Verfügbarkeit: Alkoholowe dzieje Polski

Alkoholowe dzieje Polski: dwie okupacje 1939-1945

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
1. Verfasser:	Besala, Jerzy 1951-2023 (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Poznań Zysk i S-ka Wydawnictwo [2020]
Ausgabe:	Wydanie I
Schlagworte:	Geschichte 1939-1945 storia Alkoholizm / Polska / historia Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 Alkoholkonsum Polska / obyczaje i zwyczaje Polen
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister
Beschreibung:	Literaturverzeichnis Seite [573]-[615]
Beschreibung:	636 Seiten 24 cm
ISBN:	9788382020519

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV047062677
003	DE-604
005	20220516
007	t\|
008	201215s2020 xx \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788382020519 \|9 978-83-8202-051-9
035			\|a (OCoLC)1231962013
035			\|a (DE-599)BVBBV047062677
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12 \|a DE-Re13 \|a DE-11
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
084			\|a KP 1020 \|0 (DE-625)80875: \|2 rvk
084			\|a KP 1025 \|0 (DE-625)80876: \|2 rvk
100	1		\|a Besala, Jerzy \|d 1951-2023 \|e Verfasser \|0 (DE-588)1136099506 \|4 aut
245	1	0	\|a Alkoholowe dzieje Polski \|b dwie okupacje 1939-1945 \|c Jerzy Besala
250			\|a Wydanie I
264		1	\|a Poznań \|b Zysk i S-ka Wydawnictwo \|c [2020]
264		4	\|c © 2020
300			\|a 636 Seiten \|c 24 cm
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
500			\|a Literaturverzeichnis Seite [573]-[615]
648		7	\|a Geschichte 1939-1945 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650		7	\|a storia \|2 jhpk
650		7	\|a Alkoholizm / Polska / historia \|2 jhpk
650		7	\|a Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 \|2 jhpk
650	0	7	\|a Alkoholkonsum \|0 (DE-588)4001223-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Polska / obyczaje i zwyczaje \|2 jhpk
651		7	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|D g
689	0	1	\|a Alkoholkonsum \|0 (DE-588)4001223-2 \|D s
689	0	2	\|a Geschichte 1939-1945 \|A z
689	0		\|5 DE-604
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20210210
942	1	1	\|c 306.09 \|e 22/bsb \|f 09044 \|g 438
942	1	1	\|c 306.09 \|e 22/bsb \|f 09043 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032469814

Datensatz im Suchindex

_version_	1826506682898841600
adam_text	Spis treści Wykaz skrótów · 9 Wprowadzenie · 13 I. „A lato było piękne tego roku” · 15 1. Goldwasser na Westerplatte «17 2. A więc wojna! · 26 3. „Podchorąży did mu wódki”, czyli sposób na dywersantów · 40 4. „Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!” · 44 5. Czy major Galinat był pijany? · 57 II. Okupacja niemiecka · 65 1. Generalne Gubernatorstwo · 67 2. Restauracje, bary, mordownie i nurfür Deutsche · 71 3. Bimber miejski · 77 4. Kontyngentówka · 84 5. Bimber wiejski · 91 6. Sołtysa dole i niedole · 97 7. Ziemiańska wódka »103 8. Szmugiel i handel wódczany · 111 9. Konspiracyjne ukojenie · 123 10. „Czy w partyzantce jest źle?!” · 129 11. Chłosta za bimber «136 12. Bandytka · 141 13. „Wpadnę z flaszką” · 146 14. „Miasto emerytów i gołębi”? »150 15. Łapanki i łapówki 156 16. Konfidenci i Volksdeutsche · 161 17. Przypadek К. · 167 18. Niemieckie odczłowieczanie e 173 19. Pijany jak Niemiec · 178 20. Konspiracja wykorzystuje pijaństwo Niemców 184 21. Miłość wczasach zarazy · 190 22. Artystów przypadki i wpadki 195 6 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI 23. Dystrykt Galicja · 203 24. Smerf Lachom · 207 III. Niewola · 221 1. „Wielkie wczasy” 223 2. „Zacier z cukrowych buraków w konwi po mleku” na robotach 231 3. Anus mundi · 238 4. Kanada · 246 5. „Francówka” na co dzień i spirytus drzewny na święta · 249 IV. Holokaust · 253 1. Jak harmonijnie wciągać ludność do pogromów · 255 2. Einsatzgruppen: „rano strzelamy, wieczorem bawimy się” · 259 3. „Zwyczajni Niemcy” · 265 4. „Ludzkie cienie, obrzmiałe z głodu” krążą wokół „Britanii” · 270 5. „Taniec na cmentarzu” » 279 6. „Chaim Groźny” i pijany Biebow · 282 7. „Te dziwne właściwości alkoholu” · 288 8. Zagłada krakowskiego getta · 294 9. Przypadek Götha 298 10. Judenjagd, czyli polowanie na Żydów · 303 V. Okupacja sowiecka · 313 1. „Zobaczyliśmy tych. żołnierzy sowieckich” · 315 2. Instalacja sierpa i młota · 322 3. Przypadek Tońka · 331 4. „U nas wsio jesť” · 334 5. Kołchozacja » 340 6. „Zgnieść gadzinę nacjonalistyczną” · 346 7. Sobirajsia s wieszczami! 351 8. Kultura lepianek i kiziaku · 360 9. „Prázdník” · 370 10. „Kto nie rabotajet, tot nie kuszajet” · 375 11. Z Łubianki do „proletariackiego raju” · 389 12. „Uczta buzułucka” · 396 13. „Widziałem pijanych komandirów” · 403 14. „Na ch. nam wojsko polskie, mamy przecież armię radziecką” · 406 15. Przypadek „Waltera” · 412 VI. Powstanie warszawskie · 419 1. Radość 421 2. Tragedia Woli · 424 3. „Zgraja pijanych, nieprzytomnych bestii” · 429 4. „Boże, jak to dobrze, że my mamy kordiał” · 434 SPIS TREŚCI 5. „Rozmaici gówniarze grabią wódkę” 441 6. Trzeźwy „panikjor” i „Robinsonowie warszawscy” · 448 VII. Na różnych frontach · 455 1. „Reftidziady” · 457 2. Od tokaju i metaxy do burdelowego wina · 464 3. Douce France, czyli gorzka „słodka Francja” · 469 4. „Legitymacje pijackie” · 476 5. Szkoła picia dżentelmenów · 480 6. Wlać messerschmitta · 485 7. Przypadek Ochwata · 490 8. Leczenie zibibu i madame zyk-zyk · 494 9. Rum pod Tobrukiem · 498 10. „Kolorowe lampy Aladyna nad skarbami Ali Baby” · 506 11. Biblijny Eden i brud w Bagdadzie 511 12. Winna Palestyna i anyżkowy Liban *515 13. Rozrywki angielskich dżentelmenów · 522 14. Przypadek Wojtka · 527 15. Słodka marsala i fine champagne · 530 16. Krew i wino pod Monte Cassino · 535 17. Armie Wojska Polskiego na ziemiach polskich · 543 18. Spiryt, czasy i diewoczki · 548 19. Zwycięskie guiante · 565 Podsumowanie 569 Bibliografia · 573 Materiały archiwalne, dokumenty · 575 Artykuły w czasopismach · 577 Relacje, wspomnienia, proza · 579 Opracowania · 603 Internet · 615 Indeks · 617 7 Materiały archiwalne, dokumenty 60 rokiv volins’koï tragedii': materiali forumu ukräinskih i pols’kih ekspertiv ta žurnalistiv „Podii na Volini: åk žiti z cim tâgarem?”, m. Ostrog, 11-12 kvitna 2003 r„ Kiïv 2003. Adamuszko W.I., Iwanowa N.W., Litości.: represje w obwodzie wilejskim w dokumen tach 1939-1941, przeł. A. Przyborowska-Białowąs, red. J. Tucholski, P.P. Romaniuk, I. Marczak, Warszawa 1996. Archiwum Akt Nowych, Delegatura Rządu na Kraj, sygn. 202/III-7. Archiwum Historii Mówionej, Muzeum Powstania Warszawskiego, https://www.1944. pl/archiwum-historii-mowionej.html. Archiwum IPN, OKBZH Kr, 351a. Archiwum Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, red. nauk., wstęp M.M. Droz dowski, przedmowa L. Kaczyński, Warszawa 2004,1.1. Archiwum Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, red. nauk., wstęp M.M. Droz dowski, przedmowa H. Gronkiewicz-Waltz, Warszawa 2008, t. 2. Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 5: Getto warszaw skie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, Warszawa 2011. Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 10: Losy Żydów łódzkich (1939-1942), przeł. P. Kendziorek, M. Polit, oprać. M. Polit, Warszawa 2013. Aresztowani na „Zachodniej Białorusi": alfabetyczny wykaz 4669 Polaków i obywateli pol skich innych narodowości aresztowanych na „Zachodniej Białorusi” w latach 1939-1941, red. i koordynacja całości E. Dzwonkiewicz, współpraca A. Dzienkiewicz, E. Rybarska, M. Zarzycki, w oprać, danych wykorzystanych w biogramach uczestniczyły E. Rejf, E. Parzniewska, Warszawa 2003. Armia Krajowa w dokumentach, komitet red. T. Pełczyński, K. Iranek-Osmecki i in., Szczecin, Wrocław 1989-2015,1.1-6. Armia PolskawZSSR 1941-1942, oprać. W. Materski, Warszawa 1992. Bożek E, Wspomnienia żołnierza kompanii sztabowej stacjonującej w siedzibie Komisarza Cywilnego przy Dowództwie Obrony Warszawy, [w:] Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, materiały prasowe, wspomnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in„ kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, materiały prasowe, wspo mnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. 576 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Dokumenty i materiały Archiwum Polski Podziemnej: 1939-1956, t. 3, red. D. Baliszewski, A. Chmielarz, A.K. Kunert, Warszawa 1995. Dokumenty i materiały do historii stosunków pohko-radzieckich, t. 7: Styczeń 1939-grudzień 1943, oprać. E. Basiński i in„ Warszawa 1973. Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 8: Styczeń 1944-grudzień 1945, oprać. E. Basiński i in., Warszawa 1974. Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa, Kraków 1944. Kedyw Okręgu Warszawa Armii Krajowej: dokumenty — rok 1943, wybór, wprowadzenie, oprać. H. Rybicka, Warszawa 2006. „Mały Rocznik Statystyczny”, wrzesień 1939-czerwiec 1941, Londyn 1941. Niemcy w Polsce 1945-1950: wybór dokumentów, t. 2: Polska centralna. Województwo śląskie, red. W. Borodziej, H. Lemberg, wybór, oprać, dokumentów I. Eser, J. Kocha nowski, Warszawa 2000. Obrona Warszawy w 1939 r.: wybór dokumentów wojskowych, red. nauk. E.J. Kozłowski, zebrał, oprać. M. Cieplewicz, Warszawa 1968. Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, przygotowanie do druku S. Kosiński współpraca T. Cyprian, M. Siewierski, Warszawa-Łódź-Kraków 1947. Różycki S., Kawiarnie, [w:] Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta War szawy, t. 5: Getto warszawskie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, War szawa 2011. Różycki S., Obrazki uliczne z getta. Bezwstyd, [w:] Archiwum Ringelbluma: konspiracyj ne Archiwum Getta Warszawy, t. 5: Getto warszawskie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, Warszawa 2011. Srokowski S., Zapiski (wrzesień 1939-sierpień 1944), Archiwum Polskiej Akademii Nauk, sygn. III-22. Tajne oblicze GL-AL i PPR: dokumenty, 1.1-3, wybór, oprać. M.J. Chodakiewicz, P. Gontarczyk, L. Żebrowski, Warszawa 1997. Artykuły w czasopismach Baran W, Technologia represji politycznych NKWD w latach 1939-1941, „Pamięć i Spra wiedliwość” 2014, nr 13/1 (23). BarkB., Wizerunek poety, „Sztandar Wolności” 12.10.1940, nr 11. Beil R„ 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Wielkopolskiej im. Józefa Piłsudskiego, „Skrzydła. Wiadomości ze Świata” 1968, nr 95. „Biuletyn Informacyjny” 1939-1944: Najnowsze Dzieje Polski: materiały i studia z okresu II wojny światowej, 1.11 (1967). Boratyn I., Burza opolskie Termopile, „Słowo Ludu” 19.11.2001. Borejsza J., On żył wśród nas, „Sztandar Wolności” 26.11.1940, nr 46. Buczkowski L„ Grząski sad, „Ex Libris” 1994, nr 57. Cichoracki P., Okoliczności śmierci płk. dypl. Zygmunta Durskiego, „Przegląd Historycz no-Wojskowy” 2011, nr 12 (63). Dreszerowa H., Handelsman J., Alkoholizm u młodzieży szkolnej, „Zdrowie Psychiczne” 1948, nr 2-4. Faszcza D., Komenda Okręgu AK „Wołyń” wobec eksterminacji ludności polskiej w 1943 r., „Niepodległość i Pamięć” 2013, nr 20/3-4 (43-44). Goetel W, Zakopane walczące, „Dunajec” 1981, nr 25-27. Górnikiewicz-Kurowska S., Gdy zabrakło koronnych świadków., „Polityka” 11.09.1993, nr 37. Grabowski ƒ., Ratowanie Żydów za pieniądze - przemysłpomocy, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2008, nr 4. Grabowski J„ „Chcę nadmienić że nie byłem uświadomiony i wykonywałem zadanie jako żołnierz Armii Krajowej". O wymordowaniu ukrywających się pod Racławicami Ży dów przez kompanię miechowskiej AK, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2010, nr 6. Kaczyńska M., Psychiczne skutki wojny wśród dzieci i młodzieży, „Zdrowie Psychiczne” 1946, nr 1. Kazimierów S., Byłem świadkiem, „Na Rubieży” 1999, nr 38. Konopka T„ Kwasek P., Bochenek M., Okupacja Krakowa 1939-1945 w protokołach sek cyjnych Zakładu Medycyny Sądowej, „Pamięć i Sprawiedliwość: Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Naro dowej” 2008, nr 2. Konysz J., Byłem świadkiem, „Na Rubieży” 1996, nr 19. 578 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Kość-Ryżko K., Doświadczenie wywózki i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezio nych z Kresów w latach 1940-1941, „Studia BAS” 2013, nr 2(34). Krzepkowski M., Wspomnienia dziennikarza z czasów okupacji (Wilno 1939-1941), „Ze szyty Historyczne” 1976 (Paryż), nr 45. Krzeptowski-Jasinek J., Wywiad udzielony J. Fijorowi, „Relax” 1986, nr 25/18. Licharczewski O., Krwawa kampania wrześniowa w zapiskach Olgierda Licharczewskiego, „Gazeta Wyborcza Gdańsk” 2009, dodatek „Siedź te strony”, nr 13. Łazowska B., Pobkie badania statystyczne w okresie II wojny światowej, „Wiadomości Sta tystyczne” 2017, R. LXII, nr 4. Nowak W, Kuźniak A., Mój warszawski szał. Wspomnienia sapera Mathiasa Schenka, „Gazeta Wyborcza” 23.08.2004, dodatek „Duży Format”. Odrowąż-Zawadzki Z., Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich w obronie Tobruku, „Niepodległość i Pamięć” 2002, nr 18. Ostrowska J., Wielkie przemilczanie. Prostytucja w obozach koncentracyjnych, „Krytyka Polityczna” 2007/2008, nr 14. Pater W, Niepublikowana relacja kpt. mar. Zdzisława Kręgiebkiego z obrony Westerplatte, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1990, nr 1-2. Pohl D., Niemiecka polityka ekonomiczna na okupowanych ziemiach Pokki w latach 1941֊1944, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2009, nr 8/1 (14). Popielski B., Zakład Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego podczas okupacji hi tlerowskiej, „Przegląd Lekarski” 1968, nr 1. Priebe C., Szkoła szabru, „Karta” 1994, nr 14. Roszko J., Tajemnica Westerplatte, „Polityka” 12.06.1993, nr 24. Różycki K., Rycerz ze skazą?, „Angora” 1999, nr 36. Stachiewicz W, Do redaktora „Wiadomości”, „Wiadomości” 1962, nr 28. Szkudliński J„ Tajemnica majora Sucharskiego: Obrona Westerplatte, rozmawiał M. Maciorowski, „Gazeta Wyborcza” 2014, dodatek „Ale Historia”, nr 35, s. 3-5. Szlachetka M„ Nieprawdopodobna historia Szamy Grajera z Lublina, „Gazeta Wyborcza Lublin” 28.01.2010. Szylling A., Moje dowodzenie w roku 1939, wstęp M. Zgórniak, oprać., przypisy P. Mikietyński, Kraków 2007, „Prace Komisji Historii Wojen i Wojskowości”, t. 2. Wasilewski A., Witaj, Wojtek, „Przekrój” 15.02.1959, nr 723. Witkowski R„ W sprawie dowodzenia na Westerplatte, „Rocznik Gdyński” 1991, nr 10. Włodek J.M., Między Sonderaktion a reformą rolną. Wspomnienia okupacyjne z Dąbrowi cy i Krakowa, oprać. Z. Chorązki, „Zeszyty Historyczne WiN” 2003, nr 31. Żerko S., Próba sformowania na Podhalu „Legionu Góralskiego” Waffen-SS, „Przegląd Za chodni” 1997, nr 3 (284). Żuk-Skarszewska K., W przyszowskim dworze, rozmowa z Krystyną Zuk-Skarszewską, rozmawiał J. Czaja, „Almanach Ziemi Limanowskiej” 2007, nr 30-31, tamże 2008, nr 32. Zycie codzienne pobkich zesłańców w ZSRR w latach 1940-1946, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1997, nr 1901, CXXX. Relacje, wspomnienia, proza Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1990. Akcja Reinhardt: zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, War szawa 2004. Albin K., „Jędrek”, List gończy: historia mojej ucieczki z KL Auschwitz i działalności w kon spiracji, Warszawa 2015. Aleksandrowicz J„ Kartki z dziennika doktora Twardego, posłowie W. Bartoszewski, Kra ków 2017. Allerhand M., Allerhand L, Zapiski z tamtego świata. Zagłada we Lwowie w dzienniku profesora i wspomnieniach jego wnuka, Kraków 2011. Altbeker Cyprys R„ A Jump for Life. A Survivors Journal from Nazi-Occupied Poland, ed. by E. Potter, London 1998. Ambrière F., Długie wakacje 1939-1945: powieść, przeł. К. Byczewska, Poznań 1971. Anczarski J„ Kronikarskie zapisy z lat cierpień i grozy w Małopohce Wschodniej 1939-1946, oprać. J. Wólczański, Lwów-Kraków 1988. Anders W., Bez ostatniego rozdziału: wspomnienia z lat 1939-1946, Warszawa 2014. Andrzejewski J., Złoty lis, Warszawa 1956. Apostoł-Staniszewska ]., Echa okupacyjnych lat, Warszawa 1973. Arciszewski F.A., Patrząc krytycznie, przedmowa T. Bielecki, Warszawa 1972. Arct B., Alarm w St. Omer, Poznań 2010. Arct B„ Pamiętnik pilota 1939-1945, red. M. Próchniak, A. Wetoszka, T. Kulik, Dęblin 2014. Arct B., Powietrze pełne śmiechu: antologia, Łódź 1973. Arct B„ Rycerze biało-czerwonej szachownicy, Poznań 1974. Arct B., Trzysta pierwszy nad celem, Warszawa 1974. Arct B„ W podniebnej chwale, Warszawa 1958. Arct B., Wpogoni za Luftwaffe: polscy myśliwcy w pustyniach Tunisu, Wrocław 1946. Aurich W., Relacja niemieckiego oficera o walce na Westerplatte we wrześniu 1939 r, red., przekł., wstęp, objaśnienia M. Pelczar, indeks A. Paprocka, Poznań 1974. Axer E„ Czwarte ćwiczenia pamięci, Kraków 2003. Axer E., Ćwiczenia pamięci, Warszawa 1984. Axer E., Ćwiczenia pamięci: seria druga, Warszawa 1991. Axer E„ Ćwiczenia pamięci: seria trzecia, Kraków 1998. Baczyński D.M., Ty musisz żyć, aby dać świadectwo prawdzie: pamiętnik zesłańca, wybór, oprać. C. Sandelewski, Warszawa 1990. 580 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Badeni S., Wczoraj i przedwczoraj: wspomnienia i szkice, Londyn 1963. Bak S., Słowami malowane. Wspomnienia z Wilna, Sejny 2006. Balwierz J.J., Od Krakowa do Brazylii. Wspomnienia, Kraków 1996. Barski J., Przeżycia i wspomnienia z lat okupacji, Wrocław 1986. Batalion „Bończa”: relacje z walk w Powstaniu Warszawskim na Starówce, Powiãu i Śród mieściu, wybór, oprać., wstęp A. Rumianek, Warszawa-Gdańsk 2010. Bauman J., Nigdzie na ziemi, Warszawa 2000. Bauman J., Zima o poranku. Opowieść dziewczynki z warszawskiego getta, Kraków 1989. Bečela T., Czas niespełnionych nadziei, [w:] Wspomnienia z wrześniowych dni: Wielko polanie o kampanii wojennej 1939, wybór, oprać., wstęp E. Makowski, przedmowa Z. Załuski, Poznań 1975. Beck J., Pamiętniki: wrzesień 1939, Radom 1981. Bednarczyk T„ „Bednarz”, „Tadeusz”, Życie codzienne warszawskiego getta: warszawskie getto i ludzie (1939-1945 i dalej) [jakimi ich znałem], Warszawa 1995. Begin M., Białe noce, Warszawa 1989. Begin M., Czas białych nocy: opowieść o aresztowaniu i przesłuchaniach Menachema Be gina, z załączeniem protokołów i dokumentów odtajnionych po upadku Związku Ra dzieckiego, przeł. H. Szafir, Budapeszt-Kraków 2010. Bekker C., Atak na wysokości 4000: dziennik wojenny niemieckiej Luftwaffe 1939-1945, przeł. J. Ćwieluch, Warszawa 1999. Bekker C., Przeklęte morze: z dzienników wojennych Kriegsmarine, przeł. M. Pindel, War szawa 1999. Dembiński S„ „Harnaś” Te pokolenia z bohaterstwa znane, Radom 1996. Benski S., Ocaleni, Warszawa 1986. Berg M., Dziennik z getta warszawskiego, Warszawa 1983. Berland M., Dni długie jak wieki, Warszawa 1992. Berling Z., Wspomnienia, 1.1 : Z łagrów do Andersa, t. 2: Przeciw 17 republice, t. 3: Wolność na przetarg, Warszawa 1990-1991. Bernhardt M., Z Miodowej na Bracką: opowieść powstańca warszawskiego, cz. 2, Kra ków 2012. Białoszewski M., Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 1987. Białowąs J., Wspomnienia z Ihrowicy na Podolu. Banderowska rzeź ludności polskiej w Wi gilię 1944 roku, [b.m.] 1997. Bieberstein A., Zagłada Żydów w Krakowie, posłowie M. Kieta, Kraków 2001. Bień A., Bógjest wyżej, dom jest dalej, Warszawa 1986. Biliński K., Koniec sielanki, Warszawa 1994. Birenbaum H., Nadzieja umiera ostatnia, Warszawa 1988. Birenbaum H., Non omnis moriar. Pamiętnik z getta warszawskiego, Warszawa 1982. Birenbaum H., Wołanie o pamięć, Oświęcim 1999. Bisping A., Nasze Massalany: wspomnienia, red. K. Krasicki, Warszawa 1993. Bizuń S., Historia krzyżem znaczona. Wspomnienia z życia Kościoła katolickiego na Ziemi Lwowskiej 1939-1945, Lublin 1994. Błady-Szwajfer A., I więcej nic nie pamiętam. Wspomnienia lekarki z getta warszawskie go, Warszawa 1994. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 581 Blaichman E, Wolę zginąć, walcząc: wspomnienia z II wojny światowej, przeł. K. Janicki, wstęp, mapy M. Gilbert, Zakrzewo 2010. Blatt T.T., Ucieczka z Sobiboru, Warszawa 2010. Blättler F. (F. Mawick), Warszawa 1942: zapiski szofera szwajcarskiej misji lekarskiej, przeł. K. Bartos, oprać. T. Szarota, Warszawa 1982. Blichewicz „Szczerba” Z., Tryptyk powstańczych wspomnień: dni „krwi i chwały", czyli obłędu i nonsensu, wstęp, przypisy M. Olczak, Warszawa-Gdańsk 2009. Bohusz-Szyszko Z., Wrześniowym szlakiem, Rzym 1945. Bojanowski J„ Przeminęło i nie wróci: wspomnienia z lat wojny 1939-1945. Sandomierz, Klimontów, Włostów, Gozdnica 1997. Bokota J., Ułańskie drogi: wspomnienia oficera kawalerii i Armii Krajowej, red. J. Grom nicki, T. Sowiński, przedmowa S. Bokota, wstęp L. Kukawski, Warszawa 2006. Bolewski A., Z drogi do Poczdamu, Kraków 1977. Born-Bornstein R., Powstanie Warszawskie. Wspomnienia, Londyn 1988. Borowski T., Wspomnienia, wiersze, opowiadania, wybór, posłowie T. Drewnowski, War szawa 1977. Bortnowski W, Na tropach września 1939, Łódź 1969. Bór-Komorowski T„ Armia podziemna, oprać, nauk., przypisy A.K. Kunert, posłowie W Bartoszewski, Warszawa 2009. Bracia zza Buga. Wspomnienia z czasu wojny, zbiór J. Turnau, Lublin 1999. Brandys K., Miasto niepokonane, Warszawa 2009. Brańska X, Moje przeżycia wojenne, [w:] Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wadowic kiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyrobiec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Broniewska J„ Z notatnika korespondenta wojennego, Warszawa 1981. Brycht A., Dancing w kwaterze Hitlera, Warszawa 1967. Brzezicki B., Z łagru Nachodka do Ziemi Świętej, słowo wstępne Z. Stahl, Londyn 1974. Brzeziński E, W Oflagu VILA Murnau: dziennik pokkiego oficera, korekta historyczna R. Kobylarz-Buła, P. Stanek, red. stylistyczno-językowa H. Łangowska-Reiner, Opole 2013. Buczkowski L„ Dziennik wojenny, wstęp, posłowie S. Buryła, oprać, tekstu dziennika S. Buryła, R. Sioma, Olsztyn 2001. Buczkowski M.R., Warszawski dowcip w walce 1939-1944, Toronto 1972. Buczma}., Przez Sybir do Pokki, Kraków 2011. Budzisz E, Z ziemi cmentarnej, Gdańsk 1998. Bujwid O., Osamotnienie: pamiętniki z lat 1932-1942, Kraków 1990. Bukowiński W, Wspomnienia z Kazachstanu, Kaszuba S.A., Zapiski z Kazachstanu, Biały Dunajec-Ostróg 2006. Bukowski A., Za drutami oflagów: dziennik oficera 1939-1945, Warszawa 1993. Byrska M„ Ucieczka z zesłania, Paryż 1986. Byrski W, Wspomnienia z przeżyć okupacji niemieckiej w latach 1939-1945: udział w kampanii wrześniowej 1 IX 1939, udział w konspiracji Armii Krajowej 1940-43, przeżycie śledztwa i obozów koncentracyjnych, red. J. Mysona Byrska, Kraków 2017. Bystrzycki P., Wiatr Kuszmurunu, Warszawa 2009. Bzowski Z.J., Notatnik konnego Strzelca: 1932-1945, Warszawa 1981. Caban M., Powrót zza rzeki Styks, posłowie W. Sulewski, Warszawa 1966. 582 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Celt M., Biali kurierzy, posłowie J.M. Pilecki, Dziekanów Leśny 2005. Chari A., Braatz T, Podczłowiek: wspomnienia członka Sonderkommanda, przeł. M. Ant kowiak, Warszawa 2012. Chaskielewicz S., Ukrywałem się w Warszawie. Styczeń 1943-styczeń 1945, Kraków 1988. Chciuk A., Atlantyda. Opowieść o Wielkim Księstwie Bałaku, Warszawa 2002. Cherezińska E., Byłam sekretarką Rumkowskiego: dzienniki Etki Daum, Poznań 2018. Chęciński M„ Zegarek mojego ojca, Toruń 1996. Chiger K., Paisner D., Dziewczynka w zielonym sweterku, Warszawa 2011. Chirurg R., Bridge of Sorrow, Bridge ofHope, ed. R. Framer, Berkeley 1994. Chleb i krew: moja wieś w czasie okupacji: wspomnienia, oprać. T. Kisielewski, J. Nowak, Warszawa 1968. Chustecki J„ Byłem sołtysem w latach okupacji, Warszawa 1960. Ciborowski R., Wspomnienia: spisane w Londynie w 1959 roku, Warszawa 2017. Codzienność zapamiętana. Warmia i Mazury we wspomnieniach, red. H.J. Karp, R. Traba, Olsztyn-Warszawa 2004. Cuge E„ Uciec przed Holocaustem, Łódź 1997. Cukierman L, „Antek”, Nadmiar pamięci (Siedem owych lat). Wspomnienia 1939-1945, przeł. Z. Perelmuter, red. nauk., przedmowa M. Turski, posłowie W. Bartoszewski, Warszawa 2000. Curzio M., Kaputt, przeł. B. Sieroszewska, fragmenty pominięte ze względów cenzuralnych w 1 i 2 wyd. poi. przeł. J. Ugniewska, posłowie J.W Borejsza, Warszawa 2000. Cybulski H., Czerwone noce, Warszawa 1966. Cygan W.K., Kresy we krwi 1939, Mińsk Mazowiecki 2012. Czapski J., Na nieludzkiej ziemi, Kraków 2017. Czerkawski T.M., Byłem żołnierzem generała Andersa, Warszawa 2008. Czerniaków A., Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 Di 1939 - 23 VII 1942, oprać., przypisy M. Fuks, przedmowa C. Madajczyk, Warszawa 1983. Czyżewski L„ Od Gór Borowskich do Zakroczymia, Warszawa 1982. Czyżewski L., Wspomnienia dowódcy obrony Zakroczymia w 1939 r, Warszawa 1973. Dabulewicz-Rutkowska J., Poezja, proza i dramat. Pamiętnik nastolatki. Lwów 1939-1941, Wrocław 1998. Dakiniewicz S., Więzień P 303: wspomnienia łagiernika 1944-1955, Wrocław 1992. Dąbrowa-Kostka S., W okupowanym Krakowie: 6IX1939-1811945, Warszawa 1972. Dąbrowska ƒ., Sześć lat na dalekich kresach (Graszowka k. Kokczetaw, płn. Kazach stan), [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 3. Dąbrowska M., Dzienniki 1914-1945, t. 2: 1926-1935, wybór, wstęp, przypisy T. Drew nowski, Warszawa 1988. Dąbrowska M., Dzienniki 1914-1945, t. 3: 1936-1945, wybór, wstęp, przypisy T. Drew nowski, Warszawa 2000. Dąbrowski A.B., Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych: pamiętnik dowódcy, świadectwa żołnierzy, dokumenty, Warszawa 2001. Dąbrowski E, Wspomnienia z obrony Westerplatte: wspomnienia i dokumenty, wstęp hi storyczny, oprać. M. Pelczar, Gdańsk 1957. Dąmbski S., Egzekutor, Warszawa 2010. RELÁCIE, WSPOMNIENIA, PROZA 583 Delbo C., Żaden z nas nie powróci, Oświęcim 2002. Dłużniewska S., Pamiętnik warszawski, Warszawa 1965. Dmitrów E., Niemcy i okupacja hitlerowska w oczach Polaków: poglądy i opinie z lat 1945-1948, Warszawa 1987. Dobraczyński J., Tylko w jednym życiu, Warszawa 1977. Dobrowolski S.R., Tamte dni i lata, Warszawa 1981. Dolecki A., Wojenne ścieżki, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948, t. 2: Gotuj broń, wybór, oprać. W Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świostek, Warszawa 1969-1970. Dolina-Głowacka I., „Gdyby przyszli po nas jeszcze raz”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1-9. Drewnowski J., Cynga: wspomnienia z łagrów Północy 1940-1944, Warszawa 1989. Drogi na emigrację: fragmenty pamiętników emigrantów nadesłanych na konkurs IGS SGH, wybór pamiętników i fragmentów A. Budzyński, Warszawa 1993. Drogi śmierci: ewakuacja więzień sowieckich z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej w czerwcu i lipcu 1941, przeł. I. Grzymała-Siedlecka, R. Niedzielko, wybór, oprać. K. Popiński, A. Kokurin, A. Gurjanow, Warszawa 1995. Drymmer W.T., W służbie Polsce, Warszawa 1998. Drzewieniecki W.M., Mobilizacja marcowa, 1939, widziana oczyma dowódcy Kompanii 84-go pułku Strzelców Poleskich, Bufallo 1975. Drzewieniecki W.M., Wrześniowe wspomnienia podporucznika, Warszawa 1978. Drzewieniecki W.M., Angielski szlif: wspomnienie oficera sztabu 2. Korpusu, Buffalo-Toruń 2010. Dubanowiczowa M., Na mongolskich bezdrożach: wspomnienia z zesłania 1940-1942 spi sane w 1943-1945, Londyn 1974. Dubanowiczowie E. i M., Na placówce w Ajaguz (wspomnienia z zesłania do Kazakstanu 1940-1942 spisane w 1942-1945 r.), Londyn 1976. Dunin-Wąsowicz K., Stutthof: ze wspomnień więźnia obozu koncentracyjnego, Sztutowo 2011. Dzieci Holokaustu mówią., przygotowanie do druku W. Śliwowska, posłowie J. Ficow ski, Warszawa 1993. Dziennik Iwana Waszenki, „Dzieje Najnowsze” 1947,1.1, z. 2, s. 324-355. Dzienniki z Powstania Warszawskiego [Leopold Buczkowski i in.], wybór, oprać. Z. Pasie- wicz, Warszawa 2004. Dzierżykray-Rogalski T., Ճ mnie się zdaje, że to było wczoraj: dziennik 15 sierpnia 1939-2 kwietnia 1940, Warszawa 1979. Dzięgiel L., Lwów nie każdemu zdrów, Wrocław 1991. Edelman M., Getto walczy, Warszawa 1948. Edelman M., I była miłość w getcie, Wołowiec 2015. Engel W, Czołgi płonęły nad Bzurą: wspomnienia z 1939 r„ Poznań 1992. Engelking B., „Szanowny panie gistapo”: donosy do władz niemieckich w Warszawie i oko licach w latach 1940-1941, Warszawa 2003. Erdman J., Droga do Ostrej Bramy, Warszawa 1990. Exodus Warszawy — ludzie i miasto po Powstaniu 1944. Pamiętniki i relacje, wybór, oprać. M. Berezowska i in., wstęp E. Borecka, Warszawa 1992,1.1. 584 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Exodus Warszawy — ludzie i miasto po Powstaniu 1944. Pamiętniki i relacje, wybór, oprać. M. Berezowska i in., wstęp E. Borecka, Warszawa 1993, t. 2. Fabiańska A., Mój pamiętnik zpierwszego roku wojny we Lwowie (1939-1940), Kraków 1996. Fedorowicz T., Cena wolności: wspomnienia z lat 1939-1945, wstęp, oprać. A. Kozanecki, Kraków 1975. Fedorowicz T„ Drogi opatrzności, Lublin 2011. Fejkiel W, Medycyna za drutami, [w:] Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, posłowie A. Pacho, Warszawa 1968. Fiderkiewicz A., Brzezinka: wspomnienia z obozu, Warszawa 1965. Filipow K., Wawer Z., Przechodniu, powiedz Роксе.: Narvik, Tobruk, Monte Cassino, Fa laise, Warszawa 1991. Fiszer E„ Gdybym toja wiedział, że na wojnę idę, [w:] Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 2, red. J. Łańcut, Warszawa 1971. Frank A., Dziennik : 12 czerwca 1942-1 sierpnia 1944, Kraków 2010. Frank S., Togbuchfun Lodżer Geto, Buenos Aires 1958. Friesen В., Brunatny pancemiak. Z Kanady na niemiecki front wschodni. Wspomnienia żołnierza 7 Dywizji Pancernej Wehrmachtu, przeł. J. Szkudliński, Warszawa 2009. Fuglewicz K., Wrzesień, wrzesień., Katowice 2002. Fukier H.M., Wspomnienia staromiejskie, Warszawa 1996. Gajdus W, Nr 20998 opowiada, Pelplin 2001. Gajdus W, Nr 20998 opowiada, red. J. Maluga i in„ Sztutowo 2013. Gancarz A., Dziesięć lat w łagrze, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Gawalewicz A., Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana, Oświęcim 2009. Gdańsk 1939: wspomnienia Polaków-Gdańszczan, wybór, oprać. B. Zwarra, Gdańsk 2002. Gdy byliśmy literą „P”: wspomnienia wywiezionych na przymusowe roboty do III Rzeszy, wybór, oprać. Z. Bigorajska, W. Pietruczuk-Kurkiewiczowa, Warszawa 1968. Gdynia 1939: relacje uczestników walk lądowych, wstęp, wybór, komentarze W Tym, A. Rzepniewski, Gdańsk 1979. Ghoshal H., Księga Walhalli, przeł. D.B. Ghoshal, B. Grabowska, Warszawa 1971. Gienek, pilot z Lublina, przeł. M. Matlerska-Colerick, oprać. Z. Kasprzak, Lublin 2017. Gleichgewicht B„ Widziane z oddali, Wrocław 1993. Gliksztejn L, Pamiętnik z czasów wojny: Lublin, wrzesień 1939 - styczeń 1943, wstęp, oprać., posłowie A. Kopciowski, Lublin 2017. Glinka K., Oczami dziecka: moje wspomnienia z dzieciństwa, Warszawa 2008. Głowala J., Purga: wśród więźniów i zesłańców w ZSRR: 1941-1955, Warszawa 1990. Goetel E, Czasy wojny, wstęp W. Bartoszewski, oprać, przypisów, posłowie M. Gałęzowski, Kraków 2005. Goldman M., Iskierki życia, Kraków 2002. Goldstein B., Five Years in the Warsaw Ghetto, New York 2005. Gomułka W, Pamiętniki, red. A. Werblan, Warszawa 1994,1.1-2. Gorbaczewski B., Przez wojenną zawieruchę: wojna żołnierza Armii Czerwonej nafroncie wschodnim: 1942-1945, przeł. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Poznań 2011. Gorodecka H., Hana: Pamiętnik pokkiej Żydówki, Gdańsk 1992. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 585 Gorzkowski K„ Kroniki Andrzeja: zapiski z podziemia 1939-1940, przygotowanie do dru ku, wstęp, przypisy T. Szarota, Warszawa 1989. Górski J.W, Głodne stepy, Lublin 1990. Górski W, Przez Tobruk i Monte Cassino do sztabu sprzymierzonych, Poznań 2009. Górski W, Żołnierskim szlakiem przez Tobruk i Monte Cassino, Szczecin 2013. Grabski R.C., Gdyby nie opatrzność Boża.: wspomnienia zesłańca 1940-1955, Paris 1985. Greif G., „. .płakaliśmy bez łez.” Relacje byłych więźniów żydowskiego Sonderkommando z Auschwitz, Warszawa-Oświęcim 2001. Grodzicki A., W teatrze życia. Wspomnienia z lat 1920-1980, Warszawa 1984. Grossman W., Życie i los, Warszawa 2009. Grubiński W, Między młotem a sierpem, Warszawa 1990. Grupińska A., Po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami, Warszawa 1991. Gruszka S., Pamiętnik z czasów wojny: 1939-1945, Warszawa 1995. Gruszka T.G., W Murnau, Hoove 1994. Gross N., Kim pan jest, panie Grymeki, Kraków 2005. Grynberg H., Memorbuch, Warszawa 2000. Grynberg H., Pamiętnik Marii Koper, Kraków 1993. Grzesiakowa Z., Między Horyniem a Słuczą, Warszawa 1992. Grzesiuk S., Boso, ale w ostrogach, Warszawa 2013. Grzesiuk S., Pięć lat kacetu, Warszawa 2013. Gumiński R., W nurcie wydarzeń (wspomnienia 1939-1945), Warszawa 2005. Guściowa H., Do Polski przez tajgę i lasostepy Ałtaju, [w:] Z nieludzkiej ziemi do Pobki, oprać. red. K. Dominiak, Bydgoszcz 1991. Gutkowski A., Wołyń. Moje wspomnienia z lat 1916-1943, Łódź 2004. Gwiazda-Dłuska T., Wspomnienie o niedoli mojej rodziny, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1. Hałoń E., W cieniu Auschwitz: wspomnienia z konspiracji przy obozowej, Oświęcim 2003. Hałoń K., W pracy i walce: wspomnienia, Kraków 1996. Hartman S., Wspomnienia (lwowskie i inne), Wrocław 1994. Haw L, Na szlaku Praojców: sowieckie wspomnienia z lat 1940-1942, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław 1995. Herling-Grudziński G., Inny świat: zapiski sowieckie, Warszawa 2000. Hermaszewski W, Echa Wołynia, Warszawa 1995. Heydecker J.J., Moja wojna: zapiski i zdjęcia z sześciu lat w hitlerowskim Wehrmachcie, przeł. B. Ostrowska, wstęp W. Bartoszewski, Warszawa 2009. Hirshaut J„ Ciemne noce Pawiaka, Opole 2001. Hirszfeld L., Historia jednego życia, Warszawa 2000. Historia oczyma mieszkańców Nasiehka, wstęp, oprać. R. Chymkowski, Nasielsk 2005. Historia z konsekwencjami, rozmawiają K. Kozłowski i M. Komar, Warszawa 2009. Hołub B., Przy wileńskim stok, Warszawa 1992. Hołyńska P., Wspomnienia nauczycielki z Kresów 1939-1942, red., wybór ilustracji M. Miszczuk, Londyn 1990. Horodyńska Z., Dziennik Stokłosy, Kraków 2004. 586 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Horst W., Sprawozdanie majora dyplomowanego Edmunda Galinata w okresie międzywo jennym i kampanii wrześniowej, Teki Archiwalne, Seria Nowa, t. 2 (24), 1997. Hosenfeld W, „Staram się ratować każdego”. Życie niemieckiego oficera w listach i dzienni kach, przeł. J. Tycner (koordynacja) i in., red. nauk. E.C. Król, W. Lipscher, Warszawa 2007. Huberman I., Tam, Kraków 2010. Iranek-Osmecki K, Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, Warszawa 2004. Irzykowski K„ Dziennik, t. 2:1916-1944, Kraków 1998. Iwanicki E., Wróg towarzysza Stalina. Wspomnienia z Kazachstanu 1940-1946, Łódź 1990. Iwanowski J., Czasy mojego życia, Warszawa 2000. Iwaszkiewicz J., Dzienniki 1911-1955, Warszawa 2007. Ja z krematorium Auschwitz. Rozmowa z Henrykiem Mandelbaumem, byłym więźniem-członkiem Sonderkommando w KL Auschwitz, I. Bartosik, A. Willma, Oświęcim 2009. Ja, syn ludu polskiego: relacje i wspomnienia działaczy PPR, GL i AL: Lubelszczyzna 1942֊1944, wstęp, oprać. Z.J. Hirsz, przedmowa P. Dąbek, Lublin 1964. Jakie to ma znaczenie, czy zrobili to z chciwości? Zagłada domu Trynczerów, oprać. T. Mar kiéi, A. Skibińska, Warszawa 2011. Jaklicz J„ A więc wojna! Kampania wrześniowa 1939 oraz inne pisma i wspomnienia, wy bór, przedmowa M. Kornat, Warszawa 2016. Jakóbiec J., Na drodze stromej i śliskiej. Autobiografia socjologiczna, Kraków 2005. Jakubaszek J.M., Mój ostatni rok wojny: pamiętnik 1944-1945, zebrała, oprać. E.M. Mu larczyk, Raleigh 2006. Jamka J., Pamiętniki bieżanowskiego organhty, Kraków 2001. Janicki A., Na rozkaz: wspomnienia 1937-1947, Henley-on-Thames 1995. Jankiewicz J., Zbrodnia bez kary: wspomnienia z kampanii wrześniowej 1939 r., Brodni ca 2012. Jankowski S., „ Agaton”, Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie: wspomnienia 1939-1946, wstęp E. Duraczyński, Warszawa 1988,1.1-2. Jarnuszkiewicz C., Wspomnienia genjerała] Czesława Jarnuszkiewicza: od Sybiru do Łu bianki, wstęp M. Sobieraj, Warszawa 1996. Jasiński R., Wrzesień pod Alpami: z żołnierskiego notatnika, Warszawa 1974. Jaz A., We Lwowie za Sowietów, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Jaźwiński J., Dramat dowódcy: pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i spe cjalnego, 1.1: Czerwiec 1905 - styczeń 1944, t. 2: Luty 1944 - listopad 1980, przygoto wanie do druku P. Hodyra, K. Bieniecki, Montreal 2012. Jerzmanowski J„ W starych Kielcach, Kraków 1975. Jędrzejewicz W, Wspomnienia, oprać., posłowie J. Cisek, Wrocław 1993. Jonkajtys-Luba G„ „.was na to zdieś priwiezli, sztob wy podochli”. Kazachstan 1940-1946, Lublin 2012. Jost H., Zakopane czasu okupacji: wspomnienia, Warszawa 1989. Józekowski A., Znowu się naraziłem: wspomnienia cichociemnego, Warszawa 2014. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 587 Jurandot J., Miasto skazanych: 2 lata w warszawskim getcie, Grodzieńska S., Dzieci getta, red. rękopisów A. Arnold, S. Matuszewski, Warszawa 2014. Kachniarz J., Fragment pamiętnika dotyczący wydarzeń w Nowosielcach Kozickich w okre sie od września 1939 do czerwca 1941 r., [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941 ), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Katowska S.R., Uciekać, aby żyć, Lublin 2000. Kamiński A., Wielka gra, oprać. A.K. Kunert, przedmowa S. Broniewski „Orsza”, War szawa 2012. Kamiński A., Diariusz podręczny 1939-1945, przedmowa S. Radoń, wstęp, oprać. A. Palarczykowa, J. Stoksik, Warszawa 2001. Kamiński A., Kamienie na szaniec, wstęp, wybór zdjęć B. Wachowicz, Warszawa 2007. Kamiński S„ MTS Posada Nowomiejska, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Kampania wrześniowa w oświetleniu niemieckim, oprać. A. Horak, Warszawa 2005. Kanas J., Podolskie korzenie, Lublin 2002. Kapusta S., Kronika życia Kapusty Stefana sierżanta Policji Państwowej, część I, II, III: od roku 1895 do 1939, red. M. i A. Gizmajerowie, Warszawa 2010. Karłowicz L., Ludobójcy i ludzie, Lublin 2000. Karłowicz L„ Nie zostawiajcie mnie tu.: obrazy z życia deportowanych do Kazachstanu, Biały Dunajec-Ostróg 2000. Karśnicka-Kozłowska T., Dawniej niż wczoraj, Kraków 2008. Kawecka Z.K., Do Anglii przez Syberię, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław 1994. Kertész L, Likwidacja, Warszawa 2003. Kępiński A., Refleksje oświęcimskie, Kraków 2005. Kielar W., Anus mundi: wspomnienia oświęcimskie, przedmowa M. Kieta, Kraków 1976. Kielar W., I nasze młode lata: wspomnienia, Wrocław 1987. Kielar W., Nasze młode lata, Wrocław 2004. Kiełkowski R„ . .Zlikwidować na miejscu! Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Krakowie, Kraków 1981. Kiersnowski R., Tam i wtedy. W Podweryszkach, w Wilnie i w puszczy 1939-1945, War szawa 1994. Killian H., Wojna i medycyna: wspomnienia niemieckiego chirurga zfrontu wschodniego, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 2003. Kisielewicz D., Niewola w cieniu Alp: Oflag VII A Murnau, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, Opole 2015. Klüger R„ Zyć dalej., Wrocław 2009. Klukowski Z., Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939-1944, wstęp, red. Z. Mańkow ski, Lublin 1958 [wyd. 2: Warszawa 2008]. Kołaciński W. „Żbik”, Między młotem a swastyką, Warszawa 1991. Kołaczek A., Czyśmy znali to cierpienie.: wspomnienia z przeżytej gehenny z lat 1939-1947, red. E. Stryjecka-Doliwa, Łomianki 2011. Kołpak E„ Piętnaście lat tułaczki; Mielżyńska J., Syberyjskie notatki, Kraków 1990. Konieczny B., Moje życie w mundurze: czasy narodzin i upadku II Rzeczypospolitej, przy gotowanie do druku J. Konieczna-Twardzikowa, I. Roterman-Konieczna, Kraków 2005. 588 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Konieczny B„ Mój wrzesień 1939: pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie je nieckim, wstęp, oprać., przypisy J. Brzeski, Kraków 1999. Kopański S., Wspomnienia wojenne 1939-1946, słowo wstępne M. Kukiel, Warszawa 1990. Kopisto W, Droga cichociemnego do łagrów Kołymy, Warszawa 1990. Korabiowski J.J., W rogatywce i w berecie, Kraków 2004. Korboński S., W imieniu Rzeczypospolitej., red. nauk. W. Grabowski, Warszawa 2009. Koschorrek G.K., Krwawy śnieg, przeł. J. Kotarski, Poznań 2012. Kosobudzki P., Przez druty, kraty i kajdany: wspomnienia partyzanta NSZ, Wrocław 1997. KossoyE.,Na marginesie., wstęp T. Szarota, Gdańsk2006. Koszutski S., Wspomnienia z różnych pobojowisk, przedmowa S. Maczek, Londyn 1972. Kowalewski A., Byłem ochotnikiem SGO „Polesie” - 1939, Poznań 1999. Kowalewski A., Żywot patrioty: autobiografia, Poznań 2016. Kowalska A., Dzienniki 1927-1969, Warszawa 2008. Kowalska A., Nie żałuję niczego: wspomnienia 1924-1998, Podkowa Leśna 1998. Kowalski O., Z Wołynia przez Polesie do Berlina. Wspomnienia żołnierza 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, Bydgoszcz 2005. Kowalski S., Niezapomniana przeszłość, Oświęcim 2001. Kownacki A., Czy było warto? Wspomnienia, Lublin 2000. Kozioł T., Małe ojczyzny - Piechów, Odonów 2016. Kozłowiecki A., Ucisk i strapienie, Kraków 2008. Kozłowski L., Moje przeżycia w więzieniu sowieckim i na wolności w czasie wojny w Rosji sowieckiej, wstęp, oprać. B. Gogol, J. Tebinka, Warszawa 2001. Krahelska H., Dwa wrześnie, Warszawa 1983. Krakowiecki A., Książka o Kołymie, Łomianki 2014. Krall H„ Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków 2008. Krane R., W drodze z Ostroga na Kołymę, red. W.J. Kowalow, J. Marecki, Biały DunajecKraków 1998. Krasnodębski T.S., Policjant konspiratorem: szesnaście lat na muszce Gestapo i bezpieki, posłowie S. Dąbrowa-Kostka, Międzyzdroje-Kraków 2008. Kraus-Kolkowicz S., Dziewczynka z ulicy Miłej, albo świadectwo czasu Holocaustu, Lu blin 1995. Krawczyńska J., Zapiski dziennikarki warszawskiej 1939-1947, Warszawa 1971. Krawczyński R., Wspomnienia lubelskiego kronikarza: więzienie, obóz w Stutthofie, praca zawodowa i społeczna 1944-1969, Lublin 2002. Krąpiec M.A., Cień nieosądzonych zbrodni, [w:] J. Kanas, Podokkie korzenie, Lublin 2002. Kretkowski Z., Z kujawskiego dworu pod skrzydła RAF 1939-1943, wstęp R. Kiersnowski, oprać. J. Adamczyk, Warszawa 2006. Krockow von Graf C., Czas kobiet. Wspomnienia z Pomorza 1944-1947. Według re lacji Libussy Fritz-Krockow [tytuł oryginału Die Stunde der Freuen], Warszawa 1990. Król E, Białe noce, czarne dni: Wilno, Workuta, Warszawa 1939-1993, Warszawa 1993. Król W, Mój Spitfire: pełna wersja wojennych wspomnień asa myśliwskiego z lat 1942-1945, Warszawa 2017. Król W., W Dywizjonie Poznańskim, Warszawa 1966. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 589 Król W., Walczyłem pod niebem Londynu, Warszawa 1982. Kruk H., Togbuch fun Wilnergeto, New York 1961. Krzyżanowski B., Wileński matecznik 1939-1945, Warszawa 1993. Ksiądz Alfonsas Lipniünas w relacjach i wspomnieniach więźniów obozu KL Stutthof: dedy kowane księdzu Alfonsasowi Lipniünasowi z okazji 97. urodzin i 57. rocznicy śmierci, przeł. R. Ordo, wstęp i wybór relacji E. Grot, oprać. J. Antanavičius, R. Gasparaitytė, E. Grot, Gdynia 2002. Kubalski E., Niemcy w Krakowie: dziennik 1 IX 1939-18 I 1945, red. J. Grabowski, Z.R. Grabowski, Budapeszt-Kraków 2010. Kuczyńska Z., Przez wojenną zamieć, Warszawa 1998. Kuczyński J„ Między parafią a łagrem, Paryż 1985. Kudliński T., Mantelupa: wspomnienie, Kraków 1946. Kula W, Dziennik czasu okupacji, przygotowanie do druku N. Assorodobraj-Kula, M. Kula, wstęp, przypisy M. Kula, Warszawa 1994. Kułacz E, Charaktery mieliśmy jak dzikie zwierzęta, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przy gotowały Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 4. Kunicki M„ Pamiętnik „Muchy”, przedmowa S. Wroński, Warszawa 1971. Kurdwanowski J., Mrówka na szachownicy: powstanie warszawskie 1944. Wspomnienia żołnierza z Batalionu Chrobry I, Warszawa 2014. Kurecka M., Niedokończona gawęda, Gdańsk 2000. Kuropieska ]., Wspomnienia oficera sztabu: 1934-1939, Warszawa 1979. Kurzymski S., Ojciec i syn: fascynujące wspomnienia, Gdańsk 2004. Kurzyp K„ Wspomnienia z wojny obronnej w 1939 r[oku], przygotowanie do druku F. Pawłowski, Stężyca 1995. Kwiatkowska M., Okupacja, Wrocław 1999. Kwiatkowski E., Dziennik lipiec 1939 - sierpień 1940, oprać. M.M. Drozdowski, wstęp J. Nowak-Jeziorański, Rzeszów 2003. Kwiatkowski T„ Płaci się każdego dnia, Kraków 1986. Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne 22IX1939 - 5IV1945, przedmowa J. Lubomirski-Lanckoroński, Kraków 2001. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, 1.1 : Wrzesień 1939- listopad 1940, przygotowanie do druku Z. Landau, ƒ. Tomaszewski, przedmowa W. Kida, Warszawa 1962. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, t. 2: Grudzień 1942 - czerwiec 1943, przygotowa nie do druku Z. Landau, J. Tomaszewski, Warszawa 1962. Landau L„ Kronika lat wojny i okupacji, t. 3: Lipiec 1943 - luty 1944, przygotowanie do druku Z. Landau, J. Tomaszewski, Warszawa 1963. Lemieszek P., Do Pokki przez Monte Cassino: wojenne losy Mariana Lemieszka, Szcze cin 2018. Lenartowicz W, Wspomnienia szwoleżera: wojna roku 1920, niewola 1939-1945, oprać. P. Lenartowicz, Kraków 2005. Leociak J., Ratowanie: opowieści Polaków i Żydów, Kraków 2010. Leppert Z., Pamiętnik 1939-1946, rys. J. Główczewski, posłowie M. Pestkowska, Kalisz 2003. Leski K., Życie niewłaściwie urozmaicone: wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, przedmowa T. Szarota, Warszawa 1989. 590 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Lewicki Z., Dziennik: wrzesień 1939, Kołyma, Władywostok, Iran, Irak, Palestyna, Egipt, Monte Cassino, Ancona, Bolonia, Anglia., red. Z. Lewicka-Nowacka, E. Lewicka-Jakacka, A. Jakacki, Kraków 2000. Lewin Szajn E., W getcie warszawskim: lipiec 1942 - kwiecień 1943, oprać. M. Line, A. Grupińska, Poznań 1989. Libitzky E., Rosenbaum E, Na krawędzi: przetrwać łódzkie getto, Auschwitz i nie tylko, przeł. S. Kowalski, Kraków-Budapeszt 2017. Likiernik S., Diabelne szczęście czy palec Boży?, Warszawa 2010. Lipińska G„ Jeśli zapomnę o nich., zespół red. E. Dudzińska, Z. Nagórski, Z. Trzaska Durski, Warszawa 2005. Lipiński W, Dziennik: wrześniowa obrona Warszawy 1939 r., wstęp, komentarz, przypisy J.M. Kłoczowski, Warszawa 1989. Lis M„ Życie codzienne pod okupacją sowiecką i niemiecką: dziennik ks. Mariana Lisa, pro boszcza parafii Lubotyń, wstęp, oprać. J. Łupiński, Łomża 2013. Littel J., Łaskawe, Kraków 2008. Losy żydowskie: świadectwo żywych, red. M. Turski, Warszawa 1996. Lubiński L., Dziennik Lolka Lubińskiego, przeł. K. Gucio, oprać. A. Łagodzińska, Łódź 2014. Lubomirski E„ Kartki z mego życia, Londyn 1998. Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, t. 1, cz. 1-2: Pamiętniki, relacje, zeznania, wybór, oprać. M.M. Drozdowski, M. Maniakówna, T. Strzembosz, red., przedmowa C. Madajczyk, wstęp M.M. Drozdowski, konsultacja relacji, oprać, not wstępnych do poszczególnych dzielnic W. Bartoszewski, Warszawa 1974. Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Łada Grodzicki J., Przecież wrócimy, Gdańsk 1995. Łęczycka M.J., Zsyłka: lata 1940-1946 w Kazachstanie, Wrocław 1989. Łomiński L„ Szlakiem krwi i łez: wspomnienia i przeżycia z wojny pokko-niemieckiej, Jerozolima 1941. Łoziński M., Przechodniu, powiedz Роксе.: wspomnienia z lat 1941-1945 rozpoczęte w Ahwazie, 150 km od Zatoki Perskiej, przedmowa O. Terlecki, Kraków 1985. Łubieński K., Kartki z wojny, Warszawa 1976. Łucki S., Od Kut do Paryża: wspomnienia, Paryż 1996. Łysiak S., Jak kochać, to żarliwie: pamiętnik uchodźcy wojennego, Londyn 1989. Machalski X, Pod prąd: światła i cienie kampanii wrześniowej 1939 roku, Londyn 1964. Machura B.Z., Zawsze wśród ludzi, Kielce 2000. Maeger H„ Utracony honor, zdradzona wiara. Relacja żołnierza Leibenstandarte SS Adolf Hitler, przeł. I. Dębecka, Międzyzdroje 2008. Maguza Z., Żołnierskie losy Wołyniaka, wstęp, opracowanie, red. nauk. T. Bereza, Rze szów-Warszawa 2018. Makower H„ Pamiętnik z getta warszawskiego: październik 1940 - styczeń 1943, oprać., uzup. N. Makowerowa, Wrocław-Warszawa 1987. Malaparte C., Kaputt, przeł. B. Sieroszewska [fragmenty pominięte ze względów cenzuralnych w 1 i 2 wyd. poi. przeł. J. Ugniewska], posłowie J.W Borejsza, Warszawa 2000. Maliszewski A., Na przekór nocy, Warszawa 1968. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 591 Małgorzewski J., Relacja o działalności Pohkiego Radia w obronie Warszawy, [w:] Cywil na obrona Warszawy we wrześniu 1939 r: dokumenty, materiały prasowe, wspomnie nia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Droz dowski, Warszawa 1965. Mańkowski A., Wspomnienia mego życia, Warszawa 1997. Marat E., Wójcik M., Made in Poland: opowiada jeden z ostatnich żołnierzy Kedywu Sta nisław Likiernik, Warszawa 2014. Marcinkowski T., Wrzesień 1939 roku we wspomnieniach ochotnika, studenta medycyny — w 60. rocznicę wybuchu II wojny światowej, Goleniów 1999. Marianowicz A., Życie surowo wzbronione, Warszawa 1995. Mariańscy M. M., Wśród przyjaciół i wrogów: poza gettem w okupowanym Krakowie, Kraków 1988. Maridel X, Skibińska A., „Jakie to ma znaczenie, czy zrobili to z chciwości”? Zagłada domu Trynczerów, Warszawa 2011. Marszak S., Uprogu życia. Kartki wspomnień, Warszawa 1961. Mandelsztam O., Zgiełk czasu, Warszawa 1994. Medyną R, Do Polski przez cały świat: wspomnienia z 2 Korpusu, Warszawa 1973. Meed W, Po obu stronach muru. Wspomnienia z warszawskiego getta, przeł. K. Krenz, przedmowa E. Wiesel, Warszawa 2003. Meissner J., Wiatr w podeszwach, Warszawa 1971. Meysztowicz J., Saga Brygady Podhalańskiej, Warszawa 1987. Mękarska-Kozłowska B„ Burza nad Lwowem: reportaż z lat wojennych 1939-1945 we Lwowie. Kartki z pamiętnika, Lublin 2000. Michalski D., Jam jest Alina, czyli Janowska story, Warszawa 2008. Michniewicz K., Pisz, Karol, pisz. Opowieść kułacka z lat 1944-1956, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski, wstęp A. Garlicki, Łomża 1991, t. 4. Michta N., Z lat walki, Warszawa 1988. Mikułowski-Pomorski ]., Kraków w naszej pamięci, Kraków 1991. Milczarek W., Boje Franka Kuriaty: opowieść z września 1939, Warszawa 1958. Minorowicz J„ Więzień Gorłagu D 509,1.1, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. My śliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Garlicki, Łomża 1991-1996. Mirecki W, Jeniecka Melpomena, przedmowa „Muzy nie milczą nigdy” M. Ziemski, War szawa 1981. Mirecki W, Malowane dzieci: wspomnienia ułana, Warszawa 1986. Mironowicz A., Od Hajnówki do Pahlawi: wspomnienia, Warszawa 2015. Młynarski B., W niewoli sowieckiej, Londyn 1974. Młynarski F. Wspomnienia, Warszawa 1971. Moczarski K., Rozmowy z katem, wstęp N. Davies, oprać. A.K. Kunert, Warszawa 2009. Moczarski K., Zapiski, wybór tekstów, wstęp, oprać. A.K. Kunert, Warszawa 1990. Moje zderzenie z bokzewikami we wrześniu 1939 roku, red. K. Rowiński, Warszawa 1987. Morawski Z., Gdzie ten dom, gdzie ten świat, oprać. M. Gamdzyk-Kluźniak, Warszawa 1997. Mówią świadkowie Chełmna, red. Ł. Pawlicka-Nowak, Konin 2004. Mroczkowski K., Olejko A., Nocnych lotów świadectwa: polskie dywizjony bombowe w la tach drugiej wojny światowej we wspomnieniach, Kraków 2011. Mrowieć A., Przez Monte Cassino do Polski: 1944-1946, Katowice 1959. 592 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Mühlstein A., Dziennik: wrzesień 1939-listopad 1940, przeł. D. Zamojska, red. nauk., uwagi wstępne, indeks biogr. J.E. Zamojski, Warszawa 1999. Muskus Ա, Długi most: moje przeżycia w Związku Sowieckim 1939-1956, przedmowa J. Pirożyński, Londyn 1975. My i oni: wrzesień 1939: relacje i wspomnienia lotników pokkich i niemieckich, przeł. L. Kosiński, wybór tekstów D. Majsak, Lublin 1994. Mycielski A., Chwile czasu minionego, oprać. E. Mycielska-Dowgiałło, M. Mycielski, War szawa 2012. Na stos rzucili: relacje legionistów, powstańców, ochotników 1920 roku, zebrała, oprać. A. Basta, Warszawa 2000. Nałkowska Z., Dzienniki, t. 5:1939-1944, oprać., wstęp, komentarz H. Kirchner, Warsza wa 1996. Nałkowska Z., Medaliony, posłowie M. Sprusiński, Poznań 1990. Nanke E., Cena bycia innym, przygotowanie do druku J. Spyra, Kraków 2000. Naruszewicz W., Wspomnienia lidzianina, Warszawa 2001. Nazaruk O., Ucieczka ze Lwowa do Warszawy: wspomnienia ukraińskiego konserwatysty z pierwszej połowy października 1939 roku, przeł. W. Pilipowicz, przygotowanie do druku M. Szwahułak, S. Stępień, Przemyśl 1999. Nelken H., Pamiętnik z getta w Krakowie, przedmowa G. Hausner, wstęp, przypisy, indek sy S. Wcisło, Toronto 1987. Niedzielko R., Kresowa księga sprawiedliwych 1939-1945. O Ukraińcach ratujących Pola ków poddanych eksterminacji przez OUN i UPA, Warszawa 2007. Nienałtowski S„ Wspomnienia z lat 1939-1941, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Garlicki, Łomża 1991-1996. Niesobski E., Pfeiferówna J., Dziennik harcerza i „Szarotki” (1939-1944), przygotowanie do druku, wstęp, komentarz A. Drzycimski, Wrocław-Gdańsk 1986. Nieśpiałowski T„ Czas grozy i oporu: wspomnienia nauczyciela wiejskiego z czasu wojny, okupacji, ruchu oporu i uwięzienia od początku września 1939 do początku stycznia 1941 roku, Kraków 1994. Niezgoda-Górska W, Dosyć nam Sybiru, dosyć Kazachstanu, posłowie, przypisy G. Hry- ciuk, Wrocław 1994. Nowak-Jeziorański J., Kurier z Warszawy, Kraków 2005. Nowakowski J.T., Jesień kleeberczyków, Kraków 1989. Nowotarska R„ Tryptyk wojenny, Londyn 1974. Nuszkiewicz R„ Uparci, Warszawa 1983. Obertyńska B. (Marta Rudzka), W domu niewoli, posłowie A. Szostkiewicz, Warszawa 2005. Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1984. Ocaleni z Mauthausen: relacje polskich więźniów obozów nazistowskich systemu Mauthausen-Gusen, wybór, oprać. K. Madoń-Mitzner, współpraca M. Kapa-Cichocka, E. Ku- baczyk, P. Filipkowski, M. Szymańska, J. Pałka, P. Pięciak, Warszawa 2010. Ochnik J., Rozkaz konspiracja, Warszawa 1995. Od Stalingradu do Berlina: wspomnienia niemieckich żołnierzy z frontu wschodniego, przeł. J. Jackowicz, oprać. H. Wijers, Warszawa 2010. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 593 Odmowa wykonania: pułkownik Harcaj i demobilizacja PSZ: relacje, dokumenty, wspo mnienia, oprać. M. Karpowicz, red. merytoryczna R. Habielski, Łomianki 2010. Odrowąż-Szukiewicz H„ Powszednie dni niepowszednich lat, Warszawa 1984. Odrowąż-Zawadzki Z., Bóg Honor Ojczyzna: wspomnienia, Gdańsk 2007. Oflag II C Woldenberg: wspomnienia jeńców, komentarz red. E. Ginalski i in., Warsza wa 1984. Ogiermann N., Moje przeżycia wojenne, [w:] Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wado wickiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyrobiec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1939-1945, t. 1-2: 1939-1942, przeł. D. Dąbrowska, M. Tomala, wybór, oprać, pod kier. nauk. S. Płoskiego L. Dobroszycki i in., Warszawa 1972. Okupacja sowiecka (1939-1941) w świetle tajnych dokumentów: obywatele polscy na kre sach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej pod okupację sowiecką w latach 1939-1941, wybór źródeł, red. T. Strzembosz, wybór, oprać., wstęp K. Jasiewicz, T. Strzem bosz, M. Wierzbicki, Warszawa 1996. Okupowana młodość: o zwyczajnym życiu w niezwyczajnych czasach wojny i okupacji, red. M. Okrzeszowski, przeprowadzenie wywiadów, oprać. M. Baran i in., Łańcut 2012. Olczak C., Trzy lata kacetu w ZSRR, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Prze włocki, Warszawa 1989-1994, t. 3. Olczak-Ronikier J., W ogrodzie pamięci, Kraków 2012. Oliwa A., Gdy poświęcano noże: tragedia Wołynia. Już bez cenzury — wspomnienia wo jenne, Opole 2013. Omiljanowicz A., Przed wyrokiem: rozmowy z gestapowcem, Białystok 1998. Ossowska W, Przeżyłam.: Lwów-Warszawa 1939-1946, Warszawa 1995. Pacak-Kuźmirski Z., Reduta 56, red. B. Wojtaszek, K. Długosz-Kurcząbowa, Warszawa 2005. Pacholski, A., Niemra, Warszawa 2011. Pakalski Z., Warszawa moich wspomnień: 1935-1939, Warszawa-Przasnysz 1995,1.1. Palmrich A., „Orwid”, Być wiernym ojczyźnie, Nowy Targ 1983. Pamiętnik Dawida Rubinowicza, oprać. Z. Hoffman, Warszawa 1987. Pamiętnik majora. Od granicy do Bzury, [w:] W ogniu: pamiętniki żołnierzy polskich, Ber lin 1941. Pamiętnik szarego żołnierza polskiego. Gdyby Marszałek to widział., [w:] W ogniu: pa miętniki żołnierzy polskich, Berlin 1941. Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, po słowie A. Pacho, Warszawa 1968. Pamiętniki z getta warszawskiego:fragmenty i regesty, oprać. M. Grynberg, Warszawa 1993. Pamiętniki, relacje, zeznania, wybór, oprać. M.M. Drozdowski, M. Maniakówna, T. Strzembosz, red., przedmowa C. Madajczyk, wstęp M.M. Drozdowski, konsultacja relacji i oprać, not wstępnych do poszczególnych dzielnic W. Bartoszewski, plany sy tuacyjne działań powstańczych w Warszawie oprać. J. Rzepecki, plan miejsc egzeku cji ludności w czasie powstania warszawskiego 1 VIII-2 X1944 r. oprać. E. Borecka, wybór i oprać, ilustracji W. Bartoszewski, T. Strzembosz, Warszawa 1974. Panas H., Jak mi było u Andersa, Warszawa 1988. Pankiewicz X, Apteka w getcie krakowskim, posłowie C. Brzoza, Kraków 2003. 594 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Pankowski M., Z Auschwitzu do Beken: przygody, Warszawa 2000. Panufnik A., Autobiografia, Warszawa 2014. Pauli Z., Smarkate wojsko: wspomnienia z września 1939 roku, Kielce 2009. Pawelec E, W drodze do Kowna, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948,1.1: Redu ty wiejskie, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Swiostek, Warsza wa 1969-1970. Pawlak J„ Pięć lat w szeregach armii podziemnej, Warszawa 1967. Peiper X, Pierwsze trzy miesiące, przedmowa, komentarz S. Jaworski, oprać., aneks edy torski S. Góra, Kraków 1991. Pempei S., Pod znakiem lwa i syreny, Warszawa 1989. Pemper M., Prawdziwa historia listy Schindlera, zapis V. Hertling, M.E. Müller, przeł. A. Kuć, Warszawa 2006. Perechodnik C., Czy jajestem mordercą?, Warszawa 1995. Perechodnik C., Spowiedź. Dzieje rodziny żydowskiej podczas okupacji hitlerowskiej w Pol sce, Warszawa 2004. Perepeczko L„ W łagrach na „saratowskim szlaku": wspomnienia, posłowie, przypisy A. Srebrakowski, Wrocław 1993. Peszkowski Z., Wspomnienia jeńca z Koziebka, Warszawa 1989. Piotrowski R„ Smak kazachstańskiego piołunu, Warszawa 1990. Piotrowski S., Dziennik Hansa Franka, przedmowa W. Barcikowski, oprać, graficzne W. Ziembiński, Warszawa 1957. Piotrowski S., W żołnierskim siodle, Warszawa 1989. Pisarz na wojnie. Wasilij Grossman na szlaku bojowym Armii Czerwonej 1941-1945, oprać. A. Beevor, L. Winogradowa, Warszawa 2006. Piwnicki G., Zalewski B., Pokki wrzesień 1939 w Gdyni, Gdynia 2009. Pobóg-Malinowski W, Na rumuńskim rozdrożu (fragmenty wspomnień), Warszawa 1990. Podlewski S., Przemarsz przez piekło, Warszawa 1994. Polak E., Los Polaka w latach 1939-1956, Świdnica 1992. Polański R., Roman, przeł. K. i P. Szymanowscy, Warszawa 1992. Polewicz M., Pamiętniki wojenne, Gdańsk 2000. Porwit M., Obrona Warszawy — wrzesień 1939 r: wspomnienia ifakty, Warszawa 1979. Poznański ]., Dziennik z łódzkiego getta, Warszawa 2002. Pragłowski A., Ze wspomnień szefa sztabu Armii „Warszawa”, [w:] Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1984. Prawdzie K„ W Poniemuniu i. na wojnie: wspomnienia z 1939 roku, Warszawa 1999. Prorok J., Skazani na zagładę: wspomnienia z lat 1939-1945, Wrocław 1992. Prugar-Ketling B., Aby dochować wierności: wspomnienia z działań 11. Karpackiej Dywi zji Piechoty, wrzesień 1939, Warszawa 1990. Pruszyński K„ Czarna Brygada: wspomnienia normandzkie, przygotowanie do druku, wstęp J. Roszko, Kraków 1994. Pruszyński K., Droga wiodła przez Narvik, Warszawa 1984. Pruszyński M„ Migawki wspomnień, Warszawa 2002. Pruszyński M., Od Kocka do źródła Gazeli, Warszawa 1988. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 595 Pruszyński M., W Moskicie nad III Rzeszą, Warszawa 1984. Przemoc, poniżenie, poniewierka: wspomnienia z przymusowych robót rolnych 1939-1945, wybór, wstęp, oprać. L. Staszyński, Warszawa 1967. Przybora J„ Dzieła (niemal) wszystkie, Kraków 2016,1.1-3. Psuty K., Moje wojenne wspomnienia, Brodnica 2007. Putrament J., Pół wieku: wojna, Warszawa 1984. Raczyński E., W sojuszniczym Londynie: dziennik ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939-1945, Londyn 1997. Radwański A., Dom w płomieniach: wrzesień 1939, [b.m.] 1987. Radwański T., Karpatczykami nas zwali, Warszawa 1978. Rakowski ]., Diariusz wrześniowego dramatu 1939: pamiętnik z ewakuacji Ministerstwa Skarbu i internowania z Rządem R.P. w Rumunii, Paryż 1977. Rankowicz W, Żołnierska dusza, oprać. red. B. Brzezińska, konsultacja historyczna, przedmowa, posłowie, przypisy M. Deszczyński, Warszawa 2002. Rawski W, Wspomnienia z wojny wrześniowej 1939 i obozu oficerskiego w Murnau, Tar nobrzeg 1998. Rdułtowski K., Notatki z wygnania, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław-Warszawa 1996. Regulska H., Dziennik z oblężonej Warszawy: wrzesień-październik-listopad 1939 r., War szawa 1978. Regulska H„ Tamte lata, tamte czasy: wspomnienia z II wojny światowej, Wrocław 1988. Regulski J., Relacja o organizacji i działalności Straży Obywatelskiej w Warszawie we wrześ niu 1939 r„ [w:] Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, mate riały prasowe, wspomnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. Reiss H., Z deszczu pod rynnę.: wspomnienia polskiego Żyda, Warszawa 1993. Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, oprać. J. Michalewicz, Kraków 2005. Relacje wojenne ziemian: perspektywa dwóch pokoleń, wybór, oprać. M. Chorązki, Kra ków 2013. Rembek S., Dziennik okupacyjny, przedmowa M. Nowakowski, Warszawa 2000. Rembek S„ Wyrok na Franciszka Kłosa, Warszawa 2000. Remus E, Niewidzialne ścieżki: zdarzenia prawdziwe, przedmowa M. Chmielowiec, Lon dyn 1965. Rębisz-Osipowska J., „Było mi bardzo smutno i wciąż płakałam’, [w:] Wspomnienia Sybi raków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 2. Ringelblum E., Kronika getta warszawskiego: wrzesień 1939-styczeń 1943, przeł. A. Rut kowski, red., wstęp A. Eisenbach, oprać., przypisy T. Berenstein i in., konsultacja nauk. T. Szarota, fragmenty „Sylwetek” przeł. M. Friedman, Warszawa 1988. Ringelblum E., Notatki z getta warszawskiego, Warszawa 1952. Ronikier A., Pamiętniki 1939-1945, red., oprać. M. Rydlowa, Kraków 2013. Rostworowski S., Bitwy mojego życia, wybór, oprać, tekstów S.J. Rostworowski, Warsza wa 2001. Rowecka-Mielczarska L, Ojciec: wspomnienia córki gen. Stefana Grota-Roweckiego, War szawa 1990. 596 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Rowecki S., Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939), wybór A.K. Kunert, J. Szymer, wstęp A.K. Kunert, Warszawa 1988. Rozensztajn S., Notatnik, przekł., red. nauk., wprowadzenie M. Polit, oprać, przypisów J. Baranowski, M. Polit, E. Wiatr, Warszawa 2008. Rozwadowska H., Wspomnienia ważne i nieważne, posłowie S.R. Dobrowolski, Warsza wa 1966. Rómmel J., Za honor i ojczyznę: wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”, War szawa 1958. Różewicz X, Echa leśne, Warszawa 1985. Ručki J., Bez paszportu i wiz: wspomnienia z lat 1937-1940, Katowice 1990. Rudawski M., Mój obcy kraj?, Warszawa 1996. Rudkowski R, Z Ziemi Ruskiej do Polski, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948, t. 4: Siła życia, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świostek, Warsza wa 1969-1970. Rudnicki K., Na polskim szlaku: wspomnienia z lat 1939-1947, Warszawa 1990. Rybicki J.R., Notatki szefa warszawskiego Kedywu, przygotowanie do druku H. Rybicka, Warszawa 2003. Rychlik M., Śmierć daje życie: wspomnienia więźniarki Oświęcimia, Kraków 1967 ' Rydz-Śmigły E. i in„ Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1989. Ryszka E, Pamiętnik inteligenta: dojrzewanie, Warszawa 1994. Ryszka E, Pamiętnik inteligenta. Samo życie, Łódź 1996. Rzechorzek M„ Z Przemyśla przez Afrykę do Wielkiej Brytanii: wspomnienia, red., oprać. B. Ziobro, Przemyśl 2017. Sadowski C. „Skiba”, Wyboista droga, [w:] Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, posłowie A. Pacho, Warszawa 1968. Sadzewicz M., Oflag IID Gross-Born, Warszawa 1977. Sandauer A., Byłem., Warszawa 1991. Sandauer A., Proza, Kraków 1974. Sapieha L., Wojna z wysokości siodła, Londyn 1996. Scharf R.F., Co mnie i tobie Pohko.: eseje bez uprzedzeń, Kraków 1996. Schindler E., Pamiętniki: żona Oskara Schindlera oskarża Spielberga, współpraca E. Ro senberg, przeł. D. Rycerz, Warszawa 1996. Sebyłowa S., Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, przedmowa L.M. Bartelski, Warszawa 1985. Selwą W, W Przewrotnem i na Podkarpaciu, [w:] Zbrodnie hitlerowskie na wsi pohkiej w latach 1939-1945: wspomnienia, pamiętniki i relacje, red. S. Durlej, J. Gmitruk, Kielce-Warszawa 2008. Sempoliński L„ Druga połowa życia, Warszawa 1985. Sękowski M„ Pamiętnik warszawskiego taksówkarza, wstęp R. Sulima, Warszawa 1985. Shirer W.L., Dziennik berliński: zapiski korespondenta zagranicznego 1934-1941, przeł. J. Szkudliński, Warszawa 2007. Siemaszko W, Siemaszko E., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności pobkiej Wołynia: 1939-1945, Warszawa 2000,1.1-2. Siemaszko Z.S., Lata zanikającej nadziei (1942-1945), Lublin 2006. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 597 Siemaszko Z.S., Pod okupacją sowiecką (1939-1942), Indiana 2001. Siemaszko Z.S., W sowieckim osaczeniu: 1939-1943, Londyn 1991. Siemaszko Z.S., Wojsko od podszewki: (sylwetki i sytuacje), Londyn 1984. Sierakowiak D., Dziennik, oprać. E. Wiatr, A. Sitarek, Warszawa 2016. Sierpińska Z., Anatema, Łódź 1994. Singer O., „Przemierzając szybkim krokiem getto.”: reportaże i eseje z getta łódzkiego, przeł. K. Radziszewska, Łódź 2002. Skórzyńska Z. (z Radziwiłłów), Świadectwo czasu minionego: ciąg dalszy, Warszawa 1996. Skórzyńska Z., Świadectwo czasu minionego: wspomnienia z dzieciństwa i fragmenty wo jennych losów rodziny Radziwiłłów z Sichowa, Warszawa 1994. Sławiński K., Jeniecki obóz specjalny Colditz, Warszawa 1973. Sławiński R„ Pamiętniki syna: przeżycia podchorążego podczas II wojny światowej, War szawa 1994. Smereczańska-Zienkiewicz W.L., Smereczański W.J., Krajobraz niewoli: wspomnienia z Kazachstanu, wstęp, przypisy Z.P. Mańkowski, Lublin 2005. Smółka ]., Przemyśl pod sowiecką okupacją: wspomnienia z lat 1939-1941, wstęp, oprać. J. Krochmal, Przemyśl 1999. Smólski W, Wspomnienia z lat wojennych 1939-1945, Warszawa 1965. Sobota A., W stepach Kazachstanu: wspomnienia z lat 1939-1946, posłowie W. Śliwowska, Warszawa-Wrocław 1993. Sohn-Sonecki }., Byłem jeńcem Wehrmachtu: wspomnienia lekarza obozowego, Warsza wa 1965. Sokolnicki M„ Dziennik ankarski 1939-1943, Londyn 1965. Sokopp E.M., Pisane na kolanie: pamiętnik bez patosu [1914-1997], Warszawa 1997. Soroń A., Ty znajesz czto wojna?, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Sołoniewicz L, Rosja w łagrze, Warszawa 2013. Sosabowski S., Droga wiodła ugorem: wspomnienia, Kraków 2011. Sosnkowski K., Cieniom Września, przedmowa A. Rzepniewski, Warszawa 1988. Starowieyska-Morstinowa Z., Ci, których spotykałam, Warszawa 1993. Stasiński L., Będzin —pierwsze dni wojny 1939 r„ red. A. Szydłowski, Będzin 2014. Stawicki R„ Wygnańcy, [w:] Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlo nych przez okupanta hitlerowskiego z ziem polskich „wcielonych” do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Stawiński J.S., Opowieści powstańcze, Warszawa 2004. Stefański R, Wspomnienia z Jastarni 1917-1939, Gdynia 2011. Steinhaus H., Wspomnienia i zapiski, wyd. 2, Wrocław 2002. Stretowicz E., Trochę wspomnień o Syberii, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 9. Ströder J„ Oskarżony o przyjaźń z Poldkami: niemiecki pediatra w okupowanym Krakowie, przeł. K. Rydel-Johnston, przedmowa do wyd. niem. B. Beitz, przedmowa do wyd. pol. J. Bogusz, Kraków 1988. Stromenger A., Człowiek z zakalcem: notatki wspomnieniowe z lat 1939-1945, Warsza wa 1970. 598 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Strumiłło-Miłosz G., Znad Świtezi wgłęb tajgi (rozmowy z moję matkę), Olsztyn 1990. Stryjeńska Z„ Chleb prawie że powszedni: kronika jednego życia, oprać. M. Budzińska, A. Kuźniak, przedmowa A. Kuźniak, Wołowiec 2016. Strzelecki J., Próby świadectwa, Warszawa 1971. Studnicki-Gizbert K.W., Moje wspomnienia z życia, które miałem, zdarzeń, które widzia łem, i nauk, które otrzymałem, Chelsea 2016. Stutthof w kobiecych narracjach, red. W. Węglińska, M. Dworak, A. Rzeszowska, współ praca M. Daniluk, Sztutowo 2016. Stypułkowski J„ Dokęd pójdziemy?, Londyn 1994. Stypułkowski J., Droga do wojska, Londyn 1967. Stypułkowski J„ O honor: wspomnienia czasu wojny, Londyn 1969. Surgiewicz S., Warszawskie ciuchcie, Warszawa 1972. Surwiło J„ Rachunki nie zamknięte: wileńskie ślady na drogach cierpień, Wilno 1992. Surynowa-Wyczółkowska J., Ze wspomnień straganiarki, Londyn 1972. Szancer J.M., Curriculum vitae, Poznań 2015. Szatkowska A., Był dom.: wspomnienia, Kraków 2013. Szatyn B„ Na aryjskich papierach, Kraków 1987. Szczepański J.J., Buty i inne opowiadania, Kraków-Wrocław 1983. Szembek J., Diariusz wrzesień-grudzień 1939, przedmowa, przypisy B. Grzeloński, War szawa 1989. Szmaglewska S„ Dymy nad Birkenau, Oświęcim 2012. Szolgina W, Pudełko lwowskich wspomnień pełne, Wrocław 1994. Szpakowicz W, Dzienniki cichociemnego 1939-1942, red., wstęp, oprać. K. Kaczmarski, K.A. Tochman, Rzeszów 2014. Szpilman W, Pianista: warszawskie wspomnienia 1939-1945, wstęp, oprać. A. Szpilman, fragmenty pamiętnika W. Hosenfeld, posłowie W. Biermann, Kraków 2002. Sztachelski K„ „To była prawdziwa Golgota”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 8. Szubert K., Niepodkgłość, wojna, niewola: pamiętnik podporucznika Wojska Pohkiego Ka zimierza Szuberta, wstęp, oprać. A. Jędrzejewska, P. Waingertner, Łódź 2012. Szyfman A., Moja tułaczka wojenna, Warszawa 1960. Szymańska Z., Byłam tylko lekarzem., Warszawa 1979. Szymański S.K., Moja wojna i odyseja, Międzychód 2016. Śmigielska L, Skradzione lata, Warszawa 2001. Śniatycki A., Kres (wrzesień 1939), Szklarska Poręba 2006. Średnicki A., Droga do Monte Cassino i dalej: zapiski pamiętnikarskie i wspomnienia, oprać. B. Wróblewska, B. Skaradziński, Warszawa 1993. Świadkowie mówię, wybór, oprać. S. Biskupski, Warszawa 1996. Świercz-Brunarska Z., Była wojna! Wspomnienia z lat 1939-1945 w czterech częściach, Kraków 2005. Świerczyński Z., Wspomnienia adiutanta pułku (Wola, Ochota 1939), oprać. H. P. [Hen ryk Panas], Olsztyn 1982. Świętochowski A., Pamiętnik warszawskiego chłopaka, Warszawa 2017. Tarasiewicz K., Cały wiek w Warszawie, Warszawa 2005. Targowski J., Wspomnienia, Kraków 1997. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 599 Tarnowski J. Raszkowski Ross R., Wędrówka wśród cieni, przeł. D. Dorynek, Pelplin 2013. Teege J., Sellmair N., Amon: mój dziadek by mnie zastrzelił, przeł. E. Twardoch, Warsza wa 2014. Temkin M., W sowieckim łagrze: wspomnienia komunistki, Warszawa 1989. Tennenbaum S„ Złoczow Memoir 1939-1944. A Chronical of Survival, New York 1986. Tęczarowska D., Deportacja w nieznane: wspomnienia 1939-1942, Londyn 1981. Tomaszewski T, Byłem szefem sztabu obrony Warszawy, Londyn 1961. Tomaszewski T., Lwów 1940-1944. Pejzaż psychologiczny, Warszawa 1996. Truszkowski S., Partyzanckie wspomnienia, Warszawa 1968. Truszkowski S., Mój wrzesień: wspomnienie z kampanii 1939 r„ Warszawa 1971. Truszkowski S., Z dni pokoju i wojny: 1921-1939, posłowie E. Kozłowski, Warszawa 1983. Tryptyk kazachstański: wspomnienia z zesłania - Marian Papinski, rodzina Małachow skich, Lesława Domańska, wybór, oprać. W. Śliwowska, M. Giżejewska, J. Ankudo- wicz, Warszawa-Toruń 1992. Trzaska J., Partyzanckie ścieżki, Warszawa 1977. Turkowski L„ Księga mojego miasta: poznańskie wspomnienia z lat 1919-1939, Poznań 1983. Tymieniecki K., Wspomnienia z jesieni 1939, wstęp G. Labuda, przypisy H. Chłopocka, G. Labuda, Wrocław 1972. Tymiński ]., Ten wrzesień trwał sześć lat (wspomnienia z lat 1939-1946), Warszawa 1988. Umiastowski J.K., Przez kraj niewoli: wspomnienia z Litwy i Rosji z lat 1939-1942, War szawa 1985. Uniechowska K„ Franciszka Starowieyskiego opowieść o końcu świata, czyli reforma rol na, Warszawa 1994. Urbanowicz W, As: wspomnienia legendarnego dowódcy Dywizjonu 303, Kraków 2016. Urbanowicz W, Początekjutra: wrzesień 1939 oczami dowódcy Dywizjonu 303, Kraków 2008. Valcini A., Golgota Warszawy 1939-1945: wspomnienia, przeł. S. Widłak, przypisy, posło wie W. Bartoszewski, Kraków 1973. Vogler H., Autoportret z pamięci, cz. 2: Wiek męski, Kraków 1986. „W czterdziestym nas, matko, na Sibir zesłali.”: Polska a Rosja 1939-1942, wybór, oprać. I. Grudzińska-Gross, J.T. Gross, wstęp J.T. Gross, Kraków 2008. W objęciach Wielkiego Brata: Sowieci w Роксе 1944-1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, War szawa 2009. W ogniu: pamiętniki żołnierzy pokkich, Berlin 1941. Waldorff J., Moje cienie, Warszawa 1979. Wałach S., Partyzanckie noce, wstęp H. Rechowicz, Kraków 1973. Wardell H., Bez paszportu i dewiz: wspomnienia 1939-1947, Warszawa 1975. Wasilewski A., Refudziady, Kraków 1971. Wasilewski Z., Obyś żył w ciekawych czasach: z pamiętnika adiutanta 1939-1945, War szawa 1958. Wat A., Mój wiek pamiętnik mówiony, oprać. R. Habielski, Kraków 2011,1.1-2. Watowa O., Wszystko, co najważniejsze., Warszawa 2000. Wdówka M., Ślad tu po was nie zostanie, [w:] Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlonych przez okupanta hitlerowskiego z ziem pokkich „wcielonych” 600 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Weintraub W., O współczesnych i o sobie: wspomnienia, sylwetki, szkice literackie, wstęp, oprać. S. Barańczak, Kraków 1994. Werebejczyk C., A jednak żyję! Wspomnienia ocalałego, Warszawa-Sztutowo 2012. Werner J., My z Oberlangen, Warszawa 1990. Wernic Z., Pamiętnik „Cezara”, przygotowanie do druku A. Wernic, K. Jaszczyński, War szawa 2009. Westerplatte, zebrał, wstęp, oprać., Z. Flisowski, Warszawa 1989. Wiechecki S. „Wiech”, Piąte przez dziesiąte: wspomnienia warszawskie, ilustracje J. Zarú ba, Warszawa 1996. Wiernicki W, Wspomnienia o warszawskich knajpach, Warszawa 1994. Wieś pokka 1939-1948: materiały konkursowe, t. 1, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1968. Wieś pokka 1939-1948: materiały konkursowe, t. 2, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1968. Wieś pokka 1939-1948. Materiały konkursowe, t. 3, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1970. Wieś pokka 1939-1948. Materiały konkursowe, t. 4, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1971. Wiśniewski W, Ostatni z rodu: rozmowy z Tomaszem Zanem, Warszawa 1990. Wiśniewski W, Pani na Berżenikach: rozmowy z Heleną z Zanów Stankiewiczową, War szawa 2003. Wittlin T„ Diabeł w raju, Warszawa 1990. Wlazłowski Z., Przez kamieniołomy i kolczasty drut, Kraków 1974. Wojna i konspiracja: wspomnienia dziennikarzy pokkich, red. E. Rudziński, Warszawa 1987. Wolański J., Wspomnienie z obrony Warszawy 1939, [w:] Wrzesień 1939 we wspomnie niach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wi śniewska, Warszawa 1995. Wolański J., Wspomnienie z obrony Warszawy 1939, [w:] Wrzesień 1939 we wspomnie niach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wi śniewska, Warszawa 1995. WolkowiczS., Wrota piekieł, Warszawa 1995. Wołowski J. (S. Sachnowski), Tak było, Warszawa 1964. Wołyń, wybór świadectw. Relacje świadków historii z kwartalnika „Karta”, oprać. G. Mo tyka, M. Wierzbicki, 1998. Wójcik J., Nad pięcioma rzekami: wspomnienia z lat 1913-1939, Lublin 2009. Wraga-Ruszkiewicz D., Czas lęku i nadziei, wstęp, przypisy J. Szarkowa, Kraków 2000. Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 1, red. J. Łańcut, Warszawa 1971. Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 2, red. W. Milczarek, Warszawa 1975. Wrzesień 1939 na Kresach w relacjach, wybór, oprać. C.K. Grzelak, Warszawa 1999. Wrzesień 1939 r[oku] w relacjach dyplomatów: Józefa Becka, Jana Szembeka, Antho ny’ego Drexel-Biddle’a, Leona Noela i innych, wybór, oprać. A. Skrzypek, Warszawa 1989. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 601 Wrzesień 1939 we wspomnieniach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wiśniewska, Warszawa 1995. Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wadowickiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyro- biec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Wrześniowe dni klęski, dni chwały: wspomnienia żołnierzy Armii Poznań i Wielkopo lan o wrześniu 1939, wybór, wstęp, przypisy E. Makowski, oprać. graf. J. Skoracki, Poznań 1989. Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Gar licki, Łomża 1991-1996. Wspomnienia chłopów zlat 1939-1948,1.1: Reduty wiejskie, t. 2: Gotuj broń, t. 3: Niewolni czy chleb, t. 4: Siła życia, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świo- stek, Warszawa 1969-1970. Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1-9. Wspomnienia z wrześniowych dni: Wielkopolanie o kampanii wojennej 1939, wybór, wstęp, oprać., E. Makowski, przedmowa Z. Załuski, Poznań 1975. Wyglenda ]., Wspomnienia z lat 1939-1943, przygotowanie do druku, wstęp, przypisy W. Lesiuk, Opole 1983. Wyka K„ Wędrując po tematach, 1.1: Czasy, Kraków 1971. Wyka K., Życie na niby, Kraków 2010. Wyrzykowski M., Dzienniki 1938-1969, wybór, wstęp, oprać. B. Lasocka, Warszawa 1995. Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlonych przez okupanta hitlerow skiego z ziem pokkich „wcielonych” do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Z literą „P”: Polacy na robotach przymusowych w hitlerowskiej Rzeszy 1939-1945: wspo mnienia, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Po znań 1976. Z nieludzkiej ziemi do Pokki, oprać. red. K. Dominiak, Bydgoszcz 1991. Zagłada Ochoty: zbiór relacji na temat zbrodni hitlerowskiej dokonanej na ludności Ocho ty w czasie Powstania Warszawskiego, wybór, oprać. L. Ujazdowska, Warszawa 2005. Zagórski W, Wicher wolności: dziennik powstańca, Warszawa 1990. Zając J., Dwie wojny - mój udział w wojnie o niepodległość i w obronie powietrznej Polski, Londyn 1964. Zając J., Toczyły się boje, Warszawa 1965. Zając J., W Szkocji i na Środkowym Wschodzie, Londyn 1967. Zajączkowska-Sawicka K., „Tiopłaja kompania”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygoto wał J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 9. Zakrzewski A., Wspomnienia: wrzesień 1939, Warszawa 1958. Zaleski W, W Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej 1939: z dziejów 1 Pułku Strzelców Konnych, Warszawa 1988. Zalewski J., Stała się omyłka.: wspomnienia z niewoli sowieckiej wrzesień 1939-sierpień 1941, Warszawa 1994. Zbrodnie hitlerowskie na wsi pokkiej w latach 1939-1945: wspomnienia, pamiętniki i rela cje, red. S. Durlej, J. Gmitruk, Kielce-Warszawa 2008. Zbyszewski A., Odwroty, Warszawa 1984. Ze znakiem „P”: relacje i wspomnienia z robót przymusowych w Prusach Wschodnich w la- 602 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI tach II wojny światowej, wstęp, wybór, oprać. B. Koziełło - Pöklewski, B. Łukaszewicz, Olsztyn 1985. Zechenter W., Strzępy okupacji (1939-1945), Kraków 1945. Zesłańczym szlakiem: fragmenty pamiętników emigrantów nadesłanych na konkurs IGS SGH, red. nauk. I. Kostrowicka, wybór tekstów, życiorysy autorów, przypisy A. Bu dzyński, Warszawa 1994. Ziembikiewicz Z. „Smok”, W partyzantce u „Rysia”: wspomnienia żołnierza I Batalionu Oddziałów Hrubieszowskich ВСҺ, Warszawa 1982. Ziemian J., Papierosiarze z Placu Trzech Krzyży, Warszawa 1995. Zientara B., Świt narodów europejskich: powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985. Zimmermann H.Z., Przeżyłem, pamiętam, świadczę, Kraków 1997. Zwarra B., Wspomnienia gdańskiego bówki, Gdańsk 2013,1.1. Zwierkowski T„ Wspomnienia z lat 1939-1967, [w:] T. Kozioł, Małe ojczyzny - Piechów, Odonów2016. Zyskind S., Skradzione lata, przeł. A. Wiśniewska-Walczyk, Warszawa 1991. Żegota-Januszajtis M., Życie moje tak burzliwe.: wspomnienia i dokumenty, Warszawa 1993. Żeromska M., Wrzesień 1939: fragment wspomnień, Warszawa 1988. Żeromska M., Wspomnień ciąg dalszy, Warszawa 1994. Żółtowski M., Tarcza Rolanda, Kraków 1989. Żółtowski M., To wszystko działo się naprawdę: wojsko, wojna, „Uprawa-Tarcza”, Warsza wa 2002. Żórawski Z., Dziennik obrońcy Warszawy: wrzesień 1939 r, przygotowanie do druku, wstęp, przypisy T. Szarota, Warszawa 2011. Żukowska T. „Milena”, Na skraju dwóch światów.: wspomnienia 1939-1953, red. Z. Ku nert, przypisy A.K. Kunert, Warszawa 2000. Żurowski A., W walce z dwoma wrogami [historia której nie znasz], przedmowa A. Wernic, Warszawa 1991. Życie i zagłada Żydów polskich 1939-1945: relacje świadków, wybór, oprać. M. Grynberg, M. Kotowska, Warszawa 2003. (W indeksie nie uwzględniono przypisów bibliograficznych oraz postaci przedstawianych tylko z imienia lub wyłącznie z inicjałów). A. Józef, mecenas 161,162 Abramczyk Józef („Tomasz”) 136 Adamski Kacper 308 Adler Herman 303 Adwentowicz Karol 198 Aktay Haydar 352 Albin Kazimierz 241 Aleksandrowicz Julian, dr 135, 295, 297, 298 Aleksandrowicz Kazimierz („Huragan”) 136 Aleksandrowicz Maksymilian 297 Allerhand Leszek 304 Allerhand Maurycy, prof. 205, 304 Allerhandowie 305 Alliłujewa Nadieżda 360 Amman Hans, Obersturmführer 293 Anczarski Józef 206 Anders Władysław, gen. 110, 337, 342, 368, 374, 377, 381, 383, 389-391, 393-395,400,402,406-408,447, 506, 509, 515, 527, 536, 570, 571 Andrzejewski Jerzy 197, 200, 201 Anker Paul, Oberscharführer 236 Antonescu łon, marsz. 258 Apostoł-Staniszewska Jadwiga 169 Arct Bohdan 464,471,480-482,486,487, 511,534 Aronson, restaurator 346, 348 Artiukow, lejtnant 552 Attlee Clement 567 Aurich Willi 25 Axer Erwin 348 Bach-Zelewski Erich von dem, Obe rgruppenführer 190,424,432 Baczyński Dominik Mieczysław, lejtnant 403-405 Baczyński Krzysztof Kamil 197,404,422, 446 Balcerak Halina 320 Bald, Sturmbannführer 176 Bałut Stanisław („Bruzda”) 139 Bandera Stepan 208,209 Bankiewicz Michał 468,469 Banse, landrat 68 Baranowski, rtm. 33 Barszczewska Elżbieta 198 Bartel Kazimierz, prof. 204 Bartoszek Jan 70 Battel Albert, por. 303 Bąbiński Kazimierz („Luboń”), płk 213, 216 Bąk Dzidek !36 Bąk Janina („Czao”) 438 Bečela Tadeusz 18 Beck Józef 17,63, 509 Beck Werner, dr 175,176 Beckman Gustaw 154,155 Bednarczyk Tadeusz („Bednarz”, „Tade usz”) 274 Begin Menachem, kpr. pchor. 515 620 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Begma Wasilij, gen. 217 Beil Robert, płk 530 Beitz Berthold 302 Bek Zbigniew („Burza II”), st. strzelec 434 Bełuszko Edward 87 Ветке Leon 472 Ber Mark Bernard 329 Bereda Stanisław 49 Berger Gottlob, Obergruppenführer 171, 279 Beria Ławrientij 255, 349, 352, 353, 391, 394, 403,408 Berling Maria 416 Berling Zygmunt, gen. 348,391,393-396, 406-409, 411-417, 449, 545 Berlingowie 416 Besarabczuk Jakob 219 Bevilaqua Antonio 540 Białas Stefan 458 Białaszewicz, prof. 117 Białoszewski Miron 447 Biały, por. 491 Bidowaniec Wincenty, por. 535 Bieberstein, dr 301 Biebow Hans 282,283,284,287 Bielawski 311 Bielczenko, naczelnik 343 Bielecki Władysław 72, 556 Bielicki Ryszard 252 Biliński Karol 104, 320 Birenbaum Halina 308 Bisaga Teofil („Bogdan”, „Sęp”) 436 Blaichman Frank 310 Blaschek, dr 118 Blaszko, szatniarz 358 Blättler (Mawick) Franz 180,185 Blichewicz Zbigniew („Szczerba”), por. 435,436 Biobel Paul, Standartenführer 262,263 Bluhmen, wachman 236 Blok Aleksander 393 Bobak Albin 170 Bocheński Adolf, pchor. 477, 478, 500, 501 Bocmaniuk Bazyli 219 Bohatiuk, ksiądz 210 Bohdziewicz Antoni 200,201 Bohusz Szyszko patrz Szyszko-Bohusz Zygmunt, gen. Bojanowski Jan 190 Bokota Józef, rtm. 57,146,457 Bondarenko, sekretarz 371 Borejsza Jerzy 329, 347 Borkowski, majster 358 Borowicz 325 Borowski Tadeusz 194,239,248 Borysewicz Jan („Krysia”), por. 134 Bösler, pracownik Abwehry 224 Boy-Żeleński Tadeusz 204 Boyé Edward 202 Bożek Franciszek 53,54,56 Bożęcka 326 Brandys Kazimierz 119,160,161 Braniccy 554 Branicka patrz Lubomirska Maria (z d. Bra nická), księżna Branka Tadeusz 31 Brauchitsch Walther von, gen. 67 Braun Ewa 566 Breza Tadeusz 197 Bromberg Adam (właśc. Adolf), kpt. 416, 563 Broniewscy 346 Broniewska Janina 347,414,418 Broniewski Władysław 346-351, 392, 393, 400, 509, 516, 517, 520, 521 Bruski Bronisław 42 Brycht Andrzej 248 Bryłowa Olga 161,162 Brzechwa Jan 199 Brzezicki Bronisław 378, 385, 396, 397, 509, 510 Buczkowski Leopold 334 Budzanowski Teofil (vel Teofil Suścitawski) 442 Bugajski Ryszard 24 Bugajski Wojciech 24 Bujwid Odo, prof. 91 Bukojemski Leon 391 INDEKS Bukowski Andrzej 224 Bułganin Nikołaj 410,411 Bułhak Andrzej, ppor. 397,507 Burda Franciszek 546 Burdeanu, policjant 461 Burdeanu Ewa 461 Büttner Herman, Scharführer 298,299 Bykario (ps.?) Zbigniew 127 Byrska Maria 368,369 Byrski Jerzy 368 Byrski Władysław 238,241, 251,252 Bzowski Zdzisław Janota 225, 226 Caban Mikołaj 36, 37,137, 227,233,235 Canaris Wilhelm, adm. 260,299 Canawa Ławrientij, mjr 338, 340 Carewicz 327 „Celt” patrz Chciuk Tadeusz Chalfen, mjr 547 Chaskielewicz Stefan 273,452 Chciuk Andrzej 331, 332 Chciuk Tadeusz („Marek Celt”) 332-334, 466,467 Chęciński Michał Mosze 288,305-307,562 ChUowicz Wilhelm 244,299 Chmielnicki Bohdan 209 Chochlew Paweł 24 Chrobaczyński Jacek 154 Chruszczów Nikita 349,448 Churchill Winston 179,207,234,448,523 Chustecki Józef 101,163,179,186, 325 Chusyd Mojsze 288 Chwedewicz Bronisław 329 Cianciara Henryk, ppłk 46 Ciborowski Roman, płk 462, 515 Cichowicz Aleksander 24 Ciechanowski 403 Clauberg Carl, prof. 242 Cukier Józef 167, 171,172 Cukierman Icchak („Antek”) 157, 275, 278, 304 Cynberg Dawid 377 Czapski Józef, rtm. 389, 390, 392, 393, 397-399,401 Czarniecki Stefan, hetman 212 621 Czarnulla, urzędnik 287 Czarski Jerzy („Czachar” „Czahar”), kpt. 435 Czech Bronisław 171 Czechow Anton 362 Czerkawski Tadeusz Mieczysław, pchor. 351, 368, 393, 514, 520, 521, 528, 542 Czerniaków Adam, inż. 272,274, 284 Czuma Walerian, gen. 40, 47, 58, 59, 60, 62, 184 Czyż, ordynans 491 Ćwiklińska Mieczysława („Ćwikła”) 198 Ćwirko, gorzelny 325 Dadler Józef patrz Staszauer Józef Dan Aleksander (właśc. Aleksander Weintraub) 346 Dardziński Bronisław 198 Daszewski Władysław 346-348 Daum Estera (Etka) 283, 286, 287 Daume Max, ppłk 70 Davidhazy Gustav 425,431,432 Dawid Ani, Aufseherin 245, 246 Dąbek Stanislaw 70 Dąbrowska Helena 24 Dąbrowska Grażyna 442 Dąbrowska Jadwiga 357 Dąbrowska Maria 150 Dąbrowski Franciszek, kpt. 18-25 Dąbrowski Stanisław 98, 99,109 Dąmbski Stefan 129,131 Déat Marcel 469 Degen 518 Degen Fajga 518 Demirski Józef, kpt. 226 Dendiuk Wasyl 219 Deskur Józef 88,106 Deskur Stanisław 104 Dębski Sławosz 208 Dicks Henry 262 Diduch, diak 210 Dinort Oskar, mjr 29 Dirlewanger Oskar, Oberführer 261,279, 293, 302, 425-427, 429-432, 562 622 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Dłużniewska Sabina 44, 56, 69, 78, 113, 432, 566 Dobraczyński Jan 157 Dobrowolski Stanisław Ryszard 84, 149, 182, 196,198, 200-202, 276, 277 Doleccy 141,142 Dolecki Andrzej 27,41,141,142 Dolina-Głowacka Irena 315 Dołęgowski Józef („Leśniewski”), ppor. 435,436 Domaracki, gestapowiec 170 Drewnowski Jerzy 378, 387 Draganów 382 Drymmer Wiktor Tornir 509 Drzewicki 324 Dubinski Józef449, 561,563 Duch Bronisław, gen. 541 Dunin-Wąsowicz Janina 423,443 Durski, płk patrz Trzaska-Durski Zyg munt, płk dypl. Dusza Antoni, kpt. 504 Dusza Ludwik 95, 98 Duszka Władysław 330 Dybek Adam 238 Dygat Stanisław 200 Dzwonkowski Aleksander 202 Eberle Paula 479 Edelman Marek 193,194 Effinger Gerhard, Unterscharführer 247 Eggenhofer Hans, Oberscharführer 204 Ehaus, kreishauptmann 89 Eichmann Adolf, Obersturmbannführer 259,260, 265 Eider Jan 200,201 Engel Witold 36 Engelhardt Stefania („Maria”) 437,443 Engels Erich 263 Erazm z Rotterdamu 158 E Josephine, dr 264 Falow Eryk 236 Feiler, odeman 290 Fejkiel Władysław, dr 243 Fendler Gizela 294 Fersztendik, winiarz 30 Fiderkiewicz Alfred 246 Filbert Alfred, Obersturmbannführer 262 Filipowicz Julian, płk dypl. 35 Finkelsztajn Chaja 257 Fischer, esesman 298 Fischer Ludwig 76, 77,173, 422, 424 Fiszer Edward, ppor. 51 Fleming Alexander, dr 539 Flisowski Zbigniew 19,20 Fogg Mieczysław 198 Förster Aleksander 296 Franco Francisco 238 Franek, kpr. 32, 33 Frank Hans, dr 68,69, 77,84, 85,88,103, 119,120,150,152,155,156,167,173, 189, 203,263,294,451,570 Frankowski Antoni, płk 449 Friesen Bruno 184 Frołow Jurij, mjr 425,426,428 Führer patrz Hitler Adolf Fukier Henryk 67 Fuksówna, sekretarka 287 G. Alina, sanitariuszka 56 G. Eugeniusz, dr 187 G. Michał, rzeźnik 166 Gac-Chylińska Barbara („Bogna”) 432, 436 Gajcy Tadeusz 197,446 Gajewska Stanisława 454 Galinat Edmund („Konarski”, „Konar”), mjr 43, 58-62 Galiński Edward 194,252 Gaładyk Janusz 509 Gałkowa Danuta („Blondynka”) 452 Gamelin Maurice, gen. 45 Gamuga Piotr 215 Gancarz Andrzej 380 Gano Stanisław, płk 471 Gardin, por. 475 Gawlicki Michał, sierż. 20,22 Gawroński, żołnierz 523 Gawrych, chłop 334 INDEKS Geibel Paul 451 Gejna Antek 218 Gerber Rafał, prof. 562 Gerstenfeld Jakub 293 Gertler Dawid 286 Gierałtowski Stefan, inż. 153 Gilurski Edward, ppor. 315 Glanc Rywka 285 Gleichgewicht Bronisław 328, 331, 335, 358 Glezner Danuta 371, 372 Gliwa Stanisław 525 Globočnik Odilo, Brigadeführer 265, 266,279,281 Głowacka Paulina 214 Głowala Jerzy 375 Gnade Hartwig, por. 266, 267 Godlewski Edward, płk 156 Goebbels Joseph 42,204 Goetel Ferdynand 48,63, 77, 86 Goetel Walery, prof. 172 Goetz Antoni Jan, baron 67 Golat Wiesław 82 Golatowie 82 Goldman Marcel 271 Goldstein Bernard 273 Goldwag Herc (Henryk) 281 Golikow Filip, gen. 415 Gorayscy 302 Gorbaczewski Borys 553 Gordow Wasilij, gen. 411 Goriełow Władimir, płk 557 Göring Hermann, marsz. 85,485 Gorzkowski Kazimierz 73,103,137,151, 180,196 Gosławska Jadwiga („Kropka”) 198, 201, 202 Göth Amon, Hauptsturmführer 244, 297-302 Goździk Judei 340 Górnikiewicz-Kurowska Stanisława („Mateńka”) 24,25 Górski Władysław, ppor. 465, 497, 503, 504, 508, 523, 531, 540, 541 Grabowski Władysław 199,200 623 Grabowski Zbigniew Ryszard 163 Grajer Szama 279,280,281 Grass Günter 146 Grażyński Michał 46 Gródecki Stefan, por. 20,23 Gröer Franciszek, prof. 204 Gronau Paweł 231 Gross Natan 305 Grossman Wasilij 555, 557, 561 Grubiński Wacław 349 Gruer Hersz, st. strzelec 515,516 Grüner Marceli 296 Grusa Paul, Untersturmführer 261 Gruszkowski, oficer 149 Grynberg Henryk 416 Gryta Wacław 90 Grzegorz, por. 437 Grzesiak Oksana 237 Grzesiak Tadeusz 237 Grzesiakowa Zofia (właśc. Nechume Szwarcblat, z d. Wolf) 204,237,261 Grzesiuk Stanisław 51, 81,123,245,246 Grzmot, sierż. 135 Grzybowski, restaurator 174 Gubała Ryszard, kpr. 440 Gumińscy 107 Gumiński Roman 107,110 Günther Karl 261 Gurianow Aleksander 354 Guściowa Halina (z d. Wilkaniec) 374 Guzdek Engelbert, Scharführer 187, 188 Gwiazda-Dłuska Teresa 359 Haase Wilhelm, Sturmbannführer 297 Habsburg Karol Albrecht, arcyksiążę 67, 68 Hackiewicz, strzelec 59 Hahn Ludwig, Obersturmbannführer 189 Hallman Julius von, gen. 126 Hamaniszi, dynastia 508 Hammurabi 310 Hartl Albert, Obersturmbannführer 262, 263 Hartlieb, mjr 427 Hasselberg Alfred, dr 300 624 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Haw Irena 516, 517 Heller Hugon 290 Henio „Złota Rączka” 126 Herbich Władysław 177 Hergert Ernst 267, 268 Herling-Grudziński Gustaw 362,385,387, 388 Hertl (Hartl) N. 162 Hertzau (właśc. Hertzer), Sturmführer 236 Hesse Hermann 146 Hewa, policjant 219 Heydrich Reinhard, Obergruppenführer 255, 259, 260, 265, 266, 299 Himmler Heinrich, Reichsfuhrer 156, 168,174,203,204,259,260,262,263, 269,270,279,287,293,301,306,424, 425, 427,453 Hipokrates 366 Hitler Adolf (Führer) 17, 28, 30, 40, 45, 51, 64, 68, 69, 90, 113, 114,149,155, 156,165,168,169,174-176,179,180, 182, 184, 194, 203, 205-207, 209, 230-232,238, 247,258-260,265,293, 306,315,329,335,360,367,405,406, 424,425,451,453,464,467,468,470, 478, 483, 485, 493, 498, 516, 539, 566 Hoffman Tadeusz 82 Hojka Elżbieta 19 Hołówko Tadeusz 210 Homer 467 Hörle Karl 453 Hornik M. 244 Horthy Miklós, adm. 258 Hosenfeld Annemarie 173 Hosenfeld Wilm, kpt. 153,173,177,178, 303,452-454 Hrehorowicz, plut. 505 Hübner Zygmunt 22 Hurwicz Leon 286 Huwald Jerzy 113 Igajew, sekretarz 343 Ignatiew Radosław 256 Unicki, kierownik gorzelni 104 Iranek-Osmecki Kazimierz („Heller”, Andrzej Faleński, Kazimierz Polak), płk 188-190 Iwan III Srogi, car 285 Iwan IV Groźny, car 285,331 Iwanek, kierowca 495 Iwanek Stefan 252 Iwanicka Halina 361 Iwanicki, ojciec Eugeniusza i Haliny 367, 368 Iwanicki Eugeniusz 322, 361-363, 365-367 Iwanin, por. 426 Iwaszkiewicz, por. 491,492 Iwaszkiewicz Jarosław 147,148,197 Jabczyński Józef, por. 539 Jabłonka 318 Jabłonowski Antoni 125 Jacoby, gestapowiec 176 Jagielski Józef, rtm. 476 Jagodowie 80 Jaklicz Józef, płk 46,60 Jakóbiec Jan 101,162,193,550 Jakubas Stanisław, strzelec 500, 501 Jakubaszek Jan Marian 149,429 Jakubiak Władysław, strzelec 21 Jakubowicz Aaron Jojsef 287 Janicki Andrzej 186,421 Janicki Kamil 447 Jankowski Stanisław („Agaton”) 116,126 Japołł Kazimierz 177 Jaracz Stefan 198 Jarmoluk, policjant 205 Jarmulski, inż. 189 Jarnuszkiewicz Czesław, gen. 402 Jarosiński Adam, kpt. 35,36 Jaroszewicz Władysław 46,48 Jasiński Roman, kpr. 472 Jasiński Władysław („Czarny Jędruś”) 104 Jaskowski (Jaśkowski) Arnold, mjr 52 Jaworski Piotr 311 Jaz Adam 337 INDEKS Jaźwiński Jan, kpt. 473 Jegorowicz Trofim 368 Jeleńscy 325 Jelenski Andrzej 325 Jeżewski 346 Jędrzejewiczowie 110 Jonkajtys-Luba Grażyna 344, 356, 360, 361, 364, 567 Jost Henryk 171 Józekowski Alojzy 467-469 Jóźwiak Piotr 147 Jurek, por. 446 Justyn Wasyl 218 K. Kazimierz 357 Kachniarz Janina 327, 328 Kacperski Zygmunt 148,149 Kaczyński Lech 454 Kaganowicz Lazar 352 Kalandyk Józef, ppłk 59 Kalder Ruth („Majoli”) 300 Kaleśnikowa Helena 325 Kalinin Michaił 352, 359 Kalinowski Stanisław 376 Kaliszuk Arkādij 208 Kamiński Adam 112 Kamiński Aleksander 127 Kamiński Bronisław, Brigadefuhrer 425, 427,432, 562 Kamiński Stefan, ppor. mar. 37 Kant Immanuel 174 Kantorowicz Hartwig 519 Kantorowicz Jochwed 307 Karasiew, sekretarz 355 Karbowski Tadeusz, kpt. 530 Karłowicz Mieczysław 168 Karpiński Światopełk 48, 49 Karśnicka-Kozłowska Teresa 550 Kasprzak Eugeniusz, st. sierż. 463 Kasprzycki Tadeusz, gen. 172,458 Kasztelan Leon 34 Kaszyński Eugeniusz („Nurt”), kpt. 190 Kawecka Zdzisława Krystyna 527, 528 Keitel Wilhelm, feldmarsz. 566 Kellerowa 170 625 Kerner, odeman 297 Kępiński Antoni, dr 238 Kiedacz Zbigniew, rtm. 399 Kielar Wiesław 26, 80, 241, 242, 248-250, 252 Kieniewicz Bolesław 409 Kiersnowski Ryszard 90 Kilimek Jan, por. 474-476 Kirejczyk 325 Kita Józef, strzelec 23 Klacza, bandyta 143,146 Klare Heinz, Oberscharführer 301 Kleeberg Franciszek, gen. 34-36 Kleist Kurt 231 Klimecki Stanisław 70 Klimkiewicz Feliks 446 Klinck Erwin 231 Kljaczkiewśkij Dmytro („Kłym Sawur”) 208 Klukowski Zygmunt, dr 141, 147, 165, 182,305 Klusik Józef 335 Kobierski Mieczysław 26 Kohan Helena 294 Kolendo Barbara („Basia”) 445 Kolski Wiktor (właśc. Baruch Cukier) 349 Kołodziej Fiedor 219 Komar Michał 143 Komorowski Tadeusz („Bór”), gen. 127, 156, 278,448 Koniecpolski Stanisław, hetman 212 Koniew Iwan, marsz. 555 Konopka Stefan 85 Konysz Jan 210 Kopański Stanisław, gen. 497, 500, 511, 523 Kopisto Wacław, por. 28 Koppe Wilhelm, Obergruppenführer 155 Korabiowski Józef Jan, kpt. 466,468,470-472, 478-480 Korboński Stefan 74, 79,80,83,137,139, 167 Korczyński Grzegorz 140 Kornberg Hugo, rtm. 492 626 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Kornijczuk Ołeksandr 415 Koralewski, osadnik 355 Korzeniewski Bohdan 196 Kosiniak Stanisław 145,146 Kosiniak Tadeusz 145 Kosiniakowie (Kosieniakowie) 145 Kosińscy 96,97 Kosiński Jerzy (właśc. Józef Lewinkopf) 96, 97 Kosiński Mieczysław 97 Kossobudzki Piotr 131 Kossoy Edward 386,506, 507 Kostek-Biernacki Wacław 34 Koszutski Stanisław, mjr 28,35,320,490-494, 534 Koszyca Kazimierz, pchor. 467,478, 495, 498, 499, 503, 518 Kościałkowski Stanisław, prof. 393 Kot Stanisław, prof. 391 Kotkowski Zygmunt 502 Kowalewski Antoni 372,379 Kowalska Jadwiga 428 Kowalski Olgierd 545-549, 554 Kowalski Tomasz 33 Kownacki Andrzej, mjr 113, 114, 159, 230, 557 Kozakiewicz Włodzimierz („Barry”) 422, 442 Kozieł, restaurator 31 Kozik Józef 137 Koziróg, szewc 367, 368 Kozłowiecki Adam, kard. 252 Kozłowski Krzysztof 86,143,144 Kozłowski Leon, prof. 110, 362 Kozłowski Maciej 110 Kozub, dr 438 Koźma, łagiernik 385,386 Krahelska Halina 75,151 Krajewszczak 190,191 Krajowski Wielisław, mjr dypl. 31 Krakowiecki Anatol 380,381 Krane Remigiusz 564, 565 Krasnodębski Tadeusz („Kostek”) 95, 115,116,122,137,145,187,188,308, 309 Krasulski Jan Antoni (Tońko) 332-334, 466,467 Krawczyk, policjant 311 Kray Reginald 482 Kray Ronald 482 Krąpiec Mieczysław Albert, prof. 212 Kreter Jan („Grześ”), sierż. 440 Kretkowski Zbigniew 468 Kręgielski Zdzisław, ppor. 19, 20, 22, 24, 26 „Kropka” patrz Gosławska Jadwiga Król Jan 153 Król Stanisław 153 Król Wacław, kpt. 461,470,475,483,486488,490 Krüger Friedrich Wilhelm, Obergrup penführer 155,171, 279 Krüger Hans, Hauptsturmführer 263-265 Kruk Herman 281 Krukowski Stefan 246 Krygier, nadleśniczy 89,90 Kryńska Joanna, dr 426,427 Kryst Jan 74 Krzciuk Tadeusz 122 Krzeptowski Andrzej 168,172 Krzeptowski Stefan 167,168,172 Krzeptowski Wacław („Wacuś”) 167-172 Krzeptowski-Bohac Jan 170 Krzeptowski-Jasinek Józef 167 Krzetuski Artur 194 Krzyżanowski Bronisław („Bołtruk”) 336 Kubalski Edward 565 Kubica Paweł 426,427 Kuczera Czesław („Czesio”) 439,450 Kuczuk-Pilecki Alfred, kpt. 513, 526, 539 Kukiel Marian, gen. 472 Kulwieć Kazimierz 316 Kułacz Franciszek 359,553 Kułakowski Sergiusz 203 Kuna, bandyta 142,143 Kunde Wilhelm, Hauptsturmführer 291, 292,297 Kunicki Mikołaj („Mucha”) 130,164,207, 208,217 Kurecka Maria 146 INDEKS Kuropieska Józef, szef sztabu dywizji 17 Kurowski Zygfryd 232 Kurzyp Klemens, pchor. 37 Kusociński Janusz 185 Kuta-Fioł, chłop 138 Kuthan Eugeniusz 197 Kutrzeba Tadeusz, gen. 58,61 Kutschera Franz 155 Kwiatkowska Maria 80,178 Kwiatkowski, partyzant 164 Kwiatkowski Eugeniusz 27,34,460 Kwiatkowski Tadeusz 151,156,291 Lachowicz, Junior 331 Laguna Piotr 488 Lampe Alfred 407, 413 Lanckorońska Karolina 243,264,265 Landau Feliks, Hauptscharführer 204, 260,261 Landau Ludwik 159 Landauowie 159 Landl Adolf Karol 122 Lang Jacob 232 Lange, dr 439 Laska Józef 310 Latawiec, ppor. 397 Lazar Dawid 521 Lec Stanisław Jerzy 346 Lederer Siegfried 195 Leese Oliver, gen. 537 Lenartowicz, por. 492 Lenartowicz Piotr 228 Lenartowicz Wiesław 228 Lenin Włodzimierz Iljicz (właśc. Włodzi mierz Iljicz Uljanow) 256, 331, 339, 398,550 Leonidas, król Sparty 19,135 Lescy 190 Leska Maria 190 Leski Kazimierz („Bradi”) 126,189,190 Less Avner 265 Leszczyński Antoni 232 Leszczyński Jerzy 198 Leśniak Danuta 330 Leśniak Jan 329,330 627 Lewicki Zbigniew, pchor. 514, 520, 531 Liebeskind Karol 186,187 Liedtke Max, mjr 303 Lifrend 379 Likiernik Stanisław 124 Lindner 318 Lipińska Grażyna 320 Lipiński Wacław, ppłk, doc. dr 47, 54, 55 Lisowska Barbara 174 Lubiński Lolek 284 Lubomirscy 554 Lubomirska Maria (z d. Branicka), księż na 145 Lubomirski Eugeniusz, książę 389, 400, 401 Lubusch Edward (później Bronisław Żołnierowicz), Kommandoführer 194 Lurie Wanda 425 Lützmann, gen. 105,106 Łada Grodzicki Janusz, pchor. 38 Łęczycka Jadwiga 364, 365 Łoziński Marian, ppor. 507, 508, 511, 514, 517, 532, 536, 538, 540 Łucenko Grigorij 360 Łuczyński Edward, plut. 20 Lukasiewicz Stefan 143 Łukowski Franciszek, por. 528 Łysiak Stanisław 234 Machiavelli Niccolò 335 Maczek Stanisław, gen. 493,533 Majakowski Włodzimierz 393 Majcherczyk Tadeusz („Zdań”), kpt. 439, 440 Majewski Adam 531 Majski Iwan 342, 389 Majtełes, więzień 350 Makarenko Anton 360 Makower Henryk 291 Makower Noemi 291 Makowski Witold, nadkomisarz 34 Makryna patrz Mieczysławska Makryna Malaparte Curzio (właśc. Kurt Suckert) 173 . 628 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Malinowski, kpt. 207 Maliszewski Aleksander 75,112 Mandelbaum Henryk 247, 248 Mandrygiel, st. lejtnant 404,405 Mann, Żyd 308 Mann Tomasz 146 Manstein Erich von, gen. 478 Mańko, st. sierż. 473 Mańkowski Antoni 68 Marchwicki Roman, pchor. 409,414 Marcinek Klemens 115 Marcinkowski Tadeusz, dr 113,185 „Maria” patrz Pisarski Ignacy, ppor. Marian Józefa 430 Mariańska Maria 546 Markiéi Tadeusz 95,96, 271 Markiewicz Krzysztof („Czort”) 214 Markowicz Kazimierz 338 Marks Karol 550 Martell Jean 477 Marusarz Stanisław 170 Marusarzówna Helena 170 „Maryśka” patrz Pisarski Ignacy ppor. Masalski Borys 409 Maschotko, gospodyni 305 Mastalerz Konstanty („Stary”) 140 Maszyński Mariusz 150 „Mateńka” patrz Górnikiewicz-Kurowska Stanisława Matraszek 182 Mauer Johann (później Jan Mauer, ppor.) 264 Mauer Wilhelm 264 Mauersberger Adam 197 Mazurkiewicz Bronisław (Brunon) 170 Mądry Stefan 95, 308,309 Meed Władysława 278 Meier, nadkucharz 301 Meissner Janusz 489 Melnyk Andrij 208 Messal Lucyna („Messalka”) 198 Meyer Walter 162 Meysztowicz Jan 470,477 Michajłowa, gospodyni 385 Michalski Georg, Sturmann 244 Michałowski, sierż. 493 Michałowski Stanisław, kpr. 34 Michałowski Stefan 106 Michniew Włodzimierz („Włodek”) 445 Michniewicz Karol 291,544, 545 Mickiewicz Adam 329 Mieczysławska Makryna 329 Miedziński Tomasz 258 Mielke, kpt. 74 Mielżyńska Jadwiga (z d. Jeleńska) 316, 325 Mierkułow Wsiewołod 394,408 Mietkowski Mieczysław (właśc. Mojżesz Bobrowicki) 414,416 Migdałkowie 142,186 Mikojan Anastas 352 Mikołajczyk Stanisław 473 Mikulski Stanisław 190 Miler Hela 281 Miłosz Czesław 197, 200,201, 346, 347 Mincowa, dr 291 Minkiewicz Janusz 49 Minorowicz Jan 321, 384, 385 Mirecki Wiesław, por. 44 Miron, płk 520 Mironowicz Anna 396 Mironowicz Andrzej 396 Misiuriew, płk 326,343 Mittelhauser Eugene, gen. 496 Mitzner Zbigniew 197 Młynarek, żołnierz 39 Model Walther, feldmarsz. 448 Modelski Izydor, płk 472,473 Mokwiński Franciszek 232 Möll Otto 195 Mołotow Wiaczesław (właśc. Wiaczesław Skriabin) 316, 319, 321, 328, 352, 359, 398, 402,403,449 Montaigne Michel de 158 Montgomery Bernard, gen. 522 Morawscy 145 Morawski Tadeusz 554,555,558 Morawski Zdzisław 145,554-556, 558 Moreli Teodor, dr 175 Morshead Leslie, gen. 501 INDEKS Morstin Jerzy 551, 559 Morstin Ludwik Hieronim, hrabia 111 Morstinowie 111 Mościcki Ignacy 454 Motyka Grzegorz 208,215 Mulak Karol 280 Müller, dowódca garnizonu 105 Multan Nikołaj, gen. 411 Munk Andrzej 423, 435 Musiał, zesłaniec 369 Mussolini Benito 467, 566 Mycielski Andrzej, hrabia, prof. 108,116, 120,152 Nadolny Hans-Jochen 160 Nałkowska Zofia 197,202 Narbutt-Łuczyński Aleksander, gen. 152 Naruszewicz Władysław 559 Nelken Halina 76, 298,299 Neumann, gestapowiec 162 Neumann Jan, por. 401 Neumann Paul 290 Neumannova Renée 195 Niczypor 204 Niemojewski, zielarz 385 Niesiołowski Tadeusz 81 Nietzsche Fryderyk 174 Niezgoda-Górska Wanda 371, 373 Niklas Franciszek 101 Norwid Cyprian Kamil 393 Nowak-Jeziorański Jan (właśc. Zdzisław Jeziorański) 117 Nowakowski Jan Tomasz, pchor. 32, 35 Nowosilski Leon, mjr dypl. 31 Nuszkiewicz Ryszard 184 Ochnik Julian, ppor. 39,52,240 Ochwat Chaskiel 491-494 Odrowąż-Szukiewicz Hanna, prof. 161 Odrowąż-Zawadzki Zygmunt, płk 499, 500, 512, 529, 530, 542, 543 Ogiermann Norbert 29 Okoń Eugeniusz 96, 97 Okoń Janusz („Pchełka”) 444 Okrutny Jan, kpr. 513 629 Okuniew Dimka, kpt. 557 Olczak Czesław 553 Olczak Henryk („Kajtek”) 440,441 Olejnik, robotnik 358 Oliwa Apolinary 207,214,219 Olszewski Kazimierz, plut. 516 Onyszko, sierż. 500 Orijański Szaja 340 Orlikowska Stanisława („Marysia”) 439 Orliński Bolesław, mjr 490 Orłowski Józef 495 Orr Alleen 527 Orzeszko, por. 36 Osipow Niusia 361 Osipow Paweł 361 Osowski Izydor 309 Ossowska Wanda 246, 249 Ostasz Grzegorz 129 P. Franciszek 162 P. Ireneusz, volksdeutsch 154 P. Stanisław 330 Pacyna, wójt 89 Padlewski Antoni 110 Pająk Leon, por. 20,22, 24 Pajkart Władysław 330 Pakosz, żołnierz 538 Palitzsch Gerhard, Rapportführer 241, 242 Panas Henryk, ppor. 381,400, 525, 538 Pankiewicz Tadeusz 154, 290, 291, 295-297 Pankratiew Michaił 327 Panse Ernst 406 Panufnik Andrzej 452 Pasek Jan Chryzostom 176 Pasternak Leon 346-348 Pater Walter 22 Pawelec Franciszek 41,143 Pawlikowski Stefan, płk 46 Pągowski Bronisław, dr 446 Peiper Tadeusz 151, 346, 347, 349 Perepeczko Leonard, dr 388 Perkowski Piotr 201 Pestek Viktor, Unterscharführer 195 630 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Peszek Walenty, płk 499 Peszkowski Zdzisław, pchor. 343, 352 Pétain Philippe, marsz. 479,496 Petzelt Adolf, plut. 20,21 Pflancer Wilhelm, rtm. 31 Pfont Stefan, kpt. 36 Piechowiak, dr 176 Piekałkiewicz Jan 160 Piekarek Ryszard 426 Pieracki Bronisław 210 Pierchurow Aleksandr 429 Pierewiortin 384 Piestrzycki (właśc. Piestrzyński) Klemens, kpt. 57 Pietras Stanisław 145,146 Pietraszkiewicz Leon 198, 202 Pietrzak Tadeusz, plut, pchor. 17,43 Pietrzak Włodzimierz („Balk”), pchor. 445, 446 Piętocha Bolesław, por. 483 Piłsudski Józef, marsz. 44,395 Pinon-Gacka Aniela 443 Piotrowski Ryszard 366 Piotrowski Stanisław, ppor. 32 Piotrowski Tadeusz, ppłk 409 Pióro Jan, płk 394 Pióro Tadeusz, ppor. 394 Pisarski Ignacy („Maria”, „Maryśka”), ppor. 135,136 Plagge Ludwig, Rapportführer 242 Plater Stefan 125 Plato Gerard 260 Pleśniewicz Andrzej 197 Ploski 148 Pobóg-Malinowski Władysław 458,459 Podkowa Jan („Maszyna”), por. 439 Podleska Jadwiga 552 Podlewski Stanisław 422 Polak Edward, ppor. 129,132 Polak Stanisław 334 Polańska Maria 214 Polański Roman 196,295 Polewicz Mieczysław, ppor. 434 Politański, dziedzic 89 Ponomarienko Pantielejmon 132 Popek, strażnik 290 Popławski Stanisław, gen. 567 Potoccy 107,189 Potocki Antoni, hrabia 107,143 Potocki Stefan („Pucek”) 201 Poznański Jakub 287 Pragłowski Aleksander, płk 58,61,62 Prasuła Marian 70,145 Prawdzie Krzysztof 43,44 Prendys Piotr 527 Prijma, por. 400 Prorok Jan, pchor. 354,412 Pruszyński Ksawery 350, 351, 465, 532, 533 Pruszyński Mieczysław, por. 465, 474, 476,484,490, 500-502, 504, 505, 534 Przybora Jeremi 191 Przybysz Stanisław 68 Przygoński Antoni 428 Przysiężniak Franciszek („Ojciec Jan”) 139 Ptak Helena 177 Ptaszyński Zygmunt 430 Puget Ludwik 151 Purman, dyrektor 343 Puszkin Aleksander 362 Putrament Jerzy 346,347,349 Rabański Czesław 306 Rabczyński, kpr. pchor. 43 Raczyńska Zofia 177 Raczyński Edward 469,482 Raczyński Roger 464 Radke, więźniarka 245,246 Radwański Tadeusz, por. 465, 496, 502-505,511-513, 537 Radziwiłł Ałbrycht 158 Radziwiłłówna patrz Skórzyńska Zofia (z d. Radziwiłł) Rakowski Janusz 460 Ramensky Johnny 489 Rankowicz Wojciech, kpt. 319, 337, 396, 399,508,512,513,516,519,520,522, 525 Rapaport-Gliksztajn Ida 279 INDEKS Rassalski Bolesław, mjr 42 Ravel Maurice 201 Rawski Wojciech 34,39,225,227 Rayski Ludomił, gen. 472 Rdułtowski Konstanty 336, 508 Régamey Konstanty 201 Regulska Halina 50 Regulski Janusz, mjr 49, 52 Reinefarth Heinz, Gruppenführer 424, 425 Reinhardt Georg, gen. 47, 48 Reiss Henryk 406 Rembek Maria 202 Rembek Stanisław 84, 117, 147, 148, 150, 180, 200, 202, 309 Rembekowie 149 Repin, kpt. 548 Rędziński Wacław 520 Ribbentrop Joachim von 316, 319, 321 Riess Stanisław, por. 59, 61 Ringel, inż., odeman 297 Ringelblum Emanuel 275, 276,281 Ritter-Jastrzębski Artur 189,190 Rocki Jan („Bratek”) 128 Rodak Stefan 98,99,142,143 Rodakowie 142 Rodziewicz Mikołaj (?), kpt. 152 Rohrbacher Karl 245 Rokossowski Konstanty, marsz. 417, 418, 424,448, 555, 562 Romański (właśc. Roman Wyczółkow ski), rtm. 439 Rommel Erwin, feldmarsz. 478,496,498, 504, 522, 537 Rondio Edmund 445 Ronikier Adam 110 Roosevelt Franklin Delano 448 Rosenblat 288 Rosenfeld Oskar 283,286 Rosnowa, dozorczyni 449 Rostworowski Andrzej, kpt. 51 Rostworowski Stanisław, płk 51, 53 Roszko Janusz 19,23,24 Rotter, prokurator 264 Rozensztajn Szmul 282 631 Rozpond (Rospond?) Maria 291 Rozwadowska Halina 79 Rómmel Juliusz, gen. 52, 58, 59,61,62 Różewicz Stanisław 22 Różewicz Tadeusz 135,144 Różycki Stanisław 272,275 Różycki Stanisław („Jurand”), sierż. pchor. 446 Rubinsztajn Lopek 274 Rudkowski R 546 Rudnicki Daniel 449, 566 Rudnicki Klemens, płk 57 Rudziński Maciej 104 Rudziński Marian 104 Rudzka Marta (Beata Obertyńska) 388 Rumel Zygmunt („Krzysztof Poręba) 214 Rumkowski Chaim 282-288 Ruschill Antoni, ppor. 501 Rutkowski Jerzy 160 Rybicki Józef Roman 124,129 Rychlik Maria 169 Ryczak, policjant 311 Rydz-Śmigły Edward, Wódz Naczelny, marsz. 25, 44, 47, 51, 57, 58, 60, 62, 318, 457 Rygielski Bernard, mat 21 Rynio Tadeusz 89 Ryszka Franciszek, prof. 124, 183, 406, 551, 559, 564 Sadowski Cyprian („Skiba”), dr 81 Sadzewicz Marek 224 Sakowski Wincenty 101 Sapieha Adam, książę, abp 106,156 Saraçoğlu Şükrü 352 Sarzyński Jan, st. wachm. 251 Satanowski Robert 217 Saupe Otto 109 Sawicki Zygmunt 233 Schäüer Georg, por. 25 Scharf Rafael F. 295 Scheidt Anton 302 Schenk Mathias 429,430 Schemer Julian, Oberführer 301, 302 Schiele Jerzy Antoni 160 632 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Schiele Tadeusz, por. 534 Schiller Leon 148,198, 201,202 Schillinger Joseph, Oberscharführer 241 Schmidt Anton 303 Schmidt „Jan” 171 Schindler Emile 299 Schindler Oskar 299, 301, 302 Schöngarth Eberhard, dr 203, 204, 263, 264 Schopenhauer Arthur 174 Schulz Bruno 261, 331 Schweizer Ludwik, płk dypl. 29,33 Schwind Heinrich 286, 287 Sczanieccy 549 Sczaniecki Jerzy 556 Sebyłowa Sabina 83,84,178, 545 Sempoliński Ludwik 49 Serbiński, pchor. 514 Sędłak Stefan 423 Sękowski Marian 157 Siczko Piotr („Piotr”) 134 Sidoniusz Apolinary, bp 158 Siedlecka Joanna 96,97 Siedlicka Teresa (z d. Świderska) 217 Sielicki Franciszek 410 Siemaszko Zbigniew 517, 522, 535 Siemaszkowie 217 Siepakow, nadzorca 372, 379 Sierakowiak Dawid 284 Siergiejew, bolszewik 327 Sierpińska Zofia 383, 384 Sikora Stanisław 538 Sikorska-Wójcikowa Alina 552 Sikorski Władysław, gen. 62,123,342,348, 361, 389, 391, 401, 403, 447, 473, 494 Silberstein Jakub 276 Siwicki Antoni, płk 411,417 Skalski Stanisław, kpt. 487,490 Skirmunt Bolesław 327 Skirmunt Henryk 388 Skorzenny Otto 293 Skotnicki Józef 218 Skowron Marian 515 Skórzyńska Zofia (z d. Radziwiłł) 269, 548, 549, 551 Skrzyński Aleksander („Ambas”) 126 Skuza Wojciech 347 Słaby Mieczysław, kpt., dr 23 Sławiński Jan, pchor. 229,230,234,235 Słonecki Stanisław 100 Słowacki Juliusz 393 Smal Mieczysław, ppor. 52 Smereczańska Wanda Lidia 370,380 Smolak Irena 369 Smółka Jan 319,329 Smólski Władysław 45 Sobeski Edward, rtm. 435 Sobota Anna 373 Sofokles 198 Sokołowski, dr 387 Sokołowski Franciszek 328 Sokołowski Wasilij, gen. 410 Sokopp Edward Mariusz 27,81,531 Sokorski Włodzimierz, mjr 413-415 Sołyga Wikientij 327 Sońta Jan („Ośka”) 133 Soroń Andrzej 336, 337 Sosabowski Stanisław Janusz, gen. 124, 480,481 Sosnkowski Kazimierz, gen. 339,407 Sozański Andrzej, rtm. 57 Spielberg Steven 302 Spychalski Józef („Luty”), płk 139,146 Spychalski Marian 139 Srokowski Mieczysław, dr 396 Srokowski Stanisław, prof. 95,140,181 Stachiewicz Wacław, gen. 46,47 Stalin Józef 156, 161, 164, 179, 209, 256, 316,319, 321,328-330,335,339,345, 348,352,353,356,359-361,366,368, 370,371,374,378,379,381,390,391, 393, 394,398,399,402-405,407-409, 414,415,447,448,549-551,555, 557, 560, 562, 566, 567, 571 Stankiewiczowa Helena (z d. Zan) 105, 339 Starnawski Stefan, ppłk 493 Starowieyski Franciszek 548 Starzyński Stefan, mjr 48, 49, 50, 55, 60, 62 INDEKS Stasiakiewicz Julian („Rościsz”) 128 Staszauer Józef (vel Józef Dadler) 163, 164 Stawicki Ryszard 138 Stawiński Jerzy Stefan 79,423,434 Stawitzki Kurt, Sturmbannführer 263 Stefański Paweł 158 Stein Wilhelm 188 Steinhaus Hugo, prof. 310, 550 Stern Anatol 347 Sternowie 346 Stępińska Krystyna 433 Stiekłow Jurij (właśc. Owszyi Moisiejewicz Nahamkes) 398 Stöcklein Erich 260 Stradomski Jan, kpr. (kpt.?) 24 Stretowicz Eugeniusz 384 Ströder Josef 303 Stroiński Zdzisław 446 Stromenger Aleksander 68,170 Strumiłło Wanda 382 Strumiłło-Miłosz Grażyna 316, 382 Stryjeńska Zofia 151 Strzembosz Tomasz 127 Studziński Tadeusz („Kurzawa”), por. 172 Stykowski Wacław, kpt. 450 Stypułkowski Jerzy, kpt. 335, 397, 400, 408, 494,495, 507, 511, 535, 536 Sucharski Henryk, mjr 18-25 Suchecki Leon, kpt. 482 Suchewycz Roman 214 Suder, majster 297 Sulik-Sarnowski Nikodem, ppłk 339 Sumyk, strzelec 474 Surgiewicz Symeon 83,114 Surynowa-Wyczółkowska Janina 120, 121,190 Swanidze Jekatierina 360 Swinarski Artur Maria 151,152 Sworzeń 181,182 Syjak Lejba 311 Sym Igo 149 Szabunia Stanisław („Licho”), por. 134 Szajowicz Irena 269 Szamlewski Edmund, kpt. 21,22 633 Szancer Jan Marcin 125 Szancer Roman 329, 330 Szankowśkij Lew 217 Szatkowski Henryk, dr 167,168,172 Szatkowski Wojciech 169 Szatyn Bronisław 107,292 Szczebietow, pełnomocnik КС 326 Szczepański Jan Józef 144 Szczepko patrz Wajda Kazimierz „Szczerba” patrz Blichewicz Zbigniew, por. Szczerbicki, osadnik 341 Szempliński Elżbieta 347 Szermentowski Eugeniusz 433 Szewczenko Taras 209 Szimigulin, magazynier 344 Szklar Aron 325 Szkuropatka 218 Szlachter Jechel 316, 317 Szletyński Henryk 198 Szłyk Michał 325, 326 Szmaglewska Seweryna 239,243 Szmuc Dominik 556 Szmulewicz, sierż. 405 Szołdrska Helena (Halszka) 60,62 Szpac Władysław 416,417 Szpilman Władysław 276, 277, 291, 453, 454 Sztachelski Kazimierz 360 Szubert Kazimierz, ppor. 28,39,223,224, 227 Szumowski Zygmunt 140 Szwabe Józef 231 Szwedkowski Karol 21 Szychowski Aleksander, gen. 31 Szyfman Arnold 87,111,143, 306, 565 Szypowski Jan („Leśnik”), ppłk 447 Szyszko-Bohusz Zygmunt, gen. 390,476 Ślimak Jasio 393 Śliwiński Antoni 219 Śliwka, kierownik 344 Śmietana Józef 286 Śmigielska Irena 274 Śmigły patrz Rydz-Śmigły Edward, Wódz Naczelny, marsz. 634 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Średnicki Aleksander, pchor. 506, 512, 513, 515, 518, 526, 539 Świerczewski Karol („Walter”), gen. 409, 412-418, 563 Świerczyński Andrzej 145 Świerczyński Zbigniew, ppor. 47 Święcicki Roman Leon 309 Świętochowski Andrzej 128,436 Taborski Bolesław 130 Tamerlan 400 Tarasiewicz Kordian 72 Targowscy 111 Targowski Juliusz 77 Targowski N., ziemianin 101 Tarnowscy 106 Tarnowski Artur, hrabia 103 Tarnowski Karol Benedykt, hrabia 106 Tarnowski Karol Hilary, hrabia 105,106 Tatar Stanisław, gen. 473 Tatara, gospodarz 354 Tatarkiewicz Janina 442 Tatarowie 354 Taworski Alojzy 329, 330 Tennenbaum Samuel 206 Thilo Heinz, Hauptsturmfuhrer 238 Tiso Jozef 464 Thomas Maks, dr 262 Thomson Willi 233 Timoszenko Siemion, komandarm 324 Tokarzewski-Karaszewicz Michał, gen. 58,60-62, 395,400, 509 Tołstoj Lew 363 Tomaszewski Tadeusz, płk dypl. 40, 45, 46, 59 Tomczyk Antoni 322 Tońko patrz Krasulski Jan Antoni Tońko patrz Vogelfänger Henryk Trapp Wilhelm, mjr 266, 267 Trąba, policjant 327 Trela Stanisław, kpr. 24,26 Truszkowski Stanisław („Sztremer”), mjr 30,132,134,135 Trynczerowie 96,271 Trzaska Jan („Gutek”) 144 Trzaska-Durski Zygmunt, płk dypl. 33, 34 Tucholski Bruno 252 Tur, sekretarz 343 Turek Stanisław, ppłk dypl. 31 Turek Stefan 324 Turkowski Leonard 151 Turski Zbigniew 201 Tyszka Aleksander, inż. 31 Uljanow Włodzimierz Iljicz patrz Lenin Włodzimierz Iljicz Umiastowski Jan Kazimierz, pchor. 315, 370,376 Umiastowski Roman, płk dypl. 46,47 Unrug Wojciech 549 Urbanowicz Witold, płk 459, 461, 474, 483, 484 Urbanowicz Władysław, kpr. lotnik 59 Urski, student 205 Valcini Alceo 74, 75, 113, 161, 173, 178, 179,198 462 Vogelfänger Henryk (Tońko) 462,463 Vogler Henryk 346 Voltgösser „Józef” 171 W. Józef 149 Wächter Otto, dr, gubernator 294 „Wacuś” patrz Krzeptowski Wacław Wagner Antoni 214 Wajberger Regina 286 Wajda Andrzej 309,434 Wajda Kazimierz (Szczepko) 462,463 Waldenburg Horst, Hauptsturmfuhrer 263 Waldorff Jerzy 113,201 „Walter” patrz Świerczewski Karol, gen. Wanciewicz Jan, tylny strzelec 488 Wańkowicz Melchior 18, 19, 463, 538, 539 Warchoł Andrzej 96,97 Warm, st. strzelec 494 Wasilewska Wanda 346, 348, 349, 374, 407,409,414,415,417 INDEKS Wasilewski Antoni 152, 459-462, 475, 527 Wasilewski Zygmunt, kpt. 480, 482, 486, 487,489 Waszenko Iwan 425,426,428,445 Waśniewski Jan 147 Wat Aleksander 346-350, 398, 399 Wat Andrzej 363 Watowa Aleksandra 347, 349, 363, 377, 378, 381, 392 Wdówka Marian 176 Weidt Otto 303 Weinberg Stanisław 517 Weinrauch Lothar 168 Weintraub Wiktor, prof. 350 Weissman Robert, Hauptsturmführer 168,170 Weitz, odeman 291 Weiz Emil 276 Werner Stanisław, ogniomistrz 26 Wernic Zbigniew („Cezar”) 127,128 Wesołowski 307 Wędrychowska Zofia 432 Wędrychowski Bohdan 117 Węglarski Józef 228 Węgrzyn Józef 202 Wiącek Kazimierz 392 Widort Stefan, por. 27 Wieder Witalis 167,168,172 Wielogórski Kazimierz 82 Wilary Tadeusz, ppor. 57 Winter, dr 291 Wiraszka, bandyta 142,143 Wiśniewski, por. 521 Wiśniowiecki Jeremi, książę 212 Witek Adolf 143 Witkowska, morderczyni 306 Witkowska K. 356 Witkowski Bernard, kpr. 28, 31, 34 Witkowski Rafał 23 Witos Andrzej 564 Wittlin Tadeusz 380, 381 Wizimirski Zbigniew, pchor. 527 Własow Andriej, gen. 427 Włodek Jan Marian 163 635 Wohlauf Julius, kpt. 266 Wohlert Paweł 231,235,236 Wojciechowski Antoni („Antek”) 125 Wojtecki 325 Wolański Józef, plut, pchor. 55 Wołkowicka Ludwika 323 Wołkowicki Antoni 323 Wołosiuk Bruno 127 Woroszyłow Klimient, marsz. 51, 328, 352 Wójcik, zesłaniec 376 Wójcik Jan, ppor. 26,40 Wrangel Piotr, gen. 189 Wróblewska Anna 49 Wyglenda Jan 463 Wyka Kazimierz 63, 85, 120, 121, 161, 570 Wyrzykowski Marian 421, 566 Wysocka Tacjanna 73 Wysocki Janusz („Januszek”) 192 Wyszomirska Celina 196 Wyszomirski Jerzy 196,197 Wyszyński Andriej 397, 398 Z. Stanisław, ppor. 551 Z. Stanisław, sołtys 99 Zaborowski Wacław 41 Zagórski Jerzy 197 Zagórski Wacław („Lech Grzybowski”), kpt. 421, 438, 439, 450 Zając Józef, gen., dr 473,481, 510, 511 Zajączkowska-Mitznerowa Larysa 447 Zakrzewski, ksiądz 210 Zakrzewski, pilot 483 Zalewski Jan 317, 380 Zamojska Maria 215 Zan Tomasz 130 Zaremba Zygmunt 111,124 Zarembińska-Broniewska Maria 346 Zaręba Zdzisław 526 Zatorski Ignacy, st. strzelec 21 Zawadzka Helena 113 Zawadzki Aleksander, gen. 417 „Zdań” patrz Majcherczyk Tadeusz, kpt. Zdankiewicz, komisarz policji 153 636 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Zelenay Tadeusz 200 Zelwerowicz Krystyna 198 Zemanek Georg 249 Zimetbaum Mala 194 Zimmermann Henryk Zvi 163, 305 Zimosz Jan, ppor. 223 Zoberman Jehoszua 289 Zorin, kpt. 316 Zörner Ernst, gubernator 280 Zubowicz Helena („Palma”) 443 Zwarra Bruno 158,159, 231 Zwierkowski Tadeusz 87,111,144 Zwoliński Tadeusz 169 Zylberszpen Mosze 307 Zylbersztrom 286 Zyskind Sara 285 Żachowski 318 Żebrowski Władysław 399 Żeromska Monika 115,157 Żórawski Zdzisław, mjr 50 Żuk-Skarszewska Krystyna (z d. Romer) 106,108,557 Żuków Gieorgij, gen., pełnomocnik Stali na 402, 411, 414,415 Żuków Gieorgij, marsz. 555, 566 Żurowski Ludwik 297 Bayerische Staatsbibliothek München
adam_txt	Spis treści Wykaz skrótów · 9 Wprowadzenie · 13 I. „A lato było piękne tego roku” · 15 1. Goldwasser na Westerplatte «17 2. A więc wojna! · 26 3. „Podchorąży did mu wódki”, czyli sposób na dywersantów · 40 4. „Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!” · 44 5. Czy major Galinat był pijany? · 57 II. Okupacja niemiecka · 65 1. Generalne Gubernatorstwo · 67 2. Restauracje, bary, mordownie i nurfür Deutsche · 71 3. Bimber miejski · 77 4. Kontyngentówka · 84 5. Bimber wiejski · 91 6. Sołtysa dole i niedole · 97 7. Ziemiańska wódka »103 8. Szmugiel i handel wódczany · 111 9. Konspiracyjne ukojenie · 123 10. „Czy w partyzantce jest źle?!” · 129 11. Chłosta za bimber «136 12. Bandytka · 141 13. „Wpadnę z flaszką” · 146 14. „Miasto emerytów i gołębi”? »150 15. Łapanki i łapówki 156 16. Konfidenci i Volksdeutsche · 161 17. Przypadek К. · 167 18. Niemieckie odczłowieczanie e 173 19. Pijany jak Niemiec · 178 20. Konspiracja wykorzystuje pijaństwo Niemców 184 21. Miłość wczasach zarazy · 190 22. Artystów przypadki i wpadki 195 6 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI 23. Dystrykt Galicja · 203 24. Smerf Lachom · 207 III. Niewola · 221 1. „Wielkie wczasy” 223 2. „Zacier z cukrowych buraków w konwi po mleku” na robotach 231 3. Anus mundi · 238 4. Kanada · 246 5. „Francówka” na co dzień i spirytus drzewny na święta · 249 IV. Holokaust · 253 1. Jak harmonijnie wciągać ludność do pogromów · 255 2. Einsatzgruppen: „rano strzelamy, wieczorem bawimy się” · 259 3. „Zwyczajni Niemcy” · 265 4. „Ludzkie cienie, obrzmiałe z głodu” krążą wokół „Britanii” · 270 5. „Taniec na cmentarzu” » 279 6. „Chaim Groźny” i pijany Biebow · 282 7. „Te dziwne właściwości alkoholu” · 288 8. Zagłada krakowskiego getta · 294 9. Przypadek Götha 298 10. Judenjagd, czyli polowanie na Żydów · 303 V. Okupacja sowiecka · 313 1. „Zobaczyliśmy tych. żołnierzy sowieckich” · 315 2. Instalacja sierpa i młota · 322 3. Przypadek Tońka · 331 4. „U nas wsio jesť” · 334 5. Kołchozacja » 340 6. „Zgnieść gadzinę nacjonalistyczną” · 346 7. Sobirajsia s wieszczami! 351 8. Kultura lepianek i kiziaku · 360 9. „Prázdník” · 370 10. „Kto nie rabotajet, tot nie kuszajet” · 375 11. Z Łubianki do „proletariackiego raju” · 389 12. „Uczta buzułucka” · 396 13. „Widziałem pijanych komandirów” · 403 14. „Na ch. nam wojsko polskie, mamy przecież armię radziecką” · 406 15. Przypadek „Waltera” · 412 VI. Powstanie warszawskie · 419 1. Radość 421 2. Tragedia Woli · 424 3. „Zgraja pijanych, nieprzytomnych bestii” · 429 4. „Boże, jak to dobrze, że my mamy kordiał” · 434 SPIS TREŚCI 5. „Rozmaici gówniarze grabią wódkę” 441 6. Trzeźwy „panikjor” i „Robinsonowie warszawscy” · 448 VII. Na różnych frontach · 455 1. „Reftidziady” · 457 2. Od tokaju i metaxy do burdelowego wina · 464 3. Douce France, czyli gorzka „słodka Francja” · 469 4. „Legitymacje pijackie” · 476 5. Szkoła picia dżentelmenów · 480 6. Wlać messerschmitta · 485 7. Przypadek Ochwata · 490 8. Leczenie zibibu i madame zyk-zyk · 494 9. Rum pod Tobrukiem · 498 10. „Kolorowe lampy Aladyna nad skarbami Ali Baby” · 506 11. Biblijny Eden i brud w Bagdadzie 511 12. Winna Palestyna i anyżkowy Liban *515 13. Rozrywki angielskich dżentelmenów · 522 14. Przypadek Wojtka · 527 15. Słodka marsala i fine champagne · 530 16. Krew i wino pod Monte Cassino · 535 17. Armie Wojska Polskiego na ziemiach polskich · 543 18. Spiryt, czasy i diewoczki · 548 19. Zwycięskie guiante · 565 Podsumowanie 569 Bibliografia · 573 Materiały archiwalne, dokumenty · 575 Artykuły w czasopismach · 577 Relacje, wspomnienia, proza · 579 Opracowania · 603 Internet · 615 Indeks · 617 7 Materiały archiwalne, dokumenty 60 rokiv volins’koï tragedii': materiali forumu ukräinskih i pols’kih ekspertiv ta žurnalistiv „Podii na Volini: åk žiti z cim tâgarem?”, m. Ostrog, 11-12 kvitna 2003 r„ Kiïv 2003. Adamuszko W.I., Iwanowa N.W., Litości.: represje w obwodzie wilejskim w dokumen tach 1939-1941, przeł. A. Przyborowska-Białowąs, red. J. Tucholski, P.P. Romaniuk, I. Marczak, Warszawa 1996. Archiwum Akt Nowych, Delegatura Rządu na Kraj, sygn. 202/III-7. Archiwum Historii Mówionej, Muzeum Powstania Warszawskiego, https://www.1944. pl/archiwum-historii-mowionej.html. Archiwum IPN, OKBZH Kr, 351a. Archiwum Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, red. nauk., wstęp M.M. Droz dowski, przedmowa L. Kaczyński, Warszawa 2004,1.1. Archiwum Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, red. nauk., wstęp M.M. Droz dowski, przedmowa H. Gronkiewicz-Waltz, Warszawa 2008, t. 2. Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 5: Getto warszaw skie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, Warszawa 2011. Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 10: Losy Żydów łódzkich (1939-1942), przeł. P. Kendziorek, M. Polit, oprać. M. Polit, Warszawa 2013. Aresztowani na „Zachodniej Białorusi": alfabetyczny wykaz 4669 Polaków i obywateli pol skich innych narodowości aresztowanych na „Zachodniej Białorusi” w latach 1939-1941, red. i koordynacja całości E. Dzwonkiewicz, współpraca A. Dzienkiewicz, E. Rybarska, M. Zarzycki, w oprać, danych wykorzystanych w biogramach uczestniczyły E. Rejf, E. Parzniewska, Warszawa 2003. Armia Krajowa w dokumentach, komitet red. T. Pełczyński, K. Iranek-Osmecki i in., Szczecin, Wrocław 1989-2015,1.1-6. Armia PolskawZSSR 1941-1942, oprać. W. Materski, Warszawa 1992. Bożek E, Wspomnienia żołnierza kompanii sztabowej stacjonującej w siedzibie Komisarza Cywilnego przy Dowództwie Obrony Warszawy, [w:] Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, materiały prasowe, wspomnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in„ kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, materiały prasowe, wspo mnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. 576 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Dokumenty i materiały Archiwum Polski Podziemnej: 1939-1956, t. 3, red. D. Baliszewski, A. Chmielarz, A.K. Kunert, Warszawa 1995. Dokumenty i materiały do historii stosunków pohko-radzieckich, t. 7: Styczeń 1939-grudzień 1943, oprać. E. Basiński i in„ Warszawa 1973. Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 8: Styczeń 1944-grudzień 1945, oprać. E. Basiński i in., Warszawa 1974. Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa, Kraków 1944. Kedyw Okręgu Warszawa Armii Krajowej: dokumenty — rok 1943, wybór, wprowadzenie, oprać. H. Rybicka, Warszawa 2006. „Mały Rocznik Statystyczny”, wrzesień 1939-czerwiec 1941, Londyn 1941. Niemcy w Polsce 1945-1950: wybór dokumentów, t. 2: Polska centralna. Województwo śląskie, red. W. Borodziej, H. Lemberg, wybór, oprać, dokumentów I. Eser, J. Kocha nowski, Warszawa 2000. Obrona Warszawy w 1939 r.: wybór dokumentów wojskowych, red. nauk. E.J. Kozłowski, zebrał, oprać. M. Cieplewicz, Warszawa 1968. Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, przygotowanie do druku S. Kosiński współpraca T. Cyprian, M. Siewierski, Warszawa-Łódź-Kraków 1947. Różycki S., Kawiarnie, [w:] Archiwum Ringelbluma: konspiracyjne Archiwum Getta War szawy, t. 5: Getto warszawskie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, War szawa 2011. Różycki S., Obrazki uliczne z getta. Bezwstyd, [w:] Archiwum Ringelbluma: konspiracyj ne Archiwum Getta Warszawy, t. 5: Getto warszawskie: życie codzienne, przeł. S. Arm, oprać. K. Person, Warszawa 2011. Srokowski S., Zapiski (wrzesień 1939-sierpień 1944), Archiwum Polskiej Akademii Nauk, sygn. III-22. Tajne oblicze GL-AL i PPR: dokumenty, 1.1-3, wybór, oprać. M.J. Chodakiewicz, P. Gontarczyk, L. Żebrowski, Warszawa 1997. Artykuły w czasopismach Baran W, Technologia represji politycznych NKWD w latach 1939-1941, „Pamięć i Spra wiedliwość” 2014, nr 13/1 (23). BarkB., Wizerunek poety, „Sztandar Wolności” 12.10.1940, nr 11. Beil R„ 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Wielkopolskiej im. Józefa Piłsudskiego, „Skrzydła. Wiadomości ze Świata” 1968, nr 95. „Biuletyn Informacyjny” 1939-1944: Najnowsze Dzieje Polski: materiały i studia z okresu II wojny światowej, 1.11 (1967). Boratyn I., Burza opolskie Termopile, „Słowo Ludu” 19.11.2001. Borejsza J., On żył wśród nas, „Sztandar Wolności” 26.11.1940, nr 46. Buczkowski L„ Grząski sad, „Ex Libris” 1994, nr 57. Cichoracki P., Okoliczności śmierci płk. dypl. Zygmunta Durskiego, „Przegląd Historycz no-Wojskowy” 2011, nr 12 (63). Dreszerowa H., Handelsman J., Alkoholizm u młodzieży szkolnej, „Zdrowie Psychiczne” 1948, nr 2-4. Faszcza D., Komenda Okręgu AK „Wołyń” wobec eksterminacji ludności polskiej w 1943 r., „Niepodległość i Pamięć” 2013, nr 20/3-4 (43-44). Goetel W, Zakopane walczące, „Dunajec” 1981, nr 25-27. Górnikiewicz-Kurowska S., Gdy zabrakło koronnych świadków., „Polityka” 11.09.1993, nr 37. Grabowski ƒ., Ratowanie Żydów za pieniądze - przemysłpomocy, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2008, nr 4. Grabowski J„ „Chcę nadmienić że nie byłem uświadomiony i wykonywałem zadanie jako żołnierz Armii Krajowej". O wymordowaniu ukrywających się pod Racławicami Ży dów przez kompanię miechowskiej AK, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2010, nr 6. Kaczyńska M., Psychiczne skutki wojny wśród dzieci i młodzieży, „Zdrowie Psychiczne” 1946, nr 1. Kazimierów S., Byłem świadkiem, „Na Rubieży” 1999, nr 38. Konopka T„ Kwasek P., Bochenek M., Okupacja Krakowa 1939-1945 w protokołach sek cyjnych Zakładu Medycyny Sądowej, „Pamięć i Sprawiedliwość: Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Naro dowej” 2008, nr 2. Konysz J., Byłem świadkiem, „Na Rubieży” 1996, nr 19. 578 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Kość-Ryżko K., Doświadczenie wywózki i życia na zesłaniu w relacjach Polaków wywiezio nych z Kresów w latach 1940-1941, „Studia BAS” 2013, nr 2(34). Krzepkowski M., Wspomnienia dziennikarza z czasów okupacji (Wilno 1939-1941), „Ze szyty Historyczne” 1976 (Paryż), nr 45. Krzeptowski-Jasinek J., Wywiad udzielony J. Fijorowi, „Relax” 1986, nr 25/18. Licharczewski O., Krwawa kampania wrześniowa w zapiskach Olgierda Licharczewskiego, „Gazeta Wyborcza Gdańsk” 2009, dodatek „Siedź te strony”, nr 13. Łazowska B., Pobkie badania statystyczne w okresie II wojny światowej, „Wiadomości Sta tystyczne” 2017, R. LXII, nr 4. Nowak W, Kuźniak A., Mój warszawski szał. Wspomnienia sapera Mathiasa Schenka, „Gazeta Wyborcza” 23.08.2004, dodatek „Duży Format”. Odrowąż-Zawadzki Z., Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich w obronie Tobruku, „Niepodległość i Pamięć” 2002, nr 18. Ostrowska J., Wielkie przemilczanie. Prostytucja w obozach koncentracyjnych, „Krytyka Polityczna” 2007/2008, nr 14. Pater W, Niepublikowana relacja kpt. mar. Zdzisława Kręgiebkiego z obrony Westerplatte, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1990, nr 1-2. Pohl D., Niemiecka polityka ekonomiczna na okupowanych ziemiach Pokki w latach 1941֊1944, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2009, nr 8/1 (14). Popielski B., Zakład Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego podczas okupacji hi tlerowskiej, „Przegląd Lekarski” 1968, nr 1. Priebe C., Szkoła szabru, „Karta” 1994, nr 14. Roszko J., Tajemnica Westerplatte, „Polityka” 12.06.1993, nr 24. Różycki K., Rycerz ze skazą?, „Angora” 1999, nr 36. Stachiewicz W, Do redaktora „Wiadomości”, „Wiadomości” 1962, nr 28. Szkudliński J„ Tajemnica majora Sucharskiego: Obrona Westerplatte, rozmawiał M. Maciorowski, „Gazeta Wyborcza” 2014, dodatek „Ale Historia”, nr 35, s. 3-5. Szlachetka M„ Nieprawdopodobna historia Szamy Grajera z Lublina, „Gazeta Wyborcza Lublin” 28.01.2010. Szylling A., Moje dowodzenie w roku 1939, wstęp M. Zgórniak, oprać., przypisy P. Mikietyński, Kraków 2007, „Prace Komisji Historii Wojen i Wojskowości”, t. 2. Wasilewski A., Witaj, Wojtek, „Przekrój” 15.02.1959, nr 723. Witkowski R„ W sprawie dowodzenia na Westerplatte, „Rocznik Gdyński” 1991, nr 10. Włodek J.M., Między Sonderaktion a reformą rolną. Wspomnienia okupacyjne z Dąbrowi cy i Krakowa, oprać. Z. Chorązki, „Zeszyty Historyczne WiN” 2003, nr 31. Żerko S., Próba sformowania na Podhalu „Legionu Góralskiego” Waffen-SS, „Przegląd Za chodni” 1997, nr 3 (284). Żuk-Skarszewska K., W przyszowskim dworze, rozmowa z Krystyną Zuk-Skarszewską, rozmawiał J. Czaja, „Almanach Ziemi Limanowskiej” 2007, nr 30-31, tamże 2008, nr 32. Zycie codzienne pobkich zesłańców w ZSRR w latach 1940-1946, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1997, nr 1901, CXXX. Relacje, wspomnienia, proza Abraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1990. Akcja Reinhardt: zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, War szawa 2004. Albin K., „Jędrek”, List gończy: historia mojej ucieczki z KL Auschwitz i działalności w kon spiracji, Warszawa 2015. Aleksandrowicz J„ Kartki z dziennika doktora Twardego, posłowie W. Bartoszewski, Kra ków 2017. Allerhand M., Allerhand L, Zapiski z tamtego świata. Zagłada we Lwowie w dzienniku profesora i wspomnieniach jego wnuka, Kraków 2011. Altbeker Cyprys R„ A Jump for Life. A Survivors Journal from Nazi-Occupied Poland, ed. by E. Potter, London 1998. Ambrière F., Długie wakacje 1939-1945: powieść, przeł. К. Byczewska, Poznań 1971. Anczarski J„ Kronikarskie zapisy z lat cierpień i grozy w Małopohce Wschodniej 1939-1946, oprać. J. Wólczański, Lwów-Kraków 1988. Anders W., Bez ostatniego rozdziału: wspomnienia z lat 1939-1946, Warszawa 2014. Andrzejewski J., Złoty lis, Warszawa 1956. Apostoł-Staniszewska ]., Echa okupacyjnych lat, Warszawa 1973. Arciszewski F.A., Patrząc krytycznie, przedmowa T. Bielecki, Warszawa 1972. Arct B., Alarm w St. Omer, Poznań 2010. Arct B„ Pamiętnik pilota 1939-1945, red. M. Próchniak, A. Wetoszka, T. Kulik, Dęblin 2014. Arct B., Powietrze pełne śmiechu: antologia, Łódź 1973. Arct B„ Rycerze biało-czerwonej szachownicy, Poznań 1974. Arct B., Trzysta pierwszy nad celem, Warszawa 1974. Arct B„ W podniebnej chwale, Warszawa 1958. Arct B., Wpogoni za Luftwaffe: polscy myśliwcy w pustyniach Tunisu, Wrocław 1946. Aurich W., Relacja niemieckiego oficera o walce na Westerplatte we wrześniu 1939 r, red., przekł., wstęp, objaśnienia M. Pelczar, indeks A. Paprocka, Poznań 1974. Axer E„ Czwarte ćwiczenia pamięci, Kraków 2003. Axer E., Ćwiczenia pamięci, Warszawa 1984. Axer E., Ćwiczenia pamięci: seria druga, Warszawa 1991. Axer E„ Ćwiczenia pamięci: seria trzecia, Kraków 1998. Baczyński D.M., Ty musisz żyć, aby dać świadectwo prawdzie: pamiętnik zesłańca, wybór, oprać. C. Sandelewski, Warszawa 1990. 580 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Badeni S., Wczoraj i przedwczoraj: wspomnienia i szkice, Londyn 1963. Bak S., Słowami malowane. Wspomnienia z Wilna, Sejny 2006. Balwierz J.J., Od Krakowa do Brazylii. Wspomnienia, Kraków 1996. Barski J., Przeżycia i wspomnienia z lat okupacji, Wrocław 1986. Batalion „Bończa”: relacje z walk w Powstaniu Warszawskim na Starówce, Powiãu i Śród mieściu, wybór, oprać., wstęp A. Rumianek, Warszawa-Gdańsk 2010. Bauman J., Nigdzie na ziemi, Warszawa 2000. Bauman J., Zima o poranku. Opowieść dziewczynki z warszawskiego getta, Kraków 1989. Bečela T., Czas niespełnionych nadziei, [w:] Wspomnienia z wrześniowych dni: Wielko polanie o kampanii wojennej 1939, wybór, oprać., wstęp E. Makowski, przedmowa Z. Załuski, Poznań 1975. Beck J., Pamiętniki: wrzesień 1939, Radom 1981. Bednarczyk T„ „Bednarz”, „Tadeusz”, Życie codzienne warszawskiego getta: warszawskie getto i ludzie (1939-1945 i dalej) [jakimi ich znałem], Warszawa 1995. Begin M., Białe noce, Warszawa 1989. Begin M., Czas białych nocy: opowieść o aresztowaniu i przesłuchaniach Menachema Be gina, z załączeniem protokołów i dokumentów odtajnionych po upadku Związku Ra dzieckiego, przeł. H. Szafir, Budapeszt-Kraków 2010. Bekker C., Atak na wysokości 4000: dziennik wojenny niemieckiej Luftwaffe 1939-1945, przeł. J. Ćwieluch, Warszawa 1999. Bekker C., Przeklęte morze: z dzienników wojennych Kriegsmarine, przeł. M. Pindel, War szawa 1999. Dembiński S„ „Harnaś” Te pokolenia z bohaterstwa znane, Radom 1996. Benski S., Ocaleni, Warszawa 1986. Berg M., Dziennik z getta warszawskiego, Warszawa 1983. Berland M., Dni długie jak wieki, Warszawa 1992. Berling Z., Wspomnienia, 1.1 : Z łagrów do Andersa, t. 2: Przeciw 17 republice, t. 3: Wolność na przetarg, Warszawa 1990-1991. Bernhardt M., Z Miodowej na Bracką: opowieść powstańca warszawskiego, cz. 2, Kra ków 2012. Białoszewski M., Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 1987. Białowąs J., Wspomnienia z Ihrowicy na Podolu. Banderowska rzeź ludności polskiej w Wi gilię 1944 roku, [b.m.] 1997. Bieberstein A., Zagłada Żydów w Krakowie, posłowie M. Kieta, Kraków 2001. Bień A., Bógjest wyżej, dom jest dalej, Warszawa 1986. Biliński K., Koniec sielanki, Warszawa 1994. Birenbaum H., Nadzieja umiera ostatnia, Warszawa 1988. Birenbaum H., Non omnis moriar. Pamiętnik z getta warszawskiego, Warszawa 1982. Birenbaum H., Wołanie o pamięć, Oświęcim 1999. Bisping A., Nasze Massalany: wspomnienia, red. K. Krasicki, Warszawa 1993. Bizuń S., Historia krzyżem znaczona. Wspomnienia z życia Kościoła katolickiego na Ziemi Lwowskiej 1939-1945, Lublin 1994. Błady-Szwajfer A., I więcej nic nie pamiętam. Wspomnienia lekarki z getta warszawskie go, Warszawa 1994. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 581 Blaichman E, Wolę zginąć, walcząc: wspomnienia z II wojny światowej, przeł. K. Janicki, wstęp, mapy M. Gilbert, Zakrzewo 2010. Blatt T.T., Ucieczka z Sobiboru, Warszawa 2010. Blättler F. (F. Mawick), Warszawa 1942: zapiski szofera szwajcarskiej misji lekarskiej, przeł. K. Bartos, oprać. T. Szarota, Warszawa 1982. Blichewicz „Szczerba” Z., Tryptyk powstańczych wspomnień: dni „krwi i chwały", czyli obłędu i nonsensu, wstęp, przypisy M. Olczak, Warszawa-Gdańsk 2009. Bohusz-Szyszko Z., Wrześniowym szlakiem, Rzym 1945. Bojanowski J„ Przeminęło i nie wróci: wspomnienia z lat wojny 1939-1945. Sandomierz, Klimontów, Włostów, Gozdnica 1997. Bokota J., Ułańskie drogi: wspomnienia oficera kawalerii i Armii Krajowej, red. J. Grom nicki, T. Sowiński, przedmowa S. Bokota, wstęp L. Kukawski, Warszawa 2006. Bolewski A., Z drogi do Poczdamu, Kraków 1977. Born-Bornstein R., Powstanie Warszawskie. Wspomnienia, Londyn 1988. Borowski T., Wspomnienia, wiersze, opowiadania, wybór, posłowie T. Drewnowski, War szawa 1977. Bortnowski W, Na tropach września 1939, Łódź 1969. Bór-Komorowski T„ Armia podziemna, oprać, nauk., przypisy A.K. Kunert, posłowie W Bartoszewski, Warszawa 2009. Bracia zza Buga. Wspomnienia z czasu wojny, zbiór J. Turnau, Lublin 1999. Brandys K., Miasto niepokonane, Warszawa 2009. Brańska X, Moje przeżycia wojenne, [w:] Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wadowic kiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyrobiec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Broniewska J„ Z notatnika korespondenta wojennego, Warszawa 1981. Brycht A., Dancing w kwaterze Hitlera, Warszawa 1967. Brzezicki B., Z łagru Nachodka do Ziemi Świętej, słowo wstępne Z. Stahl, Londyn 1974. Brzeziński E, W Oflagu VILA Murnau: dziennik pokkiego oficera, korekta historyczna R. Kobylarz-Buła, P. Stanek, red. stylistyczno-językowa H. Łangowska-Reiner, Opole 2013. Buczkowski L„ Dziennik wojenny, wstęp, posłowie S. Buryła, oprać, tekstu dziennika S. Buryła, R. Sioma, Olsztyn 2001. Buczkowski M.R., Warszawski dowcip w walce 1939-1944, Toronto 1972. Buczma}., Przez Sybir do Pokki, Kraków 2011. Budzisz E, Z ziemi cmentarnej, Gdańsk 1998. Bujwid O., Osamotnienie: pamiętniki z lat 1932-1942, Kraków 1990. Bukowiński W, Wspomnienia z Kazachstanu, Kaszuba S.A., Zapiski z Kazachstanu, Biały Dunajec-Ostróg 2006. Bukowski A., Za drutami oflagów: dziennik oficera 1939-1945, Warszawa 1993. Byrska M„ Ucieczka z zesłania, Paryż 1986. Byrski W, Wspomnienia z przeżyć okupacji niemieckiej w latach 1939-1945: udział w kampanii wrześniowej 1 IX 1939, udział w konspiracji Armii Krajowej 1940-43, przeżycie śledztwa i obozów koncentracyjnych, red. J. Mysona Byrska, Kraków 2017. Bystrzycki P., Wiatr Kuszmurunu, Warszawa 2009. Bzowski Z.J., Notatnik konnego Strzelca: 1932-1945, Warszawa 1981. Caban M., Powrót zza rzeki Styks, posłowie W. Sulewski, Warszawa 1966. 582 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Celt M., Biali kurierzy, posłowie J.M. Pilecki, Dziekanów Leśny 2005. Chari A., Braatz T, Podczłowiek: wspomnienia członka Sonderkommanda, przeł. M. Ant kowiak, Warszawa 2012. Chaskielewicz S., Ukrywałem się w Warszawie. Styczeń 1943-styczeń 1945, Kraków 1988. Chciuk A., Atlantyda. Opowieść o Wielkim Księstwie Bałaku, Warszawa 2002. Cherezińska E., Byłam sekretarką Rumkowskiego: dzienniki Etki Daum, Poznań 2018. Chęciński M„ Zegarek mojego ojca, Toruń 1996. Chiger K., Paisner D., Dziewczynka w zielonym sweterku, Warszawa 2011. Chirurg R., Bridge of Sorrow, Bridge ofHope, ed. R. Framer, Berkeley 1994. Chleb i krew: moja wieś w czasie okupacji: wspomnienia, oprać. T. Kisielewski, J. Nowak, Warszawa 1968. Chustecki J„ Byłem sołtysem w latach okupacji, Warszawa 1960. Ciborowski R., Wspomnienia: spisane w Londynie w 1959 roku, Warszawa 2017. Codzienność zapamiętana. Warmia i Mazury we wspomnieniach, red. H.J. Karp, R. Traba, Olsztyn-Warszawa 2004. Cuge E„ Uciec przed Holocaustem, Łódź 1997. Cukierman L, „Antek”, Nadmiar pamięci (Siedem owych lat). Wspomnienia 1939-1945, przeł. Z. Perelmuter, red. nauk., przedmowa M. Turski, posłowie W. Bartoszewski, Warszawa 2000. Curzio M., Kaputt, przeł. B. Sieroszewska, fragmenty pominięte ze względów cenzuralnych w 1 i 2 wyd. poi. przeł. J. Ugniewska, posłowie J.W Borejsza, Warszawa 2000. Cybulski H., Czerwone noce, Warszawa 1966. Cygan W.K., Kresy we krwi 1939, Mińsk Mazowiecki 2012. Czapski J., Na nieludzkiej ziemi, Kraków 2017. Czerkawski T.M., Byłem żołnierzem generała Andersa, Warszawa 2008. Czerniaków A., Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 Di 1939 - 23 VII 1942, oprać., przypisy M. Fuks, przedmowa C. Madajczyk, Warszawa 1983. Czyżewski L„ Od Gór Borowskich do Zakroczymia, Warszawa 1982. Czyżewski L., Wspomnienia dowódcy obrony Zakroczymia w 1939 r, Warszawa 1973. Dabulewicz-Rutkowska J., Poezja, proza i dramat. Pamiętnik nastolatki. Lwów 1939-1941, Wrocław 1998. Dakiniewicz S., Więzień P 303: wspomnienia łagiernika 1944-1955, Wrocław 1992. Dąbrowa-Kostka S., W okupowanym Krakowie: 6IX1939-1811945, Warszawa 1972. Dąbrowska ƒ., Sześć lat na dalekich kresach (Graszowka k. Kokczetaw, płn. Kazach stan), [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 3. Dąbrowska M., Dzienniki 1914-1945, t. 2: 1926-1935, wybór, wstęp, przypisy T. Drew nowski, Warszawa 1988. Dąbrowska M., Dzienniki 1914-1945, t. 3: 1936-1945, wybór, wstęp, przypisy T. Drew nowski, Warszawa 2000. Dąbrowski A.B., Byłem dowódcą Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych: pamiętnik dowódcy, świadectwa żołnierzy, dokumenty, Warszawa 2001. Dąbrowski E, Wspomnienia z obrony Westerplatte: wspomnienia i dokumenty, wstęp hi storyczny, oprać. M. Pelczar, Gdańsk 1957. Dąmbski S., Egzekutor, Warszawa 2010. RELÁCIE, WSPOMNIENIA, PROZA 583 Delbo C., Żaden z nas nie powróci, Oświęcim 2002. Dłużniewska S., Pamiętnik warszawski, Warszawa 1965. Dmitrów E., Niemcy i okupacja hitlerowska w oczach Polaków: poglądy i opinie z lat 1945-1948, Warszawa 1987. Dobraczyński J., Tylko w jednym życiu, Warszawa 1977. Dobrowolski S.R., Tamte dni i lata, Warszawa 1981. Dolecki A., Wojenne ścieżki, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948, t. 2: Gotuj broń, wybór, oprać. W Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świostek, Warszawa 1969-1970. Dolina-Głowacka I., „Gdyby przyszli po nas jeszcze raz”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1-9. Drewnowski J., Cynga: wspomnienia z łagrów Północy 1940-1944, Warszawa 1989. Drogi na emigrację: fragmenty pamiętników emigrantów nadesłanych na konkurs IGS SGH, wybór pamiętników i fragmentów A. Budzyński, Warszawa 1993. Drogi śmierci: ewakuacja więzień sowieckich z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej w czerwcu i lipcu 1941, przeł. I. Grzymała-Siedlecka, R. Niedzielko, wybór, oprać. K. Popiński, A. Kokurin, A. Gurjanow, Warszawa 1995. Drymmer W.T., W służbie Polsce, Warszawa 1998. Drzewieniecki W.M., Mobilizacja marcowa, 1939, widziana oczyma dowódcy Kompanii 84-go pułku Strzelców Poleskich, Bufallo 1975. Drzewieniecki W.M., Wrześniowe wspomnienia podporucznika, Warszawa 1978. Drzewieniecki W.M., Angielski szlif: wspomnienie oficera sztabu 2. Korpusu, Buffalo-Toruń 2010. Dubanowiczowa M., Na mongolskich bezdrożach: wspomnienia z zesłania 1940-1942 spi sane w 1943-1945, Londyn 1974. Dubanowiczowie E. i M., Na placówce w Ajaguz (wspomnienia z zesłania do Kazakstanu 1940-1942 spisane w 1942-1945 r.), Londyn 1976. Dunin-Wąsowicz K., Stutthof: ze wspomnień więźnia obozu koncentracyjnego, Sztutowo 2011. Dzieci Holokaustu mówią., przygotowanie do druku W. Śliwowska, posłowie J. Ficow ski, Warszawa 1993. Dziennik Iwana Waszenki, „Dzieje Najnowsze” 1947,1.1, z. 2, s. 324-355. Dzienniki z Powstania Warszawskiego [Leopold Buczkowski i in.], wybór, oprać. Z. Pasie- wicz, Warszawa 2004. Dzierżykray-Rogalski T., Ճ mnie się zdaje, że to było wczoraj: dziennik 15 sierpnia 1939-2 kwietnia 1940, Warszawa 1979. Dzięgiel L., Lwów nie każdemu zdrów, Wrocław 1991. Edelman M., Getto walczy, Warszawa 1948. Edelman M., I była miłość w getcie, Wołowiec 2015. Engel W, Czołgi płonęły nad Bzurą: wspomnienia z 1939 r„ Poznań 1992. Engelking B., „Szanowny panie gistapo”: donosy do władz niemieckich w Warszawie i oko licach w latach 1940-1941, Warszawa 2003. Erdman J., Droga do Ostrej Bramy, Warszawa 1990. Exodus Warszawy — ludzie i miasto po Powstaniu 1944. Pamiętniki i relacje, wybór, oprać. M. Berezowska i in., wstęp E. Borecka, Warszawa 1992,1.1. 584 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Exodus Warszawy — ludzie i miasto po Powstaniu 1944. Pamiętniki i relacje, wybór, oprać. M. Berezowska i in., wstęp E. Borecka, Warszawa 1993, t. 2. Fabiańska A., Mój pamiętnik zpierwszego roku wojny we Lwowie (1939-1940), Kraków 1996. Fedorowicz T., Cena wolności: wspomnienia z lat 1939-1945, wstęp, oprać. A. Kozanecki, Kraków 1975. Fedorowicz T„ Drogi opatrzności, Lublin 2011. Fejkiel W, Medycyna za drutami, [w:] Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, posłowie A. Pacho, Warszawa 1968. Fiderkiewicz A., Brzezinka: wspomnienia z obozu, Warszawa 1965. Filipow K., Wawer Z., Przechodniu, powiedz Роксе.: Narvik, Tobruk, Monte Cassino, Fa laise, Warszawa 1991. Fiszer E„ Gdybym toja wiedział, że na wojnę idę, [w:] Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 2, red. J. Łańcut, Warszawa 1971. Frank A., Dziennik : 12 czerwca 1942-1 sierpnia 1944, Kraków 2010. Frank S., Togbuchfun Lodżer Geto, Buenos Aires 1958. Friesen В., Brunatny pancemiak. Z Kanady na niemiecki front wschodni. Wspomnienia żołnierza 7 Dywizji Pancernej Wehrmachtu, przeł. J. Szkudliński, Warszawa 2009. Fuglewicz K., Wrzesień, wrzesień., Katowice 2002. Fukier H.M., Wspomnienia staromiejskie, Warszawa 1996. Gajdus W, Nr 20998 opowiada, Pelplin 2001. Gajdus W, Nr 20998 opowiada, red. J. Maluga i in„ Sztutowo 2013. Gancarz A., Dziesięć lat w łagrze, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Gawalewicz A., Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana, Oświęcim 2009. Gdańsk 1939: wspomnienia Polaków-Gdańszczan, wybór, oprać. B. Zwarra, Gdańsk 2002. Gdy byliśmy literą „P”: wspomnienia wywiezionych na przymusowe roboty do III Rzeszy, wybór, oprać. Z. Bigorajska, W. Pietruczuk-Kurkiewiczowa, Warszawa 1968. Gdynia 1939: relacje uczestników walk lądowych, wstęp, wybór, komentarze W Tym, A. Rzepniewski, Gdańsk 1979. Ghoshal H., Księga Walhalli, przeł. D.B. Ghoshal, B. Grabowska, Warszawa 1971. Gienek, pilot z Lublina, przeł. M. Matlerska-Colerick, oprać. Z. Kasprzak, Lublin 2017. Gleichgewicht B„ Widziane z oddali, Wrocław 1993. Gliksztejn L, Pamiętnik z czasów wojny: Lublin, wrzesień 1939 - styczeń 1943, wstęp, oprać., posłowie A. Kopciowski, Lublin 2017. Glinka K., Oczami dziecka: moje wspomnienia z dzieciństwa, Warszawa 2008. Głowala J., Purga: wśród więźniów i zesłańców w ZSRR: 1941-1955, Warszawa 1990. Goetel E, Czasy wojny, wstęp W. Bartoszewski, oprać, przypisów, posłowie M. Gałęzowski, Kraków 2005. Goldman M., Iskierki życia, Kraków 2002. Goldstein B., Five Years in the Warsaw Ghetto, New York 2005. Gomułka W, Pamiętniki, red. A. Werblan, Warszawa 1994,1.1-2. Gorbaczewski B., Przez wojenną zawieruchę: wojna żołnierza Armii Czerwonej nafroncie wschodnim: 1942-1945, przeł. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Poznań 2011. Gorodecka H., Hana: Pamiętnik pokkiej Żydówki, Gdańsk 1992. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 585 Gorzkowski K„ Kroniki Andrzeja: zapiski z podziemia 1939-1940, przygotowanie do dru ku, wstęp, przypisy T. Szarota, Warszawa 1989. Górski J.W, Głodne stepy, Lublin 1990. Górski W, Przez Tobruk i Monte Cassino do sztabu sprzymierzonych, Poznań 2009. Górski W, Żołnierskim szlakiem przez Tobruk i Monte Cassino, Szczecin 2013. Grabski R.C., Gdyby nie opatrzność Boża.: wspomnienia zesłańca 1940-1955, Paris 1985. Greif G., „. .płakaliśmy bez łez.” Relacje byłych więźniów żydowskiego Sonderkommando z Auschwitz, Warszawa-Oświęcim 2001. Grodzicki A., W teatrze życia. Wspomnienia z lat 1920-1980, Warszawa 1984. Grossman W., Życie i los, Warszawa 2009. Grubiński W, Między młotem a sierpem, Warszawa 1990. Grupińska A., Po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami, Warszawa 1991. Gruszka S., Pamiętnik z czasów wojny: 1939-1945, Warszawa 1995. Gruszka T.G., W Murnau, Hoove 1994. Gross N., Kim pan jest, panie Grymeki, Kraków 2005. Grynberg H., Memorbuch, Warszawa 2000. Grynberg H., Pamiętnik Marii Koper, Kraków 1993. Grzesiakowa Z., Między Horyniem a Słuczą, Warszawa 1992. Grzesiuk S., Boso, ale w ostrogach, Warszawa 2013. Grzesiuk S., Pięć lat kacetu, Warszawa 2013. Gumiński R., W nurcie wydarzeń (wspomnienia 1939-1945), Warszawa 2005. Guściowa H., Do Polski przez tajgę i lasostepy Ałtaju, [w:] Z nieludzkiej ziemi do Pobki, oprać. red. K. Dominiak, Bydgoszcz 1991. Gutkowski A., Wołyń. Moje wspomnienia z lat 1916-1943, Łódź 2004. Gwiazda-Dłuska T., Wspomnienie o niedoli mojej rodziny, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1. Hałoń E., W cieniu Auschwitz: wspomnienia z konspiracji przy obozowej, Oświęcim 2003. Hałoń K., W pracy i walce: wspomnienia, Kraków 1996. Hartman S., Wspomnienia (lwowskie i inne), Wrocław 1994. Haw L, Na szlaku Praojców: sowieckie wspomnienia z lat 1940-1942, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław 1995. Herling-Grudziński G., Inny świat: zapiski sowieckie, Warszawa 2000. Hermaszewski W, Echa Wołynia, Warszawa 1995. Heydecker J.J., Moja wojna: zapiski i zdjęcia z sześciu lat w hitlerowskim Wehrmachcie, przeł. B. Ostrowska, wstęp W. Bartoszewski, Warszawa 2009. Hirshaut J„ Ciemne noce Pawiaka, Opole 2001. Hirszfeld L., Historia jednego życia, Warszawa 2000. Historia oczyma mieszkańców Nasiehka, wstęp, oprać. R. Chymkowski, Nasielsk 2005. Historia z konsekwencjami, rozmawiają K. Kozłowski i M. Komar, Warszawa 2009. Hołub B., Przy wileńskim stok, Warszawa 1992. Hołyńska P., Wspomnienia nauczycielki z Kresów 1939-1942, red., wybór ilustracji M. Miszczuk, Londyn 1990. Horodyńska Z., Dziennik Stokłosy, Kraków 2004. 586 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Horst W., Sprawozdanie majora dyplomowanego Edmunda Galinata w okresie międzywo jennym i kampanii wrześniowej, Teki Archiwalne, Seria Nowa, t. 2 (24), 1997. Hosenfeld W, „Staram się ratować każdego”. Życie niemieckiego oficera w listach i dzienni kach, przeł. J. Tycner (koordynacja) i in., red. nauk. E.C. Król, W. Lipscher, Warszawa 2007. Huberman I., Tam, Kraków 2010. Iranek-Osmecki K, Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, Warszawa 2004. Irzykowski K„ Dziennik, t. 2:1916-1944, Kraków 1998. Iwanicki E., Wróg towarzysza Stalina. Wspomnienia z Kazachstanu 1940-1946, Łódź 1990. Iwanowski J., Czasy mojego życia, Warszawa 2000. Iwaszkiewicz J., Dzienniki 1911-1955, Warszawa 2007. Ja z krematorium Auschwitz. Rozmowa z Henrykiem Mandelbaumem, byłym więźniem-członkiem Sonderkommando w KL Auschwitz, I. Bartosik, A. Willma, Oświęcim 2009. Ja, syn ludu polskiego: relacje i wspomnienia działaczy PPR, GL i AL: Lubelszczyzna 1942֊1944, wstęp, oprać. Z.J. Hirsz, przedmowa P. Dąbek, Lublin 1964. Jakie to ma znaczenie, czy zrobili to z chciwości? Zagłada domu Trynczerów, oprać. T. Mar kiéi, A. Skibińska, Warszawa 2011. Jaklicz J„ A więc wojna! Kampania wrześniowa 1939 oraz inne pisma i wspomnienia, wy bór, przedmowa M. Kornat, Warszawa 2016. Jakóbiec J., Na drodze stromej i śliskiej. Autobiografia socjologiczna, Kraków 2005. Jakubaszek J.M., Mój ostatni rok wojny: pamiętnik 1944-1945, zebrała, oprać. E.M. Mu larczyk, Raleigh 2006. Jamka J., Pamiętniki bieżanowskiego organhty, Kraków 2001. Janicki A., Na rozkaz: wspomnienia 1937-1947, Henley-on-Thames 1995. Jankiewicz J., Zbrodnia bez kary: wspomnienia z kampanii wrześniowej 1939 r., Brodni ca 2012. Jankowski S., „ Agaton”, Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie: wspomnienia 1939-1946, wstęp E. Duraczyński, Warszawa 1988,1.1-2. Jarnuszkiewicz C., Wspomnienia genjerała] Czesława Jarnuszkiewicza: od Sybiru do Łu bianki, wstęp M. Sobieraj, Warszawa 1996. Jasiński R., Wrzesień pod Alpami: z żołnierskiego notatnika, Warszawa 1974. Jaz A., We Lwowie za Sowietów, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Jaźwiński J., Dramat dowódcy: pamiętnik oficera sztabu oddziału wywiadowczego i spe cjalnego, 1.1: Czerwiec 1905 - styczeń 1944, t. 2: Luty 1944 - listopad 1980, przygoto wanie do druku P. Hodyra, K. Bieniecki, Montreal 2012. Jerzmanowski J„ W starych Kielcach, Kraków 1975. Jędrzejewicz W, Wspomnienia, oprać., posłowie J. Cisek, Wrocław 1993. Jonkajtys-Luba G„ „.was na to zdieś priwiezli, sztob wy podochli”. Kazachstan 1940-1946, Lublin 2012. Jost H., Zakopane czasu okupacji: wspomnienia, Warszawa 1989. Józekowski A., Znowu się naraziłem: wspomnienia cichociemnego, Warszawa 2014. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 587 Jurandot J., Miasto skazanych: 2 lata w warszawskim getcie, Grodzieńska S., Dzieci getta, red. rękopisów A. Arnold, S. Matuszewski, Warszawa 2014. Kachniarz J., Fragment pamiętnika dotyczący wydarzeń w Nowosielcach Kozickich w okre sie od września 1939 do czerwca 1941 r., [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941 ), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Katowska S.R., Uciekać, aby żyć, Lublin 2000. Kamiński A., Wielka gra, oprać. A.K. Kunert, przedmowa S. Broniewski „Orsza”, War szawa 2012. Kamiński A., Diariusz podręczny 1939-1945, przedmowa S. Radoń, wstęp, oprać. A. Palarczykowa, J. Stoksik, Warszawa 2001. Kamiński A., Kamienie na szaniec, wstęp, wybór zdjęć B. Wachowicz, Warszawa 2007. Kamiński S„ MTS Posada Nowomiejska, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in., Rzeszów 2006. Kampania wrześniowa w oświetleniu niemieckim, oprać. A. Horak, Warszawa 2005. Kanas J., Podolskie korzenie, Lublin 2002. Kapusta S., Kronika życia Kapusty Stefana sierżanta Policji Państwowej, część I, II, III: od roku 1895 do 1939, red. M. i A. Gizmajerowie, Warszawa 2010. Karłowicz L., Ludobójcy i ludzie, Lublin 2000. Karłowicz L„ Nie zostawiajcie mnie tu.: obrazy z życia deportowanych do Kazachstanu, Biały Dunajec-Ostróg 2000. Karśnicka-Kozłowska T., Dawniej niż wczoraj, Kraków 2008. Kawecka Z.K., Do Anglii przez Syberię, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław 1994. Kertész L, Likwidacja, Warszawa 2003. Kępiński A., Refleksje oświęcimskie, Kraków 2005. Kielar W., Anus mundi: wspomnienia oświęcimskie, przedmowa M. Kieta, Kraków 1976. Kielar W., I nasze młode lata: wspomnienia, Wrocław 1987. Kielar W., Nasze młode lata, Wrocław 2004. Kiełkowski R„ . .Zlikwidować na miejscu! Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Krakowie, Kraków 1981. Kiersnowski R., Tam i wtedy. W Podweryszkach, w Wilnie i w puszczy 1939-1945, War szawa 1994. Killian H., Wojna i medycyna: wspomnienia niemieckiego chirurga zfrontu wschodniego, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 2003. Kisielewicz D., Niewola w cieniu Alp: Oflag VII A Murnau, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, Opole 2015. Klüger R„ Zyć dalej., Wrocław 2009. Klukowski Z., Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939-1944, wstęp, red. Z. Mańkow ski, Lublin 1958 [wyd. 2: Warszawa 2008]. Kołaciński W. „Żbik”, Między młotem a swastyką, Warszawa 1991. Kołaczek A., Czyśmy znali to cierpienie.: wspomnienia z przeżytej gehenny z lat 1939-1947, red. E. Stryjecka-Doliwa, Łomianki 2011. Kołpak E„ Piętnaście lat tułaczki; Mielżyńska J., Syberyjskie notatki, Kraków 1990. Konieczny B., Moje życie w mundurze: czasy narodzin i upadku II Rzeczypospolitej, przy gotowanie do druku J. Konieczna-Twardzikowa, I. Roterman-Konieczna, Kraków 2005. 588 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Konieczny B„ Mój wrzesień 1939: pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie je nieckim, wstęp, oprać., przypisy J. Brzeski, Kraków 1999. Kopański S., Wspomnienia wojenne 1939-1946, słowo wstępne M. Kukiel, Warszawa 1990. Kopisto W, Droga cichociemnego do łagrów Kołymy, Warszawa 1990. Korabiowski J.J., W rogatywce i w berecie, Kraków 2004. Korboński S., W imieniu Rzeczypospolitej., red. nauk. W. Grabowski, Warszawa 2009. Koschorrek G.K., Krwawy śnieg, przeł. J. Kotarski, Poznań 2012. Kosobudzki P., Przez druty, kraty i kajdany: wspomnienia partyzanta NSZ, Wrocław 1997. KossoyE.,Na marginesie., wstęp T. Szarota, Gdańsk2006. Koszutski S., Wspomnienia z różnych pobojowisk, przedmowa S. Maczek, Londyn 1972. Kowalewski A., Byłem ochotnikiem SGO „Polesie” - 1939, Poznań 1999. Kowalewski A., Żywot patrioty: autobiografia, Poznań 2016. Kowalska A., Dzienniki 1927-1969, Warszawa 2008. Kowalska A., Nie żałuję niczego: wspomnienia 1924-1998, Podkowa Leśna 1998. Kowalski O., Z Wołynia przez Polesie do Berlina. Wspomnienia żołnierza 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, Bydgoszcz 2005. Kowalski S., Niezapomniana przeszłość, Oświęcim 2001. Kownacki A., Czy było warto? Wspomnienia, Lublin 2000. Kozioł T., Małe ojczyzny - Piechów, Odonów 2016. Kozłowiecki A., Ucisk i strapienie, Kraków 2008. Kozłowski L., Moje przeżycia w więzieniu sowieckim i na wolności w czasie wojny w Rosji sowieckiej, wstęp, oprać. B. Gogol, J. Tebinka, Warszawa 2001. Krahelska H., Dwa wrześnie, Warszawa 1983. Krakowiecki A., Książka o Kołymie, Łomianki 2014. Krall H„ Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków 2008. Krane R., W drodze z Ostroga na Kołymę, red. W.J. Kowalow, J. Marecki, Biały DunajecKraków 1998. Krasnodębski T.S., Policjant konspiratorem: szesnaście lat na muszce Gestapo i bezpieki, posłowie S. Dąbrowa-Kostka, Międzyzdroje-Kraków 2008. Kraus-Kolkowicz S., Dziewczynka z ulicy Miłej, albo świadectwo czasu Holocaustu, Lu blin 1995. Krawczyńska J., Zapiski dziennikarki warszawskiej 1939-1947, Warszawa 1971. Krawczyński R., Wspomnienia lubelskiego kronikarza: więzienie, obóz w Stutthofie, praca zawodowa i społeczna 1944-1969, Lublin 2002. Krąpiec M.A., Cień nieosądzonych zbrodni, [w:] J. Kanas, Podokkie korzenie, Lublin 2002. Kretkowski Z., Z kujawskiego dworu pod skrzydła RAF 1939-1943, wstęp R. Kiersnowski, oprać. J. Adamczyk, Warszawa 2006. Krockow von Graf C., Czas kobiet. Wspomnienia z Pomorza 1944-1947. Według re lacji Libussy Fritz-Krockow [tytuł oryginału Die Stunde der Freuen], Warszawa 1990. Król E, Białe noce, czarne dni: Wilno, Workuta, Warszawa 1939-1993, Warszawa 1993. Król W, Mój Spitfire: pełna wersja wojennych wspomnień asa myśliwskiego z lat 1942-1945, Warszawa 2017. Król W., W Dywizjonie Poznańskim, Warszawa 1966. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 589 Król W., Walczyłem pod niebem Londynu, Warszawa 1982. Kruk H., Togbuch fun Wilnergeto, New York 1961. Krzyżanowski B., Wileński matecznik 1939-1945, Warszawa 1993. Ksiądz Alfonsas Lipniünas w relacjach i wspomnieniach więźniów obozu KL Stutthof: dedy kowane księdzu Alfonsasowi Lipniünasowi z okazji 97. urodzin i 57. rocznicy śmierci, przeł. R. Ordo, wstęp i wybór relacji E. Grot, oprać. J. Antanavičius, R. Gasparaitytė, E. Grot, Gdynia 2002. Kubalski E., Niemcy w Krakowie: dziennik 1 IX 1939-18 I 1945, red. J. Grabowski, Z.R. Grabowski, Budapeszt-Kraków 2010. Kuczyńska Z., Przez wojenną zamieć, Warszawa 1998. Kuczyński J„ Między parafią a łagrem, Paryż 1985. Kudliński T., Mantelupa: wspomnienie, Kraków 1946. Kula W, Dziennik czasu okupacji, przygotowanie do druku N. Assorodobraj-Kula, M. Kula, wstęp, przypisy M. Kula, Warszawa 1994. Kułacz E, Charaktery mieliśmy jak dzikie zwierzęta, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przy gotowały Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 4. Kunicki M„ Pamiętnik „Muchy”, przedmowa S. Wroński, Warszawa 1971. Kurdwanowski J., Mrówka na szachownicy: powstanie warszawskie 1944. Wspomnienia żołnierza z Batalionu Chrobry I, Warszawa 2014. Kurecka M., Niedokończona gawęda, Gdańsk 2000. Kuropieska ]., Wspomnienia oficera sztabu: 1934-1939, Warszawa 1979. Kurzymski S., Ojciec i syn: fascynujące wspomnienia, Gdańsk 2004. Kurzyp K„ Wspomnienia z wojny obronnej w 1939 r[oku], przygotowanie do druku F. Pawłowski, Stężyca 1995. Kwiatkowska M., Okupacja, Wrocław 1999. Kwiatkowski E., Dziennik lipiec 1939 - sierpień 1940, oprać. M.M. Drozdowski, wstęp J. Nowak-Jeziorański, Rzeszów 2003. Kwiatkowski T„ Płaci się każdego dnia, Kraków 1986. Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne 22IX1939 - 5IV1945, przedmowa J. Lubomirski-Lanckoroński, Kraków 2001. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, 1.1 : Wrzesień 1939- listopad 1940, przygotowanie do druku Z. Landau, ƒ. Tomaszewski, przedmowa W. Kida, Warszawa 1962. Landau L., Kronika lat wojny i okupacji, t. 2: Grudzień 1942 - czerwiec 1943, przygotowa nie do druku Z. Landau, J. Tomaszewski, Warszawa 1962. Landau L„ Kronika lat wojny i okupacji, t. 3: Lipiec 1943 - luty 1944, przygotowanie do druku Z. Landau, J. Tomaszewski, Warszawa 1963. Lemieszek P., Do Pokki przez Monte Cassino: wojenne losy Mariana Lemieszka, Szcze cin 2018. Lenartowicz W, Wspomnienia szwoleżera: wojna roku 1920, niewola 1939-1945, oprać. P. Lenartowicz, Kraków 2005. Leociak J., Ratowanie: opowieści Polaków i Żydów, Kraków 2010. Leppert Z., Pamiętnik 1939-1946, rys. J. Główczewski, posłowie M. Pestkowska, Kalisz 2003. Leski K., Życie niewłaściwie urozmaicone: wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, przedmowa T. Szarota, Warszawa 1989. 590 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Lewicki Z., Dziennik: wrzesień 1939, Kołyma, Władywostok, Iran, Irak, Palestyna, Egipt, Monte Cassino, Ancona, Bolonia, Anglia., red. Z. Lewicka-Nowacka, E. Lewicka-Jakacka, A. Jakacki, Kraków 2000. Lewin Szajn E., W getcie warszawskim: lipiec 1942 - kwiecień 1943, oprać. M. Line, A. Grupińska, Poznań 1989. Libitzky E., Rosenbaum E, Na krawędzi: przetrwać łódzkie getto, Auschwitz i nie tylko, przeł. S. Kowalski, Kraków-Budapeszt 2017. Likiernik S., Diabelne szczęście czy palec Boży?, Warszawa 2010. Lipińska G„ Jeśli zapomnę o nich., zespół red. E. Dudzińska, Z. Nagórski, Z. Trzaska Durski, Warszawa 2005. Lipiński W, Dziennik: wrześniowa obrona Warszawy 1939 r., wstęp, komentarz, przypisy J.M. Kłoczowski, Warszawa 1989. Lis M„ Życie codzienne pod okupacją sowiecką i niemiecką: dziennik ks. Mariana Lisa, pro boszcza parafii Lubotyń, wstęp, oprać. J. Łupiński, Łomża 2013. Littel J., Łaskawe, Kraków 2008. Losy żydowskie: świadectwo żywych, red. M. Turski, Warszawa 1996. Lubiński L., Dziennik Lolka Lubińskiego, przeł. K. Gucio, oprać. A. Łagodzińska, Łódź 2014. Lubomirski E„ Kartki z mego życia, Londyn 1998. Ludność cywilna w powstaniu warszawskim, t. 1, cz. 1-2: Pamiętniki, relacje, zeznania, wybór, oprać. M.M. Drozdowski, M. Maniakówna, T. Strzembosz, red., przedmowa C. Madajczyk, wstęp M.M. Drozdowski, konsultacja relacji, oprać, not wstępnych do poszczególnych dzielnic W. Bartoszewski, Warszawa 1974. Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Łada Grodzicki J., Przecież wrócimy, Gdańsk 1995. Łęczycka M.J., Zsyłka: lata 1940-1946 w Kazachstanie, Wrocław 1989. Łomiński L„ Szlakiem krwi i łez: wspomnienia i przeżycia z wojny pokko-niemieckiej, Jerozolima 1941. Łoziński M., Przechodniu, powiedz Роксе.: wspomnienia z lat 1941-1945 rozpoczęte w Ahwazie, 150 km od Zatoki Perskiej, przedmowa O. Terlecki, Kraków 1985. Łubieński K., Kartki z wojny, Warszawa 1976. Łucki S., Od Kut do Paryża: wspomnienia, Paryż 1996. Łysiak S., Jak kochać, to żarliwie: pamiętnik uchodźcy wojennego, Londyn 1989. Machalski X, Pod prąd: światła i cienie kampanii wrześniowej 1939 roku, Londyn 1964. Machura B.Z., Zawsze wśród ludzi, Kielce 2000. Maeger H„ Utracony honor, zdradzona wiara. Relacja żołnierza Leibenstandarte SS Adolf Hitler, przeł. I. Dębecka, Międzyzdroje 2008. Maguza Z., Żołnierskie losy Wołyniaka, wstęp, opracowanie, red. nauk. T. Bereza, Rze szów-Warszawa 2018. Makower H„ Pamiętnik z getta warszawskiego: październik 1940 - styczeń 1943, oprać., uzup. N. Makowerowa, Wrocław-Warszawa 1987. Malaparte C., Kaputt, przeł. B. Sieroszewska [fragmenty pominięte ze względów cenzuralnych w 1 i 2 wyd. poi. przeł. J. Ugniewska], posłowie J.W Borejsza, Warszawa 2000. Maliszewski A., Na przekór nocy, Warszawa 1968. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 591 Małgorzewski J., Relacja o działalności Pohkiego Radia w obronie Warszawy, [w:] Cywil na obrona Warszawy we wrześniu 1939 r: dokumenty, materiały prasowe, wspomnie nia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Droz dowski, Warszawa 1965. Mańkowski A., Wspomnienia mego życia, Warszawa 1997. Marat E., Wójcik M., Made in Poland: opowiada jeden z ostatnich żołnierzy Kedywu Sta nisław Likiernik, Warszawa 2014. Marcinkowski T., Wrzesień 1939 roku we wspomnieniach ochotnika, studenta medycyny — w 60. rocznicę wybuchu II wojny światowej, Goleniów 1999. Marianowicz A., Życie surowo wzbronione, Warszawa 1995. Mariańscy M. M., Wśród przyjaciół i wrogów: poza gettem w okupowanym Krakowie, Kraków 1988. Maridel X, Skibińska A., „Jakie to ma znaczenie, czy zrobili to z chciwości”? Zagłada domu Trynczerów, Warszawa 2011. Marszak S., Uprogu życia. Kartki wspomnień, Warszawa 1961. Mandelsztam O., Zgiełk czasu, Warszawa 1994. Medyną R, Do Polski przez cały świat: wspomnienia z 2 Korpusu, Warszawa 1973. Meed W, Po obu stronach muru. Wspomnienia z warszawskiego getta, przeł. K. Krenz, przedmowa E. Wiesel, Warszawa 2003. Meissner J., Wiatr w podeszwach, Warszawa 1971. Meysztowicz J., Saga Brygady Podhalańskiej, Warszawa 1987. Mękarska-Kozłowska B„ Burza nad Lwowem: reportaż z lat wojennych 1939-1945 we Lwowie. Kartki z pamiętnika, Lublin 2000. Michalski D., Jam jest Alina, czyli Janowska story, Warszawa 2008. Michniewicz K., Pisz, Karol, pisz. Opowieść kułacka z lat 1944-1956, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski, wstęp A. Garlicki, Łomża 1991, t. 4. Michta N., Z lat walki, Warszawa 1988. Mikułowski-Pomorski ]., Kraków w naszej pamięci, Kraków 1991. Milczarek W., Boje Franka Kuriaty: opowieść z września 1939, Warszawa 1958. Minorowicz J„ Więzień Gorłagu D 509,1.1, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. My śliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Garlicki, Łomża 1991-1996. Mirecki W, Jeniecka Melpomena, przedmowa „Muzy nie milczą nigdy” M. Ziemski, War szawa 1981. Mirecki W, Malowane dzieci: wspomnienia ułana, Warszawa 1986. Mironowicz A., Od Hajnówki do Pahlawi: wspomnienia, Warszawa 2015. Młynarski B., W niewoli sowieckiej, Londyn 1974. Młynarski F. Wspomnienia, Warszawa 1971. Moczarski K., Rozmowy z katem, wstęp N. Davies, oprać. A.K. Kunert, Warszawa 2009. Moczarski K., Zapiski, wybór tekstów, wstęp, oprać. A.K. Kunert, Warszawa 1990. Moje zderzenie z bokzewikami we wrześniu 1939 roku, red. K. Rowiński, Warszawa 1987. Morawski Z., Gdzie ten dom, gdzie ten świat, oprać. M. Gamdzyk-Kluźniak, Warszawa 1997. Mówią świadkowie Chełmna, red. Ł. Pawlicka-Nowak, Konin 2004. Mroczkowski K., Olejko A., Nocnych lotów świadectwa: polskie dywizjony bombowe w la tach drugiej wojny światowej we wspomnieniach, Kraków 2011. Mrowieć A., Przez Monte Cassino do Polski: 1944-1946, Katowice 1959. 592 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Mühlstein A., Dziennik: wrzesień 1939-listopad 1940, przeł. D. Zamojska, red. nauk., uwagi wstępne, indeks biogr. J.E. Zamojski, Warszawa 1999. Muskus Ա, Długi most: moje przeżycia w Związku Sowieckim 1939-1956, przedmowa J. Pirożyński, Londyn 1975. My i oni: wrzesień 1939: relacje i wspomnienia lotników pokkich i niemieckich, przeł. L. Kosiński, wybór tekstów D. Majsak, Lublin 1994. Mycielski A., Chwile czasu minionego, oprać. E. Mycielska-Dowgiałło, M. Mycielski, War szawa 2012. Na stos rzucili: relacje legionistów, powstańców, ochotników 1920 roku, zebrała, oprać. A. Basta, Warszawa 2000. Nałkowska Z., Dzienniki, t. 5:1939-1944, oprać., wstęp, komentarz H. Kirchner, Warsza wa 1996. Nałkowska Z., Medaliony, posłowie M. Sprusiński, Poznań 1990. Nanke E., Cena bycia innym, przygotowanie do druku J. Spyra, Kraków 2000. Naruszewicz W., Wspomnienia lidzianina, Warszawa 2001. Nazaruk O., Ucieczka ze Lwowa do Warszawy: wspomnienia ukraińskiego konserwatysty z pierwszej połowy października 1939 roku, przeł. W. Pilipowicz, przygotowanie do druku M. Szwahułak, S. Stępień, Przemyśl 1999. Nelken H., Pamiętnik z getta w Krakowie, przedmowa G. Hausner, wstęp, przypisy, indek sy S. Wcisło, Toronto 1987. Niedzielko R., Kresowa księga sprawiedliwych 1939-1945. O Ukraińcach ratujących Pola ków poddanych eksterminacji przez OUN i UPA, Warszawa 2007. Nienałtowski S„ Wspomnienia z lat 1939-1941, [w:] Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Garlicki, Łomża 1991-1996. Niesobski E., Pfeiferówna J., Dziennik harcerza i „Szarotki” (1939-1944), przygotowanie do druku, wstęp, komentarz A. Drzycimski, Wrocław-Gdańsk 1986. Nieśpiałowski T„ Czas grozy i oporu: wspomnienia nauczyciela wiejskiego z czasu wojny, okupacji, ruchu oporu i uwięzienia od początku września 1939 do początku stycznia 1941 roku, Kraków 1994. Niezgoda-Górska W, Dosyć nam Sybiru, dosyć Kazachstanu, posłowie, przypisy G. Hry- ciuk, Wrocław 1994. Nowak-Jeziorański J., Kurier z Warszawy, Kraków 2005. Nowakowski J.T., Jesień kleeberczyków, Kraków 1989. Nowotarska R„ Tryptyk wojenny, Londyn 1974. Nuszkiewicz R„ Uparci, Warszawa 1983. Obertyńska B. (Marta Rudzka), W domu niewoli, posłowie A. Szostkiewicz, Warszawa 2005. Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1984. Ocaleni z Mauthausen: relacje polskich więźniów obozów nazistowskich systemu Mauthausen-Gusen, wybór, oprać. K. Madoń-Mitzner, współpraca M. Kapa-Cichocka, E. Ku- baczyk, P. Filipkowski, M. Szymańska, J. Pałka, P. Pięciak, Warszawa 2010. Ochnik J., Rozkaz konspiracja, Warszawa 1995. Od Stalingradu do Berlina: wspomnienia niemieckich żołnierzy z frontu wschodniego, przeł. J. Jackowicz, oprać. H. Wijers, Warszawa 2010. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 593 Odmowa wykonania: pułkownik Harcaj i demobilizacja PSZ: relacje, dokumenty, wspo mnienia, oprać. M. Karpowicz, red. merytoryczna R. Habielski, Łomianki 2010. Odrowąż-Szukiewicz H„ Powszednie dni niepowszednich lat, Warszawa 1984. Odrowąż-Zawadzki Z., Bóg Honor Ojczyzna: wspomnienia, Gdańsk 2007. Oflag II C Woldenberg: wspomnienia jeńców, komentarz red. E. Ginalski i in., Warsza wa 1984. Ogiermann N., Moje przeżycia wojenne, [w:] Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wado wickiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyrobiec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1939-1945, t. 1-2: 1939-1942, przeł. D. Dąbrowska, M. Tomala, wybór, oprać, pod kier. nauk. S. Płoskiego L. Dobroszycki i in., Warszawa 1972. Okupacja sowiecka (1939-1941) w świetle tajnych dokumentów: obywatele polscy na kre sach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej pod okupację sowiecką w latach 1939-1941, wybór źródeł, red. T. Strzembosz, wybór, oprać., wstęp K. Jasiewicz, T. Strzem bosz, M. Wierzbicki, Warszawa 1996. Okupowana młodość: o zwyczajnym życiu w niezwyczajnych czasach wojny i okupacji, red. M. Okrzeszowski, przeprowadzenie wywiadów, oprać. M. Baran i in., Łańcut 2012. Olczak C., Trzy lata kacetu w ZSRR, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Prze włocki, Warszawa 1989-1994, t. 3. Olczak-Ronikier J., W ogrodzie pamięci, Kraków 2012. Oliwa A., Gdy poświęcano noże: tragedia Wołynia. Już bez cenzury — wspomnienia wo jenne, Opole 2013. Omiljanowicz A., Przed wyrokiem: rozmowy z gestapowcem, Białystok 1998. Ossowska W, Przeżyłam.: Lwów-Warszawa 1939-1946, Warszawa 1995. Pacak-Kuźmirski Z., Reduta 56, red. B. Wojtaszek, K. Długosz-Kurcząbowa, Warszawa 2005. Pacholski, A., Niemra, Warszawa 2011. Pakalski Z., Warszawa moich wspomnień: 1935-1939, Warszawa-Przasnysz 1995,1.1. Palmrich A., „Orwid”, Być wiernym ojczyźnie, Nowy Targ 1983. Pamiętnik Dawida Rubinowicza, oprać. Z. Hoffman, Warszawa 1987. Pamiętnik majora. Od granicy do Bzury, [w:] W ogniu: pamiętniki żołnierzy polskich, Ber lin 1941. Pamiętnik szarego żołnierza polskiego. Gdyby Marszałek to widział., [w:] W ogniu: pa miętniki żołnierzy polskich, Berlin 1941. Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, po słowie A. Pacho, Warszawa 1968. Pamiętniki z getta warszawskiego:fragmenty i regesty, oprać. M. Grynberg, Warszawa 1993. Pamiętniki, relacje, zeznania, wybór, oprać. M.M. Drozdowski, M. Maniakówna, T. Strzembosz, red., przedmowa C. Madajczyk, wstęp M.M. Drozdowski, konsultacja relacji i oprać, not wstępnych do poszczególnych dzielnic W. Bartoszewski, plany sy tuacyjne działań powstańczych w Warszawie oprać. J. Rzepecki, plan miejsc egzeku cji ludności w czasie powstania warszawskiego 1 VIII-2 X1944 r. oprać. E. Borecka, wybór i oprać, ilustracji W. Bartoszewski, T. Strzembosz, Warszawa 1974. Panas H., Jak mi było u Andersa, Warszawa 1988. Pankiewicz X, Apteka w getcie krakowskim, posłowie C. Brzoza, Kraków 2003. 594 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Pankowski M., Z Auschwitzu do Beken: przygody, Warszawa 2000. Panufnik A., Autobiografia, Warszawa 2014. Pauli Z., Smarkate wojsko: wspomnienia z września 1939 roku, Kielce 2009. Pawelec E, W drodze do Kowna, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948,1.1: Redu ty wiejskie, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Swiostek, Warsza wa 1969-1970. Pawlak J„ Pięć lat w szeregach armii podziemnej, Warszawa 1967. Peiper X, Pierwsze trzy miesiące, przedmowa, komentarz S. Jaworski, oprać., aneks edy torski S. Góra, Kraków 1991. Pempei S., Pod znakiem lwa i syreny, Warszawa 1989. Pemper M., Prawdziwa historia listy Schindlera, zapis V. Hertling, M.E. Müller, przeł. A. Kuć, Warszawa 2006. Perechodnik C., Czy jajestem mordercą?, Warszawa 1995. Perechodnik C., Spowiedź. Dzieje rodziny żydowskiej podczas okupacji hitlerowskiej w Pol sce, Warszawa 2004. Perepeczko L„ W łagrach na „saratowskim szlaku": wspomnienia, posłowie, przypisy A. Srebrakowski, Wrocław 1993. Peszkowski Z., Wspomnienia jeńca z Koziebka, Warszawa 1989. Piotrowski R„ Smak kazachstańskiego piołunu, Warszawa 1990. Piotrowski S., Dziennik Hansa Franka, przedmowa W. Barcikowski, oprać, graficzne W. Ziembiński, Warszawa 1957. Piotrowski S., W żołnierskim siodle, Warszawa 1989. Pisarz na wojnie. Wasilij Grossman na szlaku bojowym Armii Czerwonej 1941-1945, oprać. A. Beevor, L. Winogradowa, Warszawa 2006. Piwnicki G., Zalewski B., Pokki wrzesień 1939 w Gdyni, Gdynia 2009. Pobóg-Malinowski W, Na rumuńskim rozdrożu (fragmenty wspomnień), Warszawa 1990. Podlewski S., Przemarsz przez piekło, Warszawa 1994. Polak E., Los Polaka w latach 1939-1956, Świdnica 1992. Polański R., Roman, przeł. K. i P. Szymanowscy, Warszawa 1992. Polewicz M., Pamiętniki wojenne, Gdańsk 2000. Porwit M., Obrona Warszawy — wrzesień 1939 r: wspomnienia ifakty, Warszawa 1979. Poznański ]., Dziennik z łódzkiego getta, Warszawa 2002. Pragłowski A., Ze wspomnień szefa sztabu Armii „Warszawa”, [w:] Obrona Warszawy 1939 we wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1984. Prawdzie K„ W Poniemuniu i. na wojnie: wspomnienia z 1939 roku, Warszawa 1999. Prorok J., Skazani na zagładę: wspomnienia z lat 1939-1945, Wrocław 1992. Prugar-Ketling B., Aby dochować wierności: wspomnienia z działań 11. Karpackiej Dywi zji Piechoty, wrzesień 1939, Warszawa 1990. Pruszyński K„ Czarna Brygada: wspomnienia normandzkie, przygotowanie do druku, wstęp J. Roszko, Kraków 1994. Pruszyński K., Droga wiodła przez Narvik, Warszawa 1984. Pruszyński M„ Migawki wspomnień, Warszawa 2002. Pruszyński M., Od Kocka do źródła Gazeli, Warszawa 1988. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 595 Pruszyński M., W Moskicie nad III Rzeszą, Warszawa 1984. Przemoc, poniżenie, poniewierka: wspomnienia z przymusowych robót rolnych 1939-1945, wybór, wstęp, oprać. L. Staszyński, Warszawa 1967. Przybora J„ Dzieła (niemal) wszystkie, Kraków 2016,1.1-3. Psuty K., Moje wojenne wspomnienia, Brodnica 2007. Putrament J., Pół wieku: wojna, Warszawa 1984. Raczyński E., W sojuszniczym Londynie: dziennik ambasadora Edwarda Raczyńskiego 1939-1945, Londyn 1997. Radwański A., Dom w płomieniach: wrzesień 1939, [b.m.] 1987. Radwański T., Karpatczykami nas zwali, Warszawa 1978. Rakowski ]., Diariusz wrześniowego dramatu 1939: pamiętnik z ewakuacji Ministerstwa Skarbu i internowania z Rządem R.P. w Rumunii, Paryż 1977. Rankowicz W, Żołnierska dusza, oprać. red. B. Brzezińska, konsultacja historyczna, przedmowa, posłowie, przypisy M. Deszczyński, Warszawa 2002. Rawski W, Wspomnienia z wojny wrześniowej 1939 i obozu oficerskiego w Murnau, Tar nobrzeg 1998. Rdułtowski K., Notatki z wygnania, posłowie, przypisy S. Ciesielski, Wrocław-Warszawa 1996. Regulska H., Dziennik z oblężonej Warszawy: wrzesień-październik-listopad 1939 r., War szawa 1978. Regulska H„ Tamte lata, tamte czasy: wspomnienia z II wojny światowej, Wrocław 1988. Regulski J., Relacja o organizacji i działalności Straży Obywatelskiej w Warszawie we wrześ niu 1939 r„ [w:] Cywilna obrona Warszawy we wrześniu 1939 r.: dokumenty, mate riały prasowe, wspomnienia i relacje, zebrał, oprać. L. Dobroszycki i in., kier. nauk. S. Płoski, wstęp M. Drozdowski, Warszawa 1965. Reiss H., Z deszczu pod rynnę.: wspomnienia polskiego Żyda, Warszawa 1993. Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, oprać. J. Michalewicz, Kraków 2005. Relacje wojenne ziemian: perspektywa dwóch pokoleń, wybór, oprać. M. Chorązki, Kra ków 2013. Rembek S., Dziennik okupacyjny, przedmowa M. Nowakowski, Warszawa 2000. Rembek S„ Wyrok na Franciszka Kłosa, Warszawa 2000. Remus E, Niewidzialne ścieżki: zdarzenia prawdziwe, przedmowa M. Chmielowiec, Lon dyn 1965. Rębisz-Osipowska J., „Było mi bardzo smutno i wciąż płakałam’, [w:] Wspomnienia Sybi raków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 2. Ringelblum E., Kronika getta warszawskiego: wrzesień 1939-styczeń 1943, przeł. A. Rut kowski, red., wstęp A. Eisenbach, oprać., przypisy T. Berenstein i in., konsultacja nauk. T. Szarota, fragmenty „Sylwetek” przeł. M. Friedman, Warszawa 1988. Ringelblum E., Notatki z getta warszawskiego, Warszawa 1952. Ronikier A., Pamiętniki 1939-1945, red., oprać. M. Rydlowa, Kraków 2013. Rostworowski S., Bitwy mojego życia, wybór, oprać, tekstów S.J. Rostworowski, Warsza wa 2001. Rowecka-Mielczarska L, Ojciec: wspomnienia córki gen. Stefana Grota-Roweckiego, War szawa 1990. 596 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Rowecki S., Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939), wybór A.K. Kunert, J. Szymer, wstęp A.K. Kunert, Warszawa 1988. Rozensztajn S., Notatnik, przekł., red. nauk., wprowadzenie M. Polit, oprać, przypisów J. Baranowski, M. Polit, E. Wiatr, Warszawa 2008. Rozwadowska H., Wspomnienia ważne i nieważne, posłowie S.R. Dobrowolski, Warsza wa 1966. Rómmel J., Za honor i ojczyznę: wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”, War szawa 1958. Różewicz X, Echa leśne, Warszawa 1985. Ručki J., Bez paszportu i wiz: wspomnienia z lat 1937-1940, Katowice 1990. Rudawski M., Mój obcy kraj?, Warszawa 1996. Rudkowski R, Z Ziemi Ruskiej do Polski, [w:] Wspomnienia chłopów z lat 1939-1948, t. 4: Siła życia, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świostek, Warsza wa 1969-1970. Rudnicki K., Na polskim szlaku: wspomnienia z lat 1939-1947, Warszawa 1990. Rybicki J.R., Notatki szefa warszawskiego Kedywu, przygotowanie do druku H. Rybicka, Warszawa 2003. Rychlik M., Śmierć daje życie: wspomnienia więźniarki Oświęcimia, Kraków 1967 ' Rydz-Śmigły E. i in„ Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wybór, oprać. M. Cieplewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1989. Ryszka E, Pamiętnik inteligenta: dojrzewanie, Warszawa 1994. Ryszka E, Pamiętnik inteligenta. Samo życie, Łódź 1996. Rzechorzek M„ Z Przemyśla przez Afrykę do Wielkiej Brytanii: wspomnienia, red., oprać. B. Ziobro, Przemyśl 2017. Sadowski C. „Skiba”, Wyboista droga, [w:] Pamiętniki lekarzy, wybór, red. K. Bidakowski, T. Wójcik, przedmowa M. Kacprzak, posłowie A. Pacho, Warszawa 1968. Sadzewicz M., Oflag IID Gross-Born, Warszawa 1977. Sandauer A., Byłem., Warszawa 1991. Sandauer A., Proza, Kraków 1974. Sapieha L., Wojna z wysokości siodła, Londyn 1996. Scharf R.F., Co mnie i tobie Pohko.: eseje bez uprzedzeń, Kraków 1996. Schindler E., Pamiętniki: żona Oskara Schindlera oskarża Spielberga, współpraca E. Ro senberg, przeł. D. Rycerz, Warszawa 1996. Sebyłowa S., Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, przedmowa L.M. Bartelski, Warszawa 1985. Selwą W, W Przewrotnem i na Podkarpaciu, [w:] Zbrodnie hitlerowskie na wsi pohkiej w latach 1939-1945: wspomnienia, pamiętniki i relacje, red. S. Durlej, J. Gmitruk, Kielce-Warszawa 2008. Sempoliński L„ Druga połowa życia, Warszawa 1985. Sękowski M„ Pamiętnik warszawskiego taksówkarza, wstęp R. Sulima, Warszawa 1985. Shirer W.L., Dziennik berliński: zapiski korespondenta zagranicznego 1934-1941, przeł. J. Szkudliński, Warszawa 2007. Siemaszko W, Siemaszko E., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności pobkiej Wołynia: 1939-1945, Warszawa 2000,1.1-2. Siemaszko Z.S., Lata zanikającej nadziei (1942-1945), Lublin 2006. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 597 Siemaszko Z.S., Pod okupacją sowiecką (1939-1942), Indiana 2001. Siemaszko Z.S., W sowieckim osaczeniu: 1939-1943, Londyn 1991. Siemaszko Z.S., Wojsko od podszewki: (sylwetki i sytuacje), Londyn 1984. Sierakowiak D., Dziennik, oprać. E. Wiatr, A. Sitarek, Warszawa 2016. Sierpińska Z., Anatema, Łódź 1994. Singer O., „Przemierzając szybkim krokiem getto.”: reportaże i eseje z getta łódzkiego, przeł. K. Radziszewska, Łódź 2002. Skórzyńska Z. (z Radziwiłłów), Świadectwo czasu minionego: ciąg dalszy, Warszawa 1996. Skórzyńska Z., Świadectwo czasu minionego: wspomnienia z dzieciństwa i fragmenty wo jennych losów rodziny Radziwiłłów z Sichowa, Warszawa 1994. Sławiński K., Jeniecki obóz specjalny Colditz, Warszawa 1973. Sławiński R„ Pamiętniki syna: przeżycia podchorążego podczas II wojny światowej, War szawa 1994. Smereczańska-Zienkiewicz W.L., Smereczański W.J., Krajobraz niewoli: wspomnienia z Kazachstanu, wstęp, przypisy Z.P. Mańkowski, Lublin 2005. Smółka ]., Przemyśl pod sowiecką okupacją: wspomnienia z lat 1939-1941, wstęp, oprać. J. Krochmal, Przemyśl 1999. Smólski W, Wspomnienia z lat wojennych 1939-1945, Warszawa 1965. Sobota A., W stepach Kazachstanu: wspomnienia z lat 1939-1946, posłowie W. Śliwowska, Warszawa-Wrocław 1993. Sohn-Sonecki }., Byłem jeńcem Wehrmachtu: wspomnienia lekarza obozowego, Warsza wa 1965. Sokolnicki M„ Dziennik ankarski 1939-1943, Londyn 1965. Sokopp E.M., Pisane na kolanie: pamiętnik bez patosu [1914-1997], Warszawa 1997. Soroń A., Ty znajesz czto wojna?, [w:] Lwowskie pod okupacją sowiecką (1939-1941), red., wstęp T. Bereza, wybór, oprać. T. Bereza i in„ Rzeszów 2006. Sołoniewicz L, Rosja w łagrze, Warszawa 2013. Sosabowski S., Droga wiodła ugorem: wspomnienia, Kraków 2011. Sosnkowski K., Cieniom Września, przedmowa A. Rzepniewski, Warszawa 1988. Starowieyska-Morstinowa Z., Ci, których spotykałam, Warszawa 1993. Stasiński L., Będzin —pierwsze dni wojny 1939 r„ red. A. Szydłowski, Będzin 2014. Stawicki R„ Wygnańcy, [w:] Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlo nych przez okupanta hitlerowskiego z ziem polskich „wcielonych” do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Stawiński J.S., Opowieści powstańcze, Warszawa 2004. Stefański R, Wspomnienia z Jastarni 1917-1939, Gdynia 2011. Steinhaus H., Wspomnienia i zapiski, wyd. 2, Wrocław 2002. Stretowicz E., Trochę wspomnień o Syberii, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 9. Ströder J„ Oskarżony o przyjaźń z Poldkami: niemiecki pediatra w okupowanym Krakowie, przeł. K. Rydel-Johnston, przedmowa do wyd. niem. B. Beitz, przedmowa do wyd. pol. J. Bogusz, Kraków 1988. Stromenger A., Człowiek z zakalcem: notatki wspomnieniowe z lat 1939-1945, Warsza wa 1970. 598 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Strumiłło-Miłosz G., Znad Świtezi wgłęb tajgi (rozmowy z moję matkę), Olsztyn 1990. Stryjeńska Z„ Chleb prawie że powszedni: kronika jednego życia, oprać. M. Budzińska, A. Kuźniak, przedmowa A. Kuźniak, Wołowiec 2016. Strzelecki J., Próby świadectwa, Warszawa 1971. Studnicki-Gizbert K.W., Moje wspomnienia z życia, które miałem, zdarzeń, które widzia łem, i nauk, które otrzymałem, Chelsea 2016. Stutthof w kobiecych narracjach, red. W. Węglińska, M. Dworak, A. Rzeszowska, współ praca M. Daniluk, Sztutowo 2016. Stypułkowski J„ Dokęd pójdziemy?, Londyn 1994. Stypułkowski J., Droga do wojska, Londyn 1967. Stypułkowski J„ O honor: wspomnienia czasu wojny, Londyn 1969. Surgiewicz S., Warszawskie ciuchcie, Warszawa 1972. Surwiło J„ Rachunki nie zamknięte: wileńskie ślady na drogach cierpień, Wilno 1992. Surynowa-Wyczółkowska J., Ze wspomnień straganiarki, Londyn 1972. Szancer J.M., Curriculum vitae, Poznań 2015. Szatkowska A., Był dom.: wspomnienia, Kraków 2013. Szatyn B„ Na aryjskich papierach, Kraków 1987. Szczepański J.J., Buty i inne opowiadania, Kraków-Wrocław 1983. Szembek J., Diariusz wrzesień-grudzień 1939, przedmowa, przypisy B. Grzeloński, War szawa 1989. Szmaglewska S„ Dymy nad Birkenau, Oświęcim 2012. Szolgina W, Pudełko lwowskich wspomnień pełne, Wrocław 1994. Szpakowicz W, Dzienniki cichociemnego 1939-1942, red., wstęp, oprać. K. Kaczmarski, K.A. Tochman, Rzeszów 2014. Szpilman W, Pianista: warszawskie wspomnienia 1939-1945, wstęp, oprać. A. Szpilman, fragmenty pamiętnika W. Hosenfeld, posłowie W. Biermann, Kraków 2002. Sztachelski K„ „To była prawdziwa Golgota”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 8. Szubert K., Niepodkgłość, wojna, niewola: pamiętnik podporucznika Wojska Pohkiego Ka zimierza Szuberta, wstęp, oprać. A. Jędrzejewska, P. Waingertner, Łódź 2012. Szyfman A., Moja tułaczka wojenna, Warszawa 1960. Szymańska Z., Byłam tylko lekarzem., Warszawa 1979. Szymański S.K., Moja wojna i odyseja, Międzychód 2016. Śmigielska L, Skradzione lata, Warszawa 2001. Śniatycki A., Kres (wrzesień 1939), Szklarska Poręba 2006. Średnicki A., Droga do Monte Cassino i dalej: zapiski pamiętnikarskie i wspomnienia, oprać. B. Wróblewska, B. Skaradziński, Warszawa 1993. Świadkowie mówię, wybór, oprać. S. Biskupski, Warszawa 1996. Świercz-Brunarska Z., Była wojna! Wspomnienia z lat 1939-1945 w czterech częściach, Kraków 2005. Świerczyński Z., Wspomnienia adiutanta pułku (Wola, Ochota 1939), oprać. H. P. [Hen ryk Panas], Olsztyn 1982. Świętochowski A., Pamiętnik warszawskiego chłopaka, Warszawa 2017. Tarasiewicz K., Cały wiek w Warszawie, Warszawa 2005. Targowski J., Wspomnienia, Kraków 1997. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 599 Tarnowski J. Raszkowski Ross R., Wędrówka wśród cieni, przeł. D. Dorynek, Pelplin 2013. Teege J., Sellmair N., Amon: mój dziadek by mnie zastrzelił, przeł. E. Twardoch, Warsza wa 2014. Temkin M., W sowieckim łagrze: wspomnienia komunistki, Warszawa 1989. Tennenbaum S„ Złoczow Memoir 1939-1944. A Chronical of Survival, New York 1986. Tęczarowska D., Deportacja w nieznane: wspomnienia 1939-1942, Londyn 1981. Tomaszewski T, Byłem szefem sztabu obrony Warszawy, Londyn 1961. Tomaszewski T., Lwów 1940-1944. Pejzaż psychologiczny, Warszawa 1996. Truszkowski S., Partyzanckie wspomnienia, Warszawa 1968. Truszkowski S., Mój wrzesień: wspomnienie z kampanii 1939 r„ Warszawa 1971. Truszkowski S., Z dni pokoju i wojny: 1921-1939, posłowie E. Kozłowski, Warszawa 1983. Tryptyk kazachstański: wspomnienia z zesłania - Marian Papinski, rodzina Małachow skich, Lesława Domańska, wybór, oprać. W. Śliwowska, M. Giżejewska, J. Ankudo- wicz, Warszawa-Toruń 1992. Trzaska J., Partyzanckie ścieżki, Warszawa 1977. Turkowski L„ Księga mojego miasta: poznańskie wspomnienia z lat 1919-1939, Poznań 1983. Tymieniecki K., Wspomnienia z jesieni 1939, wstęp G. Labuda, przypisy H. Chłopocka, G. Labuda, Wrocław 1972. Tymiński ]., Ten wrzesień trwał sześć lat (wspomnienia z lat 1939-1946), Warszawa 1988. Umiastowski J.K., Przez kraj niewoli: wspomnienia z Litwy i Rosji z lat 1939-1942, War szawa 1985. Uniechowska K„ Franciszka Starowieyskiego opowieść o końcu świata, czyli reforma rol na, Warszawa 1994. Urbanowicz W, As: wspomnienia legendarnego dowódcy Dywizjonu 303, Kraków 2016. Urbanowicz W, Początekjutra: wrzesień 1939 oczami dowódcy Dywizjonu 303, Kraków 2008. Valcini A., Golgota Warszawy 1939-1945: wspomnienia, przeł. S. Widłak, przypisy, posło wie W. Bartoszewski, Kraków 1973. Vogler H., Autoportret z pamięci, cz. 2: Wiek męski, Kraków 1986. „W czterdziestym nas, matko, na Sibir zesłali.”: Polska a Rosja 1939-1942, wybór, oprać. I. Grudzińska-Gross, J.T. Gross, wstęp J.T. Gross, Kraków 2008. W objęciach Wielkiego Brata: Sowieci w Роксе 1944-1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, War szawa 2009. W ogniu: pamiętniki żołnierzy pokkich, Berlin 1941. Waldorff J., Moje cienie, Warszawa 1979. Wałach S., Partyzanckie noce, wstęp H. Rechowicz, Kraków 1973. Wardell H., Bez paszportu i dewiz: wspomnienia 1939-1947, Warszawa 1975. Wasilewski A., Refudziady, Kraków 1971. Wasilewski Z., Obyś żył w ciekawych czasach: z pamiętnika adiutanta 1939-1945, War szawa 1958. Wat A., Mój wiek pamiętnik mówiony, oprać. R. Habielski, Kraków 2011,1.1-2. Watowa O., Wszystko, co najważniejsze., Warszawa 2000. Wdówka M., Ślad tu po was nie zostanie, [w:] Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlonych przez okupanta hitlerowskiego z ziem pokkich „wcielonych” 600 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Weintraub W., O współczesnych i o sobie: wspomnienia, sylwetki, szkice literackie, wstęp, oprać. S. Barańczak, Kraków 1994. Werebejczyk C., A jednak żyję! Wspomnienia ocalałego, Warszawa-Sztutowo 2012. Werner J., My z Oberlangen, Warszawa 1990. Wernic Z., Pamiętnik „Cezara”, przygotowanie do druku A. Wernic, K. Jaszczyński, War szawa 2009. Westerplatte, zebrał, wstęp, oprać., Z. Flisowski, Warszawa 1989. Wiechecki S. „Wiech”, Piąte przez dziesiąte: wspomnienia warszawskie, ilustracje J. Zarú ba, Warszawa 1996. Wiernicki W, Wspomnienia o warszawskich knajpach, Warszawa 1994. Wieś pokka 1939-1948: materiały konkursowe, t. 1, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1968. Wieś pokka 1939-1948: materiały konkursowe, t. 2, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1968. Wieś pokka 1939-1948. Materiały konkursowe, t. 3, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1970. Wieś pokka 1939-1948. Materiały konkursowe, t. 4, oprać. K. Kersten, T. Szarota, Warszawa 1971. Wiśniewski W, Ostatni z rodu: rozmowy z Tomaszem Zanem, Warszawa 1990. Wiśniewski W, Pani na Berżenikach: rozmowy z Heleną z Zanów Stankiewiczową, War szawa 2003. Wittlin T„ Diabeł w raju, Warszawa 1990. Wlazłowski Z., Przez kamieniołomy i kolczasty drut, Kraków 1974. Wojna i konspiracja: wspomnienia dziennikarzy pokkich, red. E. Rudziński, Warszawa 1987. Wolański J., Wspomnienie z obrony Warszawy 1939, [w:] Wrzesień 1939 we wspomnie niach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wi śniewska, Warszawa 1995. Wolański J., Wspomnienie z obrony Warszawy 1939, [w:] Wrzesień 1939 we wspomnie niach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wi śniewska, Warszawa 1995. WolkowiczS., Wrota piekieł, Warszawa 1995. Wołowski J. (S. Sachnowski), Tak było, Warszawa 1964. Wołyń, wybór świadectw. Relacje świadków historii z kwartalnika „Karta”, oprać. G. Mo tyka, M. Wierzbicki, 1998. Wójcik J., Nad pięcioma rzekami: wspomnienia z lat 1913-1939, Lublin 2009. Wraga-Ruszkiewicz D., Czas lęku i nadziei, wstęp, przypisy J. Szarkowa, Kraków 2000. Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 1, red. J. Łańcut, Warszawa 1971. Wrzesień 1939: księga wspomnień, cz. 2, red. W. Milczarek, Warszawa 1975. Wrzesień 1939 na Kresach w relacjach, wybór, oprać. C.K. Grzelak, Warszawa 1999. Wrzesień 1939 r[oku] w relacjach dyplomatów: Józefa Becka, Jana Szembeka, Antho ny’ego Drexel-Biddle’a, Leona Noela i innych, wybór, oprać. A. Skrzypek, Warszawa 1989. RELACJE, WSPOMNIENIA, PROZA 601 Wrzesień 1939 we wspomnieniach obrońców warszawskiej Woli, przygotowanie do druku M. Ejchman, J. Wiśniewska, Warszawa 1995. Wrzesień 1939: wspomnienia uczniów wadowickiego gimnazjum i liceum, red. P. Wyro- biec, M. Witkowski, Wadowice 2009. Wrześniowe dni klęski, dni chwały: wspomnienia żołnierzy Armii Poznań i Wielkopo lan o wrześniu 1939, wybór, wstęp, przypisy E. Makowski, oprać. graf. J. Skoracki, Poznań 1989. Wschodnie losy Polaków, wybór W. Myśliwski (t. 1-4), S. Zagórski (t. 5-6), wstęp A. Gar licki, Łomża 1991-1996. Wspomnienia chłopów zlat 1939-1948,1.1: Reduty wiejskie, t. 2: Gotuj broń, t. 3: Niewolni czy chleb, t. 4: Siła życia, wybór, oprać. W. Chodorowska, Z. Lubowicz, M. Róg-Świo- stek, Warszawa 1969-1970. Wspomnienia Sybiraków, przygotował J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994,1.1-9. Wspomnienia z wrześniowych dni: Wielkopolanie o kampanii wojennej 1939, wybór, wstęp, oprać., E. Makowski, przedmowa Z. Załuski, Poznań 1975. Wyglenda ]., Wspomnienia z lat 1939-1943, przygotowanie do druku, wstęp, przypisy W. Lesiuk, Opole 1983. Wyka K„ Wędrując po tematach, 1.1: Czasy, Kraków 1971. Wyka K., Życie na niby, Kraków 2010. Wyrzykowski M., Dzienniki 1938-1969, wybór, wstęp, oprać. B. Lasocka, Warszawa 1995. Wysiedlenie i poniewierka: wspomnienia Polaków wysiedlonych przez okupanta hitlerow skiego z ziem pokkich „wcielonych” do Rzeszy 1939-1945, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Poznań 1985. Z literą „P”: Polacy na robotach przymusowych w hitlerowskiej Rzeszy 1939-1945: wspo mnienia, wybór, oprać. R. Dyliński, M. Flejsierowicz, S. Kubiak, wstęp C. Łuczak, Po znań 1976. Z nieludzkiej ziemi do Pokki, oprać. red. K. Dominiak, Bydgoszcz 1991. Zagłada Ochoty: zbiór relacji na temat zbrodni hitlerowskiej dokonanej na ludności Ocho ty w czasie Powstania Warszawskiego, wybór, oprać. L. Ujazdowska, Warszawa 2005. Zagórski W, Wicher wolności: dziennik powstańca, Warszawa 1990. Zając J., Dwie wojny - mój udział w wojnie o niepodległość i w obronie powietrznej Polski, Londyn 1964. Zając J., Toczyły się boje, Warszawa 1965. Zając J., W Szkocji i na Środkowym Wschodzie, Londyn 1967. Zajączkowska-Sawicka K., „Tiopłaja kompania”, [w:] Wspomnienia Sybiraków, przygoto wał J. Przewłocki, Warszawa 1989-1994, t. 9. Zakrzewski A., Wspomnienia: wrzesień 1939, Warszawa 1958. Zaleski W, W Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej 1939: z dziejów 1 Pułku Strzelców Konnych, Warszawa 1988. Zalewski J., Stała się omyłka.: wspomnienia z niewoli sowieckiej wrzesień 1939-sierpień 1941, Warszawa 1994. Zbrodnie hitlerowskie na wsi pokkiej w latach 1939-1945: wspomnienia, pamiętniki i rela cje, red. S. Durlej, J. Gmitruk, Kielce-Warszawa 2008. Zbyszewski A., Odwroty, Warszawa 1984. Ze znakiem „P”: relacje i wspomnienia z robót przymusowych w Prusach Wschodnich w la- 602 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI tach II wojny światowej, wstęp, wybór, oprać. B. Koziełło - Pöklewski, B. Łukaszewicz, Olsztyn 1985. Zechenter W., Strzępy okupacji (1939-1945), Kraków 1945. Zesłańczym szlakiem: fragmenty pamiętników emigrantów nadesłanych na konkurs IGS SGH, red. nauk. I. Kostrowicka, wybór tekstów, życiorysy autorów, przypisy A. Bu dzyński, Warszawa 1994. Ziembikiewicz Z. „Smok”, W partyzantce u „Rysia”: wspomnienia żołnierza I Batalionu Oddziałów Hrubieszowskich ВСҺ, Warszawa 1982. Ziemian J., Papierosiarze z Placu Trzech Krzyży, Warszawa 1995. Zientara B., Świt narodów europejskich: powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej, Warszawa 1985. Zimmermann H.Z., Przeżyłem, pamiętam, świadczę, Kraków 1997. Zwarra B., Wspomnienia gdańskiego bówki, Gdańsk 2013,1.1. Zwierkowski T„ Wspomnienia z lat 1939-1967, [w:] T. Kozioł, Małe ojczyzny - Piechów, Odonów2016. Zyskind S., Skradzione lata, przeł. A. Wiśniewska-Walczyk, Warszawa 1991. Żegota-Januszajtis M., Życie moje tak burzliwe.: wspomnienia i dokumenty, Warszawa 1993. Żeromska M., Wrzesień 1939: fragment wspomnień, Warszawa 1988. Żeromska M., Wspomnień ciąg dalszy, Warszawa 1994. Żółtowski M., Tarcza Rolanda, Kraków 1989. Żółtowski M., To wszystko działo się naprawdę: wojsko, wojna, „Uprawa-Tarcza”, Warsza wa 2002. Żórawski Z., Dziennik obrońcy Warszawy: wrzesień 1939 r, przygotowanie do druku, wstęp, przypisy T. Szarota, Warszawa 2011. Żukowska T. „Milena”, Na skraju dwóch światów.: wspomnienia 1939-1953, red. Z. Ku nert, przypisy A.K. Kunert, Warszawa 2000. Żurowski A., W walce z dwoma wrogami [historia której nie znasz], przedmowa A. Wernic, Warszawa 1991. Życie i zagłada Żydów polskich 1939-1945: relacje świadków, wybór, oprać. M. Grynberg, M. Kotowska, Warszawa 2003. (W indeksie nie uwzględniono przypisów bibliograficznych oraz postaci przedstawianych tylko z imienia lub wyłącznie z inicjałów). A. Józef, mecenas 161,162 Abramczyk Józef („Tomasz”) 136 Adamski Kacper 308 Adler Herman 303 Adwentowicz Karol 198 Aktay Haydar 352 Albin Kazimierz 241 Aleksandrowicz Julian, dr 135, 295, 297, 298 Aleksandrowicz Kazimierz („Huragan”) 136 Aleksandrowicz Maksymilian 297 Allerhand Leszek 304 Allerhand Maurycy, prof. 205, 304 Allerhandowie 305 Alliłujewa Nadieżda 360 Amman Hans, Obersturmführer 293 Anczarski Józef 206 Anders Władysław, gen. 110, 337, 342, 368, 374, 377, 381, 383, 389-391, 393-395,400,402,406-408,447, 506, 509, 515, 527, 536, 570, 571 Andrzejewski Jerzy 197, 200, 201 Anker Paul, Oberscharführer 236 Antonescu łon, marsz. 258 Apostoł-Staniszewska Jadwiga 169 Arct Bohdan 464,471,480-482,486,487, 511,534 Aronson, restaurator 346, 348 Artiukow, lejtnant 552 Attlee Clement 567 Aurich Willi 25 Axer Erwin 348 Bach-Zelewski Erich von dem, Obe rgruppenführer 190,424,432 Baczyński Dominik Mieczysław, lejtnant 403-405 Baczyński Krzysztof Kamil 197,404,422, 446 Balcerak Halina 320 Bald, Sturmbannführer 176 Bałut Stanisław („Bruzda”) 139 Bandera Stepan 208,209 Bankiewicz Michał 468,469 Banse, landrat 68 Baranowski, rtm. 33 Barszczewska Elżbieta 198 Bartel Kazimierz, prof. 204 Bartoszek Jan 70 Battel Albert, por. 303 Bąbiński Kazimierz („Luboń”), płk 213, 216 Bąk Dzidek !36 Bąk Janina („Czao”) 438 Bečela Tadeusz 18 Beck Józef 17,63, 509 Beck Werner, dr 175,176 Beckman Gustaw 154,155 Bednarczyk Tadeusz („Bednarz”, „Tade usz”) 274 Begin Menachem, kpr. pchor. 515 620 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Begma Wasilij, gen. 217 Beil Robert, płk 530 Beitz Berthold 302 Bek Zbigniew („Burza II”), st. strzelec 434 Bełuszko Edward 87 Ветке Leon 472 Ber Mark Bernard 329 Bereda Stanisław 49 Berger Gottlob, Obergruppenführer 171, 279 Beria Ławrientij 255, 349, 352, 353, 391, 394, 403,408 Berling Maria 416 Berling Zygmunt, gen. 348,391,393-396, 406-409, 411-417, 449, 545 Berlingowie 416 Besarabczuk Jakob 219 Bevilaqua Antonio 540 Białas Stefan 458 Białaszewicz, prof. 117 Białoszewski Miron 447 Biały, por. 491 Bidowaniec Wincenty, por. 535 Bieberstein, dr 301 Biebow Hans 282,283,284,287 Bielawski 311 Bielczenko, naczelnik 343 Bielecki Władysław 72, 556 Bielicki Ryszard 252 Biliński Karol 104, 320 Birenbaum Halina 308 Bisaga Teofil („Bogdan”, „Sęp”) 436 Blaichman Frank 310 Blaschek, dr 118 Blaszko, szatniarz 358 Blättler (Mawick) Franz 180,185 Blichewicz Zbigniew („Szczerba”), por. 435,436 Biobel Paul, Standartenführer 262,263 Bluhmen, wachman 236 Blok Aleksander 393 Bobak Albin 170 Bocheński Adolf, pchor. 477, 478, 500, 501 Bocmaniuk Bazyli 219 Bohatiuk, ksiądz 210 Bohdziewicz Antoni 200,201 Bohusz Szyszko patrz Szyszko-Bohusz Zygmunt, gen. Bojanowski Jan 190 Bokota Józef, rtm. 57,146,457 Bondarenko, sekretarz 371 Borejsza Jerzy 329, 347 Borkowski, majster 358 Borowicz 325 Borowski Tadeusz 194,239,248 Borysewicz Jan („Krysia”), por. 134 Bösler, pracownik Abwehry 224 Boy-Żeleński Tadeusz 204 Boyé Edward 202 Bożek Franciszek 53,54,56 Bożęcka 326 Brandys Kazimierz 119,160,161 Braniccy 554 Branicka patrz Lubomirska Maria (z d. Bra nická), księżna Branka Tadeusz 31 Brauchitsch Walther von, gen. 67 Braun Ewa 566 Breza Tadeusz 197 Bromberg Adam (właśc. Adolf), kpt. 416, 563 Broniewscy 346 Broniewska Janina 347,414,418 Broniewski Władysław 346-351, 392, 393, 400, 509, 516, 517, 520, 521 Bruski Bronisław 42 Brycht Andrzej 248 Bryłowa Olga 161,162 Brzechwa Jan 199 Brzezicki Bronisław 378, 385, 396, 397, 509, 510 Buczkowski Leopold 334 Budzanowski Teofil (vel Teofil Suścitawski) 442 Bugajski Ryszard 24 Bugajski Wojciech 24 Bujwid Odo, prof. 91 Bukojemski Leon 391 INDEKS Bukowski Andrzej 224 Bułganin Nikołaj 410,411 Bułhak Andrzej, ppor. 397,507 Burda Franciszek 546 Burdeanu, policjant 461 Burdeanu Ewa 461 Büttner Herman, Scharführer 298,299 Bykario (ps.?) Zbigniew 127 Byrska Maria 368,369 Byrski Jerzy 368 Byrski Władysław 238,241, 251,252 Bzowski Zdzisław Janota 225, 226 Caban Mikołaj 36, 37,137, 227,233,235 Canaris Wilhelm, adm. 260,299 Canawa Ławrientij, mjr 338, 340 Carewicz 327 „Celt” patrz Chciuk Tadeusz Chalfen, mjr 547 Chaskielewicz Stefan 273,452 Chciuk Andrzej 331, 332 Chciuk Tadeusz („Marek Celt”) 332-334, 466,467 Chęciński Michał Mosze 288,305-307,562 ChUowicz Wilhelm 244,299 Chmielnicki Bohdan 209 Chochlew Paweł 24 Chrobaczyński Jacek 154 Chruszczów Nikita 349,448 Churchill Winston 179,207,234,448,523 Chustecki Józef 101,163,179,186, 325 Chusyd Mojsze 288 Chwedewicz Bronisław 329 Cianciara Henryk, ppłk 46 Ciborowski Roman, płk 462, 515 Cichowicz Aleksander 24 Ciechanowski 403 Clauberg Carl, prof. 242 Cukier Józef 167, 171,172 Cukierman Icchak („Antek”) 157, 275, 278, 304 Cynberg Dawid 377 Czapski Józef, rtm. 389, 390, 392, 393, 397-399,401 Czarniecki Stefan, hetman 212 621 Czarnulla, urzędnik 287 Czarski Jerzy („Czachar” „Czahar”), kpt. 435 Czech Bronisław 171 Czechow Anton 362 Czerkawski Tadeusz Mieczysław, pchor. 351, 368, 393, 514, 520, 521, 528, 542 Czerniaków Adam, inż. 272,274, 284 Czuma Walerian, gen. 40, 47, 58, 59, 60, 62, 184 Czyż, ordynans 491 Ćwiklińska Mieczysława („Ćwikła”) 198 Ćwirko, gorzelny 325 Dadler Józef patrz Staszauer Józef Dan Aleksander (właśc. Aleksander Weintraub) 346 Dardziński Bronisław 198 Daszewski Władysław 346-348 Daum Estera (Etka) 283, 286, 287 Daume Max, ppłk 70 Davidhazy Gustav 425,431,432 Dawid Ani, Aufseherin 245, 246 Dąbek Stanislaw 70 Dąbrowska Helena 24 Dąbrowska Grażyna 442 Dąbrowska Jadwiga 357 Dąbrowska Maria 150 Dąbrowski Franciszek, kpt. 18-25 Dąbrowski Stanisław 98, 99,109 Dąmbski Stefan 129,131 Déat Marcel 469 Degen 518 Degen Fajga 518 Demirski Józef, kpt. 226 Dendiuk Wasyl 219 Deskur Józef 88,106 Deskur Stanisław 104 Dębski Sławosz 208 Dicks Henry 262 Diduch, diak 210 Dinort Oskar, mjr 29 Dirlewanger Oskar, Oberführer 261,279, 293, 302, 425-427, 429-432, 562 622 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Dłużniewska Sabina 44, 56, 69, 78, 113, 432, 566 Dobraczyński Jan 157 Dobrowolski Stanisław Ryszard 84, 149, 182, 196,198, 200-202, 276, 277 Doleccy 141,142 Dolecki Andrzej 27,41,141,142 Dolina-Głowacka Irena 315 Dołęgowski Józef („Leśniewski”), ppor. 435,436 Domaracki, gestapowiec 170 Drewnowski Jerzy 378, 387 Draganów 382 Drymmer Wiktor Tornir 509 Drzewicki 324 Dubinski Józef449, 561,563 Duch Bronisław, gen. 541 Dunin-Wąsowicz Janina 423,443 Durski, płk patrz Trzaska-Durski Zyg munt, płk dypl. Dusza Antoni, kpt. 504 Dusza Ludwik 95, 98 Duszka Władysław 330 Dybek Adam 238 Dygat Stanisław 200 Dzwonkowski Aleksander 202 Eberle Paula 479 Edelman Marek 193,194 Effinger Gerhard, Unterscharführer 247 Eggenhofer Hans, Oberscharführer 204 Ehaus, kreishauptmann 89 Eichmann Adolf, Obersturmbannführer 259,260, 265 Eider Jan 200,201 Engel Witold 36 Engelhardt Stefania („Maria”) 437,443 Engels Erich 263 Erazm z Rotterdamu 158 E Josephine, dr 264 Falow Eryk 236 Feiler, odeman 290 Fejkiel Władysław, dr 243 Fendler Gizela 294 Fersztendik, winiarz 30 Fiderkiewicz Alfred 246 Filbert Alfred, Obersturmbannführer 262 Filipowicz Julian, płk dypl. 35 Finkelsztajn Chaja 257 Fischer, esesman 298 Fischer Ludwig 76, 77,173, 422, 424 Fiszer Edward, ppor. 51 Fleming Alexander, dr 539 Flisowski Zbigniew 19,20 Fogg Mieczysław 198 Förster Aleksander 296 Franco Francisco 238 Franek, kpr. 32, 33 Frank Hans, dr 68,69, 77,84, 85,88,103, 119,120,150,152,155,156,167,173, 189, 203,263,294,451,570 Frankowski Antoni, płk 449 Friesen Bruno 184 Frołow Jurij, mjr 425,426,428 Führer patrz Hitler Adolf Fukier Henryk 67 Fuksówna, sekretarka 287 G. Alina, sanitariuszka 56 G. Eugeniusz, dr 187 G. Michał, rzeźnik 166 Gac-Chylińska Barbara („Bogna”) 432, 436 Gajcy Tadeusz 197,446 Gajewska Stanisława 454 Galinat Edmund („Konarski”, „Konar”), mjr 43, 58-62 Galiński Edward 194,252 Gaładyk Janusz 509 Gałkowa Danuta („Blondynka”) 452 Gamelin Maurice, gen. 45 Gamuga Piotr 215 Gancarz Andrzej 380 Gano Stanisław, płk 471 Gardin, por. 475 Gawlicki Michał, sierż. 20,22 Gawroński, żołnierz 523 Gawrych, chłop 334 INDEKS Geibel Paul 451 Gejna Antek 218 Gerber Rafał, prof. 562 Gerstenfeld Jakub 293 Gertler Dawid 286 Gierałtowski Stefan, inż. 153 Gilurski Edward, ppor. 315 Glanc Rywka 285 Gleichgewicht Bronisław 328, 331, 335, 358 Glezner Danuta 371, 372 Gliwa Stanisław 525 Globočnik Odilo, Brigadeführer 265, 266,279,281 Głowacka Paulina 214 Głowala Jerzy 375 Gnade Hartwig, por. 266, 267 Godlewski Edward, płk 156 Goebbels Joseph 42,204 Goetel Ferdynand 48,63, 77, 86 Goetel Walery, prof. 172 Goetz Antoni Jan, baron 67 Golat Wiesław 82 Golatowie 82 Goldman Marcel 271 Goldstein Bernard 273 Goldwag Herc (Henryk) 281 Golikow Filip, gen. 415 Gorayscy 302 Gorbaczewski Borys 553 Gordow Wasilij, gen. 411 Goriełow Władimir, płk 557 Göring Hermann, marsz. 85,485 Gorzkowski Kazimierz 73,103,137,151, 180,196 Gosławska Jadwiga („Kropka”) 198, 201, 202 Göth Amon, Hauptsturmführer 244, 297-302 Goździk Judei 340 Górnikiewicz-Kurowska Stanisława („Mateńka”) 24,25 Górski Władysław, ppor. 465, 497, 503, 504, 508, 523, 531, 540, 541 Grabowski Władysław 199,200 623 Grabowski Zbigniew Ryszard 163 Grajer Szama 279,280,281 Grass Günter 146 Grażyński Michał 46 Gródecki Stefan, por. 20,23 Gröer Franciszek, prof. 204 Gronau Paweł 231 Gross Natan 305 Grossman Wasilij 555, 557, 561 Grubiński Wacław 349 Gruer Hersz, st. strzelec 515,516 Grüner Marceli 296 Grusa Paul, Untersturmführer 261 Gruszkowski, oficer 149 Grynberg Henryk 416 Gryta Wacław 90 Grzegorz, por. 437 Grzesiak Oksana 237 Grzesiak Tadeusz 237 Grzesiakowa Zofia (właśc. Nechume Szwarcblat, z d. Wolf) 204,237,261 Grzesiuk Stanisław 51, 81,123,245,246 Grzmot, sierż. 135 Grzybowski, restaurator 174 Gubała Ryszard, kpr. 440 Gumińscy 107 Gumiński Roman 107,110 Günther Karl 261 Gurianow Aleksander 354 Guściowa Halina (z d. Wilkaniec) 374 Guzdek Engelbert, Scharführer 187, 188 Gwiazda-Dłuska Teresa 359 Haase Wilhelm, Sturmbannführer 297 Habsburg Karol Albrecht, arcyksiążę 67, 68 Hackiewicz, strzelec 59 Hahn Ludwig, Obersturmbannführer 189 Hallman Julius von, gen. 126 Hamaniszi, dynastia 508 Hammurabi 310 Hartl Albert, Obersturmbannführer 262, 263 Hartlieb, mjr 427 Hasselberg Alfred, dr 300 624 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Haw Irena 516, 517 Heller Hugon 290 Henio „Złota Rączka” 126 Herbich Władysław 177 Hergert Ernst 267, 268 Herling-Grudziński Gustaw 362,385,387, 388 Hertl (Hartl) N. 162 Hertzau (właśc. Hertzer), Sturmführer 236 Hesse Hermann 146 Hewa, policjant 219 Heydrich Reinhard, Obergruppenführer 255, 259, 260, 265, 266, 299 Himmler Heinrich, Reichsfuhrer 156, 168,174,203,204,259,260,262,263, 269,270,279,287,293,301,306,424, 425, 427,453 Hipokrates 366 Hitler Adolf (Führer) 17, 28, 30, 40, 45, 51, 64, 68, 69, 90, 113, 114,149,155, 156,165,168,169,174-176,179,180, 182, 184, 194, 203, 205-207, 209, 230-232,238, 247,258-260,265,293, 306,315,329,335,360,367,405,406, 424,425,451,453,464,467,468,470, 478, 483, 485, 493, 498, 516, 539, 566 Hoffman Tadeusz 82 Hojka Elżbieta 19 Hołówko Tadeusz 210 Homer 467 Hörle Karl 453 Hornik M. 244 Horthy Miklós, adm. 258 Hosenfeld Annemarie 173 Hosenfeld Wilm, kpt. 153,173,177,178, 303,452-454 Hrehorowicz, plut. 505 Hübner Zygmunt 22 Hurwicz Leon 286 Huwald Jerzy 113 Igajew, sekretarz 343 Ignatiew Radosław 256 Unicki, kierownik gorzelni 104 Iranek-Osmecki Kazimierz („Heller”, Andrzej Faleński, Kazimierz Polak), płk 188-190 Iwan III Srogi, car 285 Iwan IV Groźny, car 285,331 Iwanek, kierowca 495 Iwanek Stefan 252 Iwanicka Halina 361 Iwanicki, ojciec Eugeniusza i Haliny 367, 368 Iwanicki Eugeniusz 322, 361-363, 365-367 Iwanin, por. 426 Iwaszkiewicz, por. 491,492 Iwaszkiewicz Jarosław 147,148,197 Jabczyński Józef, por. 539 Jabłonka 318 Jabłonowski Antoni 125 Jacoby, gestapowiec 176 Jagielski Józef, rtm. 476 Jagodowie 80 Jaklicz Józef, płk 46,60 Jakóbiec Jan 101,162,193,550 Jakubas Stanisław, strzelec 500, 501 Jakubaszek Jan Marian 149,429 Jakubiak Władysław, strzelec 21 Jakubowicz Aaron Jojsef 287 Janicki Andrzej 186,421 Janicki Kamil 447 Jankowski Stanisław („Agaton”) 116,126 Japołł Kazimierz 177 Jaracz Stefan 198 Jarmoluk, policjant 205 Jarmulski, inż. 189 Jarnuszkiewicz Czesław, gen. 402 Jarosiński Adam, kpt. 35,36 Jaroszewicz Władysław 46,48 Jasiński Roman, kpr. 472 Jasiński Władysław („Czarny Jędruś”) 104 Jaskowski (Jaśkowski) Arnold, mjr 52 Jaworski Piotr 311 Jaz Adam 337 INDEKS Jaźwiński Jan, kpt. 473 Jegorowicz Trofim 368 Jeleńscy 325 Jelenski Andrzej 325 Jeżewski 346 Jędrzejewiczowie 110 Jonkajtys-Luba Grażyna 344, 356, 360, 361, 364, 567 Jost Henryk 171 Józekowski Alojzy 467-469 Jóźwiak Piotr 147 Jurek, por. 446 Justyn Wasyl 218 K. Kazimierz 357 Kachniarz Janina 327, 328 Kacperski Zygmunt 148,149 Kaczyński Lech 454 Kaganowicz Lazar 352 Kalandyk Józef, ppłk 59 Kalder Ruth („Majoli”) 300 Kaleśnikowa Helena 325 Kalinin Michaił 352, 359 Kalinowski Stanisław 376 Kaliszuk Arkādij 208 Kamiński Adam 112 Kamiński Aleksander 127 Kamiński Bronisław, Brigadefuhrer 425, 427,432, 562 Kamiński Stefan, ppor. mar. 37 Kant Immanuel 174 Kantorowicz Hartwig 519 Kantorowicz Jochwed 307 Karasiew, sekretarz 355 Karbowski Tadeusz, kpt. 530 Karłowicz Mieczysław 168 Karpiński Światopełk 48, 49 Karśnicka-Kozłowska Teresa 550 Kasprzak Eugeniusz, st. sierż. 463 Kasprzycki Tadeusz, gen. 172,458 Kasztelan Leon 34 Kaszyński Eugeniusz („Nurt”), kpt. 190 Kawecka Zdzisława Krystyna 527, 528 Keitel Wilhelm, feldmarsz. 566 Kellerowa 170 625 Kerner, odeman 297 Kępiński Antoni, dr 238 Kiedacz Zbigniew, rtm. 399 Kielar Wiesław 26, 80, 241, 242, 248-250, 252 Kieniewicz Bolesław 409 Kiersnowski Ryszard 90 Kilimek Jan, por. 474-476 Kirejczyk 325 Kita Józef, strzelec 23 Klacza, bandyta 143,146 Klare Heinz, Oberscharführer 301 Kleeberg Franciszek, gen. 34-36 Kleist Kurt 231 Klimecki Stanisław 70 Klimkiewicz Feliks 446 Klinck Erwin 231 Kljaczkiewśkij Dmytro („Kłym Sawur”) 208 Klukowski Zygmunt, dr 141, 147, 165, 182,305 Klusik Józef 335 Kobierski Mieczysław 26 Kohan Helena 294 Kolendo Barbara („Basia”) 445 Kolski Wiktor (właśc. Baruch Cukier) 349 Kołodziej Fiedor 219 Komar Michał 143 Komorowski Tadeusz („Bór”), gen. 127, 156, 278,448 Koniecpolski Stanisław, hetman 212 Koniew Iwan, marsz. 555 Konopka Stefan 85 Konysz Jan 210 Kopański Stanisław, gen. 497, 500, 511, 523 Kopisto Wacław, por. 28 Koppe Wilhelm, Obergruppenführer 155 Korabiowski Józef Jan, kpt. 466,468,470-472, 478-480 Korboński Stefan 74, 79,80,83,137,139, 167 Korczyński Grzegorz 140 Kornberg Hugo, rtm. 492 626 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Kornijczuk Ołeksandr 415 Koralewski, osadnik 355 Korzeniewski Bohdan 196 Kosiniak Stanisław 145,146 Kosiniak Tadeusz 145 Kosiniakowie (Kosieniakowie) 145 Kosińscy 96,97 Kosiński Jerzy (właśc. Józef Lewinkopf) 96, 97 Kosiński Mieczysław 97 Kossobudzki Piotr 131 Kossoy Edward 386,506, 507 Kostek-Biernacki Wacław 34 Koszutski Stanisław, mjr 28,35,320,490-494, 534 Koszyca Kazimierz, pchor. 467,478, 495, 498, 499, 503, 518 Kościałkowski Stanisław, prof. 393 Kot Stanisław, prof. 391 Kotkowski Zygmunt 502 Kowalewski Antoni 372,379 Kowalska Jadwiga 428 Kowalski Olgierd 545-549, 554 Kowalski Tomasz 33 Kownacki Andrzej, mjr 113, 114, 159, 230, 557 Kozakiewicz Włodzimierz („Barry”) 422, 442 Kozieł, restaurator 31 Kozik Józef 137 Koziróg, szewc 367, 368 Kozłowiecki Adam, kard. 252 Kozłowski Krzysztof 86,143,144 Kozłowski Leon, prof. 110, 362 Kozłowski Maciej 110 Kozub, dr 438 Koźma, łagiernik 385,386 Krahelska Halina 75,151 Krajewszczak 190,191 Krajowski Wielisław, mjr dypl. 31 Krakowiecki Anatol 380,381 Krane Remigiusz 564, 565 Krasnodębski Tadeusz („Kostek”) 95, 115,116,122,137,145,187,188,308, 309 Krasulski Jan Antoni (Tońko) 332-334, 466,467 Krawczyk, policjant 311 Kray Reginald 482 Kray Ronald 482 Krąpiec Mieczysław Albert, prof. 212 Kreter Jan („Grześ”), sierż. 440 Kretkowski Zbigniew 468 Kręgielski Zdzisław, ppor. 19, 20, 22, 24, 26 „Kropka” patrz Gosławska Jadwiga Król Jan 153 Król Stanisław 153 Król Wacław, kpt. 461,470,475,483,486488,490 Krüger Friedrich Wilhelm, Obergrup penführer 155,171, 279 Krüger Hans, Hauptsturmführer 263-265 Kruk Herman 281 Krukowski Stefan 246 Krygier, nadleśniczy 89,90 Kryńska Joanna, dr 426,427 Kryst Jan 74 Krzciuk Tadeusz 122 Krzeptowski Andrzej 168,172 Krzeptowski Stefan 167,168,172 Krzeptowski Wacław („Wacuś”) 167-172 Krzeptowski-Bohac Jan 170 Krzeptowski-Jasinek Józef 167 Krzetuski Artur 194 Krzyżanowski Bronisław („Bołtruk”) 336 Kubalski Edward 565 Kubica Paweł 426,427 Kuczera Czesław („Czesio”) 439,450 Kuczuk-Pilecki Alfred, kpt. 513, 526, 539 Kukiel Marian, gen. 472 Kulwieć Kazimierz 316 Kułacz Franciszek 359,553 Kułakowski Sergiusz 203 Kuna, bandyta 142,143 Kunde Wilhelm, Hauptsturmführer 291, 292,297 Kunicki Mikołaj („Mucha”) 130,164,207, 208,217 Kurecka Maria 146 INDEKS Kuropieska Józef, szef sztabu dywizji 17 Kurowski Zygfryd 232 Kurzyp Klemens, pchor. 37 Kusociński Janusz 185 Kuta-Fioł, chłop 138 Kuthan Eugeniusz 197 Kutrzeba Tadeusz, gen. 58,61 Kutschera Franz 155 Kwiatkowska Maria 80,178 Kwiatkowski, partyzant 164 Kwiatkowski Eugeniusz 27,34,460 Kwiatkowski Tadeusz 151,156,291 Lachowicz, Junior 331 Laguna Piotr 488 Lampe Alfred 407, 413 Lanckorońska Karolina 243,264,265 Landau Feliks, Hauptscharführer 204, 260,261 Landau Ludwik 159 Landauowie 159 Landl Adolf Karol 122 Lang Jacob 232 Lange, dr 439 Laska Józef 310 Latawiec, ppor. 397 Lazar Dawid 521 Lec Stanisław Jerzy 346 Lederer Siegfried 195 Leese Oliver, gen. 537 Lenartowicz, por. 492 Lenartowicz Piotr 228 Lenartowicz Wiesław 228 Lenin Włodzimierz Iljicz (właśc. Włodzi mierz Iljicz Uljanow) 256, 331, 339, 398,550 Leonidas, król Sparty 19,135 Lescy 190 Leska Maria 190 Leski Kazimierz („Bradi”) 126,189,190 Less Avner 265 Leszczyński Antoni 232 Leszczyński Jerzy 198 Leśniak Danuta 330 Leśniak Jan 329,330 627 Lewicki Zbigniew, pchor. 514, 520, 531 Liebeskind Karol 186,187 Liedtke Max, mjr 303 Lifrend 379 Likiernik Stanisław 124 Lindner 318 Lipińska Grażyna 320 Lipiński Wacław, ppłk, doc. dr 47, 54, 55 Lisowska Barbara 174 Lubiński Lolek 284 Lubomirscy 554 Lubomirska Maria (z d. Branicka), księż na 145 Lubomirski Eugeniusz, książę 389, 400, 401 Lubusch Edward (później Bronisław Żołnierowicz), Kommandoführer 194 Lurie Wanda 425 Lützmann, gen. 105,106 Łada Grodzicki Janusz, pchor. 38 Łęczycka Jadwiga 364, 365 Łoziński Marian, ppor. 507, 508, 511, 514, 517, 532, 536, 538, 540 Łucenko Grigorij 360 Łuczyński Edward, plut. 20 Lukasiewicz Stefan 143 Łukowski Franciszek, por. 528 Łysiak Stanisław 234 Machiavelli Niccolò 335 Maczek Stanisław, gen. 493,533 Majakowski Włodzimierz 393 Majcherczyk Tadeusz („Zdań”), kpt. 439, 440 Majewski Adam 531 Majski Iwan 342, 389 Majtełes, więzień 350 Makarenko Anton 360 Makower Henryk 291 Makower Noemi 291 Makowski Witold, nadkomisarz 34 Makryna patrz Mieczysławska Makryna Malaparte Curzio (właśc. Kurt Suckert) 173 . 628 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Malinowski, kpt. 207 Maliszewski Aleksander 75,112 Mandelbaum Henryk 247, 248 Mandrygiel, st. lejtnant 404,405 Mann, Żyd 308 Mann Tomasz 146 Manstein Erich von, gen. 478 Mańko, st. sierż. 473 Mańkowski Antoni 68 Marchwicki Roman, pchor. 409,414 Marcinek Klemens 115 Marcinkowski Tadeusz, dr 113,185 „Maria” patrz Pisarski Ignacy, ppor. Marian Józefa 430 Mariańska Maria 546 Markiéi Tadeusz 95,96, 271 Markiewicz Krzysztof („Czort”) 214 Markowicz Kazimierz 338 Marks Karol 550 Martell Jean 477 Marusarz Stanisław 170 Marusarzówna Helena 170 „Maryśka” patrz Pisarski Ignacy ppor. Masalski Borys 409 Maschotko, gospodyni 305 Mastalerz Konstanty („Stary”) 140 Maszyński Mariusz 150 „Mateńka” patrz Górnikiewicz-Kurowska Stanisława Matraszek 182 Mauer Johann (później Jan Mauer, ppor.) 264 Mauer Wilhelm 264 Mauersberger Adam 197 Mazurkiewicz Bronisław (Brunon) 170 Mądry Stefan 95, 308,309 Meed Władysława 278 Meier, nadkucharz 301 Meissner Janusz 489 Melnyk Andrij 208 Messal Lucyna („Messalka”) 198 Meyer Walter 162 Meysztowicz Jan 470,477 Michajłowa, gospodyni 385 Michalski Georg, Sturmann 244 Michałowski, sierż. 493 Michałowski Stanisław, kpr. 34 Michałowski Stefan 106 Michniew Włodzimierz („Włodek”) 445 Michniewicz Karol 291,544, 545 Mickiewicz Adam 329 Mieczysławska Makryna 329 Miedziński Tomasz 258 Mielke, kpt. 74 Mielżyńska Jadwiga (z d. Jeleńska) 316, 325 Mierkułow Wsiewołod 394,408 Mietkowski Mieczysław (właśc. Mojżesz Bobrowicki) 414,416 Migdałkowie 142,186 Mikojan Anastas 352 Mikołajczyk Stanisław 473 Mikulski Stanisław 190 Miler Hela 281 Miłosz Czesław 197, 200,201, 346, 347 Mincowa, dr 291 Minkiewicz Janusz 49 Minorowicz Jan 321, 384, 385 Mirecki Wiesław, por. 44 Miron, płk 520 Mironowicz Anna 396 Mironowicz Andrzej 396 Misiuriew, płk 326,343 Mittelhauser Eugene, gen. 496 Mitzner Zbigniew 197 Młynarek, żołnierz 39 Model Walther, feldmarsz. 448 Modelski Izydor, płk 472,473 Mokwiński Franciszek 232 Möll Otto 195 Mołotow Wiaczesław (właśc. Wiaczesław Skriabin) 316, 319, 321, 328, 352, 359, 398, 402,403,449 Montaigne Michel de 158 Montgomery Bernard, gen. 522 Morawscy 145 Morawski Tadeusz 554,555,558 Morawski Zdzisław 145,554-556, 558 Moreli Teodor, dr 175 Morshead Leslie, gen. 501 INDEKS Morstin Jerzy 551, 559 Morstin Ludwik Hieronim, hrabia 111 Morstinowie 111 Mościcki Ignacy 454 Motyka Grzegorz 208,215 Mulak Karol 280 Müller, dowódca garnizonu 105 Multan Nikołaj, gen. 411 Munk Andrzej 423, 435 Musiał, zesłaniec 369 Mussolini Benito 467, 566 Mycielski Andrzej, hrabia, prof. 108,116, 120,152 Nadolny Hans-Jochen 160 Nałkowska Zofia 197,202 Narbutt-Łuczyński Aleksander, gen. 152 Naruszewicz Władysław 559 Nelken Halina 76, 298,299 Neumann, gestapowiec 162 Neumann Jan, por. 401 Neumann Paul 290 Neumannova Renée 195 Niczypor 204 Niemojewski, zielarz 385 Niesiołowski Tadeusz 81 Nietzsche Fryderyk 174 Niezgoda-Górska Wanda 371, 373 Niklas Franciszek 101 Norwid Cyprian Kamil 393 Nowak-Jeziorański Jan (właśc. Zdzisław Jeziorański) 117 Nowakowski Jan Tomasz, pchor. 32, 35 Nowosilski Leon, mjr dypl. 31 Nuszkiewicz Ryszard 184 Ochnik Julian, ppor. 39,52,240 Ochwat Chaskiel 491-494 Odrowąż-Szukiewicz Hanna, prof. 161 Odrowąż-Zawadzki Zygmunt, płk 499, 500, 512, 529, 530, 542, 543 Ogiermann Norbert 29 Okoń Eugeniusz 96, 97 Okoń Janusz („Pchełka”) 444 Okrutny Jan, kpr. 513 629 Okuniew Dimka, kpt. 557 Olczak Czesław 553 Olczak Henryk („Kajtek”) 440,441 Olejnik, robotnik 358 Oliwa Apolinary 207,214,219 Olszewski Kazimierz, plut. 516 Onyszko, sierż. 500 Orijański Szaja 340 Orlikowska Stanisława („Marysia”) 439 Orliński Bolesław, mjr 490 Orłowski Józef 495 Orr Alleen 527 Orzeszko, por. 36 Osipow Niusia 361 Osipow Paweł 361 Osowski Izydor 309 Ossowska Wanda 246, 249 Ostasz Grzegorz 129 P. Franciszek 162 P. Ireneusz, volksdeutsch 154 P. Stanisław 330 Pacyna, wójt 89 Padlewski Antoni 110 Pająk Leon, por. 20,22, 24 Pajkart Władysław 330 Pakosz, żołnierz 538 Palitzsch Gerhard, Rapportführer 241, 242 Panas Henryk, ppor. 381,400, 525, 538 Pankiewicz Tadeusz 154, 290, 291, 295-297 Pankratiew Michaił 327 Panse Ernst 406 Panufnik Andrzej 452 Pasek Jan Chryzostom 176 Pasternak Leon 346-348 Pater Walter 22 Pawelec Franciszek 41,143 Pawlikowski Stefan, płk 46 Pągowski Bronisław, dr 446 Peiper Tadeusz 151, 346, 347, 349 Perepeczko Leonard, dr 388 Perkowski Piotr 201 Pestek Viktor, Unterscharführer 195 630 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Peszek Walenty, płk 499 Peszkowski Zdzisław, pchor. 343, 352 Pétain Philippe, marsz. 479,496 Petzelt Adolf, plut. 20,21 Pflancer Wilhelm, rtm. 31 Pfont Stefan, kpt. 36 Piechowiak, dr 176 Piekałkiewicz Jan 160 Piekarek Ryszard 426 Pieracki Bronisław 210 Pierchurow Aleksandr 429 Pierewiortin 384 Piestrzycki (właśc. Piestrzyński) Klemens, kpt. 57 Pietras Stanisław 145,146 Pietraszkiewicz Leon 198, 202 Pietrzak Tadeusz, plut, pchor. 17,43 Pietrzak Włodzimierz („Balk”), pchor. 445, 446 Piętocha Bolesław, por. 483 Piłsudski Józef, marsz. 44,395 Pinon-Gacka Aniela 443 Piotrowski Ryszard 366 Piotrowski Stanisław, ppor. 32 Piotrowski Tadeusz, ppłk 409 Pióro Jan, płk 394 Pióro Tadeusz, ppor. 394 Pisarski Ignacy („Maria”, „Maryśka”), ppor. 135,136 Plagge Ludwig, Rapportführer 242 Plater Stefan 125 Plato Gerard 260 Pleśniewicz Andrzej 197 Ploski 148 Pobóg-Malinowski Władysław 458,459 Podkowa Jan („Maszyna”), por. 439 Podleska Jadwiga 552 Podlewski Stanisław 422 Polak Edward, ppor. 129,132 Polak Stanisław 334 Polańska Maria 214 Polański Roman 196,295 Polewicz Mieczysław, ppor. 434 Politański, dziedzic 89 Ponomarienko Pantielejmon 132 Popek, strażnik 290 Popławski Stanisław, gen. 567 Potoccy 107,189 Potocki Antoni, hrabia 107,143 Potocki Stefan („Pucek”) 201 Poznański Jakub 287 Pragłowski Aleksander, płk 58,61,62 Prasuła Marian 70,145 Prawdzie Krzysztof 43,44 Prendys Piotr 527 Prijma, por. 400 Prorok Jan, pchor. 354,412 Pruszyński Ksawery 350, 351, 465, 532, 533 Pruszyński Mieczysław, por. 465, 474, 476,484,490, 500-502, 504, 505, 534 Przybora Jeremi 191 Przybysz Stanisław 68 Przygoński Antoni 428 Przysiężniak Franciszek („Ojciec Jan”) 139 Ptak Helena 177 Ptaszyński Zygmunt 430 Puget Ludwik 151 Purman, dyrektor 343 Puszkin Aleksander 362 Putrament Jerzy 346,347,349 Rabański Czesław 306 Rabczyński, kpr. pchor. 43 Raczyńska Zofia 177 Raczyński Edward 469,482 Raczyński Roger 464 Radke, więźniarka 245,246 Radwański Tadeusz, por. 465, 496, 502-505,511-513, 537 Radziwiłł Ałbrycht 158 Radziwiłłówna patrz Skórzyńska Zofia (z d. Radziwiłł) Rakowski Janusz 460 Ramensky Johnny 489 Rankowicz Wojciech, kpt. 319, 337, 396, 399,508,512,513,516,519,520,522, 525 Rapaport-Gliksztajn Ida 279 INDEKS Rassalski Bolesław, mjr 42 Ravel Maurice 201 Rawski Wojciech 34,39,225,227 Rayski Ludomił, gen. 472 Rdułtowski Konstanty 336, 508 Régamey Konstanty 201 Regulska Halina 50 Regulski Janusz, mjr 49, 52 Reinefarth Heinz, Gruppenführer 424, 425 Reinhardt Georg, gen. 47, 48 Reiss Henryk 406 Rembek Maria 202 Rembek Stanisław 84, 117, 147, 148, 150, 180, 200, 202, 309 Rembekowie 149 Repin, kpt. 548 Rędziński Wacław 520 Ribbentrop Joachim von 316, 319, 321 Riess Stanisław, por. 59, 61 Ringel, inż., odeman 297 Ringelblum Emanuel 275, 276,281 Ritter-Jastrzębski Artur 189,190 Rocki Jan („Bratek”) 128 Rodak Stefan 98,99,142,143 Rodakowie 142 Rodziewicz Mikołaj (?), kpt. 152 Rohrbacher Karl 245 Rokossowski Konstanty, marsz. 417, 418, 424,448, 555, 562 Romański (właśc. Roman Wyczółkow ski), rtm. 439 Rommel Erwin, feldmarsz. 478,496,498, 504, 522, 537 Rondio Edmund 445 Ronikier Adam 110 Roosevelt Franklin Delano 448 Rosenblat 288 Rosenfeld Oskar 283,286 Rosnowa, dozorczyni 449 Rostworowski Andrzej, kpt. 51 Rostworowski Stanisław, płk 51, 53 Roszko Janusz 19,23,24 Rotter, prokurator 264 Rozensztajn Szmul 282 631 Rozpond (Rospond?) Maria 291 Rozwadowska Halina 79 Rómmel Juliusz, gen. 52, 58, 59,61,62 Różewicz Stanisław 22 Różewicz Tadeusz 135,144 Różycki Stanisław 272,275 Różycki Stanisław („Jurand”), sierż. pchor. 446 Rubinsztajn Lopek 274 Rudkowski R 546 Rudnicki Daniel 449, 566 Rudnicki Klemens, płk 57 Rudziński Maciej 104 Rudziński Marian 104 Rudzka Marta (Beata Obertyńska) 388 Rumel Zygmunt („Krzysztof Poręba) 214 Rumkowski Chaim 282-288 Ruschill Antoni, ppor. 501 Rutkowski Jerzy 160 Rybicki Józef Roman 124,129 Rychlik Maria 169 Ryczak, policjant 311 Rydz-Śmigły Edward, Wódz Naczelny, marsz. 25, 44, 47, 51, 57, 58, 60, 62, 318, 457 Rygielski Bernard, mat 21 Rynio Tadeusz 89 Ryszka Franciszek, prof. 124, 183, 406, 551, 559, 564 Sadowski Cyprian („Skiba”), dr 81 Sadzewicz Marek 224 Sakowski Wincenty 101 Sapieha Adam, książę, abp 106,156 Saraçoğlu Şükrü 352 Sarzyński Jan, st. wachm. 251 Satanowski Robert 217 Saupe Otto 109 Sawicki Zygmunt 233 Schäüer Georg, por. 25 Scharf Rafael F. 295 Scheidt Anton 302 Schenk Mathias 429,430 Schemer Julian, Oberführer 301, 302 Schiele Jerzy Antoni 160 632 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Schiele Tadeusz, por. 534 Schiller Leon 148,198, 201,202 Schillinger Joseph, Oberscharführer 241 Schmidt Anton 303 Schmidt „Jan” 171 Schindler Emile 299 Schindler Oskar 299, 301, 302 Schöngarth Eberhard, dr 203, 204, 263, 264 Schopenhauer Arthur 174 Schulz Bruno 261, 331 Schweizer Ludwik, płk dypl. 29,33 Schwind Heinrich 286, 287 Sczanieccy 549 Sczaniecki Jerzy 556 Sebyłowa Sabina 83,84,178, 545 Sempoliński Ludwik 49 Serbiński, pchor. 514 Sędłak Stefan 423 Sękowski Marian 157 Siczko Piotr („Piotr”) 134 Sidoniusz Apolinary, bp 158 Siedlecka Joanna 96,97 Siedlicka Teresa (z d. Świderska) 217 Sielicki Franciszek 410 Siemaszko Zbigniew 517, 522, 535 Siemaszkowie 217 Siepakow, nadzorca 372, 379 Sierakowiak Dawid 284 Siergiejew, bolszewik 327 Sierpińska Zofia 383, 384 Sikora Stanisław 538 Sikorska-Wójcikowa Alina 552 Sikorski Władysław, gen. 62,123,342,348, 361, 389, 391, 401, 403, 447, 473, 494 Silberstein Jakub 276 Siwicki Antoni, płk 411,417 Skalski Stanisław, kpt. 487,490 Skirmunt Bolesław 327 Skirmunt Henryk 388 Skorzenny Otto 293 Skotnicki Józef 218 Skowron Marian 515 Skórzyńska Zofia (z d. Radziwiłł) 269, 548, 549, 551 Skrzyński Aleksander („Ambas”) 126 Skuza Wojciech 347 Słaby Mieczysław, kpt., dr 23 Sławiński Jan, pchor. 229,230,234,235 Słonecki Stanisław 100 Słowacki Juliusz 393 Smal Mieczysław, ppor. 52 Smereczańska Wanda Lidia 370,380 Smolak Irena 369 Smółka Jan 319,329 Smólski Władysław 45 Sobeski Edward, rtm. 435 Sobota Anna 373 Sofokles 198 Sokołowski, dr 387 Sokołowski Franciszek 328 Sokołowski Wasilij, gen. 410 Sokopp Edward Mariusz 27,81,531 Sokorski Włodzimierz, mjr 413-415 Sołyga Wikientij 327 Sońta Jan („Ośka”) 133 Soroń Andrzej 336, 337 Sosabowski Stanisław Janusz, gen. 124, 480,481 Sosnkowski Kazimierz, gen. 339,407 Sozański Andrzej, rtm. 57 Spielberg Steven 302 Spychalski Józef („Luty”), płk 139,146 Spychalski Marian 139 Srokowski Mieczysław, dr 396 Srokowski Stanisław, prof. 95,140,181 Stachiewicz Wacław, gen. 46,47 Stalin Józef 156, 161, 164, 179, 209, 256, 316,319, 321,328-330,335,339,345, 348,352,353,356,359-361,366,368, 370,371,374,378,379,381,390,391, 393, 394,398,399,402-405,407-409, 414,415,447,448,549-551,555, 557, 560, 562, 566, 567, 571 Stankiewiczowa Helena (z d. Zan) 105, 339 Starnawski Stefan, ppłk 493 Starowieyski Franciszek 548 Starzyński Stefan, mjr 48, 49, 50, 55, 60, 62 INDEKS Stasiakiewicz Julian („Rościsz”) 128 Staszauer Józef (vel Józef Dadler) 163, 164 Stawicki Ryszard 138 Stawiński Jerzy Stefan 79,423,434 Stawitzki Kurt, Sturmbannführer 263 Stefański Paweł 158 Stein Wilhelm 188 Steinhaus Hugo, prof. 310, 550 Stern Anatol 347 Sternowie 346 Stępińska Krystyna 433 Stiekłow Jurij (właśc. Owszyi Moisiejewicz Nahamkes) 398 Stöcklein Erich 260 Stradomski Jan, kpr. (kpt.?) 24 Stretowicz Eugeniusz 384 Ströder Josef 303 Stroiński Zdzisław 446 Stromenger Aleksander 68,170 Strumiłło Wanda 382 Strumiłło-Miłosz Grażyna 316, 382 Stryjeńska Zofia 151 Strzembosz Tomasz 127 Studziński Tadeusz („Kurzawa”), por. 172 Stykowski Wacław, kpt. 450 Stypułkowski Jerzy, kpt. 335, 397, 400, 408, 494,495, 507, 511, 535, 536 Sucharski Henryk, mjr 18-25 Suchecki Leon, kpt. 482 Suchewycz Roman 214 Suder, majster 297 Sulik-Sarnowski Nikodem, ppłk 339 Sumyk, strzelec 474 Surgiewicz Symeon 83,114 Surynowa-Wyczółkowska Janina 120, 121,190 Swanidze Jekatierina 360 Swinarski Artur Maria 151,152 Sworzeń 181,182 Syjak Lejba 311 Sym Igo 149 Szabunia Stanisław („Licho”), por. 134 Szajowicz Irena 269 Szamlewski Edmund, kpt. 21,22 633 Szancer Jan Marcin 125 Szancer Roman 329, 330 Szankowśkij Lew 217 Szatkowski Henryk, dr 167,168,172 Szatkowski Wojciech 169 Szatyn Bronisław 107,292 Szczebietow, pełnomocnik КС 326 Szczepański Jan Józef 144 Szczepko patrz Wajda Kazimierz „Szczerba” patrz Blichewicz Zbigniew, por. Szczerbicki, osadnik 341 Szempliński Elżbieta 347 Szermentowski Eugeniusz 433 Szewczenko Taras 209 Szimigulin, magazynier 344 Szklar Aron 325 Szkuropatka 218 Szlachter Jechel 316, 317 Szletyński Henryk 198 Szłyk Michał 325, 326 Szmaglewska Seweryna 239,243 Szmuc Dominik 556 Szmulewicz, sierż. 405 Szołdrska Helena (Halszka) 60,62 Szpac Władysław 416,417 Szpilman Władysław 276, 277, 291, 453, 454 Sztachelski Kazimierz 360 Szubert Kazimierz, ppor. 28,39,223,224, 227 Szumowski Zygmunt 140 Szwabe Józef 231 Szwedkowski Karol 21 Szychowski Aleksander, gen. 31 Szyfman Arnold 87,111,143, 306, 565 Szypowski Jan („Leśnik”), ppłk 447 Szyszko-Bohusz Zygmunt, gen. 390,476 Ślimak Jasio 393 Śliwiński Antoni 219 Śliwka, kierownik 344 Śmietana Józef 286 Śmigielska Irena 274 Śmigły patrz Rydz-Śmigły Edward, Wódz Naczelny, marsz. 634 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Średnicki Aleksander, pchor. 506, 512, 513, 515, 518, 526, 539 Świerczewski Karol („Walter”), gen. 409, 412-418, 563 Świerczyński Andrzej 145 Świerczyński Zbigniew, ppor. 47 Święcicki Roman Leon 309 Świętochowski Andrzej 128,436 Taborski Bolesław 130 Tamerlan 400 Tarasiewicz Kordian 72 Targowscy 111 Targowski Juliusz 77 Targowski N., ziemianin 101 Tarnowscy 106 Tarnowski Artur, hrabia 103 Tarnowski Karol Benedykt, hrabia 106 Tarnowski Karol Hilary, hrabia 105,106 Tatar Stanisław, gen. 473 Tatara, gospodarz 354 Tatarkiewicz Janina 442 Tatarowie 354 Taworski Alojzy 329, 330 Tennenbaum Samuel 206 Thilo Heinz, Hauptsturmfuhrer 238 Tiso Jozef 464 Thomas Maks, dr 262 Thomson Willi 233 Timoszenko Siemion, komandarm 324 Tokarzewski-Karaszewicz Michał, gen. 58,60-62, 395,400, 509 Tołstoj Lew 363 Tomaszewski Tadeusz, płk dypl. 40, 45, 46, 59 Tomczyk Antoni 322 Tońko patrz Krasulski Jan Antoni Tońko patrz Vogelfänger Henryk Trapp Wilhelm, mjr 266, 267 Trąba, policjant 327 Trela Stanisław, kpr. 24,26 Truszkowski Stanisław („Sztremer”), mjr 30,132,134,135 Trynczerowie 96,271 Trzaska Jan („Gutek”) 144 Trzaska-Durski Zygmunt, płk dypl. 33, 34 Tucholski Bruno 252 Tur, sekretarz 343 Turek Stanisław, ppłk dypl. 31 Turek Stefan 324 Turkowski Leonard 151 Turski Zbigniew 201 Tyszka Aleksander, inż. 31 Uljanow Włodzimierz Iljicz patrz Lenin Włodzimierz Iljicz Umiastowski Jan Kazimierz, pchor. 315, 370,376 Umiastowski Roman, płk dypl. 46,47 Unrug Wojciech 549 Urbanowicz Witold, płk 459, 461, 474, 483, 484 Urbanowicz Władysław, kpr. lotnik 59 Urski, student 205 Valcini Alceo 74, 75, 113, 161, 173, 178, 179,198 462 Vogelfänger Henryk (Tońko) 462,463 Vogler Henryk 346 Voltgösser „Józef” 171 W. Józef 149 Wächter Otto, dr, gubernator 294 „Wacuś” patrz Krzeptowski Wacław Wagner Antoni 214 Wajberger Regina 286 Wajda Andrzej 309,434 Wajda Kazimierz (Szczepko) 462,463 Waldenburg Horst, Hauptsturmfuhrer 263 Waldorff Jerzy 113,201 „Walter” patrz Świerczewski Karol, gen. Wanciewicz Jan, tylny strzelec 488 Wańkowicz Melchior 18, 19, 463, 538, 539 Warchoł Andrzej 96,97 Warm, st. strzelec 494 Wasilewska Wanda 346, 348, 349, 374, 407,409,414,415,417 INDEKS Wasilewski Antoni 152, 459-462, 475, 527 Wasilewski Zygmunt, kpt. 480, 482, 486, 487,489 Waszenko Iwan 425,426,428,445 Waśniewski Jan 147 Wat Aleksander 346-350, 398, 399 Wat Andrzej 363 Watowa Aleksandra 347, 349, 363, 377, 378, 381, 392 Wdówka Marian 176 Weidt Otto 303 Weinberg Stanisław 517 Weinrauch Lothar 168 Weintraub Wiktor, prof. 350 Weissman Robert, Hauptsturmführer 168,170 Weitz, odeman 291 Weiz Emil 276 Werner Stanisław, ogniomistrz 26 Wernic Zbigniew („Cezar”) 127,128 Wesołowski 307 Wędrychowska Zofia 432 Wędrychowski Bohdan 117 Węglarski Józef 228 Węgrzyn Józef 202 Wiącek Kazimierz 392 Widort Stefan, por. 27 Wieder Witalis 167,168,172 Wielogórski Kazimierz 82 Wilary Tadeusz, ppor. 57 Winter, dr 291 Wiraszka, bandyta 142,143 Wiśniewski, por. 521 Wiśniowiecki Jeremi, książę 212 Witek Adolf 143 Witkowska, morderczyni 306 Witkowska K. 356 Witkowski Bernard, kpr. 28, 31, 34 Witkowski Rafał 23 Witos Andrzej 564 Wittlin Tadeusz 380, 381 Wizimirski Zbigniew, pchor. 527 Własow Andriej, gen. 427 Włodek Jan Marian 163 635 Wohlauf Julius, kpt. 266 Wohlert Paweł 231,235,236 Wojciechowski Antoni („Antek”) 125 Wojtecki 325 Wolański Józef, plut, pchor. 55 Wołkowicka Ludwika 323 Wołkowicki Antoni 323 Wołosiuk Bruno 127 Woroszyłow Klimient, marsz. 51, 328, 352 Wójcik, zesłaniec 376 Wójcik Jan, ppor. 26,40 Wrangel Piotr, gen. 189 Wróblewska Anna 49 Wyglenda Jan 463 Wyka Kazimierz 63, 85, 120, 121, 161, 570 Wyrzykowski Marian 421, 566 Wysocka Tacjanna 73 Wysocki Janusz („Januszek”) 192 Wyszomirska Celina 196 Wyszomirski Jerzy 196,197 Wyszyński Andriej 397, 398 Z. Stanisław, ppor. 551 Z. Stanisław, sołtys 99 Zaborowski Wacław 41 Zagórski Jerzy 197 Zagórski Wacław („Lech Grzybowski”), kpt. 421, 438, 439, 450 Zając Józef, gen., dr 473,481, 510, 511 Zajączkowska-Mitznerowa Larysa 447 Zakrzewski, ksiądz 210 Zakrzewski, pilot 483 Zalewski Jan 317, 380 Zamojska Maria 215 Zan Tomasz 130 Zaremba Zygmunt 111,124 Zarembińska-Broniewska Maria 346 Zaręba Zdzisław 526 Zatorski Ignacy, st. strzelec 21 Zawadzka Helena 113 Zawadzki Aleksander, gen. 417 „Zdań” patrz Majcherczyk Tadeusz, kpt. Zdankiewicz, komisarz policji 153 636 ALKOHOLOWE DZIEJE POLSKI Zelenay Tadeusz 200 Zelwerowicz Krystyna 198 Zemanek Georg 249 Zimetbaum Mala 194 Zimmermann Henryk Zvi 163, 305 Zimosz Jan, ppor. 223 Zoberman Jehoszua 289 Zorin, kpt. 316 Zörner Ernst, gubernator 280 Zubowicz Helena („Palma”) 443 Zwarra Bruno 158,159, 231 Zwierkowski Tadeusz 87,111,144 Zwoliński Tadeusz 169 Zylberszpen Mosze 307 Zylbersztrom 286 Zyskind Sara 285 Żachowski 318 Żebrowski Władysław 399 Żeromska Monika 115,157 Żórawski Zdzisław, mjr 50 Żuk-Skarszewska Krystyna (z d. Romer) 106,108,557 Żuków Gieorgij, gen., pełnomocnik Stali na 402, 411, 414,415 Żuków Gieorgij, marsz. 555, 566 Żurowski Ludwik 297 Bayerische Staatsbibliothek München
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author	Besala, Jerzy 1951-2023
author_GND	(DE-588)1136099506
author_facet	Besala, Jerzy 1951-2023
author_role	aut
author_sort	Besala, Jerzy 1951-2023
author_variant	j b jb
building	Verbundindex
bvnumber	BV047062677
classification_rvk	KP 1020 KP 1025
ctrlnum	(OCoLC)1231962013 (DE-599)BVBBV047062677
discipline	Slavistik
discipline_str_mv	Slavistik
edition	Wydanie I
era	Geschichte 1939-1945 gnd
era_facet	Geschichte 1939-1945
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047062677</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220516</controlfield><controlfield tag="007">t\|</controlfield><controlfield tag="008">201215s2020 xx \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788382020519</subfield><subfield code="9">978-83-8202-051-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1231962013</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV047062677</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KP 1020</subfield><subfield code="0">(DE-625)80875:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KP 1025</subfield><subfield code="0">(DE-625)80876:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Besala, Jerzy</subfield><subfield code="d">1951-2023</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1136099506</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Alkoholowe dzieje Polski</subfield><subfield code="b">dwie okupacje 1939-1945</subfield><subfield code="c">Jerzy Besala</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Poznań</subfield><subfield code="b">Zysk i S-ka Wydawnictwo</subfield><subfield code="c">[2020]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">636 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite [573]-[615]</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">storia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Alkoholizm / Polska / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Alkoholkonsum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001223-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska / obyczaje i zwyczaje</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Alkoholkonsum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001223-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210210</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032469814</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Polska / obyczaje i zwyczaje jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd
geographic_facet	Polska / obyczaje i zwyczaje Polen
id	DE-604.BV047062677
illustrated	Not Illustrated
index_date	2024-07-03T16:12:01Z
indexdate	2025-03-13T19:01:50Z
institution	BVB
isbn	9788382020519
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032469814
oclc_num	1231962013
open_access_boolean
owner	DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-11
owner_facet	DE-12 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-11
physical	636 Seiten 24 cm
psigel	BSB_NED_20210210
publishDate	2020
publishDateSearch	2020
publishDateSort	2020
publisher	Zysk i S-ka Wydawnictwo
record_format	marc
spelling	Besala, Jerzy 1951-2023 Verfasser (DE-588)1136099506 aut Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945 Jerzy Besala Wydanie I Poznań Zysk i S-ka Wydawnictwo [2020] © 2020 636 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite [573]-[615] Geschichte 1939-1945 gnd rswk-swf storia jhpk Alkoholizm / Polska / historia jhpk Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 jhpk Alkoholkonsum (DE-588)4001223-2 gnd rswk-swf Polska / obyczaje i zwyczaje jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Alkoholkonsum (DE-588)4001223-2 s Geschichte 1939-1945 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister
spellingShingle	Besala, Jerzy 1951-2023 Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945 storia jhpk Alkoholizm / Polska / historia jhpk Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 jhpk Alkoholkonsum (DE-588)4001223-2 gnd
subject_GND	(DE-588)4001223-2 (DE-588)4046496-9
title	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945
title_auth	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945
title_exact_search	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945
title_exact_search_txtP	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945
title_full	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945 Jerzy Besala
title_fullStr	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945 Jerzy Besala
title_full_unstemmed	Alkoholowe dzieje Polski dwie okupacje 1939-1945 Jerzy Besala
title_short	Alkoholowe dzieje Polski
title_sort	alkoholowe dzieje polski dwie okupacje 1939 1945
title_sub	dwie okupacje 1939-1945
topic	storia jhpk Alkoholizm / Polska / historia jhpk Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 jhpk Alkoholkonsum (DE-588)4001223-2 gnd
topic_facet	storia Alkoholizm / Polska / historia Konsumpcja alkoholu / Polska / 1900-1945 Alkoholkonsum Polska / obyczaje i zwyczaje Polen
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032469814&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT besalajerzy alkoholowedziejepolskidwieokupacje19391945

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge