Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL:
Gespeichert in:
| Hauptverfasser: | , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Gorzów Wielkopolski
Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża
2019
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Register // Ortsregister |
| Beschreibung: | Enthält 59 Tabellen Literaturverzeichnis Seite 377-406 |
| Beschreibung: | 417 Seiten 24 cm |
| ISBN: | 9788365466778 8365466775 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046726174 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20210421 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200519s2019 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788365466778 |9 978-83-65466-77-8 | ||
| 020 | |a 8365466775 |9 83-65466-77-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1155061261 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046726174 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Chabasińska, Anna |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |c Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |
| 264 | 1 | |a Gorzów Wielkopolski |b Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża |c 2019 | |
| 300 | |a 417 Seiten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Enthält 59 Tabellen | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seite 377-406 | ||
| 610 | 2 | 7 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1945-1989 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Religiöse Minderheit |0 (DE-588)4140292-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Land Lebus |0 (DE-588)4111196-5 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Kościoły chrześcijańskie | |
| 653 | 0 | |a Kościół a państwo | |
| 653 | 0 | |a Mniejszości religijne | |
| 653 | 0 | |a Polityka wyznaniowa | |
| 653 | 0 | |a Postawy | |
| 653 | 0 | |a PRL. | |
| 653 | 0 | |a Związki wyznaniowe | |
| 653 | 2 | |a Ziemia lubuska | |
| 653 | 0 | |a Kościół i państwo / Polska / 1945-1990 | |
| 653 | 0 | |a Kościół i państwo / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 | |
| 653 | 0 | |a Kościół katolicki / Polska / 1945-1990 | |
| 653 | 0 | |a Kościół katolicki / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 | |
| 653 | 0 | |a Mniejszości religijne / Polska / 1945-1990 | |
| 653 | 0 | |a Mniejszości religijne / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1945-1989 | |
| 653 | 6 | |a Opracowanie | |
| 689 | 0 | 0 | |a Land Lebus |0 (DE-588)4111196-5 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Katholische Kirche |0 (DE-588)2009545-4 |D b |
| 689 | 0 | 2 | |a Religiöse Minderheit |0 (DE-588)4140292-3 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1945-1989 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Sikorski, Juliusz |d 1973- |e Verfasser |0 (DE-588)1154626288 |4 aut | |
| 710 | 2 | |a Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |0 (DE-588)1210203081 |4 isb | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Ortsregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20210421 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032136307 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804181469974757376 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści Wstęp................................................................................................... 7 Rozdział 1. Polityka państwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych po drugiej wojnie światowej............................................................25 1.1. Stosunek władz państwowych do Kościoła rzymskokatolickiego................................................................27 1.1.1. Stalinizm........................................................................ 27 1.1.2. Polityka wyznaniowa okresu gomułkowskiego...........60 1.1.3. Od liberalizacji do upadku systemu..............................91 1.2. Stosunek władz państwowych do mniejszościowych Kościołów i związków wyznaniowych................................. 113 1.2.1. Stalinizm...................................................................... 113 1.2.2. W okresie rządów Władysława Gomułki....................122 1.2.3. Ewolucja polityki wyznaniowej w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych......................... 127 Rozdział 2. Instytucjonalizacja rzeczywistości Kościołów i związków wyznaniowych w wymiarze Ziemi Lubuskiej.............................. 137 2.1. Początki osadnictwa na terenie Ziemi Lubuskiej...................141 2.2. Rozwój struktur organizacyjnych Kościoła rzymskokatolickiego .............................................................157 2.3. Powstawanie i organizowanie się pierwszych wspólnot wyznaniowych.......................................................................181 2.4. Przeobrażenia struktur organizacyjnych mniejszości
wyznaniowych.......................................................................206 Rozdział 3. Ilościowa i przestrzenna charakterystyka dominujących na Ziemi Lubuskiej mniejszościowych wspólnot religijnych.....219
Rozdział 4. Rola terenowych władz wyznaniowych oraz organów bezpieczeństwa w przebiegu konfliktów międzyreligijnych.........................................251 4.1. Stosunek lokalnej administracji państwowej oraz organów bezpieczeństwa do międzywyznaniowej rywalizacji ...........252 4.2. Zjawisko prozelityzmu.......................................................... 291 Rozdział 5. Duchowni i działacze kościelni kościołów i wspólnot religijnych w świetle dokumentów terenowej administracji wyznaniowej oraz aparatu bezpieczeństwa................................................................311 5.1. Postawy duchownych i aktywu katolickiego wobec państwa i jego polityki.......................................................................... 313 5.2. Konformizm jako sposób na „istnienie mniejszości wyznaniowych....................................................................... 344 Zakończenie.............................................................................................359 Aneks.........................................................................................................367 Wykaz skrótów........................................................................................373 Spis tabel..................................................................................................375 Bibliografia...............................................................................................377 Indeks osobowy......................................................................................407 Indeks
geograficzny................................................................................413
Bibliografia Archiwa Archiwum Akt Nowych w Warszawie Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Ministerstwo Administracji Publicznej Ministerstwo Oświaty Ministerstwo Ziem Odzyskanych Urząd do Spraw Wyznań Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Powiatowy w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Powiatowy w Słubicach Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Skwierzynie Starostwo Powiatowe Gorzowskie Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Gorzowie Wielkopolskim Archiwum Państwowe w Koszalinie Urząd Wojewódzki w Koszalinie Archiwum Państwowe w Szczecinie Komitet Wojewódzki PZPR w Szczecinie Archiwum Państwowe w Zielonej Górze Biuro Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Zielonej Górze Delegatura Głównego Urzędu Kontroli Publikacji, Prasy i Widowisk w Zielonej Górze Komitet Miejski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Komitet Powiatowy Polskiej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Głogowie Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gubinie Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Krośnie Odrzańskim Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Szprotawie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Zielonej Górze Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze Starostwo Powiatowe Kożuchowskie Starostwo Powiatowe Swiebodzińskie Urząd Wojewódzki Poznański Ekspozytura w Gorzowie Wielkopolskim Archiwum Państwowe we Wrocławiu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu Urząd Wojewódzki Wrocławski Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Poznaniu Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Szczecinie Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze Wojewódzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Gorzowie Wielkopolskim Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Zielonej Górze Archiwum Kurii Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Administracja Apostolska Kamieńska, Lubuska i Prałatury Pilskiej Ordynariat Gorzowski Administracja Apostolska Gorzowska Diecezja Gorzowska Archiwum Parafii rzymskokatolickiej p.w. Chrystusa Króla w Gorzowie Wielkopolskim
Akta parafialne 378
Bibliografia Archiwum Parafii Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Kościoła Chrześcijan Baptystów w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Zielonej Górze Akta parafialne Źródła prawa Dekret z dnia 2 października1935 r. o flagach i oznakach (DzU z 1935 r., nr 72, poz. 455) Dekret z dnia 25 listopada 1936 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 88, poz. 613). Dekret z dnia 18 listopada 1938 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, (DzU nr 88, poz. 597). Dekret z dnia 28 grudnia 1944 r. o ślubowaniu urzędników państwowych sędziów, (DzU nr 18, poz. 94). Dekret z dnia 2 września 1945 r. przepisy wprowadzające prawo małżeńskie, (DzU nr 48, poz. 271). Dekret z dnia 25 września 1945 r. prawo o aktach stanu cywilnego (DzU z 1945 r., nr 48 poz. 272). Dekret z dnia 16 października 1945 r. o stosunku państwa do Kościoła Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 46, poz. 259). Dekret z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich, (DzU z 1946 r., nr 13, poz. 87). Dekret z dnia 19 września 1946 r. w sprawie zmiany dekretu Prezydenta Rzeczypospoli tej z dnia 25 listopada 1936 r. o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 52, poz. 272). Dekret z dnia 5 września 1947 r. o uregulowaniu położenia prawnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego
w Rzeczypospolitej Polskiej, Kościoła Mariawickiego i Kościoła Starokatolickiego, (DzU nr 59, poz. 316). Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzy szeniach (DzU z 1949 r., nr 45, poz. 335). 379
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Dekret z dnia 18 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów o zgromadzeniach (DzU z 1949 r., nr 49, poz. 369). Dekret z dnia 21 września 1950 r. o zmianie prawa o stowarzyszeniach, (DzU nr 44, poz. 401). Dekret z dnia 18 czerwca 1951 r. o rozpisaniu Narodowej Pożyczki Narodowych Sił Polski (DzU z 1951 r., nr 33, poz. 257). Dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji (DzU nr 25, poz. 172). Dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu stanowisk kościelnych (DzU z 1953 r., nr 10, poz. 32). Dekret z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, (DzU nr 1, poz. 6). Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 30, poz. 241). Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 30, poz. 240). Ustawa z dnia 4 lipea 1947 r. w sprawie zmiany dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 listopada 1936 r., o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 52, poz. 272). Ustawa z dnia 27 kwietnia 1948 r. o zmianie przepisów postępowania karnego, (DzU nr 32, poz. 238). Ustawa z dnia 1 marca 1949 r. o zmianie dekretu z dnia 20 marca 1946 r. o podatkach komunalnych (DzU z 1949 r., nr 16, poz. 100). Ustawa z dnia 20 marca 1950 r., o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, porę czeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego, (DzU nr 9, poz. 87; zm.: nr 10,
poz. 111). Ustawa z dnia 8 lipea 1950 r., o przysiędze wojskowej, (DzU nr 36, poz. 328). Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, (DzU nr 11, poz. 62, ze zm.; t.j. DzU z 1972 r., nr 47, poz. 208). Ustawa z 14 lipea 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, (DzU nr 32, poz. 160, ze zm.). Ustawa z dnia 29 marca 1962 r. o zgromadzeniach, (DzU nr 20, poz. 89). Ustawa z dnia 23 czerwca 1971 r. o przejściu na osoby prawne Kościoła Rzymsko katolickiego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych własności niektórych nieruchomości położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (DzU z 1971 r., nr 16, poz. 156). Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (DzU z 1989 r., nr 29, poz. 154). 380
Bibliografia Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 22 lipea 1944r., (DzU nr 1, zał.). Uchwała nr 61 Prezydium Rządu z dnia 31 stycznia 1951 r. w sprawie ulg podatko wych dla duchownych, pełniących funkcje duszpasterskie na obszarze Ziem Odzyskanych (M.P.Zİ951 r., nr 10, poz. 152). Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nieposiadającego hierarchii duchownej (DzU z 1928 r., nr 38, poz. 363). Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Ewangelicko Unijnego w Polsce (DzU nr 30, poz. 278). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązania sto warzyszenia „Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci” (DzU z 1949 r., nr 40, poz. 286). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 października 1932 r. - O pra wie o stowarzyszeniach (DzU nr 94, poz. 808). Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z 15 listopada 1947 r. w sprawie zmiany rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych o meldunkach i księgach ludności (DzU nr 2, poz. 7). Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 5 sierpnia 1949 roku o obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych przez duchownych (DzU z 1949 r., nr 40, poz. 292). Zarządzenie nr 61 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 maja 1953 r. w sprawie wykonania dekretu o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych (M. P. z 1953 r., nr 43, poz. 522). Zarządzenie Ministra
Administracji Publicznej z dnia 11 sierpnia 1949 roku o prze kazaniu ksiąg metrykalnych urzędom stanu cywilnego (M. P. z 1949 r., nr 57, poz. 756). Zarządzenie Ministra Finansów z dnia 9 lutego 1951 r. w sprawie ulg podatkowych dla duchownych, pełniących funkcje duszpasterskie na obszarze Ziem Odzyskanych (M. P. z 1951 r., nr 11, poz. 170). Okólnik nr 50 z dnia 13 września 1945 r. w sprawie nauki szkolnej religii (DzU Mini sterstwa Oświaty z 1945 r., nr 4, poz. 189). Prasa „Cerkiewny Wiestnik” 1954-2000. „Chrześcijanin” 1985. „Gazeta Zielonogórska” 1952-1970. „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1957-1991. „Jednota”l 979-1983. „Kalendarz Ewangelicki” 1960-1987. 381
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... „Kalendarz muzułmański Tatarów w Polsce na rok 1939”, 1357/8 Hidżry, Wilno 1939. „Przegląd Prawosławny” 1986-2000. „Rodzina” 1957-1968. „Rycerz Niepokalanej” 1946. „Słowo i Praca” 1973-1986. „Słowo Powszechne” 1955, 1986. „Słowo Prawdy” 1957-1989. „Strażnica Ewangeliczna” 1946. „Tygodnik Katolicki” 1946-1953, 1989. „Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 1959-1989. „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” 1945-1951. „Zarządzenia Kurii Gorzowskiej” 1951-1956. „Ziemia Gorzowska” 1980-2009. „Znaki Czasu” 1987-1988. „Zwiastun”1980. „Życie i Myśl” 1996. „Życie Muzułmańskie”1986-1990. Relacje ustne Paweł Leszczyński 25 ГѴ 2007 (członek Rady Parafialnej parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Gorzowie Wlkp.). Ks. Józef Biyza 30 V 2007 (proboszcz parafii Kościoła Polskokatolickiego w Gorzowie Wlkp.). Ks. Sławomir Rodaszyński 24 VI 2007 (proboszcz parafii Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Międzyrzeczu). Ks. Dariusz Lik 9 III 2010 (proboszcz parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Zielonej Górze) Ks. Stanisław Stawowczyk 8 III 2012 (proboszcz parafii Kościoła Polskokatolickiego w Zielonej Górze) Ks. Dariusz Chudzik З VIII 2012 (pastor zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów w Gorzowie Wlkp.) Jan Przerywacz 12 X 2012 (starszy zboru Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Gorzowie Wlkp.) Teresa Klimek 11 X 2007 (działaczka katolicka, Gorzów Wlkp.) 382
Bibliografia Źródła publikowane Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944-1956. Taktyka, strategia, metody, cz. I, Lata 1945-1947, oprać. A. Paczkowski, Warszawa 1994. Biuletyny Informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1946, Warszawa 1996. Bobusia B., Wybór tekstów źródłowych dotyczących sytuacji na terenach objętych akcją „ Wisła ” w 1947 roku (przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym CA W, „Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1996, է. XI. Drozd R., Hałagida I., Ukraińcy w Polsce 1944-1989. W walce o tożsamość (Dokumenty i materiały), Warszawa 1999. Dzieje Żydów w Polsce 1944-1968. Teksty źródłowe, oprać. A. Cała, H. Datner-Śpiewak, Warszawa 1997. Gemeindelexikonför den Freistaat Preussen. Band III: Provinz Brandenburg, Berlin 1932. Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej, „Gazeta Zielonogórska”, 23 1 1957, nr 20. Kościół-Państwo w świetle akt wydziału ds. wyznań 1967-1968, oprać. P. Raina, Warszawa 1994. Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, opr. P. Raina, Poznań 1994-1996. Księża przed sądami specjalnymi 1944-1954, oprać. M. R. Bombicki, Poznań 1993. Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. A. Dziurok, Warszawa 2004. Misiło E., Akcja „ Wisła”. Dokumenty, Warszawa 1993. O tożsamość grekokatolików. Zbiór dokumentów z historii Cerkwi greckokatolickiej w Polsce, red. M. Czech, Warszawa 1992. Orędzie Kardynała Prymasa do ludności katolickiej Ziem Odzyskanych, „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” 1948, nr 9-10.
Orędzie Kardynała Prymasa do ludności katolickiej Ziem Odzyskanych. „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” (dalej „ZAAKLiPP”) 1948, nr 9-10. „Rocznik Statystyczny” 1947. Schematyzm Administracji Apostolskiej, Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej, Gorzów Wielkopolski 1946, 1949. Schematyzm diecezji zielonogórsko-gorzowskiej 1995, red. i oprać. A. Tomczyj, Zielona Góra 1995. Stan Kościoła katolickiego w Ordynariacie Gorzowskim na przestrzeni od 1945 do 1956, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1957, nr 6. Urban K., Popiela A, Polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej. Wybrane problemy i dokumenty, Kraków 1982. 383
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej,.. Uroczystości milenijne 1966 roku. Sprawozdania urzędów spraw wewnętrznych, Warszawa 1996. Ustanowienie „ Caritas diecezji gorzowskiej ”. Dekret z dn. 26 XI. 1990, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1991, nr 1-3. Watykan - Genewa. Zbiór dokumentów. 20 lat oficjalnej współpracy Kościoła rzymsko katolickiego i Światowej Rady Kościołów, red. K. Karski, Warszawa 1986. Pamiętniki, wspomnienia Anczarski J., Księża lwowscy w diecezji gorzowskiej, mps, Gorzów Wielkopolski 1988. Ankiewicz H., Mój Dziadek, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5/7. Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940-1955, Warszawa 1990. Dziubyna S. o mytr., Istwerdy dilo ruk naszych, Spahady, Warszawa 1995. KąkolK., Spowiedź „Pogromcy” Kościoła, Olsztyn 1994. Kiedrow M., Trudy i dnie, „ Przegląd Prawosławny” 2007, nr 2(260), 3(261), 4(262). Knap P., Kilkafragmentów z mojej pracy duszpasterskiej w Gorzowie Wlkp. z lat 1945-46, (mps) Muzeum Okręgowe w Gorzowie (kopia w zbiorach autora). Pamiętniki osadników ziem odzyskanych, wybr. i oprać. Z. Dulczewski, A. Kwilecki, Poznań 1963. Sygnatowicz W., Kronika. Trzemeszno, p. Sulęcin, „ZAAKLiPP” 1946, nr 6. Sygnatowicz W., Wspomnienia, [w.]Księgapamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Ługów i okolic, cz. 1, Strzelce Krajeńskie 2003. Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Brzozy i okolic, cz. 2, Strzelce Krajeńskie, 2004. Opracowania
Adelson J., W Polsce zwanej Ludową, [w:]Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950), red. J. Tomaszewski, Warszawa 1993. Akcja „ Wisła , red. J. Pisuliński, Warszawa 2003. Alabrudzińska E., Kościoły ewangelickie na Pomorzu w okresie międzywojennym. Stosunki wewnętrzne i postawa wobec innych wyznań, [w:] Mniejszości narodowe i wyzna niowe na Pomorzu w XIX іXXwieku, red. M. Wojciechowski, Toruń 1998. Aparat bezpieczeństwa w latach 1944-1956. Taktyka, strategia, metody, cz. 1, Lata 1945-1947, oprać. A. Paczkowski, Warszawa 1994. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008. 384
Bibliografia Baciński A., Otwarcie Wyższego Seminarium Duchownego w Gorzowie, „ZAAKLiPP” 1947, nr 6. Bankowicz M., Kozub-Ciembrowicz W., Dyktatury i tyranie. Szkice o niedemokratycz nej władzy, Kraków 2007. Barker E., Nowe ruchy religijne, Kraków 2002. Bartkowski P., Oddźwięk wyboru Polaka na papieża w 1978 roku w świetle materiałów SB i PZPR na ziemi lubuskiej, „Studia Zachodnie” 2008, է. X. Bat S., Ludność żydowska na Dolnym Śląsku, „Rocznik Wrocławski” 1961, է. V. Bellah R. N., Ewolucja religijna, [w:]Socjologia religii. Antologia tekstów, wybór W. Piwowarski, Kraków 1998. Berendt G„ Żydowskie instytucje religijne i religijność Żydów w województwie gdańskim w latach 1945-1996, [w:] Nierzymskokatolickie Kościoły i grupy wyznaniowe w Gdań sku w latach 1945-1995 oraz ich wkład w rozwój regionu gdańskiego, red. W. Pałubicki, H. Cyrzan, Gdańsk-Koszalin 1998. Białecki K., Kościół Narodowy w Polsce w latach 1945-1965, Poznań 2003. Białecki K., Lepsi katolicy?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Bielawny K., Udział biskupów polskich w obradach Soboru Watykańskiego II, „Studia Ełckie” 2009, nr 11. Biedroń T., Organizacje młodzieży katolickiej w Polsce w latach 1945-1953, Kraków 1991. Biliński K., Hiobowie XXwieku. Wspomnienia Świadków Jehowy (Badaczy Pisma Świętego), Wrocław 1998. Biłaś I., Likwidacja greckokatolickiej diecezji przemyskiej oraz tragiczne losy jej ordynariusza biskupa Jozafata Kocyłowskiego w kontekście polityki wyznaniowej ZSRR, [w:] Polska - Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 3, red. S. Stępień, Przemyśl 1996. Bobryk W, Cerkiew
greckokatolicka na terenie województw graniczących z NRD w świe tle raportów Wydziałów Ds. Wyznań z 1987 roku, [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja. Adaptacja, Integracja. Asymilacja, red. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012. Bobryk W, Cztery pisma bp. Aleksego (Jaroszuka) do Urżedu ds. Wyznań z 1971 roku, [w:] Przed i po akcji „ Wisła”, red. A. Chabasińska, P. A. Leszczyński, B. A. Orłowska, M. Pecuch, Gorzów Wielkopolski 2012. Bobusia В., Przesiedlenie ludności w ramach akcji „ Wisła ” w 1947 roku, „Przemyskie Zapiski Historyczne” 2003, nr 12-13. Bogdanowicz S., t Edmund Nowicki. Biskup Gdański, Gdańsk 1998. Boratczuk A. A., Złota Orda, „Ziemia Gorzowska” 1997, nr 35. Borowiak J., KościółEwangelicko-Metodystyczny w Polsce, Warszawa 1999. 385
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Borowik I., Odbudowywanie pamięci. Przemiany religijne w Środkowo-Wschodniej Europie po upadku komunizmu, Kraków 2000. Borowik L, Doktór X, Pluralizm religijny i moralny w Polsce, Kraków 2001. Brylla W. J., Ewangelicyzm w Zielonej Górze. W 75. rocznicę poświęcenia Kościoła Jezusowego, „Kalendarz Ewangelicki” 1987. Budyta-Budzyńska M., Mniejszości narodowe ֊ bogactwo czy problem? Instytucjona lizacja mniejszości narodowych w Polsce w latach 1989-2002, Warszawa 2003. Burszta J., Jasiewicz Z., Zderzenie kultur na Ziemiach Zachodnich w świetle materia łów ze wsi koszalińskich, „Polska Sztuka Ludowa” 1962, t. 16, nr 4. Cała A., Mniejszość żydowska, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społe czeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresie przełomów politycznych (1944-1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998. Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2005. Chabasińska A., Kościół Ewangelicko-Augsburski na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nad odrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chabasińska A., Kształtowanie i przemiany mniejszości wyznaniowych na ziemi lubuskiej 1945-1989, [w:] Mobilizacja i etniczność, red. M. Giedroje, D. Kowalewska, M. Mieczkowska, Szczecin 2012. Chabasińska A., Lubuscy Świadkowie Jehowy wobec represji komunistycznego państwa w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środko wym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chabasińska
A., Miejsce mniejszości wyznaniowych w kształtowaniu tożsamości mieszkańców pogranicza polsko ֊ niemieckiego, [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja. Adaptacja. Integracja. Asymilacja, red. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012. Chabasińska A., Polityka władz wobec mniejszości wyznaniowych w Polsce w latach 1945-1956, „Studia Lubuskie” 2009, t. V. Chabasińska A., Postawy duchownych wspólnot nierzymskokatolickich w relacjach z aparatem państwajako próba zachowania odrębnej tożsamości religijnej na ziemi lubu skiej w latach 1945-1956, „Jeżyk. Religia. Tożsamość” 2011, t. V. Chabasińska A., Powojenny prozelityzm na Ziemi Lubuskiej. Uwarunkowania i znamiona zjawiska, „Studia Lubuskie” 2011, t. 7. Chabasińska A., Powstawanie i instytucjonalne przeobrażenia mniejszości wyznanio wych na Ziemi Lubuskiej w latach 70. i 80. XXwieku, „Studia Lubuskie” 2014, t. X. 386
Bibliografia Chabasińska A., Powstawanie i organizowanie się pierwszych wspólnot wyznaniowych na Ziemi lubuskiej po II wojnie światowej, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2010, nr 17. Chabasińska A., Relacje państwo - mniejszości religijne w epoce gierkowskiej -przypadek lubuski, „Język. Eligía. Tożsamość” 2012, t. VIII. Chabasińska A., Stosunek lubuskiej administracji oraz organów bezpieczeństwa publicznego do aktywności chrześcijańskich mniejszości wyznaniowych, „Acta Politica” 2011, t. 24. Chabasińska A., Zarys historii Parafii Ewangelicko-Metodystycznej w Międzyrzeczu od roku 1945, „Nadwraciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2009, nr 16. Chabasińska A., Zjawisko konformizmu w powojennej historii lubuskich Kościołów i związków wyznaniowych. „Studia Lubuskie” 2012, t. IX. Chabasińska, A., Lubuscy Świadkowie Jehowy wobec represji komunistycznego państwa w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chodubski A., Instytucjonalizacja jako proces historyczny i kulturowy, [w:] Idee instytucje — demokracja. Instytucjonalizacja polskiej transformacji ustrojowej, red. L. Rubisz, Toruń 2006. Chodubski A., Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 2004. Colloquium narodów. Materiały z Sympozjum „Litwini, Białorusini, Ukraińcy, Polacy ֊ przesłanki pojednania”, Łódź 1987. Czerwiński M., Grupy interesu w PRL lat osiemdziesiątych, [w:] Grupy interesu. Teorie i działanie, red. Z. Machelski, L. Rubisz, Toruń 2003. Czerwiński M., Religia w ideologii PZPR lat 80., [w:] Między
integracją a komunizmem. Społeczeństwa i Kościoły Europy Środkowej. Materiały z międzynarodowej konferencji nauko wej Szczecin, 8-9 czerwca 2001, red. K. Kowalczyk, A. Kubaj, R. Wróblewski, Tuchów 2001. Czykwin E., Białoruska mniejszość narodowajako grupa stygmatyzowana, Białystok 2000. Dembski K., Osobowość prawna Kościoła katolickiego w PRL, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1981, rok XLIII, z. 3. Derdziak L., Uwięzienie, katorga i męczeńska śmierć ks. Hryhorija (Grzegorza) Lakoty biskupa pomocniczego greckokatolickiej diecezji przemyskiej, „Biuletyn Ukrainoznawczy” 2002, nr 8. Dębowski T., Zarys myśli społecznej Kościołów protestanckich w Polsce w latach 1945-1995, Wrocław 2002. Die Kreuzkirche der katholischen Kirchengemeinde in Landsberg (Warthe), „Heimat blatt der ehemaligen Kirchengemeinden Landsberg/Warthe, Stadt und Land” 1950, nr 3. 387
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Frankowski R, Grupy wyznaniowe w Gdańsku w warunkach współczesnych procesów globalizacyjnych, Toruń 2005. Friebe H., 1945. Aufzeichnungen von HildegardFriebe, „Heimatblatt der ehemaligen Kirchengemeinden Landsberg/Warthe, Stadt und Land” 1950 nr 3. Friszke A., Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956-1989, Warszawa 1997. Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003. Friszke A., PRL wobec Kościoła. Akta 1970-1978, Warszawa 2010. Friszke A., Przystosowanie i opór. Rozważania nadpostawami społecznymi 1956-1970, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Furian H. O., Prezentacja książki Hansa-Ottona Furianopt. „ Od walki o Kościół ku walce o Chrystusa. Życie Kościoła ewangelickiego we wschodniej Nowej Marchii ”, „Nowa Marchia prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2006, nr 5. Gaś R, Ewangelicy w polskiej części Pomorza po 1945 roku, [w:] Protestanci i kato licy pomorscy wobec hitleryzmu i stalinizmu. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej 24 kwietnia 2002 roku, red. N. Buske, К. Kozłowski, Szczecin 2003. Gawlik S., Historiajednego kapłańskiego życia, „Wilamowice i Okolice” 1996, nr 11/38. Giedroje M., Kształtowanie tożsamości kulturowej mieszkańców Pomorza Zachodniego w drugiej połowie XX wieku, Szczecin 2005. Giedroje M., Mieczkowska M., Mieczkowski J., Stosunki wyznaniowe i etniczne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Szczecin 2003. Gogola Z., Postawa Kościoła wobec wydarzeń społeczno-politycznych w Polsce na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, „Folia
Historica Cracoviensia” 2014, որ 20. Gomułka W, Z kart naszej historii, Warszawa 1968. Gross J. T., Geneza społeczna demokracji ludowych: o konsekwencjach II wojny świa towej w Europie Środkowej, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Gryz R., Państwo a Kościół w Polsce 1945-1956 na przykładzie województwa kieleckiego, Kraków 1999. Hajger M., Przekształcenia narodowościowe na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski w latach 1945-1959, Słupsk 2008. Hałagida I., Działania aparatu bezpieczeństwa PRL wobec greckokatolickiego kapłana ks. mitrata Stefana Dziubiny, [w:] Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszo ści narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców. Studia nad zagadnieniem, red. J. Symyk, Warszawa 2009. Hałagida I., Kościół greckokatolicki ijego wierni narodowości ukraińskiej na Zachod nich i Północnych Ziemiach Polski w latach 1947-1957, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. Cz. Osękowski, Zielona Góra 1999. 390
Bibliografia Hałagida L, Polityka władz komunistycznych wobec Kościoła greckokatolickiego w PRL (etapy i próba ogólnej charakterystyki), [w:] Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, P. Knap, Szczecin 2010. Hałagida I., Ukraińcy na zachodnich i północnych ziemiach Polski 1947-1957, Warszawa 2003. Harmaciński R., Posługa pasterska biskupa Wilhelma Pluty w diecezji gorzowskiej, Gorzów Wielkopolski 2011. Hervieu-Leger D., Religia jako pamięć, Kraków 1999. Hess A., Leoński J., Obraz pogranicza polsko-niemieckiego w świadomości mieszkań ców Pomorza Zachodniego. Przeszłość - teraźniejszość -przyszłość, [w:] Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa? Studia i szkice socjologiczne, red. M. S. Szczepański, Kato wice 2001. Heywood A., Klucz do politologii. Najważniejsze ideologie, systemy, postaci, Warszawa 2008. Iwaneczko D., Historia dwóch aresztowań przemyskiego biskupa greckokatolickiego Jozafata Kocyłowskiego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2001, nr 7. Janik P., Kronika. Świebodzin, „ZAAKLiPP” 1946, nr 6. Jankowiak S„ Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945-1970, Warszawa 2005. Janowicz S., Białoruska mniejszość narodowa w Polsce, „Więź” 1991, nr 2. Jarosz D., Polacy a stalinizm 1948-1956, Warszawa 2000. Jasiak M., Geneza akcji specjalnej „ Wisła , „Przemyskie Zapiski Historyczne” 2003, nr 12-13. Jasiewicz Z., Wielokulturowość na tzw. Ziemiach Odzyskanych po II wojnie światowej. Rzeczywistość i reakcja nauki, „Sprawy Narodowościowe”1999, z.
14-15. Jasiukiewicz M., Kościół katolicki w polskim życiu politycznym 1945-89. Podstawowe uwarunkowania, Wrocław 1993. Jastrzębski W, Hitlerowskie wysiedlenia z ziem polskich wcielonych do Rzeszy w latach 1939-1945, Poznań 1968. Jaworska K., Rola Kościoła katolickiego w integrowaniu społeczeństwa dolnośląskiego w latach 1945-1951, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2013, nr 9. Jaworski T., Rola Kościołów „pokoju ”, „ granicznych ”, „ ucieczkowych ” i „ łaski ” w walce z kontrreformacją na Dolnym Śląsku w latach 1648-1709, [w:] 50 lat Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zielonej Górze. Materiały z konferencji popularno-naukowej 10.10.1998 r., red. W. J. Brylla, Zielona Góra 1998. 391
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Kamińska K., Klub Inteligencji Katolickiej, „Arsenał Gorzowski” 1997, nr 6. Kamiński Ł., Głos humanisty, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Karski K., Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i wspólnotach chrześcijańskich, Warszawa 1994. Kądziela R, Kościół a państwo w Polsce 1945-1965, Wrocław 1990. Kemlein S., Żydzi w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815-1848, Poznań 2001. Kersten К., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Londyn 1993. Kersten К., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Poznań 1990. Kiec O., Kościoły ewangelickie w Polsce w latach 1980-2008, [w:] Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nadproblemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. S. Dudra, O. Kiec, Warszawa 2009. Kiemicki B., „ Tygodnik Katolicki (1946-1953), [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Kirmiel A., Skwierzyna - miasto pogranicza. Historia miasta do 1945 roku, Bydgoszcz 2004. Kirmiel A., Żydzi w Skwierzynie, Gorzów Wielkopolski 2002. Klementewicz T., Spór o model metodologiczny nauki o polityce, Warszawa 1991. Klimek W, Klub Inteligencji Katolickiej, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Kłaczków J„ Kościół Ewangelicko-Augsburski w latach 1945-1975, Toruń 2010. Kołodziej ek H., Sytuacja prawna
nieruchomości kościelnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych w łatach 1945-1971, „Przegląd Zachodniopomorski” 1988, z. 1-2. Konieczny Z., Zmiany demograficzne wpołudniowo-wschodniej Polsce w latach 1939-1950, Przemyśl 2002. Konopka H., Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa (1944-1961), Białystok 1997. Kopaczyóski B., Protestanci w Grenzmark Posen - Westpreuzen 1919-1983 - ujęcie prze strzenne i ilościowe, [w:] Kościoły. Polityka. Historia. Ze studiów nadproblemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XXi XXI wieku, red. S. Dudra, O. Kiec, Warszawa 2009. Korcz W., Studia z dziejów Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1971. Korcz W, Tradycje polskości na Ziemi Lubuskiej, [w:] Pierwsze lata Ziemi Lubuskiej w Polsce Ludowej, red. J. Wąsicki, Poznań 1967. Korpowski K., Zasiedlenie Ziemi Gorzowskiej po 1945 roku, „Nowa Marchia prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2004, nr 1. Kosiński L, Pochodzenie terytorialne ludności ziem odzyskanych w 1950 r., Warszawa 1960. 392
Bibliografia Kostka A., Kronika Wschowy, „ZAAKLiPP” 1950, nr 7-8. Kościk Z., Polski Związek Zachodni wobec autochtonów na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1950, [w:] Z dziejów Ziemi Lubuskiej po drugiej wojnie światowej, 1.1, Zielona Góra 2005. Kowalczyk K., Kształtowanie się struktur Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachod nim w latach 1945-1956, „Przegląd Zachodniopomorski” 2002, է. XVII, z. 2. Kowalczyk K., Polityka władz państwowych wobec Kościoła gorzowskiego w latach 1945-1956, „Studia Paradyskie” 2002, nr 12. Kowalczyk K., Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, Szczecin 2003. Kowalczyk K., W rywalizacji o „rząd dusz”. Kościół rzymskokatolicki - Kościół polskokatołicki - państwo na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-47, [w:] Między inte gracją a komunizmem. Społeczeństwa i Kościoły Europy Środkowej, red. K. Kowalczyk, A. Kubaj, R. Wróblewski, Tuchów 2001. Kowalczyk K., W walce o rząd dusz. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, Szczecin 2003. Kowalski W. T., Skrzypek A., Stosunki polsko - radzieckie 1917-1945, Warszawa 1980. Kozłowski J., Langer J., Zagajewski T„ Atlas wyznań w Polsce, Warszawa 1989. Kozłowski K. Od października 56 do grudnia 70. ewolucja stosunków społeczno-politycznych na Wybrzeżu (1956-1970), Szczecin 2002. Kozłowski K., Między racją stanu a stalinizmem. Pierwsze dziesięć lat władzy politycz nej na Pomorzu Zachodnim (1945-1955), Warszawa-Szczecin 1994. Kozłowski K., Pierwsze dziesięć lat władzypolitycznej na Pomorzu Zachodnim
(1945-1955), Warszawa-Szczecin 1994. Kozłowski K., Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu (1945-2005). Społeczeń stwo - władza — gospodarka - kultura, Szczecin 2007. Kozłowski R., Administracja kościelna na ziemiach odzyskanych po drugiej wojnie światowej (1845-1972), [w:] Władze komunistyczne wobec Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Materiały z konferencji, red. S. Łach, Słupsk 1997. Krawczyk M., Urząd do spraw Wyznań a kwestia własności kościelnych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych, „Zeszyty Nakowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria: administracja i Zarządzanie” 2014, nr 100. Krawczyk M., Zarys polityki podatkowej władz podatkowej PRL wobec Kościoła i duchowieństwa - studium historyczno-prawne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria: Administracja i Zarządzanie” 2017, nr 112. Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993. 393
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Krzyżaniak Z., Ziemia Lubuska, [w:] Odbudowa Ziem Odzyskanych (1945-1955), red. K. Piwowarski i S. Zajchowska, Poznań 1957. Kutyło Ł., Kościół katolicki a quasimonopolistyczna struktura rynku religijnego. Zasto sowanie podejścia ekonomicznego do rozważań nad efektywnością instytucji religijnych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2012, nr 40. Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2006. Kwieciński A., Śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w centralnym obozie pracy w Jaworznie na obywatelach polskich narodowości ukraińskiej, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2001, nr 8. Langer T., Państwo a nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce, Poznań 1967. Latuch M., Repatriacja ludności polskiej w latach 1955-1960 na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych, Warszawa 1994. Lemiesz W., Rola byłych polskich robotników przymusowych i byłych jeńców w zago spodarowaniu Ziemi Lubuskiej - w świetle literatury pamiętnikarskiej, [w:] Pierwsze lata Ziemi Lubuskiej w Polsce Ludowej, red. J. Wąsicki, Poznań 1967. Libiszowska-Zółtkowska M., Dlaczego odchodzą? Religia w dobie ponowoczesnej, „Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia” 1999, sectio I, vol. XXIV, 5. Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Lublin 2003. Łopatka A., Kierunki polityki wyznaniowej PRL, „Wiadomości Polskiego Autokefalicz nego Kościoła Prawosławnego” 1984, nr 1. Łukaszewicz B„ Harcerska Organizacja Podziemna „Iskra” w świetle zeznań śledczych
WiesławaKazberuka, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2002, nr 4 (238). Łyko Z., Adwentyzm, Warszawa 1970. Łyko Z., Ewangeliczna zasada relacji kościoła i państwa, [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Łyko Z., Kościół Adwentystyczny w Polsce, Warszawa 1992. Łyko Z., Sytuacjaprawna Kościoła Adwentystycznego w Polsce międzywojennej 1918-1939, Warszawa 1979. Madajczyk C„ Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, 1.1, Warszawa 1970. Madajczyk R, Berlińska D., Polska jako państwo narodowe. Historia i pamięć, Warszawa-Opole 2008. Madajczyk R, Na drodze do pojednania. Wokół orędzi biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r., Warszawa 1994. Madajczyk R, Niemcy polscy 1944-1989, Warszawa 2001. 394
Bibliografia Majka J., Wpływ Kościoła n integrację kulturową na ziemiach zachodnich, [w:] Kościół na ziemiach zachodnich, red. J. Krušina, Wrocław 1971. Majkowicz T., Kościół greckokatolicki w PRL, [w:] Polska - Ukraina - 1000 lat sąsiedztwa, t. 1, red. S. Stępień, Przemyśl 1990. Maleczyński K., Polskość Ziem Zachodnich, Warszawa 1954. Małyszka A., Ewangelickie pozostałości w Poznańskiem „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). March J. G., Olsen J. R, Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Warszawa 2005. Markiewicz T., „Księżapatrioci” w latach 1949-1955, [w:] A. Kołśowska, T. Markie wicz, J. Piasecka, Stosunki między Państwem a Kościołem rzymskokatolickim w czasach PRL, Warszawa 1998. Marczewska-Rytko M., Religia i polityka w globalizującym się świecie, Lublin 2010. Marczewska-Rytko M., Religie niechrześcijańskie w Polsce, Lublin 1997. Marczewska-Rytko M., Wspólnoty religijne jako grupy interesu, [w:] Grupy interesu. Teorie i działanie, red. Z. Machelski i L. Rubisz, Toruń 2003. Marek R, Kościół rzymskokatolicki wobec ziem zachodnich ipółnocnych, Warszawa 1976. Markiewicz S., Państwo i Kościół w Polsce, Warszawa 1984. Markiewicz S., Postawy marksistowskiego religioznawstwa i polityki wyznaniowej PRL, Warszawa 1988. Markiewicz S., Współczesne chrześcijaństwo w Polsce, Warszawa 1967. Marody M., Przemiany postaw ideologicznych i przystosowanie w systemie komuni stycznym, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Marschall W., Geschichte des Bistum Breslau, Stuttgart 1980. Martyniak J., Kościół greckokatolicki w Polsce w
pięćdziesięcioleciu powojennym (1945-1995), [w:] Unia brzeska z perspektywy czterech stuleci, red. J. S. Gajek, ks. St. Nabywaniec, Lublin 1998. Masłyk B., Żeńskie zgromadzenia zakonne w diecezji gorzowskiej w okresie 50 latjej istnienia, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona GóraGorzów Wielkopolski 1998. Mazur G., Problemy przesiedlenia Polaków z Ukrainy i Ukraińców z Polski w latach 1945-1946, [w:] Polska - Ukraina: trudne pytania, t. 8, red. R. Niedziełko, Warszawa 2001. Meandry legitymizacji. Studia i analizy, red. I. Pańków, Warszawa 2011. Micewski A., Kardynał Wyszyński. Prymas i mąż stanu, Paris 1982. Micewski A., Katolicy w potrzasku. Wspomnienia z peryferii polityki, Warszawa 1993. Michalak R., Divide et impera. Szkic o złożoności polityki wyznaniowej PRL wobec Kościołów mniejszościowych i jej następstw, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2005, nr 1(7). 395
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Michalak R., Kościoły protestanckie i władze partyjno-państwowe w Polsce (1945-1956), Warszawa 2002. Michalak R., Kościół Polskokatolicki i Samodzielne Niezależne Parafie Rzymsko katolickie w polityce wyznaniowej państwa polskiego po 1956 roku. Źródła do sprawy Gądkowa Wielkiego, „Studia Zachodnie” 2007, nr 9. Michalak R., Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945-1989, Zielona Góra 2014. Michalak R., Polityka wyznaniowa władz partyjno-państwowych w powiecie żarskim w latach stalinizmu, „Studia Zachodnie” 2000, nr 5. Michalak R., Protestanci polscy w „ nowej rzeczywistości ’’ (1945-1956), „Więź” 2004, nr 1. Michalski J., Dziesięciolecie Sądu Biskupiego w Gorzowie, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1960, nr 4. Michel R, Polityka i religia. Wielka przemiana, Kraków 2000. Mieczkowski J., Mniejszości narodowe w perspektywie zachodniego pogranicza przypadek zachodniopomorski, [w:] Polityka państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych, red. L. M. Nijakowski, Warszawa 2005. Mieczkowski J., Tożsamość etniczna a życie religijne -przypadek mniejszości narodo wych na Pomorzu Zachodnim, „Eastern Review” 1998, է. 3. Mieczkowski J., Życie religijne mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, „Przegląd Zachodni” 1995, z. 1. Mieczkowski J., Żydzi na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1997, [w:] Pomera nia Ethnica Mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Mieczkowski J., Żydzi, Niemcy, Ukraińcy na Pomorzu Zachodnim
w latach 1945-1956. Liczba, położenie i działalność polityczna, Szczecin 1994. Millenium Diecezji Gorzowskiej 5-6X11966 r., „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1967, nr 1-2. Mironczuk J., Polityka państwa wobec Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce (1947-1989), Warszawa 2006. Mironowicz A., Kościółprawosławny na ńemiach polskich XIX i XXwieku, Białystok 2005. Mironowicz A., Polityka narodowościowa PRL, Białystok 2000. Misiło E., Deportacje, obóz w Jaworznie, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 10. Misiło E., Polska polityka narodowościowa wobec Ukraińców 1944-1947, [w:] Polska, Polacy, mniejszości narodowe, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1997. Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe, Lublin 1996. Miśkiewicz A., Osadnictwo tatarskie na Ziemiach Północnych i Zachodnich po drugiej wojnie światowej, Gorzów Wielkopolski 1986. 396
Bibliografia Miśkiewicz A., Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945-2005, Gorzów Wielkopolski 2009. Miśkiewicz A., Tatarzy Polscy na Pomorzu Zachodnim - charakterystyka grupy, wybitne sylwetki, dzień dzisiejszy, [w:] Pomerania Ethnica mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Mniejszości narodowe w Polsce, red. Kurcz, Wrocław 1997. Mokry W., Ukraińcy w Jaworznie, [w:] Polska - Ukraina: trudne pytania, t. 8, Warszawa 2001. Nabywaniec S., Relacje miedzy obrządkami — łacińskim i greckokatolickim oraz problem rutenizacji i uniatyzacji w kontekście tak zwanej „kradzieży dusz”, [w:] Polska Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 4, red. S. Stępień, Przemyśl 1998. Namysło A., Tchórze ? Szpiedzy? Wywrotowcy? Władze województwa śląskiego wobec Świadków Jehowy w pierwszych latach powojennych, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Napierała E., Ks. dr Edmund Nowicki administrator apostolski w Gorzowie Wlkp., [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Niepsuj J. M., Idea pokoju w relacjach państwo - Kościół katolicki w Polsce (okres sta linowski), [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Nitschke B., Repolonizacja czy polonizacja? Polityka władz polskich wobec byłych Kre sów Wschodnich Rzeszy, [w:] Polacy, Niemcy. Pogranicze. Studia historyczne,
red. G. Wyder, T. Nodzyński, Zielona Góra 2006. Norris P., Inglehart R., Sacrum i profanum. Religia i polityka w świecie, Kraków 2006. Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okre sie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956, Warszawa 2008. Nowak W., W cieniu Białego Krzyża, „Gazeta Wyborcza”, 30 V 1997. O’Sullivan T., Hartley J., Saunders D., Montgomery M., Fiske J., Kluczowe pojęcia w komunikowaniu i badaniach kulturowych, Wrocław 2005. Ogrodowczyk A., Nad Odrą i Bałtykiem. Osadnictwo wojskowe na zachodnich i pół nocnych ziemiach Polski po drugiej wojnie światowej, Warszawa 1979. Olejnik L., Polityka narodowościowa Polski w latach 1944-1960, Łódź 2003. Olszański T., Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, „Więź” 1991, nr 11-12. Ordyłowski M., Polityka lokalnych władz PRL wobec Kościoła katolickiego na Dol nym Śląsku w latach 1945-1979, [w:] Stefan Kardynał Wyszyński wobec Ziem Zachodnich 397
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... i Północnych oraz stosunków polsko-niemieckich, red. T. Dzwonkowski, Cz. Osękowski, Warszawa-Poznań-Zielona Góra 2001. Ordyłowski M., Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku w latach 1945-1948, „Dolny Śląsk” 2000, nr 8. Osadczuk B., Przerwana struna, „Kultura”, (Paryż) 1957, nr 5/115. Osękowski C., Bariery integracji społecznej na Pomorzu Zachodnim w łatach 1945-1956, [w:] Pomerania Ethnica. Mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Osękowski C., Konflikt o Dom Katolicki w Zielonej Górze w 1960 r, „Studia Zielono górskie” 1995, t. 1. Osękowski C., Osadnictwo wojskowe na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1948, [w:] Polskie tradycje wojskowe Środkowego Nadodrza, red. A Toczewski, Zielona Góra 1986. Osękowski C., Pogranicze polsko-niemieckie w okresie stalinizmu, [w:] Ziemie Zachod nie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Osękowski C., Referendum 30 czerwca 1946 roku w Polsce, Warszawa 2000. Osękowski C., Społeczeństwo Polski Zachodniej i Północnej w łatach 1945-1956. Procesy integracji i dezintegracji, Zielona Góra 1994. Osękowski C., Wybory do sejmu z 19 stycznia 1947 roku w Polsce, Poznań 2000. Osękowski C., Ziemie Odzyskane w latach 1945-2005. Społeczeństwo, władza, gospo darka, Zielona Góra 2006. Ossowski S., Z zagadnień psychologii społecznej, Dzieła, t. III, Warszawa 1967. Owczarek S., Być zaangażowanym - być księdzem, Warszawa 1982. Paczkowski A., Przeszłość jako obszar starcia o
legitymizację. Manewry obronne PZPR w okresie finalnego kryzysu systemu, [w:] Meandry legitymizacji, red. I. Panków, Warszawa 2011. Pańków W, Dylematy i pułapki legitymizacji porządku społecznego PRL i III Rzeczy pospolitej, [w:] Legitymizacja w Polsce. Nieustający kryzys w zmieniających się warun kach, red. A. Rychard, H. Domański, Warszawa 2010. Pasek Z., Ruch zielonoświątkowy. Próba monografii, Kraków 1992. Pawluk T., Problem wygaśnięcia konkordatu polskiego 1925 r. „Prawo Kanoniczne” 1986 nr 29/1-2. Pecuch M., Ukraińcy w Gorzowskiem, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1997, nr 4. Piasecki A. K., Lubuska czwarta władza, Zielona Góra 2000. Piątek T., Piątek J., Starokatolicyzm, Warszawa 1987. Piekarski A., Szkice o kościele w Polsce, Warszawa 1974. 398
Bibliografia Pierwsza dekada niepodległości. Próba socjologicznej syntezy, red. E. Wnuk-Lipiński, M. Ziółkowski, Warszawa 2001. Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 1995. Piłat A., Protokół z III zjazdu kapłanów administracji apostolskiej w Gorzowie w dniach 3-5 lipea 1950 r., „ZAAKLiPP” 1950, nr 7-8. Piotrowski R., Leszczyński P. A., Luteranie w Gorzowie (1537-2007), Gorzów 2007. Pisuliński J., Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie wobec społeczności ukraińskiej 1944-1956, [w:] Służby Bezpieczeństwa Polski i Czechosłowacji wobec Ukraińców, red. G. Motyka, Warszawa 2005. Pluta W., Kościół na Pomorzu Zachodnim, [w:] Kościół na Ziemiach Zachodnich. Ćwierćwiecze polskiej organizacji kościelnej, red. J. Kučina, Wrocław 1971. Płóciennik J., Duszpasterstwo ludzi pracy w Gorzowie Wlkp., [w:] Księga pamiąt kowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Polak G., Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999. Polityka wyznaniowa PRL Tlo, warunki, realizacja, red. W. Mysłek, M. T. Staszewski, Warszawa 1975. Polska - Polacy - mniejszości narodowe, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1992. Pośpiech J., Zarys historii parafii ewangelicko-augsburskiej w Zielonej Górze, [w:] 50 lat Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zielonej Górze. Materiały z konferencjipojndamonaukowej 10.10.1998 r, red. W. J. Brylla, Zielona Góra 1998. Preece J. J., Prawa mniejszości, Warszawa 2007. Raina R, Rozmowy biskupa Dąbrowskiego z władzami PRL. Stolica Apostolska reguluje organizację kościelną na
Ziemiach Zachodnich i Północnych, Olsztyn 1998. Read M., Marsh D., Łączenie metod ilościowych zjakościowymi, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Kraków 2006. Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie 1945-1989, red. S. Bogaczewicz, S. Krzyżanowska, Wrocław 2004. Romanow Z., Położenie ludności niemieckiej na ziemiach zachodnich i północ nych Polski w latach 1950-1957, [w:] Władze komunistyczne wobec Ziem Zachodnich po II wojnie światowej. Materiały z konferencji, red. S. Łach, Słupsk 1997. Rospond E., Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego ά Paulo w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej w latach 1945-95, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Roszkowski W, Historia Polski 1914-1997, Warszawa 1998. Rusiński W., Ucieczka Niemców ze wschodnich prowincji przed 1939 r, „Przegląd Zachodni” 1947, nr 4. 399
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Rutkowski R., Cztery lata „Aspektów”, „Aspekty” 1989, nr 5. Rutowska M., Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Guberna torstwa 1939-1941, Poznań 2003. Rykała A., Mniejszości religijne w Polsce. Geneza, struktura przestrzenna, tlo etniczne, Łódź 2011. Rynkowski M., Status prawny kościołów i związków wyznaniowych w Unii Europej skiej, Warszawa 2004. Rymar D., Droga do 31 sierpnia 1982 roku, [w:] Przeciwko stanowi wojennemu. Wydarzenia 31 sierpnia 1982 r. w Gorzowie, red. M. Machałek, D. Rymar, Szczecin 2007. Rzędowski J., Najdłuższa konspiracja PRL?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Sabatier P. A., Interest Group Membership and Organisation: Multiple Teories, [w:] The Politics ofInterest: Interest Groups Transformed, red. M.P. Petracca, Westview Press, Boulder 1992. Sadowski W., Gorzowskie w okresie osadnictwa (1945-1956), [w:] Demografia i spo łeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1995. Próba bilansu, red. E. Frątczak, Z. Strzelecki, Warszawa 1996. Sadowski W., Przesiedleńcy z Białorusi w procesie migracji i osadnictwa, „NRHA” 1995, nr 2. Sajduk B., Teoretyczne przesłanki współczesnej analizy politologicznej, „Państwo i Społeczeństwo” 2007, nr 1. Sakson A, Ideologia wielokulturowości w konfrontacji z problematyką polityczną na Ziemiach zachodnich i Północnych, „Sprawy Narodowościowe” 2000, z. 14-15. Scraton R., Słownik myśli politycznej, Poznań 2002. Sczaniecki M., Dzieje ludności polskiej na Ziemi Lubuskiej, „Przegląd Zachodni” 1948, t. IV. Sczaniecki M., Stosunki
sąsiedzkie na pograniczu wielkopolsko-lubuskim w przeszłości, „Przegląd Zachodni” 1948, t. IV. Sczaniecki M., Z dziejów polskości na Ziemi Lubuskiej, Poznań 1948. Sielezin J„ Duchowieństwo dolnośląskie wobec antykościelnej polityki władz w latach 1948-1952. Wybrane aspekty, [w:] Społeczeństwo — Państwo — Kościół (1945-2000), red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000. Sikorski J., Był zbyt aktywny. Władze zablokowały nominację, nawet się nie tłumacząc. „Głos Gorzowa” 2006, nr 122. Sikorski J., Gaude Mater Polonia. Administracja partyjno-państwowa i Kościół na Ziemi Lubuskiej w zenicie milenijnej rywalizacji, Gorzów Wielkopolski 2016. 400
Bibliografia Sikorski J.։ Kościół gorzowski wobec stanu wojennego, [w:] Przeciwko stanowi wojennemu. Zajścia 31 sierpnia 1982 roku w Gorzowie Wielkopolskim, red. M. Machałek, D. Rymar, Szczecin 2007. Sikorski J., Ksiądz biskup Wilhelm Pluta w ocenie władz PRL, „Prace Gorzowskiego Stowarzyszenia Naukowego” 2007, nr 1. Sikorski J., Laicyzacja oświaty na ziemi lubuskiej w latach 1945-1961, „Język. Religia. Tożsamość”, Gorzów Wielkopolski 2011, է. V. Sikorski J., Milenium kontra Tysiąclecie. „Ziemia Gorzowska” 2002, nr 2. Sikorski J., Nagonka na Żydów. „Głos Gorzowa” 2008, nr 232. Sikorski J., Nie było zgody. O budowę kościołów walczono 20 lat, pozwolenia uzyskano w 80. Latach, „Głos Gorzowa” 2005, nr 105. Sikorski J., Niższe Seminarium Duchowne w Gorzowie (1946-1960). Powstanie i likwi dacja z zarysie, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2006, nr 13. Sikorski J„ Ocena postaw duchowieństwa rzymskokatolickiego województwa zielono górskiego wobec polityki wyznaniowej PRL w połowie lat 60. XX wieku w świetle analizy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Zielonej Górze, „Studia Zachodnie” 2017, nr 19. Sikorski J., Państwo - Kościół na Ziemi Lubuskiej w latach 1956-1958, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej” 2008, nr 2. Sikorski J., Państwo i Kościół na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1956, Gorzów Wielkopolski 2017. Sikorski J., Polityka władz lokalnych wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Gorzowie w latach I945-19S9, [w:] Gorzów Wielkopolski w 60-leciu (1945-2005), red. D. Rymar, J. Sikorski, Gorzów Wielkopolski 2005. Sikorski J., Problem tymczasowości
administracji kościelnej na ziemiach zachodnich i północnych Polski w polityce PRL w latach 1945-1972 na przykładzie Ziemi Lubuskiej, [w:] Polska — Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne, Wrocław-Poznań 2004. Sikorski J., Przed okrągłym stołem. Władza a Kościół. „Głos Gorzowa” 2004, nr 32. Sikorski J., Stolica diecezji. Takpowstawała administracja apostolska, „Głos Gorzowa” 2004, nr 45. Sikorski J., U nas też było gorąco, „Gazeta Lubuska” 2008, nr 68. Sikorski J„ Umarł Stalin. Lubuszanie po śmierci Stalina płakali, śmiali się i donosili wynika z materiałów Urzędu Bezpieczeństwa, „Ziemia Gorzowska” 2003, nr 11. Sikorski J., Władza a Kościół na Ziemi Lubuskiej latach 1945-1956. „Rocznik Lubu ski” t. 31, cz. 2, Zielona Góra 2005. Sikorski, Lubuskie reminiscencje orędzia biskupów polskich do ich niemieckich braci..., „Studia Zachodnie”, Zielona Góra 2002, nr 6. 401
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Skobelski R., Ziemie zachodnie i północne Polski w okresie realizacji planu sześciolet niego 1950-1955, Zielona Góra 2002. Słabig A., Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachod nim w latach 1945-1989, Szczecin 2008. Słabig A., Kościół prawosławny i greckokatolicki na Pomorzu Środkowym w polityce władz lokalnych w latach 1945-1989, [w:] Kościół katolicki w realiach władzy komunistycz nej na Pomorzu Środkowym w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, R Knap, Szczecin 2011. Słabig A., Od rozpracowania „elementów bandyckich” do przyspieszenia „natural nej asymilacji. Zarys działań aparatu bezpieczeństwa wobec Ukraińcna Ziemi Lubuskiej w latach 1947-1970, [w:] Przed i po akcji „ Wisła”, red. A. Chabasińska, R A. Leszczyński, B. A. Orłowska. M. Pecuch, Gorzów Wielkopolski 2012. Słabig A., Polityka władz państwowych wobec innych związków wyznaniowych na przykładzie zborów niemieckich Kościoła ewangelicko-augsburskiego, [w:] Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, P. Knap, Szczecin 2010. Słowiński P., Struktura administracji kościelnej na ziemiach zachodnich po II wojnie światowej, „Zeszyty naukowe PWSZ” 2008, nr 2. Smith M.G., Mniejszości: problemy i propozycje ich rozwiązania, [w:] Sytuacja mniej szościowa i tożsamość, red. Z. Mach i A. K. Paluch, Kraków 1992. Solinski К., Ksiądz JózefŚmietana (1910-1975), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2004, nr 3 (245). Sowa A. L., Historia polityczna Polski 1944-1991,
Warszawa 2011. Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w latach 1948-1956, Warszawa-Poznań 2014. Sprawy religii i laicyzacji, red. D. Kułakowska, Warszawa 1964. Stanisławski T., Ewolucja ryczałtowego sposobu opodatkowania przychodów osób duchownych, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2001, t. II. Staniszewski B., Ksiądz infułat Kazimierz Lagosz jako rządca archidiecezji wrocław skiej 1951-1956, Wrocław 2000. Stefaniak J., Polityka władzpaństwowych PRL wobec prasy katolickiej w latach 1945-1953, Lublin 1998. Stefaniak J., Postawy duchowieństwa administracji kamieńskiej, lubuskiej iprałatury pilskiej w ocenie władz państwowych w latach apogeum stalinizmu (1948-1956), „Przegląd Zachodniopomorski” 2000, z. 4. Stępień S., Kościół greckokatolicki w Polsce po II wojnie światowej i w czasach współ czesnych (do roku 1998), [w:] Polska - Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 4, red. S. Stępień, Przemyśl 1998. 402
Bibliografia Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracja z Polski 1949-1989, Warszawa 2010. Suchorab W., Gorzowscy ewangelicy 1945-1997, [w:] Przewodnik po gorzowskiej Reformacji (1537-1997), red. R. Piotrowski, Gorzów Wielkopolski 1997. Sygnecki J., Kościół ewangelicki w Gorzowie w latach 1933-1945 (ruch oporu), „Nowa Marchia ֊ prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2007, nr 7. Szabanowicz T., Tatarzy, Muzułmanie Polscy w Gdańsku 1945-1997, [w:] Nierzymskokatolickie Kościoły i grupy wyznaniowe w Gdańsku, red. W. Pałubicki, H. Cyrzan, Gdańsk-Koszalin 1998. Szareyko H., Budownictwo sakralne w PRL jako forma współdziałania społecznego. „Więź” 1993, nr 12. Szczegóła H., Babimost i Zielona Góra - dwa dramatyczne epizody z 1945 roku, „Studia Zachodnie” 1996, nr 2. Szczegóła H., Przeobrażenia ustrojowo-społeczne na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1947, Poznań 1971. Szczegóła H., Ziemie Zachodnie i Północne w polityce PZPR w latach 1945-1956, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2007. Szumiło M., Roman Zambrowski 1909-1977, Warszawa 2014. Szwagrzyk K., Księża przed Wojskowym Sądem Rejonowym we Wrocławiu (1946-1951), [w:] Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyinie, red. S. A. Bogaczewicz i S Krzyżanowski, Wrocław 2004. Szymanek J., Odmiany państwa wyznaniowego. Wprowadzenie, [w:] Państwo wyzna niowe. Doktryna, prawo i porządek, red. J. Szymanek, Warszawa 2001. Smierzchalski-Wachocz D.,
Duchowieństwo rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z lat 1945-1989, Zielona Góra 2014. Smierzchalski-Wachocz D., Historia diecezji (zielonogórsko)-gorzowskiej 1972-2005, [w:] Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945-2005, red. G. Wejman, Szczecin 2005, s. 122. Smierzchalski-Wachocz D., Partia komunistyczna wobec przejawów wiary katolickiej w swoich szeregach na przykładzie Środkowego Nadodrza w latach 1945-1989, Ząbki 2007. Świątkowski H., Państwo i wyznania w ZSRR, Warszawa 1949. Targ A., Polska ludność rodzima na Ziemiach Odzyskanych, „Przegląd Zachodni” 1947, է. III, z. 6. 403
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Toczewski A., Migracje ludności w Polsce Zachodniej i Północnej w latach 1949-1956, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Tokarczuk A., Trzydzieści wyznań, Warszawa 1987. Tomaszewski J., Rzeczpospolita wielu narodów, Warszawa 1985. Tomczak R., Historia diecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w latach 1947-1997, [w:] Diecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne. Gorzów Wlkp.-Paradyż. 1947-1997. Księga Jubileuszowa, red. R. Tomczak, Paradyż 1997. Tomczak R., Historia Seminarium Duchownego Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wiel kopolski 1998. Tyszkiewicz J., Tatarzy na Litwie i Polsce. Studia dziejów ΧΙΠ-XVIII w., Warszawa 1989. Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski 1918-1989, է. II, „Akcja Wisła ”, red. R. Drozd, Warszawa 2005. Urban K. Polska Rada Ekumeniczna (rys historyczny na tle dążeń unifikacyjnych mniej szości religijnych w Polsce), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica” 1986, DCC-CXXVII. Urban K., Duchowieństwo i zwierzchności Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w opinii władz administracyjnych(z lat 1949-1950), „Zeszyty Naukowe Akade mii Ekonomicznej w Krakowie” 1997, nr 484. Urban K., Kościół ewangelicko-augsburski w Polsce a Zachód w połowie lat 1950-tych, [w:] Religia i polityka, red. B. Grott, Kraków 2000. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce
1944-1956. Studia i materiały, Kraków 1998. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce 1945-1970 (rys historyczny), Kraków 1996. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce 1945-1970 (z zagadnień stabilizacji życia kościelnego), Kraków 1992. Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945-1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994. Urban K., Świadkowie Jehowy w Polsce w latach 1950-1963. Przyczynek do likwi dacyjnej tendencji w polityce wyznaniowej państwa, [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Urban K., Z dziejów Kościoła Prawosławnego na Dolnym Śląsku, Białystok 1998. Uroczystości pogrzebowe śp. bpa W. Pluty, „Słowo Powszechne” 1986, nr 20. Ustanowienie „ Caritas diecezji gorzowskiej ”. Dekret z dn. 26 XI1990, „GWK” 1991, nr 1-3. Uziembło A., 8 marca, „Zeszyty Historyczne” 2001, nr 137. 404
Bibliografia Walczak M., Biskup dr Józef Michalik biskup diecezjalny, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Wałęsa L., Droga nadziei, t. 2, Warszawa 1989. Wejman G., Organizacja Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubu skiej w latach 1945-1972, Szczecin 2007. Winiarczyk-Kossakowska M., Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich, Warszawa 2004. Wisłocki J., Konkordat polski 1993. Tak czy nie?, Poznań 1993. Wiszniewicz J., Z Polski do Izraela, „Karta” 1991, nr 5. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1956-1970, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2013. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1970-1980, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2014. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1980-1989, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2016. Wospominanija: Wriemia ֊ Ludi - Własti, „Maskowskije nowosti”, Moskwa 1999, tłum. M. Jagiełło, „Zeszyty Historyczne” 2000. Wójcik S„ Katechizacja w warunkach systemu totalitarnego. Na przykładzie admini stracji apostolskiej Dolnego Śląska w latach 1945-1961, Wrocław 1995. Wydarzenia zielonogórskie w 1960 roku, red. T. Dzwonkowski, Zielona Góra 2010. Wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 6 czerwca 1950 roku, [w:] Księża przed sądami
specjalnymi 1944-1954, oprać. M. R. Bombicki, Poznań 1993. Wysoczański W., Pietrzak M„ Prawo Kościołów i związków wyznaniowych nierzymskokatolickich w Polsce, Warszawa 1997. Yoshioka J., Narodowościowy aspekt reformy rolnej w Polsce, [w:] Komunizm. Ideolo gia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Zaborowski J., Kościół nad Odrą i Nysą, Warszawa 1970. Zabrowamyj B„ Geneza i przebieg akcji „ Wisła”, [w:] Polska - Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 1, red. S. Stępień, Przemyśl 1990. Zamiatała D„ Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945-1950, Lublin 2000. Zaremba M„ Komunizm jako system mobilizacyjny; casus Polski, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2002, Radom 2003. Ziemia Lubuska, red, M. Sczaniecki, S. Zajchowska, Poznań, 1950. 405
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Ziemia Lubuska: studia nad tożsamością regionu, red. A. Toczewski, Zielona Góra 2004. Zwalczani i koncesjonowani. O mniejszościach wyznaniowych w PRL z Kazimierzem Urbanem rozmawia Barbara Polak, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3 (38). Zysnarski I, Cenny dar dla mieszkańców Gorzowa, „Ziemia Gorzowska”, 9IX 1989, nr 37. Zysnarski J., Encyklopedia Gorzowa, Gorzów Wielkopolski 2007. Zywert J., Z zagadnień ludności muzułmańskiej w Gorzowie Wielkopolskim, „Wiado mości Geograficzne” 1969, XL. Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003. Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997. Żaryn J., Postawy duchowieństwa katolickiego wobec władzy państwowej w latach 1944-1956. Problemy metodologiczne, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Żurek R., Kościół rzymskokatolicki wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1948, Szczecin-Warszawa-Wrocław 2015. Źródła internetowe http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.p1/parafia/gazeta/rwr_l-04.htm#inwilig. https://www.infor.pl/prawo/zarobki/zarobki-w-polsce/686166,Przecietne-miesieczne-wynagrodzenie-w-latach-19502008.html. 406
İNDEKS OSOBOWY A Abramowicz 202 Abramowiczowie 202 Adamczewski 240 Aermanowie 202 Aleksandrowicz [i.n.] 202 Aleksandrowiczowie 202 Aleksy 347 Anczarski Józef 50,166 Andrzejewski Witold 4, 97,103,106, 338-341 В Bainbridge William Sims 140, 364 Barker Eileen 215 Bąk Józef 199,295 Bellah Robert N. 139 Bełz Zbigniew 103 Bensch Teodor 60, 62, 65 Białecki Konrad 20 Bida Andrzej 50 Bida Antoni 46 Biedroń Tomasz 18 Biegun Stefan 197 Bielawa 148 Bierut Bolesław 179 Biliński Krzysztof 20,187, 383 Borowiak Janusz 20 Broda G. [i.n.] 225 Brudło Lucjan 323 Bryza Józef 199, 293 Brzeziński Mieczysław 169 Brzeziński Zbigniew 10 Buchalik Kazimierz 99 Budyta-Budzyńska Małgorzata 140 Budzyniak Czesław 201, 368 Bukartyk Roman 99,109, 354 Byczuk Leonidas 197 Byrnes James 346 C Ceptowski Stefan 165 Chodzidło Ludwik 71 Chrzanowski Tadeusz 98 Cieślik R. [i.n.] 240 Colasuonno Francesco 109 Cyrankiewicz Józef 50,318 D Dąbrowscy 202 Dąbrowski Bronisław 92,179 Dominiczak Henryk 18 Dubiec Piotr 275 Dudek Antoni 18 Dudra Stefan 20, 21 Durkheim Emil 9 Duszkiewicz Stanisław 207 Dyczek A. [i.n.] 226 Dymek Walenty 171 Dziobek-Romański Jacek 20,118 Dziubyna Stefan 297 DziurokAdam 21 Dzwonkowski Tadeusz 18 E Edmund Nowicki 184 Edward Gierek 88, 91,127,179 Elerowski [i.n.] 271 Erdmann Augustyn 58,164 F Fedorowicz Bogdan 304 Fedoryszak Grzegorz 279, 369 Fijałkowska Barbara 18 Filewski St. [i.n.] 296 Filipowski A. [i.n.] 240 Friszke Andrzej 347, 348
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... G Gałązka Ewaryst 59 Gaweł Mieczysław 194 Gembiccy 202 Giedroje Marzenna 21, 301 Gierek Edward 88, 91 Gipski Jan 58 Glemp Józef 109, 344 Gomułka Władysław 11, 31, 60, 64, 89, 90, 122,179, 356 Grabowski Włodzimierz 98,107, 240 Grabski [i.n.] 50, 271 Graham Bill 128 Gross Jan Tomasz 142 Gryz Ryszard 11,18 Grzesik [i.n.] 87 Gwoździewski Wacław 217,296 H Hajdukiewicz Włodzimierz 198,236,279, 296, 369 Hałagidalgor 20 Harmaciński Roman 168 Harowiecki Hutor 235 Hasbijewiczowie 202 Heinke Zbigniew 217, 303 Hlond August 32, 47,159, 161,170,173, 253, 292, 294 Hojniak Julian 371 Holesz J. [i.n.] 226 Hossfeld Karol 266, 300 I Inglehart Ronald 127,188 Iwan Stanisław 98 J Jabłoński Henryk 131 Jabłoński Stanisław 69,125 Jacyszyn Władysław 194 Jagiełłowicz Zygmunt 107 Jagodziński Edward 164 Jagodziński S. [i.n.] 240 Janoszek Wincenty 168 Jan Paweł II 130,180, 337, 339, 340, 341 Jan XXIII 358 Jaroszewicz Piotr 94,127 408 Jaruzelski Wojciech 341, 342, 344 Jasiukiewicz Marian 18 Jeż Ignacy 85,180 Judek S. [i.n.] 240 Jurczyńska M. [i.n.] 358 К Kaczmarek Czesław 325 Kąkol Kazimierz 127,128,131,132 Kersten Krystyna 27 Kierzkowski Walerian 271, 353 Kilanowicz Aleksander 196 Kilpatric Bob 308 Kiniecki Wiktor 109 Kiryłowicz Serafin 280 Kisa Eugeniusz 244 Kiszczak Czesław 344 Klee Kazimierz 59 Klepacz Michał 36, 325 Klimek Władysław 107 Kłoskowski Eugeniusz 55, 56, 58 Kmiecik Zenon 84 Koc Franciszek 270 Kochan Włodzimierz 235 Kołodko Antoni 298 Kominek Bolesław 79 Kondracki Tadeusz 108 Konopka Hanna 18 Koryccy 202 Kosiorowski Lech 84 Kowalczyk
Henryk 49 Kowalczyk Krzysztof 21 Kozłowski Jan 20,194 Kozłowski Kazimierz 21,142 Krakiewicz Stanisław 268,273, 295 Krawiec J. [i.n.] 240 Kroenke Florian 32, 256, 261, 282, 351 Krukowski Józef 20,319 Krych Teofil 165 Kryczyńscy 202 Kryska Józef 170 Krystyńska S. [i.n.] 240 Kubiak Edmund 99,101,102,103,105 Kuc Aleksander 217 Kuczyński Anatol 357 Kumała Marian 164 Kusjan 71,268
Indeks osobowy L Lagosz Kazimierz 55 Langer Janusz 20 Langer Tomasz 126,204 Lejkowski Józef 194 Lembas Jan 69, 79, 82, 83 Libiszowska-Żołtkowska Maria 237,291 Liftwich Jacob 123 Lisak Antoni 169 Lorenco Władysław 111 Lutterotha Aseana 308 Ł Labinski Kazimierz 37, 77, 78,165 Łępa Stefan 305 M Madajczyk Piotr 18 Madej Andrzej 331, 333, 334, 335 Majewski Tadeusz 133 Majka Józef 162, 393 Makary 197,298 Malczański Teodor 196 Małyszko [i.n.] 202 Marczewska-Rytko Maria 7,130 Marek Ryszard 18 Markiewicz Stanisław 347 Markiton Rafał 164 Markiw Teodor 236,279, 301 Marschall Werner 167 Marszalik Mieczysław 164 Martyniak Jan 197 Másik Konstanty 235 Mažiar Piotr 279,280,296 Mazowiecki Tadeusz 344 Mazurkiewicz Eugeniusz 276 Mazurkiewicz Jan 59 Merene Stefan 275 Meyer G. [i.n.] 225 Micewski Andrzej 18 Michalak J. [i.n.] 240 Michalak Ryszard 19, 20,295 Michalik Józef 109,111-112,180, 342-343 Michaliszyn Mikołaj 368 Michalski Józef 164,165 Michalski Kazimierz 49,53,59-60,69,72,260 Michel Patrick 10,132 Michna F. [i.n.] 240 Mieczkowski Janusz 21,149,197,200, 274 Mikołajczyk Stanislaw 112 Milewski Dominik 59, 314, 319 Milik Karol 38,55,161,170,173,314,319 Mirocin Górny 243 Mironczukjan 20 Mistat Andrzej 34, 59, 324 Misztal Henryk 20 Miśkiewicz Ali 20, 202 Miziołek Władysław 101 Molczański T. [i.n.] 225 Mołog Jan 244 Mumut F. [i.n.] 240 Mussolini Benito 349 N Nogiec W. [i.n.] 296 Noszczak Bartłomiej 18 Nowaczyk Jerzy 98 Nowak Ireneusz 305 Nowak Stanisław 94, 95, 99 Nowicki Edmund 29, 52, 56-57,161-164, 166,172-173 O Ordyłowski Marek 19 Orzołkowie 202 Osękowski Czesław 9, 21, 30,146,147,151
Ostrowski F. [i.n.] 240 Otto Stefan 169 P Paczkowski Andrzej 21 Panecki Wiktor 63 Pańków Włodzimierz 142, 358 Pasterzowice 243 Paweł VI 91,92,176, 178 Pawlaczyk M. [i.n.] 240 Pettersson Thorleif 7 Pękala Julian 270, 295 Pękala Władysław 271 Piasecki Bolesław 54, 65 Piątek Tadeusz 217,271,305, 396 Piechanowski L. [i.n.] 240 409
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Pieniewski J. [i.n.] 240 Pietrzak Michał 7,10,20,137 Piniarski Marian 240, 345 Piontek Ferdynand 161 Pipka Bogdan 371 Pippa Norris 188 Pius XII 32,48,159 Pluta Wilhelm 66, 69, 75, 77, 79, 82, 86, 91, 94-99,101-103, 105,107,109, 166,168,176,180, 338 Płuciennik [i.n.] 50 Podgórny Michał 185, 267,268, 269,298 Podgórski Stanisław 345 Poleszczuk Mikołaj 207, 217, 222, 235, 275, 279, 280, 297, 305 Popiełuszko Jerzy 340 Pośpiech Józef 183,226,308,397 Pracz J. [i.n.] 270,271,298 Preece Jennifer Jackson 26,292 Preising Konrad 161,162 Preiss W. [i.n.] 226 Proniak P. [i.n.] 240 Proniński Mikołaj 202,217,235,370 Przerywacz Jan 214,216,307,358 Puszczyński Władysław 345, 354 Pytlak Grażyna 102 R Radkiewicz Bekir 202,203, 204 Radkiewiczowie 203 Radkiewicz Stanisław 350 Regulski Edward 244 Repich Tadeusz 345 Richard Cliff 307 Rode Maksymiliana 199, 295 Rodkiewiczowie 202 Rojko Antoni 164 Rokitnicki Apolinary 194 Rosiecki Władysław 371 Rosochacki [i.n.] 87 Rożak Andrzej 371 Różycka Maria 95 Rykała Andrzej 9, 20, 398 410 S Sacewicz Konstanty 272 Sadownik Piotr 339 Safarewiczowie 203 Safarewicz Selim 202,203 Sapieha Adam 294 Sarna Franciszek 368 Siarkowski Michał 345 Sidor Kazimierz 92 Siedlecki Ludwig 69 Sielezinjan 19 Sienkiewicz Aleksander 235 Siwiec Paweł 235 Skarżyński Aleksander 93,179 Skiba [i.n.] 279 Skołucki Wiesław 353, 354 Słabig Arkadiusz 21 Smykała Bronisław 98 Sobkowiak Tomasz 260 Socha Paweł 102,109 Sokołowski Kazimierz 110 Spychaj Krzysztof 109 Stachurski Józef 260 Stalin Józef 316, 317, 318, 323, 324 Staniszewski Bnedykt 19
Stankiewicz Michał 130,346 Stark Rodney 140, 364 Stawowczyk Stanisław 296 Stawski Romuald 244 Stefaniak Józef 18 Stomma Stanisław 71 Stroba Jerzy 66,79,180 Suliga Michał 59 Sygnatowicz Władysław 87 Szafarewieżowie 202 Szakidewiczowie 202 Szalewiczowie 202 Szałagan Maciej 50 Szareyko Henryk 94 Szczegóła Hieronim 142,154, 185 Szczęsnowiczowie 202 Szczukowski Czesław 334 Szehidewicz Mustafa 203 Szelążek Zygmunt 49, 50, 55, 326 Szmid K. [i.n.] 240 Sztachelski Jerzy 68, 69
Indeks osobowy Szutjan 169 Szwagrzyk Krzysztof 19 Szymańska S. [i.n.] 240 Szypuła R. [i.n.] 296 Ś Śmierzchalski-Wachocz Dariusz 19 Śmietana Józef 58, 59 Świtalski Karol 195 T Toczewski Andrzej 21 Tomczak Ryszard 73 Tomkiewicz Kazimierz 169 Trenkler Ryszard 345 Tymczyszyn Bogdan 217,271, 304, 353 Załuczkowski Tadeusz 48,49,173,322 Zamiatała Dominika 18 Zaręba Jan 164 Zaręba Krzysztof 110 Zawieyski Jerzy 62 Zieliński Zygmunt 18,159, 337 Zięba Zbigniew 102 Zilitynkiewicz Jerzy 235 Ziółkowski [i.n.] 304 Zwoliński Jarosław 275 Ż Żarynjan 18 Żurek Robert 167 Żywicki Mieczysław 199,280 U Urban Kazimierz 11, 20,194 Uruski Józef 317 W Wałęsa Lech 344 Wantuła Andrzej 131 Wejman Grzegorz 21 Werner Franciszek 98,167,196 Wieczorek Tadeusz 69 Wielki Brunon 86 Wirth Louis 8 Wiśniowscy 203 WojcieszonekB. [i.n.] 240 Woj cieszyk Elżbieta 19 Wojtyła Karol 85, 91 Wolski Władysław 33 Wójcik Stefan 19 Wysocki Stanisław 368 Wysoczański Wiktor 354 Wyszyński Stefan 32, 36, 49, 54, 85, 89, 91, 172,280,296, 325, 326 Y Yılmaz Esmer 7 Z Zagajewski Tadeusz 20 Zajączkowski Jan 123,195,196, 217, 225, 358 411
İNDEKS GEOGRAFICZNY A Aleksandrów 196 В Babimost 144-145,149,160,167, 238 Baczyna 174, 340 Baranowicze 235 Barcikowice 225,227,229 Barcikowice Duże 190 Barlinek 207, 211,213, 226, 231-233, 250, 288 Bielawa 148 Bielawy 243 Bobrowice 243 Bobrówko 288, 317, 368 Bojadły 144 Bożnów 243 Branków 243 Broniszów 243 Bronowice 368, 369 Brojce 87,192 Brzeg nad Odrą 267 Brzezin 233 Brzostów 243 Brzoza 183,191,197, 211, 213, 222, 233, 234, 235, 368, 370 Brzózka 243 Buczyna 191,197, 233, 234, 235, 356, 369, 370 Budachów 243 Bug 51,149,158, 303 Bukowiec Międzyrzecki 369 Bukowina Bobrzańska 243 Bukówki 152 Bytnica 243 Bytom Odrzański 169, 304, 317 C Chlebowo 241 Chociszewo 169 Chomontowo 368, 369, 370 Choszczno 250 Chromów 243 Chwalęcice 243 Cybinka 34, 59,169, 249 Czarnków 145 Czarnowo 243 Czernica 196 Czerwieńsk 184 Czyżówek 243 D Dalkowo 51 Danków 368 Dąbie 243 Dąbrówka Wielkopolska 167 Dębno 211 Dobiegniew 198, 236, 243, 279, 297, 305, 368, 369, 370, 371 Dobrosłów 243 Dolice 233 Drezdenko 59,149,169, 243, 370 Dychów 243 Dzierżoniów 148 F Florynka 235 G Gaiki 243 Gajec 51 Gaworzyce 168 Gądków Wielki 73,270,295,334 Gdańsk 160,177,202,203 Głogów 34,154-155,167,193,196,226-228, 234,242,262,264-266,275,278
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Gorzów Wielkopolski 17, 34, 50, 74,163, 169,174,190-192, 202, 204-205, 211, 213-214, 216, 225, 229, 231, 233-235, 238, 240-243, 245-246, 250, 265-266, 277, 281-282, 284, 287-289, 293, 301, 307-308, 327, 367, 369-371 Gościeszowice 243 Gościkowo 70, 72, 73 Gościm 204,213,265 Gościniec 192 Gozdnica 199, 217, 243, 262, 270-271, 273, 296-297, 305-306, 349 Górki 144 Górki Noteckie 174 Grębocice 167, 370 Gubin 82,150, 191-192,194, 207, 238-239, 241,249,257, 261,320, 369 H Herztop 33 Horodyszcze 202 I Iłowa 243,271,305 Iwie 202 J Jaczów 174,243 Jakubów 369 Jarogniewice 369, 371 Jasień 249 Jaworzno 114 Jelenia Góra 117,202 К Kalsko 183,190,196,243 Kamień Mały 213 Kargowa 51,144,169, 249 Katowice-Załęż 66 Kawała 322 Kęszyca 213 Kije 191 Klików 243 Kłodawa 87,169, 243, 250, 369 414 Kolsk 144,168 Kołobrzeg 55 Konotop 144 Konradowo 87,169 Kopce 191,194,369 Koperno 191,194, 243, 304, 306 Korbielów 243 Koryta 185,191,298 Kosieczyn 174 Kostrzyn nad Odrą 87,144,150,176,183, 191,207,211,225,250, 277 Koszalin 59, 203 Kowary 267 Kozielice 243 Koźle 243 Kożuchów 183,190-192,200,225-227, 229-230, 232-235, 238, 240-243, 283, 370 Kraków 7-10,15,18,20, 33-34,127,130, 140,171-172,186, 215, 324, 342 Krążkowo 191-192,201,368 KremskNowy 144 Kremsk Stary 144 Krosno Odrzańskie 82,109,191-192,204, 238,241,243,245,249, 367 Królikowice 243 Króżkowo 243 Krzemieniec 235 Krzepielów 243 Krzeszyce 49 Krzyż Wielkopolski 202 Kunkowa 222 Kurowo Wielkie 168 L Legnica 195 Leszno Dolne 236,279, 369, 371 Leszno Górne 183,191,233-234,243, 369-371 Lgiń 167 Lipinki
Łużyckie 59 Lipiny 183,191, 233-234, 241, 369-371 Lipki Wielkie 369 Lipy Małe 152 Lubiechnia Wielka 191,194 Lubikowo 243
Indeks geograficzny Lubsko 63,192,201,204,207,225,238-241, O 245,249, 367-369 Ludwikowice 148 Lutynka 192 Lwówek 267 Oborzany 288 Odra 14, 27, 51,141-42,157,162,168, 195,231,346, 348, 352-353 Ogardy 368 Olsztyn 160 Ołobok 167 Opole 160 Osiecko 213 Osiek 368 OsowaSień 59 Ośno Lubuskie 144 Otyń 169 Ł Łagoszów Wielki 169, 356, 369 Łękomin 243 Ługi 183,191, 211, 213, 233-235, 368, 370 Łysina 169 M Małomice 200, 243 Międzylesie 279 Międzyrzecz 30,38, 72, 84,143,149,174, 183,185,191-192,198,204-205,208, 211, 213,225-226,228,231,233-234, 238-242,245,248,250,256,266-269, 277,279,294,298-299, 301, 306, 367, 369-371 Mir 202 Mirocin Górny 243 Mościce 243 Muchowiec 235 Murzynowo 241 Muszków 243 Myślibórz 250 N Nieśwież 202 Nietkowice 51 Noteć 160 Nowa Sól 45,169,172,190-192,196, 200201, 204, 207, 224-227, 229-230, 234-235, 239-243, 249, 260, 262, 284, 304, 367-371 Nowa Wieś 235 Nowe Czaple 265 Nowe Miasteczko 169,241,243 Nowogródek 201-203 Nowy Jork 216 Nowy Sącz 235 Nysa Łużycka 14, 27, 51,141,157,168 P Paradyż 70, 72 Pasterzowice 243 Piła 144,160 Płoty 301 Podmokle Małe 144 Podmokle Wielkie 144 Policko 174 Polkowice 183 Poznań 17, 37, 57-58, 60,129,147,149, 155,161,164-165,171,193,197, 257-258, 283, 316-317, 319, 352, 373, 376 Poźrzadło 369, 371 Przemków 183,232,243 Przemysł 243 Przetocznia 109 Przewozia 368 Przyborów 243 Przylep 243, 301 Przyłęg 144 Przysieka 144 Przytoczna 243 Pszczew 74, 144, 160,171, 386 Puszczykowo 199,271,304 Pyrnik 144 Pyrzany 51,158, 169 R Racula 243 Radoszyn 174,192 Raduszec 243 415
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej... Radwanice 370 Ręcz 250 Rokitno 45, 72, 80,107,112,162, 309, 343 Różanki 34,174 Ruszowice 243 Rybaki 243 Rybakowo 243 Rybocice 202,203 Rzepin 144,150,169,191, 234, 238,298, 304 S Sarbia 243 Sarbiewo 206 Sarnowo 152 Siedlnica 169 Sierczynek 192 Sieroszowice 225 Skaleczno 267 Skwierzyna 39, 96, 106,191-195, 198, 204-205, 211, 213-214, 225, 238, 241-243, 256, 277, 279, 284, 287, 294, 296, 306, 324, 369 Sława 169 Sława Śląska 243 Słonim 202 Słonowo 368 Słońsk 169,243,260 Słubice 38, 68, 165, 172,183,184,191, 192, 203, 204, 205, 208, 211, 213, 225, 226, 231, 235,241, 245,250, 265, 367 Słupsk 172 Smólno Wielkie 174 Soroktatary 202 Stara Kopernia 243 Stare Kurowo 369 Strzelce Krajeńskie 87,169,192,204-205, 213, 233-235, 238, 241, 243, 245, 250, 279, 284, 288, 294, 320, 322, 367-369, 371 Sulechów 74,147,149, 155,174,190,195, 233, 241-242, 245, 249, 317, 367 Sulęcin 149,192, 225, 234, 238-239, 241-243, 245, 250, 260, 277, 296, 301, 324, 367, 370 416 Szczecin 17, 59, 65,149,178,202,303 Szczecinek 202 Szlichtyngowa 167,243 Szprotawa 59,155,183,190-192,199, . 204-205, 225, 229, 232-235, 238, 241, 243, 249, 260,279, 297, 304, 367, 369-371 Ś Ścibłów 239 Świebodzin 74,147,154,174,185,191-192, 194,207,214,233,238-239,241,245, 249,265,277,298,317, 367, 369,370 Świniary 241 T Toporów 283, 371 Torzym 183,185,191, 197, 233, 234, 235, 243, 275, 297, 298, 301, 370 Trzcianka 202,203,351 Trzciel 38 Trzebiszewo 241 W Wałbrzych 148,152,202,267 Wałcz 202,279 Wałowice 241 Warszawa 17, 35, 78, 85, 89,92,95,107, 202, 241, 254, 269, 272-274, 279, 282,
284, 298, 300, 306-307, 352 Wasiliszki 202 Watykan 92,112-113, 159,176,179,282, 320, 324, 349-350 Wełmin 369, 370 Wędrzyn 34 Wielisławiec 368 Wirttembergia 308 Witnica 225, 243,250, 277 Witoszyn 174 Włostów 243 Wojnowo 144 Wolna 235 Wolsztyn 249 Wołów 267 Wrocław 17,267,279,314,329
Indeks geograficzny Wschowa 74,149,160,163,167-169,171-172, 192,201,204,238,241-243,245,265, 303, 367,370 Wsielub 202 Wysoka Cerkiew 369 Wyszanów 243 Z Zabór 59 Zatonie 190,229 Zawarcie 250 Zbąszynek 192,240 Zelw 202 Zieleniec 303 Zielona Góra 17, 30,41,42,43, 53, 56, 59-60, 65,69, 72, 74, 78, 82, 87, 92-93, 98,107,111,125,126,136, 145,155,160,166,173,183,189, 190-192,194,196,198,200-201, 203-205, 207, 212, 214-215,217, 224-231, 233-235,238-244, 246, 248-249,257,260,265-267,269-271, 273, 275, 276-277,279,283,285, 287, 290, 296-299, 301, 304-308, 315, 324-325, 331, 339, 347, 353, 367-371 Złotów 160 Zwierzyn 206 Ż Żagań 148,155,156,174,190, 192, 204, 205, 225, 226, 229, 238, 241, 243, 245, 249, 270, 297, 305, 306, 367, 370 Żarków 196, 225 Żary 59, 190,191,192, 200, 204, 205, 225, 226, 229, 238, 239, 241, 242, 245, 246, 249, 297, 367, 368, 369 417
|
| adam_txt |
Spis treści Wstęp. 7 Rozdział 1. Polityka państwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych po drugiej wojnie światowej.25 1.1. Stosunek władz państwowych do Kościoła rzymskokatolickiego.27 1.1.1. Stalinizm. 27 1.1.2. Polityka wyznaniowa okresu gomułkowskiego.60 1.1.3. Od liberalizacji do upadku systemu.91 1.2. Stosunek władz państwowych do mniejszościowych Kościołów i związków wyznaniowych. 113 1.2.1. Stalinizm. 113 1.2.2. W okresie rządów Władysława Gomułki.122 1.2.3. Ewolucja polityki wyznaniowej w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. 127 Rozdział 2. Instytucjonalizacja rzeczywistości Kościołów i związków wyznaniowych w wymiarze Ziemi Lubuskiej. 137 2.1. Początki osadnictwa na terenie Ziemi Lubuskiej.141 2.2. Rozwój struktur organizacyjnych Kościoła rzymskokatolickiego .157 2.3. Powstawanie i organizowanie się pierwszych wspólnot wyznaniowych.181 2.4. Przeobrażenia struktur organizacyjnych mniejszości
wyznaniowych.206 Rozdział 3. Ilościowa i przestrzenna charakterystyka dominujących na Ziemi Lubuskiej mniejszościowych wspólnot religijnych.219
Rozdział 4. Rola terenowych władz wyznaniowych oraz organów bezpieczeństwa w przebiegu konfliktów międzyreligijnych.251 4.1. Stosunek lokalnej administracji państwowej oraz organów bezpieczeństwa do międzywyznaniowej rywalizacji .252 4.2. Zjawisko prozelityzmu. 291 Rozdział 5. Duchowni i działacze kościelni kościołów i wspólnot religijnych w świetle dokumentów terenowej administracji wyznaniowej oraz aparatu bezpieczeństwa.311 5.1. Postawy duchownych i aktywu katolickiego wobec państwa i jego polityki. 313 5.2. Konformizm jako sposób na „istnienie" mniejszości wyznaniowych. 344 Zakończenie.359 Aneks.367 Wykaz skrótów.373 Spis tabel.375 Bibliografia.377 Indeks osobowy.407 Indeks
geograficzny.413
Bibliografia Archiwa Archiwum Akt Nowych w Warszawie Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Ministerstwo Administracji Publicznej Ministerstwo Oświaty Ministerstwo Ziem Odzyskanych Urząd do Spraw Wyznań Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Powiatowy w Gorzowie Wielkopolskim Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Powiatowy w Słubicach Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Skwierzynie Starostwo Powiatowe Gorzowskie Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Gorzowie Wielkopolskim Archiwum Państwowe w Koszalinie Urząd Wojewódzki w Koszalinie Archiwum Państwowe w Szczecinie Komitet Wojewódzki PZPR w Szczecinie Archiwum Państwowe w Zielonej Górze Biuro Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Zielonej Górze Delegatura Głównego Urzędu Kontroli Publikacji, Prasy i Widowisk w Zielonej Górze Komitet Miejski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Komitet Powiatowy Polskiej Partii Robotniczej w Gorzowie Wielkopolskim Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Głogowie Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gubinie Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Krośnie Odrzańskim Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Szprotawie Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Zielonej Górze Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze Starostwo Powiatowe Kożuchowskie Starostwo Powiatowe Swiebodzińskie Urząd Wojewódzki Poznański Ekspozytura w Gorzowie Wielkopolskim Archiwum Państwowe we Wrocławiu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu Urząd Wojewódzki Wrocławski Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Poznaniu Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Szczecinie Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze Wojewódzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Gorzowie Wielkopolskim Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej w Zielonej Górze Archiwum Kurii Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Administracja Apostolska Kamieńska, Lubuska i Prałatury Pilskiej Ordynariat Gorzowski Administracja Apostolska Gorzowska Diecezja Gorzowska Archiwum Parafii rzymskokatolickiej p.w. Chrystusa Króla w Gorzowie Wielkopolskim
Akta parafialne 378
Bibliografia Archiwum Parafii Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Kościoła Chrześcijan Baptystów w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Gorzowie Wielkopolskim Akta parafialne Archiwum Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Zielonej Górze Akta parafialne Źródła prawa Dekret z dnia 2 października1935 r. o flagach i oznakach (DzU z 1935 r., nr 72, poz. 455) Dekret z dnia 25 listopada 1936 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 88, poz. 613). Dekret z dnia 18 listopada 1938 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, (DzU nr 88, poz. 597). Dekret z dnia 28 grudnia 1944 r. o ślubowaniu urzędników państwowych sędziów, (DzU nr 18, poz. 94). Dekret z dnia 2 września 1945 r. przepisy wprowadzające prawo małżeńskie, (DzU nr 48, poz. 271). Dekret z dnia 25 września 1945 r. prawo o aktach stanu cywilnego (DzU z 1945 r., nr 48 poz. 272). Dekret z dnia 16 października 1945 r. o stosunku państwa do Kościoła Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 46, poz. 259). Dekret z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich, (DzU z 1946 r., nr 13, poz. 87). Dekret z dnia 19 września 1946 r. w sprawie zmiany dekretu Prezydenta Rzeczypospoli tej z dnia 25 listopada 1936 r. o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 52, poz. 272). Dekret z dnia 5 września 1947 r. o uregulowaniu położenia prawnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego
w Rzeczypospolitej Polskiej, Kościoła Mariawickiego i Kościoła Starokatolickiego, (DzU nr 59, poz. 316). Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzy szeniach (DzU z 1949 r., nr 45, poz. 335). 379
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Dekret z dnia 18 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów o zgromadzeniach (DzU z 1949 r., nr 49, poz. 369). Dekret z dnia 21 września 1950 r. o zmianie prawa o stowarzyszeniach, (DzU nr 44, poz. 401). Dekret z dnia 18 czerwca 1951 r. o rozpisaniu Narodowej Pożyczki Narodowych Sił Polski (DzU z 1951 r., nr 33, poz. 257). Dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji (DzU nr 25, poz. 172). Dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu stanowisk kościelnych (DzU z 1953 r., nr 10, poz. 32). Dekret z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, (DzU nr 1, poz. 6). Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 30, poz. 241). Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 30, poz. 240). Ustawa z dnia 4 lipea 1947 r. w sprawie zmiany dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 25 listopada 1936 r., o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, (DzU nr 52, poz. 272). Ustawa z dnia 27 kwietnia 1948 r. o zmianie przepisów postępowania karnego, (DzU nr 32, poz. 238). Ustawa z dnia 1 marca 1949 r. o zmianie dekretu z dnia 20 marca 1946 r. o podatkach komunalnych (DzU z 1949 r., nr 16, poz. 100). Ustawa z dnia 20 marca 1950 r., o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, porę czeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego, (DzU nr 9, poz. 87; zm.: nr 10,
poz. 111). Ustawa z dnia 8 lipea 1950 r., o przysiędze wojskowej, (DzU nr 36, poz. 328). Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, (DzU nr 11, poz. 62, ze zm.; t.j. DzU z 1972 r., nr 47, poz. 208). Ustawa z 14 lipea 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, (DzU nr 32, poz. 160, ze zm.). Ustawa z dnia 29 marca 1962 r. o zgromadzeniach, (DzU nr 20, poz. 89). Ustawa z dnia 23 czerwca 1971 r. o przejściu na osoby prawne Kościoła Rzymsko katolickiego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych własności niektórych nieruchomości położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (DzU z 1971 r., nr 16, poz. 156). Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (DzU z 1989 r., nr 29, poz. 154). 380
Bibliografia Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 22 lipea 1944r., (DzU nr 1, zał.). Uchwała nr 61 Prezydium Rządu z dnia 31 stycznia 1951 r. w sprawie ulg podatko wych dla duchownych, pełniących funkcje duszpasterskie na obszarze Ziem Odzyskanych (M.P.Zİ951 r., nr 10, poz. 152). Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nieposiadającego hierarchii duchownej (DzU z 1928 r., nr 38, poz. 363). Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Ewangelicko Unijnego w Polsce (DzU nr 30, poz. 278). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązania sto warzyszenia „Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci” (DzU z 1949 r., nr 40, poz. 286). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 października 1932 r. - O pra wie o stowarzyszeniach (DzU nr 94, poz. 808). Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z 15 listopada 1947 r. w sprawie zmiany rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych o meldunkach i księgach ludności (DzU nr 2, poz. 7). Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 5 sierpnia 1949 roku o obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych przez duchownych (DzU z 1949 r., nr 40, poz. 292). Zarządzenie nr 61 Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 maja 1953 r. w sprawie wykonania dekretu o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych (M. P. z 1953 r., nr 43, poz. 522). Zarządzenie Ministra
Administracji Publicznej z dnia 11 sierpnia 1949 roku o prze kazaniu ksiąg metrykalnych urzędom stanu cywilnego (M. P. z 1949 r., nr 57, poz. 756). Zarządzenie Ministra Finansów z dnia 9 lutego 1951 r. w sprawie ulg podatkowych dla duchownych, pełniących funkcje duszpasterskie na obszarze Ziem Odzyskanych (M. P. z 1951 r., nr 11, poz. 170). Okólnik nr 50 z dnia 13 września 1945 r. w sprawie nauki szkolnej religii (DzU Mini sterstwa Oświaty z 1945 r., nr 4, poz. 189). Prasa „Cerkiewny Wiestnik” 1954-2000. „Chrześcijanin” 1985. „Gazeta Zielonogórska” 1952-1970. „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1957-1991. „Jednota”l 979-1983. „Kalendarz Ewangelicki” 1960-1987. 381
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. „Kalendarz muzułmański Tatarów w Polsce na rok 1939”, 1357/8 Hidżry, Wilno 1939. „Przegląd Prawosławny” 1986-2000. „Rodzina” 1957-1968. „Rycerz Niepokalanej” 1946. „Słowo i Praca” 1973-1986. „Słowo Powszechne” 1955, 1986. „Słowo Prawdy” 1957-1989. „Strażnica Ewangeliczna” 1946. „Tygodnik Katolicki” 1946-1953, 1989. „Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego” 1959-1989. „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” 1945-1951. „Zarządzenia Kurii Gorzowskiej” 1951-1956. „Ziemia Gorzowska” 1980-2009. „Znaki Czasu” 1987-1988. „Zwiastun”1980. „Życie i Myśl” 1996. „Życie Muzułmańskie”1986-1990. Relacje ustne Paweł Leszczyński 25 ГѴ 2007 (członek Rady Parafialnej parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Gorzowie Wlkp.). Ks. Józef Biyza 30 V 2007 (proboszcz parafii Kościoła Polskokatolickiego w Gorzowie Wlkp.). Ks. Sławomir Rodaszyński 24 VI 2007 (proboszcz parafii Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Międzyrzeczu). Ks. Dariusz Lik 9 III 2010 (proboszcz parafii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Zielonej Górze) Ks. Stanisław Stawowczyk 8 III 2012 (proboszcz parafii Kościoła Polskokatolickiego w Zielonej Górze) Ks. Dariusz Chudzik З VIII 2012 (pastor zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów w Gorzowie Wlkp.) Jan Przerywacz 12 X 2012 (starszy zboru Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Gorzowie Wlkp.) Teresa Klimek 11 X 2007 (działaczka katolicka, Gorzów Wlkp.) 382
Bibliografia Źródła publikowane Aparat bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944-1956. Taktyka, strategia, metody, cz. I, Lata 1945-1947, oprać. A. Paczkowski, Warszawa 1994. Biuletyny Informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1946, Warszawa 1996. Bobusia B., Wybór tekstów źródłowych dotyczących sytuacji na terenach objętych akcją „ Wisła ” w 1947 roku (przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym CA W, „Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1996, է. XI. Drozd R., Hałagida I., Ukraińcy w Polsce 1944-1989. W walce o tożsamość (Dokumenty i materiały), Warszawa 1999. Dzieje Żydów w Polsce 1944-1968. Teksty źródłowe, oprać. A. Cała, H. Datner-Śpiewak, Warszawa 1997. Gemeindelexikonför den Freistaat Preussen. Band III: Provinz Brandenburg, Berlin 1932. Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej, „Gazeta Zielonogórska”, 23 1 1957, nr 20. Kościół-Państwo w świetle akt wydziału ds. wyznań 1967-1968, oprać. P. Raina, Warszawa 1994. Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, opr. P. Raina, Poznań 1994-1996. Księża przed sądami specjalnymi 1944-1954, oprać. M. R. Bombicki, Poznań 1993. Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. A. Dziurok, Warszawa 2004. Misiło E., Akcja „ Wisła”. Dokumenty, Warszawa 1993. O tożsamość grekokatolików. Zbiór dokumentów z historii Cerkwi greckokatolickiej w Polsce, red. M. Czech, Warszawa 1992. Orędzie Kardynała Prymasa do ludności katolickiej Ziem Odzyskanych, „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” 1948, nr 9-10.
Orędzie Kardynała Prymasa do ludności katolickiej Ziem Odzyskanych. „Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej” (dalej „ZAAKLiPP”) 1948, nr 9-10. „Rocznik Statystyczny” 1947. Schematyzm Administracji Apostolskiej, Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej, Gorzów Wielkopolski 1946, 1949. Schematyzm diecezji zielonogórsko-gorzowskiej 1995, red. i oprać. A. Tomczyj, Zielona Góra 1995. Stan Kościoła katolickiego w Ordynariacie Gorzowskim na przestrzeni od 1945 do 1956, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1957, nr 6. Urban K., Popiela A, Polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej. Wybrane problemy i dokumenty, Kraków 1982. 383
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej,. Uroczystości milenijne 1966 roku. Sprawozdania urzędów spraw wewnętrznych, Warszawa 1996. Ustanowienie „ Caritas diecezji gorzowskiej ”. Dekret z dn. 26 XI. 1990, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1991, nr 1-3. Watykan - Genewa. Zbiór dokumentów. 20 lat oficjalnej współpracy Kościoła rzymsko katolickiego i Światowej Rady Kościołów, red. K. Karski, Warszawa 1986. Pamiętniki, wspomnienia Anczarski J., Księża lwowscy w diecezji gorzowskiej, mps, Gorzów Wielkopolski 1988. Ankiewicz H., Mój Dziadek, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5/7. Błażyński Z., Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940-1955, Warszawa 1990. Dziubyna S. o mytr., Istwerdy dilo ruk naszych, Spahady, Warszawa 1995. KąkolK., Spowiedź „Pogromcy” Kościoła, Olsztyn 1994. Kiedrow M., Trudy i dnie, „ Przegląd Prawosławny” 2007, nr 2(260), 3(261), 4(262). Knap P., Kilkafragmentów z mojej pracy duszpasterskiej w Gorzowie Wlkp. z lat 1945-46, (mps) Muzeum Okręgowe w Gorzowie (kopia w zbiorach autora). Pamiętniki osadników ziem odzyskanych, wybr. i oprać. Z. Dulczewski, A. Kwilecki, Poznań 1963. Sygnatowicz W., Kronika. Trzemeszno, p. Sulęcin, „ZAAKLiPP” 1946, nr 6. Sygnatowicz W., Wspomnienia, [w.]Księgapamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Ługów i okolic, cz. 1, Strzelce Krajeńskie 2003. Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Brzozy i okolic, cz. 2, Strzelce Krajeńskie, 2004. Opracowania
Adelson J., W Polsce zwanej Ludową, [w:]Najnowsze dzieje Żydów w Polsce w zarysie (do 1950), red. J. Tomaszewski, Warszawa 1993. Akcja „ Wisła", red. J. Pisuliński, Warszawa 2003. Alabrudzińska E., Kościoły ewangelickie na Pomorzu w okresie międzywojennym. Stosunki wewnętrzne i postawa wobec innych wyznań, [w:] Mniejszości narodowe i wyzna niowe na Pomorzu w XIX іXXwieku, red. M. Wojciechowski, Toruń 1998. Aparat bezpieczeństwa w latach 1944-1956. Taktyka, strategia, metody, cz. 1, Lata 1945-1947, oprać. A. Paczkowski, Warszawa 1994. Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 2008. 384
Bibliografia Baciński A., Otwarcie Wyższego Seminarium Duchownego w Gorzowie, „ZAAKLiPP” 1947, nr 6. Bankowicz M., Kozub-Ciembrowicz W., Dyktatury i tyranie. Szkice o niedemokratycz nej władzy, Kraków 2007. Barker E., Nowe ruchy religijne, Kraków 2002. Bartkowski P., Oddźwięk wyboru Polaka na papieża w 1978 roku w świetle materiałów SB i PZPR na ziemi lubuskiej, „Studia Zachodnie” 2008, է. X. Bat S., Ludność żydowska na Dolnym Śląsku, „Rocznik Wrocławski” 1961, է. V. Bellah R. N., Ewolucja religijna, [w:]Socjologia religii. Antologia tekstów, wybór W. Piwowarski, Kraków 1998. Berendt G„ Żydowskie instytucje religijne i religijność Żydów w województwie gdańskim w latach 1945-1996, [w:] Nierzymskokatolickie Kościoły i grupy wyznaniowe w Gdań sku w latach 1945-1995 oraz ich wkład w rozwój regionu gdańskiego, red. W. Pałubicki, H. Cyrzan, Gdańsk-Koszalin 1998. Białecki K., Kościół Narodowy w Polsce w latach 1945-1965, Poznań 2003. Białecki K., Lepsi katolicy?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Bielawny K., Udział biskupów polskich w obradach Soboru Watykańskiego II, „Studia Ełckie” 2009, nr 11. Biedroń T., Organizacje młodzieży katolickiej w Polsce w latach 1945-1953, Kraków 1991. Biliński K., Hiobowie XXwieku. Wspomnienia Świadków Jehowy (Badaczy Pisma Świętego), Wrocław 1998. Biłaś I., Likwidacja greckokatolickiej diecezji przemyskiej oraz tragiczne losy jej ordynariusza biskupa Jozafata Kocyłowskiego w kontekście polityki wyznaniowej ZSRR, [w:] Polska - Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 3, red. S. Stępień, Przemyśl 1996. Bobryk W, Cerkiew
greckokatolicka na terenie województw graniczących z NRD w świe tle raportów Wydziałów Ds. Wyznań z 1987 roku, [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja. Adaptacja, Integracja. Asymilacja, red. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012. Bobryk W, Cztery pisma bp. Aleksego (Jaroszuka) do Urżedu ds. Wyznań z 1971 roku, [w:] Przed i po akcji „ Wisła”, red. A. Chabasińska, P. A. Leszczyński, B. A. Orłowska, M. Pecuch, Gorzów Wielkopolski 2012. Bobusia В., Przesiedlenie ludności w ramach akcji „ Wisła ” w 1947 roku, „Przemyskie Zapiski Historyczne” 2003, nr 12-13. Bogdanowicz S., t Edmund Nowicki. Biskup Gdański, Gdańsk 1998. Boratczuk A. A., Złota Orda, „Ziemia Gorzowska” 1997, nr 35. Borowiak J., KościółEwangelicko-Metodystyczny w Polsce, Warszawa 1999. 385
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Borowik I., Odbudowywanie pamięci. Przemiany religijne w Środkowo-Wschodniej Europie po upadku komunizmu, Kraków 2000. Borowik L, Doktór X, Pluralizm religijny i moralny w Polsce, Kraków 2001. Brylla W. J., Ewangelicyzm w Zielonej Górze. W 75. rocznicę poświęcenia Kościoła Jezusowego, „Kalendarz Ewangelicki” 1987. Budyta-Budzyńska M., Mniejszości narodowe ֊ bogactwo czy problem? Instytucjona lizacja mniejszości narodowych w Polsce w latach 1989-2002, Warszawa 2003. Burszta J., Jasiewicz Z., Zderzenie kultur na Ziemiach Zachodnich w świetle materia łów ze wsi koszalińskich, „Polska Sztuka Ludowa” 1962, t. 16, nr 4. Cała A., Mniejszość żydowska, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społe czeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresie przełomów politycznych (1944-1989), red. P. Madajczyk, Warszawa 1998. Casanova J., Religie publiczne w nowoczesnym świecie, Kraków 2005. Chabasińska A., Kościół Ewangelicko-Augsburski na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nad odrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chabasińska A., Kształtowanie i przemiany mniejszości wyznaniowych na ziemi lubuskiej 1945-1989, [w:] Mobilizacja i etniczność, red. M. Giedroje, D. Kowalewska, M. Mieczkowska, Szczecin 2012. Chabasińska A., Lubuscy Świadkowie Jehowy wobec represji komunistycznego państwa w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środko wym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chabasińska
A., Miejsce mniejszości wyznaniowych w kształtowaniu tożsamości mieszkańców pogranicza polsko ֊ niemieckiego, [w:] Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja. Adaptacja. Integracja. Asymilacja, red. B. A. Orłowska, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012. Chabasińska A., Polityka władz wobec mniejszości wyznaniowych w Polsce w latach 1945-1956, „Studia Lubuskie” 2009, t. V. Chabasińska A., Postawy duchownych wspólnot nierzymskokatolickich w relacjach z aparatem państwajako próba zachowania odrębnej tożsamości religijnej na ziemi lubu skiej w latach 1945-1956, „Jeżyk. Religia. Tożsamość” 2011, t. V. Chabasińska A., Powojenny prozelityzm na Ziemi Lubuskiej. Uwarunkowania i znamiona zjawiska, „Studia Lubuskie” 2011, t. 7. Chabasińska A., Powstawanie i instytucjonalne przeobrażenia mniejszości wyznanio wych na Ziemi Lubuskiej w latach 70. i 80. XXwieku, „Studia Lubuskie” 2014, t. X. 386
Bibliografia Chabasińska A., Powstawanie i organizowanie się pierwszych wspólnot wyznaniowych na Ziemi lubuskiej po II wojnie światowej, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2010, nr 17. Chabasińska A., Relacje państwo - mniejszości religijne w epoce gierkowskiej -przypadek lubuski, „Język. Eligía. Tożsamość” 2012, t. VIII. Chabasińska A., Stosunek lubuskiej administracji oraz organów bezpieczeństwa publicznego do aktywności chrześcijańskich mniejszości wyznaniowych, „Acta Politica” 2011, t. 24. Chabasińska A., Zarys historii Parafii Ewangelicko-Metodystycznej w Międzyrzeczu od roku 1945, „Nadwraciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2009, nr 16. Chabasińska A., Zjawisko konformizmu w powojennej historii lubuskich Kościołów i związków wyznaniowych. „Studia Lubuskie” 2012, t. IX. Chabasińska, A., Lubuscy Świadkowie Jehowy wobec represji komunistycznego państwa w latach 1945-1956, [w:] Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Chodubski A., Instytucjonalizacja jako proces historyczny i kulturowy, [w:] Idee instytucje — demokracja. Instytucjonalizacja polskiej transformacji ustrojowej, red. L. Rubisz, Toruń 2006. Chodubski A., Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 2004. Colloquium narodów. Materiały z Sympozjum „Litwini, Białorusini, Ukraińcy, Polacy ֊ przesłanki pojednania”, Łódź 1987. Czerwiński M., Grupy interesu w PRL lat osiemdziesiątych, [w:] Grupy interesu. Teorie i działanie, red. Z. Machelski, L. Rubisz, Toruń 2003. Czerwiński M., Religia w ideologii PZPR lat 80., [w:] Między
integracją a komunizmem. Społeczeństwa i Kościoły Europy Środkowej. Materiały z międzynarodowej konferencji nauko wej Szczecin, 8-9 czerwca 2001, red. K. Kowalczyk, A. Kubaj, R. Wróblewski, Tuchów 2001. Czykwin E., Białoruska mniejszość narodowajako grupa stygmatyzowana, Białystok 2000. Dembski K., Osobowość prawna Kościoła katolickiego w PRL, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1981, rok XLIII, z. 3. Derdziak L., Uwięzienie, katorga i męczeńska śmierć ks. Hryhorija (Grzegorza) Lakoty biskupa pomocniczego greckokatolickiej diecezji przemyskiej, „Biuletyn Ukrainoznawczy” 2002, nr 8. Dębowski T., Zarys myśli społecznej Kościołów protestanckich w Polsce w latach 1945-1995, Wrocław 2002. Die Kreuzkirche der katholischen Kirchengemeinde in Landsberg (Warthe), „Heimat blatt der ehemaligen Kirchengemeinden Landsberg/Warthe, Stadt und Land” 1950, nr 3. 387
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Frankowski R, Grupy wyznaniowe w Gdańsku w warunkach współczesnych procesów globalizacyjnych, Toruń 2005. Friebe H., 1945. Aufzeichnungen von HildegardFriebe, „Heimatblatt der ehemaligen Kirchengemeinden Landsberg/Warthe, Stadt und Land” 1950 nr 3. Friszke A., Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956-1989, Warszawa 1997. Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003. Friszke A., PRL wobec Kościoła. Akta 1970-1978, Warszawa 2010. Friszke A., Przystosowanie i opór. Rozważania nadpostawami społecznymi 1956-1970, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Furian H. O., Prezentacja książki Hansa-Ottona Furianopt. „ Od walki o Kościół ku walce o Chrystusa. Życie Kościoła ewangelickiego we wschodniej Nowej Marchii ”, „Nowa Marchia prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2006, nr 5. Gaś R, Ewangelicy w polskiej części Pomorza po 1945 roku, [w:] Protestanci i kato licy pomorscy wobec hitleryzmu i stalinizmu. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej 24 kwietnia 2002 roku, red. N. Buske, К. Kozłowski, Szczecin 2003. Gawlik S., Historiajednego kapłańskiego życia, „Wilamowice i Okolice” 1996, nr 11/38. Giedroje M., Kształtowanie tożsamości kulturowej mieszkańców Pomorza Zachodniego w drugiej połowie XX wieku, Szczecin 2005. Giedroje M., Mieczkowska M., Mieczkowski J., Stosunki wyznaniowe i etniczne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Szczecin 2003. Gogola Z., Postawa Kościoła wobec wydarzeń społeczno-politycznych w Polsce na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, „Folia
Historica Cracoviensia” 2014, որ 20. Gomułka W, Z kart naszej historii, Warszawa 1968. Gross J. T., Geneza społeczna demokracji ludowych: o konsekwencjach II wojny świa towej w Europie Środkowej, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Gryz R., Państwo a Kościół w Polsce 1945-1956 na przykładzie województwa kieleckiego, Kraków 1999. Hajger M., Przekształcenia narodowościowe na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski w latach 1945-1959, Słupsk 2008. Hałagida I., Działania aparatu bezpieczeństwa PRL wobec greckokatolickiego kapłana ks. mitrata Stefana Dziubiny, [w:] Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszo ści narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców. Studia nad zagadnieniem, red. J. Symyk, Warszawa 2009. Hałagida I., Kościół greckokatolicki ijego wierni narodowości ukraińskiej na Zachod nich i Północnych Ziemiach Polski w latach 1947-1957, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. Cz. Osękowski, Zielona Góra 1999. 390
Bibliografia Hałagida L, Polityka władz komunistycznych wobec Kościoła greckokatolickiego w PRL (etapy i próba ogólnej charakterystyki), [w:] Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, P. Knap, Szczecin 2010. Hałagida I., Ukraińcy na zachodnich i północnych ziemiach Polski 1947-1957, Warszawa 2003. Harmaciński R., Posługa pasterska biskupa Wilhelma Pluty w diecezji gorzowskiej, Gorzów Wielkopolski 2011. Hervieu-Leger D., Religia jako pamięć, Kraków 1999. Hess A., Leoński J., Obraz pogranicza polsko-niemieckiego w świadomości mieszkań ców Pomorza Zachodniego. Przeszłość - teraźniejszość -przyszłość, [w:] Jaki region? Jaka Polska? Jaka Europa? Studia i szkice socjologiczne, red. M. S. Szczepański, Kato wice 2001. Heywood A., Klucz do politologii. Najważniejsze ideologie, systemy, postaci, Warszawa 2008. Iwaneczko D., Historia dwóch aresztowań przemyskiego biskupa greckokatolickiego Jozafata Kocyłowskiego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2001, nr 7. Janik P., Kronika. Świebodzin, „ZAAKLiPP” 1946, nr 6. Jankowiak S„ Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945-1970, Warszawa 2005. Janowicz S., Białoruska mniejszość narodowa w Polsce, „Więź” 1991, nr 2. Jarosz D., Polacy a stalinizm 1948-1956, Warszawa 2000. Jasiak M., Geneza akcji specjalnej „ Wisła", „Przemyskie Zapiski Historyczne” 2003, nr 12-13. Jasiewicz Z., Wielokulturowość na tzw. Ziemiach Odzyskanych po II wojnie światowej. Rzeczywistość i reakcja nauki, „Sprawy Narodowościowe”1999, z.
14-15. Jasiukiewicz M., Kościół katolicki w polskim życiu politycznym 1945-89. Podstawowe uwarunkowania, Wrocław 1993. Jastrzębski W, Hitlerowskie wysiedlenia z ziem polskich wcielonych do Rzeszy w latach 1939-1945, Poznań 1968. Jaworska K., Rola Kościoła katolickiego w integrowaniu społeczeństwa dolnośląskiego w latach 1945-1951, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2013, nr 9. Jaworski T., Rola Kościołów „pokoju ”, „ granicznych ”, „ ucieczkowych ” i „ łaski ” w walce z kontrreformacją na Dolnym Śląsku w latach 1648-1709, [w:] 50 lat Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zielonej Górze. Materiały z konferencji popularno-naukowej 10.10.1998 r., red. W. J. Brylla, Zielona Góra 1998. 391
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Kamińska K., Klub Inteligencji Katolickiej, „Arsenał Gorzowski” 1997, nr 6. Kamiński Ł., Głos humanisty, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Karski K., Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i wspólnotach chrześcijańskich, Warszawa 1994. Kądziela R, Kościół a państwo w Polsce 1945-1965, Wrocław 1990. Kemlein S., Żydzi w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815-1848, Poznań 2001. Kersten К., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Londyn 1993. Kersten К., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Poznań 1990. Kiec O., Kościoły ewangelickie w Polsce w latach 1980-2008, [w:] Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nadproblemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XX і XXI wieku, red. S. Dudra, O. Kiec, Warszawa 2009. Kiemicki B., „ Tygodnik Katolicki" (1946-1953), [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Kirmiel A., Skwierzyna - miasto pogranicza. Historia miasta do 1945 roku, Bydgoszcz 2004. Kirmiel A., Żydzi w Skwierzynie, Gorzów Wielkopolski 2002. Klementewicz T., Spór o model metodologiczny nauki o polityce, Warszawa 1991. Klimek W, Klub Inteligencji Katolickiej, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Kłaczków J„ Kościół Ewangelicko-Augsburski w latach 1945-1975, Toruń 2010. Kołodziej ek H., Sytuacja prawna
nieruchomości kościelnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych w łatach 1945-1971, „Przegląd Zachodniopomorski” 1988, z. 1-2. Konieczny Z., Zmiany demograficzne wpołudniowo-wschodniej Polsce w latach 1939-1950, Przemyśl 2002. Konopka H., Religia w szkołach Polski Ludowej. Sprawa nauczania religii w polityce państwa (1944-1961), Białystok 1997. Kopaczyóski B., Protestanci w Grenzmark Posen - Westpreuzen 1919-1983 - ujęcie prze strzenne i ilościowe, [w:] Kościoły. Polityka. Historia. Ze studiów nadproblemami mniejszości wyznaniowych w Polsce w XXi XXI wieku, red. S. Dudra, O. Kiec, Warszawa 2009. Korcz W., Studia z dziejów Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1971. Korcz W, Tradycje polskości na Ziemi Lubuskiej, [w:] Pierwsze lata Ziemi Lubuskiej w Polsce Ludowej, red. J. Wąsicki, Poznań 1967. Korpowski K., Zasiedlenie Ziemi Gorzowskiej po 1945 roku, „Nowa Marchia prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2004, nr 1. Kosiński L, Pochodzenie terytorialne ludności ziem odzyskanych w 1950 r., Warszawa 1960. 392
Bibliografia Kostka A., Kronika Wschowy, „ZAAKLiPP” 1950, nr 7-8. Kościk Z., Polski Związek Zachodni wobec autochtonów na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1950, [w:] Z dziejów Ziemi Lubuskiej po drugiej wojnie światowej, 1.1, Zielona Góra 2005. Kowalczyk K., Kształtowanie się struktur Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachod nim w latach 1945-1956, „Przegląd Zachodniopomorski” 2002, է. XVII, z. 2. Kowalczyk K., Polityka władz państwowych wobec Kościoła gorzowskiego w latach 1945-1956, „Studia Paradyskie” 2002, nr 12. Kowalczyk K., Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, Szczecin 2003. Kowalczyk K., W rywalizacji o „rząd dusz”. Kościół rzymskokatolicki - Kościół polskokatołicki - państwo na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-47, [w:] Między inte gracją a komunizmem. Społeczeństwa i Kościoły Europy Środkowej, red. K. Kowalczyk, A. Kubaj, R. Wróblewski, Tuchów 2001. Kowalczyk K., W walce o rząd dusz. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, Szczecin 2003. Kowalski W. T., Skrzypek A., Stosunki polsko - radzieckie 1917-1945, Warszawa 1980. Kozłowski J., Langer J., Zagajewski T„ Atlas wyznań w Polsce, Warszawa 1989. Kozłowski K. Od października '56 do grudnia '70. ewolucja stosunków społeczno-politycznych na Wybrzeżu (1956-1970), Szczecin 2002. Kozłowski K., Między racją stanu a stalinizmem. Pierwsze dziesięć lat władzy politycz nej na Pomorzu Zachodnim (1945-1955), Warszawa-Szczecin 1994. Kozłowski K., Pierwsze dziesięć lat władzypolitycznej na Pomorzu Zachodnim
(1945-1955), Warszawa-Szczecin 1994. Kozłowski K., Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu (1945-2005). Społeczeń stwo - władza — gospodarka - kultura, Szczecin 2007. Kozłowski R., Administracja kościelna na ziemiach odzyskanych po drugiej wojnie światowej (1845-1972), [w:] Władze komunistyczne wobec Ziem Odzyskanych po II wojnie światowej. Materiały z konferencji, red. S. Łach, Słupsk 1997. Krawczyk M., Urząd do spraw Wyznań a kwestia własności kościelnych majątków poniemieckich na Ziemiach Zachodnich i Północnych, „Zeszyty Nakowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria: administracja i Zarządzanie” 2014, nr 100. Krawczyk M., Zarys polityki podatkowej władz podatkowej PRL wobec Kościoła i duchowieństwa - studium historyczno-prawne, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria: Administracja i Zarządzanie” 2017, nr 112. Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993. 393
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Krzyżaniak Z., Ziemia Lubuska, [w:] Odbudowa Ziem Odzyskanych (1945-1955), red. K. Piwowarski i S. Zajchowska, Poznań 1957. Kutyło Ł., Kościół katolicki a quasimonopolistyczna struktura rynku religijnego. Zasto sowanie podejścia ekonomicznego do rozważań nad efektywnością instytucji religijnych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2012, nr 40. Kuźniar R., Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Warszawa 2006. Kwieciński A., Śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w centralnym obozie pracy w Jaworznie na obywatelach polskich narodowości ukraińskiej, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2001, nr 8. Langer T., Państwo a nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce, Poznań 1967. Latuch M., Repatriacja ludności polskiej w latach 1955-1960 na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych, Warszawa 1994. Lemiesz W., Rola byłych polskich robotników przymusowych i byłych jeńców w zago spodarowaniu Ziemi Lubuskiej - w świetle literatury pamiętnikarskiej, [w:] Pierwsze lata Ziemi Lubuskiej w Polsce Ludowej, red. J. Wąsicki, Poznań 1967. Libiszowska-Zółtkowska M., Dlaczego odchodzą? Religia w dobie ponowoczesnej, „Annales Uniwersitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia” 1999, sectio I, vol. XXIV, 5. Libiszowska-Żółtkowska M., Konwertyci nowych ruchów religijnych, Lublin 2003. Łopatka A., Kierunki polityki wyznaniowej PRL, „Wiadomości Polskiego Autokefalicz nego Kościoła Prawosławnego” 1984, nr 1. Łukaszewicz B„ Harcerska Organizacja Podziemna „Iskra” w świetle zeznań śledczych
WiesławaKazberuka, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2002, nr 4 (238). Łyko Z., Adwentyzm, Warszawa 1970. Łyko Z., Ewangeliczna zasada relacji kościoła i państwa, [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Łyko Z., Kościół Adwentystyczny w Polsce, Warszawa 1992. Łyko Z., Sytuacjaprawna Kościoła Adwentystycznego w Polsce międzywojennej 1918-1939, Warszawa 1979. Madajczyk C„ Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, 1.1, Warszawa 1970. Madajczyk R, Berlińska D., Polska jako państwo narodowe. Historia i pamięć, Warszawa-Opole 2008. Madajczyk R, Na drodze do pojednania. Wokół orędzi biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r., Warszawa 1994. Madajczyk R, Niemcy polscy 1944-1989, Warszawa 2001. 394
Bibliografia Majka J., Wpływ Kościoła n integrację kulturową na ziemiach zachodnich, [w:] Kościół na ziemiach zachodnich, red. J. Krušina, Wrocław 1971. Majkowicz T., Kościół greckokatolicki w PRL, [w:] Polska - Ukraina - 1000 lat sąsiedztwa, t. 1, red. S. Stępień, Przemyśl 1990. Maleczyński K., Polskość Ziem Zachodnich, Warszawa 1954. Małyszka A., Ewangelickie pozostałości w Poznańskiem „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). March J. G., Olsen J. R, Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki, Warszawa 2005. Markiewicz T., „Księżapatrioci” w latach 1949-1955, [w:] A. Kołśowska, T. Markie wicz, J. Piasecka, Stosunki między Państwem a Kościołem rzymskokatolickim w czasach PRL, Warszawa 1998. Marczewska-Rytko M., Religia i polityka w globalizującym się świecie, Lublin 2010. Marczewska-Rytko M., Religie niechrześcijańskie w Polsce, Lublin 1997. Marczewska-Rytko M., Wspólnoty religijne jako grupy interesu, [w:] Grupy interesu. Teorie i działanie, red. Z. Machelski i L. Rubisz, Toruń 2003. Marek R, Kościół rzymskokatolicki wobec ziem zachodnich ipółnocnych, Warszawa 1976. Markiewicz S., Państwo i Kościół w Polsce, Warszawa 1984. Markiewicz S., Postawy marksistowskiego religioznawstwa i polityki wyznaniowej PRL, Warszawa 1988. Markiewicz S., Współczesne chrześcijaństwo w Polsce, Warszawa 1967. Marody M., Przemiany postaw ideologicznych i przystosowanie w systemie komuni stycznym, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Marschall W., Geschichte des Bistum Breslau, Stuttgart 1980. Martyniak J., Kościół greckokatolicki w Polsce w
pięćdziesięcioleciu powojennym (1945-1995), [w:] Unia brzeska z perspektywy czterech stuleci, red. J. S. Gajek, ks. St. Nabywaniec, Lublin 1998. Masłyk B., Żeńskie zgromadzenia zakonne w diecezji gorzowskiej w okresie 50 latjej istnienia, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona GóraGorzów Wielkopolski 1998. Mazur G., Problemy przesiedlenia Polaków z Ukrainy i Ukraińców z Polski w latach 1945-1946, [w:] Polska - Ukraina: trudne pytania, t. 8, red. R. Niedziełko, Warszawa 2001. Meandry legitymizacji. Studia i analizy, red. I. Pańków, Warszawa 2011. Micewski A., Kardynał Wyszyński. Prymas i mąż stanu, Paris 1982. Micewski A., Katolicy w potrzasku. Wspomnienia z peryferii polityki, Warszawa 1993. Michalak R., Divide et impera. Szkic o złożoności polityki wyznaniowej PRL wobec Kościołów mniejszościowych i jej następstw, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2005, nr 1(7). 395
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Michalak R., Kościoły protestanckie i władze partyjno-państwowe w Polsce (1945-1956), Warszawa 2002. Michalak R., Kościół Polskokatolicki i Samodzielne Niezależne Parafie Rzymsko katolickie w polityce wyznaniowej państwa polskiego po 1956 roku. Źródła do sprawy Gądkowa Wielkiego, „Studia Zachodnie” 2007, nr 9. Michalak R., Polityka wyznaniowa państwa polskiego wobec mniejszości religijnych w latach 1945-1989, Zielona Góra 2014. Michalak R., Polityka wyznaniowa władz partyjno-państwowych w powiecie żarskim w latach stalinizmu, „Studia Zachodnie” 2000, nr 5. Michalak R., Protestanci polscy w „ nowej rzeczywistości ’’ (1945-1956), „Więź” 2004, nr 1. Michalski J., Dziesięciolecie Sądu Biskupiego w Gorzowie, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1960, nr 4. Michel R, Polityka i religia. Wielka przemiana, Kraków 2000. Mieczkowski J., Mniejszości narodowe w perspektywie zachodniego pogranicza przypadek zachodniopomorski, [w:] Polityka państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych, red. L. M. Nijakowski, Warszawa 2005. Mieczkowski J., Tożsamość etniczna a życie religijne -przypadek mniejszości narodo wych na Pomorzu Zachodnim, „Eastern Review” 1998, է. 3. Mieczkowski J., Życie religijne mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956, „Przegląd Zachodni” 1995, z. 1. Mieczkowski J., Żydzi na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1997, [w:] Pomera nia Ethnica Mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Mieczkowski J., Żydzi, Niemcy, Ukraińcy na Pomorzu Zachodnim
w latach 1945-1956. Liczba, położenie i działalność polityczna, Szczecin 1994. Millenium Diecezji Gorzowskiej 5-6X11966 r., „Gorzowskie Wiadomości Kościelne” 1967, nr 1-2. Mironczuk J., Polityka państwa wobec Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce (1947-1989), Warszawa 2006. Mironowicz A., Kościółprawosławny na ńemiach polskich XIX i XXwieku, Białystok 2005. Mironowicz A., Polityka narodowościowa PRL, Białystok 2000. Misiło E., Deportacje, obóz w Jaworznie, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 10. Misiło E., Polska polityka narodowościowa wobec Ukraińców 1944-1947, [w:] Polska, Polacy, mniejszości narodowe, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1997. Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe, Lublin 1996. Miśkiewicz A., Osadnictwo tatarskie na Ziemiach Północnych i Zachodnich po drugiej wojnie światowej, Gorzów Wielkopolski 1986. 396
Bibliografia Miśkiewicz A., Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945-2005, Gorzów Wielkopolski 2009. Miśkiewicz A., Tatarzy Polscy na Pomorzu Zachodnim - charakterystyka grupy, wybitne sylwetki, dzień dzisiejszy, [w:] Pomerania Ethnica mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Mniejszości narodowe w Polsce, red. Kurcz, Wrocław 1997. Mokry W., Ukraińcy w Jaworznie, [w:] Polska - Ukraina: trudne pytania, t. 8, Warszawa 2001. Nabywaniec S., Relacje miedzy obrządkami — łacińskim i greckokatolickim oraz problem rutenizacji i uniatyzacji w kontekście tak zwanej „kradzieży dusz”, [w:] Polska Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 4, red. S. Stępień, Przemyśl 1998. Namysło A., Tchórze ? Szpiedzy? Wywrotowcy? Władze województwa śląskiego wobec Świadków Jehowy w pierwszych latach powojennych, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Napierała E., Ks. dr Edmund Nowicki administrator apostolski w Gorzowie Wlkp., [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Niepsuj J. M., Idea pokoju w relacjach państwo - Kościół katolicki w Polsce (okres sta linowski), [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Nitschke B., Repolonizacja czy polonizacja? Polityka władz polskich wobec byłych Kre sów Wschodnich Rzeszy, [w:] Polacy, Niemcy. Pogranicze. Studia historyczne,
red. G. Wyder, T. Nodzyński, Zielona Góra 2006. Norris P., Inglehart R., Sacrum i profanum. Religia i polityka w świecie, Kraków 2006. Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okre sie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953-1956, Warszawa 2008. Nowak W., W cieniu Białego Krzyża, „Gazeta Wyborcza”, 30 V 1997. O’Sullivan T., Hartley J., Saunders D., Montgomery M., Fiske J., Kluczowe pojęcia w komunikowaniu i badaniach kulturowych, Wrocław 2005. Ogrodowczyk A., Nad Odrą i Bałtykiem. Osadnictwo wojskowe na zachodnich i pół nocnych ziemiach Polski po drugiej wojnie światowej, Warszawa 1979. Olejnik L., Polityka narodowościowa Polski w latach 1944-1960, Łódź 2003. Olszański T., Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, „Więź” 1991, nr 11-12. Ordyłowski M., Polityka lokalnych władz PRL wobec Kościoła katolickiego na Dol nym Śląsku w latach 1945-1979, [w:] Stefan Kardynał Wyszyński wobec Ziem Zachodnich 397
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. i Północnych oraz stosunków polsko-niemieckich, red. T. Dzwonkowski, Cz. Osękowski, Warszawa-Poznań-Zielona Góra 2001. Ordyłowski M., Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku w latach 1945-1948, „Dolny Śląsk” 2000, nr 8. Osadczuk B., Przerwana struna, „Kultura”, (Paryż) 1957, nr 5/115. Osękowski C., Bariery integracji społecznej na Pomorzu Zachodnim w łatach 1945-1956, [w:] Pomerania Ethnica. Mniejszości narodowe i etniczne na Pomorzu Zachodnim, red. M. Giedroje, J. Mieczkowski, Szczecin 1998. Osękowski C., Konflikt o Dom Katolicki w Zielonej Górze w 1960 r, „Studia Zielono górskie” 1995, t. 1. Osękowski C., Osadnictwo wojskowe na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1948, [w:] Polskie tradycje wojskowe Środkowego Nadodrza, red. A Toczewski, Zielona Góra 1986. Osękowski C., Pogranicze polsko-niemieckie w okresie stalinizmu, [w:] Ziemie Zachod nie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Osękowski C., Referendum 30 czerwca 1946 roku w Polsce, Warszawa 2000. Osękowski C., Społeczeństwo Polski Zachodniej i Północnej w łatach 1945-1956. Procesy integracji i dezintegracji, Zielona Góra 1994. Osękowski C., Wybory do sejmu z 19 stycznia 1947 roku w Polsce, Poznań 2000. Osękowski C., Ziemie Odzyskane w latach 1945-2005. Społeczeństwo, władza, gospo darka, Zielona Góra 2006. Ossowski S., Z zagadnień psychologii społecznej, Dzieła, t. III, Warszawa 1967. Owczarek S., Być zaangażowanym - być księdzem, Warszawa 1982. Paczkowski A., Przeszłość jako obszar starcia o
legitymizację. Manewry obronne PZPR w okresie finalnego kryzysu systemu, [w:] Meandry legitymizacji, red. I. Panków, Warszawa 2011. Pańków W, Dylematy i pułapki legitymizacji porządku społecznego PRL i III Rzeczy pospolitej, [w:] Legitymizacja w Polsce. Nieustający kryzys w zmieniających się warun kach, red. A. Rychard, H. Domański, Warszawa 2010. Pasek Z., Ruch zielonoświątkowy. Próba monografii, Kraków 1992. Pawluk T., Problem wygaśnięcia konkordatu polskiego 1925 r. „Prawo Kanoniczne” 1986 nr 29/1-2. Pecuch M., Ukraińcy w Gorzowskiem, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1997, nr 4. Piasecki A. K., Lubuska czwarta władza, Zielona Góra 2000. Piątek T., Piątek J., Starokatolicyzm, Warszawa 1987. Piekarski A., Szkice o kościele w Polsce, Warszawa 1974. 398
Bibliografia Pierwsza dekada niepodległości. Próba socjologicznej syntezy, red. E. Wnuk-Lipiński, M. Ziółkowski, Warszawa 2001. Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 1995. Piłat A., Protokół z III zjazdu kapłanów administracji apostolskiej w Gorzowie w dniach 3-5 lipea 1950 r., „ZAAKLiPP” 1950, nr 7-8. Piotrowski R., Leszczyński P. A., Luteranie w Gorzowie (1537-2007), Gorzów 2007. Pisuliński J., Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie wobec społeczności ukraińskiej 1944-1956, [w:] Służby Bezpieczeństwa Polski i Czechosłowacji wobec Ukraińców, red. G. Motyka, Warszawa 2005. Pluta W., Kościół na Pomorzu Zachodnim, [w:] Kościół na Ziemiach Zachodnich. Ćwierćwiecze polskiej organizacji kościelnej, red. J. Kučina, Wrocław 1971. Płóciennik J., Duszpasterstwo ludzi pracy w Gorzowie Wlkp., [w:] Księga pamiąt kowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Polak G., Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999. Polityka wyznaniowa PRL Tlo, warunki, realizacja, red. W. Mysłek, M. T. Staszewski, Warszawa 1975. Polska - Polacy - mniejszości narodowe, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1992. Pośpiech J., Zarys historii parafii ewangelicko-augsburskiej w Zielonej Górze, [w:] 50 lat Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zielonej Górze. Materiały z konferencjipojndamonaukowej 10.10.1998 r, red. W. J. Brylla, Zielona Góra 1998. Preece J. J., Prawa mniejszości, Warszawa 2007. Raina R, Rozmowy biskupa Dąbrowskiego z władzami PRL. Stolica Apostolska reguluje organizację kościelną na
Ziemiach Zachodnich i Północnych, Olsztyn 1998. Read M., Marsh D., Łączenie metod ilościowych zjakościowymi, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, Kraków 2006. Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie 1945-1989, red. S. Bogaczewicz, S. Krzyżanowska, Wrocław 2004. Romanow Z., Położenie ludności niemieckiej na ziemiach zachodnich i północ nych Polski w latach 1950-1957, [w:] Władze komunistyczne wobec Ziem Zachodnich po II wojnie światowej. Materiały z konferencji, red. S. Łach, Słupsk 1997. Rospond E., Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego ά Paulo w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej w latach 1945-95, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Roszkowski W, Historia Polski 1914-1997, Warszawa 1998. Rusiński W., Ucieczka Niemców ze wschodnich prowincji przed 1939 r, „Przegląd Zachodni” 1947, nr 4. 399
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Rutkowski R., Cztery lata „Aspektów”, „Aspekty” 1989, nr 5. Rutowska M., Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Guberna torstwa 1939-1941, Poznań 2003. Rykała A., Mniejszości religijne w Polsce. Geneza, struktura przestrzenna, tlo etniczne, Łódź 2011. Rynkowski M., Status prawny kościołów i związków wyznaniowych w Unii Europej skiej, Warszawa 2004. Rymar D., Droga do 31 sierpnia 1982 roku, [w:] Przeciwko stanowi wojennemu. Wydarzenia 31 sierpnia 1982 r. w Gorzowie, red. M. Machałek, D. Rymar, Szczecin 2007. Rzędowski J., Najdłuższa konspiracja PRL?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3(38). Sabatier P. A., Interest Group Membership and Organisation: Multiple Teories, [w:] The Politics ofInterest: Interest Groups Transformed, red. M.P. Petracca, Westview Press, Boulder 1992. Sadowski W., Gorzowskie w okresie osadnictwa (1945-1956), [w:] Demografia i spo łeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1995. Próba bilansu, red. E. Frątczak, Z. Strzelecki, Warszawa 1996. Sadowski W., Przesiedleńcy z Białorusi w procesie migracji i osadnictwa, „NRHA” 1995, nr 2. Sajduk B., Teoretyczne przesłanki współczesnej analizy politologicznej, „Państwo i Społeczeństwo” 2007, nr 1. Sakson A, Ideologia wielokulturowości w konfrontacji z problematyką polityczną na Ziemiach zachodnich i Północnych, „Sprawy Narodowościowe” 2000, z. 14-15. Scraton R., Słownik myśli politycznej, Poznań 2002. Sczaniecki M., Dzieje ludności polskiej na Ziemi Lubuskiej, „Przegląd Zachodni” 1948, t. IV. Sczaniecki M., Stosunki
sąsiedzkie na pograniczu wielkopolsko-lubuskim w przeszłości, „Przegląd Zachodni” 1948, t. IV. Sczaniecki M., Z dziejów polskości na Ziemi Lubuskiej, Poznań 1948. Sielezin J„ Duchowieństwo dolnośląskie wobec antykościelnej polityki władz w latach 1948-1952. Wybrane aspekty, [w:] Społeczeństwo — Państwo — Kościół (1945-2000), red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000. Sikorski J., Był zbyt aktywny. Władze zablokowały nominację, nawet się nie tłumacząc. „Głos Gorzowa” 2006, nr 122. Sikorski J., Gaude Mater Polonia. Administracja partyjno-państwowa i Kościół na Ziemi Lubuskiej w zenicie milenijnej rywalizacji, Gorzów Wielkopolski 2016. 400
Bibliografia Sikorski J.։ Kościół gorzowski wobec stanu wojennego, [w:] Przeciwko stanowi wojennemu. Zajścia 31 sierpnia 1982 roku w Gorzowie Wielkopolskim, red. M. Machałek, D. Rymar, Szczecin 2007. Sikorski J., Ksiądz biskup Wilhelm Pluta w ocenie władz PRL, „Prace Gorzowskiego Stowarzyszenia Naukowego” 2007, nr 1. Sikorski J., Laicyzacja oświaty na ziemi lubuskiej w latach 1945-1961, „Język. Religia. Tożsamość”, Gorzów Wielkopolski 2011, է. V. Sikorski J., Milenium kontra Tysiąclecie. „Ziemia Gorzowska” 2002, nr 2. Sikorski J., Nagonka na Żydów. „Głos Gorzowa” 2008, nr 232. Sikorski J., Nie było zgody. O budowę kościołów walczono 20 lat, pozwolenia uzyskano w 80. Latach, „Głos Gorzowa” 2005, nr 105. Sikorski J., Niższe Seminarium Duchowne w Gorzowie (1946-1960). Powstanie i likwi dacja z zarysie, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny” 2006, nr 13. Sikorski J„ Ocena postaw duchowieństwa rzymskokatolickiego województwa zielono górskiego wobec polityki wyznaniowej PRL w połowie lat 60. XX wieku w świetle analizy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Zielonej Górze, „Studia Zachodnie” 2017, nr 19. Sikorski J., Państwo - Kościół na Ziemi Lubuskiej w latach 1956-1958, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej” 2008, nr 2. Sikorski J., Państwo i Kościół na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1956, Gorzów Wielkopolski 2017. Sikorski J., Polityka władz lokalnych wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Gorzowie w latach I945-19S9, [w:] Gorzów Wielkopolski w 60-leciu (1945-2005), red. D. Rymar, J. Sikorski, Gorzów Wielkopolski 2005. Sikorski J., Problem tymczasowości
administracji kościelnej na ziemiach zachodnich i północnych Polski w polityce PRL w latach 1945-1972 na przykładzie Ziemi Lubuskiej, [w:] Polska — Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne, Wrocław-Poznań 2004. Sikorski J., Przed okrągłym stołem. Władza a Kościół. „Głos Gorzowa” 2004, nr 32. Sikorski J., Stolica diecezji. Takpowstawała administracja apostolska, „Głos Gorzowa” 2004, nr 45. Sikorski J., U nas też było gorąco, „Gazeta Lubuska” 2008, nr 68. Sikorski J„ Umarł Stalin. Lubuszanie po śmierci Stalina płakali, śmiali się i donosili wynika z materiałów Urzędu Bezpieczeństwa, „Ziemia Gorzowska” 2003, nr 11. Sikorski J., Władza a Kościół na Ziemi Lubuskiej latach 1945-1956. „Rocznik Lubu ski” t. 31, cz. 2, Zielona Góra 2005. Sikorski, Lubuskie reminiscencje orędzia biskupów polskich do ich niemieckich braci., „Studia Zachodnie”, Zielona Góra 2002, nr 6. 401
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Skobelski R., Ziemie zachodnie i północne Polski w okresie realizacji planu sześciolet niego 1950-1955, Zielona Góra 2002. Słabig A., Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachod nim w latach 1945-1989, Szczecin 2008. Słabig A., Kościół prawosławny i greckokatolicki na Pomorzu Środkowym w polityce władz lokalnych w latach 1945-1989, [w:] Kościół katolicki w realiach władzy komunistycz nej na Pomorzu Środkowym w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, R Knap, Szczecin 2011. Słabig A., Od rozpracowania „elementów bandyckich” do przyspieszenia „natural nej" asymilacji. Zarys działań aparatu bezpieczeństwa wobec Ukraińcna Ziemi Lubuskiej w latach 1947-1970, [w:] Przed i po akcji „ Wisła”, red. A. Chabasińska, R A. Leszczyński, B. A. Orłowska. M. Pecuch, Gorzów Wielkopolski 2012. Słabig A., Polityka władz państwowych wobec innych związków wyznaniowych na przykładzie zborów niemieckich Kościoła ewangelicko-augsburskiego, [w:] Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, P. Knap, Szczecin 2010. Słowiński P., Struktura administracji kościelnej na ziemiach zachodnich po II wojnie światowej, „Zeszyty naukowe PWSZ” 2008, nr 2. Smith M.G., Mniejszości: problemy i propozycje ich rozwiązania, [w:] Sytuacja mniej szościowa i tożsamość, red. Z. Mach i A. K. Paluch, Kraków 1992. Solinski К., Ksiądz JózefŚmietana (1910-1975), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2004, nr 3 (245). Sowa A. L., Historia polityczna Polski 1944-1991,
Warszawa 2011. Spałek R., Komuniści przeciwko komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w latach 1948-1956, Warszawa-Poznań 2014. Sprawy religii i laicyzacji, red. D. Kułakowska, Warszawa 1964. Stanisławski T., Ewolucja ryczałtowego sposobu opodatkowania przychodów osób duchownych, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2001, t. II. Staniszewski B., Ksiądz infułat Kazimierz Lagosz jako rządca archidiecezji wrocław skiej 1951-1956, Wrocław 2000. Stefaniak J., Polityka władzpaństwowych PRL wobec prasy katolickiej w latach 1945-1953, Lublin 1998. Stefaniak J., Postawy duchowieństwa administracji kamieńskiej, lubuskiej iprałatury pilskiej w ocenie władz państwowych w latach apogeum stalinizmu (1948-1956), „Przegląd Zachodniopomorski” 2000, z. 4. Stępień S., Kościół greckokatolicki w Polsce po II wojnie światowej i w czasach współ czesnych (do roku 1998), [w:] Polska - Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 4, red. S. Stępień, Przemyśl 1998. 402
Bibliografia Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracja z Polski 1949-1989, Warszawa 2010. Suchorab W., Gorzowscy ewangelicy 1945-1997, [w:] Przewodnik po gorzowskiej Reformacji (1537-1997), red. R. Piotrowski, Gorzów Wielkopolski 1997. Sygnecki J., Kościół ewangelicki w Gorzowie w latach 1933-1945 (ruch oporu), „Nowa Marchia ֊ prowincja zapomniana - wspólne korzenie” 2007, nr 7. Szabanowicz T., Tatarzy, Muzułmanie Polscy w Gdańsku 1945-1997, [w:] Nierzymskokatolickie Kościoły i grupy wyznaniowe w Gdańsku, red. W. Pałubicki, H. Cyrzan, Gdańsk-Koszalin 1998. Szareyko H., Budownictwo sakralne w PRL jako forma współdziałania społecznego. „Więź” 1993, nr 12. Szczegóła H., Babimost i Zielona Góra - dwa dramatyczne epizody z 1945 roku, „Studia Zachodnie” 1996, nr 2. Szczegóła H., Przeobrażenia ustrojowo-społeczne na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1947, Poznań 1971. Szczegóła H., Ziemie Zachodnie i Północne w polityce PZPR w latach 1945-1956, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2007. Szumiło M., Roman Zambrowski 1909-1977, Warszawa 2014. Szwagrzyk K., Księża przed Wojskowym Sądem Rejonowym we Wrocławiu (1946-1951), [w:] Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyinie, red. S. A. Bogaczewicz i S Krzyżanowski, Wrocław 2004. Szymanek J., Odmiany państwa wyznaniowego. Wprowadzenie, [w:] Państwo wyzna niowe. Doktryna, prawo i porządek, red. J. Szymanek, Warszawa 2001. Smierzchalski-Wachocz D.,
Duchowieństwo rzymskokatolickie na Pomorzu Zachodnim, Środkowym i Ziemi Lubuskiej w świetle dokumentów państwowych z lat 1945-1989, Zielona Góra 2014. Smierzchalski-Wachocz D., Historia diecezji (zielonogórsko)-gorzowskiej 1972-2005, [w:] Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945-2005, red. G. Wejman, Szczecin 2005, s. 122. Smierzchalski-Wachocz D., Partia komunistyczna wobec przejawów wiary katolickiej w swoich szeregach na przykładzie Środkowego Nadodrza w latach 1945-1989, Ząbki 2007. Świątkowski H., Państwo i wyznania w ZSRR, Warszawa 1949. Targ A., Polska ludność rodzima na Ziemiach Odzyskanych, „Przegląd Zachodni” 1947, է. III, z. 6. 403
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Toczewski A., Migracje ludności w Polsce Zachodniej i Północnej w latach 1949-1956, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinowskim, red. C. Osękowski, Zielona Góra 1999. Tokarczuk A., Trzydzieści wyznań, Warszawa 1987. Tomaszewski J., Rzeczpospolita wielu narodów, Warszawa 1985. Tomczak R., Historia diecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w latach 1947-1997, [w:] Diecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne. Gorzów Wlkp.-Paradyż. 1947-1997. Księga Jubileuszowa, red. R. Tomczak, Paradyż 1997. Tomczak R., Historia Seminarium Duchownego Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wiel kopolski 1998. Tyszkiewicz J., Tatarzy na Litwie i Polsce. Studia dziejów ΧΙΠ-XVIII w., Warszawa 1989. Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski 1918-1989, է. II, „Akcja Wisła ”, red. R. Drozd, Warszawa 2005. Urban K. Polska Rada Ekumeniczna (rys historyczny na tle dążeń unifikacyjnych mniej szości religijnych w Polsce), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia Religiologica” 1986, DCC-CXXVII. Urban K., Duchowieństwo i zwierzchności Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w opinii władz administracyjnych(z lat 1949-1950), „Zeszyty Naukowe Akade mii Ekonomicznej w Krakowie” 1997, nr 484. Urban K., Kościół ewangelicko-augsburski w Polsce a Zachód w połowie lat 1950-tych, [w:] Religia i polityka, red. B. Grott, Kraków 2000. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce
1944-1956. Studia i materiały, Kraków 1998. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce 1945-1970 (rys historyczny), Kraków 1996. Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce 1945-1970 (z zagadnień stabilizacji życia kościelnego), Kraków 1992. Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945-1991 (zarys statystyczny), Kraków 1994. Urban K., Świadkowie Jehowy w Polsce w latach 1950-1963. Przyczynek do likwi dacyjnej tendencji w polityce wyznaniowej państwa, [w:] Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych, red. B. Górowska, Warszawa 2004. Urban K., Z dziejów Kościoła Prawosławnego na Dolnym Śląsku, Białystok 1998. Uroczystości pogrzebowe śp. bpa W. Pluty, „Słowo Powszechne” 1986, nr 20. Ustanowienie „ Caritas diecezji gorzowskiej ”. Dekret z dn. 26 XI1990, „GWK” 1991, nr 1-3. Uziembło A., 8 marca, „Zeszyty Historyczne” 2001, nr 137. 404
Bibliografia Walczak M., Biskup dr Józef Michalik biskup diecezjalny, [w:] Księga pamiątkowa 50-lecia organizacji Kościoła katolickiego na Ziemi Lubuskiej, Pomorzu Zachodnim i Północnym (1945-1995), red. P. Socha, Zielona Góra-Gorzów Wielkopolski 1998. Wałęsa L., Droga nadziei, t. 2, Warszawa 1989. Wejman G., Organizacja Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubu skiej w latach 1945-1972, Szczecin 2007. Winiarczyk-Kossakowska M., Ustawy III Rzeczypospolitej o stosunku państwa do kościołów chrześcijańskich, Warszawa 2004. Wisłocki J., Konkordat polski 1993. Tak czy nie?, Poznań 1993. Wiszniewicz J., Z Polski do Izraela, „Karta” 1991, nr 5. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945-1956, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2012. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1956-1970, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2013. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1970-1980, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2014. Władze wobec kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1980-1989, red. E. Wojcieszyk, Poznań 2016. Wospominanija: Wriemia ֊ Ludi - Własti, „Maskowskije nowosti”, Moskwa 1999, tłum. M. Jagiełło, „Zeszyty Historyczne” 2000. Wójcik S„ Katechizacja w warunkach systemu totalitarnego. Na przykładzie admini stracji apostolskiej Dolnego Śląska w latach 1945-1961, Wrocław 1995. Wydarzenia zielonogórskie w 1960 roku, red. T. Dzwonkowski, Zielona Góra 2010. Wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 6 czerwca 1950 roku, [w:] Księża przed sądami
specjalnymi 1944-1954, oprać. M. R. Bombicki, Poznań 1993. Wysoczański W., Pietrzak M„ Prawo Kościołów i związków wyznaniowych nierzymskokatolickich w Polsce, Warszawa 1997. Yoshioka J., Narodowościowy aspekt reformy rolnej w Polsce, [w:] Komunizm. Ideolo gia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Zaborowski J., Kościół nad Odrą i Nysą, Warszawa 1970. Zabrowamyj B„ Geneza i przebieg akcji „ Wisła”, [w:] Polska - Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 1, red. S. Stępień, Przemyśl 1990. Zamiatała D„ Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945-1950, Lublin 2000. Zaremba M„ Komunizm jako system mobilizacyjny; casus Polski, [w:] Komunizm, ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2002, Radom 2003. Ziemia Lubuska, red, M. Sczaniecki, S. Zajchowska, Poznań, 1950. 405
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Ziemia Lubuska: studia nad tożsamością regionu, red. A. Toczewski, Zielona Góra 2004. Zwalczani i koncesjonowani. O mniejszościach wyznaniowych w PRL z Kazimierzem Urbanem rozmawia Barbara Polak, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 3 (38). Zysnarski I, Cenny dar dla mieszkańców Gorzowa, „Ziemia Gorzowska”, 9IX 1989, nr 37. Zysnarski J., Encyklopedia Gorzowa, Gorzów Wielkopolski 2007. Zywert J., Z zagadnień ludności muzułmańskiej w Gorzowie Wielkopolskim, „Wiado mości Geograficzne” 1969, XL. Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003. Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997. Żaryn J., Postawy duchowieństwa katolickiego wobec władzy państwowej w latach 1944-1956. Problemy metodologiczne, [w:] Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001. Żurek R., Kościół rzymskokatolicki wobec Ziem Zachodnich i Północnych 1945-1948, Szczecin-Warszawa-Wrocław 2015. Źródła internetowe http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.p1/parafia/gazeta/rwr_l-04.htm#inwilig. https://www.infor.pl/prawo/zarobki/zarobki-w-polsce/686166,Przecietne-miesieczne-wynagrodzenie-w-latach-19502008.html. 406
İNDEKS OSOBOWY A Abramowicz 202 Abramowiczowie 202 Adamczewski 240 Aermanowie 202 Aleksandrowicz [i.n.] 202 Aleksandrowiczowie 202 Aleksy 347 Anczarski Józef 50,166 Andrzejewski Witold 4, 97,103,106, 338-341 В Bainbridge William Sims 140, 364 Barker Eileen 215 Bąk Józef 199,295 Bellah Robert N. 139 Bełz Zbigniew 103 Bensch Teodor 60, 62, 65 Białecki Konrad 20 Bida Andrzej 50 Bida Antoni 46 Biedroń Tomasz 18 Biegun Stefan 197 Bielawa 148 Bierut Bolesław 179 Biliński Krzysztof 20,187, 383 Borowiak Janusz 20 Broda G. [i.n.] 225 Brudło Lucjan 323 Bryza Józef 199, 293 Brzeziński Mieczysław 169 Brzeziński Zbigniew 10 Buchalik Kazimierz 99 Budyta-Budzyńska Małgorzata 140 Budzyniak Czesław 201, 368 Bukartyk Roman 99,109, 354 Byczuk Leonidas 197 Byrnes James 346 C Ceptowski Stefan 165 Chodzidło Ludwik 71 Chrzanowski Tadeusz 98 Cieślik R. [i.n.] 240 Colasuonno Francesco 109 Cyrankiewicz Józef 50,318 D Dąbrowscy 202 Dąbrowski Bronisław 92,179 Dominiczak Henryk 18 Dubiec Piotr 275 Dudek Antoni 18 Dudra Stefan 20, 21 Durkheim Emil 9 Duszkiewicz Stanisław 207 Dyczek A. [i.n.] 226 Dymek Walenty 171 Dziobek-Romański Jacek 20,118 Dziubyna Stefan 297 DziurokAdam 21 Dzwonkowski Tadeusz 18 E Edmund Nowicki 184 Edward Gierek 88, 91,127,179 Elerowski [i.n.] 271 Erdmann Augustyn 58,164 F Fedorowicz Bogdan 304 Fedoryszak Grzegorz 279, 369 Fijałkowska Barbara 18 Filewski St. [i.n.] 296 Filipowski A. [i.n.] 240 Friszke Andrzej 347, 348
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. G Gałązka Ewaryst 59 Gaweł Mieczysław 194 Gembiccy 202 Giedroje Marzenna 21, 301 Gierek Edward 88, 91 Gipski Jan 58 Glemp Józef 109, 344 Gomułka Władysław 11, 31, 60, 64, 89, 90, 122,179, 356 Grabowski Włodzimierz 98,107, 240 Grabski [i.n.] 50, 271 Graham Bill 128 Gross Jan Tomasz 142 Gryz Ryszard 11,18 Grzesik [i.n.] 87 Gwoździewski Wacław 217,296 H Hajdukiewicz Włodzimierz 198,236,279, 296, 369 Hałagidalgor 20 Harmaciński Roman 168 Harowiecki Hutor 235 Hasbijewiczowie 202 Heinke Zbigniew 217, 303 Hlond August 32, 47,159, 161,170,173, 253, 292, 294 Hojniak Julian 371 Holesz J. [i.n.] 226 Hossfeld Karol 266, 300 I Inglehart Ronald 127,188 Iwan Stanisław 98 J Jabłoński Henryk 131 Jabłoński Stanisław 69,125 Jacyszyn Władysław 194 Jagiełłowicz Zygmunt 107 Jagodziński Edward 164 Jagodziński S. [i.n.] 240 Janoszek Wincenty 168 Jan Paweł II 130,180, 337, 339, 340, 341 Jan XXIII 358 Jaroszewicz Piotr 94,127 408 Jaruzelski Wojciech 341, 342, 344 Jasiukiewicz Marian 18 Jeż Ignacy 85,180 Judek S. [i.n.] 240 Jurczyńska M. [i.n.] 358 К Kaczmarek Czesław 325 Kąkol Kazimierz 127,128,131,132 Kersten Krystyna 27 Kierzkowski Walerian 271, 353 Kilanowicz Aleksander 196 Kilpatric Bob 308 Kiniecki Wiktor 109 Kiryłowicz Serafin 280 Kisa Eugeniusz 244 Kiszczak Czesław 344 Klee Kazimierz 59 Klepacz Michał 36, 325 Klimek Władysław 107 Kłoskowski Eugeniusz 55, 56, 58 Kmiecik Zenon 84 Koc Franciszek 270 Kochan Włodzimierz 235 Kołodko Antoni 298 Kominek Bolesław 79 Kondracki Tadeusz 108 Konopka Hanna 18 Koryccy 202 Kosiorowski Lech 84 Kowalczyk
Henryk 49 Kowalczyk Krzysztof 21 Kozłowski Jan 20,194 Kozłowski Kazimierz 21,142 Krakiewicz Stanisław 268,273, 295 Krawiec J. [i.n.] 240 Kroenke Florian 32, 256, 261, 282, 351 Krukowski Józef 20,319 Krych Teofil 165 Kryczyńscy 202 Kryska Józef 170 Krystyńska S. [i.n.] 240 Kubiak Edmund 99,101,102,103,105 Kuc Aleksander 217 Kuczyński Anatol 357 Kumała Marian 164 Kusjan 71,268
Indeks osobowy L Lagosz Kazimierz 55 Langer Janusz 20 Langer Tomasz 126,204 Lejkowski Józef 194 Lembas Jan 69, 79, 82, 83 Libiszowska-Żołtkowska Maria 237,291 Liftwich Jacob 123 Lisak Antoni 169 Lorenco Władysław 111 Lutterotha Aseana 308 Ł Labinski Kazimierz 37, 77, 78,165 Łępa Stefan 305 M Madajczyk Piotr 18 Madej Andrzej 331, 333, 334, 335 Majewski Tadeusz 133 Majka Józef 162, 393 Makary 197,298 Malczański Teodor 196 Małyszko [i.n.] 202 Marczewska-Rytko Maria 7,130 Marek Ryszard 18 Markiewicz Stanisław 347 Markiton Rafał 164 Markiw Teodor 236,279, 301 Marschall Werner 167 Marszalik Mieczysław 164 Martyniak Jan 197 Másik Konstanty 235 Mažiar Piotr 279,280,296 Mazowiecki Tadeusz 344 Mazurkiewicz Eugeniusz 276 Mazurkiewicz Jan 59 Merene Stefan 275 Meyer G. [i.n.] 225 Micewski Andrzej 18 Michalak J. [i.n.] 240 Michalak Ryszard 19, 20,295 Michalik Józef 109,111-112,180, 342-343 Michaliszyn Mikołaj 368 Michalski Józef 164,165 Michalski Kazimierz 49,53,59-60,69,72,260 Michel Patrick 10,132 Michna F. [i.n.] 240 Mieczkowski Janusz 21,149,197,200, 274 Mikołajczyk Stanislaw 112 Milewski Dominik 59, 314, 319 Milik Karol 38,55,161,170,173,314,319 Mirocin Górny 243 Mironczukjan 20 Mistat Andrzej 34, 59, 324 Misztal Henryk 20 Miśkiewicz Ali 20, 202 Miziołek Władysław 101 Molczański T. [i.n.] 225 Mołog Jan 244 Mumut F. [i.n.] 240 Mussolini Benito 349 N Nogiec W. [i.n.] 296 Noszczak Bartłomiej 18 Nowaczyk Jerzy 98 Nowak Ireneusz 305 Nowak Stanisław 94, 95, 99 Nowicki Edmund 29, 52, 56-57,161-164, 166,172-173 O Ordyłowski Marek 19 Orzołkowie 202 Osękowski Czesław 9, 21, 30,146,147,151
Ostrowski F. [i.n.] 240 Otto Stefan 169 P Paczkowski Andrzej 21 Panecki Wiktor 63 Pańków Włodzimierz 142, 358 Pasterzowice 243 Paweł VI 91,92,176, 178 Pawlaczyk M. [i.n.] 240 Pettersson Thorleif 7 Pękala Julian 270, 295 Pękala Władysław 271 Piasecki Bolesław 54, 65 Piątek Tadeusz 217,271,305, 396 Piechanowski L. [i.n.] 240 409
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Pieniewski J. [i.n.] 240 Pietrzak Michał 7,10,20,137 Piniarski Marian 240, 345 Piontek Ferdynand 161 Pipka Bogdan 371 Pippa Norris 188 Pius XII 32,48,159 Pluta Wilhelm 66, 69, 75, 77, 79, 82, 86, 91, 94-99,101-103, 105,107,109, 166,168,176,180, 338 Płuciennik [i.n.] 50 Podgórny Michał 185, 267,268, 269,298 Podgórski Stanisław 345 Poleszczuk Mikołaj 207, 217, 222, 235, 275, 279, 280, 297, 305 Popiełuszko Jerzy 340 Pośpiech Józef 183,226,308,397 Pracz J. [i.n.] 270,271,298 Preece Jennifer Jackson 26,292 Preising Konrad 161,162 Preiss W. [i.n.] 226 Proniak P. [i.n.] 240 Proniński Mikołaj 202,217,235,370 Przerywacz Jan 214,216,307,358 Puszczyński Władysław 345, 354 Pytlak Grażyna 102 R Radkiewicz Bekir 202,203, 204 Radkiewiczowie 203 Radkiewicz Stanisław 350 Regulski Edward 244 Repich Tadeusz 345 Richard Cliff 307 Rode Maksymiliana 199, 295 Rodkiewiczowie 202 Rojko Antoni 164 Rokitnicki Apolinary 194 Rosiecki Władysław 371 Rosochacki [i.n.] 87 Rożak Andrzej 371 Różycka Maria 95 Rykała Andrzej 9, 20, 398 410 S Sacewicz Konstanty 272 Sadownik Piotr 339 Safarewiczowie 203 Safarewicz Selim 202,203 Sapieha Adam 294 Sarna Franciszek 368 Siarkowski Michał 345 Sidor Kazimierz 92 Siedlecki Ludwig 69 Sielezinjan 19 Sienkiewicz Aleksander 235 Siwiec Paweł 235 Skarżyński Aleksander 93,179 Skiba [i.n.] 279 Skołucki Wiesław 353, 354 Słabig Arkadiusz 21 Smykała Bronisław 98 Sobkowiak Tomasz 260 Socha Paweł 102,109 Sokołowski Kazimierz 110 Spychaj Krzysztof 109 Stachurski Józef 260 Stalin Józef 316, 317, 318, 323, 324 Staniszewski Bnedykt 19
Stankiewicz Michał 130,346 Stark Rodney 140, 364 Stawowczyk Stanisław 296 Stawski Romuald 244 Stefaniak Józef 18 Stomma Stanisław 71 Stroba Jerzy 66,79,180 Suliga Michał 59 Sygnatowicz Władysław 87 Szafarewieżowie 202 Szakidewiczowie 202 Szalewiczowie 202 Szałagan Maciej 50 Szareyko Henryk 94 Szczegóła Hieronim 142,154, 185 Szczęsnowiczowie 202 Szczukowski Czesław 334 Szehidewicz Mustafa 203 Szelążek Zygmunt 49, 50, 55, 326 Szmid K. [i.n.] 240 Sztachelski Jerzy 68, 69
Indeks osobowy Szutjan 169 Szwagrzyk Krzysztof 19 Szymańska S. [i.n.] 240 Szypuła R. [i.n.] 296 Ś Śmierzchalski-Wachocz Dariusz 19 Śmietana Józef 58, 59 Świtalski Karol 195 T Toczewski Andrzej 21 Tomczak Ryszard 73 Tomkiewicz Kazimierz 169 Trenkler Ryszard 345 Tymczyszyn Bogdan 217,271, 304, 353 Załuczkowski Tadeusz 48,49,173,322 Zamiatała Dominika 18 Zaręba Jan 164 Zaręba Krzysztof 110 Zawieyski Jerzy 62 Zieliński Zygmunt 18,159, 337 Zięba Zbigniew 102 Zilitynkiewicz Jerzy 235 Ziółkowski [i.n.] 304 Zwoliński Jarosław 275 Ż Żarynjan 18 Żurek Robert 167 Żywicki Mieczysław 199,280 U Urban Kazimierz 11, 20,194 Uruski Józef 317 W Wałęsa Lech 344 Wantuła Andrzej 131 Wejman Grzegorz 21 Werner Franciszek 98,167,196 Wieczorek Tadeusz 69 Wielki Brunon 86 Wirth Louis 8 Wiśniowscy 203 WojcieszonekB. [i.n.] 240 Woj cieszyk Elżbieta 19 Wojtyła Karol 85, 91 Wolski Władysław 33 Wójcik Stefan 19 Wysocki Stanisław 368 Wysoczański Wiktor 354 Wyszyński Stefan 32, 36, 49, 54, 85, 89, 91, 172,280,296, 325, 326 Y Yılmaz Esmer 7 Z Zagajewski Tadeusz 20 Zajączkowski Jan 123,195,196, 217, 225, 358 411
İNDEKS GEOGRAFICZNY A Aleksandrów 196 В Babimost 144-145,149,160,167, 238 Baczyna 174, 340 Baranowicze 235 Barcikowice 225,227,229 Barcikowice Duże 190 Barlinek 207, 211,213, 226, 231-233, 250, 288 Bielawa 148 Bielawy 243 Bobrowice 243 Bobrówko 288, 317, 368 Bojadły 144 Bożnów 243 Branków 243 Broniszów 243 Bronowice 368, 369 Brojce 87,192 Brzeg nad Odrą 267 Brzezin 233 Brzostów 243 Brzoza 183,191,197, 211, 213, 222, 233, 234, 235, 368, 370 Brzózka 243 Buczyna 191,197, 233, 234, 235, 356, 369, 370 Budachów 243 Bug 51,149,158, 303 Bukowiec Międzyrzecki 369 Bukowina Bobrzańska 243 Bukówki 152 Bytnica 243 Bytom Odrzański 169, 304, 317 C Chlebowo 241 Chociszewo 169 Chomontowo 368, 369, 370 Choszczno 250 Chromów 243 Chwalęcice 243 Cybinka 34, 59,169, 249 Czarnków 145 Czarnowo 243 Czernica 196 Czerwieńsk 184 Czyżówek 243 D Dalkowo 51 Danków 368 Dąbie 243 Dąbrówka Wielkopolska 167 Dębno 211 Dobiegniew 198, 236, 243, 279, 297, 305, 368, 369, 370, 371 Dobrosłów 243 Dolice 233 Drezdenko 59,149,169, 243, 370 Dychów 243 Dzierżoniów 148 F Florynka 235 G Gaiki 243 Gajec 51 Gaworzyce 168 Gądków Wielki 73,270,295,334 Gdańsk 160,177,202,203 Głogów 34,154-155,167,193,196,226-228, 234,242,262,264-266,275,278
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Gorzów Wielkopolski 17, 34, 50, 74,163, 169,174,190-192, 202, 204-205, 211, 213-214, 216, 225, 229, 231, 233-235, 238, 240-243, 245-246, 250, 265-266, 277, 281-282, 284, 287-289, 293, 301, 307-308, 327, 367, 369-371 Gościeszowice 243 Gościkowo 70, 72, 73 Gościm 204,213,265 Gościniec 192 Gozdnica 199, 217, 243, 262, 270-271, 273, 296-297, 305-306, 349 Górki 144 Górki Noteckie 174 Grębocice 167, 370 Gubin 82,150, 191-192,194, 207, 238-239, 241,249,257, 261,320, 369 H Herztop 33 Horodyszcze 202 I Iłowa 243,271,305 Iwie 202 J Jaczów 174,243 Jakubów 369 Jarogniewice 369, 371 Jasień 249 Jaworzno 114 Jelenia Góra 117,202 К Kalsko 183,190,196,243 Kamień Mały 213 Kargowa 51,144,169, 249 Katowice-Załęż 66 Kawała 322 Kęszyca 213 Kije 191 Klików 243 Kłodawa 87,169, 243, 250, 369 414 Kolsk 144,168 Kołobrzeg 55 Konotop 144 Konradowo 87,169 Kopce 191,194,369 Koperno 191,194, 243, 304, 306 Korbielów 243 Koryta 185,191,298 Kosieczyn 174 Kostrzyn nad Odrą 87,144,150,176,183, 191,207,211,225,250, 277 Koszalin 59, 203 Kowary 267 Kozielice 243 Koźle 243 Kożuchów 183,190-192,200,225-227, 229-230, 232-235, 238, 240-243, 283, 370 Kraków 7-10,15,18,20, 33-34,127,130, 140,171-172,186, 215, 324, 342 Krążkowo 191-192,201,368 KremskNowy 144 Kremsk Stary 144 Krosno Odrzańskie 82,109,191-192,204, 238,241,243,245,249, 367 Królikowice 243 Króżkowo 243 Krzemieniec 235 Krzepielów 243 Krzeszyce 49 Krzyż Wielkopolski 202 Kunkowa 222 Kurowo Wielkie 168 L Legnica 195 Leszno Dolne 236,279, 369, 371 Leszno Górne 183,191,233-234,243, 369-371 Lgiń 167 Lipinki
Łużyckie 59 Lipiny 183,191, 233-234, 241, 369-371 Lipki Wielkie 369 Lipy Małe 152 Lubiechnia Wielka 191,194 Lubikowo 243
Indeks geograficzny Lubsko 63,192,201,204,207,225,238-241, O 245,249, 367-369 Ludwikowice 148 Lutynka 192 Lwówek 267 Oborzany 288 Odra 14, 27, 51,141-42,157,162,168, 195,231,346, 348, 352-353 Ogardy 368 Olsztyn 160 Ołobok 167 Opole 160 Osiecko 213 Osiek 368 OsowaSień 59 Ośno Lubuskie 144 Otyń 169 Ł Łagoszów Wielki 169, 356, 369 Łękomin 243 Ługi 183,191, 211, 213, 233-235, 368, 370 Łysina 169 M Małomice 200, 243 Międzylesie 279 Międzyrzecz 30,38, 72, 84,143,149,174, 183,185,191-192,198,204-205,208, 211, 213,225-226,228,231,233-234, 238-242,245,248,250,256,266-269, 277,279,294,298-299, 301, 306, 367, 369-371 Mir 202 Mirocin Górny 243 Mościce 243 Muchowiec 235 Murzynowo 241 Muszków 243 Myślibórz 250 N Nieśwież 202 Nietkowice 51 Noteć 160 Nowa Sól 45,169,172,190-192,196, 200201, 204, 207, 224-227, 229-230, 234-235, 239-243, 249, 260, 262, 284, 304, 367-371 Nowa Wieś 235 Nowe Czaple 265 Nowe Miasteczko 169,241,243 Nowogródek 201-203 Nowy Jork 216 Nowy Sącz 235 Nysa Łużycka 14, 27, 51,141,157,168 P Paradyż 70, 72 Pasterzowice 243 Piła 144,160 Płoty 301 Podmokle Małe 144 Podmokle Wielkie 144 Policko 174 Polkowice 183 Poznań 17, 37, 57-58, 60,129,147,149, 155,161,164-165,171,193,197, 257-258, 283, 316-317, 319, 352, 373, 376 Poźrzadło 369, 371 Przemków 183,232,243 Przemysł 243 Przetocznia 109 Przewozia 368 Przyborów 243 Przylep 243, 301 Przyłęg 144 Przysieka 144 Przytoczna 243 Pszczew 74, 144, 160,171, 386 Puszczykowo 199,271,304 Pyrnik 144 Pyrzany 51,158, 169 R Racula 243 Radoszyn 174,192 Raduszec 243 415
Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej. Radwanice 370 Ręcz 250 Rokitno 45, 72, 80,107,112,162, 309, 343 Różanki 34,174 Ruszowice 243 Rybaki 243 Rybakowo 243 Rybocice 202,203 Rzepin 144,150,169,191, 234, 238,298, 304 S Sarbia 243 Sarbiewo 206 Sarnowo 152 Siedlnica 169 Sierczynek 192 Sieroszowice 225 Skaleczno 267 Skwierzyna 39, 96, 106,191-195, 198, 204-205, 211, 213-214, 225, 238, 241-243, 256, 277, 279, 284, 287, 294, 296, 306, 324, 369 Sława 169 Sława Śląska 243 Słonim 202 Słonowo 368 Słońsk 169,243,260 Słubice 38, 68, 165, 172,183,184,191, 192, 203, 204, 205, 208, 211, 213, 225, 226, 231, 235,241, 245,250, 265, 367 Słupsk 172 Smólno Wielkie 174 Soroktatary 202 Stara Kopernia 243 Stare Kurowo 369 Strzelce Krajeńskie 87,169,192,204-205, 213, 233-235, 238, 241, 243, 245, 250, 279, 284, 288, 294, 320, 322, 367-369, 371 Sulechów 74,147,149, 155,174,190,195, 233, 241-242, 245, 249, 317, 367 Sulęcin 149,192, 225, 234, 238-239, 241-243, 245, 250, 260, 277, 296, 301, 324, 367, 370 416 Szczecin 17, 59, 65,149,178,202,303 Szczecinek 202 Szlichtyngowa 167,243 Szprotawa 59,155,183,190-192,199, . 204-205, 225, 229, 232-235, 238, 241, 243, 249, 260,279, 297, 304, 367, 369-371 Ś Ścibłów 239 Świebodzin 74,147,154,174,185,191-192, 194,207,214,233,238-239,241,245, 249,265,277,298,317, 367, 369,370 Świniary 241 T Toporów 283, 371 Torzym 183,185,191, 197, 233, 234, 235, 243, 275, 297, 298, 301, 370 Trzcianka 202,203,351 Trzciel 38 Trzebiszewo 241 W Wałbrzych 148,152,202,267 Wałcz 202,279 Wałowice 241 Warszawa 17, 35, 78, 85, 89,92,95,107, 202, 241, 254, 269, 272-274, 279, 282,
284, 298, 300, 306-307, 352 Wasiliszki 202 Watykan 92,112-113, 159,176,179,282, 320, 324, 349-350 Wełmin 369, 370 Wędrzyn 34 Wielisławiec 368 Wirttembergia 308 Witnica 225, 243,250, 277 Witoszyn 174 Włostów 243 Wojnowo 144 Wolna 235 Wolsztyn 249 Wołów 267 Wrocław 17,267,279,314,329
Indeks geograficzny Wschowa 74,149,160,163,167-169,171-172, 192,201,204,238,241-243,245,265, 303, 367,370 Wsielub 202 Wysoka Cerkiew 369 Wyszanów 243 Z Zabór 59 Zatonie 190,229 Zawarcie 250 Zbąszynek 192,240 Zelw 202 Zieleniec 303 Zielona Góra 17, 30,41,42,43, 53, 56, 59-60, 65,69, 72, 74, 78, 82, 87, 92-93, 98,107,111,125,126,136, 145,155,160,166,173,183,189, 190-192,194,196,198,200-201, 203-205, 207, 212, 214-215,217, 224-231, 233-235,238-244, 246, 248-249,257,260,265-267,269-271, 273, 275, 276-277,279,283,285, 287, 290, 296-299, 301, 304-308, 315, 324-325, 331, 339, 347, 353, 367-371 Złotów 160 Zwierzyn 206 Ż Żagań 148,155,156,174,190, 192, 204, 205, 225, 226, 229, 238, 241, 243, 245, 249, 270, 297, 305, 306, 367, 370 Żarków 196, 225 Żary 59, 190,191,192, 200, 204, 205, 225, 226, 229, 238, 239, 241, 242, 245, 246, 249, 297, 367, 368, 369 417 |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Chabasińska, Anna Sikorski, Juliusz 1973- |
| author_GND | (DE-588)1154626288 |
| author_facet | Chabasińska, Anna Sikorski, Juliusz 1973- |
| author_role | aut aut |
| author_sort | Chabasińska, Anna |
| author_variant | a c ac j s js |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046726174 |
| ctrlnum | (OCoLC)1155061261 (DE-599)BVBBV046726174 |
| era | Geschichte 1945-1989 gnd |
| era_facet | Geschichte 1945-1989 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03743nam a2200721 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046726174</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210421 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200519s2019 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788365466778</subfield><subfield code="9">978-83-65466-77-8</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">8365466775</subfield><subfield code="9">83-65466-77-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1155061261</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046726174</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Chabasińska, Anna</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL</subfield><subfield code="c">Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gorzów Wielkopolski</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">417 Seiten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Enthält 59 Tabellen</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seite 377-406</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1945-1989</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Religiöse Minderheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)4140292-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Land Lebus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4111196-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościoły chrześcijańskie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół a państwo</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Mniejszości religijne</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Polityka wyznaniowa</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Postawy</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">PRL.</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Związki wyznaniowe</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Ziemia lubuska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół i państwo / Polska / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół i państwo / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół katolicki / Polska / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Kościół katolicki / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Mniejszości religijne / Polska / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Mniejszości religijne / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1945-1989</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Opracowanie</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Land Lebus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4111196-5</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Katholische Kirche</subfield><subfield code="0">(DE-588)2009545-4</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Religiöse Minderheit</subfield><subfield code="0">(DE-588)4140292-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1945-1989</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Sikorski, Juliusz</subfield><subfield code="d">1973-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1154626288</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim</subfield><subfield code="0">(DE-588)1210203081</subfield><subfield code="4">isb</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Ortsregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20210421</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032136307</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Land Lebus (DE-588)4111196-5 gnd |
| geographic_facet | Land Lebus |
| id | DE-604.BV046726174 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:35:13Z |
| indexdate | 2024-07-10T08:52:10Z |
| institution | BVB |
| institution_GND | (DE-588)1210203081 |
| isbn | 9788365466778 8365466775 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032136307 |
| oclc_num | 1155061261 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 417 Seiten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20210421 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża |
| record_format | marc |
| spelling | Chabasińska, Anna Verfasser aut Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim Gorzów Wielkopolski Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża 2019 417 Seiten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Enthält 59 Tabellen Literaturverzeichnis Seite 377-406 Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd rswk-swf Geschichte 1945-1989 gnd rswk-swf Religiöse Minderheit (DE-588)4140292-3 gnd rswk-swf Land Lebus (DE-588)4111196-5 gnd rswk-swf Kościoły chrześcijańskie Kościół a państwo Mniejszości religijne Polityka wyznaniowa Postawy PRL. Związki wyznaniowe Ziemia lubuska Kościół i państwo / Polska / 1945-1990 Kościół i państwo / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 Kościół katolicki / Polska / 1945-1990 Kościół katolicki / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 Mniejszości religijne / Polska / 1945-1990 Mniejszości religijne / Polska / Ziemia Lubuska (region) / 1945-1990 1901-2000 1945-1989 Opracowanie Land Lebus (DE-588)4111196-5 g Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 b Religiöse Minderheit (DE-588)4140292-3 s Geschichte 1945-1989 z DE-604 Sikorski, Juliusz 1973- Verfasser (DE-588)1154626288 aut Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim (DE-588)1210203081 isb Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Ortsregister |
| spellingShingle | Chabasińska, Anna Sikorski, Juliusz 1973- Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Religiöse Minderheit (DE-588)4140292-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)2009545-4 (DE-588)4140292-3 (DE-588)4111196-5 |
| title | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |
| title_auth | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |
| title_exact_search | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |
| title_exact_search_txtP | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |
| title_full | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |
| title_fullStr | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |
| title_full_unstemmed | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL Anna Chabasińska, Juliusz Sikorski ; Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim |
| title_short | Kościoły i związki wyznaniowe na Ziemi Lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej PRL |
| title_sort | koscioly i zwiazki wyznaniowe na ziemi lubuskiej w obliczu polityki wyznaniowej prl |
| topic | Katholische Kirche (DE-588)2009545-4 gnd Religiöse Minderheit (DE-588)4140292-3 gnd |
| topic_facet | Katholische Kirche Religiöse Minderheit Land Lebus |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032136307&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT chabasinskaanna kosciołyizwiazkiwyznaniowenaziemilubuskiejwobliczupolitykiwyznaniowejprl AT sikorskijuliusz kosciołyizwiazkiwyznaniowenaziemilubuskiejwobliczupolitykiwyznaniowejprl AT akademiaimjakubazparadyzawgorzowiewielkopolskim kosciołyizwiazkiwyznaniowenaziemilubuskiejwobliczupolitykiwyznaniowejprl |