Magia ochronna Słowian: we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories
Gespeichert in:
| 1. Verfasser: | |
|---|---|
| Format: | Buch |
| Sprache: | Polish |
| Veröffentlicht: |
Warszawa
Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
2016
|
| Schlagworte: | |
| Online-Zugang: | Inhaltsverzeichnis Literaturverzeichnis |
| Beschreibung: | Literaturverzeichnis Seiten 435-488 |
| Beschreibung: | 517 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme |
| ISBN: | 9788380901179 9788380901186 |
Internformat
MARC
| LEADER | 00000nam a2200000 c 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | BV043988438 | ||
| 003 | DE-604 | ||
| 005 | 20180112 | ||
| 007 | t | ||
| 008 | 170109s2016 a||| |||| 00||| pol d | ||
| 020 | |a 9788380901179 |c (wersja drukowana) |9 978-83-8090-117-9 | ||
| 020 | |a 9788380901186 |c (wersja elektroniczna) |9 978-83-8090-118-6 | ||
| 035 | |a (OCoLC)1004340966 | ||
| 035 | |a (DE-599)BVBBV043988438 | ||
| 040 | |a DE-604 |b ger |e rda | ||
| 041 | 0 | |a pol | |
| 049 | |a DE-12 | ||
| 084 | |a OST |q DE-12 |2 fid | ||
| 100 | 1 | |a Wawrzeniuk, Joanna |e Verfasser |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Magia ochronna Słowian |b we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |c Joanna Wawrzeniuk |
| 246 | 1 | 1 | |a Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| 264 | 1 | |a Warszawa |b Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego |c 2016 | |
| 300 | |a 517 Seiten |b Illustrationen, Karten, Diagramme | ||
| 336 | |b txt |2 rdacontent | ||
| 337 | |b n |2 rdamedia | ||
| 338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
| 500 | |a Literaturverzeichnis Seiten 435-488 | ||
| 546 | |a Zusammenfassung in Englisch unter dem Titel: Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories | ||
| 648 | 7 | |a Geschichte 600-1300 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 650 | 0 | 7 | |a Archäologie |0 (DE-588)4002827-6 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Slawen |0 (DE-588)4077491-0 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 650 | 0 | 7 | |a Aberglaube |0 (DE-588)4000096-5 |2 gnd |9 rswk-swf |
| 651 | 7 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |2 gnd |9 rswk-swf | |
| 689 | 0 | 0 | |a Polen |0 (DE-588)4046496-9 |D g |
| 689 | 0 | 1 | |a Slawen |0 (DE-588)4077491-0 |D s |
| 689 | 0 | 2 | |a Aberglaube |0 (DE-588)4000096-5 |D s |
| 689 | 0 | 3 | |a Archäologie |0 (DE-588)4002827-6 |D s |
| 689 | 0 | 4 | |a Geschichte 600-1300 |A z |
| 689 | 0 | |5 DE-604 | |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Inhaltsverzeichnis |
| 856 | 4 | 2 | |m Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment |q application/pdf |u http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |3 Literaturverzeichnis |
| 940 | 1 | |n oe | |
| 942 | 1 | 1 | |c 390 |e 22/bsb |f 09021 |g 438 |
| 942 | 1 | 1 | |c 930.1 |e 22/bsb |f 09021 |g 438 |
| 943 | 1 | |a oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029396704 | |
Datensatz im Suchindex
| _version_ | 1813276423820935168 |
|---|---|
| adam_text |
Spis treści
Wprowadzenie. 11
Rozdział 1
Podstawy źródłowe i zarys stanu badań. 19
Rozdział 2
Specyfika myślenia magicznego. 27
2.1. Magia i jej definicje. 27
2.2. Charakterystyka myślenia magicznego wczesnego średnio-
wiecza . 28
Rozdział 3
Zjawisko uroku i jego związek z magią, apotropeiczną. 37
Rozdział 4
Apotropeiczne działania magiczne wykonywane w domu. 49
4.1. Zabiegi apotropeiczne związane z budową domu. 51
Ofiara zakładzinowa a źródła archeologiczne. 55
4.2. Negatywna rola progu. 62
4.2.1. Znaczenie progu w obrzędowości rodzinnej. 63
4.2.2. Magia apotropeiczna i sporząca związana z progiem. 66
4.2.3. Rola progu u wczesnośredniowiecznych Słowian. 68
4.3. Symboliczna wymowa ogniska domowego. 72
4.3.1 Ognisko domowe jako przejaw życia rodzinnego. 73
4.3.2. Duchy i demony zamieszkujące okolice ogniska. 75
4.3.3. Demony opiekuńcze w przekazach pisanych. 78
4.3.4. Duchy opiekuńcze rodu i rodziny. 81
Spis treści
4.3.5. Demony przeznaczenia w przekazach pisanych. 82
4.3.6. Kult ogniska domowego i demonów opiekuńczych w źródłach archeolo-
gicznych . 83
4.3.7. Kult ognia w domostwie. 85
4.3.8. Ogień jako apotropeion. 89
4.3.9. Oczyszczająco-ochraniająca moc popiołu, węgli drzewnych oraz dymu. 90
4.3.10. Kult ognia a źródła archeologiczne. 92
4.4. Symboliczna rola ognia palonego w domu i jego związek
z kultem przodków. 94
4.4.1. Nazwy nadawane zmarłym przodkom. 94
4.4.2. Zmarły przodek jako wąż. 95
4.4.3. Miejsce przebywania dusz zmarłych w obrębie domostwa. 96
4.4.4. Formy kultu przodków w obrębie domostwa. 97
4.4.5. Przedstawienia zmarłych przodków. 100
4.4.6. Domowy kult przodków w źródłach archeologicznych. 101
4.5. Zabiegi apotropeiczne wykonywane przy czynnościach do-
mowych i rzemieślniczych. 106
4.5.1. Apotropeiczna rola amuletów i innych przedmiotów. 107
4.5.2. Apotropeiczna funkcja węzła (zawiązywanie/rozwiązywanie). 123
4.5.3. Znak apotropeiczny - krzyż. 125
4.5.4. Apotropeiczna moc czerwieni. 137
4.5.5. Apotropeiczna moc przedmiotów o ostrych zakończenia. 138
4.5.6. Apotropeiczna rola przedmiotów o kształcie kulistym. 142
4.5.7. Apotropeiczna funkcja przedmiotów czyniących hałas. 151
4.5.8. Apotropeiczna rola przedmiotów związanych z rzemiosłem. 159
Rozdział 5
Apotropeiczna rola zabiegów magicznych dokonywanych na
cmentarzu. 165
5.1. Apotropeiczna symbolika zmarłego w rytuałach przej-
ścia. 171
5.2. Ogólna charakterystyka obrządku grzebalnego w śred-
niowieczu. 174
5.2.1. Obrządek ciałopalny w świetle źródeł archeologicznych i pisanych. 175
¡4·! Spis treści
5.2.2. Charakterystyka budowy grobu na cmentarzyskach ciałopalnych. 178
5.2.3. Charakterystyka budowy grobu na cmentarzyskach o obrządku miesza-
nym. 187
5.2.4. Obrządek szkieletowy w świetle źródeł archeologicznych i pisanych. 190
5.2.5. Charakterystyka budowy grobów na cmentarzyskach szkieletowych . 195
5.3. Sakralna moc zmarłego. 199
5.3.1. Ubiór zmarłego jako wynik zabiegów apotropeicznych. 199
5.3.2. Niektóre dary grobowe i ich apotropeiczna symbolika. 201
5.4. Pochówki tzw. nietypowe jako wynik zabiegów apotrope-
icznych. 218
5.4.1. Pochówki puste i cząstkowe. 219
5.4.2. Pochówki tzw. wampiryczne. 223
5.5. Zabiegi ochronne wykonywane wokół grobów. 231
5.5.1. Rekonstrukcja obrzędowości pogrzebowej w świetle źródeł etnograficz-
nych i pisanych. 231
5.5.2. Symbolika materialnych pozostałości obrzędów pogrzebowych. 237
Rozdział 6
Apotropeiczne działania magiczne w miejscach kultu. 243
6.1. Ogólna charakterystyka słowiańskich miejsc kultu. 243
6.2. Ofiara jako zabieg apotropeiczny w miejscach kultu. 268
Rozdział 7
Magiczne działania apotropeiczne „oswajania” przestrzeni 275
7.1. Negatywna rola granicy. 277
7.2. „Ochrona” przestrzeni a źródła archeologiczne. 281
Rozdział 8
Podsumowanie. 289
Wykaz skrótów językowych. 294
Aneksy. 295
Aneks 1. Średniowieczne cmentarzyska na ziemiach polskich uwzględnione
w tekście. 296
Spis treści
Aneks 2. Słowiańskie wczesnośredniowieczne miejsca kultu na ziemiach polskich
w świetle badań archeologicznych. 303
Katalog. 306
Spis tabel zawartych w katalogu. 307
Literatura. 435
Summary
Slavic protective magic in the Early Middle Ages on Polish
TERRITORIES. 489
Introduction. 489
1. Source foundations and the outline of the state of research 492
2. The specific of magical thinking. 493
3. The phenomenon of charm and its relationship with apotropa-
ic magic. 495
4. Apotropaic magic activities performed at home. 497
5. Apotropaic role of magic rites performed in the cemetery . 506
6. Apotropaic magical actions in Slavic places of worship. 512
7. Apotropaic magical actions of “taming” space. 515
8. Conclusion. 515
Literatura
Wykaz skrótów:
„AAC” ֊ „Acta Archaeologica Carpathica”, Kraków,
„ AHP” ֊ „Archaeologia Historica Polona”, Toruń.
„AP” - „Archeologia Polski”, Warszawa.
„AUNC” - „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Toruń.
„AUW” - „Acta Universitatis Wratislawiensis. Studia Archeologiczne”, Wrocław.
„EP” - „Etnografia Polska”, Wrocław.
„FAP” -֊ „Fontes Archaeologici Posnanienses”, Poznań.
„FPP” - „Fontes Praehistorica Posnaniensis”, Poznań.
„IA” - „Informator Archeologiczny”, Warszawa.
„KH” - „Kwartalnik Historyczny”, Kraków.
„KHKM” - „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, Warszawa.
„MSiW” ֊ „Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne, Warszawa.
„MA” - „Materiały Archeologiczne”, Kraków.
MB-ES - Mifalogija Belarusaù. Encyklapedycny sloùnik, Minsk
„MW” - „Materiały Wczesnośredniowieczne”, Warszawa-Wrocław.
„MZP” - „Materiały Zachodniopomorskie”, Szczecin.
„PA” - „Przegląd Archeologiczny”, Poznań-Wrocław.
„PH” - „Przegląd Historyczny”, Wrocław.
„PiMMAiE” - „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”,
Łódź.
„PomA” - „Pomorania Antiqua”, Gdańsk.
Problemy - Problemy przeszłości Mazowsza i Podlasia, Archeologia Mazowsza i Podlasia,
Studia i Materiały, t. III, red. M. Dulinicz, Warszawa 2004.
„PSL” - „Polska Sztuka Ludowa”, Warszawa.
„SA” - „Sprawozdania Archeologiczne”, Warszawa.
„SilA” - „Silesia Antiqua”, Wrocław.
Literatura
„SIA” - „Slavia Antiqua”, Poznań-Wrocław.
„SovArch” - „Sovetskaja Archeologija”, Moskva.
„Sprawozdania PM A” - Sprawozdania Państwowego Muzeum Archeologicznego, Warszawa.
SSS - Słownik Starożytności Słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od cza-
sów najdawniejszych do schyłku XII wieku, Wrocław.
„SW” - „Studia Wczesnośredniowieczne”, Warszawa-Wrocław.
„ŠSA” - „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, Wrocław.
„WA” - „Wiadomości Archeologiczne”, Warszawa.
„ZOW” - „Z otchłani wieków”, Poznań.
„ZOW, z.o” - „Z otchłani wieków Pomorza Gdańskiego: zeszyt okazjonalny dla
upamiętnienia Tysiąclecia Gdańska” Gdańsk.
Abramowicz A.
1955, Przedmioty ozdobne z grodziska łęczyckiego, „SW”, t. 3, s. 335-351.
Abramowicz A., Nadolski J., Poklewski T., Wieczorek J., (red.)
1989, Łęczyca wczesnośredniowieczna, t. 2, Wrocław.
Adamowski J.
1991, Kulturowe funkcje miedzy, „Etnolingwistyka”, t. 4, s. 65-82.
1995, Sakralizacja przestrzeni w polskiej kulturze ludowej, [w:] Folklor; sacrum, religiay red.
J. Bartmiński, M. Jasińska-Wójtowska, Lublin, s. 20-31.
1999, Kategoria przestrzeni w folklorze, Lublin.
Androsiuk N.
1994, „Przewody” na Białostocczyźnie, „Czasopis”, t. 5 nr 5(41), s. 9.
Anisimow A.
1971, 'Wierzenia ludów północy, Warszawa.
Antoniewicz W.
1913, Pisanki w Polsce, „Ziemia”, t. 4, s. 180-189.
1948/49, O religii dawnych Słowian, „Swiatowit”, t. 20, s. 327-342.
1957, Religia dawnych Słowian, [w:] Religie świata, red. E. Dąbrowski, Warszawa, s. 319-402.
1960, O religii dawnych Słowian, „Swiatowit”, t. 23, s. 327-343.
1967, Ofiary, [w:] SSS, t. 3, red. G. Labuda, Z. Stieber, s. 461-462.
Aries P.
1989, Człowiek i śmierć, Warszawa.
Bachelard G.
1975, Wyobraźnia poetycka, Warszawa.
Bagniewski Z.
1991, O penetracji torfowisk baryckich we wczesnym średniowieczu, „SilA”, t. 33/34, s. 85-102.
Literatura
Bajburin A. K.
1983 Żiliśće v obrjadach i predstavlendch vostocnych Slavjan, Moskva.
1990, W sprawie opisu struktury słowiańskiego rytuału budowniczego, „PSL”, R. 44, nr 3,
s. 62-67.
Bal A.
1966, Sprawozdanie z badań stanowiska wczesnośredniowiecznego koło wsi Domanowice,
powiat Trzebnica w 1966 r., „ŚSA”, t. 9, s. 43-44.
1971, Z badań osady wczesnośredniowiecznej koło wsi Domanowicepow. Trzebnica, „AUW”,
t. 4, s. 263-267.
Bal A., Fercowicz T., Kaźmierczyk J.
1982, Najnowsze badania na cmentarzysku szkieletowym z drugiej połowy X wieku w Niem-
czy w województwie wałbrzyskim, „ŚSA”, t. 23, s. 71-75.
Bal A., Kaźmierczyk J.
1984, Wyniki badań na cmentarzysku szkieletowym w Niemczy z X wieku, uzyskane w 1981
roku, „ŚSA”, t. 24, s. 47-52.
Balcer B.
1969, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w miejscowości Biała Parcele, pow. Płock, „WA”,
t. 34, s. 463-465.
Banaszkiewicz J.
1979, Kronika Dzierzwy. XlV-wieczne kompendium historii ojczystej, Wrocław.
1986a, Podanie o Piaście i Popielu. Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi
tradycjami dynastycznymi, Warszawa.
1986b, Jedność porządku przestrzennego, społecznego i tradycji początków ludu. (Uwagi
o urządzaniu wspólnoty plemienno-państwowej u Słowian), „PH”, t. 77, z. 3, s. 445-465.
1998, Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka, Wrocław.
Barnycz-Gupieniec R.
1959, Naczynia drewniane z Gdańska w X-XIII wieku, „Acta Archaeologica Universitatis
Lodziensis”, nr 8, Łódź.
2000, Studia nad drewnianym budownictwem w średniowiecznej Polsce na tle porównaw-
czym, Łowicz.
Baron J.
2012, Ritual and cultural change. Transformations in rituals as the junction of pagan religion and
Christianity in early medieval Poland, [w:] Rytm przemian kulturowych w pradziejach i śred-
niowieczu, red. B. Gediga, A. Grossman, W. Piotrowski, Biskupin-Wrocław, s. 449-464.
Barthel de Weydenthal M.
1922, Uroczne oczy, Lwów.
Baruch M.
1907, Boże stopki, Archeologia i folklor kamieni z wyżłobionymi śladami stóp, Warszawa.
Literatura
Bąbel J.
1980, Kult topora w neolicie ziem polskich, „WA”, t. 45, z. 1, s. 3-42.
Bednarczuk L.
1996, W co wierzyli Prasłowianie? (W świetle badań prof. Leszka Moszyńskiego nad przed-
chrześcijańską religią Słowian), „Kieleckie Studia Filologiczne”, t. 10, s. 25-32.
Benedyktowicz D., Benedyktowicz Z.
1990, Symbolika domu w tradycji ludowej, „PSL”, R. 44, nr 4, s. 3-16.
1992, Dom w tradycji ludowej, Wrocław.
Biegeleisen H.
1927, Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego, Lwów.
1929a, U kolebki. Przed ołtarzem. Nad mogiłą, Lwów.
1929b, Lecznictwo ludu polskiego, Lwów.
Bieńkowska A., Dzik JVL, Piasecka K.
2013, Średniowieczne cmentarzysko w Czarnej Wielkiej, stan. 1, woj. podlaskie (badania
1951-1978), Białystok.
Bieńkowska K.
2004, Przegląd badań archeologicznych prowadzonych na wczesnośredniowiecznych stano-
wiskach Podlasia w ostatnich 20 latach, [w:] Problemy, s. 241-247.
Bittner-Szewczykowa H.
1994, Ubiory dla zmarłych oraz wiejskie ubiory żałobne, „Rocznik Muzeum Etnograficzne-
go w Krakowie”, t. 11, s. 109-115.
Bogusławski W.
1889, Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII w., t. 2, Poznań.
Bohdanowicz J.
1999a, Wyposażenie zmarłych, [w:] Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 5,
Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Bohdanowicz, Wrocław, s. 98-110.
1999b, Zwyczaje związane z wyprowadzeniem zwłok na cmentarz, [w:] Komentarze do Pol-
skiego Atlasu Etnograficznego, t. 5, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Boh-
danowicz, Wrocław, s. 112-135.
1999c, Poczęstunek po pogrzebie, [w:] Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 5,
Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Bohdanowicz, Wrocław, s. 137-146.
Bojarski J.
2003, Cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie na Ziemi Chełmińskiej (stanowisko 4). Wstępne
wyniki badań, [w:] XIII Sesja Pomorzoznawcza, vol 2, Od wczesnego średniowiecza do
czasów nowożytnych, red. H. Paner, M. Fudziński, Gdańsk, s. 19-32.
Bojarski J., Chudziak W., Drozd A., Koperkiewicz A., Kozłowski T., Stawska V.
2010, Katalog źródeł, [w:] Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (sta-
nowisko 4). Mons Sancti Laurentii, vol. 5, red. W. Chudziak, Toruń, s. 437-603.
Literatura
Bołsunowski K.
1902, Znaki symboliczne na ołowiu (plomby). Ich znaczenie i klasyfikacja, „Światowit” t. 4,
s. 54-72.
Botheroyd S., Botheroyd P. F.
1988, Słownik mitologii celtyckiej, Katowice.
Bracha K.
1999, Teolog diabeł i zabobony. Świadectwo traktatu Mikołaja Magni z Jawora De supersti-
tionibus (1405 r.), Warszawa.
2000, Katalog magii Rudolfa (na marginesie dotychczasowych prac), [w:] Cystersi w spo-
łeczeństwie Europy Środkowej. Materiały z konferencji naukowej odbytej w klasztorze
oo. Cystersów w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojców Cy-
stersów, Poznań, Kraków-Mogiła, 5-10października 1998, red. A. M. Wyrwa, J. Dobosz,
Poznań, s. 806-820.
2001, Latawiec. Z katalogu imion rodzimych duchów i demonów w źródłach średniowiecz-
nych, [w:] Ludzie, kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy
Środkowej (średniowiecze - wczesna epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S. K. Kuczyń-
ski, Warszawa, s. 313-334.
Brencz A.
1987, Polska obrzędowość pogrzebowa jako obrzęd przejścia, „Lud”, t. 71, s. 215-228.
Bronicka-Rauhut J.
1998, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Czersku, Warszawa.
Brückner A.
1895, Kazania średniowieczne, cz. II, [w:] „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Fi-
lologiczny”, Serya II, t. 9, Kraków, s. 317-390.
1984, Starożytna Litwa. Ludy i bogi. Szkice historyczne i mitologiczne, Olsztyn.
1985, Mitologia słowiańska i polska, Warszawa.
1998, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
Brzeski O., Kurnatowska Z., Tuszyński M.
2000, Dziesięciolecie badań wykopaliskowych grodziska w Grzybowie, gm. Września, woj,
poznańskie, WSA, t. 5, s. 57-72.
Brzostowicz M.
2003, Wyniki wznowionych badań na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Spławiu, gm,
Kołaczkowo, pow. Września, woj. wielkopolskie, „WSA”, t. 6, s. 324-337.
Buchowski M.
1986, Magia. Jej funkcje i struktura, Poznań.
1993, Magia i rytuał, Warszawa.
Buchowski M., Burszta J. W.
1992, O założeniach interpretacji antropologicznej, Warszawa.
Literatura
Bugaj E.
1999, Motywy figuralne na ceramice germańskiego kręgu kulturowego, Poznań.
Buko A.
1982, Czytelność znaków garncarskich a zagadnienie ich funkcji, „AP”, t. 27, z. 1, s. 79-107.
1998, Ceramika i stratyfikacje terenów cmentarzyskowych, [w:] Studia z dziejów cywiliza-
cji. Prace poświęcone Profesorowi J. Gąssowskiemu w 50 rocznicę pracy naukowej, red.
A. Buko, Warszawa, s. 125-129.
2000, Pogańskie miejsca święte w krajobrazie osadnictwa wczesnośredniowiecznego na Wy-
żynie Sandomierskiej, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym
średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 61-83.
2003, Wielkie kopce małopolskie z okresu wczesnego średniowiecza, [w:] Polonia Minor Medii
Aevi. Studia ofiarowane Panu Profesorowi Andrzejowi Żakiemu w osiemdziesiątą rocz-
nicę urodzin, red. Z. Woźniak, J. Gancarski, Kraków, s. 287-310.
2004, Czy pogańskie cmentarze słowiańskie były miejscami religijnego kultu?, [w:] Heredi-
tataem cognoscere. Studia i szkice dedykowane Profesor Marii Miśkiewicz, red. Z. Koby-
liński, Warszawa, s. 67-78.
2010, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa.
Bukowska J.
1958, Pisanki polskie z X XIII wieku, „PSL”, R. 12, nr 1, s. 45-49.
Bukowska-Gedigowa J., Gediga B.
1986, Wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku w Opolu, Wrocław.
Bukowski K.
1976, Suszka, woj. Wałbrzych, „SilA”, t. 18, s. 306-310.
Bukowski Z.
1960, Puste kabłączki skroniowe typu pomorskiego, Szczecin.
Bulska E., Wrzesińscy A. i J.
1996, Zawartość naczyń grobowych - próba analizy i interpretacji, „Studia Lednickie”, t. 4,
s. 345-355.
Burkert J.
2006, Stwarzanie świętości. Ślady biologii we wczesnych wierzeniach religijnych, tłum.
L. Trzcinkowski, Kraków.
Burszta J.
1967, Zwyczaje i obrzędy pogrzebowe, [w:] Kultura ludowa Wielkopolski, t. 3, red. J. Bur-
szta, Poznań, s. 177-195.
Burszta W. J.
2004, Tajemnice kultury - zagadka daru, [w:] Fenomen daru, red. naukowa A. Grzegorczyk,
J. Grad, R. Koschany, Poznań, s. 21-31
Literatura
2005, Społeczność daru i dar w społeczeństwie, [w:] Do, ut des - Dar pochówek, tradycja.
Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 17-24.
Busko C.
1993, Symboliczny obraz świata. Z badań nad kurhanami ludności kultury łużyckiej, „AUW”,
t. 24, s. 85-103.
Bykowski K.
1976, Suszka, woj. Wałbrzych, „SilA”, t. 18, s. 306-310.
Bylina S.
1992a, Człowiek i zaświaty. Wizje kar pośmiertnych w Polsce średniowiecznej Warszawa.
1992b, Kazania w Polsce średniowiecznej, „Kieleckie Studia Historyczne”, t. 10, s. 13-35.
1993, Słowiański świat zmarłych u schyłku pogaństwa. Wyobrażenia przestrzenne, „KH”,
R. 100, z. 4, s. 73-88.
1995, Problemy słowiańskiego świata zmarłych. Kategorie przestrzeni i czasu, „Światowit”,
t. 40, s. 9-25.
1999, Wierzenia dawnych Słowian, [w:] S. Bylina, Kultura ludowa Polski i Słowiańszczyzny
średniowiecznej, Łowicz, s. 11-53.
2002, Chrystianizacja wsi polskiej u schyłku średniowiecza, Warszawa.
2012, Drogi - granice - most. Studia z przestrzeni publicznej i sakralnej w średniowieczu,
Warszawa.
Byrska-Raszewska E.
1957, Cmentarzysko średniowieczne w Starym Brześciu, pow. Włocławek „ZOW”, R. 23,
z. 5, s. 255-258.
Bystroń J. S.
1916, Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzeniem dziecka, Kraków.
1917, Studia nad zwyczajami ludowymi. Zakładziny domów, [w:] „Rozprawy Akademii
Umiejętności w Krakowie. Wydział Historyczno-Filozoficzny”, Serya II, t. 35 (60), s. 1-39.
1939, Czynniki magiczno-religijne w osadnictwie, „Przegląd Socjologiczny”, t. 7, s. 25-46.
Cabalska M.
1972, Ze studiów nad religią pogańskich Słowian, „MA”, t. 14, s. 103-132.
Caillois R.
1995, Człowiek i sacrum, Warszawa.
Campbell J.
1976, The Masks ofGod, Oriental Mythology, Harmnondsworth, Middleesex.
1997, Bohater o tysiącu twarzy, Poznań.
Caune A.
1984, Żiliśće Rigi XII-XIV w., Riga.
1995, Archäologische Zeugnisse von den heidnischen Volksglauben in Riga während des 12-13
Jahrhunderts, „Światowit”, t. 40, s. 26-42.
Literatura
Cehak-Hołubowiczowa H.
1957, Zoomorficzne wycinanki ze skóry z wczesnośredniowiecznego Opolay „Archeologia
Śląska”, t. l,s. 99-112.
1958, Ślęża i jej okolice. W dziesięciolecie polskich badań archeologicznych, „Zeszyty Nauko-
we Uniwersytetu Wrocławskiego”, Seria A, nr 14, Ślęża, Wrocław, s. 3-21.
1960, Kamienna konstrukcja kultowa pod szczytem na północnym stoku góry Ślęża, „Świa-
towi!” t. 23, s. 479-493.
1965, Drewniane maski z grodu-miasta na Ostrówku w Opolu, „AP”, t. 10, s. 305-317.
1970, Odkrycia związane z kultem pogańskim na Śląsku we wczesnym średniowieczu, [w:]
I Międzynarodowy Kongres Archeologii Słowiańskiej, Warszawa 14-18IX1965, t. 5, red.
K. Żurowski, Wrocław, Warszawa, Kraków, s. 393-405.
Cehak-Hołubowiczowa H., Różycka T.
1962, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych na Ostrówku w Opolu w roku 1962, „ŚSA”, t. 5,
s. 43-46.
Choińska-Bochdan E.
1984, Znaleziska o charakterze kultowym z Gniewa, „PomA”, t. 13, s. 199-221.
1998/1999 W poszukiwaniu głównego ośrodka kultu przedchrześcijańskiego na Pomorzu
Gdańskim, „ZOW, z.o.” s. 133-165.
Chrzanowska A.
2002, Tajemnice energii drzew, Białystok.
Chudziak W.
2000, Problem chrystianizacji ziemi chełmińskiej w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Czło-
wiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytom-
skie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 127-136.
2001, Wczesnośredniowieczne groby komorowe z Kałdusa pod Chełmem na Pomorzu Wschod-
nim, „SIA”, t. 42, s. 63-96.
2005, Z badań nad społeczną funkcją sierpów i półkosków na ziemiach słowiańskich we wczes-
nym średniowieczu, „AHP”, t. 15/2, s. 201-219.
2006, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). Mons
Sancti Laurenti, vol. 3, red. W. Chudziak, Toruń.
2010, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). Mons
Sancti Laurenti, vol. 5, red. W. Chudziak, Toruń.
Ciesielska A.
2011, Rola ognia w obrzędowości Słowian Zachodnich, [w:] Ogień - żywioł ujarzmiony i nie-
ujarzmiony. VI Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologiczne, Garbicz, 5-6 czerwca 2008,
red. A. Jaszewska, A. Michalak, Zielona Góra, s. 190-193.
Ciszewski S.
1903, Ognisko. Studium etnologiczne, Kraków.
1936, Prace etnologiczne, t. 4, Ród, Warszawa.
Literatura
Ciołek T. M., Olędzki J., Zadrożyńska A.
1976, Wyrzeczysko. O świętowaniu w Polsce, Warszawa.
Cnotliwy E.
1961, Wyniki archeologicznych badań ratunkowych na Wzgórzu Wisielców w Wolinie w 1959
roku, „MZP”, t. 7, s. 181-292.
Cnotliwy E., Leciejewicz L., Łosiński W. (red.)
1983, Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe, Wrocław.
Cofta A.
1955, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Kruszwicy w latach 1953-1954, „SA”, t. 1,
s. 99-100.
1960, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych w Kruszwicy w latach 1956 i 1956, „SA”,
t. 11, s. 59-70.
Contenau G.
1927, Manuel d’Archeologie Orientale, Paris.
Cooper J. C.
1998, Zwierzęta symboliczne i mityczne, Poznań.
Czarnecka K.
1990, Struktura społeczna ludności kultury przeworskiej. Próba rekonstrukcji na podstawie
źródeł archeologicznych i analizy danych antropologicznych cmentarzyska, Warszawa.
Czarnowski S.
1939, Podział przestrzeni i jej ograniczenie w religii i magii, „Przegląd Socjologiczny”, t. 7,
s. 6-24.
1956a, Kultura religijna ludu wiejskiego polskiego, [w:] Dzieła, t. 1, Studia z teorii kultury,
Warszawa, s. 88-107.
1956b, Podział przestrzeni i jej ograniczenie w religii i magii, [w:] Dzieła, t. 3, Studia z so-
cjologii poznania, Warszawa, s. 221-236.
Czerska B., Kaźmierczyk J.
1978, Zabudowa mieszkalna i gospodarcza grodu w Dobromierzu, z 1Х-Х w., „ŚSA”, t. 21,
s. 67-72.
1988, Wrocław Ostrów Tumski w świetle badań 1984 r. Plecionka w budownictwie mieszkal-
nym i gospodarczym Wrocławia XI w., „SSA”, t. 27, s. 55-64.
Czubala D.
1974, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia garncarzy polskich, „Lud”, t. 58, s. 181-198.
Czeżowski T.
1969, Strach i lęk (przyczynek do klasyfikacji uczuć), Odczyty filozoficzne, „Towarzystwo Na-
ukowe w Toruniu. Prace Wydziału Filologiczno-Filozoficznego”, t. 20, z. 3, s. 176-181.
Dalewski Z.
Literatura
1990, Zakìadziny: obrzęd i mit. O słowiańskich zwyczajach i wierzeniach związanych z bu-
dową domu i zakładaniem miasta, „PSL”, R. 44, nr 4, s. 17-24.
Dalewski Z.
1996, Władza, przestrzeń, ceremoniał, Warszawa.
Darkevic V. R
1961, Topor kak simvol Peruna w drevnorusskom jazycestve, „SovArch”, R. 5, z. 4, s. 91-101.
Dąbrowska I.
1988, Wyniki badań domniemanego centrum kultowego w Radzikowie, woj. płockie, [w:]
Scripta Archeologica III. Myśl przez pryzmat rzeczy, Warszawa, s. 134-136.
Dąbrowski S.
1936, Pisanki lubelskie, Lublin.
Dekówna M.
1974, Ozdoby i srebro laney [w:] Wczesnośredniowieczny skarb srebrny z Zalesia powiat Słup-
ca, t. 2, Monety bizantyjskie, monety zachodnioeuropejskie. Ozdoby. Podsumowanie, red.
M. Dekówna, J. Reyman, S. Suchodolski, Wrocław, s. 45-140.
Delumeau J.
1986, Strach w kulturze Zachodu XIV-XVIII w.y Warszawa.
Derwich M.
1996, Wiarygodność przekazów pisemnych na temat kultu pogańskiego na Łyścu. Archeo-
logia a źródła pisane, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurna-
towska, Wrocław, s. 97-104.
Derwich M., Cetwiński M.
1987, Herby legendy, dawne mity, Wrocław.
Dębska-Luty K. Lipińska A.
1986, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe w Lądzie, woj. Konin, [w:] Wczes-
nośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe w Lądzie, woj. Konin, Poznań, s. 13-86.
Długosz J.
1961, Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. I-II, Warszawa.
Dołęga-Chodakowski Z.
1967, O Słowiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, Warszawa.
Domański G.
2000, Ślężański zespół osadniczy i kultowy we wczesnym średniowieczu, [w:] Człowiek, sac-
rum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV,
red. S. Moździoch, Wrocław, s. 99-109.
2002, Ślęża w pradziejach i średniowieczu, Wrocław.
Dowiat J.
1961, Chrzest Polski, wyd. 3, Warszawa.
Literatura
1962, Pogański obraz świata a przyczyny chrystianizacji Słowian, [w:] Wieki średnie. Me-
dium aevum. Prace ofiarowywane Tadeuszowi Manteufflowi w 60 rocznicę urodzin, War-
szawa, s. 79-86.
1985, Pogląd na świat, [w:] Kultura Polski średniowiecznej X-XIII, red. J. Dowiat, Warsza-
wa, s. 169-192.
Drabina J.
1994, Wierzenia, religie, wspólnoty wyznaniowe w średniowiecznej Polsce i na Litwie i ich
koegzystencja, Kraków.
Drozd A.
2005, Srebro niemonetarne z depozytu wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowe-
go w Kałdusie, woj. kujawsko-pomorskie. Przyczynek do interpretacji funkcji „skarbu”
w grobie, [w:] Do, ut, des - dar; pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7,
red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 181-188.
2008, Ozdoby kobiece we wczesnośredniowiecznych grobach z bronią - wyposażenie czy dar?,
[w:] Nie tylko broń. Niemilitarne wyposażenie wojowników w starożytności średniowie-
czu, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 54, red. W. Swiętosławski, Łódź, s. 51-60.
Drozdowska W.
1963, Magiczne normy postępowania wżyciu codziennym Załęcza Wielkiego, pow. Wieluń,
„Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 5, s. 111-130.
Duczko W.
2000, Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym śred-
niowieczu, [w:] Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz,
M. Rębkowski, Kołobrzeg, s. 23-44.
Dulinicz M.
1999, Czy Płock był stolicą Mazowsza na przełomie X i XI wieku, [w:] Centrum i zaplecze
we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej. Spotkania Bytomskie III, red. S. Moź-
dzioch, Wrocław, s. 155-171.
2000, Miejsca, które rodzą władzę (najstarsze grody słowiańskie na wschód od Wisły), [w:]
Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania By-
tomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 85-97.
2004, Mazowsze w IX-XIII w., [w:] Problemy, s. 187-206.
2008, Sztuka i mit. Przedstawienia narracyjne na wczesnosłowiańskich naczyniach, [w:] red.
B. Gediga, W. Piotrowski, Sztuka pradziejowa i wczesnośredniowieczna jako źródło hi-
storyczne, Biskupin-Wrocław, s. 309-320.
2009, Tradycja czy innowacja? Mazowieckie groby z XI i XII wieku, [w:] Bałtowie i ich sąstedzi. Ma-
rian Kaczyński in memoriam, red. A. Bitner-Wróblewska, G. Iwanowska, Warszawa, s. 735-751.
Duma P.
Literatura
2010, Grób alienata. Pochówki dzieci nieochrzczonych, samobójców i skazańców w późnym
średniowieczu i dobie wczesnonowożytnej, Kraków.
Durkheim E.
2000, Zasady metody socjologicznej, Warszawa.
Ducyc L., Klimkovič L
201 la, Achvjara, [w:] MB-ES, s. 29.
201 lb, Sakralnaja geografija BelarusU Minsk.
Ducyc L., Klimkovič L, Šved L, Sahuta J.
2011, jajka velikodnae, [w:] MB-ES, s. 542-543.
Ducyc L., Lobač U.
2011, Vozera, [w:] MB-ES, s. 86-87.
Ducyc L., Šved I.
2011, Jajka [w:] MB-ES, s. 541-542.
Ducyc L., Zajkoüski E., Kruk L, Małocha M.
2011, Duby [w:] MB-ES, s. 159-160.
Ducyc L., Zajkoüski E., Procharaü A., Šved I.
2011, Zmejy [w:] MB-ES, s. 190-192.
Dworakowski S.
1935, Zwyczaje rodzinne w powiecie wysoko-mazowieckimy Warszawa.
Dyczek R
1982, Egejskie kamienie magiczne w III i II tysiącleciu p.n.e.y „ZOW”, R. 48, z. 4, s. 166-169.
Dydowiczowa J.
1967, Zwyczaje i obrzędy doroczne, [w:] Kultura ludowa Wielkopolski, red. J. Burszta, t. 3,
Poznań, s. 11-87.
Dymaczewska U., Dymaczewski A.
1967, Wczesnośredniowieczny Santok. Wyniki badań wykopaliskowych wewnątrz grodu w la-
tach 1958-196Լ „S1A”, t. 14, s. 185-238.
Dzieduszycki W.
1995, Kruszce w systemach wartości i wymiany społeczeństwa Polski wczesnośredniowiecz-
nejy Poznań.
Dzieduszycki W., Kupczyk M.
1993, Gopło. Przyroda i człowieky Poznań.
Dzierswa
1823, Kronika pobka przez Dzierswę w końcu XII napisana, Warszawa.
Dziewulski W·
1964, Postępy chrystianizacji i proces likwidacji pogaństwa w Polsce wczesnofeudalnejy Wrocław.
Literatura
Dzik M.
2005, Przyczynek do problematyki badawczej fragmentów naczyń ceramicznych znajdowa-
nych na wczesnośredniowiecznych cmentarzyskach szkieletowych Mazowsza, „Swiato-
wit” t. 46 (fasc. B), s. 45-51.
2007, Znaleziska monet na cmentarzyskach, próba interpretacji zjawiska, na przykładzie
znalezisk późnośredniowiecznych i nowożytnych oraz źródeł etnograficznych z obsza-
ru Polski, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka. Funeralia Lednickie. Spotkanie 9, red.
W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 79-88.
2012, Przemiany w średniowiecznych zwyczajach pogrzebowych w międzyrzeczu środkowego
Bugu i górnej Narwi (XI-XV w.) - maszynopis pracy doktorskiej, Warszawa.
2014, Uwagi o funkcji i symbolice konstrukcji wczesnośredniowiecznych grobów w obudowach
kamiennych, [w:] Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania
w dawnej obrzędowości pogrzebowej, red. T Kurasiński, K. Skóra, „Acta Archaeologica
Lodziensia”, nr 60, Łódź, s. 87-101.
Edda
1986, Edda poetycka, tłum. i oprać. A. Załuska-Strómberg, Wrocław.
Eisner J.
1966, Rukověť slovanské archeologie. Počátky Slovanů a jejich kultur, Praha.
Eliade M.
1998, Obrazy i symbole, Warszawa.
1999, Sacrum i profanam, Warszawa.
2000, Traktat o historii religii, Warszawa.
Engelking A.
2000, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Wrocław.
Falis A.
2008, Zabiegi antywampiryczne w grobach dziecięcych we wczesnośredniowiecznej Polsce,
[w:] Przez granice czasu. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Jerzemu Gąssow-
skiemu, Pułtusk, s. 105-117.
Federowski M.
1897, Lud białoruski na Rusi Litewskiej. Materyały do etnografii słowiańskiej zgromadzone
w latach 1877-1891, 1.1, Wiara, wierzenia i przesądy ludu z okolic Wołkowyska, Sloni-
mą, Lidy i Sokółkiy Kraków.
Felis M.
2007, Pochówki (?) czaszek, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka. Funeralia Lednickie. Spot-
kanie 9, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 99-105.
Filipowiak W.
1957, Słowiańskie miejsce kultowe z Trzebiatowa, pow. Gryfice, „MZP”, t. 3, s. 75-95.
1962, Wolinianie. Studium osadnicze. Cz. 1. Materiały, Szczecin.
Literatura
1979 Wolińska kącina, „ZOW”, R. 45, z. 2, s. 108-121.
1988, Źródła archeologiczne, archeozoologiczne i onomastyczne w problematyce kultowej Pomo-
rza Zachodniego, [w:] Myśl przez pryzmat rzeczy Możliwości poznania kultury duchowej po-
przez jej materialneprzejawy, red. Z. Kobyliński, B. Lichy, R Urbańczyk, Warszawa, s. 88-96.
1993, Słowiańskie wierzenia pogańskie u ujścia Odry, [w:] Wierzenia przedchrześcijańskie
na ziemiach polskich, red. M. Kwapiński, H. Paner, Gdańsk, s. 19-46.
2010, Wolin - tradycyjny ośrodek kultu w IX-XII wieku, [w:] Religia ludów Morza Bałty-
ckiego. Stosunki polsko-duńskie w dziejach. Maré Integráns. Studia nad dziejami wybrze-
ży Morza Bałtyckiego. Materiały z V Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów
Morza Bałtyckiego - Wolin 31 lipca-2 sierpnia 2009, red. M. Bogacki, M. Franz, Z. Pi-
larczyk, Toruń, 527-539.
Filipowiak W., Wojtasik J.
1975, Światowitz Wolina, „ZOW”, R. 41, z. 2, s. 82-88.
Fischer A.
1921, Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego, Lwów.
1921/22, Święto umarłych, „Rozprawy i wiadomości Muzeum im. Dzieduszyckich”, t. 7-8,
s. 60-127.
Florek M.
2011, Uwagi o zróżnicowaniu słowiańskiego obrządku pogrzebowego w Małopolsce w okresie
plemiennym (do końca X w.), [w:] „In sivis, campis. et urbe” Średniowieczny obrządek
pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim, Rzeszów-Sanok, s. 59-77
2015, Kilka uwag o zmianie słowiańskiej obrzędowej ziemiach polskich (przejściu od ciałopa-
lenia do inhumacji) i jej związkach z recepcją chrześcijaństwa, [w:] Cmentarzyska - rela-
cje społeczne i międzykulturowe, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 143-147.
Frankowski E.
1925, Zabiegi magiczne przy pożyczaniu, kupnie i sprzedaży u ludu polskiego, Lwów.
Frazer J. G.
1962, Złota gałąź. Studia z magii i religii, tłum. J. Lutyński, Państwowy Insytut Wydawni-
czy, Warszawa.
2002, Złota gałąź. Studia z magii i religii, tłum. H. Krzeczkowski, KR, Warszawa.
Gabałówna L.
1955, Ceramika z XII i XIII wieku z grodziska łęczyckiego, „SW”, t. 3, s. 319-332.
Gabriel I.
1991, Starigard/Oldenburg im 11. und 12. Jahrhunerdt: Neue Strukturelemente in Gesellschaft
und Kultur, [w:] Miasto zachodniosłowiańskie w XI-XII wieku. Społeczeństwo, Kultura,
red. L. Leciejewicz, Wrocław, s. 169-188.
Gajda T.
1986, Zanikające zwyczaje i wierzenia związane ze śmiercią, „PSL” nr 1-2, s. 39-44.
Literatura
Garas M.
2010, Pochówki atypowe na cmentarzyskach zachodniopomorskich w dobie chrystianizacji,
[w:] Wymiary inności Nietypowe zjawiska w obrzędowości pogrzebowej od pradziejów
po czasy nowożytne, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 56, red. K. Skóra i T. Kura-
siński, Łódź, s. 54-64.
Gardawski A·
1970, Chodlik. Cz. 1. Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, Wrocław.
Gardeła L.
2011, Zatrzymani kamieniami Zachodniosłowiańskie „grobyy atypowe na tle skandynaw-
skich i anglosaskich praktyk funeralnych, [w:] Kim jesteś człowieku. Funeralia Lednickie.
Spotkanie 13, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 169-192.
2012, Pochówki na brzuchu we wczesnośredniowiecznej Polsce, „Suplement, Pomniki Daw-
nego Prawa”, t. 20, s. 30-37.
2014, Scandinavian Amulets in VikingAge Poland, Rzeszów.
Gardeła L, Duma P.
2013, Untimely death. Atypical burials ofchildren in early and late medieval Poland, „World
Archaeology”, voi. 45, s. 1-19.
Gardeła L., Kajkowski K.
2014, Groby podwójne w Polsce wczesnośredniowiecznej. Próba rewaluacji, [w:] Grób w prze-
strzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości po-
grzebowej, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 60, red. T Kurasiński, K. Skóra, Łódź,
s. 103-119.
Gąssowscy E. i J.
1970, Łysa Góra we wczesnym średniowieczu, Wrocław.
Gąssowska E.
1979, Sanktuarium pogańskie w Dobrzeszowie, „ZOW”, R. 45, z. 2, s. 122-127.
Gąssowski J.
1950/51, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Radomiu, „WA”, t. 17,
s. 305-324.
1952, Cmentarzysko w Końskich na tle zagadnienia południowej granicy Mazowsza we wczes-
nym średniowieczu, „MW”, t. 2, s. 71-175.
1969, Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznego Sandomierszczyzny, „MW”, t. 6,
s. 303-470.
1971, Religia pogańskich Słowian i jej przeżytki we wczesnym średniowieczu, „AP”, t. 16,
s. 557-574.
1988, Źródła, metody i wyniki poznawania kultury duchowej (symbolicznej) we wczes-
nym średniowieczu, [w:] Scripta Archeologica IIL Myśl przez pryzmat rzeczy, Warsza-
wa, s. 81-83.
Literatura
1995, Schyłkowe pogaństwo na ziemiach polskich w świetle odkryć archeologicznych, „Świa-
towit”, t. 40, s. 42-52.
Gediga B.
1966, Sprawozdanie z badań na Ostrówku w Opolu w 1966 roku, „ŚSA” t. 9, s. 38-42.
1967, Sprawozdanie z badań na Ostrówku w Opolu w 1967 roku, „ŚSA”, t. 10, s. 47-52.
1968, Wyniki badań na Ostrówku w Opolu w latach 1964 i 1965, „SA”, t. 19, s. 264-269.
1969, Prace wykopaliskowe na Ostrówku w Opolu w 1967 roku, „SA”, t. 21, s. 223-239.
1970a, Dwadzieścia lat polskich badań archeologicznych na Ostrówku w Opolu, „Opolski
Rocznik Muzealny”, t. 4, s. 11-50.
1970b, Początki i rozwój ośrodka miejskiego na Ostrówku w Opolu, „S1A”, t. 16, s. 105-144.
1976, Śladami religii Prasłowian, Wrocław.
1979, Sprawozdanie z badań na Ostrówku w Opolu w 1977 roku, „ŚSA”, t. 20, s. 90-93.
1980, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na Ostrówku w Opolu w 1977 roku, „ŚSA,
t. 21, s. 74-78.
1981, Sprawozdanie z badań na Ostrówku w Opolu w 1978 rokuy „ŚSA”, t. 22, s. 74-77.
1987, Problemy badań archeologicznych nad religią dawnych Słowiany „Sobótka”, nr 3,
s. 383-393.
1996, Chrystianizacja i utrzymywanie się przedchrześcijańskich praktyk kultowych na Ślą-
sku, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurnatowska, t. 1, Wroc-
ław^. 159-167.
Geertz C.
1973, The Interpretation of Cultures, New York.
Gennep van A.
1977, The rites of passage, London-Henley.
2006, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, Warszawa.
Geremek B.
1985, Człowiek i czas: jedność kultury średniowiecznej, [w:] Kultura Polski średniowiecznej
X-X1II, red. J. Dowiat, Warszawa, s. 432-482.
Gierlach B.
1975, Studia nad archeologią średniowiecznego Mazowsza, Warszawa.
1979, Wczesnośredniowieczne ośrodki kultu pogańskiego w Polsce, „Euhemer”, t. 23, z. 2,
s. 9-24.
1980, Sanktuaria słowiańskie, Warszawa.
Gieysztor A.
1982, Mitologia Słowian, Warszawa.
Gloger Z.
1900, Rok polski w życiu, tradycyi i pieśni, Warszawa.
1965, Encyklopedia staropolska, t. 1-2, Warszawa.
Literatura
Głosek M.
1973, Znaki i napisy na mieczach średniowiecznych w Polsce, Wrocław, Warszawa, Kra-
ków, Gdańsk.
Gołębiowski Ł.
1830, Lud polsku Jego zwyczaje zabobony, Warszawa.
1884/1, Lud polski. Jego zwyczaje, zabobony, cz. 1, Lwów.
1884/2, Lud polsku Jego zwyczaje, zabobony, cz. 2, Lwów.
Grierson P.
1970, 77ie Purpose ofthe Sutton Hoo Coins, „Antiqiuty”, t. 44, s. 14-18.
Gross R.
1990, Dlaczego czerwień jest barwą miłościy Warszawa.
Grzegorczykowa R.
2004, Pojęcie ofiary’ w polu semantycznym dawania. Rozumienie ofiary w chrześcijań-
stwie, [w:] Fenomen daru, red. naukowa A. Grzegorczyk, J. Grad, R. Koschany, Po-
znań, s. 169-177.
Haavio M.
1979, Mitologia fińska, Warszawa.
Haczewska B.
1977, Monety odkryte na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Krakowie na Zakrzów-
ku, „MA”, t. 17, s. 205-206.
Handke K.
2001, Polskie nazwy przepraw przez rzekę, [w:] Mosty, dzieła sztuki i inżynierii, zabytku
Materiały z sesji naukowej, Warszawa 25-26 maja 2000 roku, red. B. Wierzbicka, War-
szawa, s. 13-22.
Heckowa K.
1961, Pod znakiem słońca. Dawne wierzenia śląskie, Wrocław.
Hejnosz W.
1967, Mir, [w:] SSS, t. 3, red. G. Labuda, Z. Stieber, s. 260-261.
Helmold
1974, Helmolda Kronika Słowian, tłum. J. Matuszewski, Warszawa.
Hensel B.
1980, Miniaturowy toporek z Kruszwicy, „S1A”, t. 26, s. 127-130.
Hensel-Moszczyńska B.
1983, Wyroby z miedzi i jej stopów z wczesnośredniowiecznej Kruszwicy, „S1A”, t. 28, s. 127-220.
Hensel W.
1950, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1, Poznań.
1953, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 2, Poznań.
Literatura
1959, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t 3, Warszawa.
1960, Najdawniejsze stolice Polski. Gniezno, Kruszwica, Poznań, Warszawa.
1969, O magicznej funkcji wczesnośredniowiecznych kabłączków skroniowych „S1A”, t. 16,
s. 243-251.
1971, Początki państwa polskiego i jego kultury, Wrocław.
1987, Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Zarys kultury materialnej, wyd. 4, uzupeł-
nione, Warszawa.
2001, Do problematyki świętych gajów pogańskich ֊ z komparatystyki archeologii słowiań-
skiej, „AP”, t. 46, s. 119-124.
2002, Wolin - domniemana aparatura wenetyjska (związana ze świątynią zapewne słońca)
oraz zabytki ze studni w Łęczycy (drewniany kielich i takiżfallus z wyobrażeniem bóstwa
Słońca - Swaroga), „SIA”, t. 43, s. 177-180.
Hensel W., Broniewska A.
1961, Starodawna Kruszwica. Od czasów najdawniejszych do roku 1271, Wrocław.
Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z.
1972, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 4, Wrocław.
1980, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 5, Wrocław.
1987, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 6, Wrocław.
Hensel W., Niesiołowska A., Żak J.
1959, Badania na placu katedralnym w 1938 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu,
red. W. Hensel, t. 1, Wrocław, s. 13-45.
Hilczer-Kurnatowska Z.
1982, Zakładzina, [w:] SSS, t. 7, red. G. Labuda, A. Gąsiorowski, s. 52-54.
Hilczerówna Z.
1950, Przyczynki do handlu Polski z Rusią Kijowską, „PA”, t. 9, s. 8-23.
1962, Early medieval fort in Bonikowo, district Kościan (Great Poland), „Archaeologia Po-
lona”, t. 5, s. 64-74.
1970, Pisanki, [w:] SSS, t. 4, cz. 1, red. G. Labuda, Z. Stieber, s. 115-116.
Hildt T.
1951, Drewniana miniaturowa „siekierka” wczesnośredniowieczna z Góry Zamkowej w Cie-
szynie, „Sprawozdania PM A”, t 5, z. 3-4, s. 124.
Hołowińska Z.
1959, Wczesnośredniowieczne rzemiosło złotnicze w Gdańsku, [w:] Gdańsk wczesnośrednio-
wieczny, t. 1, red. J. Kamińska, Gdańsk, s. 55-102.
1967, Dzielnica rzemieślnicza z XIII i XIV wieku w Gdańsku (stanowisko 2), [w:] Gdańsk
wczesnośredniowieczny, t. 6, red. J. Kamińska, s. 183-239.
Hołubowicz W.
1956, Opole w wiekach X-XII, Katowice.
Literatura
1957, Z badań na Ostrówku w Opolu w roku 1955, „SA”, t. 3, s. 204-223.
1959, Z prac wykopaliskowych na Ostrówku w Opolu w roku 1956, „SA”, t. 6, s. 115-131.
1962, Badania wykopaliskowe w Opolu w roku 1958, „SA”, t. 14, s. 270-291.
1965, Garncarstwo wczesnośredniowieczne Słowian, Wrocław.
Informator Archeologiczny
1972, Informator Archeologiczny, Badania 1971, Wrocław.
1974, Informator Archeologiczny, Badania 1973, Wrocław.
1977, Informator Archeologiczny, Badania 1976, Wrocław.
1978, Informator Archeologiczny. Badania 1977, Wrocław.
1979, Informator Archeologiczny. Badania 1978, Wrocław.
1980, Informator Archeologiczny. Badania 1979, Wrocław.
1981, Informator Archeologiczny. Badania 1980, Wrocław.
1982, Informator Archeologiczny. Badania 1981, Wrocław.
1983, Informator Archeologiczny. Badania 1982, Wrocław.
1984, Informator Archeologiczny. Badania 1983, Wrocław.
1985, Informator Archeologiczny. Badania 1984, Wrocław.
1988, Informator Archeologiczny. Badania 1987, Wrocław.
1994, Informator Archeologiczny. Badania 1993, Wrocław.
Ivanov V.V., Toporov V.N.
1974, Issledovanija v oblasti slavjanskich dřev noste], Moskva.
Izbornik
1965, Izbornik 1076 goda, Moskva.
Jackowski A.
2002, Polska sztuka ludowa, Warszawa.
Jaguś J.
2000, Synkretyzm pogańsko-chrześcijański w świetle źródeł pisanych i archeologicznych, na
ziemiach polskich w wiekach średnich, „ZOW”, R. 55, nr 3-4, s. 106-114.
2002, Archeologiczne znaleziska pochodzące z obecnych ziem polskich, datowane na wieku
średnie, interpretowane jako ofiary zakładzinowe, „Z otchłani wieków. Początki archi-
tektury na ziemiach polskich”, t. 57 (1-2), s. 101-105.
2003, Uwagi na temat wymowy magicznej średniowiecznych amuletów i ozdób na ziemiach
polskich, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowskiej”, vol. 58, Sectio F, Lublin,
s. 7-24.
Jakimowicz R.
1933, O pochodzeniu ozdób srebrnych znajdowanych w skarbach wczesnohistorycznych,
„WA”, 1.12, s. 103-138.
1938, Sprawozdanie z badań grodziska lubomskiego w roku 1935, „Prace Prehistoryczne”,
t. 3, s. 45-57.
Literatura
1939, Sprawozdanie z badań grodziska lubomskiego w roku 1938, „Prace Prehistoryczne”,
t. 5, s. 1-4.
Jakubowska H.
1963, Z badań nad pisankarstwem opolskim, „Opolski Rocznik Muzealny”, t. 1, s. 107-132.
Jankowska B.
1999a, Ubiór zmarłego na przełomie XIX/XX wiekuy [w:] Komentarze do Polskiego Atlasu
Etnograficznego, t 5, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Bohdanowicz,
Wrocław, s. 72-92.
1999b, Zwyczaje i wierzenia związane z Dniem Zadusznym, [w:] Komentarze do Polskiego
Atlasu Etnograficznego, t 5, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Bohda-
nowicz, Wrocław, s. 148-171.
Janocha H.
1974, Wyniki prac badawczych przeprowadzonych w latach 1961 i 1962 na Górze Chełm-
skiej (Krzyżance) koło Koszalina, część 2, „MZ”, t. 20, s. 31-167.
Janowski A.
2013, Review of Joanna Wojtkowiak. Skandynawskie wpływy kulturowe w Wolinie (IX-XI
wiek), „SIA”, t. 21, s. 395-409.
Janowski A, Kurasiński T.
2008, (Nie)militarne naczynia. Fakty i mity, [w:] Nie tylko broń. Niemilitarne wyposażenie
wojowników w starożytności i średniowieczu, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 54,
red. W. Świętosławski, Łódź, 61-88.
2010, Rolnik, wojownik czy „odmieniec”? Próba interpretacji obecności sierpów w grobach
wczesnośredniowiecznych na terenie ziem polskich, [w:] Wymiary inności. Nietypowe zja-
wiska w obrzędowości pogrzebowej od pradziejów po czasy nowożytne, „Acta Archaeo-
logica Lodziensia”, nr 56, red. K. Skóra, T. Kurasiński Łódź, s. 79-85.
Januszewski J.
1967, Rola słońca w usytuowaniu grobów wczesnośredniowiecznych w Końskich, „AUW”, II,
s. 307-314.
Jasnosz S.
1969, Wczesnośredniowieczne miejsce kultowe w północnozachodniej Wielkopolsce, „FAP”,
t. 20, s. 218-231.
1982-1984, Materiały i studia do dziejów osadnictwa starożytnego i wczesnośredniowieczne-
go Ziemi Obornicko-Rogozińskiej, „FAP”, t. 33, s. 55-166.
Jażdżewski K.
1937, Dotychczasowe wyniki badań archeologicznych na Kujawach w r. 1937, „ZOW”, R. 12,
z. 7-8, s. 95-106.
1948, Gdańsk wczesnodziejowy w świetle wykopalisk w 1948 r., „ZOW”, R. 17, z. 11-12,
s. 166-174.
Literatura
1951, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Lutomiersku pod Łodzią w świetle badań
w r. 1949, „MW”, t 1, s. 91-190.
1955a, Charakterystyka wczesnośredniowiecznych warstw kulturowych w wykopie głównym,
na stanowisku 1, w Gdańsku, „SW”, t. 3, s. 164-211.
1955b, Gdańsk średniowieczny w świetle badań wykopaliskowych z lat 1953 i 1954, „SA”,
t. 1, s. 137-164.
Jażdżewski K. Chmielewski W.
1952, Gdańsk wczesnośredniowieczny w świetle badań wykopaliskowych z lat 1948/9, „SW”,
t. 1, s. 35-81.
Józefów-Czerwińska B., Popielska-Grzybowska J.
2012, Wierzenia - religia, [w:] Przestrzeń społeczna. Próba konceptualizacji, red. S. Taba-
czyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań, s. 300-317.
Kaczmarek J.
1997, Wczesnośredniowieczne przedmioty szkliwione związane z magią z Kruszwicy; [w:]
Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red. H. Kóćka-Krenz, W. Ło-
siński, Poznań, s. 380-390.
Kajkowski K.
2005, Wczesnośredniowieczne święte gaje i drzewa pogańskich Słowian na terenie Polski (ze
szczególnym uwzględnieniem Pomorza), „Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachod-
niokaszubskiego w Bytowie”, t. 7, s. 125-137.
2006, Przejawy magii i kultu akwatycznego na wczesnośredniowiecznym Pomorzu, „Nasze
Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie”, t. 8, s. 95-117.
2010, Kamień w kulturze Pomorza, „Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria. Arche-
ologia”, t. 4/5 (1), s. 325-356.
201 la, Pokarm duszy - pokarm dla ciała. Szczątki zwierzęce we wczesnośredniowiecznej
przestrzeni grzebalnej Pomorza, „Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria, Arche-
ologia”, t. 6/7 (1), s. 327-473.
201 lb, „Erat praetera ibi ąuerąus ingens et frondosa.”. Dąb w przedchrześcijańskich wie-
rzeniach na Pomorzu wczesnośredniowiecznym, [w:] VIII Ogólnopolska Konferencja Na-
ukowa pt. „Las w kulturze polskiej”. Materiały z konferencji, Janów Lubelski 22-24 paź-
dziernika 2010, red. W. Łysiak, Poznań, s. 39-46.
201 lc., Wyspy jako symboliczne centra wczesnośredniowiecznych mikroregionów osadni-
czych Pomorza Środkowego, „Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodniokaszub-
skiego” t. 13, s. 23-42.
Kajkowski K., Kuczkowski A·
2009, Słowiańskie święte gaje na Pomorzu we wczesnym średniowieczu, „Nasze Pomorze.
Rocznik Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie”, t. 11, s. 25-38.
2010, Religia Pomorzan we wczesnym średniowieczu, Pruszcz Gdański.
Literatura
Kalaga J.
2001, Ze studiów nad wczesnośredniowiecznym obrządkiem pogrzebowym w dorzeczu Liw՜
ca, Bugu i Krzny, [w:] Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych, red.
B. Bryńczak, P. Urbańczyk, Siedlce, s. 137-167.
2004, Ciałopalne groby kurhanowe z VI-XIII wieku w międzyrzeczu Liwca, Bugu i Krzny,
[w:] Problemy, s. 207-221.
2011, Kim byłeś człowieku? Z podlaskiego kurhanu w Czekanowie, [w:] Kim jesteś człowieku.
Funeralia Lednickie. Spotkanie 13, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 97-103.
Kalinowska U.
1994, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko kurhanowe w Dolicach, woj. szczecińskie, „MZ”,
t. 40, s. 149-197.
Kamaroya M, Salavej L.
2011, Arol, [w:] MB-ES, s. 25.
Kamińska J.
1952a, Tkaniny z osady rzemieślniczo-rybackiej w Gdańsku z XII~XIII wieku w Gdańsku,
„PSL” R. 6, nr 2, s. 74-76.
1952b, Wyniki badań archeologicznych w Gdańsku w r. 1951, „ZOW”, R. 21, z. 3, s. 89-98.
1956, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Buczku, pow. Łask, „PiMMAiE” Seria Ar-
cheologiczna, t. 1, s. 97-116.
Kamińska J., Nahlik A.
1958, Włókiennictwo gdańskie w X'XIII wieku, „ Acta Archaeologica Universitatis Lodzien-
sis”, nr 6, Łódź.
Kamiński W.
1960, Narzędzia dźwiękowe i instrumenty muzyczne na ziemiach polskich w świetle wyko՜
palisk archeologicznych, „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”,
s. 40-42.
1971, Instrumenty muzyczne z ziem polskich. Zarys problematyki rozwojowej, Kraków.
Kamrowski J.
1998/1999, Boskie narzędzie mordu, „ZOW, z.o” s. 174-175.
Kara M.
1997, Wczesnośredniowieczny grób uzbrojonego kupca w miejscowości Ciepłe w świetle po-
nownej analizy chronologicznej, [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum
i sacrum, red. H. Kóćka-Krenz, W. Łosiński, Poznań, s. 505-524.
2009, Najstarsze państwo w Piastów - rezultat przełomu czy kontynuacji. Studium archeo՜
logiczne, Poznań.
Karobuskina T.
1993, Kurgany Belorusskogo Pobuźa X-XIII w., Mińsk.
Literatura
Karwicka T.
1978, Dęb w wierzeniach i praktykach magicznych (Ze studiów nad rola drzew w folklorze
polskim, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Toruniu” t. 1, s. 49-63,
1983, Magia i kult (Rozważania na przykładzie niektórych praktyk magicznych związanych
z drzewami), „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, t. 8, s. 41-47,
2003, Dziki bez w folklorze Europy ze szczególnym uwzględnieniem Słowiańszczyzny, [w:]
W kręgu folkloru, literatury i języka. Prace ofiarowana prof Janowi Miłosławowi Kasja-
nowi w 70 rocznicę urodzin, red. M. Jakitowicz, V. Wróblewska, Toruń, s. 17-26,
Karwot E.
1955, Katalog magii Rudolfa. Źródło etnograficzne XIII wieku, Wrocław.
Raszewscy E., Z.
1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Brześciu Kujawskim, pow. Włocławek, „MSiW”,
t. 1, s. 365-435.
Raszewska E.
1960, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Kałdusie, pow. Chełmno (badania w 1957 r.),
„PiMMAiE”, Seria Archeologiczna, t. 5, s. 143-171.
Raźmierczyk J.
1965, Tymczasowe sprawozdanie z badań na cmentarzysku z VII-X wieku we Wszemirowie,
pow. Trzebnica, „ŚSA”, t. 8, s. 33-37.
1966-1970, Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, t. 1-2, Wrocław.
1978, Znaki naskalne w górach śląskich, „PiMMAiE”, Seria Archeologiczna, t. 25, s. 159-203.
1990, Kamień w kulturze Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu w wiekach X-XIII, Wrocław.
1995, Ku początkom Wrocławia. Cz. 3. Gród na Ostrowie Tumskim w X-XIII wieku (uzu-
pełnienie do cz. 1 i 2), Wrocław.
Raźmierczyk J0 Limisiewicz A.
1989, Początki młodszego grodu z 2 połowy X wieku na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu,
„ŚSA”, t. 29, s. 86-92.
Raźmierczyk J., Wachowski R.
1976, Cmentarzysko szkieletowe z XI-XIl w. w Niemczy, pow. dzierżoniowski, „AUW”, t. 9,
s. 93-138.
Repiński A.
2002, Lęk, Kraków.
Rickhefer R.
2001, Magia w średniowieczu, Kraków.
Riersnowska T.
1951, Gwizdek z grodziska wczesnośredniowiecznego w Bródnie Starym, pow. warszawski,
„Sprawozdania PMA”, t. 4, z. 1-2, s. 107-109.
Literatura
Kiersnowski R.
1956, [rec.] P. Radoměrsky; Obol mrtvých u Slovanů v Čechách a na Moravě, přispěk k da-
továni kostronnych hrobů mladší doby hradištní, Sborník Národního Muzea v Praze,
Svazek IX-A-Historicky, č. 2, Praha, 1955, „KHKM”, R. 4, nr 4, s. 722-725.
1988, Moneta w kulturze wieków średnich, Warszawa.
Kietlińska A.
1960, Gród wczesnośredniowieczny na Górze Zamkowej w Cieszynie w latach 1949-1954,
„MW”, t. 5, s. 63-93.
Kihl-Byczko E.
1970, W sprawie pochodzenia i funkcji kaptorg trapezowatych, [w:] I Międzynarodowy Kon-
gres Archeologii Słowiańskiej. Warszawa 14-18IX 1965, t. 5, red. W. Hensel, Wrocław,
s. 423-426.
Klinger W.
1909, Jajko w zabobonie ludowym u nas i w starożytności, Kraków.
1926, Obrzędowość ludowa Bożego Narodzenia. Jej początek i znaczenie pierwotne, Poznań.
Knoop O·
1895, Podania i opowiadania z Wielkiego Księstwa Poznańskiego, „Wisła”, t. 9, s. 11-39.
Knorr H. A.
1938, Das bunte Ei in der Vorgeschichte, „Oberdeutsche Zeitschrift für Volkskunde”, t. 12,
s. 129-137.
Kokowscy E. i A.
1993, Wczesnośredniowieczne znalezisko wotywne(?) z Żabianki w woj. lubelskim, „S1A”,
t. 34, s. 241-246.
Kolberg O.
1962, Dzieła wszystkie, t 17, Lubelskie, cz. II, Wrocław-Poznań.
1963a, Dzieła wszystkie, t. 9, Wielkie Księstwo Poznańskie, cz. II, Wrocław-Poznań.
1963b, Dzieła wszystkie, t 19, Kieleckie, część II, Wrocław-Poznań.
1964a, Dzieła wszystkie, t. 23, Kaliskie, Wrocław-Poznań.
1964b, Dzieła wszystkie, t 21, Radomskie, część I, Wrocław-Poznań.
1967, Dzieła wszystkie, t. 48, Tarnowskie-Rzeszowskie, Wrocław-Poznań.
1973, Dzieła wszystkie, t 51, Sanockie-Krośnieńskie, część III, Wrocław-Poznań.
Kolczyński J.
2000, Ofiara z człowieka. Wspomnienie trzech wydarzeń z końca XIX i początków XX wie-
ku w podgórskich wsiach w Polsce, „EP”, t. 44, z. 1-2, s. 173-191.
Kołosówna Z.
1949, Z badań nad znakami garncarskimi z okresu wczesnohistorycznego, „S1A”, t. 2,
s. 438-451.
„i r~
/j_ w
~ i .J \.J
Literatura
Kołos-Szafrańska Z.
1953, Z badań nad znakami garncarskimi z terenu ziem polskich, „WA”, t. 20, s. 181՝ 195.
1962, Nowa próba interpretacji znaków na dnach wczesnośredniowiecznych naczyń garncar-
skich, „Światowit”, t. 24, s. 443-458.
Koneckij W, J.
1995, Nekatoryje aspekty istočnikovedenija i interpretácii kompleksą pamjatnikov v Peryni
pod Novgorodom, [w:] Cerkovnaja Archeologija, Materiały Pervoj Vserossijskoj konferen-
cji, Pskov, 20-24 nojabra 1995 goda, Časť L Rasprostranenije christianstva v vostocnoj
Evrope, Sankt Peterburg-Pskov, s. 80-85.
Kopaliński W.
1990, Słownik symboli, Warszawa.
Koperkiewicz A.
2010, Święci czy przeklęci? Kilka refleksji o anomaliach w pochówkach wczesnośredniowiecz-
nych, [w:] Wymiary inności. Nietypowe zjawiska w obrzędowości pogrzebowej od pradzie-
jów po czasy nowożytne, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 56, red. K. Skóra i T. Ku-
rasiński, Łódź, s. 65-77.
2011, „Dumne Podlasianki, dumne Mazowszanki” - o naszyjnikach na wczesnośrednio-
wiecznych cmentarzyskach północno-wschodniej Polski, [w:] „In sivis, campis. et
urbe”. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim, Rzeszów-
Sanok, s. 267-284.
2001, Cmentarzysko z okresu wczesnego średniowiecza w Daniłowie Małym, gm. Łapy, woj.
podlaskie. Sprawozdanie z prac przeprowadzonych z roku 2001 oraz wstępne podsumo-
wanie wyników badań, [w:] Badania archeologiczne w Polsce północno-wschodniej i na
zachodniej Białorusi latach 2000-2001. Materiały z konferencji, Białystok 6-7 grudnia
2001 roku, red. M. Karczewska, M. Karczewski, Białystok, s. 271-282.
Korányi K.
1927, Czary i gusła przed sadami kościelnymi w Polsce w XV i pierwszej połowie XVI wie-
ku, „Lud”, t. 26, s. 1-25.
Kordala T.
1992, Cmentarzysko z XI-XII wieku w Płocku-Podolszycach, „Rocznik Muzeum Mazowie-
ckiego w Płocku ’, t. 15, s. 3֊90.
2004, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na Mazowszu Północnym, [w:]
Problemy, s. 223-239.
Kosman M.
1976, Drogi zaniku pogaństwa u Bałtów, Wrocław.
Kosmas
1968, Kosmasa Kronika Czechów, tłum. M. Wojciechowska, Warszawa.
Literatura
Kostrzewski B.
1961, Badania wykopaliskowe w Gieczu, pow. Środa w 1959 r.y „SA”, t. 13, s. 145-152.
1962, Z najdawniejszych dziejów Giecza, Wrocław.
Kostrzewski J.
1921, Pisanki wczesnohistoryczne, „PA”, 1.1, s. 42-45.
1960, Obrządek ciałopalny u plemion polskich i Słowian północno-zachodnich9 Warszawa.
1962, Kultura prapolska, wyd. 3, Warszawa.
1966, Pradzieje Pomorza, Wrocław.
1968, Grzechotki wczesnośredniowieczne bez polewy, „AP”, t. 13, z. 1, s. 211-218.
Kostrzewski J. (red.)
1939, Gniezno w zaraniu dziejów w świetle wykopalisk, Poznań.
Kotovič O., Kruk J.
2008, Zolotyje pravila narodnoj kultury, Minsk.
Kotowicz P. N.
2007, Między sacrum a profanum. Woda w słowiańskich wyobrażeniach o zaświatach - mit
a rzeczywistość, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka. Funeralia Lednickie. Spotkanie 9,
red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 59-77.
2008, Zabawka czy oręż ćwiczebny? Przyczynek do badań nad problematyką drewnianych
naśladownictw średniowiecznych mieczy, [w:] Nie tylko broń. Niemilitarne wyposażenie
wojowników w starożytności i średniowieczu, „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 54,
red. W. Świętosławski, Łódź, s. 89-97.
Kotula E
1989, Przeciw urokom, Warszawa.
Kowalczyk E.
2000, „Sacrum”. Z dziejów mitów toponomastycznych w archeologii, [w:] Człowiek, sacrum,
środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, red.
S. Moździoch, Wrocław, s. 27-37.
Kowalczyk M.
1968, Wierzenia pogańskie za pierwszych Piastów, Łódź.
Kowalewska-Marszałek H.
2000, Kontynuacja osadnicza a zmiana kulturowa - na przykładzie badań cmentarzyska
w Kicharach Nowych koło Sandomierza, [w:] Kultury archeologiczne a rzeczywistość
dziejowa, red. S. Tabaczyński, Warszawa, s. 69-73.
Kowalewski J.
2005, Ludyczne cechy słowiańskiej wymiany darów we wczesnym średniowieczu, [w:] Do, ut
des - Dar, pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki,
J. Wrzesiński, Poznań, s. 35-41.
Literatura
2007, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska zachodniosłowiańskie w perspektywie an-
tropologii historycznej (Rzecz - mit - przestrzeń), [w:] Środowisko pośmiertne czło-
wieka. Funeralia Lednickie. Spotkanie 9, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Po-
znań, s. 21-34.
Kowalska-Lewicka A.
1994, Zmarli są wśród nas. O obcowaniu zmarłych z żyjącymi, „Rocznik Muzeum Etnogra-
ficznego w Krakowie”, t. 11, s. 21-30.
Kowalska A. B.
2010, Źródła materialne o religijności mieszkańców wczesnośredniowiecznego Szczecina,
[w:] Religia ludów Morza Bałtyckiego. Stosunki polsko-duńskie w dziejach. Marę inte-
grans. Studia nad dziejami Morza Bałtyckiego. Materiały z VMiędzynarodowej Sesji Na-
ukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego - Wolin 31 lipca-2 sierpnia 2009, red. M. Bo-
gacki, M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń, s. 163-173.
Kowalski A. P.
1988, Mit w obrzędzie pogrzebowym. Próby etnograficznej analizy materiału prahistorycz-
nego, „Lud”, t. 72, s. 113-126.
1998, Wstęga i sznur. Ornament na ceramice neolitycznej w perspektywie tradycji indoeuro-
pejskiej, „PA”, t. 46, s. 23-36.
1998/1999, Dłubanką w zaświaty, „ZOW, z.o.”, s. 195-198.
1999, Symbol w kulturze archaicznej, Poznań.
2005, Aksjologia prehistorycznej wymiany darów. Przykłady kultury indoeuropejskiej, [w:]
Do, ut des - Dar pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dziedu-
szycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 25-33.
Kowalski P.
1994, Prośba do Pana Boga. Rzecz o gestach wotywnych, Wrocław.
1998, Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa.
2000, Chleb nasz powszedni. O pieczywie w obrzędach, magii, literackich obrazach opiniach
dietetyków, Wrocław.
2014, Dar w kulturze indoeuropejskiej, [w:] Antropologia zamierzchłych znaczeń, Toruń,
s. 214-230.
Kowiańska-Piaszykowa M.
1969, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko rzędowe w Górze, pow. Turek, „FAP”, t. 9,
s. 179-193.
Kóćka-Krenz H.
1993, Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu, Poznań.
Kóćka-Krenz H., Pawlak P., Sikorski A.
1995, Grób kobiety z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego w Poznaniu-Śród-
ce. (Przyczynek do interpretacji funkcjonalnej kaptorg), „FPP”, t. 7, s. 281-293.
Literatura
Kócka-Krenz H., Sikorski A.
1997, Grób „księżniczki” z Dęb czy na koło Białogardu w woj. koszalińskim, [w:] Kraje sło-
wiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red. H. Kócka-Krenz, W. Łosiński,
Poznań, s. 525-535.
Krasnodębski D.
1997, Starożytności z Mołoczków, „Над Бугом i Нарвою”, որ 6, s. 18-19.
2000, Podlasie na przełomie І і II Millenium w świetle wyników najnowszych badań arche-
ologicznychy [w:] Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie zjazdu gnieźnieńskie-
go, red. A. Buko, Z. Świechowski, Warszawa, s. 179-190.
Kronika
1953, Kronika Thietmaray tłum. Z. Jedlicki, Poznań.
2000, Kronika Thietmaray tłum. Z. Jedlicki, Kraków.
Kruk L
2011, Peč, [w:] МВ-ES, s. 360-361.
Krzak Z.
1986-1990, Święta góra i kręg. Szkic prahistoryczno-mitoznawczy, „WA”, t. 51, s. 115-131.
Krzyszowski A.
1992, Wstępne wyniki badań archeologicznych na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku
szkieletowym z Х/ХІ-ХІ wieku w miejscowości Sowinki3 gm. Mosina, woj. poznańskie,
„WSA”, t. 1, s. 83-101.
2000, Wczesnośredniowieczny pochówek cząstkowy na cmentarzysku w Sowinkachy [w:] Cza-
rownice. Funeralia Lednickie. Spotkanie 2, red. J. Wrzesiński, s. 117-125.
2010, Rytualne paleniska czy obiekty grobowe (?) z przełomu okresu późnorzymskiego i wczes-
nych faz wczesnego średniowiecza w Wilanowie (stan. 12), gmina Kamieniec, w woj. wiel-
kopolskimy „S1A”, t. 51, s. 165-203.
2014, Naczynia ceramiczne i wiaderka klepkowe z wczesnopiastowskiego cmentarzyska
w Sowinkach, [w:] Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowa-
nia w dawnej obrzędowości pogrzebowej у „Acta Archaeologica Lodziensia”, nr 60, red.
T. Kurasiński, K. Skóra, Łódź, s. 137-157.
Kucharski M. J.
2011, O przedmiotach grobowych oraz ich kulturowym znaczeniu dawniej i dziś „Okolice.
Rocznik Etnologiczny”, t. 9, s. 45-58.
Kucypera P, Pranke P., Wadyl S.
2011, Wczesnośredniowieczne toporki miniaturowe, Toruń.
Kuczkowski A.
2007, Słowiańskie „święte”góry na terenie ziem polskich we wczesnym średniowieczu - pró-
ba zarysowania problematyki, „S1A”, t. 47, s. 97-123.
Ą
Literatura
2008, Ośrodek kultu pogańskiego w krajobrazie Słowian zachodnich wczesnego średniowie-
cza, „S1A”, t. 49, s. 99-119.
2009, Religijno-symboliczny podział i użytkowanie przestrzeni wczesnośredniowiecznego
cmentarza pomorskiego, „PomA”, t. 22, s. 25-59.
2009-2010, Pokarm duszy - pokarm dla ciała. Szczątki zwierzęce we wczesnośredniowiecz-
nej przestrzeni grzebalnej Pomorza, „Materiały Zachodniopomorskie, t. 2, Nowa Seria.
Archeologia, t. 6/7, z. 1, s. 327-356.
Kufel- D zierzgo wska A.
1975, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe w Polsce środkowej, „PiMMAiE”,
Seria Archeologiczna, t. 22, s. 373-389.
1983, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Brzegu, województwo sieradzkie, „PiMMAiE”,
Seria Archeologiczna, t. 30, s. 309-327.
Kunicka B.
1979, Organizacja przestrzeni domowej według tradycyjnych wyobrażeń ludowych, „EP”
t. 23, z. 1, s. 179-200.
Kunicka-Okuliczowa Ł.
1959, Wczesnośredniowieczne zabawki igry z Gdańska, [w:] Gdańsk wczesnośredniowiecz-
ny, red. J. Kamińska, t. 1, s. 107-143.
Kurnatowska Z.
2000, Elementy „sacrum” w topografii tworzonej przez pierwszych Piastów domeny i jej głów-
nych ośrodków, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średnio-
wieczu. Spotkania Bytomskie IV, Wrocław, red. S. Moździoch, s. 111-126.
Kurnatowski S., Nalepa J.
1961, Z przeszłości Międzyrzecza, Poznań.
Kuś W.
1986, W sprawie domniemanego kręgu kultowego w Wapienicy, województwo bielskie, „AAC”,
t. 25, s. 275-280.
Kvjatkovskaja A.
1998, Jatvežkie mogilniki Belarusi (k. XI-XVIÎ w.), Vilnius.
Kwaśniewicz K.
1983, Tradycyjna religijność ludowa, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie, t. 8,
s. 25-39.
1984, Zwyczaje i obrzędy doroczne, „EP”, t. 28, z. 1, s. 157-198.
Kwiatkowska B., Szczurowski ƒ.
2015, Elementy obrządku pogrzebowego na różnych typach cmentarzysk, [w:] Cmentarzy-
ska - relacje społeczne i międzykulturowe, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Po-
znań, s. 45-58.
Literatura
Kwiatkowski S.
1980, Koncepcje poprawności obrzędowej u Słowian zachodnich w epoce misyjnej, „AUNC,
Historia”, 1.17, s. 27-49.
Labuda G.
1999, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Poznań.
Labudda A.
1983, Liturgia pogrzebu w Polsce do wydania Rytuału Piotrowskiego (1631). Studium histo-
ryczno~liturgiczney Warszawa.
Lamm J. R
1987, On the cult of multiple-headed gods in England and in the Baltic Areay „PA” t. 34,
s. 219-231.
Lechowa I.
1967, Obrzędowe obchodzenie granic pól w łowickiem w świetle materiałów porównawczych,
„Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 9, s. 277-302.
Lechowicz Z.
1982, Gród czy ośrodek kultu, „ZOW”, R. 48, z. 1-3, s. 35-40.
Leciejewicz L.
1987, „In pago silensi, vocabulo hoc a quodam monte. sibi indito”. O funkcji miejsc kul-
tu pogańskiego w systemie politycznym Słowian Zachodnich doby plemiennej, Sobótka,
t. 2, s. 125-135.
1989, Słowianie Zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy, Wrocław.
1997, Wyznacznik pozycji społecznej w rytuale pogrzebowym wcześniejszego średniowie-
cza, [w:] Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowski, Warsza-
wa, s. 45-55.
Leciejewicz L. Łosiński W.
1960, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Młodzikowie, pow. Środa, „FAP”, 1.11, s. 104-164.
Leciejewicz L., Łosiński W., Tabaczyńska E. (red.)
1961, Kołobrzeg we wczesnym średniowieczu, Wrocław.
Leeuw van der G.
1978, Fenomenologia religii, Warszawa.
Lehr U.
1981, Urok w aspekcie działań magiczno-religijnych, „Lud”, t. 65, s. 91-104.
Leksykon
1988, Leksykon religioznawczy, Warszawa.
Lepówna B.
1959, Wczesnośredniowieczne znaki garncarskie ze stanowiska I w Gdańsku, [w:] Gdańsk
wczesnośredniowieczny, red. J. Kamińska, t. 1, Gdańsk, s. 29-53.
Literatura
1968, Garncarstwo gdańskie w X-XIII wieku, Gdańsk.
1981, Materialne przejawy wierzeń ludności Gdańska wX-XIII w., „PomA” 1.10, s. 169-199.
Leś B.
1984, Religia i jej symbole, „Lud”, t. 68, s. 15-48.
Leśny J.
1974, W sprawie kultu pogańskiego na Ostrowie Lednickim, „SlA”, t. 21, s. 119-134.
Lewandowska J.
2008, Zagadkowe ślady na murach kościołów w Brodnicy, Lembargu, Lubawie i Nowym Mie-
ście Lubawskim, [w:] Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu
informacji na ziemiach polskich do schyłku XVI11 wieku, red. J. Lewandowska, A. Mietz,
J. Woźny, Toruń, s. 57-76.
Lewczuk J.
2000, „Sacrum” i „profanarvi” - na przykładzie wybranych stanowisk archeologicznych z tere-
nów środkowego Nadodrza, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczes-
nym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 195-206.
Lewicki T.
1952-53, Obrzędy pogrzebowe pogańskich Słowian w opisie podróżników i pisarzy arabskich
głównie z IX-X w., „Archeologia”, t. 5, s. 122-153.
1956, Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny, t. 1, [w:] Źródła orientalne, red. G. La-
buda, t. 1, Wrocław, Kraków.
1977, Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny, t. 2, cz. 2, Prace Komisji Orientalistycz-
nej, nr 14, Wrocław.
Libera Z*
1995, Medycyna ludowa. Chłopski rozsądek czy gminna fantazja, Wrocław.
Limisiewicz A.
1983, Uwagi w sprawie koncepcji wiary w „żywego trupa” na marginesie pracy A. Niewęgłow-
skiego: Obrządek pogrzebowy ludności kultury przeworskiej, „AP”, t. 20, z. 1, s. 177-181.
2005, Składanie ofiar z ludzi przez Słowian we wczesnym średniowieczu, [w:] Do, ut des -
Dar, pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki, J. Wrze-
siński, Poznań, s. 91-94.
Lis P.
1996, Wczesnośredniowieczne groby z miejscowości Bochotnica, gm. Kazimierz Dolny, woj.
Lublin, Archeologia Polski Środkowowschodniej, 1.1, s. 199-207.
Litwiniszyn A.
1998, Magia magii, Kraków.
LobaćU.
201 la, Hatnik, [w:] MB-ES, s. 496-497.
201 lb, Parog, [w:] MB-ES, s. 349-350.
Literatura
Lodowski J.
1972, Sądowel we wczesnym średniowieczu, Wrocław.
Losch A.
1961, Gospodarka przestrzenna. Teoria lokalizacji, Warszawa.
Lotman J. M.
1974, Dwa teksty semiologiczne. O pojęciu przestrzeni geograficznej w średniowiecznych teks-
tach staroruskich, „Teksty”, t. 3(15), s. 93-113.
Lurker M.
1994, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, Kraków.
Łęga W.
1930, Kultura Pomorza we wczesnem średniowieczu na podstawie wykopalisk, Toruń.
Łopaciński H.
1897, Zabytki cywilizacji pierwotnej, „Wisła”, 1.11, s. 241-260.
Łosiński W.
1958, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Cewlinie, pow. Koszalin, „MZP”, t. 4,
s. 251-283.
1968, Badania archeologiczne w Bardach i Świelubiu, pow. Kołobrzeg w 1965, „SA”, t. 19,
s. 114-157.
1972, Początki wczesnośredniowiecznego osadnictwa grodowego w dorzeczu dolnej Parsęty
(VII-X/XI w.), Wrocław.
1993, Groby typu Alt Kabelich w świetle badań przeprowadzonych na cmentarzysku wczes-
nośredniowiecznym w Świelubiu pod Kołobrzegiem, „PA”, t. 41, s. 17-34.
1997, Z dziejów obrzędowości pogrzebowej u północnego odłamu Słowian wschodnich w świet-
le nowszych badań, [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, red.
H. Kóćka-Krenz, W. Łosiński, Poznań, s. 473- 483.
Łowmiański H.
1979, Religia Słowian i jej upadek (w. VI-XII), Warszawa.
Łuka L. J.
1947, Obrzędy pogrzebowe w czasach przedhistorycznych i ich przeżytki w dobie współczes-
nej, „ZOW”, R. 16, z. 5-6, s. 74-80.
1973, Wierzenia pogańskie na Pomorzu Wschodnim w starożytności i we wczesnym śred-
niowieczu, Wrocław.
Łukaszyk A.
2012, Wierzchowce Bogów. Motyw konia w wierzeniach i sztuce Słowian i Skandynawów,
Szczecin.
Łydkowska-Sowina U.
1980, Chrystianizacja obrządku pogrzebowego w X-XIII w., „ZOW”, R. 48, z. 2, s. 167-177.
Literatura
Łysiak W.
1988, Świat wierzeń ludu wielkopolskiego przełomu XIX i XX wieku, „Lud”, t. 72, s. 90-111.
1993, W kręgu wielkopolskich demonów i przekonań niedemonicznych, Międzychód.
Maisonneuve ƒ.
1995, Rytuały dawne i współczesne, Gdańsk.
Majer-Baranowska U.
1995, Dualizm religijny w ludowych wierzeniach o pochodzeniu wody, [w:] Folklor; sacrum,
religia, red. J. Bartmiński, M. Jasińska-Wojtkowska, Lublin, s. 115-128.
Majewski E.
1892, Wąż w mowie, pojęciach i praktykach ludu naszego, „Wisła”, t. 6, s. 87-140, 318-371.
Makiewicz T.
1973, Przyczynek do problematyki wczesnośredniowiecznych znaków garncarskich, „PiM-
MAiE”, Seria Archeologiczna, t. 20, s. 216-222.
Makiewicz T., Prinke A.
1981, Teoretyczne możliwości interpretacji miejsc sakralnych, „PA”, t. 28, s. 57-84.
Malinowska H.
1969, Badania archeologiczne w Cedyni w latach 1967-1969, „MZP”, t. 15, s. 111-147.
Malinowska-Łazarczyk H.
1982/1, Cmentarzysko średniowieczne w Cedyni, t. 1, Szczecin.
1982/2, Cmentarzysko średniowieczne w Cedyni, t. 2, Szczecin
Malinowski T.
1986, Źródła archeologiczne i antropologiczne do dziejów Rowokołu, Słupsk.
1991, O wczesnośredniowiecznych dzwonkach z ziem polskich, „AP”, t. 38, z. 1, s. 95-120.
Mała
1991, Mała encyklopedia leśna, wyd. 2, Warszawa.
Mamzer H.
1997, Pytanie o archeologię, [w:] Jakiej archeologii potrzebuje współczesna humanistyka?,
red. J. Ostoja-Zagórski, Poznań, s. 13-49.
Marciniak J.
1960a, Cmentarzysko z okresu wczesnośredniowiecznego w Strzemieszycach Wielkich, pow.
Będzin, „MW”, t. 5, s. 141-186.
1960b, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy z miejscowości Bazar Nowy, pow. Maków
Mazowiecki, „MW”, t. 5, s. 98-140.
Marciniak M.
1988, Badania archeologiczne osadnictwa pradziejowego i wczesnośredniowiecznego w re-
jonie Brodnicy Szabdy-Cegielni, [w:] Szkice Brodnickie, red. S. Bilski, Brodnica-To-
ruń, s. 11-44.
H /
=֊.,-s i
Literatura
Marczewska M.
1997/1998, Dęb - drzewo zmarłych (z rozważań nad językowo-kulturowym obrazem dębu),
„Etnolingwistyka”, t. 9/10, s. 121-134.
Marczyk M.
1999, Wybrane zagadnienia dotyczące progu w magiiy [w:] Komentarze do Polskiego Atlasu
Etnograficznego, t. 5, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe, red. J. Bohdanowicz,
Wrocław, s. 183-195.
Matusiak S.
1907, Sobótka, „Lud”, t. 13, s. 1-20, 87-97.
Mauss M.
2001, Szkic o darze, [w:] M. Mauss, Socjologia i antropologia, Warszawa, s. 163-173.
Mazurkiewicz M.
1988, Kamień piorunowy w polszczyźnie i kulturze ludowej (Szkic hasła do Słownika ludo-
wych Stereotypów językowych), [w:] Język a kultura, t. 1, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiń-
ski, Wrocław, s. 251-262.
Miechowicz Ł.
2007, Zjawisko „obola zmarłych” na przykładzie znalezisk późnośredniowiecznych i nowożyt-
nych oraz źródeł etnograficznych z obszaru Polski, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka.
Funeralia Lednickie. Spotkanie 9, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 89-97.
2010, Kiedy święci po ziemi chodzili - kamienie w wierzeniach ludowych na Mazowszu
i Podlasiu, [w:] Kamienie w historii, kulturze i religii, red. R. Klimek, S. Szczepański,
Olsztyn, s. 43 61.
2011, By pewniej i szybciej przeniósł się na tamten świat. Pieniądz jako element praktyk
pogrzebowych na Mazowszu, Podlasiu i Małopolsce w średniowieczu i czasach nowożyt-
nych, [w:] „In sivis, campis. et urbe”. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograni-
czu polsko-ruskim, Rzeszów-Sanok, s. 331-356.
Mierzyński A·
1892, Źródła do mytologii litewskiej od Tacyta do końca 13 wieku, t. 1, Warszawa.
Mietz A.
2008, Nowożytne grafitta i ślady oczyszczania ogniem w Polsce Środkowej i Północnej, [w:]
Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na zie-
miach polskich do schyłku XVIII wieku, red. J. Lewandowska, A. Mietz, J. Woźny, To-
ruń, s. 79-131.
Mify
1988/1, Mify narodov mira, t. 1, red. S. A. Tokarev, Moskva.
1988/2, Mify narodov mira, t. 2, red. S. A. Tokarev, Moskva.
1997/1, Mify narodov mira, t. 1, red. S. A. Tokarev, wyd. 2, Moskva.
1997/2, Mify narodov mira, t. 2, red. S. A. Tokarev, wyd. 2, Moskva.
Literatura
Mikołajczyk G.
1972, Początki Gniezna. Studia nad źródłami archeologicznymi, Warszawa-Poznań.
Minta-Tworzowska D.
2000, Symbole i symbolika z perspektywy badań archeologicznych, [w:] Kultura symboliczna
kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, red.
B. Gediga, D. Piotrowska, Warszawa-Wrocław-Biskupin, s. 45-54.
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek)
1996, Kronika polska, Wrocław.
Miś A. L.
1997, Przedchrześcijańska religia Rugian, „SlA”, t. 38, s. 106-145.
Miśkiewicz [Miśkiewiczowa] M.
1967, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Złotej Pińczowskiej, pow. Pińczów, [w:] Me-
todyka naukowo-techniczna badań archeologicznych i antropologicznych, Warszawa,
s. 93-139.
1968, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Złotej Pińczowskiej, pow. Pińczów, [w:] Spra-
wozdanie Zespołu badań nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Po-
litechniki Warszawskiej, za lata 1964-1966, Warszawa 1968, s. 222-227.
1969, Wczesnośredniowieczny obrządek pogrzebowy na płaskich cmentarzyskach szkieleto-
wych w Polsce, „MW”, t. 6, s. 241-293.
1981, Mazowsze wschodnie we wczesnym średniowieczu, Warszawa.
1982, Mazowsze płockie we wczesnym średniowieczu, Płock.
1996, Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Niewiadomej w województwie siedle-
ckim, Warszawa.
1998, Mazowieckie pochówki szkieletowe w XI i XII wieku, [w:] Studia z dziejów cywiliza-
cji. Prace poświęcone Profesorowi Jerzemu Gąssowskiemu w 50 rocznicę pracy naukowej,
red. A. Buko, Warszawa, s. 115-118.
2002, Zarys kultury i archeologii w okresie wczesnego średniowiecza, Warszawa.
Mitarski ƒ.
2002, Demonologia lęku, [w:] Lęk, red. A. Kępiński, Kraków, s. 309-343.
Modzelewski K.
1996, „Omni secunda feria”. Księżycowe roki i nieporozumienia wokół Helmolda, [w:] Sło-
wiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurnatowska, Wrocław, s. 83-88.
Morawski W.
1969, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe odkryte w Krakowie Zakrzówku,
„MA”, t. 11, s. 213-217.
Moszczyński A., Szymański W.
1988, Ryt Perunowy (?) z Wyszegrodu, „ZOW”, R. 53, z. 2-3-4, s. 140-145.
Literatura
Moszyński K.
1967, Kultura ludowa Słowian, t. 2, Kultura duchowa, cz. 1, wyd. 2, Warszawa.
Moszyński L.
1992, Die vorchristliche Religion der Slawen im lichte der Slavischen Sprachwissenschaft,
Koln, Weimer, Wien.
Moździoch S., Nowacka L.
1991, Wyniki badań grodu w Bytomiu Odrzańskim, woj. Zielona Góra na stan. 1 w 1989
roku, „ŚSA”, t. 32, s. 175-182.
Moździoch S.
1999, Miejsca centralne Polski wczesnopiastowskiej ֊ organizacja przestrzeni we wczesnym
średniowieczu jako źródło poznania systemu społeczno-gospodarczego [w:] Centrum
i zaplecze we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej. Spotkania Bytomskie Illy red.
S. Moździoch, Wrocław, s. 21-51.
2000, Archeologiczne ślady kultu pogańskiego na Śląsku wczesnośredniowiecznym, [w:] Czło-
wiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytom-
skie IV9 red. S. Moździoch, Wrocław, s. 155-193.
Musianowicz K.
1950/51, Cmentarzysko i osada wczesnohistoryczna w Gozdowie, pow. Sierpc, „WA”, t. 17,
s. 251-302.
1955, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych przeprowadzonych w roku 1954 w Drohiczy-
nie, pow. Siemiatycze, „WA”, t. 22, s. 332-345.
1956a, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Drohiczynie, pow. Siemiatycze, „WA”, t. 23,
z. 1, s. 169-176.
1956b, Gród i osada podgrodowa w Bródnie Starym koło Warszaw, „MW”, t. 4, s. 7-93.
1960, Granica mazowiecko-drehowicka na Podlasiu we wczesnym średniowieczu, „MW”
t. 5, s. 187-230.
1969, Drohiczyn we wczesnym średniowieczu, MW, t. 6, s. 7-228.
Musianowicz K., Walicka-Kempisty E.
1959, Prace wykopaliskowe w Drohiczynie, pow. Siemiatycze w 1957 r., „WA”, t. 26, z. 1,
s. 33-42.
Nadolski A.
1951, Studnia wczesnośredniowieczna na grodzisku łęczyckim, „ZOW”, R. 20, z. 5-6, s. 86-92.
1950-53, Miniaturowy toporek z grodziska w Tumie pod Łęczycą, „PA”, t. 9, s. 389-391.
Nadolski A., Abramowicz A., Poklewski X
1959, Cmentarzysko z XI w. w Lutomiersku pod Łodzią, „Acta Archaeologica Universitatis
Lodziensis”, nr 7, Łódź.
NahlikA.
1952, Tkaniny gdańskie pod względem technicznym i artystycznym, „PSL”, R. 6, nr 2, s. 77-86.
Literatura
Naumowiczowa E.
1963, Ujście nad Notecią - gród na pograniczu wielkopolsko-pomorskim, „FAP”, t. 14,
s. 212-216.
Nejstarší
1958, Nej starší česka rýmovaná Kronika tak řečeného Dalimilay red. B. Havránek, ƒ. Daňhel-
ka, Praha.
Niederle L.
1916, Život starých Slovanů, t. 2, cz. 1, Praha.
Niewęgłowski A.
1981, Z pradziejów symboliki płodnościy „Euhemer”, t. 25, z. 3, s. 21-26.
Norska-Gulkowa M.
1985, Wyroby z rogu i kości z wczesnośredniowiecznego grodu-miasta na Ostrówku w Opo-
lUy „Opolski Rocznik Muzealny”, t. 8, s. 221-308.
Odoj R.
1956, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w miejscowości Równina Dolna, pow. Kętrzyny
„WA”, t. 23, s. 177-196.
1958, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych przeprowadzonych w Równinie Dolnej, pow.
Kętrzyn w 1956 i 1957 r., „Rocznik Olsztyński”, 1.1, s. 117-154.
Okulicz-Kozaryn Ł.
1983, Życie codzienne Prusów i Jaćwięgów w wiekach średnich (IX-XIII w.)y Warszawa.
Olczak H., Krasnodębski D.
2002, Wczesnośredniowieczne miejsce kultu i osada w Mołoczkachy pow. Bielsk Podlaski, woj.
podlaskie, „SA”, t. 54, s. 141-171.
Olczak J.
1968, Wytwórczość szklarska na terenie Polski we wczesnym średniowieczu. Studium arche-
ologiczno-technologiczne.
Olczak J., Jasiewiczowa E.
1963, Szklarstwo wczesnośredniowiecznego Wolinay Szczecin.
Olejnik J.
1982, Przesądy wyobrażenia i czynności magiczne mieszkańców Wysokich Tatr związane
z budową domu i domostwem, „EP”, t. 26, z. 1, s. 197-220.
Olędzki J.
1994, FILÓDZOON. Ciesząca się życiem albo OGŁAWIANIE. Kultura wierzby; „PSL”, t. 48,
nr 3-4, s. 90-99.
Olszewski M.
2002, Świat zabobonów w średniowieczu. Studium kazania „O zabobonach^ Stanisława ze
Skarbimierza} Warszawa.
Literatura
Ostrowska E.
1961, Wykopaliska na wyspie tumskiej we Wrocławiu w 1959 r., „SA”, t. 13, s. 183-200.
1964, Dalsze wyniki badań na terenie wrocławskiego grodu w 1961 r., „SA”, 1.16, s. 226-232.
Otto R.
1999, Świętość, Warszawa.
Parczewski M.
2001, Ornament czy symbol kultu. Znak krzyża na naczyniach wczesnosłowiańskich. Począt-
ki chrześcijaństwa w Polsce, [w:] Dzieje Podkarpacia, t. 5, Krosno, s. 15-21.
Pawlak P.
1998, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko „szkieletowe * w Poznaniu-Śródce w świetle ba-
dań w 1994 roku, „S1A”, t. 39, s. 215-273.
Pawlakowie A. i D.
1967, Instrumenty muzyczne, [w:] Kultura ludowa Wielkopolski, red. J. Burszta, t. 3, Po-
znań, s. 269-298.
Pełka L.
1960, U stóp Słowiańskiego Parnasu, Warszawa.
1987, Polska demonologia ludowa, Warszawa.
Piątkowski L.
1974, Głaz ołdrzychowski, „ZOW”, R. 40, z. 1, s. 73-75.
Piekarczyk S.
1987, W średniowiecznej rzeczywistości, Warszawa.
Pietkiewicz C.
1931, Umarli w wierzeniach Białorusinów, cz. 2, „Pamiętnik Warszawski”, t. 3, s. 70- 89.
1938, Kultura duchowa Polesia Rzeczyckiego. Materiały etnograficzne, Warszawa.
Pigoń S.
1966, Wołyńskie przewody - wiosenne święto zmarłych, [w:] Drzewiej i wczoraj. Wśród za-
gadnień kultury i literatury, S. Pigoń, Kraków, s. 61-75.
Pisarzak M.
1978, Obrzędowość wiosenna w dawnych wiekach. W związku z recepcją „święconego” w Pol-
sce, „Lud”, t. 62, s. 53-74.
Pokuta Z., Wojda L.
1980, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko we wsi Dębina, woj. sieradzkie, „PiMMAiE”,
Seria Archeologiczna, nr 26, s. 89-120.
Pollex A.
2011, Recepcja inhumacji u Słowian północno-zachodnich, [w:] „In sivis, campis. et urbe”.
Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim, Rzeszów-Sanok:
Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, s. 483-509.
Literatura
Pomeranceva E. W.
1975, Mifolgičeskije personāži v russkom folklbrey Moskva.
Pomorze
1979, Pomorze zachodnie w żywotach Ottona, tłum., wstęp i komentarz J. Wikarjak, Warszawa.
Popkiewicz E.
2010, Bursztyn w wierzeniach średniowiecznych ludzU [w:] Religia ludów Morza Bałtyckie-
go . Stosunki polsko-duńskie w dziejach. Maré Integráns. Studia nad dziejami wybrze-
ży Morza Bałtyckiego. Materiały z V Międzynarodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów
Morza Bałtyckiego - Wolin 31 lipca-2 sierpnia 2009, red. M. Bogacki, M. Franz, Z. Pi-
larczyk, Toruń, s. 272-281.
Porzeziński A.
1992, Sprawozdanie z ratunkowych badań archeologicznych na wczesnośredniowiecznym
cmentarzysku szkieletowym w Cedyni (stanowisko 2a), „MZ”, t. 38, s. 203-245.
Potkański K.
1924, Wiadomości Długosza o polskiej mitologii, [w:] K. Potkański, Pisma pośmiertne, t. 2,
Kraków, s. 1-93.
Potkowski E.
1973, Dziedzictwo wierzeń pogańskich w średniowiecznych Niemczech. Defuncti vivi, Warszawa.
Powieść
1968, Powieść minionych lat, tłum. F. Sielicki, Warszawa.
1999, Powieść minionych laty tłum. i oprać. F. Sielicki, Wrocław.
Procharaü A.
2011 a, Achvjaraprynašenni čelavečyja, [w:] MB-ES, s. 31.
201 lb, Kon\ [w:] MB-ES, s. 245-247.
Procházka V.
1958, Organisace kultu a kmenové zřízenípolabsko-pobaltyskychych Slovanů, Vznik a po-
čátky Slovanů, vol. 2, s. 145-168.
Przesławska H.
1962, [rec.] Evei Gasparini - II ritoprotoslavo delta seconda sepoltura „Ricerche Slavistiche,\
vol. 6, 1959, s. 3-39, „S1A”, t. 9, s. 379-385.
Przewoźna K.
1969, Badania wykopaliskowe w Nakle nad Notecią w latach 1963-1965, „SA”, t. 20, s. 203-219.
Przeździecka M.
1956, Pisanki w Radomskiem, „PSL”, R. 10, z. 4-5, s. 219-227.
Rabiega E. R.
1949, Współczesne i przedhistoryczne zabawki gliniane w Polscey „ZOW”, R. 18, z. 7-8,
s. 116-119.
"~r - ՛ :
Literatura
Ramaniuk M.
2000, Belaruskija narodnyja kryzy, Vilnja.
Radwański K.
2002, Nekropola grobów kurhanowych na Krzemionkach wraz z monumentalnym kopcem
Krakusa - głównym ośrodkiem ceremonialnym krakowskiego centrum władzy w IX-X w.,
[w:] Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowejy red. C. Busko, J. Klapšte, L. Le-
ciejewicz, S. Moździoch, Wrocław-Praha, s. 417-428.
Rajewski Z.
1937, Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe, „PA”, t. 6, s. 28-85.
1939, Zabytki z rogu i kości na grodzie gnieźnieńskim, [w:] Gniezno w zaraniu dziejów (od VIII
do XIII w.) w świetle wykopalisk, red. J. Kostrzewski, Poznań, s. 66-103.
1974, Święta woda u Słowian. Źródła, rzeki, jeziora, „S1A”, t. 21, s. 111-117.
1975a, Koń w wierzeniach u Słowian wczesnośredniowiecznych, „WA”, t. 39, z. 4, s. 516- 519.
1975b, Pogańscy kapłani-czarodzieje w walce klasowej Słowian we wczesnym średniowie-
czu, „WA”, t. 39, z. 4, s. 503-508.
Ratajczyk Z.
2011, Nowe odkrycia na cmentarzysku z okresu wczesnego średniowiecza w Ciepłem, gm.
Gniew, stanowisko 6, [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, 1.1, Od epoki kamienia do wczes-
nego średniowiecza, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 572-576.
Rauhut L.
1951/52, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe z przełomu XI-XII w. w Niepo-
ręcie, „WA”, t. 18, s. 323-342.
1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska w obudowie kamiennej na Mazowszu i Podla-
siu, „MSiW” t. 1, s. 435-653.
Rauhut L., Długopolska L.
1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w obudowie kamiennej w Pokrzyw-
nicy Wielkiej, pow. Nidzica, „WA” t. 36, s. 292-351.
Rauhutowa J.
1976, Czersk we wczesnym średniowieczu, Wrocław.
Reczek J.
1985, Najstarsze słowiańsko-irańskie stosunki językowe, Kraków.
RenikK.
1986, O kontaktach ze zmarłymi - ludowe wyobrażenia, „PSL”, t. 40, nr 1-2, s. 31-36.
Rębkowski M.
2007, Chrystianizacja Pomorza. Studium archeologiczne, Szczecin.
Rosen-Przeworska J.
1971, Religie Celtów, Warszawa.
Literatura
Rosik S.
1995, Udział chrześcijaństwa w powstaniu policefalnych posągów kultowych u Słowian za-
chodnich, Prace Historyczne XVII, Wrocław.
2000a, Interpretacja chrześcijańska religii pogańskich Słowian w świetle kronik niemieckich
XI-XII wieku (Thietmar, Adam z Bremy; Helmold), Wrocław.
2000b, Awans Słońca w mitologii przedchrześcijańskich Słowian na tle przemian społecznych,
[w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotka-
nia Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 49-59.
2010, Mons Silensis - axis mundi. Góra Ślęża między historią a fenomenologią sacrum, [w:]
Sacrum pogańskie - Sacrum chrześcijańskie. Kontynuacja miejsc kultu we wczesnośred-
niowiecznej Europie Środkowej, red. K. Bracha, C. Hadamik, Warszawa, s. 179-191.
Rospond S.
1964, Ubożę - duszyczki zmarłych przodków, „Język Polski”, t. 44, z. 5, s. 268-276.
Rulewicz M.
1958, Wczesnośredniowieczne zabawki i przedmioty do gier z Pomorza Zachodniego. (Z ba-
dań archeologicznych prowadzonych w latach 1947-1958), „MZP”, t. 4, s. 303-351.
1962, Zabawki dziecięce na Pomorzu w okresie wczesnego średniowiecza, „ZOW”, R. 28,
z. 4, s. 302-309.
1963, Wczesnośredniowieczne instrumenty dźwiękowe z badań archeologicznych na Pomo-
rzu Zachodnim, „MZP”, t 9, s. 221-238.
1984, Tymczasowe wyniki badań archeologicznych na Podzamczu w Szczecinie, prowadzo-
nych w latach 1975-1978, „SA”, t. 36, s. 151-165.
Rusanova I. P.
1992, Kultový je mesta i jazyćeskie svjatlilišča Slavjan VI-XIII ww., „Rossijskaja Archeolo-
gija”, nr 4, s. 50-67.
Rybakov B. A.
1948, Remeslo drevnej Rusi, Moskva-Leningrad.
1970, Jazyčeskaja simbolika russkich ukrašenij XII v,, [w:] I Międzynarodowy Kongres Ar-
cheologii Słowiańskiej, Warszawa 14-18IX1965, t. 5, red. K. Żurowski, Wrocław-War-
szawa-Kraków, s. 352-367.
1983, Pierwsze wieki historii Rusi, Warszawa.
Samsonowicz A.
1982, Wytwórczość skórzana w Polsce wczesnofeudalnej, „Studia i Materiały z Historii Kul-
tury Materialnej”, t. 54, Wrocław.
Sawicki T.
1999, Z badań nad przemianami topografii i funkcji grodu książęcego na Górze Lecha w Gnieź-
nie, „SlA”, t. 40, s. 9-28.
Literatura
2001a, Wczesnośredniowieczny zespół grodowy w Gnieźnie, [w:] Gniezno w świetle ostatnich
badań archeologicznych, red. Z. Kurnatowska, Poznań, s. 87-126.
200 lb, Badania przy kościele św. Jerzego w Gnieźnie, [w:] Gniezno w świetle ostatnich badań
archeologicznych, red. Z. Kurnatowska, Poznań, s. 163-186.
Schmitt J.-C.
2002, Duchy Żywi i umarli w społeczeństwie średniowiecznymy Gdańsk-Warszawa.
Schmidt V.
1987, Jak Słowianie Zachodni chowali zmarłych, „ZOW”, R. 53, z. 1, s. 32-35.
SedovV. V.
1953, Drevnerusskoje jazyčeskoje svjatilišče v Peryni, „Kratkije soobščenija Institutą Istorii
Materialioj Kul’tury”, wyp. 50, s. 92-103.
1954, Novyje dannyje ojazyczeskom svjatilišče Peruna, „Kratkije soobščenija Institutą Isto-
rii Materialioj Kul’tury, wyp. 53, s. 105-108.
1957, K voprosu o žertvoprinošenijach v drevnem Novgorode, „Kratkije soobščenija Institu-
tą Istorii Materialnoj Kul’tury”, wyp. 68, s. 20-29.
Seweryn T.
1949, Polskie zabawki ludowe, „PSL”, R. 3, nr 6, s. 163-178.
1957, Zabawki ludowe jako odbicie zwyczajów; obrzędów; magii i legend, „PSL”, R. 11, nr 1,
s. 3-20.
Siarkowski W.
2000, Materyjały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc, Kraków.
Sikora J.
2010, Grób 11 z Ostrowitego na tle zagadnienia wczesnośredniowiecznych „domów zmar-
łych”, [w:] Religia ludów Morza Bałtyckiego. Stosunki polsko-duńskie w dziejach. Mare
Integráns. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Materiały z V Międzyna-
rodowej Sesji Naukowej Dziejów Ludów Morza Bałtyckiego - Wolin 31 lipca-2 sierpnia
2009, red. M. Bogacki, M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń, s. 294-317.
2011, Swój - obcy bogaty - biedny. O kłopotach archeologa ze zrozumieniem wczesnośred-
niowiecznego żałobnika, [w:] Kim jesteś człowieku. Funeralia Lednickie. Spotkanie 13,
red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 123-134.
Sikorski A.
2000, Atypowe groby szkieletowe z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Dębczynie
(stan. 53), woj. zachodniopomorskie, [w:] Czarownice. Funeralia Lednickie. Spotkanie 2,
red. J. Wrzesiński, s. 127-138.
Słownik folkloru
1965, Słownik folkloru polskiego, red. J. Krzyżanowski, Warszawa.
Słownik prasłowiański
1974, Słownik prasłowiański, 1.1, red. F. Sławski, Wrocław.
Literatura
Słownik stereotypów
1996, Słownik stereotypów i symboli ludowych t. 1, Kosmos, cz. 1, Niebo, światła niebieskie,
ogień, kamienie, Lublin.
1999, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1, Kosmos, cz. 2, Ziemia, woda, podzie-
mie, Lublin.
2012a, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1, Kosmos, cz. 3, Meteorologia, Lublin.
2012b, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t 1, Kosmos, cz. 4, Świat, światło i meta-
le, Lublin.
Słowo
1999, Słowo o pułku Igorowym, tłum. i oprać. J. D. Wagilewicza, Przemyśl.
Słupecki L.P.
1984, Obrządek pogrzebowy pogańskich Rusów w świetle relacji Ibn-Fadlana, „Euhemer ’,
28, nr 4, s. 83-100.
1992, Ślęża, Radunia, Wieżyca. Miejsca kultu pogańskiego Słowian w średniowieczu, „KH”,
R. 99, z. 2, s. 3-15.
1993a, Słowiańskie posągi bóstw, „KHKM”, R. 41, z. 1, s. 33-69.
1993b, Świątynie pogańskich Pomorzan w czasach misji świętego Ottona (Szczecin), „Euhe-
mer. Przegląd Religioznawczy”, nr 3 (169), s. 13-32.
1993c, Wawel jako święta góra a słowiańskie mity o zajęciu kraju, „Euhemer, Przegląd Re-
ligioznawczy”, nr 2 (168), s. 3-17.
L994a, Problem pogańskich świątyń, „S1A”, t. 35, s. 47-67.
1994b, Slavonic Pagan Sanctuaries, Warsaw.
1996, „Kastadi fyrir bord ondvegissulum sinum \ Obrzęd zajmowania ziemi przez pierw-
szych osadników islandzkich, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, 1.1, red.
Z. Kurnatowska, Wrocław, s. 89-95.
1998, Wyrocznie i wróżby pogańskich Skandynawów. Studium do dziejów idei przeznacze-
nia u ludów indoeuropejskich, Warszawa.
2000a, Problem istnienia pogańskiego ośrodka kultowego na Łyścu, [w:] Klasztor na Świę-
tym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, red. ks. D. Olszewski i R. Gryz, Kielce,
s. 17-29.
2000b, Sanktuaria pogańskie w świecie natury u Słowian i Germanów. Święte gaje i ich bo-
gowie, [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu.
Spotkania Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 39-47.
2001, Hórg w pogańskiej religii Skandynawów epoki Wikingów, [w:] Ludzie, kościół,
wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej (średniowie-
cze - wczesna epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S. K. Kuczyński, Warszawa,
s. 289-294.
2003, Wróżbiarstwo pogańskich Słowian, [w:] Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średnio-
wieczu, red. M. Dulinicz, s. 73-80.
Literatura
Sokolewicz Z.
1987, Klasycy etnografii Polskiej. Eugeniusza Frankowskiego teoria myślenia magicznego i ob-
rzędów przejścia, „EP”, t. 31, z. 2, s. 11-25.
Spiss A.
1994, Oswoić śmierć, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie”, 1.11, s. 125-142.
Stanaszak Ł. M.
2007, Znaczenie cech morfofunkcjonalnych osobnika dla sposobu jego pochówku na przy-
kładzie tzw. pochówków wampirycznych, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka. Fune-
ralia Lednickie. Spotkanie 9, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 283-293.
Stanisławski B.
2013, Jómswikingowie z Wolina-Jómsborga - studium archeologiczne przenikania kultury
skandynawskiej na ziemie polskie, Wrocław.
Stawska V.
1994, Groby wczesnośredniowieczne w miejscowości Małe Czyste, gm. Stolno, woj. toruńskie
(stanowisko 20), [w:] Studia nad osadnictwem średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej.
Wybrane zagadnienia i materiały, red. J. Olczak, Toruń, s. 153-167.
Stawska V., Weinkauf M.
2003, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe (stanowisko 1) i osada (stanowisko 2)
w Kałdusie, pow. Chełmno, woj. kujawsko-pomorskie, [w:] XIII Sesja Pomorzoznawcza,
vol. 2. Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. H. Paner, M. Fudziń-
ski, Gdańsk, s. 125-136.
Stomma L.
1976, Mit Alkmeny, „EP”, t. 20, z. 1, s. 98-110.
1986, Antropologia kultury wsi polskiej w XIX wieku, wyd. I, Warszawa.
2000, Antropologia kultury wsi polskiej w XIX wieku, wyd. II rozsz., Gdańsk.
Straczuk J.
2006, Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wrocław.
Stryjkowski M.
1846, Kronika polska, litewska, żmudzka i wszystkiej Rusi Macieja Osostewiciusa Stryjkow-
skiego, t. 1-2, według wydania J. Osterbergera, Królewiec 1582, przedruk, Warszawa.
Strzelczyk J.
1998, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań.
Suchodolski St.
1975, Ląd, pow. Słupca, „Wiadomości Numizmatyczne”, t. 19, s. 33.
1985, Początki obola zmarłych w Polce i w krajach ościennych we wczesnym średniowieczu,
[w:] Tezisy dokladov polskoj delegacji na V Meždunarodnym Kongresse slavjanskoj ar-
cheologii, Kiev, Warszawa, s. 223-232.
A '70
;-+ / O
Literatura
Sułowska Μ.
1972, Jak szukaliśmy wczesnośredniowiecznej wsi, „ZOW”, R. 38, z. 4, s. 282-284.
Szafrańska Z.
1951-52, Ornamenty na przęślikach wczesnośredniowiecznych z ziem polskich, „S1A”, t. 3,
s. 179-193.
Szafrański W.
1948, Wierzenia grodu biskupińskiego, „ZOW”, R. 17, z. 5-6, s. 69-76.
1959, Ślady kultu bożka Welesa u plemion wczesnopolskich, „AP”, t. 3, s. 159-164.
1979, Pradzieje religii w Polsce, Warszawa.
1983a, Płock we wczesnym średniowieczu, Wrocław.
1983b, Wznowienie wykopalisk na grodzisku Żarnowieckim w Sobieńczycach pod Puckiem,
„PomA”, t. 11, s. 187-20.
1987, Prahistoria religii w Polsce, Warszawa.
Szczepanik P.
2011, Maski w kulturze pogańskich Słowian Zachodnich. Atrybut rytualno-obrzędowy
czy fetysz religijny, http://www.academia.edu/3398157/Maski_w_kulturze_poga%
C5%84skich_S%C5%82owian_Zachodnich._Atrybut_rytualno-obrz%C4%99dowy_
czy_fetysz_religijny (dostęp: 14.01.2016 r.).
2012, Rola wysp w kontekście kultury wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny Zachod-
niej, „Pomorze. Roczniki Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie”, t. 13, s. 11-21.
2013, Wczesnośredniowieczne figurki wielotwarzowe z terenów Morza Bałtyckiego - dowód
kontaktów międzykulturowych czy uniwersalny fenomen?, „AHP”, t. 21, s. 49-60.
Szczepanik P., Wadyl S.
2014, A comparative Analysis Early Medieval North-West Slavonic and West Baltic Tribes,
„Networks Neighbours”, voi. 2.1: Comparison and Correlations, s. 1-19.
Sztyber A.
1999, Kaptorgi. Przykład kunsztu wczesnośredniowiecznego złotnictwa, „Alma Mater”, t. 46,
s. 283-286.
Szulc K.
1857, O głównych wyobrażeniach i uroczystościach bałwochwalczych naszego ludu, Poznań.
1880, Mythyczna historya polska i mythologia słowiańska, Poznań.
Szwarc-Bronikowski S.
1997, Testament wieków, Warszawa.
Szydelski Ks.
1917, Kult ogniska domowego i przodków; Poznań.
Szydłowska E.
1967, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Cielmicach, pow. Tychy „AUW”,
Studia Archeologiczne II, Wrocław, t. 59, s. 263-282.
Literatura
Szydłowski J.
1968, Domniemany krąg wapienny z Wapienicy, pow. Bielsko, „AAC”, t. 10, s. 133-139.
Szymański W.
1963, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gorysławicach, pow. Busko, [w:] Badania ar-
cheologiczne w okolicy Wiślicy, Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem
Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, red. W. Antoniewicz, P. Bie-
gański, t. 2, Warszawa, s. 137-197.
1968, Przyczynek do dyskusji nad zagadnieniem znaków garncarskich na wczesnośrednio-
wiecznej ceramice słowiańskiej, „AP” t. 13, z. 1, s. 219-223.
Śledzik-Kamińska H.
1989, Sprawozdanie z ratowniczych prac wykopaliskowych na kręgu kamiennym w Będko-
wicach, gm. Sobótka, „ŚSA”, t. 28, s. 84-86.
Śledzik-Kamińska H., Terlecka M.
1988, Badania ratownicze na cmentarzysku szkieletowym z okresu wczesnego średniowiecza
w Sokolnikach, gm. Kąty Wrocławskie, w latach 1983-1984, „ŚSA”, t. 27, s. 63-67.
Św. Tomasz z Akwinu
1984, Św. Tomasz z Akwinu. Dzieła wybrane, tłum. i oprać. J. Salij, Poznań.
Świerzowska A.
2003, Bursztyn, koral, gagat, symbolika religijna i magiczna, Kraków.
Šved I. A.
2004, Dendrologicny kod belasruskaga tardycyjnaga fol’kloru, Brest.
2005, Dreva ü tradycyjnaj slayjanskaj madeli svety, Minsk.
2006, Kosmos i čalavek u dendralicnym kodze belaryskaga fal’klora, Brest.
Tabaczyńscy E. i S.
1964, Das frühmittelalterliche Nakło, Kreis Wyrzysk im Lichte der archäologischen Forschun-
gen in den fahren 1958-1960, „Archaeologia Polona”, t. 6, s. 292-303.
Tabaczyński S.
1958, Z badań nad wczesnośredniowiecznymi skarbami srebrnymi Wielkopolski, Wrocław.
Tabaczyński S., Buko A.
1981, Sandomierz. Starożytność - Wczesne Średniowiecze, Rzeszów.
Tacyt
1938, Dzieła, t. 1, tłum S. Hammer, Warszawa
1957, Dzieła, t. 2, tłum S. Hammer, Warszawa.
Thomas W. L, Znaniecki R
1976, Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1, Organizacja grupy pierwotnej, Warszawa.
Timoščuk B. A., Rusanova I. P.
1983, Slavjanskie svjatilišča na srednem Dnestr e i v bassene Pruta, „SovArch”, nr 4, s. 161-173.
Literatura
Toeppen M.
1892, Wierzenia mazurskie, „Wisła”, t. 6, s. 758-797.
Tokarev S. A.
1957, Religjoznyje verovanija vostocznoslavjanskich narodov (XIX-naczala XX v.), Mo-
skva.
ToPstoj N. I.
1996, Jazyčestvo drevnich slavjan, [w:] Očerkipo istorii kuUtury slavjan, Moskva, s. 145-160.
Tomiccy J. i R.
1975, Drzewo życia. Ludowa wizja świata i człowieka, Warszawa.
Tomicki R.
1981, Religijność ludowa, [w:] Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, red. M. Drozd-
-Piasecka, t. 1, s. 29-70.
1983, Magia i mitologia w kulturze ludowej (Rozważania preliminarne). Rocznik Muzeum
Etnograficznego w Krakowie, t. 8, s. 7-24.
Toporov V. N.
1996, Bogi drevnich slavjan, [w:] Očerkipo istorii kuLtury slavjan, Moskva, s. 160-174.
Trębaczkiewicz T.
1963, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne we wsi Psary, pow. Piotrków Trybunalski, „PiM-
MAiE”, Seria Archeologiczna, t. 9, s. 131-150.
Tuan Yi-Fu
1987, Przestrzeń i miejsce, Warszawa.
Tuszyński M.
2004, Spotkania z archeologię. Spotkanie 1. Grzybowo, Toruń.
Twarowska E.
1982, Cmentarzysko i kościół św. Marcina w Wiślicy, „Światowit”, t. 35, s. 195-254.
Tyszkiewicz J.
1966, O schyłkowym pogaństwie na ziemiach polskich, „KH”, R. 73, s. 549-563.
1972, Święte drzewa, „ZOW”, R. 38, z. 2, s. 136-140.
1976, „Nowy ogień” na wiosnę, [w:] Cultus et cognito. Studia z dziejów średniowiecznej kul-
tury, red. S. K. Kuczyński, Warszawa, s. 591-598.
1983, Ludzie i przyroda w Polsce średniowiecznej, Warszawa.
Umińska E.
1994, Rośliny w wiedzy i wierzeniach ludowych, „PSL”, t. 48, nr 3-4, s. 100-112.
Urbańczyk R
2015, Jak (s)chowanopierwszych polskich chrześcijan, [w:] Cmentarzyska - relacje społeczne
i międzykulturowe, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 129-142.
Literatura
Urbańczyk S.
1968, O rekonstrukcję religii pogańskich Słowian, [w:] Religia pogańskich Słowian. Sesja na-
ukowa w Kielcach, red. A. Oborny, Kielce, s. 29-46.
1991, Dawni Słowianie. Wiara i kult, Wrocław.
Urbańska H.
1959, Sprawozdanie z prac wykopaliskowych, prowadzonych na wczesnośredniowiecznym
cmentarzysku szkieletowym w Krzanowicach, pow. Opole w r. 1959, „ŚSA” t. 2, s. 38-39.
Uspienski B.
1985, Kult św. Mikołaja na Rusi, Lublin.
Valodzina T., Ducyc L.
2011 yAbytak, [w:] МВ-ES, s. 13-14.
Valodzina T., Ducyc L., Zajkoüski E.
2011, VjadrOy [w:] МВ-ES, s. 98-99.
Vâna Z.
1985, Świat dawnych Słowian, Warszawa.
Vauchez A.
1996, Duchowość średniowiecza, Gdańsk.
Vincenz S.
1980, Na wysokiej połoninie. Prawda starowieku. Obrazy; dumy i gawędy z Wierchowiny
Huculski ej у Warszawa.
Vinogradova L. N., Tokstoj N. I.
1996, Nizszaja mifologija slavjan, [w:] Oćerkipo istorii kuVtury slavjany Moskva, s. !75-195.
Vinogradova L. N., ToFstoj S. M.
1990, Motiv uničtoženija - provodov nečistoj siły v vostočnoslavjanskim kupalskom obrjade,
[w:] Issledovanija v oblastii balto-slavjunskoj duchovoj kultury. Pogrebalnyj obrjad, red.
V.V. Ivanov, I. G. Nevskaja, Moskva.
Vulčanescu R.
1979, Kolumna niebios, Warszawa.
Wach J.
1961, Socjologia religii, Warszawa.
Wachowski К.
1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Miliczu. Część III, „SilA”, t. 13,
s. 191-210.
1975, Cmentarzyska doby wczesnopiastowskiej na Śląsku, Wrocław.
1992, Obol zmarłych na Śląsku i w Małopolsce we wczesnym średniowieczu, PA, t. 39, s. 123-138.
Wachowski K., Domański G.
1992, Wczesnopolskie cmentarzysko w Starym Zamku, Wrocław.
Literatura
Wapińska А.
1967, Materiały do wczesnośredniowiecznego bursztyniarstwa gdańskiego, [w:] Gdańsk
wczesnośredniowieczny, t. 6, red.}. Kamińska, Gdańsk, s. 83-99.
Wartołowska Z.
1938, Wykopaliska nagrodzisku w Sąsiadce, wpow. zamojskim, „ZOW”, R. 11, z. 12, s. 160-161.
1962, Oprawka rogowa z Wiślicy; „Światowit”, t. 24, s. 485-490.
1963, Osada i gród w Wiślicy w świetle badań wykopaliskowych do roku 1962, [w:] Rozpra-
wy Zespołu Badań Nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Politech-
niki Warszawskiej, red. W. Antoniewicz, R Biegański, 1.1, s. 31-47.
Wasilewski J. S.
1979, Podróże do piekieł Rzecz o szamańskich misteriach, Warszawa.
1997, Magia, [w:] Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 4, Warszawa, s. 24.
Wawrzeniuk J.
2002, Grób i jego wartości poznawcze, [w:] Popiół i kość. Funeralia Lednickie. Spotkanie 4,
red. J. Wrzesiński, Sobótka-Wrocław, s. 75-82.
2004a, /¿y/co w grobie dziecka (wczesne średniowiecze), [w:] Dusza maluczka a strata ogromna.
Funeralia Lednickie. Spotkanie 6, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 143-154.
2004b, Słowiański domowy kult przodków na tle porównawczym, [w:] Wędrówki rzeczy i idei
w średniowieczu. Spotkania Bytomskie V, red. S. Moździoch, s. 115-133.
2005, Dar czy magia? Figurka w grobie z okresu wczesnego średniowiecza, [w: ] Do, ut, des -
dar, pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki, J. Wrze-
siński, Poznań, s. 225-231.
2006, Słowiańskie miejsca kultu na Podlasiu we wczesnym średniowieczu w świetle badań
etnoarcheologicznych, [w:] Stan badań archeologicznych na pograniczu polsko-białoru-
skim od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne, red. H. Karwowska, A. Andrze-
jewski, Białystok, s. 173-196.
2007, Słowiańskie „mosty * w zaświaty, [w:] Środowisko pośmiertne człowieka. Funeralia Led-
nickie. Spotkanie 9, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 45-58.
2009, Kurhan, kopiec, mogiła - symbolika źródła archeologicznego, [w:] Metody. Źródła.
Dokumentacja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 11, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński,
Poznań, s. 241-256.
2010a, „Domowy” kult kamieni. Religioznawcze studium porównawcze, [w:] Kamienie w hi-
storii, kulturze i religii, red. R. Klimek, S. Szczepański, Olsztyn, s. 29-42.
2010b, Słowiańskie kamienne ołtarze - stan badań, potrzeby badawcze, „Матэрыялы na
apxeanorii Беларусь Выпуск 19, Археалопа i псторыя Грдзеншчыны, Минск,
s. 19-36.
2010с, Wiosenne wspominanie zmarłych и Białorusinów - tradycja a współczesność, [w:]
Białorusini - historia i kultura, Sesja Naukowa, Szreniawa, 25-26 czerwca 2010, Szre-
niawa, s. 111-121.
í
Literatura
2011, Dualizm kultury i natury w obrzędowości wiosennej na przykładzie zwyczajów pogrze-
bowych u Słowian Wschodnich, [w:] Kim jesteś człowieku. Funeralia Lednickie. Spotka-
nie 13, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, Poznań, s. 135-147.
Wierciński A.
1997, O pojęciu magii, [w:] A. Wierciński, Szkice z antropologii religiU Kraków, s. 103-109.
WiklakH.
1960, Cmentarzysko z XII i XIII w. w Poddębicach, „PiMMAiE”, Seria Archeologiczna, t. 5,
s. 183-201.
Wilgocki E.
1995, Drewniany posążek ze szczecińskiego Podzamcza, „PA”, t. 43, s. 187-190.
Wiślański T.
1960, Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji Ostrów Tumski 11 w roku 1948, [w:]
Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, red. W. Hensel, Wrocław, s. 7-47.
Witczak K.T.
1993, Ze studiów nad religią Prasłowian, cz. 1: Nowogrodzki „Regł” a weddyjski „Rúdra ,
„Onomastica”, t. 38, s. 95-105.
1994, Ze studiów nad religią Prasłowian, cz. 2: Prapolska „Nyja” a grecka „Enyo”, „Slavia
Occientalis”, t. 51, s. 123-132.
2003, [rec.] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spot-
kania Bytomskie IV, red. S., Wrocław, ss. 283, „S1A”, t. 44, s. 211-223.
Wojciechowska B.
2000, Od godów do św. Łucji, Kielce.
2001, Na granicy dwóch światów. Rozdroża i sakralizacja przestrzeni w przekazach średnio-
wiecznych, [w:] Ludzie, kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Eu-
ropy Środkowej (średniowiecze - wczesna epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S. K. Ku-
czyński, Warszawa, s. 509-518.
Wojtasik J.
1968, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne na Wzgórzu „Młynówka” w Wolinie, Szczecin.
1992, Bursztyn ze stanowisk wykopaliskowych 5, 6 oraz znaleziony luźno na Starym Mieście
w Wolinie, „MZP”, t. 38, s. 173-192.
Wojtkowiak J.
2013, Skandynawskie wpływy kulturowe w Wolinie (IX-XI wiek), Wrocław.
Woźny J.
2005,0 symbolice darów grobowych w syntezach pradziejów ziem polskich, [w:] Do, ut des -
Dar pochówek, tradycja. Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki, J. Wrze-
siński, Poznań, s. 119-124.
t O
Literatura
2008, Pradzieje i średniowieczne monolity kultowe z Polski i sąsiednich obszarów, [w:] Wia-
ra z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na ziemiach
polskich do schyłku XVIII wieku, red. J. A. Mietz, J. Woźny, Toruń, s. 11-55.
2014, Archeologia kamieni symbolicznych. Od skały macierzystej do dziedzictwa przodków,
Bydgoszcz.
Wójcikowie E. i A.
1973, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Lubieniu, pow. Piotrków Trybunalski, „PiM-
MAiE”, Seria Archeologiczna, t. 20, s. 163-176.
Wróblewski T.
1961, Demony, [w:] SSS, t. 3, red. W. Kowalenko, G. Labuda, z. Stieber, s. 335-338.
1967, Demony i wyobrażenia demoniczne, [w:] Kultura ludowa Wielkopolski, red. J. Bur-
szta, t. 3, Poznań, s. 237-255.
Wróblewski W.
1998, Magiczna moc jarzębiny. Próba analizy symbolicznego znaczenia znaleziska o cha-
rakterze wotywnym z Grodziska, woj. siedleckie, [w:] Studia z dziejów cywilizacji. Pra-
ce poświęcone Profesorowi jerzemu Gąssowskiemu w 50 rocznicę pracy naukowej, red.
A. Buko, Warszawa, s. 131-136.
Wrzesińska A., Wrzesiński J.
1998, Grób konia z Dziekanowic, „Studia Lednickie”, t. 5, s. 103-114.
2000, Wczesnośredniowieczna gliniana pisanka-grzechotka z cmentarzyska w Dziekanowi-
cach, „AHP”, t. 8, s. 107-113.
2000, Amor at mors - wczesnośredniowieczne groby podwójne, [w:] Via historica, „ AUW”,
Historia CLII, s. 435-444.
2002a, Wspólny grób kobiety i mężczyzny ֊֊ przykład z Dziekanowic, stan. 22, „Studia Led-
nickie”, t. 7, s. 77-88.
2002b, Z problematyki węgli drzewnych w jamach grobowych - częstość występowania węgli
drzewnych w grobach wczesnośredniowiecznego cmentarzyska „Mały Skansen \ „Studia
Lednickie”, t. 7, s. 143-161.
Wrzesiński J.
1998, Tarło - kim był mężczyzna pochowany na cmentarzysku w Dziekanowicach, „Studia
Lednickie”, t. 5, s. 65-70
1999, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne jako centralne miejsce praktyk religijnych i od-
bicie lokalnej struktury społecznej - przykład dziekanowicki, [w:] Centrum i zaplecze we
wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej. Spotkania Bytomskie III, red. S. Moździoch,
Wrocław, s. 257-271.
Wrzosek A.
1952, Grodzisko na Górze Zamkowej pod Żarnowcem, w pow. wejherowskim, „ZOW”, R. 21,
z. 1-2, s. 9-16.
Literatura
1961, Zabytki wczesnośredniowieczne z Ostrowa Lednickiego, pow. Gniezno, „FAP”, t. 12,
s. 242-253.
Wypustek A.
2001, Magia antyczna, Wrocław.
Zadrożyńska A.
1985, Powtarzać czas początku. Cz. 1. O świętowaniu dorocznych świąt w Polsce, Warszawa.
Zajkouski, E. M.
1998a, Byk w jazyćnickich veravannach na terytoryi Belarusi, [w:] Trudy VI Meżdunarod-
nogo kongressa slavjanskoj archeologii, t. 4, Obscestvo, ekonomika, kuYtura i iskustsstvo
slavjan, Minsk.
1998b, Mesca Vjalesa u dachryscianskim svetapogladzje naselnictva Belarusi, Minsk.
2005, Pachavanni z drauljanymi v jodrami, „Gistaryćno-archeologićny sbornik”, t. 4, s. 20-30.
Zajkouski E. M., Duczyc Ł.U.
2001, Zyvatwornyja krynicy Belarusi, Minsk.
Zawadzka-Antosik B.
1973, Pochówki dzieci w naczyniach glinianych, „WA”, t. 38, z. 2, s. 365-370.
1982, Z problematyki pochówków dziecięcych odkrytych na cmentarzysku w Czekanowie,
woj. siedleckie, „WA”, t. 47, s. 25-56.
Zawistowicz K.
1925, Momenty zaduszkowe w obrzędowości Świąt Bożego Narodzenia, „Wiedza i Życie”,
t. 6, s. 849-859.
Zbierski A.
1959-1960, Wczesnośredniowieczne materiały archeologiczne z Czermna nad Huczwą, „AP”,
t. 4, s.105-147.
Zelenin D. K.
1937, Totemy - derevja v skazanijach evropejskich narodov, [w:] Trudy Instituta antropolo-
gii, etnografii, t. 15, vyp. II. Etnografićeskaja serija, Minsk.
Zdybicka Z. J.
1993, Człowiek i religia. Zarys filozofii religii, Lublin.
Zielonka B.
1955, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne we wsi Byczyna, pow. Aleksandrów Kujawski,
„WA”, t. 22, z. 2, s. 204-208.
1957, Niezwykłe pochówki na Kujawach, „ZOW”, R. 23, z. 1, s. 20-23.
1962, Interesujące odkrycia w Radziejowie, „ZOW”, R. 28, z. 10, s. 362-364.
1974, Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Brzozie, pow. Toruń, „AUNC”, z. 60, s. 235-243.
Ziółkowska M.
1983, Legendy o drzewach, Warszawa.
Literatura
Znamierowska-Prüfferowa M.
1947, Przyczynek do magii i wierzeń rybaków; Lublin.
1968, Przyczynek do znajomości nadmorskiej ludności rybackiej, „MZ”, 1.14, s. 323-336.
Zoll-Adamikowa H.
1962, Wczesnośredniowieczne kopce-mogiły na obszarze Karpat, „AAC”, t. 4, s. 133-154.
1966, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. L Źródła, Wrocław.
1968, Czworokątne konstrukcje drewniane w kurhanach ciałopalnych z Kornatki, pow,. My-
ślenice, „AAC”, t. 10, s. 142-153.
1970, Interpretacja niektórych zjawisk kulturowych w ciałopalnych kurhanach wczesnośred-
niowiecznych w świetle przekazów źródeł pisanych, [w:] I Międzynarodowy Kongres Ar-
cheologii Słowiańskiej. Warszawa 14-18IX1965, t. 5, red. K Żurowski, Wrocław-War-
szawa-Kraków, s. 428-434.
1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski. Cz.2. Wnioski, Wrocław.
1975, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski. Cz. 1.
Źródła, Wrocław.
1977, Typy konstrukcji drewnianych w słowiańskich kurhanach ciałopalnych, „AAC”, t. 17,
s. 73-91.
1979, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski. Cz. 2, Ana-
liza, Wnioski, Wrocław.
1988, Przyczyny i formy recepcji rytuału szkieletowego u Słowian nadbałtyckich we wczes-
nym średniowieczu, „PA”, t. 35, s. 183-229.
1994, Formy konwersji Słowiańszczyzny wczesnośredniowiecznej a problem chrystianizacji
Małopolski, [w:] Chrystianizacja Polski południowej. Materiały sesji naukowej odbytej
29 czerwca 1993 roku, red. Jan M. Małecki, Kraków, s. 131-140.
1995, Modele recepcji rytuału szkieletowego u Słowian Wschodnich i Zachodnich, „Świato-
wit”, t. 40, s. 174-184.
1996, Wczesnośredniowieczny obrządek pogrzebowy a zróżnicowanie etniczne na pograni-
czu polsko-ruskim, [w:] Początki sąsiedztwa. Pogranicze polsko-rusko-słowackie w śred-
niowieczu, red. M. Parczewski, Rzeszów, s. 81-90.
1998, Stan badań nad obrzędowością pogrzebową Słowian, „SIA”, t. 38, s. 65-80.
2000b, Usytuowanie cmentarzy Słowian w środowisku (doba pogańska i pierwsze wieki po
przyjęciu chrześcijaństwa), [w:] Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczes-
nym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV, red. S. Moździoch, Wrocław, s. 27-37.
ZOW - Z otchłani wieków
1970, R. 36, z. l,s. 124.
Żak J.
1959, Badania w ogrodzie przy ul. Ostrów Tumski 10 w 1946 r., [w:] Poznań we wczesnym
średniowieczu, t. 1, red. W. Hensel, Wrocław, s. 81-118.
Literatura
1963, Importy skandynawskie na ziemiach zachodniostowiańskich od IX do XI wieku. Część
katalogowa. Poznań.
1967, Importy skandynawskie na ziemiach zachodniosłowiańskich od IX do XI wieku. Część
analityczna. Poznań.
Żaki A.
1956, Figurka kamienna z Buska, związana z dawnymi zabiegami magicznymi, „WA” t. 23,
s. 91-95.
1974, Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, t. 13, Wrocław.
1994, Kraków wiślański, czeski i wczesnopiastowskiy [w:] Chrystianizacja Polski południo-
wej. Materiały sesji naukowej odbytej 29 czerwca 1993 roku, red. Jan M. Małecki, Kra-
ków, s. 41-71.
Žuržalina N. R
1961, Drevnerussskie priveski - amulety i ich datirovka, „SovArch”, R. 1, 61, s. 129-137.
Żydok R
2004 Wczesnośredniowieczne pochówki antywampiryczney [w:] Hereditataem cognoscere. Stu-
dia i szkice dedykowane Profesor Marii Miśkiewiczy red. Z. Kobyliński, Warszawa, s. 38-66.
Ą
X ■ |
| any_adam_object | 1 |
| author | Wawrzeniuk, Joanna |
| author_facet | Wawrzeniuk, Joanna |
| author_role | aut |
| author_sort | Wawrzeniuk, Joanna |
| author_variant | j w jw |
| building | Verbundindex |
| bvnumber | BV043988438 |
| ctrlnum | (OCoLC)1004340966 (DE-599)BVBBV043988438 |
| era | Geschichte 600-1300 gnd |
| era_facet | Geschichte 600-1300 |
| format | Book |
| fullrecord | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><collection xmlns="http://www.loc.gov/MARC21/slim"><record><leader>00000nam a2200000 c 4500</leader><controlfield tag="001">BV043988438</controlfield><controlfield tag="003">DE-604</controlfield><controlfield tag="005">20180112</controlfield><controlfield tag="007">t</controlfield><controlfield tag="008">170109s2016 a||| |||| 00||| pol d</controlfield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380901179</subfield><subfield code="c">(wersja drukowana)</subfield><subfield code="9">978-83-8090-117-9</subfield></datafield><datafield tag="020" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">9788380901186</subfield><subfield code="c">(wersja elektroniczna)</subfield><subfield code="9">978-83-8090-118-6</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(OCoLC)1004340966</subfield></datafield><datafield tag="035" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">(DE-599)BVBBV043988438</subfield></datafield><datafield tag="040" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-604</subfield><subfield code="b">ger</subfield><subfield code="e">rda</subfield></datafield><datafield tag="041" ind1="0" ind2=" "><subfield code="a">pol</subfield></datafield><datafield tag="049" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">DE-12</subfield></datafield><datafield tag="084" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">OST</subfield><subfield code="q">DE-12</subfield><subfield code="2">fid</subfield></datafield><datafield tag="100" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">Wawrzeniuk, Joanna</subfield><subfield code="e">Verfasser</subfield><subfield code="4">aut</subfield></datafield><datafield tag="245" ind1="1" ind2="0"><subfield code="a">Magia ochronna Słowian</subfield><subfield code="b">we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories</subfield><subfield code="c">Joanna Wawrzeniuk</subfield></datafield><datafield tag="246" ind1="1" ind2="1"><subfield code="a">Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories</subfield></datafield><datafield tag="264" ind1=" " ind2="1"><subfield code="a">Warszawa</subfield><subfield code="b">Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego</subfield><subfield code="c">2016</subfield></datafield><datafield tag="300" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">517 Seiten</subfield><subfield code="b">Illustrationen, Karten, Diagramme</subfield></datafield><datafield tag="336" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">txt</subfield><subfield code="2">rdacontent</subfield></datafield><datafield tag="337" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">n</subfield><subfield code="2">rdamedia</subfield></datafield><datafield tag="338" ind1=" " ind2=" "><subfield code="b">nc</subfield><subfield code="2">rdacarrier</subfield></datafield><datafield tag="500" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Literaturverzeichnis Seiten 435-488</subfield></datafield><datafield tag="546" ind1=" " ind2=" "><subfield code="a">Zusammenfassung in Englisch unter dem Titel: Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories</subfield></datafield><datafield tag="648" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Geschichte 600-1300</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002827-6</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Slawen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077491-0</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="650" ind1="0" ind2="7"><subfield code="a">Aberglaube</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000096-5</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="651" ind1=" " ind2="7"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="2">gnd</subfield><subfield code="9">rswk-swf</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="0"><subfield code="a">Polen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4046496-9</subfield><subfield code="D">g</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="1"><subfield code="a">Slawen</subfield><subfield code="0">(DE-588)4077491-0</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="2"><subfield code="a">Aberglaube</subfield><subfield code="0">(DE-588)4000096-5</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="3"><subfield code="a">Archäologie</subfield><subfield code="0">(DE-588)4002827-6</subfield><subfield code="D">s</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2="4"><subfield code="a">Geschichte 600-1300</subfield><subfield code="A">z</subfield></datafield><datafield tag="689" ind1="0" ind2=" "><subfield code="5">DE-604</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Inhaltsverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="856" ind1="4" ind2="2"><subfield code="m">Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment</subfield><subfield code="q">application/pdf</subfield><subfield code="u">http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA</subfield><subfield code="3">Literaturverzeichnis</subfield></datafield><datafield tag="940" ind1="1" ind2=" "><subfield code="n">oe</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">390</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="942" ind1="1" ind2="1"><subfield code="c">930.1</subfield><subfield code="e">22/bsb</subfield><subfield code="f">09021</subfield><subfield code="g">438</subfield></datafield><datafield tag="943" ind1="1" ind2=" "><subfield code="a">oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029396704</subfield></datafield></record></collection> |
| geographic | Polen (DE-588)4046496-9 gnd |
| geographic_facet | Polen |
| id | DE-604.BV043988438 |
| illustrated | Illustrated |
| indexdate | 2024-10-18T18:12:33Z |
| institution | BVB |
| isbn | 9788380901179 9788380901186 |
| language | Polish |
| oai_aleph_id | oai:aleph.bib-bvb.de:BVB01-029396704 |
| oclc_num | 1004340966 |
| open_access_boolean | |
| owner | DE-12 |
| owner_facet | DE-12 |
| physical | 517 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme |
| publishDate | 2016 |
| publishDateSearch | 2016 |
| publishDateSort | 2016 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego |
| record_format | marc |
| spelling | Wawrzeniuk, Joanna Verfasser aut Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Joanna Wawrzeniuk Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Warszawa Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2016 517 Seiten Illustrationen, Karten, Diagramme txt rdacontent n rdamedia nc rdacarrier Literaturverzeichnis Seiten 435-488 Zusammenfassung in Englisch unter dem Titel: Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Geschichte 600-1300 gnd rswk-swf Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd rswk-swf Slawen (DE-588)4077491-0 gnd rswk-swf Aberglaube (DE-588)4000096-5 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 gnd rswk-swf Polen (DE-588)4046496-9 g Slawen (DE-588)4077491-0 s Aberglaube (DE-588)4000096-5 s Archäologie (DE-588)4002827-6 s Geschichte 600-1300 z DE-604 Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Inhaltsverzeichnis Digitalisierung BSB Muenchen 24 - ADAM Catalogue Enrichment application/pdf http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA Literaturverzeichnis |
| spellingShingle | Wawrzeniuk, Joanna Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd Slawen (DE-588)4077491-0 gnd Aberglaube (DE-588)4000096-5 gnd |
| subject_GND | (DE-588)4002827-6 (DE-588)4077491-0 (DE-588)4000096-5 (DE-588)4046496-9 |
| title | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| title_alt | Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| title_auth | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| title_exact_search | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| title_full | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Joanna Wawrzeniuk |
| title_fullStr | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Joanna Wawrzeniuk |
| title_full_unstemmed | Magia ochronna Słowian we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories Joanna Wawrzeniuk |
| title_short | Magia ochronna Słowian |
| title_sort | magia ochronna slowian we wczesnym sredniowieczu na ziemiach polskich slavic protective magic in the early middle ages on polish territories |
| title_sub | we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich = Slavic protective magic in the Early Middle Ages on polish territories |
| topic | Archäologie (DE-588)4002827-6 gnd Slawen (DE-588)4077491-0 gnd Aberglaube (DE-588)4000096-5 gnd |
| topic_facet | Archäologie Slawen Aberglaube Polen |
| url | http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000001&line_number=0001&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA http://bvbr.bib-bvb.de:8991/F?func=service&doc_library=BVB01&local_base=BVB01&doc_number=029396704&sequence=000002&line_number=0002&func_code=DB_RECORDS&service_type=MEDIA |
| work_keys_str_mv | AT wawrzeniukjoanna magiaochronnasłowianwewczesnymsredniowieczunaziemiachpolskichslavicprotectivemagicintheearlymiddleagesonpolishterritories AT wawrzeniukjoanna slavicprotectivemagicintheearlymiddleagesonpolishterritories |