Verfügbarkeit: Ludwinowo, stanowisko 7

Ludwinowo, stanowisko 7: osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
Weitere Verfasser:	Pyzel, Joanna 1975- (HerausgeberIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish English
Veröffentlicht:	Pękowice Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo 2019 Sopot Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Schriftenreihe:	Ocalone dziedzictwo archeologiczne 8
Schlagworte:	Archäologie Neolithikum Vor- und Frühgeschichte Archäobotanik Keramik Kugelamphorenkultur Bandkeramische Kultur Linearbandkeramik Polen Ludwinowo Aufsatzsammlung
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis
Beschreibung:	Auf dem Einband und Buchrücken auch mit dem Titel: Ludwinowo 7 Volltext auf Academia.edu abrufbar (Stand: 10.08.2022)
Beschreibung:	361 Seiten Illustrationen, Diagramme CD-R (12 cm)
ISBN:	9788395233951 9788378659204

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 cb4500
001	BV047041183
003	DE-604
005	20230112
007	t
008	201202s2019 pl a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788395233951 \|9 978-83-952339-5-1
020			\|a 9788378659204 \|9 978-83-7865-920-4
035			\|a (OCoLC)1196339781
035			\|a (DE-599)KXP1701717123
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol \|a eng
044			\|a pl \|c XA-PL
049			\|a DE-188 \|a DE-12
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
084			\|a NF 1630 \|0 (DE-625)125211:1303 \|2 rvk
245	1	0	\|a Ludwinowo, stanowisko 7 \|b osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia \|c redakcja Joanna Pyzel
246	1	3	\|a Ludwinowo 7
246	1	1	\|a Ludwinowo, site 7
264		1	\|a Pękowice \|b Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo \|c 2019
264		1	\|a Sopot \|b Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
300			\|a 361 Seiten \|b Illustrationen, Diagramme \|e CD-R (12 cm)
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
490	1		\|a Ocalone dziedzictwo archeologiczne \|v 8
500			\|a Auf dem Einband und Buchrücken auch mit dem Titel: Ludwinowo 7
500			\|a Volltext auf Academia.edu abrufbar (Stand: 10.08.2022)
546			\|a Text polnisch und englisch
650	0	7	\|a Archäologie \|0 (DE-588)4002827-6 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Neolithikum \|0 (DE-588)4075272-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Vor- und Frühgeschichte \|0 (DE-588)4078951-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Archäobotanik \|0 (DE-588)4211318-0 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Keramik \|0 (DE-588)4030270-2 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Kugelamphorenkultur \|0 (DE-588)4132181-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Bandkeramische Kultur \|0 (DE-588)4143987-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Linearbandkeramik \|0 (DE-588)4167695-6 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
653		0	\|a Ludwinowo
655		7	\|0 (DE-588)4143413-4 \|a Aufsatzsammlung \|2 gnd-content
689	0	0	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|D g
689	0	1	\|a Neolithikum \|0 (DE-588)4075272-0 \|D s
689	0	2	\|a Linearbandkeramik \|0 (DE-588)4167695-6 \|D s
689	0	3	\|a Bandkeramische Kultur \|0 (DE-588)4143987-9 \|D s
689	0	4	\|a Kugelamphorenkultur \|0 (DE-588)4132181-9 \|D s
689	0	5	\|a Keramik \|0 (DE-588)4030270-2 \|D s
689	0	6	\|a Archäobotanik \|0 (DE-588)4211318-0 \|D s
689	0	7	\|a Archäologie \|0 (DE-588)4002827-6 \|D s
689	0	8	\|a Vor- und Frühgeschichte \|0 (DE-588)4078951-2 \|D s
689	0		\|5 DE-604
700	1		\|a Pyzel, Joanna \|d 1975- \|0 (DE-588)1153913461 \|4 edt
776	0	8	\|i Erscheint auch als \|n Online-Ausgabe
830		0	\|a Ocalone dziedzictwo archeologiczne \|v 8 \|w (DE-604)BV040496800 \|9 8
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
940	1		\|n oe
942	1	1	\|c 930.1 \|e 22/bsb \|f 09012 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032448261

Datensatz im Suchindex

_version_	1813276588621430784
adam_text	Spis treści Przedmowa 1. Położenie stanowiska i historia badań archeologicznych (Joanna Pyzel, Wiesław Koszkul, Małgorzata Wistuba) 7 11 2. Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej 18 2.1. Obiekty nieruchome KCWR (Joanna Pyzel, Bogumił Pilarski, Paweł Cyganiewicz) 19 2.2. Zabytki ruchome KCWR. Ogólna charakterystyka (Joanna Pyzel, Bogumił Pilarski, Wiesław Koszkul, Paweł Cyganiewicz) 43 2.3. Analiza technologiczno-stylistyczna ceramiki KCWR (Joanna Pyzel) 47 2.4. Analiza chronologiczna ceramiki. Rekonstrukcja historii zasiedlenia osady KCWR (Joanna Pyzel) 57 2.5. Organizacja przestrzenna osady KCWR (Joanna Pyzel) 77 3. Ślady osadnictwa kultur postlinearnych (Lech Czerniak) 147 4. Osadnictwo późnoneolityczne 4.1. Osadnictwo ludności kultury amfor kulistych (Marzena Szmyt) 4.2. Osadnictwo kultury ceramiki sznurowej (Łukasz Połczyński) 174 175 181 5. Wytwórczość krzemienna społeczności neolitycznych (Jacek Kabaciński, Małgorzata Winiarska-Kabacińska) 6. Analiza neolitycznych zabytków kamiennych (Marcin Szydłowski) 185 229 7. Materiały faunistyczne KCWR 238 7.1. Użytkowanie zwierząt i model konsumpcji mięsa. Analiza archeozoologiczna materiałów osteologicznych z osady KCWR (Marta Osypińska, Renata Abłamowicz) 239 7.2. Wykorzystanie tłuszczu kostnego a procesy tafonomiczne: archeozoologiczna analiza przełomów kostnych (Emily V. Johnson) 269 7.3. Hodowla bydła w świetle analizy izotopów trwałych (lain P. Kendall, Rosalind E. Gillis, Marie Balasse, Richard P. Evershed) 277 8. Analiza antropologiczna pochówków szkieletowych z okresu neolitu (Paweł Dąbrowski, Beata Iwanek, Izabela Kadłucka) 289 9. Chronologiczne i przestrzenne trendy użytkowania ceramiki w świetle analiz pozostałości tłuszczów w naczyniach KCWR (Melanie Roffet-Salque, Borys Banecki, Marta Krüger, Joanna Pyzel, Jessica Smyth, Richard P. Evershed) ЗОЇ 10. Próba odtworzenia gospodarki roślinnej na podstawie badań archeobotanicznych (Aldona Mueller-Bieniek, Magdalena Moskal-del Hoyo, Magda Kapcia) 317 11. Datowanie radiowęglowe osadnictwa neolitycznego (Joanna Pyzel) 331 12. Stanowisko 7 w Ludwinowie na tle osadnictwa neolitycznego Kujaw (Joanna Pyzel) 337 13. Literatura 343 Wykaz załączników na płycie CD 361 13. Literatura 13. References Acsádi G., Nemeskéri J. 1970 History of human life span and mortality, Budapest: Akadémiai Kiadó. Arbogast R.M., Jeunesse C. 2013 Early Neolithic pa storal traditions and cultural groups in northern France, [w/in:] S. Colledge, J. Connolly, K. Dobney, K. Manning, S. Shennan (red./eds], The origins and spread of domestic animals in southwest Asia and Eu rope, Oxford: Left Coast Press, Inc., 271-282. Asouti E., Austin P. 2005 Reconstructing woodland vegetation and its exploitation by past societies, base on the analysis and interpretation of archa eological wood charcoal macro-remains, Environ mental Archaeology 10,11-18. Aufderheide A.C., Rodriguez-Martin C. 1998 The Cambridge encyclopedia of human paleopathology, Cambridge: Cambridge University Press. Badal E. 1992 L'anthracologie préhistorique: à pro pos de certains problèmes méthodologiques, Bulle tin de la Société botanique de France, 139, Actualités Botaniques 2/3/4,167-189. Bailey J.F., Richards M.B., Macaulay V.A., Colson I.B., James LT., Bradley D.G., Hedges R.E.M., Sykes B.C. 1996 Ancient DNA suggests a recent expansion of Eu ropean cattle from a diverse wild progenitor species, Proceedings of the Royal Society В 263,1467-1473. Balasse M. 2003 Keeping the young alive to stimulate milk production? Differences between cattle and small stock, Anthropozoologica 37, 3-37. Balasse Μ., Boury L., Ughetto-Monfrin J., Tresset A. 2012a Stable isotope insights (б18О, б13С] into cattle and sheep husbandry at Bercy (Paris, France, 4th mil lennium BC]: birth seasonality and winter leaf fodde ring, Environmental Archaeology 17/1,29-44. Balasse Μ., Obein G., Ughetto-Monfrin J., Main land I. 2012b Investigating seasonality and season of birth in past herds: A reference set of sheep ena mel stable oxygen isotope ratios, Archaeometry 54/2, 349-368. Balasse Μ., Tornero C., Bréhard S., Ughetto-Mon frin J., Voinea V., Bălășescu A. 2014 Cattle and she ep herding at Cheia, Romania, at the turn of the fifth millennium cal BC: a view from stable isotope analy sis, [w/in:] A. Whittle, P. Bickle (red./eds], Early Far mers: a view from archaeology and science, Oxford: Oxford University Press, 115-142. Banach B. 2011a Ślady osadnictwa późnośrednio wiecznego (?] [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ ed.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stano wisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 364-365 (maszy nopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/ unpublished manuscript stored at National Herita ge Board in Warsaw]. 2011b Ślady osadnictwa z okresu nowożytnego, [w/ in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawskopomorskie, Poznań, 366-375 (maszynopis opraco wania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw]. 2011c Wczesne średniowiecze [w/in:] I. SobkowiakTabaka (red.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 363 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Bánffy E. 1997 Cult objects of the Neolithic Lengyel culture. Connections and interpretation, Budapest Archaeolingua. Bánffy E., Bayliss A., Denaire A., Gaydarska B., Hof mann D., Lefranc P., Jakucs J., Maric Μ., Gross K., Tasié N., Whittle A. 2018 Seeking the Holy Grail: 343 Robust chronologies from archaeology and radio carbon dating combined, Documenta Praehistorica 45,120-136. Becker V. 2007 Rinder, Schweine, Mischwesen. Zoo morphe Funde der westlichen Linearbandkeramik, [w/in:] R. Gleser (red./ed.), Zwischen Mosel und Morava - Neue Grabungen und Forschungen zur Vor- und Frühgeschichte Mitteleuropas (Saarbrücker Studien und Materialien zur Altertumskunde 11), Bonn: Habelt, 9-95. 2011a Anthropomorphe Plastik der westlichen Linear bandkeramik (Saarbrücker Beiträge zur Altertums kunde 83), Bonn: Habelt. 2011b Plastische Darstellungen, [w/in:] R. Gleser, Μ. Thomas (red./ed.), Merdžumekja-Südosthang. Spä te Kupferzeit und früheste Bronzezeit: Ergebnisse sied lungsarchäologischer Forschungen (Drama. Forschun gen in einer Mikroregion 1), Bonn: Habelt, 218-232. Behre K.-E. 2008 Collected seeds and fruits from herbs as prehistoric food, Vegetation History and Archaeobotany 17, 65-73. Berthon R., Kováčikova L., Tresset A., Balasse M. 2018 Integration of Linearbandkeramik cattle husbandly in the forested landscape of the mid-Holocene climate optimum: Seasonal-scale investigations in Bohemia, Journal ofAnthropological Archaeology 51,16-27. Bickle P., Whittle A. 2013 The first farmers of Central Europe: Diversity in LBK lifeways, Oxford: Oxbow Books. Bieniek A. 2002 Archaeobotanical analysis of some early Neolithic settlements in the Kujawy region, central Poland, with potential plant gathering activi ties emphasised, Vegetation History and Archaeobotany 11, 33-40. 2005 „Nowy” typ pszenicy oplewionej w materia łach archeobotanicznych, [w/in:] K. Wasylikowa, Μ. Lityńska-Zając, A. Bieniek (red./eds), Roślinne ślady człowieka, Kraków: Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, 265-280. 2007 Neolithic plant husbandry in the Kujawy re gion of central Poland, [w/in:] S. Colledge, J. Conolly (red./eds), The origins and spread of domestic plants in southwest Asia and Europe, New York - London: UCL Institute of Archaeology Publications, 327-342. Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Tomek T. 2000 Podstawy archeozoologii. Ptaki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Boelicke U. 1982 Gruben und Häuser: Untersuchun gen zur Struktur bandkeramischer Hofplätze, [w/ in:] J. Pavúk (red./ed.), Siedlungen der Kultur mit Linearkeramik in Europa. Internationales Kolloqu ium, Nové Vozokany, 17.-20. November 1981, Nitra: 344 Archäologisches Institut der Slowakischen Akade mie der Wissenschaften, 17-28. Bogaard A. 2002 Questioning the relevance of shi fting cultivation to Neolithic farming in the loess belt of Europe: evidence from the Hambach Forest experiment, Vegetation History and Archaeobotany 11/1-2,155-168. 2011 Plant use and crop husbandry in an early Neoli thic village: Vaihingen an der Enz, Baden-Württem berg, Bonn: Habelt. Bogaard A., Fraser R., Heaton T.H.E., Wallace Μ., Vaiglova P., Charles Μ., Jones G., Evershed R.P., Styring A.K., Andersen N.H., Arbogast R.-M., Bar tosiewicz L., Gardeisen A., Kanstrup Μ., Maier U., Marinova E., Ninov L., Schäfer Μ., Stephan E. 2013 Crop manuring and intensive land manage ment by Europe’s first farmers, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 110/31,12589-12594. Bogucki P.1.1984 Ceramic sieves of the Linear Potte ry culture and their economic implications, Oxford Journal ofArchaeology 3/1,15-30. 1988 Forest farmers and stockherders: Early agricul ture and its consequences in north-central Europe, Cambridge: Cambridge University Press. 2017 Salt, cows, milk, and the earliest farmers of Cen tral Europe, [w/in:] P. Rowley-Conwy, D. Serjeantson, P. Halstead (red./eds), Economic zooarchaeolo gy: Studies in hunting, herding and early agriculture, Oxford: Oxbow Books, 156-162. Bogucki P., Nalepka D., Grygiel R., Nowaczyk В. 2012 Multiproxy environmental archaeology of Neolithic settlements at Osłonki, Poland, 55004000 BC, Environmental Archaeology 17/1, 45-65. Bollongino R., Edwards C.J., Alt K.W., Burger J., Bra dley D.G. 2006 Early history of European domestic cattle as revealed by ancient DNA, Biology Letters Mar 22, 2/1,155-159. Bonafini Μ., Pellegrini Μ., Ditchfield P., Pol lard A.M. 2013 Investigation of the 'canopy effect’ in the isotope ecology of temperate woodlands, Jo urnal ofArchaeological Science 40/11, 3926-3935. Bondár Μ. 2013 Utilitarian, artistic, ritual or prestige articles? The possible function of an enigmatic ar tefact, [w/in:] A. Anders, G. Kulcsár (red./eds), Mo ments in time. Papers presented to Pál Raczky on his 60th birthday, Budapest: Prehistoric Society, Eötvös Loránd University, L’Harmattan, 605-612. Böhm K., Pleyer R. 1990 Geschliffene Geräte aus Felsge stein des älteren und mittleren Neolithikums aus Alt bayern: Herstellung, Schäftung, praktische Anwendung, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimentelle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nord westdeutschland, Beiheft 4), Oldenburg, 257-262. Brooks S., Suchey J.M. 1990 Skeletal age determina tion based on the os pubis: a comparison of the Acádi-Nemeskéri and Suchey-Brooks methods, Human Evolution 3/3, 227-238. Bryant J.D., Froelich P.N., Showers W.J., Genna B.J. 1996 Biologic and climatic signals in the oxygen iso topic composition of Eocene-Oligocene equid ena mel phosphate, Palaeogeography, Palaeoclimatolo gy, Palaeoecology 126/1, 75-89. Buikstra J.E., Ubelaker D.H. 1994 Standardsfor data collection from human skeletal remains: Proceedings of a seminar at The Field Museum of Natural History organized by Jonathan Hass, Fayetteville (Arkansas Archaeological Survey Report Series 44), Arkansas: Arkansas Archaeological Survey. Burgert P., Končelová Μ., Květina P. 2014 Neoli tický dům, cesta к poznání sociální identity, [w/in:] Μ. Popelka, R. Šmidtová (red./eds), Neolitizace aneb setkání generaci, Praha: Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta, 29-57. Byers S.N. 2002 Introduction to forensic anthropology, Boston: Allyn Bacon. Capasso L., Kennedy K.A.R., Wilczak C.A. 1999 Atlas of occupational markers on human remains, Teramo: Edigrafital S.p.A. Cappers R.T. Bekker R.M., Jans J.E.A. 2006 Digital seed atlas of the Netherlands, Groningen: Barkhuis. Cavers P.B., Benoit D.L. 1989 Seed banks in arable land, [w/in:] M.A. Leek, V.T. Parker, R.L. Simpson (red./eds), Ecology of soil seed banks, San Diego: Academic Press, 309-328. Cerling T.E., Harris J.M. 1999 Carbon isotope frac tionation between diet and bioapatite in ungulate mammals and implications for ecological and paleoecological studies, Oecologia 120/3, 347-363. Chabal L. 1988 Pourquoi et comment prélever les charbons de bois pour la période antique: les mé thodes utilisées sur le site de Lattes (Hérault), hat tara 1: 187-222. 1997 Forêts et sociétés en Languedoc [Néolithique final, Antiquité tardive). L'anthracologie, méthode et paléo écologie (Documents d'Archéologie Française 63), Paris: Maison des Sciences de l'Homme. Chabal L., Fabre L., Terral J.-F., Théry-Parisot I. 1999 L’anthracologie, [w/in:] A. Ferdière, Ch. Bourquin-Mignot, J.-E. Brochier, L. Chabal, S. Crozat, L. Fabre, J.-E Terral, I. Théry-Parisot (red./eds), La Botanique (Collection «Archéologiques»), Paris: Er rance, 43-104. Chaplin E.R. 1971 The study of animal bones from archaeological sites, London - New York: Seminar Press Limited. Charters S., Evershed R.P., Quye A., Blinkhorn P.W., Reeves V. 1997 Simulation experiments for deter mining the use of ancient pottery vessels: the be haviour of epicuticular leaf wax during boiling of a leafy vegetable, Journal of Archaeological Science 24,1-7. Chikaraishi Y., Ogawa N.O., Doi H., Ohkouchi N. 20111SN/14N ratios of amino acids as a tool for stu dying terrestrial food webs: a case study of terre strial insects (bees, wasps, and hornets), Ecological Research 26/4, 835-844. Chochorowski ƒ. 2016 Polish archaeological investi gations on linear construction projects - contempo raneity and tradition, Analecta Archaeologica Ressoviensia 11, 289-310. Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska-Jurgiel E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015 Polskie na zewnictwo ssaków świata, Warszawa: Muzeum i In stytut Zoologii PAN. Copley M.S., Evershed R.P., Rose P.J., Clapham A., Edwards D.N., Horton M.C. 2001 Processing palm fruits in the Nile Valley - biomolecular evidence from Qasr Ibrim, Antiquity 75(289), 538-542. Copley M.B., Berstan R., Dudd S.N., Docherty G., Mukherjee A.J., Straker V., Payne S., Evershed R.P. 2003 Direct chemical evidence for widespread dairying in prehistoric Britain, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 100/4,1524-1529. Corbet G.B. 1978 The mammals of the palaearctic re gion: a taxonomic review, London: British Museum (Natural History) and Cornell University Press. Corr L.T., Berstan R., Evershed R.P. 2007 Optimi sation of derivatisation procedures for the de termination of б13С values of amino acids by gas chromatography/combustion/isotope ratio mass spectrometry, Rapid Communications in Mass Spec trometry 21/23, 3759-3771. Correa-Ascencio Μ., Evershed R.P. 2014 High thro ughput screening of organic residues in archaeolo gical potsherds using direct methanolic acid extrac tion, Analytical Methods 6,1330-1340. 345 Czarnetzki A. 1972 Epigenetische Skelettmerkmale im Populationsvergleich.· II. Frequenzunterschiede zwischen den Geschlechtern, Zeitschrift für Mor phologie und Anthropologie 63/3, 341-350. Czebreszuk j.1996 Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mic kiewicza w Poznaniu. Czebreszuk ƒ., Kosko A., Szmyt Μ. 2006 Zasady analizy źródeł ceramicznych z okresu późnego neolitu oraz interstadium epok neolitu i brązu na Kujawach, [w/in:] A. Kosko, Μ. Szmyt (red./eds), Opatowice - Wzgórze Prokopiaka. Tom I (Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wyso czyzny Kujawskiej I), Poznań: Wydawnictwo Po znańskie, 39-64. Czekaj-Zastawny A. 2008 Osadnictwo społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej w dorzeczu górnej Wisły / Settlement of Linear Pottery communities in the Upper Vistula river basin, Kraków: Instytut Ar cheologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. 2011а Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe na stanowisku nr 2 w Ludwinowie (AUT. 111), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). 2011b Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe na stanowisku nr 6 (AUT 110] w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 16-48 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Czerniak E., Czerniak L. 1985 Z badań nad genezą i rozwojem kultury amfor kulistych na Kujawach, Folia Praehistorica Posnaniensia 1, 23-62. Czerniak L. 1980 Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, Poznań: Wydaw nictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickie wicza w Poznaniu. 1994 Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach. 5400-3650 p.n.e., Poznań: Polska Akademia Nauk, Instytut Archeologii i Etnologii. 2011a (red./ed.), Osady kultury ceramiki wstęgowej rytej. Modlnica, gm. Wielka Wieś, woj. małopolskie, stanowisko 5, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). 2011b Osady kultury późnej ceramiki wstęgowej w Bodzi, gm. Lubanie, stanowisko 1, [w/in:] I. Sob kowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejowe, wczesnośredniowieczne i nowożytne na stanowisku Bodzia nr 1 (AUT. 44), gm. Lubanie, pow. włocławski, 346 woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 205-332 (maszy nopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/ unpublished manuscript stored at National Herita ge Board in Warsaw). 2011c Ślady osadnictwa kultury późnej ceramiki wstęgowej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 249-276 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpu blished manuscript stored at National Heritage Bo ard in Warsaw). 2016 Osady społeczności kultur ceramiki wstęgowej, [w/in:] Μ. Szmyt (red./ed.), Osadnictwo społeczno ści neolitycznych na stanowisku 2 w Janowicach, woj. kujawsko-pomorskie (Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 6), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 73-124. 2017 Zanim powstała kultura brzesko-kujawska. Przy kład stanowisk 2, 3, 6 i 7 w Ludwinowie, gm. Wło cławek, [w/in:] A. Marciniak-Kajzer, A. Andrzejewski, A. Golanski, S. Rzepecki, Μ. Wąs (red./ed.), Nie tylko krzemienie - Not only flints. Studia ofiarowane prof. Lucynie Domańskiej w 45-Iecie pracy naukowo-dydak tycznej i w 70. rocznicę urodzin, Łódź: Instytut Arche ologii Uniwersytetu Łódzkiego, 199-236. Czerniak L., Czebreszuk ƒ. 2010 Naczynie zoomorficzne z Ludwinowa, gm. Włocławek, stanowisko 7, Fontes Archaeologici Posnanienses 46,127-135. Czerniak L., Kosko A. 1980 Zagadnienie efektywno ści poznawczej analizy chronologicznej ceramiki na podstawie cech technologicznych, Archeologia Pol ski 23,247-272. Czerniak L., Pyzel J. 2013 Unusual funerary prac tices in the Brześć Kujawski Culture in the Polish Lowland, [w/in:] N. Müller-Scheeßel (red./ed.), „Ir reguläre" Bestattungen in der Urgeschichte - Norm, Ritual, Strafe.? Akten der Internationalen Tagung in Frankfurt a. Μ. vom 3. bis 5. Februar 2012, Bonn: Ha belt, 139-150. 2016 Being at home in the early Chalcolithic. The Longhouse phenomenon in the Brześć Kujawski culture in the Polish Lowlands, Open Archaeology 2, 97-114. 2019 The Brześć Kujawski culture. The north-east ernmost Early Chalcolithic communities in Europe, [w/in:] R. Gleser, D. Hofmann (red./eds), Culture contact, cultural boundaries and innovation in the 5th and early 4th millennium BC, Leiden: Sidestone Press, 59-90. w druku/in press Manipulating Memory. Inventing an cestors and house foundation practices in the Early Chalcolithic in the Polish Lowlands, [w/in:] C. Gib son, D. Brown, J. Pyzel (red./eds), Gone. but not forgotten. Forgotten. but not gone. Mundane memo ries, artificial amnesia and transformed traditions. Czerniak L., Golanski A., Kadrów S. 2007 New facts on the Malice culture gained from the rescue exca vations at the A4 Motorway section east of Kraków, [w/in:] J.K. Kozlowski, P. Raczky (red./eds), The Lengyel, Polgar and related cultures in the Middle/ Late Neolithic in Central Europe, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 471-486. Czerniak L., Marciniak A., Bronk Ramsey Ch., Dun bar E., Goslar T., Barclay A., Bayliss A., Whittle A. 2016 House time: Neolithic settlement develop ment at Racot during the 5th millennium cal B.C. in the Polish lowlands, Journal of Field Archaeology 41/5,618-640. Debono Spiteri C., Gillis R.E., Roffet-Salque Μ., Ca stells Navarro L., Guilaine J., Muntoni I.M., Saña Segui Μ., Urem-Kotsou D., Whelton H.L., Cra ig O.E., Vigne J.D., Evershed P.R. 2016 Regional asynchronicity in dairy production and processing in early farming communities of the northern Me diterranean, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 113/48, Dunne J., Mercuri A.M., Evershed R.P., Bruni S., di Lernia S. 2016 Earliest direct evidence of plant processing in prehistoric Saharan pottery, Nature Plants 3,16194. Ebersbach R. 2002 Von Bauern und Rindern. Eine Ökosystemanalyse zur Bedeutung der Rinderhaltung in bäuerlichen Gesellschaften als Grundlage zur Mo dellbildung im Neolithikum (Basler Beiträge zur Ar chäologie 15), Basel: Schwabe. Einicke R. 2011 Traditionen in der Orientierung bandkeramischer Häuser in Mitteldeutschland und Brandenburg, [w/in:] H.-J. Beier (red./ed.), Dechsel, Axt, Beil Co - Werkzeug, Waffe, Kultgegenstand? Aktuelles aus der Neolithforschung. Beiträge der Ta gung der Arbeitsgemeinschaft Werkzeuge und Waffen im Archäologischen Zentrum Hitzacker 2010 und Ak tuelles, Langenweissbach: Beier Beran, 171-182. Evershed R.P. 2008 Organic residue analysis in archa eology: the archaeological biomarker revolution, Ar chaeometry 50/6, 895-924. 13594-13599. Evershed R.P., Heron C., Goad L.J. 1990 Analysis of DiMaio V.J., DiMaio D. 2008 Medycyna sądowa, wy danie polskie pod red. B. Świątek i Z. Przybylskiego, Wrocław: Elsevier Urban Partner. Domańska L. 1995 Geneza krzemieniarstwa kultury pucharów lejkowatych na Kujawach, Łódź: Uniwer sytet Łódzki. Domańska L., Kabaciński J. 2000 Krzemieniarstwo społeczności późnoneolitycznych, [w/in:] A. Kos ko (red./ed.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. Ili, Kujawy, cz. 4, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 379-391. organic residues of archaeological origin by high-temperature gas chromatography and gas chro matography-mass spectrometry, The Analyst 115, 1339-1342. Evershed R.P., Stott A. W., Raven A., Dudd S.N., Char ters S., Leyden A. 1995 Formation of long-chain ke tones in ancient pottery vessels by pyrolysis of acyl lipids, Tetrahedron Letters 36/48, 8875-8878. Farquhar G.D., Ehleringer J.R., Hubiek K.T. 1989 Carbon isotope discrimination and photosynthesis, Annual Review ofPlant Physiology and Plant Molecu lar Biology 40/1, 503-537. von den Driesch A. 1976 A guide of the measurement of animal bones from archaeological sites (Peabody Museum Bulletins 1), Cambridge: Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Harvard University, Ferembach D., Schwidetzky L, Stloukal Μ. 1980 Re commendations for age and sex diagnoses of skele tons, journal of Human Evolution 9: 517-549. MA. von den Driesch A., Boessneck J. 1974 Kritische Anmerkungen zur Widerristhohenberrechnung aus Langenmosen vor- und frühgeschichtlicher Tierkno chen (Säugetierkundliche Mitteilungen 22), Mün chen: Bayerischer Landwirtschaftsverlag. Dudd S.N., Evershed R.P. 1998 Direct demonstration of milk as an element of archaeological economies, Science 282,1478-1481. Dunne J., Evershed P.R., Salque Μ., Cramp L.J.E., Bruni S., Ryan K., Biagetti S., di Lemia S.S. 2012 First dairying in green Saharan Africa in the fifth millennium BC, Nature 486, 390-394. Flannery K.V. 1976 The Early Mesoamerican village, (Studies in archeology), New York: Routledge. Flohr P., Jenkins E., Williams H.R.S., Jamjoum K., Nuimat S., Müldner G. 2019 What can crop stable isotopes ever do for us? An experimental perspecti ve on using cereal carbon stable isotope values for reconstructing water availability in semi-arid and arid environments, Vegetation History and Archa- eobotany. DOI: 10.1007/s00334-018-0708-5. Fraser R.A., Bogaard A., Heaton T., Charles Μ., Jo nes G., Christensen B.T., Halstead P., Merbach I., Poulton P.R., Sparkes D., Styring A.K. 2011 Manu ring and stable nitrogen isotope ratios in cereals and 347 pulses: towards a new archaeobotanical approach to the inference of land use and dietary practices, Journal ofArchaeological Science 38, 2790-2804. Fraser R.A., Bogaard A., Charles Μ., Styring A.K, Wallace Μ., Jones G., Ditchfield P., Heaton T.H.E. 2013a Assessing natural variation and the effects of charring, burial and pre-treatment on the stable carbon and nitrogen isotope values of archaeobota nical cereals and pulses, Journal of Archaeological Science 40, 4754-4766. Fraser R.A., Bogaard A., Schäfer Μ., Arbogast R., Heaton T.H.E. 2013b Integrating botanical, faunal and human stable carbon and nitrogen isotope va lues to reconstruct land use and palaeodiet at LBK Vaihingen an der Enz, Baden-Württemberg, World Archaeology 45/3,492-517. Fricke H.C., O’Neil J.R. 1996 Inter- and intra-tooth va riation in the oxygen isotope composition of mam malian tooth enamel phosphate: implications for palaeoclimatological and palaeobiological research, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 126/1, 91-99. Friedli H., Lötscher H., Oeschger H., Siegenthaler U., Stauffer B., 1986 Ice core record of 13C/12C ratio of atmostpheric CO2 in the past two centuries, Natu re 324,237-238. Fröhlich N., Lüning ƒ. 2017 Neue Untersuchungen zur absoluten Datierung des Männergrabes und der Siedlung auf dem ältestbandkeramischen Fundplatz Schwanfeld, Ldkr. Schweinfurt, Unterfranken, Ger mania 95,43-91. Furholt Μ., Bátora ƒ., Cheben I., Kroll H., Rassmann K., Tóth P. 2014 Vráble-Veľké Lehemby: eine Sied lungsgruppe der Linearkeramik in der Südwest slowakei. Vorbericht über die Untersuchungen der Jahre 2010 und 2012 und Deutungsansätze, Sloven ská Archeológia 62/2, 227-266. Galon R. 1972 Geomorfologia Polski. Тот 2. Niż Polski, Warszawa: PWN. Gat J.R. 1980 The isotopes of hydrogen and oxygen in precipitation, [w/in:] P. Fritz, J.C. Fontes (red./eds), Handbook of environmental isotope geochemistry, Amsterdam: Elsevier, 21-47. Gerbault P., Gillis R., Vigne J.-D., Tresset A., Bréhard S., Thomas M.G. 2016 Statistically robust represen tation and comparison of mortality profiles in archaeozoology, Journal ofArchaeological Science 71,24-32. Gibson A.M., Woods A. 1997 Prehistoric potteryfor the archaeologist, Leicester: Leicester University Press. 348 Gillis R.E. 2017 A calf’s eye view of milk production: Tony Legge’s contribution to dairy husbandry stu dies, [w/in:] P. Rowley-Conwy, D. Serjeantson, P. Hal stead (red./eds), Economic zooarchaeology: Studies in hunting, herding and early agriculture, Oxford: Oxbow Books, 135-142. Gillis R., Arbogast R.-М., Piningre J.-E, Debue K., Vi gne J.-D. 2013 Prediction models for age-at-death estimates for calves, using unfused epiphyses and diaphyses, International Journal of Osteoarchaeology, December, DOI: 10.1002/oa.2377. Gillis R.E., Kováčikova L., Bréhard S., Guthmann E., Vostrovská L, Nohálová H., Arbogast R.M., Domboróczki L., Pechtl J., Anders A., Marciniak A., Tresset A., Vigne J.-D. 2017 The evolution of dual meat and milk cattle husbandry in Linearband keramik societies, Proceedings of the Royal Socie ty B: Biological Sciences, 284(1860), 20170905. DOLIO.1098/rspb.2017.0905. Gillis R., Kendall I.P., Evershed R.P., Balasse Μ. w druku/in press Pratiques d’élevage dans un paysage forestier pendant l'occupation LBK à Bischoffsheim: une perspective biochimique, [w/in:] R.M. Arbogast, C. Jeunesse (red./eds), Bischoffsheim. Gleser R. 1995 Die Epi-Rössener Gruppen in Südwestdeutschland. Untersuchungen zur Chronologie, sti listischen Entwicklung und kulturellen Einordnung (Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 61), Bonn: Habelt. Gluza I. 1977 Remains of the genus Bromus from a Neolithic site in Kraków, Acta Palaeobotanica 18, 17-34. 1984 Neolithic cereals and weeds from the locality of the Lengyel Culture at Nowa Huta-Mogiła near Cra cow, Acta Palaeobotanica 23,12-184. Gładykowska-Rzeczycka J. 1976 Zmiany w układzie kostnym ludności ze średniowiecznych cmentarzysk, [w/in:] A. Malinowski (red./ed.), Badania populacji ludzkich na materiałach współczesnych i historycz nych (Seria Antropologia nr 4), Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 85-103. 1978 Częstość występowania niektórych zmian cho robowych widocznych w obrębie układu kostnego na przestrzeni tysiącleci, Przegląd Antropologiczny 44/2,410-415. 1989 Schorzenia ludności prahistorycznej na ziemiach polskich, Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku. Gomart L., Hachem L., Hamon C., Giligny E, Ilett Μ. 2015 Household integration in Neolithic villages: A new model for the Linear Pottery Culture in west-central Europe, Journal of Anthropological Archa eology 40, 230-249. Goodman A.H. 1991a Stress, adaptation, and enamel Developmental defects [w/in:] DJ. Ortner, A.C. Aufderheide (red./eds), Human paleopathology: Current syntheses and future options. Proceedings from the International Congress ofAnthropological and Ethno logical Sciences, Zagreb, Yugoslavia 24-31 July, Wa shington: Smithsonian Institution Press, 280-287. 1991b Health, adaptation, and maladaptation in past societies, [w/in:] H. Bush, M. Zvelebil (red./eds), He alth in past societies: Biocultural interpretations of human skeletal remains in archaeological contexts (BAR International Series 567), Oxford: British Ar chaeological Reports, 31-38. Goodman A.H., Armelagos GJ. 1988 Childhood Stress and Decreased Longevity in Prehistoric Po pulation, American Anthropology 90/4,937-944. Goodman A.H., Rose J.C. 1990 Assessment of syste mic physiological perturbations from dental enamel hypoplasias and associated histological structures, Yearbook ofPhysical Anthropology 33/S11, 59-100. Goodman A.H., Martin D.L., Armelagos G.J., Clark G. 1984 Indications of stress from bone and teeth, [w/ in:] M.N. Cohen, G.J. Armelagos (red./eds), Paleopa thology at the origins ofagriculture, Orlando: Acade mic Press, 13-49. Goodman A.H., Thomas R.B., Swedlund A.C., Armelagos G.J. 1988 Biocultural perspectives on stress in prehistoric, historical and contemporary popula tion research, Yearbook of Physical Anthropology 31, 169-202. Goslar T. 2011 Datowanie radiowęglowe, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejo we i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 444-445 (maszynopis opracowania w ar chiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Grant A. 1982 The use of tooth wear as a guide to the age of domestic ungulates, [w/in:] B. Wilson, C. Grigson, S. Payne (red./eds), Ageing and sexing animal bonesfrom archaeological sites, Oxford: BAR., 91-108. Gregg M.W., Banning E.B., Gibbs K., Slater G.F. 2009 Subsistence practices and pottery use in Neolithic Jordan: molecular and isotopic evidence, Journal of Archaeological Science 36/4, 937-946. Gregg S.A. 1988 Foragers and farmers: Population in teraction and agricultural expansion in prehistoric Europe, Chicago: University of Chicago Press. Grigson C. 1974 The craniology and relationships of four species of Bos. I. Basic craniology: Bos taurus L. and its absolute size, Journal of Archaeological Science 1, 353-370. 1975 The craniology and relationships of four species of Bos. II. Basic craniology: Bos taurus L., Proportions and angles, Journal ofArchaeological Science 2,109-120. 1976 The craniology and relationships of four species of Bos. III. Basic craniology: Bos taurus L., Sagittal profile sand other non-measurable characters, Jour nal ofArchaeological Science 3,115-130. 1978 The craniology and relationships of four species of Bos. IV. The relationship between Bos primigenias Boj. and Bos taurus L, and its implications for the phylogeny of the domestic breeds, Journal ofArcha eological Science 5,123-125. Grygiel R. 1984 The household cluster as a funda mental social unit of the Brześć Kujawski Group of the Lengyel Culture in the Polish Lowlands, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficz nego w Łodzi, Seria Archeologiczna 31,43-334. 2004 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. I, Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej, Łódź: Wydawnictwo Fun dacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego. 2008 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, Tom II, Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profeso ra Konrada Jażdżewskiego. Haglund W.D., Sorg М.Н. 2002 Advances in forensic taphonomy. Method, theory, and archaeological per spectives, Boca Raton - London - NewYork ֊ Wa shington: CRC Press, D.C. Halstead P. 1998 Mortality models and milking: Prob lems of uniformitarism, optimality and equifinality reconsidered, Anthropozoologica 27, 3-20. Halstead P., Colins P., Isaakidou V. 2002 Sorting the sheep from the goats: morphological distinctions between the mandibles and mandibular teeth of adult Ovis and Capra, Journal of Archaeological Sci ence 29, 545-553. Hawkey D.E. 1998 Disability, compassion and skel etal record: Using musculoskeletal stress markers (MSM) to construct an osteobiography from early New Mexico, InternationalJournal ofOsteoarchaeology8, 326-340. Hawkey D.E., Merbs C.F. 1995 Activity-induced mus culoskeletal stress markers (MSM) and subsistence strategy changes among ancient Hudson Bay Eskimos, InternationalJournal ofOsteoarchaeology 5,324-338. Hedges R., Bentley R.A., Bickle P., Cullen P., Dale C., Fibiger L., Hamilton ƒ., Hofmann D., Nowell G., Whittle A. 2013 The supra-regional perspective, 349 [w/in:] P. Bickle, A. Whittle (red./eds), The first farmers of Central Europe: Diversity in LBK lifeways, Oxford: Oxbow Books, 343-384. Hengen O.P. 1971 Cribra orbitalia: Pathogenesis and probable etiology, Homo 22/2, 57-76. Heron C., Nemcek N., Bonfield K.M., Dixon D., Otta way B.S. 1994 The chemistry of Neolithic beeswax, Naturwissenschaften 81/6, 266-269. Hohle L 2017 Ein Dorf entsteht - Raumordnung und so ziale Organisation in der Bandkeramik am Beispiel der Siedlung mit Gräberfeld von Schkeuditz-Altscherbitz (Lkr. Nordsachsen], Köln (maszynopis dysertacji dok torskiej/unpublished PhD thesis Universität zu Köln). Jacomet S. 2006 Identification of cereal remains from archaeological sites, Basel: IPAS, Basel University. Jakliński A., Kobiela J.S. 1983 Medycyna sądowa. Pod ręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: PZWL. Jakucs 1., Oross K., Bánffý E., Voicsek V., Dunbar E., Reimer P., Bayliss A., Marshall P., Whittle A. 2018 Rows with the neighbours: the short lives of longhouses at the Neolithic site ofVersend-Gilencsa,Antiquițy 92 (361), 91-117. Jańczuk Z. 1981 Zarys kliniczny stomatologii zacho wawczej, Warszawa: PZWL. Jażdżewski K. 1936 Naczynie zoomorficzne z Dobre go, w pow. nieszawskim, Z Otchłani Wieków 11,7-12. Jeunesse C. 1997 Pratiques funéraires au Néolitique ancien. Sépultures et nécropoles danubiennes 55004900 av. J.-С., Paris: Errance. Johnson E. 1985 Current developments in bone tech nology, Advances in Archaeological Method and The ory 8,157-235. Johnson E.V. 2017 A zooarchaeological study of but chery and bone fat processing practices among early Neolithic farming societies in central Europe, Exeter (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis University of Exeter). Johnson E.V., Parmenter P.C.R., Outram A.K. 2016 A new approach to profiling taphonomic history through bone fracture analysis, with an example application to the Linearbandkeramik site of Ludwinowo 7, journal ofArchaeological Science: Reports 9, 623-629. Johnson E.V., Timpson A., Thomas M.G., Outram A.K. 2018 Reduced intensity of bone fat exploitation cor relates with increased potential access to dairy fats 350 in early Neolithic Europe, Journal of Archaeological Science 94, 60-69. Jones G., Vaiamoti S., Charles Μ. 2000 Early crop di versity: A "new" glume wheat from northern Greece, Vegetation History and Archaeobotany 9,133-146. Jones G., Charles Μ., Bogaard A., Hodgson J. 2010 Crops and weeds: the role of weed functional types in the identification of crop husbandry methods, Jo urnal ofArchaeological Science 37/1, 70-77. Kabaciński J. 2010 Przemiany wytwórczości krzemieniarskiej społeczności kultur wstęgowych strefy wielkodolinnej Niżu Polskiego, Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Oddział w Poznaniu. 2018 Contribution to understanding the distribution of 'Chocolate' flint on the Polish Lowlands in the Early Neolithic: Kruszyn, Site 13, Archeologia Polo na 56, 75-83. Keeney Μ., Katz I., Allison M.J. 1962 On the proba ble origin of some milk fat acids in rumen microbial lipids, Journal of the American Oil Chemists' Society 39/4,198-201. Kendall I.P., Lee M.R.F., Evershed R.P. 2017 The ef fect of trophic level on individual amino acid S1SN values in a terrestrial ruminant food web, STAR: Science Technology of Archaeological Research 3/1,135-145. Kendall LP., Woodward P., Clark J.P., Styring A.K., Hanna J.V., Evershed R.P. 2019 Compound-specific δ15Ν values express differences in amino acid meta bolism in plants of varying lignin content, Phytoche mistry 161,130-138. Kennedy K.A.R. 1998 Markers of occupational stress: Conspectus and prognosis of research, International Journal of Osteoarchaeology 8/5, 305-310. Kirschke В., Narożna-Szamałek U. 2011 Kultura łu życka i ślad osadnictwa kultury pomorskiej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112] w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 302-362 (maszynopis opracowania w ar chiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Knipper C. 2011 Die räumliche Organisation der line arbandkeramischen Rinderhaltung: naturwissenscha ftliche und archäologische Untersuchungen (BAR In ternational Series 2305), Oxford: Archaeopress. Knörzer K.-H. 1971 Urgeschichtliche Unkräuter im Rheinland. Ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte der Segetalgesellschaften, Vegetatio 23, 89-111. Kobryń H. 1989 Zastosowanie metody punktowej w badaniach wykopaliskowych szczątków kostnych konia (Equus Przewalski E Caballus), Archeologia Polski 34/1, 7-12. Krystek Μ. 2009 Kamienne zabytki niekrzemienne ze stanowiska Smólsk II - identyfikacja, użytkowanie oraz proweniencja surowców skalnych (maszynopis opracowania/unpublished manuscript). Koch P.L., Fisher D.C., Dettman D. 1989 Oxygen iso tope variation in the tusks of extinct proboscideans: A measure of season of death and seasonality, Geo logy 17/6,515-519. Krystek Μ., Młodecka H., Polański K, Szydłowski Μ. 2011 Neolityczne narzędzia z metabazytów typu Jizer ské hory (Masyw Czeski) na obszarze Polski, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 444,113-124. Kohn M.J. 2010 Carbon isotope compositions of ter restrial C3 plants as indicators of (paleo] ecology and (paleo] climate, Proceedings of the National Aca demy ofSciences 107/46,19691-19695. Kulpa W. 1974 Nasionoznawstwo chwastów, wyd. 2/2nd ed, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rol nicze i Leśne. Kolda J. 1936 Srovnávací anatomie zvířat domácich se zřetelem к anatomii člověka, Brno: nákladem vlastním. Končelova Μ., Květina P. 2015 Neolithic longhouse seen as a witness of cultural change in the post-LBK, Anthropologie 53/3,431-446. Kondracki J. 2001 Geografia regionalna Polski, War szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Koszkul W., Pilarski B., Cyganiewicz P. 2011 Opra cowanie wyników badań archeologicznych przepro wadzonych na stanowisku nr 7 w Ludwinowie (AUT. 112), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Kosko A. 1988 Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresie późnego neolitu oraz interstadium epok neo litu i brązu w aspekcie recepcji egzogennych wzorców kulturotwórczych, [w/in:] A. Cofta-Broniewska (red./ ed.J, Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z in nymi ludami Europy, Inowrocław: Urząd Miejski w Inowrocławiu, 145-183. Kosko A., Prinke A. 1977 Sierakowo, woj. Bydgoszcz, stan. 8 - osada z fazy II (wczesnowióreckiej) kultury pucharów lejkowatych, Fontes Archaeologici Posnanienses 26,1-42. Kosko A., Szmyt Μ. 2006 Opatowice - Wzgórze Prokopiaka. Tom I (Studia i materiały do badań nad póź nym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej I], Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. Kurzawa J. 2001 Zagadnienie najwcześniejszych faz kultury ceramiki sznurowej na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej: problem tła genetycznego społeczności kultury pucharów lejkowatych, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Lasota-Moskalewska A. 1984a Morphotic changes of domestic cattle skeleton from the Neolithic Age to the beginning of the Iron Age, Wiadomości Archeo logiczne 45/2,119-163. 1984b The skeleton of a prehistoric cow with char acteristics of both Primigenius and Brachycerous cattle, Ossa 9, 53-72. 1996 Animal remains from the Neolithic settlement in Rzucewo, [w/in:] D. Król (red./ed.). The built enviroment ofcoast areas during the Stone Age, Gdańsk: Regional Centre for Studies and Preservation of Bu ilt Environment in Gdańsk, 162-166. 2005 Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości, War szawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 2008 Archeozoologia. Ssaki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Lasota-Moskalewska A., Kobryń H., Gręzak A. 1996 Konsumpcja mięsa w pradziejach w świetle prac Μ. Sobocińskiego, Roczniki Akademii Rolniczej w Po znaniu 283, Archeozoologia 20,97-110. Lech J. 1982 Flint working of the early farmers. Pro duction trends in Central European chipping indus tries from 4500-1200 B.C. An outline, Acta Archaeologica Carpatica 22, 5-63. Kowal T. 1953 Klucz do oznaczania nasion rodzaju Chenopodium L. i Atriplex L., Monographiae Botanicae 1,87-163. Lehmann J. 2004 Die Keramik und die Befunde des bandkeramischen Siedlungsplatzes Erkelenz-Kück hoven, Kreis Heinsberg (Grabungskampagnen 19891994), [w/in:] H. Koschik, J. Lehmann, J. Lindenbeck (red./eds), Der bandkeramische Siedlungsplatz von Erkelenz-Kückhoven I: Archäologie (Rheinische Aus grabungen 54), Mainz: Philipp von Zabern, 1-364. Kreuz A. 2007 Closed forest or open woodland as na tural vegetation in the surroundings of Linearband keramik settlements?, Vegetation History andArchaeobotany 17/1, 51-64. Lityńska-Zając Μ. 2005 Chwasty w uprawach roślin nych w pradziejach i wczesnym średniowieczu, Kra ków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akade mii Nauk. 351 2013 The importance of leguminous plants in the diet of Neolithic and Early Bronze Age populations of Little Poland, [w/in:] S. Kadrów, P. Włodarczak (red./eds), Environment and subsistence -fortyyears afterJanusz Kruk's „Settlement studies." (Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad pradziejami Europy Środkowej 11), Rzeszów - Bonn: Institute of Archae ology, Rzeszów University Habelt, 295-301. Lityńska-Zając Μ., Wasylikowa К. 2005 Przewodnik do badań archeobotanicznych, Poznań: Sorus. Lovejoy C.0.1985 Dental wear in the Libben popula tion: Its functional pattern and role in the determi nation of adult skeletal age at death, American Jour nal of Physical Anthropology 68/1,47-56. Lucas G. 2001 Critical approaches to fieldwork: Con temporary and historical archaeological practice, London: Taylor Francis Ltd. Lutnicki W. 1972 Uzębienie zwierząt domowych, War szawa - Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Lüning ƒ. 2000 Steinzeitliche Bauern in Deutschland. Die Landwirtschaft im Neolithikum, Bonn: Habelt. 2005 Bandkeramische Hofplätze und absolute Chrono logie der Bandkeramik, [w/in:] J. Lüning, Ch. Fridrich, A. Zimmermann (red./eds), Die Bandkeramik im 21. Jahrhundert. Symposium in der Abtei Brauweiler bei Köln vom 16.9.-19.9.2002 (Internationale Archäolo gie. Arbeitsgemeinschaft, Symposium, Tagung, Kon gress 7), Rahden Westf.: Marie Leidorf, 49-74. Lyman R.L. 2001 Vertebrate taphonomy, Cambridge: Cambridge University Press. Lynch A.H., Kruger NJ., Hedges R.E.M., McCullagh J.S.O. 2016 Variability in the carbon isotope com position of individual amino acids in plant proteins from different sources: 1. Leaves, Phytochemistry 125 (Supplemente), 27-34. Łuczaj Ł., Szymański M.W. 2007 Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review, Journal of Ethnobiology and Ethnomedici ne 3,17. DOI: 10.1186/1746-4269-3-17. Maciszewski I. (red./ed.) 2015 Rozwój osadnictwa kul tur wstęgowych na obszarze zlewni dolnej Zgłowiączki w rejonie Wieńca w gminie Brześć Kujawski. Autostrada Al (Archeologiczne Zeszyty Autostradowe Instytutu Archeologii i Etnologii PAN 17), Łódź - Warszawa: In stytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Marchelak I. 2017 Osadnictwo grupy brzesko-ku jawskiej kultury lendzielskiej, [w/in:] I. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku 352 3 w Ludwinowie pow. Włocławek, woj. kujawsko-po morskie [trasa autostrady A-1J (Via Archaeologica Lodziensis VII/1), Łódź: Wydawnictwo Fundacji Ba dań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 35-84. Marciniak A. 2005 Placing animals in the Neolithic: Social zooarchaeology of prehistoric farming com munities, London: UCL Press. 2011 The secondary products revolution: empirical evidence and its current zooarchaeological critique, Journal of World Prehistory 24,117-130. Marciniak A., Pyzel ƒ., Krüger Μ., Lisowski Μ., Bronk Ramsey C., Dunbar E., Barclay A., Bayliss A., Whittle A. w druku/in press A history of the LBK in the central Polish lowlands. Martin A.D., Quinn K.M., Park J.H. 2011 MCMCpack: Markov Chain Monte Carlo in R, Journal ofStatistical Software 42/9,1-21. Martin D.L., Goodman A., Armelagos GJ. 1985 Skel etal pathologies as indicators of quality and quan tity of diet, [w/in:] R. Gilbert, J. Meilke (red./eds), The analysis ofprehistoric diets, New York: Academic Press, 227-279. Martin R. 1928 Lehrbuch der Anthropologie է. 2, Jena: Gustav Fischer. Mason I.L. 1996 A world dictionary of livestock breeds, types and varieties. Fourth edition, Wageningen: C.A.B. International. Matuszkiewicz J.M. 2005 Zespoły leśne Polski, War szawa: PWN. Matuszkiewicz W. 2008 Potencjalna roślinność natu ralna Polski, Warszawa: IGiPZ PAN. Maurizio A. 1926 Pożywienie roślinne i rolnictwo w rozwoju dziejowym, Warszawa: Wydanie z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu blicznego Nakładem Kasy Malinowskiego. Mäckel R., Friedmann A., Sudhaus D. 2009 Environ mental changes and human impact on landscape development in the Upper Rhine region, Erdkunde 63/1, 35-49. Meier Μ. 1990 Das Arbeiten mit neolithischen Felsge steinbeilen, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimen telle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nordwestdeutschland, Beiheft 4), Oldenburg: Isensee, 273-278. Miles W.A.A. 1963 The dentition in the assessment of individual age in skeletal material, [w/in:] D.R. Brothwell (red./ed,), Dental Anthropology, New York - Paris: Pergamon Press, 191-209. Modderman P.J.R. 1986 On the typology of the ho useplans and their European setting, [w/in:] I. Pavlů, J. Rulf, Μ. Zápotocká (red./eds), Theses on the Neolithic site ofBylany (Památky archeologické 77), 383-394. Molleson T. 2007 A method for the study of activity related skeletal morphologies, Bioarcheology of the Near East 1, 5-33. Moskal-del Hoyo Μ. 2013 Mid-Holocene forests from Eastern Hungary: new anthracological data, Review of Palaeobotany and Palynology 193, 70-81. 2014 Medieval charcoals from the Kokotów site 19 (gm. Wieliczka) - some remarks on the sampling method and interpretation of the anthracological assembla ges, Sprawozdania Archeologiczne 66,155-176. Moskal-del Hoyo Μ., Wachowiak Μ., Blanchet te R.A. 2010 Preservation of fungi in archaeologi cal charcoal, Journal of Archaeological Science 37, 2106-2116. Movsesjan A.A., Mamonova N.N., Ryčkov J.G. 1975 Programma i metodika issledovanija anomalij čerepa, Voprosi Antropologii 51,127-150. Müller Н.Н. 1973 Das Tierknochenmaterial aus den frühgeschichtlichen Siedlungen von Tornow, Kr. Calau, [w/in:] I. Herrmann (red./ed.), Die germanischen und slavischen Siedlungen und das mittelalterliche Dorf von Tornow, Kr. Calau, Berlin (Schriften zur Ur- und Früh geschichte 26), Berlin: Akademie Verlag, 278-310. Mueller-Bieniek A. 2012 Rośliny użytkowe w bada niach archeobotanicznych średniowiecznego Kra kowa, [w/in:] A. Mueller-Bieniek (red./ed.), Rośliny w życiu codziennym mieszkańców średniowiecznego Krakowa, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 25-113. Mueller-Bieniek A., Kittel P., Muzolf B., Muzolf P. 2015 Useful plants from the site LutomierskKoziówki near Łódź (central Poland) with special reference to the earliest find of Xanthium strumarium L. seeds in Europe, Journal ofArchaeological Sci ence: Reports 3, 275-284. Mueller-Bieniek A., Kittel P., Muzolf B., Cywa K., Muzolf P. 2016 Plant macroremains from an early Neolithic site in eastern Kuyavia, central Poland, Acta Palaeobotanica 56, 79-89. DOI: 10.1515/acpa2016-0006. Mueller-Bieniek A., Lityńska-Zając Μ., Kapcia Μ., Nowak Μ., Styring A. 2016b Stable isotope studies ofcharred crop grains from Neolithic and Bronze Age Poland, referat na konferencji/paper at the confer ence ‘‘The Agricultural Origins of Urbanization: 'In tensification' in Late Prehistoric Western Eurasia and Beyond”, University of Oxford. Mueller-Bieniek A., Bogucki P., Pyzel J., Kapcia Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Nalepka D. 2019a The role of Chenopodium in the subsistence economy of pio neer agriculturalists on the northern frontier of the Linear Pottery culture in Kuyavia, central Poland, Journal ofArchaeological Science 111, 105027. DOI: 10.1016/j.jas.2019.105027. Mueller-Bieniek A., Nowak Μ., Styring A., Lityńska-Zając Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Sojka A., Paszko B., Tunia К., Bogaard A. 2019b Spatial and tempo ral patterns in Neolithic and Bronze Age agriculture in Poland based on the stable carbon and nitrogen isotopic composition of cereal grains, Journal of Archaeological Science: Reports 27, 101993. DOI: 10.1016/j.jasrep.2019.101993. Mueller-Bieniek A., Pyzel J., Kapcia Μ. 2018 Che nopodium seeds in open-air archaeological si tes - how to not throw the baby out with the ba thwater, Environmental Archaeology, 1-13, DOI: 10.1080/14614103.2018.1536500. Muzolf B., Kittel P., Muzolf P. 2012 Sprawozdanie z prac badawczych na wielokulturowym komplek sie osadniczym w miejscowości Smólsk, stanowisko 2/10, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, [w/in:] S. Kadrów (red./ed.), Raport 2007-2008. Tom I, Warszawa, 43-64. Myszka A. 2007 Rekonstrukcja budowy somatycznej człowieka na podstawie wybranych cech szkieletu, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. Nalepka D. 2005 Late Glacial and Holocene palaeoecological conditions and changes of vegetation cover under early farming activity in the south Kujawy re gion (Central Poland), Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk. Nathan H., Haas N. 1966 On the presence of cribra orbítalia in apes and monkeys, American Journal of Physical Anthropology 24/3, 351-359. Neef R., Cappers R.T.J., Bekker R.M. 2012 Digital atlas of economic plants in archaeology, Groningen: Barkhuis. Nenadic O., Greenacre Μ. 2007 Correspondence analy sis in R, with two- and three-dimensional graphics: The ca package, Journal ofStatistical Software 20/3,1-13. Nesbitt Μ. 2005 The migration of plants. Grains, [w/ in:] G. Prance, Μ. Nesbitt (red./eds), The cultural 353 history of plants, New York - London: Routledge, 45-60. Nowak I. 2017a Osadnictwo kultury amfor kulistych, [w/in:] 1. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania archeolo giczne na stanowisku 3 w Ludwinowie pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa autostrady A-l) (Via Archaeologica Lodziensia VII), Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 103-115, tabi. 108-123. 2017b Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania arche ologiczne na stanowisku 3 w Ludwinowie pow. Wło cławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa autostrady A-l) (Via Archaeologica Lodziensia VII), Łódź: Wy dawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imie nia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 19-31. Pavúk J. 2012 Kolové stavby lengyelskej kultury. Pô dorysy, interier a ich funkcia, Slovenská Archeologia 60/2,251-284. Pechtl ƒ. 2015 Linearbandkeramik pottery and socie ty, [w/in:] C. Fowler, J. Harding, D. Hofmann (red./ eds), The Oxford Handbook of Neolithic Europe, Oxford University Press, 555-572. 2016 From distribution maps to 'ethnic' diversiy wi thin the Southern Bavarian LBK, [w/in:] J. Ammermann, P. Biagi (red./eds), The widening harvest. The Neolithic transition in Europe: Looking back, looking forward, Boston MA: Archaeological Institute of America, 283-311. Nowak Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Mueller-Bieniek A., Lityńska-Zając Μ., Kotynia К. 2017 Benefits and weaknesses of radiocarbon dating of plant ma terial as relected by Neolithic archaeological sites from Poland, Slovakia and Hungary, Geochronometria 44/1,188-201. Pechtl 1., Hofmann D. 2013 Irregular burials in the LBK - All or none? [w/in:] N. Müller-Scheeßel (red./ ed.), „Irreguläre" Bestattungen in der Urgeschichte Norm, Ritual, Strafe.? Akten der Internationalen Ta gung in Frankfurt a. Μ. vom 3. bis 5. Februar 2012, Bonn: Habelt, 121-138. Ntinou Μ. 2002 La Paleovegetación en el Norte de Gre cia desde el Tardiglaciar hasta el Atlántico. Forma ciones vegetales, recursos y usos (BAR International Series 1038), Oxford: British Archaeological Reports. Peterson ƒ. 1998 The Natufian hunting conundrum: spears, atlatls, or bows? Musculoskeletal and arma ture evidence, International Journal of Osteoarchaeology 8/5, 378-389. Ortner D.J., Putschar W.GJ. 1985 Identification of pathological conditions in human skeletal remains, Washington D.C.: Smithsonian Institution Press. Pilarski В. 2011 Zabytki krzemienne i kamienne ze stanowiska Ludwinowo 7, [w/in:]: W. Koszkul, B. Pi larski, P. Cyganiewicz (red./eds), Opracowanie wy ników ratowniczych badań archeologicznych prze prowadzonych na stanowisku nr 7 w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Osipowicz G. (red./ed.) 2014 Kowal 14. Miejsce sepulkralno-obrzędowe ludności kultury amfor ku listych /Sepulchral and ritual place ofpeople represent ing the Globular Amphora Culture, Toruń: Wydawnic two Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Outram A.K. 2001 A new approach to identifying bone marrow and grease exploitation: why the "in determinate" fragments should not be ignored, Jo urnal ofArchaeological Science 28,401-410. Outram A.K., Stear N.A., Bendrey R., Olsen S., Ka sparov A., Zaibert V., Thorpe N., Evershed R.P. 2009 The earliest horse harnessing and milking, Science 323(5919), 1332-1335. Papiernik P., Płaza D.K., Wicha J. 2017 Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej na terenie Po jezierza Kujawskiego w świetle weryfikacyjnych badań powierzchniowych wykonanych w ramach programu „Źródła archeologiczne w rejonie Parku Kulturowego Wietrzychowice", Acta Archaeologica Lodziensia 63,95-111. 354 Parmenter P.C.R. 2015 A reassessment of the role of animals at the Etton causewayed enclosure, Exeter (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis, University of Exeter). Piontek J. 1992 Stres w populacjach pradziejowych: założenia, metody, wstępne wyniki badań, [w/in:] E Rożnowski (red./ed.), Biologia populacji ludzkich współczesnych i pradziejowych, Słupsk: WSP, 321-345. 1999 Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny (wyd. 3/3rd ed.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 2006 0 pewnej modyfikacji metody oceny płci osob nika na podstawie wygięcia tylnej krawędzi żuchwy, [w/in:] ƒ. Jerzemowski, Μ. Grzybiak, J. Piontek (red./ eds), Wszystkich rzeczy miarą jest człowiek, Sopot: Tower Press, 613-615. Pitter S. 2013 Molecular and stable isotopic analyses of thefatty acyl components ofthe pottery ofÇatalhöyük, Turkey: understanding the relationships between ani mal domestication, ceramic technology, environmen tal variation and their roles in the Secondary Products Revolution, Stanford (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis, Stanford University]. Plaza D. 2016 Osadnictwo młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki brązu, [w/in:] W. Siciński, D. Pła za, P. Papiernik [red./eds], Ratownicze badania ar cheologiczne na stanowisku 10 w Kruszynie, pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa auto strady Al} (Via Archaeologica Lodziensis VI], Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 21-136. Podhorsky V. 2011 Fenomen neolitického domu, Sborník prací Filozofické fakulty Brnenske univerzity. Studia Minora Facultatis Philosophicae IJniversitatis Brunensis 14-15 (2009-2010], 17-45. Přichystal A. 2009 Kamenné suroviny v pravěku. Východní části střední Evropy, Brno: Masarykova niverzita. Pyzel J. 2006 Die Besiedlungsgeschichte der Bandke ramik in Kujawien, jahrbuch des Römisch-Germani schen Zentralmuseums 53/1,1-57. 2009 Settlement history of the Linear Band Pottery culture in Kuyavia, [w/in:] D. Hofmann, P. Bickle (red./eds], Creating communities - New advances in Central Europe Neolithic research, Oxford: Oxbow Books, 71-79. 2010 Historia osadnictwa społeczności kultury cerami ki wstęgowej rytej na Kujawach (Gdańskie Studia Ar cheologiczne. Seria Monografie 1), Gdańsk: Instytut Archeologii, Uniwersytet Gdański. 2011 Osada kultury ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.J, Osadnictwo pradzie jowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112] wLudwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at Na tional Heritage Board in Warsaw], 81-201. 2012 Preliminary results of large scale emergency exca vations in Ludwinowo 7, comm. Włocławek, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.], Siedlungsstruktur und Kultur wandel in der Bandkeramik. Beiträge der internationa len Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!" Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dres den: Landesamt für Archäologie Dresden, 160-166. 2013 Different models of settlement organisation in the Linear Band Pottery Culture - an example from Ludwinowo 7 in eastern Kuyavia, [w/in:] S. Kadrów, P. Włodarczak (red./eds], Environment and subsi stence - forty years after Janusz Kruk’s "Settlement studies.” (Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 11], Rzeszów - Bonn: Institute of Archaeology, Rzeszów University Habelt, 85-93. 2014 Findet sich im Norden Polens die älteste Bandkera mik? Probleme der Periodisierung der polnischen Li nearbandkeramik, [w/in:] T. Link, D. Schimmelpfennig (red./eds], No future? Brüche und Ende kultureller Er scheinungen. Fallbeispiele aus dem 6.-2. Jahrtausend v. Chr. (Fokus Jungsteinzeit. Berichte der AG Neolithi kum 4], Kerpen - Loogh: Welt und Erde, 83-93. 2017 Field survey versus excavation - compatibility of results illustrated by the example of selected sites from the Al Motorway in the Włocławek Provin ce, Poland, Analecta Archaeologica Ressoviensia 12, 285-297. 2018 Kultury pamięci, kultmy zapomnienia. Osa dy pierwszych rolników w percepcji młodszych ugrupowań naddunajskich, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Pyzel J., Wąs Μ. 2018 Jurrasic-Cracow flint in the Linear Pottery culture in Kuyavia, Chełmno Land and the lower Vistula region, [w/in:] D.H. Werra, Μ. Woźny (red./eds), Between history and archa eology: papers in honour ofJacek Lech, Oxford: Archaeopress, 181-194. Raszeja S., Nasiłowski W., Markiewicz ƒ. 1993 Medy cyna sądowa. Podręcznik dla studentów, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Raven A.M., van Bergen P.F., Stott A.W, Dudd S.N., Evershed P.R. 1997 Formation of long-chain keto nes in archaeological pottery vessels by pyrolysis of acyl lipids, Journal of Analytical and Applied Pyroly sis 40-41, 267-285. R Development Core Team 2012 R: a language and environmentfor statistical computing, R Foundation for Statistical Computing, Vienna. Regert Μ., Dudd S.N., Pétrequin P., Evershed R.P. 1999 Fonction des céramiques et alimentation au Néolithique final sur les sites de Chalain. De nou velles voies d'étude fondées sur l’analyse chimique des résidus organiques conservés dans les poteries, Revue d'archéométrie 23, 91-99. Regert Μ., Vacher S., Moulherat C., Decavallas O. 2003 Adhesive production and pottery function du ring the Iron Age at the site of Grand Aunay (Sarthe, France), Archaeometry 45/1,101-120. Renfrew J., Sanderson H. 2005 The migration of plants. Herbs and vegetables, [w/in:] G. Prance, Μ. Nesbitt (red./eds], The cultural history of plants, New York - London: Routledge, 97-132. Retkowska A. 2012 Wyniki badań archeologicz nych na stanowisku Ludwinowo, որ 1 (Al-113), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, AZP 49-47/18. Badania ratownicze na trasie planowanej autostrady Al, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). 355 Robledo В., Trancho G.J., Brothwell D. 1995 Cribra Salavert A., Bosquet D., Damblon E 2014 Natural Orbitalia: health indicator in the late Roman popula tion of Cannington (Sommerset, Great Britain), Jour nal of Paleopathology 7/3,185-193. woodland composition and vegetation dynamic du ring the Linearbandkeramik in north-western Eu rope (central Belgium, 5200-5000 b.c.), Journal of Archaeological Science 51, 84-93. Roffet-Salque Μ., Regert Μ., Evershed R.P., Outran։ A.K., Cramp L.J.E., Decavallas O., Dunne J., Gerbault P., Mileto S., Mirabaud S., Pääkkönen Μ., Smyth J., Šoberl L., Whelton H.L., Alday-Ruiz A., Asplund H., Bartkowiak Μ., Bayer-Niemeier E., Belhouchet L., Bernardini E, Budja Μ., Cooney G., Cubas Μ., Danaher E.M., Diniz Μ., Domboróczki L., Fabbri C., González-Urquijo J.E., Guilaine J., Hachi S., Hartwell B.N., Hofmann D., Hohle L, Ibáñez J.J., Karul N., Kherbouche E, Kiely ƒ., Kotsakis K., Lu eth E, Mallory J.P., Manen C., Marciniak A., Maurice-Chabard B., Mc Gonigle M.A., Mulazzani S., Özdoğan Μ., Perić O.S., Perič S.R., Petrasch J., Pétrequin A.-M., Pétrequin P., Poensgen U., Pollard C.J., Poplin E, Radi G., Stadler P., Stäuble H., Tasič N., Urem-Kotsou D., Vukovič J.B., Walsh E, Whittle A., Wolfram S., Zapata-Peña L., Zoughlami J. 2015 Widespread exploitation of the honeybee by early Neolithic farmers, Nature 527,226-230. Salque Μ., Bogucki P.I., Pyzel J., Sobkowiak-Tabaka I., Grygiel R., Szmyt M. 2013 Earliest evidence for cheese making in the sixth millennium BC in northern Euro pe, Nature 493,522-525, DOI: 10.1038/naturell698. Saqalli Μ., Salavert A., Bréhard S., Bendrey R., Vigne J.-D., Tresset A. 2014 Revisiting and modelling the woodland farming system of the early Neolithic Line ar Pottery Culture (LBK), 5600-4900 B.C., Vegetation History and Archaeobotany 23/S1,37-50. Schild R., Marczak Μ., Królik H. 1975 Późny mezo lit. Próba wieloaspektowej analizy otwartych stano wisk piaskowych, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich. Schmandt-Besserat D. 1992 Before writing: From counting to cuneiform, Austin: University of Texas Press. Roosevelt A.C. 1984 Population, health and the evo lution of subsistence: Conclusions from the confer ence, [w/in:] M.N. Cohen, GJ. Armelagos (red./eds), Paleopathology at the origins of agriculture, Orlan do: Academic Press, 559-584. Schramm Z. 1967 Różnice morfologiczne niektórych kości kozy i owcy, Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 36,107-133. Schwarzberg H. 2005 Prismatic polypod vessels and logical technique with implications for anthropol ogy, agricultural economics and history, Journal of Interdisciplinary Studies in History and Archaeology 1/1,51-59. their way to Europe, [w/in:] C. Lichter (red./ed.), How did farming reach Europe? Anatolian-European relationsfrom the second half of the 7th trough the first half of the 6th millenium cal BC (Byzas 2), Istanbul: Helios Bilgi įsiem ve Yayincilik San Ti Sti, 225-274. Rück О. 2012 Vom Hofplatz zur Häuserzeile. Das Schweingruber EH. 1982 Mikroskopische Holzanato bandkeramische Dorf - Zeilenstrukturen und be fundfreie Bereiche offenbaren ein neues Bild der Siedlungsstrukturen, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.), Siedlungsstruktur und Kulturwandel in der Bandke ramik. Beiträge der internationalen Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!'', Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dresden: Lande samt für Archäologie Dresden, 20-42. mie, Teufen: Internationale Buchhandlung für Bota nik und Naturwissenschaften. 1990 Anatomie europäischer Hölzer, Bern - Stuttgart: Paul Haupt Berne - Stuttgart Publishers. Rowley-Conwy P. 2004 Age at death: A zooarchaeo- Seneta W, Dolatowski J. 2004 Dendrologia, Warsza wa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Siewiaryn Μ. 2010 Osadnictwo grupy brzesko-ku Rzepecki S. 2004 Społeczności środkowoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. 2014 Two water wells of the LBK culture from the north part of the site of Kruszyn 3/10, Włocławek commune, Analecta Archaeologica Ressoviensia 9,95-122. Rzepecki S., Chlebda D.K., Czubią P., Domańska L., Lorkiewicz W., Waszczuk К. 2016 Dom i grób. Pozostałości osadnictwa „poźnowstęgowego ” ze stanowiska Sikorowo 29, gm. Inowrocław, [w/in:] S. Kadrów (red./ed.), Raport 11, Warszawa, 57-66. 356 jawskiej kultuiy lendzielskiej, [w/in:] Μ. Siewiaryn (red./ed.), Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku pla nowanej autostrady Al w woj. kujawsko-pomorskim (pow. Włocławek], Kruszynek, gm. Włocławek, sta nowisko 6, Toruń, 9-199 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). Sobkowiak-Tabaka I. (red./ed.) 2011a Osadnictwo pra dziejowe i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at Na tional Heritage Board in Warsaw). 2011b Osadnictwo pradziejowe na stanowisku որ 2 (AUT. Ill) wLudwinowie,gm. Włocławek, woj. kujaw sko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). Styring A.K., Kuhl A., Knowles T.D.I., Fraser R.A., Bogaard A., Evershed R.P. 2012 Practical consid erations in the determination of compound-specific amino acid S15N values in animal and plant tissues by gas chromatography-combustion-isotope ratio mass spectrometry, following derivatisation to their /V-acetyl isopropyl esters, Rapid Communications in Mass Spectrometry 26/19, 2328-2334. Sobociński Μ. 1984 Zwierzęce szczątki kost ne z obiektów kultury ceramiki wstęgowej rytej w Zalęcinie i Żukowie, woj. szczecińskie, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 154, Archeozoolo gia 9,165-174. 1985 Szczątki kostne z osad ludności kultury ceramiki wstęgowej na Kujawach (Ze studiów nad rozwojem kultur wstęgowych na Kujawach), Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 164, Archeozoologia 10,225-234. Styring A.K., Manning H., Fraser R.A., Wallace Μ., Jones G., Charles Μ., Heaton T.H.E., Bogaard A., Evershed R.P. 2013 The effect of charring and bu rial on the biochemical composition of cereal gra ins: investigating the integrity of archaeological plant material, Journal of Archaeological Science 40, 4767-4779, DOI: 10.1016/j.jas.2013.03.024. Spangenberg J.E., Jacomet S., Schibier J. 2006 Che mical analyses of organie residues in archaeological pottery from Arbon Bleiche 3, Switzerland - eviden ce for dairying in the late Neolithic, journal ofArcha eological Science 33/1,1-13. Spatz H. 1996 Beiträge zum Kulturenkomplex Hin kelstein - Großgartach - Rössen. Der keramische Fundstoff des Mittelneolithikums aus dem mittleren Neckerland und seine zeitliche Gliederung, Stuttgart: Kommissionsverlag Konrad Theiss Verlag. Stäuble H. 2017 Einleitung, [w/in:] S. Friederich (red./ed.), Der linienbandkeramische Brunnen von Leipzig-Plaußig (Veröffentlichungen des Landesa mtes für Archäologie 62), Dresden: Landesamt für. Archäologie Sachsen, 9-12. Stäuble H., Veit U. (red./eds) 2016 Der bandkera mische Siedlungsplatz Eythra in Sachsen. Studien zur Chronologie und Siedlungsentwicklung (Leipziger Forschungen zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäologie 9), Leipzig: Universität Leipzig Profes sur für Ur- und Frühgeschichte. Stuart-Macadam P. 1985 Porotic hyperostosis: Repre sentative ofa childhood condition, American journal of Physical Anthropology 66/4, 391-398. 1987 Porotic hyporostosis: New evidence to support the anemia theory, American journal of Physical An thropology 74/4, 521-526. 1989 Porotic hyperostosis: Relationship between or bital and vault lesions, American Journal of Physical Anthropology 80/2,187-193. 1992 Porotic hyperostosis: A new perspective, Ameri can journal of Physical Anthropology 87/1,39-47. Strien H.C. 2017 Discrepancies between archaeologi cal and 14C-based chronologies: problems and possi ble solutions, Documenta Praehistorica 44,272-280. Sudhaus D., Friedmann A. 2015 Holocene vegetation and land use history in the Northern Vosges (Fran ce), E G Quaternary Science Journal 64/2, 55-66. Symonides E. 1989 Bank nasion jako element strate gii reprodukcyjnej terofitów, Wiadomości Ekologicz ne 35,107-144. Szénászky J. 1978 Der Vinca-Fund von Battonya, A Békés Megyei Múzeumok Közleményei 5, 3-12. Szmyt M. 1996 Społeczności kultury amfor kulistych na Kujawach, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mic kiewicza w Poznaniu. 2013 Late Neolithic landscapes on the Polish Lowland: people, culture and economy in Kujawia - 4th and 3rd millennia BC (Studien zur Archäologie in Ostmittel europa / Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 12), Poznań - Bonn: Wydawnictwo Naukowe UAM. Szydłowski Μ. 2017 Użytkowanie surowców skalnych na obszarach poglacjalnych Polski w neolicie i po czątkach epoki brązu, Gdańsk: The Early Bronze Age Publishing. Théry-Parisot I., Chabal L., Chrzavzez J. 2010 Anthracology and taphonomy, from wood gathering to charcoal analysis. A review of the taphonomic pro cesses modifying charcoal assemblages, in archaeo logical contexts, Palaeogeography, Palaeoclimatol ogy, Palaeoecology 291,142-153. Tieszen L.L. 1991 Natural variations in the carbon isotope values of plants: Implications for archaeolo gy, ecology, and paleoecology, Journal of Archaeolo gical Science 18/3, 227-248. Tomczyńska Z., Wasylikowa K. 1988 Plant mate rial from a Hallstatt settlement at Kamieniec near Toruń, north Poland (A reinvestigation), [w/in:] HJ. Küster (red./ed.), Der prähistorische Mensch und seine Umwelt, Stuttgart: Konrad Theiss, 281-287. 357 Tornero C., Bălășescu A., Ughetto-Monfrin J., Voinea V., Balasse M. 2013 Seasonality and season of birth in early Eneolithic sheep from Cheia (Roma nia): methodological advances and implications for animal economy, Journal of Archaeological Science 40/11,4039-4055. Troy C.S., MacHugh D.E., Bailey J.F., Magee D.A., Loftus R.T., Cunningham P., Chamberlain A.T., Sykes B.C., Bradley D.G. 2001 Genetic evidence for Near-Eastern origins of European cattle, Nature 410,1088-1091. Twarowska E. 1983 Zdobywanie pożywienia - zbie ractwo wczesnośredniowieczne w Polsce, [w/in:] J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red./eds), Człowiek i środowisko w pradziejach, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 218-231. Ubelaker D.H. 1989 Human skeletal remains: excavation, analysis, interpretation, Washington: Taraxacum, D.C. van der Merwe NJ., Medina E. 1991 The canopy ef fect, carbon isotope ratios and foodwebs in Amazo nia, Journal ofArchaeological Science 18/3, 249-259. Veit U. 1996 Studien zum Problem der Siedlungsbe stattung im europäischen Neolithikum (Tübinger Schriften zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäo logie 1), Münster: Waxmann. Vera F.W.M. 2000 Grazing ecology and forest history, Wallingford: CABI Publishing. Vigne J.-D., Helmer D. 2007 Was milk a "secondary product” in the Old World Néolithisation process? Its role in the domestication of cattle, sheep and go ats, Anthropozoologica 42/2, 9-40. Wallace Μ., Jones G., Charles Μ., Fraser R., Halste ad P., Heaton T.H.E., Bogaard A. 2013 Stable car bon isotope analysis as a direct means of inferring crop water status and water management practices, World Archaeology 45, 388-409. Weiner ƒ. 1990 Noch ein Experiment - zur Schäftung altneolithischer Dechselklingen, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimentelle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nordwestdeutsch land, Beiheft 4), Oldenburg: Isensee, 263-272. Werra D. 2010 Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/ in:] A. Jankowski (red./ed.), Archeologiczne badania wykopaliskowe na trasie autostrady Al. Ludwinowo, gm. Włocławek, st. 4 [AUT 107). Opracowanie wyników badań z lat 2008-2009. Etap I, Warsza wa (maszynopis opracowania w archiwum NID 358 w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). White T.D., Folkens P.A. 2005 The human bone manu al, San Diego: Academic Press, CA. Whittle A. 2018 The times of their lives: Hunting hi story in the archaeology of Neolithic Europe, Oxford: Oxbow Books. Wiśniewski Μ., Kotlewski L. (red./eds) 2013 Arche ologia autostrady. Badania archeologiczne w pasie budowy autostrady Al w granicach województwa ku jawsko-pomorskiego. Katalog wystawy, Bydgoszcz: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Od dział w Bydgoszczy. Wollenweber R. 2016 One house like another - Ac cess to water wells as an indicator of social in equality in the Linear and Stroke-Ornamented Pottery Cultures, [w/in:] H. Meller, H.-P. Hahn, R. Jung, R. Risch (red./eds), Arm und Reich - Zur Res sourcenverteilung in prähistorischen Gesellschaften. 8. Mitteldeutscher Archäologentag vom 22. bis 24. Oktober 2015 in Halle [Saale) (Tagungen des Lan desmuseums für Vorgeschichte Halle 14/1), Halle (Saale): Landesamt f. Denkmalpflege u. Archäologie Sachsen-Anhalt, 165-180. Zader Μ.A., Lapham H.A. 2010 Assessing the reliabi lity of criteria used to identify postcranial bones in sheep, Ovis, and goats, Capra, Journal ofArchaeologi cal Science 37, 2887-2905. Zader M.A., Pilaar S.E. 2010 Assessing the reliability of criteria used to identify mandibles and mandibu lar teeth in sheep, Ovis, and goats, Capra, Journal of Archaeological Science 37, 225-242. Zimmermann A. 1997 Zur Anwendung der Korres pondenzanalyse in der Archäologie, [w/in:] ƒ. Mül ler, A. Zimmermann (red./eds), Archäologie und Korrespondenzanalyse. Beispiele, Fragen, Perspekti ven, Espelkamp: Marie Leidorf, 9-15. 2012 Das Hofplatzmodell - Entwicklung, Probleme, Perspektiven, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.), Sied lungsstruktur und Kulturwandel in der Bandkeramik. Beiträge der internationalen Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!", Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dresden: Landesamt für Archäologie Dresden, 11-19. Zimmermann A., Meurers-Balke J., Kalis A.J. 2006 Das Neolithikum, [w/in:] J. Kunow, H.-H. Wegner (red./eds), Urgeschichte im Rheinland, Köln: Verlag des Rheinischen Vereins für Denkmalpflege, 159-202.
adam_txt	Spis treści Przedmowa 1. Położenie stanowiska i historia badań archeologicznych (Joanna Pyzel, Wiesław Koszkul, Małgorzata Wistuba) 7 11 2. Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej 18 2.1. Obiekty nieruchome KCWR (Joanna Pyzel, Bogumił Pilarski, Paweł Cyganiewicz) 19 2.2. Zabytki ruchome KCWR. Ogólna charakterystyka (Joanna Pyzel, Bogumił Pilarski, Wiesław Koszkul, Paweł Cyganiewicz) 43 2.3. Analiza technologiczno-stylistyczna ceramiki KCWR (Joanna Pyzel) 47 2.4. Analiza chronologiczna ceramiki. Rekonstrukcja historii zasiedlenia osady KCWR (Joanna Pyzel) 57 2.5. Organizacja przestrzenna osady KCWR (Joanna Pyzel) 77 3. Ślady osadnictwa kultur postlinearnych (Lech Czerniak) 147 4. Osadnictwo późnoneolityczne 4.1. Osadnictwo ludności kultury amfor kulistych (Marzena Szmyt) 4.2. Osadnictwo kultury ceramiki sznurowej (Łukasz Połczyński) 174 175 181 5. Wytwórczość krzemienna społeczności neolitycznych (Jacek Kabaciński, Małgorzata Winiarska-Kabacińska) 6. Analiza neolitycznych zabytków kamiennych (Marcin Szydłowski) 185 229 7. Materiały faunistyczne KCWR 238 7.1. Użytkowanie zwierząt i model konsumpcji mięsa. Analiza archeozoologiczna materiałów osteologicznych z osady KCWR (Marta Osypińska, Renata Abłamowicz) 239 7.2. Wykorzystanie tłuszczu kostnego a procesy tafonomiczne: archeozoologiczna analiza przełomów kostnych (Emily V. Johnson) 269 7.3. Hodowla bydła w świetle analizy izotopów trwałych (lain P. Kendall, Rosalind E. Gillis, Marie Balasse, Richard P. Evershed) 277 8. Analiza antropologiczna pochówków szkieletowych z okresu neolitu (Paweł Dąbrowski, Beata Iwanek, Izabela Kadłucka) 289 9. Chronologiczne i przestrzenne trendy użytkowania ceramiki w świetle analiz pozostałości tłuszczów w naczyniach KCWR (Melanie Roffet-Salque, Borys Banecki, Marta Krüger, Joanna Pyzel, Jessica Smyth, Richard P. Evershed) ЗОЇ 10. Próba odtworzenia gospodarki roślinnej na podstawie badań archeobotanicznych (Aldona Mueller-Bieniek, Magdalena Moskal-del Hoyo, Magda Kapcia) 317 11. Datowanie radiowęglowe osadnictwa neolitycznego (Joanna Pyzel) 331 12. Stanowisko 7 w Ludwinowie na tle osadnictwa neolitycznego Kujaw (Joanna Pyzel) 337 13. Literatura 343 Wykaz załączników na płycie CD 361 13. Literatura 13. References Acsádi G., Nemeskéri J. 1970 History of human life span and mortality, Budapest: Akadémiai Kiadó. Arbogast R.M., Jeunesse C. 2013 Early Neolithic pa storal traditions and cultural groups in northern France, [w/in:] S. Colledge, J. Connolly, K. Dobney, K. Manning, S. Shennan (red./eds], The origins and spread of domestic animals in southwest Asia and Eu rope, Oxford: Left Coast Press, Inc., 271-282. Asouti E., Austin P. 2005 Reconstructing woodland vegetation and its exploitation by past societies, base on the analysis and interpretation of archa eological wood charcoal macro-remains, Environ mental Archaeology 10,11-18. Aufderheide A.C., Rodriguez-Martin C. 1998 The Cambridge encyclopedia of human paleopathology, Cambridge: Cambridge University Press. Badal E. 1992 L'anthracologie préhistorique: à pro pos de certains problèmes méthodologiques, Bulle tin de la Société botanique de France, 139, Actualités Botaniques 2/3/4,167-189. Bailey J.F., Richards M.B., Macaulay V.A., Colson I.B., James LT., Bradley D.G., Hedges R.E.M., Sykes B.C. 1996 Ancient DNA suggests a recent expansion of Eu ropean cattle from a diverse wild progenitor species, Proceedings of the Royal Society В 263,1467-1473. Balasse M. 2003 Keeping the young alive to stimulate milk production? Differences between cattle and small stock, Anthropozoologica 37, 3-37. Balasse Μ., Boury L., Ughetto-Monfrin J., Tresset A. 2012a Stable isotope insights (б18О, б13С] into cattle and sheep husbandry at Bercy (Paris, France, 4th mil lennium BC]: birth seasonality and winter leaf fodde ring, Environmental Archaeology 17/1,29-44. Balasse Μ., Obein G., Ughetto-Monfrin J., Main land I. 2012b Investigating seasonality and season of birth in past herds: A reference set of sheep ena mel stable oxygen isotope ratios, Archaeometry 54/2, 349-368. Balasse Μ., Tornero C., Bréhard S., Ughetto-Mon frin J., Voinea V., Bălășescu A. 2014 Cattle and she ep herding at Cheia, Romania, at the turn of the fifth millennium cal BC: a view from stable isotope analy sis, [w/in:] A. Whittle, P. Bickle (red./eds], Early Far mers: a view from archaeology and science, Oxford: Oxford University Press, 115-142. Banach B. 2011a Ślady osadnictwa późnośrednio wiecznego (?] [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ ed.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stano wisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 364-365 (maszy nopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/ unpublished manuscript stored at National Herita ge Board in Warsaw]. 2011b Ślady osadnictwa z okresu nowożytnego, [w/ in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawskopomorskie, Poznań, 366-375 (maszynopis opraco wania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw]. 2011c Wczesne średniowiecze [w/in:] I. SobkowiakTabaka (red.], Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 363 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Bánffy E. 1997 Cult objects of the Neolithic Lengyel culture. Connections and interpretation, Budapest Archaeolingua. Bánffy E., Bayliss A., Denaire A., Gaydarska B., Hof mann D., Lefranc P., Jakucs J., Maric Μ., Gross K., Tasié N., Whittle A. 2018 Seeking the Holy Grail: 343 Robust chronologies from archaeology and radio carbon dating combined, Documenta Praehistorica 45,120-136. Becker V. 2007 Rinder, Schweine, Mischwesen. Zoo morphe Funde der westlichen Linearbandkeramik, [w/in:] R. Gleser (red./ed.), Zwischen Mosel und Morava - Neue Grabungen und Forschungen zur Vor- und Frühgeschichte Mitteleuropas (Saarbrücker Studien und Materialien zur Altertumskunde 11), Bonn: Habelt, 9-95. 2011a Anthropomorphe Plastik der westlichen Linear bandkeramik (Saarbrücker Beiträge zur Altertums kunde 83), Bonn: Habelt. 2011b Plastische Darstellungen, [w/in:] R. Gleser, Μ. Thomas (red./ed.), Merdžumekja-Südosthang. Spä te Kupferzeit und früheste Bronzezeit: Ergebnisse sied lungsarchäologischer Forschungen (Drama. Forschun gen in einer Mikroregion 1), Bonn: Habelt, 218-232. Behre K.-E. 2008 Collected seeds and fruits from herbs as prehistoric food, Vegetation History and Archaeobotany 17, 65-73. Berthon R., Kováčikova L., Tresset A., Balasse M. 2018 Integration of Linearbandkeramik cattle husbandly in the forested landscape of the mid-Holocene climate optimum: Seasonal-scale investigations in Bohemia, Journal ofAnthropological Archaeology 51,16-27. Bickle P., Whittle A. 2013 The first farmers of Central Europe: Diversity in LBK lifeways, Oxford: Oxbow Books. Bieniek A. 2002 Archaeobotanical analysis of some early Neolithic settlements in the Kujawy region, central Poland, with potential plant gathering activi ties emphasised, Vegetation History and Archaeobotany 11, 33-40. 2005 „Nowy” typ pszenicy oplewionej w materia łach archeobotanicznych, [w/in:] K. Wasylikowa, Μ. Lityńska-Zając, A. Bieniek (red./eds), Roślinne ślady człowieka, Kraków: Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, 265-280. 2007 Neolithic plant husbandry in the Kujawy re gion of central Poland, [w/in:] S. Colledge, J. Conolly (red./eds), The origins and spread of domestic plants in southwest Asia and Europe, New York - London: UCL Institute of Archaeology Publications, 327-342. Bocheński Z., Lasota-Moskalewska A., Tomek T. 2000 Podstawy archeozoologii. Ptaki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Boelicke U. 1982 Gruben und Häuser: Untersuchun gen zur Struktur bandkeramischer Hofplätze, [w/ in:] J. Pavúk (red./ed.), Siedlungen der Kultur mit Linearkeramik in Europa. Internationales Kolloqu ium, Nové Vozokany, 17.-20. November 1981, Nitra: 344 Archäologisches Institut der Slowakischen Akade mie der Wissenschaften, 17-28. Bogaard A. 2002 Questioning the relevance of shi fting cultivation to Neolithic farming in the loess belt of Europe: evidence from the Hambach Forest experiment, Vegetation History and Archaeobotany 11/1-2,155-168. 2011 Plant use and crop husbandry in an early Neoli thic village: Vaihingen an der Enz, Baden-Württem berg, Bonn: Habelt. Bogaard A., Fraser R., Heaton T.H.E., Wallace Μ., Vaiglova P., Charles Μ., Jones G., Evershed R.P., Styring A.K., Andersen N.H., Arbogast R.-M., Bar tosiewicz L., Gardeisen A., Kanstrup Μ., Maier U., Marinova E., Ninov L., Schäfer Μ., Stephan E. 2013 Crop manuring and intensive land manage ment by Europe’s first farmers, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 110/31,12589-12594. Bogucki P.1.1984 Ceramic sieves of the Linear Potte ry culture and their economic implications, Oxford Journal ofArchaeology 3/1,15-30. 1988 Forest farmers and stockherders: Early agricul ture and its consequences in north-central Europe, Cambridge: Cambridge University Press. 2017 Salt, cows, milk, and the earliest farmers of Cen tral Europe, [w/in:] P. Rowley-Conwy, D. Serjeantson, P. Halstead (red./eds), Economic zooarchaeolo gy: Studies in hunting, herding and early agriculture, Oxford: Oxbow Books, 156-162. Bogucki P., Nalepka D., Grygiel R., Nowaczyk В. 2012 Multiproxy environmental archaeology of Neolithic settlements at Osłonki, Poland, 55004000 BC, Environmental Archaeology 17/1, 45-65. Bollongino R., Edwards C.J., Alt K.W., Burger J., Bra dley D.G. 2006 Early history of European domestic cattle as revealed by ancient DNA, Biology Letters Mar 22, 2/1,155-159. Bonafini Μ., Pellegrini Μ., Ditchfield P., Pol lard A.M. 2013 Investigation of the 'canopy effect’ in the isotope ecology of temperate woodlands, Jo urnal ofArchaeological Science 40/11, 3926-3935. Bondár Μ. 2013 Utilitarian, artistic, ritual or prestige articles? The possible function of an enigmatic ar tefact, [w/in:] A. Anders, G. Kulcsár (red./eds), Mo ments in time. Papers presented to Pál Raczky on his 60th birthday, Budapest: Prehistoric Society, Eötvös Loránd University, L’Harmattan, 605-612. Böhm K., Pleyer R. 1990 Geschliffene Geräte aus Felsge stein des älteren und mittleren Neolithikums aus Alt bayern: Herstellung, Schäftung, praktische Anwendung, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimentelle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nord westdeutschland, Beiheft 4), Oldenburg, 257-262. Brooks S., Suchey J.M. 1990 Skeletal age determina tion based on the os pubis: a comparison of the Acádi-Nemeskéri and Suchey-Brooks methods, Human Evolution 3/3, 227-238. Bryant J.D., Froelich P.N., Showers W.J., Genna B.J. 1996 Biologic and climatic signals in the oxygen iso topic composition of Eocene-Oligocene equid ena mel phosphate, Palaeogeography, Palaeoclimatolo gy, Palaeoecology 126/1, 75-89. Buikstra J.E., Ubelaker D.H. 1994 Standardsfor data collection from human skeletal remains: Proceedings of a seminar at The Field Museum of Natural History organized by Jonathan Hass, Fayetteville (Arkansas Archaeological Survey Report Series 44), Arkansas: Arkansas Archaeological Survey. Burgert P., Končelová Μ., Květina P. 2014 Neoli tický dům, cesta к poznání sociální identity, [w/in:] Μ. Popelka, R. Šmidtová (red./eds), Neolitizace aneb setkání generaci, Praha: Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta, 29-57. Byers S.N. 2002 Introduction to forensic anthropology, Boston: Allyn Bacon. Capasso L., Kennedy K.A.R., Wilczak C.A. 1999 Atlas of occupational markers on human remains, Teramo: Edigrafital S.p.A. Cappers R.T. Bekker R.M., Jans J.E.A. 2006 Digital seed atlas of the Netherlands, Groningen: Barkhuis. Cavers P.B., Benoit D.L. 1989 Seed banks in arable land, [w/in:] M.A. Leek, V.T. Parker, R.L. Simpson (red./eds), Ecology of soil seed banks, San Diego: Academic Press, 309-328. Cerling T.E., Harris J.M. 1999 Carbon isotope frac tionation between diet and bioapatite in ungulate mammals and implications for ecological and paleoecological studies, Oecologia 120/3, 347-363. Chabal L. 1988 Pourquoi et comment prélever les charbons de bois pour la période antique: les mé thodes utilisées sur le site de Lattes (Hérault), hat tara 1: 187-222. 1997 Forêts et sociétés en Languedoc [Néolithique final, Antiquité tardive). L'anthracologie, méthode et paléo écologie (Documents d'Archéologie Française 63), Paris: Maison des Sciences de l'Homme. Chabal L., Fabre L., Terral J.-F., Théry-Parisot I. 1999 L’anthracologie, [w/in:] A. Ferdière, Ch. Bourquin-Mignot, J.-E. Brochier, L. Chabal, S. Crozat, L. Fabre, J.-E Terral, I. Théry-Parisot (red./eds), La Botanique (Collection «Archéologiques»), Paris: Er rance, 43-104. Chaplin E.R. 1971 The study of animal bones from archaeological sites, London - New York: Seminar Press Limited. Charters S., Evershed R.P., Quye A., Blinkhorn P.W., Reeves V. 1997 Simulation experiments for deter mining the use of ancient pottery vessels: the be haviour of epicuticular leaf wax during boiling of a leafy vegetable, Journal of Archaeological Science 24,1-7. Chikaraishi Y., Ogawa N.O., Doi H., Ohkouchi N. 20111SN/14N ratios of amino acids as a tool for stu dying terrestrial food webs: a case study of terre strial insects (bees, wasps, and hornets), Ecological Research 26/4, 835-844. Chochorowski ƒ. 2016 Polish archaeological investi gations on linear construction projects - contempo raneity and tradition, Analecta Archaeologica Ressoviensia 11, 289-310. Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska-Jurgiel E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015 Polskie na zewnictwo ssaków świata, Warszawa: Muzeum i In stytut Zoologii PAN. Copley M.S., Evershed R.P., Rose P.J., Clapham A., Edwards D.N., Horton M.C. 2001 Processing palm fruits in the Nile Valley - biomolecular evidence from Qasr Ibrim, Antiquity 75(289), 538-542. Copley M.B., Berstan R., Dudd S.N., Docherty G., Mukherjee A.J., Straker V., Payne S., Evershed R.P. 2003 Direct chemical evidence for widespread dairying in prehistoric Britain, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 100/4,1524-1529. Corbet G.B. 1978 The mammals of the palaearctic re gion: a taxonomic review, London: British Museum (Natural History) and Cornell University Press. Corr L.T., Berstan R., Evershed R.P. 2007 Optimi sation of derivatisation procedures for the de termination of б13С values of amino acids by gas chromatography/combustion/isotope ratio mass spectrometry, Rapid Communications in Mass Spec trometry 21/23, 3759-3771. Correa-Ascencio Μ., Evershed R.P. 2014 High thro ughput screening of organic residues in archaeolo gical potsherds using direct methanolic acid extrac tion, Analytical Methods 6,1330-1340. 345 Czarnetzki A. 1972 Epigenetische Skelettmerkmale im Populationsvergleich.· II. Frequenzunterschiede zwischen den Geschlechtern, Zeitschrift für Mor phologie und Anthropologie 63/3, 341-350. Czebreszuk j.1996 Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mic kiewicza w Poznaniu. Czebreszuk ƒ., Kosko A., Szmyt Μ. 2006 Zasady analizy źródeł ceramicznych z okresu późnego neolitu oraz interstadium epok neolitu i brązu na Kujawach, [w/in:] A. Kosko, Μ. Szmyt (red./eds), Opatowice - Wzgórze Prokopiaka. Tom I (Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wyso czyzny Kujawskiej I), Poznań: Wydawnictwo Po znańskie, 39-64. Czekaj-Zastawny A. 2008 Osadnictwo społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej w dorzeczu górnej Wisły / Settlement of Linear Pottery communities in the Upper Vistula river basin, Kraków: Instytut Ar cheologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. 2011а Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe na stanowisku nr 2 w Ludwinowie (AUT. 111), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). 2011b Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe na stanowisku nr 6 (AUT 110] w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 16-48 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Czerniak E., Czerniak L. 1985 Z badań nad genezą i rozwojem kultury amfor kulistych na Kujawach, Folia Praehistorica Posnaniensia 1, 23-62. Czerniak L. 1980 Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, Poznań: Wydaw nictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickie wicza w Poznaniu. 1994 Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach. 5400-3650 p.n.e., Poznań: Polska Akademia Nauk, Instytut Archeologii i Etnologii. 2011a (red./ed.), Osady kultury ceramiki wstęgowej rytej. Modlnica, gm. Wielka Wieś, woj. małopolskie, stanowisko 5, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). 2011b Osady kultury późnej ceramiki wstęgowej w Bodzi, gm. Lubanie, stanowisko 1, [w/in:] I. Sob kowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejowe, wczesnośredniowieczne i nowożytne na stanowisku Bodzia nr 1 (AUT. 44), gm. Lubanie, pow. włocławski, 346 woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 205-332 (maszy nopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/ unpublished manuscript stored at National Herita ge Board in Warsaw). 2011c Ślady osadnictwa kultury późnej ceramiki wstęgowej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 249-276 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpu blished manuscript stored at National Heritage Bo ard in Warsaw). 2016 Osady społeczności kultur ceramiki wstęgowej, [w/in:] Μ. Szmyt (red./ed.), Osadnictwo społeczno ści neolitycznych na stanowisku 2 w Janowicach, woj. kujawsko-pomorskie (Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 6), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 73-124. 2017 Zanim powstała kultura brzesko-kujawska. Przy kład stanowisk 2, 3, 6 i 7 w Ludwinowie, gm. Wło cławek, [w/in:] A. Marciniak-Kajzer, A. Andrzejewski, A. Golanski, S. Rzepecki, Μ. Wąs (red./ed.), Nie tylko krzemienie - Not only flints. Studia ofiarowane prof. Lucynie Domańskiej w 45-Iecie pracy naukowo-dydak tycznej i w 70. rocznicę urodzin, Łódź: Instytut Arche ologii Uniwersytetu Łódzkiego, 199-236. Czerniak L., Czebreszuk ƒ. 2010 Naczynie zoomorficzne z Ludwinowa, gm. Włocławek, stanowisko 7, Fontes Archaeologici Posnanienses 46,127-135. Czerniak L., Kosko A. 1980 Zagadnienie efektywno ści poznawczej analizy chronologicznej ceramiki na podstawie cech technologicznych, Archeologia Pol ski 23,247-272. Czerniak L., Pyzel J. 2013 Unusual funerary prac tices in the Brześć Kujawski Culture in the Polish Lowland, [w/in:] N. Müller-Scheeßel (red./ed.), „Ir reguläre" Bestattungen in der Urgeschichte - Norm, Ritual, Strafe.? Akten der Internationalen Tagung in Frankfurt a. Μ. vom 3. bis 5. Februar 2012, Bonn: Ha belt, 139-150. 2016 Being at home in the early Chalcolithic. The Longhouse phenomenon in the Brześć Kujawski culture in the Polish Lowlands, Open Archaeology 2, 97-114. 2019 The Brześć Kujawski culture. The north-east ernmost Early Chalcolithic communities in Europe, [w/in:] R. Gleser, D. Hofmann (red./eds), Culture contact, cultural boundaries and innovation in the 5th and early 4th millennium BC, Leiden: Sidestone Press, 59-90. w druku/in press Manipulating Memory. Inventing an cestors and house foundation practices in the Early Chalcolithic in the Polish Lowlands, [w/in:] C. Gib son, D. Brown, J. Pyzel (red./eds), Gone. but not forgotten. Forgotten. but not gone. Mundane memo ries, artificial amnesia and transformed traditions. Czerniak L., Golanski A., Kadrów S. 2007 New facts on the Malice culture gained from the rescue exca vations at the A4 Motorway section east of Kraków, [w/in:] J.K. Kozlowski, P. Raczky (red./eds), The Lengyel, Polgar and related cultures in the Middle/ Late Neolithic in Central Europe, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 471-486. Czerniak L., Marciniak A., Bronk Ramsey Ch., Dun bar E., Goslar T., Barclay A., Bayliss A., Whittle A. 2016 House time: Neolithic settlement develop ment at Racot during the 5th millennium cal B.C. in the Polish lowlands, Journal of Field Archaeology 41/5,618-640. Debono Spiteri C., Gillis R.E., Roffet-Salque Μ., Ca stells Navarro L., Guilaine J., Muntoni I.M., Saña Segui Μ., Urem-Kotsou D., Whelton H.L., Cra ig O.E., Vigne J.D., Evershed P.R. 2016 Regional asynchronicity in dairy production and processing in early farming communities of the northern Me diterranean, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 113/48, Dunne J., Mercuri A.M., Evershed R.P., Bruni S., di Lernia S. 2016 Earliest direct evidence of plant processing in prehistoric Saharan pottery, Nature Plants 3,16194. Ebersbach R. 2002 Von Bauern und Rindern. Eine Ökosystemanalyse zur Bedeutung der Rinderhaltung in bäuerlichen Gesellschaften als Grundlage zur Mo dellbildung im Neolithikum (Basler Beiträge zur Ar chäologie 15), Basel: Schwabe. Einicke R. 2011 Traditionen in der Orientierung bandkeramischer Häuser in Mitteldeutschland und Brandenburg, [w/in:] H.-J. Beier (red./ed.), Dechsel, Axt, Beil Co - Werkzeug, Waffe, Kultgegenstand? Aktuelles aus der Neolithforschung. Beiträge der Ta gung der Arbeitsgemeinschaft Werkzeuge und Waffen im Archäologischen Zentrum Hitzacker 2010 und Ak tuelles, Langenweissbach: Beier Beran, 171-182. Evershed R.P. 2008 Organic residue analysis in archa eology: the archaeological biomarker revolution, Ar chaeometry 50/6, 895-924. 13594-13599. Evershed R.P., Heron C., Goad L.J. 1990 Analysis of DiMaio V.J., DiMaio D. 2008 Medycyna sądowa, wy danie polskie pod red. B. Świątek i Z. Przybylskiego, Wrocław: Elsevier Urban Partner. Domańska L. 1995 Geneza krzemieniarstwa kultury pucharów lejkowatych na Kujawach, Łódź: Uniwer sytet Łódzki. Domańska L., Kabaciński J. 2000 Krzemieniarstwo społeczności późnoneolitycznych, [w/in:] A. Kos ko (red./ed.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. Ili, Kujawy, cz. 4, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 379-391. organic residues of archaeological origin by high-temperature gas chromatography and gas chro matography-mass spectrometry, The Analyst 115, 1339-1342. Evershed R.P., Stott A. W., Raven A., Dudd S.N., Char ters S., Leyden A. 1995 Formation of long-chain ke tones in ancient pottery vessels by pyrolysis of acyl lipids, Tetrahedron Letters 36/48, 8875-8878. Farquhar G.D., Ehleringer J.R., Hubiek K.T. 1989 Carbon isotope discrimination and photosynthesis, Annual Review ofPlant Physiology and Plant Molecu lar Biology 40/1, 503-537. von den Driesch A. 1976 A guide of the measurement of animal bones from archaeological sites (Peabody Museum Bulletins 1), Cambridge: Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Harvard University, Ferembach D., Schwidetzky L, Stloukal Μ. 1980 Re commendations for age and sex diagnoses of skele tons, journal of Human Evolution 9: 517-549. MA. von den Driesch A., Boessneck J. 1974 Kritische Anmerkungen zur Widerristhohenberrechnung aus Langenmosen vor- und frühgeschichtlicher Tierkno chen (Säugetierkundliche Mitteilungen 22), Mün chen: Bayerischer Landwirtschaftsverlag. Dudd S.N., Evershed R.P. 1998 Direct demonstration of milk as an element of archaeological economies, Science 282,1478-1481. Dunne J., Evershed P.R., Salque Μ., Cramp L.J.E., Bruni S., Ryan K., Biagetti S., di Lemia S.S. 2012 First dairying in green Saharan Africa in the fifth millennium BC, Nature 486, 390-394. Flannery K.V. 1976 The Early Mesoamerican village, (Studies in archeology), New York: Routledge. Flohr P., Jenkins E., Williams H.R.S., Jamjoum K., Nuimat S., Müldner G. 2019 What can crop stable isotopes ever do for us? An experimental perspecti ve on using cereal carbon stable isotope values for reconstructing water availability in semi-arid and arid environments, Vegetation History and Archa- eobotany. DOI: 10.1007/s00334-018-0708-5. Fraser R.A., Bogaard A., Heaton T., Charles Μ., Jo nes G., Christensen B.T., Halstead P., Merbach I., Poulton P.R., Sparkes D., Styring A.K. 2011 Manu ring and stable nitrogen isotope ratios in cereals and 347 pulses: towards a new archaeobotanical approach to the inference of land use and dietary practices, Journal ofArchaeological Science 38, 2790-2804. Fraser R.A., Bogaard A., Charles Μ., Styring A.K, Wallace Μ., Jones G., Ditchfield P., Heaton T.H.E. 2013a Assessing natural variation and the effects of charring, burial and pre-treatment on the stable carbon and nitrogen isotope values of archaeobota nical cereals and pulses, Journal of Archaeological Science 40, 4754-4766. Fraser R.A., Bogaard A., Schäfer Μ., Arbogast R., Heaton T.H.E. 2013b Integrating botanical, faunal and human stable carbon and nitrogen isotope va lues to reconstruct land use and palaeodiet at LBK Vaihingen an der Enz, Baden-Württemberg, World Archaeology 45/3,492-517. Fricke H.C., O’Neil J.R. 1996 Inter- and intra-tooth va riation in the oxygen isotope composition of mam malian tooth enamel phosphate: implications for palaeoclimatological and palaeobiological research, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 126/1, 91-99. Friedli H., Lötscher H., Oeschger H., Siegenthaler U., Stauffer B., 1986 Ice core record of 13C/12C ratio of atmostpheric CO2 in the past two centuries, Natu re 324,237-238. Fröhlich N., Lüning ƒ. 2017 Neue Untersuchungen zur absoluten Datierung des Männergrabes und der Siedlung auf dem ältestbandkeramischen Fundplatz Schwanfeld, Ldkr. Schweinfurt, Unterfranken, Ger mania 95,43-91. Furholt Μ., Bátora ƒ., Cheben I., Kroll H., Rassmann K., Tóth P. 2014 Vráble-Veľké Lehemby: eine Sied lungsgruppe der Linearkeramik in der Südwest slowakei. Vorbericht über die Untersuchungen der Jahre 2010 und 2012 und Deutungsansätze, Sloven ská Archeológia 62/2, 227-266. Galon R. 1972 Geomorfologia Polski. Тот 2. Niż Polski, Warszawa: PWN. Gat J.R. 1980 The isotopes of hydrogen and oxygen in precipitation, [w/in:] P. Fritz, J.C. Fontes (red./eds), Handbook of environmental isotope geochemistry, Amsterdam: Elsevier, 21-47. Gerbault P., Gillis R., Vigne J.-D., Tresset A., Bréhard S., Thomas M.G. 2016 Statistically robust represen tation and comparison of mortality profiles in archaeozoology, Journal ofArchaeological Science 71,24-32. Gibson A.M., Woods A. 1997 Prehistoric potteryfor the archaeologist, Leicester: Leicester University Press. 348 Gillis R.E. 2017 A calf’s eye view of milk production: Tony Legge’s contribution to dairy husbandry stu dies, [w/in:] P. Rowley-Conwy, D. Serjeantson, P. Hal stead (red./eds), Economic zooarchaeology: Studies in hunting, herding and early agriculture, Oxford: Oxbow Books, 135-142. Gillis R., Arbogast R.-М., Piningre J.-E, Debue K., Vi gne J.-D. 2013 Prediction models for age-at-death estimates for calves, using unfused epiphyses and diaphyses, International Journal of Osteoarchaeology, December, DOI: 10.1002/oa.2377. Gillis R.E., Kováčikova L., Bréhard S., Guthmann E., Vostrovská L, Nohálová H., Arbogast R.M., Domboróczki L., Pechtl J., Anders A., Marciniak A., Tresset A., Vigne J.-D. 2017 The evolution of dual meat and milk cattle husbandry in Linearband keramik societies, Proceedings of the Royal Socie ty B: Biological Sciences, 284(1860), 20170905. DOLIO.1098/rspb.2017.0905. Gillis R., Kendall I.P., Evershed R.P., Balasse Μ. w druku/in press Pratiques d’élevage dans un paysage forestier pendant l'occupation LBK à Bischoffsheim: une perspective biochimique, [w/in:] R.M. Arbogast, C. Jeunesse (red./eds), Bischoffsheim. Gleser R. 1995 Die Epi-Rössener Gruppen in Südwestdeutschland. Untersuchungen zur Chronologie, sti listischen Entwicklung und kulturellen Einordnung (Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 61), Bonn: Habelt. Gluza I. 1977 Remains of the genus Bromus from a Neolithic site in Kraków, Acta Palaeobotanica 18, 17-34. 1984 Neolithic cereals and weeds from the locality of the Lengyel Culture at Nowa Huta-Mogiła near Cra cow, Acta Palaeobotanica 23,12-184. Gładykowska-Rzeczycka J. 1976 Zmiany w układzie kostnym ludności ze średniowiecznych cmentarzysk, [w/in:] A. Malinowski (red./ed.), Badania populacji ludzkich na materiałach współczesnych i historycz nych (Seria Antropologia nr 4), Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 85-103. 1978 Częstość występowania niektórych zmian cho robowych widocznych w obrębie układu kostnego na przestrzeni tysiącleci, Przegląd Antropologiczny 44/2,410-415. 1989 Schorzenia ludności prahistorycznej na ziemiach polskich, Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku. Gomart L., Hachem L., Hamon C., Giligny E, Ilett Μ. 2015 Household integration in Neolithic villages: A new model for the Linear Pottery Culture in west-central Europe, Journal of Anthropological Archa eology 40, 230-249. Goodman A.H. 1991a Stress, adaptation, and enamel Developmental defects [w/in:] DJ. Ortner, A.C. Aufderheide (red./eds), Human paleopathology: Current syntheses and future options. Proceedings from the International Congress ofAnthropological and Ethno logical Sciences, Zagreb, Yugoslavia 24-31 July, Wa shington: Smithsonian Institution Press, 280-287. 1991b Health, adaptation, and maladaptation in past societies, [w/in:] H. Bush, M. Zvelebil (red./eds), He alth in past societies: Biocultural interpretations of human skeletal remains in archaeological contexts (BAR International Series 567), Oxford: British Ar chaeological Reports, 31-38. Goodman A.H., Armelagos GJ. 1988 Childhood Stress and Decreased Longevity in Prehistoric Po pulation, American Anthropology 90/4,937-944. Goodman A.H., Rose J.C. 1990 Assessment of syste mic physiological perturbations from dental enamel hypoplasias and associated histological structures, Yearbook ofPhysical Anthropology 33/S11, 59-100. Goodman A.H., Martin D.L., Armelagos G.J., Clark G. 1984 Indications of stress from bone and teeth, [w/ in:] M.N. Cohen, G.J. Armelagos (red./eds), Paleopa thology at the origins ofagriculture, Orlando: Acade mic Press, 13-49. Goodman A.H., Thomas R.B., Swedlund A.C., Armelagos G.J. 1988 Biocultural perspectives on stress in prehistoric, historical and contemporary popula tion research, Yearbook of Physical Anthropology 31, 169-202. Goslar T. 2011 Datowanie radiowęglowe, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradziejo we i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 444-445 (maszynopis opracowania w ar chiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Grant A. 1982 The use of tooth wear as a guide to the age of domestic ungulates, [w/in:] B. Wilson, C. Grigson, S. Payne (red./eds), Ageing and sexing animal bonesfrom archaeological sites, Oxford: BAR., 91-108. Gregg M.W., Banning E.B., Gibbs K., Slater G.F. 2009 Subsistence practices and pottery use in Neolithic Jordan: molecular and isotopic evidence, Journal of Archaeological Science 36/4, 937-946. Gregg S.A. 1988 Foragers and farmers: Population in teraction and agricultural expansion in prehistoric Europe, Chicago: University of Chicago Press. Grigson C. 1974 The craniology and relationships of four species of Bos. I. Basic craniology: Bos taurus L. and its absolute size, Journal of Archaeological Science 1, 353-370. 1975 The craniology and relationships of four species of Bos. II. Basic craniology: Bos taurus L., Proportions and angles, Journal ofArchaeological Science 2,109-120. 1976 The craniology and relationships of four species of Bos. III. Basic craniology: Bos taurus L., Sagittal profile sand other non-measurable characters, Jour nal ofArchaeological Science 3,115-130. 1978 The craniology and relationships of four species of Bos. IV. The relationship between Bos primigenias Boj. and Bos taurus L, and its implications for the phylogeny of the domestic breeds, Journal ofArcha eological Science 5,123-125. Grygiel R. 1984 The household cluster as a funda mental social unit of the Brześć Kujawski Group of the Lengyel Culture in the Polish Lowlands, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficz nego w Łodzi, Seria Archeologiczna 31,43-334. 2004 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. I, Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej, Łódź: Wydawnictwo Fun dacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego. 2008 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, Tom II, Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profeso ra Konrada Jażdżewskiego. Haglund W.D., Sorg М.Н. 2002 Advances in forensic taphonomy. Method, theory, and archaeological per spectives, Boca Raton - London - NewYork ֊ Wa shington: CRC Press, D.C. Halstead P. 1998 Mortality models and milking: Prob lems of uniformitarism, optimality and equifinality reconsidered, Anthropozoologica 27, 3-20. Halstead P., Colins P., Isaakidou V. 2002 Sorting the sheep from the goats: morphological distinctions between the mandibles and mandibular teeth of adult Ovis and Capra, Journal of Archaeological Sci ence 29, 545-553. Hawkey D.E. 1998 Disability, compassion and skel etal record: Using musculoskeletal stress markers (MSM) to construct an osteobiography from early New Mexico, InternationalJournal ofOsteoarchaeology8, 326-340. Hawkey D.E., Merbs C.F. 1995 Activity-induced mus culoskeletal stress markers (MSM) and subsistence strategy changes among ancient Hudson Bay Eskimos, InternationalJournal ofOsteoarchaeology 5,324-338. Hedges R., Bentley R.A., Bickle P., Cullen P., Dale C., Fibiger L., Hamilton ƒ., Hofmann D., Nowell G., Whittle A. 2013 The supra-regional perspective, 349 [w/in:] P. Bickle, A. Whittle (red./eds), The first farmers of Central Europe: Diversity in LBK lifeways, Oxford: Oxbow Books, 343-384. Hengen O.P. 1971 Cribra orbitalia: Pathogenesis and probable etiology, Homo 22/2, 57-76. Heron C., Nemcek N., Bonfield K.M., Dixon D., Otta way B.S. 1994 The chemistry of Neolithic beeswax, Naturwissenschaften 81/6, 266-269. Hohle L 2017 Ein Dorf entsteht - Raumordnung und so ziale Organisation in der Bandkeramik am Beispiel der Siedlung mit Gräberfeld von Schkeuditz-Altscherbitz (Lkr. Nordsachsen], Köln (maszynopis dysertacji dok torskiej/unpublished PhD thesis Universität zu Köln). Jacomet S. 2006 Identification of cereal remains from archaeological sites, Basel: IPAS, Basel University. Jakliński A., Kobiela J.S. 1983 Medycyna sądowa. Pod ręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: PZWL. Jakucs 1., Oross K., Bánffý E., Voicsek V., Dunbar E., Reimer P., Bayliss A., Marshall P., Whittle A. 2018 Rows with the neighbours: the short lives of longhouses at the Neolithic site ofVersend-Gilencsa,Antiquițy 92 (361), 91-117. Jańczuk Z. 1981 Zarys kliniczny stomatologii zacho wawczej, Warszawa: PZWL. Jażdżewski K. 1936 Naczynie zoomorficzne z Dobre go, w pow. nieszawskim, Z Otchłani Wieków 11,7-12. Jeunesse C. 1997 Pratiques funéraires au Néolitique ancien. Sépultures et nécropoles danubiennes 55004900 av. J.-С., Paris: Errance. Johnson E. 1985 Current developments in bone tech nology, Advances in Archaeological Method and The ory 8,157-235. Johnson E.V. 2017 A zooarchaeological study of but chery and bone fat processing practices among early Neolithic farming societies in central Europe, Exeter (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis University of Exeter). Johnson E.V., Parmenter P.C.R., Outram A.K. 2016 A new approach to profiling taphonomic history through bone fracture analysis, with an example application to the Linearbandkeramik site of Ludwinowo 7, journal ofArchaeological Science: Reports 9, 623-629. Johnson E.V., Timpson A., Thomas M.G., Outram A.K. 2018 Reduced intensity of bone fat exploitation cor relates with increased potential access to dairy fats 350 in early Neolithic Europe, Journal of Archaeological Science 94, 60-69. Jones G., Vaiamoti S., Charles Μ. 2000 Early crop di versity: A "new" glume wheat from northern Greece, Vegetation History and Archaeobotany 9,133-146. Jones G., Charles Μ., Bogaard A., Hodgson J. 2010 Crops and weeds: the role of weed functional types in the identification of crop husbandry methods, Jo urnal ofArchaeological Science 37/1, 70-77. Kabaciński J. 2010 Przemiany wytwórczości krzemieniarskiej społeczności kultur wstęgowych strefy wielkodolinnej Niżu Polskiego, Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Oddział w Poznaniu. 2018 Contribution to understanding the distribution of 'Chocolate' flint on the Polish Lowlands in the Early Neolithic: Kruszyn, Site 13, Archeologia Polo na 56, 75-83. Keeney Μ., Katz I., Allison M.J. 1962 On the proba ble origin of some milk fat acids in rumen microbial lipids, Journal of the American Oil Chemists' Society 39/4,198-201. Kendall I.P., Lee M.R.F., Evershed R.P. 2017 The ef fect of trophic level on individual amino acid S1SN values in a terrestrial ruminant food web, STAR: Science Technology of Archaeological Research 3/1,135-145. Kendall LP., Woodward P., Clark J.P., Styring A.K., Hanna J.V., Evershed R.P. 2019 Compound-specific δ15Ν values express differences in amino acid meta bolism in plants of varying lignin content, Phytoche mistry 161,130-138. Kennedy K.A.R. 1998 Markers of occupational stress: Conspectus and prognosis of research, International Journal of Osteoarchaeology 8/5, 305-310. Kirschke В., Narożna-Szamałek U. 2011 Kultura łu życka i ślad osadnictwa kultury pomorskiej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.), Osadnictwo pradzie jowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112] w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań, 302-362 (maszynopis opracowania w ar chiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Knipper C. 2011 Die räumliche Organisation der line arbandkeramischen Rinderhaltung: naturwissenscha ftliche und archäologische Untersuchungen (BAR In ternational Series 2305), Oxford: Archaeopress. Knörzer K.-H. 1971 Urgeschichtliche Unkräuter im Rheinland. Ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte der Segetalgesellschaften, Vegetatio 23, 89-111. Kobryń H. 1989 Zastosowanie metody punktowej w badaniach wykopaliskowych szczątków kostnych konia (Equus Przewalski E Caballus), Archeologia Polski 34/1, 7-12. Krystek Μ. 2009 Kamienne zabytki niekrzemienne ze stanowiska Smólsk II - identyfikacja, użytkowanie oraz proweniencja surowców skalnych (maszynopis opracowania/unpublished manuscript). Koch P.L., Fisher D.C., Dettman D. 1989 Oxygen iso tope variation in the tusks of extinct proboscideans: A measure of season of death and seasonality, Geo logy 17/6,515-519. Krystek Μ., Młodecka H., Polański K, Szydłowski Μ. 2011 Neolityczne narzędzia z metabazytów typu Jizer ské hory (Masyw Czeski) na obszarze Polski, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 444,113-124. Kohn M.J. 2010 Carbon isotope compositions of ter restrial C3 plants as indicators of (paleo] ecology and (paleo] climate, Proceedings of the National Aca demy ofSciences 107/46,19691-19695. Kulpa W. 1974 Nasionoznawstwo chwastów, wyd. 2/2nd ed, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rol nicze i Leśne. Kolda J. 1936 Srovnávací anatomie zvířat domácich se zřetelem к anatomii člověka, Brno: nákladem vlastním. Končelova Μ., Květina P. 2015 Neolithic longhouse seen as a witness of cultural change in the post-LBK, Anthropologie 53/3,431-446. Kondracki J. 2001 Geografia regionalna Polski, War szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Koszkul W., Pilarski B., Cyganiewicz P. 2011 Opra cowanie wyników badań archeologicznych przepro wadzonych na stanowisku nr 7 w Ludwinowie (AUT. 112), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Kosko A. 1988 Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresie późnego neolitu oraz interstadium epok neo litu i brązu w aspekcie recepcji egzogennych wzorców kulturotwórczych, [w/in:] A. Cofta-Broniewska (red./ ed.J, Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z in nymi ludami Europy, Inowrocław: Urząd Miejski w Inowrocławiu, 145-183. Kosko A., Prinke A. 1977 Sierakowo, woj. Bydgoszcz, stan. 8 - osada z fazy II (wczesnowióreckiej) kultury pucharów lejkowatych, Fontes Archaeologici Posnanienses 26,1-42. Kosko A., Szmyt Μ. 2006 Opatowice - Wzgórze Prokopiaka. Tom I (Studia i materiały do badań nad póź nym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej I], Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. Kurzawa J. 2001 Zagadnienie najwcześniejszych faz kultury ceramiki sznurowej na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej: problem tła genetycznego społeczności kultury pucharów lejkowatych, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Lasota-Moskalewska A. 1984a Morphotic changes of domestic cattle skeleton from the Neolithic Age to the beginning of the Iron Age, Wiadomości Archeo logiczne 45/2,119-163. 1984b The skeleton of a prehistoric cow with char acteristics of both Primigenius and Brachycerous cattle, Ossa 9, 53-72. 1996 Animal remains from the Neolithic settlement in Rzucewo, [w/in:] D. Król (red./ed.). The built enviroment ofcoast areas during the Stone Age, Gdańsk: Regional Centre for Studies and Preservation of Bu ilt Environment in Gdańsk, 162-166. 2005 Zwierzęta udomowione w dziejach ludzkości, War szawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 2008 Archeozoologia. Ssaki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Lasota-Moskalewska A., Kobryń H., Gręzak A. 1996 Konsumpcja mięsa w pradziejach w świetle prac Μ. Sobocińskiego, Roczniki Akademii Rolniczej w Po znaniu 283, Archeozoologia 20,97-110. Lech J. 1982 Flint working of the early farmers. Pro duction trends in Central European chipping indus tries from 4500-1200 B.C. An outline, Acta Archaeologica Carpatica 22, 5-63. Kowal T. 1953 Klucz do oznaczania nasion rodzaju Chenopodium L. i Atriplex L., Monographiae Botanicae 1,87-163. Lehmann J. 2004 Die Keramik und die Befunde des bandkeramischen Siedlungsplatzes Erkelenz-Kück hoven, Kreis Heinsberg (Grabungskampagnen 19891994), [w/in:] H. Koschik, J. Lehmann, J. Lindenbeck (red./eds), Der bandkeramische Siedlungsplatz von Erkelenz-Kückhoven I: Archäologie (Rheinische Aus grabungen 54), Mainz: Philipp von Zabern, 1-364. Kreuz A. 2007 Closed forest or open woodland as na tural vegetation in the surroundings of Linearband keramik settlements?, Vegetation History andArchaeobotany 17/1, 51-64. Lityńska-Zając Μ. 2005 Chwasty w uprawach roślin nych w pradziejach i wczesnym średniowieczu, Kra ków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akade mii Nauk. 351 2013 The importance of leguminous plants in the diet of Neolithic and Early Bronze Age populations of Little Poland, [w/in:] S. Kadrów, P. Włodarczak (red./eds), Environment and subsistence -fortyyears afterJanusz Kruk's „Settlement studies." (Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad pradziejami Europy Środkowej 11), Rzeszów - Bonn: Institute of Archae ology, Rzeszów University Habelt, 295-301. Lityńska-Zając Μ., Wasylikowa К. 2005 Przewodnik do badań archeobotanicznych, Poznań: Sorus. Lovejoy C.0.1985 Dental wear in the Libben popula tion: Its functional pattern and role in the determi nation of adult skeletal age at death, American Jour nal of Physical Anthropology 68/1,47-56. Lucas G. 2001 Critical approaches to fieldwork: Con temporary and historical archaeological practice, London: Taylor Francis Ltd. Lutnicki W. 1972 Uzębienie zwierząt domowych, War szawa - Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Lüning ƒ. 2000 Steinzeitliche Bauern in Deutschland. Die Landwirtschaft im Neolithikum, Bonn: Habelt. 2005 Bandkeramische Hofplätze und absolute Chrono logie der Bandkeramik, [w/in:] J. Lüning, Ch. Fridrich, A. Zimmermann (red./eds), Die Bandkeramik im 21. Jahrhundert. Symposium in der Abtei Brauweiler bei Köln vom 16.9.-19.9.2002 (Internationale Archäolo gie. Arbeitsgemeinschaft, Symposium, Tagung, Kon gress 7), Rahden Westf.: Marie Leidorf, 49-74. Lyman R.L. 2001 Vertebrate taphonomy, Cambridge: Cambridge University Press. Lynch A.H., Kruger NJ., Hedges R.E.M., McCullagh J.S.O. 2016 Variability in the carbon isotope com position of individual amino acids in plant proteins from different sources: 1. Leaves, Phytochemistry 125 (Supplemente), 27-34. Łuczaj Ł., Szymański M.W. 2007 Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review, Journal of Ethnobiology and Ethnomedici ne 3,17. DOI: 10.1186/1746-4269-3-17. Maciszewski I. (red./ed.) 2015 Rozwój osadnictwa kul tur wstęgowych na obszarze zlewni dolnej Zgłowiączki w rejonie Wieńca w gminie Brześć Kujawski. Autostrada Al (Archeologiczne Zeszyty Autostradowe Instytutu Archeologii i Etnologii PAN 17), Łódź - Warszawa: In stytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Marchelak I. 2017 Osadnictwo grupy brzesko-ku jawskiej kultury lendzielskiej, [w/in:] I. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania archeologiczne na stanowisku 352 3 w Ludwinowie pow. Włocławek, woj. kujawsko-po morskie [trasa autostrady A-1J (Via Archaeologica Lodziensis VII/1), Łódź: Wydawnictwo Fundacji Ba dań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 35-84. Marciniak A. 2005 Placing animals in the Neolithic: Social zooarchaeology of prehistoric farming com munities, London: UCL Press. 2011 The secondary products revolution: empirical evidence and its current zooarchaeological critique, Journal of World Prehistory 24,117-130. Marciniak A., Pyzel ƒ., Krüger Μ., Lisowski Μ., Bronk Ramsey C., Dunbar E., Barclay A., Bayliss A., Whittle A. w druku/in press A history of the LBK in the central Polish lowlands. Martin A.D., Quinn K.M., Park J.H. 2011 MCMCpack: Markov Chain Monte Carlo in R, Journal ofStatistical Software 42/9,1-21. Martin D.L., Goodman A., Armelagos GJ. 1985 Skel etal pathologies as indicators of quality and quan tity of diet, [w/in:] R. Gilbert, J. Meilke (red./eds), The analysis ofprehistoric diets, New York: Academic Press, 227-279. Martin R. 1928 Lehrbuch der Anthropologie է. 2, Jena: Gustav Fischer. Mason I.L. 1996 A world dictionary of livestock breeds, types and varieties. Fourth edition, Wageningen: C.A.B. International. Matuszkiewicz J.M. 2005 Zespoły leśne Polski, War szawa: PWN. Matuszkiewicz W. 2008 Potencjalna roślinność natu ralna Polski, Warszawa: IGiPZ PAN. Maurizio A. 1926 Pożywienie roślinne i rolnictwo w rozwoju dziejowym, Warszawa: Wydanie z zasiłku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu blicznego Nakładem Kasy Malinowskiego. Mäckel R., Friedmann A., Sudhaus D. 2009 Environ mental changes and human impact on landscape development in the Upper Rhine region, Erdkunde 63/1, 35-49. Meier Μ. 1990 Das Arbeiten mit neolithischen Felsge steinbeilen, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimen telle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nordwestdeutschland, Beiheft 4), Oldenburg: Isensee, 273-278. Miles W.A.A. 1963 The dentition in the assessment of individual age in skeletal material, [w/in:] D.R. Brothwell (red./ed,), Dental Anthropology, New York - Paris: Pergamon Press, 191-209. Modderman P.J.R. 1986 On the typology of the ho useplans and their European setting, [w/in:] I. Pavlů, J. Rulf, Μ. Zápotocká (red./eds), Theses on the Neolithic site ofBylany (Památky archeologické 77), 383-394. Molleson T. 2007 A method for the study of activity related skeletal morphologies, Bioarcheology of the Near East 1, 5-33. Moskal-del Hoyo Μ. 2013 Mid-Holocene forests from Eastern Hungary: new anthracological data, Review of Palaeobotany and Palynology 193, 70-81. 2014 Medieval charcoals from the Kokotów site 19 (gm. Wieliczka) - some remarks on the sampling method and interpretation of the anthracological assembla ges, Sprawozdania Archeologiczne 66,155-176. Moskal-del Hoyo Μ., Wachowiak Μ., Blanchet te R.A. 2010 Preservation of fungi in archaeologi cal charcoal, Journal of Archaeological Science 37, 2106-2116. Movsesjan A.A., Mamonova N.N., Ryčkov J.G. 1975 Programma i metodika issledovanija anomalij čerepa, Voprosi Antropologii 51,127-150. Müller Н.Н. 1973 Das Tierknochenmaterial aus den frühgeschichtlichen Siedlungen von Tornow, Kr. Calau, [w/in:] I. Herrmann (red./ed.), Die germanischen und slavischen Siedlungen und das mittelalterliche Dorf von Tornow, Kr. Calau, Berlin (Schriften zur Ur- und Früh geschichte 26), Berlin: Akademie Verlag, 278-310. Mueller-Bieniek A. 2012 Rośliny użytkowe w bada niach archeobotanicznych średniowiecznego Kra kowa, [w/in:] A. Mueller-Bieniek (red./ed.), Rośliny w życiu codziennym mieszkańców średniowiecznego Krakowa, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 25-113. Mueller-Bieniek A., Kittel P., Muzolf B., Muzolf P. 2015 Useful plants from the site LutomierskKoziówki near Łódź (central Poland) with special reference to the earliest find of Xanthium strumarium L. seeds in Europe, Journal ofArchaeological Sci ence: Reports 3, 275-284. Mueller-Bieniek A., Kittel P., Muzolf B., Cywa K., Muzolf P. 2016 Plant macroremains from an early Neolithic site in eastern Kuyavia, central Poland, Acta Palaeobotanica 56, 79-89. DOI: 10.1515/acpa2016-0006. Mueller-Bieniek A., Lityńska-Zając Μ., Kapcia Μ., Nowak Μ., Styring A. 2016b Stable isotope studies ofcharred crop grains from Neolithic and Bronze Age Poland, referat na konferencji/paper at the confer ence ‘‘The Agricultural Origins of Urbanization: 'In tensification' in Late Prehistoric Western Eurasia and Beyond”, University of Oxford. Mueller-Bieniek A., Bogucki P., Pyzel J., Kapcia Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Nalepka D. 2019a The role of Chenopodium in the subsistence economy of pio neer agriculturalists on the northern frontier of the Linear Pottery culture in Kuyavia, central Poland, Journal ofArchaeological Science 111, 105027. DOI: 10.1016/j.jas.2019.105027. Mueller-Bieniek A., Nowak Μ., Styring A., Lityńska-Zając Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Sojka A., Paszko B., Tunia К., Bogaard A. 2019b Spatial and tempo ral patterns in Neolithic and Bronze Age agriculture in Poland based on the stable carbon and nitrogen isotopic composition of cereal grains, Journal of Archaeological Science: Reports 27, 101993. DOI: 10.1016/j.jasrep.2019.101993. Mueller-Bieniek A., Pyzel J., Kapcia Μ. 2018 Che nopodium seeds in open-air archaeological si tes - how to not throw the baby out with the ba thwater, Environmental Archaeology, 1-13, DOI: 10.1080/14614103.2018.1536500. Muzolf B., Kittel P., Muzolf P. 2012 Sprawozdanie z prac badawczych na wielokulturowym komplek sie osadniczym w miejscowości Smólsk, stanowisko 2/10, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, [w/in:] S. Kadrów (red./ed.), Raport 2007-2008. Tom I, Warszawa, 43-64. Myszka A. 2007 Rekonstrukcja budowy somatycznej człowieka na podstawie wybranych cech szkieletu, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. Nalepka D. 2005 Late Glacial and Holocene palaeoecological conditions and changes of vegetation cover under early farming activity in the south Kujawy re gion (Central Poland), Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk. Nathan H., Haas N. 1966 On the presence of cribra orbítalia in apes and monkeys, American Journal of Physical Anthropology 24/3, 351-359. Neef R., Cappers R.T.J., Bekker R.M. 2012 Digital atlas of economic plants in archaeology, Groningen: Barkhuis. Nenadic O., Greenacre Μ. 2007 Correspondence analy sis in R, with two- and three-dimensional graphics: The ca package, Journal ofStatistical Software 20/3,1-13. Nesbitt Μ. 2005 The migration of plants. Grains, [w/ in:] G. Prance, Μ. Nesbitt (red./eds), The cultural 353 history of plants, New York - London: Routledge, 45-60. Nowak I. 2017a Osadnictwo kultury amfor kulistych, [w/in:] 1. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania archeolo giczne na stanowisku 3 w Ludwinowie pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa autostrady A-l) (Via Archaeologica Lodziensia VII), Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 103-115, tabi. 108-123. 2017b Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Marchelak, A. Nierychlewska, I. Nowak, P. Papiernik (red./eds), Ratownicze badania arche ologiczne na stanowisku 3 w Ludwinowie pow. Wło cławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa autostrady A-l) (Via Archaeologica Lodziensia VII), Łódź: Wy dawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imie nia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 19-31. Pavúk J. 2012 Kolové stavby lengyelskej kultury. Pô dorysy, interier a ich funkcia, Slovenská Archeologia 60/2,251-284. Pechtl ƒ. 2015 Linearbandkeramik pottery and socie ty, [w/in:] C. Fowler, J. Harding, D. Hofmann (red./ eds), The Oxford Handbook of Neolithic Europe, Oxford University Press, 555-572. 2016 From distribution maps to 'ethnic' diversiy wi thin the Southern Bavarian LBK, [w/in:] J. Ammermann, P. Biagi (red./eds), The widening harvest. The Neolithic transition in Europe: Looking back, looking forward, Boston MA: Archaeological Institute of America, 283-311. Nowak Μ., Moskal-del Hoyo Μ., Mueller-Bieniek A., Lityńska-Zając Μ., Kotynia К. 2017 Benefits and weaknesses of radiocarbon dating of plant ma terial as relected by Neolithic archaeological sites from Poland, Slovakia and Hungary, Geochronometria 44/1,188-201. Pechtl 1., Hofmann D. 2013 Irregular burials in the LBK - All or none? [w/in:] N. Müller-Scheeßel (red./ ed.), „Irreguläre" Bestattungen in der Urgeschichte Norm, Ritual, Strafe.? Akten der Internationalen Ta gung in Frankfurt a. Μ. vom 3. bis 5. Februar 2012, Bonn: Habelt, 121-138. Ntinou Μ. 2002 La Paleovegetación en el Norte de Gre cia desde el Tardiglaciar hasta el Atlántico. Forma ciones vegetales, recursos y usos (BAR International Series 1038), Oxford: British Archaeological Reports. Peterson ƒ. 1998 The Natufian hunting conundrum: spears, atlatls, or bows? Musculoskeletal and arma ture evidence, International Journal of Osteoarchaeology 8/5, 378-389. Ortner D.J., Putschar W.GJ. 1985 Identification of pathological conditions in human skeletal remains, Washington D.C.: Smithsonian Institution Press. Pilarski В. 2011 Zabytki krzemienne i kamienne ze stanowiska Ludwinowo 7, [w/in:]: W. Koszkul, B. Pi larski, P. Cyganiewicz (red./eds), Opracowanie wy ników ratowniczych badań archeologicznych prze prowadzonych na stanowisku nr 7 w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Kraków (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). Osipowicz G. (red./ed.) 2014 Kowal 14. Miejsce sepulkralno-obrzędowe ludności kultury amfor ku listych /Sepulchral and ritual place ofpeople represent ing the Globular Amphora Culture, Toruń: Wydawnic two Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Outram A.K. 2001 A new approach to identifying bone marrow and grease exploitation: why the "in determinate" fragments should not be ignored, Jo urnal ofArchaeological Science 28,401-410. Outram A.K., Stear N.A., Bendrey R., Olsen S., Ka sparov A., Zaibert V., Thorpe N., Evershed R.P. 2009 The earliest horse harnessing and milking, Science 323(5919), 1332-1335. Papiernik P., Płaza D.K., Wicha J. 2017 Osadnictwo kultury ceramiki wstęgowej rytej na terenie Po jezierza Kujawskiego w świetle weryfikacyjnych badań powierzchniowych wykonanych w ramach programu „Źródła archeologiczne w rejonie Parku Kulturowego Wietrzychowice", Acta Archaeologica Lodziensia 63,95-111. 354 Parmenter P.C.R. 2015 A reassessment of the role of animals at the Etton causewayed enclosure, Exeter (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis, University of Exeter). Piontek J. 1992 Stres w populacjach pradziejowych: założenia, metody, wstępne wyniki badań, [w/in:] E Rożnowski (red./ed.), Biologia populacji ludzkich współczesnych i pradziejowych, Słupsk: WSP, 321-345. 1999 Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny (wyd. 3/3rd ed.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. 2006 0 pewnej modyfikacji metody oceny płci osob nika na podstawie wygięcia tylnej krawędzi żuchwy, [w/in:] ƒ. Jerzemowski, Μ. Grzybiak, J. Piontek (red./ eds), Wszystkich rzeczy miarą jest człowiek, Sopot: Tower Press, 613-615. Pitter S. 2013 Molecular and stable isotopic analyses of thefatty acyl components ofthe pottery ofÇatalhöyük, Turkey: understanding the relationships between ani mal domestication, ceramic technology, environmen tal variation and their roles in the Secondary Products Revolution, Stanford (maszynopis dysertacji doktorskiej/unpublished PhD thesis, Stanford University]. Plaza D. 2016 Osadnictwo młodszej epoki kamienia i wczesnej epoki brązu, [w/in:] W. Siciński, D. Pła za, P. Papiernik [red./eds], Ratownicze badania ar cheologiczne na stanowisku 10 w Kruszynie, pow. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie (trasa auto strady Al} (Via Archaeologica Lodziensis VI], Łódź: Wydawnictwo Fundacji Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, 21-136. Podhorsky V. 2011 Fenomen neolitického domu, Sborník prací Filozofické fakulty Brnenske univerzity. Studia Minora Facultatis Philosophicae IJniversitatis Brunensis 14-15 (2009-2010], 17-45. Přichystal A. 2009 Kamenné suroviny v pravěku. Východní části střední Evropy, Brno: Masarykova niverzita. Pyzel J. 2006 Die Besiedlungsgeschichte der Bandke ramik in Kujawien, jahrbuch des Römisch-Germani schen Zentralmuseums 53/1,1-57. 2009 Settlement history of the Linear Band Pottery culture in Kuyavia, [w/in:] D. Hofmann, P. Bickle (red./eds], Creating communities - New advances in Central Europe Neolithic research, Oxford: Oxbow Books, 71-79. 2010 Historia osadnictwa społeczności kultury cerami ki wstęgowej rytej na Kujawach (Gdańskie Studia Ar cheologiczne. Seria Monografie 1), Gdańsk: Instytut Archeologii, Uniwersytet Gdański. 2011 Osada kultury ceramiki wstęgowej rytej, [w/in:] I. Sobkowiak-Tabaka (red./ed.J, Osadnictwo pradzie jowe i nowożytne na stanowisku nr 7 (AUT. 112] wLudwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at Na tional Heritage Board in Warsaw], 81-201. 2012 Preliminary results of large scale emergency exca vations in Ludwinowo 7, comm. Włocławek, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.], Siedlungsstruktur und Kultur wandel in der Bandkeramik. Beiträge der internationa len Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!" Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dres den: Landesamt für Archäologie Dresden, 160-166. 2013 Different models of settlement organisation in the Linear Band Pottery Culture - an example from Ludwinowo 7 in eastern Kuyavia, [w/in:] S. Kadrów, P. Włodarczak (red./eds], Environment and subsi stence - forty years after Janusz Kruk’s "Settlement studies.” (Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 11], Rzeszów - Bonn: Institute of Archaeology, Rzeszów University Habelt, 85-93. 2014 Findet sich im Norden Polens die älteste Bandkera mik? Probleme der Periodisierung der polnischen Li nearbandkeramik, [w/in:] T. Link, D. Schimmelpfennig (red./eds], No future? Brüche und Ende kultureller Er scheinungen. Fallbeispiele aus dem 6.-2. Jahrtausend v. Chr. (Fokus Jungsteinzeit. Berichte der AG Neolithi kum 4], Kerpen - Loogh: Welt und Erde, 83-93. 2017 Field survey versus excavation - compatibility of results illustrated by the example of selected sites from the Al Motorway in the Włocławek Provin ce, Poland, Analecta Archaeologica Ressoviensia 12, 285-297. 2018 Kultury pamięci, kultmy zapomnienia. Osa dy pierwszych rolników w percepcji młodszych ugrupowań naddunajskich, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Pyzel J., Wąs Μ. 2018 Jurrasic-Cracow flint in the Linear Pottery culture in Kuyavia, Chełmno Land and the lower Vistula region, [w/in:] D.H. Werra, Μ. Woźny (red./eds), Between history and archa eology: papers in honour ofJacek Lech, Oxford: Archaeopress, 181-194. Raszeja S., Nasiłowski W., Markiewicz ƒ. 1993 Medy cyna sądowa. Podręcznik dla studentów, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Raven A.M., van Bergen P.F., Stott A.W, Dudd S.N., Evershed P.R. 1997 Formation of long-chain keto nes in archaeological pottery vessels by pyrolysis of acyl lipids, Journal of Analytical and Applied Pyroly sis 40-41, 267-285. R Development Core Team 2012 R: a language and environmentfor statistical computing, R Foundation for Statistical Computing, Vienna. Regert Μ., Dudd S.N., Pétrequin P., Evershed R.P. 1999 Fonction des céramiques et alimentation au Néolithique final sur les sites de Chalain. De nou velles voies d'étude fondées sur l’analyse chimique des résidus organiques conservés dans les poteries, Revue d'archéométrie 23, 91-99. Regert Μ., Vacher S., Moulherat C., Decavallas O. 2003 Adhesive production and pottery function du ring the Iron Age at the site of Grand Aunay (Sarthe, France), Archaeometry 45/1,101-120. Renfrew J., Sanderson H. 2005 The migration of plants. Herbs and vegetables, [w/in:] G. Prance, Μ. Nesbitt (red./eds], The cultural history of plants, New York - London: Routledge, 97-132. Retkowska A. 2012 Wyniki badań archeologicz nych na stanowisku Ludwinowo, որ 1 (Al-113), gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, AZP 49-47/18. Badania ratownicze na trasie planowanej autostrady Al, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). 355 Robledo В., Trancho G.J., Brothwell D. 1995 Cribra Salavert A., Bosquet D., Damblon E 2014 Natural Orbitalia: health indicator in the late Roman popula tion of Cannington (Sommerset, Great Britain), Jour nal of Paleopathology 7/3,185-193. woodland composition and vegetation dynamic du ring the Linearbandkeramik in north-western Eu rope (central Belgium, 5200-5000 b.c.), Journal of Archaeological Science 51, 84-93. Roffet-Salque Μ., Regert Μ., Evershed R.P., Outran։ A.K., Cramp L.J.E., Decavallas O., Dunne J., Gerbault P., Mileto S., Mirabaud S., Pääkkönen Μ., Smyth J., Šoberl L., Whelton H.L., Alday-Ruiz A., Asplund H., Bartkowiak Μ., Bayer-Niemeier E., Belhouchet L., Bernardini E, Budja Μ., Cooney G., Cubas Μ., Danaher E.M., Diniz Μ., Domboróczki L., Fabbri C., González-Urquijo J.E., Guilaine J., Hachi S., Hartwell B.N., Hofmann D., Hohle L, Ibáñez J.J., Karul N., Kherbouche E, Kiely ƒ., Kotsakis K., Lu eth E, Mallory J.P., Manen C., Marciniak A., Maurice-Chabard B., Mc Gonigle M.A., Mulazzani S., Özdoğan Μ., Perić O.S., Perič S.R., Petrasch J., Pétrequin A.-M., Pétrequin P., Poensgen U., Pollard C.J., Poplin E, Radi G., Stadler P., Stäuble H., Tasič N., Urem-Kotsou D., Vukovič J.B., Walsh E, Whittle A., Wolfram S., Zapata-Peña L., Zoughlami J. 2015 Widespread exploitation of the honeybee by early Neolithic farmers, Nature 527,226-230. Salque Μ., Bogucki P.I., Pyzel J., Sobkowiak-Tabaka I., Grygiel R., Szmyt M. 2013 Earliest evidence for cheese making in the sixth millennium BC in northern Euro pe, Nature 493,522-525, DOI: 10.1038/naturell698. Saqalli Μ., Salavert A., Bréhard S., Bendrey R., Vigne J.-D., Tresset A. 2014 Revisiting and modelling the woodland farming system of the early Neolithic Line ar Pottery Culture (LBK), 5600-4900 B.C., Vegetation History and Archaeobotany 23/S1,37-50. Schild R., Marczak Μ., Królik H. 1975 Późny mezo lit. Próba wieloaspektowej analizy otwartych stano wisk piaskowych, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich. Schmandt-Besserat D. 1992 Before writing: From counting to cuneiform, Austin: University of Texas Press. Roosevelt A.C. 1984 Population, health and the evo lution of subsistence: Conclusions from the confer ence, [w/in:] M.N. Cohen, GJ. Armelagos (red./eds), Paleopathology at the origins of agriculture, Orlan do: Academic Press, 559-584. Schramm Z. 1967 Różnice morfologiczne niektórych kości kozy i owcy, Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 36,107-133. Schwarzberg H. 2005 Prismatic polypod vessels and logical technique with implications for anthropol ogy, agricultural economics and history, Journal of Interdisciplinary Studies in History and Archaeology 1/1,51-59. their way to Europe, [w/in:] C. Lichter (red./ed.), How did farming reach Europe? Anatolian-European relationsfrom the second half of the 7th trough the first half of the 6th millenium cal BC (Byzas 2), Istanbul: Helios Bilgi įsiem ve Yayincilik San Ti Sti, 225-274. Rück О. 2012 Vom Hofplatz zur Häuserzeile. Das Schweingruber EH. 1982 Mikroskopische Holzanato bandkeramische Dorf - Zeilenstrukturen und be fundfreie Bereiche offenbaren ein neues Bild der Siedlungsstrukturen, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.), Siedlungsstruktur und Kulturwandel in der Bandke ramik. Beiträge der internationalen Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!'', Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dresden: Lande samt für Archäologie Dresden, 20-42. mie, Teufen: Internationale Buchhandlung für Bota nik und Naturwissenschaften. 1990 Anatomie europäischer Hölzer, Bern - Stuttgart: Paul Haupt Berne - Stuttgart Publishers. Rowley-Conwy P. 2004 Age at death: A zooarchaeo- Seneta W, Dolatowski J. 2004 Dendrologia, Warsza wa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Siewiaryn Μ. 2010 Osadnictwo grupy brzesko-ku Rzepecki S. 2004 Społeczności środkowoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. 2014 Two water wells of the LBK culture from the north part of the site of Kruszyn 3/10, Włocławek commune, Analecta Archaeologica Ressoviensia 9,95-122. Rzepecki S., Chlebda D.K., Czubią P., Domańska L., Lorkiewicz W., Waszczuk К. 2016 Dom i grób. Pozostałości osadnictwa „poźnowstęgowego ” ze stanowiska Sikorowo 29, gm. Inowrocław, [w/in:] S. Kadrów (red./ed.), Raport 11, Warszawa, 57-66. 356 jawskiej kultuiy lendzielskiej, [w/in:] Μ. Siewiaryn (red./ed.), Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych przeprowadzonych na odcinku pla nowanej autostrady Al w woj. kujawsko-pomorskim (pow. Włocławek], Kruszynek, gm. Włocławek, sta nowisko 6, Toruń, 9-199 (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). Sobkowiak-Tabaka I. (red./ed.) 2011a Osadnictwo pra dziejowe i nowożytne na stanowisku որ 7 (AUT. 112) w Ludwinowie, gm. Włocławek, woj. kujawsko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manuscript stored at Na tional Heritage Board in Warsaw). 2011b Osadnictwo pradziejowe na stanowisku որ 2 (AUT. Ill) wLudwinowie,gm. Włocławek, woj. kujaw sko-pomorskie, Poznań (maszynopis opracowania w archiwum NID w Warszawie/unpublished manu script stored at National Heritage Board in Warsaw). Styring A.K., Kuhl A., Knowles T.D.I., Fraser R.A., Bogaard A., Evershed R.P. 2012 Practical consid erations in the determination of compound-specific amino acid S15N values in animal and plant tissues by gas chromatography-combustion-isotope ratio mass spectrometry, following derivatisation to their /V-acetyl isopropyl esters, Rapid Communications in Mass Spectrometry 26/19, 2328-2334. Sobociński Μ. 1984 Zwierzęce szczątki kost ne z obiektów kultury ceramiki wstęgowej rytej w Zalęcinie i Żukowie, woj. szczecińskie, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 154, Archeozoolo gia 9,165-174. 1985 Szczątki kostne z osad ludności kultury ceramiki wstęgowej na Kujawach (Ze studiów nad rozwojem kultur wstęgowych na Kujawach), Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 164, Archeozoologia 10,225-234. Styring A.K., Manning H., Fraser R.A., Wallace Μ., Jones G., Charles Μ., Heaton T.H.E., Bogaard A., Evershed R.P. 2013 The effect of charring and bu rial on the biochemical composition of cereal gra ins: investigating the integrity of archaeological plant material, Journal of Archaeological Science 40, 4767-4779, DOI: 10.1016/j.jas.2013.03.024. Spangenberg J.E., Jacomet S., Schibier J. 2006 Che mical analyses of organie residues in archaeological pottery from Arbon Bleiche 3, Switzerland - eviden ce for dairying in the late Neolithic, journal ofArcha eological Science 33/1,1-13. Spatz H. 1996 Beiträge zum Kulturenkomplex Hin kelstein - Großgartach - Rössen. Der keramische Fundstoff des Mittelneolithikums aus dem mittleren Neckerland und seine zeitliche Gliederung, Stuttgart: Kommissionsverlag Konrad Theiss Verlag. Stäuble H. 2017 Einleitung, [w/in:] S. Friederich (red./ed.), Der linienbandkeramische Brunnen von Leipzig-Plaußig (Veröffentlichungen des Landesa mtes für Archäologie 62), Dresden: Landesamt für. Archäologie Sachsen, 9-12. Stäuble H., Veit U. (red./eds) 2016 Der bandkera mische Siedlungsplatz Eythra in Sachsen. Studien zur Chronologie und Siedlungsentwicklung (Leipziger Forschungen zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäologie 9), Leipzig: Universität Leipzig Profes sur für Ur- und Frühgeschichte. Stuart-Macadam P. 1985 Porotic hyperostosis: Repre sentative ofa childhood condition, American journal of Physical Anthropology 66/4, 391-398. 1987 Porotic hyporostosis: New evidence to support the anemia theory, American journal of Physical An thropology 74/4, 521-526. 1989 Porotic hyperostosis: Relationship between or bital and vault lesions, American Journal of Physical Anthropology 80/2,187-193. 1992 Porotic hyperostosis: A new perspective, Ameri can journal of Physical Anthropology 87/1,39-47. Strien H.C. 2017 Discrepancies between archaeologi cal and 14C-based chronologies: problems and possi ble solutions, Documenta Praehistorica 44,272-280. Sudhaus D., Friedmann A. 2015 Holocene vegetation and land use history in the Northern Vosges (Fran ce), E G Quaternary Science Journal 64/2, 55-66. Symonides E. 1989 Bank nasion jako element strate gii reprodukcyjnej terofitów, Wiadomości Ekologicz ne 35,107-144. Szénászky J. 1978 Der Vinca-Fund von Battonya, A Békés Megyei Múzeumok Közleményei 5, 3-12. Szmyt M. 1996 Społeczności kultury amfor kulistych na Kujawach, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mic kiewicza w Poznaniu. 2013 Late Neolithic landscapes on the Polish Lowland: people, culture and economy in Kujawia - 4th and 3rd millennia BC (Studien zur Archäologie in Ostmittel europa / Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 12), Poznań - Bonn: Wydawnictwo Naukowe UAM. Szydłowski Μ. 2017 Użytkowanie surowców skalnych na obszarach poglacjalnych Polski w neolicie i po czątkach epoki brązu, Gdańsk: The Early Bronze Age Publishing. Théry-Parisot I., Chabal L., Chrzavzez J. 2010 Anthracology and taphonomy, from wood gathering to charcoal analysis. A review of the taphonomic pro cesses modifying charcoal assemblages, in archaeo logical contexts, Palaeogeography, Palaeoclimatol ogy, Palaeoecology 291,142-153. Tieszen L.L. 1991 Natural variations in the carbon isotope values of plants: Implications for archaeolo gy, ecology, and paleoecology, Journal of Archaeolo gical Science 18/3, 227-248. Tomczyńska Z., Wasylikowa K. 1988 Plant mate rial from a Hallstatt settlement at Kamieniec near Toruń, north Poland (A reinvestigation), [w/in:] HJ. Küster (red./ed.), Der prähistorische Mensch und seine Umwelt, Stuttgart: Konrad Theiss, 281-287. 357 Tornero C., Bălășescu A., Ughetto-Monfrin J., Voinea V., Balasse M. 2013 Seasonality and season of birth in early Eneolithic sheep from Cheia (Roma nia): methodological advances and implications for animal economy, Journal of Archaeological Science 40/11,4039-4055. Troy C.S., MacHugh D.E., Bailey J.F., Magee D.A., Loftus R.T., Cunningham P., Chamberlain A.T., Sykes B.C., Bradley D.G. 2001 Genetic evidence for Near-Eastern origins of European cattle, Nature 410,1088-1091. Twarowska E. 1983 Zdobywanie pożywienia - zbie ractwo wczesnośredniowieczne w Polsce, [w/in:] J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red./eds), Człowiek i środowisko w pradziejach, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 218-231. Ubelaker D.H. 1989 Human skeletal remains: excavation, analysis, interpretation, Washington: Taraxacum, D.C. van der Merwe NJ., Medina E. 1991 The canopy ef fect, carbon isotope ratios and foodwebs in Amazo nia, Journal ofArchaeological Science 18/3, 249-259. Veit U. 1996 Studien zum Problem der Siedlungsbe stattung im europäischen Neolithikum (Tübinger Schriften zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäo logie 1), Münster: Waxmann. Vera F.W.M. 2000 Grazing ecology and forest history, Wallingford: CABI Publishing. Vigne J.-D., Helmer D. 2007 Was milk a "secondary product” in the Old World Néolithisation process? Its role in the domestication of cattle, sheep and go ats, Anthropozoologica 42/2, 9-40. Wallace Μ., Jones G., Charles Μ., Fraser R., Halste ad P., Heaton T.H.E., Bogaard A. 2013 Stable car bon isotope analysis as a direct means of inferring crop water status and water management practices, World Archaeology 45, 388-409. Weiner ƒ. 1990 Noch ein Experiment - zur Schäftung altneolithischer Dechselklingen, [w/in:] M. Fansa (red./ed.), Experimentelle Archäologie in Deutschland (Archäologische Mitteilungen aus Nordwestdeutsch land, Beiheft 4), Oldenburg: Isensee, 263-272. Werra D. 2010 Kultura ceramiki wstęgowej rytej, [w/ in:] A. Jankowski (red./ed.), Archeologiczne badania wykopaliskowe na trasie autostrady Al. Ludwinowo, gm. Włocławek, st. 4 [AUT 107). Opracowanie wyników badań z lat 2008-2009. Etap I, Warsza wa (maszynopis opracowania w archiwum NID 358 w Warszawie/unpublished manuscript stored at National Heritage Board in Warsaw). White T.D., Folkens P.A. 2005 The human bone manu al, San Diego: Academic Press, CA. Whittle A. 2018 The times of their lives: Hunting hi story in the archaeology of Neolithic Europe, Oxford: Oxbow Books. Wiśniewski Μ., Kotlewski L. (red./eds) 2013 Arche ologia autostrady. Badania archeologiczne w pasie budowy autostrady Al w granicach województwa ku jawsko-pomorskiego. Katalog wystawy, Bydgoszcz: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Od dział w Bydgoszczy. Wollenweber R. 2016 One house like another - Ac cess to water wells as an indicator of social in equality in the Linear and Stroke-Ornamented Pottery Cultures, [w/in:] H. Meller, H.-P. Hahn, R. Jung, R. Risch (red./eds), Arm und Reich - Zur Res sourcenverteilung in prähistorischen Gesellschaften. 8. Mitteldeutscher Archäologentag vom 22. bis 24. Oktober 2015 in Halle [Saale) (Tagungen des Lan desmuseums für Vorgeschichte Halle 14/1), Halle (Saale): Landesamt f. Denkmalpflege u. Archäologie Sachsen-Anhalt, 165-180. Zader Μ.A., Lapham H.A. 2010 Assessing the reliabi lity of criteria used to identify postcranial bones in sheep, Ovis, and goats, Capra, Journal ofArchaeologi cal Science 37, 2887-2905. Zader M.A., Pilaar S.E. 2010 Assessing the reliability of criteria used to identify mandibles and mandibu lar teeth in sheep, Ovis, and goats, Capra, Journal of Archaeological Science 37, 225-242. Zimmermann A. 1997 Zur Anwendung der Korres pondenzanalyse in der Archäologie, [w/in:] ƒ. Mül ler, A. Zimmermann (red./eds), Archäologie und Korrespondenzanalyse. Beispiele, Fragen, Perspekti ven, Espelkamp: Marie Leidorf, 9-15. 2012 Das Hofplatzmodell - Entwicklung, Probleme, Perspektiven, [w/in:] R. Smolnik (red./ed.), Sied lungsstruktur und Kulturwandel in der Bandkeramik. Beiträge der internationalen Tagung „Neue Fragen zur Bandkeramik oder alles beim Alten?!", Leipzig, 23. bis 24. September 2010, Dresden: Landesamt für Archäologie Dresden, 11-19. Zimmermann A., Meurers-Balke J., Kalis A.J. 2006 Das Neolithikum, [w/in:] J. Kunow, H.-H. Wegner (red./eds), Urgeschichte im Rheinland, Köln: Verlag des Rheinischen Vereins für Denkmalpflege, 159-202.
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author2	Pyzel, Joanna 1975-
author2_role	edt
author2_variant	j p jp
author_GND	(DE-588)1153913461
author_facet	Pyzel, Joanna 1975-
building	Verbundindex
bvnumber	BV047041183
classification_rvk	NF 1630
ctrlnum	(OCoLC)1196339781 (DE-599)KXP1701717123
discipline	Geschichte
discipline_str_mv	Geschichte
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV047041183</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20230112</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">201202s2019 pl a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788395233951</subfield><subfield code="9">978-83-952339-5-1</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788378659204</subfield><subfield code="9">978-83-7865-920-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1196339781</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)KXP1701717123</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield><subfield code="a">eng</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">pl</subfield><subfield code="c">XA-PL</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-188</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NF 1630</subfield><subfield code="0">(DE-625)125211:1303</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ludwinowo, stanowisko 7</subfield><subfield code="b">osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia</subfield><subfield code="c">redakcja Joanna Pyzel</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Ludwinowo 7</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Ludwinowo, site 7</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Pękowice</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Sopot</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">361 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Diagramme</subfield><subfield code="e">CD-R (12 cm)</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ocalone dziedzictwo archeologiczne</subfield><subfield code="v">8</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Auf dem Einband und Buchrücken auch mit dem Titel: Ludwinowo 7</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Volltext auf Academia.edu abrufbar (Stand: 10.08.2022)</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Text polnisch und englisch</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002827-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Neolithikum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075272-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Vor- und Frühgeschichte</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078951-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Archäobotanik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4211318-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Keramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4030270-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kugelamphorenkultur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132181-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bandkeramische Kultur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4143987-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Linearbandkeramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4167695-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ludwinowo</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4143413-4</subfield><subfield code="a">Aufsatzsammlung</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Neolithikum</subfield><subfield code="0">(DE-588)4075272-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Linearbandkeramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4167695-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Bandkeramische Kultur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4143987-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Kugelamphorenkultur</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132181-9</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Keramik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4030270-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Archäobotanik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4211318-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002827-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="8"><subfield code="a">Vor- und Frühgeschichte</subfield><subfield code="0">(DE-588)4078951-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pyzel, Joanna</subfield><subfield code="d">1975-</subfield><subfield code="0">(DE-588)1153913461</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ocalone dziedzictwo archeologiczne</subfield><subfield code="v">8</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV040496800</subfield><subfield code="9">8</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09012</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032448261</subfield></datafield></record></collection>
genre	(DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content
genre_facet	Aufsatzsammlung
geographic	Polen (DE-588)4046496-9 gnd
geographic_facet	Polen
id	DE-604.BV047041183
illustrated	Illustrated
index_date	2024-07-03T16:05:35Z
indexdate	2024-10-18T18:15:10Z
institution	BVB
isbn	9788395233951 9788378659204
language	Polish English
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032448261
oclc_num	1196339781
open_access_boolean
owner	DE-188 DE-12
owner_facet	DE-188 DE-12
physical	361 Seiten Illustrationen, Diagramme CD-R (12 cm)
publishDate	2019
publishDateSearch	2019
publishDateSort	2019
publisher	Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
record_format	marc
series	Ocalone dziedzictwo archeologiczne
series2	Ocalone dziedzictwo archeologiczne
spelling	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia redakcja Joanna Pyzel Ludwinowo 7 Ludwinowo, site 7 Pękowice Wydawnictwo i Pracownia Archeologiczna Profil-Archeo 2019 Sopot Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 361 Seiten Illustrationen, Diagramme CD-R (12 cm) txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Ocalone dziedzictwo archeologiczne 8 Auf dem Einband und Buchrücken auch mit dem Titel: Ludwinowo 7 Volltext auf Academia.edu abrufbar (Stand: 10.08.2022) Text polnisch und englisch Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd rswk-swf Neolithikum (DE-588)4075272-0 gnd rswk-swf Vor- und Frühgeschichte (DE-588)4078951-2 gnd rswk-swf Archäobotanik (DE-588)4211318-0 gnd rswk-swf Keramik (DE-588)4030270-2 gnd rswk-swf Kugelamphorenkultur (DE-588)4132181-9 gnd rswk-swf Bandkeramische Kultur (DE-588)4143987-9 gnd rswk-swf Linearbandkeramik (DE-588)4167695-6 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Ludwinowo (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content Polen (DE-588)4046496-9 g Neolithikum (DE-588)4075272-0 s Linearbandkeramik (DE-588)4167695-6 s Bandkeramische Kultur (DE-588)4143987-9 s Kugelamphorenkultur (DE-588)4132181-9 s Keramik (DE-588)4030270-2 s Archäobotanik (DE-588)4211318-0 s Archäologie (DE-588)4002827-6 s Vor- und Frühgeschichte (DE-588)4078951-2 s DE-604 Pyzel, Joanna 1975- (DE-588)1153913461 edt Erscheint auch als Online-Ausgabe Ocalone dziedzictwo archeologiczne 8 (DE-604)BV040496800 8 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis
spellingShingle	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia Ocalone dziedzictwo archeologiczne Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd Neolithikum (DE-588)4075272-0 gnd Vor- und Frühgeschichte (DE-588)4078951-2 gnd Archäobotanik (DE-588)4211318-0 gnd Keramik (DE-588)4030270-2 gnd Kugelamphorenkultur (DE-588)4132181-9 gnd Bandkeramische Kultur (DE-588)4143987-9 gnd Linearbandkeramik (DE-588)4167695-6 gnd
subject_GND	(DE-588)4002827-6 (DE-588)4075272-0 (DE-588)4078951-2 (DE-588)4211318-0 (DE-588)4030270-2 (DE-588)4132181-9 (DE-588)4143987-9 (DE-588)4167695-6 (DE-588)4046496-9 (DE-588)4143413-4
title	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia
title_alt	Ludwinowo 7 Ludwinowo, site 7
title_auth	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia
title_exact_search	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia
title_exact_search_txtP	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia
title_full	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia redakcja Joanna Pyzel
title_fullStr	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia redakcja Joanna Pyzel
title_full_unstemmed	Ludwinowo, stanowisko 7 osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia redakcja Joanna Pyzel
title_short	Ludwinowo, stanowisko 7
title_sort	ludwinowo stanowisko 7 osada neolityczna na kujawach ludwinowo site 7 neolithic settlement in kuyavia
title_sub	osada neolityczna na Kujawach = Ludwinowo, site 7 : Neolithic settlement in Kuyavia
topic	Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd Neolithikum (DE-588)4075272-0 gnd Vor- und Frühgeschichte (DE-588)4078951-2 gnd Archäobotanik (DE-588)4211318-0 gnd Keramik (DE-588)4030270-2 gnd Kugelamphorenkultur (DE-588)4132181-9 gnd Bandkeramische Kultur (DE-588)4143987-9 gnd Linearbandkeramik (DE-588)4167695-6 gnd
topic_facet	Archäologie Neolithikum Vor- und Frühgeschichte Archäobotanik Keramik Kugelamphorenkultur Bandkeramische Kultur Linearbandkeramik Polen Aufsatzsammlung
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032448261&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
volume_link	(DE-604)BV040496800
work_keys_str_mv	AT pyzeljoanna ludwinowostanowisko7osadaneolitycznanakujawachludwinowosite7neolithicsettlementinkuyavia AT pyzeljoanna ludwinowo7 AT pyzeljoanna ludwinowosite7

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge