Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy: studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Bydgoszcz
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
2019
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Ortsregister Abstract |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seite [193]-211 |
| Beschreibung: | 224 Seiten Illustrationen, Pläne 25 cm |
| ISBN: | 9788380182929 8380182928 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046755319 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20211209 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200609s2019 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788380182929 |9 978-83-8018-292-9 | ||
| 020 | |a 8380182928 |9 83-8018-292-8 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1164623105 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046755319 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Woźny, Jacek |d 1962- |e Verfasser |0 (DE-588)1211633551 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy |b studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |c Jacek Woźny |
| 246 | 1 | 1 | |a Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| 264 | 1 | |a Bydgoszcz |b Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego |c 2019 | |
| 300 | |a 224 Seiten |b Illustrationen, Pläne |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite [193]-211 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung auf Englisch | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte Anfänge-1800 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Brahe |g Fluss |0 (DE-588)4552517-1 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Archeologia krajobrazu | |
| 653 | 0 | |a Archeologia środowiskowa | |
| 653 | 0 | |a Epoka brązu | |
| 653 | 0 | |a Epoka kamienia | |
| 653 | 0 | |a Epoka żelaza | |
| 653 | 0 | |a Krajobraz kulturowy | |
| 653 | 0 | |a Średniowiecze | |
| 653 | 0 | |a Środowisko człowieka | |
| 653 | 2 | |a Brda (dorzecze) | |
| 653 | 0 | |a Stanowiska archeologiczne / Polska / Kujawsko-Pomorskie, Województwo (1999- ) | |
| 653 | 2 | |a Brda (Polska ; rzeka) | |
| 653 | 4 | |a do 801 p.n.e | |
| 653 | 4 | |a 800-701 p.n.e | |
| 653 | 4 | |a 700-601 p.n.e | |
| 653 | 4 | |a 400-301 p.n.e | |
| 653 | 4 | |a 300-201 p.n.e | |
| 653 | 4 | |a 1-100 | |
| 653 | 4 | |a 101-200 | |
| 653 | 4 | |a 201-300 | |
| 653 | 4 | |a 601-700 | |
| 653 | 4 | |a 701-800 | |
| 653 | 4 | |a 801-900 | |
| 653 | 4 | |a 901-1000 | |
| 653 | 4 | |a 1001-1100 | |
| 653 | 4 | |a 1101-1200 | |
| 653 | 4 | |a 1201-1300 | |
| 653 | 4 | |a 1301-1400 | |
| 653 | 4 | |a 1601-1700 | |
| 653 | 4 | |a 1701-1800 | |
| 653 | 6 | |a Opracowanie | |
| 689 | 0 | 0 | |a Brahe |g Fluss |0 (DE-588)4552517-1 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte Anfänge-1800 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20211209 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032164980 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 910 |e 22/bsb |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804181517379829760 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści 1. Wstęp: rzeki, międzyrzecza i dorzecza w studiach archeologicznych......................................................... 7 1.1. Poznawcza rola hydrografii dla badań historycznych...................7 1.2. Rzeki i dorzecza w studiach archeologicznych .............................. 9 2. Współczesne kierunki prowadzenia dyskursu archeologicznego 13 2.1. Dyskurs o przeszłości dorzecza Brdy od pozytywizmu do ponowoczesności......................................... 13 2.2. Perspektywa pamięci kulturowej ................................................. 19 2.3. Archeologiczny flaneryzm............................................................24 3. Multisensoryczne spostrzeganie krajobrazu dorzecza Brdy 27 3.1. Metody badania krajobrazu kulturowego.................................... 28 3.2. Krajobrazy dorzecza Brdy............................................................ 29 3.3. Paleogeografia dorzecza Brdy ......................................................34 3.3.1. Przemiany biotopu ֊ 34; 3.3.2. Przemiany biocenoz - 36; 3.3.3. Relacje antropogeniczno-środowiskowe - 41 4. Dorzecze górnej Brdy na pograniczu Kaszub 45 4.1. Krajobraz dorzecza górnej Brdy...................................................45 4.2. Dzieje badań archeologicznych nad górną Brdą...........................46 4.3. Osadnictwo nad górną Brdą......................................................... 52 4.3.1. Późny paleolit - 52; 4.3.2. Mezolit - 53; 4.3.3. Neolit ֊ 56; 4.3.4. Epoka brązu - 58; 4.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 60; 4.3.6. Okres rzymski - 62; 4.3.7. Okres
średniowieczny i wczesnonowożytny - 63 4.4. Ilustracje ......................................................................................66
5. Dorzecze środkowej Brdy w Borach Tucholskich 71 5.1. Krajobraz dorzecza środkowej Brdy........................................... 71 5.2. Dzieje badań archeologicznych nad środkową Brdą...................73 5.3. Osadnictwo nad środkowa Brdą................................................. 75 5.3.1. Późny paleolit - 75; 5.3.2. Mezolit - 77; 5.3.3. Neolit - 79; 5.3.4. Epoka brązu - 82; 5.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 84; 5.3.6. Okres rzymski - 85; 5.3.7. Okres średniowieczny - 87; 5.3.8. Okres nowożytny - 90 5.4. Ilustracje ...................................................................................... 93 6. Dorzecze dolnej Brdy na pograniczu Kujaw 101 6.1. Krajobraz dorzecza dolnej Brdy................................................. 101 6.2. Dzieje badań archeologicznych nad dolną Brdą......................... 105 6.3. Osadnictwo nad dolną Brdą........................................................110 6.3.1. Późny paleolit -110; 6.3.2. Mezolit -115; 6.3.3. Neolit -118; 6.3.4. Epoka brązu - 122; 6.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 128; 6.3.6. Okres rzymski - 132; 63.7. Okres średniowieczny i nowożytny -134 6.4. Ilustracje .....................................................................................141 7. Podsumowanie: procesy kulturowe i zasoby archeologiczne w dorzeczu Brdy 163 7.1. Późny paleolit.............................................................................. 164 7.2. Mezolit ........................................................................................166 7.3.
Neolit........................................................................................... 168 7.4. Epoka brązu ................................................................................171 7.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński ........................................173 7.6. Okres rzymski .............................................................................174 7.7. Okres średniowieczny i nowożytny.............................................176 7.8. Na szlaku Brdy......................................................................... 178 7.9. Ilustracje .....................................................................................180 Bibliografìa...........................................................................................193 Spis rycin ..............................................................................................212 Indeks nazw geograficznych ............................................................... 215 Summary ..............................................................................................223
Bibliografia Abramowicz A. 1967 Wiek archeologii, Warszawa. 1970 Podróżnicy po przeszłości, Łódź. 1991 Historia archeologii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa-Łódź. Assmann J. 2009 Kultura pamięci, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. M. Saryusz-Wol ska, Warszawa, s. 59-99. Bagniewski Z. 1987 Mezolityczne społeczności myśliwsko-rybackie południowej części Pojezie rza Kaszubskiego, Wrocław 1987 1994 O paleolicie schyłkowym Pomorza w świetle badań na Pojezierzu Dobiegniewskim, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 35, 443-466. 1997 O schyłkowopaleolitycznych kulturach kompleksu z liściakami na Pomo rzu, Studia Archeologiczne, Acta Universitatis Wratislaviensis, է. 29, s. 25-92. Banaszak J., Oleksa A. 2005 Przyroda Borów Tucholskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich. Stan badań i potrzeby badawcze, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 61-75. Barnycz-Gupieniec R. 1983 Budownictwo drewniane nagrodzie racięskim z drugiej połowy XIII wie ku, Folia Archaeologica, t. 2, s. 87-161.
194 Bibliografìa Bauman Z. 1994 Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa. Benjamin W. 2011 Twórca jako wytwórca, Warszawa. Bielińska-Majewska B. 2018 Późny paleolit w dorzeczach dolnej Wisły i górnej Noteci, Toruń. Bienias D. 2009 Zarys rozwoju fizjografii Koronowa i jego okolic, [w:] Dzieje Koronowa, red. D. Karczewski, Koronowo, s. 7-22. Bieńczyk G. 1983 Krajoznawstwo i jego związek z turystyką, Warszawa Blajer W. 2001 Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich, Kraków. Boiński M. 1985 Szata roślinna Borów Tucholskich, Warszawa. Brezillon M. 2001 Encyklopedia kultur pradziejowych, Warszawa. Buchalik R„ Kajzer L., Walenta K. 1972 Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych prowadzonych w 1969roku na zamku tucholskim, Komunikaty Archeologiczne, s. 132-139. Bukowska-Gedigowa J. 1975 Kultura pucharów lejkowatych w dorzeczu górnej Odry, Przegląd Archeo logiczny, t. 23, s. 83-186. Bukowski Z. 1982 Najstarsze znaleziska przedmiotów żelaznych w Środkowej Europie a po czątki metalurgii żelaza w kulturze łużyckiej w dorzeczu Odry i Wisły, Archeologia Polski, t. 26, s. 321-401. 1993 Tak zwany szlak bursztynowy z wczesnej epoki żelaza w międzyrzeczu Łaby i Wisły w świetle skarbów z importami i bursztynem, [w:] Miscelánea archaeologica Thaddaeo Malinowski dedicata quae Franciscus Rożnowski redigendum curavit, Słupsk - Poznań, s. 73-93. 1998 Pomorze w epoce brązu w świetle dalekosiężnych kontaktów wymiennych, Gdańsk. 2005 Południowo-wschodnie Pomorze w epoce brązu, [w:] Brusy i okolice w pra dziejach na tle
porównawczym, red. H. Rząska, K. Walenta, Brusy, s. 53-61. 2017 Wprowadzenie do problematyki, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chudziak, Gdańsk, s. 15-20.
Bibliografìa 195 BUTZER G. 2009 Metaforyka pamięci, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa, s. 185-209. Bykowski W. 2011 Bydgoszcz - miasto nad wodą, Bydgoszcz. Chmielewska M. 1978 Późny paleolit pradoliny warszawsko-berlińskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Chudziak W. 1994a Wczesnośredniowieczne grodzisko w Zamczysku - mit czy rzeczywistość? Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 41-56. 1994b Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym w Bydgosz czy, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 57-69. 2000 Kształtowanie się podziałów plemiennych w strefie chełmińsko-dobrzyńskiej we wczesnym średniowieczu, Archeologica Historica Polona, է. 8, s. 51-69. 2003 Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nad wiślańskim, Toruń. Chudziak W, Poliński D. 1995 Opracowanie wyników badań archeologicznych w Koronowie w 1995 roku, Toruń (mpis IA UMK). Chudziak W, Poliński D., Bojarski J. 1996 Opracowanie wyników badań archeologicznych w Koronowie w roku 1996, Toruń (mpis LA UMK). Chudziak W, Siemianowski E. 2017 Z badań nad systemami komunikacji we wczesnym średniowieczu, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chu dziak, Gdańsk, s. 293-300. Chudziakowa J. 1974 Kultura łużycka na terenie międzyrzecza Wisły, Drwęcy i Osy, Warszawa-Poznań. 1994 Zarys problematyki badań archeologicznych w Bydgoszczy, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 7-15. Churska C. 1958 Stosunek sandru Brdy do wysp moreny dennej, Zeszyty Naukowe UMK, Geografia, z. 4. Churski Z. 1962 Charakterystyka geograficzna powiatu tucholskiego,
[w:] Tuchola. Zarys monograficzny, red. J. Wojtowicz, Toruń, s. 7-17.
196 Bibliografia Ciołek R. 2001 Katalog znalezisk monet rzymskich na Pomorzu, Warszawa. Cofta-Broniewska A., Kosko A. 1982 Historia pierwotna społeczeństw Kujaw, Warszawa-Poznań. Cyngot D. 2012 Archeologia a językoznawstwo, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Po znań, s. 791-802. Cyngot D„ Zalewska A. 2012 Zmienność i dynamiczność podziałów tematycznych w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Mar ciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 193-206. Cyrek K. 2002 Paleolit schyłkowy i mezolit w dolinie Wisły pomiędzy Toruniem a Gru dziądzem, [w:] Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń, s. 81-90. Cyrek K., Sudoł M. 2009 Z najnowszych badań nad paleolitem schyłkowym na Pomorzu Wschod nim, [w:] Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 67-84. Czopek S. 1996 Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Studium osadniczo-kułturowe, Rzeszów. Dąbrowska E. 1973 Wielkiegrodydorzeczagórnej Wisły. Ze studiównadrozwojem organizacji terytorialno-plemiennej w VII-Х wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Dąbrowski J. 1968 Zabytki metalowe epoki brązu między dolną Wisłą a Niemnem, Wrocław-Warszawa-Kraków. Domańska E. 1997 Tekstualizacja archeologii (od Barthesa do Hoddera), [w:] Jakiej archeolo gii potrzebuje współczesna humanistyka, red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań, s. 65-77. Domańska L. 2005 Z badań nad osadnictwem mezolitycznym południowej części Pojezierza Kaszubskiego
ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle porównawczym, red. H. Rząska, K. Walenia, Brusy, s. 38-48.
Bibliografia 197 Domański G. 1975 Studia z dziejów środkowego Nadodrza w III-I wieku p.n.e., Wrocław. Drobek W. 1996 Przestrzeń kulturowa rzeki, Rzeki, t. 5, s. 221-233. Drozdowski E. 1982 The evolution of the Vistula river valley between the Chełmno basin and the Grudziądz basin (nadbitka), Wrocław-Warszawa. Drużkowski M. 1994 Kompleksowe badania krajobrazowe w małych zlewniach rzecznych, Rze ki, t. 3, s. 241-265. Dygaszewicz E. 1994 Ze studiów nad zasiedleniem mezoregionu bydgoskiego w pradziejach i czasach historycznych w świetle dotychczasowych badań, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 17-40. Dysarz R. 1996 Położenie miasta na tle regionówfizyczno-geograficznych, [w:] Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 11-38. 2011 Sieć rzeczna, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. Encyklopedia 1860 Encyklopedia Powszechna, t. 2, Warszawa. Felczak O. 2009 Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim, [w:] Aktual ne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 127-155. Filipowiak W. 1992 Z najstarszych dziejów Odry jako szlaku komunikacyjnego i handlowego, Rzeki, t. 1, s. 65-81. Flusser V. 2015 Ku filozofii fotografii, Warszawa. Fogel J. 1977 Studia nad uzbrojeniem ludności kultury łużyckiej w dorzeczu Odry i Wi sły - broń zaczepna, Poznań. Foucault M. 1977 Archeologia wiedzy, Warszawa. Fudziński M., Paner H. (red.) 2005 Aktualne problemy kultury pomorskiej, Gdańsk. 2007 Aktualne problemy kultury łużyckiej na Pomorzu, Gdańsk.
198 Bibliografìa Fudziński M., Świętosławski W, Chudziak W. 2017 Wstęp, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chudziak, Gdańsk, s. 7-10. Gackowski A. 2014 Osadnictwo społeczności kultury ceramiki sznurowej na obszarze Wysoczy zny Świeckiej. Przyczynek do studiów geograficzno-osadniczych, Rocznik Grudziądzki, t. 22, s. 12-21. Gackowski J. 2012 Przestrzeń osadnicza Pojezierza Chełmińskiego i przyległych dolin Wisły, Drwęcy i Osy w młodszej epoce brązu i na początku epoki żelaza, Toruń. Galiński T. 1992 Mezolit Pomorza, Szczecin. Galiński Z. 2012 Brda. Przewodnik kajakowy po szlakach wodnych Brdy, Zbrzycy, Wielkiego Kanału Brdy i Czerskiej Strugi, Gdańsk. Galon R. 1953 Morfologia doliny i sandru Brdy, Toruń. Gardawski A. 1951 Niektóre zagadnienia kultury trzcinieckiej w świetle wykopalisk w miejscowo ści Lubna, pow. Sieradz, Wiadomości Archeologiczne, t. 18, z. 1-3, s. 1-84. Gąssowski J. 1985 Kultura pradziejowa na ziemiach Polski, Warszawa. Godłowski K. 1960 Studia nad stosunkami społecznymi w okresie późnolateńskim i rzymskim w dorzeczu Odry i Wisły. Próba interpretacji cmentarzysk, Warszawa-Wrocław. Gołaski J. 2002 Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, część 4, Brda i górna Noteć, Poznań. Górska-Grabarczyk B. 1996 Badania osady z elementami kultur leśnych w Klonowicach, stan. 5, gm. Czersk, Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne, t. 2, s. 23-29. 2005 Stan i potrzeby badań nad kulturą pomorską w Borach Tucholskich, [w:] Aktualne problemy kultury pomorskiej, red. M. Fudziński, H.
Paner, Gdańsk, s. 107-116. Grabarczyk T. 1983 Metalowe rzemiosło artystyczne na Pomorzu w okresie rzymskim, Wro cław-Warszawa-Kraków.
Bibliografia 199 1992 Rozwój osadnictwa pradziejowego w Borach Tucholskich od schyłkowego paleolitu do III wieku n.e., Łódź. 1997 Kultura wielbarska na Pojezierzu Krajeńskim i Kaszubskim, Łódź. 2005 Dzieje badań archeologicznych na Pomorzu Gdańskim ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle po równawczym, red. H. Rząska, K. Walenta, Brusy, s. 32-37. Grochowski R. 2009 Kompleks wydobywczy węgla brunatnego w miejscowości Piła (gm. Gosty cyn). Wyniki badań archeologicznych w sezonie badawczym 2007-2008, [w:] Dziedzictwo techniczne Borów Tucholskich, red. Jacek Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 63-69. 2010 Sprawozdanie z badań wykopaliskowych archeologiczno-architektonicznych na stanowisku Nowy Jasiniec, stanowisko 1, gm. Koronowo, sezon ba dawczy 2010, WUOZ, O. Bydgoszcz (mpis). 2012 Dokumentacja z badań poligonu „Heidekraut” w Borach Tucholskich, WUOZ, O. Bydgoszcz (mpis). Grzegorz M. 2007 Znaczenie Brdy w średniowieczu i czasach staropolskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 33-41. Grzelakowska E. 1989 Środowiskowe uwarunkowania osadnictwa pradziejowego i wczesnośred niowiecznego w północnej części Borów Tucholskich, Łódź. Gupieniec A., Kiersnowscy T. i R. 1965 Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Polski Środkowej, Mazowsza i Podlasia. Materiały, Wrocław-Warszawa-Kraków. Hensel W. 1948 Wstęp do studiów nad osadnictwem Wielkopolski wczesnohistorycznej, Poznań. 1983 Archeologia żywa, Warszawa. HlLCZERÓWNA Z. 1967 Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do połowy XI
wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków. Hjelmroos-Ericsson M. 1981 Holocene development ofLake Wielkie Gacno area, northwestern Poland, Lund. Hohendorfer E. 1973 Klimat, [w:] Województwo bydgoskie, red. A. Swinarski, Poznań, s. 26-35. 1984 Informator Archeologiczny, Badania 1984, Warszawa.
200 Bibliografia IWANISZEWSKI S. 2012a Archeologia czasu, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 273-283. 2012b Archeologia krajobrazu, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualiza cji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 284-291. Izajasz T., Grochowski R. 2013 Bydgoska Scylla i Charybda. Unikatowa śluza trapezowa, Bydgoszcz. Jankowski A.T. 1975 Stosunki hydrograficzne Bydgoskiego Węzła Wodnego i ich zmiany spowo dowane gospodarczą działalnością człowieka, Warszawa-Poznań-Toruń. Jutrowska E., Szumińska D., Dysarz R. Giętkowski T., Habel M. 2007 Badania geograficzne rzeki Brdy i jej dorzecza, [w:] Dziedzictwo kulturo we i przyrodnicze Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 112-139. Juźwik M. 2014 Ciekawe czy bezcielesne? Pamięć ciała w teatrze fizycznym, Literaturo znawstwo, nr 8-9, s. 21-30. Kabaciński R. 1968 Z dziejów miasta wczasach Rzeczypospolitej do roku 1772, [w:] Korono wo. Zarys dziejów miasta, red. M. Biskup, Bydgoszcz. Kabaj W. 1983 Bydgoskie Towarzystwo Numizmatyczne, Bydgoskie Wiadomości Numiz matyczne, s. 5-9. Kaczanowski R, Kozłowski J.K. 1998 Najdawniejsze dzieje ziem polskich, Kraków. Kadrów S. 1995 Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce, Kraków. Kalinowska M., Kalinowski S., Kalinowski T. 2014 Opracowanie wyników ratowniczych wyprzedzających badań archeologicz nych przeprowadzonych na stanowisku 641, przy ul. Grottgera 4 w Byd goszczy, w obszarze inwestycji River Tower,
Toruń (mpis. WUOZ Toruń, Oddział Bydgoszcz). Kalinowski S. 2013 Pogranicze kujawsko-pomorskie we wczesnym średniowieczu. Wybrane problemy badawcze, AUNC, Archeologia, t. 33, s. 111-127.
Bibliografia 201 Karczewski D. 2009 W cieniu cysterskiego klasztoru. Dzieje Koronowa w średniowieczu, [w:] Dzieje Koronowa, red. D. Karczewski, Koronowo, s. 40-60. Kasiski W.F. 1881 Beschreibung der vaterländischen Altertümer im Neustettiner und Schlochauer Kreise, Danzig. Kaźmierczyk J., Macewicz K., Wuszkan S. 1977 Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, Opole. KlERSNOWSCY T. I R. 1959 Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Pomorza. Materiały, Warszawa-Wrocław. Kmieciński J., Nowakowski A. 1978 Badania archeologiczno-architektoniczne w Tucholi wiatach 1970-1972, Komunikaty Archeologiczne, s. 315-323. Kobiałka D. 2016 UrbEx: archeologiczny flaneuryzm a multitemporalność dziedzictwa, Bio grafia Archeologii, nr 2 (1), s. 3-12. 2016a Archeologia poza Archaios. Przykład obozu jeńców wojennych i interno wanych w Tucholi (woj. kujawsko-pomorskie), Folia Praehistorica, t. 21, s. 177-200. Kobusiewicz M. 1963 Neolityczne pracownie krzemieniarskie zPałcza wpow. bydgoskim, Prze gląd Archeologiczny, t. 16, s. 131-165. 1999 Ludy zbieracko-łowieckie północno-zachodniej Polski, Poznań. Kobusiewicz M., Potemski C. 1964 Nowe materiały do znajomości epoki kamienia w powiecie bydgoskim, Prace Komisji Historii BTN, t. 2, s. 5-31. Kokowski A. 1999 Archeologia Gotów, Lublin. Kondracki J. 1978 Geografia fizyczna Polski, Warszawa. Konopka M., Żółkowski S. 1996 Archeologiczne Zdjęcie Polski w dolinach rzek, Rzeki, t. 5, s. 181-201. Kosecki A. (red.) 2013 Młodość historii. Rekonstrukcja historyczna na Kujawach i Pomorzu jako pasja i przedmiot badań naukowych, Toruń.
202 Bibliografia Kostrzewski В. 1948-1949 Znaczenie Odry w pradziejach, Przegląd Archeologiczny, t. 8, s. 248-299. Kostrzewski J. 1933a Rola Wisły w czasach przedhistorycznych, Przegląd Archeologiczny, t. 4. 1933b Pradzieje Bydgoszczy, Przegląd Bydgoski, t. 1, z. 1, s. 5-19. 1936 The Prehistory of Polish Pomerania, Toruń. 1937 Z pradziejów Grudziądza, Przegląd Bydgoski, t. 5, z. 1, s. 6-8. 1949 Pradzieje Polski, Poznań. 1958 Kultura łużycka na Pomorzu, Poznań. 1966 Pradzieje Pomorza, Wrocław. Kosko A. 1979 Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresach schyłkowego neolitu i wczesnej epoki brązu, Poznań. Kosko A., Bednarczyk J. (red.) 1996 Z badań nad genezą regionalizmu kulturowego społeczeństw Kujaw, Poznań-Kruszwica-Inowrocław. Kowalczyk A. 1992 Badanie spostrzegania krajobrazu multisensorycznego podstawą kształto wania obszarów rekreacyjnych, Bydgoszcz. Kowalczyk M. 1986 Raciąż - średniowieczny gród i kasztelania, Łódź. Kowalenko W. 1938 Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej, Poznań. Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. 1975 Pradzieje Europy od XL do IV tysiąclecia p.n.e., Warszawa. 1977 Epoka kamienia na ziemiach polskich, Warszawa. Kuczkowski W. 1972 Sprawozdanie z prac wykopaliskowych prowadzonych na cmentarzysku grobów kloszowych w Bydgoszczy - Brdyujściu w 1968 roku, Komunikaty Archeologiczne, 1972, s. 10-17. Kurnatowski S. 1963 Uwagi o kształtowaniu się strefzasiedlenia dorzecza Obry w czasie od środ kowego okresu epoki brązu do późnego średniowiecza, Archeologia Pol ski, t. 8 (2), s. 181-221. 1995 Interdyscyplinarność w badaniach przestrzeni
dorzecza, Rzeki, t. 4, s. 33-53. La Baume W. 1920 Vorgeschichte von Westpreussen, Danzig.
Bibliografia W., Langenheim К. 1933 Die Steinzeit im Gebiet der unteren Weichsel, Blätter för Deutsche Vorges chichte, t. 9/10, s. 1-53. La Baume Le Goff J. 2007 Historia i pamięć, Warszawa. LiSSAUER А. 1887 Die prähistorische Denkmäler der Provinz Westpreussen und der angren zenden Gebiete, Leipzig. 1891 Alterthümer der Bronzezeit in der Provinz Westpreussen, Danzig. Lbik L. 1994 Zamek w Bydgoszczy, Komunikaty Archeologiczne, է. 6, s. 135-156. 1996a Początki Tucholi, [w:] Szkice tucholskie. W 650-lecie nadania praw miej skich Tucholi, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz-Tuchola, s. 27-46. 1996b Krzyżacka Tuchola. Zamek, miasto, mieszczanie, [w:] Szkice tucholskie. W 650-lecie nadania praw miejskich Tucholi, red. W. Jastrzębski, Byd goszcz-Tuchola, s. 67-88. Łęga W. 1926 Przyczynki do poznania kultury „łużyckiej” na Pomorzu, Toruń. 1936 Kultura Pomorza we wczesnym średniowieczu na podstawie wykopalisk, Roczniki TNT, R. 36, Toruń, s. 295-649. Łoś J. 2005 Stan badań nad kulturą pomorską na Pojezierzu Krajeńskim, [w:] Aktu alne problemy kultury pomorskiej, red. M. Budziński, H. Paner, Gdańsk, s. 117-123. 2007 Problemy i stan badań nad obrządkiem pogrzebowym ludności kultury wielbarskiej na Pojezierzu Krajeńskim, [w:] Nowe materiały i interpreta cje. Stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej, red. M. Fudziński, H. Pa ner, Gdańsk, s. 165-182. Łuczak B. 1982 Rekonstrukcja antropologiczno-demograficzna XIII-wiecznej populacji z grodziska Raciąż (pow. tucholski), Folia Archaeologica, t. 2, s. 87-161. Łuka A., Łuka L.J. 1965 Pomorze Wschodnie w czasach najdawniejszych, Pomorze
Gdańskie, z. 1, s. 38-40. Łuka L.J. 1966 Kultura wschodniopomorska na Pomorzu Gdańskim, t. 1, Gdańsk. 1974 Osadnictwo starożytne i wczesnośredniowieczne na terenie powiatu chojni ckiego, Pomorania Antiqua, t. 5, s. 175-210. 203
204 Bibliografìa Machajewski H. 1992 Z badań nad chronologię dębczyńskiej grupy kulturowej w dorzeczu Parsę ty, Poznań. Maciukiewicz-Czarnecka B. 1970 Materiały z osady kultury pucharów lejkowatych na stan. 5 w Pałczu, pow. Bydgoszcz, Fontes Archeologici Posnanienses, t. 21, s. 23-49. Mamzer H. 1997 Pytanie o archeologię, [w:] Jakiej archeologii potrzebuje współczesna hu manistyka, red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań, s. 13-50. 2004 Archeologia i dyskurs, Poznań. Marciniak A. 2012 Paradygmaty badawcze w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalew ska, Poznań, s. 29-83. Mazurowski R. 1973 Niektóre zagadnienia osadnicze rejonu Jeziora Pakoskiego w świetle wnio skowania statystycznego, Sprawozdania Archeologiczne, t. 25, s. 193-203. Mąka W, Stasiewicz-Mąka A. 2011 Poligon rakietowy „Heidekraut” - zarys historii i próba rekonstrukcji, [w:] Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich, Tuchola, s. 63-102. Minta-Tworzowska D. 2015 O „użyteczności” rozważań nad miejscami i krajobrazami pamięci w ar cheologii, [w:] Miejsca pamięci - pradzieje, średniowiecze i współczesność, red. B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław, s. 13-30. Miśkiewicz J. 1968 Kultura łużycka w międzyrzeczu Pilicy i środkowej Wisły, Materiały Staro żytne, t. 11, s. 129-208. Moszyński K. 1967 Kultura ludowa Słowian, t. 2, cz. 1, Warszawa. Nijakowski L. 2006 Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbo licznym, Warszawa. Noryśkiewicz A.M. 2006 Historia cisa w okolicy Wierzchlasu w
świetle analizy pyłkowej, Toruń. Nosek S. 1957 Materiały do badań nad historię starożytnę i wczesnośredniowiecznę międzyrzecza Wisły i Bugu, Lublin.
Bibliografia 205 Nowy Kalendarz 1841 Nowy Kalendarz Powszechny, Warszawa. Ohlhoff G. 1994 Towarzystwo Historyczne dla Dystryktu Nadnoteckiego (Historische Gesellschaftfür den Netzedistrikt zu Bromberg), Kronika Bydgoska, 1.16, s. 109-112. Olsen B. 2013 W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, Warszawa. Ossowski G. 1879 Zabytki przedhistoryczne ziem polskich, ser. I, Prusy Królewskie, z. 1, Kra ków. 1881 Mapa archeologiczna Prus Zachodnich, Kraków. 1885 Zabytki przedhistoryczne ziem polskich, Prusy Królewskie, z. 3, Kraków. Ossowski W. 2010 Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce, Gdańsk. Ostoja Zagórski J. 1993 Mezoregion Sobiejuchy na Pałukach, Warszawa-Żnin. 1997 (red.) Jakiej archeologii potrzebuje współczesna humanistyka, Poznań. Pałamarz R, Petrus J.T. 1979 Chojnice, Czersk i okolice, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. XI, Dawne województwo bydgoskie, Warszawa. Pelisiak A. 1991 Kultura pucharów lejkowatych w dorzeczu Grabi: terytorium eksploatowa ne przez osadę, Archeologia Polski, t. 36, s. 73-92. Piątkowski p. 2017 Rzeki pomorskie w świetle źródeł historycznych i archeologicznych do końca XII wieku, Wrocław. Piskorski J.M. 2002 Pomorze plemienne, Poznań-Szczecin. Połczyński Ł. 2013 Osada ludności kultury pucharów lejkowatych na stanowisku Brukniewo 33, gm. Lubiewo, pow. tuchohki, Gdańskie Studia Archeologiczne, nr 3, s. 119-148. POTEMSKI C. 1959 Najdawniejsze dzieje Bydgoszczy i okolicy, [w:] Bydgoszcz. Historia, kultu ra, życie gospodarcze, Gdynia, s. 62-71. 1963a Pradzieje Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego, Bydgoszcz. 1963b Problematyka badań
archeologicznych w powiecie bydgoskim, Prace Ko misji Historii BTN, t. 1, s. 5-27. 1968 Pradzieje, [w:] Koronowo. Zarys dziejów miasta, red. M. Biskup, Bydgoszcz.
206 Bibliografia PoTEMSKi C., Wilke G. 1970 Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem wczesnośredniowiecz nym z terenu Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego, Prace Komisji Historii BTN, t. 7, s. 5-39. Raczkowski W. 1987 Kultury neolityczne na Pojezierzu Krajeńskim, Poznań. 2012 Metody w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 367-408. Renfrew C., Bahn P. 2002 Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa. Rola J. 2009 Grupy ludności kultury amfor kulistych w rejonie nadnoteckim, [w:] Aktu alne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 283-306. Romeyko-Bacciarelli K. 2011 Zbiorniki wodne, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. Rózga A., Rózga B., Babski P. 2002 Grzyby drożdżopodobne w jeziorach i ciekach zlewni Suskiej i Racięskiej Strugi - Tucholski Park Krajobrazowy, [w:] Park Narodowy Bory Tuchol skie, red. J. Banaszak, K. Tobolski, Charzykowy, s. 205-218. Saryusz-Wolska M. 2009 Wprowadzenie, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspek tywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 7-38. Schild R. 1975 Późny paleolit, [w:] Prahistoria Ziem Polskich, t. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Schulze M. 1914 Frühneolitische Jagd und Fischereigeräte der Provinz Posen, Archiv für Fischerei Geschichte, z. 2, s. 109-132. Siwiak W. 2005 Nowe ślady osadnictwa pradziejowego i historycznego na archeologicznej mapie Bydgoszczy, Kronika Bydgoska, t. 26, s. 13-33. Sosnowski M., Czerniec J., Kozioł K. 2017 Analiza
DTM (Digital Terrain Model) jako wsparcie archeologicznych ba dań powierzchniowych na przykładzie zalesionych obszarów Borów Tuchol skich, Toruń (referat na XXI Sesji Pomorzoznawczej, LA UMK w Toruniu).
Bibliografia Stoczkowski W. 1982 Schyłkowopaleolityczne i mezolityczne materiały krzemienne z okolic Byd goszczy, Komunikaty Archeologiczne, t. 3, s. 5-79. Stolpiak B. 1984 Rozwój prahistorii polskiej w okresie 20-lecia międzywojennego, Poznań. Sulgostowska Z. 1989 Prehistoria międzyrzecza Wisły, Niemna i Dniestru u schyłku plejstocenu, Warszawa. 2005 Kontakty społecznościpóźnopaleolitycznych i mezolitycznych między Odrę, Dźwiną i górnym Dniestrem, Warszawa. Szpociński A. 2003 Miejsca pamięci, Borussia, nr 29, s. 17-23. Szukalski J. 1971 Warunki naturalne powiatu, [w:] Chojnice. Dzieje miasta i powiatu, red. S. Gierszewski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Szumińska D. 2008 Sieć wodna okolic Bydgoszczy, [w:] Zasoby przyrodnicze i kulturowe drogi wodnej Wisła - Odra, red. D. Szumińska, Bydgoszcz, s. 16-27. 2011 Flis, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. 2014 Przebieg odpływu w zlewni Wdy na tle zmian intensywności użytkowania wód w drugiej połowie XX wieku, Bydgoszcz - Osie. Szwankowski J. 2007 Wykorzystanie wód Brdy i jej dorzecza w gospodarce pruskiej, [w:] Dzie dzictwo kulturowe Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola. ŚwiĄTKIEWICZ-SlEKIERSKA B., WOŹNY J. 1994 Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie dawnej mennicy w Bydgoszczy, stanowisko 3, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 111-134. Tabaczyński S., Marciniak A., Cyngot D., Zalewska A. (red.) 2012 Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, Poznań. Topolski J. 1977 Wstęp, [w:] F. Foucault, Archeologia wiedzy, Warszawa, s. 5-26. 1996 Jak
się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa. Tuan Y.-F. 1997 Przestrzeń i miejsce, Warszawa. 207
208 Bibliografìa TWAROWSKA E. 1983 Zdobywanie pożywienia (zbieractwo wczesnośredniowieczne w Polsce), [w:] Człowiek i środowisko w pradziejach, red. J.K. Kozłowski, S.K. Ko złowski, Warszawa, s. 218-231. Waga T. 1931 Kultura nadodrzańskiej ceramiki sznurowej w Wielkopolsce, Poznań. 1934 Pomorze w czasach przedhistorycznych, Toruń. Walenta K. 1983 Cmentarzysko i osada kultury łużyckiej w Leśnie, gm. Brusy, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica, t. 4, s. 57-93. 1997 Badania archeologiczne w Chojnicach - zarys historyczny, Zeszyty Choj nickie, nr 1 (15), s. 19-28. 2003a Okolice Chojnic w okresie przedhistorycznym, [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski, Chojnice, s. 22-30. 2003b Co przechowała ziemia w Chojnicach, [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostro wski, Chojnice, s. 37-43. 2005 Okres rzymski na terenie gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle porównawczym, red. H. Rzęska, K. Walenta, Brusy, s. 94-95. 2008 Leśno i mikroregion w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, Chojnice. 2009 Leśno i mikroregion w okresie rzymskim, Chojnice. Wawrzeniuk J. 2005 Archeologia średniowieczna i nowożytna Borów Tucholskich, [w:] Dzie dzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 76-97. Ważny T. 2001 Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce, Gdańsk. Welzer H. 2009 Materiał, z którego zbudowane są biografie, [w:] Pamięć zbiorowa i kultu rowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kra ków, s. 39-57. Więcek B. 1961 Ślady osadnictwa we wsi Brusy, pow. Chojnice, Wiadomości
Archeologicz ne, t. 27, s. 312-313. Więckowska H. 1985 Osadnictwo późnopaleolityczne i mezolityczne nad dolną Narwią, Wro cław.
Bibliografìa 209 Wilke G. 1969 Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem wczesnośredniowiecz nym z terenu powiatu chojnickiego, Zeszyty Naukowe UMK, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Archeologia, z. 3 (33). 1972 Sprawozdania z prac wykopaliskowych na grodzisku wczesnośredniowiecz nym w Obrowie, pow. Tuchola w 1968 roku, Komunikaty Archeologiczne, Bydgoszcz, s. 90-94. 1979 Region Świecia w pradziejach i wczesnym średniowieczu, [w:] Dzieje Świecia nad Wisłę i jego regionu, red. K. Jasiński, Warszawa-Poznań-Toruń, t. 1, s. 73-110. Woźny J. 1987 Mezolit na sandrze Brdy, Toruń (mpis w LA UMK). 1996 Schyłkowopaleolityczne materiały ze stan. 329 w Toruniu jako przyczynek do zróżnicowania liściaków dwukętowych kultury świderskiej, Sprawozda nia Archeologiczne, t. 48, s. 49-58. 1997 Obozowisko mezolityczne w Koronowie, stan. 5, woj. bydgoskie {ze stu diów nad grupę chojnickę w dorzeczu Brdy), Sprawozdania Archeologicz ne, t. 49, s. 21-37. 1999 Z pradziejów ziemi świeckiej, [w:] Świecie i ziemia świecka w 800-lecie ist nienia, red. M. Grzegorz, Bydgoszcz, s. 87-95. 2000a Stan badań archeologicznych nad najstarszymi dziejami Pomorza Nadwi ślańskiego, [w:] Historiograficzna prognoza 2000. Stan i potrzeby badań nad dziejami regionów kujawsko-pomorskiego i sęsiednich, red. M. Grze gorz, Bydgoszcz, s. 9-24. 2000b Symbolika przestrzeni miejsc grzebalnych w czasach ciałopalenia zwłok na ziemiach polskich, Bydgoszcz. 200la Relacje kulturowe na pograniczu kujawsko-pomorskim w epoce bręzu i poczętkach epoki żelaza, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu, t. 6,
s. 91-105. 2001b Relacje kulturowe na pograniczu kujawsko-pomorskim w epoce kamienia, Prace Komisji Historii BTN, t. 17, s. 11-28. 200 lc Pradzieje Solca Kujawskiego na tle pogranicza kujawsko-pomorskiego, So lec Kujawski. 2003 Archeologiczne skarby pradziejów Bydgoszczy, Bydgoszcz. 2005 Archeologia pradziejowa Borów Tucholskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich. Stan badań i potrzeby badawcze, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 61-75.
210 Bibliografia 2006 Obozowiska kultur późnopaleolitycznych ze schyłku epoki lodowcowej w Bydgoszczy-Jachcicach, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgosz czy i Regionu, t. 11, s. 11-18. 2007a Osadnictwo pradziejowe w dorzeczu Brdy, [w:] Dziedzictwo kulturo we i przyrodnicze Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 13-32. 2007b Badania w Borach Tucholskich jako przyczynek do pradziejowej i średnio wiecznej archeologii obszarów leśnych, XV Sesja Pomorzoznawcza, red. G. Nawrolska, Elbląg. 2007c Archeologia bliskiej przeszłości w kontekście niemieckiej architektury mili tarnej z regionu bydgoskiego, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Byd goszczy i Regionu, t. 12, s. 81-96. 2009 Niemiecki poligon rakietowy „Heidekraut” w Borach Tucholskich. Przyczy nek do archeologii wojennej regionu, [w:] Dziedzictwo techniczne Borów Tucholskich, red. J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 103-120. 2010 Tuchola i okolice w najdawniejszych czasach, [w:] Tuchola od pradziejów do współczesności, red. W. Jastrzębski, J. Szwankowski, Bydgoszcz-Tucho la, s. 17-55. 2011 Poligon rakietowy „Heidekraut” w Borach Tucholskich w świetle badań ar cheologicznych, [w:] Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich, Tuchola, s. 103-129. 2013a Pradzieje ziemi chojnickiej, [w:] Dzieje ziemi i powiatu chojnickiego, red. J. Knopek, Chojnice, s. 19-53. 2013b Wyroby krzemienne z cmentarzyska kultury łużyckiej w Bożenkowie na tle interpretacji wyposażenia grobowego, [w:] Interpretatio rerum gestarum, red. A. Jankowski, J. Maciejewski, Bydgoszcz, s. 115-121.
2015 Zabytki archeologiczne na szlaku Brdy, [w:] Archeoturystyka w regionie. Region w archeoturystyce, red. A. Głowacka-Penczyńska, J. Woźny, J. Żychlińska, Bydgoszcz, s. 81-90. 2016 Zagrożone zasoby źródłowe archeologii II wojny światowej w regionie ku jawsko-pomorskim, [w:] Archeologia współczesności, red. A. Zalewska, Warszawa, s. 141-148. Zakrzewski Z. 1938 Z pradziejów ziemi bydgoskiej, Przegląd Bydgoski, t. 6, z. 1, s. 3-30. Zalewska A. 2015 Miejsca w pamięci. Stanowiska archeologiczne jako pola artykulacji pamię ci w kontekście studiów i kategorii pamięcioznawczych, [w:] Miejsca pa-
Bibliografìa mięci - pradzieje, średniowiecze i współczesność, red. B. Gediga, A. Gross- man, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław, s. 61-77. 2016 Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz, [w:] Archeologia współczesności, red. A. Zalewska, Warszawa, s. 21-39. Zegarliński J. 1980 Wstępny sumaryczny opis stanowiska nr 1 w Bożenkowie oraz wyni ki prowadzonych tam prac wykopaliskowych, Bydgoszcz (mpis WUOZ O. Bydgoszcz). 1985 Bydgoszcz w świetle badań archeologicznych, Bydgoszcz. 1988 Wstępne sprawozdanie z archeologicznych badań o charakterze ratowniczo-sondażowym na st. nr 1 w Bożenkowie, gm. Osielsko w 1988 r. (mpis WUOZ O. Bydgoszcz). Zieliński S. 2010 Archeologia mediów, Warszawa. Zielonka B. 1962 Powiat tucholski w świetle zabytków archeologicznych, [w:] Tuchola. Zarys monograficzny, red. J. Wojtowicz, Toruń, s. 19-39. Zoll-Adamikowa A. 1966 Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, Wrocław. Zyglewski Z. 2017 Bydgoszcz - miasto nad wodę, Kromka Bydgoska, t. 38, s. 33-61. Żaki A. 1950 Początki rozwoju kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Wisły, Rocznik UMCS, t. 3. Żuk Piwkowski J., Marecki P. 2014 Księga Słów Wszystkich, czyli archeologia mediów po polsku (wywiad), Przegląd Kulturoznawczy, nr 1 (19), s. 98-105. 211
Indeks nazw geograficznych (stanowiska archeologiczne, obiekty hydrograficzne) W indeksie nie uwzględniono nazw powszechnie występujących w pracy: Brda, Bory Tucholskie, Wisła, Pomorze. Zastosowano skróty: Jez./jez. - Jezioro (np. Je zioro Charzykowskie); jez. (np. jezioro Wdzydze); rz. ֊ rzeka A Ancylusowe Jezioro 53 В Bałtyk 53, 82,132 Basen Grudziądzki 35, 165 Białe Błota 104 Białe Jez. 105 Białowieża 73, 84 Będźmierowice 57 Bielska Struga, rz. 33, 165 Bladowo 84, 86 Błonawa, jez. 104 Borówno 112 Bożenkowo 112, 114, 120, 124, 125, 142, 149, 150, 166, 173 Bralewnica 73 Brukniewo 37 Brusy 34, 49, 50, 58, 59, 61, 69, 166, 171, 172, 174, 175, 194 Brzeźno Szlacheckie 57, 127, 170, 174 Bug, rz. 11, 115 Buszkowo 106, 119, 122,128, 132, 136, 169, 174 Bydgoszcz Miasto 33, 34, 74, 78, 82, 83, 102-111, 113, 119, 122, 124, 126128, 130-132, 136-139, 151, 156, 162, 164, 171, 174-179, 194 Bydgoszcz dzielnice - Bartodzieje 105, 134, 138, 176 - Biedaszkowo 127 - Bielawki 108, 109, 125, 126, 127, 173 - Bielice Stare 130, 170 - Brdyujście 108,126, 131,170,173, 178 - Czarnówko 103, 115, 116, 118, 121,126, 170, 173 - Czersko Polskie 103, 105, 113, 121, 122, 138, 164-168, 170, 171
21б Indeks nazw geograficznych - Czyżkówko 103, 133 - Fordon 103, 105, 115,127, 169 - Fordonek 122 ֊ Glinki 134, 137 ֊ Jachcice 103, 114, 115, 117, 118, 122, 143, 146, 165, 167, 168, 171 - Janowo 102, 133 - Kapuściska 133, 134 - Łęgnowo 105, 130, 165 - Mariampol 103 - Myślęcinek 103 ֊ Okolę 105, 130 - Opławiec 118 ֊ Osowa Góra 103, 130 ֊ Pałcz 110, 114, 120, 121, 146,166, 167, 170 - Piaski 121 ֊ Prądy 130, 134, 137 - Siersko 138 - Smukala 33,133,175 - Wschód 103, 122 - Wyspa Młyńska 138, 177 ֊ Wyszogród 108, 109, 136, 177 - Zamczysko 126, 127, 173 Bydgoszcz ulice - Bernardyńska 137 - Długa 130 - Dworcowa 130 - Fordońska 126 - Grodzka 137 ֊ Grottgera 130, 131 - Grunwaldzka 130 - Królowej Jadwigi 126 - Mostowa 138 - Przy Zamczysku 137 - Siedlecka 130 - Św. Trójcy 130 - Żabia 138 - Żmudzka 134 Bysław 32, 72 Byszewo 109, 119, 122, 128, 132, 136, 174, 194 Bytkowice 104 Bytów 172 Bzowo 175 C Całowanie 115 Cekcyn 76, 77, 86, 92, 93,114,166, 194 Charzykowskie Jez. 31, 46, 48, 51, 56, 63, 72, 164, 165, 168, 178, 193 Charzykowy 50,57,61,63,174-176,194 Chocina, rz. 48, 53 Chociński Młyn 53, 57, 66,164 Chojnice 43, 45, 47, 49-52, 56, 68, 61, 63-66, 78, 166, 169, 172, 177, 194 Chojniczki 49, 60, 172, 174 Chwarzyno 172 Ciecholewy 57, 63, 81 Cisewie 176 Czarnogłowie, jez. 48 Czarnowo 50, 57 Czersk 23, 34, 46, 60, 61, 81, 91, 172 Czerska Struga, rz. 33, 34, 76, 80, 85, 165, 166, 172, 194 Człuchów 172 Czosnowo 58 Czyczkowy 171, 59 D Dąbrówka 52, 164 Długie Jez. 105, 119 Dniestr, rz. 10 Dobra 167 Dobrcz 81, 112, 113, 125, Dobrcz-Pauliny 133
Indeks nazw geograficznych Drawa, rz. 164 Drawsko Pomorskie 164 Drwęca, rz. 10 Drzewicz, jez. 164 Drzycim 177 Dybrzk, jez. 46, 48 Dziedzice 176 I Iwiec 76 J F Jania Góra 129, 174 Jarcewo 63 Jastrzębia Góra 167 Jeleń, jez. 48 Jeleńcz 80, 83, 85, 86 Flis, rz. 104, 137,177, 178 Frydrychowo 49, 50, 60, 69, 172, 174 К G Gacno 32, 35, 82 Gdańsk 87, 106, 111,139, 177 Giełdon 53, 165 Główczewice 59, 60 Głuche Jez. 48 Gockowskie Jez. 72 Gogolin 128 Gostycyn 25, 73-75, 87, 90, 99, 174, 177, 179, 194 Gościeradz 15, 25, 104, 106-108, 115, 119, 123, 128, 129, 132, 153, 154, 169,174, 194 Górki 172 Grabia, rz. 10 Grabowo-Siemirowice 60 Gródek 172, 173 Gruczno 173 Grudziądz 165, 166 Grudziądz-Mniszek 115 Gwda, rz. 29, 31, 34 H „Heidekraut” poligon 21, 25, 75, 92, 93, 100 Hozjanna, rz. 78 Kadzionka, jez. 105 Kałdus 176,177 Kamienne Jez. 105 Kamień Krajeński 87 Kamionka, rz. 31, 33, 87, 174 Kanał Bydgoski 103, 104, 140 Karsin 60 Karsińskie Jez. 31, 48, 72, 164 Kasparus 81 Kaszuby 46, 48, 51, 54-56, 58, 61, 62, 78, 132, 133,164,172, 175 Kcynia 171 Kęsowo 73, 80, 82-86 Kęsowo, jez. 36 Kicz, rz. 31, 78, 80, 83, 85, 86, 166, 169 Kiełpin 78, 81, 166, 170 Kiełpiński Most 74, 80 Kloc 50 Klonowice 58 Kociewie 72, 79, 81, 95,169, 170 Kołobrzeg 69, 177, Komornica 54, 55 Konarzyny 57 Kongemose 54 Końskie Jez. 46 Koronowo 101,102,104-111,115-117, 217
218 Indeks nazw geograficznych 119, 121-124, 128, 132, 135, 136, 144,148, 167-170,172-179, 194 Koronowskie Jez. 101 Kosobudno, jez. 46, 48, 69 Kosobudy 176 Kościelna Jania 79, 95, 169 Kotomierz 81 Kotomierzanka/Kotomierzyca, rz. 104, 112, 129, 165, 166, 174 Krajna 56, 72, 79, 81, 119, 133, 137, 167, 169, 170, 175,177 Kraków 47, 73, 106 Krępsko 172 Krępsko, jez. 46 Krosno, jez. 105 Królewiec 73 Krówka, rz. 104 Kruszyn 115, 116, 174, 194 Krzemionki Opatowskie 58, 172 Krzywe Jez. 105 Kujawy 16, 48, 56, 80, 107, 119, 122, 123, 126, 127, 132, 169, 170, 171, 173, 174, 177, 193 Kusowo, jez. 133 Kwidzyn 51, 73, 106 L Legbąd 32, 78, 80, 85, 86,167 Lendy 63, 64 Leśno 49, 51, 57, 59, 60-62, 111, 164, 172,175, 176, 179 Leśno Górne, jez. 50 Lipkusz, jez. 105 Lisiny 92 Lisi Ogon 104, 111, 113, 115, 122, 171 Litorynowe Morze 53 Lubania-Lipiny 81, 113, 115, 117, 145, 167 Lubnia 49, 57 Lubierzyn 80 Lubiewo 77, 169 Ł Łaba, rz. 10 Łąckie Jez. 48 Ląg 171 Łąg-Kolonia 59 Łąski Piec 85 Łąsko Małe 128 Łąsko Wielkie 86, 119, 122, 169 Łochowo 122 Losiny 80, 86 Łowinek 81 Łowne Jez. 48 Łódź 11 M Magdalenka 125 Mała Komorza 84 Małe Chełmy 50 Małe Gliśno 60 Małe Tobolno, jez. 105 Mały Mędromierz 73, 84 Mały Suszek, jez. 36 Marianki-Wyględowo 115 Mazowsze 11, 67 Meklemburgia 59 Męcikał 23, 48, 53-56, 58, 66, 164, 166, 167, 170, 178 Mochel, jez. 77 Mokre 49, 57 Mukrz 82 Mukrz, jez. 31, 36-39, 41 Myślęcińska Struga 104 Myślęcińskie Jez. 104
Indeks nazw geograficznych N Nakło n. Notecią 87, 103, 121 Niecponie 107, 173 Niechwaszcz, rz. 85 Niemen 10 Nieżychowice 58, 170 Niwy 81,113 Niż Niemiecki 111 Niż Polski 111, 112, 114, 120 Norre Lyngby 52 Noteć 9, 16, 29, 82, 107, 110, 121, 136, 140, 164, 177 Noteć-Warta pradolina 9, 32-35, 72, 101-103, 107, 111, 113, 115, 118, 119, 121-126, 128, 136, 165, 166 Nowa Brda 178 Nowe n. Wisłą 72 Nowe Marzy 171,177 Nowy Dwór 119, 128, 132, 174 Nowy Jasiniec 129, 139, 140, 161, 174 Nowy Młyn 54, 74, 76, 78, 117, 165167, 172 O Obra, rz. 10, 11 Obrowo 51, 63, 74, 85-87, 98 Ocean Lodowaty 53 Odra, rz. 9, 10, 16, 53, 59, 85, 110, 139, 140, 163, 176 Odry 49, 50, 62, 86,169, 172, 174-176 Okrąglik, jez. 48 Okiersk 86 Okolę 107, 111, 115, 119, 123 Orlik 50, 60, 175 Osie 175, 177 Osielsko 112, 113, 118, 124, 142, 173 Ostrowite 63 Ostrowite, jez. 48 Ostrowo 76, 167 Otorowo 108, 115 P Pakoskie Jez. 11 Parsęta, rz. 10 Pawłowo 58, 169, 170 Pawłówek 103, 115, 116, 119, 136, 137, 147, 177 Piaseczno, jez. 69, 105 Piastoszyn 80, 83, 85, 86 Płaszczyzna 172 Pieczyska 119 Piekło, jez. 105 Pietrzykowskie Jez. 46 Pilica, rz. 10 Piła 75, 90, 99 Piła-Młyn 90, 91, 93 Płecno 57 Płęsno, jez. 47 Płock 177 Płotwickie Jez. 105 Pojezierze Kaszubskie 10, 116, 166 Pojezierze Krajeńskie 10, 29, 72, 80, 81, 168, 170,178 Polesie 55 Polnica 56, 169 Pomorsko 114 Powałki 57 Powiśle 177 Poznań 108, 111 Poznań-Luboń 114 Poznań-Starołęka 114 Prądy (potok) 104 Proboszczowskie Jez. 105 Prusina, rz. 34, 85 Przechowo 169 Przylonek, jez. 72 219
220 Indeks nazw geograficznych Przymuszewo 80, 83, 86 Przyrówek 73 R Raciąska Struga, rz. 73, 166, 169, 172 Raciąż 25,63,73,74,79,80,83-89,172, 176, 177, 179 Raciąskie Jez. 72 Radunia, rz. 175 Rakówka, rz. 85 Równina Charzykowska 29, 31, 168, 174, 175 Ruda, rz. 175 Rudnica/Rudnickie, jez. 72 Rudzki Most 80, 91, 100 Rydno 112 Rynkowo 132 Ryszka, rz. 92 Rytel 33, 46, 49, 50, 60, 97,172,179 Rzeczenica 172 S Salno 128 Salno, jez. 105 Samociążek 109, 115, 119, 124, 132, 169, 172 Skandynawia52,53,60,77, 111, 164,167 Serock 129, 132, 139, 174 Sicienko 121 Siedmiogóry 121, 170 Sierosław 172 Skoraczewo 121 Skórcz Sławęcin 57, 80, 81, 170 Słupowskie Jez. 105 Słupy 73, 84, 86, 172 Smeysche 136 Smukalski Zbiornik 102 Sokole Kuźnica 119, 169 Solec Kujawski 123 Spierewnik, jez. Spindlersfeld 60 Stara Rzeka 85 Stare Marzy 77, 94, 166 Stary Dwór 109,110,135,136,158,159 Stary Sumin 85, 86 Starogard 177 Staw Młyński, jez. 105 Stawinoga 55, 78, 167 Stążka, rz. 165 Stobno 73, 74, 84, 86, 175 Stobno, jez. 72 Stoczek, jez. 105 Stopka 106 Struga Czarnówczyn 104 Struga Jarużyńska 104 Struga Młyńska 104 Struga Myślęcińska 104 Struga Rynkowska 104 Struga Zacisze 104 Struga Zamczysko 104 Stryjewo, jez. 105 Studzienne, jez. 105, 119 Suchom 92 Suska Struga, rz. 72, 73 Suszek, jez. 36, 72 Swornegacie 23, 34, 47, 48, 53-56, 59, 63, 164-169, 171, 179 Szczecin 111, 177 Szczecin-Bukowo 167 Szczecin-Jezierzyce 167 Szczytno, jez. 31, 46 Szynych 166 Ś Śliwice 85
Indeks nazw geograficznych Śmiardowo Krajeńskie 80 Świecie 72,177, 173 Świekatowo 81, 113, 121, 170 Świekatowskie Jez. 129 Świdry Wielkie 115 Świeszyno 178,179 Świeszyńskie Jez. 46 Świt 178 T Tanowo 167 Taszewo 120 Tczew 46 Toruń 111,115, 136 Toruń-Rudak 114, 166, 165 Toruń-Wrzosy 166 Tryszczyn 107 Tryszczyński Zbiornik 102 Trzebciny 178 Trzemeszno, jez. 48 Trzemiętówko 121 Tuchola 33, 34, 43, 74, 78, 80, 82-84, 87, 89, 91, 92, 100, 128, 165, 166, 170, 171, 172,176, 177 Tuchołka, jez. 80 Turowiec 54, 55, 67, 80,166 Tuszynki 167 Tychowo 112 W Warnowo 69 Warszawa 111 Wda (Czarna Woda), rz. 34, 36, 40, 47, 49, 62, 74, 77, 85, 86, 92, 165, 175, 176,178 Wdzydze, jez. 31 Węsiory 175 Wielimie, jez. 31 Wiele 57 Wielka Wieś 84 Wielkie Budziska 85 Wielkie Gacno, jez. 35-39, 41 Wielkie Chełmy 50, 175 Wielkie Tobolno, jez. 105 Wierzyca, rz. 177 Wierzchlas 36, 178 Wierzchucin 21, 75, 92, 93, 104, 179 Wierzchucińskie Małe, jez. 105 Wiktorowo 129, 174 Wistka Szlachecka 165 Witoldowo 122 Witoczno, jez. 31, 48 Władysławowo 84 Wojnowo 114 Woziwoda 80, 179 Wtelno 122, 174 Wudzyn 120, 130 Wudzynek 130 Wymysłowo 78 Wypaleniska 120 Wyrzysk 121, 171 Wysocki Młyn 80, 167 Wysockie Jez. 72, 80 Wysoczyzna Krajeńska 130, 174 Wysoczyzna Świecka 29, 31, 34, 80, 81, 96,112,115,117,130,137,165,167, 168, 170, 173 Wysoka 73, 84 Wysoka Wieś 86 Z Zakrzewska Osada 175 Zalesie 85, 86, 130 Zamarte 63, 86 Zamkowe Jez. 139 Zamość 57, 115 221
222 Indeks nazw geograficznych Zbocze Fordońskie 103, 104 Zbrzyca, rz. 31, 48, 55, 58, 68, 166, 167 Zdroje 92 Zielone Jez. 48 Zielonka 92 Ż Żabno, jez. 105 Żalno 84, 85, 73, 80 Żalno/Żalneńskie, jez. 72, 80 Żychce 57
Man and the Environment in the History of the Brda River Basin Summary n every work devoted to historical and archaeological topics, it is necessary to adopt a substantive and spatial scope of research. Prehistoric and historical monuments can be seen against the background of cultural regions such as Great er Poland, Lesser Poland or Mazovia, or geographical regions: the Polish Low lands, the Częstochowa Upland or the Sudetes. River basins that combine cultural and natural features are a particularly interesting area of research. One of the least developed territories of this kind is the Brda River basin. In the northern part, it covers the border of Kashubia. The middle part of the Brda river basin belongs to the land of Bory Tucholskie. The southern part of the river basin lies on the bor der of Kujawy. In ancient times, routes connecting Eastern Pomerania with Great er Poland, as well as the territories of the Vistula and Odra rivers ran throughout this region. Foreign people came to Brda, and local traditions developed. In the late Palaeolithic, they were represented by Lyngbian and Świder culture. In the Mesolithic influences of Magleman, Duvensee and Janisławice cultures reached the Brda River. From the beginning of the Neolithic, the culture of ribbon ce ramics appeared in the Brda basin, then the culture of funnel cups, the culture of spherical amphoras and the culture of string ceramics. Settlements were formed I
224 Man and the Environment in the History of the Brda River Basin around Lake Charzykowskie, tributaries of the middle Brda and the mouth of the Brda to the Vistula. The dispersion of settlements was associated with the early Bronze Age. A strong centre of early bronze cultures survived in the lower reach es of the river due to impacts coming from Kujawy. A clear revival and density of the settlement network took place under the influence of the Lusatian culture. Large settlement concentrations were created in the upper and middle course of the Brda River. They are represented by crematory cemeteries, open settlements and bronze treasures. The settlement dynamics on the Brda increased in the ear ly Iron Age. Cemeteries and settlements of East Pomeranian culture are located in 10 concentrations: Brusy-Czersk, Chojnice-Charzykowy, Raciąż-Tuchola, Cek cyn, Gostycyn, Byszewo, Serock, Koronowo-Gościeradz, Kruszyn and Bydgoszcz. Settlements in the Brda basin developed at the turn of the Laternan period and Roman influences in similar clusters. From the north, the influences of Wielbark culture reached, while from the south, impulses from the Przeworsk culture from Kujawy. In the early Middle Ages, settlement centres around Chojnice, Raciąż, Gostycyn, Koronowo and Bydgoszcz were founded on the basis of ancient settle ment areas or independently of them. In the late Middle Ages, the largest of them evolved into location cities, surrounded by stone fortifications. Modern trends in archaeological discourse seek to transform ancient settlement objects into memo rial sites,
revived in accordance with social expectations. Translated by Tomasz Terpiłowski į Bayerische ! Staatsbibliothek München
|
| adam_txt |
Spis treści 1. Wstęp: rzeki, międzyrzecza i dorzecza w studiach archeologicznych. 7 1.1. Poznawcza rola hydrografii dla badań historycznych.7 1.2. Rzeki i dorzecza w studiach archeologicznych . 9 2. Współczesne kierunki prowadzenia dyskursu archeologicznego 13 2.1. Dyskurs o przeszłości dorzecza Brdy od pozytywizmu do ponowoczesności. 13 2.2. Perspektywa pamięci kulturowej . 19 2.3. Archeologiczny flaneryzm.24 3. Multisensoryczne spostrzeganie krajobrazu dorzecza Brdy 27 3.1. Metody badania krajobrazu kulturowego. 28 3.2. Krajobrazy dorzecza Brdy. 29 3.3. Paleogeografia dorzecza Brdy .34 3.3.1. Przemiany biotopu ֊ 34; 3.3.2. Przemiany biocenoz - 36; 3.3.3. Relacje antropogeniczno-środowiskowe - 41 4. Dorzecze górnej Brdy na pograniczu Kaszub 45 4.1. Krajobraz dorzecza górnej Brdy.45 4.2. Dzieje badań archeologicznych nad górną Brdą.46 4.3. Osadnictwo nad górną Brdą. 52 4.3.1. Późny paleolit - 52; 4.3.2. Mezolit - 53; 4.3.3. Neolit ֊ 56; 4.3.4. Epoka brązu - 58; 4.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 60; 4.3.6. Okres rzymski - 62; 4.3.7. Okres
średniowieczny i wczesnonowożytny - 63 4.4. Ilustracje .66
5. Dorzecze środkowej Brdy w Borach Tucholskich 71 5.1. Krajobraz dorzecza środkowej Brdy. 71 5.2. Dzieje badań archeologicznych nad środkową Brdą.73 5.3. Osadnictwo nad środkowa Brdą. 75 5.3.1. Późny paleolit - 75; 5.3.2. Mezolit - 77; 5.3.3. Neolit - 79; 5.3.4. Epoka brązu - 82; 5.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 84; 5.3.6. Okres rzymski - 85; 5.3.7. Okres średniowieczny - 87; 5.3.8. Okres nowożytny - 90 5.4. Ilustracje . 93 6. Dorzecze dolnej Brdy na pograniczu Kujaw 101 6.1. Krajobraz dorzecza dolnej Brdy. 101 6.2. Dzieje badań archeologicznych nad dolną Brdą. 105 6.3. Osadnictwo nad dolną Brdą.110 6.3.1. Późny paleolit -110; 6.3.2. Mezolit -115; 6.3.3. Neolit -118; 6.3.4. Epoka brązu - 122; 6.3.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński - 128; 6.3.6. Okres rzymski - 132; 63.7. Okres średniowieczny i nowożytny -134 6.4. Ilustracje .141 7. Podsumowanie: procesy kulturowe i zasoby archeologiczne w dorzeczu Brdy 163 7.1. Późny paleolit. 164 7.2. Mezolit .166 7.3.
Neolit. 168 7.4. Epoka brązu .171 7.5. Wczesna epoka żelaza i okres lateński .173 7.6. Okres rzymski .174 7.7. Okres średniowieczny i nowożytny.176 7.8. Na szlaku Brdy. 178 7.9. Ilustracje .180 Bibliografìa.193 Spis rycin .212 Indeks nazw geograficznych . 215 Summary .223
Bibliografia Abramowicz A. 1967 Wiek archeologii, Warszawa. 1970 Podróżnicy po przeszłości, Łódź. 1991 Historia archeologii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa-Łódź. Assmann J. 2009 Kultura pamięci, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. M. Saryusz-Wol ska, Warszawa, s. 59-99. Bagniewski Z. 1987 Mezolityczne społeczności myśliwsko-rybackie południowej części Pojezie rza Kaszubskiego, Wrocław 1987 1994 O paleolicie schyłkowym Pomorza w świetle badań na Pojezierzu Dobiegniewskim, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, t. 35, 443-466. 1997 O schyłkowopaleolitycznych kulturach kompleksu z liściakami na Pomo rzu, Studia Archeologiczne, Acta Universitatis Wratislaviensis, է. 29, s. 25-92. Banaszak J., Oleksa A. 2005 Przyroda Borów Tucholskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich. Stan badań i potrzeby badawcze, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 61-75. Barnycz-Gupieniec R. 1983 Budownictwo drewniane nagrodzie racięskim z drugiej połowy XIII wie ku, Folia Archaeologica, t. 2, s. 87-161.
194 Bibliografìa Bauman Z. 1994 Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa. Benjamin W. 2011 Twórca jako wytwórca, Warszawa. Bielińska-Majewska B. 2018 Późny paleolit w dorzeczach dolnej Wisły i górnej Noteci, Toruń. Bienias D. 2009 Zarys rozwoju fizjografii Koronowa i jego okolic, [w:] Dzieje Koronowa, red. D. Karczewski, Koronowo, s. 7-22. Bieńczyk G. 1983 Krajoznawstwo i jego związek z turystyką, Warszawa Blajer W. 2001 Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich, Kraków. Boiński M. 1985 Szata roślinna Borów Tucholskich, Warszawa. Brezillon M. 2001 Encyklopedia kultur pradziejowych, Warszawa. Buchalik R„ Kajzer L., Walenta K. 1972 Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych prowadzonych w 1969roku na zamku tucholskim, Komunikaty Archeologiczne, s. 132-139. Bukowska-Gedigowa J. 1975 Kultura pucharów lejkowatych w dorzeczu górnej Odry, Przegląd Archeo logiczny, t. 23, s. 83-186. Bukowski Z. 1982 Najstarsze znaleziska przedmiotów żelaznych w Środkowej Europie a po czątki metalurgii żelaza w kulturze łużyckiej w dorzeczu Odry i Wisły, Archeologia Polski, t. 26, s. 321-401. 1993 Tak zwany szlak bursztynowy z wczesnej epoki żelaza w międzyrzeczu Łaby i Wisły w świetle skarbów z importami i bursztynem, [w:] Miscelánea archaeologica Thaddaeo Malinowski dedicata quae Franciscus Rożnowski redigendum curavit, Słupsk - Poznań, s. 73-93. 1998 Pomorze w epoce brązu w świetle dalekosiężnych kontaktów wymiennych, Gdańsk. 2005 Południowo-wschodnie Pomorze w epoce brązu, [w:] Brusy i okolice w pra dziejach na tle
porównawczym, red. H. Rząska, K. Walenta, Brusy, s. 53-61. 2017 Wprowadzenie do problematyki, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chudziak, Gdańsk, s. 15-20.
Bibliografìa 195 BUTZER G. 2009 Metaforyka pamięci, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa, s. 185-209. Bykowski W. 2011 Bydgoszcz - miasto nad wodą, Bydgoszcz. Chmielewska M. 1978 Późny paleolit pradoliny warszawsko-berlińskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Chudziak W. 1994a Wczesnośredniowieczne grodzisko w Zamczysku - mit czy rzeczywistość? Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 41-56. 1994b Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym w Bydgosz czy, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 57-69. 2000 Kształtowanie się podziałów plemiennych w strefie chełmińsko-dobrzyńskiej we wczesnym średniowieczu, Archeologica Historica Polona, է. 8, s. 51-69. 2003 Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nad wiślańskim, Toruń. Chudziak W, Poliński D. 1995 Opracowanie wyników badań archeologicznych w Koronowie w 1995 roku, Toruń (mpis IA UMK). Chudziak W, Poliński D., Bojarski J. 1996 Opracowanie wyników badań archeologicznych w Koronowie w roku 1996, Toruń (mpis LA UMK). Chudziak W, Siemianowski E. 2017 Z badań nad systemami komunikacji we wczesnym średniowieczu, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chu dziak, Gdańsk, s. 293-300. Chudziakowa J. 1974 Kultura łużycka na terenie międzyrzecza Wisły, Drwęcy i Osy, Warszawa-Poznań. 1994 Zarys problematyki badań archeologicznych w Bydgoszczy, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 7-15. Churska C. 1958 Stosunek sandru Brdy do wysp moreny dennej, Zeszyty Naukowe UMK, Geografia, z. 4. Churski Z. 1962 Charakterystyka geograficzna powiatu tucholskiego,
[w:] Tuchola. Zarys monograficzny, red. J. Wojtowicz, Toruń, s. 7-17.
196 Bibliografia Ciołek R. 2001 Katalog znalezisk monet rzymskich na Pomorzu, Warszawa. Cofta-Broniewska A., Kosko A. 1982 Historia pierwotna społeczeństw Kujaw, Warszawa-Poznań. Cyngot D. 2012 Archeologia a językoznawstwo, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Po znań, s. 791-802. Cyngot D„ Zalewska A. 2012 Zmienność i dynamiczność podziałów tematycznych w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Mar ciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 193-206. Cyrek K. 2002 Paleolit schyłkowy i mezolit w dolinie Wisły pomiędzy Toruniem a Gru dziądzem, [w:] Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość, red. B. Wawrzykowska, Toruń, s. 81-90. Cyrek K., Sudoł M. 2009 Z najnowszych badań nad paleolitem schyłkowym na Pomorzu Wschod nim, [w:] Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 67-84. Czopek S. 1996 Grupa tarnobrzeska nad środkowym Sanem i dolnym Wisłokiem. Studium osadniczo-kułturowe, Rzeszów. Dąbrowska E. 1973 Wielkiegrodydorzeczagórnej Wisły. Ze studiównadrozwojem organizacji terytorialno-plemiennej w VII-Х wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Dąbrowski J. 1968 Zabytki metalowe epoki brązu między dolną Wisłą a Niemnem, Wrocław-Warszawa-Kraków. Domańska E. 1997 Tekstualizacja archeologii (od Barthesa do Hoddera), [w:] Jakiej archeolo gii potrzebuje współczesna humanistyka, red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań, s. 65-77. Domańska L. 2005 Z badań nad osadnictwem mezolitycznym południowej części Pojezierza Kaszubskiego
ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle porównawczym, red. H. Rząska, K. Walenia, Brusy, s. 38-48.
Bibliografia 197 Domański G. 1975 Studia z dziejów środkowego Nadodrza w III-I wieku p.n.e., Wrocław. Drobek W. 1996 Przestrzeń kulturowa rzeki, Rzeki, t. 5, s. 221-233. Drozdowski E. 1982 The evolution of the Vistula river valley between the Chełmno basin and the Grudziądz basin (nadbitka), Wrocław-Warszawa. Drużkowski M. 1994 Kompleksowe badania krajobrazowe w małych zlewniach rzecznych, Rze ki, t. 3, s. 241-265. Dygaszewicz E. 1994 Ze studiów nad zasiedleniem mezoregionu bydgoskiego w pradziejach i czasach historycznych w świetle dotychczasowych badań, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 17-40. Dysarz R. 1996 Położenie miasta na tle regionówfizyczno-geograficznych, [w:] Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 11-38. 2011 Sieć rzeczna, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. Encyklopedia 1860 Encyklopedia Powszechna, t. 2, Warszawa. Felczak O. 2009 Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim, [w:] Aktual ne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 127-155. Filipowiak W. 1992 Z najstarszych dziejów Odry jako szlaku komunikacyjnego i handlowego, Rzeki, t. 1, s. 65-81. Flusser V. 2015 Ku filozofii fotografii, Warszawa. Fogel J. 1977 Studia nad uzbrojeniem ludności kultury łużyckiej w dorzeczu Odry i Wi sły - broń zaczepna, Poznań. Foucault M. 1977 Archeologia wiedzy, Warszawa. Fudziński M., Paner H. (red.) 2005 Aktualne problemy kultury pomorskiej, Gdańsk. 2007 Aktualne problemy kultury łużyckiej na Pomorzu, Gdańsk.
198 Bibliografìa Fudziński M., Świętosławski W, Chudziak W. 2017 Wstęp, [w:] Pradoliny pomorskich rzek, red. M. Fudziński, W. Świętosławski, W. Chudziak, Gdańsk, s. 7-10. Gackowski A. 2014 Osadnictwo społeczności kultury ceramiki sznurowej na obszarze Wysoczy zny Świeckiej. Przyczynek do studiów geograficzno-osadniczych, Rocznik Grudziądzki, t. 22, s. 12-21. Gackowski J. 2012 Przestrzeń osadnicza Pojezierza Chełmińskiego i przyległych dolin Wisły, Drwęcy i Osy w młodszej epoce brązu i na początku epoki żelaza, Toruń. Galiński T. 1992 Mezolit Pomorza, Szczecin. Galiński Z. 2012 Brda. Przewodnik kajakowy po szlakach wodnych Brdy, Zbrzycy, Wielkiego Kanału Brdy i Czerskiej Strugi, Gdańsk. Galon R. 1953 Morfologia doliny i sandru Brdy, Toruń. Gardawski A. 1951 Niektóre zagadnienia kultury trzcinieckiej w świetle wykopalisk w miejscowo ści Lubna, pow. Sieradz, Wiadomości Archeologiczne, t. 18, z. 1-3, s. 1-84. Gąssowski J. 1985 Kultura pradziejowa na ziemiach Polski, Warszawa. Godłowski K. 1960 Studia nad stosunkami społecznymi w okresie późnolateńskim i rzymskim w dorzeczu Odry i Wisły. Próba interpretacji cmentarzysk, Warszawa-Wrocław. Gołaski J. 2002 Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960, część 4, Brda i górna Noteć, Poznań. Górska-Grabarczyk B. 1996 Badania osady z elementami kultur leśnych w Klonowicach, stan. 5, gm. Czersk, Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne, t. 2, s. 23-29. 2005 Stan i potrzeby badań nad kulturą pomorską w Borach Tucholskich, [w:] Aktualne problemy kultury pomorskiej, red. M. Fudziński, H.
Paner, Gdańsk, s. 107-116. Grabarczyk T. 1983 Metalowe rzemiosło artystyczne na Pomorzu w okresie rzymskim, Wro cław-Warszawa-Kraków.
Bibliografia 199 1992 Rozwój osadnictwa pradziejowego w Borach Tucholskich od schyłkowego paleolitu do III wieku n.e., Łódź. 1997 Kultura wielbarska na Pojezierzu Krajeńskim i Kaszubskim, Łódź. 2005 Dzieje badań archeologicznych na Pomorzu Gdańskim ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle po równawczym, red. H. Rząska, K. Walenta, Brusy, s. 32-37. Grochowski R. 2009 Kompleks wydobywczy węgla brunatnego w miejscowości Piła (gm. Gosty cyn). Wyniki badań archeologicznych w sezonie badawczym 2007-2008, [w:] Dziedzictwo techniczne Borów Tucholskich, red. Jacek Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 63-69. 2010 Sprawozdanie z badań wykopaliskowych archeologiczno-architektonicznych na stanowisku Nowy Jasiniec, stanowisko 1, gm. Koronowo, sezon ba dawczy 2010, WUOZ, O. Bydgoszcz (mpis). 2012 Dokumentacja z badań poligonu „Heidekraut” w Borach Tucholskich, WUOZ, O. Bydgoszcz (mpis). Grzegorz M. 2007 Znaczenie Brdy w średniowieczu i czasach staropolskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 33-41. Grzelakowska E. 1989 Środowiskowe uwarunkowania osadnictwa pradziejowego i wczesnośred niowiecznego w północnej części Borów Tucholskich, Łódź. Gupieniec A., Kiersnowscy T. i R. 1965 Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Polski Środkowej, Mazowsza i Podlasia. Materiały, Wrocław-Warszawa-Kraków. Hensel W. 1948 Wstęp do studiów nad osadnictwem Wielkopolski wczesnohistorycznej, Poznań. 1983 Archeologia żywa, Warszawa. HlLCZERÓWNA Z. 1967 Dorzecze górnej i środkowej Obry od VI do połowy XI
wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków. Hjelmroos-Ericsson M. 1981 Holocene development ofLake Wielkie Gacno area, northwestern Poland, Lund. Hohendorfer E. 1973 Klimat, [w:] Województwo bydgoskie, red. A. Swinarski, Poznań, s. 26-35. 1984 Informator Archeologiczny, Badania 1984, Warszawa.
200 Bibliografia IWANISZEWSKI S. 2012a Archeologia czasu, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 273-283. 2012b Archeologia krajobrazu, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualiza cji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 284-291. Izajasz T., Grochowski R. 2013 Bydgoska Scylla i Charybda. Unikatowa śluza trapezowa, Bydgoszcz. Jankowski A.T. 1975 Stosunki hydrograficzne Bydgoskiego Węzła Wodnego i ich zmiany spowo dowane gospodarczą działalnością człowieka, Warszawa-Poznań-Toruń. Jutrowska E., Szumińska D., Dysarz R. Giętkowski T., Habel M. 2007 Badania geograficzne rzeki Brdy i jej dorzecza, [w:] Dziedzictwo kulturo we i przyrodnicze Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 112-139. Juźwik M. 2014 Ciekawe czy bezcielesne? Pamięć ciała w teatrze fizycznym, Literaturo znawstwo, nr 8-9, s. 21-30. Kabaciński R. 1968 Z dziejów miasta wczasach Rzeczypospolitej do roku 1772, [w:] Korono wo. Zarys dziejów miasta, red. M. Biskup, Bydgoszcz. Kabaj W. 1983 Bydgoskie Towarzystwo Numizmatyczne, Bydgoskie Wiadomości Numiz matyczne, s. 5-9. Kaczanowski R, Kozłowski J.K. 1998 Najdawniejsze dzieje ziem polskich, Kraków. Kadrów S. 1995 Gospodarka i społeczeństwo. Wczesny okres epoki brązu w Małopolsce, Kraków. Kalinowska M., Kalinowski S., Kalinowski T. 2014 Opracowanie wyników ratowniczych wyprzedzających badań archeologicz nych przeprowadzonych na stanowisku 641, przy ul. Grottgera 4 w Byd goszczy, w obszarze inwestycji River Tower,
Toruń (mpis. WUOZ Toruń, Oddział Bydgoszcz). Kalinowski S. 2013 Pogranicze kujawsko-pomorskie we wczesnym średniowieczu. Wybrane problemy badawcze, AUNC, Archeologia, t. 33, s. 111-127.
Bibliografia 201 Karczewski D. 2009 W cieniu cysterskiego klasztoru. Dzieje Koronowa w średniowieczu, [w:] Dzieje Koronowa, red. D. Karczewski, Koronowo, s. 40-60. Kasiski W.F. 1881 Beschreibung der vaterländischen Altertümer im Neustettiner und Schlochauer Kreise, Danzig. Kaźmierczyk J., Macewicz K., Wuszkan S. 1977 Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, Opole. KlERSNOWSCY T. I R. 1959 Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Pomorza. Materiały, Warszawa-Wrocław. Kmieciński J., Nowakowski A. 1978 Badania archeologiczno-architektoniczne w Tucholi wiatach 1970-1972, Komunikaty Archeologiczne, s. 315-323. Kobiałka D. 2016 UrbEx: archeologiczny flaneuryzm a multitemporalność dziedzictwa, Bio grafia Archeologii, nr 2 (1), s. 3-12. 2016a Archeologia poza Archaios. Przykład obozu jeńców wojennych i interno wanych w Tucholi (woj. kujawsko-pomorskie), Folia Praehistorica, t. 21, s. 177-200. Kobusiewicz M. 1963 Neolityczne pracownie krzemieniarskie zPałcza wpow. bydgoskim, Prze gląd Archeologiczny, t. 16, s. 131-165. 1999 Ludy zbieracko-łowieckie północno-zachodniej Polski, Poznań. Kobusiewicz M., Potemski C. 1964 Nowe materiały do znajomości epoki kamienia w powiecie bydgoskim, Prace Komisji Historii BTN, t. 2, s. 5-31. Kokowski A. 1999 Archeologia Gotów, Lublin. Kondracki J. 1978 Geografia fizyczna Polski, Warszawa. Konopka M., Żółkowski S. 1996 Archeologiczne Zdjęcie Polski w dolinach rzek, Rzeki, t. 5, s. 181-201. Kosecki A. (red.) 2013 Młodość historii. Rekonstrukcja historyczna na Kujawach i Pomorzu jako pasja i przedmiot badań naukowych, Toruń.
202 Bibliografia Kostrzewski В. 1948-1949 Znaczenie Odry w pradziejach, Przegląd Archeologiczny, t. 8, s. 248-299. Kostrzewski J. 1933a Rola Wisły w czasach przedhistorycznych, Przegląd Archeologiczny, t. 4. 1933b Pradzieje Bydgoszczy, Przegląd Bydgoski, t. 1, z. 1, s. 5-19. 1936 The Prehistory of Polish Pomerania, Toruń. 1937 Z pradziejów Grudziądza, Przegląd Bydgoski, t. 5, z. 1, s. 6-8. 1949 Pradzieje Polski, Poznań. 1958 Kultura łużycka na Pomorzu, Poznań. 1966 Pradzieje Pomorza, Wrocław. Kosko A. 1979 Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresach schyłkowego neolitu i wczesnej epoki brązu, Poznań. Kosko A., Bednarczyk J. (red.) 1996 Z badań nad genezą regionalizmu kulturowego społeczeństw Kujaw, Poznań-Kruszwica-Inowrocław. Kowalczyk A. 1992 Badanie spostrzegania krajobrazu multisensorycznego podstawą kształto wania obszarów rekreacyjnych, Bydgoszcz. Kowalczyk M. 1986 Raciąż - średniowieczny gród i kasztelania, Łódź. Kowalenko W. 1938 Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej, Poznań. Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. 1975 Pradzieje Europy od XL do IV tysiąclecia p.n.e., Warszawa. 1977 Epoka kamienia na ziemiach polskich, Warszawa. Kuczkowski W. 1972 Sprawozdanie z prac wykopaliskowych prowadzonych na cmentarzysku grobów kloszowych w Bydgoszczy - Brdyujściu w 1968 roku, Komunikaty Archeologiczne, 1972, s. 10-17. Kurnatowski S. 1963 Uwagi o kształtowaniu się strefzasiedlenia dorzecza Obry w czasie od środ kowego okresu epoki brązu do późnego średniowiecza, Archeologia Pol ski, t. 8 (2), s. 181-221. 1995 Interdyscyplinarność w badaniach przestrzeni
dorzecza, Rzeki, t. 4, s. 33-53. La Baume W. 1920 Vorgeschichte von Westpreussen, Danzig.
Bibliografia W., Langenheim К. 1933 Die Steinzeit im Gebiet der unteren Weichsel, Blätter för Deutsche Vorges chichte, t. 9/10, s. 1-53. La Baume Le Goff J. 2007 Historia i pamięć, Warszawa. LiSSAUER А. 1887 Die prähistorische Denkmäler der Provinz Westpreussen und der angren zenden Gebiete, Leipzig. 1891 Alterthümer der Bronzezeit in der Provinz Westpreussen, Danzig. Lbik L. 1994 Zamek w Bydgoszczy, Komunikaty Archeologiczne, է. 6, s. 135-156. 1996a Początki Tucholi, [w:] Szkice tucholskie. W 650-lecie nadania praw miej skich Tucholi, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz-Tuchola, s. 27-46. 1996b Krzyżacka Tuchola. Zamek, miasto, mieszczanie, [w:] Szkice tucholskie. W 650-lecie nadania praw miejskich Tucholi, red. W. Jastrzębski, Byd goszcz-Tuchola, s. 67-88. Łęga W. 1926 Przyczynki do poznania kultury „łużyckiej” na Pomorzu, Toruń. 1936 Kultura Pomorza we wczesnym średniowieczu na podstawie wykopalisk, Roczniki TNT, R. 36, Toruń, s. 295-649. Łoś J. 2005 Stan badań nad kulturą pomorską na Pojezierzu Krajeńskim, [w:] Aktu alne problemy kultury pomorskiej, red. M. Budziński, H. Paner, Gdańsk, s. 117-123. 2007 Problemy i stan badań nad obrządkiem pogrzebowym ludności kultury wielbarskiej na Pojezierzu Krajeńskim, [w:] Nowe materiały i interpreta cje. Stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej, red. M. Fudziński, H. Pa ner, Gdańsk, s. 165-182. Łuczak B. 1982 Rekonstrukcja antropologiczno-demograficzna XIII-wiecznej populacji z grodziska Raciąż (pow. tucholski), Folia Archaeologica, t. 2, s. 87-161. Łuka A., Łuka L.J. 1965 Pomorze Wschodnie w czasach najdawniejszych, Pomorze
Gdańskie, z. 1, s. 38-40. Łuka L.J. 1966 Kultura wschodniopomorska na Pomorzu Gdańskim, t. 1, Gdańsk. 1974 Osadnictwo starożytne i wczesnośredniowieczne na terenie powiatu chojni ckiego, Pomorania Antiqua, t. 5, s. 175-210. 203
204 Bibliografìa Machajewski H. 1992 Z badań nad chronologię dębczyńskiej grupy kulturowej w dorzeczu Parsę ty, Poznań. Maciukiewicz-Czarnecka B. 1970 Materiały z osady kultury pucharów lejkowatych na stan. 5 w Pałczu, pow. Bydgoszcz, Fontes Archeologici Posnanienses, t. 21, s. 23-49. Mamzer H. 1997 Pytanie o archeologię, [w:] Jakiej archeologii potrzebuje współczesna hu manistyka, red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań, s. 13-50. 2004 Archeologia i dyskurs, Poznań. Marciniak A. 2012 Paradygmaty badawcze w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalew ska, Poznań, s. 29-83. Mazurowski R. 1973 Niektóre zagadnienia osadnicze rejonu Jeziora Pakoskiego w świetle wnio skowania statystycznego, Sprawozdania Archeologiczne, t. 25, s. 193-203. Mąka W, Stasiewicz-Mąka A. 2011 Poligon rakietowy „Heidekraut” - zarys historii i próba rekonstrukcji, [w:] Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich, Tuchola, s. 63-102. Minta-Tworzowska D. 2015 O „użyteczności” rozważań nad miejscami i krajobrazami pamięci w ar cheologii, [w:] Miejsca pamięci - pradzieje, średniowiecze i współczesność, red. B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław, s. 13-30. Miśkiewicz J. 1968 Kultura łużycka w międzyrzeczu Pilicy i środkowej Wisły, Materiały Staro żytne, t. 11, s. 129-208. Moszyński K. 1967 Kultura ludowa Słowian, t. 2, cz. 1, Warszawa. Nijakowski L. 2006 Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbo licznym, Warszawa. Noryśkiewicz A.M. 2006 Historia cisa w okolicy Wierzchlasu w
świetle analizy pyłkowej, Toruń. Nosek S. 1957 Materiały do badań nad historię starożytnę i wczesnośredniowiecznę międzyrzecza Wisły i Bugu, Lublin.
Bibliografia 205 Nowy Kalendarz 1841 Nowy Kalendarz Powszechny, Warszawa. Ohlhoff G. 1994 Towarzystwo Historyczne dla Dystryktu Nadnoteckiego (Historische Gesellschaftfür den Netzedistrikt zu Bromberg), Kronika Bydgoska, 1.16, s. 109-112. Olsen B. 2013 W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, Warszawa. Ossowski G. 1879 Zabytki przedhistoryczne ziem polskich, ser. I, Prusy Królewskie, z. 1, Kra ków. 1881 Mapa archeologiczna Prus Zachodnich, Kraków. 1885 Zabytki przedhistoryczne ziem polskich, Prusy Królewskie, z. 3, Kraków. Ossowski W. 2010 Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce, Gdańsk. Ostoja Zagórski J. 1993 Mezoregion Sobiejuchy na Pałukach, Warszawa-Żnin. 1997 (red.) Jakiej archeologii potrzebuje współczesna humanistyka, Poznań. Pałamarz R, Petrus J.T. 1979 Chojnice, Czersk i okolice, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. XI, Dawne województwo bydgoskie, Warszawa. Pelisiak A. 1991 Kultura pucharów lejkowatych w dorzeczu Grabi: terytorium eksploatowa ne przez osadę, Archeologia Polski, t. 36, s. 73-92. Piątkowski p. 2017 Rzeki pomorskie w świetle źródeł historycznych i archeologicznych do końca XII wieku, Wrocław. Piskorski J.M. 2002 Pomorze plemienne, Poznań-Szczecin. Połczyński Ł. 2013 Osada ludności kultury pucharów lejkowatych na stanowisku Brukniewo 33, gm. Lubiewo, pow. tuchohki, Gdańskie Studia Archeologiczne, nr 3, s. 119-148. POTEMSKI C. 1959 Najdawniejsze dzieje Bydgoszczy i okolicy, [w:] Bydgoszcz. Historia, kultu ra, życie gospodarcze, Gdynia, s. 62-71. 1963a Pradzieje Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego, Bydgoszcz. 1963b Problematyka badań
archeologicznych w powiecie bydgoskim, Prace Ko misji Historii BTN, t. 1, s. 5-27. 1968 Pradzieje, [w:] Koronowo. Zarys dziejów miasta, red. M. Biskup, Bydgoszcz.
206 Bibliografia PoTEMSKi C., Wilke G. 1970 Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem wczesnośredniowiecz nym z terenu Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego, Prace Komisji Historii BTN, t. 7, s. 5-39. Raczkowski W. 1987 Kultury neolityczne na Pojezierzu Krajeńskim, Poznań. 2012 Metody w archeologii, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 367-408. Renfrew C., Bahn P. 2002 Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa. Rola J. 2009 Grupy ludności kultury amfor kulistych w rejonie nadnoteckim, [w:] Aktu alne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 283-306. Romeyko-Bacciarelli K. 2011 Zbiorniki wodne, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. Rózga A., Rózga B., Babski P. 2002 Grzyby drożdżopodobne w jeziorach i ciekach zlewni Suskiej i Racięskiej Strugi - Tucholski Park Krajobrazowy, [w:] Park Narodowy Bory Tuchol skie, red. J. Banaszak, K. Tobolski, Charzykowy, s. 205-218. Saryusz-Wolska M. 2009 Wprowadzenie, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspek tywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków, s. 7-38. Schild R. 1975 Późny paleolit, [w:] Prahistoria Ziem Polskich, t. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Schulze M. 1914 Frühneolitische Jagd und Fischereigeräte der Provinz Posen, Archiv für Fischerei Geschichte, z. 2, s. 109-132. Siwiak W. 2005 Nowe ślady osadnictwa pradziejowego i historycznego na archeologicznej mapie Bydgoszczy, Kronika Bydgoska, t. 26, s. 13-33. Sosnowski M., Czerniec J., Kozioł K. 2017 Analiza
DTM (Digital Terrain Model) jako wsparcie archeologicznych ba dań powierzchniowych na przykładzie zalesionych obszarów Borów Tuchol skich, Toruń (referat na XXI Sesji Pomorzoznawczej, LA UMK w Toruniu).
Bibliografia Stoczkowski W. 1982 Schyłkowopaleolityczne i mezolityczne materiały krzemienne z okolic Byd goszczy, Komunikaty Archeologiczne, t. 3, s. 5-79. Stolpiak B. 1984 Rozwój prahistorii polskiej w okresie 20-lecia międzywojennego, Poznań. Sulgostowska Z. 1989 Prehistoria międzyrzecza Wisły, Niemna i Dniestru u schyłku plejstocenu, Warszawa. 2005 Kontakty społecznościpóźnopaleolitycznych i mezolitycznych między Odrę, Dźwiną i górnym Dniestrem, Warszawa. Szpociński A. 2003 Miejsca pamięci, Borussia, nr 29, s. 17-23. Szukalski J. 1971 Warunki naturalne powiatu, [w:] Chojnice. Dzieje miasta i powiatu, red. S. Gierszewski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk. Szumińska D. 2008 Sieć wodna okolic Bydgoszczy, [w:] Zasoby przyrodnicze i kulturowe drogi wodnej Wisła - Odra, red. D. Szumińska, Bydgoszcz, s. 16-27. 2011 Flis, [w:] Encyklopedia Bydgoszczy, t. 1, red. W. Jastrzębski, Bydgoszcz. 2014 Przebieg odpływu w zlewni Wdy na tle zmian intensywności użytkowania wód w drugiej połowie XX wieku, Bydgoszcz - Osie. Szwankowski J. 2007 Wykorzystanie wód Brdy i jej dorzecza w gospodarce pruskiej, [w:] Dzie dzictwo kulturowe Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola. ŚwiĄTKIEWICZ-SlEKIERSKA B., WOŹNY J. 1994 Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie dawnej mennicy w Bydgoszczy, stanowisko 3, Komunikaty Archeologiczne, t. 6, s. 111-134. Tabaczyński S., Marciniak A., Cyngot D., Zalewska A. (red.) 2012 Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, Poznań. Topolski J. 1977 Wstęp, [w:] F. Foucault, Archeologia wiedzy, Warszawa, s. 5-26. 1996 Jak
się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa. Tuan Y.-F. 1997 Przestrzeń i miejsce, Warszawa. 207
208 Bibliografìa TWAROWSKA E. 1983 Zdobywanie pożywienia (zbieractwo wczesnośredniowieczne w Polsce), [w:] Człowiek i środowisko w pradziejach, red. J.K. Kozłowski, S.K. Ko złowski, Warszawa, s. 218-231. Waga T. 1931 Kultura nadodrzańskiej ceramiki sznurowej w Wielkopolsce, Poznań. 1934 Pomorze w czasach przedhistorycznych, Toruń. Walenta K. 1983 Cmentarzysko i osada kultury łużyckiej w Leśnie, gm. Brusy, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica, t. 4, s. 57-93. 1997 Badania archeologiczne w Chojnicach - zarys historyczny, Zeszyty Choj nickie, nr 1 (15), s. 19-28. 2003a Okolice Chojnic w okresie przedhistorycznym, [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski, Chojnice, s. 22-30. 2003b Co przechowała ziemia w Chojnicach, [w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostro wski, Chojnice, s. 37-43. 2005 Okres rzymski na terenie gminy Brusy, [w:] Brusy i okolice w pradziejach na tle porównawczym, red. H. Rzęska, K. Walenta, Brusy, s. 94-95. 2008 Leśno i mikroregion w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, Chojnice. 2009 Leśno i mikroregion w okresie rzymskim, Chojnice. Wawrzeniuk J. 2005 Archeologia średniowieczna i nowożytna Borów Tucholskich, [w:] Dzie dzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 76-97. Ważny T. 2001 Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce, Gdańsk. Welzer H. 2009 Materiał, z którego zbudowane są biografie, [w:] Pamięć zbiorowa i kultu rowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kra ków, s. 39-57. Więcek B. 1961 Ślady osadnictwa we wsi Brusy, pow. Chojnice, Wiadomości
Archeologicz ne, t. 27, s. 312-313. Więckowska H. 1985 Osadnictwo późnopaleolityczne i mezolityczne nad dolną Narwią, Wro cław.
Bibliografìa 209 Wilke G. 1969 Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem wczesnośredniowiecz nym z terenu powiatu chojnickiego, Zeszyty Naukowe UMK, Nauki Humanistyczno-Społeczne, Archeologia, z. 3 (33). 1972 Sprawozdania z prac wykopaliskowych na grodzisku wczesnośredniowiecz nym w Obrowie, pow. Tuchola w 1968 roku, Komunikaty Archeologiczne, Bydgoszcz, s. 90-94. 1979 Region Świecia w pradziejach i wczesnym średniowieczu, [w:] Dzieje Świecia nad Wisłę i jego regionu, red. K. Jasiński, Warszawa-Poznań-Toruń, t. 1, s. 73-110. Woźny J. 1987 Mezolit na sandrze Brdy, Toruń (mpis w LA UMK). 1996 Schyłkowopaleolityczne materiały ze stan. 329 w Toruniu jako przyczynek do zróżnicowania liściaków dwukętowych kultury świderskiej, Sprawozda nia Archeologiczne, t. 48, s. 49-58. 1997 Obozowisko mezolityczne w Koronowie, stan. 5, woj. bydgoskie {ze stu diów nad grupę chojnickę w dorzeczu Brdy), Sprawozdania Archeologicz ne, t. 49, s. 21-37. 1999 Z pradziejów ziemi świeckiej, [w:] Świecie i ziemia świecka w 800-lecie ist nienia, red. M. Grzegorz, Bydgoszcz, s. 87-95. 2000a Stan badań archeologicznych nad najstarszymi dziejami Pomorza Nadwi ślańskiego, [w:] Historiograficzna prognoza 2000. Stan i potrzeby badań nad dziejami regionów kujawsko-pomorskiego i sęsiednich, red. M. Grze gorz, Bydgoszcz, s. 9-24. 2000b Symbolika przestrzeni miejsc grzebalnych w czasach ciałopalenia zwłok na ziemiach polskich, Bydgoszcz. 200la Relacje kulturowe na pograniczu kujawsko-pomorskim w epoce bręzu i poczętkach epoki żelaza, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu, t. 6,
s. 91-105. 2001b Relacje kulturowe na pograniczu kujawsko-pomorskim w epoce kamienia, Prace Komisji Historii BTN, t. 17, s. 11-28. 200 lc Pradzieje Solca Kujawskiego na tle pogranicza kujawsko-pomorskiego, So lec Kujawski. 2003 Archeologiczne skarby pradziejów Bydgoszczy, Bydgoszcz. 2005 Archeologia pradziejowa Borów Tucholskich, [w:] Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Borów Tucholskich. Stan badań i potrzeby badawcze, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 61-75.
210 Bibliografia 2006 Obozowiska kultur późnopaleolitycznych ze schyłku epoki lodowcowej w Bydgoszczy-Jachcicach, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgosz czy i Regionu, t. 11, s. 11-18. 2007a Osadnictwo pradziejowe w dorzeczu Brdy, [w:] Dziedzictwo kulturo we i przyrodnicze Brdy i jej dorzecza, red. W. Jastrzębski, J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 13-32. 2007b Badania w Borach Tucholskich jako przyczynek do pradziejowej i średnio wiecznej archeologii obszarów leśnych, XV Sesja Pomorzoznawcza, red. G. Nawrolska, Elbląg. 2007c Archeologia bliskiej przeszłości w kontekście niemieckiej architektury mili tarnej z regionu bydgoskiego, Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Byd goszczy i Regionu, t. 12, s. 81-96. 2009 Niemiecki poligon rakietowy „Heidekraut” w Borach Tucholskich. Przyczy nek do archeologii wojennej regionu, [w:] Dziedzictwo techniczne Borów Tucholskich, red. J. Woźny, Bydgoszcz-Tuchola, s. 103-120. 2010 Tuchola i okolice w najdawniejszych czasach, [w:] Tuchola od pradziejów do współczesności, red. W. Jastrzębski, J. Szwankowski, Bydgoszcz-Tucho la, s. 17-55. 2011 Poligon rakietowy „Heidekraut” w Borach Tucholskich w świetle badań ar cheologicznych, [w:] Najciekawsze epizody II wojny światowej w Borach Tucholskich, Tuchola, s. 103-129. 2013a Pradzieje ziemi chojnickiej, [w:] Dzieje ziemi i powiatu chojnickiego, red. J. Knopek, Chojnice, s. 19-53. 2013b Wyroby krzemienne z cmentarzyska kultury łużyckiej w Bożenkowie na tle interpretacji wyposażenia grobowego, [w:] Interpretatio rerum gestarum, red. A. Jankowski, J. Maciejewski, Bydgoszcz, s. 115-121.
2015 Zabytki archeologiczne na szlaku Brdy, [w:] Archeoturystyka w regionie. Region w archeoturystyce, red. A. Głowacka-Penczyńska, J. Woźny, J. Żychlińska, Bydgoszcz, s. 81-90. 2016 Zagrożone zasoby źródłowe archeologii II wojny światowej w regionie ku jawsko-pomorskim, [w:] Archeologia współczesności, red. A. Zalewska, Warszawa, s. 141-148. Zakrzewski Z. 1938 Z pradziejów ziemi bydgoskiej, Przegląd Bydgoski, t. 6, z. 1, s. 3-30. Zalewska A. 2015 Miejsca w pamięci. Stanowiska archeologiczne jako pola artykulacji pamię ci w kontekście studiów i kategorii pamięcioznawczych, [w:] Miejsca pa-
Bibliografìa mięci - pradzieje, średniowiecze i współczesność, red. B. Gediga, A. Gross- man, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław, s. 61-77. 2016 Archeologia czasów współczesnych w Polsce. Tu i teraz, [w:] Archeologia współczesności, red. A. Zalewska, Warszawa, s. 21-39. Zegarliński J. 1980 Wstępny sumaryczny opis stanowiska nr 1 w Bożenkowie oraz wyni ki prowadzonych tam prac wykopaliskowych, Bydgoszcz (mpis WUOZ O. Bydgoszcz). 1985 Bydgoszcz w świetle badań archeologicznych, Bydgoszcz. 1988 Wstępne sprawozdanie z archeologicznych badań o charakterze ratowniczo-sondażowym na st. nr 1 w Bożenkowie, gm. Osielsko w 1988 r. (mpis WUOZ O. Bydgoszcz). Zieliński S. 2010 Archeologia mediów, Warszawa. Zielonka B. 1962 Powiat tucholski w świetle zabytków archeologicznych, [w:] Tuchola. Zarys monograficzny, red. J. Wojtowicz, Toruń, s. 19-39. Zoll-Adamikowa A. 1966 Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, Wrocław. Zyglewski Z. 2017 Bydgoszcz - miasto nad wodę, Kromka Bydgoska, t. 38, s. 33-61. Żaki A. 1950 Początki rozwoju kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Wisły, Rocznik UMCS, t. 3. Żuk Piwkowski J., Marecki P. 2014 Księga Słów Wszystkich, czyli archeologia mediów po polsku (wywiad), Przegląd Kulturoznawczy, nr 1 (19), s. 98-105. 211
Indeks nazw geograficznych (stanowiska archeologiczne, obiekty hydrograficzne) W indeksie nie uwzględniono nazw powszechnie występujących w pracy: Brda, Bory Tucholskie, Wisła, Pomorze. Zastosowano skróty: Jez./jez. - Jezioro (np. Je zioro Charzykowskie); jez. (np. jezioro Wdzydze); rz. ֊ rzeka A Ancylusowe Jezioro 53 В Bałtyk 53, 82,132 Basen Grudziądzki 35, 165 Białe Błota 104 Białe Jez. 105 Białowieża 73, 84 Będźmierowice 57 Bielska Struga, rz. 33, 165 Bladowo 84, 86 Błonawa, jez. 104 Borówno 112 Bożenkowo 112, 114, 120, 124, 125, 142, 149, 150, 166, 173 Bralewnica 73 Brukniewo 37 Brusy 34, 49, 50, 58, 59, 61, 69, 166, 171, 172, 174, 175, 194 Brzeźno Szlacheckie 57, 127, 170, 174 Bug, rz. 11, 115 Buszkowo 106, 119, 122,128, 132, 136, 169, 174 Bydgoszcz Miasto 33, 34, 74, 78, 82, 83, 102-111, 113, 119, 122, 124, 126128, 130-132, 136-139, 151, 156, 162, 164, 171, 174-179, 194 Bydgoszcz dzielnice - Bartodzieje 105, 134, 138, 176 - Biedaszkowo 127 - Bielawki 108, 109, 125, 126, 127, 173 - Bielice Stare 130, 170 - Brdyujście 108,126, 131,170,173, 178 - Czarnówko 103, 115, 116, 118, 121,126, 170, 173 - Czersko Polskie 103, 105, 113, 121, 122, 138, 164-168, 170, 171
21б Indeks nazw geograficznych - Czyżkówko 103, 133 - Fordon 103, 105, 115,127, 169 - Fordonek 122 ֊ Glinki 134, 137 ֊ Jachcice 103, 114, 115, 117, 118, 122, 143, 146, 165, 167, 168, 171 - Janowo 102, 133 - Kapuściska 133, 134 - Łęgnowo 105, 130, 165 - Mariampol 103 - Myślęcinek 103 ֊ Okolę 105, 130 - Opławiec 118 ֊ Osowa Góra 103, 130 ֊ Pałcz 110, 114, 120, 121, 146,166, 167, 170 - Piaski 121 ֊ Prądy 130, 134, 137 - Siersko 138 - Smukala 33,133,175 - Wschód 103, 122 - Wyspa Młyńska 138, 177 ֊ Wyszogród 108, 109, 136, 177 - Zamczysko 126, 127, 173 Bydgoszcz ulice - Bernardyńska 137 - Długa 130 - Dworcowa 130 - Fordońska 126 - Grodzka 137 ֊ Grottgera 130, 131 - Grunwaldzka 130 - Królowej Jadwigi 126 - Mostowa 138 - Przy Zamczysku 137 - Siedlecka 130 - Św. Trójcy 130 - Żabia 138 - Żmudzka 134 Bysław 32, 72 Byszewo 109, 119, 122, 128, 132, 136, 174, 194 Bytkowice 104 Bytów 172 Bzowo 175 C Całowanie 115 Cekcyn 76, 77, 86, 92, 93,114,166, 194 Charzykowskie Jez. 31, 46, 48, 51, 56, 63, 72, 164, 165, 168, 178, 193 Charzykowy 50,57,61,63,174-176,194 Chocina, rz. 48, 53 Chociński Młyn 53, 57, 66,164 Chojnice 43, 45, 47, 49-52, 56, 68, 61, 63-66, 78, 166, 169, 172, 177, 194 Chojniczki 49, 60, 172, 174 Chwarzyno 172 Ciecholewy 57, 63, 81 Cisewie 176 Czarnogłowie, jez. 48 Czarnowo 50, 57 Czersk 23, 34, 46, 60, 61, 81, 91, 172 Czerska Struga, rz. 33, 34, 76, 80, 85, 165, 166, 172, 194 Człuchów 172 Czosnowo 58 Czyczkowy 171, 59 D Dąbrówka 52, 164 Długie Jez. 105, 119 Dniestr, rz. 10 Dobra 167 Dobrcz 81, 112, 113, 125, Dobrcz-Pauliny 133
Indeks nazw geograficznych Drawa, rz. 164 Drawsko Pomorskie 164 Drwęca, rz. 10 Drzewicz, jez. 164 Drzycim 177 Dybrzk, jez. 46, 48 Dziedzice 176 I Iwiec 76 J F Jania Góra 129, 174 Jarcewo 63 Jastrzębia Góra 167 Jeleń, jez. 48 Jeleńcz 80, 83, 85, 86 Flis, rz. 104, 137,177, 178 Frydrychowo 49, 50, 60, 69, 172, 174 К G Gacno 32, 35, 82 Gdańsk 87, 106, 111,139, 177 Giełdon 53, 165 Główczewice 59, 60 Głuche Jez. 48 Gockowskie Jez. 72 Gogolin 128 Gostycyn 25, 73-75, 87, 90, 99, 174, 177, 179, 194 Gościeradz 15, 25, 104, 106-108, 115, 119, 123, 128, 129, 132, 153, 154, 169,174, 194 Górki 172 Grabia, rz. 10 Grabowo-Siemirowice 60 Gródek 172, 173 Gruczno 173 Grudziądz 165, 166 Grudziądz-Mniszek 115 Gwda, rz. 29, 31, 34 H „Heidekraut” poligon 21, 25, 75, 92, 93, 100 Hozjanna, rz. 78 Kadzionka, jez. 105 Kałdus 176,177 Kamienne Jez. 105 Kamień Krajeński 87 Kamionka, rz. 31, 33, 87, 174 Kanał Bydgoski 103, 104, 140 Karsin 60 Karsińskie Jez. 31, 48, 72, 164 Kasparus 81 Kaszuby 46, 48, 51, 54-56, 58, 61, 62, 78, 132, 133,164,172, 175 Kcynia 171 Kęsowo 73, 80, 82-86 Kęsowo, jez. 36 Kicz, rz. 31, 78, 80, 83, 85, 86, 166, 169 Kiełpin 78, 81, 166, 170 Kiełpiński Most 74, 80 Kloc 50 Klonowice 58 Kociewie 72, 79, 81, 95,169, 170 Kołobrzeg 69, 177, Komornica 54, 55 Konarzyny 57 Kongemose 54 Końskie Jez. 46 Koronowo 101,102,104-111,115-117, 217
218 Indeks nazw geograficznych 119, 121-124, 128, 132, 135, 136, 144,148, 167-170,172-179, 194 Koronowskie Jez. 101 Kosobudno, jez. 46, 48, 69 Kosobudy 176 Kościelna Jania 79, 95, 169 Kotomierz 81 Kotomierzanka/Kotomierzyca, rz. 104, 112, 129, 165, 166, 174 Krajna 56, 72, 79, 81, 119, 133, 137, 167, 169, 170, 175,177 Kraków 47, 73, 106 Krępsko 172 Krępsko, jez. 46 Krosno, jez. 105 Królewiec 73 Krówka, rz. 104 Kruszyn 115, 116, 174, 194 Krzemionki Opatowskie 58, 172 Krzywe Jez. 105 Kujawy 16, 48, 56, 80, 107, 119, 122, 123, 126, 127, 132, 169, 170, 171, 173, 174, 177, 193 Kusowo, jez. 133 Kwidzyn 51, 73, 106 L Legbąd 32, 78, 80, 85, 86,167 Lendy 63, 64 Leśno 49, 51, 57, 59, 60-62, 111, 164, 172,175, 176, 179 Leśno Górne, jez. 50 Lipkusz, jez. 105 Lisiny 92 Lisi Ogon 104, 111, 113, 115, 122, 171 Litorynowe Morze 53 Lubania-Lipiny 81, 113, 115, 117, 145, 167 Lubnia 49, 57 Lubierzyn 80 Lubiewo 77, 169 Ł Łaba, rz. 10 Łąckie Jez. 48 Ląg 171 Łąg-Kolonia 59 Łąski Piec 85 Łąsko Małe 128 Łąsko Wielkie 86, 119, 122, 169 Łochowo 122 Losiny 80, 86 Łowinek 81 Łowne Jez. 48 Łódź 11 M Magdalenka 125 Mała Komorza 84 Małe Chełmy 50 Małe Gliśno 60 Małe Tobolno, jez. 105 Mały Mędromierz 73, 84 Mały Suszek, jez. 36 Marianki-Wyględowo 115 Mazowsze 11, 67 Meklemburgia 59 Męcikał 23, 48, 53-56, 58, 66, 164, 166, 167, 170, 178 Mochel, jez. 77 Mokre 49, 57 Mukrz 82 Mukrz, jez. 31, 36-39, 41 Myślęcińska Struga 104 Myślęcińskie Jez. 104
Indeks nazw geograficznych N Nakło n. Notecią 87, 103, 121 Niecponie 107, 173 Niechwaszcz, rz. 85 Niemen 10 Nieżychowice 58, 170 Niwy 81,113 Niż Niemiecki 111 Niż Polski 111, 112, 114, 120 Norre Lyngby 52 Noteć 9, 16, 29, 82, 107, 110, 121, 136, 140, 164, 177 Noteć-Warta pradolina 9, 32-35, 72, 101-103, 107, 111, 113, 115, 118, 119, 121-126, 128, 136, 165, 166 Nowa Brda 178 Nowe n. Wisłą 72 Nowe Marzy 171,177 Nowy Dwór 119, 128, 132, 174 Nowy Jasiniec 129, 139, 140, 161, 174 Nowy Młyn 54, 74, 76, 78, 117, 165167, 172 O Obra, rz. 10, 11 Obrowo 51, 63, 74, 85-87, 98 Ocean Lodowaty 53 Odra, rz. 9, 10, 16, 53, 59, 85, 110, 139, 140, 163, 176 Odry 49, 50, 62, 86,169, 172, 174-176 Okrąglik, jez. 48 Okiersk 86 Okolę 107, 111, 115, 119, 123 Orlik 50, 60, 175 Osie 175, 177 Osielsko 112, 113, 118, 124, 142, 173 Ostrowite 63 Ostrowite, jez. 48 Ostrowo 76, 167 Otorowo 108, 115 P Pakoskie Jez. 11 Parsęta, rz. 10 Pawłowo 58, 169, 170 Pawłówek 103, 115, 116, 119, 136, 137, 147, 177 Piaseczno, jez. 69, 105 Piastoszyn 80, 83, 85, 86 Płaszczyzna 172 Pieczyska 119 Piekło, jez. 105 Pietrzykowskie Jez. 46 Pilica, rz. 10 Piła 75, 90, 99 Piła-Młyn 90, 91, 93 Płecno 57 Płęsno, jez. 47 Płock 177 Płotwickie Jez. 105 Pojezierze Kaszubskie 10, 116, 166 Pojezierze Krajeńskie 10, 29, 72, 80, 81, 168, 170,178 Polesie 55 Polnica 56, 169 Pomorsko 114 Powałki 57 Powiśle 177 Poznań 108, 111 Poznań-Luboń 114 Poznań-Starołęka 114 Prądy (potok) 104 Proboszczowskie Jez. 105 Prusina, rz. 34, 85 Przechowo 169 Przylonek, jez. 72 219
220 Indeks nazw geograficznych Przymuszewo 80, 83, 86 Przyrówek 73 R Raciąska Struga, rz. 73, 166, 169, 172 Raciąż 25,63,73,74,79,80,83-89,172, 176, 177, 179 Raciąskie Jez. 72 Radunia, rz. 175 Rakówka, rz. 85 Równina Charzykowska 29, 31, 168, 174, 175 Ruda, rz. 175 Rudnica/Rudnickie, jez. 72 Rudzki Most 80, 91, 100 Rydno 112 Rynkowo 132 Ryszka, rz. 92 Rytel 33, 46, 49, 50, 60, 97,172,179 Rzeczenica 172 S Salno 128 Salno, jez. 105 Samociążek 109, 115, 119, 124, 132, 169, 172 Skandynawia52,53,60,77, 111, 164,167 Serock 129, 132, 139, 174 Sicienko 121 Siedmiogóry 121, 170 Sierosław 172 Skoraczewo 121 Skórcz Sławęcin 57, 80, 81, 170 Słupowskie Jez. 105 Słupy 73, 84, 86, 172 Smeysche 136 Smukalski Zbiornik 102 Sokole Kuźnica 119, 169 Solec Kujawski 123 Spierewnik, jez. Spindlersfeld 60 Stara Rzeka 85 Stare Marzy 77, 94, 166 Stary Dwór 109,110,135,136,158,159 Stary Sumin 85, 86 Starogard 177 Staw Młyński, jez. 105 Stawinoga 55, 78, 167 Stążka, rz. 165 Stobno 73, 74, 84, 86, 175 Stobno, jez. 72 Stoczek, jez. 105 Stopka 106 Struga Czarnówczyn 104 Struga Jarużyńska 104 Struga Młyńska 104 Struga Myślęcińska 104 Struga Rynkowska 104 Struga Zacisze 104 Struga Zamczysko 104 Stryjewo, jez. 105 Studzienne, jez. 105, 119 Suchom 92 Suska Struga, rz. 72, 73 Suszek, jez. 36, 72 Swornegacie 23, 34, 47, 48, 53-56, 59, 63, 164-169, 171, 179 Szczecin 111, 177 Szczecin-Bukowo 167 Szczecin-Jezierzyce 167 Szczytno, jez. 31, 46 Szynych 166 Ś Śliwice 85
Indeks nazw geograficznych Śmiardowo Krajeńskie 80 Świecie 72,177, 173 Świekatowo 81, 113, 121, 170 Świekatowskie Jez. 129 Świdry Wielkie 115 Świeszyno 178,179 Świeszyńskie Jez. 46 Świt 178 T Tanowo 167 Taszewo 120 Tczew 46 Toruń 111,115, 136 Toruń-Rudak 114, 166, 165 Toruń-Wrzosy 166 Tryszczyn 107 Tryszczyński Zbiornik 102 Trzebciny 178 Trzemeszno, jez. 48 Trzemiętówko 121 Tuchola 33, 34, 43, 74, 78, 80, 82-84, 87, 89, 91, 92, 100, 128, 165, 166, 170, 171, 172,176, 177 Tuchołka, jez. 80 Turowiec 54, 55, 67, 80,166 Tuszynki 167 Tychowo 112 W Warnowo 69 Warszawa 111 Wda (Czarna Woda), rz. 34, 36, 40, 47, 49, 62, 74, 77, 85, 86, 92, 165, 175, 176,178 Wdzydze, jez. 31 Węsiory 175 Wielimie, jez. 31 Wiele 57 Wielka Wieś 84 Wielkie Budziska 85 Wielkie Gacno, jez. 35-39, 41 Wielkie Chełmy 50, 175 Wielkie Tobolno, jez. 105 Wierzyca, rz. 177 Wierzchlas 36, 178 Wierzchucin 21, 75, 92, 93, 104, 179 Wierzchucińskie Małe, jez. 105 Wiktorowo 129, 174 Wistka Szlachecka 165 Witoldowo 122 Witoczno, jez. 31, 48 Władysławowo 84 Wojnowo 114 Woziwoda 80, 179 Wtelno 122, 174 Wudzyn 120, 130 Wudzynek 130 Wymysłowo 78 Wypaleniska 120 Wyrzysk 121, 171 Wysocki Młyn 80, 167 Wysockie Jez. 72, 80 Wysoczyzna Krajeńska 130, 174 Wysoczyzna Świecka 29, 31, 34, 80, 81, 96,112,115,117,130,137,165,167, 168, 170, 173 Wysoka 73, 84 Wysoka Wieś 86 Z Zakrzewska Osada 175 Zalesie 85, 86, 130 Zamarte 63, 86 Zamkowe Jez. 139 Zamość 57, 115 221
222 Indeks nazw geograficznych Zbocze Fordońskie 103, 104 Zbrzyca, rz. 31, 48, 55, 58, 68, 166, 167 Zdroje 92 Zielone Jez. 48 Zielonka 92 Ż Żabno, jez. 105 Żalno 84, 85, 73, 80 Żalno/Żalneńskie, jez. 72, 80 Żychce 57
Man and the Environment in the History of the Brda River Basin Summary n every work devoted to historical and archaeological topics, it is necessary to adopt a substantive and spatial scope of research. Prehistoric and historical monuments can be seen against the background of cultural regions such as Great er Poland, Lesser Poland or Mazovia, or geographical regions: the Polish Low lands, the Częstochowa Upland or the Sudetes. River basins that combine cultural and natural features are a particularly interesting area of research. One of the least developed territories of this kind is the Brda River basin. In the northern part, it covers the border of Kashubia. The middle part of the Brda river basin belongs to the land of Bory Tucholskie. The southern part of the river basin lies on the bor der of Kujawy. In ancient times, routes connecting Eastern Pomerania with Great er Poland, as well as the territories of the Vistula and Odra rivers ran throughout this region. Foreign people came to Brda, and local traditions developed. In the late Palaeolithic, they were represented by Lyngbian and Świder culture. In the Mesolithic influences of Magleman, Duvensee and Janisławice cultures reached the Brda River. From the beginning of the Neolithic, the culture of ribbon ce ramics appeared in the Brda basin, then the culture of funnel cups, the culture of spherical amphoras and the culture of string ceramics. Settlements were formed I
224 Man and the Environment in the History of the Brda River Basin around Lake Charzykowskie, tributaries of the middle Brda and the mouth of the Brda to the Vistula. The dispersion of settlements was associated with the early Bronze Age. A strong centre of early bronze cultures survived in the lower reach es of the river due to impacts coming from Kujawy. A clear revival and density of the settlement network took place under the influence of the Lusatian culture. Large settlement concentrations were created in the upper and middle course of the Brda River. They are represented by crematory cemeteries, open settlements and bronze treasures. The settlement dynamics on the Brda increased in the ear ly Iron Age. Cemeteries and settlements of East Pomeranian culture are located in 10 concentrations: Brusy-Czersk, Chojnice-Charzykowy, Raciąż-Tuchola, Cek cyn, Gostycyn, Byszewo, Serock, Koronowo-Gościeradz, Kruszyn and Bydgoszcz. Settlements in the Brda basin developed at the turn of the Laternan period and Roman influences in similar clusters. From the north, the influences of Wielbark culture reached, while from the south, impulses from the Przeworsk culture from Kujawy. In the early Middle Ages, settlement centres around Chojnice, Raciąż, Gostycyn, Koronowo and Bydgoszcz were founded on the basis of ancient settle ment areas or independently of them. In the late Middle Ages, the largest of them evolved into location cities, surrounded by stone fortifications. Modern trends in archaeological discourse seek to transform ancient settlement objects into memo rial sites,
revived in accordance with social expectations. Translated by Tomasz Terpiłowski į Bayerische ! Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Woźny, Jacek 1962- |
| author_GND | (DE-588)1211633551 |
| author_facet | Woźny, Jacek 1962- |
| author_role | aut |
| author_sort | Woźny, Jacek 1962- |
| author_variant | j w jw |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046755319 |
| ctrlnum | (OCoLC)1164623105 (DE-599)BVBBV046755319 |
| era | Geschichte Anfänge-1800 gnd |
| era_facet | Geschichte Anfänge-1800 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03553nam a2200817 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046755319</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211209 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200609s2019 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380182929</subfield><subfield code="9">978-83-8018-292-9</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8380182928</subfield><subfield code="9">83-8018-292-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1164623105</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046755319</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Woźny, Jacek</subfield><subfield code="d">1962-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1211633551</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy</subfield><subfield code="b">studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin</subfield><subfield code="c">Jacek Woźny</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Man and the environment in the history of the Brda River Basin</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Bydgoszcz</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">224 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Pläne</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite [193]-211</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung auf Englisch</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte Anfänge-1800</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Brahe</subfield><subfield code="g">Fluss</subfield><subfield code="0">(DE-588)4552517-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Archeologia krajobrazu</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Archeologia środowiskowa</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Epoka brązu</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Epoka kamienia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Epoka żelaza</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Krajobraz kulturowy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Średniowiecze</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Środowisko człowieka</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Brda (dorzecze)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Stanowiska archeologiczne / Polska / Kujawsko-Pomorskie, Województwo (1999- )</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Brda (Polska ; rzeka)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">do 801 p.n.e</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">800-701 p.n.e</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">700-601 p.n.e</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">400-301 p.n.e</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">300-201 p.n.e</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1-100</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">101-200</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">201-300</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">601-700</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">701-800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">801-900</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">901-1000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1001-1100</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1101-1200</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1201-1300</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1301-1400</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1601-1700</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1701-1800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Opracowanie</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Brahe</subfield><subfield code="g">Fluss</subfield><subfield code="0">(DE-588)4552517-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte Anfänge-1800</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20211209</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032164980</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">910</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Brahe Fluss (DE-588)4552517-1 gnd |
| geographic_facet | Brahe Fluss |
| id | DE-604.BV046755319 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:42:55Z |
| indexdate | 2024-07-10T08:52:55Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788380182929 8380182928 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032164980 |
| oclc_num | 1164623105 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 224 Seiten Illustrationen, Pläne 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20211209 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego |
| record_format | marc |
| spelling | Woźny, Jacek 1962- Verfasser (DE-588)1211633551 aut Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin Jacek Woźny Man and the environment in the history of the Brda River Basin Bydgoszcz Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego 2019 224 Seiten Illustrationen, Pläne 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seite [193]-211 Zusammenfassung auf Englisch Geschichte Anfänge-1800 gnd rswk-swf Brahe Fluss (DE-588)4552517-1 gnd rswk-swf Archeologia krajobrazu Archeologia środowiskowa Epoka brązu Epoka kamienia Epoka żelaza Krajobraz kulturowy Średniowiecze Środowisko człowieka Brda (dorzecze) Stanowiska archeologiczne / Polska / Kujawsko-Pomorskie, Województwo (1999- ) Brda (Polska ; rzeka) do 801 p.n.e 800-701 p.n.e 700-601 p.n.e 400-301 p.n.e 300-201 p.n.e 1-100 101-200 201-300 601-700 701-800 801-900 901-1000 1001-1100 1101-1200 1201-1300 1301-1400 1601-1700 1701-1800 Opracowanie Brahe Fluss (DE-588)4552517-1 g Geschichte Anfänge-1800 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Woźny, Jacek 1962- Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| subject_GND | (DE-588)4552517-1 |
| title | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| title_alt | Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| title_auth | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| title_exact_search | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| title_exact_search_txtP | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| title_full | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin Jacek Woźny |
| title_fullStr | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin Jacek Woźny |
| title_full_unstemmed | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin Jacek Woźny |
| title_short | Człowiek i środowisko w dziejach dorzecza Brdy |
| title_sort | czlowiek i srodowisko w dziejach dorzecza brdy studium archeologiczno historyczne man and the environment in the history of the brda river basin |
| title_sub | studium archeologiczno-historyczne = Man and the environment in the history of the Brda River Basin |
| topic_facet | Brahe Fluss |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032164980&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT woznyjacek człowiekisrodowiskowdziejachdorzeczabrdystudiumarcheologicznohistorycznemanandtheenvironmentinthehistoryofthebrdariverbasin AT woznyjacek manandtheenvironmentinthehistoryofthebrdariverbasin |