Grembach: etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Łódź
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
2019
|
| Ausgabe: | Wydanie 1 |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract Abstract |
| Beschreibung: | 255 Seiten Illustrationen 21 cm |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046702930 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220118 | ||
| 007 | t| | ||
| 008 | 200504s2019 xx a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |z 9788381425896 |9 978-83-8142-589-6 | ||
| 020 | |z 8381425905 |9 8381425905 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1197718221 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046702930 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Karpińska, Grażyna Ewa |d ca. 20./21. Jh. |e Verfasser |0 (DE-588)113088998X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Grembach |b etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |c Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz |
| 250 | |a Wydanie 1 | ||
| 264 | 1 | |a Łódź |b Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |c 2019 | |
| 300 | |a 255 Seiten |b Illustrationen |c 21 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Kamienice |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Ludność miejska |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Osiedla robotnicze |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Praca |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Robotnicy |2 dbn | |
| 650 | 7 | |a Włókiennictwo |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Podgórze (Łódź ; część miasta) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Widzew (Łódź ; część miasta) |2 dbn | |
| 651 | 7 | |a Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Łódź (Polska) / historia |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Lodz |0 (DE-588)4074299-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Lodz |0 (DE-588)4074299-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra |e Sonstige |0 (DE-588)1049750381 |4 oth | |
| 776 | 0 | 8 | |i Erscheint auch als |n Online-Ausgabe |z 978-83-8142-590-2 |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20220118 | |
| 942 | 1 | 1 | |c 307.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 330.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032113440 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1816254194271649792 |
|---|---|
| adam_text |
SPIS TREŚCI 07 01/0 etnograficznym przewodniku po Grembachu GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 02 / Położenie i nazwa GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 03 / Spacer ulicami Grembacha GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 03 04 / Fabryka ALEKSANDRA KRUPA-ŁAWRYNOWICZ Fragmenty z historii miejsca Początki Zespół fabryczny Niciarka, Hanka, Ariadna Produkcja Inwestycje, technologie, nie tylko nici Praca Struktura zatrudnienia Warunki pracy Między pracownikami Z myślą o robotnikach Przy fabryce ֊ stołówka, łaźnia, żłobek i przedszkole Organizowanie czasu wolnego
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 05 / Domy czynszowe GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 06 / Domy przyfabryczne GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA Ogólna charakterystyka Famuły Pawiak Dom północny Baraki Wyposażenie i organizacja wnętn mieszkalnych 1flQ 07 / Sklepy, zakłady usługowe GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 20^ 08 / Mieszkańcy GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 09 / To już nie jest robotniczy świat GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA Literatura Spis ilustracji Streszczenie / Summary
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli LITERATURA Adamus Anna Maria (2017), Problemy wsi w Polsce Bonisławski Ryszard, Podolska Joanna (2008), w latach 1956-1980 w świetle listów do władz cen tralnych, „Dzieje Najnowsze", r. 49, nr 1, s. 235-243. Spacerownik łódzki, Warszawa. Aleksandrowicz E., Panufinik G., Woińska W. (b.r.w.), Brzostek Błażej (2007), Za progiem. Codzienność w przestrzeni publicznej Warszawy lati 955-1970, Monografia Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 128 im. Jana Brzechwy w Łodzi (maszynopis). Warszawa. Badziak Kazimierz (1997), Juliusz Kunitzer - symbol Łodzi wielonarodowościowej i wielkoprzemysłowej, [w:] Polacy, Niemcy, Żydzi. Sąsiedzi dalecy i bliscy, red. P. Samuś, Łódź, s. 192-228. Budziarek Marek (2013), Świątynie Łodzi, Łódź. Budżety rodzin robotniczych. Wyniki ankiety przeprowa dzonej w Warszawie, Łodzi, Zagłębiu Dąbrowskim i na Górnym Śląsku Bagtajewski Arkadiusz (1999), Miasto - palimpsest, [w:] Miejsce rzeczywiste, miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca, red. M. Kitowska-Łysiak, E. Wolicka, Lublin, s. 317-338. (1930), „Statystyka Polski", 1.12, z. 1-2. Burawoy Michael (2003), Revisits. An Outline of a Theory of Reflexive Ethnography, „American Sociological Review”, nr 5, s. 645-679. Baranowski Bohdan (1988), Łódź i okolice od końca XVI do końca XVIII w., [w:] Łódź. Dzieje miasta. T. 1. Do 1918 r., red. B. Baranowski, J. Fijałek, Warszawa-Łódź, s. 111-147. Bieńkowska Danuta, Cybulski Marek, Umińska-Tytoń Elżbieta (2007), Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe, Łódź. Bieńkowska
Danuta, Umińska-Tytoń Elżbieta (2012), de Certeau Michel (2008), Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przekł. К. Thiel-Jańczuk, Kraków. Cygański Mirosław (1965), Z dziejów okupacji hitle rowskiej w Łodzi, Łódź. Czas wolny: refleksje, dylematy, perspektywy (2011), red. D. Mroczkowska, Warszawa. Nazewnictwo miejskie Łodzi, Łódź. 238 Daszyńska-Golińska Zofia (1891), Przed jutrem. Bonisławski Ryszard, Podolska Joanna (2007), Współczesny ruch kobiecy wobec kwestii robotnic, Spacerownik. Widzew i nie tylko. Dodatek do „Pobudka", nr 7, za: lewicowo.pl (10.03.2019). „Gazety Wyborczej. Łódź", 11 października, http://bi.gazeta.p1/im/5/4636/m4636455.pdf (10.03.2019). Dzieło-działka (2016), red. M. Szczurek, M. Zych, Kraków.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Dzień roboczy (18991, „Goniec Łódzki", nr 43, 21 sierpnia. Gross Feliks (1938) Proletariat i kultura. Warun ki społeczne i gospodarcze kultury proletariatu. Warszawa. Dąbrowski Arkadiusz (2007), Łódzka Fabryka Nici - żywy symbol ziemi obiecanej, http://www.historycznie.uni.lodz.pl/fabryka_nici. htm (10.03.2019). Dąbrowski Arkadiusz (2009), Widzew na starych i nowych widokówkach, [w:] Widzew na starych i nowych widokówkach, red. D. Kaniewska, Łódź, Hałaśliwa mapa (1988), „Dziennik Łódzki, nr 61, s, 5. Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000), Metody badań terenowych, przekł. S. Dymczyk, Poznań. Ihnatowicz Ireneusz (1965), Przemysł łódzki w latach 1860-1900, Wrocław. s. 4-11. Informator FWP (1968), Warszawa. Edensor Tim (2004), Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, przekł. A. Sadza, Jakman Alan (2015), Hanka Sawicka i wyrwany akt Kraków. Fiszbak Jolanta (2005), Historia Łodzi w nazwach urodzenia jej ojca, „MoieMaiorum” nr 7, http://www.moremaiorum.pl/Iipcowy-numer-more-maiorum/ (10.03.2019). ukryta. 0 możliwości i potrzebie integracji różnych dziedzin kształcenia szkolnego na lekcjach edu kacji regionalnej, „Acta Universitatis Lodziensis. Jak pracują w największych naszych spółdzielniach (1925) (2017), [w:] Społem 1906-1939. Idea, Folia Litteraria Polonica", vol. 7, s. 197-214. ludzie, organizacja. T. 2, Wybór źródeł, red. A. Bilewicz, Warszawa, s. 315-320. Galewski Michał (1963), Zielony meteor, [w:] Ucieczka z przedmieścia, Łódź, s. 134-145. Jałowiecki Bohdan, Szczepański Marek S. (2006), Geertz
Clifford (2010), Po fakcie. Dwa kraje, cztery Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa. dekady, jeden antropolog, przekł. T. Tesznar, Kraków. Janik Maciej, Kusiński Jacek, Stępniewski Mariusz, Szambelan Zdzisław (2012), Łódź na mapach Ginsbert Adam (1962), Łódź. Studium 1793-1939, Łódź. monograficzne, Łódź. Jarosz Dariusz (2000), Kobiety a praca zawodowa Gronczewska Anna (2008), Na Grembachu czas stanął, „Dziennik Łódzki", nr 1, s. 6. w latach 1944-1956 (główne problemy w świetle nowych badań źródłowych), [w:] Kobieta a praca. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, War szawa, s. 218-241. Gronczewska Anna (2012), Dawny handel po łódz ka. „Dziennik Łódzki", 19 sierpnia, https://dzien- Jaskółowska Wiktoria (1976), Rozwój stosunków niklodzki.pl/dawny-handel-po-lodzku-zdjecia/ ar/638163 (10.03.2019). „Acta Universitatis Lodziensis. Nauki Ekonomicz ne”, seria 3, nr 16, s. 1-358. mieszkaniowych w Łodzi w latach 1918-1968, 239 „Goniec Łódzki” (1899), nr 87, z. 12, s. 10.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Jaskulski Mirosław (2012), Piwo, flaki garnuszkowe, petersburskie bliny i kawior astrachański, czyli z dziejów gastronomii łódzkiej do 1918 r., Łódź. Karpińska Grażyna Ewa, Kopczyńska-Jaworska Bronisława (1989), Zwyczaje, obyczaje i obrzędy rodzinne w Łodzi, „Zaranie Śląskie", z. 3-4, s. 435-480. Jastrząb Mariusz (2004), Puste półki problem zaopatrzenia ludności w artykuły powszechnego użytku w Polsce w latach 1949-1956, Warszawa. Karpińska Grażyna Ewa, Kopczyńska-Jaworska Bronisława, Wożniak Anna (1992), Pracować żeby żyć, żyć żeby pracować. Warszawa-Łódź. Kalendarz Almanach „Dziennika Łódzkiego” na 1932 rok (1932), Łódź. Kalendarz rz. Katol. parafii św. Kazimierza w Łodzi na rok pański 1933 (1933), Łódź. Kaltenberg-Kwiatkowska Ewa (2007), Biografie mieszkaniowe: domy dzieciństwa babek wnukom opowiedziane, [w:] Co znaczy mieszkać. Szkice antropologiczne, red. G. Woroniecka, Warszawa, s. 136-172. Kampinowski Jerzy (1975), Apetyt na wczasy, „Dziennik Popularny", nr 158, s. 3. Kaniowska Katarzyna (2003), Antropologia i pro blem pamięci, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4, s. 57-65. Karpińska Grażyna Ewa (2004), Miasto wymazy wane. Historia łódzkiego przypadku, [w:] Miasto - przestrzeń kontaktu kulturowego i społecznego, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice, s. 165-178 - Studia Etnologiczne i Antropologiczne, t. 8. Karpińska Grażyna Ewa (2015), Zdobne fasady, smętne palimpsesty. Nie tylko o wyglądzie łódzkich osiedli robotniczych, „Journal of Urban Ethnology", t. 13, s. 39-51. 240 Karpińska Grażyna Ewa (2019), Wokół
pieca i stołu. Praktyki zamieszkiwania łódzkich włókniarzy, [w:] W kuchni. Kulturowe szkice o przestrzeni, red. A. Krupa-Ławrynowicz, K. Orszulak-Dudkowska, Łódź, s. 127-147. Kieszczyński Lucjan (1962), Położenie włókniarzy okręgu łódzkiego w latach kryzysu 1929-1933, „Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia z okresu 1914-1939”, t. 5, s. 93-134. Kita Jarosław, Nartonowicz-Kot Maria (2012), Patroni łódzkich ulic dawniej i dziś, Łódź. Kochanowski Jerzy (2010), Tylnymi drzwiami. Czarny rynek w Polsce 1944-1989, Warszawa. Koliński Michał (2012), Łódź między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź. (1952), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WDU19520330232 (10.03.2019) Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej Kosiński Krzysztof (2008), Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka - obyczaje - szara strefa - patologie, Warszawa. Koter Marek (1988), Rozwój przestrzenny i zabudowa m/osta,[w:] Łódź. Dzieje miasta do 1918 r, t. 1, red. B. Baranowski, j. Fijałek, Warszawa-Łódź, s. 148-191. Kowalczyński Krzysztof R. (2008), Łódź przełomu wieków XIX/XX, Łódź. Kowatczyński Krzysztof R. (2015), Łódź, której nie ma, Łódź.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Kowalski Piotr (2002), Odyseje nasze byle jakie. Droga, przestrzeń i podróżowanie w kulturze współczesnej, Wrocław. Matthews Hugh (2003), The Street as a Liminal Space. The Barbed Spaces of Childhood, [w:] Chil dren in the City. Home, Neighbourhood and Com munity, red. P. Christensen, M. O'Brien, London, Księga Adresowa Przemysłu Fabrycznego w Królestwie Polskim na rok 1905 (1905), Warszawa. s. 101-117, http://www.shahrsazionline.com/ wp-content/uploads/2016/01/Children-in-the-Citywww.shahrsazioniine.com_.pdf (10.03.2019) Księga Adresowa Przemyślu, Handlu i Finansów (1922, 1926), Warszawa. Mayol Pierre (2011), Mieszkać, [w:] M. de Certeau, Kucharska Jadwiga (1976), Czas wolny od pracy, L. Giard, P. Mayol, Wynaleźć codzienność. 2. Miesz kać, gotować, przekł. К. Thiel-Jańczuk, Kraków, [w:] Folklor robotniczej Łodzi. Pokłosie konkursu, red. B. Kopczyńska-Jaworska, J. Kucharska, J.P. Dekowski, Wrocław, s. 115-142. Kulesza Piotr, Michalska Anna, Koliński Michał (2015), Łódzkie kina. Od Bałtyku do Tatr, Łódź. Kuzańska-Obrączkowa Maria (1966), Koncepcje wy chowawcze Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, 1919-1939: analiza założeń i funkcjonowa nia placówek, Wrocław. Lesiakowski Krzysztof (2008), Strajki robotnicze w Łodzi 1945-1976, Łódź. Lewiński Jerzy, Suszek Henryk (1985), Tkactwo ręczne, Warszawa. Lipiński Andrzej (1965), Pozostałości kultury trady cyjnej w łódzkich rodzinach robotniczych, „Łódzkie s. 3-138. Mazurek Małgorzata (2005), Socjalistyczny zakład pracy. Porównanie fabrycznej codzienności w PRL i NRD u
progu lat sześćdziesiątych, Warszawa. Mazurek Małgorzata (2010), Społeczeństwo kolejki. 0 doświadczeniach niedoboru 1945-1989, Warszawa. Milian Lech (2010), Socjologia czasu wolnego: wiedza o czynnościach swobodnie wybieranych, Gdańsk. Mroczka Ludwik (1987), Fenomen robotniczy Dru giej Rzeczypospolitej. Studia z dziejów społecznych łódzkiej klasy robotniczej (1918-1939), Kraków. Nowakowski Marek (2002), Mój słownik PRL-u, Studia Etnograficzne", t. 7, s. 5-39. Warszawa. Łukowska Maria A. (2007), Fabrykant łódzki we Otrfbski Edward (1931), Budżety domowe rodzin wspomnieniach robotników, Łódź. robotniczych w latach 1927 i 1928, Warszawa. Madejska Marta (2018), Aleja Włókniarek, Pawlikowska-Piechotka Anna (2010), Tradycja ogródków działkowych w Polsce, Gdynia. Wołowiec. 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Pazder Janusz (1981), 0 dwóch nobilitacjach fabry ki, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpreta Łódź-Kraków. cja", nr 2, s. 133-136. Marzec Wiktor (2016), Rebelia i reakcja. Rewolucja rs
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Pełka Bolesław (1966), Proces przekształcania podłódzkiej wsi Widzew w robotniczą dzielnicę miasta, [w:] Studia i materiały do dziejów Łodzi i okręgu łódzkiego, t. 2, Uwłaszczenie chłopów i mieszczan-rolników, Łódź, s. 304-328. Schimmel Jeny (1931), Domy na przedmieściach Łodzi, Łódź. Schlögel Karl (2009), W przestrzeni czas czytamy. 0 historii cywilizacji i geopoetyce, przekł. I. Droz dowska, Ł. Musiał, Poznań. Piotrowski Wacław (1966), Społeczno-przestrzenna struktura m. Łodzi. Studium ekologiczne, Wrocław. Plan elektrycznego oświetlenia ulic na rok 1929 (1929), „Hasło", nr 111, s. 6. Podziękowanie (1946), „Głos Robotniczy" nr 56, s. 7. Popławska Irena (1973), Architektura przemysłowa Łodzi w XIX wieku, Warszawa. Pytlas Stefan (1994), Łódzka burżuazja Sikorska-Kowalska Marta (2001), Wizerunek kobiety łódzkiej przełomu XIX i XX wieku. Łódź. Sikorska-Kowalska Marta (2016), Armia nowocze snych niewolnic. Robotnice w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, [w:] Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, red. K. Smiechow- ski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Łódź, s. 49-85. Simmel Georg (2006), Mosti drzwi. Wybór esejów, przekł. M. Lukasiewicz, Warszawa. przemysłowa w latach 1864-1914, Łódź. Sosnowska Joanna (2015), Działalność opiekuńczo„Raj dziecięcy” w żłobkach i przedszkolach (1945), „Dziennik Łódzki”, nr 124, s. 3. Rewers Ewa (2005), Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków. -wychowawcza ochronek dla dzieci przy łódzkich parafiach rzymskokatolickich i ewangelickich podczas I wojny
światowej, „Łódzkie Studia Teologiczne”, nr 24, s. 107-133. Sowiński Paweł (2000), Komunistyczne święto: ob Reymont Władysław (1977), Ziemia obiecana, Warszawa. Roboty brukarskie w bieżącym roku (1932), „Dziennik Łódzki", nr 111, s. 9. Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu (1932, 1936, 1938), Warszawa. Rocznik Przemysłu Odrodzonej Polski 1946-47 (1949), Warszawa. 242 Rżewski Aleksy (1937), Prace statystyczne Zarządu Miejskiego w Łodzi 1918-1934 na tle zagadnień statystyki i polityki komunalnej, Łódź. chody 1 maja w latach 1948-1954, Warszawa. Sowiński Paweł (2005), Wakacje w Polsce Ludowej. Polityka władz i ruch turystyczny (1945-1989j, Warszawa. Spotkanie z mieszkańcami Widzewa (1966), „Dziennik Łódzki”, nr 281, s. 3. Stefański Krzysztof (2016), Narodziny miasta. Architektura i rozwój przestrzenny Łodzi do 1914 roku, Łódź. Stolińska-Pobralska Nella (2012), Publiczno-prawny charakter instytucjonalnej opieki nad dzieckiem trzylet nim w Polsce, „Pedagogika Rodziny", nr 2, s. 115-125.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Studenci PWSFTviT opiekunami DK„Ariadna” (19711, Tyszka Andrzej (1971), Uczestnictwo w kulturze. „Dziennik Łódzki", nr 63,16 marca. 0 różnorodności stylów życia, Warszawa. Stulecie SP nr 66 (1988), „Dziennik Łódzki", nr 107, Uchwała nr 620 Prezydium Rządu z dnia 17 lipea 1952 r. w sprawie zwiększenia stanu zatrudnienia kobiet w gospodarce narodowej (1952), http:// 9 maja. Sulima Roch (1990), Między rajem a śmietnikiem, lkonosfera warzywnych ogródków, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", t. 44, z. 4, s. 47-56. Sumorok Aleksandra (2010), Architektura i urba nistyka Łodzi okresu realizmu socjalistycznego, prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WMP19520731160 (10.03.2019). Urbaniak-Kopeć Alicja (2018), Anioł w domu, mrówka w fabryce, Warszawa. Warszawa. Symotiuk Stefan (1997), Filozofia i genius loci, Warszawa. Szczygielski Zbigniew (1995), Polska Partia Socjali styczna i związane z nią organizacje w okresie II Rzeczypospolitej, Warszawa. Szkup Roman, Pytel Sławomir (2016), Rodzinne ogrody działkowe [ROD] w przestrzeni dużego miasta. Przykład Łodzi, „Prace Komisji Krajobrazu Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet (1924), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WDU19240650636 (10.03.2019). W kilku wierszach (1937), „Głos Poranny", nr 22, s. 10. Wachowska Barbara (1967), Strajki okupacyjne w Łódzkim Okręgu Przemysłowym w latach kryzy su gospodarczego 1929-1933, Łódź. Kulturowego", nr 32, s. 109-124. Walczak Bartosz M. (2010), Zespoły fabryczno- XIX i XX - miasto robotników?
[w:] Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badaw cze, red. K. Smiechowski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Łódź, s. 13-47. Swiątkiewicz Wojciech (1987), Kultura miejskiej społeczności lokalnej, [w:] Społeczności lokalne regionu Górnego Śląska, red. J. Sztumski, (. Wódz, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, s. 15-66. -mieszkalne w europejskim przemyśle włókien niczym w latach 1771-1914. Geneza - rozwój - typologia, Łódź. Wallis Aleksander (1967), Socjologia wielkiego miasta, Warszawa. Warzywoda-Kruszyńska Wielisława, Jankowski Bogdan (2013), Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Łódź. Tatarzyńska Karolina (2017), 120 lat łódzkiej fabry Wilmański Jerzy (1964), Archiwum tradycji łódz ki Ariadna. Po nitce do biznesu. „Gazeta Wyborcza. kich, „Odgłosy", nr 15, s. 7. Łódź", 27 listopada, http://lodz.wyborcza.pl/ lodz/7,154682,22679677,120-lat-fabryki-ariadna-po-nitce-do֊biznesu.html (10.03.2019). Zapasy na zimţ (1990), „Dziennik Łódzki", nr 212, s. 5. 243 Smiechowski Kamil (2016), Łódź przełomu wieków
GREMBÀCH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Źródlak Wojciech (2017), Skorowidz przedmiotowy ŹRÓDŁA ARCHIWALNE: ikonografii łódzkiej do „Łódź w ilustracji", http:// lodź.wilustra cji.kowner.pl/%C5%81wI,%20Przedmiotowy,%201itera%20S%20(2).pdf (10.03.2019). tarnowska Anna (1974), Klasa robotnicza Królestwa Polskiego 1870-1914, Warszawa. tarnowska Anna (2000), Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX iXX wieku, [w:] Kobieta i praca: wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. AlEiAK (Etnograficzne Archiwum Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej, UŁ): - wywiady etnograficzne: AZE B2126-2138, B2162, B2241-2255, B23912396, B2584-2611, B2712-2720, B2817-2830 oraz 14486-14500; A. tarnowska, A. Szwarc, Warszawa, s. 24-42. - prace dyplomowe: Żłobki dla dzieci robotniczych. Uroczyste otwarcie Kwintkiewicz Sławomira, Spędzanie wolnego czasu przez młodzież robotniczą dzielnicy Widzew w XX-leciu międzywojennym, pod kierunkiem prof. dr żłobków i przedszkoli w kilku łódzkich fabrykach (1945), „Głos Robotniczy", nr 132, s. 8. STRONY INTERNETOWE: „Ariadna” S.A. Fabryka Nici https://ariadna.com.pl/ (10.03.2019) Baedeker Łódzki http://baedekerlodz.blogspot.com/2014/12/kinopokoj.html (10.03.2019) Fundusz Wczasów Pracowniczych - wczasy w po/sce, noclegi w po/sce, wypoczynek w polsce, rehabilitacja w polsce, wczasy w górach, wczasy nad morzem hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1982); Pawlak Elżbieta, Rola kościoła w życiu środowiska robotniczego w okresie międzywojennym - na przykładzie
parafii św. Kazimierza w Łodzi, pod kierunkiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jawor skiej (1982); Podkocka Liliana, Adaptacja ludności wiejskiej do warunków miejskich (w okresie międzywojennym i po zakończeniu II wojny światowej), pod kierun kiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1980); http://www.fwp.pl (10.03.2019) Historia nieznana. Blog o historii i historiach bardziej i mniej znanych http://historia-nieznana.blogspot.com/2017/01/ aznowska-wola-grombach-oskar-kossmann.html (10.03.2019) Alów/my po tódzku https://www.facebook.com/mowimypolodzku/ photos/a.540907935949417/612247092148834/ ?type=3 theater (10.03.2019) Ogólnopolska Baza Kolejowa 244 https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=sta cje id=3932 okno=start (10.03.2019) Wţglinska Dorota, Pozycja społeczno-rodzinna za mężnej kobiety pracującej w środowisku łódzkim, pod kierunkiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1982). APŁ (Archiwum Państwowe w Łodzi) - zespół „Towarzystwo Akcyjne Łódzkiej Fabryki Nici Spółka Akcyjna Łódź" (39/499/0) oraz zespół „Akta m. Łodzi", seria 4.19, Wydział Przemysłowy (39/221/0/4.19). WUOZ (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi) - karta ewidencyjna „Zespół fabryczny Łódzkiej Fabryki Nici” (A/93).
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu STRESZCZENIE / SUMMARY Grembach. Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 252 Grembach to osiedle robotnicze, które powstało pod koniec XIX wieku w podłódzkiej wsi Widzew, dziś wchodzi w skład ob szaru zwanego Podgórzem należącym do administracyjnej dzielnicy Widzew. Osiedle nie jest rozpoznawalne i kojarzone z prze strzenią miasta, jego nazwa nie widnieje na planach Łodzi i nie ma odpowiednika w nazewnictwie oficjalnym. Funkcjonuje jako określenie zwyczajowe przechowywane jedynie w ludzkiej pamięci. Historia Grembacha jest wpisana w prze mysłowe dzieje Łodzi. Juliusz Kunitzer na swoich gruntach pod koniec XIX wieku wy budował, wraz z petersburskim kupcem Łazarzem Lourie, fabrykę produkującą nici bawełniane. W 1906 roku większość akcji fa bryki przejął angielski trust niciarski, zaś po 1945 roku przedsiębiorstwo upaństwowio no i nadano imię Hanki Sawickiej oraz han dlową nazwę „Ariadna"; dzisiaj funkcjonuje jako Fabryka Nici ARIADNA S.A. Życie Grembacha i na Grembachu związa ne było z widzewskimi fabrykami włókienni czymi, ale przede wszystkim z wybudowaną tu Fabryką Nici, która dawała pracę, zapew niała mieszkania w przyfabrycznych domach i organizowała czas po pracy. Dziś Grembach jest jedynie śladem po przemysłowej historii miasta i jego potędze. Wiele miejsc na Grem bachu zmieniło swój przestrzenny status, funkcje oraz właścicieli, dużo obiektów znik nęło, pojawiły się nowe. Zmianie uległa jego struktura społeczna, wraz z transformacją ustrojową Fabryka Nici przestała pełnić rolę instytucji
porządkującej relacje społeczne na osiedlu, wyznaczającej ramy życia rodzin nego oraz wzajemne zależności i przyjaźnie między sąsiadami. W przewodniku po Grembachu prowa dzimy czytelnika po konkretnej przestrze ni, w której robotnicy zorganizowali „swój” świat. Jego obraz zrekonstruowałyśmy w oparciu o materiał badawczy składający się z fotografii i wspomnień kilku pokoleń mieszkańców Grembacha, zebranych pod czas etnograficznych badań terenowych w latach 1980-1982 i 2017-2019, doku mentacji pochodzącej z kilku łódzkich archi wów i łódzkiej prasy codziennej. Podążając śladami, które na Grembachu pozostawiła po sobie jego robotnicza przeszłość, i które odsyłają nas do tego, co kiedyś „tu" było, oraz idąc za relacjami wspomnieniowymi odtwa rzającymi życie robotników na Grembachu w okresie międzywojennym i w czasie PRL, uwypuklamy strukturę osiedla jako palimp sestu robotniczego. Zgromadzone opowie ści podzieliłyśmy według zawartych w nich
G R E M BAC H Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 253 - analitycznie wyodrębnionych - wątków układających się w tematy: ulice, fabryka, domy czynszowe, domy przyfabryczne, skle py i zakłady usługowe, mieszkańcy, dodając do nich antropologiczne komentarze. Utwo rzyłyśmy w ten sposób jedną meganarrację rekonstruującą życie na Grembachu zarów no w jego codziennym dzianiu się, jaki histo rycznym trwaniu. Strukturę palimpsestu ma również prze wodnik po Grembachu. Tekstowy palimpsest składa się z trzech nakładających się, uzupeł niających, przenikających i rozmawiających ze sobą warstw: ludzkich opowieści, ramy historycznej i dokumentów ikonograficznych. W przewodniku zostały one scalone w sposób pozwalający wyeksponować ścieżki wędro wania przez przestrzeń Grembacha, o której opowiadamy w swej badawczej rekonstrukcji. Książka Grembach. Etnograficzny prze wodnik po łódzkim osiedlu jest pierwszą szczegółową prezentacją tego fragmentu Łodzi. Do tej pory Grembach nie doczekał się odrębnego opracowania, nie napisano o nim ani książek, ani artykułów, nie poświęcono mu fotograficznych albumów. W kilku arty kułach omawiających dzieje przemysłowej Łodzi lub przedstawiających historię prze kształcania Widzewa - najpierw rządowej wsi, później robotniczego przedmieścia - w dzielnicę miasta, można znaleźć jedynie zdawkowe informacje o Łódzkiej Fabryce Nici i robotniczych famułach.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Grembach. An Ethnographic Guide to a Łódź Housing Estate 254 Grembach is a working-class housing es tate built in the late 19th century in the villa ge of Widzew near Łódź; today, it lies in a ne ighbourhood known as Podgórze, belonging to the administrative district of Widzew. The estate is not recognised as a separate entity, it is not associated with the city-space, its name is not placed on the maps of the city of Łódź, and it is absent from the official records of place-names. It functions as a customary name preserved only in human memory. The history of Grembach is a component of the history of Łódź industry. In the late 19th century, Juliusz Kunitzer, in cooperation with a St. Petersburg merchant Lazar Lourie, established a cotton thread factory in his es tate. In 1906, the bulk of its shares was taken over by a thread-manufacturing trust from England. After 1945, the factory was natio nalised under the trade name "Ariadna", and named after Hanka Sawicka. Today, it opera tes as Fabryka Nici ARIADNA S.A. The life of, and in, Grembach was asso ciated with the Widzew weaving mills; but the thread factory was even more essential to it, as it ensured employment, provided lodgings in factory-owned houses, and or ganised leisure time activities. Today, Grem bach constitutes no more than a trace of the industrial history of the city and of its former might. Many locations have changed their spatial status, their functions and their owners; many structures were demolished and new ones were built. The social
structu re of Grembach has changed as well; in the period of the political transformation, the thread factory lost its place as the institution that imposed order on the social relations in the estate, provided the framework for fa mily life and defined the interdependencies and friendships between neighbours. In our guide to Grembach, we lead the reader around a tangible space in which the workers used to organise their world. Its image has been reconstructed based on materials comprising photographs and memories gathered from a few genera tions of Grembach residents in the course of ethnographic field research in the years 1980-1982 and 2017-2019, documentation obtained from several city archives, and the local daily press. Tracing the signs of its wor king-class history referring to what used to be "here" in the past, and following the te stimonies describing the lives of workers at Grembach in the inter-war period and in the years of the People’s Republic of Poland, we highlight the structure of the estate as a wor king-class palimpsest. The narratives have been divided according to the analytically
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 255 demarcated themes grouped into larger sub jects: streets, factory, tenements with rented lodgings, factory-owned houses, shops and service enterprises, residents; each of them has been provided with an anthropological commentary. In this manner, we created an overall super-narrative that reconstructs the life at Grembach in both its everyday pro gression and its historical permanence. The guide to Grembach has a palimpsest structure as well. The textual palimpsest comprises three superimposed, interpene trating, mutually supplementing and com municating layers, namely, the narratives, the historical framework, and the iconographie documents. The guide brings them together in a manner that highlights the paths leading through the space of Grembach narrated in our research reconstruction. The book Grembach. Etnograficzny prze wodnik po łódzkim osiedlu constitutes the first detailed presentation of this area of Łódź. So far, Grembach has not been descri bed in a monographic study, neither books nor articles had been written about it and no relevant photographic albums are in existence. Some articles discussing the hi story of industry in Łódź or presenting the transformation of Widzew from a state-ow ned village and then a working-class suburb into a city’s district contain only brief refe rences to the local thread factory and the houses for workers. |
| adam_txt |
SPIS TREŚCI 07 01/0 etnograficznym przewodniku po Grembachu GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 02 / Położenie i nazwa GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 03 / Spacer ulicami Grembacha GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 03 04 / Fabryka ALEKSANDRA KRUPA-ŁAWRYNOWICZ Fragmenty z historii miejsca Początki Zespół fabryczny Niciarka, Hanka, Ariadna Produkcja Inwestycje, technologie, nie tylko nici Praca Struktura zatrudnienia Warunki pracy Między pracownikami Z myślą o robotnikach Przy fabryce ֊ stołówka, łaźnia, żłobek i przedszkole Organizowanie czasu wolnego
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 05 / Domy czynszowe GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 06 / Domy przyfabryczne GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA Ogólna charakterystyka Famuły Pawiak Dom północny Baraki Wyposażenie i organizacja wnętn mieszkalnych 1flQ 07 / Sklepy, zakłady usługowe GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 20^ 08 / Mieszkańcy GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA 09 / To już nie jest robotniczy świat GRAŻYNA EWA KARPIŃSKA Literatura Spis ilustracji Streszczenie / Summary
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli LITERATURA Adamus Anna Maria (2017), Problemy wsi w Polsce Bonisławski Ryszard, Podolska Joanna (2008), w latach 1956-1980 w świetle listów do władz cen tralnych, „Dzieje Najnowsze", r. 49, nr 1, s. 235-243. Spacerownik łódzki, Warszawa. Aleksandrowicz E., Panufinik G., Woińska W. (b.r.w.), Brzostek Błażej (2007), Za progiem. Codzienność w przestrzeni publicznej Warszawy lati 955-1970, Monografia Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 128 im. Jana Brzechwy w Łodzi (maszynopis). Warszawa. Badziak Kazimierz (1997), Juliusz Kunitzer - symbol Łodzi wielonarodowościowej i wielkoprzemysłowej, [w:] Polacy, Niemcy, Żydzi. Sąsiedzi dalecy i bliscy, red. P. Samuś, Łódź, s. 192-228. Budziarek Marek (2013), Świątynie Łodzi, Łódź. Budżety rodzin robotniczych. Wyniki ankiety przeprowa dzonej w Warszawie, Łodzi, Zagłębiu Dąbrowskim i na Górnym Śląsku Bagtajewski Arkadiusz (1999), Miasto - palimpsest, [w:] Miejsce rzeczywiste, miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca, red. M. Kitowska-Łysiak, E. Wolicka, Lublin, s. 317-338. (1930), „Statystyka Polski", 1.12, z. 1-2. Burawoy Michael (2003), Revisits. An Outline of a Theory of Reflexive Ethnography, „American Sociological Review”, nr 5, s. 645-679. Baranowski Bohdan (1988), Łódź i okolice od końca XVI do końca XVIII w., [w:] Łódź. Dzieje miasta. T. 1. Do 1918 r., red. B. Baranowski, J. Fijałek, Warszawa-Łódź, s. 111-147. Bieńkowska Danuta, Cybulski Marek, Umińska-Tytoń Elżbieta (2007), Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne, kulturowe, Łódź. Bieńkowska
Danuta, Umińska-Tytoń Elżbieta (2012), de Certeau Michel (2008), Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przekł. К. Thiel-Jańczuk, Kraków. Cygański Mirosław (1965), Z dziejów okupacji hitle rowskiej w Łodzi, Łódź. Czas wolny: refleksje, dylematy, perspektywy (2011), red. D. Mroczkowska, Warszawa. Nazewnictwo miejskie Łodzi, Łódź. 238 Daszyńska-Golińska Zofia (1891), Przed jutrem. Bonisławski Ryszard, Podolska Joanna (2007), Współczesny ruch kobiecy wobec kwestii robotnic, Spacerownik. Widzew i nie tylko. Dodatek do „Pobudka", nr 7, za: lewicowo.pl (10.03.2019). „Gazety Wyborczej. Łódź", 11 października, http://bi.gazeta.p1/im/5/4636/m4636455.pdf (10.03.2019). Dzieło-działka (2016), red. M. Szczurek, M. Zych, Kraków.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Dzień roboczy (18991, „Goniec Łódzki", nr 43, 21 sierpnia. Gross Feliks (1938) Proletariat i kultura. Warun ki społeczne i gospodarcze kultury proletariatu. Warszawa. Dąbrowski Arkadiusz (2007), Łódzka Fabryka Nici - żywy symbol ziemi obiecanej, http://www.historycznie.uni.lodz.pl/fabryka_nici. htm (10.03.2019). Dąbrowski Arkadiusz (2009), Widzew na starych i nowych widokówkach, [w:] Widzew na starych i nowych widokówkach, red. D. Kaniewska, Łódź, Hałaśliwa mapa (1988), „Dziennik Łódzki, nr 61, s, 5. Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000), Metody badań terenowych, przekł. S. Dymczyk, Poznań. Ihnatowicz Ireneusz (1965), Przemysł łódzki w latach 1860-1900, Wrocław. s. 4-11. Informator FWP (1968), Warszawa. Edensor Tim (2004), Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, przekł. A. Sadza, Jakman Alan (2015), Hanka Sawicka i wyrwany akt Kraków. Fiszbak Jolanta (2005), Historia Łodzi w nazwach urodzenia jej ojca, „MoieMaiorum” nr 7, http://www.moremaiorum.pl/Iipcowy-numer-more-maiorum/ (10.03.2019). ukryta. 0 możliwości i potrzebie integracji różnych dziedzin kształcenia szkolnego na lekcjach edu kacji regionalnej, „Acta Universitatis Lodziensis. Jak pracują w największych naszych spółdzielniach (1925) (2017), [w:] Społem 1906-1939. Idea, Folia Litteraria Polonica", vol. 7, s. 197-214. ludzie, organizacja. T. 2, Wybór źródeł, red. A. Bilewicz, Warszawa, s. 315-320. Galewski Michał (1963), Zielony meteor, [w:] Ucieczka z przedmieścia, Łódź, s. 134-145. Jałowiecki Bohdan, Szczepański Marek S. (2006), Geertz
Clifford (2010), Po fakcie. Dwa kraje, cztery Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa. dekady, jeden antropolog, przekł. T. Tesznar, Kraków. Janik Maciej, Kusiński Jacek, Stępniewski Mariusz, Szambelan Zdzisław (2012), Łódź na mapach Ginsbert Adam (1962), Łódź. Studium 1793-1939, Łódź. monograficzne, Łódź. Jarosz Dariusz (2000), Kobiety a praca zawodowa Gronczewska Anna (2008), Na Grembachu czas stanął, „Dziennik Łódzki", nr 1, s. 6. w latach 1944-1956 (główne problemy w świetle nowych badań źródłowych), [w:] Kobieta a praca. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, War szawa, s. 218-241. Gronczewska Anna (2012), Dawny handel po łódz ka. „Dziennik Łódzki", 19 sierpnia, https://dzien- Jaskółowska Wiktoria (1976), Rozwój stosunków niklodzki.pl/dawny-handel-po-lodzku-zdjecia/ ar/638163 (10.03.2019). „Acta Universitatis Lodziensis. Nauki Ekonomicz ne”, seria 3, nr 16, s. 1-358. mieszkaniowych w Łodzi w latach 1918-1968, 239 „Goniec Łódzki” (1899), nr 87, z. 12, s. 10.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Jaskulski Mirosław (2012), Piwo, flaki garnuszkowe, petersburskie bliny i kawior astrachański, czyli z dziejów gastronomii łódzkiej do 1918 r., Łódź. Karpińska Grażyna Ewa, Kopczyńska-Jaworska Bronisława (1989), Zwyczaje, obyczaje i obrzędy rodzinne w Łodzi, „Zaranie Śląskie", z. 3-4, s. 435-480. Jastrząb Mariusz (2004), Puste półki problem zaopatrzenia ludności w artykuły powszechnego użytku w Polsce w latach 1949-1956, Warszawa. Karpińska Grażyna Ewa, Kopczyńska-Jaworska Bronisława, Wożniak Anna (1992), Pracować żeby żyć, żyć żeby pracować. Warszawa-Łódź. Kalendarz Almanach „Dziennika Łódzkiego” na 1932 rok (1932), Łódź. Kalendarz rz. Katol. parafii św. Kazimierza w Łodzi na rok pański 1933 (1933), Łódź. Kaltenberg-Kwiatkowska Ewa (2007), Biografie mieszkaniowe: domy dzieciństwa babek wnukom opowiedziane, [w:] Co znaczy mieszkać. Szkice antropologiczne, red. G. Woroniecka, Warszawa, s. 136-172. Kampinowski Jerzy (1975), Apetyt na wczasy, „Dziennik Popularny", nr 158, s. 3. Kaniowska Katarzyna (2003), Antropologia i pro blem pamięci, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4, s. 57-65. Karpińska Grażyna Ewa (2004), Miasto wymazy wane. Historia łódzkiego przypadku, [w:] Miasto - przestrzeń kontaktu kulturowego i społecznego, red. I. Bukowska-Floreńska, Katowice, s. 165-178 - Studia Etnologiczne i Antropologiczne, t. 8. Karpińska Grażyna Ewa (2015), Zdobne fasady, smętne palimpsesty. Nie tylko o wyglądzie łódzkich osiedli robotniczych, „Journal of Urban Ethnology", t. 13, s. 39-51. 240 Karpińska Grażyna Ewa (2019), Wokół
pieca i stołu. Praktyki zamieszkiwania łódzkich włókniarzy, [w:] W kuchni. Kulturowe szkice o przestrzeni, red. A. Krupa-Ławrynowicz, K. Orszulak-Dudkowska, Łódź, s. 127-147. Kieszczyński Lucjan (1962), Położenie włókniarzy okręgu łódzkiego w latach kryzysu 1929-1933, „Najnowsze Dzieje Polski. Materiały i Studia z okresu 1914-1939”, t. 5, s. 93-134. Kita Jarosław, Nartonowicz-Kot Maria (2012), Patroni łódzkich ulic dawniej i dziś, Łódź. Kochanowski Jerzy (2010), Tylnymi drzwiami. Czarny rynek w Polsce 1944-1989, Warszawa. Koliński Michał (2012), Łódź między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź. (1952), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WDU19520330232 (10.03.2019) Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej Kosiński Krzysztof (2008), Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka - obyczaje - szara strefa - patologie, Warszawa. Koter Marek (1988), Rozwój przestrzenny i zabudowa m/osta,[w:] Łódź. Dzieje miasta do 1918 r, t. 1, red. B. Baranowski, j. Fijałek, Warszawa-Łódź, s. 148-191. Kowalczyński Krzysztof R. (2008), Łódź przełomu wieków XIX/XX, Łódź. Kowatczyński Krzysztof R. (2015), Łódź, której nie ma, Łódź.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Kowalski Piotr (2002), Odyseje nasze byle jakie. Droga, przestrzeń i podróżowanie w kulturze współczesnej, Wrocław. Matthews Hugh (2003), The Street as a Liminal Space. The Barbed Spaces of Childhood, [w:] Chil dren in the City. Home, Neighbourhood and Com munity, red. P. Christensen, M. O'Brien, London, Księga Adresowa Przemysłu Fabrycznego w Królestwie Polskim na rok 1905 (1905), Warszawa. s. 101-117, http://www.shahrsazionline.com/ wp-content/uploads/2016/01/Children-in-the-Citywww.shahrsazioniine.com_.pdf (10.03.2019) Księga Adresowa Przemyślu, Handlu i Finansów (1922, 1926), Warszawa. Mayol Pierre (2011), Mieszkać, [w:] M. de Certeau, Kucharska Jadwiga (1976), Czas wolny od pracy, L. Giard, P. Mayol, Wynaleźć codzienność. 2. Miesz kać, gotować, przekł. К. Thiel-Jańczuk, Kraków, [w:] Folklor robotniczej Łodzi. Pokłosie konkursu, red. B. Kopczyńska-Jaworska, J. Kucharska, J.P. Dekowski, Wrocław, s. 115-142. Kulesza Piotr, Michalska Anna, Koliński Michał (2015), Łódzkie kina. Od Bałtyku do Tatr, Łódź. Kuzańska-Obrączkowa Maria (1966), Koncepcje wy chowawcze Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, 1919-1939: analiza założeń i funkcjonowa nia placówek, Wrocław. Lesiakowski Krzysztof (2008), Strajki robotnicze w Łodzi 1945-1976, Łódź. Lewiński Jerzy, Suszek Henryk (1985), Tkactwo ręczne, Warszawa. Lipiński Andrzej (1965), Pozostałości kultury trady cyjnej w łódzkich rodzinach robotniczych, „Łódzkie s. 3-138. Mazurek Małgorzata (2005), Socjalistyczny zakład pracy. Porównanie fabrycznej codzienności w PRL i NRD u
progu lat sześćdziesiątych, Warszawa. Mazurek Małgorzata (2010), Społeczeństwo kolejki. 0 doświadczeniach niedoboru 1945-1989, Warszawa. Milian Lech (2010), Socjologia czasu wolnego: wiedza o czynnościach swobodnie wybieranych, Gdańsk. Mroczka Ludwik (1987), Fenomen robotniczy Dru giej Rzeczypospolitej. Studia z dziejów społecznych łódzkiej klasy robotniczej (1918-1939), Kraków. Nowakowski Marek (2002), Mój słownik PRL-u, Studia Etnograficzne", t. 7, s. 5-39. Warszawa. Łukowska Maria A. (2007), Fabrykant łódzki we Otrfbski Edward (1931), Budżety domowe rodzin wspomnieniach robotników, Łódź. robotniczych w latach 1927 i 1928, Warszawa. Madejska Marta (2018), Aleja Włókniarek, Pawlikowska-Piechotka Anna (2010), Tradycja ogródków działkowych w Polsce, Gdynia. Wołowiec. 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Pazder Janusz (1981), 0 dwóch nobilitacjach fabry ki, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpreta Łódź-Kraków. cja", nr 2, s. 133-136. Marzec Wiktor (2016), Rebelia i reakcja. Rewolucja rs
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Pełka Bolesław (1966), Proces przekształcania podłódzkiej wsi Widzew w robotniczą dzielnicę miasta, [w:] Studia i materiały do dziejów Łodzi i okręgu łódzkiego, t. 2, Uwłaszczenie chłopów i mieszczan-rolników, Łódź, s. 304-328. Schimmel Jeny (1931), Domy na przedmieściach Łodzi, Łódź. Schlögel Karl (2009), W przestrzeni czas czytamy. 0 historii cywilizacji i geopoetyce, przekł. I. Droz dowska, Ł. Musiał, Poznań. Piotrowski Wacław (1966), Społeczno-przestrzenna struktura m. Łodzi. Studium ekologiczne, Wrocław. Plan elektrycznego oświetlenia ulic na rok 1929 (1929), „Hasło", nr 111, s. 6. Podziękowanie (1946), „Głos Robotniczy" nr 56, s. 7. Popławska Irena (1973), Architektura przemysłowa Łodzi w XIX wieku, Warszawa. Pytlas Stefan (1994), Łódzka burżuazja Sikorska-Kowalska Marta (2001), Wizerunek kobiety łódzkiej przełomu XIX i XX wieku. Łódź. Sikorska-Kowalska Marta (2016), Armia nowocze snych niewolnic. Robotnice w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, [w:] Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badawcze, red. K. Smiechow- ski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Łódź, s. 49-85. Simmel Georg (2006), Mosti drzwi. Wybór esejów, przekł. M. Lukasiewicz, Warszawa. przemysłowa w latach 1864-1914, Łódź. Sosnowska Joanna (2015), Działalność opiekuńczo„Raj dziecięcy” w żłobkach i przedszkolach (1945), „Dziennik Łódzki”, nr 124, s. 3. Rewers Ewa (2005), Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków. -wychowawcza ochronek dla dzieci przy łódzkich parafiach rzymskokatolickich i ewangelickich podczas I wojny
światowej, „Łódzkie Studia Teologiczne”, nr 24, s. 107-133. Sowiński Paweł (2000), Komunistyczne święto: ob Reymont Władysław (1977), Ziemia obiecana, Warszawa. Roboty brukarskie w bieżącym roku (1932), „Dziennik Łódzki", nr 111, s. 9. Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu (1932, 1936, 1938), Warszawa. Rocznik Przemysłu Odrodzonej Polski 1946-47 (1949), Warszawa. 242 Rżewski Aleksy (1937), Prace statystyczne Zarządu Miejskiego w Łodzi 1918-1934 na tle zagadnień statystyki i polityki komunalnej, Łódź. chody 1 maja w latach 1948-1954, Warszawa. Sowiński Paweł (2005), Wakacje w Polsce Ludowej. Polityka władz i ruch turystyczny (1945-1989j, Warszawa. Spotkanie z mieszkańcami Widzewa (1966), „Dziennik Łódzki”, nr 281, s. 3. Stefański Krzysztof (2016), Narodziny miasta. Architektura i rozwój przestrzenny Łodzi do 1914 roku, Łódź. Stolińska-Pobralska Nella (2012), Publiczno-prawny charakter instytucjonalnej opieki nad dzieckiem trzylet nim w Polsce, „Pedagogika Rodziny", nr 2, s. 115-125.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Studenci PWSFTviT opiekunami DK„Ariadna” (19711, Tyszka Andrzej (1971), Uczestnictwo w kulturze. „Dziennik Łódzki", nr 63,16 marca. 0 różnorodności stylów życia, Warszawa. Stulecie SP nr 66 (1988), „Dziennik Łódzki", nr 107, Uchwała nr 620 Prezydium Rządu z dnia 17 lipea 1952 r. w sprawie zwiększenia stanu zatrudnienia kobiet w gospodarce narodowej (1952), http:// 9 maja. Sulima Roch (1990), Między rajem a śmietnikiem, lkonosfera warzywnych ogródków, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa", t. 44, z. 4, s. 47-56. Sumorok Aleksandra (2010), Architektura i urba nistyka Łodzi okresu realizmu socjalistycznego, prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WMP19520731160 (10.03.2019). Urbaniak-Kopeć Alicja (2018), Anioł w domu, mrówka w fabryce, Warszawa. Warszawa. Symotiuk Stefan (1997), Filozofia i genius loci, Warszawa. Szczygielski Zbigniew (1995), Polska Partia Socjali styczna i związane z nią organizacje w okresie II Rzeczypospolitej, Warszawa. Szkup Roman, Pytel Sławomir (2016), Rodzinne ogrody działkowe [ROD] w przestrzeni dużego miasta. Przykład Łodzi, „Prace Komisji Krajobrazu Ustawa z dnia 2 lipea 1924 r. w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet (1924), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails. xsp?id=WDU19240650636 (10.03.2019). W kilku wierszach (1937), „Głos Poranny", nr 22, s. 10. Wachowska Barbara (1967), Strajki okupacyjne w Łódzkim Okręgu Przemysłowym w latach kryzy su gospodarczego 1929-1933, Łódź. Kulturowego", nr 32, s. 109-124. Walczak Bartosz M. (2010), Zespoły fabryczno- XIX i XX - miasto robotników?
[w:] Robotnicy Łodzi drugiej połowy XIX wieku. Nowe kierunki badaw cze, red. K. Smiechowski, M. Sikorska-Kowalska, K. Fukumoto, Łódź, s. 13-47. Swiątkiewicz Wojciech (1987), Kultura miejskiej społeczności lokalnej, [w:] Społeczności lokalne regionu Górnego Śląska, red. J. Sztumski, (. Wódz, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, s. 15-66. -mieszkalne w europejskim przemyśle włókien niczym w latach 1771-1914. Geneza - rozwój - typologia, Łódź. Wallis Aleksander (1967), Socjologia wielkiego miasta, Warszawa. Warzywoda-Kruszyńska Wielisława, Jankowski Bogdan (2013), Ciągłość i zmiana w łódzkich enklawach biedy, Łódź. Tatarzyńska Karolina (2017), 120 lat łódzkiej fabry Wilmański Jerzy (1964), Archiwum tradycji łódz ki Ariadna. Po nitce do biznesu. „Gazeta Wyborcza. kich, „Odgłosy", nr 15, s. 7. Łódź", 27 listopada, http://lodz.wyborcza.pl/ lodz/7,154682,22679677,120-lat-fabryki-ariadna-po-nitce-do֊biznesu.html (10.03.2019). Zapasy na zimţ (1990), „Dziennik Łódzki", nr 212, s. 5. 243 Smiechowski Kamil (2016), Łódź przełomu wieków
GREMBÀCH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Źródlak Wojciech (2017), Skorowidz przedmiotowy ŹRÓDŁA ARCHIWALNE: ikonografii łódzkiej do „Łódź w ilustracji", http:// lodź.wilustra cji.kowner.pl/%C5%81wI,%20Przedmiotowy,%201itera%20S%20(2).pdf (10.03.2019). tarnowska Anna (1974), Klasa robotnicza Królestwa Polskiego 1870-1914, Warszawa. tarnowska Anna (2000), Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX iXX wieku, [w:] Kobieta i praca: wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. AlEiAK (Etnograficzne Archiwum Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej, UŁ): - wywiady etnograficzne: AZE B2126-2138, B2162, B2241-2255, B23912396, B2584-2611, B2712-2720, B2817-2830 oraz 14486-14500; A. tarnowska, A. Szwarc, Warszawa, s. 24-42. - prace dyplomowe: Żłobki dla dzieci robotniczych. Uroczyste otwarcie Kwintkiewicz Sławomira, Spędzanie wolnego czasu przez młodzież robotniczą dzielnicy Widzew w XX-leciu międzywojennym, pod kierunkiem prof. dr żłobków i przedszkoli w kilku łódzkich fabrykach (1945), „Głos Robotniczy", nr 132, s. 8. STRONY INTERNETOWE: „Ariadna” S.A. Fabryka Nici https://ariadna.com.pl/ (10.03.2019) Baedeker Łódzki http://baedekerlodz.blogspot.com/2014/12/kinopokoj.html (10.03.2019) Fundusz Wczasów Pracowniczych - wczasy w po/sce, noclegi w po/sce, wypoczynek w polsce, rehabilitacja w polsce, wczasy w górach, wczasy nad morzem hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1982); Pawlak Elżbieta, Rola kościoła w życiu środowiska robotniczego w okresie międzywojennym - na przykładzie
parafii św. Kazimierza w Łodzi, pod kierunkiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jawor skiej (1982); Podkocka Liliana, Adaptacja ludności wiejskiej do warunków miejskich (w okresie międzywojennym i po zakończeniu II wojny światowej), pod kierun kiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1980); http://www.fwp.pl (10.03.2019) Historia nieznana. Blog o historii i historiach bardziej i mniej znanych http://historia-nieznana.blogspot.com/2017/01/ aznowska-wola-grombach-oskar-kossmann.html (10.03.2019) Alów/my po tódzku https://www.facebook.com/mowimypolodzku/ photos/a.540907935949417/612247092148834/ ?type=3 theater (10.03.2019) Ogólnopolska Baza Kolejowa 244 https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=sta cje id=3932 okno=start (10.03.2019) Wţglinska Dorota, Pozycja społeczno-rodzinna za mężnej kobiety pracującej w środowisku łódzkim, pod kierunkiem prof. dr hab. В. Kopczyńskiej-Jaworskiej (1982). APŁ (Archiwum Państwowe w Łodzi) - zespół „Towarzystwo Akcyjne Łódzkiej Fabryki Nici Spółka Akcyjna Łódź" (39/499/0) oraz zespół „Akta m. Łodzi", seria 4.19, Wydział Przemysłowy (39/221/0/4.19). WUOZ (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi) - karta ewidencyjna „Zespół fabryczny Łódzkiej Fabryki Nici” (A/93).
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu STRESZCZENIE / SUMMARY Grembach. Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 252 Grembach to osiedle robotnicze, które powstało pod koniec XIX wieku w podłódzkiej wsi Widzew, dziś wchodzi w skład ob szaru zwanego Podgórzem należącym do administracyjnej dzielnicy Widzew. Osiedle nie jest rozpoznawalne i kojarzone z prze strzenią miasta, jego nazwa nie widnieje na planach Łodzi i nie ma odpowiednika w nazewnictwie oficjalnym. Funkcjonuje jako określenie zwyczajowe przechowywane jedynie w ludzkiej pamięci. Historia Grembacha jest wpisana w prze mysłowe dzieje Łodzi. Juliusz Kunitzer na swoich gruntach pod koniec XIX wieku wy budował, wraz z petersburskim kupcem Łazarzem Lourie, fabrykę produkującą nici bawełniane. W 1906 roku większość akcji fa bryki przejął angielski trust niciarski, zaś po 1945 roku przedsiębiorstwo upaństwowio no i nadano imię Hanki Sawickiej oraz han dlową nazwę „Ariadna"; dzisiaj funkcjonuje jako Fabryka Nici ARIADNA S.A. Życie Grembacha i na Grembachu związa ne było z widzewskimi fabrykami włókienni czymi, ale przede wszystkim z wybudowaną tu Fabryką Nici, która dawała pracę, zapew niała mieszkania w przyfabrycznych domach i organizowała czas po pracy. Dziś Grembach jest jedynie śladem po przemysłowej historii miasta i jego potędze. Wiele miejsc na Grem bachu zmieniło swój przestrzenny status, funkcje oraz właścicieli, dużo obiektów znik nęło, pojawiły się nowe. Zmianie uległa jego struktura społeczna, wraz z transformacją ustrojową Fabryka Nici przestała pełnić rolę instytucji
porządkującej relacje społeczne na osiedlu, wyznaczającej ramy życia rodzin nego oraz wzajemne zależności i przyjaźnie między sąsiadami. W przewodniku po Grembachu prowa dzimy czytelnika po konkretnej przestrze ni, w której robotnicy zorganizowali „swój” świat. Jego obraz zrekonstruowałyśmy w oparciu o materiał badawczy składający się z fotografii i wspomnień kilku pokoleń mieszkańców Grembacha, zebranych pod czas etnograficznych badań terenowych w latach 1980-1982 i 2017-2019, doku mentacji pochodzącej z kilku łódzkich archi wów i łódzkiej prasy codziennej. Podążając śladami, które na Grembachu pozostawiła po sobie jego robotnicza przeszłość, i które odsyłają nas do tego, co kiedyś „tu" było, oraz idąc za relacjami wspomnieniowymi odtwa rzającymi życie robotników na Grembachu w okresie międzywojennym i w czasie PRL, uwypuklamy strukturę osiedla jako palimp sestu robotniczego. Zgromadzone opowie ści podzieliłyśmy według zawartych w nich
G R E M BAC H Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 253 - analitycznie wyodrębnionych - wątków układających się w tematy: ulice, fabryka, domy czynszowe, domy przyfabryczne, skle py i zakłady usługowe, mieszkańcy, dodając do nich antropologiczne komentarze. Utwo rzyłyśmy w ten sposób jedną meganarrację rekonstruującą życie na Grembachu zarów no w jego codziennym dzianiu się, jaki histo rycznym trwaniu. Strukturę palimpsestu ma również prze wodnik po Grembachu. Tekstowy palimpsest składa się z trzech nakładających się, uzupeł niających, przenikających i rozmawiających ze sobą warstw: ludzkich opowieści, ramy historycznej i dokumentów ikonograficznych. W przewodniku zostały one scalone w sposób pozwalający wyeksponować ścieżki wędro wania przez przestrzeń Grembacha, o której opowiadamy w swej badawczej rekonstrukcji. Książka Grembach. Etnograficzny prze wodnik po łódzkim osiedlu jest pierwszą szczegółową prezentacją tego fragmentu Łodzi. Do tej pory Grembach nie doczekał się odrębnego opracowania, nie napisano o nim ani książek, ani artykułów, nie poświęcono mu fotograficznych albumów. W kilku arty kułach omawiających dzieje przemysłowej Łodzi lub przedstawiających historię prze kształcania Widzewa - najpierw rządowej wsi, później robotniczego przedmieścia - w dzielnicę miasta, można znaleźć jedynie zdawkowe informacje o Łódzkiej Fabryce Nici i robotniczych famułach.
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedli Grembach. An Ethnographic Guide to a Łódź Housing Estate 254 Grembach is a working-class housing es tate built in the late 19th century in the villa ge of Widzew near Łódź; today, it lies in a ne ighbourhood known as Podgórze, belonging to the administrative district of Widzew. The estate is not recognised as a separate entity, it is not associated with the city-space, its name is not placed on the maps of the city of Łódź, and it is absent from the official records of place-names. It functions as a customary name preserved only in human memory. The history of Grembach is a component of the history of Łódź industry. In the late 19th century, Juliusz Kunitzer, in cooperation with a St. Petersburg merchant Lazar Lourie, established a cotton thread factory in his es tate. In 1906, the bulk of its shares was taken over by a thread-manufacturing trust from England. After 1945, the factory was natio nalised under the trade name "Ariadna", and named after Hanka Sawicka. Today, it opera tes as Fabryka Nici ARIADNA S.A. The life of, and in, Grembach was asso ciated with the Widzew weaving mills; but the thread factory was even more essential to it, as it ensured employment, provided lodgings in factory-owned houses, and or ganised leisure time activities. Today, Grem bach constitutes no more than a trace of the industrial history of the city and of its former might. Many locations have changed their spatial status, their functions and their owners; many structures were demolished and new ones were built. The social
structu re of Grembach has changed as well; in the period of the political transformation, the thread factory lost its place as the institution that imposed order on the social relations in the estate, provided the framework for fa mily life and defined the interdependencies and friendships between neighbours. In our guide to Grembach, we lead the reader around a tangible space in which the workers used to organise their world. Its image has been reconstructed based on materials comprising photographs and memories gathered from a few genera tions of Grembach residents in the course of ethnographic field research in the years 1980-1982 and 2017-2019, documentation obtained from several city archives, and the local daily press. Tracing the signs of its wor king-class history referring to what used to be "here" in the past, and following the te stimonies describing the lives of workers at Grembach in the inter-war period and in the years of the People’s Republic of Poland, we highlight the structure of the estate as a wor king-class palimpsest. The narratives have been divided according to the analytically
GREMBACH Etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu 255 demarcated themes grouped into larger sub jects: streets, factory, tenements with rented lodgings, factory-owned houses, shops and service enterprises, residents; each of them has been provided with an anthropological commentary. In this manner, we created an overall super-narrative that reconstructs the life at Grembach in both its everyday pro gression and its historical permanence. The guide to Grembach has a palimpsest structure as well. The textual palimpsest comprises three superimposed, interpene trating, mutually supplementing and com municating layers, namely, the narratives, the historical framework, and the iconographie documents. The guide brings them together in a manner that highlights the paths leading through the space of Grembach narrated in our research reconstruction. The book Grembach. Etnograficzny prze wodnik po łódzkim osiedlu constitutes the first detailed presentation of this area of Łódź. So far, Grembach has not been descri bed in a monographic study, neither books nor articles had been written about it and no relevant photographic albums are in existence. Some articles discussing the hi story of industry in Łódź or presenting the transformation of Widzew from a state-ow ned village and then a working-class suburb into a city’s district contain only brief refe rences to the local thread factory and the houses for workers. |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Karpińska, Grażyna Ewa ca. 20./21. Jh |
| author_GND | (DE-588)113088998X (DE-588)1049750381 |
| author_facet | Karpińska, Grażyna Ewa ca. 20./21. Jh |
| author_role | aut |
| author_sort | Karpińska, Grażyna Ewa ca. 20./21. Jh |
| author_variant | g e k ge gek |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046702930 |
| ctrlnum | (OCoLC)1197718221 (DE-599)BVBBV046702930 |
| edition | Wydanie 1 |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046702930</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220118</controlfield><controlfield tag="007">t|</controlfield><controlfield tag="008">200504s2019 xx a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">9788381425896</subfield><subfield code="9">978-83-8142-589-6</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">8381425905</subfield><subfield code="9">8381425905</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1197718221</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046702930</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Karpińska, Grażyna Ewa</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)113088998X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Grembach</subfield><subfield code="b">etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu</subfield><subfield code="c">Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie 1</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Łódź</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">255 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">21 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Kamienice</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Ludność miejska</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Osiedla robotnicze</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Praca</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Robotnicy</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Włókiennictwo</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Podgórze (Łódź ; część miasta)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Widzew (Łódź ; część miasta)</subfield><subfield code="2">dbn</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Łódź (Polska) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Lodz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4074299-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Lodz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4074299-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)1049750381</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="776" ind1="0" ind2="8"><subfield code="i">Erscheint auch als</subfield><subfield code="n">Online-Ausgabe</subfield><subfield code="z">978-83-8142-590-2</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20220118</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">307.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">330.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032113440</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Podgórze (Łódź ; część miasta) dbn Widzew (Łódź ; część miasta) dbn Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje jhpk Łódź (Polska) / historia jhpk Lodz (DE-588)4074299-4 gnd |
| geographic_facet | Podgórze (Łódź ; część miasta) Widzew (Łódź ; część miasta) Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje Łódź (Polska) / historia Lodz |
| id | DE-604.BV046702930 |
| illustrated | Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:28:46Z |
| indexdate | 2024-11-20T15:02:55Z |
| institution | BVB |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032113440 |
| oclc_num | 1197718221 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 255 Seiten Illustrationen 21 cm |
| psigel | BSB_NED_20220118 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
| record_format | marc |
| spelling | Karpińska, Grażyna Ewa ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)113088998X aut Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz Wydanie 1 Łódź Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2019 255 Seiten Illustrationen 21 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Geschichte gnd rswk-swf Kamienice dbn Ludność miejska dbn Osiedla robotnicze dbn Praca dbn Robotnicy dbn Włókiennictwo dbn Podgórze (Łódź ; część miasta) dbn Widzew (Łódź ; część miasta) dbn Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje jhpk Łódź (Polska) / historia jhpk Lodz (DE-588)4074299-4 gnd rswk-swf Lodz (DE-588)4074299-4 g Geschichte z DE-604 Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra Sonstige (DE-588)1049750381 oth Erscheint auch als Online-Ausgabe 978-83-8142-590-2 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Karpińska, Grażyna Ewa ca. 20./21. Jh Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Kamienice dbn Ludność miejska dbn Osiedla robotnicze dbn Praca dbn Robotnicy dbn Włókiennictwo dbn |
| subject_GND | (DE-588)4074299-4 |
| title | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |
| title_auth | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |
| title_exact_search | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |
| title_exact_search_txtP | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |
| title_full | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz |
| title_fullStr | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz |
| title_full_unstemmed | Grembach etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz |
| title_short | Grembach |
| title_sort | grembach etnograficzny przewodnik po lodzkim osiedlu |
| title_sub | etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu |
| topic | Kamienice dbn Ludność miejska dbn Osiedla robotnicze dbn Praca dbn Robotnicy dbn Włókiennictwo dbn |
| topic_facet | Kamienice Ludność miejska Osiedla robotnicze Praca Robotnicy Włókiennictwo Podgórze (Łódź ; część miasta) Widzew (Łódź ; część miasta) Łódź (Polska) / obyczaje i zwyczaje Łódź (Polska) / historia Lodz |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032113440&sequence=000007&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT karpinskagrazynaewa grembachetnograficznyprzewodnikpołodzkimosiedlu AT krupaławrynowiczaleksandra grembachetnograficznyprzewodnikpołodzkimosiedlu |