Kring 71: de NSB in het Westland: de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad'
Auteur beschrijft en analyseert de beweegredenen van de Westlandse NSB'ers, de rol van de traditionele politieke partijen en de houding van de kerken in de 'Glazen Stad' in de jaren dertig en veertig. Waardoor een nieuw beeld ontstaat van 'het gezicht achter de NSB' in het W...
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Dutch |
| Veröffentlicht: |
Maasland
SRGO, Stichting Regionaal Geschiedkundig Onderzoek
april 2017
|
| Ausgabe: | Eerste druk |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis |
| Zusammenfassung: | Auteur beschrijft en analyseert de beweegredenen van de Westlandse NSB'ers, de rol van de traditionele politieke partijen en de houding van de kerken in de 'Glazen Stad' in de jaren dertig en veertig. Waardoor een nieuw beeld ontstaat van 'het gezicht achter de NSB' in het Westland |
| Beschreibung: | NSB = Nationaal-Socialistische Beweging |
| Beschreibung: | 262 Seiten Illustrationen 25 cm |
| ISBN: | 9789082651805 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV044798080 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20180405 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 180227s2017 a||| |||| 00||| dut d | ||
| 020 | |a 9789082651805 |c (hbk.) |9 978-90-826518-0-5 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1029097262 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV044798080 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a dut | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Berg, Philip van den |d 1966- |e Verfasser |0 (DE-588)115343749X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Kring 71: de NSB in het Westland |b de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' |c drs. Philip van den Berg |
| 246 | 1 | 3 | |a Kring 71 |
| 250 | |a Eerste druk | ||
| 264 | 1 | |a Maasland |b SRGO, Stichting Regionaal Geschiedkundig Onderzoek |c april 2017 | |
| 300 | |a 262 Seiten |b Illustrationen |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a NSB = Nationaal-Socialistische Beweging | ||
| 520 | 3 | |a Auteur beschrijft en analyseert de beweegredenen van de Westlandse NSB'ers, de rol van de traditionele politieke partijen en de houding van de kerken in de 'Glazen Stad' in de jaren dertig en veertig. Waardoor een nieuw beeld ontstaat van 'het gezicht achter de NSB' in het Westland | |
| 610 | 2 | 7 | |a Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden |0 (DE-588)10142942-3 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Westland |g Südholland |0 (DE-588)4515825-3 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 653 | 2 | |a Nationaal-Socialistische Beweging | |
| 689 | 0 | 0 | |a Westland |g Südholland |0 (DE-588)4515825-3 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden |0 (DE-588)10142942-3 |D b |
| 689 | 0 | 2 | |a Geschichte |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030193111&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030193111 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09044 |g 492 |
| 942 | 1 | 1 | |c 909 |e 22/bsb |f 09043 |g 492 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804178314613489664 |
|---|---|
| adam_text | Inhoudsopgave
INLEIDING 9
1 DE NSB: OPKOMST, OPBOUW EN OOGMERK 21
1.1 Nederland in de periode voor 1940 21
1.1.1 De Grote Oorlog 21
1.1.2 Ruijs de Beerenbrouck 21
1.1.3 De confessionelen 22
1.1.4 Politieke rusteloosheid 22
1.1.5 r°lvan minister-president Colijn 23
1.2 De NSB en haar entree (1931-1932) 24
1.3 De tweede fase (1932-1933) 25
1.4 Groeiperiode (1933-1935) 26
1.5 Obstakels (1933-1936) 28
1.5.1 De NSB als ‘Angstgegner? 28
1.5.2 De NSB en de kerlc 29
1.5.3 Maatschappelijk protest 30
1.6 De opbouw 31
1.7 De Ideologie 32
1.7.1 Visie en beleid 32
1.7.1.1 Het Leidend Beginsel 33
1.7.1.2 Van vriend naar vijand 34
1.7.1.3 Nationale eenheid: rechts en links! 35
1.7.1.4 Dietsch of Duitsch 35
1.7.1.5 Gezamenlijk met de baas 37
2 HET POLITIEKE LANDSCHAP IN DE JAREN DERTIG 41
2.1 Een körte schets 41
2.1.1 De verzuiling en het interbellum 42
2.1.2 Het politieke klimaat 42
2.1.3 Protest tegen politiek extremisme 43
2.1.4 De verkiezingen in het Westland 44
2.2 Rechts-autoritaire groeperingen en partijen 45
2.2.1 Een verscheidenheid aan begrippen 45
2.2.2 Rechts-autoritaire partijen in het Westland 47
2.2.2.1 Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond 48
2.2.2.2 Zwart Front/Nationaal Front 50
5
2.3 Verkiezingsuitslagen in de jaren dertig 52
2.3.1 1933: Tweede Kamerverkiezingen 52
2.3.2 1935: Provinciale Statenverkiezingen 54
2.3.3 1937: Tweede Kamerverkiezingen 55
2.3.4 1939: Provinciale Statenverkiezingen 56
2.4 De NSB en de verkiezingsuitslagen 57
2.5 De NSB en de gemeenteraadsverkiezingen 59
2.5.1 De politieke vijver van de NSB 62
3 MUSSERTMANNEN IN DE ‘GLAZEN STAD’ 69
3.1 De indeling en de organisatie 69
3.1.1 De NSB in het Westland 70
3.1.2 Kring 71 Westland 70
3.1.3 Den Hoorn, Maasland en Schipluiden 71
3.1.4 Kring 71: van Westland naar Delfland 71
3.1.5 Hoek van Holland 73
3.1.6 Van 71 naar 43 74
3.2 Activiteiten en bijeenkomsten 76
3.2.1 ‘Geen woorden maar daden’ 76
3.2.2 De werkzaamheden 77
3.2.3 De openbare bijeenkomsten 77
3.2.4 De nevenactiviteiten 78
3.3 De regionale NSB-bladen 80
3.3.1 Colportage door NSB ers 81
3.4 Ontwikkelingen in het Westland 82
3.4.1 De rol van de (glas)tuinbouw 82
3.4.2 Het voorval met burgemeester Brunt fs-Gravenzande) 83
3.4.3 Mussert spreekt 85
3.4.4 De dood van een zestal kameraden 86
4 LEDEN, KADER EN BESTUURDERS 89
4.1 Onderzoek naar het lidmaatschap 89
4.2 Betrokkenheid en motivatie 90
4.2.1 De betrokkenheid van de NSB’ers 91
4.2.2 Fanatiek of gematigd? 92
4.2.3 Motieven voor het lidmaatschap 94
4.2.3.1 Uniformiteit 98
4.2.3.2 Antisémitisme in de NSB 100
4.3 Het lidmaatschap van de NSB 101
4.3.1 De fasering van het lidmaatschap 102
4.3.2 Voor elke période een ander type NSB’er? 104
6
4.4 De interne organisatie van Kring 71 105
4.4.1 Eenheid en verbondenheid 105
4.4.2 Derolvandekringleider 106
4.4.3 De rol van de groep binnen de NSB 107
4.4.4 Takenpakket 108
4.5 Paisenvree? 109
4.6 De regionale kopstukken van de NSB 111
4.6.1 De kringleiders van het Westland 111
4.6.2 NSB-burgemeesters 112
4.6.2.1 Burgemeester Bisschop 113
4.6.2.2 Burgemeester Ipenburg 115
5 DE BEZETTINC: 1940-1945 117
5.1 Mei 1940 117
5.1.1 Een vijfde colonne? 118
5.1.2 10 mei 1940 119
5.1.3 De internering van NSB’ers 119
5.1.4 Vaderlandsliefde 121
5.1.5 De meikevers 122
5.2 Geruchtmakende gebeurtenissen in de jaren 1940-1945 123
5.2.1 De Weerbaarheidsafdeling in het Westland (1940) 123
5.2.1.1 ‘Het gevecht om Naaldwijk’ 125
5.2.1.2 Politiek ongenoegen 126
5.2.2 De rol van de Nederlandse Unie (1940-1941) 127
5.2.2.1 De oprichting van de Nederlandse Unie 127
5.2.2.2 De Nederlandse Unie en de NSB 128
5.2.2.3 De Nederlandse Unie in het Westland 129
5.2.3 De NSB en haar tienjarige bestaan (1941) 130
5.2.4 Het invoeren van zoengeld (1941-1942) 132
5.2.5 Festung Hoek van Holland (1942-1944) 133
5.2.6 Aktion ‘Silbertanne (1944) 137
5.2.6.1 De Silbertanne moorden in het Westland 138
5.2.6.2 De moord in Naaldwijk op 31 augustus 1944 139
5.2.7 Zwarthandel (1940-1945) 140
5.2.8 Enlcele bevindingen 143
5.3 Het imploderen van de NSB in het laatste oorlogsjaar 144
5.3.1 Het decreet van Seyss-Inquart 144
5.3.2 Dinsdag 5 September 1944 (Dolle Dinsdag) 145
5.3.3 De arbeidsinzet en razzia s 147
5.3.4 Het einde van de NSB nadert 149
5.3.4.1 De laatste oorlogswinter 149
5.3-4.2 De rol van Jan Hagel 150
5.34.3 De laatste stuiptrekkingen van het Derde Rijk 151
7
6 HET SOCIAAL-MAATSCHAPPELIJK PROFIEL VAN DE WESTLANDSE NSB 155
6.1 Methodiek en raamwerk van het onderzoek 155
6.2 Sociaal-maatschappelijke bevindingen van het onderzoek 157
6.2.1 Leeftijdsopbouw van de Toute Westlanders 157
6.2.2 Geslacht en burgerlijke Staat van de Toute Westlanders’ 160
6.3 De beroepen van de Toute Westlanders’ 162
6.4 Kerkelijke stromingen en achtergrond 166
6.4.1 De kerken en de NSB 167
6.4.2 De Orde van Getuigen voor Christus 169
6.4.3 De Westlandse kerken en de NSB 170
6.4.4 Een regionaal vergelijkend onderzoek 172
6.4.4.1 De Residentiebode 175
6.4.5 Het kerkelijk lidmaatschap 176
6.4.6 Een kerkelijke spagaat 177
CONCLUSIE 183
S LOTBESCH OU WING 203
Bijlage i Overzicht van de gesprekken met Toute Westlanders’ en familieleden 210
Bijlage 2 Overzicht (openbare) NSB-bijeenkomsten in het Westland 1933-1940 211
Bijlage 3 Overzicht CABR-dossiers Nationaal Archief 212
REFERENTIES 217
BRONNENMATERIAAL LITERATUURLIJST 253
EEN WOORD VAN DANK 261
8
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Berg, Philip van den 1966- |
| author_GND | (DE-588)115343749X |
| author_facet | Berg, Philip van den 1966- |
| author_role | aut |
| author_sort | Berg, Philip van den 1966- |
| author_variant | p v d b pvd pvdb |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV044798080 |
| ctrlnum | (OCoLC)1029097262 (DE-599)BVBBV044798080 |
| edition | Eerste druk |
| era | Geschichte gnd |
| era_facet | Geschichte |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02149nam a2200445 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV044798080</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20180405 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">180227s2017 a||| |||| 00||| dut d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9789082651805</subfield><subfield code="c">(hbk.)</subfield><subfield code="9">978-90-826518-0-5</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1029097262</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV044798080</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">dut</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Berg, Philip van den</subfield><subfield code="d">1966-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)115343749X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Kring 71: de NSB in het Westland</subfield><subfield code="b">de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad'</subfield><subfield code="c">drs. Philip van den Berg</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="3"><subfield code="a">Kring 71</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Eerste druk</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Maasland</subfield><subfield code="b">SRGO, Stichting Regionaal Geschiedkundig Onderzoek</subfield><subfield code="c">april 2017</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">262 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">NSB = Nationaal-Socialistische Beweging</subfield></datafield><datafield tag="520" ind1="3" ind2=" "><subfield code="a">Auteur beschrijft en analyseert de beweegredenen van de Westlandse NSB'ers, de rol van de traditionele politieke partijen en de houding van de kerken in de 'Glazen Stad' in de jaren dertig en veertig. Waardoor een nieuw beeld ontstaat van 'het gezicht achter de NSB' in het Westland</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden</subfield><subfield code="0">(DE-588)10142942-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Westland</subfield><subfield code="g">Südholland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4515825-3</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="653" ind1=" " ind2="2"><subfield code="a">Nationaal-Socialistische Beweging</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Westland</subfield><subfield code="g">Südholland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4515825-3</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden</subfield><subfield code="0">(DE-588)10142942-3</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Geschichte</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030193111&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030193111</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09044</subfield><subfield code="g">492</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">909</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09043</subfield><subfield code="g">492</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Westland Südholland (DE-588)4515825-3 gnd |
| geographic_facet | Westland Südholland |
| id | DE-604.BV044798080 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T08:02:00Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9789082651805 |
| language | Dutch |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-030193111 |
| oclc_num | 1029097262 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 262 Seiten Illustrationen 25 cm |
| publishDate | 2017 |
| publishDateSearch | 2017 |
| publishDateSort | 2017 |
| publisher | SRGO, Stichting Regionaal Geschiedkundig Onderzoek |
| record_format | marc |
| spelling | Berg, Philip van den 1966- Verfasser (DE-588)115343749X aut Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' drs. Philip van den Berg Kring 71 Eerste druk Maasland SRGO, Stichting Regionaal Geschiedkundig Onderzoek april 2017 262 Seiten Illustrationen 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier NSB = Nationaal-Socialistische Beweging Auteur beschrijft en analyseert de beweegredenen van de Westlandse NSB'ers, de rol van de traditionele politieke partijen en de houding van de kerken in de 'Glazen Stad' in de jaren dertig en veertig. Waardoor een nieuw beeld ontstaat van 'het gezicht achter de NSB' in het Westland Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden (DE-588)10142942-3 gnd rswk-swf Geschichte gnd rswk-swf Westland Südholland (DE-588)4515825-3 gnd rswk-swf Nationaal-Socialistische Beweging Westland Südholland (DE-588)4515825-3 g Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden (DE-588)10142942-3 b Geschichte z DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030193111&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis |
| spellingShingle | Berg, Philip van den 1966- Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden (DE-588)10142942-3 gnd |
| subject_GND | (DE-588)10142942-3 (DE-588)4515825-3 |
| title | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' |
| title_alt | Kring 71 |
| title_auth | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' |
| title_exact_search | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' |
| title_full | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' drs. Philip van den Berg |
| title_fullStr | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' drs. Philip van den Berg |
| title_full_unstemmed | Kring 71: de NSB in het Westland de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' drs. Philip van den Berg |
| title_short | Kring 71: de NSB in het Westland |
| title_sort | kring 71 de nsb in het westland de weerspiegeling van een regionale nsb afdeling in de glazen stad |
| title_sub | de weerspiegeling van een regionale NSB-afdeling in de 'Glazen Stad' |
| topic | Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden (DE-588)10142942-3 gnd |
| topic_facet | Nationaal-Socialistische Beweging der Nederlanden Westland Südholland |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=030193111&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT bergphilipvanden kring71densbinhetwestlanddeweerspiegelingvaneenregionalensbafdelingindeglazenstad AT bergphilipvanden kring71 |