2011. Deutsche Literaturgeschichte. Von den Anfängen bis zur Gegenwart, red. W. Beutin, Stuttgart 1979. Deutschland in der Weltwirtschaftskrise in Augenzeugenberichten, red. W. Treue, Berlin 1967. Devrient E., Geschichte der deutschen Schauspielkunst, t. 2, Berlin 1967. Die Frisur. Eine Kulturgeschichte der Haarmode von der Antike bis zur Gegenwart, red. M. Jedding-Gesterling, G. Brutscher, München 1988. Die Geschichte des Christentums, t. 11, red. J. Gadille, Freiburg 1997. Die politischen Testamente der Hohenzollern, wyd. R. Dietrich, Köln 1986. Die preussische Reform unter Stein und Hardenberg. Bauernbefreiung und Städteordnung, red. W. Conze, Stuttgart 1966. Diesel C., Kinderzahl und Staatsräson. Empfängnisverhütung und Bevölkerungspolitik in Deutsch land und Frankreich bis 1918, Münster 1995. Dipper
C., Volksreligiosität und Obrigkeit im 18. Jahrhundert, w: Volksreligiosität in der modernen Sozialgeschichte, red. W. Schieder, Göttingen 1986. Dobbelaere K., Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy, Kraków 2008. Dohnalowa T., Rozwój transportu w Wielkopolsce w latach 1815—1914, Warszawa-Poznań 1976. Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. nauk. M. Radwan, Rzym-Lublin 1996. Dollinger H., Preussen. Eine Kulturgeschichte in Bildern und Dokumenten, München 1991. Dross F, Vom Geist des reinen Wohltuns. Zur Krankenhauspolitik des ausgehenden 18. Jahrhunderts, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 69, 2006, 3-4. Du Moulin Eckart R., Geschichte der deutschen Universitäten, Hildesheim-New York 1976. Duc de Lauzun, Pamiętniki, Warszawa 1976. Dufour F.S.P., Historia prostytucji, t. 2: Czasy chrześcijańskie, Rzym, Bizancjum, Francja՛, t. 3: Czasy chrześcijańskie do końca XIX w., Gdynia 1998. Dülmen R. van, Fest der Liebe. Heirat und Ehe in der frühen Neuzeit, w: Armut, Liebe, Ehre. Studien zur historischen Kulturforschung, red. R. van Dülmen, Frankfurt a.M. 1976. Dülmen R. van, Frauen vor Gericht. Kindsmord in der Frühen Neuzeit, Frankfhrt a.M. 1991. Dülmen R. van, Kultur und Alltag in der Frühen Neuzeit, t. 1: Das Haus und seine Menschen. 16,—18. Jahrhundert, München 1990; t. 2: Dorf und Stadt 16.-18. Jahrhundert, München 1992; t. 3: Religion, Magie, Aufklärung 16.-18. Jahrhundert, München 1999. Dürr R., „Der Dienstbothe ist kein Tagelöhner”. Zum Gesindrecht (16. bis 19. Jahrhundert), w: Frau en in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. U.
Gerhard, München 1997. Dussel K., Deutsche Tagespresse im 19. und 20. Jahrhundert, Münster 2004. Dzieje Brandenburgii i Prus w historiografii, red. В. Wachowiak, Warszawa-Poznań 1989. Dzieje Poznania w latach 1793-1945, t. 2, cz. 1: 1793-1918, red. J. Topolski, L. Trzeciakowski, Warszawa-Poznań 1994. Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969. Dzieje Wielkopolski, t. 2: Lata 1793-1918, red. W. Jakóbczyk, Poznań 1973.
Bibliografia 621 Eggert O., Die Massnahmen der preussischen Regierung zur Bauernbefreiung in Pommern, Köln 1965. Eichenhofer E., Geschichte des Sozialstaates in Europa. Von der „sozialen Frage” bis zur Globali sierung, München 2007. Eine Frauensache. Alltagsleben und Geburtenpolitik 1919—1933, red. K. Hagemann, Pfaffenweiler 1991. Elias N., O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetyczne, Warszawa 2011. Elias N., Rozważania o Niemcach. Zmaganie o władzę a habitus narodowy ijego przemiany w XIX і XX wieku, Poznań 1996. Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2005. Enders L., Die Besitz- und Rechtsverhältnisse der altmärkischen Bauern in der Frühneuzeit, „For schungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte” S.N., 13, 2003, 1. Enders R .,Adel in derfrühen Neuzeit, München 1993. Engelmann B., Prusy, kraj nieograniczonych możliwości, Poznań 1984. Engels E, W kwestii mieszkaniowej, w: Dzieła wybrane, t. 1, Warszawa 1949. Engelsing R., Sozial- und Wirtschaftsgeschichte Deutschlands, Göttingen 1983. Engelsing R., Zur Sozialgeschichte deutscher Mittel- und Unterschichten, Göttingen 1978. Erbe M., Berlin im Kaiserreich (1871-1918), w: Geschichte Berlins, t. 2: Von der Märzrevolution bis zur Gegenwart, red. W. Ribbe, Berlin 2002. Eulenburg E, Die Frequenz der deutschen Universitäten von ihrer Gründung bis zur Gegenwart, Berlin 1994. Fahrmeir A., „Die erste Bürgerpflicht ist Ruhe”. Anmerkungen zu einem preußischen Defizit, w: Preussische Stile. Ein Staat als Kunststück, red. P. Bahners, G. Roellecke, Stuttgart 2001. Feist P.H., Geschichte der deutschen Kunst
1760-1848, Leipzig 1986. Feist P.H., Geschichte der deutschen Kunst 1848-1890, Leipzig 1987. Fest J.C., Oblicza Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1970. Finek von Finckenstein H.W., Die Entwicklung der Landwirtschaft in Preußen und Deutschland 1800-1930, Würzburg 1960. Fischer W, Industrializacja i kwestia socjalna w Prusach, w: Industrializacja, przemiany społeczne i ruch robotniczy w Polsce i w Niemczech do 1914 r, red. A. Czubiński, Z. Kulak, Poznań 1987. Fischer W, Rekrutierung und Ausbildung von Personalfür den modernen Staat: Beamte, Offiziere und Techniker in England, Frankreich und Preußen in der frühen Neuzeit, w: Studien zum Beginn der modernen Welt, red. R. Kosseleck, Stuttgart 1977. Fischer-Lichte E., Kurze Geschichte des deutschen Theaters, Tübingen-Basel 1999. Fiszerowa W., Dzieje moje własne i osób postronnych. Wiązanka spraw poważnych, ciekawych i błahych, Londyn 1975. Flandrin J.-L., Historia rodziny, Warszawa 1998. Fleischmann M., Christian Thomasius. Leben und Lebenswerk, Halle 1931. Foucault M., Historia seksualności, Warszawa 1995. Foucault M., Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, Warszawa 1987. Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 1993. Frank J.P., System einer vollständigen medicinischen Polizey, t. 1, Frankenthal 1791. Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. U. Gerhard, München 1997. Frevert U., Ehrenmänner. Das Duell in der bürgerlichen Gesellschaft, München 1991. Frevert Ա, Frauen-Geschichte zwischen Bürgerlicher Verbesserung und Neuer Weiblichkeit, Frankfurt a.M. 1986. Frevert U.,
Krankheit als politisches Problem. Soziale Unterschichten in Preußen zwischen medizi nischer Polizei und staatlicher Sozialversicherung, Göttingen 1984.
622 Bibliografia Frevert U., Mąż i niewiasta, niewiasta i mąż. O różnicach płci w czasach nowoczesnych, Warszawa 1997. Frey M., Der reinliche Bürger. Entstehung und Verbreitung bürgerlicher Tugenden in Deutschland 1760-1860, Göttingen 1997. Freydank H., Die Universität Halle, Düsseldorf 1928. Freydank R., Theater in Berlin. Von den Anfingen bis 1945, Berlin 1988. Freytag N., Aberglauben im 19. Jahrhundert. Preußen und seine Rheinprovinz zwischen Tradition und Moderne (1815-1918), Berlin 2003. Frie E., Armut und Armenpolitik im langen 19. Jahrhundert. Preußen im europäischen Vergleich, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte” 20, 2010, 1. Frie E., Friedrich August Ludwig von der Marwitz (1777-1837). Biographien eines Preußen, Paderborn 2001. Friedeburg R. von, Lebenswelt und Kultur der unterständischen Schichten in der Frühen Neuzeit, München 2002. Friedrich der Grosse, Die Politischen Testamente, München 1941. Fryderyk II, Testament polityczny z 1768 r.,vr. oprać. H.-J. Bömelburg, A. Lawaty, Poznań 2016 Fuchs C.J., Wohnungsfrage, w: Die Entwicklung der deutschen Volkswirtschaftslehre im 19 Jahr hundert, cz. 1, Leipzig 1908. Fuhrmann B., Meteling W., Rajkay B., Weipert M., Geschichte des Wohnens. Vom Mittelalter bis heute, Darmstadt 2008. Funk A., Polizei und Rechtsstaat. Die Entwicklung des staatlichen Gewaltmonopols in Preußen 1848-1918, Frankfurt a.M.-New York 1986. Gailus M., „Moralische Ekonomie” und Rebellion in Preussen vor 1806, „Forschungen zur Bran denburgischen und Preußischen Geschichte” 2001, 1. Gajewski E, Pamiętniki Franciszka z
Błociszewa Gajewskiego pułkownika wojsk polskich (18021831), t. 1, Poznań 1913. Gately I., Kulturowa historia alkoholu, Warszawa 2011. Gause F, Die Geschichte der Stadt Königsberg, t. 2, Köln 1968. Gaxotte P., Rewolucja francuska, Gdańsk 2001. Geismeier W., Biedermeier, Leipzig 1986. Genlis S.-F. de, Pamiţtniki, Warszawa 1985. Geremek В., Litość i szubienica. Dzieje nędzy i miłosierdzia, Warszawa 1989. Geschichte Berlins, t. 1-2, red. W. Ribbe, Berlin 2002. Geschichte der deutschen Literatur vom 18. Jahrhundert bis zur Gegenwart, red. V. Zmegač, t. 1/2, Königstein 1984; t. 2/1, Königstein 1980. Geschichte der deutschen Literatur, t. 2, red. E. Bahr, Tübingen 1988. Geschichte der Frauen, t. 3: Frühe Neuzeit, red. G. Duby, M. Perrot, Frankfurt a.M. 1994. Geschichte des Wohnens, t. 3:1800-1918. Das bürgerliche Zeitalter, red.J. Reulecke, Stuttgart 1997. Geschichte des Wohnens, t. 4: 1918-1945: Reform, Reaktion, Zerstörung, red. G. Kahler, Stuttgart 1997. Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zurpolitisch-sozialen Sprache in Deutschland, t. 1, red. O. Bruner, W. Conze, R. Koselleck, Stuttgart 1972. Gestrich A., Geschichte der Familie im 19. und 20. Jahrhundert, München 1999. Gestrich A., Neuzeit, w: A. Gestrich, J.-U. Krause, M. Mitterauer, Geschichte der Familie, Stuttgart 2003. Giddens A., Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, Warszawa 2006. Gillis J., Geschichte der Jugend, Weinheim-Basel 1980. Glapa A., Z zagadnień higieny, w: Kultura ludowa Wielkopolski, red.J. Burszta, t. 2, Poznań 1964.
Bibliografia 623 Glaser H., Industriekultur undAlltagsleben. Vom Biedermeier zur Postmoderne, Frankfurt a.M. 1994. Gleixner U., Die „Gute“ und die „Böse“. Hebammen als Amtsfrauen auf dem Land (Altmark/Bran denburg, 18. Jahrhundert), w: Weiber, Menschen, Frauenzimmer. Frauen in der ländlichen Gesellschaft 1500-1800, red. H. Wunder, C. Vanja, Göttingen 1996. Godineau D., Kobieta, w: Człowiek Oświecenia, red. M. Vovelle, Warszawa 2001. Goerke H., Die Bedeutung der Gemeindeverwaltungfür die Bekämpfung der Pest, von Typhus und Cholera in Preussen,,,Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Goglin J.-L., Nędzarze w średniowiecznej Europie, Warszawa 1998. Graf F.W., Die Spaltung des Protestantismus. Zum Verhältnis von evangelischer Kirche, Staat und Gesellschaft im frühen 19. Jahrhundert, w: Religion und Gesellschaft im 19. Jahrhundert, red. W. Schieder, Stuttgart 1993. Grunberger R., Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, է. 2, Warszawa 1987. Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2008. Habermas R., Diebe vor Gericht. Die Entstehung der modernen Rechtsordnung im 19. Jahrhundert, Frankfurt-New York 2008. Hähner-Rombach S., Konfliktbereich Krankenversicherung. Auseinandersetzungen zwischen ge setzlichen Krankenkassen und Mitgliedern am Beispiel der Krankenhauseinweisung Ende des 19. Anfang des 20. Jahrhunderts, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Hamanowa M., Szok niewoli. Postawy Polaków wobec rozbiorów w świetle pamiętników współ czesnych, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 2001, 25. Handbuch der deutschen
Bildungsgeschichte, t. 3: 1800-1870, red. K.-E. Jeismann, P. Lundgreen, München 1987. Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 4: 1870-1918, red. Ch. Berg, München 1991. Harms-Ziegler B., Außereheliche Mutterschaft in Preußen in 18. und 19. Jahrhundert, w: Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. U. Gerhard, München 1997. Harnisch H., Kapitalistische Agrarreform und Industrielle Revolution. Agrarhistorische Untersuchun gen über das ostelbische Preußen zwischen Spätfeudalismus und bürgerlich-demokratischer Revo lution von 1848/49 unter besonderer Berücksichtigung der Provinz Brandenburg, Weimar 1984. Harnisch H., Vom Oktoberedikt des Jahres 1807 zur Deklaration von 1816. Problematik und Charakter der preußischen Agrarreformgesetzgebung zwischen 1807 und 1816, Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte. Studien zu den Agrarreformen des 19. Jahrhunderts in Preussen und Russland”, Sonderband, Berlin 1978, s. 231-293. Hartung E, Der aufgeklärte Absolutismus, w: tegoż, Staatsbildende Kräfte der Neuzeit. Gesammelte Aufsätze, Berlin 1961. Hass L., Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII і XIX wieku, Wrocław 1982. Hausen К., Porządek płci. Studia historyczne, Warszawa 2010. Hauser A., Społeczna historia sztuki i literatury, t. 1-2, Warszawa 1974. Hazard P, Kryzys świadomości europejskiej 1680-1715, Warszawa 1974. Hazard R, Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, Warszawa 1972. Hecker H., Preußen - Staat der Grenzen. Ein Versuch über Voraussetzungen und Wirkungen staats bedingter Tugenden, w: Geistiges Preußen
- Preußischer Geist, red. G. Hundrieser, H.-G. Pott, Bielefeld 2003. Heggen A., Alkohol und bürgerliche Gesellschaft im 19. Jahrhundert. Eine Studie zur deutschen Sozialgeschichte, Berlin 1988. Heinemann M., Schule im Vorfeld der Verwaltung. Die Entwicklung der preußischen Unterrichts verwaltung von 1771-1800, Göttingen 1974. Heinrich G., Friedrich II. von Preußen. Leistung und Leben eines großen Königs, Berlin 2009. Helbing E, Die Tortur. Geschichte der Folter im Kriminalverfahren aller Veiten und Volker, Aalen 1983.
624 Bibliografia Henning F.-W., Deutsche Wirtschafts- und Sozialgeschichte im Mittelalter und in derfrühen Neuzeit, t. 1, Paderborn 1991. Henning Е-W., Die Entwicklung der Verkehrsinfrastruktur in Brandenburg/Preußen als Teil der Staatsbaukunst von 1648 bis 1850, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte” 7, 1997, 2, s. 211-232. Henning Е-W., Handbuch der Wirtschafts- und Sozialgeschichte in 19. Jahrhundert, t. 2, Pader born 1996. Henning Е-W., Landwirtschaft und ländliche Gesellschaft in Deutschland, t. 2, Paderborn 1988. Herrmann U., Die Pädagogisierung des Kinder- und Jugendlebens in Deutschland seit dem Aus gehenden 18. Jahrhundert, w: Zur Sozialgeschichte der Kindheit, red. J. Martin, A. Nitschke, Freiburg-München 1986. Heubaum A., Geschichte des deutschen Bildungswesens seit der Mitte des 17 Jahrhunderts, t. 1, Berlin 1905. Hinrichs C., Der allgegenwärtige König Friedrich der Große im Kabinett und aufInspektionsreisen, Berlin 1940. Hintze O., Hohenzollern und ihr Werk, Berlin 1915. Hintze O., Zur Agrarpolitik Friedrich des Großen, „Forschungen zur Brandenburgischen und Preußischen Geschichte”10, 1898, s. 275-309. Hippel W. von, Armut, Unterschichten, Randgruppen in derfrühen Neuzeit, München 1995. Hirsch T., Geschichte des academischen Gymnasiums in Danzig, Danzig 1837. Historia brzydoty, red. U. Eco, Poznań 2007. Historia chłopów śląskich, red. S. Inglot, Warszawa 1979. Historia ciała, red. G. Vigarello, t. 1, Gdańsk 2011. Historia kultury materialnej Polski w zarysie. Opracowanie zbiorowe, red. W. Hensel, J. Pazdur, t. 6: Od 1870 do 1918 roku,
red. B. Baranowski, J. Bartyś, T. Sobczak, Wrocław 1979. Historia ojców i ojcostwa, red. J. Delumeau, D. Roche, Warszawa 1995. Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2: Do roku 1815, cz. 2: Pomorze Wschodnie w latach 16571815, Poznań 1984; cz. 3: Pomorze Zachodnie w latach 1648-1815, Poznań 2003; t. 3: 1815—1850, cz. 3: Kultura artystyczna i umysłowa, Poznań 2001. Historia Prus. Narodziny - mocarstwowość - obumieranie, oprać, zbiorowe pod red. B. Wachowiaka, t. 1: Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701), B. Wachowiak przy współudziale A. Kamieńskiego, Poznań 2001; t. 2: Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. B. Wachowiak, oprać. Z. Szultka [et al.], Poznań 2010; t. 3: Prusy w dobie kształtowania się kapitalizmu (1806-1871), red. G. Kucharczyk, oprać. G. Kucharczyk [et al.], Poznań 2014; t. 4: Prusy w Rzeszy Niemieckiej (1871-1947), red. G. Kucharczyk, oprać. A. Kamieński, G. Kucharczyk, D. Lukasiewicz, R. Łysoń, Warszawa 2019. Historia życia prywatnego, t. 3: Od renesansu do oświecenia, red. R. Chartier, Wrocław 1999. Historia życia prywatnego, t. 4: Od rewolucji francuskiej do I wojny światowej, red. M. Perrot, Wrocław 1999. Historia życia prywatnego, t. 5: Od I wojny światowej do naszych czasów, red. A. Prost, G. Vin cent, Wrocław 2000. Hohendahl P.U., Literarische Kultur im Zeitalter des Liberalismus 1830-1870, München 1985. Holsche A.C., Geographie und Statistik von West- Süd- und Neu-Ostpreußen, t. 1-3, Berlin 1800-1807. Hölscher L., Bürgerliche Religiosität im protestantischen Deutschland des. 19. Jahrhunderts, w: Re ligion
und Gesellschaft im 19. Jahrhundert, red. W. Schieder, Stuttgart 1993. Holtz В., Das Kultusministerium und die Kunstpolitik 1808/17 bis 1933, „Acta Borussica” se ria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staatsbehörde und gesellschaftliche Agentur (1817-1934), t. 2.1: Das
Bibliografia 625 Kultusministerium auf seinen Wirkungfeldern Schule, Wissenschaft, Kirchen, Künste und Me dizinalwesen. Darstellung, Berlin 2010, s. 399-634. Honsza N., Kunicki W, Karol May - anatomia sukcesu. Zycie, twórczość, recepcja, Katowice 1986. Hubbard W, Familiengeschichte. Materialien zur deutschen Familie seit dem Ende des 18. Jahr hunderts, München 1983. Huber E.R., Deutsche Verfassungsgeschichte seit 1789, t. 1, Stuttgart 1957. Huizinga ]., Jesień średniowiecza, Warszawa 1974. Hunecke V., Die Findelkinder von Mailand. Kindsaussetzung und aussetzende Eltern vom 17. bis zum 19. Jahrhundert, Stuttgart 1987. Ihnatowicz I., Człowiek. Informacja. Społeczeństwo, Warszawa 1989. Im Hof Ա, Europa Oświecenia, Warszawa 1995. Iserloh E., Die Kirche im industriellen Zeitalter. Der deutsche Sozialkatholizismus im 19. Jahrhundert, w: Religion und Kirchen im industriellen Zeitalter, Braunschweig 1977. Jagła J., Boska Medycyna i Niebiescy Uzdrowiciele wobec kalectwa i chorób człowieka. Ikonogra fia „Patronów od Chorób” i „Swiţtych Miłujących Żebraków” w sztuce polskiej XIV-XVU w., Warszawa 2004. Jakóbczyk W, Doktór Marcin. Jan Karol Marcinkowski 1800—1846, Poznań 1946. Janowski J.N., Notatki autobiograficzne 1803-1853, Wrocław 1950. Jaworski R., Swój do swego. Studium o hztałtowaniu zmyslu gospodarności Wielkopolan 1871—1914, Poznań 1998. Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebuj'ą? Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Warszawa 1988. Jedlicki J., Klejnot i bariery społeczne. Przeobrażenia szlachectwa polskiego w schyłkowym okresie feudalizmu, Warszawa 1968.
Jedlicki J., Świat zwyrodniały. Lţki i wyroki krytyków nowoczesności, Warszawa 2000. Jeismann Κ.-E., Das preußische Gymnasium in Staat und Gesellschaft, t. 1, Stuttgart 1974, t. 2, Stuttgart 1996. Jeszke J., Lecznictwo naturalne na pograniczu polskiej i niemieckiej kultury medycznej w XIX і XX wieku. Aspekty teoretyczne badań, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 65, 2002, 2/3. Jeszke J., Szpital w świadomości ludowejXIX і XX wieku, w: Szpitalnictwo w dawnej Polsce, red. M. Dąbrowska, J. Kruppé, Warszawa 1998. Justi J.H.G., Grundsätze der Policeywissenschaften, Gottingen 1782. Justi J.H.G., Natur und Wesen der Staaten, Aalen 1969. Jütte R., Geschichte der Abtreibung, München 1993. Jütte R., Krankheit und Gesundheit in der Frühen Neuzeit, Stuttgart 2013. Jütte R., Lust ohne Last. Geschichte der Empfängnisverhütung von Antike bis zur Gegenwart, München 2003. Jütte R., Vom Hospital zum Krankenhaus. 16.-19. Jahrhundert, w: „Einem jeden Kranken in einem Hospitale sein eigenes Bett”. Zur Sozialgeschichte des Allgemeinen Krankenhauses in Deutschland im 19. Jahrhundert, red. A. Labisch, R. Spree, Frankfurt a.M.-New York 1996. Kaczmarek S., Immanuel Kant. Portretfilozofa, Poznań 1995. Kalinka W, Sejm czteroletni, t. 1, Warszawa 1991. Kamieński A., Polska a Brandenburgia-Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje polityczne, Poznań 2002. Kant I., Co to jest Oświecenie?, w: T. Kroński, Kant, Warszawa 1966. Kant I., Rozprawy z filozofii historii, Kęty 2005. Karolak C., Kunicki W, Orłowski H., Dzieje kultury niemieckiej, Warszawa 2006. Kaufhold K.H., „Wirtschaftswissenschaften” und
Wirtschaftspolitik in Preußen von um 1650 bis um 1800, w: Wirtschaft, Wissenschaft und Bildung in Preussen, red. K.H. Kaufhold, Stuttgart 1998.
626 Bibliografia Keilhauer A., Begriffstransfer in französisch-deutsch-französischen Wörterbüchern (1770-1815), w: Kulturtranfer im Epochenumbruch Frankreich — Deutschland 1770 bis 1815, red. H.-J. Lüsebrink і in., Leipzig 1997, s. 769-824. Kempa G., Szanse kobiet na rynku pracy na Śląsku, w: Kobieta i praca. Wiek XIX і XX, t. 6, red. A. Zarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000. Kershaw L, Hitler, t. 1: 1889—1936. Hybris, Poznań 2001. Kędelski M., Umieralność i trwanie życia ludności Wielkopolski w XIX wieku, Poznań 1996. Kiec O., Protestantyzm w Poznańskiem 1815-1918, Warszawa 2001. Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, Warszawa 1985. Kitowicz J., Pamiętniki czyli historia Polska, oprać. P. Matuszewska, Warszawa 1971. Kloden K.F., Von Berlin nach Berlin. Erinnerungen 1786—1824, Berlin 1978. Klotz H., Geschichte der deutschen Kunst. Neuzeit und Moderne 1750—2000, t. 3, München 2000. Kłoskowska A., Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 2005. Knapp G.F., Die Bauernbefreiung in Österreich und Preußen, w: tegoż, Grundherrschaft und Rit tergut, Leipzig 1897. Knapp G.F., Die Bauern-Befreiung und der Ursprung der Landarbeiter, cz. 1-2, Leipzig 1887. Koch F, Verwaltete Lust. Stadtverwaltung und Prostitution in Frankfurt a.M. 1866—1968, Frank furt a.M. 2010. Kochanowicz J., Sporo teorię gospodarki chłopskiej. Gospodarstwo chłopskie w teorii ekonomii i w hi storii gospodarczej, Warszawa 1992. Kochanowska-Nieborak A., Francuzi Północy. Obraz Połski i Polaków w niemieckich leksykonach konwersacyjnych XIX wieku, Wrocław 2007. Kocka J., Arbeiten an der Geschichte.
Gesellschaftlicher Wandel im 19. und 20. Jahrhundert, Göt tingen 2011. Kocka J., Arbeitsverhältnisse und Arbeiterexistenzen. Grundlagen der Klassenbildung im 19. Jahr hundert, Bonn 1990. Kocka J., O historii społecznej Niemiec, Poznań 1997. Kocka J., Weder Stand noch Klasse. Unterschichten um 1800, Bonn 1990. Köhler H., Berlin in der Weimarer Republik (1918-1932), w: Geschichte Berlins, t. 2: Von der Märzrevolution bis zur Gegenwart, red. W. Ribbe, Berlin 2002. Köllmann W, Demographische „Konsequenzen” der Industrialisierung in Preußen, w: tegoż, Be völkerung in der industriellen Revolution. Studien zur Bevölkerungsgeschichte Deutschlands, Göttingen 1974. Köllmann W, Vur Bevölkerungsentwicklung der Neuzeit, w: Studien zum Beginn der modernen Welt, red. R. Koselleck, Stuttgart 1977, s. 68-77. Kołłątaj H., Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750—1764), oprać. J. Hulewicz, Wrocław 1953. König H., Aur Geschichte der Nationalerziehung in Deutschland im letzten Drittel des 18. Jahr hunderts, Berlin 1960. König R., Potęga i urok mody, Warszawa 1979. Konopczyński W, Kiedy nami rządziły kobiety, Londyn 1960. Konopczyński W, Polscy pisarze polityczni XVIII wieku, Warszawa 1966. Kopczyński M., Służba domowa jako grupa zawodowa w Europie XV-XX wieku, w: Kobieta i praca. Wiek XIX і XX, t. 6, red. A. Zarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000. Korpalska W.K., Szmytkowski J., Walka z chorobami zakaźnymi na ziemiach polskich podpruskim zaborem w XIX wieku, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Korzeniowska W, Codzienność społeczności wsi
rejencji opolskiej w aspekcie zachodzących przemian (1815-1914), Opole 1993.
Bibliografia 627 Koselleck R., Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, War szawa 2009. Koselleck R., Preußen zwischen Reform und Revolution. Allgemeines Landrecht, Verwaltung und Soziale Bewegung von 1791 bis 1848, München 1989. Kosim J., Pod pruskim zaborem. Warszawa w latach 1796-1806, Warszawa 1980. Kostrzyn nad Odrą. Dzieje dawne i nowe, red. J. Marczewski, Poznań 1991. Kotłowski T., Niemcy 1919—1923. Organizacje robotnicze w walce o ustrój społeczno-polityczny państwa, Poznań 1986. Kowal S., Partnerstwo czy uzależnienie? Niemieckie postawy wobec stosunków gospodarczych z Polską w czasach Republiki Weimarskiej, Poznań 1995. Kowal S., Społeczeństwo Wielkopolski i Pomorza Nadwiślańskiego w latach 1871-1914. Przemiany demograficzne i społeczno-zawodowe, Poznań 1982. Koziełłek G., Reformen, Revolutionen und Reisen. Deutsche Polenliteratur im 18. und 19. Jahr hundert, Wroclaw 1990. Koźmian К., Pamiętniki, է. 1, Wrocław 1972. Kracauer S., Od Caligariego do Hitlera. Z psychologiifilmu niemieckiego, Gdańsk 2009. Kracik J., Ewangelicznie i rozumnie. Oświecenie katolickie, w: tegoż, Powszechny, apostolski, w his torię wpisany. Z wędrówek po kościelnej przeszłości, Kraków 2005. Kramer J., Französisch bei Hofe und auf den Höfen. Zur sozialen Schichtung der Französimen in der deutschen Sprache des 18. Jahrhunderts, w: Französisch-deutscher Kulturtransfer im finden Regime”, red. G. Berger, R Sick, Tübingen 2002, s. 209-218. Krasicki L, Uwagi, oprać. Z. Libera, Warszawa 1997. Krasuski J., Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Poznań 1978.
Krasuski J., Kulturkampf. Katolicyzm i liberalizm w Niemczech w XIX wieku, Wroclaw 2009. Kroll F.-L., Geburt der Moderne. Politik, Gesellschaft und Kultur vor dem Ersten Weltkrieg, Berlin 2013. Król E.C., Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919—1945, War szawa 2006. Król M., Podróż romantyczna, Paryż 1986. Kucharczyk G., Cenzura prmka w Wielkopolsce w czasach zaborów 1815-1914, Poznań 2001. Kucharczyk G., Kulturkampf Walka Berlina z katolicyzmem (1846-1918), Warszawa 2009. Kuczyński J., Geschichte des Alltags des deutschen Volkes, t. 2:1650-1810, Berlin 1981; t. 4: 18711918, Berlin 1982. Kuhlemann F.-M., Modernisierung und Disziplinierung. Sozialgeschichte des preußischen Volks schulwesens 1794—1872, Göttingen 1992. Kuhlemann F.-М., Niedere Schulen, w: Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 4:1870—1918, red. Ch. Berg, München 1991. Kukuryka S., Dorobek polskiej spółdzielczcości mieszkaniowej, w: 90 lat spółdzielczości mieszkaniowej w Polsce (1890-1980), red. J. Topolski, Poznań 1982. Kulesza S., Analiza chorób w mieście Barlinku, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 62, 1999, 4. Kuligowski W, Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna, Poznań 2004. Kunicki W, Südpreußen als Wirkungsfeld des radikalen schlesischen Bürgertums, w: Branden burg-Preußen um 1800 in der Wahrnehmung europäischer Reisenden und Zuwanderer, red. I.-M. d’Aprile, Berlin 2004. Kunisch J., Friedrich der Grosse. Der König und seine Zeit, München 2004. Kurth W, Die Mode im Wandel der Zeiten, Berlin 1929. Kurzel-Runtscheiner M., Córy Wenus. Kurtyzany XVI-
wiecznego Rzymu, Gdynia 1998. Kwiatek J., Górnośląska szkoła ludowa na przełomie XIX і XX wieku, Opole 1987.
628 Bibliografia La Mettrie J.O. de, Człowiek-maszyna, Warszawa 1984. Labisch A., Das Allgemeine Krankenhaus in der kommunalen Sozial- und Gesundheitspolitik des 19. Jahrhunderts, w: „Einem jeden Kranken in einem Hospitale sein eigenes Bett". Zur Sozial geschichte des Allgemeinen Krankenhauses in Deutschland im 19. Jahrhundert, red. A. Labisch, R. Spree, Frankfurt-New York 1996. Labisch A., Homo Hygienicus. Gesundheit und Medizin in der Neuzeit, Frankfurt-New York 1992. Labuda G., Idee „wiecznego pokoju" i jednoczenia państw narodowych w dziejach Europy, „Nauka” 2003, 2, s. 45-63. Labuda G., Rozważania nad teorią i historią kultury i cywilizacji, Poznań 2008. Labuda G., Rozwój metod dziejopisarskich od starożytności do współczesności, cz. 1: Do schyłku XIX w., Poznań 2003. Lafontaine L., O ospie krowiey, „Dziennik Zdrowia dla Wszystkich Stanów” 3, 1801. Lafontaine L., O prawdziwej wartości sztuki lekarskiej, „Dziennik Zdrowia dla Wszystkich Stanów” 1, 1801. Lambrecht К., Hexenverfolgung und Zaubereiprozesse in den schlesischen Territorien, Köln 1995. Landes D., Bogactwo i nędza narodów, Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Warszawa 2000. Landes D., Kultura przesądza o wszystkim, w: Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, red. L.E. Harrison, S.P. Huntington, Poznań 2000. Langewiesche D., Frühliberalismus und Bürgertum 1815-1849, w: Bürgertum und bürgerlichliberale Bewegung in Mitteleuropa seit dem 18. Jahrhundert, red. L. Gail, München 1997. Langewiesche D., Liberalismus in Deutschland, Frankfurt a.M. 1988. Lärmer K., Autobahn und
staatsmonopolistischer Kapitalismus (1933 bis 1945), w: Wirtschaft und Staat im Imperialismus, red. L. Zumpe, Berlin 1976. Las Cases E. de, Memorial ze św. Heleny, է. 2, Gdańsk 2011. Lasiert R, Verlorene Lebenswelten. Geschichte der vorindustriellen Gesellschaft, Frankfurt a.M. 1991. Lawaty A., Ende Preußens in polnischer Sicht. Zur Kontinuität negativer Wirkungen der preußischen Geschichte auf die deutsch-polnischen Beziehungen, Berlin 1986. Le Goff J., Od czasu średniowiecznego do czasu nowożytnego, w: Czas w kulturze, oprać. A. Za jączkowski, Warszawa 1988. Lebrun Y., Jak dawniej leczono. Lekarze, święci i czarodzieje w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1997. Lecouteux C., Tajemnicza historia wampirów, Warszawa 2011. Lefebvre G., Termidorianie, dyrektoriat, Warszawa 1959. Lehmann M., Freiherr vom Stein, Göttingen 1928. Levack В., Polowanie па czarownice w Europie wczesnonowożytnej, Wrocław 1991. Libera Z., Medycyna ludowa. Chłopski rozsądek czy gminnafantazja?', Wrocław 1995. Libera Z., Znachor w tradycjach ludowych i popularnych XIX-XX wieku, Wrocław 2003. Liczbińska G., Umieralność i jej uwarunkowania wśród katolickiej i ewangelickiej ludności histo rycznego Poznania, Poznań 2009. Lindmayer J., Bytów w okresie przemian ustrojowo-prawnych i społeczno-gospodarczych Prus (1815-1918), w: Historia Bytowa, red. Z. Szultka, Bytów 1998. Lipelt R., Rolnictwo na Śląsku w drugiej połowie XVIII w. w świetle współczesnych podręczników rolniczych, „Sobótka” 46, 1991, 4, s. 437-447. Lottman H.R., Juliusz Verne, Warszawa 1999. Luckmann T., Niewidzialna religia. Problem religii we
współczesnym społeczeństwie, Kraków 2006. Luhmann N., Semantyka miłości. O kodowaniu intymności, Warszawa 2003. Lützeler H., Deutsche Kunst. Einsichten in die Welt und in den Menschen. Von der Frühzeit bis zur Gegenwart, Bonn 1987. Lepkowski T, Polska - narodziny nowoczesnego narodu. 1764—1870, Warszawa 1967.
Bibliografia 629 Łojek J., Wiek markiza de Sade. Szkice z historii obyczajów i literatury we Francji, Lublin 1973. Łuczak C., Dzieje gospodarcze Niemiec 1871-1945, Poznań 1984. Łuczak C., Dzieje gospodarcze Niemiec 1871-1990, t. 1: Druga Rzesza i Republika Weimarska, Poznań 2004. Lukasiewicz D., Czarna legenda Polski. Obraz Polski i Polaków w Prusach 1772-1815, Poznań 1995. Lukasiewicz D., Oświecenie a edukacja. Szkolnictwo niższe i średnie w Prusach i w Polsce w latach 1701-1806, „Czas Przeszły. Poznańskie Studia Historyczne” 3, 2016, 1-2. Lukasiewicz D., Polacy i Prusacy w 1800 r., w: Przełomy w historii. XVI Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Wrocław, 15-18 września 1999 roku. Pamiętnik, t. 2, cz. 2, red. nauk. K. Ruchniewicz, J. Tyszkiewicz, W. Wrzesiński, Toruń 2000. Lukasiewicz D., Sarmatyzm i Prusy na przełomie XVIII і XIX wieku, Warszawa 2015. Lukasiewicz D., Szkolnictwo w Prusach między tradycją a nowoczesnością (1806-1871), „Czas Przeszły. Poznańskie Studia Historyczne” 2, 2015, 1-2. Lukasiewicz D., Szkolnictwo w Prusach Południowych (1793-1806) w okresie reform oświecenio wych, Poznań 2004. Lukasiewicz D., Warkocz znad Wisły. Pruski stereotyp brudnej Polski czy prawda historyczna?, „Medycyna Nowożytna” 2, 1995, 2, s. 83-103. Lukasiewicz J., Wpływ urodzajów na poziom życia społeczeństwa polskiego w latach 1820-1860, w: Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX, red. J. Sztetyłło, Warszawa 1992. Maćkowiak Z., Popow T, Klasycy marksizmu o kwestii mieszkaniowej, w: 90 lat spółdzielczości mieszkaniowej w Polsce (1890-1980), red. J.
Topolski, Poznań 1982. Madelin L., Francja dyrektoriatu 1795-1799, Warszawa 1922. Makowski E., Ruch robotniczy w Wiełkopolsce. Zarys dziejów do roku 1981, Poznań 1984. Makowski K., Rodzina poznańska w Ipołowie XIX wieku, Poznań 1992. Maleczyński K., Morełowski M., Ptaszycka A., Wrocław. Rozwój urbanistyczny, Warszawa 1956. Malkusz Ł., Charakterystyka demograficzna rodziny górnośląskiej na przykładzie Malkuszów z Otmętu (odpołowy XVIII do połowy XX wieku), w: Rodzina na Śląsku w XIX ina początku XX w., red A. Dawid, A. Maziarz, Opole 2011. Malthus T.R., Prawo ludności, Warszawa 2007. Mandrou R., Duby G., Historia kultury francuskiej. Wiek X-XX, Warszawa 1967. Manifest komunistyczny i kryminał, „Krytyka Polityczna” 2010, 20-21. Mann G., Niemieckie dzieje w XIX i XX wieku, Olsztyn 2007. Mannheim K., Człowiek i społeczeństwo w dobie przebudowy, Warszawa 1974. Mannheim K., Myśl konserwatywna, Warszawa 1986. Marks K., Prusacy (kanalie), w: tegoż, Przyczynki do historii kwestii polskiej. Rękopisy z lat 18631864, Warszawa 1986. Marschlack R, Bevölkerungsgeschichte Deutschlands im 19. und 20. Jahrhundert, Frankfurt a.M. 1984. Marshall J., Podróż przez Polskę (1770), w: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1, oprać. W. Zawadzki, Warszawa 1963. Martini F., Deutsche Literatur im bürgerlichen Realismus 1848—1898, Stuttgart 1981. Martino A., Publikumsschichten und Leihbibliotheken, w: Deutsche Literatur. Eine Sozialgeschichte, t. 7, red. H.A. Glaser, Hamburg 1982. Martos A., Historia antykoncepcji, Warszawa 2012. Martuszewski E., Pierwsze próby wprowadzenia języka niemieckiego
do szkół elementarnych na Mazurach i południowej Warmii na początku XIX w., „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1977, 3-4, s. 307-325.
630 Bibliografia Marwitz F.A.L. von der, Ein märkischer Edelmann im Zeitalter der Befreiungskriege, t. 1, Berlin 1908. Mathiez A., Rewolucja francuska, Warszawa 1956. Matusik R, Nadeszła epoka przejścia. Nowoczesność w piśmiennictwie katolickim Poznańskiego 1836-1871, Poznań 2011. Matuszewska E., Zarys historii zawodu położnej, Warszawa 2012. Matzerath H., Urbanisierung in Preußen 1815-1914, Stuttgart 1985. Maurer M., Die Biographie des Bürgers. Lebensformen und Denkweisen in der formativen Phase des deutschen Bürgertums (1680-1815), Göttingen 1996. Maurice E, Freimaurerei um 1800. Ignaz Aurelius Feßler und die Reform der Großloge Royal York in Berlin, Tübingen 1997. Maziarz A., Tradycyjna rodzina górnośląska w XIX i na początku XX wieku, w: Rodzina na Śląsku w XIX i na początku XX w., red. A. Dawid, A. Maziarz, Opole 2011. Mączak A., Historia jest we mnie, Warszawa 2004. Mączak A., Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa 1984. Medick H., Weben und Überleben in Laichingen 1650-1900. Lokalgeschichte als Allgemeine Ge schichte, Göttingen 1997. Meier B., Friedrich-Wilhelm II. König von Preußen (1744-1797). Ein Leben zwischen Rokoko und Revolution, Regensburg 2007. Mercier S., Obraz Paryża, Warszawa 1959. Merton R.K., Purytanizm, pietyzm i nauka, w: tegoż, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa 1982. Messerschmidt M., Preußens Militär in seinem gesellschaftlichen Umfeld, w: Preußen im Rückblick, red. H.-J. Puhle, H.-U. Wehler, Göttingen 1980. Metz K.H., Preussen als Modell einer Idee der Sozialpolitik, w: Preussische Stile. Ein Staat als Kunststück, red. P.
Bahners, G. Roellecke, Stuttgart 2001. Meyer A.H.G., Schule und Kinderarbeit. Das Verhältnis von Schul- und Sozialpolitik in der Ent wicklung der preussischen Volksschule zu Beginn des 19. Jahrhundert, Hamburg 1971. Mezzadri L., Rewolucja francuska a Kościół, Kraków 2007. Michael Е, Daiber H., Geschichte des deutschen Theaters, Frankfurt a.M. 1990. Michalkiewicz S., Powstanie chłopskie na Górnym Śląsku w 1811 roku, Wrocław 1967. Michalski J., Studia historyczne z XVIII i XIX wieku, t. 2: Ideologia, nauka, historiografia, War szawa 2007. Minois G., Kościół i nauka. Dzieje pewnego niezrozumienia. Od Galileusza do Jana Pawła II, Warszawa 1996. Mittenzwei L, Friedrich II. von Preußen. Eine Biographie, Berlin 1984. Mittenzwei I., Herzfeld E., Brandenburg-Preußen 1648—1789. Das Zeitalter des Absolutismus, Berlin 1987. Mitterauer M., Ledige Mütter. Zur Geschichte unehelicher Geburten in Europa, München 1983. Mitterauer M., Sieder R., Vom Patriarchat zur Partnerschaft. Zum Strukturwandel der Familie, München 1977. Mitterauer M., Sozialgeschichte der Jugend, Frankfhrt a.M. 1986. Mohl R. von, Encyklopedia umiejętności politycznych, Warszawa 2003. Molik W, Polscy studenci na uniwersytetach niemieckich od końca XVIII do początku XX wieku, t. 1, Poznań 2016. Molik W, Polskie peregrynacje uniwersyteckie do Niemiec 1871-1914, Poznań 1989. Molik W, Procesy asymilacyjne i akulturacyjne w stosunkach polsko-niemieckich w XIX i na początku XX w. Stan i postulaty badań, w: Procesy akulturacji/asymilacji na pograniczu polsko-niemieckim w XIX i XX w., red. W. Molik, R. Traba, Poznań 1999.
Bibliografia 631 Molik W., Rozrzutność i oszczędność ziemiaństwapolskiego w zaborze pruskim w XIX i na początku XX wieku, w: Rozrzutność i skąpstwo w tradycji kulturowej i rzeczywistości, red. J. Tazbir, Kraków 2005. Molik W., Życie codzienne ziemiaństwa w Wielkopolsce w XIX i na początku XX wieku. Kultura materialna, Poznań 1999. Möller H., Preußen von 1918 bis 1947. Weimarer Republik, Preußen und der Nationalsozialismus, w: Handbuch der Preußischen Geschichte, red. W. Neugebauer, t. 3: Vom 19. zum 20. Jahrhundert und Große Themen der Geschichte Preußens, Berlin 2001, s. 149-316. Moltke H. von, O Polsce, Warszawa 1996. Montanari M., Der Hunger und der Überfluß. Kulturgeschichte der Ernährung in Europa, Mün chen 1999. Monteskiusz, O duchu praw, Kraków 2003. Montesquieu C. de, Listy perskie, Warszawa 2000. Mooser J., Katholische Volksreligion, Klerus und Bürgertum in der zweiten Hälfte des 19. Jahr hunderts, w: Religion und Gesellschaft im 19. Jahrhundert, red. W. Schieder, Stuttgart 1993. Mosse G.L., Kryzys ideologii niemieckiej. Rodowód intelektualny III Rzeszy, Warszawa 1972. Mumford L., Die Stadt. Geschichte und Ausblick, Köln 1963. Münch R., Gesundheitswesen im 18. und 19. Jahrhundert. Das Berliner Beispiel, Berlin 1995. Myschor C., Wyżsi urzędnicy pruskiej administracji prowincjonalnej w Poznańskiem 1871-1918, Poznań 2014. Namowicz T., Berlin versus Weimar. Zu einem Phänomen deutscher Kulturgeschichte, w: Geistiges Preußen - Preußischer Geist, red. G. Hundrieser, H.-G. Pott, Bielefeld 2003. Namowicz T., Oświecenie, w: Polacy i Niemcy. Historia - kultura — polityka,
red. A. Lawaty, H. Orłowski, Poznań 2008. Napoleon, Maksymy, wybór, wstęp i przekł. M. Senkowska-Gluck, L. Gluck, Warszawa 1983. Neue Deutsche Biographie, t. 3, Berlin 1953, t. 12, Berlin 1980, t. 20, Berlin 2001, t. 21, Berlin 2003, t. 22, Berlin 2005. Neugebauer УТ., Absolutistischer Staat und Schulwirklichkeit in Brandenburg-Preussen, Berlin-New York 1985. Neugebauer W, Das Bildungswesen in Preußen seit der Mitte des 17. Jahrhunderts, w: Handbuch der Preußischen Geschichte, red. O. Büsch, t. 2: Das 19. Jahrhundert und Große Themen der Geschichte Preußens, Berlin-New York 1992, s. 605-798. Neumann H.-J., Friedrich Wilhelm II. Preußen unter den Rosenkreuzern, Berlin 1997. Neumann О., Über den Weichselzopf, „Aus dem Posener Lande. Blätter für Heimatkunde" 3, 1908,1, s. 69-70. Nietschke R, Die Polizierung aller Lebensbereiche. Sozialdisziplinierung und ihre polizeilichen Im plikationen in der Prämoderne, w: Die deutsche Polizei und ihre Geschichte, red. P. Nitschke, Hilden 1996. Nijakowski L.M., Pornografia. Historia, znaczenie, gatunki, Warszawa 2010. Nipperdey T., Czy społeczeństwo wilhelmińskie było społeczeństwem poddanych, w: tegoż, Rozwa żania o niemieckiej historii, Warszawa 1999. Nipperdey T., Deutsche Geschichte 1800-1866. Bürgerwelt und starker Staat, München 1983. Nipperdey T, Deutsche Geschichte 1866-1918, t. 1: Arbeitswelt und Bürgergeist, München 1990. Nipperdey T, Prusy i uniwersytet, w: tegoż, Rozważania o niemieckiej historii. Eseje, Warszawa 1999. Noris P, Inglehart R., Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie, Kraków 2006. Nowak Z., Zmierzch
świetności gdańskiej kultury w latach 1793—1814, w: Historia Gdańska, t. 3, cz. 2: 1793-1815, red. E. Cieślak, Gdańsk 1993. Nożyński T, Źródła do dziejów Wągrowca. Szpital powiatowy w Wągrowcu (1873-1921), Wą growiec [b.d.].
632 Bibliografia Obenaus S., Buchmarkt, Verlagswesen und 'Zeitschriften, w: Deutsche Literatur. Eine Sozialgeschichte, t. 6, red. H.A. Glaser, Hamburg 1987. Oehlke A., Irland und die Iren in deutschen Reisebeschreibungen des 18. und 19. Jahrhundert, Frankfurt a.M. 1992. Oestreich G., Friedrich Wilhelm I. Preußischer Absolutismus, Merkantilismus, Militarismus, Göt tingen 1977. Orłowski H., Polnische Wirtschaft. Nowoczesny niemiecki dyskurs о Роксе, Olsztyn 1998. Orłowski Н., Stereotypy „długiego trwania" a procesy Nation Building, w: Polacy i Niemcy. Histo ria - kultura - polityka, red. A. Lawaty, H. Orłowski, Poznań 2008. Orłowski H., Z modernizacją w tle. Wokół rodowodu nowoczesnych niemieckich wyobrażeń o Polsce i Polakach, Poznań 2002. Ortega у Gasset J., Bunt mas i inne pisma socjologiczne, Warszawa 1982. Ossowska M., Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1986. Ossowska M., Moralność mieszczańska, Wrocław 1985. Ostrowska-Kębłowska Z., Architektura pałacowa drugiej połowy XVIII wieku w Wielkopolsce, Poznań 1969. Ozouf M., Dechristianisierung, w: Kritisches Wörterbuch der Französischen Revolution, t. 1, red. F. Furet, M. Ozouf, Frankfurt a.M. 1996. Paczensky G., Dünnebier A., Leere Töpfe, volle Töpfe. Die Kulturgeschichte des Essens und Trin kens, München 1994. Paczoska E., Lalka, czyli rozpad świata, Warszawa 2008. Państwo socjalne w Europie. Historia - rozwój - perspektywy, red. nauk. K. Kraus, T. Geisen, Toruń 2005. Parissien S., Historia wnţtrz. Dom od roku 1700, Warszawa 2010. Pater M., Historia Uniwersytetu Wrocławskiego do roku 1918, Wrocław 1997. Paul N.,
„Zum Zwecke der Verpflegung dürftiger Kranker. Erziehung geschickter Arzte und Beför derung und Erweiterung der Heilwissenschaft". Arztinitiativen bei der Gestaltung des Kran kenhauses in der Zeit des Aufgeklärten Absolutismus, w: JEinem jeden Kranken in einem Hos pitale sein eigenes Bett”. Zur Sozialgeschichte des Allgemeinen Krankenhauses im Deutschland im 19. Jahrhundert, red. A. Labisch, R. Spree, Frankfurt-New York 1996. Paulig F.R., Friedrich Wilhelm II, König von Preußen (1744-1797), Frankfurt a.Oder 1895. Paulsen F., Geschichte des gelehrten Unterrichts auf den deutschen Schulen und Universitäten, t. 2, Leipzig 1897. Pazdur J., Budownictwo, w: Historia kultury materialnej Polski w zarysie. Opracowanie zbioro we, red. W. Hensel, J. Pazdur, t. 6: Od 1870 do 1918 roku, red. B. Baranowski, J. Bartyś, T. Sobczak, Wrocław 1979. Peikert I., Zur Geschichte der Kindheit im 18. und 19. Jahrhundert, w: Die Familie in der Geschichte, red. H. Reif, Göttingen 1982, s. 114-136. Pestalozzi J. H., Uber Gesetzgebung und Kindermord, Leipzig 1910. Petersen J.W., Geschichte der deutschen Nationalneigung zum Trunke, Leipzig 1782. Peukert D.J.K., Republika Weimarska. Lata kryzysu klasycznego modernizmu, Warszawa 2005. Philippson M., Geschichte des preussischen Staatswesen vom Tode Friedrichs des Grossen bis zu den Freiheitskriegen, t. 1-2, Leipzig 1880. Pistor M., Grundzüge einer Geschichte derpreußischen Medizinalverwaltung bis Ende 1907, Braun schweig 1909. Pleitner B., Von treuester Freundschaft und glühendem Haß. Polen im deutschen nationalen Diskurs 1849-1871, w: „Gott mit uns".
Nation, Religion und Gewalt im 19. und 20. Jahrhundert, red. G. Krumeich, Göttingen 2000.
Bibliografia 633 Początek M., Rola i czynnościfizyków powiatowych w Wielkim Księstwie Poznańskim, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 75, 2012,1. Podgórska-Klawe Z., Związki między chorym a lekarzem na przełomie XVIII i XIX wieku, „Ar chiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Pohoska H., Sprawa oświaty ludu w dobie KEN, Kraków 1925. Polanyi K., Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów, Warszawa 2010. Potocka-Wąsowiczowa A. z Tyszkiewiczów, Wspomnienia naocznego świadka, oprać. B. Grochulska, Warszawa 1965. Prass R., Schriftlichkeit auf dem Land zwischen Stillstand und Dynamik. Strukturelle, konjunk turelle undfamiliäre Faktoren der Alphabetisierung in Ostwesfalen am Ende des Anden Ré gime, w: Kommunikation in der ländlichen Gesellschaft vom Mittelalter bis zur Moderne, red. W. Rösener, Göttingen 2000. Przybylski R., Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Gdańsk 1996. Piirer H., Raabe J., Medien in Deutschland, է. 1, Trento 1996. Puschner U., Lesegesellschaften, w: Kommunikation und Medien in Preußen vom 16. bis zum 19. Jahrhundert, red. B. Sösemann, Stuttgart 2002. Quellen zur Bevölkerungs-, Sozial- und Wirtschaftsstatistik Deutschlands 1815-1875, t. 2: Quellen zur Berufs- und Gewerbestatistik Deutschlands 18161875: Preußische Provinzen, red. W. Köllmann, Boppard 1989. Rabe C.yAlma Mater Leopoldina. Kolegium i Uniwersytet Jezuicki we Wrocławiu 1638-1811, Wrocław 2003. Radwan-Pragłowski J., Kobieta i mężczyzna. Człowiek rozdwojony, Kraków 2009. Rajch M., Cenzura pruska w Wielkopolsce w latach 1848-1918, Poznań
2004. Ratzinger J., Encyklika Caritas in Veritate O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie do biskupów, prezbiterów i diakonów, do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich, Kraków 2009. Reidegeld E., Staatliche Sozialpolitik in Deutschland, t. 1-2, Wiesbaden 2006. Reif H., Adel im 19. und 20. Jahrhundert, München 1999. Reif H., Adelskritik und Adelsreform in Deutschland 1770-1848, w: Szlachta - społeczeństwo państwo między Warmią a Rugią w XVHI-XX wieku, red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński, Szczecin 1998. Reinhard W, Zycie po europejsku. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa 2009. Reißner H., Mirabeau und seine „Monarchie Prussienne”, Berlin 1926. Remerj., Johann Heinrich Gottlob Justi. Ein deutscher Volkswirt des 18. Jahrhunderts, Stuttgart 1928. Reulecke J., Die Mobilisierung der „Kräfte und Kapitale". Der Wandel der Lebensverhältnisse im Gefolge von Industrialisierung und Verstädterung, w: Geschichte des Wohnens, t. 3: 1800-1918, red. J. Reulecke, Stuttgart 1997. Riehl W.H., Die Familie, Stuttgart 1889. Ritter G., Friedrich der Große. Ein historisches Profil, Leipzig 1936. Ritter G.A., Der Sozialstaat. Entstehung und Entwicklung im internationalen Vergleich, München 1991. Roland М.-J., Pamiętniki, Warszawa 1976. Rolnik D., Portret szlachty czasów stanisławowskich epoki kryzysu, odrodzenia i upadku Rzeczy pospolitej w pamiętnikach polskich, Katowice 2009. Rolnik D., Postawy szlachty polskiej z terenów II zaboru pruskiego wobec władz pruskich w 1793 r., w: Dyplomacja - Polityka - Prawo. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi
Kocójowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. I. Panic, Katowice 2001. Roscher W, Geschichte der National-Oekonomik in Deutschland, München 1874.
634 Bibliografia Rosen G., A History of Public Health, London 1993. Rousseau J.-J., Wyznania, Kraków 2003. Rusiński W., Osady tzw. „Olędróiu" w dawnym województwie poznańskim, Poznań 1939 - Kra ków 1947. Rutkowski J., Wies' europejska potnego feudalizmu (XVI-XVIH wiek), Warszawa 1986. Rzepa K., Od utopii do pragmatyzmu, od sekty do milionowej partii. Socjaldemokracja niemiecka przed 1914 rokiem, Poznań 1998. Sachs M., Chirurgie und Staat. Der Chirurg in der brandenburg-preussischen Medizinalgesetzgebung 1685-1871, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Sachße C., Tennstedt F., Geschichte der Armenfürsorge in Deutschland, t. 1, Stuttgart 1998. Sadowska J., Ochrona zdrowia publicznego na ziemiach polskich w zaborze pruskim, .Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 63, 2000, 3-4. Saldem A. von, Im Hause, zu Hause. Wohnen im Spannungfeld von Gegebenheiten undAneignungen, w: Geschichte des Wohnens, t. 3: 1800-1918, red. J. Reulecke, Stuttgart 1997. Salmi H., Europa XIX wieku. Historia kulturowa, Kraków 2010. Salmonowicz S., Das Strafgesetz des preussischen Landrechts vom Jahre 1794. Versuch einer allgemeinen Bewertung, w: La codification européenne du Moyen-Age au siècle des Lumières, red. S. Salmonowicz, Warszawa 1997. Salmonowicz S., Fryderyk II, Wrocław 1981. Salmonowicz S., Fryderyka Wielkiego opinie o Polakach, w: tegoż, Od Prus Książęcych do Królestwa Polskiego. Studia z dziejów prusko-pomorskich, Olsztyn 1992. Salmonowicz S., Nieograniczona władza szlachcica polskiego w jego posiadłościach, w: tegoż, Kilka minionych wieków. Szkice i studia z historii
ustroju Polski, Kraków 2009. Salmonowicz S., Preußen. Geschichte von Staat und Gesellschaft, Herne 1995. Salmonowicz S., Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Poznań 1987. Salmonowicz S., Toruńskie gimnazjum akademickie (1681-1817), Poznań 1973. Schanze H., Hof- und Stadttheater, w: Deutsche Literatur. Eine Sozialgeschichte, t. 6, red. H.A. Gla ser, Hamburg 1987. Schaser A., Frauenbewegung in Deutschland 1848—1933, Darmstadt 2006. Schenda R., Alphabetisierung und Literarisierungsprozesse in Westeuropa im 18. und 19. Jahrhundert, w: Sozialer und kultureller Wandel in der ländlichen Welt des 18. Jahrhunderts, red. E. Hinrichs, G. Wiegelmann, Wolfenbüttel 1982. Scherr J., Deutsche Kultur- und Sittengeschichte, Leipzig [b.d.] Schieder T, Friedrich der Grosse. Ein Königtum der Widersprüche, Frankfurt a.M. 1983. Schiller R., Vom Rittergut zum Grossgrundbesitz. Ökonomische und Soziale Transformationsprozesse der ländlichen Eliten in Brandenburg im 19. Jahrhundert, Berlin 2003. Schissler H., Die Junker. Zur Sozialgeschichte und historischen Bedeutung der agrarischen Elite in Preussen, w: Preußen im Rückblick, red. H.-J. Puhle, H.-U.Wehler, Göttingen 1980. Schissler H., Preußische Agrargesellschaft im Wandel. Wirtschafiliche, gesellschaftliche und politische Transformationsprozesse von 1763 bis 1847, Göttingen 1978. Schlögl R., Glaube und Religion in der Säkularisierung. Die katholische Stadt - Köln, Aachen, Münster 1700-1840, München 1995. Schlögl R., Katholische Kirche, Religiosität und gesellschaftlicher Wandel. Rheinisch- westßlische Städte 1750 bis 1830, w: Religion und
Gesellschaft im 19. Jahrhundert, red. W. Schieder, Stuttgart 1993. Schmidt Ch., Leibeigenschaft im Ostseeraum, Köln-Weimar—Wien 1997. Schmidt-Voges L, Strategien und Inszenierungen häuslichen Lebens zwischen 1750 und 1820, w: Ehe - Haus - Familie. Soziale Institutionen im Wandel 1750-1850, red. I. Schmidt-Voges, Köln 2010.
Bibliografia 635 Schneider F.J., Biedermeier i literaturoznawstwo, w: Spory o Biedermeier, oprać. J. Kubiak, Po znań 2006. Scholz A., Initiativen Niedergelassener Oermatologen bei der Bekämpfung der Geschlechtskrankheiten, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005, 1-3. Schömig U., Politik und Öffentlichkeit in Preußen. Entwicklung der Zensur- und Pressepolitik zwischen 1740 und 1819, Würzburg 1989. Schopenhauer J., Gdańskie wspomnienia młodości, Gdańsk 2010. Schrader W., Geschichte der Friedrichs-Universität zu Halle, t. 1-2, Berlin 1894. Schultz H., Berlin 1650-1800. Sozialgeschichte einer Residenz, Berlin 1987. Schumpeter J., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Warszawa 1995. Schwab D., Familie, w: Geschichtliche Grundbegriffe, t. 2, red. O. Brunner, Stuttgart 1994. Schwartz P., Die preußische Schulpolitik in den Provinzen Südpreußen und Neuostpreußen (17951806), „Zeitschrift für Geschichte der Erziehung und des Unterrichts” 1,1911,3, s. 133-195. Schwartz R, Heuschreckenplage in der Neumark während des 18. Jahrhunderts, „Schriften des Vereins für Geschichte der Neumark” 16, 1904, s. 241-252. Schwartz R, Wolfe in der Neumark, „Die Neumark” 4, 1927, 11/12. Sdvižkov D., Epoka inteligencji. Historia porównawcza warstwy wykształconej w Europie, War szawa 2011. Seepel H.-J., Das Polenbild der Deutschen. Vom Anfang des 19. Jahrhunderts bis zum Ende der Revolution von 1848, Kiel 1967. Seidel H.-C., Eine neue „Kultur des Gebarens“. Die Medikalisierung von Geburt im 18. und 19. Jahr hundert in Deutschland, Stuttgart 1998. Seidler E., 19. Jahrhundert. Zur Vorgeschichte
des Paragraphen 218, w: Geschichte der Abtreibung. Von der Antike bis zur Gegenwart, red. R. Jütte, München 1993. Seidler G.L., Biurokracja, w: tegoż, W nurcie Oświecenia, Lublin 1984. Senkowska-GluckM., Zyćpo rewolucji. Przemiany mentalności i obyczaju w napoleońskiej Francji, Wrocław 1994. Serczyk J., Albertyna. Uniwersytet w Królewcu (1544-1945), Olsztyn 1994. Serejski M.H., Europa a rozbiory Polski. Studium historiograficzne, Warszawa 1970. Serna R, Szlachta, w: Człowiek Oświecenia, red. M. Vovelle, Warszawa 2001. Shorter E., Der weibliche Körper als Schicksal. Zur Sozialgeschichte der Frau, München 1984. Shorter E., Die Geburt der modernen Familie, Reinbek 1977. Shorter E., Die große Umwälzung in den Mutter-Kind-Beziehungen vom 18. bis zum 20. Jahrhun dert, w: Zur Sozialgeschichte der Kindheit, red. J. Martin, A. Nitschke, Freiburg-München 1986, s. 503-524. Shorter E., Historia psychiatrii, Warszawa 2005. Sibalis M., Męski homoseksualizm w dobie Oświecenia i Rewolucji 1680-1850, w: Geje i lesbijki. Zycie i kultura, red. R. Aldrich, Kraków 2009. Sismondi J.C.L.S. de, Nowe zasady ekonomii politycznej czyli o bogactwie i jego stosunku do lud ności, t. 1-2, Warszawa 1955. Skarbek F., Dzieje Księstwa Warszawskiego, t. 1, [b.m.d.]. Skarbek F., Olim, Berlin-Poznań 1866. Skarbek F., Pamiętniki Fryderyka hrabiego Skarbka, oprać. P. Mysłakowski, Warszawa 2009. Skarbek F., Pamiętniki Seglasa, oprać. K. Bartoszyński, Warszawa 1959. Skowronek J., Debiuty polityczne kobiet w epoce rozbiorowej i początkach epoki porozbiorowej 1772-1831, w: Kobieta i świat polityki. Polska na tle
porównawczym w XIX i początkach XX w., red. A. Zarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1994. Skowronek J., Książę Józef Poniatowski, Wrocław 1984. Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa 1954.
636 Bibliografia Soboul К., Die Große Französische Revolution. Ein Abriss ihrer Geschichte (1789-1799), Köln 1973. Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011. Spenkuch H., Die Kontroverse um staatsbürgerliche Bildung und Erziehung in Preußen (1901 bis 1933), „Acta Borussica” seria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staatsbehörde und gesellschaftliche Agentur (18171934), t. 3.2: Kulturstaat und Bürgergesellschaft im Spiegel der Tätigkeit des preußischen Kul tusministeriums. Fallstudien, wstęp W. Neugebauer, Berlin 2012, s. 301-344. Spenkuch H., Die Politik des Kultusministeriums gegenüber den Wissenschaften und den Hochschulen, „Acta Borussica” seria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staatsbehörde und gesellschaftliche Agentur (1817-1934), t. 2.1: Das Kultusministerium aufseinen Wirkungsfeldern Schule, Wissenschaft, Kirchen, Künste und Medizinalwesen. Darstellung, Berlin 2010, s. 135-287. Spenkuch H., Paetau R., Kulturstaatliche Intervention, schulische Expansion und Differenzierung als Leistungsverwaltung (1866 bis 1914/18), „Acta Borussica” seria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staats behörde und gesellschaftliche Agentur (1817—1934), t. 2.1: Das Kultusministerium aufseinen Wirkungsfeldern Schule, Wissenschaft, Kirchen, Künste und Medizinalwesen. Darstellung, Berlin 2010, s. 56-92. Sperber J., Der Kampf um die
Feiertage in Rheinland-Wesfalen 1770-1870, w: Volhreligiosität in der modernen Sozialgeschichte, red. W. Schieder, Göttingen 1986. Spode H., Die Macht der Trunkenheit. Kultur- und Sozialgeschichte des Alkohols in Deutschland, Opladen 1993. Spory о Biedermeier, oprać. J. Kubiak, Poznań 2006. Spree R., Der Rückzug des Todes — wurden wir gesünder?, w: Erfüllt leben — in Gelassenheit sterben. Geschichte und Gegenwart, red. A.E. Imhof, R. Weinknecht, Berlin 1993. Spree R., Quantitative Aspekte der Entwicklung des Krankenhauswesens im 19. und 20. Jahrhun dert, w: „Einem jeden Kranken in einem Hospitale sein eigenes Bett". Kur Sozialgeschichte des Allgemeinen Krankenhauses in Deutschland im 19. Jahrhundert, red. A. Labisch, R. Spree, Frankfurt-New York 1996, s. 51-88. Spree R., Zu den Veränderungen der Volksgesundheit zwischen 1870 und 1913 und ihren Deter minanten in Deutschland (vor allem in Preußen), w: Arbeiterexistenz im 19. Jahrhundert. Lebensstandard und Lebensgestaltung deutscher Arbeiter und Handwerker, red. W. Conze, U. Engelhardt, Stuttgart 1981. Staël G. de, Dziesięć lat wygnania, Warszawa 1973. Stażewski M., Dzieje Lęborka 1815-1918, w: Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski, LęborkGdańsk 2009. Stegner T., Kobieta na wczasach w Sopocie w XIX i na początku XX wieku, w: Kobieta i kultura czasu wolnego, red. A. Zarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2001. Stephan H., Geschichte der Preußischen Post von ihrem Ursprünge bis auf die Gegenwart, Glas hütten 1976. Stępiński W, Własnośćjunkierska na Pomorzu Zachodnim w latach 1807-1914, t. 1-2, Szczecin 1989. Stöber R., Vorläufige
Pressestatistik zu Preußen vor 1871, w: Kommunikation und Medien in Preußen vom 16. bis zum 19. Jahrhundert, red. B. Sösemann, Stuttgart 2002, s. 450-458. Stomma L., Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., Warszawa 1986. Straubel R., Beamte und Personalpolitik im altpreussischen Staat: soziale Rekrutierung, Karriere verläufe, Entscheidungsprozesse (1763/86-1806), Potsdam 1998. Struck B., Nie Zachód, nie Wschód. Francja i Polska w oczach niemieckich podróżnych w latach 1750-1850, Warszawa 2012.
Bibliografia 637 Stübig H., Das Militär ah Bildungsfaktor, w: Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 3: 1800-1870, red. K.-E. Jeismann, P. Lundgreen, München 1987. Stübig H., Preußen und die neuere deutsche Geschichte, w: Preußen und Preußentum vom 17. Jahr hundert bis zur Gegenwart, Berlin 2002. Stukenbrock K., Das Zeitalter der Aufklärung. Kindsmord, Fruchtabtreibung und medizinische Policey, w: Geschichte der Abtreibung. Von der Antike bis zur Gegenwart, red. R. Jütte, Mün chen 1993. Stümke H.-G., Homosexuelle in Deutschland. Eine politische Geschichte, München 1989. Stürzbrecher M., Beiträge zur Berliner Medizingeschichte. Quellen und Studien zur Geschichte des Gesundheitswesens vom 17. bis zum 19. Jahrhundert, Berlin 1966. Sugalska L, Eugenika. Wposzukiwaniu istoty niemieckiego totalitaryzmu, Poznań 2015. Surowiecki W, List do przyjaciela mieszkającego nad rzeką Wartą o wadach edukacji młodzieży polskiej, Warszawa 1806. Szacki J., Tradycja, Warszawa 2011. Szarota T., Berlin w oczach Polaków (1789-1939), w: tegoż, Niemcy i Polacy. Wzajemne postrze ganie i stereotypy, Warszawa 1996. Szarota T., Niemiecki Michel. Dzieje narodowego symbolu i autostereotypu, Warszawa 1988. Szelągowska G., Aktywność kobiet w organizacjach zawodowych i gospodarczych w Wielkim Księstwie Poznańskim i Skandynawii w drugiejpołowie XIX wieku, w: Aktywność kobiet w organizacjach zawodowych i gospodarczych w XIX i XX wieku, red. K. Makowski, Poznań 2007. Szkurłatowski Z., Stosunki społeczno-ekonomiczne w rolnictwie śląskim w latach 1750—1806. Na przykładzie dóbr Luboradz, Wrocław 1974.
Szlanta P, Wilhelm II. Ostatni z Hohenzollernów, Warszawa 2015. SzlendakT., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa 2011. Szmytkowski J., Walka z chorobami zakaźnymi na ziemiach polskich podpruskim zaborem w XIX wieku, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 68, 2005,1-3. Szudra D., Ludność pruskiej prowincji Pomorze. Przemiany w ruchu naturalnym i migracyjnym w latach 1914-1939, Szczecin 2005. Szultka Z., Pruskie programy likwidacji języka kaszubskiego na Pomorzu Zachodnim i litewskiego w Prusach Wschodnich w latach 1803-1804, „Przegląd Zachodniopomorski” 19 (48), 2004, 4, s. 19-34. Szultka Z., Uwagi w sprawie rezonansu i percepcji idei oświeceniowych w pruskiej części Pomorza Zachodniego, „Wiek Oświecenia” 19, 2003, s. 43-66. Szyrocki M., Dzieje literatury niemieckiej. Podręcznik, t. 1, Warszawa 1969, t. 2, Warszawa 1972. Szyrocki M., Historia literatury niemieckiej. Zarys, Wrocław 1971. Sroda M., Indywidualizm i jego krytycy. Współczesne spory między liberałami, komunitarianami ifeministkami na temat podmiotu, wspólnoty i płci, Warszawa 2003. Taine H., Francja przed rewolucją, Warszawa 1881. Talleyrand C., Pamiętniki (1754-1815), Londyn 1994. Tarnas R., Dzieje umysłowości zachodniej. Idee, które ukształtowały nasz światopogląd, Poznań 2002. Tatarkiewicz W, Historia filozofii, t. 2, Warszawa 1981. Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit, upadek, relikty, Poznań 1998. Tazbir J., Okrucieństwo w nowożytnej Europie, Warszawa 1999. Tenorth H.-E., Lehrerberuf und Lehrerbildung. Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 3, red. K.-E.
Jeismann, P. Lundgreen, München 1987. Teuteberg H.-J., Wie ernährten sich Arbeiter im Kaiserreich, w: Arbeiterexistenz im 19. Jahrhundert. Lebensstandard und Lebensgestaltung deutscher Arbeiter und Handwerker, red. W. Conze, U. Engelhardt, Stuttgart 1981.
638 Bibliografia Teuteberg H.-J., Zar Frage des Wandels der deutschen Volksernährung durch die Industrialisierung, w: Studien zum Beginn der modernen Welt, red. R. Koselleck, Stuttgart 1977. Thomsen M., Zwischen Hauptwache und Stockhaus. Kriminalität und Strafiustiz in Thorn im 18. Jahrhundert, Marburg 2005. Tille A., Die Geschichte der deutschen Weihnacht, Leipzig 1893. Tilly R.H., Vom Zollverein zum Industriestaat. Die wirtschaftlich-soziale Entwicklung Deutschlands 1834 bis 1914, München 1990. Titze H., Wachstum und Differenzierung der deutschen Universitäten 1830-1945, Göttingen 1995. Tocqueville A. de, Dawny ustrój i rewolucja, Kraków 1994. Tocqueville A. de, Raport o pauperyzmie, Warszawa 2009. Tocqueville A. de, Wspomnienia, Wrocław 1987. Tönnies F., Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, Warszawa 1988. Topolski J., O narodowych cechach Polaków, w: Polaków portret własny, red. M. Rostworowski, Warszawa 1983. Topolski J., Wielkopolski model gospodarczy drugiej połowy XVIII wieku, w: Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969. Torliński J., Przesądy i zwyczaje lecznicze kaszubskich rybaków nadmorskich, Poznań 1938. Torp C., Haupt H.-G., Die vielen Wege der deutschen Konsumgesellschaft, w: Die Konsumgesellschaft in Deutschland 1890-1990. Ein Handbuch, red. H.-G. Haupt, C. Torp, Frankfurt-New York 2009. Toussaint-Samat M., Historia stroju, Warszawa 2002. Treue W, Preußens Wirtschaft vom Dreißigjährigen Krieg bis zum Nationalsozialismus, w: Hand buch der Preußischen Geschichte, t. 2:
Das 19. Jahrhundert und Große Themen der Geschichte Preußens, red. O. Büsch, Berlin-New York 1992, s. 449-606. Treue W, Wirtschafts- und Technikgeschichte Preußens, Berlin-New York 1984. Troeltsch E., Istota nowożytnego ducha, w: tegoż, Religia, kultura, filozofia. Wybór pism, Poznań 2006. Trossbach W, Bauern 1648-1806, München 1993. Trzeciakowski L., Ein ewiger deutsch-polnischer Antagonismus? Mythen, Stereotypen und „Wirk lichkeiten”, w: Mythen in Geschichte und Geschichtsschreibung aus polnischer und deutscher Sicht, red. A. von Saldern, Münster 1996. Trzeciakowski L., Otto von Bismarck, Wroclaw 2009. Trzeciakowski L., Pod pruskim zaborem 1850-1918, Warszawa 1973. Trzeciakowski L., Społeczeństwo polskie w oczach Otto von Bismarcka, „Kwartalnik Historyczny” 100, 1993, 4, s. 165-179. Trzeciakowski L., W kręgu polityki. Polacy-Niemcy w XIX w., Poznań 2002. Trzeciakowski L., Warunki kształtowania się spółdzielczości polskiejpod zaborem pruskim, w: 90 lat spółdzielczości mieszkaniowej w Polsce (1890—1980), red. J. Topolski, Poznań 1982. Turek-Kwiatkowska L., Zycie codzienne w Szczecinie w latach 1800-1939, Szczecin 2012. Turner R.S., Universitäten, w: Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 3: 1800—1870, red. K.֊E. Jeismann, P. Lundgreen, München 1987. Lihl К., Das „verbrecherische Weib”. Geschlecht, Verbrechen und Strafen im kriminologischen Diskurs 1800-1945, Münster 2003. Ulbricht O., Kindsmord und Aufklärung in Deutschland, München 1990. Ullrich V., Die nervöse Großmacht. Aufstieg und Untergang des deutschen Kaiserreichs 1871—1918, Frankfurt а. M. 1997. Ungern-
Sternberg W. von, Medien, w: Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, t. 3:1800—1870, red. K.-E. Jeismann, P. Lundgreen, München 1987.
Bibliografia 639 Unruh G.Ch. von, Die Veränderungen der Preußischen Staatsverfassung durch Sozial- und Verwal tungsreformen, w: Deutsche Verwaltungsgeschichte, red. K.G.A. Jeserich, t. 2, Stuttgart 1983. Urban W., Znaczenie kiły w dziejach I Rzeczypospolitej „Archiwum Historii i Filozofii Medy cyny” 60,1997,1. Vautrin H., Obserwator w Polsce, w: Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, t. 1, oprać. W. Zawadzki, Warszawa 1963. Vebien T., Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1998. Verbrecher im Visier der Experten. Kriminalpolitik zwischen Wissenschaft und Praxis im 19. und frühen 20. Jahrhundert, red. D. Schauz, S. Freitag, Stuttgart 2007. Vierhaus R., Deutschland im Zeitalter des Absolutismus, w: Deutsche Geschichte, t. 2, Göttingen 1985. Vigarello G., Czystość i brud. Higiena ciała od średniowiecza do XX wieku, Warszawa 1996. Vigarello G., Historia urody, Warszawa 2011. Vigarello G., Historia zdrowia i choroby. Od średniowiecza do współczesności, Warszawa 1997. Vigée-Lebrun L.-E., Wspomnienia, Warszawa 1977. Vogei В., Reformpolitik in Preußen 1807-1820, w: Preußen im Rückblick, red. H.-J. Puhle, H.-U. Wehler, Göttingen 1980. Vogel U., Gleichheit und Herrschaft in der ehelichen Vertragsgesellschaft - Widersprüche der Auf klärung, w: Frauen in der Geschichte des Rechts. Von der Frühen Neuzeit bis zur Gegenwart, red. U. Gerhard, München 1997. Vovelle M., Zwykły człowiek, w: Człowiek Oświecenia, red. M. Vovelle, Warszawa 2001. Wachowiak B., Petycja prowizorów polskiego kościoła laterańskiego na Kamiennej Grobli w Królewcu do króla pruskiego z 1798 r. Przyczynek do
Polskiéi kwestii językowej w Prusach, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” 2001, 25. Wachowiak B., Początki reform agrarnych na Pomorzu (od Szczecina po Kłajpedę), „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 1996, 4, s. 525-537. Wachowiak B., Polska - Rzeczpospolita Obojga Narodów w testamentach politycznych Hohenzol lernów ХѴІІ-ХѴПІ w., „Roczniki Historyczne” 76, 2010, s. 165-194. Wachowiak B., Przemiany społeczno-gospodarcze i ustrojowe wsi brandenburskiej, w: B. Wacho wiak, A. Kamieński, Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701), Poznań 2001, s. 116-142. Wachowiak B., Wieś brandenbursko-pomorsko-pruska w dobie kryzysu i odbudowy gospodarczej, w: B. Wachowiak, A. Kamieński, Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701), Poznań 2001. Wachowiak B., Wystąpienia chłopów w dobrach szlacheckich Prus Wschodnich w latach 1816-1819, w: tegoż, Z dziejów uwłaszczenia i modernizacji gospodarki Prus w pierwszej połowie XIX wieku, Olsztyn 1998. Wachowiak B., Z dziejów uwłaszczenia i modernizacji gospodarki Prus w pierwszej połowie XIX· wieku, Olsztyn 1998. Wächtershäuser W., Das Verbrechen des Kindesmordes im Zeitalter der Aufklärung, Berlin 1973. Wagner P, Bauern, Junker und Beamte. Lokale Herrschaft und Partizipation im Ostelbien des 19. Jahrhunderts, Göttingen 2005. Wahrig B., Sohn W, Einleitung, w: Zwischen Aufklärung, Policey und Verwaltung. Zur Genese des Medizinalwesens 1750-1850, red. B. Wahrig, W. Sohn, Wiesbaden 2003. Wajda К., Wielkopolska i Pomorze Wschodnie, w: Polska klasa robotnicza. Zarys dziejów, t. 1, cz. 1: Od przełomu XVIII і XIX w.
do 1870 r., red. S. Kalabiński, Warszawa 1974. Walter D., Preußische Heeresreformen 1807-1870, Paderborn 2003. Wasylewski S., Życie polskie w XIX wieku, Warszawa 2008. Wawrykowa M., U progu nowoczesności. Szkice z dziejów kultury niemieckiej w XVIII і XIX wieku, Warszawa 1989.
640 Bibliografia Wąsicki J., Wpływ zaboru ziem polskich na reformy ustrojowe w Prusach do roku 1806, w: tegoż, Ziemie polskie pod zaborem pruskim. Fragmenty dziejów, Zielona Góra 1978. Weber B., Die Kindsmörderin im deutschen Schrifttum von 1770-1795, Bonn 1974. Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Lublin 1994. Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, Warszawa 2002. Weber M., Racjonalność, władza, odczarowanie, Poznań 2004. Weber-Kellermann I., Die deutsche Familie. Versuch einer Sozialgeschichte, Frankfiirt a.M. 1975. Weber-Kellermann L, Die Familie. Geschichte, Geschichten und Bilder, Frankfurt a.M. 1989. Weber-Kellermann L, Frauenleben im 19. Jahrhundert. Empire und Romantik, Biedermeier, Grün derzeit, München 1985. Wehler H.-U., Deutsche Gesellschaftsgeschichte, t. 1-4, München 1987-2003. Wehler H.-U., Rzesza cesarska w przededniu I wojny światowej. Przełom społeczno-ekonomiczny i stagnacja polityczna, w: tegoż, Modernizacja, nacjonalizm, społeczeństwo. Eseje i artykuły, Warszawa 2001. Weindling R, Health, race und German politics between national unification und Nazism 1870—1945, Cambridge 1989. Wheen F, Karol Mark. Biografia, Warszawa 2005. Wielkopolska (1815-1850). Wybór źródeł, oprać. W. Jakóbczyk, Wrocław 1952. Wielopolski A., Zarys gospodarczych dziejów transportu, Warszawa 1975. Wierzbicki A., Spory o polską duszę. Z zagadnień charakterologii narodowej w historiografii polskiej XIX i'XX w., Warszawa 1993. Wierzchosławski S., Orzeł czarny i orzeł biały. Problemy modernizacji społeczeństwa polskiego prowincji Prusy Zachodnie
w XIX i na początku XX stulecia, Olsztyn 2011. Wietog J., Der Wohnungsstandard der Unterschichten in Berlin, w: Arbeiterexistenz im 19. Jahrhun dert. Lebensstandard und Lebensgestaltung deutscher Arbeiter und Handwerker, red. W. Conze, U. Engelhardt, Stuttgart 1981. Wijaczka J., Procesy o czary w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w XVI-XVIII wieku, Toruń 2007. Wischermann C., Wohnen in Hamburg vor dem Ersten Weltkrieg, Münster 1983. Wiśniewski J., Zycie obyczajowe i towarzyskie, w: Dzieje Szczecina, t. 2: Wiek X - 1805, red. G. Labuda, Warszawa-Poznań 1985. Włodarczyk E., Rozwój przestrzenny i demograficzny miasta, w: Dzieje Szczecina, t. 3:1806-1945, red. B. Wachowiak, Szczecin 1994. Włodarczyk E., Wielkomiejski rozwój Szczecina w latach 1871-1918, w: Dzieje Szczecina, t. 3: 1806-1945, red. B. Wachowiak, Szczecin 1994. Wolff L., Inventing Eastern Europe. Lhe Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford, Calif. 1996. Wolff-Powęska A., Niemiecka myśl polityczna wieku Oświecenia, Poznań 1988. Wolter G., Die Verpackung des männlichen Geschlechts. Eine illustrierte Kulturgeschichte der Hose, Marburg 1988. Wolter, Pamiętniki, Warszawa 1994. Wołoszyński R., Między tradycją a reformą. Nauczyciele w Polsce XVIII wieku, Piotrków Try bunalski 2002. Woycke J., Birth Control in Germany 1871-1933, London 1988. Wrigley E.A., Bevölkerungsstruktur im Wandel, München 1969. Wrzesiński W, Sąsiad czy wróg? Ze studiów nad kształtowaniem obrazu Niemca w Polsce w latach 1795-1939, Wrocław 1992. Wrzosek A., Karol Marcinkowski, t. 1, Warszawa 1960, t. 2, Warszawa 1961.
Zahorski A., Paryż lat rewolucji i Napoleona, Warszawa 1964.
Bibliografia 641 Zahorski A., Spór o Napoleona we Francji i w Polsce, Warszawa 1974. Załęcki A., Rządy Fryderyka II w Prusiech Polskich (1772-1786), Lwów 1907. Zbyszewski K., Niemcewicz od przodu i tylu, Warszawa 1991. Zernack K., Pruska polityka wobec Polski a polski wizerunek Prus, w: Polacy i Niemcy. Historia kultura - polityka, red. A. Lawaty, H. Orłowski, Poznań 2008. Ziehr W., Krzyż. Symbol i rzeczywistość, Kraków 1998. Zielińska A., Przemiany struktur demograficznych w Toruniu w XIX i na początku XX wieku, Toruń 2012. Zieliński Z., Kulturkampf w archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873-1887, Po znań 2011. Zientara W., Särmättä Europiana oder Surmatta Asiana? Polen in den deutschsprachigen Druck werken des 17. Jahrhunderts, Toruń 2003. Zilch R., Gesundheitswesen und Medizinalpolitik in Preußen 1817 bis 1911, „Acta Borussica” seria nowa, seria 2: Preußen als Kulturstaat, red. W. Neugebauer, dział I: Das preußische Kultusministerium als Staatsbehörde und gesellschaftliche Agentur (1817-1934), t. 2.1: Das Kultusministerium auf seinen Wirkungsfeldern Schule, Wissenschaft, Kirchen, Künste und Me dizinalwesen. Darstellung, Berlin 2010, s. 635-748. Zimmermann C., Preußische Agrarreformen in neuer Sicht, w: Gemeingeist und Bürgersinn. Die preußischen Reformen, red. B. Sösemann, Berlin 1993. Zimmermann C., Wohnen als sozialpolitische Herausforderung. Reformerisches Engagement und öffentliche Aufgaben, w: Geschichte des Wohnens, t. 3: 1800-1918, red. J. Reulecke, Stuttgart 1997, s. 503-636. Zimmermann K., Fryderyk Wielki ijego kolonizacja rolna na ziemiach
polskich, t. 1, Poznań 1915. Zimmermann К., Germanizacja Wielkopolski przez Polaków w drodze kolonizacji w XVII i XVIII w., „Rok Polski” 1918, 4, s. 209-225. Znaniecki F., Studia nad antagonizmem do obcych, w: tegoż, Współczesne narody, Warszawa 1990. Zorn W., Sozialgeschichte 1648—1800, w: Handbuch der deutschen Wirtschafts- und Sozialgeschichte, 1.1, red. H. Aubin, W. Zorn, Stuttgart 1971. Zur Sozialgeschichte der Kindheit, red. J. Martin, A. Nitschke, Freiburg-München 1986. Zymek B., Sozialgeschichte und Statistik des deutschen Mädchenschulwesens in den deutschen Staaten 1800-1945, Göttingen 2005. Zywczyński M., Kościół i rewolucja francuska, Kraków 1995.
Indeks osobowy Abbott Elizabeth 236 Abel Wilhelm 14, 33, 46, 52, 63, 71, 72, 157, 171, 266, 268, 302, 304, 305, 306 Abramowicz Bronisław 298, 350, 437, 561, 568, 598 Achilles Walter 12, 35, 62 Ackerknecht Erwin Heinz 275 Adamy Kurt 394,419, 421, 436-438,481, 517, 596 Agramonte y Cortijo Francisco 173, 179 Akoszewski Aleksander 562 Alberti Teodor Lambert Albert 532 Albertrandi Jan Baptysta 138 Aldrich Robert 179 Alexis Willibald 341, 348 Alkiewicz Jan 85 Altenstein Karl 317, 326, 330, 334, 338 Anderson Eugene 14, 326, 331, 334, 335, 339 Angely Louis 364 Anhalt-Dessau Leopold von 136 Anna Amalia Pruska 171 Anneke Franziska 347 Anneke Fritz 192 Apolonia, św. 278 Ariès Philippe 28, 246 Arndt Ernst Moritz 93, 338, 343 Arnim Achim von 343 Arnim Bettina von 342, 345 Arnim Ferdinand Heinrich von 372 Arnimowie, rodzina 590 Arystoteles 91, 108, 109, 126 Ashenburg Katherine 256 Askenazy Szymon 168, 170, 173, 177 Astrua Giovanna 134 Aubin Hermann 12, 43, 46 Augusta Wiktoria ze Szlezwika-Holsztynu-Sonderburga-Augustenburga, zw. Dona 543 Aureliusz, św. 278 Baader Gerhard 524, 525, 529, 544 Bacciarelli Marcello 140 Bach Cari Philipp Emanuel 134 Bach Johann Sebastian 135, 368 Bacon Francis 127 Baczko Bronisław 157, 158, 170, 182 Badinter Elisabeth 29, 179 Bahners Patrick 195 Bahr Ehrhard 343 Bähr, wiceprezydent 291, 294 Bajorek Aleksandra 521 Balsamo Giuseppe (Alessandro di Cagliostro) 160 Balzac Honoré 221, 341, 348, 351 Bär Max 120 Baranowski Bohdan 480, 508, 509 Barbarina, tancerka 134 Barras Paul 168, 169 Barth Dieter 351, 352, 357 Barthel Christian 75, 76, 83, 84, 283 Bartholdy, radca
szkolny 124 Bartoszyński Kazimierz 152 Bartyś Julian 480 Baschwitz Kurt 288 Basedow Johann Bernhard 133 Bass Hans-Heinrich 14, 33, 71, 268, 272, 283, 302, 304 Baszkiewicz Jan 157, 168, 186, 370 Bauer Volker 353 Bauman Zygmunt 180, 315
Indeks osobowy Baumann Ursula 237 Bäumer Gertruda 336 Baumgart Peter 35, 38, 58 Bayle Pierre 207 Bayreuth Wilhelmina von 22, 28, 38, 133 Beaulard, fryzjer 165 Beaumarchais Pierre 158 Bebel August 177, 214,225,226, 244, 303, 305, 319, 349, 350, 411, 433, 457, 465, 470, 586, 590, 591, 595, 601 Beccaria Cesare 228, 229 Becher Johann Joachim 97 Becher Ursula A.J. 72, 246, 252, 300, 302, 305, 367 Beckedoríf, radca 326, 334 Bedeker Karl 354 Beer Jacob 343 Beer Meyer 343 Beer Michael 343 Beer Wilhelm 343 Beethoven Ludwig van 362, 367 Behre Otto 94, 97 Behring Emil von 571 Beicht Dawid Chrystian 139 Bekker Philipp Jakob 175 Bell Daniel 209 Belowowie, rodzina 590 Benda František 134 Benda Jiří 134 Benjamin Walter 247,420, 429, 431,475, 481, 482, 484, 486, 489, 509-511 Berdhal Robert M. 195, 317 Berg Christa 413, 554 Berger Günter 148 Berger Peter Ludwig 199, 207, 315 Bergius Johann Heinrich 113 Bernhardt Izaak 126 Bernstein Alfred 404 Bertin Rose 165 Beuth Peter Christian Wilhelm 253 Beutin Wolfgang 351 Beylin Karolina 141 Beyme Karl Friedrich von 60 Beyus Barbara 13,225,226,237,241,246,252, 256, 275, 405, 412, 419, 428, 433, 434, 449, 464, 465, 565, 577 Bielecki Robert 153 Bieliński Franciszek 113 Bielski Marcin 81 643 Binding Karl 399 Bischoffswerder Hans Rudolf von 176,177,179 Biskup Marian 7 Bismarck Hedwig von 456 Bismarck Otto von 191, 193-195, 198, 237, 258, 261, 271, 272, 284, 357, 383, 440, 441, 443, 448, 492, 498, 551, 555, 556, 561, 562, 574, 582, 584, 588 Blaich Fritz 96, 97 Blaschko Alfred 546 Blasius Dirk 13, 14, 261, 284, 285, 287, 289, 291-294, 296, 407, 408, 445,
472 Blechen Carl 381 Bleichröder Samuel., bankier 181, 415 Blessing Werner К. 300 Blickle Peter 13, 48, 65-67, 317 Blücher Gebhard Leberecht von 176, 380 Blum Robert 382 Blümner, lekarz 250 Böckmann Wilhelm 373 Bode Wilhelm 14, 53 Boehn Max von 149, 154, 156, 163, 165, 166, 256, 302 Boehr, lekarz 282 Boetticher Heinrich von 441 Bogucka Maria 27, 167, 203 Bogusławski Wojciech 130, 140-142 Böhmer Carolina 123, 236 Bois Jean-Pierre 521, 547 Bois-Reymond Emil du 323 Bömelburg Hans-Jürgen 19, 201, 203 Boninowie, rodzina 590 Borckowie, rodzina 590 Born Karl Erich 37, 39, 40, 412-414, 416, 440-442, 513, 557, 558, 565, 567, 568, 575, 579, 599 Borodziej Łucja 557, 561, 562, 564 Borowski Jerzy 98 Borscheid Peter 13,227, 268, 317, 595, 596, 599 Borsig August 330, 376 Borzyszkowski Józef 499 Bosse Robert 441 Boucher François, autor oprać. 148, 165,166, 171, 191 Boucher François, malarz 156 Bouflet Joachim 207, 283 Boulée Étienne-Louis 370 Bourriere 153 Bratring Friedrich Wilhelm August 130, 131
644 Indeks osobowy Braudel Fernand 64, 182 Braun Lily 455, 456, 566 Braunschweig Ludger von 380 Bredowowie, rodzina 590 Bremer Johann Immanuel 80 Brentano Clemens 342, 343 Brentano Lujo 441 Briggs Asa 336, 352, 353 Bringmann Wilhelm 171, 173, 177, 179 Brosius Christina 80 Brosius Johann Tillman 80 Brosius Peter Friedrich 80 Broussais François 526 Bruck Moeller van den 370 Brüggemann Ludwig Wilhelm 131 Brühl Carl 362 Bruner Otto 90 Brüning Heinrich 439 Brunner Otto 214 Brunschwig Henri 25, 50, 53, 60, 174, 175, 177, 179 Brutscher Georg 190 Brzeziński Tadeusz 526, 539 Brzozowski Stanisław 63, 98 Buchsteiner Ilona 589 Buffon Georges-Louis Leclerc de 210 Bujak Franciszek 46 Bülow Friedrich von 580 Bülow-Cumerow Ernst 195 Bülowowie, rodzina 590 Burdziński Czesław 487 Bürger Gottfried August 92 Burguière André 226, 241, 246 Burke Edmund 167 Burke Peter 83, 153, 311, 336, 352, 353 Burleigh Michael 149, 438, 439 Büsch Otto 13, 52, 88, 131, 320, 326 Büsching Anton 97 Butterwick Richard 167 Büttner Ursula 422, 423, 424, 453, 457, 458 Bylina Stanisław 199 Bystroń Jan S. 310, 353 Cabantous Alain 435 Cagliostro Alessandro di zob. Balsamo Giu seppe Calderon Pedro 362 Callenbach Ernst 366 Campe Joachim Heinrich 104 Canova Antonio 136 Caracciolo Domenico 156 Carsten Francis L. 13, 196, 412, 588-591 Carstens Asmus Jacob 378 Casanova Giacomo 153, 156 Casanova José 209, 213, 316 Castan Nicole 158, 236 Caumanns Ute 13, 426, 522, 541, 542, 544, 547 Cerf Friedrich 364, 365 Ceynowa Krystyna 288 Chamisso Adelbert von 176, 343 Chartier Roger 158 Chateaubriand François-René de 160 Chaunu Pierre 91
Chlebowska Agnieszka 409, 425,456,464, 566 Chociszewski Józef 350 Chodowiecki Daniel 53, 132, 133 Chodyła Zbigniew 45, 46 Chojecki Dariusz K. 13, 542 Chynczewska-Hennel Teresa 203 Chyra Zofia 152 Cichocka Elżbieta 150 Cieślak Edmund 119 Clark Christopher 13, 346, 561, 578, 599, 602, 604 Cölln Friderich 26 Condorcet Nicolas de 228 Conrad Johannes 548 Conze Werner 60, 90, 390, 418 Corbin Alain 256, 351 Corneille Pierre 140, 366 Cornelius Peter von 378 Corrodi Michelle 511 Craemer Rudolf 14, 490 Craig Gordon A. 237 Craveri Benedetta 157, 158 Crombie Alistair Cameron 90 Curtius Clara Sophia 80 Czacki Tadeusz 138 Czarnecka Mirosława 346, 347, 349 Czarnowski Stefan 66 Czubaty Jarosław 138,151, 153 Czubiński Antoni 584 d’Abrantès Laura 171 dAprile Iwan-Michelangelo 189 d’Oberkirch Henriette-Louise 160, 162, 163, 165, 166 Daemmrich Horst 347, 348, 349
Indeks osobowy Dahlmann Friedrich Christoph 338 Dahn Felix 603 Daiber Hans 363, 364 Damaschke Adolf 250 Damiani Petrus 228 Danckelmann Eberhard von 105 Dänhoff Zofia von 173 Danowska Ewa 85 Dante Alighieri 355 Darwin Karol 316 Dawid Adriana 389 Dąbrowska Maria 532 Dąbrowski Jan Henryk 137 Defoe Daniel 123 Deger Ernst 378 Delacroix Eugène 309 Delbrück Clemens von 591 Delius Ludwig 192 Delumeau Jean 154, 156, 159, 161, 171, 179, 182, 190, 207, 213, 226 Demandt Alexander 300, 363 Demps Laurenz 466 Deszczyńska Martyna 151, 153 Devrient Eduard 364-366 Devrient Ludwig 362 Dewitzowie, rodzina 590 Dickens Charles 221, 341, 348, 353, 506, 601 Diderot Denis 92, 149, 229 Diehl Karol 139 Diesel Christiane 389, 403, 404, 411 Diesterweg Adolf 338, 600 Dieterici Karl Friedrich Wilhelm 268 Dietrich Richard 65 Dipper Christof 207 Dithmar Justus Christoph 96 Dittersdorf Karl Ditters von 364 Dmochowski Franciszek 138 Dmowski Roman 184 Dobbelaere Karel 213 Döbbelin Karl Theophil 142, 361 Dohm Ernst 454 Dohm Hedwig 409, 454 Dohna, hrabina 495 Dohna, rodzina 61 Dohnaiowa Teresa 13, 312, 313 Dolleschall Laurenz 355 Dollinger Hans 13, 95, 122, 123, 125, 129 Dörbeck Franz Burchard 378 Döring Augusta 362 645 Dorota Kurlandzka (Anna Charlotte Dorothea von Medem) 123, 342 Dostojewski Fiodor 348, 601 Dronke Ernst 351 Dross Fritz 79 Droste-Hülshoff Annette von 345 du Deffand Marie de Vichy-Chamrond) 158 du Mont Joseph 356 Du Moulin Eckart Richard 104, 105 Duby Georges 153, 158, 236 Duc de Lauzun (Armand Louis de Gontaut Biron) 149, 156 Ducis Jean-François 153 Dufour F.S.P. (pseud., właśc. Paul Lacroix)
25, 149, 167, 178, 242, 364, 467, 468, 470, 473 Dülmen Richard van 13, 23, 26-29, 44, 47-49, 52, 90, 91, 93, 103, 104, 108, 236, 290, 300 Dünnebier Anna 14, 53 Durand Jean-Nicolas-Louis 370 Dürer Albrecht 129 Dürr Renate 220, 222, 232 Dussel Konrad 352, 353, 356, 357, 360 Ebers Georg 603 Eberth Karl Joseph 542 Eco Umberto 506 Edward VII 593 Eggert Oskar 14, 59, 60 Ehrenrich Eduard 347 Ehrlich Paul 81, 527, 545, 571 Eichendorff Joseph von 343, 344 Eichenhofer Eberhard 14, 257, 265, 272, 440, 443 Eichhorn Karl 338, 339 Elias Norbert 13, 92, 93, 196, 425, 452, 581, 582, 589 Elsner Józef 130, 140 Elżbieta Krystyna Ulryka z Brunszwiku-Wol fenbüttel 124 Elżbieta Krystyna z Brunszwiku-Wolfenbüttel-Bevern 171 Éneke Wilhelmina 171, 173, 179 Ende Hermann 373 Enders Lieselott 13, 39, 50, 51, 55 Enders Rudolf 14, 87 Engelhardt Ulrich 390, 418 Engelmann Bernt 22, 99, 343, 346 Engels Fryderyk 266, 291, 501, 503-505
646 Indeks osobowy Engelsing Rolf 12, 14, 47, 56, 57, 62, 63, 69, 70, 93, 122, 222, 265, 336, 351 Erbe Michael 393, 482, 487, 495, 531 Erdmannsdorff Friedrich Wilhelm von 140, 370 Esch Michael G. 13,426, 522, 541, 542, 544, 547 Eulenburg Franz 106 Fahrmeir Andreas 193, 195 Falbe Joachim Martin 134 Falk Adalbert 556 Fallersleben Hoffmann von 338 Feist Peter H. 369,370, 372-374, 376, 377, 379, 381-383, 479, 481, 495, 507, 515 Felbiger Jan 108 Fer Nicolas 203 Fest Joachim C. 460 Feuchtwanger Siegfried von 380 Fichte Johann Gottlieb 92, 126, 129, 262, 268, 341-343 Finek von Finckenstein Hans Wolfram 12, 34,61 Fischer Alfons 396, 528 Fischer Wolfram 94, 583, 584 Fischer, radca 119 Fischer-Lichte Erika 363 Fiszerowa Wirydianna 154, 163, 164, 171 Flandrin Jean-Louis 168, 246 Flaubert Gustave 348, 601 Fleck Johann Friedrich 361 Fleischmann Max 99 Flottwell Cölestin Christian 125 Flottwell Eduard Heinrich 276 Foerster Albert 579, 580 Fontane Theodor 202, 343, 349, 373, 449, 507, 577, 601, 602, 603 Fontane, aptekarz 221 Formey Johann Ludwik 78 Forster Johann Georg 171, 200, 207, 236 Forster Teresa 236 Foucault Michel 28, 74, 75,235, 236, 316, 521 Fouché Joseph 169 Fouqué Friedrich de la Motte 343 Fragonard Jean-Honoré 156 Francke August Hermann 100, 102,103, 105, 258, 377 Frank Johann Peter 9, 75, 103, 113 Franklin Benjamin 314 Freitag Sabine 290 Frevert Ute 13, 14, 181,191,192,220, 222,224, 226, 232, 233, 236, 237, 246, 252, 392, 399, 409, 411, 416, 419, 420, 437, 453-455, 457, 458, 461, 463-465, 467, 472, 477, 501, 520, 544, 549, 550, 552, 553, 565, 566 Frey Manuel 14, 256 Freydank
Hanns 105, 107 Freydank Ruth 362, 363, 365, 366 Freytag Gustav 182, 200, 201, 298, 341, 348, 352, 357, 360, 603 Freytag Nils 26, 199, 210, 212, 283, 288, 314, 315, 538, 539 Frie Ewald 14, 37, 92, 195, 209, 210, 213, 258, 272 Friedeburg Robert von 191, 236, 257 Friedrich Caspar David 381 Friedrich Gerd 336 Fryderyk I Hohenzollern 9, 38, 57,95,105, 308 Fryderyk II Wielki Hohenzollern 9, 17-21, 23-26, 34-43, 50, 58, 59, 62-65, 67, 90, 91, 93-96,100,102,105,107,108,122,126,127, 131, 133-136,147,149, 171-173,175-178, 192, 193, 201, 210, 226, 235, 282, 286, 288, 297, 305, 308, 358, 361, 367, 370, 377, 379, 380, 441, 446, 544, 579 Fryderyk III Hohenzollern 368 Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern 9, 18, 22, 24, 26, 34, 36, 38, 41, 55, 57, 58, 76, 81, 91, 95, 98, 100, 102, 105, 107, 112, 133, 173, 178, 192, 226, 288, 308, 441, 491, 605, 606 Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern zw. Wielkim Elektorem 76, 173, 226, 380, 414, 491, 605 Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern 9, 25, 96, 124, 126, 171, 172, 173, 176, 177, 179, 358, 361, 367, 370, 378 Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern 18, 36, 60, 68, 94, 96, 120, 136, 141, 172, 177, 179, 194, 293, 361, 364, 371, 377, 383 Fryderyk Wilhelm IV Hohenzollern 270, 339, 346, 358, 359, 365, 372, 378, 380 Fryderyka Luiza z Hesji-Darmstadt 172 Fryderyka z Meklemburgii-Strelitz 136 Fuchs Carl Johannes 479, 486 Fuértier Antoine 148 Fuhrmann Bernd 13, 247, 252, 253, 256, 479483, 488, 508, 512, 514 Funk Albrecht 14, 285, 287 Furet François 160 Fürstenberg-Stammheim Franz Egon von 379
Indeks osobowy Gadffle Jacques 267 Gaertner Eduard 378, 381 Gailus Manfred 71 Gajewski Franciszek 151,152 Galileusz (Galileo Galilei) 108, 380 Gall Lothar 273 Garczyński Stefan 206 Gärtner Eduard 381 Gärtner Friedrich von 370 Garve Christian 48, 148 Gasser Simon Peter 96 Gately lain 72, 305 Gause Fritz 105, 107, 122, 125, 498 Gaxotte Pierre 157, 158, 170 Gedike Friedrich 115, 118, 119 Geisen Thomas 257 Geismeier Willy 383 Geliert Christian 135 Genlis Stéphanie-Félicité de 153,156,158,161, 162, 165, 167, 171 Gentz Friedrich von 102, 370 Gentz Heinrich 370 Geremek Bronisław 257, 316 Geret Samuel Luter 142 Gerhard Ute 220 Gestrich Andreas 13, 220, 226, 232, 237, 241, 252, 256, 389, 398, 399, 405, 408-412, 419, 420, 424, 426,427, 433-436, 447-450, 452, 453, 457, 460 Giddens Anthony 220 Gillis John 28 Gilly David 140, 370, 377 Glapa Adam 516 Glaser Hermann 182, 233, 237, 252, 258, 265, 272, 300, 314 Glaser Horst Albert 351, 353 Gleim Johann Wilhelm Ludwig 127, 135 Gleixner Ulrike 80 Gluck Christoph Willibald 135 Gluck Leopold 232 Glume Johann Gottlieb 134 Gneisenau August Neidhardt von 176 Godineau Dominique 154, 158 Goebbels Joseph 131, 438, 461 Goecking Leopold von 207 Goerke Heinz 541, 542 Goethe Johann Wolfgang 124, 125, 171, 305, 308, 342, 344, 345, 362, 366, 603 Goglin Jean-Louis 257 647 Goldbeck Heinrich Julius 61 Goltschnigg Dietmar 350-354 Goodyear Charles Nelson 400 Görres Joseph 355 Gottsched Johann Christoph 95,122,125, 366 Gottstein Adolf 528 Gouges Olympe de 236 Gräbert Louis 366 Graeb Carl 381 Graf Friedrich Wilhelm 212 Grapow Wilhelm 376 Grassi Józef 140 Graun
Carl Heinrich 134 Green Charles 314 Gregorovius Johann Adam 105 Grevenitz von, sędzia 216 Grillparzer Franz 342 Grimm Jakob 338 Grimm Wilhelm 338 Grimmelshausen Hans Jakob Christoffel von 35 Grochulska Barbara 153 Gropius Martin 374, 375 Grotius Hugo 109, 216 Grotjahn Alfred 399, 528 Grunberger Richard 389, 395, 439, 460, 463, 471, 576 Grüner Justus 286 Grzegorz Wielki 255 Guerrand Roger H. 252 Gütther Christian Heinrich 125 Gutzkow Karl 345, 348 Guzowiusz Jan Gotfryd 143 Gzowski Józef 184 Haake August 364 Haber Fritz 594 Habermas Jürgen 311, 315, 367 Habermas Rebekka 351 Haffner Jan Jerzy (Jean Georg) 299 Hagemann Karen 13, 404 Hahnemann Christian Friedrich Samuel 539 Hähner-Rombach Sylvelyn 529, 550, 551 Hahn-Hahn Ida 347 Hall Catherine 191, 226 Hallmann Anton 372 Hamann Johann Georg 125, 127, 129 Hamanowa Monika 139, 142 Händel Georg Friedrich 135
648 Indeks osobowy Hildebrandt Bruno 266 Hansemann Adolph 181 Hildebrandt Eduard 381 Hansemann David 191 Hildebrandt Theodor 380 Hardenberg Karl August von 36, 60, 61, 226, Hiltrop, asesor 551 261, 262, 317, 343, 361, 384 Himmler Heinrich 462 Harkort Friedrich Wilhelm 270, 353, 551 Hinrichs Carl 39 Harms-Ziegler Beate 236 Hinrichs Ernst 93, 336 Harnisch Hartmut 14, 36, 46, 70 Hintze Otto 34, 35, 58, 583 Harris James zob. Malmesbury lord Hipokrates 79, 281 Harrison Lawrence E. 182 Hartung Fritz 13, 113 Hippel Theodor Gottlieb 236 Hasenclever Johann Peter 379, 380, 381 Hippel Wolfgang von 14, 24, 47, 63 Hirsch Theodor 119 Hass Ludwik 161, 177 Haupt Heinz-Gerhard 14, 418 Hirschfeld Magnus 411 Hauptmann Gerhard 411 Hirt Aloys 317 Hauptmann Gerhart 601 Hirt Ludwig 551 Hausen Karin 13, 395, 451,452,457,459, 460, Hitler Adolf 193, 400, 461, 462, 580, 581, 594 Hitze Franz 440 464, 485, 566 Hitzig Friedrich 373-376 Hauser Arnold 93, 94, 125, 310, 315, 348, 351, 352, 507 Hitzig Julius Eduard 343 Haydn Franz Joseph 135 Hobrecht James 376, 488 Hazard Paul 99, 100, 160, 198, 199, 204, 207 Hochberg von Pleß Daisy 455 Hecker Hans 193 Hoche Alfred 399 Hecker Johann Julius 112 Hoffmann E.T.A. (Ernst Theodor Amadeus) Hegel Georg Wilhelm Friedrich 90, 142, 218130, 140, 174, 343, 430 219, 230, 261, 262, 269, 270, 326, 342, 346, Hoffmann Johann Gottfried 262, 263 Hoffmann, dyrektor biura statystycznego 293, 355, 491 295 Heggen Alfred 14, 53 Heim, lekarz 78 Hohendahl Peter Uwe 351, 353, 354 Heincke, radca 364 Hohenzollern Albrecht 75 Hohenzollernowie, dynastia 12,20,29, 33, 36, Heine Heinrich
198, 274, 314, 342, 345, 346 43, 46, 51, 56, 100, 120, 124, 127, 132, 133, Heinemann Manfred 113, 116 Heinrich Gerd 34-36, 38, 39, 41, 63, 131 193, 372, 379, 554, 581, 587 Holsche August Carl von 131 Helbing Franz 26 Heller, doktor 163 Hölscher Lucian 212 Holtei Karl von 364 Helmholtz Hermann 323 Henning Friedrich-Wilhelm 12,13, 24,44,47, Holtz Bärbel 310, 318, 384 48, 53, 56-59, 61-66, 71, 72, 247, 251-253, Homer 211, 327 261, 265, 285, 300, 302, 304-306, 312, 313, Hommer Josef 277 315, 550 Honsza Norbert 603 Hensel Wilhelm 382 Horn Ernst 98, 279 Hoym Karl Georg von 68, 69 Hensel Witold 480 Hubbard William 222,227,241-243, 252, 389, Herder Johann Gottfried 92, 93, 102,124,125, 127-129, 176, 354 395-397, 404, 426-428, 448, 466, 472, 473, Hermand Jost 340, 341 494, 508, 545 Hube Michał 142 Herrmann Ulrich 28, 159, 244, 413, 554 Huber Aime 491 Herz Henrietta 123, 342 Huber Ernst Rudolf 36, 59, 61, 62 Herzfeld Erika 46, 51, 57, 89, 134 Huber Victor 375 Hesse Ferdinand 372 Heubaum Alfred 112 Hubert św. 210, 277
Indeks osobowy Hübner Carl Wilhelm 379, 381 Hufeland Christoph Wilhelm 78, 240, 275 Hufeland, landrat 291 Hugo Victor 309 Huizinga Johan 317 Hulewicz Jan 152 Hülsen Botho von 363 Humboldt Alexander von 342 Humboldt Carolina 342 Humboldt Wilhelm von 96, 263, 280, 320, 321, 342, 377 Hume David 127 Hummel Johann Erdmann 378, 381 Hundrieser Gabriele 193 Hunecke Volker 27 Hunt Lynn 158 Huntington Samuel P. 182 Iffland August Wilhelm 361, 362 Ihnatowicz Ireneusz 315, 336 Im Hof Ulrich 89 Imhof Arthur E. 546 Immermann Karl 347, 360, 363 Inglehart Ronald 213 Inglot Stefan 42 Iserloh Erwin 267 Ittenbach Franz 379 Itzenplitz Heinrich von 261, 492 Jadahson Josef 546 Jäger Georg 327 Jagła Jowita 210, 283 Jahn Friedrich Ludwig 233, 300, 343 Jakóbczyk Witold 140, 153, 187, 277, 313 Jan Chryzostom, św. 228 Jan Pawel II zob. Wojtyła Karol Janowski Jan Nepomucen 111 Jaroszewicz Mieczysław 583 Jarvis Ann 459 Jasienica Paweł 287 Jasiński Janusz 7 Jaworski Rudolf 187, 188, 197 Jedding-Gesterling Maria 190 Jedlicki Jerzy 152-154, 188, 203, 500, 506 Jeismann Karl-Ernst 14, 114-118, 321-323, 327-330 Jeismann Michael 197 Jentsch Karl 501 Jeserich Kurt G.A. 232 649 Jeszke Jaromir 532, 540 Johann Georg Hohenzollern 76 Jordan Etienne 176 Jordan Rudolf 381 Józef II Habsburg 43, 166, 170, 445 Józefina (cesarzowa francuska) 169 Jungnitz Longinus Anton 109 Junker Heinrich 251 Justi Johann Heinrich Gottlob 9, 24, 47, 75, 97, 113, 123, 222, 223, 261 Jütte Robert 13, 14, 27, 78-82, 84, 242, 283, 392, 395, 398-400, 402-405 Kaczmarek Stefan 96 Kahler Gert 518 Kalabiński Stanisław 289, 465 Kalckreuth Eduard
Stanislaus von 381 Kalinka Walerian 167 Kalisch David 360 Kalle Fritz 551 Kalwin Jan 91 Kamieński Andrzej 7, 33, 56, 124, 203 Kamieński Kajetan 138 Kamiński Stanisław 199, 288 Kamptz, radca 326 Kant Immanuel 18, 34, 75, 92, 96, 100-102, 105, 108, 109, 125-127, 130, 189, 215-217, 228, 230, 248, 262, 583 Karol V Habsburg 239 Karol VI Habsburg 17, 41 Karol Wielki 380 Karolak Czesław 122, 342, 343, 346, 347, 349 Karpiński Franciszek 138 Kartezjusz (René Descartes) 91, 99 Katarzyna, św. 278 Kaufhold Karl Heinrich 96 Kaulbach Wilhelm von 380, 381 Kausch Johann Joseph 81 Kautsky Karl 411 Kayser, uczony 548 Keber, pastor 69 Keilhauer Annette 148 Kempa Grażyna 464 Kepler Johannes 108 Kerschensteiner Georg 556 Kershaw łan 437-439 Kettel, organista 251 Ketteler Wilhelm Emmanuel von 266, 267, 272, 440
650 Indeks osobowy Kędelski Mieczysław 391, 393, 395, 522, 523 Kiec Olgierd 182, 199, 200, 210, 258, 331, 339 Kierski Stefan 532 Kirchhoff Arthur 409 Kitowicz Jędrzej 150, 152, 153 Klara, św. 278 Klein Ernst Ferdinand 25 Kleist Ewald Christian von 93, 130 Kleist Heinrich von 93, 130, 218, 343, 344, 362, 363, 366 Kleistowie, rodzina 590 Kleist-Retzow Hans Hugon von 199 Klemens XII161 Klenze Leo von 370 Klöden Karl Friedrich 245, 246, 250, 297, 300, 302, 303, 333 Klopstock Friedrich Gottlieb 124, 129, 314 Klotz Heinrich 369, 372, 376, 377,379,383, 384 Kluckhohn Paul 340, 341, 345, 353 Kluk Krzysztof 63 Kłoskowska Antonina 209, 310, 311, 315, 336 Knapp Georg Friedrich 13, 17, 18, 41-43, 49, 50, 55, 57, 61, 63, 72 Knbesebeckowie, rodzina 590 Knies, ekonomista 260 Knigge Adolph 175, 360 Knobelsdorff Georg Wenzeslaus von 134 Knoblauch Eduard 373 Knoblauch, ekonomista 260 Knyphausen Friedrich Ernst von 133 Koch Fritz 467, 468, 470-472 Koch Gottlob Friedrich 119 Koch Heinrich Gottfried 135 Koch Robert 482, 525, 527, 542, 544, 571 Kochanowicz Jacek 14, 52, 63, 66 Kochanowicz Jan 310 Kochanowska-Nieborak Anna 204, 205 Kochanowski Jan 143 Kocka Jürgen 13, 14, 33, 66, 68, 183, 189, 222, 258, 320, 415, 515, 585, 586 Koeppen Karl 487 Koeppen Walter 487 Köhler Henning 422-424, 438, 517 Köhn Erich 487 Kolberg Oskar 516, 532 Köllmann Wolfgang 241, 275, 316, 332 Kolping Adolf 272 Kolski, aptekarz 276 Kołłątaj Hugo 152 Konfucjusz 100 König Helmut 114 König René 148 Konkel Johann 199, 288 Konopczyński Władysław 142, 167 Konstantyn I Wielki 228 Kopczyński Michał 222, 252 Kopczyński Onufry 139
Kopernik Mikołaj 91, 108 Körner Theodor 343 Korpalska Walentyna Krystyna 525, 542, 544, 546, 552 Korzeniowska Wiesława 516 Koselleck Reinhart 13, 71, 90, 114, 196, 220, 222, 226, 232, 238, 241, 244, 246, 265, 268, 272, 285, 289, 353 Kosim Jan 152 Kościuszko Tadeusz 205 Kotłowski Tadeusz 412, 413, 420-422, 437, 439, 445 Kotzebue August 358 Kowal Stefan 389, 392, 530, 578, 580, 591, 595 Koziełłek Gerard 130 Koźmian Kajetan 150-152 Kracauer Siegfried 599 Kracik Jan 91 Kramer Johannes 148 Krasicki Ignacy 137, 143, 148, 151, 153, 155, 156, 175 Krasiński Józef 150 Krasuski Jerzy 18,407, 561, 570, 588, 590, 592, 599, 600 Kraszewski Józef Ignacy 299, 373 Kraus Antje 337 Kraus Christian Jacob 70 Kraus Katrin 257 Krause Jens-Uwe 220, 389, 420 Kroll August 365 Kroll Frank-Lothar 571, 572, 574, 575,597, 599 Kroński Tadeusz 18 Król Eugeniusz Cezary 580 Król Marcin 187 Krug Leopold 56, 94, 97, 303, 521 Krüger Franz 378, 381 Krumeich Gerd 200 Krupp Alfred 260,415,418,486, 509, 548, 551 Krupp Friedrich 411 Kruppé Jerzy 532 Krzywicki Ludwik 577
Indeks osobowy Kubiak Jacek 340 Kucharczyk Grzegorz 7, 90, 189, 199, 207, 236, 359 Kuczyński Jürgen 13, 24, 28, 48, 52, 420, 434, 435, 464, 479, 481, 489, 490, 500, 501, 507, 508, 514, 515, 543 Kugler Franz 343, 377, 379 Kugler Klara 343 Kuhlemann Frank-Michael 14, 326, 331, 333336, 554, 555, 559 Kukuryka Stanisław 487 Kulak Zbigniew 584 Kulesza Sebastian 532 Kuligowski Waldemar 220, 233, 317 Kunicki Wojciech 122,189,342, 343, 346, 347, 349, 603 Kunisch Johannes 40, 48 Kunth, radca 262 Küpper Erika 337 Kurth Willy 156 Kurzel-Runtscheiner Monika 242 Küstner Theodor 363 Kusztelan Józef 487 Kwiatek Jolanta 562, 564 La Mettrie Julien Offray de 91, 96 Labisch Alfons 14, 74-77, 283, 521, 527-531, 533 Labuda Gerard 7, 8, 59, 101, 102, 120, 124, 182, 311 Ladomus, nauczyciel 124 Lafontaine Leopold 81-83, 85 Lambrecht Karen 26, 35, 36, 290 Lampi Jan Chrzciciel 140 Landes David 182 Landsbergowie, rodzina 429 Lange Helene 336, 454 Lange Johann Joachim 100 Langenbeck Bernhard 229 Langewiesche Dieter 273 Langhans Carl Ferdinand 140, 372 Langhans Carl Gotthard 136,361, 370, 371, 377 Lärmer Karl 593 Las Cases Emmanuel de 232 Laskowski Piotr 532 Laslett Peter 27 226 Lassalle Ferdinand 272 Laube Heinrich 345 Lavater Johann Caspar 126,133 651 Lawaty Andreas 17, 19, 197 Le Corbusier (właśc. Charles-Édouard Jeanneret-Gris) 511 Le Goff Jacques 314 Lebrun François 79, 226, 241, 246 Lecouteux Claude 175 Ledoux Claude Nicolas 370 Lefebvre Georges 168, 170 Lehmann Max 70 Leibi Wilhelm 378, 382 Leibniz Gottfried Wilhelm 9, 75, 100, 102, 127, 308, 353 Lelewel Joachim 184 Lemos Benjamin de 342 Lenbach
Franz von 383 Lentze, urzędnik 293 Leon XIII 501-503 Leonard (Leonard Autie), fryzjer 165 Lepsch, sodomita 228 Leskiewiczowa Janina 152 Lessing Friedrich 380 Lessing Gotthold Ephraim 90, 93, 94,123-127, 133, 135, 149, 175, 176, 308, 363, 364, 366 Levack Brian 288 Levin Rahela 123, 342, 346 Lewald Fanny 347 Ley Robert 445 Libera Zbigniew 265, 283 Libera Zdzisław 137, 148 Lichtenau, hrabina zob. Éneke Wilhelmina Lichtenberg Georg Christoph 133 Liczbińska Grażyna 390, 392, 395 Liebknecht Wilhelm 457, 586 Ligne Charles-Joseph de 156 Linde Samuel Bogumił 138, 139, 142 Lindenheimowie, rodzina 429 Lindmayer Józef 498 Linneusz Karol (Carl von Linné, Carolus Lin naeus) 109 Lipelt Robert 63 Liszt Ferenc 367, 368 Lobe Paul 513 Locke John 17, 35, 127 Loeffler Ludwig 382 Loen Johann Michael von 47 Lohmann Theodor 258, 271, 441, 550 Lottman Herbert R. 506 Lucae Richard 373, 375 Luckmann Thomas 199, 207
652 Indeks osobowy Ludwig IX von Hessen-Darmstadt 172 Ludwik Ferdynand (I, właśc. Fryderyk Ludwik) Hohenzollern 342 Ludwik XIV Burbon 38, 74, 159 Ludwik XVI Burbon 129, 153, 511 Ludwika (Luiza) Pruska 280 Luhmann Niklas 220 Luiza Pruska 136, 164, 231, 370, 377, 456,461 Lundgreen Peter 321-323 Lüsebrink Hans-Jürgen 148 Luter Marcin 91, 183, 215, 297, 380, 445 Lützeier Heinrich 369, 370, 376, 377, 383 Łepkowski Tadeusz 203 Łęcki, nauczyciel 139 Łojek Jerzy 156, 168, 256 Łucja, św. 278 Łuczak Czesław 412, 413, 570, 579 Lukasiewicz Dariusz 7, 8, 43, 45, 60,113, 124, 131, 139, 141, 142, 199, 204, 206, 207, 253, 554 Lukasiewicz Juliusz 72, 305 Łysoń Rafał 7 Maćkowiak Z. 503 Madelin Louis 168, 170 Maistre Joseph de 161 Majmonides Moses 126 Makowski Edmund 479 Makowski Krzysztof 186, 238, 241, 408 Maleczyński Karol 251, 312, 313 Malkusz Łukasz 427 Malkuszowie, ród 426 Malmesbury lord (James Harris) 171 Malthus Thomas Robert 223,258, 261,302, 398 Mandrou Robert 153, 157, 158 Mann Golo 346 Mann Heinrich 577, 603 Mann Tomasz 348 Mannheim Karl 94, 311, 353 Mansfeld Bogusław 372 Mapp Georg 80 Mappiusowie, rodzina 80 Marcinkowski Karol 187, 253, 254, 274, 276, 280 Marcuse Max 402 Marczewski Jerzy 124 Marées Hans von 383 Maria Antonina Habsburg 155, 165, 170 Maria Teresa Habsburg 17, 41-43 Marks Karol 193, 195, 198,199, 208, 209, 250, 269, 270, 295, 355, 356, 485, 500, 591 Marlitt Eugenie 352, 603 Marpurg Friedrich Wilhelm 135 Marschlack Peter 13, 228, 241, 261, 275 Marshall Joseph 46 Martin Jochen 28, 159 Martin, właścicielka sklepu 165 Martin-Fugier Anne 220 Martini Fritz 349 Martino
Alberto 351, 353 Martos Anna 241 Martuszewski Edward 120 Marwitz Friedrich August Ludwig von der 37, 92, 94, 147, 149, 164, 172, 173, 177, 179, 194-196, 201, 206, 212, 213, 215, 217, 220, 231, 232, 243, 244, 248, 250, 294 Marwitz Gebhard 213 Marwitzowie, rodzina 212 Massow Julius Eberhard Wilhelm Ernst von 115, 117, 118, 119, 320, 350 Materna Ingo 394 Mathesius Hermann 508 Mathiez Albert 156, 157, 160 Matusik Przemysław 209, 315, 500 Matuszewska Eleonora 537 Matuszewska Przemysława 153 Matzerath Horst 13, 475, 476, 479, 480, 484, 486, 487, 489, 490, 495, 528, 530, 536 Maupertuis Pierre Louise Moreau de 96 Maurer Michael 13, 30-32, 88, 183, 188, 195, 222, 226, 228, 232, 237, 246 Maurice Florian 177 Maurois André 198 Mauvillon Éléazar de 92, 93 May Karol 603 Maziarz Antoni 389, 424, 426, 427, 431, 435, 453 Mączak Antoni 203, 300, 314 Mebes Paul 487 Medick Hans 29, 244 Meier Brigitte 171, 173 Meierott Johann Heinrich 115 Meinhold Wilhelm 341 Meller Stefan 168 Mendelssohn Joseph 415 Mendelssohn Moses 93, 123, 125-127, 236, 308, 342
Indeks osobowy Mendelssohn-Bartholdy Felix 342, 367, 368 Mensing, lekarz 402 Menzel Adolph 378-382 Mercier Sebastian 154,155,165,167,243, 244 Mereau Sophie 342 Merlini Dominika 150 Merton Robert K. 182 Mesmer Franz Anton 160 Messel Alfred 487 Messerschmidt Manfred 197 Meteling Wencke 13, 247, 252, 253, 256, 479483, 488, 508, 512, 514 Metternich Klemens 345 Metz Karl Heinz 265 Mevissen Gustav 191, 192, 576 Meyer Adolf Heinrich Georg 236, 246 Mezzadri Luigi 170 Michael Friedrich 363, 364 Michalkiewicz Stanisław 67, 68, 70 Michalski Jerzy 167, 206 Mikołaj I Romanow 355 Mikołaj II Romanow 593 Mikołajczak Józef 350 Minois Georges 90 Mirabeau Honoré Gabriel Riqueti 24, 47 Mittenzwei Ingrid 46, 49, 51, 57-59, 61, 63, 67, 89, 98, 134 Mitterauer Michael 27, 28, 159, 214, 220, 227, 228, 236, 238, 242, 246, 389, 420 Mohl Robert von 230, 259, 269, 577, 578 Mohr Heinrich 199 Mojżykiewiczowie, rodzina 532 Molik Witold 99,104,152,184, 186, 188,195, 301, 302, 320, 324, 325, 327, 570, 572 Möller Horst 436, 438 Moltke Helmuth von 202, 206 Mommsen Theodor 322 Montaigne Michel de 137 Montanari Massimo 33, 53, 72, 305, 306 Monteskiusz (właśc. Charles Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu) 148, 149, 155, 156, 157, 158, 162, 166, 167, 182 Montespan Madame de (Françoise-Athéna'is de Rochechouart)159 Montesquieu zob. Monteskiusz Mooser Josef 210 Morelowski Marian 251, 312, 313 Moser Franz 366 Moser Johann Jacob 47 653 Moses Julius 404 Mosse George L. 589, 602 Most, profesor 278 Mostowski Tadeusz 138, 139 Moszczeński Ignacy 532 Mozart Wolfgang Amadeusz 135 Mrongowiusz Krzysztof
Celestyn 142, 143 Mühlbach Luise 347 Müller Adam Heinrich 343, 591 Müller Andreas 379 Müller Johannes 323 Müller Karl 379 Mumford Lewis 482, 506 Münch Ragnhild 14, 74-76, 283 Mundt Theodor 345 Myschor Christian 509, 585, 586 Mysłakowski Piotr 1520 Namowicz Tadeusz 17, 19, 21, 308, 309 Napoleon I Bonaparte 30, 137, 168, 169, 180, 231, 232, 274, 300, 344, 371, 407, 446, 447, 579 Napoleon III Bonaparte 357 Naruszewicz Adam 139 Naumann Friedrich 272, 587 Negendank Franz 498 Negri Pietro 365 Neisser Albert 546 Neugebauer Wolfgang 14, 114, 120, 149, 275, 320, 322, 326-328, 330, 332-334, 336, 337, 339, 412, 524, 534, 535, 555, 566, 569, 570, 573 Neumann Hans-Joachim 173, 177 Neumann Otto 256 Newton Isaac 91, 108, 109 Nicolai Friedrich 90, 93, 94,125, 126,135,149, 171, 176, 207, 308 Niebuhr Barthold 322 Niemcewicz Julian Ursyn 205 Niemeyer August Hermann 114 Nietschke Peter 287 Nietzsche Friedrich 316, 581 Nijakowski Lech M. 256 Nipperdey Thomas 12, 71, 95, 191, 226, 233, 237, 246, 252, 256, 283, 300, 304, 314, 317, 319, 325, 326, 330, 332, 334, 339, 341, 347, 349, 351, 360, 367, 369, 379, 381, 389, 398, 399, 407, 409, 429, 433, 434, 447, 448, 450, 479, 481, 482, 486, 490, 493, 505, 507-509,
654 Indeks osobowy 511, 512, 514, 515, 521, 527, 530, 531, 533, 536, 538, 554, 555, 557-560, 565, 567-575, 577, 587, 599, 601, 603 Nitschke August 28, 159 Norbiin Jan Piotr 140 Noris Pippa 213 Noske Gustav 421, 422 Novalis (właśc. Georg von Hardenberg) 341 Nowaczyński Adolf 299 Nowak Zbigniew 119 Nożyński Tadeusz 532 Obenaus Sybille 353, 354, 357 Ochorowicz Julian 373 Oehlke Andreas 204 Oelsner Gottfried 165 Oestreich Gerd 38, 41, 44, 46, 57 Offenbach Jacques 365, 481 Offenbach Martin 182 Ollech Jerzy 142 Olszewski Henryk 7 Oppenheim Heinrich Bernhard 415 Oppenheim Heinrich Bernhard 550 Orłowski Aleksander 140 Orłowski Hubert 13, 17, 122, 131, 197, 199, 202, 204, 342, 343, 346, 347, 349 Ortega y Gasset José 208, 311 Osiński Ludwik 141, 152 Ossowska Maria 162, 182, 316, 317 Ostrowska-Kębłowska Zofia 153, 497 Owidiusz 111 OzoufMona 160 Paczensky Gert von 14, 53 Paczoska Ewa 197 Paetau Rainer 557-559 Paganini Niccolò 367, 368 Panic Idzi 138 Parissien Steven 506, 511, 515 Pasteur Louis 277, 527 Pater Mieczysław 108 Paul Norbert 75, 79 Paulig Friedrich R. 173, 177, 179, 367 Paulsen Friedrich 92, 95, 103-105, 334 Paweł, św. 228 Paxton Joseph 505 Pazdur Jan 480, 489 Peikert Ingrid 409 Pelicier Yves 435 Perrot Michelle 158, 220, 232, 236, 252, 457, 494, 509, 513, 517, 541 Persius Ludwig 371, 372 Perthes, prawnik 244 Perzyna Ludwik 81 Pesne Antoine 132-134 Pestalozzi Johann Heinrich 26, 124, 237, 320, 321, 334 Peter Klaus 343, 344 Petersen Johann Wilhelm 14, 53 Peukert Detlev J. K. 439 Philippson Martin 50, 58, 59, 67, 68 Pies, dynastia znachorska 277 Piłsudski Józef 580 Piramowicz
Grzegorz 138 Piskorski Jan M. 7 Pistor Moritz 76, 77, 80, 275, 283, 545 Pius IX 407, 599 Planck Max 409 Platen August von 345 Pleitner Berit 200 Plersch Jan Bogumił 140 Pleß Daisy von zob. Hochberg von Pleß Daisy Początek Michał 524 Podgórska-Klawe Zofia 83 Pohoska Hanna 113 Pol Wincenty 187 Polanyi Karl 209 Pompadour Madame de (Jeanne Antoinette Poisson) 170 Poniatowski Józef 141, 150 Popow Tadeusz 503 Potocka-Wąsowiczowa A. z Tyszkiewiczów 150, 153, 171 Potocki Aleksander 139 Potocki Feliks 141 Potocki Jan 141 Potocki Stanisław Kostka 138, 139 Pott Hans-Georg 193 Prass Reiner 351 Prażmowski Adam 139 Prost Antoine 253, 256 Prus Bolesław 197, 341, 373 Prutz Eduard 363 Prutz Robert 353 Przybylski Ryszard 139 Przybyszewski Stanisław 604 Ptaszycka Anna 251, 312, 313 Ptolemeusz Klaudiusz 108
Indeks osobowy Pufendorf Samuel von 91,109, 206, 216 Puhle Hans- Jürgen 36, 195 Pürer Heinz 353, 356, 359 Puschner Uwe 353 Puttkamerowie, rodzina 590 Quantz Johann Joachim 134, 135 Raabe Johannes 353, 356, 359 Raabe, pisarz 354 Rabe Carsten 107, 107, 109 Racine Jean Baptiste 366 Radwan Marian 502 Radwan-Pragłowski Janusz 156, 163 Radziwiłł Antoni Henryk 362 Radziwiłłowa Luiza zob. Ludwika (Luiza) Pru ska Rajch Marek 360 Rajkay Barbara 13,247,252, 253,256, 479-483, 488, 508, 512, 514 Ramler Karl Wilhelm 135, 171, 308 Ranke Leopold von 322, 323, 342, 491 Rappowie, rodzina 80 Ratzinger Joseph 309 Rauch Christian Daniel 136, 377 Raumer Friedrich von 322 Raupach Ernst 362 Rawitscherowie, rodzina 429 Recke Elisa von 342 Redam Frédéric 134 Reichensperger August 372 Reichensperger Peter 264 Reidegeld Eckart 14, 265, 268, 272, 273, 440, 550, 551 Reif Heinz 14, 409, 580, 583, 588-590 Reil Johann Christian 98 Reinhard Wolfgang 72, 305, 317 Reinhardt Max 598 Reinhold W. 125 Reißner Hanns 24, 47 Remer Justus 97, 123 Rentzsch, ekonomista 260 Rethel Alfred 380 Reulecke Jürgen 220, 475, 477, 489, 493, 501 Rhode Gottlieb Johann 363 Ribbat Ernst 344 Ribbe Wolfgang 324, 393, 394 Riehl Wilhelm Heinrich 208, 219, 221, 360, 500, 501 655 Rietz Henryk 120 Rietz, mąż Wilhelminy Éneke 173 Rilke Rainer Maria 411 Ritter Gerhard 36 Ritter Gerhard A. 14, 257, 258, 265, 272, 393, 395, 400, 440, 441, 443, 445, 543 Ritter Karl 322 Robespierre Maximilien de 169, 170 Roche Daniel 226 Rochow Adolf von 195 Rochow Eberhard 114, 194 Rode Christian Bernhard 134 Roellecke Gerd 195 Roland Jeanne-Marie (Madame
Roland) 153, 154, 158, 162, 166, 167, 179 Rolnik Dariusz 138, 197 Romberg, architekt 259, 260 Roscher Wilhelm 97 Rosen George 14, 391, 392 Rösener Werner 351 Rosenfeld Hans Paul Philipp 174 Rossini Gioacchino 342 Rostworowski Marek 186 Rother Christian 262 Rothschild Nathan Mayer 71 Rothschildowie, rodzina 415 Rousseau Jean-Jacques 82,127, 130, 149, 151, 153, 154, 157, 158, 159, 161 Ruchniewicz Krzysztof 142 Ruge Arnold 338 Rühle-Gerstel Alice 459 Runge Otto Sigismund 382 Runge Philipp Otto 379, 382 Rusiński Władysław 44-46 Rutkowski Jan 36, 42, 44-46, 50 Rzepa Krzysztof 265 Rzewuski Wacław 206 Sachs Michael 76, 77, 84 Sachße Christoph 14, 442 Sadowska Jolanta 524, 536, 542 Saint-Germain hrabia 160 Saldem Adelheid von 205, 220, 247, 252, 256, 300, 475, 489, 508-512, 514, 515 Salimbeni Felice 134 Sálingre Zofia 124 Salmi Hannu 343, 377, 383, 599 Salmonowicz Stanisław 7,13,23,25, 70, 88, 94, 119, 191, 194, 195, 197, 204, 578, 581, 590
656 Indeks osobowy Salzmann Christian Gotthilf 104 Samsonowicz Henryk 203 Sander, podróżnik 154 Sapieha Aleksander 138 Savigny Friedrich Carl von 218, 491 Scarlatti Alessandro 135 Schadow Albert 372 Schadow Johann Gottfried 135,136, 171, 318, 377 Schadow Wilhelm 380-382 Schaffgotsch Filip Gottard von 108 Schaffgotschowie, rodzina 42 Schaffie Albert 400, 441 Schanze Helmut 362, 363 Schaper, nadprezydent 355 Scharnhorst Gerhard von 176 Scharnweber Christian Friedrich 35, 36 Schaser Angelika 13, 456 Schauz Désirée 290 Scheffler Karl 507 Scheling, śpiewaczka 134 Schelling Friedrich 342 Schenda Rudolf 93, 336, 351 Scherl August 597 Scherr Johannes 149, 171, 174, 177 Schieder Theodor 38 Schieder Wolfgang 207, 210 Schiller Friedrich 92, 124, 129, 308, 361, 362, 366, 500 Schiller René 14,48,49,62,186,195,196,217, 242, 243, 268, 285, 302, 326 Schinkel Karl Friedrich 361, 369-375, 377, 378, 382, 383, 507 Schissler Hanna 14, 39, 60, 70, 196 Schlegel August Wilhelm 236, 343, 346 Schlegel Friedrich 129, 341-343 Schlegel Karolina zob. Böhmer Carolina Schleiermacher Friedrich Daniel 129, 297, 342 Schlögl Rudolf 209, 210 Schlüter Andreas 308 Schmidt Christoph 13, 18, 48, 58 Schmidt Friedrich (Wilhelm) von 375 Schmidt Julian 360 Schmidt-Voges Inken 220 Schmolier Gustav 252, 272, 411,413,441,478, 485, 491, 505, 508, 550 Schneer, lekarz 259 Schneider Carl 194 Schneider Ferdinand Joseph 345 Schneider Ronald 346 Schoenfliesowie, rodzina 429 Scholz Albrecht 546 Schömig Ulrike 359 Schön Heinrich Theodor von 70 Schön Theodor 294 Schönlein Johann Lukas 280 Schopenhauer Arthur 347 Schopenhauer
Joanna 147-149, 153, 154, 163, 189, 215, 232, 233, 275, 313-315, 336, 337 Schrader Wilhelm 100, 106, 107 Schreiber Michael 105 Schrepfer Johann Georg 175, 176 Schrötter Friedrich Leopold von 60, 61, 70 Schubart Johann Christian 35 Schubert Franz 92 Schuch Franz 135 Schücking Levin 341 Schulenburgowie, rodzina 590 Schultz Helga 13, 29, 78, 80, 84 Schulze Johannes 326, 327 Schulze-Naumburg Paul 501 Schumpeter Joseph 208, 209, 309 Schwab Dieter 214 Schwartz Paul 52, 167, 205 Schwerin, hrabia 192 Schwerinowie, rodzina 590 Schwerin-Putzar von, hrabia 196 Scott Walter 341, 349, 601 Sdvižkov Denis 188, 208, 237, 246, 317, 320, 325, 327, 330, 351 Seeba Hinrich 345, 346 Seepel Horst Joachim 205 Ségur, hrabia 158 Seidel Hans-Christoph 14, 81, 223, 236, 242, 243, 256, 261, 283 Seidler Eduard 404 Seidler Grzegorz Leopold 96 Semper Gottfried 370 Senefelder Alois 382 Seneka 111 Senkowska-Gluck Monika 168, 232 Serczyk Jerzy 95, 105, 107, 122 Serejski Marian Henryk 204 Serna Pierre 161, 167 Severin Carl Theodor 371 Seydelmann Karl 33 Seyffert Johann Christian 124
Indeks osobowy Shorter Edward 29, 98,159, 232,239,241,243, 244, 283, 289 Sibalis Michael 179, 229 Sick Franziska 148 Sieder Reinhard 28, 214, 220, 227, 228 Siemens Werner von 330, 415, 421, 464, 483, 484, 585, 596 Sieyès Emmanuel-Joseph 153, 182 Silly Edward 384 Simon, minister 296 Singer Isaac Merritt 485 Sismondi Jean Charles Leonard Simond de 550 Skalkowski Adam 187 Skarbek Fryderyk 150,152,153,161,164,183186, 188, 191 Skladanowski Emil 598 Skladanowski Max 598 Skowronek Jerzy 153, 167 Skuratowicz Jan 497 Słowacki Juliusz 187 Smith Adam 70, 156, 189, 265, 550 Smuglewicz Antoni 140 Smuglewicz Franciszek 140 Sobczak Tadeusz 480 Soboul Albert 161 Sohn Karl Ferdinand 380 Sohn Werner 74, 75 Sokrates 127 Sołtyk Stanisław 138 Sontag Henriette 365 Sösemann Bernd 41, 353 Sowa Jan 203 Spalding Georg Ludwig 308 Spechtenhauser Klaus 511 Speeth Peter 370 Spencer Herbert 316, 400 Spenkuch Hartwin 14, 555, 557-559, 572-576 Sperber Jonathan 300 Spielberger Gotthilf Friedrich 366 Spielhagen Friedrich 348 Spode Hasso 14, 53 Spontini Gaspare 362 Spree Reinhard 14, 75,283, 390, 391, 394,395, 521, 529-531, 533, 546, 547 Staël Germaine de (Madame de Staël) 157,167, 202, 203, 231, 305, 308, 367 Stage, wydawca 354 Stamm, przedsiębiorca niemiecki 415 Stanisław August Poniatowski 29, 85 657 Stargardowie, rodzina 429 Staszic Stanisław 34, 138 Statz Vincenz 375 Stażewski Marek 499 Stegner Tadeusz 299 Stein Heinrich Friedrich Karl vom 493 Stein Lorenz von 269, 271, 272, 284, 451 Steiner Krystian Bogumił 142 Steiner, brzucho mówca 176 Stendhal (właśc. Marie-Henri Beyle) 348 Stephan Heinrich von 13,
ЗО Stępiński Włodzimierz 14, 583, 587, 591, 592 Stiehl, radca 339 Stier Hubert Oswald 372 Stille Gustav Wilhelm Bernhard 400 Stöber Rudolf 354 Stoecker Adolf 441, 592 Stoker Helena 401 Stolle Ferdynand 349 Stomma Ludwik 315 Storm Theodor 348 Strack Johann Heinrich 372 Straubel Rolf 94 Strauß Johann 365 Struck Bernhard 13, 154, 201, 203, 204 Struensee Johann Friedrich 36 Strzelczyk Jerzy 7 Stiibig Heinz 320, 330 Stukenbrock Karin 27 Stiiler Friedrich August 371, 372, 376 Stiimke Hans-Georg 229, 410 Stürzbrecher Manfred 14, 76, 77, 78, 81 Suchodolski Jan 531 Sugalska Iwona 400 Sulzer Johann Georg 125, 135 Surowiecki Wawrzyniec 29, 139, 140, 152 Süßmilch Johann Peter 97, 223 Süvern Johann Wilhelm 119, 321, 327, 333 Svarez Carl Gottlieb 25, 59 Swedenborg Emmanuel 175 Sybel Heinrich von 180, 409, 600 Sydow von, właściciel ziemski 37 Szacki Jerzy 208 Szarota Tomasz 13, 197, 200, 205, 373 Szekspir William 135, 362, 368 Szelągowska Grażyna 408, 420 Szkurłatowski Zygmunt 48, 50, 56, 63, 64 Szlanta Piotr 581, 582, 595, 599 Szlendak Tomasz 226, 233, 241, 246, 252, 256
658 Indeks osobowy Szmytkowski Jakub 525, 542, 544, 546, 552 Sztetyłło Janusz 72, 305 Szudr Dariusz 13, 389, 390, 392, 399, 403, 412 Szultka Zygmunt 7, 8, 59, 60, 67, 113, 119, 124, 125, 498 Szwarc Andrzej 167, 222, 299, 464 Szyrocki Marian 343-349, 602 Śniadecki Jędrzej 138 Środa Magdalena 195 Świętochowski Aleksander 577 Świtkowski Piotr 63 Tacyt Publiusz Korneliusz 304 Taine Hipolit 154 Talleyrand Charles-Maurice de 154, 159 Tallien Jean-Lambert 168, 169 Tallien Teresa 168, 169 Tarnas Richard 91 Tassáért Jean-Pierre-Antoine 136 Tatarkiewicz Władysław 100, 101 Tauentzien Friedrich von 123 Taut Bruno 487 Tazbir Janusz 28, 152, 203 Telemann Georg Philipp 135 Tenbruck Friedrich H. 31 Tennstedt Florian 14, 442 Tenorth Heinz-Elmar 323, 329, 331, 333, 334, 339 Terwesten Augustin 133 Teuteberg Hans Jürgen 14, 71, 304, 416, 417, 418 Thackeray William 348, 601 Thadden-Trieglaff Adolf von 196 Thaer Albrecht Daniel 70, 98 Thomasius Christian 91-93, 99, 104, 216, 288 Thomsen Martina 290 Thun von, wicehrabia 160 Thyssen August 415 Tiburtius Franziska 565 Tieck Ludwig 129, 341, 346, 363 Tilebein Zofia Karolina Augusta 124 Tille Alexander 430 Tilly Richard H. 477 Titze Hartmut 14, 322, 323 Tocqueville Alexis de 159, 160, 165, 168, 170, 210,211,270, 272 Tołstoj Lew 348, 601 Tomasz z Akwinu św. 109 Tönnies Ferdinand 208, 209 Topolski Jerzy 45, 142, 186, 487, 497 Torliński Józef 540 Torp Claudius 14, 418 Toussaint-Samat Maguelonne 191 Traba Robert 186 Treitschke Heinrich von 180, 234, 409, 491 Treue Wilhelm 12, 41, 49, 51, 52, 59-62, 64, 65, 438 Troeltsch Ernst 199, 207 Trossbach Werner
13, 50, 71 Trzeciakowski Lech 142, 184, 186, 187, 191, 194, 195, 199, 205, 487, 497, 561, 564 Turek-Kwiatkowska Lucyna 430, 451, 480, 495, 496 Turgieniew Iwan 601 Turner R. Steven 322, 323, 325 Tycjan (właśc. Tiziano Vecelli) 133 Tyszkiewicz Jakub 142 Uhl Karsten 290 Ulbricht Otto 27, 290 Ullrich Volker 405,408,409,424,447,449,452, 454, 455, 464, 470, 565, 566, 587, 588, 591 Ungern-Sternberg Wolfgang von 354, 356, 357, 367, 384 Unruh Georg Christoph von 232 Urban Wacław 81 Uz Johann Peter 127 Vanja Christina 80 Varnhagen Rahela zob. Levin Rahela Varnhagen von Ense Karl August 287, 342 Vauban Henriette de 150 Vautrin Hubert 152 Veblen Thorstein 148, 162, 186, 191, 221, 233 Veit Dorothea 123, 236, 342 Verne Jules 506 Veronese Paolo 133 Vidocq Eugène-François 351 Vierhaus Rudolf 13, 104 Vigarello Georges 79, 166, 233, 256, 259, 261, 283, 300, 482, 494, 502, 527, 528, 548 Vigée-Lebrun Louise-Elisabeth 158, 160, 166 Vincent Gérard 253 Vincke Georg von 198 Virchow Rudolf von 199, 229, 282, 323, 482, 528, 539, 600 Vogel Barbara 14, 36
Indeks osobowy Vogel Henrietta 218 Vogel Ursula 220, 232 Vogel Zygmunt 140 Voß Julia von 173 Voss Otto Karl Friedrich von 61 Vovelle Michel 154,170 Wachowiak Bogdan 7, 14, 33, 36, 37, 41, 50, 51, 56, 57, 59, 65, 70, 143, 201, 204, 390, 432, 497 Wächtershäuser Wilhelm 26, 27, 236 Wackenrode Heinrich 129 Wagener Hermann 271, 356, 440, 550 Wagner Adolph 272, 441, 490 Wagner Patrick 205, 285, 305 Wagner Richard 363 Wagner, radca berliński 517 Wahrig Bettina 74, 75 Wajda Kazimierz 289, 307, 465 Wallerstein Immanuel 203 Wallner Rudolf 365 Walter Dierk 191, 197, 330 Wander Karl Friedrich Wilhelm 338 Wäsemann Hermann Friedrich 376 Wassermann August von 527 Wasylewski Stanislaw 154, 163, 186, 187 Watteau Jean Antoine 133, 156 Wawrykowa Maria 91, 93, 99, 100, 123, 126, 346, 347, 349, 379 Wąsicki Jan 7, 66 Weber Beat 27 Weber Carl Maria von 342, 361, 362, 367 Weber Max 31, 34, 88, 90, 182, 199, 207, 209, 210,236,488,513,563,585 Weber-Kellermann Ingeborg 13,190, 217,220, 222, 226, 227, 232, 237, 241, 246, 252, 331, 343, 390, 407, 424, 432, 449, 457, 464 Wedlowie, rodzina 590 Wehler Hans-Ulrich 12, 36, 40, 41,44, 46-48, 50, 56, 57, 66, 89, 92, 96, 97, 98, 104, 122, 123, 195, 320, 324, 328-337, 339, 389, 395, 413, 449, 452, 464, 466, 475, 476, 477 Weidemann Carl Emil 134 Weindling Paul 14, 399 Weinknecht Rita 546 Weipert Matthias 13, 247, 252, 253, 256,479483, 488, 508, 512, 514 Wellington (Arthur Wellesley 1. książę Wel lington) 380 659 Werdum Ulrich 203 Werner Zachariasz 130, 362 Wettynowie, dynastia 135 Wheen Francis 295, 356 Wiehern Johann Heinrich 258 Wiegelmann Günter 93, 336
Wieland Christoph Martin 124, 308 Wielopolski Alfred 13, 29, 30, 312 Wienbarg Ludolf 345 Wierzbicki Andrzej 186 Wierzchosławski Szczepan 491 Wietog Jutta 481 Wijaczka Jacek 288 Wiktoria (właśc. Aleksandryna Wiktoria) Ha nowerska 368 Wiktoria Koburg 368 Wilhelm I Hohenzollern 191 Wilhelm II Hohenzollern 211, 432, 543, 556, 574, 575, 581, 582, 593, 594, 598 Wilhelmina Pruska zob. Bayreuth Wilhelmina von Winckelmann Johann Joachim 92, 94, 124 Wischermann Clemens 478 Wiśniewski Jerzy 124 Wittig Richard 574 Włodarczyk Edward 7, 390,432,436,449,467, 480, 482, 483, 485, 496, 497 Wojtyła Karol (Jan Paweł II) 180, 208, 209, 225, 309 Wolf Friedrich August 92, 119 Wolf Paul 487 Wolff Amalie 362 Wolff Christian 9, 75, 91, 92, 96, 99, 100, 103, 104, 113, 125, 126, 127,215 Wolff Larry 204 Wolff Pius Alexander 362 Wolff Wilhelm 250 Wolff-Powęska Anna 89 Wöllner Johann Christoph von 96, 116, 117, 176, 179 Wollschlägerowie, rodzina 174 Wollstonecraft Mary 236 Wolski Konstanty 139 Wolter (Voltaire, właśc. François-Marie Arouet) 91,92, 96, 127, 134,149,151,153, 157,160, 161, 170, 174, 178, 179, 189, 192, 197, 207, 228, 229, 366 Wolter Gundula 190 Wołoszyński Ryszard 152
660 Indeks osobowy Worsey C.F.A. 510 Woycke James 389, 398-406 Wrigley Edward A. 220, 242, 243 Wrzesiński Wojciech 13, 142, 197, 205, 577 Wrzosek Adam 187, 254, 275, 277, 280 Wulfen Luben von 51 Wunder Heide 80 Wybicki Józef 113 Zahorski Andrzej 168, 170, 180 Zajączkowski Andrzej 315 Załęcki Artur 59 Zawadzki Wacław 46, 152 Zbyszewski Karol 165, 166 Zdunek Anna 287 Zedlitz Karl Abraham von 114-116, 320 Zeller Eduard 573 Zeller Karl August 321 Zelter Carl Friedrich 368 Zeplichal Antoni Michał 109 Zerboni di Sposetti Joseph 189 Zernack Klaus 197 Zetkin Klara 401, 455, 456 Ziehr Wilhelm 210 Zielińska Agnieszka 395, 398, 427, 428, 429, 473, 474, 547, 601 Zientara Włodzimierz 203, 206 Zieten Hans Joachim von 136 Zilch Reinhold 14, 275, 283, 524-528, 530, 531, 534-538, 551 Zimmermann Clemens 14, 41, 252, 261, 476, 478, 479, 482, 484, 486-489, 492, 493 Zimmermann Kazimierz 45, 120 Zitzewitz Augusta von 565 Zitzewitzowie, rodzina 590 Žmegač Viktor 344, 351 Znaniecki Florian 202, 204 Zofia Charlotta Hanowerska 95, 105 Zofia Dorota Hanowerska 133 Zola Emil 309 Zöllner Johann Friedrich 173 Zorn Wolfgang 12,43,46, NN 9,61, 68 Žumpe Lotte 593 Zwirner Ernst Friedrich 374 Zymek Bernd 14 Zarnowska Anna 167, 222, 299, 464 Żmichowska Narcyza 299 Żywczyński Mieczysław 161, 170 Bayerische Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Łukasiewicz, Dariusz 1961- |
| author_GND | (DE-588)1125970898 |
| author_facet | Łukasiewicz, Dariusz 1961- |
| author_role | aut |
| author_sort | Łukasiewicz, Dariusz 1961- |
| author_variant | d ł dł |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047077735 |
| ctrlnum | (OCoLC)1230234077 (DE-599)BVBBV047077735 |
| edition | Wydanie I. |
| era | Geschichte 1701-1933 gnd |
| era_facet | Geschichte 1701-1933 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02611nam a2200541 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047077735</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220404 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">210105s2020 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788365880666</subfield><subfield code="9">978-83-65880-66-6</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8365880660</subfield><subfield code="9">83-65880-66-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1230234077</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047077735</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-B1595</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Łukasiewicz, Dariusz</subfield><subfield code="d">1961-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1125970898</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933</subfield><subfield code="c">Dariusz Łukasiewicz</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Instytut Historii PAN</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">660 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite [616]-641</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1701-1933</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Alltag</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001307-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Preußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047194-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Prusy / obyczaje i zwyczaje</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Prusy / sytuacja społeczna / historia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Niemcy / obyczaje i zwyczaje / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Niemcy / sytuacja społeczna / 1900-1945</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Preußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047194-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Alltag</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001307-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1701-1933</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Polska Akademia Nauk</subfield><subfield code="b">Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla</subfield><subfield code="4">pbl</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220404</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032484642</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Preußen (DE-588)4047194-9 gnd |
| geographic_facet | Preußen |
| id | DE-604.BV047077735 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T16:15:22Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:01:57Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788365880666 8365880660 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032484642 |
| oclc_num | 1230234077 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 DE-B1595 |
| owner_facet | DE-12 DE-B1595 |
| physical | 660 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20220404 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Instytut Historii PAN |
| record_format | marc |
| spelling | Łukasiewicz, Dariusz 1961- Verfasser (DE-588)1125970898 aut Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 Dariusz Łukasiewicz Wydanie I. Warszawa Instytut Historii PAN 2020 660 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite [616]-641 Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 1701-1933 gnd rswk-swf Alltag (DE-588)4001307-8 gnd rswk-swf Preußen (DE-588)4047194-9 gnd rswk-swf Prusy / obyczaje i zwyczaje Prusy / sytuacja społeczna / historia Niemcy / obyczaje i zwyczaje / 1900-1945 Niemcy / sytuacja społeczna / 1900-1945 Preußen (DE-588)4047194-9 g Alltag (DE-588)4001307-8 s Geschichte 1701-1933 z DE-604 Polska Akademia Nauk Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla pbl Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Łukasiewicz, Dariusz 1961- Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 Alltag (DE-588)4001307-8 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4001307-8 (DE-588)4047194-9 |
| title | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |
| title_auth | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |
| title_exact_search | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |
| title_exact_search_txtP | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |
| title_full | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 Dariusz Łukasiewicz |
| title_fullStr | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 Dariusz Łukasiewicz |
| title_full_unstemmed | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 Dariusz Łukasiewicz |
| title_short | Życie codzienne w Królestwie Prus w latach 1701-1933 |
| title_sort | zycie codzienne w krolestwie prus w latach 1701 1933 |
| topic | Alltag (DE-588)4001307-8 gnd |
| topic_facet | Alltag Preußen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032484642&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT łukasiewiczdariusz zyciecodziennewkrolestwiepruswlatach17011933 AT polskaakademianaukinstytuthistoriiimtadeuszamanteuffla zyciecodziennewkrolestwiepruswlatach17011933 |