Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim: = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Szczecin
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
2019
|
| Ausgabe: | Wydanie I. |
| Schriftenreihe: | Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński
t. (1172) = 1098 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | Na stronie tytułowej także tom 1172, oznaczający numer kolejny serii Rozprawy i Studia do numeru 74. wydawanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie Literaturverzeichnis Seite [165]-176 |
| Beschreibung: | 382 Seiten Illustrationen (überwiegend farbig) 25 cm |
| ISBN: | 9788379723249 8379723244 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 cb4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046750924 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210930 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200605s2019 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788379723249 |9 978-83-7972-324-9 | ||
| 020 | |a 8379723244 |9 83-7972-324-4 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1164653853 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046750924 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Pawłowska, Agnieszka |e Verfasser |0 (DE-588)1211570819 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim |b = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |c Agnieszka Pawłowska |
| 246 | 1 | 1 | |a Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| 250 | |a Wydanie I. | ||
| 264 | 1 | |a Szczecin |b Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego |c 2019 | |
| 300 | |a 382 Seiten |b Illustrationen (überwiegend farbig) |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 1 | |a Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński |v t. (1172) = 1098 | |
| 500 | |a Na stronie tytułowej także tom 1172, oznaczający numer kolejny serii Rozprawy i Studia do numeru 74. wydawanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite [165]-176 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung auf Deutsch | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1653-1805 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Zunftwappen |0 (DE-588)4191140-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Preußen |0 (DE-588)4047194-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Pommern |0 (DE-588)4046744-2 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Cechy (rzemiosło) | |
| 653 | 0 | |a Godła | |
| 653 | 0 | |a Ikonografia | |
| 653 | 0 | |a Rzemiosło | |
| 653 | 2 | |a Brandenburgia-Prusy | |
| 653 | 2 | |a Pomorze Zachodnie | |
| 653 | 2 | |a Prusy | |
| 653 | 4 | |a 1601-1700 | |
| 653 | 4 | |a 1701-1800 | |
| 653 | 4 | |a 1801-1900 | |
| 653 | 6 | |a Monografia | |
| 689 | 0 | 0 | |a Preußen |0 (DE-588)4047194-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Pommern |0 (DE-588)4046744-2 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Zunftwappen |0 (DE-588)4191140-4 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1653-1805 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 810 | 2 | |a Uniwersytet Szczeciński |t Rozprawy i Studia |v t. (1172) = 1098 |w (DE-604)BV000776792 |9 1172 = 1098 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210930 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032160651 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 907.2 |e 22/bsb |f 0903 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 907.2 |e 22/bsb |f 0903 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804181510250561536 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wstęp /7 ROZDZIAŁ 1 Cechy w państwie brandenbursko-pruskim od połowy XVII do początku XIX wieku Miejsce ceęhów w brandenbursko-pruskiej polityce gospodarczej /21 Funkcjonowanie cechów rzemieślniczych na Pomorzu w XVII i XVIII wieku /33 ROZDZIAŁ 2 Godła cechowe ֊ przedmioty heraldyczne i budowa. Studium porównawcze Geneza godeł /55 Kształtowanie się godel poszczególnych branż /59 Branża spożywcza /59 Branża drzewna /68 Branża metalowa /78 Branża tekstylno-odzieżowa /91 Branża skórzana /98 Branża budowlana /105 Rzemiosła różne /107
ROZDZIAŁ З Analiza godeł cechowych Treści godeł /122 Specyfika godeł cechowych w kontekście zasad heraldycznych /143 Pragmatyzm i realizm godeł /143 Trwałość wyobrażeń a aktualizacja informacji /146 Uniwersalizm /149 Autonomia godeł cechowych /151 Wymiar ideowy /151 Heraldyzacja /153 Zakończenie /161 Literatura /165 Katalog /177 Zusammenfassung /381 Autorzy zdjęć /383
Literatura Przekazy archiwalne Archiwum Państwowe w Szczecinie Cechy miasta Banie, sygn. 6, 8, 9,13, 14,19, 30. Białogard, sygn. 2, 3, 7. Bobolice, sygn. 4, 7, 8, 17, 53. Darłowo, sygn. 8, 35, 36, 38, 39, 42. Dobra, sygn. 1. Goleniów, sygn. 4,14, 16, 32, 34, 35. Golczewo, sygn. 4, 9,14. Gryfino, sygn. 3—6,11,12, 22, 26, 31, 32. Kamień Pomorski, sygn. 36, 38, 39, 40, 50, 58, 64, 96,104,107,115,126. Kołobrzeg, sygn. 19, 20, 46, 57, 74, 103, 105, 107, 127, 129, 134, 137, 140, 141, 145, 149,154,158. Koszalin, sygn. 9,10,19, 26, 30. Łobez, sygn. 3, 4,11, 21,22. Miastko, sygn. 5, 35, 47. Nowogard, sygn. 4, 6. Płoty, sygn. 14. Police, sygn. 19, 30-33, 38. Połczyn Zdrój. Pyrzyce, sygn. 3,15, 23, 42, 58, 67. Resko, sygn. 21. Sławno, sygn. 6. Słupsk, sygn. 3,13,14, 23. Stargard Szczeciński, sygn. 8,9,17,27,29,35,37-39,51,53,56,57,61,68,71,82. Suchań, sygn. 2, 21, 24, 29. Szczecin, sygn. 6, 7,13, 22,23,133,134,168,172,173,179,183, 222, 224,229, 232,282, 322, 327. Świnoujście, sygn. 1. Węgorzyno, sygn. 14,17, 26, 30, 35, 53, 60, 81, 82. Wolin, sygn. 143,176, 180,189, 229a.
166 Literatura Zbiór tłoków i odcisków pieczçtnych, sygn. 852, 854, 855, 858, 887, 888,921, Akta miasta Gryfice, sygn. 282,284, 287, 291, 293, 298. Archiwum Książąt Szczecińskich, Pars 1/2718, 2982, 2979; Pars 11/519. Archiwum Państwowe w Koszalinie Akta miasta Koszalina (Magistrat Koslin), sygn. 458, 451. Archiwum Państwowe w Koszalinie/ Oddział w Słupsku Cechy miasta Słupska (bursztyniarzy, sygn. 1-11; kupców i postrzygaczy sukna, sygn. 1-12; kowali, sygn. 1-3). Landesarchiv Greifswald Stadtverwaltung Stolp, sygn. 23,643,1050,1411. Stadtverwaltung Anklam, 38b: sygn. 2684, 2719, 2944,2946, 2972,3352, 3361, 3388, 3389, 3390, 3391, 3522, 3536, 3541, 3749, 3750, 3751, 3752, 3753, 3797, 3798, 3799, 3843, 3866, 3867, 3868, 3398, 2882, 2534, 2537, 2688, 3462, 3467. Stadtverwaltung Altentreptow 38b: sygn. 1239,1242. Rügenwalde, sygn. 304, 314. Cechy miast: Demmin (Fischeramt, sygn. 7; Goldschmiedeamt, sygn. 1; Brandweinbrenner, sygn. 1; Schmiedeamt, sygn. 6; Schlosseramt, sygn. 8; Weberamt, sygn. 4; Bäcker, sygn. 3; Färber, sygn. 1; Bötcher, sygn. 2). Pasewalk (Baugewerk, sygn. 25; Kaufmannschaft, sygn. 22; Müllerinnung, sygn. 11, 14; Fleischerinnung, sygn. 4; Sattlerinnung, sygn. 1, 2; Weberinnung, sygn. 6). Gartz/O (Stellmacher u. Bötcher, sygn. 3). Altentreptow (Schmiede, sygn. 2; Stellmacher u. Bötcher, sygn. 9).
Literatura 167 Zbiory muzealne Muzeum Narodowe w Szczecinie Dział Numizmatyki: zbiór sfragistyczny Dział Sztuki Dawnej: sztuka, rzemiosło artystyczne Dział Etnografii Pomorza: skrzynie cechowe Opracowania 670 lat historii, kultury i tradycji malej bobolickiej ojczyzny. Biuletyn konferencyjny, red. J. Koczkodej, K. Kwinta, H. Michalak, Bobolice 2010. Adamczewski M., Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000. Anioł C., Światło braci cechowych, Kraków 2007. Arłamowski K., Rzemiosło przemyskie od XIV wieku do roku 1949, Przemyśl 1981. Bagieńscy E. i W., Zabytki rzemiosłapiaseczyńskiego nafotografiach Edwarda Renau seniora, Piaseczno 2007. Batissini M., Symbole i alegorie, Warszawa 2005. Bemowsky H., Lilienthalstadt Anklam, aus der Geschichte der Stadt. Von den Anfängen bis 1918, t. 1, Anklam 1989. Pobrane z: http://www.museumnet. museum-im-steintor.de/digitalisate/an3434.pdf (17.07.2013). Berlepsch H. A., Chronik der Gewerke, nach Forschungen in den alten Quellensammlungen und Archiven vieler Städte Deutschlands und der Schweiz, Tom 6: Chronik vom ehrbaren Bäckergewerk, miejsce wyd. nz, 1851. Białecki T., Herby miast Pomorza Zachodniego, Szczecin 1991. Bimler-Mackiewicz E., Treści znaków cechowych — sposoby analizy i interpretacji, w: Tekst źródła. Krytyka. Interpretacja, red. B. Trelińska, Warszawa 2005, s. 383-388. Bimler-Mackiewicz E., Znaki cechowe i ichfunkcje na ziemiach polskich, Warszawa 2004. Blümcke O., Die Handwerkszünfte im mittelalterlichen Stettin, „Baltische Studien NF” 1884, nr 34, s. 81-240. Borkowska-Bagieńska E., Cechowe prawo
gospodarcze w miastach Wielkopolski w XVII wieku, Poznań 1977. Böhmert V., Beiträge zur Geschichte des Zunftswesens, Leipzig 1862. Brinckmann J., Führer durch das Hamburgische Museum für Kunst und Gewerbe, zugleich ein Handbuch der Geschichte des Kunstgewerbes, Hamburg 1894.
168 Literatura Brinkmann W., Preussen unter Friedrich Wilhelm II. (1786-1797), Frankfurt a. Main 2001. Brüggemann W.L., Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogtums Vor- und Hinterpommern, Stettin 1784. Brüggemann W.L., Beiträge zur ausführlichen Beschreibung des Königl. Preussischen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern, t. 1, Szczecin 1800. Buchholz W, Deutsche Geschichte im Osten Europas. Pommern, Siedler 1999. Buczek R., Pieczęcie cechów zachodniopomorskich odXVdo XIX wieku. Część I Katalog, „Materiały Zachodniopomorskie” 1960, nr 6, s. 419-454. Buske N., Pommern. Territorialstaat und Landesteil von Preussen. Ein Überblick über die politische Entwicklung, Schwerin 1997. Canzler G., Zünfte und Gilden in Ostfriesland bis 1744, Weener (Ems) 1999. Cetwiński M., Czytanie herbów, w: Imago narrat. Obraz jako komunikat w społeczeństwach europejskich, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2002, s. 329-335. Chmiel A., Godła rzemieślnicze i przemysłowe krakowskie, Kraków 1922. Chrzanowski T., Kornecki M., Złotnictwo toruńskie, Warszawa 1988. Ciepiela S., Eberle L., Horn M., Wyroby rzemieślnicze w Polsce w XIV-XVIII wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971. Cooper J.C., Lexikon alter Symbole, Leipzig 1986. Czempas J.A., Złotnicy, cyrulicy, piwowarzy i kramy przekupnicze. (Rzemiosło i handel w dawnym Rzeszowie), Rzeszów 2002. Człowiek i przyroda w średniowieczu i we wczesnym okresie nowożytnym, red. W. Iwańczak, K. Bracha, Warszawa 2000. Dannenberg H., Münzgeschichte Pommerns im Mittelalter, Berlin 1893. Danziger Kunst vom 15. bis 18. Jahrhundert,
red. T. Grzybkowska, Gdańsk 1997. Dawny Stargard - miasto i jego mieszkańcy. Das alte Stargard - die Stadt und ihre Einwohner. Katalog wystawy, red. J. Aniszewska, Stargard Szczeciński 2000. Dąbrowska E., Dzieje cechów sukienników ipostrzygaczy w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2004. Die Sammlung der Siegelstempel im Kestner — Museum Hannover, Hannover 1985. Dilcher G., Die genossenschaftliche Struktur von Gilden und Zünften, w: Gilden und Zünfte. Kaufmanische und gewerbliche Genossenschaften im frühen und hohen Mittelalter, red. B. Schwineköper, Sigmaringen 1985, s. 71-111. Dzieje Pomorza Zachodniego w wypisach, red. H. Lesiński, Poznań 1961. Dzieje Szczecina, red. G. Labuda, J. Wiśniewski, t. 2, Warszawa-Poznań 1985. Dzieje ziemi białogardzkiej, red. A. Czarnika, Poznań 1972. Dzieło sztuki: źródło ikonograficzne, czy coś więcej? Materiały sympozjum XVII Powszechnego Zjazdu Historyków w Krakowie, 15-18 września 2004, red. M. Fabiański, Warszawa 2005.
Literatura 169 Eggert O., Geschichte Pommerns, Hamburg 1965. Engelmann В., Prusy— kraj nieograniczonych możliwości, Poznań 1984. Ennen R., Zünfte und Wettbewerb. Möglichkeiten und Grenzen zünftlerischer Wettbewerbsbeschränkungen im städtischen Handel und Gewerbe des Spätmittelalters, Köln 1971. Eylert W, Die Gewandschneider in Stolp, „Famieliengeschichtliche Mitteilungen und Vereinnachrichten der Pommerschen Vereinigung für Stamm und Wappenkunde in Stettin” 1937, nr 7-8 (9-10), s. 49-58, 65-74. Falck R., Vom Stargarden Tuchmacher und Wollenweber Amt, „Baltische Studien NF” 1931, nr 33, s. 261-270. FercowiczT., Tarcze trumienne cechów wrocławskich XVI—XIX w.,vr: Mieszczaństwo wrocławskie, red. H. Sokolska, Wrocław 2003. Fischer H., Friedrich der Grosse und das Tuchmachergewerck der Stadt Rummelsburg, „Unser Pommerland” 1929, nr 1-2 (14), s. 59-62. Fischinger A., Złotnictwo dawnych Prus Królewskich i Książęcych w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2000. Frankowska-Makała M., Szczeciński cech złotników od średniowiecza do początku XVII wieku, „Materiały Zachodniopomorskie NS” 2004, nr 1 (2) s. 65-70. GazińskaM., Gaziński R., Rzemiosło w miastach Pomorza Pruskiego w 1779 i 1782 r. Analiza taksonomiczna, w: Taksonomia 17. Klasyfikacja i analiza danych — teoria i zastosowania, red. K. Jajuga, M. Walesiak, Wrocław 2010, s. 62-70. Gaziński R., Horoszko G., Herby i motywy heraldyczne na monetach zachodniopo morskich, Szczecin 2005. Gaziński R., Z dziejów drukarstwa i handlu książką w Kołobrzegu w drugiejpołowie XVII wieku, w: „Biblioteka” 2009, nr 13 (22), s. 174-179.
Gehm R., Verloren und Wiedergefunden. Eine urkundliche Kostprobe aus der Lade der Gollnower Schuhmacher-Innung, w: Heimatkalenderfür den Kreis Naugard 2,1928/29, nr 6-8, s. 131-135. Geschlechtergesellschaften, Zunft-Trinkstuben und Bruderschaften in spätmittelaT terlichen und frühneuzeitlichen Städten, red. G. Fouguet, M. Steinbrink, G. Zeilinger, Stadt in der Geshichte, Ostfildern 2003. Grenser A., Zunft-Wappen und Handwerker - Insignien. Eine Heraldik der Künste und Gewerbe, Rommel 1889. Guilds, Innovation and the European Economy, 1400-1800, red. S.R. Epstein, M. Prak, New York 2008. Gumowski M., Handbuch derpolnischen Siegelkunde, Graz 1966. Gumowski M., Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939. HaisigM., Studia nad legendą pieczęci miejskiej, Wroclaw 1953. Haupt H.-G., Neue Wege zur Geschichte der Zünfte in Europa, w: Das Ende der Zünfte. Ein europäischer Vergleich, red. H.-G. Haupt, Göttingen 2002, s. 9-38.
170 Literatura Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2, cz. 1, opr. M. Biskup, M. Bogucka, A. Mączak, B. Wachowiak; t. 2, opr. Z. Szultka, H. Lesiński, Poznań 1976 (cz. 1), 2003 (cz. 3). Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500—1701), red. B. Wachowiak, Poznań 2001. Hrdlicka J., Pražska heraldika. Znaky pražských mest, cechu a mestanu, Praha 1993. Hrdlicka J., Jasek J., Hruby V., Pet stoleti remeslne symboliky ve sbirce pečetidel a razítek Archivu hlavního mesta Prahy. Komentowany katalog, Praha 1999. Hupp O., Königreich Preußen. Wappen der Städte, Flecken und Dörfer, Bonn 1985 (Neudruck der Ausgabe von Frankfurt a. Main 1896 und 1898). Introligatorstwo warszawskie, red. I. Wojsz, Warszawa 2005. Irsilger F., Zur Problematik der Gilde- und Zunftterminologie, w: Gilden und Zünfte. Kaufmanische und gewerbliche Genossenschaften imfrühen und hohen Mittelalter, red. B. Schwineköper, Sigmaringen 1985, s. 53-70. Kaczmarek W., Technika powroźnicza i sieciarska na podstawie zabytków Muzeum Pomorza Zachodniego, „Materiały Zachodniopomorskie” 1960, nr 6, s. 455-499. Kałuski T., Pieczęcie cechów na ziemiach księstwa głogowskiego do końca XVIII wieku. Geneza i treści symboliczne (praca doktorska napisana pod kierunkiem W. Strzyżewskiego), Zielona Góra 2008. Kaufhold K.H., Das Gewerbe in Preußen um 1800, Göttingen 1978. Kizik E., Śmierć w mieście hanzeatyckim z XVI-XVIII wieku, Gdańsk 1998. Klepacka J., Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Historycznego m. Krakowa, Kraków 1957. Kolbuszewska D., Mięsa kęs, Poznań 1999. Kołodziejska B., Rzemiosło garncarskie w
Zielonogórskiem, Warszawa 1973. Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990. Kosiński R., Mirocha W., Pieczęć cechu garncarskiego w Żywcu i jej analogie, „Biuletyn Numizmatyczny” 2005, nr 3, s. 217-222. Kottwitz, Geschichte der Stettiner Bäcker-Innung und der Stadt Stettin, Stettin 1899. Kotula F., Cechowe znaki i tłokipieczętne w Muzeum w Rzeszowie, Warszawa 1951. Kratz G., Die Städte der Provinz Pommern. Abriss ihrer Geschichte, zumeist nach Urkunden, Berlin 1865. Kropidlowski Z., Samopomoc w korporacjach rzemieślniczych Gdańska, Torunia i Elbląga (XIV-XVIII w.), Gdańsk 1997. Krüger H., Zur Geschichte der Manufakturen und der Manufakturarbeiter in Preussen, Berlin 1958. KwakJ., Nauka rzemiosła w miastach Księstwa Opolsko-Raciborskiego od XVI do połowy XVIII wieku, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu” 1973, s. 21-36.
Literatura 171 Kwak J., Rola cechów w kształtowaniu kultury obyczajowej i etyki zawodowej w rze miośle górnośląskim, Katowice 1995. Kwaśniewska A., Rzemiosło garncarskie na terenie Kaszub od końca XVIII do 1939 r., Gdańsk 2006. LeonhardtW., Das große Buch der Wappenkunst. Entwicklung, Elemente, Bildmotive, Gestaltung, München 1976. Lenczowski F., Materiały do dziejów miasta Żywca od XV do XVIII wieku, Kraków 1957. Lepówna B., Koła garncarskie napieczęciach cechów zachodniopomorskich, „Pomorania Antiqua” 1974, nr 5, s. 151-164. Lesiński H., Degradacjafeudalnejprodukcji cechowej i rozwójprzemysłu manufaktu rowego, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań 2003, 657-680. Lesiński H., Główne linie rozwoju gospodarczo-społecznego Kołobrzegu w XIIIXVIII wieku, „Szczecin” 1960, nr 1-2, s. 21-38. Lesiński H., Kryzys gospodarczy i społeczny w miastach oraz próby jego przezwycię żenia, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań 1976, s. 151-172. Lesiński H., Zarys dziejów Stargardu odXIII do końca XVIII wieku, w: Z dziejów ziemi stargardzkiej, red. B. Dopierała, Poznań 1969, s. 99-124. Leśniak F., Rzemieślnicy i kupcy w Krośnie, Kraków 1999. Lietz Z., Tłoki pieczętne cechów rzemieślniczych w zbiorach woj. olsztyńskiego, „Rocznik Olsztyński” 1963, nr 5, s. 353—368. Lucht D., Pommern: Geschichte, Kultur und Wirtschaft bis zum Beginn des Zweiten Weltkrieges, t. 3, Köln 1996. Ludwisarstwo stargardzkie i pomorskie XIV-XVII wieku. W 350 rocznicę odlania ostatniego dzwonu w Stargardzie: katalog wystawy, red. M. Majewski, Stargard 2003. ..łyżek srebrnych dwa tuziny.” Srebra domowe w Gdańsku
1700-1816. Katalog wy stawy w Domu Uphagena, lipiec -listopad2007, red. E. Poduralski-Szymańska, Gdańsk 2007. Maciąga M., Zarys dziejów rzemiosła cechowego w Mielcu, t. 1, Mielec 1991. Maisel W., Archeologia prawna Polski, Warszawa, Poznań 1982. Majewski M., Ludwisarstwo stargardzkie XV-XVII wieku, Stargard 2005. Majewski M., Odciski stargardzkich pieczęci cechowych w Archiwum Książąt Szczecińskich, w: Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i ziemi lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut, Warszawa 2008, s. 91-105. Majewski M., Zarys ludwisarstwapomorskiego XIV—XVII wieku, w: Życie dawnych Pomorzan. Materiały z konferencji, Bytów, 14—15 października 2004, red. W. Łysiak, Poznań 2006, s. 131-144.
172 Literatura Marcisz В., Ikonografia pieczęci cechowych miasta Wrocławia (XV-XIX w.), w: Pieczęć w Polsce średniowiecznej i nowożytnej, red. P. Dymmel, Lublin 1998. Marcisz B., Rzemiosła cechowe miasta Wrocławia w świetle źródeł sfragistycznych (XIV-XIX w.), w: Mieszczaństwo wrocławskie, red. H. Sokolska, Wrocław 2003. Mączak A., Samsonowicz H., Zientara B., Z dziejów rzemiosła w Polsce, Warszawa 1954. Mehring F., Historische Aufsätze zur preußisch-deutschen Geschichte, Berlin 1946. Mieck I., Preußische Gewerbepolitik in Berlin 1806—1844, Berlin 1965. Milewska-Waźbińska В., Różne oblicza zmiennej Fortuny, „Nauka” 2012, nr 2, s. 157-166. Mittenzwei I., Noack K.-H., Preußen nach dem Siebenjährigen Krieg. Auseinandersetzungen zwischen Bürgertum und Staat um die Wirtschaftspolitik, Berlin 1983. Najdus W., Rodzina i domownicy rzemieślnika polskiego w latach 1772-1918 na podstawie materiałów małopolskich, w: Społeczeństwo polskie XVIII-XIX wieku. Studia o rodzinie, red. J. Leskiewiczowa, t. 9, Warszawa 1991, s. 14-80. Neugebauer W., Geschichte Preussens, Hildesheim 2004. Neugebauer W., Zentralprovinz im Absolutismus. Brandenburg im 17. und 18. Jahrhundert, Berlin 2001. Nowakowski A., Rosadziński L., „Witajcie koledzy —poznańska „Książka wpisów wędrujących czeladników introligatorskich”, „Biblioteka” 2010, nr 14 (23), s. 21-32. O kaflach, tudzież o garncarzach, kaflarzach i zdunach w Przemyślu. Katalog wystawy, red. K. Winiarska, Przemyśl 2006. Panfil T., Lingua symbolica. O pochodzeniu i znaczeniach najstarszych symboli heral dycznych w Polsce, Lublin 2002. Panofsky E., Studia
z historii sztuki, opr. J. Białostocki, Warszawa 1971. Pantermühl H., Geschichte der Freien Bäcker-Innung Swinemünde, Swinemünde ca. 1930. Pawłowska A., Niezamknięte księgi - o księgach cechowych na Pomorzu Zachodnim, „Biblioteka” 2010, nr 14 (23), s. 7-20. Pawłowska A., Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, „Przegląd Zachodniopomorski” 2013, nr 4, s. 23-40. PelcJ., Wstęp do semiotyki, Warszawa 1982. Piasecki J., Dzieje rzemiosłapleszewskiego, Pleszew 1993. Piech Z., Herb jako źródło historyczne, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2018, nr 17 (28), s. 5-44. Piech Z., Ikonografia pieczęci Piastów, Kraków 1993.
Literatura 173 Piech Z., Pieczęćjako źródło ikonograficzne: ze studiów nad ikonografią historycz ną, w: Sfragistićnij Sončnik, mat. z IV Miźnarodna Sfragistićna Konferencia 2013.11.22, Kijów 2015, s. 21-87. Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań, red. Z. Piech, J. Pakulski, J. Wroniszewski, Warszawa 2006. Pies E., Zünftige und andere alte Berufe mit 222 zeitgenössischen Illustrationen und Zunftwappen, Solingen 1999. Podralski J., Z dziejów Łobza, w: Z dziejów ziemi łobeskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1971. Pommersches Urkundenbuch, t., NF, bearb. K. Conrad, Köln-Wien 1970. Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Pomorze Zachodnie w państwie brandenbursko-pruskim (1653-1815). Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945, t. 2, wyd. Z. Szultka. Poznań-Gdańsk 2006. Pomorze Zachodnie w tysiącleciu, red. P. Bartnik, K. Kozłowski, Szczecin 2000. Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1808), red. B. Wachowiak, Poznań 2010. Rachel H., Der Merkantilismus in Brandenburg-Preußen, w: Moderne preußische Geschichte, t. 2, red. O. Büsch, W. Neugebauer, Berlin-New York 1981. Regesty dokumentów miasta Szczecina z lat 1243-1856, oprać, i tłum. R. Gaziński, J. Grzelak, J. Podralski, Szczecin 1993. Reininghaus W., Gewerbe in derfrühen Neuzeit. Enzyklopädie deutscher Geschichte, t. 3, München 1990. Reininghaus W., Zünfte und Zunftpolitik in Westfalen und im Rheinland am Endes des Alten Reiches, w: Das Ende der Zünfte. Ein europäischer Vergleich, red. H.-G. Haupt, Göttingen 2002, s. 71-86. Reith R., Lohn
und Leistung. Lohnformen im Gewerbe 1450-1900, Stuttgart 1999. Rewski Z., Majstersztyki krakowskiego cechu murarzy i kamieniarzy XVI-XIX wieku, Wrocław 1954. Ripa C., Ikonologia, tłum. I. Kania, Kraków 2004. Rolska-Boruch I., Cech złotników lubelskich (XVI—XVIII w.), Lublin 1997. Rzeszowski S., Ważniejsze momenty dziejów Gryfic, „Szczecin” 1962, nr 9-10, s. 21-39. Salmonowicz S., Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Poznań 1987. Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa 1984. SchisslerH., Preussische Agrargesellschaft im Wandel. Wirtschaftliche, gesellschaftliche undpolitische Transformationsprozesse von 1763 bis 1847, Göttingen 1978. Schlichthörle A., Die Gewerbsbefugnisse in der K. Haupt und Residenzstadt München. Ein Betrag zur Kenntnis und Praxis des Gewerbswesens in Deutschland, t. 2, Erlangen 1845. Schoeps H.-J., Preussen. Geschichte eines Staates, Frankfurt a. Main-Berlin 1995.
174 Literatura Schultz H., Handwerker, Kaufleute, Bankiers. Wirtschaftsgeschichte Europas 1500-1800, Frankfurt a. Main 1997. Schuppius R., Das Gewerk der Bernsteindreher in Stolp, „Baltische Studien NF” 1928, nr 2 (30). Sczaniecki M., Slaski K., Dzieje Pomorza Słupskiego w wypisach, Poznań 1960. Sfragistyka, oprać. M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Warszawa 1660. Spuhrmann R., Geschichte der Stadt Cammin in Pommern und des Camminer Domkapitels, 2. Ausg., Cammin i. Pom. ca 1924. Stachoń A., Mistrzowie igły, Bochnia 2001. Statuty toruńskiego rzemiosła artystycznego i budowlanego z XVI-XVIII w., wyd. B. Dybaś, J. Tandecki, Warszawa—Toruń 1990. Strzyżewski W., Pieczęć miejska na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim, w: Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan iperspektywy badań, red. Z. Piech, J. Pakulski, J. Wroniszewski, Warszawa 2006, s. 299-309. Strzyżewski W., Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, Zielona Góra 1999. Sukiennik G., Katalog tłoków pieczętnych z XV do XX w. w zbiorach Biblioteki Ossolineum, „Ze Skarbca Kultury” 1979, nr 31. Szczecin i Pomorze Zachodnie w dziełach kartograficznych, dokumentach ipieczęciach. Wystawa archiwalna w ramach obchodów 750 rocznicy nadania praw miejskich Szczecinowi, red. M. Frankel, Szczecin 1993. Szczepanowicz B., Atlas roślin biblijnych. Pochodzenie, miejsce w Biblii i symbolika, Kraków 2003. Sztuka na dworze książąt Pomorza Zachodniego w XVI-XVII wieku. Katalog wy stawy, Warszawa-Szczecin 1986. Szultka Z., Koloniefrancuskie na Pomorzu brandenbursko-pruskim
od końca XVII do początku XIXwieku, „Roczniki Historyczne” 1987, nr 53, s. 5-100. Szultka Z., Malarstwo, rzeźba i rzemiosło artystyczne Słupska XVII—XVIII w., „Materiały Zachodniopomorskie 1974, nr 20, s. 349—363. Szultka Z., Pomorze Brandenbursko-pruskie. Pod władzą Brandenburgii/ Prus i Szwecji (do 1806/1815r.), w: Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Szultka Z., Próby reform wsi i ożywienie gospodarcze domen w pierwszej połowie XVIII wieku, w: Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2, cz. 3, Poznań 2003. Szultka Z., Rzemiosło i handel Słupska w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Słupsk 1981. Szultka Z., Stosunki społeczne i polityczne w miastach do początku XVIII wieku, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań, 2003, s. 217-233.
Literatura 175 Szultka Z., Struktura społeczno-zawodowa obywateli Słupska w latach 1743—1808, w: „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1979, nr 1 (12), s. 63-84. Śląski K., Miasta i mieszczaństwo, w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 105-126. Śląski K., Zwycięstwo stosunków feudalnych na Pomorzu Zachodnim (1124—1295), w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 5-167. TandeckiJ., Cechy rzemieślnicze w Toruniu i Chełmnie. Zarys dziejów, Toruń 1983. Tomaszewska A., Ikonografia pieczęci cechowych (XV—XIX w.) w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, w: Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i ziemi lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut, Warszawa 2008, s. 107-121. Tomczyk D., Organizacje cechowe Brzegu w świetle źródełsfragistycznych XVI-XVIII wieku, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie” 1994, nr 2, s. 207-228. Tomczyk D., Pieczęcie górnośląskich cechów rzemieślniczych z ХѴ-ХѴПІ w. i ich znaczenie historyczne, Opole 1975. Tradycje piwowarskie na Pomorzu Zachodnim. Informator wystawy, oprać. Danuta Szewczyk, Koszalin 2005. Treue W., Wirtschafts- und Technikgeschichte Preußens, Berlin 1984. Tymicz R., Dawne jednostki miar stosowane na Pomorzu, „Materialy Zachodniopomorskie” 1979, որ 25, s. 263-307. Vanselow О., Zur Geschichte derpommerschen Städte unter der Regierung Fridrich Wilhelmi., „Baltische Studien NF” 1903, nr 7, s. 89-161. Wachowiak, Pomorze zachodnie w początkach czasów nowożytnych (1464-1648). Odrodzenie się i upadek państwa pomorskiego, w: Historia Pomorza, t. 2, cz.
1, Poznań 1976, s. 651-1058. Wachowiak B., Rozwój gospodarczo-społeczny Pomorza Zachodniego od połowy XV do początku XVII wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1958, nr 1 (4). Waterstraat H., Chronik der Innung der Baugewercke zu Stettin vom Jahre 1380 bis 1903, Stettin ok. 1903. Wehler H.-U., Deutsche Gesellschaftsgeschichte. Von Feudalismus des Alten Reichs bis zur defensiven Modernisierung der Reformära 1700—1815, München 1987. Wehrmann M., Geschichte der Stadt Stettin, Nachdruck der Ausg. v. 1911, Augsburg 1993. Wehrmann M., Geschichte von Pommern, t. 2, 1921. Werlich R.-G., Das neunfeldrige Wappen Herzog Bogislaws X von Pommern, w: Land am Meer. Pommern im Spiegel seiner Geschichte, red. W. Buchholz, Köln-Weimar-Wien 1995.
176 Literatura Wielkopolska brać cechowa w okresie staropolskim. Katalog wystawy, red. E. Kowalska, Gniezno 2005. Wilkierze poznańskie. Cz. III: organizacja cechowa, oprać, i wyd. W. Maisel, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969. Wisłocki J., Cechowe tłoki pieczętne jako źródła kultury materialnej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1956, 1 (2). Wisłocki J., Organizacja prawna poznańskiego rzemiosła w XVI i XVII wieku, Poznań 1963. Wojnickie księgi cechowe. T. IV: księgi cechu szewców 1788-1933, wyd. J. Chumiński, J. Szymański, Wojnicz 2000. Zabytki cechów śląskich, red. M. Korżel-Kraśna, Wrocław 2002. Zahel D., 620 lat przemyskich cechów i organizacji rzemieślniczych, Przemyśl, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, 2006. Z dziejów ziemi łobeskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1971. Zientara B., Rozdrobnieniefeudalne (1295-1464), w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 168-326. Die Zunftlade. Das Handwerk vom 15. bis 19. Jahrhundert im Spiegel der Literatur, red. B. Brand, G. Creutzburg, Berlin 1980.
Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Zunftwappen sind sowohl ein wertvolles Quellmaterial für historische Untersuchungen, als auch eine Widerspiegelung des Lebens und der Bestrebungen der einstigen Handwerker. Handwerkszünfte spielten, vom Mittelalter bis ins 19. Jahrhundert, eine enorme Rolle in ganz Europa. Als Berufsorganisationen vereinten sie Vertreter eines Berufes. Sie hatten die Förderung der Tätigkeit ihrer Mitglieder, Aufsicht über die Produktion und Ausbildung neuer Handwerker zum Ziel. Nicht weniger wichtig waren die Aufgaben, die sich auf soziale und religiöse Angelegenheiten und sogar die Verteidigung bezogen. Bei der Erfüllung dieser Aufgaben war eine richtige Begleitung von Bräuchen notwendig, die den Ereignissen einen gehobeneren Charakter verlieh und das Interesse der Gesellschaft weckte. Eine essenzielle Rolle spielte das Zunftwappen. Dieses war im Prinzip das Gegenstück zum Emblem und erfüllte eine identifizierende, authentifizierende, repräsentative und dekorative Funktion. In der vorliegenden Arbeit wurde die außergewöhnliche und viel schichtige Rolle dieser Zeichen am Beispiel des pommerschen Lands gezeigt, und vor allen deren Aufbau und die darin enthaltenen Inhalte. Der beeindruckende Pragmatismus und die starke Verbindung mit dem alltäglichen Leben der Handwerkerschichten zeigen sich in sehr zahlre ichen Darstellungen von Werkzeugen oder Handwerkserzeugnissen. Der Wunsch, den Empfänger zu erreichen, sein Vertrauen zu erwecken und neue Kunden zu gewinnen kommt auch durch die entsprechende Auswahl von Gegenständen und
symbolischen Elementen zur Geltung. Der euro paweite Universalismus ist in den analogen Vorstellungen sichtbar, die in weit voneinander entfernten Ecken Europas funktionieren. Die Sprache der Wappen war im Grunde für jeden Menschen leserlich, unabhängig von seiner Abstammung, Muttersprache oder Ausbildung. Alle diese Themen wurden auf Grundlage von eigener Forschung be sprochen und an konkreten Beispielen dargestellt. Die Forschung bezog sich aufWappen aus dem polnischen und deutschen Gebiet Pommerns innerhalb
382 Zusam menfassung seiner einstigen historischen Grenzen, aus der Zeit der Zugehörigkeit zum Staat Brandenburg-Preußen. Die chronologischen Rahmen der Analyse umfassen zwar etwas mehr als eineinhalb Jahrhunderte (ab der Hälfte des 17. Jahrhunderts bis Anfang des 19. Jahrhunderts), für die Zwecke der Arbeit und Vergleichsstudien wurden jedoch auch Symbole analysiert, die außerhalb dieses Rahmens liegen. Die weiteren Teile der Arbeit bringen die Wappen der einzelnen Handwerkerbranchen, ihren Aufbau, Bestandteile und Entwicklung näher. Die weitere, vertiefende Analyse führt sodann in die Welt der Symbole ein, in die versteckten Bedeutungen, die durch diese übermittelt werden. Gezeigt wurden die Rechtmäßigkeiten, die diese Wappen, ihre Schaffung und ihr Lesen beherrschen, sowie deren Verhältnis zu traditionellen Stadt oder Adelswappen. Ein sehr wesentlicher Vorzug der Arbeit und deren essenzieller Bestandteil ist der Katalog, in dem die von der Autorin gefundenen Wappen gesammelt wurden ֊ jene, die sich bis heute auf Denkmälern erhalten haben, sowie jene, die nur in schriftlichen oder ikonografischen Überlieferungen überdauert haben, wobei im Hinblick auf den breiteren Zugang zu Materialien die Wappen von Zünften, die auf dem heutigen Gebiet Polens tätig sind, überwiegen. Sie stellen eine breite Basis an ikonografischen Quellen dar, die bei der Arbeit an der gesellschaftlichen und wirtschaftlichen Geschichte Pommerns außerordentlich wertvoll ist. Handwerkszünfte wurden in 48 Städten Polens und Deutschlands erfor scht. Die Grundlage für die Analysen waren vor allem
Zunftdenkmäler, auf denen Abbilder der Wappen angebracht wurden. Es handelt sich dabei um natüriiche Träger dieser Symbole, die gleichzeitig den Kontext ihrer Nutzung aufzeigen. Es wurden die Ressourcen des Nationalmuseums in Szczecin, des Staatsarchivs in Szczecin, des Staatsarchivs in Koszalin und der Zweigniederlassung dieses Archivs in Słupsk sowie des Landesarchivs in Greifswald genutzt.
|
| adam_txt |
Spis treści Wstęp /7 ROZDZIAŁ 1 Cechy w państwie brandenbursko-pruskim od połowy XVII do początku XIX wieku Miejsce ceęhów w brandenbursko-pruskiej polityce gospodarczej /21 Funkcjonowanie cechów rzemieślniczych na Pomorzu w XVII i XVIII wieku /33 ROZDZIAŁ 2 Godła cechowe ֊ przedmioty heraldyczne i budowa. Studium porównawcze Geneza godeł /55 Kształtowanie się godel poszczególnych branż /59 Branża spożywcza /59 Branża drzewna /68 Branża metalowa /78 Branża tekstylno-odzieżowa /91 Branża skórzana /98 Branża budowlana /105 Rzemiosła różne /107
ROZDZIAŁ З Analiza godeł cechowych Treści godeł /122 Specyfika godeł cechowych w kontekście zasad heraldycznych /143 Pragmatyzm i realizm godeł /143 Trwałość wyobrażeń a aktualizacja informacji /146 Uniwersalizm /149 Autonomia godeł cechowych /151 Wymiar ideowy /151 Heraldyzacja /153 Zakończenie /161 Literatura /165 Katalog /177 Zusammenfassung /381 Autorzy zdjęć /383
Literatura Przekazy archiwalne Archiwum Państwowe w Szczecinie Cechy miasta Banie, sygn. 6, 8, 9,13, 14,19, 30. Białogard, sygn. 2, 3, 7. Bobolice, sygn. 4, 7, 8, 17, 53. Darłowo, sygn. 8, 35, 36, 38, 39, 42. Dobra, sygn. 1. Goleniów, sygn. 4,14, 16, 32, 34, 35. Golczewo, sygn. 4, 9,14. Gryfino, sygn. 3—6,11,12, 22, 26, 31, 32. Kamień Pomorski, sygn. 36, 38, 39, 40, 50, 58, 64, 96,104,107,115,126. Kołobrzeg, sygn. 19, 20, 46, 57, 74, 103, 105, 107, 127, 129, 134, 137, 140, 141, 145, 149,154,158. Koszalin, sygn. 9,10,19, 26, 30. Łobez, sygn. 3, 4,11, 21,22. Miastko, sygn. 5, 35, 47. Nowogard, sygn. 4, 6. Płoty, sygn. 14. Police, sygn. 19, 30-33, 38. Połczyn Zdrój. Pyrzyce, sygn. 3,15, 23, 42, 58, 67. Resko, sygn. 21. Sławno, sygn. 6. Słupsk, sygn. 3,13,14, 23. Stargard Szczeciński, sygn. 8,9,17,27,29,35,37-39,51,53,56,57,61,68,71,82. Suchań, sygn. 2, 21, 24, 29. Szczecin, sygn. 6, 7,13, 22,23,133,134,168,172,173,179,183, 222, 224,229, 232,282, 322, 327. Świnoujście, sygn. 1. Węgorzyno, sygn. 14,17, 26, 30, 35, 53, 60, 81, 82. Wolin, sygn. 143,176, 180,189, 229a.
166 Literatura Zbiór tłoków i odcisków pieczçtnych, sygn. 852, 854, 855, 858, 887, 888,921, Akta miasta Gryfice, sygn. 282,284, 287, 291, 293, 298. Archiwum Książąt Szczecińskich, Pars 1/2718, 2982, 2979; Pars 11/519. Archiwum Państwowe w Koszalinie Akta miasta Koszalina (Magistrat Koslin), sygn. 458, 451. Archiwum Państwowe w Koszalinie/ Oddział w Słupsku Cechy miasta Słupska (bursztyniarzy, sygn. 1-11; kupców i postrzygaczy sukna, sygn. 1-12; kowali, sygn. 1-3). Landesarchiv Greifswald Stadtverwaltung Stolp, sygn. 23,643,1050,1411. Stadtverwaltung Anklam, 38b: sygn. 2684, 2719, 2944,2946, 2972,3352, 3361, 3388, 3389, 3390, 3391, 3522, 3536, 3541, 3749, 3750, 3751, 3752, 3753, 3797, 3798, 3799, 3843, 3866, 3867, 3868, 3398, 2882, 2534, 2537, 2688, 3462, 3467. Stadtverwaltung Altentreptow 38b: sygn. 1239,1242. Rügenwalde, sygn. 304, 314. Cechy miast: Demmin (Fischeramt, sygn. 7; Goldschmiedeamt, sygn. 1; Brandweinbrenner, sygn. 1; Schmiedeamt, sygn. 6; Schlosseramt, sygn. 8; Weberamt, sygn. 4; Bäcker, sygn. 3; Färber, sygn. 1; Bötcher, sygn. 2). Pasewalk (Baugewerk, sygn. 25; Kaufmannschaft, sygn. 22; Müllerinnung, sygn. 11, 14; Fleischerinnung, sygn. 4; Sattlerinnung, sygn. 1, 2; Weberinnung, sygn. 6). Gartz/O (Stellmacher u. Bötcher, sygn. 3). Altentreptow (Schmiede, sygn. 2; Stellmacher u. Bötcher, sygn. 9).
Literatura 167 Zbiory muzealne Muzeum Narodowe w Szczecinie Dział Numizmatyki: zbiór sfragistyczny Dział Sztuki Dawnej: sztuka, rzemiosło artystyczne Dział Etnografii Pomorza: skrzynie cechowe Opracowania 670 lat historii, kultury i tradycji malej bobolickiej ojczyzny. Biuletyn konferencyjny, red. J. Koczkodej, K. Kwinta, H. Michalak, Bobolice 2010. Adamczewski M., Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000. Anioł C., Światło braci cechowych, Kraków 2007. Arłamowski K., Rzemiosło przemyskie od XIV wieku do roku 1949, Przemyśl 1981. Bagieńscy E. i W., Zabytki rzemiosłapiaseczyńskiego nafotografiach Edwarda Renau seniora, Piaseczno 2007. Batissini M., Symbole i alegorie, Warszawa 2005. Bemowsky H., Lilienthalstadt Anklam, aus der Geschichte der Stadt. Von den Anfängen bis 1918, t. 1, Anklam 1989. Pobrane z: http://www.museumnet. museum-im-steintor.de/digitalisate/an3434.pdf (17.07.2013). Berlepsch H. A., Chronik der Gewerke, nach Forschungen in den alten Quellensammlungen und Archiven vieler Städte Deutschlands und der Schweiz, Tom 6: Chronik vom ehrbaren Bäckergewerk, miejsce wyd. nz, 1851. Białecki T., Herby miast Pomorza Zachodniego, Szczecin 1991. Bimler-Mackiewicz E., Treści znaków cechowych — sposoby analizy i interpretacji, w: Tekst źródła. Krytyka. Interpretacja, red. B. Trelińska, Warszawa 2005, s. 383-388. Bimler-Mackiewicz E., Znaki cechowe i ichfunkcje na ziemiach polskich, Warszawa 2004. Blümcke O., Die Handwerkszünfte im mittelalterlichen Stettin, „Baltische Studien NF” 1884, nr 34, s. 81-240. Borkowska-Bagieńska E., Cechowe prawo
gospodarcze w miastach Wielkopolski w XVII wieku, Poznań 1977. Böhmert V., Beiträge zur Geschichte des Zunftswesens, Leipzig 1862. Brinckmann J., Führer durch das Hamburgische Museum für Kunst und Gewerbe, zugleich ein Handbuch der Geschichte des Kunstgewerbes, Hamburg 1894.
168 Literatura Brinkmann W., Preussen unter Friedrich Wilhelm II. (1786-1797), Frankfurt a. Main 2001. Brüggemann W.L., Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogtums Vor- und Hinterpommern, Stettin 1784. Brüggemann W.L., Beiträge zur ausführlichen Beschreibung des Königl. Preussischen Herzogthums Vor- und Hinter-Pommern, t. 1, Szczecin 1800. Buchholz W, Deutsche Geschichte im Osten Europas. Pommern, Siedler 1999. Buczek R., Pieczęcie cechów zachodniopomorskich odXVdo XIX wieku. Część I Katalog, „Materiały Zachodniopomorskie” 1960, nr 6, s. 419-454. Buske N., Pommern. Territorialstaat und Landesteil von Preussen. Ein Überblick über die politische Entwicklung, Schwerin 1997. Canzler G., Zünfte und Gilden in Ostfriesland bis 1744, Weener (Ems) 1999. Cetwiński M., Czytanie herbów, w: Imago narrat. Obraz jako komunikat w społeczeństwach europejskich, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2002, s. 329-335. Chmiel A., Godła rzemieślnicze i przemysłowe krakowskie, Kraków 1922. Chrzanowski T., Kornecki M., Złotnictwo toruńskie, Warszawa 1988. Ciepiela S., Eberle L., Horn M., Wyroby rzemieślnicze w Polsce w XIV-XVIII wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971. Cooper J.C., Lexikon alter Symbole, Leipzig 1986. Czempas J.A., Złotnicy, cyrulicy, piwowarzy i kramy przekupnicze. (Rzemiosło i handel w dawnym Rzeszowie), Rzeszów 2002. Człowiek i przyroda w średniowieczu i we wczesnym okresie nowożytnym, red. W. Iwańczak, K. Bracha, Warszawa 2000. Dannenberg H., Münzgeschichte Pommerns im Mittelalter, Berlin 1893. Danziger Kunst vom 15. bis 18. Jahrhundert,
red. T. Grzybkowska, Gdańsk 1997. Dawny Stargard - miasto i jego mieszkańcy. Das alte Stargard - die Stadt und ihre Einwohner. Katalog wystawy, red. J. Aniszewska, Stargard Szczeciński 2000. Dąbrowska E., Dzieje cechów sukienników ipostrzygaczy w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2004. Die Sammlung der Siegelstempel im Kestner — Museum Hannover, Hannover 1985. Dilcher G., Die genossenschaftliche Struktur von Gilden und Zünften, w: Gilden und Zünfte. Kaufmanische und gewerbliche Genossenschaften im frühen und hohen Mittelalter, red. B. Schwineköper, Sigmaringen 1985, s. 71-111. Dzieje Pomorza Zachodniego w wypisach, red. H. Lesiński, Poznań 1961. Dzieje Szczecina, red. G. Labuda, J. Wiśniewski, t. 2, Warszawa-Poznań 1985. Dzieje ziemi białogardzkiej, red. A. Czarnika, Poznań 1972. Dzieło sztuki: źródło ikonograficzne, czy coś więcej? Materiały sympozjum XVII Powszechnego Zjazdu Historyków w Krakowie, 15-18 września 2004, red. M. Fabiański, Warszawa 2005.
Literatura 169 Eggert O., Geschichte Pommerns, Hamburg 1965. Engelmann В., Prusy— kraj nieograniczonych możliwości, Poznań 1984. Ennen R., Zünfte und Wettbewerb. Möglichkeiten und Grenzen zünftlerischer Wettbewerbsbeschränkungen im städtischen Handel und Gewerbe des Spätmittelalters, Köln 1971. Eylert W, Die Gewandschneider in Stolp, „Famieliengeschichtliche Mitteilungen und Vereinnachrichten der Pommerschen Vereinigung für Stamm und Wappenkunde in Stettin” 1937, nr 7-8 (9-10), s. 49-58, 65-74. Falck R., Vom Stargarden Tuchmacher und Wollenweber Amt, „Baltische Studien NF” 1931, nr 33, s. 261-270. FercowiczT., Tarcze trumienne cechów wrocławskich XVI—XIX w.,vr: Mieszczaństwo wrocławskie, red. H. Sokolska, Wrocław 2003. Fischer H., Friedrich der Grosse und das Tuchmachergewerck der Stadt Rummelsburg, „Unser Pommerland” 1929, nr 1-2 (14), s. 59-62. Fischinger A., Złotnictwo dawnych Prus Królewskich i Książęcych w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu, Kraków 2000. Frankowska-Makała M., Szczeciński cech złotników od średniowiecza do początku XVII wieku, „Materiały Zachodniopomorskie NS” 2004, nr 1 (2) s. 65-70. GazińskaM., Gaziński R., Rzemiosło w miastach Pomorza Pruskiego w 1779 i 1782 r. Analiza taksonomiczna, w: Taksonomia 17. Klasyfikacja i analiza danych — teoria i zastosowania, red. K. Jajuga, M. Walesiak, Wrocław 2010, s. 62-70. Gaziński R., Horoszko G., Herby i motywy heraldyczne na monetach zachodniopo morskich, Szczecin 2005. Gaziński R., Z dziejów drukarstwa i handlu książką w Kołobrzegu w drugiejpołowie XVII wieku, w: „Biblioteka” 2009, nr 13 (22), s. 174-179.
Gehm R., Verloren und Wiedergefunden. Eine urkundliche Kostprobe aus der Lade der Gollnower Schuhmacher-Innung, w: Heimatkalenderfür den Kreis Naugard 2,1928/29, nr 6-8, s. 131-135. Geschlechtergesellschaften, Zunft-Trinkstuben und Bruderschaften in spätmittelaT terlichen und frühneuzeitlichen Städten, red. G. Fouguet, M. Steinbrink, G. Zeilinger, Stadt in der Geshichte, Ostfildern 2003. Grenser A., Zunft-Wappen und Handwerker - Insignien. Eine Heraldik der Künste und Gewerbe, Rommel 1889. Guilds, Innovation and the European Economy, 1400-1800, red. S.R. Epstein, M. Prak, New York 2008. Gumowski M., Handbuch derpolnischen Siegelkunde, Graz 1966. Gumowski M., Pieczęcie i herby miast pomorskich, Toruń 1939. HaisigM., Studia nad legendą pieczęci miejskiej, Wroclaw 1953. Haupt H.-G., Neue Wege zur Geschichte der Zünfte in Europa, w: Das Ende der Zünfte. Ein europäischer Vergleich, red. H.-G. Haupt, Göttingen 2002, s. 9-38.
170 Literatura Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2, cz. 1, opr. M. Biskup, M. Bogucka, A. Mączak, B. Wachowiak; t. 2, opr. Z. Szultka, H. Lesiński, Poznań 1976 (cz. 1), 2003 (cz. 3). Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500—1701), red. B. Wachowiak, Poznań 2001. Hrdlicka J., Pražska heraldika. Znaky pražských mest, cechu a mestanu, Praha 1993. Hrdlicka J., Jasek J., Hruby V., Pet stoleti remeslne symboliky ve sbirce pečetidel a razítek Archivu hlavního mesta Prahy. Komentowany katalog, Praha 1999. Hupp O., Königreich Preußen. Wappen der Städte, Flecken und Dörfer, Bonn 1985 (Neudruck der Ausgabe von Frankfurt a. Main 1896 und 1898). Introligatorstwo warszawskie, red. I. Wojsz, Warszawa 2005. Irsilger F., Zur Problematik der Gilde- und Zunftterminologie, w: Gilden und Zünfte. Kaufmanische und gewerbliche Genossenschaften imfrühen und hohen Mittelalter, red. B. Schwineköper, Sigmaringen 1985, s. 53-70. Kaczmarek W., Technika powroźnicza i sieciarska na podstawie zabytków Muzeum Pomorza Zachodniego, „Materiały Zachodniopomorskie” 1960, nr 6, s. 455-499. Kałuski T., Pieczęcie cechów na ziemiach księstwa głogowskiego do końca XVIII wieku. Geneza i treści symboliczne (praca doktorska napisana pod kierunkiem W. Strzyżewskiego), Zielona Góra 2008. Kaufhold K.H., Das Gewerbe in Preußen um 1800, Göttingen 1978. Kizik E., Śmierć w mieście hanzeatyckim z XVI-XVIII wieku, Gdańsk 1998. Klepacka J., Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Historycznego m. Krakowa, Kraków 1957. Kolbuszewska D., Mięsa kęs, Poznań 1999. Kołodziejska B., Rzemiosło garncarskie w
Zielonogórskiem, Warszawa 1973. Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990. Kosiński R., Mirocha W., Pieczęć cechu garncarskiego w Żywcu i jej analogie, „Biuletyn Numizmatyczny” 2005, nr 3, s. 217-222. Kottwitz, Geschichte der Stettiner Bäcker-Innung und der Stadt Stettin, Stettin 1899. Kotula F., Cechowe znaki i tłokipieczętne w Muzeum w Rzeszowie, Warszawa 1951. Kratz G., Die Städte der Provinz Pommern. Abriss ihrer Geschichte, zumeist nach Urkunden, Berlin 1865. Kropidlowski Z., Samopomoc w korporacjach rzemieślniczych Gdańska, Torunia i Elbląga (XIV-XVIII w.), Gdańsk 1997. Krüger H., Zur Geschichte der Manufakturen und der Manufakturarbeiter in Preussen, Berlin 1958. KwakJ., Nauka rzemiosła w miastach Księstwa Opolsko-Raciborskiego od XVI do połowy XVIII wieku, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu” 1973, s. 21-36.
Literatura 171 Kwak J., Rola cechów w kształtowaniu kultury obyczajowej i etyki zawodowej w rze miośle górnośląskim, Katowice 1995. Kwaśniewska A., Rzemiosło garncarskie na terenie Kaszub od końca XVIII do 1939 r., Gdańsk 2006. LeonhardtW., Das große Buch der Wappenkunst. Entwicklung, Elemente, Bildmotive, Gestaltung, München 1976. Lenczowski F., Materiały do dziejów miasta Żywca od XV do XVIII wieku, Kraków 1957. Lepówna B., Koła garncarskie napieczęciach cechów zachodniopomorskich, „Pomorania Antiqua” 1974, nr 5, s. 151-164. Lesiński H., Degradacjafeudalnejprodukcji cechowej i rozwójprzemysłu manufaktu rowego, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań 2003, 657-680. Lesiński H., Główne linie rozwoju gospodarczo-społecznego Kołobrzegu w XIIIXVIII wieku, „Szczecin” 1960, nr 1-2, s. 21-38. Lesiński H., Kryzys gospodarczy i społeczny w miastach oraz próby jego przezwycię żenia, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań 1976, s. 151-172. Lesiński H., Zarys dziejów Stargardu odXIII do końca XVIII wieku, w: Z dziejów ziemi stargardzkiej, red. B. Dopierała, Poznań 1969, s. 99-124. Leśniak F., Rzemieślnicy i kupcy w Krośnie, Kraków 1999. Lietz Z., Tłoki pieczętne cechów rzemieślniczych w zbiorach woj. olsztyńskiego, „Rocznik Olsztyński” 1963, nr 5, s. 353—368. Lucht D., Pommern: Geschichte, Kultur und Wirtschaft bis zum Beginn des Zweiten Weltkrieges, t. 3, Köln 1996. Ludwisarstwo stargardzkie i pomorskie XIV-XVII wieku. W 350 rocznicę odlania ostatniego dzwonu w Stargardzie: katalog wystawy, red. M. Majewski, Stargard 2003. .łyżek srebrnych dwa tuziny.” Srebra domowe w Gdańsku
1700-1816. Katalog wy stawy w Domu Uphagena, lipiec -listopad2007, red. E. Poduralski-Szymańska, Gdańsk 2007. Maciąga M., Zarys dziejów rzemiosła cechowego w Mielcu, t. 1, Mielec 1991. Maisel W., Archeologia prawna Polski, Warszawa, Poznań 1982. Majewski M., Ludwisarstwo stargardzkie XV-XVII wieku, Stargard 2005. Majewski M., Odciski stargardzkich pieczęci cechowych w Archiwum Książąt Szczecińskich, w: Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i ziemi lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut, Warszawa 2008, s. 91-105. Majewski M., Zarys ludwisarstwapomorskiego XIV—XVII wieku, w: Życie dawnych Pomorzan. Materiały z konferencji, Bytów, 14—15 października 2004, red. W. Łysiak, Poznań 2006, s. 131-144.
172 Literatura Marcisz В., Ikonografia pieczęci cechowych miasta Wrocławia (XV-XIX w.), w: Pieczęć w Polsce średniowiecznej i nowożytnej, red. P. Dymmel, Lublin 1998. Marcisz B., Rzemiosła cechowe miasta Wrocławia w świetle źródeł sfragistycznych (XIV-XIX w.), w: Mieszczaństwo wrocławskie, red. H. Sokolska, Wrocław 2003. Mączak A., Samsonowicz H., Zientara B., Z dziejów rzemiosła w Polsce, Warszawa 1954. Mehring F., Historische Aufsätze zur preußisch-deutschen Geschichte, Berlin 1946. Mieck I., Preußische Gewerbepolitik in Berlin 1806—1844, Berlin 1965. Milewska-Waźbińska В., Różne oblicza zmiennej Fortuny, „Nauka” 2012, nr 2, s. 157-166. Mittenzwei I., Noack K.-H., Preußen nach dem Siebenjährigen Krieg. Auseinandersetzungen zwischen Bürgertum und Staat um die Wirtschaftspolitik, Berlin 1983. Najdus W., Rodzina i domownicy rzemieślnika polskiego w latach 1772-1918 na podstawie materiałów małopolskich, w: Społeczeństwo polskie XVIII-XIX wieku. Studia o rodzinie, red. J. Leskiewiczowa, t. 9, Warszawa 1991, s. 14-80. Neugebauer W., Geschichte Preussens, Hildesheim 2004. Neugebauer W., Zentralprovinz im Absolutismus. Brandenburg im 17. und 18. Jahrhundert, Berlin 2001. Nowakowski A., Rosadziński L., „Witajcie koledzy"—poznańska „Książka wpisów wędrujących czeladników introligatorskich”, „Biblioteka” 2010, nr 14 (23), s. 21-32. O kaflach, tudzież o garncarzach, kaflarzach i zdunach w Przemyślu. Katalog wystawy, red. K. Winiarska, Przemyśl 2006. Panfil T., Lingua symbolica. O pochodzeniu i znaczeniach najstarszych symboli heral dycznych w Polsce, Lublin 2002. Panofsky E., Studia
z historii sztuki, opr. J. Białostocki, Warszawa 1971. Pantermühl H., Geschichte der Freien Bäcker-Innung Swinemünde, Swinemünde ca. 1930. Pawłowska A., Niezamknięte księgi - o księgach cechowych na Pomorzu Zachodnim, „Biblioteka” 2010, nr 14 (23), s. 7-20. Pawłowska A., Zabytki cechowe w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, „Przegląd Zachodniopomorski” 2013, nr 4, s. 23-40. PelcJ., Wstęp do semiotyki, Warszawa 1982. Piasecki J., Dzieje rzemiosłapleszewskiego, Pleszew 1993. Piech Z., Herb jako źródło historyczne, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2018, nr 17 (28), s. 5-44. Piech Z., Ikonografia pieczęci Piastów, Kraków 1993.
Literatura 173 Piech Z., Pieczęćjako źródło ikonograficzne: ze studiów nad ikonografią historycz ną, w: Sfragistićnij Sončnik, mat. z IV Miźnarodna Sfragistićna Konferencia 2013.11.22, Kijów 2015, s. 21-87. Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan i perspektywy badań, red. Z. Piech, J. Pakulski, J. Wroniszewski, Warszawa 2006. Pies E., Zünftige und andere alte Berufe mit 222 zeitgenössischen Illustrationen und Zunftwappen, Solingen 1999. Podralski J., Z dziejów Łobza, w: Z dziejów ziemi łobeskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1971. Pommersches Urkundenbuch, t., NF, bearb. K. Conrad, Köln-Wien 1970. Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Pomorze Zachodnie w państwie brandenbursko-pruskim (1653-1815). Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945, t. 2, wyd. Z. Szultka. Poznań-Gdańsk 2006. Pomorze Zachodnie w tysiącleciu, red. P. Bartnik, K. Kozłowski, Szczecin 2000. Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1808), red. B. Wachowiak, Poznań 2010. Rachel H., Der Merkantilismus in Brandenburg-Preußen, w: Moderne preußische Geschichte, t. 2, red. O. Büsch, W. Neugebauer, Berlin-New York 1981. Regesty dokumentów miasta Szczecina z lat 1243-1856, oprać, i tłum. R. Gaziński, J. Grzelak, J. Podralski, Szczecin 1993. Reininghaus W., Gewerbe in derfrühen Neuzeit. Enzyklopädie deutscher Geschichte, t. 3, München 1990. Reininghaus W., Zünfte und Zunftpolitik in Westfalen und im Rheinland am Endes des Alten Reiches, w: Das Ende der Zünfte. Ein europäischer Vergleich, red. H.-G. Haupt, Göttingen 2002, s. 71-86. Reith R., Lohn
und Leistung. Lohnformen im Gewerbe 1450-1900, Stuttgart 1999. Rewski Z., Majstersztyki krakowskiego cechu murarzy i kamieniarzy XVI-XIX wieku, Wrocław 1954. Ripa C., Ikonologia, tłum. I. Kania, Kraków 2004. Rolska-Boruch I., Cech złotników lubelskich (XVI—XVIII w.), Lublin 1997. Rzeszowski S., Ważniejsze momenty dziejów Gryfic, „Szczecin” 1962, nr 9-10, s. 21-39. Salmonowicz S., Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Poznań 1987. Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa 1984. SchisslerH., Preussische Agrargesellschaft im Wandel. Wirtschaftliche, gesellschaftliche undpolitische Transformationsprozesse von 1763 bis 1847, Göttingen 1978. Schlichthörle A., Die Gewerbsbefugnisse in der K. Haupt und Residenzstadt München. Ein Betrag zur Kenntnis und Praxis des Gewerbswesens in Deutschland, t. 2, Erlangen 1845. Schoeps H.-J., Preussen. Geschichte eines Staates, Frankfurt a. Main-Berlin 1995.
174 Literatura Schultz H., Handwerker, Kaufleute, Bankiers. Wirtschaftsgeschichte Europas 1500-1800, Frankfurt a. Main 1997. Schuppius R., Das Gewerk der Bernsteindreher in Stolp, „Baltische Studien NF” 1928, nr 2 (30). Sczaniecki M., Slaski K., Dzieje Pomorza Słupskiego w wypisach, Poznań 1960. Sfragistyka, oprać. M. Gumowski, M. Haisig, S. Mikucki, Warszawa 1660. Spuhrmann R., Geschichte der Stadt Cammin in Pommern und des Camminer Domkapitels, 2. Ausg., Cammin i. Pom. ca 1924. Stachoń A., Mistrzowie igły, Bochnia 2001. Statuty toruńskiego rzemiosła artystycznego i budowlanego z XVI-XVIII w., wyd. B. Dybaś, J. Tandecki, Warszawa—Toruń 1990. Strzyżewski W., Pieczęć miejska na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim, w: Pieczęcie w dawnej Rzeczypospolitej. Stan iperspektywy badań, red. Z. Piech, J. Pakulski, J. Wroniszewski, Warszawa 2006, s. 299-309. Strzyżewski W., Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, Zielona Góra 1999. Sukiennik G., Katalog tłoków pieczętnych z XV do XX w. w zbiorach Biblioteki Ossolineum, „Ze Skarbca Kultury” 1979, nr 31. Szczecin i Pomorze Zachodnie w dziełach kartograficznych, dokumentach ipieczęciach. Wystawa archiwalna w ramach obchodów 750 rocznicy nadania praw miejskich Szczecinowi, red. M. Frankel, Szczecin 1993. Szczepanowicz B., Atlas roślin biblijnych. Pochodzenie, miejsce w Biblii i symbolika, Kraków 2003. Sztuka na dworze książąt Pomorza Zachodniego w XVI-XVII wieku. Katalog wy stawy, Warszawa-Szczecin 1986. Szultka Z., Koloniefrancuskie na Pomorzu brandenbursko-pruskim
od końca XVII do początku XIXwieku, „Roczniki Historyczne” 1987, nr 53, s. 5-100. Szultka Z., Malarstwo, rzeźba i rzemiosło artystyczne Słupska XVII—XVIII w., „Materiały Zachodniopomorskie" 1974, nr 20, s. 349—363. Szultka Z., Pomorze Brandenbursko-pruskie. Pod władzą Brandenburgii/ Prus i Szwecji (do 1806/1815r.), w: Pomorze Zachodnie poprzez wieki, red. J.M. Piskorski, Szczecin 1999. Szultka Z., Próby reform wsi i ożywienie gospodarcze domen w pierwszej połowie XVIII wieku, w: Historia Pomorza, red. G. Labuda, t. 2, cz. 3, Poznań 2003. Szultka Z., Rzemiosło i handel Słupska w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Słupsk 1981. Szultka Z., Stosunki społeczne i polityczne w miastach do początku XVIII wieku, w: Historia Pomorza, t. 2, cz. 3, Poznań, 2003, s. 217-233.
Literatura 175 Szultka Z., Struktura społeczno-zawodowa obywateli Słupska w latach 1743—1808, w: „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1979, nr 1 (12), s. 63-84. Śląski K., Miasta i mieszczaństwo, w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 105-126. Śląski K., Zwycięstwo stosunków feudalnych na Pomorzu Zachodnim (1124—1295), w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 5-167. TandeckiJ., Cechy rzemieślnicze w Toruniu i Chełmnie. Zarys dziejów, Toruń 1983. Tomaszewska A., Ikonografia pieczęci cechowych (XV—XIX w.) w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, w: Wokół znaków i symboli. Herby, pieczęcie i monety na Pomorzu, Śląsku i ziemi lubuskiej do 1945 roku, red. A. Chlebowska, A. Gut, Warszawa 2008, s. 107-121. Tomczyk D., Organizacje cechowe Brzegu w świetle źródełsfragistycznych XVI-XVIII wieku, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie” 1994, nr 2, s. 207-228. Tomczyk D., Pieczęcie górnośląskich cechów rzemieślniczych z ХѴ-ХѴПІ w. i ich znaczenie historyczne, Opole 1975. Tradycje piwowarskie na Pomorzu Zachodnim. Informator wystawy, oprać. Danuta Szewczyk, Koszalin 2005. Treue W., Wirtschafts- und Technikgeschichte Preußens, Berlin 1984. Tymicz R., Dawne jednostki miar stosowane na Pomorzu, „Materialy Zachodniopomorskie” 1979, որ 25, s. 263-307. Vanselow О., Zur Geschichte derpommerschen Städte unter der Regierung Fridrich Wilhelmi., „Baltische Studien NF” 1903, nr 7, s. 89-161. Wachowiak, Pomorze zachodnie w początkach czasów nowożytnych (1464-1648). Odrodzenie się i upadek państwa pomorskiego, w: Historia Pomorza, t. 2, cz.
1, Poznań 1976, s. 651-1058. Wachowiak B., Rozwój gospodarczo-społeczny Pomorza Zachodniego od połowy XV do początku XVII wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1958, nr 1 (4). Waterstraat H., Chronik der Innung der Baugewercke zu Stettin vom Jahre 1380 bis 1903, Stettin ok. 1903. Wehler H.-U., Deutsche Gesellschaftsgeschichte. Von Feudalismus des Alten Reichs bis zur defensiven Modernisierung der Reformära 1700—1815, München 1987. Wehrmann M., Geschichte der Stadt Stettin, Nachdruck der Ausg. v. 1911, Augsburg 1993. Wehrmann M., Geschichte von Pommern, t. 2, 1921. Werlich R.-G., Das neunfeldrige Wappen Herzog Bogislaws X von Pommern, w: Land am Meer. Pommern im Spiegel seiner Geschichte, red. W. Buchholz, Köln-Weimar-Wien 1995.
176 Literatura Wielkopolska brać cechowa w okresie staropolskim. Katalog wystawy, red. E. Kowalska, Gniezno 2005. Wilkierze poznańskie. Cz. III: organizacja cechowa, oprać, i wyd. W. Maisel, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969. Wisłocki J., Cechowe tłoki pieczętne jako źródła kultury materialnej, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1956, 1 (2). Wisłocki J., Organizacja prawna poznańskiego rzemiosła w XVI i XVII wieku, Poznań 1963. Wojnickie księgi cechowe. T. IV: księgi cechu szewców 1788-1933, wyd. J. Chumiński, J. Szymański, Wojnicz 2000. Zabytki cechów śląskich, red. M. Korżel-Kraśna, Wrocław 2002. Zahel D., 620 lat przemyskich cechów i organizacji rzemieślniczych, Przemyśl, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, 2006. Z dziejów ziemi łobeskiej, red. T. Białecki, Szczecin 1971. Zientara B., Rozdrobnieniefeudalne (1295-1464), w: Historia Pomorza, t. 1, cz. 2, Poznań 1972, s. 168-326. Die Zunftlade. Das Handwerk vom 15. bis 19. Jahrhundert im Spiegel der Literatur, red. B. Brand, G. Creutzburg, Berlin 1980.
Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Zunftwappen sind sowohl ein wertvolles Quellmaterial für historische Untersuchungen, als auch eine Widerspiegelung des Lebens und der Bestrebungen der einstigen Handwerker. Handwerkszünfte spielten, vom Mittelalter bis ins 19. Jahrhundert, eine enorme Rolle in ganz Europa. Als Berufsorganisationen vereinten sie Vertreter eines Berufes. Sie hatten die Förderung der Tätigkeit ihrer Mitglieder, Aufsicht über die Produktion und Ausbildung neuer Handwerker zum Ziel. Nicht weniger wichtig waren die Aufgaben, die sich auf soziale und religiöse Angelegenheiten und sogar die Verteidigung bezogen. Bei der Erfüllung dieser Aufgaben war eine richtige Begleitung von Bräuchen notwendig, die den Ereignissen einen gehobeneren Charakter verlieh und das Interesse der Gesellschaft weckte. Eine essenzielle Rolle spielte das Zunftwappen. Dieses war im Prinzip das Gegenstück zum Emblem und erfüllte eine identifizierende, authentifizierende, repräsentative und dekorative Funktion. In der vorliegenden Arbeit wurde die außergewöhnliche und viel schichtige Rolle dieser Zeichen am Beispiel des pommerschen Lands gezeigt, und vor allen deren Aufbau und die darin enthaltenen Inhalte. Der beeindruckende Pragmatismus und die starke Verbindung mit dem alltäglichen Leben der Handwerkerschichten zeigen sich in sehr zahlre ichen Darstellungen von Werkzeugen oder Handwerkserzeugnissen. Der Wunsch, den Empfänger zu erreichen, sein Vertrauen zu erwecken und neue Kunden zu gewinnen kommt auch durch die entsprechende Auswahl von Gegenständen und
symbolischen Elementen zur Geltung. Der euro paweite Universalismus ist in den analogen Vorstellungen sichtbar, die in weit voneinander entfernten Ecken Europas funktionieren. Die Sprache der Wappen war im Grunde für jeden Menschen leserlich, unabhängig von seiner Abstammung, Muttersprache oder Ausbildung. Alle diese Themen wurden auf Grundlage von eigener Forschung be sprochen und an konkreten Beispielen dargestellt. Die Forschung bezog sich aufWappen aus dem polnischen und deutschen Gebiet Pommerns innerhalb
382 Zusam menfassung seiner einstigen historischen Grenzen, aus der Zeit der Zugehörigkeit zum Staat Brandenburg-Preußen. Die chronologischen Rahmen der Analyse umfassen zwar etwas mehr als eineinhalb Jahrhunderte (ab der Hälfte des 17. Jahrhunderts bis Anfang des 19. Jahrhunderts), für die Zwecke der Arbeit und Vergleichsstudien wurden jedoch auch Symbole analysiert, die außerhalb dieses Rahmens liegen. Die weiteren Teile der Arbeit bringen die Wappen der einzelnen Handwerkerbranchen, ihren Aufbau, Bestandteile und Entwicklung näher. Die weitere, vertiefende Analyse führt sodann in die Welt der Symbole ein, in die versteckten Bedeutungen, die durch diese übermittelt werden. Gezeigt wurden die Rechtmäßigkeiten, die diese Wappen, ihre Schaffung und ihr Lesen beherrschen, sowie deren Verhältnis zu traditionellen Stadt oder Adelswappen. Ein sehr wesentlicher Vorzug der Arbeit und deren essenzieller Bestandteil ist der Katalog, in dem die von der Autorin gefundenen Wappen gesammelt wurden ֊ jene, die sich bis heute auf Denkmälern erhalten haben, sowie jene, die nur in schriftlichen oder ikonografischen Überlieferungen überdauert haben, wobei im Hinblick auf den breiteren Zugang zu Materialien die Wappen von Zünften, die auf dem heutigen Gebiet Polens tätig sind, überwiegen. Sie stellen eine breite Basis an ikonografischen Quellen dar, die bei der Arbeit an der gesellschaftlichen und wirtschaftlichen Geschichte Pommerns außerordentlich wertvoll ist. Handwerkszünfte wurden in 48 Städten Polens und Deutschlands erfor scht. Die Grundlage für die Analysen waren vor allem
Zunftdenkmäler, auf denen Abbilder der Wappen angebracht wurden. Es handelt sich dabei um natüriiche Träger dieser Symbole, die gleichzeitig den Kontext ihrer Nutzung aufzeigen. Es wurden die Ressourcen des Nationalmuseums in Szczecin, des Staatsarchivs in Szczecin, des Staatsarchivs in Koszalin und der Zweigniederlassung dieses Archivs in Słupsk sowie des Landesarchivs in Greifswald genutzt. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Pawłowska, Agnieszka |
| author_GND | (DE-588)1211570819 |
| author_facet | Pawłowska, Agnieszka |
| author_role | aut |
| author_sort | Pawłowska, Agnieszka |
| author_variant | a p ap |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046750924 |
| ctrlnum | (OCoLC)1164653853 (DE-599)BVBBV046750924 |
| edition | Wydanie I. |
| era | Geschichte 1653-1805 gnd |
| era_facet | Geschichte 1653-1805 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03288nam a2200685 cb4500</leader><controlfield tag="001">BV046750924</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210930 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200605s2019 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788379723249</subfield><subfield code="9">978-83-7972-324-9</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8379723244</subfield><subfield code="9">83-7972-324-4</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1164653853</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046750924</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Pawłowska, Agnieszka</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1211570819</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim</subfield><subfield code="b">= Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern</subfield><subfield code="c">Agnieszka Pawłowska</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie I.</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Szczecin</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">382 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen (überwiegend farbig)</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński</subfield><subfield code="v">t. (1172) = 1098</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Na stronie tytułowej także tom 1172, oznaczający numer kolejny serii Rozprawy i Studia do numeru 74. wydawanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite [165]-176</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung auf Deutsch</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1653-1805</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Zunftwappen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4191140-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Preußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047194-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Cechy (rzemiosło)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Godła</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Ikonografia</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Rzemiosło</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Brandenburgia-Prusy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Pomorze Zachodnie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Prusy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1601-1700</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1701-1800</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1801-1900</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Monografia</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Preußen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047194-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Pommern</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046744-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Zunftwappen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4191140-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1653-1805</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="810" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Uniwersytet Szczeciński</subfield><subfield code="t">Rozprawy i Studia</subfield><subfield code="v">t. (1172) = 1098</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV000776792</subfield><subfield code="9">1172 = 1098</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210930</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032160651</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">907.2</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">907.2</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0903</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Preußen (DE-588)4047194-9 gnd Pommern (DE-588)4046744-2 gnd |
| geographic_facet | Preußen Pommern |
| id | DE-604.BV046750924 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:41:59Z |
| indexdate | 2024-07-10T08:52:48Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788379723249 8379723244 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032160651 |
| oclc_num | 1164653853 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 382 Seiten Illustrationen (überwiegend farbig) 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20210930 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego |
| record_format | marc |
| series2 | Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński |
| spelling | Pawłowska, Agnieszka Verfasser (DE-588)1211570819 aut Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Agnieszka Pawłowska Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Wydanie I. Szczecin Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2019 382 Seiten Illustrationen (überwiegend farbig) 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Rozprawy i Studia / Uniwersytet Szczeciński t. (1172) = 1098 Na stronie tytułowej także tom 1172, oznaczający numer kolejny serii Rozprawy i Studia do numeru 74. wydawanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie Literaturverzeichnis Seite [165]-176 Zusammenfassung auf Deutsch Geschichte 1653-1805 gnd rswk-swf Zunftwappen (DE-588)4191140-4 gnd rswk-swf Preußen (DE-588)4047194-9 gnd rswk-swf Pommern (DE-588)4046744-2 gnd rswk-swf Cechy (rzemiosło) Godła Ikonografia Rzemiosło Brandenburgia-Prusy Pomorze Zachodnie Prusy 1601-1700 1701-1800 1801-1900 Monografia Preußen (DE-588)4047194-9 g Pommern (DE-588)4046744-2 g Zunftwappen (DE-588)4191140-4 s Geschichte 1653-1805 z DE-604 Uniwersytet Szczeciński Rozprawy i Studia t. (1172) = 1098 (DE-604)BV000776792 1172 = 1098 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Pawłowska, Agnieszka Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Zunftwappen (DE-588)4191140-4 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4191140-4 (DE-588)4047194-9 (DE-588)4046744-2 |
| title | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| title_alt | Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| title_auth | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| title_exact_search | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| title_exact_search_txtP | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| title_full | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Agnieszka Pawłowska |
| title_fullStr | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Agnieszka Pawłowska |
| title_full_unstemmed | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern Agnieszka Pawłowska |
| title_short | Ikonografia godeł cechowych na Pomorzu brandenbursko-pruskim |
| title_sort | ikonografia godel cechowych na pomorzu brandenbursko pruskim ikonographie der zunftwappen in brandenburgisch preußische pommern |
| title_sub | = Ikonographie der Zunftwappen in brandenburgisch-preußische Pommern |
| topic | Zunftwappen (DE-588)4191140-4 gnd |
| topic_facet | Zunftwappen Preußen Pommern |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032160651&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| volume_link | (DE-604)BV000776792 |
| work_keys_str_mv | AT pawłowskaagnieszka ikonografiagodełcechowychnapomorzubrandenburskopruskimikonographiederzunftwappeninbrandenburgischpreußischepommern AT pawłowskaagnieszka ikonographiederzunftwappeninbrandenburgischpreußischepommern |