Verfügbarkeit: Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990

Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990:

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
1. Verfasser:	Bereszyński, Zbigniew 1956- (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	Polish
Veröffentlicht:	Gliwice ; Opole Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej 2019
Ausgabe:	Wydanie drugie
Schlagworte:	Deutschland > DDR > Ministerium für Staatssicherheit Geschichte 1945-1990 Gesellschaft Schlesien
Online-Zugang:	Inhaltsverzeichnis Abstract Register // Personenregister Register // Ortsregister Literaturverzeichnis
Beschreibung:	262 Seiten Illustrationen
ISBN:	9788363995706

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a2200000 c 4500
001	BV046745225
003	DE-604
005	20211116
007	t
008	200603s2019 a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d
020			\|a 9788363995706 \|9 978-83-63995-70-6
035			\|a (OCoLC)1164652609
035			\|a (DE-599)BVBBV046745225
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a pol
049			\|a DE-12
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
100	1		\|a Bereszyński, Zbigniew \|d 1956- \|e Verfasser \|0 (DE-588)1206593407 \|4 aut
245	1	0	\|a Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 \|c Zbigniew Bereszyński
250			\|a Wydanie drugie
264		1	\|a Gliwice ; Opole \|b Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej \|c 2019
300			\|a 262 Seiten \|b Illustrationen
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
546			\|a Zusammenfassung in deutscher Sprache
610	2	7	\|a Deutschland \|g DDR \|b Ministerium für Staatssicherheit \|0 (DE-588)2065138-7 \|2 gnd \|9 rswk-swf
648		7	\|a Geschichte 1945-1990 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Gesellschaft \|0 (DE-588)4020588-5 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Schlesien \|0 (DE-588)4052678-1 \|2 gnd \|9 rswk-swf
689	0	0	\|a Schlesien \|0 (DE-588)4052678-1 \|D g
689	0	1	\|a Gesellschaft \|0 (DE-588)4020588-5 \|D s
689	0	2	\|a Deutschland \|g DDR \|b Ministerium für Staatssicherheit \|0 (DE-588)2065138-7 \|D b
689	0	3	\|a Geschichte 1945-1990 \|A z
689	0		\|5 DE-604
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Abstract
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Ortsregister
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
940	1		\|n oe
940	1		\|q BSB_NED_20211116
999			\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032155046
942	1	1	\|c 909 \|e 22/bsb \|f 0904 \|g 438

Datensatz im Suchindex

_version_	1804181500269166592
adam_text	Spis treści Wykaz skrótów................................................................................................... 7 Od Wydawcy...................................................................................................... 9 Wstęp.................................................. 11 1. Aparat bezpieczeństwa i wysiedlenie ludności niemieckiej....................15 2. Ludność niemiecka i postawy proniemieckie na Górnym Śląsku oraz walka z nimi w latach 1945—1956 .................................................. 27 3. Ludność niemiecka i postawy proniemieckie na Górnym Śląsku w okresie Października 1956 r. І w latach następnych............................69 4. Normalizacja stosunków PRL - RFN, KBWE oraz ich konsekwencje społeczne na Górnym Śląsku......................................................... 87 5. Walka z przejawami niemczyzny i postaw proniemieckich wiatach 1957-1989 ................................................................................. 99 6. Aparat bezpieczeństwa i rozwój struktur organizacyjnych mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku w łatach 1983-1987 ........................... 117 7. 8. 9. Emigracja czy praca u podstaw? Motywy działania organizatorów mniejszości niemieckiej........................... 149 Sprawy operacyjne, osobowe źródła informacji, werbunki oraz inne działania SB......... .................................................. 157 Nowa strategia i taktyka SB wobec mniejszości niemieckiej............... 171 10. Aparat bezpieczeństwa i rozwój struktur organizacyjnych mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku w latach 1988-1990 ..... 183 11. Legalizacja mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku........................211 Zakończenie................................ 217 Streszczenie............................................................................................................ 219 Zusammenfassung........................... 221 Indeks osób........................................................................ 225 Indeks geograficzny................................ 235 Bibliografia .................................................. 239 Zusammenfassung Infolge des Zweiten Weltkrieges fand sich praktisch das gesamte Gebiet Oberschlesi ens (mit Ausnahme der zuvor an die Tschechoslowakei angeschlossenen Territorien) in den neuen Staatsgrenzen Polens wieder. Die autochthone oberschlesische Bevöl kerung in den an Polen angeschlossenen Gebieten wurde zwischen 1945 und 1949 einem nationalen Verifizierungsprozess unterworfen. Negativ verifizierte Personen er wartete die Aussiedlung aus Polen. Insgesamt wurden zwischen 1945 und 1950 mehr als 300.000 Personen aus der damaligen Wojewodschaft Schlesien ausgesiedelt. Nach der Beendigung der Verifizierungs- und Aussiedlungsaktion im Jahr 1989 vertraten die Behörden der Volksrepublik Polen offiziell den Standpunkt, dass es in Oberschlesien praktisch keine deutsche Bevölkerung mehr gab. Dem standen in der gesamten Nachkriegszeit wiederholt auftretende und sich in verschiedenster Art und Weise äußernde prodeutsche Einstellungen unter der autochthonen Bevölkerung des Oppelner Schlesiens entgegen — von der Verwendung der deutschen Sprache bis hin zur Organisation unterschiedlicher konspirativer Gruppen. Mit der Bekämpfung derartiger Erscheinungen befasste sich insbesondere der Si cherheitsapparat, der von den Kommunisten kontrolliert wurde und sich fast aus schließlich aus zugewanderten Personen zusammensetzte. Bis Dezember 1954 spielte dabei das Ressort I (Spionageabwehr) die größte Rolle bei der Bekämpfung prodeut scher Einstellungen, also das Departement I des Ministeriums für Öffentliche Sicher heit und die ihm unterstehenden Abteilungen I der einzelnen Wojewodschaftsäm ter für Öffentliche Sicherheit sowie jeweils das Referat I der Ämter fur Öffentliche Sicherheit auf Kreis- und Stadtebene. Die Bekämpfung der deutschen bewaffneten Untergrundbewegung (ebenso wie des bewaffneten polnischen Untergrundes) oblag dem Ressort III des Ministeriums für Öffentliche Sicherheit und dessen Pendants auf Wojewodschafts-, Kreis- und Stadtebene. In späteren Jahren und infolge einer allge meinen Reorganisation des Sicherheitsapparates übernahmen die Ressorts II und III des Komitees für Öffentliche Sicherheit samt den entsprechenden Abteilungen und Referaten der Ämter für Öffentliche Sicherheit auf lokaler Ebene die Bekämpfung prodeutscher Einstellungen. Das Ressort II (das ehemalige Ressort I) realisierte Maß nahmen der Gegenspionage, das Ressort III dagegen war mit der Bekämpfung staats- 222 Zusammenfassung feindlicher Aktivitäten befasst, worunter auch antistaadiche Aktivitäten nationaler Minderheiten fielen. Ab 1957 und nach der allgemeinen Reorganisation des Sicherheitsapparates wur den die Aufgaben analog dazu auch vom Sicherheitsdienst realisiert, der innerhalb der Strukturen des Ressorts fur innere Angelegenheiten aufgestellt worden war. Im Zusammenhang mit der Bekämpfung des sogenannten deutschen Revisionismus stehende Aufgaben übernahm anfangs das Ressort III des Sicherheitsdienstes, das dem Departement III des Innenministeriums unterstellt und auf territorialer Ebene insbesondere durch analog dazu bestehende Abteilungen bei den Wojewodschafts kommandanturen der Bürgermiliz repräsentiert wurde. Für die autochthone Bevöl kerung Oberschlesiens sowie ihre Kontakte in die Bundesrepublik Deutschland und zu Westberlin interessierte sich von Beginn an andı das Ressort II des Sicherheits dienstes, der mit der allgemeinen Spionageabwehr befasst war. Im Jahr 1965 über nahm dieses Ressort auch die bisherigen Aufgaben des Ressorts III auf dem Gebiet der Bekämpfung des „deutschen Revisionismus“. Im Zusammenhang damit wurde auch die diesbezügliche Dokumentation, die geheimdienstliche Tätigkeit usw. über nommen. Die autochthone oberschlesische Bevölkerung und ihre Verbindungen in die beiden deutschen Staaten stellten auch das Hauptinteresse der Passressorts dar, die seit 1964 innerhalb der Strukturen des Sicherheitsdienstes angesiedelt und mit der Ausgabe von Reisepässen und Personalausweisen befasst waren. Bis 1983 führ ten sie auch operative Tätigkeiten aus. Diese betrafen vor allem die Sammlung von Informationen über Ausländer, die die Volksrepublik Polen besuchten, oder polni sche Staatsangehörige, die sich um eine Ausreise ins Ausland bemühten, aber auch die Auswahl der Kandidaten für eine Ausreisegenehmigung und Ähnliches mehr. Der Sicherheitsapparat überwachte Erscheinungen prodeutscher Einstellungen jeglicher Art innerhalb der einzelnen örtlichen Gemeinschaften. In Zusammenarbeit mit den Organen der Staatsanwaltschaften initiierte und realisierte er auch repressive Maßnahmen, und stellte überdies eine wichtige Informationsquelle für die damaligen Behörden auf Partei- und staatlicher Ebene dar. Noch vor Mitte der 1980er Jahre häuften sich die Initiativen zur Selbstorganisation und formalen Legalisierung der deutschen nationalen Minderheit. Es wurden Verbän de und Vereine sowie informelle Deutsche Freundschaftskreise (DFK) gegründet, wo bei letztere nicht dem Vereinsgesetz unterlagen. Der Sicherheitsdienst versuchte, dem entgegenzuwirken, indem er die deutschen Aktivisten beschattete, Festnahmen und Durchsuchungen anordnete, Informanten anwarb oderseine Agenten aussandte usw. In den Jahren 1986 und 1987 versuchte der Sichedieitsdienst die Problematik der DFK und der deutschen Vereine in Oberschlesien damit zu lösen, dass deren führenden Aktivistái die Genehmigung zur dauerhaften Ansreise in die BRD erteilt wurde. Der Prozess der Selbstorganisation der deutschen Bevölkerung schritt jedoch weiter voran. Zusammenfassung Der Systemumbmch in Polen im Jahr 1989 führte schließlich dazu, dass die Exis tenz einer deutschen Minderheit in Oberschlesien auch formalrechtlich legitimiert wurde. Ausdruck dessen war die 1990 vollzogene gerichtliche Registrierung verschie dener deutscher Verbände und Vereine. In dieser Zeit blieben die deutschen Milieus weiterhin Gegenstand des Interesses des Sicherheitsdienstes, obgleich nicht mehr in dem Maße, wie zuvor. Kurz darauf wurde der Sicherheitsdienst jedoch auf Grundlage des Gesetzes vom 6. April 1990 aufgelöst. Indeks osób A Bojdoł Stefan 145 Adamek Maria 145 Bojdoł T. 119, 153 Adamiec Franciszek 192 Borgmann Raphad 165 Adamski Rudolf 140 Borzucki Aleksander 140, 163, 176, 180 Aleksa Marcin 186, 190 Bősek Tomasz 115, 116 Aleksandrowicz M. 119,121 Bossek Teodor 57 Alkier Dorota 111 Botor Rudolf 190 Andruszkiewicz Marian 131 Browarek Tomasz 12, 16,99,241 Brożek Andrzej 75,241 В Bryłka Kurt 58 Baluch Andnej 141,186,190 Brzoza Teodor 140, 186, 190 Bańczyk 132 Buchcik Rudolf 45 Baranowski Jerzy 213 Buchowski Marian 216 Baron Jerzy 208 Buchta Joachim 140,150,161,176,177,180, Baron Mirek 193 183 Bartoń Krzysztof 114 Buchta Korndia 144 Baszczyk Teresa 167,168 Budzik Arkadiusz 202 Bedyński Romuald 70 Bujar Rudolf 49 Beogner Rudolf 153 Bujok Frandszek 58 Bereszyński Zbigniew 9,16, 27, 65, 67, 80, 81, 110,214,240-242 Bukowska Elżbieta 145 Bukowski Bernhard 145 Berlińska Danuta 12 Bulok 206 Białas Erna 142 Buschman Franz 22 Białas Jan 120, 130, 142, 143 Butowski Janusz 185, 193,207 Białas Rosemarie 147, 148 Buziński Józef 100 Biały Ewald 62 Bidak Feliks 117, 119, 152, 153, 180,184 c Bielski Jerzy 130, 132, 195,204 Cebula Herbert 59 Bieniarz Ditmar 62 Cholewa Franciszek 186,190 Blumenwitz Dieter 216, 241 Chwałek Gerhard 48 Błaut Przemysław 204 Cichoń Tomasz 205 Boegner Rudolf 153, 154, 176, 180 Ciemny Alojzy 145 BojdołMonika 140,145 Ciemny Elżbieta 145 Indeks osób 22б Cimala Bogdan 17. 241 E Cyganek Jan 71 Eiband Berthold 140,179 Cygański Mirosław 12,16,41, 89, 117,119, EichendorffJoseph von 147, 188,192 123,215, 216, 241 Czaja Herbert 190 F Czajka Aneta 12,41,241 Felinak Jadwiga 145 Czechowicz Władysław 19 Feliniak Wiesław 145,179, 191 Czeczor Henryk 120, 177 Ferdyn Iwona 202 Czerny Witold 202 Fichtner Marian 51,52 Czmok Hubert 140 Fic Maciej 11,232 Filipczyk Joanna 100 ć Filok Ernest 118 Ćwięk Henryk 163 Finke Ludwik 137 Fityka Henryk 202 D Folwarczny Władysław 112 Dawid Adriana 12,38,60,61,70-72,241 Franecki Henryk 140,148,179,186,188,190 Demel Roman 203 Franecki Jerzy 140, 154, 183, 186, 190 Deszczyk Werner 59 Fron Henryk 137 Ditel Ema 18 Fros Józef 120,177 Dobbelstein Rainer 140, 184, 190 Fryj 75 Dobraczyński Jan 147 Furich Horst 47 Dominiczak Henryk 102,241 Drost Willibald 186,190 G Duda Ginter 186, 190 Gaida Norbert 118, 119, 180, 251 Dulog Franciszek 142, 143 Gajda Ernest 58 Durczok Józef 84 Gajda Maksymilian 58 Durnai Antoni 132 Gajda Werner 186,190 Dylich Józef 147 Garus Krystyna 142 Dziambor Bernard 186,190,200 Gams Manfred 142,143,148,255 Dziedzioch Józef 120, 126, 131, 176,180 Gawłik Józef 142 Dziedzioch Józefa 120 Gawlytta Norbert 59 Dzierżan Kazimierz 211,212 Gawron Andrzej 81 Dziewulski Władysław 11, 232 Gemza Emil 142 Dziuba Adam 202,203 Genscher Dietrich Hans 133, 140,151,154, Dziuba Franciszek 138,140,142,148,150, 166, 183,184,189,191 160,165,176,183, 186-188,190,191, Gensert Barbara 145 209 Gensert Zygfryd 145 Dziurok Adam 11,12,16, 18, 38,41,67,70, 73,229, 241-243,245 Gerlich Oswald 142 Gęboriki Czesław 17 Indeks osób 227 Gissman Paul 42 Hider Adolf 34,80 Glemp Józef 184,212 Hogiel Dariusz 193, 203 Glück Norbert 41 Hornik Jan 141 Gładki Maksymilian ps. „Max” 47 Hupka Herben 124, 190 Goczołjan 39,40,94 Huptas Wilhelm 200 Gołaś Marek 110 Hytrek-Hryciuk Joanna 195,242 Golasz Zbigniew 12 Gomolok Rudolf 56 I Gomułka Władysław 80 Ibrom Florian 53, 54, 56 Goriwoda Antoni 179 Indecki Ginter 44, 45 Goriwoda Urszula 140,186,190 Gorzelikjan 205 J Gowin Jarosław 162, 183,203,207 Jäger Claus 124 GozdekAdam 114 Jankowiak Stanisław 12 Góralczyk Ernest 176 Jankowska B. 73 Górecki Bernard 140 Jankowski Michał 174 Górna Adyga 79 Janoszka Krystyna 200 Grochla Wilhelm 81 Jan Paweł II 146 Gruszka Józef 72 JarońJan 205 Gryczel Leonard 61 Jaruzelski Wojciech 129, 203 Grzeganek Henryk 186,190 Jasiak Ksawery 53,65,242,243 Grzegorczyk Franciszek 51 Jatos Paweł 34 Grzesista Karol 142 Jelito Józef 197 Grzonka Aleksy 51 Jędryca Franciszek ps. „Korfanty” 47 Grzymek Alfons 38 Josz Werner 120, 130, 158 Jurczyk Józef 53, 54, 56 H Jurzak Szczepan 38 Habara Maria 32 Jusupović Adrian 102,242 Haida Jerzy 58 Juszczyk 73 Hajda Józef 57 Hajda Maria 186, 190 К Hanczuch Błażej (Blasius) 134, 136, 154, Kaczmarek Antoni 40 155,183,184,186,188,190,191,200, Kaczmarek Ryszard 11,16,41,241-243,245 207 Kalemba Henryk 120,140, 177 Hanich Andrzej 12, 14,15, 18,242 Hatalski Władysław 36 Hawranek Franciszek 11,242 Kalisch (Kalisz) Franz (Franciszek) 13,134, 135, 239,255 Kalisch (Kalisz) Max (Maksymilian) 114, 122, Heinrich Ryszard 186, 190 123, 126,128,129, 130, 134,135, 142, Heisigjózef 155,165, 186,190 146, 168, 180, 255 Indeks osób 228 Kaliszczuk Włodzimierz 90 Konieczny 75 Kalus 75 Konieczny Antoni 205 Kala Walter 53,56,57 Konieczny Józef 142 Kałużny Jacek 129, 176, 180 Konrad Józef 148 Kałużny Urszula 129 Kopera Witold 196 Kamiński Łukasz 53, 242, 244 Kopiec Herbert 64, 65 Kampa Antoni 59 Kopka Bogusław 12 Kamrad Józef 140 Korbel Jan 75,89, 91,241,242 Kapica Karol 44,45 Kornas Maria 140 Kapica Konrad 186, 190 Komek Rudolf 188 Kaprano Alfred 49 Kosiński Włodzimierz 88,89 Karch Rudolf 40 Kościelski Konrad 58 Katryniok 132 Kotyrba Emanuel 59 Keimánn Ginter 198 Kerner Grażyna 202 KowalikAdam 144,152,159,165,166,178, 181 Kern Ginter 58 Kowalski Kazimierz 157 Keşler Jan 120 Kowalski Zbigniew 12,16,41, 94,242,244 Kiehl Bernd 120 Krácherowa Nina (Kracher Natalia) 95 Kiesch Dominik 133, 212 Krahl Piotr 142,150,183 Kiesinger Kurt Georg 80 Kral Piotr 143, 188 Kisielewicz D. 80,230 Krasówka Ginter 120,148,169,255 Kiszczak Czesław 177, 179, 193 Kretek Maksymilian 137,145, 146, 177, 180 Klag J. 73 Kroker Berthold 197 Klajnajdam Eryk 58 Kroll Henryk 200, 204,207 Klatka Józef 111 Kroll Herbert 186, 190 Klisch August 43 Kroll Johann (Jan Król) 194,197,199,204, Klosek Barbara 142 213 Иоѕек Karol 130, 142, 143, 148, 171 Król Henryk 197 Kioska Henryk 176,180 Król Jan 194196-198,201 Kłosala Helmut 49 Król Józef 140, 186, 190 Kmoch Jan 51 Król Maria 186, 190 Knopek Gerard 205 Ksol Antoni 205 Knura Eryka 120 Kuhatko Krystian 140,148,155,165,166, Knura Zygfryd 120, 140, 177 176, 186, 188,190,191 Kocot Jerzy 28 Kubica Anna 145 Kocur Fryderyk 141 Kubica Jarosław 145 Kohl Helmut 155,188,201,215,258-260 Kubica Józef 145 Koj Henryk 64,65 Kubka Emil 188 Kokot Alojzy 43 Kuczeta Henryk 119, 120,177 229 Indeks osób Kudyba Cezary 114 Maciuga Antoni 48 Kuhn W. 17,71,75,242 Madajczyk Piotr 12, 15-17, 22,23,38,67,71, Kuklok Karol 140,179,183 72,94,119,215,216,241,243,245 Kupka Emil 142 Mainka Wiktor 46 Kupka Otmar 131 Marwałd Piotr 141,186,190 Kużaj Jerzy 138,140, 176 Majnusz Paweł 43 Malik Maksymilian 57 L Małysiak Anna 186, 190 Lach W. 73 Maniura Reinhold 49 Landsberg L. 75,242 Mańkiewicz 140 Langer Piotr 62 Marchwicki Henryk I6O, 178 Leisner Gerhard 146 Marcinek Franciszek 206 Lemańczyk Magdalena 12 Marek Franciszek 93 Lenkiewicz Antoni 140,143,144,185,186 Markert W. 17,71,232 Leśkiewicz Raial 102, 242 Mamy Ginter 129, 138, 140, 142-144, 146, Lewandowska Maria 128,129,145,174,176, 253 148, 150, 160, 169, 176, 180, 181, 183, 187, 191 Libowski Maksymilian 81 Marsch-Potocka Renate 126 Linek Bernard 11,12, 14,17,18, 23,33,41, Maryniok Andrzej 112 53, 70,73,241, 243 Lipka-Chudzik Waldemar 192 Lis Michał 11,12, 14-16, 23, 38, 72, 75, Marynka Witold 151, 154, 159-161, 163, 167, 183, 185, 206-208 Masny Piotr 177, 180 89, 94, 117, 124, 125, 130, 183, 193, Mateja Oswald 95 195, 199,213-216,243 Mateja Władysław 46 Liszka Alfred 58 Materia Hubert 142,143 Lorenz Krystyna 140, 179,186,190 Materzok Jadwiga 120 Lubrich Gizela 120 Materzok Józef 120 Lubrich Helmut 120 Matheja Michał 9,14 Lucia Manfred 53,56 Matušek 48 Ludwig Emil 9 Matys Edmund 125, 147,178 Lysek Norbert 95 Mazowiecki Tadeusz 203,208, 215, 258— 260 Lyska Krystian 140,186,190 Mazurkiewicz Marek 12 Meisa Eugeniusz 145 Ł Meisa Janina 145 Łempiński Zdzisław 12,23, 243 Meisa Marian 140, 186 Meisa Mariusz 145 M Meis Eugeniusz 140,186 Machnik Paweł 58 Mentel Józef 44,45 Macioł Krzysztof 58 Merker Emil 46 Indeks osób 230 Michalik Piotr 198 Nowacka Iwona 186,190 Michalski Artur 58 Nowak Edmund 12, 17,18,244 Mikołaszek Ryszard 75 Nowak Henryk 62 Mikos (Mikosch) 48 Nowakowski Zygmunt 140, 159,160,165 Miodliński Tomasz 202, 203 Nowak Waldemar 137,142,143,148 Miroszewski Krzysztof 12, 18,243 Misztal Jan 12, 16,41, 244 O Mludek 206 Oleś Emanuel 176, 180 Młynarek Hubertus 75 Opielka 143, 150,183 Młynek Józef 140, 179 Opiełka Mariusz 142 Mochjan 49 Opolski Jerzy 88 Moczigemba Rudolf 49 Oprzondek Peter 145,164 Moczko Feliks 32,48 Oremek Reinhold 59 MokroszJ. 15, 16, 244 Orzechowski Marian 133 Moskal Stanisław 64,65 Osmańczyk Jan Edmund 204 Mój 49 Osmenda Andrzej (Andreas) 124,126-130, Mrocheńjan 61 132,151,152,172-174, 251, 252 Mrozek Ginter 186, 188, 190 Osmenda Bogusz 129 Mróz Eugeniusz 211, 212 Osmenda Eugeniusz 128,145 Mucha Alfred 57 Osmenda Maria 151 Münzer Franciszek 120 Osmenda Tomasz 132,151 Muschalik (Muszalik) Halina 120 Muschalik (Muszałik) Horst 119-121, 124-126,128,130-133,135,154,180 Muschalik (Muszalik) Mariusz 135 P Palm Ján 56 Palys Piotr 27,240,244 Musialik Paweł 193 Papok Henryk 57 Myśliński Marcin 53,244 Pasierb Bronisław 89 Myzia Ryszard 168 Pastuch Jan 130 Patelski Mariusz 12,27,244 N ... . Naczyóska Emilia 145 Petrách Friedrich 200 Piątek Gotfried 44 Nawrocki Z. 65,66, 244 Piechota Walter 59 Neuman 24 Piela Jan 53 Nimsz Piotr 51 Pietrek Jerzy 186, 190 Nocoń Krystian 114 Pietruszka Alfred 64,65 Noglik Piotr 142, 148 Pietsch Norbert 59 Nongiser Franciszek 120 Piontek Alfons 50 Nongiserjan 120 Piontek (Freytag) Herbert 120, 121,126, Nossol Alfons 92, 130,189, 198,211-213 128,130,154,157,171,241 Indeks osób Piotrowski Paweł 102-104,106,109,240,244 RudzokAnna 145 Piowczyk Eugeniusz 128,129 Rudzok Werner 145 Pipec Alfons 49 Rum Rudolf 120, 142 Pluta Alojzy 57 Ruszczewski Jacek 12, 18,244 Podgórski G. 89 Ruzikowski Tadeusz 104,239 PogorzałaEwa 12 Rybska Magdalena 177 Potoczek Krzysztof 202 Rychły Franciszek 126—128,136 Popela Zygmunt 136 Popieliński Paweł 12 s Popiełuszko Jerzy 134 Sawicki Marian 158 Poppe Franciszek 134,142,149-151,171, Scheithauer Piotr 111 172,183,188,191,194,198,199 Schneider Ginter 137 Porada Henryk 140,186, 190 Schneider Jerzy 186, 190 Potrykowska Alina 94,244 Schreiber Joseph 41 Prochota Engelbert ps. „Marschal” 47 Schuba Jerzy 140, 186, 190 Pudełko Piotr 62 Schubers Paweł 57 R Seemann Maksymilian 58 Schulz Norbert 142 Raabe Siegfried 205 Semeniuk Maria 148 Radzyń Danuta 202 Semp Mieczysław 60 Rancoszek Konrad 57 Senft Stanisław 38,245 Rataj Franciszek 52 Sepała Teresa 202 Rauziński Robert 12, 94,244 Sereda Janusz 178 Reimann Hubert 41 Seydlitz Wilhelm Fryderyk von 100 Reitor Hubert 205 Siedlaczek Ernest 119 Rejman Wojciech 49 Sikora Fryderyk 155, 166, 186, 188, 190, Rigol Rudolf 137 191,200 Rogier Michał 59 Sikora Roman 186, 190 Rola-Żymieiski Michał 208 Sikorski Mariusz 150 Ronczka Walter 120 Siodlaczek Krystian 111 Rosenbaum Sebastian 12,14, 17, 38, 67,71, Skawski Franciszek 58 119,215,241,243-245 Roszkowski Radosław 16,240 Skowronek Henryk 64, 65 Skowron Hildegarda Johanna 148 Roter Albert 120, 142 Skowron Joanna 188 Roter Maria 142 Skupinski Z. 92 Rother Wilhelm 58 Slanina Jerzy 200 Rozner Ewald 58 Smykala Alicja 142, 145 Roztowski Władysław 166 . Smykala Joachim 130, 135, 136,142, 145, Rudnicki Janusz 91 161, 169,251 Indeks osób Smykała Zenobia 145 Szczeponek Urszula 186,190 SnakowskiM. 119, 121, 123, 129, 134, 152, Szczerbiński Henryk 119 155, 183, 185 Sobik Oskar 119 Szczygielski Kazimierz 94,244 Szczygieł Rudolf 58 Sobstyl J. 89,90,153,209,215 Szeciec Józef 58 Sojka Franciszek 34 Szendziełorz Franciszek 110 Sonne Werner 126 Szoenfeld Teodor 120 Sowa Andrzej Leon 173, 209, 245 Szulc Józef 197 Sowart Alfred 18 Szwagrzyk Krzysztof 65,244 Sowiecki Joachim 114 Szymborski Janusz 94,244 Spałka Gerhard 60 Szymczyna Arkadiusz 23,245 Spałka Zygfryd ps. „Jung” 60 Szymura Jerzy 186,188, 190 Spilla Joseph 39 Spisak Józef 88, 89 Ś Springer Otto 188,189 Ślusarski Józef 45 Sroka Marcin 12 Świder Małgorzata 12, 27, 38,80,240,244, Sroka Michał 206 Stalin Józef 115 245 Świerczewski Karol 208 Stanek Paweł 120 Świtalik józef 58 Staniczek Maria 186,190 Świtała Ernest 49, 50 Staniczek Walter 140, 179 Staniek Krystian 119 T Stanik Eryk 46 Tarala Władysław 201 Stannek Herbert 197 Tarka Krzysztof 41,73,243 Stefaniak Grażyna 202 Taschka Johann 84 Stefenides Henryk 142 Terlecki Ryszard 65,66,102,103,108, 245 Steinbach Georg 52 Thiel Henryk 186, 190 Stokłosa Rudolf 200 Tice Joachim 81 Stola Dariusz 12, 75, 89, 93,245 Tic Józef 142 Stolarczyk Zbigniew 202 Tkocz Edgar 77 Stoli Christian 23,117,245 Topol Hubert 140,151,167, 179,183,186, 188,190 Strach Piotr 48, 53- 56 Stradomski Józef 159,160, 165 Tracz Bogusław 15,245 Strauchold Grzegorz 12 Traugut Jan 70 Strózik Józef 116 Trzciński Henryk 90 Swoboda Maksymilian 165, 186, 190 Twardawa Józef 111, 148,199 Symyk Jarosław 195,242 Szafarczyk Oskar 58 U Szałtys Tomasz 193 Ulbricht Herbert 120 Indeks osób Urantówka Julian 93,192 Winkler Erwin 142,154,183 Urban Jerzy 126 Wittek Lothar 186, 190 Urban Ryszard 195,198,199,202, 213 Wít Zygfryd 81 Urban Thomas 12,101,131,136,214, 215, Wojciechowski Antoni 59 216,245 Urbański Egon 42 Wojciechowski Maciej (Marek) 203 · Urgacz Henryk 177 Wojtaszek Willibald 120 Wojtoszek Anna 145 Wojtoszek Wilibald 140, 145 V Wolny Ginter 96, 97 Vogelgesang Edward 126-BO, 172, 174, 180 Wołk Grzegorz 53,244 Vogtmann Norbert 166,176 Woźniczka Zygmunt 12, 16, 18, 33, 245 Wóycicki Kazimierz 202 W Wranik Józef 126 Walaszak Jan 186,190 Wranik Zygfryd 120,128,129,176 Walaszak Karol 186, 190 Wycisk Herbert 140, 179 Waligóra G. 232 Wydra Henryk 140 Walloch Emil 50 Wyra Eryk 71 Waniek Franciszek 206 Waniek Willibald 122,123,128,134,137,146, 168 Z Zaczyk Fryderyk 120, 126, 128, 129, 135, Warzecha Eryka 140,176,186,188, 190, 140,142,148, 150, 155,176,183,186, 191 188, 190, 191,200 Wasserek Barbara 140 Zaczyk Zygfryd 128, 207 Wasserek Krystian 138,140, 169, 176, 180, Zaremba Arnold 140, 186, 188, 190 181 Zaremba Marcin 80, 239 Wawrzynek Wojciech 72 Zawadzki Aleksander 15, 16, 29, 244 Weiser Henryk 137, 142, 143 Zientek Józef 56 Węgrzyn Dariusz 12, 15, 235 Zodona Walenty 140,179 Widera Tadeusz 202 Widok Reinhard 186, 190 Ż Wieczorek B. 89,153,209,215 Żłobińska Aleksandra 12,41,47,245 Wieczorek Franciszek 120, 177 Żółtowski R. 47 Wilczek Edward 38 Żurko Jerzy 202 Wiik Jacek 202 Żwak Piotr 101,131, 214,245 Windheim Dieter 120 Żyłka Jan 57 Windheim Helmut 120 Windheim Józef 120 Indeks geograficzny в Cyprzanów 206,207 Banit 53 Czamowąsy 47 Bąków 96 Czechowice-Dziedzice 125, 128, 129, 253 Berlin 13,64,76, 77, 87, 89, 91-94, 96,103, Czekanów 140,186, 190 110,179,220,240 Częstochowa 85, 91, 205 Biała 18,63 Biedrzychowice 200 D Bielsko-Biała 125,129 Dąbrówka 56 Bieńkowice 119,130,134,136,155,184, Dąbrówka Dolna 74 186, 188, 190,200 Dobieszowice 199 Biskupice 41 Dobrodzień 53, 86, 205 Błotnica Strzelecka 205 Dobrzeń Wielki 36 Bobrek 49 Domaradz 49 Boguszów-Gorce 145 Dziećmarów 46,73, 87 Bonn 105,124 Dziergowice 74, 143, 145 Borki Małe 50 Brożec 35 E Brynica 36,49 Essen 84 Brzeg 108, 109,203 Brzeźnica 205 G Budziska 126, 177 Gdańsk 173 Bydgoszcz 173 Getynga 198 Bytom 41,42,47, 118, 125, 129,136, Gliwice 12,22,41,44,112,113, 118, 129, 138-140,143-148,153, 155,159, 160, 140,145-148,151,155,165-167,176, 165, 169, 176,179,181, 186, 190-192, 179, 186,188-192, 200-202 208 Głogówek 29, 32, 33, 35, 38, 63, Ш, 200 Głubczyce 21-23, 28, 32,41,42,46, 73, C 108,199,203 Chałupki 186, 190 Głuchołazy 24 Chorula 110 Gogolin 80, 81,114, 194-199,201, 204, Chorzów 57, 81, 112, 141, 153,176, 186, 190, 191 Chróścice 51 207, 216,240 Golczowice 38, 63 Gorzów Wielkopolski 145, 173 Indeks geograficzny 2ļ6 Gosławice 36 Kolonowskie 46, 58,115 Gościęcin 22 Komice 206,207 Górażdże 110 Koszalin 173 Gracze 25 Kościeliska 48,53,54 Grodków 20, 21, 24,41, 42,66, 108 Kotulin-Makło 205 Grudzice 36 Koźle 16, 31, 39,41-43,48, 52, 53, 59,61, Gryfino 126,130 Grzędzin 43 62, 74, 89,91,108 Kraków 90 Krapkowice 28,61-63, 108, 110, 113, 114, H 122,137,194-199,203 Helsinki 89 Krępna 137, 158 J Krzyżanowice 118,132, 136,177, 186,190 Krzywiczyny 21 Januszkowice 59 Krzyżowa 215,248-250 jaśkowice 21 Kup 36 Jaworzno 47 Kuźnia Raciborska 36,69,120, 121,123,125, Jełowa 45, 88, 89 126,129, 140,148,157,177,207,208 Jemielnica 53, 56,195,198,199,202 L К Laskowice 45 Kadłub 50 Legionowo 92,123,152,153, 155,209 Kamień Śląski 111 Lekartów 206, 207 Kamionka 110, 111 Leśnica 137 Karb 41,49 Lędziny 36 Katowice 11, 13, 17-22, 24, 28, 29, 32, Lichynia 53 40,41, 44-49, 51, 53, 55, 57, 58, 65, Lubliniec 205 75, 112, 117-119, 124-133,135-137, 139-142, 144-147, 151, 152, 154, Ł 159-167, 172-181, 183-187, 189- Łambinowice 17,18,43 192, 200, 202, 203, 206-208, 215, 252 Łany 39 Kędzierzyn 31,42,85, 168 Kędzierzyn-Koźle 91,109, 120, 121, 123, Łaziska 50 Łowkowice 34 126,142-145, 148,149,154,157,158, Łubniany 74 168,194,195,197, 199,200, 203, 251 Łubowice 189 Kielcza 53, 54, 56 Kietrz 23, 193, 198,199 Kluczbork 16, 21, 31, 34,35,66, 96, 108, 203 Kłodnica 31. M Minkowskie 100 Mokra 29 Mysłowice 18 Indeks geograficzny 47 N Przychód 29 Narok 42,63 Pszczyna 136 Namysłów 100,108 Pszów 193 Niemodlin 16,17,24,25,29, 30, 34,41,43, Pyskowice 44,186, 190, 215 63,66,109 Niezdrowice 120 R Nowa Wieś Królewska 36 Racibórz 70, 72, 78, 118, 120, 121, 124, Nysa 17,18,24,25,32,36,59,70,74,108, 126, 131,132, 134-137, 145-147, 109,147,203 176, 189-191, 200, 201, 206-208, 246 Radawie 48 O Radawka 48 Obrowiec 194, 195,198 Raszowa 48, 149, 171, 199 Odrowąż 199 Rogi 31 Olesno 11,17,33,34,48, 50, 52,55, 66, 85, Roszków 118, 137, 145, 146, 177,246 109,114,205 Rotenburg 205 Olsztyn 173 Rozmierka 50, 51 Opole 11,13, 18,28-31, 33, 35-38,40-42, Rozwadza 34 44-47, 49-52, 55, 58-62, 64-67, Ruda Śląska 118, 136, 145, 148, 161, 186, 87-91, 93-97, 99-103,105, 106, 190, 191, 200 108-110, 113-117, 120-122, 130-132, Rudawa 24 134, 136, 138, 140-145,147, 150, 151, Rudziczka 120 154, 158, 168, 169, 171, 173, 189, Rybarze 31 192-206,211-214,216 Rybnik 84,118-121, 123, 177 Ostrożnica 120, 205 Rydułtowy 84,120 Otmęt 58,61,64,213 Rzymkowice 63 Ozimek 35 s P Samborowice 206, 207 Pawłowiczki 51 Siedliska 120, 128, 129,140, 145,177 Piekary Śląskie 186, 190, 191 Skałągi 21 Pietrowice Wielkie 206-208 Skorogoszcz 38 Pietrówka 53 Skrońsk 53, 54 Poczdam 17 Sławięcice 51 Polska Cerekiew 135, 144, 145, 161, 247 Staniszcze Wielkie 115 Prudnik 18, 19, 22, 28, 29, 31-33, 35, 63, Stare Budkowice 45 100, 109, 111, 199,200,203 Steblów 137 Przechód 63 Strzegów 41, 42 Przesieka 202 Strzelce Opolskie 21, 29, 34, 39,44, 51, 53, Przezchlebie 186, 190 58,60, 66, 75, 87,109, 115, 116, 199, Indeks geograficzny 238 152, 164, 177, 183-185, 188, 190, 202, 202, 203,213 Strzeleczki 28,29 203,208 Sucha Góra 146, 181 Wiedeń 139 Szombierki 49 Witosławice 43 Wodzisław Śląski 118, 120, 121, 123, 126, Ś 128, 132,133, 154,190, 191, 193, 200, Ściborzyce Wielkie 73 202, 203 Świerkle 46 Wojciechów 17 Świętochłowice 18, 145,179 Wołczyn 21 Świętoszowice 186, 190 Wrocław 9,11, 13,45,118,140,143, T Wronin 43 144-148,173,200,202 Tarnowskie Góry 40 Tarnów Opolski 95 Z Tłustomosty 32 Zabrze 23,41,42, 58, 118, 125-127, 129, Toszek 53 140,144-147,149,161, 163,166,176, Trawniki 61 Turza Śląska 120, 126,129, 140, 145, 148, 155, 176,186, 190,200, 207 Twardawa 111 Tychy 118, 129, 136, 141,145, 186, 190, 191 177,179-181,185,186,190-192, 200 Zakrzów 205 Zalesie 53 Zawadzkie 39, 88 Zbrosławice 40, 140,186,190 Zdzieszowice 58,122, 123, 125, 126, 128, 134,136,137,143,144,147-149,157, U 158,167, 171,192,194, 195,197, 199, Ujazd 51 245 Ziemięcice 186, 190 W Walce 35 ż Wałbrzych 118,146,173 Żerdzi na 36 Warszawa 13,18, 51, 56, 95, 97, 108, 121, Żędowice 53 122,124, 126, 130, 134,136, 140, 144, Bibliografia Źródła archiwalne Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział we Wrocławiu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Katowicach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Krakowie Archiwum Państwowe w Katowicach - zespół akt Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego Archiwum Państwowe w Opolu - zespół akt Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Opolu - zespół akt Komitetu Miasta i Powiatu PZPR w Opolu - zespół akt Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu - zespół akt Urzędu Wojewódzkiego w Opolu Źródła opublikowane Instrukcje o pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945—1989), wstęp i oprać. T. Ruzikowski, Warszawa 2004. Marzec 1968. Trzydzieści latpóźniej, t. 2, Aneks źródłowy. Dzień po dniu w ra portach SB oraz Wydziału Organizacyjnego КС PZPR, oprać. M. Zaremba, Warszawa 1998. Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty, wybór, wstęp i oprać. A. Dziurok, wyd. 2 rozszerzone, Katowice 2014. Źródła niepublikowane Relacja ustna Franza Kalischa z 9 X 2014 r. Prasa „Bulletin des Deutschen Freundschaftskreises in Schlesien”, 1987 „Dziennik Zachodni”, 1958, 1959 Bibliografia 240 „Menschenrechte”, 1986 „Na Bieżąco. Serwis informacyjny Tymczasowej Reprezentacji Śląska Opol skiego”, 1989 „Pokolenie ’80—88”, 1989 „Przegląd Liberalny”, 1989 „Sierpień”, 1981 „Solidarność Walcząca - Opole”, 1989 „Trybuna Opolska”, 1956, 1971, 1990 „Unsere Muttersprache”, 1986-1987 Opracowania Aparat bezpieczeństwa w Роксе. Kadra kierownicza, t. 2,1956-1975, red. nauk. P. Piotrowski, Warszawa 2006. Aparat bezpieczeństwa w Роксе. Kadra kierownicza, t. 3,1975—1990, red. nauk. P. Piotrowski, Warszawa 2008. Z. Bereszyński, Mniejszość, której nie było. Niemiecka mniejszość narodowa na Śląsku Opolskim w latach .1956-1989 w świetU dokumentów Služky Bez pieczeństwa oraz Prezydium WRN w Opolu, [w:] Mniejszości narodowe i et niczne w Europie Środkowej. W 60-lecie uchwalenia Ustawy Serbolużyckiej, red. P. Palys, Opole 2008, s. 89—103. Z. Bereszyński, Marzec ’68 w opolskim środowisku akademickim, [w:] Marzec ’68 z czterdziestoletniej perspektywy, red. D. Kisielewicz i M. Świder, Opole 2009, s. 143-166. Z. Bereszyński, Marzec ’68 na Śląsku Opolskim — w cieniu studenckiego prote stu, „Studia Śląskie” 2013, t. 73, s. 107-134. Z. Bereszyński, Władza, społeczeństwo i działalność opozycyjna na pograni czu Śląska Opolskiego i Czechosłowacji w latach 1945—1980, [w:] Wiel ka księga opozycji na pograniczu. Władza, społeczeństwo i działalność opozycyjna na pograniczu Śląska Opokkiego i Czechosłowacji w latach 1945—1989, t. 1, red. Z. Bereszyński i R. Roszkowski, Prudnik 2014, s. 11-256. Z. Bereszyński, Wyjazdy na pobyt stały do RFN i Berlina Zachodniego w la tach 70. i 80. XX wieku a narodziny zorganizowanych struktur mniejszo ści niemieckiej w województwie opokkim, „Studia Śląskie” 2015, t. 77, s. 143-166. Z. Bereszyński, Der kommunistische Sicherheitsapparat gegenüberprodeutschen Einstellungen im Oppelner Schlesien in den Jahren 1945 bk 1989, [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölke- Bibliografia rung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Gliwice/Gleiwitz - Opole/Oppeln 2015, s. 379-392. Z. Bereszyński, Komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobecpostawproniemiec kich rut ՏկտԽ OpoUkim w Utach 1945-1989, [w:] Władze komunistyczne wobec ludności niemieckiej w Polsce w Utach 1945-1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Warszawa 2016, s. 419-433. D. Blumenwitz, Minderheiten- und Volksgruppenrecht. AktuelleEntwicklung, Bonn 1992. D. Blumenwitz, Volksgruppen und Minderheiten. PolitischeVertretung und Kul turautonomie, Berlin 1995. T. Browarek, Ludność niemiecka w polityce państwa polskiego w Utach 1945— 1989, Lublin 2015. A. Brożek, Losy Niemców w Polsce po roku 1944/45, Opole 1965. B. Cimala, Powojenne obozy odosobnienia na Górnym Śląsku, „Studia Śląskie” 2000, t. 59, s. 117-133. M. Cygański, Niemieckie mniejszości narodowe wpaństwach Еџгору Srodkowo-Wschodniej w latach 1945—1995, Opole 2000. A. Czajka, Sytuacjapolityczna w Opolu wpierwszych ևէօշհ po II wojnie świato wej, „Opolski Rocznik Muzealny” 2008, t. 16, s. 37—53. A. Dawid, Kwestia używaniajęzyka niemieckiego w ujęciu władzpartyjnych wo jewództwa opolskiego (1950—1956), „Studia Śląskie” 2013, t. 72, s. 141-159. A. Dawid, Die Reaktionen der Oppelner Wojewodschaftsbehörden aufprodeut sche Einstellungen unter Jugendtlichen (1950 bis 1970), [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölkerung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosen baum, Gliwice/Gleiwitz - Opole/Oppeln 2015, s. 326-337. A. Dawid, Wtadze województwa opolskiego wobec proniemieckich postaw mło dzieży (1950—1970), [w:] Władze komunistyczne wobec ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosen baum, Warszawa 2016, s. 358-369. A. Dawid, Październik ’56, [w:] Górny Śląsk w Polsce Ludowej, t. 1, Przełomy i zwroty, red. A. Dziurok i B. Linek, Katowice-Opole 2016, s. 91-112. A. Dziurok, Problemy narodowościowe w województwie śląskim i sposoby ich rozwiązania, [w:] Województwo śląskie 1945-1950. Zarys dziejów politycz nych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 459-512. H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944—1990, Warszawa 1997. Emigracja z województwa opolskiego do REN. Skutki spokczno-polityczne i eko nomiczne, red. J. Korbel, Opole 1988. 241 242 Bibliografia M. Fic, Podział administracyjny. »Województwo śląsko-dąbrowskie” czy wo jewództwo śląskie, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 79-91. A. Hanich, Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945-1946, Opole 2008. A. Hanich, Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009. F. Hawranek, Stosunki polityczno-ustrojowe, [w:] Opole. Monografia miasta, red. W. Dziewulski i F. Hawranek, Opole 1975, s. 296—326. Historia cmentarza [w Prudniku], http://www.dom-pogrzebowy.pl/historia/ (dostęp: 11 XII 2017 r.). Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Pol sce Ludowej (1944—1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović i R. Leśkie- wicz, Warszawa 2013. K. Jasiak, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu w latach 1945—1947. Struktura i działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 2011, nr 1, s. 9-50. J. Hytrek-Hryciuk, J. Syrnyk, Mniejszości narodowe w Polsce wobec finomenu „Solidarności”, [w:] NSZZ„Solidarność”1980—1989, ţ. 7, Wokół„Solidarno ści”, red. Ł. Kamiński i G. Waligóra, s. 461-509. K. Jasiak, Aparat bezpieczeństwa w Opolu w latach 1945—1947. Struktura i działalność, [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczy zny w latach 1945—1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 15-57. K. Jasiak, Z. Bereszyński, Kalendarium ważniejszych wydarzeń naOpokzczyźnie według meldunków, sprawozdań, kronik oraz innych materiałów Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa w latach 1945-1989; [w:] Komuni styczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w łatach 1945-1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 441-478. P. Kacprzak, Die Zwangsassiedlung der Deutschen aus Polen 1945—1948. Orga nization Und Durchführung, Łódź 2011. J. Korbel, Emigracja z Polski do RFN. Wybraneproblemy, Opole 1986. Z. Kowalski, Powrót Śląska Opolskiego do Pokki. Organizacja władzy ludowej i regulacja problemów narodowościowych w latach 1945—1948, Opole 1983. W Kuhn, Das Deutschtum in Polen und sem Schichai in Krieg- und Na chkriegzeit, [w:] Polen. Osteuropa-Handbuch, red. W. Marken, Köln-Graz 1959, s. 138-164. L. Landsberg, Spätaussiedler, Düsseldorf 1960. Bibliografia ss B. Linek, Polityka antyniemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1950, Opo le 2014. B. Linek, Rewizjonizm niemiecki , skala, charakter i polityka władz bezpieczeń stwa, [w:] Stalinizm i rok 1956na Górnym Śląsku, red. A. Dziurok, B. Li nek i K. Tarka, Katowice-Opole-Kraków 2007, s. 225—228. B. Linek, Polityka aparatu bezpieczeństwa wobec ludności rodzimej na Śląsku Opolskim w Utach 1945—1960, [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945-1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 157-165. B. Linek, Weryfikacja narodowościowa i akcja osadnicza na Śląsku Opolskim, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 513—542. M. Lis, Pokka ludność rodzima na Śląsku Opokkim po II wojnie światowej, Opole 1991. M. Lis, Ludność rodzima na Śląsku Opokkim po II wojnie światowej (1945— 1993), Opole 1993. . Lis, Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001. . Lis, Baza społeczna i okoliczności ujawnienia się mniejszości niemieckiej na Śląsku Opokkim w 1989 roku, „Studia Śląskie” 2010, t. 69, s. 31-53. M. Lis, Mniejszość niemiecka na Śląsku Opokkim 1989—2014. Z bagażem prze szłości w realiach współczesność, Opole 2015. Z. Łempiński, Przesiedlenie ludności niemieckiej z województwa śląsko-dąbrow skiego w Utach 1945—1950, Katowice 1979. P. Madajczyk Przyłączenie Śląska Opokkiego do Pokki 1945-1948, Warszawa 1996. P. Madajczyk, Niemcy, [w:] Mniejszości narodowe w Роксе. Państwo i społe czeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944—1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998, s. 87-108. P. Madajczyk, Niemcy pokcy 1944—1989, Warszawa 2001. P. Madajczyk, Obozy pracy i odosobnienia dU ludności niemieckiej w Роксе po II wojnie światowej, „Studia Śląskie” 2000, t. 59, s. 101—115. P. Madajczyk, Polityka pokka wobec ludności Górnego Śląska w Utach 1944/1945—1989, [w:] Górny Śląsk i Górnoślązacy. Wokółproblemów regio nu i jego mieszkańców w XIX i XX wieku, red. S. Rosenbaum, Katowice- Gliwice 2014, s. 198—216. K. Miroszewski, System obozowy, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 243-253. 244 Bibliografia J. Misztal, Weryfikacja narodowościowa na Ziemiach Odzyskanych, Warszawa 1990. J. Mokrosz, Aleksander Zawadzki — działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945—1948), Katowice—Warszawa 2017 M. Myśliński, Dobrodzień—miasteczko napolskim Dzikim Zachodzie wpierw szych ևէօշհ po II wojnie światowej, [w:] Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty, red. Ł. Kamiński i G, Wołk, Warszawa 2012, s. 62-71. Z. Nawrocki, Aparat bezpieczeństwa w latach 1944—1956, [w:] Aparat bezpie czeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, 1.1,1944-1956, red. nauk. K. Szwagrzyk, Warszawa 2005, s. 19-48. E. Nowak, Obóz pracy w Wojciechowie (1945—1946), „Śląsk Opolski” 2000, nr 4, s. 11-15. E. Nowak, Obozy na Śląsku Opolskim w systemie powojennych obozów w Polce (1945—1950). Historia i implikacje, Opole 2002. Opis powstania DFK Bieńkowice, http://www.haus.pl/pliki/cbmn/7-bienkowice.pdf (dostęp: 11 XII 2017 r.) M. Patelski, M. Świder, Między marcem 1968 a grudniem 1970. Mniejszość niemiecka na Śląsku w świetU dokumentów KWPZPR w Opolu, [w:] Mniej szości narodowe i etniczne w Europie Środkowej. W60-kcie uchwalenia Usta wy Serbołużyckiej, red. P. Pałys, Opole 2008, s. 104—118. P. Piotrowski, Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975-1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 51-107 R. Rauziński, Zróżnicowanie sytuacji demograficznej społeczeństwa Śląska Opol skiego w zależności od pochodzenia regionalnego na tle emigracji zewnętrz nych w latach 1951—1985, [w:] Ludność Śląska Opolskiego w XIX i XX wieku (analizy statystyczne), red. Z. Kowalski, „Materiały i studia opolskie” 1987, R. XXIX, z. 60, s. 107-229. R. Rauziński i K. Szczygielski, Skutki zjawiska emigracji z obszaru Ślepka Opol skiego (wybrane aspekty demograficzne), [w:] Migracje zagraniczne a polityka rodzinna. International migration and state policy for families, red. nauk. J. Szymborski i A. Potrykowska, Warszawa 2009 („Biuletyn RPO. Mate riały”, nr 66). S. Rosenbaum, Za kolczastym drutem. System obozowy na Górnym Śląskupo 1945 roku, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Pola kach i Niemcach?—publikacjapokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 7-14. J. Ruszczewski, Polskie obozy i miejsca odosobnienia dla ludności śląskiej i nie mieckiej na Ślepku Opolskim w ktach 1945-1949, „Kwartalnik Opolski” 1993, nr 4, s. 3-23. Bibliografía S. Senft, Gospodarcze i społeczne skutki polityki uprzemysłowienia Śląska Opol skiego 1950-1955, Opole 1995. A.L. Sowa, Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011. D. Stola, Kraj bez wyjścia?Migracje z Pokki 1949-1989, Warszawa 2012. Ch. Stoli, Die Deutschen im polnischen Herrschaftsbereich nach 1945, Wien 1986. A. Szymczyna, Społeczne i polityczne problemy przyłączenia powiatu głubczyckiegp do Polski (1945—1948), Branice 2008. M. Świder, „Eine dünne Schicht deutscher Farbe aufgesundem polnischen Holz” oder die Entgermanisierung des Oppelner Schlesiens fürjedermann, [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölke rung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Gliwice/Gleiwitz-Opole/Oppeln 2015, s. 187-199. M. Świder, „Cienka warstwa niemieckiej farby na zdrowym pohkim drewnie”, czyli odniemczanie Śląska Opolskiego dL· każdego, [w:] Władze komunistycz ne wobec ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945—1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Warszawa 2016, s. 203-217. Tag der Menschenrechte 2010, 9 XII 2010 r., http://agmo.de/aktuelles/ mitteilungen/47-tag-der-menschenrechte-am-10-dezember-2010 (dostęp: 11 XII 2017 r.) R. Terlecki, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Pol sce 1944-1990, Kraków 2007. B. Tracz, Podbój Górnego Śląska przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Polakach i Niemcach? —publikacja pokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 22-31. Th. Urban, Niemcy w Pokce. Historia mniejszości w XX wieku, tłum. P. Żwak, Opole 1994. D. Węgrzyn, Deportacje mieszkańców Górnego Ślipka do pracy przymusowej w ZSRR w 1945 roku — uwarunkowania procesu, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Polakach i Niemcach? — publikacja pokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 32-45. Z. Woźniczka, Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku, wyd. 2, Katowice 2013. A. Żłobińska, Podziemie niemieckie, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Za rys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 543-554. 245
adam_txt	Spis treści Wykaz skrótów. 7 Od Wydawcy. 9 Wstęp. 11 1. Aparat bezpieczeństwa i wysiedlenie ludności niemieckiej.15 2. Ludność niemiecka i postawy proniemieckie na Górnym Śląsku oraz walka z nimi w latach 1945—1956 . 27 3. Ludność niemiecka i postawy proniemieckie na Górnym Śląsku w okresie Października 1956 r. І w latach następnych.69 4. Normalizacja stosunków PRL - RFN, KBWE oraz ich konsekwencje społeczne na Górnym Śląsku. 87 5. Walka z przejawami niemczyzny i postaw proniemieckich wiatach 1957-1989 . 99 6. Aparat bezpieczeństwa i rozwój struktur organizacyjnych mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku w łatach 1983-1987 . 117 7. 8. 9. Emigracja czy praca u podstaw? Motywy działania organizatorów mniejszości niemieckiej. 149 Sprawy operacyjne, osobowe źródła informacji, werbunki oraz inne działania SB. . 157 Nowa strategia i taktyka SB wobec mniejszości niemieckiej. 171 10. Aparat bezpieczeństwa i rozwój struktur organizacyjnych mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku w latach 1988-1990 . 183 11. Legalizacja mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku.211 Zakończenie. 217 Streszczenie. 219 Zusammenfassung. 221 Indeks osób. 225 Indeks geograficzny. 235 Bibliografia . 239 Zusammenfassung Infolge des Zweiten Weltkrieges fand sich praktisch das gesamte Gebiet Oberschlesi ens (mit Ausnahme der zuvor an die Tschechoslowakei angeschlossenen Territorien) in den neuen Staatsgrenzen Polens wieder. Die autochthone oberschlesische Bevöl kerung in den an Polen angeschlossenen Gebieten wurde zwischen 1945 und 1949 einem nationalen Verifizierungsprozess unterworfen. Negativ verifizierte Personen er wartete die Aussiedlung aus Polen. Insgesamt wurden zwischen 1945 und 1950 mehr als 300.000 Personen aus der damaligen Wojewodschaft Schlesien ausgesiedelt. Nach der Beendigung der Verifizierungs- und Aussiedlungsaktion im Jahr 1989 vertraten die Behörden der Volksrepublik Polen offiziell den Standpunkt, dass es in Oberschlesien praktisch keine deutsche Bevölkerung mehr gab. Dem standen in der gesamten Nachkriegszeit wiederholt auftretende und sich in verschiedenster Art und Weise äußernde prodeutsche Einstellungen unter der autochthonen Bevölkerung des Oppelner Schlesiens entgegen — von der Verwendung der deutschen Sprache bis hin zur Organisation unterschiedlicher konspirativer Gruppen. Mit der Bekämpfung derartiger Erscheinungen befasste sich insbesondere der Si cherheitsapparat, der von den Kommunisten kontrolliert wurde und sich fast aus schließlich aus zugewanderten Personen zusammensetzte. Bis Dezember 1954 spielte dabei das Ressort I (Spionageabwehr) die größte Rolle bei der Bekämpfung prodeut scher Einstellungen, also das Departement I des Ministeriums für Öffentliche Sicher heit und die ihm unterstehenden Abteilungen I der einzelnen Wojewodschaftsäm ter für Öffentliche Sicherheit sowie jeweils das Referat I der Ämter fur Öffentliche Sicherheit auf Kreis- und Stadtebene. Die Bekämpfung der deutschen bewaffneten Untergrundbewegung (ebenso wie des bewaffneten polnischen Untergrundes) oblag dem Ressort III des Ministeriums für Öffentliche Sicherheit und dessen Pendants auf Wojewodschafts-, Kreis- und Stadtebene. In späteren Jahren und infolge einer allge meinen Reorganisation des Sicherheitsapparates übernahmen die Ressorts II und III des Komitees für Öffentliche Sicherheit samt den entsprechenden Abteilungen und Referaten der Ämter für Öffentliche Sicherheit auf lokaler Ebene die Bekämpfung prodeutscher Einstellungen. Das Ressort II (das ehemalige Ressort I) realisierte Maß nahmen der Gegenspionage, das Ressort III dagegen war mit der Bekämpfung staats- 222 Zusammenfassung feindlicher Aktivitäten befasst, worunter auch antistaadiche Aktivitäten nationaler Minderheiten fielen. Ab 1957 und nach der allgemeinen Reorganisation des Sicherheitsapparates wur den die Aufgaben analog dazu auch vom Sicherheitsdienst realisiert, der innerhalb der Strukturen des Ressorts fur innere Angelegenheiten aufgestellt worden war. Im Zusammenhang mit der Bekämpfung des sogenannten deutschen Revisionismus stehende Aufgaben übernahm anfangs das Ressort III des Sicherheitsdienstes, das dem Departement III des Innenministeriums unterstellt und auf territorialer Ebene insbesondere durch analog dazu bestehende Abteilungen bei den Wojewodschafts kommandanturen der Bürgermiliz repräsentiert wurde. Für die autochthone Bevöl kerung Oberschlesiens sowie ihre Kontakte in die Bundesrepublik Deutschland und zu Westberlin interessierte sich von Beginn an andı das Ressort II des Sicherheits dienstes, der mit der allgemeinen Spionageabwehr befasst war. Im Jahr 1965 über nahm dieses Ressort auch die bisherigen Aufgaben des Ressorts III auf dem Gebiet der Bekämpfung des „deutschen Revisionismus“. Im Zusammenhang damit wurde auch die diesbezügliche Dokumentation, die geheimdienstliche Tätigkeit usw. über nommen. Die autochthone oberschlesische Bevölkerung und ihre Verbindungen in die beiden deutschen Staaten stellten auch das Hauptinteresse der Passressorts dar, die seit 1964 innerhalb der Strukturen des Sicherheitsdienstes angesiedelt und mit der Ausgabe von Reisepässen und Personalausweisen befasst waren. Bis 1983 führ ten sie auch operative Tätigkeiten aus. Diese betrafen vor allem die Sammlung von Informationen über Ausländer, die die Volksrepublik Polen besuchten, oder polni sche Staatsangehörige, die sich um eine Ausreise ins Ausland bemühten, aber auch die Auswahl der Kandidaten für eine Ausreisegenehmigung und Ähnliches mehr. Der Sicherheitsapparat überwachte Erscheinungen prodeutscher Einstellungen jeglicher Art innerhalb der einzelnen örtlichen Gemeinschaften. In Zusammenarbeit mit den Organen der Staatsanwaltschaften initiierte und realisierte er auch repressive Maßnahmen, und stellte überdies eine wichtige Informationsquelle für die damaligen Behörden auf Partei- und staatlicher Ebene dar. Noch vor Mitte der 1980er Jahre häuften sich die Initiativen zur Selbstorganisation und formalen Legalisierung der deutschen nationalen Minderheit. Es wurden Verbän de und Vereine sowie informelle Deutsche Freundschaftskreise (DFK) gegründet, wo bei letztere nicht dem Vereinsgesetz unterlagen. Der Sicherheitsdienst versuchte, dem entgegenzuwirken, indem er die deutschen Aktivisten beschattete, Festnahmen und Durchsuchungen anordnete, Informanten anwarb oderseine Agenten aussandte usw. In den Jahren 1986 und 1987 versuchte der Sichedieitsdienst die Problematik der DFK und der deutschen Vereine in Oberschlesien damit zu lösen, dass deren führenden Aktivistái die Genehmigung zur dauerhaften Ansreise in die BRD erteilt wurde. Der Prozess der Selbstorganisation der deutschen Bevölkerung schritt jedoch weiter voran. Zusammenfassung Der Systemumbmch in Polen im Jahr 1989 führte schließlich dazu, dass die Exis tenz einer deutschen Minderheit in Oberschlesien auch formalrechtlich legitimiert wurde. Ausdruck dessen war die 1990 vollzogene gerichtliche Registrierung verschie dener deutscher Verbände und Vereine. In dieser Zeit blieben die deutschen Milieus weiterhin Gegenstand des Interesses des Sicherheitsdienstes, obgleich nicht mehr in dem Maße, wie zuvor. Kurz darauf wurde der Sicherheitsdienst jedoch auf Grundlage des Gesetzes vom 6. April 1990 aufgelöst. Indeks osób A Bojdoł Stefan 145 Adamek Maria 145 Bojdoł T. 119, 153 Adamiec Franciszek 192 Borgmann Raphad 165 Adamski Rudolf 140 Borzucki Aleksander 140, 163, 176, 180 Aleksa Marcin 186, 190 Bősek Tomasz 115, 116 Aleksandrowicz M. 119,121 Bossek Teodor 57 Alkier Dorota 111 Botor Rudolf 190 Andruszkiewicz Marian 131 Browarek Tomasz 12, 16,99,241 Brożek Andrzej 75,241 В Bryłka Kurt 58 Baluch Andnej 141,186,190 Brzoza Teodor 140, 186, 190 Bańczyk 132 Buchcik Rudolf 45 Baranowski Jerzy 213 Buchowski Marian 216 Baron Jerzy 208 Buchta Joachim 140,150,161,176,177,180, Baron Mirek 193 183 Bartoń Krzysztof 114 Buchta Korndia 144 Baszczyk Teresa 167,168 Budzik Arkadiusz 202 Bedyński Romuald 70 Bujar Rudolf 49 Beogner Rudolf 153 Bujok Frandszek 58 Bereszyński Zbigniew 9,16, 27, 65, 67, 80, 81, 110,214,240-242 Bukowska Elżbieta 145 Bukowski Bernhard 145 Berlińska Danuta 12 Bulok 206 Białas Erna 142 Buschman Franz 22 Białas Jan 120, 130, 142, 143 Butowski Janusz 185, 193,207 Białas Rosemarie 147, 148 Buziński Józef 100 Biały Ewald 62 Bidak Feliks 117, 119, 152, 153, 180,184 c Bielski Jerzy 130, 132, 195,204 Cebula Herbert 59 Bieniarz Ditmar 62 Cholewa Franciszek 186,190 Blumenwitz Dieter 216, 241 Chwałek Gerhard 48 Błaut Przemysław 204 Cichoń Tomasz 205 Boegner Rudolf 153, 154, 176, 180 Ciemny Alojzy 145 BojdołMonika 140,145 Ciemny Elżbieta 145 Indeks osób 22б Cimala Bogdan 17. 241 E Cyganek Jan 71 Eiband Berthold 140,179 Cygański Mirosław 12,16,41, 89, 117,119, EichendorffJoseph von 147, 188,192 123,215, 216, 241 Czaja Herbert 190 F Czajka Aneta 12,41,241 Felinak Jadwiga 145 Czechowicz Władysław 19 Feliniak Wiesław 145,179, 191 Czeczor Henryk 120, 177 Ferdyn Iwona 202 Czerny Witold 202 Fichtner Marian 51,52 Czmok Hubert 140 Fic Maciej 11,232 Filipczyk Joanna 100 ć Filok Ernest 118 Ćwięk Henryk 163 Finke Ludwik 137 Fityka Henryk 202 D Folwarczny Władysław 112 Dawid Adriana 12,38,60,61,70-72,241 Franecki Henryk 140,148,179,186,188,190 Demel Roman 203 Franecki Jerzy 140, 154, 183, 186, 190 Deszczyk Werner 59 Fron Henryk 137 Ditel Ema 18 Fros Józef 120,177 Dobbelstein Rainer 140, 184, 190 Fryj 75 Dobraczyński Jan 147 Furich Horst 47 Dominiczak Henryk 102,241 Drost Willibald 186,190 G Duda Ginter 186, 190 Gaida Norbert 118, 119, 180, 251 Dulog Franciszek 142, 143 Gajda Ernest 58 Durczok Józef 84 Gajda Maksymilian 58 Durnai Antoni 132 Gajda Werner 186,190 Dylich Józef 147 Garus Krystyna 142 Dziambor Bernard 186,190,200 Gams Manfred 142,143,148,255 Dziedzioch Józef 120, 126, 131, 176,180 Gawłik Józef 142 Dziedzioch Józefa 120 Gawlytta Norbert 59 Dzierżan Kazimierz 211,212 Gawron Andrzej 81 Dziewulski Władysław 11, 232 Gemza Emil 142 Dziuba Adam 202,203 Genscher Dietrich Hans 133, 140,151,154, Dziuba Franciszek 138,140,142,148,150, 166, 183,184,189,191 160,165,176,183, 186-188,190,191, Gensert Barbara 145 209 Gensert Zygfryd 145 Dziurok Adam 11,12,16, 18, 38,41,67,70, 73,229, 241-243,245 Gerlich Oswald 142 Gęboriki Czesław 17 Indeks osób 227 Gissman Paul 42 Hider Adolf 34,80 Glemp Józef 184,212 Hogiel Dariusz 193, 203 Glück Norbert 41 Hornik Jan 141 Gładki Maksymilian ps. „Max” 47 Hupka Herben 124, 190 Goczołjan 39,40,94 Huptas Wilhelm 200 Gołaś Marek 110 Hytrek-Hryciuk Joanna 195,242 Golasz Zbigniew 12 Gomolok Rudolf 56 I Gomułka Władysław 80 Ibrom Florian 53, 54, 56 Goriwoda Antoni 179 Indecki Ginter 44, 45 Goriwoda Urszula 140,186,190 Gorzelikjan 205 J Gowin Jarosław 162, 183,203,207 Jäger Claus 124 GozdekAdam 114 Jankowiak Stanisław 12 Góralczyk Ernest 176 Jankowska B. 73 Górecki Bernard 140 Jankowski Michał 174 Górna Adyga 79 Janoszka Krystyna 200 Grochla Wilhelm 81 Jan Paweł II 146 Gruszka Józef 72 JarońJan 205 Gryczel Leonard 61 Jaruzelski Wojciech 129, 203 Grzeganek Henryk 186,190 Jasiak Ksawery 53,65,242,243 Grzegorczyk Franciszek 51 Jatos Paweł 34 Grzesista Karol 142 Jelito Józef 197 Grzonka Aleksy 51 Jędryca Franciszek ps. „Korfanty” 47 Grzymek Alfons 38 Josz Werner 120, 130, 158 Jurczyk Józef 53, 54, 56 H Jurzak Szczepan 38 Habara Maria 32 Jusupović Adrian 102,242 Haida Jerzy 58 Juszczyk 73 Hajda Józef 57 Hajda Maria 186, 190 К Hanczuch Błażej (Blasius) 134, 136, 154, Kaczmarek Antoni 40 155,183,184,186,188,190,191,200, Kaczmarek Ryszard 11,16,41,241-243,245 207 Kalemba Henryk 120,140, 177 Hanich Andrzej 12, 14,15, 18,242 Hatalski Władysław 36 Hawranek Franciszek 11,242 Kalisch (Kalisz) Franz (Franciszek) 13,134, 135, 239,255 Kalisch (Kalisz) Max (Maksymilian) 114, 122, Heinrich Ryszard 186, 190 123, 126,128,129, 130, 134,135, 142, Heisigjózef 155,165, 186,190 146, 168, 180, 255 Indeks osób 228 Kaliszczuk Włodzimierz 90 Konieczny 75 Kalus 75 Konieczny Antoni 205 Kala Walter 53,56,57 Konieczny Józef 142 Kałużny Jacek 129, 176, 180 Konrad Józef 148 Kałużny Urszula 129 Kopera Witold 196 Kamiński Łukasz 53, 242, 244 Kopiec Herbert 64, 65 Kampa Antoni 59 Kopka Bogusław 12 Kamrad Józef 140 Korbel Jan 75,89, 91,241,242 Kapica Karol 44,45 Kornas Maria 140 Kapica Konrad 186, 190 Komek Rudolf 188 Kaprano Alfred 49 Kosiński Włodzimierz 88,89 Karch Rudolf 40 Kościelski Konrad 58 Katryniok 132 Kotyrba Emanuel 59 Keimánn Ginter 198 Kerner Grażyna 202 KowalikAdam 144,152,159,165,166,178, 181 ' Kern Ginter 58 Kowalski Kazimierz 157 Keşler Jan 120 Kowalski Zbigniew 12,16,41, 94,242,244 Kiehl Bernd 120 Krácherowa Nina (Kracher Natalia) 95 Kiesch Dominik 133, 212 Krahl Piotr 142,150,183 Kiesinger Kurt Georg 80 Kral Piotr 143, 188 Kisielewicz D. 80,230 Krasówka Ginter 120,148,169,255 Kiszczak Czesław 177, 179, 193 Kretek Maksymilian 137,145, 146, 177, 180 Klag J. 73 Kroker Berthold 197 Klajnajdam Eryk 58 Kroll Henryk 200, 204,207 Klatka Józef 111 Kroll Herbert 186, 190 Klisch August 43 Kroll Johann (Jan Król) 194,197,199,204, Klosek Barbara 142 213 Иоѕек Karol 130, 142, 143, 148, 171 Król Henryk 197 Kioska Henryk 176,180 Król Jan 194196-198,201 Kłosala Helmut 49 Król Józef 140, 186, 190 Kmoch Jan 51 Król Maria 186, 190 Knopek Gerard 205 Ksol Antoni 205 Knura Eryka 120 Kuhatko Krystian 140,148,155,165,166, Knura Zygfryd 120, 140, 177 176, 186, 188,190,191 Kocot Jerzy 28 Kubica Anna 145 Kocur Fryderyk 141 Kubica Jarosław 145 Kohl Helmut 155,188,201,215,258-260 Kubica Józef 145 Koj Henryk 64,65 Kubka Emil 188 Kokot Alojzy 43 Kuczeta Henryk 119, 120,177 229 Indeks osób Kudyba Cezary 114 Maciuga Antoni 48 Kuhn W. 17,71,75,242 Madajczyk Piotr 12, 15-17, 22,23,38,67,71, Kuklok Karol 140,179,183 72,94,119,215,216,241,243,245 Kupka Emil 142 Mainka Wiktor 46 Kupka Otmar 131 Marwałd Piotr 141,186,190 Kużaj Jerzy 138,140, 176 Majnusz Paweł 43 Malik Maksymilian 57 L Małysiak Anna 186, 190 Lach W. 73 Maniura Reinhold 49 Landsberg L. 75,242 Mańkiewicz 140 Langer Piotr 62 Marchwicki Henryk I6O, 178 Leisner Gerhard 146 Marcinek Franciszek 206 Lemańczyk Magdalena 12 Marek Franciszek 93 Lenkiewicz Antoni 140,143,144,185,186 Markert W. 17,71,232 Leśkiewicz Raial 102, 242 Mamy Ginter 129, 138, 140, 142-144, 146, Lewandowska Maria 128,129,145,174,176, 253 148, 150, 160, 169, 176, 180, 181, 183, 187, 191 Libowski Maksymilian 81 Marsch-Potocka Renate 126 Linek Bernard 11,12, 14,17,18, 23,33,41, Maryniok Andrzej 112 53, 70,73,241, 243 Lipka-Chudzik Waldemar 192 Lis Michał 11,12, 14-16, 23, 38, 72, 75, Marynka Witold 151, 154, 159-161, 163, 167, 183, 185, 206-208 Masny Piotr 177, 180 89, 94, 117, 124, 125, 130, 183, 193, Mateja Oswald 95 195, 199,213-216,243 Mateja Władysław 46 Liszka Alfred 58 Materia Hubert 142,143 Lorenz Krystyna 140, 179,186,190 Materzok Jadwiga 120 Lubrich Gizela 120 Materzok Józef 120 Lubrich Helmut 120 Matheja Michał 9,14 Lucia Manfred 53,56 Matušek 48 Ludwig Emil 9 Matys Edmund 125, 147,178 Lysek Norbert 95 Mazowiecki Tadeusz 203,208, 215, 258— 260 Lyska Krystian 140,186,190 Mazurkiewicz Marek 12 Meisa Eugeniusz 145 Ł Meisa Janina 145 Łempiński Zdzisław 12,23, 243 Meisa Marian 140, 186 Meisa Mariusz 145 M Meis Eugeniusz 140,186 Machnik Paweł 58 Mentel Józef 44,45 Macioł Krzysztof 58 Merker Emil 46 Indeks osób 230 Michalik Piotr 198 Nowacka Iwona 186,190 Michalski Artur 58 Nowak Edmund 12, 17,18,244 Mikołaszek Ryszard 75 Nowak Henryk 62 Mikos (Mikosch) 48 Nowakowski Zygmunt 140, 159,160,165 Miodliński Tomasz 202, 203 Nowak Waldemar 137,142,143,148 Miroszewski Krzysztof 12, 18,243 Misztal Jan 12, 16,41, 244 O Mludek 206 Oleś Emanuel 176, 180 Młynarek Hubertus 75 Opielka 143, 150,183 Młynek Józef 140, 179 Opiełka Mariusz 142 Mochjan 49 Opolski Jerzy 88 Moczigemba Rudolf 49 Oprzondek Peter 145,164 Moczko Feliks 32,48 Oremek Reinhold 59 MokroszJ. 15, 16, 244 Orzechowski Marian 133 Moskal Stanisław 64,65 Osmańczyk Jan Edmund 204 Mój 49 Osmenda Andrzej (Andreas) 124,126-130, Mrocheńjan 61 132,151,152,172-174, 251, 252 Mrozek Ginter 186, 188, 190 Osmenda Bogusz 129 Mróz Eugeniusz 211, 212 Osmenda Eugeniusz 128,145 Mucha Alfred 57 Osmenda Maria 151 Münzer Franciszek 120 Osmenda Tomasz 132,151 Muschalik (Muszalik) Halina 120 Muschalik (Muszałik) Horst 119-121, 124-126,128,130-133,135,154,180 Muschalik (Muszalik) Mariusz 135 P Palm Ján 56 Palys Piotr 27,240,244 Musialik Paweł 193 Papok Henryk 57 Myśliński Marcin 53,244 Pasierb Bronisław 89 Myzia Ryszard 168 Pastuch Jan 130 Patelski Mariusz 12,27,244 N . . Naczyóska Emilia 145 Petrách Friedrich 200 Piątek Gotfried 44 Nawrocki Z. 65,66, 244 Piechota Walter 59 Neuman 24 Piela Jan 53 Nimsz Piotr 51 Pietrek Jerzy 186, 190 Nocoń Krystian 114 Pietruszka Alfred 64,65 Noglik Piotr 142, 148 Pietsch Norbert 59 Nongiser Franciszek 120 Piontek Alfons 50 Nongiserjan 120 Piontek (Freytag) Herbert 120, 121,126, Nossol Alfons 92, 130,189, 198,211-213 128,130,154,157,171,241 Indeks osób Piotrowski Paweł 102-104,106,109,240,244 RudzokAnna 145 Piowczyk Eugeniusz 128,129 Rudzok Werner 145 Pipec Alfons 49 Rum Rudolf 120, 142 Pluta Alojzy 57 Ruszczewski Jacek 12, 18,244 Podgórski G. 89 Ruzikowski Tadeusz 104,239 PogorzałaEwa 12 Rybska Magdalena 177 Potoczek Krzysztof 202 Rychły Franciszek 126—128,136 Popela Zygmunt 136 Popieliński Paweł 12 s Popiełuszko Jerzy 134 Sawicki Marian 158 Poppe Franciszek 134,142,149-151,171, Scheithauer Piotr 111 172,183,188,191,194,198,199 Schneider Ginter 137 Porada Henryk 140,186, 190 Schneider Jerzy 186, 190 Potrykowska Alina 94,244 Schreiber Joseph 41 Prochota Engelbert ps. „Marschal” 47 Schuba Jerzy 140, 186, 190 Pudełko Piotr 62 Schubers Paweł 57 R Seemann Maksymilian 58 Schulz Norbert 142 Raabe Siegfried 205 Semeniuk Maria 148 Radzyń Danuta 202 Semp Mieczysław 60 Rancoszek Konrad 57 Senft Stanisław 38,245 Rataj Franciszek 52 Sepała Teresa 202 Rauziński Robert 12, 94,244 Sereda Janusz 178 Reimann Hubert 41 Seydlitz Wilhelm Fryderyk von 100 Reitor Hubert 205 Siedlaczek Ernest 119 Rejman Wojciech 49 Sikora Fryderyk 155, 166, 186, 188, 190, Rigol Rudolf 137 191,200 Rogier Michał 59 Sikora Roman 186, 190 Rola-Żymieiski Michał 208 Sikorski Mariusz 150 Ronczka Walter 120 Siodlaczek Krystian 111 Rosenbaum Sebastian 12,14, 17, 38, 67,71, Skawski Franciszek 58 119,215,241,243-245 Roszkowski Radosław 16,240 Skowronek Henryk 64, 65 Skowron Hildegarda Johanna 148 Roter Albert 120, 142 Skowron Joanna 188 Roter Maria 142 Skupinski Z. 92 Rother Wilhelm 58 Slanina Jerzy 200 Rozner Ewald 58 Smykala Alicja 142, 145 Roztowski Władysław 166 . Smykala Joachim 130, 135, 136,142, 145, Rudnicki Janusz 91 161, 169,251 Indeks osób Smykała Zenobia 145 Szczeponek Urszula 186,190 SnakowskiM. 119, 121, 123, 129, 134, 152, Szczerbiński Henryk 119 155, 183, 185 Sobik Oskar 119 Szczygielski Kazimierz 94,244 Szczygieł Rudolf 58 Sobstyl J. 89,90,153,209,215 Szeciec Józef 58 Sojka Franciszek 34 Szendziełorz Franciszek 110 Sonne Werner 126 Szoenfeld Teodor 120 Sowa Andrzej Leon 173, 209, 245 Szulc Józef 197 Sowart Alfred 18 Szwagrzyk Krzysztof 65,244 Sowiecki Joachim 114 Szymborski Janusz 94,244 Spałka Gerhard 60 Szymczyna Arkadiusz 23,245 Spałka Zygfryd ps. „Jung” 60 Szymura Jerzy 186,188, 190 Spilla Joseph 39 Spisak Józef 88, 89 Ś Springer Otto 188,189 Ślusarski Józef 45 Sroka Marcin 12 Świder Małgorzata 12, 27, 38,80,240,244, Sroka Michał 206 Stalin Józef 115 245 Świerczewski Karol 208 Stanek Paweł 120 Świtalik józef 58 Staniczek Maria 186,190 Świtała Ernest 49, 50 Staniczek Walter 140, 179 Staniek Krystian 119 T Stanik Eryk 46 Tarala Władysław 201 Stannek Herbert 197 Tarka Krzysztof 41,73,243 Stefaniak Grażyna 202 Taschka Johann 84 Stefenides Henryk 142 Terlecki Ryszard 65,66,102,103,108, 245 Steinbach Georg 52 Thiel Henryk 186, 190 Stokłosa Rudolf 200 Tice Joachim 81 Stola Dariusz 12, 75, 89, 93,245 Tic Józef 142 Stolarczyk Zbigniew 202 Tkocz Edgar 77 Stoli Christian 23,117,245 Topol Hubert 140,151,167, 179,183,186, 188,190 Strach Piotr 48, 53- 56 Stradomski Józef 159,160, 165 Tracz Bogusław 15,245 Strauchold Grzegorz 12 Traugut Jan 70 Strózik Józef 116 Trzciński Henryk 90 Swoboda Maksymilian 165, 186, 190 Twardawa Józef 111, 148,199 Symyk Jarosław 195,242 Szafarczyk Oskar 58 U Szałtys Tomasz 193 Ulbricht Herbert 120 Indeks osób Urantówka Julian 93,192 Winkler Erwin 142,154,183 Urban Jerzy 126 Wittek Lothar 186, 190 Urban Ryszard 195,198,199,202, 213 Wít Zygfryd 81 Urban Thomas 12,101,131,136,214, 215, Wojciechowski Antoni 59 216,245 Urbański Egon 42 Wojciechowski Maciej (Marek) 203 · Urgacz Henryk 177 Wojtaszek Willibald 120 Wojtoszek Anna 145 Wojtoszek Wilibald 140, 145 V Wolny Ginter 96, 97 Vogelgesang Edward 126-BO, 172, 174, 180 Wołk Grzegorz 53,244 Vogtmann Norbert 166,176 Woźniczka Zygmunt 12, 16, 18, 33, 245 Wóycicki Kazimierz 202 W Wranik Józef 126 Walaszak Jan 186,190 Wranik Zygfryd 120,128,129,176 Walaszak Karol 186, 190 Wycisk Herbert 140, 179 Waligóra G. 232 Wydra Henryk 140 Walloch Emil 50 Wyra Eryk 71 Waniek Franciszek 206 Waniek Willibald 122,123,128,134,137,146, 168 Z Zaczyk Fryderyk 120, 126, 128, 129, 135, Warzecha Eryka 140,176,186,188, 190, 140,142,148, 150, 155,176,183,186, 191 188, 190, 191,200 Wasserek Barbara 140 Zaczyk Zygfryd 128, 207 Wasserek Krystian 138,140, 169, 176, 180, Zaremba Arnold 140, 186, 188, 190 181 Zaremba Marcin 80, 239 Wawrzynek Wojciech 72 Zawadzki Aleksander 15, 16, 29, 244 Weiser Henryk 137, 142, 143 Zientek Józef 56 Węgrzyn Dariusz 12, 15, 235 Zodona Walenty 140,179 Widera Tadeusz 202 Widok Reinhard 186, 190 Ż Wieczorek B. 89,153,209,215 Żłobińska Aleksandra 12,41,47,245 Wieczorek Franciszek 120, 177 Żółtowski R. 47 Wilczek Edward 38 Żurko Jerzy 202 Wiik Jacek 202 Żwak Piotr 101,131, 214,245 Windheim Dieter 120 Żyłka Jan 57 Windheim Helmut 120 Windheim Józef 120 Indeks geograficzny в Cyprzanów 206,207 Banit 53 Czamowąsy 47 Bąków 96 Czechowice-Dziedzice 125, 128, 129, 253 Berlin 13,64,76, 77, 87, 89, 91-94, 96,103, Czekanów 140,186, 190 110,179,220,240 Częstochowa 85, 91, 205 Biała 18,63 Biedrzychowice 200 D Bielsko-Biała 125,129 Dąbrówka 56 Bieńkowice 119,130,134,136,155,184, Dąbrówka Dolna 74 186, 188, 190,200 Dobieszowice 199 Biskupice 41 Dobrodzień 53, 86, 205 Błotnica Strzelecka 205 Dobrzeń Wielki 36 Bobrek 49 Domaradz 49 Boguszów-Gorce 145 Dziećmarów 46,73, 87 Bonn 105,124 Dziergowice 74, 143, 145 Borki Małe 50 Brożec 35 E Brynica 36,49 Essen 84 Brzeg 108, 109,203 Brzeźnica 205 G Budziska 126, 177 Gdańsk 173 Bydgoszcz 173 Getynga 198 Bytom 41,42,47, 118, 125, 129,136, Gliwice 12,22,41,44,112,113, 118, 129, 138-140,143-148,153, 155,159, 160, 140,145-148,151,155,165-167,176, 165, 169, 176,179,181, 186, 190-192, 179, 186,188-192, 200-202 208 Głogówek 29, 32, 33, 35, 38, 63, Ш, 200 Głubczyce 21-23, 28, 32,41,42,46, 73, C 108,199,203 Chałupki 186, 190 Głuchołazy 24 Chorula 110 Gogolin 80, 81,114, 194-199,201, 204, Chorzów 57, 81, 112, 141, 153,176, 186, 190, 191 Chróścice 51 207, 216,240 Golczowice 38, 63 Gorzów Wielkopolski 145, 173 Indeks geograficzny 2ļ6 Gosławice 36 Kolonowskie 46, 58,115 Gościęcin 22 Komice 206,207 Górażdże 110 Koszalin 173 Gracze 25 Kościeliska 48,53,54 Grodków 20, 21, 24,41, 42,66, 108 Kotulin-Makło 205 Grudzice 36 Koźle 16, 31, 39,41-43,48, 52, 53, 59,61, Gryfino 126,130 Grzędzin 43 62, 74, 89,91,108 Kraków 90 Krapkowice 28,61-63, 108, 110, 113, 114, H 122,137,194-199,203 Helsinki 89 Krępna 137, 158 J Krzyżanowice 118,132, 136,177, 186,190 Krzywiczyny 21 Januszkowice 59 Krzyżowa 215,248-250 jaśkowice 21 Kup 36 Jaworzno 47 Kuźnia Raciborska 36,69,120, 121,123,125, Jełowa 45, 88, 89 126,129, 140,148,157,177,207,208 Jemielnica 53, 56,195,198,199,202 L К Laskowice 45 Kadłub 50 Legionowo 92,123,152,153, 155,209 Kamień Śląski 111 Lekartów 206, 207 Kamionka 110, 111 Leśnica 137 Karb 41,49 Lędziny 36 Katowice 11, 13, 17-22, 24, 28, 29, 32, Lichynia 53 40,41, 44-49, 51, 53, 55, 57, 58, 65, Lubliniec 205 75, 112, 117-119, 124-133,135-137, 139-142, 144-147, 151, 152, 154, Ł 159-167, 172-181, 183-187, 189- Łambinowice 17,18,43 192, 200, 202, 203, 206-208, 215, 252 Łany 39 Kędzierzyn 31,42,85, 168 Kędzierzyn-Koźle 91,109, 120, 121, 123, Łaziska 50 Łowkowice 34 126,142-145, 148,149,154,157,158, Łubniany 74 168,194,195,197, 199,200, 203, 251 Łubowice 189 Kielcza 53, 54, 56 Kietrz 23, 193, 198,199 Kluczbork 16, 21, 31, 34,35,66, 96, 108, 203 Kłodnica 31. M Minkowskie 100 Mokra 29 Mysłowice 18 Indeks geograficzny 47 N Przychód 29 Narok 42,63 Pszczyna 136 Namysłów 100,108 Pszów 193 Niemodlin 16,17,24,25,29, 30, 34,41,43, Pyskowice 44,186, 190, 215 63,66,109 Niezdrowice 120 R Nowa Wieś Królewska 36 Racibórz 70, 72, 78, 118, 120, 121, 124, Nysa 17,18,24,25,32,36,59,70,74,108, 126, 131,132, 134-137, 145-147, 109,147,203 176, 189-191, 200, 201, 206-208, 246 Radawie 48 O Radawka 48 Obrowiec 194, 195,198 Raszowa 48, 149, 171, 199 Odrowąż 199 Rogi 31 Olesno 11,17,33,34,48, 50, 52,55, 66, 85, Roszków 118, 137, 145, 146, 177,246 109,114,205 Rotenburg 205 Olsztyn 173 Rozmierka 50, 51 Opole 11,13, 18,28-31, 33, 35-38,40-42, Rozwadza 34 44-47, 49-52, 55, 58-62, 64-67, Ruda Śląska 118, 136, 145, 148, 161, 186, 87-91, 93-97, 99-103,105, 106, 190, 191, 200 108-110, 113-117, 120-122, 130-132, Rudawa 24 134, 136, 138, 140-145,147, 150, 151, Rudziczka 120 154, 158, 168, 169, 171, 173, 189, Rybarze 31 192-206,211-214,216 Rybnik 84,118-121, 123, 177 Ostrożnica 120, 205 Rydułtowy 84,120 Otmęt 58,61,64,213 Rzymkowice 63 Ozimek 35 s P Samborowice 206, 207 Pawłowiczki 51 Siedliska 120, 128, 129,140, 145,177 Piekary Śląskie 186, 190, 191 Skałągi 21 Pietrowice Wielkie 206-208 Skorogoszcz 38 Pietrówka 53 Skrońsk 53, 54 Poczdam 17 Sławięcice 51 Polska Cerekiew 135, 144, 145, 161, 247 Staniszcze Wielkie 115 Prudnik 18, 19, 22, 28, 29, 31-33, 35, 63, Stare Budkowice 45 100, 109, 111, 199,200,203 Steblów 137 Przechód 63 Strzegów 41, 42 Przesieka 202 Strzelce Opolskie 21, 29, 34, 39,44, 51, 53, Przezchlebie 186, 190 58,60, 66, 75, 87,109, 115, 116, 199, Indeks geograficzny 238 152, 164, 177, 183-185, 188, 190, 202, 202, 203,213 Strzeleczki 28,29 203,208 Sucha Góra 146, 181 Wiedeń 139 Szombierki 49 Witosławice 43 Wodzisław Śląski 118, 120, 121, 123, 126, Ś 128, 132,133, 154,190, 191, 193, 200, Ściborzyce Wielkie 73 202, 203 Świerkle 46 Wojciechów 17 Świętochłowice 18, 145,179 Wołczyn 21 Świętoszowice 186, 190 Wrocław 9,11, 13,45,118,140,143, T Wronin 43 144-148,173,200,202 Tarnowskie Góry 40 Tarnów Opolski 95 Z Tłustomosty 32 Zabrze 23,41,42, 58, 118, 125-127, 129, Toszek 53 140,144-147,149,161, 163,166,176, Trawniki 61 Turza Śląska 120, 126,129, 140, 145, 148, 155, 176,186, 190,200, 207 Twardawa 111 Tychy 118, 129, 136, 141,145, 186, 190, 191 177,179-181,185,186,190-192, 200 Zakrzów 205 Zalesie 53 Zawadzkie 39, 88 Zbrosławice 40, 140,186,190 Zdzieszowice 58,122, 123, 125, 126, 128, 134,136,137,143,144,147-149,157, U 158,167, 171,192,194, 195,197, 199, Ujazd 51 245 Ziemięcice 186, 190 W Walce 35 ż Wałbrzych 118,146,173 Żerdzi na 36 Warszawa 13,18, 51, 56, 95, 97, 108, 121, Żędowice 53 122,124, 126, 130, 134,136, 140, 144, Bibliografia Źródła archiwalne Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział we Wrocławiu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Katowicach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Krakowie Archiwum Państwowe w Katowicach - zespół akt Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego Archiwum Państwowe w Opolu - zespół akt Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Opolu - zespół akt Komitetu Miasta i Powiatu PZPR w Opolu - zespół akt Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu - zespół akt Urzędu Wojewódzkiego w Opolu Źródła opublikowane Instrukcje o pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945—1989), wstęp i oprać. T. Ruzikowski, Warszawa 2004. Marzec 1968. Trzydzieści latpóźniej, t. 2, Aneks źródłowy. Dzień po dniu w ra portach SB oraz Wydziału Organizacyjnego КС PZPR, oprać. M. Zaremba, Warszawa 1998. Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty, wybór, wstęp i oprać. A. Dziurok, wyd. 2 rozszerzone, Katowice 2014. Źródła niepublikowane Relacja ustna Franza Kalischa z 9 X 2014 r. Prasa „Bulletin des Deutschen Freundschaftskreises in Schlesien”, 1987 „Dziennik Zachodni”, 1958, 1959 Bibliografia 240 „Menschenrechte”, 1986 „Na Bieżąco. Serwis informacyjny Tymczasowej Reprezentacji Śląska Opol skiego”, 1989 „Pokolenie ’80—88”, 1989 „Przegląd Liberalny”, 1989 „Sierpień”, 1981 „Solidarność Walcząca - Opole”, 1989 „Trybuna Opolska”, 1956, 1971, 1990 „Unsere Muttersprache”, 1986-1987 Opracowania Aparat bezpieczeństwa w Роксе. Kadra kierownicza, t. 2,1956-1975, red. nauk. P. Piotrowski, Warszawa 2006. Aparat bezpieczeństwa w Роксе. Kadra kierownicza, t. 3,1975—1990, red. nauk. P. Piotrowski, Warszawa 2008. Z. Bereszyński, Mniejszość, której nie było. Niemiecka mniejszość narodowa na Śląsku Opolskim w latach .1956-1989 w świetU dokumentów Služky Bez pieczeństwa oraz Prezydium WRN w Opolu, [w:] Mniejszości narodowe i et niczne w Europie Środkowej. W 60-lecie uchwalenia Ustawy Serbolużyckiej, red. P. Palys, Opole 2008, s. 89—103. Z. Bereszyński, Marzec ’68 w opolskim środowisku akademickim, [w:] Marzec ’68 z czterdziestoletniej perspektywy, red. D. Kisielewicz i M. Świder, Opole 2009, s. 143-166. Z. Bereszyński, Marzec ’68 na Śląsku Opolskim — w cieniu studenckiego prote stu, „Studia Śląskie” 2013, t. 73, s. 107-134. Z. Bereszyński, Władza, społeczeństwo i działalność opozycyjna na pograni czu Śląska Opolskiego i Czechosłowacji w latach 1945—1980, [w:] Wiel ka księga opozycji na pograniczu. Władza, społeczeństwo i działalność opozycyjna na pograniczu Śląska Opokkiego i Czechosłowacji w latach 1945—1989, t. 1, red. Z. Bereszyński i R. Roszkowski, Prudnik 2014, s. 11-256. Z. Bereszyński, Wyjazdy na pobyt stały do RFN i Berlina Zachodniego w la tach 70. i 80. XX wieku a narodziny zorganizowanych struktur mniejszo ści niemieckiej w województwie opokkim, „Studia Śląskie” 2015, t. 77, s. 143-166. Z. Bereszyński, Der kommunistische Sicherheitsapparat gegenüberprodeutschen Einstellungen im Oppelner Schlesien in den Jahren 1945 bk 1989, [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölke- Bibliografia rung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Gliwice/Gleiwitz - Opole/Oppeln 2015, s. 379-392. Z. Bereszyński, Komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobecpostawproniemiec kich rut ՏկտԽ OpoUkim w Utach 1945-1989, [w:] Władze komunistyczne wobec ludności niemieckiej w Polsce w Utach 1945-1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Warszawa 2016, s. 419-433. D. Blumenwitz, Minderheiten- und Volksgruppenrecht. AktuelleEntwicklung, Bonn 1992. D. Blumenwitz, Volksgruppen und Minderheiten. PolitischeVertretung und Kul turautonomie, Berlin 1995. T. Browarek, Ludność niemiecka w polityce państwa polskiego w Utach 1945— 1989, Lublin 2015. A. Brożek, Losy Niemców w Polsce po roku 1944/45, Opole 1965. B. Cimala, Powojenne obozy odosobnienia na Górnym Śląsku, „Studia Śląskie” 2000, t. 59, s. 117-133. M. Cygański, Niemieckie mniejszości narodowe wpaństwach Еџгору Srodkowo-Wschodniej w latach 1945—1995, Opole 2000. A. Czajka, Sytuacjapolityczna w Opolu wpierwszych ևէօշհ po II wojnie świato wej, „Opolski Rocznik Muzealny” 2008, t. 16, s. 37—53. A. Dawid, Kwestia używaniajęzyka niemieckiego w ujęciu władzpartyjnych wo jewództwa opolskiego (1950—1956), „Studia Śląskie” 2013, t. 72, s. 141-159. A. Dawid, Die Reaktionen der Oppelner Wojewodschaftsbehörden aufprodeut sche Einstellungen unter Jugendtlichen (1950 bis 1970), [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölkerung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosen baum, Gliwice/Gleiwitz - Opole/Oppeln 2015, s. 326-337. A. Dawid, Wtadze województwa opolskiego wobec proniemieckich postaw mło dzieży (1950—1970), [w:] Władze komunistyczne wobec ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945-1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosen baum, Warszawa 2016, s. 358-369. A. Dawid, Październik ’56, [w:] Górny Śląsk w Polsce Ludowej, t. 1, Przełomy i zwroty, red. A. Dziurok i B. Linek, Katowice-Opole 2016, s. 91-112. A. Dziurok, Problemy narodowościowe w województwie śląskim i sposoby ich rozwiązania, [w:] Województwo śląskie 1945-1950. Zarys dziejów politycz nych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 459-512. H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944—1990, Warszawa 1997. Emigracja z województwa opolskiego do REN. Skutki spokczno-polityczne i eko nomiczne, red. J. Korbel, Opole 1988. 241 242 Bibliografia M. Fic, Podział administracyjny. »Województwo śląsko-dąbrowskie” czy wo jewództwo śląskie, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 79-91. A. Hanich, Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945-1946, Opole 2008. A. Hanich, Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009. F. Hawranek, Stosunki polityczno-ustrojowe, [w:] Opole. Monografia miasta, red. W. Dziewulski i F. Hawranek, Opole 1975, s. 296—326. Historia cmentarza [w Prudniku], http://www.dom-pogrzebowy.pl/historia/ (dostęp: 11 XII 2017 r.). Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Pol sce Ludowej (1944—1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović i R. Leśkie- wicz, Warszawa 2013. K. Jasiak, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu w latach 1945—1947. Struktura i działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 2011, nr 1, s. 9-50. J. Hytrek-Hryciuk, J. Syrnyk, Mniejszości narodowe w Polsce wobec finomenu „Solidarności”, [w:] NSZZ„Solidarność”1980—1989, ţ. 7, Wokół„Solidarno ści”, red. Ł. Kamiński i G. Waligóra, s. 461-509. K. Jasiak, Aparat bezpieczeństwa w Opolu w latach 1945—1947. Struktura i działalność, [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczy zny w latach 1945—1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 15-57. K. Jasiak, Z. Bereszyński, Kalendarium ważniejszych wydarzeń naOpokzczyźnie według meldunków, sprawozdań, kronik oraz innych materiałów Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa w latach 1945-1989; [w:] Komuni styczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w łatach 1945-1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 441-478. P. Kacprzak, Die Zwangsassiedlung der Deutschen aus Polen 1945—1948. Orga nization Und Durchführung, Łódź 2011. J. Korbel, Emigracja z Polski do RFN. Wybraneproblemy, Opole 1986. Z. Kowalski, Powrót Śląska Opolskiego do Pokki. Organizacja władzy ludowej i regulacja problemów narodowościowych w latach 1945—1948, Opole 1983. W Kuhn, Das Deutschtum in Polen und sem Schichai in Krieg- und Na chkriegzeit, [w:] Polen. Osteuropa-Handbuch, red. W. Marken, Köln-Graz 1959, s. 138-164. L. Landsberg, Spätaussiedler, Düsseldorf 1960. Bibliografia ss B. Linek, Polityka antyniemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1950, Opo le 2014. B. Linek, Rewizjonizm niemiecki", skala, charakter i polityka władz bezpieczeń stwa, [w:] Stalinizm i rok 1956na Górnym Śląsku, red. A. Dziurok, B. Li nek i K. Tarka, Katowice-Opole-Kraków 2007, s. 225—228. B. Linek, Polityka aparatu bezpieczeństwa wobec ludności rodzimej na Śląsku Opolskim w Utach 1945—1960, [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945-1989, red. K. Jasiak, Opole 2012, s. 157-165. B. Linek, Weryfikacja narodowościowa i akcja osadnicza na Śląsku Opolskim, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 513—542. M. Lis, Pokka ludność rodzima na Śląsku Opokkim po II wojnie światowej, Opole 1991. M. Lis, Ludność rodzima na Śląsku Opokkim po II wojnie światowej (1945— 1993), Opole 1993. . Lis, Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001. . Lis, Baza społeczna i okoliczności ujawnienia się mniejszości niemieckiej na Śląsku Opokkim w 1989 roku, „Studia Śląskie” 2010, t. 69, s. 31-53. M. Lis, Mniejszość niemiecka na Śląsku Opokkim 1989—2014. Z bagażem prze szłości w realiach współczesność, Opole 2015. Z. Łempiński, Przesiedlenie ludności niemieckiej z województwa śląsko-dąbrow skiego w Utach 1945—1950, Katowice 1979. P. Madajczyk Przyłączenie Śląska Opokkiego do Pokki 1945-1948, Warszawa 1996. P. Madajczyk, Niemcy, [w:] Mniejszości narodowe w Роксе. Państwo i społe czeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresach przełomów politycznych (1944—1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998, s. 87-108. P. Madajczyk, Niemcy pokcy 1944—1989, Warszawa 2001. P. Madajczyk, Obozy pracy i odosobnienia dU ludności niemieckiej w Роксе po II wojnie światowej, „Studia Śląskie” 2000, t. 59, s. 101—115. P. Madajczyk, Polityka pokka wobec ludności Górnego Śląska w Utach 1944/1945—1989, [w:] Górny Śląsk i Górnoślązacy. Wokółproblemów regio nu i jego mieszkańców w XIX i XX wieku, red. S. Rosenbaum, Katowice- Gliwice 2014, s. 198—216. K. Miroszewski, System obozowy, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 243-253. 244 Bibliografia J. Misztal, Weryfikacja narodowościowa na Ziemiach Odzyskanych, Warszawa 1990. J. Mokrosz, Aleksander Zawadzki — działacz komunistyczny i wojewoda śląski (1945—1948), Katowice—Warszawa 2017 M. Myśliński, Dobrodzień—miasteczko napolskim Dzikim Zachodzie wpierw szych ևէօշհ po II wojnie światowej, [w:] Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty, red. Ł. Kamiński i G, Wołk, Warszawa 2012, s. 62-71. Z. Nawrocki, Aparat bezpieczeństwa w latach 1944—1956, [w:] Aparat bezpie czeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, 1.1,1944-1956, red. nauk. K. Szwagrzyk, Warszawa 2005, s. 19-48. E. Nowak, Obóz pracy w Wojciechowie (1945—1946), „Śląsk Opolski” 2000, nr 4, s. 11-15. E. Nowak, Obozy na Śląsku Opolskim w systemie powojennych obozów w Polce (1945—1950). Historia i implikacje, Opole 2002. Opis powstania DFK Bieńkowice, http://www.haus.pl/pliki/cbmn/7-bienkowice.pdf (dostęp: 11 XII 2017 r.) M. Patelski, M. Świder, Między marcem 1968 a grudniem 1970. Mniejszość niemiecka na Śląsku w świetU dokumentów KWPZPR w Opolu, [w:] Mniej szości narodowe i etniczne w Europie Środkowej. W60-kcie uchwalenia Usta wy Serbołużyckiej, red. P. Pałys, Opole 2008, s. 104—118. P. Piotrowski, Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975-1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1, s. 51-107 R. Rauziński, Zróżnicowanie sytuacji demograficznej społeczeństwa Śląska Opol skiego w zależności od pochodzenia regionalnego na tle emigracji zewnętrz nych w latach 1951—1985, [w:] Ludność Śląska Opolskiego w XIX i XX wieku (analizy statystyczne), red. Z. Kowalski, „Materiały i studia opolskie” 1987, R. XXIX, z. 60, s. 107-229. R. Rauziński i K. Szczygielski, Skutki zjawiska emigracji z obszaru Ślepka Opol skiego (wybrane aspekty demograficzne), [w:] Migracje zagraniczne a polityka rodzinna. International migration and state policy for families, red. nauk. J. Szymborski i A. Potrykowska, Warszawa 2009 („Biuletyn RPO. Mate riały”, nr 66). S. Rosenbaum, Za kolczastym drutem. System obozowy na Górnym Śląskupo 1945 roku, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Pola kach i Niemcach?—publikacjapokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 7-14. J. Ruszczewski, Polskie obozy i miejsca odosobnienia dla ludności śląskiej i nie mieckiej na Ślepku Opolskim w ktach 1945-1949, „Kwartalnik Opolski” 1993, nr 4, s. 3-23. Bibliografía S. Senft, Gospodarcze i społeczne skutki polityki uprzemysłowienia Śląska Opol skiego 1950-1955, Opole 1995. A.L. Sowa, Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011. D. Stola, Kraj bez wyjścia?Migracje z Pokki 1949-1989, Warszawa 2012. Ch. Stoli, Die Deutschen im polnischen Herrschaftsbereich nach 1945, Wien 1986. A. Szymczyna, Społeczne i polityczne problemy przyłączenia powiatu głubczyckiegp do Polski (1945—1948), Branice 2008. M. Świder, „Eine dünne Schicht deutscher Farbe aufgesundem polnischen Holz” oder die Entgermanisierung des Oppelner Schlesiens fürjedermann, [w:] Die Haltung der kommunistischen Behörden gegenüber der deutschen Bevölke rung in Polen in den Jahren 1945 bis 1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Gliwice/Gleiwitz-Opole/Oppeln 2015, s. 187-199. M. Świder, „Cienka warstwa niemieckiej farby na zdrowym pohkim drewnie”, czyli odniemczanie Śląska Opolskiego dL· każdego, [w:] Władze komunistycz ne wobec ludności niemieckiej w Polsce w latach 1945—1989, red. A. Dziurok, P. Madajczyk i S. Rosenbaum, Warszawa 2016, s. 203-217. Tag der Menschenrechte 2010, 9 XII 2010 r., http://agmo.de/aktuelles/ mitteilungen/47-tag-der-menschenrechte-am-10-dezember-2010 (dostęp: 11 XII 2017 r.) R. Terlecki, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Pol sce 1944-1990, Kraków 2007. B. Tracz, Podbój Górnego Śląska przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Polakach i Niemcach? —publikacja pokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 22-31. Th. Urban, Niemcy w Pokce. Historia mniejszości w XX wieku, tłum. P. Żwak, Opole 1994. D. Węgrzyn, Deportacje mieszkańców Górnego Ślipka do pracy przymusowej w ZSRR w 1945 roku — uwarunkowania procesu, [w:] Tragedia Górnośląska jako barometr współczesnego dyskursu o Polakach i Niemcach? — publikacja pokonferencyjna, Opole/Oppeln 2012, s. 32-45. Z. Woźniczka, Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku, wyd. 2, Katowice 2013. A. Żłobińska, Podziemie niemieckie, [w:] Województwo śląskie 1945—1950. Za rys dziejów politycznych, red. A. Dziurok i R. Kaczmarek, wyd. 2, Katowice 2014, s. 543-554. 245
any_adam_object	1
any_adam_object_boolean	1
author	Bereszyński, Zbigniew 1956-
author_GND	(DE-588)1206593407
author_facet	Bereszyński, Zbigniew 1956-
author_role	aut
author_sort	Bereszyński, Zbigniew 1956-
author_variant	z b zb
building	Verbundindex
bvnumber	BV046745225
ctrlnum	(OCoLC)1164652609 (DE-599)BVBBV046745225
edition	Wydanie drugie
era	Geschichte 1945-1990 gnd
era_facet	Geschichte 1945-1990
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03017nam a2200493 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046745225</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20211116 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200603s2019 a\|\|\| \|\|\|\| 00\|\|\| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788363995706</subfield><subfield code="9">978-83-63995-70-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1164652609</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046745225</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Bereszyński, Zbigniew</subfield><subfield code="d">1956-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1206593407</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990</subfield><subfield code="c">Zbigniew Bereszyński</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie drugie</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gliwice ; Opole</subfield><subfield code="b">Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">262 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in deutscher Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="g">DDR</subfield><subfield code="b">Ministerium für Staatssicherheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)2065138-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1945-1990</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Gesellschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020588-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Schlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052678-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Schlesien</subfield><subfield code="0">(DE-588)4052678-1</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Gesellschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4020588-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="g">DDR</subfield><subfield code="b">Ministerium für Staatssicherheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)2065138-7</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1945-1990</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20211116</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032155046</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Schlesien (DE-588)4052678-1 gnd
geographic_facet	Schlesien
id	DE-604.BV046745225
illustrated	Illustrated
index_date	2024-07-03T14:40:32Z
indexdate	2024-07-10T08:52:38Z
institution	BVB
isbn	9788363995706
language	Polish
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032155046
oclc_num	1164652609
open_access_boolean
owner	DE-12
owner_facet	DE-12
physical	262 Seiten Illustrationen
psigel	BSB_NED_20211116
publishDate	2019
publishDateSearch	2019
publishDateSort	2019
publisher	Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej
record_format	marc
spelling	Bereszyński, Zbigniew 1956- Verfasser (DE-588)1206593407 aut Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 Zbigniew Bereszyński Wydanie drugie Gliwice ; Opole Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej 2019 262 Seiten Illustrationen txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in deutscher Sprache Deutschland DDR Ministerium für Staatssicherheit (DE-588)2065138-7 gnd rswk-swf Geschichte 1945-1990 gnd rswk-swf Gesellschaft (DE-588)4020588-5 gnd rswk-swf Schlesien (DE-588)4052678-1 gnd rswk-swf Schlesien (DE-588)4052678-1 g Gesellschaft (DE-588)4020588-5 s Deutschland DDR Ministerium für Staatssicherheit (DE-588)2065138-7 b Geschichte 1945-1990 z DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis
spellingShingle	Bereszyński, Zbigniew 1956- Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 Deutschland DDR Ministerium für Staatssicherheit (DE-588)2065138-7 gnd Gesellschaft (DE-588)4020588-5 gnd
subject_GND	(DE-588)2065138-7 (DE-588)4020588-5 (DE-588)4052678-1
title	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990
title_auth	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990
title_exact_search	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990
title_exact_search_txtP	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990
title_full	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 Zbigniew Bereszyński
title_fullStr	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 Zbigniew Bereszyński
title_full_unstemmed	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990 Zbigniew Bereszyński
title_short	Komunistyczny aparat bezpieczeństwa i ludność niemiecka na Górnym Śląsku w latach 1945-1990
title_sort	komunistyczny aparat bezpieczenstwa i ludnosc niemiecka na gornym slasku w latach 1945 1990
topic	Deutschland DDR Ministerium für Staatssicherheit (DE-588)2065138-7 gnd Gesellschaft (DE-588)4020588-5 gnd
topic_facet	Deutschland DDR Ministerium für Staatssicherheit Gesellschaft Schlesien
url	http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032155046&sequence=000009&line_number=0005&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
work_keys_str_mv	AT bereszynskizbigniew komunistycznyaparatbezpieczenstwailudnoscniemieckanagornymslaskuwlatach19451990

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Inhaltsverzeichnis

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge