Bezużyteczni: studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich
Gespeichert in:
| Format: | Buch |
|---|---|
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Gniezno
Instytut Kultury Europejskiej
2016
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Abstract |
| Beschreibung: | 171 Seiten Illustrationen 24 cm |
| ISBN: | 9788365287199 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV044452513 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20190115 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 170817s2016 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788365287199 |9 978-83-65287-19-9 | ||
| 035 | |a (OCoLC)992170992 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV044452513 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 084 | |a HIST |q DE-12 |2 fid | ||
| 245 | 1 | 0 | |a Bezużyteczni |b studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich |c Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| 264 | 1 | |a Gniezno |b Instytut Kultury Europejskiej |c 2016 | |
| 300 | |a 171 Seiten |b Illustrationen |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. 163-167 | |
| 546 | |a Zusammenfassung in englischer Sprache | ||
| 610 | 1 | 7 | |a Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia |2 jhpk |
| 610 | 2 | 7 | |a Aktion T4 |0 (DE-588)4133156-4 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 610 | 2 | 7 | |a Heilanstalt Tiegenhof |0 (DE-588)1027954677 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1939-1945 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Eugenika / Niemcy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Eutanazja / Niemcy / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Nazizm i medycyna |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945- |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Euthanasie |g Nationalsozialismus |0 (DE-588)4015794-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Tuberkulosekranker |0 (DE-588)4132062-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Psychisch Kranker |0 (DE-588)4047682-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Deutschland |0 (DE-588)4011882-4 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 651 | 7 | |a Wartheland |0 (DE-588)4107585-7 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 655 | 7 | |0 (DE-588)4143413-4 |a Aufsatzsammlung |2 gnd-content | |
| 689 | 0 | 0 | |a Deutschland |0 (DE-588)4011882-4 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Wartheland |0 (DE-588)4107585-7 |D g |
| 689 | 0 | 2 | |a Heilanstalt Tiegenhof |0 (DE-588)1027954677 |D b |
| 689 | 0 | 3 | |a Psychisch Kranker |0 (DE-588)4047682-0 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Tuberkulosekranker |0 (DE-588)4132062-1 |D s |
| 689 | 0 | 5 | |a Euthanasie |g Nationalsozialismus |0 (DE-588)4015794-5 |D s |
| 689 | 0 | 6 | |a Aktion T4 |0 (DE-588)4133156-4 |D b |
| 689 | 0 | 7 | |a Geschichte 1939-1945 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 700 | 1 | |a Gajewska, Grażyna |d 1970- |e Sonstige |0 (DE-588)143491059 |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Tomczak, Maria |d 1954- |e Sonstige |0 (DE-588)133961443 |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Musielak, Michał |e Sonstige |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Kaźmierczak, Marek |e Sonstige |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Ziółkowska, Anna |e Sonstige |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Szurgot-Prus, Ewelina |e Sonstige |4 oth | |
| 700 | 1 | |a Schwanke, Enno |d 1986- |e Sonstige |0 (DE-588)1078180245 |4 oth | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Abstract |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 940 | 1 | |n DHB | |
| 940 | 1 | |q DHB_BSB_FID | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029853397 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0904 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 900 |e 22/bsb |f 0904 |g 43 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804177769663299584 |
|---|---|
| adam_text | Spis tresci
Grazyna Gajewska, Maria Tomczak
Wstçp: Historia i pamiçc - „umarli nie umieraj^raz” - pacjenci szpitali
psychiatrycznych w okresie rz^dów nazistowskich .................. 7
Czçsc I
Zycie niewarte przezycia
Grazyna Gajewska
„Nagie zycie” w zakladach día psychicznie i nerwowo chorych
pod rz^dami nazistów.............................................. 19
Micha! Musielak
Medycyna a nazizm. Uwagi o przyczynach i konsekwencjach zaangazowania
siç srodowiska medycznego w Niemczech w eugenikç i higiene ras ... 29
Maria Tomczak
Koscioly w Niemczech wobec pseudoeutanzji chorych psychicznie .... 45
Ewelina Szurgot-Prus
(Pseudo)eutanazja dzieci w czasach nazistowskich ................. 63
Enno Schwanke
„Specjalistyczny oddzial dzieciçcy” szpitala Tiegenhof (Dziekanka).
O pol^czeniu srodków z zakresu higieny rasowej i rasistowskiej polityki
narodowej w okrçgu Kraju Warty....................................... 79
Maria Tomczak
Problem chorych na gruzlicç w Kraju Warty......................... 91
CZ£SC II
Zycie niewarte pami^ci
Anna Ziólkowska
Pami^c o zagladzie psychicznie chorych w powojennych Niemczech.... 103
Grazyna Gajewska
„Kochana córko!” - swiadectwo pacjenta szpitala Tiegenhof, Heinricha
Wulfa utkane w listach i poezji................................... 121
Marek Kazmierczak
Substytucje w kulturze popularnej - mi^dzy poznaniem i uprzedzeniem.
Uwagi na przykiadzie semiotycznego zasobu filmu „Ich klage an”
w rezyserii Wolfganga Liebeneinera................................ 139
Aneks 1 .......................................................... 153
Aneks2............................................................ 157
Bibliografía ..................................................... 163
Summary........................................................... 169
BIBLIOGRAFIA
Publikacje zwarte
Agamben G., Co zostaje z Auschwitz. Archiwum i swiadek (Homo sacer III), przel.
S. Krölak, Warszawa 2008.
Agamben G., Homo sacer: suwerenna wladza i nagie zycie, przel. M. Salwa, posh P. No-
wak, Warszawa 2008.
Alberti M., Die Verfolgung und Vernichtung der Juden im Reichsgau Wartheland 1939-
-1945, Wiesbaden 2006.
Aries P., Czas historii, tlum. B. Szwarcman-Czamota, Gdansk-Warszawa 1996.
Aries P., Historia dziecihstwa, thim. M. Ochab, Gdansk 1995.
Aly G. (red.), Die Aktion T4. 1939-1945. Die „Euthanasie”-Zentrale in der Tiergarten Straße
4, Berlin 1987.
Aly G., Chroust P., Heilmann H.-D. (red.), Biedermann und Schreibtischtäter. Materialien
zur deutschen Täterbiographie, Berlin 1989.
Aly G., Obci^zeni. „Eutanazja” w nazistowskich Niemczech, tlum. V. Grotowicz, Wolo-
wiec 2015.
Aly G., Pahstwo Hitlera, Gdansk 2006.
Assmann A., Mi?dzy historic a pami^ci^.: antologia, Warszawa 2013.
Bajohr F., Johe W., Lohalm U. (red.), Zivilisation und Barberei. Die widersprüchlichen
Potentiale der Moderne. Detlev Peukert zum Gedenken, Hamburg 1991, s. 257.
Bauman Z., Nowoczesnosc i Zaglada, Krakow 2009.
Beddies T., Hübner K. (red.), Kinder in der NS-Psychiatrie, Berlin 2004.
Benzenhöfer U., Der Fall Leipzig (alias Fall „Kind Knauer”) und die Planung der
NS-„Kindereuthanasie”, Münster 2008.
Benzenhöfer U., „Kinderfachabteilungen” und „NS-Kindereuthanasie”, Wetzlar 2000.
Bindig K., Hoche A., Die Freigabe der Vernichtung lebensunwerten Lebens. Ihr Maß und
ihre Formen, Leipzig 1920.
Bing-von Hafen L, Die Verantwortung ist schwer. Euthanasiemorde an Pfleglingen der
Zieglerschen Anstalten, Wilhelmsdorf 2011.
Bock G., Zwangssterilisation im Nationalsozialismus. Studien zur Rassenpolitik und Frau-
enpolitik, Opladen 1986.
Butler J., Ramy wojny. Kiedy zycie jest warte oplakiwania?, tlum. A. Czamecka, Warsza-
wa 2011.
Connerton P., Jak spoleczehstwa pami^taj^, tlum. i wst$p M. Napiorkowski, Warszawa
2012.
Cornwell J., Naukowcy Hitlera. Nauka, wojna i pakt z diablem, Krakow 2012.
Czaputowicz M., Cyrynger U., Marszalek J. (red.), Berlin: miasto pami^ci: pami^c o tota-
litaryzmach w przestrzeni miejskiej Berlina, Berlin 2015.
164
Bibliografía
Dant T., Kultura materialna w rzeczywistosci spolecznej, Krakow 2007.
Dijk T. A. van, Discourse, Racism and Ideology, La Laguna 1996.
Ebbinghaus A., Dörner K. (red.), Vernichten und Heilen. Der Nürnberger Ärzteprozeß und
seine Folgen, Berlin 2002.
Erfast, verfolgt, vernichtet. Kranke und behinderte Menschen im Nationalsozialismus. Aus-
stellungskatalog, Berlin 2014.
Fiebrandt M., Auslese für die Siedlergesellschaft. Die Einbeziehung Volksdeutscher in die
NS-Erbgesundheitspolitik im Kontext der Umsiedlungen 1939-1945, Göttingen 2014.
Fenigsen R., Eutanazja: smierc z wyboru?, Poznan 2002.
Friedlander H., The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution, Lon-
don 1995.
Fuchs P., Minderjährige als Opfer der Krankenmordaktion „T4”, Berlin 2004.
Gajewska G., Maski dziejopisarstwa: wspölczesne formy reprezentacji przeszfosci, Gnie-
zno 2002.
George U., Göbel S., Göthling S., Ley A., Die Tötungs-Anstalt Brandenburg 1940: Behin-
derte Menschen wurden ermordet. Texte in Leichter Sprache, Berlin 2012.
Gestrich Ch., Neugebauer J. (red.), Der Wert menschlichen Lebens. Medizinische Ethik bei
Dietrich Bonhoffer und Karl Bonhoffer, Berlin 2006.
Golaszewski M., Clemens August Graf von Galen. Ein politischer Prediger im Nationalso-
zialismus. Analysen der Predigten und Hirtenbriefe, Frankfurt a. M. 2010.
Grevelhörster L., Kardinal Clemens August Graf von Galen in seiner Zeit, Münster 2005.
Gütt A., Der Aufbau des Gesundheitswesens, Berlin 1935.
Halliday M., Language as social semiotic: The social interpretation of language and
meaning, Maryland 1978.
Hermand J., Culture in Dark Times. Nazi Fascism, Inner Emigration, and Exile, tfum. V.W.
Hills, New York 2014.
Hojan A., Nazistowska pseudoeutanazja w Krajowym Zakladzie Psychiatrycznym w Kos-
cianie (1939-1940), Koscian 2004.
Hüntelmann A., Vossen J., Czech H. (red.), Gesundheit und Staat. Studien zur Geschichte
der Gesundheitsämter in Deutschland 1870-1950, Husum 2006.
Hürten H., Kardinal von Galen zum 25. Todestag, Unsere Seelsorge 21, 1971.
Jaroszewski Z. (red.), Zaglada chorych psychicznie w Polsce 1939-1945, Die Ermordung
der Geisteskranken in Polen 1939-1945, Warszawa 1993.
J^drzejewski E., Hitlerowska koncepcja administracji pahstwowej 1933-1945. Studium
polityczno-prawne, Wroclaw 1975.
John J., Möller H., Schaarschmidt T. (red.), Die NS-Gaue. Regionale Mittelinstanzen im
zentralistischen Führerstaat, München 2007.
Kater M.H., Doctors under Hitler, Chanel Hill-London 1989.
Kaelber L., Reiter R., (red.), Kindermord und „Kinderfachabteilungen” im Nationalsozialis-
mus. Gedenken und Forschung, Frankfurt a. M. 2011.
Kaiser J.Ch., Eugenik, Sterilisation, „Euthanasie”. Politische Biologie in Deutschland 1895-
-1945. Eine Dokumentation, Berlin 1992.
Klee E. (red.), Dokumente zur „Euthanasie”, Frankfurt am Main 1985.
Klee E., „Euthanasie“ im Dritten Reich. Die „Vernichtung lebensunwerten Lebens”, Frank-
furt a. M. 2010.
Bibliografía
165
Klee E., „Euthanasie” in NS-Staat. Die „Vernichtung lebensunwerten Lebens”, Frankfurt
a. M. 1985.
Klee E., Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, Krakow 2001.
Kogon E., Langbein H., Rückerl A. et al. (red.), Nationalsozialistische Massentötungen
durch Giftgas, Frankfurt a. M. 1986.
Kolek B., Sens zycia i umierania. Antropologiczno-tanatologiczne aspekty mysli Antoniego
K^pihskiego, Krakow 2009.
Krakowski P„ Sztuka Trzeciej Rzeszy, Krakow 2002.
Krajewska-Kulak E. (red.), W drodze do brzegu zycia, II, Bialystok 2007.
Kudlien F. (red.), Ärzte im Nationalsozialismus, Köln 1985.
Kulesza R., Starozytna Sparta, Mala Biblioteka PTPN 12, Poznan 2003.
J. Kuropka (red.), Clemens August Graf von Galen: Menschenrechte — Widerstand —
Euthanasie-Neubeginn, Münster 1998.
Labisch A., Tennstedt F., Der Weg zum „Gesetz über die Vereinheitlichung des Gesundhe-
itswesens” vom 3. Juli 1934. Entwicklungslinien und -momente des staatlichen und
kommunalen Gesundheitswesens in Deutschland, Düsseldorf 1985.
Laehr EL, Die Anstalten für psychisch Kranke in Deutschland, Österreich, der Schweiz und
den baltischen Ländern, Berlin 1912.
Leeuwen Th. van, Introducing Social Semiotics, London-New York 2005.
Löffler P. (oprac.), Bischof Clemens August Graf von Galen, Akten, Briefe und Predigten
1933-1946,1, Paderbom-München-Wien-Zürich-Schönigh 1996.
Lutz P., NS-Gesellschaft und „Euthanasie”, Heidelberg 2001.
Luczak C., Polityka ludnosciowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej
Polsce, Poznan 1979.
Malczewski J., Eutanazja. Gdy etyka zderza si$ z prawem, Warszawa 2012.
Mallmann K.M., Musial B. (red.), Genesis des Genozids. Polen 1939-1941, Darmstadt
2004.
Matzek T., Zamek smierci Hartheim. Eutanazja w III Rzeszy, thim. E. Borg, Warszawa
2004.
Medycyna na uslugach systemu eksterminacji ludnosci w Trzeciej Rzeszy i na terenach
okupowanej Polski, Poznah-Gniezno 2011.
Mirzoeff N. (red.), The Visual Culture Reader, London 2002.
Morsch G., Perz B. (red.), Neue Studien zu nationalsozialistischen Massentötungen durch
Giftgas. Historische Bedeutung, technische Entwicklung, revisionistische Leugnung,
Berlin 2012.
Musielak M., Pr^tki K. (red.), Eugenika - aspekty spoleczne i etyczne, [w:] Konteksty
spoleczno-kulturowe zdrowia i medycyny, V, Poznan 2013.
Musielak M., Glodowska K.B. (red.), Medycyna w cieniu nazizmu, Poznan 2015.
Musielak M., Glodkowska K.B. (red.), Opieka piel^gniarska w czasach nazizmu. Wybrane
problemy i kazusy, Poznan 2014.
Musielak M. (red.), Wybrane aspekty sterylizacji ludzi ze wzgl^döw eugenicznych, me-
dycznych i spolecznych, [w:] Konteksty spoleczno-kulturowe zdrowia i medycyny,
IV, Poznan 2009.
Musielak M., Sterylizacja ludzi ze wzgl^döw eugenicznych w Stanach Zjednoczonych,
Niemczech i w Polsce (1899-1945), Poznan 2008.
166
Bibliografía
Muszala A. (red.), Encyklopedia Bioetyki. Personalizm chrzescijahski. Glos Kosciola,
Radom 2005.
Nalkowska Z., Medaliony, Warszawa 1982.
Nasierowski T., Zaglada osöb z zaburzeniami psychicznymi w okupowanej Polsce. Pocz%
tek ludoböjstwa, Warszawa 2008.
Nasierowski T., Herczynska G., Myszka D.M. (red.), Zaglada chorych psychicznie. Pami^c
i historia, Warszawa 2012
Nazizm, Trzecia Rzesza a procesy modemizacji, Wybör i opracowanie H. Orlowski, tlum.
M. Tomczak, Poznan 2000.
NS-Euthanasie in der „Ostmark”, Arbeitskreis zur Erforschung der nationalsozialistischen
„Euthanasie” und Zwangssterilisation (red.), Berlin 2012.
Orlowski H., „Polnische Wirtschaft”: nowoczesny niemiecki dyskurs o Polsce, Olsztyn
1998.
Orwid M., Przezyc... i co dalej, Krakow 2006.
Peiffera J. (red.), Menschenverachtung und Opportunismus. Zur Medizin im Dritten Reich,
Tübingen 1992.
Peukert D., Volksgenossen und Gemeinschaftsffemde. Anpassung, Ausmerze und Aufbe-
gehren unter dem Nationalsozialismus, Köln 1982.
Plotz D., Fabiyka geniuszöw: Niezwykla historia banku spermy noblistöw, Warszawa
2007.
Polozenie ludnosci polskiej w Kraju Warty 1939-1945. Dokumenty niemieckie, wyb.
i tlum. Cz. Luczak, Poznan 1987.
Proctor R.N., Racial Hygiene. Medicine under the Nazis, Cambridge 1988.
Raporty ziem wcielonych do III Rzeszy (1942-1944), red. Z. Mazur. A. Pietrowicz,
M. Rutowska, Poznan 2004.
Rieß V., Die Anfänge der Vernichtung „lebensunwerten Lebens“ in den Reichsgauen
Danzig-Westpreußen und Wartheland 1939/1940, Frankfurt a. M. 1995.
Rotzoll M. u.a. (red.), Die nationalsozialistische „Euthanasie”-Aktion „T4” und ihre Opfer,
Paderborn et al. 2010.
Rutowska M., Wysiedlenia ludnosci polskiej z Kraju Warty do Generainego Gubemator-
stwa 1939-1941, Poznan 2003.
Sem-Sandberg S„ Wybrahcy, tlum. P. Rosihska, Krakow 2015.
Szumski L, Polityka zdrowotna i populacyjna oraz organizacja sfuzby zdrowia w III Rze-
szy, Eugenika Polska XI, 4, 1937.
Schwanke E., Die Landesheil- und Pflegeanstalt Tiegenhof. Die nationalsozialistische
Euthanasie in Polen während des Zweiten Weltkrieges, Frankfurt a. M. 2015.
Szczepahczyk P. (red.), Zycie... i o nim interdyscyplinamie, Warszawa 2015.
Repgen K., Katholizimus und Nationalsozialismus. Zeitgeschichtliche Interpretationen und
Probleme, Köln 1993.
Sabrow M. (red.), Skandal und Diktatur. Formen öffentlicher Empörung im NS-Staat und
in der DDR, Hannover 2004.
Steppe H. (red.), Krankenpflege im Nationalsozialismus, Frankfurt 200 L
Strinati D., Wprowadzenie do kultury populamej, tlum. W. J. Burszta, Poznan 1998.
Süß W., Der „Volkskörper” im Krieg. Gesundheitspolitik, Gesundheitsverhältnisse und
Krankenmord im nationalsozialistischen Deutschland 1933-1945, München 2003.
Szegda B. (red.), Historic@, Rzeszöw 2012.
Bibliografia
167
Traba R., Hahn H.H. (red.), wspölpr. M. Gomy, K. Kohczal, Wspölne/Oddzielne, Warsza-
wa 2015.
Theweleit K., M^skie fantazje, przel. M. Falkowski i M. Herer, 2. M^skie ciala, Warszawa
2015.
Tokarczyk R., Prawa narodzin, zycia i smierci, Radom 2005.
Weindling P., Health, race and German politics between national unification and Nazism
1870-1945, Cambridge 1989.
Weingart P., Kroll J., Bayertz K., Rasse, Blut und Gene. Geschichte der Eugenik und Ras-
senhygiene in Deutschland, Frankfurt am Main 1992.
Welch D., Propaganda and the German Cinema, 1933-1945, London-New York, 2011.
Westermann S., Kühl R., Ohnhäuser T. (red.), NS-„Euthanasie” und Erinnerung: Vergan-
genheitsaufarbeitung - Gedenkformen - Betroffenenperspektiven, Berlin 2011.
Wolff-Poweska A., A blizniego swego... Ko£cioly w Niemczech wobec „problemu zydow-
skiego”, Poznan 2003.
Wolf H., Flammer Th., Schüler B. (red.), Clemens August von Galen: ein Kirchenfurst im
Nationalsozialismus, Münster 2006.
Wunder M., Genkel I., Jenner H. (red.), Auf dieser schiefen Ebene gibt es kein Halten mehr.
Die Alsterdorfer Anstalten im Nationalsozialismus, Hamburg 1988.
W pracy wykorzystano takze dokumenty przechowywane w Archiwum Fede-
ralnym w Ludwigsburgu, Archiwum Pahstwowym w Poznaniu i Archiwum Insty-
tutu Zachodniego w Poznaniu.
Summary
The Dictionary of the Polish Language defines “euthanasia” as “causing
death of a terminally ill person in an act of compassion”. The entry differentiates
between passive euthanasia, which denotes “discontinuation of life-sustaining
intensive treatment” from the active one, understood as “causing death of the
suffering individual, e.g. by administration of poison”1. In the German dictionaries
and encyclopaedias of the early 20th century, euthanasia was defined as
“assuagement of death, a procedure whereby the physician attempts to make the
imminent death possibly light and painless”2, it also meant “dignified departure; in
medical practice, the physician assists demise by administering appropriate
agents”3. The purpose, as the 1930 Der Große Brockhaus clarifies, “is to induce
a state of tranquillity/blissfulness/calmness in the final moments”4. However, the
entry in the 1934-1937 edition of the same encyclopaedia defines euthanasia
differently, as “curtailment of a life that is unworthy of living (lebensunwertes
Leben)”, which was performed for the sake of the patient, ending the suffering of
the incurably or chronically ill, or for the benefit of the society, in that idiotic
children (idiotische Kinder) were thus disposed of5.
Such a redefinition of the term corresponded with the notions entertained
by the German medical milieu of the interwar period, which became increasingly
radical in the 1930s. On a broader scale, it was in tune with the Nazi conception of
building a strong, vigorous and healthy nation where the chronically ill or the
mentally disabled had no place. Since 1939 onwards, that policy was implemented
by an organized and institutionalized machine; the rules concerning “euthanasia” of
handicapped children, drafted in June 1939, followed by a circular issued to
midwifes in August that year by the Reichs Ministry of the Interior, which required
them to report births of disabled children, contributed to setting it in motion. The
population of adult patients was also devoured by the machinery eliminating
“worthless” individuals from the society. Karl Brandt and Philipp Bouhler,
empowered by Adolf Hitler under the order of September 20,ll/21st, 1939 (antedated
to September 1st) to extend the competences of physicians who were to select the
incurably ill and condemn them to death, engineered the so-called Aktion T4 (the
name originated with the address of its headquarters, Tiergartenstrasse 4 in Berlin)
1 Slownik jQ/.yka Polskiego PWN, W. Doroszewski (ed.)
2 Brockhaus Konverstions-Lexikon, 1902.
3 Meyers-Konverstions-Lexikon, 1926.
4 Der Große Brockhaus, 1930.
5 Der Große Brockhaus, 1934-1937.
170
Summary
- mass killings of the chronically ill and the mentally disabled. Although the letter
mentions that the ill were to be given merciful death, which might have suggested
humanistic, even humanitarian rationale which motivated the originators of T4 and
the involved practitioners, the true aim was neither to alleviate the sufferings nor
ensure dignified passing; it was planned extermination of those whom the Nazis
saw as an unnecessary burden for the German nation.
For this reason, when referring to the murders committed on patients of
psychiatric institutions, this publication does not employ the term euthanasia but
pseudo-euthanasia or, alternatively, “euthanasia”. This is intended to underscore
the fact that the meaning of euthanasia, an act intended to bring relief to the patient
and enable them to die in dignity, is jarringly at odds with actions undertaken by
the Nazis during the Third Reich to eliminate people who were considered
a superfluous encumbrance from the German national community. There is no
doubt that in moral terms, there is a colossal difference between the situation when
an individual themselves (or his immediate family) take the decision to end their
life due to serious, terminal condition and when that person is murdered for
ideological reason, without one’s consent or without any knowledge on the part of
the family. This moral aspect is present throughout the monograph. At the same
time, the authors of particular chapters attempt to show a broad political, legal,
economic and intellectual context of Nazi actions undertaken with regard to the
chronically ill and the mentally disabled.
Our attention focused not only on the procedures and the course of pseudo-
euthanasia in the six sites designated by the Nazis to participate in the Action T4
proper, but also on murders of patients in institutions across the Wartheland (Land
of the Warta), to which literature of the subject refers as wild or random
euthanasia. Although methods of exterminating patients which had been brought
there resembled (or even imitated) measures developed in the T4 facilities in the
Reich, the underlying reasons were different: first, hospitals were to be cleared of
patients and their buildings and equipment seized; subsequently, appropriate
conditions had to be created and procedures implemented to enable organized
killings of people from different countries who suffered from unrecoverable
illnesses or were pronounced socially dysfunctional. Thus, the ultimate objective
was not a renewal of the Aryan race through extermination of members of the
German community who failed to meet the mark of being healthy, strong,
vigorous, hard-working and disciplined citizens of the Third Reich, but elimination
of people from the conquered territories (as well as Germany itself), who had to be
disposed of to reduce expenditure, or in view of their low productivity as well as
inferior racial and national origin. From a political and strategic viewpoint, it was
also important to acquire medical outposts in the incorporated territories (with
suitable facilities repurposed for the army or turned into hospitals for German
Summary
171
patients only)6. In the Wartheland, victims were gassed, initially at Fort VII in
Poznan and then in specially adapted vehicles. Altogether, approximately 4,500
patients from psychiatric institutions in Owiñska, Gniezno, Koscian, Warta, Lodz
(Kochanówka) and the Clinic of Neurology and Psychiatry in Poznan were killed
in the region.
Given this broad historical context, we sought to draw more attention to the
hospital in Gniezno. It was one of the sites which during World War II was
converted into a camp serving to exterminate large numbers of people. Next to
Warta, it was the only one to function until the end of hostilities. The “Dziekanka”,
which operated under the name of Tiegenhof until 1945, was a place of suffering,
fear (experienced not only by patients but also by low-level personnel) and
inconceivable abuse of medical ethics. However, that part of the history of Gniezno
is most often deliberately overlooked, in a sense becoming obscured and erased.
Also, at the hospital itself, there is a small room where a visitor may find several
pieces of equipment and archival material from the period, as well as a library
where letters of the victims’ families and the scantily preserved documents are
kept. Neither is often visited by young people, history teachers and tour guides.
This monograph attempts to bring back the memory of people who had been
brought from various regions in occupied Poland and from across Europe to places
such as Tiegenhof, because Nazi ideology found their lives to be unworthy of any
protection, solicitude or respect.
This monograph is the outcome of a Polish-German project entitled Action
T4 in Greater Poland: Pseudo-Euthanasia at the Dziekanka Hospital in Gniezno,
financed by the Polish-German Foundation for Science. The partners involved in
the project were the Department of Contemporary Culture and Multimedia, AMU
Institute of European Culture, Poland, and the Hadamar Memorial (Gedenkstätte
Hadamar), Germany.
6 The most extensive study concerning that subject is V. Rieß, Die Anfänge der Vernichtung
„lebensunwerten Lebens” in den Reichsgauen Danzig-Westpreussen und Wartheland 1939/40,
Frankfurt a.M. 1995. See also E. Schwanke, Die Landesheil- und Pflegeanstalt Tiegenhof Die
nationalsozialistische „ Euthanasie “ in Polen während des Zweiten Weltkrieges, Frankfurt a.M. 2015.
|
| any_adam_object | 1 |
| author_GND | (DE-588)143491059 (DE-588)133961443 (DE-588)1078180245 |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV044452513 |
| contents | Bibliogr. s. 163-167 |
| ctrlnum | (OCoLC)992170992 (DE-599)BVBBV044452513 |
| era | Geschichte 1939-1945 gnd |
| era_facet | Geschichte 1939-1945 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>04379nam a2200817 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV044452513</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20190115 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">170817s2016 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788365287199</subfield><subfield code="9">978-83-65287-19-9</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)992170992</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV044452513</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">HIST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Bezużyteczni</subfield><subfield code="b">studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich</subfield><subfield code="c">Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Gniezno</subfield><subfield code="b">Instytut Kultury Europejskiej</subfield><subfield code="c">2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">171 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 163-167</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in englischer Sprache</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="1" ind2="7"><subfield code="a">Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Aktion T4</subfield><subfield code="0">(DE-588)4133156-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="610" ind1="2" ind2="7"><subfield code="a">Heilanstalt Tiegenhof</subfield><subfield code="0">(DE-588)1027954677</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Eugenika / Niemcy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Eutanazja / Niemcy / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nazizm i medycyna</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945-</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Euthanasie</subfield><subfield code="g">Nationalsozialismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015794-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Tuberkulosekranker</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132062-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Psychisch Kranker</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047682-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011882-4</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Wartheland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4107585-7</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="655" ind1=" " ind2="7"><subfield code="0">(DE-588)4143413-4</subfield><subfield code="a">Aufsatzsammlung</subfield><subfield code="2">gnd-content</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Deutschland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4011882-4</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Wartheland</subfield><subfield code="0">(DE-588)4107585-7</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Heilanstalt Tiegenhof</subfield><subfield code="0">(DE-588)1027954677</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Psychisch Kranker</subfield><subfield code="0">(DE-588)4047682-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Tuberkulosekranker</subfield><subfield code="0">(DE-588)4132062-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="5"><subfield code="a">Euthanasie</subfield><subfield code="g">Nationalsozialismus</subfield><subfield code="0">(DE-588)4015794-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="6"><subfield code="a">Aktion T4</subfield><subfield code="0">(DE-588)4133156-4</subfield><subfield code="D">b</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1939-1945</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Gajewska, Grażyna</subfield><subfield code="d">1970-</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)143491059</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Tomczak, Maria</subfield><subfield code="d">1954-</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)133961443</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Musielak, Michał</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Kaźmierczak, Marek</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Ziółkowska, Anna</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Szurgot-Prus, Ewelina</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="700" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Schwanke, Enno</subfield><subfield code="d">1986-</subfield><subfield code="e">Sonstige</subfield><subfield code="0">(DE-588)1078180245</subfield><subfield code="4">oth</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Abstract</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">DHB</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="q">DHB_BSB_FID</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029853397</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">900</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">0904</subfield><subfield code="g">43</subfield></datafield></record></collection> |
| genre | (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content |
| genre_facet | Aufsatzsammlung |
| geographic | Deutschland (DE-588)4011882-4 gnd Wartheland (DE-588)4107585-7 gnd |
| geographic_facet | Deutschland Wartheland |
| id | DE-604.BV044452513 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T07:53:21Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788365287199 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029853397 |
| oclc_num | 992170992 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 171 Seiten Illustrationen 24 cm |
| psigel | DHB_BSB_FID |
| publishDate | 2016 |
| publishDateSearch | 2016 |
| publishDateSort | 2016 |
| publisher | Instytut Kultury Europejskiej |
| record_format | marc |
| spelling | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Gniezno Instytut Kultury Europejskiej 2016 171 Seiten Illustrationen 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. 163-167 Zusammenfassung in englischer Sprache Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia jhpk Aktion T4 (DE-588)4133156-4 gnd rswk-swf Heilanstalt Tiegenhof (DE-588)1027954677 gnd rswk-swf Geschichte 1939-1945 gnd rswk-swf Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945 jhpk Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945 jhpk Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eugenika / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eutanazja / Niemcy / 1900-1945 jhpk Nazizm i medycyna jhpk Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945- jhpk Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945 jhpk Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa jhpk Euthanasie Nationalsozialismus (DE-588)4015794-5 gnd rswk-swf Tuberkulosekranker (DE-588)4132062-1 gnd rswk-swf Psychisch Kranker (DE-588)4047682-0 gnd rswk-swf Deutschland (DE-588)4011882-4 gnd rswk-swf Wartheland (DE-588)4107585-7 gnd rswk-swf (DE-588)4143413-4 Aufsatzsammlung gnd-content Deutschland (DE-588)4011882-4 g Wartheland (DE-588)4107585-7 g Heilanstalt Tiegenhof (DE-588)1027954677 b Psychisch Kranker (DE-588)4047682-0 s Tuberkulosekranker (DE-588)4132062-1 s Euthanasie Nationalsozialismus (DE-588)4015794-5 s Aktion T4 (DE-588)4133156-4 b Geschichte 1939-1945 z DE-604 Gajewska, Grażyna 1970- Sonstige (DE-588)143491059 oth Tomczak, Maria 1954- Sonstige (DE-588)133961443 oth Musielak, Michał Sonstige oth Kaźmierczak, Marek Sonstige oth Ziółkowska, Anna Sonstige oth Szurgot-Prus, Ewelina Sonstige oth Schwanke, Enno 1986- Sonstige (DE-588)1078180245 oth Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Abstract |
| spellingShingle | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich Bibliogr. s. 163-167 Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia jhpk Aktion T4 (DE-588)4133156-4 gnd Heilanstalt Tiegenhof (DE-588)1027954677 gnd Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945 jhpk Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945 jhpk Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eugenika / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eutanazja / Niemcy / 1900-1945 jhpk Nazizm i medycyna jhpk Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945- jhpk Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945 jhpk Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa jhpk Euthanasie Nationalsozialismus (DE-588)4015794-5 gnd Tuberkulosekranker (DE-588)4132062-1 gnd Psychisch Kranker (DE-588)4047682-0 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4133156-4 (DE-588)1027954677 (DE-588)4015794-5 (DE-588)4132062-1 (DE-588)4047682-0 (DE-588)4011882-4 (DE-588)4107585-7 (DE-588)4143413-4 |
| title | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich |
| title_auth | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich |
| title_exact_search | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich |
| title_full | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| title_fullStr | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| title_full_unstemmed | Bezużyteczni studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich Grażyna Gajewska, Maria Tomczak, Michał Musielak, Marek Kaźmierczak, Anna Ziółkowska, Ewelina Szurgot-Prus, Enno Schwanke ; Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| title_short | Bezużyteczni |
| title_sort | bezuzyteczni studia nad losami chorych i uposledzonych psychicznie w okresie rzadow nazistowskich |
| title_sub | studia nad losami chorych i upośledzonych psychicznie w okresie rządów nazistowskich |
| topic | Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia jhpk Aktion T4 (DE-588)4133156-4 gnd Heilanstalt Tiegenhof (DE-588)1027954677 gnd Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945 jhpk Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945 jhpk Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eugenika / Niemcy / 1900-1945 jhpk Eutanazja / Niemcy / 1900-1945 jhpk Nazizm i medycyna jhpk Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945- jhpk Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945 jhpk Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa jhpk Euthanasie Nationalsozialismus (DE-588)4015794-5 gnd Tuberkulosekranker (DE-588)4132062-1 gnd Psychisch Kranker (DE-588)4047682-0 gnd |
| topic_facet | Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego "Dziekanka" (Gniezno) / historia Aktion T4 Heilanstalt Tiegenhof Chorzy psychicznie / polityka rządowa / Niemcy / 1900-1945 Chorzy psychicznie / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 Duchowieństwo / Niemcy / postawy / 1900-1945 Dzieci psychicznie chore / zbrodnie przeciwko / Niemcy / 1900-1945 Eugenika / Niemcy / 1900-1945 Eutanazja / Niemcy / 1900-1945 Nazizm i medycyna Pamięć zbiorowa / aspekt polityczny / Niemcy / 1945- Gruźlicy / opieka medyczna / Polska / 1900-1945 Wojna światowa (1939-1945) / okrucieństwa Euthanasie Nationalsozialismus Tuberkulosekranker Psychisch Kranker Deutschland Wartheland Aufsatzsammlung |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000004&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000005&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029853397&sequence=000006&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT gajewskagrazyna bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT tomczakmaria bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT musielakmichał bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT kazmierczakmarek bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT ziołkowskaanna bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT szurgotprusewelina bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich AT schwankeenno bezuzytecznistudianadlosamichorychiuposledzonychpsychiczniewokresierzadownazistowskich |