Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939): kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939)
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Piotrków Trybunalski
Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia Piotrkowie Trybunalskim
2017
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 352 Seiten 25 cm |
| ISBN: | 9788377261279 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV045334242 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20220322 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 181203s2017 |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788377261279 |9 978-83-7726-127-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1090119968 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV045334242 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Szymczyk, Katarzyna |d ca. 20./21. Jh. |e Verfasser |0 (DE-588)1180779223 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) |b kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |c Katarzyna Szymczyk |
| 246 | 1 | 1 | |a Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| 264 | 1 | |a Piotrków Trybunalski |b Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia Piotrkowie Trybunalskim |c 2017 | |
| 300 | |a 352 Seiten |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache: Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 1918-1939 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Kinderpflege |0 (DE-588)4137105-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Piotrków Trybunalski |0 (DE-588)125272070X |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 0 | |a Dzieci | |
| 653 | 0 | |a Opieka społeczna | |
| 653 | 2 | |a Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie) | |
| 653 | 2 | |a Polska | |
| 653 | 0 | |a Opieka nad dziećmi / Polska / Piotrków Trybunalski / 1900-1945 / rozprawy akademickie | |
| 653 | 4 | |a 1901-2000 | |
| 653 | 4 | |a 1918-1939 | |
| 653 | 6 | |a Monografia | |
| 689 | 0 | 0 | |a Piotrków Trybunalski |0 (DE-588)125272070X |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Kinderpflege |0 (DE-588)4137105-7 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte 1918-1939 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 710 | 2 | |a Filia w Piotrkowie Trybunalskim (Uniwersytet Jana Kochanowskiego ; Kielce) |4 pbl | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |q BSB_NED_20190729 | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030721044 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09043 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09042 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 09041 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804179144426127360 |
|---|---|
| adam_text | SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................................................................................................................. 9 WSTĘP................................................................................................................................ 11 Rozdział I Kształtowanie się publiczno-prawnego systemu opieki nad dzieckiem w Polsce...................................................................................... 35 1.1. Podstawowa terminologia..................................................................................... 49 1.2. Rozwój teorii pedagogiki społecznej w Drugiej Rzeczypospolitej. Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej w Polsce..................................................... 60 1.3. Ustawodawstwo w zakresie opieki nad dzieckiem w Polsce międzywojennej...................................................................................... 73 Rozdział 11 Państwowe i społeczne rozwiązania problemu opieki nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim................................................... 87 2.1. Sytuacja bytowa piotrkowskich rodzin i dzieci okresu międzywojnia............... 91 2.2. Polityka społeczna piotrkowskiego samorządu.................................................... 104 2.3. Miejski placówki opiekuńczo-wychowawcze........................................................ 115 2.4. Społeczne działania organizacji pozarządowych na rzecz opieki nad dzieckiem................................................................................ 131 2.5. Udział związków wyznaniowych, zgromadzeń zakonnych i instytucji
kościelnych w funkcjonowaniu systemu opiekuńczo-wychowawczego............. 144 Rozdział III Formy instytucjonalnej opieki nad dzieckiem sierocym w Piotrkowie Trybunalskim.......................................................................................... 159 3.1. 161 Sytuacja dziecka sierocego w Polsce międzywojennej........................................ 3.2. Prawodawstwo i organizacja systemu opieki całkowitej nad dzieckiem............ 167 3.3. Zakłady zamknięte w Piotrkowie Trybunalskim.................................................. 175 3.4. Kierunki oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych w zakładowych formach pomocy dziecku............................................................. 189 3.5. Instytucja rodziny zastępczej-jedną z form opieki nad dzieckiem sierocym .... 197 Rozdział IV Opieka zdrowotna nad kobietą ciężarną i dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim.......................................................................................... 213 4.1. Sytuacja higieniczno-zdrowotna najmłodszych piotrkowian.............................. 216 4.2. instytucjonalna opieka nad matką, kobietą ciężarną i dzieckiem. „Krople Mleka i stacje opieki nad matką i dzieckiem.......................................... 223 4.3. Działalność piotrkowskich placówek zdrowia na rzecz dzieci............................. 239 4.4. Organizacja i stan higieny szkolnej w realiach piotrkowskich okresu międzywojnia........................................................................................................... 250 269
Rozdział V Formy doraźnej opieki nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim .................... 269 5.1. Akcje dożywiania.................................................................................................... 272 5.2. Organizacja letniego wypoczynku. Kolonie i półkolonie letnie i ich wychowawczy charakter....................... ........................................................ 282 Inne formy pomocy socjalnej: pomoc materialna, zbiórki charytatywne i akcje kulturalno-oświatowe................................................................................. 311 5.3. ZAKOŃCZENIE............................................................................................ BIBLIOGRAFIA........................................................... i..................................................... SUMMARY............................................................................................................................. SPIS TABEL ....................................................................................................................... WYKAZ WYBRANYCH ORGANIZACJI POMOCOWYCH W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM.................................................................................... 323 349 351 353
BIBLIOGRAFIA I. Źródła Źródła archiwalne: Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN), zespoły akt: Ministerstwo Opieki Społecznej. 1918-1939. Departament Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą. Nr zespołu 15. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Nr zespołu 14. Rada Główna Opiekuńcza w Warszawie (1915-1920 [1921-1922]). Nr zespołu 52. Prezydium Rady Ministrów w Warszawie (1917-1939). Nr zespołu 8. Archiwum Archidiecezjalne w Łodzi (AAŁ), zespół akt: Zespół „Caritas i Dobroczynność (1914-1945). Archiwum Państwowe w Łodzi (APŁ), zespół akt: Akta miasta Łodzi. Wydział Opieki Społecznej. Nr zespołu 221. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim (APPT), zespoły akt: Akta miasta Piotrkowa. Okres międzywojenny. 1918-1939. Nr zespołu 9. Arcybractwo Świętej Anny przy kościele oo. Bernardynów w Piotrkowie Trybunalskim. Nr ze społu 357/0. Inspektorat Szkolny w Piotrkowie. Nr zespołu 3. Miejski Komitet Opieki Społecznej w Piotrkowie Trybunalskim. Nr zespołu 86. Piotrkowskie Towarzystwo Dobroczynności dla Chrześcijan w Piotrkowie. Nr zespołu 85. Starostwo Powiatowe Piotrkowskie ([1915] 1919-1939). Nr zespołu 1. Wydział Powiatowy w Piotrkowskie. 1918-1939. Nrzespołu 2. Związek Zawodowy Robotników Przemysłu Chemicznego. Nr zespołu 819. Narodowe Centrum Archiwizacji, zespół fot.: Ilustrowany Kurier Codzienny - Agencja Fotograficzna „Światowid . Akta prawne, wydawnictwa źródłowe, źródła urzędowe: Dokumenty życia społecznego Żydów Polskich 1918-1939 w zbiorach Biblioteki Narodowej, oprać. B. Łętocha, A. Cala, Z. Głowicka, Warszawa 1999. Dziennik Praw Państwa Polskiego, 1919.
Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, roczniki: 1918 -1929; 1937-1939. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskie, roczniki: 1920-25; 1927-1928; 1930; 1932; 1939. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa z dnia 17 marca 1921 r., Warszawa 1921. Krakowski B., Podstawy prawne opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce. Zbiór ustaw, rozporządzeń, statutów, instrukcyj(I) i okólników, Druk. Bankowa, Warszawa 1931. „Monitor Polski” 1921. Okólnik nr 116 Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 1 Upea 1931 r. w sprawie ograniczenia budżetów związków komunalnych, „Samorząd 1931, nr 29. Opieka społeczna. Zbiór ustaw i rozporządzeń, opr. S. Grochowski, E. Chwalewik, [b.m.w], Warszawa 1929.
324 Katarzyna Szymczyk Pismo okólne Ministra Opieki Społecznej z 27 lutego 1933 r. nr 473/O.M, w sprawie racjonal nych oszczędności w zakładach opiekuńczo-wychowawczych, „Życie Dziecka 1934, nr 5. Polskie Prawo Sanitarne. Zbiór ustaw, rozporządzeń, instrukcyj(l), okólników i pism okólnych. T. 2. Okres od 1 marca 1935 do 15 września 1936. red. K. PrökI, J. Kowalczewski, t U Polskie Towarzystwo Sanitarne, Warszawa 1936. Regulamin oddziałów parafialnych Caritas, [b.m.w.], [b.r.w.], 1931. Regulaminy i przepisy biurowości i księgowości Polskiej Macierzy szkolnej, [b.a.], Drukarnia Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa 1930. Sejm Ustawodawczy RP. Debata nad preliminarzem budżetowym na rok 1933-34. Sprawoz danie stenograficzne 1932-1933, posiedzenie 80, łam. 66-67. Stowarzyszenie Katolickich Służących Świętej Zyty. Ustawa Stowarzyszeniowa, [b.m.w.], [b.r.w.]. Uchwała Kongresu Genewskiego (24-28 VIII 1925 r.j, [b.a.], „Opieka nad Dzieckiem R. 4,1926, nr 1. Ustawy, rozporządzenia, instrukcje, okólniki ogłoszone w czasie od 1 sierpnia 1924 r. do 30 czerwca 1925 r., „Praca i Opieka Społeczna 1926, z. 1-2. Zarządzenie dla zakładów kościelnych wydane przez kardynała Augusta Hlonda, „Ruch Chary tatywny 1931. Zarządzenie wydane przez Prymasa Kardynała Augusta Hlonda, „Ruch Charytatywny 1931, nr 5. Źródła do dziejów Polski w XIX i XX wieku. Lata 1918-1939. Polska niepodległa, wybór tekstów źródłowych, red. J. R. Szaflik, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku, Pułtusk 1998, t 3. Materiały statystyczne, opracowania, spisy i sprawozdania urzędowe: Almanach. Kalendarz
Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Rok 1932, Wydaw. Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, Warszawa 1932. Budżet miasta Piotrkowa na 1924 r„ Drukarnia Narodowa w Piotrkowie, Piotrków [b.r.w.]. Cyfrowa tabela działalności Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej w 1937 roku, „Sprawoz danie z działalności Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej w 1937 roku , R. 12, maj 1938, Nr 2. Drugi powszechny spis Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 grudnia 1931 roku. Mieszkania i go spodarstwa domowe, ludność, stosunki zawodowe. Polska (dane skrócone), GUS, Warszawa 1937. Gromski M., Sprawozdanie Wydziału Higjeniczno-Lekarskiego P.K.O.D. za rok 1924, „Opieka nad Dzieckiem 1925, z. 5. Instrukcja dla opiekunów społecznych, [b. a.], Warszawa 1931. Instrukcja Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej dla zamkniętych zakładów opiekuńczych dla dziedi młodzieży normalnej, Warszawa 1925. Instrukcja MPiOS dla zamkniętych zakładów opiekuńczych dla dzieci i młodzieży normalnej, Warszawa 1925, s. 8. Instrukcja świetlicowa Wydziału Wychowania Polityczno-Obywatelskiego Z. P. O. K. w sprawie organizacji i rachunkowości świetli, Wydaw. Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet Warszawa 1935. Instrukcja w sprawie zakładania przedszkoli, red. Z. Bogdanowiczowa, Z. Czerwińska, H. Jaroszewiczowa, A. Skwarczyńska, Z. Żukiewiczowa, Wydaw. Związku Pracy Obywatelskiej Ko biet, Warszawa 1930. Krahelska H., Łódzki przemysł włókienniczy a ustawodawstwo pracy, gł. Księg. Rolnicza War szawa 1927. Krótki zarys działalności Amerykańskiego Wydziału Ratunkowego, prowadzonego przy współ udziale Rządu Polskiego na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, [b.m.w.], Warszawa 1922. Krótki zarys działalności Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w roku 1920, „Praca i Opieka Społeczna 1921, z. 1. Mały Rocznik Statystyczny, GUS, Warszawa 1932,1935,1939.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 325 Minkowska A., Rodzina bezrobotna. Na podstawie ankiety 1932, Instytut Gospodarstwa Spo łecznego, Seria „Sprawy Robotnicze”, nr 12, Warszawa 1935. Otciet o Diejatieilnosti Petrokowskiego Otdiela Russkawo Błogotworitielnowo Obściestwa w Carstwie Polskom, za 1905gad, Petrokow 1906. Pierwszy powszechny spis Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 roku. Mieszkania, ludność, stosunki zawodowe. Tablice Państwowe, GUS, Warszawa 1927. Polska dla swych dzieci 1918-1927. Akcja opiekuńcza, MPIOS, Warszawa 1927. Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1948 zawierający spis lekarzy, lekarzy denty stów i farmaceutów oraz wykaz najważniejszych uzdrowisk polskich, red. S. Konopki, War szawa 1949. Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej rok II, Warszawa 1936; 1938,1948 . Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1922-1930. Rodzina Kolejowa. Sprawozdanie z działalności za rok 1937, [b.m.w.]14 czerwca 1938. Samorząd Piotrkowa Trybunalskiego w latach 1935-1939 [krótki zarys działalności), Piotrków Trybunalski 1939. Sprawozdania rachunkowe Zarządu Miejskiego w Piotrkowie Trybunalskim za okres budżetowy 1927,1929/30.1934/35,1935/36,1937/38, Piotrków Trybunalski. Sprawozdania Towarzystwa „Opieka . Sprawozdanie roczne za rok 1933/34, 1935/36, [b.m.w.],Warszawa 1934,1936. Sprawozdania Wydziału V - Zarządu Miejskiego miasta Piotrkowa z działalności w dziedzinie Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej za 1934/35, 1935/36 i 1936/37 rok, Piotrków Try bunalski. Sprawozdania z działalności zakładu opieki
całkowitej (zamkniętej) dla dzieci i młodzieży p.n. Piotrkowskiego Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. 1936, Piotrków Trybunalski 1937. Sprawozdanie Komitetu Dożywiania najbiedniejszych dzieci szkól powszechnych za czas od 30 IX 1931 r. do 1 VII 1932 r„ Warszawa 1932. Sprawozdanie Magistratu Miasta Piotrkowa od roku 1923-1928, Piotrków Trybunalski 1928. Sprawozdanie Naczelnej Rady Harcerskiej 1918-1920, Dział Wydawnictw Naczelnictwa Związku Harcerstwa Polskiego Warszawa 1920. Sprawozdanie Naczelnej Rady Harcerskiej za rok 1926, Warszawa 1927. Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz o działaniu władz i instytucji zdrowia publicznego w roku 1926, Warszawa 1928. Sprawozdanie samorządu miejskiego Miasta Piotrkowa za lata 1925-1933, Piotrków Trybunal ski 1933. Sprawozdanie Ubezpieczalni Społecznej w Piotrkowie Trybunalskim za rok 1936, Piotrków Trybunalski 1937. Sprawozdanie Ubezpieczalni Społecznej w Piotrkowie Trybunalskim za rok 1937, Piotrków Trybunalski 1938. Sprawozdanie w sprawie opieki nad dziećmi i młodzieżą w m. Piotrkowie za 1926 r. 8. III. 1927 APPT, AmP, sygn. 5034. Sprawozdanie Wydziału Higieny Szkolnej Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu blicznego za czas od r. 1918 do 1923 włącznie, Warszawa 1925. Sprawozdanie Wydziału Higieny Szkolnej Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Pu blicznego za czas od r. 1918 do 1923 włącznie, Warszawa 1925. Sprawozdanie z działalności kolonij(i) letnich na terenie Państw Polskiego w r. 1931, „Praca i Opieka Społeczna 1932, nr 4. Sprawozdanie z działalności Ministerstwa Opieki i
Społecznej z 1937/38, „Praca i Opieka Spo łeczna 1938, nr 4. Sprawozdanie z działalności Ministerstwa Opieki Społecznej w 1934/35 r., „Praca i Opieka Społeczna 1936, nr 1. Sprawozdanie z działalności Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w r. 1921, „Praca i Opieka Społeczna 1922, z. 2.
326 Katarzyna Szymczyk Sprawozdanie z działalności Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej z 1934/35 r., „Praca i Opie ka Społeczna 1936, nr i. Sprawozdanie z działalności Polskiego Związku Zachodniego za czas od 1 października 1934 do 30 września 1937 roku, Warszawa 1938. Sprawozdanie z przebiegu akcji, przeprowadzonej przez Komitet Funduszu Pracy Województwa Łódzkiego w Łodzi w czasie 1 IVI934 roku do 31 Ul 1935 roku, Łódź 1935. Sprawozdanie z wyniku zbiórki „Daru Narodowego З-Go Maja na cele oświatowe Polskiej Ma cierzy Szkolnej w roku 1938, „Polska Macierz Szkolna , R.XXÍH, styczeń 1939 r., Nr 1. Sprawozdanie z zakresu prac higieny szkolnej za okres od 1.11931 do 31.III-I 931 r., „Głos Try bunalski , 29. IV. 1931, nr 97. Statystyka Polski, seria C. zeszyt 77. Drugi powszechny spis ludności z dn. 9 XU.1931. Mieszka nia i gospodarstwa domowe. Ludność. Stosunki zawodowe. Województwo łódzkie, bez miasta Łodzi, GUS, Warszawa 1938. Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, GUS, 1929. Truszkowski J., Sprawozdanie z działalności „Kropli Mleka i żłobka w Piotrkowie, „Opieka nad Dzieckiem 1928, z. 2. Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społecznych, ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Pań stwowej Szkoły Higieny, Cz. I, Samorządowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1939. W sprawie „Instrukcji dla zakładów opieki dla dzieci i młodzieży . Pismo okólne Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dn. 24 XII 1925
rv nr 3936/011. Wiadomości statystyczne miasta Piotrkowa (1925-1938), [b.m.w.], Piotrków Trybunalski 1938. Materiały prasowe: ABC Ziemi Piotrkowskiej 1932 Dziennik Narodowy 1918,1938 Dziennik Piotrkowski 1936-1938,1939 Gazeta Piotrkowska 1922 Głos Trybunalski 1928,1931,1937 Parniatnaja Kniżka Petrokowskoj Guberni za 1889 god Petrokowskoje Gubernialnyje Wiedomosti 1873 tydzień 1896,1914 Wiadomości Statystyczne 1923-1926,1936 Życie. Piotrkowski Organ tygodniowy 1915 Pamiętniki i wspomnienia: Chałasiński J., Młode pokolenie chłopów: procesy i zagadnienia kształtowania się warstwy chłopskiej w Polsce. T. 4.0 chłopską szkołę, WSiP, Warszawa 1938. Krahelska H., Kirstowa M., Wolski St, Ze wspomnień inspektora pracy, Ł 1, Wyd. M. Fruchtman, Warszawa 1936. Kuroczko E., Na trudnej drodze nauczyciela. Autobiografia, rozprawy, artykuły, przemówienia. Wspomnienia o Eustachym Kuroczce, materiały zebr., oprać, i do dr. przygot. kom. red. Żanna Kormanowa et al., Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1962. Pamiętniki kobiet Biografie Trzydziestolecia, wybór i red. Barbara Chlabicz, Teresa Czaputowicz, Krystyna Glinka-Olechnowicz, Czytelnik, Warszawa 1977. Pamiętniki nauczycieli w 75-lecie ZNP, red. J. Chałasiński, WSiP, Warszawa 1980. Rogowska-Falska M., Zakład wychowawczy „Nasz Dom . Szkic informacyjny, Druk. Krajowa, Warszawa 1928. Szmurło J., O organizacji opieki higieniczno-lekarskiej w szkołach początkowych m. Warszawy. Postulaty w sprawie opieki higieniczno-lekarskiej w miastach Polski w ogóle. „Pamiętnik II Zjazdu Higienistów Polskich 1918. Uziembło W., Wspomnienia 1900-1939, PWN,
Warszawa 1965.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 327 Monografìe i opracowania naukowe: Aktualność idei Janusza Korczaka, red. T. Wróblewska, Horyzont, Koszalin 1993. Araszkiewicz F., Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej, PWN, Warszawa 1978. Aries P., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, tł. M. Ochab, Marabut, Gdańsk 1995. Babička M., Szkoły pielęgniarstwa we Francji, [b.d.w.] i [b.m.w.]. Babicki J. Cz., Opieka społeczna nad dzieckiem i młodzieżą. Encyklopedia Wychowania, t 3, Nasza Księgarnia, Warszawa 1932. Tenże, Akcja kolonii letnich, Wyd. „Siła , Warszawa 1932. Tenże, Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo-wychowawczych, PWN, Warszawa 1927. Babicki J. Cz., Woytowicz-Grabińska W., Opieka społeczna nad dzieckiem i młodzieżą, [w:] Encyklopedia Wychowania, red. S. Łempicki, Ł 3, PWN, Warszawa 1939. Babicki Z, Społeczno-wychowawcza działalność Księży Pallotynów w Polsce, Wydawnictwo Apostolicum, Ząbki 2009. Badora S., Marzec D., Twórcy polskiej pedagogiki opiekuńczej. Wybrani przedstawiciele, Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa 1995. Badziak K., Puś W., Pytlas S., Szklana Hortensja. Dzieje huty w Piotrkowie Trybunalskim, Wy dawnictwo Łódzkie, Łódź 1982. Bakerek M., Szkolnictwo specjalne i pedagogika specjalna w pierwszej połowie XX wieku, [w:] Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, red. S. Mauersberg, Warszawa, 1990. Bakerek M., Dzieje opieki nad dzieckiem w Polsce, PWN, Warszawa 1977. Tenże, Prawa dziecka, PWN, Warszawa 1986. Tenże, Rozwój opieki nad dzieckiem w Polsce w latach 1918-1939, PWN,
Warszawa 1978. Baley S., Zarys psychologii w związku z rozwojem psychiki dziecka, Książnica-Atlas, Lwów -Warszawa 1935. Balukiewicz M., Protektoraty lwowskie. Początki i rozwój praktyki opiekuńczo-wychowawczej we Lwowie i na ziemi lwowskiej od końca XVIII stulecia do wybuchu II wojny światowej, Wydaw. UŚ, Katowice 2000. Bałachowski W., Zasady i ideał wychowania rodzinnego, brak miejsca wydania [dalej: [bmw], Poznań 1936. Baranowski B., Stosunki gospodarcze i społeczne w II połowie XVII i w XVIII w., [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Tenże, Zabudowa i warunki mieszkaniowe w latach 1918-1939, [w:] Dzieje PioԾkowa Trybu nalskiego, pod red. B. Baranowskiego, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Bardach J., Leśnodorski B,, Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2009. Bartkowiak E., Formacje zakonne wobec problemu dzieci pozbawionych opieki w Polsce w latach 1918-1939, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009. Bartnicka H., Szybiak L, Zarys historii wychowania, Wydawnictwo Akademickie „Żak , War szawa 2001. Biehler M., Hygiena(l) dziecka z rycinami w tekście, G. Gebethner i Spółka, Warszawa, Lublin, Łódź, Kraków 1916. Błaszczykowa M., Kolonje(l) letnie ich organizacja i znaczenie w pracy kulturalno-oświatowej, Wydawnictwo Instytutu Oświaty Dorosłych Warszawa 1933. Błażejewski W., Bibliografia Harcerska. Cz. 1.1911-1969, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1981. Tenże, HistorjafO Harcerstwa Polskiego. Zarys ogólny, Harcerskie Biuro Wydawnicze przy Naczelnictwie
Związku Harcerstwa Polskiego Warszawa 1935. Bobińska C, Historyk, fakt, metoda, Książka i Wiedza, Warszawa 1964. Bobrowska B„ Rzeczpospolita dziecięca, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1962.
328 Katarzyna Szymczyk Taż, Wychowanie zakładowe czy w rodzinie przybranej, „Życie Dziecka r. 4, 1935, nr 7-8, s. 184-192, [w:] Źródła do pedagogiki opiekuńczej, red. I. Lepalczyk, t 1, PWN, Warszawa 1988. Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978. Bogdanowicz J, Organizacja i prowadzenie żłobków, [w:] Zagadnienia nad macierzyństwem dziećmi i młodzieżą w Polsce, Warszawa 1935. Bołdyrew A., Matka i dziecko w rodzinie polskiej, Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795-1918, Neriton, Warszawa 2008. Taż, Przesądy i zabobony dotyczące zdrowia, higieny i wychowania dzieci w społeczeństwie polskim w XIX i na początku XX wieku, [w:] Życie codzienne w XVU1-XX wieku i jego wpływ na stan zdrowia ludności, red. B. Płonki-Syroki, A. Syroki, „Arboretum , Wrocław 2003. Bondy L, Doniosłe zadanie, [w:] Na Polską Macierz Szkolną. Jednodniówka, [b.m.w.], Warszawa 1917. Brodowska H., Helena Radlińska (1879-1954), [bmw], Warszawa 1979. Taż, Z dziejów kształcenia pracowników społeczno-oświatowych, [bmw], Łódź 1928. Brzeziński J., Ochędóstwo - jako główny warunek zdrowia, Tłocznia WŁ. Łazarskiego, Warsza wa 1908. Brzeziński M., Jak wychowywać dzieci na zdrowych i silnych ludzi, Księgarnia Polska, Warsza wa 1925. Brzoza C., Sowa A. L., Historia Polski 1918-1945, Wydaw. Literackie, Kraków 2006. Buksiński T., Metodologiczne problemy uzasadniania wiedzy historycznej, PWN, Warszawa 1982. Tenże, Prawda i wartości w poznaniu humanistycznym, PWN, Poznań 1992. Bunsch-Konopka H., Historia Opieki Społecznej w Polsce, [w:] Pomoc społeczna w Polsce, cz. II, red. J.
Staręga-Piasek, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 1985. Cegiełka F. A., Pallotyni w Polsce, Wydaw. Księży Pallotynów, Warszawa 1935. Chlebowska A., Między miłosierdziem a obowiązkiem, Wydaw. Naukowe Uniwersytetu Szcze cińskiego, Szczecin 2002. Chwalba A., Historia Polski 1795-1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000. Cichy B., Życie i działalność społeczno-pedagogiczna Kazimierza Jeżewskiego, [w:] Pedagog czynu - Kazimierz Jeżewski, red. B. Cichy, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1978. Ciczkowski W., Pomoc społeczna, [w:] Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy so cjalnej, red. D. Lalak, T. Pilch, Wydawnictwo Naukowe „Żak , Warszawa 1999. Ciechocińska M., Opieka społeczna, [w:] Encyklopedia Drugiej Rzeczypospolitej, Wiedza Po wszechna, Warszawa 1999. Cioch H., Prawo fundacyjne, „Difin , Warszawa 2002. Cutter Z., Sadowska E., Opieka nad ludnością Ił Rzeczypospolitej ze szczególnym uwzględnie niem mniejszości żydowskiej, [w:] Opieka nad dziećmi i młodzieżą. Studia z dziejów oświaty w XX wieku, pod red. S. Walasek, Impuls, Kraków 2008. Czajka R., Opieka społeczna w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1926-1939 w świetle działal ności władz miejskich, Piotrków Trybunalski 2002, praca magisterska. Czakyrow N., Janusz Korczak wśród wybitnych pedagogów, [w:] Janusz Korczak. Życie i dzieło, red. A. Lewin, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987. Czosnykowski Z., Bp. Wincenty Tymieniecki 1871-1934, [w:] Biskupi. W. Tymieniecki, K. Tom czak, red. E. Zielkowski i S. Zielkowski, Diecezjalne Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Dąbrowski K.,
Historia Kościoła łódzkiego. Wydarzenia, dokumenty, ilustracje, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2012. Dąbrowski Z., Kulpiński F., Pedagogika opiekuńcza, historia, teoria, terminologia, Wydaw. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000. Tenże, Teoretyczne podstawy opieki i wychowania przez opiekę, UMK, Toruń 1987. Delimata M., Dziecko w Polsce średniowiecznej, Wydawn. Poznańskie, Poznań 2004. Dewey ]., Szkoła i dziecko, H. Błeszyński, [bmw], Warszawa 1922.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 329 Domżał U., Opieka państwa i organizacji pozarządowych nad dzieckiem w latach 1919-1939, Wydawnictwo WSEZ, Łódź 2009. Drynda D., Pedagogika Drugiej Rzeczypospolitej. Warunki, orientacje, kontrowersje, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1987. Dumont G. F., Mit przeludnienia [w:] XVIII Międzynarodowy Kongres Rodziny. Seminaria i spo tkania, specjaliści o międzynarodowej sławie, red. A. Czarnocki, Fundacja Rodzina Nadzieją Jutra, Warszawa 1994. Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce odrodzonej 1918-1939, Drukarnia Pań stwowa w Warszawie, Warszawa 1939. Dybiec J., Historyzm i antyhistoryzm w polskiej myśli pedagogicznej XIX i XX wieku, [w:] Eduka cja i jej historiografia. W poszukiwaniu płaszczyzny twórczego dialogu, red. S Sztobryn, j. Semków, Oficyna Wydawnicza „Impuls , Kraków 2006. Dydusiak L., Opieka publiczno-prawna nad dzieckiem w Polsce, Drukarnia Urzędnicza, Lwów 1938. Dyl J., Pallotyni w Polsce w latach 1907-1947, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2001. Dzieciństwo, [w:] J. Pieter, Słownik psychologiczny, Wydawn. JMP, Katowice 2004. Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, red. K. Jakubiak, W. jamrożek, Wydaw. Uczelniane AB im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002. Dziecko, [w:] J, E. Cirlot, Słownik symboli, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006. Dziecko, [w:] W. Kopaliński, Słownik symboli, PWN, Warszawa 1990. Dziecko, [w:] W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Wydawn. Akademickie „Żak , Warszawa 2007. Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź
1989. E. Robek, Pallotyńskie apostolstwo miłości. Z okazji 100-lecia działalności Pallotynów w Polsce, Kontrast, Warszawa 2007. Encyklopedia Wychowania, L 1, część 1, red. S. Łempicki, Nasza Księgarnia, Warszawa 1937. Eychhorn F., Higjena(!) budynku i urządzeń szkolnych, [w:] Higjena(l) szkolna, red. S. Kopczyń ski, Warszawa 1933. Falski M., Aktualne zagadnienia ustrojowo-organizacyjne szkolnictwa polskiego, Zakład im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław 1957. Feinkind M., Dzieje Żydów w Piotrkowie i okolicy od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, [bmw], Piotrków Trybunalski 1930. Felchner A., Dzieci i młodzież szkolna w oficjalnych sprawozdaniach władz miejskich Piotrkowa Trybunalskiego (1925-1939), [w:] Myśl i praktyka pedagogiczna. Studia ofiarowane profeso rowi Lucjanowi Olszewskiemu w 70 rocznicę urodzin i 50 pracy zawodowej, pod red. W. Chmielewskiego i W. Starzyńskiej, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Try bunalski 2008. Tenże, Dzieci, młodzież, dorośli - pacjenci ośrodków zdrowia w latach 30-tych XX wieku (na przykładzie Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego), [w:] Dawna medycyna i weterynaria. Pacjent, red. M. Z. Felsmann, J. Szarka, M. Felsmann, Muzeum Ziemi Chełmiń skiej, Chełmno 2011. Felchner A., Majchrzyk-Mikuła J., Matuszak T., Piasta A., Z dziejów piotrkowskiej oświaty (od czasów Księstwa Warszawskiego do wybuchu Ił wojny światowej) wybór dokumentów z zaso bu Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim, Nauk. Wydaw. Piotrkowskie, Piotr ków Trybunalski 2011. Felchner A., Majchrzyk-Mikuła ]., Zdrowotność i profilaktyka
uczniów wczoraj i dziś, [w:] Wcze sna edukacja dziecka - perspektywy i zagrożenia, red. Stanisława Włoch, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009. Felchner A., Z problematyki zwalczania zakaźnych w Piotrkowie i w powiecie piotrkowskim w latach 1919-1921 - zagadnienia medyczne i społeczne, [w:] Choroba jako zjawisko społecz ne i historyczne. Studia z Dziejów Kultury Medycznej, red. B. Płonki-Syroki, „Arboretum , Wrocław2001.
330 Katarzyna Szymczyk Tenże, Zdrowie i zdrowotność piotrkowian. Z problematyki zdrowotności mieszkańców Piotr kowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego na tle całego kraju (od końca lat 20-tych do początku 70-tych XX wieku), Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2006. Fleck և, Powstanie i rozwój faktu naukowego, Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, Wydaw. UMSC, Lublin 1986. Fundacje i fundatorzy w średniowieczu i epoce nowożytnej, red. E. Opaliński, T. Wiślicz, „Neriton Instytut Historii Państwowej Akademii Naukowej, Warszawa 2000. Furmanowska M., Działania na rzecz rodziny w Drugiej Rzeczypospolitej, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2008. Gałecka F., O Stacjach Opieki nad Matką i Dzieckiem, broszurka informacyjna Towarzystwa Krzewienia Zagadnień Opieki Społecznej w Łodzi, Drukarnia Państwowa w Łodzi, Łódź [b.r.w.]. Gantkowski P., O żywieniu i pielęgnacji niemowląt z uwzględnieniem obecnego czasu wojny, Drukarnia św. Wojciecha, Poznań 1917. Geremek B., Litość i szubienica. Dzieje nędzy i miłosierdzia, Czytelnik, Warszawa 1989. Tenże, Świat opery żebraczej, PIW, Warszawa 1989. Giedroyć Fr., Zapiski do dziejów szpitalnictwa w dawnej Polsce, Warszawa 1908. Glinkowski W., Układ przestrzenny, obwarowania i zabudowa miasta wXVI-XVill w., [w:] Dzie je Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Godycki M., Instrukcja dla kolonii letnich, Drukarnia „Dziennika Poznańskiego , Poznań 1935 Górski K., Kolonje(i) letnie, Polska Składnica Pomocy Szkolnych, Warszawa 1929. Grabowska W., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach
1932-1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976. Gromski M., Bartel L., Stacja opieki nad matką i dzieckiem. Organizacja i prowadzenie, Biblio teka Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, Warszawa 1932. Gromski M., Bartel և, Żłobki dzienne dla niemowląt Organizacja i prowadzenie, [b.m.w.]. War szawa 1927. Gromski M., Do Matek Polek, Okólnik 11, Wyd. Amer. Czerwonego Krzyża, Warszawa [b.r.w.] Tenże, Jak ustrzec niemowlę od biegunek letnich?, Seria Młoda Matka. Wyd. Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1936. Tenże, Żłobki dzienne dla niemowląt, [w:] Opieka nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą, Warszawa 1928, z. 7. Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Wydaw. UMCS, Lublin 2001. Handelsman M., Historyka, zasady metodologii i teorii poznania historycznego, [bmw]. War szawa 1928. Harcerstwo w obozach, red. S. Sedlaczek, E. Ryszkowski E., Warszawa 1928. Helena Radlińska - portret pedagoga (rozprawy, wspomnienia, materiały), red. L Lepalczyk, B. Wasilewska, Wydaw. Uniwersytet Łódzkiego, Łódź 1994. Higiena szkolna, red. M. Kacprzak, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1958. Higiena szkolna. Podręcznik zbiorowy dla kierowników szkół, nauczycieli i lekarzy szkolnych, red. S. Kopczyński, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, Warszawa, Poznań, Lwów, Lublin, Łódź, Wilno 1921. Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832-1939, red. Cz. Starzewski, R. Bender, K. Tu rowski, K. Turowski, Warszawa 1981. Hurlock E.B., Rozwój dziecka, PWN, Warszawa 1960. Jakubiak K., Przyczynek do dziejów Związku Zawodowego Wychowawców Polskich Zakładów Wychowawczych (1926-1934),
[w:] W dialogu z przeszłością, red. W. Jamrożek, D. ŻołądźStrzelczyk, Wydawnictwo ASTRŮM, Poznań 2002. Tenże, Przyczynek do dziejów Związku Zawodowego Wychowawców Polskich Zakładów Wy chowawczych (1926-1934), [w:] W dialogu z przeszłością, red. W. Jamrożek, D. ŻołądźStrzelczyk, UAM, Poznań 2002. Tenże, Współdziałanie rodziny i szkoły w pedagogice II Rzeczypospolitej, Wydaw. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1997.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 331 jamrożek W., Opieka nad dzieckiem w opinii i poczynaniach galicyjskiej socjalnej demokracji, [w:] Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. T. 2. Dzieje nowożytne, red. K. Jakubiak, W. Jamro żek, Wydaw. Uczelniane AB im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002. Janczak J. K., Ludność [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódz kie, Łódź 1989. Tenże, Ludność Piotrkowa w latach międzywojennych, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Janusz Korczak Życie i dzieło, red. A. Lewin, WSiP, Warszawa 1987. Jaworowski J., Układ przestrzenny w latach 1918-1939, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Jaworska M. S., O zakładach wychowawczych i dobroczynnych dla małych dzieci, [w:] Podręcz nik dla ochroniarek, pod red. S. Proguskiego, Lwów 1920. Jerzykowski S., Wykład położnictwa, Wyd. J. J. Kraszewski, Poznań 1876. Jeżewski K., Wioski kościuszkowskie. Gospodarczy i społeczno-wychowawczy program działal ności Towarzystwa Wiosek Kościuszkowskich, Polska Zjednoczona, Warszawa 1936. Jonscher K., Społeczna ochrona dziecka przed gruźlicą. Wygłoszone w skróceniu na II. ogólno polskim Zjeździe przeciwgruźliczym we Lwowie 11, 12 i 13 września 1926, [b.m.w.J, Poznań 1927. Jundziłł L, Zarys pedagogiki opiekuńczej, Wydaw. Uczelniane UG, Gdańsk 1985. Jundziłł J., Geneza i rozwój pedagogiki opiekuńczej, [w:] Nauki pedagogiczne w Polsce. Tradycje - współczesność - przyszłość, pod red. S. Michalskiego, R. Ossowskiego, WSP,
Bydgoszcz 1994. Kacprzak M., Współczesne poglądy na służbę zdrowia, [b.m.w.J, Warszawa 1934. Kaiinowska-Witek B., Kartka z dziejów oświaty lubelskiej. Prywatne Żeńskie Gimnazjum i Li ceum Ogólnokształcące Wacławy Arciszowej w Lublinie (1912-1949), Wydawnictwo Uniwer sytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012. Taż, W rodzinie i dla rodziny. Edukacja dziewcząt na przełomie XIX i XX wieku w wybranych czasopismach Królestwa Polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011. Kalus S., Polityka opiekuńcza - pojęcie oraz miejsce w systemie oddziaływań państwa i innych organizacji na istniejący układ stosunków społecznych, [w:J Z problematyki prawa pracy i po lityki socjalnej, red. Zieliński T„ t. 5, Wydaw. UŚ, Katowice 1982. Kamiński A., Zakres i podstawowe pojęcia pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej, [w:] H. Radlińska, Pedagogika społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1961. Kantyka S., Stowarzyszenia w ustroju społeczno-politycznym Polski w latach 1918-1939. Stu dium historyczno-politologiczno-prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Ka towice 2013. Karpiński}., Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych, PWN, Warszawa 1980. Karp-Rottermund S., Opieka społeczna w ստԾօյս szkolnym wobec zasad higieny(l), [w:] Higjena szkolna, red. S. Kopczyński, Warszawa 1933. Kawula S., Studia z pedagogiki społecznej, Wydawnictwa WSP, Olsztyn 1996. Kaźmierczak T., Łuczyńska M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, „Interart”, Katowice 1998. Kelm A., Formy opieki nad dzieckiem w Polsce Ludowej, WSiP, Warszawa 1983. Tenże, O wykorzystaniu
dorobku Janusza Korczaka w procesie kształcenia współczesnego wy chowawcy, [w:j Janusz Korczak. Życie i dzieło, red. A. Lewin, WSiP, Warszawa 1987. Key E., Stulecie dziecka, tł. I. Moszczeńska, Nasza Księgarnia, Warszawa 1928. Kępski Cz., Dziecko sieroce i opieka nad nim w Polsce w okresie międzywojennym, Wydaw. UMCS, Lublin 1991. Kępski Cz., Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka, Wydaw. UMCS, Lublin 2002. Tenże, Kształcenie zawodowe wychowanków zakładów dla sierot w Polsce w latach 1918-1939, Wydaw. UMCS, Lublin 1991. Tenże, Towarzystwa dobroczynności w Królestwie Polskim (1815-1914), Wydaw. UMCS, Lublin 1993.
332 Katarzyna Szymczyk Kłapeć J., Rada Główna Opiekuńcza w dystrykcie lubelskim 1940-1944, Wydawnictwo Uniwer sytetu Marii Curie-Skłodowskie], Lublin 2011. Kłoczkowski J., Metody i źródła do badań z historii społecznej XIX i XX w., KUL, Lublin 1975. Kłuszyńska D., Robotnicze Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Okres pionierski 1919-1939, [bmw], Warszawa 1966. Kmita J., Założenia teoretyczne badań nad rozwojem historycznym, PWN, Warszawa 1977. Kochan K.B., Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w U Rzeczypospolitej, Kraków 2009. Koj L., Wątpliwości metodologiczne, Lublin 1993. Kolankiewicz M., Porzuceni i powierzeni trosce. Dom Małych Dzieci, „Śląsk”, Katowice 2002. Taż, Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998. Kolonie i półkolonie dla dzieci i młodzieży, [b.a.], Stołeczny Komitet Pomocy Dzieciom i Mło dzieży, Warszawa 1938. Kołakowski A., Opieka nad dzieckiem sierocym w województwie gdańskim w latach 1945-1956, Wydawn. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010. Komeński J.A., Wielka Dydaktyka, tł. K. Remerowa, [bmw], Lwów 1935. Konopka-Bunsch H., Historia opieki społecznej w Polsce, [w:] Pomoc społeczna w Polsce, cz. II, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 1985. Kopczyński S., Cele i zadania higieny(!) szkolnej, historja(l) higieny(!} szkolnej w Polsce, [w:] Higjena szkolna, Warszawa 1921. Tenże, Co samorządy dla spraw hygjeny(!) szkolnej zrobiły, a co zrobić powinny? Wyniki ankie ty, przeprowadzonej przez Referat Higieny Szkolnej Dyrekcyji(l) służby Zdrowia Publicznego miasta stół.
Warszawy, Druk Galewski i Dau, Warszawa 1918. Tenże, Lekarz szkolny i opieka lekarska w szkole, [w:] Higiena szkolna, red. S. Kopczyński, Warszawa 1933. Tenże, Opieka higieniczno-lekarska nad dzieckiem normalnem(l) w szkole, Wyd. „Rola , War szawa 1929. Tenże, Rola lekarza powiatowego w dozorze higieniczno-lekarskim nad szkołami, Druk. Pań stwowa, Warszawa 1919. Tenże, Zasady higieny szkolnej, M. Arct, Warszawa 1924. Tenże, Zdrowie dziatwy szkolnej szkół powszechnych w Polsce, Warszawa 1929. Koralewski K., Opieka społeczna. Dobroczynność publiczna, Wyd. B. Wierzbicki, Warszawa 1918. Korczak J, Kiedy znów będę mały, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1991. Tenże, Jak kochać dziecko. Internat, kolonie letnie. Dom Sierot, Drukarnia Naukowa, Warszawa ֊ Towarzystwo Naukowe, Kraków 1929. Kostkiewicz J., Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939, Oficyna Wy dawnicza „Impuls , Warszawa 2013. Koszutski ].,Jak żywić niemowlęta i dzieci oraz krytyczny pogląd na sztuczne pożywki dla tych że, Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1888. Koska M., Rada Główna Opiekuńcza Szpitali, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zespołach, t. 2. Epoka Porozbiorowa, PWN, Warszawa 1998. Koza S„ Sieroctwo społeczne, PWN, Warszawa 1986. Kozdrowicz E., Sieroctwo, [w:] Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. D. Lalak, T. Pilch, Wydawnictwo Naukowe „Żak , Warszawa 1999. Krahelska H. i Pruss S., Życie bezrobotnych. Badania ankietowe, Instytut Spraw Społecznych, Warszawa 1933. Krahelska H., Landau W., Ochrona Pracy w Polsce
(stan obecny i drogi dalszego rozwoju), Księ garnia Robotnicza, Warszawa 1928. Taż, Praca młodocianych a opieka społeczna, Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, Warszawa 1930.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 333 Krajewski M., Chronologiczno-synchroniczny przegląd powszechnych dziejów edukacji, Wszechnica Edukacyjna i Wydawnicza „Verbum , Bydgoszcz 2009. Krakowski B., 50 lat działalności Towarzystwa Kolonii Letnich dzieci imienia dr Stanisława Markiewicza 1882-1932, [b.m.w.], Poznań 1935. Krzeczkowski K., Polityka społeczna, [bmw]. Łódź 1947. Książka adresowa. Informator Piotrkowa i okolic, pod red. J. Frąckiewicza, [b.m.w.], Piotrków Trybunalski 1931. Kuipiński F-, Historyczne podmioty myśli i praktyki opieki nad dzieckiem, [w:] Pedagogika opie kuńcza. Historia. Teoria. Terminologia, red. Z. Dąbrowski, F. Kuipiński, Wydaw. Uniwersyte tu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2000. Kuroczko E., Na trudnej drodze nauczyciela: autobiografia, rozprawy, artykuły, przemówienia. Wspomnienia o Eustachym Kuroczce, materiały zebr., oprać, i do dr. przygot kom. red. Zanna Kormanowa etai.. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1962. Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo-wychowawczych, Warszawa 1927 Brodowska H., Z dziejów kształcenia pracowników społeczno-oświatowych, Łódź 1928. Kuzańska-Obrączkowa M., Koncepcje wychowawcze Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci 1918-1939. Analiza założeń i funkcjonowania placówek, [w:] Monografie pedagogicz ne, red. B. Suchodolski, Ł XVIII, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław ֊ Warszawa - Kraków 1967. Kuźmiak K., Anna św. III. Bractwa, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 1, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1985.
Lalak D., Pilch T,, Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Żak, Warszawa 1999. Landau Z., Tomaszewski J., Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939, Warszawa 1971. Legatowicz I. P., Dawna przodków naszych obyczajność, to jest ustawy obyczajności, przystojności i grzeczności, Wilno 1859. Leszczyński M., Elementy wychowawcze w działalności Akcji Katolickiej, [w:] Katolicka a libe ralna myśl wychowawcza w Polsce w okresie międzywojennym. Zagadnienia wybrane, red. E. Walewander, Wydaw. KUL, Lublin 2000. Leś E., Działalność dobroczynna w Europie i Ameryce. Tradycje i współczesność, cz. II. Dzieje organizacji społecznych w Polsce i w krajach zachodnich. Od rewolucji przemysłowej do wy buchu II wojny światowej, Centrum Informacji dla Organizacji Pozarządowych Bordo, War szawa 1999. Taż, Od filantropii do pomocniczości. Studium porównawcze rozwoju i działalności organizacji społecznych, Elipsa, Warszawa 2000. Taż, Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001. Leśniewska H., Dokształcanie wychowawców zakładów opiekuńczych, „Wolna Wszechnica Polska”, Warszawa 1937. Leśniewska M., Rozwój ochrony macierzyństwa robotnicy w przemyśle polskim, [w:] Opieka nad macierzyństwem dziećmi i młodzieżą, Warszawa 1931. Lipkowski O., problemy profilaktyki i kompensacji w pedagogice Kazimierza jeżewskiego, [w:] Pedagog czynu - Kazimierz Jeżewski, red. B. Cichy, WSiP, Warszawa 1978. Lipska-Librachowa M., Rozumowanie dzieci. Badania eksperymentalne nad dziećmi od lat 9 do 12, Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych,
Lwów-Warszawa 1922. Locke J., Myśli o wychowaniu, M. Heitzman, [bmw], Lwów 1930-1931. Loboda M., Metody i techniki badań pedagogicznych, impuls, Kraków 2004. Tenże, Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Impuls, Kraków 1999. Łopatto S., Kolonie i półkolonie jako problem zdrowotny i kulturalno-wychowawczy, [w:] Kolo nie i półkolonie dla dzieci i młodzieży. Praca zbiorowa, [b.m.w.], Warszawa 1938. Łuczyńska B., Badania historyczne w pedagogice, [w:] Orientacje w metodologii badań pe dagogicznych, red. S. Palka, Wydaw. UJ, Kraków 1998. Maciaszkowa ]., Z teorii i praktyki pedagogiki opiekuńczej, PWN, Warszawa 1991. Majchrzyk-Mikuła ]., Felchner A., Niektóre rozwiązania prawne uchwalone w latach II Rzeczy pospolitej dotyczące medycyny szkolnej, [w:] Sic erat in fatis. Studia i szkice historyczne dedy-
334 Katarzyna Szymczyk kowane Profesorowi Bogdanowi Rokowi, T. Ii, redakcja naukowa Elżbieta Kościk, Rościsław Żerelik, Piotr Badyna, Filip Wolański, Wydaw. Adam Marszałek, Toruń 2012. Majchrzyk-Mikuła J., Higiena szkolna na Lubeiszczyźnie w latach 1918-1939 na tle całego kraju, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013. Taż, Kultura zdrowotna niezamożnego domu rodzinnego ucznia w II Rzeczypospolitej, [w:] Rodzina w obliczu współczesnych wyzwań cywilizacyjnych, T. 11, red. H. Marzec, K. Szymczyk, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013. Taż, Lekarze szkolni w Polsce w latach 1918-1939, [w:] Zawód lekarza na ziemiach polskich w XIX i XX w., red. B. Urbanek, Śląski Uniwersytet Medyczny, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2009. Taż, Początki opieki zdrowotnej w szkolnictwie polskim, [w:] Myśl i praktyka pedagogiczna. Studia ofiarowane profesorowi Lucjanowi Olszewskiemu w 70 rocznicę urodzin i 50 pracy za wodowej, pod red. W. Chmielewskiego i W Starzyńskiej, Naukowe Wydawnictwo Piotrkow skie, Piotrków Trybunalski 2008. Majka J, Rozwój organizacyjny akcji charytatywnej, [w:] Historia Katolicyzmu Społecznego w Polsce 1832-1939, red. Strzerzewski C„ Bender R. Turowski K., Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1981. Majorek Cz., Warsztat badawczy historyka wychowania dziejów najnowszych, [w:] Stan i per spektywy historii wychowania, red. W. Jamrożek, Wydawnictwo Eruditus, Poznań 1995. Maksymowicz A., Zagadnienia zawodowe pielęgniarstwa na tle historycznym, Warszawa 1977 Manteuffel E., Współczesne formy
opieki społecznej, [w:] Aktualne zagadnienia opieki społecz nej Pamiętnik Zjazdu Referentek Opieki nad Matką i Dzieckiem ZPOK w dniach 7,8,9 grudnia 1935, [bmw], Warszawa 1936. Maria Grzegorzewska - pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych, red. E. Żabczyńska, PWN, Warszawa 1985. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Do broczynności, Wydawnictwo APS, Warszawa 2002. Marzec H,, Sytuacja dziecka w rodzinie podlegającej współczesnym przemianom, [w:] Z rodziną i dla rodziny w dobie globalizacji, red. H. Marzec, T. 1, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2011. Matecki T. T., Poradnik dla młodych matek czyli fizyczne wychowanie dzieci w pierwszych sied miu latach, Wyd. N. Kamieński, Poznań 1848. Matyjas B., Aktywność kulturalna dzieci i młodzieży w teorii i praktyce pedagogicznej janusza Korczaka, Wydawnictwo Naukowe, Kielce 1996. Taż, Kazimierz Jeżewski (1877-1948), [w:] Opieka i pomoc społeczna w poglądach pedagogów XX wieku, red. A. Datta-Jakubowska, Wyd. WSP, Częstochowa 2000. Mauersberg S, Komu służyła szkoła w II Rzeczypospolitej? Społeczne uwarunkowania dostępu do oświaty, PWN, Warszawa 1988. Tenże, Opieka nad dzieckiem i szkolnictwo specjalne, [w:] Historia wychowania. Wiek XX, red. J. Miąso, PWN, Warszawa 1980. Mazur E., Dobroczynność w Warszawie XIX wieku, Wyda w. Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1999. Mazurkiewicz E. A., Sprawność działania socjalnego w pedagogice społecznej Heleny Radliń skiej. U źródeł zastosowań prakseologii w pracy socjalnej, IBP, Wrocław 1983. Merżan
I., Moja praca w domu dziecka, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warsza wa 1954. Metodologia pedagogiki społecznej, red. T. Pilch, Zakład Narodowy im. Ossolińskich WrocławWarszawa 1974. Metodologiczne problemy badań nad rodziną, red. Z. Tyszka, Wydaw. Poznańskie, Poznań 1980. Mężyński P., Do Młodej matki (kilka uwag z higieny kobiety), Wydawnictwo Sekcji Społecznej Warszawa 1933. Mianowski M., Nauka sztuki położniczey(l) dla niewiast, Wyd. Józef Zawadzki, Wilno 1825. Michalik B., Rodzina i dziecko plebejskie w stanisławowskiej Warszawie, [w:] Z dziejów edukacji
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 335 w Polsce XVIII w., red. 1. Szybiak, Wydaw. „Żak , Warszawa 1995. Miczka T., Między globalizacją a lokalizacją. Edukacja w perspektywie globalizacji, [w:] Szkoła wobec społecznych i kulturowych wyzwań globalizacji, red. W. Kojs, UŚ, Cieszyn 2003. Mieroszewska L, Rady praktyczne o początkowemu) wychowaniu dzieci, Wyd. Gins A., War szawa 1856. Mikołajewicz W., Praca socjalna jako działanie wychowawcze, PWN, Warszawa 1995. Mikulski J, Przygotowanie zawodowe pracownika socjalnego, PWN, Warszawa 1976. Mirowska M., Dziecko w częstochowskim systemie opieki społecznej okresu międzywojennego, [w:] Dziecko w lokalnym systemie pomocy społecznej, red. S. Czarnecka, Wydawnictwo Wyż szej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa 2003. Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, PWN, Warszawa-Poznań 1988. Moldenhawer A., 0 opiece u nas nad dziećmi, „Kłosy , Warszawa 1890. Moraczewska Z„ Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, Zarząd Główny, Wydaw. Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet Warszawa 1932. Moszczeńska W., Metodologii historii zarys krytyczny, PWN, Warszawa 1977. Motylski J., Szkolnictwo w latach 1918-1939, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Możdżeń S., Historia wychowania 1918-1945, Wydawnictwo Naukowe, Kielce 2000. Mroczko M., Związek Obrony Kresów Zachodnich. 1921-1934. Powstanie i działalność, Pu blisher, Wyd. Morskie, Gdańsk 1977. Nauki pedagogiczne w Polsce. Tradycje - współczesność - przyszłość, red. S. Michalski, R. Ossowski, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy,
Bydgoszcz 1994. Niepodległość i wychowanie. Z doświadczeń II RP, red. W. Jamrożek, M. Pękowska, E. Kula, Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2012. Nuzikowska H., Sietnicki ]., Jak organizować półkolonje(I) letnie, Zarząd Gł. Tow. Szkoły Ludo wej, Lwów 1936. Odbudowa i samopomoc. Zjednoczony Komitet przy towarzystwach „Centos , „jeas , „Ort i„TOZ , [b.a.], [b.m.w.], Warszawa 1931. Okoń W., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1992. Okrasa M., Obraz życia młodzieży szkolnej na Lubelszczyźnie od średniowiecza do początków XX wieku. Studium z dziejów burs i internatów szkolnych, Wydaw UMCS, Lublin 2013. Olearczyk T. E., Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodzi ny, WAM, Kraków 2008. Olszewski L., Janusz Korczak wybitny polski pedagog - nowator i społecznik, [w:] Aktualność idei Janusza Korczaka, red. T. Wróblewska, Horyzont, Koszalin 1993. Opieka nad dziećmi i młodzieżą. Studia z dziejów oświaty w XX wieku, pod red. S. Walasek, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008. Opieka nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Rzeczpospolitej Polskiej, Komitet Polskiego Międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1928. Ossowski R., Psychologiczne i socjologiczne aspekty pracy bezrobocia w okresie przemian, [w:] Ewolucja tożsamości pedagogiki, red. H. Kwiatkowska, IHNOiT, Warszawa 1994. Ostrowski A., Dziecko w opiece publicznej, Lud. Spół. Tow. Wyd., Lwów 1929. Paciorek M., Higiena dzieci i młodzieży w polskim czasopiśmiennictwie medycznym dwudziesto lecia międzywojennego, PWN, Warszawa 2010. Palka S., Metodologia. Badania. Praktyka
pedagogiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psycholo giczne, Gdańsk 2006. Parzęcki R., Problematyka sieroctwa społecznego w przeszłości, [w:] Sieroctwo społeczne, ob jawy i sposoby jego zapobiegania w aktualnej rzeczywistości kraju, red. T. Sołtysiak, WSHE, Włocławek 1998. Pawlak M„ Serczyk J., Podstawy badań historycznych, Księgarnia Odkrywcy, Bydgoszcz 1994 Pawłowski T., Metodologiczne zagadnienia humanistyki, PWN, Warszawa 1969. Pedagogia katolicka w diecezji lubelskiej. 1918-1939, red. E. Walewander, Towarzystwo Na ukowe KUL, Lublin 2007.
336 Katarzyna Szymczyk Pedagogika społeczna i praca socjalna. Przegląd stanowisk i komentarzy, red. MarynowiczHetka E., Piekarski ]., Urbaniak-Zając D., Wydaw. Śląsk, Warszawa 1996. Pedagogika, red. Śliwerski B., Ł 1, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2006. Pestalozzi J. H., Matka i dziecko, przełożył i wstępem poprzedził Z. Mysłakowski, Nasza Księ garnia, Warszawa 1938. Pęcherski M., Świątek C., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917-1977. Podstawowe akty prawne, PWN, Warszawa 1978. Piaget J., Jak sobie dziecko świat przedstawia?, tł. M. Ziembińska, Lwów 1933. Piaget J..Mowa i myślenie u dziecka, [bmw], tł. J. Kołudzka, [bmw], Lwów 1929. Piasta A., Piotrków Trybunalski w latach pierwszej wojny światowej, Nauk. Wydaw. Piotrkow skie, Piotrków Trybunalski 2007. Piekarski )., Pedagogika społeczna i praca socjalna, przegląd stanowisk i komentarze, Wydaw. Śląsk, Katowice, 1998. Pietrzak J., Z dziejów przemysłu w Piotrkowie Trybunalskim (od połowy XIX do lat trzydziestych XX wieku), [w:] 750 lat Piotrkowa Trybunalskiego. Materiały na sesję naukową, Piotrków Trybunalski 1967. Pilch T, Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, PWN, War szawa 2001. Tenże, Metodologia pedagogicznych badań środowiskowych, PWN, Zakład Narodowy im. Osso lińskich Wrocław-Warszawa 1971. Tenże, Zasady badań pedagogicznych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Warszawa 1998. Piwowarczyk M., Instytucjonalne formy opieki nad dziećmi i młodzieżą w Wielkopolsce w II Rzeczypospolitej (wybrane przykłady), [w:] Opieka nad dziećmi i młodzieżą. Studia z dzie jów oświaty w
XX wieku, pod red. S. Walasek, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008. Podgórska-Klawe Z., Od hospicjum do współczesnego szpitala. Rozwój historyczny problematyki szpitalnej w Polsce do końca XIX w., Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Wrocław 1981. Podręcznik dla organizatorów kolonii letnich dla dzieci, [b.a.], Wydaw. Związku Polskich To warzystw Kolonji Letnich i Instytucji Kolonje organizujących, Warszawa 1930. Pokora W., Znaczenie działalności RTPD w latach 1919-1939, Książka i Wiedza, Warszawa 1979. Pohński D., Obraz własny życia w Polsce międzywojennej, Książka i Wiedza Warszawa 1986. Tenże, Warunki pracy i życia w Polsce międzywojennej, Książka i Wiedza, Warszawa 1980. Polska dla swych dzieci 1918-1927. Akcja opiekuńcza, MP10S, Warszawa 1927. Poradnik dla opiekunów społecznych, opr. M. Buczma-Czapliński, [b.m.w.], Lwów [b.r.w.]. Poznajmy warunki życia. Praca zbiorowa Komisji Sekcji Psychologów Szkolnych przy Towarzy stwie Psychologicznym im.J. Joteyko, red. H. Radlińskiej, M. Grzywak-Kaczyńskiej, J. Szollówny, Nasza Księgarnia, Warszawa 1934. Poznańska B., Środowisko lekarskie II Rzeczypospolitej, [w:] Inteligencja polska XIX i XX wieku, red. Czepulis-Restenis R., Polska Akademia Nauk, Warszawa 1991. Proguski S., Krótkie wskazania dla urządzających kolonje letnie dla dzieci i młodzieży na pod stawie referatu, Wojewódzka Komisja dla Spraw Kolonij Letnich, Lwów 1929. Przemiany rodziny polskiej, red. J. Komorowska, Instytut Wydawniczy CRZZ [Centralnej Rady Związków Zawodowych], Warszawa 1975. Puławski A., O koloniach letnich dla ubogich dzieci i ich twórcy Ś.P. doktorze
Stanisławie Mar kiewiczu, [b.m.w.], Warszawa 1912. Pyrzyk 1., Kontrowersje wokół sieroctwa społecznego na gruncie pedagogiki polskiej, [w:] Sie roctwo społeczne, objawy i sposoby jego zapobiegania w aktualnej rzeczywistości kraju, red. T. Sołtysiak, WSHE, Włocławek 1998. Pyrzyk I., Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej, Wydaw. Adam Marszałek, Toruń 2002. Radlińska H., Badania regionalne dziejów pracy społecznej i oświatowej, Książka i Wiedza, Warszawa 1948. Taż, Pedagogika społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1961. Taż, Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych, Książka i Wiedza, WarszawaKraków 1937.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 337 Tai, Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1935. Taż, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1964. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi. Od filantropii grec kiej do pracy socjalnej, „Interart , Warszawa 1996. Rawita-Witanowski M., Dzieje Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan w Piotrkowie Trybunalskim z powodu pięćdziesięciolecia 1885-1935, fb.m.w.], Piotrków Trybunalski 1935. Rawita-Witanowski M., Przewodnik po Piotrkowie Trybunalskim (z planem miasta), Wydaw. Oddziału Piotrkowskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Piotrków Trybunalski 1923. Razem łatwiej. Stowarzyszenia i fundacje, red. Z. Lasocik, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 1992. Renz R., Kobieta w społeczeństwie międzywojennej Kielecczyzny. Dom - praca - aktywność społeczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego jana Kochanow skiego Kielce 2008. Rodzina jako środowisko wychowawcze w czasach nowożytnych, red. K. Jakubiak, Wyd. Uczel niane WSP, Bydgoszcz 1996. Rosset E„ Alkoholizm w miastach polskich. Sekcja do Walki z Alkoholizmem przy Magistracie m. Łodzi, Łódź 1927. Roszkowski W., Historia Polski 1914-1990, PWN, Warszawa 1991. Tenże, Najnowsza historia Polski 1914-1945, PWN, Warszawa 2003. Rousseau J.]., Emil, czyli o wychowaniu, tł. W. Husarski, cz.1-2, Nasza Księgarnia, Warszawa 1930. Rudzińska E„ Wykaz zakładów opieki całkowitej (zamkniętej) w Polsce, Min. Opieki Społecznej, Wydawn. „Rola ,
Warszawa 1937. Rudzińska R., Bibliografa pracy społeczne] 1900-1928, Wyd. „Rola , Warszawa 1929. Taż, Co to jest opieka społeczna, Ministerstwo Opieki Społecznej, Warszawa 1939. Rzędowska A., Hałaczkiewicz B., Historia Piotrkowskich Żydów (do 1939 roku), nakł. Urzędu Miasta, Piotrków Trybunalski 2008. Sala W., Praca w zakładach opiekuńczo-wychowawczych (w okresie 1918-1939), Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964. Samuś P., Życie społeczno-polityczne w latach 1867-1914, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskie go, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Schutterly-Fita M., Dlaczego są opuszczone dzieci?, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław- Kraków 1992. Sempołowska S., Z tajemnic Ciemnogrodu, cz. 1, [w:] S. Sempołeowska, Pisma pedagogiczne i oświatowe. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1962. Siedlaczek A., Wileńskie Towarzystwo Opieki nad Dziećmi w latach 1901-1940, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa 1998. Silska S., Ewolucja poglądów na żywienie niemowląt w XIX i XX wieku, Poznań 2013, praca doktorska. Taż, Ewolucja poglądów na żywienie niemowląt w XIX i XX wieku, Poznań 2013, praca doktor ska. Simon G., Zagadnienia społeczne w konstytucji polskiej, [b.m.w.]. Warszawa 1928. Skarbek F., O ubóstwie i ubogich, Drukarnia Gałęzowskiego, Warszawa 1927. Skodlarski J, Zarys historii gospodarczej Polski, PWN, Warszawa, Łódź 2000. Słomczyński A., Dom księdza Boduena 1939-1945, Added entries: Państwowy Instytut Wy dawniczy, Warszawa 1975. Słownikjęzyka polskiego, red. L. Drabik, E. Sobol, PWN, Warszawa 2007. Smarzyński
H., Dr Henryk jordan, pionier nowoczesnego wychowania fizycznego w Polsce, Warszawa 1958. Sosnowska ƒ., Działalność socjalna i opiekuńczo-wychowawcza Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (1885-1940), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łodz 2011.
338 Katarzyna Szymczyk Sosnowski K., Szkoła a zdrowie, Akademia Handlowa w Krakowie, Kraków-Warszawa 1920. Spasowski W., Wychowanie społeczne, [w:] Postępowa myši oświatowa w Polsce w latach 19181939, red. B. Ługowski, F. Araszkiewicz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wyd. PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1972. Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych. Prace z pedagogiki społecznej, red. H. Radlińska, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogicznego, Warszawa 1937. Społeczne wychowanie dziecka robotniczego w Polsce. TRPD. 1918-1929, fb.a.], Księgarnia Robotnicza, Warszawa 1929. Status Polskiego Komitetu Pomocy Dzieciom, „Opieka nad Dzieckiem , R. 4, 1926, nr 2, s. 82-85, [w:] Źródła do pedagogiki opiekuńczej, red. I. Leparczyk, 1.1, PWN, Warszawa 1988. „Stella“ Towarzystwo Kolonii wakacyjnych i Stacji Sanitarnych w Poznaniu, [b.a.], [b.m.w.], Poznań 1915. Stelmachowski A., Przysposobienie w polskim prawie rodzinnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1957. Stolińska-Pobralska N., Instytucje opieki nad dzieckiem w międzywojennej Łodzi, Wyd. WSHE w Łodzi, Łódź 2002. Sully J., Dusza dziecka, tł. I. Moszczeńska, Nasza Księgarnia, Warszawa 1921. Surdacki M., Dzieci porzucone w Szpitalu Św. Ducha w Rzymie w XVIII wieku, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1998. Syrek E., Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Studia z historii polskiej pedagogiki. Koncepcje pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej, red. D. Drynda, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1993. Szalit E., Podręcznik higieny publicznej i szkolnej dla seminariów
nauczycielskich oraz nauczy cieli szkół powszechnych, Tarnów 1924. Szczepańska B., Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w Drugiej Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014. Szczepański L, Rozwój wielkich miast Studium nauki o państwie i świecie współczesnym, [b.m.w.], Łódź 1946. Szczygieł M., Rodzaje i formy pomocy społecznej w pierwszych latach odradzającej się Rzeczypospolitej, [w:] Dziecko w lokalnym systemie pomocy społecznej, pod red. S. Czarnec kiej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa 2002. Szejnach W., Myśli przewodnie o organizacji opieki nad dziećmi w Polsce, Lekarski Instytut Naukowo-Wydawniczy, Warszawa 1945. Szenajch W., Rady dla matek o karmieniu i pielęgnowaniu niemowląt, Drukarnia Państwowa Królestwa Polskiego, Warszawa 1918. Tenże, Zasady organizacji i opieki nad dzieckiem. Do użytku lekarzy, urzędników państwowych i samorządowych, oraz działaczy społecznych, Wydawnictwa Referatu Hygjeny Społecznej Dziecka, Warszawa 1917. Szkoła Powszechna w Piotrkowie. Jednodniówka 25 września 1921 r., [b.a.]. Wydawnictwo Wydziału Szkolnictwa i Oświaty Pozaszkolnej Magistratu miasta Piotrkowa, Piotrków 1921 Szmurło J., Higiena ochron i tzw. ogródków dziecięcych, [w:] Higiena szkolna, pod red. S. Kop czyńskiego, Warszawa 1921. Sztobryn S., Polskie badania nad myślą pedagogiczną w latach 1900-1939 w świetle czasopi śmiennictwa: ujęcie metahistoryczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000. Sztuczne i mieszane żywienie niemowląt a instytucya(l) „Kropli Mleka (Goutte de laitj we Francyi : (odczyt wygłoszony na
posiedzeniu krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego w dniu 1 lu tego 1905), [b.a.], Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1905. Szuman W., Rola opiekunów społecznych, [w:] Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dzieć mi i młodzieżą w Polsce, red. B. Krakowski, Warszawa 1930. Szymborska A., Sieroctwo społeczne. Wiedza Powszechna, Warszawa 1969. Szymczyk K., Formy pomocy doraźnej kierowane wobec piotrkowskich dzieci w okresie I! Rze czypospolitej, [w:] Rodzina w obliczu współczesnych wyzwań cywilizacyjnych, red. H. Marzec, K. Szymczyk, T. 2, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013. Śiiwerski B., Dziecko jako centralna postać pedagogiki i zmiany społecznej, [w:] Pedagogika
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 339 i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Materiały z IV Zjazdu Pedagogicznego, red. E. Malewska, B. Śliwerski, Impuls, Kraków 2002. Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, GWP, Gdańsk 2007. Śliwerski B., Pedagogika janusza Korczaka, [w:] Pedagogika, 1.1. red. Z. Kwieciński, B. Śliwer ski, PWN, Warszawa 2003. Tenże, Podstawy prawne opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce: zbiór ustaw, rozporządzeń, statutów, instrukęyj(ł) i okólników, Druk. Bankowa, Warszawa 1931. Tenże, Szkoła jako krzewicielka kultury zdrowotnej i energii twórczej, Wydawnictwo Akademii Handlowej, Kraków 1917. Tomasik E., „Ocalić od zapomnienia... - Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi, PWN, Warszawa 1998. Taż, Sieroctwo społeczne pojęcie i przyczyny, [w:] Pedagogika specjalna dla pracowników so cjalnych, red. D. M. Piekut-Brodzka, ƒ. Kuczyńska-Kwapisz, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2004. Tomaszewski W., Lekarz a kolonje letnie dla dzieci, odb. Dziennik Urzędowy Kuratorjum O. S. Pozn. z dn. 20.2.1933, nr 2, Poznań 1933. Topolski ]., Nowe idee współczesnej historiografii, Wydaw. Poznańskie, Poznań 1980. Tenże, O wyjaśnianiu i narracji, [w:] Swoistości poznania historycznego, Z. Drozdowicz, J. To polski, W. Wrzosek, Wydaw. Poznań, Poznań 1990. Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918-1932, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1970. Turlejska B., Monografia pedagogiczna i studium przypadku, [w:] Orientacje
w metodologii badań pedagogicznych, red. S. Palka, Wydaw. UJ, Kraków 1998. Tyszka Z., Badania nad rodziną a praktyka społeczna, Wydaw, Poznańskie, Poznań 1991. Ubóstwo, zaradność społeczna, zmiana społeczna, red. D. Zalewska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1995. Urbanek B., Idea opieki nad chorym na ziemiach polskich w latach 1809-1914, Wrocław 2001 Taż, Kształtowanie się zawodu pielęgniarskiego na ziemiach polskich w latach 1830-1938, [w:] Kobieta i praca. Wiek XIX i XX. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, DiG, Warszawa 2000. Taż, Zmagania o profesję w XIX i XX wieku (do roku 1963), [w:] Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich w XIX wieku, red. B. Urbanek, Makmed, Warszawa 2008. Uziembło A. O., Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej i jej znaczenie w chwili obecnej, PZWS, Warszawa 1964. Tenże, Zadania i przedmiot pedagogiki społecznej, PWN, Warszawa 1983. W dialogu z przeszłością, red. W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Wydaw. Naukowe UAM, Poznań 2002. Wachowska B., Stosunki społeczne w latach 1918-1939, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Baranowski, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1989. Taż, Życie kulturalne w latachl918-1939, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, red. B. Bara nowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Walesa C., Dziecko, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, pod red. R. Łukaszyka, L. Bieńkowskiego, F. Gryglewicza, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1985. Waloszek E., Dziecko, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t 1, Wydawnictwo Akade mickie „Żak , Warszawa 2003. Wapiński R., Pokolenia Drugiej
Rzeczypospolitej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991. Warchulińska A., Piotrków Trybunalski między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź-Piotrków Trybunalski 2012. Warunki pracy i życia w Polsce międzywojennej w świetle badań społecznych, red. D. Poliński, Książka i Wiedza, Warszawa 1980. Warzocha D., Piotrkowskie judaika. Przewodnik, Księży Młyn, Łódź 2017.
340 Katarzyna Szymczyk Wawrzyński M., Fundacje w Polsce. Zarys historii i stan w latach dziewięćdziesiątych. Bariery i możliwości działania, „Uiica Lipowa , Warszawa 1997. Weryho-Radziwiłłowiczowa M., Wskazówki dla osób zakładających i prowadzących ochrony. Z planami budynków, „Biblioteka Polska , Warszawa 1921. Taż, Zarys wychowania przedszkolnego, [w:] Zagadnienia opieki nad macierzyństwem dziećmi i młodzieżą w Polsce, Polski Komitet Opieki nad Dzieckiem, Warszawa 1930. Węgierski Z., Opieka nad dzieckiem osieroconym. Teoria i praktyka, Wydaw. Akapit, Toruń 2006. Więckowska E., Lekarze jako grupa zawodowa w ¡I Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersy tetu Wrocławskiego, Wrocław 2004. Wilczyński S., Opieka społeczna nad niemowlęciem, dzieckiem i młodzieżą w Wielkopolsce, Związek Towarzystw Dobroczynności „Caritas , Poznań 1927. Wilson E. R., Wstęp do badań naukowych, PWN, Warszawa 1964. Winogrodzka L, Rodziny zastępcze i ich dzieci, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007. Wiśniewska W., Kazimierz Antonii Jeżewski, jako człowiek pedagog i twórca Gniazd Sierocych, Częstochowa 1994. Witkiewicz-Mokrzycka H., Dziecko a służba społeczna, [b.m.w], Warszawa 1934. Witkowski L., Niewidzialne Środowisko. Pedagogika Kompletna Heleny Radlińskiej jako kry tyczna ekologii idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Impuls, Kraków 2014. Wnęk J., Dziecko w polskiej literaturze naukowej 1918-1939, Instytut Historii Nauki PAN, War szawa 2012. Wojdyło W., Model rodziny i wychowania rodzinnego w Drugiej Rzeczypospolitej w myśli pro gramowej Związku Ludowo-
Narodowego 1918-1928, [w:] Jakubiak K., Rodzina jako środowi sko wychowawcze w czasach nowożytnych, Wyd. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1995. Wojtyniak J„ Badania nad zasięgiem sieroctwa, [w:] J. Wojtyniak, H. Radlińska, Sieroctwo. Zasięg i wyrównanie, Polski Instytut Służby Społecznej, Warszawa 1946. Wołczyk j., Pedagogika Kazimierza Jeżewskiego na tle współczesności, [w:] Kazimierz jeżewski. System wychowawczy, red. K. Czajkowski, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1969. Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku, Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, Dom Wydawniczy Strzelec, Warszawa 1998. Woźnicka Z., Wychowanie przedszkolne w Polsce Ludowej, PZWS, Warszawa 1972. Wroczyński R., Działalność opiekuńczo-wychowawcza na tle współczesności, [w:] Kazimierz jeżewski. System wychowawczy, red. K. Czajkowski, PZWS Warszawa 1969. Wróbel M., Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1918-1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967. Wychowanie dorosłych, [b.a.], [w:] Encyklopedia wychowania, t 1, red. S. Łempicki, Nasza Księgarnia, Warszawa 1935. Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX, red. J. Jundziłł, Wydaw. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1994. Wychowanie w rodzinie polskiej od schyłku XVIII do połowy XX wieku, red. K. Jakubiak, A. Winiarz, Wydaw. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 2000. Z dziejów edukacji i wychowania w rodzinie, red. K. Jakubiak, Bydgoszcz 1998. Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej, red. T. Zieliński, t 5, Wydaw UŚ, Katowice 1982. Zagraniczne inspiracje dla kultury zdrowotnej szkoły polskiej na łamach
czasopism medycznych i pedagogicznych w Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Addenda do dziejów oświaty. Z ba dań nad prasą Drugiej Rzeczypospolitej, red. I. Michalska, G. Michalski, Wydawnictwo Uni wersytetu Łódzkiego, Łódź 2013. Zakłady przeciwgruźlicze zapobiegawcze i lecznicze dla dzieci w Polsce, [b.a.l, [b. w.], Warszawa 1931. Zaleska Z., Czasopisma kobiece w Polsce 1918-1937, [bmw]. Warszawa [b.d.].
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 341 Zalewska D., Ubóstwo, Teorie i badania, Wydawn. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997. Zarys pedagogiki opiekuńczej. Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Wydaw UMCS, Lublin 1992. Zawód lekarza na ziemiach polskich w XIX i XX w., red. B. Urbanek, Śląski Uniwersytet Medycz ny, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2009. Zawód pielęgniarki na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. B. Urbanek, Wydawnictwo Mekmed, Warszawa 2008. Zbyszewska Z., Ministerstwo Polskiej Biedy, Wyd. PIW, Gdańsk 1983. Taż, Organizacja i wychowanie w domu dziecka. Państwowy Instytut Higieny Psychicznej w Warszawie, Warszawa 1949. Zielewicz 1., Niektóre rady dotyczące pielęgnowania dzieci dla matek średniego stanu, Wyd. Żupański, Poznań 1877. Zieliński H., Historia Polski 1914-1939, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1985 Ziemnowicz M., Rodzina a wychowanie państwowe, Książnica-Atlas, Lwów-Warszawa 1932 Ziętek A., Globalizacja a kultura, [w:] Oblicza procesów globalizacji, red. M. Pietraś, Wydawnic two UMCS, Lublin 2002. Zimowski J., Znaczenie i organizacja wycieczek, Wydawnictwo Komitetu Wykonawczego Or ganizacji Młodzieży T.U.R. Piotrków - Tomaszów - Kamińsk, Jednodniówka „Turowiec , październik 1927. Znaniecki F., Socjologia wychowania, t. 1. Wychowujące społeczeństwo, Warszawa 1928; t. 2, Urabianie osoby wychowanka, PWN, Lwów-Warszawa 1930. Zwoliński P., Działalność społeczno-dobroczynna Kościoła łódzkiego w okresie międzywojen nym. Studium historyczne, Archidiecezjalne Wydawnictwo
Łódzkie, Łódź 2006. Źródła do dziejów wychowania w rodzinie polskiej w XIX i na początku XX wieku, wybór i oprać. A. Denisiuk i K. Jakubiak, Wyd. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 2001. Źródła do pedagogiki opiekuńczej, red. 1. Lepalczyk, Ł 1,2, PWN, Warszawa 1988. Żarnowski J., Polska 1918-1939. Praca. Technika. Społeczeństwo, Książka i Wiedza, Warszawa 1999. Tenże, Społeczeństwo II Rzeczypospolitej 1918-1939, IH PWN, Warszawa 1973. Żechowska B., Wybrane metodologiczne wzory badań empirycznych w pedagogice, Wydaw UŚ, Katowice 1985. Żelazko W., Kazimierz Jeżewski i jego dzieło, Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1969. Żerek-Kleszcz H., Życie religijne i kulturalne w ХѴІ-ХѴШ w., [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunal skiego, red. B. Baranowski, Wydaw. Łódzkie, Łódź 1989. Żmichowska M. J., Akcja Katolicka w wypowiedziach i uchwałach biskupów polskich na łamach „Ruchu Katolickiego (1931-1939), Olsztyn 1997. Żołądź-Strzelczyk D., Dziecko w dawnej Polsce, Wyd. UAM, Poznań 2006. Żukiewiczowa Z., Przedszkole, [w:] Encyklopedia Wychowania, red. S. Łempicki, Ł 3, Nasza Księgarnia, Warszawa 1939. Artykuły naukowe: Artykuł redakcyjny, [b.a.] „Zdrowie” 1916, nr 32. Babicka-Zachertowa M., Rozwój nowoczesnego pielęgniarstwa w Polsce w okresie dziesięciole cia 19241934 r., „Pielęgniarka Polska 1935, nr 1-2. Babicki J. Cz., Cel kolonii wypoczynkowej dla dzieci i jego realizacja, „Życie Dziecka 1935. Tenże, Formy opieki społecznej, „Opiekun Społeczny 1936, nr 2,3,4,6,1937, nr 3. Tenże, Kolonie letnie, „Opiekun Społeczny 1937, z. 8. Tenże, Krzywda dziecka w zakładzie opiekuńczo-wychowawczym,
„Opieka nad Dzieckiem 1928, nr 1. Tenże, Kursy dokształcające dla wychowawców zakładów opiekuńczo-wychowawczych, War szawa 1931. Tenże, Na temat kolonii letnich, „Życie Dziecka” 1937. Tenże, Opieka nad dzieckiem w rodzinach zastępczych, „Praca i Opieka Społeczna 1934, nr 4.
342 Katarzyna Szymczyk Tenże, Wychowanie na koloniach, „Opieka nad Dzieckiem 1931, nr 4. [b.a.], Z kolonii letnich, „Głos Trybunalski 25 lipea 1928, Rok V, nr 168. Badora S., Kilka uwag w sprawie sieroctwa, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 2008, nr 7. Balicki Z., Zasady wychowania narodowego, „Szkoła 1910, nr 1. Barański R., Kilka słów o Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem, „Opieka nad Dzieckiem 1926, nr 4. Tenże, Zadania i obowiązki pielęgniarki na Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem, „Opieka nad Dzieckiem 1927, z. 3. Bartnicka K., Dziecko w świetle pamiętników i powieści polskiego Oświecenia, „Rozprawy z Dziejów Oświaty , 1992, Ł 35. Berner W., Zwalczanie jaglicy w Łodzi w okresie II Rzeczypospolitej, „Przegląd Epidemiologicz ny 2005, nr 59 Cl)„Biuletyn Dyrekcji Służby Zdrowia 1918, nr 5. Bobrowska B., Wychowanie zakładowe czy w rodzinie przybranej, „Życie Dziecka 1935, nr 7-8. Taż, Znaczenie wychowawcze kolonii, „Życie Dziecka 1934, nr 2. Bogdanowicz J., Zasadnicze wytyczne nad dzieckiem w wieku przedszkolnym, „Opieka nad Dzieckiem 1930, z. 6. Tenże, Żłobkifabryczne dla niemowląt, „Opieka nad Dzieckiem 1927, z. 4. Brauny F, Kilka uwag o opiece zastępczej nad dzieckiem „Samorząd 1938, nr 38. Tenże, Na marginesie sprawy wychowania dzieci w zamkniętych zakładach opieki społecznej, „Samorząd” 1933, nr 39. Bretschneider Z., Na marginesie tzw. Stacji Lotnych, „Życie Młodych 1938, z. 5. Brokowski B., Alkoholizm wśród dziatwy szkół powszechnych w Wilnie, „Archiwum Higieny” 1925, tl, z. 2. Casebeer J. B., Who shall treat the children?, „Arch Ped 1884, որ 1.
Charszewski A., Przedszkola w Polsce w latach 1926/27-1935/36, „Przedszkole 1937/38, z. 1-5. Chrapowieki T., Organizacja letnich kolonii leczniczych, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych , 1935, nr 3. Cisińska A., Sekcja higieny szkolnej w łódzkich szkołach w okresie U Rzeczypospolitej, „Periodyk Naukowy Akademii Polonijnej 2013 nr 1 (7). Czajkowski K., Czesław Babicki jako teoretyk wychowania zakładowego, „Dom Dziecka 1960, nr 10. Tenże, Kazimierz jeżewski (1877-1948), „Dom Dziecka 1957, nr 2. Czarnecki J., Charakterystyka dzieci kolonijnych, „Życie Dziecka 1936. Deklaracja Genewska, [b.a.], „Opieka nad Dzieckiem 1923, nr 5, s. 260. Dobrowolska M., Działalność Piotrkowskiego Oddziału Rosyjskiego Towarzystwa Dobroczynno ści w Królestwie Polskim (1886-1914), „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne , 2004, nr 6. Dolecka M., Raczkiewicz D., Bezrobocie w Polsce w okresie międzywojennym w kontekście jako ści danych w spisach ludności „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia”, 2014,148, որ 2. Domańska J., Opieka nad dzieckiem osieroconym w II Rzeczypospolitej, „Zeszyty Naukowe AMW 2011, R. LII, nr 2. Dożywianie dzieci w szkołach, [b.a.], „Głos Trybunalski 27 lutego 1937, Rok XIV, nr 52. Dożywianie dzieci, [b.a.], „Gazeta Piotrkowska , z dn. 16 kwietnia 1922, nr 16. Drabczyk T., W sprawie kliniki dentystycznej dla młodzieży w ogóle, a dla młodzieży szkolnej w szczególności, „Przegląd Dentystyczny” 1922, nr 4. Dziadyk-Kłosińska M., Jakim warunkom powinno odpowiadać letnisko, „Dziecko i Matka , 1930, nr 11. Eisenbach A., Zagadnienia demografii Żydów w
Polsce, „Medycyna Społeczna 1937, nr 9-10. Felchner A., Gruźlica jednym z największych zagrożeń polskich rodzin w Polsce w okresie mię dzywojennym (1918-1939) na przykładzie Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskie go, „Szkice Familiologiczne 2014, nr 1.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 343 Tenże, Rozwój medycyny szkolnej w Piotrkowie Trybunalskim i powiecie piotrkowskim w II Rzeczypospolitej, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny 2007, t. 70. Tenże, Sytuacja zdrowotna ludności powiatu piotrkowskiego w pierwszych latach II Rzeczypo spolitej, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 1998,11. Tenże, Zadania i działalność lekarza powiatowego w 11 Rzeczypospolitej na przykładzie powiatu piotrkowskiego „Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną 2014, t. 20. Fidlerowa M., Statystyka polskiego miłosierdzia, „Ruch Charytatywny 1938, nr 4. Fiodorow, Walka ze śmiertelnością wśród dzieci. W obronie karmienia piersią matczyną, „No winy Lekarskie 1904, nr 16. Flisak ]., Z zagadnień wychowawczych na koloniach. „Życie Dziecka 1935. Flisak M., Kolonie letnie w Polsce do 1939 roku, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych 2003, tl. Glazier M. M., Comparing the brest-fed and the bottle-fed infant, New Eng. J. Med. 1930/203. Goszczyńska M., Poczucie jakości życia u bezrobotnych, „Polityka Społeczna 1996, nr 1. Graliński T., Ks. dr Wincenty Tymieniecki, biskup łódzki, jego życie i działalność, „Wiadomości Diecezjalne Łódzkie 1934, nr 5. Graniewska D., Społeczne funkcje żłobków i przedszkoli. Obecnie i w przeszłości, „Polityka Spo łeczna 2009, nr 9. Gromski M., Dzisiejsza stacja opieki nad niemowlętami w Polsce, „Opieka nad Dzieckiem 1924, z. 3-4. Tenże, Walka ze śmiertelnością niemowląt i unifikacja statystyki śmiertelności dziecięcej na kongresie do spraw dziecka w Genewie (sierpień 1925r), „Opieka nad
Dzieckiem 1925, nr 3 Gryniowa M. W., Rola przedszkola w życiu dziecka, „Dziecko i Matka 1937, z.ll. Hryniewiecki S., O czym powinni pamiętać organizatorzy obozów i kolonii dla młodzieży, „Życie Dziecka 1935. Informacja, [b.a.], „Tydzień 1914, nr 6. Iwańska K., Szkolnictwo specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym - zestawienie bibliogra ficzne w wyborze za lata 1921-2012, „infotezy . Vol 3, No 2 (2013). J. W., Wśród dzieci na koloniach miejskich, „ABC Ziemi Piotrkowskiej , 8 września 1932, nr 251. Janowski A., Wycieczki dla dzieci, „Opieka nad Dzieckiem 1930, nr 3. Jasiewicz K., Polityka fundacyjna w 11 Rzeczypospolitej, „Polityka Społeczna 1990, nr 2. Jonscher K., Organizacja Opieki nad Matką i Niemowlęciem, „Opieka nad Dzieckiem 1926, nr 4. Kacprzak M., Propaganda higieny przez szkołę, „Zdrowie 1929, nr 11. Tenże, Szlachetne i nieszlachetne, „Orędownik Zdrowia 1929, z. 2. Tenże, Teren działalności higienistki społecznej, „Zdrowie 1928, z. 1. Tenże, Współczesne poglądy na higienę szkolną, „Praca i Opieka Społeczna 1933, nr 1. Tenże, Rudzińska E., Opieka społeczna w liczbach (zakłady opiekuńcze zamknięte dla dzieci i młodzieży, „Opieka nad Dzieckiem 1933. Kabzińska Ł., Kabziński K., Wybrane aspekty zagrożonego dzieciństwa w dwudziestoleciu mię dzywojennym, „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne 2012, nr 4, s. 11-43. Kolankiewicz M., Zapiski o instytucjonalnej opiece nad dziećmi, „Dziecko Krzywdzone 2006 nr 17. Kolonie i półkolonie letnie w 1935 r., [b.a.], „Praca i Opieka Społeczna 1937, nr 1. Kolonie i półkolonie letnie w 1936 r., [b.a.],
„Praca i Opieka Społeczna 1937, nr 4. Kopczyński S., Kolonie letnie dla młodzieży szkolnej, „Zdrowie 1927, nr 6. Tenże, Opieka higieniczno-lekarska nad dzieckiem normalnym w szkole, „Zagadnienia Opieki nad Macierzyństwem, Dziećmi i Młodzieżą w Polsce 1929, nr 1. Tenże, Opieka higieniczno-lekarska nad szkołami powszechnymi, „Szkoła Polska 1925, z. 3. Tenże, Äon higieny szkolnej w szkołach RP-1924/1925, „Zdrowie 1927, z. 4. Tenże, Stan higieny szkolnej w szkołach Rzeczypospolitej Polskiej 1924/1925, „Zdrowie 1927, z. 4.
344 Katarzyna Szymczyk Tenże, Stan opieki dentystycznej w szkołach Rzeczypospolitej Polskiej, „Dentystyka Szkolna 1928, nr 1. Kopczyński S., Szkoły-Uzdrowiska, „Oświata i Wychowanie 1930. Kopczyński S., W sprawie dozoru higieniczno-lekarskiego nad szkołami, „Opieka nad Dziec kiem 1925, nr 1. Kopeć T., Kolonie i uzdrowiska, „Opieka nad Dzieckiem 1930, nr 4-5. Tenże, Rozwój opieki społecznej nad matką i dzieckiem, „Pediatria Polska 1936, z. 1. Korczak J., W sierocińcu, „Opieka nad Dzieckiem 1931, nr 6. Tenże, Występna kara, „Opieka nad Dzieckiem 1923/1, nr 2, s. 69. Tenże, Występna kara, „Opieka nad Dzieckiem” 1932, nr 2. Korwin-Piotrowski M., Opieka społeczna w świetle obowiązujących przepisów a polska rzeczy wistość, „Samorząd 1931, nr 28. Tenże, Zagadnienia opieki społecznej a możliwości finansowe samorządu i społeczeństwa, „Sa morząd 1932, nr 31. Kotlički К., Zakres i formy opieki społecznej w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1926-1933, „Zbliżenia. Kwartalnik Społeczno-Oświatowy 1992/2. Krajewski W., Opieka nad dzieckiem nieślubnym, „Ruch Charytatywny 1938, nr 2. Krakowski B., Kolonie letnie, „Opieka nad Dzieckiem 1930, nr 4-5. Tenże, Piętnastolecie działalności Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem w dziedzinie naukowo-wydawniczej, „Życie Młodych 1938, nr 3-4. Tenże, Stan opieki nad dziećmi w Polsce i najpilniejsze w tej dziedzinie potrzeby, „Opieka nad Dzieckiem 1925, nr 3. Tenże, Stan opieki nad dziećmi w Polsce i najpilniejsze w tej dziedzinie potrzeby, „Opieka nad Dzieckiem” 1925. Kronika, „Opiekun Społeczny 1939, nr 8/9. Kiyg S., Ratujmy zdrowie
dzieci, „Głos Kobiet 1929, nr 3. Kuhn A., Walka z jaglicą, „Nowiny Społeczno-Lekarskie 1927, nr 11. Kulpiński F., Rada Główna Opiekuńcza, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze , 2003, R. 46, nr 3. Kuroczko E., Postulaty organizacyjno-dydaktyczne rozwijającego się szkolnictwa sanatoryjnego w Polsce, „Życie Dziecka 1936, nr 2. Kuzańska M., Założenia programowe Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Studia Pedagogiczne 1964, Ł 12. Kuźma-Markowska S., W trosce o „dzieci jutra : amerykańskie inicjatywy opieki nad niemowlę tami w U Rzeczypospolitej, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną 2017(1), Ł23. Kwalifikacjach Kierowników Zakładów Opiekuńczych „Opieka nad Dzieckiem R. 6,1928, nr 1, List pasterski J.E. ks. kardynała Kokowskiego o miłosierdziu chrześcijańskim w Akcji Katolic kiej, „Ruch Charytatywny , 1930, nr 11. Landau J., Półkolonie letnie, „Przegląd Społeczny 1930, nr 1. Leśniewska H., Dokształcanie wychowawców zakładów opiekuńczych, „Wolna Wszechnica Polska , Warszawa 1937. Łopato Miłosierdzie i dobroczynność w Polsce, „Polityka Społeczna 1982, nr 5. Łyskawiński S., Pionierzy kolonii letnich, „Życie Dziecka 1932, nr 3. Majchrzyk-Mikuła J., Felchner A., Kilka uwag dotyczących początków profilaktyki chorób za kaźnych (na przykładzie Piotrkowa Trybunalskiego) A few remarks on the early stages of con tagious diseases prophylaxis (on the example of Piotrków Trybunalski), „Hygeia Public Heal th , 2011,46(1) (wydanie internetowe). Majka J., Kościelna działalność dobroczynna w Polsce w XIX i 1 połowie XX wieku, „Zeszyty Na ukowe KUL 1966, z. 1-2.
Majorek Cz., Metoda porównawcza w badaniach historyczno-oświatowych, „Przegląd Humani styczny 1979, nr 7. Makarzec P., Ubezpieczenia społeczne w U Rzeczpospolitej, „Zeszyty Naukowe WSEI. Admini stracja 2012, nr 2/1.
Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim... 345 Malinowski L, Geneza opieki socjalnej w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Praca socjalna służbą człowiekowi, red. Malinowski L, Orłowska M., „Szkoła Specjalna 1998, nr 3. Mankowska-Fidziańska L., Otwarcie Poradni Świadomego Macierzyństwa w Piotrkowie, „Dziennik Piotrkowski 12 sierpnia 1938 r, rok XXIV, nr 221. Mężyński P., Rola poradni dla matek, „Zdrowie 1929, z. 5. Michałowicz M., Kilka słów o wyjeździe na wywczasy letnie, „Młoda Matka 1928, nr 9. Miklaszewski B., Alkoholizm u dzieci szkół powszechnych miasta Łodzi, „Opieka nad Dziec kiem 1925, z. 2. Minister Kościałkowski o programie opieki, [b.a.], „Życie Młodych 1939, nr 1. Na kolonie letnie, [b. a.], „Głos Trybunalski , 2 czerwca 1937 r„ rok XIV, nr 163. Nad Matką i Dzieckiem w Piotrkowie, „Dziennik Piotrkowski , 24 Upea 1936, Rok XXIV, nr 202 Nakoniecznikow-Klukowski B., Przegląd najbardziej aktualnych zagadnień z zakresu polityki opiekuńczej, „Praca i Opieka Społeczna 1938, nr 1. Odwiedziny u niemowlęcia, M. K., „Pielęgniarka Polska” 1931, z. 4-5. 0 etyce służb społecznych, ree. W. Kaczyńska, „Szkoła Specjalna 1999, nr 5. 0 kwalifikacjach kierowników zakładów opiekuńczych, [b.a.] „Opieka nad Dzieckiem 1928, R. 6, nr 1. Ogólnopolski Kongres Dziecka, [b.a.], „Życie Młodych 1938, R. 7/1, nr 11, s. 353-359. Ojciec Święty w walce z nędzą obecnych czasów, [b.a.], „Przewodnik Społeczny 1932, nr 4. Okołowiczówna S., Stan ochron w r. 1921 i postulaty na przyszłość, „Rocznik Pedagogiczny 1923. Opelln-Bronikowska S., Paląca kwestia, „Głos Trybunalski” 24
stycznia 1928, Rok V, nr 19. Opieka nad dziećmi, [b. a.], „Dziennik Piotrkowski 9 maja 1938, rok XXIV, nr 127. Opieka nad matką i dzieckiem VII-XII1925, [b.a.], „Praca i Opieka Społeczna 1926, z. 1. Opieka nad Matką i Dzieckiem w Piotrkowie, [b.a.], „Głos Trybunalski 7 grudnia 1937 r., nr 229. Opieka nad matką, dzieckiem i młodzieżą („Tydzień dziecka , 16-IX - 23-ÍX1928 r.j, [b.a.] „Głos Trybunalski 12 września 1928, rok V, nr 209. Opieka Społeczna w Polsce, [b.a.], „Bluszcz 1924, nr 1. Opiekunowie społeczni, [b.a.], „Praca i Opieka Społeczna 1929. Paciorek M., Problematyka alkoholizmu wśród dzieci szkół powszechnych w polskim czasopi śmiennictwie medycznym w latach 1923-1938, „Medycyna Nowożytna 2003, z. 1-2. Papuziński S., Kształtowanie zawodu młodzieży opuszczonej. Uwagi krytyczne, potrzeby, per spektywy, „Życie Młodych 1938, nr 11. Pawelska P., Opieka nad dzieckiem pracownicy, „Praca i Opieka Społeczna 1939, z. 2. Pawińska J., Znaczenie kolonii letnich dla dzieci, „Opieka nad Dzieckiem 1930, nr 3. Pisarczykówna ].,Jak urządzić letnisko dla dziecka, „Dziecko i Matka 1930, nr 12. Piwowarczyk ]., Zadania wynikające z encykliki „Quadragesimo Anno i Ubi Arcano Dei”, „Prze wodnik Społeczny 1932 nr 3. Piwowarczyk M., Działania Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet na rzecz pomocy rodzinie, „Wychowanie w Rodzinie , Ł VII, 2013, nr 1. Podgórska-Klawe Z., Warszawski Dom Podrzutków (1732-1901), „Rocznik Warszawski , t XII, 1975. Podpisanie umowy z Piotrkowską Manufakturą i Zarządem Hut w Piotrkowie, [b.a.] „Głos Try bunalski 4 lutego 1938 r., nr 26. Porzucenie
dziecka, [b.a.], „Dziennik Piotrkowski 10 maja 1937, rok ХХШ, nr 157. Przybylska Z., O zębolecznictwie dzieci szkolnych w Polsce, „Zdrowie Publiczne 1937, nr 6 Radecka K., Sieroctwo społeczne „Praca Socjalna 2007, nr 4. Radlińska H., Pomoc, ratownictwo, opieka. Odbitka, „Służba Społeczna 1964, nr 1. Taż, Praca, ratownictwo, opieka, odbitka z czasopisma „Służba Społeczna 1946, nr 1. Taż, Przygotowanie do zawodowej pracy społecznej i badań społecznych, „Życie Młodych 1938, nr 7-8. , . Taż, Przygotowanie do zawodowej pracy społecznej i badań społecznych, „Zycie Młodych 1938, nr 7-8.
SUMMARY Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Traditions of social care in Poland were shaped under the influence of structural changes taking place in the contemporary society. The need of helping another man appeared everywhere where wealth and poverty coexisted. Such terms like: social policy, social work, social security and social care became widespread known. The obligation to take care of people in need of support from the state, as well as social, religious and charitable organizations was legitimized through the series of legal acts. The local authorities also made every effort to achieve the objectives of care of people in need. Such a situation also took place in Piotrków Trybunalski in years 1918 -1939. The efforts made in that time were mainly focused on creation of so far non-existent institutions and care facilities as well as on other forms of assistance, especially in the fields of social and health care. To ensure proper care of children became the one of guiding principles. The paper presents materials showing the extent and complexity of care and educational issues, thereby confirming the thesis about the rich care and education traditions in the city. It also briefly shows the beginnings of the actions oriented towards helping children and the way from philantropy to social care of the child, which the community in Piotrków had to go. In addition, all the actions concerning children, taken not only by municipal authorities but also by Piotrcovian charitable institutions have been discussed. Much attention has also been
paid to the introduction of social security system and public social care, which is perceived by the author as a breakthrough moment in the history of the reborn state and its social institutions including child care ones. The paper widely presents initiatives in the area of social care of the child taken in the city. It has been demonstrated the functionning of institutions of total and partial child and youth care. In those days orphanages, boarding schools and pupils hostels emerged, summer health camps and children and adolescents supplemen tary alimentation were organized, nurseries, kindergartens and day care rooms were built. The role of open institutions in the system of child care has been reflected in a separate chapter of the paper, similarly the function of those providing total care. Facility care system has been described in detail. Simultaneously, particular types of contemporary child care facilities have been
350 Katarzyna Szymczyk characterized. It has also been presented the situation of the orphaned child both in Piotrków Trybunalski and interwar Poland as well as the stages of formation of legislation and organization of total child care. Because of the undertaken subject a lot of attention has been devoted to the range and functional effects of closed child care centers. The important projects aimed at restoration and improvement of putting children to foster families for education have also been described. Special attention has been paid to protection of maternity and the role of mother and child care stations, both in therapeutic and prophylactic aspect. In this part of the paper, dealing with sanitary and hygienic care of the child, coexistence of different forms of organization of students’ healthcare has been shown. The reader has been acquainted with activities of public schools and the significant role of health centers in this field. Raising the issue of school hygiene, the author mentioned also the problem of the tasks of medical staff aimed at improving the health of students. A separate part has been devoted to the duties of doctors and hygienists specified by instructions, morbidity of children and the assesment of the actual state of hygiene and medical care in Piotrcovian schools. Particular attention has been paid to preventive and propaganda activities carried out by medical personnel aimed at fighting particular diseases, preventive vaccinations among students and dental care. The last, closing chapter of the paper entirely covers the main directions and
forms of emergency activies carried out by the community of Piotrków Trybunalski, its local authorities and all self-government institutions. The author has taken into consideration all periodic and occasional initiatives aimed at children and young people, beginning from supplementary alimentation and summer camps through material, financial help to cultural and educational activities. In this section it has also been shown the active attitude of inhabitants of Piotrków Trybunalski, especially towards fund raising for children from the poorest families on the occasion of organizing of various commemorative events. They brought extremely satisfactory results. All forms and efforts of help mentioned in the paper then played a very important role in helping thousands of children in Piotrków Trybunalski waiting to meet the basic needs of social and living conditions. The collected source materials and detailed analisys of literature on subject has revealed that there had not only been seen the elements of necessary interventionism but also prevention in social practice targeted at children. They were implemented in a purposeful, conscious and organized way. Consequently, this makes the interwar period outstanding in terms of achievements in the field of help for people in need, Moreover, many measures taken in that time are still applicable in contemporary care and educational work.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Szymczyk, Katarzyna ca. 20./21. Jh |
| author_GND | (DE-588)1180779223 |
| author_facet | Szymczyk, Katarzyna ca. 20./21. Jh |
| author_role | aut |
| author_sort | Szymczyk, Katarzyna ca. 20./21. Jh |
| author_variant | k s ks |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV045334242 |
| ctrlnum | (OCoLC)1090119968 (DE-599)BVBBV045334242 |
| era | Geschichte 1918-1939 gnd |
| era_facet | Geschichte 1918-1939 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>03052nam a2200577 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV045334242</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20220322 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">181203s2017 |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788377261279</subfield><subfield code="9">978-83-7726-127-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1090119968</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV045334242</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szymczyk, Katarzyna</subfield><subfield code="d">ca. 20./21. Jh.</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1180779223</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939)</subfield><subfield code="b">kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939)</subfield><subfield code="c">Katarzyna Szymczyk</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939)</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Piotrków Trybunalski</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia Piotrkowie Trybunalskim</subfield><subfield code="c">2017</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">352 Seiten</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache: Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939)</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1918-1939</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Kinderpflege</subfield><subfield code="0">(DE-588)4137105-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Piotrków Trybunalski</subfield><subfield code="0">(DE-588)125272070X</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Dzieci</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Opieka społeczna</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie)</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Polska</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="0"><subfield code="a">Opieka nad dziećmi / Polska / Piotrków Trybunalski / 1900-1945 / rozprawy akademickie</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1901-2000</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="4"><subfield code="a">1918-1939</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="6"><subfield code="a">Monografia</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Piotrków Trybunalski</subfield><subfield code="0">(DE-588)125272070X</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Kinderpflege</subfield><subfield code="0">(DE-588)4137105-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1918-1939</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Filia w Piotrkowie Trybunalskim (Uniwersytet Jana Kochanowskiego ; Kielce)</subfield><subfield code="4">pbl</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20190729</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030721044</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09042</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09041</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Piotrków Trybunalski (DE-588)125272070X gnd |
| geographic_facet | Piotrków Trybunalski |
| id | DE-604.BV045334242 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T08:15:12Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788377261279 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030721044 |
| oclc_num | 1090119968 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 352 Seiten 25 cm |
| psigel | BSB_NED_20190729 |
| publishDate | 2017 |
| publishDateSearch | 2017 |
| publishDateSort | 2017 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia Piotrkowie Trybunalskim |
| record_format | marc |
| spelling | Szymczyk, Katarzyna ca. 20./21. Jh. Verfasser (DE-588)1180779223 aut Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Katarzyna Szymczyk Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Piotrków Trybunalski Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia Piotrkowie Trybunalskim 2017 352 Seiten 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in englischer Sprache: Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Geschichte 1918-1939 gnd rswk-swf Kinderpflege (DE-588)4137105-7 gnd rswk-swf Piotrków Trybunalski (DE-588)125272070X gnd rswk-swf Dzieci Opieka społeczna Piotrków Trybunalski (woj. łódzkie) Polska Opieka nad dziećmi / Polska / Piotrków Trybunalski / 1900-1945 / rozprawy akademickie 1901-2000 1918-1939 Monografia Piotrków Trybunalski (DE-588)125272070X g Kinderpflege (DE-588)4137105-7 s Geschichte 1918-1939 z DE-604 Filia w Piotrkowie Trybunalskim (Uniwersytet Jana Kochanowskiego ; Kielce) pbl Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 25 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Szymczyk, Katarzyna ca. 20./21. Jh Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Kinderpflege (DE-588)4137105-7 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4137105-7 (DE-588)125272070X |
| title | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| title_alt | Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| title_auth | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| title_exact_search | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| title_full | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Katarzyna Szymczyk |
| title_fullStr | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Katarzyna Szymczyk |
| title_full_unstemmed | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) Katarzyna Szymczyk |
| title_short | Opieka społeczna nad dzieckiem w Piotrkowie Trybunalskim w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939) |
| title_sort | opieka spoleczna nad dzieckiem w piotrkowie trybunalskim w okresie drugiej rzeczypospolitej 1918 1939 kontekst ogolnopolski child care in piotrkow trybunalski in the interwar period 1918 1939 |
| title_sub | kontekst ogólnopolski = Child care in Piotrków Trybunalski in the interwar period (1918-1939) |
| topic | Kinderpflege (DE-588)4137105-7 gnd |
| topic_facet | Kinderpflege Piotrków Trybunalski |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030721044&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT szymczykkatarzyna opiekaspołecznanaddzieckiemwpiotrkowietrybunalskimwokresiedrugiejrzeczypospolitej19181939kontekstogolnopolskichildcareinpiotrkowtrybunalskiintheinterwarperiod19181939 AT filiawpiotrkowietrybunalskimuniwersytetjanakochanowskiegokielce opiekaspołecznanaddzieckiemwpiotrkowietrybunalskimwokresiedrugiejrzeczypospolitej19181939kontekstogolnopolskichildcareinpiotrkowtrybunalskiintheinterwarperiod19181939 AT szymczykkatarzyna childcareinpiotrkowtrybunalskiintheinterwarperiod19181939 AT filiawpiotrkowietrybunalskimuniwersytetjanakochanowskiegokielce childcareinpiotrkowtrybunalskiintheinterwarperiod19181939 |