Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Białystok
Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
[2019]
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 465 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788374315890 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046752736 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200828 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 200608s2019 xx |||| 00||| pol d | ||
| 015 | |a UWD 2019/37855 |2 dnb | ||
| 020 | |a 9788374315890 |9 978-83-7431-589-0 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1164609933 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046752736 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Włodarczyk, Anna |e Verfasser |0 (DE-588)121159520X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |c Anna Włodarczyk |
| 264 | 1 | |a Białystok |b Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku |c [2019] | |
| 264 | 4 | |c © 2019 | |
| 300 | |a 465 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1989-2013 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Mniejszości narodowe |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Polacy za granicą |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Polityka zagraniczna |2 dbn | |
| 650 | 0 | 7 | |a Außenpolitik |0 (DE-588)4003846-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Białoruś |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Polska |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Belarus |0 (DE-588)4079143-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Außenpolitik |0 (DE-588)4003846-4 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Belarus |0 (DE-588)4079143-9 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1989-2013 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20200828 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 090512 |g 478 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 090511 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09049 |g 478 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 090511 |g 478 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 090512 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09049 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032162425 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1816692548515659776 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści Wstęp . 11 Część 1. Kwestia białoruska w polskiej myśli politycznej do 1989 roku 22 Część 2. Koncepcje polityki zagranicznej wobec zachodnich republik ZSRR w latach 1989-1991 . . 1. Białoruś w polityce wschodniej realizowanej przez środowisko postsolidarnościowe w latach 1989-1991 . 1.1. Polityka zachowawcza - koncepcja rządu Tadeusza Mazowieckiego w latach 1989-1990 . 1.2. Dwutorowość bez ingerencji - koncepcja Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz środowiska postsolidarnościowego w latach 1990-1991 . 2. Sowietocentryzm - koncepcja postkomunistycznej lewicy . 3. Program narodowy - koncepcja środowiska neoendeckiego . Część 3. Białoruś w koncepcjach polskiej polityki wschodniej w latach 1991-1995 . 1. Koncepcje euroatlantyckie . 1.1. Koncepcja Krzysztofa Skubiszewskiego i liberalnego środowiska postsolidarnościowego . 1.2. Partnerstwo dla transformacji - koncepcja Andrzeja Olechowskiego . 38 38 38 42 57 60 67 67 67 79
2. Partnerstwo dla rozwoju - koncepcja pragmatyzmu gospodarczego koalicji Polskiego Stronnictwa Ludowego i Sojuszu Lewicy Demokratycznej . 87 3. Międzymorze ֊ koncepcja Konfederacji Polski Niepodległej . 94 4. Program narodowy ֊ koncepcja środowiska neoendeckiego . 104 Część 4. Koncepcje polskiej polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1995-2013 . 112 1. Koncepcje partii rządzących oraz sprzyjających środowisk opiniotwórczych w latach 1995-2001 . 112 1.1. Dialog dla niezależności - koncepcja postkomunistycznej lewicy . 112 1.2. Wyjście z samoizolacji - koncepcja środowiska postsolidarnościowego . 126 2. Koncepcje środowiska postkomunistycznej lewicy w latach 2001-2005 . 153 2.1. Krytyczny dialog - koncepcja polityki zagranicznej wobec Białorusi z lat 2001-2004 . 153 2.2. Wymiar Wschodni - koncepcja polityki wschodniej poszerzonej Unii Europejskiej . 180 2.3. Międzynarodowe zaangażowanie - koncepqa polityki zagranicznej wobec Białorusi z lat 2004-2005 . 190 3. Demokratyzacja Białorusi w koncepcji postsolidarnościowych partii parlamentarnych oraz środowisk
sprzyjających. Eksport demokracji - koncepcja Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej .206 4. Próba utrzymania dialogu - kontynuacja idei demokratyzacji Białorusi. Okres dominacji Platformy Obywatelskiej w latach 2007-2010 . 256 4.1. Partnerstwo Wschodnie - koncepcja polityki wschodniej Unii Europejskiej . 258 4.2. Warunkowy dialog ֊ koncepqa Radosława Sikorskiego i sprzyjających mu środowisk . 275 4.2.1. Polski wkład w aktywizaqępolityki Unii Europejskiej 278 4.2.2. Polska-Białoruś - stosunki dwustronne .304 5. Oddolna demokratyzacja - wspólna koncepcja środowiska Platformy Obywatelskiej oraz partii opozycyjnych w latach 2010-2013 340
6. Alternatywne koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi 383 6.1. Koncepqe partii ludowych . 383 6.1.1. Pragmatyzm narodowo-gospodarczy - koncepcja Polskiego Stronnictwa Ludowego . 383 6.1.2. Pragmatyzm gospodarczy ֊ koncepcja Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej .398 6.2. Koncepcja środowiska narodowego . 405 Zakończenie . 420 Bibliografia . 430 Summary . 463
Bibliografía Wykaz źródeł Archiwalia Archiwum Partii Politycznych Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Akcja Wyborcza Solidarność Akcja Wyborcza Solidarność Prawicy Bezpartyjny Blok Wspierania Reform Forum Prawicy Demokratycznej Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość Konfederaqa Polski Niepodległej Kongres Liberalno-Demokratyczny Młodzi Konserwatyści AWS Platforma Obywatelska Polska Partia Narodowa Polskie Stronnictwo Ludowe Porozumienie Centrum Prawo i Sprawiedliwość Ruch Chrześcijańsko-Narodowy AKCJA POLSKA Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej Sojusz Lewicy Demokratycznej Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe
Wykaz źródei 431 Archiwum Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Biuro Informacji i Komunikacji Społecznej, Komunikaty Prasowe 2002, 2003 Biuro Kontaktów Międzynarodowych, Wydawnictwa i informacje wła sne 1996 Biuro Spraw Międzynarodowych, Listy kurtuazyjne, posłania od Głów Państw obcych kierowane do Prezydenta RP 1997 Gabinet Prezydenta RP, Listy kurtuazyjne, posłania i oświadczenia prezydenta RP - sprawy pozostawione po wybrakowaniu 1996 Organy Doradcze przy Prezydencie RP 2003 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Marek M. Siwiec Archiwum Rady Ministrów Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, Materiały infor macyjne dotyczące rządowych programów współpracy z zagra nicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, Rządowe pro gramy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego, Rzą dowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka, Rządowe pro gramy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka, Współpraca z za granicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka i Leszka Millera, Współpraca z zagranicą ֊ rządowy program współpracy z zagra nicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Kazimierza Marcinkiewicza i Jaro sława Kaczyńskiego, Rządowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Leszka Millera i Marka Belki, Rzą dowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Marka Belki i Kazimierza Marcin kiewicza, Rządowe programy współpracy z zagranicą Archiwum Sejmu
Rzeczypospolitej Polskie, Biblioteka Sejmowa Biuletyny z posiedzeń Komisji Łączności z Polakami za Granicą
432 Bibliografia Biuletyny z posiedzeń Komisji Mniejszości Narodowych Biuletyny z posiedzeń Komisji Spraw Zagranicznych Druki sejmowe Interpelacje i zapytania Pełny zapis przebiegu posiedzeń Komisji Łączności z Polakami za Gra nicą Pełny zapis przebiegu posiedzeń Komisji Spraw Zagranicznych Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Pol skiej Archiwum Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Posiedzenia Komisji Spraw Emigraqi i Łączności z Polakami za Gra nicą Posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Sto sunków Gospodarczych Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Dokumenty Dokumenty międzynarodowe Oświadczenie Rządowe z dn. 20 maja 2005 r. w sprawie związania Rzeczypospolitej Polskiej Porozumieniem między Rządem Rze czypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o zmianie ar tykułu 3 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rzą dem Republiki Białoruś w sprawie przejść granicznych, sporzą dzonej w Warszawie dnia 24 kwietnia 1992 r., Monitor Polski nr 50, poz. 690. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś o głównych zasadach współpracy transgranicznej, 24 IV 1992, www.traktaty.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 433 Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o otwarciu drogowego przejścia granicznego Białowieża-Piererow dla międzynarodowego ruchu osobowego pieszych i rowerowego, przy wykorzystaniu rowerów znajdują cych się w osobistym posiadaniu, z wyłączeniem towarów, 30 VI 2005, Monitor Polski nr 76, poz. 1070. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś o rozszerzeniu ruchu granicznego w drogowym przejściu granicznym Bobrowniki-Bierestowica o międzynaro dowy ruch osobowy i autobusowy, 1 VIII 2000, www.traktaty.msz. gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruskiej o współpracy w dziedzinie ochrony środowi ska, 12 XI 2009, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białorusi o zmianie artykułu 3 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś w sprawie przejść granicznych, sporządzonej w Warszawie dnia 24 kwietnia 1992 r., Monitor Polski nr 50, poz. 689. Porozumienie miedzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o zmianie Umowy między Rządem Rzeczy pospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o współpracy w zwalczaniu przestępczości, podpisanej w Mińsku dnia 8 XII 2003, 12 V 2007, Dziennik Ustaw nr 12, poz. 73. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś w sprawie organizacji przewozów, 31 III 1992, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki
Białoruś w sprawie utworzenia polsko-białoruskiego banku komercyjnego, 24 IV 1992, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie zawarte w formie wymiany not między Rządem Rze czypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś o otwarciu drogowego przejścia granicznego Bobrowniki-Bierestowica, 22 III 1993, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś o budowie drogowego mostu przez rzekę Bug w drogowym przejściu granicznym Kukuryki-Kozłowicze na pol sko-białoruskiej granicy państwowej, 9 XI 1999, www.traktaty. msz.gov.pl.
434 Bibliografia Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś o przebudowie drogi łączącej polskiej przejście gra niczne w Kuźnicy Białostockiej z białoruskim przejściem granicz nym w Bruzgach na polsko-białoruskiej granicy państwowej, 24 VI 2002, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białorusi o uznaniu ekwiwalenqi w szkolnictwie wyższym, równoważności stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki, 28 IV 2005, Monitor Polski nr 26, poz. 288. Umowa między Rządem Rzaczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białorusi o zasadach małego ruchu granicznego, 12 II 2010, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś w sprawie przejść granicznych, 24 IV 1992, www. traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o wza jemnym popieraniu i ochronie inwestycji, 24 IV 1992, www. traktaty.msz.gov.pl. Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, 23 VI 1992, www.traktaty. msz.gov.pl. Dokumenty wytworzone przez organy państwa polskiego Ministerstwo Gospodarki, Mapa możliwości polskiego eksportu. Kraje pozaunijne, (red.) L. Pałys, Warszawa, marzec 2006. Polityka bezpieczeństwa i strategia obronna Rzeczpospolitej Polskiej, www.koziej.pl. Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicy 2009, (red.) Krzysztof Sa wicki i zespół pracowników Departamentu Współpracy z Polonią MSZ, Warszawa 2009. Rzędowy program współpracy z Polonią i Polakami za granicy, Warszawa 2007.
Ustawa z dn. 7 IX 2007 o Karcie Polaka, Dz. U. z 2007 r. nr 180, poz. 1280. Ustawa z dn. 16 IX 2011 o współpracy rozwojowej, Dziennik Ustaw 2011 nr 234, poz. 1386.
Wykaz źródeł 435 Wieloletni program współpracy rozwojowej na lata 2012-2015. Soli darność Demokracja Rozwój, www.polskapomoc.gov.pl. Założenia polskiej polityki bezpieczeństwa, www.koziej.pl. Dokumenty wytworzone przez organy Unii Europejskiej Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiej i Rady. Partnerstwo Wschod nie, https: //eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT / ?uri=CELE X%3A52008DC0823. Non-Paper „What the European Union could bring to Belarus", eeas.europa.eu. Partnerstwo Wschodnie ֊ UE otwiera nowy, ambitny rozdział w stosunkach z sąsiadami ze Wschodu, europa.eu. Wspólna deklaracja przyjęta podczas szczytu Partnerstwa Wschodniego w Pradze 7 maja 2010 r., http://register.consilium.europa.eu. Rezolucje Parlamentu Europejskiego Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 9 X 2008 w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach parlamentarnych w dn. 28 IX 2008 r., www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 1512009 w sprawie strategii UE wobec Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezoluq'a Parlamentu Europejskiego z dn. 2 IV 2009 w sprawie oceny dialogu między Unią Europejską a Białorusią, www.europarl. europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 17 XII 2009 w sprawie Bia łorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 10 III 2010 w sprawie sytu acji społeczeństwa obywatelskiego i mniejszości narodowych na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiej z dn. 20 I 2011 w sprawie sytuacji na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 10 III 2011 w sprawie Bia łorusi
(w szczególności w sprawie Alesia Michalewicza i Natalii Radzinej), www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 12 V 2011 w sprawie Bia łorusi, www.europarl.europa.eu.
436 Bibliografia Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 29 III 2012 w sprawie sytu acji na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezoluqa Parlamentu Europejskiego w sprawie Białorusi, 29 IX 2005, ww.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach prezydenckich w dn. 19 marca 2006 r., 6 IV 2006, www.europarl.europa.eu. Komunikaty Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ambasador Białorusi wezwany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 2005 V 13, www.msz.gov.pl. Działania MSZ podjęte w związki z wydarzeniami, do których doszło na Białorusi w dniach 24-27 III 2006 r., 2006 III 27, bip.msz.gov.pl. Information on tle letter of Adam Daniel Rotfeld, Minister of Fore ign Affairs of Poland on tie situation In Belarus, 2005 VII 29, www.msz.gov.pl. International Herald Tribune і The New York Times o działaniach Polski na rzecz społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi, 2011 I 6, www.msz.gov.pl. Komunikat dotyczący spotkania minister spraw zagranicznych Anny Fotygi z Andżeliką Borys, 2006 X 24, bip.msz.gov.pl. Komunikat dotyczący spotkania ministra spraw zagranicznych Rado sława Sikorskiego z ambasadorem Białorusi w Polsce Pawłem Łatuszką, 2008 I 23, www.msz.gov.pl. Komunikat MSZ - decyzja władz polskich o konieczności opuszczenia Polski przez radcę ambasady Białorusi w Warszawie, 2005 VII 25, www.msz.gov.pl. Konsultacje konsularne z Białorusią, 2003 V 13, www.msz.gov.pl. Międzynarodowa konferencja donatorów „Solidarność z Białorusią", 2011 II 2, www.msz.gov.pl. Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz z wizytą w Białymstoku, 2004
XII 20, www.msz.gov.pl. Ministerstwo Spraw Zagranicznych potępia wyrok skazujący Andrieja Sannikowa, 2011 V 15, www.msz.gov.pl. Nieformalne posiedzenie ministrów spraw zagranicznych na temat Partnerstwa Wschodniego, 2010 V 25, www.msz.gov.pl. Obniżenie stawki opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków wizo wych dla obywateli Białorusi, 2008 X 30, www.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 437 Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 2005 VII 28, www. msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w sprawie uzna nia przez władze Republiki Białorusi za persona non grata Kie rownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Mińsku, 2005 VII 20, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi, 2004 X 21, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie decyzji władz Republiki Białoruś o uznaniu za nielegalny Zjazdu Związ ku Polaków na Białorusi, który odbył się w Grodnie w dniach 12 i 13 marca 2005 r., 2005 V 12, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku z repre syjnymi działaniami władz Białorusi wobec opozycji, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku z wyro kiem na Uładzimira Niekłajeua, 2011 V 21, www.msz.gov.pl. Oświadczenie ministra spraw zagranicznych w sprawie kampanii wy borczej na Białorusi, 2006 III 17, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ RP w sprawie aresztowań i represji wobec przy wódców opozycji demokratycznej na Białorusi, 2006 IV 28, bip. msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wyborów parlamentarnych na Biało rusi, 2012 IX 24, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wydanych przez sąd białoruski wy roków skazujących działaczy organizaqi „Partnerstwo", 2006 VIII 10, bip.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wydarzeń na Białorusi, 2010 XII 20, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z represyjnymi działaniami władz Bia łorusi
wobec opozycji, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z wypowiedzią prezydenta Aleksan dra Łukaszenki na temat Polski podczas III Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego, 2006 III 3, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z wyrokiem dla Alesia Bialackiego, 2011 XI 24, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Prezydencji UE w sprawie sytuacji na Białorusi, 2008 III 8, www.msz.gov.pl.
438 Bibliografia Oświadczenie rzecznika MSZ w sprawie nie wpuszczenia na te ren Republiki Białoruś Prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska prof. Andrzeja Stelmachowskiego, 2006 VII 12, bip.msz.gov.pl. Oświadczenie w sprawie wydanych przez władze białoruskie zaka zów wjazdu na terytorium Republiki Białoruś dotyczących oby wateli polskich, 2007 VIII 16, www.msz.gov.pl. „Polska polityka zagraniczna wobec nowych zagrożeń o wyzwań" wystąpienie ministra Adama Danela Rotfelda podczas narady am basadorów w dn. 27 czerwca 2005 r., 2005 VI 28, www.msz.gov.pl. Polsko-białoruskie konsultacje konsularne, 2004 III 29, www.msz. gov.pl. Przesunięcie terminu wprowadzenia wiz dla wschodnich sąsiadów RP, 2003 VI 13, www.msz.gov.pl. „Ranga Polski rośnie" ֊ wywiad ministra spraw zagranicznych Adama Daniela Rotfelda dla Sygnałów Dnia, Polskie Radio, 2005 VII 18, www.msz.gov.pl. Rekrutacja obserwatorów krótkoterminowych OBWE na wybory par lamentarne na Białorusi, 2008 VIII 22, www.msz.gov.pl. Rozmowa telefoniczna ministra Radosława Sikorskiego z Uładzimirem Nieklajeuem, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Ruch wizowy z Białorusią. Umowa między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Białorusi o ruchu osobowym, 2003 VIII 26, www.msz.gov.pl. Spotkanie delegacji polskiej i białoruskiej pod przewodnictwem dy rektorów departamentów MSZ, 2005 VIII 18, www.msz.gov.pl. Spotkanie delegacji polskiej i białoruskiej pod przewodnictwem za stępców dyrektorów departamentów MSZ, 2005 IX 19, www.msz. gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego z przedstawicielami białoruskiej
opozyqi demokratycznej, 2008 X 22, www.msz.gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera z Aleksan drem Milinkiewiczem ֊ kandydatem białoruskiej opozycji na pre zydenta, 2006 I 25, www.msz.gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera z przewod niczącym Zgromadzenia Parlamentarnego NATO Pierre'em Lellouche'em, 2006 III 22, www.msz.gov.pl. Stanowisko Ministerstwa Spraw Zagranicznych wobec sytuaqi Zwią zku Polaków na Białorusi, 2005 IX 6, www.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 439 Stypendia dla młodych naukowców, 2003 VI17, www.msz.gov.pl. Stypendia rządu polskiego dla młodych naukowców, 28 II 2005, www.msz.gov.pl. Uroczyste otwarcie kompleksu budynków Konsulatu Generalnego RP w Brześciu, 2004 VIII 27, www.msz.gov.pl. Wizyta ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego w Repu blice Białoruś, 2008 IX 12, www.msz.gov.pl. Wizyta ministra spraw zagranicznych RP w Mińsku, 2010 XI 2, www.msz.gov.pl. Wprowadzenie obowiązku wizowego dla obywateli Białorusi, Federa cji Rosyjskiej i Ukrainy, 2003 X 2, www.msz.gov.pl. Wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych Radosława Si korskiego i Guido Westerwelle w sprawie wydarzeń na Białorusi, 2010 XII 20, www.msz.gov.pl. Wspólny artykuł ministrów spraw zagranicznych Czech, Niemiec, Pol ski i Szwecji w sprawie Białorusi, 2010 XII 24, www.msz.gov.pl. Wspólny komunikat Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypo spolitej Polskiej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Białorusi, 2003 IX 4, www.msz.gov.pl. Wydarzenia na Białorusi, 2010 XII 31,www.msz.gov.pl. Wystąpienie minister spraw zagranicznych Anny Fotygi wygłoszone w trakcie konferencji poświęconej Europejskiej Polityce Sąsiedz twa, 2007 IX 7, www.msz.gov.pl. Zasady podróżowania do Rosji, Białorusi i Ukrainy od 1 X 2003 r., 2003 IX 22, www.msz.gov.pl. Zatrzymanie na Białorusi polskiego dyplomaty, 2004 IV 29, www.msz. gov.pl. Zniesienie opłat za wizy krajowe dla obywateli Białorusi, 2010 XII 29, www.msz.gov.pl. Literatura pamiętnikarska i publicystyczna Ałkajew Oleg, Ekipa do zabijania, Łomianki 2009. Bartoszewski Władysław,
Delikatność skrywana pod groźnymi minami, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Mał gorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Gawin Tadeusz, Związek Polaków na Białorusi. Historia niszczenia nieza leżności 1988-2005, Białystok 2006.
440 Bibliografia Kranz Jerzy, Temu który ośmielił się być mądrym, [w:] Krzysztof Skubi szewski - dyplomata i mqż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Kuźniar Roman, Działalność Ministerstwa Spraw Zagranicznych w czasach przełomu, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Małgorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Kuźniar Roman, Suweren, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Kuźniar Roman, Wprowadzenie, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Łukaszewski Jerzy, Krzysztof Skubiszewski, 1926-2010. Człowiek - myśl działanie - spuścizna, [w:] Krzysztof Skubiszewski ֊ dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Mazowiecki Tadeusz, Żegnamy twórcę nowej polskiej polityki zagranicznej, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Nocuń Małgorzata, Brzeziecki Andrzej, Białoruś - kartofle i dżinsy, Kra ków 2007. Nowak Jerzy Maria, Krzysztof Skubiszewski i demontaż Układu Warszaw skiego, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Skubiszewski Piotr, Rozmowa z moim bratem, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Małgorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Sułek Jerzy, Był dla mnie jak wzorzec z Sèvres, [w:] Krzysztof Skubiszewski ֊ dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Sułek Jerzy, Profesor zwyczajny, a wielki, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dy plomacja czasów przełomu, (red.)
Małgorzata Maruszkin, Karol Sza ładziński, Poznań 2016. Wojna z „reżimem Łukaszenki", (red.) Lech Z. Niekrasz, Warszawa 2010. Materiały ośrodków analitycznych Czasopisma „Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych" 2004-2005, 2007-2009, 2011-2013
Wykaz źródeł 441 „Tydzień na Wschodzie" 2007-2011 „Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich" 2010, 2012 Raporty i analizy Partnerstwo Wschodnie - raport otwarcia, (red.) Beata Wojna, Mateusz Gniazdowski, Warszawa 2009. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, EPS w praktyce - Unia Europejska wo bec Rosji, Ukrainy, Białorusi i Mołdawii rok po pubłikacji Dokumentu Strategicznego, Warszawa 2005. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, Poszerzona Unia Europejska wobec wschod niego sąsiedztwa: problemy i rozwiązania, Warszawa 2003. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, Dulęba Alexander, Póti László, Votápek Vladimír, Polityka wschodnia Unii Europejskiej - perspektywa krajów wyszehradzkich, Warszawa 2003. Prasa „Dziennik Gazeta Prawna" 2009-2012 „Dziennik Polska Europa Świat" 2006-2009 „Dziś. Przegląd Społeczny" 1991-1993, 1995, 2004 „Gazeta Polska" 1995, 1999-2002, 2004-2008 „Gazeta Współczesna" 1990 „Gazeta Wyborcza" 1989-2014 „Konfederat Krakowski" 1995-1996, 2000 „Kurier Podlaski" 1990 „Kurier Poranny" 1990 „Ład" 1989-1990, 1992-1993, 1995 „Myśl Polska" 2000, 2003-2014 „Nasz Dziennik" 1998-2000, 2002-2012 „Newsweek" 2005-2007, 2009-2010 „Nowa Myśl Polska" 2004 „Polityka" 1990-1993, 1996-2001, 2004-2006, 2008 „Przegląd" 2004-2005 „Przegląd Prawosławny" 1996, 2000, 2002-2006, 2008 „Przegląd Tygodniowy" 1992-1993, 1996, 1998, 2003, 2005
442 Bibliografia „Rzeczpospolita" 1989-2013 „Słowo Narodowe" 1990-1991 „Sprawa Polska. Pismo Chrześcijańsko-Narodowe" 1998-2001 „Trybuna" 1990-1992,1995-2009 „Trybuna Ludu" 1989 „Tygodnik Powszechny" 1990-1992, 1994, 2001, 2005, 2007, 2009, 2011 „Tygodnik Solidarność" 1989-1990, 1992-1993, 1995-1996, 1998-2001, 2005 „Więź" 1990-1991, 1998, 2002, 2006 „Wprost" 1990, 1992, 1994-1998, 2001, 2004-2006, 2008 Artykuły zamieszczone w Internecie Dialog na rzecz Modernizacji Białorusi, http://solidarityfund.pl/pl/ nowosci-2/90-news-demokracja-prawa-czlowieka/124-dialog-narzecz-modernizacji-bialorusi. Europejski Fundusz na rzecz Demokracji (EED) gotowy do działania, http: //www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/polska-pomoc/euro pejskLfundusz_na_rzecz_demokracjL_eed_goowy_do_dzialania. IAR, aj, Pakiet modernizacyjny Tuska. Dla Białorusi, http://www.polskie radio.pl/5/З/Artykul/448700,Pakietmodernizacyjny-Tuska-DlaBiałorusi. kow, Is, bsz, Ministrowie nauki za poszerzeniem programu Erasmus o Part nerstwo Wschodnie, http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/new s,385008, ministrowie-nauki-za-poszerzeniem-programu-erasmuso-partnerstwo-wschodnie.html. O nas, http://belaruskidom.eu/ pl/o-nas/ PAP, agkm, Centrum informacji o Białorusi rusza w Warszawie, http:// www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/425888,Centrum-informa cji-o֊Bialorusi-rusza-w-Warszawie. Solidarity Fund PL, http://solidarityfund.pl/pl/fundacjal/o-fundaqi. Czasopisma rządowe „Biuletyn Polonijny Ministerstwa Spraw Zagranicznych" 2007-2008 „Przegląd Rządowy" 2001-2003, 2005-2006
Wykaz źródeł 443 Przemówienia, wywiady, artykuły i książki polityków Dmowski Roman, Polityka polska i odbudowanie państwa, Warszawa 2008. Chrzanowski Wiesław, Stanowisko Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Pol ski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima- -Kotarska, Warszawa 1995. Exposé sejmowe premiera Rzeczypospolitej Polskiej Jerzego Buzka (fragment), „Zbiór dokumentów" 1997, nr 4. Geremek Bronisław, O polskiej polityce zagranicznej po 1989 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2004, է. IV, nr 1. Geremek Bronisław, Strategia polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Depar tament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Geremek Bronisław, Zjednoczenie Europy i dychotomia Wschód-Zachód w historii europejskiej, [w:] Bronisław Geremek. Nasza Europa, (red.) Izabela Sariusz-Skąpska, Kraków 2012. Kaczorowski Ryszard, Ku prawdziwej Polsce, rozm. przepr. Konrad Zbrożek, „Tygodnik KPN" 7 VI 1990, nr 13. Kwaśniewski Aleksander, List do uczestników Forum Ekonomicznego Pol ska-Wschód, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypo spolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1998 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, List do uczestników uroczystości otwarcia mię dzynarodowej konferencji „Polska - jej sqsiedzi i jej mniejszości", [w:] Przemówienia, listy, wywiady
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 2000 rok, wybór i oprać. Katarzyna Do- mbska, Jacek Kluczkowski, Warszawa 2001. Kwaśniewski Aleksander, Odczyt w Ośrodku Studiów Wschodnich, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999.
444 Bibliografia Kwaśniewski Aleksander, Odczyt w Uniwersytecie Bűként „Przemiany w Polsce na tle przemian w Europie Środkowej i Wschodniej”, [w:] Prze mówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksan dra Kwaśniewskiego 2000 rok, wybór i oprać. Katarzyna Dombska, Jacek Kluczkowski, Warszawa 2001. Kwaśniewski Aleksander, Polska w przeddzień wejścia do NATO: między uczuciami w geopolitykę, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na spotkaniu z Korpusem Dyplo matycznym, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczy pospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1995-1996 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas otwarcia międzynarodo wej konferencji „Polityka rozszerzonej UE wobec nowych sąsiadów", [w:] Przemówienia Listy Wywiady styczeń-czerwiec 2003, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2003. Kwaśniewski Aleksander, „Wielkie wyzwania dla nowej Europy". Wystą pienie podczas dyskusji panelowej, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wpis do folderu konferencji: Polska polityka wschodnia. Pamięci Jana Nowaka-Jeziorańskiego, [w:] Przemówienia Li sty Wywiady lipiec-grudzień 2005, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2005. Kwaśniewski Aleksander,
Wystąpienie na konferencji „Polityka zagra niczna Unii Europejskiej", [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezy denta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1998 r., wy bór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na podsumowanie konferencji „Strategia rozwoju Polski u progu XXI wieku”, [w:] Przemówienia, Listy, Wywiady 2001. Wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Kata rzyna Dombska, Warszawa 2002. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na spotkaniu z Korpusem Dyplo matycznym, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczy pospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1995-1996 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999.
Wykaz źródeł 445 Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas noworocznego spotkania z korpusem dyplomatycznym, [w:] Przemówienia, Listy, Wywiady 2001. Wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, War szawa 2002. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas sesji Forum Ekonomicz nego Polska-Wschód, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1999 rok, wybór i oprać. Jacek Kluczyński, Warszawa 2000. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podsumowujące konferencję „Poli tyka zagraniczna i bezpieczeństwa UE" (w ramach debaty „Silna Polska w silnej Europie"), [w:] Przemówienia Listy Wywiady styczeń-czerwiec 2004 wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2004. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie „Szanse i wyzwania polityki wschodniej Unii Europejskiej" podczas spotkania z uczestnikami Fo rum Młodych Liderów (fragmenty), [w:] Przemówienia Listy Wywiady, lipiec-grudzień 2004, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2005. Łukaszów Jan, Międzymorze - czym jest, czym może być?, „Międzymo rze" 1988, nr 2-3. Mieroszewski Juliusz, Rosyjski „kompleks polski" i obszar ULB, „Kultura" 1974, nr 9. Moczulski Leszek, Bezpieczeństwo i obrona Rzeczypospolitej na progu XXI wieku. Zarys koncepcji, Warszawa 1997. Moczulski Leszek, Stanowisko Konfederacji Polski Niepodległej w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z kon ferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, War szawa
1995. Moczulski Leszek, Wygram tę wojnę!, Warszawa 1992. Niesiołowski Stefan, „ZChN w Sejmie i w Senacie", [w:] Wybory 1991. Programy partii i ugrupowań politycznych, (red.) Inka Słodkowska, Warszawa 2001. Nowina-Konopka Piotr, Stanowisko Unii Wolności w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferen cji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, War szawa 1995.
446 Bibliografia Olechowski Andrzej, Strategia polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Depar tament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Religa Zbigniew, Stanowisko Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Ma teriały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Pla nowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Ko tarska, Warszawa 1995. Rozmowa Krzysztofa Grzesiowskiego z Aleksandrem Kwaśniewskim, Polskie Radio, Sygnały Dnia, 2005 V 20, www.polskieradio.pl Samborski Tadeusz, Stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego w kwe stii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Siwiec Marek, Stanowisko Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej w kwe stii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Skubiszewski Krzysztof, Rozszerzenie Unii Europejskiej na Wschód: ocze kiwania i wkład nowych członków w świetle ich tradycji chrześcijańskich, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Skubiszewski Krzysztof, Nacjonalizm w dzisiejszej Europie, „Sprawy Międzynarodowe" 1993, z. 3. Skubiszewski
Krzysztof, Polityka zagraniczna i odzyskanie niepodległości. Przemówienia, oświadczenia, wywiady 1989-1993, Warszawa 1997. Sprawozdanie z dyskusji. Min. A. Olechowski, [w:] Polityka wschodnia Pol ski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Szczepański Tomasz, Międzymorze. Polityka środkowoeuropejska Konfe deracji Polski Niepodległej, Warszawa 1993, [w:] Bezpieczeństwo ze wnętrzne państwa w polskiej myśli politycznej po 1989 roku. Wybór źródeł, (red.) Arkadiusz Lewandowski, Grzegorz Radomski, Pa tryk Tomaszewski, Toruń 2012.
Wykaz literatury 447 Wykaz literatury Adamczyk Arkadiusz, Pitsudczycy w izolacji (1939-2954). Studium z dziejów struktur i myśli politycznej, Bełchatów 2008. Anusz Andrzej, Perzyna Łukasz, Konfederacja. Rzecz o KPN, Warszawa 2009. Barburska Olga, Milczarek Dariusz, Polityka wschodnia Unii Europejskiej: porażka czy sukces?, Warszawa 2014. Bardach Juliusz, O świadomości narodowej polaków na Litwie i Białorusi w XIX-XX w., [w:] Między Polsky etniczną a historyczną, (red.) Woj ciech Wrzesiński, Gdańsk - Kraków ֊ Łódź - Warszawa ֊ Wro cław 1988. Berdychowska Bogumiła, Dostęp mniejszości narodowych do mediów, [w:] Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i et nicznych, (red.) Lech N. Nijakowski, Warszawa 2005. Białek Tadeusz, Międzynarodowe standardy ochrony paw mniejszości na rodowych i ich realizacja na przykładzie Białorusi, Litwy i Ukrainy, Warszawa 2008. Białokur Marek, Białorusini w myśli politycznej Joachima Bartoszewicza, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 2005, z. 23. Bieleń Stanisław, Demokratyzacja stosunków sąsiedzkich państw Europy Środkowo-Wschodniej, „Sprawy Międzynarodowe" 1991, z. 5. Bieleń Stanisław, Polska a nowy ład polityczny w Europie, „Sprawy Mię dzynarodowe" 1991, z. 2. Bieńczyk-Missala Agnieszka, Prawa człowieka w polityce zagranicznej Pol ski wobec wschodnich sąsiadów, [w:] Prawa człowieka w polskiej polityce zagranicznej, (red.) Agnieszka Bieńczyk-Missala, Roman Kuźniar, Warszawa 2007. Błaszczuk Marzenna, Stosunki Unii Europejskiej z Białorusią - rola Pol ski, [w:] Rola Polski w polityce Unii Europejskiej wobec krajów Europy
Środkowo-Wschodniej, (red.) Robert Ciborowski, Jerzy Grabowiecki, Białystok 2007. Bobryk Adam, Przemiany pozycji Polaków w stratyfikacji społecznej miesz kańców Brześcia jako miasta pogranicza, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Borkowski Paweł Janusz, Polityka sąsiedztwa Unii Europejskiej, War szawa 2009.
Bibliografia 448 Browarek Tomasz, Chałupczak Henryk, Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998. Buchowski Krzysztof, Polityka zagraniczna Litwy 1990-2012. Główne kie runki i uwarunkowania, Białystok 2013. Całka Marek, Rosja a budowa nowego systemu bezpieczeństwa zbiorowego na obszarze byłego ZSRR, „Sprawy Międzynarodowe" 1994, z. 2. Chodosowski Wiaczesław, Niezależne środki masowej informacji Białorusi: stan obecny i perspektywy, [w:] Białoruś: trudna droga do demokracji, (red.) Mikołaj Iwanow, Wrocław 2006. Chojnowski Andrzej, Koncepcje polityki narodowościowej rzędów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Czachor Rafał, Polityka zagraniczna Republiki Białoruś w latach 1991-2011. Studium politologiczne, Polkowice 2011. Czachor Rafał, Stosunki polsko-białoruskie, [w:] Polityka zagraniczna Pol ski w latach 2004r֊2011. Struktury, koncepcje, sęsiedzi, Izrael, (red.) Marian S. Wolański, Polkowice 2013. Czasnowski Mieczysław, Charakter stosunków białorusko-polskich na obec nych etapie, [w:] Kościoły i związki wyznaniowe a świadomość naro dowa mieszkańców pogranicza, (red.) Antoni Mironowicz, Marcin Ulanowski, Białystok 2007. Czerwiński Marek, Zgromadzenie Narodowe Białorusi, Warszawa 2008. Czubik Paweł, Wspólnotowe „sankcje" wobec Białorusi z tytułu narusze nia praw człowieka w ramach mechanizmu GSP, „Problemy Współ czesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównaw czego" IV 2009, z 2. Czuszak Krystyna, Problem białoruski w ujęciu opozycji antykomunistycz nej w Polsce. Zarys problemu, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedz twa, (red.) Henryk
Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Czwołek Arkadiusz, Opozycja polityczna na Białorusi (1989-2010), Gdańsk 2013. Dębski Sławomir, Ewolucja doktryny polityki wschodniej Polski, [w:] Po lityka wschodnia Polski. Uwarunkowania Koncepcje Realizacja, (red.) Andrzej Gil, Tomasz Kapuśniak, Lublin - Warszawa 2009. Dębski Sławomir, Polska i kraje sąsiednie w 2001 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2002, nr 2. Donaj Łukasz, Spór rosyjsko-białoruski z czerwca 2010 r. jako przykład „geo polityki rurociągów", [w:] Sąsiedztwo i pogranicze - między konfliktem a współpracą, (red.) Robert Łoś, Jacek Regin-Zacharski, t. 1, Łódź 2012.
Wykaz literatury 449 Dudek Adriana, System decyzyjny w polityce zagranicznej Polski okresu tranzycji (1989-1992). Mechanizmy, procedury i instytucje, praktyka, Wrocław 2012. Dudek Antoni, Historia polityczna Polski 1989-2005, Kraków 2007. Dudek Antoni, Historia polityczna Polski 1989-2012, Kraków 2013. Dudek Antoni, Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komuni styczne w Polsce 1980-1990, Kraków 2005. Dumała Andrzej, Stosunki Unii Europejskiej z Białorusią, [w:] Białoruś w stosunkach międzynarodowych, (red.) Ireneusz Topolski, Lublin 2009. Duraczyński Eugeniusz, Rząd polski na uchodźstwie 1939-1945. Organi zacja Personalia Polityka, Warszawa 1993. Dyduch Joanna, Europeizacja polskiej polityki zagranicznej w perspektywie realizmu strukturalnego, Wrocław 2016. Dziemidok Bożena, Partie polityczne a wybory prezydenckie 1995 roku w Polsce, Lublin 1998. Dzwonkowski SAC Roman, język a świadomość narodowa na przykła dzie polskich mniejszości narodowych w krajach bałtyckich, na Białorusi i na Ukrainie, [w:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i reli gijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, (red.) Jan Lewandowski, Lublin 1996. Dzwonkowski SAC Roman, Kościół katołicki obrządku łacińskiego na Wschodzie w nowej roli, [w:] Polska wobec transformacji na Wscho dzie, (red.) Maria Zielińska, Poznań 1996. Dzwonkowski SAC Roman, Sytuacja religijna Polaków na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Dzwonkowski Roman SAC, Gorbaniuk Oleg, Gorbaniuk Julia, Postawy katolików obrządku łacińskiego na
Białorusi wobec języka polskiego, Lublin 2004. Eberhardt Adam, Gra pozorów. Stosunki rosyjsko-białoruskie 1991-2008, Warszawa 2008. Eberhardt Adam, Problematyka energetyczna w stosunkach Federacji Rosyj skiej i Republiki Białoruś, [w:] Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, (red.) Ernest Wyciszkiewicz, Warszawa 2008.
450 Bibliografia Eberhardt Adam, Republika Białoruś a współpraca i integracja w Europie przyczyny i konsekwencje izolacji międzynarodowej, [w:] Polska i Biało ruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Federowicz Krzysztof, Polityka Polski wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi w latach 1989-2010, Poznań 2011. Fedorowicz Krzysztof, Polska w polityce zagranicznej Białorusi w latach 1990-1996, [w:] Klęska demokracji? Obszar byłego ZSRR, (red.) Piotr Grochmalski, Toruń 2010. Fedorowicz Krzysztof, Próby korekty polskiej polityki wschodniej przez ko alicję SLD-PSL w latach 1993-1996, [w:] Zbliżanie się Wschodu i Za chodu. Studia ֊ analizy - rozpoznania, (red.) Piotr Kraszewski, Ta deusz Miluski, Tadeusz Wallas, Poznań 2000. Gargas Anita, Wojciechowski Maciej, Partie polityczne w Polsce, Gdańsk 1991. Gawin Tadeusz, Polskie odrodzenie na Białorusi 1988-2005, Białystok 2010. Gerhardt Sebastian, „Kultura'' a polska polityka wschodnia lat dziewięć dziesiątych XX wieku, [w:] Aktualność przesłania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór studiów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007. Giebień Helena, Działalność Związku Polaków na Białorusi w latach 1987-2005 na tle sytuacji społeczno-politycznej w Białoruskiej Socja listycznej Republice Radzieckiej/Republice Białoruś, Wrocław 2014. Gil Andrzej, Perspektywy rozwoju sytuacji politycznej na Białorusi, [w:] Po lityka zagraniczna Polski. Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, Warszawa 2008. Gładkiewicz Westyna, Liga Polskich
Rodzin, [w:] Partie i koalicje poli tyczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Gładkiewicz Westyna, Polskie Stronnictwo Ludowe, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wro cław 2004. Gładkiewicz Westyna, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkie wicz, Wrocław 2004. Gładkiewicz Westyna, Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004.
Wykaz literatury 451 Gładkiewicz Westyna, Sojusz Lewicy Demokratycznej, [w:] Partie i koali cje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Głogowska Helena, Stosunki polsko-białoruskie w XX wieku. Od Imperium Rosyjskiego do Unii Europejskiej, Białystok 2012. Golińczak Marek, Związek Radziecki w myśli politycznej polskiej opozycji w latach 1976-1989, Kraków 2009. Goworko-Składanek Beata, Znaczenie Kary Polaka w dobie kryzysu go spodarczego, [w:] Polska-Wschód. Polityka, gospodarka, historia, (red.) Anna Jodzio, Wojciech Śleszyński, Białystok 2009. Gursztyn Piotr, Białoruś i Białorusini w pracach Leona Wasilewskiego, „Bia łoruskie Zeszyty Historyczne" 2001, z. 15. Habowski Mirosław, Polityka wschodnia rządu Donalda Tuska, „Wschodnioznawstwo" 2011, nr 5. Habowski Mirosław, Stosunki Białorusi z Polską, [w:] Białoruś w stosun kach międzynarodowych, (red.) Ireneusz Topolski, Lublin 2009. Helnarski Stanisław, Stankiewicz Jerzy, Kształtowanie się nowej polskiej polityki wschodniej, [w:] Polityczno-wojskowe aspekty polskiej polityki wschodniej, (red.) Janusz Stefanowicz, Warszawa 1991. Hemmerling Zygmunt, Łuczak Aleksander, Miejsce Kresów i słowiań skich mniejszości narodowych w koncepcjach ruchu ludowego, [w:] Mię dzy Polską etniczną a historyczną, (red.) Wojciech Wrzesiński, Gdańsk - Kraków - Łódź - Warszawa - Wrocław 1988. Jachymek Jan, Rozwiązanie problemu mniejszości narodowych. Ruch lu dowy (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną a świa tem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli
politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Jagiełło Beata, Polityka Unii Europejskiej wobec obszarów sąsiedzkich, [w:] Polska i jej sąsiedzi. Uwarunkowania gospodarcze, polityczne i kul turowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Janicki Kamil, Abchazja i Osetia Południowa. Pionki w grze mocarstw? (1992-2009), [w:] Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach post komunistycznych, (red.) Kamil Janicki, Kraków-Warszawa 2009. Janowski Andrzej, Masłowski Medard, Kierunki działań Ministerstwa Edukacji Narodowej na rzecz Polonii w ZSRR (stan w dniu 31 XII 1990 rj, [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, (red.) Hieronim Kubiak, Kraków 1992.
452 Bibliografia Janusz Grzegorz, Mniejszość białoruska w Polsce i polska na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Jańczak Jarosław, Przybylska-Maszner Beata, Partnerstwo Wschodnie w ramach polityki wschodniej kluczowym priorytetem polskiej prezy dencji, [w:] Priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Eiropejskiej. Analiza politologiczna, (red.) Zbigniew Czachór, Tomasz R. Szym- czyński, Warszawa 2011. Kabzińska Iwona, Wśród „Kościelnych Polaków". Wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi, Warszawa 1999. Kakareko Ksenia, Prawa człowieka na Białorusi - miraże czy rzeczywistość, [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989-2009, (red.) Jerzy Jaskiernia, Toruń 2010. Kalina Jerzy, Białorusini w Polsce w prasie, radiu i telewizji (1956-2008), [w:] Białorusini, (red.) Teresa Zaniewska, Warszawa 2010. Kamiński Antoni Z., Instytucjonalne przekształcenia w świecie postkomu nistycznym a nowy ład europejski, „Sprawy Międzynarodowe" 1995, z. 3. Kamiński Antoni Z., Kościuk Lech, Rozpad ZSRR a bezpieczeństwo Eu ropy Środkowej, „Sprawy Międzynarodowe" 1993, nr 1. Kapuśniak Tomasz, Wymiar Wschodni Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej. Inkluzja bez członkowstwa?, Warszawa 2010. Karbalevič Valery, Stosunku pomiędzy Białorusią a Unią Europejską: nowe tendencje, [w:] Białoruś - w stronę zjednoczonej Europy, (red.) Ma riusz Maszkiewicz, Wrocław 2009. Kawęcki Krzysztof, Działalność i myśl społeczno-polityczna Obozu Narodowo-
Radykalnego ABC 1934-1939, b.m.w., b.d.w. Klimaszewski Zbigniew Tomasz, Polityka Polski wobec Polonii i Polaków za granicą po 1989 roku, Białystok 2012. Kłoś Andrzej, Piłsudski i Białorusini, [w:] Białoruś: trudna droga do demo kracji, (red.) Mikołaj Iwanow, Wrocław 2006. Kołodziejczyk Katarzyna, Innowacyjność i kreatywność Polski w Unii Eu ropejskiej, [w:] Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej. Problemy tożsamości i adaptacji, (red.) Stani sław Bieleń, Warszawa 2010.
Wykaz literatury 453 Komornicki Tomasz, Powiązania transportowe Polski i Białorusi - stan aktualny, wykorzystanie, perspektywy, [w:] Problemy polsko-białoru skiej współpracy przygranicznej, (red.) Andrzej Stasiak, Włodzimierz Zgliński, Warszawa-Mińsk 1995. Kosobudzki Tadeusz, Ministerstwo Spraw Zagranicznych od tyłu, War szawa 1993. Kowal Paweł, Sztuka przekonywania. Polska a polityka wschodnia Unii Eu ropejskiej w latach 2004-2014, „Bezpieczeństwo Narodowe" 2014, nr 32. Kowalczyk Andrzej Stanisław, Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, t. 1-3, Warszawa 2014. Kowalczyk Janusz, Zięba Maciej S., Ruch osobowy na granicy polsko-biało ruskiej w świetle Układu z Schengen, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Kozłowski Artur Roland, Geopolityczne przemiany białoruskiej przestrzeni cywilizacyjnej, Warszawa 2015. Kruczkowski Tadeusz, Polacy na Białorusi na tle historii i współczesności, Słonim 2003. Kruczkowski Tadeusz, Uwarunkowania aktywności narodowej Związku Polaków na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Krystyniak Małgorzata, Współpraca polsko-białoruska w kwestiach wspól nej granicy, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Krzysztofowicz Maciej, Pomoc UE dla Białorusi ֊ przesłanki systemowe, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Kubin Tadeusz, Stosunki polsko-białoruskie w końcu XX w. i na początku
XXI wieku, [w:] Stosunki Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku, (red.) Mieczysław Stolarczyk, Katowice 2011. Kukułka Józef, Traktaty sąsiedzkie Polski odrodzonej, Wrocław 1998. Kul-Sialwierstawa Świetlana, Od „litwińskości" ku „krajowości". Polityczno-kulturowe tradycje Kresów Wschodnich w XIX wieku, [w:] Dzie dzictwo kresów - nasze wspólne dziedzictwo, (red.) Jacek Purchel, Kra ków 2006. Kuźniar Roman, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospo litej, Warszawa 2008.
454 Bibliografia Kuźniar Roman, Polityka bezpieczeństwa w polskiej polityce zagranicznej, [w:] Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, (red.) Roman Kuź niar, Warszawa 2001. Kuźniar Roman, Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012. Lang Kai Olaf, Jak to robili Niemcy, „Nowa Europa Wschodnia" 2011, nr 3-4. Lew Anna, Polska polityka wschodnia w myśli politycznej Unii Demokra tycznej, [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Lichtarovicz Yury, The Difficulties of Polish-Belarussian Relations, [w:] Dear Neighbours. Poland and the ekstern dimension of the European Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Lubina Michał, Integracja białorusko-rosyjska w latach 90. XX wieku, [w:] Białoruś terra incognito. Materiały z konferencji, (red.) Mieczy sław Smoleń, Kraków 2010. Łodziński Sławomir, Przekroczyć własny cień. Prawne, instytucjonalne oraz społeczne aspekty polityki państwa polskiego wobec mniejszości na rodowych w latach 1989-1997, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, (red.) Bogumiła Berdychowska, Warszawa 1998. Madera Andrzej Józef, Polska polityka zagraniczna. Europa Środkowo-Wschodnia 1989-2003, Rzeszów 2003. Maj Ewa, Od „biernej masy plemiennej” do „komiwojażera". Narodowa De mokracja (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną а świa tem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Maj Ewa, Narodowa Demokracja, [w:] Więcej niż niepodległość. Polska myśl
polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lu blin 2001. Maksimczuk Aleksander, Sidorowicz Leszek, Polska granica wschodnia w warunkach transformacji (wybrane aspekty), Białystok 2008. Malak Kazimierz, Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Białorusi, War szawa 2003.
Wykaz literatury 455 Malendowski Włodzimierz, Nowe uwarunkowania i cele polityki zagra nicznej Polski po 1989 roku, [w:] Polska i jej wschodni sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i inte gracji, (red.) Bogdan Łomiński, Mieczysław Stolarczyk, Katowice 1998. Malewicz Piotr, Polska polityka wschodnia w latach 1989-1991, Toruń 2008. Malewicz Tadeusz, Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny podziałów w Związku Polaków na Białorusi (albo jak zmarnowano ZPB), [w:] Pol ska mniejszość narodowa na Białorusi 1988-2009. Ocena minionego dwudziestolecia, (red.) Tadeusz Gawin, Zdzisław J. Winnicki, Bia łystok 2009. Malinowski Krzysztof, Polska i Niemcy w Europie (2004—2014). Różnice interesów - uwarunkowania i konsekwencje, Poznań 2015. Marcinkowska Paula, Europejska Polityka Sąsiedztwa. Unia Europejska i jej sąsiedzi - wzajemne relacje i wyzwania, Warszawa 2011. Marples David R., Historia ZSRR od rewolucji do rozpadu, Wrocław 2011. Maszkiewicz Mariusz, Białoruś. Zespół ukrytego paradoksu, KrakówLegnica-Warszawa 2008. Maszkiewicz Mariusz, Pomoc rozwojowa Polski a polityka sąsiedztwa Unii Europejskiej wobec krajów byłego ZSRR, [w:] Polityka zagraniczna Pol ski. Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, Warszawa 2008. Mich Włodzimierz, Polscy konserwatyści, [w:] Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Michaluk Dorota, Białoruska Republika Ludowa. U podstaw białoruskiej państwowości, Toruń 2010. Michałek Krzysztof, Amerykańskie stulecie. Historia
Stanów Zjednoczo nych Ameryki 1900-2001, Warszawa 2004. Michałowski Stanisław, Mniejszości narodowe w myśli politycznej socja listów polskich (1892-1939), [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w pol skiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Migalski Marek, Czeski i polski system partyjny. Analiza porównawcza, Warszawa 2008.
456 Bibliografia Mikołajczak Stanisław, Polacy na Białorusi w latach 1987-2008. Funkcjono wanie organizacji mniejszości polskiej w systemie politycznym, Poznań 2013. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini, [w:] Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej. Wybrane elementy polityki państwa, (red.) Stefan Budra, Bernadetta Nitschke, Kraków 2010. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsud czykowskiego, Białystok 2007. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini w polityce piłsudczyków w latach dwu dziestych, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 2005, z. 23. Mironowicz Eugeniusz, Białoruś, Warszawa 2007. Mironowicz Eugeniusz, Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej przed II wojnę światową, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 1999, z. 12. Mironowicz Eugeniusz, Polityka narodowościowa PRL, Białystok 2000. Mironowicz Eugeniusz, Polityka zagraniczna Białorusi 1990-2010, Biały stok 2011. Mironowicz Eugeniusz, Polityka zagraniczna Ukrainy 1990-2010, Biały stok 2012. Mironowicz Eugeniusz, Przesiedlenia ludności z Białorusi do Polski i z Pol ski do Białorusi w latach 1944—1946, „Białoruskie Zeszyty Histo ryczne" 2003, z. 19. Mironowicz Eugeniusz, Tokć Siergiej, Radzik Ryszard, Zmiana struk tury narodowościowej na pograniczu polsko-białoruskim w XX wieku, Białystok 2005. Moczulski Leszek, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999. Mojsiewicz Czesław, Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000. Niedźwiecki Artur, Polska polityka zagraniczna wobec integracji europej skiej po 2004 r., Łódź 2012. Onoszko Kacper, Ocena polityki
zagranicznej RP w kampanii wybor czej Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej (2007 rok), [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Orzelska-Strączek Agnieszka, Ministrowie spraw zagranicznych w latach 2005-2014. Stefan Meller Ana Fotyga Radosław Sikorski, Warszawa 2016. Paczkowski Andrzej, Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981-22 VII 1983, Warszawa 2006.
Wykaz literatury 457 Paruch Waldemar, Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego, Lublin 1997. Paszkiewicz Krystyna A., Akcja Wyborcza „Solidarność”, [w:] Partie i ko alicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Polska Wspólnota Narodowa - Polskie Stron nictwo Narodowe, [w:] Partie i koalicje polityczne 111 Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Prawo i Sprawiedliwość, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wro cław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Pernetta Robert, The Elephant and the Bear. Russia, Ukraine, Belarus andt the Eastern Dimension of the European Union, [w:] Dear Neighbours. Poland and the Eastern Dimension of the European Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Pietraś Ziemowit Jacek, The Eastern Dimension od Polish Foreign Policy, [w:] Dear Neighbours. Poland and the Eastern Dimension of the Euro pean Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Pilch Karina, Zaborowicz Łukasz, Wybory prezydenckie na Białorusi w 2006 roku, [w:] Kampanie wyborcze ֊ studium przypadku, (red.) Joanna Marszałek-Kawa, Toruń 2009. Pisarska
Katarzyna, Polskie doświadczenia we wprowadzaniu wiz dla wschodnich sąsiadów i ich znaczenie dla Unii Europejskiej, [w:] Pol ska i jej sąsiedzi. Uwarunkowania gospodarcze, polityczne i kulturowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Piskorska Beata, Integracja obszaru Europy Wschodniej z Unią Europejską w wymiarze politycznym, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar polityczny, (red.) Henryk Chałupczak, Marek Pietraś, Piotr Tosiek, Zamość 2010.
Bibliografia 458 Płoszajska Grażyna, Zadania i działalność Ministerstwa Edukacji Narodo wej i Sportu na rzecz zachowania i rozwoju tożsamości narodowej i et nicznej mniejszości, [w:] Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych, (red.) Lech N. Nijakowski, Warszawa 2005. Przybysz Kazimierz, Mniejszości narodowe w programach partii i organiza cji politycznych okresu II wojny światowej, [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodo wych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Przybysz Kazimierz, Polska myśl polityczna 1939-1945. Zarys problema tyki, Warszawa 2000. Przydacz Marcin, Polityka zagraniczna wobec Białorusi, [w:] Główne kie runki polityki zagranicznej rządu Donalda Tuska w latach 2007-2011, (red.) Paweł Musiałek, Kraków 2012. Raś Maciej, Polityka Unii Europejskiej na obszarze Wspólnoty Niepodle głych Państw, [w:] Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw, (red.) Agnieszka Legucka, Kazi mierz Malak, Warszawa 2008. Roszkowski Wojciech, Historia Polski 1914-2005, Warszawa 2007. Rydel Marcin, Prawo i Sprawiedliwość oraz Sojusz Lewicy Demokratycz nej - dwie oceny międzynarodowej roli Rosji, [w:] Wschód w globalnej i regionalnej polityce międzynarodowej, (red.) Adam R. Bartnicki, Elż bieta Kużelewska, Toruń 2009. Sawicka Barbara, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, [w:] Partie i ko alicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Sienkiewicz Marcin, Współczesne
polskie nurty polityczne wobec Ukrainy, Białorusi i Litwy w latach 1989-1999, Wrocław 2005. Siwik Anna, Nowa polityka wschodnia w ujęciu paryskiej „Kultury", [w:] Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej, (red.) Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, Białystok 2009. Smolik Bartosz, Narodowcy u zarania polskiej transformacji ustrojowej, [w:] Z badań nad przemianami politycznymi w Polsce po 1989 roku, (red.) Dąbrowski Stanisław, Rogowska Barbara, Wrocław 1998. Snider Timothy, Jerzy Giedroyć a polska polityka wschodnia, [w:] Aktual ność przesłania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór stu diów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007.
Wykaz literatury 459 Sokołowski Igor, Relacje Polski z Białorusią, [w:] Młoda myśl wschodnia, Wrocław 2014. Sokołowski Tadeusz, Ruchy nacjonalistyczne w zachodnich republikach ZSRR a bezpieczeństwo wschodniej granicy Polski, [w:] Polityczno-woj skowe aspekty polskiej polityki wschodniej, (red.) J. Stefanowicz, War szawa 1991. Stępień-Kuczyńska Alicja, Słowikowski Michał, Unia Europejska a pań stwa Europy Wschodniej, Warszawa 2008. Stolarczyk Mieczysław, Stosunki polsko-białoruskie w okresie pozimnowojennym (niektóre aspekty), [w:] Polska i jej sqsiedzi. Uwarunkowania go spodarcze, polityczne i kulturowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Strzelczyk Joanna, Ucieczka ze Wschodu. Rosja w polskiej polityce 1989-1993, Warszawa 2002. Szpoper Dariusz, Sukcesorzy Wielkiego Księstwa. Myśl polityczna i działal ność konserwatystów polskich na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1904-1939, Gdańsk 1999. Szczepanik Krzysztof, Dyplomacja Polski 1918-2005. Struktury organiza cyjne, Warszawa 2005. Szczepański Dominik, Polska polityka zagraniczna w koncepcjach progra mowych Unii Wolności, [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po prze łomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Szczepański Tomasz, Mniejszości narodowe w myśli politycznej opozycji polskiej w latach 1980-1989, Toruń 2008. Szumski Krzysztof, Tezy do założeń i kierunków polskich działań państwo wych wobec mniejszości polskich i Polonii w ZSRR, [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, (red.) Hieronim Kubiak, Kraków 1992. Szymański Janusz, Dwa wymiary Polityki Sąsiedztwa Unii
Europejskiej - szanse 9 zagrożenia, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wymiary real nej integracji, (red.) Mieczysław Zdanowicz, Tomasz Dubowski, Agnieszka Piekutowska, Warszawa 2010. Śleszyński Wojciech, Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa pol skiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Warszawa 2007. Śliwa Michał, Polska myśl polityczna w I połowie XX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993. Śmidowski Witold, Przygotowanie granicy wschodniej do wymogów układu z Schengen, [w:] Wschodnia granica Polski. Przeszłość i teraźniejszość, (red.) Wiesław Wróblewski, Lublin 2001.
460 Bibliografía Topolski Ireneusz, Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw Europy Wschodniej, Lublin 2013. Trembicka Krystyna, Komunistyczna Partia Polski (1918-1938), [w:] Wię cej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Stroński Stanisław, Polityka rządu polskiego na uchodźstwie w latach 1939-1942, t. 1, Nowy Sącz 2007. Trudzik Artur, Paryska „Kultura" - londyńska „Trybuna" (1945-1955). Idee i programy, [w:] Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej, (red.) Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, Białystok 2009. Ułachowicz Uładzimir, Plan działania dla Białorusi - jak zastosować kon cepcję Europejskiej Polityki Sąsiedztwa na Białorusi, [w:] Polska i Biało ruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Waligóra Grzegorz, Wołk Grzegorz, Konfederacja Polski Niepodległej 1979-1990, [w:] NSZZ Solidarność 1980-1989, (red.) Łukasz Ka miński, Grzegorz Waligóra, t. 7, Warszawa 2010. Wapiński Roman, Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk 1997. Wapiński Roman, Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dzie jami myśli nacjonalistycznej, Wrocław 1980. Waszkiewicz Jerzy, Mniejszość polska w stosunkach polsko-białoruskich, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Waśko-Owsiejczuk Ewelina, Polityka bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych Ameryki w latach 2001-2009, Kraków 2014. Wenklar Michał, Konfederacja Polski Niepodległej w III Rzeczypospolitej, [w:]
Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, (red.) Mi chał Wenklar, Kraków 2011. Wichmanowski Marcin, Polacy gospodarzem w państwie polskim. Chrze ścijańska Demokracja, [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lu blin 2001. Wierzbicki Paweł, Konfederacja Polski Niepodległej - model opozycyjności, [w:] Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, (red.) Mi chał Wenklar, Kraków 2011.
Wykaz literatury 461 Winnicki Zdzisław J., Współczesna kondycja polskiej mniejszości narodowej w Republice Białoruś - geneza, status, tendencje przemian w latach 1989-2009, [w:] Polska mniejszość narodowa na Białorusi 1988-2009. Ocena minionego dwudziestolecia, (red.) Tadeusz Gawin, Zdzisław J. Winnicki, Białystok 2009. Wojcieszak Łukasz, Kłopotliwy sąsiad? Jednocząca się Europa wobec Bia łorusi, Bielsko-Biała 2012. Wojtasik Janusz, Wschodnia granica w polskiej myśli politycznej do 1918 roku, [w:] Wschodnia granica Polski. Przeszłość i teraźniejszość, (red.) Wiesław Wróblewski, Lublin 2001. Wolański Marian S., Postanowienia ważniejszych umów dwustronnych za wartych między Rzecząpospolitą Polskq a Republiką Białoruś, [w:] Polska-Białoruś. Wybrane aspekty polityczne i gospodarcze, (red.) Grze gorz Tokarz, Marian S. Wolański, Toruń 2007. Wolsza Tadeusz, Rzqd RP na obczyźnie wobec wydarzeń w kraju 1945-1950, Warszawa 1998. Wołk Grzegorz, Konfederacja Polski Niepodległej - geneza i działalność do wprowadzenia stanu wojennego, [w:] Opozycja demokratyczna w PRL a latach 1976-1981, (red.) Wojciech Polak, Jakub Kufel, Przemysław Ruchlewski, Gdańsk 2012. Wołowski Paweł, Polityka UE i Polski wobec Białorusi. Stan obecny i per spektywy, [w:] Tematy polsko-białoruskie. Historia Literatura Edukacja, (red.) Robert Traba, Olsztyn 2003. Wójcik Alicja, Mniejszości narodowe we współczesnej polskiej myśli poli tycznej, [w:] Między rzeczywistością polityczną а światem iluzji. Roz wiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar
Paruch, Lublin 2001. Wyciszkiewicz Ernest, Plan działania dla Białorusi? W jaki sposób zastoso wać koncepcję Europejskiej Polityki Sąsiedztwa w przypadku Białorusi?, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Zdanowicz Mieczysław, Doliwa-Klepacka Anna, Możliwości liberalizacji reżimu wizowego w ramach współpracy państw w Partnerstwie Wschod nim, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wymiary realnej integracji, (red.) Mieczysław Zdanowicz, Tomasz Dubowski, Agnieszka Piekutow ska, Warszawa 2010. Zięba Ryszard, Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej woj nie, Warszawa 2010.
462 Bibliografia Ziętara Paweł, „Kultura" na tle powojennej emigracji, [w:] Aktualność prze słania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór studiów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007. Żołędowski Cezary, Białorusini i Litwini w Polsce, Polacy na Białorusi i Litwie. Uwarunkowania współczesnych stosunków między większością i mniejszościami narodowymi, Warszawa 2003. Żukowski Marian, Współpraca gospodarcza Polska-Białoruś, [w:] Pol ska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elż bieta Michalik, Lublin 2005. Żurawski vel Grajewski Przemysław, Polityka wschodnia Unii Europej skiej a interesy Polski, [w:] Polityka zagraniczna Polski, Unia Euro pejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, War szawa 2008. Żurawski vel Grajewski Przemysław, Polska polityka wschodnia 1989-2015. Wymiar narodowy i unijny, Kraków 2016. Русакович А. В., Белорусско-польское экономическое взаимодействие. Проблемы и перспективы, [w:] Polska-Białoruś. Wybrane aspekty po lityczne i gospodarcze, (red.) Grzegorz Tokarz, Marian S. Wolański, Toruń 2007.
Summary The Belarusian issue gained augmented attention in Poland fol lowing disintegration processes in the USSR. The fall of the USSR gave rise to the establishment of Belarusian state, which attained the acceptance of the large part of the international community. The rela tionships of Poland with the new neighbour country had to be estab lished from the very beginning. The objectives of the present monography are the most important concepts of Polish foreign policy toward Belarus presented from 1989 by the various political movements. Polish-Belarusian relationships had not been addressed to as a sep arate issue of political debates until mid-90s, but instead, were in cluded as a part of the common policy toward countries on the east side. From 1989 to 1995 in the Polish political thought there were four dominant ways of consideration of the eastern issues: nationalist, independence-centered, Euro-Atlantic, and of economic pragmatism. Within these four concepts, particular plans for activities shaping rela tionships with eastern neighbour countries were proposed, depending on the current events. From 1989 to 1991 the concepts corresponded to the emancipation movements in the USSR. However, they differed in the desired extent of Poland's engagement in disintegration of the Soviet Empire. Post-communists and nationalists refused to support the independence aspirations of the Soviet republics. Such an atti tude was justified by the conflict with the USSR, whereas this country guaranteed security in the face of Germany reunification and was an important trade
partner. According to the concept of a double way without interference, which from 1990 to 1991 formed the base of Polish foreign policy, good relations with Moscow should be main tained whilst the former Soviet republics should be treated as inde-
464 Summary pendent countries. On the other hand, active engagement of Poland in support of emancipation of nations within the USSR was promoted by the KPN. In December 1991 the USSR had collapsed definitely. From that time Poland had to develop relationship with former member re publics, which became independent states. Each of the four men tioned concepts considered the existence of independent Lithuania, Belarus and Ukraine as being consistent with the Polish raison d'État. Two projects which emerged in first half of the 90s within EuroAtlantic concept, claimed that independence of Lithuania, Belarus and Ukraine can be guaranteed by the co-operation of these countries with EU and NATO, followed by the access in the more distant future. Several months after the fall of the USSR, the idea of support for the maintenance of independence of the new countries was popu lar among the movements associated with nationalist concept. Their opinion was similar to that of the KPN and it claimed that the best way to support the independence of Lithuania, Belarus and Ukraine would be a closer political and economic link with Poland within the alliance of countries of Intermarium. A possibility of Poland's engagement in gaining independence by its eastern neighbours was ruled out in the concept of partnership for development, which emerged from the economic pragmatism. Post communist left wing politics along with populists judged that the lack of potential for protection of the independence of eastern neighbours forced Poland to accept Russians' right to impose its dominance over the
post-Soviet space. In Poland, the necessity of a separate foreign policy toward Belarus begun to be appreciated in 1995. President Alexander Lukashenko initiated the process of change of the forms of government which was aimed at strengthening his authority. Therefore, Poland faced the challenge of elaboration of a new strategy in relations with neighbour country ruled by undemocratic government. From 1995 to 2013 the public discourse was dominated by the ideas proposed by post-communists and post-Solidarity movements. Both these main components of the Polish political scene established a goal for eastern foreign policy to protect the independence of neigh bour countries by promoting their closer cooperation with Western international structures. The concepts created between 1995 and 2007 in post-Solidarity movements claimed that the maintenance of inde-
Summary 465 pendence of Belarus required a well-established democracy. On the other hand, post-communists postulated the stimulation of bilateral relations as means of Polish support Belarus' independence. From 2007 to 2010 the government dominated by Civil Plat form (PO) decided to join EU-Belarus dialogue, initiated at the beginning of 2007. Post-Solidarity liberals considered Alexander Lu kashenko as the only political force able to guarantee Belarus' inde pendence. The policy proposed by Poland on the EU forum assumed the attempt of encouragement of Alexander Lukashenko for closer cooperation with Europe. The benefits offered to Belarus were con ditioned on the democratic reforms. In bilateral relations the govern ment headed by Donald Tusk indented to resolve controversial issues concerning Polish national minority. Moreover, it hoped for a revival of cooperation between both countries. Since the end of 2010 an unification of concepts could be recorded as presented by parliamentary fractions originated from Solidarity and communist party. They realized that support for Belarusian opposi tion, as well as dialogue with the government, had been proved inef fective. Therefore, they postulated support for a bottom up democratic reforms by stimulation of initiatives serving development of civil so ciety. In movements originated from Solidarity and communist party, beside concept of Polish foreign policy toward Belarus, two plans were created to be realized at the level of European Union. Both of them assumed the development of a separate plan dedicated to Post-soviet
states, which would lead to integration with European Community. From 1995 to 2013 another concepts also appeared, as alternatives for those proposed by ruling parties. Among the most important were: economic pragmatism by Self-defence (Samoobrona), nationalpragmatic one by PSL, and concept of nationalist movements. All of them postulated the maintenance of political dialogue with Alexander Lukashenko's party. However, each political movement has its own motives of such an opinion. The present dissertation is based on materials published up to 2013. Civil disorders in Ukraine gave rise to the international events which changed the position of Belarus. Imperial aspirations of Moscow influenced the Polish-Belarusian relations. The reaction of Polish political fractions to the situation in Eastern Europe after crisis in Ukraine deserves a separate description. |
| adam_txt |
Spis treści Wstęp . 11 Część 1. Kwestia białoruska w polskiej myśli politycznej do 1989 roku 22 Część 2. Koncepcje polityki zagranicznej wobec zachodnich republik ZSRR w latach 1989-1991 . . 1. Białoruś w polityce wschodniej realizowanej przez środowisko postsolidarnościowe w latach 1989-1991 . 1.1. Polityka zachowawcza - koncepcja rządu Tadeusza Mazowieckiego w latach 1989-1990 . 1.2. Dwutorowość bez ingerencji - koncepcja Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz środowiska postsolidarnościowego w latach 1990-1991 . 2. Sowietocentryzm - koncepcja postkomunistycznej lewicy . 3. Program narodowy - koncepcja środowiska neoendeckiego . Część 3. Białoruś w koncepcjach polskiej polityki wschodniej w latach 1991-1995 . 1. Koncepcje euroatlantyckie . 1.1. Koncepcja Krzysztofa Skubiszewskiego i liberalnego środowiska postsolidarnościowego . 1.2. Partnerstwo dla transformacji - koncepcja Andrzeja Olechowskiego . 38 38 38 42 57 60 67 67 67 79
2. Partnerstwo dla rozwoju - koncepcja pragmatyzmu gospodarczego koalicji Polskiego Stronnictwa Ludowego i Sojuszu Lewicy Demokratycznej . 87 3. Międzymorze ֊ koncepcja Konfederacji Polski Niepodległej . 94 4. Program narodowy ֊ koncepcja środowiska neoendeckiego . 104 Część 4. Koncepcje polskiej polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1995-2013 . 112 1. Koncepcje partii rządzących oraz sprzyjających środowisk opiniotwórczych w latach 1995-2001 . 112 1.1. Dialog dla niezależności - koncepcja postkomunistycznej lewicy . 112 1.2. Wyjście z samoizolacji - koncepcja środowiska postsolidarnościowego . 126 2. Koncepcje środowiska postkomunistycznej lewicy w latach 2001-2005 . 153 2.1. Krytyczny dialog - koncepcja polityki zagranicznej wobec Białorusi z lat 2001-2004 . 153 2.2. Wymiar Wschodni - koncepcja polityki wschodniej poszerzonej Unii Europejskiej . 180 2.3. Międzynarodowe zaangażowanie - koncepqa polityki zagranicznej wobec Białorusi z lat 2004-2005 . 190 3. Demokratyzacja Białorusi w koncepcji postsolidarnościowych partii parlamentarnych oraz środowisk
sprzyjających. Eksport demokracji - koncepcja Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej .206 4. Próba utrzymania dialogu - kontynuacja idei demokratyzacji Białorusi. Okres dominacji Platformy Obywatelskiej w latach 2007-2010 . 256 4.1. Partnerstwo Wschodnie - koncepcja polityki wschodniej Unii Europejskiej . 258 4.2. Warunkowy dialog ֊ koncepqa Radosława Sikorskiego i sprzyjających mu środowisk . 275 4.2.1. Polski wkład w aktywizaqępolityki Unii Europejskiej 278 4.2.2. Polska-Białoruś - stosunki dwustronne .304 5. Oddolna demokratyzacja - wspólna koncepcja środowiska Platformy Obywatelskiej oraz partii opozycyjnych w latach 2010-2013 340
6. Alternatywne koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi 383 6.1. Koncepqe partii ludowych . 383 6.1.1. Pragmatyzm narodowo-gospodarczy - koncepcja Polskiego Stronnictwa Ludowego . 383 6.1.2. Pragmatyzm gospodarczy ֊ koncepcja Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej .398 6.2. Koncepcja środowiska narodowego . 405 Zakończenie . 420 Bibliografia . 430 Summary . 463
Bibliografía Wykaz źródeł Archiwalia Archiwum Partii Politycznych Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Akcja Wyborcza Solidarność Akcja Wyborcza Solidarność Prawicy Bezpartyjny Blok Wspierania Reform Forum Prawicy Demokratycznej Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość Konfederaqa Polski Niepodległej Kongres Liberalno-Demokratyczny Młodzi Konserwatyści AWS Platforma Obywatelska Polska Partia Narodowa Polskie Stronnictwo Ludowe Porozumienie Centrum Prawo i Sprawiedliwość Ruch Chrześcijańsko-Narodowy AKCJA POLSKA Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej Sojusz Lewicy Demokratycznej Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe
Wykaz źródei 431 Archiwum Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Biuro Informacji i Komunikacji Społecznej, Komunikaty Prasowe 2002, 2003 Biuro Kontaktów Międzynarodowych, Wydawnictwa i informacje wła sne 1996 Biuro Spraw Międzynarodowych, Listy kurtuazyjne, posłania od Głów Państw obcych kierowane do Prezydenta RP 1997 Gabinet Prezydenta RP, Listy kurtuazyjne, posłania i oświadczenia prezydenta RP - sprawy pozostawione po wybrakowaniu 1996 Organy Doradcze przy Prezydencie RP 2003 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Marek M. Siwiec Archiwum Rady Ministrów Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, Materiały infor macyjne dotyczące rządowych programów współpracy z zagra nicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, Rządowe pro gramy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego, Rzą dowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka, Rządowe pro gramy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka, Współpraca z za granicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Jerzego Buzka i Leszka Millera, Współpraca z zagranicą ֊ rządowy program współpracy z zagra nicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Kazimierza Marcinkiewicza i Jaro sława Kaczyńskiego, Rządowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Leszka Millera i Marka Belki, Rzą dowe programy współpracy z zagranicą Sekretariat Prezesa Rady Ministrów Marka Belki i Kazimierza Marcin kiewicza, Rządowe programy współpracy z zagranicą Archiwum Sejmu
Rzeczypospolitej Polskie, Biblioteka Sejmowa Biuletyny z posiedzeń Komisji Łączności z Polakami za Granicą
432 Bibliografia Biuletyny z posiedzeń Komisji Mniejszości Narodowych Biuletyny z posiedzeń Komisji Spraw Zagranicznych Druki sejmowe Interpelacje i zapytania Pełny zapis przebiegu posiedzeń Komisji Łączności z Polakami za Gra nicą Pełny zapis przebiegu posiedzeń Komisji Spraw Zagranicznych Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Rzeczypospolitej Pol skiej Archiwum Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Posiedzenia Komisji Spraw Emigraqi i Łączności z Polakami za Gra nicą Posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej Posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Sto sunków Gospodarczych Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Dokumenty Dokumenty międzynarodowe Oświadczenie Rządowe z dn. 20 maja 2005 r. w sprawie związania Rzeczypospolitej Polskiej Porozumieniem między Rządem Rze czypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o zmianie ar tykułu 3 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rzą dem Republiki Białoruś w sprawie przejść granicznych, sporzą dzonej w Warszawie dnia 24 kwietnia 1992 r., Monitor Polski nr 50, poz. 690. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś o głównych zasadach współpracy transgranicznej, 24 IV 1992, www.traktaty.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 433 Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o otwarciu drogowego przejścia granicznego Białowieża-Piererow dla międzynarodowego ruchu osobowego pieszych i rowerowego, przy wykorzystaniu rowerów znajdują cych się w osobistym posiadaniu, z wyłączeniem towarów, 30 VI 2005, Monitor Polski nr 76, poz. 1070. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś o rozszerzeniu ruchu granicznego w drogowym przejściu granicznym Bobrowniki-Bierestowica o międzynaro dowy ruch osobowy i autobusowy, 1 VIII 2000, www.traktaty.msz. gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruskiej o współpracy w dziedzinie ochrony środowi ska, 12 XI 2009, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białorusi o zmianie artykułu 3 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś w sprawie przejść granicznych, sporządzonej w Warszawie dnia 24 kwietnia 1992 r., Monitor Polski nr 50, poz. 689. Porozumienie miedzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o zmianie Umowy między Rządem Rzeczy pospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o współpracy w zwalczaniu przestępczości, podpisanej w Mińsku dnia 8 XII 2003, 12 V 2007, Dziennik Ustaw nr 12, poz. 73. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Re publiki Białoruś w sprawie organizacji przewozów, 31 III 1992, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki
Białoruś w sprawie utworzenia polsko-białoruskiego banku komercyjnego, 24 IV 1992, www.traktaty.msz.gov.pl. Porozumienie zawarte w formie wymiany not między Rządem Rze czypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białoruś o otwarciu drogowego przejścia granicznego Bobrowniki-Bierestowica, 22 III 1993, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś o budowie drogowego mostu przez rzekę Bug w drogowym przejściu granicznym Kukuryki-Kozłowicze na pol sko-białoruskiej granicy państwowej, 9 XI 1999, www.traktaty. msz.gov.pl.
434 Bibliografia Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś o przebudowie drogi łączącej polskiej przejście gra niczne w Kuźnicy Białostockiej z białoruskim przejściem granicz nym w Bruzgach na polsko-białoruskiej granicy państwowej, 24 VI 2002, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białorusi o uznaniu ekwiwalenqi w szkolnictwie wyższym, równoważności stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki, 28 IV 2005, Monitor Polski nr 26, poz. 288. Umowa między Rządem Rzaczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białorusi o zasadach małego ruchu granicznego, 12 II 2010, www.traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Repu bliki Białoruś w sprawie przejść granicznych, 24 IV 1992, www. traktaty.msz.gov.pl. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o wza jemnym popieraniu i ochronie inwestycji, 24 IV 1992, www. traktaty.msz.gov.pl. Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, 23 VI 1992, www.traktaty. msz.gov.pl. Dokumenty wytworzone przez organy państwa polskiego Ministerstwo Gospodarki, Mapa możliwości polskiego eksportu. Kraje pozaunijne, (red.) L. Pałys, Warszawa, marzec 2006. Polityka bezpieczeństwa i strategia obronna Rzeczpospolitej Polskiej, www.koziej.pl. Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicy 2009, (red.) Krzysztof Sa wicki i zespół pracowników Departamentu Współpracy z Polonią MSZ, Warszawa 2009. Rzędowy program współpracy z Polonią i Polakami za granicy, Warszawa 2007.
Ustawa z dn. 7 IX 2007 o Karcie Polaka, Dz. U. z 2007 r. nr 180, poz. 1280. Ustawa z dn. 16 IX 2011 o współpracy rozwojowej, Dziennik Ustaw 2011 nr 234, poz. 1386.
Wykaz źródeł 435 Wieloletni program współpracy rozwojowej na lata 2012-2015. Soli darność Demokracja Rozwój, www.polskapomoc.gov.pl. Założenia polskiej polityki bezpieczeństwa, www.koziej.pl. Dokumenty wytworzone przez organy Unii Europejskiej Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiej i Rady. Partnerstwo Wschod nie, https: //eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT / ?uri=CELE X%3A52008DC0823. Non-Paper „What the European Union could bring to Belarus", eeas.europa.eu. Partnerstwo Wschodnie ֊ UE otwiera nowy, ambitny rozdział w stosunkach z sąsiadami ze Wschodu, europa.eu. Wspólna deklaracja przyjęta podczas szczytu Partnerstwa Wschodniego w Pradze 7 maja 2010 r., http://register.consilium.europa.eu. Rezolucje Parlamentu Europejskiego Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 9 X 2008 w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach parlamentarnych w dn. 28 IX 2008 r., www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 1512009 w sprawie strategii UE wobec Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezoluq'a Parlamentu Europejskiego z dn. 2 IV 2009 w sprawie oceny dialogu między Unią Europejską a Białorusią, www.europarl. europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 17 XII 2009 w sprawie Bia łorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 10 III 2010 w sprawie sytu acji społeczeństwa obywatelskiego i mniejszości narodowych na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiej z dn. 20 I 2011 w sprawie sytuacji na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 10 III 2011 w sprawie Bia łorusi
(w szczególności w sprawie Alesia Michalewicza i Natalii Radzinej), www.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 12 V 2011 w sprawie Bia łorusi, www.europarl.europa.eu.
436 Bibliografia Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dn. 29 III 2012 w sprawie sytu acji na Białorusi, www.europarl.europa.eu. Rezoluqa Parlamentu Europejskiego w sprawie Białorusi, 29 IX 2005, ww.europarl.europa.eu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach prezydenckich w dn. 19 marca 2006 r., 6 IV 2006, www.europarl.europa.eu. Komunikaty Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ambasador Białorusi wezwany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 2005 V 13, www.msz.gov.pl. Działania MSZ podjęte w związki z wydarzeniami, do których doszło na Białorusi w dniach 24-27 III 2006 r., 2006 III 27, bip.msz.gov.pl. Information on tle letter of Adam Daniel Rotfeld, Minister of Fore ign Affairs of Poland on tie situation In Belarus, 2005 VII 29, www.msz.gov.pl. International Herald Tribune і The New York Times o działaniach Polski na rzecz społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi, 2011 I 6, www.msz.gov.pl. Komunikat dotyczący spotkania minister spraw zagranicznych Anny Fotygi z Andżeliką Borys, 2006 X 24, bip.msz.gov.pl. Komunikat dotyczący spotkania ministra spraw zagranicznych Rado sława Sikorskiego z ambasadorem Białorusi w Polsce Pawłem Łatuszką, 2008 I 23, www.msz.gov.pl. Komunikat MSZ - decyzja władz polskich o konieczności opuszczenia Polski przez radcę ambasady Białorusi w Warszawie, 2005 VII 25, www.msz.gov.pl. Konsultacje konsularne z Białorusią, 2003 V 13, www.msz.gov.pl. Międzynarodowa konferencja donatorów „Solidarność z Białorusią", 2011 II 2, www.msz.gov.pl. Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz z wizytą w Białymstoku, 2004
XII 20, www.msz.gov.pl. Ministerstwo Spraw Zagranicznych potępia wyrok skazujący Andrieja Sannikowa, 2011 V 15, www.msz.gov.pl. Nieformalne posiedzenie ministrów spraw zagranicznych na temat Partnerstwa Wschodniego, 2010 V 25, www.msz.gov.pl. Obniżenie stawki opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków wizo wych dla obywateli Białorusi, 2008 X 30, www.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 437 Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 2005 VII 28, www. msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w sprawie uzna nia przez władze Republiki Białorusi za persona non grata Kie rownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Mińsku, 2005 VII 20, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi, 2004 X 21, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie decyzji władz Republiki Białoruś o uznaniu za nielegalny Zjazdu Związ ku Polaków na Białorusi, który odbył się w Grodnie w dniach 12 i 13 marca 2005 r., 2005 V 12, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku z repre syjnymi działaniami władz Białorusi wobec opozycji, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku z wyro kiem na Uładzimira Niekłajeua, 2011 V 21, www.msz.gov.pl. Oświadczenie ministra spraw zagranicznych w sprawie kampanii wy borczej na Białorusi, 2006 III 17, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ RP w sprawie aresztowań i represji wobec przy wódców opozycji demokratycznej na Białorusi, 2006 IV 28, bip. msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wyborów parlamentarnych na Biało rusi, 2012 IX 24, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wydanych przez sąd białoruski wy roków skazujących działaczy organizaqi „Partnerstwo", 2006 VIII 10, bip.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w sprawie wydarzeń na Białorusi, 2010 XII 20, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z represyjnymi działaniami władz Bia łorusi
wobec opozycji, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z wypowiedzią prezydenta Aleksan dra Łukaszenki na temat Polski podczas III Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego, 2006 III 3, www.msz.gov.pl. Oświadczenie MSZ w związku z wyrokiem dla Alesia Bialackiego, 2011 XI 24, www.msz.gov.pl. Oświadczenie Prezydencji UE w sprawie sytuacji na Białorusi, 2008 III 8, www.msz.gov.pl.
438 Bibliografia Oświadczenie rzecznika MSZ w sprawie nie wpuszczenia na te ren Republiki Białoruś Prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska prof. Andrzeja Stelmachowskiego, 2006 VII 12, bip.msz.gov.pl. Oświadczenie w sprawie wydanych przez władze białoruskie zaka zów wjazdu na terytorium Republiki Białoruś dotyczących oby wateli polskich, 2007 VIII 16, www.msz.gov.pl. „Polska polityka zagraniczna wobec nowych zagrożeń o wyzwań" wystąpienie ministra Adama Danela Rotfelda podczas narady am basadorów w dn. 27 czerwca 2005 r., 2005 VI 28, www.msz.gov.pl. Polsko-białoruskie konsultacje konsularne, 2004 III 29, www.msz. gov.pl. Przesunięcie terminu wprowadzenia wiz dla wschodnich sąsiadów RP, 2003 VI 13, www.msz.gov.pl. „Ranga Polski rośnie" ֊ wywiad ministra spraw zagranicznych Adama Daniela Rotfelda dla Sygnałów Dnia, Polskie Radio, 2005 VII 18, www.msz.gov.pl. Rekrutacja obserwatorów krótkoterminowych OBWE na wybory par lamentarne na Białorusi, 2008 VIII 22, www.msz.gov.pl. Rozmowa telefoniczna ministra Radosława Sikorskiego z Uładzimirem Nieklajeuem, 2011 V 27, www.msz.gov.pl. Ruch wizowy z Białorusią. Umowa między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Białorusi o ruchu osobowym, 2003 VIII 26, www.msz.gov.pl. Spotkanie delegacji polskiej i białoruskiej pod przewodnictwem dy rektorów departamentów MSZ, 2005 VIII 18, www.msz.gov.pl. Spotkanie delegacji polskiej i białoruskiej pod przewodnictwem za stępców dyrektorów departamentów MSZ, 2005 IX 19, www.msz. gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego z przedstawicielami białoruskiej
opozyqi demokratycznej, 2008 X 22, www.msz.gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera z Aleksan drem Milinkiewiczem ֊ kandydatem białoruskiej opozycji na pre zydenta, 2006 I 25, www.msz.gov.pl. Spotkanie ministra spraw zagranicznych Stefana Mellera z przewod niczącym Zgromadzenia Parlamentarnego NATO Pierre'em Lellouche'em, 2006 III 22, www.msz.gov.pl. Stanowisko Ministerstwa Spraw Zagranicznych wobec sytuaqi Zwią zku Polaków na Białorusi, 2005 IX 6, www.msz.gov.pl.
Wykaz źródeł 439 Stypendia dla młodych naukowców, 2003 VI17, www.msz.gov.pl. Stypendia rządu polskiego dla młodych naukowców, 28 II 2005, www.msz.gov.pl. Uroczyste otwarcie kompleksu budynków Konsulatu Generalnego RP w Brześciu, 2004 VIII 27, www.msz.gov.pl. Wizyta ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego w Repu blice Białoruś, 2008 IX 12, www.msz.gov.pl. Wizyta ministra spraw zagranicznych RP w Mińsku, 2010 XI 2, www.msz.gov.pl. Wprowadzenie obowiązku wizowego dla obywateli Białorusi, Federa cji Rosyjskiej i Ukrainy, 2003 X 2, www.msz.gov.pl. Wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych Radosława Si korskiego i Guido Westerwelle w sprawie wydarzeń na Białorusi, 2010 XII 20, www.msz.gov.pl. Wspólny artykuł ministrów spraw zagranicznych Czech, Niemiec, Pol ski i Szwecji w sprawie Białorusi, 2010 XII 24, www.msz.gov.pl. Wspólny komunikat Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypo spolitej Polskiej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Białorusi, 2003 IX 4, www.msz.gov.pl. Wydarzenia na Białorusi, 2010 XII 31,www.msz.gov.pl. Wystąpienie minister spraw zagranicznych Anny Fotygi wygłoszone w trakcie konferencji poświęconej Europejskiej Polityce Sąsiedz twa, 2007 IX 7, www.msz.gov.pl. Zasady podróżowania do Rosji, Białorusi i Ukrainy od 1 X 2003 r., 2003 IX 22, www.msz.gov.pl. Zatrzymanie na Białorusi polskiego dyplomaty, 2004 IV 29, www.msz. gov.pl. Zniesienie opłat za wizy krajowe dla obywateli Białorusi, 2010 XII 29, www.msz.gov.pl. Literatura pamiętnikarska i publicystyczna Ałkajew Oleg, Ekipa do zabijania, Łomianki 2009. Bartoszewski Władysław,
Delikatność skrywana pod groźnymi minami, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Mał gorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Gawin Tadeusz, Związek Polaków na Białorusi. Historia niszczenia nieza leżności 1988-2005, Białystok 2006.
440 Bibliografia Kranz Jerzy, Temu który ośmielił się być mądrym, [w:] Krzysztof Skubi szewski - dyplomata i mqż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Kuźniar Roman, Działalność Ministerstwa Spraw Zagranicznych w czasach przełomu, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Małgorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Kuźniar Roman, Suweren, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Kuźniar Roman, Wprowadzenie, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Łukaszewski Jerzy, Krzysztof Skubiszewski, 1926-2010. Człowiek - myśl działanie - spuścizna, [w:] Krzysztof Skubiszewski ֊ dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Mazowiecki Tadeusz, Żegnamy twórcę nowej polskiej polityki zagranicznej, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Nocuń Małgorzata, Brzeziecki Andrzej, Białoruś - kartofle i dżinsy, Kra ków 2007. Nowak Jerzy Maria, Krzysztof Skubiszewski i demontaż Układu Warszaw skiego, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Skubiszewski Piotr, Rozmowa z moim bratem, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dyplomacja czasów przełomu, (red.) Małgorzata Maruszkin, Karol Szaładziński, Poznań 2016. Sułek Jerzy, Był dla mnie jak wzorzec z Sèvres, [w:] Krzysztof Skubiszewski ֊ dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Sułek Jerzy, Profesor zwyczajny, a wielki, [w:] Krzysztof Skubiszewski i dy plomacja czasów przełomu, (red.)
Małgorzata Maruszkin, Karol Sza ładziński, Poznań 2016. Wojna z „reżimem Łukaszenki", (red.) Lech Z. Niekrasz, Warszawa 2010. Materiały ośrodków analitycznych Czasopisma „Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych" 2004-2005, 2007-2009, 2011-2013
Wykaz źródeł 441 „Tydzień na Wschodzie" 2007-2011 „Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich" 2010, 2012 Raporty i analizy Partnerstwo Wschodnie - raport otwarcia, (red.) Beata Wojna, Mateusz Gniazdowski, Warszawa 2009. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, EPS w praktyce - Unia Europejska wo bec Rosji, Ukrainy, Białorusi i Mołdawii rok po pubłikacji Dokumentu Strategicznego, Warszawa 2005. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, Poszerzona Unia Europejska wobec wschod niego sąsiedztwa: problemy i rozwiązania, Warszawa 2003. Pełczyńska-Nałęcz Katarzyna, Dulęba Alexander, Póti László, Votápek Vladimír, Polityka wschodnia Unii Europejskiej - perspektywa krajów wyszehradzkich, Warszawa 2003. Prasa „Dziennik Gazeta Prawna" 2009-2012 „Dziennik Polska Europa Świat" 2006-2009 „Dziś. Przegląd Społeczny" 1991-1993, 1995, 2004 „Gazeta Polska" 1995, 1999-2002, 2004-2008 „Gazeta Współczesna" 1990 „Gazeta Wyborcza" 1989-2014 „Konfederat Krakowski" 1995-1996, 2000 „Kurier Podlaski" 1990 „Kurier Poranny" 1990 „Ład" 1989-1990, 1992-1993, 1995 „Myśl Polska" 2000, 2003-2014 „Nasz Dziennik" 1998-2000, 2002-2012 „Newsweek" 2005-2007, 2009-2010 „Nowa Myśl Polska" 2004 „Polityka" 1990-1993, 1996-2001, 2004-2006, 2008 „Przegląd" 2004-2005 „Przegląd Prawosławny" 1996, 2000, 2002-2006, 2008 „Przegląd Tygodniowy" 1992-1993, 1996, 1998, 2003, 2005
442 Bibliografia „Rzeczpospolita" 1989-2013 „Słowo Narodowe" 1990-1991 „Sprawa Polska. Pismo Chrześcijańsko-Narodowe" 1998-2001 „Trybuna" 1990-1992,1995-2009 „Trybuna Ludu" 1989 „Tygodnik Powszechny" 1990-1992, 1994, 2001, 2005, 2007, 2009, 2011 „Tygodnik Solidarność" 1989-1990, 1992-1993, 1995-1996, 1998-2001, 2005 „Więź" 1990-1991, 1998, 2002, 2006 „Wprost" 1990, 1992, 1994-1998, 2001, 2004-2006, 2008 Artykuły zamieszczone w Internecie Dialog na rzecz Modernizacji Białorusi, http://solidarityfund.pl/pl/ nowosci-2/90-news-demokracja-prawa-czlowieka/124-dialog-narzecz-modernizacji-bialorusi. Europejski Fundusz na rzecz Demokracji (EED) gotowy do działania, http: //www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/polska-pomoc/euro pejskLfundusz_na_rzecz_demokracjL_eed_goowy_do_dzialania. IAR, aj, Pakiet modernizacyjny Tuska. Dla Białorusi, http://www.polskie radio.pl/5/З/Artykul/448700,Pakietmodernizacyjny-Tuska-DlaBiałorusi. kow, Is, bsz, Ministrowie nauki za poszerzeniem programu Erasmus o Part nerstwo Wschodnie, http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/new s,385008, ministrowie-nauki-za-poszerzeniem-programu-erasmuso-partnerstwo-wschodnie.html. O nas, http://belaruskidom.eu/ pl/o-nas/ PAP, agkm, Centrum informacji o Białorusi rusza w Warszawie, http:// www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/425888,Centrum-informa cji-o֊Bialorusi-rusza-w-Warszawie. Solidarity Fund PL, http://solidarityfund.pl/pl/fundacjal/o-fundaqi. Czasopisma rządowe „Biuletyn Polonijny Ministerstwa Spraw Zagranicznych" 2007-2008 „Przegląd Rządowy" 2001-2003, 2005-2006
Wykaz źródeł 443 Przemówienia, wywiady, artykuły i książki polityków Dmowski Roman, Polityka polska i odbudowanie państwa, Warszawa 2008. Chrzanowski Wiesław, Stanowisko Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Pol ski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima- -Kotarska, Warszawa 1995. Exposé sejmowe premiera Rzeczypospolitej Polskiej Jerzego Buzka (fragment), „Zbiór dokumentów" 1997, nr 4. Geremek Bronisław, O polskiej polityce zagranicznej po 1989 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2004, է. IV, nr 1. Geremek Bronisław, Strategia polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Depar tament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Geremek Bronisław, Zjednoczenie Europy i dychotomia Wschód-Zachód w historii europejskiej, [w:] Bronisław Geremek. Nasza Europa, (red.) Izabela Sariusz-Skąpska, Kraków 2012. Kaczorowski Ryszard, Ku prawdziwej Polsce, rozm. przepr. Konrad Zbrożek, „Tygodnik KPN" 7 VI 1990, nr 13. Kwaśniewski Aleksander, List do uczestników Forum Ekonomicznego Pol ska-Wschód, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypo spolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1998 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, List do uczestników uroczystości otwarcia mię dzynarodowej konferencji „Polska - jej sqsiedzi i jej mniejszości", [w:] Przemówienia, listy, wywiady
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 2000 rok, wybór i oprać. Katarzyna Do- mbska, Jacek Kluczkowski, Warszawa 2001. Kwaśniewski Aleksander, Odczyt w Ośrodku Studiów Wschodnich, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999.
444 Bibliografia Kwaśniewski Aleksander, Odczyt w Uniwersytecie Bűként „Przemiany w Polsce na tle przemian w Europie Środkowej i Wschodniej”, [w:] Prze mówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksan dra Kwaśniewskiego 2000 rok, wybór i oprać. Katarzyna Dombska, Jacek Kluczkowski, Warszawa 2001. Kwaśniewski Aleksander, Polska w przeddzień wejścia do NATO: między uczuciami w geopolitykę, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na spotkaniu z Korpusem Dyplo matycznym, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczy pospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1995-1996 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas otwarcia międzynarodo wej konferencji „Polityka rozszerzonej UE wobec nowych sąsiadów", [w:] Przemówienia Listy Wywiady styczeń-czerwiec 2003, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2003. Kwaśniewski Aleksander, „Wielkie wyzwania dla nowej Europy". Wystą pienie podczas dyskusji panelowej, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1997 rok, wybór i oprać, (red.) Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wpis do folderu konferencji: Polska polityka wschodnia. Pamięci Jana Nowaka-Jeziorańskiego, [w:] Przemówienia Li sty Wywiady lipiec-grudzień 2005, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2005. Kwaśniewski Aleksander,
Wystąpienie na konferencji „Polityka zagra niczna Unii Europejskiej", [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezy denta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1998 r., wy bór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na podsumowanie konferencji „Strategia rozwoju Polski u progu XXI wieku”, [w:] Przemówienia, Listy, Wywiady 2001. Wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Kata rzyna Dombska, Warszawa 2002. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie na spotkaniu z Korpusem Dyplo matycznym, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczy pospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1995-1996 r., wybór i oprać. Jacek Kluczkowski, Warszawa 1999.
Wykaz źródeł 445 Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas noworocznego spotkania z korpusem dyplomatycznym, [w:] Przemówienia, Listy, Wywiady 2001. Wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, War szawa 2002. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podczas sesji Forum Ekonomicz nego Polska-Wschód, [w:] Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego 1999 rok, wybór i oprać. Jacek Kluczyński, Warszawa 2000. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie podsumowujące konferencję „Poli tyka zagraniczna i bezpieczeństwa UE" (w ramach debaty „Silna Polska w silnej Europie"), [w:] Przemówienia Listy Wywiady styczeń-czerwiec 2004 wybór, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2004. Kwaśniewski Aleksander, Wystąpienie „Szanse i wyzwania polityki wschodniej Unii Europejskiej" podczas spotkania z uczestnikami Fo rum Młodych Liderów (fragmenty), [w:] Przemówienia Listy Wywiady, lipiec-grudzień 2004, wybór i oprać. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Warszawa 2005. Łukaszów Jan, Międzymorze - czym jest, czym może być?, „Międzymo rze" 1988, nr 2-3. Mieroszewski Juliusz, Rosyjski „kompleks polski" i obszar ULB, „Kultura" 1974, nr 9. Moczulski Leszek, Bezpieczeństwo i obrona Rzeczypospolitej na progu XXI wieku. Zarys koncepcji, Warszawa 1997. Moczulski Leszek, Stanowisko Konfederacji Polski Niepodległej w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z kon ferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, War szawa
1995. Moczulski Leszek, Wygram tę wojnę!, Warszawa 1992. Niesiołowski Stefan, „ZChN w Sejmie i w Senacie", [w:] Wybory 1991. Programy partii i ugrupowań politycznych, (red.) Inka Słodkowska, Warszawa 2001. Nowina-Konopka Piotr, Stanowisko Unii Wolności w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferen cji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, War szawa 1995.
446 Bibliografia Olechowski Andrzej, Strategia polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Depar tament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Religa Zbigniew, Stanowisko Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform w kwestii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Ma teriały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Pla nowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Ko tarska, Warszawa 1995. Rozmowa Krzysztofa Grzesiowskiego z Aleksandrem Kwaśniewskim, Polskie Radio, Sygnały Dnia, 2005 V 20, www.polskieradio.pl Samborski Tadeusz, Stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego w kwe stii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Siwiec Marek, Stanowisko Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej w kwe stii polityki wschodniej RP, [w:] Polityka wschodnia Polski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Skubiszewski Krzysztof, Rozszerzenie Unii Europejskiej na Wschód: ocze kiwania i wkład nowych członków w świetle ich tradycji chrześcijańskich, [w:] Krzysztof Skubiszewski - dyplomata i mąż stanu, (red.) Roman Kuźniar, Warszawa 2011. Skubiszewski Krzysztof, Nacjonalizm w dzisiejszej Europie, „Sprawy Międzynarodowe" 1993, z. 3. Skubiszewski
Krzysztof, Polityka zagraniczna i odzyskanie niepodległości. Przemówienia, oświadczenia, wywiady 1989-1993, Warszawa 1997. Sprawozdanie z dyskusji. Min. A. Olechowski, [w:] Polityka wschodnia Pol ski. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Departament Studiów i Planowania PISM w dniach 6-7 czerwca 1994 r., (red.) Ewa Sulima-Kotarska, Warszawa 1995. Szczepański Tomasz, Międzymorze. Polityka środkowoeuropejska Konfe deracji Polski Niepodległej, Warszawa 1993, [w:] Bezpieczeństwo ze wnętrzne państwa w polskiej myśli politycznej po 1989 roku. Wybór źródeł, (red.) Arkadiusz Lewandowski, Grzegorz Radomski, Pa tryk Tomaszewski, Toruń 2012.
Wykaz literatury 447 Wykaz literatury Adamczyk Arkadiusz, Pitsudczycy w izolacji (1939-2954). Studium z dziejów struktur i myśli politycznej, Bełchatów 2008. Anusz Andrzej, Perzyna Łukasz, Konfederacja. Rzecz o KPN, Warszawa 2009. Barburska Olga, Milczarek Dariusz, Polityka wschodnia Unii Europejskiej: porażka czy sukces?, Warszawa 2014. Bardach Juliusz, O świadomości narodowej polaków na Litwie i Białorusi w XIX-XX w., [w:] Między Polsky etniczną a historyczną, (red.) Woj ciech Wrzesiński, Gdańsk - Kraków ֊ Łódź - Warszawa ֊ Wro cław 1988. Berdychowska Bogumiła, Dostęp mniejszości narodowych do mediów, [w:] Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i et nicznych, (red.) Lech N. Nijakowski, Warszawa 2005. Białek Tadeusz, Międzynarodowe standardy ochrony paw mniejszości na rodowych i ich realizacja na przykładzie Białorusi, Litwy i Ukrainy, Warszawa 2008. Białokur Marek, Białorusini w myśli politycznej Joachima Bartoszewicza, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 2005, z. 23. Bieleń Stanisław, Demokratyzacja stosunków sąsiedzkich państw Europy Środkowo-Wschodniej, „Sprawy Międzynarodowe" 1991, z. 5. Bieleń Stanisław, Polska a nowy ład polityczny w Europie, „Sprawy Mię dzynarodowe" 1991, z. 2. Bieńczyk-Missala Agnieszka, Prawa człowieka w polityce zagranicznej Pol ski wobec wschodnich sąsiadów, [w:] Prawa człowieka w polskiej polityce zagranicznej, (red.) Agnieszka Bieńczyk-Missala, Roman Kuźniar, Warszawa 2007. Błaszczuk Marzenna, Stosunki Unii Europejskiej z Białorusią - rola Pol ski, [w:] Rola Polski w polityce Unii Europejskiej wobec krajów Europy
Środkowo-Wschodniej, (red.) Robert Ciborowski, Jerzy Grabowiecki, Białystok 2007. Bobryk Adam, Przemiany pozycji Polaków w stratyfikacji społecznej miesz kańców Brześcia jako miasta pogranicza, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Borkowski Paweł Janusz, Polityka sąsiedztwa Unii Europejskiej, War szawa 2009.
Bibliografia 448 Browarek Tomasz, Chałupczak Henryk, Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998. Buchowski Krzysztof, Polityka zagraniczna Litwy 1990-2012. Główne kie runki i uwarunkowania, Białystok 2013. Całka Marek, Rosja a budowa nowego systemu bezpieczeństwa zbiorowego na obszarze byłego ZSRR, „Sprawy Międzynarodowe" 1994, z. 2. Chodosowski Wiaczesław, Niezależne środki masowej informacji Białorusi: stan obecny i perspektywy, [w:] Białoruś: trudna droga do demokracji, (red.) Mikołaj Iwanow, Wrocław 2006. Chojnowski Andrzej, Koncepcje polityki narodowościowej rzędów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Czachor Rafał, Polityka zagraniczna Republiki Białoruś w latach 1991-2011. Studium politologiczne, Polkowice 2011. Czachor Rafał, Stosunki polsko-białoruskie, [w:] Polityka zagraniczna Pol ski w latach 2004r֊2011. Struktury, koncepcje, sęsiedzi, Izrael, (red.) Marian S. Wolański, Polkowice 2013. Czasnowski Mieczysław, Charakter stosunków białorusko-polskich na obec nych etapie, [w:] Kościoły i związki wyznaniowe a świadomość naro dowa mieszkańców pogranicza, (red.) Antoni Mironowicz, Marcin Ulanowski, Białystok 2007. Czerwiński Marek, Zgromadzenie Narodowe Białorusi, Warszawa 2008. Czubik Paweł, Wspólnotowe „sankcje" wobec Białorusi z tytułu narusze nia praw człowieka w ramach mechanizmu GSP, „Problemy Współ czesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównaw czego" IV 2009, z 2. Czuszak Krystyna, Problem białoruski w ujęciu opozycji antykomunistycz nej w Polsce. Zarys problemu, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedz twa, (red.) Henryk
Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Czwołek Arkadiusz, Opozycja polityczna na Białorusi (1989-2010), Gdańsk 2013. Dębski Sławomir, Ewolucja doktryny polityki wschodniej Polski, [w:] Po lityka wschodnia Polski. Uwarunkowania Koncepcje Realizacja, (red.) Andrzej Gil, Tomasz Kapuśniak, Lublin - Warszawa 2009. Dębski Sławomir, Polska i kraje sąsiednie w 2001 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2002, nr 2. Donaj Łukasz, Spór rosyjsko-białoruski z czerwca 2010 r. jako przykład „geo polityki rurociągów", [w:] Sąsiedztwo i pogranicze - między konfliktem a współpracą, (red.) Robert Łoś, Jacek Regin-Zacharski, t. 1, Łódź 2012.
Wykaz literatury 449 Dudek Adriana, System decyzyjny w polityce zagranicznej Polski okresu tranzycji (1989-1992). Mechanizmy, procedury i instytucje, praktyka, Wrocław 2012. Dudek Antoni, Historia polityczna Polski 1989-2005, Kraków 2007. Dudek Antoni, Historia polityczna Polski 1989-2012, Kraków 2013. Dudek Antoni, Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komuni styczne w Polsce 1980-1990, Kraków 2005. Dumała Andrzej, Stosunki Unii Europejskiej z Białorusią, [w:] Białoruś w stosunkach międzynarodowych, (red.) Ireneusz Topolski, Lublin 2009. Duraczyński Eugeniusz, Rząd polski na uchodźstwie 1939-1945. Organi zacja Personalia Polityka, Warszawa 1993. Dyduch Joanna, Europeizacja polskiej polityki zagranicznej w perspektywie realizmu strukturalnego, Wrocław 2016. Dziemidok Bożena, Partie polityczne a wybory prezydenckie 1995 roku w Polsce, Lublin 1998. Dzwonkowski SAC Roman, język a świadomość narodowa na przykła dzie polskich mniejszości narodowych w krajach bałtyckich, na Białorusi i na Ukrainie, [w:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i reli gijne w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, (red.) Jan Lewandowski, Lublin 1996. Dzwonkowski SAC Roman, Kościół katołicki obrządku łacińskiego na Wschodzie w nowej roli, [w:] Polska wobec transformacji na Wscho dzie, (red.) Maria Zielińska, Poznań 1996. Dzwonkowski SAC Roman, Sytuacja religijna Polaków na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Dzwonkowski Roman SAC, Gorbaniuk Oleg, Gorbaniuk Julia, Postawy katolików obrządku łacińskiego na
Białorusi wobec języka polskiego, Lublin 2004. Eberhardt Adam, Gra pozorów. Stosunki rosyjsko-białoruskie 1991-2008, Warszawa 2008. Eberhardt Adam, Problematyka energetyczna w stosunkach Federacji Rosyj skiej i Republiki Białoruś, [w:] Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, (red.) Ernest Wyciszkiewicz, Warszawa 2008.
450 Bibliografia Eberhardt Adam, Republika Białoruś a współpraca i integracja w Europie przyczyny i konsekwencje izolacji międzynarodowej, [w:] Polska i Biało ruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Federowicz Krzysztof, Polityka Polski wobec Rosji, Ukrainy i Białorusi w latach 1989-2010, Poznań 2011. Fedorowicz Krzysztof, Polska w polityce zagranicznej Białorusi w latach 1990-1996, [w:] Klęska demokracji? Obszar byłego ZSRR, (red.) Piotr Grochmalski, Toruń 2010. Fedorowicz Krzysztof, Próby korekty polskiej polityki wschodniej przez ko alicję SLD-PSL w latach 1993-1996, [w:] Zbliżanie się Wschodu i Za chodu. Studia ֊ analizy - rozpoznania, (red.) Piotr Kraszewski, Ta deusz Miluski, Tadeusz Wallas, Poznań 2000. Gargas Anita, Wojciechowski Maciej, Partie polityczne w Polsce, Gdańsk 1991. Gawin Tadeusz, Polskie odrodzenie na Białorusi 1988-2005, Białystok 2010. Gerhardt Sebastian, „Kultura'' a polska polityka wschodnia lat dziewięć dziesiątych XX wieku, [w:] Aktualność przesłania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór studiów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007. Giebień Helena, Działalność Związku Polaków na Białorusi w latach 1987-2005 na tle sytuacji społeczno-politycznej w Białoruskiej Socja listycznej Republice Radzieckiej/Republice Białoruś, Wrocław 2014. Gil Andrzej, Perspektywy rozwoju sytuacji politycznej na Białorusi, [w:] Po lityka zagraniczna Polski. Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, Warszawa 2008. Gładkiewicz Westyna, Liga Polskich
Rodzin, [w:] Partie i koalicje poli tyczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Gładkiewicz Westyna, Polskie Stronnictwo Ludowe, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wro cław 2004. Gładkiewicz Westyna, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkie wicz, Wrocław 2004. Gładkiewicz Westyna, Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004.
Wykaz literatury 451 Gładkiewicz Westyna, Sojusz Lewicy Demokratycznej, [w:] Partie i koali cje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Głogowska Helena, Stosunki polsko-białoruskie w XX wieku. Od Imperium Rosyjskiego do Unii Europejskiej, Białystok 2012. Golińczak Marek, Związek Radziecki w myśli politycznej polskiej opozycji w latach 1976-1989, Kraków 2009. Goworko-Składanek Beata, Znaczenie Kary Polaka w dobie kryzysu go spodarczego, [w:] Polska-Wschód. Polityka, gospodarka, historia, (red.) Anna Jodzio, Wojciech Śleszyński, Białystok 2009. Gursztyn Piotr, Białoruś i Białorusini w pracach Leona Wasilewskiego, „Bia łoruskie Zeszyty Historyczne" 2001, z. 15. Habowski Mirosław, Polityka wschodnia rządu Donalda Tuska, „Wschodnioznawstwo" 2011, nr 5. Habowski Mirosław, Stosunki Białorusi z Polską, [w:] Białoruś w stosun kach międzynarodowych, (red.) Ireneusz Topolski, Lublin 2009. Helnarski Stanisław, Stankiewicz Jerzy, Kształtowanie się nowej polskiej polityki wschodniej, [w:] Polityczno-wojskowe aspekty polskiej polityki wschodniej, (red.) Janusz Stefanowicz, Warszawa 1991. Hemmerling Zygmunt, Łuczak Aleksander, Miejsce Kresów i słowiań skich mniejszości narodowych w koncepcjach ruchu ludowego, [w:] Mię dzy Polską etniczną a historyczną, (red.) Wojciech Wrzesiński, Gdańsk - Kraków - Łódź - Warszawa - Wrocław 1988. Jachymek Jan, Rozwiązanie problemu mniejszości narodowych. Ruch lu dowy (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną a świa tem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli
politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Jagiełło Beata, Polityka Unii Europejskiej wobec obszarów sąsiedzkich, [w:] Polska i jej sąsiedzi. Uwarunkowania gospodarcze, polityczne i kul turowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Janicki Kamil, Abchazja i Osetia Południowa. Pionki w grze mocarstw? (1992-2009), [w:] Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach post komunistycznych, (red.) Kamil Janicki, Kraków-Warszawa 2009. Janowski Andrzej, Masłowski Medard, Kierunki działań Ministerstwa Edukacji Narodowej na rzecz Polonii w ZSRR (stan w dniu 31 XII 1990 rj, [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, (red.) Hieronim Kubiak, Kraków 1992.
452 Bibliografia Janusz Grzegorz, Mniejszość białoruska w Polsce i polska na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Jańczak Jarosław, Przybylska-Maszner Beata, Partnerstwo Wschodnie w ramach polityki wschodniej kluczowym priorytetem polskiej prezy dencji, [w:] Priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Eiropejskiej. Analiza politologiczna, (red.) Zbigniew Czachór, Tomasz R. Szym- czyński, Warszawa 2011. Kabzińska Iwona, Wśród „Kościelnych Polaków". Wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi, Warszawa 1999. Kakareko Ksenia, Prawa człowieka na Białorusi - miraże czy rzeczywistość, [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989-2009, (red.) Jerzy Jaskiernia, Toruń 2010. Kalina Jerzy, Białorusini w Polsce w prasie, radiu i telewizji (1956-2008), [w:] Białorusini, (red.) Teresa Zaniewska, Warszawa 2010. Kamiński Antoni Z., Instytucjonalne przekształcenia w świecie postkomu nistycznym a nowy ład europejski, „Sprawy Międzynarodowe" 1995, z. 3. Kamiński Antoni Z., Kościuk Lech, Rozpad ZSRR a bezpieczeństwo Eu ropy Środkowej, „Sprawy Międzynarodowe" 1993, nr 1. Kapuśniak Tomasz, Wymiar Wschodni Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej. Inkluzja bez członkowstwa?, Warszawa 2010. Karbalevič Valery, Stosunku pomiędzy Białorusią a Unią Europejską: nowe tendencje, [w:] Białoruś - w stronę zjednoczonej Europy, (red.) Ma riusz Maszkiewicz, Wrocław 2009. Kawęcki Krzysztof, Działalność i myśl społeczno-polityczna Obozu Narodowo-
Radykalnego ABC 1934-1939, b.m.w., b.d.w. Klimaszewski Zbigniew Tomasz, Polityka Polski wobec Polonii i Polaków za granicą po 1989 roku, Białystok 2012. Kłoś Andrzej, Piłsudski i Białorusini, [w:] Białoruś: trudna droga do demo kracji, (red.) Mikołaj Iwanow, Wrocław 2006. Kołodziejczyk Katarzyna, Innowacyjność i kreatywność Polski w Unii Eu ropejskiej, [w:] Polityka zagraniczna Polski po wstąpieniu do NATO i do Unii Europejskiej. Problemy tożsamości i adaptacji, (red.) Stani sław Bieleń, Warszawa 2010.
Wykaz literatury 453 Komornicki Tomasz, Powiązania transportowe Polski i Białorusi - stan aktualny, wykorzystanie, perspektywy, [w:] Problemy polsko-białoru skiej współpracy przygranicznej, (red.) Andrzej Stasiak, Włodzimierz Zgliński, Warszawa-Mińsk 1995. Kosobudzki Tadeusz, Ministerstwo Spraw Zagranicznych od tyłu, War szawa 1993. Kowal Paweł, Sztuka przekonywania. Polska a polityka wschodnia Unii Eu ropejskiej w latach 2004-2014, „Bezpieczeństwo Narodowe" 2014, nr 32. Kowalczyk Andrzej Stanisław, Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, t. 1-3, Warszawa 2014. Kowalczyk Janusz, Zięba Maciej S., Ruch osobowy na granicy polsko-biało ruskiej w świetle Układu z Schengen, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Kozłowski Artur Roland, Geopolityczne przemiany białoruskiej przestrzeni cywilizacyjnej, Warszawa 2015. Kruczkowski Tadeusz, Polacy na Białorusi na tle historii i współczesności, Słonim 2003. Kruczkowski Tadeusz, Uwarunkowania aktywności narodowej Związku Polaków na Białorusi, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Krystyniak Małgorzata, Współpraca polsko-białoruska w kwestiach wspól nej granicy, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Krzysztofowicz Maciej, Pomoc UE dla Białorusi ֊ przesłanki systemowe, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Kubin Tadeusz, Stosunki polsko-białoruskie w końcu XX w. i na początku
XXI wieku, [w:] Stosunki Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku, (red.) Mieczysław Stolarczyk, Katowice 2011. Kukułka Józef, Traktaty sąsiedzkie Polski odrodzonej, Wrocław 1998. Kul-Sialwierstawa Świetlana, Od „litwińskości" ku „krajowości". Polityczno-kulturowe tradycje Kresów Wschodnich w XIX wieku, [w:] Dzie dzictwo kresów - nasze wspólne dziedzictwo, (red.) Jacek Purchel, Kra ków 2006. Kuźniar Roman, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospo litej, Warszawa 2008.
454 Bibliografia Kuźniar Roman, Polityka bezpieczeństwa w polskiej polityce zagranicznej, [w:] Polska polityka bezpieczeństwa 1989-2000, (red.) Roman Kuź niar, Warszawa 2001. Kuźniar Roman, Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012. Lang Kai Olaf, Jak to robili Niemcy, „Nowa Europa Wschodnia" 2011, nr 3-4. Lew Anna, Polska polityka wschodnia w myśli politycznej Unii Demokra tycznej, [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Lichtarovicz Yury, The Difficulties of Polish-Belarussian Relations, [w:] Dear Neighbours. Poland and the ekstern dimension of the European Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Lubina Michał, Integracja białorusko-rosyjska w latach 90. XX wieku, [w:] Białoruś terra incognito. Materiały z konferencji, (red.) Mieczy sław Smoleń, Kraków 2010. Łodziński Sławomir, Przekroczyć własny cień. Prawne, instytucjonalne oraz społeczne aspekty polityki państwa polskiego wobec mniejszości na rodowych w latach 1989-1997, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, (red.) Bogumiła Berdychowska, Warszawa 1998. Madera Andrzej Józef, Polska polityka zagraniczna. Europa Środkowo-Wschodnia 1989-2003, Rzeszów 2003. Maj Ewa, Od „biernej masy plemiennej” do „komiwojażera". Narodowa De mokracja (do 1939 roku), [w:] Między rzeczywistością polityczną а świa tem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Maj Ewa, Narodowa Demokracja, [w:] Więcej niż niepodległość. Polska myśl
polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lu blin 2001. Maksimczuk Aleksander, Sidorowicz Leszek, Polska granica wschodnia w warunkach transformacji (wybrane aspekty), Białystok 2008. Malak Kazimierz, Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Białorusi, War szawa 2003.
Wykaz literatury 455 Malendowski Włodzimierz, Nowe uwarunkowania i cele polityki zagra nicznej Polski po 1989 roku, [w:] Polska i jej wschodni sąsiedzi w latach dziewięćdziesiątych. Polityczne i ekonomiczne aspekty współpracy i inte gracji, (red.) Bogdan Łomiński, Mieczysław Stolarczyk, Katowice 1998. Malewicz Piotr, Polska polityka wschodnia w latach 1989-1991, Toruń 2008. Malewicz Tadeusz, Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny podziałów w Związku Polaków na Białorusi (albo jak zmarnowano ZPB), [w:] Pol ska mniejszość narodowa na Białorusi 1988-2009. Ocena minionego dwudziestolecia, (red.) Tadeusz Gawin, Zdzisław J. Winnicki, Bia łystok 2009. Malinowski Krzysztof, Polska i Niemcy w Europie (2004—2014). Różnice interesów - uwarunkowania i konsekwencje, Poznań 2015. Marcinkowska Paula, Europejska Polityka Sąsiedztwa. Unia Europejska i jej sąsiedzi - wzajemne relacje i wyzwania, Warszawa 2011. Marples David R., Historia ZSRR od rewolucji do rozpadu, Wrocław 2011. Maszkiewicz Mariusz, Białoruś. Zespół ukrytego paradoksu, KrakówLegnica-Warszawa 2008. Maszkiewicz Mariusz, Pomoc rozwojowa Polski a polityka sąsiedztwa Unii Europejskiej wobec krajów byłego ZSRR, [w:] Polityka zagraniczna Pol ski. Unia Europejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, Warszawa 2008. Mich Włodzimierz, Polscy konserwatyści, [w:] Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Michaluk Dorota, Białoruska Republika Ludowa. U podstaw białoruskiej państwowości, Toruń 2010. Michałek Krzysztof, Amerykańskie stulecie. Historia
Stanów Zjednoczo nych Ameryki 1900-2001, Warszawa 2004. Michałowski Stanisław, Mniejszości narodowe w myśli politycznej socja listów polskich (1892-1939), [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w pol skiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Migalski Marek, Czeski i polski system partyjny. Analiza porównawcza, Warszawa 2008.
456 Bibliografia Mikołajczak Stanisław, Polacy na Białorusi w latach 1987-2008. Funkcjono wanie organizacji mniejszości polskiej w systemie politycznym, Poznań 2013. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini, [w:] Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej. Wybrane elementy polityki państwa, (red.) Stefan Budra, Bernadetta Nitschke, Kraków 2010. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsud czykowskiego, Białystok 2007. Mironowicz Eugeniusz, Białorusini w polityce piłsudczyków w latach dwu dziestych, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 2005, z. 23. Mironowicz Eugeniusz, Białoruś, Warszawa 2007. Mironowicz Eugeniusz, Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej przed II wojnę światową, „Białoruskie Zeszyty Historyczne" 1999, z. 12. Mironowicz Eugeniusz, Polityka narodowościowa PRL, Białystok 2000. Mironowicz Eugeniusz, Polityka zagraniczna Białorusi 1990-2010, Biały stok 2011. Mironowicz Eugeniusz, Polityka zagraniczna Ukrainy 1990-2010, Biały stok 2012. Mironowicz Eugeniusz, Przesiedlenia ludności z Białorusi do Polski i z Pol ski do Białorusi w latach 1944—1946, „Białoruskie Zeszyty Histo ryczne" 2003, z. 19. Mironowicz Eugeniusz, Tokć Siergiej, Radzik Ryszard, Zmiana struk tury narodowościowej na pograniczu polsko-białoruskim w XX wieku, Białystok 2005. Moczulski Leszek, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999. Mojsiewicz Czesław, Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000. Niedźwiecki Artur, Polska polityka zagraniczna wobec integracji europej skiej po 2004 r., Łódź 2012. Onoszko Kacper, Ocena polityki
zagranicznej RP w kampanii wybor czej Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej (2007 rok), [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Orzelska-Strączek Agnieszka, Ministrowie spraw zagranicznych w latach 2005-2014. Stefan Meller Ana Fotyga Radosław Sikorski, Warszawa 2016. Paczkowski Andrzej, Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981-22 VII 1983, Warszawa 2006.
Wykaz literatury 457 Paruch Waldemar, Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego, Lublin 1997. Paszkiewicz Krystyna A., Akcja Wyborcza „Solidarność”, [w:] Partie i ko alicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Polska Wspólnota Narodowa - Polskie Stron nictwo Narodowe, [w:] Partie i koalicje polityczne 111 Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Prawo i Sprawiedliwość, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wro cław 2004. Paszkiewicz Krystyna A., Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, [w:] Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Pernetta Robert, The Elephant and the Bear. Russia, Ukraine, Belarus andt the Eastern Dimension of the European Union, [w:] Dear Neighbours. Poland and the Eastern Dimension of the European Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Pietraś Ziemowit Jacek, The Eastern Dimension od Polish Foreign Policy, [w:] Dear Neighbours. Poland and the Eastern Dimension of the Euro pean Union, (red.) Jan Hunin, Lublin 2006. Pilch Karina, Zaborowicz Łukasz, Wybory prezydenckie na Białorusi w 2006 roku, [w:] Kampanie wyborcze ֊ studium przypadku, (red.) Joanna Marszałek-Kawa, Toruń 2009. Pisarska
Katarzyna, Polskie doświadczenia we wprowadzaniu wiz dla wschodnich sąsiadów i ich znaczenie dla Unii Europejskiej, [w:] Pol ska i jej sąsiedzi. Uwarunkowania gospodarcze, polityczne i kulturowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Piskorska Beata, Integracja obszaru Europy Wschodniej z Unią Europejską w wymiarze politycznym, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar polityczny, (red.) Henryk Chałupczak, Marek Pietraś, Piotr Tosiek, Zamość 2010.
Bibliografia 458 Płoszajska Grażyna, Zadania i działalność Ministerstwa Edukacji Narodo wej i Sportu na rzecz zachowania i rozwoju tożsamości narodowej i et nicznej mniejszości, [w:] Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych, (red.) Lech N. Nijakowski, Warszawa 2005. Przybysz Kazimierz, Mniejszości narodowe w programach partii i organiza cji politycznych okresu II wojny światowej, [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodo wych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Przybysz Kazimierz, Polska myśl polityczna 1939-1945. Zarys problema tyki, Warszawa 2000. Przydacz Marcin, Polityka zagraniczna wobec Białorusi, [w:] Główne kie runki polityki zagranicznej rządu Donalda Tuska w latach 2007-2011, (red.) Paweł Musiałek, Kraków 2012. Raś Maciej, Polityka Unii Europejskiej na obszarze Wspólnoty Niepodle głych Państw, [w:] Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw, (red.) Agnieszka Legucka, Kazi mierz Malak, Warszawa 2008. Roszkowski Wojciech, Historia Polski 1914-2005, Warszawa 2007. Rydel Marcin, Prawo i Sprawiedliwość oraz Sojusz Lewicy Demokratycz nej - dwie oceny międzynarodowej roli Rosji, [w:] Wschód w globalnej i regionalnej polityce międzynarodowej, (red.) Adam R. Bartnicki, Elż bieta Kużelewska, Toruń 2009. Sawicka Barbara, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, [w:] Partie i ko alicje polityczne III Rzeczypospolitej, (red.) Krystyna A. Paszkiewicz, Wrocław 2004. Sienkiewicz Marcin, Współczesne
polskie nurty polityczne wobec Ukrainy, Białorusi i Litwy w latach 1989-1999, Wrocław 2005. Siwik Anna, Nowa polityka wschodnia w ujęciu paryskiej „Kultury", [w:] Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej, (red.) Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, Białystok 2009. Smolik Bartosz, Narodowcy u zarania polskiej transformacji ustrojowej, [w:] Z badań nad przemianami politycznymi w Polsce po 1989 roku, (red.) Dąbrowski Stanisław, Rogowska Barbara, Wrocław 1998. Snider Timothy, Jerzy Giedroyć a polska polityka wschodnia, [w:] Aktual ność przesłania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór stu diów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007.
Wykaz literatury 459 Sokołowski Igor, Relacje Polski z Białorusią, [w:] Młoda myśl wschodnia, Wrocław 2014. Sokołowski Tadeusz, Ruchy nacjonalistyczne w zachodnich republikach ZSRR a bezpieczeństwo wschodniej granicy Polski, [w:] Polityczno-woj skowe aspekty polskiej polityki wschodniej, (red.) J. Stefanowicz, War szawa 1991. Stępień-Kuczyńska Alicja, Słowikowski Michał, Unia Europejska a pań stwa Europy Wschodniej, Warszawa 2008. Stolarczyk Mieczysław, Stosunki polsko-białoruskie w okresie pozimnowojennym (niektóre aspekty), [w:] Polska i jej sqsiedzi. Uwarunkowania go spodarcze, polityczne i kulturowe, (red.) Joachim Osiński, Warszawa 2005. Strzelczyk Joanna, Ucieczka ze Wschodu. Rosja w polskiej polityce 1989-1993, Warszawa 2002. Szpoper Dariusz, Sukcesorzy Wielkiego Księstwa. Myśl polityczna i działal ność konserwatystów polskich na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1904-1939, Gdańsk 1999. Szczepanik Krzysztof, Dyplomacja Polski 1918-2005. Struktury organiza cyjne, Warszawa 2005. Szczepański Dominik, Polska polityka zagraniczna w koncepcjach progra mowych Unii Wolności, [w:] Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po prze łomie, (red.) Adam Jarosz, Krzysztof Olszewski, t. 1, Toruń 2011. Szczepański Tomasz, Mniejszości narodowe w myśli politycznej opozycji polskiej w latach 1980-1989, Toruń 2008. Szumski Krzysztof, Tezy do założeń i kierunków polskich działań państwo wych wobec mniejszości polskich i Polonii w ZSRR, [w:] Mniejszości polskie i polonia w ZSRR, (red.) Hieronim Kubiak, Kraków 1992. Szymański Janusz, Dwa wymiary Polityki Sąsiedztwa Unii
Europejskiej - szanse 9 zagrożenia, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wymiary real nej integracji, (red.) Mieczysław Zdanowicz, Tomasz Dubowski, Agnieszka Piekutowska, Warszawa 2010. Śleszyński Wojciech, Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa pol skiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Warszawa 2007. Śliwa Michał, Polska myśl polityczna w I połowie XX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1993. Śmidowski Witold, Przygotowanie granicy wschodniej do wymogów układu z Schengen, [w:] Wschodnia granica Polski. Przeszłość i teraźniejszość, (red.) Wiesław Wróblewski, Lublin 2001.
460 Bibliografía Topolski Ireneusz, Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw Europy Wschodniej, Lublin 2013. Trembicka Krystyna, Komunistyczna Partia Polski (1918-1938), [w:] Wię cej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lublin 2001. Stroński Stanisław, Polityka rządu polskiego na uchodźstwie w latach 1939-1942, t. 1, Nowy Sącz 2007. Trudzik Artur, Paryska „Kultura" - londyńska „Trybuna" (1945-1955). Idee i programy, [w:] Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej, (red.) Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, Białystok 2009. Ułachowicz Uładzimir, Plan działania dla Białorusi - jak zastosować kon cepcję Europejskiej Polityki Sąsiedztwa na Białorusi, [w:] Polska i Biało ruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Waligóra Grzegorz, Wołk Grzegorz, Konfederacja Polski Niepodległej 1979-1990, [w:] NSZZ Solidarność 1980-1989, (red.) Łukasz Ka miński, Grzegorz Waligóra, t. 7, Warszawa 2010. Wapiński Roman, Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk 1997. Wapiński Roman, Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dzie jami myśli nacjonalistycznej, Wrocław 1980. Waszkiewicz Jerzy, Mniejszość polska w stosunkach polsko-białoruskich, [w:] Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elżbieta Michalik, Lublin 2005. Waśko-Owsiejczuk Ewelina, Polityka bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych Ameryki w latach 2001-2009, Kraków 2014. Wenklar Michał, Konfederacja Polski Niepodległej w III Rzeczypospolitej, [w:]
Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, (red.) Mi chał Wenklar, Kraków 2011. Wichmanowski Marcin, Polacy gospodarzem w państwie polskim. Chrze ścijańska Demokracja, [w:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji. Rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar Paruch, Lu blin 2001. Wierzbicki Paweł, Konfederacja Polski Niepodległej - model opozycyjności, [w:] Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, (red.) Mi chał Wenklar, Kraków 2011.
Wykaz literatury 461 Winnicki Zdzisław J., Współczesna kondycja polskiej mniejszości narodowej w Republice Białoruś - geneza, status, tendencje przemian w latach 1989-2009, [w:] Polska mniejszość narodowa na Białorusi 1988-2009. Ocena minionego dwudziestolecia, (red.) Tadeusz Gawin, Zdzisław J. Winnicki, Białystok 2009. Wojcieszak Łukasz, Kłopotliwy sąsiad? Jednocząca się Europa wobec Bia łorusi, Bielsko-Biała 2012. Wojtasik Janusz, Wschodnia granica w polskiej myśli politycznej do 1918 roku, [w:] Wschodnia granica Polski. Przeszłość i teraźniejszość, (red.) Wiesław Wróblewski, Lublin 2001. Wolański Marian S., Postanowienia ważniejszych umów dwustronnych za wartych między Rzecząpospolitą Polskq a Republiką Białoruś, [w:] Polska-Białoruś. Wybrane aspekty polityczne i gospodarcze, (red.) Grze gorz Tokarz, Marian S. Wolański, Toruń 2007. Wolsza Tadeusz, Rzqd RP na obczyźnie wobec wydarzeń w kraju 1945-1950, Warszawa 1998. Wołk Grzegorz, Konfederacja Polski Niepodległej - geneza i działalność do wprowadzenia stanu wojennego, [w:] Opozycja demokratyczna w PRL a latach 1976-1981, (red.) Wojciech Polak, Jakub Kufel, Przemysław Ruchlewski, Gdańsk 2012. Wołowski Paweł, Polityka UE i Polski wobec Białorusi. Stan obecny i per spektywy, [w:] Tematy polsko-białoruskie. Historia Literatura Edukacja, (red.) Robert Traba, Olsztyn 2003. Wójcik Alicja, Mniejszości narodowe we współczesnej polskiej myśli poli tycznej, [w:] Między rzeczywistością polityczną а światem iluzji. Roz wiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, (red.) Jan Jachymek, Waldemar
Paruch, Lublin 2001. Wyciszkiewicz Ernest, Plan działania dla Białorusi? W jaki sposób zastoso wać koncepcję Europejskiej Polityki Sąsiedztwa w przypadku Białorusi?, [w:] Polska i Białoruś po rozszerzeniu Unii Europejskiej, (red.) Maciej Krzysztofowicz, Warszawa 2005. Zdanowicz Mieczysław, Doliwa-Klepacka Anna, Możliwości liberalizacji reżimu wizowego w ramach współpracy państw w Partnerstwie Wschod nim, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wymiary realnej integracji, (red.) Mieczysław Zdanowicz, Tomasz Dubowski, Agnieszka Piekutow ska, Warszawa 2010. Zięba Ryszard, Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej woj nie, Warszawa 2010.
462 Bibliografia Ziętara Paweł, „Kultura" na tle powojennej emigracji, [w:] Aktualność prze słania paryskiej „Kultury" w dzisiejszej Europie. Zbiór studiów, (red.) Łukasz Jasina, Jerzy Kłoczkowski, Andrzej Gil, Lublin 2007. Żołędowski Cezary, Białorusini i Litwini w Polsce, Polacy na Białorusi i Litwie. Uwarunkowania współczesnych stosunków między większością i mniejszościami narodowymi, Warszawa 2003. Żukowski Marian, Współpraca gospodarcza Polska-Białoruś, [w:] Pol ska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, (red.) Henryk Chałupczak, Elż bieta Michalik, Lublin 2005. Żurawski vel Grajewski Przemysław, Polityka wschodnia Unii Europej skiej a interesy Polski, [w:] Polityka zagraniczna Polski, Unia Euro pejska, Stany Zjednoczone, Sąsiedzi, (red.) Jacek Czaputowicz, War szawa 2008. Żurawski vel Grajewski Przemysław, Polska polityka wschodnia 1989-2015. Wymiar narodowy i unijny, Kraków 2016. Русакович А. В., Белорусско-польское экономическое взаимодействие. Проблемы и перспективы, [w:] Polska-Białoruś. Wybrane aspekty po lityczne i gospodarcze, (red.) Grzegorz Tokarz, Marian S. Wolański, Toruń 2007.
Summary The Belarusian issue gained augmented attention in Poland fol lowing disintegration processes in the USSR. The fall of the USSR gave rise to the establishment of Belarusian state, which attained the acceptance of the large part of the international community. The rela tionships of Poland with the new neighbour country had to be estab lished from the very beginning. The objectives of the present monography are the most important concepts of Polish foreign policy toward Belarus presented from 1989 by the various political movements. Polish-Belarusian relationships had not been addressed to as a sep arate issue of political debates until mid-90s, but instead, were in cluded as a part of the common policy toward countries on the east side. From 1989 to 1995 in the Polish political thought there were four dominant ways of consideration of the eastern issues: nationalist, independence-centered, Euro-Atlantic, and of economic pragmatism. Within these four concepts, particular plans for activities shaping rela tionships with eastern neighbour countries were proposed, depending on the current events. From 1989 to 1991 the concepts corresponded to the emancipation movements in the USSR. However, they differed in the desired extent of Poland's engagement in disintegration of the Soviet Empire. Post-communists and nationalists refused to support the independence aspirations of the Soviet republics. Such an atti tude was justified by the conflict with the USSR, whereas this country guaranteed security in the face of Germany reunification and was an important trade
partner. According to the concept of a double way without interference, which from 1990 to 1991 formed the base of Polish foreign policy, good relations with Moscow should be main tained whilst the former Soviet republics should be treated as inde-
464 Summary pendent countries. On the other hand, active engagement of Poland in support of emancipation of nations within the USSR was promoted by the KPN. In December 1991 the USSR had collapsed definitely. From that time Poland had to develop relationship with former member re publics, which became independent states. Each of the four men tioned concepts considered the existence of independent Lithuania, Belarus and Ukraine as being consistent with the Polish raison d'État. Two projects which emerged in first half of the 90s within EuroAtlantic concept, claimed that independence of Lithuania, Belarus and Ukraine can be guaranteed by the co-operation of these countries with EU and NATO, followed by the access in the more distant future. Several months after the fall of the USSR, the idea of support for the maintenance of independence of the new countries was popu lar among the movements associated with nationalist concept. Their opinion was similar to that of the KPN and it claimed that the best way to support the independence of Lithuania, Belarus and Ukraine would be a closer political and economic link with Poland within the alliance of countries of Intermarium. A possibility of Poland's engagement in gaining independence by its eastern neighbours was ruled out in the concept of partnership for development, which emerged from the economic pragmatism. Post communist left wing politics along with populists judged that the lack of potential for protection of the independence of eastern neighbours forced Poland to accept Russians' right to impose its dominance over the
post-Soviet space. In Poland, the necessity of a separate foreign policy toward Belarus begun to be appreciated in 1995. President Alexander Lukashenko initiated the process of change of the forms of government which was aimed at strengthening his authority. Therefore, Poland faced the challenge of elaboration of a new strategy in relations with neighbour country ruled by undemocratic government. From 1995 to 2013 the public discourse was dominated by the ideas proposed by post-communists and post-Solidarity movements. Both these main components of the Polish political scene established a goal for eastern foreign policy to protect the independence of neigh bour countries by promoting their closer cooperation with Western international structures. The concepts created between 1995 and 2007 in post-Solidarity movements claimed that the maintenance of inde-
Summary 465 pendence of Belarus required a well-established democracy. On the other hand, post-communists postulated the stimulation of bilateral relations as means of Polish support Belarus' independence. From 2007 to 2010 the government dominated by Civil Plat form (PO) decided to join EU-Belarus dialogue, initiated at the beginning of 2007. Post-Solidarity liberals considered Alexander Lu kashenko as the only political force able to guarantee Belarus' inde pendence. The policy proposed by Poland on the EU forum assumed the attempt of encouragement of Alexander Lukashenko for closer cooperation with Europe. The benefits offered to Belarus were con ditioned on the democratic reforms. In bilateral relations the govern ment headed by Donald Tusk indented to resolve controversial issues concerning Polish national minority. Moreover, it hoped for a revival of cooperation between both countries. Since the end of 2010 an unification of concepts could be recorded as presented by parliamentary fractions originated from Solidarity and communist party. They realized that support for Belarusian opposi tion, as well as dialogue with the government, had been proved inef fective. Therefore, they postulated support for a bottom up democratic reforms by stimulation of initiatives serving development of civil so ciety. In movements originated from Solidarity and communist party, beside concept of Polish foreign policy toward Belarus, two plans were created to be realized at the level of European Union. Both of them assumed the development of a separate plan dedicated to Post-soviet
states, which would lead to integration with European Community. From 1995 to 2013 another concepts also appeared, as alternatives for those proposed by ruling parties. Among the most important were: economic pragmatism by Self-defence (Samoobrona), nationalpragmatic one by PSL, and concept of nationalist movements. All of them postulated the maintenance of political dialogue with Alexander Lukashenko's party. However, each political movement has its own motives of such an opinion. The present dissertation is based on materials published up to 2013. Civil disorders in Ukraine gave rise to the international events which changed the position of Belarus. Imperial aspirations of Moscow influenced the Polish-Belarusian relations. The reaction of Polish political fractions to the situation in Eastern Europe after crisis in Ukraine deserves a separate description. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Włodarczyk, Anna |
| author_GND | (DE-588)121159520X |
| author_facet | Włodarczyk, Anna |
| author_role | aut |
| author_sort | Włodarczyk, Anna |
| author_variant | a w aw |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046752736 |
| ctrlnum | (OCoLC)1164609933 (DE-599)BVBBV046752736 |
| era | Geschichte 1989-2013 gnd |
| era_facet | Geschichte 1989-2013 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046752736</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200828</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">200608s2019 xx |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">UWD 2019/37855</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788374315890</subfield><subfield code="9">978-83-7431-589-0</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1164609933</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046752736</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Włodarczyk, Anna</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)121159520X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013</subfield><subfield code="c">Anna Włodarczyk</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Białystok</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku</subfield><subfield code="c">[2019]</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="4"><subfield code="c">© 2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">465 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1989-2013</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Mniejszości narodowe</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polacy za granicą</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polityka zagraniczna</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Außenpolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4003846-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Białoruś</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Belarus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079143-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Außenpolitik</subfield><subfield code="0">(DE-588)4003846-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Belarus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4079143-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1989-2013</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20200828</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">478</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090511</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09049</subfield><subfield code="g">478</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090511</subfield><subfield code="g">478</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09049</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032162425</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Białoruś dbn Polska dbn Belarus (DE-588)4079143-9 gnd Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Białoruś Polska Belarus Polen |
| id | DE-604.BV046752736 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:42:26Z |
| indexdate | 2024-11-25T11:10:22Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788374315890 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032162425 |
| oclc_num | 1164609933 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 465 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20200828 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku |
| record_format | marc |
| spelling | Włodarczyk, Anna Verfasser (DE-588)121159520X aut Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 Anna Włodarczyk Białystok Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku [2019] © 2019 465 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache Geschichte 1989-2013 gnd rswk-swf Mniejszości narodowe dbn Polacy za granicą dbn Polityka zagraniczna dbn Außenpolitik (DE-588)4003846-4 gnd rswk-swf Białoruś dbn Polska dbn Belarus (DE-588)4079143-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Außenpolitik (DE-588)4003846-4 s Belarus (DE-588)4079143-9 g Geschichte 1989-2013 z DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Włodarczyk, Anna Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 Mniejszości narodowe dbn Polacy za granicą dbn Polityka zagraniczna dbn Außenpolitik (DE-588)4003846-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4003846-4 (DE-588)4079143-9 (DE-588)4046496-9 |
| title | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |
| title_auth | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |
| title_exact_search | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |
| title_exact_search_txtP | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |
| title_full | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 Anna Włodarczyk |
| title_fullStr | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 Anna Włodarczyk |
| title_full_unstemmed | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 Anna Włodarczyk |
| title_short | Polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec Białorusi w latach 1989-2013 |
| title_sort | polskie koncepcje polityki zagranicznej wobec bialorusi w latach 1989 2013 |
| topic | Mniejszości narodowe dbn Polacy za granicą dbn Polityka zagraniczna dbn Außenpolitik (DE-588)4003846-4 gnd |
| topic_facet | Mniejszości narodowe Polacy za granicą Polityka zagraniczna Außenpolitik Białoruś Polska Belarus Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032162425&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT włodarczykanna polskiekoncepcjepolitykizagranicznejwobecbiałorusiwlatach19892013 |