Nea ellēnikē istoria: apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Weitere Verfasser: | |
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Ērodotos
2020
|
| Ausgabe: | Pemptē ekdosē |
| Schriftenreihe: | Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias
10 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Gemischte Register |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 643 Seiten |
| ISBN: | 9789604853014 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046808207 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200721 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200715s2020 |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789604853014 |9 978-960-485-301-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1190678156 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046808207 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Bakalopulos, Apostolos E. |d 1909-2000 |e Verfasser |0 (DE-588)119054590 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Nea ellēnikē istoria |b apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |c Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs |
| 250 | |a Pemptē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Ērodotos |c 2020 | |
| 300 | |a 643 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias |v 10 | |
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie (S. 529-568) und Index (S. 567-627) | |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1204-2020 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Griechenland |0 (DE-588)4022047-3 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Griechenland |0 (DE-588)4022047-3 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte 1204-2020 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Chalkiadakēs, Emmanuēl G. |d ca. 20./21. Jh. |0 (DE-588)1149769041 |4 edt | |
| 830 | 0 | |a Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias |v 10 |w (DE-604)BV044029921 |9 10 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Gemischte Register |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20200721 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |g 495 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032216817 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1808862301268213760 |
|---|---|
| adam_text |
Πίνακας περιεχομένων
Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση (2020) . Πρόλογος στην τέταρτη έκδοση (1990) . 11 15 Νέα ελληνική Ιστορία. Άπό το 1204 έως τις αρχές του 21ου
αιώνα. 19 Μέρος πρώτο: Ή νέα Ελλάδα (1204-1669) . 21 Κεφάλαιο I. ΟΙ ελληνικές χώρες άπό την υποταγή τους στους Ρωμαίους (146 π.Χ.) ώς τήν έμφάνιση τών ’Οθωμανών Τούρκων
. 23 Ή γένεση του νέου ελληνισμού (23): πότε αρχίζει 6 νέος ελληνισμός (23), στην ’Ανατολή οί Έλληνες καί οί ελληνόφωνοι κάτοικοι (26). Ή τέταρτη σταυροφορία (1204) και ή εθνική αφύπνιση τών Ελλή νων. ’Ακμή τών
γραμμάτων, τών επιστημών καί τής τέχνης κατά τους 13ο καί 14ο αιώνες (29): το 1204 ξεπηδα σφριγηλός ò νέος ελληνισμός (29), ή αναζωογόνηση τών έλληνικών σπουδών, τής τέ χνης καί τής φιλολογίας (31), ή Κωνσταντινούπολη καί ή Θεσσαλο νίκη (34). Κεφάλαιο II. Ή εισβολή τών ’Οθωμανών Τούρκων καί οί
συνέπειές της . Ή έξάπλωση τών ’Οθωμανών Τούρκων στις έλληνικες χώρες (37): το βυζαντινό κράτος προς τήν καταστροφή (37), ò τουρκικός κίνδυ νος (39). Μετακινήσεις έλληνικών πληθυσμών προς απομακρυσμένες καί απομονωμένες
περιοχές του έσωτερικου ή προς το έξωτερικό (42): δ τουρκικός κίνδυνος είναι ένας εφιάλτης για τους έλληνικους πληθυσμούς (42), τα νέα χωριά καί οί κωμοπόλεις (44). Οί Έλλη- 631 37
Νέα ελληνική Ιστορία νες λόγιοι στη Δύση (47): οί ελληνικές χώρες καί πόλεις (47), ή άλωση αποτελεί μεγάλο ορόσημο στην 'ιστορία τής εξόδου των λογίων προς τη Δύση (52), ή εθνική συνείδηση των λογίων τής βυζαντινής αυτοκρατορίας (55). Κεφάλαιο III. Οί συνθήκες ζωής των Ελλήνων επί τουρκο κρατίας
. 57 Το κοινωνικό καί στρατιωτικό καθεστώς του τουρκικού κράτους (57). Οί κοινωνικές τάξεις του ελληνικού πληθυσμού, οί αριστοκρατικές οι κογένειες, οί νεοσχηματιζόμενοι αστοί, οί ελεύθεροι γεωργοί, οί δου
λοπάροικοι και οί σκλάβοι (59): οί άλλοτε δυνατοί ή προνοιάριοι, οί τιμαριούχοι του Βυζαντίου (59), ή μεγάλη μάζα του λαού (63), οί βιοτέχνες (65). Φορολογικές ύποχρεώσεις των ραγιάδων (68). Ποι κίλες άλλες καταπιέσεις (71). Έξισλαμισμοί, μαζικοί καί ατομικοί, εκούσιοι καί ακούσιοι (71): μαζικοί
έξισλαμισμοί (71), ατομικοί έξισλαμισμοί (75). Ή έρήμωση καί ή μείωση των πληθυσμών τών βαλ κανικών χωρών (77). Κεφάλαιο IV. Ή οργάνωση του νέου ελληνισμού επί τουρ κοκρατίας . Ή οργάνωση τής ορθόδοξης έκκλησίας
(79): ή ορθόδοξη εκκλησία είναι ό μόνος θεσμός από τό παλαιό βυζαντινό καθεστώς (79), ή αίγλη του πατριαρχείου (80), τα μοναστικά κέντρα (81), οί νεομάρτυρες (82). Ή ορθόδοξη μεταβυζαντινή τέχνη (83): τα δεινά τών Ελλή νων (83), ή θρησκευτική διάθεση καί πνοή (83), ή ζωγραφική (85), οί επιδράσεις
τής ιταλικής τέχνης (87), ή επιβίωση τής λαϊκής τέχνης (88). Οί κοινότητες (89): οί ιστορικές ρίζες τοΰ θεσμού
τών κοινοτή των (89), οί άρχοντες ή κοτζαμπάσηδες (90). Ή παιδεία (91): ή παιδευτική παράδοση (91), ή πατριαρχική σχολή (91), ή πνευματική άνοδος τοΰ έλληνικοΰ έθνους (92). Οικονομική άνοδος (93): οί 'Έλληνες έπωφελοΰνται άπό τήν έπίκαιρη έμπορική θέση (93), τό αποδημητικό ρεύμα τών Ελλήνων (94), ή συνθήκη τοΰ Πασσάροβιτς (96), οί έλληνικές κοινότητες τής Δύσης (97), στή Βιέννη καί στή Βουδαπέστη έκδίδονται πολλά βιβλία Μακεδόνων λογίων (99), ή πνευματική καί ή εθνική αφύπνιση (100). ’Αρματολοί καί κλέφτες (103): ή άσβεστη ορμή προς τήν ελευθερία (103), τά αρματολίκια (104), οί κλέφτες (105), ό κλεφτοπόλεμος (106), ή ανασύνταξη, ή αναδιοργάνωση καί ή διαμόρφωση τοΰ νεοελληνικοΰ κόσμου (106). 632 79
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο Υ. ΟΙ επιδράσεις τής Μεταρρυθμίσεως καί τής Άντιμεταρρυθμίσεως στην Ελλάδα (16ος-17ος αιώνες) . 109 Ή δραστηριότητα τής καθολικής εκκλησίας στην ’Ανατολή μετά την άλωση (1453) και οί πρώτες έπαφές ορθοδόξων καί διαμαρτυρομένων (1573-1576) (109): οί θρησκευτικές
ζυμώσεις (109), ή δράση τής καθολικής προπαγάνδας (109), ή νέα φιλοσοφική κίνηση (110), οί ιδέες τής Μεταρρυθμίσεως (111), ή αύγουσταία ομολογία (112), ò Martin Crusius (113). ’Ανταγωνισμός καθολικών καί διαμαρτυρομένων στήν ’Ανατολή (115): ή πίεση τών δύο μεγάλων δυτικών εκκλησιών στήν ορθόδοξη
(115), ή τόνωση καί ή καθοδήγηση τής δραστηριότητας τών καθολικών κληρικών στήν ’Ανατολή (116). Οί ιεραπόστολοι (118): ή πάλη ανάμεσα στα δυο δόγματα (119), ή αντίδραση τής ανατολικής εκκλησίας (120). Κεφάλαιο VI. Πολεμικά γεγονότα στήν Έγγυς ’Ανατολή από το 1462 ώς το 1669
. 121 Οί τουρκοβενετικοί πόλεμοι (1463-1479, 1499-1503, 1537-1540 καί 1645-1669), διάφορα κινήματα τών Ελλήνων (121): οί πολε μικές συγκρούσεις (121), ο βενετοτουρκικός πόλεμος του 1499-1503 (122), δ τουρκοβενετικός πόλεμος του 1570-1573
(124), απελευθε ρωτικά κινήματα τών Ελλήνων (125), ή εκστρατεία τών Τούρκων έναντίον τής βενετοκρατούμενης Κρήτης (126). Κεφάλαιο Yìl. Ή έξάπλωση τοΰ ελληνικού πολιτισμού στις βαλκανικές χώρες καί ιδίως στή Μολδαβία καί στή Βλα χία. Φαναριώτες
. 129 Ό έλληνισμός στή Βλαχία καί στή Μολδαβία (129). Ό ελληνισμός στή Βουλγαρία καί στή Σερβία (131): αξιοσημείωτες
ελληνικές έπιδράσεις στή Βουλγαρία (131), ή έξάπλωση τοΰ ελληνισμού στή Σερ βία (133). Κεφάλαιο VIII. Οί 'Έλληνες κατά τή διάρκεια τών συγκρού σεων τής Τουρκίας με τή Βενετία καί με τή Ρωσία (τέλη τοΰ 17ου - αρχές τοΰ 18ου αίώνα) . Ό τουρκοβενετικός πόλεμος τοΰ 1684-1699 καί τοΰ 1715 (135): ή κατάληψη τής Κρήτης (135). Οί ρωσοτουρκικοί πόλεμοι τοΰ 17101711, τοΰ 1768-1774, τοΰ 1787-1792 καί οί επιδράσεις τους στήν Ελλάδα (136): ο τερματισμός τοΰ βενετοτουρκικοΰ πολέμου 1684- 633 135
Νέα ελληνική 'ιστορία 1699, παύση της πολιτικής καί της στρατιωτικής πρωτοβουλίας της Βενετίας στην Ελλάδα και γενικά στην ’Ανατολή (136), ή κίνηση των Ρώσων προς νότο (137), ή μεγαλεπήβολη Αικατερίνη Β' (17621796) (140), ή όλέθρια έκβαση τής εθνικής περιπέτειας του 1770 καί τα τρομερά αποτελέσματα
της (142), ή μεταναστευτική κίνηση των Ελλήνων (143), οί Τούρκοι κηρύσσουν τον πόλεμο έναντίον τής Ρω σίας στίς 22 Αύγούστου 1787 καί λαμβάνουν μέτρα για να ματαιώ σουν κάθε στασιαστική κίνηση των Ελλήνων (143). Κεφάλαιο IX. Οικονομική καί πνευματική άνοδος των Ελ λήνων κατά τα τέλη του 18ου καί
τις αρχές του 19ου αι ώνα . . 147 Ή οικονομική πρόοδος των Ελλήνων καί ή δημιουργία τής αστικής τάξης (147), ή οικονομική άνοδος καί ή έθνική αφύπνιση των Ελλή νων (147). Ό διαφωτισμός (148), δ ’Αδαμάντιος
Κοραής (148). Ή γαλλική επανάσταση καί δ Ρήγας Βελεστινλής (150), οί "Ελληνες έμποροι του έξωτερικοΰ καί οί λόγιοι (152). Επαναστατικές ζυμώ σεις μετά τον θάνατο τοΰ Ρήγα (153), θαυμασμός των αρχαίων λει ψάνων (155), δ φιλελληνισμός (156), οί περιηγητές (157). Μέρος δεύτερο: Ή νεότερη Ελλάδα
(1821-1900) . 161 Κεφάλαιο I. Ή ελληνική επανάσταση τοΰ 1821. Τα πρώτα χρόνια της . . 163 Φιλόμουσος (1813) καί Φιλική Εταιρεία (1814) (163). ’Επανά σταση στη Μολδοβλαχία (1821) (163). Ή έπανάσταση στήν
Ελλά δα μεταξύ 1821 καί 1823 (167): ή Πελοπόννησος (167), οί βορειό τερες έλληνικες χώρες (168), ή Κρήτη
(169), τα ναυτικά νησιά, ή Θεσσαλία, ή Ήπειρος, ή Μακεδονία (170), δ φανατισμένος τουρκι κός δχλος (171). Ή στάση τής ευρωπαϊκής διπλωματίας καί των λαών τής Ευρώπης καί τής ’Αμερικής απέναντι τοΰ ελληνικού κινή ματος (172). Φιλελληνισμός (172): ή διερεύνηση τοΰ φιλελληνισμοΰ (173), το ελληνικό ζήτημα έγινε υπόθεση τής Ευρώπης (174), έντο νος κλασικισμός, ρομαντισμός καί φιλελεύθερα ή χριστιανικά αισθή ματα (176). Οί Γερμανοί, οί ’Ιταλοί (177), οί Ελβετοί 178), οί Γάλλοι (180), οί βαρβαρότητες καί οί θηριωδίες τών Τούρκων (182), οί ’Αμερικανοί (182), ή αγγλική πολιτική (183). Πολιτική καί πολιτειακή οργάνωση τών ελληνικών χωρών, αντιθέσεις καί συ- 634
Πίνακας περιεχομένων γκρούσεις πολιτικών-στρατιωτικών, ανασταλτικές έπιδράσεις τους στην πρόοδο καί στην έπιτυχία των ελληνικών επιχειρήσεων (18211823) (183): ή άλωση τής Τριπολιτσας, ή έπανάσταση έδραιώνεται (185), οί αντιθέσεις πολιτικών καί στρατιωτικών (185), ή κυβέρνη ση χάνει την ψυχραιμία
και το κύρος της έμπρός στον εχθρό (186), ή οξύτητα τών πολιτικών παθών καί τών αντιθέσεων στρατιωτικώνπολιτικών (187). Εμφύλιος πόλεμος - φάσεις του (187). Κεφάλαιο II. Ή επιδρομή του Ίμπραΐμ ως τήν άφιξη του Καποδίστρια (1825-1828) . 191 Ή
έπιβολή τής κεντρικής αρχής, ή έπαναστατημένη Ελλάδα στο επί κεντρο τής προσοχής τής ευρωπαϊκής διπλωματίας καί του ανταγω νισμού τών μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, ή γένεση τών πρώτων ελληνικών πολιτικών κομμάτων (191). Οι ναυτικοί αγώνες στο ανα τολικό Αιγαίο, καταστροφή τής Κάσου καί τών Ψαρών.
Εισβολή τού Ίμπραΐμ στήν Πελοπόννησο, κλεφτοπόλεμος (192). Ό αγώνας στή Στερεά Ελλάδα, Μεσολόγγι καί ’Ακρόπολη (196). Κεφάλαιο III. Ή κυβέρνηση του Καποδίστρια (1828-1831). Περίοδος τής αναρχίας (1831-1833) . 199 ’Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης τού
έλληνικοΰ κράτους, τό έργο του (199). Τό σύνταγμα τής Τροιζήνας (199), ή ανεξαρτη σία (200). Τα μεγάλα έσωτερικά προβλήματα (201), τό όνειρο τού Καποδίστρια (202). Οί αντιδράσεις εναντίον τού Καποδίστρια, αναρ χία (1831-1833) (203), ή αντιμετώπιση τών μεγάλων δαπανών (204). Σέ δύσκολη θέση δ
Καποδίστριας (205), οί αντιπολιτευόμε νοι τον Καποδίστρια (206), ή Ελλάδα πέφτει στήν αναρχία καί στο χάος (1831-1833)
(207). Ή τριμελής διοικητική έπιτροπή (207), τό ναυάγιο τού συμφιλιωτικού έργου (208), ή κατάσταση στήν ύπαι θρο είχε γίνει οίκτρή (209). Κεφάλαιο IV. Ή άντιβασιλεία του ’Όθωνα (1833-1835) . Ή κατάσταση στήν Ελλάδα καί τα πολιτικά κόμματα (211): δ ’Όθων στήν Ελλάδα (211), ή άντιβασιλεία (211), οί δαπάνες (211), ή διαμόρφωση τών πολιτικών κομμάτων τής Ελλάδας (αγ γλικό, γαλλικό, ρωσικό) (212), ή κακή πολιτική κατάσταση τής Ελλάδας καί ή ανάμειξη τών πρέσβεων τών μεγάλων δυνάμεων στα έσωτερικά τής χώρας (215), οί μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών 635 211
Νέα ελληνική Ιστορία (215). Ή οργάνωση του κράτους (217): το έργο τής άντιβασιλείας (217), ή νεοελληνική κοινωνία (220). Πολίτικες ταραχές (221): ή πολιτική ζωή του τόπου καί ό ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων (221), ή πολιτική αναταραχή (222), ή νέα άντιβασιλεία (222), τα κυρία έργα τής νέας
άντιβασιλείας (223). Κεφάλαιο Υ. Ή μοναρχία τοΰ Όθωνα (1835-1843) . 225 Ό Όθων κηρύσσεται ενήλικος μέ καγκελάριο τον Armansperg (225): oí πρώτοι χρόνοι τής μοναρχίας (225), τα σημαντικότερα έργα (226), ή διανομή τής γής σέ μεγάλη έκταση (227), τό αγρο τικό ζήτημα (228). Πτώση τοΰ
Armansperg, πρωθυπουργία τοΰ Ignaz von Rudhart (1837) (229): ή απομάκρυνση των Ελλήνων πολιτικών καί στρατιωτικών (229), ή σφοδρή αντιπολίτευση τών πρεσβευτών τών μεγάλων δυνάμεων (231). Ή 'ίδρυση τοΰ πανεπι στημίου τής ’Αθήνας (231), ή πνοή τοΰ νεοκλασικισμοΰ (231). Ή κυβέρνηση Κωνσταντίνου
Ζωγράφου (1837-1840) (232): δ έρεθισμός τών ελληνικών πνευμάτων είναι μεγάλος (233), δ François Guizot (233), δ ’Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (234). Ή κυβέρνηση Χρηστίδη (9 Αύγουστου 1841 - 3 Σεπτεμβρίου 1843) (236): ή βελ τίωση τών ελληνοτουρκικών ζητημάτων (236), τα οικονομικά τής χώρας (237).
Κεφάλαιο VI. Ή συνταγματική μοναρχία τοΰ ’Όθωνα (1843-1862) . Ή έπανάσταση τής 3ης Σεπτεμβρίου 1843 (241): δ ’Όθων μέ τους συνεχείς δισταγμούς καί τίς ανησυχίες του (241), στις 3 Σεπτεμ βρίου 1843 κινήθηκε δ Δημήτριος
Καλλέργης (242). Ή εθνική συ νέλευση τοΰ 1843-1844 καί τό έργο της (243): οί εργασίες τής εθνικής συνελεύσεως (243), οί κοινές
ενέργειες τών διπλωματικών αντιπροσώπων (244), οί προσπάθειες τοΰ Piscatory για τή σύμπρα ξη Μαυροκορδάτου-Κωλέττη (245). Βουλευτικές εκλογές, κυβέρνη ση ’Ιωάννη Κωλέττη (6 Αύγούστου 1844 - 12 Σεπτεμβρίου 1847) (246): τα κομματικά πάθη (246), ή κυβέρνηση τοΰ ’Ιωάννη Κω λέττη (246). Ή πρωθυπουργία τοΰ Κωλέττη (247), ή εξωτερική πολιτική (249), δ αναβρασμός τών πολιτικών παθών (249). Ό Κίτσος Τζαβέλλας ώς πρωθυπουργός (250), ή προεδρία τοΰ Γεωργίου Κουντουριώτη (251). Τα παρκερικά (1850), Κριμαϊκός πόλεμος (1853-1856) (251). Ή πολιτική ηρεμία (252), ή δράση ελληνικών 636 241
Πίνακας περιεχομένων αντάρτικών σωμάτων (253), ol εξεγέρσεις τής Θεσσαλίας, τής ’Ηπεί ρου καί τής Μακεδονίας (253), ή δυσμενής στάση των δυνάμεων ’Αγ γλίας καί Γαλλίας (254). Ή έξωση του ’Όθωνα (1862) (254). Οί αρχές τής νεοελληνικής λογοτεχνίας (255). Κεφάλαιο VII. Τα πρώτα χρόνια τής
συνταγματικής βασι λείας του Γεωργίου A'. 257 Το σύνταγμα του 1864 καί οί νέοι πολιτικοί (257): ο νέος βασιλιάς (257), ή νέα αστική τάξη (259), ή αλλαγή στις πολιτικές ιδέες καί ή επαναστατική συμπεριφορά των νέων (261). Ή κρητική
έπανάσταση του 1866-1869 (262): ή γενική αναταραχή που επικρατεί στή Βαλκανική (262), ο πόθος των Ελλήνων τής Κρήτης (262), ο ’Ισμαήλ πασάς αποβιβάζει αιγυπτιακά στρατεύματα (263), οί δυ σμενείς συνθήκες (264). Οί Σέρβοι (265), οί Ρώσοι (266), ή Ελλά δα (267). ’Επανάσταση στήν Έρζεγοβίνη-Βοσνία
(1875) καί αντί κτυπος της στις χώρες τής Βαλκανικής, Ρωσοτουρκικός πόλεμος 1877-1878, συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, βερολίνιο συνέδριο (267). Ή συγκίνηση στα Βαλκάνια είναι μεγάλη (268), οί Τούρκοι είναι εξαιρετικά ανήσυχοι καί ερεθισμένοι (268), οί μεγάλες δυνάμεις (269), τα μέτρα του ελληνικού
κράτους (269), οί Τούρκοι, άγανακτισμένοι έναντίον του σουλτάνου (270), οί αποφάσεις τών αντιπρο σώπων τών μεγάλων δυνάμεων (271), ή συνθήκη του Αγίου Στε φάνου (272), το συνέδριο του Βερολίνου (274), ή Αυστρία (275). Ή οικονομική άνοδος τού ελληνικού κράτους (277). Κριτική τής πο λιτικής ζωής
καί τής νεοελληνικής κοινωνίας, κατά τίς απόψεις τών δυτικόφιλων καί ιδίως τών παραδοσιακών (281): ή φιλελεύθερη καί
προοδευτική κίνηση, το συντηρητικό ρεύμα (281), κύριοι υπεύθυνοι για ολα αύτά είναι οί πολιτικοί άνδρες (286). Ή πνευματική καί ή καλλιτεχνική Ελλάδα κατά τα τέλη τού 19ου καί τίς αρχές τού 20ού αιώνα (291): οί Έλληνες λόγιοι (291), οί λογοτέχνες (292), οί καλές τέχνες (294). Κεφάλαιο VIII. Έντονες οικονομικές, πολιτικές καί στρα τιωτικές ζυμώσεις καί κινήσεις στήν Ελλάδα μεταξύ 1881 καί 1900 . Ή κυβέρνηση Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου (297): ή κρίσιμη φάση τού ανατολικού ζητήματος καί ή έκκρεμότητα τών έλληνικών διεκδι κήσεων (297), ή έμπορική καί ή βιομηχανική κίνηση στήν Ελλάδα, 637 297
Νέα ελληνική ιστορία τά μεγάλα δημόσια έργα (298). Οί κυβερνήσεις Χαριλάου Τρικούπη καί Θεοδώρου Δηλιγιάννη μεταξύ 1881 καί 1886 (300): ή ανα διοργάνωση του έλληνικοΰ κράτους (301), δ Τρικούπης ήτταται σε εποχή κρίσιμη (303), σημαντικές διπλωματικές ζυμώσεις καί νέοι προσανατολισμοί μέσα στα
Βαλκάνια (303), ή κυβέρνηση Δηλιγιάννη αναποφάσιστη καί απομονωμένη (304). Το άναγεννητικό πρό γραμμα του Χαριλάου Τρικουπη κατά την τετραετία 1887-1890 (305): ή συνέχιση του δημιουργικού έ'ργου του (306), ή επιδίωξη των έθνικών διεκδικήσεων (307), εξωτερική πολιτική (307), το κρητικό, το αρμένικο
καί το μακεδονικό ζήτημα (309), ή κυβέρνηση του Θεοδώρου Δεληγιάννη είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση (310). Ή κυβέρνηση Θεοδώρου Δηλιγιάννη καί δ ελληνο τουρκικός πόλεμος του 1897 (311): δέν λύνει Ικανοποιητικά το θέμα των δημόσιων χρεών (311), ή ελληνική κυβέρνηση οικονομικά
καχεκτική, στρατιωτικά ανίσχυρη καί πολιτικά απομονωμένη (311), ή αβουλία τής κυβερνήσεως, ή θρασύτητα της άντιπολιτεύσεως καί ή υστερία του λαοϋ (313), δ Ελευθέριος Βενιζέλος εμφανίζεται στήν κατάλληλη στιγμή (313). Μέρος τρίτο: Ή σύγχρονη Ελλάδα (1900-1975) . 315 Κεφάλαιο I. Ή
Ελλάδα στις άρχες τοΰ 20οΰ αιώνα. 317 Ό μακεδονικός αγώνας (1904-1908) (317): ή ήττα τοΰ 1897 ήταν οδυνηρό πλήγμα (317), τα βουλγαρικά ένοπλα σώματα (317), ή κα τάσταση αρχίζει να γίνεται κρίσιμη στή Μακεδονία (318), δ κίνδυνος τής έπιβολής των Βουλγάρων είχε αναστατώσει τους Έλληνες
(318), οί ταραχές στή Μακεδονία καί οί αυθαιρεσίες των τουρκικών στρατευ μάτων (320), οί έπιτυχίες τών Ελλήνων
(321). Ή έπανάσταση των Νεοτούρκων στή Μακεδονία (1908) καί ή δξυνση τοΰ κρητικοΰ ζητή ματος (322), ή οργή καί ή απελπισία τών Ελλήνων αξιωματικών (324). Ζυμώσεις καί μεταβολές μέσα στους κόλπους τής νεοελληνικής κοινωνίας (324): τδ φαινόμενο τής μεταναστεύσεως (325), τδ έμπόριο καί ή βιομηχανία παρουσιάζουν ευοίωνα σημεία (325), ή έλλειψη έργατικών χεριών (326), δ Γεώργιος Θεοτόκης (327), δ πληθυσμός τών αστικών κέντρων (328), στα Βαλκάνια καί στήν Ελλάδα είσορμοΰν οί κοινωνιστικές ιδέες (328). Ή έπανάσταση τοΰ Γουδή (1909) (330): δ Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει τή νέα κυβέρνηση (331), δ Ελευθέριος Βενιζέλος είναι προδρομική μορφή (332). 638
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο II. Οί πόλεμοι, βαλκανικοί (1912-1913) καί πρώτος παγκόσμιος (1914-1918) . 333 Οί βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1913) (333): ή Ελλάδα άνασυντάσσεται καί αναδιοργανώνεται (333), ο ελληνικός στρατός προελαύνει ακάθεκτα μέσα στη Μακεδονία
(334), απελευθερώνει την Ήπειρο (334), ή διαμάχη Ελλήνων καί Βουλγάρων (335), ή έκταση του ελληνικού κράτους σχεδόν διπλασιάζεται (337). Ό πρώτος παγκό σμιος πόλεμος καί ή Ελλάδα (1914-1918) (338): ή ανθρωπότητα ζεΐ ήμερες αγωνίας καί φρίκης (338), ή απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη
Θεσσαλονίκη (340), δ διχασμός τοΰ έλληνικοΰ κράτους καί τοΰ έθνους σε δύο χωριστές παρατάξεις (341), б ’Ελευ θέριος Βενιζέλος σχηματίζει ενιαία κυβέρνηση (344), ò Ελευθέριος Βενιζέλος προχωρεί βαθμιαία στη γενική έπιστράτευση (347), ή νί κη τοΰ μακεδονικοΰ μετώπου (348), δ Ελευθέριος Βενιζέλος
βρίσκε ται στο ζενίθ τών διπλωματικών έπιτυχιών του (350). Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) (350): οί διεκδικήσεις τής Ελλάδας (351), οί "Ελληνες αφήνονται μόνοι τους (352), ή Ελλάδα έχει απομονω θεί՛ διεθνώς, έξαντλεΐται οικονομικά (353). Κεφάλαιο III. Δέκα χρόνια αναταραχών καί αναζητήσεων
(1922-1932) . Ή επανάσταση τοΰ 1922, ή κήρυξη τής δημοκρατίας (1924) καί οί πολιτικές ανωμαλίες ως τήν κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) (355): ή κήρυξη τής έπανάστασης (355), ή κατάσταση στήν Ελλά δα (355), ή Ελλάδα αναζητεί
νέους προσανατολισμούς (356), ή κή ρυξη τής αντεπανάστασης (357), οί άντιβενιζελικοί μένουν ακέφαλοι (357), τδ
κίνημα τοΰ στρατηγού Παγκάλου (358), εμπιστοσύνη προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο (360). Εσωτερική καί εξωτερική πο λιτική (361): б έλαττωματικδς διοικητικός μηχανισμός (362), ή εγκατάλειψη τής μεγάλης Ιδέας (363). Ή αποκατάσταση τών προ σφύγων τής Θράκης, τής Μικράς ’Ασίας καί άλλων χωρών στήν Ελλάδα (364) : τδ έθνος ενωμένο ξεχύνεται δρμητικά πρδς τα εμπρός (365), τα αποτελέσματα τοΰ μεγάλου προσφυγικοΰ ζητήματος (367). Ό δρόμος πρδς τήν εκβιομηχάνιση (367). Πνευματική κίνη ση καί λογοτεχνία (370). Ή κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) (371). 639 355
Νέα ελληνική Ιστορία Κεφάλαιο IV. Πολιτικές ανωμαλίες κα'ι δικτατορία ’Ιωάννη Μεταξα . 377 Ό δρόμος προς τή δικτατορία (377), οί πολίτικες συζητήσεις εκτρα χύνονται (377). Το πραξικόπημα τής 1ης Μαρτίου 1935 καί ή
έπαναφορά της βασιλείας (379): b Ελευθέριος Βενιζέλος καταδικάζεται σε θάνατο (379), 6 ’Ιωάννης Μεταξας θέτει ζήτημα καθεστωτικό (381), οί αντιδράσεις του δημοκρατικού κόσμου είναι ασθενείς (382), ή δικτατορία της 4ης Αύγουστου 1936 (384). Ή δικτατορία (385): 6 τύπος γίνεται διευθυνόμενος (386), οί
άντιδικτατορικές κινήσεις (386), τό καθεστώς ευνοεί τους άφοσιωμένους σέ αυτό καί δημιουρ γεί ένα μονοκομματικό κράτος (388), ή έκδοση τής Νεοελληνικής γραμματικής τής δημοτικής (1941) (388), ή πολιτική ατμόσφαιρα των Βαλκανίων καί ή διάλυση τής συνοχής των μελών τοΰ βαλκανι κού συμφώνου (389), ή
διεθνής απομόνωση τής Ελλάδας (390). Ό πόλεμος έναντίον τής φασιστικής Ιταλίας (28 ’Οκτωβρίου 1940 κ.έ.) καί τής χιτλερικής Γερμανίας (6 ’Απριλίου 1941 κ.έ.) (392): ή δολιότητα τοΰ Μουσολίνι (393), ή νίκη τής Ελλάδας (394), στις 29 ’Ιανουάριου πεθαίνει ό ’Ιωάννης Μεταξας (395), οί Γερμανοί επιτί
θενται έναντίον τής Ελλάδας (396), ή έλληνική άμυνα καταρρέει (397), ό πρωθυπουργός ’Αλέξανδρος Κορυζής αύτοκτονεί (397), οί οροί τής ανακωχής (397), ή αντίσταση των Ελλήνων εναντίον των Γερμανών (398). Κεφάλαιο У. Ή κατοχή (1941-1944) . Κακουχίες, πείνα καί
αντίσταση (399): Γερμανοί, ’Ιταλοί, Βούλγα ροι έχουν διαμοιράσει μεταξύ τους τις έλληνικές χώρες (399), ή
αγω νία για τήν επιβίωση, ή σκληρή καί απάνθρωπη συμπεριφορά τών κατακτητών (400), ή σκέψη τής άντιστάσεως έμπνέει τους "Ελληνες (401). Ζυμώσεις τών πολιτικών, δράση καί προγράμματα τών αντι στασιακών οργανώσεων (402): ή πείνα καί το κρύο κάνουν θραύση (402), αρχίζουν να σχηματίζονται έστίες άντιστάσεως (402), οί ιδε ολογικές διαιρέσεις καί οί προσωπικές φιλοδοξίες (404), ή αντίσταση τών Ελλήνων γιγαντώνεται (405), οί Γερμανοί προβαίνουν στήν εξόντωση τοΰ έβραϊκοΰ στοιχείου (405). Συγκρούσεις μεταξύ τών αντάρτικών ομάδων (406): ό διμέτωπος αγώνας, εμφύλιος πόλεμος καί έπίθεση τών κατακτητών (406), ή Ελλάδα είναι ένα απέραντο πεδίο αλληλοσπαραγμού (407), τα πάθη είχαν όξυνθεΐ (409), τό εθνικό συμβόλαιον τοΰ Λιβάνου (410). 640 399
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο VI. Ή Ελλάδα μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πό λεμο . 411 Ή απελευθέρωση της Ελλάδας καί δ έμφύλιος πόλεμος (411): τα αποτελέσματα της ελληνικής άντιστάσεως στο έσωτερικό (411), αρ
χίζει καί μαίνεται δ έμφύλιος πόλεμος (412), ή νέα προσπάθεια του ΚΚΕ να άντιδράσει καί να επιβληθεί (414). Οικονομική, πνευμα τική καί καλλιτεχνική κατάσταση στην Ελλάδα μετά τους πολέμους (414): ή εφαρμογή του προγράμματος Τροΰμαν βοηθέ! την Ελλάδα (415), ανασυγκροτείται ή οικονομία τοΰ τόπου
(415), ή άνθηση της νέας ελληνικής λογοτεχνίας (417), ή καλλιτεχνική ζωή της χώρας (419), στήν αρχιτεκτονική έξακολουθεΤ ή νεοκλασική παράδοση (420), ή λαϊκή παράδοση (420). Τα μεταπολεμικά πολιτικά γεγο νότα ως τή δικτατορία τής 21ης ’Απριλίου 1967 (421): δ ’Αλέξαν δρος Παπάγος (421), οί Κύπριοι
επιδιώκουν τήν αυτοδιάθεσή τους (422), δ Κωνσταντίνος Καραμανλής, ή EPE (424), ή ΕΔΑ κατη γορεί τήν κυβέρνηση (425), δ Γεώργιος Παπανδρέου κηρύσσει τον ανένδοτο αγώνα έναντίον τής EPE (425), άνοδος τοΰ πυρετού των κομματικών παθών (426). Τά επτά χρόνια τής δικτατορίας (19671974) καί ή τελευταία
δεκαετία (1975-1985) (428). Ξαναρχίζει πά λι μια νέα φάση τής παλαιάς ιστορίας τής άντιθέσεως πολιτικών καί στρατιωτικών (428), το στρατιωτικό πραξικόπημα (429), το βασι λικό άντικίνημα (430), ή Ελλάδα απομονώνεται διεθνώς (430), δ Γεώργιος Παπαδόπουλος συγκεντρώνει μεγαλύτερες έξουσίες (431), δ
Γεώργιος Παπαδόπουλος άνατρέπεται άπδ τον Δημήτριο Ίωαννίδη (432), τδ ανόητο πραξικόπημα έναντίον τοΰ
Μακαρίου (433), στις 23 ’Ιουλίου 1974 καταρρέει τδ αύταρχικδ καθεστώς (433). Ό Κων σταντίνος Καραμανλής έπιστρέφει καί σχηματίζει κυβέρνηση εθνικής ένότητος (433), ή πλειοψηφία τοΰ έλληνικοΰ λαοΰ (τδ 69,2%) κη ρύχθηκε ύπέρ τής δημοκρατίας (434), ή κυβέρνηση αποβλέπει μέ θερμό ζήλο στήν ένταξη τής Ελλάδας στήν ΕΟΚ (435), δ Γεώργιος Ράλλης δρκίζεται ώς πρωθυπουργός (439), διατήρηση ισορροπίας δυ νάμεων μεταξύ Ελλάδας καί Τουρκίας στδ Αιγαίο, έπανένταξη στδ στρατιωτικό σκέλος τοΰ ΝΑΤΟ (440), τδ κυπριακό παραμένει οξύ (440). Στις έκλογές τοΰ ’Οκτωβρίου 1981 έ'ρχεται στήν αρχή τδ ΠΑΣΟΚ τοΰ Ανδρέα Παπανδρέου (441), θεσμικά νομοθετικά μέτρα (441), έπιδεινώνονται οί σχέσεις Τουρκίας-Έλλάδας (442), οί έλληνοαμερικανικές συνομιλίες για τδ καθεστώς τών αμερικανικών βάσε ων στήν Ελλάδα (443), ή οικονομία τής χώρας (443), ή άντιμε- 641
Νέα ελληνική Ιστορία τώπιση των προβληματικών έπιχειρήσεων (444), οι Τουρκοκύπριοι άνακηρύσσουν το κατεχόμενο άπό αυτούς τμήμα της Κύπρου ώς χω ριστό κράτος (445). Επίμετρο. Άπό το 1985 έως τις αρχές του 21ου αιώνα. 447 Πολιτική, οικονομία, κοινωνία (449): δ Άνδρέας Παπανδρέου καί ή πολιτική
του (449), δ Χρηστός Σαρτζετάκης εκλέχθηκε πρόεδρος τής δημοκρατίας (449), ή Ελλάδα καί ή Τουρκία έφτασαν στά πρόθυρα του πολέμου (450), τδ 1988 υπήρξε ή χρονιά των σκανδάλων (450), δ ελληνοτουρκικός διάλογος (451), σχηματισμός κυβέρνησης συνερ γασίας (κυβέρνηση Τζανή Τζαννετάκη) (452), οικουμενική
κυβέρνη ση ύπό τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (452), την έσωτερική πο λιτική ζωή τής χώρας ταλανίζουν οι πολιτικές διαμάχες καί δ σκλη ρός δικομματισμός (453), ή ποινικοποίηση τής πολιτικής ζωής του τόπου (454), ή διάλυση τής Γιουγκοσλαβίας καί ή ανάδειξη τής «Δημοκρατίας τής Μακεδονίας» (455), τό
νεοσύστατο ανεξάρτητο κράτος δημιούργησε τον φόβο στήν ελληνική πλευρά (456), δ Άνδρέ ας Παπανδρέου έγινε ξανά πρωθυπουργός (456), τό 1995 δ Κωστής Στεφανόπουλος έκλέγεται πρόεδρος τής δημοκρατίας (457), τό 1996 δ Κώστας Σημίτης αναλαμβάνει πρωθυπουργός (458), ή Ελλάδα καί ή Τουρκία έφτασαν στα
πρόθυρα πολέμου (458), τό 2005, ή ΝΔ ύπό τον Κώστα Καραμανλή κέρδισε τίς εθνικές έκλογές (461). Γράμ ματα, τέχνες, πολιτισμός, αθλητισμός (461): γράμματα, τέχνες, πο λιτισμός (461), αθλητισμός (463). ’Αντί επιλόγου (464). Βιβλιο γραφία έπιμέτρου (466). Χρονολόγιο (1204 - αρχές 21ου αιώνα)
. 1204-1453. Άπό τήν άλωση τής Κωνσταντινούπολης άπό τους σταυ ροφόρους
στήν άλωση τής Πόλης από τούς ’Οθωμανούς Τούρκους (471). Άπό τίς απαρχές τής τουρκοκρατίας στή συνθήκη του Ktouτσούκ-Καϊναρτζή (1774) (476). Άπό τή συνθήκη του ΚιουτσούκΚαϊναρτζή στήν έκρηξη τής έλληνικής έπανάστασης (484). Άπό τήν έκρηξη τής έλληνικής έπανάστασης (1821) μέχρι τήν ίδρυση αυτόνο μου ελληνικού κράτους (487). Άπό τήν ίδρυση ανεξάρτητου ελληνι κού κράτους μέχρι τα τέλη τού 19ου αιώνα (496). Ή Ελλάδα άπό τίς αρχές τού 20ού αιώνα μέχρι καί τό τέλος των βαλκανικών πολέ μων καί τήν ύπογραφή τής συμφωνίας τής Κέρκυρας (1909-1914) (500). Ή Ελλάδα από τήν έναρξη τού πρώτου παγκοσμίου πολέμου 642 469
Πίνακας περιεχομένων (1914) μέχρι τή συνθήκη τής Λωζάννης (1923) (503). Ή Ελλάδα άπο τή συνθήκη τής Λωζάννης μέχρι καί τον δεύτερο παγκόσμιο πό λεμο (506). Ή Ελλάδα άπο τον έμφύλιο πόλεμο μέχρι την πτώση τής στρατιωτικής δικτατορίας κα'ι την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (1974) (508). ’Από την αποκατάσταση τής δημοκρατίας στήν Ελ λάδα μέχρι τΙς απαρχές του 21ου αιώνα (515). Βιβλιογραφία . 529 I. 1204-1985 (531). II. Συμπληρωματική βιβλιογραφία (από 1204 έως τις αρχές του 21ου αιώνα) (547): βοηθήματα (547), άρθρα σέ περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους (561), πο λύτομα συλλογικά έργα (567). Ευρετήριο . Πίνακας περιεχομένων. 643 569 629
Βιβλιογραφία Τή συμπληρωματική βιβλιογραφία (μέρος II, σελ. 545-566) συνέταξε ο Έμ μανουήλ Γ. Χαλκιαδάκης, γιά την όποια ακολουθείται δ ενιαίος τρόπος παρα πομπών του έκδοτικοΰ οίκου Ηρόδοτος.
I. 1204-1985 ΑναςταςΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ιστορία τής ελληνικής βιομηχα νίας, 1840-1940, τόμ. A' (1840-1884), τόμ. Β' (1885-1922), τόμ. Γ (1923-1940), Άθήναι, 1947. Ανδρεαλης, Ανδρεας Μ., Ανδρεου Μ. Άνδρεάδου έργα, επιμέ λεια Κ.Χ. Βαρβαρεςςος - Γ.Α. Πετροπουλος - Ι.Δ. ΠιΝΤΟΣ, Άθήναι, τόμ. Α' (1938),
τόμ. Β' (1939), τόμ. Γ' (1940). ΑΝΩΝΥΜΟΣ, Ή στρατιωτική ζωή εν Έλλάδι, έπιμέλεια MARIO Yitti, Αθήνα, 1977. Βακαλοπουλος, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε., Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλονίκη, τόμ. Α' (1961, 21974), τόμ. Β' (1964, 21976), τόμ. Γ (1968), τόμ. Δ' (1973). —, Τα ελληνικά στρατεύματα του 1821,
Θεσσαλονίκη, 1948, 21970. —, Ιστορία τής Μακεδονίας, 1354-1833, Θεσσαλονίκη, 1969. —, Ιστορία τής ελληνικής έπαναστάσεως του 1821, Άθήναι, 1971. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος Α., Σχέσεις Ελλήνων καί Ελ βετών φιλελλήνων κατά τήν ελληνικήν επανάσταση του 1821, Θεσσαλονίκη, 1975. —, Ή έπαναστατημενη
Ελλάδα, ηπειρωτική καί Αιγαίο, μεταξύ 1823-1829, Θεσσαλονίκη, 1976. ΒΑΒΑΡΕΤΟΣ, Αχιλλευς, '0 Γεώργιος Σταύρου καί ή Εθνική Τρά πεζα, Άθήναι, 1967. Βεντηρης, Γεώργιος, Ή Ελλάς του 1910-1920, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1931. ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ, Κράτος καί οικονομική πολιτική στον 19ο αιώνα, Αθήνα, 1978. 531
Νέα ελληνική ιστορία Σύντομη ιστορία τής νεοελληνικής λογοτε χνίας (1000-1930), Αθήνα, 21966. ΒΟΥΤΙΕΡΙΛΗΣ, Ηλιας, ’ πομνημονεύματα εκ του στρατιωτικού Α καί πολίτικου δημοσίου βίου του άπό 1897 μέχρι του 1957, Άθήναι, 1958. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΣΟΛΩΝ Ν., Ιστορία τής συγχρόνου Ελλάδος, 1941-1967, τόμ.
A'-Δ', Άθήναι, 1973-1974. —, Ιστορία τής δικτατορίας, ’Αθήνα, 1975. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΦΟΙΒΟΣ Ν., Ιστορία τής Ελλάδος, 1909-1941, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1971-1972. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ’Από την κορυφή του λόφου. ’Ανα μνήσεις καί σκεφεις, 1914-1952 καί 1959-1962, Άθήναι, 1966. Γρίβας, Γεώργιος-Διγενης,
’Απομνημονεύματα άγώνος ΕΟΚΑ, 1955-1959, Άθήναι, 1961. Γυαλιςτρας, Σέργιος, ’Εθνικοί αγώνες, 1909-1959, Άθήναι, 1963. ΓΟΝΑΤΑΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, Ή Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων, 19231940, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1955. —, Τά ελληνικά πολιτικά κόμματα, 1821-1961, Άθήναι, 1961. —, Σοφοκλής ’Ελευθερίου Βενιζέλος,
1894-1964, Άθήναι, 1970. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ, ΒΙΚΤΩΡ, Ίστορικαί σελίδες τάς οποίας εζησα, Άθή ναι, 1946. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Ίστορικαί αναμνήσεις, τόμ. Α'-Β', Άθή ναι, 1925. ΔΑΦΝΗΣ, Γρηγοριος, Εκδόσεις του Ελληνικού Επιτελείου, Διεύθυνσις Ιστορίας του ελληνικού στρατού, Άθήναι. Ή δόξα καί ο διχασμός. Από
τά μυστικά αρχεία τής Βιέννης, 1908-1916, Αθήνα, 1962. —, Ή ελληνική άντίστασις, 1941-1944, Άθήναι, 1961. —, Οί διωγμοί των Εβραίων εν Έλλάδι, 1941-1944. ’Επί τή βά σει των μυστικών αρχείων τών ΕΣ-ΕΣ, Άθήναι, 1969. Ευελπιδης, ΧΡΥΣΟΣ, Ή γεωργία τής Ελλάδος. Οικονομική καί κοινωνική άποφις, Άθήναι,
1944. —, Ή ελληνική τέχνη, Άθήναι, 1969. —, Ή χρόνια γεωργική κρίσις εις τήν Ελλάδα, Άθήναι, 1953. ΕνεπεΚΙΔΗΣ,
Πολύχρονης, 532
Βιβλιογραφία (1204-1985) —, Οικονομική καί κοινωνική Ιστορία τής Ελλάδος, Άθήναι, 1950. Ζαβιτςιανος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Aí αναμνήσεις του εκ τής ιστο ρικής διαφωνίας βασιλέως Κωνσταντίνου καί Ελευθερίου Βενιζέλου, όπως τήν έζησε (1914-1922), Άθήναι, τόμ. Α' (1946)· τόμ. Β' (1947). Ζακυθηνος, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ,
Ή πολιτική ιστορία τής νεωτίρας Ελ λάδος, επαυξημένη έκδοση, Άθήναι, 21965. Ζαννας, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ή κατοχή. Αναμνήσεις-επιστολές, Άθή ναι, 1964. Ζενεβουα, Μωρις, Ή Ελλάς του Καραμανλή, Άθήναι, 1972. ΖΩΓΡΑΦΟΣ, Δημητριος, Ιστορία τής Εθνικής Τραπέζης, Άθή ναι, 1925. —, Ιστορία τής ελληνικής γεωργίας
(1821-1833), τόμ. Α'-Γ', Άθήναι, 1921-1923. Θεοφανιδης, I., Ιστορικόν άρχεΐον Κολοκοτρώνη, τόμ. Α'-Γ', »/ 9/ 9/ α.τ., α.ε. Ιατριδης, ΙΩΑΝΝΗΣ Ο., Εξέγερση στήν Κ. Τςαμπιρης, Αθήνα, 1973. Αθήνα, μετάφραση Ιστορία του ελληνικού έθνους, ’Εκδοτική Αθηνών, τόμ. Ι'-ΙΕ', Αθήνα, 1974-1978. Ιωαννου, ΑΝΔΡΕΑΣ,
Ή ελληνική ζωγραφική, 19ος αιώνας, Αθή ναι, 1974. Ό ναυτικός πόλεμος του 1940, όπως τον έζησα. ’Αναμνήσεις, 2 Μαρτίου 1935 - 25 Μαρτίου 1943, Αθήναι, 1950. ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, Σαράντα χρόνια αναμνήσεις (19201961), Αθήναι, 1969. ΚΑΛΕΥΡΑΣ, Αχιλλευς, Ή Ελλάς καί aí ίδεαι. Ό στρατός, ή δη μοκρατία,
ο Βενιζελος, Θεσσαλονίκη, 1935. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.Ι. - Σωχος, Χρ., Λεύκωμα Τηνίων καλ λιτεχνών. Ι.Ν. Γύζης, 1842-1900, Αθήναι, 1925. Καββαδιας, Επαμεινώνδας, 533
Νέα ελληνική Ιστορία Τα χρόνια του μεγάλου πολέ Ιστορική αναδρομή καί κείμενα, Άθήναι, ΚανελΛΟΠΟΎΛΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, μου 1939-1944. 1964. 1940-1952, το δράμα τής Ελλάδος, έπη καί αθλιότητες, Άθήναι, ά.ε. Καρολιδης, ΠΑΥΛΟΣ, Σύγχρονος Ιστορία των Ελλήνων καί των λοιπών λαών τής ’Ανατολής από 1821 μέχρι
1921, τόμ. N-Ъ', Άθήναι, 1922-1929. Καςτρινος, Νικος Σ., Αλ. Παπαναστασίου. Ό αναμορφωτής καί ή δημοκρατία, Αθήνα, 1975. ΚίΤΣΙΚΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, Ή Ελλάς τής 4ης Αύγουστου καί οί με γάλες δυνάμεις. Τά άρχεΐα του ελληνικού υπουργείου εξωτερι κών (1936-1941), Αθήνα, 1974, 21990, 32018. —, Προπαγάνδα καί
πιέσεις στήν διεθνή πολιτική. Ή Ελλάς καί οί διεκδικήσεις της στήν Συνδιάσκεφη τής Ειρήνης (1919-1920), μετάφραση ΞΕΝΗ ΚΟΤΖΙΑ, Αθήνα, 2018. —, Συγκριτική ιστορία Ελλάδος καί Τουρκίας στον 20ό αιώνα, Αθήνα, 1978. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Δ., Οί δύο πόλεμοι 1940-1941, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1945-1946. ΚΟΝΟΜΟΣ, Ντινος,
Ή Επτάνησος κατά τήν ιταλικήν κατοχήν (1941-1943), Άθήναι, 1962. ΚΟΦΙΝΑΣ, Γεώργιος Ν., Ιστορία δημοσίων οικονομικών, λήμμα «Ελλάς» στη Μεγάλη ελληνική ’Εγκυκλοπαίδεια Πυρσός. ΚΩΦΟΣ, Ευάγγελος, Ή επανάστασις τής Μακεδονίας κατά τό 1878, Θεσσαλονίκη, 1969. ΚΟΡΑΝΤΗΣ, A.Ī., Διπλωματική ιστορία τής
Ευρώπης (19191955), τόμ. Α': Ή χωλαίνουσα ειρήνη, 1919-1933, Θεσσαλο νίκη, 1968· τόμ. Β': Προς τήν άβυσσον, 1934-1939, Θεσσαλο νίκη, 1971. ΚΟΡΔΑΤΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, Εισαγωγή εις τήν ιστορίαν τής ελληνικής κεψαλαιοκρατίας, Αθήνα, 1974. —, Ιστορία τής νεώτερης Ελλάδας, τόμ. Α'-Β', Αθήνα, 1957. —, 'Ιστορία
του ελληνικού εργατικού κινήματος. Με βάση άγνω στες πήγες καί ανέκδοτα αρχεία, Αθήνα, 21956. —,
Νεοελληνική πολιτική ιστορία, Άθήναι, 1925. ΚΟΡΟΖΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Οί πόλεμοι 1940-1941. Έπιτυχίαι καί ευθΰναι, Αθήνα, τόμ. A' (1957)· τόμ. Β' (1958). Καραγιαννης, Γεώργιος, 534
Βιβλιογραφία (1204-1985) Οι ελληνικοί πόλεμοι. Βαλκανικός - ελληνοϊταλικός - συμμοριτοπόλεμος, Άθήναι, 1967. ΚΤΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, Ιστορία του συγχρόνου ελληνισμού, 1832-1842, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1892. ΚϊΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Αλ. - ΜΑΝΕΣΗΣ, Αριςτ., «Έκατονταετηρ'ις του Συντάγματος, 1864-1964»,
’Επιστημονική Έπετηρίς Σχολής Νομικών Οικονομικών ’Επιστημών 2 (1966), σελ. 15-81. Κυρκιλιτςης, Ανδρεας, Aí τράπεζαι εν Έλλάδι, Αθήναι, 1934. ΚΥΡΟΣ, Αλέξανδρος, Ελληνική εξωτερική πολιτική, Αθήναι, 1955. —, Οι βαλκανικοί μας γείτονες, Αθήναι, 1962. ΚΟΣΜΑΣ, Γεώργιος, Λαςκαρις, ΜΙΧΑΗΛ, Το ανατολικόν
ζήτημα, τόμ. A', Θεσσαλο νίκη, 1948. Στ.-Θ., Διπλωματική ιστορία τής συγχρόνου Ευρώ πης (1914-1939), Θεσσαλονίκη, 1954. ΛΕΝΤΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Παρακρατικές οργανώσεις καί 21 ’Απρι λίου, Αθήνα, 1975. ΛΕΤΣΑΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, «Τα δημιουργούμενα προβλήματα τής Ελ λάδος άπό τήν συνδεσίν της με την Ευρωπαϊκήν
Οικονομικήν Κοινότητα», ανάτυπο άπό τήν επιθεώρηση Γεωπονικά 108-109 (Θεσσαλονίκη, Ίούλιος-Αΰγουστος 1963). ΛίΝΑΡΔΑΤΟΣ, ΣπΥΡΟΣ, Άπό τον εμφύλιο στή χούντα, τόμ. Α'-Β', Αθήναι, 1978. —, Πώς εφτάσαμε στήν 4η Αύγούστου, Αθήναι, 1966. Λαςκαρις, ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ-Αινιαν, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ’Απομνημονεύματα, Αθήναι,
1948. —, Ιστορική μελέτη 1821-1897 καί b πόλεμος του 1897 (μετά παραρτήματος 1898-1903), τόμ. Α'-Β', ’Αθήναι, ά.ε. Μακριδης, Δημητριος, «Ή ανοδική πορεία του έθνους καί τής οικονομίας», Δελτίον ’Εμπορικού καί Βιομηχανικού ’Επιμελη τηρίου Θεσσαλονίκης, Μάρτιος-Απρίλιος 1957. ΜΑΝΣΟΛΑΣ, Α.,
«Απογραφικά, ιστορική άπογραφική εποψις περί Ελλάδος», Δελτίον τής επί τής Έμφυχώσεως τής ’Εθνικής Βιομηχανίας ’Επιτροπής 1
(Σεπτέμβριος 1877 - Δεκέμβριος 1878), σελ. 34-53. 535
Νέα ελληνική ιστορία Β., Ή σύγχρονος Ελλάς, 1920-1936, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1973-1978. —, Πολίτική ιστορία τής νεωτέρας Ελλάδος, 1828-1964, τόμ. Α'Δ', Άθήναι, 1966-1969. ΜΕΛΑΣ, ΜΙΧΑΗΛ, ’Αναμνήσεις ενός πρέσβεως, Άθήναι, ά.ε. Μεταξας ΜΕΣΣΗΝΕΖΗΣ, Νυςης, Γεώργιος Σταύρος καί ’Εθνική Τράπεζα, Άθήναι,
1956. ΜίΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ανδρεας, Μικτα'ι σελίδες, Γ': Σελίδες του βίου του. Νομικαί διατριβαί, κλπ., Άθήναι, 1967. ΜΟΔΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Μακεδονικός αγών καί Μακεδόνες αρχηγοί, Θεσσαλονίκη, 1960. ΜΟΣΚΩΦ, ΚΩΣΤΗΣ, Ή εθνική και κοινωνική συνείδηση στήν Ελ λάδα, 1830-1909, Θεσσαλονίκη, 1972. ΜπίΤΣΙΟΣ,
Δημητριος, Κρίσιμες ώρες, Αθήνα, ά.ε. Μυστικά ’Αρχεία Φόρεϊν "Οφφις. Φάκελλος Ελλάς, Αθήνα, 1972. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, Σπυρος Νεοκλασσική αρχιτεκτονική στήν Ελλάδα, έκδοση τής Εμπορικής Τραπέζης τής Ελλάδος, Άθήναι, 1967. ΝίΚΟΛΙΝΑΚΟΣ, ΜΑΡΙΟΣ, ’Αντίσταση καί αντιπολίτευση, 19671974, Αθήνα, 1975. ΝΟΤΑΡΑΣ,
ΜΙΧΑΗΛ I., Ή αγροτική άποκατάστασις των προσφύ γων, Άθήναι, 1934. - Λιναρδατος, Σ. - Χατζηαργυρης, κάριος καί οί σύμμαχοί του, Αθήνα, 31974. Ξυδης, Α.Γ. Κ., Ό Μα 7α απομνημονεύματά μου 1897-1947. Ή ταραχώδης περίοδος τής τελευταίας πεντηκονταετίας, τόμ. Α' (1897-1913), Άθήναι, 1950֊ τόμ. B',
Άθήναι, 1959. ΠΑΠΑΓΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ό ελληνικός στρατός και ή πρός πόλε μον προπαρασκευή του. ’Από Αυγούστου 1923 μέχρι ’Οκτω βρίου 1940, Άθήναι, 1945. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, Β.Π., Διπλωματική ιστορία του ελληνικού πολέμου 1940-1945, Άθήναι, 1957. Παπανδρεου, Γεώργιος, Ή άπελευθέρωσις τής Ελλάδος, Άθή ναι,
1945. ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ιστορία τοΰ ελληνικού έθνους, τόμ. E'-Ç', Άθήναι, 61936. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ, 536
Βιβλιογραφία (1204-1985) ΪΪΑΠΟΥΛΑΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, Ή αγωνία ενός έθνους, τόμ. B', Άθή- ναι, 1926. ΓΐΕΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, Θωμάς, 1941-1950. Τραγική πορεία, Άθηναι, 1953. ’Απομνημονεύματα τής υπουργίας Σπυρί δωνος Πηλίκα, Άθηναι, 1893. ΠίπίΝΕΛΗΣ, Τ., Γεώργιος B', Άθηναι, 1951. —, Ή μοναρχία εν Έλλάδι,
1833-1843, Άθηναι, 1932. —, Ιστορία τής εξωτερικής πολιτικής τής Ελλάδος, 1923-1941, Άθηναι, 1948. ΠΟΛΙΤΗΣ, Λίνος, Ιστορία τής νεοελληνικής λογοτεχνίας, Άθήναι, 1978. ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ελευθέριος Βενιζελος, τόμ. Α'-Β', Άθηναι, 1959-1960. —, Χαρίλαος Τρικούπης. Ή ζωή καί το έργον του, Άθηναι,
α.έ. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, Ή μεγάλη κρητική επανάσταση, 1866-1869, Άθηναι, 1969. —, «Ό Ελευθέριος Βενιζελος καί οί βαλκανικοί πόλεμοι», Νέα Εστία 77 (1965), σελ. 649-657. Πυρομαγλου, Κομνηνος, Ή εθνική άντίστασις, Άθηναι, 1947. —, Ό Γεώργιος Καρτάλης καί ή εποχή του, 1934-1957, τόμ. Α': 1934-1944.
Συμβολή εις τήν σύγχρονον ιστορίαν, Άθηναι, 1965. —, Ό δούρειος ίππος. Ή εθνική καί πολιτική κρίσις κατά τήν κα τοχήν, Άθηναι, 1958. Πηλικας, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Ψήφος, εκλογαί καί σύγχρονα εκλογι κά συστήματα, Άθηναι, 1969. ΡΑΠΤΑΡΧΗΣ, Παντ., Ιστορία τής οικονομικής ζωής τής Ελλάδος, τόμ. Ά (1821-1862),
Άθηναι, 1934. ΡΑΛΛΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ή θεσις τής Ελλάδος εις τον δεύτερον πα γκόσμιον πόλεμον, Άθηναι, 1945. Σακελλαροπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ή σκιά τής Δύσεως. Ιστο ρία μιας καταστροφής, Άθηναι, 21961. ΣΑΡΑΦΗΣ, Στέφανος, "Απαντα, τόμ. Ά: ΕΛΑΣ, Αθήνα, 1964՛ τόμ. Β': Ιστορικές αναμνήσεις. Από τά
παιδικά του χρόνια ώς τήν κατοχή, Αθήνα, 1964. Σακελλαριου, Αλεξ., 537
Νέα ελληνική Ιστορία ΣΑΧΙΝΗΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, Το νεοελληνικό μυθιστόρημα, ’Αθήνα, 1958. Δ., Ό Ελευθέριος Βενιζέλος καί ή πολιτική κρίσις εις τήν αυτόνομον Κρήτην, 1901-1906, Άθήναι, 1974. —, Τό βαλκανικόν σύμφωνον καί ή ελληνική εξωτερική πολιτική, Άθήναι, α.ε. ΣίΔΕΡΗΣ, Α.Δ., Ή γεωργική πολιτική τής
Ελλάδος κατά τήν λήξασαν εκατονταετίαν (1833-1933), Άθήναι, 1934. ΣμπαροϊΝΗΣ, Αθ., Μελέται καί αναμνήσεις εκ του B' παγκο σμίου πολέμου, Άθήναι, 1958. ΣΟΥΤΣΟΣ, Ι.Α., «Ή βιομηχανία», Δελτίον τής επί τής Εμφυχώσεως τής Εθνικής Βιομηχανίας ’Επιτροπής 1 (Σεπτέμβριος 1877 - Δεκέμβριος 1878), σελ. 1-10.
Σπαης, ΛΕΩΝΙΔΑΣ, Πενήντα χρόνια στρατιώτης στήν υπηρεσία του έθνους καί τής δημοκρατίας, Άθήναι, 1970. ΣτρεΪΤ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ήμερολόγιον-άρχεΐον, Άθήναι, τόμ. Α' (1964)· τόμ. Β' (1965)· τόμ. Β'2 (1966). Σβολοπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ I., Εχθρός εν δφει. ’Αναμνήσεις Β'παγκοσμίου πολέ μου, Άθήναι, 1954.
Τρικουπης, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Ιστορία τής ελληνικής έπαναστάσεως, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1879. Τςακαλωτος, ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ, 40 χρόνια στρατιώτης τής Ελλά δος, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1960. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ, Aí παραμοναί τής άπελευθερώσεως (1944), Άθήναι, 1973. Τςουδερος, Εμμανουήλ I., Ελληνικές ανωμαλίες στή Μέση
’Ανατολή, Άθήναι, 1945. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ, ΒΑΡΝΑΒΑΣ Δ., μητροπολίτης Κίτρους, Οί βασικοί θεσμοί διοικήσεως των ορθοδόξων πατριαρχείων, μετά ιστορι κών ανασκοπήσεων, Άθήναι, 1972. ΤΟΥΜΠΑΣ, Δοκίμων ιστορικόν περί τής ελληνικής έπα ναστάσεως, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1859-1954. ΦΙΛΙΑΣ, Βασίλης I., Προβλήματα
κοινωνικού μετασχηματισμού, Αθήνα, 1974. ΦίΛΗΜΩΝ, ΙΩΑΝΝΗΣ, 538
Βιβλιογραφία (1204-1985) Έκθεσις επί τής δράσεως του Β.Ν. κατά τον πό λεμον 1940-1944, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1953-1954. ΦΩΚΑΣ, Δημ., Ό Γολγοθάς τής ελληνικής δημο κρατίας, ’Αθήνα, 1974. ΧΟΤΤΑΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, Ή εθνική άντίστασις των Ελλήνων, 19411945, Άθήναι, 1961. ΧΟΝΔΡΟΚΟΤΚΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ahmad, Feroz, The Young Turks, Oxford, 1969. Ancel, Jacques, La Macédoine, son évolution contemporaine, Paris, 1930. Les effets économiques et sociaux de la guerre en Grèce, Paris, 1928. ArnakiS Georgiades, GEORGE, American consul in a Cretan war: Wüliam J. Stillman, Austin, Texas (USA). Arnakis, G.G. - Vucinich Waynes, S., The Near East in Modern Times, τόμ. I-III, Austin - New York, 1969-1973. AndrÉADÈS, ANDRÉ, Der Kampf um den Bal kan, Oldenburg-Berlin, 1942. Baudino, Carlo, Una guerra assurda: la campagna di Gre cia, Milano-Varese, 1965. BOTSAS, Eleutherios, «Emigration and capital formation: the case of Greece», Balkan Studies 10 (1969), σελ. 127-134. Brown, Ashley, Greece Old and New, London, 1927. BUCHNER, Alex., Der deutsche Griechenland-Feldzug. Ope rationen der 12. Armee 1941, Heidelberg, 1957. Bathe, Rolf - Glodschey, Erich, Modern Greece, New York - Washington, 1968. Candilis Wray, O., The economy of Greece, 1944-1966. Ef forts for stability and development, New York, 1968. CapODISTRIAS, J., Correspondance, τόμ. I-IV, Genève-Paris, 1839. Carey, Jane Perry Clark - Carey, Andrew Galbraith, The web of modern Greek pohtics, New York - London, 1968. Casson, STANLEY, Greece against the Axis, London, 1941. Campbell, John - Sherrard, Philip, 539
Νέα ελληνική Ιστορία C AVALLERÒ, UGO, Commando supremo. Diario 1940-1943 del Capo di S.M.G., Rocca S. Casciano, 1948. CERVI, Mario, Dove va la Grecia? (Dal colpo di stato ad refe rendum), Milano, 1968. —, Ό έλληνο-ίταλικός πόλεμος. Σχόλια του ελληνικού γενικού επιτελείου στρατού, τόμ. A'-B', Άθηναι, 1967. —, Storia della guerra di Grecia, Milano, 1965. ChapuiSAT, EDOUARD, La restauration hellénique, Genève, 1924. Ciano, Galeazzo, Diano 1939-1943, τόμ. I-II, Milano, 21963. C ON S TANTIN OU, IOANNIS C., La poĽtique étrangère des EtatsUnis envers la Grèce et la doctrine Truman, Athènes, 1974. COSMIN, S.P., Dossiers secrets de la Tríple Entente. Grèce, 1914-1922, Paris, 1969. British and American Philhellenes during the war of Greek indépendance, 1821-1833, Thessaloniki, 1955. —, The Greek struggle in Macedonia, 1897-1913, Thessalo niki, 1966. Davison, Roderic, Reform in the Ottoman Empire, 18561876, Princeton, New Jersey, 1963. Delivanis, D.J., «The Greek economy and the West», NeoHeUenika 1 (1970), σελ. 201-212. Deny, Jean, «Souvenirs du gâzi Moustafa Kemâl Pacha», extrait de la Revue des Etudes Islamiques, année 1927, cahiers I à III, Paris, 1927. DIMARAS, С.Тн., Histoire de la httérature néo-hellénique. Des origines à nos jours, Collection de l’Institut Français d’Athènes, 1965. Annexe: bibliographie - index - table ana lytique (Collection de l’Institut Français d’Athènes, 1966). Dimaras, C.Th. - Koumarianou, C. - Droulia, L., Modern Greek culture. A selected bibliography (in English, French, German, Italian), Thessaloniki, 1968. Dontas, Domna, Greece and the Great
Powers, 1863-1875, Thessaloniki, 1966. DAKIN, Douglas, 540
Βιβλιογραφία (1204-1985) E. - LhÉRITIER, M., Histoire diplomatique de la Grèce de 1821 à nos jours, Paris, τόμ. I (1925), τόμ. II (1925), τόμ. III (1925), τόμ. IV (1926), τόμ. V (1926). PUROSELLE, J.-B., L’Europe de 1815 à nos jours. Vie poli tique et relations internationales, Paris, 1970. —, Histoire diplomatique de 1919 à nos jours, Paris, 51971. DriAULT, Eady, CHARLES, Greece and the Greek refugees, London, 1931. Oí καπετάνιοι. Ό ελληνικός εμφύλιος πόλε μος, μετάφραση Γ. Παπακυριακης, ’Αθήνα, 21974. Eudes, Dominique, History of the Greek revolution, τόμ. I-II, Edinburgh-London, 1861. Formato, Romualdo, L’eccidio di Cefalonia, Milano, 21969. Frazee, CHARLES, The Orthodox Church and indépendant Greece, 1821-1852, Cambridge, 1969. Fusco, Gian Carlo, Guerra d’Albania, Milano, 1961. FINLAY, George, Geschichte des neunzehnten Jahrhunderts, Leipzig, τόμ. V (1861), τόμ. VI (1862). GhilardinI, LUIGI, Sull’arma si cade, ma non si cede. I marti ri di Cefalonia e di Corfú, Genova, 1965. Gibbons, Herbert Adams, Venizelos, Boston - New York, 1920. GORDON, Th., History of the Greek revolution, τόμ. I-II, Lon don, 1844. Grazzi, Emanuele, Il principio della tine (L’Impresa di Gre cia), Roma, 1945. GRENVILLE, I.A.S., Lord Salisbury and foreign policy. The close of the 19th century, London, 1964. GRIVAS, George, The Memoirs of General Grivas, edited by Charles Foley, London, 1964. GERVINUS, G.G., A., «Die Flüchtlingsfrage in Griechenland. Eine wissenschaftliche Behandlung des grossen historischwirtschaftlichen Siedlungsproblemes», Beiheft des Byzan tinisch -neugrieschischen
Jahrbücher. HatzopulOS, 541
Νέα ελληνική Ιστορία Russia and Greece during the Regence of king Othon, 1832-1835, Thessaloniki, 1962. JORDAN, William, Conquest without victory, London-Auck land, 1969. Jelayich, BARBARA, E.Z., «La transformation de la Turquie, d’un Empire oriental en un Etat moderne et national», Cahiers d’his toire mondiale 4 (1958), σελ. 426-445. KlTSIKIS, DIMITRIS, Propagande et pressions en pohtique in ternationale. La Grèce et ses revendications à la Conférence de la Paix, 1919-1920, Paris, 1963. KnÖS, BÖRJE, L’histoire de la littérature néo-grecque. La pé riode jusqu’en 1821, Stockholm-Göteborg-Uppsala, 1962. KOUSOULAS, D.G., Revolution and defeat. The story of the Greek Communist Party, London, 1965. —, The price offreedom. Greece in world af fairs, 1939-1953, Suracuse University Press, 1953. KyRIAZI, DAMIANOS, Zur Entwicklung des Gewerbes im heuti gen Griechenland, Athen, 1916. KyRRIS, COSTAS P., Peaceful co-existence in Cyprus under british rule (1878-1959) and after independence: an out line, Nicosia (Cyprus), 1977. KARAL, Lavagnini, Bruno, La letteratura neoellenica, Milano, 31969. Leeper, Reg., When Greek meets Greek, London, 1950. Liddel Hart, Henry Basil, History of the Second World War, London, 1970. LOVERDO DE COSTA, La Grèce au combat. De l’attaque ita lienne à la chute de la Crète (1940-1941), Paris, 1966. «Deux États nés en 1830», extrait des Travaux et Conférences de la Faculté de Droit de l’Uni versité de Rruxelles 7 (1959), σελ. 1-82. Marcantonato, LÉON G., Les heures douloureuses de la Grèce hbérée. Journal d’un témoin (octobre 1944 - janvier 1945), Paris,
1947. Marceau, Marc, La Grèce des colonels, Paris, 1967. MAURER, Georg, Das griechische Volk, Heidelberg, 1835. Manessis, Aristovoulos, 542
Βιβλιογραφία (1204-1985) W.N. - Dakin, D. - Lambert, M.E., Documents on British foreign policy, 1919-1939, first series, volume XVII: Greece and Turkey, 1921-1922, London, 1970. MENDELSSOHN Bartholdy, Karl, Geschichte Griechenlands, τόμ. I-II, Leipzig, 1870. Meynaud, J., ΚΑΙ Ал., Πολίτικες δυνάμεις στην Ελλάδα, μέρη 1-2, Αθήνα, 21974. MlCHALAKOPOULOS, André, Greek tire, London, 1943. Miller, William, A history of the Greek people (1821-1921), with an introduction by G.P. GOOCH, London, 1922. —, The Ottoman Empire and its successors, 1801-1927, Cam bridge, 41936. MOLHO, MICHAEL, In memoriam. Hommage aux victimes jui ves des nazis en Grèce, τόμ. I, Salonique, 1948. MYERS, E.C.W., Ή ελληνική περιπλοκή, Αθήνα, 1975. Medlicott, Ο’Ballance, Edgar, The Greek civil war, 1944-1949, Lon don, 1966. μακεδονικόν μετωπον καί ο ελληνικός διχα σμός, μετάφραση Ν.Κ. ΙΐΑΠΑΡΡΟΔΟΣ, Άθήναι, ά.ε. PapadakiS, V.P., Histoire diplomatique de la question nordépirote (1912-1957), Athènes, 1958. Papadopoulos, G.S., England and the Near East, 1896-1898, Thessaloniki, 1969. Papagos, Alexander, Griechenland im Kriege, 1940-1941, Bonn, 1954. Pellion, La Grèce et les Capodistria pendant l’occupation française de 1828 à 1834, Paris, 1855. Petropoulos, John Anthony, Politics and statecraft in the Kingdom of Greece, 1833-1843, Princeton, New Jersey, 1968. PÉTROVITCH, Sté VAN, L’Union et la Conférence balkaniques, PALMER, Alan, Το Paris, 1934. POUQUEYILLE, F.C.-H., Histoire de la régénération de la Grèce, τόμ. I-IV, Paris, 1824. PRICE, Ward G., The story of the Salónica army, London - New York - Toronto,
1918. 543
Nía ελληνική ιστορία PSOMIADES, HARRY J., The Eastern question. The last phase, Thessaloniki, 1968. Quinze ans de bibhographie historique en Grèce (1950-1964), avec une annexe pour 1965, Comité National Hellénique de l’Association Internationale d’Etudes du Sud-Est Euro péen, Athènes, 1966. «The Churchill-Stalin secret “percentages” agreement on the Balkans, Moscow, October 1944», The American Historical Review 83 (1978), σελ. 368-387. RONART, STEPHAN, Griechenland von heute, Amsterdam, 1935. RESIS, Albert, Mon commandement en Orient (19161918), Paris, 1920. SOPHOCLES, S.M., A history of Greece, Thessaloniki, 1961. SVORONOS, NICOLAS, Histoire de la Grèce moderne, Paris, SarraIL (GÉNÉRAL), 1953. TÉNEKIDÈS, Georges, Chypre, Paris, 1964. Thaden, Edward C., Russia and the Balkan alliance of 1912, The Pennsylvania State University Press, Clinton (Mass.), 1965. Greece and the Entente. August 1, 1914 - September 25, 1916, Thessaloniki, 1971. TSAKONAS, Dem., Geist und Gesellschaft in Griechenland, TheodOULOU, Christos, Bonn, 1965. Vacalopoulos, APOSTOLOS, History ofMacedonia, 1354-1833, Thessaloniki, 1973. —, Origins of the Greek nation, 1204-1461, Rutgers Univer sity Press, New Brunswick (New Jersey), 1970. —, The Greek nation, 1453-1669, Rutgers University Press, New Brunswick (New Jersey), 1976. L’économiste français Arthémond de Regny et son rôle dans l’histoire fìnancière de la Grèce (1831-1841), Thessaloniki, 1977. Vacalopoulos, Constantinos, 544
Βιβλιογραφία (1204-1985) —, Lemaître et la crise financière de la Grèce (1842-1843), Thessaloniki, 1978. v VenizÉLOS, HELÉNA, A l’ombre de Venizêlos, préface de A. d’Ormesson, Paris, 1955. Vlachos, Georges,, «L’histoire constitutionnelle récente de la Grèce», Revue internationale d’histoire politique et consti tutionnelle 6-7-8 (1952-1953), σελ. 122-132, 181-192, 305313. VoiGT, F.A., The Greek sedition, London, 1949. Von Serbien bis Kreta. Erinnerungen vom Feldzug einer Ar mee im grossen deutschen Freiheitskrieg, herausgegeben von einer Propagandakompagnie, Athen, 1942. WOODHOUSE, G.M., Apple of discord, London, 1948. —, The story of modern Greece, London, 1968. YOUNG, Kenneth, The Greek passion, London, 1969. Greece and the Great Powers, 1944-1947, Thessaloniki, 1963. Xydis, Stephen, Griechenland auf dem Wege zur Industriali sierung, Leipzig, 1926. ZOLOTAS, Xen., 545
IL Συμπληρωματική βιβλιογραφία (άπό 1204 εως τ'ις άρχες του 21ου αιώνα) Βοηθήματα Αγριαντωνη, ΧΡΙΣΤΙΝΑ, Οι απαρχές τής εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα, Κατάρτι, ’Αθήνα, 2010. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Ιωαν. Ε., ’Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμ. Α'-Β', Επίκεντρο, ’Αθήνα, χ.χ. ΑντωνοπΟΥΛΟΣ, ΣταμαΤΙΟΣ, Αί
συνθήκαι Λονδίνου, Βουκουρεστίου καί ’Αθηνών, Άθήναι, 1917. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ, Δ. - Σερραος, Κ., Διεθνές δίκαιον, δημόσιονίδιωτικόν, κατά τάς έστενογραφημένας παραδόσεις του καθηγητοΰ Γεωργίου Στρεΐτ, τυπογραφείο Δ.Γ. Ευστρατίου, Άθήναι, 1905. Αςδραχας, Σπυρος, Οικονομία καί νοοτροπίες, Έρμης, «Νεοελ
ληνικά Μελετήματα» (άρ. 10), ’Αθήνα, 1988. ΑΣΠΡΕΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ., Πολιτική ιστορία τής νεωτέρας Ελλά δος, τόμ. Α': 1821-1928, τόμ. Β': 1865-1900, Άθήναι, 1930. ΒακααοπΟΥΛΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε., Νέα ελληνική Ιστορία, 1204- 1985, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 202002. Βακαλοπουλος, Κωνσταντίνος, Το νέο ελληνικό έθνος
(1204- 2000). Νέα ελληνική ιστορία άπό τή φραγκοκρατία ως τ'ις μέ ρες μας, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2001. ΒΕΝΕΡΗΣ, ΤΙΜΟΘΕΟΣ, μητροπολίτης Κρήτης, Τό Άρκάδι διά των αιώνων, Άθήναι, 1938. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ, Βαλκάνια από τον 19ο ως τόν 21ο αιώνα. Δόμηση καί άποδόμηση κρατών, Πατάκης, Αθήνα, 2004. —, Ό στρατός
στήν ελληνική πολιτική, Κούριερ εκδοτική, Αθή να, 2000. 547
Νέα ελληνική ιστορία Ελλάς. Ή σύγ χρονη συνέχεια. Άπό το 1821 μέχρι σήμερα, Καστανιώτης, ’Αθήνα, 2006. ΒΟΤΡΝΑΣ, ΤΑΣΟΣ, Ιστορία τής νεώτερης καί σύγχρονης Ελλάδας, 1821-1974, τόμ. Α'- ΣΤ', Πατάκης, ’Αθήνα, 62004. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ - ΚΟΛΙΟΠΟΤΑΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΐΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ - ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΝίΚΟΣ
ΚΟΜΝΗ- (έπιμ.), Ό Πόντος των Ελλήνων, Έφεσος, ’Αθήνα, 2003. «Ή εύγενής μας τύφλωσις.», εξωτερική πολιτική καί «εθνικά θέματα». Άπό τήν ήττα του 1897 έως τή μικρασιατική καταστροφή, Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 1999. ΓΚΛΑΒΙΝΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, 01 μουσουλμανικοί πληθυσμοί στήν Ελλά δα (1912-1923). Άπό τήν
ενσωμάτωση στήν ανταλλαγή, Άντ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη, 2013. Γλυκατζη-Αρβελερ, ΕΛΕΝΗ, Γιατί το Βυζάντιο, Μεταίχμιο, ’Αθήνα, 2012. —, Ή πολιτική ιδεολογία τής βυζαντινής αυτοκρατορίας, μετάφρα ση ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ψυχογιός, ’Αθήνα, 2018. ΓΟΥΝΑΡΗΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, «’Εγνωσμένων κοινωνικών φρονημάτων».
Κοινωνικές καί άλλες δφεις του άντικομμουνισμοΰ στή Μακεδο νία του εμφυλίου πολέμου, πρόλογος Mark Mazower, Έπίκε- · ντρο, Θεσσαλονίκη, 2002. —, Τά Βαλκάνια των Ελλήνων. Άπό τόν διαφωτισμό έως τόν Α' παγκόσμιο πόλεμο, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2007. —, 7ο μακεδονικό ζήτημα από τόν 19ο έως τόν 21ο
αιώνα. Ιστο ριογραφικές προσεγγίσεις, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2010. ΝΟΣ ΓΐΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, Κοινωνικός μετασχηματισμός καί στρατιω τική επέμβαση, 1880-1909, Εξάντας, ’Αθήνα, 31985. —, Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 820 1 5. —, Επτά
πόλεμοι, Τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις, 18212016, Πόλις, ’Αθήνα, 102017. Δερτιλης, Γ.Β. - ΚΩΣΤΗΣ, Κ., Θέματα
νεοελληνικής ιστορίας (18ος-20ός αιώνας), Άντ. Ν. Σάκκουλα, ’Αθήνα-Κομοτηνή, 1991. ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ, ΘΕΟΧΑΡΗΣ, Ιστορία τής Κρήτης, Ηράκλειο, 21990. Δερτιλης, ΓΙΩΡΓΟΣ, 548
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Ή πολιτειακή μεταβολή του 1843 καί το ζήτημα αυτοχθόνων καί έτεροχθόνων, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1991. ΔΗΜΑΡΑΣ, Κ.Θ., Ιστορία τής νεοελληνικής λογοτεχνίας, Γνώση, Αθήνα, 92000. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, Ή Θεσσαλονίκη τής παρακμής. Ή ελληνική κοινότητα τής Θεσσαλονίκης κατά τή
δεκαετία του 1830 με βάση ένα οθωμανικό κατάστιχο άπογραφής του πλη θυσμού, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1997. ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ I., Ή σιωπή για τό 1821. Πήγες καί ερμηνείες για τήν ελληνική επανάσταση, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2017. Δημακης, ΙΩΑΝΝΗΣ, Π., Τά προνόμια του οικουμενικού
πατριαρχείου: υπό ιστορικήν, θρησκευτικήν, πολιτικήν καί νο μικήν εποφιν κρινόμενα καί ή κατ’ αυτά πολιτική και νομική καί θρησκευτική κατάστασις των εν Τουρκία χριστιανών, Μυρμιδόνες, Αθήνα, 2012. Ελετθεριαδης, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ’ πομνημονεύματα ή πληροφορίαι περί των Α συμβάντων κατά τήν διάρκειαν τής
έπαναστάσεως τής 15ης Αύγουστου 1909, Αθήνα, 1925. ΖΟΡΜΠΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Ή δίκη των εξ. Τά έστενογραφημένα πρακτικά, 31 ’Οκτωβρίου 15 Νοεμβρίου 1922. 'Ένα βιβλίο ντοκουμέντο για τήν πιο τρα γική περίοδο τής ιστορίας μας που τήν καλύπτει ακόμα πάχνη άγνοιας καί σύγχυσης, Δημιουργία, Αθήνα, 1996.
Ιστορία τής μεσαιωνικής Δύσης (5ος-11ος αιώνας), έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 1996. ΚίΟΥΣΟΠΟΤΛΟΤ, ΑΝΤΩΝΙΑ (έπιμ.), Ή άλωση τής Κωνσταντινού πολης καί ή μετάβαση από τους μεσαιωνικούς στους νεότερους χρόνους, πρακτικά συνεδρίου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρή της, Ηράκλειο, 2013. ΚίΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ,
ΠΑΣΧΑΛΗΣ, Ή γαλλική επανάσταση καί ή νο τιοανατολική Ευρώπη, Πορεία, ’Αθήνα, 22000. —, Κυπριακή λογιοσύνη, 1571-1878, Κέντρο
Επιστημονικών Ερευνών, Λευκωσία, 2002. Καραπιδακης, Ν., 549
Νέα ελληνική ιστορία —, Adamantios Korais and the European enhghtenment, Voltaire Foundation, ’Οξφόρδη, 2010. —, Enlightenment and revolution. The making of modern Greece, Harvard University Press, Χάρβαρντ, 2013. ΚΛΟΟΥΖ, ΝτεΪΒΙΝΤ (έπιμ.), Ό ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1950. Μελέτες γιά την
πόλωση, μετάφραση ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΔΩΝΗΣ, θεώρηση-σημειώσεις ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Φιλίστωρ, ’Αθήνα, 1998. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Ιστορία τής Ελλάδος από το 1800. Το έθνος, ή πολιτεία καί ή κοινωνία των Ελλήνων, τεύχος A', Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2000. ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Ή όλοκαύτωσις του Άρκαδίου, Φέξης,
’Αθήνα, 1904. ΚΟΝΟΡΤΑΣ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ, ’Οθωμανικές θεωρήσεις γιά το οικου μενικό πατριαρχείο. Βεράτια γιά τούς προκαθήμενους τής Με γάλης ’Εκκλησίας (17ος - αρχές 20οΰ αιώνα), έκδ. ’Αλεξάν δρεια, ’Αθήνα, 1998. ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΗΣ, Γ., Ή ευρωπαϊκή Ιδέα, ή Ευρωπαϊκή ’Ένωση, ή Ελλάδα, I. Σιδέρης, ’Αθήνα,
1995. ΚΟΥΚΟΥ, ΕΛΕΝΗ, ’Ιωάννης Ά. Καποδίστριας, ò άνθρωπος, b δι πλωμάτης, ’Αθήνα, 1991. ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, Ό πολιτικός ’Ιωάννης Κωλεττης. Τά χρόνια στο Παρίσι (1835-1843), Τυπωθήτω / Γιώργος Δαρδάνος, ’Αθήνα, 2000. — (διεύθ. ), Εισαγωγή στή νεοελληνική οικονομική ιστορία, Τυ πωθήτω, ’Αθήνα, 2003.
Κριαρης, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Ιστορία τής Κρήτης, από των αρχαιότα των μέχρι των καθ’ ήμάς χρόνων, τόμ. Γ', ’Αθήνα, 1937. Κωνςταντινιδης, Εμμανουήλ, Ή εν Έλλάδι ’Εκκλησία κατά τήν επαναστατικήν καί τήν μέχρι τής άφίξεως του "Οθωνος με ταβατικήν εποχήν (1821-1833), διατριβή επί υφηγεσία, ’Αθή να, 1970. —,
Σταθμοί τής ιστορικής πορείας τής εν Έλλάδι Εκκλησίας, άνάτυπον έκ των Διπτύχων τής ’Εκκλησίας τής Ελλάδος
2000, ’Αθήνα, 2000. —, ’Ιωάννης Καποδίστριας καί ή εκκλησιαστική του πολιτική. Επί τή 200ετηρίδι άπό τής γεννήσεώς του (1776-1976), ’Αθήνα, 52001. 550
Συμπληρωματική βιβλιογραφία ’Εργασία καί πολιτική στην Ελλάδα του με σοπολέμου,, "Ιδρυμα Έρευνας καί Παιδείας τής Εμπορικής Τράπεζας τής Ελλάδος, ’Αθήνα, 1993. ΛίΒΙΕΡΑΤΟΣ, Δημητρης, Το ελληνικό εργατικό κίνημα, 19181923, ’Αθήνα, 1976. ΛΟΪΚΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ, Ή αντιπολίτευση κατά του κυβερνήτη ’Ιωάν νη
Καποδίστρια, 1828-1831, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1988. ΛΙΑΚΟΣ, Αντωνης, Ό ’Ελευθέριος Βενιζέλος, 1864-1910. Ή διά πλαση ενός εθνικού ηγέτη, MIET, ’Αθήνα, 2001. ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΓίΩΡΓΗΣ, Κρητικές επαναστάσεις, 1821-1905, ’Εθνικό "Ιδρυμα ’Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέ λος, Χανιά, 2004. ΜΑΝΤΑ,
Ελευθερία, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες τής ’Ηπείρου (1923-2000), ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη, 2004. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Γιώργος, Ιστορία τοΰ ελληνικού εμφυλίου πολέμου 1946-1949, τόμ. A'-Δ', Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 2012. ΜΑΡΗΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΣ, Ό ’Ελευθέριος Βενιζέλος καί τό κίνημα τοΰ Θερίσσου, έπιμέλεια ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΠΑΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ,
Χανιά, 1985. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, ΣΠΥΡΙΔΩΝ Β., Πολιτική ιστορία τής νεωτερας Ελλάδος, 1828-1964, τόμ. Β' καί Γ', Πάπυρος, ’Αθήνα, 1966 καί 1968. Μαρξ, Карл - Ενγκελς, Φριντριχ, Ή Ελλάδα, ή Τουρκία καί τό ανατολικό ζήτημα, μετάφραση ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ, Γνώση, ’Αθήνα, 1985. Μαυρογορδατος, Γιώργος Θ. -
Χατζηιωςηφ, Χρηστός (έπιμ.), Βενιζελισμός καί αστικός εκσυγχρονισμός, Πανεπιστη μιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1988. Μελας, ΣΠΥΡΟΣ, Ή επανάσταση τοΰ 1909, Μπίρης, Αθήναι, 1957. Μακρακη, Ліан, Μιχαηλιδης, Ιάκωβος - Νικολακοπουλος, Ηλιας - Φλαϊςερ, «’Εχθρός» εντός των τειχών. ’Όφεις τοΰ
δωσιλογισμοΰ στήν Ελλάδα τής κατοχής, Ελληνικά Γράμματα, ’Αθήνα, 2006. ΜΟΥΡΕΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Τά Νοεμβριανά τοΰ 1916. ’Από τό ’Αρχείο
τής Μεικτής ’Επιτροπής ’Αποζημιώσεων των Θυμάτων, Πατάκης, ’Αθήνα, 2007. ΧΑΓΚΕΝ (επιμ.), 551
Νέα ελληνική ιστορία ΝΑΝΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, μητροπολίτης Άρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου, Το μητροπολιτιχό ζήτημα καί ή εκκλησιαστική οργάνωση τής Κρήτης (1897-1900), Κατερίνη, 1995. Ντςταζοποτλοτ-Πελεκιδου, Μαρία, Τό μακεδονικό ζήτημα: ιστορική θεώρηση του προβλήματος, ’Αθήνα, 1988. ΞανΘΟΠΟΤΛΟΥ-
ΚυριαΚΟΥ, Αρτεμις, Ή ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866). Διοικητική καί οικονομική οργάνωση. ’Εκπαιδευτική καί πολιτική δραστηριότητα, διδακτορική διατρι βή, Άριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ’Επιστημονική ’Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής (παράρτημα άρ. 19), Θεσσα λονίκη, 1978.
Ξανθοπουλου-Κυριακου, Αρτεμις - Γεωργανοπουλος, Ευρι πίδης - Χατζηκυριακιδης, Κυριάκος, Οί Ελληνες του Πό ντου καί ή οθωμανική αυτοκρατορία (1461-1923), Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, Άρχεΐον Πόντου (παράρτημα άρ. 36), ’Αθήνα, 2015. ΞΑΝΘΟΣ, Εμμανουήλ, ’Απομνημονεύματα περί τής Φιλικής Εταιρείας,
’Αθήνα, 1996 (πρώτη έκδοση, 1834). Παντερμαλης, Δημητριος (έπιμ.), Μακεδονία. Το ιστορικό πρόσωπο του ελληνικού βορρά, Άριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, 2012. Παπαρρηγοπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Περί τής έποικήσεως σλα βικών τινών φυλών είς τήν Πελοπόννησον, ’Αθήνα, 1843. ΠΕΤΜΕΖΑΣ,
ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Ή ελληνική αγροτική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2003. ΠΟΛΙΤΗΣ, Αλεξης, Ρομαντικά χρόνια. ’Ιδεολογίες καί νοοτροπίες στήν Ελλάδα του 1830-1880, δεύτερη έκδοση μέ διορθώσεις, συμπληρώσεις καί ευρετήριο, EMNE / Μνήμων, «Θεωρία καί μελέτες Ιστορίας»
(άρ. 14), ’Αθήνα, 1998. Πριγκιυ Γεώργιος της Ελλάδος, ’Αναμνήσεις έκ Κρήτης (1898-1906), Άθήναι, 1959. ΡΟΤΖΩΚΟΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Β., ’Επανάσταση καί εμφύλιος πόλεμος στο είκοσιένα, Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 22016. 552
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Σαββιδης, ΑΛΕΞΙΟΣ Γ.Κ., Από το Βυζάντιο στην τουρκοκρατία. Ανατύπωση μελετών καί άρθρων 1987-1997, Δημιουργία, ’Αθήνα, 1997. —, Δοκίμια οθωμανικής ιστορίας, Παπαζήσης, ’Αθήνα, 2002 (δεύ τερη έκδοση με προσθήκες, 2004՛ τρίτη έκδοση με νέες προ σθήκες, 2007). —, Το κράτος
των Μεγάλων Κομνηνών τής Τραπεζούντας (12041461 μ.Χ.). Ή βυζαντινή αυτοκρατορία του Πόντου. Μια ευσύνοπτη ιστορική επισκόπηση, Επιτροπή Ποντιακών Με λετών, ’Αθήνα, 2016 (δεύτερη έκδοση με προσθήκες, 2017). Σαββιδης, Αλέξιος Γ.Κ. - Hendrickx, Benjamin, Εισαγωγή στή βυζαντινή ιστορία (284-1461),
Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 32019. Σακελλαριοϊ, ΜΙΧΑΗΛ Β., Θέματα νέας ελληνικής ιστορίας, τόμ. Α'-Β', Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2011. —, Ή Πελοπόννησος κατά τήν δευτεραν τουρκοκρατίαν, Ηρόδο τος, ’Αθήνα, 22012. Σβολοπουλος, Κωνσταντίνος Δ., Ελευθέριος Βενιζέλος. 12 μελετήματα, Ελληνικά Γράμματα, ’Αθήνα, 1999. —, Ο
’Ελευθέριος Βενιζέλος καί ή πολιτική κρίσις εις τήν αυτό νομον Κρήτην, 1901-1906, Ίκαρος / Εθνικό Ίδρυμα ’Ερευ νών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, ’Αθήνα, 22005. —, Ή ελληνική εξωτερική πολιτική, 1900-1945, ΒιβλιοπωλεΤον τής Εστίας, ’Αθήνα, 142005. —, Ή ελληνική εξωτερική πολιτική 1900-1945,
Εστία / Ι.Δ. Κολλάρος, ’Αθήνα, 142006. ΣΒΟΡΩΝΟΣ, Νικος, Επισκόπηση τής νεοελληνικής ιστορίας, Θε μέλιο, Αθήνα, ֊Ո994. —, Άνάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας καί ιστοριογραφίας, είσαγωγή-έπιμέλεια Ξ. ΓΐΑΤΑΓΑΝΑΣ, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 41995. —, Το εμπόριο τής Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, Θεμέλιο, ’Αθή να,
1996. Σεργης, ΜΑΝΟΛΗΣ, Γεώργιος Σχολάριος-Γεννάδιος B'. Πρώτος μετά τήν άλωση οικουμενικός πατριάρχης.
Έθνοϊστορική μελέ τη, Δημιουργία, ’Αθήνα, 1996. ΣίΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΟΣ, Ξένοι ταξιδιώτες στήν Ελλάδα. Δημό σιος καί ιδιωτικός βίος, λαϊκός πολιτισμός, ’Εκκλησία καί οικο νομική ζωή, άπό τά περιηγητικά χρόνια, τόμ. А'- Г'г (τέσσε ρις τόμοι), Πιρόγα, ’Αθήνα, 2017. 553
Νέα ελληνική ιστορία Σκανδαμης, Ανδρεας Σ., Πρίγκιφ Γεώργιος. Ή ζωή καί το έ'ργον του, Άθήναι, 1955. Σκοπετεα, Ελλη, Το πρότυπο βασίλειο καί ή μεγάλη ιδέα. ’Όφεις του εθνικού προβλήματος στήν Ελλάδα (1830-1880), Πολύτροπον, ’Αθήνα, 1988. ΣΠΑΝΑΚΗΣ, Στεργιος, Μνημεία τής κρητικής ιστορίας, τόμ. Α'ΣΤ',
Ηράκλειον, 1940-1941. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΤΛΟΣ, Δημητρης, TÒ Βυζάντιο μετά το έθνος. Το πρόβλημα τής συνέχειας στις βαλκανικές Ιστοριογραφίες, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2009. Σταςινοποτλος, Επαμεινώνδας Κ., Κόμματα καί εκλογές στήν Ελλάδα (1821-1985), ’Αθήνα, 1985. Σταύριδης, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Οι οικουμενικοί
πατριάρχαι I860 - σή μερον. Ιστορία καί κείμενα, ’Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2005. ΣΦΕΤΑΣ, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Οί ’Αλβανοί των Σκοπιών. Θέματα εθνοτικής συνύπαρξης, ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη, 1995. —, Εμφύλιος πόλεμος. ’Έγγραφα άπό τά γιουγκοσλαβικά καί βουλγαρικά αρχεία, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999. —, ’Όφεις
του μακεδονικού ζητήματος στον 20ό αιώνα, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2001. —, Ή διαμόρφωση τής σλαβομακεδονικής ταυτότητας. Μιά έπώδυνη διαδικασία, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2003. —, Στή σκιά του μακεδονικού. Ή κρίση Ά Θήνας-Βελ ιγραδίου στή δεκαετία τού I960, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2007. —, Έλληνοβουλγαρικές
αναταράξεις 1880-1908. ’Ανάμεσα στή ρητορική τής διμερούς συνεργασίας καί στήν πρακτική των εθνι κών ανταγωνισμών, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. —, Ό ακήρυκτος πόλεμος γιά το μακεδονικό. Βουλγαρία-Γιουγκοσλαβία, 1968-1989, ’Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2010. —, Εισαγωγή στή βαλκανική ιστορία, τόμ.
Α'-Β', Βάνιας, Θεσ σαλονίκη, 2009 και 2011. Σφήκα-Θεοδοσίου, Αγγελική, Ή ’Ιταλία στον πρώτο παγκό σμιο
πόλεμο. Οι σχέσεις της μέ τις μεγάλες δυνάμεις καί τήν Ελλάδα, Παπαζήσης, ’Αθήνα, 2004. ΣΦΥΡΟΕΡΑ, ΣΟΦΙΑ, Κωνσταντινούπολη, πόλη τής Ιστορίας, ’Αθή να, 2006. 554
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Γ. (έπιμ.) Έπιστολαί Ί. Ά. Καποδίστρια, με τάφραση έκ του γαλλικού, τόμ. A', Άθήναι, 1841. Σχινας, ΜΙΧΑΗΛ Στα βόρεια τής Μακεδονίας, Άφο'ι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1995. Τεκεμενιδης, ΓΙΩΡΓΟΣ, Πράξη ύποτέλειας. Ή πώ μελανή σελί δα του 1821, Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 2001.
ΤΖΟΜΠΑΝΑΚΗ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ, V κρητικός πόλεμος 1645-1669. Ή μεγάλη πολιορκία καί ή εποποιία του Χάνδακα, έκδ. Χρυσούλα Τζομπανάκη, Ηράκλειο, 2008. ΤίΡΣ, ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ, Ή Ελλάδα του Καποδίστρια. Ή παρούσα κατάσταση τής Ελλάδος καί τά μέσα για νά επιτευχθεί ή ανοι κοδόμησή της, μετάφραση ΣΠΗΛΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,
επιμέλεια ΤΑΣΟΣ Βουρνας, τόμ. A', Αθήνα, 1972. Τουντα-Φεργαδη, Αρετή, Θέματα ελληνικής διπλωματικής ιστορίας (1912-1934), πρόλογος Θ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ, Παρα τηρητής, Αθήνα, 1986. ΤΡΙΤΟΣ, Μιχαήλ Γ., Ή ορθόδοξη Εκκλησία στα Βαλκάνια σή μερα, Τέρτιος, Αθήνα, 2004. Τςιμπιριδου, Φωτεινή - Σταματοπουλος,
Δ. (έπιμ.), Όριενταλισμός στα ’όρια. Άπό τά οθωμανικά Βαλκάνια στή σύγχρο νη Μέση ’Ανατολή, Κριτική, Αθήνα, 2008. ΤΑΡΝΑΝΙΔΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Περί τής καταγωγής των ση μερινών Ελλήνων, μετάφραση Κ.Π. ΡΩΜΑΝΟΣ, Αθήνα, 1984. Φειδας, ΒΛΑΣΙΟΣ I., Εκκλησιαστική ιστορία. ’Απ’ αρχής μέχρι τήν είκονομαχία, τόμ.
A', Αθήνα, 22002. —, ’Εκκλησιαστική ιστορία. Από τήν είκονομαχία μέχρι τή με ταρρύθμιση, τόμ. B', Αθήνα, 32002. ΦλαΪΣΕΡ, ΧΑΓΚΕΝ, Στέμμα καί σβάστικα. Ή Ελλάδα τής κα τοχής καί τής αντίστασης, 1941-1944, τόμ. Α'-Β', Παπαζήσης, Αθήνα, 1989, 1995. ΦΡΑΝΤΖΗΣ, ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ, ’Επιτομή τής ιστορίας τής
άναγεννηθείσης Ελλάδος άρχομένη άπό του έτους 1715 καί λήγουσα το 1837, τόμ. А'-Г', τυπογραφία Κ. Ράλλης, Αθήναι,
18391841. Φαλμεραγιερ, ίΑΚΩΒΟΣ-ΦίΛΙΠΠΟΣ, 555
Νέα ελληνική ιστορία ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Θ., ΟΙ κοτζαμπάσηδες τής Πελοπόν νησου κατά τη δεύτερη τουρκοκρατία (1715-1821), πρόλογος Διονυςης Γ. Μαυρογιαννης, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005. Κρήτη, 1898-1913. ’Από την «αυτονομία» στην ένωση με την Ελλάδα, Περιφέρεια Κρήτης, Ηράκλειο, 2013. —, ’Εκκλησία καί
πολιτική στήν Ελλάδα. Τό οικουμενικό πα τριαρχείο καί ό κυβερνήτης ’Ιωάννης Καποδίστριας (18281831), Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2016. —, Γεώργιος Ξενουδάκης (1816-1818[;]-1888). Ό δυναμικός εκφραστής του κρητικοϋ ενωτικού κινήματος καί ευεργέτης τής παιδείας, Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2019. Χαρρις, ΤΖΟΝΑΘΑΝ, Τό
Βυζάντιο καί οι σταυροφορίες, μετάφρα ση Λεωνίδας Καρατζας, Ώκεανίδα, ’Αθήνα, 2004. Χαςιωτης ΙΩΑΝΝΗΣ Κ., Οί ευρωπαϊκές δυνάμεις καί ή οθωμανική αυτοκρατορία, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2005. Χατζηιωςηφ, ΧΡΗΣΤΟΣ, Ή γηραιά σελήνη. Ή βιομηχανία στήν ελληνική οικονομία, 1830-1940, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1993.
ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, Κυριάκος, Τό «’Ελντοράντο» τής ’Ανατολής. Ή διείσδυση των ευρωπαϊκών εταιρειών στά μεταλλεία τής Μικράς ’Ασίας (1861-1923), ’Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. —, Ή «Φάρμα τών λεπρών» τής Κύπρου. Ή βρετανική πολιτική υγείας καί ή τύχη τών εγκλείστων (1878-1930), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη,
2014. ΧίΩΤΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Ιστορία του Ίονίου κράτους άπό συστάσεως αυτοΰ μέχρις ενώσεως (έτη 1815-1861), τόμ. A', τυπογραφεΐον Ή Επτάνησος Χρίστου Σ. Χιώτου, Ζάκυνθος, 1874. ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ, Ή παιδεία στήν κρητική πολιτεία (18981913), Gutenberg, ’Αθήνα, 2011. Χαλκιαδακης, Εμμανουήλ Γ., Σούλι καί
Σουλιώτες, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών / Εθνικό "Ιδρυμα Ερευνών, ’Αθήνα, 1998. ΨΐΜΟΥΛΗ, ΒΑΣΩ Δ., The making
of modern Greece. Nationalism, romanticism and the uses of the past (1797-1896), introduced by RODERICK BEATON with an afterword by Michael LLEWELLYN Smith, Ashgate, Beaton, Roderick - Ricks, David (έπιμ.), 556
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Φάρνχαμ, 2009. Beck, Hans-Georg, Ή βυζαντινή χιλιετία, μετάφραση ΔΗΜΟ ΣΘΕΝΗΣ Κοτρτοβικ, MIET, ’Αθήνα, 2009. BELOCH, K.J., Griechische Geschichte, seit Alexander, in A. Gerke - E. NORDEN, Einleitung in die Altertumswissen schaft, Λειψία, 1912. Berstein, Serge - Milza,
Pierre, Ιστορία τής Ευρώπης, τόμ. Ι-ΙΙΙ, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 1997. BROWNING, Robert, Ή βυζαντινή αυτοκρατορία, μετάφραση Ν. Κονομης, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 1992. Chalkiadakis, Emmanouil G., The political status of the Cre tan state, 1898-1913. Autonomy under dispute. Pohtical, social and
ecclesiastical life through the apparent autono my, postdoctoral research, University of Oxford, Saint An tony’s College - European Studies Centre, ’Οξφόρδη, 2011. Clogg, Richard, Greece, 1981-1989. The populist decade, Saint Martin’s Press, Λονδίνο, 1993. —, Συνοπτική ιστορία τής Ελλάδας,
1770-2000, Κάτοπτρο, ’Αθήνα, 2003. CviJIC, JOVAN, La péninsule balkanique. Géographie hu maine, avec 31 cartes et croquis dans le texte et 9 cartes hors texte, Armand Colin, Παρίσι, 1918. Ή ενοποίηση τής Ελλάδας, 1770-1923, MIET, ’Αθήνα, 1998. Davies, Norman, Europe at war, 1939-1945. No simple
victo ry, Macmillan, Λονδίνο, 2006. Driault, EDOUARD, To ανατολικό ζήτημα άπό τις αρχές του εως τή συνθήκη των Σεβρών, μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗ, είσαγωγή-σχόλια ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΚΤΣΟΓΛΟΥ, τόμ. A', Ίστοριτής, Αθήνα, 1997. DUBY, Georges, Ό ιππότης, ή γυναίκα και ο ιερέας. Ό γάμος στή φεουδαρχική Ευρώπη,
μετάφραση Εριεττα Βαλερη- Dakin, Douglas, ΜΠΕΝΒΕΝΙΣΤΕ, κλειο, 1996. Πανεπιστημιακές ’Εκδόσεις Κρήτης, 557 Ηρά
Νέα ελληνική ιστορία The Orthodox Church and the indepen dent Greece, 1821-1852, Cambridge University Press, Καί- Frazee, CHARLES, μπριτζ, 1969. Νεότερη Ελλάδα. Α ’ πό τον πόλεμο τής ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας, μετάφραση ΓΐΑΝΝΑ ΣΚΑΡΒΕ- Gallant, Thomas W., ΛΗ, έπιστημονική έπιμέλεια ΔΗΜΗΤΡΑ
ΛαμπροπουλοΥ - ΚΑ ΤΕΡΙΝΑ Γαρδικα, Πεδίο, ’Αθήνα, 2017. Geanakoplos, Deno John, Byzantium: Church, society and civihzation seen through contemporary eyes, Chicago Uni versity Press, Σικάγο, 1984. Gibbons, Herbert Adams, Βενιζελος. Μια βιογραφία, μετάφρα ση ΜίΧΑΛΗΣ Κατςιμιτςης, Εύρασία, ’Αθήνα,
2008 [πρώτη έκδοση στα αγγλικά το 1920]. GOODWIN, G., A history of Ottoman architecture, Thames Hudson, Λονδίνο, 2003. Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 18211936, μετάφραση ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ, τόμ. B', HERING, Gunnar, MIET, ’Αθήνα, 2004. Ή άνοδος καί ή πτώση τής βυζαντινής αυτο κρατορίας, τόμ.
Α'-Β', μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΣΑΜΑΡΑ, Ώκε- HERRIN, Judith, ανίδα, ’Αθήνα, 2017. A history of Cyprus, τόμ. IV: The Ottoman province, the British colony, 1571-1928, Cambridge Hill, George, University Press, Καίμπριτζ, 1952. HOBSBAWM, Eric, Ή εποχή των αυτοκρατοριών, 1875-1914, με τάφραση Κωςτουλα
Σκλαβενιτη, MIET, ’Αθήνα, 2000. HOFFMANN, Otto, Die Makedonien, ihre Sprach und ihr Volkstum, Γκέτινγκεν, 1906. The British and the Hellenes. Stuggles for mystery in the Eastern Mediterra nean, 1850-1960, Oxford University Press, ’Οξφόρδη, Holland, Robert - Markides, Diana, 2008. Turkish-Greek
relations. Rapprochment, civil society and the pohtics of friendship, Routledge, Λον Karakatsanis, L., δίνο,
2014. 558
Συμπληρωματική βιβλιογραφία The Greek minority in Albania. A documentary record (1921-1993), Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1994. Kondis, Basil - Manda, Eleftheria, Le Goffe, Jacques, '0 πολιτισμός τής μεσαιωνικής Δύσης, με τάφραση РІКА Μπενβενιςτε, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1993. Llewellyn-
Smith, MICHAEL, Ionian vision. Greece in Asia Minor, 1919 1922, Allen Lane, Λονδίνο, 1973. Peacemakers. The Paris Conference of 1919 and its attempt to end war, John Muray (publi shers), Λονδίνο, 2002. Makrides, KyriakOS C., The rise and fall of the Cyprus Re public, Yale University Press, Νιου
Χέιβεν (Κονέκτικατ) 1977. MANGO, Cyril, The Oxford History of Byzantium, Oxford University Press, ’Οξφόρδη, 2002. —, Βυζάντιο, ή αυτοκρατορία τής Νέας Ρώμης, μετάφραση Δημ. Τςοτγκαρακης, MIET, ’Αθήνα, 2010. MavroGORDATOS, GEORGE, Stillborn republic. Social coali tions and party strategies in Greece
1922-1936, University of California Press, Μπέρκλεϋ, 1983. —, Μετά το 1922. Ή παράταση του διχασμού, Πατάκης, ’Αθή να, 2017. McNeill, William Η., The metamorphoses of Greece since World War II, University of Chicago Press, Σικάγο, 1978. Mazower, Mark, Τά Βαλκάνια, μετάφραση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ,
Πατάκης, ’Αθήνα, 2002. —, Θεσσαλονίκη. Πόλη των φαντασμάτων. Χριστιανοί, Μουσουλ μάνοι καί Εβραίοι, 1430-1950, μετάφραση ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΡΕ ΜΕΝΟΣ, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2006. MouZELIS, NICOS, Modern Greece. Facets of underdevelop ment, Macmillan, Λονδίνο, 1978. MACMILLAN, Margaret, Byzantine
Constantinople. Monu ments, topography and everyday life, Brill Academic Pu blishers, Βοστώνη, 2001.
NECIPOĞLU, Neyra (εκδ.), 559
Νέα ελληνική Ιστορία The last centuries of Byzantium 1261-1453, Cambridge University Press, Καίμπριτζ, 1993. NICOL, Donald, 'Ιστορία του βυζαντινού κράτους, τόμ. A'Г', 'Ιστορικές Εκδόσεις Σ.Δ. Βασιλόπουλος, ’Αθήνα, 1993. OSTROGORSKY, Georg, Ή άλωση τής Κωνσταντινούπολης το 1204. Ιστορία τής τέταρτης
σταυροφορίας, μετάφραση ΙΩΣΗΦ Γρ. Κεςςαςιαν - ΧΡΙΣΤΙΝΑ Κεςςαςιαν, Στοχαστής, ’Αθήνα, 2005. Pentzopoulos, Dimitri, The Balkan exchange of minorities and its impact upon Greece, Mouton, Χάγη, 1962. Petropoulos, John, Πολιτική καί συγκρότηση κράτους στο ελ ληνικό βασίλειο, 1833-1843, τόμ. Α'-Β',
μετάφραση ΝΙΚΗΦΟ ΡΟΣ ΔίΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ και συνεργάτες, MIET, ’Αθήνα, 1986. Pettifer, J., The making of the Greek crisis, Penguin, Νέα Ύόρκη, 2011. PEARS, Edwin (sir), Ή άλωση τής Κωνσταντινούπολης, 1453, μετάφραση ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΝίΚΟΛΟΥΔΗΣ, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 2010. —, Ή Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία. Το
Πατριαρχείο τής Κωνσταντινουπόλεως λίγο πριν άπό τήν άλωση τής Πόλης μέ χρι τής επανάστασης του 1821, μετάφραση ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ, επιμέλεια ΕΥΓΕΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Γκοβόστης, ’Αθή να, 2010. —, The Fall of Constantinople, 1453, Cambridge University Press, Καίμπριτζ, 1965. —, The Great Church in
captivity. A Study of the Patriar chate of Constantinople from the eve of the Turkish con quest to the Greek war of independence, Cambridge Uni versity Press, Καίμπριτζ, 1968. Runciman, STEVEN (sir), Balkan nationalism(s) and the Ottoman Empire, τόμ. I: National movements and re presentations,
Isis Press, Κωνσταντινούπολη, 2015. —, The Eastern Question or Balkan nationahsms. Balkan history reconsidered,
edited by MARIA StaSSINOPOULOU, StamatopoulOS, Dimitris (έκδ.), 560
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Vienna University Press, σειρά «Gunnar Hering Lectures», Βιέννη, 2018. TALBOT Rice, Tamara, Ό δημόσιος καί b ιδιωτικός βίος των Βυ ζαντινών, μετάφραση Φ. ΒΩΡΟΣ, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 2006. Toynbee, Arnold, Oi °Ελληνες καί oi κληρονομιές τους, Ινστι τούτο του Βιβλίου - Μ.
Καρδαμίτσα, ’Αθήνα, 1992. Treadgold, WARREN, A history of the Byzantine State and society, Stanford University Press, Καλιφόρνια, 1997. Turnbull, Stephen, The Ottoman Empire, 1326-1669. Es sential history stories, Osprey Publishing, ’Οξφόρδη, 2003. VITTI, Mario, Ιστορία τής νεοελληνικής
λογοτεχνίας, Όδυσσέας, ’Αθήνα, 2008. WOODHOUSE, C.Μ., The Greek war of independence. Its his torical setting, Hutchinson, Λονδίνο, 1952. —, The battle of Navarino, Hodder and Stoughton, Λονδίνο, 1965. —, Capodistria. The founder of the Greek independence, 1821-1829, Oxford University Press,
Λονδίνο, 1973. Zakythinos, D.A., The making of modern Greece. From By zantium to independence, Basil Blackwell, ’Οξφόρδη, 1976. ’Άρθρα σε περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων καί συλλογικούς τόμους Αβδελα, Εφη, «Ή ιστορία των γυναικών καί του φύλου στή σύγ χρονη ελληνική Ιστοριογραφία»; αποτιμήσεις καί
προοπτικές», στο Παςχαλης Κιτρομηλιδης - Τριανταφυλλος Ε. ΣκλαΒΕΝΙΤΗΣ (έπιμ.), Πρακτικά Δ' Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας «Ιστοριογραφία τής νεότερης καί σύγχρονης Ελλάδας, 18332002», τόμ. B', Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών, ’Αθήνα, 2004, σελ. 123-138. —, «Ό φεμινισμός ώς κριτική
τής εξουσίας», στό Ντινα ΒαΪΟΥ Αγγελικά Tappa (έπιμ.), Εννοιολογήσεις και πρακτικές του 561
Νέα ελληνική Ιστορία φεμινισμού. Μεταπολίτευση καί «μετά», "Ιδρυμα τής Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό κα'ι τή Δημοκρατία, Αθήνα, 2018, σελ. 13-18. Ανδριωτης, Ν., «Χριστιανοί καί μουσουλμάνοι στην Κρήτη, 1821-1924, ένας αιώνας συνεχούς αναμέτρησης έντός κα'ι έκτος τού πεδίου μάχης»,
Μνημών 26 (2004), σελ. 63-94. ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ, ΖΑΧΑΡΙΑΣ Δ., «Ή παρουσία των δυνάμεων κατοχής στήν Κρήτη (1898-1909). Ή περίπτωση των ρωσικών αύτοκρατορικών στρατευμάτων», Έλλωτία 10 (2002), σελ. 125147. Αποςτολου-Παναρα, Α., «Γλωσσική μεταρρύθμιση καί έξωτερικός δανεισμός. Ή περίπτωση τής νέας ελληνικής»,
Πρακτικά συνεδρίου για την ελληνική γλώσσα «1976-1996: είκοσι χρόνια άπό τήν καθιέρωση τής νεοελληνικής (δημοτικής) ώς επίσημης γλώσσας» (’Αθήνα, 29 Νοεμβρίου - 1η Δεκεμβρίου 1996), Τσιβεριώτης, Αθήνα, 1999, σελ. 333-341. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ, «Οί διεθνείς σχέσεις τής Ελλάδας μετά το 1989», Ιστορία του
ελληνικού έθνους, τόμος Σύγχρονος ελλη νισμός. Από το 1941 ως τό τέλος του αιώνα, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 2000, σελ. 414-417. Γαρδικα-ΚαΤΣΙΑΔΑΚΗ, ΕΛΕΝΗ, «Ή ελληνική κυβέρνηση καί τό κρητικό ζήτημα: 1908», ανάτυπο άπό τό αφιέρωμα στον πανε πιστημιακό δάσκαλο Βασίλειο Βλ. Σφυρόερα, Λύχνος, Αθήνα,
χ.χ., σελ. 343-372. ΚΟΥΚΟΥ, ΕΛΕΝΗ, «Εχθρικές ένέργειες τών Άγγλων εναντίον του Ιωάννη Καποδίστρια», Πρακτικά ’Επιστημονικού Συμποσίου «’Ιωάννης Καποδίστριας: 170 χρόνια μετά (1827-1997)», επι μέλεια ANITTA Πραςςα, Τροχαλία, Αθήνα-Ναύπλιο, 1998, σελ. 159-172. ΜΑΝΙΚΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, «Σχέσεις
Εκκλησίας καί Πολιτείας στή νεότερη Ελλάδα», Θεολογία 7 (1999), τεύχ. В'-Г', σελ. 330-410. Μαργαρίτης, Γιώργος, «Ή
Κρήτη στα 1896-1897: κοινωνικές αναταράξεις σέ μεταβατική περίοδο», Πρακτικά Συνεδρίου «Ή 562
Συμπληρωματική βιβλιογραφία τελευταία φάση του χρητιχοϋ ζητήματος», επιμέλεια 0EOXAρης Δετορακης - Αλεξης ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ, Εταιρεία Κρη τικών καί Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο, 2001, σελ. ЮЗ108. —, «Κρητική πολιτεία. Προβλήματα Ιστορικής προσέγγισης», Πρακτικά Συμποσίου «90 χρόνια από την 'Ένωση τής
Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα» (Ρέθυμνο, 5-7 Δεκεμβρίου 2003), επιμέλεια ΜίΧΑΛΗΣ ΤΡΟΥΛΗΣ, 'Ιστορική καί Ααογραφική Εταιρεία Ρέθυμνου / Εθνικό "Ιδρυμα Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Ρέθυμνο, 2007, σελ. 21-28. ΜΟΥΡΕΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Ή προσωρινή
κυβέρνηση τής Θεσσαλονί κης καί οί σχέσεις της με τους συμμάχους», Μνήμων, τόμ. H', Αθήνα, 1980-1982, σελ. 150-188. ΝΑΝΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ (μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου), «Venizelos and Church-State Relation», στον συλλογικό τόμο Eleftherios Venizelos. The trials of the sta
tesmanship, Εδιμβούργο (Institute for Neohellenic Re search, National Hellenic Research Foundation, Elefthe rios Venizelos), 2006, σελ. 349-352. —, «Ή στάση τής Εκκλησίας Κρήτης στο κίνημα του Θερίσου (1905)», Θέρισσον, 1905, πρακτικά συνεδρίου, Χανιά, 2009, σελ. 75-101. ΞανθοπΟΥΛΟΥ-ΚυριαΚΟΥ,
ΑρτεμΗ, «Περιγραφή τής Θεσσαλονί κης στα 1734 άπο τον père Jean-Baptiste Souciet», Μακεδο νικά 8 (1968), σελ. 185-210. Παναγιωτοπουλος, Βασίλης, «Ή βιομηχανική επανάσταση καί ή Ελλάδα 1832-1871», στο Εκσυγχρονισμός καί βιομηχανική επανάσταση στά Βαλκάνια τον 19ο αιώνα, Θεμέλιο, Αθήνα, 1980, σελ.
217-235. Παπαχελας, Αλεξης, «Το πραξικόπημα τής 21ης Απριλίου», στο Ελλάδα, 20ός αιώνας, 1960-1970, τόμ. A', έκδοση Ή
Καθημερινή, Αθήνα, 2018, σελ. 45-49. Πετμεζας, Σωκράτης, «From privileged outcasts to power players: the “romantic” redefinition of the Hellenic nation 563
Νέα ελληνική Ιστορία in the mid-19th century», στο R. BEATON - D. RīCKS (έπιμ.), The making of modern Greece nationalism, ro manticism and the uses of the past (1797-1896), Ashgate, Άλντερσοτ, 2009, σελ. 123-135. —, «’Αναζητώντας τους υλικούς ορούς τής οικονομικής καθυστέρη σης. Οικονομική κα'ι
κοινωνική ιστορία τής Ελλάδας κατά τα πρώϊμα νέα χρόνια» στο Β. ΚαραμανΩΛΑΚΗΣ - Μ. COUROUCLI- Τ. Σκλαβενιτης (έπιμ.), Συναντήσεις τής ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία άπό τή μεταπολίτευση έως σήμερα. Με τήν ευκαιρία τής συμπλήρωσης 40 χρόνων άπό τήν ίδρυση τής Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού
(1971-2011), EFAΙΙΕ/ΕΙΕ-ΕΜΝΕ/Μνήμων, ’Αθήνα, 2015, σελ. 127-140. Ό Καλβΐνος στήν Ίωλκό. Οί άμερικανοι Ιεραπόστολοι στήν Ελλάδα καί ή συγκρότηση τής ευαγγελικής κοινότητας του Βόλου (1875-1901), έκδόσεις Γρηγόρη, ’Αθή να, 2017. —, «Σύροι πρόσφυγες στήν Ελλάδα του 1860. Φιλανθρωπία καί αλυτρωτισμός»,
Τα Ιστορικά 64 (2016), σελ. 101-126. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, «Εγκύκλιοι (Αύγουστος 1821 - ’Ιανου άριος 1822) του οικουμενικού πατριάρχη Ευγενίου Β' περί δου λικής υποταγής των Ελλήνων στον όθωμανό κατακτητή», Δελτίον του Κέντρου Έρεύνης τής Ιστορίας του Νεωτέρου Ελλη νισμού τής Ακαδημίας ’Αθηνών 2
(2000), σελ. 19-41. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΤΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, «Ή μικρασιατική εκστρατεία. Ή ανθρωπογεωγραφία τής καταστροφής», στο ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΑΚΟΣ (έπιμ.-είσαγ.), 1922 καί οί πρόσφυγες. Μια νέα ματιά, Νεφέ λη, ’Αθήνα, 2011, σελ. 55-100. Στεφανιδης, Β. (αρχιμ.), «Aí έν τω βυζαντινω κράτει σχέσεις Εκκλησίας καί
Πολιτείας καί ή νεαρά Κωνσταντίνου Δούκα (1065)», Byzantinische Zeitschrift, 1930, σελ. 420-424. ΣμΥΡΝΑΙΟΣ,
ΑΝΤΩΝΗΣ, «Σχέσεις Πολιτείας καί Εκκλησίας (προσπάθεια ρυθμίσεως αυτών επί Καποδίστρια)», Πελοποννησιακά 16 (1985-1986), σελ. 65-89. Τοτρτογλοτ, ΜΕΝΕΛΑΟΣ, ΤΤΗΛΑΝΤΗΣ, ΑθαΝΑΣΙΟΣ-ΚοΜΝΗΝΟΣ, Κωνσταντινούπολη, 1870. 564 Τά μετά τήν άλωσιν,
Συμπληρωματική βιβλιογραφία του Λονδίνου τής 3ης Φεβρουάριου 1830 καί οί καθολικοί τής Ελλάδος», Παρνασσός 34 (1992), σελ. 167-177. ΥΤΗΛΑΝΤΗΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ, «Το Πρωτόκολλο Φειδας, ΒΛΑΣΙΟΣ, «Σχέσεις Εκκλησίας καί Πολιτείας», Σύγ χρονα Βήματα 60 (1986), σελ. 204-213. Χαλκιαδακης, ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Γ.
(συνδημοσίευση με τη ΣΤΕΛΛΑ Καθαρακη), «Ή αναπτυξιακή πολιτική του Ελευθερίου Βενι- ζέλου (1928-1932): μια πρώτη προσέγγιση», Κρητική Εστία 9 (2002), σελ. 157-187. Χαλκιαδακης, Εμμανουήλ Γ., «Ή πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου στο ζήτημα τής ένωσης τής Κρήτης με τήν Ελλάδα: 1910-1913», Πρακτικά
Συμποσίου «90 χρόνια άπό τήν 'Ένω ση τής Κρήτης με τήν ελεύθερη Ελλάδα» (Ρέθυμνο, 5-7 Δε κεμβρίου 2003), επιμέλεια ΜίΧΑΛΗΣ ΤΡΟΥΛΗΣ, Ιστορική καί Λαογραφική Εταιρεία Ρέθυμνου / Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Ρέθυμνο, 2007, σελ.
443-463. —, «Ή επανάσταση του Θερίσου ώς εσωτερικό ζήτημα. Ή προ σωπική διάσταση πρίγκιπα Γεωργίου - Ελευθερίου Βενιζέλου», στο Θέρισσον, 1905 (: Πρακτικά Συνεδρίου, Χανιά, 3-5 Μαρ τίου 2005), Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών καί Μελετών ’Ελευθέ ριος Κ. Βενιζέλος / Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων / Δή μος
Θερίσου, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Χα νιά, 2009, σελ. 23-39. —, «Κρητική πολιτεία, 1898-1913: μια πρώτη εικόνα τής πολι τικής, τής εκκλησιαστικής ζωής καί τής κοινωνίας τής περιό δου», στο συλλογικό έργο Κρητική πολιτεία καί νομός Λασιθίου (1898-1913), έκδοση ΓΑΚ / ’Αρχεία Νομοΰ
Λασιθίου, Δήμος Νεάπολης, Νεάπολη, 2010, σελ. 23-38. —, «Επισκόπηση τής εκκλησιαστικής ιστορίας τής Κρήτης», ’Επι
στημονική Επετηρίδα ’Ανώτατης ’Εκκλησιαστικής ’Ακαδημίας Ηρακλείου Κρήτης, Β' (2012), σελ. 223-250. —, «Вселенский Патриарх Григорий V греческая 1821», Христианское чтение 2 (2015) [: Christian Reading 2 (2015), scientific and theological journal of Saint Peters burg Orthodox Theological Academy], σελ. 93-117. 565
Νέα ελληνική Ιστορία —, «Reconsidering the past: ecumenical patriarch Gregory Y an the Greek revolution of 1821», Synthesis, scientíñc journal of the Faculty of Theology of Aristotle University of Thessaloniki 6/1 (2017), σελ. 177-204. —, «Έλλην, Ρωμιός, Γραικός. ’Αναζητώντας τις ιστορικές κατα
βολές και τή χρήση των όρων», ’Επιστημονική Ημερίδα μέ τίτ λο «Τή ρωμιοσύνη μήν τήν κλαΐς». Τα κείμενα των εισηγήσε ων, 'Ιερά ’Αρχιεπισκοπή Κρήτης / IEN Γενεσίου τής Θεοτόκου Μπεντεβή Ηρακλείου, Ηράκλειο, 2019, σελ. 29-48. ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Ή μεταπολεμική μετανάστευση καί ο από δημος
ελληνισμός», Ιστορία τοΰ ελληνικού έθνους, τόμος Σύγ χρονος ελληνισμός. ’Από το 1941 ως το τέλος του αιώνα, Εκδοτική ’Αθηνών, ’Αθήνα, 2000, σελ. 526-528. Χατζηιωςηφ, ΧΡΗΣΤΟΣ, «Σχέδιο Μάρσαλ καί οικονομικός προ γραμματισμός άλα γαλλικά καί άλα ελληνικά», στό ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΦΗΚΑΣ (έπιμ.), Το σχέδιο
Μάρσαλ. ’Ανασυγκρότηση καί δι αίρεση τής Ευρώπης, Πατάκης, ’Αθήνα, 2011, σελ. 183-201. D. - Veremis, T., «The beginning of the discussion on European Union. Documents on the history of Euro pean integration. The struggle for European integration in Greece», στό W. LlPGENS - W. LOTH (έπιμ.),
Documents on the history of European integration. The struggle for Euro pean integration, De Gruyter, Βερολίνο, 1988. CONYBEARE, FRED, «The history of the Greek Church», The American Journal of Theology, σελ. 555-563. Constas, «Between the Ottoman legacy and the temptation of the West. Bulgarians
coming to terms with the Greeks», στό Raymond DETREZ - BARBARA SeGAERT (έπιμ.), Europe and the historical legacies in the
Balkans, P.I.E. Peter Lang, Βρυξέλλες, 2008. DiamANTI-Karanou, P., «Migration of ethnic Greeks from the former Soviet Union to Greece, 1990-2000. Policy deci sions and implications», Southeast European and Black Sea Studies 3/1, σελ. 25-45. DetREZ, RAYMOND, 566
Συμπληρωματική βιβλιογραφία «Church and State in the Byzantine Empire. A reconsideration of the problem of Caesaropapism», Church History 34/4 (Δεκέμβριος 1965), σελ. 381403. GeanakoplOS, DENO, «“Balkan mentality”. History, le gend, imagination», Nation and Nationalism 2 (1996), σελ. 163-191.
LOUKOS, CHRISTOS, «La petite ville face à la grande: le cas d’Ano Syra au XIXe siècle», ’Αριάδνη 7 (1994), σελ. 151164. KiTROMILIDES, PASCHALIS, «From rum millet to Greek nation. Enlightement, secularization and national identity in Otto man Balkan society, 1453-1821», Journal ofModern Greek
Studies 16 (1998), σελ. 11-48. Roudometof, Victor, «American missionaries in Greece: 1820-1869», Church History 24 (1955), σελ. 152-174. Saloutos, THEODORE, «Le problème du slave macédonien», Bul letin de la Société de Linquistique de Paris 39 ( 1938), σελ. 194-210. VAILLANT, André, Πολύτομα
συλλογικά έργα Ιστορικό λεύκωμα 1960-1991 (31 τόμοι), έκδοση εφημερίδας Ή Καθημερινή, ’Αθήνα, 1997-1999. Ιστορικό λεύκωμα 1985-1991, έκδοση εφημερίδας Ή Καθημερι νή, ’Αθήνα, 1999. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμ. Θ'-ΙΣΤ' (εννέα τόμοι), Εκδοτική ’Αθηνών, ’Αθήνα, 2000. Ιστορία τής Ελλάδας του 20οϋ
αιώνα, επιμέλεια ΧΡΗΣΤΟΣ ΧαΤΖΗΙΩΣΗΦ, τόμ. Α1-Δ2 (όκτώ τόμοι), Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 1999-2009. Ιστορία των Ελλήνων, τόμ. 9-20 (δώδεκα τόμοι), έποπτεία Ευάγγελος Χεκιμογλου, Δομή, ’Αθήνα, χ.χ. 567
Νέα ελληνική ιστορία Ιστορία του νέου ελληνισμού, 1770-2000, σχεδιασμός και διεύ θυνση έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ Μ. Παναγιωτοποτλος, Ελληνικά Γράμματα, τόμ. 1-10 (δέκα τόμοι), ’Αθήνα, 2003-2004. Greece. A news review from the the Embassy of Greece, Press and Communications Office, Ούάσιγκτον, Αύγουστος 2004, τεύχος 10, άρ. 8. The Edinburgh History of the Greeks, επιμέλεια έκδοσης THO MAS W. GALLANT, τόμ. 6-10 (πέντε τόμοι), Εδιμβούργο, 2014-2015. Toronto Star (εφημερίδα), Τορόντο (Καναδάς), 15 Μαρτίου 1992. 568
Ευρετήριο* * Δεν ευρετηριάζονται ot λέξεις «Ελλάδα», «'Έλληνες», καθώς καί το χρονολόγιο.
Άαλή πασάς (βεζίρης), 265. Άβδουλ Άζίζ, 270. Άβδουλ Χαμίτ (σουλτάνος), 271. Άβδουλ Χαμίτ B', 322. ’Άβελ, βλ. Abel. Άβέρωφ, Ευάγγελος, 438, 439, 441, 443. Άβέρωφ (θωρηκτό), 380, 411. ’Αβησσυνία, 381, 385. Άγαπηνός, Τέλλος, 321. ’Αγάς, 90, 169. Άγγελόπουλος, Θόδωρος, 462. ’Αγγλία, ’Άγγλοι, 53, 94, 138, 143, 144, 148, 172, 181, 182, 187, 191, 196, 200, 213-215, 219, 230, 233, 234, 241-244, 246-248, 250, 251, 252-254, 256, 262, 268-270, 274, 285, 286, 301, 303, 307, 309-311, 320, 322, 337, 338, 340, 341, 351, 352, 356, 358, 381, 387, 388, 390-392, 396, 415, 422, 423. ’Αγγλικό κόμμα, 192, 209, 212-214, 222, 234, 239, 241, 242, 248, 253, 273. Αγία Έδρα, 119. Αγία Κυριακή, 262. Αγία Μαρίνα, 186. Αγία Σοφία, 283, 338. Άγιοι Σαράντα, 336, 395. Αγιοι Τόποι, 122, 252. Άγιον’Όρος, 44, 86, 87, 91, 117, 119, 130, 133, 337. Άγιος Γεώργιος, 101. Άγιος Δημήτριος, 101. 571
Νέα ελληνική ιστορία "Αγκυρα, 40, 50, 352, 451, 459. Αγκώνα, 121. Άγραφα, 103, 104. Αγρότης, 62, 221, 237, 328, 329, 347, 369, 373, 388. Αγροτική Τράπεζα, 359, 373. Αγχίαλος, 60, 132, 321, 364. Άδριανούπολη, 60, 62, 94, 171, 200, 272, 335, 336. Άδριατική, 122, 138, 150, 334. Αζόφ, 137, 139. Άζοφική, 137, 139, 142, 143. Αθανασιάδης, Τάσος, 418. Αθήνα, 83, 94, 114, 118, 135, 155, 158, 169, 223, 231, 234, 235, 243, 253, 254, 256, 277, 282, 310, 318, 328, 331, 343, 347, 358, 369, 370, 387, 407, 413, 420, 430, 434, 438, 443, 450, 451, 460, 463. Αθήνα (έφημ.), 213. Αιγαίο (πέλαγος), 102, 117, 121, 123, 124, 126, 141, 144, 170, 201, 275, 335, 338, 432, 436, 440֊ νησιά του —, 75, 81, 85, 89, 94, 109, 118, 120, 124, 142, 143, 170, 193, 266, 337, 429, 435, 450, 451. Αίγινα, 253. Αίγυπτος, Αιγύπτιοι, 70, 122, 147, 153, 172, 200, 205, 216, 222, 263, 274, 397. Αικατερίνη B', 140, 141, 143. Αίμος (χερσόνησος), 39, 43, 73, 75, 81, 88, 167, 183, 207, 272-274, 337. Αιτωλία, 228. Αιών (έφημερίδα), 213, 279. Ακαδημία Αθηνών, 369, 370. Ακαδημία του Μονάχου, 219. Ακαρνανία, 103, 144, 154. Ακροκόρινθος, 167. Ακρόπολη, 135, 176, 196, 232, 411. Ακρόπολις (έφημερίδα), 308, 326, 345. Ακτουάριος, ’Ιωάννης, 32. Ακτσές, 58, 68, βλ. και άσπρο. Άλαεδδίν A' Καϊκομπάτ, 37. 572
Ευρετήριο Αλβανία, Αλβανοί, 39, 73, 75, 97, 141, 142, 144, 151, 164, 214, 266, 276, 304, 317, 333, 335, 364, 385, 389, 391, 457. ’Αλγέρι, 125. ’Αλγερία, 442. Άλδειος ’Ακαδημία, 54. Άλεβίζος ’Αναστάσιος (Τάσσος), 461. ’Αλεξάνδρεια, 86. ’Αλέξανδρος Ç' Βοργίας, 122. ’Αλεξανδρούπολη, 336. ’Αλεξίου, Έλλη, 462. Αλή πασάς Ίωαννίνων, 144, 153, 154, 164, 170, 213. Αλιάκμονας, 82, 101. 'Άλωση Κωνσταντινουπόλεως, 85, 91, 103, 106, 109. ’Αμαλία (πριγκιπίσσα, σύζυγος ’Όθωνα), 229, 255. Αματόβου (λίμνη), 366. ’Αμβούργο, 175, 179. ’Αμερική, ’Αμερικανοί, 172, 173, 182, 263, 453. Αμπελάκια, 97, 100, 101. Αμπρούτζα, 120. ’Άμστερνταμ, 138. ’Αναγέννηση, 28, 32, 34, 56, 158, 159. ’Ανακωχή των Μουδανιών, 356. ’Ανατολή, 23, 25-27, 33, 34, 49, 52, 66, 67, 75, 81, 87, 93, 96, 97, 99, 102, 109, 111, 116, 118, 120, 122, 123, 136, 137, 147, 156, 178, 233, 238, 248, 275, 301, 307, 311, 349, 368. ’Ανατολική Ρουμελία, 95, 272, 273, 303, 304, 307, 317, 321. ’Ανατολικό ζήτημα, 264. Ανδρεάδης, Άνδρέας, 354. Ανδρεάδης, Στρατής, 435. Ανδριανός, Βάσος, 462. ’Ανδρόνικος B', 32. ’Ανδρόνικος Τ', 32. ’Άνδρος, 118. Ανδρουτσόπουλος, ’Αδαμάντιος, 432, 433. Ανδροΰτσος, Ανδρέας, 145. Ανδροΰτσος, Όδυσσέας, 186. 573
Νέα ελληνική Ιστορία ’Ανθενωτικοί, 41, 80. ’Αντάρτες, 191. Άντιβασιλεία, 211, 212, 217-223. ’Αντιμεταρρύθμιση, 109, 115, 118. Άντίρριο, 169, 460. Άντίταυρος, 27. Ανώταττον Λογιστήριον, 219. Αξιός (ποταμός), 95, 366. Απαρτης, ’Αθανάσιος, 420. Άπιστοι, 38, 57. ’Απολλώνιος εκ Πέργης, 32. Άποστολάκης, Γιάννης, 370. ’Αποστολής, Μιχαήλ, 109. Άπουλία, 26, 120. Άπω ’Ανατολή, 123. Άραβες, 26, 27, 57. ’Αράχοβα, 197. ’Αρβανίτες, 164. Άργάΐος, 43. Άργος, 208. ’Αργυρόκαστρο, 334, 336, 395. Αργυρόπουλος, ’Ιωάννης, 52, 91. Αργυρός, ’Ισαάκ, 32. Άργυροχοΐα, άργυροχοϊκή, 88. Αρέθας, 28. Άρειος Πάγος, 185, 186, 187, 429. ’Αριστοτέλης, 34, 50, 92. ’Αρματολίκι, 103, 104, 107. ’Αρματολοί, 103, 104, 106, 144. ’Αρμενία, ’Αρμένιοι, 57, 123, 311, 352. ’Αρμενικό ζήτημα, 309. Αρμενόπουλος, Κωνσταντίνος, 90. Αρμός, 419. Αρμούρης (άκριτικός ήρωας), 27. Αρσένης, Γεράσιμος, 443, 450, 458. Άρτα, 137, 200, 276. Αρτζάν (λίμνη), 366. Αρχαιολατρεία, άρχαιολάτρες, 155-157. 574 Λ
Ευρετήριο ’Αρχαιολογία, 156. ’Αρχαιολογική Εταιρεία, 216, 225. ’Αρχαιότητα (κλασική), 28, 156, 179. ’Αρχιτεκτονική, 84, 85, 100, 134, 135, 294, 420. Άρχοντες, 41, 89, 90, 91, 102, 185, 186. Άσίζες τής Ρωμανίας, 89. Άσκύφου, 263. Άσπρο, ασπρα, 58, 69, 70. Άσπροπόταμος, 103. Άσπρόπυργος, 435. ’Αστοί, 57, 148. Άστραχάν, 142. Άστρος, 187՜ βλ. καί πολίτευμα. Άτλάντα, 463. ’Αττάλεια, 349, 352. ’Αττική, 135, 199, 229, 410, 459. ’Αττικισμός, 28. Αυλώνα, 334. Αυστρία, Αυστριακός, 95, 96, 97, 98, 117, 136, 137, 230, 268, 273, 274, 275, 276, 304, 310, 311, 337, 339, 373, 389. Αυστροουγγαρία, 96, 100, 216, 273, 303, 320, 333, Αυτοκρατορίες: — ανατολική, 26. — των Άψβούργων, 96. — του Βορρά, 88. — βυζαντινή, 27, 28, 48, 77, 143, 282. — οθωμανική, 38, 67, 75, 77, 81, 93, 97, 105, 129, 136, 137, 140, 142, 143, 147, 152, 158, 252, 254, 255, 264, 266, 273, 333. — ρωμαϊκή, 23, 24, 349, 385. ’Αφρική, 122, 124 405, 411, 438. Άχάία, 44, 167, 196. ’Αχρίδα, 318. ’Αχινού, 366. Βαγιαζήτ A', 40, 50, 74. Βακαλό, Ελένη, 462. 575 143, 172, 320, 323, 337, 342. 106, 124, 214, 233,
Νέα ελληνική Ιστορία Βακαλόπουλος, ’Απόστολος Ε., 13, 462. Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Άπ., 14. Βαλαάδες, 73. Βαλαωρίτης, ’Αριστοτέλης, 256. Βαλκανική (χερσόνησος), βαλκανικές χώρες, Βαλκάνια, 38, 45, 67, 73, 86, 95, 97, 101, 105, 125, 129, 134, 135, 136, 139, 151, 152, 154, 183, 252, 264, 265, 267, 268, 270, 271, 276, 310, 321, 372, 385, 395, 410, 415, 455, 457. Βαλτέτσι, 167. Βαλτική, 138, 140. Βάλτος, Βαλτινοί, 103. Βαμβάκι, 68. Βάμβας, Νεόφυτος, 232. Βαρβαρέσσος, Κυριάκος, 375. Βαρβαρικά φύλα, 25. Βάρδας (οικογένεια), 59, 60. Βαρλαάμ, 34, 48. Βάρνα, 132, 321. Βάρναλης, Κώστας, 370. Βασιλείου, Γιώργος, 451. Βασιλείου, Σπΰρος, 419, 461. Βασιλικά, 169. Βασιλικάτα, 120. Βάσος, Τιμολέων, 312. Βαυαρία, 208, 218, 222, 255, 294. Βαυαροκρατία, 229. Βαυαρός, 217, 229, 230, 234. Βαφέ του ’Αποκόρωνα, 263. Βαφόπουλος, Γιώργος, 418. Βέλγιο, 391. Βελέντζας, ’Ιωάννης, 236. Βελέντζας, Γιάννης, 312. Βελεσά, 319. Βελεστινλής, Ρήγας, 150, 151, 152, 153. Βελεστίνο, 151. Βελιγράδι, 95, 152, 265, 396. Βενέζης, Ήλίας, 353, 418. 576
Ευρετήριο Βενετία, Βενετοί, 48, 54, 87, 94, 97, 102, 110, 121-125, 127, 129, 135, 136, 140, 145. Βενετοκρατία, 126. Βενιαμίν, επίσκοπος Κοζάνης, 100. Βενιζέλος, Ελευθέριος, 293, 297, 313, 323, 330-332, 338-345, 347-351, 353, 355-357, 359-361, 363, 371, 372, 374, 375, 377-380, 382, 384, 386. Βενιζέλος, Σοφοκλής, 409, 425, 426. Βενιαμίν 6 Λέσβιος, 148. Βερβέρας, Παναγιώτης, 312. Βερβέρας, Πλάτης και Χρηστός, 311. Βέρμιο, 40, 44, 154, 170, 396. Βερναρδάκης, Δημήτριος, 249, 261, 284, 285, 287-291. Βέρνη, 178. Βέροια, 40, 97, 337. Βερόνα, 172. Βερούλη, ’Άννα, 463. Βερσαλλίες, 349. Βεσσαραβία, 274, 391. Βήμα (εφημερίδα), 427. Βησσαρίων (αρχιεπίσκοπος Νίκαιας), 41, 51, 56, 91, 109. Βιδίνι, 95, 144. Βιέννη, 95-99, 102, 151, 333. Βιζυηνός, Γεώργιος, 293. Βικέλας, Δημήτριος, 293. Βιομηχανία, 96, 220, 260, 278, 279, 281, 297, 308, 325, 326, 328, 329, 337, 344, 345, 346, 367, 368, 369, 422, 424, 425, 435. Βιοτεχνία, βιοτέχνες, 46, 57, 61-63, 65-67, 93, 96, 99, 153, 167, 172, 220, 237, 277, 297, 369, 385, 439. Βίσμαρκ, ’Όττο Έντουαρντ Λέοπολντ φόν, 274. Βιτάλης, Γεώργιος, 295. Βλαδιμηρέσκου, Θεόδωρος, 164-166. Βλαχία, Βλάχος, 81, 129-131, 144, 148, 154, 164-166. Βλαχογιάννης, Γιάννης, 228. Βογιάροι, 130, 131, 165. Βογορίδης, ’Αθανάσιος, 181. Βοδενά, 132. 577
Νέα ελληνική Ιστορία Βοεβόδας, 90. Βοημία, 97. Βοιωτία, 227. Βοκκάκιος, 48, 49. Βολανάκης, Κωνσταντίνος, 295. Βόλος, 200, 328, 329, 347. Βολταιρισμός, 150. Βολυνία, 139. Βόννη, 442. Βορειοηπειρώτες, 337. Βοσκοί, 93, 153, 167. Βοσνία, Βόσνιοι, 73, 75, 95, 144, 266-268, 270-272, 274, 275, 303, 323. Βουγιουκλάκη, ’Αλίκη, 462. Βουδαπέστη, 96, 98, 99, 100, 102, 437. Βουκασίν, 39. Βουκοβίνα, 391. Βουκουρέστι, 130, 151, 165. Βούλγαρης, Δημήτριος, 255, 264, 265, 300. Βούλγαρης, Παντελής, 462. Βουλγαρία, Βούλγαροι, 30, 39, 75, 97, 131, 132, 139, 164-166, 265, 266, 268, 271-274, 301, 303, 304, 307-311, 317-319, 321, 334, 335, 338, 339, 341, 342, 348, 349, 354, 364, 367, 373, 379, 388, 390, 395, 396, 399-401, 412, 424, 442. Βουλγαρικό ζήτημα, 267. Βούλγαρις, Ευγένιος, 142. Βουλευτοκρατία, 363. Βουλή, 185, 199, 244, 245, 248, 258, 259, 278, 289, 299, 303, 305, 322, 324, 328, 331, 339, 347, 359, 379, 382, 383, 422, 428, 431, 434, 435, 438, 441, 442, 444. Βουρλούμης, Παναγής, 369. Βουτυράς, Δημοσθένης, 293. Βραγγιανά, 104. Βρεττάκος, Νικηφόρος, 418. Βριώνης, Όμέρ, 187. Βρυέννιος, ’Ιωσήφ, 41. Βρυέννιος, Μανουήλ, 32. Βρύσες του ’Αποκόρωνα, 263. 578
Ευρετήριο Βυζαντινοί, 29, 50, 51, 58. Βυζάντιο, 24, 30, 39, 40, 41, 50, 56, 60, 85, 91, 127, 150, 281, 292, 343, 368, 388. Βυζάντιος, Δημήτριος, 216. Βυρτεμβέργη, 113, 114. Γαβράς, Κώστας, 462. Γαβριήλ πασάς, 303. Γαζήδες, 38, 58. Γαζής, ’Άνθιμος, 148. Γαζής, Θεόδωρος, 51, 91. ΓαΤες, 33, 38, 59. Γαλανάκη, Ρέα, 462. Γαλανής, Δημήτριος, 420. Γαλατάς, 75, 116. Γαλλία, Γάλλοι, 53, 54, 94, 119, 124, 126, 131, 148, 151, 153, 177, 178, 181, 191, 196, 200, 207, 213, 233, 235, 241, 243, 244, 246, 250-254, 262-264, 268, 297, 320, 322, 327, 337, 340-343, 349, 351, 352, 356, 375, 387, 389, 391, 392, 416. Γαλλικό κόμμα, 191, 209, 212, 213, 235, 239, 247, 248, 251, 253. Γαράσανιν, Ήλίας, 266. Γαργαλίδης, Παναγιώτης, 357. Γεμιστός, Γεώργιος, 41, 50, 51, 110. Γενιτσά (Γιαννιτσά), λίμνη, 320, 366, 373. Γενιτσαρικά τάγματα, 39. Γενίτσαροι, 59, 74, 75, 76, 77, 126. Γεννάδιος (πατριάρχης), 74, 80, 91. Γενουάτες, 116. Γερμανία, Γερμανοί, 38, 67, 95, 96, 97, 105, 111, 148, 178, 216, 269, 297, 310, 311, 313, 337, 339, 341, 373, 375, 387, 389, 391, 392, 395-400, 405-407, 411, 415, 416, 418, 425, 438, 442, 452. Γερμανός Καραβαγγέλης (μητροπολίτης Καστοριάς), 319. Γερμανός, Φρέντυ, 462. Γερουσία, 185, 208, 209, 244, 245: — τής δυτικής Ελλάδας, 187. 579 149, 219, 269, 372, 250, 156343, 412,
Νέα ελληνική ιστορία — των Καλτετζών, 184. — μεσσηνιακή, 182. — πελοποννησιακή, 186, 187. Γευγελή, 317, 336, 358. Γεωργικός Σταθμός, 221. Γεώργιος A', 257-259, 262, 271, 299, 301, 308, 323, 324, 335. Γεώργιος B', 357, 381, 382, 397, 414. Γεωργοί, 28, 63, 68, 82, 153, 167, 172, 209, 237, 277. Γιάνναρης, Κωνσταντίνος, 462. Γιβραλτάρ, 38, 147, 274. Γιλδίζ, 322. Γιουγκοσλαβία, 358, 364, 372, 378, 390, 395, 396, 422, 442, 452, 453, 455. Γιουροϋκοι, 37, 103. Γιουρούσι, 105. Γκιζίκης, Φαίδων, 432. Γκίκας, Γρηγόριος, 165. Γκιουλ Χανές, 262. Γκλιγκόροφ, Κίρο, 456. Γκορίτσας, Σωτήρης, 462. Γκορμπατσώφ, Μιχαήλ, 451. Γκρίζοι Λύκοι, 458. Γκρούτας, Γούλας, 312. Γλέζος, Μανόλης, 401. Γλώσσα: — δημοτική, 113, 114, 117, 149, 198, 292, 329, 330, 374, 388, 436. — ελληνική, 26, 28, 207. — λατινική, 24. — νέα ελληνική, νεοελληνική, 27, 28, 291. — τουρκική, 56. Γονατας, Στυλιανός, 355, 407. Γοργοπόταμος, 405, 411. Γουδή, 330. Γουλιέλμος-Γεώργιος-Χριστιανός, βλ. Γεώργιος A'. Γουλιέλμος Β' Γερμανίας, 308. Γουλιέλμος Δ', 225. Γουναράδες, 66. 580
Ευρετήριο Γουναρης, Δημήτριος, 328, 344, 355, 362. Γουναρόπουλος, Γιώργος, 419. Γουώλ Στρήτ, 465. Γραβιά, 169. Γραικύλος, 58. Γράνα, 167. Γρηγοριάδης, Θεόδωρος, 462. Γρηγόριος Ε' (πατριάρχης), 171. Γρηγόριος Θ' (πάπας), 30. Γρηγόριος ІГ' (πάπας), 115. Γρηγόριος ò Παλαμάς, 34. Γρίβας, Γεώργιος, 423. Γυζης, Νικόλαος, 295. Δαγκλής, Παναγιώτης, 341. Δαδιώτης, Λουκάς, 220. Δαλματοί, 95, 126. Δαμασκηνός (αρχιεπίσκοπος), 413. Δαμασκηνός (ζωγράφος), 86, 87. Δανία, 391, 416. Δαρδανέλλια, 338, 339. Δεδέ-Άγάτς, βλ. ’Αλεξανδρούπολη. Δεκάτη, 68, 204. Δέλβινο, 336, 395. Δεληγιώργης, Πέτρος, 264, 265. Δελμοϋζος, ’Αλέξανδρος, 329. Δέλτα, Πηνελόπη, 293. Δελτίον των Φιλελευθέρων, 362. Δελφοί, 370. Δεμερτζής, Κωνσταντίνος, 382, 384. Δεμέστιχας, Παναγιώτης, 397. Δερβενάκια, 171. Δερβίσηδες, 72. Δερήνος, 32. Δερτιλής, Γιώργος, 464. Δήλεσι, 301. Δηλιγιάννης, Θεόδωρος, 272, 299, 300, 302, 304, 305, 309312. 581
Νέα ελληνική ιστορία Δήλος, 155. Δημητριάδης, Κωνσταντίνος, 420. Δημοκρατική Ένωση, 357. Δημοκρατικό Μανιφέστο, 362. Δημοτική ποίηση, 173. Δημοτικό τραγούδι, 27, 46-47, 134, 156, 157, 256, 293. Διακομιχάλης, Δημήτρης, 458. Διάκος, ’Ιωάννης, 387. Διαμαρτυρόμενοι, 111-113, 115, 116. Διάσκεψη τής Χάγης, 373. Διαφωτισμός, 149, 150. Διγενής ’Ακρίτας, 27. Διεθνές Δικαστήριο Χάγης, 459. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, 465. Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, 369. Δικηγοροκρατία, 361. Διομολογήσεις, 94. Διονύσιος Β' (μητροπολίτης Λαρίσης-Τρίκκης), 125. Διονύσιος (δσιος), 81. Διονυσίου, Στρατός, 463. Δίστομο, 197. Δοβρουτσά, 274. Δοϊράνη, 336, 397. Δομινικανοί, 116, 117. Δόν, 139. Δοξαρας, Νικόλαος, 88. Δοξαρας, Παναγιώτης, 88. Δοξάτο, 401. Δοσίθεος (πατριάρχης ’Ιεροσολύμων), 43, 137. Δούκα, Μάρω, 462. Δούκας (οικογένεια), 61. Δούκας, Κωνσταντίνος, 165. Δούκας, Νεόφυτος, 148. Δουλοπάροικοι, 41, 59, 63-65, 102, 297. Δούλος, δούλοι, 65, βλ. καί σκλάβος. Δούναβης, 96, 97, 139, 143, 154, 255, 272, 273. Δουσάν, Στέφανος, 39, 266. Δούσμανης, Βίκτωρ, 339. 582
Ευρετήριο Δραγατσάνι, 166. Δραγούμης, ’Ίων, 319, 350. Δραγούμης, Νικόλαος, 209, 233, 247, 287. Δραγούμης, Στέφανος, 328. Δράμα, 94, 320, 366, 373, 401. Δροσίνης, Γεώργιος, 293. Δυνατοί, 33, 38, 41, 60, 206. Δυρράχιο, 122, 266. Δύση, 25-27, 30, 32, 34, 38, 48-52, 54, 55, 59, 60, 62, 66, 73, 80, 86, 87, 92, 93, 102, 114, 119, 123, 127, 150, 281, 282, 306, 419. Δυτικομακεδόνες, 100, 216. Δωδεκάνησα, Δωδεκάνησος, 193, 215, 333, 349, 364, 392. Έβερτ, Μιλτιάδης, 458. Εβραίοι, 57, 62, 66, 67, 94, 95, 123, 405, 406. Έβρος, 39, 356. Έγγονόπουλος, Νίκος, 418, 461. Εγγύς Ανατολή, 92, 93, 95, 115, 121, 123, 147, 152, 173, 183, 207, 214, 222, 265, 273, 275, 338, 342, 345, 351, 415, 465. Έδεσσα, 337. Εθνικές γάΐες, 202, 223, 226, 228. Εθνική ’Αντίσταση, 30. Εθνική’Άμυνα, 341, 342. Εθνική Εταιρεία, 311, 317. Εθνική ’Οργάνωση Νεολαίας, 388. Εθνική Τράπεζα Ελλάδας, 236, 237, 238, 395. Εθνικόν Νομισματοκοπεΐον, 219. Έθνος: — γαλλικό, 149. — ελληνικό, νεοελληνικό, 24, 28, 43, 46, 114, 132, 142, 152, 163, 214. Εθνοσυνέλευση: — στήν ’Αθήνα, 243, 257, 382. — τής Πρόνοιας, 208. Ειδωλολάτρης, 28. Εκκλησία, 25, 79, 83, 84, 89-91, 99, 101, 106, 138, 343. 583
Νέα ελληνική ιστορία — άνατολική, 26, 34, 39, 41, 80, 110, 111, 112, 115, 116. — βυζαντινή, 129. ֊ δυτική, 26, 34, 39, 41, 50, 80, 109, 120. — καθολική, 109, 115, 116, 117, 294. — ορθόδοξη, 79, 115, 116, 130, 219, 248. — ρουμανική, 130. — ρωμαϊκή, 110 — ρωσική, 218. Ελαιογραφία, 88, 98. Έλ Άλαμέιν, 408. Ελβετία, 173, 178, 444, 458. Ελεγκτικόν Συνέδριον, 219. Έλευθερές-Πράβιστα (Πράβι), 336. ’Ελεύθερον Βήμα (εφημερίδα), 369. Ελευσίνα, 345. Ελλάς (φρεγάτα), 206; "Ελλη, 335, 393. Ελληνική Βιβλιοθήκη, 149. Ελληνικό ζήτημα, 174, 197, 200, 233, 431. Ελληνισμός, 26, 28, 42, 44, 62, 131, 132, 267. Ελλήσποντος, 30, 170. Ελπίς (έφημ.), 213, 231. Ελσίνκι, 459. Έλύτης, Όδυσσέας, 418, 462. Έμινιανά, 104. Εμπειρικός, Άνδρέας, 418. Εμπορική Εταιρεία τής ’Ανατολής, βλ. Orientalische Compa gnie. Εμπόριο, έμποροι, 61, 62, 66, 67, 82, 93-102, 123, 133, 144, 147, 152, 172, 204, 205, 237, 277. Έννόμιον, 69. Ένωση Κέντρου, 425. Ένωτικοί, 34, 41, 109. Εξάβιβλος, 90. Έξελληνισμός, 26. Έξισλαμισμός, 71-75, 142. Εξκουσεία, 28. ’Εξπρές Σάμινα (πλοίο), 460. 584
Ευρετήριο Εξωμοσία, 72, 74, 77. Επανάσταση: — γαλλική, 144, 147, 150, 151, 174, 206, 282, 286. — ελληνική, 88, 102, 106, 129, 174, 175, 182, 183, 200, 204, 207, 215. Επιτροπή ’Αποκαταστάσεων Προσφύγων, 365. Επτάνησα,Επτάνησος, 85, 88, 109, 257, 258, 295. Έπτανήσου Πολιτεία, 153. Έρεσσός, 172. Ερζεγοβίνη, 75, 266-268, 270, 274, 275, 303, 323, βλ. καί Βοσνία. Έρμούπολη, βλ. Σύρα. Έρμώνυμος, Γεώργιος, 53. Έρτογρούλ, 37, 38. Ερωτήματα (γραμματική), 49. Εσθονία, 391. Έσνάφια, 66. Εύβοια, 121, 135, 228, 229. Ευγένιος ο Α’ιτωλός, 92. Ευκλείδης, 32. Ευξεινος Πόντος, 40, 60, 132, 137-139, 142, 147, 222, 266, 321, 364. Ευρωπαϊκή Ένωση, 456, 457, 459, 461, 465. Ευρωπαϊκή Κοινότητα, 453, 457. Ευρώπη, Ευρωπαίοι, 18, 25, 38, 39, 49, 51, 64, 66, 73, 81, 94, 95, 97, 99, 101, 110, 111, 113, 116, 123, 124, 126, 140, 144, 148, 150, 153, 156, 158, 166, 172-174, 181, 207, 213, 215, 225, 243, 247, 250, 260, 263, 268, 275, 294, 301, 320, 321, 335, 337, 350, 353, 360, 367, 369, 391, 393, 398, 401, 413, 415, 416, 420, 425, 438, 445, 452-454. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, 28. Ευταξίας, ’Αθανάσιος, 297. Ευφράτης, 27. Έφημερίς των Ελλήνων, 387. Έφταλιώτης, ’Αργυρής, 293. Ζαβιτσιάνος, Κωνσταντίνος, 371. Ζαγορά, 151. 585
Νέα ελληνική Ιστορία Ζαγοριά, 101. Ζαΐμης, Αλέξανδρος, 209, 323, 324, 359, 371. Ζαΐμης, Άνδρέας, 188, 230. Ζάκυνθος, 54, 123, 250. Ζάππειο, 343. Ζαράκοβα, 184. Ζαχαριάδης, Νίκος, 413. Ζάχος, ’Αριστοτέλης, 420. Ζέμουν, βλ. Σεμλίνο. Ζέρβος, Ναπολέων, 403, 410. Ζιαμέτια, 58, 59. Ζολώτας, Ξενοφών, 452. Ζορμπάς, Νικόλαος, 330. Ζυγομαλας, ’Ιωάννης, 58, 113. Ζυρίχη, 178, 423, 425. Ζώγου, Άχμέτ, 389. Ζωγραφική, ζωγράφοι, 85-88, 100, 130, 134, 295. Ζωγράφος, Γεώργιος Χρ., 337. Ζωγράφος, Κωνσταντίνος, 232, 233, 242. Ζωιτάκης, Γεώργιος, 430, 431. Ζώσιμος (μητροπολίτης Μόσχας), 122. ’Ηλεία, 196, 228. Ηνωμένα ’Αραβικά Εμιράτα, 453. Ηνωμένες Πολιτείες, 182, 185, 313, 321, 325, 327, 368, 369, 375, 416, 429, 433, 438, 440, 455. ’Ήπειρος, 31, 70, 83, 89, 93, 96, 125, 126, 132, 141, 142, 144, 170, 171, 205, 209, 215, 227, 253, 264, 266, 276, 297, 304, 313, 334, 336, 342, 349, 397, 413, 421. Ήρακλείδης, ’Ιάκωβος Βασιλικού, 111. Ηράκλειες Στήλες, βλ. Γιβραλτάρ. Ηράκλειο (Κρήτης), 54, 86, 126, 313, 454. Θαλασσηνοί (οικογένεια), 59. Θάσος, 61, 170, 335, 337, 400, 432. Θέμελης, Γιώργος, 418-419. Θέμελης, Νίκος, 462. Θεοδόσιος, 32. 586
Ευρετήριο Θεοδωράκης, Μίκης, 431, 462. Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας, 31. Θεόκλητος (αρχιεπίσκοπος), 343. Θεοτοκας, Γιώργος, 418. Θεοτόκης, Γεώργιος, 312, 317, 324, 327, 330. Θεοτόκης, Νικηφόρος, 142. Θεοφάνης (ζωγράφος), 86, 87. Θεόφιλος, έπίσκοπος Σερβίων, 100. Θέρισσο, 323. Θερμαϊκός κόλπος, 275, 303, 367. Θεσσαλία, Θεσσαλοί, 40, 93, 95-97, 103, 125, 132, 141, 151, 154, 170, 171, 209, 215, 227, 228, 236, 253, 264, 266, 272, 276, 303, 313, 324, 326, 332, 420. Θεσσαλονίκη, 14, 18, 32, 34, 39, 40, 62, 81, 86, 91, 93-96, 117, 125, 144, 148, 171, 269, 270, 272-275, 297, 303, 318320, 334, 335, 337, 338, 340, 341, 347, 358, 364, 366, 373, 385, 394, 397, 399, 405, 406, 410, 424, 443, 450, 456, 460. Θεών, 32. Θήβα, 94, 344. Θησείο, 343. Θούριον, 152. Θράκη, 41, 61, 94, 96, 117, 215, 266, 272, 273, 336, 337, 347, 349, 352, 356, 364, 366, 390, 395, 399, 400, 406, 410, 412, 451, 453. Θύαμης, 394. ’Ιαπωνία, 396, 415. ’Ιάσιο, 130, 139. Ίβαν Γ' Βασιλίεβιτς, 121. Ίγνάτιεφ, 269. ’Ιγνάτιος Ούγγροβλαχίας, 181. Ιερεμίας B' ο Τρανός (πατριάρχης), 92, 111, 112. 'Ιερή Συμμαχία, 172, 177. Ιερός Λόχος, 166. ’Ιερουσαλήμ, 119. ’Ιησουίτες, 117, 118. ’Ιθάκη, 32, 145. 587
Νέα ελληνική ιστορία Ικόνιο, 37, 61, 222, 349. Ίλιάδα, 48. ’Ίμβρος, 170. ’Ίμια (βραχονησίδες), 458. Ίμπραΐμ πασάς, 188, 191, 192, 194, 196, 197, 202, 222. Ινδίες, 122, 274, 415. Ίόνια νησιά, 138, 142, 153, 171, 198, 215. Ίόνιο, 102, 109, 120, 123, 124, 138, 144. Ίονίου ’Ακαδημία, 258. Ιππότες, 29: — τοΰ Αγίου Ίωάννου, 118, 124, 125, 126. — τοΰ Αγίου Στεφάνου, 126. Ίπποφορβή, 68. Ιράκ, 452, 453. ’Ισαάκ, Τάσος, 458. Ισαβέλλα (βασίλισσα τής Ισπανίας), 122. ’Ισλαμισμός, 27, 73, 126. ’Ισμαήλ πασάς, 263. ’Ισοκράτης, 53. Ισπανία, Ισπανοί, 67, 124, 125, 385. ’Ισραήλ, 438, 543. ’Ιταλία, ’Ιταλοί, 25, 38, 48, 49, 52, 53, 105, 109, 119, 120, 124, 138, 150, 155, 177, 250, 255, 267, 275, 276, 290, 333, 342, 349, 351, 352, 366, 372, 375, 381, 385, 387, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 399, 400, 405, 406, 410, 411, 412, 416, 418, 430, 431. ’Ιωάννης Α' Δούκας Βατάτσης, 30. ’Ιωάννης E', 48. Ίωαννίδης, Δημήτριος, 432. ’Ιωάννινα, 29, 31, 40, 70, 75, 89, 94, 125, 144, 334, 342, 421, 426. Ίωάννου, Γιώργος, 462. Ίωάσαφ B', 111. ’Ιωσήφ B' (αύτοκράτωρ τής Ρωσίας), 143. ’Ιωσήφ (φιλόσοφος), 32. Καβάλα, 125, 337, 339, 341, 401. Καβάσιλας, Νικόλαος, 32. 588
Ευρετήριο Καβάφης, Κωνσταντίνος, 370, 428. Καβούρ, 255. Καδής, 57, 90. Καζαντζάκης, Νίκος, 370. Καθαρεύουσα, 149, 232, 292, 293. Καθολικισμός, 116, 120. Καθολικοί, 109, 111, 115-120, 126, 136, 232, 248, 252, 333. Καϊμακάμης, 152. Κάί'ρης, Θεόφιλος, 148. Κάιρο, 405. Καλαβρία, 26, 34, 48, 120. Καλαμάτα, 140, 167, 176, 325, 450. Καλαφάτης (οικογένεια), 60. Κάλβος, Άνδρέας, 180, 198. Καλδάρας, ’Απόστολος, 463. Καλιμαύκι, 76. Καλιφόρνια, 416. Καλλέργης, Δημήτριος, 242. Καλλέργης, Νικόλαος, 88. Καλλιγας, Παύλος, 228, 237, 256, 283. Καλλιμάχης, Σκαρλάτος, 165. Καλλίνικος (πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως), 137. Καλλίπολη, 38. Κάλλιστος, ’Ανδρόνικος, 46, 51, 53, 91. Καμινάρης, Σάββας, 164, 166. Κανάρης, Κωνσταντίνος, 255, 271. Κανελλόπουλος, Παναγιώτης, 383, 402, 426, 427, 428, 431. Κανέλλος, Στέφανος, 174. Κάνης (ποταμός), 43. Καννάβι, 69. Κάννες, 310, 462. Κάννιγγ, Γεώργιος, 214, βλ. καί Canning. Κανουνναβές, χανουνναμέδες, 68, 69. Καντακουζηνοί (οικογένεια), 59, 61. Καντακουζηνός, Şerban, 130. Καντούνης, Νικόλαος, 88. Καούδης, Ευθύμιος, 320. Καπνικόν, 69. 589
Νέα ελληνική ιστορία Καπνίων, βλ. Reuchlin. Καποδίστριας, Αυγουστίνος, 207, 208. Καποδίστριας, ’Ιωάννης, 133, 163, 167, 191, 199-207, 213, 221, 258, 282, 284, 300, 302, 306. Καπουκίνοι, 118. Καππαδοκία, Καππαδόκες, 37, 43, 95. Καραβάν-σαράγι, 72, 101. Καραγιάννης, Γεώργιος, 100. Καραϊσκάκης, Γεώργιος, 194, 297. Καρακάλλας, 23. Καρακάσης, Δημήτριος, 100. Καραμανία, 61, 95. Καραμανλήδες, 61, 62, 95. Καραμανλής, Κωνσταντίνος, 424-427, 430, 431, 433-437, 439, 445, 449, 453, 458, 459, 461. Καραμανλής, Κώστας, 458, 465. Καρατάσος, Τσάμης, 206, 236. Καρβοναρισμός, 183. Καρβονάροι, 179. Καρέζη, Τζένη, 462. Καρελία, 391. Καρκαβίτσας, Άνδρέας, 293. Κάρολος Ç' τής Αυστρίας, 97. Κάρολος Η' τής Γαλλίας, 56, 122. Κάρολος IB' τής Σουηδίας, 138. Καρπενησιώτης, ’Αθανάσιος, 166. Καρτάλης, Γεώργιος, 403. Καρύδια, 69. Καρυές, 87. Καρύταινα, 167. Καρυωτάκης, Κώστας, 370. Κάσος, 191, 193, 380. Κασσάνδρα, 44. Καστοριά, 94, 95, 100, 101, 152, 317, 318, 321. Καστρινός, Δημήτριος, 54. Καστρινός, Νίκος, 358. Κατεχάκης, Γεώργιος, 320. Κατσαντώνης, 154. 590
Εύρετήρίο Κατσώνης, Λάμπρος, 144. Κάτω ’Ιταλία, 26, 122. Καύκασος, 272, 352, 364. Καυταντζόγλου, Λύσανδρος, 294. Καφαντάρης, Γεώργιος, 359, 360, 371, 380, 407. Κεμάλ, Μουσταφάς (Άτατούρκ), 352, 390. Κέρκυρα, 54, 60, 91, 123, 325, 328, 347, 394, 457. Κέρτς, 137. Κεφαλληνία, 60, 110, 123, 250. Κεφαλληνός, Γιάννης, 420. Κηρουλάριος, Μιχαήλ, 26. Κιλικία, 349, 352. Κιλκίς, 336. Κιοσειβάνωφ, Γκεόργκι, 390. Κιουτάχεια, 83. Κιουταχής, βλ. Ρεσίτ Μεχμέτ πασάς. Κίρτσοβο, 318. Κλασικισμός, 156, 158, 159, 175, 176, 177, 182, 294. Κλεάνθης, Σταμάτης, 294. Κλέφτης, κλέφτες, 104, 105, 106, 144, 154, 184. Κλεφτοπόλεμος, 105, 106, 169, 192, 195, 220. Κληρίδης, Γλαύκος, 455, 457, 459. Κληρικοί, 130, 133, 137, 142. Κλίντον, Μπίλ, 459. Κλονάρης, Χριστόδουλος, 181. Κοζάνη, Κοζανίτες, 82, 100, 101. Κοινή ’Αγορά, 424. Κοινοβουλευτισμός, 183. Κοινωνία των Εθνών, 356, 360, 364, 375, 385, 391, 433. Κόκκινος, Άντώνης, 462. Κοκκώνης, ’Ιωάννης, 225. Κολεντίνα, 165. Κολίγοι, 46, 64, 169, 297, 328, βλ. καί δουλοπάροικοι. Κολλέγιο 'Αγίου ’Αθανασίου, 115, 117. Κόλλιας, Κωνσταντίνος, 429, 430. Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος, 150, 167, 168, 171, 184, 186-188, 194-196, 208, 213, 221, 222, 282. Κολόμβος, Χριστόφορος, 122. 591
Νέα ελληνική ιστορία Κομιτατζήδες, 311. Κομματισμός, 186, 188. Κομνηνοί (οικογένεια), 33, 59, 61. Κομνηνός, Δαβίδ, 60. Κομπανίες, 98. Κονδυλάκης, Ιωάννης, 293. Κονδύλης, Γεώργιος, 357-359, 377, 379, 381-384. Κονιάροι Τούρκοι, βλ. Γιουροΰκοι. Κόντογλου, Φώτης, 370, 419. Κοντόσταυλος, ’Αλέξανδρος, 269. Κοραής, ’Αδαμάντιος, 148, 149, 181, 232, 291. Κοράνι, 57. Κορδάτος, Γιάννης, 152. Κορινθιακός κόλπος, 392, 405. Κόρινθος, 208, 308. Κορνάρος, Βιτζέντζος, 127. Κορυδαλλέας, Θεόφιλος, 92. Κοροζής, ’Αλέξανδρος, 395-397. Κορυτσά, 336, 395. Κορώνη, 122, 167. Κοσκωτας, Γιώργος, 450, 452, 454. Κοσμάς ό Αίτωλός, 44, 92, 142. Κοτζαμπάσης, κοτζαμπάσηδες, 90, 168, 184, 185, 189, 203, 206, 228, 249, 259. Κουβέιτ, 452. Κούκλαινα, 132. Κουκοδήμος, Κώστας, 463. Κουμπάν, 143. Κουμουνδοΰρος, ’Αλέξανδρος, 264, 267, 272, 297-299. Κουμουνδοϋρος, Κωνσταντίνος, 307, 309. Κούν, Κάρολος, 462. Κουντουριώτης, Άνδρέας, 268. Κουντουριώτης, Γεώργιος, 187, 191, 194, 251. Κουντουριώτης, Παύλος, 341. Κούρδοι, 311, 459. Κουσάντασι, 118. Κουτούζης, Νικόλαος, 88. Κουτσόγιωργας, Μένιος, 454. 592
Ευρετήριο Κρανιδιώτης, Γιάννος, 459. Κράτη: — ανατολικό ρωμαϊκό, 24, 25. — βυζαντινό, 40, 48, 50, 51, 66, 75, 94, 121. — δυτικό ρωμαϊκό, 24. — ευρωπαϊκό, 122. — ελληνικό, νεοελληνικό, 199, 211, 215, 227, 229, 244. — οθωμανικό, τουρκικό, 39, 40, 50, 57, 58, 72. Κρεμμύδι, 194. Κρέσνα, 336. Κρήτη, Κρητικοί, 38, 54, 85, 92, 109, 114, 126, 127, 141, 169, 193, 194, 205, 262-265, 272, 275, 301, 304, 309, 311-313, 324, 331, 333, 392, 397, 459. Κρητικό ζήτημα, 264, 265, 309, 311. Κριμαία, 73, 141, 143, 165. Κροατία, Κροάτες, 73, 75. Κρούσιος, βλ. Crusius. Κρούσοβο, 318, 364. Κρυπτοχριστιανισμός, 72. Κρυπτοχριστιανός, 73. Κτηνοτροφία, 46. Κτηνοτρόφοι, 93. Κυδώνης, Δημήτριος, 41, 48. Κυδωνιές, 171. Κυκλάδες, 89, 102, 109, 117-119, 124. Κύμη, 279. Κύμινο, 69. Κυπαρισσία, 140. Κυπριανός, Σπυρος, 440. Κύπρος, Κύπριοι, 73, 114, 124, 126, 215, 274, 373, 422, 432, 433, 440, 442, 445, 450, 451, 457, 459, 461. Κυρηναϊκή, 333. Κυρηνάλιος, 54. Κύριλλος (μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως), 267. Κωλέττης, Ιωάννης, 192, 208, 209, 213, 214, 225, 229, 243, 245-250. Κωνσταντάρας, Λάμπρς, 462. 593 237, 136, 307, 423, 230,
Νέα ελληνική ιστορία Κωνσταντάς, Γρηγόριος, 96, 148. Κωνσταντής (άκριτικός ήρωας), 27. Κωνσταντίνος ΙΒ' (6 Κωνσταντίνος Α'), 335, 338-341, 343, 344, 351, 353, 355. Κωνσταντίνος Β' (γιος του Παύλου Α'), 426, 427, 429. Κωνσταντινούπολη, 24, 29-32, 34, 42, 43, 48, 50-52, 59-63, 70, 74, 85, 86, 91, 93-95, 111, 113-118, 120, 122, 127, 129, 131, 137, 138, 143, 148, 151, 171, 200, 205, 233, 251, 265, 266, 269-271, 273, 274, 276, 282, 311, 334, 349, 352, 353, 365. Κωνσταντόπουλος, Κωνσταντίνος, 310. Κώττας Χρήστου (: Κωνσταντίνος Χρήστου), 320. Λαμία, 68, 69, 211, 344. Λαμπράκης, Γρηγόρης, 426. 449. Λάμπρος, Σπυρίδων, 292. Λάρανδα, 61. Λάρισα, 94, 329, 347, 394. Λάσκαρις (οικογένεια), 31, 59, 60, 61. Λάσκαρις, Θεόδωρος, 29, 30. Λάσκαρις, Ίάννος (Γιάννος), 53, 54, 56, 73. Λάσκαρις, Κωνσταντίνος, 29. Λασσάνης, Γεώργιος, 100. Λασσίθι, 264. Λατίνοι, 120. Λαύριο, 326, 386, 409. ΛαχαΤοι, 154. Λεβίδης, Νικόλαος, 309. Λεβίδι, 167. Λειβαδίτης, Τάσος, 462. Λειψία, 101. Λένινγκραντ, 398. Λεοναρδόπουλος, Γεώργιος, 357. Λεόντιος (μητροπολίτης Βελιγραδιού), 13. Λέσβος, 170, 337. Λεσκοβίκι, 336. Λεττονία, 391. Λευκά βουνά, 169. 594
Ευρετήριο Λεύκάς (Λευκάδα), 123, 135. Λέων Θ', 26. Λέων I', 54, 109. Λήμνος, 170, 335. Λιάνη, Δήμητρα, 451. Λιβαδειά, 169. Λιβύη, 233, 333. Λιθουανία, 391. Λιμπεραλισμός, βλ. φιλελευθερισμός. Λινοβάμβακες, 73. Λισαβόνα, 456. Λόγιοι, 30, 34, 47-50, 53, 55, 56, 91, 92, 96, 100, 109, 114, 130, 133, 152, 154, 205, 206, 232, 256, 282, 291. Λόγιος Έρμης, 148. Λοκρίς, 227. Λονδίνο, 53, 181, 192, 200, 238, 244, 273, 335, 336, 375, 390, 423, 425. Λόντος, Άνδρέας, 188, 242. Λουδοβίκος Α' (βασιλιάς τής Βαυαρίας), 179, 180, 207, 221, 222, 230. Λουδοβίκος ІГ' (βασιλιάς τής Γαλλίας), 125. Λουδοβίκος ΙΔ' (βασιλιάς τής Γαλλίας), 127. Λουδοβίκος-Φίλιππος, 239, 250. Λουθηριανισμός, 111. Λούθηρος, 110, 111, 156. Λούκαρις, Κύριλλος, 116. Λύτρας, Νικόλαος, 295. Μάαστριχτ, 454, 456, 464. Μαβίλης, Λορέντζος, 293. Μαγιορκέζοι, 126. Μάγιστρος, Θωμάς, 32. Μαγκάκης, Γεώργιος, 431. Μάγχη, 140, 391. Μαδρίτη, 250. Μαζαράκης-Αίνιάν, ’Αλέξανδρος, 378. Μακαρέζος, Νικόλαος, 428. Μακάριος (αρχιεπίσκοπος Κύπρου), 422, 423, 432. 595
Νέα ελληνική ιστορία Μακεδονία, Μακεδόνες, 73, 82, 86, 95-101, 125, 126, 132, 133, 141, 142, 144, 154, 170, 205, 215, 216, 227, 236, 253, 254, 265, 269, 270, 272, 273, 276, 294, 298, 301, 303, 304, 306, 308, 310, 311, 317-322, 333, 334, 336, 337, 341, 342, 348-350, 364, 366, 390, 395, 396, 399, 400, 405, 406, 412, 420, 424, 455-457. Μακεδονική δυναστεία, 28. Μακεδονική σχολή, 85, 87. Μακεδονικό ζήτημα, 309, 311, 367. Μακεδονικός άγων, 317, 320, 321. Μάκρη, 336. Μακρυγιάννης, Γιάννης, 106, 195, 215, 228, 229, 242, 283. Μακρυνίτσα, 297. Μαλακάσης, Μιλτιάδης, 293. Μάλτα, 118, 274. Μάμαλης (οικογένεια), 60. Μανέας, Μάνος, 137. Μάνη, Μανιάτες, 31, 44, 125, 140, 145, 167, 169, 206, 207, 223. Μανιαδάκης, Κωνσταντίνος, 387. Μανουήλ B', 39-41. Μαξιμιλιανός A', 122. Μαρία των Μεδίκων, 125. Μαρκεζίνης, Σπΰρος, 422, 432. Μαρκορας, Γεράσιμος, 256. Μαρτζώκης, Στέφανος, 293. Μασσαλία, 155, 177, 181. Μαύρη θάλασσα, 233. Μαυροβούνιο, Μαυροβούνιος, 140, 268, 271, 272, 274, 307, 334, 335. Μαυρογένης, Νικόλαος, 151. Μαυροκορδάτος, ’Αλέξανδρος, 129, 168, 171, 185, 187, 189, 192, 213, 214, 219, 222, 230, 234-236, 243, 245-249, 253, 285, 307. Μαυροκορδάτος, Κωνσταντίνος, 131. Μαυροκορδάτος, Νικόλαος, 139. Μαυρομιχάλης, Κυριακούλης, 331. Μαυρομιχάλης, Πετρόμπεης, 186, 206. 596
Εύρετήριο Μαύρος, Γεώργιος, 431, 434. Μαχμουδ πασάς (μεγάλος βεζίρης), 269. Μαχμουτ πασάς (Δράμαλης), 144, 171, 186. Μεγάλες δυνάμεις, 207, 221, 235, 258, 274. Μεγάλη Βρετανία, 375, 386, 396. Μεγάλη Ί8έα, 31, 216, 249, 251, 252, 292, 308. Μεγαλογαιοκτήμονες, 28. Μέγαρα, 208. Μέγαρο Μουσικής ’Αθηνών, 463. Μέγας ’Αλέξανδρος, 23, 27, 456. Μέγας Κωνσταντίνος, 30. Μεθώνη, 122, 167. Μέκκα, 126. Μελας, Κωνσταντίνος, 378. Μελας, Παύλος, 311, 320. Μελένικο, 95, 317. Μελισσονόμιον, 68. Μελιτινιώτης, Θεόδωρος, 32. Μένσιφωφ, 252. Μερκούρη, Μελίνα, 462. Μεσαίωνας, 26, 48, 64, 94, 156. Μέση ’Ανατολή, 116, 275, 404, 405, 408, 410, 423, 433, 438, 453, 465. Μεσημβρία, 60, 364. Μεσόγειος, 93, 102, 123-125, 140, 142, 147, 172, 205, 222, 255, 267, 307, 338, 356, 367, 408, 415. Μεσολόγγι, 105, 171, 179, 180, 196, 197, 255. Μεσσηνία, 194, 195, 228. Μεταλλουργεία Λαυρίου, 278. Μεταλλουργία, 66. Μεταξάς, ’Ανδρέας, 209, 242, 243, 245, 247, 248. Μεταξας, ’Ιωάννης, 329, 339, 344, 357, 359, 377, 379-381, 383-395, 397, 428. Μεταξας (οικογένεια), 60. Μεταρρύθμιση, 109, 111. Μετέωρα, 87. Μετοχίτης, Θεόδωρος, 32. Μέτσοβο, 101. 597
Νέα έλληνική Ιστορία Μεχμέτ A', 40, 50. Μεχμέτ B', 42, 61, 62, 79, 116. Μεχμέτ Αλή (πασάς Αίγυπτου), 193, 222, 233. Μεχμέτ Ρουσδή πασάς, 269. Μήδεια, 60. Μηλιόνης, Χρίστος, 103. Μήλος, 118. Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος, 426, 451-454, 456. Μιαούλης, Ανδρέας, 194, 206. Μικρά Ασία, 26, 27, 31, 37, 38, 42, 43, 72, 81, 94-96, 101, 117, 118, 209, 215, 274, 339, 345, 347-349, 351-353, 355, 364, 368. Μικρασιατική καταστροφή, 18, 361. Μικρή Αντάντ, 372. Μικρούτσικος, Θάνος, 462. Μιλάνο, 48, 49, 53. Μιλάνος (βασιλιάς Σερβίας), 271. Μιλετ μπασής, 80. Μισθοφόρος, μισθοφόροι, 127, 141. Μιχαήλ Α' Κομνηνός Δούκας, 29, 31. Μιχαλακόπουλος, Ανδρέας, 358, 359, 380, 386, 387. Μογγόλοι, 40. Μολδαβία, 81, 111, 129, 131, 139, 144, 148, 164, 166. Μολδαβός, Μολδαβοί, 139, 164. Μολδοβλαχία, 95, 133, 165, 166, 168. Μολδοβλάχος, Μολδοβλάχοι, 131. Μονάρχης, 207, 234, 243. Μοναρχία, 207, 227՜ συνταγματική, 246, 258-259. Μοναστήρι, 95, 144, 254, 273, 294, 317-319, 335, 364. Μοναστήρι, μοναστήρια, 83, 138, 218՜ Καλτετζών, 184՜ Προφή τη Ήλία, 187, βλ. καί Μονή. Μόναχο, 113, 179, 212, 294, 419. Μοναχοί, 81, 82, 137. Μονεμβασία, 31, 114, 122, 167. Μονή, 91: — Αγίας Τριάδας, 81. — Αγίου Σάββα, 130. — Αρκαδίου, 263. 598
Ευρετήριο — Ζωγράφου, 133. — Λαύρας, 87. — Σταυρονικήτα, 87. — Τατάρνας, 103. — Τιμίου Προδρόμου Βέροιας, 81. — Τριών Ιεραρχών, 130. — Φιλοθέου, 81. — Χιλανδαρίου, 133. — Χρυσοπηγής (Κρήτης), 262. Μονοκρατορία, 23. Μοράβα (κοιλάδα του), 95. Μοραβία, 98. Μορεζήνος, ’Ιωάννης, 114. Μορέως (δεσποτάτο του), 29, 40, 60, 121. Μορίχοβο, 273. Μοροζίνης, Φραγκίσκος, 126. Μόσχα, 121, 347, 398, 437. Μοσχόπολη, 95, 100, 101, 336. Μοσχόπουλος, Μανουήλ, 32. Μουράτ A', 39, 74. Μουράτ B', 40, 50, 75, 104. Μουράτ Γ', 76. Μουράτ (πρίγκηψ), 270. Μουρούζης (οικογένεια), 130. Μουσουλμανισμός, 27, 72, 127. Μουσουλμάνοι, 37, 57, 65, 66, 68, 69, 70, 73, 81. Μουσοΰρος-πασάς, Κωνσταντίνος, 248. Μουσοΰρος, Μάρκος, 54. Μουσοΰρος (οικογένεια), 60. Μουσολίνι, Μπενίτο, 275, 356, 372, 388, 389, 392, 393, 395. Μουσταφάς πασάς, 263. Μούστος, 68. Μπακογιάννης, Παύλος, 452. Μπάκος, Γεώργιος, 397. Μπαλτατζής, Μεχμέτ, 139. Μπασιμποζοΰκοι, 270. Μπατάκ, 268. Μπέης, μπέηδες, 38, 58, 71, 90, 144. 599
Νέα ελληνική ιστορία Μπειλερμπεης, μπεϊλερμπεηδες, 71. Μπέλες, 336. Μπέλλιος, Κωνσταντίνος, 216. Μπεράτης, Γιάννης, 418. Μπλαχάβας, Ευθύμιος, 154. Μπογδάντσα, 269. Μπότσαρης, Κίτσος, 154. Μπότσης, Ιωάννης, 138. Μπούς, Τζόρτζ, 454. Μπρούμας, ’Αθανάσιος, 311. Μύγδαλα, 69. Μύκονος, 382. Μυλωνάς, ’Αλέξανδρος, 380, 382, 384, 407. Μυράτ, Δημήτρης, 462. Μυρεψός, Νικόλαος, 32. Μυριβήλης, Στρατής, 348, 370. Μυστράς, 31, 86, 91, 140. Μυτιλήνη, 61, 121, 335, 347, 355. Μωραϊτίδης, ’Αλέξανδρος, 293. Ναβαρίνο, 141. Ναϊρόμπι Κένυας, 459. Νάξος, 102, 118 Νάουσα, 77, 101, 170, 337. Ναπολέων, 136, 150, 151, 233 Ναυμαχίες: — του Ναβαρίνου, 196. — του Ναύπακτού, 141. Ναύπακτος, 122, 124, 169, 392. Ναυπηγική, 66. Ναύπλιο, 94, 117, 118, 122, 167, 171, 187, 195, 207, 222, 223, 255, 278. Νέα Ήμερα (εφημερίδα), 284. Νέα Μάκρη, 450. Νεάπολη, 122. Νέα Ρώμη, 24, 48. Νέα Ύόρκη, 362. Νέγρης, Θεόδωρος, 185. 600
Ευρετήριο Νέο Δελχί, 450. Νεοκλασικισμός, 231, 232. Νεομάρτυρες, 82, 83. Νεον Μαρτυρολογίου, 82. Νέος Άνάχαρσις, 156. Νέος ελληνισμός, 23, 26-29, 32, 47, 292. Νεότουρκοι, 322-324, 333. Νεόφυτος (επίσκοπος), 125. Νερουλός, Ίακωβάκης Ρίζος, 256. Νέστος ποταμός, 40, 336. Νίκαια, 29-31. Νικάνωρ (όσιος), 81, 82. Νικόδημος 6 'Αγιορείτης, 82. Νικόλαος (βασιλιάς Μαυροβούνιου), 271. Νικόλαος Α' (πάπας), 26. Νικολάου, Δημήτριος Γ., 14. Νικομήδεια, 32. Νικοτσάρας (αρματολός), 133, 154. Νικουσης, Παναγιώτης, 129. Νιρβάνας, Παύλος, 293. Νίσσα, 95, 390. Νόβι Παζάρ, 335. Νοικοκυραΐοι, 205, 206. Νομικός, Γεώργιος, 88. Νορβηγία, 391. Νοταράδες (οικογένεια), 59, 60. Νταβάς Ελβετίας, 451. Ντενκτάς, Ραουφ, 442, 451. Ντνιέπρ, 139, 143. Ντόνοβαν, Ούίλλιαμ, 395. Ντουσάν, Στέφανος, 303. Ντώκινς, βλ. Dawkins. Ξάνθη, 435. Ξάνθος, Εμμανουήλ, 163. Ξαρχάκος, Σταύρος, 462. Ξενάκης, Γιάννης, 462. Ξενόπουλος, Γρηγόριος, 293. 601
Νέα ελληνική Ιστορία Ξένος, Στέφανος, 256. Ξερομερίτες, 103. ’Οδησσός, 142, 143, 147, 165. ’Οδύσσεια, 48. Όζάλ, Τουργκούτ, 450, 451. Όθμάν (Όσμάν), 38. ’Όθρυς, 44. ’Οθωμανική Τράπεζα, 318. ’Οθωμανός, ’Οθωμανοί (Τούρκοι), 27, 37, 38, 40, 42, 104. ’Όθων, 207, 208, 211, 221, 222, 225, 229-236, 238, 241-246, 248, 250-255, 257, 259, 282. Οικονομική καί Νομισματική Ένωση, 456. Οικονόμος, Κωνσταντίνος, 232. Οίκονόμου, Δημήτριος, 382. Οικουμενικό πατριαρχείο, 80, 81, 84. 'Ολλανδία, 'Ολλανδοί, 123, 137, 144, 149, 391. Όλόβολος, Μανουήλ, 32. ’Ολυμπιακή, 435. ’Ολυμπιακοί ’Αγώνες, 459, 461, 463, 464. ’Ολύμπιος, Γεώργιος (Γιωργάκης), 133, 164, 166. ’Όλυμπος, 44, 81-83, 104, 154, 170, 274. Όμέρ πασάς, 264. 'Όμηρος, 18. ’Οξφόρδη, 53. ’Ορθοδοξία, ορθόδοξοι, 79, 81, 111, 117, 119, 120, 137, 138, 172, 221, 232, 252. Όρλώφ, ’Αλέξιος, 140, 141. Όρλώφ, Θεόδωρος, 140. Όρσοβα, 95. Όρχάν, 38. Όσποδάροι, 164. Ότζάκ ζαντε, 76. Ότσαλάν, Αμπντουλλάχ, 459. Ούάσιγκτον, 455. Ουγγαρία, 67, 75, 95, 143, 250, 373. Ουγγρικές χώρες, 95. Ούγγροι, 95. 602
Ευρετήριο Ουγενότοι, 126. Οίίγλιεσα, 39. Ούλουσου, Μπουλέντ, 442. Ούμανιστές, 49. Ούράνης, Κώστας, 370. Ουσσάρος, Ούσσάροι, 137. Ουτζάκια, 104. Παβία, 49. Πάγκαλος, Θεόδωρος, 357-359. Πάδοβα, 53. Παιδεία, 28. Παιδομάζωμα, 74, 75. Πάίσιος (μοναχός), 132, 133. Παλαιολόγοι (δυναστεία), 32, 40, 59, 87: — Θωμάς, 60, 121. — ’Ιωάννης, 60. — ’Ιωάννης E', 39. — Κωνσταντίνος, 41, 60, 121. — Μανουήλ, 60. — Μιχαήλ H', 31, 32. Παλαιότουρκος, 322. Παλαιό Φάληρο, 197. Παλαιστίνη, 86. Παλαμάς, Γρηγόριος, 118. Παλαμάς, Κωστής, 293. Πάλλης, ’Αλέξανδρος, 293. Πάλλης, Κωνσταντίνος, 311. Παναγιουρίστε, 268. Πανδοχείο, 72. Πανελλήνιον, 199. Πανεπιστήμια: — ’Αθήνας, 231. — Αιγαίου, 444. — ’Αττικού, 444. — Γερμανίας, 219. — Ηρακλείου, 436. — Θεσσαλίας, 444. 603
Νέα ελληνική ιστορία — Θεσσαλονίκης, 358, 359, 370. — Ίονίου, 444. — Ίωαννίνων, 436. — Πάτρας, 436. Πανσέληνος, Άλέξης, 462. Πανσέληνος, Μανουήλ, 87. Πανσλαβισμός, 254, 267. Παπάγος, Αλέξανδρος, 382, 393, 394, 397, 414, 421, 422, 424. Παπαδήμος, 312. Παπαδιαμάντης, ’Αλέξανδρος, 293. Παπαδόπουλος, Γεώργιος, 428-432. Παπαζώλης, Γεώργιος, 140. Παπαθεμελής, Στέλιος, 444. Παπαλουκάς, Σπΰρος, 419. Παπαναστασίου, ’Αλέξανδρος, 328, 357, 359, 362, 371, 380, 382, 384-386. Παπανδρέου, Ανδρέας, 431, 434, 440-442, 444, 445, 449-454, 456, 457. Παπανδρέου, Γεώργιος, 382, 384, 402, 407, 409, 412, 413, 425-427, 431, 465. Παπανικολάου, Χαράλαμπος, 463. Παπανικολής, Δημήτριος, 172. Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος, 55, 59, 89, 292. Παπάς, ’Εμμανουήλ, 170. Παραδουνάβιες ήγεμονίες, 61. Παρασκευόπουλος, ’Ιωάννης, 427. Πάργα, 94, 214. Παρθένης, Κωνσταντίνος, 419. Παρθενών, 135, 176, 232. Παρίσι, 119, 149, 177, 244, 266, 333, 350, 419, 420, 426, 434. Παρκερικά, 251. Παρνασσισμός, 292. Πάρνηθα, 459. Πάρος, 387. Παρτιζάνοι, 105, 220. Παρχάρια, 45. Πασάς, 67, 71. 604
Ευρετήριο Πατιόμκιν, Γρηγόρης, 143. Πάτμος, 86. Πατουλίδου, Βούλα, 463. Πάτρα, 167, 186, 255, 278, 325, 328, 347, 394, 425, 426. Πατριάρχης, 26, 80. Παττακός, Στυλιανός, 428. Παύλος Α' (βασιλιάς των Ελλήνων), 426. Παύλος Β' (πάπας), 436. ΠΓΔΜ, 457. Πειραιάς, 253, 254, 278, 325, 345, 347, 369, 386, 411, 443. Πεκίνο, 437. Πελοπόννησος, Πελοποννήσιοι, 31, 40, 42, 60, 61, 70, 83, 86, 123, 135, 141, 143, 167, 170, 171, 185, 188, 193, 194, 196, 197, 201-202, 208, 215, 228, 251, 277, 283, 306, 324, 326, 328, 410. Πενσυλβανία, 189. Πεντάγωνο, 429. Πέραν, 117. Περίβλεπτος, 86. Περλεπές, 318, 319, 321, 364. Περράκης, Νίκος, 462. Περσία, 213. Περσικός κόλπος, 454. Πεσμαζόγλου, ’Ιωάννης (Γιάγκος), 443. Πέστη, 95, 98. Πέτα, 171. Πετράρχης, 48, 49. Πετρίτσι, 318. Πέτρος Α' (Πέτρος ό Μέγας), 137-140, 218. Πετρούπολη, 163, 350. Πετσάλης, Θανάσης, 418. Πήλικας, Σπυρίδων, 253. Πήλιο, 44. Πηνειός, 297. Πιέρια, 44. Πικιώνης, Δημήτριος, 420. Πιλάτος, Λεόντιος, 48. Πίνδαρος, 157. 605
Νέα ελληνική ιστορία Πίνδος, 44, 83, 297, 394. Πίος B' (πάπας), 121. Πίος Ε' (πάπας), 214. Πιπινέλης, Παναγιώτης, 430. Πισοδερίτες, 101. Πιττάκης, Κυριάκος, 225. Πλανούδης, Μάξιμος, 32. Πλαπούτας, Δημήτριος, 222. Πλαστήρας, Νικόλαος, 355, 377, 379, 404, 413. Πλάτων, 34, 50, 53. Πλατωνική ’Ακαδημία, 51, 110. Πλήθων, βλ. Γεμιστός. Πολέμης, Ιωάννης, 293. Πόλεμοι: — βαλκανικός, 309. — βενετοτουρκ ικός, 121, 122, 124, 135, 136. — ελληνοτουρκικός, 299. — εμφύλιος, 188. — ιερός, 38, 118. — κριμαϊκός, 251, 252. — ναπολεόντειος, 147, 172, 176. — πρώτος παγκόσμιος, 98, 337. — δεύτερος παγκόσμιος, 105. — ρωσοτουρκικός, 131, 140, 141, 154, 213, 267. Πολίτευμα: — Έπιδαύρου, 185. — ’Άστρους, 185 — Τροιζήνας, 185, 199. Πολίτης, Κοσμάς, 418. Πολίτης, Νικόλαος, 292, 293. Πολίτης, Φωτός, 370. Πολτάβα, 139. Πολυλας, ’Ιάκωβος, 256. Πολυτεχνείο (’Αθήνας), 432. Πολυχρονόπουλος, ’Ιωάννης, 378. Πολωνία, 139, 250, 391, 445. Πολωνός, Πολωνοί, 143. Ποντικές Άλπεις, 37, 43. 606
Ευρετήριο Πόντιος, Πόντιοι, 43, 45, 62. Πόντος, 37, 43, 61, 352. Πόποβιτς, Εύφρόνιος Ραφαήλ, 100. Πόρος, 200, 201, 206. Πορτογαλία, Πορτογάλοι, 67, 123, 250, 464. Πόρτο Κάγιο, 145. Πόρτο Λάγο, 336. Πορφύρας, Λάμπρος, 293. Πορφυρής (άκριτικός ήρωας), 27. Πουλάκης, Θεόδωρος, 87. Πράγα, 437. Πρεβελάκης, Παντελής, 418, 462. Πρέσπες, 273. Πρόκριτοι, 92, 184, 186, 188. Προνοιάριοι, 59, βλ. καί δυνατοί. Πρόνοιες, 33. Προποντίδα, 40, 142. Προύθος, 139. Προύσα, 37. Πρόχειρον, βλ. Έξάβιβλος. Πρωσία, 144, 176, 235. Πρωτάτο, 117. Πρωτοπαπαδάκης, Πέτρος, 355. Πτολεμαίος, 32. Πύλη ('Υψηλή), 74, 126, 144, 165, 192, 200, 252, 262, 264266, 268, 271, 272, 301, 309, 312. Πύλη του Άδριανοΰ, 248. Πύλος, 167. Πύργος, 132, 321, 328, 364. Πωγώνι, 336. Ράαμπ, 95. Ραγιάδες, 31, 45, 57-59, 63, 68-73, 79, 80, 89, 97, 138. Ραγκαβής, ’Αλέξανδρος, 218, 256. Ραγκαβής, ’Ιάκωβος Ρίζος, 256. Ραζλόκ, 318. Ράι μπούγιούρντιά, 196. Ρακτιβάν, Κωνσταντίνος, 374. 607
Νέα ελληνική Ιστορία Ράλλης, Γεώργιος, 439, 440, 441. Ράλλης, Δημήτριος, 309, 312, 323, 330, 331. Ράλλης, Πέτρος, 407. Ρεβύθια, 69. Ρέθυμνο, 127, 263. Ρενιέρης, Μάρκος, 237, 266, 279. Ρέππας, Γεώργιος, 382. Ρεσίτ Μεχμέτ πασάς, 197. Ρέσνα, 318. Ρήγας, 99. Ρηνανία, 384. Ριζάρειος σχολή, 288. Ρίμινι, 410. Pío, 460. Ρίτσος, Γιάννης, 418. Ρογάνη, 335. Ρόδος, 75, 84, 123, 132, 194, 349. Ρο'ίδης, Εμμανουήλ, 292. Ρομαντική σχολή, 256. Ρομαντισμός, 156, 159, 175, 176, 177. Ρούγαν, 215. Ρουμανία, Ρουμάνοι, 96, 130, 132, 139, 166, 216, 267, 272, 274, 336, 341, 378, 391, 393, 395, 396, 401, 442. Ρούμελη, Ρουμελιώτες, 105, 138, 139, 188, 247. Ροΰσβελτ, Φραγκλΐνος, 401. Ρουφέτια, 66. Ροΰφος, Μπενιζέλος, 255. Ρωμαϊκή κατάκτηση, 31. Ρωμαϊκή νομοθεσία, 24. Ρωμαίοι, 23, 24, 25, 27, 48, 55. Ρώμη, 24, 48, 49, 51, 53, 54, 117, 366, 396. Ρώσης, Νικόλαος, 117. Ρωσία, Ρώσοι, 61, 81, 88, 96, 121, 122, 135-144, 147, 153, 165, 172, 191, 196, 200, 213, 214, 222, 248, 261, 262, 264-267, 270-272, 276, 303, 310, 311, 320, 340, 342, 364, 391, 398, 401, 406, 424. 608 271, 424, 148, 252, 338,
Ευρετήριο Ρωσικό κόμμα, 191, 209, 212, 213, 230, 233, 239, 241, 242, 248, 253. Σαβάλας, Τέλης, 462. Σαββίδης, ’Αλέξιος Γ.Κ., 14. Σάβος, 95. Σαγγάριος, 352. Σάθας, Κωνσταντίνος, 292. Σακελλάριος, Άλέκος, 462. Σακελλάριος, Γεώργιος Κ., 100. Σακελλάριος, Δημήτριος, 100. Σακελλαρίου, ’Αλέξανδρος, 393. Σαλαμίνα, 394. Σαλτσίδης, Παύλος, 463. Σάλωνα, 169. Σαμαράς, Αντώνης, 456. Σαμαρίνα, 101, 394. Σαμοθράκη, 61, 400. Σαμόκοβο, 132. Σάμος, 63, 193, 194, 335. Σαμουήλ (τσάρος), 266. Σάντας, ’Απόστολος, 401. Σαντζάκι, σαντζάκια, 127. Σαντορίνη, 118. Σαουδική ’Αραβία, 452. Σαράντα Εκκλησίες, 335. Σαράντης, 312. Σαράφης, Στέφανος, 410. Σαρτζετάκης, Χρηστός, 449. Σβορώνος, Νίκος, 462. Σελ'ιμ A', 70. Σελτζοΰκοι Τούρκοι, 27, 37. Σεμινάρα (Καλαβρίας), 34. Σεμλίνο, 95, 97. Σεράγεβο, 337. Σεράγι, 76. 609
Νέα ελληνική ιστορία Σερβία, Σέρβοι, 39, 75, 88, 95, 97, 131, 133, 139, 154, 164166, 264-268, 270-272, 274, 304, 307, 308, 318, 334, 335, 338-342, 364. Σερβόπουλος, ’Ιωάννης, 53. Σέρρες, 40, 94, 95, 101, 320, 366, 373. Σεφέρης, Γιώργος, 418, 419, 431. Σημίτης, Κώστας, 458, 460. Σθλάταινα, 81. Σιάτιστα, Σιατιστινοί, 95, 100, 101, 140, 152. Σίγουρος, Μαρίνος, 293. Σιδεράδες, 101. Σιδηροκαύσια, 62. Σιθωνία, 44. Σικελία, 120, 405, 411. Σικελιανός, ’Άγγελος, 370. Σίμοβιτς, Δουσάν, 396. Σινά, 86. Σινάίτες μοναχοί, 70. Σινώπη, 253. Σκλάβαινας, Στέλιος, 383. Σκλαβοπάζαρο, 125. Σκλάβος, σκλάβοι, 59, 65, 79, 83, 106, 206. Σκληρός, Γεώργιος, 152. Σκόπια, 318-320, 335, 364, 456, 457, βλ. και ΠΓΔΜ. Σκουλένι, 166. Σκουλούδης, Στέφανος, 341. Σκουφάς, Νικόλαος, 163. Σκρά, 348. Σλαβικός όγκος, 213, 214. Σλάβοι, 138, 254, 268, 270, 271, 276, 301. Σλίβεν, 303. Σλίβνιτσα, 304, 308. Σμύρνη, 62, 93, 94, 117, 118, 148, 149, 171, 350. Σμπαρούνης, 400. Σοβιετική Ένωση, 415, 422, 445, 451-453, 457, 463. Σοβιετικός, 410, 452. Σολωμός, Διονύσιος, 180, 197, 198, 255-256, 293. Σολωμού, Σολωμός, 458. 610
Ευρετήριο Σόντερς, Στίβεν, 460. Σούδα, 193, 194. Σουηδία, Σουηδοί, 139, 143, 144. Σουΐδα (λεξικό του), 53. Σουλεϊμάν, 40. Σουλεϊμάν A', 68, 70, 76. Σούλι, Σουλιώτες, 144, 153, 170, 171, 228. Σουλιώτης, Γεώργιος, 311. Σουλτάνος, 58, 59, 63, 67, 74, 80, 104, 129, 141, 172, 193, 200, 222, 262. Σοΰτσος, ’Αλέξανδρος, 256. Σοϋτσος, Παναγώτης, 256. Σόφια, 95, 267, 321. Σοφιανόπουλος, ’Ιωάννης, 407. Σοφοκλής, 157. Σοφούλης, Θεμιστοκλής, 380, 383, 386, 389, 407. Σοφτάς, 269. Σπαλάτο Δαλματίας, 145. Σπάρτη, 155. Σπάτα, 436. Σπαχήδες, 58, 59, 63, 64, 68, 70, 73, 126, βλ. καί τιμαριούχοι. Σπέτσες, 147, 170, 205, 211. Σπίτι των Νέων Κοριστιών, 369. Σπυρομήλιος, Σπΰρος, 242. Σπυρόπουλος, Γιάννης, 419. Στάθμη, 419. Στάλιν, ’Ιωσήφ, 410. Σταμπούλωφ, Στέφαν, 303, 308. Στασινόπουλος, Μιχαήλ, 434. Σταυρίδης, Νίκος, 462. Σταυροπήγια (μοναστήρια), 84. Σταύρου, Γεώργιος, 237, 280. Σταυροφορία, σταυροφόροι, 121, 180. — τέταρτη, 29, 124. Στεμνίτσα, 195. Στενήμαχος, 132, 321, 364. Στερεά Ελλάδα, 83, 103, 105, 141, 168, 169, 171, 185, 196, 197, 202, 215, 251, 277, 324. 611
Νέα ελληνική Ιστορία Στεφανόπουλος, Κωστής, 457. Στεφανόπουλος, Στέφανος, 427. Στίβενσον, Кρίς, 463. Στογιαντίνοβιτς, Μίλαν, 390. Στουτγάρδη, 179. Στρυμόνας, 95, 366. Στρυμονικός κόλπος, 154. Στρώμνιτσα, 317, 336. Στυλίδα, 186. Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, 254. Συμβάσεις: — του Αίναλη Καβάκ, 142. — στρατιωτική σύμβαση τής 19ης Μάί'ου 1913, 335. — έλληνοβουλγαρική σύμβαση του Νεϊγύ, 364. Συμβούλιο τής Επικράτειας, 225, 234. Συμβούλιο τής Ευρώπης, 430. Συμεών (τσάρος), 266. Συμμαχικό υπουργείο, 243. Συμφωνία (έμπορική) τής Κάλιντζας, 253. Σύμφωνα: — τής Βάρκιζας, 413. — τής Βαρσοβίας, 451. — τής Καζέρτας, 410. Συνέδρια: — του Βερολίνου, 273, 274, 276, 304. — τής Βιέννης, 207. — εθνικό συνέδριο του Λιβάνου, 410. Συνείδηση (υπερεθνική), 81. Συνθήκες: — του 'Αγίου Στεφάνου, 267, 272-274. — τής Άδριανουπόλεως, 213. — τοΰ Άμστερνταμ, 459. — τοΰ Βελιγραδιού, 96. — τοΰ Βερολίνου, 304. — τής Βιέννης, 136. — τοΰ Βουκουρεστίου, 304, 336. — έλληνοσερβική συνθήκη συμμαχίας, 264. — τής ένώσεως τής Έπτανήσου μέ την Ελλάδα, 258. 612
Ευρετήριο — τής 6ης ’Ιουλίου 1827, 192. — του Ίασίου, 144. — τής 24ης ’Ιουνίου / 6ης ’Ιουλίου 1821, 196. — του Κάρλοβιτς, 135-137. — του Κιουτσουκ Καϊναρτζή, 141, 142. — τής Κωνσταντινουπόλεως, 153. —; ειρήνης στη Λωζάννη, 356. — 6ης ’Ιουλίου 1827, 200. — τής 7ης Μαΐου 1832, 207. — του Μάαστριχτ, 459. — του Neuilly, 349. — του Πασσάροβιτς, 96, 137. — του Παρισιού, 266. — των Σεβρών, 350, 351, 352. — τής 22ας Φεβρουάριου 1912, 334. — του Χουνκιάρ Ίσκελεσή, 222. — του Zsitva-Torok, 136. Σύρα, 118, 203, 205, 206, 278. Συρία, 27. Σφαγές τής Χίου, 182. Σφακιά, Σφακιανοί, 169, 170, 264. Σχέδιο Μάρσαλ, 415. Σχινάς, Δημήτριος, 181. Σχολάριος (Κουρτέσης), Γεώργιος, 51, 52, 80, βλ. καί Γεννά διος. Σχολή Εύελπίδων, 242, 288. Σωζόπολη, 60, 132, 364. Σωτήρ (εφημερίδα), 213. Σωτηρίου, Διδώ, 462. Σώχος, Άντώνης, 420. Ταγανρόκ, 139, 142, 165. Ταγιάρ, Τζαφέρ, 352. Τανάγρα, 435. Ταρχανιώτης, Μιχαήλ Μάρουλλος, 56. Τάσσιος, Παύλος, 462. Τατάροι, 141. Ταυρίς, 142. 613
Νέα ελληνική Ιστορία Ταύρος, 27. Ταχτσής, Κώστας, 462. Τεκέδες, 72. Τέμεσβαρ, 95. Τέμπη, 72, 405. Τεμπονέρας, Νίκος, 454. Τένεδος, 170. Τεργέστη, 97, 152, 284. Τερζάκης, ’Άγγελος, 418. Τεχνίτες, 62, 82, 100, 130, 133. Τζαβέλλας, Κίτσος, 194, 250, 251. Τζάνε, Εμμανουήλ, 87. Τζανκαρόλας, Στέφανος, 88. Τζαννετάκης, Τζανής, 452, 453. Τζιμμή (ξένοι), 57. Τζιτζιε, 70. Τζουμαγιά, 318. Τήνος, 221, 393. Τίγρης (ποταμός), 27. Τιμάρια, 38, 58, 59, 73, βλ. καί γαΐες. Τιμαριούχοι, 58, 59, 63, 68-70. Τιμουρ Λέγκ, 40. Τίρνοβος, 268. Τίρυνθα, 221. Τισσαμενός, Γεώργιος, 238. Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ (στρατάρχης), 455. Τοιχογραφίες, 83, 85, 87. Τόμπρος, Μιχάλης, 420. Τουρκία, Τούρκοι, 26, 27, 31, 34, 39-41, 45-47, 51, 52, 57, 60, 62, 64, 66, 67, 70, 73, 74, 79, 83, 90, 94-96, 104, 117, 119, 121-124, 126, 127, 129, 134, 135, 137, 139-145, 152154, 158, 264, 266-272, 274, 297, 301, 304, 308, 311-313, 317, 321, 333, 334, 336-339, 352, 363, 364, 368, 372, 373, 378, 390, 432-434, 436-438, 442, 445, 450, 451, 453, 457, 458. Τουρκοκρατία, 30, 52, 58, 75, 79, 83, 88-91, 106, 133, 137, 220, 232. Τουρκοκύπριοι, 445. 614
Ευρετήριο Τουρκομερίτες, 209. Τουρκοχώρι, 197. Τουρμπάνι, 57, 76. Τρανσυλβανία, 98, 166. Τράπεζες: — ’Αγροτική, 359, 373. — τής Βιομηχανικής Πίστεως, 278. — Γεωργική, 278. — Εθνική Χρηματιστική, 204. — Εθνική Τράπεζα τής Ελλάδας, 236-238, 280, 395. — Ευρωπαϊκή Κεντρική, 465. — Habro, 360. — Κρήτης, 450. — ’Οθωμανική, 318. Τραπεζούντα, 29, 42, 43, 60, 73, 94, 95, 121, 272, 311, 352. Τραπεζούντιος, Γεώργιος, 51. Τραυλαντώνης, Άνδρέας, 293. Τριανδρία, 341, 342. Τριαντάφυλλου, Σώτη, 462. Τριδέντο, 115. Τρίκαλα, 68, 69. Τρίκερι, 171. Τρικλίνιος, Δημήτριος, 32. Τρίκορφα, 195. Τρικούπης, Σπυρίδων, 222, 230, 231, 235. Τρικούπης, Χαρίλαος, 258, 259, 264, 271, 293, 299-303, 305310. Τριπλή Συμμαχία, 336. Τριπολιτσά, 140, 167, 184, 185, 195, 281. Τροία, 155. Τροιζήνα, 199, 211, βλ. κα'ι πολίτευμα. Τρόικα, 465. Τροΰμαν (δόγμα), 415. Τσακάλωφ, ’Αθανάσιος, 163. Τσαλδάρης, Κωνσταντίνος, 414. Τσαλδάρης, Παναγής, 375, 377-379, 381-384. Τσαουσέσκου, Νικόλαε, 442. Τσαρούχης, Γιάννης, 419, 461. 615
Νέα ελληνική Ιστορία Τσαρσαμπάς, 101. Τσατάλτζα, 335. Τσάτσος, Κωνσταντίνος, 435, 439, 462. Τσβέτκοβιτς, Ντραγκίσα, 396. Τσερνόμπιλ Ουκρανίας, 450. Τσερνοτάμπεης, 70. Τσεσμές, 141, 409. Τσεχοσλοβακία, 389. Τσικλητήρας, Κώστας, 464. Τσιρμέν, 39. Τσιφλίκι, 302. Τσολάκογλου, Γεώργιος, 397. Τσουδερός, Εμμανουήλ, 397, 407, 409. Τσώρτσιλ, Γουίνστον, 401, 407, 408, 410. Τυβίγγη, 113, 114, βλ. καί Tübingen. Τύνιδα, 275. Τυπάλδος, ’Ιούλιος, 256. Τύρναβος, 97, 100, 101, 297. Τώφφνελ (ναύαρχος) (Lionel Grant Tufnell), 332. 'Υαλουργία, 66. 'Тбра, 147, 170, 186, 205, 206, 211. Ύψηλάντης (οικογένεια), 130: —Αλέξανδρος, 131, 151, 163-168. — Δημήτριος, 167, 168, 184, 185. — Κωνσταντίνος, 133. Φάληρο, 345, 382. Φανάρι, Φαναριώτες, 63, 129, 130, 131, 164, 189, 235, 247, 256, 259. Φαναριώτικη κοινωνία, 60՛ τάξη, 63. Φάραγγα του Ροϋπελ, 341. Φαράκος, Γρηγόρης, 453. Φαρμάκης, Γιάννης, 164, 166. Φαρμακίδης, Θεόκλητος, 218. Φαρμακοποιία, 32. Φασόλια, 69. Φατρία, φατριασμός, 186, 188, 239. 616
Ευρετήριο Φερδινάνδος (βασιλιάς τής Βουλγαρίας), 336. Φερδινάνδος (βασιλιάς τής Ισπανίας), 122. Φέουδα, 38. Φερράρα, 51, 53. Φερράρα-Φλωρεντία (σύνοδος), 50, 52. Φέρρης, Κώστας, 462. Φθιώτις, 228. Φιλανδία, 391, 401. Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, 216, 225, 254. Φιλελευθερισμός, φιλελεύθεροι, 150, 152, 175, 217. Φιλέλληνες, 114, 157, 159, 167, 171, 175-183, 188, 216, 247, 263. Φιλελληνισμός, 114, 156, 157, 159, 172, 173, 175, 179. Φιλική Εταιρεία, 163, 164, 169-170, 181. Φιλιππίδης, Δανιήλ, 96, 148. Φίλιπποι, 155. Φίλιππος, 28. Φίλιππος Γ' τής Ισπανίας, 125. Φιλιππότης, Δημήτριος, 295. Φιλιππούπολη, 132, 321, 364. Φιλολογική Εταιρεία Βουκουρεστίου, 181. Φιλόμουσος (ή Φίλος των Μουσών), 163. Φιλοπατρία, 34, 210. Φιοΰμε, 97. Φλωράκης, Χαρίλαος, 452, 453. Φλωρεντία, Φλωρεντινοί, 48-51, 53. Φλώρινα, 101, 318, 321. Φοντάνα, 197. Φουρνάς, 104. Φραγκισκανοί, 117. Φραγκίσκος A', 54, 94. Φραγκίσκος ’Ιωσήφ (αύτοκράτωρ Ρωσίας), 275. Φραγκοκρατία, 90, 102, 117. Φράγκος, Φράγκοι, 28, 29-30, 31, 33, 102, 117, 118, 121, 285. Φραγκφούρτη, 179. Φράνκο, Φρανθίσκο, 385. Φραντζής, ’Αμβρόσιος, 196, 284. 617
Νέα ελληνική ιστορία Φρούτα, 69. Φυλλάδα τοΰ Μεγ’ Αλέξανδρου, 27. Φωκάς (οικογένεια), 59-61. Φωκίς, 227. Φωτιάδης, Λ., 311. Φώτιος, 26, 28. Φωτόπουλος, Μίμης, 462. Χαλδία, 43. Χαλεπάς, Γιαννουλης, 295. Χαλκιαδάκης, Εμμανουήλ Γ., 13. Χαλκίδα, 94. Χαλκιδική, 44, 170, 272, 337. Χαλκοκονδύλης, Δημήτριος, 53. Χαλκοκονδύλης, Λαόνικος, 42, 53. Χάνδακας, 86, 126, 127, 135. Χάνι, χάνια, 101. Χανιά, 127, 262, 263, 312, 341. Χαραλαμπόπουλος, ’Ιωάννης, 445. Χαράτς, βλ. τζιτζιέ. Χασάν, καπουδάν πασάς, 141, 193. Χασάν Μπαμπάς, 72. Χασάν Ταχσίν πασάς, 334. Χάσια, 44, 58. Χάσια, 170. Χατζηανέστης, Γεώργιος, 355. Χατζηκυριάκος, ’Αλέξανδρος, 355, 358, 377. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νίκος, 419, 461. Χατζημιχάλη, ’Αγγελική, 369. Χατζιδάκις, Μάνος, 462, 463. Χάττι Χουμαγιούν, 262. Χερσώνα, 142, 143, 165. Χέρφιλντ Λονδίνου, 451. Χιμάρα, 140, 336. Χίος, Χιώτες, 62, 94, 117, 118, 203, 335, 337, 355. Χίτλερ, Άδόλφος, 384, 388, 389, 391, 400, 401. Χολίδης, Μπάμπης, 463. Χολομώντας, 44. 618
Ευρετήριο Χόρν, Δημήτρης, 462. Χορτάτζης, Γεώργιος, 127. Χουριετ (εφημερίδα), 458. Χούρσογλου, Περικλής, 462. Χουσεΐν Άβνή πασάς, 269. Χουσεΐν πασάς, 193. Χουσεΐν, Σαντάμ, 452. Χρηματιστήριο Άξιων ’Αθηνών, 460. Χρηστίδης, Δημήτριος, 235, 236, 238, 239, 241. Χρηστομάνος, Αναστάσιος, 325. Χρηστός, Κωνσταντίνος, βλ. Κώττας. Χρήστου, Γιάννης, 462. Χριστιανισμός, 23, 25, 31, 82, 110, 127, 175. Χριστιανόπαιδα, 39. Χριστιανοί, 28, 37, 39, 57, 65, 68-72, 74, 76, 77, 81, 83, 84, 104. Χριστόδουλος (μητροπολίτης Δημητριάδος), 459, 460. Χριστός, 56, 82, 142. Χρούπιστα, 101. Χρυσόγενος, 137. Χρυσοκόκκης, Γεώργιος, 32. Χρυσολωρας, Μανουήλ, 49, 50, 91. Χρυσοχοϊκή, 88. Χωρικοί, 41, 57. Ψαλίδας, ’Αθανάσιος, 148. Ψαρά, 147, 170, 192, 193, 211. Ψαρρός, Δημήτριος, 403, 404, 407. Ψελλός, Μιχαήλ, 28. Ψευδο-Καλλισθένης, 27. Ψυχάρης, Γιάννης, 289, 292, 293. Ψωροάρχοντες, 102. ’Ωνάσης, ’Αριστοτέλης, 435. Aachen, 438. Abel, Karl von, 218, 222. 619
Νέα ελληνική ιστορία Aberdeen (lord), 182, 235, 243. About, Edmond, ЗОЇ. Acem oğlan, 75-77. Acciauoli, Donato, 52. Âdeti ağnam, 69. Albo-Carolina, 98. Amil, 64. Andrássy, Gyula, 275. Andrea, Jacob, 112. Anschluss, 389. Antonescu, Ion, 393. Armansperg, Joseph Ludwig von, 211, 219, 221, 222, 225, Л 226, 229. Atık, 64. Avarızı divaniye ve tekâlifi örfiye, 70. Badoglio, Pietro, 391. Barthélemy, Jean-Jacques, 156. Battenberg, Alexander Joseph von, 303, 304. Belfor (lord), 182. Bellarmino, 116. Béranger, Pierre, 180. Bergen-Belsen, 406. Bétant, Élie-Ami, 206. Birkenau, 406. Bramante, Donato, 53. Braşov, 98. Bremi, Johann Heinrich, 178. Breslau, 97. Briand, Aristide, 343. Brooks, 182. Bruni, Leonardo, 49. Bryant, William Cullen, 182. Budė, Guillaume, 53. Burschenschaft, 176. Byron (lord), 158, 174, 182. Campbell, Ronald Hugh, 396. 620
Ευρετήριο Canning, George, 183, 236. Cantemir, Dimitrie, 139. Capitulations, 214, βλ. καί διομολογήσεις. Cartwright, John, 181. Castiglione, Balthazar, 53. Castlereagh, Robert Stewart (lord), 183. Chateaubriand, François-René de, 158, 175, 180. Chemnitz, 97, 98. Choiseul-Gouffier, Marie-Gabriel-Florent-Auguste de, 158. Church, Richard, 181. Çift bozan akçesi, 69. Clemenceau, Georges, 340. Collège de France, 54. Collège des trois langues, 54. Compton (lord), 182. Congregazione di Propaganda Fide, 117. Constitutionnel, 181. Courrier Français, 181. Cousinéry, Esprit-Marie, 44. Crusius, Martin, 111-115, 156. Darmstadt, 179. Da Vinci, Leonardo, 53. Dawkins, Edward Jacob, 215, 222, 225. De Gaulle, Charles, 421. De la Broquière, Bertrandón, 73. Delavigne, Casimir, 180. Dernschwam, Hans, 67. D’Espèray, Louis Franchet, 348. De Tott, François, 73. Diarium, 114. Djihad, βλ. ιερός πόλεμος. Don Juan d’Austria, 124. Driault, Édouard, 230, 242. Eden, Anthony (sir), 423. Ehrbach (πρίγκιπας), 396. Eichthal, Gustave ď, 218. 621
Νέα ελληνική ιστορία Elgin (lord), 182. Eliot, Thomas, 418. Elliot, Henry (sir), 257. Engels, Friedrich, 328. Entente, 338-342, 344, 351, 354. Entente Cordiale, βλ. Τριπλή Συμμαχία. Eydoux, Joseph-Paul, 332. Eynard, Jean-Gabriel, 173, 207, 237-239, 241. Fakir-i-mütemmem, 70. Fallmerayer, Jakob Philipp, 291. Fauriel, Claude, 157, 173, 174. Ficino, Mirsiglio, 51. Finlay, George, 166, 251, 290. Franz, Johann, 221, 222. Freyer, Colin, 279. Fusco, Gian Carlo, 397. FYROM, 456. Gartner, 294. Gattilusi, 121. Gerdek resmi, 69. Gerlach, Stefan, 112. Giolitti, Giovanni, 333. Girard, Nicolas Georges, 358. Giustiniani, 117. Goethe, Johann Wolfgang, 156, 175, 256. Gonzague, Charles de, 125. Görres, Joseph, 175. Grazzi, Emanuele, 392-394. Gregorovius, Ferdinand, 24. Greig, Samouïl, 143. Griechenhaus, 101. Grocyn, William, 53. Guadalquivir, 318. Guillaumat, Adolphe, 348. Guizot, François, 231, 233-235, 241, 245, 246, 249, 250. 622
Ευρετήριο Habro (τράπεζα), 360. Halleck, 182. Hansen, Hans Christian, 231, 294. Haxthausen, Werner von, 157. Hegel, Friedrich, 465. Heideck, Karl Wilhelm von, 180, 211. Heimat Museum, 98. Herder, Johann Gottfried, 157. Hertzberg, Gustav Friedrich, 291. Hobhouse, John Cam, 174. Hof-und Staatsbibliothek, 113. Hölderlin, Friedrich, 157. Horvath (έκδόσεις), 17. Howe, Samuel Gridley, 183, 263. Humanitatis studia, 48. Hyperíon, 157. iç oğlan, 76, 77. iken, Karl, 174. ilinden, 318. Ispence, 69. Jahn, Friedrich Ludwig, 176. Jarvis, George, 183. Jefferson, Thomas, 182. Joseph de Paris, 125. Julien, Stanislas, 180. kapı kulları, 74. Karajan (οικογένεια), 98- Herbert von —, 98. Kecskemet, 98. Klenze, Leo von, 294. Kobell, Egid von, 222. Krug, Wilhelm Traugott, 179. Krumbacher, Karl, 292. kul, 63, βλ. και σκλάβοι. Lagrene, Théodore de, 241. 623
Νέα ελληνική ιστορία Lamartine, Alphonse de, 180. Lange-Chateaurenault, Philippe de, 125. Lansdowne (lord), 182. Laybach, 165, 172. Leeper, Reginal (sir), 409. Legrand, Emile, 292. Lejeune, Laurent Joseph, 307. Lemaître, Louis, 238. Lempriere, John, 181. Lessing, Gotthold Ephraim, 157. Libéralisme, βλ. φιλελευθερισμός. Liddel Hart, Henry Basil, 398. Linacre, Thomas, 53. Lorraine, Percy, 390. Louvain (πόλη της Φλαμανδίας), 54. Luck, 139. Luns, Joseph M.A.H., 437. Lupu, Vasile, 130. Lyons, Edmund (sir), 225, 230, 235, 249. Maginot (γραμμή), 391. Mahouts, 98. Maison, Nicolas-Joseph, 200. Marceau, Marc, 422. Marsuppini, Carlo, 49. Marx, Karl, 328. Maurer, Georg Ludwig von, 211, 219, 222. Melanchthon, Philipp Schwarzherd, 156. Melburn, 235. Mendelssohn-Bartholdy, Karl, 175. Metternich, 172, 179. Milne, George Francis, 348. Modeste (φρεγάτα), 145. Montpellier, 149. Morning Chronicle, 181. Moro, Lodovico, 122. Morosini, Francesco, 135. Müller, Chr., 176. 624
Ευρετήριο Müller, Wilhelm, 179. Mürsteg, 320. Mütevasit ül-halet, 70. Nagy, 98. Nationalisme, 150. Neuilly, βλ. συνθήκες. Obluciţa, 139. Oldenburg (δουκάτο), 229. Orientalische Compagnie, 96. Ortakçı kul, 63, βλ. καί δουλοπάροικοι. Oşri gallat, 68. Pacifico, David, 250, 251. Palmerston (lord), 229-231, 235, 248, 250. Papen, Franz von, 390. Parker, William, 251. Patriot, 182. Peel, Robert, 235. Percival, James Gate, 182. Petrovitz, Κωνσταντίνος von, 98. Pichat, Michel, 180. Pierpont, John, 182. Piscatory, Theodore, 234, 241, 246, 249, 250. Prokesch-Osten, Anton von, 228. Ráckeve, 98. Reading, 53. Reaya, 63. Regny, Arthémond de, 219, 238. Resmi arus, 69. Resmi duhan, 69. Resmi hınzır, 69. Resmi kovan, 68. Resmi otlak, 69. Reuchlin, Johann, 53, 156. Ribot, Alexandre, 343. 625
Νέα ελληνική ιστορία Richelieu, 125, 175. Ronart, Stephan, 366, 367. Rossiers, François, 118. Roujoux, Alexandre, 218. Rudhart, Ignaz von, 229-231. Russel, John, 248. Sacra Liga, 124. Sahib-і mal, 70. Saint-Simon, 218. Salisbury, Robert Cecil, 303, 304. Salariye, 68. Sanders, Liman von, 337. Sarrail, Maurice-Paul-Emmanuel, 340, 342, 348. Schaubert, Eduard, 294. Schiller, Friedrich, 156, 157. Schneider, Martine, 14. Scobie, Ronald, 410, 411. Scott, Walter, 256. Serpieri Roux (εταιρεία), 278. Seyyid Rattal, 27. Sforza, Lodovico, 53. Shelley, Percy Bysshe, 181. Sibiu, 98. Spon, Jacob, 137. Staël (madame de), 256. Stănileşti, 139. Stradioti, 123. Strogonoff, Γρηγόριος, 165. Sturm und Drang, 157. Szász-Regen, 98. Szentendre, 98. Tafur, Pero, 41. Tapu, 63, 64. Tasarruf, 63, 64, 69. Tellini, Enrico, 356. Thiersch, Friedrich Wilhelm, 179. 626
Ευρετήριο Thouvenel, Édouard Antoine, 250. Times (έφημερίδα), 251. Todorov, Georgi Stoyanov, 334. Tolstoi, Piotr Andreïevitch, 138. Toronto Star (щщгріЪα), 456. Traversari, Ambrogio, 49. Tübingen, 111. Tufnell, Lionel Grant (ναύαρχος Τώφφνελ), 332. Τurcogra ecia, 114. Ungnad, David von, 111. Yac, 98. Valéry, Paul, 418. Vasco da Gama, 122. Vecchi, Cesare Maria de, 392. Vicariato apostolico, 117. Viennet, Jean-Pons-Guillaume, 175. Villehardouin, Geoffroi de, 29. Villèle, Joseph de, 175. Villemain, Abel François, 180. Vöslau, 264. Vosseur, Victor Paul, 307. Waddington, William Henry, 276. Wakf, 63. Wellington, 168. Wheler, George, 137. Winckelmann, Johann J., 156. Woodhouse, Chris M., 436. Woodworth, Samuel, 182. Ziller, Ernst, 294. Zinkeisen, Johann Wilhelm, 291. Zsitva-Torok, βλ. συνθήκες. 627 |
| adam_txt |
Πίνακας περιεχομένων
Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση (2020) . Πρόλογος στην τέταρτη έκδοση (1990) . 11 15 Νέα ελληνική Ιστορία. Άπό το 1204 έως τις αρχές του 21ου
αιώνα. 19 Μέρος πρώτο: Ή νέα Ελλάδα (1204-1669) . 21 Κεφάλαιο I. ΟΙ ελληνικές χώρες άπό την υποταγή τους στους Ρωμαίους (146 π.Χ.) ώς τήν έμφάνιση τών ’Οθωμανών Τούρκων
. 23 Ή γένεση του νέου ελληνισμού (23): πότε αρχίζει 6 νέος ελληνισμός (23), στην ’Ανατολή οί Έλληνες καί οί ελληνόφωνοι κάτοικοι (26). Ή τέταρτη σταυροφορία (1204) και ή εθνική αφύπνιση τών Ελλή νων. ’Ακμή τών
γραμμάτων, τών επιστημών καί τής τέχνης κατά τους 13ο καί 14ο αιώνες (29): το 1204 ξεπηδα σφριγηλός ò νέος ελληνισμός (29), ή αναζωογόνηση τών έλληνικών σπουδών, τής τέ χνης καί τής φιλολογίας (31), ή Κωνσταντινούπολη καί ή Θεσσαλο νίκη (34). Κεφάλαιο II. Ή εισβολή τών ’Οθωμανών Τούρκων καί οί
συνέπειές της . Ή έξάπλωση τών ’Οθωμανών Τούρκων στις έλληνικες χώρες (37): το βυζαντινό κράτος προς τήν καταστροφή (37), ò τουρκικός κίνδυ νος (39). Μετακινήσεις έλληνικών πληθυσμών προς απομακρυσμένες καί απομονωμένες
περιοχές του έσωτερικου ή προς το έξωτερικό (42): δ τουρκικός κίνδυνος είναι ένας εφιάλτης για τους έλληνικους πληθυσμούς (42), τα νέα χωριά καί οί κωμοπόλεις (44). Οί Έλλη- 631 37
Νέα ελληνική Ιστορία νες λόγιοι στη Δύση (47): οί ελληνικές χώρες καί πόλεις (47), ή άλωση αποτελεί μεγάλο ορόσημο στην 'ιστορία τής εξόδου των λογίων προς τη Δύση (52), ή εθνική συνείδηση των λογίων τής βυζαντινής αυτοκρατορίας (55). Κεφάλαιο III. Οί συνθήκες ζωής των Ελλήνων επί τουρκο κρατίας
. 57 Το κοινωνικό καί στρατιωτικό καθεστώς του τουρκικού κράτους (57). Οί κοινωνικές τάξεις του ελληνικού πληθυσμού, οί αριστοκρατικές οι κογένειες, οί νεοσχηματιζόμενοι αστοί, οί ελεύθεροι γεωργοί, οί δου
λοπάροικοι και οί σκλάβοι (59): οί άλλοτε δυνατοί ή προνοιάριοι, οί τιμαριούχοι του Βυζαντίου (59), ή μεγάλη μάζα του λαού (63), οί βιοτέχνες (65). Φορολογικές ύποχρεώσεις των ραγιάδων (68). Ποι κίλες άλλες καταπιέσεις (71). Έξισλαμισμοί, μαζικοί καί ατομικοί, εκούσιοι καί ακούσιοι (71): μαζικοί
έξισλαμισμοί (71), ατομικοί έξισλαμισμοί (75). Ή έρήμωση καί ή μείωση των πληθυσμών τών βαλ κανικών χωρών (77). Κεφάλαιο IV. Ή οργάνωση του νέου ελληνισμού επί τουρ κοκρατίας . Ή οργάνωση τής ορθόδοξης έκκλησίας
(79): ή ορθόδοξη εκκλησία είναι ό μόνος θεσμός από τό παλαιό βυζαντινό καθεστώς (79), ή αίγλη του πατριαρχείου (80), τα μοναστικά κέντρα (81), οί νεομάρτυρες (82). Ή ορθόδοξη μεταβυζαντινή τέχνη (83): τα δεινά τών Ελλή νων (83), ή θρησκευτική διάθεση καί πνοή (83), ή ζωγραφική (85), οί επιδράσεις
τής ιταλικής τέχνης (87), ή επιβίωση τής λαϊκής τέχνης (88). Οί κοινότητες (89): οί ιστορικές ρίζες τοΰ θεσμού
τών κοινοτή των (89), οί άρχοντες ή κοτζαμπάσηδες (90). Ή παιδεία (91): ή παιδευτική παράδοση (91), ή πατριαρχική σχολή (91), ή πνευματική άνοδος τοΰ έλληνικοΰ έθνους (92). Οικονομική άνοδος (93): οί 'Έλληνες έπωφελοΰνται άπό τήν έπίκαιρη έμπορική θέση (93), τό αποδημητικό ρεύμα τών Ελλήνων (94), ή συνθήκη τοΰ Πασσάροβιτς (96), οί έλληνικές κοινότητες τής Δύσης (97), στή Βιέννη καί στή Βουδαπέστη έκδίδονται πολλά βιβλία Μακεδόνων λογίων (99), ή πνευματική καί ή εθνική αφύπνιση (100). ’Αρματολοί καί κλέφτες (103): ή άσβεστη ορμή προς τήν ελευθερία (103), τά αρματολίκια (104), οί κλέφτες (105), ό κλεφτοπόλεμος (106), ή ανασύνταξη, ή αναδιοργάνωση καί ή διαμόρφωση τοΰ νεοελληνικοΰ κόσμου (106). 632 79
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο Υ. ΟΙ επιδράσεις τής Μεταρρυθμίσεως καί τής Άντιμεταρρυθμίσεως στην Ελλάδα (16ος-17ος αιώνες) . 109 Ή δραστηριότητα τής καθολικής εκκλησίας στην ’Ανατολή μετά την άλωση (1453) και οί πρώτες έπαφές ορθοδόξων καί διαμαρτυρομένων (1573-1576) (109): οί θρησκευτικές
ζυμώσεις (109), ή δράση τής καθολικής προπαγάνδας (109), ή νέα φιλοσοφική κίνηση (110), οί ιδέες τής Μεταρρυθμίσεως (111), ή αύγουσταία ομολογία (112), ò Martin Crusius (113). ’Ανταγωνισμός καθολικών καί διαμαρτυρομένων στήν ’Ανατολή (115): ή πίεση τών δύο μεγάλων δυτικών εκκλησιών στήν ορθόδοξη
(115), ή τόνωση καί ή καθοδήγηση τής δραστηριότητας τών καθολικών κληρικών στήν ’Ανατολή (116). Οί ιεραπόστολοι (118): ή πάλη ανάμεσα στα δυο δόγματα (119), ή αντίδραση τής ανατολικής εκκλησίας (120). Κεφάλαιο VI. Πολεμικά γεγονότα στήν Έγγυς ’Ανατολή από το 1462 ώς το 1669
. 121 Οί τουρκοβενετικοί πόλεμοι (1463-1479, 1499-1503, 1537-1540 καί 1645-1669), διάφορα κινήματα τών Ελλήνων (121): οί πολε μικές συγκρούσεις (121), ο βενετοτουρκικός πόλεμος του 1499-1503 (122), δ τουρκοβενετικός πόλεμος του 1570-1573
(124), απελευθε ρωτικά κινήματα τών Ελλήνων (125), ή εκστρατεία τών Τούρκων έναντίον τής βενετοκρατούμενης Κρήτης (126). Κεφάλαιο Yìl. Ή έξάπλωση τοΰ ελληνικού πολιτισμού στις βαλκανικές χώρες καί ιδίως στή Μολδαβία καί στή Βλα χία. Φαναριώτες
. 129 Ό έλληνισμός στή Βλαχία καί στή Μολδαβία (129). Ό ελληνισμός στή Βουλγαρία καί στή Σερβία (131): αξιοσημείωτες
ελληνικές έπιδράσεις στή Βουλγαρία (131), ή έξάπλωση τοΰ ελληνισμού στή Σερ βία (133). Κεφάλαιο VIII. Οί 'Έλληνες κατά τή διάρκεια τών συγκρού σεων τής Τουρκίας με τή Βενετία καί με τή Ρωσία (τέλη τοΰ 17ου - αρχές τοΰ 18ου αίώνα) . Ό τουρκοβενετικός πόλεμος τοΰ 1684-1699 καί τοΰ 1715 (135): ή κατάληψη τής Κρήτης (135). Οί ρωσοτουρκικοί πόλεμοι τοΰ 17101711, τοΰ 1768-1774, τοΰ 1787-1792 καί οί επιδράσεις τους στήν Ελλάδα (136): ο τερματισμός τοΰ βενετοτουρκικοΰ πολέμου 1684- 633 135
Νέα ελληνική 'ιστορία 1699, παύση της πολιτικής καί της στρατιωτικής πρωτοβουλίας της Βενετίας στην Ελλάδα και γενικά στην ’Ανατολή (136), ή κίνηση των Ρώσων προς νότο (137), ή μεγαλεπήβολη Αικατερίνη Β' (17621796) (140), ή όλέθρια έκβαση τής εθνικής περιπέτειας του 1770 καί τα τρομερά αποτελέσματα
της (142), ή μεταναστευτική κίνηση των Ελλήνων (143), οί Τούρκοι κηρύσσουν τον πόλεμο έναντίον τής Ρω σίας στίς 22 Αύγούστου 1787 καί λαμβάνουν μέτρα για να ματαιώ σουν κάθε στασιαστική κίνηση των Ελλήνων (143). Κεφάλαιο IX. Οικονομική καί πνευματική άνοδος των Ελ λήνων κατά τα τέλη του 18ου καί
τις αρχές του 19ου αι ώνα . . 147 Ή οικονομική πρόοδος των Ελλήνων καί ή δημιουργία τής αστικής τάξης (147), ή οικονομική άνοδος καί ή έθνική αφύπνιση των Ελλή νων (147). Ό διαφωτισμός (148), δ ’Αδαμάντιος
Κοραής (148). Ή γαλλική επανάσταση καί δ Ρήγας Βελεστινλής (150), οί "Ελληνες έμποροι του έξωτερικοΰ καί οί λόγιοι (152). Επαναστατικές ζυμώ σεις μετά τον θάνατο τοΰ Ρήγα (153), θαυμασμός των αρχαίων λει ψάνων (155), δ φιλελληνισμός (156), οί περιηγητές (157). Μέρος δεύτερο: Ή νεότερη Ελλάδα
(1821-1900) . 161 Κεφάλαιο I. Ή ελληνική επανάσταση τοΰ 1821. Τα πρώτα χρόνια της . . 163 Φιλόμουσος (1813) καί Φιλική Εταιρεία (1814) (163). ’Επανά σταση στη Μολδοβλαχία (1821) (163). Ή έπανάσταση στήν
Ελλά δα μεταξύ 1821 καί 1823 (167): ή Πελοπόννησος (167), οί βορειό τερες έλληνικες χώρες (168), ή Κρήτη
(169), τα ναυτικά νησιά, ή Θεσσαλία, ή Ήπειρος, ή Μακεδονία (170), δ φανατισμένος τουρκι κός δχλος (171). Ή στάση τής ευρωπαϊκής διπλωματίας καί των λαών τής Ευρώπης καί τής ’Αμερικής απέναντι τοΰ ελληνικού κινή ματος (172). Φιλελληνισμός (172): ή διερεύνηση τοΰ φιλελληνισμοΰ (173), το ελληνικό ζήτημα έγινε υπόθεση τής Ευρώπης (174), έντο νος κλασικισμός, ρομαντισμός καί φιλελεύθερα ή χριστιανικά αισθή ματα (176). Οί Γερμανοί, οί ’Ιταλοί (177), οί Ελβετοί 178), οί Γάλλοι (180), οί βαρβαρότητες καί οί θηριωδίες τών Τούρκων (182), οί ’Αμερικανοί (182), ή αγγλική πολιτική (183). Πολιτική καί πολιτειακή οργάνωση τών ελληνικών χωρών, αντιθέσεις καί συ- 634
Πίνακας περιεχομένων γκρούσεις πολιτικών-στρατιωτικών, ανασταλτικές έπιδράσεις τους στην πρόοδο καί στην έπιτυχία των ελληνικών επιχειρήσεων (18211823) (183): ή άλωση τής Τριπολιτσας, ή έπανάσταση έδραιώνεται (185), οί αντιθέσεις πολιτικών καί στρατιωτικών (185), ή κυβέρνη ση χάνει την ψυχραιμία
και το κύρος της έμπρός στον εχθρό (186), ή οξύτητα τών πολιτικών παθών καί τών αντιθέσεων στρατιωτικώνπολιτικών (187). Εμφύλιος πόλεμος - φάσεις του (187). Κεφάλαιο II. Ή επιδρομή του Ίμπραΐμ ως τήν άφιξη του Καποδίστρια (1825-1828) . 191 Ή
έπιβολή τής κεντρικής αρχής, ή έπαναστατημένη Ελλάδα στο επί κεντρο τής προσοχής τής ευρωπαϊκής διπλωματίας καί του ανταγω νισμού τών μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, ή γένεση τών πρώτων ελληνικών πολιτικών κομμάτων (191). Οι ναυτικοί αγώνες στο ανα τολικό Αιγαίο, καταστροφή τής Κάσου καί τών Ψαρών.
Εισβολή τού Ίμπραΐμ στήν Πελοπόννησο, κλεφτοπόλεμος (192). Ό αγώνας στή Στερεά Ελλάδα, Μεσολόγγι καί ’Ακρόπολη (196). Κεφάλαιο III. Ή κυβέρνηση του Καποδίστρια (1828-1831). Περίοδος τής αναρχίας (1831-1833) . 199 ’Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης τού
έλληνικοΰ κράτους, τό έργο του (199). Τό σύνταγμα τής Τροιζήνας (199), ή ανεξαρτη σία (200). Τα μεγάλα έσωτερικά προβλήματα (201), τό όνειρο τού Καποδίστρια (202). Οί αντιδράσεις εναντίον τού Καποδίστρια, αναρ χία (1831-1833) (203), ή αντιμετώπιση τών μεγάλων δαπανών (204). Σέ δύσκολη θέση δ
Καποδίστριας (205), οί αντιπολιτευόμε νοι τον Καποδίστρια (206), ή Ελλάδα πέφτει στήν αναρχία καί στο χάος (1831-1833)
(207). Ή τριμελής διοικητική έπιτροπή (207), τό ναυάγιο τού συμφιλιωτικού έργου (208), ή κατάσταση στήν ύπαι θρο είχε γίνει οίκτρή (209). Κεφάλαιο IV. Ή άντιβασιλεία του ’Όθωνα (1833-1835) . Ή κατάσταση στήν Ελλάδα καί τα πολιτικά κόμματα (211): δ ’Όθων στήν Ελλάδα (211), ή άντιβασιλεία (211), οί δαπάνες (211), ή διαμόρφωση τών πολιτικών κομμάτων τής Ελλάδας (αγ γλικό, γαλλικό, ρωσικό) (212), ή κακή πολιτική κατάσταση τής Ελλάδας καί ή ανάμειξη τών πρέσβεων τών μεγάλων δυνάμεων στα έσωτερικά τής χώρας (215), οί μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών 635 211
Νέα ελληνική Ιστορία (215). Ή οργάνωση του κράτους (217): το έργο τής άντιβασιλείας (217), ή νεοελληνική κοινωνία (220). Πολίτικες ταραχές (221): ή πολιτική ζωή του τόπου καί ό ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων (221), ή πολιτική αναταραχή (222), ή νέα άντιβασιλεία (222), τα κυρία έργα τής νέας
άντιβασιλείας (223). Κεφάλαιο Υ. Ή μοναρχία τοΰ Όθωνα (1835-1843) . 225 Ό Όθων κηρύσσεται ενήλικος μέ καγκελάριο τον Armansperg (225): oí πρώτοι χρόνοι τής μοναρχίας (225), τα σημαντικότερα έργα (226), ή διανομή τής γής σέ μεγάλη έκταση (227), τό αγρο τικό ζήτημα (228). Πτώση τοΰ
Armansperg, πρωθυπουργία τοΰ Ignaz von Rudhart (1837) (229): ή απομάκρυνση των Ελλήνων πολιτικών καί στρατιωτικών (229), ή σφοδρή αντιπολίτευση τών πρεσβευτών τών μεγάλων δυνάμεων (231). Ή 'ίδρυση τοΰ πανεπι στημίου τής ’Αθήνας (231), ή πνοή τοΰ νεοκλασικισμοΰ (231). Ή κυβέρνηση Κωνσταντίνου
Ζωγράφου (1837-1840) (232): δ έρεθισμός τών ελληνικών πνευμάτων είναι μεγάλος (233), δ François Guizot (233), δ ’Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (234). Ή κυβέρνηση Χρηστίδη (9 Αύγουστου 1841 - 3 Σεπτεμβρίου 1843) (236): ή βελ τίωση τών ελληνοτουρκικών ζητημάτων (236), τα οικονομικά τής χώρας (237).
Κεφάλαιο VI. Ή συνταγματική μοναρχία τοΰ ’Όθωνα (1843-1862) . Ή έπανάσταση τής 3ης Σεπτεμβρίου 1843 (241): δ ’Όθων μέ τους συνεχείς δισταγμούς καί τίς ανησυχίες του (241), στις 3 Σεπτεμ βρίου 1843 κινήθηκε δ Δημήτριος
Καλλέργης (242). Ή εθνική συ νέλευση τοΰ 1843-1844 καί τό έργο της (243): οί εργασίες τής εθνικής συνελεύσεως (243), οί κοινές
ενέργειες τών διπλωματικών αντιπροσώπων (244), οί προσπάθειες τοΰ Piscatory για τή σύμπρα ξη Μαυροκορδάτου-Κωλέττη (245). Βουλευτικές εκλογές, κυβέρνη ση ’Ιωάννη Κωλέττη (6 Αύγούστου 1844 - 12 Σεπτεμβρίου 1847) (246): τα κομματικά πάθη (246), ή κυβέρνηση τοΰ ’Ιωάννη Κω λέττη (246). Ή πρωθυπουργία τοΰ Κωλέττη (247), ή εξωτερική πολιτική (249), δ αναβρασμός τών πολιτικών παθών (249). Ό Κίτσος Τζαβέλλας ώς πρωθυπουργός (250), ή προεδρία τοΰ Γεωργίου Κουντουριώτη (251). Τα παρκερικά (1850), Κριμαϊκός πόλεμος (1853-1856) (251). Ή πολιτική ηρεμία (252), ή δράση ελληνικών 636 241
Πίνακας περιεχομένων αντάρτικών σωμάτων (253), ol εξεγέρσεις τής Θεσσαλίας, τής ’Ηπεί ρου καί τής Μακεδονίας (253), ή δυσμενής στάση των δυνάμεων ’Αγ γλίας καί Γαλλίας (254). Ή έξωση του ’Όθωνα (1862) (254). Οί αρχές τής νεοελληνικής λογοτεχνίας (255). Κεφάλαιο VII. Τα πρώτα χρόνια τής
συνταγματικής βασι λείας του Γεωργίου A'. 257 Το σύνταγμα του 1864 καί οί νέοι πολιτικοί (257): ο νέος βασιλιάς (257), ή νέα αστική τάξη (259), ή αλλαγή στις πολιτικές ιδέες καί ή επαναστατική συμπεριφορά των νέων (261). Ή κρητική
έπανάσταση του 1866-1869 (262): ή γενική αναταραχή που επικρατεί στή Βαλκανική (262), ο πόθος των Ελλήνων τής Κρήτης (262), ο ’Ισμαήλ πασάς αποβιβάζει αιγυπτιακά στρατεύματα (263), οί δυ σμενείς συνθήκες (264). Οί Σέρβοι (265), οί Ρώσοι (266), ή Ελλά δα (267). ’Επανάσταση στήν Έρζεγοβίνη-Βοσνία
(1875) καί αντί κτυπος της στις χώρες τής Βαλκανικής, Ρωσοτουρκικός πόλεμος 1877-1878, συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, βερολίνιο συνέδριο (267). Ή συγκίνηση στα Βαλκάνια είναι μεγάλη (268), οί Τούρκοι είναι εξαιρετικά ανήσυχοι καί ερεθισμένοι (268), οί μεγάλες δυνάμεις (269), τα μέτρα του ελληνικού
κράτους (269), οί Τούρκοι, άγανακτισμένοι έναντίον του σουλτάνου (270), οί αποφάσεις τών αντιπρο σώπων τών μεγάλων δυνάμεων (271), ή συνθήκη του Αγίου Στε φάνου (272), το συνέδριο του Βερολίνου (274), ή Αυστρία (275). Ή οικονομική άνοδος τού ελληνικού κράτους (277). Κριτική τής πο λιτικής ζωής
καί τής νεοελληνικής κοινωνίας, κατά τίς απόψεις τών δυτικόφιλων καί ιδίως τών παραδοσιακών (281): ή φιλελεύθερη καί
προοδευτική κίνηση, το συντηρητικό ρεύμα (281), κύριοι υπεύθυνοι για ολα αύτά είναι οί πολιτικοί άνδρες (286). Ή πνευματική καί ή καλλιτεχνική Ελλάδα κατά τα τέλη τού 19ου καί τίς αρχές τού 20ού αιώνα (291): οί Έλληνες λόγιοι (291), οί λογοτέχνες (292), οί καλές τέχνες (294). Κεφάλαιο VIII. Έντονες οικονομικές, πολιτικές καί στρα τιωτικές ζυμώσεις καί κινήσεις στήν Ελλάδα μεταξύ 1881 καί 1900 . Ή κυβέρνηση Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου (297): ή κρίσιμη φάση τού ανατολικού ζητήματος καί ή έκκρεμότητα τών έλληνικών διεκδι κήσεων (297), ή έμπορική καί ή βιομηχανική κίνηση στήν Ελλάδα, 637 297
Νέα ελληνική ιστορία τά μεγάλα δημόσια έργα (298). Οί κυβερνήσεις Χαριλάου Τρικούπη καί Θεοδώρου Δηλιγιάννη μεταξύ 1881 καί 1886 (300): ή ανα διοργάνωση του έλληνικοΰ κράτους (301), δ Τρικούπης ήτταται σε εποχή κρίσιμη (303), σημαντικές διπλωματικές ζυμώσεις καί νέοι προσανατολισμοί μέσα στα
Βαλκάνια (303), ή κυβέρνηση Δηλιγιάννη αναποφάσιστη καί απομονωμένη (304). Το άναγεννητικό πρό γραμμα του Χαριλάου Τρικουπη κατά την τετραετία 1887-1890 (305): ή συνέχιση του δημιουργικού έ'ργου του (306), ή επιδίωξη των έθνικών διεκδικήσεων (307), εξωτερική πολιτική (307), το κρητικό, το αρμένικο
καί το μακεδονικό ζήτημα (309), ή κυβέρνηση του Θεοδώρου Δεληγιάννη είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση (310). Ή κυβέρνηση Θεοδώρου Δηλιγιάννη καί δ ελληνο τουρκικός πόλεμος του 1897 (311): δέν λύνει Ικανοποιητικά το θέμα των δημόσιων χρεών (311), ή ελληνική κυβέρνηση οικονομικά
καχεκτική, στρατιωτικά ανίσχυρη καί πολιτικά απομονωμένη (311), ή αβουλία τής κυβερνήσεως, ή θρασύτητα της άντιπολιτεύσεως καί ή υστερία του λαοϋ (313), δ Ελευθέριος Βενιζέλος εμφανίζεται στήν κατάλληλη στιγμή (313). Μέρος τρίτο: Ή σύγχρονη Ελλάδα (1900-1975) . 315 Κεφάλαιο I. Ή
Ελλάδα στις άρχες τοΰ 20οΰ αιώνα. 317 Ό μακεδονικός αγώνας (1904-1908) (317): ή ήττα τοΰ 1897 ήταν οδυνηρό πλήγμα (317), τα βουλγαρικά ένοπλα σώματα (317), ή κα τάσταση αρχίζει να γίνεται κρίσιμη στή Μακεδονία (318), δ κίνδυνος τής έπιβολής των Βουλγάρων είχε αναστατώσει τους Έλληνες
(318), οί ταραχές στή Μακεδονία καί οί αυθαιρεσίες των τουρκικών στρατευ μάτων (320), οί έπιτυχίες τών Ελλήνων
(321). Ή έπανάσταση των Νεοτούρκων στή Μακεδονία (1908) καί ή δξυνση τοΰ κρητικοΰ ζητή ματος (322), ή οργή καί ή απελπισία τών Ελλήνων αξιωματικών (324). Ζυμώσεις καί μεταβολές μέσα στους κόλπους τής νεοελληνικής κοινωνίας (324): τδ φαινόμενο τής μεταναστεύσεως (325), τδ έμπόριο καί ή βιομηχανία παρουσιάζουν ευοίωνα σημεία (325), ή έλλειψη έργατικών χεριών (326), δ Γεώργιος Θεοτόκης (327), δ πληθυσμός τών αστικών κέντρων (328), στα Βαλκάνια καί στήν Ελλάδα είσορμοΰν οί κοινωνιστικές ιδέες (328). Ή έπανάσταση τοΰ Γουδή (1909) (330): δ Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει τή νέα κυβέρνηση (331), δ Ελευθέριος Βενιζέλος είναι προδρομική μορφή (332). 638
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο II. Οί πόλεμοι, βαλκανικοί (1912-1913) καί πρώτος παγκόσμιος (1914-1918) . 333 Οί βαλκανικοί πόλεμοι (1912-1913) (333): ή Ελλάδα άνασυντάσσεται καί αναδιοργανώνεται (333), ο ελληνικός στρατός προελαύνει ακάθεκτα μέσα στη Μακεδονία
(334), απελευθερώνει την Ήπειρο (334), ή διαμάχη Ελλήνων καί Βουλγάρων (335), ή έκταση του ελληνικού κράτους σχεδόν διπλασιάζεται (337). Ό πρώτος παγκό σμιος πόλεμος καί ή Ελλάδα (1914-1918) (338): ή ανθρωπότητα ζεΐ ήμερες αγωνίας καί φρίκης (338), ή απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη
Θεσσαλονίκη (340), δ διχασμός τοΰ έλληνικοΰ κράτους καί τοΰ έθνους σε δύο χωριστές παρατάξεις (341), б ’Ελευ θέριος Βενιζέλος σχηματίζει ενιαία κυβέρνηση (344), ò Ελευθέριος Βενιζέλος προχωρεί βαθμιαία στη γενική έπιστράτευση (347), ή νί κη τοΰ μακεδονικοΰ μετώπου (348), δ Ελευθέριος Βενιζέλος
βρίσκε ται στο ζενίθ τών διπλωματικών έπιτυχιών του (350). Μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) (350): οί διεκδικήσεις τής Ελλάδας (351), οί "Ελληνες αφήνονται μόνοι τους (352), ή Ελλάδα έχει απομονω θεί՛ διεθνώς, έξαντλεΐται οικονομικά (353). Κεφάλαιο III. Δέκα χρόνια αναταραχών καί αναζητήσεων
(1922-1932) . Ή επανάσταση τοΰ 1922, ή κήρυξη τής δημοκρατίας (1924) καί οί πολιτικές ανωμαλίες ως τήν κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) (355): ή κήρυξη τής έπανάστασης (355), ή κατάσταση στήν Ελλά δα (355), ή Ελλάδα αναζητεί
νέους προσανατολισμούς (356), ή κή ρυξη τής αντεπανάστασης (357), οί άντιβενιζελικοί μένουν ακέφαλοι (357), τδ
κίνημα τοΰ στρατηγού Παγκάλου (358), εμπιστοσύνη προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο (360). Εσωτερική καί εξωτερική πο λιτική (361): б έλαττωματικδς διοικητικός μηχανισμός (362), ή εγκατάλειψη τής μεγάλης Ιδέας (363). Ή αποκατάσταση τών προ σφύγων τής Θράκης, τής Μικράς ’Ασίας καί άλλων χωρών στήν Ελλάδα (364) : τδ έθνος ενωμένο ξεχύνεται δρμητικά πρδς τα εμπρός (365), τα αποτελέσματα τοΰ μεγάλου προσφυγικοΰ ζητήματος (367). Ό δρόμος πρδς τήν εκβιομηχάνιση (367). Πνευματική κίνη ση καί λογοτεχνία (370). Ή κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932) (371). 639 355
Νέα ελληνική Ιστορία Κεφάλαιο IV. Πολιτικές ανωμαλίες κα'ι δικτατορία ’Ιωάννη Μεταξα . 377 Ό δρόμος προς τή δικτατορία (377), οί πολίτικες συζητήσεις εκτρα χύνονται (377). Το πραξικόπημα τής 1ης Μαρτίου 1935 καί ή
έπαναφορά της βασιλείας (379): b Ελευθέριος Βενιζέλος καταδικάζεται σε θάνατο (379), 6 ’Ιωάννης Μεταξας θέτει ζήτημα καθεστωτικό (381), οί αντιδράσεις του δημοκρατικού κόσμου είναι ασθενείς (382), ή δικτατορία της 4ης Αύγουστου 1936 (384). Ή δικτατορία (385): 6 τύπος γίνεται διευθυνόμενος (386), οί
άντιδικτατορικές κινήσεις (386), τό καθεστώς ευνοεί τους άφοσιωμένους σέ αυτό καί δημιουρ γεί ένα μονοκομματικό κράτος (388), ή έκδοση τής Νεοελληνικής γραμματικής τής δημοτικής (1941) (388), ή πολιτική ατμόσφαιρα των Βαλκανίων καί ή διάλυση τής συνοχής των μελών τοΰ βαλκανι κού συμφώνου (389), ή
διεθνής απομόνωση τής Ελλάδας (390). Ό πόλεμος έναντίον τής φασιστικής Ιταλίας (28 ’Οκτωβρίου 1940 κ.έ.) καί τής χιτλερικής Γερμανίας (6 ’Απριλίου 1941 κ.έ.) (392): ή δολιότητα τοΰ Μουσολίνι (393), ή νίκη τής Ελλάδας (394), στις 29 ’Ιανουάριου πεθαίνει ό ’Ιωάννης Μεταξας (395), οί Γερμανοί επιτί
θενται έναντίον τής Ελλάδας (396), ή έλληνική άμυνα καταρρέει (397), ό πρωθυπουργός ’Αλέξανδρος Κορυζής αύτοκτονεί (397), οί οροί τής ανακωχής (397), ή αντίσταση των Ελλήνων εναντίον των Γερμανών (398). Κεφάλαιο У. Ή κατοχή (1941-1944) . Κακουχίες, πείνα καί
αντίσταση (399): Γερμανοί, ’Ιταλοί, Βούλγα ροι έχουν διαμοιράσει μεταξύ τους τις έλληνικές χώρες (399), ή
αγω νία για τήν επιβίωση, ή σκληρή καί απάνθρωπη συμπεριφορά τών κατακτητών (400), ή σκέψη τής άντιστάσεως έμπνέει τους "Ελληνες (401). Ζυμώσεις τών πολιτικών, δράση καί προγράμματα τών αντι στασιακών οργανώσεων (402): ή πείνα καί το κρύο κάνουν θραύση (402), αρχίζουν να σχηματίζονται έστίες άντιστάσεως (402), οί ιδε ολογικές διαιρέσεις καί οί προσωπικές φιλοδοξίες (404), ή αντίσταση τών Ελλήνων γιγαντώνεται (405), οί Γερμανοί προβαίνουν στήν εξόντωση τοΰ έβραϊκοΰ στοιχείου (405). Συγκρούσεις μεταξύ τών αντάρτικών ομάδων (406): ό διμέτωπος αγώνας, εμφύλιος πόλεμος καί έπίθεση τών κατακτητών (406), ή Ελλάδα είναι ένα απέραντο πεδίο αλληλοσπαραγμού (407), τα πάθη είχαν όξυνθεΐ (409), τό εθνικό συμβόλαιον τοΰ Λιβάνου (410). 640 399
Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο VI. Ή Ελλάδα μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πό λεμο . 411 Ή απελευθέρωση της Ελλάδας καί δ έμφύλιος πόλεμος (411): τα αποτελέσματα της ελληνικής άντιστάσεως στο έσωτερικό (411), αρ
χίζει καί μαίνεται δ έμφύλιος πόλεμος (412), ή νέα προσπάθεια του ΚΚΕ να άντιδράσει καί να επιβληθεί (414). Οικονομική, πνευμα τική καί καλλιτεχνική κατάσταση στην Ελλάδα μετά τους πολέμους (414): ή εφαρμογή του προγράμματος Τροΰμαν βοηθέ! την Ελλάδα (415), ανασυγκροτείται ή οικονομία τοΰ τόπου
(415), ή άνθηση της νέας ελληνικής λογοτεχνίας (417), ή καλλιτεχνική ζωή της χώρας (419), στήν αρχιτεκτονική έξακολουθεΤ ή νεοκλασική παράδοση (420), ή λαϊκή παράδοση (420). Τα μεταπολεμικά πολιτικά γεγο νότα ως τή δικτατορία τής 21ης ’Απριλίου 1967 (421): δ ’Αλέξαν δρος Παπάγος (421), οί Κύπριοι
επιδιώκουν τήν αυτοδιάθεσή τους (422), δ Κωνσταντίνος Καραμανλής, ή EPE (424), ή ΕΔΑ κατη γορεί τήν κυβέρνηση (425), δ Γεώργιος Παπανδρέου κηρύσσει τον ανένδοτο αγώνα έναντίον τής EPE (425), άνοδος τοΰ πυρετού των κομματικών παθών (426). Τά επτά χρόνια τής δικτατορίας (19671974) καί ή τελευταία
δεκαετία (1975-1985) (428). Ξαναρχίζει πά λι μια νέα φάση τής παλαιάς ιστορίας τής άντιθέσεως πολιτικών καί στρατιωτικών (428), το στρατιωτικό πραξικόπημα (429), το βασι λικό άντικίνημα (430), ή Ελλάδα απομονώνεται διεθνώς (430), δ Γεώργιος Παπαδόπουλος συγκεντρώνει μεγαλύτερες έξουσίες (431), δ
Γεώργιος Παπαδόπουλος άνατρέπεται άπδ τον Δημήτριο Ίωαννίδη (432), τδ ανόητο πραξικόπημα έναντίον τοΰ
Μακαρίου (433), στις 23 ’Ιουλίου 1974 καταρρέει τδ αύταρχικδ καθεστώς (433). Ό Κων σταντίνος Καραμανλής έπιστρέφει καί σχηματίζει κυβέρνηση εθνικής ένότητος (433), ή πλειοψηφία τοΰ έλληνικοΰ λαοΰ (τδ 69,2%) κη ρύχθηκε ύπέρ τής δημοκρατίας (434), ή κυβέρνηση αποβλέπει μέ θερμό ζήλο στήν ένταξη τής Ελλάδας στήν ΕΟΚ (435), δ Γεώργιος Ράλλης δρκίζεται ώς πρωθυπουργός (439), διατήρηση ισορροπίας δυ νάμεων μεταξύ Ελλάδας καί Τουρκίας στδ Αιγαίο, έπανένταξη στδ στρατιωτικό σκέλος τοΰ ΝΑΤΟ (440), τδ κυπριακό παραμένει οξύ (440). Στις έκλογές τοΰ ’Οκτωβρίου 1981 έ'ρχεται στήν αρχή τδ ΠΑΣΟΚ τοΰ Ανδρέα Παπανδρέου (441), θεσμικά νομοθετικά μέτρα (441), έπιδεινώνονται οί σχέσεις Τουρκίας-Έλλάδας (442), οί έλληνοαμερικανικές συνομιλίες για τδ καθεστώς τών αμερικανικών βάσε ων στήν Ελλάδα (443), ή οικονομία τής χώρας (443), ή άντιμε- 641
Νέα ελληνική Ιστορία τώπιση των προβληματικών έπιχειρήσεων (444), οι Τουρκοκύπριοι άνακηρύσσουν το κατεχόμενο άπό αυτούς τμήμα της Κύπρου ώς χω ριστό κράτος (445). Επίμετρο. Άπό το 1985 έως τις αρχές του 21ου αιώνα. 447 Πολιτική, οικονομία, κοινωνία (449): δ Άνδρέας Παπανδρέου καί ή πολιτική
του (449), δ Χρηστός Σαρτζετάκης εκλέχθηκε πρόεδρος τής δημοκρατίας (449), ή Ελλάδα καί ή Τουρκία έφτασαν στά πρόθυρα του πολέμου (450), τδ 1988 υπήρξε ή χρονιά των σκανδάλων (450), δ ελληνοτουρκικός διάλογος (451), σχηματισμός κυβέρνησης συνερ γασίας (κυβέρνηση Τζανή Τζαννετάκη) (452), οικουμενική
κυβέρνη ση ύπό τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (452), την έσωτερική πο λιτική ζωή τής χώρας ταλανίζουν οι πολιτικές διαμάχες καί δ σκλη ρός δικομματισμός (453), ή ποινικοποίηση τής πολιτικής ζωής του τόπου (454), ή διάλυση τής Γιουγκοσλαβίας καί ή ανάδειξη τής «Δημοκρατίας τής Μακεδονίας» (455), τό
νεοσύστατο ανεξάρτητο κράτος δημιούργησε τον φόβο στήν ελληνική πλευρά (456), δ Άνδρέ ας Παπανδρέου έγινε ξανά πρωθυπουργός (456), τό 1995 δ Κωστής Στεφανόπουλος έκλέγεται πρόεδρος τής δημοκρατίας (457), τό 1996 δ Κώστας Σημίτης αναλαμβάνει πρωθυπουργός (458), ή Ελλάδα καί ή Τουρκία έφτασαν στα
πρόθυρα πολέμου (458), τό 2005, ή ΝΔ ύπό τον Κώστα Καραμανλή κέρδισε τίς εθνικές έκλογές (461). Γράμ ματα, τέχνες, πολιτισμός, αθλητισμός (461): γράμματα, τέχνες, πο λιτισμός (461), αθλητισμός (463). ’Αντί επιλόγου (464). Βιβλιο γραφία έπιμέτρου (466). Χρονολόγιο (1204 - αρχές 21ου αιώνα)
. 1204-1453. Άπό τήν άλωση τής Κωνσταντινούπολης άπό τους σταυ ροφόρους
στήν άλωση τής Πόλης από τούς ’Οθωμανούς Τούρκους (471). Άπό τίς απαρχές τής τουρκοκρατίας στή συνθήκη του Ktouτσούκ-Καϊναρτζή (1774) (476). Άπό τή συνθήκη του ΚιουτσούκΚαϊναρτζή στήν έκρηξη τής έλληνικής έπανάστασης (484). Άπό τήν έκρηξη τής έλληνικής έπανάστασης (1821) μέχρι τήν ίδρυση αυτόνο μου ελληνικού κράτους (487). Άπό τήν ίδρυση ανεξάρτητου ελληνι κού κράτους μέχρι τα τέλη τού 19ου αιώνα (496). Ή Ελλάδα άπό τίς αρχές τού 20ού αιώνα μέχρι καί τό τέλος των βαλκανικών πολέ μων καί τήν ύπογραφή τής συμφωνίας τής Κέρκυρας (1909-1914) (500). Ή Ελλάδα από τήν έναρξη τού πρώτου παγκοσμίου πολέμου 642 469
Πίνακας περιεχομένων (1914) μέχρι τή συνθήκη τής Λωζάννης (1923) (503). Ή Ελλάδα άπο τή συνθήκη τής Λωζάννης μέχρι καί τον δεύτερο παγκόσμιο πό λεμο (506). Ή Ελλάδα άπο τον έμφύλιο πόλεμο μέχρι την πτώση τής στρατιωτικής δικτατορίας κα'ι την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (1974) (508). ’Από την αποκατάσταση τής δημοκρατίας στήν Ελ λάδα μέχρι τΙς απαρχές του 21ου αιώνα (515). Βιβλιογραφία . 529 I. 1204-1985 (531). II. Συμπληρωματική βιβλιογραφία (από 1204 έως τις αρχές του 21ου αιώνα) (547): βοηθήματα (547), άρθρα σέ περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους (561), πο λύτομα συλλογικά έργα (567). Ευρετήριο . Πίνακας περιεχομένων. 643 569 629
Βιβλιογραφία Τή συμπληρωματική βιβλιογραφία (μέρος II, σελ. 545-566) συνέταξε ο Έμ μανουήλ Γ. Χαλκιαδάκης, γιά την όποια ακολουθείται δ ενιαίος τρόπος παρα πομπών του έκδοτικοΰ οίκου Ηρόδοτος.
I. 1204-1985 ΑναςταςΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ιστορία τής ελληνικής βιομηχα νίας, 1840-1940, τόμ. A' (1840-1884), τόμ. Β' (1885-1922), τόμ. Γ (1923-1940), Άθήναι, 1947. Ανδρεαλης, Ανδρεας Μ., Ανδρεου Μ. Άνδρεάδου έργα, επιμέ λεια Κ.Χ. Βαρβαρεςςος - Γ.Α. Πετροπουλος - Ι.Δ. ΠιΝΤΟΣ, Άθήναι, τόμ. Α' (1938),
τόμ. Β' (1939), τόμ. Γ' (1940). ΑΝΩΝΥΜΟΣ, Ή στρατιωτική ζωή εν Έλλάδι, έπιμέλεια MARIO Yitti, Αθήνα, 1977. Βακαλοπουλος, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε., Ιστορία του νέου ελληνισμού, Θεσσαλονίκη, τόμ. Α' (1961, 21974), τόμ. Β' (1964, 21976), τόμ. Γ (1968), τόμ. Δ' (1973). —, Τα ελληνικά στρατεύματα του 1821,
Θεσσαλονίκη, 1948, 21970. —, Ιστορία τής Μακεδονίας, 1354-1833, Θεσσαλονίκη, 1969. —, Ιστορία τής ελληνικής έπαναστάσεως του 1821, Άθήναι, 1971. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Κωνσταντίνος Α., Σχέσεις Ελλήνων καί Ελ βετών φιλελλήνων κατά τήν ελληνικήν επανάσταση του 1821, Θεσσαλονίκη, 1975. —, Ή έπαναστατημενη
Ελλάδα, ηπειρωτική καί Αιγαίο, μεταξύ 1823-1829, Θεσσαλονίκη, 1976. ΒΑΒΑΡΕΤΟΣ, Αχιλλευς, '0 Γεώργιος Σταύρου καί ή Εθνική Τρά πεζα, Άθήναι, 1967. Βεντηρης, Γεώργιος, Ή Ελλάς του 1910-1920, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1931. ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ, Κράτος καί οικονομική πολιτική στον 19ο αιώνα, Αθήνα, 1978. 531
Νέα ελληνική ιστορία Σύντομη ιστορία τής νεοελληνικής λογοτε χνίας (1000-1930), Αθήνα, 21966. ΒΟΥΤΙΕΡΙΛΗΣ, Ηλιας, ’ πομνημονεύματα εκ του στρατιωτικού Α καί πολίτικου δημοσίου βίου του άπό 1897 μέχρι του 1957, Άθήναι, 1958. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΣΟΛΩΝ Ν., Ιστορία τής συγχρόνου Ελλάδος, 1941-1967, τόμ.
A'-Δ', Άθήναι, 1973-1974. —, Ιστορία τής δικτατορίας, ’Αθήνα, 1975. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΦΟΙΒΟΣ Ν., Ιστορία τής Ελλάδος, 1909-1941, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1971-1972. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ, ’Από την κορυφή του λόφου. ’Ανα μνήσεις καί σκεφεις, 1914-1952 καί 1959-1962, Άθήναι, 1966. Γρίβας, Γεώργιος-Διγενης,
’Απομνημονεύματα άγώνος ΕΟΚΑ, 1955-1959, Άθήναι, 1961. Γυαλιςτρας, Σέργιος, ’Εθνικοί αγώνες, 1909-1959, Άθήναι, 1963. ΓΟΝΑΤΑΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, Ή Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων, 19231940, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1955. —, Τά ελληνικά πολιτικά κόμματα, 1821-1961, Άθήναι, 1961. —, Σοφοκλής ’Ελευθερίου Βενιζέλος,
1894-1964, Άθήναι, 1970. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ, ΒΙΚΤΩΡ, Ίστορικαί σελίδες τάς οποίας εζησα, Άθή ναι, 1946. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Ίστορικαί αναμνήσεις, τόμ. Α'-Β', Άθή ναι, 1925. ΔΑΦΝΗΣ, Γρηγοριος, Εκδόσεις του Ελληνικού Επιτελείου, Διεύθυνσις Ιστορίας του ελληνικού στρατού, Άθήναι. Ή δόξα καί ο διχασμός. Από
τά μυστικά αρχεία τής Βιέννης, 1908-1916, Αθήνα, 1962. —, Ή ελληνική άντίστασις, 1941-1944, Άθήναι, 1961. —, Οί διωγμοί των Εβραίων εν Έλλάδι, 1941-1944. ’Επί τή βά σει των μυστικών αρχείων τών ΕΣ-ΕΣ, Άθήναι, 1969. Ευελπιδης, ΧΡΥΣΟΣ, Ή γεωργία τής Ελλάδος. Οικονομική καί κοινωνική άποφις, Άθήναι,
1944. —, Ή ελληνική τέχνη, Άθήναι, 1969. —, Ή χρόνια γεωργική κρίσις εις τήν Ελλάδα, Άθήναι, 1953. ΕνεπεΚΙΔΗΣ,
Πολύχρονης, 532
Βιβλιογραφία (1204-1985) —, Οικονομική καί κοινωνική Ιστορία τής Ελλάδος, Άθήναι, 1950. Ζαβιτςιανος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Aí αναμνήσεις του εκ τής ιστο ρικής διαφωνίας βασιλέως Κωνσταντίνου καί Ελευθερίου Βενιζέλου, όπως τήν έζησε (1914-1922), Άθήναι, τόμ. Α' (1946)· τόμ. Β' (1947). Ζακυθηνος, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ,
Ή πολιτική ιστορία τής νεωτίρας Ελ λάδος, επαυξημένη έκδοση, Άθήναι, 21965. Ζαννας, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ή κατοχή. Αναμνήσεις-επιστολές, Άθή ναι, 1964. Ζενεβουα, Μωρις, Ή Ελλάς του Καραμανλή, Άθήναι, 1972. ΖΩΓΡΑΦΟΣ, Δημητριος, Ιστορία τής Εθνικής Τραπέζης, Άθή ναι, 1925. —, Ιστορία τής ελληνικής γεωργίας
(1821-1833), τόμ. Α'-Γ', Άθήναι, 1921-1923. Θεοφανιδης, I., Ιστορικόν άρχεΐον Κολοκοτρώνη, τόμ. Α'-Γ', »/ 9/ 9/ α.τ., α.ε. Ιατριδης, ΙΩΑΝΝΗΣ Ο., Εξέγερση στήν Κ. Τςαμπιρης, Αθήνα, 1973. Αθήνα, μετάφραση Ιστορία του ελληνικού έθνους, ’Εκδοτική Αθηνών, τόμ. Ι'-ΙΕ', Αθήνα, 1974-1978. Ιωαννου, ΑΝΔΡΕΑΣ,
Ή ελληνική ζωγραφική, 19ος αιώνας, Αθή ναι, 1974. Ό ναυτικός πόλεμος του 1940, όπως τον έζησα. ’Αναμνήσεις, 2 Μαρτίου 1935 - 25 Μαρτίου 1943, Αθήναι, 1950. ΚΑΛΑΝΤΖΗΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, Σαράντα χρόνια αναμνήσεις (19201961), Αθήναι, 1969. ΚΑΛΕΥΡΑΣ, Αχιλλευς, Ή Ελλάς καί aí ίδεαι. Ό στρατός, ή δη μοκρατία,
ο Βενιζελος, Θεσσαλονίκη, 1935. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.Ι. - Σωχος, Χρ., Λεύκωμα Τηνίων καλ λιτεχνών. Ι.Ν. Γύζης, 1842-1900, Αθήναι, 1925. Καββαδιας, Επαμεινώνδας, 533
Νέα ελληνική Ιστορία Τα χρόνια του μεγάλου πολέ Ιστορική αναδρομή καί κείμενα, Άθήναι, ΚανελΛΟΠΟΎΛΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, μου 1939-1944. 1964. 1940-1952, το δράμα τής Ελλάδος, έπη καί αθλιότητες, Άθήναι, ά.ε. Καρολιδης, ΠΑΥΛΟΣ, Σύγχρονος Ιστορία των Ελλήνων καί των λοιπών λαών τής ’Ανατολής από 1821 μέχρι
1921, τόμ. N-Ъ', Άθήναι, 1922-1929. Καςτρινος, Νικος Σ., Αλ. Παπαναστασίου. Ό αναμορφωτής καί ή δημοκρατία, Αθήνα, 1975. ΚίΤΣΙΚΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, Ή Ελλάς τής 4ης Αύγουστου καί οί με γάλες δυνάμεις. Τά άρχεΐα του ελληνικού υπουργείου εξωτερι κών (1936-1941), Αθήνα, 1974, 21990, 32018. —, Προπαγάνδα καί
πιέσεις στήν διεθνή πολιτική. Ή Ελλάς καί οί διεκδικήσεις της στήν Συνδιάσκεφη τής Ειρήνης (1919-1920), μετάφραση ΞΕΝΗ ΚΟΤΖΙΑ, Αθήνα, 2018. —, Συγκριτική ιστορία Ελλάδος καί Τουρκίας στον 20ό αιώνα, Αθήνα, 1978. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Δ., Οί δύο πόλεμοι 1940-1941, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1945-1946. ΚΟΝΟΜΟΣ, Ντινος,
Ή Επτάνησος κατά τήν ιταλικήν κατοχήν (1941-1943), Άθήναι, 1962. ΚΟΦΙΝΑΣ, Γεώργιος Ν., Ιστορία δημοσίων οικονομικών, λήμμα «Ελλάς» στη Μεγάλη ελληνική ’Εγκυκλοπαίδεια Πυρσός. ΚΩΦΟΣ, Ευάγγελος, Ή επανάστασις τής Μακεδονίας κατά τό 1878, Θεσσαλονίκη, 1969. ΚΟΡΑΝΤΗΣ, A.Ī., Διπλωματική ιστορία τής
Ευρώπης (19191955), τόμ. Α': Ή χωλαίνουσα ειρήνη, 1919-1933, Θεσσαλο νίκη, 1968· τόμ. Β': Προς τήν άβυσσον, 1934-1939, Θεσσαλο νίκη, 1971. ΚΟΡΔΑΤΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, Εισαγωγή εις τήν ιστορίαν τής ελληνικής κεψαλαιοκρατίας, Αθήνα, 1974. —, Ιστορία τής νεώτερης Ελλάδας, τόμ. Α'-Β', Αθήνα, 1957. —, 'Ιστορία
του ελληνικού εργατικού κινήματος. Με βάση άγνω στες πήγες καί ανέκδοτα αρχεία, Αθήνα, 21956. —,
Νεοελληνική πολιτική ιστορία, Άθήναι, 1925. ΚΟΡΟΖΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Οί πόλεμοι 1940-1941. Έπιτυχίαι καί ευθΰναι, Αθήνα, τόμ. A' (1957)· τόμ. Β' (1958). Καραγιαννης, Γεώργιος, 534
Βιβλιογραφία (1204-1985) Οι ελληνικοί πόλεμοι. Βαλκανικός - ελληνοϊταλικός - συμμοριτοπόλεμος, Άθήναι, 1967. ΚΤΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ, Ιστορία του συγχρόνου ελληνισμού, 1832-1842, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1892. ΚϊΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Αλ. - ΜΑΝΕΣΗΣ, Αριςτ., «Έκατονταετηρ'ις του Συντάγματος, 1864-1964»,
’Επιστημονική Έπετηρίς Σχολής Νομικών Οικονομικών ’Επιστημών 2 (1966), σελ. 15-81. Κυρκιλιτςης, Ανδρεας, Aí τράπεζαι εν Έλλάδι, Αθήναι, 1934. ΚΥΡΟΣ, Αλέξανδρος, Ελληνική εξωτερική πολιτική, Αθήναι, 1955. —, Οι βαλκανικοί μας γείτονες, Αθήναι, 1962. ΚΟΣΜΑΣ, Γεώργιος, Λαςκαρις, ΜΙΧΑΗΛ, Το ανατολικόν
ζήτημα, τόμ. A', Θεσσαλο νίκη, 1948. Στ.-Θ., Διπλωματική ιστορία τής συγχρόνου Ευρώ πης (1914-1939), Θεσσαλονίκη, 1954. ΛΕΝΤΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, Παρακρατικές οργανώσεις καί 21 ’Απρι λίου, Αθήνα, 1975. ΛΕΤΣΑΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, «Τα δημιουργούμενα προβλήματα τής Ελ λάδος άπό τήν συνδεσίν της με την Ευρωπαϊκήν
Οικονομικήν Κοινότητα», ανάτυπο άπό τήν επιθεώρηση Γεωπονικά 108-109 (Θεσσαλονίκη, Ίούλιος-Αΰγουστος 1963). ΛίΝΑΡΔΑΤΟΣ, ΣπΥΡΟΣ, Άπό τον εμφύλιο στή χούντα, τόμ. Α'-Β', Αθήναι, 1978. —, Πώς εφτάσαμε στήν 4η Αύγούστου, Αθήναι, 1966. Λαςκαρις, ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ-Αινιαν, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ’Απομνημονεύματα, Αθήναι,
1948. —, Ιστορική μελέτη 1821-1897 καί b πόλεμος του 1897 (μετά παραρτήματος 1898-1903), τόμ. Α'-Β', ’Αθήναι, ά.ε. Μακριδης, Δημητριος, «Ή ανοδική πορεία του έθνους καί τής οικονομίας», Δελτίον ’Εμπορικού καί Βιομηχανικού ’Επιμελη τηρίου Θεσσαλονίκης, Μάρτιος-Απρίλιος 1957. ΜΑΝΣΟΛΑΣ, Α.,
«Απογραφικά, ιστορική άπογραφική εποψις περί Ελλάδος», Δελτίον τής επί τής Έμφυχώσεως τής ’Εθνικής Βιομηχανίας ’Επιτροπής 1
(Σεπτέμβριος 1877 - Δεκέμβριος 1878), σελ. 34-53. 535
Νέα ελληνική ιστορία Β., Ή σύγχρονος Ελλάς, 1920-1936, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1973-1978. —, Πολίτική ιστορία τής νεωτέρας Ελλάδος, 1828-1964, τόμ. Α'Δ', Άθήναι, 1966-1969. ΜΕΛΑΣ, ΜΙΧΑΗΛ, ’Αναμνήσεις ενός πρέσβεως, Άθήναι, ά.ε. Μεταξας ΜΕΣΣΗΝΕΖΗΣ, Νυςης, Γεώργιος Σταύρος καί ’Εθνική Τράπεζα, Άθήναι,
1956. ΜίΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Ανδρεας, Μικτα'ι σελίδες, Γ': Σελίδες του βίου του. Νομικαί διατριβαί, κλπ., Άθήναι, 1967. ΜΟΔΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Μακεδονικός αγών καί Μακεδόνες αρχηγοί, Θεσσαλονίκη, 1960. ΜΟΣΚΩΦ, ΚΩΣΤΗΣ, Ή εθνική και κοινωνική συνείδηση στήν Ελ λάδα, 1830-1909, Θεσσαλονίκη, 1972. ΜπίΤΣΙΟΣ,
Δημητριος, Κρίσιμες ώρες, Αθήνα, ά.ε. Μυστικά ’Αρχεία Φόρεϊν "Οφφις. Φάκελλος Ελλάς, Αθήνα, 1972. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, Σπυρος Νεοκλασσική αρχιτεκτονική στήν Ελλάδα, έκδοση τής Εμπορικής Τραπέζης τής Ελλάδος, Άθήναι, 1967. ΝίΚΟΛΙΝΑΚΟΣ, ΜΑΡΙΟΣ, ’Αντίσταση καί αντιπολίτευση, 19671974, Αθήνα, 1975. ΝΟΤΑΡΑΣ,
ΜΙΧΑΗΛ I., Ή αγροτική άποκατάστασις των προσφύ γων, Άθήναι, 1934. - Λιναρδατος, Σ. - Χατζηαργυρης, κάριος καί οί σύμμαχοί του, Αθήνα, 31974. Ξυδης, Α.Γ. Κ., Ό Μα 7α απομνημονεύματά μου 1897-1947. Ή ταραχώδης περίοδος τής τελευταίας πεντηκονταετίας, τόμ. Α' (1897-1913), Άθήναι, 1950֊ τόμ. B',
Άθήναι, 1959. ΠΑΠΑΓΟΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, Ό ελληνικός στρατός και ή πρός πόλε μον προπαρασκευή του. ’Από Αυγούστου 1923 μέχρι ’Οκτω βρίου 1940, Άθήναι, 1945. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, Β.Π., Διπλωματική ιστορία του ελληνικού πολέμου 1940-1945, Άθήναι, 1957. Παπανδρεου, Γεώργιος, Ή άπελευθέρωσις τής Ελλάδος, Άθή ναι,
1945. ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ιστορία τοΰ ελληνικού έθνους, τόμ. E'-Ç', Άθήναι, 61936. ΠΑΓΚΑΛΟΣ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ, 536
Βιβλιογραφία (1204-1985) ΪΪΑΠΟΥΛΑΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, Ή αγωνία ενός έθνους, τόμ. B', Άθή- ναι, 1926. ΓΐΕΝΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, Θωμάς, 1941-1950. Τραγική πορεία, Άθηναι, 1953. ’Απομνημονεύματα τής υπουργίας Σπυρί δωνος Πηλίκα, Άθηναι, 1893. ΠίπίΝΕΛΗΣ, Τ., Γεώργιος B', Άθηναι, 1951. —, Ή μοναρχία εν Έλλάδι,
1833-1843, Άθηναι, 1932. —, Ιστορία τής εξωτερικής πολιτικής τής Ελλάδος, 1923-1941, Άθηναι, 1948. ΠΟΛΙΤΗΣ, Λίνος, Ιστορία τής νεοελληνικής λογοτεχνίας, Άθήναι, 1978. ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ελευθέριος Βενιζελος, τόμ. Α'-Β', Άθηναι, 1959-1960. —, Χαρίλαος Τρικούπης. Ή ζωή καί το έργον του, Άθηναι,
α.έ. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ, Ή μεγάλη κρητική επανάσταση, 1866-1869, Άθηναι, 1969. —, «Ό Ελευθέριος Βενιζελος καί οί βαλκανικοί πόλεμοι», Νέα Εστία 77 (1965), σελ. 649-657. Πυρομαγλου, Κομνηνος, Ή εθνική άντίστασις, Άθηναι, 1947. —, Ό Γεώργιος Καρτάλης καί ή εποχή του, 1934-1957, τόμ. Α': 1934-1944.
Συμβολή εις τήν σύγχρονον ιστορίαν, Άθηναι, 1965. —, Ό δούρειος ίππος. Ή εθνική καί πολιτική κρίσις κατά τήν κα τοχήν, Άθηναι, 1958. Πηλικας, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Ψήφος, εκλογαί καί σύγχρονα εκλογι κά συστήματα, Άθηναι, 1969. ΡΑΠΤΑΡΧΗΣ, Παντ., Ιστορία τής οικονομικής ζωής τής Ελλάδος, τόμ. Ά (1821-1862),
Άθηναι, 1934. ΡΑΛΛΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ή θεσις τής Ελλάδος εις τον δεύτερον πα γκόσμιον πόλεμον, Άθηναι, 1945. Σακελλαροπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Ή σκιά τής Δύσεως. Ιστο ρία μιας καταστροφής, Άθηναι, 21961. ΣΑΡΑΦΗΣ, Στέφανος, "Απαντα, τόμ. Ά: ΕΛΑΣ, Αθήνα, 1964՛ τόμ. Β': Ιστορικές αναμνήσεις. Από τά
παιδικά του χρόνια ώς τήν κατοχή, Αθήνα, 1964. Σακελλαριου, Αλεξ., 537
Νέα ελληνική Ιστορία ΣΑΧΙΝΗΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, Το νεοελληνικό μυθιστόρημα, ’Αθήνα, 1958. Δ., Ό Ελευθέριος Βενιζέλος καί ή πολιτική κρίσις εις τήν αυτόνομον Κρήτην, 1901-1906, Άθήναι, 1974. —, Τό βαλκανικόν σύμφωνον καί ή ελληνική εξωτερική πολιτική, Άθήναι, α.ε. ΣίΔΕΡΗΣ, Α.Δ., Ή γεωργική πολιτική τής
Ελλάδος κατά τήν λήξασαν εκατονταετίαν (1833-1933), Άθήναι, 1934. ΣμπαροϊΝΗΣ, Αθ., Μελέται καί αναμνήσεις εκ του B' παγκο σμίου πολέμου, Άθήναι, 1958. ΣΟΥΤΣΟΣ, Ι.Α., «Ή βιομηχανία», Δελτίον τής επί τής Εμφυχώσεως τής Εθνικής Βιομηχανίας ’Επιτροπής 1 (Σεπτέμβριος 1877 - Δεκέμβριος 1878), σελ. 1-10.
Σπαης, ΛΕΩΝΙΔΑΣ, Πενήντα χρόνια στρατιώτης στήν υπηρεσία του έθνους καί τής δημοκρατίας, Άθήναι, 1970. ΣτρεΪΤ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ήμερολόγιον-άρχεΐον, Άθήναι, τόμ. Α' (1964)· τόμ. Β' (1965)· τόμ. Β'2 (1966). Σβολοπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ I., Εχθρός εν δφει. ’Αναμνήσεις Β'παγκοσμίου πολέ μου, Άθήναι, 1954.
Τρικουπης, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Ιστορία τής ελληνικής έπαναστάσεως, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1879. Τςακαλωτος, ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ, 40 χρόνια στρατιώτης τής Ελλά δος, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1960. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ, Aí παραμοναί τής άπελευθερώσεως (1944), Άθήναι, 1973. Τςουδερος, Εμμανουήλ I., Ελληνικές ανωμαλίες στή Μέση
’Ανατολή, Άθήναι, 1945. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ, ΒΑΡΝΑΒΑΣ Δ., μητροπολίτης Κίτρους, Οί βασικοί θεσμοί διοικήσεως των ορθοδόξων πατριαρχείων, μετά ιστορι κών ανασκοπήσεων, Άθήναι, 1972. ΤΟΥΜΠΑΣ, Δοκίμων ιστορικόν περί τής ελληνικής έπα ναστάσεως, τόμ. A'-Δ', Άθήναι, 1859-1954. ΦΙΛΙΑΣ, Βασίλης I., Προβλήματα
κοινωνικού μετασχηματισμού, Αθήνα, 1974. ΦίΛΗΜΩΝ, ΙΩΑΝΝΗΣ, 538
Βιβλιογραφία (1204-1985) Έκθεσις επί τής δράσεως του Β.Ν. κατά τον πό λεμον 1940-1944, τόμ. Α'-Β', Άθήναι, 1953-1954. ΦΩΚΑΣ, Δημ., Ό Γολγοθάς τής ελληνικής δημο κρατίας, ’Αθήνα, 1974. ΧΟΤΤΑΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ, Ή εθνική άντίστασις των Ελλήνων, 19411945, Άθήναι, 1961. ΧΟΝΔΡΟΚΟΤΚΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ahmad, Feroz, The Young Turks, Oxford, 1969. Ancel, Jacques, La Macédoine, son évolution contemporaine, Paris, 1930. Les effets économiques et sociaux de la guerre en Grèce, Paris, 1928. ArnakiS Georgiades, GEORGE, American consul in a Cretan war: Wüliam J. Stillman, Austin, Texas (USA). Arnakis, G.G. - Vucinich Waynes, S., The Near East in Modern Times, τόμ. I-III, Austin - New York, 1969-1973. AndrÉADÈS, ANDRÉ, Der Kampf um den Bal kan, Oldenburg-Berlin, 1942. Baudino, Carlo, Una guerra assurda: la campagna di Gre cia, Milano-Varese, 1965. BOTSAS, Eleutherios, «Emigration and capital formation: the case of Greece», Balkan Studies 10 (1969), σελ. 127-134. Brown, Ashley, Greece Old and New, London, 1927. BUCHNER, Alex., Der deutsche Griechenland-Feldzug. Ope rationen der 12. Armee 1941, Heidelberg, 1957. Bathe, Rolf - Glodschey, Erich, Modern Greece, New York - Washington, 1968. Candilis Wray, O., The economy of Greece, 1944-1966. Ef forts for stability and development, New York, 1968. CapODISTRIAS, J., Correspondance, τόμ. I-IV, Genève-Paris, 1839. Carey, Jane Perry Clark - Carey, Andrew Galbraith, The web of modern Greek pohtics, New York - London, 1968. Casson, STANLEY, Greece against the Axis, London, 1941. Campbell, John - Sherrard, Philip, 539
Νέα ελληνική Ιστορία C AVALLERÒ, UGO, Commando supremo. Diario 1940-1943 del Capo di S.M.G., Rocca S. Casciano, 1948. CERVI, Mario, Dove va la Grecia? (Dal colpo di stato ad refe rendum), Milano, 1968. —, Ό έλληνο-ίταλικός πόλεμος. Σχόλια του ελληνικού γενικού επιτελείου στρατού, τόμ. A'-B', Άθηναι, 1967. —, Storia della guerra di Grecia, Milano, 1965. ChapuiSAT, EDOUARD, La restauration hellénique, Genève, 1924. Ciano, Galeazzo, Diano 1939-1943, τόμ. I-II, Milano, 21963. C ON S TANTIN OU, IOANNIS C., La poĽtique étrangère des EtatsUnis envers la Grèce et la doctrine Truman, Athènes, 1974. COSMIN, S.P., Dossiers secrets de la Tríple Entente. Grèce, 1914-1922, Paris, 1969. British and American Philhellenes during the war of Greek indépendance, 1821-1833, Thessaloniki, 1955. —, The Greek struggle in Macedonia, 1897-1913, Thessalo niki, 1966. Davison, Roderic, Reform in the Ottoman Empire, 18561876, Princeton, New Jersey, 1963. Delivanis, D.J., «The Greek economy and the West», NeoHeUenika 1 (1970), σελ. 201-212. Deny, Jean, «Souvenirs du gâzi Moustafa Kemâl Pacha», extrait de la Revue des Etudes Islamiques, année 1927, cahiers I à III, Paris, 1927. DIMARAS, С.Тн., Histoire de la httérature néo-hellénique. Des origines à nos jours, Collection de l’Institut Français d’Athènes, 1965. Annexe: bibliographie - index - table ana lytique (Collection de l’Institut Français d’Athènes, 1966). Dimaras, C.Th. - Koumarianou, C. - Droulia, L., Modern Greek culture. A selected bibliography (in English, French, German, Italian), Thessaloniki, 1968. Dontas, Domna, Greece and the Great
Powers, 1863-1875, Thessaloniki, 1966. DAKIN, Douglas, 540
Βιβλιογραφία (1204-1985) E. - LhÉRITIER, M., Histoire diplomatique de la Grèce de 1821 à nos jours, Paris, τόμ. I (1925), τόμ. II (1925), τόμ. III (1925), τόμ. IV (1926), τόμ. V (1926). PUROSELLE, J.-B., L’Europe de 1815 à nos jours. Vie poli tique et relations internationales, Paris, 1970. —, Histoire diplomatique de 1919 à nos jours, Paris, 51971. DriAULT, Eady, CHARLES, Greece and the Greek refugees, London, 1931. Oí καπετάνιοι. Ό ελληνικός εμφύλιος πόλε μος, μετάφραση Γ. Παπακυριακης, ’Αθήνα, 21974. Eudes, Dominique, History of the Greek revolution, τόμ. I-II, Edinburgh-London, 1861. Formato, Romualdo, L’eccidio di Cefalonia, Milano, 21969. Frazee, CHARLES, The Orthodox Church and indépendant Greece, 1821-1852, Cambridge, 1969. Fusco, Gian Carlo, Guerra d’Albania, Milano, 1961. FINLAY, George, Geschichte des neunzehnten Jahrhunderts, Leipzig, τόμ. V (1861), τόμ. VI (1862). GhilardinI, LUIGI, Sull’arma si cade, ma non si cede. I marti ri di Cefalonia e di Corfú, Genova, 1965. Gibbons, Herbert Adams, Venizelos, Boston - New York, 1920. GORDON, Th., History of the Greek revolution, τόμ. I-II, Lon don, 1844. Grazzi, Emanuele, Il principio della tine (L’Impresa di Gre cia), Roma, 1945. GRENVILLE, I.A.S., Lord Salisbury and foreign policy. The close of the 19th century, London, 1964. GRIVAS, George, The Memoirs of General Grivas, edited by Charles Foley, London, 1964. GERVINUS, G.G., A., «Die Flüchtlingsfrage in Griechenland. Eine wissenschaftliche Behandlung des grossen historischwirtschaftlichen Siedlungsproblemes», Beiheft des Byzan tinisch -neugrieschischen
Jahrbücher. HatzopulOS, 541
Νέα ελληνική Ιστορία Russia and Greece during the Regence of king Othon, 1832-1835, Thessaloniki, 1962. JORDAN, William, Conquest without victory, London-Auck land, 1969. Jelayich, BARBARA, E.Z., «La transformation de la Turquie, d’un Empire oriental en un Etat moderne et national», Cahiers d’his toire mondiale 4 (1958), σελ. 426-445. KlTSIKIS, DIMITRIS, Propagande et pressions en pohtique in ternationale. La Grèce et ses revendications à la Conférence de la Paix, 1919-1920, Paris, 1963. KnÖS, BÖRJE, L’histoire de la littérature néo-grecque. La pé riode jusqu’en 1821, Stockholm-Göteborg-Uppsala, 1962. KOUSOULAS, D.G., Revolution and defeat. The story of the Greek Communist Party, London, 1965. —, The price offreedom. Greece in world af fairs, 1939-1953, Suracuse University Press, 1953. KyRIAZI, DAMIANOS, Zur Entwicklung des Gewerbes im heuti gen Griechenland, Athen, 1916. KyRRIS, COSTAS P., Peaceful co-existence in Cyprus under british rule (1878-1959) and after independence: an out line, Nicosia (Cyprus), 1977. KARAL, Lavagnini, Bruno, La letteratura neoellenica, Milano, 31969. Leeper, Reg., When Greek meets Greek, London, 1950. Liddel Hart, Henry Basil, History of the Second World War, London, 1970. LOVERDO DE COSTA, La Grèce au combat. De l’attaque ita lienne à la chute de la Crète (1940-1941), Paris, 1966. «Deux États nés en 1830», extrait des Travaux et Conférences de la Faculté de Droit de l’Uni versité de Rruxelles 7 (1959), σελ. 1-82. Marcantonato, LÉON G., Les heures douloureuses de la Grèce hbérée. Journal d’un témoin (octobre 1944 - janvier 1945), Paris,
1947. Marceau, Marc, La Grèce des colonels, Paris, 1967. MAURER, Georg, Das griechische Volk, Heidelberg, 1835. Manessis, Aristovoulos, 542
Βιβλιογραφία (1204-1985) W.N. - Dakin, D. - Lambert, M.E., Documents on British foreign policy, 1919-1939, first series, volume XVII: Greece and Turkey, 1921-1922, London, 1970. MENDELSSOHN Bartholdy, Karl, Geschichte Griechenlands, τόμ. I-II, Leipzig, 1870. Meynaud, J., ΚΑΙ Ал., Πολίτικες δυνάμεις στην Ελλάδα, μέρη 1-2, Αθήνα, 21974. MlCHALAKOPOULOS, André, Greek tire, London, 1943. Miller, William, A history of the Greek people (1821-1921), with an introduction by G.P. GOOCH, London, 1922. —, The Ottoman Empire and its successors, 1801-1927, Cam bridge, 41936. MOLHO, MICHAEL, In memoriam. Hommage aux victimes jui ves des nazis en Grèce, τόμ. I, Salonique, 1948. MYERS, E.C.W., Ή ελληνική περιπλοκή, Αθήνα, 1975. Medlicott, Ο’Ballance, Edgar, The Greek civil war, 1944-1949, Lon don, 1966. μακεδονικόν μετωπον καί ο ελληνικός διχα σμός, μετάφραση Ν.Κ. ΙΐΑΠΑΡΡΟΔΟΣ, Άθήναι, ά.ε. PapadakiS, V.P., Histoire diplomatique de la question nordépirote (1912-1957), Athènes, 1958. Papadopoulos, G.S., England and the Near East, 1896-1898, Thessaloniki, 1969. Papagos, Alexander, Griechenland im Kriege, 1940-1941, Bonn, 1954. Pellion, La Grèce et les Capodistria pendant l’occupation française de 1828 à 1834, Paris, 1855. Petropoulos, John Anthony, Politics and statecraft in the Kingdom of Greece, 1833-1843, Princeton, New Jersey, 1968. PÉTROVITCH, Sté VAN, L’Union et la Conférence balkaniques, PALMER, Alan, Το Paris, 1934. POUQUEYILLE, F.C.-H., Histoire de la régénération de la Grèce, τόμ. I-IV, Paris, 1824. PRICE, Ward G., The story of the Salónica army, London - New York - Toronto,
1918. 543
Nía ελληνική ιστορία PSOMIADES, HARRY J., The Eastern question. The last phase, Thessaloniki, 1968. Quinze ans de bibhographie historique en Grèce (1950-1964), avec une annexe pour 1965, Comité National Hellénique de l’Association Internationale d’Etudes du Sud-Est Euro péen, Athènes, 1966. «The Churchill-Stalin secret “percentages” agreement on the Balkans, Moscow, October 1944», The American Historical Review 83 (1978), σελ. 368-387. RONART, STEPHAN, Griechenland von heute, Amsterdam, 1935. RESIS, Albert, Mon commandement en Orient (19161918), Paris, 1920. SOPHOCLES, S.M., A history of Greece, Thessaloniki, 1961. SVORONOS, NICOLAS, Histoire de la Grèce moderne, Paris, SarraIL (GÉNÉRAL), 1953. TÉNEKIDÈS, Georges, Chypre, Paris, 1964. Thaden, Edward C., Russia and the Balkan alliance of 1912, The Pennsylvania State University Press, Clinton (Mass.), 1965. Greece and the Entente. August 1, 1914 - September 25, 1916, Thessaloniki, 1971. TSAKONAS, Dem., Geist und Gesellschaft in Griechenland, TheodOULOU, Christos, Bonn, 1965. Vacalopoulos, APOSTOLOS, History ofMacedonia, 1354-1833, Thessaloniki, 1973. —, Origins of the Greek nation, 1204-1461, Rutgers Univer sity Press, New Brunswick (New Jersey), 1970. —, The Greek nation, 1453-1669, Rutgers University Press, New Brunswick (New Jersey), 1976. L’économiste français Arthémond de Regny et son rôle dans l’histoire fìnancière de la Grèce (1831-1841), Thessaloniki, 1977. Vacalopoulos, Constantinos, 544
Βιβλιογραφία (1204-1985) —, Lemaître et la crise financière de la Grèce (1842-1843), Thessaloniki, 1978. v VenizÉLOS, HELÉNA, A l’ombre de Venizêlos, préface de A. d’Ormesson, Paris, 1955. Vlachos, Georges,, «L’histoire constitutionnelle récente de la Grèce», Revue internationale d’histoire politique et consti tutionnelle 6-7-8 (1952-1953), σελ. 122-132, 181-192, 305313. VoiGT, F.A., The Greek sedition, London, 1949. Von Serbien bis Kreta. Erinnerungen vom Feldzug einer Ar mee im grossen deutschen Freiheitskrieg, herausgegeben von einer Propagandakompagnie, Athen, 1942. WOODHOUSE, G.M., Apple of discord, London, 1948. —, The story of modern Greece, London, 1968. YOUNG, Kenneth, The Greek passion, London, 1969. Greece and the Great Powers, 1944-1947, Thessaloniki, 1963. Xydis, Stephen, Griechenland auf dem Wege zur Industriali sierung, Leipzig, 1926. ZOLOTAS, Xen., 545
IL Συμπληρωματική βιβλιογραφία (άπό 1204 εως τ'ις άρχες του 21ου αιώνα) Βοηθήματα Αγριαντωνη, ΧΡΙΣΤΙΝΑ, Οι απαρχές τής εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα, Κατάρτι, ’Αθήνα, 2010. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Ιωαν. Ε., ’Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμ. Α'-Β', Επίκεντρο, ’Αθήνα, χ.χ. ΑντωνοπΟΥΛΟΣ, ΣταμαΤΙΟΣ, Αί
συνθήκαι Λονδίνου, Βουκουρεστίου καί ’Αθηνών, Άθήναι, 1917. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ, Δ. - Σερραος, Κ., Διεθνές δίκαιον, δημόσιονίδιωτικόν, κατά τάς έστενογραφημένας παραδόσεις του καθηγητοΰ Γεωργίου Στρεΐτ, τυπογραφείο Δ.Γ. Ευστρατίου, Άθήναι, 1905. Αςδραχας, Σπυρος, Οικονομία καί νοοτροπίες, Έρμης, «Νεοελ
ληνικά Μελετήματα» (άρ. 10), ’Αθήνα, 1988. ΑΣΠΡΕΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ., Πολιτική ιστορία τής νεωτέρας Ελλά δος, τόμ. Α': 1821-1928, τόμ. Β': 1865-1900, Άθήναι, 1930. ΒακααοπΟΥΛΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε., Νέα ελληνική Ιστορία, 1204- 1985, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 202002. Βακαλοπουλος, Κωνσταντίνος, Το νέο ελληνικό έθνος
(1204- 2000). Νέα ελληνική ιστορία άπό τή φραγκοκρατία ως τ'ις μέ ρες μας, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2001. ΒΕΝΕΡΗΣ, ΤΙΜΟΘΕΟΣ, μητροπολίτης Κρήτης, Τό Άρκάδι διά των αιώνων, Άθήναι, 1938. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ, Βαλκάνια από τον 19ο ως τόν 21ο αιώνα. Δόμηση καί άποδόμηση κρατών, Πατάκης, Αθήνα, 2004. —, Ό στρατός
στήν ελληνική πολιτική, Κούριερ εκδοτική, Αθή να, 2000. 547
Νέα ελληνική ιστορία Ελλάς. Ή σύγ χρονη συνέχεια. Άπό το 1821 μέχρι σήμερα, Καστανιώτης, ’Αθήνα, 2006. ΒΟΤΡΝΑΣ, ΤΑΣΟΣ, Ιστορία τής νεώτερης καί σύγχρονης Ελλάδας, 1821-1974, τόμ. Α'- ΣΤ', Πατάκης, ’Αθήνα, 62004. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ - ΚΟΛΙΟΠΟΤΑΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΐΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ - ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΝίΚΟΣ
ΚΟΜΝΗ- (έπιμ.), Ό Πόντος των Ελλήνων, Έφεσος, ’Αθήνα, 2003. «Ή εύγενής μας τύφλωσις.», εξωτερική πολιτική καί «εθνικά θέματα». Άπό τήν ήττα του 1897 έως τή μικρασιατική καταστροφή, Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 1999. ΓΚΛΑΒΙΝΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, 01 μουσουλμανικοί πληθυσμοί στήν Ελλά δα (1912-1923). Άπό τήν
ενσωμάτωση στήν ανταλλαγή, Άντ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη, 2013. Γλυκατζη-Αρβελερ, ΕΛΕΝΗ, Γιατί το Βυζάντιο, Μεταίχμιο, ’Αθήνα, 2012. —, Ή πολιτική ιδεολογία τής βυζαντινής αυτοκρατορίας, μετάφρα ση ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ψυχογιός, ’Αθήνα, 2018. ΓΟΥΝΑΡΗΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, «’Εγνωσμένων κοινωνικών φρονημάτων».
Κοινωνικές καί άλλες δφεις του άντικομμουνισμοΰ στή Μακεδο νία του εμφυλίου πολέμου, πρόλογος Mark Mazower, Έπίκε- · ντρο, Θεσσαλονίκη, 2002. —, Τά Βαλκάνια των Ελλήνων. Άπό τόν διαφωτισμό έως τόν Α' παγκόσμιο πόλεμο, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2007. —, 7ο μακεδονικό ζήτημα από τόν 19ο έως τόν 21ο
αιώνα. Ιστο ριογραφικές προσεγγίσεις, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2010. ΝΟΣ ΓΐΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ, Κοινωνικός μετασχηματισμός καί στρατιω τική επέμβαση, 1880-1909, Εξάντας, ’Αθήνα, 31985. —, Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 820 1 5. —, Επτά
πόλεμοι, Τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις, 18212016, Πόλις, ’Αθήνα, 102017. Δερτιλης, Γ.Β. - ΚΩΣΤΗΣ, Κ., Θέματα
νεοελληνικής ιστορίας (18ος-20ός αιώνας), Άντ. Ν. Σάκκουλα, ’Αθήνα-Κομοτηνή, 1991. ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ, ΘΕΟΧΑΡΗΣ, Ιστορία τής Κρήτης, Ηράκλειο, 21990. Δερτιλης, ΓΙΩΡΓΟΣ, 548
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Ή πολιτειακή μεταβολή του 1843 καί το ζήτημα αυτοχθόνων καί έτεροχθόνων, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1991. ΔΗΜΑΡΑΣ, Κ.Θ., Ιστορία τής νεοελληνικής λογοτεχνίας, Γνώση, Αθήνα, 92000. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, Ή Θεσσαλονίκη τής παρακμής. Ή ελληνική κοινότητα τής Θεσσαλονίκης κατά τή
δεκαετία του 1830 με βάση ένα οθωμανικό κατάστιχο άπογραφής του πλη θυσμού, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1997. ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ I., Ή σιωπή για τό 1821. Πήγες καί ερμηνείες για τήν ελληνική επανάσταση, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2017. Δημακης, ΙΩΑΝΝΗΣ, Π., Τά προνόμια του οικουμενικού
πατριαρχείου: υπό ιστορικήν, θρησκευτικήν, πολιτικήν καί νο μικήν εποφιν κρινόμενα καί ή κατ’ αυτά πολιτική και νομική καί θρησκευτική κατάστασις των εν Τουρκία χριστιανών, Μυρμιδόνες, Αθήνα, 2012. Ελετθεριαδης, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ’ πομνημονεύματα ή πληροφορίαι περί των Α συμβάντων κατά τήν διάρκειαν τής
έπαναστάσεως τής 15ης Αύγουστου 1909, Αθήνα, 1925. ΖΟΡΜΠΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Ή δίκη των εξ. Τά έστενογραφημένα πρακτικά, 31 ’Οκτωβρίου 15 Νοεμβρίου 1922. 'Ένα βιβλίο ντοκουμέντο για τήν πιο τρα γική περίοδο τής ιστορίας μας που τήν καλύπτει ακόμα πάχνη άγνοιας καί σύγχυσης, Δημιουργία, Αθήνα, 1996.
Ιστορία τής μεσαιωνικής Δύσης (5ος-11ος αιώνας), έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 1996. ΚίΟΥΣΟΠΟΤΛΟΤ, ΑΝΤΩΝΙΑ (έπιμ.), Ή άλωση τής Κωνσταντινού πολης καί ή μετάβαση από τους μεσαιωνικούς στους νεότερους χρόνους, πρακτικά συνεδρίου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρή της, Ηράκλειο, 2013. ΚίΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ,
ΠΑΣΧΑΛΗΣ, Ή γαλλική επανάσταση καί ή νο τιοανατολική Ευρώπη, Πορεία, ’Αθήνα, 22000. —, Κυπριακή λογιοσύνη, 1571-1878, Κέντρο
Επιστημονικών Ερευνών, Λευκωσία, 2002. Καραπιδακης, Ν., 549
Νέα ελληνική ιστορία —, Adamantios Korais and the European enhghtenment, Voltaire Foundation, ’Οξφόρδη, 2010. —, Enlightenment and revolution. The making of modern Greece, Harvard University Press, Χάρβαρντ, 2013. ΚΛΟΟΥΖ, ΝτεΪΒΙΝΤ (έπιμ.), Ό ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, 1943-1950. Μελέτες γιά την
πόλωση, μετάφραση ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΔΩΝΗΣ, θεώρηση-σημειώσεις ΦΟΙΒΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Φιλίστωρ, ’Αθήνα, 1998. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Ιστορία τής Ελλάδος από το 1800. Το έθνος, ή πολιτεία καί ή κοινωνία των Ελλήνων, τεύχος A', Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2000. ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Ή όλοκαύτωσις του Άρκαδίου, Φέξης,
’Αθήνα, 1904. ΚΟΝΟΡΤΑΣ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ, ’Οθωμανικές θεωρήσεις γιά το οικου μενικό πατριαρχείο. Βεράτια γιά τούς προκαθήμενους τής Με γάλης ’Εκκλησίας (17ος - αρχές 20οΰ αιώνα), έκδ. ’Αλεξάν δρεια, ’Αθήνα, 1998. ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΗΣ, Γ., Ή ευρωπαϊκή Ιδέα, ή Ευρωπαϊκή ’Ένωση, ή Ελλάδα, I. Σιδέρης, ’Αθήνα,
1995. ΚΟΥΚΟΥ, ΕΛΕΝΗ, ’Ιωάννης Ά. Καποδίστριας, ò άνθρωπος, b δι πλωμάτης, ’Αθήνα, 1991. ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ, Ό πολιτικός ’Ιωάννης Κωλεττης. Τά χρόνια στο Παρίσι (1835-1843), Τυπωθήτω / Γιώργος Δαρδάνος, ’Αθήνα, 2000. — (διεύθ. ), Εισαγωγή στή νεοελληνική οικονομική ιστορία, Τυ πωθήτω, ’Αθήνα, 2003.
Κριαρης, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Ιστορία τής Κρήτης, από των αρχαιότα των μέχρι των καθ’ ήμάς χρόνων, τόμ. Γ', ’Αθήνα, 1937. Κωνςταντινιδης, Εμμανουήλ, Ή εν Έλλάδι ’Εκκλησία κατά τήν επαναστατικήν καί τήν μέχρι τής άφίξεως του "Οθωνος με ταβατικήν εποχήν (1821-1833), διατριβή επί υφηγεσία, ’Αθή να, 1970. —,
Σταθμοί τής ιστορικής πορείας τής εν Έλλάδι Εκκλησίας, άνάτυπον έκ των Διπτύχων τής ’Εκκλησίας τής Ελλάδος
2000, ’Αθήνα, 2000. —, ’Ιωάννης Καποδίστριας καί ή εκκλησιαστική του πολιτική. Επί τή 200ετηρίδι άπό τής γεννήσεώς του (1776-1976), ’Αθήνα, 52001. 550
Συμπληρωματική βιβλιογραφία ’Εργασία καί πολιτική στην Ελλάδα του με σοπολέμου,, "Ιδρυμα Έρευνας καί Παιδείας τής Εμπορικής Τράπεζας τής Ελλάδος, ’Αθήνα, 1993. ΛίΒΙΕΡΑΤΟΣ, Δημητρης, Το ελληνικό εργατικό κίνημα, 19181923, ’Αθήνα, 1976. ΛΟΪΚΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ, Ή αντιπολίτευση κατά του κυβερνήτη ’Ιωάν νη
Καποδίστρια, 1828-1831, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1988. ΛΙΑΚΟΣ, Αντωνης, Ό ’Ελευθέριος Βενιζέλος, 1864-1910. Ή διά πλαση ενός εθνικού ηγέτη, MIET, ’Αθήνα, 2001. ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΓίΩΡΓΗΣ, Κρητικές επαναστάσεις, 1821-1905, ’Εθνικό "Ιδρυμα ’Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέ λος, Χανιά, 2004. ΜΑΝΤΑ,
Ελευθερία, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες τής ’Ηπείρου (1923-2000), ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη, 2004. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Γιώργος, Ιστορία τοΰ ελληνικού εμφυλίου πολέμου 1946-1949, τόμ. A'-Δ', Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 2012. ΜΑΡΗΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΣ, Ό ’Ελευθέριος Βενιζέλος καί τό κίνημα τοΰ Θερίσσου, έπιμέλεια ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΠΑΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ,
Χανιά, 1985. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ, ΣΠΥΡΙΔΩΝ Β., Πολιτική ιστορία τής νεωτερας Ελλάδος, 1828-1964, τόμ. Β' καί Γ', Πάπυρος, ’Αθήνα, 1966 καί 1968. Μαρξ, Карл - Ενγκελς, Φριντριχ, Ή Ελλάδα, ή Τουρκία καί τό ανατολικό ζήτημα, μετάφραση ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ, Γνώση, ’Αθήνα, 1985. Μαυρογορδατος, Γιώργος Θ. -
Χατζηιωςηφ, Χρηστός (έπιμ.), Βενιζελισμός καί αστικός εκσυγχρονισμός, Πανεπιστη μιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1988. Μελας, ΣΠΥΡΟΣ, Ή επανάσταση τοΰ 1909, Μπίρης, Αθήναι, 1957. Μακρακη, Ліан, Μιχαηλιδης, Ιάκωβος - Νικολακοπουλος, Ηλιας - Φλαϊςερ, «’Εχθρός» εντός των τειχών. ’Όφεις τοΰ
δωσιλογισμοΰ στήν Ελλάδα τής κατοχής, Ελληνικά Γράμματα, ’Αθήνα, 2006. ΜΟΥΡΕΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Τά Νοεμβριανά τοΰ 1916. ’Από τό ’Αρχείο
τής Μεικτής ’Επιτροπής ’Αποζημιώσεων των Θυμάτων, Πατάκης, ’Αθήνα, 2007. ΧΑΓΚΕΝ (επιμ.), 551
Νέα ελληνική ιστορία ΝΑΝΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ, μητροπολίτης Άρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου, Το μητροπολιτιχό ζήτημα καί ή εκκλησιαστική οργάνωση τής Κρήτης (1897-1900), Κατερίνη, 1995. Ντςταζοποτλοτ-Πελεκιδου, Μαρία, Τό μακεδονικό ζήτημα: ιστορική θεώρηση του προβλήματος, ’Αθήνα, 1988. ΞανΘΟΠΟΤΛΟΥ-
ΚυριαΚΟΥ, Αρτεμις, Ή ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866). Διοικητική καί οικονομική οργάνωση. ’Εκπαιδευτική καί πολιτική δραστηριότητα, διδακτορική διατρι βή, Άριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ’Επιστημονική ’Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής (παράρτημα άρ. 19), Θεσσα λονίκη, 1978.
Ξανθοπουλου-Κυριακου, Αρτεμις - Γεωργανοπουλος, Ευρι πίδης - Χατζηκυριακιδης, Κυριάκος, Οί Ελληνες του Πό ντου καί ή οθωμανική αυτοκρατορία (1461-1923), Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, Άρχεΐον Πόντου (παράρτημα άρ. 36), ’Αθήνα, 2015. ΞΑΝΘΟΣ, Εμμανουήλ, ’Απομνημονεύματα περί τής Φιλικής Εταιρείας,
’Αθήνα, 1996 (πρώτη έκδοση, 1834). Παντερμαλης, Δημητριος (έπιμ.), Μακεδονία. Το ιστορικό πρόσωπο του ελληνικού βορρά, Άριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, 2012. Παπαρρηγοπουλος, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, Περί τής έποικήσεως σλα βικών τινών φυλών είς τήν Πελοπόννησον, ’Αθήνα, 1843. ΠΕΤΜΕΖΑΣ,
ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Ή ελληνική αγροτική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2003. ΠΟΛΙΤΗΣ, Αλεξης, Ρομαντικά χρόνια. ’Ιδεολογίες καί νοοτροπίες στήν Ελλάδα του 1830-1880, δεύτερη έκδοση μέ διορθώσεις, συμπληρώσεις καί ευρετήριο, EMNE / Μνήμων, «Θεωρία καί μελέτες Ιστορίας»
(άρ. 14), ’Αθήνα, 1998. Πριγκιυ Γεώργιος της Ελλάδος, ’Αναμνήσεις έκ Κρήτης (1898-1906), Άθήναι, 1959. ΡΟΤΖΩΚΟΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Β., ’Επανάσταση καί εμφύλιος πόλεμος στο είκοσιένα, Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 22016. 552
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Σαββιδης, ΑΛΕΞΙΟΣ Γ.Κ., Από το Βυζάντιο στην τουρκοκρατία. Ανατύπωση μελετών καί άρθρων 1987-1997, Δημιουργία, ’Αθήνα, 1997. —, Δοκίμια οθωμανικής ιστορίας, Παπαζήσης, ’Αθήνα, 2002 (δεύ τερη έκδοση με προσθήκες, 2004՛ τρίτη έκδοση με νέες προ σθήκες, 2007). —, Το κράτος
των Μεγάλων Κομνηνών τής Τραπεζούντας (12041461 μ.Χ.). Ή βυζαντινή αυτοκρατορία του Πόντου. Μια ευσύνοπτη ιστορική επισκόπηση, Επιτροπή Ποντιακών Με λετών, ’Αθήνα, 2016 (δεύτερη έκδοση με προσθήκες, 2017). Σαββιδης, Αλέξιος Γ.Κ. - Hendrickx, Benjamin, Εισαγωγή στή βυζαντινή ιστορία (284-1461),
Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 32019. Σακελλαριοϊ, ΜΙΧΑΗΛ Β., Θέματα νέας ελληνικής ιστορίας, τόμ. Α'-Β', Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2011. —, Ή Πελοπόννησος κατά τήν δευτεραν τουρκοκρατίαν, Ηρόδο τος, ’Αθήνα, 22012. Σβολοπουλος, Κωνσταντίνος Δ., Ελευθέριος Βενιζέλος. 12 μελετήματα, Ελληνικά Γράμματα, ’Αθήνα, 1999. —, Ο
’Ελευθέριος Βενιζέλος καί ή πολιτική κρίσις εις τήν αυτό νομον Κρήτην, 1901-1906, Ίκαρος / Εθνικό Ίδρυμα ’Ερευ νών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, ’Αθήνα, 22005. —, Ή ελληνική εξωτερική πολιτική, 1900-1945, ΒιβλιοπωλεΤον τής Εστίας, ’Αθήνα, 142005. —, Ή ελληνική εξωτερική πολιτική 1900-1945,
Εστία / Ι.Δ. Κολλάρος, ’Αθήνα, 142006. ΣΒΟΡΩΝΟΣ, Νικος, Επισκόπηση τής νεοελληνικής ιστορίας, Θε μέλιο, Αθήνα, ֊Ո994. —, Άνάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας καί ιστοριογραφίας, είσαγωγή-έπιμέλεια Ξ. ΓΐΑΤΑΓΑΝΑΣ, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 41995. —, Το εμπόριο τής Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, Θεμέλιο, ’Αθή να,
1996. Σεργης, ΜΑΝΟΛΗΣ, Γεώργιος Σχολάριος-Γεννάδιος B'. Πρώτος μετά τήν άλωση οικουμενικός πατριάρχης.
Έθνοϊστορική μελέ τη, Δημιουργία, ’Αθήνα, 1996. ΣίΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΟΣ, Ξένοι ταξιδιώτες στήν Ελλάδα. Δημό σιος καί ιδιωτικός βίος, λαϊκός πολιτισμός, ’Εκκλησία καί οικο νομική ζωή, άπό τά περιηγητικά χρόνια, τόμ. А'- Г'г (τέσσε ρις τόμοι), Πιρόγα, ’Αθήνα, 2017. 553
Νέα ελληνική ιστορία Σκανδαμης, Ανδρεας Σ., Πρίγκιφ Γεώργιος. Ή ζωή καί το έ'ργον του, Άθήναι, 1955. Σκοπετεα, Ελλη, Το πρότυπο βασίλειο καί ή μεγάλη ιδέα. ’Όφεις του εθνικού προβλήματος στήν Ελλάδα (1830-1880), Πολύτροπον, ’Αθήνα, 1988. ΣΠΑΝΑΚΗΣ, Στεργιος, Μνημεία τής κρητικής ιστορίας, τόμ. Α'ΣΤ',
Ηράκλειον, 1940-1941. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΤΛΟΣ, Δημητρης, TÒ Βυζάντιο μετά το έθνος. Το πρόβλημα τής συνέχειας στις βαλκανικές Ιστοριογραφίες, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2009. Σταςινοποτλος, Επαμεινώνδας Κ., Κόμματα καί εκλογές στήν Ελλάδα (1821-1985), ’Αθήνα, 1985. Σταύριδης, ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Οι οικουμενικοί
πατριάρχαι I860 - σή μερον. Ιστορία καί κείμενα, ’Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2005. ΣΦΕΤΑΣ, ΣΠΥΡΙΔΩΝ, Οί ’Αλβανοί των Σκοπιών. Θέματα εθνοτικής συνύπαρξης, ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη, 1995. —, Εμφύλιος πόλεμος. ’Έγγραφα άπό τά γιουγκοσλαβικά καί βουλγαρικά αρχεία, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999. —, ’Όφεις
του μακεδονικού ζητήματος στον 20ό αιώνα, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2001. —, Ή διαμόρφωση τής σλαβομακεδονικής ταυτότητας. Μιά έπώδυνη διαδικασία, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2003. —, Στή σκιά του μακεδονικού. Ή κρίση Ά Θήνας-Βελ ιγραδίου στή δεκαετία τού I960, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2007. —, Έλληνοβουλγαρικές
αναταράξεις 1880-1908. ’Ανάμεσα στή ρητορική τής διμερούς συνεργασίας καί στήν πρακτική των εθνι κών ανταγωνισμών, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. —, Ό ακήρυκτος πόλεμος γιά το μακεδονικό. Βουλγαρία-Γιουγκοσλαβία, 1968-1989, ’Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 2010. —, Εισαγωγή στή βαλκανική ιστορία, τόμ.
Α'-Β', Βάνιας, Θεσ σαλονίκη, 2009 και 2011. Σφήκα-Θεοδοσίου, Αγγελική, Ή ’Ιταλία στον πρώτο παγκό σμιο
πόλεμο. Οι σχέσεις της μέ τις μεγάλες δυνάμεις καί τήν Ελλάδα, Παπαζήσης, ’Αθήνα, 2004. ΣΦΥΡΟΕΡΑ, ΣΟΦΙΑ, Κωνσταντινούπολη, πόλη τής Ιστορίας, ’Αθή να, 2006. 554
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Γ. (έπιμ.) Έπιστολαί Ί. Ά. Καποδίστρια, με τάφραση έκ του γαλλικού, τόμ. A', Άθήναι, 1841. Σχινας, ΜΙΧΑΗΛ Στα βόρεια τής Μακεδονίας, Άφο'ι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1995. Τεκεμενιδης, ΓΙΩΡΓΟΣ, Πράξη ύποτέλειας. Ή πώ μελανή σελί δα του 1821, Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 2001.
ΤΖΟΜΠΑΝΑΚΗ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ, V κρητικός πόλεμος 1645-1669. Ή μεγάλη πολιορκία καί ή εποποιία του Χάνδακα, έκδ. Χρυσούλα Τζομπανάκη, Ηράκλειο, 2008. ΤίΡΣ, ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ, Ή Ελλάδα του Καποδίστρια. Ή παρούσα κατάσταση τής Ελλάδος καί τά μέσα για νά επιτευχθεί ή ανοι κοδόμησή της, μετάφραση ΣΠΗΛΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ,
επιμέλεια ΤΑΣΟΣ Βουρνας, τόμ. A', Αθήνα, 1972. Τουντα-Φεργαδη, Αρετή, Θέματα ελληνικής διπλωματικής ιστορίας (1912-1934), πρόλογος Θ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ, Παρα τηρητής, Αθήνα, 1986. ΤΡΙΤΟΣ, Μιχαήλ Γ., Ή ορθόδοξη Εκκλησία στα Βαλκάνια σή μερα, Τέρτιος, Αθήνα, 2004. Τςιμπιριδου, Φωτεινή - Σταματοπουλος,
Δ. (έπιμ.), Όριενταλισμός στα ’όρια. Άπό τά οθωμανικά Βαλκάνια στή σύγχρο νη Μέση ’Ανατολή, Κριτική, Αθήνα, 2008. ΤΑΡΝΑΝΙΔΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, Περί τής καταγωγής των ση μερινών Ελλήνων, μετάφραση Κ.Π. ΡΩΜΑΝΟΣ, Αθήνα, 1984. Φειδας, ΒΛΑΣΙΟΣ I., Εκκλησιαστική ιστορία. ’Απ’ αρχής μέχρι τήν είκονομαχία, τόμ.
A', Αθήνα, 22002. —, ’Εκκλησιαστική ιστορία. Από τήν είκονομαχία μέχρι τή με ταρρύθμιση, τόμ. B', Αθήνα, 32002. ΦλαΪΣΕΡ, ΧΑΓΚΕΝ, Στέμμα καί σβάστικα. Ή Ελλάδα τής κα τοχής καί τής αντίστασης, 1941-1944, τόμ. Α'-Β', Παπαζήσης, Αθήνα, 1989, 1995. ΦΡΑΝΤΖΗΣ, ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ, ’Επιτομή τής ιστορίας τής
άναγεννηθείσης Ελλάδος άρχομένη άπό του έτους 1715 καί λήγουσα το 1837, τόμ. А'-Г', τυπογραφία Κ. Ράλλης, Αθήναι,
18391841. Φαλμεραγιερ, ίΑΚΩΒΟΣ-ΦίΛΙΠΠΟΣ, 555
Νέα ελληνική ιστορία ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Θ., ΟΙ κοτζαμπάσηδες τής Πελοπόν νησου κατά τη δεύτερη τουρκοκρατία (1715-1821), πρόλογος Διονυςης Γ. Μαυρογιαννης, Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005. Κρήτη, 1898-1913. ’Από την «αυτονομία» στην ένωση με την Ελλάδα, Περιφέρεια Κρήτης, Ηράκλειο, 2013. —, ’Εκκλησία καί
πολιτική στήν Ελλάδα. Τό οικουμενικό πα τριαρχείο καί ό κυβερνήτης ’Ιωάννης Καποδίστριας (18281831), Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2016. —, Γεώργιος Ξενουδάκης (1816-1818[;]-1888). Ό δυναμικός εκφραστής του κρητικοϋ ενωτικού κινήματος καί ευεργέτης τής παιδείας, Ηρόδοτος, ’Αθήνα, 2019. Χαρρις, ΤΖΟΝΑΘΑΝ, Τό
Βυζάντιο καί οι σταυροφορίες, μετάφρα ση Λεωνίδας Καρατζας, Ώκεανίδα, ’Αθήνα, 2004. Χαςιωτης ΙΩΑΝΝΗΣ Κ., Οί ευρωπαϊκές δυνάμεις καί ή οθωμανική αυτοκρατορία, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 2005. Χατζηιωςηφ, ΧΡΗΣΤΟΣ, Ή γηραιά σελήνη. Ή βιομηχανία στήν ελληνική οικονομία, 1830-1940, Θεμέλιο, ’Αθήνα, 1993.
ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, Κυριάκος, Τό «’Ελντοράντο» τής ’Ανατολής. Ή διείσδυση των ευρωπαϊκών εταιρειών στά μεταλλεία τής Μικράς ’Ασίας (1861-1923), ’Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2008. —, Ή «Φάρμα τών λεπρών» τής Κύπρου. Ή βρετανική πολιτική υγείας καί ή τύχη τών εγκλείστων (1878-1930), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη,
2014. ΧίΩΤΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Ιστορία του Ίονίου κράτους άπό συστάσεως αυτοΰ μέχρις ενώσεως (έτη 1815-1861), τόμ. A', τυπογραφεΐον Ή Επτάνησος Χρίστου Σ. Χιώτου, Ζάκυνθος, 1874. ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ, Ή παιδεία στήν κρητική πολιτεία (18981913), Gutenberg, ’Αθήνα, 2011. Χαλκιαδακης, Εμμανουήλ Γ., Σούλι καί
Σουλιώτες, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών / Εθνικό "Ιδρυμα Ερευνών, ’Αθήνα, 1998. ΨΐΜΟΥΛΗ, ΒΑΣΩ Δ., The making
of modern Greece. Nationalism, romanticism and the uses of the past (1797-1896), introduced by RODERICK BEATON with an afterword by Michael LLEWELLYN Smith, Ashgate, Beaton, Roderick - Ricks, David (έπιμ.), 556
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Φάρνχαμ, 2009. Beck, Hans-Georg, Ή βυζαντινή χιλιετία, μετάφραση ΔΗΜΟ ΣΘΕΝΗΣ Κοτρτοβικ, MIET, ’Αθήνα, 2009. BELOCH, K.J., Griechische Geschichte, seit Alexander, in A. Gerke - E. NORDEN, Einleitung in die Altertumswissen schaft, Λειψία, 1912. Berstein, Serge - Milza,
Pierre, Ιστορία τής Ευρώπης, τόμ. Ι-ΙΙΙ, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 1997. BROWNING, Robert, Ή βυζαντινή αυτοκρατορία, μετάφραση Ν. Κονομης, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 1992. Chalkiadakis, Emmanouil G., The political status of the Cre tan state, 1898-1913. Autonomy under dispute. Pohtical, social and
ecclesiastical life through the apparent autono my, postdoctoral research, University of Oxford, Saint An tony’s College - European Studies Centre, ’Οξφόρδη, 2011. Clogg, Richard, Greece, 1981-1989. The populist decade, Saint Martin’s Press, Λονδίνο, 1993. —, Συνοπτική ιστορία τής Ελλάδας,
1770-2000, Κάτοπτρο, ’Αθήνα, 2003. CviJIC, JOVAN, La péninsule balkanique. Géographie hu maine, avec 31 cartes et croquis dans le texte et 9 cartes hors texte, Armand Colin, Παρίσι, 1918. Ή ενοποίηση τής Ελλάδας, 1770-1923, MIET, ’Αθήνα, 1998. Davies, Norman, Europe at war, 1939-1945. No simple
victo ry, Macmillan, Λονδίνο, 2006. Driault, EDOUARD, To ανατολικό ζήτημα άπό τις αρχές του εως τή συνθήκη των Σεβρών, μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗ, είσαγωγή-σχόλια ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΚΤΣΟΓΛΟΥ, τόμ. A', Ίστοριτής, Αθήνα, 1997. DUBY, Georges, Ό ιππότης, ή γυναίκα και ο ιερέας. Ό γάμος στή φεουδαρχική Ευρώπη,
μετάφραση Εριεττα Βαλερη- Dakin, Douglas, ΜΠΕΝΒΕΝΙΣΤΕ, κλειο, 1996. Πανεπιστημιακές ’Εκδόσεις Κρήτης, 557 Ηρά
Νέα ελληνική ιστορία The Orthodox Church and the indepen dent Greece, 1821-1852, Cambridge University Press, Καί- Frazee, CHARLES, μπριτζ, 1969. Νεότερη Ελλάδα. Α ’ πό τον πόλεμο τής ανεξαρτησίας μέχρι τις μέρες μας, μετάφραση ΓΐΑΝΝΑ ΣΚΑΡΒΕ- Gallant, Thomas W., ΛΗ, έπιστημονική έπιμέλεια ΔΗΜΗΤΡΑ
ΛαμπροπουλοΥ - ΚΑ ΤΕΡΙΝΑ Γαρδικα, Πεδίο, ’Αθήνα, 2017. Geanakoplos, Deno John, Byzantium: Church, society and civihzation seen through contemporary eyes, Chicago Uni versity Press, Σικάγο, 1984. Gibbons, Herbert Adams, Βενιζελος. Μια βιογραφία, μετάφρα ση ΜίΧΑΛΗΣ Κατςιμιτςης, Εύρασία, ’Αθήνα,
2008 [πρώτη έκδοση στα αγγλικά το 1920]. GOODWIN, G., A history of Ottoman architecture, Thames Hudson, Λονδίνο, 2003. Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 18211936, μετάφραση ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ, τόμ. B', HERING, Gunnar, MIET, ’Αθήνα, 2004. Ή άνοδος καί ή πτώση τής βυζαντινής αυτο κρατορίας, τόμ.
Α'-Β', μετάφραση ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΣΑΜΑΡΑ, Ώκε- HERRIN, Judith, ανίδα, ’Αθήνα, 2017. A history of Cyprus, τόμ. IV: The Ottoman province, the British colony, 1571-1928, Cambridge Hill, George, University Press, Καίμπριτζ, 1952. HOBSBAWM, Eric, Ή εποχή των αυτοκρατοριών, 1875-1914, με τάφραση Κωςτουλα
Σκλαβενιτη, MIET, ’Αθήνα, 2000. HOFFMANN, Otto, Die Makedonien, ihre Sprach und ihr Volkstum, Γκέτινγκεν, 1906. The British and the Hellenes. Stuggles for mystery in the Eastern Mediterra nean, 1850-1960, Oxford University Press, ’Οξφόρδη, Holland, Robert - Markides, Diana, 2008. Turkish-Greek
relations. Rapprochment, civil society and the pohtics of friendship, Routledge, Λον Karakatsanis, L., δίνο,
2014. 558
Συμπληρωματική βιβλιογραφία The Greek minority in Albania. A documentary record (1921-1993), Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη, 1994. Kondis, Basil - Manda, Eleftheria, Le Goffe, Jacques, '0 πολιτισμός τής μεσαιωνικής Δύσης, με τάφραση РІКА Μπενβενιςτε, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1993. Llewellyn-
Smith, MICHAEL, Ionian vision. Greece in Asia Minor, 1919 1922, Allen Lane, Λονδίνο, 1973. Peacemakers. The Paris Conference of 1919 and its attempt to end war, John Muray (publi shers), Λονδίνο, 2002. Makrides, KyriakOS C., The rise and fall of the Cyprus Re public, Yale University Press, Νιου
Χέιβεν (Κονέκτικατ) 1977. MANGO, Cyril, The Oxford History of Byzantium, Oxford University Press, ’Οξφόρδη, 2002. —, Βυζάντιο, ή αυτοκρατορία τής Νέας Ρώμης, μετάφραση Δημ. Τςοτγκαρακης, MIET, ’Αθήνα, 2010. MavroGORDATOS, GEORGE, Stillborn republic. Social coali tions and party strategies in Greece
1922-1936, University of California Press, Μπέρκλεϋ, 1983. —, Μετά το 1922. Ή παράταση του διχασμού, Πατάκης, ’Αθή να, 2017. McNeill, William Η., The metamorphoses of Greece since World War II, University of Chicago Press, Σικάγο, 1978. Mazower, Mark, Τά Βαλκάνια, μετάφραση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ,
Πατάκης, ’Αθήνα, 2002. —, Θεσσαλονίκη. Πόλη των φαντασμάτων. Χριστιανοί, Μουσουλ μάνοι καί Εβραίοι, 1430-1950, μετάφραση ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΡΕ ΜΕΝΟΣ, έκδ. ’Αλεξάνδρεια, ’Αθήνα, 2006. MouZELIS, NICOS, Modern Greece. Facets of underdevelop ment, Macmillan, Λονδίνο, 1978. MACMILLAN, Margaret, Byzantine
Constantinople. Monu ments, topography and everyday life, Brill Academic Pu blishers, Βοστώνη, 2001.
NECIPOĞLU, Neyra (εκδ.), 559
Νέα ελληνική Ιστορία The last centuries of Byzantium 1261-1453, Cambridge University Press, Καίμπριτζ, 1993. NICOL, Donald, 'Ιστορία του βυζαντινού κράτους, τόμ. A'Г', 'Ιστορικές Εκδόσεις Σ.Δ. Βασιλόπουλος, ’Αθήνα, 1993. OSTROGORSKY, Georg, Ή άλωση τής Κωνσταντινούπολης το 1204. Ιστορία τής τέταρτης
σταυροφορίας, μετάφραση ΙΩΣΗΦ Γρ. Κεςςαςιαν - ΧΡΙΣΤΙΝΑ Κεςςαςιαν, Στοχαστής, ’Αθήνα, 2005. Pentzopoulos, Dimitri, The Balkan exchange of minorities and its impact upon Greece, Mouton, Χάγη, 1962. Petropoulos, John, Πολιτική καί συγκρότηση κράτους στο ελ ληνικό βασίλειο, 1833-1843, τόμ. Α'-Β',
μετάφραση ΝΙΚΗΦΟ ΡΟΣ ΔίΑΜΑΝΤΟΥΡΟΣ και συνεργάτες, MIET, ’Αθήνα, 1986. Pettifer, J., The making of the Greek crisis, Penguin, Νέα Ύόρκη, 2011. PEARS, Edwin (sir), Ή άλωση τής Κωνσταντινούπολης, 1453, μετάφραση ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΝίΚΟΛΟΥΔΗΣ, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 2010. —, Ή Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία. Το
Πατριαρχείο τής Κωνσταντινουπόλεως λίγο πριν άπό τήν άλωση τής Πόλης μέ χρι τής επανάστασης του 1821, μετάφραση ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ, επιμέλεια ΕΥΓΕΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Γκοβόστης, ’Αθή να, 2010. —, The Fall of Constantinople, 1453, Cambridge University Press, Καίμπριτζ, 1965. —, The Great Church in
captivity. A Study of the Patriar chate of Constantinople from the eve of the Turkish con quest to the Greek war of independence, Cambridge Uni versity Press, Καίμπριτζ, 1968. Runciman, STEVEN (sir), Balkan nationalism(s) and the Ottoman Empire, τόμ. I: National movements and re presentations,
Isis Press, Κωνσταντινούπολη, 2015. —, The Eastern Question or Balkan nationahsms. Balkan history reconsidered,
edited by MARIA StaSSINOPOULOU, StamatopoulOS, Dimitris (έκδ.), 560
Συμπληρωματική βιβλιογραφία Vienna University Press, σειρά «Gunnar Hering Lectures», Βιέννη, 2018. TALBOT Rice, Tamara, Ό δημόσιος καί b ιδιωτικός βίος των Βυ ζαντινών, μετάφραση Φ. ΒΩΡΟΣ, Παπαδήμας, ’Αθήνα, 2006. Toynbee, Arnold, Oi °Ελληνες καί oi κληρονομιές τους, Ινστι τούτο του Βιβλίου - Μ.
Καρδαμίτσα, ’Αθήνα, 1992. Treadgold, WARREN, A history of the Byzantine State and society, Stanford University Press, Καλιφόρνια, 1997. Turnbull, Stephen, The Ottoman Empire, 1326-1669. Es sential history stories, Osprey Publishing, ’Οξφόρδη, 2003. VITTI, Mario, Ιστορία τής νεοελληνικής
λογοτεχνίας, Όδυσσέας, ’Αθήνα, 2008. WOODHOUSE, C.Μ., The Greek war of independence. Its his torical setting, Hutchinson, Λονδίνο, 1952. —, The battle of Navarino, Hodder and Stoughton, Λονδίνο, 1965. —, Capodistria. The founder of the Greek independence, 1821-1829, Oxford University Press,
Λονδίνο, 1973. Zakythinos, D.A., The making of modern Greece. From By zantium to independence, Basil Blackwell, ’Οξφόρδη, 1976. ’Άρθρα σε περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων καί συλλογικούς τόμους Αβδελα, Εφη, «Ή ιστορία των γυναικών καί του φύλου στή σύγ χρονη ελληνική Ιστοριογραφία»; αποτιμήσεις καί
προοπτικές», στο Παςχαλης Κιτρομηλιδης - Τριανταφυλλος Ε. ΣκλαΒΕΝΙΤΗΣ (έπιμ.), Πρακτικά Δ' Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας «Ιστοριογραφία τής νεότερης καί σύγχρονης Ελλάδας, 18332002», τόμ. B', Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών, ’Αθήνα, 2004, σελ. 123-138. —, «Ό φεμινισμός ώς κριτική
τής εξουσίας», στό Ντινα ΒαΪΟΥ Αγγελικά Tappa (έπιμ.), Εννοιολογήσεις και πρακτικές του 561
Νέα ελληνική Ιστορία φεμινισμού. Μεταπολίτευση καί «μετά», "Ιδρυμα τής Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό κα'ι τή Δημοκρατία, Αθήνα, 2018, σελ. 13-18. Ανδριωτης, Ν., «Χριστιανοί καί μουσουλμάνοι στην Κρήτη, 1821-1924, ένας αιώνας συνεχούς αναμέτρησης έντός κα'ι έκτος τού πεδίου μάχης»,
Μνημών 26 (2004), σελ. 63-94. ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ, ΖΑΧΑΡΙΑΣ Δ., «Ή παρουσία των δυνάμεων κατοχής στήν Κρήτη (1898-1909). Ή περίπτωση των ρωσικών αύτοκρατορικών στρατευμάτων», Έλλωτία 10 (2002), σελ. 125147. Αποςτολου-Παναρα, Α., «Γλωσσική μεταρρύθμιση καί έξωτερικός δανεισμός. Ή περίπτωση τής νέας ελληνικής»,
Πρακτικά συνεδρίου για την ελληνική γλώσσα «1976-1996: είκοσι χρόνια άπό τήν καθιέρωση τής νεοελληνικής (δημοτικής) ώς επίσημης γλώσσας» (’Αθήνα, 29 Νοεμβρίου - 1η Δεκεμβρίου 1996), Τσιβεριώτης, Αθήνα, 1999, σελ. 333-341. ΒΕΡΕΜΗΣ, 0ΑΝΟΣ, «Οί διεθνείς σχέσεις τής Ελλάδας μετά το 1989», Ιστορία του
ελληνικού έθνους, τόμος Σύγχρονος ελλη νισμός. Από το 1941 ως τό τέλος του αιώνα, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 2000, σελ. 414-417. Γαρδικα-ΚαΤΣΙΑΔΑΚΗ, ΕΛΕΝΗ, «Ή ελληνική κυβέρνηση καί τό κρητικό ζήτημα: 1908», ανάτυπο άπό τό αφιέρωμα στον πανε πιστημιακό δάσκαλο Βασίλειο Βλ. Σφυρόερα, Λύχνος, Αθήνα,
χ.χ., σελ. 343-372. ΚΟΥΚΟΥ, ΕΛΕΝΗ, «Εχθρικές ένέργειες τών Άγγλων εναντίον του Ιωάννη Καποδίστρια», Πρακτικά ’Επιστημονικού Συμποσίου «’Ιωάννης Καποδίστριας: 170 χρόνια μετά (1827-1997)», επι μέλεια ANITTA Πραςςα, Τροχαλία, Αθήνα-Ναύπλιο, 1998, σελ. 159-172. ΜΑΝΙΚΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, «Σχέσεις
Εκκλησίας καί Πολιτείας στή νεότερη Ελλάδα», Θεολογία 7 (1999), τεύχ. В'-Г', σελ. 330-410. Μαργαρίτης, Γιώργος, «Ή
Κρήτη στα 1896-1897: κοινωνικές αναταράξεις σέ μεταβατική περίοδο», Πρακτικά Συνεδρίου «Ή 562
Συμπληρωματική βιβλιογραφία τελευταία φάση του χρητιχοϋ ζητήματος», επιμέλεια 0EOXAρης Δετορακης - Αλεξης ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ, Εταιρεία Κρη τικών καί Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο, 2001, σελ. ЮЗ108. —, «Κρητική πολιτεία. Προβλήματα Ιστορικής προσέγγισης», Πρακτικά Συμποσίου «90 χρόνια από την 'Ένωση τής
Κρήτης με την ελεύθερη Ελλάδα» (Ρέθυμνο, 5-7 Δεκεμβρίου 2003), επιμέλεια ΜίΧΑΛΗΣ ΤΡΟΥΛΗΣ, 'Ιστορική καί Ααογραφική Εταιρεία Ρέθυμνου / Εθνικό "Ιδρυμα Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Ρέθυμνο, 2007, σελ. 21-28. ΜΟΥΡΕΛΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Ή προσωρινή
κυβέρνηση τής Θεσσαλονί κης καί οί σχέσεις της με τους συμμάχους», Μνήμων, τόμ. H', Αθήνα, 1980-1982, σελ. 150-188. ΝΑΝΑΚΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ (μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου), «Venizelos and Church-State Relation», στον συλλογικό τόμο Eleftherios Venizelos. The trials of the sta
tesmanship, Εδιμβούργο (Institute for Neohellenic Re search, National Hellenic Research Foundation, Elefthe rios Venizelos), 2006, σελ. 349-352. —, «Ή στάση τής Εκκλησίας Κρήτης στο κίνημα του Θερίσου (1905)», Θέρισσον, 1905, πρακτικά συνεδρίου, Χανιά, 2009, σελ. 75-101. ΞανθοπΟΥΛΟΥ-ΚυριαΚΟΥ,
ΑρτεμΗ, «Περιγραφή τής Θεσσαλονί κης στα 1734 άπο τον père Jean-Baptiste Souciet», Μακεδο νικά 8 (1968), σελ. 185-210. Παναγιωτοπουλος, Βασίλης, «Ή βιομηχανική επανάσταση καί ή Ελλάδα 1832-1871», στο Εκσυγχρονισμός καί βιομηχανική επανάσταση στά Βαλκάνια τον 19ο αιώνα, Θεμέλιο, Αθήνα, 1980, σελ.
217-235. Παπαχελας, Αλεξης, «Το πραξικόπημα τής 21ης Απριλίου», στο Ελλάδα, 20ός αιώνας, 1960-1970, τόμ. A', έκδοση Ή
Καθημερινή, Αθήνα, 2018, σελ. 45-49. Πετμεζας, Σωκράτης, «From privileged outcasts to power players: the “romantic” redefinition of the Hellenic nation 563
Νέα ελληνική Ιστορία in the mid-19th century», στο R. BEATON - D. RīCKS (έπιμ.), The making of modern Greece nationalism, ro manticism and the uses of the past (1797-1896), Ashgate, Άλντερσοτ, 2009, σελ. 123-135. —, «’Αναζητώντας τους υλικούς ορούς τής οικονομικής καθυστέρη σης. Οικονομική κα'ι
κοινωνική ιστορία τής Ελλάδας κατά τα πρώϊμα νέα χρόνια» στο Β. ΚαραμανΩΛΑΚΗΣ - Μ. COUROUCLI- Τ. Σκλαβενιτης (έπιμ.), Συναντήσεις τής ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία άπό τή μεταπολίτευση έως σήμερα. Με τήν ευκαιρία τής συμπλήρωσης 40 χρόνων άπό τήν ίδρυση τής Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού
(1971-2011), EFAΙΙΕ/ΕΙΕ-ΕΜΝΕ/Μνήμων, ’Αθήνα, 2015, σελ. 127-140. Ό Καλβΐνος στήν Ίωλκό. Οί άμερικανοι Ιεραπόστολοι στήν Ελλάδα καί ή συγκρότηση τής ευαγγελικής κοινότητας του Βόλου (1875-1901), έκδόσεις Γρηγόρη, ’Αθή να, 2017. —, «Σύροι πρόσφυγες στήν Ελλάδα του 1860. Φιλανθρωπία καί αλυτρωτισμός»,
Τα Ιστορικά 64 (2016), σελ. 101-126. ΣΟΦΙΑΝΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, «Εγκύκλιοι (Αύγουστος 1821 - ’Ιανου άριος 1822) του οικουμενικού πατριάρχη Ευγενίου Β' περί δου λικής υποταγής των Ελλήνων στον όθωμανό κατακτητή», Δελτίον του Κέντρου Έρεύνης τής Ιστορίας του Νεωτέρου Ελλη νισμού τής Ακαδημίας ’Αθηνών 2
(2000), σελ. 19-41. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΤΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ, «Ή μικρασιατική εκστρατεία. Ή ανθρωπογεωγραφία τής καταστροφής», στο ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΑΚΟΣ (έπιμ.-είσαγ.), 1922 καί οί πρόσφυγες. Μια νέα ματιά, Νεφέ λη, ’Αθήνα, 2011, σελ. 55-100. Στεφανιδης, Β. (αρχιμ.), «Aí έν τω βυζαντινω κράτει σχέσεις Εκκλησίας καί
Πολιτείας καί ή νεαρά Κωνσταντίνου Δούκα (1065)», Byzantinische Zeitschrift, 1930, σελ. 420-424. ΣμΥΡΝΑΙΟΣ,
ΑΝΤΩΝΗΣ, «Σχέσεις Πολιτείας καί Εκκλησίας (προσπάθεια ρυθμίσεως αυτών επί Καποδίστρια)», Πελοποννησιακά 16 (1985-1986), σελ. 65-89. Τοτρτογλοτ, ΜΕΝΕΛΑΟΣ, ΤΤΗΛΑΝΤΗΣ, ΑθαΝΑΣΙΟΣ-ΚοΜΝΗΝΟΣ, Κωνσταντινούπολη, 1870. 564 Τά μετά τήν άλωσιν,
Συμπληρωματική βιβλιογραφία του Λονδίνου τής 3ης Φεβρουάριου 1830 καί οί καθολικοί τής Ελλάδος», Παρνασσός 34 (1992), σελ. 167-177. ΥΤΗΛΑΝΤΗΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ, «Το Πρωτόκολλο Φειδας, ΒΛΑΣΙΟΣ, «Σχέσεις Εκκλησίας καί Πολιτείας», Σύγ χρονα Βήματα 60 (1986), σελ. 204-213. Χαλκιαδακης, ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Γ.
(συνδημοσίευση με τη ΣΤΕΛΛΑ Καθαρακη), «Ή αναπτυξιακή πολιτική του Ελευθερίου Βενι- ζέλου (1928-1932): μια πρώτη προσέγγιση», Κρητική Εστία 9 (2002), σελ. 157-187. Χαλκιαδακης, Εμμανουήλ Γ., «Ή πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου στο ζήτημα τής ένωσης τής Κρήτης με τήν Ελλάδα: 1910-1913», Πρακτικά
Συμποσίου «90 χρόνια άπό τήν 'Ένω ση τής Κρήτης με τήν ελεύθερη Ελλάδα» (Ρέθυμνο, 5-7 Δε κεμβρίου 2003), επιμέλεια ΜίΧΑΛΗΣ ΤΡΟΥΛΗΣ, Ιστορική καί Λαογραφική Εταιρεία Ρέθυμνου / Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών καί Μελετών Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Ρέθυμνο, 2007, σελ.
443-463. —, «Ή επανάσταση του Θερίσου ώς εσωτερικό ζήτημα. Ή προ σωπική διάσταση πρίγκιπα Γεωργίου - Ελευθερίου Βενιζέλου», στο Θέρισσον, 1905 (: Πρακτικά Συνεδρίου, Χανιά, 3-5 Μαρ τίου 2005), Εθνικό 'Ίδρυμα Ερευνών καί Μελετών ’Ελευθέ ριος Κ. Βενιζέλος / Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων / Δή μος
Θερίσου, υπό τήν αιγίδα τής Βουλής τών Ελλήνων, Χα νιά, 2009, σελ. 23-39. —, «Κρητική πολιτεία, 1898-1913: μια πρώτη εικόνα τής πολι τικής, τής εκκλησιαστικής ζωής καί τής κοινωνίας τής περιό δου», στο συλλογικό έργο Κρητική πολιτεία καί νομός Λασιθίου (1898-1913), έκδοση ΓΑΚ / ’Αρχεία Νομοΰ
Λασιθίου, Δήμος Νεάπολης, Νεάπολη, 2010, σελ. 23-38. —, «Επισκόπηση τής εκκλησιαστικής ιστορίας τής Κρήτης», ’Επι
στημονική Επετηρίδα ’Ανώτατης ’Εκκλησιαστικής ’Ακαδημίας Ηρακλείου Κρήτης, Β' (2012), σελ. 223-250. —, «Вселенский Патриарх Григорий V греческая 1821», Христианское чтение 2 (2015) [: Christian Reading 2 (2015), scientific and theological journal of Saint Peters burg Orthodox Theological Academy], σελ. 93-117. 565
Νέα ελληνική Ιστορία —, «Reconsidering the past: ecumenical patriarch Gregory Y an the Greek revolution of 1821», Synthesis, scientíñc journal of the Faculty of Theology of Aristotle University of Thessaloniki 6/1 (2017), σελ. 177-204. —, «Έλλην, Ρωμιός, Γραικός. ’Αναζητώντας τις ιστορικές κατα
βολές και τή χρήση των όρων», ’Επιστημονική Ημερίδα μέ τίτ λο «Τή ρωμιοσύνη μήν τήν κλαΐς». Τα κείμενα των εισηγήσε ων, 'Ιερά ’Αρχιεπισκοπή Κρήτης / IEN Γενεσίου τής Θεοτόκου Μπεντεβή Ηρακλείου, Ηράκλειο, 2019, σελ. 29-48. ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ, «Ή μεταπολεμική μετανάστευση καί ο από δημος
ελληνισμός», Ιστορία τοΰ ελληνικού έθνους, τόμος Σύγ χρονος ελληνισμός. ’Από το 1941 ως το τέλος του αιώνα, Εκδοτική ’Αθηνών, ’Αθήνα, 2000, σελ. 526-528. Χατζηιωςηφ, ΧΡΗΣΤΟΣ, «Σχέδιο Μάρσαλ καί οικονομικός προ γραμματισμός άλα γαλλικά καί άλα ελληνικά», στό ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΦΗΚΑΣ (έπιμ.), Το σχέδιο
Μάρσαλ. ’Ανασυγκρότηση καί δι αίρεση τής Ευρώπης, Πατάκης, ’Αθήνα, 2011, σελ. 183-201. D. - Veremis, T., «The beginning of the discussion on European Union. Documents on the history of Euro pean integration. The struggle for European integration in Greece», στό W. LlPGENS - W. LOTH (έπιμ.),
Documents on the history of European integration. The struggle for Euro pean integration, De Gruyter, Βερολίνο, 1988. CONYBEARE, FRED, «The history of the Greek Church», The American Journal of Theology, σελ. 555-563. Constas, «Between the Ottoman legacy and the temptation of the West. Bulgarians
coming to terms with the Greeks», στό Raymond DETREZ - BARBARA SeGAERT (έπιμ.), Europe and the historical legacies in the
Balkans, P.I.E. Peter Lang, Βρυξέλλες, 2008. DiamANTI-Karanou, P., «Migration of ethnic Greeks from the former Soviet Union to Greece, 1990-2000. Policy deci sions and implications», Southeast European and Black Sea Studies 3/1, σελ. 25-45. DetREZ, RAYMOND, 566
Συμπληρωματική βιβλιογραφία «Church and State in the Byzantine Empire. A reconsideration of the problem of Caesaropapism», Church History 34/4 (Δεκέμβριος 1965), σελ. 381403. GeanakoplOS, DENO, «“Balkan mentality”. History, le gend, imagination», Nation and Nationalism 2 (1996), σελ. 163-191.
LOUKOS, CHRISTOS, «La petite ville face à la grande: le cas d’Ano Syra au XIXe siècle», ’Αριάδνη 7 (1994), σελ. 151164. KiTROMILIDES, PASCHALIS, «From rum millet to Greek nation. Enlightement, secularization and national identity in Otto man Balkan society, 1453-1821», Journal ofModern Greek
Studies 16 (1998), σελ. 11-48. Roudometof, Victor, «American missionaries in Greece: 1820-1869», Church History 24 (1955), σελ. 152-174. Saloutos, THEODORE, «Le problème du slave macédonien», Bul letin de la Société de Linquistique de Paris 39 ( 1938), σελ. 194-210. VAILLANT, André, Πολύτομα
συλλογικά έργα Ιστορικό λεύκωμα 1960-1991 (31 τόμοι), έκδοση εφημερίδας Ή Καθημερινή, ’Αθήνα, 1997-1999. Ιστορικό λεύκωμα 1985-1991, έκδοση εφημερίδας Ή Καθημερι νή, ’Αθήνα, 1999. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμ. Θ'-ΙΣΤ' (εννέα τόμοι), Εκδοτική ’Αθηνών, ’Αθήνα, 2000. Ιστορία τής Ελλάδας του 20οϋ
αιώνα, επιμέλεια ΧΡΗΣΤΟΣ ΧαΤΖΗΙΩΣΗΦ, τόμ. Α1-Δ2 (όκτώ τόμοι), Βιβλιόραμα, ’Αθήνα, 1999-2009. Ιστορία των Ελλήνων, τόμ. 9-20 (δώδεκα τόμοι), έποπτεία Ευάγγελος Χεκιμογλου, Δομή, ’Αθήνα, χ.χ. 567
Νέα ελληνική ιστορία Ιστορία του νέου ελληνισμού, 1770-2000, σχεδιασμός και διεύ θυνση έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ Μ. Παναγιωτοποτλος, Ελληνικά Γράμματα, τόμ. 1-10 (δέκα τόμοι), ’Αθήνα, 2003-2004. Greece. A news review from the the Embassy of Greece, Press and Communications Office, Ούάσιγκτον, Αύγουστος 2004, τεύχος 10, άρ. 8. The Edinburgh History of the Greeks, επιμέλεια έκδοσης THO MAS W. GALLANT, τόμ. 6-10 (πέντε τόμοι), Εδιμβούργο, 2014-2015. Toronto Star (εφημερίδα), Τορόντο (Καναδάς), 15 Μαρτίου 1992. 568
Ευρετήριο* * Δεν ευρετηριάζονται ot λέξεις «Ελλάδα», «'Έλληνες», καθώς καί το χρονολόγιο.
Άαλή πασάς (βεζίρης), 265. Άβδουλ Άζίζ, 270. Άβδουλ Χαμίτ (σουλτάνος), 271. Άβδουλ Χαμίτ B', 322. ’Άβελ, βλ. Abel. Άβέρωφ, Ευάγγελος, 438, 439, 441, 443. Άβέρωφ (θωρηκτό), 380, 411. ’Αβησσυνία, 381, 385. Άγαπηνός, Τέλλος, 321. ’Αγάς, 90, 169. Άγγελόπουλος, Θόδωρος, 462. ’Αγγλία, ’Άγγλοι, 53, 94, 138, 143, 144, 148, 172, 181, 182, 187, 191, 196, 200, 213-215, 219, 230, 233, 234, 241-244, 246-248, 250, 251, 252-254, 256, 262, 268-270, 274, 285, 286, 301, 303, 307, 309-311, 320, 322, 337, 338, 340, 341, 351, 352, 356, 358, 381, 387, 388, 390-392, 396, 415, 422, 423. ’Αγγλικό κόμμα, 192, 209, 212-214, 222, 234, 239, 241, 242, 248, 253, 273. Αγία Έδρα, 119. Αγία Κυριακή, 262. Αγία Μαρίνα, 186. Αγία Σοφία, 283, 338. Άγιοι Σαράντα, 336, 395. Αγιοι Τόποι, 122, 252. Άγιον’Όρος, 44, 86, 87, 91, 117, 119, 130, 133, 337. Άγιος Γεώργιος, 101. Άγιος Δημήτριος, 101. 571
Νέα ελληνική ιστορία "Αγκυρα, 40, 50, 352, 451, 459. Αγκώνα, 121. Άγραφα, 103, 104. Αγρότης, 62, 221, 237, 328, 329, 347, 369, 373, 388. Αγροτική Τράπεζα, 359, 373. Αγχίαλος, 60, 132, 321, 364. Άδριανούπολη, 60, 62, 94, 171, 200, 272, 335, 336. Άδριατική, 122, 138, 150, 334. Αζόφ, 137, 139. Άζοφική, 137, 139, 142, 143. Αθανασιάδης, Τάσος, 418. Αθήνα, 83, 94, 114, 118, 135, 155, 158, 169, 223, 231, 234, 235, 243, 253, 254, 256, 277, 282, 310, 318, 328, 331, 343, 347, 358, 369, 370, 387, 407, 413, 420, 430, 434, 438, 443, 450, 451, 460, 463. Αθήνα (έφημ.), 213. Αιγαίο (πέλαγος), 102, 117, 121, 123, 124, 126, 141, 144, 170, 201, 275, 335, 338, 432, 436, 440֊ νησιά του —, 75, 81, 85, 89, 94, 109, 118, 120, 124, 142, 143, 170, 193, 266, 337, 429, 435, 450, 451. Αίγινα, 253. Αίγυπτος, Αιγύπτιοι, 70, 122, 147, 153, 172, 200, 205, 216, 222, 263, 274, 397. Αικατερίνη B', 140, 141, 143. Αίμος (χερσόνησος), 39, 43, 73, 75, 81, 88, 167, 183, 207, 272-274, 337. Αιτωλία, 228. Αιών (έφημερίδα), 213, 279. Ακαδημία Αθηνών, 369, 370. Ακαδημία του Μονάχου, 219. Ακαρνανία, 103, 144, 154. Ακροκόρινθος, 167. Ακρόπολη, 135, 176, 196, 232, 411. Ακρόπολις (έφημερίδα), 308, 326, 345. Ακτουάριος, ’Ιωάννης, 32. Ακτσές, 58, 68, βλ. και άσπρο. Άλαεδδίν A' Καϊκομπάτ, 37. 572
Ευρετήριο Αλβανία, Αλβανοί, 39, 73, 75, 97, 141, 142, 144, 151, 164, 214, 266, 276, 304, 317, 333, 335, 364, 385, 389, 391, 457. ’Αλγέρι, 125. ’Αλγερία, 442. Άλδειος ’Ακαδημία, 54. Άλεβίζος ’Αναστάσιος (Τάσσος), 461. ’Αλεξάνδρεια, 86. ’Αλέξανδρος Ç' Βοργίας, 122. ’Αλεξανδρούπολη, 336. ’Αλεξίου, Έλλη, 462. Αλή πασάς Ίωαννίνων, 144, 153, 154, 164, 170, 213. Αλιάκμονας, 82, 101. 'Άλωση Κωνσταντινουπόλεως, 85, 91, 103, 106, 109. ’Αμαλία (πριγκιπίσσα, σύζυγος ’Όθωνα), 229, 255. Αματόβου (λίμνη), 366. ’Αμβούργο, 175, 179. ’Αμερική, ’Αμερικανοί, 172, 173, 182, 263, 453. Αμπελάκια, 97, 100, 101. Αμπρούτζα, 120. ’Άμστερνταμ, 138. ’Αναγέννηση, 28, 32, 34, 56, 158, 159. ’Ανακωχή των Μουδανιών, 356. ’Ανατολή, 23, 25-27, 33, 34, 49, 52, 66, 67, 75, 81, 87, 93, 96, 97, 99, 102, 109, 111, 116, 118, 120, 122, 123, 136, 137, 147, 156, 178, 233, 238, 248, 275, 301, 307, 311, 349, 368. ’Ανατολική Ρουμελία, 95, 272, 273, 303, 304, 307, 317, 321. ’Ανατολικό ζήτημα, 264. Ανδρεάδης, Άνδρέας, 354. Ανδρεάδης, Στρατής, 435. Ανδριανός, Βάσος, 462. ’Ανδρόνικος B', 32. ’Ανδρόνικος Τ', 32. ’Άνδρος, 118. Ανδρουτσόπουλος, ’Αδαμάντιος, 432, 433. Ανδροΰτσος, Ανδρέας, 145. Ανδροΰτσος, Όδυσσέας, 186. 573
Νέα ελληνική Ιστορία ’Ανθενωτικοί, 41, 80. ’Αντάρτες, 191. Άντιβασιλεία, 211, 212, 217-223. ’Αντιμεταρρύθμιση, 109, 115, 118. Άντίρριο, 169, 460. Άντίταυρος, 27. Ανώταττον Λογιστήριον, 219. Αξιός (ποταμός), 95, 366. Απαρτης, ’Αθανάσιος, 420. Άπιστοι, 38, 57. ’Απολλώνιος εκ Πέργης, 32. Άποστολάκης, Γιάννης, 370. ’Αποστολής, Μιχαήλ, 109. Άπουλία, 26, 120. Άπω ’Ανατολή, 123. Άραβες, 26, 27, 57. ’Αράχοβα, 197. ’Αρβανίτες, 164. Άργάΐος, 43. Άργος, 208. ’Αργυρόκαστρο, 334, 336, 395. Αργυρόπουλος, ’Ιωάννης, 52, 91. Αργυρός, ’Ισαάκ, 32. Άργυροχοΐα, άργυροχοϊκή, 88. Αρέθας, 28. Άρειος Πάγος, 185, 186, 187, 429. ’Αριστοτέλης, 34, 50, 92. ’Αρματολίκι, 103, 104, 107. ’Αρματολοί, 103, 104, 106, 144. ’Αρμενία, ’Αρμένιοι, 57, 123, 311, 352. ’Αρμενικό ζήτημα, 309. Αρμενόπουλος, Κωνσταντίνος, 90. Αρμός, 419. Αρμούρης (άκριτικός ήρωας), 27. Αρσένης, Γεράσιμος, 443, 450, 458. Άρτα, 137, 200, 276. Αρτζάν (λίμνη), 366. Αρχαιολατρεία, άρχαιολάτρες, 155-157. 574 Λ
Ευρετήριο ’Αρχαιολογία, 156. ’Αρχαιολογική Εταιρεία, 216, 225. ’Αρχαιότητα (κλασική), 28, 156, 179. ’Αρχιτεκτονική, 84, 85, 100, 134, 135, 294, 420. Άρχοντες, 41, 89, 90, 91, 102, 185, 186. Άσίζες τής Ρωμανίας, 89. Άσκύφου, 263. Άσπρο, ασπρα, 58, 69, 70. Άσπροπόταμος, 103. Άσπρόπυργος, 435. ’Αστοί, 57, 148. Άστραχάν, 142. Άστρος, 187՜ βλ. καί πολίτευμα. Άτλάντα, 463. ’Αττάλεια, 349, 352. ’Αττική, 135, 199, 229, 410, 459. ’Αττικισμός, 28. Αυλώνα, 334. Αυστρία, Αυστριακός, 95, 96, 97, 98, 117, 136, 137, 230, 268, 273, 274, 275, 276, 304, 310, 311, 337, 339, 373, 389. Αυστροουγγαρία, 96, 100, 216, 273, 303, 320, 333, Αυτοκρατορίες: — ανατολική, 26. — των Άψβούργων, 96. — του Βορρά, 88. — βυζαντινή, 27, 28, 48, 77, 143, 282. — οθωμανική, 38, 67, 75, 77, 81, 93, 97, 105, 129, 136, 137, 140, 142, 143, 147, 152, 158, 252, 254, 255, 264, 266, 273, 333. — ρωμαϊκή, 23, 24, 349, 385. ’Αφρική, 122, 124 405, 411, 438. Άχάία, 44, 167, 196. ’Αχρίδα, 318. ’Αχινού, 366. Βαγιαζήτ A', 40, 50, 74. Βακαλό, Ελένη, 462. 575 143, 172, 320, 323, 337, 342. 106, 124, 214, 233,
Νέα ελληνική Ιστορία Βακαλόπουλος, ’Απόστολος Ε., 13, 462. Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Άπ., 14. Βαλαάδες, 73. Βαλαωρίτης, ’Αριστοτέλης, 256. Βαλκανική (χερσόνησος), βαλκανικές χώρες, Βαλκάνια, 38, 45, 67, 73, 86, 95, 97, 101, 105, 125, 129, 134, 135, 136, 139, 151, 152, 154, 183, 252, 264, 265, 267, 268, 270, 271, 276, 310, 321, 372, 385, 395, 410, 415, 455, 457. Βαλτέτσι, 167. Βαλτική, 138, 140. Βάλτος, Βαλτινοί, 103. Βαμβάκι, 68. Βάμβας, Νεόφυτος, 232. Βαρβαρέσσος, Κυριάκος, 375. Βαρβαρικά φύλα, 25. Βάρδας (οικογένεια), 59, 60. Βαρλαάμ, 34, 48. Βάρνα, 132, 321. Βάρναλης, Κώστας, 370. Βασιλείου, Γιώργος, 451. Βασιλείου, Σπΰρος, 419, 461. Βασιλικά, 169. Βασιλικάτα, 120. Βάσος, Τιμολέων, 312. Βαυαρία, 208, 218, 222, 255, 294. Βαυαροκρατία, 229. Βαυαρός, 217, 229, 230, 234. Βαφέ του ’Αποκόρωνα, 263. Βαφόπουλος, Γιώργος, 418. Βέλγιο, 391. Βελέντζας, ’Ιωάννης, 236. Βελέντζας, Γιάννης, 312. Βελεσά, 319. Βελεστινλής, Ρήγας, 150, 151, 152, 153. Βελεστίνο, 151. Βελιγράδι, 95, 152, 265, 396. Βενέζης, Ήλίας, 353, 418. 576
Ευρετήριο Βενετία, Βενετοί, 48, 54, 87, 94, 97, 102, 110, 121-125, 127, 129, 135, 136, 140, 145. Βενετοκρατία, 126. Βενιαμίν, επίσκοπος Κοζάνης, 100. Βενιζέλος, Ελευθέριος, 293, 297, 313, 323, 330-332, 338-345, 347-351, 353, 355-357, 359-361, 363, 371, 372, 374, 375, 377-380, 382, 384, 386. Βενιζέλος, Σοφοκλής, 409, 425, 426. Βενιαμίν 6 Λέσβιος, 148. Βερβέρας, Παναγιώτης, 312. Βερβέρας, Πλάτης και Χρηστός, 311. Βέρμιο, 40, 44, 154, 170, 396. Βερναρδάκης, Δημήτριος, 249, 261, 284, 285, 287-291. Βέρνη, 178. Βέροια, 40, 97, 337. Βερόνα, 172. Βερούλη, ’Άννα, 463. Βερσαλλίες, 349. Βεσσαραβία, 274, 391. Βήμα (εφημερίδα), 427. Βησσαρίων (αρχιεπίσκοπος Νίκαιας), 41, 51, 56, 91, 109. Βιδίνι, 95, 144. Βιέννη, 95-99, 102, 151, 333. Βιζυηνός, Γεώργιος, 293. Βικέλας, Δημήτριος, 293. Βιομηχανία, 96, 220, 260, 278, 279, 281, 297, 308, 325, 326, 328, 329, 337, 344, 345, 346, 367, 368, 369, 422, 424, 425, 435. Βιοτεχνία, βιοτέχνες, 46, 57, 61-63, 65-67, 93, 96, 99, 153, 167, 172, 220, 237, 277, 297, 369, 385, 439. Βίσμαρκ, ’Όττο Έντουαρντ Λέοπολντ φόν, 274. Βιτάλης, Γεώργιος, 295. Βλαδιμηρέσκου, Θεόδωρος, 164-166. Βλαχία, Βλάχος, 81, 129-131, 144, 148, 154, 164-166. Βλαχογιάννης, Γιάννης, 228. Βογιάροι, 130, 131, 165. Βογορίδης, ’Αθανάσιος, 181. Βοδενά, 132. 577
Νέα ελληνική Ιστορία Βοεβόδας, 90. Βοημία, 97. Βοιωτία, 227. Βοκκάκιος, 48, 49. Βολανάκης, Κωνσταντίνος, 295. Βόλος, 200, 328, 329, 347. Βολταιρισμός, 150. Βολυνία, 139. Βόννη, 442. Βορειοηπειρώτες, 337. Βοσκοί, 93, 153, 167. Βοσνία, Βόσνιοι, 73, 75, 95, 144, 266-268, 270-272, 274, 275, 303, 323. Βουγιουκλάκη, ’Αλίκη, 462. Βουδαπέστη, 96, 98, 99, 100, 102, 437. Βουκασίν, 39. Βουκοβίνα, 391. Βουκουρέστι, 130, 151, 165. Βούλγαρης, Δημήτριος, 255, 264, 265, 300. Βούλγαρης, Παντελής, 462. Βουλγαρία, Βούλγαροι, 30, 39, 75, 97, 131, 132, 139, 164-166, 265, 266, 268, 271-274, 301, 303, 304, 307-311, 317-319, 321, 334, 335, 338, 339, 341, 342, 348, 349, 354, 364, 367, 373, 379, 388, 390, 395, 396, 399-401, 412, 424, 442. Βουλγαρικό ζήτημα, 267. Βούλγαρις, Ευγένιος, 142. Βουλευτοκρατία, 363. Βουλή, 185, 199, 244, 245, 248, 258, 259, 278, 289, 299, 303, 305, 322, 324, 328, 331, 339, 347, 359, 379, 382, 383, 422, 428, 431, 434, 435, 438, 441, 442, 444. Βουρλούμης, Παναγής, 369. Βουτυράς, Δημοσθένης, 293. Βραγγιανά, 104. Βρεττάκος, Νικηφόρος, 418. Βριώνης, Όμέρ, 187. Βρυέννιος, ’Ιωσήφ, 41. Βρυέννιος, Μανουήλ, 32. Βρύσες του ’Αποκόρωνα, 263. 578
Ευρετήριο Βυζαντινοί, 29, 50, 51, 58. Βυζάντιο, 24, 30, 39, 40, 41, 50, 56, 60, 85, 91, 127, 150, 281, 292, 343, 368, 388. Βυζάντιος, Δημήτριος, 216. Βυρτεμβέργη, 113, 114. Γαβράς, Κώστας, 462. Γαβριήλ πασάς, 303. Γαζήδες, 38, 58. Γαζής, ’Άνθιμος, 148. Γαζής, Θεόδωρος, 51, 91. ΓαΤες, 33, 38, 59. Γαλανάκη, Ρέα, 462. Γαλανής, Δημήτριος, 420. Γαλατάς, 75, 116. Γαλλία, Γάλλοι, 53, 54, 94, 119, 124, 126, 131, 148, 151, 153, 177, 178, 181, 191, 196, 200, 207, 213, 233, 235, 241, 243, 244, 246, 250-254, 262-264, 268, 297, 320, 322, 327, 337, 340-343, 349, 351, 352, 356, 375, 387, 389, 391, 392, 416. Γαλλικό κόμμα, 191, 209, 212, 213, 235, 239, 247, 248, 251, 253. Γαράσανιν, Ήλίας, 266. Γαργαλίδης, Παναγιώτης, 357. Γεμιστός, Γεώργιος, 41, 50, 51, 110. Γενιτσά (Γιαννιτσά), λίμνη, 320, 366, 373. Γενιτσαρικά τάγματα, 39. Γενίτσαροι, 59, 74, 75, 76, 77, 126. Γεννάδιος (πατριάρχης), 74, 80, 91. Γενουάτες, 116. Γερμανία, Γερμανοί, 38, 67, 95, 96, 97, 105, 111, 148, 178, 216, 269, 297, 310, 311, 313, 337, 339, 341, 373, 375, 387, 389, 391, 392, 395-400, 405-407, 411, 415, 416, 418, 425, 438, 442, 452. Γερμανός Καραβαγγέλης (μητροπολίτης Καστοριάς), 319. Γερμανός, Φρέντυ, 462. Γερουσία, 185, 208, 209, 244, 245: — τής δυτικής Ελλάδας, 187. 579 149, 219, 269, 372, 250, 156343, 412,
Νέα ελληνική ιστορία — των Καλτετζών, 184. — μεσσηνιακή, 182. — πελοποννησιακή, 186, 187. Γευγελή, 317, 336, 358. Γεωργικός Σταθμός, 221. Γεώργιος A', 257-259, 262, 271, 299, 301, 308, 323, 324, 335. Γεώργιος B', 357, 381, 382, 397, 414. Γεωργοί, 28, 63, 68, 82, 153, 167, 172, 209, 237, 277. Γιάνναρης, Κωνσταντίνος, 462. Γιβραλτάρ, 38, 147, 274. Γιλδίζ, 322. Γιουγκοσλαβία, 358, 364, 372, 378, 390, 395, 396, 422, 442, 452, 453, 455. Γιουροϋκοι, 37, 103. Γιουρούσι, 105. Γκιζίκης, Φαίδων, 432. Γκίκας, Γρηγόριος, 165. Γκιουλ Χανές, 262. Γκλιγκόροφ, Κίρο, 456. Γκορίτσας, Σωτήρης, 462. Γκορμπατσώφ, Μιχαήλ, 451. Γκρίζοι Λύκοι, 458. Γκρούτας, Γούλας, 312. Γλέζος, Μανόλης, 401. Γλώσσα: — δημοτική, 113, 114, 117, 149, 198, 292, 329, 330, 374, 388, 436. — ελληνική, 26, 28, 207. — λατινική, 24. — νέα ελληνική, νεοελληνική, 27, 28, 291. — τουρκική, 56. Γονατας, Στυλιανός, 355, 407. Γοργοπόταμος, 405, 411. Γουδή, 330. Γουλιέλμος-Γεώργιος-Χριστιανός, βλ. Γεώργιος A'. Γουλιέλμος Β' Γερμανίας, 308. Γουλιέλμος Δ', 225. Γουναράδες, 66. 580
Ευρετήριο Γουναρης, Δημήτριος, 328, 344, 355, 362. Γουναρόπουλος, Γιώργος, 419. Γουώλ Στρήτ, 465. Γραβιά, 169. Γραικύλος, 58. Γράνα, 167. Γρηγοριάδης, Θεόδωρος, 462. Γρηγόριος Ε' (πατριάρχης), 171. Γρηγόριος Θ' (πάπας), 30. Γρηγόριος ІГ' (πάπας), 115. Γρηγόριος ò Παλαμάς, 34. Γρίβας, Γεώργιος, 423. Γυζης, Νικόλαος, 295. Δαγκλής, Παναγιώτης, 341. Δαδιώτης, Λουκάς, 220. Δαλματοί, 95, 126. Δαμασκηνός (αρχιεπίσκοπος), 413. Δαμασκηνός (ζωγράφος), 86, 87. Δανία, 391, 416. Δαρδανέλλια, 338, 339. Δεδέ-Άγάτς, βλ. ’Αλεξανδρούπολη. Δεκάτη, 68, 204. Δέλβινο, 336, 395. Δεληγιώργης, Πέτρος, 264, 265. Δελμοϋζος, ’Αλέξανδρος, 329. Δέλτα, Πηνελόπη, 293. Δελτίον των Φιλελευθέρων, 362. Δελφοί, 370. Δεμερτζής, Κωνσταντίνος, 382, 384. Δεμέστιχας, Παναγιώτης, 397. Δερβενάκια, 171. Δερβίσηδες, 72. Δερήνος, 32. Δερτιλής, Γιώργος, 464. Δήλεσι, 301. Δηλιγιάννης, Θεόδωρος, 272, 299, 300, 302, 304, 305, 309312. 581
Νέα ελληνική ιστορία Δήλος, 155. Δημητριάδης, Κωνσταντίνος, 420. Δημοκρατική Ένωση, 357. Δημοκρατικό Μανιφέστο, 362. Δημοτική ποίηση, 173. Δημοτικό τραγούδι, 27, 46-47, 134, 156, 157, 256, 293. Διακομιχάλης, Δημήτρης, 458. Διάκος, ’Ιωάννης, 387. Διαμαρτυρόμενοι, 111-113, 115, 116. Διάσκεψη τής Χάγης, 373. Διαφωτισμός, 149, 150. Διγενής ’Ακρίτας, 27. Διεθνές Δικαστήριο Χάγης, 459. Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, 465. Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, 369. Δικηγοροκρατία, 361. Διομολογήσεις, 94. Διονύσιος Β' (μητροπολίτης Λαρίσης-Τρίκκης), 125. Διονύσιος (δσιος), 81. Διονυσίου, Στρατός, 463. Δίστομο, 197. Δοβρουτσά, 274. Δοϊράνη, 336, 397. Δομινικανοί, 116, 117. Δόν, 139. Δοξαρας, Νικόλαος, 88. Δοξαρας, Παναγιώτης, 88. Δοξάτο, 401. Δοσίθεος (πατριάρχης ’Ιεροσολύμων), 43, 137. Δούκα, Μάρω, 462. Δούκας (οικογένεια), 61. Δούκας, Κωνσταντίνος, 165. Δούκας, Νεόφυτος, 148. Δουλοπάροικοι, 41, 59, 63-65, 102, 297. Δούλος, δούλοι, 65, βλ. καί σκλάβος. Δούναβης, 96, 97, 139, 143, 154, 255, 272, 273. Δουσάν, Στέφανος, 39, 266. Δούσμανης, Βίκτωρ, 339. 582
Ευρετήριο Δραγατσάνι, 166. Δραγούμης, ’Ίων, 319, 350. Δραγούμης, Νικόλαος, 209, 233, 247, 287. Δραγούμης, Στέφανος, 328. Δράμα, 94, 320, 366, 373, 401. Δροσίνης, Γεώργιος, 293. Δυνατοί, 33, 38, 41, 60, 206. Δυρράχιο, 122, 266. Δύση, 25-27, 30, 32, 34, 38, 48-52, 54, 55, 59, 60, 62, 66, 73, 80, 86, 87, 92, 93, 102, 114, 119, 123, 127, 150, 281, 282, 306, 419. Δυτικομακεδόνες, 100, 216. Δωδεκάνησα, Δωδεκάνησος, 193, 215, 333, 349, 364, 392. Έβερτ, Μιλτιάδης, 458. Εβραίοι, 57, 62, 66, 67, 94, 95, 123, 405, 406. Έβρος, 39, 356. Έγγονόπουλος, Νίκος, 418, 461. Εγγύς Ανατολή, 92, 93, 95, 115, 121, 123, 147, 152, 173, 183, 207, 214, 222, 265, 273, 275, 338, 342, 345, 351, 415, 465. Έδεσσα, 337. Εθνικές γάΐες, 202, 223, 226, 228. Εθνική ’Αντίσταση, 30. Εθνική’Άμυνα, 341, 342. Εθνική Εταιρεία, 311, 317. Εθνική ’Οργάνωση Νεολαίας, 388. Εθνική Τράπεζα Ελλάδας, 236, 237, 238, 395. Εθνικόν Νομισματοκοπεΐον, 219. Έθνος: — γαλλικό, 149. — ελληνικό, νεοελληνικό, 24, 28, 43, 46, 114, 132, 142, 152, 163, 214. Εθνοσυνέλευση: — στήν ’Αθήνα, 243, 257, 382. — τής Πρόνοιας, 208. Ειδωλολάτρης, 28. Εκκλησία, 25, 79, 83, 84, 89-91, 99, 101, 106, 138, 343. 583
Νέα ελληνική ιστορία — άνατολική, 26, 34, 39, 41, 80, 110, 111, 112, 115, 116. — βυζαντινή, 129. ֊ δυτική, 26, 34, 39, 41, 50, 80, 109, 120. — καθολική, 109, 115, 116, 117, 294. — ορθόδοξη, 79, 115, 116, 130, 219, 248. — ρουμανική, 130. — ρωμαϊκή, 110 — ρωσική, 218. Ελαιογραφία, 88, 98. Έλ Άλαμέιν, 408. Ελβετία, 173, 178, 444, 458. Ελεγκτικόν Συνέδριον, 219. Έλευθερές-Πράβιστα (Πράβι), 336. ’Ελεύθερον Βήμα (εφημερίδα), 369. Ελευσίνα, 345. Ελλάς (φρεγάτα), 206; "Ελλη, 335, 393. Ελληνική Βιβλιοθήκη, 149. Ελληνικό ζήτημα, 174, 197, 200, 233, 431. Ελληνισμός, 26, 28, 42, 44, 62, 131, 132, 267. Ελλήσποντος, 30, 170. Ελπίς (έφημ.), 213, 231. Ελσίνκι, 459. Έλύτης, Όδυσσέας, 418, 462. Έμινιανά, 104. Εμπειρικός, Άνδρέας, 418. Εμπορική Εταιρεία τής ’Ανατολής, βλ. Orientalische Compa gnie. Εμπόριο, έμποροι, 61, 62, 66, 67, 82, 93-102, 123, 133, 144, 147, 152, 172, 204, 205, 237, 277. Έννόμιον, 69. Ένωση Κέντρου, 425. Ένωτικοί, 34, 41, 109. Εξάβιβλος, 90. Έξελληνισμός, 26. Έξισλαμισμός, 71-75, 142. Εξκουσεία, 28. ’Εξπρές Σάμινα (πλοίο), 460. 584
Ευρετήριο Εξωμοσία, 72, 74, 77. Επανάσταση: — γαλλική, 144, 147, 150, 151, 174, 206, 282, 286. — ελληνική, 88, 102, 106, 129, 174, 175, 182, 183, 200, 204, 207, 215. Επιτροπή ’Αποκαταστάσεων Προσφύγων, 365. Επτάνησα,Επτάνησος, 85, 88, 109, 257, 258, 295. Έπτανήσου Πολιτεία, 153. Έρεσσός, 172. Ερζεγοβίνη, 75, 266-268, 270, 274, 275, 303, 323, βλ. καί Βοσνία. Έρμούπολη, βλ. Σύρα. Έρμώνυμος, Γεώργιος, 53. Έρτογρούλ, 37, 38. Ερωτήματα (γραμματική), 49. Εσθονία, 391. Έσνάφια, 66. Εύβοια, 121, 135, 228, 229. Ευγένιος ο Α’ιτωλός, 92. Ευκλείδης, 32. Ευξεινος Πόντος, 40, 60, 132, 137-139, 142, 147, 222, 266, 321, 364. Ευρωπαϊκή Ένωση, 456, 457, 459, 461, 465. Ευρωπαϊκή Κοινότητα, 453, 457. Ευρώπη, Ευρωπαίοι, 18, 25, 38, 39, 49, 51, 64, 66, 73, 81, 94, 95, 97, 99, 101, 110, 111, 113, 116, 123, 124, 126, 140, 144, 148, 150, 153, 156, 158, 166, 172-174, 181, 207, 213, 215, 225, 243, 247, 250, 260, 263, 268, 275, 294, 301, 320, 321, 335, 337, 350, 353, 360, 367, 369, 391, 393, 398, 401, 413, 415, 416, 420, 425, 438, 445, 452-454. Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, 28. Ευταξίας, ’Αθανάσιος, 297. Ευφράτης, 27. Έφημερίς των Ελλήνων, 387. Έφταλιώτης, ’Αργυρής, 293. Ζαβιτσιάνος, Κωνσταντίνος, 371. Ζαγορά, 151. 585
Νέα ελληνική Ιστορία Ζαγοριά, 101. Ζαΐμης, Αλέξανδρος, 209, 323, 324, 359, 371. Ζαΐμης, Άνδρέας, 188, 230. Ζάκυνθος, 54, 123, 250. Ζάππειο, 343. Ζαράκοβα, 184. Ζαχαριάδης, Νίκος, 413. Ζάχος, ’Αριστοτέλης, 420. Ζέμουν, βλ. Σεμλίνο. Ζέρβος, Ναπολέων, 403, 410. Ζιαμέτια, 58, 59. Ζολώτας, Ξενοφών, 452. Ζορμπάς, Νικόλαος, 330. Ζυγομαλας, ’Ιωάννης, 58, 113. Ζυρίχη, 178, 423, 425. Ζώγου, Άχμέτ, 389. Ζωγραφική, ζωγράφοι, 85-88, 100, 130, 134, 295. Ζωγράφος, Γεώργιος Χρ., 337. Ζωγράφος, Κωνσταντίνος, 232, 233, 242. Ζωιτάκης, Γεώργιος, 430, 431. Ζώσιμος (μητροπολίτης Μόσχας), 122. ’Ηλεία, 196, 228. Ηνωμένα ’Αραβικά Εμιράτα, 453. Ηνωμένες Πολιτείες, 182, 185, 313, 321, 325, 327, 368, 369, 375, 416, 429, 433, 438, 440, 455. ’Ήπειρος, 31, 70, 83, 89, 93, 96, 125, 126, 132, 141, 142, 144, 170, 171, 205, 209, 215, 227, 253, 264, 266, 276, 297, 304, 313, 334, 336, 342, 349, 397, 413, 421. Ήρακλείδης, ’Ιάκωβος Βασιλικού, 111. Ηράκλειες Στήλες, βλ. Γιβραλτάρ. Ηράκλειο (Κρήτης), 54, 86, 126, 313, 454. Θαλασσηνοί (οικογένεια), 59. Θάσος, 61, 170, 335, 337, 400, 432. Θέμελης, Γιώργος, 418-419. Θέμελης, Νίκος, 462. Θεοδόσιος, 32. 586
Ευρετήριο Θεοδωράκης, Μίκης, 431, 462. Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας, 31. Θεόκλητος (αρχιεπίσκοπος), 343. Θεοτοκας, Γιώργος, 418. Θεοτόκης, Γεώργιος, 312, 317, 324, 327, 330. Θεοτόκης, Νικηφόρος, 142. Θεοφάνης (ζωγράφος), 86, 87. Θεόφιλος, έπίσκοπος Σερβίων, 100. Θέρισσο, 323. Θερμαϊκός κόλπος, 275, 303, 367. Θεσσαλία, Θεσσαλοί, 40, 93, 95-97, 103, 125, 132, 141, 151, 154, 170, 171, 209, 215, 227, 228, 236, 253, 264, 266, 272, 276, 303, 313, 324, 326, 332, 420. Θεσσαλονίκη, 14, 18, 32, 34, 39, 40, 62, 81, 86, 91, 93-96, 117, 125, 144, 148, 171, 269, 270, 272-275, 297, 303, 318320, 334, 335, 337, 338, 340, 341, 347, 358, 364, 366, 373, 385, 394, 397, 399, 405, 406, 410, 424, 443, 450, 456, 460. Θεών, 32. Θήβα, 94, 344. Θησείο, 343. Θούριον, 152. Θράκη, 41, 61, 94, 96, 117, 215, 266, 272, 273, 336, 337, 347, 349, 352, 356, 364, 366, 390, 395, 399, 400, 406, 410, 412, 451, 453. Θύαμης, 394. ’Ιαπωνία, 396, 415. ’Ιάσιο, 130, 139. Ίβαν Γ' Βασιλίεβιτς, 121. Ίγνάτιεφ, 269. ’Ιγνάτιος Ούγγροβλαχίας, 181. Ιερεμίας B' ο Τρανός (πατριάρχης), 92, 111, 112. 'Ιερή Συμμαχία, 172, 177. Ιερός Λόχος, 166. ’Ιερουσαλήμ, 119. ’Ιησουίτες, 117, 118. ’Ιθάκη, 32, 145. 587
Νέα ελληνική ιστορία Ικόνιο, 37, 61, 222, 349. Ίλιάδα, 48. ’Ίμβρος, 170. ’Ίμια (βραχονησίδες), 458. Ίμπραΐμ πασάς, 188, 191, 192, 194, 196, 197, 202, 222. Ινδίες, 122, 274, 415. Ίόνια νησιά, 138, 142, 153, 171, 198, 215. Ίόνιο, 102, 109, 120, 123, 124, 138, 144. Ίονίου ’Ακαδημία, 258. Ιππότες, 29: — τοΰ Αγίου Ίωάννου, 118, 124, 125, 126. — τοΰ Αγίου Στεφάνου, 126. Ίπποφορβή, 68. Ιράκ, 452, 453. ’Ισαάκ, Τάσος, 458. Ισαβέλλα (βασίλισσα τής Ισπανίας), 122. ’Ισλαμισμός, 27, 73, 126. ’Ισμαήλ πασάς, 263. ’Ισοκράτης, 53. Ισπανία, Ισπανοί, 67, 124, 125, 385. ’Ισραήλ, 438, 543. ’Ιταλία, ’Ιταλοί, 25, 38, 48, 49, 52, 53, 105, 109, 119, 120, 124, 138, 150, 155, 177, 250, 255, 267, 275, 276, 290, 333, 342, 349, 351, 352, 366, 372, 375, 381, 385, 387, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 399, 400, 405, 406, 410, 411, 412, 416, 418, 430, 431. ’Ιωάννης Α' Δούκας Βατάτσης, 30. ’Ιωάννης E', 48. Ίωαννίδης, Δημήτριος, 432. ’Ιωάννινα, 29, 31, 40, 70, 75, 89, 94, 125, 144, 334, 342, 421, 426. Ίωάννου, Γιώργος, 462. Ίωάσαφ B', 111. ’Ιωσήφ B' (αύτοκράτωρ τής Ρωσίας), 143. ’Ιωσήφ (φιλόσοφος), 32. Καβάλα, 125, 337, 339, 341, 401. Καβάσιλας, Νικόλαος, 32. 588
Ευρετήριο Καβάφης, Κωνσταντίνος, 370, 428. Καβούρ, 255. Καδής, 57, 90. Καζαντζάκης, Νίκος, 370. Καθαρεύουσα, 149, 232, 292, 293. Καθολικισμός, 116, 120. Καθολικοί, 109, 111, 115-120, 126, 136, 232, 248, 252, 333. Καϊμακάμης, 152. Κάί'ρης, Θεόφιλος, 148. Κάιρο, 405. Καλαβρία, 26, 34, 48, 120. Καλαμάτα, 140, 167, 176, 325, 450. Καλαφάτης (οικογένεια), 60. Κάλβος, Άνδρέας, 180, 198. Καλδάρας, ’Απόστολος, 463. Καλιμαύκι, 76. Καλιφόρνια, 416. Καλλέργης, Δημήτριος, 242. Καλλέργης, Νικόλαος, 88. Καλλιγας, Παύλος, 228, 237, 256, 283. Καλλιμάχης, Σκαρλάτος, 165. Καλλίνικος (πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως), 137. Καλλίπολη, 38. Κάλλιστος, ’Ανδρόνικος, 46, 51, 53, 91. Καμινάρης, Σάββας, 164, 166. Κανάρης, Κωνσταντίνος, 255, 271. Κανελλόπουλος, Παναγιώτης, 383, 402, 426, 427, 428, 431. Κανέλλος, Στέφανος, 174. Κάνης (ποταμός), 43. Καννάβι, 69. Κάννες, 310, 462. Κάννιγγ, Γεώργιος, 214, βλ. καί Canning. Κανουνναβές, χανουνναμέδες, 68, 69. Καντακουζηνοί (οικογένεια), 59, 61. Καντακουζηνός, Şerban, 130. Καντούνης, Νικόλαος, 88. Καούδης, Ευθύμιος, 320. Καπνικόν, 69. 589
Νέα ελληνική ιστορία Καπνίων, βλ. Reuchlin. Καποδίστριας, Αυγουστίνος, 207, 208. Καποδίστριας, ’Ιωάννης, 133, 163, 167, 191, 199-207, 213, 221, 258, 282, 284, 300, 302, 306. Καπουκίνοι, 118. Καππαδοκία, Καππαδόκες, 37, 43, 95. Καραβάν-σαράγι, 72, 101. Καραγιάννης, Γεώργιος, 100. Καραϊσκάκης, Γεώργιος, 194, 297. Καρακάλλας, 23. Καρακάσης, Δημήτριος, 100. Καραμανία, 61, 95. Καραμανλήδες, 61, 62, 95. Καραμανλής, Κωνσταντίνος, 424-427, 430, 431, 433-437, 439, 445, 449, 453, 458, 459, 461. Καραμανλής, Κώστας, 458, 465. Καρατάσος, Τσάμης, 206, 236. Καρβοναρισμός, 183. Καρβονάροι, 179. Καρέζη, Τζένη, 462. Καρελία, 391. Καρκαβίτσας, Άνδρέας, 293. Κάρολος Ç' τής Αυστρίας, 97. Κάρολος Η' τής Γαλλίας, 56, 122. Κάρολος IB' τής Σουηδίας, 138. Καρπενησιώτης, ’Αθανάσιος, 166. Καρτάλης, Γεώργιος, 403. Καρύδια, 69. Καρυές, 87. Καρύταινα, 167. Καρυωτάκης, Κώστας, 370. Κάσος, 191, 193, 380. Κασσάνδρα, 44. Καστοριά, 94, 95, 100, 101, 152, 317, 318, 321. Καστρινός, Δημήτριος, 54. Καστρινός, Νίκος, 358. Κατεχάκης, Γεώργιος, 320. Κατσαντώνης, 154. 590
Εύρετήρίο Κατσώνης, Λάμπρος, 144. Κάτω ’Ιταλία, 26, 122. Καύκασος, 272, 352, 364. Καυταντζόγλου, Λύσανδρος, 294. Καφαντάρης, Γεώργιος, 359, 360, 371, 380, 407. Κεμάλ, Μουσταφάς (Άτατούρκ), 352, 390. Κέρκυρα, 54, 60, 91, 123, 325, 328, 347, 394, 457. Κέρτς, 137. Κεφαλληνία, 60, 110, 123, 250. Κεφαλληνός, Γιάννης, 420. Κηρουλάριος, Μιχαήλ, 26. Κιλικία, 349, 352. Κιλκίς, 336. Κιοσειβάνωφ, Γκεόργκι, 390. Κιουτάχεια, 83. Κιουταχής, βλ. Ρεσίτ Μεχμέτ πασάς. Κίρτσοβο, 318. Κλασικισμός, 156, 158, 159, 175, 176, 177, 182, 294. Κλεάνθης, Σταμάτης, 294. Κλέφτης, κλέφτες, 104, 105, 106, 144, 154, 184. Κλεφτοπόλεμος, 105, 106, 169, 192, 195, 220. Κληρίδης, Γλαύκος, 455, 457, 459. Κληρικοί, 130, 133, 137, 142. Κλίντον, Μπίλ, 459. Κλονάρης, Χριστόδουλος, 181. Κοζάνη, Κοζανίτες, 82, 100, 101. Κοινή ’Αγορά, 424. Κοινοβουλευτισμός, 183. Κοινωνία των Εθνών, 356, 360, 364, 375, 385, 391, 433. Κόκκινος, Άντώνης, 462. Κοκκώνης, ’Ιωάννης, 225. Κολεντίνα, 165. Κολίγοι, 46, 64, 169, 297, 328, βλ. καί δουλοπάροικοι. Κολλέγιο 'Αγίου ’Αθανασίου, 115, 117. Κόλλιας, Κωνσταντίνος, 429, 430. Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος, 150, 167, 168, 171, 184, 186-188, 194-196, 208, 213, 221, 222, 282. Κολόμβος, Χριστόφορος, 122. 591
Νέα ελληνική ιστορία Κομιτατζήδες, 311. Κομματισμός, 186, 188. Κομνηνοί (οικογένεια), 33, 59, 61. Κομνηνός, Δαβίδ, 60. Κομπανίες, 98. Κονδυλάκης, Ιωάννης, 293. Κονδύλης, Γεώργιος, 357-359, 377, 379, 381-384. Κονιάροι Τούρκοι, βλ. Γιουροΰκοι. Κόντογλου, Φώτης, 370, 419. Κοντόσταυλος, ’Αλέξανδρος, 269. Κοραής, ’Αδαμάντιος, 148, 149, 181, 232, 291. Κοράνι, 57. Κορδάτος, Γιάννης, 152. Κορινθιακός κόλπος, 392, 405. Κόρινθος, 208, 308. Κορνάρος, Βιτζέντζος, 127. Κορυδαλλέας, Θεόφιλος, 92. Κοροζής, ’Αλέξανδρος, 395-397. Κορυτσά, 336, 395. Κορώνη, 122, 167. Κοσκωτας, Γιώργος, 450, 452, 454. Κοσμάς ό Αίτωλός, 44, 92, 142. Κοτζαμπάσης, κοτζαμπάσηδες, 90, 168, 184, 185, 189, 203, 206, 228, 249, 259. Κουβέιτ, 452. Κούκλαινα, 132. Κουκοδήμος, Κώστας, 463. Κουμπάν, 143. Κουμουνδοΰρος, ’Αλέξανδρος, 264, 267, 272, 297-299. Κουμουνδοϋρος, Κωνσταντίνος, 307, 309. Κούν, Κάρολος, 462. Κουντουριώτης, Άνδρέας, 268. Κουντουριώτης, Γεώργιος, 187, 191, 194, 251. Κουντουριώτης, Παύλος, 341. Κούρδοι, 311, 459. Κουσάντασι, 118. Κουτούζης, Νικόλαος, 88. Κουτσόγιωργας, Μένιος, 454. 592
Ευρετήριο Κρανιδιώτης, Γιάννος, 459. Κράτη: — ανατολικό ρωμαϊκό, 24, 25. — βυζαντινό, 40, 48, 50, 51, 66, 75, 94, 121. — δυτικό ρωμαϊκό, 24. — ευρωπαϊκό, 122. — ελληνικό, νεοελληνικό, 199, 211, 215, 227, 229, 244. — οθωμανικό, τουρκικό, 39, 40, 50, 57, 58, 72. Κρεμμύδι, 194. Κρέσνα, 336. Κρήτη, Κρητικοί, 38, 54, 85, 92, 109, 114, 126, 127, 141, 169, 193, 194, 205, 262-265, 272, 275, 301, 304, 309, 311-313, 324, 331, 333, 392, 397, 459. Κρητικό ζήτημα, 264, 265, 309, 311. Κριμαία, 73, 141, 143, 165. Κροατία, Κροάτες, 73, 75. Κρούσιος, βλ. Crusius. Κρούσοβο, 318, 364. Κρυπτοχριστιανισμός, 72. Κρυπτοχριστιανός, 73. Κτηνοτροφία, 46. Κτηνοτρόφοι, 93. Κυδώνης, Δημήτριος, 41, 48. Κυδωνιές, 171. Κυκλάδες, 89, 102, 109, 117-119, 124. Κύμη, 279. Κύμινο, 69. Κυπαρισσία, 140. Κυπριανός, Σπυρος, 440. Κύπρος, Κύπριοι, 73, 114, 124, 126, 215, 274, 373, 422, 432, 433, 440, 442, 445, 450, 451, 457, 459, 461. Κυρηναϊκή, 333. Κυρηνάλιος, 54. Κύριλλος (μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως), 267. Κωλέττης, Ιωάννης, 192, 208, 209, 213, 214, 225, 229, 243, 245-250. Κωνσταντάρας, Λάμπρς, 462. 593 237, 136, 307, 423, 230,
Νέα ελληνική ιστορία Κωνσταντάς, Γρηγόριος, 96, 148. Κωνσταντής (άκριτικός ήρωας), 27. Κωνσταντίνος ΙΒ' (6 Κωνσταντίνος Α'), 335, 338-341, 343, 344, 351, 353, 355. Κωνσταντίνος Β' (γιος του Παύλου Α'), 426, 427, 429. Κωνσταντινούπολη, 24, 29-32, 34, 42, 43, 48, 50-52, 59-63, 70, 74, 85, 86, 91, 93-95, 111, 113-118, 120, 122, 127, 129, 131, 137, 138, 143, 148, 151, 171, 200, 205, 233, 251, 265, 266, 269-271, 273, 274, 276, 282, 311, 334, 349, 352, 353, 365. Κωνσταντόπουλος, Κωνσταντίνος, 310. Κώττας Χρήστου (: Κωνσταντίνος Χρήστου), 320. Λαμία, 68, 69, 211, 344. Λαμπράκης, Γρηγόρης, 426. 449. Λάμπρος, Σπυρίδων, 292. Λάρανδα, 61. Λάρισα, 94, 329, 347, 394. Λάσκαρις (οικογένεια), 31, 59, 60, 61. Λάσκαρις, Θεόδωρος, 29, 30. Λάσκαρις, Ίάννος (Γιάννος), 53, 54, 56, 73. Λάσκαρις, Κωνσταντίνος, 29. Λασσάνης, Γεώργιος, 100. Λασσίθι, 264. Λατίνοι, 120. Λαύριο, 326, 386, 409. ΛαχαΤοι, 154. Λεβίδης, Νικόλαος, 309. Λεβίδι, 167. Λειβαδίτης, Τάσος, 462. Λειψία, 101. Λένινγκραντ, 398. Λεοναρδόπουλος, Γεώργιος, 357. Λεόντιος (μητροπολίτης Βελιγραδιού), 13. Λέσβος, 170, 337. Λεσκοβίκι, 336. Λεττονία, 391. Λευκά βουνά, 169. 594
Ευρετήριο Λεύκάς (Λευκάδα), 123, 135. Λέων Θ', 26. Λέων I', 54, 109. Λήμνος, 170, 335. Λιάνη, Δήμητρα, 451. Λιβαδειά, 169. Λιβύη, 233, 333. Λιθουανία, 391. Λιμπεραλισμός, βλ. φιλελευθερισμός. Λινοβάμβακες, 73. Λισαβόνα, 456. Λόγιοι, 30, 34, 47-50, 53, 55, 56, 91, 92, 96, 100, 109, 114, 130, 133, 152, 154, 205, 206, 232, 256, 282, 291. Λόγιος Έρμης, 148. Λοκρίς, 227. Λονδίνο, 53, 181, 192, 200, 238, 244, 273, 335, 336, 375, 390, 423, 425. Λόντος, Άνδρέας, 188, 242. Λουδοβίκος Α' (βασιλιάς τής Βαυαρίας), 179, 180, 207, 221, 222, 230. Λουδοβίκος ІГ' (βασιλιάς τής Γαλλίας), 125. Λουδοβίκος ΙΔ' (βασιλιάς τής Γαλλίας), 127. Λουδοβίκος-Φίλιππος, 239, 250. Λουθηριανισμός, 111. Λούθηρος, 110, 111, 156. Λούκαρις, Κύριλλος, 116. Λύτρας, Νικόλαος, 295. Μάαστριχτ, 454, 456, 464. Μαβίλης, Λορέντζος, 293. Μαγιορκέζοι, 126. Μάγιστρος, Θωμάς, 32. Μαγκάκης, Γεώργιος, 431. Μάγχη, 140, 391. Μαδρίτη, 250. Μαζαράκης-Αίνιάν, ’Αλέξανδρος, 378. Μακαρέζος, Νικόλαος, 428. Μακάριος (αρχιεπίσκοπος Κύπρου), 422, 423, 432. 595
Νέα ελληνική ιστορία Μακεδονία, Μακεδόνες, 73, 82, 86, 95-101, 125, 126, 132, 133, 141, 142, 144, 154, 170, 205, 215, 216, 227, 236, 253, 254, 265, 269, 270, 272, 273, 276, 294, 298, 301, 303, 304, 306, 308, 310, 311, 317-322, 333, 334, 336, 337, 341, 342, 348-350, 364, 366, 390, 395, 396, 399, 400, 405, 406, 412, 420, 424, 455-457. Μακεδονική δυναστεία, 28. Μακεδονική σχολή, 85, 87. Μακεδονικό ζήτημα, 309, 311, 367. Μακεδονικός άγων, 317, 320, 321. Μάκρη, 336. Μακρυγιάννης, Γιάννης, 106, 195, 215, 228, 229, 242, 283. Μακρυνίτσα, 297. Μαλακάσης, Μιλτιάδης, 293. Μάλτα, 118, 274. Μάμαλης (οικογένεια), 60. Μανέας, Μάνος, 137. Μάνη, Μανιάτες, 31, 44, 125, 140, 145, 167, 169, 206, 207, 223. Μανιαδάκης, Κωνσταντίνος, 387. Μανουήλ B', 39-41. Μαξιμιλιανός A', 122. Μαρία των Μεδίκων, 125. Μαρκεζίνης, Σπΰρος, 422, 432. Μαρκορας, Γεράσιμος, 256. Μαρτζώκης, Στέφανος, 293. Μασσαλία, 155, 177, 181. Μαύρη θάλασσα, 233. Μαυροβούνιο, Μαυροβούνιος, 140, 268, 271, 272, 274, 307, 334, 335. Μαυρογένης, Νικόλαος, 151. Μαυροκορδάτος, ’Αλέξανδρος, 129, 168, 171, 185, 187, 189, 192, 213, 214, 219, 222, 230, 234-236, 243, 245-249, 253, 285, 307. Μαυροκορδάτος, Κωνσταντίνος, 131. Μαυροκορδάτος, Νικόλαος, 139. Μαυρομιχάλης, Κυριακούλης, 331. Μαυρομιχάλης, Πετρόμπεης, 186, 206. 596
Εύρετήριο Μαύρος, Γεώργιος, 431, 434. Μαχμουδ πασάς (μεγάλος βεζίρης), 269. Μαχμουτ πασάς (Δράμαλης), 144, 171, 186. Μεγάλες δυνάμεις, 207, 221, 235, 258, 274. Μεγάλη Βρετανία, 375, 386, 396. Μεγάλη Ί8έα, 31, 216, 249, 251, 252, 292, 308. Μεγαλογαιοκτήμονες, 28. Μέγαρα, 208. Μέγαρο Μουσικής ’Αθηνών, 463. Μέγας ’Αλέξανδρος, 23, 27, 456. Μέγας Κωνσταντίνος, 30. Μεθώνη, 122, 167. Μέκκα, 126. Μελας, Κωνσταντίνος, 378. Μελας, Παύλος, 311, 320. Μελένικο, 95, 317. Μελισσονόμιον, 68. Μελιτινιώτης, Θεόδωρος, 32. Μένσιφωφ, 252. Μερκούρη, Μελίνα, 462. Μεσαίωνας, 26, 48, 64, 94, 156. Μέση ’Ανατολή, 116, 275, 404, 405, 408, 410, 423, 433, 438, 453, 465. Μεσημβρία, 60, 364. Μεσόγειος, 93, 102, 123-125, 140, 142, 147, 172, 205, 222, 255, 267, 307, 338, 356, 367, 408, 415. Μεσολόγγι, 105, 171, 179, 180, 196, 197, 255. Μεσσηνία, 194, 195, 228. Μεταλλουργεία Λαυρίου, 278. Μεταλλουργία, 66. Μεταξάς, ’Ανδρέας, 209, 242, 243, 245, 247, 248. Μεταξας, ’Ιωάννης, 329, 339, 344, 357, 359, 377, 379-381, 383-395, 397, 428. Μεταξας (οικογένεια), 60. Μεταρρύθμιση, 109, 111. Μετέωρα, 87. Μετοχίτης, Θεόδωρος, 32. Μέτσοβο, 101. 597
Νέα έλληνική Ιστορία Μεχμέτ A', 40, 50. Μεχμέτ B', 42, 61, 62, 79, 116. Μεχμέτ Αλή (πασάς Αίγυπτου), 193, 222, 233. Μεχμέτ Ρουσδή πασάς, 269. Μήδεια, 60. Μηλιόνης, Χρίστος, 103. Μήλος, 118. Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος, 426, 451-454, 456. Μιαούλης, Ανδρέας, 194, 206. Μικρά Ασία, 26, 27, 31, 37, 38, 42, 43, 72, 81, 94-96, 101, 117, 118, 209, 215, 274, 339, 345, 347-349, 351-353, 355, 364, 368. Μικρασιατική καταστροφή, 18, 361. Μικρή Αντάντ, 372. Μικρούτσικος, Θάνος, 462. Μιλάνο, 48, 49, 53. Μιλάνος (βασιλιάς Σερβίας), 271. Μιλετ μπασής, 80. Μισθοφόρος, μισθοφόροι, 127, 141. Μιχαήλ Α' Κομνηνός Δούκας, 29, 31. Μιχαλακόπουλος, Ανδρέας, 358, 359, 380, 386, 387. Μογγόλοι, 40. Μολδαβία, 81, 111, 129, 131, 139, 144, 148, 164, 166. Μολδαβός, Μολδαβοί, 139, 164. Μολδοβλαχία, 95, 133, 165, 166, 168. Μολδοβλάχος, Μολδοβλάχοι, 131. Μονάρχης, 207, 234, 243. Μοναρχία, 207, 227՜ συνταγματική, 246, 258-259. Μοναστήρι, 95, 144, 254, 273, 294, 317-319, 335, 364. Μοναστήρι, μοναστήρια, 83, 138, 218՜ Καλτετζών, 184՜ Προφή τη Ήλία, 187, βλ. καί Μονή. Μόναχο, 113, 179, 212, 294, 419. Μοναχοί, 81, 82, 137. Μονεμβασία, 31, 114, 122, 167. Μονή, 91: — Αγίας Τριάδας, 81. — Αγίου Σάββα, 130. — Αρκαδίου, 263. 598
Ευρετήριο — Ζωγράφου, 133. — Λαύρας, 87. — Σταυρονικήτα, 87. — Τατάρνας, 103. — Τιμίου Προδρόμου Βέροιας, 81. — Τριών Ιεραρχών, 130. — Φιλοθέου, 81. — Χιλανδαρίου, 133. — Χρυσοπηγής (Κρήτης), 262. Μονοκρατορία, 23. Μοράβα (κοιλάδα του), 95. Μοραβία, 98. Μορεζήνος, ’Ιωάννης, 114. Μορέως (δεσποτάτο του), 29, 40, 60, 121. Μορίχοβο, 273. Μοροζίνης, Φραγκίσκος, 126. Μόσχα, 121, 347, 398, 437. Μοσχόπολη, 95, 100, 101, 336. Μοσχόπουλος, Μανουήλ, 32. Μουράτ A', 39, 74. Μουράτ B', 40, 50, 75, 104. Μουράτ Γ', 76. Μουράτ (πρίγκηψ), 270. Μουρούζης (οικογένεια), 130. Μουσουλμανισμός, 27, 72, 127. Μουσουλμάνοι, 37, 57, 65, 66, 68, 69, 70, 73, 81. Μουσοΰρος-πασάς, Κωνσταντίνος, 248. Μουσοΰρος, Μάρκος, 54. Μουσοΰρος (οικογένεια), 60. Μουσολίνι, Μπενίτο, 275, 356, 372, 388, 389, 392, 393, 395. Μουσταφάς πασάς, 263. Μούστος, 68. Μπακογιάννης, Παύλος, 452. Μπάκος, Γεώργιος, 397. Μπαλτατζής, Μεχμέτ, 139. Μπασιμποζοΰκοι, 270. Μπατάκ, 268. Μπέης, μπέηδες, 38, 58, 71, 90, 144. 599
Νέα ελληνική ιστορία Μπειλερμπεης, μπεϊλερμπεηδες, 71. Μπέλες, 336. Μπέλλιος, Κωνσταντίνος, 216. Μπεράτης, Γιάννης, 418. Μπλαχάβας, Ευθύμιος, 154. Μπογδάντσα, 269. Μπότσαρης, Κίτσος, 154. Μπότσης, Ιωάννης, 138. Μπούς, Τζόρτζ, 454. Μπρούμας, ’Αθανάσιος, 311. Μύγδαλα, 69. Μύκονος, 382. Μυλωνάς, ’Αλέξανδρος, 380, 382, 384, 407. Μυράτ, Δημήτρης, 462. Μυρεψός, Νικόλαος, 32. Μυριβήλης, Στρατής, 348, 370. Μυστράς, 31, 86, 91, 140. Μυτιλήνη, 61, 121, 335, 347, 355. Μωραϊτίδης, ’Αλέξανδρος, 293. Ναβαρίνο, 141. Ναϊρόμπι Κένυας, 459. Νάξος, 102, 118 Νάουσα, 77, 101, 170, 337. Ναπολέων, 136, 150, 151, 233 Ναυμαχίες: — του Ναβαρίνου, 196. — του Ναύπακτού, 141. Ναύπακτος, 122, 124, 169, 392. Ναυπηγική, 66. Ναύπλιο, 94, 117, 118, 122, 167, 171, 187, 195, 207, 222, 223, 255, 278. Νέα Ήμερα (εφημερίδα), 284. Νέα Μάκρη, 450. Νεάπολη, 122. Νέα Ρώμη, 24, 48. Νέα Ύόρκη, 362. Νέγρης, Θεόδωρος, 185. 600
Ευρετήριο Νέο Δελχί, 450. Νεοκλασικισμός, 231, 232. Νεομάρτυρες, 82, 83. Νεον Μαρτυρολογίου, 82. Νέος Άνάχαρσις, 156. Νέος ελληνισμός, 23, 26-29, 32, 47, 292. Νεότουρκοι, 322-324, 333. Νεόφυτος (επίσκοπος), 125. Νερουλός, Ίακωβάκης Ρίζος, 256. Νέστος ποταμός, 40, 336. Νίκαια, 29-31. Νικάνωρ (όσιος), 81, 82. Νικόδημος 6 'Αγιορείτης, 82. Νικόλαος (βασιλιάς Μαυροβούνιου), 271. Νικόλαος Α' (πάπας), 26. Νικολάου, Δημήτριος Γ., 14. Νικομήδεια, 32. Νικοτσάρας (αρματολός), 133, 154. Νικουσης, Παναγιώτης, 129. Νιρβάνας, Παύλος, 293. Νίσσα, 95, 390. Νόβι Παζάρ, 335. Νοικοκυραΐοι, 205, 206. Νομικός, Γεώργιος, 88. Νορβηγία, 391. Νοταράδες (οικογένεια), 59, 60. Νταβάς Ελβετίας, 451. Ντενκτάς, Ραουφ, 442, 451. Ντνιέπρ, 139, 143. Ντόνοβαν, Ούίλλιαμ, 395. Ντουσάν, Στέφανος, 303. Ντώκινς, βλ. Dawkins. Ξάνθη, 435. Ξάνθος, Εμμανουήλ, 163. Ξαρχάκος, Σταύρος, 462. Ξενάκης, Γιάννης, 462. Ξενόπουλος, Γρηγόριος, 293. 601
Νέα ελληνική Ιστορία Ξένος, Στέφανος, 256. Ξερομερίτες, 103. ’Οδησσός, 142, 143, 147, 165. ’Οδύσσεια, 48. Όζάλ, Τουργκούτ, 450, 451. Όθμάν (Όσμάν), 38. ’Όθρυς, 44. ’Οθωμανική Τράπεζα, 318. ’Οθωμανός, ’Οθωμανοί (Τούρκοι), 27, 37, 38, 40, 42, 104. ’Όθων, 207, 208, 211, 221, 222, 225, 229-236, 238, 241-246, 248, 250-255, 257, 259, 282. Οικονομική καί Νομισματική Ένωση, 456. Οικονόμος, Κωνσταντίνος, 232. Οίκονόμου, Δημήτριος, 382. Οικουμενικό πατριαρχείο, 80, 81, 84. 'Ολλανδία, 'Ολλανδοί, 123, 137, 144, 149, 391. Όλόβολος, Μανουήλ, 32. ’Ολυμπιακή, 435. ’Ολυμπιακοί ’Αγώνες, 459, 461, 463, 464. ’Ολύμπιος, Γεώργιος (Γιωργάκης), 133, 164, 166. ’Όλυμπος, 44, 81-83, 104, 154, 170, 274. Όμέρ πασάς, 264. 'Όμηρος, 18. ’Οξφόρδη, 53. ’Ορθοδοξία, ορθόδοξοι, 79, 81, 111, 117, 119, 120, 137, 138, 172, 221, 232, 252. Όρλώφ, ’Αλέξιος, 140, 141. Όρλώφ, Θεόδωρος, 140. Όρσοβα, 95. Όρχάν, 38. Όσποδάροι, 164. Ότζάκ ζαντε, 76. Ότσαλάν, Αμπντουλλάχ, 459. Ούάσιγκτον, 455. Ουγγαρία, 67, 75, 95, 143, 250, 373. Ουγγρικές χώρες, 95. Ούγγροι, 95. 602
Ευρετήριο Ουγενότοι, 126. Οίίγλιεσα, 39. Ούλουσου, Μπουλέντ, 442. Ούμανιστές, 49. Ούράνης, Κώστας, 370. Ουσσάρος, Ούσσάροι, 137. Ουτζάκια, 104. Παβία, 49. Πάγκαλος, Θεόδωρος, 357-359. Πάδοβα, 53. Παιδεία, 28. Παιδομάζωμα, 74, 75. Πάίσιος (μοναχός), 132, 133. Παλαιολόγοι (δυναστεία), 32, 40, 59, 87: — Θωμάς, 60, 121. — ’Ιωάννης, 60. — ’Ιωάννης E', 39. — Κωνσταντίνος, 41, 60, 121. — Μανουήλ, 60. — Μιχαήλ H', 31, 32. Παλαιότουρκος, 322. Παλαιό Φάληρο, 197. Παλαιστίνη, 86. Παλαμάς, Γρηγόριος, 118. Παλαμάς, Κωστής, 293. Πάλλης, ’Αλέξανδρος, 293. Πάλλης, Κωνσταντίνος, 311. Παναγιουρίστε, 268. Πανδοχείο, 72. Πανελλήνιον, 199. Πανεπιστήμια: — ’Αθήνας, 231. — Αιγαίου, 444. — ’Αττικού, 444. — Γερμανίας, 219. — Ηρακλείου, 436. — Θεσσαλίας, 444. 603
Νέα ελληνική ιστορία — Θεσσαλονίκης, 358, 359, 370. — Ίονίου, 444. — Ίωαννίνων, 436. — Πάτρας, 436. Πανσέληνος, Άλέξης, 462. Πανσέληνος, Μανουήλ, 87. Πανσλαβισμός, 254, 267. Παπάγος, Αλέξανδρος, 382, 393, 394, 397, 414, 421, 422, 424. Παπαδήμος, 312. Παπαδιαμάντης, ’Αλέξανδρος, 293. Παπαδόπουλος, Γεώργιος, 428-432. Παπαζώλης, Γεώργιος, 140. Παπαθεμελής, Στέλιος, 444. Παπαλουκάς, Σπΰρος, 419. Παπαναστασίου, ’Αλέξανδρος, 328, 357, 359, 362, 371, 380, 382, 384-386. Παπανδρέου, Ανδρέας, 431, 434, 440-442, 444, 445, 449-454, 456, 457. Παπανδρέου, Γεώργιος, 382, 384, 402, 407, 409, 412, 413, 425-427, 431, 465. Παπανικολάου, Χαράλαμπος, 463. Παπανικολής, Δημήτριος, 172. Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος, 55, 59, 89, 292. Παπάς, ’Εμμανουήλ, 170. Παραδουνάβιες ήγεμονίες, 61. Παρασκευόπουλος, ’Ιωάννης, 427. Πάργα, 94, 214. Παρθένης, Κωνσταντίνος, 419. Παρθενών, 135, 176, 232. Παρίσι, 119, 149, 177, 244, 266, 333, 350, 419, 420, 426, 434. Παρκερικά, 251. Παρνασσισμός, 292. Πάρνηθα, 459. Πάρος, 387. Παρτιζάνοι, 105, 220. Παρχάρια, 45. Πασάς, 67, 71. 604
Ευρετήριο Πατιόμκιν, Γρηγόρης, 143. Πάτμος, 86. Πατουλίδου, Βούλα, 463. Πάτρα, 167, 186, 255, 278, 325, 328, 347, 394, 425, 426. Πατριάρχης, 26, 80. Παττακός, Στυλιανός, 428. Παύλος Α' (βασιλιάς των Ελλήνων), 426. Παύλος Β' (πάπας), 436. ΠΓΔΜ, 457. Πειραιάς, 253, 254, 278, 325, 345, 347, 369, 386, 411, 443. Πεκίνο, 437. Πελοπόννησος, Πελοποννήσιοι, 31, 40, 42, 60, 61, 70, 83, 86, 123, 135, 141, 143, 167, 170, 171, 185, 188, 193, 194, 196, 197, 201-202, 208, 215, 228, 251, 277, 283, 306, 324, 326, 328, 410. Πενσυλβανία, 189. Πεντάγωνο, 429. Πέραν, 117. Περίβλεπτος, 86. Περλεπές, 318, 319, 321, 364. Περράκης, Νίκος, 462. Περσία, 213. Περσικός κόλπος, 454. Πεσμαζόγλου, ’Ιωάννης (Γιάγκος), 443. Πέστη, 95, 98. Πέτα, 171. Πετράρχης, 48, 49. Πετρίτσι, 318. Πέτρος Α' (Πέτρος ό Μέγας), 137-140, 218. Πετρούπολη, 163, 350. Πετσάλης, Θανάσης, 418. Πήλικας, Σπυρίδων, 253. Πήλιο, 44. Πηνειός, 297. Πιέρια, 44. Πικιώνης, Δημήτριος, 420. Πιλάτος, Λεόντιος, 48. Πίνδαρος, 157. 605
Νέα ελληνική ιστορία Πίνδος, 44, 83, 297, 394. Πίος B' (πάπας), 121. Πίος Ε' (πάπας), 214. Πιπινέλης, Παναγιώτης, 430. Πισοδερίτες, 101. Πιττάκης, Κυριάκος, 225. Πλανούδης, Μάξιμος, 32. Πλαπούτας, Δημήτριος, 222. Πλαστήρας, Νικόλαος, 355, 377, 379, 404, 413. Πλάτων, 34, 50, 53. Πλατωνική ’Ακαδημία, 51, 110. Πλήθων, βλ. Γεμιστός. Πολέμης, Ιωάννης, 293. Πόλεμοι: — βαλκανικός, 309. — βενετοτουρκ ικός, 121, 122, 124, 135, 136. — ελληνοτουρκικός, 299. — εμφύλιος, 188. — ιερός, 38, 118. — κριμαϊκός, 251, 252. — ναπολεόντειος, 147, 172, 176. — πρώτος παγκόσμιος, 98, 337. — δεύτερος παγκόσμιος, 105. — ρωσοτουρκικός, 131, 140, 141, 154, 213, 267. Πολίτευμα: — Έπιδαύρου, 185. — ’Άστρους, 185 — Τροιζήνας, 185, 199. Πολίτης, Κοσμάς, 418. Πολίτης, Νικόλαος, 292, 293. Πολίτης, Φωτός, 370. Πολτάβα, 139. Πολυλας, ’Ιάκωβος, 256. Πολυτεχνείο (’Αθήνας), 432. Πολυχρονόπουλος, ’Ιωάννης, 378. Πολωνία, 139, 250, 391, 445. Πολωνός, Πολωνοί, 143. Ποντικές Άλπεις, 37, 43. 606
Ευρετήριο Πόντιος, Πόντιοι, 43, 45, 62. Πόντος, 37, 43, 61, 352. Πόποβιτς, Εύφρόνιος Ραφαήλ, 100. Πόρος, 200, 201, 206. Πορτογαλία, Πορτογάλοι, 67, 123, 250, 464. Πόρτο Κάγιο, 145. Πόρτο Λάγο, 336. Πορφύρας, Λάμπρος, 293. Πορφυρής (άκριτικός ήρωας), 27. Πουλάκης, Θεόδωρος, 87. Πράγα, 437. Πρεβελάκης, Παντελής, 418, 462. Πρέσπες, 273. Πρόκριτοι, 92, 184, 186, 188. Προνοιάριοι, 59, βλ. καί δυνατοί. Πρόνοιες, 33. Προποντίδα, 40, 142. Προύθος, 139. Προύσα, 37. Πρόχειρον, βλ. Έξάβιβλος. Πρωσία, 144, 176, 235. Πρωτάτο, 117. Πρωτοπαπαδάκης, Πέτρος, 355. Πτολεμαίος, 32. Πύλη ('Υψηλή), 74, 126, 144, 165, 192, 200, 252, 262, 264266, 268, 271, 272, 301, 309, 312. Πύλη του Άδριανοΰ, 248. Πύλος, 167. Πύργος, 132, 321, 328, 364. Πωγώνι, 336. Ράαμπ, 95. Ραγιάδες, 31, 45, 57-59, 63, 68-73, 79, 80, 89, 97, 138. Ραγκαβής, ’Αλέξανδρος, 218, 256. Ραγκαβής, ’Ιάκωβος Ρίζος, 256. Ραζλόκ, 318. Ράι μπούγιούρντιά, 196. Ρακτιβάν, Κωνσταντίνος, 374. 607
Νέα ελληνική Ιστορία Ράλλης, Γεώργιος, 439, 440, 441. Ράλλης, Δημήτριος, 309, 312, 323, 330, 331. Ράλλης, Πέτρος, 407. Ρεβύθια, 69. Ρέθυμνο, 127, 263. Ρενιέρης, Μάρκος, 237, 266, 279. Ρέππας, Γεώργιος, 382. Ρεσίτ Μεχμέτ πασάς, 197. Ρέσνα, 318. Ρήγας, 99. Ρηνανία, 384. Ριζάρειος σχολή, 288. Ρίμινι, 410. Pío, 460. Ρίτσος, Γιάννης, 418. Ρογάνη, 335. Ρόδος, 75, 84, 123, 132, 194, 349. Ρο'ίδης, Εμμανουήλ, 292. Ρομαντική σχολή, 256. Ρομαντισμός, 156, 159, 175, 176, 177. Ρούγαν, 215. Ρουμανία, Ρουμάνοι, 96, 130, 132, 139, 166, 216, 267, 272, 274, 336, 341, 378, 391, 393, 395, 396, 401, 442. Ρούμελη, Ρουμελιώτες, 105, 138, 139, 188, 247. Ροΰσβελτ, Φραγκλΐνος, 401. Ρουφέτια, 66. Ροΰφος, Μπενιζέλος, 255. Ρωμαϊκή κατάκτηση, 31. Ρωμαϊκή νομοθεσία, 24. Ρωμαίοι, 23, 24, 25, 27, 48, 55. Ρώμη, 24, 48, 49, 51, 53, 54, 117, 366, 396. Ρώσης, Νικόλαος, 117. Ρωσία, Ρώσοι, 61, 81, 88, 96, 121, 122, 135-144, 147, 153, 165, 172, 191, 196, 200, 213, 214, 222, 248, 261, 262, 264-267, 270-272, 276, 303, 310, 311, 320, 340, 342, 364, 391, 398, 401, 406, 424. 608 271, 424, 148, 252, 338,
Ευρετήριο Ρωσικό κόμμα, 191, 209, 212, 213, 230, 233, 239, 241, 242, 248, 253. Σαβάλας, Τέλης, 462. Σαββίδης, ’Αλέξιος Γ.Κ., 14. Σάβος, 95. Σαγγάριος, 352. Σάθας, Κωνσταντίνος, 292. Σακελλάριος, Άλέκος, 462. Σακελλάριος, Γεώργιος Κ., 100. Σακελλάριος, Δημήτριος, 100. Σακελλαρίου, ’Αλέξανδρος, 393. Σαλαμίνα, 394. Σαλτσίδης, Παύλος, 463. Σάλωνα, 169. Σαμαράς, Αντώνης, 456. Σαμαρίνα, 101, 394. Σαμοθράκη, 61, 400. Σαμόκοβο, 132. Σάμος, 63, 193, 194, 335. Σαμουήλ (τσάρος), 266. Σάντας, ’Απόστολος, 401. Σαντζάκι, σαντζάκια, 127. Σαντορίνη, 118. Σαουδική ’Αραβία, 452. Σαράντα Εκκλησίες, 335. Σαράντης, 312. Σαράφης, Στέφανος, 410. Σαρτζετάκης, Χρηστός, 449. Σβορώνος, Νίκος, 462. Σελ'ιμ A', 70. Σελτζοΰκοι Τούρκοι, 27, 37. Σεμινάρα (Καλαβρίας), 34. Σεμλίνο, 95, 97. Σεράγεβο, 337. Σεράγι, 76. 609
Νέα ελληνική ιστορία Σερβία, Σέρβοι, 39, 75, 88, 95, 97, 131, 133, 139, 154, 164166, 264-268, 270-272, 274, 304, 307, 308, 318, 334, 335, 338-342, 364. Σερβόπουλος, ’Ιωάννης, 53. Σέρρες, 40, 94, 95, 101, 320, 366, 373. Σεφέρης, Γιώργος, 418, 419, 431. Σημίτης, Κώστας, 458, 460. Σθλάταινα, 81. Σιάτιστα, Σιατιστινοί, 95, 100, 101, 140, 152. Σίγουρος, Μαρίνος, 293. Σιδεράδες, 101. Σιδηροκαύσια, 62. Σιθωνία, 44. Σικελία, 120, 405, 411. Σικελιανός, ’Άγγελος, 370. Σίμοβιτς, Δουσάν, 396. Σινά, 86. Σινάίτες μοναχοί, 70. Σινώπη, 253. Σκλάβαινας, Στέλιος, 383. Σκλαβοπάζαρο, 125. Σκλάβος, σκλάβοι, 59, 65, 79, 83, 106, 206. Σκληρός, Γεώργιος, 152. Σκόπια, 318-320, 335, 364, 456, 457, βλ. και ΠΓΔΜ. Σκουλένι, 166. Σκουλούδης, Στέφανος, 341. Σκουφάς, Νικόλαος, 163. Σκρά, 348. Σλαβικός όγκος, 213, 214. Σλάβοι, 138, 254, 268, 270, 271, 276, 301. Σλίβεν, 303. Σλίβνιτσα, 304, 308. Σμύρνη, 62, 93, 94, 117, 118, 148, 149, 171, 350. Σμπαρούνης, 400. Σοβιετική Ένωση, 415, 422, 445, 451-453, 457, 463. Σοβιετικός, 410, 452. Σολωμός, Διονύσιος, 180, 197, 198, 255-256, 293. Σολωμού, Σολωμός, 458. 610
Ευρετήριο Σόντερς, Στίβεν, 460. Σούδα, 193, 194. Σουηδία, Σουηδοί, 139, 143, 144. Σουΐδα (λεξικό του), 53. Σουλεϊμάν, 40. Σουλεϊμάν A', 68, 70, 76. Σούλι, Σουλιώτες, 144, 153, 170, 171, 228. Σουλιώτης, Γεώργιος, 311. Σουλτάνος, 58, 59, 63, 67, 74, 80, 104, 129, 141, 172, 193, 200, 222, 262. Σοΰτσος, ’Αλέξανδρος, 256. Σοϋτσος, Παναγώτης, 256. Σόφια, 95, 267, 321. Σοφιανόπουλος, ’Ιωάννης, 407. Σοφοκλής, 157. Σοφούλης, Θεμιστοκλής, 380, 383, 386, 389, 407. Σοφτάς, 269. Σπαλάτο Δαλματίας, 145. Σπάρτη, 155. Σπάτα, 436. Σπαχήδες, 58, 59, 63, 64, 68, 70, 73, 126, βλ. καί τιμαριούχοι. Σπέτσες, 147, 170, 205, 211. Σπίτι των Νέων Κοριστιών, 369. Σπυρομήλιος, Σπΰρος, 242. Σπυρόπουλος, Γιάννης, 419. Στάθμη, 419. Στάλιν, ’Ιωσήφ, 410. Σταμπούλωφ, Στέφαν, 303, 308. Στασινόπουλος, Μιχαήλ, 434. Σταυρίδης, Νίκος, 462. Σταυροπήγια (μοναστήρια), 84. Σταύρου, Γεώργιος, 237, 280. Σταυροφορία, σταυροφόροι, 121, 180. — τέταρτη, 29, 124. Στεμνίτσα, 195. Στενήμαχος, 132, 321, 364. Στερεά Ελλάδα, 83, 103, 105, 141, 168, 169, 171, 185, 196, 197, 202, 215, 251, 277, 324. 611
Νέα ελληνική Ιστορία Στεφανόπουλος, Κωστής, 457. Στεφανόπουλος, Στέφανος, 427. Στίβενσον, Кρίς, 463. Στογιαντίνοβιτς, Μίλαν, 390. Στουτγάρδη, 179. Στρυμόνας, 95, 366. Στρυμονικός κόλπος, 154. Στρώμνιτσα, 317, 336. Στυλίδα, 186. Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, 254. Συμβάσεις: — του Αίναλη Καβάκ, 142. — στρατιωτική σύμβαση τής 19ης Μάί'ου 1913, 335. — έλληνοβουλγαρική σύμβαση του Νεϊγύ, 364. Συμβούλιο τής Επικράτειας, 225, 234. Συμβούλιο τής Ευρώπης, 430. Συμεών (τσάρος), 266. Συμμαχικό υπουργείο, 243. Συμφωνία (έμπορική) τής Κάλιντζας, 253. Σύμφωνα: — τής Βάρκιζας, 413. — τής Βαρσοβίας, 451. — τής Καζέρτας, 410. Συνέδρια: — του Βερολίνου, 273, 274, 276, 304. — τής Βιέννης, 207. — εθνικό συνέδριο του Λιβάνου, 410. Συνείδηση (υπερεθνική), 81. Συνθήκες: — του 'Αγίου Στεφάνου, 267, 272-274. — τής Άδριανουπόλεως, 213. — τοΰ Άμστερνταμ, 459. — τοΰ Βελιγραδιού, 96. — τοΰ Βερολίνου, 304. — τής Βιέννης, 136. — τοΰ Βουκουρεστίου, 304, 336. — έλληνοσερβική συνθήκη συμμαχίας, 264. — τής ένώσεως τής Έπτανήσου μέ την Ελλάδα, 258. 612
Ευρετήριο — τής 6ης ’Ιουλίου 1827, 192. — του Ίασίου, 144. — τής 24ης ’Ιουνίου / 6ης ’Ιουλίου 1821, 196. — του Κάρλοβιτς, 135-137. — του Κιουτσουκ Καϊναρτζή, 141, 142. — τής Κωνσταντινουπόλεως, 153. —; ειρήνης στη Λωζάννη, 356. — 6ης ’Ιουλίου 1827, 200. — τής 7ης Μαΐου 1832, 207. — του Μάαστριχτ, 459. — του Neuilly, 349. — του Πασσάροβιτς, 96, 137. — του Παρισιού, 266. — των Σεβρών, 350, 351, 352. — τής 22ας Φεβρουάριου 1912, 334. — του Χουνκιάρ Ίσκελεσή, 222. — του Zsitva-Torok, 136. Σύρα, 118, 203, 205, 206, 278. Συρία, 27. Σφαγές τής Χίου, 182. Σφακιά, Σφακιανοί, 169, 170, 264. Σχέδιο Μάρσαλ, 415. Σχινάς, Δημήτριος, 181. Σχολάριος (Κουρτέσης), Γεώργιος, 51, 52, 80, βλ. καί Γεννά διος. Σχολή Εύελπίδων, 242, 288. Σωζόπολη, 60, 132, 364. Σωτήρ (εφημερίδα), 213. Σωτηρίου, Διδώ, 462. Σώχος, Άντώνης, 420. Ταγανρόκ, 139, 142, 165. Ταγιάρ, Τζαφέρ, 352. Τανάγρα, 435. Ταρχανιώτης, Μιχαήλ Μάρουλλος, 56. Τάσσιος, Παύλος, 462. Τατάροι, 141. Ταυρίς, 142. 613
Νέα ελληνική Ιστορία Ταύρος, 27. Ταχτσής, Κώστας, 462. Τεκέδες, 72. Τέμεσβαρ, 95. Τέμπη, 72, 405. Τεμπονέρας, Νίκος, 454. Τένεδος, 170. Τεργέστη, 97, 152, 284. Τερζάκης, ’Άγγελος, 418. Τεχνίτες, 62, 82, 100, 130, 133. Τζαβέλλας, Κίτσος, 194, 250, 251. Τζάνε, Εμμανουήλ, 87. Τζανκαρόλας, Στέφανος, 88. Τζαννετάκης, Τζανής, 452, 453. Τζιμμή (ξένοι), 57. Τζιτζιε, 70. Τζουμαγιά, 318. Τήνος, 221, 393. Τίγρης (ποταμός), 27. Τιμάρια, 38, 58, 59, 73, βλ. καί γαΐες. Τιμαριούχοι, 58, 59, 63, 68-70. Τιμουρ Λέγκ, 40. Τίρνοβος, 268. Τίρυνθα, 221. Τισσαμενός, Γεώργιος, 238. Τίτο, Γιόσιπ Μπροζ (στρατάρχης), 455. Τοιχογραφίες, 83, 85, 87. Τόμπρος, Μιχάλης, 420. Τουρκία, Τούρκοι, 26, 27, 31, 34, 39-41, 45-47, 51, 52, 57, 60, 62, 64, 66, 67, 70, 73, 74, 79, 83, 90, 94-96, 104, 117, 119, 121-124, 126, 127, 129, 134, 135, 137, 139-145, 152154, 158, 264, 266-272, 274, 297, 301, 304, 308, 311-313, 317, 321, 333, 334, 336-339, 352, 363, 364, 368, 372, 373, 378, 390, 432-434, 436-438, 442, 445, 450, 451, 453, 457, 458. Τουρκοκρατία, 30, 52, 58, 75, 79, 83, 88-91, 106, 133, 137, 220, 232. Τουρκοκύπριοι, 445. 614
Ευρετήριο Τουρκομερίτες, 209. Τουρκοχώρι, 197. Τουρμπάνι, 57, 76. Τρανσυλβανία, 98, 166. Τράπεζες: — ’Αγροτική, 359, 373. — τής Βιομηχανικής Πίστεως, 278. — Γεωργική, 278. — Εθνική Χρηματιστική, 204. — Εθνική Τράπεζα τής Ελλάδας, 236-238, 280, 395. — Ευρωπαϊκή Κεντρική, 465. — Habro, 360. — Κρήτης, 450. — ’Οθωμανική, 318. Τραπεζούντα, 29, 42, 43, 60, 73, 94, 95, 121, 272, 311, 352. Τραπεζούντιος, Γεώργιος, 51. Τραυλαντώνης, Άνδρέας, 293. Τριανδρία, 341, 342. Τριαντάφυλλου, Σώτη, 462. Τριδέντο, 115. Τρίκαλα, 68, 69. Τρίκερι, 171. Τρικλίνιος, Δημήτριος, 32. Τρίκορφα, 195. Τρικούπης, Σπυρίδων, 222, 230, 231, 235. Τρικούπης, Χαρίλαος, 258, 259, 264, 271, 293, 299-303, 305310. Τριπλή Συμμαχία, 336. Τριπολιτσά, 140, 167, 184, 185, 195, 281. Τροία, 155. Τροιζήνα, 199, 211, βλ. κα'ι πολίτευμα. Τρόικα, 465. Τροΰμαν (δόγμα), 415. Τσακάλωφ, ’Αθανάσιος, 163. Τσαλδάρης, Κωνσταντίνος, 414. Τσαλδάρης, Παναγής, 375, 377-379, 381-384. Τσαουσέσκου, Νικόλαε, 442. Τσαρούχης, Γιάννης, 419, 461. 615
Νέα ελληνική Ιστορία Τσαρσαμπάς, 101. Τσατάλτζα, 335. Τσάτσος, Κωνσταντίνος, 435, 439, 462. Τσβέτκοβιτς, Ντραγκίσα, 396. Τσερνόμπιλ Ουκρανίας, 450. Τσερνοτάμπεης, 70. Τσεσμές, 141, 409. Τσεχοσλοβακία, 389. Τσικλητήρας, Κώστας, 464. Τσιρμέν, 39. Τσιφλίκι, 302. Τσολάκογλου, Γεώργιος, 397. Τσουδερός, Εμμανουήλ, 397, 407, 409. Τσώρτσιλ, Γουίνστον, 401, 407, 408, 410. Τυβίγγη, 113, 114, βλ. καί Tübingen. Τύνιδα, 275. Τυπάλδος, ’Ιούλιος, 256. Τύρναβος, 97, 100, 101, 297. Τώφφνελ (ναύαρχος) (Lionel Grant Tufnell), 332. 'Υαλουργία, 66. 'Тбра, 147, 170, 186, 205, 206, 211. Ύψηλάντης (οικογένεια), 130: —Αλέξανδρος, 131, 151, 163-168. — Δημήτριος, 167, 168, 184, 185. — Κωνσταντίνος, 133. Φάληρο, 345, 382. Φανάρι, Φαναριώτες, 63, 129, 130, 131, 164, 189, 235, 247, 256, 259. Φαναριώτικη κοινωνία, 60՛ τάξη, 63. Φάραγγα του Ροϋπελ, 341. Φαράκος, Γρηγόρης, 453. Φαρμάκης, Γιάννης, 164, 166. Φαρμακίδης, Θεόκλητος, 218. Φαρμακοποιία, 32. Φασόλια, 69. Φατρία, φατριασμός, 186, 188, 239. 616
Ευρετήριο Φερδινάνδος (βασιλιάς τής Βουλγαρίας), 336. Φερδινάνδος (βασιλιάς τής Ισπανίας), 122. Φέουδα, 38. Φερράρα, 51, 53. Φερράρα-Φλωρεντία (σύνοδος), 50, 52. Φέρρης, Κώστας, 462. Φθιώτις, 228. Φιλανδία, 391, 401. Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, 216, 225, 254. Φιλελευθερισμός, φιλελεύθεροι, 150, 152, 175, 217. Φιλέλληνες, 114, 157, 159, 167, 171, 175-183, 188, 216, 247, 263. Φιλελληνισμός, 114, 156, 157, 159, 172, 173, 175, 179. Φιλική Εταιρεία, 163, 164, 169-170, 181. Φιλιππίδης, Δανιήλ, 96, 148. Φίλιπποι, 155. Φίλιππος, 28. Φίλιππος Γ' τής Ισπανίας, 125. Φιλιππότης, Δημήτριος, 295. Φιλιππούπολη, 132, 321, 364. Φιλολογική Εταιρεία Βουκουρεστίου, 181. Φιλόμουσος (ή Φίλος των Μουσών), 163. Φιλοπατρία, 34, 210. Φιοΰμε, 97. Φλωράκης, Χαρίλαος, 452, 453. Φλωρεντία, Φλωρεντινοί, 48-51, 53. Φλώρινα, 101, 318, 321. Φοντάνα, 197. Φουρνάς, 104. Φραγκισκανοί, 117. Φραγκίσκος A', 54, 94. Φραγκίσκος ’Ιωσήφ (αύτοκράτωρ Ρωσίας), 275. Φραγκοκρατία, 90, 102, 117. Φράγκος, Φράγκοι, 28, 29-30, 31, 33, 102, 117, 118, 121, 285. Φραγκφούρτη, 179. Φράνκο, Φρανθίσκο, 385. Φραντζής, ’Αμβρόσιος, 196, 284. 617
Νέα ελληνική ιστορία Φρούτα, 69. Φυλλάδα τοΰ Μεγ’ Αλέξανδρου, 27. Φωκάς (οικογένεια), 59-61. Φωκίς, 227. Φωτιάδης, Λ., 311. Φώτιος, 26, 28. Φωτόπουλος, Μίμης, 462. Χαλδία, 43. Χαλεπάς, Γιαννουλης, 295. Χαλκιαδάκης, Εμμανουήλ Γ., 13. Χαλκίδα, 94. Χαλκιδική, 44, 170, 272, 337. Χαλκοκονδύλης, Δημήτριος, 53. Χαλκοκονδύλης, Λαόνικος, 42, 53. Χάνδακας, 86, 126, 127, 135. Χάνι, χάνια, 101. Χανιά, 127, 262, 263, 312, 341. Χαραλαμπόπουλος, ’Ιωάννης, 445. Χαράτς, βλ. τζιτζιέ. Χασάν, καπουδάν πασάς, 141, 193. Χασάν Μπαμπάς, 72. Χασάν Ταχσίν πασάς, 334. Χάσια, 44, 58. Χάσια, 170. Χατζηανέστης, Γεώργιος, 355. Χατζηκυριάκος, ’Αλέξανδρος, 355, 358, 377. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νίκος, 419, 461. Χατζημιχάλη, ’Αγγελική, 369. Χατζιδάκις, Μάνος, 462, 463. Χάττι Χουμαγιούν, 262. Χερσώνα, 142, 143, 165. Χέρφιλντ Λονδίνου, 451. Χιμάρα, 140, 336. Χίος, Χιώτες, 62, 94, 117, 118, 203, 335, 337, 355. Χίτλερ, Άδόλφος, 384, 388, 389, 391, 400, 401. Χολίδης, Μπάμπης, 463. Χολομώντας, 44. 618
Ευρετήριο Χόρν, Δημήτρης, 462. Χορτάτζης, Γεώργιος, 127. Χουριετ (εφημερίδα), 458. Χούρσογλου, Περικλής, 462. Χουσεΐν Άβνή πασάς, 269. Χουσεΐν πασάς, 193. Χουσεΐν, Σαντάμ, 452. Χρηματιστήριο Άξιων ’Αθηνών, 460. Χρηστίδης, Δημήτριος, 235, 236, 238, 239, 241. Χρηστομάνος, Αναστάσιος, 325. Χρηστός, Κωνσταντίνος, βλ. Κώττας. Χρήστου, Γιάννης, 462. Χριστιανισμός, 23, 25, 31, 82, 110, 127, 175. Χριστιανόπαιδα, 39. Χριστιανοί, 28, 37, 39, 57, 65, 68-72, 74, 76, 77, 81, 83, 84, 104. Χριστόδουλος (μητροπολίτης Δημητριάδος), 459, 460. Χριστός, 56, 82, 142. Χρούπιστα, 101. Χρυσόγενος, 137. Χρυσοκόκκης, Γεώργιος, 32. Χρυσολωρας, Μανουήλ, 49, 50, 91. Χρυσοχοϊκή, 88. Χωρικοί, 41, 57. Ψαλίδας, ’Αθανάσιος, 148. Ψαρά, 147, 170, 192, 193, 211. Ψαρρός, Δημήτριος, 403, 404, 407. Ψελλός, Μιχαήλ, 28. Ψευδο-Καλλισθένης, 27. Ψυχάρης, Γιάννης, 289, 292, 293. Ψωροάρχοντες, 102. ’Ωνάσης, ’Αριστοτέλης, 435. Aachen, 438. Abel, Karl von, 218, 222. 619
Νέα ελληνική ιστορία Aberdeen (lord), 182, 235, 243. About, Edmond, ЗОЇ. Acem oğlan, 75-77. Acciauoli, Donato, 52. Âdeti ağnam, 69. Albo-Carolina, 98. Amil, 64. Andrássy, Gyula, 275. Andrea, Jacob, 112. Anschluss, 389. Antonescu, Ion, 393. Armansperg, Joseph Ludwig von, 211, 219, 221, 222, 225, Л 226, 229. Atık, 64. Avarızı divaniye ve tekâlifi örfiye, 70. Badoglio, Pietro, 391. Barthélemy, Jean-Jacques, 156. Battenberg, Alexander Joseph von, 303, 304. Belfor (lord), 182. Bellarmino, 116. Béranger, Pierre, 180. Bergen-Belsen, 406. Bétant, Élie-Ami, 206. Birkenau, 406. Bramante, Donato, 53. Braşov, 98. Bremi, Johann Heinrich, 178. Breslau, 97. Briand, Aristide, 343. Brooks, 182. Bruni, Leonardo, 49. Bryant, William Cullen, 182. Budė, Guillaume, 53. Burschenschaft, 176. Byron (lord), 158, 174, 182. Campbell, Ronald Hugh, 396. 620
Ευρετήριο Canning, George, 183, 236. Cantemir, Dimitrie, 139. Capitulations, 214, βλ. καί διομολογήσεις. Cartwright, John, 181. Castiglione, Balthazar, 53. Castlereagh, Robert Stewart (lord), 183. Chateaubriand, François-René de, 158, 175, 180. Chemnitz, 97, 98. Choiseul-Gouffier, Marie-Gabriel-Florent-Auguste de, 158. Church, Richard, 181. Çift bozan akçesi, 69. Clemenceau, Georges, 340. Collège de France, 54. Collège des trois langues, 54. Compton (lord), 182. Congregazione di Propaganda Fide, 117. Constitutionnel, 181. Courrier Français, 181. Cousinéry, Esprit-Marie, 44. Crusius, Martin, 111-115, 156. Darmstadt, 179. Da Vinci, Leonardo, 53. Dawkins, Edward Jacob, 215, 222, 225. De Gaulle, Charles, 421. De la Broquière, Bertrandón, 73. Delavigne, Casimir, 180. Dernschwam, Hans, 67. D’Espèray, Louis Franchet, 348. De Tott, François, 73. Diarium, 114. Djihad, βλ. ιερός πόλεμος. Don Juan d’Austria, 124. Driault, Édouard, 230, 242. Eden, Anthony (sir), 423. Ehrbach (πρίγκιπας), 396. Eichthal, Gustave ď, 218. 621
Νέα ελληνική ιστορία Elgin (lord), 182. Eliot, Thomas, 418. Elliot, Henry (sir), 257. Engels, Friedrich, 328. Entente, 338-342, 344, 351, 354. Entente Cordiale, βλ. Τριπλή Συμμαχία. Eydoux, Joseph-Paul, 332. Eynard, Jean-Gabriel, 173, 207, 237-239, 241. Fakir-i-mütemmem, 70. Fallmerayer, Jakob Philipp, 291. Fauriel, Claude, 157, 173, 174. Ficino, Mirsiglio, 51. Finlay, George, 166, 251, 290. Franz, Johann, 221, 222. Freyer, Colin, 279. Fusco, Gian Carlo, 397. FYROM, 456. Gartner, 294. Gattilusi, 121. Gerdek resmi, 69. Gerlach, Stefan, 112. Giolitti, Giovanni, 333. Girard, Nicolas Georges, 358. Giustiniani, 117. Goethe, Johann Wolfgang, 156, 175, 256. Gonzague, Charles de, 125. Görres, Joseph, 175. Grazzi, Emanuele, 392-394. Gregorovius, Ferdinand, 24. Greig, Samouïl, 143. Griechenhaus, 101. Grocyn, William, 53. Guadalquivir, 318. Guillaumat, Adolphe, 348. Guizot, François, 231, 233-235, 241, 245, 246, 249, 250. 622
Ευρετήριο Habro (τράπεζα), 360. Halleck, 182. Hansen, Hans Christian, 231, 294. Haxthausen, Werner von, 157. Hegel, Friedrich, 465. Heideck, Karl Wilhelm von, 180, 211. Heimat Museum, 98. Herder, Johann Gottfried, 157. Hertzberg, Gustav Friedrich, 291. Hobhouse, John Cam, 174. Hof-und Staatsbibliothek, 113. Hölderlin, Friedrich, 157. Horvath (έκδόσεις), 17. Howe, Samuel Gridley, 183, 263. Humanitatis studia, 48. Hyperíon, 157. iç oğlan, 76, 77. iken, Karl, 174. ilinden, 318. Ispence, 69. Jahn, Friedrich Ludwig, 176. Jarvis, George, 183. Jefferson, Thomas, 182. Joseph de Paris, 125. Julien, Stanislas, 180. kapı kulları, 74. Karajan (οικογένεια), 98- Herbert von —, 98. Kecskemet, 98. Klenze, Leo von, 294. Kobell, Egid von, 222. Krug, Wilhelm Traugott, 179. Krumbacher, Karl, 292. kul, 63, βλ. και σκλάβοι. Lagrene, Théodore de, 241. 623
Νέα ελληνική ιστορία Lamartine, Alphonse de, 180. Lange-Chateaurenault, Philippe de, 125. Lansdowne (lord), 182. Laybach, 165, 172. Leeper, Reginal (sir), 409. Legrand, Emile, 292. Lejeune, Laurent Joseph, 307. Lemaître, Louis, 238. Lempriere, John, 181. Lessing, Gotthold Ephraim, 157. Libéralisme, βλ. φιλελευθερισμός. Liddel Hart, Henry Basil, 398. Linacre, Thomas, 53. Lorraine, Percy, 390. Louvain (πόλη της Φλαμανδίας), 54. Luck, 139. Luns, Joseph M.A.H., 437. Lupu, Vasile, 130. Lyons, Edmund (sir), 225, 230, 235, 249. Maginot (γραμμή), 391. Mahouts, 98. Maison, Nicolas-Joseph, 200. Marceau, Marc, 422. Marsuppini, Carlo, 49. Marx, Karl, 328. Maurer, Georg Ludwig von, 211, 219, 222. Melanchthon, Philipp Schwarzherd, 156. Melburn, 235. Mendelssohn-Bartholdy, Karl, 175. Metternich, 172, 179. Milne, George Francis, 348. Modeste (φρεγάτα), 145. Montpellier, 149. Morning Chronicle, 181. Moro, Lodovico, 122. Morosini, Francesco, 135. Müller, Chr., 176. 624
Ευρετήριο Müller, Wilhelm, 179. Mürsteg, 320. Mütevasit ül-halet, 70. Nagy, 98. Nationalisme, 150. Neuilly, βλ. συνθήκες. Obluciţa, 139. Oldenburg (δουκάτο), 229. Orientalische Compagnie, 96. Ortakçı kul, 63, βλ. καί δουλοπάροικοι. Oşri gallat, 68. Pacifico, David, 250, 251. Palmerston (lord), 229-231, 235, 248, 250. Papen, Franz von, 390. Parker, William, 251. Patriot, 182. Peel, Robert, 235. Percival, James Gate, 182. Petrovitz, Κωνσταντίνος von, 98. Pichat, Michel, 180. Pierpont, John, 182. Piscatory, Theodore, 234, 241, 246, 249, 250. Prokesch-Osten, Anton von, 228. Ráckeve, 98. Reading, 53. Reaya, 63. Regny, Arthémond de, 219, 238. Resmi arus, 69. Resmi duhan, 69. Resmi hınzır, 69. Resmi kovan, 68. Resmi otlak, 69. Reuchlin, Johann, 53, 156. Ribot, Alexandre, 343. 625
Νέα ελληνική ιστορία Richelieu, 125, 175. Ronart, Stephan, 366, 367. Rossiers, François, 118. Roujoux, Alexandre, 218. Rudhart, Ignaz von, 229-231. Russel, John, 248. Sacra Liga, 124. Sahib-і mal, 70. Saint-Simon, 218. Salisbury, Robert Cecil, 303, 304. Salariye, 68. Sanders, Liman von, 337. Sarrail, Maurice-Paul-Emmanuel, 340, 342, 348. Schaubert, Eduard, 294. Schiller, Friedrich, 156, 157. Schneider, Martine, 14. Scobie, Ronald, 410, 411. Scott, Walter, 256. Serpieri Roux (εταιρεία), 278. Seyyid Rattal, 27. Sforza, Lodovico, 53. Shelley, Percy Bysshe, 181. Sibiu, 98. Spon, Jacob, 137. Staël (madame de), 256. Stănileşti, 139. Stradioti, 123. Strogonoff, Γρηγόριος, 165. Sturm und Drang, 157. Szász-Regen, 98. Szentendre, 98. Tafur, Pero, 41. Tapu, 63, 64. Tasarruf, 63, 64, 69. Tellini, Enrico, 356. Thiersch, Friedrich Wilhelm, 179. 626
Ευρετήριο Thouvenel, Édouard Antoine, 250. Times (έφημερίδα), 251. Todorov, Georgi Stoyanov, 334. Tolstoi, Piotr Andreïevitch, 138. Toronto Star (щщгріЪα), 456. Traversari, Ambrogio, 49. Tübingen, 111. Tufnell, Lionel Grant (ναύαρχος Τώφφνελ), 332. Τurcogra ecia, 114. Ungnad, David von, 111. Yac, 98. Valéry, Paul, 418. Vasco da Gama, 122. Vecchi, Cesare Maria de, 392. Vicariato apostolico, 117. Viennet, Jean-Pons-Guillaume, 175. Villehardouin, Geoffroi de, 29. Villèle, Joseph de, 175. Villemain, Abel François, 180. Vöslau, 264. Vosseur, Victor Paul, 307. Waddington, William Henry, 276. Wakf, 63. Wellington, 168. Wheler, George, 137. Winckelmann, Johann J., 156. Woodhouse, Chris M., 436. Woodworth, Samuel, 182. Ziller, Ernst, 294. Zinkeisen, Johann Wilhelm, 291. Zsitva-Torok, βλ. συνθήκες. 627 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Bakalopulos, Apostolos E. 1909-2000 |
| author2 | Chalkiadakēs, Emmanuēl G. ca. 20./21. Jh |
| author2_role | edt |
| author2_variant | e g c eg egc |
| author_GND | (DE-588)119054590 (DE-588)1149769041 |
| author_facet | Bakalopulos, Apostolos E. 1909-2000 Chalkiadakēs, Emmanuēl G. ca. 20./21. Jh |
| author_role | aut |
| author_sort | Bakalopulos, Apostolos E. 1909-2000 |
| author_variant | a e b ae aeb |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046808207 |
| contents | Bibliografie (S. 529-568) und Index (S. 567-627) |
| ctrlnum | (OCoLC)1190678156 (DE-599)BVBBV046808207 |
| edition | Pemptē ekdosē |
| era | Geschichte 1204-2020 gnd |
| era_facet | Geschichte 1204-2020 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV046808207</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200721</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200715s2020 |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789604853014</subfield><subfield code="9">978-960-485-301-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1190678156</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046808207</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Bakalopulos, Apostolos E.</subfield><subfield code="d">1909-2000</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)119054590</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Nea ellēnikē istoria</subfield><subfield code="b">apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna</subfield><subfield code="c">Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Pemptē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ērodotos</subfield><subfield code="c">2020</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">643 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias</subfield><subfield code="v">10</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie (S. 529-568) und Index (S. 567-627)</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1204-2020</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Griechenland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4022047-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Griechenland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4022047-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte 1204-2020</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Chalkiadakēs, Emmanuēl G.</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="0">(DE-588)1149769041</subfield><subfield code="4">edt</subfield></datafield><datafield tag="830" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias</subfield><subfield code="v">10</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV044029921</subfield><subfield code="9">10</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Gemischte Register</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20200721</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">495</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032216817</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Griechenland (DE-588)4022047-3 gnd |
| geographic_facet | Griechenland |
| id | DE-604.BV046808207 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:58:10Z |
| indexdate | 2024-08-31T00:51:57Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789604853014 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032216817 |
| oclc_num | 1190678156 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 643 Seiten |
| psigel | BSB_NED_20200721 |
| publishDate | 2020 |
| publishDateSearch | 2020 |
| publishDateSort | 2020 |
| publisher | Ērodotos |
| record_format | marc |
| series | Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias |
| series2 | Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias |
| spelling | Bakalopulos, Apostolos E. 1909-2000 Verfasser (DE-588)119054590 aut Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs Pemptē ekdosē Athēna Ērodotos 2020 643 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias 10 In griechischer Schrift Bibliografie (S. 529-568) und Index (S. 567-627) Geschichte 1204-2020 gnd rswk-swf Griechenland (DE-588)4022047-3 gnd rswk-swf Griechenland (DE-588)4022047-3 g Geschichte 1204-2020 z DE-604 Chalkiadakēs, Emmanuēl G. ca. 20./21. Jh. (DE-588)1149769041 edt Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias 10 (DE-604)BV044029921 10 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Gemischte Register |
| spellingShingle | Bakalopulos, Apostolos E. 1909-2000 Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna Pēges kai meletes tēs ellēnikēs istorias Bibliografie (S. 529-568) und Index (S. 567-627) |
| subject_GND | (DE-588)4022047-3 |
| title | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |
| title_auth | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |
| title_exact_search | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |
| title_exact_search_txtP | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |
| title_full | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs |
| title_fullStr | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs |
| title_full_unstemmed | Nea ellēnikē istoria apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna Apostolos E. Bakalopulos ; Epistēmonikē epimeleia, epimetro, chronologio kai symplērōmatikē bibliographia Emmanuēl G. Chalkiadakēs |
| title_short | Nea ellēnikē istoria |
| title_sort | nea ellenike istoria apo to 1204 eos tis arches tu 21u aiona |
| title_sub | apo to 1204 eōs tis arches tu 21u aiōna |
| topic_facet | Griechenland |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032216817&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV044029921 |
| work_keys_str_mv | AT bakalopulosapostolose neaellenikeistoriaapoto1204eostisarchestu21uaiona AT chalkiadakesemmanuelg neaellenikeistoriaapoto1204eostisarchestu21uaiona |