Verfügbarkeit: Sarmatismus :: THWS Bibkatalog

Sarmatismus: die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert

Gespeichert in:

Bibliographische Detailangaben
1. Verfasser:	Faber, Martin 1964- (VerfasserIn)
Format:	Buch
Sprache:	German
Veröffentlicht:	Wiesbaden Harrassowitz Verlag 2018
Schriftenreihe:	Quellen und Studien / Deutsches Historisches Institut Warschau Band 35
Schlagworte:	Geschichte 1500-1700 Sarmatismus Polen Geschichte Geschichte der frühen Neuzeit Polen/Geschichte Verfassungsgeschichte Politische Geschichte Religionsgeschichte Polnisch-litauische Adelsrepublik Polonistik
Online-Zugang:	Inhaltstext Rezension Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister
Beschreibung:	Quellen- und Literaturverzeichnis Seite 465-518
Beschreibung:	525 Seiten
ISBN:	9783447109567 3447109564

Internformat

MARC


LEADER	00000nam a22000008cb4500
001	BV044936896
003	DE-604
005	20210720
007	t
008	180509s2018 gw \|\|\|\| 00\|\|\| ger d
015			\|a 18,N16 \|2 dnb
016	7		\|a 1155627822 \|2 DE-101
020			\|a 9783447109567 \|c Festeinband : circa EUR 84.00 (DE), circa EUR 86.40 (AT) \|9 978-3-447-10956-7
020			\|a 3447109564 \|9 3-447-10956-4
024	3		\|a 9783447109567
035			\|a (OCoLC)1031787804
035			\|a (DE-599)DNB1155627822
040			\|a DE-604 \|b ger \|e rda
041	0		\|a ger
044			\|a gw \|c XA-DE-HE
049			\|a DE-29 \|a DE-Re13 \|a DE-739 \|a DE-188 \|a DE-11 \|a DE-20 \|a DE-12 \|a DE-824 \|a DE-521
084			\|a OST \|q DE-12 \|2 fid
084			\|a KO 2550 \|0 (DE-625)80221: \|2 rvk
084			\|a KO 2545 \|0 (DE-625)80220: \|2 rvk
084			\|a ND 7460 \|0 (DE-625)125131: \|2 rvk
084			\|a NN 4120 \|0 (DE-625)126900: \|2 rvk
084			\|a 940 \|2 sdnb
100	1		\|a Faber, Martin \|d 1964- \|e Verfasser \|0 (DE-588)113865003X \|4 aut
245	1	0	\|a Sarmatismus \|b die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert \|c Martin Faber
264		1	\|a Wiesbaden \|b Harrassowitz Verlag \|c 2018
300			\|a 525 Seiten
336			\|b txt \|2 rdacontent
337			\|b n \|2 rdamedia
338			\|b nc \|2 rdacarrier
490	1		\|a Quellen und Studien / Deutsches Historisches Institut Warschau \|v Band 35
500			\|a Quellen- und Literaturverzeichnis Seite 465-518
648		7	\|a Geschichte 1500-1700 \|2 gnd \|9 rswk-swf
650	0	7	\|a Sarmatismus \|0 (DE-588)4423834-4 \|2 gnd \|9 rswk-swf
651		7	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|2 gnd \|9 rswk-swf
653			\|a Geschichte
653			\|a Geschichte der frühen Neuzeit
653			\|a Polen/Geschichte
653			\|a Verfassungsgeschichte
653			\|a Politische Geschichte
653			\|a Religionsgeschichte
653			\|a Polnisch-litauische Adelsrepublik
653			\|a Sarmatismus
653			\|a Polonistik
689	0	0	\|a Polen \|0 (DE-588)4046496-9 \|D g
689	0	1	\|a Sarmatismus \|0 (DE-588)4423834-4 \|D s
689	0	2	\|a Geschichte 1500-1700 \|A z
689	0		\|5 DE-604
710	2		\|a Otto Harrassowitz GmbH & Co. KG \|0 (DE-588)1068107626 \|4 pbl
810	2		\|a Deutsches Historisches Institut Warschau \|t Quellen und Studien \|v Band 35 \|w (DE-604)BV010168405 \|9 35
856	4	2	\|m X:MVB \|q text/html \|u http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=566b026f1ece49588c769042f89126d0&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm \|3 Inhaltstext
856	4	2	\|u https://www.recensio.net/r/741e4f5fe5bf41f780c12e6d410426ce \|y rezensiert in: Zeitschrift für Historische Forschung (ZHF), 47 (2020), 4, S. 762-764 \|3 Rezension
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Inhaltsverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Literaturverzeichnis
856	4	2	\|m Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment \|q application/pdf \|u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA \|3 Register // Personenregister
940	1		\|n oe
940	1		\|n DHB
940	1		\|q BSB_NED_20191008
940	1		\|q DHB_BSB_BVID_0009
942	1	1	\|c 909 \|e 22/bsb \|f 09031 \|g 438
942	1	1	\|c 909 \|e 22/bsb \|f 09032 \|g 438
943	1		\|a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030329868

Datensatz im Suchindex

_version_	1813147349073002496
adam_text	Inhalt Vorwort. 7 I. Einleitung. 9 II. Zur Ausgangslage. 29 II. 1. Die Protagonisten Der polnische Adel. 29 II. 2. Freiheit und Mischverfassung Die Vorgeschichte des Sarmatismus. 49 III. Die Entstehung der sarmatischen Ideologie. III. 1. Von der Offensive zur Defensive Die ersten beiden Interregnen (1572-1576). III. 2. Die größte Freiheit der Welt Ausbildung der Ideologie (1576-1606). III. 3. Der sarmatische Aufstand Der Rokosz des Zebrzydowski (1606-1608). 67 67 98 130 IV. Inhalte der Ideologie.159 IV. 1. Symbiose Gesellschaftliche Voraussetzungen des Sarmatismus. 159 IV. 2. Omnis novitas nociva Der Konservatismus. 201 IV. 3. Der Unentbehrliche Die Rolle des Königs. 245 IV. 4. Der Szlachcic als Ritter Legitimation des Adels durch seine militärische Rolle. 269 IV. 5. Ritter und Landmann Das Idealbild des Sarmaten.291 IV. 6. Gute Gesetze, schlechte Sitten Die Auseinandersetzung mit der Kritik im Innern.303 IV. 7. Polonia defensa Die Auseinandersetzung mit dem Ausland. 326 6 Inhalt V. Die Entwicklung der Ideologie bis zum Ende des 17. Jahrhunderts. 359 V. 1. Ruhe vor dem Sturm Zwischen Rokosz und Kosakenaufstand (1608-1648). 359 V. 2. Die Erfahrung des Überlebens Krisen in der Mitte des 17. Jahrhunderts (1648-1669). 364 V. 3. Der sarmatische König Die Zeit Michael Wiśniowieckis (1669-1673). 391 V. 4. Der unsarmatische König Die Zeit Johann Sobieskis (1674-1696). 422 VI. Schlusswort.453 Abkürzungen.464 Quellen- und Literaturverzeichnis.465 1. Ungedruckte Quellen. 465 2. Gedruckte Quellen. 465 3. Forschungsliteratur. 480 Personenregister.519 Quellen- und Literaturverzeichnis Teil 1 enthält die ungedruckten Quellen in alphabetischer Reihenfolge der Aufbewahrungsorte. Teil 2 enthält alle gedruckten Quellen, d. h. Drucke bis 1800, literarische Werke aus späterer Zeit und neuere Ausgaben von zeitgenössischen Quellen. Nicht aufgenom men sind die benutzten Ausgaben der Bibel und von antiken Schriftstellern. Zitate daraus werden in den Anmerkungen nach den üblichen Zitierweisen angegeben. Teil 3 enthält die Forschungsliteratur. 1. Ungedruckte Quellen Biblioteka Kórnicka, Kórnik. Rkps. 811 Bibhoteka Książąt Czartoryskich (Bibi. Czart.), Kraków. Rkps. 182, Rkps. 191, Rkps. 1195, Rkps. 2307, Rkps. 2729 Biblioteka Ossolińskich, Wrocław. Rkps. 63/11: [Andrzej Lisiecki:] Apologia pro Libertate Reipublicae et Legibus Regni Poloniae contra callidos noui Iuris Repertores, Posterior auctior et correction To iest. Dowod iasny Wolności y Zwyczajów Starodawnych Polskich y Konstytucyey Koronnych Ze Naiasnieyszemu Królestwu Polskiemu niegodzi się ani publice ani privatim w Koronie y w W.K.L. żadnego, y żadnym sposobem dostawać, ani mieć dziedzictwa [1625]. Vilniaus Universiteto Biblioteka, Vilnius. F 3, Nr. 274 2. Gedruckte Quellen 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVI wieku, hg. von Lech Szczucki, Warszawa 1978. 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, Bd. 1, hg. von Zbigniew Ogonowski, Warszawa 1979. 700 lat myśli polskiej. Filozofmi myśl społeczna w latach 1700-1830, Bd. 1 : Okres saski 17001763, hg. von Marian Skrzypek, Warszawa 2000. Achilles, Friedrich [Herzog von Württemberg] / Lansius, Thomas: Consultatio de principátu inter provinciis Europae, Editio tertia, Tubingae 1626. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, 25 Bde., Lwów 1868-1935. Akta sejmikowe województwa krakowskiego, Bd. 3: 1661-1673, hg. von Adam Przyboś, Wrocław 1959. Akta zjazdu stężyckiego w roku 1606. (Liber generationis Stężyce) (= Rokosz Zebrzydowskiego. Materiały Historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem 466 Quellen- und Literaturverzeichnis Konfederacja i Rokosz w dawnem prawie państwowym polskiem, Teil 2), hg, von Aleksander Rembowski, Warszawa 1893. Ancuta SJ, Jerzy Kazimierz: lus plenum religionis catholicae in Regno Poloniae et M.D.L, Vilnae 1719. Archiwum Domu Radziwiłłów (= Scriptores Rerum Polonicarum VIII), Kraków 1885. Arma Cosacica. Poezja okolicznościowa o wojnie polsko-kozackiej 1648-1649, hg. von Piotr Borek, Kraków 2005. Bandtkie, Joannes Vincentius: Jus Polonicum, codicibus veteribus manuscriptis et editionibus quibusque collatis, Varsaviae 1831. Barclay, John: Icon sive descriptio animorum Bardai quinqué praecipuarum nationum in Eu ropa, London 1614. Bezstronne zastanowienie się nad proponowaną ustawą następstwa tronu w Polszczę, o. O. und o. J. [1789]. Bialobocki, Jan: Zegar w krotkim zebraniu czasów królestwa polskiego wiekami królów idący, imiona królów królowych у potomstwa ich królewskiego, wskazujący, Kraków 1661. Bielski SJ, Jan: Widok Królestwa Polskiego [.], Bd. I, Teil II, Poznań 1763. Bielski, Joachim: Kronika polska Marcina Bielskiego nowo przez loach. Bielskiego syna iego wydana, Kraków 1597. Birkowski, Fabian: Kazania, hg. von Michal Hanczakowski, Kraków 2003. [Boczylowicz, Jakub:] Orator politicus albo wymowny polityk różne traktujący materye, Toruń 1699. Botero, Giovanni: Relationi universali, Veneţia 1596. [Braun, David] David Braunius: De comitiis regni Poloniae, generalibus, origine, progressu et catalogo omnium, quotquot unquam cum ordine equestri celebrata sunt, cum actis et successu eorum. Deque dubūs et defectibus constitutionum et statutorum regni. Commen tano brevis et selecta, Coloniae 1722. Bystrzonowski, Wojciech: Polak sensat w liście, w Komplemencie Polityk, Humanista w Dyskursie, w Mowach Statysta, naprzykład dany Szkolney Młodzi, Wilno 1733. Carew, George: Ein englischer Gesandtschaftbericht über den polnischen Staat zu Ende des 16. Jahrhunderts. Sir George Carew: A Relation of the State of Polonia and the united Provinces of that Crowne anno 1598, hg. von Siegfried Mews, Leipzig 1936. Celniejsze utwory łacińskie Janickiego, Kochanowskiego i Sarbiewskiego, hg. von Michał Jezienicki, Lwów 1900. Chlebowski, Wawrzyniec: Wolność prawdziwa Korony Polskiej, Kraków 1609. Chlebowski, Wawrzyniec: Wolność Złota Korony Polskiey Nad insze / pod Słońcem Narody: przytym Utrapienie у srogie zniewolenie Narodów Chrześćianskich pod iarzmem Tureckim, Kraków 1611. Chmielowski, Benedykt: Nowe Ateny, Teil 4, Lwów 1756. Chrapowicki, Jan Antoni: Diariusz, Bd. 2, hg. von Andrzej Rachuba / Tadeusz Wasilewski, Warszawa 1988. [Conring, Hermann:] Cyriaci Thrasymachi De justitia armonim Svecicorum in Polonos perque ea liberata a magno periculo Germania ad Andreám Nicanorem epistola, Helmestadi 1656. Contarini, Gasparo: De Magistratibus et Republica Venetorum, Parisiis 1543. Cricius, Andreas: Religionis et Reipublicae Quaerimonia, o. O. und o. J. [zuerst 1522]. Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, hg. von Jan Gestel, 2 Bde., Kraków 1971. Quellen- und Literaturverzeichnis 467 Dębiński, Jan z Debion: Różne mowy publiczne, seymikowe, y seymowe, Częstochowa 1727. Dębołęcki, Wojciech [auch Dembołęcki]: Przewagi elearów polskich, Toruń 2005 [zuerst 1623]. Dębołęcki, Wojciech [auch Dembołęcki]: Wywód iedynowłasnego państwa świata w którym pokazuie X. Woyciech Debolecki [.] ze najstarodawnieysze w Europie Królestwo Polskie lubo Scythyckie samo tylko na świecie ma prawdziwe sukcessory lađama, Sethy y Iapheta w Panowaniu światu od Boga w Raiu postanowionym i że dla tego Polaki Sarmatami zowią. A gwoli temu y to się pokazuie, że Język Słowieński pierwotny iest na świecie, Warszawa 1633. [Desportes, Philippe:] Œuvres de Philippe Desportes, hg. von Alfred Michiels, Paris 1858. Diariusz kołowania i konfederacji pod Gołębiem i Lublinem w 1672 r. wraz z aktem konfederacji, hg. von Adam Przyboś / Kazimierz Przyboś, Wrocław 1972. Diariusz Sejmu Nadzwyczajnego 1670 roku, hg. von Kazimierz Przyboś / Marek Ferenc, Kraków 2004. Die gelehrte Welt des 17. Jahrhunderts über Polen. Zeitgenössische Texte, hg. von Elida Maria Szarota, Historische Einführung, Einleitungen und Anmerkungen von Adam Kersten, Wien u. a. 1972. Domina Palatij Regina Libertas, in: Jan Dębiński: Różne mowy publiczne, seymikowe, у seymowe, Częstochowa 1727, S. 1-131. Hier zitiert nach der Ausgabe unter dem Titel “Rozmowa uczona pewnego Statysty o Wolności Rzeczypospolitey Polskiey wiadomości każdego godna, powtore do Druku podana“, in: Swada Polska i Łacińska albo Miscellanea Oratorskie, Seymowe, Weselne, Kancellaryine, Listowne, Kaznodziejskie, Pogrzebowe, Statystyczne, Panegiryczne, Elogiarne, Inskrypcyine, y inne różne, w oboim Ięzyku Prozą у wierszem, hg. von Jan Ostrowski Daneykowicz, Lublin 1745, Teil 1, S. 303-363. Domina Palatij Regina Libertas Seu Familiare Amicorum Colloquium De Statu, Libertatibus, et Juribus Regni ас Rei-Publicae Poloniarum, ubi Malevolae extraneorum Obtrectatorum objectiones Solide et Emdite Refütantur, Liberopoli 1736. Dunin-Karwicki, Stanisław: Dzieła polityczne z początku XVIII wieku, hg. von Adam Przyboś / Kazimierz Przyboś, Wrocław 1992. Dwa diariusze seymów warszawskich w r. 1674 odprawionych, hg. von Franciszek Kluczycki, Kraków 1881. Dyaryusze i akta sejmowe r. 1591-1592, hg. von Eugeniusz BarwiŃski (= Scripteres Rerum Polonicarum XXI), Kraków 1911. Dyaryusze sejmowe r. 1585, hg. von Aleksander Czuczyński (= Scripteres Rerum polonicarum XVIII), Kraków 1901. Dyaryusze Sejmowe r. 1597, hg. von Eugeniusz BarwiŃski (= Scripteres Rerum Polonicamm XX), Kraków 1907. Dyaryusz sejmu krakowskiego r. 1553, in: Dyaryusze sejmów koronnych 1548, 1553 i 1570 r., hg. von Józef Szujski (= Scripteres Rerum Polonicarum I), Kraków 1872, S. 1-33. Dyjaryjusze Sejmowe r. 1587. Sejm konwokacyny i elekcyjny, hg. von August Sokołowski (= Scripteres Rerum Polonicarum XI), Kraków 1887. Dzieduszycki, Jerzy: Traktat o elekcyi królów polskich z r. 1707, hg. von Teodor Wierzbowski, Warszawa 1906. Eleutheria Polonis semper celebrata. In Ludis secularibus anni 1669. Felicissima Electione, ac Inauguratione Serenissimi Principis Michaelis Dei Gratia Regis Poloniae [.] instaurata, Cracoviae o. J. [1669]. Quellen- und Literaturverzeichnis 468 Fragment diariusza sejmu warszawskiego z r. 1572, hg. von Stanisław Bodmak, in: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 4 (1947), S. 153-163. [Fredro, Andrzej Maksymilian:] Andreae Maximiliani Fredro Castellani Leopoliensis Gestorům Populi Poloni sub Henrico Valesio Polonorum, postea vero Galliae Rege Liber, Dantisci 1660 [zuerst 1652]. Fredro, Andrzej Maksymilian: Epistola ad amicum, in: Ders.: Vir Consilii Monitis Ethicorum nec non Prudentiae Civilis [.], Leopoli 1730, S. 540-555. Fredro, Andrzej Maksymilian: Militarium [.] liber secundus, Lipsiae 1757. Fredro, Andrzej Maksymilian: Militarium seu Axiómatům Belli ad Harmoniam Togae Accomodatarum Libri Duo, Amsterdam 1668. Fredro, Andrzej Maksymilian: O porządku wojennym i o pospolitym ruszeniu małem, Sanok 1856 [zuerst 1670]. Fredro, Andrzej Maksymilian: Potrzebne Consideratie około Porządku Woiennego у Pospolitego Ruszenia, Słuck 1675. Fredro, Andrzej Maksymilian: Przysłowia mów potocznych albo Przestrogi obyczajowe, radne, wojenne, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Sanok 1855 [zuerst 1658]. Fredro, Andrzej Maksymilian: Scriptorum seu togae et belli notationum fragmenta. Accesserunt Peristromata Regum Symbolis expressa, Dantisci 1660. Fredro, Andrzej Maksymilian: Vir Consilii Monitis Ethicorum nec non Prudentiae Civilis. Praeludente apparatus Oratorii Copia ad Civiliter dicendum Instruētus Illustrissimi ac Excellentissimi D. D. Andreae Maximillani De Pieszowice Fredro Palatini Podoliae Opus posthumum Accessere quaedam Miscellanea Ejusdem Authoris, Leopoli 1730. [Gadebusch, Jakob:] Jacobvs Gadebvschivs: Encomivm Regni Poloniae, Dantisci 1621. Głos do cnotliwych obywateli z okoliczności zniszczenia Rady Nieustającej, w świątyni wolności i patriotyzmu miany, o. O. und o. J. [1789]. Glos wolny wolność ubezpieczający przez Stanisława Leszczyńskiego [.], hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1858 [zuerst 1733]. [Goślicki, Wawrzyniec:] Laurentii Grimalii Goslicii De Optimo Senatore Libri Duo. In quibus Magistratuum officia, Ciuium uita beata, Rerumpublicarum foelicitas explicantur, Venetiis 1568. Górnicki, Łukasz: Droga do zupełnej wolności, in: Ders.: Pisma, Bd. 2, hg. von Roman Pollak, Warszawa 1961, S. 405-529. [Górnicki, Łukasz:] Lucas Górnicki Starosten von Tykocin und Wasilków Unterredung von der Wahl, Freyheit, Gesetzen und Sitten der Pohlen, zur Zeit der Wahl Sigismunds des Dritten verfertiget [.], übersetzt von Christian Gottlieb Friesen, Breslau - Leipzig2 1762. Górnicki, Łukasz: Pisma, Bd. 2, hg. von Roman Pollak, Warszawa 1961. Górnicki, Łukasz: Rozmowa Polaka z Włochem o wolnościach i prawach polskich, ín: Ders.: Pisma, Bd. 2, hg. von Roman Pollak, Warszawa 1961, S. 327-474. Graudentinus, Joannes: Gabinet osobliwy królów polskich i monarchów do Polski się akomodujących, Poznań 1707. Grochowski, Stanisław: Wiersze i inne pisma co przebrańsze, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1859. [Grodziecki, Adam:] Przestroga o tytułach у dignitarstwach cudzozyemskich w polským Królestwie у w Państwach do niego należących, o. O. 1634. Grzymułtowski, Krzysztof: Listy i mowy, hg. von Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1876. Quellen- und Literaturverzeichnis 469 Hartknoch, Christoph: De repvblica Polonica libri dvo, qvorvm prior históriáé polonicae memorabiliora, posterior avtem jvs pvblicum reipvblicae Polonicae, Lithvanicae provinciarvmque annexarvm comprehendit. Editio tertia altero tanto fere auctior, Lipsiae 1698 [zuerst 1678]. Heidenstein, Reinhold: Rerum polonicarum ab excessu Sigismundi Augusti libri XII, Francofurti ad Moenum 1672. Herburt, Jan: Statuta Regni Poloniae in ordinem alphabet! digesta, Dantisci 1620 [weitere Drucke: Cracoviae 1563, 1567, Samoscii 1597; Dantisci 1613, 1620, 1693; Lublini 1756]. Humanizm i reformacja w Polsce. Wybór źródeł dla ćwiczeń uniwersyteckich, hg. von Ignacy Chrzanowski / Stanisław Kot, Lwów 1927. Jabłonowski, Jan Stanisław: Skrupuł bez skrupułu w Polsce, albo Oświecenie grzechów narodowi naszemu polskiemu zwyczajniejszych, a za grzechy nie mianych. Traktat po prostu grzechy roztrząsający, na rozdziały podzielony, przez pewnego Polaka temiż grzechami grzesznego, ale żałującego, na poprawę swoję i ludzką podany, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1858 [zuerst 1730]. Janicki, Klemens: Carmina. Dzieła wszystkie, hg. von Jerzy Krokowski (= Biblioteka Pisarzów Polskich В 15), Wrocław u. a. 1966. Januszowski, Jan: Statuta, prawa у constitucie koronne łacińskie i polskie, Kraków 1600. Januszowski, Jan: Wzór Rzeczypospolitej rządney, do Ciała człowieczego przystosowany, krotko spisany, Kraków 1613. Januszowski, Jan: Zwierciadło królewskie [urn 1606], in: Sześć broszur politycznych z XVI i początku XVII stulecia, hg. von Bolesław Ulanowski, Kraków 1921, S. 213-279. Jefferson, Thomas: The Papers of Thomas Jefferson, Bd. 11:1. January to 6 August 1787, hg. von Julian P. Boyd, Princeton 1955. Jemiołowski, Mikołaj: Pamiętnik Mikołaja Jemiołowskiego towarzysza lekkiej chorągwi, ziemianina województwa bełzkiego, obejmujący dzieje Polski od roku 1648 do 1679 spółcześnie, porządkiem lat opowiedziane, Lwów 1850. Jerlicz, Joachim: Latopisiec, 2 Bde., hg. von Kazimierz Władysław Wójcicki, Warszawa 1853. Jezierski, Franciszek Salezy: Katechizm o tajemnicach rządu Polskiego, in: Kuźnica Kołłątajowska. Wybór źródeł, hg. von Bogusław Leśnodorski (= Biblioteka Narodowa I 130), Wrocław 1949, S. 3-14. Jurkowski, Jan: Chorągiew Wandalinowa, in: Ders.: Dzieła wszystkie, Bd. 2: Utwory panegiryczne i satyryczne, hg. von Czesław Hernas / Maria Karplukówna, Wrocław u. a. 1968 [zuerst 1607], S. 294-349. Jurkowski, Jan: Dzieła wszystkie, Bd. 2: Utwory panegiryczne i satyryczne, hg. von Czesław Hernas / Maria Karplukówna (= Biblioteka Pisarzów Polskich В 18), Wrocław u. a. 1968. Jurkowski, Jan: Tragedia o polskim Scylurusie i trzech synach koronnych ojczyzny polskiej żołnierzu, rozkośniku i filozofie których imię Herkules, Parys, Dyjogenes, hg. von Julian Krzyżanowski / Stanisław Rospond (= Biblioteka Pisarzów Polskich Bil), Wrocław 1958 [zuerst 1604]. [Karnkowski, Stanisław:] Stanislai Kamkovii Episcopi VVladislaviensis, ad Henricum Valesium Poloniarum Regem Designatum Panegyricus, in: [Kromer, Marcin:] Martini Cromeri Varmiensis episcopi Polonia: Siue De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Coloniae Agrippinae 1589, S. 694-701. Quellen- und Literaturverzeichnis 470 Kettner, Karl Ernst: De Polonorum Confoederationibus Praeside Gotfrido Lengnich [.] disputavit Carol. Ernestus Kettner Gedanensis. Editio secunda, Lipsiae 1735. [Klonowic, Sebastian Fabian:] Sebastiani Svlmircenisis Acemi, Victoria Deorum, in qua continetur veri herois educatio, о. О. und o. J. Kmita, Ian Achacy: Żywoty królów polskich, Kraków 1591. Kochanowski, Jan: Ausgewählte Dichtungen, hg. von Willi Hoepp, Leipzig 1980. Kochanowski, Jan: Dzieła Polskie, 3 Bde., hg. von Julian Krzyżanowski, Warszawa21953. [Kochanowski, Jan:] Ioann. Cochanovi Elegiamm Libri IIII, Cracoviae 1584. Kochanowski, Jan: Foericonia czyli fraszki łacińskie, übers, von Leopold Staff, Warszawa 1956. Kochanowski, Jan: Jezda do Moskwy [zuerst 1583], in: Ders.: Dzieła Polskie, Bd. 3, hg. von Julian Krzyżanowski, Warszawa 1953, S. 155-170. Kochanowski, Jan: Satyr albo dziki mąż [zuerst Kraków um 1564], in: Ders.: Dzieła Polskie, Bd. 1, hg. von Julian Krzyżanowski, Warszawa 1953, S. 61-79; deutsche Übersetzung in Jan Kochanowski: Ausgewählte Dichtungen, hg. von Willi Hoepp, Leipzig 1980, S. 99- 113. Kochanowski, Jan: Wróżki [zuerst Krakow 1587], in: Ders.: Dzieła Polskie, Bd. 3, hg. von Julian Krzyżanowski, Warszawa 1953, S. 203-221; deutsche Übersetzung in Jan Kochanowski: Ausgewählte Dichtungen, hg. von Willi Hoepp, Leipzig 1980, S. 321-338. [Kochowski, Wespazjan:] Vespasianus Kochowski: Annalium Poloniae ab obitu Vladislai IV climacter primus, Cracoviae 1683. [Kochowski, Wespazjan:] Vespasianus Kochowski: Annalium Poloniae climacter secundus. Bella Sueticum, Transsylvanicum, Moschouiticum, aliasque res gestas ab Anno 1655 ad Annum 1661 inclusiue continens, Kraków 1688. Kochowski, Wespazjan: Commentarius belli adversus Turcas ad Viennam et in Hungária, Cracoviae 1684. Kochowski, Wespazjan: Dzieło Boskie albo Pieśnią Wiednia wybawionego i inszych transakcji wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej, in: Ders.: Utwory poetyckie, hg. von Maria Eustachiewicz, Wrocław u. a. 1991, S. 315-366. Kochowski, Wespazjan: Nieproznuiące próżnowanie oyczystym rymem na lyrica у epigrammata Polskie rozdzielone у wydane, Kraków 1674. Kochowski, Wespazjan: Roczników Polski Klimakter IV obejmujący dzieje Polski pod panowaniem króla Michała, Lipsk 1853. Kochowski, Wespazjan: Trybut należyty wdzięczności wszystkiego dobrego Dawcy, Panu i Bogu albo Psalmodia Polska za dobrodziejstwa Boskie dziękująca, in: Ders.: Utwory poetyckie, hg. von Maria Eustachiewicz, Wrocław u. a. 1991, S. 367-456. Kochowski, Wespazjan: Utwory poetyckie. Wybór, hg. von Maria Eustachiewicz (= Biblioteka Narodowa I 92), Wrocław u. a. 1991. Kołłątaj, Hugo: Listy Anonima i Prawo polityczne narodu polskiego, Bd. 1, hg. von Bogusław Leśnodorski und Helena Wereszczycka, Warszawa 1954 [zuerst 1788/89]. Kołłątaj, Hugo: Stan Oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (17501764), hg. von Jan Hulewicz (= Biblioteka Narodowa 1144), Wrocław 1953. Koludzki, Augustyn: Thron oyczysty abo Pałac wieczności w ktotkim[!] zebraniu Monarchów Xiążąt у Królów Polskich, Poznań 1707. Koludzki, Augustyn: Thron oyczysty albo Pałac wieczności w krotkim zebraniu Monarchów, Xiążąt i Królów Polskich, Poznań 1727. Quellen- und Literaturverzeichnis 471 Konarski, Stanisław: O skutecznym rad sposobie albo o utrzymywaniu ordynaryjnych seymów, 4 Bde., Warszawa 1923 [zuerst 1760-63]. [Konarski, Stanisław:] Von einem nützlichen Mittel zum Bestande der ordentlichen Reichstage in Pohlen, 2 Bde., Warschau 1762. Konfederacja Barska, hg. von Władysław Konopczyński (= Biblioteka Narodowa I 102), Kraków 1928. Kożuchowski, Stanisław: Veritas quatuor causis demonstrata calamitatum Regni Poloniae, o. O. 1661. Krasiński, Gabriel: Taniec Rzeczypospolitej Polskiej, hg. von Mirosław Korolko, Warszawa 1996. [Krasiński, Jan:] Ioannis Crassinii Polonia, Bononiae 1574. [Kromer, Marcin:] Martini Cromeri De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Basileae 1555. [Kromer, Marcin:] Martini Cromeri Varmiensis episcopi Polonia: Siue De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Coloniae Agrippinae 1589. Kromer, Marcin: Polonia sive de situ, populis, moribus, magistratibus, et republica, regni Polonici libri duo, Coloniae 1577. Krótkie rzeczy potrzebnych z strony wolności, a swobód polskich zebranie, przez tego który dobrze życzy ojczyźnie swojej, uczynione roku 1587, 12 Februarii, hg. von Kazimierz Jozef Turowski, Kraków 1859. Kunicki, Wacław: Obraz szlachcica polskiego, Kraków 1615. ND, hg. von Wacław Wałecki, Kraków 1997. [Kunicki, Wacław:] Venceslaus Kunicki: Eques Polonus sive Almae Nobilitatis Polonae cum suis insigniis et praerogativis vera effigies, Cracoviae 1645. La voix libre du citoyen, ou observations sur le gouvernement de Pologne. Premier partie, o. O. 1749. Lament chłopski na pany oraz inne narzekania na niedolę poddanych polskich, hg. von Stanisław Szczotka, Warszawa 1946. Lanckoroński, Samuel: Omina felicitatis, serenissimo ac potentissimo D. Michaeli Dei Gratia Poloniae Regi [.] feliciter regnanti, praesagio; civibus solatio; extemis prodigio, ex arcanis fatorum, eventumque Authenticis Eruta Collectaque, Cracoviae 1669. [Łaski, Jan:] Commune incliti Polonie Regni privilegium constìtutionum et indultum publicitus decretorum approbatorumque [.], o. O. und o. J. [Cracoviae 1506]. Lauda sejmików ziemi dobrzyńskiej, hg. von Franciszek Kluczycki, Kraków 1887. Lauda sejmikowe halickie 1575-1695, hg. von Antoni Prochaska (= Akta grodzkie 24), Lwów 1931. Lauda sejmikowe halickie 1696-1772, hg. von Wojciech Hejnosz (= Akta grodzkie 25), Lwów 1935. Lauda sejmikowe wiszeńskie, lwowskie, przemyskie i sanockie 1731-1772, hg. von Antoni Prochaska (= Akta grodzkie 23), Lwów 1928. Lemka, Jerzy: Traktacik a diskurs krótki o Rzeczypospolitej, Lublin 1632. Lipsius, Justus: Politicorum sive Civilis Doctrìnae Libri Sex, Antwerpiae 1623. Lisiecki, Andrzej: Apologia pro Libertate Reipublicae. Siehe ungedruckte Quellen. Literatura antyjezuicka w Polsce, 1578-1625. Antologia, hg. von Janusz Tazbir, Warszawa 1963. Literatura konfederacji barskiej, 4 Bde., hg. von Janusz Maciejewski, Warszawa 2005-2009. 472 Quellen- und Literaturverzeichnis Lubieniecki, Andrzej: Poloneutychia, hg. von Alina Linda u. a. (= Biblioteka pisarzy reformacyjnych 15), Warszawa - Łódź 1982 [entstanden um 1616]. Łubieński, Stanisław: Opera posthuma, historica, historo-politica, varíique discursus, epistolae, et aliquot orationes, Antverpiae 1643. Łubieński, Władysław: Świat we wszystkich swoich częściach większych y mnieyszych [.] okryslony, Bd. 1, Wrocław 1740. Lubomirski, Jerzy: Jawney Niewinności Manifest, Bogu, Światu, Oyczyznie, o. O. 1666. [Lubomirski, Stanisław Herakliusz:] Stanislaus Lubomirsky: De vanitate consiliorum liber unus, in quo vanitas et veritas rerum humanarum non solis politicis et moralibus rationibus clare demonstrator, et dialogice exhíbete; sed et multa hine inde hodiemum Poloniae statüm concementia insérante, Varsaviae - Lipsiae 1700. Lubomirski, Stanisław Herakliusz: Genii vindici, hg. von Wacław Klimas, in: Miscellanea staropolskie 2, Wrocław 1966 (= Archiwum Literackie X), S. 163-244. Machiavelli, Niccolo: Politische Betrachtungen über die alte und die italienische Geschichte, hg. von Erwin Paul, Köln - Opladen 1965. Majchrowicz SJ, Szymon: Trwałość szczęśliwa królestw albo smutny ich upadek, wolnym narodom przed oczy stawiona na utrzymanie nieoszacowanej szczęśliwości swojej, 4 Bde., Lwów 1764. Materiały do dziejów Sejmu czteroletniego, Bd. 2, hg. von Janusz Woliński u. a., Wrocław 1959. Mickiewicz, Adam: Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we 12 księgach wierszem, hg. von Stanisław Pigoń (= Biblioteka Narodowa I 83), Wrocław u. a.3 1958. [Modrzewski, Andrzej Frycz:] Andreae Fricii Modrevii Commentariorum de republica emendanda libri quinqué (= ders.: Opera omnia I), hg. von Casimirus Kumaniecki, Warszawa 1953 [zuerst 1551]. [Modrzewski, Andrzej Frycz:] Andreae Fricii Modrevii Orationes (= ders.: Opera omnia II), hg. von Casimirus Kumaniecki, Warszawa 1954. Modrzewski, Andrzej Frycz: Von Verbesserung des Gemeinen Nutz 5 Bücher Andree Fricii Modrevii, Basel 1557. „Monitor“ 1765-1785. Wybór, hg. von Elżbieta Aleksandrowska (= Biblioteka Narodowa I 226), Wrocław u. a. 1976. Monitor warszawski na R. P. 1765, Warszawa 1765. Montesquieu, Charles Louis de Secondat de: Vom Geist der Gesetze, hg. von Ernst Forsthoff, Bd. 1, Tübingen 1951. Morski, Tadeusz: Uwagi nad pismem Seweryna Rzewuskiego hetmana polnego kor: O sukcesyi tronu w Polszczę, o. O. 1790. Morsztyn, Jan Andrzej: Wybór poezji, hg. von Wiktor Weintraub (= Biblioteka Narodowa 1257), Wrocław u. a. 1988. Myszkowski, Piotr: [Piotra Myszkowskiego starosty lubelskiego instrukeya dla syna z 1602 r.]. Zitiert nach Zygmunt Bujakowski: Dwa pedagogiczne traktaty polskie XVI-XVI1 wieku, in: Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, Bd. 14, Kraków 1914, S. 323-347. Nekanda-Trepka, Walerian: Liber generationis plebeianorum („Liber chamorum“), 2 Bde., hg. von Włodzimierz Dworzaczek u. a. (= Biblioteka Pisarzów Polskich ВІЗ), Wrocław u. a. 1963. Quellen- und Literaturverzeichnis 473 Niesiecki SJ, Kasper: Korona polska przy złotey wolności starożytnemi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami heroicznym męstwem y odwagą, naywyższemi honorami; a naypierwey cnotą, pobożnością, y świątboliwością ozdobiona, 4 Bde., Lwów 1728-1743. Odymalski, X. Walenty: Oblężenia Jasnej Góry Częstochowskiej pieśni dwanaście, hg. von Jan Czubek, Kraków 1930. [Olszowski, Andrzej:] Censura candidatorum, sceptri Polonici, o. O. und o. J. [1668/69]. Opaliński, Krzysztof: Satyry, hg. von Lesław Eustachiewicz (= Biblioteka Narodowa I 147), Wrocław 1953 [zuerst 1650]. Opaliński, Łukasz: Coś nowego, in: Ders.: Wybór pism, hg. von Stanisław Grzeszczuk, Wrocław - Kraków 1959, S. 233-305. [Opaliński, Łukasz:] Polonia defensa contra loan. Barclaium, Dantisci 1648. Opaliński, Łukasz: Rozmowa plebana z ziemianinem albo Dyszkurs o postanowieniu teraznieyszym Rzeczypospolitey у o sposobie zawierania seymow (1641), in: Ders.: Wybór pism, hg. von Stanisław Grzeszczuk, Wrocław - Kraków 1959, S. 3-124. Opaliński, Łukasz: Wybór pism, hg. von Stanisław Grzeszczuk (= Biblioteka Narodowa I 172), Wrocław - Kraków 1959. Orzechowski, Stanisław: De bello adversus Turcas suscipiendo, Stanislai Orzechowski ad Equités Polonos oratio, Cracoviae 1543. [Orzechowski, Stanisław:] Stanislaus Orichovius: Funebris oratio [.] ad Equités Polonos, in funere Sigismundi lagellonis Poloniae Regis, Cracoviae 1548. [Orzechowski, Stanisław:] Stanislaus Orichovius: In Leges et Statuta Regni Poloniae ab Iacobo Prilusio digesta ad Equités Polonos Stanislai Orichovii Rutheni Oratio, in: [Jakub Przyłuski] Iacobus Prilusius: Leges seu statuta ac privilegia Regni Poloniae omnia, Cracoviae 1553, fol. Cv-C4r. ND in: Humanizm i reformacja w Polsce, hg. von Ignacy Chrzanowski / Stanisław Kot, Lwów 1927, S. 452-459. Polnische Übersetzung in: Stanisław Orzechowski: Wybór pism, hg. von Jerzy Starnawski, Wrocław u. a. 1972, S. 98-114. Orzechowski, Stanisław: Mowa na sejmiku wisznieńskim 13 marca 1566r., in: Wybór mów staropolskich, hg. von Bronisław Nadolski, Wrocław - Kraków 1961, S. 158-168. Orzechowski, Stanisław: Policya Królestwa Polskiego na kształt aristotelesowskich polityk wypisana, Poznań 1859 [zuerst 1566]. Orzechowski, Stanisław: Wybór pism, hg. von Jerzy Starnawski (= Biblioteka Narodowa I 210), Wrocław u. a. 1972. Orzelski, Świętosław: Bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572-1576, hg. von Edward Kuntze (= Scriptores Rerum Polonicarum XXII), Kraków 1917. Orzelski, Świętosław: Bezkrólewia ksiąg ośmioro czyli Dzieje Polski od zgonu Zygmunta Augusta r. 1572 aż do r. 1576, Tom wstępny, hg. von Włodzimierz Spasowicz, Petersburg 1858. Ossoliński, Jerzy: Monarchia sive de optimo Reipublicae statu oratio, Lovanium 1614. Ossoliński, Jerzy: Orationes habitae apud Summum Pontificem, imperatorem, reges, principes ас Venetam Rempublicam [.], Dantisci 1648. Ossoliński, Zbigniew: Pamiętnik, hg. von Józef Długosz, Warszawa 1983. [Ostroróg, Jan:] Joannis Ostroróg Monumentum pro Reipublicae Utilitate, hg. von Theodorus Wierzbowski, Varsoviae 1891. Otwinowski, Erazm: Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II. od roku 1696-1728, hg. von Adolf Mułkowski, Kraków 1849. 474 Quellen- und Literaturverzeichnis Palczowski, Paweł: Kolęda moskiewska. To iest, woyny moskiewskiey, przyczyny słuszne, okazya po zadana, Zwycięstwa nadzieia wielka / Państwa tam tego pożytki y bogactwa / nigdy nieoszacowane, Kraków 1609. Państwo świeckie czy księże? Spór o rolę duchowieństwa katolickiego w Rzeczypospolitej w czasach Zygmunta III Wazy. Wybór tekstów, hg. von Urszula Augustyniak, Warszawa 2013. Paprocki, Bartosz: Herby Rycerstwa Polskiego, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1858 [zuerst 1584]. Paprocki, Bartosz: Upominek albo Przestroga Zacnemu Narodowi Polskiemu, in: Bartosza Paprockiego dwie broszury polityczne z lat 1587 i 1588, hg. von Jan Czubek, Kraków 1900, S. 1-64. Pasek, Jan Chryzostom: Die goldene Freiheit der Polen. Aus den Denkwürdigkeiten Sr. Wohlgeboren des Herrn Jan Chryzostom Pasek (17. Jahrhundert), hg. von Günther Wytrzens, Graz u. a. 1967. Paszkowski, Marcin: Posiłek Bellony Słowieńskiej Szlachetnemu Rycerstwu Dymitra Iwanowicza W. Cara Moskiewskiego przeciwko Szuyskiemu y inszym zdraycom jego, Kraków 1608. Paszkowski, Marcin: Wizerun[e]k wiecznej sławy Sauromatów starych, pobudzający młódź rycerską ku naśladowaniu spraw ich, Kraków 1613. Philopolites to iest miłośnik Ojczyzny, albo o powinności dobrego Obywatela, Ojczyźnie dobrze chcącego i one miłującego, krótki Traktat, Kraków 1588. [Piasecki, Paweł] Paulus Piasecius: Chronica gestorum in Europa singularium, Cracoviae 1645. Piasecki, Paweł: Responsum de absoluto dominio [um 1631]. Zitiert nach Władysław Czapliński / Jan Jakubowski: Nieznany Traktat Pawła Piaseckiego, in: Archivům Literackie XVI: Miscellanea staropolskie 4, Wrocław u. a. 1972, S. 237-264. Pisarski, Jan Stefan: Mówca Polski albo Wielkich Senatorów powaga i Oyczysty wymowa Oratorów, seymowe i pogrzebne mowy do głośney Wieków Potomnych pamięci podane, 2 Bde., Kalisz 1668 und 1676 (2., erweiterte Ausgabe Kalisz 1683). Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, hg. von Franciszek Kluczycki (= Acta Historica Res Gestas Polonae Illustrantia. Tomus II), Bd. I, Teil 1 und 2, Kraków 1880 und 1881. Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668. Publicystyka Eksorbitancje ֊ Projekty - Memoriały, hg. von Stefania Ochmann-Staniszewska, 3 Bde., Wrocław u. a. 1989-1991. Pisma polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia, hg. von Jan Czubek, Kraków 1906. Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608, hg. von Jan Czubek, 3 Bde., Kraków 1916-1918. Poczobut Odlanicki, Jan Władysław: Pamiętnik (1640-1684), hg. von I. J. Kraszewski, Warszawa 1877. Poezja Barska, hg. von Kazimierz Kolbuszewski (= Biblioteka Narodowa I 108), Kraków 1928. Poezja Związku Święconego i Rokoszu Lubomirskiego, hg. von Juliusz Nowak-Dłużewski, Wrocław 1953. Polish Democratic Thought from the Renaissance to the Great Emigration: Essays and Docu ments (= East European Monographs 289), hg. von M. B. Biskupski / James S. Pula, New York 1990. Quellen- und Literaturverzeichnis 475 Polnischer Barock. Ein literarisches Lesebuch, hg. von Czesław Hernas, Frankfurt am Main 1991. Potocki, Wacław: Moralia (1688), hg. von Tadeusz Grabowski / Jan Łoś, Bd. 3, Kraków 1918. Potocki, Wacław: Pisma wybrane, hg. von Jan DOrr-Durski, Bd. 2, Warszawa 1953. Potocki, Wacław: Poczet herbów szlachty Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1696. Potocki, Wacław: Wojna chocimska, hg. von Aleksander Brückner (= Biblioteka Narodowa I 75), Kraków 1924. Prażmowski, Mikołaj: Wywód niewinności w zadaniu niesłusznem, i na temże ufundowanym wyroku przeciwko mnie, xiędzu Mikołajowi [.] Prażmowskiemu [.] przez konfederacyę w obozie pod Gołębiem w październiku R.P. 1672, in: Pamiętniki Historyczne, hg. von Leopold Hubert, Bd. 1, Warszawa 1861, S. 200-235. Projekt bezkrólewia wiecznego przez pewnego, o. O. und o. J. [1790]. Przestroga braterska w teraźniejszym stanie podczas interregnum ojczyzny naszej zamieszaniu stanom Rzeczypospolitej od szlachcica i ziemianina polskiego podana, o. O. und o. J. [1733]. [Przyłuski, Jakub] Iacobus Prilusius: Leges seu statuta ac privilegia Regni Poloniae omnia, Cracoviae 1553. [Przyłuski, Jakub] Iacobus Prilusius: Statuta Regni Poloniae methodica dispositione [.] conscripta, Cracoviae 1548. Radawiecki, Andrzej: Prawy Szlachcic w Kazaniu na Pogrzebie S. pamięci Jego Mści Pana Andrzeja ze Zmigroda Stadnickiego w osobie iego vkazany [.], Kraków 1614. [Radzewski, Franciszek] Franciszek Pokłatecki: Kwestye polityczne oboiętne, o. O. 1743. [Radziwiłł, Krzysztof] Christoph Ratzeviel: Newer angestalter Ritter-Orden / der unbefleck ten Jungfraw Mariae. Wie solcher von Ihr. Königl. Mayt. in Polen angefangen / mit Außschreiben / Gesetzen und Ordnungen bestätiget wird und zu Männigliches Wissen schaft publiciret worden. Mit 16. starcken Gründen / mit welchen Ihr Fürstliche Gnad. H. Christoph Ratzeviel / Ihrer Königl. Mayt. in Polen / von dem vorgeschlagenen RittersOrden der unbefleckten Mariae Brüder abrathet / und schließlich bittet / die Stifftung biß auff nechst künfftigen ReichsTag zuverschieben, o. O. 1638. Reforma elekcji - czy naprawa Rzeczypospolitej (Wybór źródeł 1630-2), hg. von Władysław Konopczyński, Kraków 1949. Rej, Mikołaj : Krótka rozprawa między trzema osobami, panem, wójtem i plebanem, in: Ders. : Wybór Pism, hg. von Anna Kochan (= Biblioteka Narodowa 1308), Wrocław u. a. 2006, S. 3-100. Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690, 2 Bde., hg. von Erazm Rykaczewski, Berlin - Poznań 1864. Relaţia seu Descripţia wojny pod Wiedniem, pod Strygoniem i dalszej campaniej A. 1683. Prawdziwa przy obronie prawdy i honoru rycerstwa polskiego Relacja o przeszłej roku 1683 w Rakusiech i na Węgrzech campaniej. Abdruck bei Otton Laskowski: Relacja wyprawy wiedeńskiej z 1683 roku, in: Przegląd historyczno-wojskowy 2 (1930), 1, S. 156169, der Text S. 162-168. Lateinische Fassung: Excerpta ex literis in quibus relatio expeditionis viennensis, in: Andrzej Chrysostom Załuski: Epistolae historicofamiliares, Bd. 1/2, Brunsberga 1709-1711, S. 828-836. Romantyczna gawęda szlachecka. Antologia, hg. von Andrzej Waśko, Kraków 1999. 476 Quellen- und Literaturverzeichnis Rousseau, Jean-Jacques: Betrachtungen über die Regierung Polens und über deren vorge schlagene Reform, in: Ders.: Sozialphilosophische und politische Schriften, München 1981, S. 563-655. Rousseau, Jean-Jacques: Oeuvres complètes, Bd. 3, o. O. [Paris] 1964. Rozmowa Polaka z Litwinem 1564, hg. von Jozef Korzeniowski (= Biblioteka Pisarzów Polskich 11 ), Kraków 1890. Rozwagi o królach polskich, bezkrólewiach, elekcyach i sukcessyi tronu. Z powodu Pism za Sukcessyą pod imieniem Reflexyi, Uwag, Listów, i innych wielu, Warszawa 1790. Rubinkowski, Jakub Kazimierz: Janina zwycięskich tryumfów dziełami y heroicznym męstwem Jana III. króla polskiego na marsowym polu nayiasnieszy po przełamaney otomańskiej i tatarskiey sile nieśmiertelnym wiekom do druku podany, Poznań 1759. Rudawski, Wawrzyniec Jan: Historiaram Poloniae ab excessu Vladislai IV ad Pacem Olivensem usque libri IX, Varsaviae - Lipsiae 1755. Rządy Sejmikowe w epoce królów elekcyjnych 1572-1795, Bd. 2: Lauda i instrukcje 15721674, hg. von Adolf Pawinski, Warszawa 1888. Rzewuski, Adam: O formie rządu republikańskiego myśli, Warszawa 1790. Rzewuski, Seweryn: O tronie polskim zawsze obieralnym z dzieiow i z prawa dowody, o. O. und o. J. [1791]. Rzewuski, Seweryn / Potocki, Szczęsny: Protestacya przeciw sukcessyi tronu w Polszczę, o. O. 1790. [Rzewuski, Wacław:] Mysli o niezawodnym utrzymaniu Sejmów y Liberi Veto, z Projektami na Konwokacyą. Roku Pańskiego 1764, о. О. und о. J. [Rzewuski, Wacław:] Mysli w Teraznieyszych Okolicznościach, Rzeczypospolitey, Poczajów 1756. [Sarbiewski, Maciej Kazimierz:] Mathiae Casimiri Sarbievii Lyricorum Libri IV. Epodon liber unus, alterque Epigrammatum, cum Epicitharismate, Parisiis 1647. Sarbiewski, Maciej Kazimierz: O poezji doskonałej czyli Wergiliusz i Homer (= Biblioteka Pisarzów Polskich В 4), Wrocław 1954. Sarnicki, Stanisław: Annales, sive de origine et rebus gestis Polonorum et Lituanorum, libri octo, o. O. [Kraków] 1587. Sarnicki, Stanislaw: Statuta y metrika przywilejów koronnych, Kraków 1594. Scriptores Rerum Polonicarum, 22 Bde., Kraków 1872-1917. Senatora Anonima Deliberacye o królu, panach radzie i urzędnikach, sejmie i bezkrólewiu, in: Sześć broszur politycznych z XVI i początku XVII stulecia, hg. von Bolesław Ulanowski, Kraków 1921, S. 107-195. [Siemek, Kasper:] Gasparas Sięmek: Civis bonvs, Cracoviae 1632. Siemek, Kasper: Lacón seu de reipublicae recte instituendae, Cracoviae 1635. Sienicki, Szczepan: Sposób nowo obmyślony Konkludowania Obrad Publicznych dla utwierdzenia Praw Kardynalnych Wolności, Gniezno 1764. Sienienski, Stanisław Benedykt Nepomucen: Dzieło na wyobrażenie у podobieństwo BOGA, Seym Korony Polskiey. Na zazdrość Europeyskim Państwom Podobney Rady od BOGA niemaiącym Wystawione, Warszawa 1733. Skarga, Piotr: Kazania Sejmowe, hg. von Janusz Tazbir (= Biblioteka Narodowa I 70), Wrocław u. a.3 1972. Skibiński, Mieczysla w: Europa a Polska w dobie wojny o sukcesyę austryacką w latach 17401745, 2 Bde., Kraków 1912/13. Quellen- und Literaturverzeichnis 477 Śluby króla Jana Kazimierza i stanów Rzeczypospolitej zaprzysiężone imieniem narodu przed cudownym obrazem N. P. Łaskawej w Katedrze Lwowskiej [.], Lwów 1887. Słuchaj mię, Sauromatha. Antologia poezji sarmackiej, hg. von Krzysztof Koehler, Kraków 2002. Sobieski, Jan: Briefe an die Königin, hg. von Joachim Zeller, Frankfurt am Main 1983. [Solikowski, Jan Dymitr:] Idea Apocalyptica seu Apocalypsis Stanislai Orechovii. In qua Facies pertubatae et afflictae Republicae, eiusque restaurandae ratio, Cracoviae 1660 [entstanden 1564]. Sprawy wojenne króla Stefana Batorego. Dyjaryjusze, relacyje, listy i akta z lat 1576-1586, hg. von Ignacy Polkowski, Kraków 1887. Stanislai Górski Conciones in maximo totius regni Poloniae convenni apud Leopolim de republica habitae. A.D. MDXXXVII, hg. von Wojciech Kętrzyński, in: Archiwum Komisyi Historycznej, Bd. 1 (= Scriptores Rerum Polonicarum IV), Kraków 1878, S. 1-74. Staropolska poezja ziemiańska. Antología, hg. von Stanislaw Gruchała / Stanislaw Grzeszczuk, Warszawa 1988. Starowolski, Szymon: Declamatio contra obtrectatores Poloniae, Cracoviae 1631. Starowolski, Szymon: De claris oratoribus Sarmatiae - O znakomitych mówcach Sarmacji, hg. von Ewa Jolanta Głębicka (= Biblioteka Pisarzy Staropolskich 25), Warszawa 2002 [zuerst 1628]. Starowolski, Szymon: Lament utrapionej Matki Korony Polskiej, in: Ders.: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski, Wrocław u. a. 1991, S. 317-343. [Starowolski, Szymon:] Simonis Starovolsci Polonia recognita et aueta cum praefatione Hermanni Conringi [zuerst 1632], in: [Hermann Conring:] Hermanni Conringi Opera. Tomus VI. Scripta miscellanea iuridica et historica, Brunsvigae 1730, S. 523-554. Starowolski, Szymon: Prywat Polską kieruje po nim stateczny sługa Rzeczypospolitej następuje [1623], in: Ders.: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski, Wrocław u. a. 1991, S. 274-285. Starowolski, Szymon: Reformacja obyczajów polskich [um 1650], in: Ders.: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski, Wrocław u. a. 1991, S. 286-316. Starowolski, Szymon: Robak sumienia złego człowieka niebogobojnego i o zbawienie swoje nie niedbałego [um 1648], in: Ders.: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski, Wrocław u. a. 1991, S. 252-273 (Ausschnitte). Starowolski, Szymon: Sarmatiae Bellatores, Coloniae Agrippinae 1631. Polnische Neuaus gabe: Szymona Starowolskiego Wojownicy sarmaccy, hg. von Jerzy Starnawski, Warszawa 1978. Starowolski, Szymon: Votum o naprawie Rzeczypospolitej [1625], in: Ders.: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski, Wrocław u. a. 1991, S. 177-183. Starowolski, Szymon: Wybór z pism, hg. von Ignacy Lewandowski (= Biblioteka Narodowa I 272), Wrocław u. a. 1991. Staszic, Stanisław: Przestrogi dla Polski, hg. von Stefan Czarnowski (= Biblioteka Narodowa I 98), Kraków 1926. Staszic, Stanisław: Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, hg. von Stefan Czarnowski, Warszawa 2005 [zuerst 1787]. Stryjkowski, Maciej: Goniec Cnothy do prawych slachciców, przez Matysa Strykowiusa uczyniony w którym są przykłady piękne spraw mężów zacnych, postępki Sarmatów i królów Polskich, książąt Litewskich i ich narodu sławnego wywód [.], Kraków 1574. Hier 478 Quellen- und Literaturverzeichnis zitiert nach der Ausgabe in Maciej Stryjkowski: Kronika polska, Bd. 2, Warszawa 1846, S. 467-557. Stryjkowski, Maciej: O początkach, wywodach, dzielnościach, sprawach rycerskich i domowych sławnego narodu litewskiego [.], hg. von Julia Radziszewska, Warszawa 1978. Stryjkowski, Maciej: O wolności Korony polskiey i Wielkiego Księstwa Litewskiego, a o srogim zniewoleniu inszych królestw pod tyrańskim jarzmem tureckim, Kraków 1575 [Neuauflage 1587]. Svada Latina seu Miscellanea Oratoria, Epistolana, Statistica, Politica, Inscriptionalia Elogiaria, Panegyrica, Poetica, et Historica, hg. von Joannes Ostrowski Daneykowicz, Lublin 1747. Swada Polska i Łacińska albo Miscellanea Oratorskie, Seymowe, Weselne, Kancellaryine, Listowne, Kaznodziejskie, Pogrzebowe, Statystyczne, Panegiryczne, Elogiarne, Inskrypcyine, y inne różne, w oboim Ięzyku Prozą y wierszem, hg. von Jan Ostrowski Daneykowicz, Lublin 1745. Szemiot, Stanisław Samuel: Sumariusz Wierszów, hg. von Mirosław Korolko, Warszawa 1981. Sześć broszur politycznych z XVI i początku XVII stulecia, hg. von Bolesław Ulanowski, Kraków 1921. Teka Gabryela Junoszy Podoskiego arcybiskupa gnieźnieńskiego, 6 Bde., hg. von Kazimierz Jarochowski, Poznań 1854-1862. Turski, Wojciech: Myśli o królach, o sukcesyji, o przeszłym i przyszłym rządzie, Warszawa 1790. Urkunden und Actenstücke zur Geschichte des Kurfürsten Friedrich Wilhelm von Brandenburg, Bd. 22, Berlin - Leipzig 1926. Urok wsi i życia ziemiańskiego w poezji staropolskiej, hg. von Stanisław Kot, Warszawa 1937. Uwagi dla utrzymania wolnej elekcyi króla polskiego do Polaków, Warszawa 1789. Uwagi pod rokiem 1790, o. O. und o. J. Volumina Constitutionum, bisher 4 Bde., hg. von Stanisław Grodziski u. a., Warszawa 19962015. Volumina legum. Leges, Statuta, Constitutiones Privilegia Regni Poloniae Magni Ducatus Lithuaniae, Omniumque Provinciarum Annexarum, a comitiis Visliciae Anno 1347 celebratis usque ad ultima Regni Comitia, 8 Bde., Warszawa 1732-1782. Hier zitiert nach der Ausgabe „Volumina legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782 wydanego“, 8 Bde., Petersburg 1859-1860. [Warszewicki, Krzysztof:] Christophori Warsevicii De optimo statu libertatis libri duo, Cracoviae 1598. Hier zitiert nach der Ausgabe in: Svada Latina seu Miscellanea Oratoria, Epistolaria, Statistica, Politica, Inscriptionalia Elogiaria, Panegyrica, Poetica, et Historica, hg. von Joannes Ostrowski Daneykowicz, Lublin 1747, Teil 3, S. 1-73. [Warszewicki, Krzysztof:] Christophori Varsevicii post Stephani regis mortem In primo et generali totius Masouiae conuentu oratio, Cracoviae 1587. [Warszewicki, Krzysztof:] Chrysztopha Warszewickiego po śmierci Króla Stephana, na pierwszym, у głównym ziezdzie Mazoweckim[l] Mowa, Kraków 1587. Warszewicki, Krzysztof: Rerum polonicarum libri tres ( 1589), in: Ders. : Nie wydane pisma, hg. von Theodor Wierzbowski, Warszawa 1883, S. 3-43. Warszewicki, Krzysztof: Turcicae Quattuordecim, Cracoviae 1595. Quellen- und Literaturverzeichnis 479 Węgierski, Wojciech: Classicum wolności polskiej w Ruinie Oyczyzny, na odgłos lamentuiącego Ubóstwa otrąbione niedotrzymaniem poprzysięzonych Paktów Oliwskich, przez Karola XII. Króla Szwedzkiego, złamaney Wiary stwierdzone. Niezwyczajnym wprowadzonych Woysk Wolności, Praw y Swoboducisnieniem, zabranych skarbów, skontemptowanych Swiątniach Pańskich, wycisnieniem Contribucyi Głośne, o. O. 1703. Wereszczyński, Józef: Excitarz Xiedza Iozepha Werecszczynskiego [.]. Do podniesienia Woyny S. przeciwko Tvrkom Y Tatarom, iako głównym nieprzyiacielom wszystkiego Chrześcijaństwa, Kraków 1592. Wiadomość chronologiczna w którym czasie które państwo wolność utraciło pod rządem monarchów sukcesiynych, o. O. und o. J. [1790]. [Wielhorski, Michał:] Mowa tegoż J. W. Imci Wielhorskiego Kuchmistrza W. X. Litt: Posła Wołyńskiego miana dnia 18. 9bris 1766 na Seymie Ordynaryinym, o. O. und o. J. Wielhorski, Michał: O przywróceniu dawnego rządu według pierwiastkowych Rzeczypospolitey ustaw, o. O. 1775. Wiersze polityczne i przepowiednie, satyry i paszkwile z XVI wieku, hg. von Teodor Wierzbowski, Warszawa 1907. Wiersze polityczne pierwszego rozbioru i sejmu delegacyjnego 1772-1775, hg. von Barbara Wolska, Warszawa 2001. Witkowski, Stanisław: Złota Wolność Koronna Seymom y Ziazdom napotomne czasy służąca: Z Deklaracyą krotką ku zatrzymaniu Staropolskiey Wolności / po zawarciu Zgody y Miłości Braterskiey / przez Seym Warszawski w Roku 1609, Kraków 1609. Wojsznarowicz, Kazimierz Jan: Orator polityczny weselnym y pogrzebowym służący aktom, Kraków 1648. Wolan, Andrzej: De libertate politica sive civili libellus leetu non indignus, Cracoviae 1572. Wolne zdanie wolnego szlachcica, na które ten chyba gniewać się będzie, kto się gniewa na wolność sentiendi, quae velis: dicendi, quae sentias, о. О. und о. J. [um 1733]. Wolność Polska rozmową Polaka z Francuzem roztrząsniona. Broszura polityczna z 1-ej połowy XVIII w., hg. von Teodor Wierzbowski, Warszawa 1904. Wybicki, Jozef: Myśli polityczne o wolności cywilnej, hg. von Emanuel Rostworowski, Wrocław u. a. 1984 [zuerst 1775]. Wybór mów staropolskich, hg. von Bronislaw Nadolski (= Biblioteka Narodowa I 175), Wrocław - Kraków 1961. Wybór mów staropolskich świeckich, sejmowych i innych, bearb. von Antoni Małecki, hg. von Kazimierz Jozef Turowski, Kraków 1860. Wybór pism pedagogicznych Polski doby Odrodzenia (= Biblioteka Narodowa I 157), hg. von Jozef Skoczek, Wrocław 1956. [Wydzga, Jan Stefan:] Jan Stefan Wydźga i jego Pamiętnik spisany podczas wojny szwedzkiej od roku 1655 do 1660, hg. von Kazimierz Władysław Wójcicki, Warszawa 1852. Wysocki, Samuel: Orator Polonus, Warszawa 1740. Zabłocki, Franciszek: Sarmatyzm, hg. von Ludwik Biernacki (= Biblioteka Narodowa I 115), Wrocław 1951. Zalaszowski, Mikołaj: lus Regni Poloniae ex statutis et constitutionibus eiusdem Regni et M.D.L. collectum, 2 Bde., Posnaniae 1699 und 1702. Załuski, Andrzej Chrysostom: Epistolae historico-familiares, 3 Bde., Brunsberga 17091711. Załuski, Andrzej Chrysostom: Mowy rozne, Warszawa 1690. 480 Quellen- und Literaturverzeichnis Załuski, Andrzej Chrysostom: Mowy seymowe, Kalisz 1718. [Zamoyski, Jan:] Joannes Sarius Zamoscius: De senatu romano libri duo, Venetiis 1563. Neuausgabe: Rozprawa Jana Zamoyskiego o senacie Rzymskim. Tekst łaciński, przekład oraz komentarz historyczno-prawny, hg. von Marek Kurylowicz / Wojciech Witkowski, Lublin 1997. Zawadzki, Kazimierz: Gloria Orbi Sarmatico Consensu monstrata, a DEO data [.], Varsaviae 1670. Zawadzki, Kazimierz: Historia arcana, seu annalium polonicorum Libri VII, Cosmopoli [Frankfurt am Main] 1699. Zbylitowski, Andrzej: Żywot slachćica we wsi, Kraków 1597. Zbylitowski, Piotr: Patricius, Kraków 1601. Zbylitowski, Piotr: Rozmowa szlachcica polskiego z cudzoziemcem, in: Niektóre poezye Andrzeja i Piotra Zbylitowskiego, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1860, Teil 4 [zuerst 1600]. Zwierciadło Rzeczypospolitej Polskiej na początku roku 1598 wystawione, hg. von Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1859. 3. Forschungsliteratur Anderson, Perry: Die Entstehung des absolutistischen Staates, Frankfurt am Main 1979. A Republic of Nobles. Studies in Polish History to 1864, hg. von J. K. Fedorowicz, Cambridge u. a. 1982. Armitage, David: Empire and Liberty: A Republican Dilemma, in: Republicanism. A Shared European Heritage, Bd. 2, hg. von Martin van Gelderen / Quentin Skinner, Cambridge 2002, S. 29-46. Arnold, Stanisław: Niektóre problemy periodyzacji dziejów Polski, in: Pierwsza konferencja metodologiczna historyków polskich. Przemówienia - referaty - dyskusja, Bd. 1, Warszawa 1953, S. 155-185. Asch, Ronald G.: Europäischer Adel in der Frühen Neuzeit. Eine Einführung, Köln u. a. 2008. Asch, Ronald G.: Ständische Stellung und Selbstverständnis des Adels im 17. und 18. Jahr hundert, in: Der europäische Adel im Ancien Regime, hg. von Dems., Köln u. a. 2001, S. 3-45. Aufstände, Revolten, Prozesse. Beiträge zu bäuerlichen Widerstandsbewegungen im frühneu zeitlichen Europa (= Geschichte und Gesellschaft. Bochumer Historische Studien 27), hg. von Winfried Schulze, Stuttgart 1983. Augustyniak, Urszula: Granice wolności obywatela Rzeczypospolitej w XVI-XVII w. Jednostka wobec władzy, prawa i społeczeństwa, in: Wolność i jej granice. Polskie dylematy, hg. von Jacek Kłoczowski, Kraków 2007, S. 13-36. Augustyniak, Urszula: Historia Polski 1572-1795, Warszawa 2008. Augustyniak, Urszula: Informacja i propaganda w Polsce za Zygmunta III, Warszawa 1981. Augustyniak, Urszula: Koncepcje narodu i społeczeństwa w literaturze plebejskiej od końca XVI do końca XVII wieku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 28 (1983), S. 111-134. Augustyniak, Urszula: Koncepcje narodu i społeczeństwa w literaturze plebejskiej od końca XVI do końca XVII wieku, Warszawa 1989. Augustyniak, Urszula: Polemika z Jana Zamoyskiego projektem reformy elekcji. Przyczynek do poglądów politycznych opozycji za panowania Zygmunta III Wazy, in: KH 104 (1997), 3, S. 3-25. Quellen- und Literaturverzeichnis 481 Augustyniak, Urszula: Two patriotisms? Opinions of townsmen and soldiers on duty to the fatherland in seventeenth-century Poland, in: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe, hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden - Boston 2010, S. 461 -496. Augustyniak, Urszula: Wazowie i „królowie rodacy“. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Warszawa 1999. Augustynowicz, Christoph: Die Kandidaten und Interessen des Hauses Habsburg in PolenLitauen während des zweiten Interregnums 1574-1576, Wien 2001. Augustynowicz, Christoph: Piast - ein Begriff zwischen politischen Programmen und histo rischen Traditionen, in: Österreichische Osthefte 43 (2001), 3, S. 333-350. Aust, Martin: Polen und Russland im Streit um die Ukraine. Konkurrierende Erinnerungen an die Kriege des 17. Jahrhunderts in den Jahren 1934 bis 2006 (= Forschungen zur osteu ropäischen Geschichte 74), Wiesbaden 2009. Axer, Jerzy: Dyskusja o roli łaciny w „Nowych Atenach“ Benedytka Chmielowskiego jako świadectwo republikańskiej tożsamości narodu szlacheckiego, in: Staropolskie kompendia wiedzy, hg. von Iwona Dacka-Górczyńska / Joanna Partyka, Warszawa 2009, S. 3344. Axer, Jerzy: Latein als Sprache der Adelsnation in der polnisch-litauischen Konföderation (16.-18. Jahrhundert). Eine These, in: Latein und Nationalsprachen in der Renaissance (= Wolfenbütteier Abhandlungen zur Renaissanceforschung 17), hg. von Bodo Guthmüller, Wiesbaden 1998, S. 131-135. Backvis, Claude: Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975. Baczewski, Sławomir: Szlachectwo. Studium z dziejów idei w piśmiennictwie polskim. Druga połowa XVI wieku - XVII wiek, Lublin 2009. Bączkowski, Krzysztof: Anfänge des polnischen Parlamentarismus im 15. und am Beginn des 16. Jahrhunderts, in: Studia Germano-Polonica, Bd. 1 (= Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1025, Prace Historyczne 100), hg. von Dems. u. a., Kraków 1992, S. 21-33. Bączkowski, Krzysztof: Kallimachs Stelle in der Kulturgeschichte Polens, in: Der europäi sche Humanismus und die europäischen Sodalitäten (= Pirckheimer Jahrbuch fur Renais sance- und Humanismusforschung 12), hg. von Stephan Fussel und Jan Pirożyński, Wiesbaden 1977, S. 73-90. Balzer, Oswald: Geneza Trybunału Koronnego. Studium z dziejów sądownictwa polskiego XVI wieku, Warszawa 1886. Balzer, Oswald: Skartabelat w ustroju szlachectwa polskiego, Kraków 1911. Baran, Kazimierz: The Constitutional Uniqueness of the Polish-Lithuanian commonwealth, from the Sixteenth to the Eighteenth Century, in: Die Reiche Mitteleuropas in der Neuzeit. Integration und Herrschaft. Liber memorialis Jan Pirożyński, hg. von Adam Perlakowski u. a., Krakow 2009, S. 97-108. Bardach, Juliusz: Historia państwa i prawa Polski do roku 1795, Bd. 1 : Do połowy XV wieku, Warszawa 1957. Bardach, Juliusz: O ujęciu struktury społecznej i ideologii szlachty polskiej (W związku z pracami Andrzeja Zajączkowskiego), in: Czasopismo Prawno-Historyczne 15 (1963), 2, S. 159-178. Bardach, Juliusz: Początki Sejmu, in: Historia Sejmu Polskiego, Bd. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, hg. von Jerzy Michalski, Warszawa 1984, S. 5-62. 482 Quellen- und Literaturverzeichnis Barłowska, Maria: Na swady sarmackiej placu. O kulturze oratorskiej wieku XVII, Kielce 2001. Barok - Sarmatyzm - Psalmodia. Materiały z konferencji zorganiwanej przez zakład historii nowożytnej, Toruń 22-23 września 1993, hg. von Kazimierz Maliszewski / Krzysztof Obremski, Toruń 1995. Bartkiewicz, Kazimierz: Obraz dziejów ojczystych w świadomości historycznej w Polsce doby oświecenia, Poznań 1979. Barudio, Günter: Absolutismus - Zerstörung der „libertären Verfassung“. Studien zur „Karolinischen Eingewalt“ in Schweden zwischen 1680 und 1693 (= Frankfurter Historische Ab handlungen 13), Wiesbaden 1976. Barycz, Henryk: Barok, in: Historia nauki polskiej, Bd. 2, hg. von Bogdan Suchodolski, Wrocław u. a. 1970, S. 5-230. Barycz, Henryk: Halofile i italofoby, in: Ders.: Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław u. a. 1965, S. 48-76. Barycz, Henryk: Myśl i legenda Machiavellego w Polsce w wieku XVI i XVII, in: Ders.: Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław u. a. 1965, S. 267-299. Barycz, Henryk: Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław u. a. 1965. Beauvois, Daniel: Nowoczesne manipulowanie sarmatyzmem - czy szlachcic na zagrodzie był obywatelem?, in: Nowoczesność i sarmatyzm, hg. von Przemysław Czapliński, Poznań 2011,S. 121-140. Bednarski, Stanisław: Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce, Kraków 1933. ND Kraków 2003. Bednaruk, Waldemar: Sejmiki lubelskie w okresie stanisławowskim (1764-1794), Lublin 2011. Bem, Antoni Gustaw: Echa mesjanistyczne w literaturze polskiej, in: Ders.: Studia i szkice literackie, Warszawa 1904, S. 145-189. Bem, Ewa: Stanisław Orzechowski - ideolog szlachecki?, in: Kultura - polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990, S. 62-72. Bernacki, Włodzimierz: Myśl polityczna I Rzeczpospolitej, Kraków 2011. Beydilli, Kemal: Die polnischen Königswahlen und Interregnen von 1572 und 1576 im Lichte osmanischer Archivalien. Ein Beitrag zur Geschichte der osmanischen Machtpolitik, Mün chen 1976. Bibliografía Literatury Polskiej. Nowy Korbut, Bd. 1-3: Piśmiennictwo Staropolskie, hg. von Roman Pollak u. a., o. O. [Warszawa] 1963-1965. Bibliografia parlamentaryzmu Rzeczypospolitej szlacheckiej. Bibliography of the parliamentary system of the Nobles’ Republic, hg. von Robert Kołodziej / Michał Zwierzykowski, Poznan 2012. Bicanova, Kateřina: Problematika sarmatismu v polské historiografii, in: Slovanský Přehled. Review for Central and Southeastern European History 93 (2007), 1, S. 23-34. Bielak, Franciszek: „Mesjanizm“ Kochowskiego w świetle poglądów pisarzy XVII w., in: Prace Filologiczne, Bd. 12, Warszawa 1927, S. 449-457. Bitton, Davis: The French Nobility in Crisis 1560-1640, Stanford 1969. Bloch, Marc: Apologie der Geschichtswissenschaft oder Der Beruf des Historikers, hg. von Peter Schöttler, Stuttgart 2002. Bobrzyński, Michał: Dzieje Polski w zarysie, hg. von Marian Henryk Serejski / Andrzej Feliks Grabski, Warszawa 1977 [zuerst 1879]. Quellen- und Literaturverzeichnis 483 Bogucka, Maria: Die Kultur der Städte in der polnischen Adelsrepublik im 17. und 18. Jahr hundert, in: Städtische Kultur in der Barockzeit, hg. von Wilhelm Rausch, Linz 1982, S. 53-78. Bogucka, Maria: Miejsce mieszczanina w społeczeństwie szlacheckim: atrakcyjność wzorców życia szlacheckiego w Polsce XVII wieku, in: Społeczeństwo staropolskie, Bd. L, hg. von Andrzej Wyczański, Warszawa 1976, S. 185-200. Französische Fassung: L’attrait de la culture nobiliare? Sarmatisation de la bourgeoisie polonaise au XVIIe s., in: APH 33 (1976), S. 23-41. Bogucka, Maria: Staropolskie obyczaje w XVI-XVII wieku, Warszawa 1994. Bogucka, Maria: The Lost World of the „Sarmatians“. Custom as the Regulator of Polish Social Life in Early Modem Times, Warszawa 1996. Bogucka, Maria / Samsonowicz, Henryk: Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986. BÖMELBURG, Hans-Jürgen: Die Magnaten: Avantgarde der Ständeverfassung oder oligarchische Clique?, in: Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der politischen Kultur vom 16,-18. Jahrhundert, hg. von Joachim Bahlcke u. a., Leipzig 1996, S. 119-133. Bömelburg, Hans-Jürgen: Frühneuzeitliche Nationen im östlichen Europa. Das polnische Geschichtsdenken und die Reichweite einer humanistischen Nationalgeschichte (15001700) (= Veröffentlichungen des Nordost-Instituts 4), Wiesbaden 2006. Polnische Überset zung: Polska myśl historyczna a humanistyczna. Historia narodowa (1500-1700) (= polonica leguntur 14), Kraków 2011. Bömelburg, Hans-Jürgen: Politische Öffentlichkeit und Verfassung zwischen Königsherr schaft, Oligarchie und Adelsrepublikanismus, in: Polen in der europäischen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von Hans-Jürgen Bömelburg, Stutt gart 2017, S. 369-396. Bömelburg, Hans-Jürgen: „Polnische Freiheit“ ֊ Zur Konstruktion und Reichweite eines frühneuzeitlichen Mobilisierungsbegriffs, in: Kollektive Freiheitsvorstellungen im früh neuzeitlichen Europa (1400-1850), hg. von Georg Schmidt u. a, Frankfurt am Main 2006, S. 191-222. Bömelburg, Hans-Jürgen: Sarmatia ֊ Sarmaten ֊ Sarmatismus: Gelehrtes Konstrukt, politi sches Programm, unifizierende Elitenkultur, politischer Bewegungsbegriff, in: Polen in der europäischen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von dems., Stuttgart 2017, S. 843-861. Bömelburg, Hans-Jürgen: Sarmatia, Sarmaten, Sarmatismus - Traditionslinien der polni schen Kulturgeschichte, in: Tür an Tür. Polen ֊ Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte. Ausstellungskatalog, hg. von Małgorzata Omilanowska, Köln 2011, S. 368-373. Bömelburg, Hans-Jürgen: Sarmatismus - Zur Begriffsgeschichte und den Chancen und Grenzen als forschungsleitender Begriff, in: JbbGO 57 (2009), S. 402-408. Bömelburg, Hans-Jürgen: Sicherheitskonzepte ohne Landfrieden. Gewalt- und Sicherheits gemeinschaften in Polen-Litauen, in: Sicherheit in der Frühen Neuzeit. Norm - Praxis Repräsentation, hg. von Christoph Kampmann / Ulrich Niggemann, Köln u. a. 2013, S. 288-298. Bömelburg, Hans-Jürgen: Zwischen polnischer Ständegesellschaft und preußischem Obrig keitsstaat. Vom königlichen Preussen zu Westpreussen (1756-1806), München 1995. 484 Quellen- und Literaturverzeichnis Borowski, Andrzej: Wymowa sejmowa w Polsce w latach 1550-1584, in: Cracovia litteramm. Kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie Renesansu, hg. von Tadeusz Ulewicz, Wrocław u. a. 1991, S. 415-428. Britain and Poland-Lithuania. Contact and Comparison from the Middle Ages to 1795 (= The Northern World 37), hg. von Richard Unger, Leiden - Boston 2008. Brückner, Aleksander: Dzieje kultury polskiej, Bd. 2: Polska u szczytu potęgi, Warszawa 1958 [zuerst 1930]. Brüning, Alfons: Unio non est unitas. Polen-Litauens Weg im konfessionellen Zeitalter (1569-1648) (= Forschungen zur osteuropäischen Geschichte 72), Wiesbaden 2008. Brunner, Otto: Adeliges Landleben und europäischer Geist. Leben und Werk Wolf Helmhards von Hohberg 1612-1688, Salzburg 1949. Buchwald-Pelcowa, Paulina: Pieśń „Ocknij się Lechu“. Przemiany tekstu i jego rola w literaturze i życiu społecznym, in: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej 9/10 (1968), S. 65-96. Buchwald-Pelcowa, Paulina: Satyra czasów saskich, Wrocław u. a. 1969. Bues, Almut: Die habsburgische Kandidatur fur den polnischen Thron während des ersten Interregnums in Polen 1572/1573, Wien 1984. Bues, Almut: The Formation of the Polish-Lithuanian Monarchy in the Sixteenth Century, in: The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butterwick, Basingstoke 2001, S. 58-81. Burke, Peter: Die europäische Renaissance. Zentren und Peripherien, München 1998. Bush, Michael L.: Rieh Noble, Poor Noble, Manchester - New York 1988. Bystroń, Jan Stanisław: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII, 2 Bde., Warszawa3 1976 [zuerst 1933]. Bystroń, Jan Stanisław: Megalomania narodowa, Warszawa 1935. Chłapowski, Krzysztof: Spór o kupno dóbr żywieckich przez królową Konstancję w latach 1624-1631, in: KH 104 (1997), 2, S. 3-14. Chmielewska, Mieczysława: Sejm elekcyjny Michała Korybuta Wiśniowieckiego 1669 roku, Warszawa 2006. Chociszewski, Józef: Polska Sybilla, czyli zbiór objawnień, proroctw i przepowiedni tyczących się mianowicie Kościoła Katolickiego, Polski i Słowiańszczyzny z starych ksiąg, z różnych pism i z ust ludu, Poznań 1877. Choińska-Mika, Jolanta: Sejmiki Mazowieckie w dobie Wazów, Warszawa 1998. Chowaniec, Czesław: Poglądy polityczne rokoszan 1606-1607 wobec doktryn monarchomachów francuskich, in: Reformacja w Polsce 3 (1924), S. 256-266. Chrzanowski, Tadeusz: Wędrówki po sarmacji europejskiej. Eseje o sztuce i kulturze staropolskiej, Kraków 1988. Chynczewska-Hennel, Teresa: Rzeczpospolita XVII wieku w oczach cudzoziemców, Wrocław u. a. 1993. Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Poland-Lithuania in Context, 15501772, hg. von Karin Friedrich / Barbara M. Pendzich, Leiden - Boston 2009. Codello, Aleksander: Hegemonia Paców na Litwie i ich wpływy w Rzeczypospolitej 16691674, in: Studia Historyczne 13 (1970), S. 25-56. Codello, Aleksander: Rywalizacja Paców i Radziwiłłów w latach 1666-1669, in: KH 71 (1964), 4, S. 913-930. Collins, James B.:,County Republicans’ and the Concept of Active Citizenship in SixteenthCentury Poland and France, in: Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Quellen- und Literaturverzeichnis 485 Poland-Lithuania in Context, 1550-1772, hg. von Karin Friedrich / Barbara M. Pendzich, Leiden - Boston 2009, S. 209-231. Cynarski, Stanisław: Kilka uwag w sprawie sarmatyzmu w Polsce w początkach XVII wieku, in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 140, Prace Historyczne 17, Kraków 1966, S. 117-132. Cynarski, Stanisław: Kształtowanie się ideologii sarmatyzmu w dobie rokoszu Zebrzydowskiego, Ms., Biblioteka Jagiellońska, Kraków, Mss. Dokt. 67/60, o. O. und o. J. [Kraków 1960]. Cynarski, Stanisław: Program polityczny sarmatyzmu, in: Seminaria Niedzieckie II. Portret typu sarmackiego w wieku XVII w Polsce, Czechach, na Słowacji i na Węgrzech, Kraków 1985, S. 15-21. Cynarski, Stanisław: Sarmatyzm „hetmański“, in: Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1984, S. 267. Cynarski, Stanisław: Sarmatyzm ֊ ideologia i styl życia, in: Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, hg. von Janusz Tazbir, Warszawa 1977, S. 247-271. Cynarski, Stanisław: Stronnictwo królewskie w dobie rokoszu Zebrzydowskiego (Próba charakterystyki), in: Małopolskie Studia Historyczne 8 (1965), 3/4, S. 3-24. Cynarski, Stanisław: The Ideology of Sarmatism in Poland (16th-18th Centuries), in: Polish Western Affairs 33 (1992), 2, S. 25-43. Cynarski, Stanisław: The shape of Sarmatian ideology in Poland, in: APH 19 (1968), S. 517. Cynarski, Stanisław: Zygmunt August, Wroclaw u. a. 2004. Czacki, Tadeusz: O litewskich i polskich prawach, o ich duchu, źródłach, związku, i o rzeczach zawartych w pierwszym Statucie dla Litwy, 1529 roku wydanym, 2 Bde., hg. von Kazimierz Turowski, Kraków 1861 [zuerst 1800]. Czaja, Aleksander: Lata wielkich nadziej. Walka o reformę państwa polskiego w drugiej połowie XVIII w., Warszawa 1992. Czamańska, Ilona: Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007. Czapliński, Władysław: Dwa sejmy w roku 1652. Studium z dziejów rozkładu Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII wieku, Wrocław 1955. Czapliński, Władysław: Główne nurty myśli politycznej w Polsce w latach 1587-1655, in: Ders.: O Polsce siedemnastowiecznej, Warszawa 1966, S. 63-100. Czapliński, Władysław: Ideologia polityczna „Satyry“ Krzysztofa Opalińskiego, in: PH 47 (1956), S. 102-125. Czapliński, Władysław: Myśl społeczna w dobie kontrreformacji, in: Wiek XVII ֊ Kontrreformacja - Barok, hg. von Janusz Pelc, Wrocław u. a. 1970, S. 39-54. Czapliński, Władysław: O Polsce siedemnastowiecznej. Problemy i sprawy, Warszawa 1966. Czapliński, Władysław: Polemika, Odpowiedź dr Przybosiowi, in: KH 52 (1938), S. 335f. Czapliński, Władysław: Propaganda w służbie wielkich planów politycznych, in: Ders.: О Polsce siedemnastowiecznej, Warszawa 1966, S. 164-200. Czapliński, Władysław: Próby reform państwa w czasie najazdu szwedzkiego, in: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, Bd. 1, Warszawa 1957, S. 303-329. Czapliński, Władysław: Rezension von Adam Przyboś: Konfederacja Gołąbska, in: KH 51 (1937), S. 598-604. Czapliński, Władysław: Rządy oligarchii w Polsce nowożytnej, in: Ders.: O Polsce siedemnastowiecznej, Warszawa 1966, S. 130-163. Zuerst in: PH 52 (1961), 3, S. 445-463. 486 Quellen- und Literaturverzeichnis Czapliński, Władysław: Wiek siedemnasty w Polsce. Próba charakterystyki, in: Ders.: О Polsce siedemnastowiecznej, Warszawa 1966, S. 7-62. Czapliński, Władysław: Władysław IV i jego czasy, Kraków 2008. Czarniecka, Anna: Nikt nie słucha mnie za życia. Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684-1696), Warszawa 2009. Czarski, Bartłomiej: Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej, Warszawa 2012. Czempiel, Ernst-Otto: Herrschaftssystem und Friedenswahrung. Systematische, theoretische und theoriegeschichtliche Aspekte ihres Zusammenhangs, in: Staatsverfassung und Heeres verfassung in der europäischen Geschichte der frühen Neuzeit, hg. von Johannes Klinisch, Berlin 1986, S. 17-42. Czermak, Wiktor: Plany wojny tureckiej Władysława IV, Kraków 1895. Czermak, Wiktor: Sprawa Lubomirskiego w roku 1664, Warszawa 1886. Czyż, Antoni: Polski barok niesarmacki, in: Ogród. Kwartalnik 7 (1994), 4, S. 131-143. Davies, Norman: God’s Playground. A History of Poland, Bd. 1: The Origins to 1796, Oxford 1982. Davies, Norman: Im Herzen Europas. Geschichte Polens, München4 2006. Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, 5 Bde., Warszawa 2000-2004. Dembińska, Anna: Polityczna walka o egzekucję dóbr królewskich w latach 1559/64, Warszawa 1935. Dembkowski, Harry E.: The Union of Lublin. Polish Federalism in the Golden Age (= East European Monographs 116), New York 1982. Der Absolutismus - ein Mythos? Strukturwandel monarchischer Herrschaft in West- und Mitteleuropa (ca. 1550-1700), hg. von Ronald G. Asch / Heinz Duchhardt, Köln u. a. 1996. Der europäische Adel im Ancien Regime. Von der Krise der ständischen Monarchien bis zur Revolution (1690-1789), hg. von Ronald G. Asch, Köln u. a. 2001. Der frühmodeme Staat in Ostzentraleuropa, Bd. 2, hg. von Wolfgang E. J. Weber, Augsburg 2000. Derelkowski, Andrzej: Opinie szlachty polskiej o Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 20 (1975), S. 171-184. Dewald, Jonathan: The European Nobility 1400-1800, Cambridge 1996. Die Cambridge School der politischen Ideengeschichte, hg. von Martin Mulsow und Andreas Mahler, Frankfurt am Main 2009. Die Reiche Mitteleuropas in der Neuzeit. Integration und Herrschaft. Liber memorialis Jan Pirożyński, hg. von Adam Perłakowski u. a., Krakow 2009. Diffusion des Humanismus. Studien zur nationalen Geschichtsschreibung europäischer Huma nisten, hg. von Johannes Helmrath u. a., Göttingen 2002. Dinzelbacher, Peter: Zur Theorie und Praxis der Mentalitätsgeschichte, in: Europäische Mentalitätsgeschichte. Hauptthemen in Einzeldarstellungen, hg. von Dems., Stuttgart2 2008, S. XVII-XLIII. Dmitrieva, Marina: Italien in Sarmatien. Studien zum Kulturtransfer im östlichen Europa in der Zeit der Renaissance (= Forschungen zur Geschichte und Kultur des östlichen Mittel europa 32), Stuttgart 2008. Dolański, Dariusz: Zachód w polskiej myśli historycznej czasów saskich. Nurt sarmackoteologiczny, Zielona Góra 2002. Quellen- und Literaturverzeichnis 487 Dreitzel, Horst: Monarchiebegriffe in der Fürstengesellschaft. Semantik und Theorie der Einherrschaft in Deutschland von der Reformation bis zum Vormärz, Bd. 1 : Semantik der Moderne, Köln u. a. 1991. Dubas-Urwanowicz, Eva: Ein Königreich ohne König: die Kompetenzen des Monarchen im polnischen Interregnum in der zweiten Hälfte des 16. Jahrhunderts, in: Der ffühmodeme Staat in Ostzentraleuropa, Bd. 2, hg. von WolfgangE. J. Weber, Augsburg 2000, S. 107124. Dubas-Urwanowicz, Eva: Henri de Valois selon l’opinion de la noblesse polonaise. Attentes et réalités, in: Henri III et son temps. Actes du colloque international du Centre de la Re naissance de Tours, octobre 1989, hg. von Robert Sauzet, Paris 1992, S. 87-92. Dubas-Urwanowicz, Ewa: Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998. Dubas-Urwanowicz, Ewa: Król i szlachta na sejmach batoriańskich. Konflikty i kompromisy, in: Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XVI-XV1II w., hg. von Anna Sucheni-Grabowska / Małgorzata Żaryn, Warszawa 1994, S. 143-169. Dubas-Urwanowicz, Ewa: O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576-1586, Warszawa 2013. Dubas-Urwanowicz, Ewa: Polskie opinie o Henryku Walezym. Oczekiwania a rzeczywistość, in: PH 81 (1990), S. 59-73. Dubas-Urwanowicz, Ewa: Stronnicy królewscy i opozycjoniści wobec monarchy w dobie zjazdu lwowskiego i rokoszu sandomierskiego. Próba porównania, ín: Król a prawo stanów do oporu, hg. von Marek Markiewicz u. a., Kraków 2010, S. 105-122. Dunin-Borkowski, Jerzy / Dunin-Wąsowicz, Mieczysław: Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III (= Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie I), Lwów 1910. Dworzaczek, Włodzimierz: La mobilité sociale de la noblesse polonaise aux XVIe et XVIIe siècles, in: APH 36 (1977), S. 147-161. Dworzaczek, Włodzimierz: Przenikanie szlachty do stanu mieszczańskiego w Wielkopolsce w XVI i XVII wieku, in: PH 47 (1956), S. 656-684. Dwór a kraj między centrum a peryferiami władzy, hg. von Ryszard Skowron, Kraków 2003. Dybaś, Bogusław: De vanitate consiliorum a postawy i poglądy polityczne S. H. Lubomirskiego w pierwszych latach panowania Augusta II, in: Barok ֊ Sarmatyzm Psalmodia. Materiały z konferencji zorganiwanej przez zakład historii nowożytnej, Toruń 22-23 września 1993, hg. von Kazimierz Maliszewski / Krzysztof Obremski, Toruń 1995, S. 73-86. Dybaś, Bogusław: Fortece Rzeczypospolitej. Studium z dziejów budowy fortyfikacji stałych w państwie polsko-litewskim, Toruń 1998. Dybaś, Bogusław: Mächtepolitische Neuorientierungen: Bündnisdiplomatie und Reichspoli tik bis zur Begründung der sächsisch-polnischen Personalunion, in: Polen in der europäi schen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von HansJürgen Bömelburg, Stuttgart 2017, S. 397-421. Dzięgielewski, Jan: Pokój i wojna w opinii szlachty Rzeczypospolitej czasów Władysława IV, in: Kultura - polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990, S. 131-140. Dzięgielewski, Jan: Sejmy elekcyjne, elektorzy, elekcje (1573-1674), Pułtusk 2003. Dzieje kultury politycznej w Polsce, hg. von Józef Anton Gierowski, Warszawa 1977. 488 Quellen- und Literaturverzeichnis Dziewanowski, Marian Kamil: Dualism or Trialism? Polish Federal Tradition, in: SEER 41 (1963), S. 442-466. Eagleton, Terry: Ideologie. Eine Einführung, Stuttgart - Weimar 1993. Eichhorn, Jaana: Geschichtswissenschaft zwischen Tradition und Innovation. Diskurse, Insti tutionen und Machtstrukturen der bundesdeutschen Frühneuzeitforschung, Göttingen 2006. Ekes, Janusz: O Państwo Zgody: z dziejów ideologii politycznej w Polsce, w latach 1587- 1605, Ms., Biblioteka Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego, P. Dr. 96, Warszawa 1974. Ekes, Janusz: Proces kompozycji ustroju mieszanego Rzeczypospolitej, in: Dziedzictwo pierwszej Rzeczypospolitej w doświadczeniu politycznym Polski i Europy, hg. von Dems., Nowy Sącz 2005, S. 53-68. Ekes, Janusz: Sarmacka świadomość życia i świata, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 16 (1971), S. 97-116. Ekes, Janusz: Złota Demokracja, Warszawa 1987. Neuausgabe Kraków 2010. Elias, Norbert: Die höfische Gesellschaft. Untersuchungen zur Soziologie des Königtums und der höfischen Aristokratie mit einer Einleitung: Soziologie und Geschichtswissen schaft, Neuwied - Berlin 1969. Elliot, John H.: A Europe of Composite Monarchies, in: Past and Present 137 (1992), S. 4871. Emich, Birgit: Geschichte der Frühen Neuzeit studieren, Konstanz 2006. Enzyklopädie der Neuzeit, hg. von Friedrich Jaeger, 16 Bde., Darmstadt 2005-2012. Europäische Bauemrevolten der frühen Neuzeit, hg. von Winfried Schulze, Frankfurt am Main 1982. Europäischer Adel 1750-1950, hg. von Hans-Ulrich Wehler, Göttingen 1990. Faber, Martin: Czy w Rzeczypospolitej szlacheckiej istniała oligarchia magnacka?, in: Czasopismo Prawno-Historyczne 63 (2011), 1, S. 349-376. Faber, Martin: Das Streben des polnischen Adels nach dem Erhalt seiner Privilegien. Zur ursprünglichen Bedeutung des Wortes „Sarmatismus“, in: JbbGO 57 (2009), S. 374-401. Faber, Martin: Das Westliche des Sarmatismus, in: Sarmatismus versus Orientalismus in Mitteleuropa - Sarmatyzm i Orientalizm w Europie Środkowej, hg. von Magdalena Długosz / Piotr О. Scholz, Berlin 2013, S. 67-92. Faber, Martin: Vom alten zum neuen Messianismus. Zur Rezeption der Konföderation von Bar in der polnischen Romantik, in: Czasy Nowożytne 24 (2011 ), S. 183-198. Faber, Martin: Von Toleranz zu Intoleranz. Die Haltung der polnischen Szlachta zur Religion und ihre politische Motivation, in: Konkurrierende Ordnungen. Verschränkungen von Religion, Staat und Nation in Ostmitteleuropa vom 16. bis zum 20. Jahrhundert, hg. von Johannes Gleixneru. a, München u. a. 2015, S. 129-158. Falińska, Maria: Przeszłość a teraźniejszość. Studium z dziejów świadomości historycznej społeczeństwa staropolskiego, Warszawa 1986. Filipczak-Kocur, Anna: Poland-Lithuania before Partition, in: Rise of the Fiscal State, hg. von Richard Bonney, Oxford 1999. S. 443-479. Filipczak-Kocur, Anna: Sejmik sieradzki za Wazów 1587-1668, Opole 1989. Fink, Zera S.: The Classical Republicans. An Essay in the Recovery of a Pattern of Thought in Seventeenth-Century England, o. O. 1962. Floria, Borys: Wschodnia polityka magnatów litewskich w okresie pierwszego bezkrólewia, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 20 (1975), S. 45-67. Forst de Battaglia, Otto: Jan Sobieski, Graz u. a. 1982. Quellen- und Literaturverzeichnis 489 Friedrich, Karin: Better in Perilous Liberty than in Quiet Servitude. The Idea of Freedom in the Writings of Two Protestant Burghers in Seventeenth Century Royal Prussia, in: Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci Profesora Jacka Staszewskiego, hg. von Kazimierz Wajda u. a., Toruń 1993, S. 71-86. Friedrich, Karin: The Other Prussia. Royal Prussia, Poland and Liberty, 1569-1772, Cambridge 2000. Fröhlich, Martin: Mysterium Venedig. Die Markusrepublik als politisches Argument in der Neuzeit (= Freiburger Studien zur Frühen Neuzeit 13), Bern u. a. 2010. Frost, Robert I.: After the Deluge. Polanđ-Lithuania and the Second Northern War 16551660, Cambridge 1993. Frost, Robert I.: ,Initium Calamitatis Regni’? John Casimir and Monarchical Power in Poland-Lithuania, 1648-1668, in: European History Quarterly 16 (1986), S. 181-207, Frost, Robert I. : Kosakenaufstände und Zweiter Nordischer Krieg ( 1648-1667), in: Polen in der europäischen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von Hans-Jürgen Bömelburg, Stuttgart 2017, S. 349-368. Frost, Robert!.: „Liberty without Licence?“ The Failure of Polish Democratic Thought in the Seventeenth Century, in: Polish Democratic Thought from the Renaissance to the Great Emigration: Essays and Documents, hg. von M. B. Biskupski / James S. Pula, New York 1990, S. 29-54. Frost, Robert I.: Obsequious Disrespect: the Problem of Royal Power in the PolishLithuanian Commonwealth under the Wasas, 1587-1668, in: The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butterwick, Basingstoke 2001, S. 150-171. Frost, Robert I.: Ordering the Kaleidoscope: Nation and State Power in the lands of Poland-Lithuania since 1569, in: Power and the Nation in History, hg. von Len Scales / Oliver Zimmer, Cambridge 2005, S. 212-231. Frost, Robert I.: Polen-Litauen und der Dreißigjährige Krieg, in: 1648. Krieg und Frieden in Europa. Ausstellungskatalog, hg. von Klaus Bussmann / Heinz Schilling, Textband I: Politik, Religion, Recht und Gesellschaft, München 1998, S. 197-206. Frost, Roberti.: The Nobility of Poland-Lithuania, 1569-1795, in: The European Nobilities in the Seventeenth and Eighteenth Centuries, Bd. 2,2. Ausgabe, hg. von Hamish M. Scott, Basingstoke 2007, S. 266-310. Frost, Roberti.: The Northern Wars. War, State and Society in Northeastern Europe, 15581721, Harlow 2000. Frost, Robert: „Ut unusquisque qui vellet, ad ilium venire possit“. Nobility, citizenship and corporate decision-making in the Polish-Lithuanian Commonwealth, 1454-1795, in: What Makes the Nobility Noble? Comparative Perspectives from the Sixteenth to the Twentieth Century, hg. von Jörn Leonhard / Christian Wieland, Göttingen 2011, S. 142-163. Garber, Jörn: Trojaner - Römer - Franken - Deutsche. Abstammungstheorien im Vorfeld der Nationalstaatsbildung, in: Nation und Literatur im Europa der frühen Neuzeit. Akten des 1. Internationalen Osnabrücker Kongresses zur Kulturgeschichte der Frühen Neuzeit, hg. von Klaus Garber, Tübingen 1989, S. 108-163. Gawlas, Sławomir: Polen - eine Ständegesellschaft an der Peripherie des lateinischen Eu ropa, in: Europa im späten Mittelalter. Politik - Gesellschaft - Kultur (= HZ Beihefte, Neue Folge 40), hg. von Rainer C. Schwinges u. a., München 2006, S. 237-261. 490 Quellen- und Literaturverzeichnis Gębarowicz, Mieczysław: Mecenat Jana III na tle kultury „sarmatyzmu“, in: Ders.: Szkice z historii sztuki, Toruń 1966, S. 183-215. van: The Low Countries, in: European Political Thought 1450-1700. Religion, Law and Philosophy, hg. von Howell E. Lloyd u. a., New Haven - London 2007, S. 376-415. Gelderen, Martin van: The Political Thought of the Dutch Revolt 1555-1590, Cambridge 1992. Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zur politischen und sozialen Sprache in Deutschland, 8 Bde., hg. von Otto Brunner u. a., Stuttgart 1972-1997. Gierowski, Józef Andrzej: Historia Polski 1505-1864, Warszawa 1978. Gierowski, Józef Andrzej: Konfederacje a postawa polityczna szlachty, in: Dzieje kultury politycznej w Polsce, hg. von Dems., Warszawa 1977, S. 87-101. Gierowski, Józef Andrzej: Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością. Z dziejów wewnętrznych Rzeczypospolitej w latach 1712-1714, Wrocław 1953. Gierowski, Józef Andrzej: „Opisanie“ urzędów centralnych przez konfederatów tamogrodzkich, in: O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII w. Prace ofiarowane Władysławowi Czaplińskiemu w 60 rocznicę urodzin, hg. von Dems. u. a., Warszawa 1965, Gelderen, Martin S. 193-211. Gierowski, Józef Andrzej: Rzeczpospolita szlachecka wobec absolutystycznej Europy, in: Pamiętnik X Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie 9-13 września 1969 r. Referaty i dyskusja III. Referaty plenarne, sekcje I-IV, Warszawa 1971, S. 99-126. Gierowski, Józef Andrzej: Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648-1763) (= Wielka Historia Polski 5), Kraków 2001. Gierowski, Józef Andrzej: Stanisław Herakliusz Lubomirski jako polityk, in: Stanisław Herakliusz Lubomirski. Pisarz ֊ polityk - mecenas, hg. von Wanda Roszkowska, Wrocław u. a. 1982, S. 9-24. Gieysztor, Aleksander u. a.: History of Poland, Warszawa 1968. Gilbert, Felix: Venice in the crisis of the League of Cambrai, in: Renaissance Venice, hg. von John Rigby Hale, London 1973, S. 274-292. Gineitis, Leonas: Klasicizmo problema lietuvių literatūroje, Vilnius 1972. Gorczak, Bronisław: Kilka uwag nad mową Jana Kazimierza, w której przepowiada upadek Polski, in: Album uczącej się młodzieży polskiej poświęcone Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu, Lwów 1879, S. 579-599. Gordon, Linda: Cossack Rebellions. Social Turmoil in the Sixteenth-Century Ukraine, Albany 1983. Górna, Bożena: Antykrólewska propaganda opozycji (od bitwy wiedeńskiej do sejmu 1685 roku), in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 51 (1996), 1-3, S. 147-152. Gorski, Karol: Les Chartes de la Noblesse en Pologne aux XIVe et XVe siècles, in: Album Elemér Mályusz (= Études présentées à la Commission internationale pour l’histoire des Assemblées d’États 56), Bruxelles 1976, S. 247-271. Górski, Karol: The Origins of the Polish Sejm, in: SEER 44 (1966), S. 122-136. Górski, Konstanty Maryan: Król Jan III w poezyi polskiej XVII wieku, in: Ders.: Pisma literackie, Warszawa u. a. 1913, S. 1-187. Grabski, Andrzej Feliks: Myśl historyczna polskiego Oświecenia, Warszawa 1976. Grabski, Andrzej Feliks: Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000. Grala, Hieronim: Vom bellum defensivum zum bellum externum. Die Auffassung des polnisch-livländischen Adels von den Gründen des Livländischen Krieges 1558-1582, in: Die Quellen- und Literaturverzeichnis 491 Wahrnehmung und Darstellung von Kriegen im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit, hg. von Horst Brunner, Wiesbaden 2000, S. 255-269. Grodziski, Stanislaw: Les devoirs et les droits politiques de la noblesse polonaise, in: APH 36(1977), S. 163-176. Grodziski, Stanisław: Obywatelstwo w szlacheckiej Rzeczypospolitej (= Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 67, Prace Prawnicze 12), Kraków 1963, S. 40-43. Gromelski, Tomasz: Liberty and Liberties in early modem Poland-Lithuania, in: Freedom and the Construction of Europe, Bd. 1 : Religious Freedom and Civil Liberty, hg. von Quentin Skinner / Martin van Gelderen, Cambridge 2013, S. 215-234. Gromelski, Tomasz: The Commonwealth and Monarchia Mixta in Polish and English Politi cal Thought in the Later Sixteenth Century, in: Britain and Poland-Lithuania. Contact and Comparison from the Middle Ages to 1795, hg. von Richard Unger, Leiden - Boston 2008, S. 167-181. Gruszecki, Stefan: U społecznych podstaw konfederacji warszawskiej, in: Odrodzenie і Reformacja w Polsce 19 (1974), S. 51-64. Gruszecki, Stefan: Walka o władzę w Rzeczypospolitej Polskiej po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów (1572-1573) (= Dissertationes Universitatis Varsoviensis 36), Warszawa 1969. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Anti-monarchism in Polish Republicanism in the Seven teenth and Eighteenth Centuries, in: Republicanism. A Shared European Heritage, Bd. 1, hg. von Martin van Gelderen / Quentin Skinner, Cambridge 2002, S. 43-59. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Citizen, fatherland and patriotism in the politcal discourse of the Polish-Lithuanian Commonwealth, in: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe, hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden-Boston 2010, S. 255-281. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Czy król potrzebny jest w republice? Polscy pisarze polityczni wieku XVIII o miejscu i roli monarchy w Rzeczypospolitej. Zarys problematyki, in: Dwór a kraj między centrum a peryferiami władzy, hg. von Ryszard Skowron, Kraków 2003, Տ. 467-485. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: La liberté polonaise: privilège nobiliare ou idée univer selle?, in: Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe-XXe siècles, hg. von Jarosław Dumanowski / Michel Figeac, Pessac 2006, S. 299-311. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Noble Republicanism in the Polish-Lithuanian Common wealth (An Attempt at Description), in: APH 103 (2011), S. 31-65. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: O formę rządu czy o rząd dusz. Publicystyka polityczna Sejmu Czteroletniego, Warszawa 2000. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Polish Views on European Monarchies, in: The PolishLithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butterwick, Basingstoke 2001, S. 116-131. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Queen Liberty. The Concept of Freedom in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Leiden 2012. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Rara Avis czy wolni wśród wolnych? Obraz krajów wolnych w polskiej literaturze politycznej XVII wieku, in: Trudne stulecia. Studia z dziejów XVII i XVIII wieku ofiarowane Profesorowi Jerzemu Michalskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, hg. von Łukasz Kądziela u. a., Warszawa 1994, S. 167183. Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Regina libertas. Wolność w polskiej myśli politycznej XVIII wieku, Gdańsk 2006. 492 Quellen- und Literaturverzeichnis Grześkowiak-Krwawicz, Anna: Zdrada trzeciego maja? Malkontenci wobec Ustawy Rządowej, in: Bo insza jest rzecz zdradzić, insza dać się złudzić. Problem zdrady w Polsce przełomu XVIII i XIX w., hg. von Ders., Warszawa 1995, S. 49-69. Grzybowski, Konstanty: Rzeczy odległe i bliskie. Rozmyślania o historii Polski, Warszawa 1969. Grzybowski, Konstanty: Teoria reprezentacji w Polsce epoki odrodzenia, Warszawa 1959. Grzybowski, Stanisław: Czy brak rządów arystokratycznych zgubił Polskę?, in: Władza i prestiż. Magnateria w Rzeczypospolitej w XVII-XVIII wieku, hg. von Jerzy Urwanowicz, Białystok 2003. Grzybowski, Stanisław: Dzieje Polski i Litwy (1506-1648) (= Wielka Historia Polski 5), Kraków 2000. Grzybowski, Stanisław: Jan Zamoyski, Warszawa 1994. Grzybowski, Stanisław: Mikołaj Sienicki - Demostenes sejmów polskich, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 2 (1957), S. 91-132. Grzybowski, Stanisław: Sarmatyzm (= Dzieje Narodu i Państwa Polskiego 11-26), Warszawa 1996. Grzybowski, Stanisław: Zmierzch weneckiego modelu politycznego, in: O nowożytnej Polsce i Europie. Prace ofiarowane J. A. Gierowskiemu w 60. rocznicę urodzin, hg. von Krystyn Matwijowski (= Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 37 [1982], 3-4), S. 196205. Gwinner, Heinrich: Der Einfluss des Standes im gemeinen Strafrecht, Breslau 1934. Hagenau, Gerda: Jan Sobieski. Der Retter Wiens, Wien - München 1983. Henshall, Nicholas: The Myth of Absolutism. Change and Continuity in Early Modem Eu ropean Monarchy, New York 1992. Hernas, Czesław: Barok, Warszawa 1976. Hernas, Czesław: Wśród rękopisów saskich początków, in: Pamiętnik Literacki 44 (1953), 34, S. 238-251. Heynoldt, Anke: Der Sarmatismus und die Adelsrepublik Polen. Ausarbeitung einer Kulturund Reichsformation, Ms., Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts Warschau, 6.3 Hey, Leipzig 1997. Heynoldt, Anke: Die polnische Kulturgeschichtsschreibung und das Problem Sarmatismus, in: Kultursoziologie. Aspekte - Analysen - Argumente 8 (1999), 1, S. 29-68. Heywood, Andrew: Political Ideologies. An Introduction, Basingstoke4 2007. Hinrichs, Ernst: Fürsten und Mächte. Zum Problem des europäischen Absolutismus, Göttin gen 2000. Hirsch, Ferdinand: Die Wahl Johann Sobieskis zum König von Polen 1674, in: HZ 87 (1901), 5. 224-269. Historia chłopów polskich, Bd. 1 : Do upadku Rzeczypospolitej szlacheckiej, hg. von Stefan Inglot, Wrocław 1970. Historia Sejmu Polskiego, Bd. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, hg. von Jerzy Michalski, Warszawa 1984. Historycy o historii, Bd. 1 : Od Adama Naruszewicza do Stanisława Kętrzyńskiego 1775-1918, hg. von Marian Henryk Serejski, Warszawa 1963. Hoensch, Jörg К.: Sozialverfassung und politische Reform. Polen im vorrevolutionären Zeit alter, Köln - Wien 1973. Höpfl, Harro Maximilian: Isms, in: British Journal of Political Science 13 (1983), S. 1-17. Quellen- und Literaturverzeichnis 493 Hoffman, Karol Boromeusz: Historia reform politycznych w Polsce, Warszawa 1988 [zuerst Leipzig 1867]. Hoffman, Karol Boromeusz: O równości szlacheckiej w dawnej Polsce, Paris 1841. Hier zitiert nach „700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna w latach 1831-1864“, hg. von Andrzej Walicki, Warszawa 1977, S. 977-987. Janas, Eugeniusz: Konfederacja wojska koronnego w latach 1661-1663. Dzieje i ideologia, Lublin 1988. Janiszewska-Mincer, Barbara: Dyskusja o procedurze sejmowej w latach 1596-1597, in: Sprawozdania wydziału I Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Seria A, Nr. 3 (1965), S. 10-20. Janiszewska-Mincer, Barbara: Rzeczpospolita Polska w latach 1600-1603. Narastanie konfliktu między Zygmuntem III a stanami, Bydgoszcz 1984. Jaworski, Rudolf u. a.: Eine kleine Geschichte Polens, Frankfbrt am Main 2000. Jaźwa, Dagmara: Sejmy za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego (październik 1669, marzec 1670, wrzesień 1670), Ms. Diss., Wrocław 2000. Jedlicki, Jerzy: Klejnot i bariery społeczne. Przeobrażenia szlachectwa polskiego w schyłkowym okresie feudalizmu, Warszawa 1968. Jurek, Tomasz: Die Entstehung des polnischen Adels, in: Studien zum Adel im mittelalterli chen Polen, hg. von Eduard Mühle, Wiesbaden 2012, S. 13-117. Kaczmarczyk, Zdzisław / Leśnodorski, Bogusław: Historia państwa i prawa Polski do roku 1795, Bd. 2: Od połowy XV wieku do r. 1795, Warszawa 1957. Kaczmarczyk, Zdzisław: Oligarchia magnacka w Polsce jako forma państwa, in: Pamiętnik VIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie, 14-17 września 1958 r., Bd. 1: Referaty, Warszawa 1958, S. 223-231. Kaczmarczyk, Zdzisław: Typ i forma państwa polskiego XV i XVI w., in: Pierwsza konferencja metodologiczna historyków polskich. Przemówienia - referaty - dyskusja, Bd. 1, Warszawa 1953, S. 462-466. Kaczorowski, Włodzimierz: Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986. Kąkolewski, Igor: Sozialverfassung und adlige Privilegiensicherung, in: Polen in der europä ischen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von HansJürgen Bömelburg, Stuttgart 2017, S. 60-90. Kalicki, В.: O niektórych projektach reformy sejmowej XVII wieku, in: Przegląd Polski 8 (1873), Kwartał I, 1, S. 86-118. Kalinowska, Anna: William Bruce a autorstwo „A relation of the State of Polonia [.] Anno 1598“, in: PH 102 (2011), S. 183-204. Kamieński, Andrzej: Polska a Brandenburgia-Prusy w drugiej połowie XVII wieku. Dzieje polityczne, Poznań 2002. Kamiński, Andrzej: The Cossack Experiment in Szlachta Democracy in the Polísh-Líthuanían Commonwealth: The Hadiach (Hadziacz) Union, in: Harvard Ukrainian Studies 1 (1977), S. 178-197. Kamiński, Andrzej: The Szlachta of the Polish-Lithuanian Commonwealth and Their Govern ment, in: The Nobility in Russia and Eastern Europe, hg. von Ivo Banac / Paul Bushkovitch, New Haven 1983, S. 17-45. Kamiński, Andrzej Sulima: Historia Rzeczypospolitej Wielu Narodów. Obywatele, ich państwa, społeczeństwo, kultura, Lublin 2000. Quellen- und Literaturverzeichnis 494 Kamiński, Andrzej Sulima: Republic vs. Autocracy. Poland-Lithuania and Russia, 1686- 1697, Cambridge/Mass. 1993. Kamiński, Andrzej Sulima: The Polish-Lithuanian Commonwealth and its Citizens, in: Poland and Ukraine. Past and Present, hg. von Peter J. Potochnyj, Edmonton - Toronto 1980, S. 32-57. Kamionkowa, Janina: Romantyczne dzieje stereotypu Sarmaty, in: Studia Romantyczne, hg. von Maria Żmigrodzka, Wrocław u. a. 1973, S. 211-262. Karpiński, Adam: Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Warszawa 1983. Karpowicz, Mariusz: Sztuka oświeconego sarmatyzmu. Antykizacja i klasycyzacja w środowisku warszawskim czasów Jana III, Warszawa 1986 [zuerst 1970]. Kaźmierczyk, Adam: Dworski projekt reform na sejmie grodzeńskim 1692-1693, in: Studia i materiały z czasów Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1992, S. 63-73. Kemlein, Sophia: Frauen- und Männerbildnisse als Repräsentationen der sarmatischen Ideolo gie in der polnisch-litauischen Adelsrepublik, in: Frau und Bildnis 1600-1750. Barocke Repräsentationskultur an europäischen Fürstenhöfen, hg. von Gabriele Baumbach / Cordula Bischoff, Kassel 2003, S. 57-79. Kersken, Norbert: Der Kleinadel in Polen im 15. und 16. Jahrhundert, in: Zwischen NichtAdel und Adel, hg. von Kurt Andermann / Peter Johanek, Stuttgart 2001, S. 213-237. Kersken, Norbert: Geschichtsbild und Adelsrepublik. Zur Sarmatentheorie in der polnischen Geschichtsschreibung der frühen Neuzeit, in: JbbGO 52 (2004), S. 235-260. Kersken, Norbert: Zum politischen Profil des mittleren Adels im 16. Jahrhundert in Polen, Böhmen und Ungarn, in: Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der politischen Kultur vom 16.-18. Jahrhundert, hg. von Joachim Bahlcke u. a., Leipzig 1996, S. 135-148. Kersten, Adam: Chłopi polscy w walce z najazdem szwedzkim 1655-1656, Warszawa 1958. Kersten, Adam: Les Magnats ֊ élite de la société nobiliaire, in: ΑΡΗ 36 (1977), S. 119-133. Kersten, Adam: Problem władzy w Rzeczypospolitej czasu Wazów, in: O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII w. Prace ofiarowane Władysławowi Czaplińskiemu w 60 rocznicę urodzin, hg. von Jozef Gierowski u. a., Warszawa 1965, S. 23-36. Kersten, Adam: Rola i udział mas ludowych w walkach z najazdem szwedzkim, in: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, Bd. 1, Warszawa 1957, S. 197-247. Kiaupienė, Jūratė: Replik auf Marceli Kosmans Version der litauischen Geschichte, in: Welt trends 16 (1997), S. 131-142. Kiaupienė, Jūratė: The Grand Duchy and the Grand Dukes of Lithuania in the Sixteenth Cen tury: Reflections on the Lithuanian Political Nation and the Union of Lublin, in: The PolishLithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butterwick, Basingstoke 2001, S. 82-92. Kiereś, Zbigniew: Szlachta і magnateria Rzeczypospolitej wobec Francji w latach 1573-1660, Wrocław 1985. Kiereś, Zbigniew: Tradycja rokoszu sandomierskiego w dobie rokoszu Lubomirskiego, in: Z dziejów XVII i XVIII wieku. Księga jubileuszowa ofiarowana Prof. Michałowi Komaszyńskiemu, hg. von Jan Kwak, Katowice 1997, S. 55-64. Kjzwalter, Tomasz: Über die Modernität der Nation. Der Fall Polen, Osnabrück 2013. Kłaczewski, Witold: Abdykacja Jana Kazimierza. Społeczeństwo szlacheckie wobec krysysu politycznego lat 1667-1668, Lublin 1993. Quellen- und Literaturverzeichnis 495 Kłaczewski, Witold: Jerzy Sebastian Lubomirski, Wroclaw u. a. 2002. Kłaczewski, Witold: W przededniu wojny domowej w Polsce. Walka sejmowa lat 16641665, Lublin 1984. Klientelsysteme im Europa der frühen Neuzeit, hg. von Antoni Mączak, München 1988. Koehler, Krzysztof: Sarmatia defensa, in: Arcana 7 (1996), S. 65-69. Koehler, Krzysztof: Sarmatyzm, in: Historia literatury polskiej, Bd. 1: Literatura staropolska, hg. von Anna Skoczek, Warszawa 2007, S. 357-360. Koehler, Krzysztof: Wolność sarmacka. Postulaty badawcze, in: Wolność i jej granice. Polskie dylematy, hg. von Jacek Kłoczowski, Kraków 2007, S. 61-77. Koenigsberger, Helmut G.: Schlussbetrachtung: Republiken und Republikanismus im Eu ropa der frühen Neuzeit aus historischer Sicht, in: Republiken und Republikanismus im Europa der Frühen Neuzeit, hg. von Dems., München 1988, S. 285-302. Koestler, Nora: Widerstand und Solidarität. Die Diskussion um den polnischen „Sonder weg“, in: Geschichte und Gesellschaft 13 (1987), S. 5-21. Kollektive Freiheitsvorstellungen im frühneuzeitlichen Europa (1400-1850) (= Jenaer Beiträge zur Geschichte 8), hg. von Georg Schmidt u. a., Frankfurt am Main 2006. Kołodziej, Robert: „Ostatni wolności naszej klejnot“. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014. Konarski, Kazimierz: Polska przed odsieczą wiedeńską, Warszawa 1914. Konopczyński, Władysław: Dzieje Polski nowożytnej, 2 Bde., Warszawa 1986 [zuerst 1936]. Konopczyński, Władysław: Liberum veto. Studium porównawczo-historyczne, Kraków 2002 [zuerst 1918]. Konopczyński, Władysław: Narodziny nowoczesnej idei niepodległości w Polsce (17331775), in: Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, Bd. 1: Referaty, Lwów 1930, S. 462-475. Korányi, Karol: Saggio sulla costituzione di Venezia nel pensiero politico della Polonia, in: Studi di storia e diritto in onore di Enrico Besta, Bd. 3, Milano 1939, S. 403-414. Korolko, Mirosław: Klejnot swobodnego sumienia. Polemika wokół konfederacji warszawskiej w latach 1573-1648, Warszawa 1974. Korolko, Mirosław: Topos zdrady ojczyzny w literaturze polskiej lat 1655-1668, in: Litera tura i kultura polska po „potopie“ (= Studia staropolskie 56), hg. von Barbara Otwinowska / Janusz Pelc, Wrocław u. a. 1992, S. 53-64. Korzon, Tadeusz: Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629-1674, 3 Bde., Kraków 1898. Korzon, Tadeusz: Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta (1764-1795). Badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego, Bd. 1, Kraków Warszawa2 1897. Kościelny, Robert: Sami o sobie. Opinie szlachty na temat kryzysu Rzeczypospolitej w połowie XVII wieku, in: Przegląd Zachodniopomorski 15 (2000), 4, S. 43-59. Koselleck, Reinhart: „Neuzeit“. Zur Semantik moderner Bewegungsbegriffe, in: Ders.: Vergangene Zukunft. Zur Semantik geschichtlicher Zeiten, Frankfurt am Main3 1995, S. 300-348. Kosman, Marceli: Litauen ֊ Legenden einer großen Vergangenheit und Realitäten der Gegen wart, in: Welttrends 16 (1997), S. 113-130. Kosmanowa, Bogumiła: Popularność Stanisława Orzechowskiego w Rzeczypospolitej szlacheckiej, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 22 (1977), S. 75-91. 496 Quellen- und Literaturverzeichnis Kostkiewiczowa, Teresa: Reflections on patriotism in Polish literature in the second half of the eighteenth century, in: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe, hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden-Boston 2010, S. 689-710. Kostyło, Joanna: Commonwealth of All Faiths: Republican Myth and the Italian Diaspora in Sixteenth-Century Poland-Lithuania, in: Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Poland-Lithuania in Context, 1550-1772, hg. von Karin Friedrich / Barbaram. Pendzich, Leiden - Boston 2009, S. 171-205. Kot, Stanisław: Nationum proprietates, in: Oxford Slavonic Papers 6 (1955), S. 1-43 und 7 (1957), S. 99-117. Kot, Stanisław: Polska rajem dla Żydów, piekłem dla chłopów, niebem dla szlachty, in: Kultura i nauka, Warszawa 1937, S. 255-287. Kot, Stanisław: Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, hg. von Henryk Barycz, Warszawa 1987. Kot, Stanisław: Polska złotego wieku wobec kultury zachodniej, in: Ders.: Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, hg. von Henryk Barycz, Warszawa 1987, S. 122-195. Kot, Stanisław: Rzeczpospolita Polska w literaturze politycznej Zachodu, Kraków 1919. Kot, Stanisław: Świadomość narodowa w Polsce w ХѴ-ХѴП, in: KH 52 (1938), Տ. 15-33 (Text ohne Quellenbelege, diese teilweise durch den Herausgeber ergänzt in einem Nach druck in Ders.: Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, hg. von Henryk Barycz, Warszawa 1987, S. 91-113). KoYAMA, Satoshi: The Polish-Lithuanian Commonwealth: Its Unity and Complexity, in: Regions in Central and Eastern Europe: Past and Present, hg. von Hayashi Tadayuki / Fukuda Hiroshi, Sapporo 2007, Տ. 137-153. Krakowiak, Paweł: Dwa sejmy w 1666 roku, Toruń 2010. Krawczak, Hieronim: Sprawa aukcji wojska na sejmach za panowania Augusta III, in: Studia i materiały do historii wojskowości, Bd. 7, Teil 2, Warszawa 1961, Տ. 3-44. Kriegseisen, Wojciech: Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991. Kriegseisen, Wojciech: Sejm Rzeczypospolitej Szlacheckiej (do 1763 roku), Warszawa 1995. Kriegseisen, Wojciech: Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo-kościół między reformacją a oświeceniem, Warszawa 2010. Król a prawo stanów do opom, hg. von Marek Markiewicz u. a., Kraków 2010. Krzywoszyński, Przemysław: Stanisław Orzechowski - ideolog demokracji szlacheckiej, Poznań 2010. Kubala, Ludwik: Jerzy Ossoliński, Bd. 1, Lwów 1883. Kuchowicz, Zbigniew: Literatura szlachecka wobec elekcji Michała Wiśniowieckiego, in: Prace Polonistyczne Uniwersytetu Łódzkiego 12 (1955), S. 171-186. Kuchowicz, Zbigniew: Obyczaje i postacie Polski szlacheckiej ХѴІ-ХѴІП wieku, Warszawa 1993. Kulička, Elżbieta: Legenda o rzymskim pochodzeniu Litwinów i jej stosunek do mitu sarmackiego, in: PH 71 (1980), S. 1-21. Kultura ֊ polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990. Kumkę, Carsten: Die Reform der Registerkosaken im Jahre 1638, in: Forschungen zur osteu ropäischen Geschichte, Bd. 48, Berlin 1993, S. 105-124. Quellen- und Literaturverzeichnis 497 Kumke, Carsten: Führer und Geführte bei den Zaporoger Kosaken. Struktur und Geschichte kosakischer Verbände im polnisch-litauischen Grenzland (1550-1648) (= Forschungen zur osteuropäischen Geschichte, Bd. 49), Berlin 1993. Kunisch, Johannes: Einleitung, in: Staatsverfassung und Heeresverfassung in der europäi schen Geschichte der frühen Neuzeit, hg. von Dems., Berlin 1986, S. 9-16. Kuolys, Darius: Sarmatyzrn a piśmiennictwo barokowe Wielkiego Księstwa Litewskiego, in: Barok 3 (1996), 2, S. 141-153. Kurdybacha, Łukasz: Pedagogika szlachecka w XVI i XVII wieku w świetle instrukcji rodzicielskich, in: Ders.: Pisma wybrane, Bd. 3, Warszawa 1976, S. 33-56. Kurdybacha, Łukasz: Staropolski ideał wychowawczy, in: Ders.: Pisma wybrane, Bd. 1, Warszawa 1976, S. 27-168. Kutrzeba, Stanislaus: Grundriss der polnischen Verfassungsgeschichte, Berlin 1912. Landgrebe, Alix: „Wenn es Polen nicht gäbe, dann müsste es erfimden werden“. Die Ent wicklung des polnischen Nationalbewußtseins im europäischen Kontext von 1830 bis in die 1880er Jahre, Wiesbaden 2003. Langer, Dietger: Die Beurteilung der Teilungen Polens in der polnischen Geschichtswissen schaft, in: JbbGO 22 (1974), 4, S. 580-592. Leitsch, Walter: Das Leben am Hof König Sigismunds III von Polen, Bd. 2, Wien 2009. Leitsch, Walter: Sigismund III. von Polen und Jan Zamoyski. Die Rolle Estlands in der Riva lität zwischen König und Hetman, Wien 2006. Łempicki, Stanisław: Hetman Jan Zamoyski współpracownikiem Heidensteina, in: Pamiętnik Literacki 15 (1917), S. 287-304. Lepszy, Kazimierz: Rzeczpospolita Polska w dobie Sejmu Inkwizycyjnego (1589-1592), Kraków 1939. Lepszy, Kazimierz: Walka stronnictw w pierwszych latach panowania Zygmunta III, Kraków 1929. Leskinen, Maria Vojttona: Miły i obrazy sarmatizma. įstoki nacionaľnoj ideologii Reči Pospolitoj, Moskva 2002. Leszczyński, Józef: Projekty reformy państwa polskiego na sejmie koronacyjnym Jana Kazimierza w 1649 r., in: O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII w. Prace ofiarowane Władysławowi Czaplińskiemu w 60 rocznicę urodzin, hg. von Józef Gierowski u. a., Warszawa 1965, S. 89-96. Leszczyński, Józef: Siedemnastowieczne sejmiki a kultura polityczna szlachty, in: Dzieje kultury politycznej w Polsce, hg. von Józef Anton Gierowski, Warszawa 1977, S. 51-68. Leszczyński, Józef: The Part Played by the Countries of the Crown of St. Wenceslaus and by Hungary in the Freedom Ideology of the Polish Gentry (1572-1648), in: Otázky dějin střední a východní Evropy (= Europae Centralis atque Orientalis Studia Historica 2), Brno 1975, S. 25-64. Lichański, Jakub Zdzisław: Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa 1992. Lichy, Kolja: Reden als Aushandeln: Rhetorik und Zeremoniell auf dem polnisch-litauischen Sejm zu Beginn der Wasa-Zeit, in: Politische Redekultur in der Vormodeme. Die Oratorik europäischer Parlamente in Spätmittelalter und Früher Neuzeit, hg. von Jörg Feuchter / Johannes Helmrath, Frankfurt am Main - New York 2008, S. 149-172. Lieber, Hans-Joachim: Ideologie. Eine historisch-systematische Einführung, Paderborn u. a. 1985. 498 Quellen- und Literaturverzeichnis Lipiński, Edward: De Copernic à Stanislas Leszczyński. Le pensée économique et démographique en Pologne, Warszawa 1961. Lipiński, Wacław: Stanisław Michał Krzyczewski. Z dziejów walki szlachty ukraińskiej w szeregach powstańczych pod wodzą Bohdana Chmielnickigo, Kraków 1912. Lipski, Andrzej: Przeszłość Europy Zachodniej w opiniach szlacheckich pierwszej połowy XVII w., in: Kultura ֊ polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990, S. 171-186. Lipski, Andrzej: Sarmatyzm i słowiańszczyzna w kulturze polskiej XVI i pierwszej poł. XVII wieku, in: Przegląd Humanistyczny 33 (1989), 5, S. 17-29. Lipski, Andrzej: Społeczeństwo a historia. Czasy Zygmunta III, Ms., Biblioteka Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego, P. Dr. 205, Warszawa 1984. Lipski, Andrzej: Tradycja państwa jako czynnik integracji narodowej w XVI i pierwszej połowy XVII wieku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 28 (1983), S. 75-91. Literatura antyjezuicka w Polsce, 1578-1625. Antologia, hg. von Janusz Tazbir, Warszawa 1963. Litwin, Henryk: Catholization among the Ruthenian Nobility and Assimilation Processes in the Ukraine during the Years 1569-1648, in: APH 55 (1987), S. 57-84. Litwin, Henryk: The Nations of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Controversial Questions, in: APH 77 (1998), S. 43-58. Litwin, Henryk: The Polish Magnates 1454-1648. The Shaping of an Estate, in: APH 53 (1986), S. 63-92. Lohmeier, Anke-Marie: Beatus ille. Studien zum „Lob des Landlebens“ in der Literatur des absolutistischen Zeitalters, Tübingen 1981. Łowmiański, Henryk: Początki Polski, 6 Bde., Warszawa 1963-1985. Łuczak, Aleksander: Die Staats- und Rechtslehre des polnischen Renaissancedenkers Andrzej Frycz Modrzewski (Andreas Fricius Modrevius), Zürich 1966. Łukowski, Jerzy: Disorderly Liberty. The political culture of the Polish-Lithuanian Common wealth in the eighteenth century, London 2010. Łukowski, Jerzy: Liberty's Folly. The Polish-Lithuanian Commonwealth in the Eighteenth century, 1697-1795, London - New York 1991. Łukowski, Jerzy: Political Ideas Among the Polish Nobility in the Eighteenth Century (to 1788), in: SEER 82 (2004), 1, S. 1-26. Łukowski, Jerzy: The European Nobility in the Eighteenth Century, Basingstoke 2003. Łukowski, Jerzy: The szlachta and their Ancestors in the Eighteenth Century, in: KH 111 (2004), 3,S. 161-182. Łukowski, Jerzy: The Szlachta and the Monarchy. Reflections on the Struggle inter maiestatem ac libertatém, in: The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butterwick, Basingstoke 2001, S. 132-149. Lulewicz, Henryk: Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 15691588, Warszawa 2002. Maciejewska, Iwona: „Tu leży matka królestw i królowa“ ֊ o ewolucji poetyckiego wizerunku zagrożonej Rzeczypospolitej, in: Między barokiem a oświeceniem. Wojny i niepokoje czasów saskich, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2004, S. 199-206. Maciejewski, Janusz: Dylematy wolności. Zmierzch sarmatyzmu i początki oświecenia w Polsce, Warszawa 1994. Quellen- und Literaturverzeichnis 499 Maciejewski, Janusz: Sarmatyzm jako formacja kulturowa. (Geneza i główne cechy wyodrębniające), in: Teksty. Teoria literatury-Krytyka-Interpretacja 16 (1974, 4), S. 1342. Maciszewski, Jarema: Sejm 1607 r. a załamanie się planów reformy państwa, in: O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVIII w. Prace ofiarowane Władysławowi Czaplińskiemu w 60 rocznicę urodzin, hg. von Józef Gierowski u. a., Warszawa 1965, S. 37-47. Maciszewski, Jarema: Szlachecka opinia publiczna w Polsce wobec interwencji w Moskwie (1604-1609), in: KH 70 (1963), 2, S. 363-386. Maciszewski, Jarema: Szlachta polska i jej państwo, Warszawa21986. Maciszewski, Jarema: Wojna domowa w Polsce (1606-1609). Studium z dziejów walki przeciw kontrreformacji, Bd. 1 [weitere Bände sind nicht erschienen]: Od Stężycy do Janowca (= Prace wrocławskiego towarzystwa naukowego, Seria A, Nr. 69), Wrocław 1960. Maciszewski, Jarema: Polska a Moskwa. Opinie a stanowiska szlachty polskiej, Warszawa 1968. Maciszewski, Jarema: W sprawie kultury szlacheckiej, in: PH 53 (1962), S. 539-546. Maciszewski, Jarema: Zygmunt III, in: Poczet królów i książąt polskich, Warszawa 1993, S. 362-372. Mączak, Antoni: Confessions, Freedoms, and the Unity of Poland-Lithuania, in: Crown, Church and Estates. Central European Politics in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, hg. von R. J. W. Evans / T. V. Thomas, London 1991, S. 269-286. Mączak, Antoni: Jedyna i nieporównywalna? Kwestia odrębności Rzeczypospolitej w Europie XVI-XVII wieku, in: KH 100 (1993), 4, S. 121-136. Mączak, Antoni: Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI-XVIII w., Warszawa 1994. Mączak, Antoni: Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986. Mączak, Antoni: Stände und Zentralmacht im 16. Jahrhundert. Polen und England im Ver gleich, in: Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemein samkeiten in der politischen Kultur vom 16.-18. Jahrhundert, hg. von Joachim Bahlcke u. a., Leipzig 1996, S. 95-117. Mączak, Antoni: The structure of power in the Commonwealth of the sixteenth and seven teenth centuries, in: A Republic of Nobles. Studies in Polish History to 1864, hg. von J. K. Fedorowicz, Cambridgeu, a. 1982, S. 109-134. Mączak, Antoni: Ungleiche Freundschaft. Klientelbeziehungen von der Antike bis zur Gegenwart, Osnabrück 2005. Mączak, Antoni: W czasach potopu, Wrocław 1999. Magnuszewski, Władysław: Kondotierska wyprawa nad Ren, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 17 (1972), S. 115-140. Maliszewski, Kazimierz: Kształtowanie się stereotypu Niemca i obrazów krajów niemieckich w potocznej świadomości sarmackiej od XVI do połowy XVIII wieku (Próba rekonesansu), in: Polacy i Niemcy. Z badań nad kształtowaniem hetereostereotypów etnicznych, hg. von Kazimierz Wajda, Toruń 1991, S. 7-44. Maliszewski, Kazimierz: Kult Jana III i wiktorii wiedeńskiej (1683) w polskiej kulturze i tradycji, in: Czasy Nowożytne 23 (2010), S. 47-62. Małłek, Janusz: Träume von der Großmacht in der Adelsrepublik Polen-Litauen im 17. Jahr hundert, in: Deutschlands östliche Nachbarschaften. Eine Sammlung historischer Essays 500 Quellen- und Literaturverzeichnis für Hans Henning Hahn, hg. von Edmund Dmitrów / Tobias Weger, Frankfurt am Main 2009, S. 47-56. Mandlmayr, Martin C. / Vocelka, Karl G.: Vom Adelsaufgebot zum stehenden Heer. Bemerkungen zum Funktionswandel des Adels im Kriegswesen der frühen Neuzeit, in: Spezialforschung und „Gesamtgeschichte“. Beispiele und Methodenfragen zur Geschichte der frühen Neuzeit, hg. von Grete Klingenstein / Heinrich Lutz, Wien 1981, S. 112125. Mańkowski, Tadeusz: Genealogia sarmatyzmu, Warszawa 1946. Markiewicz, Mariusz: Demokracja szlachecka ֊ z dziejów pewnych pojęć, in: Między barokiem a oświeceniem. Apogeum sarmatyzmu. Kultura polska drugiej połowy XVII wieku, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 1997, S. 3641. Markiewicz, Mariusz: Historia Polski, 1492-1795, Kraków2 2004. Markiewicz, Mariusz: Rady senatorskie Augusta II (1697-1733), Wrocław 1988. Markiewicz, Mariusz: Rady senatu za Augusta III, in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 714, Prace Historyczne 77, Kraków 1985, S. 69-89. Markiewicz, Mariusz: Rzeczpospolita bez sejmu. Funkcjonowanie Państwa, in: Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 1996, S. 175-180. Maron, Jerzy W.: Idea zwołania sejmu konnego w latach 1688-1689, in: Czasopismo Prawno- Historyczne 44 (1992), 1-2, S. 133-137. Maron, Jerzy: Pisma ulotne po sejmie grodzieńskim 1688 r., in: Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, hg. von Krystyn Matwijowski / Zbigniew Wójcik, Wrocław 1988, S. 203-209. Maron, Jerzy: „Sejmu grodzieńskiego exorbitancyja“ - Opinia publiczna wobec zerwania sejmu 1688 roku, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 48 (1993), 2-3, S. 247-250. Maron, Jerzy: Szlachta koronna wobec problemów wojny tureckiej w latach 1687-1690 w świetle instrukcji sejmikowych, in: Studia i materiały z czasów Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1992, S. 47-55. Maślanka, Julian: Niektóre paradoksy sarmatyzmu, in: Ruch literacki 45 (2004), 4-5, S. 381389. Maślanka, Julian: Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego oświecenia, Wrocław u. a. 1968. Matusiak, Małgorzata: Z badań nad sarmatyzmem w polskiej myśli literaturoznawczej XX wieku. Zarys problematyki, in: Sarmatismus versus Orientalismus in Mitteleuropa ֊ Sarmatyzm i Orientalizm w Europie Środkowej, hg. von Magdalena Długosz / Piotr O. Scholz, Berlin 2013, S. 115-128. Matwijów, Maciej: Szlachecka ideologia w okresie prób przeprowadzenia planów elekcji vivente rege w latach sześćdziesiątych XVII w., in: Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 9 (1998), S. 11-26. Matwijowski, Krystyn: Bogusław Radziwiłł w okresie elekcji i w pierwszych miesiącach rządów Michała Korybuta, in: Między Wschodem a Zachodem. Rzeczpospolita XVI-XVIII w. Studia ofiarowane Zbigniewowi Wójcikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, hg. von Teresa Chynczewska-Hennel u. a., Warszawa 1993, S. 151-156. Matwijowski, Krystyn: Czy Sobieski zamierzał dokonać absolutystycznego zamachu stanu?, in: Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, hg. von Dems., Wrocław 1984, S. 75-87. Quellen- und Literaturverzeichnis 501 Matwijowski, Krystyn: Jeszcze o roli Bogusława Radziwiłła w trakcie elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego, in: Między wielką polityką a szlacheckim partykularzem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci Profesora Jacka Staszewskiego, hg. von Kazimierz Wajda u. a., Toruń 1993, S. 225-231. Matwijowski, Krystyn: Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976. Matwijowski, Krystyn: Projekt reformy państwa z czasów Jana III Sobieskiego, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 30 (1975), 2, S. 313-320. Matwijowski, Krystyn: Sejm Grodzieński 1678-1679, Wrocław 1985. Matyasik, Joanna: Obóz polityczny króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Warszawa 2011. Menk, Gerhard: „Omnis novitas periculosa“. Der frühe Cartesianismus an der Hohen Schule Herbom (1649-1651) und die reformierte Geisteswelt nach dem Dreißigjährigen Krieg, in: Comenius. Erkennen, Glauben, Handeln, hg. von Klaus Schaller, St. Augustin 1985, S. 135-163. Mentalitäten-Geschichte. Zur historischen Rekonstruktion geistiger Prozesse, hg. von Ulrich Raulff, Berlin 1989. Michalak, Halina: Jan Zamoyski - propaganda i autoreklama, in: PH 77 (1986), S. 25-43. Michalski, Jerzy: Historiografia polska wobec problematyki pierwszego rozbioru, in: PH 63 (1972), S. 425-437. Michalski, Jerzy: Kilka uwag na marginesie artykułu Jerzego Topolskiego, in: PH 63 (1972), S. 627f. Michalski, Jerzy: Mentalność polityczna konfederatów barskich. Próba charakterystyki, in: Przemiany tradycji barskiej. Studia, hg. von Zofia Stefanowska, Kraków 1972, S. 7-27. Michalski, Jerzy: Rousseau i sarmacki republikanizm, Warszawa 1977. Michalski, Jerzy: Sarmatyzm a europeizacja Polski w XVIII wieku, in: Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej. Materiały z sesji naukowej na temat: Walka z cudzoziemszczyzną w kulturze polskiej (Ksenofobia i postawa otwarta), zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich PAN w dniach 25-27 listopada 1971 w Warszawie, hg. von Zofia Stefanowska, Warszawa 1973, S. 113-168. Michalski, Jerzy: Schyłek konfederacji barskiej, Wrocław u. a. 1970. Michalski, Jerzy: Sejm w czasach saskich, in: Polska czasów saskich. Materiały z sesji naukowej w Białymstoku, hg. von Mieczysław Wrzoska, Białystok 1986, S. 91-107. Michalski, Jerzy: Stanisław Konarski wobec sarmatyzmu i problemu europeizacji Polski, in: Polska w świecie. Szkice z dziejów kultury polskiej, hg. von Jerzy Dowiat u. a., Warszawa 1972, S. 277-284. Michalski, Jerzy: „Warszawa“ czyli o antystołecznych nastrojach w czasach Stanisława Augusta, in: Studia Warszawskie 12, 1, Warszawa 1972, S. 9-78. Michalski, Jerzy: Z problematyki republikańskiego nurtu w polskiej reformatorskiej myśli politycznej w XVIII wieku, in: KH 90 (1983), 2, S. 327-337. Midelfort, H. C. Erik: Adeliges Landleben und die Legitimationskrise des deutschen Adels im 16. Jahrhundert, in: Stände und Gesellschaft im Alten Reich, hg. von Georg Schmidt, Stuttgart 1989, S. 245-264. Między barokiem a oświeceniem. Apogeum sarmatyzmu. Kultura polska dmgiej połowy XVII wieku, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 1997. Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 1996. 502 Quellen- und Literaturverzeichnis Między barokiem a oświeceniem. Wojny i niepokoje czasów saskich, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2004. Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski ХѴІ-ХѴПІ w., hg. von Anna Sucheni-Grabowska / Małgorzata Żaryn, Warszawa 1994. Między wielką polityką a szlacheckim partykularyzmem. Studia z dziejów nowożytnej Polski i Europy ku czci Profesora Jacka Staszewskiego, hg. von Kazimierz Wajda u. a., Toruń 1993. Mienicki, Ryszard: Poglądy polityczne w dziejopisarstwie polskim XVII w., in: PH 16(1913), S. 35-66, 164-186, 257-293. MiKLiss, Peter: Deutscher und polnischer Adel im Vergleich. Adel und Adelsbezeichnungen in der deutschen und polnischen verfassungsgeschichtlichen Entwicklung sowie die recht liche Problematik polnischer Adelsbezeichungen nach deutschem Recht, Berlin 1981. MÖRKE, Olaf: Bataver, Eidgenossen und Goten. Gründungs- und Begründungsmythen in den Niederlanden, der Schweiz und Schweden in der Frühen Neuzeit, in: Mythos und Nation (= Studien zur Entwicklung des kollektiven Bewußtseins in der Neuzeit 3), hg. von Helmut Berding, Frankfurt am Main 1996, S. 104-132. Mrozowski, Przemysław: Orientalizacja stroju szlacheckiego w Polsce na przełomie XVI i XVII w., in: Orient i orientalizm w sztuce, Warszawa 1986, S. 243-261. Müller, Michael G.: Der polnische Adel von 1750 bis 1863, in: Europäischer Adel 17501950, hg. von Hans-Ulrich Wehler, Göttingen 1990, S. 217-242. Müller, Michael G.: Polen als Adelsrepublik. Probleme der neueren verfassungsgeschichtli chen Diskussion, in: Stände und Landesherrschaft in Ostmitteleuropa in der frühen Neuzeit, hg. von Hugo Weczerka, Marburg 1995, S. 95-110. Müller, Michael G.: Polen zwischen Preußen und Rußland. Souveränitätskrise und Reform politik 1736-1752, Berlin 1983. Müller, Michael G.: Staat und Heer in der Adelsrepublik Polenim 18. Jahrhundert, in: Staats verfassung und Heeresverfassung in der europäischen Geschichte der frühen Neuzeit, hg. von Johannes Kunisch, Berlin 1986, S. 279-295. Müller, Michael G.: Unionsstaat und Region in der Konfessionalisierung: Polen-Litauen und die großen Städte des königlichen Preußen, in: Konfessionalisierung in Ostmitteleuropa. Wirkungen des religiösen Wandels im 16. und 17. Jahrhundert in Staat, Gesellschaft und Kultur, hg. von Joachim Bahlcke / Arno Strohmeyer, Stuttgart 1999, S. 123-137. Münkler, Herfried: Nationale Mythen im Europa der frühen Neuzeit. Zur Relevanz mythi scher Narrationen bei der Nationalisierung Europas, in: Vorträge aus dem Warburg-Haus, Bd. 1, Berlin 1997, S. 107-143. Münkler, Herfried u. a.: Nationenbildung. Die Nationalisierung Europas im Diskurs huma nistischer Intellektueller. Italien und Deutschland, Berlin 1998. Nagielski, Mirosław: Druga wojna domowa w Polsce. Z dziejów polityczno-wojskowych Rzeczypospolitej u schyłku rządów Jana Kazimierza Wazy, Warszawa 2011. Nagielski, Mirosław: Rokosz Jerzego Lubomirskiego w 1665 roku (= Rozprawy Instytutu Historycznego UW 1), Warszawa 1994. Nation und Literatur im Europa der frühen Neuzeit. Akten des 1. Internationalen Osnabrücker Kongresses zur Kulturgeschichte der Frühen Neuzeit, hg. von Klaus Garber, Tübingen 1989. Niendorf, Matthias: Das Großftirstentum Litauen. Studien zur Nationsbildung in der Frühen Neuzeit (1569-1795), Wiesbaden 2006. Quellen- und Literaturverzeichnis 503 [N. N.:] Der Untergang Polens und die östlichen Großmächte, in: Preußische Jahrbücher 3 (1859), S. 683-717. Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe-XXe siècles, hg. von Jarosław Dumanowski / Michel Figeac, Pessac 2006. Nosowski, Jerzy: Polska literatura polemiczno-antyislamistyczna XVI, XVII і XVIII w., 2 Bde., Warszawa 1974. Nowak-Dluzewski, Juliusz: Bibliografia Staropolskiej Okolicznoścowej Poezji Politycznej XVI-XVIII. w., Warszawa 1964. Nowak-Dluzewski, Juliusz: Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Dwaj królowie rodacy, Warszawa 1980. Nowak-Dluzewski, Juliusz: Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Pierwsi królowie elekcyjni, Warszawa 1969. Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, 4 Bde., Warszawa 1969-1978. Nowicka-Jeżowa, Alina: Barok polski między Europą i Sarmacją, Bd. 1: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011. Nowoczesność i sarmatyzm, hg. von Przemysław Czapliński, Poznań 2011. Obirek, Stanisław: The Jesuits and Polish Sarmatianism, in: Forum Philosophicum 3 (1998), S. 229-237. Polnische Fassung ebd., S. 239-246. Obremski, Krzysztof: Kryzys sarmackiej teologii historii (Psalmodia i Janina), in: Barok Sarmatyzm - Psalmodia. Materiały z konferencji zorganiwanej przez zakład historii nowożytnej, Toruń 22-23 września 1993, hg. von Dems. / Kazimierz Maliszewski, Toruń 1995, S. 49-64. Obremski, Krzysztof: Psalmodia Polska. Trzy studia nad poematem, Toruń 1995. Obremski, Krzysztof: Sarmacki mesjanizm, in: Ogród. Kwartalnik 7 (1994), 4, S. 119-130. Ochmann- Staniszewska, Stefania / Staniszewski, Zdzisław: Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo - doktryna ֊ polityka, 2 Bde., Wrocław 2000. Ochmann-Staniszewska, Stefania: Władze centralne Rzeczypospolitej w świetle anonimowego traktatu z 1668 roku, in: Studia historyczno-prawne. Księga poświęcona pamięci Profesora Jana Seredyki, hg. von Włodzimierz Kaczorowski, Opole 2008, S. 251-265. Ochmann, Stefania: Plans for parliamentary reform in the Commonwealth in the Middle of the 17th Century, in: The Polish Parliament at the Summit of Its Development (16th-17th Centuries). Anthologies, hg. von Władysław Czapliński, Wroclaw u. a. 1985, S. 163187. Ochmann, Stefania: Sejmy lat 1661-1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977. Ochmann, Stefania: Sprawa hetmańska w latach 1661-1662, in: KH 84 (1977), 1, S. 23-34. Oexle, Otto Gerhard: Aspekte der Geschichte des Adels im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit, in: Europäischer Adel 1750-1950, hg. von Hans-Ulrich Wehler, Göttingen 1990, S. 19-56. Ogonowski, Zbigniew: Doktryny absolutystyczne w XVII wieku w Europie i w Polsce. Szkic typologiczny, in: Ders.: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1999, S. 174-191. Ogonowski, Zbigniew: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej (= Renesans i reformacja. Studia z historii filozofii i idei 9), Warszawa21999. 504 Quellen- und Literaturverzeichnis Ogonowski, Zbigniew: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, in: Ders.: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1999, S. 58-106. Ogonowski, Zbigniew: Nad pismami A. M. Fredry w obronie liberum veto, in: Ders.: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1999, S. 9-57. Ogonowski, Zbigniew: Z dziejów megalomanii narodowej, in: Ders.: Filozofia polityczna w Polsce XVII wieku i tradycje demokracji europejskiej, Warszawa 1999, S. 192-208. Olejnik, Karol: Rozwój polskiej myśli wojskowej do końca XVII wieku, Poznań 1976. Olejnik, Karol: Stefan Batory, Warszawa 1990. Olszewski, Henryk: Doktryna złotej wolności i spory o jej spuściznę, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 2: Studia i rozprawy, Poznań 2002, S. 507-523. Zuerst in: Państwo a Prawo 600 (2001), 2, S. 3-17. Olszewski, Henryk: Doktryny prawno-ustrojowe czasów saskich (1697-1740), Warszawa 1961. Olszewski, Henryk: Idea wolności w szlacheckiej demokracji, in: Z dziejów kultury prawnej. Studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w dziewięćdziesiolecie urodzin, hg. von Krystyna Dziewanowska-Stefańczyk / Honorata Dziewanowska, Warszawa 2004, S. 217-223. Olszewski, Henryk: Liberum Veto - Eine demokratische Institution im Dienste des oligarchischen Staates, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój і idee, Bd. 2: Studia і rozprawy, Poznań 2002, S. 234-245. Olszewski, Henryk: O długim trwaniu szlacheckiej ideologii wolności, in: Sandomierz - z dziejów polityki, prawa i kultury, hg. von Maria Bęc u. a., Sandomierz 2001, S. 19-35. Olszewski, Henryk: Rzeczpospolita. Przyczynek do dziejów ideologii politycznoprawnej w dawnej Polsce, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 2: Studia i rozprawy, Poznań 2002, S. 7-16. Zuerst in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 819, Prace z Nauk Politycznych 28, Kraków 1991, S. 209-218. Olszewski, Henryk: Sejm konny. Rzecz o funkcjonowaniu ideologii demokracji szlacheckiej w dawnej Polsce, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 2: Studia i rozprawy, Poznań 2002, S. 246-264. Zuerst in: Czasopismo Prawno-Historyczne 37 (1985), 2, S. 225-241. Olszewski, Henryk: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 1: Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii (1652-1763). Prawo - praktyka - teoria - programy (= Prace Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 8,1), Poznań 2002 [zuerst 1966]. Olszewski, Henryk: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 2: Studia i rozprawy (= Prace Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 8,2), Poznań 2002. Olszewski, Henryk: Sejmy z lat 1661-1662 a załamanie się planów reformy ustroju Rzeczypospolitej, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, Bd. 2: Studia i rozprawy, Poznań 2002, S. 222-233. Zuerst in: Czasopismo Prawno-Historyczne 31 (1979), 1,S. 141-152. Olszewski, Henryk: The Ideology of the Polish-Lithuanian Commonwealth as the Bulwark of Christianity, in: Polish Western Affairs 33 (1992), 2, S. 69-86. Quellen- und Literaturverzeichnis 505 Olszewski, Henryk: The Political System and Political Thought in Poland during the Reign of John IIL, in: Ders.: Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój і idee, Bd. 2: Studia і rozprawy, Poznań 2002, S. 78-92. Zuerst in: ΑΡΗ 52 (1985), S. 87-103. Olszewski, Henryk: Uwagi o własności w ideologii demokracji szlacheckiej, in: Czasopismo Prawno-Historyczne 56 (2004), 1, S. 193-206. O naprawę Rzeczypospolitej XVII-XVII1 w. Prace ofiarowane Władysławowi Czaplińskiemu w 60 rocznicę urodzin, hg. von Józef Gierowski u. a., Warszawa 1965. Opaliński, Edward: Die Freiheit des Adels. Ideal und Wirklichkeit in Polen-Litauen im 17. Jahrhundert, in: Der europäische Adel im Ancien Regime. Von der Krise der ständischen Monarchien bis zur Revolution (1690-1789), hg. von RonaldG. Asch, Кою u. a. 2001, S. 77-104. Opaliński, Edward: Die polnische Adelsgesellschaft und die Krise des Interregnums, in: Der frühmodeme Staat in Ostzentraleuropa, Bd. 2, hg. von Wolfgang E. J. Weber, Augsburg 2000, S. 22-36. Opaliński, Edward: Elekcje wazowskie w Polsce. Stosunek szlachty do instytucji okresu bezkrólewia, in: KH 92 (1985), 3, S. 533-547. Opaliński, Edward: Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, Poznań 1981. Opaliński, Edward: Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652. System parla mentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1995. Opaliński, Edward: Między „liberum veto“ a głosowaniem większościowym. Funkcjonowanie sejmu w latach 1587-1648, in: Między Wschodem a Zachodem. Rzeczpospolita XVI-XVIII w. Studia ofiarowane Zbigniewowi Wójcikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, hg. von Teresa Chynczewska-Hennel u. a., Warszawa 1993, S. 43-51. Opaliński, Edward: Postawa szlachty polskiej wobec osoby królewskiej jako instytucji w latach 1587-1648. Próba postawienia problematyki, in: KH 90 (1983), 4, S. 791-808. Opaliński, Edward: Sejm srebrnego wieku 1587-1652. Między głosowaniem większościowym a liberum veto, Warszawa 2001. Orłowski, Hubert: „Polnische Wirtschaft“. Zum deutschen Polendiskurs der Neuzeit, Wies baden 1996. Orszulik, Stanisław: Jan III Sobieski w oczach jemu współczesnych, in: Studia i materiały z czasów Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1992, S. 95-102. Orszulik, Stanisław: Kultura polityczna szlachty w świetle pism politycznych bezkrólewia 1696/97, in: O nowożytnej Polsce i Europie. Prace ofiarowane Józefowi Andrzejowi Gierowskiemu w 60. rocznicę urodzin, hg. von Krystyn Matwijowski (= Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 37 [1982], 3-4), S. 207-218. Orzeł, Joanna: Sarmatism as Europe’s founding myth, in: Polish Political Science 39 (2010), S. 149-157. Osterrieder, Markus: Das wehrhafte Friedensreich. Bilder von Krieg und Frieden in PolenLitauen (1505-1595) (= Imagines Medii Aevi. Interdisziplinäre Beiträge zur Mittelalterfor schung 20), Wiesbaden 2005. Osterrieder, Markus: Heldenethos und Friedenssehnsucht. Paradoxien im Kriegsbild der polnischen Szlachta ( 1505-1595), in: Der Krieg in religiösen und nationalen Deutungen der Neuzeit, hg. von Dietrich Beyrau, Tübingen 2001, S. 61-85. Osterrieder, Markus: Von Tyrannen und Barbaren. Mentale Sichtweisen und Begründungen des Livländischen Kriegs in Polen-Litauen, in: Der Krieg im Mittelalter und in der Frühen 506 Quellen- und Literaturverzeichnis Neuzeit. Gründe, Begründungen, Bilder, Bräuche, Recht, hg. von Horst Brunner, Wies baden 1999, S. 395-426. Otwinowska, Barbara: Język - naród — kultura. Antecedencje i motywy renesansowej myśli o języku, Wrocław 1974. Pałucki, Władysław: Drogi i bezdroża skarbowości polskiej XVI i pierwszej połowy XVII wieku, Wrocław 1974. Partyka, Joanna: Czy autor Przysłów mów potocznych był Sarmatą?, in: Napis 8 (2002), S. 25-35. Pawiński, Adolf: Rządy sejmikowe w Polsce 1572-1795 na tle stosunków wojewódtzw kujawskich, hg. von Henryk Olszewski, Warszawa 1972 [zuerst 1888]. Pawłowska, Agnieszka: Program wzmocnienia władzy w kręgach stronnictwa prokrólewskiego w czasie rokoszu sandomierskiego 1605-1609, in: Klio 22 (2012), S. 3958. Pelc, Janusz: Dylematy staropolskiego sarmatyzmu, in: Sarmackie theatrum, Bd. 1 : Wartości i słowa (Materiały z konferencji naukowej Katowice 9-11 grudnia 1998 roku), hg. von Renarda Ocieczek, Katowice 2001, S. 11-21. Pelc, Janusz: Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej (od XVI do połowy XVIII w.), Warszawa 1965. Pelc, Janusz: Sarmatyzm a Barok, in: Ders.: Barok. Epoka przeciwieństw, Kraków 2004, S. 203-264. Pennington, Kenneth: The Prince and the Law, 1200-1600. Sovereignty and Rights in the Western Legal Tradition, Berkeley u. a. 1993. Perlakowski, Adam: Die Staatsfinanzen der Adelsrepublik im europäischen Vergleich (17.-18. Jahrhundert), in: Die Reiche Mitteleuropas in der Neuzeit. Integration und Herrschaft. Liber memorialis Jan Pirożyński, hg. von Adam Perlakowski u. a., Krakow 2009, S. 199-210. Pernal, Andrew В.: The Lubomirski Rebellion in 1665-1666. The Causes and Effects on the Diet and the Constitution of the Polish-Lithuanian Commonwealth, in: Parliaments, Estates and Representation 10 (1990), S. 145-155. Pfeiffer, Bogusław: Caelum et regnum. Studia nad symboliką państwa i władcy w polskiej literaturze i sztuce XVI і XVII stulecia, Zielona Góra 2002. Pfeiffer, Bogusław: „Nasz August“ i „Rycerz Chrystusów“. Postać Jana III Sobieskiego w utworach Wespazjana Kochowskiego, in: Acta Universitatis Wratislaviensis, Bd. 2584; Prace Literackie 43 (2004), S. 5-14. Picchio, Riccardo: Tradizione „sarmatica“ e slaviSmo polacco, in: Ricerche Slavistiche 2 (1953), S. 155-178. Pierwsza konferencja metodologiczna historyków polskich. Przemówienia - referaty dyskusja, Bd. 1, Warszawa 1953. Pietrzyk-Reeves, Dorota: Ład Rzeczypospolitej. Polska myśl polityczna XVI wieku a klasyczna tradycja republikańska, Kraków 2012. Pigoń, Stanisław: Kilka rysów osobowości Jana Jurkowskiego, in: Ders.: Z ogniw życia i literatury, Wrocław u. a. 1961, S. 7-23. Pilinski, Thaddäus von: Das polnische Interregnum von 1572-1573 und die Königswahl Heinrichs von Valois, Heidelberg 1861. Pipers Handbuch der politischen Ideen, hg. von Iring Fetscher / Herfried Münkler, Bd. 3: Neuzeit: Von den Konfessionskriegen bis zur Aufklärung, München 1985. Quellen- und Literaturverzeichnis 507 Piszczkowski, Mieczysław: Wieś w literaturze polskiego baroku (= Polska Akademia Nauk - Oddział w Krakowie. Prace Komisji Historycznoliterackiej 36), Wrocław u. a. 1977, S. 6-21. Piwarski, Kazimierz: Między Francją a Austrią. Z dziejów polityki Jana III Sobieskiego w latach 1687-1690 (= Polska Akademia Umiejętności. Rozprawy Wydziału HistorycznoFilologicznego, Seija II, Bd. XLIV, H. 1), Kraków 1933. Piwarski, Kazimierz: Projekty reformy państwa za Jana III Sobieskiego, in: Studia historyczne ku czci Stanisława Potrzeby, Bd. 1, Kraków 1938, S. 345-370. Pizun, Agnieszka: Echa wojny polsko-szwedzkiej 1655-1660 roku w twórczości Wacława Potockiego, in: Czasy Potopu szwedzkiego w literaturze polskiej, hg. von Renarda Ocieczek, Katowice 2000, S. 74-90. Płaza, Stanisław: Próby reform ustrojowych w czasie pierwszego bezkrólewia (1572-1573) (= Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 216, Prace Prawnicze 42), Kraków 1969. Płaza, Stanisław: Wielkie bezkrólewia (= Dzieje narodu i państwa polskiego II22), Kraków 1988. Pocock, John G. A.: The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition, Princeton 1975. Polen in der europäischen Geschichte. Ein Handbuch in vier Bänden, Bd. 2: Frühe Neuzeit, hg. von Hans-Jürgen Bömelburg, Stuttgart 2017. Polish Democratic Thought from the Renaissance to the Great Emigration: Essays and Documents (= East European Monographs 289), hg. von M. B. Biskupski / James S. Pula, New York 1990. Polska czasów saskich. Materiały z sesji naukowej w Białymstoku, hg. von Mieczysław Wrzoska, Białystok 1986, S. 263-273. Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655-1660, Bd. 1, Warszawa 1957. Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, hg. von Janusz Tazbir, Warszawa 1977. Polski Słownik Biograficzny, bisher 50 Bde., Verschiedene Verlagsorte 1935-2015. Poraziński, Jarosław: Osiemnastowieczne kompendia sztuki oratorskiej jako przejaw mentalności i kultury politycznej, in: Kultura i edukacja 1 (7) (1994), S. 91-99. Potkowski, Edward: Sarmatismus als politische Ideologie der jagiellonischen Dynastie, in: Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung 45 (1996), S. 364-380. Prunitsch, Christian: Sarmacja, Sarmaci i sarmatyzm w encyklopedii Zachodu, in: Nowoczesność i sarmatyzm, hg. von Przemysław Czapliński, Poznań 2011, S. 79-89. Przyboś, Adam: Konfederacja Gołąbska, Tarnopol 1936. Przyboś, Adam: Michał Korybut Wiśniowiecki 1640-1673, Kraków 2007 [zuerst 1984]. Przyboś, Adam: Odpowiedź drowi Czaplińskiemu, in: KH 52 (1938), S. 137-139. Przyboś, Kazimierz: Kandydatura Piasta w literaturze politycznej bezkrólewia po abdykacji Jana Kazimierza, in: Studia Historyczne 14 (1971), 4, S. 493-508. Przyboś, Kazimierz: Projekty reformy państwa za Jana III Sobieskiego, in: Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1984, S. 63-74. Radwański, Zbigniew: Prawa kardynalne w Polsce (= Studia nad historią prawa polskiego 21, 1 ), Poznań 1952. Reimann, Ed.: Die polnische Königswahl von 1573, in: HZ 11 (1864), S. 68-128. Reinhard, Wolfgang: Geschichte der Staatsgewalt. Eine vergleichende Verfassungsge schichte Europas von den Anfängen bis zur Gegenwart, München3 2002. Quellen- und Literaturverzeichnis 508 Reinhard, Wolfgang: Oligarchische Verflechtung und Konfession in oberdeutschen Städten, in: Klientelsysteme im Europa der Frühen Neuzeit, hg. von Antoni Mączak, München 1988, S. 47-62. Rembowski, Aleksander: Konfederacya i rokosz. Porównanie stanowych konstytucji państw europejskich z ustrojem Rzeczypospolitej Polskiej, 2. erweiterte Ausgabe, Warszawa 1896. Rembowski, Aleksander: Konfederacya i rokosz w dawnym prawie państwowem polskim. Studyum porównawcze (= Rokosz Zebrzydowskiego, Teil 1 ), Warszawa 1893. Rembowski, Aleksander: Rokosz Zebrzydowskiego. Materiały Historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacja i Rokosz w dawnem prawie państwowym polskiem, Warszawa 1893. Republicanism. A Shared European Heritage, hg. von Martin van Gelderen / Quentin Skinner, 2 Bde., Cambridge 2002. Republiken und Republikanismus im Europa der Frühen Neuzeit (= Schriften des Historischen Kollegs. Kolloquien 11), hg. von Helmut G. Koenigsberger, München 1988. Rhode, Gotthold: Staaten-Union und Adelsstaat. Zur Entwicklung von Staatsdenken und Staatsgestaltung in Osteuropa, vor allem in Polen/Litauen, im 16. Jahrhundert, in: Zeit schrift für Ostforschung 9 (1960), S. 185-215. Rhode, Maria: Ein Königreich ohne König. Der kleinpolnische Adel in sieben Interregna, Wiesbaden 1997. Riklin, Alois: Machtteilung. Geschichte der Mischverfassung, Darmstadt 2006. Roepell, Richard: Polen um die Mitte des 18. Jahrhunderts, Gotha 1876. Rokita, Jan: Sarmaci przeciw reformatorom?, in: Gazeta Wyborcza vom 3. November 2005. Rokosz Zebrzydowskiego. Materiały Historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacja i Rokosz w dawnem prawie państwowym polskiem, hg. von Aleksander Rembowski, Warszawa 1893. Roos, Hans: Der Adel der Polnischen Republik im vorrevolutionären Europa, in: Der Adel vor der Revolution. Zur sozialen und politischen Funktion des Adels im vorrevolutionären Eu ropa, hg. von Rudolf Vierhaus, Göttingen 1971, S. 41-76. Roos, Hans: Königtum und Adel in Polen, in: Pipers Handbuch der politischen Ideen, hg. von Iring Fetscher / Herfried Münkler, Bd. 3, München 1985, S. 163-178. Roos, Hans: Ständewesen und parlamentarische Verfassung in Polen (1505-1772), in: Ständische Vertretungen im 17. und 18. Jahrhundert, hg. von Dietrich Gerhard, Göttin gen 1969, S. 310-367. Rösener, Werner: Adelsherrschaft als kulturhistorisches Phänomen. Paternalismus, Herr schaftssymbolik und Adelskritik, in: HZ 268 (1999), S. 1-33. Rosner, Andrzej: Uwagi o języku politycznym w Polsce czasów saskich, in: Polska czasów saskich. Materiały z sesji naukowej w Białymstoku, hg. von Mieczysław Wrzoska, Białystok 1986, S. 263-273. Rostworowski, Emanuel: Ilu było w Rzeczypospolitej obywateli szlachty?, in: KH 94 (1987), 3, S. 3-40. Rostworowski, Emanuel: Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja, Warszawa 1966. Rostworowski, Emanuel: Polska wieku XVIII. „Baryjera między mocarstwami“, in: Odra 11 (1971), 4, S. 4-11. Rostworowski, Emanuel: Republikanizm w XVIII wieku, in: Miesięcznik Literacki 11 (1976), 8, S. 94-103. Quellen- und Literaturverzeichnis 509 Rostworowski, Emanuel: Sprawa aukcji wojska na tle sytuacji politycznej przed Sejmem Czteroletnim, Warszawa 1957. Roşu, Felicia: Monarchs, Citizens, and the Law under Stefan Batory: The Legal Reform of 1578, in: Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Poland-Lithuania in Context, 1550-1772, hg. von Karin Friedrich / Barbara M. Pendzich, Leiden - Boston 2009, S. 19-47. Roszak, Stanisław: Forms of patriotism in the early modem Polish-Lithuanian Common wealth, in: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe, hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden-Boston 2010, S. 443-460. Rynduch, Zbigniew: Andrzej Maksymilian Fredro (portret literacki) (= Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych, Seria Monografii, Nr. 73), Gdańsk 1980. Sajkowski, Alojzy: Słowo żywe w kulturze politycznej dawnej Polski (sejmy, sejmiki, wyprawy wojenne, poselstwa), in: Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, hg. von Hanna Dziechcińska, Warszawa 1989, S. 140-155. Salmonowicz, Stanisław: Le pouvoir absolu du noble polonais dans son manoir, in: Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe-XXe siècles, hg. von Jarosław Dumanowski / Michel Figeac, Pessac 2006, S. 153-160. Sarmatismus versus Orientalismus in Mitteleuropa ֊ Sarmatyzm i Orientalizm w Europie Środkowej, hg. von Magdalena Długosz / Piotr O. Scholz unter Mitwirkung von Martin Faber, Berlin 2013. Sarmatyzm a barok - porządkowanie pojęć. Dyskusja, hg. von Małgorzata Elżanowska, ín: Ogród. Kwartalnik 7 (1994), 4, S. 48-107. Sarmatyzm. Sen o potędze. ֊ Sarmatism. A Dream of Power. Ausstellungskatalog, hg. von Beata Biedrońska-Słota, Kraków 2010. Schäfer, Eckart: Sarbiewskis patriotische Lyrik und sein „polnischer Horaz“ Jan Kochanowski, in: Sarbiewski. Der polnische Horaz, hg. von Dems., S. 145-176. Schalk, Ellery: From Valor to Pedigree. Ideas of Nobility in France in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, Princeton 1986. Scheuring, Herman Z.: Czy królobójstwo? Krytyczne studium o śmierci króla Stefana Batorego, London 1964. Schorn-Schütte, Luise: Historische Politikforschung. Eine Einführung, München 2006. Schramm, Gottfried: Adel und Staat. Ein Vergleich zwischen Brandenburg und PolenLitauen im 17. Jahrhundert, in: Schichtung und Entwicklung der Gesellschaft in Polen und Deutschland im 16. und 17. Jahrhundert. Parallelen, Verknüpfungen und Vergleiche (= Vierteljahresschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte, Beiheft 74), hg. von Marian Biskup und Klaus Zernack, Wiesbaden 1983, S. 59-81. Schramm, Gottfried: Der polnische Adel und die Reformation 1548-1607 (= Veröffentli chungen des Instituts für Europäische Geschichte Mainz I 36), Wiesbaden 1965. Seredyka, Jan: Rzeczpospolita w ostatnich latach panowania Zygmunta III (1629-1632). Zarys wewnętrznych dziejów politycznych, Opole 1978. Serejski, Marian Henryk: Europa a rozbiory Polski, Warszawa 1970. Serejski, Marian H.: Naród a państwo w polskiej myśli historycznej, Warszawa 1973. Serwanski, Maciej: Du pacifisme de la noblesse polonaise dans la première moitié du XVIIe siècle, in: Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, culture XVIe-XXe siècles, hg. von Jarosław Dumanowski / Michel Figeac, Pessac 2006, S. 131-137. 510 Quellen- und Literaturverzeichnis Sikora, Michael: Der Adel in der Frühen Neuzeit, Darmstadt 2009. Skibiński, Mieczysław: Europa a Polska w dobie wojny o sukcesyę austryacką w latach 1740- 1745, 2 Bde., Kraków 1912/13. Sladkowski, Wiesław: Skład społeczny, wyznaniowy i ideologia sejmiku lubelskiego w latach 1572-1648, in: Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska. Sectio F: Nauki Filozoficzne i Humanistyczne, 12 (1957), S. 129-156. Śliziński, Jerzy: Jan III Sobieski w literaturze narodów Europy, Warszawa 1979. Słownik polszczyzny XVI wieku, bisher 36 Bde., verschiedene Verlagsorte 1966-2012. Słownik Sarmatyzmu, hg. von Andrzej Borowski, Kraków 2001. Smoleński, Władysław: Spór o Jana Zamoyskiego w publicystyce polskiej XVIII w., in: Ders.: Wybór pism, hg. von Celina Bobińska, Warszawa 1954, S. 202-210. Sobieski, Wacław: I Trybun ludu szlacheckiego. II Pamiętny Sejm, London 1963. Sobieski, Wacław: Pamiętny Sejm [zuerst 1913], in: Ders.: I Trybun ludu szlacheckiego. II Pamiętny Sejm, London 1963, S. 123-303. Sobieski, Wacław: Si non iurabis, non regnabis. Spór o przysięgę królewską, in: Reformacja w Polsce 2 (1922), S. 54-70. Sobieski, Wacław: Trybun ludu szlacheckiego [zuerst 1905], in: Ders.: I Trybun ludu szlacheckiego. II Pamiętny Sejm, London 1963, S. 1-121. Sokalski, Marcin: Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2002. Sokalski, Marcin: Postawy polityczne szlachty koronnej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego w świetle instrukcji i laudów sejmikowych, in: Inter majestatem ac libertatém. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, hg. von Jarosław Stolicki u. a., Kraków 2010, S. 175-190. Sokołowski, August: Przed Rokoszem. Studium historyczne z czasów Zygmunta III, in: Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filologicznego Akademii Umjejętności 15, Kraków 1882, S. 1-227. Sokołowski, Wojciech: Schyłek działalności politycznej Jana Zamoyskiego, in: Kultura polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990, S. 378-402. Sowa, Andrzej Leon: Świat ministrów Augusta II. Wartości i poglądy funkcjonujące w kręgu ministrów Rzeczypospolitej w latach 1702-1728, Kraków 1995. Społeczeństwo staropolskie, Bd. 1., hg. von Andrzej Wyczański, Warszawa 1976. Śreniowski, Stanisław: Formy państwa polskiego w okresie późnego feudalizmu i ich znaczenie, ín: Pierwsza konferencja metodologiczna historyków polskich. Przemówienia referaty - dyskusja, Bd. 1, Warszawa 1953, S. 497-502. Staatsverfassung und Heeresverfassung in der europäischen Geschichte der frühen Neuzeit, hg. von Johannes Kunisch, Berlin 1986. Ständefreiheit und Staatsgestaltung in Ostmitteleuropa. Übernationale Gemeinsamkeiten in der politischen Kultur vom 16.-18. Jahrhundert, hg. von Joachim Bahlcke u. a., Leipzig 1996. Stanek, Wojciech: Konfederacje a ewolucja mechanizmów walki politycznej w Rzeczypospolitej XVIII wieku, in: Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, hg. von Krystyna Stasiewicz / Stanisław Achremczyk, Olsztyn 1996, S. 133-140. Quellen- und Literaturverzeichnis 511 Stankowska, Halina: Sarmatyzm i Sarmata w literaturze polskiego Oświecenia (opozycje i modyfikacje), in: Antynomie Oświecenia. Tom specjalny w 200 rocznicę konstytucji 3 maja (= Acta Universitatis Wratislaviensis, Bd. 1368, Prace Literackie 31), Wrocław 1991, S. 129-144. Stasiak, Arkadiusz Michał: Republican and monarchical patriotism in Polish political thought during the Enlightenment, in: Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe, hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden-Boston 2010, S. 711-733. Staszewski, Jacek: August III. Kurfürst von Sachsen und König von Polen. Eine Biographie, Berlin 1996. Staszewski, Jacek: August III Sas, Wroclaw u. a. 1989. Stäuber, Reinhard: Nationalismus vor dem Nationalismus. Eine Bestandsaufnahme der For schung zu „Nation“ und „Nationalismus“ in der Frühen Neuzeit, in: Geschichte in Wissen schaft und Unterricht 47 (1996), S. 139-165. Stolicki, Jarosław: Funkcjonowanie propagandy w służbie obozów politycznych za króla Michała, in: Studia Historyczne 32 (1989), 4, S. 513-527. Stolicki, Jarosław: Koncepcje wzmocnienia władzy królewskiej w drugiej połowie wieku XVII, in: Dwór a kraj między centram a peryferiami władzy, hg. von Ryszard Skowron, Kraków 2003, Տ. 433-452. Stolicki, Jarosław: O znaczeniu propagandy w Rzeczypospolitej. Uwagi o pracy Anny Czarnieckiej, in: Prace Historyczne 139 (2012), S. 223-231. Stollberg-Rilinger, Barbara: Symbolische Kommunikation in der Vormodeme. Begriffe ֊ Thesen ֊ Forschungsperspektiven, in: Zeitschrift für Historische Forschung 31 (2004), S. 489-527. Stone, Lawrence: The Crisis of the Aristocracy 1558-1641, Oxford 1965. Stopa, Franciszek: Pisarz o dwu obliczach: Andrzej Maksymilian Fredro, in: Przegląd Współczesny 39 (1931), S. 399-413. Storrs, Christopher/Н. M. Scott: The Military Revolution and the European Nobility 16001800, in: War in History 3 (1996), S. 1-41. Strzelecki, Adam: Sejm z r. 1605, Kraków 1921. Strzelecki, Adam: Udział i rola różnowierstwa w rokoszu Zebrzydowskiego (1606-7), in: Reformacja w Polsce 7-8 (1935/36), Տ. 101-184. Studia i materiały z czasów Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwdowski, Wrocław 1992. Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, hg. von Krystyn Matwijowski, Wrocław 1984. Sucheni-Grabowska, Anna: Losy egzekucji dóbr w Koronie w latach 1574-1650, in: KH 80 (1973), 1,S. 3-19. Sucheni-Grabowska, Anna: Monarchia dwu ostatnich Jagiellonów a ruch egzekucyjny, Bd. 1: Geneza egzekucji dóbr [weitere Bände sind nicht erschienen], Warszawa 1979. Sucheni-Grabowska, Anna: Obowiązki i prawa królów polskich w opiniach pisarzy Odrodzenia, in: Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XVI-XVIII w., hg. von Ders. / Małgorzata Żaryn, Warszawa 1994, S. 54-115. Sucheni-Grabowska, Anna: Społeczność szlachecka a państwo, in: Polska w epoce odrodzenia. Państwo ֊ społeczeństwo ֊ kultura, hg. von Andrzej Wyczański, Warszawa 1986, S. 13-107. Sucheni-Grabowska, Anna: Spory królów ze szlachtą w złotym wieku (= Dzieje narodu i państwa polskiego 11-21), Kraków 1988. 512 Quellen- und Literaturverzeichnis Sucheni-Grabowska, Anna: Walka o wymiar i przeznaczenie kwarty w końcu XVI i na początku XVII wieku, in: PH 56 (1965), S. 24-45. Suchojad, Henryk: Problem nobilitacji oraz indygenatów na sejmikach małopolskich i wielkopolskich w latach 1669-1696, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 51 (1996), 1-3, S. 169-177. Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej. Materiały z sesji naukowej na temat: Walka z cudzoziemszczyzną w kulturze polskiej (Ksenofobia i postawa otwarta), zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich PAN w dniach 25-27 listopada 1971 w Warszawie, hg. von Zofia Stefanowska, Warszawa 1973. Sybel, Heinrich von: Geschichte der Revolutionszeit von 1789 bis 1800, Bd. 2, Frankfort am Main 1882. Szczerbicka-Ślęk, Ludwika: Duma Staropolska. Z dziejów poezji melicznej, Wrocław 1964, S. 64-71. Szczerbicka-Ślęk, Ludwika: W kręgu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna (= Studia staropolskie 36), Wrocław u. a. 1973. Szczygielski, Wojciech: Polska kultura republikańska XVI-XVIII wieku, ín: Rocznik Łódzki 32(1982), S. 7-41. Szczygielski, Wojciech: Uwagi o polskiej kulturze politycznej od schyłku XV do połowy XVII wieku (1492-1648), in: Rocznik Łódzki 34 (1984), S. 9-45. Szlachetne dziedzictwo czy przeklęty spadek. Tradycje sarmackie w sztuce i kulturze. Ausstel lungskatalog, hg. von Joanna Dziubkowa, Poznań 2004. Szleszyński, Bartłomiej: Przymierzanie kontusza. Henryk Rzewuski i Henryk Sienkiewicz ֊ najwybitniejsi twórcy XIX-wiecznego nurtu sarmackiego, Warszawa 2007. Szulc, Tadeusz: Z badań nad egzekucją praw. Podstawy ustawodawcze egzekucji dóbr, ich interpretacja i nowelizacja na sejmach za panowania Zygmunta II Augusta (= Studia z dziejów państwa i prawa polskiego 6), Łódź 2000. Tarnowski, Stanisław: Andrzej Maksymilian Fredro. Charakterystyka Literacka, in: Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, Bd. 4, Kraków 1876, S. 158-262. [Tarnowski, Stanisław:] Tajemnica roku 1688, in: Rocznik Zarządu Akademii Umiejętności. Rok 1882, Kraków 1883, S. 109-231. Tazbir, Janusz: Arianie i katolicy, Warszawa 1971. Tazbir, Janusz: Bracia polscy w latach „Potopu“, in: Studia nad arianizmem, hg. von Ludwik Chmaj, Warszawa 1959, S. 451-488. Tazbir, Janusz: Czarna futurologia, in: Nauka 1 (2008), Տ. 7-18. Tazbir, Janusz: Die Polonisierungsprozesse in der Adelsrepublik, in: ΑΡΗ 55 (1987), S. 5-40. Tazbir, Janusz: Entuzjaści i krytycy Frycza Modrzewskiego, in: Ders.: Szlaki kultury polskiej, Warszawa 1986, S. 118-132. Tazbir, Janusz: Glosa do kultury sarmackiej, in: Ders.: Szlaki kultury polskiej, Warszawa 1986, S. 56-65. Tazbir, Janusz: Henri III dans ¡’opinion polonaise après sa fuite, in: Henri III et son temps. Actes du colloque international du Centre de la Renaissance de Tours, octobre 1989, hg. von Robert Sauzet, Paris 1992, S. 69-86. Tazbir, Janusz: Jan Zamoyski w opinii potomnych, in: Ders.: Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986, S. 311-330. Tazbir, Janusz: Jezuici między Rzecząpospolitą a Rzymem, in: Szkice z dziejów papiestwa, Bd. 1, hg. von Dems. / Irena KoBERDOWAWarszawa 1989, S. 74-132. Quellen- und Literaturverzeichnis 513 Tazbir, Janusz: Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit - upadek -֊ relikty, Poznań 2002. Tazbir, Janusz: Legenda Jana Zamoyskiego, in: Czterysta lat Zamościa, hg. von Jerzy Kowalczyk, Wrocław 1983, S. 27-45. Tazbir, Janusz: Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji. Warszawa 1978. Tazbir, Janusz: Polish National Consciousness in the 16th-18th Centuries, in: APH 46 (1982), S. 47-72. Tazbir, Janusz: Polska przedmurzem Europy, Warszawa 2004. Tazbir, Janusz: Polskie echa Nocy św. Bartłomieja, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 20 (1975), S. 21-44. Tazbir, Janusz: Polskie przedmurze chrześciańskiej Europy. Mity a rzeczywistość historyczna, Warszawa 1987. Tazbir, Janusz: Prace wybrane, Bd. 3, Kraków 2001. Tazbir, Janusz: Procesy polonizacyjne w szlacheckiej Rzeczypospolitej, in: Tryumfy i porażki. Studia z dziejów kultury polskiej XVI-XVIII w., hg. von Maria Bogucka, Warszawa 1989, S. 9-45. Tazbir, Janusz: Recherches sur la conscience nationale en Pologne au XVIe et XVIIe siècle, in: APH 14(1966), S. 5-22. Tazbir, Janusz: Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku, Wrocław 1971. Tazbir, Janusz: Rzeczpospolita na wirażu dziejów, in: Ders.: Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986, S. 13-33. Tazbir, Janusz: Samuel Zborowski w życiu i legendzie, in: Ders.: Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986, S. 331-354. Tazbir, Janusz: Sarmaci a królobójstwo, in: Wizje i rzeczywistość. Studia o społeczeństwie, gospodarce i polityce poświęcone profesorowi doktorowi Czesławowi Łuczakowi w 80. rocznicę urodzin, hg. von Stefan Kowal u. a., Poznań 2002, S. 77-87. Tazbir, Janusz: Sarmacka futurologia, in: Ders.: Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986, S. 105-135. Tazbir, Janusz: Sarmatismus ais Ideologie und Kulturströmung, in: Polen und Österreich im 17. Jahrhundert, hg. von Walter Leitsch / Stanislaw Trawkowski, Wien u. a. 1999, S. 9-36. Tazbir, Janusz: Sarmatyzacja katolicyzmu w XVII wieku, in: Wiek XVII ֊ Kontrreformacja ֊ Barok, hg. von Janusz Pelc, Wrocław u. a. 1970, S. 7-37. Tazbir, Janusz: Sarmatyzm a barok, in: KH 76 (1969), 4, Տ. 815-830. Tazbir, Janusz: Stosunek do obcych w dobie baroku, in: Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej. Materiały z sesji naukowej na temat: Walka z cudzoziemszczyzną w kulturze polskiej (Ksenofobia i postawa otwarta), zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich PAN w dniach 25-27 listopada 1971 w Warszawie, hg. von Zofia Stefanowska, Warszawa 1973, Տ. 80-112. Tazbir, Janusz: Świat panów Pasków. Eseje i studia, Łódź 1986. Tazbir, Janusz: Szlachta a konkwistadorzy. Opinia staropolska wobec podboju Ameryki przez Hiszpanię, in: Ders.: Prace wybrane, Bd. 3, Kraków 2001, S. 5-313. Tazbir, Janusz: Szlachta i teologowie. Studia z dziejów polskiej kontrreformacji, Warszawa 1987. Tazbir, Janusz: Szlaki kultury polskiej, Warszawa 1986. Tazbir, Janusz: The Bulwark Myth, in: ΑΡΗ 91 (2005), S. 73-97. Tazbir, Janusz: W cudzym i własnym zwierciadle, in: Ders.: Szlaki kultury polskiej, Warszawa 1986, S. 7-39. 514 Quellen- und Literaturverzeichnis Tazbir, Janusz: Węgry jako symbol i przestroga w literaturze staropolskiej, in: Ders.: Prace wybrane, Bd. 3, Kraków 2001, S. 431-453. Tazbir, Janusz: W Polsce król może spać bezpiecznie, in: PH 81 (1990), S. 447-459. Tazbir, Janusz: Ze studiów nad ksenofobią w Polsce w dobie późnego renesansu, in: PH 48 (1957), S. 655-682. Teksty. Teoria literatury ֊ Krytyka - Interpretacja 16 (1974, 4). The European Nobilities in the Seventeenth and Eighteenth Centuries, hg. von Hamish M. Scott, 2 Bde., 2. Ausgabe, Basingstoke u. a. 2007. The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500-1795, hg. von Richard Butter wick, Basingstoke 2001. The Polish Parliament at the Summit of Its Development (16th-17th Centuries). Anthologies, hg. von Władysław Czapliński, Wroclaw u. a. 1985. Thompson, Ewa M.: Sarmatyzm i postkolonializm. O naturze polskich resentymentów, in: Eu ropa (Dziennik), Nr. 137 vom 18. November 2006. Tichý, Josef: Walka protestantów na sejmie 1611 roku, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 12(1967), S. 99-116. Tigerstedt, E. N.: The Legend of Sparta in Classical Antiquity, Bd. 2, Uppsala 1974. Tomaszek, Andrzej: Projekt Orderu Niepokalanego Poczęcia NMP, in: Odrodzenie і Reformacja w Polsce 32 (1987), S. 107-124. Tomkiewicz, Władysław: W kręgu kultury sarmatyzmu, in: Kultura. Tygodnik społecznokulturalny. Jahrgang IV (1966), Nr. 30, S. 6. Topolski, Jerzy: Moralizatorstwo czy wyjaśnienie - o głównym motywie polskiej historiografii poświęconej rozbiorom, in: PH 63 (1972), S. 615-625. Topolski, Jerzy: Nowsze badania nad szlachtą wielkopolską, in: Kultura ֊ polityka dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, hg. von Andrzej Bartnicki u. a., Warszawa 1990, S. 431-441. Topolski, Jerzy: Poglądy na rozbiory Polski, in: Stosunki polsko-niemieckie w historiografii, Bd. 1, hg. von Jerzy Krasuski u. a., Poznań 1974, S. 410-515. Topolski, Jerzy: Polska w czasach nowożytnych. Od środkowoeuropejskiej potęgi do utraty niepodległości (1501-1795), Poznań 1999. Topolski, Jerzy: The Partitions of Poland in German and Polish Historiography, in: Polish Western Affairs 13 (1972), 1, S. 3-42. Tricoire, Damien: Mit Gott rechnen. Katholische Reform und politisches Kalkül in Frank reich, Bayern und Polen-Litauen (= Religiöse Kulturen im Europa der Neuzeit 1 ), Göttingen 2013. Tucker, Treva J.: Early Modem French Noble Identity and the Equestrian „Airs above the Ground“, in: The Culture of the Horse. Status, Discipline and Identity in the Early Modem World, hg. von Ders. / Karen Raber, Basingstoke 2005, S. 273-309. Tür an Tür. Polen - Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte. Ausstellungskatalog, hg. von Małgorzata Omílánowska, Köln 2011. Tygielski, Wojciech: A Faction Which Could not Loose, in: Klientelsysteme im Europa der Frühen Neuzeit, hg. von Antoni Mączak, München 1988, S. 177-201. Ulewicz, Tadeusz: Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV і XVI. w. (= Biblioteka Studium Jagiellońskiego, Seria A, Nr. 7), Kraków 1950. Neue Ausgabe in Ders.: Studium z problematyki słowiańskiej XV i XVI w. ֊ Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej, Kraków 2006, S. 7-164. Quellen- und Literaturverzeichnis 515 Ulewicz, Tadeusz: Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV і XVI w. - Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej (Problematyka ogólna i zarys historyczny) (= Biblioteka Tradycji 46), Kraków 2006. Ulewicz, Tadeusz: Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej (Problematyka ogólna i zarys historyczny), in: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 59, Prace Historycznoliterackie 5, Filologia, 9, Kraków 1963, S. 29-92. Neue Ausgabe in Ders.: Stu dium z problematyki słowiańskiej XV i XVI w. ֊ Zagadnienie sarmatyzmu w kulturze i literaturze polskiej, Kraków 2006, S. 165-244. Ulewicz, Tadeusz: Zur Frage des Sarmatismus in der polnischen Kultur und Literatur, in: Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku, hg. von Marian Stępień / Stanislaw Urbańczyk, Warszawa - Krakow 1992, S. 213-235. Upton, A. F.: The Riksdag of 1680 and the Establishment of Royal Absolutism in Sweden, in: English Historical Review 102 (1987), S. 281-308. Urban, Wacław: Skład społeczny i ideologia sejmiku krakowskiego w latach 1572-1606, in: PH 44 (1953), S. 309-333. Urban, Wacław: Umiejętność pisania w Małopolsce w drugiej połowie XVI wieku, in: PH 68(1977), S. 231-256. Urbaniak, Violetta: Zamoyszczycy bez Zamoyskiego. Studium dekompozycji ugrupowania politycznego, Warszawa 1995. Uruszczak, Wacław: Das Privileg im alten Königreich Polen (10.-18. Jahrhundert), in: Das Privileg im europäischen Vergleich, hg. von Barbara Dölemeyer / Heinz Mohnhaupt, Frankfurt am Main 1999, S. 253-274. Uruszczak, Wacław: Sejm walny koronny w latach 1506-1540, Warszawa 1980. Urwanowicz, Jerzy: Ideologia a działalność polityczna szlachty w czasach Zygmunta III. Wokół wartości ustrojowych, in: Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XVI-XVIII w., hg. von Anna Sucheni-Grabowska / Małgorzata Żaryn, Warszawa 1994, Տ. 170-190. Urwanowicz, Jerzy: Wokół ideologii przedmurza chrześcijaństwa w Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII w., in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce 29 (1984), S. 185-199. Vahle, Hermann: Die Rezeption römischer Staatstheorien in Polen zur Zeit Jan Zamoyskis, Bochum 1968. Vahle, Hermann: Wawrzyniec Goślickis Werk „De optimo senatore“, in: JbbGO 20 (1972), S. 161-178. Vasiliauskas, Artūras: Antyk і sarmatyzm, in: Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego: analizy i obrazy, hg. von Vytautas Ališauskas u. a., Kraków 2006, S. 1-21. Vasiliauskas, Artūras: The Practice of Citizenship among the Lithuanian Nobility, ca. 15801630, in: Citizenship and Identity in a Multinational Commonwealth. Poland-Lithuania in Context, 1550-1772, hg. von Karin Friedrich / Barbara M. Pendzich, Leiden - Boston 2009, S. 71-102. Venclova, Tomas: Mit o początku, in: Teksty. Teoria literatury ֊ Krytyka ֊ Interpretacja 16 (1974,4), S. 104-116. Voise, Waldemar: Studia włoskie polskich pisarzy politycznych epoki Renesansu, in: Studia i materiały z dziejów nauki polskiej. Seria A, Historia nauk społecznych. H. 3, Warszawa 1959, S. 3-25. Wagner-Rundell, Benedict: Common Wealth, Common Good. The Politics of Virtue in Early Modem Poland-Lithuania, Oxford 2015. 516 Quellen- und Literaturverzeichnis Wagner-Rundell, Benedict: Holy war and republican pacifism in the early-eighteenth-century Commonwealth of Poland-Lithuania, in: Ideology and Foreign Policy in Early Modem Europa (1650-1750), hg. von David Onnekink / Gus Rommelse, Famham u. a. 2011, S. 162-179. Wagner-Rundell, Benedict: Liberty, Virtue and the Chosen People: British and Polish Re publicanism in the Early Eighteenth Century, in: Britain and Poland-Lithuania. Contact and Comparison from the Middle Ages to 1795, hg. von Richard Unger, Leiden - Boston 2008, S. 197-214. Walicki, Andrzej: Philosophy and Romantic Nationalism: The Case of Poland, Oxford 1982. Waliszewski, Kazimierz: Potoccy i Czartoryscy. Walka stronnictw i programów politycznych przed upadkiem Rzeczypospolitej 1734-1763, Bd. 1: 1734-1754, Kraków 1887. Wasilewski, Tadeusz: Odgłosy Odsieczy Wiedeńskiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, in: KH 90(1983), 1, S. 3-19. Waśko, Andrzej: O utraconym szlachectwie Polaków, in: Nasz Dziennik 95 vom 23.-25. April 2011. Waśko, Andrzej: Romantyczny Sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat 1831-1863, Kraków22001. Weintraub, Wiktor: Ivan the Terrible as the Gentry’s Candidate for the Polish Throne: A Study in Political Mentality, in: Cross Currents I (1982), S. 45-54. Weintraub, Wiktor: Renaissance Poland and Antemurale Christianitatis, in: Harvard Ukrainian Studies 3/4 (1979/80), S. 920-930. Whose Love of Which Country? Composite States, National Histories and Patriotic Discourses in Early Modem East Central Europe (= Studies in the History of Political Thought 3), hg. von Balázs Trencsényi / Márton Zászkaliczky, Leiden - Boston 2010. Wiek XVII ֊ Kontrreformacja ֊ Barok, hg. von Janusz Pelc, Wrocław u. a. 1970. Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa - Poznań 1981. Wierzbicki, Leszek Andrzej: O zgodzie w Rzeczypospolitej. Zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 roku, Lublin 2005. Wierzbicki, Leszek Andrzej: Pospolite ruszenie w Polsce w drugiej połowie XVII wieku. Ostatnie wyprawy z lat 1670-1672, Lublin 2011. Wimmer, Jan: Der Entsatz von Wien, Warszawa 1983. Wimmer, Jan: Wojsko, in: Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, hg. von Janusz Tazbir, Warszawa 1977, S. 175-229. Wisner, Henryk: Kilka uwag o sejmie i konstytucjach sejmowych I połowy XVII wieku, in: Czasopismo Prawno-Historyczne 22 (1970), 2, S. 177-185. Wisner, Henryk: Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z czasów Zygmunta III i Władysława IV Wazy, Warszawa 2001. Wisner, Henryk: Rokosz Zebrzydowskiego albo sandomierski. Cezura czy episod z dziejów walk politycznych początku XVII wieku, in: KH 90 (1983), 3, S. 527-538. Wisner, Henryk: Rokosz Zebrzydowskiego (= Dzieje narodu i państwa polskiego 11-24), Kraków 1989. Wisner, Henryk: Rzeczpospolita Wazów. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2002. Wisner, Henryk: Wypowiedzenie posłuszeństwa czy detronizacja Zygmunta III? Komentarz do aktu z 24 czerwca 1607 r., in: Czasopismo Prawno-Historyczne 39 (1987), 2, S. 173185. Wisner, Henryk: Zygmunt III Waza, Wrocław u. a. 1999. Quellen- und Literaturverzeichnis 517 Witczak, Jakub: Sarmacki republikanizm. Między prawem a bezprawiem, Warszawa 2015. Włodarczyk, Jerzy: Sejmiki jako szkoła wychowania obywatelskiego (na przykładzie sejmików sieradzkiego i łęczyckiego), in: Dzieje kultury politycznej w Polsce, hg. von Józef Anton Gierowski, Warszawa 1977, S. 69-86. Włodarczyk, Jerzy: Sejmiki łęczyckie, Łódź 1973. Wohlfeil, Reiner: Adel und Heerwesen, in: Deutscher Adel 1555-1740, hg. von Hellmuth RÖSSLER, Darmstadt 1965, S. 315-343. Wójcik, Zbigniew: Jan III Sobieski, Warszawa 1991. Wójcik, Zbigniew: Jan III Sobieski 1629-1696, Warszawa 1983. Wójcik, Zbigniew: Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997. Wójcik, Zbigniew: „Rozmowa ziemianina z statystą“. Z dziejów propagandy politycznej w czasach Jana III Sobieskiego, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 30 (1975), 2, S. 321-331. Woldt, Isabella: Der Sarmatismus als vormodeme Form nationaler Identitätsstiftung in Polen-Litauen, in: Im Dienst der Nation. Identitätsstiftungen und Identitätsbrüche in Werken der bildenden Kunst, hg. von Ders. / Matthias Krüger, Berlin 2011, S. 345-371. Wolność i jej granice. Polskie dylematy, hg. von Jacek Kłoczowski, Kraków 2007. WoŁOSZYŃSKi, Roman: Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław u. a. 1970. Wyczanski, Andrzej: La structure de la noblesse polonaise aux XVIe ֊ XVIIIe siècles (Remarques méthodiques), in: APH 36 (1977), S. 109-117. Wyczanski, Andrzej: Le programme politique de la noblesse polonaise dans la première moitié du XVIe siècle, in: Noblesse française et noblesse polonaise. Mémoire, identité, cul ture XVIe-XXe siècles, hg. von Jarosław Dumanowski / Michel Figeac, Pessac 2006, S. 103-115. Wyczanski, Andrzej: Oświata a pozycja społeczna w Polsce XVI stulecia. Próba oceny umiejętności pisania szlachty województwa krakowskiego w drugiej połowie XVI. w., in: Społeczeństwo staropolskie, Bd. 1., hg. von Andrzej Wyczanski, Warszawa 1976, S. 27-55. Wyczański, Andrzej: Polen als Adelsrepublik (= Klio in Polen 5), Osnabrück 2001. Wyrobisz, Andrzej: Mieszczanie w opinii staropolskich literatów, in: PH 82 (1991), S. 51-77. Wyszomirska, Monika: Rokosz Gliniański i „Rady Kallimacha“ a doktryna złotej wolności, in: Nad społeczeństwem staropolskim. Kultura - Instytucje - Gospodarka w XVI-XVIII stuleciu, hg. von Karol Łopatecki / Wojciech Walczak, Białystok 2007, S. 73-82. Zajączkowski, Andrzej: Główne elementy kultury szlacheckiej w Polsce. Ideologia i struktury społeczne, Wrocław u. a. 1961. Zajączkowski, Andrzej: Szlachta Polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993. Erste Aus gabe: Ders.: Główne elementy kultury szlacheckiej w Polsce. Ideologia i struktury społeczne, Wrocław u. a. 1961; deutsche Übersetzung: Ders.: Hauptelemente der Adels kultur in Polen. Ideologie und gesellschaftliche Struktur (= Wissenschaftliche Übersetzun gen des Johann-Gottfried-Herder-Institutes 43), Marburg/Lahn 1967. Zakrzewski, Wincenty: Po ucieczce Henryka. Dzieje bezkrólewia 1574-1575, Kraków 1878. Zamoyski, Adam: The Polish Way. A Thousand-year History of the Poles and their Culture, London 1987. Z dziejów kultury prawnej. Studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w dziewięćdziesiolecie urodzin, hg. von Krystyna Dziewanowska-Stefańczyk / Honorata Dziewanowska, Warszawa 2004. Źernicki, E. von: Der polnische Klein-Adel im 16. Jahrhundert, Hamburg 1907. 518 Quellen- und Literaturverzeichnis von: Die polnischen Stammwappen, ihre Geschichte und ihre Sagen, Hamburg 1904. Ziątkowski, Leszek: Jan Sobieski a kształtowanie się opozycji po elekcji Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku, in: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 51 (1996), 1-3, S. 126-137. Zielińska, Zofia: Magnaten und Adel im politischen Landleben Polen-Litauens des 18. Jahr hunderts, in: Klientelsysteme im Europa der Frühen Neuzeit, hg. von Antoni Mączak, München 1988, S. 203-210. Zielińska, Zofia: Magnateria polska epoki saskiej. Funkcje urzędów i królewszczyzn w procesie przeobrażeń warstwy społecznej, Wrocław u. a. 1977. Zielińska, Zofia: Mechanizm sejmikowy i klientela radziwiłłowska za Sasów, in: PH 62 (1971), S. 397-419. Zielińska, Zofia: Walka „Familii“ o reformę Rzeczypospolitej 1743-1752, Warszawa 1983. Zienkowska, Krystyna: Sławetni i urodzeni. Ruch polityczny mieszczaństwa w dobie Sejmu Czteroletniego, Warszawa 1976. Zientara, Włodzimierz: Sarmatia Europeana oder Sarmatia Asiana? Polen in den deutsch sprachigen Druckwerken des 17. Jahrhunderts, Toruń 2001. Zimnoch, Jolanta: Kształtowanie się mitu sarmackiego i poczucia odrębności narodu szlacheckiego w XVI wieku, in: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie, Prace Historyczne, 1998, 2, S. 41-51. Zlepko, Dymitri: Der große Kosakenaufstand 1648 gegen die polnische Herrschaft. Die Rzeczpospolita und das Kosakentum in der ersten Phase des Aufstandes (= Veröffentli chungen des Osteuropa-Institutes München 49), Wiesbaden 1980. Żukowska, Ewa Anna: Sarmacja i sarmatyzm w kulturze polskiej XVII stulecia w świetle opinii badaczy, in: Roczniki Humanistyczne 52 (2004), 2, S. 71-79. Źernicki-Szeuga, Emilian Personenregister Alexander der Jagiełłom (König von Polen) 46, 227 Andreas (Apostel und Heiliger) 404 Anjou (Familie) 30 Anna (Königin von Polen) 127, 133 Anna Jagiellonka (Königin von Polen) 97, 126 Aristoteles 54, 55, 108, 206, 212 August II, der Starke (König von Polen) 198, 231, 232, 233, 237, 238, 240, 241, 244, 258, 261,263, 265, 268, 285,309, 430, 450, 451 August III. (König von Polen) 244, 258, 268, 269 Augustus (Römischer Kaiser) 104, 264, 342 Augustyniak, Urszula 135,246 Axer, Jerzy 219 Backvis, Claude 135 Baczewski, Sławomir 110, 269 Bahlcke, Joachim 22 Barclay, John 245, 266, 330, 332 Barycz, Henryk 344 Báthory (Familie) 128 Białobocki, Jan 267, 320, 335, 347, 349, 355,356, 372, 373,381 Bieliński (Familie) 38 Bielski, Marcin 10 Birkowski, Fabian 129, 130 Bloch, Marc 454 Dobrzyński, Michał 454 Bodin, Jean 101, 102, 113, 146 Bogucka, Maria 15, 166, 321 Bömelburg, Hans-Jürgen 14, 21, 51, 147, 154, 197, 222, 266, 267, 268, 399, 404 Bona Sforza (Königin von Polen) 114, 340 Botero, Giovanni 248 Branicki (Familie) 38 Braun, David 10,307 Buonaccorsi, Filippo 113, 114, 342 Carew, George 280 Cassius Dio 342 Castiglione, Baldassare 116 Chlebowski, Wawrzyniec 156,215 Chmielnicki, Bogdan 365, 366, 368, 374 Chmielowski, Benedykt 219 Choińska-Mika, Jolanta 246 Chowaniec, Czesław 149 Chrzanowski, Tadeusz 198 Cicero, Marcus Tullius 54, 119, 203, 218,277 Cincinnatus, Lucius Quinctius 298, 299, 301 Clemens VIII. (Papst) 134,175 Commendone, Giovanni Francesco 80 Conring, Hermann 327 Contarini, Gasparo 55, 57 Cromwell, Oliver 390 Cynarski, Stanislaw 20, 24, 51, 56, 130, 131, 132, 137, 149, 161,311,450 Czacki, Szczęsny 221,277 Czaja, Aleksander 162 Czamańska, Ilona 402 Czapliński, Władysław 131, 137, 177, 180, 181, 377, 420 Czarniecka, Anna 441,445 Czarniecki, Stefan 387 Czartoryski (Familie) 183, 231, 459 Czubek, Jan 26, 75, 111, 112, 131, 137, 144 Dąbrowski, Kazimierz Stanisław 444 Dębicki, Marcin 10, 257 Dębołęcki, Wojciech 208, 272, 359 Desportes, Philippe 92 Dimitri Siehe Pseudo-Dimitri Długosz, Jan 221 520 Personenregister Dunin-Karwicki, Stanisław 10,212 Dzieduszycki, Jerzy 258 Eberhard im Bart (Herzog von Württemberg) 247 Ekes, Janusz 135,316 Eleonore (Königin von Polen) 411, 412 Elias, Norbert 457 Emst (Erzherzog) 86, 127 Ferdinand III. (Deutscher Kaiser) 369 Firlej, Jan 89 Forst de Battaglia, Otto 447 Fredro, Andrzej Maksymilian 10, 23, 61, 64, 100, 162, 190, 191, 199, 211, 246, 248, 255, 265, 272, 279-84, 294, 296, 304, 305, 308, 312, 314, 315, 320, 322, 323, 330, 337, 338, 345, 347, 374, 380-86, 399, 400, 420, 424 Friedrich Wilhelm (Kurfürst von Brandenburg) 439, 443 Frost, Robert I. 37, 180, 376, 377, 378, 379 Frycz Modrzewski, Andrzej Siehe Modrzewski, Andrzej Frycz Gąsiorowski, Andrzej 415 Gierowski, Józef Andrzej 201, 448 Gonzaga (Familie) 175 Gonzaga, Luisa Maria Siehe Luisa Maria Gonzaga Górnicki, Łukasz 63, 116-18, 119, 120, 121, 122, 187,215, 323,337 Goślicki, Wawrzyniec 55, 57 Gottfried von Bouillon 437 Gregor XIII. (Papst) 86 Grochowski, Stanislaw 129 Gruszecki, Stefan 75 Grześkowiak-Krwawicz, Anna 21,24, 98, 195,311 Grzybowski, Konstanty 200 Grzybowski, Stanisław 135 Grzymułtowski, Krzysztof 438, 439 Guicciardini, Francesco 275 Habsburg (Familie) 86, 87, 91,93-96, 115, 119, 120, 126, 127, 128, 133, 134, 149, 150, 163, 257, 259, 308, 339, 341, 348, 369, 372, 377, 380, 389,411,412,424 Hartknoch, Christoph 58, 124,334 Heidenstein, Reinhold 93, 125 Heinrich von Valois (König von Polen und Frankreich) 47, 78, 79, 84, 8693,97, 99, 100, 101, 102, 104, 111, 122, 126, 131,223,247, 250, 251, 254, 257, 258, 260, 262, 264, 267, 271,327, 330, 340 Henri Jules de Bourbon (Herzog von Enghien) 380 Herburt, Jan Szczęsny 156 Hemas, Czesław 306 Heynoldt, Anke 22 Heywood, Andrew 19 Hobbes, Thomas 113 Hoensch, Jörg 17, 18, 37 Hoffman, Karol Boromeusz 455 Horaz 292,294,295,333 Hoverbeck, Johann von 387 Iwan IV. der Schreckliche (Zar von Russland) 85, 86 Jabłonowski, Jan Stanislaw 183, 187 Jabłonowski, Stanislaw 439 Jagiełło, Władysław II. Siehe Władysław II. Jagiełło Jagiellonen (Familie) 30, 32, 71, 76, 84, 85, 186, 221, 242, 243, 267, 268, 307, 339, 398 Janicki, Klemens 275, 314 Janiszewska-Mincer, Barbara 135 Japhet (Sohn Noahs) 104 Jefferson, Thomas 213 Jerlicz, Joachim 389 Jesus 316,370 Personenregister Jezierski, Franciszek 192 Johann I. Albrecht (König von Polen) 113,227 Johann III. Sobieski (König von Polen) 27, 42, 123, 231, 240, 243, 244, 246, 253, 258, 259, 265, 268, 279, 285, 290, 309, 312, 349, 369, 379, 391, 395,400, 409, 417-52 Johann Kasimir (König von Polen) 26, 165, 187, 188, 237, 240, 246, 257, 259, 260, 261, 262, 265, 268, 290, 308, 315, 365, 368, 369, 373, 375, 376, 377, 378, 380, 392-95, 397, 399, 400, 403, 411, 430, 435, 443, 450 Johann Wilhelm (Herzog von PfalzNeuburg) 423 Jurkowski, Jan 166, 167, 275, 322 Juvenal 112 Kalinka, Walerian 454 Kallimach Siehe Buonaccorsi Kamiński, Andrzej Sulima 135, 194, 195 Karl (Herzog von Orléans-Longueville) 410,419 Karl IX. (König von Frankreich) 90 Karl V. (Herzog von Lothringen) 398, 401,402,411,423, 432,436 Karl X. Gustav (König von Schweden) 261,369 Kamkowski, Stanislaw (Primas von Polen) 90, 147,351 Karpowicz, Mariusz 428 Kasimir der Große (König von Polen) 172 Kasimir IV. der Jagiellone (König von Polen) 39 Katharina II. die Große (Zarin von Russland) 251 Katharina Jagiellonka (Königin von Schweden) 126 Kersten, Adam 181, 379, 387 Kiereś, Zbigniew 329 Kłaczewski, Witold 387 521 Klonowie, Sebastian Fabian 303 Kluczycki, Franciszek 416 Kochanowski, Jan 65, 92, 96, 202, 273, 275, 293, 298, 309, 310, 316, 345 Kochowski, Wespazjan 10,199,272, 275, 299, 305, 308, 352, 353, 354, 355, 388, 400, 401, 404, 406, 409, 421,426, 437, 451,452 Koehler, Krzysztof 26, 161, 450 Koenigsberger, Helmut 27 Kołłątaj, Hugo 270, 282 Kołodziej, Robert 312 Konarski, Stanisław 9, 10, 11, 183,202, 227, 234, 257, 288, 304, 306, 309, 311,455 Konopczyński, Władysław 135, 160, 250, 458 Konstanze (Königin von Polen) 133, 134, 151,361 Korzon, Tadeusz 29, 160, 162, 387 Kościuszko, Tadeusz 261 Koselleck, Reinhart 13 Kosman, Marceli 108 Kostkiewiczowa, Teresa 25 Kożuchowski, Stanisław 10, 188 Krasiński, Jan 58, 101, 334 Kromer, Marcin 10, 60, 222 Krzycki, Andrzej 314 Kuchowicz, Zbigniew 391 Kunicki, Wacław 302, 303 Lansius, Thomas 331 Lech (Fürst der Polanen) 221, 223, 313, 404, 407, 408 Leibniz, Gottfried Wilhelm 396, 400 Leitsch, Walter 126, 128 Lelewel, Joachim 194 Lemka, Jerzy 167 Lengnich, Gottfried 10 Leopold I. (Deutscher Kaiser) 434 Lepszy, Kazimierz 126 Leszczyński, Rafał 213 Leszczyński, Stanisław 213, 231, 232, 522 Personenregister 237, 238, 241,244, 261 Lippomano, Girolamo 123 Lipski, Andrzej 171, 207, 236 Lisiecki, Andrzej 361 Lisola, Franz von 380 Litwin, Henryk 37 Livrus, Titus 298 Lubieniecki, Andrzej 100,351 Lubomirski, Jerzy 140, 183, 240, 253, 265, 309, 359, 386-90, 392, 397, 401, 435 Lubomirski, Stanisław 362 Lubomirski, Stanisław Herakliusz 60, 184, 185, 219, 248, 250, 253, 309, 324, 439,442, 451 Ludwig II. (König von Böhmen und Ungarn) 339 Ludwig von Anjou (König von Polen) 32, 114, 223 Ludwig von Condé (Prinz von Bourbon) 398,401,410, 423 Ludwig XIV. (König von Frankreich) 398,419, 423,433,435,439 Luisa Maria Gonzaga (Königin von Polen) 352,392,411 Lukan 203 Łukowski, Jerzy 21, 163,457 Luskina, Stefan 11 Lykurg 224 Mably, Gabriel 9 Machiavelli, Niccolò 113,114,143,275, 285, 342, 345, 384 Maciejewski, Janusz 98, 161 Maciszewski, Jarema 36,37, 137, 138, 162, 180, 267, 274 Mączak, Antoni 184,270,462 Madison, James 213 Majchrowicz, Szymon 354 Małachowski (Familie) 38 Małachowski, Stanisław 446 Mańkowski, Tadeusz 20, 450 Maria 174,362,370 Maria Kasimira Sobieska (Königin von Polen) 424 Markiewicz, Mariusz 181, 421, 448 Massalski (Familie) 38 Matwijów, Maciej 21,381 Matwijowski, Krystyn 402, 449 Maximilian (Erzherzog) 126, 127, 128, 339 Maximilian II. (Deutscher Kaiser) 96, 97, 125 Michael (Erzengel) 407 Michael Wiśniowiecki (König von Polen) 42, 70, 162, 185, 235, 240, 243, 248, 258, 259, 265, 268, 269, 299, 353, 391,392, 399,400-130, 452 Michalski, Jerzy 21, 288, 311, 454 Mickiewicz, Adam 44, 194,312 Modrzewski, Andrzej Frycz 43, 55, 61, 62,64, 118,252, 278 Monluc, Jean de 87, 89 Montesquieu, Charles de 251 Morski, Tadeusz 204 Morsztyn, Jan Andrzej 349, 350, 435 Müller, Michael G. 22, 38, 163, 180, 181,286 Murad HI. (Türkischer Sultan) 95 Myszkowski, Piotr 219 Myszkowski, Zygmunt 175 Naborowski, Daniel 297 Nekanda-Trepka, Walerian 169,171 Nero (Römischer Kaiser) 103,112 Niendorf, Matthias 108 Noah 104 Nowak-Dłużewski, Juliusz 387 Obremski, Krzysztof 21, 160, 299, 452 Ochmann-Staniszewska, Stefania 26, 365, 376, 377, 379 Ocieski, Jan 119,120,122 Ogonowski, Zbigniew 112,324 Olizar, Adam 412, 413 Olszewski, Henryk 21, 67, 196, 256, Personenregister 377, 408, 439, 445 Olszowski, Andrzej 399, 402, 403, 404, 405,412,413 Opaliński, Andrzej 127 Opaliński, Edward 106,181 Opaliński, Krzysztof 165, 202, 217, 238, 240, 252, 258, 263, 305, 308, 344, 353, 369 Opaliński, Łukasz 168, 176, 199,200, 207, 212, 245, 249, 266, 275, 290, 294, 299, 301, 304, 308, 319, 323, 329-33, 349, 359, 364 Orzechowski, Stanisław 10, 47, 51-60, 62, 64, 65, 115, 119, 120, 121, 131, 173, 206, 208, 214, 272, 278, 286, 304, 308, 323, 326, 328, 329, 333, 336, 339, 365 Orzelski, Świętosław 115 Ossoliński, Jerzy 157, 319, 336, 348, 362, 364 Ossoliński, Zbigniew 152 Ostroróg, Jan (1436-1501) 329 Ostroróg, Jan (1565-1622) 108 Otwinowski, Erazm 353 Ovid 310 Pac (Familie) 411, 423, 424, 425, 430, 446 Pac, Michał 430 Padniewski, Filip 119,120,323 Palczowski, Paweł 273, 274 Paprocki, Bartosz 110,278 Pasek, Jan Chrysostom 30, 289, 290, 389, 437 Paszkowski, Marcin 157, 274, 276, 319 Paul II. (Papst) 329 Pawiński, Adolf 170,259 Pelc, Janusz 20, 98, 450 Pęski, Walenty 305, 308, 408 Philipp Wilhelm (Herzog von PfalzNeuburg) 396, 398, 400, 401, 402, 403, 423 Piasecki, Paweł 10,208,304 523 Piast (Fürst der Polanen) 101, 223, 313, 407 Piasten (Familie) 30,110,267,403 Pibrac, Guy du Faur de 92 Picchio, Riccardo 20 Piekarski, Michał 248 Pieniążek, Jan 183,441,442,446 Pigoń, Stanisław 167 Pius V. (Papst) 74 Piwarski, Kazimierz 448 Platon 54,203 Płaza, Stanisław 97 Plinius der Ältere 299 Pociej (Familie) 38 Pocock, John 25 Pollak, Roman 116 Polybios 54 Poniatowski (Familie) 38 Poniatowski, Stanisław August Siehe Stanisław August Poniatowski Portalupi, Antonio 11 Potocki (Familie) 183,402 Potocki, Wacław 122, 169, 199, 215, 299, 305, 308,315,388, 406 Prażmowski, Mikolai (Primas von Polen) 393, 395, 398, 401, 409, 412, 415, 417,418,419, 421 Przyboś, Adam 391,417,420,467 Przyboś, Kazimierz 391, 448 Przyłuski, Jakub 51, 52, 54, 73 Pseudo-Dimitri I. 273 Pseudo-Dimitri II. 273 Radawiecki, Andrzej 302 Radziejowski, Hieronim 182, 375 Radziwiłł (Familie) 402, 403, 411, 425 Radziwiłł, Bogusław 374 Radziwiłł, Janusz 138 Radziwiłł, Krzysztof 273, 363 Radziwiłł, Ludwika Karolina 443 Radziwiłł, Mikołaj Krzysztof 111 Reinhard, Wolfgang 251,252 Rej, Mikołaj 64, 118, 293, 300 524 Personenregister Rembowski, Aleksander 137 Romulus 224 Roos, Hans 22 Rostworowski, Emanuel 30,193,461 Rotundus, Augustyn 62 Rousseau, Jean-Jacques 9, 78, 211, 213, 217,236,280,318, 327 Rudawski, Wawrzyniec 188 Rudnicki, Dominik 354 Ruggieri, Giulio 73 Rzewuski (Familie) 38 Rzewuski, Seweryn 23, 162, 241, 251 Rzewuski, Wacław 287 Sallust 213,316 Salomon (König von Israel) 92, 257 Samuel 209 Sapieha (Familie) 443, 446, 447 Sapieha, Benedykt 439 Sarbiewski, Maciej 218,282,333 Samički, Stanisław 10, 304 Sarnowski, Stefan 393 Schalk, Ellery 269 Schramm, Gottfried 8, 135 Siciński, Władysław 228 Siemek, Kasper 302, 334 Sienicki, Mikołaj 64, 68, 69, 204 Sienieński, Stanisław 209 Sienkiewicz, Henryk 352 Sigismund I. (König von Polen) 49, 50, 69, 73, 76, 247, 340 Sigismund II. August (König von Polen) 66, 67, 69, 71, 73, 74, 77, 97, 98, 249, 257, 264, 307 Sigismund III. (König von Polen) 67, 112, 113, 115, 124, 126-30, 132-36, 150, 151, 207, 235, 248, 254, 257, 258, 259, 260, 264, 267, 286, 288, 340, 341, 348, 359, 360, 420, 430 Skarga, Piotr 63, 112, 117, 132, 140, 141, 144, 154, 162, 165, 214, 283, 354 Skinner, Quentin 25 Smolka, Stanislaw 454 Sobieska, Maria Kasimira Siehe Maria Kasimira Sobieska Sobieski (Familie) 429 Sobieski, Jakub 429, 439, 440, 441, 443 Sobieski, Johann III. Siehe Johann III. Sobieski Sobieski, Wacław 74, 75, 135 Solikowski, Jan Dymitr 86 Solon 224 Sowa, Andrzej Leon 198 Stanisław August Poniatowski (König von Polen) 11,34, 151, 222, 244, 248,256, 261,449 Starowolski, Szymon 10, 30, 58, 165, 199, 218, 262, 271, 272, 277, 283, 294, 300, 304, 305, 308, 313, 314, 319, 322, 323, 329, 330, 331, 335, 343, 347, 352, 364, 370-74 Staszic, Stanisław 129, 188 Stefan Báthory (König von Polen) 88, 95-98, 99, 100, 113, 115, 120, 122, 123, 125, 126, 128, 130, 147, 223, 239, 248, 257, 264, 267, 273, 340, 341,388, 435 Stolicki, Jarosław 439 Stryjkowski, Maciej 102, 103, 104, 112, 156, 215, 221,272, 319, 326, 344 Sucheni-Grabowska, Anna 70 Sułkowski (Familie) 38 Szczuka, Stanisław 10,430,444 Szczygielski, Wojciech 135 Szembek (Familie) 38 Szemiot, Samuel 421, 435 Szujski, Józef 454 Tacitus 281 Tarnowski, Stanisław 382 Tazbir, Janusz 14, 15, 20, 67, 155, 247, 259, 307, 328, 350, 436, 454 Tomkiewicz, Władysław 20 Topolski, Jerzy 454 Tricoire, Damien 156,360 Personenregister Ubysz, Stanisław Michał 415,418 Uchański, Jakub (Primas von Polen) 72, 91, 96 Ulewicz, Tadeusz 20, 49, 67 Urban VIII. (Papst) 319,348 Urban, Wacław 36 Vahle, Hermann 61 Valois, Heinrich von Siehe Heinrich von Valois Vergil 292 Vitry, Nicolas-Louis de l'Hôpital, Marquis de 435 Wagner-Rundell, Benedict 354 Warszewicki, Krzysztof 63, 100, 119, 120, 121,204,272, 323,334 Wasa (Familie) 123, 181, 243, 264, 267, 268, 362, 398, 403 Wereszczyński, Józef 272 Wielhorski, Michał 9, 221, 222, 223, 288 Wielopolski (Familie) 38 Wielopolski, Jan 410 Wisner, Henryk 135 Wiśniowiecki, Dymitr 430 Wiśniowiecki, Jeremi 402 Wiśniowiecki, Michael Siehe Michael Wiśniowiecki Witkowski, Stanisław 156 Wittelsbach (Familie) 398 Władysław II. Jagiełło (König von Polen) 76, 375 525 Władysław IV. (König von Polen) 257, 264, 283, 348, 360, 362, 363, 400, 438 Wójcik, Zbigniew 161,445 Wolan, Andrzej 52, 62, 64, 118, 214 Wybicki, Józef 162,276 Wyczański, Andrzej 35 Zabłocki, Franciszek 11, 12, 44 Zajączkowski, Andrzej 20,21,37 Załuski, Andrzej Chrysostom 10,211 Zamoyski (Familie) 409,413 Zamoyski, Adam 135 Zamoyski, Jan 41, 61, 70, 74, 75, 82, 93, 94, 95, 109, 112, 124-30, 132, 133, 134, 135, 138, 174, 175, 176, 182, 190, 239, 264, 336, 340, 438 Zawadzki, Kazimierz 10, 198, 304 Zborowski (Familie) 126, 248 Zborowski, Samuel 126, 388, 435 Zbylitowski, Andrzej 314 Zbylitowski, Piotr 118, 208, 272, 301, 317,319 Zebrzydowski, Mikołaj 20, 26, 44, 56, 63, 98, 112, 113, 130, 131, 138, 139, 144, 147, 150, 151, 153, 167, 173, 175, 179, 180,187, 192, 198, 201, 206, 214, 226, 231, 256, 260, 264, 307, 314, 317, 333, 341, 343, 353, 360, 375, 388, 389, 390 Zielińska, Zofia 185
any_adam_object	1
author	Faber, Martin 1964-
author_GND	(DE-588)113865003X
author_facet	Faber, Martin 1964-
author_role	aut
author_sort	Faber, Martin 1964-
author_variant	m f mf
building	Verbundindex
bvnumber	BV044936896
classification_rvk	KO 2550 KO 2545 ND 7460 NN 4120
ctrlnum	(OCoLC)1031787804 (DE-599)DNB1155627822
discipline	Geschichte Slavistik
era	Geschichte 1500-1700 gnd
era_facet	Geschichte 1500-1700
format	Book
fullrecord	<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a22000008cb4500</leader><controlfield tag="001">BV044936896</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20210720</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">180509s2018 gw \|\|\|\| 00\|\|\| ger d</controlfield><datafield tag="015" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">18,N16</subfield><subfield code="2">dnb</subfield></datafield><datafield tag="016" ind1="7" ind2=" "><subfield code="a">1155627822</subfield><subfield code="2">DE-101</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9783447109567</subfield><subfield code="c">Festeinband : circa EUR 84.00 (DE), circa EUR 86.40 (AT)</subfield><subfield code="9">978-3-447-10956-7</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">3447109564</subfield><subfield code="9">3-447-10956-4</subfield></datafield><datafield tag="024" ind1="3" ind2=" "><subfield code="a">9783447109567</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1031787804</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)DNB1155627822</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">ger</subfield></datafield><datafield tag="044" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">gw</subfield><subfield code="c">XA-DE-HE</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-29</subfield><subfield code="a">DE-Re13</subfield><subfield code="a">DE-739</subfield><subfield code="a">DE-188</subfield><subfield code="a">DE-11</subfield><subfield code="a">DE-20</subfield><subfield code="a">DE-12</subfield><subfield code="a">DE-824</subfield><subfield code="a">DE-521</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KO 2550</subfield><subfield code="0">(DE-625)80221:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">KO 2545</subfield><subfield code="0">(DE-625)80220:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">ND 7460</subfield><subfield code="0">(DE-625)125131:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NN 4120</subfield><subfield code="0">(DE-625)126900:</subfield><subfield code="2">rvk</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">940</subfield><subfield code="2">sdnb</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Faber, Martin</subfield><subfield code="d">1964-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)113865003X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Sarmatismus</subfield><subfield code="b">die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert</subfield><subfield code="c">Martin Faber</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Wiesbaden</subfield><subfield code="b">Harrassowitz Verlag</subfield><subfield code="c">2018</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">525 Seiten</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="490" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Quellen und Studien / Deutsches Historisches Institut Warschau</subfield><subfield code="v">Band 35</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Quellen- und Literaturverzeichnis Seite 465-518</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1500-1700</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Sarmatismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4423834-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Geschichte</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Geschichte der frühen Neuzeit</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Polen/Geschichte</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Verfassungsgeschichte</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Politische Geschichte</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Religionsgeschichte</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Polnisch-litauische Adelsrepublik</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Sarmatismus</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Polonistik</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Sarmatismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4423834-4</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte 1500-1700</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="710" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Otto Harrassowitz GmbH & Co. KG</subfield><subfield code="0">(DE-588)1068107626</subfield><subfield code="4">pbl</subfield></datafield><datafield tag="810" ind1="2" ind2=" "><subfield code="a">Deutsches Historisches Institut Warschau</subfield><subfield code="t">Quellen und Studien</subfield><subfield code="v">Band 35</subfield><subfield code="w">(DE-604)BV010168405</subfield><subfield code="9">35</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">X:MVB</subfield><subfield code="q">text/html</subfield><subfield code="u">http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=566b026f1ece49588c769042f89126d0&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm</subfield><subfield code="3">Inhaltstext</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="u">https://www.recensio.net/r/741e4f5fe5bf41f780c12e6d410426ce</subfield><subfield code="y">rezensiert in: Zeitschrift für Historische Forschung (ZHF), 47 (2020), 4, S. 762-764</subfield><subfield code="3">Rezension</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">BSB_NED_20191008</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_BVID_0009</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09031</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09032</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030329868</subfield></datafield></record></collection>
geographic	Polen (DE-588)4046496-9 gnd
geographic_facet	Polen
id	DE-604.BV044936896
illustrated	Not Illustrated
indexdate	2024-10-17T08:00:58Z
institution	BVB
institution_GND	(DE-588)1068107626
isbn	9783447109567 3447109564
language	German
oai_aleph_id	oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030329868
oclc_num	1031787804
open_access_boolean
owner	DE-29 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-739 DE-188 DE-11 DE-20 DE-12 DE-824 DE-521
owner_facet	DE-29 DE-Re13 DE-BY-UBR DE-739 DE-188 DE-11 DE-20 DE-12 DE-824 DE-521
physical	525 Seiten
psigel	BSB_NED_20191008 DHB_BSB_BVID_0009
publishDate	2018
publishDateSearch	2018
publishDateSort	2018
publisher	Harrassowitz Verlag
record_format	marc
series2	Quellen und Studien / Deutsches Historisches Institut Warschau
spelling	Faber, Martin 1964- Verfasser (DE-588)113865003X aut Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert Martin Faber Wiesbaden Harrassowitz Verlag 2018 525 Seiten txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Quellen und Studien / Deutsches Historisches Institut Warschau Band 35 Quellen- und Literaturverzeichnis Seite 465-518 Geschichte 1500-1700 gnd rswk-swf Sarmatismus (DE-588)4423834-4 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Geschichte Geschichte der frühen Neuzeit Polen/Geschichte Verfassungsgeschichte Politische Geschichte Religionsgeschichte Polnisch-litauische Adelsrepublik Sarmatismus Polonistik Polen (DE-588)4046496-9 g Sarmatismus (DE-588)4423834-4 s Geschichte 1500-1700 z DE-604 Otto Harrassowitz GmbH & Co. KG (DE-588)1068107626 pbl Deutsches Historisches Institut Warschau Quellen und Studien Band 35 (DE-604)BV010168405 35 X:MVB text/html http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=566b026f1ece49588c769042f89126d0&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm Inhaltstext https://www.recensio.net/r/741e4f5fe5bf41f780c12e6d410426ce rezensiert in: Zeitschrift für Historische Forschung (ZHF), 47 (2020), 4, S. 762-764 Rezension Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister
spellingShingle	Faber, Martin 1964- Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert Sarmatismus (DE-588)4423834-4 gnd
subject_GND	(DE-588)4423834-4 (DE-588)4046496-9
title	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert
title_auth	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert
title_exact_search	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert
title_full	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert Martin Faber
title_fullStr	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert Martin Faber
title_full_unstemmed	Sarmatismus die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert Martin Faber
title_short	Sarmatismus
title_sort	sarmatismus die politische ideologie des polnischen adels im 16 und 17 jahrhundert
title_sub	die politische Ideologie des polnischen Adels im 16. und 17. Jahrhundert
topic	Sarmatismus (DE-588)4423834-4 gnd
topic_facet	Sarmatismus Polen
url	http://deposit.dnb.de/cgi-bin/dokserv?id=566b026f1ece49588c769042f89126d0&prov=M&dok_var=1&dok_ext=htm https://www.recensio.net/r/741e4f5fe5bf41f780c12e6d410426ce http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000003&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030329868&sequence=000005&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA
volume_link	(DE-604)BV010168405
work_keys_str_mv	AT fabermartin sarmatismusdiepolitischeideologiedespolnischenadelsim16und17jahrhundert AT ottoharrassowitzgmbhcokg sarmatismusdiepolitischeideologiedespolnischenadelsim16und17jahrhundert

Verfügbarkeit

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Fernleihe Bestellen Achtung: Nicht im THWS-Bestand! Beschreibung

MARC

Datensatz im Suchindex

Es ist kein Print-Exemplar vorhanden.

Ähnliche Einträge