Ē tritē Rōmē: ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Greek |
| Veröffentlicht: |
Athēna
Ekdoseis Patakē
2019
|
| Ausgabe: | Prōtē ekdosē |
| Schriftenreihe: | Topoi kai politismoi
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Gemischte Register |
| Beschreibung: | In griechischer Schrift |
| Beschreibung: | 467 Seiten |
| ISBN: | 9789601683485 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046680020 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200505 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 200421s2019 |||| 00||| gre d | ||
| 020 | |a 9789601683485 |9 978-960-16-8348-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1154004949 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046680020 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a gre | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Massabetas, Alexandros |d ca. 20./21. Jh. |e Verfasser |0 (DE-588)1023506521 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Ē tritē Rōmē |b ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |c Alexandros Massabetas |
| 250 | |a Prōtē ekdosē | ||
| 264 | 1 | |a Athēna |b Ekdoseis Patakē |c 2019 | |
| 300 | |a 467 Seiten | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 0 | |a Topoi kai politismoi | |
| 500 | |a In griechischer Schrift | ||
| 505 | 8 | |a Bibliografie (S. 423-455) und Index (S. 457-467) | |
| 650 | 0 | 7 | |a Drittes Rom |0 (DE-588)4207361-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Drittes Rom |0 (DE-588)4207361-3 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Gemischte Register |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20200505 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032090857 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |g 471 |
| 942 | 1 | 1 | |c 200.9 |e 22/bsb |g 471 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804181401164054528 |
|---|---|
| adam_txt |
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: 0 ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΡΟΝΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ .13 ΜΕΡΟΣ Α' ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΔΟΞΙΩΝ ΤΗΣ 1. «Οικουμενικό»; Τα προνόμια της Κωνσταντινουπόλεως στο φυγόκεντρο σύστημα της
ορθοδοξίας. 21 Η παράδοση αποκέντρωσης και πλουραλισμού στην ρωμαϊκή Ανατολή .22 · Η ισότητα των επισκόπων, η τάξη τιμής των πατριαρχείων και η πενταρχία .25 · Αυτοκράτωρ και Εκκλησία: Η «συμφωνία» .31 * Σχί σματα: Ο κατακερματισμός της ενιαίας χριστιανικής
οικουμένης .37 · Η συρρίκνωση της αυτοκρατορίας και το «Μέγα Σχίσμα» ισχυροποιούν τον Οικουμενικό Θρόνο .44 2. Το θρησκευτικό είναι πάντα και πολιτικό: Εκκλησία, κράτος και εθνική ταυτότητα. 55 Αιρέσεις, η πρώτη εκδήλωση
«εθνικού αισθήματος» εντός της Εκκλη σίας; .56 · Ανεξάρτητο κράτος καί «εθνική Εκκλησία»: Η πορεία προς τον θεσμό της αυτοκεφαλίας .67 3. Από το Κίεβο ως «μητρόπολη πάσης Ρως» στην Μόσχα ως «Τρίτη Ρώμη».81 Η Ρως και
το Κίεβο, η «κολυμβήθρα» των Ανατολικών Σλάβων .82 · Η Ρως υπό ξένη κυριαρχία (Μογγόλοι, Λιθουανοί) .93 · Η κρίση στις σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη και η Άλωση της «Νέας Ρώμης» .97 • Η Μόσχα κληρονόμος της Ρως και «Τρίτη Ρώμη» .103 · Η «Τρίτη Ρώμη» στην πολιτική της Ρωσικής Αυτοκρατορίας
.111
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ 10 4. Οι «δύο Ουκρανίες»; Το βάρος της ιστορίας και οι πολλαπλές ταυτότητες . 119 Οι Ρουθήνοι στο μέγα δουκάτο της Λιθουανίας και ο «εκρουθηνισμός» του κράτους .122 · «Gente Ruthenus, natione Polonus»:
Ρουθήνοί στην Κοι νοπολιτεία .124 · Η Ένωση του Μπρεστ (1596): Η ουνία και ο διχα σμός των Ρουθήνων .130 * Οι Κοζάκοι, η αναβίωση της μητρόπολης και η άνθηση της ορθοδοξίας στο Κίεβο .136 · Η εξέγερση του Χμελνίτσκί (1648-1654) και η υποτέλεια στην Ρωσία .140 · Οι «δύο Ουκρανίες»: Ρουθήνια
και Νοβορόσια .149 ΜΕΡΟΣ B' ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΥΦΑΡΠΑΓΗΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΙΩΝ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ 5. «Η Εκκλησία του κράτους»; Μοχλός εκρωσισμού, όργανο ήπιας ισχύος .155 Α. Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ
ΕΚΡΩΣΙΣΜΟΥ. 155 Οι μεταρρυθμίσεις του Νίκωνα και το ρασκόλ (1666-1667) .155 · Η απορρόφηση της μητρόπολης Κίεβου στην Εκκλησία της Μόσχας .158 • Εκρωσισμός διά της Εκκλησίας: Γεωργία, Μολδαβία .163 ·
«Επανέ νωση» των ουνιτών: Εκρωσισμός μίας «πολιτισμικά ύποπτης» ομάδας .167 Β. Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΟΡΓΑΝΟ ΗΠΙΑΣ ΙΣΧΥΟΣ . 172 Άγιον Όρος: Το ρωσικό σχέδιο εποικισμού και διεθνοποίησης του Άθωνος
.174 · Η Αυτοκρατορική Ορθόδοξη Παλαιστινιακή Εταιρεία .178 • Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και το «βουλγαρικό σχίσμα»
.184 6. Δεν είναι μόνο η Ουκρανία. Πεδία αντιπαράθεσης από το 1917 ως σήμερα .191 Α. ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ ΣΤΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ .192 Δημιουργία εθνικών Εκκλησιών στα ανεξάρτητα κράτη .192 * Διασπορά: Διάσταση μεταξύ κανονικού δικαίου και εθνικών παραδόσεων .204 * Η προσπάθεια «μεταφοράς» του πρωτείου στην Μόσχα .217 Β. ΜΕΤΑΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ . 221 Η αποκατάσταση των εθνικών Εκκλησιών στην Ανατολική Ευρώπη .221 • Διασπορά 'στην Δυτική Ευρώπη και Αμερική .228
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ И 7. «Η ιστορία είναι το μέλλον»; Η Ορθόδοξη Εκκλησία στον ρωσικό εθνικισμό και κρατική πολιτική .231 Το εθνικό αφήγημα: Ρως, «τριαδικό έθνος» και αντίσταση στην Δύση .233 * ΕΣΣΔ: Η σκιά της Ρως, οι εθνικισμοί και η «αντίσταση στην Δόση» .247 ·
Εκκλησία «πάσης Ρως»: «Ρωσικός κόσμος» και φόνταμενταλισμός .265 · Ποότιν και πατριάρχης: Η «συμφωνία», οι στόχοι και τα όριά της .280 8. Η Ελλάδα στην ρωσική γεωπολιτική: Η «ειρηνική επίθεση» .293 Α. ΓΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟ ΣΤΟΧΟ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ» . 293 Ελλαδική Εκκλησία: Ιδιαιτερότητες που την καθιστούν στόχο .295 * Οι συγκρούσεις Φαναρίου-αρχιεπισκόπων χρυσή ευκαιρία για την Ρωσία .300 · Νεοελληνική ρωσοπληξία: Παραλογισμός και επιλεκτική αμνησία .303 ·
Πούτιν, γέροντες και τηλεμάρκετινγκ: Η διάδοση της «ρωσομανίας» .309 Β. ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ; ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ «ΕΙΡΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ» . 322 «Κτίσιμο θέσεων»: Ιστορία, ορθοδοξία και ρωσικά πολεμικά .327 * Άγιον Όρος: Η κλίκα του Πούτιν και η
Ρωσική Αθωνική Εταιρεία .359 * Η «Πέμπτη Φάλαγγα»: Συνεργάτες, συνοδοιπόροι και «χρήσιμοι ηλί θιοι» .369 · Η σοβαρότητα του «ρωσικού κινδύνου» για την Αθήνα και το Φανάρι .385 9. Ουκρανία: Η νέμεση της «Τρίτης Ρώμης» και του «ρωσικού
κόσμου».391 0 αγώνας για αυτοκέφαλη Ουκρανική Εκκλησία, 1919-1945 .393 · Η ανεξαρτησία και
το σχίσμα της ορθοδοξίας στην Ουκρανία .397 · Η Επανάσταση του 2014 και ο «ρωσικός κόσμος» ως Pax Russica .401 • Ο πόλεμος στην Ουκρανία και το Πατριαρχείο Μόσχας .406 » Η ρωσική αποχή στην Κρήτη καί η ολομέτωπη επίθεση στον Βαρθολομαίο .410 » Η δημιουργία της αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ου κρανίας .415 » Πώς θα εξελιχθεί το σχίσμα με την Μόσχα; .418 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .423 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 457
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ Αθανασόπουλος Άγγελος (2018, 6 Αυγούστου), «Προσωπικό μήνυμα προς τον Κοτζιά η απάντηση της Μόσχας για τις απελάσεις», στον ιστότοπο in.gr, https://www.in.gr/2018/ 08/06/politics/diplomatia/prosopiko-minyma-pros-ton-n-kotziaapantisi-tis-mosxas-gia-tis-apelaseis/ «Αιτωλίας
Κοσμάς: Η Ορθοδοξία κι η απειλή της παναίρεσης του Οικουμενισμού - Αιρέσεις και πλάνες» (2017, 3 Μαρτίου), στον ιστότοπο Βήμα Ορθοδοξίας, https://www.vimaortho doxias.gr/mitropoleis/etolias-kosmas-i-orthodoxia-ki-i-apilitis-paneresis-tou-ikoumenismou-eresis-ke-planes/ «Αλεξανδρούπολη:
Πραγματοποιήθηκαν τα θυρανοίξια του ρωσι κού παρεκκλησίου, παρουσία αντιπροσωπείας της Αγίας Πετρούπολης» (2018, 7 Μάί'ου), στον ιστότοπο EVROS NEWS, https://www.evros-news.gr/2018/05/07/αλεξαvδpoύπoλη-πpαγ ματοποιήθηκαν-τ/ Αλισάνογλου Παύλος (1997, 19 Ιουλίου), «Στην Κομοτηνή το Ίδρυμα Υποδοχής
Παλιννοστούντων», στην εφημ. Τα Νέα (διαθέσιμο και στο https://www.tanea.gr/1997/07/19/greece/ stin-komotini-to-idryma-ypodoxis-palinnostoyntwn). Ανδριανόπουλος Βασίλης (2018, 16 Ιουλίου), «Ρώσοι πράκτορες επιχείρησαν να χρηματίσουν βουλευτές», στην εφημ. Docu mento (διαθέσιμο και στο
https://www.documentonews.gr/ article/rwsoi-praktores-epixeirhsan-na-xrhmatisoyn-boyleytesphotos). Ανδριόπουλος Παναγιώτης (2019, 24 Σεπτεμβρίου), «0 Μητρο πολίτης Κυθήρων εγκαλεί τον Ύδρας Εφραίμ για Ουκρανικό», στον ιστότοπο ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE, https://www.ekklisia
424 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ online.gr/nea/o-mitropolitis-kythiron-egkali-ton-ydras-efremgia-oukraniko Αντωνιάδου Μαρία (2008, 24 Νοεμβρίου), «Οι δύο φίλοι που έγιναν εχθροί», εφημ. Το Βήμα (διαθέσιμο και στο https:// www. tovima .gr/2008/11/2 4/archive/oi-dyo-filoi-poy-eginanexthroi). Αρβανίτης Νίκος
(2018, 19 Ιουλίου), «К. Γκαμπαερίδης: “Θα φοβηθούμε γιατί θα ονομαστούμε πράκτορες;”», στον ιστότοπο Komotini Press, https://www.komotinipress.gr/k-gkam paeridis-tha-fovithoume-giati-tha-onomastoume-praktores Βουδούρης Νίκος (2013, 2 Ιουνίου), «Πώς έγινε η δωρεά αγάλ ματος του Απ. Παύλου στη
Βέροια», στον ιστότοπο Veria News, https://verianews.wordpress.com/category/ζ-τσερετέλι Γαλιατσάτος Παναγής (2018, 15 Ιουλίου), «Το παρασκήνιο της απέλασης των Ρώσων διπλωματών», στην εφημ. RealNews (διαθέσιμο και στο https://odelaIis.gr/wp-content/uploads/ 2018/07/Realnews-απέλαση-Pώσωv-
δıπλωματώv.pdf). «Γεροντισμός» (χ.η.), στον ιστότοπο enoriako, http://www. enoriako.info/index.php?option=com_content view= article iđ=156:2011-05-06-20-50-44 catid=109 Itemid=549 Γιανναράς Χρηστός (2008, 14 Σεπτεμβρίου), «0 ονειρικός Έλλη νας Πούτιν», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο
https://www.kathimerini.gr/710894/opinion/epikairothta/ arxeio-monimes-sthles/o-oneirikos-ellhnas-poytin). Γκαγκούση Σοφία (2018, 24 Μάί'ου), «Λύγισε ο Μητροπολίτης για τα καθημερινά θαύματα του Αγίου Λουκά, στη Δοβρά», στον ιστότοπο Laosnews.Gr, https://www.laosnews.gr/ article/62 948-lugise-o-
mhtropoliths-gia-ta-kathhmerinathaumata-tou-a «2.000.000 Έλληνες πρόσφυγες» (2017), στο Youtube, https:// youtu.be/fPCdX6YHm_Y
«Έγινε απογραφή παλιννοστούντων» (1998, 23 Ιανουάριου), στην εφημ. Τα Νέα (διαθέσιμο και στο https://www.tanea. gr/1998/01/23/greece/egine-apografi-palinnostoyntwn). «Ένας δύσκολος θρησκευτικός “γάμος”» (2017, 19 Απριλίου),
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 425 στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο https://www. kathimerini.gr/905685/article/epikairothta/ellada/enasdyskolos-8rhskeytikos-gamos). «Επιχείρηση: Χρυσόμαλλο Λέρας» (2013), επεισόδιο της εκπο μπής Οι Νέοι Φάκελοί, στον ιστότοπο του SKAI, http://folders.
skai.gr/main/theme?locale=en+++ id=351 «Έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: Ο Ρώσος ηγέτης Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα» (2017), στον ιστότοπο ELLINIKI GNOMI ONLINE, http://www. ellimki-gnomi.eu/erevna-tou-panepistimiou-makedonias-orosos-igetis-vlantimir-poutin-ine-
idietera-dimofflis-stin-ellada Ευαγγέλου Πάνος (2016, 4 Νοεμβρίου), «Οι Ρώσοι επικράτησαν των Ουκρανών στο Άγιον Όρος», στον ιστότοπο Κιβωτός της Ορθοδοξίας, http://ikivotos.gr/post/3720/oi-rwsoi-epikrathsantwn-oykranwn-sto-agion-oros «Ευχήθηκε χρόνια πολλά στον Πούτιν και κέρδισε μια συνάντηση μαζί
του» (2013, 6 Ιουνίου), στην εφημ. Καθημερινή (διαθέ σιμο και στο https://www.kathimerini.gr/57231/article/epikai rothta/ellada/eyxh8hke-xronia-polla-ston-poytin-kaì-kerdisemia-synanthsh-mazi-toy). Ζαφείρης Ανδρέας (2017, 21 Μαρτίου), «Ιδρύθηκε Επίσημη Αντι προσωπεία της Λαϊκής Δημοκρατίας του
Donetsk στην Αθήνα», στον ιστότοπο Iskra, 1ι«ρ8://^^^Γ/ίδρυση-επίση μης-αντιπροσωπείας-της-λ Ζαχαρής Λάμπρος (2019, 24 Μάί'ου), «Γκαμπαερίδης στο Sputnik: Να αρθούν οι κυρώσεις της ЕЕ απέναντι στη Ρωσία», στον ιστότοπο Sputnik News, https://sputniknews.gr/ellada/ 201905243520094-gkampaeridis-ellada-
rwsia-alexandroupolikyrwseis Ζιώζιου Μαρίνα (2019α, 4 Απριλίου), «0 μητροπολίτης Ναύπακτού Ιερόθεος για το Ουκρανικό», στην εφημ.
Έθνος (διαθέσιμο και στο https://www.ethnos.gr/ekklisia/ekklisia-tis-elladas/30833_omitropolitis-naypaktoy-ierotheos-gia-oykraniko). -------- (2019β, 18 Σεπτεμβρίου), «Μητροπολίτης Κυθήρων για Ουκρανικό Αυτοκέφαλο: Να μη συζητηθεί το θέμα στην ιεραρ-
426 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ χία του Οκτωβρίου», στην εφημ. Έθνος (διαθέσιμο και, στο https://www.ethnos.gr/ekklisia/ekklisia-tis-elladas/61854_ mitropolitis-kythiron-gia-oykraniko-aytokefalo-na-misyzitithei). «Η ιστορία της Λήμνου, ένα καταφύγιο για τους ηττημένους Λευκούς» (2017, 30 Απριλίου),
επεισύδιο της εκπομπής Αθήνα καλεί Μόσχα, ΕΡΤ, στο Youtube, https://www.youtube.com/ watch?v=HVZMxOU3Eq8 «Η νέα Νομαρχιακή Επιτροπή Έβρου του ΛΑ.Ο.Σ.» (2011, 22 Ιουνίου), στον ιστύτοπο Alexpolis online, https://www.alex polisonline.com/201 l/06/blog-post_8357.html «H παρουσία των Ρώσων στη Λήμνο»
(χ.η.), στον ιστύτοπο του Κέντρου Ιστορικής Τεκμηρίωσης Πορτιανού, https://www. kiep.gr/έκθεση/η-παρουσία-των-ρώσων-στη-λήμνο/ «Η ρωσική πρεσβεία μαζί με τη ΛΑΕ σε εκδήλωση στο Γκίνη» (2018,1 Οκτωβρίου), στον ιστύτοπο Indymedia, https://athens. indymedia.org/post/1591742/ «Θεύδωρος Ουσακώφ:
Προστάτης της Ελλάδας, ενάρετος πολε μιστής!» (2012, 28 Οκτωβρίου), στον ιστύτοπο Πεμπτουσία, https://www.pemptousia.gr/2012/10/theodoros-ousakof/ Ιγνατιάδης Βασίλης (2019, 29 Αυγούστου), «Πρώην αρχιμαν δρίτης με “αμαρτωλύ” παρελθύν στήνει σχισματική εκκλη σία στη Θράκη», στην εφημ. Έθνος
(διαθέσιμο και στο https://www.ethnos.gr/ellada/57690_proin-arhimandritisme-amartolo-parelthon-stinei-shismatiki-ekklisia-stithraki). Ιστ. = Πολυβίου Ιστορίας στο Wikisource, https://el.wikisource. org/wiki/Ιστορ ί α ι Ιωαννίδου Αλεξάνδρα (2013), «Ο νέος ελληνικύς εθνικισμύς: Η “κακιά” Ευρώπη, η
“φίλη” Ρωσία και η ξεχασμένη Αμερική», στον ιστύτοπο Foreign Affairs - Hellenic Edition, https://forei
gnaffairs.gr/articles/69389/aleksandra-ioannidoy/o-neosellinikos-ethnikismos?page=show Καργάκος Σαράντος (2006), «Η γλώσσα του μέλλοντος και το μέλλον της γλώσσας», στον ιστύτοπο του Εθνικού και Καπό-
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 427 διστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, http://users.uoa.gr/~ne ktar/history/language/h_glossa_toy _mellontos.htm «Καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση με αναστολή για υπε ξαίρεση ο Γκαμπαερίδης» (2018, 7 Μαρτίου), στον ιστότοπο EVROS NEWS, https://www.evros-news.gr/2018/03/07/
καταδικάστηκε-σε-15-μήνες-φυλάκιση-με-αν Κατσάίτης Γιώργος (2018, 8 Ιανουάριου), «Στον Εισαγγελέα ο φάκελος για τον μαρμάρινο θρόνο στη Μητρόπολη!», στον ιστότοπο Enimerosi, https://www.enimerosi.com/details. php?id=17511 «Κίνηση-ματ από την Μόσχα: To Sputnik ήρθε και “μιλάει” ελληνικά - Σπάει το
μονοπώλιο EE-НПА στην “ενημέρωση” -OB. Πούτιν θα έχει “φωνή” στην Ελλάδα» (2018, 4 Ιουνίου), στον ιστότοπο Πενταπόσταγμα Ενημέρωσης, https://www. pentapostagma.gr/2018/06/κίνηση-ματ-από-την-μόσχα-τοερυίηθί-ήρθε-και-μ.ΐηιηΐ Κουκουμάκας Κώστας (2017, 2 Μάί'ου), «Ιβάν Σαββίδης: Ο “πρωθυπουργός” της
Θεσσαλονίκης», στον ιστότοπο VICE, https://www.vice.com/gr/article/qk7g7v/iban-sabbidhs-oprw8ypoyrgos-ths-8essakmikhs _ (2019, 27 Μαΐου), «Ένας τηλεπλασιέ ερωτευμένος με τον Ποότιν», στον ιστότοπο VICE, https://www.vice.com/gr/article/ neadyx/enas-thleplasie-eroteymenos-me-ton-poutin
Κριτσέφσκαγια Ευγενία (2014, 5 Ιανουάριου), «Στα ίχνη της ρωσικής παρουσίας στην Ελλάδα, 2», στον ιστότοπο Greek orbxs.gr, http://www.greekorbis.gr /greek/koinonia/sta-ixnitis-rosikis-parousias-stin-ellada-2 Κρουστάλλη Δήμητρα (2018,14 Ιουλίου), «Οι βάσεις του Πούτιν στην Ελλάδα», στην εφημ. Το Βήμα
(διαθέσιμο και στο https:// www.tovima.gr/2018/07/14/politics/oi-baseis-toy-poytin-stinellada). Κυπριώτης Κώστας (2019, 16
Ιουλίου), «ΟΛΘ: Οι Αμερικανοί επιστρέφουν για τον. Σαββιδη», στον ιστότοπο Fmvoice.gr, http .//www.fmvoice.gr/index.php/epixeiriseis/eisigmenes/ item/222956-olth-oi-amerikanoi-epistrefoun-gia-ton-sawidi
428 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ «Λαφαζάνης: Εγκληματική η ρήξη με τη Ρωσία» (2018, 20 Ιου λίου), στην Εφημερίδα των Συντακτών (διαθέσιμο και στο https://www.efsyn.gr/politiki/antipoliteysi/158258_lafazanisegklimatiki-i-rixi-me-ti-rosia). Λιμαντζάκης Γιώργος (2016, 21 Ιουνίου), «Απόπειρες διεθνο ποίησης
του Αγίου Όρους κατά το 19ο και 20ό αιώνα και ο ρόλος της Ρωσίας», στην εφημ. Αγώνας της Κρήτης (διαθέ σιμο και στο Ιΐίΐρι/^οΜβ^-ΐίίβ^Γ/απόπειρες-διεθνοποίησηςτου-αγίου-όρ). Λουδάρος Ανδρέας (2018, 17 Ιουλίου), «Πού είναι κακό στο να κάνουν οι Ρώσοι δωρεές στις μητροπόλεις μας», στον ιστότοπο
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO, http://orthodoxia.info/newsMouείναι-το-κακό-στο-να-κάνουν-οι-ρώσοι _ (2019α, 4 Οκτωβρίου), «Κίεβο: Ο “Δούρειος Ίππος” της Μόσχας για την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης», στον ιστότοπο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO, https://orthodoxia.info/news/ κιεβο-ο-δούρειος-ίππος-της-μόσχας-γι _
(2019β, 12 Οκτωβρίου), «“Ποιος είναι ο Μόσχας;” Διά λογοι “φωτιά” στην ιεραρχία για το Ουκρανικό», στον ιστότοπο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO, https://orthodoxia.info/newsMoioçείναι-ο-μόσχας-διάλογοι-φωτι Μασσαβέτας Αλέξανδρος (2011), Κωνσταντινούπολη. Η πόλη των απάντων, Αθήνα: Πατάκης. _ (2015), Μικρά
Ασία: Το παλίμψηστο της μνήμης, Αθήνα: Πατάκης. _ (2017), Στις άγνωστες γειτονίες του Κερατίου, Αθήνα: Πατάκης. _ (2018, 20 Ιουλίου), «0 πόλεμος των συνειδήσεων: Η Ρωσία και η ελλαδική Εκκλησία», στην ηλεκτρονική εφημε ρίδα Inside Story, https://insidestory.gr/article/polemos-synei diseon-
russia-elladiki-ekklisia _ (2019α, 14 Ιανουάριου), «“Ρωσικός κόσμος”: 0 μεγαλοϊ δεατισμός της Ρωσικής Ορθόδοξης
Εκκλησίας», στην ηλε κτρονική εφημερίδα Inside Story, https://insidestory.gr/article/ megaloideatismos-rosiki-orthodoxi-ekklisia
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 429 _ (2019β, 22 Αυγούστου), «Αντισημιτισμός: Η βαριά σκιά της ελληνικής κοινωνίας (Μέρος АО», στην ηλεκτρονική εφη μερίδα Inside Story, https://insidestory.gr/article/antisemitismgreek-society-part-1 Μητραλέξης Σωτήρης (2016, 26 Αυγούστου), «Η Μεγάλη Σύνο δος, οι Νέες Χώρες, το
αυτόνομον και ο μύλος των παρεξη γήσεων», στον ιστότοπο HuffPost Greece, https://www.huffi ngtonpost. gr/entry/-713 7_gr_l 1702766 Μπέλλος Ηλίας (2019, 27 Αυγούστου), «Μεγάλο ενδιαφέρον για την Αλεξανδρούπολη», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο
https://www.kathimerini.gr/1039938/article/oikono mia/ellhnikh-oikonomia/megalo-endiaferon-gia-thnale3androypolh). Νέδος Βασίλης (2018, 11 Ιουλίου), «Απέλαση Ρώσων διπλωμα τών από την Αθήνα», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο https://www.kathimerini.gr/974240/article/epikairothta/
politikh/apelash-rwswn-diplwmatwn-apo-thn-a8hna). Νταλιάρης Γιώργος (2016, 31 Μαρτίου), «0 Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας Αλεξέι Ποπόφ στο ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ: “Ξεχω ριστής σημασίας το Άγιον Όρος στην ιστορία του ρωσικού κράτους”», στον ιστότοπο Βήμα Ορθοδοξίας, https://www. vimaorthodoxias.gr/egrapsan-s-
emas/o-γενικός-πρόξενος-τηςρωσίας-αλεξέι-π Οικονομάκου Κατερίνα (2017, 13 Μαρτίου), «Ξυλοδαρμός: Μια παραδοσιακή αξία της ρωσικής οικογένειας;», στην ηλεκτρο νική εφημερίδα Inside Story, https://insidestory.gr/article/ rosiki-oikogeneia «0 Κυθήρων Σεραφείμ με θάρρος καταδικάζει τις ενέργειες του
Φαναριού» (2018, 26 Δεκεμβρίου), στον ιστότοπο Ορθό δοξος Τύπος, Ιηΐρν/οΓΟιοάοχοβΐγροβ^Γ/ο-κυθήρων-σεραφείμμε-θάρρος-καταδικά «0 Κωνσταντίνος Γκαμπαερίδης
υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το ΑΚΚΕΛ» (2019, 9 Μα'ί'ου), στον ιστότοπο In Evros, http:// www.inevros.gr/2019/05/09/o-konstantinos-gkampaeridisypopsifios-evrovouleftis-me-to-akkel
430 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ «Ο Μητροπολίτης και ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης απαντούν στις επικρίσεις» (2018, Ιούλιος), στον ιστότοπο Ο Άρχων, https://arxon. gr/2018/07/ο-μητροπολίτης-και-ο-δήμαρχοςαλεξανδ «Ο ρωσικός ναός της Αλεξανδρούπολης έχει εμβαδό μόλις 35 τ.μ. και στις 6 Μαΐου θα γίνουν τα
θυρανοίξια του» (2018, 2 Μαΐου), στον ιστότοπο Reportai, https://reportal.gr/2018/ 05/02/ο-ρωσικός-ναός-της-αλεξανδρουπολης-έχ «Πάιατ: Κρίσιμο ενεργειακά το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης» (2019, 13 Σεπτεμβρίου), στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο https://www.kathimerini.gr/1042499/article/epikai
rothta/politikh/paiat-krisimo-energeiaka-to-limani-thsale3androypolhs). Παπαδόπουλος Βαγγέλης (2010), Recep Tayyip Erdoğan. Η βιο γραφία του Τούρκου πρωθυπουργού από έναν Έλληνα δημοσιογράφο, Κίνητρο. Παπαχρίστου Νίκος (2007, 5 Οκτωβρίου), «“Ρωσικόν ζήτημα” στην ιεραρχία», στην εφημ. Καθημερινή
(διαθέσιμο και στο https://www.kathimerini.gr/300286/article/epikairothta/ellada/ rwsikon-zhthma-sthn-ierarxia). _ (2008, 17 Φεβρουάριου), «Το πρώτο μεγάλο αγκάθι του Ιερώνυμου», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο https://www.kathimerini.gr/313662/article/epikairothta/ politikh/to-
prwto֊megalo-agka8i-toy-ierwnymoy). «Πατριαρχικός και Συνοδικός Τόμος. Περί άναγνωρίσεως τού Αυτοκέφαλου τής έν Πολωνία Αγίας ’Ορθοδόξου Εκκλησίας» (χ.η.), στην προσωπική ιστοσελίδα του Μάρκου Μάρκου, http:// users.sch.gr/markmarkou/1901_1930/1924/tomosl924.htm Πετράτος Πέτρος (2014, 22 Οκτωβρίου),
«Οι “ελευθερωτές” Ρώσοι και ο “θεμελιωτής” Ουσακώφ ή Πώς παραποιείται η ιστορία», στον ιστότοπο InKefalonia,
http://www.inkefalonia. gr/apopsi/26387-petros-petratos-oi-eleftherotes-rosoi-kai-othemeliotis-ousakof-i-pos-parapoieitai-i-istoria Πετρίδης Γιώργος (2019, 25 Ιουνίου), «Έμπλεξε ο Ιβάν Σαββίδης με τα media», στην εφημ. Πρώτο Θέμα (διαθέσιμο και στο
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 431 https://www.protothema.gr/greece/article/902482/eblexe-oivan-me-ta-media). «Π. Καμμένος: Plan В η χρηματοδότηση από HĪIA, Ρωσία, Κίνα» (2015, 10 Φεβρουαρίου) στην εφημ. Το Βήμα (διαθέσιμο και στο https://www.tovima.gr/2015/02/10/politics/p-kammenosplan-b-i-xrimatodotisi-apo-ipa-
rwsia-kina/). «Πολυαρχιερατικός Εσπερινός για τον Άγιο Λουκά τον Ιατρό στην 1-М. Βέροιας» (2018, 10 Ιουνίου), στον ιστότοπο Ρομ φαία, https://www.romfea.gr/ieres-mitropoleis/22245 «Πρέσβης ΗΠΑ Τζ. Πάιατ: Στηρίζουμε τη νέα προσπάθεια του Romfea.news» (2019, 13 Φεβρουαρίου), στον ιστότοπο Ρομ φαία,
https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/27056presbis-ipa-tz-paiat-stirizoume-ti-nea-prospatheia-tou-romfe anews?fbclid=IwAR3vxJLXZlt8JrhnJ531 AJg9mHnIG_ QsqOQXyzHePQYvU7Wb6hwOfu3rL_c Προς υιόν Ρωμανόν = Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου Προς τόν ίδιον υιόν 'Ρωμανόν, στο
http://khazarzar.skeptik.net/ pgm/PG_Migne/Constantinus%20Porphyrogenitus_PG%20 112-113/De%20administrando%20imperio.pdf «Ρωσικό προσκύνημα στον Άγιο Ανδρέα και την. ΤΡΑΙΝΟΣΕ» (2013, 10 Ιουλίου), στην εφημ. Το Βήμα (διαθέσιμο και στο https://www.tovima.gr/2013/07/10/finance/rwsiko-proskynimaston-
agio-andrea-kai-tin-trainose). «Σκέψεις αποχώρησης από τον ΟΛΘ κάνει ο Ιβάν Σαββίδης» (2018, 18 Νοεμβρίου), στην εφημ. Axia News (διαθέσιμο και στο ћttps://axianews.gr/2018/ll/18/σκέψεıς-απoχώpησης-απóτον-ολθ-κάνει-ο). Σταματόπουλος Δ.Α. (2009), Το Βυζάντιο μετά το Έθνος. Το πρόβλημα της συνέχειας
στις βαλκανικές ιστοριογραφίες, Αθήνα: Αλεξάνδρεια. Στεργίου Ελένη (2014, 1 Ιουλίου), «Ποιος είναι ο Ρώσος φίλος του Πούτιν και πρώην
πράκτορας που θέλει τον ΟΣΕ;», στον ιστότοπο New Money, https://www.newmoney.gr/roh/palmosoikonomias/oikonomia/57196-8 «Στην Κέρκυρα η φρεγάτα “Ναύαρχος Μακάροβ” του Στόλου
432 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ της Μαύρης Θάλασσας» (2019, 25 Σεπτεμβρίου), στην εφημ. Έθνος (διαθέσιμο και στο https://www.ethnos.gr/ellada/ 63234_ stin-kerkyra-i-fregata-nayarhos-makarob-toy-stoloy-tismayris-thalassas). «Στην Πάτρα η ρωσική αντιπροσωπεία για τον σταυρό του Αγίου Ανδρέα - Ρωσικό
ενδιαφέρον για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ» (2013, 10 Ιουλίου), στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο https:// www.kathimerini.gr/46165/article/epikairothta/ellada/sthnpatra-h-rwsikh-antiproswpeia-gia-ton-stayro-toy-agioyandrea—rwsiko-endiaferon-gia-thn-trainose). «Στις επάλξεις του αγώνα για τη Μακεδονία η
Ιερά Μονή Εσφιγμένου» (2018, 14 Ιουνίου), στην εφημ. Ελεύθερη Ώρα (δια θέσιμο και στο https://www.elora.gr/portal/arxeio/1267-stisepalkseis-tou-agona-gia-ti-makedonia-i-iera-moni-esfigme nou). Ταχιάου Χριστίνα (2018, 21 Ιουλίου), «Τι ζητούν οι Παλαιστίνιοι στη. Βέροια;», στον ιστότοπο
Protagon.gr, https://www. protagon.gr/themata/44341659692-44341659692 «Τελέστηκαν τα θυρανοίξια του ρωσικού ναϊδρίου στην Αλεξαν δρούπολη» (2018, 6 Μάίου), στον ιστότοπο Alexpolis online, https://www.alexpolisonline.com/2018/05/blog-post_76. html#ixzz5zjyw B B Av Τέλλογλου Τάσος (2016, 21
Νοεμβρίου), «Η επιστροφή του Ψυχρού Πολέμου», στην ηλεκτρονική εφημερίδα Inside Story, https://insidestory.gr/article/cold-war _ (2018, 17 Ιουλίου), «Η ρωσική επιρροή στην Αλεξανδρού πολη», στην ηλεκτρονική εφημερίδα Inside Story, https:// insidestory.gr/article/alexandroupoli-rossoi Τζίμας
Σταύρος (2006, 31 Δεκεμβρίου), «Ρωσική παρέμβαση για τη Μονή Εσφιγμένου», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέ σιμο και στο
https://www.kathimerini.gr/273226/article/ epikairothta/politikh/rwsikh-paremvash-gia-th-monhesfigmenoy). _ (2016, 6 Αυγούστου), «Τέλος εποχής για τη ρωσική μονή στο Άγιον Όρος», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 433 https://www.kathimerini.gr/870330/article/epikairothta/ellada/ telos-epoxhs-gia-th-rwsikh-monh-sto-agion-oros). _ (2018, 23 Ιουλίου), «Αλεξανδρούπολη, “μήλον τηςΈριδος” για НПА-Ρωσία», στην εφημ. Καθημερινή (διαθέσιμο και στο
https://www.kathimerini.gr/976110/article/epikairothta/ politikh/ale3androypolh-mhlon-ths-eridos-gia-hpa—rwsia). «Το “Ρώσικο Σπίτι” δημιούργησε έναν ελληνορωσικό τουριστικό οδηγό για την Αλεξανδρούπολη» (2018, 6 Ιουνίου), στον ιστότοπο e-evros, http://www.e-evros.gr/gr/eidhseis/3Ao-rwsikospiti-
dhmioyrghse-enan-ellhnorwsiko-toyristiko-odhgo-giathn-ale3androypolh/post35238 Τσιμπλάκη Κάτια (2016, 28 Μαί'ου), «Πανορθόδοξη Σύνοδος: Πώς θα βρεθούν μαζί μετά από 1.000 χρόνια όλοι οι ορθό δοξοι», στον ιστότοπο CNN.gr, https://www.cnn.gr/focus/ story/33735/panorthodoxi-synodos-pos-tha-vrethoyn-
mazimeta-apo-1000-xronia-oloi-oi-orthodoxoi Τσιομπανίδης Βάκης (2019, 24 Ιουλίου), «ΑΚΚΕΛ: Για τις κυρώ σεις κατά της Ρωσίας και το ρωσικό εμπάργκο», στον ιστότοπο Agrocapital.gr, https://www.agrocapital.gr/Category/ Kommata/Article/37469/akkel—gia-tis-kyrwseis-kata-tisrwsias-kai-to-rwsiko-empargko
Τσιφόρος Τάσος (2018, 13 Ιουλίου), «Από την Αγία Πετρούπολη στη Βέροια και την Αλεξανδρούπολη η ρωσική δραστηριό τητα», στον ιστότοπο Newpost.gr, http://newpost.gr/politi ki/683385/apelash-rwswn-diplwmatwn-sto-epikentro-hrwsikh-drasthriothta-se-beroia-kai-aleksandroypolh Φωτιάδης Αλέξανδρος (2018,
1 Αυγούστου), «Ψυχρός Πόλεμος στη Βόρεια Ελλάδα», στον ιστότοπο Παραπολιτικά, https:// www.parapolitika. gr/stories/article/322 574/psichros-polemossti-voria-
ellada Ψαρά Μαρία (2012, 30 Σεπτεμβρίου), «Φάμπρικα “θαυμάτων” στο όνομα του γέροντα Πάί'σιου», στην εφημ. Έθνος (διαθέ σιμο και στο https://www.alfavita.gr/koinonia/1736_famprikathaymaton-sto-onoma-toy-geronta-paisioy).
434 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ Α. Λατινικά A Five-Hour Documentary on Saint Paistos the Athonite (2016), ντοκιμαντέρ, στον ιστότοπο Orthodox Teaching of the Elders, http://otelders.org/testimonies/five-hour-documentary-saintpaisios-athonite «Α Short History of the Estonian Evangelical Lutheran
Church» (2017), στον ιστότοπο Eesti Evangeelne Luterlik Kirik, https:// www.eelk.ee/en/our-church/history/ «About Russkiy Mir Foundation» (χ.η.), στον ιστότοπο Фонд «Русский мир», https://russkiymir.ru/en/fund/ Anderson John (2016), «Religion, State and “Sovereign Democ racy” in Putin’s Russia»,
στο Journal of Religious and Political Practice 2/2, σ. 249-266. Astafieva Elena (2003), «La Russie en Terre Sainte: le cas de la Société Impériale Orthodoxe de Palestine (1882-1917)», στο Cristianesimo nella Storia 24/1, σ. 41-68. Baar Vladimír Jakubek Daniel (2017), «Divided National Iden tity in
Moldova», στο Journal of Nationalism, Memory Lan guage Politics 11/1, σ. 58-92. Baunov Alexander (2016, 6 Ιουνίου), «Putin and the Greeks: The Limits of Orthodox Diplomacy», στον ιστότοπο του Carnegie Moscow Centre, https://carnegie.ru/commentary/63729 --------(2019, 12 Ιουνίου), «Russians Are
Getting Sick of Church», στο Foreign Policy (διαθέσιμο και στο https://foreignpolicy. com/2019/06/12/russians-are-getting-sick-of-church-orthodoxputin). Beauvois Daniel (1978), «Les Lumières au carrefour de l’ortho doxie et du catholicisme. Le cas des uniates de l’Empire russe au début du XIXe
siècle», στο Cahiers du monde russe et sovié tique 19/4, σ. 423-441. Bechev Dimitar (2018), Why Did Greece
Turn against Russia?, Philadelphia: Foreign Policy Research Institute (διαθέσιμο
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 435 και στο https://www.fpri.org/wp-content/uploads/2018/ll/ bssp 3-bechev- .pdf ). Bennetts Marc (2016, 14 Οκτωβρίου), «Russia’s Slide into UltraConservatism», στον ιστότοπο Vocativ, https://www.vocativ. com/367088/russia-ultra-conservatism/?wpsrc=theweek Benovska-Sabkova Milena (2011), «Armastus, Andestus, Aland likkus: The Rediscovery of Orthodox Christianity in Post-Soviet Estonia», στο Journal of Ethnology and Folkloristics 5/1, σ. 23-43. Berdyaev Nicolas (1948), The Origin of Russian Communism, Lon don: Geoffrey Bles. Bittner Jochen (2015, 29 Ιανουάριου), «Putins Trojaner», στο Die Zeit (διαθέσιμο και στο https://www.zeit.de/politik/aus land/2 015-01/griechenland-russland-europa-gefahr). Blitt Robert C. (2010), «One New President, One New Patriarch, and a Generous Disregard for the Constitution: A Recipe for the Continuing Decline of Secular Russia», στο Vanderbilt Jour nal of Transnational Law 43, σ. 1337-1368. Bociurkiw Bohdan (1965), «The Uniate Church in the Soviet Ukraine: A Case Study in Soviet Church Policy», στο Canadian Slavonic Papers / Revue Canadienne des Slavistes 7, σ. 89-113. _ (1979), «Ukrainization Movements within the Russian Orthodox Church, and the Ukrainian Autocephalous Orthodox Church», στο Harvard Ukrainian Studies 3-4/1, σ. 92-111. _ (2003), «The Russian Orthodox Church in Ukraine: The Exarchate and the Renovationists, and the “Conciliar-Episco pal” Church, 1920-1939», στο Harvard Ukrainian Studies 26/14, σ. 63-91. Bogatyrev Sergei (2007), «Reinventing the Russian Monarchy in the 1550s: Ivan the Terrible, the Dynasty,
and the Church», στο The Slavonic and East European Review 85/2, σ. 271-293. Bradenberger David Platt Kevin (2006), «Terribly Pragmatic Rewriting the History of Ivan IV’s Reign, 1937-1956», στο Epic Revisionism: Russian History and Literature as Stalinist Propaganda, επιμ. David Bradenberger Kevin Platt, Madison: The Univeristy of Wisconsin, σ. 157-178.
436 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Bugorkova Olga Matyukhina Natasha (2015, 28 Ιουλίου), «Medieval Prince Vladimir Deepens Russia-Ukraine Split», στον ιστότοπο του ВВС, https://www.bbc.com/news/worldeurope-33689641 Chamberlin William Henry (1944), The Ukraine: A Submerged Nation, New York: McMillan (διαθέσιμο και στο https://ia601 605.us.archive.org/33/items/in.ernet.dli.2015.178779/2015. 178779.The-Ukraine-A-Submerged-Nation.pdf). Cherniavsky Michael (1957), «“Holy Russia”: A Study in the His tory of an Idea», στο The American Historical Review 63/3, σ. 617-637. «Chronicle of Terror: Religious Persecution by pro-Russian Mil itants in East Ukraine» (2014, 19 Αυγούστου), στον ιστότοπο Institute for Religious Freedom, https://old.irs.in.ua/eng/index. php?option=com_content view=article id=421 : l catid=34: ua Itemid=61 «Church Pressures Moldova’s Government to Repeal Antidis crimination Laws» (2013, 21 Ιουνίου), στον ιστότοπο Radio Free Europe / Radio Liberty, httpsV/www.rferl.org/a/moldovagay-church-rights-discrimination-laws/25024061.html Chynczewska-Hennel Teresa (1986), «The National Conscious ness of Ukrainian Nobles and Cossacks from the End of the Sixteenth to the Mid-Seventeenth Century», στο Harvard Ukrainian Studies 10/3-4, σ. 377-392. _ (2002), «The Political, Social, and National Thought of the Ukrainian Higher Clergy, 1569-1700», στο Harvard Ukrain ian Studies 26/1, σ. 97-152. Clark Bruce (2012, 22 Δεκεμβρίου), «Monks who Were Sup pressed by the Tsar’s Navy a Century Ago Are Still Regarded as Subversive», στο The Economist (διαθέσιμο και στο https://
www.economist.com/christmas-specials/2012/12/22/in-thename-of-the-name). Cole Brendan (2019, 4 Απριλίου), «Russia’s Paranormal Soldiers and Military Dolphin Telepathy Revealed by Defense Ministry Magazine», στο Newsweek (διαθέσιμο και στο https://www.
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 437 newsweek.com/russias-military-uses-psychics-telepathy-andparanormal-techniques-says-1386030). Cooper Helene Schmitt Eric (2018, 9 Οκτωβρίου), «U.S. Spycraft and Stealthy Diplomacy Expose Russian Subversion in a Key Balkans Vote», στην εφημ. The New York Times (διαθέ σιμο και στο https://www.nytimes.com/2018/10/09/us/politics/ russia-macedonia-greece.html). Curanović Alicja (2012), The Religious Diplomacy of the Russian Federation, Paris: Ifri Russia / NIS Center. _ (2019), «Russia’s Mission in the World», στο Problems of Post-Communism 66/4, σ. 253-267. Cvetkovska Saska (2018, 16 Ιουλίου), «Russian Businessman behind Unrest in Macedonia», στον ιστότοπο Organized Crime and Corruption Reporting Project, https://www.occrp.org/en/ investigations/8329-russian-busmessman-behind-unrest-in֊ macedonia Divani Lena (1994), «The Russian Refugees in Greece: A First Attempt to Register», στο Balkan Studies 35/1, σ. 47-69. Dülífer Meike, Luther Carsten Zacharakis Zacharias (2015, 7 Φεβρουάριου), «Caught in the Web of the Russian Ideo logues», στο Die Zeit (διαθέσιμο και στο https://www.zeit.de/ politik/ausland/2015-02/russia-greece-connection-alexanderdugin-konstantin-malofeev-panos-kammeno). Duparc Agatha (2016, 21 Ιανουάριου), «Les casseroles de Kon stantin Malofeev, oligarque russe soutien du Front national», στον ιστότοπο Mediapart, https://www.mediapart.fr/journal/ international/210216/les-casseroles-de-konstantin-malofeevoligarque-russe-soutien-du-front-national?onglet=full Eider Miriam (2013, 9 Απριλίου), «Feminism Could Destroy Russia, Russian Orthodox
Patriarch Claims», στο Newsweek (διαθέσιμο και στο https://www.theguardian.com/world/2013/ apr/09/femimsm֊destroy-russia-patriarch-kirill). Engelhardt Jeffers (2005α), Singing in «Transition»: Musical Prac tices and Ideologies of Renewal in the Orthodox Church of Esto nia, I, Chicago: University of Chicago Press.
438 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ -------- (2005β), «Right Singing and Conversion to Orthodox Christianity in Estonia», στο Conversion after Socialism: Disrup tions, Modernisms and Technologies of Faith in the Former Soviet Union, επιμ. Mathijs Pelkmans, Oxford: Berghahn Books, σ. 85-106. _ (2009), «Right Singing in Estonian Orthodox Christianity: A Study of Music, Theology, and Religious Ideology», στο Ethnomusicology 53/1, σ. 32-57. Erickson John H. (1999), Orthodox Christians in America, New York: Oxford University Press. Esch Christian (2018, 25 Σεπτεμβρίου), «Alle Romanows waren bei uns», στο Der Spiegel (διαθέσιμο και στο https://www. spiegel.de/plus/russlands-ex-ministerpraesident-sergej-stepas chin-alle-romanows-waren-bei-uns-a-99faced8-ale4-4f818d4b-18ac91691995). Fert Andriy (2019), «“Not the Ukrainian Church, but the Church of Christ in Ukraine”: (Supra)national Memory of the Ukrain ian Orthodox Church», εργασία που παρουσιάστηκε στο ASN World Convention, Columbia University, https://nationalities. org/services/aop-file-manager/file/5cc5c39e3cd6del700a7085e/ ASN19-U7-Fert.pdf?fbclid=IwAR17z_EEx01o3x7WtLlX B7UlGBzJmxmRNjbSZ5YkN_clEFhLvPVylwslF-A Figes Orlando (2011), Crimea, London: Penguin. Fischer-Bovet Christelle (2012), «Egyptian Revolts», στο The Encyclopedia of Ancient History, επιμ. Roger S. Bagnali κ.ά., Oxford: Blackwell, σ. 5814-5816. Fletcher William C. (1971), «Religious Dissent in the USSR in the 1960s», στο Slavic Review 30/2, σ. 298-316. Frick David A. (1994), «“Foolish Rus’”: On Polish Civilization, Ruthenian Self-Hatred, and Kasijan Sakovyč», στο
Harvard Ukrainian Studies 18/3-4, σ. 210-248. From Byzantium to Iran. Armenian Studies in Honour of Nina G. Garsoïan (1997), επιμ. J.-P. Mahé R.W. Thomson, Atlanta: Scholars Press. Garton Ash Timothy (2015, 19 Απριλίου), «There is Another
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 439 Russia beyond Putin», στην εφημ. The Guardian (διαθέσιμο και στο https://www.theguardian.com/commentisfree/2015/ apr/19/another-russia-putin-post-imperial-role). Gerd Lora (2015), Russian Policy in the Orthodox East: The Patri archate of Constantinople (1878-1914), Berlin: De Gruyter. Gilligan Andrew (2019, 3 Μαρτίου), «Establishment Flocks to Dine at Kremlin-Linked Imperial Orthodox Palestine Society», στην εφημ. The Times (διαθέσιμο και στο https://www.thetimes.co.uk/artide/estabUshment-flocks-to-dine-at-kremlinlinked-imperial-orthodox-palestine-society-2zmg8dbkb). Graziosi Andrea (2004), «The Soviet 1931-1933 Famines and the Ukrainian Holodomor: Is a New Interpretation Possible, and What Would Its Consequences Be?», στο Harvard Ukrainian Studies 27/1-4, σ. 97-115. «Greece: Conviction of Blogger, Another Blow to Freedom of Expression» (2014, 20 Ιανουάριου), στον ιστότοπο Amnesty International, https://www.amnesty.org/download/Docu ments/8000/eur250012014en.pdf Grytsenko Oksana (2019, 23 Αυγουστου), «After 100-Year Battle, Ukraine Wins Independent Church Finally in 2019», στην εφημ. Kyiv Post (διαθέσιμο και στο https://www.kyivpost. com/ukraine-politics/after-lOO-year-battle-ukraine-wins-inde pendent-church-finally-in-2019 .html). Heath R.G. (1972), «The Western Schism of the Franks and the “Filioque”», στο Journal of Ecclesiastical History ХХШ/2, σ. 97-113. Henry Olga (2016), The Use of the French Language in Leo Tolstoy’s Novel War and Peace, διατριβή, Department of Modern Lan guages and Classics in the Graduate School of The University of Alabama,
http://acumen.lib.ua.edu/u0015/0000001/0002 329/uOO 15_0000001_0002329.pdf Herrin Judith (2008), Byzantium: The Surprising Life of a Medieval Empire, Λονδίνο: Allen Lane. Hoffmann David (2003), Stalinist Values: The Cultural Norms of Soviet Modernity, 1917-1941, Ithaca: Cornell University Press.
440 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Hope Kerin (2015, 28 Ιανουάριου), «Alarm Bells Ring over Syriza’s Russian Links», στην εφημ. Financial Times (διαθέσιμο και στο https://www.ft.com/content/a87747de-a713-lle4-b6bd00144feab7de). _ (2018, 14 Ιουλίου), «Russia Meddles in Greek Town to Push Back the West», στην εφημ. Financial Times (διαθέσιμο και στο https://www.ft.com/content/b5728090-86b0-lle896dd-fa565ec55929). Hovorun Cyril (2017), «Is the Byzantine “Symphony” Possible in Our Days?», στο Journal of Church and State 59/2, σ. 280296. _ (2018), Political Orthodoxies: The Unorthodoxies of the Church Coerced, Minneapolis: Fortress Press. Hudspith Sarah (χ.η.), «Ten Things You Need to Know about War and Peace», στον ιστότοπο του ВВС, https://www.bbc. co.uk/programmes/articles/51rPL2vWJG6Th9zmhlxwqfV/tenthings-you-need-to-know-about-war-and-peace Huttunen Heikki (2002), «The Resurrection of a Church», στο The Autonomous Orthodox Church of Estonia / L’Eglise automme orthodoxe d’Estonie. Approche historique et nomocanonique, διεύθ. Grigorios Papathomas Matthias Palli, Thessaloniki Kat erim: Epektasis Publications, σ. 399-416. İnalcık Halil (1969-1970), «The Policy of Mehmed II toward the Greek Population of Istanbul and the Byzantine Buildings of the City», στο Dumbarton Oaks Papers 23-24, σ. 229-249. Johnstono Paul (2016), «Insurgency in Ptolemaic Egypt», στο Brill’s Companion to Insurgency and Terrorism in the Ancient Mediterranean, επιμ. Timothy Howe Lee L. Brice, Boston: Brill, τόμ. 1, σ. 183-215. Jones A.H.M. (1959), «Were Ancient Heresies National or Social Movements in
Disguise?», στο The Journal of Theological Stud ies X/2, σ. 280-298. Kalkandjieva Daniela (2013), «Orthodoxy and Nationalism in Russian Orthodoxy», στο St Vladimir’s Theological Quarterly 57/3-4, σ. 281-303.
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 441 _ (2015), The Russian Orthodox Church, 1917-1948: From Decline to Resurrection, London: Routledge. Kaurinkoski Kira (2011), «Privileged Co-Ethnic Greeks from the Former Soviet Union in the Greater Athens Area: Reflections on Individual and Collective Integration Strategies into Greek Society», στο Co-Ethnic Migration Compared. Central and East ern European Contexts, επιμ. Jasna Capo Žmegac, Christian Voß Klaus Roth, München: Kubon Sagner, σ. 119-138. Keleher Serge (1997), «Orthodox Rivalry in the Twentieth Cen tury: Moscow versus Constantinople», στο Religion, State Society 25/2, σ. 125-137. Kitromilides Paschalis (2013), Enlightenment and Revolution. The Making of Modern Greece. Cambridge, MA: Harvard University Press. ---------(2014), The Enlightenment as Social Criticism: Iosipos Moisiodax and Greek Culture in the Eighteenth Century, Princeton: Princeton University Press. Koenen L. (1968), «Die Prophezeiungen des “Töpfers”», στο Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, σ. 178-209. Kohn Hans (1944), The Idea of Nationalism: A Study in its Origins and Background, New York: The Macmillan Company. _(1948), The Permanent Mission: An Essay on Russia, Cam bridge, MA: Harvard University Press. Kohut Zenon (2003), «The Khmelnytsky Uprising, the Image of Jews, and the Shaping of Ukrainian Historical Memory», στο Jewish History 17, σ. 141-163. Kolesnikov Andrei (2018, 15 Φεβρουάριου), «History Is the Future: Russia in Search of the Lost Empire», στον ιστότοπο του Carnegie Moscow Centre, https://carnegie.ru/commen tary/75544 Laats Alar (2009), «The
Concept of the Third Rome and its Political Implications», στο Kaitseväe Ühendatud Õppeasutused 12, σ. 98-113. Ladynin Ivan A. (2016), «The Isolationist Concept of the Potter’s Oracle and its Alternative», στο Greco-Egyptian Interactions:
442 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Literature, Translation, and Culture, 500 ВС - AD 300, επιμ. Ian Rutherford, Oxford: Oxford University Press, σ. 163-187. Lamelle Marlene (2015), The «Russian World»: Russia’s Soft Power and Geopolitical Imagination, Washington, D.C.: Centre of Global Interests. Lauritzen Frederick (2016), «Symphonia in the Byzantine Empire. An Ecclesiastical Problem», στο Joseph Fameree, Pierre Gisel Herve Legrand (επιμ.), Évangile, moralité et lois civiles, Zurich: LIT Verlag, σ. 103-110. «Leader of Russia’s Notorious Tambov Gang Sentenced to 24 Years Total for Murder and Organizing a Criminal Group» (2019, 20 Μαρτίου), στον ιστότοπο Meduza, https://meduza. io/en/news/2019/03/20/leader-of-russia-s-notorious-tambovgang-sentenced֊to-24-years-total-for-murder-and-organizinga֊criminal-group Liik Kadri, Metodiev Momchil Popescu Nicu (2019, 30 Μα'ί'ου), «Defender of the Faith? How Ukraine’s Orthodox Split Threat ens Russia», στον ιστότοπο του European Council on Foreign Relations, https://www.ecfr.eu/publications/summary/defen der_of_the_faith_how_ukraines_orthodox_split_threatens_rus sia Lipman Maria (2016, 2 Φεβρουάριου), «What Russia Thinks of Europe», στον ιστότοπο του European Council on Foreign Relations, https://www.ecfr.eu/article/commentary_what_russia_thinks_of_europe5084 Litwin Henryk (1987), «Catholicization among the Ruthenian Nobility and Assimilation Processes’ in the Ukraine during the Years 1569-1648», στο Acta Poloniae Historica 55, σ. 57-83. Lloyd Alan B. (1982), «Nationalist Propaganda in Ptolemaic Egypt», στο Zeitschrift für Alte Geschichte 31/1,
σ. 33-55. Losiev Ihor (2012, 8 Νοεμβρίου), «Filaret: A Statehood-Oriented Patriarch», στον ιστότοπο The Ukrainian Week, https://ukrain ianweek.com/Society/64554 Luchenko Ksenia (2018, 10 Φεβρουάριου), «Why Do the Rus sians Trust the Church Set Up By the KGB?», στο Newsweek
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 443 (διαθέσιμο και στο https://www.newsweek.com/why-do-rus sians-trust-church-set-kgb-802635). Magocsi Paul Robert (2010), A History of Ukraine: The Land and its Peoples, Toronto: University of Toronto Press. Mansei Philip (2016), Aleppo: The Rise and Fall of Syria’s Great Merchant City, London: I.B. Tauris Co Ltd. Marker Greg (2010), «Casting Mazepa’s Legacy: Pylyp Orlyk and Feofan Prokopovich», στο The Slavonic and East European Review 88/1-2, σ. 110-133. Masters Bruce (1999), «Aleppo, the Ottoman Empire’s Caravan City», στο The Ottoman City between East and West: Aleppo, Izmir, and Istanbul, επιμ. Edhem Eldem, Daniel Goffman Bruce Masters, Cambridge: Cambridge University Press, 17-79. Mite Valentinas (2002), «Estonia: Two Branches of Orthodox Church Seeking to Live in One Country», στον ιστότοπο Radio Free Europe / Radio Liberty, https://www.rferl.Org/a/1099663. html Mitrokhin Nikolai (2015, 26 Οκτωβρίου), «Right-Wing Saints», στον ιστότοπο The Russian Reader, https://therussianreader. com/2015/10/30/mitrokhin-russian-orthodox-church-fascization Munteanu Victor (2015), «Behind the Curtain: The Relationship between the Moldovan State and Church», στο Traditional Religion and Political Power. Examining the Role of the Church in Georgia, Armenia, Ukraine and Moldova, επιμ. Adam Hug, London: The Foreign Policy Centre, a. 57-64. Odehnal Bernhard (2014, 3 Ιουνίου), «Gipfeltreffen mit Putins fünfter Kolonne», στην εφημ. Tages Anzeiger (διαθέσιμο και στο https://www.tagesanzeiger.ch/ausland/europa/Gipfeltreffenmit-Putins-fuenfter-Kolonne/story/30542701). Olszariski
Tadeusz A. (2014, 30 Οκτωβρίου), «The Ukrainian Orthodox Church’s Stance on the Revolution and War», στον ιστότοπο του Centre of Eastern Studies, https://www.osw.waw. pl/en/publikacje/osw-commentary/2014-10-30/ukrainianorthodox-churchs-stance-revolution-and-war Palli Matthias (χ.η.), «A Brief History of the Orthodox Church of
444 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Estonia», στον ιστότοπο Orthodox Church of Estonia Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik, http://www.orthodoxa.org/GB/estonia/ documentsE OC/a% 20brief% 20history. htm Panev Jivko (2018, 30 Μαΐου), «The Reasons to Proclaim or to Restore Autocephaly in the 20th and 21st Centuries», στον ιστότοπο Orthodoxie.com, https://orthodoxie.com/en/the-rea sons-to-proclaim-or-to-restore-autocephaly-in-the-20thand-2 lst-cen turies/ Papastathis Konstantinos Kark Ruth (2013), «Orthodox Com munal Politics in Palestine after the Young Turk Revolution (1908-1910)», στο Jerusalem Quarterly 56-57, σ. 118-149. Parker Ned, Landay Jonathan Walcott John (2016,19 Απριλίου), «Putin-Linked Think Tank Drew up Plan to Sway 2016 US Election - Documents», στον ιστότοπο του Reuters, https:// www.reuters.com/article/us-usa-russia-election-exclusiveidUSKBN17L2N3 Patiniotis Manolis Gekas Sakis (2017), «Greek Travelers in Eastern Europe at the End of the 18th Century: Shifting Iden tities and the Production of Knowledge across Borders», στο Diasporas 29, σ. 17-32 (διαθέσιμο και στο https://journals. openedition.org/diasporas/697). Pavlish Bogdan (2017), Confessionalization from below: The Dormition Confraternity at the Forefront of Orthodox Confession Build ing in Early Modern Low, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Central European University Department of History, http:// www.etd.ceu.hu/2017/pavlish_bogdan.pdf Payne Rev. Fr. Dr. Daniel (2015), «Spiritual Security, the Russkiy Mir, and the Russian Orthodox Church: The Influence of the Russian Orthodox Church on Russia’s Foreign Policy
Regard ing Ukraine, Moldova, Georgia, and Armenia», στο Traditional Religion and Political Power. Examining the Role of the Church in Georgia, Armenia, Ukraine and Moldova, επιμ. Adam Hug, London: The Foreign Policy Centre, σ. 65-71. Pertsev Andrey (2017,19 Δεκεμβρίου), «President and Patriarch: What Putin Wants from the Orthodox Church», στον ιστότοπο
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 445 του Carnegie Moscow Centre, https://carnegie.ru/commen tary/75058 Petro Nicolai (2015, 23 Μαρτίου), «Russia’s Orthodox Soft Power», στον ιστότοπο του Carnegie Council, https://www.carnegiecoun cil.org/publications/articles_papers_reports/727#_ftnl5 Plamper Jan (2000), «The Russian Orthodox Episcopate, 1721-1917: A Prosopography», στο Journal of Social History 34/1, σ. 5-34. Plokhy Serhii (2001), The Cossacks and Religion in Early Modern Ukraine, Oxford: Oxford University Press. -------- (2006), The Origins of the Slavic Nations: Premodern Iden tities in Russia, Ukraine, and Belarus, Cambridge: Cambridge University Press. -------- (2016, 10 Ιανουάριου), «Are Russians and Ukrainians the Same People?», στον ιστότοπο The Daily Beast, https://www. thedailybeast.com/are-russians-and-ukrainians-the-samepeople -------- (2017), Lost Kingdom: A History of Russian Nationalism from Ivan the Great to Vladimir Putin, New York: Basic Books. Poe Marshall T. (1997), Moscow, the Third Rome: The Origins and Transformations of a «Pivotal Moment», Washington, D.C.: The National Council for Soviet and East European Research (δια θέσιμο και στο https://www.ucis.pitt.edu/nceeer/1997-811-25Poe.pdf). Popovschi Nicolae (2000), Istoria bisericii din Basarabia în veacul al XIX-lea sub ruşi: Din negura trecutului: crîmpeie de amintiri, Chişinău: Museum. Prizei Ilya (1998), National Identity and Foreign Policy: Nationalism and Leadership in Poland, Russia and Ukraine, Cambridge: Cam bridge University Press. Prousis Theofilus (2005), «Risky Business: Russian Trade in the Ottoman Empire
in the Early Nineteenth Century», στο Med iterranean Historical Review 20/2, σ. 201-226. Rapp Stephen (2010), «Georgian Christianity», στο The Blackwell Companion to Eastern Christianity, επιμ. Ken Parry, Chichester: Wiley-Blackwell, σ. 137-155.
446 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ «Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe» (2015, 10 Μα'ίου), στον ιστότοπο του Pew Research Centre, https://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-beliefand-national-belonging-in-central-and-eastern-europe Rock Stella Verkhovsky Alexander (2010), «The Empire Strikes Back: Antisemitism in Russia», στο Politics and Resentment Antisemitism and Counter-Cosmopolitanism in the European Union, επιμ. Lars Rensmann Julius H. Schoeps, Leiden Boston: Brill, σ. 197-229. Romanides īoannes (1982), Franks, Romans, Feudalism, and Doc trine: An Interplay between Theology and Society, Brookline: Holy Cross Orthodox Press (διαθέσιμο και στο http://www.roman ity.org/htm/rom.03.en.franks_romans_feudalism_and_doc trine.01.htm). Runciman Steven (1968), The Great Church in Captivity, Cam bridge: Cambridge University Press. _ (1977), The Byzantine Theocracy, Cambridge: Cambridge University Press. Seddon Max (2019, 22 Αυγούστου), «Putin and the Patriarchs», στην εφημ. Financial Times (διαθέσιμο και στο https://www. ft.com/content/a41ed014-c38b-lle9-a8e9-296ca66511c9). Sharipova Liudmyla (2016), «Polonisation and All That, or Reli gious Identity and Cultural Change in Ruthenia: The Union of Lublin and the Myths of “Polonisation”», στο Рукописна ma книжкова спадщина України 20, а. 366-377. Sharkov Damien (2016, 18 Αυγούστου), «Russian Orthodox Arch priest Opposes Ban on Female Genital Mutilation», στο News week (διαθέσιμο και στο https://www.newsweek.com/russianorthodox-archpriest-opposes-ban-female-genital-mutila tion-491394). Sixsmith
Martin (2008, 22 Φεβρουάριου), «KGB Old Boys Tight ening Grip on Russia», στον ιστότοπο του BBC, http://news. bbc.co.uk/2/hi/europe/7257310.stm Smoltczyk Alexander (2015, 9 Φεβρουάριου), «Wir sind arm, aber gleichberechtigt», στο Der Spiegel (διαθέσιμο και στο
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 447 https://www.spiegel.de/politik/ausland/griechenland-aussenminister-nikos-kotzias-im-interview-a-1017342. html). Spohn Willfried (2003), «European East-West Integration, Nationbuilding and National Identities: The Reconstruction of German-Polish Relations», στο Europeanisation, National Identities and Migration: Changes in Boundary Constructions between Western and Eastern Europe, επιμ. Willfried Spohn Anna Triandafyllidou, London: Routledge, σ. 123-143. Stokoe Marc Kishkovsky Leonid (1995), Orthodox Christians in North America (1794-1994), New York: Orthodox Church in America. Subotič Milan (2011) «Moskva kao Treći Rim: prilog istoriji ruskog mesijanizma (I deo)», στο Filozofija i društvo 1, σ. 167-192. Sysyn Frank (1985), Between Poland and Ukraine: The Dilemma of Adam Kysil, 1600-1653, Cambridge, MA: Harvard University Press. Thaden Edward C. (1984), «Russification in Tsarist Russia», στο Edward Thaden, Interpreting History: Collective Essays on Rus sia’s Relations with Europe, New York: Boulder, σ. 211-220. Toumanoff Cyril (1955), «Moscow the Third Rome: Genesis and Significance of a Politico-Religious Idea», στο The Catholic Historical Review 40/4, σ. 411-447. Trepanier Lee David (2001), The Russian Orthodox Church as a Symbol of Right Order: A Voegelinian Analysis», διατριβή, Lou isiana State University and Agricultural Mechanical College, https://digitalcommons.lsu.edu/gradschool_disstheses/366 Ulmaņu Alex (2013, 17 Δεκεμβρίου), «Tolerance is the Failure to Resist Evil», στον ιστότοπο The Black Sea, https://theblack sea.eu/stories/culture-clash-in-
moldova-orthodox-fundamen talism-rallies-to-attack-the-west/ Uzzell Lawrence A. (1992, 28 Απριλίου), «The KGB’s Agents in Cassocks», στον ιστότοπο The Christian Science Monitor, https://www. csmonitor. com/1992/0428/28191. html Verkhovsky Aleksandr (2002), «The Role of the Russian Ortho dox Church in Nationalist, Xenophobic and Antiwestern Ten-
448 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ dencies in Russia Today: Not Nationalism, but Fundamental ism», στο Religion, State Society 30/4, a. 333-345. Voudra Eftihia (2004), «Ethnic Greeks from the Former Soviet Union as “Privileged Return Migrants”», στο Espace, popula tions, sociétés 3, σ. 533-544. Vovchenko Denis (2013), «Creating Arab Nationalism? Russia and Greece in Ottoman Syria and Palestine (1840-1909)», στο Middle Eastern Studies 49/6, σ. 901-918. Ware Timothy (1993), The Orthodox Church: New Edition, London: Penguin Books. Weaver Courtney (2014, 24 Ιουλίου), «Malofeev: The Russian Billionaire Linking Moscow to the Rebels», στην εφημ. Finan cial Times (διαθέσιμο και στο https://www.ft.com/content/ 84481538-1103-lle4-94f3-00144feabdc0). _ (2015, 16 Οκτωβρίου), «God’s TV, Russian Style», στην εφημ. Financial Times (διαθέσιμο χαι στο https://www.ft.com/ content/27125702-71ec-lle5-ad6d-f4ed76f0900a). Werth Paul (2006), Freedom of Conscience and the Redefinition of Confessional Boundaries in Imperial Russia, 1905-1914, Wash ington, D.C.: The National Council for Eurasian and East European Research (διαθέσιμο χαι στο https://www.ucis.pitt. edu/nceeer/2002-816-15g-Werth.pdf). Whitmore Brian (2009, 7 Αυγουστου), «Soviet-Era Documents Shed Light on Suppression of Ukrainian Catholic Church», στον ιστότοπο Radio Free Europe / Radio Liberty, https:// www.rferl.org/a/SovietEra_Documents_Shed_Light_On_Sup pression_Of_Ukrainian_Catholic_ Woodward E.L. (1916), Christianity and Nationalism in the Later Roman Empire, London: Longmans. «WWII Veteran Says Russian Priests Blessed Approaches
to Mos cow in Autumn 1941» (2017, 4 Μα'ί'ου), στον ιστότοπο TASS Russian News Agency, https://tass.com/society/944529 Zema Valerli (2011-2014), «Edificatory Prose of the Kyivan Met ropolitanate: Between the Union of Florence and the Union of Brest», στο Harvard Ukrainian Studies 32-33/2, σ. 853-871.
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 449 Zhukovsky Arkadii (1993), «Ukrainian Autocephalous Orthodox Church», στον ιστότοπο Internet Encyclopedia of Ukraine, http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp71inkpath =pages%5CU%5CK%5CUkrainianAutocephalousOrthodoxch urch.htm В. Κυριλλικά Агапова Елена (2016, 25 Ιουλίου),
«Министр иностранных дел России Сергей Лавров дал интервью интернет-сайту Император ского Православного Палестинского Общества», στον ιστότοπο Императорское Православное Палестинское Общество, http:// www.ippo.ru/news/article/ministr-inostrannyh-del-rossii-ser gey-lavrov-dal-i-402035 Арутюнова
Жанна Михайловна Линькова Елена Валентиновна (2013), «Великая французская революция и ее роль в становлении консервативной традиции в России», στο Вестник Российского университета дружбы народов 2, σ. 5-34. Ахмирова Римма (2014, 20 Δεκεμβρίου), «Зачем российская элита тайно ездит в “православный
Ватикан”», στον ιστότοπο Sobes ednik, ru, https://sobesednik.ru/rassledovanie/20141220zachem-rossiyskaya-elita-tayno-ezdit-v-pravoslavnyy-vatikan Бутусов Юрий (2016, 17 Ιουλίου), «Первый бой ATO 13 апреля 14-го - боевики Московского патриархата в отряде ФСБ Гиркина открывают огонь», στον ιστότοπο
Цензор.НЕТ, https://censor. net.ua/resonance/397750/pervyyi_boyi_ato_13_aprelya_14go_ boeviki_moskovskogo_patriarhata_v_otryade_fsb_girkina_ otkryvayut_ogon «В храмах Греции появятся приделы в честь св. Федора Ушакова» (2014, 4 Οκτωβρίου), στον ιστότοπο Православие, https://pra voslavie.ru/7 4115
.html Васильева Ольга (2019, 16 Οκτωβρίου), «Афон закрыт: что будут делать петербургские паломники-чиновники»,
στον ιστότοπο Мойка 78, «https://moika78.ru/news/2018-10-16/48666-afon-
450 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ zakryt--chto-budut-delat-peterburgskiey-palomniki-chi novniki «Вручены награды членам ИППО» (2017, 17 Σεπτεμβρίου), στον ιστότοπο Императорское Православное Палестинское Общество, https://www.ippo.ru/news/article/vrucheny-nagrady-chlenamірро-403242 Голубева Анастасия (2017,
28 Νοεμβρίου), «Почему убийство цар ской семьи показалось церкви ритуальным?», στον ιστότοπο του ВВС, https://www.bbc.com/russian/features-42157453 Готова Оксана (2018, И Ιουλίου), «Власти Греции избавляются от влиятельных россиян на Афоне», στον ιστότοπο Новости Мойка 78,
https://moika78.ru/news/2018-07-ll/36130-vlasti-gretsiiizbavlyayutsya-ot-vliyatelnykh-rossiyan-na-afone «Греческий город устанавливает побратимские связи с Евпаторией» (2015, 15 Μαρτίου), στον ιστότοπο του РИА Новости (Крым), https://crimea.ria.ru/world/20150315/106492 .html Григорьева Екатерина
(2002, 1 Νοεμβρίου), «Ушакова будут пом нить на Корфу», στην εφημ. Известия (διαθέσιμο και στο https://iz.ru/news/269204). Дворкин Александр Леонидович (2006), Очерки по истории Все ленской Православной Церкви, Нижний Новгород: Издательство Братства во имя св. князя Александра Невского. «Делегация
ИППО во главе с Сергеем Степашиным примет участие в фестивале христианской культуры на острове Корфу “Россия-Греция. Вместе сквозь века”» (2016, 8 Αυγούστου), στον ιστότοπο Императорское Православное Палестинское Общество, https://www.ippo.ru/news/article/delegaciya-ippo-vo-glave-ssergeem-
stepashinym-pri-402062 Евсина Ирина (2016, 2 Σεπτεμβρίου), «Старец-архиерей», στον ιστότοπο Благовест,
http://www.blagovesti.ru/index.php/ pravedniki-zhivut-vovek/item/90-starets-arkhierej ЖегулёвИлья (2015, 26 Νοεμβρίου), «Самые влиятельные в РПЦ - о главных действующих лицах Русской православной церкви», στον ιστότοπο Meduza, https://meduza.io/feature/2015/ll/26/ samye-vliyatelnye-v-rpts
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 451 «Жизнь солнцевского авторитета: Professor Михась покоряет мир» (1995, 7 Δεκεμβρίου), στην εφημ. Коммерсантъ (διαθέσιμο και στο https://www.kommersant.ru/doc/123257). «Как россияне финансировали Афон» (2016, 28 Μα'ί'ου), στον ιστότοπο Открытые медиа,
https://openmedia.io/news/kakrossiyane-finansirovali-afon/ Канев Сергей Горшкова Анастасия (2018,19 Ιανουάριου), «Паль чики “массажиста Путина”», στον ιστότοπο Medium.com, https://medium.com/@tzurrealism/massazhist-putina6ae4bf6baf2f Кириллов Дмитрий (2019, 24 Ιουλίου), «“Невежество, безграмот
ность, дикость”: как зачищают религиозный Донбасс», στον ιστότοπο Крым Реалии, https://ru.krymr.eom/a/29388246.html Колесников Андрей (2013, 21 Ιουνίου), «Это гибкое слово “сво бода”: Владимир Путин и Владимир Якунин обозначили границы дозволенного», στην εφημ. Коммерсантъ (διαθέσιμο και στο
https://www. kommersant. ru/doc/2216244). Кротов Яков (2019), «Материалы комиссии Якунина и Пономарева 1990 года», στον ιστότοπο Богочеловеческая История, http:// yakovworks/acts/20/1960/1967_loubyanka.html Лисовой Николай Николаевич (χ.η.), «Школьная деятельность ИППО в Палестине», στον ιστότοπο
Императорское Православное Палестинское Общество, http://www.ippo.ru/historyippo/article/ shkolnaya-deyatelnost-ippo-v-palestine-nn-lisovoy-200369 Литвинко Анна (2016, 27 Μαίου), «Константин Габаэридис назна чен советником губернатора Санкт-Петербурга», στον ιστότοπο Spbdnevnik,
https://spbdnevnik.ru/news/2016-05-27/konsta ntin-gabaeridis-naznachen-sovetnikom-gubernatora-sanktpeterburga Макаркин Алексей (2018, 16 Οκτωβρίου), «Что будет с
РПЦ и ее прихожанами. Пять вопросов о церковном кризисе», στην εφημ. Ведомости (διαθέσιμο και στο https://www.vedomosti.ru/ opinion/articles/2018/10/16/783837-chto-budet-rpts-ee-pri hozhanami-pyat-voprosov-tserkovnom?utm_source=face book utm_campaign=share utm_medium=social utm).
452 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ «Манифест» (χ.η.), στον ιστότοπο Двуглавый орёл, https://rusorel. info/manifest/ «“Массажист Путина” Константин Голощапов: святой или уголов ник.» (2017, 20 Δεκεμβρίου), στο Youtube, https://www. youtube.com/watch?v=3YsjJzRvoJs Мельников Сергей (2011, 7 Νοεμβρίου), «10
выдвиженцев КГБ», στην εφημ. Коммерсантъ (διαθέσιμο και στο https://www. kommersant.ru/doc/1802255). «Миллионное русскоязычное население Греции приступило к само организации» (2015), στο Youtube, https://www.youtube.com/ watch?v=SPo-Hvi5MZY «Мода на Афон: как российские политики и бизнесмены ездили
на гору» (2018, 18 Οκτωβρίου), στον ιστότοπο του καναλιού РБК, https://www.rbc.ru/photoreport/16/10/2018/5bc59ba09a 7947d0940782fc «“Наши Проекты”: Проект “Русского Дома” по переносу памятника, посвященного Русским Солдатам 1877-78гг., обнаруженного в городе Александруполис, Греция» (χ.η.), στο
μπλογκ «Русский дом», http://alexandroupolis-russian-house.blogspot.eom/p/ błog-page_9834.ht Поросков Николай (2005, 25 Οκτωβρίου), «Новые Одиссеи: На Корфу состоялось обсуждение новой доктрины реформирования России», στον ιστότοπο Время новостей, http://www.vremya. ru/2005/198/13/137437.html
«Обращение Святейшего Патриарха Кирилла к Предстоятелям Поместных Православных Церквей в связи с ситуацией на Укра ине» (2014, 15 Αυγούστου), στον ιστότοπο Православие, http:// www.pravoslavie.ru/72999.html Поросков Николай (2005, 25 Οκτωβρίου), «Новые Одиссеи: На Корфу состоялось обсуждение новой
доктрины реформирования России», στον ιστότοπο Время новостей, http://www.vremya. ru/2005/198/13/137437.html
«Патриарх Кирилл сравнил законы о гей-браках с нацистскими» (2017, 29 Μα'ί'ου), στον ιστότοπο του ВВС, https://www.bbc. com/russian/news-40082310
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 453 «Политики Греции не смогут игнорировать Церковь, убеждены в РПЦ» (2015, 28 Ιανουάριου), στον ιστότοπο РИА Новости, https://ria.ru/20150128/1044710365.html Полозов Александр (2017, 10 Δεκεμβρίου), «СБУ рассекретила архивы: московского патриарха в 1945 году избирали агенты НКГБ», στον
ιστότοπο Znak.com, https://www.znak.com/201712-10/sbu_rassekretila_arhivy_moskovskogo_patriarha_v_ 1945_godu_izbirali_agenty_nkgb%2 2 «Прихожан РПЦ ограничили в посещении Афона. Российский бизнес мог потратить на него $200 млн» (2018, 16 Οκτωβρίου), στον ιστότοπο του ВВС,
https://www.bbc.com/russian/features45881801 Просмотр страниц рукописи (1377), στο Лаврентьевская летопись, http://expositions.nlr.ru/LaurentianCodex/_Project/page_Show. php «Протоиерей Чаплин призвал осуществить идеалы Святой Руси и халифата» (2015, 24 Νοεμβρίου), στον ιστότοπο Meduza,
https://meduza.io/news/2015/11/2 4/protoierey-chaplin-prizvalosuschestvit-idealy-svyatoy-rusi-i-halifata Пшеничников Игорь (2003-2004), «Русские в Греции: мирный десант», στο ηλεκτρονικό περιοδικό Русский предприниматель, http://www.ruspred.ru/arh/17/2rr.html «Расследование ФБК про семью
генпрокурора. Относительно коротко. Что мы узнали о бизнесе Артема Чайки и его младшего брата» (2015, 1 Δεκεμβρίου), στον ιστότοπο Meduza, https:// meduza.io/feature/2015/12/0 l/rassledovanie-fbk-pro-semyugenprokurora-otnositelno-korotko Рейтер Светлана, Захаров Андрей, Горяшко Сергей Голубева Ана
стасия (2018, 8 Νοεμβρίου), «Палестинское общество Степа шина: кто эти люди, откуда деньги и при чем тут Греция?», στον ιστότοπο του ВВС,
https://www.bbc.com/russian/features46107643 Решетников Леонид Петрович (2012), Русский Лемнос, Москва: ФИВ (διαθέσιμο και στο https://ruslemnos.ru/kniga-reshetnikovarusskij-lemnos/).
454 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Решетникова Елена (2015, 5 Μαί'ου), «История моего Отечества», στον ιστότοπο Русский Дом, http://www.russdom.ru/node/8530 «Русская неделя на Ионических островах» (2014), στον ιστότοπο Русское воскресение, http://voskres.ru/info/sobmfo529.htm Савватеев Евгений Кинащук Богдан
(2017, 6 Νοεμβρίου), «Вера во время войны. Как конфликт на Донбассе изменил протестантскую церковь», στον ιστότοπο Релігія в Україні, https://www.religion. in.ua/zmi/ukrainian_zmi/37970-vera-vo-vremya-vojny-kak Салуцкий Анатолий (2011, 23 Φεβρουάριου), «Эпоха сетевых войн», στον ιστότοπο Gudok.ru,
https://www.gudok.ru/zdr/l 75/?ID=631958 archive=25618 «Святейший Патриарх Кирилл: Русский мир - особая цивилизация, которую необходимо сберечь» (2014, 8 Σεπτεμβρίου), στον επίσημο ιστότοπο του Πατριαρχείου Μόσχας (Patriarchia.ru), http://www.patriarchia.ru/db/text/3730705.html «Сергей Фошкин:
Русские мемориалы в Греции» (2014, 25 Νοεμ βρίου), στην εφημ. Афинский Курьер (διαθέσιμο και στο http:// www.rupor.gr/2014/ll/25/russkie-memorialy-v-grecii/). «Суд смягчил наказание “ночному губернатору Петербурга” Барсу кову/Кумарину)» (2019, 26 Ιουλίου), στον ιστότοπο Росбалт,
http://www.rosbalt.ru/piter/2019/06/26/1789010.html «Устав Полка» (χ.η.), στον ιστότοπο Бессмертный полк, https:// www.moypolk.ru/ustav-polka «Центр национальной славы России и Фонд Андрея Первозванного проведут конкурс “Я люблю Россию”» (2008, 5 Μαρτίου), στον επίσημο ιστότοπο του Πατριαρχείου
Μόσχας (Patriarchia.ru), http ://www. pa triarchia. ru/db/text/373752.html Чайка Татьяна (2019, 3 Σεπτεμβρίου), «Митрополит
Керкирский: Мы признаєм только одну каноническую Церковь - УПЦ», στον ιστότοπο Союз православных журналистов, https://spzh.news/ ru/news/64728-mitropolit-kerkirskij-my-priznajem-tolykoodnu-kanonichesku «“Чайка”. Фильм Фонда борьбы с коррупцией» (2015), στο Youtube, https://www. youtube.com/watch?time_continue=40 v=eXYQ bgvzxdM
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 455 Эггерт Константин (2015, 19 Αυγούστου), «Комментарий: “Пра вославные чекисты” уходят из политики?», στον ιστότοπο της Deutsche Welle, https://www.dw.com/ru/KOMMeHTapHň-npaBO славные-чекисты-уходят-из-политики/а-18657908 «Эллинская нелюбовь: Греция пошла против России и Степашина» (2018, 11 Ιουλίου), στον ιστότοπο του καναλιού Царьград, https://tsargrad.tv/news/jellinskaja-neljubov-grecija-poshlaprotiv-rossii-i-stepashina_145632
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ «Αγία Ρως», 99-100, 112-113, 268 Άγιον Όρος, 174-177, 359-368, 374 Αδριανός A', πάπας, 48 Αθανάσιος, πατριάρχης Αλεξαν δρείας, 39, 66 Αθάνατο Τάγμα (Бессмертный полк), 354-355 Αθηναγόρας, οικουμενικός πα τριάρχης, 216, 410 Αϊζενστάιν Σεργκέι Μιχάιλοβιτσς, 257 Αιθιοπία, Ορθόδοξη Τεουαχέντο Εκκλησία της ~, 56, 79, 179 Αικατερίνη η Μεγάλη, 113, 115, 116, 117, 146, 149, 163, 167, 168, 172, 173, 239, 240, 242, 245, 305, 346, 355, 406 αιρέσεις αρειανισμός, 39-40, 50 δονατισμός, 38-39, 59 μονο/μιαφυσισμός, 42-43, 65-67 νεστοριανισμός, 41-42 Ακροδεξιά, 274, 275, 294-295, 309, 310, 317-318, 327, 333, 377, 386, 393 Αλεξάδρεια, Πατριαρχείο/Εκκλησία της ~ ελληνορθόδοξο ~, 22, 23, 27, 28, 29, 30, 39, 40, 41, 43, 44, 45, 65, 70 κοπτικό ~, 59, 65 Αλεξανδρούπολη, 343-358 Αλεξέι Μιχάιλοβιτσς Ρομάνοφ, 142, 143, 152, 163, 235 Αλέξιος Α' Κομνηνός, 50 Αλέξιος A' (Σιμάνσκι՛), πατριάρ χης Μόσχας, 218 Αλέξιος Β' (φον Ρίντιγκερ), πα τριάρχης Μόσχας, 222, 223, 273, 290, 345, 361, 382, 397, 398, 399 Αμένοφης (Αμένχοτεπ), 61 Άνθιμος, μητροπολίτης Αλεξαν δρούπολης, 352, 354, 358 Άννα Πορφυρογέννητη, Βυζα ντινή πριγκίπισα, 87, 89, 90 Αντιμεταρρύθμιση, 127-128, 135, 139 Αντιόχεια, Πατριαρχείο/Εκκλη-
458 σία της 27, 28-29, 30, 40, 41-42, 44, 45, 51, 70, 78, 179183, 205, 214, 229, 411 αντισημιτισμός, 227, 272-274, 295 απελάσεις Ρώσων διπλωματών, 322-326, 378 Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αρμενίας /ЗЛ. Αρμενία, Αποστολική Ορθόδοξη Εκ κλησία της ~ Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας βλ.
Εσθονία, Αποστολική Ορθόδοξη Εκ κλησία της ~ αρειανισμός βλ. αιρέσεις Άρειος, 39 Αρμενία, Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία της ~, 43, 56,64, 68, 69-70, 78, 165, 179 αρχιεπισκοπή Αμερικής, 214-215, 229-230 αρχιεπισκοπή Ρωσικών Ορθοδό ξων Εκκλησιών Δυτικής Ευ ρώπης, 208, 209, 229 Άσαντ Μπασάρ Αλ, 412
αυτοκέφαλο, τρόπος αναγνώρι σης του ~, 70-71,185-187,193, 413-414 Αυτοκρατορική Ορθόδοξη Πα λαιστινιακή Εταιρεία, 178184, 369-374 βάπτιση των Βουλγάρων, 73-77 βάπτιση των/της Ρως, 82-91 Βαρθολομαίος, οικουμενικός πα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ τριάρχης, 229, 301, 316, 317, 360, 367, 368, 410, 414, 415,
416, 421 Βαρνάβας, απόστολος, 70 Βασίλειος А' ο Μακεδών, 33, 74 Βασίλειος Β' Βουλγαροκτόνος, 87, 89 Βασίλι B', μέγας πρίγκιψ της Μό σχας, 98 Βασίλι Ր, μέγας πρίγκιψ της Μό σχας, 106,107 βασιλικοί βλ. μελχίτες Βησσαρίων, καρδινάλιος, 105 Βολοντίμιρ ο Μέγας, μέγας πρίγκιψ του Κιέβου, 84, 85, 86, 87,
88, 89, 90, 91, 103, 104, 111, 235, 353, 405, 406 Βολοντίμιρ ο Μονομάχος, μέγας πρίγκιψ του Κιέβου, 259 Βολοντίμιρ (Ρομανιουκ), πατριάρχης της Ουκρανικής Ορθό δοξης Εκκλησίας του Πατρι αρχείου Κιέβου, 399 Βολοντίμιρ (Σαμποντάν), μη τροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας της Ουκρα νικής Ορθόδοξης
Εκκλησίας, 400, 401, 407 Βουαντίσουαβ Β' Γιαγκέ’ουο (Γιογκάιλα), βασιλιάς της Πολωνίας, 123
Βούλγαρης Ευγένιος, 305, 340 Βουλγαρική Εξαρχία, 187-189 Γαλλική Επανάσταση βλ. Επα νάσταση
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ Γεδεών, μητροπολίτης Κίεβου, 159 Γέλτσιν Μπαρίς, 399 «Γέρων Παστίτσιος», 313-315 Γεωργία, Εκκλησία της ~, 29, 64, 77-78,165-166, 193,196, 217, 231, 290, 291, 412 Γιανουκόβιτσς Βίκτορ Φέντοροβιτσς, 401, 402, 404 Γιαντβίγκα, βασίλισσα της Πο λωνίας, 123 Γιαροπόλκ, ετεροθαλής αδελφός του
Βολοντίμιρ του Μεγάλου, 88 Γιαροσλάβ, μέγας πρίγκιψ του Κίεβου, 91 Γιογκάιλα βλ. Βουαντίσουαβ B' Γιαγκέ’ουο, 123 Γκαζμάνοφ Αλιέγκ Μιχάιλοβιτσς, 284, 339 Γκεντιμίνας, μέγας δούκας της Λιθουανίας, 96 Γκιουλέν Φετουλάχ, 415 Γκοντουνόφ Μπόρις (Μπαρίς) Φιοντόροβιτσς, 110, 111 Γκορμπατσιόφ Μιχαήλ
Σεργκέγεβιτσς, 264 Γρηγόριος E', οικουμενικός πα τριάρχης, 335 Γρηγόριος ο Βαπτιστής (Σουρπ Κρικόρ Λουσάβοριτσς), άγιος, 68 Δημήτριος, οικουμενικός πατρι άρχης, 397 διαδηλώσεις κατά του Πούτιν βλ. Πούτιν Βλαδίμηρος 459 διαμελισμοί της Πολωνίας βλ. Πολωνία Διοκλητιανός, 36, 38, 69 Διονύσιος Δ',
οικουμενικός πα τριάρχης, 145, 159, 160 Διόσκορος, πατριάρχης Αλεξαν δρείας, 42, 66 δονατισμός βλ. αιρέσεις Δονάτος, 38 «εθνική Εκκλησία», 43, 70, 77, 78, 194, 211, 224, 397 Ειρηναίος, πατριάρχης Ιεροσο λύμων, 302 Ειρήνη η Αθηναία, αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, 48, 49 Εκκλησία της Ελλάδος, 214,
297302, 387-388, 392, 418, 421 εκρωσισμός, 147, 155-172, 197, 226-227, 238, 243, 244, 263264 Ελένη Λεκαπηνή, αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, 84 Ελληνικό Σχέδιο, 113-117 Ελληνοκαθολική Εκκλησία, 132133, 135, 136, 148, 167-172, 181, 200, 202-204, 212, 396397, 409, 420 Εμμανουήλ, μητροπολίτης Γαλ λίας,
417 ένωση των Εκκλησιών της Φλωρεντίας-Φερράρας, 97-99, 156-157 του Μπρεστ, 131-136, 138, 140, 144, 147, 160, 162,
168, 171, 180, 181, 271
460 Επανάσταση της Αξιοπρέπειας (2014) βλ. Επανάσταση Επανάσταση Γαλλική 240-241 Πορτοκαλί ~ (2004), 287 Ρωσική 150, 192-193, 205, 246, 247, 273, 307, 359, 391, 393 ~ της Αξιοπρέπειας (2014), 401 Επιφάνιος (Ντουμένκο), προκα θήμενος της Ορθόδοξης Εκ κλησίας της Ουκρανίας, 388, 417-418, 420
Επτάνησος Πολιτεία, 335-336, 339-340, 342 Έρντογαν Ταγίπ, 307, 349, 404, 414 Ερρίκος B', αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατο ρίας, 50 Εσθονία, Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία της ~, 196-199, 221225 Ευλόγιος (Γεβλόγι՛), αρχιεπίσκο πος Ρωσικών Ορθοδόξων Εκ κλησιών Δυτικής Ευρώπης, 207, 208
Ευλόγιος (Ιβάνοφ), ηγούμενος της μονής Παντελεήμονος, 367, 368 Εφραίμ, ηγούμενος της μονής Βατοπεδίου, 383 filioque, 48-51, 74 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ Ζήνων, αυτοκράτορας του Βυ ζαντίου, 78 Ζίγκμουντ Γ', βασιλιάς της Πολωνολιθουανικής Κοινοπολι τείας, 133 Ζωή (Σοφία) Παλαιολογίνα, 104, 106,111 Ημέρα
της Νίκης (День Победы), 283-284, 354-355 Θεοδόσιος B', αυτοκράτορας του Βυζαντίου, 41 Θεοδόσιος, μητροπολίτης Μό σχας και πάσης Ρως, 103 Θεοτόκης Νικηφόρος, 340 Θεοφάνης, πατριάρχης Ιεροσο λύμων, 138,139,162 θεωρίες συνωμοσίας βλ. συνω μοσία, θεωρίες ~ Θωμάς Παλαιολόγος, δεσπότης του Μορέως, 105
Ιβάν Γ', μέγας πρίγκιψ της Μό σχας, 103,104,105,106, 235, 236, 406 Ιβάν Δ' ο Τρομερός, τσάρος της Ρωσίας, 107,108,110,164,239, 257, 258, 259, 260, 274, 406 Ιβάν E', τσάρος της Ρωσίας, 159 Ιγνάτιος, οικουμενικός πατριάρ χης, 73, 74 Ιερεμίας B', οικουμενικός πα τριάρχης, 110,131 Ιερεμίας, ηγούμενος
της μονής Παντελεήμονος, 367
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 461 Ιερώνυμος, αρχιεπίσκοπος Αθη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, συνθήκη του ~ βλ. συνθήκη του Κιουνών, 301, 384 τσούκ-Καϊναρτζή Ιλαρίων, μητροπολίτης Βουλγα Κλήμης, μαθητής των Κυρίλλου ρίας, 187 και Μεθοδίου, 75 Ιλία B', πατριάρχης Αρμενίας, Κοζάκοι, 136-139, 140-146, 152, 290 262, 328
Ιουστινιανός, αυτοκράτορας του Κόπτες, 59, 60, 64, 65, 66, 67 Βυζαντίου, 45, 46 Ισίδωρος, μητροπολίτης Κίεβου Κορνιακτός Κωνσταντίνος, 129, 135 και πάσης Ρως, 97, 98, 99 Ιωακείμ E', πατριάρχης Αντιό Κοσμάς ο Αιτωλός, 305 Κύπρος, Εκκλησία της ~, 41-42, χειας, 130 70, 77, 360 Ιωάννης Α' Τσιμισκής,
174 Κύριλλος και Μεθόδιος, 72, 75, Ιωάννης Η' Παλαιολόγος, 97 156 Ιωάννης, πατριάρχης Αντιόχειας, Κύριλλος, πατριάρχης Αλεξαν 41 δρείας, 41, 66 Ιωάσαφ B', οικουμενικός πατρι Κύριλλος, πατριάρχης Μόσχας, άρχης, 107 268, 269, 276, 282, 283, 286, Ιώβ, μητροπολίτης Κίεβου και 287, 290, 334, 361, 366,
367, πάσης Ρως, 138 370, 373, 382, 402, 403, 408, Ιωνάς, μητροπολίτης Κίεβου και 409, 411, 416, 419, 420, 421 πάσης Ρως, 98,103 Ιωσήφ B', αυτοκράτορας της Κωνσταντίνος А' ο Μέγας, 34, 39, 40, 77, 90, 103 Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατο Κωνσταντίνος Ζ' Πορφυρογέννη ρίας, 115 τος, 84, 87 Κα Γκε Μπε, 171,
223, 280, 286, Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος, 259 327, 328, 344, 345, 362, 363, Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος Δραγάσης, 105 364, 370, 417 Καποδίστριας Ιωάννης, 340, 382 Κάρολος ο Μέγας (Καρλομά- Λένιν Βλαντίμιρ Ιλγίτσς Ουλιάνοφ, 37, 247, 248, 249, 285 γνος), 48, 49, 50, 71 Λεόντιεφ Κονσταντίν
ΝχικολάΚάρποφ Γκεόργκι, 218 γεβιτσς, 243 Κέρενσκι' Αλεξάντ’ρ ΦιοντόροΛεόντιος, επίσκοπος Καισα βιτσς, 192, 393 ρείας, 68
Κέρκυρα, 335-343
462 Λετονία, Ορθόδοξη Εκκλησία της 199-200, 225 Λέων Γ', πάπας, 49 Λήμνος, 328-331, 334 Λομονόσοφ Μιχαήλ, 236 Λουδοβίκος В' ο Γερμανικός, εγγονός του Καρλομάγνου, 71 Λούκαρις Κύριλλος, 133 Μαζέπα Ιβάν Στεπάνοβιτσς, χετμάνος των Κοζάκων της Ζαπορίζζια, 146 Μακάριος, προκαθήμενος της Ουκρανικής
Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας, 417 Μανουήλ Β' Παλαιολόγος, 97 Μαρία του Τβερ, σύζυγος του Ιβάν Γ, 104 Μαρκιανός, αυτοκράτορας του Βυζαντίου, 42, 43 Μαρωνίτες, 132, 180 Μαστότς Μεσρόπ, 70 Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, 166, 171, 254-255, 256, 284, 306, 354 Μεγάλος Τρόμος, 253-254 Μεθόδιος βλ.
Κύριλλος και Με θόδιος Μεθόδιος, ηγούμενος της μονής Εσφιγμένου, 361 Μελέτιος (Μεταξάκης), οικουμε νικός πατριάρχης 214 Μελέτιος, πατριάρχης Αντιό χειας, 183 Μελέτιος (Πηγάς), πατριάρχης Αλεξανδρείας, 133 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ μελχίτες/βασιλικοί, 44,181 Μεταρρύθμιση (θρησκευτική), 123-124,
126,127 μη χαλκηδόνιες Εκκλησίες, 4344, 52, 66, 78,165, 219 μητρόπολη Κιέβου και πάσης Ρως αναβίωση από τους Κοζά κους, 138-139 απορρόφηση από την Μό σχα, 145, 158-163 μεταφορά στην Μόσχα, 95- 97 μιαφυσιτισμός βλ. αιρέσεις Μιχαήλ Λ' Φιοντόροβιτσς Ρομάνοφ, 111 Μιχαήλ Γ', αυτοκράτορας του Βυζαντίου,
71, 72, 73, 74 μνημεία και εκκλησίες Ρώσων στην Ελλάδα, 327-343, 350358 Μοβίλα Συμεών, 139 Μογγόλοι, 92-97,100, 106,121 Μογίλα (ή Μοχίλα ή Μοβίλα) Πέτρο, μητροπολίτης Κιέβου, Γαλικίας και πάσης Ρως, 139, 140, 163 Μολδαβία, 225-228, 231, 285, 420 Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, σύμφωνο ~ βλ. σύμφωνο Μολότοφ-Ρί
μπεντροπ, μονοφυσιτισμός βλ. αιρέσεις Μοντεσκιέ, 239 Μπαντέρα Στεπάν Αντρίγοβιτσς, 151, 171 Μπόρις A', βασιλιάς των
Βουλ γάρων, 73, 74, 75, 76, 122
Η ΤΡΙΤΗ PŰMH Μπρέζζνιεφ Λεονγίντ Ιλγίτσς, 264 Μπρεστ, Ένωση του ~ βλ. ένωση των Εκκλησιών Μωάμεθ ο Πορθητής (Μεχμέτ ВО, 102, 109 463 Β' της Νίκαιας, 48, 71, 410 της Εφέσου, 41, 70 της Χαλκηδόνας, 27, 30, 4243, 52 οικουμενικότητα (του Πατριαρ χείου Κωνσταντινουπόλεως), 27, 30-31, 44, 51-53 Ναούμ,
μαθητής των Κυρίλλου οικουμενισμός (επανένωση των Εκκλησιών), 278, 317, 360, 411, και Μεθοδίου, 75 Ναπολέων, 241, 255, 284, 287, 412 335 Όλγα του Κιέβου, αντιβασίλισ«Νέα Τάξη Πραγμάτων», 272, σα, αγία, 84 294,316 ομογενείς ρωσόφωνοι, 337, 338, Νέες Χώρες (εκκλησιαστική ορ 340, 346-349, 371, 374,
378γάνωση), 297-300, 346 381 νεογεροντισμός, 311-313 Ονοόφριος, μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας της Ου νεστοριανισμός βλ. αιρέσεις Νεστόριος, 41, 42 κρανικής Ορθόδοξης Εκκλη Νιέφσκι Αλεξάντ’ρ, 253 σίας, 368, 407, 408, 409, 417 Νικόλαος A', πάπας, 73, 74 «Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμε
Νικόλαος A', τσάρος της Ρωσίας, ρική», 209-217, 229-230 169 Ορθόδοξη Εκκλησία της Λετο Νικόλαος B', τσάρος της Ρωσίας, νίας βλ. Λετονία, Ορθόδοξη 170, 273, 332, 373 Εκκλησία της ~ Νίκων, πατριάρχης Μόσχας και Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρα πάσης Ρως, 140,155,157,163, νίας (αυτοκέφαλη), 387-388, 164
392, 416-418 Νοβορόσια, 116-117, 121, 149- Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολω 150 νίας βλ. Πολωνία Ντοστογέφσκι' Φιοντόρ Μιχάιλο- Ορθόδοξη Εκκλησία της Τσεβιτσς, 243 χίας-Σλοβακίας βλ. ΤσεχίαΣλοβακία, Ορθόδοξη Εκκλη «ξανθό γένος», 302, 304-305 σία της ~ Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλαν Οικουμενική Σύνοδος
δίας βλ. Φινλανδία, Ορθόδο A' της Νίκαιας, 34, 40 ξη Εκκλησία της ~
464 Ορθόδοξη Τεουαχέντο Εκκλησία της Αιθιοπίας βλ. Αιθιοπία, Ορθόδοξη Τεουαχέντο Εκ κλησία της ~ ορθόδοξος φονταμενταλισμός βλ. φονταμενταλισμός, ορθό δοξος ~ Ορλώφ Αλεξέι Γκριγκόριεβιτσς, 113, 330 Ορλώφ Γκριγκόρι', 113, 331 Οστρόγκσκι' Κονστιάντι, 129,133, 135 Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδο ξη
Εκκλησία, 393-397, 399, 400, 407, 416, 417 Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείου Μόσχας), 397399, 406-408, 409, 410 ουνία/ουνίτες, 131-136, 141, 159160, 167-172, 180, 271 Ουρβανός B', πάπας, 50 Ουσσακόφ Φιοντόρ Φιοντόροβιτσς, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 355, 382 Πάβλικ Ματέι, 203
Πάίσιος ο Αγιορείτης, 310-311 παλαιοημερολογίτες, 278, 317, 360-361 παλιννοστούντες βλ. ομογενείς ρωσόφωνοι πανορθόδοξη σύνοδος, 192, 219, 220, 261, 291, 410-413 Πανορθόδοξη Σύνοδος Κρή της, 410-414 «πανρωσικό έθνος», 237-239, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ 242, 244, 245, 246, 252-253, 261 πανσλαβισμός,
117,173,174-175, 242-243 Παντελεήμων, μητροπολίτης Βέ ροιας, 372, 373, 388 «Πατριαρχείο Κιέβου», 399-400, 407, 416, 417 Πατριαρχείο Μόσχας αναβίωση από Στάλιν, 166, 255 επανασύσταση 1917-1920, 192-193 κατάργηση από τον Μέγα Πέ τρο, 163-164 προσπάθεια αντιποίησης πρωτείων της Πόλης 217221 σύστασή
του, 110-111 Παύλος, απόστολος, 27, 373 Παύλος B', πάπας, 105 Παύλος, μητροπολίτης Δράμας, 388 πενταρχία, 25-30 Πεπίνος ο Βραχύς, βασιλέας των Φράγκων, 47, 48 Περεγιάσλαβ, συνθήκη του ~ βλ. συνθήκη του Περεγιάσλαβ Πέτρος А' ο Μέγας (Πιότρ Αλεξέγεβιτσς Ρομάνοφ), 91, 113, 142, 145, 146, 148, 155, 159,
162, 163, 164, 173, 192, 235, 239, 240, 242, 244, 253, 266, 304, 305, 394 Πέτρος, απόστολος, 26, 27, 28 Πετς
Κονσταντίν, 198
465 Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ Πολωνία διαμελισμοί της 115, 150, 167-170, 236 Ορθόδοξη Εκκλησία της ~, 162, 200-202, 204, 412 Ποροσσένκο Πέτρο, 381, 415-416 Πορτοκαλί Επανάσταση (2004) βλ. Επανάσταση Ποτιόμκιν Γκριγκόρι' Αλεξάντροβιτσς, 116, 117, 149 Πούτιν Βλαντίμψ, 117, 224, 232, 269, 274, 280, 281, 282, 283,
287, 288, 289, 290, 293, 295, 307, 308, 309, 310, 316, 317, 318, 319, 321, 323, 329, 331, 332, 334, 342, 344, 346, 352, 353, 359, 362, 363, 364, 366, 367, 370, 374, 376, 378, 380, 382, 402, 403, 404, 405, 406, 408, 409, 411, 414, 421 διαδηλώσεις κατά του ~, 287288 πρεσβυγενή πατριαρχεία, 17, 29, 30,
41, 56, 70, 76, 77,109, 110, 111, 187, 216, 217, 220, 296, 306 Πρέσπες, συμφωνία των ~ βλ. συμφωνία των Πρεσπών προνόμια του Οικουμενικού Πα τριαρχείου, 21, 30, 51-53, 56, 71,192, 206, 211, 230, 410, 412, 413, 414 Πτολεμαίος Α' Σωτήρ, 61 Πτολεμαίος Γ' Ευεργέτης, 60, 63 Pussy Riot, υπόθεση ~, 288
Ρασπούτιν Γκριγκόρι' Γεφίμοβιτσς, 274 Ραστισλάβ, βασιλιάς της Μεγά λης Μοραβίας, 71, 72 Ριούρικ/Ριουρικίδες, 82, 94, 111, 235, 236, 245, 285 Ρουθήνοι, 93, 96, 99, 120-121, 122-148 αδελφότητες Ρουθήνων ορ θοδόξων, 128-131, 133, 135, 136, 139, 146, 160 εκπολωνισμός των Ρουθήνων,
125-126,127,134-136,148 Ρωσική Αθωνική Εταιρεία, 369374 Ρωσική Επανάσταση βλ. Επανά σταση «Ρωσικό Σπίτι» Αλεξανδρούπο λης, 351-353, 354 «ρωσικός κόσμος», 238, 267270, 291, 332, 345, 402-406 Σβιατοσλάβ, μέγας πρίγκιψ του Κιέβου, 84 Σελίμ A', 109 σλαβοφιλία, 173, 174, 242-244 Σπυρίδων, πατριάρχης
Αντιό χειας, 183 Στάλιν Ιωσήφ (Τζιουγκασβίλι), 108, 117, 166, 170, 171, 196, 218, 219, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253,
254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 273, 274, 285, 352, 406
466 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ σταλινισμός, 250-261 Τιριδάτης Γ', βασιλέας της Αρ Στέφανος B', πάπας, 47 μενίας, 68, 72 «συλλογή των γαιών» της Ρως, Τίτο Γιόπιπ Μπροζ, 209 Τοβτ Αλέξι' Γκιόργκιεβιτς, 212 103, 236-237, 252, 406 Συμεών A', βασιλιάς των Βουλ Τολστόι Λέων, 241, 255, 285 Τραϊανός,
αυτοκράτορας της Ρω γάρων, 76 μαϊκής Αυτοκρατορίας, 24 συμφωνία των Πρεσπών, 322323, 344 «τριαδικό έθνος» βλ. «πανρωσι «συμφωνία» πολιτείας και Εκ κό έθνος» κλησίας, 31-36, 280-281 «Τρίτη Ρώμη», 100-102,103-117 σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, Τρότσκι Λέων, 250 Τσεχία-Σλοβακία, Ορθόδοξη Εκ 150,195,
202, 254, 306 κλησία της ~, 202-204, 411, συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρ412 τζή, 114-115, 172, 306 συνθήκη του Περεγιάσλαβ, 142- Τσσάπλγιν Βσιέβολοντ Ανατόλιε144, 146, 152, 158, 236, 262βιτσς, 277, 278 Τυχών (Σσεβκουνόφ), πρώην 263, 271 ηγούμενος της μονής Σρέτενσυνωμοσία, θεωρίες ~, 227, 233, 273,
276, 278, 295, 310, 311, σκι', 274, 342 Τυχών, πατριάρχης Μόσχας και 316, 334 πάσης Ρως, 192,193,195,198, σχίσματα 207, 208, 212, 213, 217, 393, δονατιστών, 38-39 394 Μέγα Σχίσμα, 46-51 Μόσχας με Κωνσταντινούπο λη, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, Τπερόρια Ρωσική Ορθόδοξη Εκ κλησία, 207-209, 213, 215, 13, 14
218, 219, 228, 229, 265, 273 της Βουλγαρικής Εξαρχίας, 186-189 της Ρωσικής Εκκλησίας (ρα- Φιλάρετος, μητροπολίτης Κιέβου, 397, 398, 399, 400, 401, σχόλ), 155-157 417 χριστολογικά, 39-44 Φιλάρετος, πατριάρχης Μόσχας, 138 Τάταροι Κριμαίας, 95, 149, 239, Φιλοφέι (Φιλόθεος) του Πσκοφ, 256 μοναχός, 106,
107, 112, 117, Τζεζαϊρλί Χασάν, καπουντάν πα 173, 260 σάς, 114
Η ΤΡΙΤΗ ΡΩΜΗ 467 Φινλανδία, Ορθόδοξη Εκκλησία της 194-196 Φιοντόρ A', τσάρος της Ρωσίας, 110, 111 Φλωρεντία-Φερράρα, Ένωση της ~ βλ. ένωση των Εκκλησιών φονταμενταλισμός, ορθόδοξος ~, 272-279, 360 Φώτιος, οικουμενικός πατριάρ χης, 33, 72, 73, 74, 193 Χάιντριχ Ρίχαρντ, 203 Χιουρέμ Σουλτάν, 137 Χίτλερ Αδόλφος, 252, 254 Χμελνίτσκι' Μπογντάν, 140, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 152, 253, 262 Χοντσσαργένκο Αγάπιος, 210 Χριστόδουλος, αρχιεπίσκοπος Αθηνών, 300, 301, 302, 303, 330 χριστολογικές διαμάχες, 39-44 Χρουσστσσιόφ Νχικίτα Σεργκέγεβιτσς, 261, 262, 263, 264, 381 Χρυσή Ορδή, 92-97,104, 105, 107 Χρυσόστομος, μητροπολίτης Πατρών, 382, 388 «ψεκασμένοι», 227, 294, 295, 310, 311, 327, 377, 386 ψευδείς ειδήσεις, 310-311, 316, 321,335 Bayersche Staatsbibliothek München |
| any_adam_object | 1 |
| any_adam_object_boolean | 1 |
| author | Massabetas, Alexandros ca. 20./21. Jh |
| author_GND | (DE-588)1023506521 |
| author_facet | Massabetas, Alexandros ca. 20./21. Jh |
| author_role | aut |
| author_sort | Massabetas, Alexandros ca. 20./21. Jh |
| author_variant | a m am |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046680020 |
| contents | Bibliografie (S. 423-455) und Index (S. 457-467) |
| ctrlnum | (OCoLC)1154004949 (DE-599)BVBBV046680020 |
| edition | Prōtē ekdosē |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02099nam a2200433 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046680020</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200505 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">200421s2019 |||| 00||| gre d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789601683485</subfield><subfield code="9">978-960-16-8348-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1154004949</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046680020</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">gre</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Massabetas, Alexandros</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1023506521</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Ē tritē Rōmē</subfield><subfield code="b">ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias</subfield><subfield code="c">Alexandros Massabetas</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Prōtē ekdosē</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Athēna</subfield><subfield code="b">Ekdoseis Patakē</subfield><subfield code="c">2019</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">467 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Topoi kai politismoi</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">In griechischer Schrift</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliografie (S. 423-455) und Index (S. 457-467)</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Drittes Rom</subfield><subfield code="0">(DE-588)4207361-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Drittes Rom</subfield><subfield code="0">(DE-588)4207361-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Gemischte Register</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20200505</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032090857</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">471</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">200.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">471</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV046680020 |
| illustrated | Not Illustrated |
| index_date | 2024-07-03T14:23:42Z |
| indexdate | 2024-07-10T08:51:04Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789601683485 |
| language | Greek |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-032090857 |
| oclc_num | 1154004949 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 467 Seiten |
| psigel | BSB_NED_20200505 |
| publishDate | 2019 |
| publishDateSearch | 2019 |
| publishDateSort | 2019 |
| publisher | Ekdoseis Patakē |
| record_format | marc |
| series2 | Topoi kai politismoi |
| spelling | Massabetas, Alexandros ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)1023506521 aut Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias Alexandros Massabetas Prōtē ekdosē Athēna Ekdoseis Patakē 2019 467 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Topoi kai politismoi In griechischer Schrift Bibliografie (S. 423-455) und Index (S. 457-467) Drittes Rom (DE-588)4207361-3 gnd rswk-swf Drittes Rom (DE-588)4207361-3 s DE-604 Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Gemischte Register |
| spellingShingle | Massabetas, Alexandros ca. 20./21. Jh Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias Bibliografie (S. 423-455) und Index (S. 457-467) Drittes Rom (DE-588)4207361-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4207361-3 |
| title | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |
| title_auth | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |
| title_exact_search | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |
| title_exact_search_txtP | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |
| title_full | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias Alexandros Massabetas |
| title_fullStr | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias Alexandros Massabetas |
| title_full_unstemmed | Ē tritē Rōmē ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias Alexandros Massabetas |
| title_short | Ē tritē Rōmē |
| title_sort | e trite rome e moscha kai o thronos tes orthodoxias |
| title_sub | ē Moscha kai o thronos tēs Orthodoxias |
| topic | Drittes Rom (DE-588)4207361-3 gnd |
| topic_facet | Drittes Rom |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=032090857&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT massabetasalexandros etriteromeemoschakaiothronostesorthodoxias |