Miasto w działaniu: Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Bęc Zmiana
2018
|
| Schriftenreihe: | Bęc. Seria Kieszonkowa
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 462 Seiten Illustrationen 20 cm |
| ISBN: | 9788362418978 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV045498924 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20190724 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 190306s2018 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788362418978 |9 978-83-62418-97-8 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1089709861 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV045498924 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Matysek-Imielińska, Magdalena |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Miasto w działaniu |b Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times |c Magdalena Matysek-Imielińska |
| 246 | 1 | 1 | |a City in action |
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Bęc Zmiana |c 2018 | |
| 300 | |a 462 Seiten |b Illustrationen |c 20 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 490 | 0 | |a Bęc. Seria Kieszonkowa | |
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache: City in action | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945 |2 jhpk |
| 610 | 2 | 7 | |a Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa |0 (DE-588)5010401-9 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 7 | |a Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Miasta / filozofia |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Städtebau |0 (DE-588)4056795-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 689 | 0 | 0 | |a Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa |0 (DE-588)5010401-9 |D b |
| 689 | 0 | 1 | |a Städtebau |0 (DE-588)4056795-3 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20190724 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030883640 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804179431172866048 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TĶESCI Wprowadzenie Jak tworzyć miasta? Żoliborz: historia preposteryjna i zwrot w stronę utopii Jak badać miasta? Podmiot działań miejskich Przedmiot działań miejskich 11 11 16 19 24 30 I Modernizm - architektura społecznie zaangażowana? Czy warto bronić nowoczesności? Nowe budownictwo na Żoliborzu Idea osiedla społecznego Nowoczesne treści społeczne osiedla żoliborskiego 45 63 68 72 II Wyzwanie rzucone architekturze, czyli performatywna przestrzeń Jak mieszkać? Mieszkaniowe decorum Ewolucje kuchenne. Architektura i dyskursy emancypacyjne Architekci performerzy 7 81 81 93 100 115
III Społeczna urbanistyka czy krytyczna praktyka przestrzeni? Przestrzeń współdziałania i niezależna krytyka „Kultura mieszkaniowa” poza architekturą. Emancypacja i edukacja Kulturowa produkcja podmiotów miejskich 135 141 167 179 IV Stara kwestia miejska? Antykapitalistyczna reforma Życie codzienne, czyli feminizacja pracy Ogrodnictwo: warsztaty pracy zespołowej Granice ekonomicznej autonomii osiedla 199 211 217 231 237 v Modele kultury miejskiej: warsztat, świetlica czy laboratorium? Zinstytucjonalizowane życie na osiedlu „Szklane Domy” Okno na świat Piekło partycypacji? Techniki doświadczenia: święta i rytuały osiedlowe 263 263 269 276 280 2 86 VI Warsztat czy świetlica? Społeczne eksperymenty: „organiczni intelektualiści”, amatorzy czy zewnętrzni eksperci? Stanisław Ossowski ֊ mieszkaniec, badacz i reformator społeczny 8 309 328 333
Sterylne warunki czy mobilne eksperymenty? Praxis - wiedza, którą produkuje społeczne laboratorium Miasto laboratorium? Inżynieryjna funkcja wiedzy społecznej 337 343 353 361 VII „Totalna pedagogizacja”? „Nowy człowiek w nowym osiedlu”: od kultury uczenia się do kultury edukacji 379 Zakończenie Podziękowania 411 431 Bibliografia Abstract 435 453 386
BIBLIOGRAFIA Abramow-Newerly Jarosław, Lwy mojego podwórka, Twój Styl, Warszawa 2000. — Lwy wyzwolone, Rosner i Wspólnicy, Warszawa 2003. Agamben Giorgio, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008. de Angelis Massimo, Reflections on Alternatives, Commons and Communities, „The Commoner” 2003, nr 6. Austin John Langshaw, Jak działać słowami, [w:] tegoż, Mówienie i poznanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, przeł. B. Chwedeńczuk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 199З· Bal Mieke, Wędrującepojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, przeł. M. Bucholc, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012. Barthes Roland, Sade, Fourier, Loyola, przeł. Renata Lis, kr, War szawa 1996. Bauman Zygmunt, Kultura jako spółdzielnia spożywców, [w:] te goż, Ponowoczesnośćjako źródło cierpień, Sic!, Warszawa 2000. — Wizje ludzkiego świata. Studia nad społeczną genezą ifunkcją socjologii, Książka i Wiedza, Warszawa 1964. Bello Walden, Wojny żywnościowe, przeł. M. Bartolik, Książka i Prasa, Warszawa 2011. Berman Mieczysław, „Czapka Frygijska”, [w:] Księga wspomnień 1919-1939, Czytelnik, Warszawa 196Ճ. Bey Hakim, Tymczasowa strefa autonomiczna, przeł. I. Bojadżijewa i J. Karłowski, Korporacja Halart, Kraków 2009. Biesta Gert, A New Logic ofEmancipation: The Methodology of Jacques Rancière, „Educational Theory” 2010, t. 60, nr 1. 435
Bibliografia — From Teaching Citizenship to Learning Democracy, [w:] tegoż, Learning Democracy in School and Society. Education, Lifelong Learning, and the Politics ofCitizenship, Sense Publishers, Rot- terdam-Boston-Taipei 2011. — Od kultur uczenia się do kultur edukacyjnych. Wartości i sądy w badaniach pedagogicznych oraz w pracy nad postępami w kształceniu, „Tożsamość ֊ Człowiek - Edukacja” 2013,1.16, nri. — Towards the Learning Democracy, [w:] tegoż, Learning De mocracy in School and Society. Education, Lifelong Learning, and the Politics ofCitizenship, Sense Publishers, Rotterdam- Boston-Taipei 2011. Bollier David, The Growth of the Commons Paradigm, [w:] Un derstanding Knowledge as a Commons: From Theory to Pra ctice, red. Ch. Hess, E. Ostrom, Cambridge University Press, Cambridge 2007. Brandys Kazimierz, Listy do Pani Z., Prószyński i S-ka, War szawa 1999. Brenner Neil, What is Critical Urban Theory?, „City” 2009,1.13, nr 2-3. Bristol Katharine G., The Pruitt-Igoe Myth, „Journal of Architec tural Education” 1991, t. 44, nr 3, s. 1Ճ3-171. Brukalska Barbara, Kuchnia współczesna, „Dom. Osiedle. Miesz kanie” 1929, nr 1. — Architektura pospolita, „Pion” 1934, nr 3. — Urządzenia społeczne w osiedlach, „Dom. Osiedle. Mieszka nie” 1946, nr 8-10. — Zasady społeczneprojektowania osiedli mieszkaniowych, Insty tut Gospodarstwa Społecznego, Wydawnictwo Ministerstwa Odbudowy, Warszawa 1948. Cała Polska robotnicza potępia robotę rozbijaczy warszawskich. Znamienne uchwały organizacji robotniczych w całej Małopolsce i na Górnym Śląsku, „Naprzód”, 27 października 1928, nr 248.
436
Bibliografia Carlsson Chris, Nowtopia. How Pirate Programmers, Outlaw Bi cyclists, and Vacant-Lot Gardeners Are Inventing the Future Today!, ak Press, Edinburgh-Oakland-West Virginia 2008. Castells Manuel, The City and the Grassroots, University of Ca lifornia Press, Berkeley 1985. — Walka klas i sprzeczności miejskie. Pojawienie się społecznych ruchów miejskich w kapitalizmie monopolistycznym, przeł. В. i P. Jałowieccy, [w:] Krytyka społeczeństwa kapitalistycz nego w pracach socjologów zachodnich, wybór i wstęp: B. Jało wiecki, S. Nurek, Uniwersytet Śląski, Katowice 1979. Cegielski Jerzy, Stosunki mieszkaniowe w Warszawie w latach 18641964, Arkady, Warszawa 1968. de Certeau Michel, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloń skiego, Kraków 2008. Chyra-Rolicz Zofia, Stanisław Tołwiński, Państwowe Wydawnic two Naukowe, Warszawa 1987. Ciborowski Adolf, Rola wsm w kształtowaniu stolicy, „Życie osiedli wsm” 1962, nr 1, s. 3. Cieślewski i syn, „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1930, nr 5, s. 19-20. Conrads Ulrich, Programmes and Manifestoes on 20th-Century Architecture, mit Press, London 1970. Le Corbusier, Jeanneret Pierre, Œuvre complète 1910-1929, Les Éditions d’Architecture, Paris 1965. Cuninghame Patrick, Autonomism as a Global Social Move ment, www.acadernia.edu/1342334/AUTONOMiSM_AS_A_-GLOBAL SOCIAL MOVEMENT, s. 454, dostęp: i grudnia 2016. Czałczyńska-Podolska Magdalena, Ewolucja placu zabaw. Koncep cja dla dzieci w Europie i Stanach Zjednoczonych, „Przestrzeń i Forma” 2010, nr 13;
www.pif.zut.edu.pl/pif-13_pdf/B-01_ Czalczynska-Podolska.pdf, dostęp: 1 lutego 2017. Czarnecki Władysław, Planowanie miast i osiedli, 1.11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań 19Ճ0. 437
Bibliografia Czubaj Mariusz, W stronę miejskiej utopii. Szkice o wyobraźni spo łecznej, Wydawnictwo swps, Academica, Warszawa 2007. Dąbrowski Jan, W barakach na Żoliborzu, [w:] Niepiękne dzielnice. Reportaże o międzywojennej Warszawie, wybór i opracowanie J. Dąbrowski, J. Kosowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965. Dembiński Henryk, pseud. „Kora”, O szkoկ uspołecznioną i pro dukcyjną, „Życie wsm”, wrzesień 1938. — Z zagadnień urbanistycznych i społecznych Żoliborza, „Życie wsm”, maj 1939. Demel Maciej, Aleksander Landy. Życie i dzieło, Państwowe Wy dawnictwo Naukowe, Warszawa 1982. Dewey John, Demokracja i wychowanie. Wprowadzenie dofilozofii wychowania, przeł. Z. Doroszowa, wstęp B. Suchodolski, Za kład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972. Dicken Bulent, From Refugee Camps to Gated Communities. Bio politics and the End ofCity, „Citizenship Studies” 2004,nr 1. Diehl Ruth, Die Tätigkeit Ernst Mays in Frankfurt am Main in den Jahren 1925-1910 unter besonderer Berücksichtigung des Siedlungshaus, Johann Wolfgang Goethe-Universität, Frank furt 1976. Do naszych nowych mieszkańców, „Życie wsm”, wrzesień 1931. Dom Tayloryzowany, „Kobieta w Świecie i w Domu” 1929, rok v, nr 1. Engels Fryderyk, W kwestii miejskiej, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, 1.18, Książka i Wiedza, Warszawa 1969. Filipczak Stanisława, Moje wspomnienia pracy w ruchu spółdziel czym, [w:] Wspomnienia działaczy spółdzielczych, 1.1, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa 1963. Film „Miasto jutra”, „Życie wsm”, grudzień 1931. Fischer-Lichte Erika, Estetykaperformatywności,
przeł. M. Borow ski, M. Sugiera, Wydawnictwo Akademickie, Kraków 2008. Foucault Michel, Podmiot i władza, przeł. J. Zychowicz, „Lewą Nogą” 1988, nr 10. 438
Bibliografia Fourier Charles, The Theory ofthe Four Movements, red. G. Stedman Jones і I. Patterson, Cambridge University Press, Cam bridge 1996. Fragment z przemówienia ob. prof. St. Ossowskiego, „Życie wsm”, maj 1939. Freyd Emanuel, „Życie wsm”, wrzesień 1933. Future Possible: Cooperatives from Ownership to Use. A Conversa tion with Sostre Civic, „Quaderns” 2013, t. 265, s. 9-12. Głodowska Władysława, Wspomnienia, „Życie Osiedli wsm”, styczeń 1962. Gmochowska Katarzyna, „Szklane domy”. Żoliborska wsm. Miej sce uwikłane w historię, „Konteksty” 2008, nr 3-4. Godnie zakończymy kampanię wyborczą, „Życie wsm”, kwie cień 1935. Goetling Jerzy Roland, Szymański Edward, Szopka wsm. Frag menty piosenek z Szopki wsm „W krzywym zwierciadle”, „Ży cie wsm”, maj 1937, s. 98. Goldfarb Jeffrey C., Polityka rzeczy małych. Siła bezsilnych w mrocznych czasach, przeł. U. Lisowska, K. Liszka, A. Orze chowski, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2012, s. 13. Gorz André, Reclaiming Work: Beyond the Wage-Based Society, Po lity Press, Cambridge 1999. Gramsci Antonio, Niektóre zagadnienia z zakresu badań nadfilo zofią praktyki, przeł. Barbara Sieroszewska, [w:] Pisma wy brane, 1.1, Książka i Wiedza, Warszawa 1961. Hardt Michael, Negri Antonio, Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przeł. zespół „Praktyki Teore tycznej”, Korporacja Halart, Kraków 2012. Harvey David, Analiza „Rzeczy-pospolitej”, „Praktyka Teore tyczna” 2011, nr 4. — Bunt miast. Prawo do miast i miejska rewolucja, przeł. A. Ko walczyk i in., Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2012. — The New Urbanism and the
Communitarian Trap, „Harvard Design Magazine” 1997, nr 1. 439
Bibliografia Haubold Õlena, Czymjest dla nas „Gospoda”, „Życie wsm”, listo pad 1937. Heyman Łukasz, Nowy Żoliborz 1918-1939. Architektura - urba nistyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976. Hochfeld Julian, O istotną treść spółdzielczości, „Przegląd Socja listyczny” 1945, nr xi, przedruk w: tegoż, My socjaliści, Spół dzielnia Wydawnicza „Wiedza”, Warszawa 1946. — Oskar Lange as a Theoretical ofHistorical Materialism, [w:] On Political Economy and Econometrics. Essays in Honour of Oskar Lange, Polish Scientific Publishers, Warszawa 1964. — P.P.S. wobec samorządu dzielnicowego, [w:] tegoż, My socjali ści, Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”, Warszawa 1946. — Więź społeczna wuesemowców, „Życie Osiedli wsm”, styczeń 1962. Hymn „Szklaniaków”, „Życie wsm”, maj 1939. Jacobs Jane, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, przeł. Ł. Mojsak, Centrum Architektury, Warszawa 2014. Jacoby Russell, The End of Utopia. Politics and Culture in an Age ofApathy, Basic Books, New York 1999. Jak wybrać mieszkanie, „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1934, nr і. Jałowiecki Bohdan, Socjologia stosowana jako instrument plano wania przestrzennego, „Studia Socjologiczne” 1966, t. 23, nr 4. Jaworowszczyzna, „Naprzód”, 28 października 1928, nr 249. Jencks Charles, Architektura postmodernistyczna, przeł. B. Ga domska, Arkady, Warszawa 1987. Joas Hans, The Creativity ofAction, The University of Chicago Press, Chicago 1996. Jouenne Nöel, La vie collective des habitants du Corbusier, L’Harmattan, Paris 2005. Kantorska Anna, Nowy ład wpralni, „Życie wsm”, kwiecień 1934. Karpiński Jakub, Nie być w
myśleniu posłusznym: Ossowscy, socjo logia, filozofia, Polonia Book Fund Ltd., Londyn 1989. Kil Aleksandra, Małczyński Jacek, Wolska Dorota, Ku laborato rium humanistycznemu, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 274-285. 440
Bibliografia Koopemtyzm, spółdzielczość, demokracja. Wybór pism, opr. Bar tłomiej Błesznowski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszaw skiego, Warszawa 2014. Kormanowa Żanna, Postępowe tradycje inteligencji żoliborskie 1918-1939, [w:] Żoliborz. Wczoraj, dńś, յսԾօ, Książka i Wie dza, Warszawa 1970. Kownacka Maria, Kryzys a ziębną kanapa, „ Życie wsm”, luty 1933. Kozikowski Edward, O Antoninie Sokolicz, [w:] Księga Wspomnień 1919-1939, Czytelnik, Warszawa i960. Krajewska Joanna, Akupunktura tożsamości krajobrazu miejskiego Londyn-Paryż-Berlin, [w:] Tożsamość krajobrazu miasta, red. H. Petryszyn, E. Sochacka-Sutkowska, Szczecin 2012. Kuchnia według Związku Pań Domu (Z.P.D.), „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1934, nr 1, s. 9-13. Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, red. E. Rewers, Naro dowe Centrum Kultury, Warszawa 2014. Kursy Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, „Życie wsm”, kwiecień 1939. Kuzańska-Obrączkowa Maria, Koncepcje wychowawcze Robot niczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci 1919-1939. Analiza założeń i frakcjonowania placówek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Landy Aleksander, Czy szkoła nasza jest eksperymentalna?, „Życie wsm”, listopad 1934. Lazzarato Maurizio, Praca niematerialna, przeł. Ł. Biskupski, [w:] Robotnicy opuszczają miejsca pracy, red. J. Sokołowska, katalog wystawy Robotnicy opuszczają miejsca pracy, Mu zeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010. Lefebvre Henri, Burżuazja i przestrzeń, [w:] Krytyka społeczeń stwa kapitalistycznego wpracach socjologów zachodnich, wybór i wstęp: B. Jałowiecki, S. Nurek, Uniwersytet Śląski, Kato wice
1979. — Critique of Everyday Life, przeł. G. Elliott, Verso, LondonNew York 2014. 441
Bibliografia — Prawo do miasta, przeł. E. Majewska, Ł. Stanek, „Praktyka Teoretyczna” 2012, nr 5, s. 183-197, www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr5_2012_L0gika_sensu/14.Lefebvre, dostęp: 10 stycznia 2016. Leśniakowska Marta, Modernistka w kuchni. Barbara Brukalska i Grete Schütte-Lihotzky i „polityka kuchenna”, „Konteksty” 2004, nr 1-2. Levitas Ruth, Concept ofUtopia, Syracuse University Press, New York 1990. — Utopia as Method. The Imaginary Reconstitution ofSociety, Palgrave - MacMillan, New York 2013. Libera Antoni, Widok zgóry i z dołu, [w:] Żoliborz. Dzielnica ma rzeń. Wybór tekstów, red. B. Falicki, Stowarzyszenie Żoliborzan, Warszawa 2012. List służącej, „Życie wsm”, marzec 1933, s. 3. „Lokatorka wsm”, Dzieciom i nauczycielom do rozwagi, „Życie wsm”, maj 1939. Madajczyk Czesław, Klerk czy intelektualista zaangażowany, Wy dawnictwo Poznańskie, Poznań 1999. Malicki Zasław, Pasja postępu. Z doŕwiaďczen budownictwa wsm w ciągu 35 lat, „Życie Osiedli wsm” 1957, nr 2. Malik Suhail, The Value of Every thing, „Texte zur Kunst” 2014, t. 93, s. 66-79. Marzyński Stanislaw, Działalność budowlana gminy miasta Wied nia, „AiB” 1929, t. 9. Matynia Elżbieta, Demokracja performatywna, przeł. M. Lavergne, Wydawnictwo Naukowe dsw, Wrocław 2008. Matysek-Imielińska Magdalena, Educational Civil Experi ment: A Story of a Particular Radical Housing Estate, „Jour nal for Critical Education Policy Studies” 2016,1.14, nr 3, s. 251-279· — Mieszkajmy razem! Pytania o odpowiedzialność Wrocławskich Kooperatyw Mieszkaniowych, „Kultura Współczesna” 2016, nr 4, s. 162-177. 442
Bibliografia — Polityka ogrodnicza Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Ogródek i prawo do miasta [w druku]. — Projektantki i performerki przedwojennego osiedla Żoliborz, „Przegląd Kulturoznawczy” 2017, t. 34, nr 4, s. 521-536. May Ernst, Das soziale Moment in der neuen Baukunst, „Das Neue Frankfurt” 1928, nr 5, s. 77-83. Mazur Elżbieta, Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa 1921-1939. Materialne warunki bytu robotników i inteligencji, Instytut Ar cheologii i Etnologii pan, Warszawa 1993. McFarlane Colin, Learning the City. Knowledge and Translocal As semblage, Wiley-Blackwell, Malden, МА-Oxford 2011. McGuirk Justin, Radykalne miasta. Przez Amerykę Łacińską w po szukiwaniu nowej architektury, przeł. M. Wawrzyńczak, Fun dacja Bęc Zmiana, Warszawa 2014. McKenzie Jon, Performuj albo... Od dyscypliny do performansu, przeł. T. Kubikowski, Universitas, Kraków 2011. Mendel Maria, Szkudlarek Tomasz, Demokratyczna izolacja. Kry tyczna partycypacja obywatelska, „Zoon Politicón. Rocznik Naukowy” 2012, nr 3. Mencwel Andrzej, Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990. — Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w xx wieku, Czytelnik, Warszawa 1998. Merrifield Andy, The Amateur. The Pleasures ofDoing What You Love, Verso, New York 2017. — Magical Marxism. Subversive Politics and the Imagination, Pluto Press, London-New York 2011. — Nowa kwestia miejska, przeł. P. Juskowiak, Państwowe Wy dawnictwo Naukowe, Warszawa 2016. — The Politics ofthe Encounter. Urban Theory and Protest Under Planetary Urbanization, University
of Georgia Press, Athens, GA 2013. Meyer Ema, Der neue Haushalt: ein Wegweiser zur wirtschaftlichen Hausführung, Franksche Verlagshandlung, Stuttgart 1928. 443
Bibliografia Miessen Markus, Koszmar partycypacji i niezależna praktyka, przeł. M. Choptiany, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2016. Mills Charles Wright, Wyobraźnia socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. Myerhoff Barbara G., Śmierć we właściwym czasie. Konstrukcja „ja” i konstrukcja kultury w dramacie rytualnym, [w:] Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturo wego, red. J.J. MacAloon, Wydawnictwa Uniwersytetu War szawskiego, Warszawa 2009. Na pięknym brzegu. Żoliborz, ludzie, książki, opr. K. Bełkowska, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Warszawa 2007. Nawratek Krzysztof, Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewo lucji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s. 38-39· — Miastojako idea polityczna, Korporacja Haiart, Kraków 2008. Newman Oscar, Defensible Space, Macmillan, New York 1972. Neyman Elżbieta, Słowo wstępne, [w:] Intymny portret uczonych. Korespondencja Marii i Stanisława Ossowskich, wybór i opr. E. Neyman, Sic!, Warszawa 2002. Nowak Stefan, Posłowie, [w:] S. Ossowski, Dzieła, t. vi, Pań stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970, s. 444. Nowicka Maria, wsm - rtpd - Szklane Domy, „Życie wsm”, wrzesień 2009. — Warszawa przedwojenna wpamięci mieszkańców, z serii „Z ar chiwum historii mówionej”, Dom Spotkàn z Historią, War szawa 2010. Nowicki Marian, Czytelnia czy śmietnisko?, „Życie wsm”, kwie cień 1937. — W.S.M. a władze miejskie, „Życie wsm”, październik 1934. Nycz Ryszard, Kulturowa natura, słabyprofesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu litera turoznawczego, [w:]
Kulturowa teoria literatury. Główne po jęcia iproblemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Universitas, Kraków 2006. 444
Bibliografia O pięknym brzegu. Żoliborz, ludzie, wydarzenia, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej i Żoliborski Fundusz Lokalny, Warszawa 2009. Odnawianie mieszkań, „Życie wsm”, wrzesień 1934. Odpluskwianie mieszkań, „Życie wsm”, marzec 1933. Organizacja życia zbiorowego w osiedlu spółdzielczym, [w:] H. Syr- kus, Ku idei osiedla społecznego 1925-1975, Państwowe Wy dawnictwo Naukowe, Warszawa 1976. Orsetti Maria, O angielskich pralniach społecznych, „Życie wsm”, październik 1934. — Robert Owen, wielki przyjaciel ludzkości (1771-1858), Wydaw nictwo Związku Spółdzielni Spożywców, Warszawa 1926. Ossowski Stanisław, Kultura robotnicza, [w:] tegoż, Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970. — O drogach upowszechniania kultury umysłowej na wyższym po ziomie, [w:] Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970. — O świecką szkołę, „Lewy Tor” 1936, nr 9-10. Przedruk w: te goż, Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, War szawa 1970, s. 114. — Organizacja przestrzeni i życie społeczne w przyszłych osiedlach, [w:] tegoż, Dzieła, t. iii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967. — Socjologia w świeciepowojennym, [w:] tegoż, Dzieła, t. vi, Pań stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970. — Stefan Czarnowski, [w:] tegoż, Dzieła, t. vi, Państwowe Wy dawnictwo Naukowe, Warszawa 1970, s. 180. — Stefan Czarnowski, „Kuźnica” 1947, nr 6. — Urbanistyka i socjologia, [w:] tegoż, Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970. — Z nastrojów manichejskich, [w:] tegoż, Dzieła, t. iii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967. — Z
zagadnień przyszłej polityki stypendialnej, [w:] Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970· 445
Bibliografia — Zagadnienie domu społecznego w osiedlu, „Życie wsm”, lipiecsierpień 1947, przedruk w: tegoż, Dzieła, t. vi, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970. Oud Jacobus Johannes Pieter, Wychowanie przez architekturę, „Praesens. Kwartalnik Modernistów” 1926, nr 1. Papierki nie wystarczą, ale nie wolno się konspirować, „ Życie wsm ”, kwiecień 1939, s. 122. Perera Suvendrini, What is a Camp...?, „Bordelands. E-Jour nal” 2002, nri. Petrykowski Romuald, Szkoła eksperymentalna w Łodzi 19231929, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, War szawa 1963. van der Ploeg Jan, The New Peasantries, Earthscan, London 2008. Pogorzelska Janina, Sekcja Gospodarstwa Domowego na Na ukowym Kongresie Organizacji Pracy, „Kobieta w Świecie i w Domu” 1929, r. V, nr 1. Pomian Krzysztof, Walenciak Robert, Kto zaprowadził lewicę do Kościoła, „Przegląd” 2009, nr 49; www.tygodnikprzeglad. pl/kto-zaprowadzil-lewice-do-kosciola, dostęp: 13 czerwca 2018. Pronaszko Andrzej, Dialog o wnętrzu, „Dom. Osiedle. Mieszka nie” 1929, nr 10-12. Próchnik Adam, Spółdzielnia czy spółdzielczość, „Życie wsm”, wrzesień 1934. — Ideologia spółdzielczości robotniczej, „Życie wsm”, maj 1937. — Polityka ogrodnicza wsm, „Życie wsm”, lipiec 1934. — Współżycie ideowe czy walka polityczna, „Życie wsm”, paź dziernik 1933. Purman Stefan, Lektura do poduszki, czy oręż w walce?, „Życie wsm”, maj 1937. Pusey Andre, Social Centres and the New Cooperativism of the Common, „A Journal of Radical Theory, Culture, and Action”, lato 2010, http://ojs.library.queensu.ca/index.php/affinities/ article/view/6155, dostęp: 20 listopada
2016. 446
Bibliografia Radziewicz Julian, Szkoła uspołeczniona i uspołeczniająca, Wy dawnictwo Społeczne kos - Zespół Oświaty Niezależnej, Warszawa 1989. Rancière Jacques, Disagreement. Politics and Philosophy, Univer sity of Minnesota Press, Minneapolis-London 1999. — Estetykajako polityka, [w:] tegoż, Estetykajako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Krytyka Polityczna, Warszawa 2007. — Na brzegach politycznego, przeł. I. Bojadżijewa, J. Sowa, Kor poracja Haiart, Kraków 2008. — On Ignorant Schoolmasters, [w:] Charles Bingham, Gert Вієsta, Jacques Rancière: Education, Truth, Emancipation, Con tinuum, London-New York 2010. — Widz wyemancypowany, przeł. A. Ostolski, „Krytyka Poli tyczna” 2007, nr u, s. 310-319· Rapacki Marian, Czwarta ćwiartka, [w:] O pięknym brzegu. Żo liborz, ludzie, wydarzenia, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej i Żoliborski Fundusz Lokalny, Warszawa 2009. Rewers Ewa, Miejska przestrzeń kulturowa. Od laboratorium do warsztatu, [w:] Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, red. tejże, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2014. Rola opiekuna kolonijnego, „Życie wsm”, kwiecień 1939. Rowe Colin, Fred Koetter, Collage City, mit Press, Cambridge 1978. Sankowski Stanisław, Wspomnienie o Akcji Socjalistycznej [1981], http://lewicowo.pl/wspomnienie-o-akcji-socjalistycznej/, dostęp: 21 czerwca 2018. Schayer Władysław, Spółdzielczy plan wychowawczy, „Życie wsm”, wrzesień 1938. Sennett Richard, Erozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, przeł. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajew ski, muza SA, Warszawa 2006. — Etyka dobrej roboty, przeł. J.
Dzierzgowski, muza SA, War szawa 2010. 447
Bibliografia — Kultura nowego kapitalizmu, przeł. G. Brzozowski, K. Osiow ski, muza sa, Warszawa 2010. — Razem. Rytuały, zalety i zasady współpracy, przeł. J. Dzierzgowski, muza SA, Warszawa 2013. Sieradzki Józef, O wysokość komornego w naszych domach, „Ży cie wsm”, marzec 1933. Sikora Adam, Prorocy szczęśliwych światów, Nasza Księgarnia, Warszawa 1982. Skórzyńska Agata, Czy możliwe jest kulturoznawstwo aktywistyczne? Partycypacja w perspektywie filozofii praxis, „Prace Kulturoznawcze” 2016, t. xix, s. 15-40. Sobczak Jędrzej, Recepcja idei „Nowego Wychowania” w polskiej pedagogice okresu między wojnami, cz. 11, Wydawnictwo wsp, Bydgoszcz 1979. Sobiech Barbara, Żoliborz... Moja mała ojczyzna, [w:] O pięknym brzegu. Żoliborz, ludzie, wydarzenia, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej i Żoliborski Fundusz Lokalny, Warszawa 2009. Sowa Jan, Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości, W.A.B., Warszawa 2015. Sprawozdanie wsm z lat: 1927,1930 i 1938. Strzelecki Jan, Mój nauczyciel - Stanisław Ossowski, [w:] Żoliborz. Wczoraj. Dziś. Jutro, Książka i Wiedza, Warszawa 1970. Sułek Antoni, Eksperyment w badaniach społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979. Syrkus Helena, Ku idei osiedla społecznego 1925-1975, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976. Syrkus Helena i Szymon, Budowa u kolonii osiedla wsm na Kole, „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1947, nr 9-12. — Budownictwo doświadczalne, „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1946, nr 6-8. — Współdziałanie użytkowników przy opracowywaniu projektu mieszkania robotniczego, [w:] Osiedla robotnicze. Studia
448
Bibliografia i doświadczeniapierwszego dziesięciolecia, Biblioteka Polskiego Towarzystwa Reformy Mieszkaniowej, Warszawa 1937. Syrkus Szymon, Architektoniczne podstawy budownictwa miesz kaniowego, „Odbudowa Gospodarcza” 1925, nr 2. — Preliminarz architektury, „Praesens. Kwartalnik Moderni stów” 1926, nr 1. Szacki Jerzy, Tradycja, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, War szawa 1971. — Utopie, Iskry, Warszawa 1968. Szkutnik Leszek, Mieszkać na Żoliborzu, [w:] O pięknym brzegu. Żoliborz, ludzie, wydarzenia, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej i Żoliborski Fundusz Lokalny, Warszawa 2009. Sztuka w pokoju, „Dom. Osiedle. Mieszkanie” 1930, nr 5. Szwalbe Stanisław, Jeszcze o wsm, [w:] Żoliborz. Wczoraj, dziś, ju tro, Książka i Wiedza, Warszawa, 1970. — Sylwetki, „Życie osiedli wsm” 1962, nr 1. Szymański Jan Andrzej, Problem zatrudnienia służby domowej na terenie wsm w latach 2927-1939, „Życie Osiedli wsm” (doda tek do „Domów Spółdzielczych”) 1977, nr 1-2. — Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa 1921-1970, Wydaw nictwo Spółdzielcze, Warszawa 1989. Święcicka Janina, O pracy spółdzielczej wśród kobiet w latach 19281939, [w:] Wspomnienia działaczy spółdzielczych, 1.1, Zakład Wydawniczy CRS, Warszawa 1963. — Pod wpływem demagogicznych wystąpień przeciwko pracowni kom, „Życie wsm”, październik 1933. Tafuri Manfredo, Architecture and Utopia. Design and Capitalist Development, przeł. B.L. La Penta, mit Press, Cambridge, ma 1976. Toeplitz Teodor, 12 xii 1925 ֊ 12 xn 1935-Na dziesięciolecie wsm, „Życie wsm”, grudzień 1935. — Istota spółdzielczości mieszkaniowej, „Robotnik”, 7 września
1925 ; artykuł przedrukowany w aneksie do Jan A. Szymański, 449
Bibliografia Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa 1921-1970. Zarys dzie jów, Warszawa 1989. — Robotnicza spółdzielczość mieszkaniowa, „Robotnik”, 10 stycz nia 1928, nr 10; artykuł przedrukowany w aneksie do Jan A. Szymański, Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa 19211970. Zarys dziejów, Warszawa 1989. — Serce wsm. Przemówienie inauguracyjne ob. Teodora Toeplitza wygłoszone na uroczystości oddania nowej sali do użytku miesz kańców Osiedla, „Życie wsm”, kwiecień 1933. Tołwiński Stanisław, Osiedla społeczne w zsrr, „Życie wsm”, grudzień 1934. — 40-lecie wsm, „Domy Spółdzielcze” 1961, nr 12. — Zagadnienia samorządu w świetle doświadczeń demokracji lu dowej, Czytelnik, Warszawa 1946. Topińska Zofia, Żoliborskie obietnice. O wychowawczym środowi sku WSM, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1984. Turner Victor, Liminalność i gatunki performatywne, [w:] Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturo wego, red. J.J. MacAloon, Wydawnictwa Uniwersytetu War szawskiego, Warszawa 2009. Uroczystości pierwszomajowe w osiedlach wsm na Żoliborzu, „Ży cie wsm”, maj 1939. Vidier Anthony, The Writing ofthe Walls. Architectural Theory in the Late Enlightenment, Princeton Architectual Press, Prince ton 1987. Wprzykrej sprawie, „Życie wsm”, sierpień 1932. W sprawie „służących”, „Życie wsm”, marzec 1933. Wallerstein Immanuel, Utopistyka. Alternatywy historyczne dla xxi wieku, przeł. I. Czyż, Bractwo Trojka, Poznań 2008. Wallis Aleksander, Socjologia miasta a planowanie urbanistyczne, „Studia Socjologiczne” 1964,1.13, nr 2. Walne Zgromadzenie „Gospody Spółdzielczej”,
„Życie wsm”, kwie cień 1934. 450
Bibliografia Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia „Szklane Domy”, „Życie wsm”, lipiec 1934. Warszawa Międzywojenna w pamięci jej mieszkańców, Ośrodek Karta, Warszawa 2010. Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa. Statut i regulaminy, War szawa 1930. Wawrzyńska Wanda, O większe uspołecznienie, „Życie wsm”, kwiecień 1935. White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, przeł. E. Domań ska, M. Wilczyński, M. Loba, A. Marciniak, red. E. Domań ska, M. Wilczyński, Universitas, Kraków 2000. Wohnout Wiesław, Wnętrze, „Życie wsm”, styczeń 1933. Zaremba Izabela Anna, Prospołeczny indywidualizm, [w:] O pięk nym brzegu. Żoliborz, ludzie, wydarzenia, Towarzystwo Przy jaźni Polsko-Francuskiej i Żoliborski Fundusz Lokalny, Warszawa 2009. Zespół „Praktyki Teoretycznej”, Wprowadzenie. Rzecz-pospolita i aktualność komunizmu. Genealogia i krytyki polityczno-filo zoficzne projektu dobra wspólnego, [w:] M. Hardt, A. Negri, Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przeł. zespół „Praktyki Teoretycznej”, Korporacja Halart, Kraków 2012. Ziemięcki Andrzej, Schron na Placu Zamkowym. Opowieść o War szawie z 1980 roku, [w:] Śniąc o potędze, red. A. Haska, J. Sta chowicz, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012. Ziemny Aleksander, Żyć aby świadczyć, „Ty i Ja”, wrzesień 1970. Ziółkowski Janusz, O socjologicznej wyobraźni urbanisty, [w:] te goż, Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne, Pań stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965. — Osiedle jako system społeczny, „Studia Socjologiczne” 1964, nr 2. Żarnowski Józef, Polska Partia Socjalistyczna 1935^939■ Książka i Wiedza,
Kielce 1965. 451
Bibliografia Żemis Stanisław, Ogród szkolny rtpd na Żoliborzu jako koncep cja metodyczno-wychowawcza, „Życie Szkoły” 1958, nr 12. — Praktyki rzemieślnicze w szkole rtpd na Żoliborzu (wspomnie nie), „Przyjaciel Dziecka” 1959, nr 6-7. Żoliborska 1 Szkoła Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół dzieci im. Bolesława Limanowskiego. 75 lat istnienia, miejsce, rok wydania i wydawnictwo niepodane. Żoliborz wczoraj, dziś ijutro, Książka i Wiedza, Warszawa 1970. Filmy: The Pruitt-Igoe Myth, reż. Chad Freidrichs, Unicom Stencil Do cumentary Film, Columbia, мо 2011.
Magdalena Matysek-Imielińska Institute of Cultural Studies University of Wroclaw, Poland ABSTRACT: City in action. The Warsaw Housing Cooperative a common good in modern times. In the 1920s, on the outskirts of Europe, under conditions of brutally developing capitalism, the exclusion and exploitation of workers, and thanks to, among others, the avant-garde archi tects from the Praesens group and Polish socialists and cooper atives, the Warsaw Housing Cooperative was built in Żoliborz, a district distant from the centre of Polish capital city. The cooperative’s ambition was to show people how to live and to turn (passive) residents into (active) citizens. Soon, the cooperative’s founders have transpired to be — as we would now say—activists, or critical spatial practitioners (Markus Miessen), and the development became a laboratory for modernist urban planning practices. What began as an estate for working class residents, thanks to the involvement of intellectuals keen on the concept of‘sociology in action’, saw the introduction of numer ous experimental forms of urban communal living. An analysis of this historical case relates to questions often posed today by both the urban grassroots movements and researchers such as David Harvey and Andy Merrifield: Who owns the city? Who does the city belong to? Who should manage the city, and how? In recent decades, contemporary modernisation practices, as well as modernist architecture itself, have been the subjects of a severe critical narrative, mainly due to their radical ambi tions of implementing an imagined social order
and attempts at introducing social change. Their utopian visions have been ex posed. In my analysis of the Warsaw Housing Cooperative, I ask 453
Abstract whether modernity is, after all, worth defending. Is the idea of social housing estates, developed during the period of architects’ great faith in the agency of architecture and urban planning, wor thy of a contemporary redefinition and analysing in the context of today’s developing cities? Here, I reconstruct the idea of a so cial housing estate proposed by Barbara Brukalska, the modern ist architect forgotten even in Poland. Only a few copies of her 1948 brochure, Social rules ofhousing estates design [Social rules of housing estates design] have survived (Poland’s communist authorities demanded its entire print run to be destroyed) and it has never been reissued. Still, it can be an extremely inspir ing source for contemporary urban studies researchers, anima tors of public life, or urban activists. Since I am adopting a performative perspective here, fol lowing John McKenzie I ask how did Żoliborz’s estate founders challenge architecture. Its architects turned out to be performers who, through resi dential decorum, initiated new urban lifestyles. From the kitchen design (inspired by the Frankfurt kitchen model) to the fur nishing of the flats, they shaped new rituals that over time have evolved into social habits. The residents were taught how to live in a modern, hygienic, rational, cultural, social, and neigh bourly way. By means of materialist analysis I study the dense network of relations and connections between the various forms of so cial and intimate life, significant everyday devices and objects, architecture and flora, educational and
gardening efforts; I an alyse the relationship between the emancipation of women and workers and the ways in which the latter arranged their homes. Jeffrey Goldfarb’s concept of‘the politics of small things’ convinced me to carry out a detailed analysis focused on the de tails of everyday life. Both ‘small architecture’ and design, but also the pro cess of planning the entire housing estate could be labelled as 454
Abstract experimental independent critique of space, thanks to which the architects and social activists (reformers) created social, coop erative, neighbourhood, and tenant programmes that fostered cooperation and the formation of communities on the housing estate. Educating the tenants through extensive public spaces and common areas proved to be extremely important and eman cipatory in its nature, since it consisted in the production of ur ban entities. The collaborative forms of urban creation and consump tion direct my analysis towards the ‘urban question’. Following Manuel Castells, I ask how, by organizing their everyday life on the housing estate outside the capitalist economy, self-suffi ciently, and from the bottom up, the residents created cooper ative forms of supply and even organisation of work. Collective consumption was created in a manner resembling modern au tonomous zones (Chris Carlsson or Hakim Bey) in accordance with the principles of social economy. Following the everyday life of Żoliborz residents, I also con sider questions posed by Merrifield, for whom Castells’ ‘urban question’ is becoming outdated by today’s standards. Merrifield leaves the ‘right to the city’ logic behind in favour of the ‘logic of joyful encounters’, spontaneous Occupy movements, and something akin to the ‘jacqueries’ analysed by Michael Hardt and Antonio Negri. In the midst of Žoliborz’s public activity forms, I search for manifestations of what Merrifield called the ‘new urban question’. Everyday life in Żoliborz and the lifestyle shaped there di rect my attention to
the category of the common good under stood not only traditionally, as the common wealth of the material world — the air, the water, the fruits of the soil, and all nature’s bounty (the natural commons) but also, as defined by Hardt and Negri, ‘those results of social production that are necessary for social interaction and further production, such as knowledges, languages, codes, information, affects, and so forth. This notion 455
Abstract of the common does not position humanity separate from na ture, as either its exploiter or its custodian, but focuses rather on the practices of interaction, care, and cohabitation in a com mon world, promoting the beneficial and limiting the detrimen tal forms of the common.’ Hence, moving away from economic issues and living con ditions, but not abandoning them altogether, I examine the ‘results of social production’ — namely, all these forms of coop eration, neighbourly assistance, new forms of sociability and spending free time, the emerging institutions bringing together the members of the cooperative and designating, to some ex tent, their modus vivendi. Therefore, I analyse the models of power structures and the urban culture produced on a housing estate, starting with a description of a very dense institutional network: a common room a school, a nursery, vegetable gardens and green areas, playgrounds and reading rooms, and special interest clubs — spaces of self-education. To do this, I use the performative tools proposed by Richard Sennett In Together: The Rituals, Pleasures and Politics of Co-operation [2012] and explore various forms of cooperation and being together. Following Sennet, I ana lyse some of these institutions as ‘workshop-*, others — as ‘set tlement house-style’ communities. These models, devised by Sennett, prove useful for the analysis of various forms of coop eration on the Żoliborz estate. Being together is, at times, the objective, but sometimes also a tool for achieving other politi cal, economic or social goals. The
category of rituals and the production of social habits turned out to be extremely important here, allowing me to de scribe the techniques associated with the forming of and expe riencing collective identity. The Żoliborz social experiment, however, took place with the active participation of‘organic intellectuals’ (Antonio Gramsci), i.e. sociologists such as Stanisław Ossowski and Maria Ossowska, 456
Abstract cooperative activists who not only shared their knowledge on the estate, but also produced and tested it there as ifin a social laboratory. It cannot be said, however, that they were external experts — they lived on the estate and were members of the cooperative, subordinate to its management. Knowledge was transferred in two directions. Researchers and social reformers inspired the estate’s residents but also learned from them, veri fied the proposed solutions, constantly corrected the neighbourhoodpraxis, and erred systematically just as they would in a real laboratory. The conditions, however, were not sterile: the point of the exercise was rather peripatetic experimentation and the sharing of knowledge. The analysis oflife on the housing estate and its educational and emancipatory character can lead one to suspect some form of total pedagogisation. One cannot ignore the fact that these modern social reformers and founders of the cooperative used the neighbourhood newsletter to diffuse the model of ‘a new man in the new housing estate’. This is why the categories pro posed by Gert Biesta, who studied the culture of learning and education, were vital for my analysis of the estate. The performative perspective allowed me to see ‘architec ture in action’ and dwelling as a process, rather than a form. The resident-turned-citizen proved to engage in subversive and free dom-oriented undertakings (social, political, economic, and ed ucational) . In turn, the critical perspective (inseparable from the performative one) revealed the extraordinary power of rebel
lion and the desire for change resulting from the combination of thought and action, thanks to culture understood as praxis. In my view, the ‘Żoliborz republic’ is a historic example of an attempt to replace the extensive system of representative democ racy and majority rule with the principles of direct democracy and the self-governance of various entities/subjects; an exam ple of creating a commons based on biopolitical production of customs, norms, tastes, principles of cooperation and, finally, 457
Abstract subjectivity. The Warsaw Housing Cooperative was a common good produced and distributed contrary to the logic of capital in a modern city, at a time it was desperately lacking its resources. This is why I consider the urban strategies developed in Żoli borz as extremely inspiring for both engaged activist researchers and curators, and urban reformers, cultural animators and repre sentatives of urban movements alike; in other words, for all those whom Miessen would describe as critical spatial practitioners. These strategies may prove valuable particularly today, when modern cities are implementing a model of governance based on urban entrepreneurship, while local governments are eager to dismantle the municipal social welfare system, privatise pub lic goods and collective consumption, and cooperate with pri vate investors more often than with residents. Focusing on these historical, yet successful (and to some ex tent exemplary) urban strategies allows us to think about resi dents as shareholders of the urban commons and to prove that the interests of these communities cannot be subordinated to economic discourse. After all, urban residents, both in the past and today, are the main players who formulate the right to the city. This does not mean, however, that cities are to be come spaces for exclusively ‘joyful encounters’. The city must employ a kind of ‘empty oppression,’ it needs an institutional ised framework, something the citizens-residents can rely on. This is why I am reluctant to engage in a hard-hitting critique of modernity. My analysis shows
that the city can be a radical space; an area where certain entities can exercise their agency; a political idea; a common good; a contemporary form of living-in-common; a space for urban collectives, urban subver sions, and self-sufficiency. This is why I situate my research in the area of critical ur ban studies, participatory humanities, and utopian studies — an area that Ruth Levitas has described as The Imaginary Reconsti tution ofSociety.
Magdalena Matysek-Imielińska a graduate of cultural studies and sociology, now working as an assistant professor at the Institute of Cultural Studies, Uni versity of Wroclaw. Her interests include the tradition of Polish humanistic thought, engaged sociology, and critical thought. In the area of urban studies, she is interested in the ideas of ‘the city in action’ and Polish modernist engaged architecture and urban planning.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Matysek-Imielińska, Magdalena |
| author_facet | Matysek-Imielińska, Magdalena |
| author_role | aut |
| author_sort | Matysek-Imielińska, Magdalena |
| author_variant | m m i mmi |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV045498924 |
| ctrlnum | (OCoLC)1089709861 (DE-599)BVBBV045498924 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02566nam a2200481 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV045498924</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190724 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">190306s2018 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788362418978</subfield><subfield code="9">978-83-62418-97-8</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1089709861</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV045498924</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Matysek-Imielińska, Magdalena</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Miasto w działaniu</subfield><subfield code="b">Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times</subfield><subfield code="c">Magdalena Matysek-Imielińska</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">City in action</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Bęc Zmiana</subfield><subfield code="c">2018</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">462 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">20 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">Bęc. Seria Kieszonkowa</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache: City in action</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa</subfield><subfield code="0">(DE-588)5010401-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Miasta / filozofia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Städtebau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056795-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa</subfield><subfield code="0">(DE-588)5010401-9</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Städtebau</subfield><subfield code="0">(DE-588)4056795-3</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20190724</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030883640</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945 jhpk |
| geographic_facet | Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945 |
| id | DE-604.BV045498924 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T08:19:45Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788362418978 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030883640 |
| oclc_num | 1089709861 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 462 Seiten Illustrationen 20 cm |
| psigel | BSB_NED_20190724 |
| publishDate | 2018 |
| publishDateSearch | 2018 |
| publishDateSort | 2018 |
| publisher | Bęc Zmiana |
| record_format | marc |
| series2 | Bęc. Seria Kieszonkowa |
| spelling | Matysek-Imielińska, Magdalena Verfasser aut Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times Magdalena Matysek-Imielińska City in action Warszawa Bęc Zmiana 2018 462 Seiten Illustrationen 20 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bęc. Seria Kieszonkowa Zusammenfassung in englischer Sprache: City in action Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945 jhpk Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (DE-588)5010401-9 gnd rswk-swf Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945 jhpk Miasta / filozofia jhpk Städtebau (DE-588)4056795-3 gnd rswk-swf Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945 jhpk Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (DE-588)5010401-9 b Städtebau (DE-588)4056795-3 s DE-604 Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Matysek-Imielińska, Magdalena Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945 jhpk Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (DE-588)5010401-9 gnd Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945 jhpk Miasta / filozofia jhpk Städtebau (DE-588)4056795-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)5010401-9 (DE-588)4056795-3 |
| title | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times |
| title_alt | City in action |
| title_auth | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times |
| title_exact_search | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times |
| title_full | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times Magdalena Matysek-Imielińska |
| title_fullStr | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times Magdalena Matysek-Imielińska |
| title_full_unstemmed | Miasto w działaniu Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times Magdalena Matysek-Imielińska |
| title_short | Miasto w działaniu |
| title_sort | miasto w dzialaniu warszawska spoldzielnia mieszkaniowa dobro wspolne w epoce nowoczesnej city in action the warsaw housing cooperative a common good in modern times |
| title_sub | Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa - dobro wspólne w epoce nowoczesnej = City in action : the Warsaw Housing Cooperative - a common good in modern times |
| topic | Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945 jhpk Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (DE-588)5010401-9 gnd Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945 jhpk Miasta / filozofia jhpk Städtebau (DE-588)4056795-3 gnd |
| topic_facet | Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa / 1900-1945 Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa Architektura mieszkalna / Polska / Warszawa / 1900-1945 Miasta / filozofia Städtebau Żoliborz (Warszawa, Polska ; dzielnica) / 1900-1945 |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030883640&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT matysekimielinskamagdalena miastowdziałaniuwarszawskaspołdzielniamieszkaniowadobrowspolnewepocenowoczesnejcityinactionthewarsawhousingcooperativeacommongoodinmoderntimes AT matysekimielinskamagdalena cityinaction |