Struktury metodologiczne w nauce: słowa klucze filozofii nauki
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Lublin
Wydawnictwo KUL
2017
|
| Ausgabe: | Wydanie drugie poprawione |
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Register // Sachregister Register // Personenregister Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | 339 Seiten Illustrationen 25 cm |
| ISBN: | 9788380614192 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV044410159 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20181005 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 170713s2017 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788380614192 |9 978-83-8061-419-2 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1042963203 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV044410159 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 100 | 1 | |a Hajduk, Zygmunt |d 1935- |e Verfasser |0 (DE-588)116175444X |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Struktury metodologiczne w nauce |b słowa klucze filozofii nauki |c Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. |
| 250 | |a Wydanie drugie poprawione | ||
| 264 | 1 | |a Lublin |b Wydawnictwo KUL |c 2017 | |
| 300 | |a 339 Seiten |b Illustrationen |c 25 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. [299]-304. Indeks | |
| 650 | 7 | |a Nauka / filozofia |2 jhpb | |
| 650 | 7 | |a Metodologia |2 jhpb | |
| 650 | 7 | |a Nauka / filozofia |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Metodologia |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Wissenschaftsphilosophie |0 (DE-588)4202787-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 689 | 0 | 0 | |a Wissenschaftsphilosophie |0 (DE-588)4202787-1 |D s |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Sachregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029811972 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 001.09 |e 22/bsb |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804177698496446464 |
|---|---|
| adam_text | Spis treSci
Przedmowa ............................................................... 5
Wprowadzenie ............................................................ 7
1
Filozofia nauki ................................................................. 19
1. Charakterystyka filozofii nauki z uwzglçdnieniem dydaktyki .................. 19
1.1. Donioslosc filozofii nauki ............................................ 20
1.2. Aspekty filozofii nauki ............................................... 21
2. Naczelne pojçcia filozofii nauki ............................................ 23
2.1. Cele nauki ............................................................. 23
2.2. Ograniczenia i granice nauki ........................................... 24
2.3. Kategoria odkrycia...................................................... 28
2.4. Wyjasnianie ............................................................ 28
2.4.1. Przedmiot wyjasniania ............................................ 28
2.4.2. Charakterystyka pojçcia wyjasniania .............................. 29
3. Grupy kategorii filozofii nauki ............................................. 32
3.1. Objasnienia podstawowych pojçc ......................................... 32
3.1.1. Spór realizmu z instrumentalizmem ................................ 33
3.1.2. Struktury ponadteoretyczne ....................................... 33
3.1.3. Pojçcie postçpu .................................................. 34
3.1.4. Pojçcia modelu i hipotezy ........................................ 34
3.2. Doswiadczenie jako test empiryczny ..................................... 33
3.3. Eksperyment jako test empiryczny ....................................... 35
336
Spis tr esc i
3.3.1. Prognoza testowa ............................................ 35
3.3.2. Filozoficzne problemy testowania ............................ 36
3.4. Spoleczno-kulturowe implikacje nauki ............................... 37
3.5. Sposoby grupowania kategorii ....................................... 39
2
Teoría ....................................................................... 41
1. Teoría autonomiczm| jednostk^ analiz metodologicznych ................... 41
2. Struktura teorii problemem badawczym filozofii nauki .................... 42
3. Tradycyjne uj^cie teorii empirycznych ................................... 47
4. Deskryptywne uj^cie teorii.................................................. 53
4.1. Szersze i w^zsze poj^cie teorii .................................... 54
4.2. Warunki dysponowania teoriq ........................................ 55
4.3. Dysponowanie teoría a jej okreslenie ............................... 55
4.4. Komponenty prezentowania teorii ....................................... 56
4.5. Uwagi do propozycji Achinsteina ....................................... 58
4.6. Uj^cie Brombergera..................................................... 59
5. Suppego semantyczna koncepcja teorii ....................................... 63
5.1. Semantyczna koncepcja teorii w kontekscie filozofii nauki .......... 64
5.2. Uj^cie semantyczne a badania formalne i pozaformalne ............... 64
5.2.1. Abstrakcyjna struktura teorii .................................. 68
5.2.2. Rodzaje teorii ................................................. 71
5.2.3. Fizykalna interpretacja teorii ................................. 72
5.2.4. Stosowanie teorii .............................................. 73
5.3. Tendencje przyszlych badañ ............................................ 75
5.3.1. Indywidualizacja teorii ........................................ 76
5.3.2. Zwi^zki mi^dzy teori^, obserwacj^ i wiedzíj ................. 77
5.3.3. Przydatnosc badañ problematyki teorii ....................... 78
5.4. Wersja strukturalistyczna ............................................. 79
5.4.1. Przedstawiciele i nazwy ........................................ 79
5.4.2. Prezentacja koncepcji .......................................... 81
5.4.3. Poznawcze walory teorii ........................................ 84
6. Konwencjonalistyczne uj^cie teorii ......................................... 87
6.1. Glówni przedstawiciele ................................................ 87
6.1. Postacie metafory siatki-wiedzy ....................................... 87
6.2. Konstrukcja i wybór teorii na podstawie racji epistemicznych .......... 91
6.3. Realizm a instrumentalizm ............................................. 96
7. Stanowisko tradycyjne po fazie krytyki .................................. 97
7.1. Koncepcja B. Mundy ego (1987)....................................... 97
7.2. Stanowisko Mundy ego w roku 1988; teoría powinowactwa .............. 99
7.2.1. Aparat poj^ciowy logiki w naukach przyrodniczych ............ 100
7.2.2. Ideal precyzji w relacji do TC .............................. 101
7.3. Stanowisko Mundy ego z roku 1990 ................................... 105
Spis tresci
337
3
Kategoria wyjasniania ....................................................... 109
1. Uwagi wst^pne ............................................................ 109
2. Modele wyjasniania ....................................................... 111
3. Paradygmaty wyjasniania .................................................... 116
3.1. Paradygmat uogólnionego prawa ........................................ 117
3.2. Paradygmat wyjasniania zdeterminowany przez reguly .................. 119
3.3. Paradygmat neorealistyczny .......................................... 121
4. Kontrowersyjne zagadnienia teorii wyjasniania ............................. 122
5. Analiza kontrowersyjnych kwestii; pragmatyka wyjasniania .................. 124
6. Salmona teoria wyjasniania naukowego ...................................... 136
7. Achinsteina koncepcja wyjasniania ......................................... 143
4
Zwi^zki teorii z obserwacj^ ................................................... 151
5
State deskryptywne w slowniku j^zyka nauki................................... 167
1. Problem terminów teoretycznych w nauce ................................... 167
2. Pojada teoretyczne i obserwacyjne ......................................... 172
6
Kategoria przyczynowoSd ....................................................... 185
1. Objasnienia wst^pne ....................................................... 185
2. Uj^cie Humea .............................................................. 188
3. Uj^cie nomologiczne ....................................................... 190
4. Teorie aktywnosciowe (manipulatywne) ...................................... 192
5. Koncepcja warunków ........................................................ 194
6. Koncepcja kontrfaktycznosci ............................................... 198
7. Uj^cie probabilistyczne ....................................................204
7
Kategoria modalnoSci .........................................................209 1 2
1. Mapa logik Nicolasa Reschera ............................................... 209
2. Funkcje modalnosci w filozofii nauki ....................................... 211
338
Spis tresci
8
Kategoria rewolucji naukowej ................................................ 219
1. Typy rewolucji naukowych ................................................. 219
1.1. Rewolucje wi^kszej i mniejszej rangi; fazy rewolucji; rozumienie P i R .... 220
1.2. Stadia rozwoju dyscypliny naukowej ..................................221
1.3. Miejsce niewspölmiernosci ...........................................222
1.4. Rewolucje wielkiej skali a schemat Kuhna ...........................222
1.5. Ogölniejsze od Kuhnowskich grupy rewolucji .........................225
1.6. Tworzenie paradygmatöw w fizyce. Zastosowanie idei Kuhna
do opisu rozwoju fizyki ..............................................226
1.7. Schematy Struktur rewolucji naukowych. Schemat rozwoju fizyki ......228
1.8. Zwi^zki logiczne mi^dzy paradygmatami. Niewspölmiemosc .............230
1.9. Trzecia rewolucja w fizyce wspölczesnej ............................233
1.10. Charakterystyka nowej rewolucji ....................................236
2. Eksplikacje rewolucji naukowych ...........................................237
2.1. Okresy przeksztalceh rewolucyjnych ..................................239
2.2. Zwiqzek RN z informacj^ naukowq i post^pem nauki ...................240
2.3. Charakter prospektywny ..............................................242
9
Kategorie redukcji i redukcjonizmu ...........................................245
1. Tradycyjny mode! redukcji .................................................245
1.1. Cechy modelu redukcji ...............................................245
1.2. Racje krytyki redukcjonizmu .........................................245
1.3. Dziedziny wyst^powania redukcji .....................................246
2. Dyskusja kontrowersyjnych zagadnien .......................................248
2.1. Opozycja mi^dzy Struktur^ a funkcj^ ................................248
2.2. Redukcja sukcesjonalna i wyjasniaj^ca ..............................248
2.3. Przeciwstawianie „w zasadzie” i „w praktyce”........................249
2.4. Kwestionowanie dychotomii kontekstöw Reichenbacha ...................251
2.5. Uwagi o naukowej zmianie teorii ....................................256
2.6. Doniosle badawczo kwestie redukcji ..................................258
3. Redukcja w fizyce .........................................................259
3.1. Przypadek graniczny .................................................266
3.2. Warunki eüminuj^ce trywiainosc wyprowadzalnosci .....................266
4. Rozumienie i typy redukcji; redukcjonizm ..................................268
4.1. Typy redukcji .......................................................269
4.2. Postacie redukcjonizmu ..............................................271
4.2.1. Rodzaje redukcji jednorodnej ..................................272
4.2.2. Pierwsze prawo Keplera ........................................272
4.2.3. Uwagi ogölne ..................................................274
Spis tresci
339
10
KategoriajednoSd nauki .........................................................277
1. Zwiqzki mi?dzy dyscyplinami naukowymi .......................................277
1.1. Uwagi wst^pne ..........................................................277
1.2. Kartezjusza mathesis universalis jako jednosc metodologiczna nauki ....279
1.3. Leibniza scientiageneralis racjonalistycznym modelem nauki .............280
1.4. Jednosc nauki w Kole Wiedenskim (Neurath) .............................282
1.5. Model wzgl^dnosci i jego konsekwencje. Epistemiczny Charakter
zmiany naukowej ........................................................284
1.6. Zmiana i selekcja idei elementem zmiany dyscyplin ......................285
1.7. Ewolucja dyscyplin a post^p. Idea ewolucji kategori^ kulturow^ ........286
2. Naukowa praktyka a brak jednosci nauki ......................................288
2.1. Trzy poj^cia jednosci nauki ............................................289
2.2. Typy mozliwych twierdzeh ...............................................293
2.3. Sukces celem badah naukowych ...........................................294
2.4. Normatywnosc celöw nauki ...............................................296
Bibliografia ...................................................................299
Zakoficzenie ...................................................................305
Indeks nazwisk .................................................................309
Indeks rzeczowy ............................................................... 315
Bayerische
Staatsbibliothek
München
Akceptacja vs. rejekcja hipotez (teorii) 11, 12, 66, %
Aksjologia nauki, aksjologia epistemiczna 11-12,15, 40, 101,
- a etyka badania naukowego 15, 40,
- a filozofia nauki 21,
- a pluralizm teoretyczny i metateoretyczny 11,
Aksjomatyka
- mechaniki punktu materialnego 12,
- teorii a idee natury filozoficznej 52-55,
Aksjomatyzacja 279,
- rodzaje 66,
- strukturalistyczna 81,
Algorytm 251,
Anarchizm metodologiczny lub metodologia anarchistyczna - Anything goes (wszystko
ujdzie) 9,
Antyfundamentalizm 286,
Arekonstrukcjonzm 15,
Atomizm
- Daltona 225,
- logiczny 127,
Behawioryzm 169,
Biologia 104, 124, 175, 222, 22b, 249,
Carnap sentence (teza Camapa) 83,
Concept-, theory-, value-laden - upoj^ciowanie, uteoretyzowanie, uwartosciowanie 170,
Dedukcjonizm
- rodzaje 98-99,105-106,107,
Definicje
- przyporz^dkowuj^ce 51,
Demarkacja 24, 55, 45,
- kryterium 9-10,
- Poppera (falsyfikowalnosc, podatnosc na krytyk^, krytykowalnosc) 9-10,
316
INDEKS RZECZOWY
Deskryptywizm 9, 53, 54, 65,
Determinizm vs. probabilizm 137, 198, 206,
Diagram FL Feigla 154,
Doswiadczenie 17, 25, 150,
- a akceptacja i preferencja teorii 96,
- a dane empiryczne 285,
- dane: czyste vs. teoretyzowane 152,162-163,
- funkcje: heurystyczna i uzasadniaj^ca 25,
- usensawnia teori^ (empiryzm) vs. teoria usensawnia doswiadczenie (Hanson,
Ajdukiewicz) 154, 155,
- podstawa uznawania teorii 152,
- jako test empiyczny 35-36,
Duhema-Quinea teza 87,
Dychotomie (3) día przypadku obiektów, terminów i zdañ (teorii) 172-173,
Dylemat
- teoretyka 155, 168-169,
Dyscypliny naukowe vs. metanaukowe 15,
Eksperyment
- rozstrzygaj^cy 35-36,
Eksplikacja
- zabiegi 46, 54,
Ekstensjonalnosc
- rodzaje 126-129,
Emergentyzm 127,
Empiryzm 114, 168, 170, 171,176-177,
- cz^stkowa interpretaba 171,
- filozofia nauki 263,
- logiczny 52, 41, 59, 97, 105, 107, 117, 120, 121, 125, 129,130,152, 155, 275, 257,
— jako (ekstensjonalny) program badawczy 121, 156, 247,
Epistemología 75, 171, 157,
- ewolucyjna 257, 257,
- normatywna 90,
- realistyczna 171,
Esencjalizm 121, 123,
Etyka nauki 15, 275,
- a aksjologia nauki 12,
- ewolucja
-- uj^cie Toulmina 257-255,
Ewolucja
- kosmosu, zycia, swiadomosci 257
Fakty 25,
- dane 27, 29,
- empiryczne 255,
- empiryczne a obiektywnosc nauki,
INDEKS RZECZOWY
317
— a teoría naukowa 152,
- nowe 30, 59,
Fallibilnosc medyczna 135,
Falsyfikacja (refutacja, obalenie) 11, 3(5,
Falsyfikacjonizm
- Poppera 292,
Falsyfikowalnosc 10,
- kryterium 45,
- vs. krytykowalnosc (podatnosc na krytyk^) 45
- sposób rozumienia 10,
Fenomenalizm 99,
Fenomenología 119,
Filozofia
- analityczna 4b, b7, 287,
- biologii 7b,
- j^zyka 4b, 157,
- maksymalistyczna vs. minimalistyczna 12, 21
- matematyki 12,
- mechanistyczna 142,
- medycyny 135,
- nauk formalnych 47, b3-b4,
— przyrodniczych 155,
- przyrody 227,
- systematyczna 21,
- technologii 135,
- umysiu 255,
Filozofia nauki 11, 19-20, 47,125, IbO, 157, 204, 249, 251, 277,
- adekwatna 251,
- altematywne 12,
- analityczna 12, 4b,
- aspekty: epistemologiczny, metafizyczny, etyczny, pedagogiczny 21-22,
- donioslosc 79,
- dzialy 13-14, 111,
- dzieje 75,
- deskryptywna vs. normatywna 9,
- empirystyczna 114, 155,
- filozofia 22,
- a kultura Zachodu 75,
- logicznego empiryzmu 7-5,
- logikq nauki 12, 13-14, 95,
- naczelne kategorie 1 b,
- nazwy: tradycyjne, nowsze 9,
- nowa
— przedstawiciele 5-9,
- ogólna vs. szczególowa(e) 11, 13-14, 20,
- dwa opozycyjne nurty badañ 5, 5, 12-13,
318
ÍNDEKS RZECZOWY
- w perspekty wie wspókzesnego odbiorcy 9,
- pluralizm 12, 13, 63,
- Poppera 12,
- rekonstrukcjonizm vs. arekonstrukcjonizm 5, 9, 12-13, 242-243,
- pozytywistyczna 78, 231,
- a teoría wartosci 21,
- tradycyjna 9,
- uhistoryczniona (history-laden) 15, 150,
Fizyka 27, 142, 166, 223, 224,
- klasyczna vs. relatywistyczna 96, 150,
- (schematy) rozwój(u) 226, 228-230,
- zunifikowana 278, 288, 289,
Fizykalizm 231,
Fundamentalizm 87,
Geologia 124, 222, 223, 226,
Geometría
- euklidesowa, nieeuklidesowe 224, 279,
Graniczny przypadek 264, 266-267,
Hipoteza(y) 10, 34, 226,
- konkurencyjne 223,
- Kopernika 223,
- ocena 45,
- rola w nauce 223,
Historia nauki
- przyklady 13,
- a filozofia nauki 95-96,
Historyczne studia przypadku (Historical) case studies, (historische Fallstudien) 13, 126,
248, 288,
Holizm
- deskryptywny 292,
- epistemologiczny (Quine) 291,
- ontologiczny 290,
Idealizacje empiryczne 174, 296,
Idealizm 165,
Indukcja
- demonstratywna, uzasadniajqca 95-96,
- globalna 45,
- logika 8, 45,
- lokalna 45,
Indukcjonizm 106,
Instrumentalizm 168,
- metodologiczny 172
- semantyczny 172
Inders rzeczowy
319
Jednostki (epistemiczne, teoretyczne) analizy metodologicznej (units of methodological
analysis)
- objasnienie, przypadki 7, 5-9, 13, 15, 43-44,
- ponadteoretyczne 71, 257,
-- pole nauki (Darden), dziedzina nauki (Shapere), dyscyplina naukowa
(Toulmin) 44,
- traktowane przedmiotowo i metanaukowo 13,
- j$zyk a swiat 75,
Jednosc nauki (fizyki)
- ontologiczna 289-290,
— jako pojedynczosc 289-290,
- deskryptywna 290-292,
- horyzontalna 292,
- lokalna 295-296,
- praktyki badawczej 292-294,
fczyk
- charakterystyka 91-92,
- nauki 99, 212,
- obserwacyjny 171,
Justyfikacjonizm (filozofia uzasadniania) 37, 44-45,
Kognitywizm
- vs. akognitywizm 38-39,
Koherencja ontologiczna 293,
Koto Wiedenskie 97, 127, 275,
Komplementarnosc 292,
Komplementarnosci zasada 75,
Konfirmacja 5, 11, 35, 46, 47,
- analiza 36-37,
- a koroboracja 36, 45,
- paradoksy 74,
- obiekt badan filozofii nauki 5,
- jako relacja 36,
- a weryfikacja 36,
Konsensus naukowej spotecznosci 59,
Konsensualizm 59,
Konteksty
- odkrycia i uzasadniania (walidacji, weryfikacji) - opozycja 5, 115, 251-252, 254,
- zawartosc, tresc 5,
Kontrprzypadki [anomalie, instancje (swiadectwa) przeeiwne] 57, 55, 192,
Konwencja
- a arbitralnosc 90,
- rodzaje 91, 96,
Konwencjonalizm 57, 99, 153, 155,
- klasyczny 57-91,
- naukowy - odmiana Kyburga 155, 159,
320
INDEKS RZECZOWY
- Poppera 87,
- a realizm 164-165,
Konwencjonalnosc V5. arbitralnosc 90-91,
Kopernika system 277,
Korespondencj a
- relacja 262.,
Koroboracja 36, 169,
- a falsyfikacja 36,
Krytycyzm 284,
Kumulatywizm vs. antykumulatywizm aksjologiczny 89-90, 223,
Logika 12, 102, 169, 187, 282,
- dedukcyjna 92,
- dziaty 92, 209,
- ekstensjonalna 122, 287,
- erotetyczna (logika pytari i odpowiedzi) 14, 59, 211,
- indukcji 5, 8, 25, 45, 89,
- kwantowa 217
- mapa 209-211,
- modalna 128,
- nauki 9, 13, 15, 99,
- odkrycia 252,
- predykatow 12,
- sylogistyczna 102-103,
Maksi-(super)teorie (jednostki ponadteoretyczne) 10-11,
Matematyka 27, 102,
- czysta 100, 103,
- filozofia 247,
- a nauka (science) 247,
- stosowana 100,
- rozwoj 103,
Mathesis universalis Kartezjusza 278, 279, 286,
Metafilozofia empiryzmu 263,
Metafizyka 45, 187, 277, 284,
Metanauki
- formalne 13-14,
- humanistyczne 9, 11, 13-14,
Metodologia(e) nauki 11, 118,
- ekstensjonalna 122,
- nauk empirycznych 152, 153,
— przyrodniczych 231,
- niedookreslenie 90,
- normatywnosc 9,
- obiektem badan 11, 14,
- obiekty (elementarne) 9,
Indeks rzeczowy
321
- opisowo-normatywna 9,
- pluralizm 9, 11, 12, 13, 40,
- rekonstrukcjonistyczna vs, arekonstrukcyjna 11, 13,
- sposób rozumienia 5, 9, 172,
- tradycyjna 9,
Maksymalizm - minimalizm filozoficzny 11-12,
Modalnosc 209-217: mapa logik Reschera; funkcje w filozofii nauki,
Model 11, 40, 252,
- analogiczny 294, 295,
- funkcje 250,
- idealizacyjny 295, 297,
- semantyczny 294, 295,
- statystycznej istotnosci 256,
- a teoría 76,
Nauka(i), badania naukowe, dyscyplina naukowa
- aksjologicznie neutralna (teza o aksjologicznej neutralnosci nauki) 15,
- aspekty (2): statyka vs. dynamika 7-8, 44,
- badania podstawowe 166,
- baza (wewn^trzna, zewn^trzna) 154, 231,
- cele (zadania) 5, 20, 23-24, 166, 167, 169, 294-296,
— normatywnosc 296-297
— sukces 294-296,
-- a wartosci (poznawcze) 101, 296-297,
- demarkacja 9-10, 24, 45-46,
- decyzje indywidualne i grupowe
- dynamika 7-5,
- empiryczne 102, 103, 152,
- empiryczne(a) podstawy(baza) 151, 152,
- empirystyczna koncepcja (Locke’a) 282-283,
- encyklopedyczna struktura 253,
- etapy badañ: tradycyjne, popperowskie: 24-25,
- etyka 37, 40, 275,
- ewolucja 256,
- Feyerabenda, Kuhna koncepcja 275,
- jako filozofia (philosophia perennis) 288,
- a filozofia nauki 19-20, 255,
- filozoficzne problemy
- formalne 32, 101,
-- niekwantytawne teorie 103,
- granice, ograniczenia: 24-27, 35,
-- a tzw. wiedza zakazana (forbidden knowledge) 38,
- hipotetyczno-dedukcyjna koncepcja 95-99,
- historia (dzieje), historiografía 26, 44, 95, 275, 255,
- humanizacja 11,
- humanistyczne 104,
322
INDEKS RZECZOWY
— niekwantytawne metody formalne 104 ,
- ideal 104,
- implikacje (wymiary) 37,
-- spoleczno-kulturowe 37-39, 35, - jednosc - program 5, 278-294, 294-297’, 280,
-- a stanowisko Flecka, Kuhna, Lakatosa 284-285,
- j^zyk A 95-9(5, 212, 253,
- jednosc [ontologiczna, deskryptywna, praktyki badawczej (metodologiczna)
259-294,], 275,279,
-- program 25ft
- w stanie kryzysu 219, 275,
- metafizyka 255,
- a nieilosciowy ideal precyzji 104,
- niepodwazalna podstawa (fundamentum inconcussum, rock-bottom,) 59,
- normalna (przyktady)70, 219, 226,
- post^p 167, 253,
- post^powanie badawcze - normy 9,
- przyrodnicze, scisle (sciences), matematyczne przyrodoznawstwo 32, 35, 101,
102, 104, 152, 247,
- uj^cia 5, 5,
-- empirystyczne 43, 252-253,
— Kartezjusza koneepcja mathesis universalis 278, 279,
-- Newtona vs. Leibniza 254,
— temporalne vs. atemporalne 5, 7-5, 13, 105,
— Leibniza koneepcja nauki ogólnej (scientia generalis) 278, 250-252,
-- - zasady poznania (principia cognoscendi) 286,
— Toulmina uj^cie zmian dyscyplin naukowych 257-255,
- praktyka badawcza, naukowa 255, 292-293,
- procedury wartosciowania 170,
- punkt wyjscia 17, 1(52,
- rekonstrukeja
— tradyeja nominalistyczna 101,
— - platonska 101,
- rewolucyjna 70, 219,
- rozwój - stadia rozwoju 44, 221, 257, 279, 286-287,
— procesem dynamieznym 25ft
— kulturowym 257,
- socjologia 255,
- statyka 7-5,
- struktura
— encyklopedyczna 253,
- a technika 2ft
- teoria 255,
- uniwersalna 275,
- uwartosciowanie (value-ladenness) 170,
- a wiara 231,
- zalozenia (niesprawdzalne) 45, 231,
i
Indeks rzeczowy
323
- zmiana, rozwój, post^p - uj^cie tradycyjne 8, 19, 167, 249, 283,
— dyscyplin wynikiem zmiany idei 285, 286-287,
— epistemiczny Charakter 284-285,
- zunifikowana 277, 278, 279,
Naukowy program badawczy 11,
Neopozytywizm 231,
Neorealizm 121-122,
Niedookreslonosc 89-90,
Niewspótmiernosc (incommensurability)
- charakterystyka 222, 230-233, 267,
- obiekty (konstrukty, np. pojada, teorie oraz spolecznosci naukowe dogmatycznie
podtrzymuj^ce okreslone paradygmaty) 222, 224, 225, 233, 263,
Nominalizm 127,
Norma
- post^powania badawczego 9,
Nowosc
- sposób rozumienia 220-221,
Obserwacja 17, 151, 161,
- baza (nauki) 151, 164,
- „czysta” 98,
- a teoría 10, 105, 107, 150, 151-166,
- a kategoryzacja, konceptualizacja (concept - laden) 153-154,
- obiekty 163-164,
- obserwator 178,
- a poznawcze, teoretyczne tlo 36,
- poj^ciowanie 152, 153-154,
- punkt wyjscia post^powania badawczego 17(obserwacja, doswiadczenie), 162-
163,
- rodzaje 162-163,
- rola 159,
- spory naukowe 164-166,
- temporalny aspekt 230,
- teoretycznie neutralna 36,
- a teoría: odróznienia absolutne i stopniowe 153,
- teza o uteoretyzowaniu 154,
- uteoretyzowanie (theory-laden, laden with theory) - stanowiska 105, 152, 153, 154,
159,
Obserwacyjnosc vs. teoretycznosc 174-176, 180, 181, 182-183,
Odkrycie (naukowe) 8, 28, 223,
- okreslenie 28,
- rewolucyjne 220,
- rodzaje 28,
- tendencje badawcze
- vs.uzasadnienie 8,
Ontologia 171,
324
Indeks rzeczowv
Operacjonizm (operacjonalizm) 78 166,
- wersje 86,
Opis
- zastosowanie teorii 73,
Organicyzm (filozoficzny) 127,
Paradoks
- teoretyzowania 168,
- teorii kwantôw 78,
Paradygmat 10, 11, 219,
- dorzecznosci statystycznej 135,
- nowy 227, 228,
- sposoby rozumienia 181,
- uogôlnionego prawa 115, 118, 122-123,
- zmiany 228,
Percepcja 164, 178
- empirystyczna koncepcja 154,
Pewnosc
- prawdy 279,
Plancka argument 233,
Piageta pojçcie struktury 53,
Pluralizm
- metodologii 7-8, 9,
- metateoretyczny 11,
- teoretyczny 11,
Pozytywizm 8, 11, 28, 64,
- Macha 10,
- logiczny 46, 97, 106, 283,
- postacie 10, 17, 43-44,
— postpozytwizm 41, 43-44,
Prawa nauki ( owe) 8-9, 10, 173,
- aproksymacje 272-273, 274-275,
- definicja ogôlnosci 275,
- formula 107, 138,
- jako generalizacje nomologiczne vs generalizacje akcydentalne 198 -199,
- idealizacje 274-275
- mostowe 270,
- niezgodnosc 272-273,
- obiekt badan filozofii nauki 10, 95-96,
- podstawowe, zwane zasadami 265,
- rodzaje 71-72, 138 -139, 185, 186 -187, 191, 192,
- uniwersalnymi, nomologicznymi generalizacjami 95-96, 198,
Prawa przyrody, empiryczne, naukowe 41, 72,138, 139, 141, 156, 167, 185, 186, 191, 199,
207, 213, 259-260, 272-275, 283, 290,
Prawa a prawidfowosci, wzorce 117, 139, 166,
- a zaiozenia idealizacyjne 260-261,
Indeks rzeczowy
325
- Keplera 272-274,
Prawo Humea 186, 187,
- Dunsa Szkota 15,
- jako staly element nauki 72,
- a teorie 72,
Prawopodobnosc (lawlikeness) 118,
Prawda
- definicja, ideal, kryterium 26, 55, 75, 98, 278, 279,
- pewnosc 279,
- aproksymatywna, przyblizona (truthlikeness, verisimilitude) 73, 78, 166,
Prawdopodobieñstwo 205, 215-216,
Precyzja, dokladnosc 27, 102,
Problem 286,
- jako przedmiot badañ 14-15,
- rozwi^zywanie 286,
- w 4-cztonowym schemacie badania (Popper) 17,
Projekcja 11,
Przyczyna
- definicje 188-190, 192, 195, 200, 205-207,
Przyczynowosc 14, 118, 142, 185, 194, 204, 207,
- a antropomorfizm 192, 195,
- charakterystyka 121, 125, 139-140, 185 - 207: uj^cia - przedhume’owskie, Hu
mea, nomologiczne, aktywnosciowe, probabilistyczne, koncepcja warunków^ kontrfak-
tycznosci,
- a kontrfaktycznosc 198,
- program badawczy filozofii nauk przyrodniczych (G. Holton) 185,
Przypadek graniczny 266-267,
Pseudonauka 24, 45,
Pseudoproblemy 152,
Psychologia 154, 168, 175, 246,
Psychologizm 8, 252,
Ptolomeusza system 277,
Racja(e)
- epistemiczne 91,
Ramsey-sentence (teza Ramseya) 83,
Realizm (naukowy) 168, 253,
- a empiryzm 170,
- epistemología 171,
- a instrumentalizm 55, 55, 67, 96, 150,152-153, 158-159, 164,
- krytyczny 169-170, 171, 172,
- naukowy 72, 74, 99, 150, 152-155, 158 -159, 164, 165-166, 170,
— a prawda aproksymaty wna Í66,
- ontologia 171,
- semantyczny 171-172,
Redukcja - redukcjonizm 107, 245-275, 252,
326
Indeks RZECZOWY
- adekwatnosc - przypadki znane z nauki i jej dziejów 259,
- aproksymacje 257,
- czfony 268-269,
- epistemologiczny 268,
- granice, ograniczenia 257, 258,
- a holizm 254, 271,
- metodologiczna 14,
- metodologiczny 112,
- niemechanistyczny 271,
- obiekt 258, 252,
- ontologiczna 14,
- ontologiczny 112,
- (2) ujçcia 14,
- a postçp nauki, wiedzy 245,
- program(y) redukcjonizmu - krytyka 245-246,
— behawiorystyczny, fenomenalistyczny 247,
- racje na rzecz redukcji 253,
- stanowiska 253,
- jako strategia badawcza 252,
- a sukces nauki 271,
- a temporalna charakterystyka zwi^zków interteoretycznych 14, 43, 255-255,
- a teoria: relacja logiczna i czasowa 268-269
- twierdzenia o redukcji 245
- typy
— (nie)jednorodna 269-270, 272,
-- funkcjonalna 252,
-- interteoretyczna 43, 134,
— miçdzypoziomowa 255,
— mikroredukcja 269-270,
-- sukcesjonalna 248, 256,
— teoretyczna 271-272,
-- wewnçtrzna (intradyscyplinarna) 271,
— wyjasniaj^ca 248,
— zewnçtrzna (interdyscyplinarna) 271,
--- mechanicyzm, emergentyzm, holizm, witalizm 271
- zreinterpretowany 271,
- warunki 252,
- a wyjasnianie D-N 268-269,
- znaczenia 268,
Reguia(y)
- korespondencji (C-reguly) 43, 50-53, 74, 150, 270,
- postçpowania badawczego 5, 9,
- semantyczna terminu 174,
Rejekcja (odrzucenie) 35, 59,
Rekonstrukcja
- rodzaje 67, 251,
Indeks rzeczowy
327
Rekonstrukcjonizm 63, 227,
- nurt pozytywistyczny 8, 67 227
- w tradycji rodzimej 8,
Rekonstrukcjonizm vsi arekonstrukcjonizm 5, 242-243,
- przejscie wynikiem badan metanauk humanistycznych 5,
Relacja(e)
- interteoretyczne 268 291,
- kauzalna 186,
- spectrum 266,
Relatywizm
- epistemologiczny 90,
- a uteoretyzowanie obserwacji 9, 152, 154, 155 (relatywizm teoretyczny),
Rewolucja
- w astronomii 223,
- einsteinowska (relatywistyczna) 229, 227-228,
- fazy, etapy, stadia 22ft 221, 226, 242,
- filozoficzna (metanaukowa) 7-8, 43, 221,
- kopemikowska 221,
- w mikrofizyce 219-220,
- naukowa (sposoby rozumienia: kuhnowskie, niekuhnowskie) 6, 9, 89, 219-(237)
243,
- roznej rangi 220-221, 242-243,
- nowa 227,
- obiekt opracowania 6,
- okresy naukowych przeksztalcen rewolucyjnych 239-240,
- okreslenie i liczba 237-238,
- podziaty, klasyfikacje, przyklady 239-240,
- a poj^cie nowosci 22ft
- pseudorewolucja 238,
- struktura 221, 228-230,
Rozumienie 23, 27, 109, 143,
Sceptycyzm 165,
Scientia generalis Leibniza 278,
Scjentyzm 27,
Semantyka nauk faktualnych (przyrodniczych, spotecznych) a semantyka nauk for-
malnych 65,
Spotecznosc naukowa 286,
Sprawa (casus) Galileusza
Struktury (poj^ciowe) 15,
Struktury (konstrukty) teoretyczne, ponadteoretyczne, metodologiczne, epistemiczne,
np teorie naukowe
- charakterystyka 7, 10-11, 32, 33-34, 40, 42-44, 45, 46-47,
-- uj^cie tradycyjne 47-53,
328
INDEKS RZECZOWY
-- uj^cie deskryptywne 53-58 (Achinstein, Bromberger: 58-63; Suppe: 63-79.;
strukturalistyczne 53, 79-86; konwencjonalistyczne 57-96; tradycyjne - wersja
pózniejsza 97- 108,
- grupy 10, 13-24, 15-27, 32, 33-34, 39-40,
- rola, funkcje 253,
- rozpatrywane statycznie, dynamicznie 23,
- niezdaniowe (uj^cie schematyczne) 10, 53,
- typy 7,
- zdaniowe (uj^cie schematyczne) 20,
Strukturalizm
- Sneeda, Stegmüllera (uj^cie niezdaniowe) 12, 71, 80,
- wersjq rekonstrukcjonizmu 10,
Sukces
- badañ naukowych 102, 225, 294,
- empiryczny 277,
Syntaksizm 63, 64,
Syntaktyka, semantyka 8,
- a profil badañ metanaukowych 5,
Systematyzacja naukowa
- postacie (wyjasnianie, projekcja) 28-32, 40, 99, 109, 235, 255-256, 269,
Szkoía lwowsko-warszawska 12,
Swiadectwo (evidence) 22, 36, 92, 152,
Tematyka badawcza 12,
Teoretyczna transformacja a redukcja 267,
(T-)teoretycznosc 69, 237, 235, 182-183,
Teoria(e) [empiryczna(e)] 9, 47, 204, 205, 256,
- aproksymacja, granice 76, 257,
- (empiryczna) adekwatnosc 73, 55,
- alternatywne, konkurencyjne 47, 53,
— niewspóímiernosc 95-96, 259,
— preferencja 21 , 96,
- analiza Achinsteina 54-59,
- analiza Brombergera 59-63,
- analiza Suppego 63-75,
- aspekt statyczny, synchroniczny vs. dynamiczny, diachroniczny 65,
- charakterystyka 41-42, 43,
- usensawnia doswiadczenie 154; ta zaleznosc od teorii zachodzi nie tylko w nauce,
ale w catej kulturze.
- Darwina 225-226,
- dotychczasowe a nowe 20,
- elementy (2) 50-53 , (3) 156 -157,
- empirycznie równowazne 99,
- ewolucji 204,
- filozoficzne implikacje 52-53,
- fizykalna interpretacja 72, 73-74,
i
Indeks rzeczowy
329
- formalne narzçdzie rekonstrukcji 100,
- funke ja systematyzacyjna 167,
- idealizaeja 76,
- indywidualizacja 76-77,
— a niewspóimiernosc 77,
- interpretaeja (cz^stkowa) 71, 98, 157, 174,
- komórkowa 223,
- konkurencyjne 277,
- konstrukeja i wybór 91,
- kontekst filozofii nauki 78-79,
- kryteria identyfikowania 59,
- kwantów 277,
- metanaukowe 90,
- mnogosci (intuicyjna, nieaksjomatyczna) 12, 15,
- a modele 75-77,
- naukowe, np. fizykalna Newtona 261,
— systemy mechaniki 85,
- naukowe, np. z obrçbu biologii, geologii 223,
- niedookreslonosc (underdetermination) 89-90, 153, 159,
- niekwantytatywne w matematyce 103,
- niewspóimiernosc 77, 158,
— sposoby rozumienia 232-233
- nowa 42, 51, 89, 224, 249,
- a obserwaeja 10, 77-78, 151, 153-154,
— typy relacji 173,
- obszar waznosci 85,
- podstawowe jednostki strukturalne wiedzy; naczelne nosniki tresci empirycznej
41,
- ponadteoretyczne jednostki nauki 44,
- porównywalne empirycznie 86,
— stanowiska 158-159,
- poznania 154,
- poznawezy status 152, 157-158,
- poznaweze wartosci 84-86, 91,101,
- pozytywistyczna wersja teorii TC
— zaiozenia 99-100,
- (empiryczna) prawdziwosc (aproksymatywna) 72-73, 77-78, 85,
- a presupozycje ontologiczne i normatywne 285,
- relacje 108,
-- analogii 232,
-- krzyzowania 232,
— wykiuczania 232,
-- interteoretyczne 261-262,
- rodzaje; podstawy podziahi 70, 71-72,
- schemat TC jako niekwantytaty wne teorie scisie 104,
— dwie wersje (pierwotna i skorygowana) 105,
330
Indeks rzeczowy
- sposoby preferowania i i, 91,
- sposoby rekonstruowania 48, 53,
- sposoby rozumienia 41 -42, 67,
- standardy porównania 91,
- STW OTW (szczegóína, ogólna teoría wzgl^dnosci) 56, 57, 78, 223, 224, 226,
227-228, 259, 277, 289,
- problemu 11,
- lijada 60,
-- deskryptywne 53-63,
— semantyczne, teoriomodelowe; przedstawiciele, charakterystyka 63-71, 98,
— wartosc logiczna a tezy realizmu, instrumentalizmu i operacjonizmu 86,
-- strukturalistyczne wersj^ semantycznego 79,
-- tradycyjne (kanoniczne, ortodoksyjne, standardowe: TC) 43, 47-48, 51, 52,
53, 59-60, 64, 97-98, 99-104, 105,
— tradycyjne, strukturalne, strukturalistyczne 48, 63, 69, 70-71,
-- zdaniowe vs. niezdaniowe (strukturalistyczne) 40, 55, 65, 81, 84,
- uniwersalna 277,
- walory poznawcze 84-86, 101,
- wybór 11, 90,
-- kryteria wyboru a prawda 294,
- zast^powanie 94,
- zmiana 257,
— a ograniczenia i granice 257-258,
-- a techniki aproksymacji 257-258,
-- a zmiany znaczenia terminów 259,
- zunifikowana 277,
- zwi^zków interteoretycznych (ITR) 230-231,
- zwiqzki z ogólniejszymi jednostkami (paradygmaty, dziedziny, pola) 67-68,
Terminy, predykaty, pojada (naukowe )
- deskryptywne 128,
- dychotomia(e) 50-51, 137-138, 159-160 (trudnosci z jej podtrzymaniem), 172, 173,
175-176, 182-183,
- dyspozycyjne 33, 127,
- funkcja, rola 167, 169,
- gradualizm 50-51,
- grupy 171, 179-183,
- intra(inter)teoretyczne 292
- jednostka znaczenia 171-172,
- eliminowanie 74, 88-89, 153, 158-159, 169,
- gradualizm 137-138, 175,
- interpretacje 169. (3) zagadnienia
- obserwacyjne 33, 167, 174-175, 177-178,
-- idealizacje vs. terminy eksperymentalne 174,
— znaczenie 177,
- odniesienie przedmiotowe, (realistyczna) semantyka 157, 160-161,
- opozycja 155,
Indeks rzeczowy
331
- relacje z twierdzeniami 159-161,
- sposoby definiowania 174-182,
- teoretyczne 33, 34, 167, 169, 176, 177, 179,
- teoretyczne a (i) obserwacyjne 33, 40, 75, 81-82, 86, 88, 90-91, 96, 151, 154 -155
(brak terminów czysto obserwacyjnych; kazdy termin opisowy jest chocby
tyiko po cz^sci uteoryzowany), 156, 166,167, 169(172) 183. Opozycja terminów
teoretycznych i terminów obserwacyjnych jest relatywizowana do okreslonej
teorii. Opozycja ta nie jest zatem absolutna, jedynie relatywna (154-155, 157).
- T- teoretyczne i T- nieteoretyczne 69, 82,
-- okreslenia 182-183,
- typy 171, 173, 175,
- rola 169,
- zmiana znaczenia 157, 259,
- znaczenie 157, 169, 171, 177,
Testowalnosc
- empiryczna zdañ 86, 180-181,
Testowanie (sprawdzanie), test 11, 169,
- empiryczne teorii 35-37, 41, 85-86, 89, 290,
- uj^cia w falsyfikacjonizmie 24-25,
- wynik 25,
Tezy Duhema-Quine’a 87,
Thimaczenie (wyjasnianie) 109-123 : modele, paradygmaty
- uj^cia Achinsteina, Salmona - kauzalnej i statystycznej relewantnosci 116, 120-
121, 136-150,
- adekwatne 112, 119,
- Arystotelesowska teoría 123,
- aspekty
— logikalne, formalne 125, 131, 143,
— genetyczne 124,
-- narratywne 124,
-- pragmatyczne 109, 124, 125, 130-135, 143: sposób rozumienia
- cele, zadania 124,
- czkmy 112,
- dedukcyjno-nomologiczne (D-N) 30-31, 110, 112-114, 116, 119, 135,
- ekstensjonalny schemat uogólnionego prawa 123,
- epistemiczna koncepcja 136, 142,
- etymologia 109,
- funkcjonalne 115, 126, 140,
- generalizuj^ce, nomologiczne 30, 111, 141,
- granice 144-145,
- indukcyjno-statystyczne (I-S) 111, 114, 116,
- przez interteoretyczn^ redukcj^ 121-122, 124,
- kontekstowosc 130,
- modalne 136, 137,
- model racjonalnego dziatania (R-A) 115-116, 120,
- w naukach przyrodniczych (fizykalnych) 119, 142,
332
Indeks rzeczowy
- naukowe (trzy poziomy) 777 , 123, 130, 736, 747, 745, 149-150,
- oczekiwanej informacji (E-I) model J. Hanny 132-133,
- ontyczne 136-139, 140, 142
- a opis 772, 725, 273-275,
- paradygmaty 770, 776-777, 722-723,
— uogólnionego prawa 117-119,
— zdeterminowany regutami 779-727,
— neorealistyczny 727-722,
- porównywanie 745,
- pragmatyka 777, 124-125, 730,
- praw 117-118,
- a prawdziwosc 773,
- przedmiot 725, 734,
— dookreslenia: zainteresowania spotecznosci badaczy 730-737,
- a przewidywanie (prognozowanie, projekcja; teza o symetrii) 773,777, 747, 24
- przyczynowe (kauzalne) 7 7 7, 125-126, 736, 737, 139-140, 141-142,
- a rozumienie 709, 779, 743,
- a rozwój nauki 773, 117-118, 121,
- statystyczne (7-S) 30-37, 777, 772, 774, 776,
- konkurencyjne 745,
-- oceniajqce porównania 145-146, 147-150,
- kwantowo-mechaniczne 742,
- Salmona model statystycznej relewantnosci (S-R) 776, 722, 732, 734, 735, 736,
138-139,
- schematy 743-744,
- teleologiczne (G-D-S) 774, 775, 726,
- teoretyczne 2£, 777-772,
- typy 97, 777-776, 736-742, 744,
- uogólniaj^ce 747,
- walor (ocenianie) 747, 145-146, 148-150,
- jako wnioskowania 723, 747,
- warunki 773, 774, 146-147 150,
- zagadnienia kontrowersyjne 722 -735,
- zdarzeñ jednostkowych 123-124, 125, 132,
— typowych 725,
- zjawisk spoiecznych 720-727,
Tradycja badawcza 7 7, 2£5
- empirystyczna 287,
- racjonalistyczna 287,
Uniformitaryzm 223,
Uniwersum - kosmos, przyroda, natura, (wszech)swiat 777, 180, 279, 289,
- chrzescijañska idea stworzenia 287,
- koncepcje 287,
-- kauzalna struktura (Salmon) 737, 138-139, 142,
- uniwersalne zasady 280,
INDEKS RZECZOWY
333
Wariabilizm 26,
Wartosci, wartosciowanie 15,
- etyczne 37,
- poznawcze a konsensus 11-12, 15,
- rodzaje 101,
Weryfikacja 36,
Wiedza (episteme) vs. przekonanie (doksa)
- empiryczna 37,
- a infallibilnosc 89,
- milcz^ca (tacit knowledge ) 120,
- opozycja 37-38,
- wartosciowa poznawczo 27,
- a wartosciowanie 120,
Wiedza naukowa 24,
- calkowity korpus 87-88, 91-92,
- charakterystyka 13, 24,
- Charakter progresywny 47, 64, 71,
— temporalny 37,
- element obserwacyjny i teoretyczny (analityczny) 87,
- faktualna 170,
- matematyczna 286,
- metafora siatki 87-89,
- nowa a dotychczasowa; a ignorancja 25, 93, 223,
- wspolne, pierwsze zasady 278,
- typy zmian 91-95,
Zasada
- ekstensjonalnosci 126-127,
- jednostajnosci przyrody 118,
- korespondencji 231,
- przyczynowosei 118,
- rodzaje 126-128, 140,
Zdania
- analityczne 50-51,
- atomowe 128,
- bazowe 107,
- elementame 10,
- empiryczne 102,
- przyczynowe (kauzalne)
— jednostkowe 185-186, 187,
-- uniwersalne 185,
- kontrfaktyczne 128, 199, 200, 201, 212-213,
- obserwacyjne (w roli niewzruszonego fundamentu wiedzy) 89, 106, 107, 154,
- prawdziwosc 35,
- prawopodobnosc (lawlikeness) 52,
- jako raporty obserwacyjne (ORS) 151 152, 161 162, 163-164, 165-166,
--- prawdziwosc 165,
334
Indeks rzeczowy
--- stanowi^ce punkt wyjscia nauki 162-164
- syntetyczne 50-51, 86,
- teoretyczne 107, 165,
- uniwersalne zdania nomiczne 191, 192,
Zmiana naukowa
- kumulatywna antykumulatywna 262,
- typy, rodzaje, postacie 92-96, 256,
- a zwi^zki interteoretyczne 108,
Zwiqzki przyczynowe (kauzalne) 192,
i
Indeks nazwisk
Achinstein Peter 43, 46, 54, 55, 56, 58,
59, 68,143,144,145,150,152,159,
174,176
Adams Ernest W 79, 81
Agassi Joseph 44
Agazzi Evandro 64
Ajdukiewicz Kazimierz 9, 42, 43, 112,
154
Amsterdamski Stefan 271
Anaksagoras 235
Aquist L 59,140
Archimedes 140
Arystoteles 113, 121, 209, 227
Ayala Francisco J. 247
Ayer Alfred Jules 194
Bacon Francis 89
Balmer Johann J. 58, 59
Balzer Wolfgang 79, 86,137
Bartley William III 37, 44, 45
Bashin ML. 241
Beauchamp Tom 196
Beckner Matthew 210
Belnap Nuel 59
Bergman G. 48
Bethe Hans 64, 65
Blackwell Richard J. 53
Block T. 90
Bohm David 158, 243
Bohnert HG. 168
Bohr Niels 54, 55, 58, 59, 78, 150, 240,
291, 292, 296
Boltzmann Ludwig 85, 232
Bolyai Janos 239
Boole George 75,103,104, 210
Born Max 240
Boyd R 72,159
Braithwaite Richard B. 10, 34, 40, 48, 78,
107,114,173, 210
Brand Myles 186,188,193,194,195, 201,
204
Bressan Aldo 211
Brody B.A. 121,122,123,129
Broglie Louis de 240
Bromberger Sylvain 54, 59,60, 61, 62, 63,
68, 71, 143
Bunge Mario 11, 42, 52, 63, 64, 65,167,
227, 231
Burks Arthur 187
Campbell Norman R 266
Carnap Rudolf 8, 12, 25, 36, 40, 45, 46,
48, 50, 63, 64,67, 74, 75, 78, 80, 81,
310
Indeks nazwisk
89, 91, 99, 105, 153, 156, 168, 173,
179, 212, 215, 270, 277, 278, 284
Cartwright Nancy 191, 293
Cassirer Ernst 41
Causey Robert L 158,160, 246, 247, 255,
269
Cayley A. 103
Chisholm Roderick M. 178,186,192, 204
Chomsky Noam A. 104
Cohen J.B. 220
Collingwood Robin G. 192, 279, 284
Collins Harry M. 90
Comman James W 72,154,156,159,168,
176,177, 179, 180, 181
Craig William 74, 75, 83, 88, 153, 155,
169
Crick Francis H 240
Cummins E. 115
Dalla Chiara Scabia Maria L 64, 71
Dalton John 62, 225, 239, 242
Danto Arthur 193, 194
Darden Lindley 70, 252, 257
Darwin Charles 104, 221, 223, 225, 260
Davidson Donald 185, 186, 193, 204
Dawkins Richard 253
D^bek Dariusz ks. 6
D^mbska Izydora 23, 30, 42, 72, 143
Demokryt 235
Diederich Werner 42
Dirac Paul 188, 189, 232
Dobrov G.M. 241
Dretske Frederick I. 155
Ducasse Curt J. 117, 189
Duhem Pierre 44, 87, 272
Duns Szkot 15
Durkheim Emile 119
Earman John 196
Eddington Arthur S. 223
Einstein Albert 78, 96,140, 216, 227, 228,
230, 242, 260, 277, 278, 289
Euklides z Megary 90, 279
Euler Leonhard 60
Falkenburg Brigitte 291
Faraday Michael 240
Feigl Herbert 17, 41, 117, 154
Fermat Pierre de 140
Fermi Enrico 216
Feyerabend Paul K 9, 11, 13, 77, 89, 90,
95, 152, 153, 176, 221, 222, 243,
257, 259, 260
Fine Arthur 157
Reck Ludwik 71, 152, 284
Fraassen Bas G van 64, 68, 69, 72, 84, 98,
101, 159, 296
Frank Philip 191, 192
Frankel H 221, 222
Frege Gottlob 103, 128,
Friedman Michael 124, 257
Gale Richard 153
Galileusz 60, 101, 223, 227, 230, 239,
260, 261,266, 272, 273
Gasking Douglas 192, 193, 194
Gauss Karl Friedrich 239
Gawecki Boleslaw 9, 10, 72, 194
Geri Gay 98
Giedymin Jerzy 45
Giordano Bruno 239
Ginsburg L 237
Glymour Clark 72
Goodman Nelson 10, 101, 134, 190, 192
Goosens WK 247, 254
Gorovitz Samuel 130, 131, 132, 133, 135
Grasshoff Gerd 292, 295
Grünbaum Adolf 189, 212
Gumahski Leon 45
Hacking Ian 289
Hajduk Zygmunt 14, 94, 101, 151, 154,
230, 247
Hamilton William R 227
Hanna Joseph F 131
Hanson Norman Russell 9,120,152,153,
154, 175, 176, 243
Harrah D 59
Harré Rom 121, 122, 123, 129
Harris Errol 153
Heidegger Martin 119
Heisenberg Werner 240
INDEKS NAZWISK
311
Hempel Carl Gustav 8,10, 28, 30, 40,48,
50, 52, 74, 78, 79, 105, 106, 107,
110, 112, 114, 115, 116, 117, 124,
125, 130, 134, 136, 137, 141, 153,
155, 168, 169, 173, 191, 269, 271,
272
Hertz Heinrich 57, 85, 163
Hesse Mary B. 90, 155, 157, 159
Hilbert David 52
Hintikka Jaakko 45, 67
Hittemann A. 295
Holton Gerald 11, 16, 44, 185, 223
Hooker Cliff A. 154
Hospers John 117
Hull David L. 117, 124, 256
Hume David 126,133,134,186,193,198
Humphreys Willard C 52
Husserl Edmund 119
Hutton Brian G 223, 239
Hübner A. 185
Idlis Grigorij M. 241
James William 78
Jevons William S. 117
Johnson 48
Jonkisz Adam 63, 79
Kahiszynska Elzbieta 157
Kaminski Stanislaw 21, 23
Kant Immanuel 121, 170, 238, 239, 250,
284, 287
Kartezjusz 9, 52, 227, 239, 278, 279, 280,
283, 286, 287, 288,
Kauffmann S.A. 252
Kemeny John G 269, 270, 271
Kepler Johannes 138, 139, 262, 263, 272,
273, 274
Kim Jaegwon 186, 192, 204, 255
Kisiel Th. 42, 48
Kochariski Zdzislaw 114
Koertge Noretta 67
Kopemik Mikolaj 221, 223, 237,239,277
Kordig Carl R 154
Körner S. 288
Kotarbihski Tadeusz 9
Koyré Alexandre 223, 224
Krajewski Wladyslaw 10, 41, 64, 67, 72,
231, 261, 269, 271
Kripke Saul 128
Ksantypa 201
Kubiriski Tadeusz 45, 59
Kuhn Thomas S. 9, 11, 12, 13,16, 43, 44,
60, 71, 75, 77, 89, 90, 95, 110, 120,
121, 152, 167, 219, 220, 221, 222,
224, 226, 243, 257, 259, 260, 278,
279, 284, 285
Kyburg Henry E. 52, 94,162, 165, 216
Lagrange Joseph L 60, 85, 227, 242
Lakatos Imre 9,11,13,16, 44, 77, 84, 90,
252, 257, 278, 284
Laplace Pierre Simon de 238, 242, 283
Laudan Larry 9,11,16, 44, 90, 278
Laudan Rachel 224
Lavoisier Antoine L. 221, 239, 242, 262
Lewontin RG 253
Leeds S. 156
Leibniz Gottfried Wilhelm 52, 89, 242,
279, 280, 281, 282, 285, 286, 287,
288
Lesniewsld Stanislaw 211
Levi Isaac 94,
Lewins R 252, 254
Lewis David 90, 128,157, 200, 203
Lewontin Richard C 253
Leibniz Gottfried Wilhelm 52, 89, 278,
283
Locke John 282
Lobaczewski Nikolaj 239
Mach Ernst 10, 78, 87
Mackie John L. 188, 194, 195, 196, 197,
198
MacIntyre Alasdair 135
Madden E.H 121
Machamer Peter 9, 11, 20
Majdariski Stanislaw 101
Manallin T. 294
Margenau Henry 48
Maull N.L 70
312
Indeks nazwisk
Maxwell fames C 10, 58, 156 , 163, 174,
227, 240, 260
Maxwell N. 159
Mayer Richard 239
Mazierski Stanislaw 10, 41, 72
Me Carthy T 123
McKinsey John CG 79
McMullin Ernan 256
Mehlberg Henryk 42, 45, 52, 59, 231
Mendel Grzegorz 104, 223
Metallmann Joachim 25
Mill John Stuart 89, 117, 194
Mittelstaedt Peter 141, 290
Montague Richard 100
Moore George E. 297
Moulines Carl U 79, 86, 250, 257
Mundy B. 97, 98, 99,100, 104, 105,106
Musgrave Alan 45
Nagel Ernst 10, 40, 45, 78,113,114,115,
155,157, 199, 269, 272
Neumann John von 53, 216
Neurath Otto 279, 282, 283, 293
Newton Isaac 10, 81, 82, 83, 85, 87, 138,
139, 176, 221 , 227, 230, 239, 242,
259, 260, 261, 262, 263, 266, 267,
272, 275, 279
Nickles Thomas 247, 248, 252, 257
Niiniluoto Ilkka 64,156
Northrop Filmer S.C 48
Nowak Leszek 64
Oppenheim Paul 112, 269, 270, 271
Ostien P.A. 154,155
Pap Arthur 19
Pauli Wolfgang 141, 216
Pawlow Iwan P. 242
Peirce Charles 103
Piaget Jean 53
Planck Max 150, 233, 267
Platon 286
Poincaré Henri 87, 90, 232
Polanyi Michael 98
Polikarov Asari 216
Popper Karl R 9, 12, 17, 24, 28, 30, 36,
37,44,45,67,93,99,105,106,107,
109, 112, 113, 117, 134, 155, 169,
272, 287, 292
Price Derek de Solía 241
Przel^cki Marian 8, 40, 52, 66, 79, 154,
157
Ptolemeusz Klaudiusz 113,145, 221, 277
Putnam Hilary 43, 50,152,157,159,173,
174,176
Quine Willard Van Orman 22,89, 90,101,
122, 127,153, 215
Ramsey Frank 74, 75, 83, 153, 155, 169
Rantala Veiko 45, 64, 67
Rasiowa Helena 42
Reichenbach Hans 8, 53, 78, 122, 205,
206, 212, 251
Reid Thomas 189
Readhead M.L.G. 237
Rescher Nicholas 38,110, 143, 144, 209,
241
Ricardo David 239
Rosenberg A. 196
Rosenthal D. 247
Rozeboom W 173
Ruse Michael 42, 114, 246
Russell Bertrand 8,14, 66, 67,128,192
Rutherford Ernst 150
Ryle Gilbert 175,176
Salmon Wesley C 105,106,116,122,131,
132, 133, 134, 135, 136, 137, 138,
139, 140,191, 205, 206, 252, 256
Sanford David 193, 197
Scheffler Israel 152
Schlick Moritz 78
Schaffner Kenneth F. 51, 70, 76,157,246,
251, 252, 254, 269
Scheibe E 64, 290, 291, 293
Schleiden Matthias J. 239
Schröder Ernst 103
Schrödinger Erwin 156, 216, 232, 240,
290, 291
Schwann Theodor 223, 239
INDEKS NAZWISK
313
Scribner P.R 246, 247
Scriven Michael 120,125,192,194, 246
Sellars Wilfrid 72,121, 176, 192
Shannon Claude E. 240
Shapere Dudley 42,43,46,68, 70,71,72,
73, 77, 247, 257
Shimony Abner 154,164
Sikorski Roman 42
Skolimowski Henryk 52
Skyrms Brian 191
Sneed Joseph 10, 11, 12, 40, 63, 64, 65,
66, 67, 68, 69, 70, 71, 79, 81, 98,
101,137,155
Sokrates 201
Spinner Helmuth 42
Spector Michael 174, 176
Spinoza Baruch 52
Stegmüller Wolfgang 7, 9,10, 11, 12, 29,
40, 63, 64, 65, 67, 68, 69, 70, 71,
77, 79, 80,83, 84, 98,101,110,114,
117,155, 221
Such Jan 10, 41, 72
Sugar A.C. 79
Suppe Frederick 43, 63, 64, 67, 68, 69,
98,101,153,154,157,158, 243, 256
Suppes Patrick 52, 53, 64, 68, 69, 79, 84,
101, 205, 211, 247
Swain Marshall 195, 203, 204
Synowiecki Adam 271
Szumilewicz Irena 271
Szaniawski Klemens 64
Tarski Alfred 8, 42, 65, 73,128
Taylor Richard 115,120,190, 194,198
Teller Paul 122,128
Tibbets P. 154
Tisza Laszlo 231
Toraldo di Francia 64
Toulmin Stephen 9, 121, 243, 285, 287,
288
Tuomela Raimo 45, 64, 79,129,130,156,
156,159,170, 180
Ullian J.S. 87
Van der Waals Johannes D. 139
Vollmer Gerhard 287
Wade Michael J. 253
Walter E. 153
Watkins John WN. 67
Watson John B. 240
Weber Max 119
Weizsäcker Ernst U. von 277
Weyl Herman 140, 211, 215
Wheeller John A. 216
Whewell William 44
Whitehead Alfred 8,14, 41, 66
Wiener Norbert 240
Wigner Eugene 216
Williams George C. 253
Wilson Edward O. 253
Wimsatt William C. 115
Winch Peter 92,120
Wisdom John O. 45
Wisniewski Ryszard 45, 59
Witczak Jerzy ks. 6
Wittgenstein Ludwig 67,84, 89,119,120,
126, 129, 257
Wöjcicki Ryszard 8, 40, 53, 63, 64, 71,
79, 157
Wright Georg H. von 115, 121, 125, 126,
192
Yoshida RM. 261
Zamiara Krystyna 53, 269
Zytkow Jan M. 42, 64
Achinstein P, Concepts of Science, Baltimore 1968.
Achinstein P., The Nature of Explanation,Oxford 1983.
Adams EW, Measurement Theory, w: P.D. Asquith, M.E Kyburg fr (eds.), Current Research
in Philosophy of Science, Ann Arbor 1979.
Agassi J., Towards an Historiography of Science, „History and Theory” 2(1963).
Alston WP, The Place of the Explanation of Particular Facts in Science, „Philosophy of
Science” 38 (1971).
Bacon F„ Novum organum, London 1620.
Bartley III WW, Theories of Demarcation between Science and Metaphysics, w: I. Lakatos,
A. Musgrave (eds.), Problems in the Philosophy of Science, Amsterdam 1968.
Bartley III WW, Reply, w: I. Lakatos, A. Musgrave (eds.), Problems in the Philosophy of
Science, Amsterdam 1968.
Becker Q, Zur Logik der Modalitäten, „Jahrbuch fur Philosophie und phenomenologische
Forschung” 11 (1930).
Boas M„ The Establishment of Mechanical Philosophy, „Osiris” 10 (1952).
Brand M„ The Nature of Causation, Urbana 1976.
Brand M„ Causality, w: P.D. Asquith, M.E. Kyburg Jr (eds.), Current Research in Philo-
sophy of Science, Ann Arbor 1979.
Bressan A., A General Modal Calculus, New Haven 1972.
Bunge M„ Foundations of Physics, New York 1967, Dordrecht 1973.
Bunge M., Treatise on Basic Philosophy, Dordrecht 1983, vol. 6: Understanding the World
Campbell N.R, Foundations of Science, New York 1957
Carnap R, Philosophical Foundations of Physics, New York 1966; M. Gardner (ed), The
Philosophy of Rudolf Carnap, LaSalle.Ill 1963; P. Schilpp (ed)
Causey RL, Theory and Observation, w: P.D. Asquith, M.E. Kyburg Jr (eds.), Current
Research in Philosophy of Science, Ann Arbor 1979.
Chew J. et al„ Strong Interacting Particles, Particles and Fields, San Francisco 1980.
Chisholm R, The Agent as Cause, w: M. Brand, D. Walton (eds ), Action Theory, Dordrecht
1976.
Chisholm R, Law Statements and Counterfactual Inference, w: E Sosa (ed), Causation and
Conditionals, Oxford 1975.
300
Bibliografía
Close F.E., An Introduction to Quarks and Partons, London 1979.
Cohen J.B., Revolutions in Science, Cambridge Mass. 1985.
Cole J.R, Cole S., The Ortega Hypothesis, „Science” 175 (1972).
Craig W, Replacement of Auxiliary Expressions, „Philosophical Review”, 1956
Crane D., An Exploratory Study of Kuhnian Paradigms in Theoretical High Energy Physics,
„Social Studies of Science” 10 (1980).
Cupples, Three Types of Explanation, „Philosophy of Science” 44 (1977).
Darwin K., Opowstawaniugatunkow 1859, przeklad polski 1959 [b.m.w.].
Drell S.D., When Is a Particle?, „Physics Today” 31 (1978).
Drewnowski LJ., Filozofia i precyzja, Lublin 1996.
Duhem P., The Aim and Structure of Physical Theory, Princeton 1954 (wyd. franc. 1906).
Dupre J., The Disorder of Things, Harvard 1993.
Eddington A.S., The Theory of Relativity and Its Influence on Scientific Thought, w: Relativity
Theory: Its Origin and Impact, M.H New York 1965.
Fraassen B.C. van, On the Extension of Beths Semantics of Physical Theories, „Philosophy
of Science” 37(1970).
Fraassen B.C. van, The Pragmatics of Explanation, „American Philosophical Quarterly”
14(1977).
Fraassen B.C. van, Modality, w: P.D. Asquith, M.EKyburg Jr (eds.), Current Research in
Philosophy of Science; Ann Arbor 1979.
Fraassen B.C. van, Empiricism in the Philosophy of Science, w: P.M. Churchland, Clifford
A. Hooker (eds.), Images of Science. Essays on Realism and Empiricism, Chicago 1985.
Frankel HL The Non-Kuhnian Nature of the Recent Revolution in the Earth Sciences, wr:
P.D. Asquith, I. Hadline (eds.), Proceedings of the 1978 Biennal Meeting of the Phi-
losophy of Science Association, East Lansing 1978.
Freundlich Y., Theory Evaluation and The Bootstrap Hypothesis, „Studies in the History
and Philosophy of Science” 11 (1980).
Gale R, The Language of Time, London 1968.
Galileusz, Dialogi, Warszawa 1953.
Galison R, How Experiments End, Chicago 1987.
Galison P., Introduction, w: The Disunity of Science, Stanford 1996.
Gell-Mann M., Neeman Y., The Eightfold Way, Reading 1964.
Giedymin J., Empiricism, Refutability, Rationality w: L Lakatos, A. Musgrave (eds.),
Problems in the Philosophy of Science, Amsterdam 1968.
Ginsburg VL, Contemporary Astrophysics, „Astrophysics” 9 (1967) [w j^z. ros.]
Girill T, Explanatory Pragmatics: A Critical Analysis, „Philosophy Research Archives”
3(1971).
Glashow S.L., Quarks with Colour and Flavour Particles and Fields, San Francisco 1980.
Gorovitz S., Aspects of the Pragmatics of Explanation, „Nous” 3 (1969).
Grandy RE. (ed.), Theories and Observation in Science, Englewood Cliffs 1973.
Griinbaum A., Is Preacceleration of Particles in Diracs Electrodynamics a Case of Backward
Causation? The Myth of Retrocausation in Classical Electrodynamics, „Philosophy of
Science” 43 (1976).
Griinbaum A., Philosophical Problems of Space and Time, New York 1963; Dordrecht 1973.
Bibliografía
301
Grünbaum A., Salmon W (red), The Limitations ofDeductivism, Berkeley 1988.
Hajduk Z., Wyjasniajqcafiinkcja redukcji, „Roczniki Filozoficzne” 19 (1971), z. 3.
Hajduk Z., Kontrowersyjnosc strukturalizmu W. Stegmüllera, „Roczniki Filozoficzne” 32
(1984), z. 3.
Hajduk Z., Oakceptacji teorii empirycznej, Lublin 1984.
Hajduk Z., Temporalnosc nauki. Kontrowersyjne zagadnienia dynamiki nauki, Lublin 1995.
Hajduk Z., Kategoria doktadnosci w nance ifilozofii, w: Z. Wolak (red), Logika i metafilo-
zofia, Tamöw-Kraköw 1995.
Hajduk Z., Zogölnej teorii zwiqzkow inter- oraz intrateoretycznych, w: Z. Liana, A. Michalik
(red.), Filozofia a nauka w mysli Ksi$dza Kazimierza Klösaka. Krakow-Tamow 2004.
Hajduk Z., Zarysfilozofii nauk formalnych, Lublin 2011.
Hajduk Z., Filozofia naukprzyrodniczych. Uaktualniony wybör elementamych kwestii, Lublin
2012.
Hajduk Z., Metodologiczna charakterystyka relacji miqdzy teoriq i doswiadczeniem, „Roczniki
Filozoficzne” 60 (2012), nr 4.
Hall E.W, The Scientific Revolution in Biology, w: E.H. Madden (ed.), The Structure of
Scientific Thought, London 1968.
Hanna J.F., On Transmitted Information as a Measure of Explanatory Power, „Philosophy
of Science” 45 (1978).
Hanna J.F., An Intepretative Survey of Recent Research on Scientific Explanation, w:
P.D. Asquith, M.E. Kyburg Jr (eds.), Current Research in Philosophy of Science, Ann
Arbor 1979.
Heisenberg W, Wandlungen in den Grundlagen der Naturwissenschaft, Leipzig 1945.
Heisenberg W, Der Teil und das Ganze, München 1976.
Hempel C.G., Philosophy of Natural Science, Englewood Cliffs 1968 [Filozofia naukprzy-
rodniczych, tlum. B. Stanosz, Warszawa 2001].
Hittemann A., Idealisierungen und das Ziel der Physik, Berlin 1996.
Holton G, Thematic Origin of Scientific Thought, Cambridge Mass. 1973.
Hooker C.A., The Metaphysics of Science: Atoms vs Plena, „International Logic Review”
9 (1974).
Jaki S.L., Relevance of Physics, Chicago 1970.
Kaminski S., Poficie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 19813
Kartezjusz, Regulae ad directionem ingenii, Amsterdam 1701.
Kartezjusz, Traktat o metodzie, Warszawa 1878.
Kim J., Causes and Counterfactuals, „Journal of Philosophy” 70 (1973).
Kim J., Noncausal Connection „Nous” 8 (1974).
Koertge N., Rev. of J. Krige (rec.), Science Revolution and Discontinuity, „British Journal
for the Philosophy of Science” 34 (1983).
Komar A. A., Quarks - the New Subunits of Matter, Moskva 1982.
Körner S. (ed), Explanation, Oxford 1985.
Krajewski W, Correspondence Principle and the Growth of Knowledge, Dordrecht 1977.
Kuhn Th., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 1968.
Kuhn Th., Essential Tension. Selected Studies in Scientific Tradition and Change, Chicago
1972 [wyd polskie: Dwa bieguny, Warszawa 1985].
302
Bibliografía
Kyburg RE, Chance, „Journal of Philosophical Logic” 5 (1976).
Lakatos L, Proofs and Refutations, eds. J. Worrall, E Zahar, London-Cambridge (1976).
Laudan R, The Recent Revolution in Geology and Kuhn s Theory of Scientific Change, PSA:
„Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association ,
vol. 2: Symposia and Invited Papers (1978).
Levi L, The Enterprise of Knowledge. An Essay of Knowledge, Cambridge 1980.
Lewis D., Causation, „Journal of Philosophy” 70 (1973).
Loeb L., Causal Theories and Causal Overdetermination, „Journal of Philosophy” 71(1974).
Mach E., The Science of Mechanics, La Salle 111. 1960 (wyd. Niem. 1883).
Machamer P., Philosophy of Science; an Overview for Educators, „Science and Education”
7 (1998).
Mackie EJ., The Cement of the Universe A Study of Causation, Oxford 1974.
Manallin T, On the Unification of Physics, „Journal of Philosophy” 93 (1996).
Mehlberg R, Reach of Science, Toronto 1959.
Mittelstrass J., Die Idee derMathesis Universalis bei Descartes, „Perspektiven der Philoso-
phic, Neues JahrbuclT 4 (1978).
Montague R, Deterministic Theories, w: Decisions, Values and Groups, Oxford 1962.
Montague R, Formal Philosophy, New Haven 1974.
Mundy B., Scientific Theory as Partially Interpreted Calculus, „Erkenntnis” 27 (1987), 2.
Mundy B., Scientific Theory as Partially Interpreted Calculus II, „Erkenntnis” 28 (1988), 2.
Mundy B., On Empirical Interpretation, „Erkenntnis” 33 (1990).
Musgrave A.E, On a Refutation Dispute, w: I. Lakatos, A. Musgrave (eds.), Problems in
the Philosophy of Science, Amsterdam 1968.
Nagel E, Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjasnien naukowych, Warszawa 1970.
Neurath Q, Unified Science as an Encyclopedic Interpretation, w: International Encyclopedia
of Unified Science, Chicago 1938, vol. I (1969).
Newton L, Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, London 1687 (1946).
Nowaczyk A., Wprowadzenie do logiki nauk scislych, Warszawa 1990.
Nugayev RM., A Simple Theory-change Model, „Epistemología” 21 (1998), 2.
Playfair J., The Huttonian Theory of the Earth, w: RS. Westfall, VE Thoren (eds.). Steps
in Scientific Tradition, New York 1968.
Pickering A., Constructing Quarks, Edinburgh 1984
Poincaré R, Science and Hypothesis, New York 1952 (wyd. franc. 1903).
Polikarov A., On Various Kinds of Scientific Revolution in Physics, „Epistemología” 16 (1993).
Popper K.R, Remarks on the Problems of Demarcaton and of Rationality, w: I. Lakatos,
A. Musgrave (eds.), Problems in the Philosophy of Science, Amsterdam 1968.
Poznariski J., Post$p i granice nauk przyrodniczych w ujqciu Nicholasa Reschera, Lublin
2013 (nieopublikowana praca doktorska obroniona na Wydziale Filozofii KUL
w styczniu 2014).
Przel^cki M., A Set Theoretic vs a Model Theoretic Approach to the Logical Structure of
Physical Theories, „Studia Lógica” 33 (1974).
Putnam R, What Theories Are Not, w: E Nagel et al. (eds.), Logic, Methodology and Phi-
losophy of Science, Stanford 1962.
Quine WVO, Word and Object, Cambridge Mass. 1960.
Bibliografía
303
Quine WVQ, Ontological Relativity and Other Essays, New York 1969.
Quine W.VQ, Two Dogmas ofEmpirism, 1951, w: S.G. Harding (ed), Can Theories be
Refiited?, Dordrecht 1976.
Quine WVQ, Ullian J.S., The Web of Belief New York 1970.
Readhead M.L.G., Some Philosophical Aspects of Panicle Physics, „Studies in the History
and Philosophy of Science” 11 (1980).
Reichenbach H, Direction of Time, Berkeley 1956.
Rescher N, Topics in the Philosophical Logic Dordrecht 1968.
Rescher N., Scientific Explanation, New York 1970.
Rescher N., Forbidden Knowledge and Other Essays on the Philosophy of Cognition, Dordrecht
1978.
Rescher N., The Limits of Science, Pittsburgh 19992.
Richter B., From Psi to Charm, „Science” 196 (1977), no. 11.
Ryder L, Particles and Symmetries, New York 1975.
Russell B., Whitehead A.N., Principia mathematica, Cambridge 1910-1913 (1960).
Salmon WC, Statistical Explanation, w: WC. Salmon (ed), Statistical Explanation and
Statistical Relevance, Pittsburgh 1971.
Salmon WC, Theoretical Explanation, w: S. Körner (ed.) Explanation, Oxford 1975.
Salmon WC, Essential Properties: Some Problems and Conjectures, „Journal of Philosophy”
72 (1975).
Salmon W, A Third Dogma of Empiricism, w: E. Butts, J. Hintikka (eds.), Basic Problems
in Methodology and Linguistics, Dordrecht 1977.
Salmon WC, Scientific Explanation and the Causal Structure of the World, Princeton 1984.
Sanford D.,The Direction of Causation and the Direction of Conditionship, „Journal of Phi-
losophy” 73(1976).
Scriven M., The Logical Cause. Theory and Decision” 2 (1971).
Shrader D.W, Causation, Explanation and Statistical Relevance. „Philosophy of Science”
44 (1977).
Sklar L., Hie Evolution of the Problem of the Unity of Science, „Boston Studies in the Phi-
losophy of Science” 11(1974).
Skolimowski H, Polish Analytical Philosophy, London 1967.
Sneed J D.,The Logical Structure of Mathematical Physics, Dordrecht 1971.
Sneed J.D., An Architectonic for Science. The Structuralistic Program, Dordrecht 1987.
Spector N., Methodological Foundations of Relativistic Mechanics, Notre Dame 1972.
Stegmüller W, Probleme und Resultate der Wissenschaftstheorie und analytischen Philosophie,
vol. MY New York 1969-1984.
Stegmüller W, The Structure and Dynamic of Theories, New York 1976.
Stegmüller W, Neue Wege der Wissenschaftsphilosophie, Berlin 1980.
Stegmüller W, Wissenschaftlische Erklärung und Begründung, Berlin 19691; 19832.
Strawinski W, Strukturalistyczne uj^cie teorii empirycznej, w: E. Pietruska-Madej, W Stra-
winski (red), Zproblemöw wspölczesnej teorii wiedzy, Warszawa 1999.
Suppe F. (ed.), The Structure of Scientific Theories, Urbana 111. 1974; 19772.
Suppe F., Post World War II Developments in American Philosophy of Science „Ruch Filo-
zoficzny” 33 (1975).
304
Bibliografía
Suppes P., A Probabilistic Theory of Causality, Amsterdam 1970.
Suppes P.,The Essential but Implicit Role of Modal Concepts in Science, w: Philosophy of
Science Association, Dordrecht 1974.
Suppes R, An At-At’ Theory of Causal Inference, „Philosophy of Science” 44(1977).
Swain N., Causation and Distinct Events. Time and Cause „Philosophical Studies Series
in Philosophy” 19 (1980).
Taylor R Action and Purpose, „Monist” 47(1963).
Teller P., Essential Properties: Some Problems and Conjectures, „Journal of Philosophy” 72
(1975).
Teona i doswiadczenie; red. LL Eilstein, M. Przet^cki, Warszawa 1966.
Theodorides J., Histoire de la Biologic, Paris 1971.
Ting S., The Discovery of J Particle, „Science” 196 (1977), no. 11.
Tisza L., The Logical Structure of Physics, „Boston Studies in the Philosophy of Science”
1 (1963).
Toulmin S., Human Understanding, Princeton 1972.
Toulmin S., Cosmopolis, New York 1990.
Tuomela R Theoretical Concepts, Wien 1973.
Tuomela R, Causes and Deductive Explanation, „Boston Studies in the Philosophy of
Science” 32 (1969).
Weinberg S., The Discovery of Subatomical Particles, New York 1973.
Weyl H.Jhe Ghost in the Philosophical Logic, Dordrecht 1968.
Wisdom J.O., Refutation by Observaton and Refutation by Theory.; w: I. Lakatos, A. Musgrave
(eds.), Problems in the Philosophy of Science, Amsterdam 1968.
Wittgenstein L„ Philosophical Investigentions, New York 1958 (1973).
Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, London 1922 [polski przeklad: Warszawa
1970].
Wojcicki R, Teorie w nauce, Warszawa 1991.
Wojcicki R, Przef^cki M., Szaniawski K. (red), Formal Methods of the Methodology of
Science, Wroclaw 1976.
Wright L, Rival Explanations, „Mind” 82 (1973).
Wright L, Explanation and Teleology, „Philosophy of Science” 39 (1972).
Zeidler P., Spor o status poznawczy teorii empirycznej. Wobronie antyrealistycznego wizerunku
nauki, Poznan 1993.
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Hajduk, Zygmunt 1935- |
| author_GND | (DE-588)116175444X |
| author_facet | Hajduk, Zygmunt 1935- |
| author_role | aut |
| author_sort | Hajduk, Zygmunt 1935- |
| author_variant | z h zh |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV044410159 |
| contents | Bibliogr. s. [299]-304. Indeks |
| ctrlnum | (OCoLC)1042963203 (DE-599)BVBBV044410159 |
| edition | Wydanie drugie poprawione |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02437nam a2200433 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV044410159</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20181005 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">170713s2017 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380614192</subfield><subfield code="9">978-83-8061-419-2</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1042963203</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV044410159</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Hajduk, Zygmunt</subfield><subfield code="d">1935-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)116175444X</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Struktury metodologiczne w nauce</subfield><subfield code="b">słowa klucze filozofii nauki</subfield><subfield code="c">Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.</subfield></datafield><datafield tag="250" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Wydanie drugie poprawione</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Lublin</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo KUL</subfield><subfield code="c">2017</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">339 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen</subfield><subfield code="c">25 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. [299]-304. Indeks</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nauka / filozofia</subfield><subfield code="2">jhpb</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Metodologia</subfield><subfield code="2">jhpb</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nauka / filozofia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Metodologia</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Wissenschaftsphilosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4202787-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Wissenschaftsphilosophie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4202787-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Sachregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029811972</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">001.09</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| id | DE-604.BV044410159 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T07:52:13Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788380614192 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029811972 |
| oclc_num | 1042963203 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 339 Seiten Illustrationen 25 cm |
| publishDate | 2017 |
| publishDateSearch | 2017 |
| publishDateSort | 2017 |
| publisher | Wydawnictwo KUL |
| record_format | marc |
| spelling | Hajduk, Zygmunt 1935- Verfasser (DE-588)116175444X aut Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydanie drugie poprawione Lublin Wydawnictwo KUL 2017 339 Seiten Illustrationen 25 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. [299]-304. Indeks Nauka / filozofia jhpb Metodologia jhpb Nauka / filozofia jhpk Metodologia jhpk Wissenschaftsphilosophie (DE-588)4202787-1 gnd rswk-swf Wissenschaftsphilosophie (DE-588)4202787-1 s DE-604 Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Sachregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister Digitalisierung BSB München 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Hajduk, Zygmunt 1935- Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki Bibliogr. s. [299]-304. Indeks Nauka / filozofia jhpb Metodologia jhpb Nauka / filozofia jhpk Metodologia jhpk Wissenschaftsphilosophie (DE-588)4202787-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4202787-1 |
| title | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki |
| title_auth | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki |
| title_exact_search | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki |
| title_full | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. |
| title_fullStr | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. |
| title_full_unstemmed | Struktury metodologiczne w nauce słowa klucze filozofii nauki Zygmunt Hajduk ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. |
| title_short | Struktury metodologiczne w nauce |
| title_sort | struktury metodologiczne w nauce slowa klucze filozofii nauki |
| title_sub | słowa klucze filozofii nauki |
| topic | Nauka / filozofia jhpb Metodologia jhpb Nauka / filozofia jhpk Metodologia jhpk Wissenschaftsphilosophie (DE-588)4202787-1 gnd |
| topic_facet | Nauka / filozofia Metodologia Wissenschaftsphilosophie |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000005&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000006&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000007&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029811972&sequence=000008&line_number=0004&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT hajdukzygmunt strukturymetodologicznewnaucesłowakluczefilozofiinauki |