Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej:
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Zamość
Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu
2016
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis Register // Personenregister |
| Beschreibung: | 270 Seiten il. 24 cm |
| ISBN: | 9788360790540 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV044283486 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20171009 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 170425s2016 |||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788360790540 |9 978-83-60790-54-0 | ||
| 020 | |z 836079054X |9 836079054X | ||
| 035 | |a (OCoLC)1002234423 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV044283486 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Galek, Czesław |d 1950- |e Verfasser |0 (DE-588)1136886737 |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej |c Czesław Galek |
| 264 | 1 | |a Zamość |b Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu |c 2016 | |
| 300 | |a 270 Seiten |b il. |c 24 cm | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 505 | 8 | |a Bibliogr. s. 239-259. Indeks | |
| 648 | 7 | |a Geschichte 1850-1900 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 7 | |a Edukacja / Polska / 1870-1914 |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Edukacja / w literaturze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Nauczyciele / w literaturze |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy |2 jhpk | |
| 650 | 7 | |a Szkoły / Polska / 1870-1914 |2 jhpk | |
| 650 | 0 | 7 | |a Bildung |0 (DE-588)4006650-2 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Schule |0 (DE-588)4053474-1 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Zabór pruski / sytuacja społeczna |2 jhpk | |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Schule |0 (DE-588)4053474-1 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Bildung |0 (DE-588)4006650-2 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Geschichte 1850-1900 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000003&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Register // Personenregister |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 999 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029687798 | ||
| 942 | 1 | 1 | |c 370.9 |e 22/bsb |f 09034 |g 438 |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1804177475854401536 |
|---|---|
| adam_text | Spis treści
Wstęp.............................................................9
Rozdział i
Tło historyczne funkcjonowania szkoły na terenach zaboru pruskiego
w II połowie XIX wieku.........................................13
1.1. Ucisk narodowy na ziemiach polskich zaboru pruskiego .....13
1.2. Obrona Polaków przed wynarodowieniem.......................26
1.2.1. Inicjatywy obywatelskie..................................26
1.2.2. Rola organizacji społecznych.............................45
Rozdział 2
Ofensywa germanizacyjna pruskich władz oświatowych
przełomu XIX i XX wieku.........................................61
2.1. Polityka oświatowa władz pruskich..........................61
2.2. Organizacja szkolnictwa.................................. 70
2.3. Germanizacja szkolnictwa...................................81
2.4. Kadry pedagogiczne.........................................94
2.5. Restrykcyjne metody wychowawcze...........................113
2.6. Nauczanie poszczególnych przedmiotów......................125
2.7. Szkoła w percepcji społecznej.............................135
Rozdział 3
Zmagania dzieci i młodzieży szkolnej
o zachowanie ducha narodowego.................................147
3.1. Pochodzenie uczniów.......................................147
3.2. Traktowanie szkoły i nauczycieli przez uczniów............160
3.3. Kształtowanie się świadomości narodowej u dzieci i młodzieży.. 176
3.4. Postawy patriotyczne uczniów..............................191
3.5. Zorganizowany opór młodzieży szkolnej przed germanizacją .. 203
3.5.1. Organizacje młodzieżowe w Wielkopolsce..................204
3.5.2. Działalność tajnych stowarzyszeń na Pomorzu .............221
Zakończenie......................................................231
Bibliografia
A. Źródła..................................................239
B. Źródła pomocnicze.......................................243
C. Opracowania.............................................246
Indeks nazwisk (wybór)........................................261
Bibliografia
A. ŹRÓDŁA
40 lat Sokoła w Toruniu, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, Toruń 1934.
Baczewski ƒ., Wspomnienia Warmiaka, przedm. B. Leśnodorski, Czytelnik, Warsza-
wa 1961.
Barczewski W., Kiermasy na Warmji, [b.w.], Olsztyn 1923.
Becela To Spotkanie z nowym, Osobliwe lata, Lata górne i chmurne, wyd. 2, Wydaw-
nictwo Poznańskie, Poznań 1977.
Berkan W., Życiorys własny, z przedm. F. Znanieckiego, Fiszer i Majewski, Poznań
1924.
Bielerzewski L., Ksiądz nie zostaje sam. Wspomnienia, Księgarnia św. Wojciecha, Po-
znań 1976.
Boenigk ƒ., Minęły wieki, a myśmy ostali Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warsza-
wa 1971.
Bonczyk No Góra Chełmska. fGóra św. Anny — wspomnienia z roku 1875), wyd. 3,
Wydaw. Św. Krzyża, Opole 1985.
Boniewicz L., Na przestrzeni wieków. Wspomnienia z lat 1860-1956, opr., wstęp i przy-
pisy E. Arszyńska, przedmowa M. Znamierowska-Priifferowa, komentarz językowy,
słownik gwarowych wyrazów i związków frazeologicznych J. Maciejewski, Ludowa
Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979.
Cegielska P., Przechadzki po mieście. Z moich wspomnień, wstępem opatrzył P. Matu-
sik, Wydaw. Miejskie, Poznań 1997.
Chłosta J., Wokół spraw warmińskich, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986.
Chotkowski W., Moje wspomnienia z „Kulturkampfu” (1872-1882), „Ateneum Kapłań-
skie” 1923, t. 18, z 3, s. 282-293.
Dembieński Jo Radości mało — goryczy dużo. Pamiętnik Pomorzanina z lat 1879-1920,
oprać., przygotował do druku i wstępem poprzedził A. Bukowski, Instytut Wydaw-
niczy PAX, Warszawa 1985.
Bum i ograha
Dembińska Borne A., Ślazka K., Wicherkiewiczowa M., Trzy pamiętniki Pomor-
skie, zebrał, oprać., wstępem i przypisami opatrzył J. Borzyszkowski, Zrzeszenia Ka-
szubsko-Pomorskie Odział miejski w Gdańsku, Gdańsk 1982.
Filipowicz T.։ Moje wspomnienia (1860-1932), Skład główny: Księgarnia J. Dippla
w Poznaniu, Poznań 1933.
Galicyjskie wspomnienia szkolne, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył
A. Knot, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955.
Gębarski S., W pruskich szponach, Nakład Tow. Akc. Wydawniczego „Świat”. Wydaw-
nictwo Przyjaciela Dzieci, Warszawa 1912.
Gruszecki A., Nad Wartą. Powieść współczesna, Nakładem Jana Fiszera, Warszawa
1905.
Gruszecki A., Szarańcza. Powieść współczesna, t. 1-3, Nakładem Redakcyi „Gazety
Polskiej”, Warszawa 1899.
Haremza S., Wspomnienia starego introligatora, w: Poznańskie wspominki. Starzy po-
znaniacy opowiadają, przedmowę napisał J. Maciejewski, Wydawnictwo Poznańskie,
Poznań 1960, s. 126-146.
Hutten-Czapski Bm Sześćdziesiąt lat życia politycznego i towarzyskiegoy t. 1, Nakła-
dem Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1935.
Jabczyński M., Na Warcie zatrzymał się czas, w: Poznańskie wspominki. Starzy pozna-
niacy opowiadają, przedmowę napisał J. Maciejewski, Wydawnictwo Poznańskie,
Poznań 1960, s. 64-96.
Jabczyński M., Walka dziatwy polskiej z pruską szkół#, Nakł. Wydawnictw Szkolnych,
Poznań 1930.
Jaroszyk H,, Etapy trudnej drogi. Ze wspomnień działacza polonijnego, red. i oprać.
A. Czechowicz, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin 1979.
Jaroszyk K„ Wspomnienia z Prus Wschodnich (1908-1920)y oprać, i wydał W. Choj-
nacki, Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze, Olsztyn 1969.
Jednodniówka sokola z okazji czterdziestolecia Towarzystwa Gimnastycznego Sokół I
w Grudziądzu 1894-1934, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół I”, Grudziądz 1934.
Jednodniówka z okazji zjazdu byłych uczniów Gimnazjum św. Marii Magdaleny, Komi-
tet Uczczenia b. Uczniów Gimnazjum im. Marii Magdaleny, Poznań 1939.
Jeske-Choiński T., Nad Wartą. Powieść, druk Wł. L. Anczyca i spółki, Warszawa 1888.
Karnowski J., Filomaci pomorscy, cz. 1:1840-1901y Nakładem Związku Fil. Pom. w To-
runiu, Toruń 1926.
Kętrzyński W., Szkice Prus Wschodnich, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 1876,
R. 4, s. 456-464.
Kętrzyński W., Szkicey opr. i wstępem opatrzył A. Wakar, Pojezierze, Olsztyn 1984.
Kętrzyński W., Z księgi pieśni człowieka niemczonego, wstęp i oprać. A. Wakar, Poje-
zierze, Olsztyn 1980.
Kietlińska z Mohrów M., Wspomnienia, opr. I. Homola Skąpska, KAW, Kraków 1986.
240
A. Źródła
Klanowski T., Germanizacja gimnazjów w Wielkim Księstwie Poznańskim i opór mło-
dzieży polskiej w latach 1870-1914. Na przykładzie gimnazjum Marii Magdaleny
w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1962.
Knosała W., Była nas gromadka spora, Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1972.
Konopnicka M., Wybórpism, KiW, Warszawa 1954.
Korwin-Milewski H., Siedemdziesiąt lat wspomnień (1855-1925), Jan Jachowski, Księ-
garnia Uniwersytecka, Poznań 1930.
Krupiński J., Na tropie Górnoślązaków. Akcie policji pruskiej w latach 1902-1910, KAW,
Kraków 1981.
Książka pamiątkowa wydana z okazji 25-cio lecia istnienia 5-tej Poznańskie Drużyny
Harcerzy imienia Ks. Józefa Poniatowskiego, Komenda V. Hufca Harcerzy im. Ks.
Józefa Poniatowskiego, Poznań 1938.
Kwas F., Wspomnienia z mego życia, „Pojezierze”, Olsztyn 1957.
Lengowski M., Na Warmii i w Westfalii. Wspomnienia, wstęp i opracowanie J. Jasiński,
Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1972.
Listy z Poznania. Wybór felietonów z drugiej połowy XIX wieku, wybrał teksty, opatrzył
je objaśnieniami i napisał wstęp J. Data, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1988.
Łaknęliśmy wiedzy jak chleba. Pamiętniki samouków, Wybór i opracowanie J. Landy-
-Tołwińska, H. Ligocki, H. Kasperowicz, wstęp i adnotacje pamiętników J. Landy-
-Tołwińska, LSW, Warszawa 1968.
Malczewski K., Ze wspomnień śląskich, Inst. Wyd. PAX, Warszawa 1958.
Markwicz A., Filomaci (1816-1926), cz. 1: Wilno, Wielkopolska, nakład autora, Gru-
dziądz 1931.
Martuszewski E., Coś z życia, które minęło. Felietony pisane po wyjściu z archiwum,
Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn 1986.
Na straży ducha narodowego. W czterdziestą rocznicę założenia Sokoła ziemi Wielkop.
w Inowrocławiu i ofiarnej pracy sokolej na niwie ojczystej 1884-1924, Przewodniczą-
cy Dzielnicy Wielkopolskiej Związku Sokołów w Polsce, Inowrocław 1924.
Nogaj S., Bosogarda. Opowiadanie historyczne dla młodzieży, Śląskie Zakłady Graficz-
ne i Wydawnicze „Polonia”, Katowice 1935.
Nogaj S., Za bramą Wildecką, w: Poznańskie wspominki. Starzy poznaniacy opowia-
dają, przedmowę napisał J. Maciejewski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1960,
s. 97-124.
O Poznaniu. Wspomnienia sercem pisane, red. M. Warkoczewska, Rada Miejska, Po-
znań 1992.
Pamiętniki nauczycieli w 75-lecie ZNP, red. J. Chałasiński, Wydawnictwo Szkolne i Pe-
dagogiczne, Warszawa 1980.
Pamiętniki Polaków 1918-1978. Antologia pamiętnikarstwa polskiego, t. 1: Druga Rze-
czypospolita, wstęp, J. Chałasiński, J. Szczepański, wybór i oprać. B. Gołębiowski,
M. Grad, F. Jakubczak, LSW, Warszawa 1982.
241
Bibi, kxír.m ia
Pentowski K., Pamiętnik Mazura* wstęp i oprać. J. Jasiński, „Pojezierze” Olsztyn 1959.
Poniecki Cz., Jesienny obrachunek, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1983.
Potocka z Działyńskich A., Mój pamiętnik, Wyd. RUTHENUS, Krosno 2003 [re-
print wydania: Nakładem rodziny, Kraków 1927].
Powidzki T., Lat temu czterdzieści, w: Państwowe Gimnazjum i Liceum im. B. Chrobre-
go w Gnieźnie. Wspomnienia 1863-1938* nakł. Komitetu Obchodowego, Gniezno
1938, s. 14-26.
Poznańskie wspominki. Starzy poznaniacy opowiadają* przedmowę napisał J. Maciejew-
ski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1960.
Prus B. [Głowacki A.], Kroniki t. 17 oprać. Z. Szweykowski, PIW, Warszawa 1967.
Przybyszewski S., Moi współcześni, Spółdzielnia Wydaw. „Czytelnik”, Warszawa 1959.
Ramocki L., Hakata. Powieść* wydaw. Leon Idzikowski, Kijów 1912.
Raszewski K., Wspomnienia z własnych przeżyć do końca roku 1920, Księgarnia Wy-
syłkowa i Wydawnicza Józef Liczbiński, Poznań 1938.
Reymont W. S., W pruskiej szkole* w: tenże, Nowele, t. 3, WL, Kraków 1957, s. 239-244.
Sienkiewicz H., Dzieła, t. 53, red. J. Krzyżanowski, PIW, Warszawa 1952.
Sienkiewicz H., Nowele, t. 1-3, PIW, Warszawa 1987.
Skorupka T., Kto przy Obrze temu dobrze. (Wspomnienia rolnika wielkopolskiego 1862-
1935)* wstęp i przypisy do wydania trzeciego J. Burszta, LSW, Warszawa 19803.
Sokolnická Z., O pracy tajnej Towarzystwa Tomasza Zana pod jarzmem pruskim. Kil-
ka wspomnień* Biblioteka Filomacka, Warszawa 1921.
Sokolnická Z., W 25 rocznicę męczeństwa dzieci polskich we Wrześni* wyd. 2, Wydaw.
Związku Ludowo-Narodowego, Poznań 1926.
Szenic S., Garść wspomnień, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990.
Szulc T., W Poznaniu i wkoło niego. Wspomnienia poznańskiego lekarza, red. i wstęp
Andrzej Zarzycki, Wydaw. Miejskie, Poznań 1995.
Szułdrzyński T., Wspomnienia wielkopolskie* wstęp J. Szułdrzyński, Polska Fundacja
Kulturalna, Londyn 1977.
Szwemin J., Proces gnieźnieńskiego Towarzystwa Tomasza Zana w roku 1903, w: Pań-
stwowe Gimnazjum i Liceum im. B. Chrobrego w Gnieźnie. Wspomnienia 1863-1938,
nakł. Komitetu Obchodowego, Gniezno 1938, s. 27-32.
Śliwa A., Spacerki po Olsztynie* Wyd. Pojezierze, Olsztyn 1970.
Śmigielski W., Wspomnienia z Kulturkampf u 1875-1878, nakładem autora, Ostrów 1909.
Turkowski L., Droga do Sestos, LSW, Warszawa 1989.
Ulatowski K„ Gdy Poznań był małym miastem, Poznańskie wspominki. Starzy pozna-
niacy opowiadają, przedmowę napisał J. Maciejewski, Wydawnictwo Poznańskie,
Poznań 1960, s. 9-63.
Ustawy Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, [b.w], Poznań 1857.
Wacek R„ Wspomnienia sportowe, Wydaw. św. Krzyża, Opole 1948.
242
B. Źródła pomocnicze
Wachowiak S., Czasy, które przeżyłem. Wspomnienia z lat 1890-1939, wstęp A. Gar՝
licki, „Czytelnik”, Warszawa 1983.
Warneńska M., Ulica dzieci wrzesińskich, KAW, Poznań 1983.
Wawrzykowska-WiERCiocHOWA D., Emila Szczaniecka. Opowieść biograficzna, Wydaw.
MON, Warszaw 1970.
WrcHERKiEwicz M., Najmilsze miasto, w: Poznańskie wspominki. Starzy poznaniacy
opowiadają, przedmowę napisał J. Maciejewski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
1960, s. 159-197.
Wiśniewski S. W., Moje wspomnienia z walki kulturalnej, nakładem autora, Poznań
1912.
Wojciechowski J., Życiorys własny robotnika, wyd. 3, Ludowa Spółdzielnia Wydaw-
nicza, Poznań 1985,
Wspomnienia harcmistrza Henryka Śniegockiego. Materiały szkoleniowe do historii har-
cerstwa wielkopolskiego, przyg. do druku E. i W. Serwańscy, ZHP. Komenda Chorą-
gwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich, Poznań 1971.
Wspomnienia opolan, [cz. 1], red. W. Kornatowski, K. Malczewski, „Pax”, Warszawa
1960.
Wspomnienia opolan, [cz. 2), red. A. Glińska, K. Malczewski, A. Pałosz, „Pax”, War-
szawa 1965.
Zakrzewski Z, Ulicami mojego Poznania, Wydawnictwo Kwartet, Poznań 2005.
Zakrzewski Z., Wspominam Poznań. Fakty i refleksje, Wydawnictwo Poznańskie, Po-
znań 1986.
Zientara-Malewska M., Dzieła wybrane, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne,
Olsztyn 1997.
Zientara-Malewska M., Śladami twardej drogi, „Pax”, Warszawa 1966.
Zientara-Malewska M., Warmio moja miła, Pax, Warszawa 1959.
Zientara-Malewska M„ Wspomnienia nauczycielki spod znaku Rodła, opracował
i wstępem poprzedził B. Grześ, wybór i oprać. A. Sieradzki, Wydawnictwo Szkolne
i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
B. Źródła pomocnicze
Ankieta Sienkiewicza: Prusy a Polska, Nakład „Rzeczypospolitej”, Lwów 1909.
Au Wiadomość o Szkole Rolniczej Imienia Haliny w Żabikowie, K. Kamieński i Spół-
ka, Poznań 1870.
Barczewski W., Geografia Polskiej Warmii, Odbitka „Gazety Olsztyńskiej”, Olsztyn
1917.
Berkan W., Wspomnienia o Wiktorze Kulerskim, Koło Miłośników Dziejów Grudzią-
dza, Grudziądz 2004.
243
BlBiJOG RAMA
Bogusławski W., Wizerunek czynności i zasług Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznań-
skiego, [b.w.] Petersburg 1894.
Borelowski K., Pątnictwo narodowe. W sprawie wycieczek ludowych i szkolnych do
Krakowa, odbitka z „Przewodnika Oświatowego” 1912, R. 12, s. 2-3.
Buzek J., Historia polityki rządu pruskiego wobec Polaków, nakł. księgarni H. Alten-
berga, Lwów 1909.
Cegielski H., Nauka poezyi zawierająca teorię poezyi i jej rodzajów oraz znaczny zbiór
najcelniejszych wzorów poezyi polskiej do Teoryi zastosowany, nakładem księgarni
Jana Konstantego Żupańskiego, Poznań 1845.
Chłosta J., Kazimierz Jaroszyk 1878-1941. O narodowy kształt Warmii i Mazur, Wy-
dawnictwo Pojezierze, Olsztyn 1986.
Chociszewski J.։ Mała historya polska wydanie trzecie ozdobione 20 obrazkami, dru-
kiem i nakładem J. Leitgebra, Poznań 1884.
Cytronowski J., Historya Cudownego Obrazu Najświętszej Maryi Panny Piekarskiej
w kościele Opolskim tudzież kilka uwag i modlitw skutecznychy A. Moeser, Opole 1867.
Dmowski R., Myśli nowoczesnego Polaka, wprow. N. Tomczyk, wyd. 12, „Nortom”,
Wrocław 2002.
Dziembowski, Z. F., Podręcznik w sprawie wywłaszczenia zawierający obszerne omó-
wienie ustawy z dnia 20 marca 1908 r., tekst odnośnych prawnych przepisów oraz
wyciągi ważniejszych wyroków sądu rzeszy, „Praca”, Poznań 1908.
Engeström-Benzelstjerna W., Maksymilian Jackowski patron kółek rolniczych wło-
ściańskich w Wielkiem Księstwie Poznańskiem. Wspomnienie pośmiertne, J. Leitge-
ber, Poznań 1905.
Eustachiewicz T., Młodzież wielkopolska na tle lat 1861-1864, Wydaw. Szkolne, Po-
znań 1932.
Feldman J., Bismarck a Polska, wyd. 2., Czytelnik, Kraków 1947.
Giller A., Wspomnienie Jana Działyńskiego, Nakładem autora, Lwów 1880.
Juliusz Kraziewicz (1829-1895). Pionier polskich kółek rolniczych (teksty źródłowe), Mu-
zeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2012.
Ka[linka] W., Najświętsza Maryja Panna w Gietrzwałdzie, [b.w.], Kraków 1878.
Kandziora K. M., Działalność P. O. W. w Poznaniu. Przyczynek do historii Polskiej
Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego w latach 1918/1919, instytut Józefa Piłsud-
skiego Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polskiej, Poznań 1939.
Karpiński A., Mowa obrończa w procesie T T Z-tu gnieźnieńskiego 1903 r. (W skróce-
niu), w: Państwowe Gimnazjum i Liceum im. B. Chrobrego w Gnieźnie. Wspomnie-
nia 1863-1938, nakł. Komitetu Obchodowego, Gniezno 1938, s. 33-34.
Kosmowska I. W., Związki młodzieży polskiej od 1816 roku do naszych czasów, Wydaw.
M. Ostaszewska, Warszawa 1924.
Kosmowska I. W., Związki młodzieży. W setną rocznicę założenia Towarzystwa Filare-
tów 1817-1917, Wydaw. M. Arct, Warszawa 1918.
244
B. Źródła pomocnicze
Kościński K., Sprawa mazurska. Wiadomości z dziedziny historycznej, statystycznej
i politycznej, nakład autora, Poznań 1908.
Kółko Filomatów im. A. Mickiewicza w Chojnicach, Księga pamiątkowa, Zarząd Kółka
Filomatów, Chojnice 1932.
Krotoski K., Walka dzieci z pruską szkołą i o pacierz. Odbitka z „Polski Zachodniej”
rocznika Ii-go Związku Obrony Kresów Zachodnich, Poznań 1927.
Krotoski K., Walka ekonomiczno-rasowa w Poznańskiem, nakładem autora, Kraków
1898.
Kulerski W., Z moich wspomnień. Dlaczego założyłem »Gazetę Grudziądzką jakie jej
były cele, w: Księga pamiątkowa dziesięciolecia Pomorza, Pomorski Związku Podofi-
cerów Rezerwy, Toruń 1930, s. 19-25.
Laurysiewiczowa Z., Pielgrzymka do Gierczwałdu, Drukarnia Ludowa, Lwów 1877.
Łebiński W., Kółka rolniczo-włościańskie i rozwój pracy około rolniczej oświaty ludo-
wej w W. Ks. Poznańskiem i Prusach Zachodnich, [b.w.] Warszawa 1881.
Maćkowski J. K., Wielkopolska wobec wywłaszczenia. (Ekonomiczne odrodzenie żabo֊
ru pruskiego), [b.w], Kraków 1910.
Miarka K., Głos wołającego na puszczy górnoślązkiej czyli o stosunkach na polskiem
Ślązku, Odb. z Gwiazdki Cieszyńskiej, Poznań 1865.
Motty M.s Rzut oka na pięćdziesięcioletnie działanie Towarzystwa Pomocy Naukowej
imienia Karola Marcinkowskiego, [b.w.], Poznań 1891.
O kółkach włościańskich w dzielnicach polskich pod panowaniem pruskiem: sprawoz-
danie Kazimierza Langiego Iz podróży odbytej w dniach 18-29go maja 1883 roku
na Szląsk, w Poznańskie i do Prus Zachodnich w celu zbadania organizacyi kółek
włościańskich], Tow. Wzaj. Ubezpieczeń, Kraków 1883.
Piotrowski B., Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk w służbie narodu i nauki
1857-1918 KAW, Poznań 1983.
Popliński A., Elementrabuch der polnischen Sprache zum Gebrauch der Schulen und
zum Selbstunterricht, Poznań 1839.
Powidzki T., „Sokół” Wielkopolski w dążeniu do niepodległości. Z dziejów Związku
„Sokołów” Polskich w Państwie Niemieckim, Dzielnica Wielkopolska Związku Towa-
rzystw Gimn. „Sokół” w Polsce, Poznań 1934.
Proces szkolny we Wrześni. Sprawozdanie szczegółowe na podstawie źródeł urzędowych,
przełożyli z niem. S. Dziewulski, J. Kucharzewski, W. L. Anczyc i Spółka, Kraków
1902.
Przegląd historyczny czynności Towarzystwa Naukowego w Toruniu, „Roczniki TNT”
1878, t. 1, s. 1-2.
Rakowski K., Walka w obronie narodowości polskiej pod berłem pruskim, Nakład Ge-
bethnera i Wolfa, Warszawa 1905.
[Roman, Stanisław], Objawienia Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie, z źródeł
autentycznych na miejscu i z różnych pism zebrali R. i S., Nakładem Księgarni Kato-
lickiej Roman Samułowski, Gietrzwałd 1878.
245
Bibliografia
Skolimowski K. R, Abstynencja w skautingu polskim. Źródła i rozwój zasady absty-
nencji w latach 1911-1914, Agencja Wydawnicza „Varsovia” Spółdzielnia Wydawni-
cza Dziennikarzy, Warszawa 1985.
Staniewski T., Dni strajku szkolnego we Wrześni, Nakładem i drukiem A. Prądzyń-
skiego, Września 1923.
Statut Towarzystwa Czytelni Ludowych. W 100-lecie założenia Towarzystwa Czytelni
Ludowych (1880-1980), wstęp W. Jakóbczyk, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich,
Warszawa 1980.
Tarczyński S., Zagranica o sprawie wrzesińskiej, H. Altenberg, Lwów 1903.
Towarzystwo Pomocy Naukowej dla Prus Zachodnich, Towarzystwo Pomocy Naukowej,
Chełmno 1868.
Wakar A., Przebudzenie narodowe Warmii 1886-1893y Wydawnictwo POJEZIERZE,
Olsztyn 1982.
Wakar W., Sto lat walki o oświatę polską, Nakładem Księgarni W. Jackowskiego, War-
szawa 1916.
Wasilewski L., Ziemie polskie pod berłem pruskim, skład główny Księgarni Naukowej,
Warszawa 1904.
Wielkopolska 1851-1914. Wybór źródeł, opr. W. Jakóbczyk, Zakład im. Ossolińskich,
Wrocław 1954.
Zalewski Z., Przed wojną ludów, w: Państwowe Gimnazjum i Liceum im. B. Chrobrego
w Gnieźnie. Wspomnienia 1863-1938, nakł. Komitetu Obchodowego, Gniezno 1938,
s. 35-37.
Zielewicz I., Żywot i zasługi Karola Marcinkowskiego oraz dzieje Towarzystwa Pomo-
cy Naukowej dla młodzieży W. Księstwa Poznańskiego, [b. w.], Poznań 1903.
Ziemia Chełmińska w przeszłości. Wybór tekstów źródłowych, red. M. Biskup, TNT, To-
ruń 1961.
Żniński I., Nauka języka polskiego w szkołach pruskich według „Historyi polityki naro-
dowościowej rządu pruskiego wobec Polaków” Józefa Buzka i innych źródeł, W. Ku-
lerski, Grudziądz 1914.
C. Opracowania
Apanel D., Patriotyczna postawa Dzieci Wrzesińskich jako swoisty etos wychowania w
dziejach narodu polskiego, w: Ideały wychowania i wzory osobowe Narodu Polskiego
w XIX i XX wieku, 1.1, red. E. J. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2006, s. 131-142.
Banach J., Niemiecka polityka narodowościowa w Prusach Zachodnich w latach 1900֊
1914 w świetle polskiej prasy pomorskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń-
Gdańsk 1992.
Bogucki A., Sokoli na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1939-1988, Centrum Infor-
macji Naukowej Sokolstwa Polskiego, Bydgoszcz 1996.
246
C. Opracowania
Bogucki A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Pomorzu Gdańskim i Kujawach
Zachodnich w dobie Powstania Wielkopolskiego i walki o niepodległość Polski w la-
tach 1918-1920, Regionalna Pracownia Krajoznawcza ZW PTTK, Bydgoszcz 1990.
Bogucki A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Pomorzu 1893-1939y Centrum In-
formacji Naukowej Sokolstwa Polskiego, Bydgoszcz 1997.
Bołdyrew A., Wzorce wychowania dzieci i młodzieży jako element integrujący kulturę
życia rodzinnego polskiego ziemiaństwa w dobie zaborów, w: Przekaz tradycji i kul-
tury na przestrzeni wieków. Materiały z I międzynarodowej konf., 27-28 maja 2010
r.y jelenia Góra - Szklarska Poręba, red. S. Walasek, L. Albański, seria: Wychowanie
w rodzinie, t. 1, Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra 2011, s. 53-85.
Borchert J., Wspomnienia starego Warmiaka, „Życie Młodzieży” 1929, nr 2. s. 11.
Borodziej Ł., Pruska polityka oświatowa na ziemiach polskich w okresie „Kulturkamp-
fu PWN, Warszawa 1972.
Brożek A., Napływ robotników spoza zaboru pruskiego na Górny Śląsk w latach 1870-
1914, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1958.
Bukowski A., Piaseczno pod Gniewem na Pomorzu —prawzórpolskich kółek rolniczych.
Z dziejów pracy organicznej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1967.
Burzyńska-Wentland L., „Ojczyzna, Naukay Cnota” etosem wychowawczym młodzie-
ży polskiej Prus Zachodnich w XIX i na początkach XX wieku, w: Ideały wychowania
i wzory osobowe Narodu Polskiego w XIX i XX wieku, t. 1, red. E. J. Kryńska, Trans
Humana, Białystok 2006, s. 164-173.
Burzyńska-Wentland L., Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906-1907,
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
Caban W., Służba Polaków w armiach zaborczych, w: Polskie powstania narodowe na
tle przemian europejskich w XIX wieku, red. A. Barańska [i in.], TN KUL, Lublin
2001, s. 289-303.
Chłosta J., Wspomnienia Warmiaków i Mazurów —prawdy i niedopowiedzenia, „Ko-
munikaty Mazursko-Warmińskie” 2001, nr 3, s. 451-461.
Chmielecki R, Gimnazjum chełmińskie w okresie zaboru 1837-1920, PWN, Bydgoszcz
1970,
Chojnacki W., Jan Liszewski, założyciel „Gazety Olsztyńskiej”, „Przegląd Zachodni”
1948, nr 11, s. 543-547.
Chojnacki W., Wojciech Kętrzyński a Mazury, Zakład Narodowy im. Ossolińskich,
Wrocław 1948.
Cieślak T., Wiktor Kulerski (23 III 1865 - 18 IX 1935), „Rocznik Grudziądzki” 1963,
t. 3, s. 235-240.
Cieślak T., Z dziejów prasy polskiej na Pomorzu Gdańskim w okresie zaboru pruskiego,
Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 1964.
Cimała B., Steur A., Miejsce i rola „Sokoła” w latach powstań śląskich i plebiscytu, w:
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Górnym Śląsku, red. H. Przybylski, J. Sleżyń-
ski, AWF, Katowice 1986, s. 43-65.
247
BlBI .K.K iK.A HA
Dembecka W., Cegielski Hipolit, w: Inżynierowie polscy XIX i XX wieku, t. 7: 100 naj-
wybitniejszych polskich twórców techniki, red. J. Piłatowicz, Wydawnictwo Retro-
-Art., Warszawa 2001, s. 43-47.
Dembiński R, Wyższa Szkoła Rolnicza im. Haliny w Żabikowie, w: Dzieje Akademickich
Studiów Rolniczych i Leśnych w Wielkopolsce 1919-1969y red. S. Barbacki, Z. Borna,
E. Matusiewicz, PWN, Poznań 1970, s. 9-30.
Drej Sz., Wiktor Kulerski i fenomen „Gazety Grudziądzkiej”, „Mówią Wieki” 2014,
nr 11, s. 84-86.
Działacze Towarzystwa Naukowego w Toruniu 1875-1975, red. M. Biskup, t 1, PWN,
Warszawa - Poznań 1975.
Dzieje Ziemi Zalewskiej 1305-2005, Urząd Miasta Zalewa, Zalewo 2005.
Fischer-Wollpert R., Leksykon papieży, wyd. 2, przekł. B. Białecki; uzupełnienia do-
tyczące Kościoła w Polsce Z. Mazur, „Znak”, Kraków 1996.
Galek Cz. Metody nauczania w gimnazjach II połowy XIX w. w świetle polskiej lite-
ratury beletrystycznej i pamiętnikarskiej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2009,
nr 3-4, s. 12-34.
Galek Cz., Metody wychowawcze stosowane w szkołach na ziemiach polskich w 2. po-
łowie XIX wieku w świetle literatury pięknej i pamiętnikarskiej, „Roczniki Pedago-
giczne” 2009, t. 1, s. 113-131.
Galek Cz., Myśl pedagogiczna Bolesława Prusa na tle pozytywizmu polskiegoy WSZiA,
Zamość 2005.
Galek Cz., Niewłaściwe traktowanie nauczycieli przez uczniów w IIpołowie XIX wieku
w świetle polskiej memuarystyki i beletrystyki, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”
2013, nr 3-4, s. 125-139.
Galek Cz., Obraz nauczyciela przełomu XIX i XX wieku w literaturze pięknej i pamięt-
nikarskiej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2008, nr 3-4, s. 157-176.
Galek Cz., Obraz szkoły w II połowie XIX wieku w zaborze rosyjskim w świetle pamięt-
ników i literatury pięknej, WSZiA, Zamość 2015.
Galek Cz., Obrona polskości przez uczniów na przełomie XIX i XX w. w świetle pol-
skiej literatury beletrystycznej i pamiętnikarskiej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”
2011, nr 1-2, s. 103-126.
Galek Cz., Permanentna formacja etyczna nauczycieli w polskiej myśli pedagogicznej,
„Zamojskie Studia i Materiały” 2011, nr 1, s. 29-39.
Galek Cz., Sytuacja dziecka szkolnego w drugiej połowie XIX wieku w świetle polskiej
literatury pamiętnikarskiej i beletrystycznej, w: Dziecko w historii — wątek korcza-
kowski, red. E. J. Kryńska, A. Suplicka, U. Wróblewska, Wydaw. Uniwersyteckie
TRANS HUMANA, Białystok 2013.
Galek Cz., Szkoła i nauczyciel w II połowie XIX wieku na północnowschodnich tere-
nach Monarchii Austro-Węgierskiej w polskiej literaturze pamiętnikarskiej i beletry-
stycznej, WSZiA, Zamość 2012.
248
C. Opracowania
Galek Cz., Troska o zdrowie młodzieży przełomu XIX i XX wieku w świetle polskiej
literatury beletrystycznej i pamiętnikarskiej, „Наукові записки”, Серія: Педагогіка
і психологія, редактор: I. М Шеремет, Вінниця 2008 (№ 25), ст. 302-306.
Galek Cz., Wychowanie moralne, „Zamojskie Studia i Materiały” 2010, z. 2, seria: Pe-
dagogika* s. 29-38.
Galek Cz., Wychowanie religijne dzieci i młodzieży szkolnej na ziemiach polskich prze-
łomu XIX i XX wieku w świetle literatury pięknej i pamiętnikarskiej, „Studia Pasto-
ralne” 2009, nr 5, s. 213-233.
Galek Cz., Wychowanie religijne młodzieży szkolnej w II połowie XIX wieku w świe-
tle polskiej literatury pamiętnikarskiej i beletrystycznej, w: Religijno-moralny wymiar
rozwoju i wychowania, red. A. Rynio, K. Braun, A. Lendzion, D. Opozda, Wydaw.
KUL, Lublin 2012, s. 337-351.
Galos A., Gentzen F. H., Jakóbczyk W., Dzieje Hakaty, red. Janusz Pajewski, Insty-
tut Zachodni, Poznań 1966.
Galos A., Hakata w Prusach Wschodnich, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1976,
nr 1, s. 31-34.
Gawlik S., Głowacki H., Geneza i rozwój szkolnictwa zawodowego na Opolszczyzn i e,
Instytut Śląski, Opole 1983.
Glensk J., Ograniczenia wolności prasy śląskiej na Górnym Śląsku (na przełomie XIX
i XX wieku), Wydaw. Instytutu Śląskiego, Opole 1989.
Gomolec L., W obronie mowy ojców, KAW, Poznań 1986.
Gomolec L., Walka dziatwy o język polski w szkole pruskiej 1883-1907 Zarząd Okrę-
gu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu. Okręgowa Komisja
Historyczna, Poznań 1966.
Gomolec L., We Wrześni przed sześćdziesięciu laty: 1901-1961, przedmowa F. Fornal-
czyk, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1961.
Górecki J., Piekary jako miejsce pielgrzymkowe w XIX wieku, w: Ks. Jan A. Ficek i Pie-
kary Śląskie w XIX wieku. Działalność religijno-społeczna ks. Jana A. Ficka i rola
Piekar jako centrum katolicyzmu społecznego na Górnym Śląsku w XIX wieku, red.
J. Wycisło, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1992, s. 161-177.
Górecki J., Pielgrzymki na Górnym Śląsku w latach 1869-1914, „Niepodległość i Pa-
mięć” 1997, nr 4, s. 139-158.
Górecki J., Pielgrzymki na Górnym Śląsku w latach 1869-1914, Societas Scientiis Faven-
dis Silesiae Superioris, Katowice 1994.
Groniowski K., Uwłaszczenie chłopów w Polsce. Geneza, realizacja, skutki, „Wiedza
Powszechna”, Warszawa 1976.
Grot Z., Hipolit Cegielski, Wydaw. Miejskie, Poznań 2000.
Grot Z., Rok 1863 w zaborze pruskim. Udział społeczeństwa polskiego w powstaniu
styczniowym, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1963.
Grygier T., Rozwój ruchu polskiego na Mazurach w latach 1902-1914, „Komunikaty
Mazursko-Warmińskie” 1960, nr 3, s. 313-350.
249
Bibliografia
Grygier T., Świadomość narodowa Mazurów i Warmiaków w polskich rachubach po-
litycznych w latach 1979-1920, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1962, nr 1,
s. 49-93.
Gulczyńska J., Wychowanie narodowe dziewcząt polskich w zaborze pruskim w XIX
i XX wieku, w: Edukacja — państwo — naród w Europie Środkowej i Wschodniej XIX
i XX w.y red. A. Bilewicz, R, Gładkiewicz, S. Walasek, instytut Pedagogiki Uniwer-
sytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, s. 269-276.
Gzella G., Kłopoty z prawem zapomnianych gazet pomorskich (1910-1915J „Toruńskie
Studia Bibliologiczne” 2013, nr 2, s. 153-166.
Gzella G., Procesy prasowe redaktorów yjGazety Grudziądzkiej” w latach 1894-1914y
Wyd. Naukowe UMK, Toruń 2010.
Gzella G., Wydawnictwa zwarte w dorobku Zakładów Graficznych Wiktora Kulerskiego
(1902-1939)y „Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy” 2012, t. 4, nr 15, z. 1, s. 67-77.
Halczak B., Towarzystwo Tomasza Zana w latach 1899-1914, Wydawnictwo Wyższej
Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 1996.
Hellwig J., Rola Towarzystwa Naukowej Pomocy im, Karola Marcinkowskiego w awan-
sie społeczno-zawodowym młodzieży polskiej, „Eruditus”, Poznań 1994.
Hemmerling Z., Posłowie polscy w parlamencie Rzeszy Niemieckiej i sejmie pruskim
1907-1914y LSW, Warszawa 1968.
Hochleitner J., Ewangeliccy Pielgrzymi w Świętej Lipce. Z dziejów pogranicza warmiń-
sko-mazurskiego, „Mrągowskie Studia Humanistyczne” 2002, t. 2., s. 31-38.
Hochleitner J., Nowożytne pielgrzymki w życiu społecznym Warmii, „Echa Przeszło-
ści” 2006, nr 7, s. 25-39.
Hochleitner J., Wpływ sztuki ludowej na kształtowanie się świadomości Warmiaków
w II połowie XIX wieku, „Echa Przeszłości” 2009, nr 10, s. 131-149.
Hulewicz J., Udział Galicji w walce o szkołę polską 1899-1914, Komitet Obchodu 25-le-
cia Walki o Szkołę Polską, Warszawa 1934.
Jabczyński M., Dziesięć lat szkoły polskiej w poznańskim okręgu szkolnym, [b.w.], Po-
znań 1929.
Jabłońska Z., „Gazeta Grudziądzka” a walka o język polski w zaborze pruskim, Koło
Miłośników Dziejów Grudziądza, Grudziądz 2004.
Jackowski T. G., W walce o polskość, WL, Kraków 1972.
Jakóbczyk W., Bismarck, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1971.
Jakóbczyk W., Historyczna rola bibliotek ludowych pod zaborem pruskim. VIII Zjazd
Bibliotekarzy Polskich „Biblioteki dla Wszystkich”, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Pol-
skich, Poznań 1980.
Jakóbczyk W., Kolonizatorzy i hakatyści, Wydaw. Poznańskie, Poznań 1989.
Jakóbczyk W., Patron Jackowski, skł. gł. J. Jachowski, Poznań 1938.
Jakóbczyk W., Pruska komisja osadnicza 1886֊1919y Wydaw. Poznańskie, Poznań 1976.
250
C. Opracowania
Jakóbczyk W., Przetrwać nad Wartą 1815-1914, w: Dzieje narodu i państwa polskiego,
t. 3, red. J. Buszka, A. Garlicki, KAW, Warszawa 1989.
Jakóbczyk W., Rola bibliotek ludowych w byłym zaborze pruskim, „Rocznik Biblioteki
Narodowej” 1965, r. 1, s. 294-319.
Jakóbczyk W., Studia nad dziejami Wielkopolski w XIX w. Dzieje pracy organicznej,
t. 2:1850-1890, PWN, Poznań 1959.
Jakóbczyk W., Studia nad dziejami Wielkopolski, t. 3: 1890-1914, PWN, Poznań 1967.
Jakóbczyk W., Towarzystwo Czytelni Ludowych 1880-1939, KAW, Poznań 1982.
Jakóbczyk W., Towarzystwo Naukowej Pomocy w Wielkopolsce 1841-1939, Wydaw. Po-
znańskie, Poznań 1985.
Jakóbczyk W., Wieś Wielkopolska po uwłaszczeniu (1865-1918), w: Dzieje wsi wielko-
polskiej, red W Rusiński, Wydawnictwo Poznańskie Poznań 1959, s. 141-199.
Jakóbczyk W., Z dziejów walki o ziemię na pograniczu, „Przegląd Zachodni” 1961, nr 3,
s. 25-52.
Jasiński J., Andrzej Samulowski (1840-1928). O narodowe oblicze Warmii, „Pojezierze,
Olsztyn 1976.
Jasiński J., Hańbiący system kar za posługiwanie się językiem polskim w szkolnictwie
pruskim na Warmii i Mazurach w XIX i XX wieku, „Rocznik Olsztyński” 1983,
t. 14-15, s. 223-234.
Jasiński J., Ruch trzeźwości na południowej Warmii w połowie XIX wieku, „Komunika-
ty Mazursko-Warmińskie” 1977, nr 3-4, s. 357-365.
Jasiński J„ Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, Wy-
dawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1983.
Kalczyńska M., Duchowieństwo śląskie w procesie upowszechniania książki na prze-
łomie XIX i XX wieku, w: Duchowieństwo śląskie wobec przemian społeczno-kultu-
ralnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Materiały sesji historycznej zorgani-
zowanej w Warszawie 7 XI1995, red. W. Musialik, J. Myszor, „Societas”, Warszawa
1995, s. 65-72.
Kanafocka R, Tożsamość narodowa mieszkańców Wielkiego Księstwa Poznańskiego,
„Studia Europaea Gnesnensia” 2010, nr 1-2, s. 327-346.
Karski K., Symbolika. Zarys wiedzy o Kościołach i wspólnotach chrześcijańskich, wyd. 2,
Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 2003, s. 109-117.
Karwat J., Hipolit Cegielski jako filolog klasyczny i działacz społeczny, w: Zeszyty Na-
ukowe nr 27, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Usług w Poznaniu,
Poznań 2013, s. 27-38.
Karwat J., Maksymilian Jackowski 1815-1905, Wydawnictwo Wojewódzkiej Bibliote-
ki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2005.
Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918, PWN, Warszaw a 1975.
Kieniewicz S., Materiały pamiętnikarskie w moim warsztacie badawczym, „Pamiętni-
karstwo Polskie” 1971, nr 2, s. 29-36.
251
ВI В!., юс.; кл и л
Kieniewicz S., Przegrupowania stronnictw w przededniu wojny światowej, w: Dziedzic-
two zaborów. Wybór tekstów, wybór tekstów i red. nauk. J. Osica, KAW, Warszawa
1983, s. 123-162.
Kijas A., Hipolit Cegielski w pamiętnikach współczesnych i historiografii, w: Zeszyty Na-
ukowe nr 27, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Usług w Poznaniu,
Poznań 2013, s. 13-26.
Kisielewski J., Światła w mroku. Pięćdziesiąt lat pracy Towarzystwa Czytelni Ludowych
(1880-1930), Towarzystwo Czytelni Ludowych, Poznań 1930.
Klimkiewicz W., Kardynał Ledóchowski na tle swej epoki: 1822-1902, t. 3, cz. 1-2, oprać,
wstępem opatrzył i podał do druku Z. Zieliński, Księgarnia Świętego Wojciecha,
Poznań 1988.
Kłoczowski J., Müllerowa L., Skarbek J., Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Pol-
sce, Wydawnictwo Znak, Kraków 1986.
Konieczny J., Kraszewski, Sienkiewicz i Prus o pruskich represjach wobec Polaków, w: Ju-
bileuszowe „żniwo u Prusa”. Materiały z międzynarodowej sesjiprusowskiej w 1977 r.,
pod red Z. Przybyły, Instytut Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Czę-
stochowa 1998, s. 277-284.
Konieczny J., Recepcja literatury polskiej na Pomorzu Gdańskim w latach 1864-1914,
„Rocznik Grudziądzki” 1970, t. 5-6, s. 225-279.
Konieczny J., Szymański K, Dzieje szkolnictwa grudziądzkiego, cz. 2, „Rocznik Gru-
dziądzki” 1963, t. 3, s. 57-93.
Kopiczko A., Kult Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej, Kościół w Polsce. Dzieje i kultura, t. 7,
red. J. Walkusz, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 119-136.
Korzeniowska W., Edukacja i wychowanie różnych warstw społecznych na ziemiach
polskich — od II połowy wieku XIX do roku 1918, Oficyna Wydawnicza „impuls”,
Kraków 2004.
Korzeniowska W., Edukacja synów wsi górnośląskiej w 2. Połowie XIX i początkach
XX wieku, w: Duszą Śląska jest Ślązak. Materiały konferencji zorganizowanej w 50
rocznicę śmierci ks. Emila Szramka, red. S. Gajda, A. Kwiatek, WSP, Opole 1993,
s. 165-172.
Kossakowska-Jarosz K., Kulturowa rola sanktuariów i śląskiego pielgrzymowania
(przełom XIX i XX wieku), „Śląsk Opolski” 1997, nr 4, s. 15-19.
Kot S., Historia wychowania, t. 2: Wychowanie nowoczesne. Od połowy wieku XVIII do
współczesnej doby, wyd. 3, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa 1996.
Kowalska A., Udział duchowieństwa Katolickiego w obronie języka polskiego na Gór-
nym Śląsku w XIX i początkach XX wieku, w: taż, Z badań nad dziejami języka
polskiego na Górnym Śląsku, materiały do druku przygot. J. Kowalski, J. Śliwiok,
Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. W. Roździeńskiego
w Katowicach, Katowice 2002, s. 105-112.
Krasińska L, Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840-1902, „Folia Historica
Cracoviensia” 2013, vol. XIX, s. 247-278.
252
C Opracowania
Kryńska E. }., Ideał wychowania a wzór osobowy: Niektóre typy uznawanych wzorów
osobowych w XIX i XX wieku, w: Ideały wychowania i wzory osobowe Narodu Polskie-
go w XIX i XX wieku, Ł 1, red. E.}. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2006, s, 22-32.
Krzanowski A., Budzenie się świadomości narodowej i państwowej na przykładzie dru-
żyn skautowych, w: Edukacja — państwo — naród w Europie Środkowej i Wschod-
niej XIX i XX w., A. Bilewicz, R, Gładkiewicz, S. Walasek, Instytut Pedagogiki Uni-
wersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, s. 187-201.
Krzemiński T., Polityk dwóch epok Wiktor Kulerski (1865-1935), Towarzystwo Nauko-
we w Toruniu, Toruń 2008.
Krzon K., Wojciech Kętrzyński 1838-1918. Zarys biograficzny, Zakład Narodowy im.
Ossolińskich, Wrocław 1993.
Kury U., Kościół Starokatolicki: Historia, Nauka, Dążenia, tłum. i oprać. nauk. W. Wy֊
soczański, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 1996.
Kulczycki J. J., Strajki szkolne w zaborze pruskim 1901-1907. Walka o dwujęzyczną
oświatę, posłowiem opatrzył W. Molik, z ang. tłum. D. Zasada, Urząd Wojewódzki
w Poznaniu, Wydział Kultury i Sztuki, Poznań 1993.
Kwiatek J., Górnośląska szkoła ludowa na przełomie XIX i XX wieku, wyd. Instytut
Śląski w Opolu, Opole 1987.
Kwiatek J., Górnośląskie pielgrzymki do Kalwarii Zebrzydowskiej i Alwerni na przeło-
mie XIX i XX wieku, „Kwartalnik Opolski” 1989, nr 3-4, s. 56-74.
Leśnodorski B., Czy Polska utraciła wiek XIX?, w: Dziedzictwo zaborów. Wybór tek-
stowy wybór tekstów i red. nauk. J. Osica, KAW, Warszawa 1983, s. 89-122.
Lisowski W., Wojciech Kętrzyński, Wydaw. MON, Warszawa 1985.
Ludorowski L., Antypruska publicystyka Henryka Sienkiewiczay Wydawnictwo UMCS,
Lublin 1996.
Ludorowski L., Patriotyczne dzieło Sienkiewiczay w: Między polityką a literaturąy red.
M. Kosman, Wyd. Terra, Poznań 1999, s. 99-119.
Łukasiewicz D., Mentalność pruska, mieszczańskay protestancka czy kapitalistyczna?
Prusy 1806-1871y „Przegląd Zachodni” 2014, nr 2, s. 91-119.
Łukomski G., Wielkopolanie w powstaniu styczniowymy „Rocznik Kaliski” 2013, t. 29,
s. 63-76.
Łukomski S., Arcybiskup Stablewski. Kartki z jego życia i działania, nakł. Księgarni Św.
Wojciecha, Poznań 1933.
Małecki J. M., Zarys dziejów Polski 1864-1939, Wydawnictwo Znak, Kraków 1991.
Mańkowski A., Pod rządamipruskiemi, w: Pomorze i Ziemia Chełmińska w przeszłości.
Nakładem Towarzystwa Miłośników Historii w Poznaniu, Poznań 1927, s. 255-321.
Marciniak R„ Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, wyd. 2, Poznańskie Towa-
rzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 1995.
Martuszewski E., Konferencja nauczycielska w Olsztynku w 1861 roku, „Komunikaty
Mazursko-Warmińskie” 1979, nr 2, s. 297-308.
253
Bi BI. fOGRA RA
Martuszewski E., Ludność polska w powiecie morąskim w XIX wieku, [b.w.], Olsztyn
1977.
Michalkiewicz S., Historia społeczno-gospodarcza chłopów w zaborze pruskim, w:
Historia chłopów polskich, t. 2: Okres zaborów, red. S. Inglot, Ludowa Spółdzielnia
Wydawnicza, Warszawa 1972, s. 27-160.
Michalska-Bracha L., Powstanie styczniowe w pamięci zbiorowej społeczeństwa pol-
skiego w dobie zaborów. Wokół obchodów 50 rocznicy powstania, w: Polskie powsta-
nia narodowe na tle przemian europejskich w XIX wieku, red. A. Barańska [i in.], TN
KUL, Lublin 2001, s. 333-356.
Możdżeń L, Historia wychowania 1795-1918, Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2000.
Murzyn A., Filozofia nauczania wychowującego J. F. Herbarta, Oficyna Wydawnicza
„Impuls”, Kraków 2010.
Myszor J., Miejsce Jasnej Góry w pobożności ludu górnośląskiego w XIX i na początku
XX wieku, „Studia Claromontana” 1987, nr 7, s. 92-99.
Myszor J., Pielgrzymki Górnoślązaków w XIX i na początku XX wieku, „Śląskie Studia
Historyczno-Teologiczne” 1982, nr 15, s. 151-169.
Myszor J., Postawy narodowe duchowieństwa śląskiego na przełomie XIX i XIX wieku.
Przyczynek do dziejów Kościoła na Śląsku w okresie powstań i plebiscytu, „Saeculum
Christianům” 1994, nr 1, s. 137-153.
Myszor J., Ruch trzeźwości na Górnym Śląsku w latach 1844-1914, „Śląskie Studia Hi-
storyczno-Teologiczne” 1981, t. 14, s. 219-237.
Nawrot M„ Wartości i tradycje narodowe w nauczaniu domowym w Wielkopolsce
w drugiej połowie XIX i początkach XIX wieku w świetle ówczesnej prasy, w: Ide-
ały wychowania i wzory osobowe Narodu Polskiego w XIX i XX wieku, t. 1, red.
E. J. Kryńska, Trans Humana, Białystok 2006, s. 145-163.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, przedm. H. Gulbinowicz,
Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1992.
Nowak W., Wojtkowski }., Gietrzwałdy w: Encyklopedia katolicka, t. 5, Lublin 1989,
kol. 1069-1071.
Obłąk J., Gietrzwałdy Warmińskie Wydaw. Diecezjalne, Olsztyn 1979.
Obłąk J., Kościół na Warmii w okresie „Kulturkampfu „Ateneum Kapłańskie” 1957,
z. 2, s. 203-217.
Obłąk J„ Objawienia Matki Boskiej w Gietrzwałdzie. Ich treść i autentyczność w opinii
współczesnych. (W stulecie objawień 1877-1977)y „Studia Warmińskie” 1977, t. 14,
s. 7-73.
Obłąk J., Sprawa polskiej ludności katolickiej na terenie diecezji warmińskiej w latach
1870-1914, „Nasza Przeszłość” 1963,1.18, s. 44-54.
Ogrodziński W., Dzieje Dzielnicy Śląskiej yySokoła Katowice 1937.
Orędzie gietrzwałdzkie wczoraj i dziśy red. K. Parzych, Warmińskie Wydawnictwo Die-
cezjalne, Olsztyn 2005.
254
C Opracowania
Osmólska-Piskorska B., Konflikt Towarzystwa Naukowego w Toruniu z pruską wła-
dzą polityczną, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza” 1957, t. 3,
z. 2, s. 115-156.
Osmólska-Piskorska B., Pomorskie Towarzystwo Pomocy Naukowej. Pół wieku istnie-
nia i działalności 1848-1898, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 1948.
Osterloff W. K., Historia sportu, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1976.
Ostrowski K., Narodziny i początki sportu w Chojnicach w dwudziestoleciu między-
wojennym, „Zeszyty Chojnickie” 2014, nr 29, s. 26-40.
Pater M., Duchowieństwo Katolickie wobec spraw polskich na Górnym Śląsku (1891-
1914), Księgarnia św. Jacka, Katowice 2003.
Pater M., Polskie postawy narodowe na Śląsku w XIX wieku, cz. 2: (1871-1890), „Sudety”,
Wrocław 1993.
Pawlik J„ Społeczne oddziaływanie sanktuarium w Piekarach w XIX wieku, w: tenże,
Świat wewnętrznej dostojności. Studia i rozprawy, Usługi Poligraficzno-Wydawni-
cze Piotra Tyrtania, Katowice 1999, s. 38-46.
Pawluczuk Z., Rola ruchu sokolskiego w powstaniu harcerstwa na ziemiach polskich,
„Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” Seria: Kultura Fi-
zyczna 2010, z. 9, s. 26-41.
Petrozolin-Skowrońska B., Strajk szkolny w roku 1905, PZWS, Warszawa, 1971.
Piernicka L„ Twórczość literacka dla ludu ks. Stanisława Kujota. Analiza i próba oce-
ny, „Studia Pelplińskie” 1982, t. 13, s. 246-280.
Pirko M., Niemiecka polityka wywłaszczeniowa na ziemiach polskich w l. 1907-1908,
Wydawnictwo MON, Warszawa 1963.
Piszcz E., Echa objawień gietrzwałdzkich w „Pielgrzymie”, „Studia Warmińskie” 1977,
t. 14, s. 215-233.
Poczet filomatów chojnickich. W 150. rocznicę śmierci Adama Mickiewicza i Tomasza
Zana, red. K. Jaruszewski, Chojnice Towarzystwo Przyjaciół Liceum Ogólnokształ-
cącego im. Filomatów Chojnickich, Chojnice 2005.
Podgórska T., Stowarzyszenie Patriotyczno-Religijne ELEUSIS w latach 1902-1914, Re-
dakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
Polak B., Skauting wielkopolski w walce o niepodległość 1912-1919. Stan badań, „Stu-
dia z Dziejów Polskiej Historiografii Wojskowej” 2009, t. 11, s. 47-64.
Polak B., Wielkopolanie w powstaniu styczniowym 1863-1864, KAW, Poznań 1982.
Ponczek M., Ludzie „Sokoła” w służbie Polsce na Górnym Śląsku, w: Krajowy Zlot Sokol-
stwa Polskiego. 110 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Zakopanem. Konfe-
rencja naukowa Kraków-Zakopane 11-13 czerwca 2004 roku, red. A. Łopata, M. Ko-
złowska, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Kraków 2004, s. 125-132.
Ponczek M., Początki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym Śląsku do 1945
roku, „Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizycz-
na” 2013, t. 12, nr 1, s. 59-92.
255
Bibuogra ha
Popiołek K., Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Wydaw. Śląsk, Katowice 1972.
Poręba S., Oskarżeni w procesie filomatów w Toruniu (9-12 września 1901 r). Słownik
biograficzny, Koło Miłośników Dziejów Grudziądza. Klub „Centrum” Spółdzielni
Mieszkaniowej, Grudziądz 2006.
Poznański K., Walka o polskość na Górnym Śląsku, w: Historia wychowania, red. Ł. Kur-
dybacha, PWN, Warszawa 1967, s. 587-595.
Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, t. 2, Wydaw. Akademii
Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2009.
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk a towarzystwa naukowe na ziemiach polskich
w XIX i na początku XX wieku, pod red. W. Molika i A. Hinc, Wydawnictwo Po-
znańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2012.
Ratajska K., Dziedzictwo filomatyzmu, PAN, Wrocław [i in.] 1987.
Rechowicz H., Polska kultura fizyczna na Śląsku Górnym i Cieszyńskim, Wydaw. AWF
w Katowicach, Katowice 1991.
Rezler M., Emila Szczaniecka 1804-1896, Wydaw. WBP, Poznań 1996.
Rezler M., Hipolit Cegielski 1813-1868, Wydaw. WBP, Poznań 2000.
Ręgorowicz L., Szkolnictwo polskie w byłym zaborze pruskim w XIX w., wyd. i druk
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1927.
Rodzina pomorska, red. J. Borzyszkowski, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Instytut Ka-
szubski, Gdańsk 1999.
Rosalak M., Póki my żyjemy, w: Dziedzictwo zaborów. Wybór tekstów, wybór tekstów
i red. nauk. J. Osica, KAW, Warszawa 1983, s. 224-266.
Różyk W., Starokatolicki Kościół, w: Encyklopedia Katolicka, t. 18, red. E. Gigilewicz
[i in.], T. N. KUL Jana Pawła II, Lublin 2013, k. 849-851.
Ryfowa A., Działalność Sokoła Polskiego w zaborze pruskim i wśród wychodźstwa
w Niemczech 1884-1914, PWN, Warszawa-Poznań 1976.
Rzepecka H., Historia pensji Anny i Anastazji Danysz, „Kronika Miasta Poznania”
2001, nr 4, s. 46-54.
Siedlecki F., Helena Modrzejewska, Nakład Artystów Scen Polskich, Warszawa 1920.
Słowiński L., Hipolit Cegielski 1813-1868y KAW, Poznań 1983.
Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji 1867-1914, Wydaw.
UwB, Białystok, 1997.
Sobkowiak W., Chociszewski Józef w: Polski Słownik Biograficzny, t. 3: Brożek Jan —
Chwalczewski Franciszek, PAU, Kraków 1937, s. 345-347.
Strajk szkolny we Wrześni w 1901 r. Sesja popularnonaukowa zorganizowana w dniu
11.05,2001 r. w 100. rocznicę strajku Dzieci Wrzesińskich, red. B. Święcichowski, Wrze-
sińskie Towarzystwo Kulturalne, Muzeum Regionalne we Wrześni, Września 2001.
Swatek J., Arcybiskup HenrykFoersterjako wrocławski ordynariusz (wiatach 1851-1881)y
w: Misericordia et Veritas. Księga pamiątkowa ku czci księdza biskupa Wincentego
Urbana, red. J. Mandziuk, J. Pater, Wrocław 1992, s. 305-318.
25 6
C. Opracowania
Szarkowska A., Przeciw „obcej szkole zaborczej” — w trosce o wychowaniepatriotycz-
ne, w: Patriotyzm a wychowanie, red. E. J. Kryńska, J. Dąbrowska, A. Szrkowska,
U. Wróblewska, Trans Humana, Białystok 2009, s. 136-148.
Szczerbiński M., Zarys działalności sokolstwa polskiego na obczyźnie w latach 1887-
1918, Wydaw. AWF, Katowice 1982.
Szczublewski J., Helena Modrzejewska, PIW, Warszawa 1959.
Szews J., Filomaci brodniccy, w: Szkice brodnickie. Praca zbiorowa, red. S. Bilski, Towa-
rzystwo Miłośników Ziemi Michałowskiej - Toruńskie Towarzystwo Kultury, Brod-
nica-Toruń 1988, s. 87-100.
Szews J., Filomaci chojniccy, „Zeszyty Chojnickie” 2014, nr 29, s. 41-47.
Szews J., Filomaci grudziądzcy, „Rocznik Grudziądzki” 1994, t 11, s. 49-54.
Szews J., Filomaci pomorscy. Tajne związki młodzieży polskiej na Pomorzu Gdańskim
w latach 1830-1920, Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Tech-
niki. Zakład Dziejów Oświaty, Warszawa 1992.
Szews J., Język polski w szkolnictwie średnim Pomorza Gdańskiego w latach 1815-1920,
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Gdańsk 1975.
Szkoła i nauczyciel w polskiej beletrystyce Pozytywizmu, Młodej Polski i Dwudziestole-
cia Międzywojennego. Materiały pomocnicze dla kształcenia nauczycieli, red. T. Jał-
mużna, WUŁ, Łódź 2002.
Szostek I., Zarys działalności organizacji filomackich na Pomorzu Nadwiślańskim i zie-
mi chełmińskiej, „Rocznik Grudziądzki” 1960, t. 1, s. 105-124.
Szymiczek F., Stowarzyszenia akademickie polskiej młodzieży górnośląskiej we Wrocła-
wiu 1863-1918, przedm. S. Wysłouch, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-
Warszawa-Kraków 1963.
Śląski K., Przyczynki do toruńskiego procesu Towarzystwa Filomatów z r. 1901, „Rocz-
nik Grudziądzki” 1970, t. 5-6, s. 309-334.
Śmigiel K., Biskup Antoni Laubitz 1861-1939, Kuria Metropolitalna, Gniezno 1994.
Śmigiel K., Florian Stablewski. Arcybiskup gnieźnieński i poznański (1841-1906), „Gau-
dentinum”, Gniezno 1993.
Tobiasz M., Pionierzy odrodzenia narodowego i politycznego na Śląsku (1763-1914),
wyd. 2, Skład główny „Ex Libris” Kraków, Katowice 1945.
Tokarska A., Biblioteki polskie na Górnym Śląsku w XIX wieku, Wydawnictwo Uni-
wersytetu Śląskiego, Katowice 1997.
Tokarska A., Książki, ludzie, idee. Kontakty kulturalne Górnego Śląska z Krakowem
w dobie niewoli narodowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
Truchim S., Historia szkolnictwa i oświaty polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim
1815-1915, t. 1, 1815-1862, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1967.
Truchim S„ Historia szkolnictwa i oświaty polskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim
1815-1915, t. 2: 1862-1915, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1968.
257
Bl BI JOG КЛ НЛ
Truchim S., Polityka szkolna Prus na ziemiach polskich, w: Historia wychowania, red.
Ł. Kurdybacha, PWN, Warszawa 1967, s. 566-587.
Trzebiatowski K., Oświata i szkolnictwo polskie na Pomorzu Zachodnim w pierwszej
połowie XX wieku 1900-1939, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1961.
Trzeciakowski L., Kształtowanie się mentalności Polaków zaboru pruskiego, „Komu-
nikaty Mazursko-Warmińskie” 1984, nr 1-2, s. 85-103.
Trzeciakowski L., Otto von Bismarck, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
2009.
Trzeciakowski L., Pod pruskim zaborem 1850-1918, „Wiedza Powszechna”, Warsza-
wa 1973.
Trzeciakowski L., Polityka polskich klas posiadających w Wielkopolsce w erze Capri-
viego (1890-1894)y PWN, Poznań 1960.
Trzeciakowski L., Społeczeństwo polskie w oczach Otto von Bismarcka, „Kwartalnik
Historyczny”, 1993, z. 4, s. 165-179.
Trzeciakowski L., Wpływ zaboru pruskiego na świadomość społeczeństwa, w: Dzie-
dzictwo zaborów. Wybór tekstów, wybór tekstów i red. nauk. J. Osica, KAW, War-
szawa 1983, s. 189-210.
Trzeciakowski L., Ziemie polskie pod panowaniem państw zaborczych (1815-1918)y w:
Dzieje Polsku red. J. Topolski, PWN, Warszawa 1975, s. 445-608.
W drodze za Chrystusem. Kościoły chrześcijańskie w Polsce mówię o sobie, red. H. Tran-
da i M. Patalon, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
Wakar A., Wojciech Kętrzyński wielki syn ziemi mazurskiej, Prezydium Wojewódzkiej
Rady Narodowej. Wydział Kultury, Olsztyn 1956.
Walczak Z., „Gazeta Grudziądzka* pod zaborem pruskim. W stulecie powstania, „Rocz-
nik Grudziądzki” 1994, t. 11, s. 55-69.
Wandycz P., Pod zaborami. Ziemie Rzeczypospolitej w latach 1795-1918, przełożył z an-
gielskiego W. Zajączkowski, PIW, Warszawa 1994.
Wierzchosławski S., Polski ruch narodowy w Prusach Zachodnich w latach 1860-1914,
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław [i in.] 1980.
Więckowiak J., Kalwaria wejherowska. Dzieje, sztuka i architektura, Zrzeszenie Ka-
szubsko-Pomorskie, Wejherowo 1982.
Witkowski L., Dzieje polskiego amatorskiego ruchu śpiewaczego w Grudziądzu, „Rocz-
nik Grudziądzki” 1970, t. 5-6, s. 281-308.
Wojtkowski A., Działalność Pruskiej Komisji Kolonizacyjnej, [ bw.], Toruń 1932.
Wojtkowski A., Historja Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Towarzystwo Przy-
jaciół Nauk, Poznań 1928.
Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej 1795-1945, Wydawnictwo „ŻAK”, Warszawa
1996.
Wróblewski J., Biblioteki polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1881-1939,
„Pojezierze” Olsztyn 1968.
258
C. Opracowania
Wróblewski J., Działalność bibliotekarska Ignacego Łyskowskiego, „Pojezierze”, Olsz-
tyn 1969.
Wróblewski J., Genez« i początki rozwoju bibliotek ludowych na Mazurach, „Komuni-
katy Mazursko-Warmińskie” 1968, nr 2, s. 277-283.
Wróblewski J., Kształtowanie się i rozwój bibliotekarstwa ludowego w zaborze pruskim
w latach 1843-1878, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1970, t. 6, 340-385.
Wróblewski f., Pierwsza polska biblioteka ludowa na Warmii, „Komunikaty Mazur-
sko-Warmińskie” 1966, nr 3, s. 386-388.
Wróblewski J., Polskich broniły progów, „Ossolineum”, Wroclaw 1981.
Wróblewski J., Polskie biblioteki ludowe w zaborze pruskim i na terenie Rzeszy Nie-
mieckiej w latach 1843-1939, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń-
skiego, Olsztyn 1975.
Wróblewski J., Rewizje polskich bibliotek ludowych na Warmii i Mazurach w XIX wie-
ku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1967, nr 3, s. 361-377.
Wybrane zagadnienia kultury fizycznej na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, red. H. Przy-
bylski, Wydaw. AWF, Katowice 1984.
Wychowanie w rodzinie polskiej od schyłku XVIIII do połowy XX wieku. Zbiór studiów,
red. K. Jakubiak, A. Winiarz, Wydaw. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 2000.
Wyczawski H. E., Stablewski Oksza Florian, w: Słownik polskich teologów katolickich —
Lexicon theologorum catholicorum Poloniae, t. 4: S-Ż, red. H. E. Wyczawski, Akade-
mia Teologii Katolickiej, Warszawa 1983, s. 166-167.
Wydarzenia wrzesińskie w roku 1901, red. Z. Grot, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
1965.
Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, red. K. Ja-
kubiak, T. Maliszewski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
Zakrzewski Z., Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Wydawnic-
two Poznańskie, Poznań 1985.
Zakrzewski Z., Wkład Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk do nauki i kultury,
„Nauka Polska” 1984, nr 1, s. 96-99.
Zakrzewski Z., Nazwy osobowe i historyczne ulic Poznania, Wydawnictwo Poznań-
skie, Poznań 1971.
Zieliński Z., Niemcy. Zarys dziejów, Wydawnictwo UNIA, Katowice 1998,
Zieliński Z., Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków 1775-1978, Instytut Wydaw-
niczy PAX, Warszawa 1983.
259
İNDEKS NAZWISK (WYBÓR)
A
Adamski Stanisław, ks. 51
Anczyc Władysław L. 68,143,185,190
Antończak Elżbieta 12
Apanel Danuta 200
Au Juliusz 64
Augustyn Bernard 179, 186, 229
B
Baczewski Jan 35, 39,183,187
Bahrke Karol 39
Bałucki Michał 190
Banach Jacek 139
Banaszak Antoni 215
Barczewski Walenty 29,39,137,182
Batke Jan, ks. 224
Bażyński Franciszek, ks. 33
Becela Tadeusz 10, 70, 79-81, 89,102,
106-108,112-114,116-117,119-120,
123-124,139,141-142,145,160-162,
164-165,167,192
Bednarowiczowa Helena 143
Beisitzer, nauczyciel 102
Berkan Władysław 38, 8i, 106-108,149,
153-154,172,184,186
Bernhard Ludwig 22, 59
Bethmann-Hollweg Theobald 22
Białkowska Stanisława 112
Bibdseil, nauczyciel 108
Bielerzewski Lech 70, 89, 98,100,123,
149, 219
Bilczewski Józef, bp 229
Bindsil, nauczyciel 109
Bismarck Otto 13-14,17-22, 27, 61-62,
11.1,178, 23 .u 237
Boege, nauczyciel 112,120,142-143
Boenigk Jan 70, 83, 87, 89, 94, 176
Bogucki Andrzej 54-55, 57-58, 229
Bogusławski Wilhelm 48
Bołdyrew Aneta 178
Bonczyk Norbert 32
Boniewicz Leokadia 33, 50, 86,119-120,
122,139,141,153-155» l69 172~173
181-182,184-185,187, 190,192, 201
Borchert Jan 18
Borecka, uczennica 119,199
Borelowski Kazimierz 32
Borodziej Łucja 9, 62, 64, 71
Borzyszkowski Józef 118,178
Brenk, ks. 19
Brosterhus, nauczyciel 102,107-108,
112-115,120,141,160
Brownsford Antoni E. 51
Brownsfordówna Maria 53, H3 167
Brożek Andrzej 28,186
Brückner Aleksandr 188
D
l D r:.KS NAZWISK IWY BOR;
Buchholz Eugeniusz 39, 190
Bukowski Andrzej 10, 33, 50
Biilow Bernhard 22- 23
Burda Andrzej 12
Burzyńska-Wentland Lidia 71, 201, 222
Buzek Józef 21-22, 24, 30, 62-63, 70, 82,
200
c
Caban Wiesław 21
Callier Edmund 38
Cegielska Paulina 10, 43, 53-54, 67-68,
82, 92-93, 98-99, 103, 107, ПО-1.12, 117,
126-127, 1.30-135, 167. 169, 174, 189
Cegielski Hipolit 91-92,223
Chełmikowska Stefania 198
Chłosta Jan 10,36, 39-44,50,156,188,191
Chmielecki Paweł 149
Chmielewski Witold 4,12, 217
Chmielowski Piotr 212
Chociszewski Józef 185-186, 223
Chojnacki Władysław 39, 41, 94
Chopin Fryderyk 43
Chotkowski Władysław 31
Chrzanowski Bernard 56
Cieślak Tadeusz 38
Cieszkowski August 48, 64
Cimała Bogdan 58
Cybichowski Józef, bp 17
Cytronowski Józef 32
Czaplicki Leon 68
Czapska Aniela 110
Czarlińska Natalia 112
Czarniecki Stefan 179
Danielewski Ignacy 38
Danysz Anastazja 92, 167
Danysz Anna 92,131,167
Dembecka Władysława 92
Dembieński Józef 10, 33, 70, 85-87,
89-93» 96-97* 99-ioi, 103-104, 106,
109-111,113,116-118,120,122-124,
128-129,136-137,142-143,145* 147-150,
153, 156-158,161-162,166,169-170,
172-177, 180-182,188,190-192,194-198,
201, 219, 224-229
Dembińska Borne Aniela 118
Dembiński Bolesław 54. 98, 134
Dembiński Franciszek 64
Deminan Stefan 69
Derkowski, nauczyciel 109, 122
Dinder Julius, bp 19, 63, 82
Dmowski Roman 60, 212-213
Dobski, nauczyciel 95
Doering Jan 228
Doleżana Wiktor 212
Drej Szymon 38
Drygas, nauczyciel 68
Drzymała Michał 24
Działowski Zygmunt 48
Działyński Jan 48-49
Działyński Tytus 48
Dziembowski Zygmunt 24, 45
Dzierżoń Jan 186
E
Eckert Jan 39
Ehrlich Benno 110-111
262
H
Engestróm-Benzelstjerna Wawrzy-
niec 50
Erzepki Bolesław 126
Eustachiewicz Tadeusz 204, 208
F
Falk Adalbert 70-71
Fedke, dyrektor 83
Feldman Józef 17, 21
Fhale, nauczyciel 101
Ficher, nauczyciel 108
Filipowicz Tadeusz 27, 33, 81, 96-97, l0|
103,105,108-109, nu 116-117,125,13^
148,155—158, i67 170,172 176, 187, 1.93
Firyn, nauczyciel 139,192
Fischer-Wollpert Rudolf 15
Forster Heinrich, bp 16
Frankowski Ludwik 97
Frankowski Walenty 69,109,113,
167, 215
Fredro Aleksander 189
Frenzel, nauczyciel 109,129-130
Fryderyk III, cesarz 133,195
Fryderyk II Wielki, cesarz 92
Fryderyk Wilhelm I, cesarz 73
Fryderyk Wilhelm IV, cesarz 65
Funk, dyrektor 7, 9,13,17-18, 20, 34) 39
48, 50, 52, 54-55 62, 64, 70, 75֊76, 79,
88,143,149,175,187,189, 205-207, 209,
213, 219-220, 224-225, 228
Furstenberg Friedrich, bp 17
Fiitterer, nauczyciel 108-109, m
G
Gadzińska, sprzątaczka 143
Galek Czesław 3, 9, 45, 66, 85, 203
Galos Adam 24
Gardo Bronisław 67, 95
Gawlik Stanisław 79
Gębarski Stefan 200
Gentzen Felix 24
Gieresz Marcin 38
Giese, nauczyciel 101,108,167
Giller Agaton 49
Glatzel, nauczyciel 69
Glensk Joachim 40
Głowacki Aleksander 45, 96,144, 223
Głowacki Herman 79
Goeryk, nauczyciel 102,141
Gomolec Ludwik 70, 82, 89,143,197,
200
Górecki Jan 32
Groniowski Krzysztof 62
Grot Zdzisław 92,197, 204
Gruszecki Artur 85, 87, 90,116,118,121,
150
Grygier Tadeusz 59
Gulczyńska Justyna 92,137
Guska Jan 27
Gzella Grażyna 35-36, 38, 40
H
Halczak Bohdan 209
Hansemann Ferdinand 23
Haremza Stanisław 138,179,186-187
193-194
263
Indeks nazwisk (wybór)
Heidrich, nauczyciel 128
Hellwig Jan 49
Hemmerling Zygmunt 59
Henke, nauczyciel 201
Herbart Johann F. 113-114
Hiller August 88
Hinz, nauczyciel 109
Hochleitner Janusz 29, 36
Hohenlohe-Schillngsfurst Chlodwig 22
Hulewicz Jan 213
Hutten-Czapski Bogdan 16
l
Jabczyński Mieczysław 10, 67-74, 76.
78, 82, 89, 91-92, 97, 99, 101, 103-104,
109-111, 113-1.15, 11.7, 121-122,125,127,
129-133,136,138,148, 150,157, 161-163,
166,168-169,172, 174-175,185-189,191,
194, 196, 201, 204, 209, 218
Jabłońska Zenona 38
Jachymczyk Karol 88,178,186
Jackowski Maksymilian 50
Jackowski Tadeusz G. 68, 73, 82, 85, 90,
92, 96,104,109, m, 117-119,129-130,
134, i43 145,149-150,174-175,178,
188-189,196, 200, 203
Jackt Karl 98,133
Jakóbczyk Witold 13, 22-24, 26, 42-43,
46-47, 49-54, 56,118
Janicki, ks. 69, 97
Janiszewski Jan, bp 17
Jaroczyński Marian 98,111,135
Jaroszyk Henryk 39,179
Jaroszyk Kazimierz 39-41, 50, 88,156,
179,188
Jasiński Janusz 15,18, 21, 23, 30, 34-36,
38-39, 42, 46, 50-54, 59՝ 64, 70, 83-84,
86, 95, 98, 101, 105, 139, 149, 176, 183,
185, 191, 193, 201
Jerzykiewicz Bolesław 98.133
Jeske-Choiński Teodor 68,116, 118,124,
137, 150,191
Jindra Cezary 219
K
Kalczyńska Maria 34
Kalinka Walerian 30
Kałamański, uczeń 119,199
Kanafocka Patrycja 177
Kandziora Karol 220-221
Kantecki Maksymilian 126
Karnowski Jan 10, 100,151,190, 204-
205, 207-208, 214, 221-222, 224-225,
227-229
Karpiński Antoni 216-217
Karski Karol 15
Karwat Janusz 50
Karwat Jerzy 92,196
Karwat Marian 227
Karwat Stefan 196
Kasprowicz Jan 158-159, 213
Kennemann Hermann 23
Kętrzyński Wojciech 25, 29, 33, 38, 47^
81, 93~94 96, 175-176,191
Kieniewicz Stefan 10, 24, 76
Kietlińska z Mohrów Maria 150
Kijas Artur 92
Kinowski Antoni, ks. 27
Kisielewski Jan A. 189
264
Kisielewski Józef 47
Klarowicz, ks. 97
Klimkiewicz Witold 17
Kłoczowski Jerzy 14 -15
Kloske Wilhelm A., bp 99
Knosała Władysława 178
Kochanowski Jan 126,189
Kolanowski, nauczyciel 113,127
Konieczny Jerzy 38, 43-44, 47, 92,
348-149,189,197, 224, 228
Konopnicka Maria 33,144,177,179,184,
220
Kopernik Mikołaj 35, 43,109,132, 223
Kopiczko Andrzej 30
Koralewski, nauczyciel 119,198-199
Korwin-Milewski Hipolit 14
Korytowski Konstanty 167
Korzeniowska Wiesława 52, 73, 76, 79,
.114,157
Korzeniowski Antoni 143
Korzeniowski Józef 189
Kościelski Adam 52
Kościński Konstanty 41, 63
Kościuszko Tadeusz 43,179,186,
190-191, 208, 210, 213
Kosmowska Irena 203
Kossakowska-Jarosz Krystyna 32
Koszyk Szymon 100
Kot Stanisław 64,114
Kowalczyk, ks. 19
Kowalska Alina 180
Kozanecki Florian 90, 95,118,122-123,
142, 203
Kozłowski Władysław 69, 97
Koźmian Jan, ks. 18
Koźmian Stanisław E. 48, 52
Krasińska Izabela 53
Krasiński Zygmunt 43,185
Kraska Franciszka 89
Krause, nauczyciel 108
Kraziewicz Julian 50
Krementz Philipp, bp 16
Krotoski Kazimierz 20, 2$, 54, 59
Krupiński Jerzy 227
Kryger Jakub, ks. 17
Kryńska Elwira 85,177-178
Krzanowski Adam 219
Krzemiński Tomasz 38
Krzon Krystyna 81
Krzymieniewski Wincenty 69,110-111,
113,128, .134,167
Kubala Ludwik 188
Kuc Józef 121,143,155,169-170
Kujot Stanisław 48
Kulczycki John 201
Kulerski Wiktor 35, 37-38, 55, 63,197
Kuliczkowski Adam 127
Kury Urs 15
Kusztelan Józef 98,132,134
Kwas Franciszek 20,188,193
Kwiatek Jolanta 32, 72
Kwoczek Paweł 157
L
Lange Anna 112
Lange Juliusz 58, 97,128
Laskowski Jan 95,144
Laubitz Antoni, bp 187
Laurysiewiczowa Zofia 30
265
! Oi KS NAZWISK (WYBÓR)
Ledóchowski Halka Mieczysław 16-19,
63, 231
Lengowski Michał 83, 86-87, 124,169,
170
Leon XIII, papież 19, 52, 233
Leśnodorski Bogusław 20, 24, 35, 48, 51
Lewicki Anatol 212
Lewicki Jan, ks. nu 131
Libelt Karol 48
Likowski Edward bp 48
Linder Karol 98,110,131
Lisowski Witold 94
Liszewski Jan 36, 39, 44,190
Lucjan Rydel 189
Ludorowski Lech 144
Ł
Łazarewicz Bonifacy 96,110,113
Łebiński Władysław 50
Łukasiewicz Dariusz 20
Łukomski Ggrzegorz 204
Łukomski Stanisław 201
Łukowicz Stefan 229
M
Maciejewska, uczennica 33, 68,119,199
Maciejowski Ignacy 190
Maćkowski Jan Karol 24, 39, 41
Malczewski Kazimierz 29, 54, 87,128,
178
Małecki Jan 15,17, 21
Mańkowski Alfons 18, 20, 22, 24,36, 38,
43 45 48, 5L 62-63, 200, 229
Manteuffl Otto Th. 81
Marciniak Ryszard 48
Marcinkowski Karol 48-49, 227
Markwicz Aleksander 17,51, 68-70,
89-90, 92, 97.103,110,113, 128,135,
166-1.67, 195, 203-205. 208-209,
213-214, 216-218, 228, 237
Martin, dyrektor 69, 90, 135, 215-216
Martuszewski Edward 25, 66, 86
Martuszewski Franciszek, ks. 33
Marwitz Johann, bp 16
Matołka Josepf 101
Matuszewski Tomasz 109,112
Mauzer, nauczyciel 95
Mendelsohn, nauczyciel m, 134
Merzbach Ludwik 223
Methner, dyrektor 99,11.1
Miarka Karol 34, 36, 85,178,187
Michalkiewicz Stanisław 50
Michalska-Bracha Lidia 43
Mickiewicz Adam 43-44, 99,126,179,
185,191,196, 203, 214, 220, 223-225, 236
Mieliński Franciszek 94
Mielżyński Maciej 48
Miłkowski Zygmunt 144
Modrzejewska Helena 189-190
Motty Marceli 49, 92, 98,137,188
Możdżeń Ignacy 64, 68, 71, 8i, 135
Muchowski Antoni 221-222
Miillerowa Lidia 14-15
Murzyn Andrzej 114
Myszor Jerzy 32, 34, 53,180
266
Q
N
Naumann Bruno no, 131
Nawrot Monika 85,177-178,180,185
Nehring Władysław 12 6
Nitecki Piotr 20
Nitschmann Cecylia 112
Nogaj Stanisław 80, 88, 93,102,120-121,
124,148,155-156,164, 178, .186, 193-195,
202, 218-221
Nowakowski, nauczyciel 109
Nowak Władysław 30, 209
Nowicki, nauczyciel 105
Nowowiejski Feliks 177
O
Obłąk Julian 18, 30, 82, 108
Ogrodziński Wincenty 58
Orzeszkowa Eliza 223
Osmólska-Piskorska Bożena 49
OsterlofF Wiesław 54
Ostrowski Kazimierz 57, 207-208
P
Pater Mieczysław 16,181
Pawlik Jerzy 32
Pawluczuk Zdzisław 58, 220, 229
Pentowski Karol 149,183
Petrozolin-Skowrońska Barbara 197
Pfuhl, nauczyciel 110,133
Pieniężny Seweryn 39,140,179
Piernicka Lidia 48
Piotrowski Bernard 48
Pirko Michał 14, 22-24, 39, 4U 59, 65
Piszcz Edmund 30
Pius IX, papież 15,17, *9
Podgórska Teresa 220
Polak Bogusław 204, 221
Pol Wincenty 185
Ponczek Mirosław 58
Poniatowski Józef 43, 2*3 219 223
Poniecki Czesław 82,142, 202
Popiołek Kazimierz 41-42
Popliński Antoni 128
Poręba Stanisław 178, 216
Poszwiński Adam 215
Potocka z Działyńskich Anna 30,116
Powidzki Tadeusz 58, 69, 93, 97, 99,
104-105,109-111,113,117,126,128,131,
135,167, 174, 180, 209-211, 213, 215-217,
220,227
Poznański Karol 34, 64-66
Prądzyński Józef 197, 226
Preus Friedrich 99,196
Prokop Wilhelm W., 142
Prus patrz Głowacki Aleksander
Przybyszewski Stanisław 104,110,
u6,118,127,130,136,151-152,158,174,
237-238
Przygodę, nauczyciel 103
Przyniczyński Franciszek 39
Pukacki Adam 158
Q
Quade, dyrektor 129
2 67
iSDl KS NAZWISK (WYBÓR)
R
Rabski Władysław no, 127,189
Radońska Teofila 103,131
Rakowicz Franciszek T. 49
Rakowski Jan M. 35
Rakowski Kazimierz 139
Ramocki Ludwik 21-22, 24, 51
Raszewski Kazimierz 91, 97, 101,152,170
Ratajska Krystyna 204, 212
Raysky, nauczyciel 108
Rechowicz Henryk 58
Ręgorowicz Ludwik 9
Reymont Władysław 82,112, 116-117,
1.19, 164, 197-198
Rezler Marek 33, 91
Roenspiss Albert 104,111
Rosalak Maciej .14, 20-22, 24,197
Rosentreter Augustyn, bp. 229
Rostek Józef 39
Różyk Wojciech 15
Ryfowa Anna 54
Rymkiewicz Jan 48
Rzepecka Helena 92
s
Samulowski Andrzej 35, 44,187
Sauer, nauczyciel 94,122
Schacht, nauczyciel ιοί, 109,132
Schapke Herman, ks. 100
Schenkendorf Maks 88
Schóningh, nauczyciel 104,109,125
Schreiber Feliks, ks. 28,185
Schróer, dyrektor 99,111,132
Schultz, nauczyciel 113.119
Schynk Alojzy 100
Sell, nauczyciel 142
Sembrzycki Jan K. 38
Serres Carl M. 101
Seyda Wojciech 98
Siedlecki Franciszek 189
Sienkiewicz Henryk 39, 44* 83, 86,103,
ii2,116-118,120-121, i24 142-145՝
162-163,170-172, 179,182,185, 223
Sikorski Antoni 35
Sikorski Bolesław 98,126
Sioda, nauczyciel 69,127
Skarga Piotr 43» 185-186
Skolimowski Krzysztof 221
Skorupka Tomasz 15,18-19* 26-27,51,
7i 80-81, 109, 118,122,138,153, 155
172-173
Słowacki Juliusz 43,126,179» 185,189,
223
Słowik Bartek 120,142
Słowiński Lech 92
Smolibocki Teofil 110,128,135
Smolkę Heinrich 130
Snopko Jan 54
Sobieski Jan 179,197, 210
Sobkowiak Walerian 186
Sobkowski Ludwik, ks. 138
Sokolnická Zofia 144, 209
Sołtysiński Ludwik 210
Spasowicz Włodzimierz 126
Stablewski Florian, bp 19, 96, 200-201
Staniewski Tadeusz 197
Starzeński Leopold E. 190
Steinborn Otton 225
268
w
Strach Rudolf 98,111
Studt Konrad 65
Sułdrzyński Tadeusz 209
Syller Kazimierz 220
Syrokomla Władysław 185
Syska Henryk 36, 185
Szajnocha Karol 188
Szarkowska Agnieszka 178
Szczaniecka Emilia 33, 49, 94
Szczerbiński Marek 54
Szczublewski Józef 190
Szenic Stanisław 73, 85, 149, 154
Szews Jerzy 67, 70, 91,148-149, i94 196,
222. 224, 228-229
Szostek Irena 229
Szulc, nauczyciel 108
Szulc Tadeusz 175,188-189, ¿*4
Szułdrzyński Tadeusz 17,178, 209
Szwarc Józef 68
Szwemin Jan 216
Szymański Kazimierz 38,148-149,197,
228
Szymański Leonard 58
Szymański Roman 38
Szymiczek Franciszek 218
Szyperski Alfons 200
ś
Śląski Kazimierz 226, 229
Śliwa Alojzy 28, 36, 88,191
Śmigiel Kazimierz 19,187
Śmigielski Walenty 18,181
T
Tarczyński Stanisław 144
Terletzki Aloisius 101,165
Thieme, nauczyciel 104,134
Tiedemann Heinrich 23
Tobiasz Mieczysław 40, 53
Tokarska Anna 32, 34 40, 46-47, 5g
190, 220
Truchim Stefan 9, 67, 70, 72 79, 83, 89,
135, 200-201, 203, 208, 218
Trzebiatowski Klemens 56, 201
Trzeciakowski Lech 13,15-17,19-22,
26—28, ^8-44, 4/, 5® 4? *}9s 62, 65, 67,
82, 177-178, 188, 197, 200, 202, 216, 219ł
221
Tucholski Józef 57
Turkowski Leonard 38, 43, 45-46, 50,
52-54,189
U
Ulatowski Kazimierz m, 148,150-151,
188,195-196, 218
V
Vatermörder, nauczyciel 112
Vollberk, nauczyciel 124
w
Wacek Rudolf 58
Wachowiak Stanisław 20, 95,106,166
Wakar Andrzej 25,30, 44, 47, 63, 68,
269
iXPlKS NAZWISK i W V! ÖR
82-84, 88, 94-95, 137, 140-142, 157, 161,
168, 179-181, 183-184, 187, 191
Walczak Zbigniew 40
Wandycz Piotr 14, 17,1.9, 21-22, 24՝ 45՝
49, 52, 59, 63, 82, 177
Warka Anastazja 96
Warneńska Monika 10, 68, 82-83,
86, 95-96, 102, 104, 114, 116-1.19» 121»
123-124,142-144, 165,182, 197-200
Wasilewski Leon 20, 22-23, 39-41, 67,
84,106
Wawrzyko wska-W ierciocho wa Dioniza
33» 49» 94
Wawrzyniak, Piotr ks. 29, 32, 43՝ 48, 5K
185, 204, 212
Wawrzynkiewicz, nauczyciel 124
Węcławski Edmund 220
Weichert, nauczyciel 102, 112, 123? 141»
165
Wentzel, nauczyciel 105
Wicherkiewicz Maria 96,118,188-189,
204
Więckowiak Jerzy 31
Wieczorek Stanisław 12
Wierzchosławski Szczepan 24
Wierzejewski Wincenty 220
Wilberts, dyrektor 100
Wilczek Antoni 88,186,193
Wilhelm I, cesarz 80,195-196
Wilhelm II, cesarz 145,195-196
Wiśniewski Stanisław 18
Witkowski Leon 54
Witte August 105
Wojciechowski Jakub 10, 53, 80, 82, 94»
107,116,120-124,135,147,152-154, 160,
164, 169, 171, 173,181,186,192, 225
Wojtkowski Andrzej 22, 48
Wojtkowski Julian 30
Woźniak Józefa 199,221
Woźniakówna Maria 221
Wróbel-Lipowa Krystyna 4
Wróblewski Jan 34, 45, 47
Wroczyński Ryszard 51, 63
Wustmann, nauczyciel 88
Wyczawski Hieronim 19-20
Wyspiański Stanisław 189
Z
Zakrzewski Ksawery F. 56, 209, 219
Zakrzewski Zbigniew 48, 57, 219՝ 221
Zalęga Jan 190
Zaleski Zygmunt 108, 209
Zalewski Zygmunt 25,109, 174, 210-211
Zan Tomasz 99, 203, 209, 213-216, 218,
224, 229, 236
Zenzes, nauczyciel 108
Zielewicz Ignacy 49
Zieliński Zymunt 14-15,17, 52 82
Zientara-Malewska Maria 10, 27, 30-31,
70, 80, 85-86, 88-89, 95, 98,102,106,
112,118,121,133,138-139,142՝ 148, 154
156,160-163,165,168,172,179» 182-184,
192
Zimmermann, nauczyciel 108
z
Żniński Ignacy 63
270
V
Bayerische
Staatsbibliothek
München
|
| any_adam_object | 1 |
| author | Galek, Czesław 1950- |
| author_GND | (DE-588)1136886737 |
| author_facet | Galek, Czesław 1950- |
| author_role | aut |
| author_sort | Galek, Czesław 1950- |
| author_variant | c g cg |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV044283486 |
| contents | Bibliogr. s. 239-259. Indeks |
| ctrlnum | (OCoLC)1002234423 (DE-599)BVBBV044283486 |
| era | Geschichte 1850-1900 gnd |
| era_facet | Geschichte 1850-1900 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>02713nam a2200541 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV044283486</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20171009 </controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">170425s2016 |||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788360790540</subfield><subfield code="9">978-83-60790-54-0</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="z">836079054X</subfield><subfield code="9">836079054X</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1002234423</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV044283486</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Galek, Czesław</subfield><subfield code="d">1950-</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="0">(DE-588)1136886737</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej</subfield><subfield code="c">Czesław Galek</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Zamość</subfield><subfield code="b">Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu</subfield><subfield code="c">2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">270 Seiten</subfield><subfield code="b">il.</subfield><subfield code="c">24 cm</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="505" ind1="8" ind2=" "><subfield code="a">Bibliogr. s. 239-259. Indeks</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 1850-1900</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Edukacja / Polska / 1870-1914</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Edukacja / w literaturze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Nauczyciele / w literaturze</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Szkoły / Polska / 1870-1914</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Bildung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4006650-2</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Schule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053474-1</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Zabór pruski / sytuacja społeczna</subfield><subfield code="2">jhpk</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Schule</subfield><subfield code="0">(DE-588)4053474-1</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Bildung</subfield><subfield code="0">(DE-588)4006650-2</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Geschichte 1850-1900</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000003&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Register // Personenregister</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="999" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029687798</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">370.9</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09034</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Zabór pruski / sytuacja społeczna jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Zabór pruski / sytuacja społeczna Polen |
| id | DE-604.BV044283486 |
| illustrated | Not Illustrated |
| indexdate | 2024-07-10T07:48:40Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788360790540 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029687798 |
| oclc_num | 1002234423 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 270 Seiten il. 24 cm |
| publishDate | 2016 |
| publishDateSearch | 2016 |
| publishDateSort | 2016 |
| publisher | Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu |
| record_format | marc |
| spelling | Galek, Czesław 1950- Verfasser (DE-588)1136886737 aut Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej Czesław Galek Zamość Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu 2016 270 Seiten il. 24 cm txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Bibliogr. s. 239-259. Indeks Geschichte 1850-1900 gnd rswk-swf Edukacja / Polska / 1870-1914 jhpk Edukacja / w literaturze jhpk Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Nauczyciele / w literaturze jhpk Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Szkoły / Polska / 1870-1914 jhpk Bildung (DE-588)4006650-2 gnd rswk-swf Schule (DE-588)4053474-1 gnd rswk-swf Zabór pruski / sytuacja społeczna jhpk Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Schule (DE-588)4053474-1 s Bildung (DE-588)4006650-2 s Geschichte 1850-1900 z DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 19 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000003&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Register // Personenregister |
| spellingShingle | Galek, Czesław 1950- Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej Bibliogr. s. 239-259. Indeks Edukacja / Polska / 1870-1914 jhpk Edukacja / w literaturze jhpk Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Nauczyciele / w literaturze jhpk Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Szkoły / Polska / 1870-1914 jhpk Bildung (DE-588)4006650-2 gnd Schule (DE-588)4053474-1 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4006650-2 (DE-588)4053474-1 (DE-588)4046496-9 |
| title | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej |
| title_auth | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej |
| title_exact_search | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej |
| title_full | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej Czesław Galek |
| title_fullStr | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej Czesław Galek |
| title_full_unstemmed | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej Czesław Galek |
| title_short | Szkoła polska drugiej połowy XIX wieku w zaborze pruskim w świetle pamiętników i literatury pięknej |
| title_sort | szkola polska drugiej polowy xix wieku w zaborze pruskim w swietle pamietnikow i literatury pieknej |
| topic | Edukacja / Polska / 1870-1914 jhpk Edukacja / w literaturze jhpk Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Nauczyciele / w literaturze jhpk Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy jhpk Szkoły / Polska / 1870-1914 jhpk Bildung (DE-588)4006650-2 gnd Schule (DE-588)4053474-1 gnd |
| topic_facet | Edukacja / Polska / 1870-1914 Edukacja / w literaturze Literatura polska / 1870-1914 / tematy, motywy Nauczyciele / w literaturze Pamiętniki polskie / 1870-1914 / tematy, motywy Szkoły / Polska / 1870-1914 Bildung Schule Zabór pruski / sytuacja społeczna Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029687798&sequence=000003&line_number=0003&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT galekczesław szkołapolskadrugiejpołowyxixwiekuwzaborzepruskimwswietlepamietnikowiliteraturypieknej |