Cud pogranicza?: zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych
Gespeichert in:
| Hauptverfasser: | , , |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Kraków
Nomos
2018
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister Abstract |
| Beschreibung: | 276 Seiten Diagramme, Pläne 24 cm |
| ISBN: | 9788376884837 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV045151507 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20190320 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 180827s2018 pl |||| |||| 00||| pol d | ||
| 015 | |a 18,A32 |2 dnb | ||
| 016 | 7 | |a 1162643064 |2 DE-101 | |
| 020 | |a 9788376884837 |c Broschur |9 978-83-7688-483-7 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1050636736 | ||
| 035 | |a (DE-599)DNB1162643064 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 044 | |a pl |c XA-PL | ||
| 049 | |a DE-Re13 |a DE-12 | ||
| 082 | 0 | |a 303.482430438 |2 23/ger | |
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a NZ 14840 |0 (DE-625)132597: |2 rvk | ||
| 100 | 1 | |a Dolińska, Kamilla |e Verfasser |0 (DE-588)1163276936 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Cud pogranicza? |b zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych |c Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak |
| 264 | 1 | |a Kraków |b Nomos |c 2018 | |
| 300 | |a 276 Seiten |b Diagramme, Pläne |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in deutscher Sprache | ||
| 650 | 0 | 7 | |a Interaktion |0 (DE-588)4027266-7 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Grenzstadt |0 (DE-588)4158154-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Nachbarschaft |0 (DE-588)4041030-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Alltag |0 (DE-588)4001307-8 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Görlitz |0 (DE-588)4021441-2 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Gubin |0 (DE-588)4094201-6 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Guben |0 (DE-588)4094200-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Zgorzelec |0 (DE-588)4023957-3 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Słubice |0 (DE-588)4093155-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Frankfurt (Oder) |0 (DE-588)4018122-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Zgorzelec |0 (DE-588)4023957-3 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Görlitz |0 (DE-588)4021441-2 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Gubin |0 (DE-588)4094201-6 |D g |
| 689 | 0 | 3 | |a Guben |0 (DE-588)4094200-4 |D g |
| 689 | 0 | 4 | |a Słubice |0 (DE-588)4093155-9 |D g |
| 689 | 0 | 5 | |a Frankfurt (Oder) |0 (DE-588)4018122-4 |D g |
| 689 | 0 | 6 | |a Grenzstadt |0 (DE-588)4158154-4 |D s |
| 689 | 0 | 7 | |a Nachbarschaft |0 (DE-588)4041030-4 |D s |
| 689 | 0 | 8 | |a Interaktion |0 (DE-588)4027266-7 |D s |
| 689 | 0 | 9 | |a Alltag |0 (DE-588)4001307-8 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Makaro, Julita |e Verfasser |0 (DE-588)13412040X |4 aut | |
| 700 | 1 | |a Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia |e Verfasser |0 (DE-588)1135219915 |4 aut | |
| 856 | 4 | 2 | |m B:DE-101 |q application/pdf |u http://d-nb.info/1162643064/04 |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 090512 |g 43 |
| 942 | 1 | 1 | |c 306.09 |e 22/bsb |f 090512 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030541178 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1809766081615626240 |
|---|---|
| adam_text |
Spis tresci
Wst^p: O trudach poznania, pisania, nazwania i zbadania.7
Rozdzial 1: Zgorzelec, Gubin, Stubice - od miast przygranicza do miast
pogranicza .25
1.1. Siedern dekad rozwoju miast przygranicznych.25
1.2. Charakterystyka miast podzielonych/przygranicznych po przelomie
lat 90. - wybrane aspekty.43
1.3. Integracja Zgorzelca i Görlitz, Gubina i Guben, Slubic
i Frankfurtu .56
1.3.1. Formalne wspöldzialanie miast podzielonych.56
1.3.2. Euroregion i euromiasto jako ramy instytucjonalnej
wspötpracy miast podzielonych.60
1.3.3. Wspölpraca Zgorzelca i Görlitz, Gubina i Guben oraz
Slubic i Frankfurtu po przelomie lat 90.62
Rozdzial 2: Teoretyczne ramy dla opowiesci o miescie podzielonym.73
2.1. Pogranicznosc miast podzielonych.73
2.1.1. Terytorialny wymiar pogranicza. Od usytuowania
do deterytorializacji i reterytorializacji.74
2.1.2. Pogranicze a granica(e) .79
2.1.3. Pogranicze a kontakt spoleczno-kulturowy.83
2.1.4. Pogranicze a miasta podzielone na zachodniej granicy
Polski .88
2.2. Granice na pograniczu.91
2.2.1. Granica a terytorium.91
2.2.2. Granica a kontakt spoleczno-kulturowy.95
2.2.3. „Swoi”, „inni”, „obey”.97
2.2.4. S^siedztwo narodowe na pograniczu.102
6
Spis tresci
Rozdzial 3: Mikrokosmos miast podzielonych w oczach ich
mieszkahcöw. Wyniki badari empirycznych.109
3.1. Ocena pogranicznego polozenia miast podzielonych.109
3.1.1. Graniczne polozenie.109
3.1.2. Zalety i wady miast podzielonych .114
3.1.3. Mieszkanie za granic^i .121
3.2. Postrzeganie wspölpracy instytucjonalnej miast podzielonych
przez mieszkahcöw Zgorzelca, Gubina i Shibic.124
3.2.1. Inicjatywy realizowane w ramach wspölpracy transgranicznej 124
3.2.2. (A)symetrycznosc partneröw i beneficjentöw wspölpracy
transgranicznej.131
3.2.3 Przyszlosc miast podzielonych .136
3.3. Mieszkancy polskich cz^sci miast podzielonych u s^siadöw
zza rzeki.141
3.3.1. Rozmiary praktyk transgranicznych .141
3.3.2. Aktorzy praktyk transgranicznych.143
3.2.3. Odwiedziny za rzek§ .151
3.4. Mieszkancy polskich cz^sci miast podzielonych o niemieckich
s^siadach.172
3.4.1. Wizerunek niemieckiego s^siada.172
3.4.2. Role spoleczne dost^pne niemieckim s^siadom.183
3.4.3. Relacje pomi^dzy mieszkancami miast podzielonych.192
Zakohczenie.205
Aneks I.213
Aneks II.227
Bibliografia.249
Spis tabel i wykresöw.263
Rozdzialy 1-3.263
Aneks II.267
Indeks nazwisk.269
Zusammenfassung
273
Bibliografía
Aktualizacja Slubicko-Frankfurckiego Planu Dzialania na lata 2010-2020 w odniesieniu do
nowej perspektywyprogramowej UE 2014-2020, http://www.frankfuri slubice.eu/Files/
files/za%C5%81 %C4%84cznik_nr_l _aktualizacja.pdf [pobrano 3.09.2017].
Alexander J.C., 2004, Rethinking Strangeness: From Structures in Space to Discourses in
Civil Society, “Thesis Eleven” No. 79 (1), s. 87-104.
Allport G., 1958, The Nature of Prejudice, Garden City, New York: Doubleday Anchor
Books, Doubleday Company.
Arbeitnehmerfreizügigkeit zwischen Deutschland und Polen - eine Zwischenbilanz aus unter-
schiedlichen Perspektiven/ Swobodny przeplyw pracowniköw mi$dzy Polskq a Niemca-
mi - pröba bilansu z röznych perspektyw, 2014, D. Jajesniak-Quast, L. Kiel, M. Klod-
nicki (red.), Berlin, https://www.zip.europa~uni.de/pl/3_forschung/schriftenreihe/
zip_schriftenreihe_bd_l/Bdl -Arbeitnehmerfreizuegigkeit_Inhaltsverzeichnis.pdf
[pobrano 9.10.2017].
Asher A.D., 2005a, A Paradise on the Oder? Ethnicity Europeanization, and the EU Refe-
rendum in a Polish-German Border City, „City 8c Society” No. 1, s. 127-151.
Asher A.D., 2005b, Bridging the Divide? Ethnic Identity and Transnational Consumption
in a “European City”, “University of Illinois EUC Working Paper” p. 5, No. 1, s. 1-35.
Auf dem Weg zur Stadt 2030 - Leitbilder; Szenarien und Konzepte, Ergebnisse des For-
schungsverbundes „Stadt 2030“, http://www.irbnet.de/daten/rswb/06039009345.pdf
[pobrano 3.09.2017].
Babinski G., 1997, Pogranicze polsko-ukraihskie: etnicznosc, zröznicowanie religijne, tozsa-
moscy Krakow: ZW Nomos.
Babinski G., 2001, Pogranicza stare i nowe, [w:] Pogranicza etniczne w Europie. Harmonia
i konflikty, K. Krzysztofek, A. Sadowski (red.), Bialystok: Wydawnictwo Uniwersytetu
w Biafymstoku, s. 69-82.
Babinski G., 2003, Przekraczanie granic etnicznych, [w:] Transgranicznosc w perspektywie
socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, M. Zielinska (red.), t. 1, Zielona Gora:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 123-132.
Babinski G., 2014, Pogranicza i transgranicznosci. Woköl zagmatwania poj?c i zjawisk
spolecznych, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra
wspölczesnej Europy, M. Zielinska, B. Trzop (red.), Zielona Gora: Lubuskie Towarzy-
stwo Naukowe, s. 79-86.
250
Cud pogranicza?
Baczyriska E., 1999, Zjawiska patologii spolecznej w swiadomosci mieszkahcow pogranicza
polsko-niemieckiego, [w:] Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza, Z. Kurcz (red.),
Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 119-139.
Balawajder G., 2013, Granica paristwajako kategoria wielowymiarowa, „Pogranicze. Polish
Borderlands Studies” nr 1, s. 44-56.
Balibar E., 2009, Europe as Borderlandy „Environment and Planning D: Society and Space”,
vol. 27, s. 190-215.
Barth E, 1994, Enduring and Emerging Issues in the Analysis of Ethnicity, [w:] The Anthro-
pology of Ethnicity: Beyond “Ethnic Groups and Boundaries”, H. Vermeulen, C. Govers
(eds.), Amsterdam: Het Spinhuis, s. 11-32.
Barth E, 2004, Grupy i granice etniczne: spoleczna organizacja röznic kulturowych, przel.
M. Glowacka-Grajper, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Konty-
nuacje, M. Kempny, E. Nowicka (wyb.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
s. 348-377.
Beitrag zur Statistik. Bevölkerungsbilanz der Gemeinden im Land Brandenburg 1992-2004,
Landesbetrieb für Datenverarbeitung und Statistik Land Brandenburg.
Beck U., Grande E., 2009, Europa kosmopolityczna. Spoleczehstwo i polityka w drugiej
nowoczesnosci, przel. A. Ochocki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bevölkerung und Erwerbstätigkeit Ausländische Bevölkerung Ergebnisse des Ausländerzen-
tralregisters, Statsistisches Bundesamt (Destatis) 2017, https://www.destatis.de/DE/
Publikationen/Thematisch/Bevoelkerung/Migrationlntegration/AuslaendBevoelke-
rung2010200167004.pdf?_blob=publicationFile [pobrano 10.2017].
Bielawska A.,2009, Polsko-niemiecka uniwersytecka wspölpraca transgraniczna w regionie
Brandenburgia-Lubuskie na przykladzie Collegium Polonicum, [w:] Pogranicze polsko-
-niemieckie po roku 2004. Nowa jakosc sqsiedztwa?,J. Jahczak, M. Musial-Karg (red.),
Toruh: Wydawnictwo Adam Marszalek, s. 187-213.
Billert A., 2007, Rewitalizacja dawnego Starego Miasta w Frankfurt (Oder), [w:] Odbudowa
i rewitalizacja starych miast, A. Billert (red.), Lubah: Gmina Miejska Lubah, s. 79-85.
Billig M., 2008, Banalny nacjonalizm, Krakow: Znak.
BlaszczykM., 1977, Wspölzycie ludnosci polskiej i niemieckiej napograniczu Polski i NRD,
Poznan, maszynopis pracy doktorskiej.
Boguszewski S., 2016, O wyjazdach zagranicznych i znajomosci jgzyköw obcych, raport
CBOS, Warszawa, http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_005_16.PDF [pobrano
09.10.2017].
Boski R, 2010, Kulturowe ramy zachowah spolecznych. Podrgcznik psychologii migdzykul-
turowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brencz A., Rutowska M., 1996, Ludnosc, [w:] Slubice 1945-1995, M. Rutowska (red.),
Slubice: Urz^d Miejski, s. 91-114.
Brick G., 2009, Subterranean Twin Cities, University of Minnesota Press.
Bucholc M., 2010, Dehumanizujqcy wymiar obcosci ijej etyczna niezbgdnosc. Na marginesie
„Obcego” Georga Simmla, „Etyka” nr 43, s. 64-76.
Buchowski M., 2008, Antropologiczne klopoty z multikulturalizmem, [w:] Czy klgska wielo-
kulturowosci?, H. Mamzer (red.), Poznan: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, s. 15-51.
Buczko J., 2010, Zgorzelec/Görlitz: Projekt Miasta 2030, „Przegl^d Zachodni” nr 2, s. 234-
246.
Bibliografía
251
Burdosz R., 2016, Pierwszy lekarz Zgorzelca, „Zgorzelec.eu” luty, https://issuu.com/umzgo-
rzelec/docs/6._biuletynJuty [pobrano 09.10.2017].
Burszta W.J., 2001, Granice etniczne i kulturowe a idea euroregionalna, „Sprawy Narodo-
wosciowe”, z. 19, s. 59-67.
Callis A.S., 2014, Bisexual, Pansexual, Queer: Non-binary Identities and the Sexual Border-
lands, “Sexualities” Vol. 17 (1-2), s. 63-80.
Chlebowczyk J., 1975, Procesy narodotwörcze we wschodniej Europie Srodkowej w dobie
kapitalizmu, Warszawa-Krakow: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe.
CiokS., 1993, Polska granica zachodnia. Zmiana funkcji granicyy [w:] Problemy spoleczno-
-gospodarcze miastpogranicza polsko-niemieckiego, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 9-21.
Ciok S., 2009, Oddzialywanie Berlina na pogranicze zachodnie Polski, [w:] Pogranicze pol-
sko-niemieckie po 2004 roku. Nowa jakosc sqsiedztwa?, J. Janczak, M. Musial-Karg
(red.), Torun: Wydawnictwo Adam Marszalek, s. 135-152.
Debaty Transgraniczne 2010, Szczecin, http://bip.um.szczecin.pl/files/DD490E-
5481EA4FB2A0782DDB068E07E2/Debaty%20Transgraniczne.pdf [pobrano
08.11.2017].
D^bicki M., 2005, Polskie pogranicza: odzwierciedlenie cywilizacyjnego zaawansowania
pahstwa czy obszary specyficzne?, „Pogranicze. Studia Spoleczne” t. XII, s. 5-40.
D^bicki M., Dolihski W., 2011, Stereotypy mieszkahcöw Görlitz w oczach zgorzelczan
w oparciu o analizg wybranych zmiennych spoleczno-demograficznych, [w:] Zgorzelec
jako miasto pograniczne w opiniach jego mieszkahcöw, K. Dolihska, N. Niedzwiecka-
-Iwanczak (red.), Wroclaw: Gajt, s. 105-146.
D^bicki M„ Dolihski W., 2017, A Look across the River at Frankfurt-Oder and Its Inha-
bitants: Stereotypes and Liking in the Polish-German Divided Town in View of Social
Geography, „Socialnistudia / Social Studies”, No. 1, s. 117-136.
D^bicki M., Makaro J., 2016, Postawy wobec Litwy i Litwinöw na przykladzie wroclawiany
Krakow: ZW Nomos.
Dfbicki M., Makaro J., 2017, German Neighbours in the Eyes of the Inhabitants of Gubin. An
Analysis of Stereotypes in the Polish-German Twin Town, [w:] Advances in European
Borderlands Studies, E. Opitowska, J. Roose, Z. Kurcz (eds.), Baden-Baden: Nomos,
s. 345-369.
Dolihska K., 2011, Sqsiedztwo polsko-niemieckie wperspektywie formowania sig transgrani-
czay [w:] Zgorzelec jako miasto pograniczne w opiniach jego mieszkahcöw, K. Dolihska,
N. Niedzwiecka-Iwanczak (red.), Wroclaw 2011, s. 241-258.
Dolihska K., 2013, Teoretyczne i metodologiczne aspekty badania sqsiedztwa na pograniczu,
[w:] Sqsiedztwa III RP - Czechy. Zagadnienia spoleczney M. D^bicki, J. Makaro (red.),
Wroclaw: Gajt, s. 241-258.
Dolihska K., 2016, O wielokulturowosci pozqdanej i niepozqdanej w polskim kontekscie -
wymiar narodowy i lokalny, [w:] Polityczne i spoleczne aspekty wielokulturowosci. Mi-
gracje i mniejszoscU A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak (red.), Poznan: Wydawnictwo
Naukowe WINPiD UAM, s. 425-442.
Dolihska K., Makaro J., 2015, Wielokulturowosc Wroclawia i stosunek jego mieszkahcöw do
Innych, [w:] Uczestnicy, konsumenci, mieszkahcy. Wrodawianie i ich miasto w oglqdzie
252
Cud pogranicza?
socjologicznym, M. Blaszczyk, J. Pluta (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scho-
lar, s. 70-101.
Dolinska K., Makaro J., Niedzwiecka-Iwanczak N., 2013, Instrumentalnosc vs. autotelicz-
nosc praktyk transgranicznych mieszkañców Zgorzelca i Gubina, „Opuscula Socioló-
gica” nr 2, s. 31-46.
Dolinska K., Makaro J., Niedzwiecka-Iwanczak N., 2016, Od miast przygranicznych do
miast pogranicza? Wybrane miasta pogranicza zachodniego w swietle analiz socjo-
logicznych, [w:j Co po kryzysie?, G. Sk^pska, M.S. Szczepañski, Z. Stasieniuk (red.),
Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, s. 361-382.
Dolinska K., Makaro J., Niedzwiecka-Iwanczak N., 2017, Divided Towns in the Polish-Ger-
man Borderland in the Perspective of the transborder processes (transnational/horizontal
Europeanisation?) - opportunities and threats, [w:] Advances in European Borderlands
Studies, E. Opilowska, J. Roose, Z. Kurcz (eds.), Baden-Baden: Nomos, s. 211-237.
Dolinska K., Niedzwiecka-Iwanczak, 2014, Atrakcyjnosc niemieckich cz$sci miast podzie-
lonych Zgorzelec-Gorlitz, Gubin-Guben w percepcji zgorzelczan igubinian, [w:] Polskie
pogranicza w procesie przemian, t. 3, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uni-
wersytetu Wroclawskiego, s. 199-216.
Dolinska K„ Niedzwiecka-Iwanczak N., 2015, Zgorzelec and Gubin - between Polish peri-
pheries and cross-border centre, [w:] Microcosm of European Integration. The German-
-Polish Border Regions in Transformations, E. Opilowska, J. Roose (eds.), Baden-Baden:
Nomos, s. 128-150.
Dolinska K., Niedzwiecka-Iwanczak N., 2016, Mieszkancy pogranicza zachodniego o nie-
mieckich sqsiadach a Polacy o Niemcach, „Pogranicze. Studia Spoleczne”, t. XXVII,
cz. 2, s. 223-244.
Dolinska K., Niedzwiecka-Iwanczak N., 2017, German Neighbours from across the River -
Insiders? Strangers? Others?y „Sociální studia / SocialStudies”, No. 1, s. 95-116.
Doliñski W., 2012, No we sladyy stare drogi. Europa w pamigtnikach Polaków, Kraków: ZW
Nomos.
Doliñski W, Zurko J., 2013, Relacje polsko-niemieckie we wspomnieniach pamigtnikarzy,
„Opuscula Sociológica” nr 3, s. 31-46.
Dolzblasz S., 2009, Wspólpraca transgraniczna w ramach euroregionów przed i po akcesji
Polski do UE - oczekiwania a sfera realna, [w:] Pogranicze polsko-niemieckie po 2004
roku. Nowa jakosc sqsiedztwa?, J. Janczak, M. Musial-Karg (red.), Toruñ: Wydawnic-
two Adam Marszalek, s. 105-118.
Dolzblasz S„ 2017, Sieci wspólpracy transgranicznej na pograniczach Polski, Rozprawy
Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 40, Wroclaw: Wydawnictwo
Uniwersytetu Wroclawskiego.
Donnan H., Wilson T.M., 2007, Granice tozsamosci, narodu, panstwa, przel. M. Glowacka-
-Grajper, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego.
Dreszer K., 2006, SLUBFURT jako przyklad integracji miast granicznych Slubic i Frankfurtu,
[w:] Rozwój miast i regionów w procesie integracji europejskiej, Z. Przygrodzki (red.),
Lódz: Uniwersytet Lódzki, s. 199-204.
Faist T., 2010, O transnarodowym przetwarzaniu granic, przestrzeni i mechanizmów spolecz-
nych, [w:] Mozaiki przestrzeni transnarodowych. Teorie - metody - zjawiska, L. Krzy-
zowski, S. Urbañska (red.), Kraków: ZW Nomos, s. 29-48.
Bibltografia
253
Firlej ET., 2010, Gubin minionych lat 1945-1976 wfotografii Tadeusza Firleja, Gubin: FTF
Wydawnictwo Prywatne.
Flash Eurobarometer 422 “Cross-border Cooperation in the EIT\ Report (2015).
Florencja i Krakow. Miasta partnerskie w Europie - wspölne dziedzictwo kultury, 2010,
J. Jasieriko, A. Kadluczka, E. Mendelli (red.), Krakow: Universitas.
Golka M., 1999, Pogranicza - transgranicznosc - transkulturowosc, [w:] Transgranicznosc
wperspektywie socjologicznej - kontynuacje, L. Goldyka (red.), Zielona Göra: Lubuskie
Towarzystwo Naukowe, s. 13-26.
Golka M., 2014, Paradoksy obcoscU [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej.
Pogranicza i centra wspölczesnej Europy, M. Zielinska, B. Trzop (red.), Zielona Göra:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 167-179.
Goldyka L., 1997, Miasto pogranicza polsko-niemieckiego jako srodowisko wychowawcze,
[w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej, L. Goldyka, J. Leszkowicz-Ba-
czyhski, L. Szczegöla, M. Zielinska (red.), Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo Na-
ukowe, s. 153-163.
Goldyka L., 2012, Pogranicze polsko-niemieckie: nominalny kapitalizm - niespelniony loka-
lizm, [w:] Polska poczqtku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjney K. Frysz-
tacki, P. Sztompka (red.), Warszawa: Polska Akademia Nauk, s. 483-495.
Goldyka L., 2013, Pogranicze polsko-niemieckie jako przestrzeh socjalizacju Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Grablewska A., 2012, Realizacja koncepcji Euromiasta Gubin-Guben pröbq zaciesnienia
wspölpracy na rzecz rozwoju polsko-niemieckiego pograniczay „Rocznik Lubuski”, t. 38,
s. 215-226.
Grekowa M., 1991, Bliskoscprzestrzenna bez sqsiedztwa. O stosunkach bulgarsko-tureckich
w Bulgaria „Kultura i Spoleczehstwo” nr 4, s. 117-128.
Gude S., Hagen D., Stoklosa K., 2002, Sozialstruktur und städtische Identität in der Doppel-
stadt Guben/Gubin, Berlin: Topos.
Gupta A., Ferguson J., 2004, Poza „kulturPrzestrzeh, tozsamosc i polityka röznicy,
[w:] Badanie kultury, Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacjey M. Kempny,
E. Nowicka (wyb.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 267-283.
Haffner P, 2005, Przypadkigraniczne. Polacy i Niemcyy Olsztyn: Stowarzyszenie Wspölnota
Kulturowa „Borussia”
Halicka B., 2015, Polski Dziki Zachöd: przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nad-
odrza 1945-1948, Krakow: Universitas.
Hartmann K., 2007, Nauczanie jgzyka polskiego i wiedzy o Polsce w systemie szkolnym
Saksoniiy [w:] Transgraniczna wspölpraca w dziedzinie oswiaty: model realizowany
przez Zgorzelec-Görlitz, cz. 1, K. Zakrzewska, M. Kaminski, A. Sliwihski (red.), Jelenia
Göra: Wydawnictwo Ad Rem, s. 14-24.
Haselsberger B., 2014, Decoding Borders. Appreciating Border Impacts on Space and People,
“Planning Theory Practice”, 15:4, s. 505-526, DOI: 10.1080/14649357.2014.963652
[pobrano 01.09.2017].
Hirschausen B., Grandits H., Kraft C., Müller D., Serrier T., 2015, Vorwort, [w:] Phantom-
grenzen. Räume und Akteure in der Zeit neu denkeny B. Hirschausen, H. Grandits,
C. Kraft, D. Müller, T. Serrier (eds.), Göttingen: Wallstein Verlag, s. 7-12.
254
Cud pogranicza?
Horn J., 2000, Wspolpraca miast i gmin na pograniczu polsko-niemieckim, [w:] Polacy
i Niemcy na drodze do partnerskiego sqsiedztwa: pröba bilansu dziesigciolecia 1989-
1998, D. Bingen, K. Malinowski (red.), Poznan: Instytut Zachodni, s. 212-231.
Houtum H. van, Ernste H., 2001, Re-imagining Spaces of (In) difference: Contextualising and
Reflecting on the Intertwining of Cities across Borders, „Geo Journal”, No. 54, s. 101-105.
Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiegoy 2015, A. Gall, J. Gr^bowiec,
J. Kaliciiiska, K. Konczal, I. Surynt (red.), Wroclaw: Atut, s. 495-510.
Jajesniak-Quast D., Stoklosa K., 2000, Geteilte Städte an Oder und Neisse. Frankfurt
(Oder) - Slubice, Guben - Gubin und Görlitz - Zgorzelec 1945-1995, Berlin: Berlin
VERLAG Arno Spitz GmbH.
Janczak J., 2009, Cross-border governance jako koncepcja wspölnego zarzqdzania miastem
podzielonym. Efektywnosc w warunkach czlonkostwa w UE, [w:] Pogranicze polsko-
-niemieckiepo 2004 roku. Nowa jakosc sqsiedztwa?, J. Janczak, M. Musial-Karg (red.),
Toruri: Wydawnictwo Adam Marszalek, s. 214-237.
Janczak J., 2013, Miasta (trans)graniczne jako uczestnicy procesu integracji europejskiej,
„TEKA Komisji Politologii i Stosunkow Mi^dzynarodowych”, vol. VIII, s. 53-63.
Jaroszewska E., 2015, Malzehstwa polsko-niemieckie, [w:] Interakcje. Leksykon komuniko-
wania polsko-niemieckiego, A. Gall, J. Gr^bowiec, J. Kaliciiiska, K. Konczal, I. Surynt
(red.), Wroclaw: Atut, s. 495-510.
Jayne M„ Hubbard R, Bell D., 2012, Twin Cities: Territorial and Relational, Geographies of
‘Worldly* Manchester, „Urban Studies” 1-16, s. 239-254.
Kaczmarek J., 2001, Euromiasto Gubin-Guben - model zjednoczonej Europy?, [w:] Transgra-
nicznosc w perspektywie socjologicznej - kontynuacje i wyzwania, t. 2, J. Leszkowicz-
-Baczynski (red.), Zielona Göra, s. 369-378.
Kaczmarek J., 2011, Gubin i Guben - miasta na pograniczu. Socjologiczne Studium sqsiedz-
twa, Poznan: Wydawnictwo UAM.
Kaczmarek T., 1999, Frankfurt nad Odrq i Slubice - formy symbiozy miast przygranicz-
nych, [w:] Przestrzeh miejska, jej organizacja i przemiany, Lodz: Uniwersytet Lodzki,
s. 133-141.
Kalinowski L., 2011, Mieszkania w Guben czekajq na Polaköw, „Gazeta Lubuska” marzec;
http://www. gazetalubuska.pl/wiadomosci/gubin/art/7887938,mieszkania-w-guben-
-czekaja-na-polakow,id,t.html [pobrano 09.10.207].
Klatt M., 2017, Quo Vadis Borderlands Studies? The Transformation of European Borders
and New Research Perspectives, [w:] Advances in European Borderlands Studies, E. Opi-
lowska, J. Roose, Z. Kurcz (eds.), Baden-Baden: Nomos, s. 121-129.
Klopot S., 1993, Gospodarka komunalna w miastach przygranicznych, [w:] Problemy spo-
leczno-gospodarcze miast pogranicza polsko-niemieckiego, Z. Kurcz (red.), Wroclaw:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 41-48.
Kloskowska A., 1991, Sqsiedztwo kultur i trening we wzajemnosci, „Kultura i Spoleczen-
stwo” nr 4, s. 3-5.
Kloskowska A., 2005, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Knippschild R., Schmotz A., 2015, Seizing the Opportunities of European Integration?
Quality of Life and Cross Border Interrelations in the German-Polish Border Region,
[w:] Microcosm of European Integration. The German-Polish Border Regions in Trans-
formations, E. Opilowska, J. Roose (eds.), Baden-Baden: Nomos, s. 92-127.
Bibliografía
255
Kolejne zabytki odzyskujq urod2017, „Zgorzelec.eu”, http://zgorzelec.eu/images/stories/
aktualnosci/biuletyn/biuletyn_06_ 17.pdf [pobrano 03.09.2017].
Kommunalstatisticher Jahres- und Demografiebericht 2015. Zahlen, Daten und Fakten der
Stadt Frankfurt (Oder), Stadt Frankfurt (Oder): Der Oberbürgermeister.
Koncepcja strukturalna z dnia 05.05.1998 r., http://www.zgorzelec.eu/index.php?option^com_
content view=category8dd=3048dayout=blog Itemid=100165 [pobrano 17.05.2011].
Kozdras G., 2011, Badanie zgorzeleckie. O doborze pröby i jej strukturze spoleczno-de-
mograficznej, [w:] Zgorzelec jako miasto pograniczne w opiniach jego mieszkahcöw,
K. Dolinska, N. Niedzwiecka-Iwahczak (red.), Wroclaw: Gajt, s. 11-24.
KozeraB., 1999, „Obey” i „swöj”. Trzy refleksje rozumu nieinstrumentalnego, [w:] Inniswoi.
Studia zproblematyki etnicznej, D. Berlihska, K. Frysztacki (red.), Opole: Wydawnic-
two Instytut Sl^ski, s. 39-48.
Kulczynska K., 2010, The Gubin-Guben Transborder Urban Complex as an Arena Of Con-
sumer Behavior, “Bulletin of Geography. Socio-economic Series”, No. 14, s. 79-89.
Kulczynska K., 2013, Factors Controlling Consumer Behaviour in Frontier Towns, “Bulletin
of Geography. Socio-economic Series” 19, s. 45-60.
Kulczynska K., 2014, Miasta podzielone w Europie, „Studia Miejskie”, t. 15, s. 101-119.
Kurcz Z., 1999a, Pogranicza: modelowe euroregiony czy tereny tradycyjnej rywalizacji,
[w:] Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnic-
two Uniwersytetu Wroctawskiego, s. 9-23.
Kurcz Z., 1999b, Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza , [w:] Transgranicznosc w per-
spektywie socjologicznej, L. Goldyka, J. Leszkowicz Baczynski, L. Szczegöla, M. Zie-
lihska (red.), Zielona Gora: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 23-36.
Kurcz Z., 2003, Na historycznych pograniczach. Polacy na Wilehszczyznie, Niemcy na Opolsz~
czyznie, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej, 1.1, Teorie, studia, interpre~
taeje, M. Zielinska (red.), Zielona Gora: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 381-394.
Kurcz Z., 2006, Pogranicze polsko-niemieckie jako pogranicze spoleczne, „Zeszyty Niemco-
znawcze PISM” nr 2, s. 42-61.
Kurcz Z., 2008a, O sqsiedztwie ideologicznym i powszednim. Racjonalnosc i pragmatyzm
mieszkahcöw pogranicza polsko-niemieckiego, [w:] Spoleczehstwo pogranicza polsko-
-niemieckiego. Wyzwania i dylematy, red. R.B. Wozniak, Z. Stasieniuk, Szczecin: Eco
nomicus, s. 88-98.
Kurcz Z., 2008b, Przedmiot socjologii pogranicza w swietle polskich doswiadezeh, [w:] Pol-
skie pogranicza w procesie przemian, t. 1, Z. Kurcz (red.), Walbrzych: Wydawnictwo
WWSZiP, s. 19-27.
Kurcz Z., 2009a, Wst$p, [w:] Polskie transgranicza, Z. Kurcz, A. Sakson (red.), Wroclaw:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 7-8.
Kurcz Z., 2009 b, O transgraniczu i transgranicznosci, [w:] Polskie transgranicza, Z. Kurcz,
A. Sakson (red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 9-18.
Kurcz Z., 2011, Miasta europejskie na pograniczu polsko-niemieckim, [w:] Polskie Ziemie
Zachodnie, A. Michalak, A. Sakson, Z. Stasieniuk (red.), Poznan: Instytut Zachodni,
s. 239-262.
Kurcz Z., 2012, Powröt pograniezy. Entuzjazm, normalnosc, problemy, [w:] Polska poczqtku
XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne, K. Frysztacki, P. Sztompka (red.),
Warszawa: Polska Akademia Nauk, s. 461-482.
256
Cud pogranicza?
Kurcz Z., Opilowska E., 2015, Transgraniczne uczelnie na polskich pograniczach, [w:] Szkol-
nictwo wyzsze, uniwersytet, ksztalcenie akademickie w obliczu koniecznej zmiany: eks-
pertyza Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk, M.S. Szczepañski, K. Szafraniec,
A. Sliz (red.), Warszawa: PAN, s. 265-282.
Kurczewska J., 2003, Granica polsko-ukrainska (trzy spojrzenia teoretyczne), [w:] Transgra-
nicznosc w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, t. 1, M. Zieliñska
(red.), Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 35-63.
Kurczewska J., 2005a, Granice RP jako problem badawczy, [w:] Granice i pogranicza no-
wej Unii Europejskiej, M. Malikowski, D. Wojakowski (red.), Kraków: ZW Nomos,
s. 15-38.
Kurczewska J., 2005b, Granica niejedno ma imi?. Trzy podejscia teoretyczne, [w:] Granice
na pograniczach, J. Kurczewska, H. Bojar (red.), Warszawa: IFiS PAN, s. 365-396.
Kurczewska J., 2007, Pogranicza i granice wspólczesnej Polski - mapa problemów, [w:] Trans-
granicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza Polski w integrujqcej si? Euro-
pie, M. Zieliñska, B. Trzop, K. Lisowski (red.), Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo
Naukowe, s. 81-104.
Kwasniewicz W., 1999, Kilka uwag o teoretycznych aspektach badan transgranicznych,
[w:] Transgranicznosc wperspektywie socjologicznej. Kontynuacje, L. Goldyka (red.),
Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 75-89.
Kwiatkowski J., 1997, Komplementarnosc miast granicznych jako problem polityki, ksztal-
towania przestrzeni i socjologii, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej,
L. Goldyka, J. Leszkowicz-Baczyñski, L. Szczegóta, M. Zieliñska (red.), Zielona Góra:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 79-101.
Leszkowicz-Baczyñska Z., 2007, Zródla osiqgania powodzenia w zyciu i manifestacja sukce-
su w opiniach mieszkanców zachodniego pogranicza, [w:] Transgranicznosc wperspekty-
wie socjologicznej. Pogranicza Polski w integrujqcej sig Europie, M. Zieliñska, B. Trzop,
K. Lisowski (red.), Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 403-416.
Leszkowicz-Baczyñski J., 2014, Rynekpracy w Polsce i Niemczech zperspektywy pogranicza
obu krajów, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra
wspólczesnej Europy, M. Zieliñska (przew. komitetu redakcyjnego), Zielona Góra:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 339-355.
Lis A., 2008, Ku „nowemu3pograniczu: zagadnienia granicy i innosci w rozwazaniach nad
wspólczesnym pograniczem, „Pogranicze. Studia Spoleczne”, t. XIV, s. 31-49.
Lisiecki S., 1996, Slubice jako miasto pogranicza, [w:] Slubice 1945-1995, M. Rutowska
(red.), Slubice: Urz^d Miejski, s. 217-236.
Lisiecki S., 2009, O granicach naturalnych, politycznych, spolecznych i. granicach wglowie,
Poznañ: Wydawnictwo UAM.
Lisowski K., 2007, Lubuski Sondaz Spoleczny - zalozenia, cele iproblemy badan zachodniego
pogranicza, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza Polski
w integrujqcej si? Europie, M. Zieliñska, B. Trzop, K. Lisowski (red.), Zielona Góra,
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 349-353.
Lubas M., 2013, Róznorodnosc w dzialaniu. Antropología granic spolecznych niegdys i obec-
nie, [w:] Granice i pogranicza: panstw, grup, dyskursów. Perspektywa antropologiczna
i socjologiczna, G. Kubica, H. Rusek (red.), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu SI4-
skiego, s. 25-47.
Bibliografía
257
Lada A., 2013, Barometr Polska-Niemcy 2013. Wizerunek Niemiec i Niemcöw w polskim
spoleczehstwie po dziesigciu latach wspolnego czlonkostwa w Unii Europejskiej, War-
szawa: Instytut Spraw Publicznych/KAS.
Lada A., 2016, Barometr Polska-Niemcy 2016. Polacy i Niemcy o sobie nawzajem 25 latpo
podpisaniu Traktatu o dobrym sqsiedztwie i przyjaznej wspolpracy, Warszawa: Instytut
Spraw Publicznych/Bertelsmann Stiftung/Konrad Adenauer Stiftung.
Lada A., 2017, Fascynacja. Mitose. Przypadek. Niemieccy migranci w Polsce, Warszawa:
Instytut Spraw Publicznych.
Machaj L, 2000, Pogranicze [haslo], Encyklopedia socjologii, t. 3, W. Kwasniewicz (red.),
Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 125-128.
Machaj L, 2017, Empiryczny sens pogranicza jako zjawiska spoleczno-kulturowego, [w:] Pol-
skie pogranicza w procesie przemian, t. 4, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnictwo
Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 49-60.
Makaro J., 2007a, Gubin - miasto graniezne. Studium socjologiczne, Wroclaw: Wydawnic-
two Uniwersytetu Wroclawskiego.
Makaro J., 2007b, „Na kredowym [papierze] to i By tom ladny.” Miasto graniezne wyobra
zone napocztowce. Na przykladzie Zgorzelca, Gubina i Kostrzynay [w:] Spoleczenstwo
pogranicza polsko-niemieckiego. Wyzwania i dylematy, R.B. Wozniak, Z. Stasieniuk
(red.), Szczecin, Economicus, s. 99-107.
Makaro J., 2008, Od przygranieznego do ponadgranieznego sqsiedztwa. Na przykladzie
Gubina i Guben, [w:] Polskie pogranicza w procesie przemian, t. 1, Z. Kurcz (red.),
Walbrzych: Wydawnictwo WWSZiP, s. 125-141.
Makaro J., 2009, Euromiasto: atrakcyjny szyld czy urzeczywistnianie sig transgranieznej
rzeczywistosci?, [w:] Polskie transgranicza, Z. Kurcz, A. Sakson (red.), Wroclaw: Wy-
dawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 71-88.
Makaro J., 2011, Wspolpraca instytucjonalna Zgorzelca i Görlitzy [w:] Zgorzelec jako miasto
pograniezne w opiniach jego mieszkancöw, K. Dolinska, N. Niedzwiecka-Iwanczak
(red.), Wroclaw: Gajt, s. 25-45.
Matusewicz Z., 2007, Pogranicze w aspekeie polityeznym. Ograniczenia wspolpracy samo-
rzqdow terytorialnych Polski i Niemiec, [w:] Spoleczenstwo pogranicza polsko-niemiec-
kiego. Wyzwania i dylematy, R.B. Wozniak, Z. Stasieniuk (red.), Szczecin: Economicus,
s. 225-231.
Merton R.K., 1995, The Thomas Theorem and The Matthew Effect, „Social Forces” 74(2).
Mieszkania w Niemczech dla Polaköw za polowg czynszu, 2013, „Gazeta Lubuska” listo-
pad, http://www.gazetalubuska.pl/wiadomosci/slubice/art/7983881,mieszkania-w-
niemczech-dla-polakow-za-polowe-czynszu,id,t.html [pobrano 03.09.2017].
Milosz J., Kotula A., 2013, Polsko-niemieckie stosunki transgraniczney „Biuletyn Niemiecki”
nr 36, s. 7-25.
Misiak W., 1997, Zjawiska patologii spolecznej w miastach przygranicznych, [w:] Trans-
granieznose w perspektywie socjologicznej, L. Goldyka, J. Leszkowicz-Baczynski,
L. Szczegöla, M. Zielinska (red.), Zielona Gora: Lubuskie Towarzystwo Naukowe,
s. 117-128.
Misiak W., 2003, Funkcje granicy [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Teoriey
studia, interpretaeje, M. Zielinska (red.), t. 1, Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo
Naukowe, s. 65-82.
258
Cud pogranicza?
Musial-Karg M., 2009, Slubfurt i Gubien jako nowa jakosc kreowania miast podzielonych,
[w:] Pogranicze polsko-niemieckie po 2004 roku. Nowa jakosc sqsiedztwa?, J. Jariczak,
M. Musial-Karg (red.), Torun: Wydawnictwo Adam Marszalek, s. 238-261.
Newman D., Paasi A., 2013, Podzialy i sqsiedztwa w ponowoczesnym swiecie. Narracje
granic w geografii politycznej, tlum. B. Czepil, „Pogranicze. Polish Borderlands Stu-
dies” nr 1, s. 12-34.
Niedzwiecka-Iwañczak N., 2011, Transgranicznosc w praktykach mieszkanców Zgorzelca,
[w:] Zgorzelec jako miasto pograniczne w opiniach j ego mieszkanców, K. Dolinska,
N. Niedzwiecka-Iwañczak (red.), Wroclaw: Gajt, s. 47-71.
Nowicka E., 1991, Dystans wobec Niemców w spoleczenstwie Polskim, „Kultura i Spote-
czeñstwo” nr 4, s. 167-177.
Nowicka E., 1996, Wprowadzenie. Poznawanie swojskosci i obcosci, [w:] Inny - obey - wróg,
E. Nowicka, J. Nawrocki (red.), Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 7-28.
Nowicka E., todziñski S., 2001, Uprogu otwartego swiata, Kraków: ZW Nomos.
Opilowska E., 2009, Kontinuitäten und Brüche deutsch-polnischer Erinnerungskulturen.
Görlitz/Zgorzelec 1945-2006y Dresden: Neisse Verlag.
Opilowska E., 2014a, „The Miracle on the OderThe Opening of the Polish-German Border
in the 1970's and Its Impact on Polisch-German Relations in the Borderland, „East
Central Europe”, No. 41, 2-3, s. 204-222.
Opilowska E., 2014b, Transnarodowosc jako paradygmat badawezy w studiach nad pograni-
czem. Przyczynek do debaty, [w:] Polskiepogranicza wprocesieprzemian, t. 3, Z. Kurcz
(red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 23-36.
Opilowska E., 2014c, The Europeanization of the German-Polish Borderland, [w:] Living on
the Border. European Border Regions in Comparison: Overcoming Nationalistic Aspects
of Re-Nationalization?, K. Stoklosa, G. Besier (eds.), Routledge Studies in European
Modern History, New York-London: Routledge, s. 275-285.
Opilowska E., 2015a, Granica, [w:] Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemiec-
kiegOy A. Gall, J. Gr^bowiec, J. Kaliciñska, K. Koñczal, I. Surynt (red.), Wroclaw: Atut,
s. 201-212.
Opilowska E., 2015b, The Development of Cross-Border Cooperation in Europe. The Case
of Germany and Poland, [w:] Microcosm of European Integration. The German-Polish
Border Regions in Transformations, E. Opilowska, J. Roose (eds.), Baden-Baden: No-
mos, s. 32-48.
Opilowska E., Pfeiffer S., 2005, Görlitz-Zgorzelec. Zwei Seiten einer Stadt. Dwie strony
miastüy Dresden: Sächsische Zeitung.
Os^kowski C., Szczegóía H., 1999, Pogranicze polsko-niemieckie w okresie transformaeji
(1989-1997)y Zielona Góra: Wydawnictwo Wyzszej Szkoly Pedagogicznej im. Tade-
usza Kotarbinskiego.
Oswiadczenie ws. wspólnego marketingu z dnia 05.05.2000 r., http://www.zgorzelec.
eu/index.php?option=com_content view-category8nd=3048dayout=b!og Ite-
mid=100165 [pobrano 17.05.2011].
Pantkowski R., 1983, Przemiany w swiadomosci mieszkanców pogranicza PRL-NRD na
przykladzie miasta Gubina, Wroclaw, maszynopis pracy doktorskiej, Archiwum Uni-
wersytetu Wroclawskiego.
Pantkowski R., 1998, Gubin, Gubin: Poligrafía-Wydawnictwo.
Bibliografía
259
Patrzalek W, 1993, Uwarunkowania wspölpracy gospodarczej polsko-niemieckich miast
przygranicznychy [w:] Problemy spoleczno-gospodarcze miast pogranicza polsko-nie-
mieckiego, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego,
s. 23-39.
Pluta J-, 2011, Jakosc zycia a kwestia spolecznej partycypacji mieszkahcöw w sferze publicz-
nej miastay [w:] O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskosc i konflikty o przestrzen,
M. Nowak, R Plucinski (red.), Krakow: Korporacja Haiart, s. 223-237.
Pokojska J., 2017, Granice na pograniczu? Przypadek pogranicza polsko-slowackiego Sro-
mowce Nizne - Czerwony Klasztor, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Proklamacja Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz z dnia 05.05.1998 n, http://www.zgorze-
lec.eu/index.php?option=com_content view=category id=3048dayout=blog Ite-
mid= 100(165 [pobrano 17.05.2011].
Przedmiescie Ny$kiey 2009, Zgorzelec: Muzeum Luzyckie; Görlitz: Archiwum Miejskie.
Pyszczek G., 2006, Sqsiedztwo a lokalnosc. Wsftp do analizy teoretycznejy [w:] Oblicza
lokalnosci. Röznorodnosc miejsc i czasu, J. Kurczewska (red.), Warszawa: IFiS PAN,
s. 246-266.
Radni walczq o obwodnic$ Slubicy http://www.slubice24.pl/wiadomosci/aktualnosci/7521-
-rradniwalcza-o-obwodnice-slubic [pobrano 8.11.2017].
Romiszewska I., 1996, Gospodarkaf [w:] Slubice 1945-1995, M. Rutowska (red.), Slubice:
Urz^d Miejski, s. 115-172.
Roose J., 2010, Vergesellschaftung an Europas Binnengrenzen. Eine vergleichende Studie zu
den Bedingungen sozialer Integration, Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
Roose J., Kaden U., 2017, Three Perspectives in Borderland Research. How Borderland
Studies Could Exploit Its Potential, [w:] Advances in European Borderlands Studies,
E. Opilowska, J. Roose, Z. Kurcz (eds.), Baden-Baden: Nomos, s. 35-45.
Rutowska M., 1996, Zycie polityczne, spoleczne i religijne, [w:] Slubice 1945-1995, M. Ru-
towska (red.), Slubice: Urz^d Miejski, s. 59-90.
Sadowski A., 1992, Pogranicze. Studia spoleczne. Zarys problematyki, „Pogranicze. Studia
Spoleczne”, 1.1, s. 5-7.
Sadowski A., 1995, Socjologia pogranicza, [w:] Ludzie i instytucje. Stawanie sft ladu spo~
lecznego. Pamigtnik IX Ogölnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, E. Muszyhska, I. Pielak
(red.), Lublin: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii
Curie-Sklodowskiej, s.133-139
Sadowski A., 1996, Od miast przygranicznych do miasta pogranicza, „Pogranicze. Studia
Spoleczne”, t. V, s. 5-25.
Sadowski A., 2007, Przemiany transgranicza polsko-bialoruskiego w warunkach Unii Euro-
pejskiej, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza Polski w inte-
grujqcej sig Europie, M. Zielinska, B. Trzop, K. Lisowski (red.), Zielona Gora: Lubuskie
Towarzystwo Naukowe, s. 105-124.
Sadowski A., 2008, Pogranicze - pogranicznosc - tozsamosc pograniczna, „Pogranicze.
Studia Spoleczne” t. XIV, s. 17-30.
Sadowski A., 2014, Socjologia pogranicza w warunkach spoleczehstwa pluralistycznego,
[w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra wspölczesnej
Europy, M. Zielinska, B. Trzop (red.), Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe,
s. 103-121.
260
Cud pogranicza?
Sadowski A., 2017, Pogranicze jako obszar ijako miejsce, [w:] Polskiepogranicza wprocesie
przemian, t. 4, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego,
s. 61-76.
Sakson A. (red.), 2008, Slqzacy Kaszubi, Mazurzy i Warmiacy - migdzy polskosciq a nie-
mieckosciqy Poznan: Instytut Zachodni.
Schultz H., 1999, Robotnicy na pogranicza polsko-niemieckim w okresie realnego socjalizmu
i transformacjiy [w:] Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polsku Z. Kurcz (red.),
Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 99-118.
Schultz H., 2002, Twin Towns on the Border as Laboratories of European Integration, Frank-
furt (Oder): Frankfurter Institut für Transformationsstudien.
Schultz H., 2004, Trudne sqsiedztwo nad Odrq i Nysq, [w:] Polska - Niemcy. Pogranicze
kulturowe i etniczne, J. Kamocki (przew. komitetu redakcyjnego), Wroclaw-Poznah:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wroclawski, Wydawnictwo Poznan-
skie, s. 25-38.
Simmel G., 2006, Obey, [w:] G. Simmel, Most i drzwi. Wybör esejöwy przel. M. Lukasiewicz,
Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 204-212.
Statistischer Jahresbericht 2000. Kreisfreie Stadt Görlitz, 2000, Görlitz: Stadtverwaltung
Görlitz, Haupt- und Personalamt - Kommunale Statistikstelle.
Statistisches Jahrbuch 2001, 2002, 2003, 2004/2005, 2007/2008, 2015, Stadt Görlitz: der
Oberbürgermeister, Kommunale Statistikstelle.
Sterbling A., 2014, Subiektywne i obiektywne aspekty przest^pczosci na niemiecko-polskim
pograniczu, [w:] Polskie pogranicza wprocesie przemian, t. 3, Z. Kurcz (red.), Wroclaw:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 185-197.
Stoklosa K., 2002, Granica na Odrze i Nysie w swiadomosci mieszkahcöw Gubina i Guben
(1945-1995), [w:] Wybrane problemy zycia spolecznego na pograniczach, Z. Kurcz
(red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego, s. 79-95.
Stoklosa K., 2003, Grenzstädte in Ostmitteleuropa. Guben und Gubin 1945-1995, Berlin:
Berliner Wissenschafts-Verlag GmbH.
Straczuk J., 2006, Kulturowe zröznicowanie pogranicza - koncepcje badaweze, [w:] Oblicza
lokalnosci. Röznorodnosc miejsc czasu, J. Kurczewska (red.), Warszawa: IFiS PAN,
s. 145-163.
Strategia rozwoju miasta Gubina 2006-2013, http://bip.gubin.pl/45/75/Startegia_rozwo-
ju_miasta_Gubina_2006-2013/# [pobrano 10.07.2017].
Suchocka R., 2003, Widnokrqg spoleczny a przekraczanie granic, [w:] Transgranicznosc
w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretaeje, t. 1, M. Zielihska (red.),
Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 83-98.
Szahaj A., 2010, £ pluribus unum? Dylematy wielokulturowosci i politycznej poprawnosci,
Krakow: Universitas.
Szczepanski M., 1999, Region pogranicza kulturowego w perspektywie socjologicznej: przy-
padek Görnego Slqska, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej, L. Goldyka,
J. Leszkowicz-Baczynski, L. Szczegöla, M. Zielihska (red.), Zielona Göra: Lubuskie
Towarzystwo Naukowe, s. 11-22.
Szekely A., 2007, Multicultural Challenges in the Cross-Border Twin City of Komdrom/
Komarno (SK/HU)y [w:] European Multiculturalism as a Challenge - Policies, Successes
and Failures, W. Janicki (ed.), Lublin: UMCS, s. 209-220.
Bibliografía
261
Sliz A., Szczepahski M., 2017, Upper Silesia, the Region of Cultural Borderland, [w:] Advan-
ces in European Borderlands Studies, E. Opilowska, J. Roose, Z. Kurcz (eds.) Baden-
-Baden: Nomos, s. 295-305.
Trenkner J., 2003, Podwöjnie przegrani, „Tygodnik Powszechny” listopad, https://www.
tygodnikpowszechny.pl/podwojnie-przegrani-123261 [pobrano 09.10.2017].
Trosiak C., 1999, Procesy ksztaltujqce pogranicze polsko-niemieckie po drugiej wojnie swia-
towej (lata 1944-1995), Poznan: Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM.
Trzop B., 2006, Projekt Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz - wizja rozwoju do 2030 roku,
[w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Nowe pogranicza?, Z. Leszko-
wicz-Baczyriska (red.), Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 307-317.
Trzop B., 2012, Bliskosc granicy a kontakty Lubuszan z niemieckimi sqsiadami, [w:] Lubu-
szanie w pierwszej dekadzie XXI wieku. Portret socjologiczny, Z. Leszkowicz-Baczyn-
ska, D. Szaban (red.), Zielona Göra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 159-169.
Trzop B„ Zielinska M., 2007, Skqd przybylismy? Migracyjna przeszlosc mieszkahcow woje-
wodztwa lubuskiego, [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej. Pogranicza
Polski w integrujqcej si$ Europie, M. Zielinska, B. Trzop, K. Lisowski (red.), Zielona
Göra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 375-401.
Turowski S., 2010, Gubinianie 775, Gubin, nakl. autora.
Uchwala nr IV.32.2015 Rady Miejskiej w Gubinie z dnia 20 marca 2015 roku w sprawie:
powolania komsji doraznej ds. Euromiasta Gubin-Guben, http://bip.gubin.pl/system/
obj/506855_uchwalaJV.32.2015.pdf [pobrano 10.07.2017].
Uchwala Nr XV/277/2012 Rady Miejskiej w Slubicach z dnia 11 grudnia 2012 r. w spra-
wie wspölnej marki nadrzgdnej miast Slubice i Frankfurt nad Odrq, https://www.
google.pl/url? sa=t rct=j q= esrc=s source=web cd= 1 cad=rja uact=8 ved=
0ahUKEwjimZ7anv3ZAhXBjCwKHXyJBBcQFggnMAA url=:http%3A%2F%2Fb
ip.slubice.pl%2F%3Fp%3Ddocument%26action%3Dsave%26id%3D7046%26bar_
id%3D54468oisg=AOvVawl5Bc-Ds2Qiw7JNcD02jxrN [pobrano 10.07.2017]
Vertovec S., 2012, Transnarodowosc, przel. I. Kalbon, Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellonskiego.
Warminska K., 2013, Koncepcja granicy w dyskursie tozsamosciowym, [w:] Granice i pogra-
nicza: pahstw, grup, dyskursöw. Perspektywa antropologiczna i socjologiczna, G. Kubi-
ca, H. Rusek (red.), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Sl^skiego, s. 49-64.
Wastl-Walter D. (ed.), 2011, The Ashgate Research Companion to Border Studies, Farnham:
Ashgate.
Wedel J. von, 2009, Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej jako symptom stanu projektu
„pahstwo narodowen, [w:] Pogranicze polsko-niemieckie po 2004 roku. Nowa jakosc
sqsiedztwa?, J. Janczak, M. Musial-Karg (red.), Torun: Wydawnictwo Adam Marsza-
lek, s. 27-41.
Weger T, 2007, Görlitz i Zgorzelec po 1945 roku, [w:] Transgraniczna wspölpraca w dziedzi-
nie oswiaty. Model realizowany przez Zgorzelec-Görlitz, K. Zakrzewska, M. Kaminski,
A. Sliwinska (red.), Jelenia Göra: Wydawnictwo Ad Rem, s. 25-37.
Wilke H., 2007, Miasto Görlitz przedstawia sig, [w:] Odbudowa i rewitalizacja starych miast,
A. Billert (red.), Luban: Gmina Miejska Luban, s. 103-110.
Wodecka D., 2017, Prof Przemyslaw Czaplihski: Albo si$ porozumiemy, albo czeka nas stan
wojenny, „Gazeta Wyborcza”, 21 kwietnia 2017.
262
Cud pogranicza?
Wojakowski D., 2005, Swojskosc i obcosc na pograniczu - Strategie inter prelacyjne granic
grupowych, [w:] Granice na pograniczachy J. Kurczewska, H. Bojar (red.), Warszawa
IFiS: PAN, s. 37-65.
Wojakowski D., 2007a, Poza socjologigpogranicza: wposzukiwaniu nowych ujfc teoretycz-
nych dla zjawisk pogranicznoscu [w:] Transgranicznosc w perspektywie socjologicznej.
Pogranicza Polski w integrujqcej sig Europie, M. Zielinska, B. Trzop, K. Lisowski (red.),
Zielona Gora: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 29-47.
Wojakowski D., 2007b, Swojskosc i obcosc w zmieniajqcej si$ Polsce, Warszawa: IFiS PAN.
Wojakowski D., 2013a, Klopoty zpograniczem. Socjologia wobec tradycji i ponowoczesnosci,
„Zeszyty Naukowe Politechniki Sk|skiej”, z. 65., s. 419-431.
Wojakowski D., 2013b, Transgresja lokalnosci jako wynik migracji na obszarze pogranicza,
„Studia Migracyjne” nr 1, s. 129-145.
Wojakowski D., 2017, Slowacja w narracjach przedstawicieli elit lokalnych na pograniczu,
[w:] Sqsiedztwa III RP - Slowacja. Zagadnienia spoleczne, M. D^bicki, J. Makaro (red.),
Wroclaw: Gajt, s. 166-184.
Wojciechowski K., 2000, Moi kochani Niemcyy Gdansk: Mefisto Editions.
Wolk Z., 2003, Idea Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz, [w:] Transgranicznosc w perspekty-
wie socjologicznej. Komunikaty i komentarze, t. 2, M. Zielinska (red.), Zielona Gora:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe, s. 11 -22.
Woycicki K., 2012, Dom nad Nysq. Zgorzelec i Görlitz 1945-1989. Kronika Wydarzen,
Görlitz-Zgorzelec-Wroclaw: Gajt.
Wspölna strategia rozwoju Europa-miasta Zgorzelec/Görlitz z dnia 8 maja 2009y http://bip.
um-zgorzelec.dolnyslask.pl/dokument,iddok,102,idmp,51,r,r [pobrano 10.07.2017].
Wspölne Oswiadczenie miast Zgorzelec i Görlitz w sprawie opracowania i realizacji projektu
„Park Mostow”y 05 maja 2003, http://www.zgorzelec.eu/index.php?option=com_con-
tent view=category id=304 layout=blog ltemid= 100165 [pobrano 10.07.2017].
Zenderowski R., Brzezinska M., 2014, Miasta podzielone granicq panstwowq w nowych
pahstwach czlonkowskich UE: od separacji do integracjU „Pogranicze. Polish Border-
lands Studies”, t. 2, nr 2, s. 164-183.
Zieh F., 2014, Specyfika czesko-polskiego pogranicza na ziemi hluczyhskiej, [w:] Polskie
pogranicza w procesie przemian, t. 3, Z. Kurcz (red.), Wroclaw: Wydawnictwo Uni-
wersytetu Wroclawskiego, s. 67-79.
Ziölkowski M., 1991, Wspölnota przestrzeni i odmiennosc tradycji - sqsiedzkie kultury
etniezne, „Kultura i Spoleczenstwo” nr 4, s. 59-69.
Zipser T., Ladysz J., 2014, Podstawy teoretyezne modelowania rozwoju transgranicznych
systemöw osadniezyeh, „Studia i Prace WNEiZ” nr 37, s. 167-176.
Znaniecki E, 1990, Studia nad antagonizmem do obcychy [w:] Wspölczesne narodyy War-
szawa: Pahstwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 265-358.
Zak G., Myka R., 2008, 13 mgnieh Zgorzelcay Jelenia Gora: Wydawnictwo Ad Rem.
Zygulski K., 1958, Repatrianci jako pracownicy przemyslowU „Kultura i Spoleczenstwo”
nr 1, s. 150-164.
Zygulski K., 1961, Z badah nad procesami adaptaeji i integraeji spolecznej repatriantowy
[w:] Tworzenie sig nowego spoleczehstwa na Ziemiach Zachodnich. Szkice i materialy
z badah socjologicznych w wojewödztwie zielonogörskimy Z. Dulczewski (red.), Poznan:
Instytut Zachodni, s. 181-232.
Indeks nazwisk
Alexander J.C. 98
Allport G. 188
Alvarez R.R. 74
Asher A.D. 12-13, 26, 70, 144, 146, 158
Babinski G. 75-77, 81-84, 87-88, 92, 96,
147
Baczyhska E. 149
Balawajder G. 91
Balibar E. 77
Bartczak B. 69
Barth E 79, 84, 93, 96-97
Beck U. 57, 60
Bell D. 11
Bielawska A. 70
Bienek H. 78
Billert A. 48-49
Billig M. 143
Blaszczyk M. 17, 36, 38-39
Boguszewski S. 20
Boski R 120
Brencz A. 27, 29, 31, 44
Brick G. 11
Brzezihska M. 11, 25, 57, 126
Bucholc M. 98
Buchowski M. 96-97
Buczko J. 62, 64
Burdosz R. 28
Burszta WJ. 92-94
Buursink}. 57
Callis A.S. 78
Chlebowczyk J. 84
Ciok S. 26
Collier G. 74
Czaplihski P. 68
Dçbicki M. 62, 102, 104, 175-176, 201,
203
Dolihska K. 58, 61, 77, 88-90, 94, 98-
100, 102,104,114,118,128,156,173,
191,201,208
Dolihski W. 10, 60, 173, 175-176, 201,
203
Dolzblasz S. 57, 60, 70
Donnan EL 74, 77-78, 84, 91, 93-96
Dreszer K. 70
Ernste EL 7, 72
Faist T. 9, 77, 93
Fechner M. 30
Ferguson J. 76-77, 84
Firlej ET. 34-35
Fischer R. 28
Goldyka L. 10, 40, 75, 80
Golka M. 78-79, 88, 91-92, 97, 99
Grablewska A. 62, 68, 69
Grande E. 57, 60
Grekowa M. 104
Gude S. 114
Gupta A. 76-77, 84
270
Cud pogranicza?
Haffner R 25-26, 35, 39, 55, 70-72
Hagen D. 114
Halicka B. 29
Hartmann K. 7, 65
Haselsberger B. 95
Hirschausen B. 83
Hlond A. 28
Horn J. 62
Houtum H. van 7, 72
Hubbard R 11
Jajesniak-Quast D. 14, 38, 154
Janczak J. 9, 58
Jaroszewska E. 119
Jayne M. 11
Kaczmarek J. 17, 27, 31, 44, 55, 57, 67,
69, 103, 105
Kaczmarek T. 59
Kalinowski L. 51
Klatt M. 81
Kloskowska A. 75, 78, 84, 102, 104
Knippschild R. 113
König R. 105
Kotula A. 7
Kozdras G. 16-17
Kozera B. 99
Kulczyriska K. 11, 44, 158
Kurcz Z. 40, 42-43, 51, 58, 61, 70-71,
74, 77, 79-81, 85-88, 102-103, 106,
112, 134, 144
Kurczewska J. 73, 85, 91-92, 94, 100-101
Kwasniewicz W. 73, 82-83, 88-89, 147
Kwiatkowski J. 151
Kwiecihski Z. 79
Kwilecki A. 43
Leszkowicz-Baczynska Z. 81, 155
Leszkowicz-Baczyhski J. 81
Lis A. 93-94
Lisiecki S. 36-38, 94, 96
Lisowski K. 81
Lubas M. 96, 98
Laboda M. 28
Lada A. 142, 175,183, 190-191,201-202
Ladysz J. 56, 58, 134
Lodziriski S. 97, 99
Lopuszanski J. 103
Machaj L 73, 75, 85
Makaro J. 11, 28-30, 33, 35, 37, 39, 42,
50, 55, 61, 66-68, 77, 88-90, 94, 99,
102, 104-105, 114, 156, 175
Matusewicz Z. 59
Merton R.K. 97
Milosz J. 7
Misiak W. 92, 149
Musial-Karg M. 41
Myka R. 8
Newman D. 30, 81, 91, 93-96
Niedzwiecka-Iwanczak N. 58, 61, 77,
88-90, 94,98, 100, 114,116, 118, 156,
173, 191,201,208
Nowicka E. 97, 99, 106
OlschowskyH. 12
Opilowska E. 14, 25, 30, 34-39, 51, 56-
57, 60-61, 70, 114, 143
Osçkowski C. 30, 61, 66
Paasi A. 30, 81, 91, 93-96
Pantkowski R. 17, 27, 31, 37-38, 42, 44
Patrzalek W. 53
Pfeiffer S. 38, 56
Pieck W. 30
Pluta J. 124, 133
Pokojska J. 142
PyszczekG* 104-105, 172
Quiel G. 69
Romiszewska I. 28, 31
Roose J. 9, 114, 119-120
Rutowska M. 17, 27-29, 31, 44
Indeks nazwisk
271
Sadowski A. 10, 74-77, 82-83, 85, 87-89
Sakson A. 84
Schmolz A. 113
Scholz F. 28
Schultz H. 10, 25-26, 37, 42, 55, 105-
106, 116, 133, 137, 143-144, 148-
149, 151, 156, 206
Simmel G. 98
Sk^pska G. 114
Skubiszewski K. 103
Stasieniuk Z. 114
Sterbling A. 149
Stoklosa K. 14, 20-21, 38-39, 114, 151,
154
Stoll R. 28
Straczuk J. 84
Suchocka R. 100-101
Szaban D. 155
Szahaj A. 97
Szczególa H. 30, 61, 66
Szczepañski M. 78-79, 83-84, 114
Szekely A. 11
Trenkner J. 7
TrosiakC. 31, 35, 44
Trzop B. 64, 81, 89, 155
Turner F.J. 79
Turowski S. 8
Vertovec S. 77, 93
Warmiñska K. 100
Wastl-Walter D. 81
Weger X 27
Wilke H. 49
Wilson T.M. 74, 77-78, 84, 91, 93-96
Witkowski L. 79
Wodecka D. 68
Woidke D. 12
Wojakowski D. 77, 79, 84-85, 88, 95-97,
100, 102, 104-105
Wojciechowski K. 146
Wolk Z. 28, 33, 63, 89
Wóycicki K. 14, 17,27, 29-31, 34, 37-39,
44, 49
Zagozdzon A. 34
Zenderowski R. 11, 25, 57, 126
Zieh E 57
Zieliñska M. 81
Ziólkowski M. 104
Zipser X 56, 58, 134
Znaniecki F. 98
Zak G. 8
Zurko J. 173
Zygulski K. 33
Zusammenfassung
Die Vielzahl der theoretischen Ausrichtungen und Bezeichnungen der Stadt, über die
bisher in der Fachliteratur zu diesem Thema berichtet wurde, reichen aus, um auf die
Schwierigkeiten der Beschreibung der geteilten Städte in ihrer ganzen Komplexität
aufmerksam zu machen. Das Buch konzentriert sich auf drei geteilte Städtepaare an
der deutsch-polnischen Grenze: Zgorzelec-Görlitz, Gubin-Guben, Stubice-Frankfurt
(O). Diese Städte entstanden durch die Errichtung einer neuen Grenze zwischen
Polen und seinem westlichen Nachbarn nach dem Zweiten Weltkrieg und haben bis
heute einen Wandel erfahren, der sich in mehreren Etappen zusammenfassen lässt.
Tabelle: Entwicklungsstadien der geteilten Städte mit der Charakterisierung der ge-
sellschaftlichen Kontakte
persönlich sachlich massiv vereinzelt autotelisch instrumenteil einschränkungsfrei mit Einschränkungen Privatsphäre in Öffentlichkeit
an der Grenze liegende ¿1? Stadium 1 X X X X X X
Stadt
lÉfc| Stadium !i X X X X X Fassadenstadium
|jj/? j Stadium III X X X X X X X
fl33||3 Stadium IV X X X X X X X X
ÉBBIp| Stadium V X X X
¡Iplpfl Stadium VI X X X X X X X X Institutionelles
Stadium
grenzüberschreitende sHstadjumVM X X X X X X X X Gesellschaftliches
Stadt MM Stadium
Quelle: Dolihska, Makaro, Niedzwiecka-Iwanczak (2016: 368)
274
Cud pogranicza?
Der in Städten durch sieben Jahrzehnte stattfindende Prozess betrachten wir als
die Umwandlung von der an der Grenze liegenden Stadt in grenzüberschreitende
Stadt, was hauptsächlich durch die Art der sozialen Kontakte bestimmt wird.
Dem Ansatz von D. Asher folgend schlagen wir vor, eine doppelte Sichtweise auf
die (Doppel)Stadt anzunehmen: „As a location where what it means to be “European”
is negotiated and contested through everyday cross-border practices and interactions,
I see the transnational space of [divided townsj as a microcosm for transformations
that are occurring throughout Europe in response to the expansion of the EU s powers
and institutions” (Asher 2005b: 28).
Die vorliegende Arbeit hat einen theoretisch-empirischen Charakter. Die Re-
flexion über das Grenzland als theoretische Kategorie basiert auf drei Phänomenen,
man könnte sagen, Erwägungen, zu denen die einzelnen Forscher in ihren Arbeiten
Stellung nehmen: die Auseinandersetzung mit dem Territorium, den Grenzen und
den soziokulturellen Kontakten zwischen den verschiedenen Gemeinschaften, die dort
existieren. Die erste Frage betrifft den Aspekt, ob das Grenzland territorial ist bzw. sein
muss oder ob die Beziehung zum Territorium symbolisch oder Undefiniert bleiben
kann. Wir halten es für sinnvoll zu verstehen, wo der Verweis auf das Territorium (an
das eine Person/Gruppe dauerhaft gebunden ist) eine notwendige Voraussetzung für
die Berücksichtigung des Grenzlandes ist. Die weitere Frage - ob das Grenzland mit
dem Vorhandensein einer Staatsgrenze verbunden ist - wird wie folgt beantwortet: Die
Staatsgrenze ist weder eine notwendige noch eine hinreichende Voraussetzung für die
Existenz des Grenzlandes. Es ist aber für die Situation an der deutschen-polnischen
Grenze (zusammen mit ihren Eigenschaften, wie politisch bedingte Durchlässigkeit
und Offenheit) von zentraler Bedeutung für die Gestaltung des sozialen Grenzlandes
(was jedoch seine Dauerhaftigkeit nicht garantiert, da die Form der Grenze modifiziert
werden kann). Das Grenzland ist jedoch aufgrund der für sie konstitutiven Koexistenz
verschiedener Kulturen (was sich bereits auf das dritte Dilemma bezieht) durch eine
Vielzahl/spezifische Dichte von Grenzen mit soziokulturellem Charakter gekenn-
zeichnet. Nichtdestotrotz die Koexistenz von verschiedenen Gemeinschaften (in der
Wahrnehmung und im Bewusstsein ihrer Mitglieder) reicht jedoch nicht aus, um
von einem Grenzland sprechen zu dürfen. Es ist unentbehrlich, dass diese Mitglieder
(permanente) interkulturelle Kontakte knüpfen - Begegnungen und Zusammentreffen
initiieren (um unterschiedliche Bedürfnisse durch die nützliche Präsenz des Anderen
zu befriedigen), also Praktiken, bei denen die Grenze vorhanden ist, nicht unbedingt
„im Hintergrund“. Es wurde dabei angenommen, dass staatliche und soziokulturelle
Grenzen, die von den Bewohnern der an der polnisch-deutschen Grenze gelegenen
Städte als Teil des Alltagslebens erlebt werden, zu subjektiv bestimmt und definierten
Konstrukten werden. Dies bestreitet offensichtlich nicht die Realität der Staatsgrenze,
oft auf eine andere Weise als dies in der institutioneilen Dimension getan wird. Durch
diese Annahme ist es möglich, diese Konstrukte mit den Augen der Bewohner selbst
zu analysieren und zu beschreiben - die Sichtbarkeit/Wahrnehmbarkeit von Gren-
zen, ihnen zugewiesene Bedeutungen, Aktivitäten, die sich nicht nur aus ihrer Ni-
vellierung, Überquerung, sondern auch (Re-)Konstruktion ergeben. In einer solchen
Anordnung achten wir auf die Bedeutung der Prozesse, die den Raum als „eigenen“
Zusammenfassung
275
und „ nicht eigenen“ definieren und die ethnisch Anderen als „eigene“, „andere“ und
„fremde“ zu betrachten. Das ist von den konstituierenden Merkmalen abhängig, die
Unterschiede und Auswirkungen, die die Anderen mit sich bringen (mit besonderer
Betonung auf das Gefühl der Bedrohung), schaffen. Diese Prozesse, die von Dynamik
und Kontextualität geprägt sind, finden unter besonderen Bedingungen statt - Nähe
und Zugänglichkeit ethnischer Vielfalt. Dies führte uns zum Versuch, das Konzept
der lokalen Nachbarschaft zu übernehmen, um die nationale Nachbarschaft an der
Grenze zu beschreiben - angesichts des Mikrobereichs, in dem die deutsch-polnischen
Direktkontakte stattfinden und beobachtet werden können. Von besonderer Bedeu-
tung ist dabei die Wahrnehmung und Beschreibung des Nachbarn nicht allgemein,
sondern anhand seiner spezifischen Merkmale, die in den täglichen Beziehungen zu
ihm sichtbar und zugleich erfahrbar sind. Die theoretischen Entscheidungen betra-
fen direkt die Erforschung und Analyse der Realität eines bestimmten geografischen
Raumes geteilter Städte. Ihr Ziel war es, das Stadium des Wandels der an der Grenze
liegenden Städte in grenzüberschreitende Städte zu bestimmen. In diesem Zusammen-
hang wurden institutioneile Handlungen und gesellschaftliche Prozesse, die sich aus
der Durchlässigkeit der Staatsgrenze ergeben, als wichtig erachtet. Es war besonders
wichtig, den Bewusstseinszustand der Bewohner hinsichtlich der Nähe/Funktion ge-
teilter Städte, der Größe und Qualität der Diversifizierung der grenzüberschreitenden
Praktiken der Bewohner, der Art und Weise der Wahrnehmung des Nachbarn und
der Nachbarschaft in einer mikrosozialen Perspektive zu bestimmen. Somit wollten
wir aufzeigen, in welchem Stadium der Entwicklung des sozialen Grenzlandes sich
die geteilten Städte befinden und den Unterschied (als Ergebnis einer günstigen Lage
an der Grenze) zwischen ihnen und der weiteren Grenzgebiete bezeichnen.
Die Ergebnisse der im Buch ausführlich vorgestellten Forschungen in Zgorzelec
(2010), Gubin (2012) und Slubice (2015) berechtigen zu bestimmten Verallgemeine-
rungen. Unter Berücksichtigung der grenzüberschreitenden Tätigkeit der Bewohner
geteilter Städte und der allgemein positiven Wahrnehmung des deutschen Nachbarn
kann man von einer Nachbarschaft sprechen, die mehr auf eigenen Erfahrungen
(aposteriori) als auf Stereotypen (apriori) beruht, und von einer gemeinsamen und zu-
gleich prozessualen Nachbarschaft - angefangen bei der gegenseitigen Erkennbarkeit
(als Folge des Erlernens eines Nachbarn nicht nur während des Aufenthalts auf der
deutschen Seite geteilter Städte, sondern auch während des Aufenthalts der deutschen
Nachbarn in polnischen Teilen, schließlich werden sie oft im einheimischen Raum
der Untersuchten gesehen) bis hin zu sozialen Beziehungen; Dies wird zweifellos
erleichtert durch die erkenntnisbezogene Verfügbarkeit der Görlitzer, Gubener und
Frankfurter, die Attraktivität ihrer selbst und ihrer Städte (gemessen an unterschied-
lichen Merkmalen - von instrumental bis autotelisch) und ihre Bereitschaft, soziale
und physische Grenzen zu überschreiten und damit die potentiellen Grenzen der Ge-
meinschaft, d.h. der Städte selbst und ihrer Bewohner zu zeichnen. Die Nachbarschaft
in geteilten Städten ist sicherlich in dem Sinne nicht „schwach“, dass sie sich nur auf
die räumliche Dimension beschränkt. Sie entwickelt sich zu einer „starken“ Nachbar-
schaft, in der Deutsche im räumlichen Sinne nah sind und im sozialen Sinne immer
näher werden. Dies wird dadurch begünstigt, dass sich in der deklarierten Haltung
276
Cud pogranicza?
gegenüber dem deutschen Nachbarn keine Argumente finden, die beweisen könnten,
dass sie den Befragten „fremd“ sind. Daran ändert auch nichts der Hinweis auf den
„menschlichen Faktor“ als Hauptnachteil des Lebens in deutschen Städten, denn
Deutsche sind nämlich erkennbar, voraussehbar, nicht als Feind gekennzeichnet, also
stellen sie keine Bedrohung dar; sie sind ist „vertraute“ Deutsche, „vertraute Andere“
(Dolinska, Niediwiecka-Iwanczak 2017) und als solche sind sie für die Befragten in
verschiedenen Zusammenhängen (institutionell, aber auch sozial) von Bedeutung.
Dies ist besonders wichtig im Zusammenhang mit den Überlegungen zum Wandel
geteilter Städte. Ausschlaggebend für eine positive Interpretation der Grenzstädte
durch ihre Bewohner und gleichzeitig für den Aufbau des sozialen Grenzlands im
Mikrokosmos, für den wir die geteilten Städte halten, sind die interkulturelle Kom-
petenzen (abgesehen von der offensichtlichen Tatsache des Überschreitens der pol-
nisch-deutschen Grenze, die eine notwendige, aber nicht hinreichende Bedingung ist)
am wichtigsten, mit einer besonderen Rolle der Sprachkompetenz, der Freunde und
Familie in Deutschland, der kooperativen Praktiken (was sich real in den Wissensres-
sourcen über die Nachbarn, Erfahrungen mit ihnen und der emotionalen Einstellung
zu ihnen widerspiegelt). Das sind demnach Eigenschaften, die ihre Besitzer für andere
öffnen und es leichter machen, Grenzen zu überschreiten, vor allem jene „in ihren
Köpfen“, um in die Welt des Anderen einzutreten. Gleichzeitig sind es Ressourcen,
die das Entstehen des sozialen Grenzlandes fördern, aber auch, und das muss betont
werden, das geografische und soziale Grenzland selbst fördert die Produktion und
Verbreitung dieser Kompetenzen.
Unsere Untersuchungen geben uns die Grundlagen, über das fortgeschrittenen
Stadium des Prozesses der Entstehung des sozialen Grenzlands in geteilten Städten und
nicht im gesamten Gebiet an der deutsch-polnischen Grenze zu sprechen. Wir glauben,
dass dieses Grenzland einen punktuellen Charakter hat, was sich sowohl auf seine geo-
graphische als auch auf seine soziale Dimension bezieht. Ein genauerer Blick auf unsere
Befragten erlaubt uns, die innere Vielfalt der Bewohner aufgrund ihrer Ressourcen und
Möglichkeiten, die für das “Leben an der Grenze” wichtig sind, aufzuzeigen.
Der erwähnte punktuelle Charakter ändert nicht daran, dass die Doppelstädte als
räumlich begrenztes Gebiet, man könnte sagen als Mikrokosmos (mit konzentrierten
Ressourcen und Anziehungspunkten) zu einem Schauplatz verstärkter grenzüber-
schreitender Aktivitäten werden. Die Pfade trampeln über die Grenzen hinweg erfolgt
nicht im luftleeren Raum, sondern unter und mit Beteiligung der deutschen Nach-
barn, und einige der Praktiken sind direkt auf den Kontakt mit ihnen ausgerichtet,
motiviert durch die Notwendigkeit, sich zu treffen und die Sozialbeziehunegen zu
erhalten. Die Trampelpfade entstehen auch in anderer Richtung.
In geteilten Städten, an einem bestimmten Ort gibt es grenzüberschreitende Räu-
me, die durch Beziehungsnetzwerke gebildet werden. Das wird durch den beschrie-
benen Prozess, das institutionelle Potenzial (mit einer durchlässigen Grenze ohne
Barrieren) und die soziale Kapazität (mit Akteuren, die überindividuell Zusammenar-
beiten) ermöglicht und unterstützt. Und dieser Kontext und diese Akteure bewirken
den Wunder der Normalität in geteilten Städten.
Przelozyl Roman Opiiowski |
| any_adam_object | 1 |
| author | Dolińska, Kamilla Makaro, Julita Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia |
| author_GND | (DE-588)1163276936 (DE-588)13412040X (DE-588)1135219915 |
| author_facet | Dolińska, Kamilla Makaro, Julita Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia |
| author_role | aut aut aut |
| author_sort | Dolińska, Kamilla |
| author_variant | k d kd j m jm n n i nni |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV045151507 |
| classification_rvk | NZ 14840 |
| ctrlnum | (OCoLC)1050636736 (DE-599)DNB1162643064 |
| dewey-full | 303.482430438 |
| dewey-hundreds | 300 - Social sciences |
| dewey-ones | 303 - Social processes |
| dewey-raw | 303.482430438 |
| dewey-search | 303.482430438 |
| dewey-sort | 3303.482430438 |
| dewey-tens | 300 - Social sciences |
| discipline | Soziologie Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV045151507</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190320</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">180827s2018 pl |||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">18,A32</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">1162643064</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788376884837</subfield><subfield code="c">Broschur</subfield><subfield code="9">978-83-7688-483-7</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1050636736</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)DNB1162643064</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">pl</subfield><subfield code="c">XA-PL</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="082" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">303.482430438</subfield><subfield code="2">23/ger</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NZ 14840</subfield><subfield code="0">(DE-625)132597:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Dolińska, Kamilla</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1163276936</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Cud pogranicza?</subfield><subfield code="b">zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych</subfield><subfield code="c">Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Kraków</subfield><subfield code="b">Nomos</subfield><subfield code="c">2018</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">276 Seiten</subfield><subfield code="b">Diagramme, Pläne</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in deutscher Sprache</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Interaktion</subfield><subfield code="0">(DE-588)4027266-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Grenzstadt</subfield><subfield code="0">(DE-588)4158154-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Nachbarschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041030-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Alltag</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001307-8</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Görlitz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4021441-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Gubin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094201-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Guben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094200-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zgorzelec</subfield><subfield code="0">(DE-588)4023957-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Słubice</subfield><subfield code="0">(DE-588)4093155-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Frankfurt (Oder)</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018122-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Zgorzelec</subfield><subfield code="0">(DE-588)4023957-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Görlitz</subfield><subfield code="0">(DE-588)4021441-2</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Gubin</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094201-6</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Guben</subfield><subfield code="0">(DE-588)4094200-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Słubice</subfield><subfield code="0">(DE-588)4093155-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Frankfurt (Oder)</subfield><subfield code="0">(DE-588)4018122-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Grenzstadt</subfield><subfield code="0">(DE-588)4158154-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Nachbarschaft</subfield><subfield code="0">(DE-588)4041030-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="8"><subfield code="a">Interaktion</subfield><subfield code="0">(DE-588)4027266-7</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="9"><subfield code="a">Alltag</subfield><subfield code="0">(DE-588)4001307-8</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Makaro, Julita</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)13412040X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1135219915</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">B:DE-101</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://d-nb.info/1162643064/04</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">306.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">090512</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030541178</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Görlitz (DE-588)4021441-2 gnd Gubin (DE-588)4094201-6 gnd Guben (DE-588)4094200-4 gnd Zgorzelec (DE-588)4023957-3 gnd Słubice (DE-588)4093155-9 gnd Frankfurt (Oder) (DE-588)4018122-4 gnd |
| geographic_facet | Görlitz Gubin Guben Zgorzelec Słubice Frankfurt (Oder) |
| id | DE-604.BV045151507 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-09-10T00:17:10Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788376884837 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030541178 |
| oclc_num | 1050636736 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| owner_facet | DE-Re13 DE-BY-UBR DE-12 |
| physical | 276 Seiten Diagramme, Pläne 24 cm |
| publishDate | 2018 |
| publishDateSearch | 2018 |
| publishDateSort | 2018 |
| publisher | Nomos |
| record_format | marc |
| spelling | Dolińska, Kamilla Verfasser (DE-588)1163276936 aut Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak Kraków Nomos 2018 276 Seiten Diagramme, Pläne 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Zusammenfassung in deutscher Sprache Interaktion (DE-588)4027266-7 gnd rswk-swf Grenzstadt (DE-588)4158154-4 gnd rswk-swf Nachbarschaft (DE-588)4041030-4 gnd rswk-swf Alltag (DE-588)4001307-8 gnd rswk-swf Görlitz (DE-588)4021441-2 gnd rswk-swf Gubin (DE-588)4094201-6 gnd rswk-swf Guben (DE-588)4094200-4 gnd rswk-swf Zgorzelec (DE-588)4023957-3 gnd rswk-swf Słubice (DE-588)4093155-9 gnd rswk-swf Frankfurt (Oder) (DE-588)4018122-4 gnd rswk-swf Zgorzelec (DE-588)4023957-3 g Görlitz (DE-588)4021441-2 g Gubin (DE-588)4094201-6 g Guben (DE-588)4094200-4 g Słubice (DE-588)4093155-9 g Frankfurt (Oder) (DE-588)4018122-4 g Grenzstadt (DE-588)4158154-4 s Nachbarschaft (DE-588)4041030-4 s Interaktion (DE-588)4027266-7 s Alltag (DE-588)4001307-8 s DE-604 Makaro, Julita Verfasser (DE-588)13412040X aut Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia Verfasser (DE-588)1135219915 aut B:DE-101 application/pdf http://d-nb.info/1162643064/04 Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Dolińska, Kamilla Makaro, Julita Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych Interaktion (DE-588)4027266-7 gnd Grenzstadt (DE-588)4158154-4 gnd Nachbarschaft (DE-588)4041030-4 gnd Alltag (DE-588)4001307-8 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4027266-7 (DE-588)4158154-4 (DE-588)4041030-4 (DE-588)4001307-8 (DE-588)4021441-2 (DE-588)4094201-6 (DE-588)4094200-4 (DE-588)4023957-3 (DE-588)4093155-9 (DE-588)4018122-4 |
| title | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych |
| title_auth | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych |
| title_exact_search | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych |
| title_full | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak |
| title_fullStr | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak |
| title_full_unstemmed | Cud pogranicza? zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych Kamilla Dolińska, Julita Makarao, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak |
| title_short | Cud pogranicza? |
| title_sort | cud pogranicza zgorzelczanie gubinianie i slubiczanie o zyciu w miastach podzielonych |
| title_sub | zgorzelczanie, gubinianie i słubiczanie o życiu w miastach podzielonych |
| topic | Interaktion (DE-588)4027266-7 gnd Grenzstadt (DE-588)4158154-4 gnd Nachbarschaft (DE-588)4041030-4 gnd Alltag (DE-588)4001307-8 gnd |
| topic_facet | Interaktion Grenzstadt Nachbarschaft Alltag Görlitz Gubin Guben Zgorzelec Słubice Frankfurt (Oder) |
| url | http://d-nb.info/1162643064/04 http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030541178&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT dolinskakamilla cudpograniczazgorzelczaniegubinianieisłubiczanieozyciuwmiastachpodzielonych AT makarojulita cudpograniczazgorzelczaniegubinianieisłubiczanieozyciuwmiastachpodzielonych AT niedzwieckaiwanczaknatalia cudpograniczazgorzelczaniegubinianieisłubiczanieozyciuwmiastachpodzielonych |
Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.
Inhaltsverzeichnis