Rafał Lemkin: polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
SEDNO Wydawnictwo Akademickie
2020
|
| Ausgabe: | Wydanie pierwsze |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | Inhaltsverzeichnis in englischer Sprache |
| Beschreibung: | 648 Seiten Illustrationen |
| ISBN: | 9788379630981 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV047061325 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210127 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 201214s2020 pl a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788379630981 |9 978-83-7963-098-1 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1227478335 | ||
| 035 | |a (DE-599)KXP1738349888 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 044 | |a pl |c XA-PL | ||
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Szawlowski, Richard |d 1929-2020 |e Verfasser |0 (DE-588)138472920 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Rafał Lemkin |b polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |c Ryszard Szawłowski |
| 246 | 1 | 1 | |a Raphael Lemkin |
| 250 | |a Wydanie pierwsze | ||
| 264 | 1 | |a Warszawa |b SEDNO Wydawnictwo Akademickie |c 2020 | |
| 300 | |a 648 Seiten |b Illustrationen | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Inhaltsverzeichnis in englischer Sprache | ||
| 600 | 1 | 7 | |a Lemkin, Raphael |d 1900-1959 |0 (DE-588)124769535 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4006804-3 |a Biografie |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Lemkin, Raphael |d 1900-1959 |0 (DE-588)124769535 |D p |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe, PDF |z 978-83-7963-099-8 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210127 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032468479 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 340.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804182056647786496 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TRESCI Rozdział I WIEJSKIE DZIECIŃSTWO RAFAŁA LEMKINA NA GRODZIEŃSZCZYŹNIE I. Kontrowersje wokół daty urodzin. 2. Miejsce urodzenia ֊ wieś Bezwodne w guberni grodzieńskiej w zaborze rosyjskim; miasto powiatowe Wołkowysk. 3. Życie rodzinne na dzierżawionym gospodarstwie. 4. Początkowa nauka w domu. 5. Szkoła rosyjska w Wołkowysku, rok 1913; wybuch I wojny świa towej, rok 1914; pod okupacją niemiecką (od połowy 1915 do przejęcia tych terenów przez Polskę w kwietniu 1919 roku).................................................. 13 Rozdział II POCZĄTKI DŁUGIEJ DROGI RAFAŁA LEMKINA DO POJĘCIA „GENOCYD” 1. Lata dziecięce: duże kontrasty społeczne; Quo vadis Sienkiewicza i irme lektury. 2. Lata szkolne od 1915 roku. Lata studenckie od roku akademi ckiego 1919/20: A. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i relegacja z niego w lipcu 1921; B. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie od roku akademi ckiego 1921/22. 3. Wpływ wiadomości o zabójstwie Talaat Paszy, w Berlinie w 1921 roku, byłego osmańskiego ministra spraw wewnętrznych i superkata, odpowiedzialnego za eksterminację Ormian w okresie I wojny światowej. 4. Wrażenie po zabójstwie atamana Petlury w Paryżu, w 1926 roku, z zemsty za masowe mordowanie Żydów na Ukrainie. 5. Seminarium prawa karnego pro fesora Juliusza Makarewicza na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. 6. Rygoroza i „austriacki” doktorat prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie 9 lipea 1926 roku..............................................................................37 Rozdział III OD UKOŃCZENIA STUDIÓW PRAWNICZYCH DO NOMINACJI
PODPROKURATORSKIEJ: OD DRUGIEJ POŁOWY 1926 DO 1929 ROKU WŁĄCZNIE
Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEM Ki N 1. Służba wojskowa w Grodnie. 2. Wielka protekcja: praca sekretarska w Są dzie Apelacyjnym w Warszawie, połączona z aplikacją; dwie pierwsze sa modzielne publikacje. 3. Wielce wątpliwa sprawa studiów zagranicznych. 4. Nominacja na podprokuratora Sądu Okręgowego w Brzeżanach (woj. tar nopolskie) i szybkie delegowanie ֊ ponownie nie bez poważnej protekcji ֊ na identyczne stanowisko przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Uczestnictwo w seminarium prawa karnego prof. Wacława Makowskiego na Uniwersytecie Warszawskim........................................................................................................ 89 Rozdział IV RAFAŁ LEMKIN: LATA 1929/30 DO OKOŁO POŁOWY 1934 ROKU A. PODPROKURATOR-WICEPROKURATOR OD 1933 1. Hierarchia struktur i rang służbowych w Prokuraturze IIRP oraz sprostowa nie zagranicznych „sensacji” odnośnie do rangi Lemkina. 2. Trzydziestoletni podprokurator Lemkin w składzie władz dwu elitarnych organizacji prawni czych II RE 3. Praca referendarska w Sekretariacie Generalnym Komisji Kody fikacyjnej RP (1931-1932); mało znany awans Lemkina na wiceprokuratora Sądu Okręgowego w Warszawie w 1933 roku. 4. Zajęcia dydaktyczne na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i Łodzi oraz sprostowanie o rzekomej ha bilitacji na WWP w 1933 roku. 5. Publikacje naukowe w kraju w tym okresie. B. ADWOKAT RAFAŁ LEMKIN: OD OKOŁO POŁOWY ROKU 1934 DO WRZEŚNIA 1939 1. Przejście Lemkina z prokuratury do adwokatury: tendencyjne tego przy czyny lansowane przez niektórych autorów zachodnich; prawdopodobny główny powód tego przejścia. 2.
Pięć lat wielce pomyślnej pracy adwokackiej w Warszawie. 3. Dalsze publikacje naukowe w kraju i początki publikacji za granicznych wiatach 1934-1939 ..................................................................... 109 Rozdziały UDZIAŁ RAFAŁA LEMKINA WMIĘDZYNARODOWEJ WSPÓŁPRACY PRAWNICZEJ W LATACH TRZYDZIESTYCH 1. Międzynarodowa współpraca intelektualna w Europie po I wojnie świa towej, w tym w dziedzinie unifikacji prawa karnego; powstanie Association Internationale de Droit Pénal (1924), jej I Konferencja w listopadzie 1927
SPIS TREŚCI roku w Warszawie, II Konferencja w maju 1928 w Rzymie i powołanie Mię dzynarodowego Biura Unifikacji Prawa Karnego. 2. Udział Lemkina w III i IV Konferencji: lata 1930-1931. 3. Rok 1933: referat Lemkina - pisany w sytuacji narastania zbrodniczych wydarzeń w nazistowskich Niemczech - nadesłany na V Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w Madrycie z koncepcją „zbrodni barbarzyństwa”, pierwszym krokiem w kierunku „genocydu”; temat tam nierozpatrzony, odroczony sine die; prorocza krytyka tego przez profesora Vespa siana V. Pellę; dwie różne wersje referatu Lemkina z 1933 i 1935 roku. 4. Nie dopuszczenie Emila S. Rappaporta i Lemkina do udziału w toczących się od wiosny 1934 do 1937 rokowań genewskich nad projektem Konwencji o zwal czaniu terroryzmu (i stworzenia Międzynarodowego Trybunału Karnego) po negatywnej opinii Szymona Rundsteina, grudzień 1934 roku. Wcześniejsze pismo Lemkina do Sekretarza Generalnego Ligi Narodów pośrednio oferują cego swoje usługi. 5. Aktywne uczestnictwo Lemkina na VI Konferencji Unifi kacji Prawa Karnego w Kopenhadze (1935), IV Międzynarodowym Kongresie Prawa Karnego w Paryżu (lipiec 1937) oraz na II Międzynarodowym Kongre sie Prawa Porównawczego w Hadze (sierpień 1937). 6. Członkostwo Lemkina w International Law Association od 1934 roku i rozszerzające jego horyzonty prawne uczestnictwo w konferencjach Asocjacji: 38. w Budapeszcie (wrzesień 1934) i 40. w Amsterdamie (przełom sierpnia i września 1938). Uczestnictwo Lemkina w VII Konferencji Unifikacji Prawa Karnego w Kairze (styczeń 1938) oraz w I Kongresie Kryminologicznym w
Rzymie (sierpień 1938). Propozycja tematów referatów przekazana przez Lemkina na planowaną VIII Międzyna rodową Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w grudniu 1939 roku......... 147 Rozdział VI WYBUCHU WOJNY ŚWIATOWEJ - RAFAŁ LEMKIN OPUSZCZA NA ZAWSZE WARSZAWĘI POLSKĘ. PONAD ROCZNY POBYT W SZWECJI. PODRÓŻ DO USA 1. Agresja niemiecka na Polskę 1 września 1939 roku i ewakuacja z Warsza wy na wschód Polski 6-7 września. 2. Agresja sowiecka 17 września 1939 roku i przejściowe zatrzymanie przez bolszewików; drogi ucieczki: Wołkowysk, Wilno, Kowno i Ryga. 3. Pobyt w Szwecji (luty 1940-marzec 1941); wykłady na uniwersytecie sztokholmskim oraz początki pracy nad niemieckim na zistowskim ustawodawstwem w okupowanej Europie. 4. Wiosna-lato 1940 7
Ryszard Szawłowski RAFAfc LEMKiN - starania o uzyskanie dla Lemkina pracy akademickiej w USA zapewniającej wizę imigracyjną. 5. Podróż przez ZSRS, Japonię i Kanadę do USA; przybycie na Duke University w Durham w Północnej Karolinie w kwietniu 1941 roku ...............................................................................................................................239 Rozdział VII A POLE DISCOVERS AMERICA - POLAK ODKRYWA AMERYKĘ 1. Życzliwe przyjęcie w Duke University w Durham; pierwsze spotkania i wra żenia. 2. Wizyta w Waszyngtonie; referat na dorocznej konwencji American Bar Association w Indianapolis (wrzesień/październik 1941 roku); podjęcie ֊ praw dopodobnie z inicjatywy Lemkina - rezolucji potępiającej bezprawne działa nia Osi w okupowanej Europie, wyrażającej sympatię „braciom europejskim” i nadzieję na rychłe oswobodzenie ich krajów; otarcie się o Roberta Jacksona, prawdopodobnie bez szansy nawiązania z nim kontaktu osobistego. 3. Wykła dy w Durham i wznowiona intensywna praca nad niemieckim nazistowskim ustawodawstwem w okupowanej Europie; referat na 44. Sesji North Carolina Bar Association w maju 1942 roku. 4. Przyjęcie oferty pracy w administracji fe deralnej wWaszyngtonie, czerwiec 1942 roku................................................. 277 Rozdział VIII RAFAŁ LEMKIN WWASZYNGTONIE (POŁOWA 1942 - POCZĄTEK 1945) 1. Sytuacja w Stanach Zjednoczonych wciągniętych do II wojny światowej. 2. Praca w administracji federalnej; próby alarmowania wiceprezydenta i prezydentaUSAgenocydalnąsytuacjąwokupowanej Europie. 3. Bezowocne sta rania o uzyskanie
pracy akademickiej w 1944 roku, jeszcze przed ukazaniem się Axis Rule in Occupied Europe. 4. Dzieło Axis Rule in Occupied Europe (li stopad 1944) i wylansowana tam koncepcja i termin „genocide”, pierwotnie słabo doceniona lub wręcz niedostrzeżona; niezbyt przychylne notatka recenzyjna Herscha Lauterpachta (1945) i ocena Hansa Kelsena (1946). 5. Inne zajęcia Rafała Lemkina......................................................................................291 Rozdział IX DZIAŁALNOŚĆ RAFAŁA LEMKINA OD POCZĄTKU 1945 DO PAŹDZIERNIKA 1946 ROKU
SPIS TREŚCI 1. Lemkin bez płatnej pracy prawdopodobnie od lata 1944 do maja 1945 roku. 2. Zatrudnienie Lemkina od końca maja 1945 w War Department w Waszyng tonie; jego opracowanie o działalności profesora Karla Haushofera - budzi uznanie. 3. Pierwsza delegacja do Europy (późne lato-wczesna jesień 1945 roku) ; umieszczenie ֊ w październiku 1945 roku - genocide w akcie oskarżenia w procesie głównych niemieckich zbrodniarzy wojennych przed Międzynaro dowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. 4. Powrót do Waszyngtonu i przejściowy udział w przygotowaniu procesu głównych japońskich przestęp ców wojennych wTokio; list-memoriał Rafała Lemkina w sprawie genocydu do Sekretarza Generalnego ONZ Trygve Lie z 20 maja 1946 roku. 5. Druga delega cja do Europy (1946 rok); stanowisko doradcy ds. zagranicznych War Depart ment; objazd inspekcyjny amerykańskich trybunałów wojskowych w Niem czech; czerwiec 1946 roku w Norymberdze; problemy zdrowotne; wystąpienie na konferencji taternational Law Association w Cambridge w sierpniu 1946 roku; niepowodzenie w związku z przygotowywanymi w Paryżu traktatami po kojowymi i wyrokiem norymberskim (pominięcie genocide); powrót do USA w październiku 1946 roku. 6. Ekskurs ze sceny polskiej - „ludobójstwo” („genocyd”) w trzech sprawach rozpatrywanych przez Najwyższy Trybunał Naro dowy - sprawy Greisera i Goetha (1946) oraz Hoessa (1947).........................323 Rozdział X RAFAŁ LEMKIN JAKO INICJATOR I GŁÓWNY ARCHITEKT KONWENCJI ONZ PRZECIW GENOCYDOWIZ 9 GRUDNIA 1948 1. I Sesja Zgromadzenia Ogólnego ONZ, jesień 1946; inicjatywa Lemkina i wielki
początek - rezolucja G.A. 96 (I) z 11 XII 1946. 2. Rok 1947: odejście z pracy w War Department, praca eksperta w Sekretariacie ONZ nad pierw szym projektem konwencji; praca w Komisji ONZ Stopniowego Rozwoju Prawa Międzynarodowego i jego Kodyfikacji oraz w Radzie Gospodarczo-Społecznej; bezskuteczny memoriał Lemkina przesłany Międzynarodo wej Konferencji Unifikacji Prawa Karnego w Brukseli w lipcu; II Sesja Zgro madzenia Ogólnego ONZ, jesień 1947: decyzja o kontynuowaniu pracy nad konwencją. 3. Walka o możliwość pracy naukowej i uzyskania regularnych źródeł utrzymania; od wiosny 1948 roku na Yale University. 4. Zwycięski rok 1948: Lemkin latem w Genewie (Sesja Rady Gospodarczo-Społecznej); Lem kin na III Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Paryżu; jesień 1948 roku; 9
10 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKİN jednomyślne przyjęcie konwencji 9 grudnia 1948 roku; hospitalizacja i powrót do USA. Ekskurs z Rafałem Lemkinem i Herschem Lauterpachtem w de . ..375 Rozdział XI LATA PO UCHWALENIU „KONWENCJI LEMKINA” 1949-1959 I. Wyrazy uznania i poczucie sukcesu w pierwszym roku po powrocie do USA; pierwsze nominacje do Pokojowej Nagrody Nobla w styczniu 1950 roku. Po myślna działalność dydaktyczna na Yale University, zarysowujący się od koń ca 1949 roku konflikt z dziekanem Law School oraz opanowany jeszcze „kry zys finansowy” w pierwszej połowie 1950 roku. 2. Niezrozumiałe nieetyczne zachowanie Lemkina wobec tak mu zawsze życzliwego prof. Vespasiana V Pelli. 3. Pomyślna krucjata o dwadzieścia ratyfikacji konwencji o genocydzie (lata 1949-1950) i jej wejście w życie w styczniu 1951; nieudane starania o ra tyfikację konwencji przez USA; sprawa opinii doradczej Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości odnośnie do zastrzeżeń do konwencji o genocy dzie (1950-1951). 4. Rozstanie z Yale University w 1951 roku i późniejsze dwa okresy bezrobocia (lata 1951-1955, 1956-1959); odmowy domów wydawni czych. 5. Walka Lemkina o jak największą liczbę ratyfikacji (lata 1951-1959), ilustrowana sprawą ratyfikacji przez Belgię oraz imponującym lobbingiem w odniesieniu do RFN; słowa uznania i wdzięczności pod adresem Lemkina na posiedzeniu plenarnym Bundestagu 8 lipea 1954 roku oraz nadane mu odznaczenie (Bundesverdienstkreuz). 6. Krytyczne stanowisko Lemkina wo bec genocydalnych zjawisk w Związku Sowieckim oraz jego zarzuty genocydu w odniesieniu do zbrodniczych
wydarzeń w Azji (Korea) i w Afryce (Algieria). 7. Szeroko zakrojone prace Lemkina w dziedzinie historii genocydu, nieukończone z powodu braku środków i przedwczesnej śmierci; docenienie wartości jego spuścizny manuskryptowej dopiero kilkadziesiąt lat później i przystąpie nie do częściowego wydawania jej drukiem............................................... 441 Rozdział XII OSTATNI ROK ŻYCIAI NAGŁA ŚMIERĆ W NOWYM JORKU LATEM 1959 ROKU 1. Wegetacja materialna w ostatnim roku życia; samotność, częściowa uciecz ka w poezję. 2. Kolejna i ostatnia odmowa dużego grantu badawczego w USA, tym razem przez Rockefeller Foundation, oraz uporczywe niepowodzenia
SPIS TREŚCI w zakresie jakichkolwiek umów wydawniczych. 3. Zawiedzione nadzieje na Pokojową Nagrodę Nobla; Ekskurs - dwaj kandydaci do Nobla; Rafał Lemkin i René Cassin, kandydat niespełniony i spełniony. 4. Niespodziewany zgon 28 sierpnia 1959 roku i godny nekrolog zawsze Lemkinowi życzliwego „New York Times”.................................................................................................. 513 ZAKOŃCZENIE Rafał Lemkin po śmierci - od dość daleko posuniętego zapomnienia przez kilkadziesiąt lat do szerokiego międzynarodowego powrotu pamięci i rosną co wysokiej oceny jego pracy na początku XXI wieku. Lemkin wyłaniający się jako najbardziej rozpoznawalny, „najpopularniejszy prawnik międzynaro dowy minionego i początków obecnego stulecia w skali światowej......... 539 ANEKSY...................................................................................................... 555 Źródła i literatura.....................................................................................607 Table of Contents - in lieu of an English Summary.......................... 629 Wykaz zastosowanych skrótowców.......................................................636 Indeks nazwisk..........................................................................................638 11
607 ŹRÓDŁA I LITERATURA I. Źródła archiwalne American Jewish Historical Society (AJHS), New York: różne dokumenty dotyczące Ra fała Lemkina (pisma urzędowe, korespondencja, legitymacje etc.) Archiv des Auswärtigen Amtes (AAA), Bonn, obecnie w Berlinie Archiwum Akt Nowych (AAN) Jacob Marcus Rader Center of the American Jewish History (MRC), Cincinnati, Ohio (różne dokumenty Rafała Lemkina) New York Public Library (NYPL) - Lemkin Papers: reel 1 (korespondencja Lemkina); reel 2 (nieukończona autobiografia Rafała Lemkina); reel 3 (wiele częściowo przygotowanych we wstępnej wersji roz działów oraz materiałów do nieukończonego dzieła „Introduction into the Study of Genocide”) - Emergency Committee Records, Manuscripts Archives Section Robert H. Jackson Papers, Manuscript Division, Library of Congress, Washington D.C. United Nations Library Geneva (dokumenty Ligi Narodów) II. Encyklopedie; słowniki biograficzne; informatoria; publikacje urzędowe, sprawozdania z kongresów i konferencji międzynarodo wych organizacji prawniczych; periodyki i prasa 1. Encyklopedie; słowniki biograficzne; informatoria; publikacje urzędowe polskie Dziennik Ustaw RP Encyklopedia białych plam, t. U, Radom 2003 (Ryszard Szawłowski, hasło Ludobój stwo), 1.15, Radom 2005 (Ryszard Szawłowski, hasło Procesy norymberskie) Encyklopedia katolicka, 1.11, Lublin 2006, hasło Ludobójstwo, Ryszard Szawłowski, cz. II - Aspekt socjologiczny, cz. III -Aspekt historyczny·, J. Gocko, cz. IV - Stanowisko Kościoła) Encyklopedia podręczna prawa karnego, red. Wacław Makowski, 4 t., Warszawa 1934-1939 (liczne hasła pióra
Rafała Lemkina) Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, t. 3, 4, red. Kazimierz Dopierała, Toruń 2004, 2005
608 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Kalendarze-Informatory Sądowe, Warszawa, za lata: 1931,1932,1933,1934,1935,1939 Komisja Kodyfikacyjna RR Sekcja Prawa Karnego, t. 5 Księga adresowa Polski (wraz z W.M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1928 Lista adwokatów okręgu Sądu Apelacyjnego wWarszawie (Okrąg Izby Adwokackiej War szawskiej) - na dzień 1 listopada 1936 r., Warszawa Polski Słownik Biograficzny (PSB) nazwiska od A do początków lit. D - 41., przedwojen ne; nazwiska od lit. D (c.d.) do końca lit. S - w45 tomach powojennych do tomu L/2, zesz. 205, Warszawa-Kraków 2015) Rocznik polityczny i gospodarczy 1939, Warszawa 1939 Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, 1.13, Warszawa 1893 Wydawnictwa Grup Polskich Porozumień Prawniczych z Zagranicą, zesz. 2, Grupa Prawnicza Polsko-Niemiecka, Warszawa 1938 2. Polskie periodyki i prasa Dzieje Najnowsze (Warszawa) Gazeta Sądowa Warszawska (tygodnik) Gazeta Warszawska 1933 Głos Prawa (Lwów) Głos Prawników Śląskich (Katowice) Kurier Warszawski 1921 Myśl Narodowa (Warszawa) Nasz Dziennik 2011 Palestra (Warszawa) Pamięć i Sprawiedliwość (Warszawa) Państwo i Prawo (Warszawa) Przegląd Prawa i Administracji imienia Ernesta lilia (Lwów) Przegląd Współczesny (Kraków) Revue Pénitentiaire de Pologne (Warszawa) Rzeczpospolita 1996,2001,2005,2007,2009,2010,2011,2012,2015 Sprawy Międzynarodowe (Warszawa); wersja ang.: The Polish Quarterly of Internatio nal Affairs (Warszawa) Wiadomości Literackie (tygodnik, Warszawa) Wiadomości Prawnicze (Lòdi)
ZRODŁA i LITERATURA 609 Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. 2: Ludobójstwo, red. Radosław Ignatiew, Antoni Kura, Warszawa 2008 Zeszyty Historyczne (Paryż) 3. Publikacje zagraniczne Cambridge Biographical Encyclopedia 1994 Current Biography. Who s News and Why, New York 1950 Das grosse Lexikon des Dritten Reiches, Hrsg. Christian Zentner, Friedemann Bedürftig, München 1985 Deutsche Biographische Enzyklopädie, 131, München 1995-2003 Domams Max, Hitler. Reden und Proklamationen 1932-1945, kommentiert von einem deutschen Zeitgenossen, Teil I: Triumph 1932-1936, Teil II: Untergang 1939-1945, wyd. 4, Leonberg 1988 Encikłopediczeskij Słowar’, 221., St. Petersburg 1897 Encyclopedia Judaica, wyd. 2, 221., Jerusalem 2007 Encyclopedia ofGenocide and Crimes Against Humanity, red. Dinah L. Shelton, 31., De troit 2005 Encyclopedia ofGenocide, ed. Israel W. Charny, Santa Barbara, Calif. 1999 Encyclopedia of the Holocaust, red. Israel Gutman, 41., New York-London 1990 Encyclopedia ofWar Crimes and Genocide, ed. Leslie Alan Horvitz, Christopher Catherwood, 3 t., New York 2006 Enzyklopädie des Holocaust, Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden, Hrsg. Gutman, Jaeckel, Longerich, 31., b.d. Heinsohn Gunnar, Lexikon der Völkermorde, Reinbeck bei Hamburg 1998 Neue Deutsche Biographie (NDB), 271., Berlin 1971-2020 Oxford Dictionary ofNational Biography, Oxford 2004 Verträge zur Zeitgeschichte 1918-1939. Von Versailles zum Zweiten Weltkrieg, Hrsg. Klöss Erhard, München 1965 Weiss Hermann, Biographisches Lexikon zum Dritten Reich, wyd. 22, Frankfurt a. M.
1998 Who is Who in America, vol. 3, Chicago 1960 Who was Who in America, vol. 10 і 13, Chicago 1989-1993,1998-2000 4. Sprawozdania z kongresów i konferencji międzynarodowych organizacji prawniczych Annales parlementaires. Chambre des Représentants (Belgia) 1951 Annotated Leading Cases oflnternational Criminal Tribunals, Antwerp-Oxford, od ok. 2000
610 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Conférence Internationale de’ 1’Uniflcation du Droit Pénal (...) Varsovie, 1-5 Novembre 1927, Actes de la Conférence (...), Paris 1929 Conférence Internationale pour l’Unification du Droit Pénal (...) Bruxelles, 10 et 11 juil let 1947, Actes de la Conférence (...), Paris 1948 Deutscher Bundestag - Sitzungen... 1954 German Occupation ofPoland (Polish White Book), May 1941 International Law Association. Report of the Forty-first Conference held at Cambridge..., August 19th to 24th, 1946, Cambridge 1948 International Law Association. Report of the Fortieth Conference held at Amsterdam..., August 29 to September 2,1938 (reprint) International Law Association. Report ofthe Thirty-Eight Conference held at Budapest..., September 6th to 10th, 1934 (reprint) International Law Association. Report of the Thirty-Ninth Conference held at Paris..., September 10th to 15th, 1936 (reprint) Prozess gegen die Hauptkriegsverbrecher vor dem Internationalen Militärgerichtshof, Nürnberg 14. November 1945-1 Oktober 1946, veröffentlicht in Nürnberg, Deu tschland 1948, Band 19. Amtlicher Text in deutscher Sprache, Verhandlungsniederschriften 19. Juli 1946 - 29. Juli 1946 Report ofRobertH. Jackson, United States Representative to the International Conference on Military Triak London 1945, wyd. Departamentu Stanu w Waszyngtonie (Preface Jacksona do tej publikacji nosi datę 29 XII 1947) Trial ofthe Major War Criminals before the International Military Tribunal, Nuremberg 14 November1945-1 October 1946, published at Nuremberg, Germany 1948, voi. 19, Official text in
the English Language, Proceedings 19 July 1946-29 July 1946 United Nations Treaty Series (kontynuacja League ofNations Treaty Series) V8 Conférence Internationale pour l’Unification du Droit Pénal (...) Madrid, 14-20 Octo bre 1933, Actes de la Conférence (...), Paris 1935 Yearbook ofInternational Organizations 2009/2010, München 5. Zagraniczne periodyki i prasa American Journal of Comparative Law (AJCL) American Journal of International Law (AJIL) American Journal of Sociology (AJS) American Political Science Review American Scholar
ŹRÓDŁA I LITERATURA Annals of The American Academy of Political and Social Science British Yearbook of International Law California Law Review (CLR) Cambridge Law Journal Christian Century (Chicago) Comparative Studies in Society and History (Cambridge) European Journal of International Law (Florencja) European Review - Revue européenne d’histoire Giustizia Penale, La (Rzym) Globe Mail (Toronto) 2012 Harvard Law Review Humanities Research (Canberra) International and Comparative Law Quarterly (Cambridge) International Conciliation (New York) International Review of Modem Sociology (Lucknow, Indie) Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts / Simon Dubnow Institute Yearbook (Leipzig) Journal of Genocide Research (Basingstoke, England) Law and Contemporary Problems (Durham, USA) Law Library Journal (Washington, D.C.) Midstream (NewYork) Monde, Le (Paris) 1945, 2012 Nation (NewYork) New York Times (NYT) 1921, 1941,1944, 1945,1946,1948, 1949,1951,1952,1955,1957, 1959,1983,1988,2005,2006,2013,2016 Review of Socialist Law (Lejda) Revue internationale de droit pénal Süddeutsche Zeitung (München) 2015, 2016 Tagesspiegel (Berlin Zachodni) 1953,1954 Virginia Law Review Washington Post 2006 Yale Law Journal (YLJ) 611
612 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIM III. Literatura 1. Prace książkowe oraz rozdziały w pracach zbiorowych ABRAMOV Smilia, Gémeidé in Yugoslavia, Belgrad 1995 AKÇAM Taner, A Shameful Act, The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility, New York 2007; wyd. franc. Un acte honteux. Le génocide arménien et la question de la responsabilité turque, tłum. Odile Démangé Paris 2008, wyd. 2 2012 AKTAR Cengiz, LAppel au Pardon. Des Turcs s adressent aux Arméniens, Paris 2010 ALTBEKER-CYPRYS Ruth, A Jump for Life, A Survivors Journalfrom Nazi-Occupied Po land, London 1997 Auschwitz 1940-1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, red. Wacław Długoborski, Franciszek Piper, 5 Ł, Oświęcim-Brzezinka 1995 BABEUF Gracchus, La Guene de Vendée et le système de dépopulation, Paris 2008 BALAKIAN Peter, The Burning Tigris. The Armenian Gémeidé and America’s Response, New York 2003 BARDEKJIAN Kevork B., Hitler and the Armenian Genocide, Cambridge, Mass. 1985 BARTNICKI Andrzej, Pierwszy frontil wojny światowej. Konflikt włosko-etiopski 1935- 1936, Warszawa 1971 BARTOSZEWSKI Władysław, 1859 dni Warszawy, Kraków 1974 BIALIK Chaim Nachman, Noach i Maryńka, tłum. Rafał Lemkin, Lwów 1926 BLISS-LANE Arthur, I saw Potand Betrayed, New York 1948; wyd. poi.: Widziałem Polskę zdradzoną, tłum. Bartłomiej Kazimierski (pseud.), Warszawa 1984, wyd. ost. 2019 BLOXHAM Donald, The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the De struction of the Ottoman Armenians, Oxford 2005 BOHLEN Charles S., Witness to History 1929-1969, London 1973 CASSIN René, Human Rights since 1945: An
Appraisal, 1971 [w:] Encyclopaedia Britan nica. 100 years with Nobel Laureates, New Delhi 2001 CHURCHILL Ward, A Little Matter of Genocide. Holocaust and Denial in the Americas 1492 to the Present, Winnipeg 1998 CONOT Robert E., Justice at Nuremberg, London 1983 COOPER John, Raphael Lemkin and the Sriuggle for, Houndmills, Basmgstokes-New York 2008 CORNATON Michel, Les camps de regroupement de la guere d’Algérie, Paris-Montréal 1998
ŹRÓDŁA I LITERATURA (A) Crime ofSilence, The Armenian Genocide. The Permanent Peoples’ Tribunal,The Zo nan Institute, Cambridge, Mass., 19B5 CROCHET Bernard, PIOUFFRE Gérard, La Guerre d’Algérie, Paris 2013 CURLE Clinton Timothy, Humanité: John Humhrey’s Alternative Account of Human Rights, Toronto-Buffalo-London 2007 (praca doktorska) CYBICHOWSKI Zygmunt, System prawa międzynarodowego, wyd. 2, Warszawa 1923; wyd. 4 1932 CYPRIAN Tadeusz, SAWICKI Jerzy, Prawo norymberskie. Bilans i perspektywy, Warszawa-Kraków 1948 - Walka o zasady norymberskie 1945֊1955, Warszawa 1956 DADRIAN Vahakn N., The History of the Armenian Genocide. Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus, Oxford 1995 - The Key Elements in the Turkish Denial of the Armenian Genocide: A Case Study ofDi stortion and Falsification, Toronto 1999 DINK Hrant, Chroniques d’un journaliste assassiné, Paris 2010 DŁUGOSZ Jan, Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 7 i 8:1241-1299, wyd. 2, Warszawa 2015. DOBKOWSKI Michael N., WALLIMANN Isidor, Genocide in Our Time. An Annotated Bi bliography with Analytical Introductions, Ann Arbor, Michigan 1992 DOBSON Alan P., US Wartime Aid to Britain 1940-1946, London-Sydney-Dover-New Hampshire 1986 DORABIALSKA Alicja, Jeszcze jedno życie, Warszawa 1972. DROST Peter N., Humanicide. The Crime ofState, vol. 2: Genocide. United Nations Legis lation on International Criminal Law, Leyden 1959 Ekspertyzy i orzeczenia przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, wyd. Czesław Pilichowski GKBZHwP (do użytku wewnętrznego), 31, Warszawa 1979-1980 ENGEL David,
Being Lawful in a Lawless World: The Trial ofScholem Schwartzbard and the Defence ofEast European Jews, „Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts / Simon Dubnow Institute Yearbook”, voi. 5, Göttingen 2006 Equity in the World’s Legal Systems. A Comparative Study, dedicated to René Cassin, red. Ralph A. Newman, Brussels 1973 EVATT Herbert V, The Task ofNations, New York 1949 GAJDENKOW N.M., Russkije poety XIX wieka. Chrestomatija, wyd. 3, Moskwa 1964 GARLIŃSKI Józef, Oświęcim walczący, wyd. 2, Londyn 1997 GAWROŃSKI Jan, Moja misja w Wiedniu 1932-1938, Warszawa 1965 613
614 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEM KIN Genocide and the Modern Age. Etiology and Case Studies ofMass Death, ed. Isidor Waliiman, Michael N. Dobkowski, Richard Rubenstein, New York 1987 [The) Genocide Convention Sixty Years after itsAdoption, red. Christoph Saffering, Eckart Conze, The Hague 2010 GIEDROYĆ Jerzy, MIEROSZEWSH Juliusz, Listy 1949-1956, wybór i wstęp Krzysztof Po mian, cz. I, Warszawa 1999 GLASER Stefan, Droit international pénal conventionnel, vol. 1: Bruxelles 1970, vol. 2: Bruxelles 1978 - Urywki wspomnień, Londyn 1974 GLENDON Mary Ann, A World Made New. Eleanor Roosevelt and the Universal Declara tion ofHuman Rights, New York 2001 GMĪTRUK Janusz, Powstanie Zamojskie, Warszawa 2003 GŅAUCK Gerhard, Marcel Reich-Ranicki. Pohkie lata, Warszawa 2009 GÓRSKI Konrad, Divide et impera, Białystok 1995 GUMKOWSKI Janusz, KUŁAKOWSKI Tadeusz, Zbrodniarze hitlerowscy przed Najwyż szym Trybunałem Narodowym, wyd. 3, Warszawa 1967 GUMPLOWICZ Ludwik, Das österreichische Staatsrecht (Verfassungs-und Verwal tungsrecht), wyd. 3, Wien 1907 HARUSEWICZ Mieczysław, Za carskich czasów i po wyzwoleniu. Jan Harusewicz, wspo mnienia- dokumenty, Londyn 1975 HASTINGS Max, The Korean War, 1987; wyd. poi.: Wojna koreańska, tłum. Barbara Cendrowska [-Werner], b.d.; także: Poznań-Wrocław2010 HEIFETZ Elias, The Slaughter ofthe Ukraine in 1919, NewYork 1921 HELLER Michał, Historia Imperium Rosyjskiego, tłum. Eugeniusz Melech, Tadeusz Kaczmarek, wyd. 2, Warszawa 2005 History ofthe United Nations War Crimes Commission and the Development of the Laws ofWar, London 1948 HITLER Adolf, Mein Kampf,
München 1939 (jedno z wielu wydań) Hitler’s Ten Year War on the Jews, Institute of Jewish Affairs of the American Jewish Con gress, NewYork b.d. (1943?) HOCHSCHILD Adam, King Leopold’s Ghost. A Story ofGreed, Heroism in Colonial Africa, London 1999; wyd. poi. Duch króla Leopolda: opowieść o chciwości, terrorze i boha terstwie w kolonialnej Afryce, tłum. Piotr Tarczyński, Warszawa 2012 HORN John, KRAMER Alan, 1914. Les Ariocités allemandes, La vérité sur les crimes de guerreen France et en Belgique, tłum. zang. Hervé-Marie Benoît, Paris 2011
ŹRÓDŁA ! LITERATURA HUMPHREY John R, Human Rights and the United Nations, a Great Adventure, New York 1984 International Law being the Collected Papers ofHersch Lauterpacht (...), vol. 5: Disputes, War and Neutrality, ed. Elihu Lauterpacht, Cambridge 2004 IRANEK-ОЅМЕСИ Kazimierz, Kto ratuje jedno życie... Polacy i Żydzi 1939-1945, Lon dyn 1968 IRVING David, Nuremberg: the Last Battle, 1996; wyd. poi.: Norymberga: ostatnia bitwa, tłum. Bartłomiej Zborski, Warszawa 1999 ISAKOWICZ-ZALESKI Tadeusz, ks., Przemilczane ludobójstwo na Kresach, Kraków 2008, wyd. 2, Kraków 2010 IWANEK Tomasz, Zbrodnia ludobójstwa i zbrodnie przeciwko ludzkości w prawie mię dzynarodowym, Warszawa 2015 JACOBSEN Hans-Adolf, Karl Haushofer, Leben und Werk, Bd. 1,2, Boppard am Rhein 1979 JAESCHKE Andrzej, Totalni sąsiedzi Pokki w publicystyce politycznej 1931-1939, Kra ków 2002 JAKUBOWSKA Urszula, Oblicze ideowo-polityczne „Gazety Warszawskiej” i „Warszaw skiego Dziennika Narodowego” w latach 1918-1939, Warszawa-Łódź 1984 JANICKI Jerzy, Czkawka, Warszawa 2000 JHERING Rudolf, Zweck im Recht, wyd. 3, 2 Ł, Leipzig 1893,1898, Bd. 1, s. 426 JONES Adam, Genocide. A comprehensive Introduction, Abingdon, Oxon and New York 2006 KALINOWSKA Krystyna, MOSKWA Jacek, Frassati Gawrońscy, włosko-pokki romans, Warszawa 2015 KAPOOR S.K. dr, International Law, wyd. 10, Allahabad 1994 KARSKI Jan, Story of a Secret State, Boston 1944; wyd. poi. Tajne państwo: opowieść o pokkim Podziemiu, Warszawa 1999, wyd. ost. tłum. Grzegorz Siwek, Kraków 2014 - Wielkie mocarstwa wobec Pokkil919-l945: od Wersalu do Jałty, tłum. Elżbieta
Mora wiec, Kraków 1989, wyd. ost. Poznań 2019 Katyń w dokumentach Kongresu USA, Pelplin-Warszawa-Londyn, lipiec 2003 (ze wstę pem i wsparciem b. Prezydenta RP na Uchodźctwie Ryszarda Kaczorowskiego) KELSEN Hans, The Law of the United Nations. A Critical Analysis of Its Fundamental Problems, London 1951, wyd. ostatnie 1966 KERRL Hans, Nationakozialistisches Strafrecht, Berlin 1933 HERNAN Ben, Blood and Soil. A World History of Genocide and Extermination from Sparta to Darfur, New Haven-London 2007 615
616 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LENKIN KIERSNOWSKI Ryszard, Tam i wtedy. W Podwyryszkach, w Wilnie i w puszczy 1939-1945, Warszawa [1994], wyd. ost. Warszawa 2007 KLOSE Fabian, Menschenrechte im Schatten kolonialer Gewalt. Die Dekolonisie rungskriege in Kenia und Algerien 1945-1962, München 2009; wyd. ang. Human Rights in the Shadow of Colonial Violence. The Wars ofIndependence in Kenya and Algeria, tłum. Dona Geyer, Philadelphia 2013 Kodeks karny Republik Sowieckich z 1922 r., tłum. Rafał Lemkin, Tadeusz Kochanowicz, wstęp Juliusz Makarewicz, Warszawa 1927 Kodeks kamy Rosji Sowieckiej 1927, tum. i wstęp Rafał Lemkin, przedm. Wacław Ma kowski, Warszawa 1928 Kodeks karny faszystowski, opr. i tłum. Rafał Lemkin, przedm. Wacław Makowski, War szawa 1929 Kodeks kamy z 1932 r. (...) oprać, i objaśn. Janusz Jamontt, Emil Stanisław Rappaport (...) przy udziale dra Rafała Lemkina (...), Warszawa 1932 KOLBE Dieter, Reichsgerichtspräsident Dr. Erwin Витке. Studien zum Niedergang des Reichsgerichts und der deutschen Rechtspflege, Karlsruhe 1975 ROMAŃSKI Henryk, SIEKIERKA Szczepan, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, Wrocław 2004 KORCZYK Henryk, Traktat ogólny o wyrzeczeniu się wojny (pakt Brianda-Kellogga). Ge neza, zawarcie, recepcja, działanie, Warszawa 1993 KOREY William, An Epitaph for Raphael Lemkin, New York, „pre-publication copy” (b.d., prawdop. 2001) KORNAT Marek, Polska 1939 roku wobec Paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002
- BoUzewizm, totalitaryzm, rewolucja, Rosja. Początki sowietologii i studiów nad syste mami totalitarnymi w Pohce (1918-1939), Kraków, 1.1:2003, t. 2:2004 KRAFT Claudia, Völkermord ak delictum iuris gentium - Raphael Lemkins Vorarbeiten Jur die Genozidkonvention, „Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts/Simon Dubnow Institute Yearbook” 2005, Bd. IV - Völkermorde im 20. Jahrhundert. Rafał Lemkin und die Ahndung des Genozids durch das internationale Sriafrecht [w:] Fink mundi - Endzeiten und Weitenden im östli chen Europa, Stuttgart 1998 KUBICA Helena, Zagłada w KL Auschwitz Polaków wysiedlonych z Zamojszczyzny w la tach 1942-1943, Oświęcim-Warszawa 2004 12. KUBICKI Leszek, Zbrodnie wojenne w świetle prawa pokkiego, Warszawa 1963
ŹRÓDŁA I LITERATURA KUCHARCZYK Grzegorz, Pierwszy holocaust XX wieku, Warszawa 2004, wyd. 2: 2012 LANGROD George S., VAUGHAN Michalina, The Polish Psychological Theory ofLaw. Po lish Law throughout the Ages. 1,000years ofLegal Thought in Poland, red. Wenceslas I. Wagner, Stanford 1970 LAUTERPACHT Elihu, The Life ofSirHersch Lauterpacht, Cambridge 2010 LAUTERPACHT Hersch, An International Bill of the Rights ofMan, New York, 1945 -International Law and Human Rights, New York 1950, tu cyt. wyd.: New York-London 1973 (The) Laws of War. Constraints on Warfare in the Western World, red. Michael Howard, George J. Andreopoulos, Mark R. Shulman, New Haven-London 1994 LE BLANC Lawrence J., The United States and the Genocide Convention, Durham-London 1991 LEMKIN Rafał, Sędzia w obliczu nowoczesnego prawa karnego i kryminologii, Warszawa 1933 -Amnestia 1935 r. Komentarz,Warszawa 1935 - Prawo karne skarbowe. Komentarz. Przepisy związkowe z objaśnieniami - orzeczni ctwo - okólniki, wyd. 3, Kraków 1938 - La régulation des paiements internationaux. Traité de droit comparé sur ետ devises, les clearing et ետ accords de paiements, les conflicts de lois, Paris 1939 - Valutareglering och Clearing, Stockholm 1941 -Axis Rule in Occupied Europe. Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress, Washington, D.C. 1944; kolejne wyd.: New York 1973, 2004 (wstęp Samantha Power), 2008 (wstęp William A. Schabas); wyd. poi.: Rządy państw Osi w okupowanej Europie. Prawa okupacyjne, analiza rządzenia, propozycje zadość uczynienia, tłum. Agnieszka Bieńczyk-Missala, Patrycja Grzebyk,
Bogusław Lackoroński, Marek Madej, wstęp [fatalny] Roman Kuźniar, Warszawa 2013 - Lemkin on Genocide, red. i wstęp Steven Leonard Jacobs, Lanham-Boulder-NewYork-Toronto-Plymouth, UK 2012 - Totally Unofficial. The Autobiography ofRaphael Lemkin, ed. Donna Lee Frieze, Yale 2013 LEMKIN Rafał, McDERMOTT Malcolm, Polish Penal Code ofl932 and the Law ofMinor Offences, b.m., 1939 LEPSIUS Johannes, Der Todesgang des Armenischen Volkes. Bericht über das Schicksal des Armenischen Volkes in der Türkei während des Weltkrieges, wyd. 3, Potsdam 1927, nowe wyd. Heidelberg 1980 -Deutschland undArmenien, 1914-1918. Sammlung diplomatischer Aktenstücke, Pots dam 1919 617
618 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN LEWANDOWSKA Stanisława, Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, War szawa 1997 LIE Trygve, In the Cause ofPeace. Seven Years with the United Nations, New York 1954 LIPSKI Jan, Diplomat in Berlin 1933-1939, New York-London 1968 LONGERICH Peter, Politik der Vernichtung. Eine Gesamtdarstellung der nationalsoziali stischen Judenverfolgung, München-Zürich 1998 Likwidacja Uniwersytetu Stefana Batorego przez władze litewskie w grudniu 1939 roku. Dokumenty i materiały, opr. Piotr Kossowski, t. 2, Warszawa 1991 Lista Katyńska, Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Zaginieni w Rosji sowie ckiej, opr. Adam Moszyński, wyd. 4, Londyn 1982 ŁUCZAK Czesław, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993 MAKAREWICZ Juliusz, Das Wesen des Verbrechens, eine kriminalpsychologische Abhan dlung aufvergliechender und rechtsgeschichtlicher Grundlage, Wien 1896 - Einführung in die Philosophie des Strafrechts, auf entwicklungsgeschichtlicher Grun dlage, Stuttgart 1906 MARSHALL George, European Recovery Program, 1947 Martyrdom of the Serbs. Prepared and issued by the Serbian Eastern Orthodox Diocesefor the United States and Canada, 1943 MASŁOWŚKYJ Witalij, Z кіт і proti koho wojuwały ukrajinśki nacionalisti w roki Dru- goji switowoji wijny, Moskwa 1999; wyd. poi. Z kim i przeciw komu walczyli nacjo naliści ukraińscy w latach II wojny światowej, tłum. Zbigniew Małyszczycki, Wroc ław 2001 MATERNIAK-PAWŁOWSKA Małgorzata, Adwokatura II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Poznań 2009 MAZA Herbert, Neuf meneurs
internationaux: de l’initiative individuelle dans l’institution des organisations internationales pendant le XIXe et leXXe siècle, Paris 1965, rozdział poświęcony Rafałowi Lemkinowi MEYSZTOWICZ Walerian ks., Poszło z dymem. Gawędy o czasach i ludziach, Londyn 1973 MILEWSKI Stanisław, REDZIK Adam, Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011 Mord w Katyniu. Koziebk, Ostaszków, Starobiebk. Lista ofiar, opr. Jędrzej Tucholski, War szawa 1991 MORGENTHAU Henry, Ambassador Morgenthau’s Story, wyd. 1, Garden City 1918, nowe wyd. red. Ara Sarahan, Princeton 2000 MYCIELSKI Andrzej, Chwile czasu minionego, Kraków 1976
ŹRÓDŁA I LITERATURA NAHLIK Stanisław E., Przesiane przez pamięć. W rodzinnym gnieździe, 1.1, Kraków 1987 NEUMANN Franz, Behemoth. ТЫ Structure and Practice of National Socialism, New York - Oxford 1944 Norymberga - nadal otwarty rozdział historii. WXXX rocznicę wyroku Międzynarodowe go Trybunału Wojskowego, Ministerstwo Sprawiedliwości, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1977 (408 stron, praca wydana z zastrze żeniem: „Tylko do użytku wewnętrznego”) On the Edge ofGreatness. The Diaries ofJohn Humphrey, First Director of the United Na tions Division ofHuman Rights, red. Alan John Hobbins, voi. 1:1948-1949, Montre al 1994; voi. 2: 1950-1951, Montreal 1996; voi. 3: 1952-1957, Montreal 1998; voi. 4: 1958-1966, Montreal 2000 OPAŁEK Kazimierz, WOLTER Władysław, Nauka filozofii prawa i prawa karnego w Pol sce, wyd. PAU w serii „Historia nauki polskiej w monografiach”, XVII b, Kraków 1948 (The) Origins ofGenocide: Raphael Lemkin as a Historian ofMass Violence, ed. Dominik Schaller, Jurgen Zimmerer, London-New York 2009, wyd. 2:2013 Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, Warszawa-Łódź, t. 1: 2012, t. 2-3: 2014 OSMAŃCZYK Edmund Jan, Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych, War szawa 1982 PANNÉ Jean-Louis, Rafaël Lemkin. Qu’est-ce qu’un génocide, Paris 2008 PELLA Vespasian V, La criminalité collective des Etats et le droit de l’avenir, Bucarest 1925, wyd. 2:1926, wyd. 3 uzup. hiszp.: 1931 - Le droit pénal de l’avenir, Paris 1945 - La guerre-crime et les crimineh de guerre. Réflexions surla justice pénale internationale ce
qu’elle est et ce qu’elle devrait être, wyd. 2 (pośmiertne), Neuchâtel 1964 PETRAŻYCKI Leon, Fruchtverteilung beim Wechsel des Nutzungsberechtigten. Drei zivile Abhandlungen, Berlin 1892 - Die Lehre vom Einkommen vom Standpunkt des gemeinen Zivilrechts, Bd. 1-2, Berlin 1893,1895 PILCH Adam, Rzeczpospolita Akademicka. Studenci i polityka 1918-1933, Kraków 1997 Pioneers of Genocide Studies, red. Samuel Totten, Steven Leonard Jacobs, New Bruns wick, NJ 2002 PIOTROWSKI Stanisław, Dziennik Hansa Franka, wyd. 2, Warszawa 1957 POBÓG-MALINOWSKI Władysław, Najnowsza historia polityczna Polski, wyd. 2, t. 2: 1914-1939, Londyn 1967 619
620 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMIN Polish White Book. Republic ofPoland, Ministry ofForeign Affairs, German Occupation of Poland. Extracts ofNote Addressed to the Allied and Neutral Powers, New York 1942 POL Krzysztof, Poczet prawników polskich, Warszawa 2000 POMIANKOWSKI Józef, Der Zusammenbruch des Ottomanischen Reiches. Erinnerun gen an die Türkei aus der Zeit des Weltkrieges, Zürich-Leipzig-Wien 1928 PORWIT Marian, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, t. 1, wyd. 2, Warszawa 1983 POWER Samantha, A Problem from Hel. America and the Age ofGenocide, NewYork 2002 Prawo kame w poglądach profesora Juliusza Makarewicza, red. Alicja Grześkowiak, Lub lin 2005 Proces Artura Greisera przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, GKBZHwR Warsza wa 1946 Proces ludobójcy Arnona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, oprać. Stanisław Kosiński, Tadeusz Cyprian, Mieczysław Siewierski, Kraków-ŁódźWarszawa 1947 RAPPAPORT Emil Stanisław, Zagadnienie unifikacji międzynarodowej prawa karnego, Warszawa 1929 - Przyszły kodeks karny Trzeciej Rzeszy Niemieckiej (Wskazania podstawowe prawa kar nego hitlerowskiego), Warszawa 1934 RATAJCZAK Dariusz, Polacy na Wileńszczyźnie 1939-1944, Opole 1990 RAUSCHNING Herman, The Voice ofDestruction, New York 1940 REDZIKAdam, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1933-1946, Lublin 2006 René Gassin (1887-1976), Une pensée ouverte surle monde moderne. Hommage au Prix Nobel de la Paix 1968, Actes du coiloque du 22 octobre 1998 au Collège de France, suivi d une contribution de A. Holleaux et de Lettres éditées par M.
Long et F. Monnier, Paris 2001 RIDING Alan, And the Show Went On. Cultural Life in Nazi-occupied Paris, New York 2011; wyd. poi.: A zabawa trwała w najlepsze. Zycie kulturalne w okupowanym Pa ryżu, tłum. Piotr Tarczyński, Warszawa 2012 RILKE Rainer Maria, Das Stunden-Buch, Leipzig 1918 RONCALLI Angelo Giuseppe, Journal de France, Paris 2006 ROSENBERG Alfred, Der Mythus des XXJahrhunderts, München 1935 RUNDSTEIN Szymon, W poszukiwaniu prawa cywilnego, Warszawa-Kraków 1939 RYSZKA Franciszek, Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław 1964, wyd. 2 popr. i uzup.: 1974, wyd. 3 popr. i uzup.: 1985 - Norymberga, prehistoria i ciąg dalszy, Warszawa 1982
ŹRÓDŁA I LITERATURA SAWICKI Jerzy, Ludobójstwo. Od pojęcia do Konwencji 1933-1948, Kraków 1949 SCHABAS William A., Genocide in International Law. The Crime of Crimes, wyd. 2, Cambridge 2009 SCHELLENBERG Walter, Wspomnienia, tłum. Tadeusz Rybowski, Wrocław 1987, wyd. 2:1989 SCHIMITZEK Stanisław, Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z lat pracy w MSZ 1920-1939, Warszawa 1976 SECHER Reynald, Vendée: du génocide au mémoricide, Paris 2012 Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego, red. Tadeusz Cyprian, Jerzy Sa wicki, Poznań 1962 SIEKIERKA Szczepan, ROMAŃSKI Henryk, BULZACKI Krzysztof, Ludobójstwo dokona ne przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 19391947, Wrocław 2006 SIEKIERKA Szczepan, ROMAŃSKI Henryk, RÓŻAŃSKI Eugeniusz, Ludobójstwo doko nane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławow skim 1939-1946, Wrocław 2007 SIEMASZKO Ewa, Der Völkermord in Wolhynien 1943 und 1944 [w:] Polen und der Osten. Texte zu einem spannungsreichen Verhältnis, Hrsg. Adolf Chwalba, Frankfurt am Main 2005 SIEMASZKO Władysław, SIEMASZKO Ewa, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności pokkiej Wołynia 1939-1945,2 ., Warszawa 2000 1 SINGER Isaac Bashevis, Miłość i wygnanie. Wczesne lata - wspomnienia, tłum. Lech Czyżewski, Wrocław 1991 SINGH Nagendra, The Role and Record of the International Court ofJustice, DordrechtBoston-London 1989 SKLOOT Robert, Ifthe Whole Body Dies. Raphael Lemkin and the Treaty Against Genoci de (Drama), Madison, Wisconsin 2006 SŁONIMSKI Antoni, Moja podróż do Rosji, Warszawa 1932,
kolejne wyd. m.in.: Warsza wa 1997 SOBAŃSKI Antoni, Cywil w Berlinie, Warszawa 1934, nowe wyd.: wstęp i przyp. Tomasz Szarota, Warszawa 2006 - Wrażenia norymberskie „Wiadomości Literackie” z 4 Х1936, nr 42, też [w:] Cywil w Ber linie, Warszawa 2006 SOŁŻENICYN Aleksander, Archipelag GUŁag, 1918-1956. Próba dochodzenia literackie go, tłum. Jerzy Pomianowski (Michał Kaniowski) t. 2, Warszawa 1990 621
622 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN SPECTOR Shrnul, The Holocaust ofVolhynian Jews 1941-1944, Jerusalem 1990 STACHIEWICZ Piotr, Akcja Koppe, Warszawa 1975 STACHIEWICZ Wacław, Wierności dochować żołnierskiej. Przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach i rozważaniach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza, Warszawa 1998 STAWROWSKI Zbigniew, Paristwo i prawo w filozofii Hegla, Kraków 1994 STETTINIUS Edward R. jr., Lend-Lease. Weapon for Victory, New York 1944 SUKIENNICKI Wiktor, La souveraineté des Etats en droit international moderne, Paris 1927 SZAWŁOWSKI Ryszard, Wojna polsko-sowiecka 1939,1.1 (monografia), t. 2 (dokumen ty), wyd. 3, Warszawa 1997 -Przedmowa [w:] W. Siemaszko, E. Siemaszko, op. cit, s. 11-32 - Ludobójstwo ukraińskie na Polakach - najstraszniejszym genocydem dokonanym w Europie w czasie II wojny światowej [w:] T. Isakowicz-Zaleski, op. cit., s. 159-162 - Raphael Lemkin’s Life Journey. From Creative Legal Scholar and Well-to-do Lawyer in Warsaw until 1939 to Pinnacle ofInternational Achievements during the 1940s in the States, Ending Penniless Crusader in New York in the 1950s [w:] Rafał Lemkin, a Hero ofHumankind, Warsaw 2010, s. 31-57 - Kwalifikacja prawna tzw. akcji antypolskiej na Kresach Wschodnich w latach czter dziestych XX wieku jako ludobójstwa [w:] Wołyń 1943 - Rozliczenie, wyd. w cyklu „Konferencje IPN”, Warszawa 2010, s. 48-62 - Rafał Lemkin, warszawski adwokat (1934-1939), twórca pojęcia „genocyd i główny architekt konwencji z 9 grudnia 1948 r. („Konwencji Lemkina”). W55-lecie śmierci, scalone
nadbitki artykułów R. Szawłowskiego z „Palestry” 2014-15, ze wstępem „Od Redakcji” oraz „Załącznikiem”, Warszawa 2015 SZEMBEK Jan, Diariusz wrzesień - grudzień 1939, przedm. i przyp. Bogdan Grzeloński, Warszawa 1989 SZPILMAN Władysław, Śmierć miasta. Pamiętniki 1939-1945, Warszawa 1946 TAYLOR Telford, The Anatomy of the Nuremberg ІУіак. A Personal Memoir, NewYork 1992 TERNONYves, Enguête sur la Négation ďun Genocide, Marseille 1989 TINBERGEN Jan, Economic Policy: Principles and Design, Amsterdam 1956 TOŁCZYK Dariusz, Gułag w oczach Zachodu, Warszawa 2009 TROCKI Lew, Moje życie. Próba autobiografii, tłum. Jan Barski, Stanisław Łukomski, Warszawa 1930; reprint Warszawa 1990 TYSZKIEWICZ Jan, Tatarzy na Litwie i w Роксе. Studia z dziejów ХІІІ-ХѴШ w., Warsza wa 1989
ŹRÓDŁA I LITERATURA 623 USSHER Clarence Douglas, KNAPP Grace Higley, An American Physician in Turkey. A Narrative ofAdventures in Peace and War, Boston-New York 1917, ost. wyd. 2019 (Der) Völkermord an den Armeniern vor Gericht: Der Prozess Talaat Pascha, Hrsg. Tessa Hofmann, Göttingen 1980 WALTERS Francis Paul, A History of the League ofNations, 2 1., London-New York 1952, kolejne wyd. 1967 WARDZYŃSKA Maria, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Pol sce, Intelligenzaktion, Warszawa 2009 WERFEL Franz, Die vierzig Tage des Musa Dagh՛, wyd. pol.: Czterdzieści dni Musa Dagh, tłum. Jacek Frühling, Warszawa 1959 WIERZBICKI Andrzej, W terenie i z trybuny, Warszawa 1936 WIESENTHAL Szymon, Prawo nie zemsta. Wspomnienia, tłum. Andrzej Albrecht, War szawa !992, Kraków 2010 WINTER Jay, PROST Antoine, René Cassin and Human Rights. Prom the Great War to the Universal Declaration, Cambrigde University Press 2013 (tłum. z franc.) WODZICKI Roman, Wspomnienia: Gdańsk-Warszawa-Berłin, Warszawa 1972 WRÓBLEWSKI Bronislaw, Penologia: Socjologia kar, Wilno 1926 - Prawo karne a moralność. Szkoła humanistyczna prawa karnego, Wilno 1927 -Principesfondamentaux de la politique pénale, Paris 1930 - Studia z dziedziny prawa i etyki, Wilno 1934 Wybór dokumentów do nauki prawa międzynarodowego, opr. Kazimierz Kocot, Karol Wolfke, wyd. 5, Wrocław-Warszawa 1969 ZOLL Fryderyk, Wspomnienia, opr. Irena Homola Skąpska, Kraków 2000 2. Artykuły i recenzje, sprawozdania z konferencji i kongresów prawniczych BARTLETT Robert Merrill, Pioneer vs. an Ancient Crime, „The Christian Century” 18
VII 1956 BLOXHAM Donald, The Armenian Genocide of 1915-1916: Cumulative Radicalization and the Development ofa Destruction Policy, „Past Present. November 2003, voi. 181, s. 141-191 Children ’s Terror in Greece Recited. Mother of6 Tells U.N. Aids ofRebels’Acts that Emptied a Macedonian Village, NYT z 15 III 1948 DADRIANVahakn N.. A Typology of Genocide, „International Review of Modem Socio logy” Autumn 1975, voi. 5, no 2 DOCKER John, Raphael Lemkin, Creator ofthe Concept ofGenocide: a World History Per spective, „Humanities Research” 2010, voi. 16, issue 2
624 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN ELDER Tanya, What You See Before Your Eyes: Documenting Raphael Lemkin’s Life by Exploring His Archival Papers, 1900-1959, „Journal of Genocide Research” Decem ber 2005, no 4 EPSTEIN Julius, wywiad: Warum tritt Bonn nicht der Genocide Konvention bei, „Der Ta gesspiegel” z 16VII1953 -Falsche Formulierungen Bonns zur „Genocide-Konvention . Der Schöpfer der Konven tion schreibt an Adenauer, „Der Tagesspiegel” z 2411954 FAINSOD Merle, recenzja Axis Rule... Lemkina, „Harvard Law Review” 1945, voi. 58, s. 744-747 GLASER Stefan, Reforma prawa karnego w Niemczech, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 30 VII 1934, nr 30-31 - XI Międzynarodowy Kongres Karny i Penitencjarny, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 9IX1935, nr 36 - Prawo karne na kongresie haskim, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 20 DC 1937 GRAHAM Kyle, The Refugee Jurist and American Law SchooL·, 1933-1941, „The Ameri can Journal of Comparve Law” 2002, no 4 JENKS Wilfred, Hersch Latttêrpacht - the Scholar as Prophet, „British Yearbook of Inter national Law 1960, no 37 KELSEN Hans, recenzja Aris Rule... Lemkina, „California Law Review” March 1946, voi. 34 KOREYWilliam, Raphael Lemkin. The Unofficial Man, „Midstream” June-July 1989 KORNAT Marek, Rafal Lemkin (1900-1959) - Studium biograficzne, „Zeszyty Historycz ne” 2004, z. 147 - Barbarzyństwo - wandalizm - terroryzm - ludobójstwo. O Rafale Lemkinie i idei zde finiowania „zbrodni w obliczu prawa narodów”, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” maj-czerwiec 2008, nr 3 (43) KOZICKI Stanisław, Nacjonalizm niemiecki (Z powodu książki Alfreda Rosenberga, „Der
Mythus des 20. Jahrhunderts ), „Myśl Narodowa” z 12 lipea 1931, nr 33 KUHN Arthur К., recenzja Axis Rule... Lemkina, AJIL April 1945, no 2 LANIEWSKI Alfred, III-сі Zjazd Prawników Polskich, „Czasopismo Sędziowskie” listopad-grudzień 1936 LAUTERPACHT Hersch („H.L.”), notatka recenzyjna o Axis Rule... Lemkina, „Cambridge Law Journal” 1945, vol. 9, no 1 LEMKIN Rafał, Les principes essentiels du Code pénal polonais de 1932, „Przegląd Polski ustawodawstwa cywilnego i kryminalnego poświęcony ustwodawstwu
ŹRÓDŁA I LITERATURA porównawczemu i zagadnieniom kodyfikacji” - „Revue Polonaise de Législation Civile et CrimineUe. Législation Criminelle” 1931-1932, vol. 3-4 - Sędzia w obliczu nowoczesnego prawa karnego i kryminologii, Warszawa 1933, też fragm. „Palestra” 1933, nr 3-4, nr 5-6 - Przestępstwa pohgające na wywołaniu niebezpieczeństwa międzypaństwowego jako delieta iuris gentium. Wnioski na VMiędzynarodową Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w Madrycie, „Głos Prawa” 1933, nr 10 - Reforma prawa karnego w Niemczech, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 30 - Terroryzm, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1935 - II Międzynarodowy Kongres prawa porównawczego (Haga, 4-11 sierpnia 1937r.), „Głos Prawników Śląskich” 1937, nr 2 - La protection de la paix par le droit pénal interne, „Revue internationale de Droit pé nal” 1938, no 1 - Verso una convenzione intemazionale per la prevenzione e la repressione della falsifi cazione dei passaporti, „La Giustizia Penale” 1938, łamy 225-238 - Rôle du juge et sa préparation dans la lutte contre la criminalité, „La Giustizia Penale” 1938, łamy 778-789 - The Treatment of Young Offenders in Continental Europe, „Law and Contemporary Problems” Autumn 1942 - Orphans ofLiving Parents: A Comparative Legal and Sociological View, „Law and Con temporary Problems” Summer 1944 - Genocide - a modern crime, „Free World: A magazin devoted to the United Nations and democracy” April 1945 - Genocide, „The American Scholar” Spring 1946, voi. 15, no 2 - Le génocide, „Revue Internationale de Droit pénal” 1946, no 3 і 4 - Genocide as a Crime under International Law, AJIL
1947, no 1 LIPMANN M., The Drafting of the 1948 Convention on the Prevention and Punish ment of the Crime of Genocide, „Boston University International Law Journal” 1985, no 3 LONGCHAMPS de BERIER, Roman, Wyniki obrad II kongresu prawa porównawczego w Hadze, „Przegląd Prawa i Administracji” 1937, s. 231-244 ŁUCZAK Czesław, Szanse i trudności bilansu demograficznego Pokki w latach 19391945, „Dzieje Najnowsze” 1994, t. 2 McDONNELL Michael A., MOSES A. Dirk, Raphael Lemkin as Historian of Genocide in the Americas, „Journal of Genocide Reseach” 2005, no 7 (4), s. 501-529 625
626 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN MYCIELSKI Andrzej, Stanowisko prawne Führern na tle ustroju Niemiec współczesnych, Wydawnictwa grup polskich porozumień prawniczych z zagranicą”, Warszawa 1938, z. 2, „Grupa prawnicza polsko-niemiecka”, s. 27-36 MUSZKAT Marian, Czy wyrok norymberski pozostał bez echa?, „Demokratyczny Prze gląd Prawniczy” 1947, nr 3 7. PELLA Vespasien, CORNIL Léon, SASSERATH Simon, Actes de la Conférence: 8.e Con férence internationale pour l unification du droit pénal sous les auspices du Govemement belge: Bruxelles, 10 et 11 juillet 1947, Paris 1949 PETRAŻYCKI Leon, O mordach rytualnych i sprawie Bejlisa, dum. i komentarz Zbi gniew Cywiński, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2017, t. LXIX, z. 2; publikacje pierwotne: L[ew] I[osifowicz] Pietrażyckij, O rituálnych ubijstwach i diele Biejlisa, „Prawo. Jeżeniedielnaja juridiczeskaja gazieta 1913, nr 42, s. 2403-2423, następnie broszura: prof. L[ew] I[osifowicz] Pietrażyckij, O rituálnych ubijstwach i diele Biejli sa, Tipografiia t-wa „Obszczestwiennaja Polza”, S.-Pietierburg 1913 Popular Turkish Novelist on Trialfor Speaking ofArmenian Genocide, NYT z 16X112005 Prokurator lemkin - inicjator nowych przepisów prawa karnego, notatka, „Gazeta War szawska” z 25 X1933 RABINBACH Anson, Raphael Lemkin und der Begriff vom „Genozid , 4th Simon Dubnow Lecture, December 18,2003, Old trade Bourse in Leipzig RAPPAPORT Emil Stanislaw, Propagande d agression comme délit du droit des gens, „Revue Pénitentiaire de Pologne” 1929, Annexe Nr 1 -III Międzynarodowy Kongres prawa karnego w Palermo, „Gazeta Sądowa Warszawska”
1933, s. 425-429 - V konferencja międzynarodowa unifikacji prawa karnego i jej poprzedniczki (garść wspomnień, wrażeń i myśli 1927-1933), odbitka z „Wiadomości Prawniczych 1934, nr 2 i 3 - IVMiędzynarodowy Kongres Prawa Karnego [Paryż, 26-31 lipea 1937), „Głos Prawni ków Śląskich” październik 1937, nr 2 - Ludobójstwo jako delictum juris gentium w kodeksach karnych krajowych, „Państwo i Prawo” 1948, z. 9-10 -ZMiędzynarodowej Komisji Karnej i Penitencjarnej. Sesja Zwyczajna (Zebranie Ogólne) w Bernie, Lipiec-Sierpień 1948, „Państwo i Prawo” 1948, z. 9-10 ROSENTHAL Α.Μ.,ΑΜαη Called Lemkin, NYT z 18X1988 SAMUELS Gertrude, U.NPortrait. Dr. Raphael Lemkin helped write the crime ofgenoci de into the conscience and statute books ofthe world, NYT z 20 III 1949
ŹRÓDŁA i LITERATURA SCHNUR Steven, Unofficial Man: The Rise and Fall ofRaphael Lemkin, „Reform Juda ism”, Fall 1982. SEASONGOOD Murray, The Second International Congress of Comparative Law, „Law Library Journal” March 1938, voi. 31, no 2 SPAAK Paul-Henri, Combats inachevés, vol. 2, De l’espoir aux déceptions, Paris 1969 SZAWŁOWSKI Ryszard, „Holocaust Pokki” w ujęciu amerykańsko-polskiego profesora, „Pamięć i Sprawiedliwość”, Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciw Na rodowi Polskiemu - IPN, nr XL, Warszawa 1997-1998 - Rafal Lemkin - twórca pojęcia „ludobójstwo” i główny architekt Konwencji z 9 XII194S (w czterdziestolecie śmierci), „Państwo i Prawo” 1999, no 10 - (współpraca Krzysztof Pol), Rafał Lemkin (1900-1959). Polski prawnik twórcą pojęcia „ludobójstwo , „Sprawy Międzynarodowe” 2005, nr 2; uzup. wersja ang. [w:] „The Polish Quarterly of International Affairs” 2005, որ 2 - Rafał Lemkin (1900-1959) - pökki prawnik twórcą pojęcia „ludobójstwo [w:] Zbrod nie przeszłości..., Warszawa 2008 - Konstrukcja zbrodni „genocídium atrox” oraz krótkie uwagi o literaturze pokkiej w dziedzinie „genocydologii [w.] Zbrodnie przeszłości..., Warszawa 2008 - Dzieło Rafała Lemkina ‘Axis Rule in Occupied Europe’ (1944) w przekładzie pokkim z2013 r., „Palestra” 2014, nr 5-6 - Rafał Lemkin, warszawski adwokat (1934-1939), twórca pojęcia „genocyd” i główny architekt konwencji z 9 grudnia 1948 r. („Konwencji Lemkina ). W 55-lecie śmier ci, cz. 1: Lata pokkie 1900-1939, „Palestra” 2014, nr 9; cz. 2: Roczne interludium szwedzkie 1940/41 i lata amerykańskie 1941-1948, „Palestra”
2015, nr 5-6; cz. 3: A. Niespodziewane trudne ostatnie dziesięć lat amerykańskich 1949-1959; B. Lemkin po śmierci - od pewnego zapomnienia do światowego powrotu od końca XX wieku, „Palestra” 2015, nr 9-10 SZYSZKOWSKI Wacław, biogram Szymona Rundsteina, PSB, t. XXXIII, 1991/92 The Crime ofGenocide, NYT z 20 X1957 Turkish Court Drops Charges Against Novelist, NYT z 2412006 VERDIRAME Guglielmo, The Genocide Definition in the Jurisprudence of the AD HOC Tribunak, „The International and Comparative Law Quarterly” July 2000, voi. 49 VRDOLJAK Ana Filipa, Human Rights and Genocide: The Work ofLauterpacht and Lem kin in Modem International Law, „European Journal of International Law” 2009, voi. 20, no 4 627
628 Ryszard Szabłowski RAFAŁ LEMKIN WILKIN Bernard, Le génocide des Arméniens et l’opinion publique française durant la Première Guerre Mondiale, „European Review - Revue européenne d histoire 2014, issue 5 WOLTER Władysław, Prawo kame pod znakiem swastyki. Referat z cyklu odczytów, po święconych zagadnieniom hitleryzmu, zorganizowanych przez Naukowy Instytut Katolicki w Krakowie, „Przegląd Powszechny” 1934, t. ХПХ, nr 145 YAHRAES Herbert, He Gave the Name to the World’s Most Horrible Crime, „Collier’s” z3 marca 1951 ŻUKOWSKI Przemysław Marcin, Krakowskie czasy studiów Rafała Lemkina, „Dzieje Najnowsze” 2011, nr 1
629 RAPHAEL LEMKIN POLISH JURIST, ORIGINATOR OF THE CONCEPT OF “GENOCIDE AND INITIATOR AND CHIEF ARCHITECT OF THE UNITED NATIONS CONVENTION ON GENOCIDE OF 9 DECEMBER 1948 INTELLECTUAL BIOGRAPHY TABLE OF CONTENTS Chapter I RAPHAEL LEM KIN’S COUNTRY CHILDHOOD IN THE GRODNO REGION 1. Controversies as to the date of birth. 2. Place of birth - the village of Bez wodne in the government of Grodno - then territory of the Russian Partition of Poland; the county town of Wolkowysk. 3. Family life on a leased farm. 4. Primary education at home. 5. Russian school at Wolkowysk, the year 1913; outbreak ofWorld War I, the year 1914; under German occupation (from mid-1915 until these territories were taken over by Poland in April 1919). ChapterII THE BEGINNINGS OF RAPHAEL LEMKIN’S LONG ROAD TOWARDS THE CONCEPT OF “GENOCIDE” 1. Childhood years: deep social contrasts; Sienkiewicz’s Quo Vadis and other reading. 2. School years from 1915. Student years from the academic year 1919/20: A. lagiellonian University in Cracow and expulsion in luly 1921; B. University of Ian Ka zimierz in Lvov from academic year 1921/22. 3. The influence of news of the assassi nation, in Berlin in 1921 of Talaat Pasha, former Ottoman Minister of the Interior and henchman responsible for the extermination of Armenians during World War I. 4. The impression made by the murder in Paris, in 1926, of the ataman Petlura, in revenge for the mass murder of lews in Ukraine. 5. The criminal law seminar of Professor Juliusz Makarewicz at the Ian Kazimierz University in Lvov. 6. Rigorosa and the “Austrian” doc torate of law
at the UJK in Lwów on 9th luly, 1926.
бЗО Ryszard Szawłowski RAFAt LEMKIN Chapter III FROM THE FINALIZING OF LAW STUDIES UNTIL APPOINT MENT AS ASSISTANT PUBLIC PROSECUTOR: THE YEARS FROM MID ֊ 1926 UNTIL 1929 INCLUSIVE 1, Military service in Grodno. 2. Serious patronage: work as secretary in the Court of Appeals in Warsaw, combined with articling; his first two independent publica tions. 3. The highly doubtful matter of Lemkin’s studies abroad. 4. Appointment as as sistant public prosecutor of the District Court in Brzezany (south-eastern Poland) and speedy transfer, again not without considerable patronage, to an identical post at the District Court in Warsaw. Participation in the criminal law seminar of Professor Wacław Makowski at the University of Warsaw. Chapter IV RAPHAEL LEMKIN: THE YEARS FROM 1929/30 UNTIL AROUND MID ֊ 1934 A. Assistant - Deputy Prosecutor - Vice Public Prosecutor from 1933 1. The hierarchy of the structures and service ranks in the Public Prosecutor’s Office of the II Polish Republic and correcting certain foreign “sensations” regarding Lemkin’s rank. 2. Thirty-year-old Assistant Deputy Prosecutor Lemkin within the lead erships of two elite legal organizations of the II Polish Republic. 3. Work in the General Secretariat of the Codification Commission of the Polish Republic (1931-1932); littleknown promotion of Lemkin to Vice Public Prosecutor of the Regional Court in War saw in 1933. 4. Didactic activities at the Free Polish Academy in Warsaw and Lodz, and correction of his alleged habilitation there in 1933. 5. Scholarly publications within the country in this period. B. Raphael
Lemkin as Barrister: the Years from Around the Latter Half of 1934 until September 1939 1. Lemkin’s transition from the Public Prosecutor’s Office to the Bar; tenden tious reasons voiced by certain Western authors; the probable main reason for this transition. 2. Five years as highly successful banister in Warsaw. 3. Further scholarly publications at home and first publications abroad in the years 1934-1939. Chapter V RAPHAEL LEMKIN’S PARTIPATION IN INTERNATIONAL LEGAL COOPERATION IN THE THIRTIES 1. International intellectual cooperation in Europe after World War I, including the field of unification of criminal law; the creation of the Association Internationale De Droit Pénal (1924), its I Conference in November 1927 in Warsaw, the II Conference in
TABLE OF CONTENTS May 1928 in Rome and the establishment of the International Bureau for the Unifica tion of Criminal Law. 2. Lemkin’s participation in the III and IV Conferences: the years 1930-1931. 3. The year 1933: Lemkiris paper - written during situation when criminal events were in the rise in Nazi Germany - send to the V Conference for the Unification of Criminal Law in Madrid, with the concept of the “crime of barbarity”, the first step in the direction of “genocide”; the subject was not discussed there, bat was adjourned sine die; the prophetic criticism of this by Professor Vespasian V Pella; two different versions of Lemkin’s paper, of 1933 and 1935.4. Emil S. Rappaport and Lemkin prevented from taking part in the deliberations held from the spring of 1934 until 1937 in Geneva regarding the draft if the Convention on Combating Terrorism (and the creation of the International Criminal Court) as the result of a negative opinion voiced by Simon Rundstem, in December 1934. Lemkin’s earlier letter to the Secretary-General of the League of Nations indirectly offer ing his services. 5. Lemkin’s active participation in the VI Conference on the Unification of Criminal Law in Copenhagen (1935), the IV International Congress of Criminal Law in Paris (July 1937) and the II International Congress of Comparative Law in The Hague (August 1937) . 6. Lemkin’s membership in the International Law Association since 1934, and his participation broadening this legal horizons, in conferences of the Association: the 38th Budapest (September 1934) and the 40th in Amsterdam (the turn
of August and September 1938) . Participation by Lemkin in the VII Conference for the Unification of Criminal Law in Cairo (January 1938) and the I Criminological Congress in Rome (August 1938). The pro posal of paper topics that was presented by Lemkin for the VIII toternational Conference for the Unification of Criminal Law planned for December 1939. Chapter VI THE OUTBREAK OF WORLD WAR II. RAPHAEL LEMKIN LEAVES WARSAW AND POLAND FOREVER. HIS STAY IN SWEDEN. TRAVEL TO THE UNITED STATES 1. German aggression on Poland on September 1, 1939, and Lemkin’s evacu ation from Warsaw towards Eastern Poland on September 6-7. 2. Soviet aggression against Poland of September 17,1939, and his temporary detention by the Bolsheviks; escape routes: Wolkowysk, Wilno, Kowno and Riga. 3. Stay in Sweden (February 1940 March 1941); lectures at the University of Stockholm and the commencement of work on Nazi German legislation in occupied Europe. 4. Spring - Summer of 1940 - efforts to secure an academic position in the United States for Lemkin, that would ensure his immigration visa for him. 5. Travel through the USSR, Japan and Canada to the United States; arrival at Durham, North Carolina, in April 1941. 631
632 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Chapter VII A POLE DISCOVERS AMERICA1 1. Friendly welcome at Duke University in Durham; first meetings and impres sions. 2. Visit to Washington; paper read at the annual Convention of the American Bar Association in Indianapolis (September and October 1941); adoption ֊ probably on Lemkin’s initiative - of a resolution condemning the illegal activities of the Axis powers in oc cupied Europe, and expressing sympathy for their “European brothers , and hope for the speedy liberation of their countries; meeting Robert Jackson, probably without a chance of establishing personal contact with him. 3. Lectures at Durham and renewed intensive work on Nazi German legislation in occupied Europe; paper read at the 44th Session of the North Carolina Bar Association in May 1942.4. Acceptance of an offer of work in the Federal Administration in Washington, D.C., lune 1942. Chapter VIII RAPHAEL LEMKIN IN WASHINGTON D.C. (THE YEARS FROM MID ֊ 1942 TO MID ֊ 1945) 1. The situation in the United States, forced into World War II. 2. Position in the Federal Administration; attempts to alert the Vice-President and President of the Unit ed States on the genocidai situation in occupied Europe. 3. Unsuccessful efforts to gain an academic position in 1944, before the publication of his Axis Rule... 4. Ar« Rule in Occupied Europe (published November 1944) and the concept and term of “genocide” presented in it; Lemkin’s concept still not fully appreciated; not very positive review note by Hersch Lauterpacht (1945) and opinion of Hans Kelsen (1946). 5. Other activi
ties of Raphael Lemkin in that period. Chapter К RAPHAEL LEMKIN’S ACTIVITIES FOLLOWING WORLD WAR II (BEGINNING OF 1945 ֊ OCTOBER 1946) 1. Lemkin without paid employment probably from the summer of 1944 rill May 1945. 2. Lemkin’s employment from the end of May 1945 to fudge lackson and is given, by end of May 1945 in the War Department in Washington; his study on the activi ties of Professor Karl Haushofer - which earns praise. 3. First delegation to Europe (late summer - early autumn 1945); the inclusion - in October of 1945 - of genocide” of in the indictment of the main German War criminals before the International Military Tribunal at Nuremberg. 4. Return to Washington, D.C. and participation in the preparation for the trial of the Main fapanese War Criminals in Tokyo. Lemkin’s memo on genocide 1 The title of this chapter comes from Lemkin himself in his unfinished autobiography.
TABLE OF CONTENTS to UN Secretary General Trygve Lie, dated May 20, 1946. 5. Second delegation to Eu rope (1946); the position of advisor on foreign affairs in the War Department; inspection tour of American Military Tribunals in Germany; June 1946 in Nuremberg; health prob lems; speech at the conference International Law Association w Cambridge in August 1946; lack of success in connection with peace treaties being prepared in Paris and the Nuremberg judgment (omission of genocide); return to the United States in October 1946. 6. Excursus from the Polish scene - genocide” used in the judgements of the Su preme National Tribunal in the cases of three important Nazi criminals in the summer of 1946 - the cases of Greiser and Goeth (1946) and Hoess (1947). Chapter X RAPHAEL LEMKIN AS INITIATOR AND CHIEF ARCHITECT OF THE UN CONVENTION ON THE PREVENTION AND PUNISHMENT OF THE CRIME OF GENOCIDE OF 9 DECEMBER 1948 1.1 Session of the UN General Assembly, fall of 1946: Lemkin’s initiative, and auspicious beginning - Resolution 96 (I) of 11 December 1946. 2. The year 1947: leav ing his position at the War Department, expert’s work at the UN Secretariat on the first draft convention; work in the UN Commission for the Progressive Development of In ternational Law and its Codification, and in the Economic and Social Council; Lemkin’s unsuccessful memorandum on genocide sent to the International Conference on Unifi cation of Criminal Law in Brussels in July; II Session of the UN General Assembly, fall of 1947: decision to continue working on the Convention. 3. The battle for the
possibility of academic work and gaining regular source of income; from the Spring of 1948 at Yale University. 4. The triumphant year 1948: Lemkin in the summer in Geneva (Session of the Economic and Social Council); Lemkin at the III Session of the UN General As sembly in Paris, fall of 1948: unanimous adoption of the Convention on 9 December 1948 - “Lemkin’s Convention”; hospitalization and return to the United States. Excur sus on Raphael Lemkin and Elersch Lauterpacht. Chapter XI THE YEARS FOLLOWING THE ADOPTION OF THE „LEMKIN CONVENTION”: THE PERIOD 1949 - 1958/1959 1. Expressions of deep appreciation and feeling of success during the first year after his return to the United States; first nominations to the Nobel Peace Prize in Janu ary 1950. Successful didactic activity at Yale University, but a conflict arising from late 1949 with the dean of the Law School, and the “financial crisis”, still under control, in the first half of 1950. 2. Lemkin’s incomprehensible unethical behavior towards Prof. 633
634 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN W Pella, who had always been exceptionally helpful. 3. The successful “crusade” to gain twenty ratifications of the Convention on Genocide (the years 1949-1950), and its entry into force in January 1951; unsuccessful efforts to gain ratification of the Conven tion by the United States; the case of the advisory opinion of the International Court of Justice concerning reservations on the Genocide Convention, 1950-1951. 4. Leaving Yale University in 1951 and the two periods of unemployment that followed that fol lowed (the years 1951-1955, 1956-1959); refusals from publishing houses. 5. Lemkin’s fight for as big a number of ratifications (the years 1951-1959), illustrated by the case of ratification by Belgium and the impressive lobbying with relation to the Federal Repub lic of Germany; words of appreciation and gratitude expressed to Lemkin at a plenary assembly of the Bundestag on July 8,1954, and the order awarded him (the Bundesver dienstkreuz) . 6. Lemkin’s critical stand against manifestations of genocide in the Soviet Union and his accusations of genocide with relation to criminal events in Asia (Korea) and Africa (Algeria). 7. Lemkin’s wide-ranging studies in the sphere of the history of genocide, not completed because of lack of funds and premature death; appreciating of the value of his legacy in manuscript only several decades later, and the beginning of its partial publication. Chapter XII LAST YEAR OF LIFE AND SUDDEN DEATH IN NEW YORK IN THE SUMMER OF 1959 1. Penury in his final years; loneliness, partial escape into
poetry. 2. Successive, and final, turning down of his application for a considerable research grant in the Unit ed States, this time by the Rockefeller Foundation; persistent lack of success as regards any publication agreements. 3. Unfulfilled hopes of the Nobel Peace Prize; Excursus re two Nobel candidates: Raphael Lemkin and René Cassin, unsuccessful and successful candidates. 4. Unexpected death on 28 August 1959, and an edifying obituary in the “New York Times”, always benevolent towards Lemkin. FINAL Raphael Lemkin after his death - from fairly deep oblivion for many years to a wide re-awakening of international reknown and deepening high esteem in the early 21st century of his work. Lemkin emerging as the most recognizable, “most popular” international lawyer of the last century and the beginning of the present one on a global scale
638 INDEKS NAZWISK Aa, Jan Simon van der 199 Beckerman, Lucjan 223 Abdoh, Djalal 423 Begin, Menachem 114 Abramov, Smilia 317 Bejlis, Mendel 33 Adenauer, Konrad 480,481,483 Beneš (Benesz), Edvard 436 Akçam, Taner 59, 60 Bentwich, Norman 432 Alderman, Sidney S. 332,335 Berezowski, Cezary 354,355 Aleksander I (Jugosławia) 207,208 Bernadotte, Folke 393 Aleksander III (Rosja) 28,29 Bernays, Murray C. 327,328, 337,338 Alfaro, Ricardo (Ricardo Joaquin Alfaro Jovane) 378,404 Besançon, Alain 503 Bevin, Ernest 405,523 Allerhand, Maurycy 77 Bewes, Wynhharn 222,228 Aloisi, Ugo 187-189,217 Bialik, Chaim Nachman 80 Altbeker Cyprys, Ruth 93 Bieńczyk-Missala, Agnieszka 174 Andreopoulos, George J. 502 Bigo, Tadeusz 77 Annan, Kofi 545 Bireckì, Henryk 418 Antonescu, Ion 388 Bliss-Lane, Arthur 480,494 Arancho, Oswald 393 Bloch, Jan 521 Asquini, Alberto 232 Bloxham, Donald 52,57, 545 Austin, Warren 380 Blum, Leon 210,530 Aznavour, Charles 54 Bocheński, adwokat 210 Babiński, Leon (?) 163 Boere, Heinrich 333 Badoglio, Pietro 314 Bohlen, Charles 272 Balakian, Peter 545 Borchard, Edwin M. 284 Bandera, Stefan 74 Borei, Robert 339 Bardekjian, KB. 66 Bossowski, Franciszek 163 Barrett, John Q. 326-329,331,335,358 Bourgeois, Leon 212 Barthou, Louis 207,208 Brzeziński, Andrzej M. 150 Bartlett, Robert Merrill 458,463,489 Buck, Pearl 392,450,518, 600 Bartoszewski, Władysław 243 Biihler, Joseph 226 Bartuś, Alicja 336 Bulzacki, Krzysztof 169 Baskeny, baron 487 Bumke, Erwin 197,199,201 Beck, Józef 132-134,172,176 Bunche, Ralph J. 525
INDEKS NAZWISK 639 Burdenko, Nikołaj 315 Crochet, Bernard 501 Caloyanni, Mégalos 215,222 Cuellar, Javier Perez de 202 Carton de Wiart, Henri (Henry), hrabia Curie, Clinton Timothy 533 151,255,477,47» Cassin, René 10, 93, 399, 425, 426, 515, 523-535,548 Cybichowski, Zygmunt 65 Cyprian, Tadeusz 111, 372-374, 466, 620, 621 Cecil, Robert lord 213, 524,526 Cyprysowa, Szajna 93 Celler, Emanuel 518, 521 Czyngis-chan, patrz Dżyngis-chan Cendrowska-Werner, Barbara 500 Dadrian, Vahakn N. 59, 67 Chajn, Leon 456 Dahm, Georg 215 Chalk, Frank 509 Damants, Max 234 Chamberlain, Neville 235 Daumier, Paul 185 Champetter de Ribes, Auguste 349,350 David, René 529 Chang, John P. 459 Dąbkowski, Przemysław 81, 86,102 Chang, P.L. 528 Dąbrowska, Małgorzata 150 Chauvel, Jean 459 Debré, Michel 503 Chlebowski, Bronisław 18 Dehler, Thomas 484 Chmurski, adwokat 210 Del Ponte, Carla 546 Churchill, Ward 542 Delaquis, Ernst 198 Churchill, Winston 285, 296, 297, 299, Demianiuk, Iwan 333 494, 520 Dering, Władysław 417,418 Chwalba, Adolf 169 Des Forges, Alison 545 Cieplewicz, Mieczysław 56 Deutscher, Izaak 438 Clark, Wesley 546 Dewey, John 528 Cohen, Maxwell 537 Dębski, Mieczysław 36 Conot, Robert E. 337 Dibelius, Otto 497 Conze, Eckart 326 Dihigo, Ernesto 378 Cook, Thomas I. 311 Dink, Hrant 68 Cooper, John 18, 21, 24, 40, 80, 100, 125, Długosz, Jan 264, 506 134-136, 139, 150, 178, 179, 241, 305, Dobkowski, Michael N. 273, 542, 614 306, 314, 337, 338, 363, 364, 388, 446, Dobroński, Adam 44 458, 469, 473, 475, 493, 494, 497, 504, Dobson, Alan E 285 506, 516,522,523, 535, 537,547 Dodd, Thomas J. 518,521,601
Cornaton, Michel 502 Domams, Alexander von 366 Cornil, Leon 386 Donovan, James, kmdr 327
640 Ryszard Szawłowski Donovan, William J., gen. 326,327 RAFAŁ LEMKIN Filloux, Catherine 544 Dopierała, Kazimierz 494 Finch, George A. 304,306 Dorabialska, Alicja 245 Fischer, Ludwig 227 Drost, Peter N. 378 Fisher, Adrian 399 Drury, Betty 268,269 Foot, Wilder 487 Dubnow, Szymon 74,260,261,467 Forster, Albert 348 Dubost, Charles 350 Fournier Acuña, Manuel A. 459 Duch, Kazimierz 86 Francois-Poncet, Andre 176 Duff, James 494 Frank, Hans 151,175, 225-227, 229, 456, Dulles, John Foster 410,423 457,484 Dworakowski, Jan 44,45 Frank, Jerome 369 Dworzak, Ludwik 76,77,163 Freisler, Roland 175 Dziura, Ryszard 55 Frendi, Agenor 210 Dziurzyński, Feliks 77 Frendi, Ludwik, jr 210 Dżyngis-chan, Czyngis-chan 42,507 Freud, Sigmund 506 Ebert, Friedrich 227 Freund, Paul Abraham 519 Eden, Anthony 297,300 Frieze, Donna Lee 100,120,192, 277,447, Ehrlich, Ludwik 81,430,431,521 468 Einstein, Albert 395 Furgalski, Władysław 77 Elder, Tanya 20, 23 Fussel, John 16 Emge, Carl August 217,218 Fyfe, David Maxwell, Earl of Kilmuir, 361, Engel, David 74 Entezam, Nasrollah 459 364,369,434,436,573 Gajdenkow, N.M. 29 Enver, Pasza 52, 57,60 Garçon, Emil 198,312,313 Episale, Frank 544 Gardner, Richard 448 Epstein, Julius 479,480 Garliński, Józef 498 Erdo an, Tayyip Recep 69-72 Gaselee, Stephen sir 284, 286 Esquivel de la Guardia, Ruben 459 Gaulle, Charles de 503,526, 527, 531 Estreicher, Stanisław 103 Gauss, Friedrich 225,229 Evatt, Herbert 394, 401, 402, 404, 410, Gawron, Edyta 336 420-424,474, 522 Gawroński, Jan 170-172 Fainsod, Merle 307,308 Gawroński, Wacław 166 Fegan, HughJ. 321 Gerland, Heinrich Balthasar
223 Fein, Helen 509 Gerstenmaier, Eugen 482 Few, rektor Duke University 268 Gerstman, Antoni 77
INDEKS NAZWISK Giedroyć, Jerzy 496 Gutteridge, Harold Cooke 218, 219 Gilligan, Emma 545 Gwiazdomorski, Jan 82 Giraud, Emile 383, 531 Hajle Syllasje 458 Giscard d’Estaing, Valery 504 Halecki, Oskar 150,354 Givanovitch, Thomas 208 Hamel, Gerard, van 198 Glaser, Stefan 140,143,150,156,163,210, Hamilton, Alexander 532 213,215 Hanna, sędzia SN Irlandii 215, 217 Glass, Julian 138 Harding, Warren 294 Glendon, Mary Ann 530-532 Harff, Barbara 509, 546 Gmitruk, Janusz 498 Harriman, Averell 465 Gnauck, Gerhard 72 Harusewicz, Jan 27 Godlewski, Józef 260 Harusewicz, Mieczysław 27 Goerdeler, Carl Friedrich 334 Hastings, Max 500 Goeth, Amon Leopold 325, 367, 372-374, Haushofer, Albrecht 330, 332,334 510 Goethe, Johann Wolfgang 510 Haushofer, Karl 223,325, 329-334,341 Hedemann, Justus Wilhelm 217,218 Goldman, Frank 452 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich 230 Goring, Hermann 350 Heidegger, Martin 528 Gorki, Maksym 33 Heifetz, Elias 73 Górski, Konrad 225 Heinsohn, Gunnar 167, 305 Grabiński, Mieczysław 170 Heller, Michał 33 Graham, Kyle 105,266, 268, 287 Herriot, Edouard 393 Graven, Jean 388 Herwarth, Hans von 272 Greenberg, Alex 269 Hess, Rudolf 330, 331,484 Greenberg, Karen J. 266 Heuss, Theodor 477,486 Gregorian, Vartan 543 Himmler, Heinrich 168 Greiser, Artur 325,355, 367-374 Hindenburg, Paul, von 227 Grochowski, Władysław 137 Hirschberg, Krystyna 257 Groning, Oskar 333 Hitler, Adolf 66, 132, 140, 141, 172-177, Grocjusz (Grotius), Hugo 65, 214, 230, 352,428 Groza, Petru 388 182, 217, 225, 227, 234, 235, 261, 263, 266, 295, 301, 311, 331, 334, 348-350, 444, 482, 508-510 Grześkowiak, Alicja 76
Hobbins, Alan John 400 Guglew, Paweł 185 Hochschild, Adam 508 Gumplowicz, Ludwik 85 Hoess, Franz Rudolf 325,367, 373, 374 641
642 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Hoffman, Klaus 334 Jakubowska, Urszula 182 Hofmannsthal, von, adwokat z Wiednia Jamontt, Janusz 116,122,123,126 215 Jan XXII patrz Roncalli, Angelo Giuseppe Höhn, Reinhard 219 Janicki, Jerzy 73 Hollande, Francois 71, 503 Jaroszyński, Stefan 77 Holmes, Oliver 369 Jarra, Eugeniusz 163 Hołówko, Tadeusz 208 Jasinowski, Bogumił 260 Horack, H. Claude 289 Jastrun, Mieczysław 516 Howard, Michael 502, 504,507 Jedlicki, Marian 103, 260 Hrabar, Roman 498 Jefferson, Thomas 529 Hudson, Manley O. 285, 286, 519, 522, Jenks, Clarence Wilfred 308,438 524, 526 Hull, Cordell 272, 283, 338 Humphrey, John 356, 382, 383, 400, 418, 424-427,434, 436, 529-532, 538 Jessup, Philip C. 284, 286 Johnson, Samuel 29 Jonassohn, Karl 509 Jones, Adam 280 Huttenbach, Henry 167 Jurecki, M. 430 Huxley, Aldous 393 Kaempffeter, Waldemar 366 Huysmans, Kamil 143 Kalinowska, Krystyna 170 Hyde, Charles 284,286 Kambanda, Jean 549 Ignatieff, Michael 21,47,133,244,427 Karski, Jan 300,318,494 Impellitteri, Vincent Richard 495 Kasparek, Franciszek 521 Inka, siostrzenica H. Lauterpachta 357 Katz-Suchy, Juliusz 416-419 Iranek-Osmecki, Kazimierz 298,301 Kelsen, Hans 268,309-311,428, 519, 552 Irving, David 340,456,457 Kerno, Ivan 459 Isakowicz-Zaleski, Tadeusz ks. 317 Kerri, Hans 175 Jäckel, Eberhard 275 Kielski, Alfred 138 Jackson, Robert H. 153,205,224,279,282, Kieman, Ben 506-508 283, 285, 286, 327-329, 331-333, 335, Kiersnowski, Ryszard 258 339,340,346-348, 364,456, 522, 567 Kiersnowski, Tadeusz 258 Jackson, William (syn Roberta) 340,456 Kilmuir, Earl of, patrz Fyfe, David Maxwell
Jacobs, Steven Leonard 20, 67, 167, 190, King, Archibald 281 510, 521, 544 Jacobsen, Hans Adolf 331,332 Kirsch, Philipp 546 Kitchener, Horatio 330, Jaeschke, Andrzej 166,175,176 Kjelling, Arme J. 521 Jagodziński, Antoni 77 Kjillstrom, ErikT.H. 288
INDEKS NAZWISK 643 Knapp, Grace H. 54 Kucharczyk, Grzegorz 51, 54, 56, 61 Koch, Erich 168 Kuhn, Arthur K. 306,307, 312,313 Kochanowicz, Tadeusz 76 Kuiski, Władysław 202 Kocot, Kazimierz 35,334 Kunz, Josef L. 445 Kocur, Adam 86 Kunz, Samuel 333 Köhler, Josef 101,203 Kuratowski, Roman 355 Kohlrausch, Eduard 198-200 Kutschera, Franz 316 Kolbe, Dieter 201 Kuźniar, Roman 36, 63, 87, 99, 120, 337, Romański, Henryk 169 551 Konkin III, Samuela E. 543 Kybala, Vlastimil 311 Koppe, Wilhelm 316 Lachowski, Zdzisław 99,120 Korányi, Karol 163 Lachs, Manfred 354,379 Korboński, Stefan 487 Lagodzińska, Aniela patrz Łagodzińska, Korczyk, Henryk 153 Korey, William 21, 99, 100, 112, 119, 132, Aniela Lange, William C. 326 133, 139, 196, 396, 397, 409, 448, 451, Langrod, Jerzy Stefan 33,101,163,474 461-463, 474, 492, 493, 496, 520, 537, Laniewski, Alfred 77 543, 546, 547 Lasch, Karl 226 Komat, Marek 43,102,159,207, 272, 346, 551 Korowicz, Marek 474,496 Koschembahr-Łyskowski, Ignacy 163 Laugier, Henri 381, 382, 530,575 Lauterpacht, Elihu 283,356,360,428,429, 431-433, 435 Lauterpacht, Hersch 153, 283-286, 293, Kosińska Karolina 582 308, 309, 339, 340, 349, 355-357, 360, Kosiński, Stanisław 372 377,407,425-439, 519, 552 Kosiński, Tadeusz 145 Le Blanc, Lawrence J. 460,461, 464 Kozicki, Stanisław 174 Lednicki, Aleksander 116,162,183 Kraft, Claudia 161,261, 465, 467 Lemkin, Bella z d. Pomeranč 21-24,28,40 Kriedl, Manfred 258, 260 Leirikin, Eliasz 32,251,363, 364 Kronowski, Andrzej 365 Lemkin, Józef 19, 21, 23,25, 26, 84, 250 Krstić, Radislav 52,549 Lemkin, Liza 363,364 Krüger, Friedrich Wilhelm 315,316
Lemkin, Rafał passim Krzysztoń, Franciszek 137 Lemkin, Samuel 510 Krzysztoń, Jerzy 137 Lenz, Adolf 127 Kubica, Helena 498 Lepsius, Johannes 52,55, 56,62 Kubicki, Leszek 154 Levi, Primo 475
644 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMK1N Lewandowska, Stanisława 252 Malik, Habib C. 528 Lie, Trygve 205, 325, 341, 381, 418, 459, Malinowski, Bronisław 506 530, 570 Manské, Gisela 467 Liman von Sanders, Otto 62 Marczenko, Mychajło 78 Lipmann, Matthew 378 Marshall, George 405,410,525 Lipski, Józef 177 Martin, James J. 543 Lipstadt, Deborah 546 Maruszewski, Artur 251,260 Lisiakiewicz, Ludwika 159 Materniak-Pawłowska, Małgorzata 135 Liszt, Franz von 198,199 Maunz, Theodor 219 Long, Marceau 529 Mauriac, François 393 Longchamps de Bérier, Roman 81, 163, Maza, Herbert 15,48,51,98, 99,112, 119, 219 Longerich, Paul 275 132,244,259,447, 541 Mazur, Grzegorz 226 Lopez, George A. 509 McCarthy, Joseph 492 Lutostański, Karol 150 McDermott, Malcolm 145, 255, 267-269, Łagodzińska, Lagodzińska, Adela 494,495 Łossowski, Piotr 255 279-281,302 McDonnell, Michael A. 509, 554 Łuczak, Czesław 498 McMahon, Brien 465 Łyskowski Ignacy, patrz Koschembahr- McNair, Arnold lord 429 Łyskowski, Ignacy MacArthur, Douglas 293 MacMillan, lord, sędzia SN w Londynie 218 Mejia, Gustavo Adolfo 518 Mendez, Juan E. 546 Menzies, Robert 401 Meyer, Max 233,234 Madden, Ray John 495 Meysztowicz, Aleksander 28,429 Madison, James 532 Meysztowicz, Walerian ks. 28 Madley, Benjamin 546 Michalewicz, Aleś 427 Makarczyk, Jerzy 546 Mieczysławski, Witold 168 Makarewicz, Juliusz 39, 64, 76-78, 80, 81, Mieroszewski, Juliusz 496 87, 88, 95, 97, 101, 103, 107, 117, 118, Mikołajczyk, Stanisław 300,487 143 Milewski, Stanisław 130,146 Makowski, Julian 235, 315,432 Makowski, Wacław 76, 91, 95,97, 98,114, 118,145,156, 234 Miller, Aron 181
Mistral, Gabriela 393 Mogilnicki, Aleksander 117,156, 213 Māktos, John 408-410 Monnier, François 529 Malik, Charles 528 Moran, Ramsay 308,312
INDEKS NAZWISK 645 Morgenthau, Henry 55,338 Ordenneau, delegat francuski 399 Morozow, delegat sow. w ONZ 419 Ordyński, Jan 305 Mosely, Philip Edward 495 Orlik-Rückemann, Wilhelm 260 Moses, A. Dirk 509, 554 Osmańczyk, Edmund Jan 161, 201, 202 Moskwa, Jacek 170 Osmołowski, Jerzy 36 Moszyński, Adam 115 Palmowski, Jan 500 Munnerlyn, Ewa, patrz Sałkiewicz- Munnerlyn, Ewa Pamuk, Orhan 59, 67 Pandit, Vijaya Lakszmi 378 Muszalski, Edward 80, 355,496 Panné, Jean-Louis 133, 254 Muszkat, Marian 369 Papierkowski, Zdzisław 77-79, 86,103 Mycielski, Andrzej 82, 83, 102, 103, 118, Papinianus, Aemilius 100 159,259 Pareto, Vilfredo 510 Nadson, Siemion 22, 29, 32,100,516 Paszukanis Jewgienij 159 Nagler, Leon 210 Pauker, Anna 382, 388 Nagórski, Zygmunt 354,487, 496 Pearson, Drew 388,454 Nahlik, Stanisław E. 64,97, 430, 431 Pédone, matka i córka 256 Nansen, Fridjof 270 Pella, Vespasian V 149,151, 154,157,159, Naocznicki, Tadeusz 175,176 161, 182, 184, 187, 190-193, 199, 206, Nehru, Jawaharial 378 213, 223, 294, 312, 345, 382, 383, 384, Neumann, Franz 326 386-389,443,452-455,458,477, 520 Neurath, Konstantin von 345 Petlura, Semen 39, 63, 73,74 Newman, Ralph Abrham 529 Petrażycki, Leon 33,101,119, 230 Neymark, Edward 116 Phillimore, Harry 360 Niedzielski, Marian, adwokat 210 Pieracki, Bronisław 208 Nieuważny, Andrzej 34 Pilch, Adam 48,429 Niezbrzycki, Jerzy, ps. Wraga, Ryszard 158 Pilecki, Witold 418 Nijakowski, Lech M. 336 Pilichowski, Czesław 226 Nikitczenko, IonaTimofiejewicz 335 Piłsudski, Józef 36,46,47,79,82,122,176, Nolde, Otto Frederick 424 430, 521 Nord, płk carski 28 Piotrowski, Roman
77, 79,103 Ojak, Edward 77 Piotrowski, Stanisław 79,80,225, 226,346 Olendzki, Krzysztof 99,100,120 Piotrowski, Tadeusz 498 Opałek, Kazimierz 101 Piouffre, Gerard 501 Oppenheimer, J. Robert 395, 473 Planck, Edwin 334 Opuszyński, Karol 45 Planck, Max 334
646 Ryszard Szabłowski RAFAŁ LEMKİN Pobóg-Malinowski, Władysław 46,48,114 Rasputin, Grigorij 27 Poklewski-Koziełł, Krzysztof 456 Ratajczak, Dariusz 252 Pol, Krzysztof 95, 97 Ratzel, Friedrich 329,330 Polański, Roman 243 Rauschning, Herman 348 Poljanski]՜, Nikołaj Nikołajewicz 369 Redzik, Adam 76, 78,130,146,430 Pomiankowski, Józef 56, 57 Reich-Ranicki, Marcel 171 Pomianowski, Jerzy 414 Reifferschiedt, Adolf 487 Pompidou, George 504 Reisler, Izydor, patrz Sawicki, Jerzy Porter, lord 359 Rejali, Darius 545 Porwit, Marian 241 Ribbentrop, Joachim von 172, 177, 225, Pospieszalski, asesor 150 272 Potter, Elaine 93 Riding, Alan 209, 210 Potulicki, Michał 116,150,156,210 Riesenfeld, Stephan Albrecht 519 Pound, Roscoe Nathan 311 Rilke, Rainer Maria 515, 516 Power, Samantha 21, 134, 192, 197, 260, Robeson, Paul 499 Robinson, Geoffrey 546 305,476, 521, 545 Pradelle, Albert Geouffre de la 102, 203, Rodin, Max 287 Roncalli, Angelo Giuseppe, Jan XXII 403 233,234,352 Pragier,Adam 175 Roosevelt, Eleanor 425, 524, 526,528, 530 Price-Mars, Jean 459 Roosevelt, Franklin Delano 153, 283-285, Prins, Adolf 198 294-296,319,326,327, 338,494 Prost, Antoine 533-535 Rosenberg, Alfred 174,218 Proxmire, William 490 Rosenthal, A.M., dziennikarz 424, 520 Przyborowska-Klimczak, Anna 202 Rosenthal, Henry M., rabin 267 Rabel, Ernst 268 Rostow, Eugene 519 Rabinbach, Anson 46,261 Rott, Hans 170 Raczyński, Edward 300 Roux, Jean-André 188-190 Radbruch, Gustaw 199 Rozanovsky, Cecylia 269 Radoliński, Stefan Rozmarek, Karol 493,494 Rappaport, Emil Stanisław 88, 94-96, 107, 115-124, 126, 129, 132, 140-142, Rozmaryn
(Rosmarin), Stefan 105 Różański, Eugeniusz 169 149, 151, 152, 155-158, 162, 180, 181, Rudziński, Aleksander 396 183, 187, 197, 198, 201-204, 208-210, Rundstein, Szymon 101, 149, 159, 202- 213-215, 220, 222, 237, 238, 312, 313, 400,401 204,237,238 Rybowski, Tadeusz 225
INDEKS NAZWISK Rydz-Śmigły, Edward 244 Schwelb, Egon 356,436, 437 Ryszka, Franciszek 213, 217,218, 258 Seasongood, Murrey 216, 217 Sabanın, delegat sowiecki 158 Sednai, profesor z Pragi 215 Saffering, Christoph 326 Seidl, Alfred 484 Sałkiewicz-Munnerlyn, Ewa 545 Selim I Groźny 497 Samuels, Gertrude 446,447 Sellin, Thorsten 471 Sands, Phillippe 356, 357, 435 Seyda, Władysław 429 Sarkisjan, Serż 72 Seyss-Inquart, Arthur 227 Sarkozy, Nicolas 69, 70, 503 Shakespeare, William 510 Sasserath, Simon 386 Shawcross, Hartley Sawicki, Jerzy, Izydor Reisler 129, 159161, 368, 369, 373, 374, 388, 400, 401, 466, 582 Schabas, Wüliam A. 367, 378, 384, 391, 392,397,400,408,412,468, 550,551 339, 340, 346-349, 356, 357, 359, 360, 379, 390, 399, 407, 410,434-436, 523 Sherbow, Joseph 449 Shotwell, James 519 Shulman, Mark R. 502 Schäfer, Karl 213 Siekierka, Szczepan 169 Schaff, Adam 105 Siemaszko, Ewa 66,168,169 Schaffstein, Friedrich 215 Siemaszko, Władysław 66,168,169 Schaller, Dominik 548 Sieroszewski, W. 210 Schellenberg, Walter 225 Siewierski, Mieczysław 111, 372, 373 Scheuner, Ulrich 232 Sikorski, Władysław 251, 297-300,305 Scheungraber, Josef 333 Simon, Hans Alfons 228-231,233 Schimitzek, Stanisław 164-167,176 Simon, John 235 Schindler, Max 176 Simons, Walter 226-228 Schlegelberger, Franz 217, 226 Singer, Isaac Bashevis 32 Schlyter, Karl 246, 255, 260, 262,474 Singh, Nagendra 468 Schmidt, Carlo 484 Skarga, Barbara 258 Schoeps, Julius H. 275 Skloot, Robert 544 Schorske, Carl 326 Skwara, Jerzy 226 Schrimm, Kurt 333 Słonimski Antoni 271 Schumann, Robert 423 Smith, H. Alexander 461 Schuschnigg,
Kurt 227 Sobański, Antoni 141,175 Schwarzbart (Schwarzbard), Szolom 64, Sohn, Louis (Ludwik) 437,438 73,74 Schweitzer, Albert 525 Sokalski, Włodzimierz 116,156,162 Sokolnicki, Michał 155 647
648 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Sokołowski, Adam 260 Śliwowski, Stanisław 150,210,215,388 Sołżenicyn, Aleksander 414 Świebocki, Henryk 418 Spaak, Paul-Henri 405,406 Talaat, Pasza 39,57, 58,60-64 Spector, Shrnul 54,169 Tamerlan 507 Stachiewicz, Piotr 316 Tarczyński, Piotr 209,508 Stachiewicz, Wacław 241,244 Tarnowski, Stanisław 521 Stalin, Józef 393, 438,492-494, 501,536 Taubeschlag, Rafał 102 Stammler, Rudolf 230 Taylor, A.E. 303 Stanton, Gregory 544 Taylor, Telford Starzewski, Maciej (?) 163 Starzyński, Stanisław 81,430 Stawrowski, Zbigniew 230 Stettinius, Edward R. jr 283,285 326, 327, 335, 336 Tchemowitz, Chaim 267 Teilirian (Tehlirian, Teleran), Salomon 61-64, 74, 75 Teltsch, Kathleen 543 Stevenson, Adiai 380 Thompson, Kenneth W. 518 Stimson, Henry 283,338 Titulescu, Nicolai 191,192 Stohl, Michael 509 Tołczyk, Dariusz 295 Strasman, Henryk 114,115 Tomkiewicz, Benjamin (Benio) 256 Streicher, Julius 165 Tomkiewicz, Elkon Josel Julian 256 Strupp, Karl S. 224 Toporowicz, Wiesława 116 Sturges, Wesley A. 450-452,469,470 Totten, Samuel 67,167 Suchcitz, Andrzej 305 Trocki, Lew 21, 24-26,31,438 Sukiennicki, Wiktor 65,102 Trojański, Piotr 336 Supiński, Leon 429 liruman, Harry 326, 327, 381, 461, 490, Supon, delegat Indii do ONZ 378 Swoboda, Ernst 219 495,497, 522 Tsirintanes, Alexandras Nikolaos 497 Szarét, Mosze, patrz Szertok, Mosze Tucholski Jędrzej 115 Szawłowski, Ryszard 21, 36, 66, 77, 99, Tylbor, Stanisław 97 102,107, 251-253, 317 Tyszkiewicz, Jan 264 Szembek, Jan 241 Ūdris, Teodors 261 Szerer, Mieczysław 296,354 Umiastowski Roman 243, 273 Szereszowski, Rafał 273
Undset, Sigrid 392,403 Szertok, Mosze, Shartak, Moshe; Szarét, Uris, Leon 418 Mosze; Sharet, Mosze 335 Szpilman, Władysław 242 Szyszkowska, Maria 230 Ussher, Clarence D. 54 Vabres, Henri Donnedieu de 197,312,313, 349,364,365,382,384,456,457,568
Van Zeeland, Marcel 145 Wilson, Woodrow 213,524 Vance, John 220,281, 282, 287 Winant, John 300 Vargas, Bela 487 Winter, Jay 533-535, 543 Vaughan, Michalina 33,101 Wodzicki, Roman 82, 83, 86,92, 93 Verdirame, Guglielmo 550 Wolfke, Karol 35, 334 Vetulani,Adam 103 Wolfsohn, Joel 409 Vitoria, Francesco de 510 Wolter, Władysław 82, 83, 140, 143, 150, Vrdoljak, Ana Filipa 436 213,215, 226 Wagner, Wenceslas J. 33,101 Wraga, Ryszard, patrz Niezbrzycki, Jerzy Walgrass, David 401 Wright, Quincy 519 Waligórski, Kazimierz 77 Wróblewski, Bronisław 257-259 Wallace, Henry 294, 295 Wróblewski, Stanisław 100 Wallimann, Isidor 542 Wysocki, Alfred 176 Walsh, E.A. 331 Wyszyński, Andriej 159,393,405, 406 Walters, Francis Paul 150, 152, 178, 191, Yahraes, Herbert 393 270, 524 Yangjisheng 546 Wardzyńska, Maria 168 Zafrullah Khan, Muhammad, sir 423, 553 Weber, Max 506 Zaleski, August 152,153 Weird, gen., dyr. War Crimes Office 331 Zamenhof, Ludwik 427 Weis, Paul 354 Zanardelli, Giuseppe 98 Weizmann, Chaim 335 Zasztowt-Sukiennicka, Halina 102 Werfel, Franz 55, 56 Zborski, Bartłomiej 340, 456 Wester, Ellen Sofia (tłumaczka) 22 Ziegs, Beata 305 Węgierski, Jerzy 226 Zoll, Andrzej 76 Whitehead, Alfred N. 528 Zoll, Fryderyk 456 Wiart, Henri, Carton de, patrz Carton de Żak, Krzysztof 334 Wierzbicki, Andrzej 34 Żarski, Stanisław 77 Wiesel, Elie 475 Żebrowska, A. 95 Wiesenthal, Szymon 73, 74, 169 Żebrowski, Rafał 20, 275 Wiewiórska, Helena 117,150,210 Żukowski, Przemysław Marcin 17, 43-46, Wilke, dr 200,222 49-51,81,83,86
|
| adam_txt |
SPIS TRESCI Rozdział I WIEJSKIE DZIECIŃSTWO RAFAŁA LEMKINA NA GRODZIEŃSZCZYŹNIE I. Kontrowersje wokół daty urodzin. 2. Miejsce urodzenia ֊ wieś Bezwodne w guberni grodzieńskiej w zaborze rosyjskim; miasto powiatowe Wołkowysk. 3. Życie rodzinne na dzierżawionym gospodarstwie. 4. Początkowa nauka w domu. 5. Szkoła rosyjska w Wołkowysku, rok 1913; wybuch I wojny świa towej, rok 1914; pod okupacją niemiecką (od połowy 1915 do przejęcia tych terenów przez Polskę w kwietniu 1919 roku). 13 Rozdział II POCZĄTKI DŁUGIEJ DROGI RAFAŁA LEMKINA DO POJĘCIA „GENOCYD” 1. Lata dziecięce: duże kontrasty społeczne; Quo vadis Sienkiewicza i irme lektury. 2. Lata szkolne od 1915 roku. Lata studenckie od roku akademi ckiego 1919/20: A. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i relegacja z niego w lipcu 1921; B. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie od roku akademi ckiego 1921/22. 3. Wpływ wiadomości o zabójstwie Talaat Paszy, w Berlinie w 1921 roku, byłego osmańskiego ministra spraw wewnętrznych i superkata, odpowiedzialnego za eksterminację Ormian w okresie I wojny światowej. 4. Wrażenie po zabójstwie atamana Petlury w Paryżu, w 1926 roku, z zemsty za masowe mordowanie Żydów na Ukrainie. 5. Seminarium prawa karnego pro fesora Juliusza Makarewicza na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. 6. Rygoroza i „austriacki” doktorat prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie 9 lipea 1926 roku.37 Rozdział III OD UKOŃCZENIA STUDIÓW PRAWNICZYCH DO NOMINACJI
PODPROKURATORSKIEJ: OD DRUGIEJ POŁOWY 1926 DO 1929 ROKU WŁĄCZNIE
Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEM Ki N 1. Służba wojskowa w Grodnie. 2. Wielka protekcja: praca sekretarska w Są dzie Apelacyjnym w Warszawie, połączona z aplikacją; dwie pierwsze sa modzielne publikacje. 3. Wielce wątpliwa sprawa studiów zagranicznych. 4. Nominacja na podprokuratora Sądu Okręgowego w Brzeżanach (woj. tar nopolskie) i szybkie delegowanie ֊ ponownie nie bez poważnej protekcji ֊ na identyczne stanowisko przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Uczestnictwo w seminarium prawa karnego prof. Wacława Makowskiego na Uniwersytecie Warszawskim. 89 Rozdział IV RAFAŁ LEMKIN: LATA 1929/30 DO OKOŁO POŁOWY 1934 ROKU A. PODPROKURATOR-WICEPROKURATOR OD 1933 1. Hierarchia struktur i rang służbowych w Prokuraturze IIRP oraz sprostowa nie zagranicznych „sensacji” odnośnie do rangi Lemkina. 2. Trzydziestoletni podprokurator Lemkin w składzie władz dwu elitarnych organizacji prawni czych II RE 3. Praca referendarska w Sekretariacie Generalnym Komisji Kody fikacyjnej RP (1931-1932); mało znany awans Lemkina na wiceprokuratora Sądu Okręgowego w Warszawie w 1933 roku. 4. Zajęcia dydaktyczne na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i Łodzi oraz sprostowanie o rzekomej ha bilitacji na WWP w 1933 roku. 5. Publikacje naukowe w kraju w tym okresie. B. ADWOKAT RAFAŁ LEMKIN: OD OKOŁO POŁOWY ROKU 1934 DO WRZEŚNIA 1939 1. Przejście Lemkina z prokuratury do adwokatury: tendencyjne tego przy czyny lansowane przez niektórych autorów zachodnich; prawdopodobny główny powód tego przejścia. 2.
Pięć lat wielce pomyślnej pracy adwokackiej w Warszawie. 3. Dalsze publikacje naukowe w kraju i początki publikacji za granicznych wiatach 1934-1939 . 109 Rozdziały UDZIAŁ RAFAŁA LEMKINA WMIĘDZYNARODOWEJ WSPÓŁPRACY PRAWNICZEJ W LATACH TRZYDZIESTYCH 1. Międzynarodowa współpraca intelektualna w Europie po I wojnie świa towej, w tym w dziedzinie unifikacji prawa karnego; powstanie Association Internationale de Droit Pénal (1924), jej I Konferencja w listopadzie 1927
SPIS TREŚCI roku w Warszawie, II Konferencja w maju 1928 w Rzymie i powołanie Mię dzynarodowego Biura Unifikacji Prawa Karnego. 2. Udział Lemkina w III i IV Konferencji: lata 1930-1931. 3. Rok 1933: referat Lemkina - pisany w sytuacji narastania zbrodniczych wydarzeń w nazistowskich Niemczech - nadesłany na V Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w Madrycie z koncepcją „zbrodni barbarzyństwa”, pierwszym krokiem w kierunku „genocydu”; temat tam nierozpatrzony, odroczony sine die; prorocza krytyka tego przez profesora Vespa siana V. Pellę; dwie różne wersje referatu Lemkina z 1933 i 1935 roku. 4. Nie dopuszczenie Emila S. Rappaporta i Lemkina do udziału w toczących się od wiosny 1934 do 1937 rokowań genewskich nad projektem Konwencji o zwal czaniu terroryzmu (i stworzenia Międzynarodowego Trybunału Karnego) po negatywnej opinii Szymona Rundsteina, grudzień 1934 roku. Wcześniejsze pismo Lemkina do Sekretarza Generalnego Ligi Narodów pośrednio oferują cego swoje usługi. 5. Aktywne uczestnictwo Lemkina na VI Konferencji Unifi kacji Prawa Karnego w Kopenhadze (1935), IV Międzynarodowym Kongresie Prawa Karnego w Paryżu (lipiec 1937) oraz na II Międzynarodowym Kongre sie Prawa Porównawczego w Hadze (sierpień 1937). 6. Członkostwo Lemkina w International Law Association od 1934 roku i rozszerzające jego horyzonty prawne uczestnictwo w konferencjach Asocjacji: 38. w Budapeszcie (wrzesień 1934) i 40. w Amsterdamie (przełom sierpnia i września 1938). Uczestnictwo Lemkina w VII Konferencji Unifikacji Prawa Karnego w Kairze (styczeń 1938) oraz w I Kongresie Kryminologicznym w
Rzymie (sierpień 1938). Propozycja tematów referatów przekazana przez Lemkina na planowaną VIII Międzyna rodową Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w grudniu 1939 roku. 147 Rozdział VI WYBUCHU WOJNY ŚWIATOWEJ - RAFAŁ LEMKIN OPUSZCZA NA ZAWSZE WARSZAWĘI POLSKĘ. PONAD ROCZNY POBYT W SZWECJI. PODRÓŻ DO USA 1. Agresja niemiecka na Polskę 1 września 1939 roku i ewakuacja z Warsza wy na wschód Polski 6-7 września. 2. Agresja sowiecka 17 września 1939 roku i przejściowe zatrzymanie przez bolszewików; drogi ucieczki: Wołkowysk, Wilno, Kowno i Ryga. 3. Pobyt w Szwecji (luty 1940-marzec 1941); wykłady na uniwersytecie sztokholmskim oraz początki pracy nad niemieckim na zistowskim ustawodawstwem w okupowanej Europie. 4. Wiosna-lato 1940 7
Ryszard Szawłowski RAFAfc LEMKiN - starania o uzyskanie dla Lemkina pracy akademickiej w USA zapewniającej wizę imigracyjną. 5. Podróż przez ZSRS, Japonię i Kanadę do USA; przybycie na Duke University w Durham w Północnej Karolinie w kwietniu 1941 roku .239 Rozdział VII A POLE DISCOVERS AMERICA - POLAK ODKRYWA AMERYKĘ 1. Życzliwe przyjęcie w Duke University w Durham; pierwsze spotkania i wra żenia. 2. Wizyta w Waszyngtonie; referat na dorocznej konwencji American Bar Association w Indianapolis (wrzesień/październik 1941 roku); podjęcie ֊ praw dopodobnie z inicjatywy Lemkina - rezolucji potępiającej bezprawne działa nia Osi w okupowanej Europie, wyrażającej sympatię „braciom europejskim” i nadzieję na rychłe oswobodzenie ich krajów; otarcie się o Roberta Jacksona, prawdopodobnie bez szansy nawiązania z nim kontaktu osobistego. 3. Wykła dy w Durham i wznowiona intensywna praca nad niemieckim nazistowskim ustawodawstwem w okupowanej Europie; referat na 44. Sesji North Carolina Bar Association w maju 1942 roku. 4. Przyjęcie oferty pracy w administracji fe deralnej wWaszyngtonie, czerwiec 1942 roku. 277 Rozdział VIII RAFAŁ LEMKIN WWASZYNGTONIE (POŁOWA 1942 - POCZĄTEK 1945) 1. Sytuacja w Stanach Zjednoczonych wciągniętych do II wojny światowej. 2. Praca w administracji federalnej; próby alarmowania wiceprezydenta i prezydentaUSAgenocydalnąsytuacjąwokupowanej Europie. 3. Bezowocne sta rania o uzyskanie
pracy akademickiej w 1944 roku, jeszcze przed ukazaniem się Axis Rule in Occupied Europe. 4. Dzieło Axis Rule in Occupied Europe (li stopad 1944) i wylansowana tam koncepcja i termin „genocide”, pierwotnie słabo doceniona lub wręcz niedostrzeżona; niezbyt przychylne notatka recenzyjna Herscha Lauterpachta (1945) i ocena Hansa Kelsena (1946). 5. Inne zajęcia Rafała Lemkina.291 Rozdział IX DZIAŁALNOŚĆ RAFAŁA LEMKINA OD POCZĄTKU 1945 DO PAŹDZIERNIKA 1946 ROKU
SPIS TREŚCI 1. Lemkin bez płatnej pracy prawdopodobnie od lata 1944 do maja 1945 roku. 2. Zatrudnienie Lemkina od końca maja 1945 w War Department w Waszyng tonie; jego opracowanie o działalności profesora Karla Haushofera - budzi uznanie. 3. Pierwsza delegacja do Europy (późne lato-wczesna jesień 1945 roku) ; umieszczenie ֊ w październiku 1945 roku - genocide w akcie oskarżenia w procesie głównych niemieckich zbrodniarzy wojennych przed Międzynaro dowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. 4. Powrót do Waszyngtonu i przejściowy udział w przygotowaniu procesu głównych japońskich przestęp ców wojennych wTokio; list-memoriał Rafała Lemkina w sprawie genocydu do Sekretarza Generalnego ONZ Trygve Lie z 20 maja 1946 roku. 5. Druga delega cja do Europy (1946 rok); stanowisko doradcy ds. zagranicznych War Depart ment; objazd inspekcyjny amerykańskich trybunałów wojskowych w Niem czech; czerwiec 1946 roku w Norymberdze; problemy zdrowotne; wystąpienie na konferencji taternational Law Association w Cambridge w sierpniu 1946 roku; niepowodzenie w związku z przygotowywanymi w Paryżu traktatami po kojowymi i wyrokiem norymberskim (pominięcie genocide); powrót do USA w październiku 1946 roku. 6. Ekskurs ze sceny polskiej - „ludobójstwo” („genocyd”) w trzech sprawach rozpatrywanych przez Najwyższy Trybunał Naro dowy - sprawy Greisera i Goetha (1946) oraz Hoessa (1947).323 Rozdział X RAFAŁ LEMKIN JAKO INICJATOR I GŁÓWNY ARCHITEKT KONWENCJI ONZ PRZECIW GENOCYDOWIZ 9 GRUDNIA 1948 1. I Sesja Zgromadzenia Ogólnego ONZ, jesień 1946; inicjatywa Lemkina i wielki
początek - rezolucja G.A. 96 (I) z 11 XII 1946. 2. Rok 1947: odejście z pracy w War Department, praca eksperta w Sekretariacie ONZ nad pierw szym projektem konwencji; praca w Komisji ONZ Stopniowego Rozwoju Prawa Międzynarodowego i jego Kodyfikacji oraz w Radzie Gospodarczo-Społecznej; bezskuteczny memoriał Lemkina przesłany Międzynarodo wej Konferencji Unifikacji Prawa Karnego w Brukseli w lipcu; II Sesja Zgro madzenia Ogólnego ONZ, jesień 1947: decyzja o kontynuowaniu pracy nad konwencją. 3. Walka o możliwość pracy naukowej i uzyskania regularnych źródeł utrzymania; od wiosny 1948 roku na Yale University. 4. Zwycięski rok 1948: Lemkin latem w Genewie (Sesja Rady Gospodarczo-Społecznej); Lem kin na III Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Paryżu; jesień 1948 roku; 9
10 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKİN jednomyślne przyjęcie konwencji 9 grudnia 1948 roku; hospitalizacja i powrót do USA. Ekskurs z Rafałem Lemkinem i Herschem Lauterpachtem w de . .375 Rozdział XI LATA PO UCHWALENIU „KONWENCJI LEMKINA” 1949-1959 I. Wyrazy uznania i poczucie sukcesu w pierwszym roku po powrocie do USA; pierwsze nominacje do Pokojowej Nagrody Nobla w styczniu 1950 roku. Po myślna działalność dydaktyczna na Yale University, zarysowujący się od koń ca 1949 roku konflikt z dziekanem Law School oraz opanowany jeszcze „kry zys finansowy” w pierwszej połowie 1950 roku. 2. Niezrozumiałe nieetyczne zachowanie Lemkina wobec tak mu zawsze życzliwego prof. Vespasiana V Pelli. 3. Pomyślna krucjata o dwadzieścia ratyfikacji konwencji o genocydzie (lata 1949-1950) i jej wejście w życie w styczniu 1951; nieudane starania o ra tyfikację konwencji przez USA; sprawa opinii doradczej Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości odnośnie do zastrzeżeń do konwencji o genocy dzie (1950-1951). 4. Rozstanie z Yale University w 1951 roku i późniejsze dwa okresy bezrobocia (lata 1951-1955, 1956-1959); odmowy domów wydawni czych. 5. Walka Lemkina o jak największą liczbę ratyfikacji (lata 1951-1959), ilustrowana sprawą ratyfikacji przez Belgię oraz imponującym lobbingiem w odniesieniu do RFN; słowa uznania i wdzięczności pod adresem Lemkina na posiedzeniu plenarnym Bundestagu 8 lipea 1954 roku oraz nadane mu odznaczenie (Bundesverdienstkreuz). 6. Krytyczne stanowisko Lemkina wo bec genocydalnych zjawisk w Związku Sowieckim oraz jego zarzuty genocydu w odniesieniu do zbrodniczych
wydarzeń w Azji (Korea) i w Afryce (Algieria). 7. Szeroko zakrojone prace Lemkina w dziedzinie historii genocydu, nieukończone z powodu braku środków i przedwczesnej śmierci; docenienie wartości jego spuścizny manuskryptowej dopiero kilkadziesiąt lat później i przystąpie nie do częściowego wydawania jej drukiem. 441 Rozdział XII OSTATNI ROK ŻYCIAI NAGŁA ŚMIERĆ W NOWYM JORKU LATEM 1959 ROKU 1. Wegetacja materialna w ostatnim roku życia; samotność, częściowa uciecz ka w poezję. 2. Kolejna i ostatnia odmowa dużego grantu badawczego w USA, tym razem przez Rockefeller Foundation, oraz uporczywe niepowodzenia
SPIS TREŚCI w zakresie jakichkolwiek umów wydawniczych. 3. Zawiedzione nadzieje na Pokojową Nagrodę Nobla; Ekskurs - dwaj kandydaci do Nobla; Rafał Lemkin i René Cassin, kandydat niespełniony i spełniony. 4. Niespodziewany zgon 28 sierpnia 1959 roku i godny nekrolog zawsze Lemkinowi życzliwego „New York Times”. 513 ZAKOŃCZENIE Rafał Lemkin po śmierci - od dość daleko posuniętego zapomnienia przez kilkadziesiąt lat do szerokiego międzynarodowego powrotu pamięci i rosną co wysokiej oceny jego pracy na początku XXI wieku. Lemkin wyłaniający się jako najbardziej rozpoznawalny, „najpopularniejszy" prawnik międzynaro dowy minionego i początków obecnego stulecia w skali światowej. 539 ANEKSY. 555 Źródła i literatura.607 Table of Contents - in lieu of an English Summary. 629 Wykaz zastosowanych skrótowców.636 Indeks nazwisk.638 11
607 ŹRÓDŁA I LITERATURA I. Źródła archiwalne American Jewish Historical Society (AJHS), New York: różne dokumenty dotyczące Ra fała Lemkina (pisma urzędowe, korespondencja, legitymacje etc.) Archiv des Auswärtigen Amtes (AAA), Bonn, obecnie w Berlinie Archiwum Akt Nowych (AAN) Jacob Marcus Rader Center of the American Jewish History (MRC), Cincinnati, Ohio (różne dokumenty Rafała Lemkina) New York Public Library (NYPL) - Lemkin Papers: reel 1 (korespondencja Lemkina); reel 2 (nieukończona autobiografia Rafała Lemkina); reel 3 (wiele częściowo przygotowanych we wstępnej wersji roz działów oraz materiałów do nieukończonego dzieła „Introduction into the Study of Genocide”) - Emergency Committee Records, Manuscripts Archives Section Robert H. Jackson Papers, Manuscript Division, Library of Congress, Washington D.C. United Nations Library Geneva (dokumenty Ligi Narodów) II. Encyklopedie; słowniki biograficzne; informatoria; publikacje urzędowe, sprawozdania z kongresów i konferencji międzynarodo wych organizacji prawniczych; periodyki i prasa 1. Encyklopedie; słowniki biograficzne; informatoria; publikacje urzędowe polskie Dziennik Ustaw RP Encyklopedia białych plam, t. U, Radom 2003 (Ryszard Szawłowski, hasło Ludobój stwo), 1.15, Radom 2005 (Ryszard Szawłowski, hasło Procesy norymberskie) Encyklopedia katolicka, 1.11, Lublin 2006, hasło Ludobójstwo, Ryszard Szawłowski, cz. II - Aspekt socjologiczny, cz. III -Aspekt historyczny·, J. Gocko, cz. IV - Stanowisko Kościoła) Encyklopedia podręczna prawa karnego, red. Wacław Makowski, 4 t., Warszawa 1934-1939 (liczne hasła pióra
Rafała Lemkina) Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, t. 3, 4, red. Kazimierz Dopierała, Toruń 2004, 2005
608 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Kalendarze-Informatory Sądowe, Warszawa, za lata: 1931,1932,1933,1934,1935,1939 Komisja Kodyfikacyjna RR Sekcja Prawa Karnego, t. 5 Księga adresowa Polski (wraz z W.M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1928 Lista adwokatów okręgu Sądu Apelacyjnego wWarszawie (Okrąg Izby Adwokackiej War szawskiej) - na dzień 1 listopada 1936 r., Warszawa Polski Słownik Biograficzny (PSB) nazwiska od A do początków lit. D - 41., przedwojen ne; nazwiska od lit. D (c.d.) do końca lit. S - w45 tomach powojennych do tomu L/2, zesz. 205, Warszawa-Kraków 2015) Rocznik polityczny i gospodarczy 1939, Warszawa 1939 Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Bronisław Chlebowski, 1.13, Warszawa 1893 Wydawnictwa Grup Polskich Porozumień Prawniczych z Zagranicą, zesz. 2, Grupa Prawnicza Polsko-Niemiecka, Warszawa 1938 2. Polskie periodyki i prasa Dzieje Najnowsze (Warszawa) Gazeta Sądowa Warszawska (tygodnik) Gazeta Warszawska 1933 Głos Prawa (Lwów) Głos Prawników Śląskich (Katowice) Kurier Warszawski 1921 Myśl Narodowa (Warszawa) Nasz Dziennik 2011 Palestra (Warszawa) Pamięć i Sprawiedliwość (Warszawa) Państwo i Prawo (Warszawa) Przegląd Prawa i Administracji imienia Ernesta lilia (Lwów) Przegląd Współczesny (Kraków) Revue Pénitentiaire de Pologne (Warszawa) Rzeczpospolita 1996,2001,2005,2007,2009,2010,2011,2012,2015 Sprawy Międzynarodowe (Warszawa); wersja ang.: The Polish Quarterly of Internatio nal Affairs (Warszawa) Wiadomości Literackie (tygodnik, Warszawa) Wiadomości Prawnicze (Lòdi)
ZRODŁA i LITERATURA 609 Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. 2: Ludobójstwo, red. Radosław Ignatiew, Antoni Kura, Warszawa 2008 Zeszyty Historyczne (Paryż) 3. Publikacje zagraniczne Cambridge Biographical Encyclopedia 1994 Current Biography. Who's News and Why, New York 1950 Das grosse Lexikon des Dritten Reiches, Hrsg. Christian Zentner, Friedemann Bedürftig, München 1985 Deutsche Biographische Enzyklopädie, 131, München 1995-2003 Domams Max, Hitler. Reden und Proklamationen 1932-1945, kommentiert von einem deutschen Zeitgenossen, Teil I: Triumph 1932-1936, Teil II: Untergang 1939-1945, wyd. 4, Leonberg 1988 Encikłopediczeskij Słowar’, 221., St. Petersburg 1897 Encyclopedia Judaica, wyd. 2, 221., Jerusalem 2007 Encyclopedia ofGenocide and Crimes Against Humanity, red. Dinah L. Shelton, 31., De troit 2005 Encyclopedia ofGenocide, ed. Israel W. Charny, Santa Barbara, Calif. 1999 Encyclopedia of the Holocaust, red. Israel Gutman, 41., New York-London 1990 Encyclopedia ofWar Crimes and Genocide, ed. Leslie Alan Horvitz, Christopher Catherwood, 3 t., New York 2006 Enzyklopädie des Holocaust, Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden, Hrsg. Gutman, Jaeckel, Longerich, 31., b.d. Heinsohn Gunnar, Lexikon der Völkermorde, Reinbeck bei Hamburg 1998 Neue Deutsche Biographie (NDB), 271., Berlin 1971-2020 Oxford Dictionary ofNational Biography, Oxford 2004 Verträge zur Zeitgeschichte 1918-1939. Von Versailles zum Zweiten Weltkrieg, Hrsg. Klöss Erhard, München 1965 Weiss Hermann, Biographisches Lexikon zum Dritten Reich, wyd. 22, Frankfurt a. M.
1998 Who is Who in America, vol. 3, Chicago 1960 Who was Who in America, vol. 10 і 13, Chicago 1989-1993,1998-2000 4. Sprawozdania z kongresów i konferencji międzynarodowych organizacji prawniczych Annales parlementaires. Chambre des Représentants (Belgia) 1951 Annotated Leading Cases oflnternational Criminal Tribunals, Antwerp-Oxford, od ok. 2000
610 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Conférence Internationale de’ 1’Uniflcation du Droit Pénal (.) Varsovie, 1-5 Novembre 1927, Actes de la Conférence (.), Paris 1929 Conférence Internationale pour l’Unification du Droit Pénal (.) Bruxelles, 10 et 11 juil let 1947, Actes de la Conférence (.), Paris 1948 Deutscher Bundestag - Sitzungen. 1954 German Occupation ofPoland (Polish White Book), May 1941 International Law Association. Report of the Forty-first Conference held at Cambridge., August 19th to 24th, 1946, Cambridge 1948 International Law Association. Report of the Fortieth Conference held at Amsterdam., August 29 to September 2,1938 (reprint) International Law Association. Report ofthe Thirty-Eight Conference held at Budapest., September 6th to 10th, 1934 (reprint) International Law Association. Report of the Thirty-Ninth Conference held at Paris., September 10th to 15th, 1936 (reprint) Prozess gegen die Hauptkriegsverbrecher vor dem Internationalen Militärgerichtshof, Nürnberg 14. November 1945-1 Oktober 1946, veröffentlicht in Nürnberg, Deu tschland 1948, Band 19. Amtlicher Text in deutscher Sprache, Verhandlungsniederschriften 19. Juli 1946 - 29. Juli 1946 Report ofRobertH. Jackson, United States Representative to the International Conference on Military Triak London 1945, wyd. Departamentu Stanu w Waszyngtonie (Preface Jacksona do tej publikacji nosi datę 29 XII 1947) Trial ofthe Major War Criminals before the International Military Tribunal, Nuremberg 14 November1945-1 October 1946, published at Nuremberg, Germany 1948, voi. 19, Official text in
the English Language, Proceedings 19 July 1946-29 July 1946 United Nations Treaty Series (kontynuacja League ofNations Treaty Series) V8 Conférence Internationale pour l’Unification du Droit Pénal (.) Madrid, 14-20 Octo bre 1933, Actes de la Conférence (.), Paris 1935 Yearbook ofInternational Organizations 2009/2010, München 5. Zagraniczne periodyki i prasa American Journal of Comparative Law (AJCL) American Journal of International Law (AJIL) American Journal of Sociology (AJS) American Political Science Review American Scholar
ŹRÓDŁA I LITERATURA Annals of The American Academy of Political and Social Science British Yearbook of International Law California Law Review (CLR) Cambridge Law Journal Christian Century (Chicago) Comparative Studies in Society and History (Cambridge) European Journal of International Law (Florencja) European Review - Revue européenne d’histoire Giustizia Penale, La (Rzym) Globe Mail (Toronto) 2012 Harvard Law Review Humanities Research (Canberra) International and Comparative Law Quarterly (Cambridge) International Conciliation (New York) International Review of Modem Sociology (Lucknow, Indie) Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts / Simon Dubnow Institute Yearbook (Leipzig) Journal of Genocide Research (Basingstoke, England) Law and Contemporary Problems (Durham, USA) Law Library Journal (Washington, D.C.) Midstream (NewYork) Monde, Le (Paris) 1945, 2012 Nation (NewYork) New York Times (NYT) 1921, 1941,1944, 1945,1946,1948, 1949,1951,1952,1955,1957, 1959,1983,1988,2005,2006,2013,2016 Review of Socialist Law (Lejda) Revue internationale de droit pénal Süddeutsche Zeitung (München) 2015, 2016 Tagesspiegel (Berlin Zachodni) 1953,1954 Virginia Law Review Washington Post 2006 Yale Law Journal (YLJ) 611
612 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIM III. Literatura 1. Prace książkowe oraz rozdziały w pracach zbiorowych ABRAMOV Smilia, Gémeidé in Yugoslavia, Belgrad 1995 AKÇAM Taner, A Shameful Act, The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility, New York 2007; wyd. franc. Un acte honteux. Le génocide arménien et la question de la responsabilité turque, tłum. Odile Démangé Paris 2008, wyd. 2 2012 AKTAR Cengiz, LAppel au Pardon. Des Turcs s'adressent aux Arméniens, Paris 2010 ALTBEKER-CYPRYS Ruth, A Jump for Life, A Survivors Journalfrom Nazi-Occupied Po land, London 1997 Auschwitz 1940-1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, red. Wacław Długoborski, Franciszek Piper, 5 Ł, Oświęcim-Brzezinka 1995 BABEUF Gracchus, La Guene de Vendée et le système de dépopulation, Paris 2008 BALAKIAN Peter, The Burning Tigris. The Armenian Gémeidé and America’s Response, New York 2003 BARDEKJIAN Kevork B., Hitler and the Armenian Genocide, Cambridge, Mass. 1985 BARTNICKI Andrzej, Pierwszy frontil wojny światowej. Konflikt włosko-etiopski 1935- 1936, Warszawa 1971 BARTOSZEWSKI Władysław, 1859 dni Warszawy, Kraków 1974 BIALIK Chaim Nachman, Noach i Maryńka, tłum. Rafał Lemkin, Lwów 1926 BLISS-LANE Arthur, I saw Potand Betrayed, New York 1948; wyd. poi.: Widziałem Polskę zdradzoną, tłum. Bartłomiej Kazimierski (pseud.), Warszawa 1984, wyd. ost. 2019 BLOXHAM Donald, The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the De struction of the Ottoman Armenians, Oxford 2005 BOHLEN Charles S., Witness to History 1929-1969, London 1973 CASSIN René, Human Rights since 1945: An
Appraisal, 1971 [w:] Encyclopaedia Britan nica. 100 years with Nobel Laureates, New Delhi 2001 CHURCHILL Ward, A Little Matter of Genocide. Holocaust and Denial in the Americas 1492 to the Present, Winnipeg 1998 CONOT Robert E., Justice at Nuremberg, London 1983 COOPER John, Raphael Lemkin and the Sriuggle for, Houndmills, Basmgstokes-New York 2008 CORNATON Michel, Les camps de regroupement de la guere d’Algérie, Paris-Montréal 1998
ŹRÓDŁA I LITERATURA (A) Crime ofSilence, The Armenian Genocide. The Permanent Peoples’ Tribunal,The Zo nan Institute, Cambridge, Mass., 19B5 CROCHET Bernard, PIOUFFRE Gérard, La Guerre d’Algérie, Paris 2013 CURLE Clinton Timothy, Humanité: John Humhrey’s Alternative Account of Human Rights, Toronto-Buffalo-London 2007 (praca doktorska) CYBICHOWSKI Zygmunt, System prawa międzynarodowego, wyd. 2, Warszawa 1923; wyd. 4 1932 CYPRIAN Tadeusz, SAWICKI Jerzy, Prawo norymberskie. Bilans i perspektywy, Warszawa-Kraków 1948 - Walka o zasady norymberskie 1945֊1955, Warszawa 1956 DADRIAN Vahakn N., The History of the Armenian Genocide. Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus, Oxford 1995 - The Key Elements in the Turkish Denial of the Armenian Genocide: A Case Study ofDi stortion and Falsification, Toronto 1999 DINK Hrant, Chroniques d’un journaliste assassiné, Paris 2010 DŁUGOSZ Jan, Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 7 i 8:1241-1299, wyd. 2, Warszawa 2015. DOBKOWSKI Michael N., WALLIMANN Isidor, Genocide in Our Time. An Annotated Bi bliography with Analytical Introductions, Ann Arbor, Michigan 1992 DOBSON Alan P., US Wartime Aid to Britain 1940-1946, London-Sydney-Dover-New Hampshire 1986 DORABIALSKA Alicja, Jeszcze jedno życie, Warszawa 1972. DROST Peter N., Humanicide. The Crime ofState, vol. 2: Genocide. United Nations Legis lation on International Criminal Law, Leyden 1959 Ekspertyzy i orzeczenia przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, wyd. Czesław Pilichowski GKBZHwP (do użytku wewnętrznego), 31, Warszawa 1979-1980 ENGEL David,
Being Lawful in a Lawless World: The Trial ofScholem Schwartzbard and the Defence ofEast European Jews, „Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts / Simon Dubnow Institute Yearbook”, voi. 5, Göttingen 2006 Equity in the World’s Legal Systems. A Comparative Study, dedicated to René Cassin, red. Ralph A. Newman, Brussels 1973 EVATT Herbert V, The Task ofNations, New York 1949 GAJDENKOW N.M., Russkije poety XIX wieka. Chrestomatija, wyd. 3, Moskwa 1964 GARLIŃSKI Józef, Oświęcim walczący, wyd. 2, Londyn 1997 GAWROŃSKI Jan, Moja misja w Wiedniu 1932-1938, Warszawa 1965 613
614 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEM KIN Genocide and the Modern Age. Etiology and Case Studies ofMass Death, ed. Isidor Waliiman, Michael N. Dobkowski, Richard Rubenstein, New York 1987 [The) Genocide Convention Sixty Years after itsAdoption, red. Christoph Saffering, Eckart Conze, The Hague 2010 GIEDROYĆ Jerzy, MIEROSZEWSH Juliusz, Listy 1949-1956, wybór i wstęp Krzysztof Po mian, cz. I, Warszawa 1999 GLASER Stefan, Droit international pénal conventionnel, vol. 1: Bruxelles 1970, vol. 2: Bruxelles 1978 - Urywki wspomnień, Londyn 1974 GLENDON Mary Ann, A World Made New. Eleanor Roosevelt and the Universal Declara tion ofHuman Rights, New York 2001 GMĪTRUK Janusz, Powstanie Zamojskie, Warszawa 2003 GŅAUCK Gerhard, Marcel Reich-Ranicki. Pohkie lata, Warszawa 2009 GÓRSKI Konrad, Divide et impera, Białystok 1995 GUMKOWSKI Janusz, KUŁAKOWSKI Tadeusz, Zbrodniarze hitlerowscy przed Najwyż szym Trybunałem Narodowym, wyd. 3, Warszawa 1967 GUMPLOWICZ Ludwik, Das österreichische Staatsrecht (Verfassungs-und Verwal tungsrecht), wyd. 3, Wien 1907 HARUSEWICZ Mieczysław, Za carskich czasów i po wyzwoleniu. Jan Harusewicz, wspo mnienia- dokumenty, Londyn 1975 HASTINGS Max, The Korean War, 1987; wyd. poi.: Wojna koreańska, tłum. Barbara Cendrowska [-Werner], b.d.; także: Poznań-Wrocław2010 HEIFETZ Elias, The Slaughter ofthe Ukraine in 1919, NewYork 1921 HELLER Michał, Historia Imperium Rosyjskiego, tłum. Eugeniusz Melech, Tadeusz Kaczmarek, wyd. 2, Warszawa 2005 History ofthe United Nations War Crimes Commission and the Development of the Laws ofWar, London 1948 HITLER Adolf, Mein Kampf,
München 1939 (jedno z wielu wydań) Hitler’s Ten Year War on the Jews, Institute of Jewish Affairs of the American Jewish Con gress, NewYork b.d. (1943?) HOCHSCHILD Adam, King Leopold’s Ghost. A Story ofGreed, Heroism in Colonial Africa, London 1999; wyd. poi. Duch króla Leopolda: opowieść o chciwości, terrorze i boha terstwie w kolonialnej Afryce, tłum. Piotr Tarczyński, Warszawa 2012 HORN John, KRAMER Alan, 1914. Les Ariocités allemandes, La vérité sur les crimes de guerreen France et en Belgique, tłum. zang. Hervé-Marie Benoît, Paris 2011
ŹRÓDŁA ! LITERATURA HUMPHREY John R, Human Rights and the United Nations, a Great Adventure, New York 1984 International Law being the Collected Papers ofHersch Lauterpacht (.), vol. 5: Disputes, War and Neutrality, ed. Elihu Lauterpacht, Cambridge 2004 IRANEK-ОЅМЕСИ Kazimierz, Kto ratuje jedno życie. Polacy i Żydzi 1939-1945, Lon dyn 1968 IRVING David, Nuremberg: the Last Battle, 1996; wyd. poi.: Norymberga: ostatnia bitwa, tłum. Bartłomiej Zborski, Warszawa 1999 ISAKOWICZ-ZALESKI Tadeusz, ks., Przemilczane ludobójstwo na Kresach, Kraków 2008, wyd. 2, Kraków 2010 IWANEK Tomasz, Zbrodnia ludobójstwa i zbrodnie przeciwko ludzkości w prawie mię dzynarodowym, Warszawa 2015 JACOBSEN Hans-Adolf, Karl Haushofer, Leben und Werk, Bd. 1,2, Boppard am Rhein 1979 JAESCHKE Andrzej, Totalni sąsiedzi Pokki w publicystyce politycznej 1931-1939, Kra ków 2002 JAKUBOWSKA Urszula, Oblicze ideowo-polityczne „Gazety Warszawskiej” i „Warszaw skiego Dziennika Narodowego” w latach 1918-1939, Warszawa-Łódź 1984 JANICKI Jerzy, Czkawka, Warszawa 2000 JHERING Rudolf, Zweck im Recht, wyd. 3, 2 Ł, Leipzig 1893,1898, Bd. 1, s. 426 JONES Adam, Genocide. A comprehensive Introduction, Abingdon, Oxon and New York 2006 KALINOWSKA Krystyna, MOSKWA Jacek, Frassati Gawrońscy, włosko-pokki romans, Warszawa 2015 KAPOOR S.K. dr, International Law, wyd. 10, Allahabad 1994 KARSKI Jan, Story of a Secret State, Boston 1944; wyd. poi. Tajne państwo: opowieść o pokkim Podziemiu, Warszawa 1999, wyd. ost. tłum. Grzegorz Siwek, Kraków 2014 - Wielkie mocarstwa wobec Pokkil919-l945: od Wersalu do Jałty, tłum. Elżbieta
Mora wiec, Kraków 1989, wyd. ost. Poznań 2019 Katyń w dokumentach Kongresu USA, Pelplin-Warszawa-Londyn, lipiec 2003 (ze wstę pem i wsparciem b. Prezydenta RP na Uchodźctwie Ryszarda Kaczorowskiego) KELSEN Hans, The Law of the United Nations. A Critical Analysis of Its Fundamental Problems, London 1951, wyd. ostatnie 1966 KERRL Hans, Nationakozialistisches Strafrecht, Berlin 1933 HERNAN Ben, Blood and Soil. A World History of Genocide and Extermination from Sparta to Darfur, New Haven-London 2007 615
616 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LENKIN KIERSNOWSKI Ryszard, Tam i wtedy. W Podwyryszkach, w Wilnie i w puszczy 1939-1945, Warszawa [1994], wyd. ost. Warszawa 2007 KLOSE Fabian, Menschenrechte im Schatten kolonialer Gewalt. Die Dekolonisie rungskriege in Kenia und Algerien 1945-1962, München 2009; wyd. ang. Human Rights in the Shadow of Colonial Violence. The Wars ofIndependence in Kenya and Algeria, tłum. Dona Geyer, Philadelphia 2013 Kodeks karny Republik Sowieckich z 1922 r., tłum. Rafał Lemkin, Tadeusz Kochanowicz, wstęp Juliusz Makarewicz, Warszawa 1927 Kodeks kamy Rosji Sowieckiej 1927, tum. i wstęp Rafał Lemkin, przedm. Wacław Ma kowski, Warszawa 1928 Kodeks karny faszystowski, opr. i tłum. Rafał Lemkin, przedm. Wacław Makowski, War szawa 1929 Kodeks kamy z 1932 r. (.) oprać, i objaśn. Janusz Jamontt, Emil Stanisław Rappaport (.) przy udziale dra Rafała Lemkina (.), Warszawa 1932 KOLBE Dieter, Reichsgerichtspräsident Dr. Erwin Витке. Studien zum Niedergang des Reichsgerichts und der deutschen Rechtspflege, Karlsruhe 1975 ROMAŃSKI Henryk, SIEKIERKA Szczepan, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, Wrocław 2004 KORCZYK Henryk, Traktat ogólny o wyrzeczeniu się wojny (pakt Brianda-Kellogga). Ge neza, zawarcie, recepcja, działanie, Warszawa 1993 KOREY William, An Epitaph for Raphael Lemkin, New York, „pre-publication copy” (b.d., prawdop. 2001) KORNAT Marek, Polska 1939 roku wobec Paktu Ribbentrop-Mołotow. Problem zbliżenia niemiecko-sowieckiego w polityce zagranicznej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002
- BoUzewizm, totalitaryzm, rewolucja, Rosja. Początki sowietologii i studiów nad syste mami totalitarnymi w Pohce (1918-1939), Kraków, 1.1:2003, t. 2:2004 KRAFT Claudia, Völkermord ak delictum iuris gentium - Raphael Lemkins Vorarbeiten Jur die Genozidkonvention, „Jahrbuch des Simon-Dubnow-Instituts/Simon Dubnow Institute Yearbook” 2005, Bd. IV - Völkermorde im 20. Jahrhundert. Rafał Lemkin und die Ahndung des Genozids durch das internationale Sriafrecht [w:] Fink mundi - Endzeiten und Weitenden im östli chen Europa, Stuttgart 1998 KUBICA Helena, Zagłada w KL Auschwitz Polaków wysiedlonych z Zamojszczyzny w la tach 1942-1943, Oświęcim-Warszawa 2004 12. KUBICKI Leszek, Zbrodnie wojenne w świetle prawa pokkiego, Warszawa 1963
ŹRÓDŁA I LITERATURA KUCHARCZYK Grzegorz, Pierwszy holocaust XX wieku, Warszawa 2004, wyd. 2: 2012 LANGROD George S., VAUGHAN Michalina, The Polish Psychological Theory ofLaw. Po lish Law throughout the Ages. 1,000years ofLegal Thought in Poland, red. Wenceslas I. Wagner, Stanford 1970 LAUTERPACHT Elihu, The Life ofSirHersch Lauterpacht, Cambridge 2010 LAUTERPACHT Hersch, An International Bill of the Rights ofMan, New York, 1945 -International Law and Human Rights, New York 1950, tu cyt. wyd.: New York-London 1973 (The) Laws of War. Constraints on Warfare in the Western World, red. Michael Howard, George J. Andreopoulos, Mark R. Shulman, New Haven-London 1994 LE BLANC Lawrence J., The United States and the Genocide Convention, Durham-London 1991 LEMKIN Rafał, Sędzia w obliczu nowoczesnego prawa karnego i kryminologii, Warszawa 1933 -Amnestia 1935 r. Komentarz,Warszawa 1935 - Prawo karne skarbowe. Komentarz. Przepisy związkowe z objaśnieniami - orzeczni ctwo - okólniki, wyd. 3, Kraków 1938 - La régulation des paiements internationaux. Traité de droit comparé sur ետ devises, les clearing et ետ accords de paiements, les conflicts de lois, Paris 1939 - Valutareglering och Clearing, Stockholm 1941 -Axis Rule in Occupied Europe. Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress, Washington, D.C. 1944; kolejne wyd.: New York 1973, 2004 (wstęp Samantha Power), 2008 (wstęp William A. Schabas); wyd. poi.: Rządy państw Osi w okupowanej Europie. Prawa okupacyjne, analiza rządzenia, propozycje zadość uczynienia, tłum. Agnieszka Bieńczyk-Missala, Patrycja Grzebyk,
Bogusław Lackoroński, Marek Madej, wstęp [fatalny] Roman Kuźniar, Warszawa 2013 - Lemkin on Genocide, red. i wstęp Steven Leonard Jacobs, Lanham-Boulder-NewYork-Toronto-Plymouth, UK 2012 - Totally Unofficial. The Autobiography ofRaphael Lemkin, ed. Donna Lee Frieze, Yale 2013 LEMKIN Rafał, McDERMOTT Malcolm, Polish Penal Code ofl932 and the Law ofMinor Offences, b.m., 1939 LEPSIUS Johannes, Der Todesgang des Armenischen Volkes. Bericht über das Schicksal des Armenischen Volkes in der Türkei während des Weltkrieges, wyd. 3, Potsdam 1927, nowe wyd. Heidelberg 1980 -Deutschland undArmenien, 1914-1918. Sammlung diplomatischer Aktenstücke, Pots dam 1919 617
618 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN LEWANDOWSKA Stanisława, Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, War szawa 1997 LIE Trygve, In the Cause ofPeace. Seven Years with the United Nations, New York 1954 LIPSKI Jan, Diplomat in Berlin 1933-1939, New York-London 1968 LONGERICH Peter, Politik der Vernichtung. Eine Gesamtdarstellung der nationalsoziali stischen Judenverfolgung, München-Zürich 1998 Likwidacja Uniwersytetu Stefana Batorego przez władze litewskie w grudniu 1939 roku. Dokumenty i materiały, opr. Piotr Kossowski, t. 2, Warszawa 1991 Lista Katyńska, Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Zaginieni w Rosji sowie ckiej, opr. Adam Moszyński, wyd. 4, Londyn 1982 ŁUCZAK Czesław, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993 MAKAREWICZ Juliusz, Das Wesen des Verbrechens, eine kriminalpsychologische Abhan dlung aufvergliechender und rechtsgeschichtlicher Grundlage, Wien 1896 - Einführung in die Philosophie des Strafrechts, auf entwicklungsgeschichtlicher Grun dlage, Stuttgart 1906 MARSHALL George, European Recovery Program, 1947 Martyrdom of the Serbs. Prepared and issued by the Serbian Eastern Orthodox Diocesefor the United States and Canada, 1943 MASŁOWŚKYJ Witalij, Z кіт і proti koho wojuwały ukrajinśki nacionalisti w roki Dru- goji switowoji wijny, Moskwa 1999; wyd. poi. Z kim i przeciw komu walczyli nacjo naliści ukraińscy w latach II wojny światowej, tłum. Zbigniew Małyszczycki, Wroc ław 2001 MATERNIAK-PAWŁOWSKA Małgorzata, Adwokatura II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Poznań 2009 MAZA Herbert, Neuf meneurs
internationaux: de l’initiative individuelle dans l’institution des organisations internationales pendant le XIXe et leXXe siècle, Paris 1965, rozdział poświęcony Rafałowi Lemkinowi MEYSZTOWICZ Walerian ks., Poszło z dymem. Gawędy o czasach i ludziach, Londyn 1973 MILEWSKI Stanisław, REDZIK Adam, Themis i Pheme. Czasopiśmiennictwo prawnicze w Polsce do 1939 roku, Warszawa 2011 Mord w Katyniu. Koziebk, Ostaszków, Starobiebk. Lista ofiar, opr. Jędrzej Tucholski, War szawa 1991 MORGENTHAU Henry, Ambassador Morgenthau’s Story, wyd. 1, Garden City 1918, nowe wyd. red. Ara Sarahan, Princeton 2000 MYCIELSKI Andrzej, Chwile czasu minionego, Kraków 1976
ŹRÓDŁA I LITERATURA NAHLIK Stanisław E., Przesiane przez pamięć. W rodzinnym gnieździe, 1.1, Kraków 1987 NEUMANN Franz, Behemoth. ТЫ Structure and Practice of National Socialism, New York - Oxford 1944 Norymberga - nadal otwarty rozdział historii. WXXX rocznicę wyroku Międzynarodowe go Trybunału Wojskowego, Ministerstwo Sprawiedliwości, Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1977 (408 stron, praca wydana z zastrze żeniem: „Tylko do użytku wewnętrznego”) On the Edge ofGreatness. The Diaries ofJohn Humphrey, First Director of the United Na tions Division ofHuman Rights, red. Alan John Hobbins, voi. 1:1948-1949, Montre al 1994; voi. 2: 1950-1951, Montreal 1996; voi. 3: 1952-1957, Montreal 1998; voi. 4: 1958-1966, Montreal 2000 OPAŁEK Kazimierz, WOLTER Władysław, Nauka filozofii prawa i prawa karnego w Pol sce, wyd. PAU w serii „Historia nauki polskiej w monografiach”, XVII b, Kraków 1948 (The) Origins ofGenocide: Raphael Lemkin as a Historian ofMass Violence, ed. Dominik Schaller, Jurgen Zimmerer, London-New York 2009, wyd. 2:2013 Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, Warszawa-Łódź, t. 1: 2012, t. 2-3: 2014 OSMAŃCZYK Edmund Jan, Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych, War szawa 1982 PANNÉ Jean-Louis, Rafaël Lemkin. Qu’est-ce qu’un génocide, Paris 2008 PELLA Vespasian V, La criminalité collective des Etats et le droit de l’avenir, Bucarest 1925, wyd. 2:1926, wyd. 3 uzup. hiszp.: 1931 - Le droit pénal de l’avenir, Paris 1945 - La guerre-crime et les crimineh de guerre. Réflexions surla justice pénale internationale ce
qu’elle est et ce qu’elle devrait être, wyd. 2 (pośmiertne), Neuchâtel 1964 PETRAŻYCKI Leon, Fruchtverteilung beim Wechsel des Nutzungsberechtigten. Drei zivile Abhandlungen, Berlin 1892 - Die Lehre vom Einkommen vom Standpunkt des gemeinen Zivilrechts, Bd. 1-2, Berlin 1893,1895 PILCH Adam, Rzeczpospolita Akademicka. Studenci i polityka 1918-1933, Kraków 1997 Pioneers of Genocide Studies, red. Samuel Totten, Steven Leonard Jacobs, New Bruns wick, NJ 2002 PIOTROWSKI Stanisław, Dziennik Hansa Franka, wyd. 2, Warszawa 1957 POBÓG-MALINOWSKI Władysław, Najnowsza historia polityczna Polski, wyd. 2, t. 2: 1914-1939, Londyn 1967 619
620 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMIN Polish White Book. Republic ofPoland, Ministry ofForeign Affairs, German Occupation of Poland. Extracts ofNote Addressed to the Allied and Neutral Powers, New York 1942 POL Krzysztof, Poczet prawników polskich, Warszawa 2000 POMIANKOWSKI Józef, Der Zusammenbruch des Ottomanischen Reiches. Erinnerun gen an die Türkei aus der Zeit des Weltkrieges, Zürich-Leipzig-Wien 1928 PORWIT Marian, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, t. 1, wyd. 2, Warszawa 1983 POWER Samantha, A Problem from Hel. America and the Age ofGenocide, NewYork 2002 Prawo kame w poglądach profesora Juliusza Makarewicza, red. Alicja Grześkowiak, Lub lin 2005 Proces Artura Greisera przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, GKBZHwR Warsza wa 1946 Proces ludobójcy Arnona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, oprać. Stanisław Kosiński, Tadeusz Cyprian, Mieczysław Siewierski, Kraków-ŁódźWarszawa 1947 RAPPAPORT Emil Stanisław, Zagadnienie unifikacji międzynarodowej prawa karnego, Warszawa 1929 - Przyszły kodeks karny Trzeciej Rzeszy Niemieckiej (Wskazania podstawowe prawa kar nego hitlerowskiego), Warszawa 1934 RATAJCZAK Dariusz, Polacy na Wileńszczyźnie 1939-1944, Opole 1990 RAUSCHNING Herman, The Voice ofDestruction, New York 1940 REDZIKAdam, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1933-1946, Lublin 2006 René Gassin (1887-1976), Une pensée ouverte surle monde moderne. Hommage au Prix Nobel de la Paix 1968, Actes du coiloque du 22 octobre 1998 au Collège de France, suivi d une contribution de A. Holleaux et de Lettres éditées par M.
Long et F. Monnier, Paris 2001 RIDING Alan, And the Show Went On. Cultural Life in Nazi-occupied Paris, New York 2011; wyd. poi.: A zabawa trwała w najlepsze. Zycie kulturalne w okupowanym Pa ryżu, tłum. Piotr Tarczyński, Warszawa 2012 RILKE Rainer Maria, Das Stunden-Buch, Leipzig 1918 RONCALLI Angelo Giuseppe, Journal de France, Paris 2006 ROSENBERG Alfred, Der Mythus des XXJahrhunderts, München 1935 RUNDSTEIN Szymon, W poszukiwaniu prawa cywilnego, Warszawa-Kraków 1939 RYSZKA Franciszek, Państwo stanu wyjątkowego. Rzecz o systemie państwa i prawa Trzeciej Rzeszy, Wrocław 1964, wyd. 2 popr. i uzup.: 1974, wyd. 3 popr. i uzup.: 1985 - Norymberga, prehistoria i ciąg dalszy, Warszawa 1982
ŹRÓDŁA I LITERATURA SAWICKI Jerzy, Ludobójstwo. Od pojęcia do Konwencji 1933-1948, Kraków 1949 SCHABAS William A., Genocide in International Law. The Crime of Crimes, wyd. 2, Cambridge 2009 SCHELLENBERG Walter, Wspomnienia, tłum. Tadeusz Rybowski, Wrocław 1987, wyd. 2:1989 SCHIMITZEK Stanisław, Drogi i bezdroża minionej epoki. Wspomnienia z lat pracy w MSZ 1920-1939, Warszawa 1976 SECHER Reynald, Vendée: du génocide au mémoricide, Paris 2012 Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego, red. Tadeusz Cyprian, Jerzy Sa wicki, Poznań 1962 SIEKIERKA Szczepan, ROMAŃSKI Henryk, BULZACKI Krzysztof, Ludobójstwo dokona ne przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 19391947, Wrocław 2006 SIEKIERKA Szczepan, ROMAŃSKI Henryk, RÓŻAŃSKI Eugeniusz, Ludobójstwo doko nane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławow skim 1939-1946, Wrocław 2007 SIEMASZKO Ewa, Der Völkermord in Wolhynien 1943 und 1944 [w:] Polen und der Osten. Texte zu einem spannungsreichen Verhältnis, Hrsg. Adolf Chwalba, Frankfurt am Main 2005 SIEMASZKO Władysław, SIEMASZKO Ewa, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności pokkiej Wołynia 1939-1945,2 ., Warszawa 2000 1 SINGER Isaac Bashevis, Miłość i wygnanie. Wczesne lata - wspomnienia, tłum. Lech Czyżewski, Wrocław 1991 SINGH Nagendra, The Role and Record of the International Court ofJustice, DordrechtBoston-London 1989 SKLOOT Robert, Ifthe Whole Body Dies. Raphael Lemkin and the Treaty Against Genoci de (Drama), Madison, Wisconsin 2006 SŁONIMSKI Antoni, Moja podróż do Rosji, Warszawa 1932,
kolejne wyd. m.in.: Warsza wa 1997 SOBAŃSKI Antoni, Cywil w Berlinie, Warszawa 1934, nowe wyd.: wstęp i przyp. Tomasz Szarota, Warszawa 2006 - Wrażenia norymberskie „Wiadomości Literackie” z 4 Х1936, nr 42, też [w:] Cywil w Ber linie, Warszawa 2006 SOŁŻENICYN Aleksander, Archipelag GUŁag, 1918-1956. Próba dochodzenia literackie go, tłum. Jerzy Pomianowski (Michał Kaniowski) t. 2, Warszawa 1990 621
622 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN SPECTOR Shrnul, The Holocaust ofVolhynian Jews 1941-1944, Jerusalem 1990 STACHIEWICZ Piotr, Akcja Koppe, Warszawa 1975 STACHIEWICZ Wacław, Wierności dochować żołnierskiej. Przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach i rozważaniach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza, Warszawa 1998 STAWROWSKI Zbigniew, Paristwo i prawo w filozofii Hegla, Kraków 1994 STETTINIUS Edward R. jr., Lend-Lease. Weapon for Victory, New York 1944 SUKIENNICKI Wiktor, La souveraineté des Etats en droit international moderne, Paris 1927 SZAWŁOWSKI Ryszard, Wojna polsko-sowiecka 1939,1.1 (monografia), t. 2 (dokumen ty), wyd. 3, Warszawa 1997 -Przedmowa [w:] W. Siemaszko, E. Siemaszko, op. cit, s. 11-32 - Ludobójstwo ukraińskie na Polakach - najstraszniejszym genocydem dokonanym w Europie w czasie II wojny światowej [w:] T. Isakowicz-Zaleski, op. cit., s. 159-162 - Raphael Lemkin’s Life Journey. From Creative Legal Scholar and Well-to-do Lawyer in Warsaw until 1939 to Pinnacle ofInternational Achievements during the 1940s in the States, Ending Penniless Crusader in New York in the 1950s [w:] Rafał Lemkin, a Hero ofHumankind, Warsaw 2010, s. 31-57 - Kwalifikacja prawna tzw. akcji antypolskiej na Kresach Wschodnich w latach czter dziestych XX wieku jako ludobójstwa [w:] Wołyń 1943 - Rozliczenie, wyd. w cyklu „Konferencje IPN”, Warszawa 2010, s. 48-62 - Rafał Lemkin, warszawski adwokat (1934-1939), twórca pojęcia „genocyd" i główny architekt konwencji z 9 grudnia 1948 r. („Konwencji Lemkina”). W55-lecie śmierci, scalone
nadbitki artykułów R. Szawłowskiego z „Palestry” 2014-15, ze wstępem „Od Redakcji” oraz „Załącznikiem”, Warszawa 2015 SZEMBEK Jan, Diariusz wrzesień - grudzień 1939, przedm. i przyp. Bogdan Grzeloński, Warszawa 1989 SZPILMAN Władysław, Śmierć miasta. Pamiętniki 1939-1945, Warszawa 1946 TAYLOR Telford, The Anatomy of the Nuremberg ІУіак. A Personal Memoir, NewYork 1992 TERNONYves, Enguête sur la Négation ďun Genocide, Marseille 1989 TINBERGEN Jan, Economic Policy: Principles and Design, Amsterdam 1956 TOŁCZYK Dariusz, Gułag w oczach Zachodu, Warszawa 2009 TROCKI Lew, Moje życie. Próba autobiografii, tłum. Jan Barski, Stanisław Łukomski, Warszawa 1930; reprint Warszawa 1990 TYSZKIEWICZ Jan, Tatarzy na Litwie i w Роксе. Studia z dziejów ХІІІ-ХѴШ w., Warsza wa 1989
ŹRÓDŁA I LITERATURA 623 USSHER Clarence Douglas, KNAPP Grace Higley, An American Physician in Turkey. A Narrative ofAdventures in Peace and War, Boston-New York 1917, ost. wyd. 2019 (Der) Völkermord an den Armeniern vor Gericht: Der Prozess Talaat Pascha, Hrsg. Tessa Hofmann, Göttingen 1980 WALTERS Francis Paul, A History of the League ofNations, 2 1., London-New York 1952, kolejne wyd. 1967 WARDZYŃSKA Maria, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Pol sce, Intelligenzaktion, Warszawa 2009 WERFEL Franz, Die vierzig Tage des Musa Dagh՛, wyd. pol.: Czterdzieści dni Musa Dagh, tłum. Jacek Frühling, Warszawa 1959 WIERZBICKI Andrzej, W terenie i z trybuny, Warszawa 1936 WIESENTHAL Szymon, Prawo nie zemsta. Wspomnienia, tłum. Andrzej Albrecht, War szawa !992, Kraków 2010 WINTER Jay, PROST Antoine, René Cassin and Human Rights. Prom the Great War to the Universal Declaration, Cambrigde University Press 2013 (tłum. z franc.) WODZICKI Roman, Wspomnienia: Gdańsk-Warszawa-Berłin, Warszawa 1972 WRÓBLEWSKI Bronislaw, Penologia: Socjologia kar, Wilno 1926 - Prawo karne a moralność. Szkoła humanistyczna prawa karnego, Wilno 1927 -Principesfondamentaux de la politique pénale, Paris 1930 - Studia z dziedziny prawa i etyki, Wilno 1934 Wybór dokumentów do nauki prawa międzynarodowego, opr. Kazimierz Kocot, Karol Wolfke, wyd. 5, Wrocław-Warszawa 1969 ZOLL Fryderyk, Wspomnienia, opr. Irena Homola Skąpska, Kraków 2000 2. Artykuły i recenzje, sprawozdania z konferencji i kongresów prawniczych BARTLETT Robert Merrill, Pioneer vs. an Ancient Crime, „The Christian Century” 18
VII 1956 BLOXHAM Donald, The Armenian Genocide of 1915-1916: Cumulative Radicalization and the Development ofa Destruction Policy, „Past Present. November 2003, voi. 181, s. 141-191 Children ’s Terror in Greece Recited. Mother of6 Tells U.N. Aids ofRebels’Acts that Emptied a Macedonian Village, NYT z 15 III 1948 DADRIANVahakn N. A Typology of Genocide, „International Review of Modem Socio logy” Autumn 1975, voi. 5, no 2 DOCKER John, Raphael Lemkin, Creator ofthe Concept ofGenocide: a World History Per spective, „Humanities Research” 2010, voi. 16, issue 2
624 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN ELDER Tanya, What You See Before Your Eyes: Documenting Raphael Lemkin’s Life by Exploring His Archival Papers, 1900-1959, „Journal of Genocide Research” Decem ber 2005, no 4 EPSTEIN Julius, wywiad: Warum tritt Bonn nicht der Genocide Konvention bei, „Der Ta gesspiegel” z 16VII1953 -Falsche Formulierungen Bonns zur „Genocide-Konvention". Der Schöpfer der Konven tion schreibt an Adenauer, „Der Tagesspiegel” z 2411954 FAINSOD Merle, recenzja Axis Rule. Lemkina, „Harvard Law Review” 1945, voi. 58, s. 744-747 GLASER Stefan, Reforma prawa karnego w Niemczech, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 30 VII 1934, nr 30-31 - XI Międzynarodowy Kongres Karny i Penitencjarny, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 9IX1935, nr 36 - Prawo karne na kongresie haskim, „Gazeta Sądowa Warszawska” z 20 DC 1937 GRAHAM Kyle, The Refugee Jurist and American Law SchooL·, 1933-1941, „The Ameri can Journal of Comparve Law” 2002, no 4 JENKS Wilfred, Hersch Latttêrpacht - the Scholar as Prophet, „British Yearbook of Inter national Law" 1960, no 37 KELSEN Hans, recenzja Aris Rule. Lemkina, „California Law Review” March 1946, voi. 34 KOREYWilliam, Raphael Lemkin. The Unofficial Man, „Midstream” June-July 1989 KORNAT Marek, Rafal Lemkin (1900-1959) - Studium biograficzne, „Zeszyty Historycz ne” 2004, z. 147 - Barbarzyństwo - wandalizm - terroryzm - ludobójstwo. O Rafale Lemkinie i idei zde finiowania „zbrodni w obliczu prawa narodów”, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” maj-czerwiec 2008, nr 3 (43) KOZICKI Stanisław, Nacjonalizm niemiecki (Z powodu książki Alfreda Rosenberga, „Der
Mythus des 20. Jahrhunderts"), „Myśl Narodowa” z 12 lipea 1931, nr 33 KUHN Arthur К., recenzja Axis Rule. Lemkina, AJIL April 1945, no 2 LANIEWSKI Alfred, III-сі Zjazd Prawników Polskich, „Czasopismo Sędziowskie” listopad-grudzień 1936 LAUTERPACHT Hersch („H.L.”), notatka recenzyjna o Axis Rule. Lemkina, „Cambridge Law Journal” 1945, vol. 9, no 1 LEMKIN Rafał, Les principes essentiels du Code pénal polonais de 1932, „Przegląd Polski ustawodawstwa cywilnego i kryminalnego poświęcony ustwodawstwu
ŹRÓDŁA I LITERATURA porównawczemu i zagadnieniom kodyfikacji” - „Revue Polonaise de Législation Civile et CrimineUe. Législation Criminelle” 1931-1932, vol. 3-4 - Sędzia w obliczu nowoczesnego prawa karnego i kryminologii, Warszawa 1933, też fragm. „Palestra” 1933, nr 3-4, nr 5-6 - Przestępstwa pohgające na wywołaniu niebezpieczeństwa międzypaństwowego jako delieta iuris gentium. Wnioski na VMiędzynarodową Konferencję Unifikacji Prawa Karnego w Madrycie, „Głos Prawa” 1933, nr 10 - Reforma prawa karnego w Niemczech, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 30 - Terroryzm, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1935 - II Międzynarodowy Kongres prawa porównawczego (Haga, 4-11 sierpnia 1937r.), „Głos Prawników Śląskich” 1937, nr 2 - La protection de la paix par le droit pénal interne, „Revue internationale de Droit pé nal” 1938, no 1 - Verso una convenzione intemazionale per la prevenzione e la repressione della falsifi cazione dei passaporti, „La Giustizia Penale” 1938, łamy 225-238 - Rôle du juge et sa préparation dans la lutte contre la criminalité, „La Giustizia Penale” 1938, łamy 778-789 - The Treatment of Young Offenders in Continental Europe, „Law and Contemporary Problems” Autumn 1942 - Orphans ofLiving Parents: A Comparative Legal and Sociological View, „Law and Con temporary Problems” Summer 1944 - Genocide - a modern crime, „Free World: A magazin devoted to the United Nations and democracy” April 1945 - Genocide, „The American Scholar” Spring 1946, voi. 15, no 2 - Le génocide, „Revue Internationale de Droit pénal” 1946, no 3 і 4 - Genocide as a Crime under International Law, AJIL
1947, no 1 LIPMANN M., The Drafting of the 1948 Convention on the Prevention and Punish ment of the Crime of Genocide, „Boston University International Law Journal” 1985, no 3 LONGCHAMPS de BERIER, Roman, Wyniki obrad II kongresu prawa porównawczego w Hadze, „Przegląd Prawa i Administracji” 1937, s. 231-244 ŁUCZAK Czesław, Szanse i trudności bilansu demograficznego Pokki w latach 19391945, „Dzieje Najnowsze” 1994, t. 2 McDONNELL Michael A., MOSES A. Dirk, Raphael Lemkin as Historian of Genocide in the Americas, „Journal of Genocide Reseach” 2005, no 7 (4), s. 501-529 625
626 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN MYCIELSKI Andrzej, Stanowisko prawne Führern na tle ustroju Niemiec współczesnych, Wydawnictwa grup polskich porozumień prawniczych z zagranicą”, Warszawa 1938, z. 2, „Grupa prawnicza polsko-niemiecka”, s. 27-36 MUSZKAT Marian, Czy wyrok norymberski pozostał bez echa?, „Demokratyczny Prze gląd Prawniczy” 1947, nr 3 7. PELLA Vespasien, CORNIL Léon, SASSERATH Simon, Actes de la Conférence: 8.e Con férence internationale pour l'unification du droit pénal sous les auspices du Govemement belge: Bruxelles, 10 et 11 juillet 1947, Paris 1949 PETRAŻYCKI Leon, O mordach rytualnych i sprawie Bejlisa, dum. i komentarz Zbi gniew Cywiński, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2017, t. LXIX, z. 2; publikacje pierwotne: L[ew] I[osifowicz] Pietrażyckij, O rituálnych ubijstwach i diele Biejlisa, „Prawo. Jeżeniedielnaja juridiczeskaja gazieta" 1913, nr 42, s. 2403-2423, następnie broszura: prof. L[ew] I[osifowicz] Pietrażyckij, O rituálnych ubijstwach i diele Biejli sa, Tipografiia t-wa „Obszczestwiennaja Polza”, S.-Pietierburg 1913 Popular Turkish Novelist on Trialfor Speaking ofArmenian Genocide, NYT z 16X112005 Prokurator lemkin - inicjator nowych przepisów prawa karnego, notatka, „Gazeta War szawska” z 25 X1933 RABINBACH Anson, Raphael Lemkin und der Begriff vom „Genozid", 4th Simon Dubnow Lecture, December 18,2003, Old trade Bourse in Leipzig RAPPAPORT Emil Stanislaw, Propagande d'agression comme délit du droit des gens, „Revue Pénitentiaire de Pologne” 1929, Annexe Nr 1 -III Międzynarodowy Kongres prawa karnego w Palermo, „Gazeta Sądowa Warszawska”
1933, s. 425-429 - V konferencja międzynarodowa unifikacji prawa karnego i jej poprzedniczki (garść wspomnień, wrażeń i myśli 1927-1933), odbitka z „Wiadomości Prawniczych" 1934, nr 2 i 3 - IVMiędzynarodowy Kongres Prawa Karnego [Paryż, 26-31 lipea 1937), „Głos Prawni ków Śląskich” październik 1937, nr 2 - Ludobójstwo jako delictum juris gentium w kodeksach karnych krajowych, „Państwo i Prawo” 1948, z. 9-10 -ZMiędzynarodowej Komisji Karnej i Penitencjarnej. Sesja Zwyczajna (Zebranie Ogólne) w Bernie, Lipiec-Sierpień 1948, „Państwo i Prawo” 1948, z. 9-10 ROSENTHAL Α.Μ.,ΑΜαη Called Lemkin, NYT z 18X1988 SAMUELS Gertrude, U.NPortrait. Dr. Raphael Lemkin helped write the crime ofgenoci de into the conscience and statute books ofthe world, NYT z 20 III 1949
ŹRÓDŁA i LITERATURA SCHNUR Steven, Unofficial Man: The Rise and Fall ofRaphael Lemkin, „Reform Juda ism”, Fall 1982. SEASONGOOD Murray, The Second International Congress of Comparative Law, „Law Library Journal” March 1938, voi. 31, no 2 SPAAK Paul-Henri, Combats inachevés, vol. 2, De l’espoir aux déceptions, Paris 1969 SZAWŁOWSKI Ryszard, „Holocaust Pokki” w ujęciu amerykańsko-polskiego profesora, „Pamięć i Sprawiedliwość”, Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciw Na rodowi Polskiemu - IPN, nr XL, Warszawa 1997-1998 - Rafal Lemkin - twórca pojęcia „ludobójstwo” i główny architekt Konwencji z 9 XII194S (w czterdziestolecie śmierci), „Państwo i Prawo” 1999, no 10 - (współpraca Krzysztof Pol), Rafał Lemkin (1900-1959). Polski prawnik twórcą pojęcia „ludobójstwo", „Sprawy Międzynarodowe” 2005, nr 2; uzup. wersja ang. [w:] „The Polish Quarterly of International Affairs” 2005, որ 2 - Rafał Lemkin (1900-1959) - pökki prawnik twórcą pojęcia „ludobójstwo" [w:] Zbrod nie przeszłości., Warszawa 2008 - Konstrukcja zbrodni „genocídium atrox” oraz krótkie uwagi o literaturze pokkiej w dziedzinie „genocydologii" [w.] Zbrodnie przeszłości., Warszawa 2008 - Dzieło Rafała Lemkina ‘Axis Rule in Occupied Europe’ (1944) w przekładzie pokkim z2013 r., „Palestra” 2014, nr 5-6 - Rafał Lemkin, warszawski adwokat (1934-1939), twórca pojęcia „genocyd” i główny architekt konwencji z 9 grudnia 1948 r. („Konwencji Lemkina"). W 55-lecie śmier ci, cz. 1: Lata pokkie 1900-1939, „Palestra” 2014, nr 9; cz. 2: Roczne interludium szwedzkie 1940/41 i lata amerykańskie 1941-1948, „Palestra”
2015, nr 5-6; cz. 3: A. Niespodziewane trudne ostatnie dziesięć lat amerykańskich 1949-1959; B. Lemkin po śmierci - od pewnego zapomnienia do światowego powrotu od końca XX wieku, „Palestra” 2015, nr 9-10 SZYSZKOWSKI Wacław, biogram Szymona Rundsteina, PSB, t. XXXIII, 1991/92 The Crime ofGenocide, NYT z 20 X1957 Turkish Court Drops Charges Against Novelist, NYT z 2412006 VERDIRAME Guglielmo, The Genocide Definition in the Jurisprudence of the AD HOC Tribunak, „The International and Comparative Law Quarterly” July 2000, voi. 49 VRDOLJAK Ana Filipa, Human Rights and Genocide: The Work ofLauterpacht and Lem kin in Modem International Law, „European Journal of International Law” 2009, voi. 20, no 4 627
628 Ryszard Szabłowski RAFAŁ LEMKIN WILKIN Bernard, Le génocide des Arméniens et l’opinion publique française durant la Première Guerre Mondiale, „European Review - Revue européenne d'histoire" 2014, issue 5 WOLTER Władysław, Prawo kame pod znakiem swastyki. Referat z cyklu odczytów, po święconych zagadnieniom hitleryzmu, zorganizowanych przez Naukowy Instytut Katolicki w Krakowie, „Przegląd Powszechny” 1934, t. ХПХ, nr 145 YAHRAES Herbert, He Gave the Name to the World’s Most Horrible Crime, „Collier’s” z3 marca 1951 ŻUKOWSKI Przemysław Marcin, Krakowskie czasy studiów Rafała Lemkina, „Dzieje Najnowsze” 2011, nr 1
629 RAPHAEL LEMKIN POLISH JURIST, ORIGINATOR OF THE CONCEPT OF “GENOCIDE" AND INITIATOR AND CHIEF ARCHITECT OF THE UNITED NATIONS CONVENTION ON GENOCIDE OF 9 DECEMBER 1948 INTELLECTUAL BIOGRAPHY TABLE OF CONTENTS Chapter I RAPHAEL LEM KIN’S COUNTRY CHILDHOOD IN THE GRODNO REGION 1. Controversies as to the date of birth. 2. Place of birth - the village of Bez wodne in the government of Grodno - then territory of the Russian Partition of Poland; the county town of Wolkowysk. 3. Family life on a leased farm. 4. Primary education at home. 5. Russian school at Wolkowysk, the year 1913; outbreak ofWorld War I, the year 1914; under German occupation (from mid-1915 until these territories were taken over by Poland in April 1919). ChapterII THE BEGINNINGS OF RAPHAEL LEMKIN’S LONG ROAD TOWARDS THE CONCEPT OF “GENOCIDE” 1. Childhood years: deep social contrasts; Sienkiewicz’s Quo Vadis and other reading. 2. School years from 1915. Student years from the academic year 1919/20: A. lagiellonian University in Cracow and expulsion in luly 1921; B. University of Ian Ka zimierz in Lvov from academic year 1921/22. 3. The influence of news of the assassi nation, in Berlin in 1921 of Talaat Pasha, former Ottoman Minister of the Interior and henchman responsible for the extermination of Armenians during World War I. 4. The impression made by the murder in Paris, in 1926, of the ataman Petlura, in revenge for the mass murder of lews in Ukraine. 5. The criminal law seminar of Professor Juliusz Makarewicz at the Ian Kazimierz University in Lvov. 6. Rigorosa and the “Austrian” doc torate of law
at the UJK in Lwów on 9th luly, 1926.
бЗО Ryszard Szawłowski RAFAt LEMKIN Chapter III FROM THE FINALIZING OF LAW STUDIES UNTIL APPOINT MENT AS ASSISTANT PUBLIC PROSECUTOR: THE YEARS FROM MID ֊ 1926 UNTIL 1929 INCLUSIVE 1, Military service in Grodno. 2. Serious patronage: work as secretary in the Court of Appeals in Warsaw, combined with articling; his first two independent publica tions. 3. The highly doubtful matter of Lemkin’s studies abroad. 4. Appointment as as sistant public prosecutor of the District Court in Brzezany (south-eastern Poland) and speedy transfer, again not without considerable patronage, to an identical post at the District Court in Warsaw. Participation in the criminal law seminar of Professor Wacław Makowski at the University of Warsaw. Chapter IV RAPHAEL LEMKIN: THE YEARS FROM 1929/30 UNTIL AROUND MID ֊ 1934 A. Assistant - Deputy Prosecutor - Vice Public Prosecutor from 1933 1. The hierarchy of the structures and service ranks in the Public Prosecutor’s Office of the II Polish Republic and correcting certain foreign “sensations” regarding Lemkin’s rank. 2. Thirty-year-old Assistant Deputy Prosecutor Lemkin within the lead erships of two elite legal organizations of the II Polish Republic. 3. Work in the General Secretariat of the Codification Commission of the Polish Republic (1931-1932); littleknown promotion of Lemkin to Vice Public Prosecutor of the Regional Court in War saw in 1933. 4. Didactic activities at the Free Polish Academy in Warsaw and Lodz, and correction of his alleged habilitation there in 1933. 5. Scholarly publications within the country in this period. B. Raphael
Lemkin as Barrister: the Years from Around the Latter Half of 1934 until September 1939 1. Lemkin’s transition from the Public Prosecutor’s Office to the Bar; tenden tious reasons voiced by certain Western authors; the probable main reason for this transition. 2. Five years as highly successful banister in Warsaw. 3. Further scholarly publications at home and first publications abroad in the years 1934-1939. Chapter V RAPHAEL LEMKIN’S PARTIPATION IN INTERNATIONAL LEGAL COOPERATION IN THE THIRTIES 1. International intellectual cooperation in Europe after World War I, including the field of unification of criminal law; the creation of the Association Internationale De Droit Pénal (1924), its I Conference in November 1927 in Warsaw, the II Conference in
TABLE OF CONTENTS May 1928 in Rome and the establishment of the International Bureau for the Unifica tion of Criminal Law. 2. Lemkin’s participation in the III and IV Conferences: the years 1930-1931. 3. The year 1933: Lemkiris paper - written during situation when criminal events were in the rise in Nazi Germany - send to the V Conference for the Unification of Criminal Law in Madrid, with the concept of the “crime of barbarity”, the first step in the direction of “genocide”; the subject was not discussed there, bat was adjourned sine die; the prophetic criticism of this by Professor Vespasian V Pella; two different versions of Lemkin’s paper, of 1933 and 1935.4. Emil S. Rappaport and Lemkin prevented from taking part in the deliberations held from the spring of 1934 until 1937 in Geneva regarding the draft if the Convention on Combating Terrorism (and the creation of the International Criminal Court) as the result of a negative opinion voiced by Simon Rundstem, in December 1934. Lemkin’s earlier letter to the Secretary-General of the League of Nations indirectly offer ing his services. 5. Lemkin’s active participation in the VI Conference on the Unification of Criminal Law in Copenhagen (1935), the IV International Congress of Criminal Law in Paris (July 1937) and the II International Congress of Comparative Law in The Hague (August 1937) . 6. Lemkin’s membership in the International Law Association since 1934, and his participation broadening this legal horizons, in conferences of the Association: the 38th Budapest (September 1934) and the 40th in Amsterdam (the turn
of August and September 1938) . Participation by Lemkin in the VII Conference for the Unification of Criminal Law in Cairo (January 1938) and the I Criminological Congress in Rome (August 1938). The pro posal of paper topics that was presented by Lemkin for the VIII toternational Conference for the Unification of Criminal Law planned for December 1939. Chapter VI THE OUTBREAK OF WORLD WAR II. RAPHAEL LEMKIN LEAVES WARSAW AND POLAND FOREVER. HIS STAY IN SWEDEN. TRAVEL TO THE UNITED STATES 1. German aggression on Poland on September 1, 1939, and Lemkin’s evacu ation from Warsaw towards Eastern Poland on September 6-7. 2. Soviet aggression against Poland of September 17,1939, and his temporary detention by the Bolsheviks; escape routes: Wolkowysk, Wilno, Kowno and Riga. 3. Stay in Sweden (February 1940 March 1941); lectures at the University of Stockholm and the commencement of work on Nazi German legislation in occupied Europe. 4. Spring - Summer of 1940 - efforts to secure an academic position in the United States for Lemkin, that would ensure his immigration visa for him. 5. Travel through the USSR, Japan and Canada to the United States; arrival at Durham, North Carolina, in April 1941. 631
632 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Chapter VII A POLE DISCOVERS AMERICA1 1. Friendly welcome at Duke University in Durham; first meetings and impres sions. 2. Visit to Washington; paper read at the annual Convention of the American Bar Association in Indianapolis (September and October 1941); adoption ֊ probably on Lemkin’s initiative - of a resolution condemning the illegal activities of the Axis powers in oc cupied Europe, and expressing sympathy for their “European brothers", and hope for the speedy liberation of their countries; meeting Robert Jackson, probably without a chance of establishing personal contact with him. 3. Lectures at Durham and renewed intensive work on Nazi German legislation in occupied Europe; paper read at the 44th Session of the North Carolina Bar Association in May 1942.4. Acceptance of an offer of work in the Federal Administration in Washington, D.C., lune 1942. Chapter VIII RAPHAEL LEMKIN IN WASHINGTON D.C. (THE YEARS FROM MID ֊ 1942 TO MID ֊ 1945) 1. The situation in the United States, forced into World War II. 2. Position in the Federal Administration; attempts to alert the Vice-President and President of the Unit ed States on the genocidai situation in occupied Europe. 3. Unsuccessful efforts to gain an academic position in 1944, before the publication of his Axis Rule. 4. Ar« Rule in Occupied Europe (published November 1944) and the concept and term of “genocide” presented in it; Lemkin’s concept still not fully appreciated; not very positive review note by Hersch Lauterpacht (1945) and opinion of Hans Kelsen (1946). 5. Other activi
ties of Raphael Lemkin in that period. Chapter К RAPHAEL LEMKIN’S ACTIVITIES FOLLOWING WORLD WAR II (BEGINNING OF 1945 ֊ OCTOBER 1946) 1. Lemkin without paid employment probably from the summer of 1944 rill May 1945. 2. Lemkin’s employment from the end of May 1945 to fudge lackson and is given, by end of May 1945 in the War Department in Washington; his study on the activi ties of Professor Karl Haushofer - which earns praise. 3. First delegation to Europe (late summer - early autumn 1945); the inclusion - in October of 1945 - of genocide” of in the indictment of the main German War criminals before the International Military Tribunal at Nuremberg. 4. Return to Washington, D.C. and participation in the preparation for the trial of the Main fapanese War Criminals in Tokyo. Lemkin’s memo on genocide 1 The title of this chapter comes from Lemkin himself in his unfinished autobiography.
TABLE OF CONTENTS to UN Secretary General Trygve Lie, dated May 20, 1946. 5. Second delegation to Eu rope (1946); the position of advisor on foreign affairs in the War Department; inspection tour of American Military Tribunals in Germany; June 1946 in Nuremberg; health prob lems; speech at the conference International Law Association w Cambridge in August 1946; lack of success in connection with peace treaties being prepared in Paris and the Nuremberg judgment (omission of genocide); return to the United States in October 1946. 6. Excursus from the Polish scene - "genocide” used in the judgements of the Su preme National Tribunal in the cases of three important Nazi criminals in the summer of 1946 - the cases of Greiser and Goeth (1946) and Hoess (1947). Chapter X RAPHAEL LEMKIN AS INITIATOR AND CHIEF ARCHITECT OF THE UN CONVENTION ON THE PREVENTION AND PUNISHMENT OF THE CRIME OF GENOCIDE OF 9 DECEMBER 1948 1.1 Session of the UN General Assembly, fall of 1946: Lemkin’s initiative, and auspicious beginning - Resolution 96 (I) of 11 December 1946. 2. The year 1947: leav ing his position at the War Department, expert’s work at the UN Secretariat on the first draft convention; work in the UN Commission for the Progressive Development of In ternational Law and its Codification, and in the Economic and Social Council; Lemkin’s unsuccessful memorandum on genocide sent to the International Conference on Unifi cation of Criminal Law in Brussels in July; II Session of the UN General Assembly, fall of 1947: decision to continue working on the Convention. 3. The battle for the
possibility of academic work and gaining regular source of income; from the Spring of 1948 at Yale University. 4. The triumphant year 1948: Lemkin in the summer in Geneva (Session of the Economic and Social Council); Lemkin at the III Session of the UN General As sembly in Paris, fall of 1948: unanimous adoption of the Convention on 9 December 1948 - “Lemkin’s Convention”; hospitalization and return to the United States. Excur sus on Raphael Lemkin and Elersch Lauterpacht. Chapter XI THE YEARS FOLLOWING THE ADOPTION OF THE „LEMKIN CONVENTION”: THE PERIOD 1949 - 1958/1959 1. Expressions of deep appreciation and feeling of success during the first year after his return to the United States; first nominations to the Nobel Peace Prize in Janu ary 1950. Successful didactic activity at Yale University, but a conflict arising from late 1949 with the dean of the Law School, and the “financial crisis”, still under control, in the first half of 1950. 2. Lemkin’s incomprehensible unethical behavior towards Prof. 633
634 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN W Pella, who had always been exceptionally helpful. 3. The successful “crusade” to gain twenty ratifications of the Convention on Genocide (the years 1949-1950), and its entry into force in January 1951; unsuccessful efforts to gain ratification of the Conven tion by the United States; the case of the advisory opinion of the International Court of Justice concerning reservations on the Genocide Convention, 1950-1951. 4. Leaving Yale University in 1951 and the two periods of unemployment that followed that fol lowed (the years 1951-1955, 1956-1959); refusals from publishing houses. 5. Lemkin’s fight for as big a number of ratifications (the years 1951-1959), illustrated by the case of ratification by Belgium and the impressive lobbying with relation to the Federal Repub lic of Germany; words of appreciation and gratitude expressed to Lemkin at a plenary assembly of the Bundestag on July 8,1954, and the order awarded him (the Bundesver dienstkreuz) . 6. Lemkin’s critical stand against manifestations of genocide in the Soviet Union and his accusations of genocide with relation to criminal events in Asia (Korea) and Africa (Algeria). 7. Lemkin’s wide-ranging studies in the sphere of the history of genocide, not completed because of lack of funds and premature death; appreciating of the value of his legacy in manuscript only several decades later, and the beginning of its partial publication. Chapter XII LAST YEAR OF LIFE AND SUDDEN DEATH IN NEW YORK IN THE SUMMER OF 1959 1. Penury in his final years; loneliness, partial escape into
poetry. 2. Successive, and final, turning down of his application for a considerable research grant in the Unit ed States, this time by the Rockefeller Foundation; persistent lack of success as regards any publication agreements. 3. Unfulfilled hopes of the Nobel Peace Prize; Excursus re two Nobel candidates: Raphael Lemkin and René Cassin, unsuccessful and successful candidates. 4. Unexpected death on 28 August 1959, and an edifying obituary in the “New York Times”, always benevolent towards Lemkin. FINAL Raphael Lemkin after his death - from fairly deep oblivion for many years to a wide re-awakening of international reknown and deepening high esteem in the early 21st century of his work. Lemkin emerging as the most recognizable, “most popular” international lawyer of the last century and the beginning of the present one on a global scale
638 INDEKS NAZWISK Aa, Jan Simon van der 199 Beckerman, Lucjan 223 Abdoh, Djalal 423 Begin, Menachem 114 Abramov, Smilia 317 Bejlis, Mendel 33 Adenauer, Konrad 480,481,483 Beneš (Benesz), Edvard 436 Akçam, Taner 59, 60 Bentwich, Norman 432 Alderman, Sidney S. 332,335 Berezowski, Cezary 354,355 Aleksander I (Jugosławia) 207,208 Bernadotte, Folke 393 Aleksander III (Rosja) 28,29 Bernays, Murray C. 327,328, 337,338 Alfaro, Ricardo (Ricardo Joaquin Alfaro Jovane) 378,404 Besançon, Alain 503 Bevin, Ernest 405,523 Allerhand, Maurycy 77 Bewes, Wynhharn 222,228 Aloisi, Ugo 187-189,217 Bialik, Chaim Nachman 80 Altbeker Cyprys, Ruth 93 Bieńczyk-Missala, Agnieszka 174 Andreopoulos, George J. 502 Bigo, Tadeusz 77 Annan, Kofi 545 Bireckì, Henryk 418 Antonescu, Ion 388 Bliss-Lane, Arthur 480,494 Arancho, Oswald 393 Bloch, Jan 521 Asquini, Alberto 232 Bloxham, Donald 52,57, 545 Austin, Warren 380 Blum, Leon 210,530 Aznavour, Charles 54 Bocheński, adwokat 210 Babiński, Leon (?) 163 Boere, Heinrich 333 Badoglio, Pietro 314 Bohlen, Charles 272 Balakian, Peter 545 Borchard, Edwin M. 284 Bandera, Stefan 74 Borei, Robert 339 Bardekjian, KB. 66 Bossowski, Franciszek 163 Barrett, John Q. 326-329,331,335,358 Bourgeois, Leon 212 Barthou, Louis 207,208 Brzeziński, Andrzej M. 150 Bartlett, Robert Merrill 458,463,489 Buck, Pearl 392,450,518, 600 Bartoszewski, Władysław 243 Biihler, Joseph 226 Bartuś, Alicja 336 Bulzacki, Krzysztof 169 Baskeny, baron 487 Bumke, Erwin 197,199,201 Beck, Józef 132-134,172,176 Bunche, Ralph J. 525
INDEKS NAZWISK 639 Burdenko, Nikołaj 315 Crochet, Bernard 501 Caloyanni, Mégalos 215,222 Cuellar, Javier Perez de 202 Carton de Wiart, Henri (Henry), hrabia Curie, Clinton Timothy 533 151,255,477,47» Cassin, René 10, 93, 399, 425, 426, 515, 523-535,548 Cybichowski, Zygmunt 65 Cyprian, Tadeusz 111, 372-374, 466, 620, 621 Cecil, Robert lord 213, 524,526 Cyprysowa, Szajna 93 Celler, Emanuel 518, 521 Czyngis-chan, patrz Dżyngis-chan Cendrowska-Werner, Barbara 500 Dadrian, Vahakn N. 59, 67 Chajn, Leon 456 Dahm, Georg 215 Chalk, Frank 509 Damants, Max 234 Chamberlain, Neville 235 Daumier, Paul 185 Champetter de Ribes, Auguste 349,350 David, René 529 Chang, John P. 459 Dąbkowski, Przemysław 81, 86,102 Chang, P.L. 528 Dąbrowska, Małgorzata 150 Chauvel, Jean 459 Debré, Michel 503 Chlebowski, Bronisław 18 Dehler, Thomas 484 Chmurski, adwokat 210 Del Ponte, Carla 546 Churchill, Ward 542 Delaquis, Ernst 198 Churchill, Winston 285, 296, 297, 299, Demianiuk, Iwan 333 494, 520 Dering, Władysław 417,418 Chwalba, Adolf 169 Des Forges, Alison 545 Cieplewicz, Mieczysław 56 Deutscher, Izaak 438 Clark, Wesley 546 Dewey, John 528 Cohen, Maxwell 537 Dębski, Mieczysław 36 Conot, Robert E. 337 Dibelius, Otto 497 Conze, Eckart 326 Dihigo, Ernesto 378 Cook, Thomas I. 311 Dink, Hrant 68 Cooper, John 18, 21, 24, 40, 80, 100, 125, Długosz, Jan 264, 506 134-136, 139, 150, 178, 179, 241, 305, Dobkowski, Michael N. 273, 542, 614 306, 314, 337, 338, 363, 364, 388, 446, Dobroński, Adam 44 458, 469, 473, 475, 493, 494, 497, 504, Dobson, Alan E 285 506, 516,522,523, 535, 537,547 Dodd, Thomas J. 518,521,601
Cornaton, Michel 502 Domams, Alexander von 366 Cornil, Leon 386 Donovan, James, kmdr 327
640 Ryszard Szawłowski Donovan, William J., gen. 326,327 RAFAŁ LEMKIN Filloux, Catherine 544 Dopierała, Kazimierz 494 Finch, George A. 304,306 Dorabialska, Alicja 245 Fischer, Ludwig 227 Drost, Peter N. 378 Fisher, Adrian 399 Drury, Betty 268,269 Foot, Wilder 487 Dubnow, Szymon 74,260,261,467 Forster, Albert 348 Dubost, Charles 350 Fournier Acuña, Manuel A. 459 Duch, Kazimierz 86 Francois-Poncet, Andre 176 Duff, James 494 Frank, Hans 151,175, 225-227, 229, 456, Dulles, John Foster 410,423 457,484 Dworakowski, Jan 44,45 Frank, Jerome 369 Dworzak, Ludwik 76,77,163 Freisler, Roland 175 Dziura, Ryszard 55 Frendi, Agenor 210 Dziurzyński, Feliks 77 Frendi, Ludwik, jr 210 Dżyngis-chan, Czyngis-chan 42,507 Freud, Sigmund 506 Ebert, Friedrich 227 Freund, Paul Abraham 519 Eden, Anthony 297,300 Frieze, Donna Lee 100,120,192, 277,447, Ehrlich, Ludwik 81,430,431,521 468 Einstein, Albert 395 Furgalski, Władysław 77 Elder, Tanya 20, 23 Fussel, John 16 Emge, Carl August 217,218 Fyfe, David Maxwell, Earl of Kilmuir, 361, Engel, David 74 Entezam, Nasrollah 459 364,369,434,436,573 Gajdenkow, N.M. 29 Enver, Pasza 52, 57,60 Garçon, Emil 198,312,313 Episale, Frank 544 Gardner, Richard 448 Epstein, Julius 479,480 Garliński, Józef 498 Erdo an, Tayyip Recep 69-72 Gaselee, Stephen sir 284, 286 Esquivel de la Guardia, Ruben 459 Gaulle, Charles de 503,526, 527, 531 Estreicher, Stanisław 103 Gauss, Friedrich 225,229 Evatt, Herbert 394, 401, 402, 404, 410, Gawron, Edyta 336 420-424,474, 522 Gawroński, Jan 170-172 Fainsod, Merle 307,308 Gawroński, Wacław 166 Fegan, HughJ. 321 Gerland, Heinrich Balthasar
223 Fein, Helen 509 Gerstenmaier, Eugen 482 Few, rektor Duke University 268 Gerstman, Antoni 77
INDEKS NAZWISK Giedroyć, Jerzy 496 Gutteridge, Harold Cooke 218, 219 Gilligan, Emma 545 Gwiazdomorski, Jan 82 Giraud, Emile 383, 531 Hajle Syllasje 458 Giscard d’Estaing, Valery 504 Halecki, Oskar 150,354 Givanovitch, Thomas 208 Hamel, Gerard, van 198 Glaser, Stefan 140,143,150,156,163,210, Hamilton, Alexander 532 213,215 Hanna, sędzia SN Irlandii 215, 217 Glass, Julian 138 Harding, Warren 294 Glendon, Mary Ann 530-532 Harff, Barbara 509, 546 Gmitruk, Janusz 498 Harriman, Averell 465 Gnauck, Gerhard 72 Harusewicz, Jan 27 Godlewski, Józef 260 Harusewicz, Mieczysław 27 Goerdeler, Carl Friedrich 334 Hastings, Max 500 Goeth, Amon Leopold 325, 367, 372-374, Haushofer, Albrecht 330, 332,334 510 Goethe, Johann Wolfgang 510 Haushofer, Karl 223,325, 329-334,341 Hedemann, Justus Wilhelm 217,218 Goldman, Frank 452 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich 230 Goring, Hermann 350 Heidegger, Martin 528 Gorki, Maksym 33 Heifetz, Elias 73 Górski, Konrad 225 Heinsohn, Gunnar 167, 305 Grabiński, Mieczysław 170 Heller, Michał 33 Graham, Kyle 105,266, 268, 287 Herriot, Edouard 393 Graven, Jean 388 Herwarth, Hans von 272 Greenberg, Alex 269 Hess, Rudolf 330, 331,484 Greenberg, Karen J. 266 Heuss, Theodor 477,486 Gregorian, Vartan 543 Himmler, Heinrich 168 Greiser, Artur 325,355, 367-374 Hindenburg, Paul, von 227 Grochowski, Władysław 137 Hirschberg, Krystyna 257 Groning, Oskar 333 Hitler, Adolf 66, 132, 140, 141, 172-177, Grocjusz (Grotius), Hugo 65, 214, 230, 352,428 Groza, Petru 388 182, 217, 225, 227, 234, 235, 261, 263, 266, 295, 301, 311, 331, 334, 348-350, 444, 482, 508-510 Grześkowiak, Alicja 76
Hobbins, Alan John 400 Guglew, Paweł 185 Hochschild, Adam 508 Gumplowicz, Ludwik 85 Hoess, Franz Rudolf 325,367, 373, 374 641
642 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Hoffman, Klaus 334 Jakubowska, Urszula 182 Hofmannsthal, von, adwokat z Wiednia Jamontt, Janusz 116,122,123,126 215 Jan XXII patrz Roncalli, Angelo Giuseppe Höhn, Reinhard 219 Janicki, Jerzy 73 Hollande, Francois 71, 503 Jaroszyński, Stefan 77 Holmes, Oliver 369 Jarra, Eugeniusz 163 Hołówko, Tadeusz 208 Jasinowski, Bogumił 260 Horack, H. Claude 289 Jastrun, Mieczysław 516 Howard, Michael 502, 504,507 Jedlicki, Marian 103, 260 Hrabar, Roman 498 Jefferson, Thomas 529 Hudson, Manley O. 285, 286, 519, 522, Jenks, Clarence Wilfred 308,438 524, 526 Hull, Cordell 272, 283, 338 Humphrey, John 356, 382, 383, 400, 418, 424-427,434, 436, 529-532, 538 Jessup, Philip C. 284, 286 Johnson, Samuel 29 Jonassohn, Karl 509 Jones, Adam 280 Huttenbach, Henry 167 Jurecki, M. 430 Huxley, Aldous 393 Kaempffeter, Waldemar 366 Huysmans, Kamil 143 Kalinowska, Krystyna 170 Hyde, Charles 284,286 Kambanda, Jean 549 Ignatieff, Michael 21,47,133,244,427 Karski, Jan 300,318,494 Impellitteri, Vincent Richard 495 Kasparek, Franciszek 521 Inka, siostrzenica H. Lauterpachta 357 Katz-Suchy, Juliusz 416-419 Iranek-Osmecki, Kazimierz 298,301 Kelsen, Hans 268,309-311,428, 519, 552 Irving, David 340,456,457 Kerno, Ivan 459 Isakowicz-Zaleski, Tadeusz ks. 317 Kerri, Hans 175 Jäckel, Eberhard 275 Kielski, Alfred 138 Jackson, Robert H. 153,205,224,279,282, Kieman, Ben 506-508 283, 285, 286, 327-329, 331-333, 335, Kiersnowski, Ryszard 258 339,340,346-348, 364,456, 522, 567 Kiersnowski, Tadeusz 258 Jackson, William (syn Roberta) 340,456 Kilmuir, Earl of, patrz Fyfe, David Maxwell
Jacobs, Steven Leonard 20, 67, 167, 190, King, Archibald 281 510, 521, 544 Jacobsen, Hans Adolf 331,332 Kirsch, Philipp 546 Kitchener, Horatio 330, Jaeschke, Andrzej 166,175,176 Kjelling, Arme J. 521 Jagodziński, Antoni 77 Kjillstrom, ErikT.H. 288
INDEKS NAZWISK 643 Knapp, Grace H. 54 Kucharczyk, Grzegorz 51, 54, 56, 61 Koch, Erich 168 Kuhn, Arthur K. 306,307, 312,313 Kochanowicz, Tadeusz 76 Kuiski, Władysław 202 Kocot, Kazimierz 35,334 Kunz, Josef L. 445 Kocur, Adam 86 Kunz, Samuel 333 Köhler, Josef 101,203 Kuratowski, Roman 355 Kohlrausch, Eduard 198-200 Kutschera, Franz 316 Kolbe, Dieter 201 Kuźniar, Roman 36, 63, 87, 99, 120, 337, Romański, Henryk 169 551 Konkin III, Samuela E. 543 Kybala, Vlastimil 311 Koppe, Wilhelm 316 Lachowski, Zdzisław 99,120 Korányi, Karol 163 Lachs, Manfred 354,379 Korboński, Stefan 487 Lagodzińska, Aniela patrz Łagodzińska, Korczyk, Henryk 153 Korey, William 21, 99, 100, 112, 119, 132, Aniela Lange, William C. 326 133, 139, 196, 396, 397, 409, 448, 451, Langrod, Jerzy Stefan 33,101,163,474 461-463, 474, 492, 493, 496, 520, 537, Laniewski, Alfred 77 543, 546, 547 Lasch, Karl 226 Komat, Marek 43,102,159,207, 272, 346, 551 Korowicz, Marek 474,496 Koschembahr-Łyskowski, Ignacy 163 Laugier, Henri 381, 382, 530,575 Lauterpacht, Elihu 283,356,360,428,429, 431-433, 435 Lauterpacht, Hersch 153, 283-286, 293, Kosińska Karolina 582 308, 309, 339, 340, 349, 355-357, 360, Kosiński, Stanisław 372 377,407,425-439, 519, 552 Kosiński, Tadeusz 145 Le Blanc, Lawrence J. 460,461, 464 Kozicki, Stanisław 174 Lednicki, Aleksander 116,162,183 Kraft, Claudia 161,261, 465, 467 Lemkin, Bella z d. Pomeranč 21-24,28,40 Kriedl, Manfred 258, 260 Leirikin, Eliasz 32,251,363, 364 Kronowski, Andrzej 365 Lemkin, Józef 19, 21, 23,25, 26, 84, 250 Krstić, Radislav 52,549 Lemkin, Liza 363,364 Krüger, Friedrich Wilhelm 315,316
Lemkin, Rafał passim Krzysztoń, Franciszek 137 Lemkin, Samuel 510 Krzysztoń, Jerzy 137 Lenz, Adolf 127 Kubica, Helena 498 Lepsius, Johannes 52,55, 56,62 Kubicki, Leszek 154 Levi, Primo 475
644 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMK1N Lewandowska, Stanisława 252 Malik, Habib C. 528 Lie, Trygve 205, 325, 341, 381, 418, 459, Malinowski, Bronisław 506 530, 570 Manské, Gisela 467 Liman von Sanders, Otto 62 Marczenko, Mychajło 78 Lipmann, Matthew 378 Marshall, George 405,410,525 Lipski, Józef 177 Martin, James J. 543 Lipstadt, Deborah 546 Maruszewski, Artur 251,260 Lisiakiewicz, Ludwika 159 Materniak-Pawłowska, Małgorzata 135 Liszt, Franz von 198,199 Maunz, Theodor 219 Long, Marceau 529 Mauriac, François 393 Longchamps de Bérier, Roman 81, 163, Maza, Herbert 15,48,51,98, 99,112, 119, 219 Longerich, Paul 275 132,244,259,447, 541 Mazur, Grzegorz 226 Lopez, George A. 509 McCarthy, Joseph 492 Lutostański, Karol 150 McDermott, Malcolm 145, 255, 267-269, Łagodzińska, Lagodzińska, Adela 494,495 Łossowski, Piotr 255 279-281,302 McDonnell, Michael A. 509, 554 Łuczak, Czesław 498 McMahon, Brien 465 Łyskowski Ignacy, patrz Koschembahr- McNair, Arnold lord 429 Łyskowski, Ignacy MacArthur, Douglas 293 MacMillan, lord, sędzia SN w Londynie 218 Mejia, Gustavo Adolfo 518 Mendez, Juan E. 546 Menzies, Robert 401 Meyer, Max 233,234 Madden, Ray John 495 Meysztowicz, Aleksander 28,429 Madison, James 532 Meysztowicz, Walerian ks. 28 Madley, Benjamin 546 Michalewicz, Aleś 427 Makarczyk, Jerzy 546 Mieczysławski, Witold 168 Makarewicz, Juliusz 39, 64, 76-78, 80, 81, Mieroszewski, Juliusz 496 87, 88, 95, 97, 101, 103, 107, 117, 118, Mikołajczyk, Stanisław 300,487 143 Milewski, Stanisław 130,146 Makowski, Julian 235, 315,432 Makowski, Wacław 76, 91, 95,97, 98,114, 118,145,156, 234 Miller, Aron 181
Mistral, Gabriela 393 Mogilnicki, Aleksander 117,156, 213 Māktos, John 408-410 Monnier, François 529 Malik, Charles 528 Moran, Ramsay 308,312
INDEKS NAZWISK 645 Morgenthau, Henry 55,338 Ordenneau, delegat francuski 399 Morozow, delegat sow. w ONZ 419 Ordyński, Jan 305 Mosely, Philip Edward 495 Orlik-Rückemann, Wilhelm 260 Moses, A. Dirk 509, 554 Osmańczyk, Edmund Jan 161, 201, 202 Moskwa, Jacek 170 Osmołowski, Jerzy 36 Moszyński, Adam 115 Palmowski, Jan 500 Munnerlyn, Ewa, patrz Sałkiewicz- Munnerlyn, Ewa Pamuk, Orhan 59, 67 Pandit, Vijaya Lakszmi 378 Muszalski, Edward 80, 355,496 Panné, Jean-Louis 133, 254 Muszkat, Marian 369 Papierkowski, Zdzisław 77-79, 86,103 Mycielski, Andrzej 82, 83, 102, 103, 118, Papinianus, Aemilius 100 159,259 Pareto, Vilfredo 510 Nadson, Siemion 22, 29, 32,100,516 Paszukanis Jewgienij 159 Nagler, Leon 210 Pauker, Anna 382, 388 Nagórski, Zygmunt 354,487, 496 Pearson, Drew 388,454 Nahlik, Stanisław E. 64,97, 430, 431 Pédone, matka i córka 256 Nansen, Fridjof 270 Pella, Vespasian V 149,151, 154,157,159, Naocznicki, Tadeusz 175,176 161, 182, 184, 187, 190-193, 199, 206, Nehru, Jawaharial 378 213, 223, 294, 312, 345, 382, 383, 384, Neumann, Franz 326 386-389,443,452-455,458,477, 520 Neurath, Konstantin von 345 Petlura, Semen 39, 63, 73,74 Newman, Ralph Abrham 529 Petrażycki, Leon 33,101,119, 230 Neymark, Edward 116 Phillimore, Harry 360 Niedzielski, Marian, adwokat 210 Pieracki, Bronisław 208 Nieuważny, Andrzej 34 Pilch, Adam 48,429 Niezbrzycki, Jerzy, ps. Wraga, Ryszard 158 Pilecki, Witold 418 Nijakowski, Lech M. 336 Pilichowski, Czesław 226 Nikitczenko, IonaTimofiejewicz 335 Piłsudski, Józef 36,46,47,79,82,122,176, Nolde, Otto Frederick 424 430, 521 Nord, płk carski 28 Piotrowski, Roman
77, 79,103 Ojak, Edward 77 Piotrowski, Stanisław 79,80,225, 226,346 Olendzki, Krzysztof 99,100,120 Piotrowski, Tadeusz 498 Opałek, Kazimierz 101 Piouffre, Gerard 501 Oppenheimer, J. Robert 395, 473 Planck, Edwin 334 Opuszyński, Karol 45 Planck, Max 334
646 Ryszard Szabłowski RAFAŁ LEMKİN Pobóg-Malinowski, Władysław 46,48,114 Rasputin, Grigorij 27 Poklewski-Koziełł, Krzysztof 456 Ratajczak, Dariusz 252 Pol, Krzysztof 95, 97 Ratzel, Friedrich 329,330 Polański, Roman 243 Rauschning, Herman 348 Poljanski]՜, Nikołaj Nikołajewicz 369 Redzik, Adam 76, 78,130,146,430 Pomiankowski, Józef 56, 57 Reich-Ranicki, Marcel 171 Pomianowski, Jerzy 414 Reifferschiedt, Adolf 487 Pompidou, George 504 Reisler, Izydor, patrz Sawicki, Jerzy Porter, lord 359 Rejali, Darius 545 Porwit, Marian 241 Ribbentrop, Joachim von 172, 177, 225, Pospieszalski, asesor 150 272 Potter, Elaine 93 Riding, Alan 209, 210 Potulicki, Michał 116,150,156,210 Riesenfeld, Stephan Albrecht 519 Pound, Roscoe Nathan 311 Rilke, Rainer Maria 515, 516 Power, Samantha 21, 134, 192, 197, 260, Robeson, Paul 499 Robinson, Geoffrey 546 305,476, 521, 545 Pradelle, Albert Geouffre de la 102, 203, Rodin, Max 287 Roncalli, Angelo Giuseppe, Jan XXII 403 233,234,352 Pragier,Adam 175 Roosevelt, Eleanor 425, 524, 526,528, 530 Price-Mars, Jean 459 Roosevelt, Franklin Delano 153, 283-285, Prins, Adolf 198 294-296,319,326,327, 338,494 Prost, Antoine 533-535 Rosenberg, Alfred 174,218 Proxmire, William 490 Rosenthal, A.M., dziennikarz 424, 520 Przyborowska-Klimczak, Anna 202 Rosenthal, Henry M., rabin 267 Rabel, Ernst 268 Rostow, Eugene 519 Rabinbach, Anson 46,261 Rott, Hans 170 Raczyński, Edward 300 Roux, Jean-André 188-190 Radbruch, Gustaw 199 Rozanovsky, Cecylia 269 Radoliński, Stefan Rozmarek, Karol 493,494 Rappaport, Emil Stanisław 88, 94-96, 107, 115-124, 126, 129, 132, 140-142, Rozmaryn
(Rosmarin), Stefan 105 Różański, Eugeniusz 169 149, 151, 152, 155-158, 162, 180, 181, Rudziński, Aleksander 396 183, 187, 197, 198, 201-204, 208-210, Rundstein, Szymon 101, 149, 159, 202- 213-215, 220, 222, 237, 238, 312, 313, 400,401 204,237,238 Rybowski, Tadeusz 225
INDEKS NAZWISK Rydz-Śmigły, Edward 244 Schwelb, Egon 356,436, 437 Ryszka, Franciszek 213, 217,218, 258 Seasongood, Murrey 216, 217 Sabanın, delegat sowiecki 158 Sednai, profesor z Pragi 215 Saffering, Christoph 326 Seidl, Alfred 484 Sałkiewicz-Munnerlyn, Ewa 545 Selim I Groźny 497 Samuels, Gertrude 446,447 Sellin, Thorsten 471 Sands, Phillippe 356, 357, 435 Seyda, Władysław 429 Sarkisjan, Serż 72 Seyss-Inquart, Arthur 227 Sarkozy, Nicolas 69, 70, 503 Shakespeare, William 510 Sasserath, Simon 386 Shawcross, Hartley Sawicki, Jerzy, Izydor Reisler 129, 159161, 368, 369, 373, 374, 388, 400, 401, 466, 582 Schabas, Wüliam A. 367, 378, 384, 391, 392,397,400,408,412,468, 550,551 339, 340, 346-349, 356, 357, 359, 360, 379, 390, 399, 407, 410,434-436, 523 Sherbow, Joseph 449 Shotwell, James 519 Shulman, Mark R. 502 Schäfer, Karl 213 Siekierka, Szczepan 169 Schaff, Adam 105 Siemaszko, Ewa 66,168,169 Schaffstein, Friedrich 215 Siemaszko, Władysław 66,168,169 Schaller, Dominik 548 Sieroszewski, W. 210 Schellenberg, Walter 225 Siewierski, Mieczysław 111, 372, 373 Scheuner, Ulrich 232 Sikorski, Władysław 251, 297-300,305 Scheungraber, Josef 333 Simon, Hans Alfons 228-231,233 Schimitzek, Stanisław 164-167,176 Simon, John 235 Schindler, Max 176 Simons, Walter 226-228 Schlegelberger, Franz 217, 226 Singer, Isaac Bashevis 32 Schlyter, Karl 246, 255, 260, 262,474 Singh, Nagendra 468 Schmidt, Carlo 484 Skarga, Barbara 258 Schoeps, Julius H. 275 Skloot, Robert 544 Schorske, Carl 326 Skwara, Jerzy 226 Schrimm, Kurt 333 Słonimski Antoni 271 Schumann, Robert 423 Smith, H. Alexander 461 Schuschnigg,
Kurt 227 Sobański, Antoni 141,175 Schwarzbart (Schwarzbard), Szolom 64, Sohn, Louis (Ludwik) 437,438 73,74 Schweitzer, Albert 525 Sokalski, Włodzimierz 116,156,162 Sokolnicki, Michał 155 647
648 Ryszard Szawłowski RAFAŁ LEMKIN Sokołowski, Adam 260 Śliwowski, Stanisław 150,210,215,388 Sołżenicyn, Aleksander 414 Świebocki, Henryk 418 Spaak, Paul-Henri 405,406 Talaat, Pasza 39,57, 58,60-64 Spector, Shrnul 54,169 Tamerlan 507 Stachiewicz, Piotr 316 Tarczyński, Piotr 209,508 Stachiewicz, Wacław 241,244 Tarnowski, Stanisław 521 Stalin, Józef 393, 438,492-494, 501,536 Taubeschlag, Rafał 102 Stammler, Rudolf 230 Taylor, A.E. 303 Stanton, Gregory 544 Taylor, Telford Starzewski, Maciej (?) 163 Starzyński, Stanisław 81,430 Stawrowski, Zbigniew 230 Stettinius, Edward R. jr 283,285 326, 327, 335, 336 Tchemowitz, Chaim 267 Teilirian (Tehlirian, Teleran), Salomon 61-64, 74, 75 Teltsch, Kathleen 543 Stevenson, Adiai 380 Thompson, Kenneth W. 518 Stimson, Henry 283,338 Titulescu, Nicolai 191,192 Stohl, Michael 509 Tołczyk, Dariusz 295 Strasman, Henryk 114,115 Tomkiewicz, Benjamin (Benio) 256 Streicher, Julius 165 Tomkiewicz, Elkon Josel Julian 256 Strupp, Karl S. 224 Toporowicz, Wiesława 116 Sturges, Wesley A. 450-452,469,470 Totten, Samuel 67,167 Suchcitz, Andrzej 305 Trocki, Lew 21, 24-26,31,438 Sukiennicki, Wiktor 65,102 Trojański, Piotr 336 Supiński, Leon 429 liruman, Harry 326, 327, 381, 461, 490, Supon, delegat Indii do ONZ 378 Swoboda, Ernst 219 495,497, 522 Tsirintanes, Alexandras Nikolaos 497 Szarét, Mosze, patrz Szertok, Mosze Tucholski Jędrzej 115 Szawłowski, Ryszard 21, 36, 66, 77, 99, Tylbor, Stanisław 97 102,107, 251-253, 317 Tyszkiewicz, Jan 264 Szembek, Jan 241 Ūdris, Teodors 261 Szerer, Mieczysław 296,354 Umiastowski Roman 243, 273 Szereszowski, Rafał 273
Undset, Sigrid 392,403 Szertok, Mosze, Shartak, Moshe; Szarét, Uris, Leon 418 Mosze; Sharet, Mosze 335 Szpilman, Władysław 242 Szyszkowska, Maria 230 Ussher, Clarence D. 54 Vabres, Henri Donnedieu de 197,312,313, 349,364,365,382,384,456,457,568
Van Zeeland, Marcel 145 Wilson, Woodrow 213,524 Vance, John 220,281, 282, 287 Winant, John 300 Vargas, Bela 487 Winter, Jay 533-535, 543 Vaughan, Michalina 33,101 Wodzicki, Roman 82, 83, 86,92, 93 Verdirame, Guglielmo 550 Wolfke, Karol 35, 334 Vetulani,Adam 103 Wolfsohn, Joel 409 Vitoria, Francesco de 510 Wolter, Władysław 82, 83, 140, 143, 150, Vrdoljak, Ana Filipa 436 213,215, 226 Wagner, Wenceslas J. 33,101 Wraga, Ryszard, patrz Niezbrzycki, Jerzy Walgrass, David 401 Wright, Quincy 519 Waligórski, Kazimierz 77 Wróblewski, Bronisław 257-259 Wallace, Henry 294, 295 Wróblewski, Stanisław 100 Wallimann, Isidor 542 Wysocki, Alfred 176 Walsh, E.A. 331 Wyszyński, Andriej 159,393,405, 406 Walters, Francis Paul 150, 152, 178, 191, Yahraes, Herbert 393 270, 524 Yangjisheng 546 Wardzyńska, Maria 168 Zafrullah Khan, Muhammad, sir 423, 553 Weber, Max 506 Zaleski, August 152,153 Weird, gen., dyr. War Crimes Office 331 Zamenhof, Ludwik 427 Weis, Paul 354 Zanardelli, Giuseppe 98 Weizmann, Chaim 335 Zasztowt-Sukiennicka, Halina 102 Werfel, Franz 55, 56 Zborski, Bartłomiej 340, 456 Wester, Ellen Sofia (tłumaczka) 22 Ziegs, Beata 305 Węgierski, Jerzy 226 Zoll, Andrzej 76 Whitehead, Alfred N. 528 Zoll, Fryderyk 456 Wiart, Henri, Carton de, patrz Carton de Żak, Krzysztof 334 Wierzbicki, Andrzej 34 Żarski, Stanisław 77 Wiesel, Elie 475 Żebrowska, A. 95 Wiesenthal, Szymon 73, 74, 169 Żebrowski, Rafał 20, 275 Wiewiórska, Helena 117,150,210 Żukowski, Przemysław Marcin 17, 43-46, Wilke, dr 200,222 49-51,81,83,86 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Szawlowski, Richard 1929-2020 |
| author_GND | (DE-588)138472920 |
| author_facet | Szawlowski, Richard 1929-2020 |
| author_role | aut |
| author_sort | Szawlowski, Richard 1929-2020 |
| author_variant | r s rs |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV047061325 |
| ctrlnum | (OCoLC)1227478335 (DE-599)KXP1738349888 |
| edition | Wydanie pierwsze |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02693nam a2200469 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV047061325</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210127 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">201214s2020 pl a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788379630981</subfield><subfield code="9">978-83-7963-098-1</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1227478335</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)KXP1738349888</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">pl</subfield><subfield code="c">XA-PL</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szawlowski, Richard</subfield><subfield code="d">1929-2020</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)138472920</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Rafał Lemkin</subfield><subfield code="b">polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin</subfield><subfield code="c">Ryszard Szawłowski</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Raphael Lemkin</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie pierwsze</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">SEDNO Wydawnictwo Akademickie</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">648 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Inhaltsverzeichnis in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="600" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Lemkin, Raphael</subfield><subfield code="d">1900-1959</subfield><subfield code="0">(DE-588)124769535</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4006804-3</subfield><subfield code="a">Biografie</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Lemkin, Raphael</subfield><subfield code="d">1900-1959</subfield><subfield code="0">(DE-588)124769535</subfield><subfield code="D">p</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe, PDF</subfield><subfield code="z">978-83-7963-099-8</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210127</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032468479</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">340.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4006804-3 Biografie gnd-content |
| genre_facet | Biografie |
| id | DE-604.BV047061325 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T16:11:41Z |
| indexdate | 2024-07-10T09:01:29Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788379630981 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032468479 |
| oclc_num | 1227478335 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 648 Seiten Illustrationen |
| psigel | BSB_NED_20210127 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | SEDNO Wydawnictwo Akademickie |
| record_format | marc |
| spelling | Szawlowski, Richard 1929-2020 Verfasser (DE-588)138472920 aut Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin Ryszard Szawłowski Raphael Lemkin Wydanie pierwsze Warszawa SEDNO Wydawnictwo Akademickie 2020 648 Seiten Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Inhaltsverzeichnis in englischer Sprache Lemkin, Raphael 1900-1959 (DE-588)124769535 gnd rswk-swf (DE-588)4006804-3 Biografie gnd-content Lemkin, Raphael 1900-1959 (DE-588)124769535 p DE-604 Erscheint auch als Online-Ausgabe, PDF 978-83-7963-099-8 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Szawlowski, Richard 1929-2020 Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin Lemkin, Raphael 1900-1959 (DE-588)124769535 gnd |
| subject_GND | (DE-588)124769535 (DE-588)4006804-3 |
| title | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |
| title_alt | Raphael Lemkin |
| title_auth | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |
| title_exact_search | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |
| title_exact_search_txtP | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |
| title_full | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin Ryszard Szawłowski |
| title_fullStr | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin Ryszard Szawłowski |
| title_full_unstemmed | Rafał Lemkin polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin Ryszard Szawłowski |
| title_short | Rafał Lemkin |
| title_sort | rafal lemkin polski prawnik tworca pojecia genocyd ludobojstwo oraz inicjator i glowny architekt konwencji onz o genocydzie z 9 grudnia 1948 biografia intelektualna raphael lemkin |
| title_sub | polski prawnik, twórca pojęcia "genocyd" (ludobójstwo) oraz inicjator i główny architekt konwencji ONZ o genocydzie z 9 grudnia 1948 : biografia intelektualna = Raphael Lemkin |
| topic | Lemkin, Raphael 1900-1959 (DE-588)124769535 gnd |
| topic_facet | Lemkin, Raphael 1900-1959 Biografie |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032468479&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT szawlowskirichard rafałlemkinpolskiprawniktworcapojeciagenocydludobojstwoorazinicjatorigłownyarchitektkonwencjionzogenocydziez9grudnia1948biografiaintelektualnaraphaellemkin AT szawlowskirichard raphaellemkin |