Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego: = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Lublin
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
2018
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 389 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten 24 cm |
| ISBN: | 9788322791578 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV046070064 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20200416 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 190729s2018 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788322791578 |9 978-83-227-9157-8 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1111819485 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV046070064 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Flaga, Małgorzata |e Verfasser |0 (DE-588)1191721825 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego |b = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |c Małgorzata Flaga |
| 246 | 1 | 1 | |a Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| 264 | 1 | |a Lublin |b Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |c 2018 | |
| 300 | |a 389 Seiten |b Illustrationen, Diagramme, Karten |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache: Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province | ||
| 650 | 7 | |a Regiony / aspekt demograficzny / Polska |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- ) |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Bevölkerungsentwicklung |0 (DE-588)4006292-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Migration |0 (DE-588)4120730-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Woiwodschaft Lublin |0 (DE-588)4365673-0 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Woiwodschaft Lublin |0 (DE-588)4365673-0 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Bevölkerungsentwicklung |0 (DE-588)4006292-2 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Migration |0 (DE-588)4120730-0 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20200416 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-031451239 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 090511 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 090512 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804180353883045888 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI WSTĘP................................................................................................................ 1. Wyludnianie się województwa lubelskiego jako problem badawczy.... 2. Założenia badawcze, cele i struktura pracy............................................ 3. Obszar badań............................................................................................. 4. Materiały źródłowe i metody badawcze.................................................. 5. Stan badań nad depopulacją obszarów wiejskich w Polsce i Europie... 6. Problemy ludnościowe Lubelszczyzny w literaturze naukowej i dokumentach strategicznych................................................................ 6.1. Opracowania naukowe..................................................................... 6.2. Studia strategiczne........................................................................... Regres liczby ludności jako główny przejaw degradacji demograficznej województwa lubelskiego.. 1. Powojenne tendencje zmian ludnościowych na Lubelszczyźnie na tle zmian demograficznych kraju...................................................... 2. Regres demograficzny lubelskich wsi...................................................... 3. Obszary wyludniania się w przestrzeni wiejskiej regionu.................... 4. Depopulacja obszarów wiejskich w kontekście przemian demograficznych w miastach................................................. rozdział 25 29 34 34 39 i. Rola migracji oraz przyrostu naturalnego w zmianach zaludnienia regionu lubelskiego................. 1. Powojenne
ruchy migracyjne ludności Lubelszczyzny.......................... 1.1. Ruchy wędrówkowe w latach socjalizmu........................................ 1.1.1. Przemieszczenia wewnątrzkrajowe......................................... 1.1.2. Wyjazdy zagraniczne................................................................. 1.2. Migracje ludności po roku 1989....................................................... 1.2.1. Wędrówki wewnętrzne.............................................................. 1.2.2. Migracje zagraniczne................................................................. 2. Przemiany w zakresie ruchu naturalnego regionu na tle tendencji krajowych................................................................................. rozdział 11 11 16 21 43 43 49 53 61 u. 67 67 68 68 73 77 80 84 9°
8 SPIS TREŚCI 2.1. Spadek liczby urodzeń....................................................................... 91 2.2. Stabilizacja umieralności................................................................... 97 2.3. Postępujący ubytek naturalny ludności.......................................... 100 3. Typologia zmian zaludnienia na podstawie metody Webba................. 104 ROZDZIAŁ ín. Konsekwencje wyludniania się obszarów wiejskich Lubelszczyzny..................................................... 1. Dysproporcje w rozmieszczeniu zasobów pracy..................................... 2. Deformacje struktur demograficznych................................................... 2.1. Zaburzenia struktury płci................................................................. 2.2. Starość demograficzna ludności....................................................... 3. Niska jakość kapitału ludzkiego i społecznego na wsi........................... 4. Osłabienie wiejskiej sieci osadniczej....................................................... 4.1. Rozdrobnienie osadnictwa wiejskiego............................................. 4.2. Słabość demograficzna i ekonomiczna wsi dużych........................ 5. Ekonomiczne skutki depopulacji............................................................. 5.1. Zmiany w produkcji rolnej i strukturze agrarnej na wsi............... 5.2. Zakłócenia w sprawnym finansowym funkcjonowaniu gmin....... 5.3. Osłabienie potencjału konsumpcyjnego oraz atrakcyjności inwestycyjnej terenów wiejskich...................... ív. Procesy demograficzne w woj.
lubelskim w świetle teorii rozwoju ludnościowego.......................... 1. Teoria I przejścia demograficznego......................................................... 1.1. Założenia i przebieg przejścia.......................................................... 1.2. Różnice w przebiegu I przejścia w krajach europejskich i na ziemiach polskich....................................................................... 2. Teoria kryzysu społecznego i demograficzne prawa wojny................... 3. Koncepcja II przejścia demograficznego................................................. 3.1. Tendencje ogólnoeuropejskie........................................................... 3.2. Uwarunkowania II przejścia w Polsce............................................. 3.3. Zasadnicze przejawy II przejścia w Polsce...................................... 4. Teoria przejścia migracyjnego Zelinsky’ego........................................... 4.1. Założenia teoretyczne przejścia....................................................... 4.2. Migracje ludności Polski a teoria Zelinsky’ego............................... 107 107 112 112 115 120 127 127 130 134 134 136 138 rozdział 141 141 141 144 147 152 152 154 157 160 160 163
SPIS TREŚCI Uwarunkowania zmian ludnościowych w województwie lubelskim i ich przestrzenne zróżnicowanie.................. 1. Przynależność i sytuacja geopolityczna. Rola granicy państwowej...... 2. Przemiany społeczno-gospodarcze kraju. Polityka inwestycyj na władz................................................................... 2.1. Okres przed II wojną światową........................................................ 2.2. Lata powojennego uprzemysłowienia............................................. 2.3. Okres transformacji ustrojowej i stabilizacji gospo dārki rynkowej......................................................................... 2.4. Współczesna sytuacja gospodarcza woj. lubelskiego i jej wewnątrzregionalne zróżnicowanie.......................................... 3. Warunki życia ludności............................................................................ 3.1. Poziom i jakość życia........................................................................ 3.2. Miejska sieć osadnicza a warunki życia........................................... 4. Determinanty demograficzne i społeczne.............................................. 4.1. Struktura demograficzna ludności................................................... 4.1.1. Struktura wieku......................................................................... 4.1.2. Struktura płci............................................................................. 4.2. Struktura narodowościowa i religijna............................................. 4.3. Kulturowe cechy lokalnych
populacji.............................................. 4.3.1. Religijność.................................................................................. 4.3.2. Mentalność pozareligijna.......................................................... 4.4. Zasiedziałość ludności...................................................................... 5. Hierarchia determinant przemian ludnościowych................................ 6. Typologia gmin województwa oparta na podobieństwie uwarunkowań procesów demograficznych............. RO z D z i AŁ V. rozdział 167 167 178 179 180 184 188 3-94 194 201 206 207 208 210 213 216 216 219 221 224 228 VI. Modele przemian demograficznych na obszarach wiejskich województwa lubelskiego........ 1. Demograficzne typy gmin wiejskich w świetle uwarunkowań lokalnych......................................................... 2. Depopulacja i jej uwarunkowania w regionie lubelskim na przykładzie wybranych gmin............................................................. 2.1. Gmina Hanna ֊ przygraniczna lokalizacja bez przejścia granicznego 235 235 245 245 9
10 SPIS TREŚCI 2.1.1. Sytuacja ludnościowa.............................................................. 2.1.2. Kwestie narodowościowo-religijne........................................ 2.1.3. Główne determinanty sytuacji demograficznej.................... 2.2. Stężyca - gmina na pograniczu województw.................................. 2.2.1. Stosunki ludnościowe.............................................................. 2.2.2. Uwarunkowania zjawisk demograficznych........................... 2.3. Gmina Turobin - marginalizacja gospodarcza w centrum województwa................................................................... 2.3.1. Demografia gminy................................................................... 2.3.2. Czynniki wpływające na sytuację ludnościową..................... 3. Model przemian ludnościowych na obszarach wyludniających się Polski......................................................................... 245 254 257 271 271 278 295 295 306 322 PODSUMOWANIE.............................................................................................. ЗЗІ BIBLIOGRAFIA.................................................................................................. 341 ZAŁĄCZNIKI...................................................................................................... 363 WYKAZ MATERIAŁÓW POMOCNICZYCH ...................................................... Spis fotografii........................................................................................ Spis
rycin................................................................................................ Spis tabel................................................................................................. Spis załączników................................................................................... 371 371 374 377 380 SUMMARY 381
BIBLIOGRAFIA Adamski F., 2003, Małżeństwo i rodzina w strukturze społeczno-prawnej i społecznej świado mości, [w:] Siany K., Małek A., Szczepaniak-Wiechy I., Systemy wartości a procesy demograficzne, Rządowa Rada Ludnościowa, Instytut Socjologii UJ, s. 95-102. Agenda 2000. Unia Europejska rozszerzona i silniejsza, Komisja Europejska, 1997. Antipova E., Fakeyeva L., 2012, Demographic processes in rural areas ofBelarus: geographi cal structure and spatial dynamics, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 17, s. 5-12. Balicki J., Frątczak E., Nam C. B., 2007, Przemiany ludnościowe. Fakty-interpretacje-opinie, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Warszawa. Bański J., 1999, Obszary problemowe w rolnictwie Polski, Prace Geograficzne, 172, IGiPZ PAN, Warszawa. Bański J., 2002, Typy ludnościowych obszarów problemowych, Studia Obszarów Wiejskich, 9, s. 41-52. Bański J., 2005, Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 9. Bański J., 2008, Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcjach podziału Europy, [w:] Eberhardt P. (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Prace Geograficzne, 218, s. 121-134. Bański J., 2009, Wschodnia granica Unii Europejskiej jako bariera przestrzenna: na przy kładzie pogranicza w woj. lubelskim, Czasopismo Geograficzne, 80, 3, s. 113-129. Bański J., Dobrowolski J., Flaga M., Janicki W., Wesołowska M., 2010, Wpływ granicy państwowej na kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego wschodniej części wojewódz twa lubelskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 21. Bański J., Flaga M., 2013,
The areas of unfavourable demographic processes in eastern Poland - selected aspects, Barometr Regionalny, її, 2, s. 11-18. Bański J., Mazur M., 2009, Identyfikacja obszarów o silnej koncentracji problemów społecz nych, Studia Obszarów Wiejskich, 16, s. 79-96. Bański J., Pantylej W., Janicki W., Flaga M., Wesołowska M., 2014, Współczesne prze kształcenia społeczno-gospodarcze a potencjał ludnościowy wschodniej Polski, Studia Obszarów Wiejskich, 36, Warszawa. Baran E., 2011, Wiejskie obszary depopulacji w Polsce. Przykład Polski południowo-wschodniej, Studia KPZK PAN, 133, s. 197-213. Baran E., Kopacz-Wyrwał I., 2014, Poziom życia a procesy depopulacji na obszarach wiejskich południowo-wschodniej Polski, Studia KPZK PAN, 156, s. 168-194. Bartkowski J., 2003, Tradycja i polityka: wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
342 BIBLIOGRAFIA Barwińska L., 1971, Udział ludności województwa lubelskiego w wędrówkach międzywoje wódzkich, Annales UMCS, Sec. B, 26, s. 313-348. Barwińska L., 1973, Sytuacja demograficzna wsi lubelskiej na tle Polski 1960-1970, WUS, Lublin. Barwińska L., 1979, Procesy ludnościowe w makroregionie środkowo-wschodnim w latach 1970-1978, Kalendarz Lubelski, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin, s. 5-9. Barwińska L., 1983, Przesłanki demograficzne i społeczno-ekonomiczne określania zasobów siły roboczej województwa lubelskiego, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, t. 33, UW w Lublinie, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, GUS, Warszawa, s. 32-47. Bednarczyk M., 2012, Szkoły do likwidacji w woj. lubelskim. Pełna lista, Dziennik Wschodni z dnia 24 stycznia 2012 r. Biały A., 2012, Diagnoza sytuacji organizacji pozarządowych na terenach wiejskich Lubel szczyzny. Raport z badań, Lubelski Ośrodek Samopomocy, Lublin. Billig W., 1967, Reprodukcjaludnościw okresie XX-lecia, [w:] Problemy demograficzne Polski Ludowej, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, 4, GUS, Warszawa, s. 39-61. Blacker C. P., 1949, Stages in Population Growth, Eugenics Review, 3. Bolesławski L., 1993, Polskie tablice dzietności kobiet 1971-1992, GUS, Warszawa. Bronsztejn S., 1963, Ludność żydowska w Polsce w okresie międzywojennym, Studium Statystyczne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. Brown D., Schafft К., 2002, Population déconcentration in Hungary during post-socialist transformation, Journal of Rural Studies, 18, 3, s. 233-244. Caldwell J. C., 1976, Toward a Restatement ofDemographic Transition Theory,
Population and Development Review, 2. Celińska-Janowicz D., Miszczuk A., Płoszaj A., Smętkowski M., 2010, Aktualne problemy demograficzne regionu Polski wschodniej, Raporty i analizy EUROREG, 5/2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa. Chądzyńska E., 2005/2006, Zmiany struktury i perspektywy rozwoju wybranych małych miast dolnośląskich, [w:] Heffner К., Marszał T. (red.), Małe miasta - studium przypadków, PTG, WNG UŁ, Łódź. Chesnais J. C., 1979, L’effet multiplicative de la transition démographique, Population, 6. Chesnais J. C., 1986, La transition démographique. Etapes, formes, implications économiques, PUF, Paris. Churski P., 2004, Obszary problemowe w Polsce z perspektywy celów polityki regionalnej Unii Europejskiej, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek. Cichoń J., 1991, Wyludnianie się obszarów wiejskich a rozwój rolnictwa indywidualnego wiatach 1978-1987: naprzykładzie woj. białostockiego, Uwarunkowania Demogra ficzne Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski, 20, Monografie i Opracowania, 353, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa. CiokS., 1991, Sudety. Obszar problemowy, Acta Unìversìtatìs Wratislaviensis, 1236. Ciok S., 1995, Zmiany ludnościowe i osadnicze w Sudetach, Acta Universitatis Wratisla viensis, 1730, s. 51-64.
BIBLIOGRAFIA Ciok S., 1996, Teoretyczne i empiryczne koncepcje obszarów problemowych, Acta Universitatis Wratislaviensis, 1796, s. 5-26. Coale A. J., 1973, The demographic transition reconsidered, [w:] International Population Conference, 1.1, International Union for the Scientific Study of Population, Liège, s. 53-72. CoaleA. J., 1986, Population trends and economic development, [w:] Menken J. (red.), World Population and U.S. Policy: the Choices Ahead, Norton, New York. Ćwik W, Reder J., 1977, Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów admini stracyjnych i ustroju władz, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin. Daguet F., 2002, Un siècle de fécondité française. Caractéristiques et evolution de la fécondité de 1901 à 1999, „INSEE Résultats”, 8. Dams-Lepiarz M., Dobrowolski J., 2000, Historyczne i współczesne znaczenie rolnictwa w małych miastach województwa lubelskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 11, s. 175-198. Davis К., 1945, The World Demographic Transition, Annals of the American Academy of Political and Social Science, 273. Dembowska Z., 1994, Obszary problemowe w Polsce, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2 030 - trzecia fala nowoczesności, Mini sterstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa, 2013. Dobrowolski J., 2011, Kapitał społeczny, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubel skie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 87-102. Domański R., 2002, Gospodarka przestrzenna, Warszawa, PWN. Duby G., Geremek B., 1995, Wspólne pasje - rozmowę przeprowadził
Philippe Sainteny, PWN, Warszawa. Dybowska J., 2013, Przemiany demograficzne w regionie o nasilonej migracji zagranicznej na przykładzie województwa opolskiego, Studia i Monografie Uniwersytetu Opol skiego, 487, Opole. Dybowska J., 2014, Depopulacja na obszarach wiejskich województwa opolskiego w latach 2002-2011, Journal of Agribusiness and Rural Development, 2(32), s. 59-68. Dybowska J., Widera K., 2015, Demograficzne uwarunkowania i skutki depopulacji w woje wództwie opolskim, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 223, s. 106-118. Dziewoński K., Gawryszewski A., Iwanicka-Lyrowa E., Jelonek A., Jerczyński M., Węcławowicz G., 1977, Rozmieszczenie i migracje ludności a system osadniczy Polski Ludowej, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 17. Dziewoński K., Malisz B., 1978, Przekształcenia przestrzenno-gospodarczej struktury kraju, Studia KPZK PAN, 62. Eberhardt P., 1989, Regiony wyludniające się w Polsce, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 148, Warszawa. 343
344 BIBLIOGRAFIA Eberhardt P., 2004, Koncepcja granicy między cywilizacją zachodniego chrześcijaństwa a bizantyjską na kontynencie europejskim, Przegląd Geograficzny, 76,2, s. 169-188. Eberhardt P, 2010, Migracje polityczne na ziemiach polskich (1939-1950), Instytut Zachodni, Poznań. Eberhardt P., 2011a, Phases to the demographic development of Poland, Czasopismo Geo graficzne, 82,1-2, s. 151-171. Eberhardt R, 2011b, Problematyka demograficzna tzw. ściany wschodniej Rzeczypospolitej Polskiej, Roczniki Nauk Społecznych, 3(39), s. 271-291. Eberhardt R, 2012, The Curzon Line as the eastern boundary of Poland: the origins and the political background, Geographia Polonica, 85, 1, s. 5-21. Eberhardt R, Gorzym-Wilkowski W., MiszczukA., 1997, Przemiany demograficzno-osadnicze na pograniczu polsko-białorusko-ukraińskim, Euroregion Bug, t. 8, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin. Edukacja w województwie lubelskim w roku szkolnym 2014/2015, US w Lublinie, Lublin, 2015. Ejsmont Z., Horodeński R., 2005, Uwarunkowania rozwoju województw wschodnich (pod laskie, lubelskie, podkarpackie), Studia KPZK PAN, 65, s. 22-36. Ekins R, 1992, A Four-capital Model of Wealth Creation, [w:] Ekins R, Max-Neef N. (red.), Real-life Economics: Understanding Wealth Creation, Routledge, London-New York. Ekins R, Dresner S., Dahlström К., 2008, The Four-capital Method ofSustainable Develop ment Evaluation, European Environment, 18, 2. Falkowski J., 1990, Rolnicze obszary problemowe Polski, [w:] Jedut R. (red.), Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględnieniem regionu lubelskiego, UMCS-PTG,
Lublin, s. 5-10. Flaga M., 2000, Plany życiowe młodzieży pogranicza polsko-ukraińskiego w kontekście roz woju regionu, [w:] Szanse rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza polsko-ukraińskiego, Materiały XVI Ogólnopolskiego Seminarium Geograficzno-Rolniczego, Lublin, s. 94-100. Flaga M., 2002, Zmiany zaludnienia na obszarach wiejskich województwa lubelskiego po roku 1989, Annales UMCS, Sec. B, 57, s. 209-231. Flaga M., 2006a, Contemporary demographic processes in the western borderland of Ukraine, Bulletin of Geography, Socio-economic series, 6, s. 51-66. Flaga M., 2006b, Procesy demograficzne oraz ich uwarunkowania w zachodnich obwodach Ukrainy w okresie przemian ustrojowych, Wydawnictwo UMCS, Lublin. Flaga M., 2008, Współczesne procesy demograficzne na pograniczu polsko-ukraińskim, [w:] Statystyka publiczna w procesie integracji europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki obszarów transgranicznych, Biblioteka Wiadomości Statystycznych, 60, GUS, US w Lublinie, Warszawa, s. 251-266. Flaga M., 2010, Tendencje zmian ruchu naturalnego w województwie lubelskim na przełomie XXiXXIw., Annales UMCS, Sec. B, 65, s. 159-173. Flaga M., 2012, Different routes of demographic changes in former Eastern Bloc states at the turn of 21st c. on the examples of Poland and Ukraine, Annales UMCS, Sec. В, 67, i, s. 173-188.
BIBLIOGRAFIA Flaga M., Gorzym-Wilkowski W., Mościbroda J., Myna A., 2010, Polesie Lubelskie. Prze strzeń społeczno-ekonomiczna, Kartpol, Lublin. Flaga M., Łoboda К., гои, Sytuacja demograficzna Polesia Lubelskiego jako skutek i przy czyna marginalizacji regionu, Barometr Regionalny, 3, s. 67-78. Flaga M., Pantylej W., Łoboda K., 2017, Sytuacja demograficzna jako determinanta roz woju pogranicza polsko-ukraińskiego, [w:] MiszczukA. (red.), Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 91-122. Flaga M., Wesołowska M., 2002, Warunki kształcenia dzieci i młodzieży na obszarach wiej skich w województwie lubelskim, Studia Obszarów Wiejskich, 2, s. 83-93. Flaga M., Wesołowska M., 2018, Demographic and social degradation in the Lubelskie Voivoăeship as a peripheral area of East Poland, Bulletin of Geography. Socio-eco nomic Series, 41, s. 7-27. Frątczak E., 1999, Zmiany płodności, [w:] Kotowska I. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, Mono grafie i Opracowania SGH, 461, Warszawa, s. 132-158. Frejka T., 2008, Determinants of family formation and childbearing during the societal transition in Central and Eastern Europe, Demographic Research, 19, s. 139-170. Frenkel I., 2008, Przemiany demograficzne i aktywność ekonomiczna ludności wiejskiej w latach 2000-2006, Studia i Monografie, 2/2008, IRWiR PAN, Warszawa. Gałązka A., Myne A., 1999, Zmiany społeczno-gospodarcze i infrastrukturalne na obszarach przygranicznych w warunkach otwierających się granic, [w:] Myne A.,
Szul R. (red.), Rola granicy i współpracy transgranicznej w rozwoju regionalnym i lokalnym, Euro pejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 42-111. GawryszewskiA., 1977, Migracje ludności, [w:] Rozmieszczenie i migracje ludności a system osadniczy Polski Ludowej, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 117, s. 139-253. GawryszewskiA., 2005, Ludność Polski w XX wieku, Monografie IGiPZ PAN, 5. Gawryszewski A., 2007, Zmiany w rozmieszczeniu, ruchu naturalnym, migracjach i strukturze ludności Polski, 1918-2005, Przegląd Geograficzny, 79, 3-4, s. 461-482. Gazińska M., 2008, Nadumieralność mężczyzn w nadbałtyckich krajach Unii Europejskiej, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szcze ciński, 2, s. 73-86. Gilowska Z., Gorzelak G., Jałowiecki B., 1999, Kontrakt dla Ściany Wschodniej. Założenia, Fundacja Municipium, Warszawa. GmiterekH., 1997, W czołówce polskiej reformacji, [w:] Radzik T.,Witusik A. (red.), Lublin w dziejach i kulturze Polski, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Lublinie, KAW-Lublin sp. z o.o., Lublin, s. 93-104. Gołata E., 1996, Selected demographic processes and the labour market in Poland in the period ofsocio-economic transformation, Studia Demograficzne, 1-2 (123-124), s. 83-96. Gorzelak G., Jałowiecki В., 1998, Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna w gmi nach w latach 1995-1997, [w:] Gorzelak G., Jałowiecki B. (red.), Koniunktura 345
346 BIBLIOGRAFIA gospodarcza i mobilizacja społeczna w gminach, Studia Regionalne i Lokalne UW, 25 (58), s. 11-57. Gorzym-Wilkowski W., 2011, Kształt i przekształcenia sieci osadniczej, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 103-118. Górak J., 1990, Miasta i miasteczka Zamojszczyzny, Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabyt ków, Zamość. Grabowska M., 2008, Religia, jednostka, wspólnota, „Chrześcijaństwo-Świat-Polityka”, Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, 2, s. 5-22. Gudowski J., 2011, Przeobrażenia agrarne na wybranych obszarach wschodniej Pol ski. Doświadczenia przed- i poakcesyjne, Studia Obszarów Wiejskich, 26, s. 121-131. Guzik A., 2003, Wartość rodziny w planach życiowych młodzieży, [w:] Siany K., Małek A., Szczepaniak-Wiechy I. (red.), Systemy wartości a procesy demograficzne, Rządowa Rada Ludnościowa, Instytut Socjologii UJ, s. 117-122. Halicka-Kosecka J., 2013, Wschodni Wymiar Unii Europejskiej: polska polityka wizowa wobec Ukrainy, [w:] Boryniak O., Walak M. (red.), Partnerzy mimo przeszkód. Nowa odsłona w stosunkach polsko-ukraińskich, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski-Iwano-Frankiwsk, s. 193-204. Heffner К. (red.), 1990, Procesy wyludniania się wsi w regionie opolskim, Instytut Ślą ski, Opole. Heffner К., 2015, Przestrzeń jako uwarunkowania rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, Wieś i Rolnictwo, 2 (167), s. 83-103. Heffner К., Rauziński, 2003, Region migracyjny. Wybrane aspekty demograficzne, społeczne i gospodarcze na przykładzie Śląska Opolskiego, Instytut
Śląski, Opole. Heffner К., Solga В., 2000, Lokalne centra rozwoju obszarów wiejskich - znaczenie i powią zania małych miast, Studia Obszarów Wiejskich, 11, s. 25-38. Huntington S., 1997, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, Shimon Schuster, New York. Hyczko G., Tworek S., 1974, W dobie upadku saskiego, [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubel szczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 393-439. Iglicka K., Jaźwińska E., Okólski M., 1996, Współczesne migracje zagraniczne ludności Polski. Badania etnosondażowe, Studia Demograficzne, 4/126, s. 3-41. Ilieva M., Mladenov Ch., 2003, Changes in the rural areas in Bulgaria: processes andprospects, Geographia Polonica, 76,1, s. 97-110. Jakubowski A., Bronisz U., 2017, Konkurencyjność pogranicza polsko-ukraińskiego na tle europejskim, [w:] Miszczuk A. (red.), Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukra ińskiego, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 35-59. Jakubowski A., Miszczuk A., 2016, Socio-economic transformations on the Polish-Ukrainian border in the years 2004-2014, [w:] Kukulą A. J. (red.), Political, social and economic conditions of development of contemporary Ukraine and its regions, Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 143-164. Janicki W., 2007, Przegląd teorii migracji ludności, Annales UMCS, Sec. B, 62, s. 285-304.
BIBLIOGRAFIA Janicki W., 2011, Procesy demograficzne, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Śro dowisko - społeczeństwo -gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 70-86. Janicki W., 1015, Migracje kompensacyjnejako czynnik wzrostu obszarów peryferyjnych. Rola ukrytego kapitału ludzkiego, Wydawnictwo UMCS, Lublin. Janiszewska A., 2013, Zachowania matrymonialne i prokreacyjne w Polsce - ujęcie geogra ficzne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Jaroszewska E., 2000, Studenci zagraniczni w Polsce, [w:] RajkiewiczA. (red.), Zewnętrzne migracje zarobkowe we współczesnej Polsce. Wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie, Włocławek, s. 175-194. Jasiulewicz M. (red.), 1989, Wyludnianie się obszarów wiejskich Pomorza Środkowego, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin. Jaźwińska E., 2001, Migracja niepełna ludności Polski: zróżnicowanie terytorialne, [w:] Jaźwińska E., Okólski M. (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 101-124. Jedut R., 1973, Zmiany koncentracji ludności w województwie lubelskim w latach ідбо-ідуо, Biuletyn LTN, Geografia, 15, 1, s. 79-85. Jedut R., 1977, Współczesne zmiany rozmieszczenia ludności rolniczej w makroregionie południowo-wschodnim, Czasopismo Geograficzne, 48, 2, s. 143-162. Jedut R., 1994, Struktura agrarna obszarów przygranicznych Polski środkowowschodniej, Annales UMCS, Sec. B, 49, 18, s. 255-265. Jelonek A., 1971, Regiony demograficzne Polski, Zeszyty Naukowe UJ, 285.
Jelonek A., 1986, Obszary zagrożeń demograficznych, Folia Geographica, Seria Geographica-Oeconomica, 19, s. 33-49. Jelonek A., 1988, Obszary problemowe w zakresie zagrożeń demograficznych w Polsce, [w:] Biderman E. (red.), Problemy geografii osadnictwa i ludności w Polsce, Seria Geografia, 42, UAM, Poznań-Zielona Góra, s. 67-77. Jezierski A., Leszczyńska C., 1997, Historia gospodarcza Polski, Wydawnictwo Key Text, Warszawa. Jezior J., 1997, Rynek pracy w Regionie i praca jako wartość, [w:] Dyczewski L. (red.), Spo łeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowo-wschodniej Polski i Euroregionu Bug, Euroregion Bug, t. 14, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 197-245. Jończy R., 2008, Zewnętrzne migracje ludności wiejskiej Opolszczyzny po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Konsekwencje w kontekście sytuacji społeczno-demograficznej i regionalnego rynku pracy, PIN ֊ Instytut Śląski w Opolu, Opole. Jończy R., 2010, Migracje zagraniczne z obszarów wiejskich województwa opolskiego po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wybrane aspekty ekonomiczne i demograficzne, PIN - Instytut Śląski w Opolu, Opołe-Wrocław. Kaa van de D. J., 1987, Europe’s Second Demographic Transition, Population Bulletin, 42, 1, Population Reference Bureau, Washington DC. Kaa van de D. J., 1996, Anchored narratives: The story and findings of half a century of rese arch into determinants of fertility, Population Studies, 50, 3, s. 389-432. 347
348 BIBLIOGRAFIA Каа van de D. J., 1997, Option and Sequences: Europe’s Demographic Patterns, Journal of the Australian Population Association, 14, 1. Kaa van de D. J., 1999, Ihe Past of the Europe’s Demographic Future, Uhlenbeck Lecture, 17, NIAS, Wassenaar. Kaczmarczyk P., 2008, Współczesne migracje z Poisid - próba statystycznej oceny zjawiska, [w:] Kaczmarczyk P. (red.), Współczesne migracje zagraniczne Polaków. Aspekty regionalne i lokalne, Ośrodek Badań nad Migracjami, Warszawa, s. 13-45. Kałamucka W., 2017, Jakość życia i zabezpieczenie egzystencji z perspektywy geograficznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin. Kamińska W., 2010, Przestrzenne zróżnicowanie kapitału ludzkiego i społecznego na obsza rach wiejskich woj. świętokrzyskiego, [w:] Kamińska W., Heffner К. (red.), Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, Studia KPZK PAN, 76, s. 120-143. Kamiński R., 2008, Aktywność społeczności wiejskich. Lokalne inicjatywy organizacji poza rządowych, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, Kamiński R. J., 2016, Mały ruch graniczny między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą. Roz prawa doktorska napisana w Zakładzie Prawa Europejskiego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. KarachurinaL., Mkrtchyan N., 2015, Population change in the regional centres and internal periphery ofthe regions in Russia, Ukraine and Belarus over the period օքւցցօ-շօօօտ, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 28, s. 91-111. Karpus P, 1972, Zmiany w strukturze gospodarczej województwa lubelskiego w latach i960֊ 1970, Gospodarka Planowa, 9, 27, s. 564-567. Kawałko B.,
2011, Wybrane problemy współpracy transgranicznej, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 213-228. Kawałko B., 2017, Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego - w świetle doku mentów strategicznych, [w:] Miszczuk A. (red.) Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 259-284. Kierek A., 1979a, Dochód narodowy i inwestycje, [w:] Kierek A. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 2, PWN, Warszawa, s. 211-232. Kierek A., 1979b, Rolnictwo, [w:] Kierek A. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 2, PWN, War szawa, s. 251-289. Kierek А., іду де, Zatrudnienie w Lubelskiem po II wojnie światowej, [w:] Kierek A. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 2, PWN, Warszawa, s. 189-210. Kirk D., 1944, Population Changes and the Postwar World, American Sociological Review, 9, 1, s. 28-35. Klima E., 2013, Demografa a moralność. Opinie Polaków, [w:] Dzieciuchowicz J., Janiszew ska A. (red.), Przemiany w sferze zachowań demograficznych w okresie przekształceń społeczno-gospodarczych, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 213-228. Kołodziejczyk D., 2002, Ocena potencjału demograficznego gmin w Polsce (w aspekcie ilo ściowym i jakościowym), Studia Obszarów Wiejskich, 2, s. 19-30.
BIBLIOGRAFIA Komornicki T., 1999, Granice Polski. Analiza zmian przenikalności w latach 1990-1996, Geopolitical Studies, 5, IGiPZ PAN. Komornicki T., 2011, Handel, [w:] W. Janicki (red. ), Województwo lubelskie. Środowisko społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 148-161. Komornicki T., Kowalczyk K., 2017, Transportowe wyzwania rozwojowe pogranicza pol sko-ukraińskiego, [w:] Miszczuk A. (red.), Wyzwania rozwojowe pogranicza polsko-ukraińskiego, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 191-215. Komornicki T., Rosik P., Stępniak M., Śleszyński R, Goliszek S., Pomianowski W, Kowal czyk K., 2018, Ewaluacja i monitoring zmian dostępności transportowej w Polsce z wykorzystaniem wskaźnika WMDT, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Ministerstwo Rozwoju Regio nalnego, Warszawa, 2011. Kopacz I., 2011, Poziom życia a procesy depopulacji na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego, Studia KPZK PAN, 83. KoprukowniakA., 197 4, W okresie kształtowania się kapitalizmu (1864-1918), [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 641-736. Kosiński L., i960, Pochodzenie terytorialne ludności Ziem Zachodnich w 1950 r., Dokumen tacja Geograficzna IG PAN, 2. Kosiński L., 1963, Procesy ludnościowe na ziemiach odzyskanych w latach 1945-196o, PWN, Warszawa. Kosiński L., 1964, Typy zmian ludności w Polsce w latach 1951-1960, Przegląd Geogra ficzny, 36, 4, s. 661-677. Kosiński L., 1968, Migracje ludności w Polsce w latach 1950-1960, Prace Geograficzne, 72, IG PAN, PWN, Warszawa. Kotowska
I., 1998, Teoria drugiego przejścia demograficznego a przemiany demograficzne w Polsce w latach 1990, Studia Demograficzne, 4(134), s, 3-36. Kotowska I., 1999, Teoria zmian demograficznych - drugie przejście demograficzne, [w:] Kotowska I. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle kon cepcji drugiego przejścia demograficznego, Monografie i Opracowania SGH, 461, Warszawa, s. 9-33. Kotowska L, Jóźwiak J., Matysiak A., Baranowska A, 2008, Poland: Fertility decline as a response to profound societal and labour market changes?, Demographic Research, 19, s. 795-854. Kowaleski J., 2003, Uwarunkowania zmian dzietności w rodzinach rolniczych w Polsce w dłu gim okresie, [w:] Siany K., Małek A., Szczepaniak-Wiechy I., Systemy wartości a pro cesy demograficzne, Rządowa Rada Ludnościowa, Instytut Socjologii UJ, s. 182-189. Kowerski M., 1988, Przyczyny odpływu ludności ze wsi zamojskiej, Studia Demograficzne, 1 (91), s. 83-108. Kowerski M., 1994, Wpływ recesji gospodarczej na procesy migracyjne w regionach rolni czych (przykład województwa zamojskiego), Studia Demograficzne, 1-2 (115-116), s. 77-88. 349
350 BIBLIOGRAFIA Kowerski M., Ostrowski J., 1989, Czynniki wpływające na wyludnianie się obszarów wiejskich województwa zamojskiego, Annales UMCS, Sec. H, 23,19, s. 281-304. Koźlak A., 2007, Poprawa dostępności transportowej regionów peryferyjnych w świetle polityki spójności Unii Europejskiej, [w:] Michałowska M. (red.), Procesy integra cyjne wybranych systemów transportowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice, s. 73-87. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2010. Krzykała S., 1974, W Polsce niepodległej іді8-ідзд, [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubel szczyzny, t. 1, PWN, Warszawa, s. 737-790. Kulikowski R., 1992, Obszary problemowe rolnictwa w Polsce, [w:] Wybrane zagadnienia obszarów wiejskich, Biuletyn KPZK PAN, 158, s. 23-40. Kurek S., Gałka J., Wojtowicz M., 2014, Wpływ suburbanizacji na przemiany wybranych struktur demograficznych i powiązań funkcjonalno-przestrzennych w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, Prace Monograficzne, 724, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Kraków. Kurek S., Lange M., 2013, Zmiany zachowań prokreacyjnych w Polsce w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków. Kurkiewicz J., 1998, Podobieństwa i różnice przemian demograficznych krajów Europy Zachod niej i Środkowo-Wschodniej, Studia Demograficzne, 4/134, s. 37-56. Kurkiewicz J., 2010, Wybrane teorie demograficzne, [w:] Kurkiewicz J. (red.), Procesy demograficzne i metody ich analizy, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, s. 41-66.
Kuspys R, 2009, Współczesne stosunki polsko-ukraińskie ідді-2008, Fundacja Instytut Studiów Strategicznych, Kraków. Landry A., 1909, Les trois theories principals de la population, Scientia, 6, N. XI-3, Paris. Landry A., 1934, La revolution démographique. Etudes et essais sur les problemes de la population, Librairie Sirey, Paris. Landry A., 1945, Traité de démographie, Payot, Paris. Latocha A., 2013, Wyludnione wsie w Sudetach. I co dalej?, Przegląd Geograficzny, 85(3), s· 373-396. Latuch M., 1994, Repatriacja ludności polskiej w latach ìgss-igóo na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych, Polskie Towarzystwo Demograficzne, Warszawa. Latuch M., 1996, Współczesna emigracja Polaków, Monografie i Opracowania, 410, SGH, Warszawa. Lesthaeghe R., 1983, A Century of Demographic and Cultural Change in Western Europe: An Exploration of Underlying Dimensions, Population and Development Review, 9, 3, s. 411-435. Lesthaeghe R., 1991, The Second Demographic Transition in Western Countries: An Inter pretation, IPD Working Paper, 2, Brussels. Lesthaeghe R., Surkyn J., 2002, New forms of household formation in Central and Eastern Europe: Are they related to newly emerging value orientations?. Economic Survey
BIBLIOGRAFIA of Europe 2002/1, Economic Commission for Europe, UN, New York-Geneva, s. 197-216. Lisowicz A., 2003, Ludnościowe obszary problemowe w Polsce południowo-wschodniej, Praca magisterska napisana w Zakładzie Geografii Ekonomicznej UMCS w Lublinie. Lokalna Strategia Rozwoju Gminy Stężyca na lata 2016-2023, Urząd Gminy Stężyca, Stę życa, 2015. Lubelszczyzna 2020. Rozwój, ale w jakim kierunku?, Instytut Badań Strukturalnych, War szawa, 2011. Macura M., 1995, Fertility and nuptiality changes in Central and Eastern Europe: 1982-1993, Studia Demograficzne 4(122), s. 9-34. Maj H., 2011, Rolnictwo, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - spo łeczeństwo -gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 134-147. Maksimowicz A., Pułaska-Turyna B., 1990, Typy przejścia demograficznego, [w:] Okólski M. (red.), Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warszawa, s. 91-105. Mariański J., 1991, Wartości życiowe ogólne i konkretne, [w:] Mariański J., Zdaniewicz W. (red.), Wartości religijne i moralne młodych Polaków, Wydawnictwo Pallotinum, Warszawa, s. 84-108. Mariański J., 2011, Katolicyzm polski - ciągłości zmiana. Studium socjologiczne, Wyd. WAM, Kraków. Maruszczak H., 1949, Zmiany w zaludnieniu województwa lubelskiego w latach 1822-1946, Annales UMCS, Sec. B, 4, 5, s. 61-115. Maryański A., 1963, Współczesne migracje ludności w południowej części pogranicza polsko-radzieckiego i ich wpływ na rozmieszczenie sił wytwórczych, Wyższa Szkoła Peda gogiczna w Krakowie, Kraków. Mazur T., 1974, Dynamika rozwoju ludności guberni lubelskiej w latach 1880-1905, Annales
UMCS, Sec. H, 8, 6, s. 89-104. Mazur T., Zalewa A., 1992, Przemiany demograficzne Lubelszczyzny w latach 1918-1988, [w:] Mitura Z., Orłowski R. (red.), Z problematyki przeobrażeń społeczno-gospodar czych w Lubelskiem, Agencja Wyd.-Handlowa AD, Lublin, s. 71-154. Mencel T., 1974a, Między powstaniami (1831-1864), [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubel szczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 543-640. Mencel T., 1974b, Wstęp, [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 7-21. Miazga M., 1990, Wyludnianie się wsi lubelskiej. Uwarunkowania, następstwa, środki zarad cze, IGiPZ PAN, Warszawa. Michalski W. (red.), 1990, Wyludnianie się wsi w Polsce Centralnej (na obszarze województwa piotrkowskiego), IGiPZ PAN, Warszawa. Mierzwa E., Tworek S., 1974, W okresie wojen i konfederacji (1648-1696), [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 353-392. Mishtal J. Z., 2008, Understanding low fertility in Poland: Demographic consequences of gendered discrimination in employment and postsocialist neoliberal restructuring, Demographic Research, 21, s. 599-626. 351
352 BIBLIOGRAFIA Miszczuk A., 1990, Wyludnianie się obszarów wiejskich a rolnictwo wschodniej Lubelszczyzny, [w:] Jedut R. (red.), Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględ nieniem regionu lubelskiego, UMCS-PTG, Lublin, s. 39-45. Miszczuk A., 1993, Wyludnianie się wsi a rolnictwo wschodniej Lubelszczyzny, Dokumentacja Geograficzna IGiPZ PAN, 2, Warszawa. Miszczuk A., 1999, Wpływ granicy i współpracy transgranicznej na rozwój regionalny i lokalny Lubelszczyzny, [w:] Myne A., Szul R. (red.), Rola granicy i współpracy transgranicz nej w rozwoju regionalnym i lokalnym, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 132-158. Miszczuk A., 2oioa, Dlaczego Polska Wschodnia jest peryferyjna?, [w:] Błaszczuk D. J., Stefański M. (red.), Strategiczna problematyka rozwoju Polski Wschodniej, WSEil w Lublinie, Lublin, s. 183-195. Miszczuk A., 2010b, Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich woje wództwa lubelskiego, Studia KPZK PAN, 76, s. 144-160. Miszczuk A., 2011, Uwarunkowania historyczno-geopolityczne, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 9-21. Miszczuk A., 2013, Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin. Mitura Z., 1992, Przeobrażenia w strukturze społeczno-gospodarczej regionu lubelskiego, [w:] Mitura Z., Orłowski R. (red.), Z problematyki przeobrażeń społeczno-gospodarczych w Lubelskiem, Agencja Wyd.-Handlowa AD, Lublin, s. 22-70. Mitura Z., Waleszko M., 1957, W
sprawie likwidacji zaniedbań w rozwoju województwa lubelskiego, Gospodarka Planowa, 11, 12, s. 58-61. Mladenov Ch., 2001, The depopulation in the rural regions of Bulgaria, Problemi na geografiata, 1-2, s. 42-49. Mladenov Ch., 2006, Demografski problemi na selskite rayoni v Bulgaria, Problemi na geografiata, 1-2, s. 61-66. Mladenov Ch., Ilieva M., 2012, The depopulation of the Bulgarian villages, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 17, s. 99-107. Mościbroda J., 2008, Demograficzne uwarunkowania rozwoju powiatów nadbużańskich, [w:] Zięba M. (red.), Nasz Bug. Tworzenie warunków dla rozwoju obszarów przygranicz nych Polski, Ukrainy i Białorusi poprzez waloryzację i ochronę dziedzictwa naturalnego i kulturowego, KUL, Lubelska Szkoła Biznesu Sp. z 0.0. Fundacji Rozwoju KUL, Lublin, 2008, s. 147-159. MyślińskiK., 1974a, W państwie piastowskim, [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 141-180. MyślińskiK., 1974b, W monarchii jagiellońskiej, [w:] Mencel T. {reá.), Dzieje Lubelszczyzny, t.i, PWN, Warszawa, s. 183-239. Myśliński K., 1997, Lublin na dawnych szlakach handlowych, [w:] Radzik T., Witusik A. (red.), Lublin w dziejach i kulturze Polski, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Lublinie, KAW-Lublin sp. z 0.0., Lublin, s. 27-49.
BIBLIOGRAFIA Notestein F. M., 1943, Some implications of population change for post-war Europe, Proce edings of the American Philosophical Society, 2, s. 165-174. Notestein F. M., 1945, Population. The Long View, [w:] Schultz T. (red.), Food for the World, Chicago. Nowak A., 2006, Bariery dostępu do edukacji ludności wiejskiej a reforma edukacji, Nierów ności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 9, Problemy globalizacji i regionalizacji, 2, s. 459-469· Okólski M., 1987, Refleksje nad mechanizmem przejścia demograficznego, Studia Demo graficzne, 2 (88), s. 33-46. Okólski M., 1988, Reprodukcja ludności a modernizacja społeczeństwa. Polski syndrom, Książka i Wiedza, Warszawa. Okólski M., 1990a, Deformacje przejścia demograficznego w Polsce Ludowej, Studia Demo graficzne, 1 (99), s. 3-20. Okólski M., 1990b, Determinanty umieralności w świetle teorii i badań empirycznych, SGPiS, Warszawa. Okólski M., 1990C, Modernizacja społeczeństwa a przejście demograficzne, [w:] Okólski M. (red.), Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warszawa, s. 14-40. Okólski M., 1994, Migracje zagraniczne w Polsce w latach 1980-1989. Zarys problematyki badawczej, Studia Demograficzne, 3/117, s. 3-59. Okólski M., 2001, Mobilność międzynarodowa ludności Polski w okresie transformacji: prze gląd problematyki, [w:] Jaźwińska E., Okólski M. (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Okólski M., 2004, Demografia zmiany społecznej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Okólski M., Fihel A., 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i teorie,
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Okólski M., Pajestka J., 1978, Ludności gospodarka świata, Wiedza Powszechna, Warszawa. Piesowicz K., 1987, Demograficzne skutki II wojny światowej, Studia Demograficzne, 1/87, s. 103-136. Pięcek B., 2007, Wiejskie obszary wyludnienia w Polsce, Wiadomości Statystyczne, 12, Warszawa, s. 34-44. Pinelli A., De Rose A., 2001, Delayed Fertility in Europe. Determinants and Consequences, EAPS Conference, Helsinki. Pinelli A., Hoffmann-Nowotny H.- J., Fux B., 2001, Fertility and new types of household and family formation in Europe, Population Studies, 35. Piotrowski M., 1979, Główne kierunki rozwoju kompleksu gospodarki żywnościowej, [w:] Szponar H. (red.), Makroregion Środkowo-Wschodni. Cele i zadania, Wyd. Lubelskie, s. 51-88. Piwowarski W, 1971, Religijność wiejska w warunkach urbanizacji, Biblioteka „Więzi”, Warszawa. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Hanna na lata 2005-2013, Urząd Gminy w Hannie, Hanna, 2005. 353
354 BIBLIOGRAFIA Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Stężyca na lata 2004-2013, Urząd Gminy w Stężycy, Stę życa, 2004. Podrażka A., 1989, Typy przejścia demograficznego w krajach europejskich, Studia Demo graficzne, 4/98, s. 49-73. Pokrywka M., 2011, Antropologiczne podstawy moralności małżeństwa i rodziny, Wydaw nictwo KUL, Lublin. Ponikowski H., 2011, Lublin i województwo lubelskie na tle kraju i Unii Europejskiej, [w:] Janicki W. (red.), Województwo lubelskie. Środowisko - społeczeństwo - gospodarka, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 22-33. Potrykowska A., 2003, Przestrzenne zróżnicowanie procesu starzenia się ludności i migracji osób w starszym wieku w Polsce, Przegląd Geograficzny, 75,1, s. 41-59. Potrykowska A., 2007, Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji demograficznej w Polsce. Ten dencje i perspektywy, Przegląd Geograficzny, 79, 3-4, s. 483-513. Program Rewitalizacji gminy Turobin na lata 2016-2023, Green Wood Sp. z 0.0., Warszawa, 2016-2017. Prycjuk N., Flaga M., 2007, Osoblivosti demografiinych procesiu ukrajins ko-poľskogo prykordonnja, Visnyk L’vivs’kogo Universytetu. Serija geografima, Vypusk 34, s. 210-221. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych w 2011 r., GUS, Warszawa, 2012. Przeciszewski T., 1974, Problemy rozwoju społeczno-gospodarczego województwa lubelskiego na tle kraju w okresie Polski Ludowej, Annales UMCS, Sec. H, 8,1, s. 1 -18. Radzik T., 1997, Żyli z nami, [w:] Radzik T., Witusik A. (red.), Lublin w dziejach i kulturze Polski, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Lublinie, KAW-Lublin sp. z 0.0., Lublin, s. 245-269. Raport o stanie
zagospodarowania przestrzennego kraju, Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa, 2004. Rechłowicz M., Tkocz M., 2012, Wyludnianie tradycyjnych regionów górniczych Europy Środkowo-Wschodniej, Studia Demograficzne 2(162), s. 29-53. Rosner A., 2011, Zróżnicowanie zaludnienia obszarów wiejskich w Polsce. Obszary zmniej szające zaludnienie i koncentrujące ludność, Studia KPZK PAN, 138, s. 125-139. Rosner A., 2012, Zmiany rozkładu przesrizennego zaludnienia obszarów wiejskich. Wiej skie obszary zmniejszające zaludnienie i koncentrujące ludność wiejską, IRWiR PAN, Warszawa. Rosner A., Stanný M., 2014, Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w 2010 roku, Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, IRWiR PAN, Warszawa. Rosset E., 1933, Prawa demograficzne wojny, Referat, wygłoszony na międzynarodowym kongresie badań ludnościowych w Rzymie, Łódź. Rószkiewicz M., 1990, Rozwój demograficzny w trakcie przejścia demograficznego, Studia Demograficzne, 3(101), s. 3-19. Rószkiewicz M., 1991, Mechanizm zachowań demograficznych, Monografie i Opracowania, 19/334, SGH, Warszawa.
BIBLIOGRAFIA Różański R, 2017, Mały Katyń w Kąkolewnicy, Focus. Historia, 5(119), s. 56-59. Rudnicki H., 2010, Bezrobocie w województwie lubelskim z uwzględnieniem obszarów wiej skich na tle kraju w warunkach kryzysu gospodarczego, Annales UMCS, Sec. H., 64, s. 119-135. Runge J. 2008, Population transformations in traditional economic regions of Central Europe. Structural approach, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 10, s. 63-74. Rychtaříková J., 1999, Is Eastern Europe experiencing a second demographic transition?, Acta Universitatis Carolinae, Geographica, 34, 1, s. 19-44. Sakson B., 1999, Migracje zagraniczne, [w:] Kotowska I. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, Mono grafie i Opracowania SGH, 461, Warszawa, s. 193-210. Sasinowski H., 2002, Depresja demograficzna na obszarze „Ściany Wschodniej , Studia Obszarów Wiejskich, 2, s. 185-191. Skodlarski J., 1995, Zarys historii gospodarczej Polski do 1939 roku, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Siany K., 2002, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków. SłotwińskiZ., 1979, Gospodarka mieszkaniowa, [w:] Kierek A. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 2, PWN, Warszawa, s. 389-405. Smołecki H., 1983, Problemy demograficzne miast województwa lubelskiego, [w:] Biblioteka Wiadomości Statystycznych, t. 33, UW w Lublinie, Polskie Towarzystwo Ekono miczne, GUS, Warszawa, s. 60-76. Sobczyk M., 1971, Proces starzenia się ludności wiejskiej województwa lubelskiego w latach 1950-1968, Annales UMCS, Sec. H,
5, 9, s. 175-192. Sobczyk M., 1987, Ludność w indywidualnych gospodarstwach rolnych województwa lubel skiego, Wiadomości Statystyczne, 10, s. 34-37. Sobczyk M., 1990, Zmiany w strukturze demograficznej ludności województwa lubelskiego, Wiadomości Statystyczne, 8, GUS, Warszawa, s. 17-20. Sobczyk W, 2002, Zmiany struktury upraw województwa lubelskiego w początkowym okresie transformacji, Annales UMCS, Sec. B, 57,16, s. 291-309 Sobotka T., 2008, The diverse faces of the Second Demographic Transition in Europe, Demo graphic Research, 19, s. 171-224. Sobotka T., Toulemon L., 2008, Changing family and partnership behaviour: Common trends and persistent diversity across Europe, Demographic Research, 19, s. 85-138. Soja M., 2008, Cykle rozwojowe ludności Karpat Polskich w XIX i XX wieku, Instytut Geo grafii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków. Spychalski G., 2010, Implikacje światowego kryzysu gospodarczego dla procesów rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego obszarów wiejskich, [w:] Kamińska W., Heffner К. (red.), Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, Studia KPZK PAN, 76, s. 29-48. 355
356 BIBLIOGRAFIA Stańczyk E., 2009, Rodność i umieralność па ziemiach polskich w kontekście teorii przejścia demograficznego, Wiadomości Statystyczne, 54, 9, s. 16-32. Stępień C., 2001, Terytorialne zróżnicowanie umieralności w Polsce w 1999 roku, [w:] Teraźniejszość i przyszłość demograficzna polskich regionów. Materiały na konferencję naukową, Zakład Demografii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 39-55. Stola D., 2001, Międzynarodowa mobilność zarobkowa w PRL, [w:] Jaźwińska E., Okólski M. (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu, Wydaw nictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Stpiczyński T., i960, Przyczynek do analizy wędrówek wewnętrznych w łatach 1952-1957, Departament Statystyki Ludności, Badań Demograficznych i Zdrowotności GUS, Warszawa. Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie, Lublin, 2013. Strategia Rozwoju Gminy Stężyca na lata 2008-2015, Biuro Doradztwa Europejskiego EuroCompass, Stężyca, 2008. Strategia Rozwoju Gminy Turobin, e_studio s.c., Turobin, 2006. Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2012. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 2013. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020, Tom I. Uwarunkowania i diagnoza stanu wyjściowego, 2005, Zarząd Województwa Lubelskiego, Lublin. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020, Tom II. Cele i priorytety strategii oraz system wdrażania, 2009, Zarząd Województwa
Lubelskiego, Lublin. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (zperspektywą do 2030 r.), 2014, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Lublin. Surkyn J., Lesthaeghe R., 2004, Value Orientations and the Second Demographic Tran sition (SDT) in Northern, Western and Southern Europe: An Update, Demographic Research, 3, s. 45-86. Sytuacja demograficzna Polski i założenia polityki ludnościowej w Polsce. Raport 2004, Rzą dowa Rada Ludnościowa, Warszawa, 2006. Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2014-2015, Rządowa Rada Ludnościowa, War szawa, 2015. Szczygielski K., 1988, Opolski obszar zagrożenia demograficznego (próba wydzielenia), Pro blemy geografii osadnictwa i ludności, Seria Geografia, 42, s. 105-110. Szlachta J., 1984, Wschodnie tereny przygraniczne jako obszar problemowy, Gospodarka Planowa, 12, s. 552-559. Szlachta J., 1994, Regionalne prawidłowości procesu transformacji, [w:] Rozwój regionalny w Polsce, Fundacja im. Friedricha Eberta, Warszawa. Szmagalska-Follis K., 2009, Are the European Union’s New Boundaries like the Iron Cur tain? 1989, Borders and Freedom ofMovement in Poland and Ukraine, International Journal of Politics, Culture and Society, 22, 3, s. 385-400.
BIBLIOGRAFIA Szmytkie R., Tomczak P., 2015, Współczesne tendencje zmian ludnościowych i funkcjonalnych na obszarach wiejskich Ziemi Kłodzkiej, Studia Obszarów Wiejskich, 37, s. 181-194. Szpak E., 2013, Mentalność ludności wiejskiej w PRL, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa. Szukalski P., 2012, Wpływ kryzysów na zachowania demograficzne, Wiadomości Staty styczne, 57, 4, s. 17-30. Szukalski P., 2015, Demograficzno-społeczne konsekwencje depopulacji w województwie łódz kim, Problemy społeczne. Polityka społeczna w regionie łódzkim, 15, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź, s. 3-20. Szukalski R, 2016, Depopulacja na terenie województwa zachodniopomorskiego - teraźniej szość i przyszłość, Zachodniopomorskie Studia Regionalne, 9, s. 47-58 Szukalski R, 2017, Depopulacja-konsekwencje dla rynku pracy, Rynek Pracy, 1 (160), s. 11-19. Szulc S., 1936, Ruch naturalny ludności w latach 1895-1935, Statystyka Polski, Seria C, 41, Zagadnienia demograficzne, GUS, s. 1-32. Szuman A., 1998, Postawy i zachowania prokreacyjne matek pracujących zawodowo w warun kach przekształceń systemowych w Polsce, Studia Demograficzne, 3/133, s. 37-60. SzwedR., 1997, Aktywność społeczno-polityczna ludności regionu, [w:] Dyczewski L. (red.), Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowo-wschodniej Polski i Eurore gionu Bug, Euroregion Bug, 1.14, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 291-304. Szymańska D., Grzelak-Kostulska E., 2005, Małe miasta w Polsce - zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX wieku, [w:] Heffner К. (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i
regionalny, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, s. 59-90. Sladkowski W, 1974, Pod zaborem austriackim, w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim 1795-1831, [w:] Mencel T. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 1, PWN, War szawa, s. 483-541. Taylor J. E., 2001, Migration: new dimensions and characteristics, causes, consequences and implications for rural poverty, [w:] Stamoulis K. G. (red.), Food, Agriculture and Rural Development, Food, Agriculture and Rural Development Organization, Rome. Thompson W. S., 1929, Population, American Journal of Sociology, 34, 6. Thompson W. S., 1946, Population and Peace in the Pacific, University Chicago Press, Chicago. Tokarczyk R., 2002, Turobin. Dzieje miejscowości, Wydawnictwo „MORPOL”, Lublin. Turowski J., 1979, Główne procesy przemian społecznych w Lubelskiem po II wojnie świato wej, [w:] Kierek A. (red.), Dzieje Lubelszczyzny, t. 2, PWN, Warszawa, s. 173-210. Uhorczak R, 1971, Zagadnienia demograficzne i osadnictwo, [w:] Kierek A. (red.), Lubel skie. Rozwój województwa w Polsce Ludowej, PWN, Warszawa, s. 76-119. Vaishar A., Šťastná M., 2016, Bojkovice: Transformation ofa peripheral micro-region at the Czech-Slovak border, Bulletin of Geography, Socio-economic Series, 32, 131-145. Wadowski D., 1997, Stosunek mieszkańców Regionu do wybranych norm moral nych, [w:] Dyczewski L. (red.), Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu 357
358 BIBLIOGRAFIA środkowo-wschodniej Polski i Euroregionu Bug, Euroregion Bug, t. ią, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 185-196. Waleszko M., 1968, Dynamika i struktura zatrudnienia w gospodarce region lubelskiego, Annales UMCS, Sec. H, 2, 9, s. 171-194. Waleszko M., Mitura Z., 1959, Zarys rozwoju gospodarczego województwa lubelskiego w latach 1944-1959, Lubelska Spółdzielnia Wydawnicza, Lublin. Wasiutyński B., 1930, Ludność żydowska w Polsce w wiekach XIX і XX. Studium statystyczne, Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, Instytutu Popierania Nauki, Warszawa. Wawryniuk A., 2012, Powiat Włodawski - historia, geografia, gospodarka, polityka. Mono grafia miejscowości, PUHP Multiprof Krzysztof Kowalczyk, Włodawa. Wąsala P., 1997, Pozycja i funkcje lidera w społeczności lokalnej, [w:] Dyczewski L. (red.), Społeczno-kulturowe czynniki rozwoju regionu środkowo-wschodniej Polski i Eurore gionu Bug, Euroregion Bug, 1.14, Wydawnictwo Norbertinum, Lublin, s. 305-325. Wesołowska M., 2006, Rozwój budownictwa mieszkaniowego a przemiany przestrzenne wsi województwa lubelskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 10, Komisja Obszarów Wiejskich PAN, Zespół Badań Obszarów Wiejskich IGiPZ PAN, Warszawa. Wesołowska M., 2011a, Migracje ludności i ich skutki w regionie peryferyjnym (na przykładzie województwa lubelskiego), Barometr Regionalny, 3(25), s. 59-65. Wesołowska M., 201 ib, Wyludnianie się i zanik wsi w województwie lubelskim, [w:] Balcero wicz-Szkutnik M., Współczesne problemy demograficzne w dobie globalizacji - aspekty pozytywne i negatywne, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Wydziałowe,
95, Uniwersytet Ekonomiczny, Katowice, s. 139-146. Wesołowska M., 2012, Wsie zanikające w województwie lubelskim, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 16, s. 229-240. Wesołowska M., 2016, Depopulacja wsi - szansa czy zagrożenie dla przestrzeni wiejskiej?, Studia KPZKPAN, 167, s. 250-273. Więckowicz Z., Kuszpit W, Mrozowicki E., 1990, Wyludnianie się i możliwości aktywiza cji obszarów wiejskich południowo-zachodniej Polski, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 201. Wilczyński R., 2016, Sytuacja rozwojowa wsi w województwie opolskim w warunkach depopulacji, Studia Obszarów Wiejskich, 41, s. 209-227. Wróblewska W, 2009, Teoria przejścia epidemiologicznego oraz fakty na przełomie wieków w Polsce, Studia Demograficzne, 1(155), s. 110-159. Wysocki T., 2008, Zaawansowanie przejścia demograficznego w grupach narodowościo wych i wyznaniowych w Polsce okresu międzywojennego, Studia Demograficzne, 1-2 (153-154). s. 54-81. Zagożdżon A., 1988, Kilka uwago obszarach problemowych, [w:] Jałowiecki B. (red.), Gospodarka przestrzenna, region, lokalność, Biuletyn KPZKPAN, 138, s. 137-147. Zalewa J., 1992, Możliwości i bariery rozwoju rolnictwa Lubelszczyzny w latach 1918-1989, [w:] Mitura Z., Orłowski R. (reá), Z problematyki przeobrażeń społeczno-gospodar czych w Lubelskiem, Agencja Wyd.-Handlowa AD, Lublin, s. 155-186.
BIBLIOGRAFIA Zamorski К., 1993, Początki przejścia demograficznego w Polsce, Studia Demograficzne, 2(112), s. 15-22. Zamorski K., 1994, Transformacja demograficzna w Europie Środkowej w XIXw. Wewnętrzne podobieństwa i różnice, Przeszłość Demograficzna Polski, 19, s. 25-45. Zaręba S. H., 2010, Instytucjonalny wymiar religijności, [w:] Zaręba S. H. (red.), Rodzina. Reli gia. Społeczeństwo. Polacy 2009 w diagnozie socjologicznej, Wyd. UKSW, Warszawa, s. 75-138. Zarębski P., 2010, Atrakcyjność inwestycyjna regionów w Polsce, [w:] Stanný M., Dygas M. (red.), Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce. Problemy i perspektywy rozwoju, IRWiR PAN, Warszawa, s. 81-102. Zawadzki S. M., 1974, Rozwój regionalny Polski w okresieXXX-lecia, Gospodarka Planowa, 7, 29, s. 470-474. Zborowski A., 2005, Jak daleko polskiej urbanizacji do Europy?, [w:] Jażdżewska I. (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki, XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mie ście, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 57-74. Zdaniewicz W. Z., 2012, Przemiany zachowań religijnych w Polsce w świetle wskaźni ków dominicantes i communicantes w latach 1980-2010, [w:] Firlit E., Hainz M., Libiszowska-Żółtkowska M., Pickel G., Pollack D. (red.), Pomiędzy sekularyzacją i religijnym ożywieniem. Podobieństwa i różnice w przemianach religijnych w Polsce i w Niemczech, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 49-63. Zelinsky W., 1971, The hypothesis of the mobility transition, Geographical Review, 61, 2, s. 219-249. Zgliński W, 1993, Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w
regionie pogranicza polsko-ukra ińskiego, [w:] Podstawy rozwoju zachodnich i wschodnich obszarów przygranicznych Polski Nr 3, Problemy polsko-ukraińskiej współpracy przygranicznej, IGiPZ PAN, Warszawa-Kijów, s. 80-108. Zioło Z., 1993, Potencjał społeczno-gospodarczy i struktura funkcjonalna województw i cen trów regionalnych obszarów Polski Południowo-Wschodniej, [w:] Kitowski J., Zioło Z. (red.), Czynniki i bariery rozwoju rejonów przygranicznych, Sekcja Gospodarki Przestrzennej Komisji Nauk Ekonomicznych PAN, Wydział Ekonomiczny Filii UMCS w Rzeszowie, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w War szawie, Kraków-Rzeszów-Warszawa, s. 39-54. Zioło Z., 2010, Rola zasobów intelektualnych, kapitału ludzkiego i społecznego w procesach rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Kamińska W, Heffner К. (red.), Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, Studia KPZK PAN, 76, s. 9-28. 359
360 BIBLIOGRAFIA Źródła internetowe Bank Danych Lokalnych (BDL), www.stat.gov.pl. Brunet R. (red.), 1989, Les villes “européennes”, https://pl.scribed.com/ document/ 9032o833/Roger֊Brunet-i989֊Les-villes-europeennes-RECLUS-DATAR (dostęp 14.12.2017). Dunajska A., 2017, Szkolna wojna wgm. Hanna. Radni walczą dla dzieci czy dla siebie?, http://www.gminahanna.pl/368-pisza-0-nas (dostęp 14.06.2018). Historia: Holeszów-św. Michała Archanioła, http://lublin.cerkiew.pl/parafie.php?id_ n=i38dd=20o type=history (dostęp 14.06.2018). http://www.arimr.gov.pl/gmpy-i-organizacje-producentow/rejestry-prowadzone-przez-arimr/rejestr-grup-producentow-rolnych.html (dostęp 10.09.2018). http://www.codgik.gov.pl/ (dostęp 14.12.2017). http://www.coig.com.pl/inwestorzy-zagraniczni-2014.php (dostęp 10.08.2017). http://www.gminahanna.pl/gmina/kultura-i-turystyka/baza-noclegowa (dostęp 14.06.2018). http://grupyogrodnicze.pl/pl/lista-czlonkow-zwiazku7field_producent_wojewodztwo_ value=lubelskie field_producent_grupa_produktow_value=All title= =Zastosuj (dostęp 10.09.2018). http://www.gugik.gov.pl (dostęp 20.05.2018). http://www.jmpflowers.pl/o-nas.html (dostęp 26.06.2018). https://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/budzety֊ jednostek-samorzadu-terytorialnego/kwoty-i-wskaźniki (dostęp 13.09.2018). http://www.nadbuzanski.strazgraniczna.pl/nos/placowki/psg-slawatycze/10970,PSG-Slawatycze.html (dostęp 14.06.2018). http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Hanna_lubelskie (dostęp 12.06.2018). http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Stezyca_lubelskie (dostęp 23.06.2018).
http://www.polskawliczbach.pl/gmina_Turobin_lubelskie (dostęp 17.07.2018). http://www.wsjp.pl/index.php?pokaz=wstep8tl=5 ind=o?pwh=o (dostęp 07.10.2015). http://www.zsoiz.loturobin.pl/ (dostęp 18.07.2018). http://wyspawisla.pl/o-nas/ (dostęp 02.07.2018). https://ec.europa.eu/transport/themes/infrastructure_en (dostęp 14.12.2017). Potrykowska A., 2006, Przestrzenne zróżnicowanie procesów ludnościowych, [w:] Sytuacja demograficzna Polski i założenia polityki ludnościowej w Polsce. Raport 2004, Cz. 1, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 136--157, http://stat.gov.pl/cps/rde/ xbcr/bip/BIP_raport_RRL_2004.pdf (dostęp 23.02.2017). Regiony wyludniające się: nowy paradygmat demograficzny i terytorialny, Komisja Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego, 2008, www.europarl.europa.eu/activities/expert/eStudies.do?language (dostęp 5.09.2018). Sobociński M., 2016, Polska polityka rodzinna w latach 1989-2015. Próba podsumowa nia, Infos 8(212), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.
BIBLIOGRAFIA nsf/o/2ABo624D86o5F2E4.Ci257FAioo2BE86i/$file/Infos_2i2.pdf (dostęp 17.02.2017). Stańczak J., Stelmach K., Urbanowicz M., 2016, Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, GUS, stat.gov.pl/download/gfx/.../pl/.../5468/23/.../malzenstwa_Ldzietnosc_w_polsce.pdf (dostęp 15.02.2017). www.euroregionbug.pl (dostęp 15.12.2017). www.lublin.stat.gov.pl (dostęp 11.09.2018). Wykaz szkól i placówek oświatowych według województw na dzień 30 września 2017 r., https://cie.men.gov.pl/sio-strona-glowna/podstawowe-informacje-dotyczce-wykazu-szko-i-placowek-owiatowych/wykaz-wg-wojewodztw/ (dostęp 14.06.2018). Źródła statystyczne i kartograficzne Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2017, ISKK SAC, Warszawa, 2017. Atlas historii Polski. Mapy, kalendaria, statystyki, Wydawnictwo Demart, Warszawa, 2011. Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie lubelskim. Powszechny Spis Rolny 2010, US w Lublinie, Lublin, 2012. Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie lubelskim w 2014 r., US w Lublinie, Lublin, 2015. Migracje zagraniczne i wewnętrzne ludności województwa lubelskiego. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, US w Lublinie, Lublin, 2014. Migracje zagraniczne ludności 2002, GUS, Warszawa, 2003. Rocznik demograficzny 1945-1966, 2015, 2016, GUS, Warszawa, 1968, 2015, 2016. Rocznik statystyczny gospodarki mieszkaniowej i komunalnej 1965,1974, GUS, Warszawa, 1967,1974. Rocznik statystyczny woj. lubelskiego 1971, WUS w Lublinie, Lublin, 1971. Rocznik statystyczny województw 2015, GUS, Warszawa, 2015. Rynekpracy w województwie lubelskim w 2015 n, US w Lublinie,
Lublin, 2016. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierw szego powszechnego Spisu Ludności z dn. 3 o września 1921г. i innych źródeł urzędo wych, t. 4, Województwo lubelskie, GUS Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 1924. 361
summary Model of Demographic Changes in Shrinking Regions of Poland Illustrated with an Example of Lublin Province Lublin Province - the examined site ֊ is currently popular among various research ers of population demography and geography. Such a trend is mostly attributed to the growing importance of the region on the national scale. Another aspect is the characteristics of the Lublin region which represents a specific type of socio-eco nomic space not only in Poland but Europe. Due to the geopolitical location near the border and its rich history, the Lublin region is an area of interplay of a number of factors that are absent in other parts of the country and which determine its uniqueness among other provinces. The contemporary status of population in the Lublin region is defined as highly unfavorable. Such a negative image consists of a number of elements, however, it is the long-term increased population outflow from the region that seems of the greatest importance. This trend contributed to the constant drop in the number of inhabitants over the years and translated into the areas affected by sustainable depopulation. The drop in the birth rate also played an important role. Together with emigration it resulted in unfavorable deformations of demographic structures in the region, in particular the rapid rise in ageing population. The present population situation in the Lublin region is recognized to a satis factory extent. Many current phenomena and demographic processes have already been identified and described. However, all causes of the current demographic
status of the Lublin region, or at least their significant part, have been scarcely investigated. Population changes in the region ֊ treating it as one of the parts of Poland are often analyzed in light of demographic transitions applied to the whole coun try. Nonetheless, some generalized features that are assigned to the various stages of such transition, mainly the second one, do not fully match the realities of Lublin Province. What is more, population theories, which are the most popular among geographers, do not fully reflect the processes in the region. Apart from some
382 SUMMARY associations with the models mentioned above, the adverse population status in the Lublin region is most often linked to post-war socio-economic processes, underdevelopment and socio-economic policy of consecutive authorities which has not met local needs. Little attention is paid to the role of regional and local factors which have their roots in the near-border localization of the province. The negative demographic image of Lublin Province makes it a region of “demo graphic spatial crisis” or “a demographically depressed area”, i.e. an area that is underdeveloped in comparison to the surrounding ones. The characteristics of the population status may be described with six essential assumptions: 1) Lublin Province is characterized with unfavorable population status mainly due to permanent depopulation of a great number of areas caused by nega tive phenomena in the field of migration and natural movement as well as unfavorable modifications in the demographic structure. 2) For the above reasons, the Lublin region differs from the country as a whole; one might observe a certain type of inconsistency of Lublin Province as compared to other regions of Poland. 3 ) The region itself is largely internally heterogeneous in terms of demography. 4) The main reasons for demographic crisis in Lublin Province, especially steady depopulation, may be explained with poor economic and social con ditions. However, apart from the economic factors, also historical, cultural and social aspects connected with the near-border localization played an important role. 5) The
arrangement of the determinants of the current population status in the Lublin region is very complex and since it stems from the specific location of the province it is quite unique as compared to the rest of the country. Furthermore, due to the fact that the region abounds in different sets of factors, it is characterized with distinct demographic heterogeneity. 6) Due to a profound impact of local and regional factors, the demographic processes in Lublin Province do not match general model changes described in population theories. Taking into account the above hypotheses, the primary theoretical and meth odological objective of this dissertation set by the author was to broaden the con temporary research approach concerning shrinking areas in Poland and to create a new study paradigm. The main intention of the author was new interpretation of transformations in the regions suffering from depopulation, not only in the context
SUMMARY of economic processes but also in light of the models of demographic development and other - often neglected - determinants of population processes. The said objective may be attained with an example of Lublin Province as a typical region with steady depopulation and a wide range of immensely complex determinants of the population status. Moreover, the author aimed at describing the population problem in the Lub lin region in a holistic manner including all aspects such as various demographic phenomena and processes both in the possibly long chronological order and within the region itself. Therefore, the conducted study may be considered as a proposal of a method of investigation and description of the areas affected by the demographic crisis with a specific set of determinants. The aspect of application of the study is also of great importance as assum ing that the general weakness of the Lublin region is partly due to poor human resources, which in turn stems from the demographic situation, thorough exami nation of the said weakness is crucial in the context of developmental problems of the region. Information concerning the structure and basic population processes is necessary in population and social policy as well as for current organization and long-term development of social life of the inhabitants. In order to achieve the overriding objectives it is necessary to attain interme diate targets that could be specified in form of the following tasks: • to show the current population situation of the Lublin region against the whole country in terms of its
status, processes and structure; • to identify and describe population processes that led to the current state, to present demographic trends in Lublin Province in the longer term covering the period after World War 2; • to identify the most crucial effects of current demographic changes in the Lublin region, to find their correlations and their meaning for the general development of the region; • to investigate and explain the demographic situation in the region on the grounds of population theories, to show some similarities and differences between the actual regional population changes and a theoretical course of changes; • to comprehensively identify geopolitical, historical, cultural, social and economic determinants in the current demographic situation in the Lublin region; 383
384 SUMMARY • to identify and emphasize the internal differentiation of the population situation in the Lublin region and link the demographic status and processes with different types of geographical space of the province characterized by certain determinants of population changes; • to confirm the role of local factors of demographic growth by analyzing the case studies of selected communes. The objectives of the study are tightly linked with the thesis structure which apart from the introduction and the summary includes six chapters. Chapter one ֊ largely analytical - shows the following changes: a steady decline in the number of Lublin Province inhabitants over a long period of time covering the post-war years. The key issue here was to identify the areas most seriously affected by depop ulation. Chapter two describes in detail the elements impacting the actual increase in the population in the region in the order of their importance and thus migration is shown first, followed by natural movement. In this part of the dissertation the author also wanted to indicate the areas of the most severe emigration and the least favorable migration balance as well as the areas with distinctly negative indicators of natural movement. Chapter three features the effects of long-term decline in the population in the rural areas of the Lublin region. The author mainly focused on the most distinct and well-investigated negative consequences of this process pointing out their correlations with the general socio-economic development of the region. The last two sections of the chapter show
determinants of demographic pro cesses in Lublin Province in the broad sense of the word. Chapter four presents the basic rules according to which demographic changes around the world theoretically occur and shows the deviations from the patterns in the Lublin region. Chapter five illustrates some regional and local determinants of population change. Finally, the last chapter is empirical and synthesizing. The author aggregated rural communes of the Lublin region on the basis of a similar course of population changes in the post-war period and similar contemporary demographic indicators. Next, the given types were assigned corresponding sets of local determinants which gener ated four models of demographic change typical for Lublin Province. A strongly regressive model which includes the highest number of communes was exemplified with a detailed description of three representative units investigated during field studies. The last section of chapter six presents a generalized model of depopu lation of rural areas in Poland. It is an attempt to show, in the most holistic way,
SUMMARY a range of phenomena which serve as the elements of depopulation and point to the correlations between them. All conducted studies such as statistical analyses, dissertations and theoretical descriptions as well as thorough field studies allowed the author to identify and characterize the fundamental features of population change that occurred in Lublin Province during the post-war period. The look at the demographic processes in the Lublin region included a wide range of issues, which gave the author an opportunity to reach the first methodological and theoretical objective of the dissertation, i.e. to create an original concept of holistic research of the areas affected by depopulation in Poland. The author proposed taking into account four basic components: • the contemporary demographic status of the area regarding natural move ment, migration and the actual increase in the population; • the course of change within natural movement, migration and the actual increase in the population which led to the current demographic situation; • the consequences of population processes and the current population status at various levels: demographic, social and economic; • a set of determinants that impact population phenomena at every stage of demographic development. This section features a novel attempt to identify and analyze such determinants. First of all, population phenomena and processes which serve as the elements of depopulation were referred to the superior generalized models of demographic change supported by population theories and rules. What is more, the
concept of the study included some additional factors that are considered rather scarcely in studies on areas affected by depopulation which, among many, are geopolitical location, historical background, local culture and the settling nature of inhabit ants. Next, all the determinants were organized on three levels as follows: • factors described by population theories and rules ֊ at the highest conti nental level; • political, social and economic factors corresponding to the current economic system in the country ֊ at the middle level; • a wide range of geopolitical, social and economic factors reflecting the uniqueness of the area and its inhabitants - at the lowest regional and local level. By applying such a non-traditional, original concept of research of areas facing depopulation it was possible to attain the second methodological and theoretical 385
386 SUMMARY objective of the dissertation, i.e. to develop a general pattern of demographic change in shrinking regions. During the study the author also investigated to what extent population changes are shaped by the universal demographic modernization and migration transi tion. It was also possible to verify a common belief that new demographic phe nomena in Poland which in the 1990s caused a more rapid drop in population in the country and some of its regions occurred mostly due to the fact that Poland entered the phase of the second demographic transition. As it turned out, the actual course of demographic change in Poland significantly diverged from classic patterns due to the strong influence of national, regional and local factors. After solving theoretical problems, performing a multidimensional analysis of population processes made it possible to reach the substantive objectives and to verify study hypotheses made in the introduction. The main conclusions resulting from the whole study have been included in the following points: 1. The total number of inhabitants in Lublin Province in the post-war period rose until the beginning of the 1990s, however, only in towns and cit ies. Rural areas saw a decline in population, which due to its steady character and high-scale was identified as depopulation. 2. The Lublin region is not the only Polish area which has experienced a general decrease in the number of inhabitants and rural depopulation. Currently, it belongs to the group of provinces in which the total number of population has significantly dropped since the
mid-1990s mainly due to falling number of rural residents. 3. Demographic indicators in rural areas of Lublin Province deviated from the average national values. The characteristic feature of the region was the advantage of migration outflow over the influx in internal movement; whereas foreign migrations of Lublin region residents were relatively low as compared to other Polish regions. The distinctness of the region with regard to natural movement involved lower birth rates, higher death rates and lower natural increase in comparison to other rural areas. Another dis parate element was the age structure of the rural population which is one of the oldest in Poland. Interestingly, the number of the youngest age groups, i.e. at pre-productive age has been dropping rapidly while the number of people at the post-productive age has been rising steeply.
SUMMARY 4. The post-war decline in the population in rural areas of the Lublin region was caused by the long-term sequences of variables in terms of form and intensity of migration as well as the natural growth of the population. For years, negative migration balance has been typical for rural areas, which should be considered as a constant and the most important factor of depopulation. Whereas a new factor which is subject to evolution is natural increase. At the beginning of the 21st century, natural increase made turn to population decline and is currently playing a more important or sometimes a leading role in rural depopulation. 5. In the course of migration and natural increase we may observe certain regularities which to some extent are the result of general transformations and models of demographic development which the Polish society has been subject to. What is more, such consistencies result from the impact of peri odic national factors, i.e. determinants corresponding to the subsequent periods of Poland’s post-war social and economic development as well as linked to the current state policy and economic system. 6. A special characteristic of the analyzed processes of depopulation is their strong connection with regional and local determinants in different parts of the province. The most essential aspect has always been local economic situation and transport accessibility. In some cases, geopolitical location, history of the region and cultural characteristics of local communities were put on equal footing and along with the economy influenced people’s deci
sions regarding migration, settlement or starting a family. But nowadays, the most crucial factor is the demographic structure of the society. Especially the age structure plays a key role in shaping natural increase or decrease which is a dominating element in population changes. 7. All population changes to date in the Lublin region have exerted profound effects, largely of negative nature. The first consequence is growing discrep ancy in terms of population density. Marked divergence has been present in extensive rural areas with a low density of human resources, while cities attracted a large number of inhabitants. What is more, the contrasts in population density were observed also within rural areas where we could find two categories of regions: sparsely populated areas peripherally located and economically marginalized with the domination of agriculture and the 387
388 SUMMARY outskirts of cities with increasing population concentration whose residents were linked with urban labor markets. 8. Decline in population in rural areas translated into modifications of agri cultural production and the whole agrarian structure. Young workforce shortage with a high number of the elderly on farms brought about change in sowing structure and a step toward a much less labor-intensive cultiva tion. Depopulation also resulted in a shift of farmland size where the region saw polarization of farms: small ones gradually disappeared to make room for the bigger ones. 9. Another negative effect of depopulation of Lublin region rural areas were transformations of village settlement in terms of the number of inhabit ants. Many parts of the province witnessed a sharp increase in the smallest villages or disappearance of single ones that had lost a large part of their population and could not operate as stand-alone units; some of them were absorbed into towns or cities. Rural settlement also underwent some quality changes that involved reduction of function and a decrease in the importance of villages in a local settlement system as a result of decreased population. 10. The effect of depopulation that is the most serious and dangerous for the future of the Lublin region is unfavorable modification in the demographic structure of the population. The result of the post-war selective emigra tion from the rural areas of the region is gender imbalance in certain age groups. Among people at the age of entering into marriage, i.e. 24-3 5 years women are
substantially outnumbered by men, which lowers the number of marriages. Another group, this time with the advantage of women, con stitute the elderly over the age of 70 with a greater disproportion among the inhabitants over the age of 85. Such a situation leads to severe social and settlement consequences like degradation of a rural settlement pattern and depletion of farmland. 11. Equally precarious for the functioning of the region is its unfavorable age structure of rural population. Most rural areas of the region are saturated” with the elderly with a high share of people at post-productive age against the whole population. At the same time, due to declining birth rates, the share of the youngest age groups in rural communities has been falling steadily. Demographic old age of the Lublin region above all affects natural movement, which translates into an even deeper decline in population.
SUMMARY 12. The outflow of young population from the rural areas has led to a substan tial downturn in the local social life. “Demographically old” areas lack local leaders, suffer from poor entrepreneurship and decreased social activity, and eventually are affected by inferior quality of the local social capital. In such areas, we can observe the so-called “social desertification”. 13. The Lublin region is on the whole characterized by regression, however, it is internally heterogeneous in terms of all components of demographic change. Settlement changes in the rural areas themselves are characterized by polarization. Peripheral locations are subject to severe depopulation both in the spatial and socio-economic terms. While in the 20th century, the key role in depopulation of these areas was played by a traditional factor, i.e. the outflow of residents, currently, lower number of inhabitants is linked with modern factors like demographic old age and natural population drop. In contrast, in the rural areas located at the outskirts of towns and cities or places closely connected with urban zones, there is an inflow of new residents. Pop ulation growth is a part of sub-urbanization which, as it turns out, relates not only to the biggest cities but also to smaller towns. Apart from migration, another growth factor is natural increase which is typical for local young communities. Other demographic indicators are also divergent, which reflects the impact of an extensive range of local determinants. Presented plurality and variety of issues linked with population problems in
shrinking areas are the reason behind great interest among researches and numer ous scientific publications on the subject. At the same time, negative overtones of demographic change in such areas and in particular their harmful effects, give reasonable grounds for interest and concern of the authorities which look at the demographic situation through the prism of its links with the overall socio-eco nomic development of their regions. As population status very strongly affects the current state as well as pros pects for future socio-economic growth of rural areas, further observation of local depopulation processes is necessary and useful. Apart from the practical economic reasons, also scientific arguments point to such need. As suggested in previous theoretical studies and practical experiments, depopulation of villages is a process that is a permanent component of post-war demographic development of rural areas. Therefore, for cognitive reasons, it is advisable to preserve continuity in the study and description of depopulation phenomena. 389
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Flaga, Małgorzata |
| author_GND | (DE-588)1191721825 |
| author_facet | Flaga, Małgorzata |
| author_role | aut |
| author_sort | Flaga, Małgorzata |
| author_variant | m f mf |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV046070064 |
| ctrlnum | (OCoLC)1111819485 (DE-599)BVBBV046070064 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03119nam a2200529 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV046070064</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20200416 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">190729s2018 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788322791578</subfield><subfield code="9">978-83-227-9157-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1111819485</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV046070064</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Flaga, Małgorzata</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1191721825</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego</subfield><subfield code="b">= Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province</subfield><subfield code="c">Małgorzata Flaga</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Lublin</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej</subfield><subfield code="c">2018</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">389 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Diagramme, Karten</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache: Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Regiony / aspekt demograficzny / Polska</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- )</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bevölkerungsentwicklung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4006292-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Migration</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120730-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Woiwodschaft Lublin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4365673-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Woiwodschaft Lublin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4365673-0</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Bevölkerungsentwicklung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4006292-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Migration</subfield><subfield code="0">(DE-588)4120730-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20200416</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-031451239</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090511</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna jhpk Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja jhpk Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność jhpk Woiwodschaft Lublin (DE-588)4365673-0 gnd |
| geographic_facet | Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność Woiwodschaft Lublin |
| id | DE-604.BV046070064 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T08:34:25Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788322791578 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-031451239 |
| oclc_num | 1111819485 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 389 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten 24 cm |
| psigel | BSB_NED_20200416 |
| publishDate | 2018 |
| publishDateSearch | 2018 |
| publishDateSort | 2018 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |
| record_format | marc |
| spelling | Flaga, Małgorzata Verfasser (DE-588)1191721825 aut Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Małgorzata Flaga Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Lublin Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2018 389 Seiten Illustrationen, Diagramme, Karten 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache: Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Regiony / aspekt demograficzny / Polska jhpk Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- ) jhpk Bevölkerungsentwicklung (DE-588)4006292-2 gnd rswk-swf Migration (DE-588)4120730-0 gnd rswk-swf Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna jhpk Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja jhpk Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność jhpk Woiwodschaft Lublin (DE-588)4365673-0 gnd rswk-swf Woiwodschaft Lublin (DE-588)4365673-0 g Bevölkerungsentwicklung (DE-588)4006292-2 s Migration (DE-588)4120730-0 s DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Flaga, Małgorzata Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Regiony / aspekt demograficzny / Polska jhpk Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- ) jhpk Bevölkerungsentwicklung (DE-588)4006292-2 gnd Migration (DE-588)4120730-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4006292-2 (DE-588)4120730-0 (DE-588)4365673-0 |
| title | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| title_alt | Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| title_auth | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| title_exact_search | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| title_full | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Małgorzata Flaga |
| title_fullStr | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Małgorzata Flaga |
| title_full_unstemmed | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province Małgorzata Flaga |
| title_short | Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski na przykładzie województwa lubelskiego |
| title_sort | model przemian demograficznych w regionach wyludniajacych sie polski na przykladzie wojewodztwa lubelskiego model of demographic changes in shrinking regions of poland illustrated with an example of lublin province |
| title_sub | = Model of demographic changes in shrinking regions of Poland illustrated with an example of Lublin province |
| topic | Regiony / aspekt demograficzny / Polska jhpk Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- ) jhpk Bevölkerungsentwicklung (DE-588)4006292-2 gnd Migration (DE-588)4120730-0 gnd |
| topic_facet | Regiony / aspekt demograficzny / Polska Demografia / Polska / Lubelskie, Województwo (1999- ) Bevölkerungsentwicklung Migration Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / sytuacja społeczna Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / emigracja i imigracja Lubelskie, Województwo (Polska ; 1999- ) / ludność Woiwodschaft Lublin |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=031451239&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT flagamałgorzata modelprzemiandemograficznychwregionachwyludniajacychsiepolskinaprzykładziewojewodztwalubelskiegomodelofdemographicchangesinshrinkingregionsofpolandillustratedwithanexampleoflublinprovince AT flagamałgorzata modelofdemographicchangesinshrinkingregionsofpolandillustratedwithanexampleoflublinprovince |